VANDAAG
Sinterklaas is er weer! p.2 Stichting Vrienden van de Dierentuin opgericht p.3 107E JAARGANG — NO.: 268 ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 * Nieuwe wegenkaartAruba p.5 * Sta Rosa-ploeg wint met 1-0 // VlSser en van Jong Colombia p.7 y HONDius * ThorLoberg ontwikkeltgroot toeristisch project p.15 succes met de \ dierentuin! LOBERG ...juweeltje.. ’
Regering MEER INVLOEDAMIGOEREPUBLIEKEN Gorbatsjov: Nederlandse gasten in Irak: moet weg slechter Jeltsin: crisiscomite in plaats regering Wachten is op Gorbatsjov wil lot baggeraars DEN HAAG - "We wac- goed. "Wel is er sprake van hten af hoe het loopt met enige teleurstelling, maar als de heren baggeraars. We je de zaken reëel onder ogen nog meer macht hebbenbegrepen dat daar- ziet, dan kunnen we wel over dit weekeinde wat begrip opbrengen voor wat moet loskomen. Even er in Nederland momenteel MOSKOU - Sovjet-president Michail Gor- de macht worden overge- wachten in het belangvan wordt gedaan', zo zei hij. Via batsjov heeft voorgesteld dat hij nog meer macht dragenaan een instelling die \MOSKOU De grotepoli- de baggeraars. Als het op via hadden de gegijzelden in - krijgt dan hij al bezit; hij vindt dat hij de uiteindelijke is samengesteld uit verte- korte termijn niet duide- Baghdad begrepen dat de ieke tegenspeler van Gor- leiding moet hebben over de Sovjet-regering. Hij zei genwoordigers repu- cttsjov in Sovjetunie, van alle lijk is of zij weg mogen, baggeraars kort geleden een de Boris dit in Moskou waar vandaag (zaterdag) de buitenge- blieken, een zogenaamd eltsin, is de mening toege- "cri- laten wij weer van ons mondelinge toezegging wone zitting van de Opperste Sovjet over de economi- siscomite*. Dit zou als eerste horen." Dat heeft Martin hebben gekregen voor een daan dat een crisis-kabinet sche situatie van het land wordt hervat. ioe_ worden gevormdom het taak krijgen praktische maat- Bronkhorst, woord- uitreisvisum. chip van staat in de SU in regelen te treffen om de MOSKOU President voerder van de Neder- Op Schiphol kwam vrij- Ik stel voor een dringende Nikolaj Ryzjkov, nog ■ - 'eter vaarwater te brengen. is ondui- crisis het hoofd te bieden en Michail Gorbatsjov heeft tij- landse gegijzelden inIrak, dagavond Siego Wouters, de fundamentele reorganisatie delijk. vrijdagavond _3 economisch gebied maar nieuwe machtsorganen te dens een spoedzitting van de verklaard. zoon van dominee Wouters door te voeren van de cen- van Gegij- 'ok ten aanzien van de unie In de spoedzitting van de vormen, aldus Jeltsin. Opperste Sovjet een reorgani- De Nederlandse gegijzelden het familiecomite beigen lopen, trale uitvoerende macht door Opperste Sovjet over de ver- satiebinnen zijnkabinet aan- in Irak hebben vrijdagmiddag zelden Vrij, aan uit Irak. Hij dezaken vast te ondergecshikt te opende huidige haar maken slechterende economische en Deze vervolgens de gekondigd. Hijerkende overi- in Baghdad opnieuw een ple- verklaardebij aankomst"opge- daarom moet het aan de president, aldus Gor- kabinet inrukken, zo vindt politieke situatie zei Gor- aanval op Gorbatsjov. "Wan- gens dat de situatiede laatste nairebijeenkomst belegd. Op wonden en blij te zijn, weer batsjov. Daarnaast stelde de batsjov dat de "machtsstrijd neer men praat over de hui- tijd op verschillende gebie- vier mensen na was iedereen terug te zijn in Nederland. jeltsin. Sovjet-leider voor meer (AFP-satellietfoto) in de Sovjetunie nu ten volle dige economische situatie, is den is verslechterd. aanwezig. Volgens de Neder- 'Tegelijkertijd voel ik me macht te geven aan de repu- is uitgebroken*. Hij zei dat het stupide (AFP-satellietfoto) lander was de stemming schuldig dat ik mensen heb blieken binnen de Raad van om te zeggen dat de deelrepublieken geen bes- dit normaal is. Dit is het moeten achterlaten in een deFederatie. Dezeraad werd luiten meer mogen nemen zeer ongezonde situatie", Premier India: begin dit jaar opgericht als zesde jaarvan de Perestrojka die indruisen tegen die van en we leven aldus Siego Wouters. Hij zei een adviesorgaan voor de zolang in een toestand Neder- vertrouwen de Sovjet-regering het die we datde situatie onder de president. Gorbatsjov stelde nieuweUnieverdrag nog niet decennia lang niet landse gijzelaars slecht is. voor dat lichaam een hebben Bush in Praag van parlement dit van kracht is. Drie repu- meegemaakt', riep "De psychische drukis enorm meer coördinerende taak zou blieken, Georgië, Letland en hij uit. Volgens Jeltsin zijn groot. De een neemt een DELHI - De nieuwe moeten krijgen tussen de Estland, kondigden later aan in sommige steden in de PRAAG - President paar Bush verblijft tijdens pilsje extra, de andere stort remier van India, Chandra Sovjet-republieken en de cen- dat zij dit verdrag, dat over Sovjetunie nog maar voor George Bush van de Ver- de 24 uur dat men in Praag zich op de politiek en de hekhar, heeft vrijdag het trale regering in Moskou. tien dagen klaar moet zijn, twee of drie dagen levens- enigde Staten is van- is, voerdeBush besprekingen media om de aandacht te ertrouwen van het parle- niet zullen ondertekenen. middelen. morgen (zaterdag) aange- met regerings-functiona- trekken*. *ent gekregen voor zijn min- HAAST GEBODEN komen in Praag alseerste rissen. In Praag woont Bush Gorbatsjov suggereerde in "Er moet een reorganisatie erheidsregering. komen van de regering, met pleisterplaats op zijn reis de feestelijkheden bij van de LUBBERS een stemming kreeg zijn vijftien minuten Premier Lubbers hoopt dat jjdens durende toespraak dat de wijzigingen in de samenstel- Wall Street: door Europa en het Golf- eerste verjaardagvan de "Flu- \) de steun van 269 van de van het kabinet', aldus welen revolutie' welke een de 104 Nederlandse bagge- 88 voorgestelde maatregelen ling rustig gebied. parlementsleden, zo is Gorbatsjov. "Er moet eenrege- slot maakte aan het raars in Irak op korte ter- 1 nog moeten worden aange- Op het vliegveld van Praag einde com- worden Regeringskringen in New ring komen met een brede munistische mijn vrijgelaten. De vernomen. Shekhar nomen voordat het nieuwe NEW YORK De effec- werd Bush begroet door zijn bewind in dit kwestie van de Nederlandse pelhi Unieverdrag over tien dagen sociale basis", aldus Gor- - Tsjechoslowaakse ambtge- Oosteuropese land. perd vorige week al beëdigd batsjov die zei dat hij daar- tenbeurs van New York gijzelaars in Irak is overi- INEW premier van wordt ondertekend. Gor- noot Vaclav Havel. het jot de achtste In Op uitnodigingvan pre- gens in voltallige batsjov had in een eerder voor wel het fiat wil hebben heeft op de laatste dag de niet de India, nadat zijn voorganger van van de werkweek een Kasteel Praag waar het echt- sident maken de leiders van ministerraad aan de orde ?.P. Singh november stadium al voorgesteld om premier Ryzjkov. Het op 7 afgelopen weekeinde zou Gor- kalm beeld laten zien. De het Amerikaanse congres het geweest. Iferzijde van de en van wantrouwen de invloedrijke Presidentiële motie batsjov zich tijdens een Dow Jones index van de bezoek aan Saudi-Arabie ministerraad heeft minister iad verloren en moest raad van adviseurs te ver- Van den Broek van vangen door een zogenoemde gesprek met de Russische dertig belangrijkste indus- |iTfiHpiim oris mee. Daar bezoekt Bush de Buiten- iftreden. Shekhar, die president, Boris Jeltsin, al triële fondsen sloot op landse zaken premier Lub- 'innen de Janata Dalpartij Veiligheidsraad. Gorbatsjov Amerikaanse troepen. In een bers en vice-premierKok inge- zei datdringend maatregelen hebbenuitgesproken voor een 1550,26 punten en dat was officiële verklaring toont het iet leiderschap van Singh hoger op licht over zijn gesprek met geboden zijn om het land te coalitieregering waarbij ook 5,21 punten dan bly >etwistte, leidt nu een min- donderdag. De omzet, voor Witte Huis dat het is dat ambassadeur Van Dam en stabiliseren. Gorbatsjov deRussische federatie minis- n«wi"*-\2L alle congres-leiders de invi- derheidsregering die wordt ters levert. een groot deel bepaald door am/ffdom/tor» de fractievoorzitters uit de 'esteund door de Congres- maakte vrydagmorgen al tatie niet hebben afgeslagen. Tweede Kamer. bekend dat hij veranderingen De Soyjet-president viel het aflopen van een reeks martij van Rajiv Gandhi; 204 november-contracten, Jarlementariers stemden wil gaan aanbrengen in de vrijdagmorgen in zijn ander- centrale Sovjet-regering. Of half uur durenderede fel uit bedroeg 166 miljoen aandelen ;egen Shekhar en vijftien na 149miljoen devoorgaande in Uithielden zich van stem- dit ook het einde betekent tegen de"destructieve krach- Op wegnaar vrijdaggebed Jeruzalem ming. van het premierschap van ten* in het land, die de crisis dag en van de verhandelde voorhun eigenpolitieke belan- fondsen waren er 776 hoger gen misbruiken. Hij wees en 896 lager. blijven protesteren kritiek van de hand als zou Scholieren hij geen programma hebben kerkelijke zijde: om het land uit de crisis te Van slepen. "Wij hebben een pro- gramma', aldus de Sovjet- Vredesbetoging leider die vervolgens de drie in Den Haag belangrijkste punten noe- mde: de overgang naar een DEN HAAG - Het Interker- markteconomie, een regeling kelijk Vredesberaad (IKV) en voor de betrekkingen tussen Pax Christi organiseren, de unierepublieken op basis gesteund door de Raad van van een nieuw Unieverdrag Kerken in Nederland, op don- en een "versterking van de derdag 22 november in Den macht*. Haag een aantal publieke manifestaties gericht op een MILITAIRE TOP vreedzame oplossing van het Gorbatsjov bekritiseerde het conflict in de Golf-regio. Dat "gebrek aan discipline in de hebben beide organisaties republieken", wat volgens vrijdag bekendgemaakt. hem heeft geleid tot kritieke Onder meer is er voor de toestanden. Hij verweet de ambassade van de Verenigde republieken voor een groot nog Staten een manifestatie deel niet te hebben vol- onder het motto "Embargo daan aan hun leveringsver- ja, Oorlog neen*. plichtingen, waardoor in som- mige gebieden grote UJERUZALEM - Palestijnen gepantserde wagensopgesteld tekorten zijn ontstaan, met trokken vrijdag massaal op (ziefoto). De veiligheidsmaat- name Leningrad, de tweede weg naar het zogenaamde regelen golden hetfeit dat het stad van de Sovjetunie. Gor- Bonn ontbindt Vrijdaggebed bij deAl Aqsa- de veertigste dag ook was batsjov gaf toe dat de bevol- moskee in het oude deel van sinds de schietpartij bij de king bang is voor de toe- Jeruzalem. In verband met Tempelberg waarbij achttien komst en voor een strenge dit Vrijdaggebed stonden er Palestijnen om het leven winter. Duitse "Gladio" langs de weg politieposten op kwamen. (AFP-satellietfoto) Gorbatsjov kondigde ver- BONN - De Duitse rege- Gladio-netwerk, dat Italië volgens een wijziging in de ring heeft vrijdag gezegd samen met andere NAVO- militaire top aan. "Wij zullen dat ze haar deel van landen in de jaren vijftig Gorbatsjov weer naar Vaticaan de kwestie van het opper- Gladio, het geheime inlich- heeft gevormd. bevel dekomende dagen bestu- tingen-netwerk dat is Volgens regeringsautori- VATICAANSTAD - Paus Parijs, waar maandag de con- deren. Ik geloof niet dat deze opgezet om spionagewerk teiten in Bonn bestaat er een Johannes Paulus II heeft ferentie over Veiligheid en machtige organisatie aan her- te verrichten tijdens een groot verschil tussen het Ita- zondag opnieuw een ont- samenwerking in Europa vormingen kan ontkomen*. bezetting door de Sovjet- liaanse en het Duitse net- moeting met Sovjetpresi- begint. Gorbatsjov zal een unie, zal ontbinden. werk. In de Bondsrepubliek dent Michail Gorbatsjov. vriendschapsverdrag onder- CRISISCOMITE Volgens regeringswoord- zou het om een puur civiele Dat heeft de woord- tekenen en twee verdragen Be president van de Russi- voerder Hans Klein gebeurt dienst gaan terwijl in Italië op gebied van de economi- sche Boris dit licht voerder van het Vaticaan federatie, Jeltsin, "in het van de militairen de scepter zwa- meegedeeld. sche samenwerking. Voorts die na Gorbatsjov het woord nieuwe internationale ver- vrijdag aien over Gladio. Klein zei waarvan heeft hij een ontmoeting met nam, eiste het aftreden van houdingen". Klein zei dat de ook dat deinlichtingendienst Het gesprek, het nog niet vaststaat, president Francesco Cossiga de centrale Sovjet-regering. ontbinding wel enkele weken door nimmer met de tijdstip al Bonn en premier Giulio Andreotti. m PARIJS - Een paar dui- deel van de een maand Jeltsin zei dat "tijdens deze of maanden in beslag zal naam Gladio is aangeduid. heeft plaats op verzoek van zend studenten van het Fra- durende scholierenacties uit parlementszitting, of anders nemen. Nog maar enkele Volgens een Duitstv-actuali- Gorbatsjov. Gorbatsjov £se vervolg-onderwijs protest tegen de situatie bij zo snel mogelijk, het ver- feiten zijn boven tafel teitenprogramma zou het bracht 1 december vorig jaar Gorbatsjov neemt bovendien gelden een zit-actie bij de het onderwijs met te volle trouwen in het kabinet van gekomen sinds de regering Westduitse spionage-netwerk ook een bezoek aan de paus. de Fiuggi-prijs in ontvangst Eiffeltoren in het centrum klassen enz. en te weiniggeld. Ryzjkov moet worden opge- in Rome vorige maand het voornamelijk zijn gevormd Hij verblijft, zondag zes uur voor zijn werk ten gunste panParijs. Het waseen onder- (AFP-satellietfoto) zegd*. Volgens Jeltsin moet bestaan onthulde van het door oud-Nazi's. in Rome op doorreis naar van de.rechten van de mens. 2 AMIGOE ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990
Opgepastgezag, de Pieten zijn hier.... MOGELIJK OP CURACAO GEREPAREERD Hato na 13 uren weer open Omvang schade toestel Air Jamaica zeer groot WILLEMSTAD Het de ALM voor vandaag mogelijk met een ALM- vliegtuig van de —Jamai- werden gedaan. toestel vandaag naar huisj caanse luchtvaart maat- Het vliegtuig van Air zullen worden gevlogen. schappij, Air Jamaica, Jamaica heeft gisteren op Villanueva voerde voorts werd gisteren in de nachte- geen enkel moment een nood- aan dat gisteren een grote lijk uren van de landings- landingmoeten maken. Naar delegatie van Air Jamaica- baan van het vliegveld de Amigoe vanuit welinge- functionarissen, via Aruba, Hato verwijderd. Hato linlichte bronnen heeft ver- op Curacao is aangekomen. bleefvoor minstens 13uur nomen, zakte het linker wiel Een toestel van de Jamai- voor jet- vliegtuigen van het vliegtuig een paar caanse maatschappij, die de gesloten.Alleen maarvlieg- seconde nadat het geland 77 passagiers terug naar tuigen die door propel- was in elkaar. Een door de Jamaica moest vervoeren, lors worden aangedreven Antilliaanse Luchtvaart Ins- kon hier niet landen, en bleef en die een korte landings- pectie ingesteld onderzoek op Aruba gestrand. baan nodig hebben, moet aanwijzen wat het ong- Gisteravond omstreeks konden gisteren vluchten eluk veroorzaakte. acht uur begonnen de werk- vanuit Hatouitvoeren. De Een klein aantal passa- zaamheden om het vliegtuig 77 passagiers die met het giers heeft lichte verwon- met behulp van twee hijs- vliegtuig naar Jamaica dingen opgelopen, aldus een kranen van de Curacaose moesten terug keren bron. Zij Werden door de Dok Maatschappij van de zullen mogelijk vandaag ALM-arts, dr Allart, in de landingsbaan te verwijderen. met een vliegtuig van de aankomsthal van het vlieg- Omstreeks 12 uur is het de ■WILLEMSTAD— Hij is ALM terug naar huis veld Hato behandeld. De technici gelukt om het vlieg- er weer, de Goed heiligman. worden gevlogen, aldus anderen kwamen met de tuig in de nabijheid van de Zijn pieten zijn natuurlijk de Air Jamaica-vertegen- schrik vrij. ALM-hangar te zetten. Hato ook meegekomen. Dat woordiger, Arvid Villa- De Air Jamaica-vertegen- kon direct daarna weer voor MAN wil gedeputeerden gebeurde allemaal vanoch- nueva. woordiger op het eiland, vliegverkeer geopend tend op de kade, nadat de De Curacaose economie Arvid Villanueva, verklaarde worden. Sint per jacht (...) de haven moest gisteren een harde tegenover de Amigoe dat de Het vliegtuig zal naar alle was binnengevaren. De klap incasseren. Een zeer 77 passagiers die met het waarschijnlijkheid op rond Curacao Otrobanda-tafel groot terug eerste burger, gezaghebber aantal vluchten moest verongelukte vliegtuig gerepareerd WILLEMSTAD november. Maar het tweede als dat is gebeurd met de Elmer Wilcoe was ter plekke afgelast worden of naar naar Jamaica moestenkeren, worden. Een technicus van — Het is Boeing (het tijd om de lucht te klaren, zo voorstel is minder goed ver- pers, dus in aanwezigheid om de oude een hand te Aruba en Bonaire worden de Aircraft vlieg- schrijftReinardo "Reintje' Mar- lopen. Er was wel een verga- van de gedeputeerden Metry geven. Cultuur-gedeputeerde gedirigeerd. Onder andere tuig is een Boeing 727) die tina, voor dering gepland mèt SKO en en Page en de Dito Mendes en de vele twee KLM-vluchten vanuit Salarissen momenteel op Curacao ver- eilandsraadslid de functiona- blijft, MAN over de situatie Plataforma Otrobanda, maar rissen van de Dienst Ruim- kleine toeschouwers volgen Amsterdam en een American in december verklaarde dat hoewel rondom het Brionplein. Zijn met het projectteam en niet telijke Ordening en Volks- alles van een afstand. Airlines vanuit New York. de omvang van de schade fractie had bij monde van met vertegenwoordigers van huisvesting. De ALM kon geen enkele vrij groot is, het toestel wel Don Martina gevraagd om overheids/politiek niveau. Deze vergadering zou dan vlucht met haar jet-vlieg- WILLEMSTAD — gerepareerdkan worden. een dialoog met de mensen Het resultaat is bekend: op het hoogste overheidsni- Agenda Curacao tuigen uitvoeren. De lucht- Ministervan Financiën Gil- van Otrobanda over hetBrion- de Otrobandisten hebben afge- veau worden gehouden; een haven autoriteiten waren van- bert de Paula heeft ( plein. zegd voor de betreffende ver- bijeenkomst met andere over- op pagina 13 morgen niet bereikbaar voor besloten dat de uitbeta- _ Partijleider Don Martina gadering. heidsfunctionarissen dan de commentaar. Het is niet ling van salarissen, lonen TE HUUR: had gevraagd om een toe- Reintje Martina in zijn gedeputeerdenheeft geenzin. bekend of er aanpassingen van landsambtenaren en lichting aan de pers en hij schrijven aan de gezag- op de vluchtenschema van wachtgelduitkeringen op had voorgesteld om op over- hebber: "Waarom is er geen de volgende data plaats RC/1 heids/politiek niveau te over- vergadering geweest met ver- zal vinden: A leggen met dewinkeliersver- tegenwoordigers van over- - kinsena no. 25 op 14 eniging SKO en Plataforma heidsniveau?' december 1990 en kinsena Otrobanda. Martina vraagt zich af of no. 26 op 21 december en i Aan het eerste voorstel is het BC alsnog bereid is om - salaris en wachtgelduit- 19" I voldaan; er is een persconfe- een dergelijke vergadering kering op 20 december. rentie geweest op 15 te houden in dezelfde vorm De salarissen aan amb- tenaren en wachtgelduit- keringen over de maand ~ januari 1991 zullen op 24 lV.*sf januari 1991 uitbetaald worden. Oostelijke rijbaan Schottegat-oost VIDEO'S tijdelijk gesloten pou__ioonn nv PIKA ■RADIO I COMMUNICATIONS WILLEMSTAD De Sinterklaasje Dienst Openbare Werken— Schottegatweg Oost 36 maakt hierbij bekend dat Tel.: 371178-79785 kom maar binnen vanwegereconstructiewerk- zaamheden de oostelijke Sinterklaasje rijbaan van de Schotte- kom maar binnen met jeknecht, want we gatweg Oost, gedeelte Cas zitten allemaal even recht... 17 november, vandaag is de Coraweg/Kaminda CLIMA CARS ■> Sint weer aangekomen om zijn vieren verjaardag te op Palomba, van maandag 19 ' Curasao. november tot en met De goedheiligman heeft een ellenlange reis achter de Ingezonden woensdag rug, een 'boot-lag' van hier tot Tbkio en In het belang van de leerling? 2.1 november op zijn leeftijd tussen over gaat tropen meer over het feit dat veel leer- en ventilatoren komen dat kwart acht het acclimatiseren in de ook niet zo vlot. 's morgens tbt half Wat een teleurstelling zal dat zijn, als de ouwe gabberd HET IS zo langzamerhand lingen niet gemotiveerd zijn het dak gedicht wordt, dat er vyf naar gymnastieklessen 's middags voor verkeer maandag op zijn schimmel de hort opgaat om nog wat algemeen bekend dat op vele om de goede schoolborden en te gaan. Maar wat wil je als gesloten zal zijn. Verkeer inkopen te doen. scholen de omstandigheden, andere noodzakelijke leer- AUTO AIRCONDITIONING waaronder de leerlingen les geen van de toestellen te middelen worden aange- vanuit derichting Zuiker- In vrijwel alle winkels is zijn concurrent Santaclaus tuintjeweg \Herst IA Tel. 672059 Sta. hem voor geweest. krijgen, verre van ideaal zijn. gebruiken is? Hoe kan een schaft. Zelfs onze leerlingen zal via de Cas - Rosa/ De kerst-afdelingen zijn al ingericht, Coraweg, Francia en ' Panelisten op forum Pavu: ”Eén bestuurslaag moet weg!" WILLEMSTAD — Bijna van staatkundige structuur betalen om de andere alle panclisten die van- heeft ontwikkeld. 'Het zal eilanden te onderhouden. morgen op het forum van niet vreemd zijn dat over vijf de Er zijn wel verschillende Curacaose politieke jaar, als het politiek klimaat redenen waarom de eilanden organisatie, PaPu, aan- in Nederland mocht veran- samen moeten blijven, aldus wezigwaren, zijn het over deren, zij ons weer onze onaf- Miguel Pourier. Onder tenminste één punt eens. hankelijkheid willen geven', bestuurslagen andere de familiebanden die Een van de verklaarde Evertsz. al voor meer dan 300 jaren moet zo spoedig mogelijk De Curacaose Staten geëlimineerd bestaan. Onderzoeken die worden. De moeten voor een onderwijs- gedaan waren, hebben aan- huidige staatkundige systeem zorgen op hoger gewezen dat er op St. structuur vormt niet zon niveau. De Staten,voerde hij groot Maartenmeer dan6000 Cura- probleem, alswel de voorts aan, moeten er ook caoënaars en Bonaireanen twee bestuurslagen, zo voorzorgen dat ergeen Tapia- Op Curagao Ex- wonen. woner er wordt geconcludeerd. mentu-muur' rondom meer mensen van Bonaire- premier, Juancho Curasao gebouwd wordt. Dat aanse afkomst, dan die op Evertsz sprak over zijn al zou funest zijn voor de ver- wonen. lang stelling: Bonaire zelf ingenomen dere ontwikkeling van het tussen ex-pre- De handelsrelatie 6-I=o, terwijl de eiland. de eilanden is ook van groot mier en ex-minister van belang. Onderzoeken ontwikkelingssamenwer- STABILITEIT er king, Miguel hebben aangewezen dat Miguel Pourier over Pourier gelooft in een een groot aantal onderne- een 6-I=s sprak. Volgens gemodificeerde Antillen van mingen zijn op St. Maarten hem is een gemodificeerde vijf eilanden. De bestaande die vanuit Curacao worden Antillen bestaande uit 5 constellatie heeft wel zijn beheerd. Op Bonaire worden eilanden best mogelijk. nadelen. Onder andere de bijna alle projecten en twee bestuurslagen. Die moe- handel door banken die op Evertsz denkt dat de Staten ten zo spoedig mogelijk geë- Curacao zijn gevestigd gefi- van de Nederlandse Antillen limineerd worden. 'Twee nancierd, aldus Miguel Pou- allang opgeheven moeten bestuurslagen kosten de rier. worden. 'Zoals op Aruba een gemeenschap te veel geld. Staten van Aruba, De bestaande structuur T aUTAUKANT bestaande uit 21 Arubanen brengt ook politieke instabi- KOMT ZINGEN VOOR FUNDRAISING iTlh© \s3_m© (SoUllS-jr bestaat, moet er op Curacao liteit met zich mee. Het feit JOLING Concordiastraat Punda een Staten bestaande uit 21 dat om de twee jaar nieuwe - Staten Curacaoënaars komen', ver- ofeen nieuwe Eilands- en sponsors gezocht Specialiteit van de week Waarde hij. raad gekozen moeten Donateurs Eén van de grootste pro- worden, draagt niet bij tot * Vers gemarineerde zalm blemen waarmee het eiland een stabiel bestuur. Wordt geconfronteerd, is die De kleinere eilanden hebben een te grote zeggen- Stichting wil dierentuin * Lobster soup met van twee bestuurslagen. Dat remt onder andere een gez- schap in het bestuur van de pernod onde ontwikkeling van de grotere (in dit geval de Curagaose economie. grootste: Curasao), aldus Pou- * Filet mignon met hol- Evertsz noemde alsvoorbeeld rier. Hij zei dat de minister Curaçao in ere herstellen landaise de economie van Aruba. van Verkeer en Vervoer bij- De ex-premier gelooft nog voorbeeld op landsniveau een nadelig beleid kan voeren. In * verse bramen en aard- steeds dat een Antillen bes- WILLEMSTAD De dius, die met de oprichting om aan fondsen te komen: naar de stichting. taande uitvijf eilanden onmo- zon geval kan het eilandge- — daarmee zullen ten beien. „ bied Curagao daartegen begin deze week opge- van de Vrienden van de die- eerste Degenen die geen sponsor gelijk is. Hij waarschuwde niets richte Vrienden rentuin niet alle kooien een goede onder- willen worden of de doen. De minister wordt op Stichting uit zijn het niet veel aanwezigen voor de ont- van de dierentuin zal zich beleid van de directie van de houdsbeurt krijgen en waar voor 'adoptie' voelen kunnen Ho Reserveringen: Wy wikkelingen in Nederland en St. Maarten gekozen. Onaan- tuin, onder nodig aangepast kwijt op is inzetten om de Curacaose leiding van drs worden om hun donatie reke- 6U178/674909. de plannen die minister vaardbaar ook dat men op op Damacor Gerard van de dieren zich er meer "thuis* ningnummer 872404 belasting dierentuin Buurt, te bekriti- van de gesloten. Hirsch Ballin op het terrein Curasao moet nieuw leven in te blazen: seren. De dierentuin valt te laten voelen. Tb zijner tijd Maduro & Curiel's Bank. Jjj} Maandags |jA indien voldoende onder de dienst Landbouw, zaleen 'dierentuinexpert' over- fondsen binnenkomen en Veeteelt en Visserij van het komen om te adviseren. __r- Boeken zijn er om kooien doorsponsors'gea- eilandgebied. Hoofdvan deze wijl in eerste instantie aan dopteerd' worden zal de dienst is ing Murray Jou- 'grote' geldschieters wordt ged- gelezen te worden. 'plantentuin' niet alleen bert. LW- gedeputeerde is acht of mensen metberoepen Israeli white wine Fokkerweg en Zuikertuintje onderhouden en opge- George Hueck, die binnen- die wel wat kunnen missen, worden, YARDLN knapt maar zal kort van de plannen van de zijn ook kleine bijdragen VARDEN het dierenbestand ook uit- stichting op de hoogte wordt meer dan welkom. Het spon- - Chardonnay gebreid worden met gebracht. sorship- concept dat bij het C^T j GOLAN - Sauvignon Blanc nieuwe en exostische De nieuwe stichting zou Seaquarium toegepast wordt, dieren. Zo verklaarden de heel nauw met de mensen waarbij bedrijven een aqua- ... Israeli red wine twee initiatiefnemers, Jac van de dierentuin willen rium sponsoren, zal bij de . i Visseren Willem Hondius, * samenwerken en hen enkel dierentuin gaan gelden: bedr- VARDEN -"Mount RED aan de Amigoe. De eerste een handje willen helpen om ijven ofpersonenkunnen een Hennon fondswervingsactviteit de dierentuin mooier en voor kooi of specifiek dier 'adop- GOLAN Cabernet Sauvignon wordt een van 'ê - optreden de dieren meer leefbaar te teren. Op de kooi of het hok 1 * si: de Nederlandse zanger maken. zal dan uiteraard de naam From the Golan Heights Winery Israel Gerard Joling, op 25 van de firma verschynen. november, in Rum Run- BESTUUR Kosher and Kosher for Passover ners bar. Om de interactie met de De stichting zal verschillende 1 i Hoewel het duo dit initia- directie te bevorderen heeft originele manieren imported by tief op persoonlijke titel uit- de stichting Van Buurt bedenken om firma's warm voert, is de 'link' met hun gevraagd zitting te nenem in te maken om een bijdrage te AMERICAN TRADING N.V. baan onvermijdelijk: Visser het stichtingsbestuur, leveren voor het opknappen P.O. BOX 860 is initiatiefnemer/directeur evenals nog iemand van de van de dierentuin. Daaronder Tel.: 53885 van het toeristen-radiosta- dierentuin. Penningmeester vallen rondleidingen in de 1 i ■ WILLEMSTAD — In een hoopte dat de infrastructuur tion Radio Paradise in het van het bestuur wordt Elton tuin. De bestuursleden ■ i zeer recentelijk gehouden bij- ook rekening houdt met de ITC; Hondius is marketing Lauf, voormalige stationma- zullen dan ter plekke uitleg eenkomst van de Skal Club nodige voorzieningen manager van de KLM-vesti- nager bij Radio Hoyer. geven van de problemen en die I "*« »^^ i^^ _■■»■*—■»■■%■ >_. Curacao is Willy Neef(links), getroffen moeten worden. ging op de Antillen/Aruba. Visser, die twaalf jaar projecten. ■">■■■-■ directeur voor Toerisme voor De organisatorische samen- Twee potentiële sponsors? geleden toen nog als Radio Stichting Europa van Curacao, gehul- bundeling van de Europese "Het zou best kunnen," Hoyerman metplannen rond- JOLING digd met een plakkaat van touroperators begint lang- zeggen de heren lachend, liep de gehele diertentuin Een van de eerste fundrai- "KLiASSIVK verdienste. Skal-voorzitter zaam en zeker plaats te maar vastberaden. door datbedrijfte laten adop- singsactiviteiten wordt een presenteert Edsel (Totie) Filetgaf tijdens vinden en Curaqao moet er Visser en Hondius, beiden teren is voorzitter, terwijl optreden van Gerard Joling. zijn toespraak een samenvat- rekening mee houden. dierenliefhebbers bij uitstek, Hondius sekretaris is. Het Joling, die al eerder hier ting van de verdiensten van Daarna gaf Neef als aan- zijn overtuigd van de educa- bestuur is nog op zoek naar was, besloot zyn vakantie te Emmy Verhey Cuillermo Neef, die op een denken de Curaqaose mas- tieve en sociale waarde van een lid dat de stichting zal combineren met een benifiet i______voorbeeldige wijze de goede cotte, een dolfijn, die een heel de dierentuin, waar vele kin- bijstaan. concert in Rum Runners: de samenwerking van Curaqao goede ingang heeft gevonden deren voor het eerst kennis De werkzaamheden zullen inkomsten van deze avond _____ Tact de KLM ondersteunt in bij de Europese toeristenwe- maken met allerlei dier- voornamelijk bestaan uit het -kaarten kosten 20 gulden, Europa. Door Neefs contact reld aan deaanwezige dames soorten. Ook als ontmoetings- organiseren van activiteiten inclusief een drantye - gaan uw ____ met de Nederlandse en Euro- en uiteraad ook aan Filet en plaats en uitje voor gezinnen B!___w * pese reiswereld, Frank Maynard van de is de plantentuin als ook zijn een ideale mm**mmmmmmmmmmmmmmmlmmmmm , goede voorbereiding van pro- CHATA. lokatie. activiteiten en door De volgende samenkomst Sinds 'Joan' twee jaar hemmotionelegecoördineerd van de Skal Club *y \m pfi _^^_Ü_ri promotie- Curaqao geleden over het eiland ___r I is er een uitste- vindt plaats in het Penthouse raasde en ook bij de dieren- kendemateriaalcommunicatiepatroon van het Van der Valk/Plaza tuin aardig wat schade ver- ontstaan met het reizend op 29 november alwaar een oorzaakte is daar met name Publiek en hiermee is zowel nieuw bestuur gekozen wo/*dt 'lapwerk' verricht. De tuin is Curaqao als de KLM mee voor 1991 en depresidentiële nooit meer dezelfde gebaat. halsketting officieel in geworden. Vandaar de stich- Neef, dieerg ontroerd was, gebruik genomen wordt. ting, aldus Visser en Hon- ______R*y______■ °edankte de club en maakte van de gelegenheid gebruik om mede te delen datEuropa 92 voor Curaqao mits Symposium vrouw en geweld Curaqao zijn aantal hotelka- I mers a it I» *^H uitbreidt een gestadige WILLEMSTAD — Op 25 Patria, Minerva en Maria foei betekent. Hij was blij te november aanstaande zal Iferesa Mirabal waren zus- ______flH__r __ noren dat de KLM een de Internationaledagvan ters die op een afschuwelijke Centro Pro Arte 21 nov. 1990 8.30 p.m. tuiintig procent groei voor- wijze spelt geweld tegen de vrouw' door de toenmalige voor 1991 maar hij gevierd worden. 25 Dominicaanse dictator, en Carlos Moerdijk piano November werd deze dag Rafael Trujillo op 25 tijdens de in Bogota, november 1960 werden afge- met werkenvan Colombia,in 1981 slacht. Beethoven, Schubert, Franck. Ravel Op °e *** gehouden vergadering Curasao wordt deze Kaarten bij de boekhandels, de CD-shop, kassa CPA Nederlands-BritseKamer Ameri- datum ook op verschillende i' ■■ r nnii van de Latijns ■ i | prijsf. 45,- mcl. een "afterconcert cocktail" van Koophandel heeft voor kaanse en Caribische vrou- manierenherdacht. Drie Cura- «e negende maal de ANGLO wenorganisaties als caose vrouwenorganisaties The art of writing. met dankaan DUTCH awards voor enter- zodanig uitgeroepen. dieby de Steering Committee Prise uitgereikt. Deze keer zijn geafilieerd viel Sindsdien wordt die dag zullen MONT° de eer te beurt aan de door de Vrouwen organi- morgen op 18 november een BIANC Nederlandse bedrijven Com- saties uit de regio op ver- symposium organiseren met * i^ I :j:J (luidsprekers) en als thema ;-;-;-|a"j'f """ : ■-- .■■ -■■: -- - Luijkxmotion schillende manieren 'geweld en vrouw'. ■■ (chocoladedecoratie). gevierd. Orlando Cuales, Jaqueline —t&m . .Available. at: Ook de Britse onderne- en s^^ mingen Martes Ingrid Juliana Warminger (papier- De datum werd toentertijd zullen het woord voeren. Het - - - Boekhandel Salas - recycling) en Domino amjet .£El^»£ft (industriële door de delegate van deDomi- symposium zal in de aula W Fokkerweg 50 apparatuur) nicaanse Republiek voorge- van de UNA om 8 uur s'mor- gmmm jnochtenzich onder de geluk- _.TTf_. .. "*—*-^— p^f__^^_T^— mmJ^: kigen steld als herdenking van gens plaatsvinden. De ent- * KLM scharen. wijlen de gezusters Mirabal. ree bedraagt tien gulden. 4 ADVERTENCES CURACAO ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 Dokter Antonie van den Bos, ASIENTO specialist alternatieve geneeskunde, refineria 95.0.V.maakt hierbij bekend dat het J zal van 19 december 1990 tot 4 januari 1991 ISLA (CURAZAO) zwembad vanaf a.s. zaterdag op Er S.A. het eiland Curacao zijn. zijn nog mogelijk- Filial de heden voor Petróleos de Venezuela S.A. weer open is. KORTE "GESPREKSKONSULTEN'. SCHOLARSHIP PROGRAM Openingstijden: | Bel voor afspraak: Nederland 00-31.3404.17799 Refineria ISLA (Curazao) S.A. invites current | of schrijf Dokter van den Bos, Verlengde Antillean VWO 8.30-12.00 uur en 1330-1730 Slotlaan 9, 3707CA Zeist, Nederland. and HAVO (with courses in Chemistry, Physics and Mathematics) examination candidates and Graduates to participate in a selection program leading to the grant of a limited number of r full scholarships TE KOOP > to study Engineering at prestigious Venezuelan Universities starting in the academic year of 1991. WEGENS AANSCHAFFING NIEUW MODEL öf & aristocrat The normal program of studies will have a duration of five years, proudlypresents VOLVO 360 GLE leading to the in uitstekende staat title ofEngineer in key professional areas in the oil kilometerstand: 52.000km refining field: richtprijs: f 1 16.900,— CASH VCGWE kleur: donkergrijs. metallic Chemical Engineering 18th., * Sunday November 1990 stereo-cassette, airco, power windows, 5 versnellingen Electronic Engineering from 8:00 p.m. to 2:00 a.m. MERCURY * Fashion Show by >__’_./ SABLE LS Metahirgic model 89 * Engineering directiewagenz.g.a.n. (17 maanden) The Slue Apple automatic, stereo, airco, power windows and brakes During their course of studies, the future professionals will kilometerstand: slechts 10.800 miles Exhibiting its new Christmas Collection kleur: zwart acquire practical experience in PDVSA's refineries. richtprijs: fl. 38.900,—CASH Fashion show starting: 9:00 p.m. Verkoop door eerste eigenaar Dance music by Survival & DJNachum Frank Voor offertes, bezichtiging en proefrit excellent Tickets: Fl. 10,- telno. 613833 ■ kantooruren; 370635 " privé An opportunity for young Antilleans to embrace a lifetime rewarding career. Interested parties should request an application form and additional SJIM UPj Eilandgebied Curasao information at Refineria Human Resources Department, Office —' '— Sint Maarten Medical Center Foundation 336, Head Office Building, or at the Security Department (entrance jTTI Ip. Het Bestuurscollege van het eilandgebied Cura- gate at the Margrietlaan, Emmastad) De St. Maarten Medical Center roept hierbij sollicitanten gao maakt bekend dat het ontwerp-verkavelings- op voor de functie van plan "Batavierwijk", voor een perceel grond gelegen te Berg Altena, met ingang van de dag The application forms must be returned to Refineria Isla MEDEWERKER(STER) MORTUARIUM na dezebekendmaking gedurendevijftien dagen on Friday 23rd November 1990, at the latest Plaats in de organisatie voor een ieder terinzage ligt op de Afdeling Alge- mene en Juridische Zaken van het Centraal Be- Is ondergeschikt aan het Hoofd Patiëntenzorg wanneer aan de Theaterstraat no. 17. werkzaamheden worden verricht op het Mortuarium. stuurskantoor Bij het verrichten van andere werkzaamheden is hij/zij Belanghebbenden kunnen binnen genoemde ondergeschikt aan het desbetreffend hoofd van de termijn van vijftien dagen tegen het ontwerp-ver- afdeling/verpleeg-paviljoen. kavelingsplan schriftelijk bezwaren indienen bij ______^__^~—l^^^~^^~~* Heeft geen ondergeschikten. het Bestuurscollege. ' Verricht zijn/haar werkzaamheden volgens de algemene Bezwaarschriften dienen duidelijk aan te geven richtlijnen die gegeven zijn en volgens instrukties van het de naam, voornamen en adres van de belangheb- Hoofd Patiëntenzorg. bende alsmede het belang op grond waarvan Hoofdtaken men bezwaar heeft. 1. Hettreffen van voorbereidingen voor en het assisteren r XUSS 200 A MONTH d« bij de lijkschouwing; Het Bestuurscollege van het 2. Het assisteren en het opbaren van overledenen; Eilandgebied Curagao, 3. Het opruimen en schoonmaken van gebruikte ruimten; De Gezaghebber 4. Het verrichten van diverse taken. ■ De Secretaris ■ Afhankelijk "van diploma's, opleiding en ervaring zal betrokkene indien aangenomen benoemd worden in mmmtmm i ■ ■■ ■ i mm--^—m<~m.m-^m.—mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm.mmMmmmmmmmmmMmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm. salaris schaal 32 (min. f.1.140,- max. f.1.870,- per maand). PARTISEPASHON Deze betrekking zal op part-time basis vervuld worden. Sollicitaties (inclusief copieën van diploma's, cijferlijsten I f" _u^__Ma^^^^^^tt______ti_____£__3______L _H. __i Den kuadro di modernisashon di su ret di en curriculum vitae) moeten vóór 15 december 1990 telekomunikashon, riba djasabra 17 i djadu- ingediend te worden. mingu 18 di november 1990 Setel N.V. lo B_____Fw?;s__:f;ï_^_s____B____p^^'^ 1 " ehekuta sierto trabounan di instalashon riba su Purchase your lot in a beautiful location, in a key ■' ret di kabel den area di Punda. development area near Caracas. Mountain lots of En konekshon kv e trabou aki, riba e fechanan minimum 2,000 m 2(half an acre), ariba menshona, abonadonan konekta den e with a wonderful climate all year around. siguiente area Easy access, just 30 minutes away from the city, LO TIN INTERUPSHON DEN and with all the necessary utilities. NAN SERVISIO TELEFONIKO: Don't miss this opportunity, the best investment for today and tomorrow. Pietermaaiweg - Pietermaaiplein - Prinsenstraat - Kerkstraat - Hanchi Snoa - Heerenstraat - Plasa Piar Please send us this coupon.includingyour name and address, St. Elisabeth Hospitaal -De Ruyterkade - Da Costa Gomezplein - Hendrikplein and one of our sales representatives will gladly provide you Wilhelminaplein i vesindario. with further information. Het St. Elisabeth hospitaal is een algemeen ziekenhuis bestaande uit - ca. 600 bedden. Setel N.V. Ta pidi e abonadonan konserni i e pübliko pa Nagenoeg alle specialismen zijn er aanwezig. tene kuenta kv esaki. De verplegingsdienst kent 16 verpleegafdelingen met ca. 450 perso- ADMINISTRADORA UNION C.A. 1 neelsleden. Het total personeelsbestand bestaat uit qngeVfeé. 1290 personen. Avenida Este 2, Edit. Administradora Union, Piso 7, Oficina "A". Los Caobos. Caracas 1050 Venezuela. Op de afdeling Haemodialyse van ons ziekenhuis is er - een plaatsingsmogelijkheid öntét&an voor een: ""f mwmMrj fc___T ÏSSsKËIÖIV \ _*__■_* ** 'v* \\ niüIJFI f/ BPMEASTERNI NAME 1 Verpleegkundig Hoofd ADDRESS ""__S_/__P___rVV \N\_Vt_*» \j/f/jF\\^*%/y*\ m"nrm Haemodialyse (M/V) >^ *^" m\^ afdeling PHONE Funktie informatie: ______C^^4flMlPfrü______//___■__■ V / De funktionaris zal direkt ondergeschikt zijn aan de Koordinerend Hoofdverpleegkundige en geeft leiding aan ' <^jT v'__fl__L_lo_L______l_k__i Jm%s\ _ 'I_Ël»^ _r__iPllPl__É___ Hff"P>(W"MnP_l __»i;W __ 11 medewerkers. Il 'lil I !______. mmmmWWull'JTllfl 7 B ■ ______^__&_'_ Hij/zij dient de afdelingswerkzaamheden te koórdineren ___J______ffw_i_l!_ H en te organiseren en is verantwoordelijk voor het goed funktionen_n van de dialyseafdeling. PROMES TRENITE VAN DOORNE, Op de afdeling kunnen 9 patiënten gelijktijdig worden _T*___T___l_ I m^*^ __ __PWHN_i^^l ADVOCATEN gedialyseerd en er worden driemaal daags patiënten aangesloten. ____n_ffl___^B______K______S__'Xu -Jl vJ__M______l__S__i iß'''*s_D__»___nl __1 tie FV__ _BT_I ZOEKEN u_i ' ______! ____■ Funktie-eisen _f_T?^_-.,tj.".. MAT.___! AL. 1.—Verpleegkundige A met werkervaring op een dialyse ______§_jllmM__! ï_^Mi!ii^i._l___r^vt__i ERVAREN SECRETARESSE afdeling DOM'T MISS ITI CALL YOUR CABLEOPERAIOHTOOAÏI^^Sb^^&= De dialyseopleiding strekt tot aanbeveling Een voltooide kader- of managementopleiding Vereist worden tenminste HAVO-opleiding, vlekkeloze beheersing in 2.—Leidinggevende ervaring INSCHRIJVINGEN woord en geschrift van Nederlandsen Engels, zomede ervaring met dicta- 3.—Goede kontaktuele eigenschappen foon en WordPerfect. 4.—Leeftijd tussen 30 en 45 jaar. op kantoor vóór 19 Honorering overeenkomstig het gevraagde niveau. Informatie/Sollicitatie (die vertrouwelijk behandeld zullen worden) Voor meer informatie over de funktie kunt U kontakt SCHRIFTELIJKE sollicitaties opnemen met E. richten aan: Zr. Mauricio Koordinerend Hoofdver- slechts f* 30,- te pleegkundige telefoon 624900 tst. 395. EJ§f Na genoemde datum f.35,-. PROMES TRENITE VAN DOORNE, Geïnteresseerdenkunnen hun uitgebreide sollicitatiebrief © vergezeld van een curriculum vitae, binnen 14 dagen na t.a.v. mr E.F. PROMES. verschijning van deze advertentie, richten aan het Hoofd P.O. Box 504, Curasao, Personeelszaken, g. __._ _y«'TOF_iPiWOT,iWCTwiwrKiWTrnniw. wTmr«mc»_iii6cw!mT_i!W.i-iT_iuon. St. Elisabeth Hospitaal, Breedestraat Cl*-_ AGENDA NIEUWE OLIESOORT GEINTRODUCEERD " COLD POINT * ARUBA Window Unit no\ óohz San Nicolas krijgt eerstefastfood-restaurant ER IS GEEN BETERE Treat yourself Nieuwe wegenkaart Aruba 11.800 BTU afl WW UW MWW afmeting 45cm h x 68cm br 14.000 BTU afl 1125.00 afmeting 45cm h x 68cm br ORANJESTAD Shell Barlock Caribbean Oil Cor- gemoeid, zal in juni volgend 18.400 BTU afl 1320.00 afmeting 45cm h x 68cm br — 'Shell United Group' tege- 23.300 BTU af' 1520.00 afmeting 45cm h x 68cm br a long drink poration introduceerde gisteren een nieuwe moto- jaar 'in full operation' zijn. moet te treden. Groepleid- rolie, een nieuwe wegenkaart voor Aruba, de moge- Met Shell Barlock is over- ster Marcia Koolman ont- Zuinig in gebruik, geluidarm, compleet gegalvaniseerd lijkheid om benzine en andere Shell-produkten te eengekomen dat indien deze hulde dat de groep The Sun Volledige garantie. kopen met gebruikmaking van credit cards en de eerste express service een of the Kingdoms' zal heten. Reserveer nu opening van een Wendy's Fast food restaurant bij het succes wordt, er ook bij Het wordt een groep over de andere by BOLS Shellstation in San Nicolas. Shell zal volgend jaarmet Shell-stations eerste indianenstammen van BEDRIJF ARUBA NV een eigen groep deelnemen aan het Arubaans kar- express service zal komen. de Amerika's, de Azteken, TankiLeendert 158-G naval. Per 1 december aan- Maya's en Inca's, en de zon Tel. 22828/38521 amigoe: Shellßarlock-directeurßay- aangeduid staande wordt bij vijf als het belangrijkste sym- ©KOEL-TECHNISCH kantooruren 08.00-12.00/ Terminal de 1* 00-1 7 30 uur; zaterdag gesloten. mundo Barros vertelde de bool van deze stammen. worden. Deze wegenkaart zal Shell-pompstations het kopen Geo- \ pers in Talk of the Town, dat te koop zijn bij de Shell- van benzine en andere pro- rge Fingal en Lucien Qui- TELEFOON: 24333. Voor spoedgevallen er geen beter» na kantoortijd: 21639, 22316 en 24508. motorolie is stations, boekhandels en dukten in de minimarkets lotte zijn de ontwerpers van NOSTABUSCA pageboy 127-257. dan de 'Rotella T', die nu op hotels. met creditcards geïntrodu- de kostuums. De groep zal de markt is gebracht. Deze Een overeenkomst tussen ceerd. Men kan gebruik maximaal 120 personen tel- UN PERSONA olie komt voor gasoli- TELEFAX: 22368. zowel Shell Barlock en Wendy's maken van Visa en Master- len en Musical Time zal de nemotoren (SG) als voor die- card, lokale en heeft het mogelijk gemaakt USA-cards. groepsband zijn. pa atende werkorder i pa hiba administratie di horanan selmotoren (CE). SG is de dat San Nicolas binnen Karnavalvierders, die zich BANKREK. nr 10.815.445 Banco di hoogste classificatie bij gaso- Gezien de administratie- van een in di trabouw via computer, Can be. enkele maanden haar eerste alvast plaats de persona poco line en CE de hoogste classi- fast food-restaurant krijgt. kosten en het feit dat pomp- Shell-groep willen verze- vn technico pOLITIE: 100 ficatie bij diesel, overeen- Het komt te liggen naast het houders geen grote winst keren, kunnen Marcia's Jama tel.: 22188 komstig de rangschikking Shell-pompstation bij maken, zal deklant eenextra Beauty Shop (tel.: ALARMCENTRALE: 115. de bellen door American Petroleum ingang van San Nicolas. drie tot vijf procent op de 45912) ofYolanda Boekhoudt n.v. ZOEKERTJES verschijnen op dinsdag en Institute (API). Louis Posner, van Wendy's/ prijs moeten gaan betalen. (45279). TEARASA vrijdag en kunnen iedere dag tussen 08.00- Licores Aruba, vertelde dat v J -12.00/14.00-17.00 uur worden opgegeven; "«halve op zaterdag. Alleen zoekertjes, die KAART het een "Wendy's express ser- KARNAVAL °P maandag en donderdag vóór 10.00 uur Ingaande maandag wordt vice' wordt, met double drive Shell Barlock was in kar- Elmar reikt tekenprijzen uit binnen zijn, kunnen de dag daarop (dus een Shell-wegen/toeristen- thru en zitjes op 120 vier- naval 1990 de sponsor van dinsdag en vrijdag) verschijnen. kaart geïntroduceerd, kante meter grond. Dit verschillende groepen, zan- waarop naast de wegen en eerste fast food-restaurant gers enkoninginnen. Om het BIOSCOPEN plaatsen ook hotels, restau- "boven de brug\ waarmee karnaval te blijven bevor- PRINCIPAL: 20.30 uur Young Girl (V_s- lern, 14jr)) rants, pompstations, Coastal- een investering van zeshon- deren, is besloten om kar- URIVE-IN: 20.30+24.00 uur The Exorcist rafïïnaderij en Wickland's Oil derdduizend florin is naval 1991 met een eigen "I (horror/thriller, 18 jr). BOTICA'S (nachtdienst) P«bao brug: Santa Cruz, tel.: 28028. MACHINES MOETEN VERNIEUWD p«riba brug: San Nicolas, tel.: 45712. juli water en bedrijf DOKTOREN In omzetting stroom-fabriek in klaar (y«nJ^CHTREGELING18 00-07.00 uur): Oranjestad, Madiki,Tanki Flip, Noord, Tanki '-aendert, Paradera en Sta Cruz: dokter J pC. Frederiks. Stadionweg 27,tel.: 24484. °s Chiquito, Savaneta en San Nicolas: Premier: voor WEB dokter B. Britt-Croes via Centro Medico san Nicolas, tel.: 48833. _-____. ( ledereen is altijd Happ/1 mat 125 miljoen nodig BALASHI — In een uiteenzetting over de huidige wachten wij begin volgend situatie bij het Water- en Energiebedrijf (WEB) stelde jaar met de Nederlandse premier Nelson Oduber, dat op den duur 125 miljoen banken gereed te komen', Bestelmbij kruidenier benodigd om premier Uw I is het WEB op een verantwoord peil te aldus Oduber naar Victoria Bottling brengen. Aan de hand van voorbeelden wees de aanleiding van de situatie premier erop, dat de situatie van het WEB vanaf het bij het WEB. Company J begin van zijn regering alle aandacht had. Er werd een rapport gemaakt wat er gebeuren moet in ver- band met de toenemende bevolking en het stijgend VOOR BRANDGEVALLEN, ongelukken of Schoonmaak 6,0 of ander ongeluk gelieve Alarmeen- aantal hotelkamers. Er werden reeds drie waterfa- Ua« op te bellen, tel.: 115) brieken gekocht — ieder van vijftien miljoen. Er moet ORANJESTAD — In het ...... nog veel gedaan worden op den duur 125 miljoen kader van de schoonmaak- CENTRO MEDICO CARABOBO (Enge- — campagne besloot 'andstraat 7, tel.: 21777): de wacht heeft —waarvoor deregering het geld niet heeft. ook het renteverlaging M, "___■__ kans op en Voor het goud werd aan mJI llillMl iP ______U ___H___F'"' ___T ______li_*l___^s * ______r___ het vooruitzicht op lagere het einde van de handel in rente doet de koers van de Zuerich een prys opgegeven dollar dalen, zo werd gerede- van 377 dollar per ounce neerd. (31,1 gram). Donderdag sloot Het iets kleinere handelste- het goud op379,25 dollar per kort van de VS in oktober ounce. 17 NOVEMBER 1990 AMIGOE 7 Op OS 1992: ”Verboden te roken" BARCELONA - De tabakliefhebber kan de Olympische Spelen in Bar- celona over twee jaar beter mijden. PiJP. sigaar of sigaret moeten door de beslissing van de werkgroep "interna- tionale beweging voor een rookvrije Olympiade* opge- borgen blijven. In het Olympische dorp is de verkoop van nicotine- produkten verboden. In de kleedkamers, sporthallen en andere Olympische gebouwen geldt een rook- verbod. Het Olympische voetbal- toernooi begint een dag voor deopeningsceremonie van de Zomerspelen van 1992 in Bar- celona. Dat heeft een woord- voerder van de FIFA (inter- nationale voetbalbond) bekend gemaakt. De Olympische Spelen worden over ruim anderhalf jaar officieel op 25 juli geopend. Hetvoetbaltoernooi begint dan op 24 juli. WEen overzicht van de veld- ”Slaan is niet slag in het Oosterpark met bewezen” uiterst arbiter Jaap Uilen- burg met naast hem Johnny In Rode kaarten Keur en Metgod. grimmige wedstrijd Djurkovkiworden geel Sport Sta Rosaploeg wint met RIST - De tuchtcom- Amerikaanse taferelen in Gro- van deKNVB heeft ningen, Jos Roossien, staat Agenda fissiePc rode kaart dieKeur en de eerstvolgende partij van JrJurovski zondag tijdens zijn club ook langs de kant, P? wedstrijd FC Gro- omdat hij in debewuste wed- SENTRO DEPORTIVO KORSOU P'igen- Feyenoord strijd tegen zijn derde boe- (zwembad) 1-0 00-17 00 uur; van open van 09.00-12.00/14 Jong Colombia rregen van arbiter Uilen- king opliep omdat hij Tau- dinsdag- en donderdagmorgen gesloten. r^g, omgezet in een gele. ment aan diens shirtje had WILLEMSTAD Victory Boys en Jong PISINA BENNIE LEITO Colombia kaart kreeg. terwijl keeper Waldi Graan- L Omdat niet bewezen is getrokken. De jonge Rotter- leverden gisteravond— een grimmigestrijd in oogst at (Rif) het kader De numerieke minderheid reeds geheel uit positie P het tweetal geslagen dammer kon zich, ondanks geopend op woensdag van 14 00-16 45 van de semifinale om het eredivisie voetbalkampioen- maakte de situatie er uiter- was gespeeld. rfeft", luidde de visie van de het voordeel dat Uilenberg uur; vrijdag van 20.00-22 00 uur; zaterdag schap. Na negentig slopende minuten verliet de Sta aard nietgemakkelijk opvoor De halve finales worden Het duowerd Feyenoord gaf, niet beheer- van 13 00-17 00 uur en zondag van 09 30- Rosa-ploeg strijdperk r^fcommissie. -12.30/14 00-17.00 uur. het als overwinnaar met de JongColombia. Van een over- pas weer op 5 december voort- pooekt vanwege het duwen sen en schopte Roossien. score van l-o. Twee spelers van Jong wicht van Victory Boys was gezet in verband met deel- r* trekken een tegen- BOWLEN Colombia aan (Damacor Bowling Club, Chuchublweg) werden het veld uitgestuurd, terwijl verder nog zes echter geen sprake. Tbt vier name van de selectie aan de f^ ander. Voor Feyenoorder NON-ACTIEF openingstijden: maandag t/m donderdag gele kaarten werden uitgedeeld door scheidsrechter keer toe kwam deBoca-ploeg Middenamerikaanse en Cari- *. eUr betekent dateen schor- Erik van Kessel van De Graaf- van 17.00-02.00 uur; vrijdag en zaterdag Ronnie Zijlstra. van 16.00 uur tot na 02.00 uur; zelfs heel dicht bij de gelijk- bische Spelen. De delegatie ■ lng van eenwedstrijd, omdat schap staat drie wedstrijden zondag Vergeleken 'J al vanaf 13 00 uur. met het duel Het enige doelpunt van de maker. Eenmaal kopte Flo- vertrekt zondag naar twee keer eerder was op non-actief, ook Jongejan van gisteravond in twin- rentina tegen 5 eregistreerd. Joegoslaaf was de wedstrijd werd de de staander, Mexico. Voor december De (FC Den Haag) en Hassel- SCHAAKVERENIGING CURAQAO eerste halve finale-wedstrijd tigste minuut gescoord door terwijl Sharlon Martina een staat de wedstrijd SUBT an pq Groningen kan voor- baink (Ifelstar). Een duel (Rust & Burgh) - iedere 20 van afgelopen woensdag Wesley Pieternella. Dit gebe- gouden kans onbenut liet Victory Boys op het pro- gewoon blijven voet- volgende spelers maandagavond om 00 uur gele- l'P'B werden de genheid tot schaken. tussen SUBT en urde na een hoekschop van door hoog over te schieten, gramma. a"en, hij was Sithoc haast want dit sei- geschorst: Valk (FC Den een vriendschappelijke ont- Isidoro Paulina waarbij re" nog niet JANWE op de bon Haag), Haak,De Haan, Haver- SCHAAKVERENIGING moeting. De sfeer Was gister- keeper Eugene Constancia geslingerd. kort (allen Emmen), Osenga (Sentro di Bario Janwé) elke avond bijzonder van Jong De derde hoofdverdachte (Excelsior), Kraay, Lukassen, zaterdag van 09.00-13.00 uur fel en Colombia de bal Sport schaakles en -training voor de jeugd vanaf grimmig door de ettelijke, wegstompte. Het leer kwam in het kort Nn de veldslag in het Oos- Redeker (allen De Graaf- 7 tot 23 jaar. terpark, Feyenoorder onnodige tackles. Een sfeer precies op het hoofd terecht schap), Buisman (Go Ahead ZONDAG SCHAKEN / AMSTERDAM RUGBY / LONDEN Het paston Taument, kwam er die ook oversloeg op de toe- van Pieternella die met een - Eagles), Baas (Haarlem), Was- VOETBAL waar kopstoot Het traditionele Amster- rugbytoernooi om de wereld- genadig Hij (tweede divisie) schouwer op detribunes goede van enige - Nnder vanaf. lander (Heracles), Yilmaz in damse schaakfestival beker, dat volgend jaar «erd vier duels, waarvan 12 00 uur Porta Blanku vs Rooi Santu; de slotfase de nodige onr- afstand scoorde. Het doel- in de (RBC), Van de Weert (RBC), Abao Buena zomer dreigt van oktober in Engeland, lerland jl 6en voorwaardelijk, buiten- 14.00 uur Uontagne vs Vista; ust heerste en enige ops- punt viel min of meer onver- de agenda Brouwer (Veendam), Ver- 16.00 uur Charo Stars vs Indekor Mon te verdwijnen. Het verzeke- en Frankrijk wordt gezet. Bovendien kreeg - tootjes ontstonden. De opk- wacht aangezien JongColom- W J3.^ berne (VW), Abma (Cam- Repos-terrein. omst (580 begin ringsbedrijf OHRA, dat het gehouden,belooftuiterst lucra- ID een geldboete van 150 van het publiek bia vanaf het een buur),Keur (Feyenoord), Roos- personen) was overigens de betere greep op het spel had evenement sinds 1981 spon- tief te worden. Alan Callan, Kalden. sien (Groningen) en ZANDVOLLEYBAL Roos JLB Country Club) grootste tot gehad ofschoon Victory Boys sorde, kondigde al begin dit de manager van het World I De veroorzaker van de Zuid- (Excelsior). dusverrevan het 10.00-16.00 uur toernooi - Banda Abao. seizoen. zich ook niet helemaal onbe- jaar aan te stoppen. De orga- Cup Comité, schat de tuigd had gelaten. nisatoren hebben tot op opbrengst op 180 miljoen De Boca-ploeg, die in de heden nog geen nieuwe geld- gulden. Alleen al de kaart- BELANGRIJKE SLEUTELFIGUREN NIET AANWEZIG voorcompetitie tweemaal van schietergevonden. Hetschaak- verkoop in de drie landen Victory Boys had gewonnen gala in de hoofstad kende leverde tot nu toe ruim 50 (1-0 en 2-1), behield haar ondermeer een kroongroep miljoen op. Er wordt in SVV speelt zoals de Grieken gaan spelen zelfvertrouwen en bleef met en een grootmeestertoernooi. totaal op een miljoen toe- evenveel kracht en élan het schouwers gerekend. door Waldi Graanoogst ver- ***** ***** dedigde heiligdom van Vic- VOETBAL / KREFELD - De VOETBAL / DEN BOSCH Slechts 2-1 overwinning tory Boys opzoeken. De act- vroegere Roemeense voetba- -Op 72-jarige leeftijd is in ies werden met de minuut linternational Michael Klein, zyn woonplaats Den Bosch feller, maar echt grimmig die bij Bundesligaclub Uer- oud-voetballer Piet van der werd het spel in de tweede dingen onder contract staat, Sluis overleden. Van der helft ontaardend in een reeks heeft woensdag een Duits Sluis speelde gele en twee rode kaarten. paspoort gekregen. Door die eind jaren op veertig driekeer in het Nederlands elftal SVV Neder- De twee die het te bont naturalisatie komt er in het lands elftal. Met zijn , AMSTERDAM De selectiegroep van het Neder- in stand maakten, waren Wilson de elftal van trainer Wohler een club - houden. ieder geval gekregen wat wij (56ste minuut) BW werd hij in 1948 ..nds elftal heeft vrijdagmiddag in het Olympisch Na rust, met een Jongh die bet- plaatsje vrij voor een andere on geleide- graag wilden, een snel doel- landskampioen. SW met 2-1 (2-0) verslagen. lijk op vier plaatsen gewij- rokken was bij een opstootje, buitenlander. Dat wordt waar- In -de zes- .Bergkampl^di en Winter scoorden voor de ploeg van punt tegen een defensiefinge- en Germain Florentina schijnlijk Kleins ex-landge- tiger jaren fungeerde Van zigd elftal (Witschge, Eller- steld tegenstander. In een j,.,chcls, die debuitenlanders Van Basten, Rutjes, Van man, Valckx en (72ste) die een tweede over- noot Daniel Timofte. De onder- der Sluis als trainer van Frank de echte wedstrijdsituatie zul je treding beging j'Sgelcnen Gillhaus miste. Kammeron maakte diep in Boer kwamen), verdween de en daarmee handelingen zijn echter nog Wilhelmina. Van der Sluis e tweede helft de treffer voor de Schiedammers. daarna moeten terugscha- voor de tweede maal een gele niet helemaal afgerond. draad meer en meer. Witsc- kelen, omdat detegenstander was ongeneeslijk ziek. hge, noch de zeer beweeg- »"et oefenduel van het delijk terug van die opzet, al 'ets anders gaat doen. De lijke Ellerman, viel daarover veldbezetting zal dan dus J^derlands elftal vrijdag- handhaafde hij de opnieuw iets te verwijten. lc|dag kon, door het ont- weinig effectieve Roy. V_Tn veranderen. Tegen het einde rffar* HET LAND VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN ken van in ieder geval enburg werd van opbou- hebben wij zelfs alles erin De anderen in feite ook gegooid, cc sleutelfiguren (Van Bas- wende middenvelder een han- niet, want na dat zal ook niet *n het afschuiven gebeuren een . en Van/ Tiggelen) niet gende rechterspits, die naar rechts van bij voorsprong." 85/s% LENING 1990 Vanenburg fl Michels' experiment met «ders zijn dan een hulp- zelden nog aan het spel deel- kan niet in redelijkheid ver- iddel voor de bondscoach. nam. wacht worden "echte" aanvallers op de datnaast Wou- flanken, hoewel in de kül oer 1995 ■et was ook niets meer dan Volgens afspraak speelde ters plotseling een nieuwe eerste zoals van de Grieken helft een redelijk succes, is SW spelbepalende figuur nog tol zijn persconferentie, voor- mocht worden verwacht, met opstaat. niet van een voortzet- . ting gegarandeerd. Kaande aan de wedstrijd, vijf verdedigers en slechts Omdat "Wanneer Bedrag open bedrag er ook geoefend je voor twee spitsen Michels al laten door- anderhalve aanvaller (Tfeb- moest kiest in *°- worden opeen onheils- het centrum (Van Basten Koers de koers emeren enigszins "om* te benhoff en Breetveld). situatievoor en wordt na de inschrijving op 27 november "J*l» woensdagavond, Kieft ?) en een man er direct vastgesleld volgens het wat betreft de bezetting Na het snelle openingsdoel- een achterstand tegen de ?) tendersysteem .a,i de achter (Bergkamp moet je vleugelspitsen. Die punt (voorzet Roy, fout Hiele, Grieken, werd in de slotfase die mankracht ergens Rente aan wat bij de van- 8 .8% per jaar, per 30 november j treffer Bergkamp) veran- Valckx naar voren gestuurd daan halen", zei de bonds- , topclubs derde de speeltrant niet. als breekijzer. Het enige dat op 30 Ook coach versluierend. Aflossing november 1995wordt het uitstaande bedrag van de beurt, was in de eerste niet na het tweede doelpunt werkelijk brak was de con- eut van oefenduel te Het Nederlands elftal lening è pari aflosbaar gesteld het (fout Hiele, omhaal Winter). centratie in de verdediging speelde vrijdagmiddag met: erken. Met Van 't Schip en De geïmproviseerde laatste van de selectie. Lloyd Inschrijving 27 f'°v Kam- Van Breukelen; De Jong, november a.s. van 9.00 tot 12.00 uur via lokale was de keuze gevallen lijn, met Winter en De Jong meron profiteerde daarvan. en Winter (46. aan Blind deviezenbanken 1.,echte aanvallers de als mandekkers en Blind in Valckx); Van den Brom (62. i^anten voor aanvoer naar de vrije rol, werd nimmer GEEN CONCLUSIES Frank de Boer), Vanenburg Storting 30 november 1990 spitsen Kieft en Berg- op.* getest. Wouters en Vanen- Michels kon uiteraard geen en Wouters; Van 't Schip (46. burg konden een flinke aan- conclusies aan de oefening Ellerman), (46. Leningsvoorwaarden kosteloos verkrijgbaar bij lokale deviezenbanken. rust kwam Michelsdvi- Bergkamp voer naar de vier aanvallers verbinden. "Wij hebben in Witschge), Kieft en Roy. " ". ■;; De muziek....analoog..is mooLde muziek...digitaal..mooier..de ——■—->. _...-...... ,_-_. -_.— muzieL.LIVE ■....— iwi ..,..,_ ■ -- -__-___. m ■""■■■■ -■■■ ■-■■ ■■■ ïiinii ■-■-■-■- tr ..,_,.-.._, -. ... «^ . .*" - i . . ■. 1 8 AMIGOE ZATERDAG-47- NOVEMBER 19! Meer wijfelaars deelname Grand Slam Cup Prostituees Wel voor wereldbeker en Oranje beschikbaar Agassi en gevraagd - Lendl, Becker, Agenten Elleboog-stoot kost Edberg in halve finale ATP gekregen! FRANKFURT - Lendl, joen dollar (10,5 miljoen gul- daad een schorsing op te HOUSTON - James Van Basten vier duels Becker en Agassi hebben den) heeft bij menig speler leggen. Vooral omdat Sam- Worthy, vedette van de zich in het van en heeft ZUERICH - De tuchtcommissie van de Europese voor de vijfde keer gezelschap gevoelens misselijkheid pras Gomez ook al hebben Los Angeles Lakers, (UEFA) reUJ" gevoegd van Edberg. grote donderdag in Houston, voetbalbond heeft Marco van Basten voor vier uitbraken. ji De opgewekt. Boris Becker, John laten doorschemeren Europese bekerwedstrijden vier vormen in Frankfurt McEnroe en Mats Wilander bezwaren te koesteren tegen Itexas, enige uren achter geschorst. Om dezelfde reden mc|( het kwartet voor de halve weigeren in de Beierse hoofd- de gala-voorstelling in Mün- detralies doorgebracht. De FC Magdeburg een dd' 1 Van Basten kreeg vorige kwalificatieduel van het zonder publiek spelen. _jv finales van de 3,4 miljoen stad mee te doen. Agassi chen. Het tweetal heeft ver- forward gaf de balie van week woensdag acht gulden Nederlands elftaltegen Grie- randgebeuren rond de vré^ ATP-finale. sloot zichdonderdag in Frank- klaard binnen twee weken hethoteltelefonisch opdra- minuten voor tijd de rode kenland. De beschuldigingen Ivan Lendl voor bij aan. een beslissing te nemen. voor twee prostituees strijd tegen Bordeaux op 1^ bereikte furt het drietal cht kaart in de Europa Cup I- Portugese kant, als c de elfde keer vier ATP te zorgen. van zou oktober was uit de hand de laatste De speler uit Las Vegas De besloot donderdag wedstrijd tegen Club hij wedstrijd tegen # van jaaromge- wekelijkse afzeggingen De de na de open.Bovendien moet deD* deMasters, dit gaf donderdag een summiere de op hotelklerk seinde Brugge. Hij hadtegenstander Portugal op 17oktober tegen- ? doopt tot ATP-finale. De 30- verklaring uit. "Na rijp het laatste moment harder politie in, die op het afge- tse club ongeveer 27.51{ Pascal Plovie met de elle- stander Veloso hebben gulden boete betalen vó* -jarige Tsjechoslowaak werd beraad heb ik besloten niet aan te pakken. Het ver- sproken tijdstip twee als boog in het gezicht gestoten. waarbij zeker van een plaats in Spelers prostituee vrou- geslagen de Portu- wangedrag van de spelers' de dccl te nemen aan de Grand scherpte de sancties. verklede Plovie brak daarbij een juk- gees een tand verloor, E halve eindstrijd door de sim- Slam Cup*. Einde verkla- die later dan vrijdag 12.00 welijke agenten op dedeur been. de matige organisatie. x (6-4 6-1) werden terzijde geschoven. De club van pele zege op Andres ring. De ATP (spelersvak- uur afzeggen voor een toer- van dekamer van Worthy De straf van de Neder- Wim XX* Gomez uit Ecuador. daaropvolgende aankloppen. De top- De tuchtcommissie vond de werd veroordeeld tot eil bond) ging in beraad. Het nooi dat de liet landse spits gaat in op 29 bewijslast te dun en sepo- Becker en Agassi volgden aantal afzeggingen loopt maandagbegint, kunnenreke- scorer, gemiddeld 24,3 pun- boete van ruim 30.0is uit november, als AC Milan de neerde de zaak. gulden, hetvoorbeeld van Lendl. Bec- de hand. In artikel 4 heeft de nen op hoge boetes en, indi- ten per wedstrijd, ging op return in de eveneens voor wfl1' ker behaalde zijn over- strijd om de gedrag. Bovendien tweede ATP de mogelijkheid tot het rect, verlies van ATP- de deal in en werd onmid- Supercup tegen Sampdoria IN BEROEP GAAN reni winning doordeOostenrijker punten, wat van gearresteerd. iemand van de nemen van sancties. Aan de directe dellijk afwerkt. Verder mag Van AC Milan kan tot maandag cU-bleid-J 1 Muster met 7-5 6-4 te ver- afzeggers kan een boete invloed is op de plaats op de Worthy bracht enige het veld op. Zowel Magd, slaan. In de ontmoeting Basten niet meedoen aan 19 november in beroep gaan burg als Olympiakos tus- worden opgelegd van 25.000 wereldranglijst. uren door in de cel. wedstrijden in van wei; sen Lendl en Becker gaat het Volgens beide dekwart- tegen de schorsing Van uitgeschakeld. dollar, 42.500 gulden. de ATP worden Twintig minuten voor de finalesvan hetEuropese toer- Basten. De tuchtcommissie om 50.000 dollar voor de Voor de spelers minder de toppers, de nummers een wedstrijd van de Lakers in en nooi voor landskampioenen besliste verder, dat de Grie- overwinning de groep dan de verdienste van een tot en met acht op de rang- tegen HoustonRockets arri- en Olympiakos ***** 50 ATP-punten. lijst, -eventueel- het eerste duel kse club Pira- WIELRENNEN week. Wat zwaarder weegt, te zwaar belast. De acht veerde hij in de Astro- in de halve finales. eus de volgende twee Euro- Agassi leverde tegen Emi- volgend niet ver- SCHIJNDEL Menno VÜ I is dat de organisatoren van zijn jaar dome. De Lakers wonnen Hij is wel speelgerechtigd pesewedstrijden zonder publ- - lio Sanchez puntgaaf werk de Grand Slam toernooien plicht aan 11ATP-toernooien de wedstryd met 108-103. heeft een eenjarig contra!! De in voor de finale om de Wereld- iek dient afte werken. getekend af. Amerikaan stond (Parijs, Londen, New York, deel te nemen, maar aan 10. Ifegen Worthy is een Bij thuiswedstrijd bij de ploeg vi mum van tijd weer beker voor clubs, op 9 de tegen onder de Melbourne) er toe kunnen De ATP was ontvankelijk aanklacht ingediend. Als december in 24 Peter Post. De 21-jarige Bij j douche (6-0 6-4). Door de argument Tbkyo. Dat duel Sampdoria op oktober, in overgaan betrokken spelers voor het van de hij schuldig wordt bevon- valt niet detweederonde voor deEuro- bander won het afgelop overwinning werd zijn land- toppers dat de verplichting onder verantwoor- voor een of meer van de vier den, kan hij veroordeeld delijkheid van de UEFA. pese beker der Bekerwin- seizoen, zijn derde by \ genoot Sampras kansloos toernooien te schorsen. van 11 toernooien voor een worden tot maximaal zes zes voor een plaats bij de laatste De UEFA bevestigde naars, was het tot ernstige amateurs, wedstrydej Becker, McEnroe en topspeler aanmerkelijk maanden gevangenisstraf vrijdag, ongeregeldheden gekomen Vink staat bekend als vier. zwaarder weegt dan voor dat Van Basten et Wilander lopen dat gevaar plus een boete van 1750 komende woensdag mag met supporters. Olympiakos renner, die goed in Er werd op de derde pakweg een speler rond de gulden. de he» speeldag niet. De drie hebben ruim acteren tijdens het EK- werd zwaar gestraft, omdat vels kan meekomen. in Frankfurt langer voor de deadline laten weten 50e plaats. gepraat dan getennist. Een niet naar München te komen. van de onderwerpen was het Grand Slam Cup toernooi, Agassi is evenwel te laat met , dat half in zijn afmelding. De ATP over- __ december Mün- chen wordt gehouden. weegt een voorbeeld te stel- __r__l ______Het prijzengeld van 6 mil- len en de Amerikaan inder- k WJ 2 111 I V__M 5 f' 1 Lfcl " mm\ Ami _!_____!______! _L_ft_3 WmLl __A Bush neemt ”jogging-break" mm ■ thegerman watches on the island.... j AND SUDDENLY THE TIME IS RIGHT ■... \ Ihis JUNGHANS- slogan came through with the tremendeos success ofyou, THE JUNGHANS-LAGUNBASEBALLTEAM with your helpers andfans. As CHAMPION after 10years YOU WON again the TROPHYandwith your honesty andefforts you WON THE HEARTS ooaffaithfuflfans of cThe personal efforts, disciplin andfaith of each ofyou ntjct to the needs ofyourfamity and your wor/Q beside the injures you toof^once in a whilefrom the playgrounds, BROUGHT YOUAND ENTIRE BANDA ABOU to the highlight in this sport. AFTER LONG 17 YEARS TO THE DOUBLE-A! With the same fairness and honesty YOU GJWE TO ALL OF US on the island we want to say more than THANK YOU 111 ”Vautrot is homo" UWASHINGTON — Pre- sident George Bush besloot TO aan de vooravond van zijn 8 SIQMWXV IHOTTE Jesus Gil door dagen durende reis naar TO UEFA gestraft Europa en het Midden MELVIN Stroop, OSCAR Lebar, ELSIO Victoria, HENSLEY Apostel, TYRONE Hasina,. Oosten even te gaan joggen. ' Dat deed hij in het GILBERT Jansen, WESLEY %peniaai, HAYZEMMartina, GIOVANNI ZUERICH Jesus Gil, gezel- Vhelipa, NORVIN - schap van voormalige Witte %polQ FRANCIS Tetroniela, MARLON voorzitter van Atletico de Huis-adviseur David Bates Lebar, VIRGILIO Jornerino, SEDRIC Maria Madrid, mag tot 31 juli (links) GIOVANNI Meulens, HENRY antRANDALL 1992 zijn club op Euro- Capella Stroop. pees niveau niet vertegen- woordigen. Dat heeft de TO conditions to the tuchtcommissie van de Sidney wil ad the. helpers which f(ept the players in goodphysical and psychological as well as UEFA beslist. driver Jrant^and the bat-boy Albertico Mortis De veelbesproken en ook OS 2000 omstreden Jesus Gil had TO All our afgelopen seizoen de SYDNEY Het Australi- of fans Franse scheidsrechter - sche Olympische Comité TO The to Michel Vautrot rond het heeft naast Melbourne en founders of the club especially JULES STROOP and hisfamily. duel om de UEFA-beker Brisbane vrijdag ook tussen Fiorentina en Atle- Sydney kandidaat TO The old and the new directiva tico de Madrid beschul- gesteld voor de Olympi- digd van omkoping. Vol- sche Spelen in 2000. andfinally gens de Spanjaard had Het AOK heeft Sydney als Vautrot zich opgehouden derde gegadigde aangemeld TO all the teams which won and lost against us in airplay. met jonge homo-sexuelen, om meer kans te maken. De f die hij als schandknaapjes Australiërs verwachten dat tot zijn beschikking had Melbourne, waar in 1956 de Met topconferentie van CVSE maandag in Parijs Ministerieel onderonsje in Bonn Vrije verkiezingen in Joegoslavië: Nieuw tijdperk begint van vrede, Stembus in Bosnië voor democratie, veiligheid in Europa lot Belgrado bepalend i PARIJS - De CVSE-top Aan de CVSE namen alle contacten (Kopenhagen), eco- SARAJEVO - De eerste zondag uitgebracht, maal die maandag in Parijs Europese landen deel nomische samenwerking vrije verkiezinger daar lijken de communiste* begint moet in de behalve Albanië, plus deVer- (Bonn), de media (Londen), zondag in de Joegoslavi- op winst te staan. In d( woorden van de plechtige enigde Staten en Canada. (Sofia) etc. sche republiek Bosnie- weken tot aan middel het milieu bepalen verklaring die woensdag Albanië zendt, voor het eerst, De tot nu toe Herzegovina het december gaan Servië en Mor. CVSE kende rege- aan het einde zal worden een waarnemer. geen instellingen, en tot het lot van de federale tenegro naar de stembus gepubliceerd, "een CVSE-proces, in ring in de hoofdstad Bel- waar ook nationalistische kan Het dat laatste moment is intensief grado. Een nieuwe era van demo- 1975 in Helsinki in gang onderhandeld over een overwinning didaten felle campagne! cratie, vrede en veilig- werd gezet met de aanvaar- van de nationalistische voeren. Het zijn de eerstl nieuwe structuur. In Parijs partijen kan het uiteen- heid" in Europa inluiden. ding van de inmiddels zal worden besloten dat de vrije verkiezingen in Joego| befaamde slotakte, bestond vallen van het land bete- slavie sinds de TweedeWereld, ministers van Buitenlandse kenen. oorlog. De regeringsleiders van de tot nu toe voornamelijk uit Zaken regelmatig bijeen- » 34 staten van de Conferentie buitengewoon langdurige ver- Veel Joegoslaven vrezen dat komen (waarschijnlijk twee als de nationalisten aan de over Veiligheid en samen- volgconferenties eens in de maal per jaar), en dat hun Curator ziet werking in Europa zullen vier a vijfjaar in Belgrado, macht komen instabiliteit in - bijeenkomsten worden voor- Bosnië ontstaat die de instor- besluiten om in het licht van Madrid en Wenen - en kor- bereid door een comité van vliegen de veranderde politieke ver- tere conferenties over afzon- ting van het hele land kan hem hoge ambtenaren. De ver- strijd over houdingen de samenwerking derlijke onderwerpen die in volgbijeenkomsten in inluiden. De de worden toekomstige staatsvorm van uit te breiden en regelmatig de CVSE aan de orde zijn beginsel eens in de twee jaar politiek overleg te plegen. -overbijvoorbeeld menselijke Joegoslavië zal nog heftiger gehouden, zullen ten hoogste worden, ze menen zij. De drie maanden duren, en Islamieten (39 %), de Serven worden afgesloten met een (32 %) en de Kroaten (18,4 topconferentie. BONN - Bondskanselier Voorts komt Helmut■ Kohl (rechts) en zijn %) zijn voornamelijk gegroe- er een klein secretariaat in Belgische "gasten"- minister van Buitenlandse Motie wantrouwen: peerd rond vier nationalisti- Praag, een bureau dat het sche partijen. De partij voor van naar zaken Hans Dietrich Gen- zenden waarnemers gezamen- Franse regering Democratische actie (PAD) verkiezingen regelt in War- scher bereiden zich missie nog niet weg lijk nog even voor op de en deorganisatie voor Bosni- schau, en een centrum voor in gevaar (OBM) BRUSSEL De zeven gaan is. Die heeft alle Belgen zitting van het Duitse parle- sche islamieten ver- - het voorkomen van crises in ment. Daar kwam hetrecente tegenwoordigen de Moslims man sterke Belgische par- bezocht die nog in Baghdad Wenen. PARIJS lementaire delegatie die verblijven. bezoek van de Sovjet-leider - De Franse in de republiek. Daarnaast Wanneer dieRode In het eerste deel van de Gorbatsjov oppositiepartij heeft in Irak de vrijlating van Kruismissie terugkomt nog twintig Michail aan de zijn er de Democratische NEW YORK - is pagina's lange slot- orde in de vrijdageen motievan wan- (PDS) ■ Curato\ Belgische gijzelaars moet niet bekend. verklaring worden de begin- evenals de situatie partij voor de Serven Martin Shugrue van Eastern Perzische Golf op dit ogen- trouwen ingediend tegen en deKroatische Democrati- Airlines kon tijdens eenpers* gaan bepleiten zal pas na selen van de slotakte van de socialistische regering het weekeinde ver- blik. sche gemeenschap (CDC). conferentie meedelen dat hé Helsinki opnieuw bevestigd. (AFP-satellietfoto) van premier Michel trekken. Ook wordt uitvoerig inge- Gezien de bonte etnische bedrijf ontkomen is aan eei\ Rocard. samenstelling van de repu- bankroet. Met de zegen vafi De delegatie, die oorspronke- gaan op zaken als de demo- De naar motie wordt gezien als de bliek is een absolute meer- een rechter is er een finan 1 lijk zaterdag Baghdad cratie, de rechtsstaat en de ernstigste zou afreizen, ze dreiging voor derheid van een van de par- ciele injectie van vijftien mil- vindt dat rechten van de mens, het Rocard sinds hij haar reis nog onvoldoende belang en de aard van vriend- Georgië tekent dertig tijen niet te verwachten en joen dollar mogelijk en op i maanden geleden aantrad. zullen coalities onvermijde- december kan er nog zo'i heeft kunnen voorbereiden. schappelijke betrekkingen in Unieverdrag niet Maandagavond Maar er zijn ook nog andere een nieuw tijdperk in zal de motie lijk zijn. De nationalistische injectie worden toegediend ali problemen. de parle- in stemming worden partijen zullen elkaar waar- aan bepaaldefinanciële Omdat Europa, voortgang op het gebracht. De maat\ mentariërs hun reis niet gebied van wapenbeheersing, MOSKOU - De Kaukazi- motie werd in schijnlijk vinden uit vrees staven is voldaan. maken van sche Sovjet-republiek de Nationale assemblee inge- voor een coalitie-regering van "IC in opdracht het deherenigingvan Duitsland, diend parlement of van deregering en betrekkingen met niet- Georgië zal het nieuwe ver- door de rechtse par- de Communistische partij De winst van de NOORSE is de vraag gerezen wie haar CVSE-landen. drag van de unie, dat vol- tijen en kreeg, voor het eerst, voor democratische verande- staatsoliemaatschappij STA*f zal bekostigen. Op die vraag Het tweede deel, "richt- gens Sovjet-president Mic- ook de steun van de Franse ringen (PCD) en de bond TOIL (exclusief buitenge^ is nog geen duidelijk ant- lijnen voor de toekomst", hail Gorbatsjov over een dag communisten, waardoor de voor Hervormingskrachten wone posten) is in de eerst^ woord gegeven. Het zevental geeft de terreinen aan of tien klaar moet zijn, niet positie van Rocard wankel van premier Ante Markovic. negen maanden van dit jaaf., voelt er niets voor de reis waarop kan worden samen- tekenen. Dit heeft de eerste wordt. De motie werd inge- Beide mijden het nationa- scherp gestegen van 5,6 mil- naar baghdad uit eigen zak gewerkt. Nederland heeft vice-voorzitter van het Geor- diend nadat deregering don- lisme en de communisten jard kroon tot 9,2 miljar.g' te betalen. De parlementa- MADRID - Aan de Argen- zich vooral ingespannen voor gische parlement, Akati Asa- derdag constitutionele proce- steunen de economische her- kroon (Nf 2,7 miljard). Als de*, hopen tijnse■ schrijver Bioy tiani, vrijdag in Moskou ver- vormingsvoorstellen van olieprijzen op riërs nu dat de frac- Adolfo nieuwe afspraken over eer- dures had gebruikt om een Mar- het huidige. ties waartoe ze behoren voor Casares is de Miguel Cer- biediging klaard tijdens de buitenge- kovic. hoge blijven van derechten van einde te maken aan een par- niveau kan dtf," dekosten zullen opdraaien. vantes-prijs voor de litera- de mens, en het toekennen wone zitting van de Het nationalisme viert ook winst over het hele jaar uitias De Belgische missie wil tuur toegekend. Na het van een grotere rol aan niet- Opperste Sovjet over de lementsdebat over een hoogtij bij deverkiezingen in komen op vijftien miljard voor ze vertrekt onder meer bekend worden daarvan had gouvernementele organisa- crisis waarin het land ver- nieuwe belastingwet. Rocard de andere republieken van kroon (Nf 4,3 miljard) tegeif0 horen hoe het de Belgische hij een gesprek met depers. ties en individuen op dit keert. Hiu leidt de Georgi- heeft eerder al acht moties Joegoslavië. De Macedoniers 8,2 miljard kroon in 1989.Q Rode Kruismissie in Irak ver- (AFP-satellietfoto) gebied. sche delegatie. van wantrouwen overleefd. hebben hun stem afgelopen aldus Statoil. " f]tl£lMICRO SYSTEMS' ÊËmKJ Maandag 19 november start DE GROTE IBM PS/1 KERST-UERKOOP Wij hebben ze in voorraad staan en ze moeten de deur uit. Daarom bieden wij heel Curasao het volgende aan: I PS/1 — Hardware * 80286 CPU, 10 Mhz. * 1 Mb. RAM r-—. j *30 Mb. Harddisk —-—— — ma mm <****■ ***** <**** mm ____ * 1.44 Mb. Floppy Drive M "&"] «/Li— [fl VGA Color Monitor UM fIA * { €8 I1♦ d'IOV^VV * 2400 BPS Modem -■—■=" — —__^^^s_ __—_J ■* Muis — Software * MS-DOS 4-01 * Microsoft Works 2.0 Kom NU de PS/1 halen en ontvang van ÊkÊk _ffe_ffc Micro-Systems een bonus van I Iww^wwl H Hoek Caracasbaaiweg/Bronsweg £25? P.O. Box 732 Tel.: (599-9) 617900 Lbsüse 1 Curagao, Netherlands Antilles Fax: (599-9) 614795 Êm**^^Kmmtm^'^m^^^mM^^*m***************w**m*m****w*******m »- «,«ki« AGENDA VIKING BLOED THOR LOBERG STROOMT WEER Vikingbloed BONAIRE KRALENDIJK Thor Droom Robert Parker verwezenlijkt Loberg voelt het —Noorse bloed weer stromen nu hij de uitdaging op Bonaire heeft aanvaard. De Noor Nail JÊ heeft niet alleen een ”The point at Bonaire": enorme hotelervaring in Care aA de Verenigde Staten, maar heeft al eerder kennis gemaakt met het Caribi- _____i__Sj_l3 sche gebied tijdens zijn ___fv_rl _____*■ _____Kvvlli__lJ__| verblijf op de Maagden- juweeltje van de regio eilanden. Hij is niet alleen __P !^__i^>______i enthousiast over Bonaire, maar beschouwt het eiland als een parel in de KRALENDIJK De sceptici metregelmaat tot zijn die rust, De Parkers hebben goede NOW hebben ongelijk heden groeperingen in alle regio. EER: 8222 gekregen met — op zou (de maar verze- papieren op Bonaire. Oude JCENTRALE: 8845 hun kritiek het UPB-Bestuurscol- gasten behoren ook in alle luxe f ITAAL: 8900 lege toen begin november 1987 werd besloten aan de Amigoe maakte in Parkers kerd wilden zijn van een liefde roest kennelijk niet. Loberg is vice-president Amerikaanse hotelbouwer een optie te verlenen voor Hotel bijvoorbeeld kennis prettige vakantie. Het bleek Maar nog meer is de geloof- van Parker nv Bonaire en IPPILL te Lagoen: maandag t/m vrijdag van general manager van 7 uur; zaterdag van het voormalige Flamingo Paradise-terrein. Parker met oud-wereldkampioen dus voor het BC geen enkel waardigheid deze The | 00-16 00 08.00- beoogde van een Zijn -f uur; zondag gesloten de bouw vijf sterren-hotel met een boksen Michael Spinks die probleem op Parkerzyn gevra- mensen als in aanmerking Point at Bonaire. staf uitgebreide en ongekende infrastructuur. Vice- zijn trainingskamp in het agde tachtigduizend vier- wordt genomen wat voor een is inmiddels ook aange- ♦'BARE BIBLIOTHEEK president en general manager Thor Loberg van The Concorde had opgeslagen; optie te geven enorm twaalfhonderd komen, want Loberg acht "'ngstijden voor het publiek) kante meter 'dag en donderdag van 14.00-18.00 Point at Bonaire, zoals het Parker Hotel officieel heet, red.). Voor het duikonder- (helaas later op een domme kamers tellend hotel er aan het juistdatook het mana- Oinsdag en vrijdag van 08.00-12.00/ heeft alle vertrouwen in de toekomst. Het door de richt is trouwens Scuba Dive manier ingekort ten gunste het Kiameska Lake enkele gement een gedeelte van '"20.00 uur; zaterdag van 10 00-12.00 Italiaanse architectenbureau Canale Polimeni & Coros- Centervan Al Catafumo aan- van het Oreo Bank-project kilometers van New York de constructiewerkzaam- sacz voor lezers) ontworpen hotel wordt een juweeltje dat in het getrokken die in Amerika tussen Parkers hotel en de wordt geëxploiteerd. heden heeft meegemaakt. f'ngstijdendag van 14 00-19 00 uur. gehele Caribisch gebied zijnweerga niet vindt. maandag t/mvrijdag aan- Afgelopen week heeft de bande stukken om 15.30 uur; gewone dat regelmatig gebeld wordt pnom 16.30 uur. Amigoe op uitnodiging van en bovendien voeren we cam- de Noorse general manager pagne in Europa en Zuid- Voor eerst na 67: I^CE CLUBS Thor Loberg een kijkje ¥■ informatie H. Nicolaas, tel.: 5520/ Amerika. genomen in het door Ste- Vooral Europa is een uit- Openbare mis h woensdag 12 00 uur Restaurant phany SPA gebouwde hotel daging Nter - voor de Nood die - in Albanië en dat blijkt inderdaad uit- hoewel wereldwijde erva- erst indrukwekkend JERIA Dl ARTE BONAIRE (Kaya te zijn. ringen heeft in de hotelsector VATICAANSTAD - Vijfdui- 'a' 70): openingstijden: maandag t/m Vooral omdat de enorme - toch regelmatig terugkomt zend Rooms-katholieken '9 van 08 00-12.00/14 00-18 00 uur; opzet van het hoofdgebouw ldag van 08.00-12.00 u.r. in zijn 'woonplaats' Bergen hebben deelgenomen aan de en de fraaie kamers vanaf de aan de Noorse fjordenkust. eerste T|ECLUB Eucharistieviering in (Weg naar Willemstoren): weg naar de luchthaven Albanië sinds 1967. Dat heeft lop vrijdag van 20 00-24.00 uur; vrijwel verborgen blijven. Loberg: 'Het probleem Nag van 12 00-24.00 uur. is Radio Vaticana gemeld. De Enerzijds door de manier alleen hoe krijgen we onze mis zou zijn opgedragen in openingstijden Slachthuis i.v.m. waarop de Italiaanse firma gasten hier. Wij zijn erg blij een kapel op de begraaf- "Qheid van de keurmeester zal tot -overigens in korte tijd met order uitsluitend op donderdagen - het de aanschafvan de Dash plaats van Shkoder in het r en maar *9en geslacht en gekeurd worden. complex bouwt, ander- 8-300. Het toestel heeft niet noorden van het land, maar gember) zijds is het veertigduizend zo'n grote capaciteit, maar hetradiostation maakte niet 'PIT vierkante voet grote complex mogelijk kan de vliegfre- duidelijk wanneer. Voor- TOK zo uitgebreid dat er nauwe- quentie wat opgevoerd ganger zou aartsbisschop !*»bon) lijks is. Belangrijk is °-16 00 uur int. triathlon. een overzicht worden. derecht- Simon Jubani zijn geweest Loberg: 'Dit is inderdaad streekse vlucht uit New York. die van 1967 tot 1989 één van onze voordelen. Wij Het blijft een enorm moei- gevangen heeft gezeten. '. Club Bonaire) hebben niet getracht om het lijke zaak een Amerikaan uitstekende D "ur start rally op parkeerplaats voor een naam op dit KRALENDIJK De °n Kralendijk naar eindpunt bij Plan- hotel op een te kleine opper- warm te maken voor Bonaire gebied heeft, ■ — pontein hetgeen de tweede fase die de 126 (( vlak neer te zetten. Alles wanneer hij hoort dat er een Amigoe in 1988 eveneens kamers tenslotte zal uit- ademt ruimte van T.A.M, van en rust uit. wachttijd is twee tot drie kon constateren. breiden tot 187 is reeds in der VAART =^ Bernarduskerk, Kralendijk: Niet alleen buiten, maar ook uur op Curasao of Aruba. zoekt per 1 in aanbouw, maar zal eerst in februari 1991 t/m zaterdag om 18.45 uur; het hoofdgebouw, waar KORTE PERIODE van *9 om 08.00 en 19.00 uur. de loop het jaar klaar behalve de receptie, de ver- INFRASTRUCTUUR Hoewel er maar een een ""otokerk, Antriol: dining Hoewel sommigen korte zijn. Alle kamers hebben WOONHUIS t/m zaterdag om 19.30 uur; schillende rooms, de zich afvr- tijd is verstreken tussen badkamer, terwijl taJ^ag agen wat gasten, een het granieten 9 om 09 00 en 18 00 uur. vijf lounges en het vijfdui- diezich verlenen van de optie aan zij zijn van )vlcuskerk, Rlncon: van ook voorzien OP BONAIRE zend sq foot metende kamerprijs driehonderd Parker op 30 april 1988 en Italiaans t/m zondag om 19.30 uur. tot smaakvol meubi- casino's, is ondergebracht. zeshonderd dollar de openingvan hotel op 1 lair. Er is weinig aan kunnen permitteren, het Minimaal drie slaapkamers cHTENBEZORGING doorgeven aan kosten op februari 1991, bestaan de r' A. Wong-Loi-Sing, Kaya Cacique bespaard op het hotel, dat Bonaire zoeken, is Loberg contacten tussen familie momenteel al tegen de dertig overtuigd van de mogelijk- de Tel. 8766 (huis) Parker en Bonaire al sedert luchthaven; red.) tegen een de eindjaren zestig. Het was jaarlijkse betaling van 2,40 8661 doktsrskUniek Tera Cora devader van de huidige inves- gulden per vierkante meter, teerderRobert Parker die op waarvan de betaling overi- zoek was naar een plekje in gens de eerste jaren ver- de Antillen. Hij was op slag vallen is verklaard. verliefd op Bonaire, maar de leek er Even nog een kink f HEEFT U EEN HUIS OF GROND TE "\ - toen al - matige luchtver- in de kabel te komen toen KOOP? binding lieten Parker uit- Parkereen overheidsgarantie (Bonaire) wijken naar Sint Maarten vroeg. De Staten daar bleken WILT U WEL UW HUIS VERHUREN waar hij het Concorde Hotel in eerste instantie niet te MAAR bouwde. De Parkers toonde veel oor naar te hebben, maar NIET DE ZORGEN ERVAN HEBBEN? (Bonaire) in 1987 trouwens ook alle in januari 1989 bleken de NEEMT U DAN KONTAKT OP MET; belangstelling voorKlein Cur- Staten toch akkoord te acao, maar die belangstel- kunnen gaan met een HARBOURTOWN REAL ESTATE NV BONAIRE ling zette niet door vanwege garantie van 25 miljoen KAYA GRANDI 62 (tegenover Parnassus app.) het geringe animo van het dollar. De totale investering van 9-13 uur Curacaose Bestuurscollege. - zoals vice-president Thor van 15-18 uur. Nadat Robert Parker - via Loberg opmerkte - bedraagt zijn vriend Morrey Ruza van ruim dertig miljoen dollar, of telefonisch 5344 Habitat - Bonaire heront- waarvan Parker er zelfs zes of fax 5081. dekt had en eigenlijk Hotel heeft geïnvesteerd. De ove- . Bonaire had willen kopen, rige 24 miljoen zevenduizend verwees de UPB hem naar zijn gefinancierd vanuit Zwit- de mogelijkheid het eerste serland door de in Lugano vijf sterren-hotel op Bonaire gevestigde Altrafin, een te realiseren. Partijleider branche van de Gotthard Rudi Ellis dacht daarbij aan Bank. Kralendijk (Riding company ltd. — Dit miljoen aanloopt. Toch is er heden die Bonaire - ook voor van The Point at maar sprake in gasten 'eef'e - de eindfase verwende - biedt. werft personeel voor verschillende werkmaatschappijen,'"" zal op 1 februari - van 196 kamers, waarvan .Vij hebben een uiterst ffire1 operationeel zijn. De er in februari 126 in comfortabel hotel geschapen vooral in de dienstverlenende sector. gebruik TRADING COMPANY LTD N.V. biedt haar JT^e kamers van ruim 75 genomen zullen worden. waar het niet alleen prettig Otrobanda BONAIRE houdt enmployees carrière-mogelijkheden, oplei- yante meter kennen in de 'Loberg: 'Onze eerste verblijven is, maar waar ook goede verdere ~e omgeving hun gelijke gedachte was om met duidelijk de luxe te merken ding en training en loopbaan-begeleiding. Kerstmis 1990 te openen, is. Onze kamers bijvoorbeeld voet bij met degroei van de P stuk werkzaamhedenbij de voorgrond het maar deze gedachte wasenigs- hebben een groottevan acht- Inverband deALM, /"ie zwembad, terwijl zins optimistisch. Er waren honderd vierkante voet. Dat WILLEMSTAD De zicht op de Annabaai en afdeling Airport, zoeken wij op korte termijn: s — het depoolbar is gebouwd. ook wat tegenslagen want istweemaal zoveel als gebrui- bewoners en winkeliers unieke van deze ruimte is 1) MEDEWERKERS BAGAGEAFHANDELING, lange tijd was er geen zand kelijk is in een Amerikaans van Otrobanda hebben dat die in feite de handels- te krijgen, terwijl ook „de luxueus hotel. Bonaire en nota genomen van het kade met Fort Amsterdam in het bezit van rijbewijs B S houden aan heftige regens ons parten The Point at Bonaire tweede plan van de als vierde zijde heeft. Awasa 2) MEDEWERKERS PASSAGIERSAFHANDELING hebben gespeeld. Wij zijn kunnen een ontsnappings- Franse projectgroep is enig in zijn soort volgens AVO vast echter uiterst optimisch en mogelijkheid zijn voor druk- 'Ultra Classic. Er bestaan de Otrobandisten; het is juist 3) MEDEWERKERS TICKET-VERKOOP hebben ook het volste vol- bezette Amerikanen. Boven- van de zijde van Otro- de plek die zo uniek is voor Voor defuncties van medewerker Passagiers-afhandeling trouwen dat per 1 februari dien is duidelijk niet de enige banda geen bezwaren toeristen omdat vanaf dat VSSEL De en Ticket-verkoop gelden de volgende functie-eisen: j - Amerikaanse 1991 het hotel operationeel sport die op Bonaire beoe- tegen het bebouwen van punt je schepen de haven In bezit van minimaal MAVO-diploma van Buitenlandse zal zijn. fend kan worden. Op ons de gronden van West- ziet binnenvaren of ziet weg- — Service-gerichte jr!11. James Baker, heeft End, de — instelling terrein komen vier tennis- grond tussen het gaan. Goedebeheersing van Nederlands, Papiamentu, En- "^"ag duidelijk gemaakt dat MARKETING courts en een groot aantal gebouwtje van Shon Ma — de NAVO gels en bij voorkeur ook Spaans. .belangrijkste Desgevraagd beaamt Lob- waterfaciliteiten waarbij en de Martinus Basis. Korsou, laat je neus niet stabilise- ert datmarketing een belang- zeilen een grote plaats zal Maar de Otrobandisten afsnijden, zodat je je gezicht de factor is en blijft voor rijke plaats Voor allefuncties geldt datzowel mannen alsvrouwen kun- inneemt voor een innemen. hebben er wel moeite mee schendt, zo doen de Otroban- reageren, in Europa. "De hotel en zeker wanneer het Bij het bezoek dat de als er een gebouw nen alsmede personen die woonachtig zijn op is zal ver- disten een oproep. één van de andere Antilliaanse eilanden. het succesvolste een nieuw hotel betreft. Ver- Amigoe in 1988aan het Con- rijzen met een vloerop- Op en h.O geschie- de eerste derde Voor informatie .^nootschap in de geet niet, dat Parker met corde Hotel van Parker bra- pervlak van 2000 vier- zondag van de maand orga- over de betreffende functies kunt U bellen ls > zei met mej. I. Baker na overleg zijn Concorde Hotel in Cats- cht in Catskill (New York) kante meter tegeonover TRINIDAD, afdelingssecretaresse Perso- de EG-commissie in niseert Plataforma Otro- neelszaken, telefoonnummer kill (New York) een uitste- zei Robert Parker al, dat één 'Jopi' en 'Hotel Otro- banda een rondleiding van 8300, die U tevens een sol- jjjjsel. Derol van de NAVO kende naam heeft in de toe- van de eerste waterfacili- banda'. 17.00 tot 19.00 uur. Gedu- licitatie-formulier kan toezenden. t ter discussie gevolg als ristische wereld. Daarnaast teiten een onderzeeër zou Met dit gebouw zou in één rende de wandeling wordt er Uw schriftelijke sollicitatie kunt U richten aan: Ist ontspanning tussen hebben we al geruime tijd zijn, om niet-duikers toch de klap een uitleg gegeven over de Drs. H.W.T. Linkels, West' de ruimte van Awasa t Daarnaast is promotie gevoerd aan de oost- onderwaterwereld van met laatste ontwikkelingen in de Hoofd Personeelszaken wWarschaupact vanwege verminderd worden zon kust van Amerika die ze( r Bonaire te tonen. Bovendien éénvierde tot éénderde deel. binnenstad, en zullen de his- Postbus 115, Bonaire Nederlandse Antillen , in dichtbevolkt is. We hebben opperde Parker, dat de moge- De essentie van torische, architectonische, cul- Werken bijBONAIRE TRADING COMPANYLTD opa Awasa is ori op sterven na een toll free achthonderd- lijkheid niet uitgesloten was volgens de Otrobandisten turele en sociale aspecten is werken aan kwaliteit nummer (1-800-9 BONAIR. dat Amerikaanse beroemd- juist de open ruimte, met het van de stad worden belicht. ~~~—:: ''"■-■;"--a^^^ ■■ :,,"',:,;' ;;______.. ;..-;■;.:.:.:.;.;v.:-;„,...,,;? üP- ,■.;:;.?.,,:..:..,,.),:,,:,, '.::::.::::::::.:: ; [door de Stichting j(fassU((wii dank aan de klm I AMIGOE ZATERDAG 17 NOVEMBER 1! 12 -c_,__.c. ut TELECLRAÇAO ZATERDAG 17.00Telefiesta met tante Irma; 19.00Kóktel Turïstiko met captain Sterling; 20.00 Telenotisia; 20.30 Teatro Klasiko: 'Arsin Lumpin returns'; 22.00 Wega di Number Kórsou; 22.07Estreno: 'Hell on Frisco Bay' (met Alan Ladd e.a.); 23.30 Sluiting. MENSEN ZONDAG 15 00 Sala di konsierto; 16.15 Sena di Senor: 'pastoor Ivan Perez en Alabansa-koor'; 17.00 Big Story; 17.50 Wega di Number Kórsou; 18.00 Di bishita ku Trio Los Ruiserïors; 18.30 E Oloshi/Wil di Suerte; 19.30 Modisima met Saida en Anne-Marie; modeshow van Mainsha, Scandal en La Locha'. 20.00 Telenotisia;' 20.30 Shete dia; 21.00 Miniserie: 'The man who lived at the Rit_' (deel 1) 22.00 Easy Street; Twee uitersten: Donald 22.30 Santo Domingo invita met Trump■ (rechts) loopt naast Negro Santos; Grootste een bedelaar op Fifth Avenue Nierdialyse 23.30 Stuiting. technieken (wijzigingen voorbehouden) diamant in New York. De 'multimiljo- geveild nair' * voor hoe lang nog, verbeterd TBS zullen zijn schuldeisers uit- maken - kwam net van een Met behulp van eenvou» De grootste diamant die persconferentie. Hij ver- geluidsgolftechnieken ZATERDAG ooitte koop is aangeboden, is klaarde dat hij een overeen- f 16.05 Munsters woensdag complicaties by nierpatiëij Beverly Hillbillies in Zwitserland komst had bereikt die tijde- vroegtijdig 16.35 geveild te herkennen 17.05 Andy Griffith voor het recordbe- lijk zijn Taj Mahal casino in daardoorook snellerte betj 17.35 Happy Days drag van 14 miljoen Zwit- de faillissementsrechtbank een 18.05 World Championship Wrestling serse franc (byna miljoen delen. Dit is vanl at 19 zou doen belanden. conclusies van n twee 19.35 Basketball: 'Atlanta Hawks gulden). ruim 350 MDeze maanden oude Detroit Pistons' specialisten en vaatchirufl baby, is dejongste harttrans- Ontsnapte koe schopt herrie 21.50 US Olympic Gold Het is niet bekend wie de uit twintig landen plantatiepatiënt van Spanje. 22.50 Night Tracks® Chartbusters diamant met een gewicht Hoorbril l - (1984, Daryl vrijdag bijeen waren 4 Zij werd op 15 november Een uit het slachthuis ont- Op derails zag een dieren- 23.50 Movie: 'Reckless' van 101,04karaat heeft geko- verbetert een meerdaags congres' snapte koe heeft vrijdag- arts uiteindelijk een ver- Hannah) cht. Het veilinghuis geopereerd en komt op de met 01.50 Night Tracks® Maastricht. Ook is j Intensive Care afdeling bij ochtend in het centrum van dovingsgeweer kans het dier Sothesbys wilde daarover gehoor nieuwe ballontechni Tilburg voor veel tumult te kalmeren. Daarna voerde geen mededelingen doen. De besproken van de zware operatie. gezorgd. ZONDAG geveilde richtinggevoelige om problemetl Zo liep hettreinver- de slager een noodslachting 12.35 Movie: 'The Villain' (1979, Kirk edelsteen was niet Een met te lossen bij nierdialyse1 keer tijdens de ochtendspits uit. Douglas) alleen groot, maar had ook microfoontjes uitgeruste bril twintig minuten vertraging 14.35 Movie: 'Yogi Bear andd the een bijzondere blauwwite maakt het voor slechtho- Belangrijk noemde dr Biografie op en Magical Flight of the Spruce Goes' mogelijk het omge- Ibrdoir van de afdeling raakte een aantal Witte vlek op Thanksgiving kleur. renden zwarte weduwe lichtgewond 16.35 Tom & Jerry's vingsgeluid te rurgie van het academi mensen doordat Special De veiling werd gehouden onderdrukken in ze door het dier werden Saturnus in een luxueus hotel en hetrichtingsgeluid te ver- ziekenhuis Maastrichtl onder loupe 17.35 Captain Planet aan het nieuwesoorten aansluitin| geplet. Een vrouw werd op Op de planeet Saturnus is 18.05 NW. Main Event meer van geneve. sterken. Ir. W. Soede van de 19.00 Movie: 'Adventures of Robin op het lichaam van niei de horens genomen. onlangs een zeer grote witte technische universiteit Delft Het openbaar ministerie zal De koe stootte in het slacht- Hood' (1938, ErrolFlynn) heeft een prototype van een tiënten waardoor het bJ debiografie van deweduwe vlek ontdekt, die nog steeds 21.00 Natl Geo. Explorer sneller van gifstoffen huis dwars door een Network Earth HBO "hoorbril" ontwikkeld die « Rost van Tonningen meteen blijft groeien. Het gaat hier 23.00 daan kan worden. betonnen schutting en zette waarschijnlijk om een grote 23.30 'Till help Arrives uitkomstkan bieden bij geroe- na verschijning onder de Marriage ZATERDAG Voorheen duurde drienj het op een lopen richting storm in de atmosfeer van de 24.00 Love after zemoes. loupe nemen. Onderzocht zal waar och- 24.30 World Tomorrow. 15 30 Cocoon (PGI3) Het zal een per week een dialyse ei heuvel, juist de planeet, zo meldt het Euro- 17 Baby-Sitters Club: and nog jaar worden of de "Zwarte tendspits op gang kwam. 30 'Dawn vergen om de hoorbril verder zes uur per keer. Nu is weduwe" ook in deze penne- pese Observatorium ESO Wega di Number the Haunted House' mogelijk, Onder het bij de heuvel She's having a Bay te ontwikkelen. aldus dr. Ibrd vrucht weer het wetboek van (European Southern Obser- 18.00 (PGI3) de duur van de dialyse gelegen spoorwegviaduct vatory) in Garching bij Mun- Kórsou 20.00 Fabulous Baker Boys (R) Veel slechthorenden heb- strafrecht overtreedt. enkele voorbij- 22.00 HBO Comedy Hour: 'Paula ben in een rumoerige omge- drie hooguit vier uur gooide dekoe chen. Poundstone Cats, Cops and De minister van justitie gangers tegen - Stuff om een beperken. Amerikaanse i de muur en Het verschynsel werd voor 23.00 Worth Winning (PGI3) ving moeite gesprek heeft dat aan het centraal vervolgde haar drieste tocht te voeren. De bestaande noor- cialisten zijn bezig met dt orgaan voormalig verzet en het eerst waargenomen op 24.45 Real Sex lijkse spoelingen van telk richting centraal station. j.l. Sindsdien 01.45 Taxi Driver (R) toestellen versterken het slachtoffers (COWS) laten 25 september 03.45 Fabulous Baker Boys (R) een tot anderhalf uur. Ondertussen hadden vijftien groeide de vlek en nam deze omgevingsgeluidteveel in ver- weten. COWS had de minis- politieagenten de achtervol- 05.40 Smoking: 'Everything You & houding tot het richtingge- door hen ontwikkelde mei ter gevraagd het boek te enorme proporties aan. Op 2 Your Familiy need to Know. dieken komen de lichai ging ingezet. oktober had de vlek al een luid. In de hoorbril zyn vijf verbieden, maar in ons land Voor het station nam de richtinggevoelige microfoon- lijke toestand van de niei kan alleen de rechter een doorsnee van 20.000 kilo- ZONDAG ten koe een vrouw op de horens 12.00 Day the Class got Mar- tjes ingebouwd waardoor de tiënten zeer goede. boek uit de winkels laten meter. Senior en smakte haar tegen de blijven ried brildragerhet geluidkan ver- Ook zyn methoden besj halen. Daarna is de vlek 13 00 Police Academy VI (PG) ken die fietsenstalling. Een stukje ver- toenemen. Op het ogenblik is sterken in de richting snellere diagnc De minister zei ook begrip 14.30Wrong Guys (PG) Waarin hij mogelijkmaken. Ook de n derop ging het beest op de de vlek uitgegroeid tot een 16.00 Poltergeist lil (PGI 3) kijkt. te hebben voor debestaande spoorrails staan, waardoor 17.45Vibes (PG) De microfoons zijn uit te transplantatie kwam aar ongerustheid voorge- heldere band, die de gehele over de het treinverkeer kwam stil planeet op equatoriale 19.30 Second Sight (PG) schakelen als het omgevings- orde waarbij de noodzi nomen publikatie. het (R) te liggen; vlak omvat. 21.00 Rain Man geluid wel belangrijk is, zoals werd bepleit van een ver| 23.15 Dream On: And Sheep are in het verkeer. ting van het aantal dol Nervous' Soede verwacht dat 23.45 Ist & Ten: The' Squeeze' nieren. Alleen al in Ne< Fax: 674524 Tel: 672000 24.15 Vampire's Kiss (R) mensen boven de 50 jaar land staan duizend pa AMIGOE 01.55 HBO Comedy Hour: 'Joe Pisc- plezier kunnen hebben van nten op een wachtlijst. Jt opo in Concert' de hoorbril, UrrOEVERIJ AMIGOE N.V. maar ook slech- lijkskunnen er van hen h< Viola Bemardus en JannyNaaldljk Persagentschappen: ANPen AP 02.55 Major League (R) thorenden die al een hoortoe- Scherpenheuvel z/n ofP.OJJ. 577 Aanname advertenties: BONAIRE 04.45 Midnight (R). stens 400 geholpen word< NA. Correspondent: Samenwerkingsovereenkomst met The stel hebben. Curasao Maandag t/m vrijdag van .7.30-15.3. Miami Herald, De Haagsche Courant,De Giro 440.000 uur HubertLlnKels, Kaya Gobernador N. Debrot 154 tel: 8627 Brabantse Pers Bankrek.nr.: 11-07-313 Alle advertenties voor dekomende dag Algemene Bank N.V. HENRY By moeten 1 dagvan tevoren vóór 15.30 bin- DRUKKERIJ: Rotaprtnt N.V. Dick Hodgins Bankrek.nr.: 874.825.10 nen zijn. SINT MAARTEN Maduro & Curlers Bank N.V. Correspondent: Eddie Williams,P.O Box 366, tel: DISTRIBUTIE (abonnementen): ZOEKERTJES verschijnen op dlndagen Curasao: Districo N.V. Tel: 3705Q3, CURACAO vrijdag en kunnen ledere dag tussen 22580/22764 Faxnummer; 25868 370504 en 370304 Cantrale (alle afdelingen) 07.30-15.30 uur worden opgegeven, be- 672000 halve opzaterdag. Abonnementen en advertenties: Voorklachten gelieve dezenummers opte The Chronicle, Road, bellen. Hetabonnementsgeld kan ook be- Directie: Alleen zoekertjes dieopmaandag en don- Grounddove Blanche, tel: 23919. taald worden via Giro rek. nr: 208.000, ingrld de Maayer-Hollander derdag vóór twaalfuur binnen zijn,kunnen Pointe Leeward News Holding Maduro Bankrek. nr: 286.330.08en ABN de dag daarop (dus dinsdag en vrijdag) rek. nr: 11.15.626 verschijnen. G.F. Betico Croes 110, Hoofdrodactl»: ST. EUSTATIUS: Aruba: Caya tel: 24333 A van _Beuwen(adjunct-hoofdredactnce) Vertegenwoordigster .Correspondente: UITGEVERIJ AMIGOE ARUBA Bonaire (abonnementen en Incasso): Hendrixse (eindredacteur NAPA) Mevrouw Peggy van de Horde, . Cava G.F. Betlco Croes 110 mv. A. Wong-Loi-Sing, Kaya Cadque 4 . Tel: 24333 (drie lijnen) Whltewallweg 1 Overige Redactie: leden Faxnummer: 22368 Losse nummers 60 cent: Toon van Dongen, Jacoline Steegstra, HILVERSUM Abonnementsprijs op alle eilanden van de Bob Harms. Sheila Rhode* (secre- Eindredacteur/Directeur correspondenten: Jos deRoo en Victor. Hafkamp: Nederlandse Antillen vijftien gulden par taresse), Chris van Grot (sportfnedew- Jos van der Schoor B. Radio BONER'S ARK By Addison & Nederland Wereldomroep (tel: maand frank Johnson erker). Sola, .ge Isseit (opmaak) en Ken Redactie: Ramiro Tromp, Anna Tromp- 035- Wong (fotograaf) -724300) Van der Schoot, Djlsbie Franken (fotc- Bullen Antillen (Nederland): jjraaf) NAf. 80,15per maand (luchtpost) of NAt. ADVERTENTIE-AFDELINO Advertentie-afdeling: Etieen Clemenda- 24,- Acquisitie: permaand(zeepost);jaarlijksvooruit Landsmark te betalen Heer Bommel en de Platmaker door Marten Toonder BEETLE BAILEY By Mort Walker: 6696 — __en ik niet genoegvoor jouwmisselijkeKleine gaan doch nu klonk derauwe stem van Bul Super, die REDEYE By Bill Yates & Mel Casson Club, hè?' schreeuwde Pastuiven Verkwil. .Vaar haal mouwoprollend naderde. 'Dat hoor ik nou eens net!' je de kapsones vandaan? Wie ben jij nou helemaal; jij riep deze. 'Die bolle durft! Schelden en beledigen; met je kasteel en je centen! Hoe kom je er aan? Nou, omdat jij kleiner bent dan hij! Opzij, meneer Ver- geef daar eens antwoord op!' stuiven, laat mij dat varkentje maar eens wassen!' Heer Bommel staarde verblekend naar de op en Met deze woorden sprong hij op de ontdane heer af neer springende knopenmaker en zijn gewoonlijk zo en sloeg hem met een ruwe rechtse tegen het pad. De fiere houding begon te verzakken. ongelukkige bleef geheel teneergeslagen liggen, ter- 'Ik eh...\ sprak hij met dunne stem. 'Ik ben een heer wijl de knopenmaker dansend en wijzend om hem van stand. En ikben blij, dat mijn goede vader dit niet heen sprong. hoeft te horen. Het is héél vreselijk voor een Bommel Wet goed!' juichte deze. 'de bent een adder, die ik om zo aangetast te worden in de fijnere roerselen van aan mijn boezem heb gekoesterd. Dit is een goeie les zijn als u begrijpt wat ik bedoel...' voor je,ophakker! Het enigewatje nu nog kan helpen 'Vuile ophakker!' joelde Verkwil. Hij wilde verder " is een zwam uit je eigen tuin!' '-L-^TERDAG 17 NOVEMBER 1990 AMIGOE 13 Punda Emmaktrk Ü'"': Cerito, Winkelcentrum Promenade, tel. 09.30 uur ds H. v/d Steen. j^^'Haait 76155/76689. AGENDA NOftCH-KfIPEL Lexus *'*en'n DANKBETUIGING DIVERSEN zaterdagavond ___R. Ua\ CURAÇAO het asiel 19.00 uur kerkdienst (Ned.) - Marinebasis Voor de vele blijken van belangstelling VERLOF Parera. op Parera. _ op BEGRAFENIS getoond tijdens ziekte, overlijden en tej- 17 november: E.F. Cannister, Schotte- van gatweg Oost 125. aardebestelling mijn man, vader en 18 november: S. Jennie-Kieinmoedig, grootvader, oom en peetvader Angolaweg 76. Antillen HEEFT U hulp nodig bel SOS-M|n HET WEER ORANJESTAD/WILLEM- verzorgde 127. STAD — Garage Cordia Frits Maurits Haakmat oor goed opAruba en Curacao ont- KERSTPAKKETTEN LUCHTPOSTSLUITING vingen de eerste zending (Postkantoor Groot Kwartier) betuigen wij U onze oprechte dank. be,tu Nederland: voor gewone stukken: maan- Lexus-automobielen. Eén rrZ) dag, dinsdag, donderdag en vrijdag om van deeerste klanten voor 11.30 uur; woensdag om 10.15 uur. Voor WEERSVERWACHTING geldig tot morgenmiddag dit Godbless you all! aangetekende stukken één uur van tevo- model auto is de gou- _=_. CONSALES 12:00uur: verneur van ren Vandaag tot en droog, morgen- Aruba. 21 voor gewone dinsdag licht half bewolkt Namens allen Tel.: 73244/toestel Suriname: stukken: bewolkt mogelijk af en toe zwaar Na eenjaar onderhandelen en vrijdag om 17.30 uur en zaterdag om ochtend half en voorbereidingen is het 10.45 en 17.00uur. bewolkt met enkele plaatselijke buien. Zwakke tot Mevr. Wed. Melanie Haakmat-Denz De Verenigde Staten en Europa (op matige wind voornamelijk uit richtingen tussen zover dat de eerste zending MEDISCHE zaterdag): voor aangetekende en gewone noordoost en oost (tussen vijf en vijftien knopen). Lexus-automobielen aange- November, poststukken om 14.45en 15.45 uur. komen is in de havens van Het zegelloket is op zaterdag van 07.00- Dordrecht DIENSTEN -15.00 uur open. WEEROVERZICHT: Aruba en Curacao. De Lexus De invloed van het hoge drukgebied boven de is door het onderzoekteam Nederland ARTSEN THORAX CENTRUM artsen Benedenwindse eilanden neemt geleidelijk aan af, van J.D.Powers uitgeroepen IHTDIENST (Jan Noorduynweg naast UNA, tel.: 85544): afzwakt. wagen jpenvan de artsen van Bandabao (3e openingstijden van maandag t/m vrijdag met het gevolg dat de wind merkbaar tot de met de minste W kunnen in spoedgevallen telefoon van 08.00-17.00 uur; op zon- en feestda- Inmiddels ontwikkelt zich in de hogere luchtlagen problemen ter wereld, op de jpB bellen en dan het antwoordappa- gen alsmede op werkdagen na 17.00 uur een zwakke storing waardoor detoevoer van enigs- tweede plaats komt de Mer- ;afluisteren. De patiënten van de voor spoedgevallen tel.: 85917. lucht gaat toenemen. medische districten kunnen voor zins vochtige en onstabiele cedes Benz en op de derde f* in komende 24 uur enkele gevallen de artsenpraktijk van hun DIERENASIEL Hierdoor kunnen de plaats de Ibyota. bellen; f huisarts het antwoordappa- kantooruren maandag t/m vrijdag 10.00- plaatselijke buien verwacht worden. plaats te *al dan mededelen Om deze kunnen wie de dienst- -12.00/14.00-18.00 uur;zaterdag van 10.00- handhaven en om goed gega- ee arts is. -13 00/16 00-18.00 uur; zondag gesloten. randeerde service te geven Leniging van tandartsen OVERZICHT WEERSGESTELDHEID aan en jde DIERENARTS deklant aan de auto dienstdoende arts gedurende het voor spoedgevallen gelieve te zelfs, Op 15 november 1990 is na een manmoedig gedragen en op leestdagen gelieve tel.: L.T. Afgelopen 24 uur kan slechts een klein «einde bellen:61400O (Veterinaire Dienst) voor de Vanmorgen 08.00 aantal Lexus-dealers ziekte toch nog onverwachts in volle overgave overleden, Kop te bellen dienstdoende arts. gesterkt door het H. Sacrament der zieken: Station Het weer Max Min Neerslag benoemd worden. In de Ver- medico sta rosa CONCERT mm enigde Staten kan de Lexus "osaweg 327, tel.: 672300/676666; 20.30 uur vijfde Koorfestival Brievengat- zaterdag - Aruba zwaar bewolkt 31 26 0.0 niet vertegenwoordigd wor- !'TRO'hgstijden en zondag van kerk. GERARDUS J.W. PAPPERS .24.00 uur. Curaqao zwaar bewolkt 31 26 0.0 den door één Tbyota-dealer, beter bekend ais THE DUTCH BARBER' t ZONDAG StEustatius licht bewolkt 29 24 2.9 echter alleen via een zeer WIJKVERPLEGING Amsterdam regen 14 10 5.0 exclusief dealemet. Als grote op de leeftijd van 76 jaar TOERISTENSCHIP licht bewolkt 28 10 0.0 uitzonderingen op dezeregel gele 07.00-12.00 uur 'Polaris' Caracas gaat kruis Paramaribo licht bewolkt 32 23 0.0 is het Aruba en Curasao Allemaal voorbij, het leven vlug, allemaal voorbij, !« Wijkverpleging 'Prinses Margriet'; con- 21 die tijd komt nooit meer terug. eNbureaus te Sta Maria: tel.: 82344. CONCERT Port of Spain halfbewokt 32 0.0 gelukt dat de Tbyota-impor- JJf en 82947; Montagne Abao: tel.: 11.00uur vijfde Koorfestival - Centro Pro teurs de Lexus officieel Jouw lach zal er altijd zijn, al is er nu droefenis jll en Kaya Fensu (Koraal Specht): arte, Schouwburgweg z/n. mogen vertegenwoordigen, "618577; hoofdkantoor te Sta Maria 17, Namens zijn echtgenote: Lien Pappers echter alleen onder zeer rfOoruren van 07.00-12.30/13.00-17.00 AMIGU Dl TERA Zijn kinderen: Robbie en fam. lI 17 00 uur bereikbaar: zuster Chap- 07.30 uur start kaminata op parkeerplaats strikte voorwaarden, om 'T'tel: 370029. van Jan Kok via plantage Harmanus naar zodoende de verlangde ser- Denisia en fam en terug. Pappers Boca Sami vice te kunnen geven. Ingrid en Maikel Roos ■ifTRALE WIJKVERPLEGING Laraine en Chris Lejuez ,]["** Gosieweg 15, tel.: 44231/44232; 0 Beide Toyota-importeurs MAANDAG Madeleine Pappers j*ndvan 07.00-17 00 uur; de wacht hebben moeten voldoen aan 01 luster Pietersz, tel.: 671147, page- TOERISTENSCHIP Charmaine Pappers b.g.g. van onder meer devolgende eisen: °27-053 43838. 09 00-18.00 uur 'Carta Costa' (SJU) De Direkteur van het Departement Handel, Indus- Steven Pappers Jteor Bandabao, Groot SU Martha trie en Werkgelegenheid maakt bekend, dat konform een speciaal opgeleide mon- i tel.: 642555; geopend van 14.00- het bepaalde in artikel 2, lid A van de teur met ruime ervaring in Kleinkinderen: Tamara, Honki en Omar Steve Uur; de wacht heeft zusterPieterez, KERKDIENSTEN "Landsveror- Lejuez -'"(671147. deningWinkelslui ting" (P.B. 1969no. 58), hetver- elektronica. Beide importeurs een monteur Danny Biemans 1, KLOOSTER ALVERNA (Gouv. van Lans- boden is een winkel voor het publiek geopendte heb- hebben naar 10.00 waar Shanti, Patrick en Sandro Dwarka rio canario bergeweg): zon.: uur hoogmis (Ned) op zondag, zonderontheffing van deDirekteur Japan gezonden zij aan 1lofegatweg Noord 43, tel.: 44510, en 16.00 uur Papiamentu. ben van een speciale Lexus-cursus Sing en 691838; voor (H. Joseph): zal.: uur; Departement Handel, Industrie en '?*. 691683 infor- BARBER 19.00 het van Werkgele- hebben deelgenomen en ook Sergio Bikker jh over prenatale zorg en zorg gedu- zon.: 0600 en 09.00 uur. genheid. Alexander Hoos 2_" sn na de bevalling. BRIEVENGAT: zat.: 18.30 uur; zon.: 10.00 een zeer groot bedrag inves- "Matiebureau zuigelingen: iedere woens- en 18.00uur. teren in onderdelen, vooral Paola Curiel Pappers ."iddag van 13.30-16.00uur. VISTA (Birgen Mllagrosa): zat.: BUENA Hetkomt de laatste tijd regelmatig voor dat dewinkels plaatwerk. Schade aan de zusters, overige in Nltatiebureau peuters: iedere dins- 18.30 uur; zon.: 09.00 en 11.30 uur. Zijn neven en nichten en de families xh'ddag van 12 30-14.45 uur. CHARO (O.L. Vrouw van Coromoto): zat.: op zondag voor het publiek geopend zijn zonder ver- nagenoeg probleemloze auto Nederland, St. Maarten en Aruba. 19.00 uur; zon.: 08.00, 11.00, 17.00 gunning van debevoegde autoriteit. moet onmiddellijk kunnen De ter aardebestelling vindt plaats op Maandag, 19 ENTING WIJKVERPLEGING BAN- (Spaans) en 19.00uur. Bij constatering van deze overtreding zal onmiddellijk worden hersteld. november 1990 om 4 uur vanuit de Sint Franciscuskerk in IfBAO GROOT KWARTIER (O.L. Vrouw van Berg Oranjestad, begraafplaats in Carmel): zat.: 19.30uur; zon.: 09.00 (Ned) proces-verbaal worden opgemaakt. De Luexus LS4OO kan naar de Katholieke de ■t«in 35, tel.: 648077; open van maan- 2 het in de «m vrijdag van 07.00-17.00 uur; na en 18.00 uur. beschreven worden als een Boerhaavestraat. Vanaf uur ligt lijk opgebaard P* uur bereikbaar: zuster Sebelon, tel- JANDORET(O.L.Vrouw van GoedeRaad): luxueuze acht cylinder- Sint Franciscus kerk. ly's' b.g.g. 601760. zon.: 10.00 en 19.00 uur. HULPKERK BOCA SAMI: zat.: 18.00 uur; DePlv. Direkteur, wageh. Als de wagen statio- "JCHTING VAN HET WITE GELE zon.: 08.00 uur. Drs. L.G. PIETERNELLA nair draait, is de vier liter fUIS VOOR GEZINSVERZOR- HULPKERKLAGOEN (H. Johannes); zon.: motor niet te horen. Lexus f>Q 'KWIDO PA FAMIA' 10.00 uur. JANWE (H. Hart van Jesus): zat.: 19.00 kan beschouwd worden als i Maria 17, tel.: 680222; spreekuren wagen woensdag en vrijdag van 08.00- uur; zon.: 08.30.12.00 en 19.00 uur (Ned). de stilste in de GERARD wij zullen U missen. Tjndag. (Goede -Ï9 uur; dinsdag en donderdag van KORAAL SPECHT Herder): zat: wereld. De deuren hoeven f°-16.00 uur. 19.00 uur; zon.: 11.00en 18.00 uur. niet opengemaakt te worden Honki en Mireya. t , MONTANA (H. Dominicüs): zon.: 05.15, 08.30 en 19.00 uur. [Öpp Eilandgebied Curasao door een sleutel in het sleu- lOpa GENEESK. DIENST OTROBANDA: telgat te steken. Een zen- ADS- EN 2DE DISTRICT OOST Santa Ana: zon.: 08.00 en 19.00 uur. dertje in de kop van de sle- Sanla Famia: zon.: 06.00, 09.00, 11.00 Het Bestuurscollege van het eilandgebied Cura- "Ovember 1990 vanaf 08.00 uur tot 19 utel geeft doormiddel van de 1990 07.00 uur: (Engels) en 19.00uur. jj'nber om PIETERMAAI (kathedraal): 19.00 sao maakt bekend dathet ontwerp-verkavelings- "ter Elhage, Sentro Mediko Sta Rosa, zat.: uur; druk op een knopje signaal GERARD 06.00, 09.00 19.00uur. 6?6666; spreekuren: 11.00-12.00/17.00- zon.: en plan "Cas Abao Playa Chikitu", voor een per- om de deuren elektromagne- : SANTA MARIA: zat.: 18.30 uur; - U, -00 uur; spoedgevallen: tel.: 371661 zon.: We zullen Uw warmte en humor missen. 07.00, 09.00 en 18.30uur. ceel grond gelegen aan dekust van Cas Abao, tisch te ontgrendelen. Als [8 89266/89337. SANTA ROSA: zat.: 18.30uur; zon.: 07.30. men in de auto stapt, staat fieldt voor patiënten van de volgende met ingang van de dag na deze bekendmaking lOpaTamara, Honki en Omar - Steve Lejuez. I 09.00 en 18.30 uur. ten: Da Costa Gomez, Nassy het stuurwiel in de hoogste Wilsoe, SAN zat.: 19.00uur; dagen voor een *"$. Nassy, Tseng, WILLIBRORDO: zon.: gedurende vijftien ieder ter inza- Winklaar, Braak- 10.00uur. stand en is de achteruitkijk- Doran Guerrero-Bakmeyer) op en "■ en SERU GRANDI (Fuik): zon.: 17.00uur. ge ligt deAfdeling Algemene Juridische Za- spiegel donker. SOTO; zat.: 19.00 uur; zon.: 09.00 uur. ken van het Centraal Bestuurskantoor aan de AOS- EN 2DE DISTRICT WEST STEENRIJK (O.L. Vrouw van Altagrada): "Ovember 1990 17.00 vanaf uur tot 19 zat: 07 00en 1900 uur; zon : 08 00. 10.00 Theaterstraat no. 17. 1990om 07.00 uur: (charismatlca) en 18.00 uur. Belanghebbenden kunnen binnen genoemde *ter De Rouw-Pikus, Sentro MedikoKas SUFFISANT (O.L.Vrouw vanFatima): zat.: 623550; tel.: spreekuren: 11.00- 18.00 uur; zon.: 09.00 en 18 00 uur. termijn van vijftien dagentegen het ontwerp-ver- -.°o/17.00-18 00 uur; spoedgevallen: tel.: TERA CORA: ZON.: 18.00UUR. Stockmarkets NEWS '°8 b g.g. kavelingsplan schriftelijk bezwaren indienen bij - 89266/89337. WESTPUNT (H. Petrus): zat: 19.00 uur; Beidt voor patiënten van de volgende zon.: 08 30 uur. het Bestuurscollege. ten: Swart, Goilo-Henry, Roose, Braak- WISH (H. Teresita): zat: 19.00 uur; zon.: NEW YORK PREY. 16-11 FRANK. URT PREY. 16-11 AH6TERDAM PREY 16-11 'n-Bonder, Gerstenbluth, Davelaar, 06.00 en 18.00 uur. Bezwaarschriften dienen duidelijk aan te geven la_e, Heerenveen, Pablo, Nivillac en ZUID BONAM (H. Judas Thadeus): zat: de naam, voornamen en adres van de belangheb- DOW JONES 2545 2546 DAK INDEX 1421 1425 CBS OIN. INDEX 95.50 .5.50 18.30 uur; zon.: 08.30 en 17.30uur. bende alsmede het belang op grond waarvan AH.BRANDS 37.38 37.38 ASKO «32.00 949.80 ABN-AMRO 31.30 31.20 "*OE DISTRICT BANDABAO men AH.EXP. 21.50 21. 7SBASr 196.90 196.00 AIOON 104.70 105.80 "ovember 1990 vanaf 17.00 uur tot 19 EVANGELISCHE bezwaar heeft. ANHEUSER B 39.63 39.25 BMW 404.00 405.00 AHOLD -. 132.90 133.40 1990 om 07.00 uur. ATT 33.00 32.00 COMMERZBANK 214.50 218.60 AMEV 44.00 43.60 'J'nber BROEDERGEMEENTE 27.75 DAIMLER 574.50 576.00 AKZO 68.30 67.80 "ter Spong, Sentro Mediko Tera Cora, Het Bestuurscollege van het BORDEN 27.75 BENZ ;8,tB700; spreekuren: 10.00-11.00/17.00- MORAVIAN CHURCH CAMPBELL S 52.75 53.13 DEUTSCHE BANK 584.50 588.50 BOLS , 169.00 168.00 CHRYSLER 11..1 a 11.25 HOECH.T 189-90 189.80 BUHR.TET. 50.00 49.30 -.°° uur; spoedgevallen:tel: 87004 b.g.g. (Goeroeboeroeweg, Mundo Nobo) Eilandgebied Curagao, . . 540.50 DAP 'Ss/sgss?. zaterdagavond 19.00uur zangdienst. CITICORP 13.»5 13.75 KAUFHOF 544.00 18.20 18.20 De 379.00 382.00 DSM (leidt de volgende zondagmorgen 09.30 preekdienst. Gezaghebber COCA COLA 45.13 45.75 HAN 79.30 79.50 voor patiënten van uur 293.50 290.10 ELSEVIER "ten: Schellens, Sommer, Lucacius, (Emmy Berthold kleuterschool, DIGITAL 51.25 52.13 PREUSSAC 74.40 75.80 Suffl- De Secretaris DUPONT 34.75 35.00 SIEMENS 606. 50 606.50 FOKKER 35.80 35.80 °"B en Tweed). sarrt) 342.50 341.70 GIST BROC. zondagavond 18.00 Papiamentse EAST.KODAK 41.63 41.88 VW 26.10 27.60 uur EXXON 49.86 50.63 HAQRMSYER 109.00 106.00 Patiënten van hier niet genoemde dienst. HBINEKEN " **n aangeraden FORD 28.38 27.75 126.60 126.40 wordt Inspoedgeval- GEN.ELECT. 55.00 55.25 LONDON HOOGOVENS 53.60 53.60 I 1 "^______K i————» rjplll)llllJI""'üülw ' _____ *___; Seafood special ____1 served with french fries 11 or rice, vegatables salad, |;^ basket of bread i f' 23,°° P_l_____r_____._Bi ____&___.Jn______l__wpjm Si Pk J j tijSjé ______. " I:::::::::: jfo^ S.B.N, van Stavörenweg : Êi;;;;;;;;;;;;;^^^ Tel.:371600^g::::::::::|: -^i___i______l __H E::::::::::::::::::: "' ■■■'■'mW' '?' fffTTTTiTTT-. rrrrnlTTfff * f'" t 1 IJLXLLUJÏ»* H__ ___! ___. _Bb ______E_fev** *■ ______lN^l____fe:-^J_____ '.#^^_Sl ______L-_- ____M_____-______l ■__l_____-__. ______J t'j*J__-' __ CONMUS ' ______^ -■- 'ml! SOME PEOPLE DON'T TAKE STUDYING BY MAIL SERIOUSLY Some people believe that you cannot get a good education through Distance Education. Some people believe that because you are getting your education through a correspondence school thatyou don't have to workfor your Diploma or your Degree. Some people confuse "phony degree mills" with legitimate Distance- ';i_____i _____^__l______L^_i^______i______^''; *?w!y?■ ' Education Schools. Ifyou are one of these people, don'tread anyfurther. ICS is looking for people who take their education SERIOUSLY, whether :"':'''__nj ______B_____K^B_^ 5-____■_. ';' attending a traditional college or studying by mail. We are looking for people who ' will apply themselves and work hard to get the full value of the training that ICS klep opendoet offers. Diplomas and Degrees are issued upon successful completion of a course "Wie z'n kan alles bereiken** accredited by the National Home Study CounciL.your guarantee of a quality education. If you take your education seriously and want to train for a new career or improve your job skillsfor advancement in your present job, ICS may have the Champagne/ right career training for you. Choose from 44 career courses listed below Select Weiiebben de order! Maar -eh... MOTOROLA'S jongste telg biedt U voor U open. Het geeft niet waar U the one career field you would like to train for and indicate that choice in the coupon below. Cut out this ad and mail it to ICS TODAY. We will send you a detailed kunnen we wel uit wereldwijde communicatie in de palm bent, aan de beach, in de concertzaal, course outline and tuition by schedule return Air Mail.There is no obligation. voorraad van Uw hand. Met de klep dicht past in Punda of Otrobanda, de || SEND FOR FREE FACTS—NO OBLIGATION Z43D leveren? n«I'"'-"'Nonal Correspondence ëp. gqsbo deze Personal Telephone !_?_st SchoöfsT'D gemakkelijk MOTOROLA Personal Telephone I ") Box 1900,Scranton, Pennsylvania 18501, U.S.A. Dat soort zorgelijke vragen is voorbij als je de administratie in Uw borstzakje, maar waarschuwt U zorgt dat U bereikbaar bent. Boven- s_____J"_„.,_. CARK" DIPLOMA PROGRAMS automatiseert met software van Grote Beer. Dat is software die SPECIALIZED BUSINESS 56 Computer Programming 04 Auto Mechanic» meegroeit. Geleverd door een dealer die wat wel als U een inkomend gesprek heeft. dien biedt deze PT U een maximum DEGREE PROGRAMS 07 U.S. High School Diploma 18Bookkeeping weet service is. Wat U U klep opent de 60 Business Management 59 Catering/Gourmet Cooking 02 Electronics ook onderneemt, met Grote Beer kan de administratie niet stuk. Als de staat wereld aan gebruiksgemak. 61 Accounting 20 Medica_Dental Office Asst. 21 Secretary 80 Business Manaoement 57 Microcomputer Repair 06 Electrician with option in Marketing 05 Hotel/Restaurant Mgmt 29 Police Sciences ECHTE 81 Business Management 14 Air Conditioning 4 fiefrig. 32 Art AAN DE MOTOROLA PT HERKENT MEN DE PROFESSIONAL with option in Finance 12 Interior Decorating 09 Legal Secretary ASSOCIATE IN 5' Fashion Merchandising 55 Diesel Mechanics S__. SPECIALIZED TECHNOLOGY 33 Motorcycle Repair 87 TV/VCRRmair OEGREE PROGRAMS 52 Surveying & Mapping 03 Child Day Care GROTE BEER 9 Q Q 6? Electronics Technology 94 Fitness & Nutrition 85 Drafting (3 63 Civil Engineering Tech. 89 SmallEngine Repair 35 Travel Agent D_ STANDAARD. IV SOFrtVAff- O O 62 MechanicalEng. Tech. 47 VeterinaryAssistant 260AArchitecture Au.oma.iseer met Grote Beer 65 Electrical Eng. Tech. 2608Building Trades 260CMachine Shop 0 0 Q> 106 General .siness 161 Engineering 16Practical English 41 Journalism/Short De GROTE BEER programmatuur voor de toekomst heet G3. Get FREE Informatioiv- .on&SS? Radio Holland Group Mall ENTIRE AD TODAY 42 Dressmaking 4 Design AS Curagao N.V. laat U hiermee kennis maken. Bel op of kom eens Write thinumber if the one career that Interests you langs voor een demostratie. Electronic Systems PLEASE PRIWr Geautoriseerd dealer: Radio Holland Caribbean N.V. - Pletterljweg z/n, Curacao N.A. NAME AGE Tel. (599-9) 612577 612617 - 612936 - - Telex RHOCA NA 1195, Postbus 3894 ADDRESS Cable address: Radioholland Curacao AS^Curagao N.V. S^SS?^ v J CITY/COUNTRY *"* 4*HC0£ NAPA |ZATERDAGI7 NOVEMBER 1990 &L degelijk van bewust dat zy DIREKTEUR DOK/KODELA WIL IN TEAMVERBAND WERKEN goede service moeten ver- lenen. Als ik de service die wij bij Kodela bieden verge- Groepsmanagement concept bij overheids n.v.'s lijk bij die van diverse com- merciële bedrijven op het eiland, moet ik zeggen dat door Norbert Hendrikse wij in veel opzichten beter zijn. Natuurlijk is er kritiek IR. MARIO EVERTSZ vindt zichzelf geen superma- fantastische salaris dat hij zou gaan verdienen en wanneer er iets misgaat. nager en zeker geen superman. Dit predikaat kreeg over de 'power' van de nieuwe organisatie. 'Het Maar dat hoort bij de aard hij aangemeten, toen onlangs het nieuws bekend werd interesseert sommige mensen kennelijk alleen wat ik van een nutsbedrijf, dat heb dat hij was benoemd aan het hoofd van Effective ga verdienen en niet wat de bedoeling is van de je overal ter wereld en dat Management n.v., een nieuwe onderneming die het nieuwe structuur. Voor mij is het geen kwestie van ligt niet aan de motivatie gezamenlijk beleid gaat voeren over Kodela n.v., de levensbelang. Ik heb de aandeelhouders van Kodela van onze werknemers. Curacaose Dokmaatschappij n.v. en een zestal klei- en Dok drie alternatieven aangeboden om te blijven. Voor wat het dok betreft nere maatschappijen die door het Dok - lees Evertsz- De commissarisen, aandeelhouders, Bestuurscollege hebben wij zeker geen mono- zijn opgericht ter vervulling van aan het dokbedrijf en Ministerraad zijn allen akkoord gegaan met het poliepositie. Daar is het verwante aktiviteiten. concept van Effective Management, waarom zou ik knokken tegen een felle con- Het nieuws bracht terstond een geruchtenstroom op mij dan druk maken over alles wat nu over mijn currentie in deregio en daar gang. Over de bedoelingen van Evertsz, over het persoon gezegd wordt?* kunnen we alleen tegen opboksen door het leveren van kwaliteit en scherpe geworden dat bij de over- prijzen.' heidsbedrijven en -diensten er allemaal kleine koninkjes BEMOEIENIS In Mario Evertsz: zijn die niet met elkaar En wat vindt je het moei- willen samenwerken. Wat lijkste aspect bij het mana- Toch zit de kritiek bovendien funest is, is om gen van een overheidsbedrijf? Evertsz niet lekker. Hij legt een man als ik b.v. tot zijn Evertsz: 'Dat is zonder meer mt hoe hij in de toch mach- 62ste in hetzelfde bedrijf te het feit dat, juist omdat het tige positie van direkteur ”Ik ben superman" laten zitten. Dat is niet goed gaat om overheidsbedrijven, geen voor de man voor de van de nieuwe managements- noch allerlei mensen zich constant groep is terecht gekomen. onderneming. Er komen geen met de gang van zaken Vóór 1982 was hij in OGEM- frisse ideeën meer en er zijn willen bemoeien. En het is zo verband werkzaam als Hij legde de aandeelhouders geen doorstromingskansen. belangrijk voor de image van manager van Kodela. In '82 drie opties voor: of weggaan En juist op Curacao waar zo onze ondernemingen dat je hept het managementcon- als direkteur bij beide weinig ruimte is, moet men steeds weer moet proberen tract tussen de OGEM en bedrijven en iets anders gaan die scheppenom jongemana- uit te leggen dat hetgeen Kodela afen trad hij als een doen. gers dekans te geven zich te waar je mee bezig bent, in conventionele' direkteur in Evertsz: 'Ik was af en toe de ontwikkelen. En of je nu het belang is van de onder- dienst van laatstgenoemde kritiek zat die geleverd werd manager bent van een elek- neming en van de gemeen- van een onderneming die een over- bij het minste of geringste triciteitsfabriek of schap. Dat is het moeilijkste: heids n.v. was geworden. Op wat er mis ging en ik dacht, dok maakt in wezen niets hoe naar buiten toe duidelijk moment kreeg hij moet ik zo de rest van mijn uit. Managen is op de eerste te maken dat we iets belang- hetzelfde plaats weten met mensen rijks zijn. °pk te maken met de elektri- leven doorgaan? Ik had er aan het doen Maar op behoefte aan weer anoniem om te gaan en hoe op het hoe gaat het meestal op citeitsbedrijven GEBE juistemoment Terwijl je WEB te worden. Niet voor het dejuistebeslis- Curacao ? met alle St.Maarten en de op te nemen. en Bonaire die voordien door de werk. Dat beviel mij best en singen Ik blijf het goede bedoelingen met OGEM werden gemanaged. ik heb een uitstekende concept van groepsmanage- volledige inzet bezig bent, er relatie met staf en werkne- ment het beste vinden. Of ik van de andere kant getracht er persoonlijk mers zowel bij hetDok als bij wel of niet bij wordt onrust te zaaien en TIJDELIJK betrokken wat *n Kodela. Maar ik ben iemand ben. Voor Effec- oppositie te kweken september '83 werd hij tive management bedrijfzijn omdat «oor de landsregering als die er van hou steeds nieuwe de belangen van een aantal dingen doen.' we een overeenkomst aange- aandeelhouder van de Cura- te enkelingen mogelijk zouden caose gaan voor de duur van vijf Dokmaatschappij bena- jaar. kunnen worden geschaad. Je derd om tijdelijk als general NIET PERSOONLIJK Als de aandeelhouders ' De tweede optie er dan niet mee door wordt dan van allerlei manager voor het op te was dat er willen Dok van gaan dan stoppen ermee.' dingenbeticht zonder de gele- treden. Er waren grotefinan- voor een de bedrijven ze een Aan wie moet het groepsma- genheid te krijgen ciële problemen bij het Dok nieuwe direkteur zou je te ver- gezocht en nagement het geval van dedigen en en de aandeelhouder had vrij worden ik zou in er wordt een plotseling aanblijven bij de andere. Eer- Effective management verant- zodanig sfeertje geschapen het dienstverband lijk woording afleggen? opgezegd metdirekteurir.Rog- gezegd maakte het voor dat je werk er onder lydt. geband, zodat mij geen verschil bij welke, Evertsz: 'Aan de raden van Dat heb ik als 'high-profile' op korte ter- dat liet commissarissen van de mijn een nieuwe manager ik volledig aan de figuur de laatste tijd per- moest aandeelhouders over. diverse aangesloten soonlijk worden gevonden die bedrijven. Wij kunnen niet ondervonden: het is tot taak zou krijgen een red- niet altijd belangrijk wat of dingsoperatie Als men tenslotte als derde zo maar belangrijke beslis- op gang te - singen nemen zoals b.v. het wie je bent, maar wat de zetten voor de bijna failliete optie - zou willen dat ik mensen denken dat je bent. aanbleef bij beide onderne- aanstellen of ontslaan van Dokmaatschappy. De direk- managers bij de bedrijven. En als deze hele kwestie van teur van het Departement mingen, dan zou ik dat niet Effective van meer willen doen op persoon- Dat is trouwens ook niet management inder- Financiën, Yombi Calvo, op daad een die qualitate qua zowel bij lijke basis. Want dan zou ik onze bedoeling. Wij willen publieke discussie blijven zitten met de per- de eerste plaats een efficiënt dreigt te worden, waarbij er Kodela als bij het Dok com- dat missaris was, had Evertsz soonlijke kritiek en constante beleid voeren. Het idee een hoop rotzooi naar voren voorgedragen druk: Als bij iemand de wij een machtige groep komt, dan komt er een punt bij deregering. voor het Mario Evertsz nam de uitda- stroom werd afgesneden had MARIO EVERTSZ: Tk doe het niet meer in mijn eentje' vormen die het dat ik zeg nu is het genoeg. zeggen is absurd.' jpng aan, voorlopig voor de Mario dat gedaan, als het heeft Niet voor mezelf, maar omdat duur licht Dat is de enige manier technisch gebied, maar ook concept van groepsmanage- van twee jaar. uitviel was dat de waarop nog zou bij het van achterstal- ment. En een feit blijft datje ik denk dat ik dan dit werk Maar van ik willen innen MONOPOLIE zoals weleens meer schuld Mario en van functioneren als manager. In lige waterrekeningen. En nu over een groep bekwame niet meer zal kunnen doen gebeurd Terwijl er Wat vindt je van de kritiek, brak 1984 aan niemand anders. een team en niet meer in deze problemen moeten mensen beschikt die hun zoals het hoort. Het is fru- zonder was toch een heel team bezig is b.v. op Kodela dat men mis- dat een opvolger mijn eentje, of het nu bij worden opgelost in een eco- dienste" beschikbaar stellen strerend mensen dingen over gevonden voor Evertsz en om Kodela te laten draaien, bruik maakt van de monopo- door Effectieve management is of nomisch moeilijke periode op aan twee bedrijven die van liepositie en zich daardoor je te horen zeggen die kant een verschil van nogmaals ik ben geen ergens Ik een mening anders.LTnieuw. wijze die niet teveel groot belang zijn voor onze niets van de klanten aan- noch wal raken maar die je met de aandeel- superman.' Tenslotte werd heb het al in 1983 bij de problemen Bovendien heb je houder gekozen voor sociale veroor- economie. trekt? intussen wel in een kwaad over de aanpak van de derde optie: overname van de gesugge- zaakt.' een grotere mobiliteit van de de reorganisatie had deze een structuur van een mana- 'Ook dat is onzin. De mensen daglicht zetten.' Ook een reerd voor de nieuwe struc- managers die erbij bij Kodela zijn zich er wel superman menselijk.... °ok niet veel zin meer om gements-team dat aan het tuur van is aan te blyven. Kodela, GEBE en Nu u het heeft over integratie. betrokken zijn, je kan De zaak werd hoofd zou staan van een WEB. Ook bij oprichten synergie je echter bijgelegd en het con- het Is een integratie tussen bevorderen, kan tract aantal bedrijven waaronder van de overheids n.v.'s bij Kodela als distributiebedrijf bepaalde kosten omslaan werd voor nogmaals Dok en Kodela. Het concept het van Shell, IN DIT NUMMER van Napa : twee jaarverlengd. vertrek de heb van water en elektriciteit en over meerdere onderne- van groeps-management. De ik deregering voorgesteld de KAE alsproduktiebedrijfvan mingen en zo zijn er nog managers van diverse DIREKTEUR ir.Mario Evertsz Kodela nieuwe eigen bedrijven in de beiden geen logische zaak en meer voorbeelden te * van en hetDok, REDDINGSPLAN bedrijven worden bij elkaar is in het nieuws i.vjn. de oprichting van Effective Man- evertsz oliebranche zoveel mogelijk ligt het niet voor de hand dat noemen.' had inmiddels het samengebracht in een soort op elkaar te agement, een nieuwe entiteit die hetbeheer over dezetwee reddingsplan aangeduid af stemmen, deKAE zich zou voegen bij de als 'denk-tank' en houden zich indien mogelijk geza- en nog zes anderekleinere n.v.'s gaat voeren. Is hij daar- Plan 4 gepresenteerd, dooreen bedrijven die onder Effective SALARIS dat gezamelijkbezig met zo effec- menlijk management.' 'Het meest essentiële bij dooreen superman(ager) geworden. In een interview met door afslanking van het Dok management ressorteren? tief mogelijke kwaliteitsma- 'Nu een bedrijfsvoering is mana- Norbert Hendrikse zegt hij van niet. pag. 1 en een agressief marketing- Evertsz: raak je goed nagement van de bedrijven TWEE PROCESSEN gevoelig punt. Ik ben altijd gement. Vaak hoor je vragen SCHILDERPhillipeZanolino israzend produktief. Hij beleid in de regio, waarbij waar ze verantwoordelijk * verkoopmanager Voor Evertsz was deze optie, voorstander geweest van vol- 'Hoeveel verdient die direk- schildert als een bezetene en het hele interieur van zijn Suarez een voor zijn. van groepsmanagement dus, ledige integratie teur wel niet ?'. Maar dat is huis is grote rol speelde- een van Kodela bedekt met wat hij zijn 'kreten' noemt. Nel succes demeestaantrekkelijke. Ook en KAE omdat hun aktivi- bijzaak, daar moet je niet Casimir i had Werd. Het dok is weer gez- een gesprek met dezeman dieeen schilder De nieuwe entiteit, in dit te verkiezen boven het terug- teiten zo nauw verwant zijn. naar kijken. Je moet nagaan sloopbaan prefereerde pag - ond, al wordt dat door de gaan naar boven een carrière alsarts. 3 tegenstanders geval Effective management, het managen van Maar als ik dat zeg krijg je hoe de man functioneert, wat HET KORPS Mariniers op Curacao en Aruba moet van Evertsz eenrechtspersoon, wordt dus slechts één bedrijf, terug meteen zie jewel, zijn zijn voor * voornamelijk toegeschreven b.v. alsreactie: verdiensten de zich paraathouden dooro.m. geregeldeoefeningen. Soms in feite de direkteur van de naar Kodela? Mario wil alles inpikken. En onderneming. Soms heb je is aan de grote financiële injec- Evertsz: dit een zwaar karwei, wanneer onder een brandende ties ondernemingen i.p.v. een 'Als je het mij laten we duidelijk zijn, ik een direkteur met een laag zon en een stekelig landschap oorlogje van de overheid en kwijt- natuurlijk persoon. Er is dus vraagt wel. Ik heb immers heb op geen enkel moment salaris die een onderneming moet worden schelding van de schulden in twee processen om gespeeld. Maar landingen uitvoeren op hagelwitte beaches Uit het een groep managers, dit op gang gesuggereerd de KAE miljoenen kost omdat zijn verleden. in ver- gebracht, bij Kodela en ook op te nemen in is. en tijgeren tussen tanga's en bikini's heeft ook zijn Aangezien geval elf totaal, die bij Effective management slecht voordelen, Evertsz in feite voor het Dok die zich moeten management. Hoewel nog- pag. 4 de maker antwoordelijk zijn de uit- Voor een instantie als de was van Plan 4 en leiding van de aangesloten kristalliseren op de middel- maals, als direkteurvan Kod- eilandsoverheid die diverse * SUV's of 'blazers' zoals ze ook wel genoemd worden m 1986 druk bezig was met komen steedsmeer in trek bij hetautorijdend publiek.De de ondernemingen. Evertsz: 'Je lange termijn, zeg binnen de ela blijf ik vinden dat het bedrijven heeft is het naar implementatie ervan, beter gebruik maken drie a vijf jaar. Ik belachelijk is dat Kodela en consumentenbond gebruikte informatie uit Consumers vverd kan zo denk mijn mening belangrijk dat wederom besloten zijn van de beschikbare man- daarbij b.v. aan de integratie KAE twee afzonderlijke er kwaliteitsmanagement Report voor een vergelijkende test van een aantal veel dienstverband te verlengen. kracht. Men kan informatie van het witerdistributiebe- bedrijven zijn.' beschikbaar is. Ik vindt dat verkochte modellen, pag.9 In 1988 besloot Mario Evertsz en ideeën uitwisselen. Men drijf DWD en Kodela. Dat is de overheid een eigen enti- * Verder in Napa de gebruikelijkerubrieken Buitenland, de managements- kan kan elkaar indien nodig een gecompliceerde operatie, Maarhet toepassen vangroeps- teit moet oprichten met Literatuur, Techniek, Kerk en Wereld en uiteraard ook «westie opnieuw aan de orde tijdelijk vervangen, m.a.w. waar je naar buiten management voor bedrijven de wekelijkse te stellen. weinig daarin de beste managers. Kruiswoordpuzzel. In feite had hij de inzetbaarheid wordt over hoort, waarschijnlijk als Dok en Kodela die niet men toen al vyf jaar lang Daardoor wordt minder de groter en je schept tegelij- omdat het zo goed verloopt. direkt met elkaar te maken afhankelijk van NAPA wordtwekelijks gratisbezorgd aan Amigoe-abon- dagelijkse leiding over twee individuele kertijd ontwikkelingsmoge- Je hebt hierbij te maken met hebben is in dit geval louter personen om de overheidsbe- nees en is in de losse verkoop verkrijgbaar met de belangrijke dienstverlenende lijkheden voor meer poten- zowel technische, financieel- toevallig omdat u van beide bedrijven, en drijven te managen. Want zaterdagkrant voor het totaalbedrag van één gulden. Dok Kodela, al tiële managers. Je zit boven- economische als personeel- direkteur bent? bij bedrijven kon hy een groot aantal dit soort is coör- taken dien bij elkaar met een groep saspecten, maar vooral met van groot belang. delegeren aan de staf van dinatie EINDREDACTIE: Norbert Hendrikse gelijkgerichte vakmensen die derelatie met klanten. Er is 'Dat is juist. Maar ik blijf hoe 'Maar hoe is het nu? Kijk Solange deze ondernemingen. elkaar kunnen controleren. LAYOUT: Isselt een enorme achterstand op dan ook voorstander van het maar rond, het is bij ons zo . /?mi jë!Lj$\ m ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 BUITENLAND 2 Hoofdrolspeler Praagse lente nog verbitterd Dubcek is niet meer bang voor nationalisme DEN HAAG - De Tsjechoslowaakse parlementsvoor- rouw — kon met name slecht functie, bestond nauwelijks zitter Alexander Dubcek ziet in het Slowaakse en tegen het absolute isolement verzet. En eind december Tsjechische nationalisme geen bedreiging van de waarin Dubcek tussen 1970 bekleedde Dubcek, na een federatie. "Ik ben ervan overtuigd dat demeerderheid en 1989 moest leven. afwezigheid van bijna van de Tsjechen en Slowaken het belang van de twintig jaar, weer het bestaande federatieve vorm ten volle onderkennen. Dubcek heeft altijd bena- Praagse pluche. De extremistische nationalisten vormen een minder- drukt dat hij "in de jarenvan heid", zo verklaarde Dubcek tijdens zijn recent duisterenis* steeds in goed Tferug aan de macht mag bezoek aan Nederland. contact heeft gestaan met de je Dubceks comeback niet oppositiegroeperingen in zijn noemen. Daarvoor vraagt de Het nationalisme in met Nederland verblijft op uitno- land. Zowel Charta '77 als functie van parlementsvoor- name Slowakije heeft de diging van de Staten Gene- Burger Forum hebben dit zitter eerder een absolute laatste maanden echter wel raal, is het levende bewijs echter niet in alle gevallen toewijding aan de democrati- degelijk een grote vlucht van de politieke omwente- volmondig willen beamen. sche regels dan moed om genomen.De aanhangers van ling die Tsjecholowakije vorig Daarom waren ook niet alle politiek geladen uitspraken Vitazoslav Moric, de leider jaar november beleefde. Als Tsjechoslowaken even blij te doen. Dubcek bracht een van de Slowaakse Nationale de personificatie van de toen Dubcek in november uitgebreid bezoek aan Partij (SNP), en de invloed- Praagse lente, de met '89, aan de zijde van de Naarden, waar het mauso- rijke cultuurvereniging geweld gesmoordepoging om huidige president Havel, de leum en het museum ter ere Matice Slovenska timmeren het socialisme in Praag eind Praagse bevolking toesprak. van deberoemde Tsjechische met veel succes aan de weg. jaren zestig een menselijk Vooral tegen een eventueel godgeleerde, drukker, uit- In gezelschap van zijn ambt- Bij de eerste vrije verkie- gezicht van gever cartograaf te geven, leek het presidentschap Dubcek en Come- genoot Deetman bracht de dat de zingen, in juni, naaide de van bestond veel weerstand. nius is gevestigd. belangstelling van de tijden voor het vaderland openbare leven Dubcek Tsjechoslowaakseparlements- nieuwe Tsjechoslowaakse van (Jan SNP prompt vijftien procent in 1970 tot stilstand Dubcek was dan welis- Dubcek viel in Naarden Comenius Arno* te zijn voorzitter Dubcek een bezoek machthebbers voortekenaars Komensky) zouden van de stemmen en volgens gekomen. Na een korte waar de leider van Praagse overigens de eer te beurt het aan de TweedeKamer. aani opiniepeilingen hun van het register bedenkelijk breken. Eenjaar na derevoj bedraagt periode als ambassadeur in lente, maar hij was wel dege- gastenboek te tekenen dat groot ■ aanhang inmiddels pro- Turkije werd. Daarom werd lutie toonde Dubcek zich ver 25 werd de bij de socia- lijk een communist geweest, sinds augustus 1968 uit het Naarden kwam er register cent. Een Slowaaks verwijderd. in de het in het stadhuis eerd om na 22 jaarals eerste minis- listische broederlanden in zo luidde de kritiek. En dat museum was nazomer van 1968 achter opgeborgen terie van Buitenlandse Zaken ongenade gevallen politicus kon de aimabele politicus totdat betere weer te mogen tekenen. is al uit de grond gestampt. naar een Slowaaks bos niet ontkennen. Als 18- En terwijl de machthebbers gestuurd.Als technisch mede- -jarige, net voor de Tweede in Praag met man en Vijfde man van Britse spionnenbende afkortingvoor comité voor macht werker van de boswachterij Wereldoorlog, sloot hij zich ontkent Staatsveiligheid, werken aan de hij in aan Gor- economische haalde hier 1986 zijn bij de communistische batsjov in hervormingen voor het pensioen. partij het zadel van Tsjechoslowakije. geholpen. De KGB steunt gehele land heeft Bratislava Sinds .n jaar is Dubcek En na de oorlog bewandelde Cairncross: boek van KGB- een plan uitgebroed waarin echter weer, net in hem nog steeds, maar is als de hij deweg van de talentrijke tegen devolmachten van de deelre- jarenzestig, werkzaam in de democratische her- apparatsjik: drie jaar vormingen in de Sovjet- publieken drastisch worden Praagse politiek. rechten aan de Kamensky- overloper publiciteitsstunt uitgebreid. Volgens plan unie, aldus de oud-KGB- dit universiteit in Bratislava kolonel. krijgt Slowakije een eigen VERBITTERING gevolgd door driejaar aan de spionnen gegeven Nationale bank en zeggen- Dubcek kijkt met enige ver- hogere partijschool in PARIJS/LONDEN - De waren in dejaren over het Brits- De Britse media zijn al schap over de spoorwegen en bittering naar de jaren dat Moskou. De Russische taal Brit John Cairncross ont- 30 door de Sovjetunie op Amerikaanse besluit een decennia langgefascineerd de telecommunicatie. Een hij in de politieke wacht- ging Dubcek gemak- kent de zogenoemde "vij- de universiteit van Cam- atoombom te gaan maken. door de vier overige leden toch al te van bridge gerecruteerd. taalwet, die het Slowaaks tot kamer moest plaatsnemen. kelijk af omdat hij in zijn fde man" zijn het Cairn- Cairncross zei dat de van het spionagenetwerk: officiële voertaal in de deel- "Het land heeft ontzettend te kinderjaren, samen netwerk van Sovjet- cross sprak van "zoge- uittreksels, die hij van het Philby, Burgess, met zijn spionnen republiek maakt, is vorige lijden gehad van deze ouders,jarenlangin het grote in Groot-Brit- naamde onthullingen". boek van de Rus heeft MacLean en Blunt. Cairn- maand aangenomen. periode van stagnatie. De buurland woonde. Sinds tannnie. Cairncross die in "Het is alleen een publici- gezien, vol fouten staan. cross zei tegen Le Monde 1958 een dorp in Gordievsky, economie liep vast, de con- was Dubcek lid van het cen- het zuiden van teitsstunt, een sensatio- een oud-KGB- dat hij de groep uit Cam- NIET OPGEWONDEN tacten met de democratische traal comité van de Slo- Frankrijk woont, heeft dit nele campagne die niets functionaris, liep vijfjaar bridge kende, maar ont- Dubcek, zelf een Slowaak, wereld verdroogden en bov- waakse en de Tsjechoslo- gezegd in een interview zegt", zo zei de 77-jarige geleden over naar het kende Gordievsky's bewe- raakt van deze berichten niet enal werden demensen cyni- waakse communistische met de Franse krant "Le Cairncross via de telefoon Westen. De Rus had voor ring dat Burgess zijn opgewond.n. "Tn de twee scher", aldus Van partij. Tbssen 1963 Monde" dat woensdag aan Le Monde. die tijd gedurende elf jaar Dubcek. en 1968 als instructeur was geweest. decennia tussen het aan- het leed dat hem persoonlijk was hij in Bratislava eerste werd gepubliceerd. Gordievsky schrijft dat dubbelspion voor de Ook sprak hij tegen treden van partijleider is aangedaan maakt Dubcek secretaris. Begin De Sovjet-dubbelagent Cairncross die in hoofd- Britse geheime dienst MI6 Moskou 1968 werd gewerkt. ook maar de Gustav Husak en het succes nog de minste ophef. "Dui- hij dat voor het hele land: Oleg Gordievsky heeft in zaak voor de ministeries geringste informatie over van de fluwelen revolutie zenden goedwillende landge- het begin van de Praagse zijn boek "KGB: The van Buitenlandse zaken Gordievsky geeft in zijn de atoombom te hebben domineerde Praag. Toen kon noten verloren net als ik hun lente. Dus tegen zijn terug- inside story* Cairncross en Financien heeft boek van ruim zevenhon- toegespeeld. gesproken worden van een posities door de machtsover- keer naar het hart van de geidentifïceerd als de tot gewerkt, zijn informatie derd pagina's een over- bedenkelijk politiek en mili- name van deneo-stalinisten', macht bestond veel weer- nu toe onbekende vijfde heeft doorgespeeld aan de zicht van de Sovjet- Burgess en Maclean ont- tair centralisme. Het Slo- zo stelt hij. Wel stipt hij de stand. man. De Brit zou tegelij- NKVD, de voorloper van geheime dienst vanaf de kwamen in 1951 aan arres- waakse verwijt dat Praag problemen van zijn familie kertijd met Kim Philby, de huidige Sovjet- tijd van Lenin tot aan de tatie door naar Moskou te alles bedisselt is sindsdien nadrukkelijk aan. Zijn VOORZITTER Guy Burgess, Donald geheime dienst KGB. De de huidige Sovjet-leider vluchten. Philby bereikte echter onterecht", aldus vorige Maar tegen zijn MacLean en Anthony Brit zou de eerste spion Michail Gorbatsjov. Vol- in 1963 de Sovjetunie. Dub- maand overleden benoeming zijn cek. vrouw - Dubcek draagt een tot parlementsvoorzitter, een Blunt voor Moskou geweest die de Sovjet- gens de auteur heeft de Blunt werd in 1979 ont- De goedlachse Dubcek, die in zwarte das ten teken van politiek minder sturende hebben gewerkt. Deze unie informatie heeft KGB, in het Russisch de maskerd. OUD-VERZETSMAN ONTHULT ACHTERGRONDEN onderzoeken. Hij heeft zich altijd betrokken gevoeld: in de oorlog bracht hij ten beho- Openatie winleidingsmanoeuvze eve van het verzet eerst van slechts Duitse militaire eenheden en afweergeschut in kaart en kwam hij via Zweden, waar Britten offerden agenten op hij staflid van het Neder- landse Bureau Inlichtingen werd, in Engeland terecht. aan hun ”Englandspiel" De jonge Engelandvaarder kwam uiteindelijk als veilig- DEN HAAG heidsofficier in het geal- - Het Englandspicl, een van de vele volgens het boek van Hoets. van een in hun handen lieerde invasieleger van gene- grote drama's van de Tweede Wereldoorlog, is door de Ze voelden niets voor een gevallen Britse agent. raal Eisenhower. In 1944 Britten doelbewust opgezet om de Duitsers te mis- herhaling van de slachtingen Daarmee konden de Duit- kwam hij leiden. Dat schrijft 69-jarige daarmee terug in de oud-verzetsman P. H. tijdens de Eerste Wereld- sers de Britten misleidende Nederland. Op het ogenblik Hoets in het vorige week in Den Haag gepresenteerde oorlog, waarin terugsturen en "Englandspiel 1.600.000 informatie is hij nog altijd president ontmaskerd". Britten de dood vonden. informatie ontvangen over van het Arme Frank Center Een van de belangrijkste bewijsstukken voor zijn Hoet's stelling voor het verzet bestemde in New York. theorie vond hij is niet in The National Archives in Was- geheel nieuw: in 1967 ver- agenten en middelen. De Duit- hington. Het gaat over de oprichting Hoets heeft tenminste een van de London telde de vorige maand over- sers konden die daardoor persoon controlling section voor misleidingsoperaties, geleid met het boek een leden, doorgaans goed-inge- gemakkelijk opvangen. De plezier gedaan: door een kolonel die "controleur misleiding" was. argwaan Huib De lichte oud-verzetsman H. Britten zouden geen Lauwes, een agent stukken liggen in Washington voor iedereen ter uit het inzage, Teengs Gerritsen al aan de hebben gekregen, ook niet Englandspiel met wie het de Amerikanen vinden ze allang geen gevaar Haagse toen de code in meer voor Post: "De Engelsen afsproken de allemaal heel wat beter hun nationale belang. De Britten echter hebben eenvouding een berichten naar Londen (elke houden hun archieven tot 2042 dicht. afliep. Hy nam het eerste aantal agenten opgeofferd om zestiende letter moest een exemplaar van "Englandspiel de Duitsers een foute ontbrak. Nood- In de oorlog op dwaal- zijn) ontmaskerd" in ontvangst. wilden zij, diebij hetEnglandspiel omkw- spoor te brengen. weet kreten gehoord, Churchill voorop, Ik dit werden niet Lauwes vertelde dat hij in de Duit- amen, zijn dus gewoon voor zeker, maar ik kan tot waarschuwingen in de wind sers wijsmaken dat er U 1942 al dacht dat de Britten een dit doel opgeofferd. Ze zijn mijn spijt niet vertellen van geslagen. geallieerde inval bij Calais niet, zoals deofficiële een spelletje met de Neder- verkla- wie ik dit gehoord heb." Teengs Gerritsen, die in landse agenten zou plaatshebben, zodat de ring luidt en ook door dr. speelden, in L. Tfeengs Gerritsen heeft de 1946 naar Londen ging om vooral vanwege invasie Normandië op zo De Jongwordtgeloofd, gesneu- debij gebr- het keer op mm mogelijktegenstand kiem gelegd voor het onge- het Englandspiel keer negeren van aanwy- zou veld doordat de Britten juist loofvan Hoets in uikte telegrammen op hun stuiten. Door de aandacht de officiële zingen dat de Duitsers de in de misleidingen van de versie dat de Duitsers de codes na te zien, vertelde in voor Calais zou meteen ook Duitsers zijn getrapt. zaak in handen hadden. '"Het het Het Britten hebben misleid. Onze 1949 aan de parlementaire is toch godsonmogelijk P.H. Russische front worden doel van het Englandspiel dat dat HOETS, schrijver bezoek aan Den Haag bij het ontlast. toenmalige vijand zou dat enquêtecommissie die tele- professionals op zon manier van het boek over het Eng- verzetsmonument. moest demiddelen maar hei- overigens hebben gedaan grammen een nacht of twee De 54 Nederlandse agenten ligen, zo dachten de Britten blunderen", aldus de Ridder landspiel poseert tijdens zijn door een code te gebruiken nachten nadat hij erom had in de militaire Willemsorde. gevraagd bij een brandje ver- Na de oorlog is Lauwes, ~ loren waren gegaan. In de mm WMf -'—■ onder meer door de bevin- toevalligheid van dat dingen van brandje deparlementaire kon Hoets niet enquêtecommissie, gaan geloven. Zijn ongeloof werd denken dat hij het toch fout definitief toen hij soortge- had gehad. Vorige lijke week zei verhalen tegenkwam in Lauwes dat het boek voor een verslag over het Franse hem gemoedsrustbetekende, misleidingsspel. omdat eruit blijkt dat de 54 De in Amerika wonende agenten op zinvolle wijze Hoets besloot, nadat hij als hebben bijgedragen aan het vice-president van de Euro- slagen van de invasie. Vol- __■ pese poot van de Coca Cola gens Hoets is het aantonen T?:' W company met pesnioen ging, daarvan ook precies debedoe- de zaak nog eens grondig te* ling van zijn boek. PÜPIÉ ALGEMEEN ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 3 door Nel Casimiri IN HET ITC is dezer dagen een tentoonstelling te SCHREEUW VASTLEGGEN" bezichtigen van schilderijen van de Franse schilder ”IK WIL EEN Philippe Zanolino. Zanolino woont nu vier jaar op Curacao en hoewel er enkele van zijn schilderijen een paar jaar geleden bij een groepstentoonstelling in legetene Gallery 86 te zien waren, is dit zijn eerste expositie. Hansman schildent ale een Philippe Zanolino is een enorm productieve schilder. Hij maakt in korte tijd heel veel schilderijen. Bij hem thuis hangen werkelijk alle wanden, van alle kamers, tot de kinderkamers aan toe, vol met schilderijen die hij in de laatste twee maanden gemaakt heeft. ledere lege aan muur in Philippe de Zanolino: plek wordt beslag genomen door de kreten die Philippe Zanolino via zijn doeken laat horen. En kreten zijn het: soms zijn de tanden zichtbaar, staat de mond wijd open, soms is het geluid ”Ik begin nu pas een alleen zichtbaar in de felle kleurcombinaties, de spattende bewegende lijnen. Er zit abstract werk bij en ook figuratief, Zanolino experimenteert met beide methoden, fel en vlug. Welke is het best hoorbaar? schilder te worden voor het eerst verwoord. Hoe meer je denkt, hoe minder je het kunt ontsnappen. Dat is mijn mening, maar het zeer negatief, dat weet ik.' VASTGESPIJKERD En Philippe gaat door over kunst: 'Het bereiken van een krachtige en machtige expressie is uitzonderlijk in het leven. Je wordt meestal terneergedrukt, je vleugels zitten vastgespijkerd op een raamwerk. Je moet voor je gezin, voor je kinderen zorgen. Het grootste deelvan je leven ben je bezig met het doen van dingen om in leven te blijven. Het is niet iets geestebjks, ook nietiets mate- rieels, het gaat om iets dat ik niet uitkan leggen. Er staan twee wegen open om te denken overkunst. Soms ben je bezig en wat je maakt, brengt je aan het denken. Een andere keer ben je aan het denken, en wat je denkt, maakt dat je iets gaat maken.' Als voorbeeld wijst Phi- lippe Zanolino naar een schil- derij voor ons aan de wand. De schilderPhillipe Het zijn enkele gebogen ert niet, neemt het uit schilde- Zanolino lijnen met daardoorheen een Philippe Zanolino werd in je schillende van zijn bij een van zijn doeken. 1960 geboren in Perigord in jezelf, het komt van binnen rijen en soms vroeg ik me gehoekte lijn, een soort mui- Frankrijk. Na zijn opleiding uit. Het is een heel andere daarbij af: Is dit schildery nu zetrappetjes: een abstract aan het Lycee, de Franse wereld dan bijvoorbeeld figuratief of niet? sitie zal als naam hebben: doek in felle kleuren. vorm van VWO, ging hij aan werken in de zakenwereld. Tk schilder zo als het by Vleugels van de mens. Zano- Althans dat is de eerste de Universiteit van Bordeaux Daar gebruik je jezelf, maak me opkomt. Je kunt niet lino kwam naar het Cari- indruk. Er hangen veel, heel veel olieverf, maar nu met acryl. studeren, een oplei- je jezelfbekend.' zeggen dat ik schilder vol- bisch gebied om op Guade- schilderijen in dekamers. Is Acryl droogt zo snel. Spe- ding die hij ook afmaakte gens een bepaalde stijl, mijn loupe in een ziekenhuis te 'Dit schilderij bijvoorbeeld is Zanolino over al zijn werk ciaal voor het werk waar ik "oewel hij al tydens zijn Het schilderen is voor Zano- werk is niet te vergelijken gaan werken als arts. Hij realistisch. Zie je de open, tevreden? mee bezig ben, is dat snel- studietijd vraagtekens zette lino een noodzaak geworden. met anderen, het is instinc- ging naar Sint Maarten voor schreeuwende mond? Het 'Als je bezig bent met schil- drogen belangrijk. En acryl °ij deren, heb je helemaal geen zyn eigen keuze. En inder- *Wat me het meest interes- geeft andere effecten. Acryl daad, twee maanden na zijn seert, mijn wijze van dienen, zelfkritiek. Je bent helemaal laatste examen, stopte hij is mijn schilderen. Eerst was geconcentreerd op je werk. lijkt armer dan olieverf, maar met het werk van arts. Zijn er het kijken, ik heb vele Pas na een paar maanden als jetechniek goed is, kun je praktijk in het ziekenhuis jaren gekeken, en nu het zie je hetwerk echt. Dan kun met acrylverf dezelfde effe- als interne hadden hem er al doen. Mijn schilderij is klaar je beslissen of het werk leeft cten bereiken als met olie- van overtuigd dat dit beroep als het leeft. Je kent een of dathet dood is. Als jebezig verf. En het droogt veel vlug- niet voor hem geschikt was. persoon als je ernaar kijkt. bent, ben je zo gepassio- ger, dat bevalt me zo goed, Dat wil ik bereiken in een neerd, er zo zeker van dat dat ik helemaal ben overge- VERLOF schilderij. Het moet zoveel wat jij doet, goed is. Liefde gaan op acryl. In de deuropening van zijn energie uitstralen datje niet maakt blind. Pas later kun je nieuwe leven, bemerkte hij onverschillig kunt blijven. wakker worden, danpaskun VOEDSEL dathij nog om je analyseren.' niet klaar was Het is als het schilderen van Soms stop met naar binnen te gaan. Van de voorbeelden in ik schilderen, een ziel, ik dien slechts, ik voor dag, Daarom vroeg hij bij het huis, gaat het gesprek naar een een week, of dien deze afbeelding. Ik wil een maand, maar als ik dan ziekenhuis waar hij werkte niet iets geven door middel de schilderijen van de een verlofperiode aan van van het schilderij; het is niet komende expositie. Hij is zelf weer begin, gaat het heel 2es maanden om tot een mijn besluit, maar het erg enthousiast, noemt het vlug. Als iets heel belangrijk besluit te kunnen komen. besluit van het schilderij.' 'geobsedeerd. Hy laat dia's is in je leven, is het als een Dat verlof werd hem ver- zien, omdat de schilderijen vicieuze cirkel, het gaat leend maar aan het eind van Zijn schilder en schilderij die straks in het ITC komen steedsmaar door. Alsje stopt, die periode wist hij nog niet dan samen een persoon? te hangen al weg zijn. mis je het, zoals je voedsel precies hier werke- wat hij wilde en daa- 'Neen, ik ben de schilder. Als 'De eenvoud is zou missen. En voedsel zou rom een lijk extreem. En deze.... dit is vroeg hij opnieuw het schilderij klaar is, heeft ik niet eens missen. Mijn van maa- een killer, een coldblooded verlofperiode zes het niets meer met mij te leven om nden aan. Dat werd de dir- killer. En dit is de serie draait mijn familie, maken. Er staat mijn naam de kinderen en het schil- van het ziekenhuis ech- op, maar dat is iets er Etoile de Ciel en hier L'Ami wat deren. Ik hou er om ter te gortig en dit tweede buiten staat, datiseen Zo en Ca et Lvi, kijk Ca et ook van zaken- schilderij muziek te verlof werd hem geweigerd. kwestie. We zijn niet een moi: ik wilde een schilderen.En een Hy moest kiezen: of terug persoon, ieder heeft zijn eigen maken met die titel en ik van de redenen waarom ik komen of ontslag. Philippe leven. Ik wil een schreeuw bleef twee maanden door- niet figuratief wil schilderen koos voor het schilderen. schilderen. Waarom weet ik gaan met dietitel.' is een kwestie van geduld. Schilderen was niet nieuw. niet. Dat is zijn zaak. Het leder goed schilderij is abstr- Zanolino: 'Myn hele leven schilderij is ook niet mooi, tief geschilderd. Soms heb ik een vakantie en ontmoette vraagt een geweldige kracht OBJECTEN act, omdat je niet schildert ik nog Zanolino maakt niet alleen Bchilder al, ook toen ik maar wel levend. Het staat het nodig om figuratief te daar zijn vrouw. om abstract te schilderen. watje ogen zien. leder schil- studeerde. Maar ik wilde schilderen, maar schilderijen, hij maakt ook op zichzelf, kent geen zorg soms ook is 'Dat is een heel verhaal, Bij een abstract werk kun je derij istotaal persoonlijk voor 2ekerheid. Tben ik opgroeide het anders en schilder ik maar nu beeldhouwwerken, houtsculp- om ons samen. Daarom. Ik dat is niet belang- er niet zomaar langslopen, een schilder. Veel mensen was er niet veel zekerheid ken geen enkele abstract. Soms met grote rijk. Ik schilder hier nu als wat turen, constructies, mobiles andere vier iets alleen mooi voor zijn bang voor wat ze nog om mij heen, en die dacht ik schilder die zo schildert, die halen, soms met kleine jaar. Ik ben een soort her- het oog is. Een abstract schil- en objects d'arts. In een grote te vinden door medicijnen te dit ooit heeft willen streken.' miet. Ik doe niets anders. Ik derij brengt iets, provoceert. houtsculpture zijn door tem- nooit gedaan hebben. Ik leer Kaan studeren. Het beroep peratuur- en droogtever- iedere dag wat nieuws. Ik van bereiken. Wat ik wil heb weinig contacten, ik ben Een deel daarvan is egoïs- arts geeft zekerheid. bereiken, zal mij mijn hele Ligt dat aan uw stemming? erg verlegen. Ik wil mijn tisch. Je doet het voor jezelf. schillen barsten opgetreden. neem daarvoor geen lessen, Maar het is toch niet mijn is mogelijk. Zijn zoontjekomt erbij staan, type leven kosten. Er zijn veel 'Dat best De hele leven blijven schilderen. De kijker, debeschouwer van ik wil het zelf ontdekken. Ik van leven.' schilders met heel veel manier waarop je schildert, Als je moet vechten voor je een schilderij, neemt waar ziet het en zegt verschrikt: wil alleen myn eigen invloed kracht in hun schilderijen, kan best aan je stemming leven, of voor je kinderen, of wat de schilder prijsgeeft, 'O, dat zal mijn vader ver- ondergaan. Het moet in vrij- Heeft u ook een schilderoplei- maar toch niet krachtig liggen, de kleuren die je om een dak boven jehoofd te maar hij doet zelf ook iets. schrikkelijk vinden. Dit is dinggevolgd? juist zijn heid tot mekomen, spontaan genoeg. Maar dit is tussen gebruikt, zijn zeker afhanke- houden, dan kun je dit niet, meesterwerk!'. Een vrij. Tijdens mijn Lyceumjaren mobile hangt nu nog gedeel- en Al heb je de beste ons.' lijk van je stemming. Als ik dan heb je er geen tijd voor. Hij brengt zelf ook iets mee. techniek van de wereld, als neb ik zes jaar lang goede opgewonden ben, gebruik ik Je moet eerst tijd Ik dingen telyk ingeklapt maar zal op hebben. Hij ziet andere dan je de vanuit jezelf tekenleraren gehad. En als Wat is kunst? heel veel kleuren. En dan wantrouw woorden. Je kunt de schilder zag. De kijker is de expositie wijd uithangen. vezels niet *k schilderij Hij te pakken krijgt, krijg je een zie, kan ik 'Ik probeer te begrijpen wat schilder ik veel.' woorden zo draaien dat ze nooit passief, hij is altijd is opgebouwd uit kleine het vlug in my opnemen. Als het toe, koraalstenen die hij lang_ nooit een goed schilderij. Als Jk kunst is. Dat is al heel lang Philippe Zanolino vertelde tegengestelde gaan bete- actief naar een schilderij onder de indruk ben van een probleem voor me. Ik dat op de expositie in het kenen. Ik schrijf ook veel, voegt zelf ook toe aan het het strand gevonden heeft. je die snaren wel treft, kun je een bepaalde wijze van schil- denk dat het iets is wat. we ITC veel schilderijen komen maar voor mezelf. Waarover? geheel. Alleen bij sommige Niet alle steentjes zijn nog een goede techniek deren, kijk ik heel goed om nodig hebben, dat is wel te hangen. Niet dezelfde schil- Over schilderijen en over schilderijen, datnoem ik anti- heel. gebruiken om ze eruit te die techniek ook zelf te zeker. Maar daarbij proef ik derijen als er nu aan de kunst, maar meer in het schilderijen, daar voeg je 'Als iets gebroken is, moest krijgen. Techniek is niet kunnen gebruiken. Mijn iets diep van binnen dat ik wanden in zijn huis te zien algemeen. Laatst las ik in niets aan toe. Integendeel, er het zo zijn. Zo ligt het. Ze belangrijk op zichzelf, het is nu is Taking tegen leven from niet kan verklaren' zijn, maar andere. Schilde- een Frans artikel: Je kunt verdwijnt steeds meer. Je tokkelen elkaar: ik hou slechts een hulpmiddel. Ttech- yourself. Als jekunst maakt, niet en geleerde vergelijken met ervan als mijn werk zingt. Bij het rondlopen door zijn rijen van al weer enkele een zijn en kunt het niek is een detail, het is niet neem je van jezelf. Je copie- huis, praatten we over ver- maanden geleden. De expo- aardig. Dat is mijn mening, iemand die eruit stapt.' Houtsculpturen zijn moeilijk. Ook het stoppen, weten wan- belangrijk. Ttechniek is de neer het klaar is, is moeilijk. materiële kant. Ik begin nu, Je ziet vlug hoe het moet ik ben nu pas een schilder worden, maar om dat te rea- aan hetworden.' at 00"1 z liseren, vraagt veel werk. ______k. \^|!fe an e* 'even t n Het duurt heel lang voor zon Un>\ is. stuk klaar Met dit stuk hout was ik bijvoorbeeld twee maanden non-stop bezig, ter- jÈ^^M S at 20eC* wijl een schilderij meestal Jm^m^m^L^ \ een schreeuw is, die er in een caribenv keer uit komt.' -fiinniZfr verzekerd U werkt met acrylverf? \ bent\ Vroeger werkte ik alty'd met tfwmÊm ALGEMEEN ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 4 HET KORPS Mariniers heeft in 'de West' twee infanteriecompagnieën. De 22ste in de Arubaanse marinierskazerne te Savaneta en de 21ste op de Niet zo erg... marinëbasis Parera op Curacao. Zij bestaan voorna- melijk uit dienstplichtige mariniers die na negen onge geootite ingland' TIJGEREN tussen de maanden worden afgelost. De meeste kaderleden 'Natum in tanga's is de veelzeggende zitten er voor drie jaar, met hun gezin. titel van een artikel dat Nieuwkomers gaan de eerste weken om te acclimati- onlangs verscheen in het seren. De ervaring heeft bijvoorbeeld geleerd dat zij blad 'Alle Hens' van de een 'opwerkperiode' nodig hebben om de duurloop en Mariniers 'De West': Koninklijke in Marine. Er speedmarsen in hetzelfde tempo te kunnen uitvoeren wordt ingegaan op het als degenen die al wat langer in de tropen zijn. Tijdens doenen laten van de mari- twee verplichte vormingsdagcn oorlogje spelen ophet landhuis Ascen- nejongens met als con- sion krijgen zij de tussen nodige voorlichting over hun clusie: 'Tijgeren tussen de nieuwe omgeving. Over de bewoners, de gebruiken en tanga's vinden de mari- de cultuur. tanga's niers niet erg. Het leidt hotels... alleen zo af. Tijdens de eerste oefe- er met een en opge- je landingsschip Overigens wordt ningen al leren de mariniers de kust niet meer op kunt merkt dat de explosieve heel voorzichtig om te gaan komen', legt kapitein Dijk- groei van het toerisme op met de beschikbare hoeveel- stra uit. Het oefengebied op de Nederlandse Antillen heid water. Vocht is in dit Curacao noemt hij beperkt. en Aruba het militaire klimaa,t van levensbelang. We maken gebruik van het oefenprogrammaniet onbe- 'Zo belangrijk zelfs, dat bij land bij particuliere land- roerd laat. Bedenk je een oefeningen voor het huizen. Wij vragen altijd landing in de baai op opvoeren van vocht bewust schriftelijk toestemming. Bonaire, waar dan plotse- ontactische handelingen Horen we niets, dan is het ling een luxe hotel blijkt worden verricht', aldus de goed. Als wij openbaar te staan. Op Aruba valt compagniescommandant gebied gebruiken, meldenwe voor het Korps Mariniers J.A.Dijkstra. dit aan de politie en de albijna niets meer tebestor- Het gevaar van warmtestu- douane. Als zij aan het men. Vrijwel de heleroom- wing is dus nietdenkbeeldig. posten zijn bij een baai en witte kuststrook wordt in wij beginnen te schieten, een razendtempo volge- VIJAND zouden ze kunnen stouwd met kolossale De werkelijke vijand van de schrikken.' hotels, die elke een deel natuur op Curacao is de van het strand voor de natuur. Er valt de laatste RENOVATIE badgasten opeisen. Tij- tijd veel meer regen op het De meeste 'negen-maanden- geren tussen de tanga's eiland, waardoor dekale klip gangers' zijn al die tijd gele- dus, maar dat vinden veranderd is in een groene gerd in dekazernes waarvan gezonde mariniers niet golvende zee van zeer steke- de accomodatie in fasen erg... lige planten en struiken, wordt verbeterd. De mari- waar alleen met een nierskazerne op Aruba is nu machete een pad doorheen te aardig _ij', gerekend naar de banen valt. Het maakt nachte- normen van deze tijd. De lijkt tegengesteld, maar nu lijke oefeningen tot een hache- barak, die vroeger één grote maken van elke faciliteit lijk avontuur, dat geen mari- slaapzaal had, is nu verdeeld maar enkele mensen nier zonder schrammen en in twee- en vierpersoonska- gebruik. Niet echt gezellig. kleerscheuren overleeft. Als mers met air-conditioning. Ik denk dat vaste openings- troost: het is 'snachts niet Op Parera zijn ze nog niet dagen meer toeloop ople- koud, zodat er niet rondge- zover. Vorig jaar zou al veren. zeuld hoeft te worden met begonnen zijn met een nieuw materiaal om warm te legeringsgebouw voor de mari- VOORLICHTING blijven. Als jewilt slapen, ga niers die er het slechtst bij Binnen het kader van het jegewoon op de grond liggen. zitten. Begin volgend jaar alcoholmatigingsbeleid gaan Een tent vormt hier overbo- hoopt men dat het gebouw in de marinebars de prijzen dige luxe. met 35 kamers voor vier van de alcoholhoudende Als een peloton is 'opgewerkt' personenkan worden opgele- dranken omhoog en die van zoals dit in mariniersjargon verd. softdrinks omlaag. De mare- heet, gaat het meedraaien in De basis, die uit de tijd van chaussee geeft de mariniers het oefenprogramma dat de Tweede Wereldoorlog voorlichting over de moge- behalve op de Antillen ook stamt, staat trouwens een lijke gevolgen van het stap- wordt afgewerkt op het grootscheepse renovatie te pen. Met indringende foto's Franse eiland Martinique in wachten. Er is een aan de van aanrijdingen waarby samenwerking met daar gele- Nederlandse normen aange- drank in het spel was. Maar gerde Franse eenheden. Mar- past infrastructuurplan ook met verhalen over mari- tinique is enkele jaren gemaakt, dat zal worden uit- niers die in het uitgaan- geleden in plaats gevoerd sleven in de problemen de onder toezicht van raakte__. gekomen voor de jungletrai- Vaii dié"mariniers een majoor van de Dienst bijvoorbeeld, ning in Frans Guyana. Gebouwen, Werken en Tfer- die in een dan- Operationele hoogtepunten reinen. Er zal cing in de meerderheid onder meer waren, maar zijn de 'High Quality'-oefe- een nieuwe locatie moeten eenmaal buiten een een paar ningen, die één of twee keer worden gevonden voor de overmacht van per jaar plaatsvinden. De honderd Arubanen tegenover munitiebunker, die nu nog zich vonden. Oplossingen? Nederlandse staf van de opeen steenworpafstand van nieuwen gaan niet direct dwang, meer controle kan scherm) en onderdeelsbars. naar dekazerne, maar eerst schien wel een beetje teveel Overste Den Doop: 'Dewacht tweede Amfibische gevechts- het stafgebouw staat. uitoefenen op devrijetijdsbe- Net buiten de poort staat het als je de mogelijkheden naar hetverlofcentrum Eagle stedingvan in de van de kazerne bellen als groep vliegt naar deWest om Basiscommandant W.J.Flu- demariniers. Op militair tehuis en het vor- burgersector er bij optelt. deze te Beach. Pas de volgende dag, de kazerne is heel wat ver- een ruzie uit de hand is bataljonsacties itsma is ook uit op verbete- mingscentrum en vlakbij de Daarom, maar vanwege waaraan sta- als de oude eenheid naar het ook gelopen of als het niet ver- leiden, ook het ring en uitbreiding van de tier mogelijk: (water)sport, luxueuze hotels het verlof- bezuinigingen, overwegen tionsschip, het hulpschip vliegveld is gebracht, video kijken (binnenkort wij antwoord is om achter het sportfaciliteiten. 'De centrum Eagle Beach. een aantal faciliteiten een kruipen. Hr.Ms.Woerden en een F-27 sporthal brengen we de nieuwe lich- komt er een grootbeeld- Den stuur te Dan halen verdient die naam Overste Doop: 'Mis- paar dagen te sluiten. Het we ze op. Maritime van de luchtmacht niet en accomodatie voor ting naar dekazerne. meedoen. nieuwe sporten als fitness Eens in de zes weken is er training en squash ont- IMAGO een compagniesoefening van breekt. Vanwege de grote Den Doop wil het beeld dat drie a vier dagen. Deze belangstelling voor duiken men van 'die losbandige mari- worden ruim van tevoren zou bij de zweminrichting niers' heeft, wat nuanceren. aangekondigd, zodat de mari- een hoge-drukinstallatie voor 'Het gedrag op de wal hier is 'Jongens bezig niers weten wanneer en hoe het vullen van flessen niet anders dan in Neder- lang ze van huis zullen zijn welkom zijn. land, maar het valt hier bouden is en hun achterban zich alleen meer op. Is een mari- hierop kan instellen. STREKEN nier in een Nederlandse dan- Dijkstra: Anders dan in Over de streken van repa- cing dronken, dan weet nie- Nederland moeten de ouders triërende mariniers, 'repat- mand dat hij een marinier is. hun kinderen hier overal ters', kan men op Curacao en Maar hij is hier altijd her- naar toe brengen. School, Aruba volschrijven. kenbaar. Daarbij komt dat boeken hiervan dankbaar werk' de wat ingetogener Arubaan DE TAAK een OS&U zwemmen, clubs, verjaar- Ze halen het touw uit de vlag werkt men zes van de zeven vrienden of vriendinnen is slaan. 'Met dagen. om hem nogal macho vindt. Als -officier in Nederland is dik- de muurfilms Ze hebben het daar de volgende dagbij dage- dagen tot tien voor halftwee. het op Curacao en Aruba hebben we er druk mee. moet raad het en de mannen zich normaal wijls een ondankbare. Het De op Curacao en Als pa weg is effect vooral de vrije tijd daarna moet wel slechter gesteld. Defensie Aruba weer een er iets geregeld worden. Van- oplossing te kunnen gade- gedragen, dan is er natuur- budget is meestal beperkt en opgevuldkunnen worden. We sociaal geor- heeft op Curacao acht gebeuren bij.' daar dat we duidelijke half- slaan. Of ze zetten alle auto's lijk niets aan de hand. Maar de belangstelling voor proberen hier ook de woningen in de verhuur die van de basis, ook na een paar weken oefenen ganiseerde evenementen zeer gezinnen jaarprogramma's hebben.ln die van de zoveel mogelijk bij het hele jaar permanent HOBBY het verleden was dat niet commandant zeemacht, op kan een gezellige avond een wisselend. Op Curacao en de activiteiten te betrekken.' bezet zijn. Aruba is dat anders. 'Ik heb Hobbyen kan op de marine- altijd zo en onstonden er blokken en verstoppen de enkelekeer uit de hand lopen. Op watersportgebied kan basis weleensproblemen. In het wielen. De landingsbaan en En dat staat dan devolgende daar in het geheel niet over men bij de marine aardig Parera ook. Sleutelen uit Veel marinejongens nemen aan je eigen auto of houtbe- oefenprogramma wordt er vertrekhal van het vliegveld dag uitgemeten in de te klagen', vertelt kapitein de voeten bij demarinezwem- deel aan de wedstrijden en ook rekening mee op Aruba heeft menige bezet- krant. 20 Koetsier. "Passen de vier- en inrichting (Boka werken onder toezicht van gehouden Michielsbaai recreatielopen die door de de timmerman bijvoorbeeld. dat deWest voor hetberoeps- ting" achter de rug. Stunts Zo ontstaat gemakkelijk het de zevenhonderd gasten op Sami) en het marinewater- Road Runners Club Kórsou De autohobbyshop staat vol- personeel geldt als een niet- met maar één doel: denieuw- beeld van een losgeslagen een 'all ranks' feest is niet sport centrum te Brakkeput. maandelijks worden georga- vreemd. Ik hier gens Koetsier het meest in operationele plaatsing. komers te laten zien, dat zij bende, dat, beaamt de ben eerder Zwemmen, snorkelen, niseerd. Daarnaast zijn er de tot het allerlaatste moment overste, zowel bij de bevol- bang om eten en drinken te duiken, er belangstelling als er weer zeilen, het kan natuurlijk deeigen sporteve- een lichting naar Nederland BEPERKT de dienst uitmaken op de king als bij de marine en het kort te komen, dan dat er allemaal. Het aantal beschik- nementen, zoals cross-wed- Het Benedenwindse eilanden. korps wrevel opwekt. Hij niemand verschijnt.' bare vertrekt. Tedereen gaat dan uit beroepspersoneel surfplanken is gering, strijden, de jaarlijkse vijf- sleutelen om Volgens luitenant-kolonel krijgt dan weleens de Bij het organiseren van eve- twee om precies te zyn karretje zo bestaande verkenningspe- zijn. 'Maar kamp en een estafette over goed mogelijk loton heeft nog een H.S.den Doop, commandant opdracht om er iets aan te nementen moet hier reke- dat komt omdat iedereen te kunnen ver- aantal doen, het hele eiland als fundrai- kopen.' Schriftelijke cur- eigen oefeningen af te op Savaneta, lopen de 'repat- wil dan ook wel, maar ning worden gehouden met tegenwoordig zijn eigen voor het blijkt een sing sociaal-charitatieve sussen zijn ook in trek. werken. Parachutespringen feestjes' soms uit de hand. moeilijk om mili- zeer gemêleerde doel- plank heeft. Beide inrich- doeleinden. In datkader heeft 'Daarom mogen ze meer tairen die zich in burgerkle- groep. Tussen de zestig en tachtig met de Amerikanen op niet Die bestaat uit vloot- tingen bieden verlofaccomo- dit jaar ook een grote dele- aan de wal, maar alleen op ding hebben misdragen, tucht- personeel en mariniers, datie: vier voor marinemensen volgen via PuertoRico bijvoorbeeld. Het hun kamers tien gatie deelgenomen aan de OS&O schriftelijke heeft tevens tottaak oefenlo- de kazerne worden gehou- rechtelijk te vervolgen. De echtgenotes enkinderen. Het verlofgangers in Brakkeput, cursussen Marine Corps Marathon in bij de PBNA of de LOI. By de katies, ook onder water en den. We kunnen er dan ook militair heeft voor wat hij in gaat er hier ook heel anders één kamer voor tien man op Washington. na de vloedlijn, te inspec- een oogje op houden. zijn vrije tijd doet zijn eigen aan toe dan in Nederland. Michielsbaai. In het verlof- examens wrr.nat zich het ont- Het afduwen van een verantwoordelij centrum breken van een studieruimte teren. oude kheid. Koetsier: Tn Nederland is er Eagle Beach op VIDEO een eenheid en de aankomst van Intussen is men op Savaneta in Aruba kunnen in de kazerne. Onder het 'Door storm kan de ste- het weekeinde alleen een 35 militairen Om de videobanden met nenstructuur op een nieuwe wordt zorgvuldig om de tafel gaan zitten om wachtgroepje aanwezig. terecht. 20Met pro- toeziend oog van Koetsier de bodem het gramma's van de Neder- worden die dusdanig veranderd zijn, dat gescheiden gehouden. 'De na te gaan hoe men, zonder Verder is iedereen weg. Hier onderdak voor familie, examens afge- landse televisie wordt soms nomen in zijn krappe kan- gevochten. Koetsier: 'Het is toortje. Hij betwyfelt of daar soms net of er een hamster- snel verandering in zal ploeg binnenkomt. Ze nemen komen. 'Ze hebben ons wel acht banden mee, terwijl ze een studieruimte toegezegd, die maar twee dagen in bezit maar het is devraag ofik die mogen houden. Ik begrijp nog zie voor ik de dienst niet hoe ze het klaarspelen verlaat, want die belofte al die banden te bekijken.' dateert al van twee jaar ABN De video is in, de film uit. geleden. Bank geen Curacao heeft bioscoop meer. Maar toen bij wijze (Dit artikel werd overge- van proef een film werd ver- nomen uit het Marine-blad toond op een witte muur van 'Alle Hens. Lt.ter Zee Koet- de kazerne op Aruba bleek sier is inmiddels naar Neder- dat evenwel toch aan te land gerepatrieerd). R^iM LITERAIR ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 5 INTEGRATIE OFFICIËLE EN NIET-OFFICIËLE LITERATUUR HAD HET communisme dan toch gevoel voor wagenchauffeurs, metselaars, biersjouwers, ze mogen Het moet in elk geval een morbide gevoel zijn van nu af aan gewoon schrijver zijn. In een nauw geweest. Zo werd de grote Tsjechische schrijver Praags steegje wijst "ohumil een bord de weg naar de oprich- Hrabal ooit te werk gesteld in een staatsbe- tingsvergadering van de nieuwe Tsjechische schrij- drijf voor oud papier. Voorbij is dat allemaal nu. versbond. Klkenwassers, straatmakers, automonteurs, vracht- Lijkenwassers en biersjouwers mogen zich weer schrijver noemen Een zwiepende loopplank, ticus en historicus. Hij heeft zowel voor mij persoonlijk tegen ze. 20Het is meer een voorzien van een kokosharen net een lang onderhoud als voor de hele natie vooral gevoel van intense genoeg- mattegen hetuitglijden, leidt gehad met Josef Nesvabda, een intens gevoel van hoop doening en bevrediging, dat naar dezaal waar 'de gemeen- vóór dit interview. 'Integratie gebracht. De laatste twintig ze nu moeten verdwijnen. Ik schap van schrijvers' voor van officiële en niet-officiële jaar heb ik eigenlijk in een weet wat een opluchting het n6t eerst in haar bestaan literatuur is de eerste doel- merkwaardige stilte doorge- voor vele uitgevers en boek- congresseert. Men moet eerst stelling van deuitgeverij nu', bracht of, zo je wilt, in een handelaren was, dat deze langs de keuken van een beweert hij. soor gelaten opstandigheid. schrijversniet meerhun stom- aanpalend hotel en een geur Twintig procent van de oude Dat is niet zo best voor een vervelende boeken vol halve soep en afwaswater slaat fondslijst is geschrapt, dichter, maar nog erger was waarheden, leugens en de argeloze congresganger nieuwe auteurs staan op de het leven zonder toekomst. slechte stijl kunnen publi- tegemoet. Dan opent een deur lijst. De uitgaven van de Mijn vrienden en ik sleten ceren. en plotseling staat men in verboden auteurs noemt hij ons leven in een soort geeste- 'Kwaliteit geldt weer. Tbt nu een grote, hoge zaal, gevuld 'een morele plicht. Maar lijk getto, waar we deels toe toe telde Tsjechoslowakije vijf honderden Tsjechische gaande het gesprek blijkt gedwongen waren, deels wel- grote uitgeverijen en al deze schrijvers uitbinnen- en bui- datzijnfiducie in de samizdat- overwogen voor gekozen uitgeverijen waren tenland, uit de illegaliteit en generatie,meestjonge schrij- hadden. gedwongen hen te publiceren. e legaliteit. J* Hier wordt de vers die tot nu toe alleen En dankomt een detail waar Nu hebben we meer dan hteraire toekomst ondergronds publiceerden, besproken. we ook Ivan Klima over tweehonderd kleine uitgeve- niet grenzeloos is. hebben horen klagen (in het rijen en deze moeten alle- Geloof me of niet, maar bui- 'De interessantsten onder verhaal 'Dinsdagmorgen. maal winst maken, zij publi- tenlandse journalisten her- hen waren al geen samizdat- Onze taal hebben ze zo in het ceren niet meer uit liefde. En kennen meer namen en gez- schrijvers meer. Die publi- ongerede gebracht dat ze niet dus is het afgelopen met ichten dan wij', zegt een col- ceerden al lang in het bui- meer lijkt op de taal die onze deze heren. Ik weet zeker |ega van een Tsjechisch cul- tenland. Havel, Kohout, voorouders spraken. Na de dat niemand ze ooit meer zal tureel weekblad. Zij had nooit Hrabal, Kundera en Klima revolutie moet Srut, legt hij lezen. Nu is er vooral honger dekans een dissidente schri- naar de jver zijn eigenlijk op alle ter- uit, een andere toon vinden. verbannen srhni- te interviewen. In de reinen in alle opzichten act- De vorige was te sterk vers'. eerste plaats, hoe had ze zo ief geweest. Die werden in bepaald door een reactie op }emand moeten kennen die samizdat gedrukt, maar ook de loze frase van een totali- NIEUWE STIJL ln eigen land werd doodgez- officieel en in exil. Van de taire staatsideologie. Maar Wat heeft de samizdat vol- wegen? In de tweede plaats, echte samizdat-auteursis het het was de toon die twintig gens hem opgeleverd? Dat is dissidente schrijvers wilden maar vraag jaar lang heel moeilijk te zeggen. De e nog de of daar de taal beheerste. Tsjechische pers niet eens een interessante persoonlijk- 'De gebruikelijke taal in dat enige zichtbare generatieuit De Praagse dichter PAVEL SRUT °ntvangen, verklikkers scholen overal. Maar de grote uitgeverij Odeon, nieuWe schrijversbond, Tjrengen we nu in een oplage daarvan iedereen lid kan van 75.000. Worden (ook communisten) Pavel 'Schrijver zijn is een beetje die Srut: van één gevoel 20boekpublicatie hoop" op avonturieren. Rust verveelt zijn naam heeft staan, heeft ”Intens je, ordelijkheid en conformi- het tegenwoordig te druk met heid tussen zit. Je ziet de getto waar mijn vrienden en de samzidat is de groep jonge blijkt teit nekken je. Soms je heden. Srut over hetzelfde vindt, als de woorden maar denk het belangstelling voor hun werk ik leefden, was ironie. Het underground dichters en ijzeren vertrouwen te waarde hebben. Het kost wat hier dat je in een detective op dit moment al van maand was ons wapen tegen de offi- schrijvers vankorte verhalen, beschikken in de Tsjechische tijd, dat wel. zit. Auto's met gedoofde NAAM tot maand afnemen.' ciële taal 20van de mach- die zo rond de dertig zijn. Ze uitgevers. lichten, achtervolgingen, blijkt leescultuur als de De leeshonger van de Tsje- huis- Het dat de bond in Ten huize van de uitgeverij, thebber, maar het was tege- hebben alleen in samzidat chen is voorbeeldig. Het taal- zoekingen. Zelfs als je naar oprichting zich deze dagen gevestigd in een monumen- lijk ook mijn eigen persoon- gepubliceerd en een nieuwe Waar elders in Oost Europa de begrafenis gaat vooral gebied is slechtsveertien mil- van een bezighoudt met de taal pand pal tegenover het lijke methode. Strikt stijl geschapen, die direct is, gevreesd wordt voor het joen zielen groot. Alleen de vriend fotograferen ze je met naamgeving en de economi- staatstheater van Praag, genomen ben ik nu vrij, maar ruw en anti-politiek. Maar ergste- de bevolking wil een verborgen sche Bohemen lezen echt (zegt camera's die niet problemen. Die pro- geeft dr. Poharsky een lang in mijn hoedanigheid van het komische is dat in feite consumptie-achterstand van uitgever Poharsky), waardoor eens zo verborgen zijn', blemen spreken voor zich in college over de maatschap- dichterligt datheel wat inge- iedereen wel geprofiteerd twintig jaar inhalen en dan er dan nog maar tien miljoen schrijft Klima ergens. een land dat moet omscha- pijkritische van is kelen traditie de wikkelder. Ik voel nu al dat heeft van, of op zijn minst te er geen tijd meer voor over blijven. Eerste drukken Zouden de Tsjechische schrij- van een plan- naar een Tsjechische letteren, over de er straks, als ik weer ga maken heeft gehad met boeken- zegt Srut laconiek: van Hrabal, Klima, Seifert of vers dekomende jaren nooit Markteconomie. Er is die och- leeshonger van de Tsjechen, schrijven, grote problemen samizdat, zelfs de oude gear- 'Natuurlijk loopt het wat Kundera gaan meteen in meer eens heimwee hebben? tend scherpe kritiek op het over de in Parijs als een komen. Het soort ironie dat riveerde schrijvers. terug. Mensen hongeren nu oplagen van 100.000, een Ministerie van Cultuur, dat kluizenaar levende Kundera ik gewend was te gebruiken 'Het klinkt misschien wat naar feiten, meer dan naar de schrijvers getal dat in Nederland financieel in de die zich niet laat overhalen heeft niets positiefs of zelfs paradoxaal, maar wat er schoonheid. Maar ik ver- alleen bereikt wordt door van (QJorp kou zou laten staan. bij hem in het fonds te maar iets optimistisch. Ik gebeurde was dat wij de wacht dat dat na een paar De titels als Turks fruit en De e(Qk_sne n.v.- kwestie van naamgeving stappen ('Terwijl hij toch hier zal moeten proberen een samizdat geleerd hebben jaar over is. Ik ben geen Aanslag, maar dan pas na _ heeft te maken met de natio- achter gewoond heeft') en de nieuwe stem te vinden', zegt onze zelfcensuur te laten pessimist. Ik denk dat een nal vele herdrukken. Maar ook iteitenprob lematiek, economische onmogelijkheid hij. varen. In die zin zal goed gedicht, een goed kort vertaalde literatuur scoort Voor al Uw boeken waarmee elk Oostblokland na de boekenprijs te laten En dan: 'Tbch is een wezen- samizdat de Tsjechische lite- verhaal of een goede roman hoog. 'John Updike', vertelt en tijdschriften ne omwenteling geconfron- stijgen. 'Wij zouden alle lijk deel van mij, diep in me ratuur, die nogal traditio- altijd zijn weg naar de lezers van teerd Jiri Pelan, directeur de wordt. In de nieuwe lezers verliezen. zit een melancholieke ironie neel was, diepgaand veran- e(_feline naam van de bond mag geen Maar één zin keert steeds die ik ook voor mijn toekom- deren. Ik zelf bij voorbeeld n.v. voorkeur blijken voor wie terug: 'Onze literatuur van stige poëzie nodig zal ben veel vrijer gaan schri- boos SCHOTTEGATWEG OOST dan ook. heden kan zich nog niet hebben. Ik zal ze meer op jven. Ik heb in die periode Franse scholieren zijn De Slowaakse schrijvers, meten met die van tussen de mijzelf moeten richten, er een paar erotische gedichten van (QJorp ~ maar dat zijn er niet zo veel, twee wereldoorlogen. Kafka, meer zelf-ironie van maken, gemaakt, die ik nooit gesch- OTRABANDA doen sowieso niet mee, de Seifert, Hasek, Vasulik. afbuigen. Dat is, denk ik, reven zou kunnen hebben lBjechen en Moraviërs wel. wat er gaat gebeuren...' als ik wist dat ze gepubli- van (QJorp gekozen wordt voor het neu- BOTERHAMMETJE ceerd zouden worden. PUNOA - trale 'Gemeenschap van schrij- De Praagse dichter Pavel OUDE KLIEK 'Ik geloofdatenkele samizdat- vers', 's Middags van Tsjechische zal men tot Srut, in Nederland vertaald Srut is lid de schrijvers, die ooit voor de van (Slorp = benoemen Ivan door Jana Beranova en Kees literaire fonds. Hij heeft dus voorzitter keus hebben gestaan: publi- PROMENADE Warnisch, die in Nederland Mercks, ziet de zaken wat te maken met het verdelen ceren of niet-publiceren en bekend is als vertaler van minder vanuit dehoge vogel- van geld. Spelen zijn gevoe- vrijwillig voor dat laatste van Ostayen. President perspectief dan de historicus lens ten opzichte van de oude hebben nu £aul gekozen, hun kans van (QJorp «=" Vaclav Havel, wiens laatste Poharsky. Zoals zoveel kliek daarbij een rol? krijgen. En mensen zoals ik, toneelstuk diezelfde ochtend Praagse kunstenaars ziet hij 'Het echte zuiveringswerk is die wel officieel e .Milne n.v. n°g gepubliceerd op het Wenceslasplein er uit alsof de tijd twintig in handen van het bestuur hebben, maar in de samizdat HATO met stapels is verkocht, wordt jaar geleden is stil blijven van onze nieuwe schrijvers- erelid. nieuwe onderwerpen en een Na veertig jaaronder- staan, al geldt dat niet voor bond. In het fonds proberen nieuwe stijl vonden. Maar drukking gaat de Tsjechi- zijn gezicht. Srut is één van we schrijvers een soort verder is het toch ook zo van (QJorp ° sche literatuur, die de vooraanstaande heden- sociale zekerheid te geven. zoveel geweest dat veel an de aan- n.v. Oeroemde namen heeftvoort- daagse Tsjechische dichters. Zo hebben we te maken met dacht voor samizdat-poëzie edMtne gebracht, PRINCESS BEACH HOTEL op weg naar de Jarenlang scharrelde hij een de medische problemen van werd veroorzaakt door het toekomst. boterhammetjebij elkaarmet de oudere, verboden schrij- feit dat de kranten zo ver- het schrijven van kinder- vers. We betalen zelfs pen- schrikkelijk- slecht waren MORELE PLICHT boeken. Dat stonden de auto- sioentjes aan de weduwen hier. Poëzie bood daar een van (QJorp = wjUos Poharsky hem nog toe. is de nieuwe riteiten Nu van verboden schrijvers, die aardige vervanging voor. Ze n.v. airecteurvan Ceskoslovensky heeft de Fluwelen Revolutie onlangs overleden zijn.' bracht edldine bpisovatel, gevoelens onder CURAZAO PLAZA HOTEL één van de grote hem nodig. Deze vijftigjarige "Ifegenover de oude officiële woorden, die het publiek zelf uitgeverijen die in Tsjechi- man praat over de verande- schrijvers die door de com- sche niet vorm kon geven maar literatuur zijn gespecia- ringen die de revolutie voor munisten werden onder- zo voelde. Klasgenoot wel van (QJorp van zijn poëzie zal betekenen. houden... laat ik het zo Is hij bang straks veel lezers MPARIJS Zon tweehon- hebben in de Franse ° «lilan Kundera, literair cri- Srut: omwenteling heeft zeggen, geen - hoofd- 'De ik voel haat te moeten verliezen? derdduizend scholieren stad geprotesteerd tegen het edidtne n.v. onderwijsbeleid van hunrege- HOLIDAY BEACH HOTEL ring. Het bleef niet totprotes- teren beperkt omdat op een gegeven ogenblik een aantal (Qjorp betogers op de vuist ging met van de persvertegenwoordigers edldline n.v.- MADURO & CURIEUS BANK N.V. I maar ook ging men aan het CARIBBEAN HOTEL plunderen. De politie trad J/W lil toen op om de betogers uiteen van (olorp te jagen. Deze foto werd - Bo Banko Amigu genomen toen de betogers over edldline av. I Place de la Bastille trokken. I.T.C. (AFP-satellietfoto) oefeven ieh beter KERK & WERELD ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 6 WIJDING OUDERE MANNEN AFGEWEZEN Preiesterbestand op dit ogenblik in RK kerk: Bisschoppen over vorming van priesters: Vergrijzing in Europa, Zeer grote meerderheid aanwas in Derde wereld DE ROOMS-katho- 1989 nog 1.310 in actieve een priester in Azië de lieke kerk kampt over dienst, terwijl de overige pastorale verantwoordelijk- de gehele wereld met 857 reeds met emeritaat heid over 2.546 gelovigen, voor verplicht pries- celibaat een tekort aan waren. Het aantal priester- in Afrika 4.249 en in ters. Bovendien speelt religieuzen daalde in Latijns-Amerika over de vergrijzing een dezelfde periode metruim 7.463 gelovigen. VATICAANSTAD - De bisschoppensynode over de steeds grotererol. de helft van 9.420 naar vorming van priesters heeft zich met zeer grote Terwijl het aantal Rooms- 4.335. FORSE STIJGING meerderheid voor het priestercelibaat uitgesproken katholieken wereldwijd De RK kerk kan zich over en suggesties verworpen om gehuwde mannen tot tussen 1970 en 1988 van ANDER BEELD een zaak verheugen. Het priester te wijden. Enkele synodedeelnemers hadden 653 miljoen naar 890 mil- Derde wereld laat een priesterkandidaten joen De aantal voorgesteld het priestertekort in hun gebied (onder steeg (plus 36,29 pro- geheel ander beeld zien. stijgt nog steeds fors: van meer Brazilië, de Bahama's en Indonesië) te bestr- cent), daalde het aantal In Afrika en Latijns- 60.368 in 1976 naar92.173 ijden door het wijden van 'viri probati' (gehuwde priesters van 419.728 naar steeg het aantal in 1988. In (min Amerika Afrika bedroeg mannen die zich in kerk en samenleving hebben 401.930 4,24 o/o). (seculiere en reguliere) de stijging 162 procent, in bewezen). De paus keerde zich tijdens de laatste De vergrijzing doet zich priesters tussen 1970 en Latijns-Amerika 132 pro- zitting met kracht tegen dit voorstel. Zulke ideeën vooral in Noord-Amerika 1988 met twaalf pro- cent en in 75 procent. Europa ruim Azië behoren volgens hem "niet in overweging genomen te en voor. Drie jaar cent en in Azië met bijna Zelfs Europa laat een worden. Het priestertekort moet langs andere wegen geleden behoorde Neder- 23 procebt. In Noord- stijging van land 26 procent worden opgelost." tot de vier Westeuro- Amerika daalde hun zien, maar dat is een ver- peselanden waar degemid- aantal met ruim vier pro- tekend beeld. Alleen in Het verzoek om 'viri pro- groei in deugdzaamheid.* delde leeftijd van de pries- cent en in Europa met elf Polen, dat vorig byna een bati' aan te stellen is vaak Het priesterseminarie is ters tot boven de zestig procent. derde van deruim 29.000 gedaan "in hetkader van een volgens de synode van zeer jaar was gestegen. In Europese priesterkandi- systematische, vijandigge- groot belang. Ook een goede Nederland was dit het Tbch houden de pries- daten telde, groeit hun zinde campagne tegen het wetenschappelyke opleiding, hoogste met ruim 62 jaar. ters in de ontwikkelings- aantal. priestercelibaat. Een deel zoals de paus tijdens de Het aantalpriesters van landen het voorlopig nog Daar ligt ook het ant- van de media heeft die cam- synode reeds beklemtoonde, de bisdommen daalde heel wat drukker dan hun woord van de paus op de pagne gesteund. "Deze syn- is onontbeerlijk. De in Neder- tussen 1965 en 1989 in collega's in de rijke vraag wat de oplossing ode heeft onmiskenbaar de land en Duitsland gangbare Nederland met bijna de landen. Tferwijl in Noord- voor de identiteitscrisis keuze voor het priesterceli- opleiding (studeren aan een helft van 4.175 naar Amerika er een priester 2.167. van de priesters is: " een baat bekrachtigd" aldus de katholieke universiteit envor- Van die 2.167 seculiere op 991 gelovigen is en in traditionele invulling van paus. ming in een convict) werd priesters waren er begin Europa een op 1231, heeft het priesterambt. door de synode van harte GEEN PRECEDENT onderschreven. De Braziliaanse kardinaal LONDEN Aloisio aarts- - Tegenstan- Lorscheider, Desondanks moet de spiri- dersvan bisschop van Fortaleza, vrouwelyke pries- had tuele voorbereiding van de ters in de lerse Angli- tijdens de synode in een vraag- priester op zijn ambt nog caanse gesprek bekend gemaakt In kerk hebben zich dat beter. dit verband beveelt afgescheiden en een eigen de paus enkele jaren geleden de synode een extra voorbe- gegeven 'Kerk van lerland (tradi- toestemming had reidend jaar aan. Verder tionele ritus)' gesticht. twee gehuwde diakens tot moet de vorming van de priester te wijden. Beide docenten meer aandacht mannen, reeds van gevor- krijgen. Ook pleit de synode Dit bericht de Engelse krant derde leeftijd, hadden voor een grotere rol van het PAUS JOHANNES PAULUS The Guardian. In de lerse daarbij beloofd verder celiba- gezin waaruit de priester- Anglicaanse kerk ontvingen tair door CASTELGANDOLFO dolfo. Het celibaat is "een onlangs twee vrouwen de het leven te zullen kandidaat voortkomt, en voor De Rooms-katholieke gaan. Het Vaticaan liet in de inschakeling van meer - ideaal dat dekrachten van priesterwijding. Tbt de kerk- kerk zal volgens paus de menselijke natuur te een reactie weten dat dit een leken, zowel mannen als scheuring is besloten op een noodgeval was, Johannes Paulus II het boven gaat* en daarom bijeenkomst van tegenstan- dat geens- vrouwen, bij de priesterop- verplichte priesterceli- zins als precedent moest leiding. uitsluitend op grond van ders van vrouwelijke pries- worden beschouwd. baat niet opgeven. bijzondere genadevervuld ters in Belfast. Volgens eigen De bedankte GOED TEVREDEN kan worden. "Maar de zeggen hebben ze de steun paus de De navolging van kerk synode verder ertoe te Drs Marcel van de Heer, die zijn bij van enkele behoudende bis- Ven, abt- Christus vraagt van een leidt, niet schoppen hebben bijgedragen dat de generaal van de orde der dese. keuze, zal in Engeland waar MGR.SIMONIS priester dat hij afziet van ophouden diegenen deze de strijd over de wijding van priesteridentiteit is heront- Norhertijnen, zei in een de vorming van een gezin, met genade t? schenken die hij vrouwen nog in Volle hevig- dekt en dat de kerk, na de reactie "goed tevreden' zo zei de paus zijn grote teruggang het resultaat van de synode in tot het priesterdom heeft heid aan de gang is. Ook ontmoeting gelovigen van belang van het zomerresidentieCastelgan- geroepen.' aantal priesters in de afge- te zyn. Hij betreurde het dat lopen twintig jaar, weer er in de aanbevelingen (geba- nieuwe hoop heeft gekregen. seerd op samenvattingen van Spirituele vorming De crisis over de identiteit eerdere samenvattingen) wel Christelijke Lapause krouing was volgens de paus het wat verloren is gegaan van universiteiten over Akihite In een vraaggesprek met het ANP zegt kardinaal gevolg van "een soms bewust de inhoud van ruim twee- Simonis de betekenis van vorming, interventies, maar de spirituele een tendentieuze interpretatie honderd centraal thema van het werkdocument over van de resultaten het is desondanks "goed afge- Bij ceremonie ook element de vor- van het ming van priesters van harte te onderschrijven. tweede Vaticaans concilie . lopen". Deelnemen aan een De spiritualiteit synode, die de gelegenheid van priesters moet steeds opnieuw worden gevoed door dagelijks gebed, bijbellezing en het ontvangen NIEUW LICHT biedt bisschoppen uit de hele van vergoddelijken keizer en Met overgrote wereld te spreken, noemde uitdelen van de sacramenten. Zonder deze bronnen kan meerderheid de priester niet blijven deelnemen aan de zending heeft de synode de41 aanbe- hij een geweldige ervaring. van velingen ('propositiones') Christus. "We mogen echter niet vergeten dat er nog een aan- TOKYO - De rectores dat voor de kroning van oorlogsvlam over de onmisbare bron voor spiritualiteit is, namelijk het omgaan genomen op basis waarvan magnifici van vier christe- keizer Akihito is terugge- wereld verspreidde de paus document Keizer Akihito van Japan van de priester met de gelovigen.' een over lijke universiteiten in grepen naar de vroegere waarbij ditzelfdeJapan uit- Ook de met vele de priestervorming kan werd deze week in Tokyo met geza- ontmoeting diepgelovige en actieve Japan hebben in een staatsgodsdienst van eidelyk zijn eigen vernie- mensen zal het geestelijk leven van de priester voeden. "Het maken. In het eerste deel een uitgebreid traditioneel menlijke verklaring kri- Japan, Kokutai. Daarin ritueel ingewijd. tiging bewerkstelligde. is belangrijk dat in de vorming van onze priesters aan beide wordt het huidige klimaat tiek geleverd op het feit worden als de uiteinde- Aldus de universitaire lei- voor priesterroepingen aspecten aandacht wordt geschonken.' Aldus de Neder- lijke basis voor het poli- ders. landse kardinaal. geschetst. Naast negatieve tieke gezag de mythen aan- Volgens hen wordt in de aspecten zoals materialisme, gehaald rond de orakels kroningsceremonie het rationalisme en godsverduis- van de Zonnegodin Ama- onderscheid tussen dehui- CENTRAAL STAAT GELOOF tering zyn er volgens de terasu. Daarin wordt dige positie van de keizer synode ook positieve verder de keizer aange- als symbool van de een- Ook na wijding vorming nodig tekenen: een groeiend ver- haald als een 'levende god. heid van de staat door langen naar God, de her- De verklaring ging uit van elkaar gegooid met het Eisen bij opleiding van wonnen vryheid in veel lan- de leiders van de Ferris 'vroegere systeem van god- den en de langzame stijging universiteit, de Kwansei delijke keizerlijke souve- van het aantal priesterwij- Gakuin universteit, de reiniteit'. Dit is vooral het studenten niet verlagen dingen. Internationalchristian uni- geval in de dankzeggings- De identiteit van het pries- versity en de Meiji ceremonie, Daijosal, welke terschap wordt in het theolo- VATICAANSTAD - De moeten voldoen. Zy moeten Gakuin universiteit. Op ervan uit gaat dat de maatschappelijke veran- "rype en karaktervaste per gisch deel "in een nieuw licht de woning van een van de keizer in een god isveran- geplaatst*. De priester is een deringen en het tekort sonen zijn die in staat zijn rectores magnifici werden derd. aan priesters mogen er tot het dragen van pastorale man Gods, die aan Christus op de dag dat de verkla- gelykvormig is om in de per- niet toe leiden, dat aan verantwoordelijkheid efl ring bekend werd schoten trouw zijn aan hun zending*' soon van Christus te werken afgevuurd. Een dergelijke ceremonie kandidaten voor het pries- Namens deze terambtminder hoge intel- Priesterstudenten moeten in de dienst aan de gelovigen universiteiten wordt er te houden is in duidelijke en aan de hele wereld. Naast tegenspraak met hetprin- lectuele en menselijke "mannen met een har* aan herhinnerd dat al her- gesteld. Een worden, die tot echt mede- de spiritualiteit wordt ook haaldelijk in het cipe van de scheiding van eisenworden verleden systematisch dogen en loyale samenwer het missionaire karakter van deze 'pseudo-religie de vrij- kerk en staat. Daarmee onderzoek hetpriesterschap benadrukt. wordt teruggegrepen naar van hun fysieke en psy- king in staat zijn, mannen heid van gedachten en van chische gezondheid is drin- met vermogen tot oordelen, spreken heeft onderdrukt hetvroegere systeem. Daar- VRIJHEID mee roept men gend noodzakelijk, zo die gebeurtenissen en per NAAR en de mogelijkheid heeft ook sonen Het celibaat wordt in deze meteen verdenkingen op staat in het werkdocu- objectiefkunnen bena- beperkt van de universi- ment deren. door individualisme geken- teiten om bij de omliggende landen voor de bisschop- hun wetenschap- pensynode over de pries- Centraal in het leven van merkte wereld "een teken pelijke en sociale taak te welke onder het Japan van volledige overgave aan van de goddelijk keizer- teropleiding. de priester dient het geloof vervullen. te moeten God en van de innerlijke lijke leiding zoveel Volgens het Vaticaan moet staan. Daarom Het is nog van veel te een priester na zijn wy- gebed en liturgie en vooral eenheid met Christus" om hebben moeten lijden. zich recente datum de rol ding blyven scholen om de een diep begrip voor wat ófi genoemd. "De weg van de te vergeten welke de Aldus de rectores magfi- drie evangelische ideologie nici in hun stellingname. taken en uitdagingen van Eucharistie is, de kern van raden Kokutai heeft te de opleiding blijven. (gehoorzaamheid, armoede gespeeld tijdens de jaren Akihito is de opvolger van deze tyd aan kunnen. Hij en kuisheid) is de Japan bij zijn debegin verleden jaarover- moet zich onderscheiden door weg naar dat buur- een levensstijl, geestelijke vrijheid en naar landen binnenviel en de leden keizer Hirohito. bescheiden ROME - De Internatio- kuisheid en gehoorzaamheid nale federatie vai» aan paus en bisschoppen. gehuwde RK priesters Het verplichte celibaat moet heeft voor haar streven hij niet ervaren als "alleen het verplichte priesterce- maar een juridische norm", libaat af te schaffen geen of "een zuiver uiterlijke voor- enkele steun van bisschop- waarde voor de toelating tot pelijkc zijde gekregen. de wyding", maar als uit- In antwoord op een desbe- drukking "van een onge- treffend verzoek, verzonden deelde liefde voor Christus aan alle bisschoppenconfe- en zijn kerk" en als kans om renties en alle 238 bis- zich ten volle aan het pasto- schoppen die aan de synode rale werk te geven. deelnemen, hebben slecht, / j -—Jl Mfc. CURACAO PORTS AUTHORITY Het werkdocument noemt / po. zeven bisschoppen bevestigd S / // f _____^^_ oma oovnrtAAT ia miwtil *n*n -^ nog andere eisen waaraan dat ze de brief hadden ont- — . toekomstige priesters vangen. nMMn TECHNIEK ZAT ERDAGÏ7|NGTËN_3Er?ï-90l 7 STUDIE OZONLAAG BELANGRIJK ONDERDEEL Samenwerking Nederlanders en Polen Zuidpoolexpeditie op weg naar King George DEN HAAG - Het Poolse onderzoekschip "Orp Arctowski* punt. Toch moet er speciale waarschijnlyk ook pcbs in j op weg naar het Zuidpoolgebied voor de eerste Neder- kleding wordenmeegenomen voorkomen. landse8 antarctische expeditie. Het vaartuig neemt morgen vanwege de harde wind die Twee deelnemers aan de expe- de wetenschappelijke apparatuur mee van de 19 Neder- het grootste deel van het ditie zetten zich aan de over- landse onderzoekers die op 1 december vanaf Schiphol naar jaarover het eiland waait. blijfselen en gevolgen van de Antarctica gaan. Overigens heeft de expeditie nog voor de Schorno: 'Het verrassende in verbeten jacht in het ver- afreis een tegenslag moeten incasseren. Het Poolse expedi- het gebied is dat het weer er leden op walvissen. 'Ze weschip kwam met ruim een week vertraging in Scheve- snel kan omslaan. Binnen komen er nog wel voor, maar ningen aan om de benodigde apparatuur aan boord te een uur kan het helemaal hun aantallen zijn flink afge- nemen. dichtzitten, met mist, nomen', zegt Scharno. waaien, stormen en Van tevoren diepten de twee King George Eiland, met in ultraviolette-straling te ont- 'Bij het vertrek uit Instituut voor meteorologie sneeuwen. al gegevens op in de arch- de voorspellingen zijn dat dit was De Nederlanders zullen ieven in Noorwegen en Groot het midden, aan de voet van lopen. de komende tientallen jaren Gdansk er mist, waar- en oceanografie van deRijks- de rotsen, door ze later zijn weggegaan. gebruik maken van de facili- Brittannië. Volgende maand het Poolse weten- Tfevens wordt gelet op het versneld gaat gebeuren. universiteit in Utrecht, de in schapsstation. smelten En onderweg nebben ze last Rijks geologische dienst in teiten van het permanent zullen ze het gebiedopgra- van de ijskap. Ook Maar de onzekerheid is nog gehad van bemande station van de vingen doen bij de voorma- dit kan veroorzaakt worden zo groot hoeveel er afsmelt stormen', vertelde Haarlem, het Rijksinstituut lige door de ars.R.Schorno, de Neder- voor natuurbeheer in Poolse academie van weten- nederzettingen van de milieuvervuiling, en hoe snel dat gebeurt. Er landse coördinator van het Arnhem en het Delta insti- schappen. Ook het marine- walvisvaarders. Schorno: T)e Een ander belangrijk onder- omdat stoffen neerslaan in zijn ook nog lichte twijfels of Project. tuut voor hydrobiologisch schip dat nu onderweg is, stations zijn nog vrij gaaf, deel van de expeditie is de hetZuidpoolgebied, waardoor hij wel aan het afsmelten is. De Nederlandse wetenschap- onderzoek in Yerseke. wordt gehuurd en ingezet bij omdat hetklimaat erzokoud studie naar de gevolgen van het ijs doffer wordt en het Via verschillende meet- Pers vertrekken het onderzoek. Het vaartuig is. Je ziet de botten nog op het gat in de ozonlaag. Bestu- zonlicht dusminder goedkan masten bij het onderzoeks- zelf begin het strand liggen. terugkaatsen. december. Vanaf Schiphol De onderneming werd moge- is speciaal uitgerust voor het deerd wordt of dit ver- Het smelten station en op het ijs hopen de yliegen ze naar Santiago lijk gemaakt maken van zeekaarten. De wetenschappers bekijken schijnsel consequenties heeft leidt tot stijgen van de zee- wetenschappers hetprobleem de door de onder- wat de spiegel, Chile. Na een tweede vlucht steuning van de ministeries Naast de dertigvaste beman- consequenties zijn voor bijvoorbeeld bacteriën hetgeen weer eno- duidelijker in kaart te stappen ningsleden, zijn op dit van de aanwezigheid van en micro-organismen. Ze rme gevolgen kan hebben kunnen brengen. Schorno: ze over op een Chi- van Milieubeheer en van Ook leense legerhelikopter die Landbouw, datnatuurbeheer moment ook twaalf Poolse mensen. onderzoeken ze zouden in aantal kunnen voor bijvoorbeeld de dijken- 'Wij hebben met de Polen hoe lang het duurt, voordat afnemen. Of misschien, ver- bouw. afgesproken dat ze volgend de natuur zich heeft her- onderstelt Schorno, vluchten Schorno: 'De zeespiegel is de jaar weer naar de stokken steld, wanneer iedereen weer ze naar een grotere diepte in afgelopen eeuw met zon der- kijken om te weten wat er is vertrokken. het water om de schadelijke tig centimeter gestegen en gebeurd is. Conferentie gedomineerd door Amerikanen Industrielanden oneens over aanpak van broeikaseffect = van een speciale anp-verslaggever = siele brandstof* zouden niet vond. De conferentie in GENEVE - De geïndustrialiseerde landen staan nog oog van uit het verloren mogen geneve zal volgens sommige ver een overeenkomst over het terugdringen van gaan. de uitstoot Concrete cijfers over betrokkenen hooguit een "pas van kooldioxide (co2), de belangrijkste de aanpak van co2-emissies veroorzaker van het broeikaseffect. Dat blijkt uit een opde plaats* te zien geven in zijn in de Amerikaanse ver- vergelijking met eerdere inter- vertrouwelijk concept van de slotverklaring van de klaring wereld klimaat niet te vinden. Dat is nationale afspraken over de conferentie in Genève. in strijd met de conferentie aanpak Kooldioxide komt vrij bij het verstoken van fossiele van het broeikasef- brandstoffen in noordwijk, waar ook de vs fect. Vergaande stappen als olie, steenkool en gas door industrie de stelling onderschreven en verkeer. Co2en broeikasgassen dat zouden dan niet te ver- andere dreigen het in geneve de niveaus voor klimaat wereldwijd te verstoren, hetgeen forse wachten zijn voor de grote gevolgen stabilisatie vastgesteld VN-milieuconferentie die in kan hebben voor bijvoorbeeld de stijging moesten worden. coordinator Schorno bij het van de zeespiegel en de bestande landbouwpatroncn. 1992 in Brazilië wordt Poolse marineschip. onder zijn hoede heeft. De wetenschapsmensen aan gehouden. departmenten brachten boord. Ze moeten ook naar De geïndustrialiseerde van hevig debat. STUDIES landen nemen verreweg in aan- Aan deGeneefsebijeenkomst Minister van hen afzet op King George samen een miyoen gulden het eiland. Voor hen is het het Noorwegen heeft de Alders Milieu- op. Hiervan is achtton afkom- te om te vliegen. grootste deel van de co2- loop van de ministersconfe- zijn drie uitvoerige weten- beheer acht het een onver- Eiland, een fors en vrijwel echter duur schappelijk onherbergzaam stig uit het nationaal milieu- uitstoot voor hun rekening. rentie in Zwitserland een studies voorafge- teerbare zaak dat Groot- eiland Verminderingvan deze emis- eigen verklaring ingediend. gaan van het IPCC, een Brittannië, in tegenstelling tussen Zuid Amerika en de beleidsplan en twee ton uit VERVUILING Zuidpool. het natuurbeleidsplan. De King George Eiland is sies wordt noodzakelijk Daarin worden de geïndus- orgaan van de Verenigde tot andere rijkere EG- om Naties. De VS Volgens de "Orp Arctowski* was het vrijwel geheel bedekt met geacht ook de derde trialiseerde landen opge- menen echter landen, pas in 2005 wil plannen moeten wereld nog eenredelijke roepen aan dat nog altijd te grote weten- schip en onderzoeksteam eerste Poolse marinevaartuig ijs. De gemiddelde dikte van kans hun co2-uitstoot komen tot stabilisatie van de zijn sinds 25 jaar dat een te geven op economische het einde van de eeuw te schappelijke onzekerheid uitstoot van kooldioxyde daar vrijwel tegelijkertijd arri- die laag is honderd meter. over bezoekbrengt aan een Neder- Vlak in de buurt bevinden groei, en daarmee op tijde- stabiliseren op het niveau het broeikaseffect (co2), de belangrijkste ver- veren. De eerste groep zal lijke bestaat om pas op 2 landse haven. Voor de stad zich omvangrijke pinguinko- verhoging van de uit- van dit jaar. reeds nu tot harde oorzaker van het broeikasef- februari naar Neder- stoot broeikasgassen. afspraken te land terugkeren. Den Haag een gelegenheid lonies. Ook is in het gebied van komen. Als ver- fect. De Nederlandse bewind- extra In Noordwijk vond vorigjaar STABELISATIE volg op de IPCC-studie vindt sman te De NWO-stichting Onder- aandacht te besteden een groot aantal zeevogels te weigert "mee aan de voorgenomen steden- vinden. november eveneens een con- Het Noorse voorstel strookt in geneve momenteel ook betalen" aan de halsstarrige zoek Der Zee (SOZ), die de met de opstelling van band met de Poolse hoofd- Schorno: ferentie over het broeikasef- Japan een wetenschappelijke confe- Britse opstelling. Zo zouden onderneming organiseert, wil 'Een enkel dier en die van de Europese rentie over het met stad Warschau. Het hydro- wordt gedood om te kijken fect plaats. De 67 daar aan- broeikasef- armere EG-landen als Grie- de expeditie de kennis Gemeenschap. De EG-minis- fect plaats. Daaraan van het grafisch schip werd ont- wat voor pcbs en andere wezige landen konden zich wordt kenland, Spanje en Portugal antarctische eco- vinden in de stelling dat ters werden het in Luxem- meegedaan door zon 500 des- hun co2-emissies de systeem vergroten. De stich- vangen door de commandant vervuilende stoffen er al in «ng beoogt van de marine in Scheve- de weefsels zitten. Soms "vele" geïndustrialiseerde komende jaren nog licht daarmee een bij- ningen. landen streven naar stabili- kunnen doen toenemen. Het lage te leveren aan het zitten er plastics in demaag- inhoud van de beesten. Mis- satie van de co2-uitstoot in Engeland tijd effect hiervan zou geneutra- oehoud van het natuurlijk het jaar 2000. De Verenigde wil meer liseerd worden door hetterug- jndieu van het Zuidpoolge- Het Zuidpoolgebied is geen schien beïnvloedt dat het bied. onbekend terrein voor de broedgedrag of lukt het niet Staten echter, het land met dringen van de co2-uitstoot Bovendien moet het de hoogste per st b ilisatie in andere Nederlandse wetenschap. meer om co2-uitstoot voor a EG-landen. dekuikens goed op onderzoek, dat duurt van 4 hoofd van de bevolking, Zo wil in 2000 de aecember tot 2 februari vol- Geregeld gaan er mensen te voeden. Nederland gend jaar, mee met buitenlandse expe- 'Door de grote populatie van bleken hiervan de grootste burg voorlopig eens over geza- kundigen uit dehele wereld, kooldioxyde-uitstoot met 3 de kennis van tegenstander. menlijke tot 5 procent hebben «mondiale milieuvraag- dities. 'De eerste is geweest pinguins krijg je een bijna stabilisatie, wetenschappers maar ook vermin- met de Belgen', waarbij deinvulling van land ambtenaren. derd. Andere landen, zoals stukken verbreden en ver- aldus coördi- continu stroompjevanbemes- zepen. nator Schorno. Dit keer wordt ting. Op de plek waar dit de STAP TERUG tot land verschil kan ver- Volgens vertegenwoordigers Duitsland, gaan nog veel Het gaat onder meer Het van tonen. De VS hebben in milieu- verder. Volgens 0m kringlopen en alles zelfgedaan, mede omdat zee instroomt, zul je meer ontwerp de slot- Gen- van internationale een recent opeenho- op hun beurt een tegen- Pmg van gevaarlijke Nederland lid wil worden plankton en vissen aan- verklaring voor de confe- ève organisaties wordt ook de voorstel kiest Bonn voor 30 stoffen van rentie in Genève dreigt een verklaringingediend. De rege- wetenschappelijke procent !n het milieu, de opwarming hetAntarctisch Verdrag, treffen. Daar wordt ook onder- confe- co2-reductie in 2005. de de groep van landen die min naar gedaan. stap terug te worden in ver- ring in Washington stelt rentie in negatieve zin gedo- Groot-Brittannië daaren- v.an aarde en de aantas- zoek Er zullen gelijking «ng van de ozonlaag. of meer het beheer voeren met de Noordwyk- hierby dat deverklaring niet mineerd door deAmerikanen. tegen houdt vast aan stabili- over het Zuidpoolgebied. bijeenkomst. Naar in alleen korter is dan de ont- Zo verdedigt een aantal des- satie in 2005. De regering in Schorno: 'Er ligt al een aan- BRITISH TELECOM en het kringen van de nederlandse werp-tekst voor de Geneefse kundigen uit deVS de opvat- Londen zegt meer tijd POOLS SCHIP Amerikaanse telecommuni- nodig MJdens vraag. Hij wordt op 19 nov- delegatie verluidt, zijn deVS conferentie, maar ook qua ting dat de gevolgen van te hebben voor de omschake- hetverblijf op antarc- catiebedrijf MCI hebben een "ca zullen ember behandeld. opnieuw de grootste dwars- "toon* beter past by het feit klimaatverandering niet per ling naar schonere indus- de Nederlandse overeenkomst gesloten voor ligger. Wetenschappers gebruik dat het hier gaat om een se bijzonder ingrijpend triële processen. Minister HARDEWIND de ontwikkeling en aanleg Een co2-passage zoals die politieke conferentie. In hoeven te zijn. maken van hetPoolse onder- De weersomstandigheden van de langste de Alders zou hetmet dezeopvat- op onderzeese waarover in Noordwyk over- eigen verklaring stellen de Ook leeft onder de weten- ting fundamenteel oneens "Henryk Arc- King George, een eiland dat telefoonkabel ooit. De kosten foekstationtowski' op het eenstemming is gevonden, is VS dat rekening gehouden schappers in Genève de dis- zyn. eiland King zon zestig kilometer lang en van hetproject bedragen 250 in De expeditieleden twintig miljoen de concept-tekst van de dient te worden met de "zor- cussie of zij al dan niet in Tijdens hetministersgedeelte tot dertig kilometer pond sterling(Nf825 geneefse conferentie niet gen* van landen die de hun slotverklaring "aanbeve- perken bij het Nederlands breed is (zoiets als Curacao miljoen). De glasvezelkabel uit- van deklimaatconferentie in meer terug te vinden. Daar- stoot van broeikasgassen wil- lingen* moeten doen voor het Genève zal de EG gezamen- voor onderzoek der dusred.) klinken niet onvrien- zal in staat zijn 150.000 tele- (NIOZ) op Tfexel, het delijk: entegen zijn minder ferm len beperken. Maar ook de ministersgedeelte van decon- lijk opereren om zodoende overdag is het zo'n vijf foongesprekken tussen deVS geformuleerde opmerkingen zorgen van ferentie. **arctisch centrum van deRijks- graden, 'snachts en de landen De verwachting is ook sterkere druk uit te schommelt Groot-Brittannie tegelijk over de aanpak van kooldio- waarvan "de economische op dit moment dat de des- universiteit in Groningen, het de temperatuurrond het vries- door te geven. kunnen oefenen op de wei- xide-emissies nogonderwerp groei afhankelyk is van fos- kundigen zich zullen weer- gerachtige opstelling van de houden van uitspraken over Verenigde Staten. Daarna is het te kiezen politieke het echter afgelopen met de beleid. eensgezindheid, zo is uit Wetenschappelijke onzeker- betrouwbarebron vernomen. heid, zo menen de milieu- Over de invulling van de organisaties, mag geen poli- plannen van afzonderlijke tiek "excuus* zijn om actie EG-landen voor de aanpak tegen het broeikaseffect uit van co2-emissies zal in REFINERIA \. te stellen.Die opvatting komt Brussel nog het nodige // ÉJ^^i overeen met wat juist door "geknokt* worden, aldus een ~- ISLA (CURAZAO) _\, internationale wetenschap- lid van de nederlandse dele- S.A. pers isbenadrukt op deEuro- gatie in Genève. Met name pees-Amerikaanse milieucon- Nederland, Duitsland en ferentie die in mei van dit Denemarken zullen de strijd jaar in Noorwegen plaats- met Londen aangaan. REAKTIES ZATERDAG 17 NOVEMBER 1990 8 West- Europeaan geeft visie op ontwikkelingsbeleid Curaçao als proeftuin voor de rest van de wereld = door drs Cyriel van Vcgt = cratische en tijdverslindende fect, zure regen en een bin- IN NEDERLAND wordt al weer een tydje nagedacht besluitvormingsprocessen, nenkort niet meer te ver- over de vraag hoe het nu verder moet met onze waarin ingrypende en kor- werken afvalberg. parlementaire date beslissinngen nauwe- En dan profileert Neder- democratie. Hoewel deze vorm van lijks staatsinrichting verre te prefereren is boven allerlei een kans krijgen. land zich nog als een milieu- andere, tussen fascistische dictaturen en geforceerde Gezien de smalle basis bewust land. Uit rapporten communistische apparaten zwevende vormen, blijkt waarop geregeerd wordt lijkt van de VN blijkt dat de toch wel steeds duidelijker dat ook aan de zo begeer- angst voor eigen politieke problemen op mondiaal nivo, lijk ogende voortbestaan een duidelijke met name in de derde democratie voldoende haken en ogen stellingname, zitten om serieus over verbeteringen na te denken. De die immerskie- wereld, nog acuter en ern- zers kan kosten, in deweg te stiger zijn (door desertifi- AMIGOÈ-hoofdredacteur aan deConsciëntiesteeg in de ontwikkelingnen op velerlei gebied gaan dermate JohanHartog inzijn kantoor jaren snel dat er veranderingen (moeten) plaatsvinden. staan. De reactie van één catie verdwijnt elk jaar een veertig. Binnen de huidige parlementaire democratie blijkt politieke partij dat milieube- gebied ter grootte van 6xNe- al dat de invloed van de burger op het te voeren beleid wegingen met hun kritiek derland, een gebied van vergeten steeds meer verschuift. Nog niet zo lang geleden was niets anders willen dan het 65xNederland wordt ernstig Een niet ontmoeting de traditionele invloed via stemrecht belang- politieke milieu van hun bedreigd en in 1980 was er al het het vriendjes rijkste. De gekozen overheid zorgde voor orde en in de oppositie een gebied van HOOxNeder- vijftig jaar regelgeving, met bijpassende moraal en ideologie beschermen lijkt verdacht land aangetast). van geleden (christendom) en het volk hield zich daar over het veel op projectie. Wie wil dan niet gezag- algemeen als vanzelfsprekend aan. Deze situatie is Ook in overeenstemming hebbende milieudeskundigen met de democratische pro- gedrukt in de oude drukkerij nummer kwam pas i echter danig aan erosie onderhevig. geloven die, bij voortzetting VIJFTIG jaargeleden had blematiek is de reactie van van de huidige demografi- op het erf van de St. Anna- augustus uit. Met zekere ovei kleine stap de laatste Peter G.Plas, die dertig kerk in de Bredestraat. In de tuigingkon de heer Meyer i; en tijd de milieubewegingen sche ontwikkelingen en het jaar op CURACAO druppelen steeds meer bloed- en ons eiland tijd dat de heer Hartoghoofd- zyn hoofdartikel schrijve! wordt de Defensa Ambiental Amigu ongenuanceerde productie- gewoond en gewerkt laatste tijd druk bezocht stollende verhalen uit di Tfera, evenals de en heeft redacteur was geworden was dat de oorlog nu wel spoedi. reactie concumptienivo, het een en thans in New York door vakantiegangers Curacao Nederland binnen. van individuele burgers. Op noemen het gebouw in de Consciën- tot een einde zal komen. El uit wonder als de aarde verblijft- waar hij de gebruik Nederland die hier hetzij Berichten over hotelover- een snelle en adequate over een klein eeuw nogvoor tiesteeg al in gelukkig was in mei van dal Amigoe nog steeds af en genomen. De naam Paulus- jaar werkelijk het gewelc familie komen opzoeken, names,toerisme-uitbreiding, manier hebben zij hun enig leven vatbaar is? toe leest- strand-annexeringen van een ontmoeting drukkerij was gekozen, een gestopt. danwei als toerist komen project- belang gezond eiland Het is duidelijk dat twee met Hartog. genieten van ontwikkeling volgen elkaar tegenover dr.Johan naam die min of meer door De toneelgroep van heW onze zon, zee de projectontwik- belangryke drijfveren van de N.a.v. publicaties in Napa en vriendelijke mensen. in hoog tempo op. Het is kelaars verdedigt. In een mens, namelijk onbeperkte Mgr. Verriet zelf aanbevolen A.N.V. heeft zich ook tijdens bijna van en over de oud- was. de oorlogsjaren op Curagao Er wordt in Nederland onvoorstelbaar dat er pagina groot artikel vechten behoeftenbevrediging en de Amigoe hoofdredacteur zoveel mogelijk lijkt te zyn een Frater Dominicus was erg verdienstelijk gemaakt. zelf ook wat meer over de milieugroeperingen op wil tot overleven, lijnrecht Hartog, ontvingen wij een Curacao geschreven en opzonklein eiland. De kroon genuanceerde wijze de heer tegenover elkaar zijn komen naarScherpenheuvel overge- Eerst het hoorspel The moon reaktie waarin Peter Plas is down'voor gelezen. op dit gebied spant toch wel Halabi aan met behulp van te staan. En aangezien de herinneringen plaatst en was daar vol deCurom micro- de heer Halabi die een ophaalt uit enthousiasme zijn taak foon en later verschillende Van een van de lezers van in redelijke argumenten, wil tot overleven tot nu toe zijn jaren op 'dushi de Amigoe, de bedrijfseco- dubbelpagina-artikel vol trots zonder in politieke prietpraat altijd de sterkste is gebleken begonnen. De redacteur van malen met toneelstukken in Kórsou' en zijn contacten Beurs de heer hetRoxy Theater. noom drs. Cyriel van Vegt uiteenzet hoe hij zijn te vervallen. is het einde van de onbe- met deAmigoe. de Van der ontvingen wij uit Tilburg speeltje Curasao even zal perkte consumptiemaat- Walle had ook de redactie Na de oorlog zijn de Cura-: ontwikkelen. van het weekblad Saose jongeren niet achter een reaktie op artikelen DOOD SPOOR schappij in zicht. door Curacao die in deAmigoe gepu- Zijn ietwat simpele visie Als west-Europeaan wil ik = Peter G. Plas = op zich genomen. Dat was gebleven. Het blijspel zijn Dat besef wordt in Europa 'MAG IK aan- bliceerd over projectonwik- komt hierop neer dat heel graag mijn visie op de pro- EVEN het officiële orgaan van de 'Dokter tegen wil en dank' steeds duidelijker. En ook met kelingen. De visie van een veel geld verdienen ('schrijf blematiek kenbaar maken. steeds duidelijker wordt hoe schikken?', deze Curagaose onafhankelijke werd in het Papiaments ver- ionge dat maar met grote letters') Het is natuurlijk woorden begon een voor partij (COP). In de verkie- taald door mevrouw Henri- west-europeaan op duidelijk in een aantal decennia tijd ons onbekende wat hij noemt: ongeveer het enige is dat dat heer het zingsstrijdkreeg de heerVan quez. 'een proef- de economische pro- het lang opgebouwde cul- gesprek tuin voor dewereld. hem gelukkig maakt. Deze blemen op de Antillen groter tuurgoed van Europa voor in het pas der Walle het soms zwaar te Het is grappig te horen doelstelling heeft hij blijk- zijn dan in Nederland. een belangrijk deel is wegge- geopende restaurant van verduren van de Amigoe hoe men de Papiamentse titel het West-End Theater aan redactie die toen nog door vond. Hobby Salas was een het Brionplein in geleid van de beste spelers van de Uit onderzoeken van mens- fraters werd. In een Curacao. Het was in het van de felle artikelen werd groep en men had hem op het en gedragswetenschappers begin van deoorlogsjaren oog voor de titelrol. Op de blijkt er zelfs gesproken over som- steeds vaker dat en van tijd tot tijd mige mensen die 'wiens brood avond dat de beslissing mensen weinig tot geen ver- kwamen vluchtelingen uit men eet, diens woord men genomen moest worden trouwen en geloof meer heb- Nederland aan dieop hun spreekt. keerden alle aanwezigen ben in een richtinggevende terrein zich verdienste- Kennelijk bedoeld als de naar Hobby voor zijn beslis- overheid. Een recente opinie- lijkwilde maken. sing. Resoluut sloeg hij alle peiling niet idealistische overtuiging leverde zelfs drama- Wij als collega's uit de waar voor de COP was opge- hoop de bodem in met de tische cijfers op. Als men drukkerswereld waren al richt. Met de komst van de opmerking _\mï doctor ?„ voor een stembiljet het wel- wat meer ingeburgerd in heer Hartog werd de ver- lubida'. Meteen werd het haast symbolische bedrag de Curacaosche samenle- standhouding inderdaad besluit genomen dat dit de van twee kwartjes zou vingen hadden onzeweke- beter. Een voorbeeld titel van het Papiamentse moeten betalen, zou 56% van lijkse zondagochtend ont- daarvan is devolgende gebeur- toneelstuk zou worden. En de bevolking niet meer gaan moeting verplaatst van tenis. met de jeugdige Yohay als stemmen; wordt dit bedrag Hotel Americano naar het PROBLEMEN vertolker is het een dave- verhoogd tot bijna 10 gulden West-End restaurant. Hier Nog maar enkele maanden rend succes geworden. dan is zelfs 91% niet meer hadden we weer eens een na onze ontmoeting in het Moy Galante had voordien al bereid het sternhokje te andere kijk op de Anna- West-End Theater kwam er zyn jaarlijkse revues op de betreden. De traditionele rol baai. een telefoontje van planken maar van de Pau- gebracht dit demoraliserende en ver- Na zich te hebben voorge- lusdrukkerij waar er moei- was echt toneel waar een trouwenswekkende overheid steld bleek onze gast lijkheden ont- lijkt veel met de pers andere vluchteling uit Hol- uitgespeeld. belangstelling te hebben voor staan was. Men vroeg mij om land Max Tak al op bes- het krantenbedrijf. Hij zelf over te komen om te pro- cheiden schaal begonnen BELANGENGROEPEN was niet bevreesd om zijn beren een oplossing te vin- was. Er is een multiculturele en De Curacaose baaien en ervaringen tijdens de oor- den want de Amigoe moest En zozyn er herinneringen -ideologische maatschappij kusten zijn nog tamelijk onge- Vooral op het gebied van de vaagd. sociale er En Europa, het logshandelingen te vertellen. de deur uit. Helaas kon dez- genoeg om een extrakrant te ontstaan die steeds indivi- rept, maar hoe lang zal het voorzieningen zijn zon Wij geen nogal wat essentiële ver- oosten vervuild door zware als Hollanders die elfde dag de pers niet gere- vullen. Neem byvoorbeeld de dualistischer wordt en ont- nog duren voordat bulldozers contact meer met onze pareerd worden en moest het ervaringen van wikkelingen met steeds gro- denatuurlijke schillen ten opzichte van industrie, het westen ver- de burger- begroeiing weg- vuild door ongeremd kapita- familie hadden, waren natuur- slechte nieuws aan de hoofd- wachters die zich vrijwillig tere snelheid ziet plaats- schuiven om deze te ver- Nederland. Dus het is wel te lijk i begrijpen dat een gedeelte lisme en het zuidelijke, eens vol belangstelling om redacteur verteld worden. hadden aangemeld. Vele voor- vinden. Daarin lijkt nauwe- vangen door betonnen hotels meer te horen. Toen pas werd het ons duide- aanstaande lijks nog plaats voor een en andere van de bevolking niet afwy- prachtige middellandse zee- leden van de 'resort'-construc- toe- Sommige momenten van lijk dat onze zondagochtend gemeenschaphadden logge overheid die verstrikt ties ? zend tegenover de plannen gebied, overwoekerd door zich aan- van projectontwikkelaars ristiscb onkruid, zon Europa spanning kregen we nu als gast in het West-End restau- gemeld voor hulppolitie en is in allerlei tegenstrijdige een ooggetuige verslag te rant Johan Hartog de hoofd- bewakingsdiensten. politieke belangen. De over- staat. kan de vergelijking met het Mogelijk baar al via hard werken op Maar Curasao heeft ook decadente Rome in zijn horen. We wisten toen nog redacteur was geworden. geeft ditartikel sommige over- heid is meer en meer een een aardige (of: onaardige) niet precies dat de toekom- Ik moest jammer ideologieloze een groot voordeel. Zij heeft laatste dagen goed doorstaan. hem levenden nog de moed om soort huidhoud- manier weten te verwezen- stige redacteur van de genoeg vertellen dat die dag ster geworden die wanhopig nog niet te maken met de ook hun bijdrage te leveren lijken. enorme problemen waar NIEUWE TIJD Amigoe di Curasao aan het de Beurs de overwinnaar zou met oude herinneringen. probeert een immense huis- Het wordt blijkbaar tijd voor woord was. zijn. Dat was maar in zekere houding van Europa mee te kampen heeft Een vooraanstaande Jan Steen op OVEREENKOMST en die pas goed zichtbaar nieuwe staatsvormen, Waarhij nooit toekon komen, zin een feit. Het was nog tijdens orde te krijgen. In zon ideologieën, notaris werd debrand- Wat heeft nu het verhaal worden als ontwikkelingen nieuwe nieuwe vertelde onze gast, was om voor twaalf uur. Direct werd weer-oefeningen tot Tap- steeds meer op individuele over democratie te maken toekomstperspectieven. Het by een luchtalarm in een de drukkery van La Prensa belangen gerichte samenle- al in volle gang zijn. Hoewel zakman' bevorderd. Een | met deze ontwikkelingen op van veraf Europa misschien vooruitgangsdenken is aan hotel naar beneden in de opgebeld met de vraag of de ander kwam er minder goed ving blijkt de invloed van de Veel, lijkt me. Uit vervanging toe, ecologische schuilkelders te gaan. Nee Amigoe die dag op hun pers burger op het beleid steeds Curasao? prachtig lijkt, nemen de pro- af omdat hy' verzuimde om de reacties voor en tegen de blemen op dit moment bijna maatschappijvormen 'dan maar liever naar boven gedruktkon worden. En zo is op tijd van zijn meer te verschuiven naar grootste hebben het dak verhindering plannen met het dagelijks in omvang en onbe- de toekomst (denk op', vanwaar men het ook gebeurd. Nadat La kennis te geven aan de com- buitenparlementaire belan- eiland blijkt dat er op aan zonne- en windenergie, een goed uitzicht had op de gengroepen(b.v. werkgevers- heersbaarheid toe. In Neder- Prensa en daarna de Beurs mandant. Een dag gevange- Curasao een enorme over- land wordt steeds meer gif- biologisch afbreekbare pro- vyandelijke vliegtuigen die waren klaar gemaakt, werd nisstraf T)rood en werknemersorganisaties). ductie), hun op en water', j eenkomst met de Neder- grond gevonden, het lijkt of en niet meer het dodelijke bommen de Amigoe op de pers gezet zoals de dienstterm luidde. Steeds vaker bundelen bur- landse problematiek is waar rechtlijnig menselijk gooiden. \ gers hun individuele bel- heel Nederland al besmet is. vooruit- en kwam de krant wel wat Hy mocht op verzoek zijn | te nemen. De kosten van schoonmaken gangsdenken (westen) maar Van onze kant konden we laat van de pers, maarwaren aan angen in actie- en/of belan- het natuurlijke cyclisch iets begin- straf uitzitten het week- De Antilliaanse politiek is bedragen vele miljarden, waar- sei- vertellen over onze de lezers niet teleurgesteld. einde en een geliefkoost gengroepen, die door hun sowieso al meer gehandicapt zoensdenken (oosten) tijd op in het alge- boek kleinschaligheid snel op ont- voor de belastingbetalers geniet Curasao Een voorbeeld van de mee brengen. door de ingewikkelde staats- moeten opdraaien, omdat de de voorkeur. Deze omslag in meen en de toestand van de goedeverstandhouding waar- Velen oud-burgerswach- wikkelingen kunnen structuur, waarin denken couranten totaal ver- daders al gevlogen zijn (hoe is vergaand, maar bedryven in het over in het Johan Hartog ters zullen zich nog inspelen. Ook niet gehinderd schillende eilanden absoluut noodzakelijk. bijzonder. ook wel door allerlei tegenstrijdige door zou zon klein eiland als interview ook over de schietoefeningen op Hato Nederlandkunstmatig samen- Curacao dit ooit kunnen Europa begint zich dit, De Amigoe juist een dag- gesproken wordt. herinneren. Mr. Elias was politieke belangen zijn zij de gevoegd zyn. blad En net als in opbrengen?); in het natio- door veel schade en schande geworden en de Beurs Dat de heer Elias nu en dai. ook van de party. vroege nieuweideologiemakers, waar- Nederland is de iets wijzer geworden, en Nieuwsberichten' als Het door de maatschappij Antilliaanse naal milieuplan van de over- langza- de als perscensor soms uur op zondagochtend en de moge- overheid verstrikt in allerlei merhand te realiseren. grote concurrent. Beide dag- lijkerwijs veranderen kan. heid wordt al 80% van de Maar gedeelten in een weekblad frisse zee wind ontlokte hem tegengestelde politieke bossen opgegeven; Op mooie helaas blijft de schade en bladen in het Nederlands en Curagao artikel niet kon de opmerking belangen, een La Wat ruikt het CURAÇAO waardoor dui- zomerdagen (waar schande. Prensa als het Papia- laten passerenlag hier eigenaardig,' waarop delijke op het Curasao mentse misschien de Waarom visie gebied er nog genoeg van heeft) is Wat nu op Curasao te doen? dagblad. aan de politieke strekking commandant antwoorde 'Dat nu deze uiteenzet- van de projectontwikkeling Ik wil We hadden al vroeg ting over het smog-gevaar al zodanig wederom een vergelij- met van het weekblad. Nu en dan komt er van als je in de Nederlandse pro- ontbreekt (een vaag bestem- king met Nederland de Amigoe kennis blematiek in een Curagaose dat oude mensen beter thuis maken. gemaakt werd juist voor het ter perse Prinsenstraat woont. Het is mingsplan met vele blinde kunnen blijven; om nog maar Nederland beroept zich graag doortoedoen vanfrater Domi- byna krant? Welnu, van Neder- vlekken). Van vele kanten gaan een gedeelte afgewezen onmogelijk om zich in niet te spreken over water- nicus. Dat was nog de en werd te denken dat sommige van land naar Curasao is een wordt geklaagd over bureau- periode gewoonweg de open verontreiniging, broeikasef- Vervolg oppag. 10 dat de Amigoe_werd plaats gevuld met het woord dezevoorvallen zo in de her- Censuur. innering blijven. Maar het is Met het maandblad Neer- bijna zeker dat velen landia ven het Algemeen dezelfde ervaring hebben. Als Nederlands Verbond ging het zij ook een poging willen soepeler. De heer Meyer direc- doen om gemoed te uitenkan teur van de A.M.S. had ook de redactie van de Amigoe zijn wekelijkse praatje voor opnieuw sommige lezers een de Curom over het 'Heden, aangenaam ogenblik ver- het verleden en de toekomst schaffen. Het was me een van ons Vaderland. genoegen om na twintig jaar Door papier schaarste weer eens de Amigoe in "^"^CUROILn waren de laatste uitgaven handen te hebben. En heb van Neerlandia wat achter met het lezen er erg van Het februari genoten. . _iÉf__l fiov_Mi ALGEMEEN 9 SPORT UTILITY Vehicles, of SUVs, zijn niet langer enkel en alleen kale jeeps zonder dak. SUVs bieden tegenwoordig ook het comfort en de gemakkenvan de pa vergelijkt normale' goed uitgeruste passagiers auto's. Nu de Fundashou konsumida 4 modellen meeste SUV's zowel verkrijgbaar zijn met vier deuren als met twee deuren, nemen veel families hen als vervanging voor de stationwagons. Met vier-wiels aandrijving en een redelijke afstand tussen de bodem van de wagen en de grond, kunnen deze voertuigen door zware modder ploegen en over slecht begaanbaar terrein rijden. De Ford Explorer is een vervanging van de Ford Bronco 2, maar is langer, Van welke SUV heeft breder en lager, en is zowel met vier deuren als met twee deuren verkrijgbaar. De Consumers Union heeft beide versies getest, om te kijken of de carrosserievan beide stijlen dezelfde onstabiliteit vertoont als de !989-Bronco2. De Nissan Pathfinder, de Toyota 4-Runner en de Uhet meeste plezier? Chevrolet S-10 Blazer zijn niet veel veranderd in de I laatste paar jaren, met uitzondering van de toevoe- ging van de vier-deurs versies. In de test heeft de Consumers Union deze modellen uit 1990. De Ford en 'de in de en Chevrolet verschenen lente worden dus omgang dan zijn voorganger, moet er een grote stap achterbank heelt schoot- en (beschouwd als modellen uit 1991.(De GMC S-15 Jimmy De Nissan Pathfinder bleek ' test te de Bronco 11. De V6-motor genomen worden om in te schouderriemen aan beide zij- NAAST HET ADVI- is de tweelingbroer van de Chevrolet S-10Blazer). bij de de jeep zijn die het meest overeenkomt met start gemakkelijk en werkt stappen. De achterbank is kannten en een schootriem SEREN van consumenten een 'normale'personenauto. goed. De Ford automatic met ruimer dan in de meeste in het midden. De gespen op basis van prijs, heeft de 'overdrive' trekt langzamer Sedans, met genoeg hoofd-en zijn een beetje moeilijk te Fundashon Pa Konsumido De vier-deurs versies van op dan de Ford met de lange vindnen. De Explorer moet (FPK) ook als doel het dezevier-wielaandrijvers zijn beenruimte voor n gewone 5 speed-versnel- mensen en breed genoegvoor nog een crashtest ondergaan. geven van kwaliteits- iet goedkoop. Hun prijzen lingsbak. Bij beide werkt de geteste Ford heeft 11 de voor drie volwassenen. Maar de De adviezen. Helaas kan variëren van $21,150 de versnelling makkelijk. meeste echter aan $23,260 De ruimte voor de voeten is defecten, de FPK dit doel, door Pathfinder XE tot automaticverbruikt ongeveer zijn defecten. Een van gebrek aan mid- tol de VS) Eddie beperkt en de steun voor de kleine voldoende voor de 6,8 km/lit (16 miles per de defrosters van de achter- en door gebrek aan Bauer versie van de Ford. onderkant van de rug en de delen Alle gallon), en de Ford met ver- dijen is een beetje zwak. ruit is defect. De banden zijn duidelijke normering, niet vier hebben een V6- snellingsbak 8,0 km/lit (19 hard opgepompt en ver- gestalte motor, trans- Tbegang tot het achterste te op die manier automatische mpg). De automatic gasbe- van oorzaken onstabiele wielslin- geven als zy zou willen. missie en gedeelte de waeen is verschillende acce- dieningwerkt bijzonder goed. gemakkelijk. gering. De remmen brengen Daarom is de FPK momen- soires. De twee-deurs Ford Bij de Explorer hoef je een piepend geluid bezig nodige Explorer met scha- In de Eddie Bauer-versie voort. teel druk de Sport, alleen een knop in en en normering te en het dash- zijn de ruitewisser - middelen kelbak verschillende acce- board in te drukkenom in de achterruit stan- TOYOTA 4-RUNNER vergaren. Om in de tus- des, kost $17,357. washer op de vierwiels-aandrijving over te daard. De ventilatie werkt De Toyota 4-Runner was sentijd de consumenten gaan, veel gemakkelijker dan goed en onopvallend en de vroeger een pick-up truck toch op basis van kwali- STABBLITEIT de in met een plastic aan teit te Uit blijkt versnellingspoke de lucht kan ook verwarmd kap de adviseren, publi- de statistieken dat andere voertuigen. Er moet achterkant voor de inzit- ceert de FPK regelmatig de SUVs vaker betrokken worden. De air-conditioner heen en weer. In de scherpe zijn. Wat het meest irriteert wel eerst gestopt worden om werkt krachtig; men kan het tenden. Nu is het een wagen de resultaten van kwali- ?ijn bij 'rollover' ongelukken achter- is (bet bochten, glijdt het het kleine knopje dat inge- over te gaan op delage stand op elke stand aanzetten en met een nieuwe stalen body. teitstesten die in het bui- omver rollen van de van Nissan soms moet om van Wagen) stuk de iets drukt worden de de vier-wiels aandrij- het gaat automatisch over op De V6voelt meer aan als een tenland zijn uitgevoerd, dan de gemiddelde naar buiten en het achter- contactsleutels te verwij- ving. auto. defrost om beslagen ruiten V4, maar start en draait in de lokale media. In deze De 1988 Suzuki Samu- wiel aan debinnenkant komt deren. In de geteste wagen Het sturen gaat stroef en tegen te gaan. goed, met alleen af en toe editie van Napa een rai rolde zelfs omver toen de iets omhoog. Maar de wagen kun je het knopje niet langzaam. wagen Zelfs in De meeste bedieningsor- 'spark-knock'. De Toyota ver- artikel uit 'Consumer trachtte zich uit een kan gemakkelijk onder con- indrukken als de versnel- bescheiden bochten gaat de ganen zijn goed ontworpen. ongeveer 6,8 km/lit. Reports' tijdschrift van van een landweg te bruikt het poef trole gehouden worden. Het lingsspoke op 'park' staat. auto opzij leunen en gaan de Er is echter een uitzonde- De automatic met 'overdrive' de Amerikaanse Consu- trekken. De Suzuki zou stoppen gaat snel en recht. De poke moet eerst iets naar voorbanden gieren. °mver Op hob- ring: het bedienen van de werkt goed, behalve bij de menten Organisatie (Con- zijn geroldbij de'emer- achteren geduwd worden om belige wegen gaat het sturen gaat met lijkt Union) (er ruitewissers Tock-up feature'; hierbij sumers van sep- gency handlingtest' wordt COMFORT de sleutel eruit te halen. moeilijk. Het omgaan met de behulp van een draaiknop. het alsof de motor kracht tember jongstleden, over bierbij gekeken naar de Het rijden gaat wat makke- De knop op de versnel- auto blijft traag in deontwij- Soms is het moeilijk de verliest. Men kan kiezen tus- de zogenoemde Sport- reactie van de wagen bij n lijker en actiever dan in de iingspoke die de overdrive kingsmaneuvres. Bij de gewenste stand te vinden, sen verschillende systemen Utility Vehicles. Op °odgevallen), als er niet spe- meeste compacte Sedans uitschakelt, kan gemakke- ciale slalom-maneuvres in de 'emer- vooral bij hetuitdoen van de metvariërende versnellingen Curasao beter bekend als stabilisators op hetvoer- (dichte auto voor vier ofmeer lijk per ongeluk ingedrukt gency-handling test' moet er ruitewissers. (Power or Normal modes). 'Blazers. *.uig gemonteerd waren. Ook personen) die de Consumers worden. Het instrumenten- steeds plotseling aan het grootste °-e De Ford heeft de De automatische gasbedie- 1989 Ford Bronco ver- Union heeft getest, en is paneel is over het algemeen stuur getrokken worden en laadruimte van de groep en ning houdt de snelheid goed konde onstabiliteit bij de bijna net zo comfortabel. Op goed leesbaar, hoewel de bij de Explorer leidt dit tot ook de grootste achterklep. emergencyhandling test'; bij gladde wegen is er slechts afstandsmeter 's nachts wat een tijdelijk van "e verlies Een gedeelte van de achter- abrupte ontwijkingsma- sprake van licht schudden. slecht belicht is. macht over het stuur. Het bank kan voorover geklapt neuvres kwamen de beide Zelfs bij grote kuilen kan De Nissan heeft de remmen geeft geen pro- worden. Er is een net aan- hielen aan binnenkant systeem van van de men door het kleinste laadruimte in deze blemen, en jde antilock wezig dat met vier ringen de grond. ophanging, derijbewegingen groep en lange mensen remmen van deachterwielen aan de vloer vastgemaakt Om in de Omdat SUVs primair ont- goed redelyk onder controle moeten op/ l]v{i} hoofd letten hebbengeen effect bij de test worden, lading 4 en gebruikt kan zodat de Toyota worpen worden houden. onder de geopende ach- op droge bodem. niet tijdens runner als gezinstransport (zo wor- verschuift het te Een zware lading bracht terklep. De maximum sleep- rijden. Ook is er een netje moet den ze ook geadverteerd), geen klimmen bijna verandering in capaciteit is 3.500 Am. pond. GERUISLOOS aanwezigaan derechterkant je over berg beeft de Consumers Union hetrijden. De Nissan is prij- Bij aanhangwagens met een Hetrijden gaat alleen gemak- van 2e op dezelfde wijze getest de autowand voor klei- beklimmers zenswaardig 'stil', behalve bij gewicht boven de 1.000 Am. kelijk op de beste wegen. Bij nere objecten. De reserve- capaciteiten als andere passagiersvoer- het terugschakelen. Hierbij pond zijn er voor tuigen. remmen de diepe kuilen beweegt de band zit onder het achterste beschikken, zo gaat de motor ronken. De aanhangwagens nodig en bij wagen sterk en een lading gedeelte van de wagen. Het hoog is het meeste bestuurders voelen aanhangwagens met een van 900 Am. pond verergert is onhandig om de reserve- opstapje. NISSAN PATHFINDER zich comfortabel achter het gewicht boven de 2.000 Am. de zaak. Vooral met betrek- band eruit te halen. De Pathfinder lijkt het stuur. Zelfs iemand die twee pond is er een stabilisator king tot het achterste De Ford kan een aanhang- meeste op een normale meter lang isheeftvoldoende (sway-control device) nodig. gedeelte van de wagen. De wagen trekken van 3.500 Passagiersauto. Het ruimte voor het hoofd, maar Serviceonderdelen alsmoto- wagen rijdt ongeveer net zo Am. pond met een gewone rijden en omgaan met de niet genoeg beenruimte. De rolie-peilstok en oliefilter zijn geruisloos als de meeste trekhaak. De sleepcapaciteit aUto gaat stevige geven gemakkelijk. stoelen voorin in de VS moeilijk verkrijg- Sedans. Het enige probleem kan met de juiste 'axle ratio' vast en verliest zijn steun voor de onderkant van De Nissan wint hetvan de voldoende steun en door de baar en er moet een soort is de trilling van de 'power- tot 4.000 Am. pond bij een snelheid derug. Er is voldoende hoofd- is geheugen als je de andere vier-deurs modellen, verstelbare stuurkolom het kap verwijderd worden om train' bij een bescheiden snel- Fordmet versnellingsbak, en gaat tot 48 km/ en knieruimte voor lange voor wat makkelijker met het stuur eruit te verminderen betreft snelheid en dekoelvloeistof laten uur. Er kan overgeschakeld mensen, maar ruimte voor zuinigheid, al is hetverschil om te gaan. Het binnen- lopen. Nissan levert een drie- aan- de voeten krap. laag niet erg groot. stappen gaat gemakkelijk, worden naar vier-wiels is Een Het verbruik jaarlijkseof 36.000 mijl basis drijving (ook lagere stand kussen dwingt lange passa- 18 miles behalve bij de wat hogere en een vijfjaarlijkse de js per gallon (mpg). garantie van de vier-wiels aandrij- giers voorover te buigen. De Ue V6start en cabinevloer. of draait goed, 50.000 mijl doorroest ving) als men niet te hard hoge cabinevloer bemoeilijkt maar de automatic met 'over- garantie. instappen, ACHTERBANK De schoot- en schouderveilig- rijdt. het zowel voor als pive' valt soms terug in een Het manoeuvreren met de achter. agere versnelling, ofblijft te De hoek van de gescheiden heidsriemen van de voorste ang auto gaat bijna net zo gemak- De ruitewisser en -washer in de derde versnelling. gedeelten van de achterbank stoelen zijn comfortabel, kelijk bij Nissan, van zijn erg onge- maar een beetje moeilijk om als de de achterruit wel consument kan kiezen is verstelbaar, wat reageert Toyota nodig om J^e is. te doen, want de gesp zit alleen de het vuil op de tussen het conventionele sys- bruikelijk De achterbank In een bocht achterruit tegen te gaan. redelijk comfortabel als er dicht tegen het middenstuk. iets langzamer. De teem of een systeem met is met diepe kuilen springt de Consumers Union vond twee personen op zitten. Er De achterbank heeft schoot- meerdere versnellingen wagen iets naar de zijkant. weinig problemen bij debedie- of 'Auto- is genoeg ruimte voor het en schouderriemen aan de zijkanten Bij de ontwijkings-manoeu- ningsorganen en de instru- jtystem').De automatische gas- hoofd en voor de knieën, beide eneen schoot- Toyota veel, menten zijn goed minder voor de riem in het midden. De korte vretest leunt de leesbaar. oediening kan de snelheid maar ruimte maar blijft voorspelbaar. De Het inklappen van het goed vasthouden; het tenen. Als er drie volwas- en slappe uiteinden van de werken goed. De inklapbare JUetaat achterin zitten, heeft schoot- en schouderriemen remmen gedeelte van .ie variaties toe van ver- senen anti-lock remmen bij de ach- achterbank gaat een beetje van de zijn irritant en het gedeelte cheidene kilometers per uur. de middelste last terbanden hebben geen moeilijk, net als bij de De randen van de gesche- van de riem dat over de , vier-wielsaandrijving harde effect bij onze test op droge Nissan. De reserveband zit *an alrijdende ingeschakeld iden bank, en de twee bui- schoot komt te liggen heeft Achter de achterbank van grond. worden tegen de de neiging om omhoog te tot 5.700 Am. pond met een onder de laadruimte en ach- gorden (echter niet de lage tensten deFord Explorerbevindtzich terin zitten vakjes om kleine stand van de vier-wielsaan- hardeuitpuilende spatborden kruipen. een vinyl dekzeil dat naar automatic. Er zijn remmen voor deaanhangwagen nodig ELLENDIG voorwerpen in te bewaren. °-rijving). De grote agressieve aangedrukt. De toegang tot De Nissan moet nog een achteren getrokken kan Toyota 4-runner rijdt is onhandig. 'crashtest' ondergaan, bij aanhangwagens boven de De De maximale sleepcapaci- modderbanden hebben een de achterbak om na worden om lading af te ellendig oplandwegen. Soms een te gaan hoeveel veiligheid 1.500 Am. pond. teit met Class 2 trek- stevige grip in modder, maar De ruitenwisser en - de dekken. springt de Toyota zijwaarts. haak is 3.500 Am. Qlt gaat de achterruit wagen biedt voor De meeste service-onder- pond en meestal ten koste washer voor de inzit- Op onbegaanbaar terrein voor aanhangwagens boven het omgaan met de auto. zijn niet verkrijgbaar bij de tenden bij botsingen. In de heid van 64 km/uur of meer. delen van de Ford zijn in de Jan voert gemakkelijk verkrijgbaar schudt en schokt de wagen. de 2.000 Am. pond is er een normale omgang met de XE, maar zijn standaard bij VS de regering deze Zelfs lange bestuurders VS lading van !^e De 'air-deflector' of botsingtest uit. hebben voldoende (met uitzondering van de air- Een 1.050 Am. stabilisator nodigom het slin- Nissan was even toereikend de SE. De Consu- ruimte. De pond verergert de ellende geren van de wagen tegen te als die bij de meeste com- 'roofrack' is van weinig mers Union noteerde tien stoelen mogen zelfs een filter van de motor). Ford bij 1-jaarlijkse alleen maar, vooral achterin. gaan. Enkele service-onder- _'.. Passagiers auto's. waarde: het glas wordt snel defecten de geteste stukje hoger voor een beter levert een of De is "ij veiligheidsriemen op weg. 12.000 mijl basisgarantie. Toyota net zo geruis- delen zijn in de VS moeilijk de 'emergency hand- vuil bij slecht weer. Nissan. De zicht de De stuur- loos van binnen verkrijgbaar; ~ zelfbediening-aircondi- van kolom verstelbaar. De Een 6-jaarlijkse of 60.000 als een typi- met name de ing test' reageert de Nissan De de achterbank waren is sche Sedan. De oliefilter. Er moeteenbescher- van XE werkt verkeerd aangebracht. voorste stoelen van de mijl 'powertrain' garantie voorste stoe- ?°ms slordig, maar presteert tioner de De Eddie len geven stevige steun. De mingskap verwijderd m vergelijking met de rest krachtig enkan op elke stand voorkant van de wagen was Bauer-versie geven steun aan (met $100 aftrekbaar nadat de basisgarantie verstrijkt). bestuurder zit hoog boven de worden om de koelvloeistof an de onhandige groep nog ingeschakeld worden. Een niet in lijn. Langs het raam de lendenen, maar erg com- grond, lopen. aan de achterkant fortabel zit niet. maar te dicht bij de eruit te laten Naast jped. De Nissan rijdt tijdens semi-automatic aircondi- kwam dit van een 3-jaarlijkse of mijl e in wat RIEMEN bodem de wagen. De 36.000 ontwijkingsmaneuvres tioner is standaard de SE lucht binnen, eigenlijk Hoewel de stoelen zacht poke van garantie,krijgen Tbyota eige- niet zou mogen. zijn geven ze voldoende De schoot- en schouderveilig- de automatic zit nkelekilometers langzamer versie. een beetje ver naar voren, naars een 5-jaarlijkse of Qan een Nissan FORD EXPLORER steun, bij nemen heidsriemen van de voorste te goede passagiers- De heeft veel behalve het en lange 60.000 mijl dekking op de auto knopjes met kleine van van een scherpe bocht. Door stoelen zijn bij de Fort com- bestuurders met en het achterste kleine De Explorer Ford is benen moeten hun been een powertrain en een 5-jaar- labels die moeilijk te lezen bekwamer en veiliger in de deredelijk hoge cabinevloer, fortabel en gemakkelijk. De Bedeelte zwiept een beetje beetje verdraaien om het gas- lijkse protectie tegen door- pedaal in te drukken. Lange roesten, zonder afstandsli- bestuurders kunnen beter miet. PIERSON, HELDRING & PIERSON (N.A.) N.V. \ geen 'sunroof nemen, want De schouder- en schootvei- A^L hierdoorwordt deruimte voor ligheidsriemen van de Pierson verleent ook op Curasao financiële diensten aan particuliere- en institutionele beleggers, en aan grotere bedrijven. \ het hoofd iets kleiner. De voorste stoelen zijn comfor- stuurkolom is verstelbaar. tabel. Achterin zijn c^schoot- m , Pierson Curasao is gespecialiseerd in internationaal vermogensbeheer, de handel in valuta's en depositos, en bijzondere krediet \ De ruimte voor voeten en schouderriemenwaf moei- L*\ f?H| ~ arrangementenzoals handels financieringen. \ de Jk f T ..I van de passagiers is krap. lijk vast te maken en het gedeelte dat over de .choot IL r~~l f~"^ Als echte merchant bank beschikt Pierson Curacao op ons eiland over De achterbank is niet zo de deskundigen en de know how om voor iedere cliënt \ ligt kruipt omhoog, maar de l^__^ C-i afzonderlijk, de meest ge-eigende oplossing te vinden, \ comfortabel voor twee lange \ want ..."sommige zaken verlangen een Pierson benadering". \ volwassenen als bij de riem in het midden zit goed. Nissan, maar wel beter voor Een Tbyota 4-Runner met \ Voor nadere informatie, bel ons eens op telefoonnummer 639300 \ drie personen van gemid- delde lengte. Er ontbreekt Vervolg oppag. 10 _^ff_ _^l__i%_ j ONTSPANNING [ZATERDAGII7 NOVEMBER-1990 10 ZIEK EN GEZOND Kruiswoordpuzzel Mondroos, een veel voorkomende ziekte wetenschappelijke naam: ery- wel eens niet zo, wanneer de langwerkende antibioticavoor- gekwetst sipelas=rode huid) en wordt goed te ver- vaak weerstand van de patiënt geschreven, maar ook zorgen: geregeld wassen, een scherp afgetekende ver- door een of andere oorzaak is hieraan kleven dezelfde beschermende = door dr M. de Grood = dikking ervan. kousen verzwakt, b.v. door een best- bezwaren. dragen, bij jeuk WONDROOS is een aan- In de meeste gevallen ver- niet aande suikerziekte, bloedar- De beste behandeling is krabben, maar insmeren met doening, die ook op de dwijnt de koorts weer van- moede of een slechte of een- nog altijd om te trachten een crème. Krijgt u toch een Ned. Antillen vaak wordt zelf. De aangetaste huid gaat zijdige voeding (alleen- gezien. De aandoening wondroos te voorkómen. Dit wondje, desinfecteer dan het vervellen en de ziekte gen- staandebejaarden zonder ver- kan huid, slechts komt het meest voor bij eest vanzelf. Het is niet onge- door de die wondje en de omliggende zorging). In die gevallen dient gevoed is en gemakkelijk huid zorgvuldig. oudere mensen. De ziekte woon, dat na enkele weken verloop van is een ontsteking, in het de aandoe- die of maanden de aandoening ning in de gaten gehouden te de huid zelf gelocaliseerd zich weer herhaalt. worden. Curaçao proeftuin is. De aandoening is al Zoals gezegd treedt de aan- geven van Het antibiotica vervolg van pas. eeuwen lang bekend: lees doening meestalaan deonder- lijkt in de meeste gevallen 8 maar geschiede- op voordeel. eens benen op. Maar wondroos niet nodig. Ze zeggen wel zijn 'klein land moet het mogelijk zijn nissen van vroegere veld- aan het gelaat, b.v. bij Zij zien zichzelf graag als belangen op korte termijn en zonder antibiotica geneest land, slagen, waartal van gewo- puistjes waaraan gekrabd hetin zeven dagen, met anti- een vooruitstrevend een lange termijn af te wegen. nden bezweken aan grotere won- wordt, is de aandoening niet biotica in een week. voorbeeld voor Om zodoende een bange over- Met op gebied, droos. zeldzaam. Het kan dan moet je trouwens landen velerlei heid, zich verschuilend u antibiotica een Zoals weet, kunnen leiden tot zwelling en rood- in algemeen oppassen: er omdat klein land nu achter jarenlange studies, open het gemak- door een wond infec- heid van de gezichtshuid en zijn heel bacteriën, eenmaal sneller en een duidelijk signaal te HORIZONTAAL: 1. Verbeeldingskracht; 7. Vernede- f naar wat die kelijker bepaalde tiekiemen binnen zwelling van de oogleden. op den duur ongevoelig met zaken geven. Om zo snelle beslis- rend; 13. Mak; 14. Dat is; 15. Nikkel; 16. Opstand; 17 dringen en zo een kan experimenteren, zonder j won- worden voor antibiotica en singen af te dwingen. Om te Jongensnaam; 19. Bouwmateriaal; 20. Lichaamsdeel ! dinfectieveroorzaken. Bij Zoals gezegd, is wondroos dat dit nu meteen de inter- met dan is het hek van de dam. beginnen de plannen 21. Familielid; 22. Delfplaats; 24. Geestdrift wondroos is dat niet een zg. self-limiting disease, nationale verhoudingen essen- van NU. Erg; 25. j Bij mensen, die vaker won- (denk bijvoor- 27. Onnodige drukte; 31. Vlak; 32. Bijwoord; 34 anders. Via kleine 'ver- d.w.z. een aandoening, die droos krijgen, wordt wel eens tieel schaadt In Nederland is het al weer wondingen' in ont- aan levering van de huid vanzelf weer overgaat. Dit is een langduriger gebruik van beeld de een lange tijd geleden dat Rondhout; 35. Jongensnaam; 37. Meisjesnaam; 38 staat de wondroos. Deze duikboten aan Taiwan). Wat een beslissing massaal door Spoedig; 40. Deel van het lichaam; 42. Deel van eer 'verwondingen' landje behoeven een als Nederlandkan het volk werd afgedwongen: mast; 44. Wankel; 46. Vogel; 47. Moeilijkheid, waaruil k dan vaak alleen een proberen, is onmogelijk voor de kruisraketten kwamen er men zich niet weet redden; Persoon; 52 gevolg te zijn van grote, logge en invloedrijke tenslotte niet na discussie en te 49. krabben, van een druk- landen als Duitsland en demonstratie. Misschien Vaartuig; 55. Geestelijke; 56. Langspeelplaat; 57 j kende schoenband, van Frankrijk. Mocht een experi- kunnen de bewoners van Verzinsel; 59. Vrucht; 62. Bazige vrouw; 63. Vreemde een kleine beschadiging ment eens fout gaan, dan is Curasao op een dergelijke munt; 64. Vreemde munt; 65. Landsradio; 66 van dehuid dooreen stoot een klein land flexibel manier de misschien net zo Lichaam; 68. Opnieuw; 69. Sprookjesfiguur. of een val. genoeg om zich snel te her- vernietigende gevolgen van Het gaat hier meestal om stellen, en het uitproberen de projectontwikkelingen een huid die toch al niet zo van nieuwe zaken levert inter- ' (Halabi) afwenden, en best is. Bij oudere mensen nationaal veel goodwill op. daarmee op democratisch en laat de voeding van de huid, Nederland noemt zich dan milieugebied de internatio- VERTIKAAL: 1. Fietsgeraamte; 2. Deel van de bijbel; de proef- vooral van de onderbenen, ook wel met trots nale gemeenschap een voor- 3. 4. Het Kunsttaal; wensen over. tuin van Europa. Uitstekend strookje; zij zo; 5. 6< vaak te De beeld stellen. Horizon; huid is dun, vaak slecht En 7. Lekkernij; 8. Soort brood; 9. Modder; 10l mocht de internatio- bier; gevoed door het bestaan van Wat voor Nederland geldt, nale gemeenschap u verder Engels 11. Laatstleden; 12. Delfstof; 18. Werk- spataderen, of door een geldt natuurlijk in nog ster- een rotzorg zijn, dan is het tuig; 21. Verkleurd; 23. Imitatie; 24. Ontkleuren; 26. slechte bloedsomloop in het kere mate voor Curacao. De alleen al noodzakelijk voor Voorzetsel; 27. Groente; 28. Bijbels figuur; 29. Water- been vaat- door eenbestaande eilandgemeenschap is niet te datmooie, redelijk ongerepte, stand; 30. Titel; 33. Meisjesnaam; 36. Familielid; 38. ziekte. Het zijn van die groot, discussiesblijven over- weerloze en weergaloze Treuzelen; mensen, die ook wel lijden zichtelijk, en besluitvorming eiland. 39. Knol; 41. Afstandsmaat; 43. Straatbe- aan een zg. 'open been. Heel zou in wezen niet lang op Want als Curasao op demo- dekking; 45. Maanstand; 48. Verzekeringsbewijs; 50. vaak speelt ook een slechte zich hoeven laten wachten. cratisch gebied geen proef- Deel van een dak; 51. Deel van een gitaar; 53. hygiëne van de onderbenen Hier ligt misschien een tuin durft te zijn, is er over Indonesisch eiland; 54. Talrijke; 57. Vrouwelijk (Lat. een groterol. wereldwijde uitdaging voor 10 jaar helemaal niets meer afkorting); 58. Plaats in Luxemburg; 60. Voor; 61. In de meeste gevallen begint Curagao. Een veranderende over van één van de mooiste Streep; 63. Laatst genoemde; 67. Muzieknoot. de ziekte met hoge koorts en BUDAPEST -Erno Rubik, wikkelde puzzels als een wereld vraagt een verande- proeftuinen ter wereld, die koude rillingen; een tempe- uitvinder van de inmiddels manier om de geest gezond te rende mens. Een verande- Curacao nu nog altijd is. ratuur van 39 gr. is geen over de hele wereld bekende houden. 'Het is niet ineens rende mens vraagt een ver- En als dan, over 10 jaar, zeldzaamheid. Dikwijls pas 'Rubik's Cube'en andere her- belangrijk of je de puzzel anderende democratie, alle internationale toeristen na 24 uur worden de plaatse- senpijnigende spelletjes, is een oplost. Het gaat erom datjeje waarin directebetrokkenheid weerergens anders zijn neer- lijke verschijnselen duidelijk: overtuigdaanhanger van wat hersenen aan het werk zet', en alertreageren en regeren gestreken, zal hén het totaal WINNAAR VORIGE WEEK een diep rode verkleuring hij noemt 'mentaal joggen. zegt hij. noodzakelijk zijn. Via goede vernietigende Curacao van de aangetaste huid (de Hij ziet het oplossen van inge- gemeenschappelijke discussie verder ook een rotzorg zyn. Uit het grote aantal inzendingen van dez Amigoe- kruiswoordpuzzel van verleden week is uiteindelijk als gelukkige winnaar van de wcekprijs van 25 gulden getrokken: J.C. Figaroa Van Palmbeach welke SUV heeft 27A Vervolg van pag. 9 wagen niet heen en weer. Bij verkrijgbaar. De imperiaal, matie is voor de verkeerde een versnellingsbak zijn Aruba diepe kuilen worden de die aan de buitenkant van de motor. En de afwerking zowel goede keuzes. De laatste is bestuurder en de passagiers wagen is vier deuren heeft recentelijk is gemonteerd, ram- binnen als buiten erg wat zuiniger en de accele- De winnaar kan zijn/haar prijs na identificatie afhalen nog regelmatig heen en weer melt en schudt heen en weer. slecht. een botsingstest onder- ratie beter. Als we kijken op het kantoor van deAmigoe. (tot drie uur) gaanbij de Amerikaanse over- geschud. Een volle lading Alle S-10 Blazers kunnen naar de hendels bij de Oplossingen moeten zijn op heid. Waarschijnlijk zou de van 1.150 Am. pond verer- eenaanhangwagen van 2.000 AANBEVELINGEN andere SUV's om over te ingediend Curasao vóór bestuurder zijn gedood, ook gert dit. De motorfan is luid- Am. pond trekken, met all- Ukunt gerust vertrouwen op gaan op vier-wiels aandrij- donderdagmorgen tien uur en op Aruba vóór woensdagmid- al, had hij zijn veiligheidsrem ruchtig. De kussens van de een een balvormige trekhaak. uw persoonlijke voorkeur bij ving, kunnen we de simpele dag vijf uuren duidelijk en op enveloppe vermelden: om. De passagiers-dummy, voorste stoelen zijn ongelijk Met een ZB6 'trailering pac- het kiezen tussen de Nissan drukknopbij deFord beschou- KRUISWOORDPUZZEL ook met riem, bracht het er opgevuld en voelen dun aan. kage' is de maximale sleep- Pathfinder en de Ford Explo- wen als erg gemakkelijk. De onderkant van de rug capaciteit rer. De Nissan rijdt het best iets beter van af. 6.000 Am. pond bij De Tbyota 4-Runner past POB 577, Aruba: Caya en wordt onvoldoende de twee-deurs en 5.500 van de vier geteste SUVs, Curasao: G.F. Betico Croes 110 De geteste Toyota had Am. eigenlijk niet bij de Nissan Bonaire: Kaya Governador gesteund. Mensen met lange pond bij devier-deurs Chevy. maar heeft relatief weinig en Debrot 154t.n.v. HubertLinkels. negen defecten. De banden benen hebben voldoende de Ford. Deze wagen waren niet in balans en te been- De motoroliefilter is zeer laadruimte en de achterbank schijnt gericht te zijn op een opgepompt. ruimte, maar het gaspedaal gemakkelijk bereikbaar, is niet zo comfortabel. De hard De Consu- ver naar andere doelgroep: de body is meer zit te links. Hoewel maar de bougies, de zeke- reserveband, die aan de bui- ongeveer hoger mers Union vond scheur- de achterbank ruim is, zorgt 3 inches van tjes in de body en in het ringen en de distributeur tenkant zit gemonteerd, hin- de grond af dan de body van een bobbel in het midden er niet. De Chevrolet biedt een dert het zicht van de bes- interieur dan ze van de voor dat de passagiers naar de anderen, waardoor de Tbyota had verwacht. 3-jaarlijkse of 50.000 mijl tuurder naar achteren en wagen een macho-look OPLOSSING VORIGE WEEK de zijkanten moeten leunen. basis garantie maakt toegang tot de laad- Er met $1- aftrek- krijgt. Het instappen wordt is onvoldoende steun voor baar na een jaar ruimte ongemakkelijk. De En DE CHEVROLET S-10 van en of 12.000 hierdoor bemoeilijkt. toch de onderkant de rug mijl. hoofdsteunen van de achter- van De twee-deurs Chevrolet S- de dijen. passen Doorroestbescherming is de afstand de grond Wel er drie is voor zes jaar geldig of bank moeten verwijderd tot de HORIZONTAAL: 1. Spakerig; 7. Dwergkip; 14. Top; 15 -10 die de Consumers Union volwassenen van gemiddelde bodem van de Tbyota 100.000 mijl. worden om goed in de achter- bijna met een Tor; 17. Ida; 18. 19. Eris; Boos; vorig jaar had getest was lengte naast elkaar. Het hetzelfde volle Ode; 21. Gazelle; 24. onafgewerkt en primitief. De veiligheidsriemen van uitkijkspiegel te kunnen lading als bij de Ford. De 25. Nor; 27. Nodig; 28. Dar; instappen gaat voorin mak- kijken. Als enige in degroep 29. Eb; 31. Sok; 33. Nes; Voor de nieuwe vier-deurs kelijker de voorste stoelen zijn ver- motorreageert hetzwakst in 34. Bos; 35. TT; 36. Oer; 38. Set; geldt dan achterin. deeld in een apart heeft de Nissan geen anti- met rest van 40. Nar; 41. Dra; 42. eigenlijk precies het- De ruitewisser en -washer schootge- vergelijking de Gei; Verlies; zelfde. deelte en een schouderge- lock remmen. De Consumers de groep. Hoewel de ach- 43. 44. Boa; 45. Sic; 46. Her; 47. Tik; 49. van de achterruit zitten te deelte. schoudergedeelte Union verwacht dat de terklep handig is, Mat; 51. En; 52. Bar; 53. ANP; 55. Suf; Ge; De V6-motor start en ver naar ruite- Het is de laad- 57. 58. rechts. De is wat slapjes. en Nissan betrouwbaar is. De Som; Kader; draait goed. Het verbruik is water De schoot- ruimte bescheiden. Toyota's 59. 61. Sem; 63. lets; 65. Doseren; 67. ongeveer wisser duwt het schouderriemen van wagen heeft zich in de afge- erg 7,2km/lit (17 mpg). naar de ach- zijn wel betrouwbaar. Laan; 69. Era; 70. Lil; Don; 73. Ali; 74. slechts de bovenkant terbank zijn comfortabel, lopen jaren ontwikkeld van 71. Lepelaar; 75. De automatic met overdrive van deruit, waarna het water De Chevrolet S-10 Blazer Herakles. loopt in het begin niet zo maar een beetje moeilijk om gemiddeld tot heel wat beter schudt en rammelt als een weer naar beneden loopt. De vast te gespen. dan gemiddeld. soepel, maar later wel. Soms airconditioner werkt krach- In de crash- oude taxi; de aan de buiten- gaat de wagen te vroeg over test van de 1989 SlO Blazer, De Ford Explorer is een kant gemonteerde reserve- tig en gaat automatisch over door de overheid uitgevoerd, aanzienlijke verbetering op band 1. op overdrive, waardoor de op defrost om beslaan schudt bijna los van de VERTIKAAL: Stereo; 2. Por; 3. Apin; 4. E.T.; 5. Rog; het zoude bestuurder gedood zijn de Ford Bronco 2, met name wagen. motor motor hard moet werken. van de ruiten tegen te gaan. De ronkt 6. Iran; 8. Wilg; 9. Ede; 10. Ra; 11. Koor; 12. Ido; 13. Om over te gaan op vier- en de passagier ernstig ver- doordevele veiligheidsmaat- enorm en hetrijden gaat erg Peseta; 16. De knoppen voor het aan- regelen. De vierdeurs heeft ongemakkelijk. Nederlander; 20. 5.0.5.; 22. Zon; 23. Lis; wiels aandrijving moet de zetten van koplampen zijn wond. De S-10 24. Bas; de De vier-deurs versie heeft een enorme laadruimte en blijkt niet zo betrouwbaar te 26. Ros; 28. Dor; 30. Begin; 32. Kever; 34. bestuurder hardtrekken aan van plastic en voelen erg Basis; een poke. Hij/zij moet de nog niet de crashtest onder- comfortabele zitplaatsen. De zijn. De Consumers Union 35. Traag; 37. Ree; 39. Ter; 40. Net; 41. Dom; breekbaar aan. De knoppen gaan. Onze Chevy vertoonde Ford rijdt een beetje 45. wagen stoppen om op de lage die heeft in juni 1989 de Jeep Seniel; 46. Ham; 48. Kus; 50. Tennis; 52. Bos; 53. de temperatuur regelen 11 defecten, met ondermeer onhandig, maar het omgaan en stand over te gaan. De Chevy zitten gedeeltelijk achter het Cherokee/Wagoneer de Aas; 54. Per; 56. Fel; 58. Stap; 59. Kola; 60. Rede; 62. beweegt zijwaarts bij kleine een niet werkende meter om met de wagen gaat veel beter Isuzu Trooper getest. Zij stuurwiel, hun labels zijn de dan bij de Bronco Maal; 64. Ere; 65. Dia; 66. Nor; 68. Ale; 70. L.L 72 onregelmatigheden op de motortemperatuur op te 2. Zowel scoorden lager dan de Na. klein en ze zijn te dichtnaast meten. De sticker met infor- een automatic als een met Nissan en de Ford. ■ weg. In de 'emergency hand- elkaar geplaatst. De kno- ling test' reageert het stuur ppen voor de ruitewisser en stug, maar de veiligheidkomt de defroster van de voorruit fi;pil||l|ll|l!ll|l|lW niet in gevaar. De anti-lock zitten dichtnaast 1; verwarrend « 4 j j remmen bij de vier o 1 8 9 10 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 ___.__■■_>______wielen in elkaar. * CARIBBEAN de vier-deurs Chevyreageren Bij het openen van de ach- mm^mmmmmmmmmiU\ langzaam envoelen slap aan. terklep moet men voorzichtig De twee-deurs Chevy heeft zijn; er steekt een alleen anti-lock puntige __m ilhmimi.mjumtL» remmen bij pin naar beneden als de ach- r 11 ii 11M■iir_nn_n 11nu ■_ i i-Ui. u é5& | —^ \ de achterwielen. terklep open waar je ---_-_____—--—.__-_____»______-__ "^^_! ___r ■ %^ is, gemak- ■ m^UUm^^ m yg Van alle wagens in de groep kelijk je hoofd aan kunt . mmmmmmmmim gaat het rijden in de Chevy stoten. Tel. 74844 het stroefst. Alleen bij hele Alle reserve-onderdelen 'mmiJU-JJJJJJI ...J. J -Jiiiiu J 1111 JJJ Imi u , J VmMi,L,, J ..„„.. Ml > > m n jj jj. jJJJ J .J ji JUJiiJjJiuuuiij t gladde v gen schudt de zijn gemakkelijk in de VS .