DOCSLIB.ORG

Z Przeszłości Parafii Unickiej W Wieprzowie Pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny W Świetle Osiemnastowiecznych Wizytacji Kościelnych

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Z Przeszłości Parafii Unickiej W Wieprzowie Pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny W Świetle Osiemnastowiecznych Wizytacji Kościelnych Łódzkie Studia Teologiczne 24 (2015) 1 Janusz Adam Frykowski Tomaszów Lubelski Z PRZESZŁOŚCI PARAFII UNICKIEJ W WIEPRZOWIE PW. NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY W ŚWIETLE OSIEMNASTOWIECZNYCH WIZYTACJI KOŚCIELNYCH Słowa kluczowe: parafia, cerkiew, paroch, unici, uposażenie, utensylia 1. Wprowadzenie. 2. Powstanie parafii. 3. Cerkiew parafialna. 4. Uposażenie parafii. 5. Plebania i zabudowania gospodarcze. 6. Duchowieństwo. 7. Wierni. 8. Zakończenie 1. WPROWADZENIE Wieprzów to miejscowość leżąca w południowo-wschodniej części Polski, w środku Roztocza, przy drodze krajowej prowadzącej z Tomaszowa Lubelskie- go do Hrubieszowa. Administracyjnie związana jest z gminą Tarnawatka, powia- tem tomaszowskim, z województwem lubelskim. Początek kolonizacji terenu nad Wieprzowym Jeziorem sięga co najmniej pierwszej połowy XVI w. Założona tam na prawie wołoskim wieś wzięła nazwę od tegoż jeziora, a nazwę „Wieprzowe Je- zioro” w XIX w. skrócono do „Wieprzów”. Początkowo miejscowość ta należała do rodu Małdrzyków herbu Wąż, lecz z powodu braku męskiego potomstwa pod koniec XVI w., za zgodą Stanisława Tęczyńskiego (współherbowcy), starosty beł- skiego, przeszła na własność rodziny Marcinowskich. Sytuacja ta doprowadziła do sporów, w wyniku których Wieprzów podzielono na dwie części. Północna część, włączona do starostwa bełskiego, stanowiła własność królewską (obecnie Wieprzów Tarnawacki), natomiast południowa cześć stanowiła własność szlachecką (obecnie Wieprzów Ordynacki). Część szlachecka pierwotnie należała do rodziny Marcinow- skich. W 1579 r. jeden z Marcinkowskich, Maciej, sprzedał ją Janowi Zamoyskiemu. Druga część, królewska (starostwo tarnawackie), wówczas także znajdowała się we władaniu Jana Zamoyskiego. Na sejmie w 1764 r. ziemie starostwa tarnawackie- go wraz z dzierżawą, Wieprzowem, nadano w dożywocie ordynatowi Andrzejowi Zamoyskiemu. W okresie staropolskim Wieprzów wchodził w skład województwa i powiatu bełskiego, w którym funkcjonował do 1772 r. W rezultacie I rozbioru 44 JANUSZ ADAM FRYKOWSKI [2] państwa polsko-litewskiego wieś dostała się pod panowanie monarchii austriackiej, w której przetrwała do 1809 r. Wówczas to, w wyniku powiększenia Księstwa War- szawskiego, Wieprzów wszedł w jego skład i funkcjonował tam do końca wojen napoleońskich. Kolejna zmiana przynależności tej wsi nastąpiła w 1815 r., wówczas to znalazła się w granicach utworzonego na kongresie wiedeńskim Królestwa Pol- skiego, zależnego od Cesarstwa Rosyjskiego1. Ze względu na to, że Wieprzów leżał w województwie i powiecie bełskim, lud- ność jego poddana była oddziaływaniu dwóch funkcjonujących obok siebie diece- zji: prawosławnej eparchii chełmskiej (po 1596 r. unickiej) oraz chełmskiej diecezji katolickiej obrządku łacińskiego. Granice administracyjne obu diecezji niemal się pokrywały, więc zamieszkiwała ją na pewno ludność obydwu wyznań, a po 1596 r. – zarówno dwóch wyznań, jak i dwóch obrządków2. Jednostką stanowiącą pośrednie ogniwo administracji diecezjalnej była pro- topopia-protoprezbiteria, odpowiednik dekanatu w Kościele łacińskim, na czele której stał protopop-protoprezbiter. Duchowny ten sprawował funkcję administra- cyjno-kontrolną i sądowniczą, a tę ostatnią utracił dopiero w XVIII w.3. Parafia w Wieprzowie najpierw objęta była działaniem dekanatu w Tyszowcach, a następ- nie nowo utworzonego dekanatu w Tomaszowie. Dokładna data utworzenia proto- popii tomaszowskiej jest nieznana. Pewna jest natomiast informacja, że nastąpiło to pod koniec XVII w., o czym mogą świadczyć wykazy parafii diecezji chełm- skiej z lat 1619–1620 i wykaz dekanatów z lat 1683–1685, w których 3 parafie unickie z Tomaszowa są jeszcze przyporządkowane do dekanatu tyszowieckie- go4. Natomiast po raz pierwszy protoprezbiteria tomaszowska odnotowana została w rejestrze cerkwi diecezji chełmskiej i bełskiej z 1696 r. Dekanat tomaszowski, podobnie jak dwa inne dekanaty – horodelski i zamojski, utworzony został w wy- niku podziału większych jednostek. Protopopia tomaszowska powstała na skutek podziału protoprezbiterii tyszowieckiej. Nowo utworzona jednostka admini- stracyjna w początkowym okresie funkcjonowania obejmowała swoim zasięgiem 1 Więcej na temat historii tej wsi zob. J. Niedźwiedź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2004, 575–576. 2 A. Gil, Prawosławna eparchia chełmska do 1596 r., Lublin–Chełm, 1999, 167; A. Mironowicz, Struktura organizacyjna Kościoła prawosławnego w Polsce w X–XVIII wieku, w: Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mironowicz, Warszawa 1993, 48–58; L. Bieńkowski, Diecezja prawosławna, w: Encyklopedia katolicka, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, t. 3, Lublin 1988, kol. 132. 3 E. Likowski, Dzieje Kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku uważane głównie ze względu na przyczyny jego upadku, t. 1, Warszawa 1906, 38–59; G. Chruscewicz, Istorija zamojska- go sobora (1720 goda), Wilno 1880, 155–267; A. Gil, I. Skoczylas, Kościoły wschodnie w państwie polsko-litewskim w procesie przemian i adaptacji: metropolia kijowska w latach 1458–1795, Lublin– Lwów 2014, 325–342. 4 A. Gil, Chełmska Diecezja Unicka w okresie rządów biskupa Jakuba Suszy (1649–1687), w: Sztuka sakralna i duchowość pogranicza polsko-ukraińskiego na Lubelszczyźnie (Materiały z Mię- dzynarodowej Konferencji „Sztuka Sakralna Pogranicza”, Lublin 13–15.10.2005 r.), red. S. Batruch, R. Zilionko, Lublin 2005, 305–307; tenże, Chełmskie diecezje obrządku wschodniego. Zagadnienia or- ganizacji terytorialnej w XVII i XVIII wieku, w: Polska–Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, red. S. Stępień, t. 5, Przemyśl 2000, 43–44. [3] Z PRZESZŁOŚCI PARAFII UNICKIEJ W WIEPRZOWIE... 45 23 parafie5. Powiększenie dekanatu o kolejne 3 parafie nastąpiło między 1696 r. a I rozbiorem Polski. Jak wyliczył Witold Kołbuk, około 1772 r. protopopia ta liczyła 26 parafii i powiększyła się o kolejne: Ciotuszę, Wieprzowe Jezioro, Beł- żec, Gródek, Krupiec, Lipsko i Podhorce6. Dość znaczne zmiany w sieci parafial- nej protopopii tomaszowskiej nastąpiły zapewne pod koniec XVIII i na początku XIX w. Wówczas to przy okazji kasowania niektórych parafii zmieniono także i przynależność organizacyjną niektórych probostw7. Z Konsygnacji duchowień- stwa dekanatu tomaszowskiego do konsystorza na dzień 31 stycznia 1811 podanej, wynika, że w tym roku dekanat liczył tylko 7 parafii (Tomaszów, Sopot – Majdan Sopocki, Łosiniec, Przeorsk, Chodywańce, Szlatyn i Typin)8. Taka organizacja de- kanatu przetrwała do 1850 r., gdyż, jak wynika z wykazu ludności w parafiach na dzień 31 grudnia 1851 r., do dekanatu tomaszowskiego została dołączona pobliska parafia w Tarnawatce9. Ostatnią zmianę organizacyjną protopopii tomaszowskiej przeprowadzono w latach sześćdziesiątych XIX w. W związku z przygotowaniami do skasowania unii w diecezji chełmskiej dokonano ponownego podziału deka- nalnego według powiatów. Oznaczało to, że z parafii leżących na terenie danego powiatu tworzono dekanaty przyjmujące nazwę od miasta powiatowego. W ten sposób powstało 12 dekanatów, a wśród nich dekanat tomaszowski, liczący 30 parafii10. W takiej organizacji protopopia tomaszowska przetrwała do 1875 r., czyli do czasu kasacji unii. Artykuł przedstawia osiemnastowieczne dzieje parafii unickiej i jej społecz- ności w Wieprzowie. W tekście skupiono się głównie na dziejach tej społeczności i wybranych problemach, takich jak: cerkiew jako miejsce kultu, jej wyposażenie, podstawy materialne parafii, liczba wiernych oraz duchowieństwo tej wspólnoty. Artykuł oparto na bogatej bazie źródłowej znajdującej się w Archiwum Państwowym w Lublinie, a szczególnie w zespole Chełmskiego Konsystorza Greckokatolickiego. Podstawowymi źródłami do przedmiotowego artykułu są protokoły wizytacji para- fii. Istotne znaczenie akt wizytacji dla niniejszego zagadnienia wynika z faktu, że przedstawiają one stan i potrzeby kościoła parafialnego, beneficjum plebana, spisy inwentarza kościoła, cmentarza i budynków gospodarczych. Omówienie wizytacji 5 Jak informuje: Regestr Cerkwiow w Diocezji Chełmskiey Bełzskiey bendących a w jedności Świętej z Kosciołem Rzymskim zostaiących y iak wiele do Ktorey Protoprezbiterji Kapłanów należeć ma, Roku 1696 Juni 3 dnia iest spisany, w skład dekanatu tomaszowskiego wchodziły 3 parafie z To- maszowa i po jednej z Rogóźna, Szarowoli, Łosińca, Maził, Łaszczówki, Rudy, Przeorska, Korhyń, Jarczowa, Jurowa, Wierszczycy, Szlatyna, Hubinka, Rzeczycy, Ulhówka, Żernik, Ratyczowa, Posado- wa, Steniatyna i Nedeżowa, za A. Gil, Chełmskie diecezje obrządku wschodniego..., art.cyt., 52. 6 W. Kołbuk, Kościoły wschodnie w Rzeczypospolitej około 1772 roku, Lublin 1998, 309–310. 7 Parafie takie zwano też „skasowanymi” lub „przyłączonymi”. Zob. J. Lewandowski,Greckoka - tolicka diecezja chełmska w realiach polityczno-ustrojowych Księstwa Warszawskiego, Annales Uni- versitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia, vol. LXII, Lublin 2007, 79. 8 Archiwum Państwowe w Lublinie (dalej APL), Chełmski Konsystorz Greckokatolicki (dalej: ChKGK), sygnatura (dalej: sygn.) 146, (druga i kolejna liczba to strona) 151. 9 Tamże, sygn. 147, 50, 152, 245; sygn. 148, 27, 103; sygn. 149, 85–86, 261; sygn. 150, 23, 322; sygn. 151, 56, 137, 417, 510; sygn. 154, 89–90, 478; sygn. 228, k. 8. 10 W. Kołbuk, Kościoły wschodnie na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej 1772–1914, Lublin 1992, 102. 46 JANUSZ ADAM FRYKOWSKI [4] jako źródła historycznego oraz literatury do tego zagadnienia można znaleźć u Stani- sława Litaka, Hieronima Edwarda Wyczawskiego i Stanisława Librowskiego11. 2. POWSTANIE PARAFII W związku z brakiem dokumentów
Load more

Recommended publications
  • Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 16 lipca 2015 r. Poz. 2352 UCHWAŁA NR VI/24/2015 RADY GMINY TOMASZÓW LUBELSKI z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie ustalenia planu sieci oraz granic obwodów oddziałów przedszkolnych, publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez gminę Tomaszów Lubelski Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 15, art. 40 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. 2013, poz. 594 z późn. zm. ) oraz art. 14 a i art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 7września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. z. ) RADA GMINY uchwala, co następuje: § 1. Ustala się plan sieci publicznych szkół podstawowych i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, gimnazjów prowadzonych przez Gminę Tomaszów Lubelski oraz granice ich obwodów zgodnie z załącznikiem Nr 1. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. § 3. Traci moc uchwała Nr XV/115/2012 Rady Gminy Tomaszów Lubelski z dnia 30 marca 2012 r. w sprawie ustalenia planu sieci oraz granic obwodów oddziałów przedszkolnych, publicznych szkół podstawowych i gimnazjów prowadzonych przez Gminę Tomaszów Lubelski. § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego. Przewodniczący Rady Gminy Adam Korzeń __________________________________________________________________________________________________________________Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego – 2 – Poz. 2352 Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr VI/24/2015 Rady Gminy Tomaszów Lubelski z dnia 26 marca 2015 r. PLAN sieci publicznych szkół podstawowych, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych , gimnazjów oraz granic ich obwodów w Gminie Tomaszów Lubelski Lp. Nazwa szkoły- siedziba - Granice obwodu Stopie ń organizacyjny Uwagi telefon 1.
    [Show full text]
  • Zaˇ Cznik Nr 2 Do Uchwaˇy Nr VI/60/2003 Rady Miasta Tomaszów
    Zaˇcznik nr 2 do uchwaˇy nr VI/60/2003 Rady Miasta Tomaszów Lubelski z dnia 30 kwietnia 2003 roku Plan sieci publicznych gimnazjów w Tomaszowie Lubelskim oraz granice ich obwodów 1. Dla Gimnazjum Nr 1 w Tomaszowie Lubelskim przy ul. Kopernika 4 stanowi: - od strony póˇnocnej: grunty wsi Sabaudia na caˇej dˇugoci - od strony wschodniej: grunty wsi Kolonia Majdan Górny na odcinku od Sabaudii do ul. Majda skiej a nast!pnie grunty wsi ˛aszczówka - od strony poˇudniowej: grunty wsi ˛aszczówka, Kolonia ˛aszczówka i wie Rabinówka - od strony zachodniej: grunty Nadlenictwa Tomaszów Lubelski na odcinkach ul. Moniuszki do ul. Siwa Dolina a nast!pnie cz!ciami ulic +wirki i Wigury, Papie.a Jana Pawˇa II, Kociuszki, Lwowskiej i caˇej ul. Zamojskiej Do obwodu szkoˇy nale.2 ulice (miejscowoci): Aborowicza, Aleje Grunwaldzkie, Aleja Poˇudniowa, Baczy skiego, Bartˇomowicza, Batalionów Chˇopskich, Bora Komorowskiego, Boya +ele skiego, Bracka, D2browskiej, D2browszczaków, D2browa Tomaszowska, Dolna, Gaˇczy skiego, Gˇowackiego,Hallera, Iwaszkiewicza, Zenona Jachymka ‚Wiktora“, Karpi skiego, Kili skiego, Klasztorna, Konopnickiej, Kopernika, Kociuszki (do ulicy Jana Pawˇa II), Kraszewskiego, Króla Zygmunta, Królowej Jadwigi, Króla Jagieˇˇy, Królewska, Kocielna, Kusoci skiego, Lena, 29-go Listopada, Lwowska, ˛aszczowiecka, ˛okietka, Majda ska, Malca, Matejki, Mickiewicza, Moniuszki, Mydlarska, Na Skarpie, Niepodlegˇoci, Cypriana Kamila Norwida, Obro ców Westerplatte, Ofiar Beˇ.ca, Okulickiego, Orzeszkowej, Paderewskiego, Papie.a Jana Pawˇa II, Partyzantów,
    [Show full text]
  • HISTORY of UKRAINE. Textbook. Shapovalova.Pdf
    Topic 1. Introduction to History of Ukraine and General Information about Ukraine Official language: Ukrainian Capital: Kyiv Independence: August, 24, 1991 Location: Central-Eastern Europe, part of the East-European plain, between 44''20' and 52''20' N and 22''5' and 41''15'E. Area: 603 700 km2 Climate: moderately continental, except for Southern Crimea, where the climate is subtropical, of the Mediterranean type. The Carpathian climate is also mild, with warm winter and rainy summer. Average winter temperature is from -8° to -12° C (from +17.6° F to +3° F). In the Southern regions average winter temperature is 0° C (+32° F). Average summer temperature is from +18° to +25° C (from +64.4° F to +77° F), although maximum temperature can be more than +35° C (+95° F). Best time to visit Ukraine: summer, late spring and early autumn. Population: 47 732 079 (25th in the world, population density – 80 p/km2) Currency: hryvnia (letter code UAH, digital code 980) Time zone: GMT+2 (UTC+2) Internet top-level domain: ua International phone code: 380 Ukraine is the second largest country in Europe in terms of area (603,700 sq. km) and fifth in Europe in terms of population (46.2 million people). The country is known as ―The Breadbasket of Europe‖ due to its unique treasure – fertile black earth. Ukraine is a country with a thousand-year history whose roots reach back to the time of Kyivan Rus (9th century). Ukraine borders the Russian Federation to the east and northeast, Belarus to the northwest, Poland, Slovakia and Hungary to the west, Romania and Moldova to the southwest, and the Black Sea and Sea of Azov to the south and southeast, respectively.
    [Show full text]
  • Program Usuwania Azbestu I Wyrobów Zawierających Azbest Dla Gminy Tomaszów Lubelski Na Lata 2015-2032
    PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TOMASZÓW LUBELSKI NA LATA 2015-2032 Opracowanie: Zamawiający: Zakład Gospodarki Odpadami Gmina Tomaszów Lubelski „OPAL” Katarzyna Kulik ul. 29-listopada 9 Sitaniec 114 22-600 Tomaszów Lubelski 22-400 Zamość SIERPIEŃ 2015 Spis treści 1. Wstęp s. 3 2. Cele i zadania programu s. 4 3. Obowiązujące akty prawne dotyczące azbestu s. 5 3.1 Regulacje ustawowe s. 5 3.2 Akty wykonawcze s. 7 3.3 Dyrektywy i Decyzje s. 12 4. Klasyfikacja wyrobów zawierających azbest s. 14 5. Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego s. 17 6. Zarządzanie i monitoring s. 18 7. Diagnoza stanu istniejącego s. 22 8. Założenia programu s. 27 9. Harmonogram realizacji Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy na lata 2015– 2032 s. 30 10. Koszty usuwania wyrobów azbestowych z terenu Gminy s. 32 11. Finansowanie usuwania wyrobów azbestowych s. 34 12. Wytyczne dotyczące przepisów BHP w zakresie bezpiecznego usuwania wyrobów azbestowych s. 35 13. Wytyczne dla jednostek samorządu gminnego, właścicieli, zarządców nieruchomości i wykonawców prac polegających na zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest s. 39 14. Załącznik nr 1. Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest s. 41 15. Załącznik nr 2. Informacja o wyrobach zawierających azbest i miejscu ich wykorzystania s. 43 16. Załącznik nr 3. Informacja o wyrobach zawierających azbest, których wykorzystywanie zostało zakończone s. 44 17. Załącznik nr 4. Karta przekazania odpadu s. 45 18. Załącznik nr 5. Wykaz składowisk przyjmujących odpady zawierające azbest s. 46 2 1. Wstęp W dniu 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn.
    [Show full text]
  • Z Dziejów Parafii Unickiej Pw. Kuźmy I Damiana W Przeorsku Do 1875 Roku
    JANUSZ ADAM FRYKOWSKI (Tomaszów Lubelski) Z DZIEJÓW PARAFII UNICKIEJ PW. KUŹMY I DAMIANA W PRZEORSKU DO 1875 ROKU Wprowadzenie Przeorsk jest obecnie wsią leżącą na południowo-wschodnim skraju gminy Tomaszów (powiat tomaszowski, województwo lubelskie), przez którą przepływa rzeka Sołokija. Pierwsza wzmianka o miejsco- wości pochodzi z 1387 roku. Była ona wówczas własnością Benedyk- ta, kasztelana halickiego1. Wieś leżała w ziemi bełskiej i wraz z nią, po inkorporacji w 1462 roku, znalazła się w Koronie. Po pierwszym rozbiorze Przeorsk dostał się pod panowanie austriackie, które trwało do 1809 roku. Wtedy też, w wyniku powiększenia Księstwa War- szawskiego, wieś znalazła się w jego granicach i stan taki utrzymał się do końca wojen napoleońskich. Kolejna zmiana przynależności Prze- orska miała miejsce w 1815 roku, kiedy to wieś znalazła się w obrębie utworzonego na kongresie wiedeńskim Królestwa Polskiego, zależnego od Cesarstwa Rosyjskiego2. Pierwotnie ludność Przeorska poddana była działalności cerkwi prawosławnej, która to, jako pierwsza na tym terenie, stworzyła struk- tury organizacyjne i prowadziła chrystianizację3. Organizacyjnie tereny ———— 1 J. N i e d ź w i e d ź, Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2004, s. 402. 2 Więcej na temat historii tej wsi zob. J. N i e d ź w i e d ź, dz. cyt., s. 402-403. 3 Najprawdopodobniej na początku omawiane tereny podlegały eparchii kijowskiej, a następnie powołanej przed 1086 r. katedrze we Włodzimierzu Wołyńskim. Stan taki przetrwał do I połowy XIII w., kiedy to książę, Daniel Halicki, podporządkował je organizacyjnie nowo utworzonemu biskupstwu w Uhrowsku. Kariera Uhrowska jako siedziby biskupa była bardzo krótka, ponieważ tenże książę już około 1240 r.
    [Show full text]
  • Biuletyn INFORMACYJNY EGZEMPLARZ BEZPŁATNY AKTUALNE INFORMACJE Z GMINY TOMASZÓW LUBELSKI AKTUALNE INFORMACJE Z GMINY TOMASZÓW LUBELSKI Nr 3 Lipiec - Wrzesień 2016
    Biuletyn INFORMACYJNY EGZEMPLARZ BEZPŁATNY AKTUALNE INFORMACJE Z GMINY TOMASZÓW LUBELSKI AKTUALNE INFORMACJE Z GMINY TOMASZÓW LUBELSKI nr 3 lipiec - wrzesień 2016 Dożynki Gminne w Podhorcach str. 8 Drodzy Mieszkańcy Gminy Tomaszów Lubelski! Z przyjemnością przedstawiam modernizacji budynków publicznych, Jestem przekonana, że realizacja czwarty Biuletyn Informacyjny, w któ- na doposażenie szkół i doinwestowa- naszych planów spotka się z Państwa rym dzielę się z Państwem informa- nie infrastruktury szkolnej, kanalizacji aprobatą, co pozwoli w efekcie na cjami o realizowanych przedsięwzię- oraz wodociągów. osiągnięcie głównego celu, jakim jest ciach na terenie Naszej Gminy i jej sy- Wychodząc naprzeciw oczekiwa- poprawa jakości życia na terenach tuacji finansowej. W ciągu niespełna niom Mieszkańców Gminy w ostat- wiejskich, które powinny być wspa- dwóch lat spłaciliśmy dług w wyso- nim kwartale zorganizowaliśmy wiele niałym miejscem do pracy, zamiesz- kości 2 260 000,00 zł, realizując przy imprez plenerowych. Mam nadzie- kania, jak również odpoczynku. tym zadania poprawiające infrastruk- ję, że był to mile spędzony czas i że turę gminną. większość z tych spotkań wpisze się Gmina Tomaszów Lubelski po- na stałe w kalendarz wydarzeń gmin- zyskała i jest w trakcie pozyskiwania nych integrujących Mieszkańców Wójt Gminy Tomaszów Lubelski środków unijnych w zakresie termo- Gminy i okolic. Marzena Czubaj - Gancarz Wybrane inwestycje w Gmine Tomaszów Lubelski 1. Przebudowa dróg gminnych 3. Przebudowa drogi gminnej ulicznego, Rogóźno ul. Ogrodo- wraz z oświetleniem ulicznym ul. nr 111749L w miejscowości Ro- wa (kwota inwestycji: 15 141,03 zł). Folwarczna, Ogrodowa, Agresto- góźno Kolonia od km 0+000 6. Przebudowa drogi gminnej nr wa, Wiśniowa, Sadowa, Malinowa w do km 0+210 długości 0,210 km 111764L od km 1+145 do km 1+395, od miejscowości Rogóźno (prace trwa- (kwota inwestycji: 46 208,89 zł).
    [Show full text]
  • Year Book 1929
    YEAR BOOK of the Seventh-day Adventist Denomination The Official Directories 1929 Published by the REVIEW & HERALD PUBLISHING ASSOCIATION TAKOMA PARK, WASHINGTON, D. C. Printed in the U. S. A. Missionary Volunteer. Reading Courses for 1929 THESE nine books bring a great inspiration to the young people of this denomination. They are care- fully selected, both as to manuscripts and complete books, selected for their helpfulness as well as their interest. The three courses are as follows: SENIOR Thoughts From the Mount of Blessing, by Ellen G. White $1.50 Knowing Birds Through Stories, by Floyd Bralliar 2.00 Isles of Opportunity, by L. D. Warren 1.50 Ideals of Earnest Youth, by A. T. Rowe 1.00 Course price, postpaid, $4.35 JUNIOR Stories of Grit, by Archer Wallace $1.00 Book of Missionary Heroes, by Basil Mathews 1.50 Trees Every Child Should Know, by Julia Rogers 1.00 Course price, postpaid, $3.00 PRIMARY Spick and Span, by G. C. Hoskin $1.25 World in a Barn, by Gertrude C. Warner 1.25 Course price, postpaid, $2.15 Order of your Book and Bible House 1929 YEAR BOOK OF THE SEVENTH-DAY ADVENTIST DENOMINATION Comprising a Complete Directory of the General Conference, all Union and Local Conferences, Mission Fields, Educational Institutions, Publishing Houses, Periodicals, and Sanitariums. PREPARED BY H. E. ROGERS. Statistical Secretary of the General Conference. PUBLISHED BY REVIEW AND HERALD PUBLISHING ASSOCIATION WASHINGTON, D. C. Printed in the U. S. A. THE SOULS OF MEN EDWARD J. URQUHART THE souls of men — and are they worth so much? — The exiled life, and all it gives of pain, Of loneliness and fear, or aching hearts, and such, The stress and strife, the tears that seem in vain? And all the things that claim our time and strength Found in the mission life in all its length? The souls of men — oh, who can tell their worth? Can they be valued with the things men prize? — A candidate for heaven, though on earth, With promise of a life that never dies, Be weighed against the things that time lays low? Ah, can you weigh them thus? Oh, no; oh, no.
    [Show full text]
  • The City of Belz
    The City of Belz Belz), a small city in Sokal בעלז :Belz (Ukrainian: Белз; Polish: Bełz; Yiddish Raion of Lviv Oblast (region) of Western Ukraine, near the border with Poland, is located between the Solokiya river (a tributary of the Bug River) and the Rzeczyca stream. Prior to 15 February 1951 the town was located in central-eastern Poland, in the Lublin Voivodeship. Population: 2,343 (2013 est.)[1]. Origin of name There are a few theories as to the origin of the name: 1. Celtic language – belz (water) or pelz (stream), 2. German language – Pelz/Belz (fur, furry) 3. Old Slavic language and the Boyko language – «белз» or «бевз» (muddy place), 4. Old East Slavic – «бълизь» (white place, a glade in the midst of dark woods). The name occurs only in two other places, the first being a Celtic area in antiquity, and the second one being derived from its Romanian name: 1. Belz (department Morbihan), Brittany, France 2. Bălţi (Бельцы/Beljcy, also known in Yiddish as Beltz), Moldova (Bessarabia) History Historical affiliations Duchy of Poland until 981 Kievan Rus 981-1018 Duchy of Poland 1018-1025 Kingdom of Poland 1025-1031 Kievan Rus 1031-1170 Duchy of Belz 1170-1234 Principality of Galicia–Volhynia 1234-1340 Grand Duchy of Lithuania 1340-1366 Kingdom of Poland 1366-1377 Kingdom of Hungary 1378-1387 Kingdom of Poland 1387-1569 Polish-Lithuanian Commonwealth 1569-1772 Habsburg Monarchy 1772-1804 Austrian Empire 1804-1867 Austria-Hungary 1867-1918 West Ukrainian People's Republic 1918-1919 Second Polish Republic 1919-1939 Nazi Germany 1939-1944 Polish People's Republic 1944-1951 Soviet Union 1951-1991 Ukraine 1991-present Early history Belz is situated in a fertile plain which tribes of Indo-European origin settled in ancient times: Celtic Lugii,[2][3] next (2nd-5th century) German Goths[4][5] slavized Sarmatians (White Croats),[6]and at last Slavic Lendians.[7] The town has existed since at least the 10th century, as one of the Burgs of Czerwień[8] (Red Ruthenia) strongholds under Bohemian and Polishrule.
    [Show full text]
  • A Journey Through the Ukrainian-Jewish Encounter
    A Journey Through the Ukrainian-Jewish Encounter FROM ANTIQUITY TO 1914 A Journey Through the Ukrainian-Jewish Encounter FROM ANTIQUITY TO 1914 Marketplace in Drohobych, eastern Galicia. Postcard, early 1900s. This publication is based on an exhibition created by the Ukrainian Jewish Encounter (UJE), a privately organized, multinational initiative launched in 2008 to strengthen mutual comprehension and solidarity between Ukrainians and Jews. UJE would like to thank Citizenship and Immigration Canada for its generous support and financial contribution towards the mounting of the original 2015 exhibition. The views expressed in this publication are not necessarily those of the above institutions. Curated and written by UJE Co-Director, Alti Rodal. The exhibition was shown in 2015 in Toronto at the Schwartz-Reisman Jewish Community Centre and at St. Vladimir Institute through the Ukrainian Museum of Canada, Ontario Branch; in Montreal at the Ukrainian National Federation of Canada and at the Jewish Public Library; in Winnipeg at the Oseredok Ukrainian Cultural and Educational Centre; and in Edmonton at St. John’s Institute, in cooperation with the Jewish Federation of Edmonton. ©Ukrainian Jewish Encounter, 2019. All rights reserved. Design: Debi Perna, PS Design Printed in Ukraine. ISBN: 978-0-9950872-1-7 Cover photo: Fair in Ukraine. Painting by Vasily Sternberg (1818–45). Annual fairs, bazaars, and especially the common weekly or daily marketplace were key sites of Ukrainian-Jewish interaction. Contents The first part of this publication highlights the experience TWO PARALLEL ERAS — of Jews on Ukrainian lands and their interaction with ethnic THE “LONG NINETEENTH CENTURY” (1772 –1914) Ukrainians and others up to the partitions of Poland (1772–95).
    [Show full text]
  • Acta 107.Indd
    SHORT NOTES* GENERAL WORKS Katarzyna Justyniarska-Chojak and Sylwia Konarska-Zimnicka (eds.), “Per mulierem” … Kobieta w dawnej Polsce w średniowie- czu i dobie staropolskiej [“Per mulierem” … The woman in early Poland: Middle Ages and the Old-Polish period], Warszawa, 2012, Wydawnictwo DiG, 495 pp., index of persons The history of women and their place and role in social life have long been enjoying unfl agging interest among the historians. The book under review is the aftermath of a symposium held in 2009 by the Institute of History, Jan Kochanowski University of Kielce. The volume consists of thirty-two articles written by Polish and foreign historians and presenting a number of aspects of the functioning of woman in the medieval and Old-Polish society, based, to a considerable extent, on hitherto-unknown sources. This publication shows that the contemporary Polish research tends to analyse the situation of woman through a variety of aspects; the methodological diversity of the articles is interesting and valuable. Traditional, exiguous texts are found beside studies that propose new methodological solutions. The volume is divided into two major parts, preceded by an introduc- tory article by Maria Bogucka – the doyenne of studies on women in the Old-Polish society – discussing the gender issues against a broad European background. The fi rst part offers articles on the perceived and postulated patterns of womanhood, analysed, primarily, on the ground of hagiographical and literary works. It comprises research on the reality of certain saints’ lives (T. Wojczak); patterns of female piety and devotion (T. Ossowski, O. M. Przybyłowicz); female education (K.
    [Show full text]
  • Susiec, Majdan Sopocki and Tomaszów Lubel- Ski and Its Surroundings
    THE TOMASZOWSKI POVIAT TOURIST BROCHURE “European Agricultural Fund for Rural Development: Innovative Europe in the Rural Area” Managing Authority of Rural Development Program for 2014-2020 – Minister of Agriculture and Rural Development. The task called “Publishing the Across Roztocze Guide, tourist brochure and map of the Tomaszowski Poviat”, developed by the Perspektywy Association, co-financed from the European Union funds under Sub-measure 19.2 „Support for the implementation of operations under the community-led local development strategy of the Rural Development Program for 2014-2020. Project co-financed through the Local Action Group “Roztocze Tomaszowskie” 2 The Tomaszowski Poviat The Tomaszowski Poviat is located in the south-east part of the Lublin province, on the border between Poland and Ukraine. Its area includes five diverse regions: Roztocze, Wolynska Upland, Lublin Upland, Sandomierz Ba- sin and Podbuża Basin. They are diverse in terms of climate, history and eth- nicity, as well as the fauna and flora that occur here. The region is very popu- lar among tourists who love being close to nature, walking, actively spending time on a bike, resting by the water and all forms of qualified tourism. This is facilitated by the functioning of several hiking, cycling and Nor- dic walking routes, including the Central Roztocze Trail (195 km), which is the only route through the whole Roztocze, Krawędziowy (55 km), Szumy Trail – referred to as one of the most beautiful in this region, on the bunkers of the Molotov Line – guided by the traces of the fortification system, the Historical Trail and the Partisan Fighting Trail.
    [Show full text]
  • Battle of Grunwald Reenactment 2020
    Battle of grunwald reenactment 2020 Continue The Battle of Grunwald was one of the largest battles in the history of Middle Eastern Europe, and it also became one of the most important victories of Poland and Lithuania. Then the battle became a symbol of the war with the invaders and a symbol of national pride. Every year Poland and Lithuania recreate the Battle of Grunwald. This event can be held on any given day from July 11th to 15th. The most common day to recur is July 15. The largest reconstruction ceremony was held in 2010 in Poland, marking the 600th anniversary of the battle. The re-appearance and various events last from July 12 to July 18. Every year people from Poland, Lithuania and other European countries come to see the battle recur. About 4,000 knights gathered in the camp. Guests can also visit local exhibitions of Middle Ages clothing and armor. Page 2 Brunei → July 15 is the King's birthday in Brunei. The holiday commemorates the birth of incumbent King Hassanal Bolkiah, the 29th representative of the ruling dynasty in Brunei. The → Turkey Democracy Day and National Unity Day (Demokrasi ve Milli Birlik Günü) is a public holiday in Turkey celebrated on 15 July. It is the country's latest public holiday, created to commemorate national unity against the 2016 Turkish coup attempt that took place on July 15, 2016. Ukraine→s Day of Ukrainian Peacekeeping Day is a new holiday, founded by the Verkhovna Rada of Ukraine (supreme council) in 2003. It is observed annually on 15 July.
    [Show full text]