Fuafuaga mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga mai Suiga o le Tau

Itūmālō 2 – Savai’i

Ta’iala o Fa’atinoga 2018

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

‘Upu Tomua E iā te a'u le ava tele e fa’ailoa atu ai Fuafuaga mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga mai Suiga o le Tau (Fuafuaga o le CIM) lea sā uluai fa’aigoaina o Fuafuaga mo le Vaaia Lelei o Aseta Tulata i le Sami. ‘O le toe iloiloina o nei fuafuaga na suia ai le faatinoina talu le uluai seti o fuafuaga na tapenaina mo itumalo e 15 i le tausaga 2002 – 2003 i lalo o le polokalame na faatupeina e le Faletupe o le Lalolagi ma le 26 itumalo mulimuli na faamaeaina i le tausaga 2004-2007 i le polokalame a mo le Vaaia lelei o Aseta Tulata i le Samoa na faatupeina e le Faletupe o le Lalolagi.

O le taimi nei ua lautele atu le fa’ata’atiaga o le polokalame ua iai nei ma ua aofia le atunuu atoa mai i tuasivi se’ia o’o i le ā'au (ridge to reef approach). Ua le gata i atinae tetele ae ua aofia nei totonu ma le siosiomaga ma punaoa faalenatura ae fapea foi ma alamanuia mo nuu ma afioaga aemaise a latou pulega lelei. O le Taiala o le CIM lea na afua mai ai fuafuaga o le CIM(CIM Plan) na toe teuteuina ia Aukuso 2015 ‘ina ‘ia atagia ai le faataatiaga fou mo le faatinoina o lenei fuafuaga e le Malo ma ua iai le fuafuaga o le a faatinoina nei CIM I le vaitau e tai 10 tausaga ma toe iloilo nai lo le 5 tausaga na uluai fuafuaina ai.

O le Fuafuaga o le CIM ‘ua avea nei ma faavae o galuega faatino mo Vaega autu tetele(Sectors) uma o le Malo e tali atu ai i Suiga o le Tau i se faiga faapolokalame a le Malo o Samoa e tapena ai le atunuu i e tali atu ai i Suiga o le Tau. Ma o galuega uma ua fuafuaina i totonu o CIM plan mo itumalo ma nuu taitasi ua faapea ona fesootai lea I le ausia o le Fuafuaga autasi a le Malo 2016/17 – 2019/20 faatasi ai ma fuafuaga a isi matagaluega a le Malo.

‘Ou te fia fa’ailoa le sao tele o itumalo ma afioaga taitasi faapea pā'aga fesoasoani, Matagaluega a le Malo e aofia ai

Matāgaluega o Tinā ma Tama’ita’i, Nu’u ma Agafeso’ota’i Matāgaluega o Galuega, Fela’ua’iga ma Ātīna'e Tetele Matāgaluega o Puna’oa Fa'alenātura ma le Si’osi’omaga Matāgaluega o Fa'ato'aga ma Faigāfaiva Fa'alāpotopotoga o Mālosi’aga Tau Eletise Pūlega o Feoa’iga i le Lau'ele'ele Pūlega o le Suāvai o Sāmoa Matāgaluega o le Soifua Mālōlōina Matāgaluega o Tupe

Mātou te fa’afetaia fo’i le sao tele o pā'aga fa'avāomālō na fa’atupeina lenei galuega telee aofia ai Faletupe o le Lalolagi i lana Poloketi Faataitai mo le Siitia o le Malupuipuia o afioaga mai Suiga o le Tau, le UNDP tauala mai le Adaptation Fund i le faatupeina o le galuega toe iloilo ma faafouina o nei fuafuaga o CIM Plans.

Oute tuuina atu nei Fuafuaga (CIM Plans) i paaga uma, i matagaluega, itumalo ma afioaga faapea paaga fesoasoani mo le faatinoina. Ua faamaonia o nei Fuafuaga (CIM Plans) o le a siitia ai le malupuipuia o Samoa mai aafiaga o suiga o le tau

Faafetai,

MNRE PAGE 2

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Sui 'auai i le Fuafuaga O le Fuafuaga o le CIM o le Fa'apā'aga i le vā o le Mālō o Sāmoa ma nu’u 'olo'o i totonu o vāega Fuafuaina. E 'āmata le Fuafuaga mai le tuasivi seia pa'ia le sami/ā'au, e vaevaeinai vāega e 4; Ātīna'e Tetele; Si’osi’omaga ma Puna'oa Fa'alenātura; Alamanuia ma le lava o taumafa; ma Pūlega a Nu’u. E iai matafaioi a nei pā'aga i faafitauli i nei vaega tetele e 4 o le fuafuaga faatasi ai ma fofō e foia ai, ma o lenei fuafuaga ua tuufaatasia uma ai auaunaga'ma auala e siitia ai le saogalemu i le taimi nei ma le lumana’i.

O le Fuafuaga lenei e aofia ai le Itūmālō Fa’afaipule o Vaisigano 2 (e aofia ai afioaga o Fagasa, ma Papa Sataua).

O sui o nu’u na auai i le tapenaina o Fuafuaga o le CIM i le fa'apā'aga ma le Mālō o Sāmoa.

Aso na Sainia ai: 15 Iuni 2018

Nuu Fagasa

• Tofuimoana Ulisese

• Tailoa Sione

• Tuitama Vaitau

• Faitau Tuitama

• Peteli Faitau

Sataua

• Fefua Poasa

• Failagi Poasa

• Vaelua Iona

• Leilia Iulio

• Maaga Samasoni

Papa Sataua

• Tagi Eteuati

• Lava Iefata

• Tauatele Taumaia

MNRE PAGE 3

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

‘Ua fa'aaogāina e le Mālō o Sāmoa lenei Fuafuaga mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga mai suiga o le Tau mo le Itūmālō Fa’afaipule o Vaisigano 2 o se fuafuaga autu e faatinoina ai le Taiala mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga tapenaina i le 2002, toe iloiloina 2006 & 2015. .

O le tapenaina o Fuafuaga o le CIM o loo taulamua ai le Matāgaluega o Puna'oa Fa'alenātura ma le Si’osi’omaga fai ma sui o Matāgaluega a le Mālō ma Fa'alāpotopotoga e fa'amautū le auai o le Mālō o Sāmoa i le tapenaga o nei Fuafuaga ma le faaogaina e avea ma fuafuaga autu aua le faatinoina o le Taiala mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga uma mai Suiga o le Tau.

OFISA SILI, MNRE

MNRE PAGE 4

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Lisi o Mataupu

‘Upu Tomua

Sui 'auai i le Fuafuaga

Uiga o Upu

1. Fa’ailoaina o Fuafuaga o le CIM

Manulautī o Fuafuaga Fa’ata’atitia 'Auga o Fuafuaga o le CIM Fa'atūlagaga o le Fuafuaga

2. Ta’iala o Fa’atinoga Fa’amoemoega o Ta’iala o Fa’atinoga ‘Umi o le Fuafuaga Fa’atupega o le Fuafuaga

3. Fa’amatalaga o le Itūmālō o Vaisigano 2 3.1 Fōliga Va’aia ma Puna’oa Fa'alenātura 3.2 Tūlaga o Agafeso’ota’i ma le Tamāo'āiga 3.3 Maua’a o le Tau ma Lamatiaga

4. Itumalo Vaisigano 2 Fa’afanua o le Itumalo Vaisigano 2

4.1 Fagasa Fa’afanua o le Nu’u o Fagasa

4.2 Sataua Fa’afanua o le Nu’u o Sataua

4.3 Papa Sataua Fa’afanua o le Nu’u o Papa Sataua

5. Fa’afanua o Itūmālō o Savai’i

MNRE PAGE 5

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Uiga o ‘Upu

Fa’afoega Fa’afuase’i Tu'u atu i nu’u le tomai, fausaga ma alagā'oa ‘ina ‘ia mafai ‘ona fa'amāsani, tali atu ma vave toe fa’aleleia i taimi o fa’alavelave fa’afuase’i.

Lava Taumafa (Mea’ai) E lava mea’ai pe 'ā maua ‘uma e tagata i taimi ‘uma, maua ma lava le tamāo'āiga, saogalēmū ma mālōlōina, ma fetaui ma o lātou mana’oga tau mea’ai ‘ina ‘ia ola manuia ma mālōlōina.

Maua o mea’ai: Avanoa e maua ai e tagata ta’ito’atasi ālāmanuia talafeagai (fa’amanuiaga) e maua ai mea’ai e fetaui mo se ‘aiga mālōlōina. O fa’auigaga o fa’amanuiaga e pei o se seti o mea mana’omia ‘uma e mafai ai e se tagata ‘ona fa’avae mana’oga e fua i tūlāfono, faiga fa’apolokiki, tamāo'āiga ma agafeso’ota’i fa’avasegaina a le nu’u 'olo'o soifua ai (e aofia ai aiātatau fa’aleaganu’u e pei o le avanoa e maua ai ālāmanuia māsani)

Iai mea’ai: O le iai o mea’ai e lava ma lelei, ‘ua tu’uina atu e fa'aaogā i 'āiga po o mea’ai ‘auina mai fafo (e aofia ai ma mea’ai mai fesoasoani)

Fa’atūmauina: Mo le fa'atūmauina o mea’ai, e tatau ‘ona maua mea’ai e talafeagai i taimi ‘uma mo se faitauga aofa’i o tagata, o se 'āiga po o tagata ta’ito’atasi. E lē tatau ‘ona lē maua avanoa i mea’ai ‘ona o se fa'afītāuli fa’afuase’i (ft. se fa'alētonu o le tamāo'āiga po o le tau) po o ta’amilosaga o ni mea tutupu (ft. lē lava mea’ai ‘ona o mea’ai fua fuata). O le va'aiga la fa'alemāfaufau i le fa'atūmauina, o le iai ma le lava o mea’ai i ona vāega ‘uma.

Fa’aaogaina: Fa’aaogaina o mea’ai e 'auala atu i le lava o mea’ai taumafa, vai mamā, tūmamā ma le tausia o le soifua mālōlōina ‘ina ‘ia 'ausia le ola mālōlōina e tali atu i mea e mana’omia e le tino. E ta’u mai ai ma le tāua o isi mea fa'aaogā e le’o ni mea’ai ‘ina ‘ia lava mea’ai

Lamatia O se ‘auala e ono lamatia ai po o se tūlaga e ono fa’aleagaina ai.

Sone Lamatia Nofoaga ‘ua fa’ailogaina e ono lamatia pe ono a'afia ai ‘ona o lamatiaga i se vaitaimi fa'atūlagaina mo su’esu’ega. E ono sone lamatia 'olo'o fa’atatau i ai le su’esu’ega lenei:

ASCHs (nofoaga ma’ale’ale e lamatia ai le talafātai);

CEHZs (sone lamatia e tafi’esea ai le talafātai);

CFHZs (sone lamatia i lōloga o le talafātai) ma

CLHZs (sone lamatia i 'ele'ele solo o le talafātai) CIHZ (sone lamatia e lōfia ai le talafātai) - Lōfia o le Talafātai 0 i le 15mASL – sone vave lōfia o le talafātai - Lōfia o le Talafātai 15 i le 20mASL – 5-mita lē mautinoa le pupuni e soso’o ma le sone vave lōfia (e māfua ‘ona e le’o sa'o 'ātoatoa le LiDAR) - Lōfia o le Talafātai 20 i le 50mASL – sone lamatia fa’aopoopo mo le fa’amoemoe e fua/fuafuaga o le nofoaga o fausaga e puipui ai mai sunami i tala atu o le laina 0- 20mASL. Fa’amolemole mātau lelei, o le lamatia i sunami e aofia ai le 0-20mASL, lona uiga o sone lamatia o sunami e tatau ‘ona aofia ai ma le 0-15mASL ma le 15- 20mASL polikone fa'apēnā fo’i ma le 20-50mASL polikone - Lōfia o le Talafātai 50 i le 55mASL – 5-mita lē mautinoa le puipui o le sone lamatia o fa’atulagaga o le sunami (e māfua ‘ona o le lē sa'o 'ātoatoa o LiDAR) IFHZ (sone lamatia vave pāpā i tāfega) i totonu o ‘auvai tofē o vaitafe loloto i vanu - Tāofiofiga o pā o ‘auvai – 5m puipui i so’o se pito o le ‘auvai - Sone 'olo'o totō ai lā'au i ‘auvai o vaitafe e fa’atonutonu ai le tafe solo o le vai –

MNRE PAGE 6

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

20m puipui i so’o se pito o le ‘auvai

Ātīna'e Tetele O ātīna'e tetele ma 'auala o feso’ota’iga, e lagolago ai le atunu’u, itūmālō po o le nu’u

Ātīna'e Tetele e Ola ai: O ātīna'e tetele e aogā sa'o i le fa’asaoina o le nu’u e mafai ai ‘ona tali atu ma toe fa’aleleia i taimi o fa’alavelave mātuiā. Ātīna'e Tetele Tulagalua: O ātīna'e tetele e aogā mo ātina'e a le nu’u i aso uma.

Ta’iala o Fa’atinoga O se fa’amatalaga e limata’ita’ia ai le fa'aaogāina o le lau’ele’ele ma puna'oa ‘ina ‘ia ‘ausia ‘autū ma’oti, fa’anaunauga ma faiga fa’avae, ma aumai ai se ‘auivi e fa’atino ai galuega ma gaoioiga mana’omia.

Fa'afītāuli O se popōlega ma’oti e fa’atatau i māfua’aga ma a’afiaga.

Fa'aaogāina o le Laufanua ma Puna'oa O le fa'aaogāina o le laufanua ma puna'oa e le nu’u, mo agafeso’ota’i, tamāo'āiga po o isi fa’amanuiaga (ft. fa'aaogāina o le fanua e aofia ai vāega 'olo'o fa'aaogā e le nu’u po o meatotō, fa'aaogāina o puna'oa e aofia ai le ‘eli ma la’uina o le oneone, ‘eli ma la’u ma’a po o fāgotaga).

Ola E fa’atatau i le ōlaga o se tagata po o se vāega “ ‘ia fa’amautū mea mana’omia – mea’ai, vai, fale ma lavalava – o le ola”.

Tulimata’i O le fa'agāsologa o fua e tulimata’i suiga aogā po o a'afiaga o polokalame ma galuega ma fua āga'i i tapula’a, la’asaga ma taunu’uga na mate’ia 'ole'ā tutupu

Gafatia: O le mafai ‘ona fa'amāsani, tali atu ma vave ‘ona toe fa’aleleia.

Gafatia o Nu’u: O le mafai e le nu’u ‘ona fa'amāsani, tali atu ma vave ‘ona fa’aleleia mai a’afiaga mātuiā e lamatia ai. Gafatia Fa'alenātura: O le mafai e mea fa'alenātura ‘ona fa'amāsani, tali atu ma vave ‘ona toe fa’aleleia mai le fa'agāsologa fa'alenātura po o mea e lamatia ai.

A’afiaga O le tūlaga e ono tupu ai se mea ma a’afia ai fa’anaunauga. E fua āga'i a’afiaga ma mea e ono tutupu. O le fa’auigaga o le Fuafuaga o Fa’afoega Feso’ota’i ma Nu’u o mea e ono tutupu i ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma puna’oa o mea e ola, o fa'ato'aga ma puna'oa o le talafātai (lava mea’ai) e ono lamatia ai fanua i gā’uta ma le talafātai ma ono fa’aleaga ai meatōtino, ola ma le laufanua ‘ona o fa'agāsologa fa'alenātura.

Tagata e a’afia ai O tagata ma fa'alāpotopotoga e ono a'afia ai pe ‘ua a'afia fo’i, pe fa’apea ‘ua a'afia ai ma lātou ‘ona o se fa’ai’uga po o se gaoioiga. E ono fa’auiga fo’i ‘ina ‘ia aofia ai ma i latou e fia mālamalama ma fia ‘auai.

Fuafuaga Fa’ata’atia O le fa’atonuga po o se fa’asologa o gaoioiga e fai ‘ina ‘ia 'ausia se vāega patino.

Suigatā O le tūlaga e o’o i ai se meatōtino fau e ono āfāina ma fa’aleagaina i a’afiaga o le talafātai ma lē faigōfie pe faigatā, taugatā pe taugōfie ‘ona suia. E tutusa le fa’auigaga o le suigatā ma le mauagatā i le fa'aaogāina o le Fuafuaga o Fa’afoega Feso’ota’i ma Nu’u ‘ona e tai uiga tutusa ‘upu o le suigatā ma le mauagatā i fa’a’upuga fa'asāmoa.

Manulautī O se va'aiga mamao e tini i ai se fa’anaunauga

MNRE PAGE 7

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

1. Fa’ailoaina o le Fuafuaga o le CIM

O le Vaaiga Mamao Ua saunia le Fuafuaga mo le Siitia o le Malupuipuia o Nuu ma Afioaga mai Suiga o le Tau (CIM) mo le Itūmālō o Vaa o Fonoti e fai ma vāega o Fa’atupega Fa'amāsani a le Mālō o Sāmoa – Polokalame e Si’itia ai le tulaga gafatia e Nu’u o Sāmoa ona tali atu i Suiga o le Tau. O le Fuafuaga mo le Siitia o le malupuipuia o Nuu ma Afioaga mai Suiga o le Tau o se tasi lea o māfua’aga laualuga i le fa’atinoina o Fuafuaga Fa’ata’atitia, lea na taliaina āloa'ia e le Mālō o Sāmoa iā Fepuari 2001 ma toe fa’afou i le taimi nei i le 2015 e fai ma fa’atonuga o le Fuafuaga Fa’ata’atitia ‘ina ‘ia si’itia ai le maua’a o nu’u, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura e afua mai i le tuasivi seia pa’ia le ā'au i le gataifale. O le manulauti o le Fuafuaga Faataatia:

Tulaga Gafatia o Suiga o le Tau – Ōlaga i le Nu’u, Ātīna'e Tetele, Si’osi’omaga ma Puna'oa Fa'alenātura i Suiga o le Tau ma Mala Fa'alenātura

E fa'aaogā e le Fuafuaga o le CIM le manulautī lea ma fa’ailoa mai fa’atinoga mo’omia mo nu’u ma le Mālō e fa’atino fa'apā'aga ai le Fuafuaga Fa’ata’atia. O le maua’a o le fa'amāsani, tali atu ma vave ona toe fa’aleleia ‘ina ‘ia fa'asoasoa tatau e le nu’u le tamaoaiga mai le si’osi’omaga ma agafeso’ota’i. (Fuafuaga o le CIM, 2015).

O le 'Auga o le Fuafuaga o le Fa’afoega Feso’ota’i ma Nu’u (CIM) O le 'auga o Fuafuaga o le CIM o le fesoasoani i nu’u ma le mālō ‘ia si’itia le tulaga e ala i le fa’ailoa o gaioiga fa’atino ma fofō ‘ua iloa e aupito lelei e tali atu ai i fa'afītāuli ‘ua fa’ailogaina. E lē o fofō ‘uma e mafai ‘ona fa’agaoioi vave i le taimi nei, ‘ae o le fuafuaga e fa’amautinoa ai fa’afitauli ma filifiliga ‘ua fa’ailoaina mo le fa’aleleia o ōlaga o le nu’u, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma alagā'oa mo se vaitaimi ‘umi.

O le Fuafuaga o le CIM 'ole'ā:

1. Fa’aleleia ai le mālamalama o le nu’u i a’afiaga lamatia mai le tuasivi i le ā'au; 2. Mafai ai e le nu’u fa’apea ma i lātou 'olo'o maua mai ai le ‘au’aunaga ‘ona fa’atino, fa’atupe ma maua mai fesoasoani fa’apitoa i vāega uma fa’atatau i le tau, e fa’aitiitia a’afiaga e lamatia ai le laufanua ma le talafātai o nu’u. 3. Mafai ai e le nu’u ma i lātou 'olo'o faia ‘au’aunaga mo le mālō e ala i 'au'aunaga tau ātīna'e tetele, ōlaga, si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura ‘ona fa'amāsani, tali atu ma toe fa’aleleia mai afā. Fa'atūlagaga o le Fuafuaga E lua vāega o Fuafuaga o le CIM e tofu ma le fa’amoemoe e patino i ai.

• Tapenaina o le Fuafuaga, 'o lo'o fa’amatala mai ai le fa'agāsologa o le iloiloina o Fuafuaga faatasi ma sui auai o Nu’u , o le Mālō ma isi sui 'olo'o iai o latou faamoemoe i le vāega o Fuafuaina. • Ta’iala o Galuega, o loo fa’amatala ai Fuafuaga ma galuega ua fautuaina na afua mai i galuega sa faatino, Ua faailoa ai foi ma paaga/matagaluega e faatinoina ia galuega fuafuaina. O loo faapea foi ona faafetaia fa’apitoa i totonu o lenei Taiala o Galuega sui uma na 'auai i le tapenaina o nei Taiala o Galuega.

MNRE PAGE 8

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

2. Ta’iala o Galuega Fa’amoemoega o le Ta’iala o Galuega 'Olo'o fa’ailoa mai i Ta’iala o Galuega fofō e si’itia ai le tulaga gafatiae nu’u i le vāega Fuafuaina ma ‘auala e fa’atino ai ia fofō. 'Olo'o fa’avasega fofō mo vāega ‘ese’ese fa’atatau i auala le ōlaga o tagata, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura, ma e i le feoloolo i le maualalo le maua’a o ia fofō. 'Olo'o fa’amauina fo’i pe 'ā iai se fofō e maua ai fa’amanuiaga a isi vāega o le ōlaga o tagata, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura, i lalo o “Isi Fa’amanuiaga”. O le matāfaioi fai fa’atasi a nu’u ma le mālō fa’atinoga nei. O le matāfaioi a le mālō le tu’uina mai “Fa’alaua’itele” i le atunu’u ma itūmālō, ātīna'e tetele ma ‘oloa mo tagata lautele, ma fa’amanuiaga e maua mai ‘au’aunaga tau le si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura, ‘ae o le matāfaioi a nu’u le silasila i le lōtoifale e fa’atautaia ai ātīna'e tetele ma ōlaga masani e feso’ota’i ma fa’atinoga nei. 'Olo'o fa’ailoa mai fo’i vāega ma a latou matāfaioi mo le fa’atinoina o gaoioiga mana’omia. E tatau ‘ona iloilo fa’atasi fofō mo le Itūmālō ma le Nu’u i le tūlaga e feso’ota’i ai matā'upu i le ōlaga o tagata, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma puna'oa fa'alenātura. O le matāfaioi lea a pā'aga ‘uma e lua, o le ō mai fa’atasi e fa’afoe atina’e feso’ota’i ma nu’u.

O le matāfaioi masani lava a Ali’i ma Faipule ma 'Āiga i totonu o le nu’u, o le fa’atino o fofō e feso’ota’i i le ōlaga, ātīna'e tetele, si’osi’omaga ma le puna'oa fa'alenātura. E ono maua mai le Mālō fautuaga ma alagā'oa e fesoasoani ai i le nu’u i le fa’atinoina o ia fofō. O le tele o ia fofō e fa’amanuiaina ai fo’i nu’u ma itūmālō mai ātīna'e tetele ma puna'oa, ma ‘oloa o le si’osi’omaga e fa’asoasoa i nu’u. E tatau ‘ona silasila i ia fofō o se galuega feso’ota’i fa’atasi e fa'amālosia ai le maua’a o nu’u i ona vāega ‘uma.

‘Umi o le Fuafuaga E ta’isefulu tausaga ma toe iloilo Fuafuaga o le CIM ‘ae ta’ilima (5) tausaga ma tulimata’i pea fofō fa’atinoina i le vaitaimi lea o le Fuafuaga ‘ina ‘ia mautinoa 'olo'o lelei ‘ona fa’atino fofō mana’omia ma si’itia fo’i le maua’a o galuega e fa’aleleia. E fa’afeso’ota’i le 5 tausaga o tulimata’i le Fuafuaga o le CIM fou ma le 5 tausaga ma toe iloilo fuafuaga ma polokalame 'autū aoao mo Sāmoa: Ta’iala mo le Ātina'e o Sāmoa (SDS). 'Olo'o fa’amauina i Fuafuaga o le CIM fou le iai o nisi o fofō e silia ma le 5 tausaga o fa’atino, a o isi e o’o lava i le 10 tausaga o fa’atino ‘ona o le lavelave o fa'agāsologa o fuafuaga, fa’atupega ma le fa’apolokalameina o pāketi mana’omia e fa’atino ai ia fofō.

O fa’atinoga au’ili’ili o se fofō e fua i ai mea mana’omia e tulimata’i ma Fa’ailo 'Autū o Galuega Fa’atino.

Fa’atupeina o le Fuafuaga O fa’atinoga o fofō pito lelei o le taumafaiga fai fa’atasi a sui ‘uma mai fa'alāpotopotoga fa’apitoa, o pā'aga fesoasoani i le fa’atupega ma sui lava mai itūmālō ma nu’u. E 'ese'ese auala e fa’asolosolo atu ai le fa’atupega o nisi o galuega e āmana'ia ai le Mālō o Sāmoa ma 'auala fa’apolokalame e tali atu ai i a’afiaga o le suiga o le tau i ana ātīna'e alualu i luma. 'Olo'o taumafai i le mea e gata ai e fa’amuamua galuega mana’omia e fau ai le maua’a o Sāmoa ma ona nu’u e ui 'olo'o iai fo’i isi galuega e le’o mafai ‘ona fa’atupe e le Mālō i le taimi lava lea. 'Ole'ā fa’atino fofō pito i lelei i se fuafuaga fa’ata’atia e fa’asolosolo mai tupe maua, pe 'ā fa’apea o se galuega fa’amuamua a le CCA, e fau ai le maua’a o nu’u ma Sāmoa i lona aotelega. O aiaiga nei e fua i ai le fa’amuamua o fofō pito i lelei a le CCA mo le fa’atupeina:

• 'olo'o solo lelei le ātīna'e mana’omia e tusa ai ma fa’anaunauga o Fuafuaga Fa’ata’atia a le CIM; • 'olo'o ma’oti le ātīna'e lea i fautuaga o Fuafuaga a le CIM • aofa’i o tagata 'ole'ā fa’amanuiaina mai le ātīna'e lea, e pei o le aofa’i o tagata e manuia ai • e 'umi le ola o le ātīna'e e fesoasoani ai i le nu’u • itiiti pe lēai se a’afiaga tele i le si’osi’omaga • 'ole'ā si’itia le maua’a mai le ātīna'e • e vave 'ausia le toe fa’aleleia o le ātīna'e • 'ole'ā fa’aitiitia a’afiaga mai le ātīna'e • 'olo'o fa’amuamua fo’i i isi Fuafuaga a Vāega po o Fuafuaga Fa’ata’atia Aoao Na fa’atupe e le Faletupe a le Lalolagi le Polokalame Fa’ata’ita’i mo le Maua’a o le Tau e Fa’aleleia le Maua’a o le Tau mo Puna'oa o le Talafātai ma Nu’u (PPCR ECR) ma tapena ai pepa ‘autū e lua (2):

➢ Fuafuaga e Fesootai ai Nu’u (CEP) – o ta’iala 'olo'o i le CEP o se meafaigaluega pito i lelei e fa'ato'atele ai tagata mālamalama. E mafai ‘ona fa'aaogā e le CSO ma nu’u e fesoasoani ai iā i lātou lava pe 'ā talosaga mo fa’atupega lāiti mo ātīna'e e ō fa’atasi ma isi faiga 'olo'o fa’atupe ai

MNRE PAGE 9

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

ātīna'e lāiti e pei o le CSSP ma le UNDP-GEF SGP.

➢ Soā Polokalame i Itūmālō (DSP) – o ta’iala 'olo'o i le DSP e fa’asino tonu i itūmālō ta’itasi po o polokalame tu’ufa’atasi a itūmālō e manuia ai se aofa’iga to’atele. A mātauina ‘auala fa’apolokalame a Sāmoa i le CC ma le CCA, o pepa 'autū ia e fa’ata’imua i ta’iala a pā'aga ātīna'e, o sui fa’atino ma isi 'olo'o a'afia e va’ai i 'auala pito i lelei e fa'atōtoga ma lagolago ai polokalame fa'amāsani i suiga o le tau e fa’atalanoa ma nu’u ma itūmālō. O nu’u ma itūmālō 'olo'o fa'aaogāina polokalame ia a le CCA 'olo'o lātou 'ausia le tele o fa’ailo 'autū i vāega 'ese'ese o Fuafuaga i Vāega, ma 'ausia fo’i ma fa’ailo 'autū a le atunu’u 'olo'o i totonu o le Ta’iala mo le Ātīna'e o Sāmoa (SDS).

MNRE PAGE 10

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

3. Fa’amatalaga o le Itūmālō o Vaisigano 2

3.1 Fa’ata’atiaga o Fōliga Va’aia ma Puna’oa Fa’alenātura O le itūmālō o Vaisigano 2 ‘olo’o tu i le pito i mātū-sisifo o Savai’i. O nu’u o le itūmālō o Vaisigano 2 e iai Fagasā, Sataua ma Papa. E fōliga ‘ese lau’ele’ele a lea itūmālō i le fola mai o le lava malō lea ua ta’atia mai ai le talafātai malō ma ma’ā ma ta’ape i ā’au lāiti ‘olo’o fola ai le ‘amu oneone pa’epa’e. O le ā’au e tusa ma le 100 i le 200 mita i uta mai o le matāfaga lea e iai se vāega e puipuia le talafātai, ae o le ā’a'u lea na matuā fa’aleagaina i totonu o tausaga e 24 lea ua tuana’i atu. O papama’a lava tetele nei ua lē talafeagai ma meatotō ma le ātīna’e o lafumanu ‘ona e na’o le palapala papa’u. ‘Olo’o i luga o le sone mātūtū le itūmālō, ma ‘olo’o fa'afesāga'i tonu ma matagi mai mātū ma e lē mafai ‘ona fa’atino ai ni faigāfaiva (Dews, 2016).

O uta mai o le talafātai, ‘olo’o iai se lau’ele’ele mātū ola lelei fa’avaitau e tusa ma le 300 mita le maualuga. O tala ane o le ‘aualatele i le Talafātai i Mātū ma ‘autafa o ‘auala gālue lea ua tutū solo ai fale ma fa’ato’aga. E fā vaitafe i totonu o le itūmālō ma e fa’avaitau ‘ona tafe. E iai fo’i vaipuna i totonu o nu’u fa’avae e tolu i le talafātai ae ua lē toe nofoia. E iai le vaivili i Sātaua ‘olo’o fa’asoa ai le suāvai paipa i Sātaua ma Fagasā e o’o atu i le ‘aualatele āga’i i se vāega o Papa. O le vaivili i totonu o ‘olo’o fa’aopoopo i le vaivili ‘olo’o i Sataua, ae o le tele o tagata e fa’amoemoe i vaitimu e fa’atali i totonu o tanevai, ‘ona o le suāvai lea ua lipotia mai e tagata e tele ‘ina māgalo pe palapalā fo’i. E fai ma ‘uti’uti le suāvai i totonu o le itūmālō ae o Papa-Uta lea e tele ‘ina a’afia i le tulaga lea ‘ona e le’i faia ni paipa e fa’asoa ai le suāvai

O Vaisigano 2, e 20mita āga’i i le 150 mita le mamao o le ā’au mai le lau’ele’ele o nu’u e tolu i totonu o le itūmālō. O le tele o vāega o le itūmālō e li’o e le ā’au le talafātai ma’ā ma galu e fafati i luga o papa ma’a maualuluga lea e va’aia ai le fesoua’i o le sami ma faigatā ai ‘ona iloa fa’asino ala. O le nu’u ‘ātoa o Papa lea ua ‘āga’i ese i uta mai le sone lamatiagōfie ma o lea ua fa’aitiitia ai le fāgotaina o le ā’au ma le aloalo. O le ‘eliina o le oneone i taimi ua tuana’i lea ua talitonuina ai o le māfua’aga tonu lea ua leai ai se oneone mai matāfaga o le itūmālō ma tuāmatāfaga (Reti, 2016).

O meaola ma ā latou si’osi’omaga i le talafātai e ‘ese mai iā Fagasā, e ola lauusiusi ai meatotō i le itū i sasa’e, ma se vāega o le matāfaga ‘olo’o itiiti meatotō ‘olo’o ola ai, i le itū i sisifo āga’i i le nu’u o Sātaua, ‘olo’o tūtū solo atu ai pulu Initia e o’o atu i Fagasā. O le tuā’oi o le nu’u o Sātaua ma Papa, ‘ua mātauina le toe ola o meatotō talu mai le fa’ato’ā nofoia o Papa-Uta ‘ina ‘ua ō ‘ese mai le nu’u mai le talafātai. ‘Olo’o laina i luma o le ‘aualatele āga’i i le Falema’i i Sataua le tele o mago ae o le lā’au o le lusina (leucaena) lea ua ola tele i totonu o le itūmālō. ‘Olo’o va’aia nisi lā’au e gaosi mai ai le laupapa i totonu o fa’ato’aga a le nu’u, lea ua iloa ai le ola o meaola ma lā’au e patino i lea vāega o le si’osi’omaga, ae le’i agi āfā i le 1990 (Reti, 2016). O tōega o lā’au e patino i lea vāega o le si’osi’omaga, lea e va’aia o paepae solo i vāega maualalo ma isi vāega o lau’ele’ele maualuluga o le itūmālō, lea fo’i e taumate itū’āiga lā’au na ola muamua i totonu o le itūmālō. E aofia ai le magaui (Garuga floribunda) tavai, (Rhustaitensis), mago (Mangiferaindica) ma le maota (Dysoxylummaota) (Reti, 2016).

‘Olo’o ola tele le tamaligi (Albizziafalcataria) i vāega maualalo o le itūmālō ma o isi itū’āiga o le Terminalia e iai Albizziachinensis, ma le atigi manukī (monkey pod) (Samaneasaman) lea ua sui i le tele o lā’au ‘ese’ese e patino i lea vāega o le si’osi’omaga. O fa’ato’aga niu, koko, talo ma ta’amū a le nu’u lea e totō fa’asolo atu i ‘auala ui, ma o le tele o tuā’oi o ‘āiga ‘olo’o fa’apā i pāma’a e tāofiofi ai pua’a mai le ‘aina o ā lātou meatotō. O le leai o se suāvai lea e tāofiofi ai le ‘āga’i o tagata o le itūmālō e nofoia vāega ‘ele’ele i totonu o le vaomatua (Reti, 2016).

O ‘ele’ele maualuluga o le itūmālō o Vaisigano 2 ‘olo’o tele ai fa’ato’aga koko ma niu, ae ‘ese mai ai le vaomatua ‘olo’o i luga o le Esetete a Cornwall lea e fa’alava i le tuasivi ma sopo atu ai i lau’ele’ele o le itūmālō o Ālātaua i le itū i saute. O le vaomatua i mauga maualuluga (montane) i luga atu o le fa’ato’aga vaomatua o Masamasa lea ua fa’apine e fa’asao e le MNRE ma isi fa’alapotopotoga tūmā’oti, ma o lea tulaga ua puipuia mai ai le fa’aleagaina o vāega tūsasa’o o le vaomatua a le itūmālō. Ae le’i tāina i lalo le vaomatua mo le gaosiga o laupapa i le 1970, o lā’au ia na tele i le vaomatua i Vaisigano e aofia ai, tava (Pometia pinnate), magaui (Garuga floribunda), mamalava (Planchonellasamensis), maota (Dysoxylummaota), aoa (Ficusobliqua), o'a (Bischofiajavanica), tamanu (Calophyllum neo-ebudicum), talie (terminaliacatappa), moso’oi (Canagaodorata), filimoto (Flacourtiarukam), ma le fuafua (Kleinhoviahospita) (Reti, 2016).

Ua talosagaina e Sātaua se fesoasoani e faia ni ‘auala ui e fa’afaigōfie ai feoa’iga ma le fegāsoloa’i o tagata o le nu’u lea ua nonofo i uta. O ‘auala ui i le taimi nei ‘olo’o i luga o sone e lamatiagōfie i tāfega. O le ‘auala ui a le ‘Katoliko’ ‘olo’o fa’amauina o le ‘auala aloa’ia a le ā’oga Tūlagalua a Sātaua. E vāiti le ‘auala ae ‘olo’o totō ai i luga meatotō (MWTI, 2016) ma e iai ma le pī’oga ma’ai ma ‘olo’o tū ai le pou a le EPC, e fa’alava i le pī’oga lea e lamatia ai le saogalēmū o le nu’u pe ‘ā tutupu ni fa’alavelave, ma o le ā’oga Tūlagalua a Sātaua ma le Falesā a le Katoliko lea ua ‘avea ma Nofoaga

MNRE PAGE 11

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Sulufa’i.

O le ‘aualatele i le Talafātai i Mātū lea e alu i totonu o le itūmālō ua fa’ailogaina o le ‘auala fa’asao mo tagata o le nu’u ‘ona o se tasi lea o vāega o feso’ota’iga o ‘auala a le atunu’u lea e feso’ota’i ai i sasa’e (mai le Uafu i Salelologa) ‘āga’i i Sisifo (Falealupo) ma toe ta’amilo mai ai i Saute. O le ‘aualatele o se tasi lea o vāega tāua o galuega tetele a le itūmālo e fa’afaigōfie ai le sao atu i galuega o ‘auala, ā’oga, falesā ma fale o le nu’u. O le ‘Aualatele i le Talafātai i Mātū lea ‘olo’o fa’aaogā e itūmālō ‘olo’o tuā’oi e āga’i ai i le Falema’i i Sātaua. O le Falema’i o Sātaua lea sa tū i luga o se moegāma’a i luga tonu o le talafātai, fa’afesāga’i ma le CEHZ ma le CFHZ. O le Falema’i o Sātaua na toe fausia i uta i le 2015 ae peita’i; o le fa’afanua a le DRM lea e fa’aalia ai le Falema’i la e tū i luga o le sone lamatiagōfie i tāfega.

E 5 isi ‘auala a le itūmālō i totonu o le polokalame tausi ‘auala a le LTA; o le ‘Auala i le ā’oga Tūlagalua a Sātaua, ‘Auala Ala ; ‘Auala Alapefu, ‘Auala Ta’amilo o Papa, ma le ‘Auala Papa-Uta. O ‘auala e 4 o ‘auala ia ‘olo’o fa’amauina e mo’omia galuega fa’aleleia e o’o atu i le fa’atulagaga o fōliga ‘ātoa. O le ‘Auala Ta’amilo o Papa lea e fa’aaogā e le ā’oga Tūlagalua a Papa Sātaua lea ua fa’ailoga i luga o le fa’afanua o le nu’u o Papa o se nofoaga e ono fa’aaogā e fai ma Nofoaga Sulufa’i. O le itūmālō e a’afiagōfie i le solo o le ‘ele’ele ma o lea ua talosaga le ono toe si’i o ‘auala i uta mai vāega a’afiagōfie i totonu o Fagasā, i le vāega lamatiagōfie lea ‘olo’o iai le ‘auala ma le so’otaga o sone lamatiagōfie e 3; la'itiiti i le 5 mita mai le sone tūmatāfaga fa’ailoga mo sunami, sone lōfia ma lamatiagōfie i tāfega.

3.2 Tūlaga o Agafeso’ota’i ma le Tamāoāiga E 1,603 le faitauaofa’i o tagata o le itūmālō o Vaisigano 2; o Fagasā e 265, Sataua e 833 ma Papa e 505. Mai le faitauaofa’i e 1,603; e 842 ali’i, 761 tama’ita’i. E tūtū solo ātīna’e i ‘autafa ma vāega e latalata ane i le ‘aualatele a le mālō. O ātīna’e i totonu o nu’u e foliga i se līpine e fa’afesāga’i i le ‘aualatele i le talafātai i saute-sisifo.

O ‘au’aunaga fa’avae e pei o le suāvai, ‘eletise ma telefoni mo feso’ota’iga e mulimuli fa’atino pe ‘ā ‘uma ‘ona fausia ‘auala, ma o ‘au’aunaga nei e a’afiagōfie i ni mala e ono tutupu mai. O ‘au’aunaga telefoni ‘olo’o saunia e le Bluesky ma le Digicel. E iai le vaivili a le SWA i totonu o le itūmālō lea e i le nu’u o Sātaua. O le Falema’i i Sataua ‘olo’o fa’aaogā e le itūmālō e aofia ai ma itūmālō tuā’oi; e pei o Vaisigano 1, Faleālupo ma Ālātaua Sisifo. E lua ā’oga i totonu o Vaisigano 2; ma ā'oga tūlagalua o Papa/Sātaua ma Sataua/Fagasā.

Ua talosagaina nei e le itūmālō se fesoasoani a le EPC e fa’atutū ni mōlī i ‘auala ui ‘aemaise ai vāega lea e mamao ai le va o fale o ‘āiga. O mōlī mo ‘auala e lē’o se fa’amuamua i le fa’amāsaniga i suiga o le tau ae peita’i – o le popōlega o le maualalo o laina eletise mālolosi i luga o le ‘aualatele (va’ai i ata o le itūmālō i le vāega o fofō mo itūmālō) ma ‘auala ui. A o’o i taimi e tutupu ai ni mala, e fa’atupumala i tagata o le nu’u fa’apea ma tagata feoa’i i luga o ‘auala.

O le tamāoāiga tautupe a le itūmālō ‘olo’o maua mai i galuega ua māsani ai le nu’u. O le to’atele o tagata o le nu’u ‘olo’o tausi le ola lelei i le ātīna’e o lafupovi ma faigāfaiva, ae e lē pei o Vaisigano 1, o le palapala i Vaisigano 2 e lē fetaui ma le totōina o meatotō e pei o talo, fa’i ma ‘ulu’. ‘Olo’o maua avanoa faigaluega i fale’oloa, ā’oga ma le falema’i i Sātaua. ‘Olo’o iai fo’i isi avanoa faigaluega i ‘au’aunaga mo tagata tafafao, pisinisi, ā’oga ma vāega a matāgaluega a le mālō i le itūmālō o Vaisigano 1.

3.3 A’afiaga ma le Maua’a o le Tau O fa’amaumauga na maua e uiga i lea itūmālō ‘ātoa ai ma fa’amaumauga tau fa’afanua a le LiDAR, o taunu’uga o su’esu’ega ma fa’amaumauga a tagata ua iai tomai fa’apitoa i su’esu’ega fa’asaienisi o laufanua ma le vai lea na fa’aaogā e fa’ailoa ai sone lamatia o le talafātai ma isi vāega o le itūmālō o Vaisigano 2.

E 2,715 heta le telē ‘ātoa o le itūmālō o Vaisigano 2. O le sone tūmatāfaga ua fa’ailoga mo sunami e tusa ma le 50 heta mai le aofa’iga ‘ātoa o le lau’ele’ele o le itūmālō. E 36 fale ‘olo’o tutū i totonu o le 50 heta lea. E 280 heta le telē o le vāega ‘olo'o totō ai lā'au i ‘auvai o vaitafe e fa’atonutonu ai le tafe solo o le vai, ae 2,109 heta le telē o le sone “saogalēmū”. O lea la e tusa ma le 78% le lau’ele’ele ‘ātoa o le itūmālō ‘olo’o saogalēmū mai le lōfia o le talafātai ma a’afiaga mai tāfega. O falesā, faleā’oga ma fale tetele ‘olo’o i luga o le sone tūmatāfaga lanumoli ua fa’ailoga mo sunami, ae lē o i totonu o vāega lamatia o tāfega po o sone lamatia o le talafātai lea e mafai ‘ona fa’aaogā ma Nofoaga Sulufa’i (Tokalauvere, 2017).

E tatau ‘ona toe manatunatu e toe fa’atupu le oneone i matāfaga o Sātaua ma Fagasā i sone 'olo'o totō ai lā'au i ‘auvai o vaitafe e fa’atonutonu ai le tafe solo o le vāega ua matuā ‘āia. O le toe totōina o lā’autotō i le si’osi’omaga ‘olo’o maualalo le mālosi’aga, o se tasi lea o vaifofō i vāega i luga o le talafātai ua ‘āia. O le toe fa’amālosia o vāega ‘ele’ele ua fa’aleagaina, fale ma/po o ātīna’e tetele ‘olo’o i totonu o sone lamatia pe ‘āfai e tāua le tūmau ai pea i nofoaga ‘olo’o iai. ‘Ā lē o lenā, e fautuaina le ‘ave’ese.

MNRE PAGE 12

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

O se fa’ata’ita’iga, o le fa’afanua DRM a le nu’u o Fagasā lea e fa’aali manino mai ai matāfaga ua matuā fa’aleagaina. E 2km le ‘umī o le lau’ele’ele lea ua fautuaina e si’itia i ai le ‘auala lea ua fa’ailoga i luga o le fa’afanua, ae fuafua i le avanoa o le lau’ele’ele fa’atasi ai ma se maliega ma tagata e ona fanua. O le ā’oga Tulagalua a Sātaua/Fagasā ‘olo’o i totonu o le nu’u o Fagasā i luga o le sone ‘olo'o totō ai lā'au i ‘auvai o vaitafe e fa’atonutonu ai le tafe solo o le vai; e tatau ‘ona toe fa’amālosia faleā’oga ma fa’amaualuga pe ‘āfai e faigatā ‘ona si’itia i se isi nofoaga. O fale fou uma lava ua fa’atagaina ‘ona fausia i luga o lau’ele’ele lolovaia e tatau ‘ona fa’amaualuga ma ‘ia maumaututū le fa’avae, ma ‘ia puipuia mai i a’afiaga o lōlōga pe a tutupu lōlōga.

O nisi o vāega o le ‘Aualatele Tū’ogātotonu i Mātū ‘olo’o fa’ailoga i le maualuga feoloolo o lamatiaga i le fua ‘olo’o fua ai a’afiaga ma le lamatia o sone (e pei o le lamatia mai le talafātai, solo o le lau’ele’ele) lea e ta’oto tonu lava i totonu o le itūmālō.

‘Ona o le tele o fa’ato’aga lea ua mamao ‘ese mai ma le talafātai, o a’afiaga mai āfā ma le si’isi’i i luga o le tai lea e tau lē popole ai le itūmālō. O le fa’a'umi’umi o le taumātūtū ‘ole‘ā a’afia ai meatotō a ‘āiga. ‘Ole‘ā a’afia fo’i meatotō ma lafumanu lea ua mao uta mai ma le talafātai i ni a’afiaga mai ni tīmuga i se taimi o i luma ma le si’isi’i i luga o le vevela o le lau‘ele’ele (Dews, 2016).

MNRE PAGE 13

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

4. Itūmālō o Vaisigano 2

Fofo Fuafuaina o le CIM Ātīna’e Tetele Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa’atinoga Fuafuaga Talafeagai ma Faiga Faavae ‘Aualatele i le Su’esu’e le toe ‘ave’ese o Fa’aleleia le Fa’atino se au’ili’ilga o Tau o Fuafuaga Fa’ata’atia a Talafātai i Mātū: le ‘aualatele i uta (2km le maua’a o ātīna'e Fa’amanuiaga e fua iai isi le CIM 2015 aliali atu i sone umī) mai le talafātai e tetele ma le vave filifiliga e su’etupe ai maualuga le ‘avea ma vaifofō mo se o le taimi e toe TSP2014-2019 Tini 2 lamatiagōfie (sone taimi umi mo vāega fa’aleleia ai Tu’ufa’atasi popōlega tau le KO 1 lōfia ma tāfega maualuga le lamatiagōfie saogalēmū o le si’osi’omaga sone tūmatāfaga i Sataua i le vāega ‘olo’o Fa’aleleia ma lava ma aga feso’ota’i i le faiga o Fuafuaga a le Vāega o fa’ailoga mo iai le ‘auala e itiiti i le Nu’u ma Alaalafaga sauniuniga i 'auala e fa’atino ai sunami) 5mita mai le sone fa’alavelave fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o tūmatāfaga fa’ailoga mo fa’alenātura Fuataga o ‘Auala sunami, sone lōfiagōfie a'afia Feso’ota’i o Sāmoa e ma le sone o tāfega. Fa’aitiitia a’afiaga A'afiagōfie (2016) ma Vāega lea ‘olo’o fa’ailoa mai le ‘ā’ia o le Talosaga pēmita talafeagai e le Fuafuaga mai e le Fuataga talafātai ma pei ‘ona mana'omia e le Fa’ata’atia A'afiagōfie o Feso’ota’iga fa’alavelave tūlāfono Fa'amāsani o o Auala o Sāmoa ma fa’alenātura Feso’ota’iga o ‘Auala, Fuafuaga Fa’ata’atia Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga LTA Fa'amāsani o Saogalēmū le nu’u, lamatia ma Fa’amaumauga o Feso’ota’iga o ni nofoaga fale ma ‘auala Fa'atūlagaga o Ālāvai a le e feololo le a’afia i ni tagata su’esu’e i fausaga o a’afiaga mai le talafātai Fa’aitiitia tupealu 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o i taumafaiga galuega fai Talosaga mo le tanuina o fa’alemālō e tali se vāega i tai, ‘eliina o le atu i mea oneone po o isi galuega fa’aleagaina ma tetele i le talafātai, ia 'āseta mo le māta’itu lelei e le Mālō lautele ma le nu’u i fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: LTA /MWTI/ MNRE/ Nu’u/’Āiga Puipuiga o le Fa’aleleia ma fa’amalosi Fa’aitiitia tupe Fa'aaogā fa’amatalaga o ta’iala Fuafuaga Fa’ata’atia a talafātai i vāega taligalu ‘olo’o iai i nofoaga alu i meatōtino 'olo'o iai nei ma fa'aaogā le CIM 2015 lamatiagōfie ‘olo’o iai ‘auala e itiiti ifo ma 'āseta ‘ua “Fuataga o Auala Feso’ota’i o ma le 5mita le mamao mai fa’aleagaina a le Sāmoa e A'afiagōfie (2017)”; TSP2014-2019 Tini 2 le matāfaga e a’afia i tagata lava ia “Iloiloga Aoao o Tapula’a o KO 1 sunami, sone e seāseā lōfia Auala i Sāmoa (2016); ma sone lōfiagōfie e ‘āvea Mo le tali atu i Tūlāfono o le Fa'ata’ita’iga Fuafuaga a le Vāega o ma vaifofō mo se taimi lē lamatiaga, Fa’asi’osi’omaga o Sāmoa Nu’u ma Alaalafaga tūmau fa’aitiitia le ono (2007)” fa’aleagaina o mea Fa’atino le toe mai le ‘āia o le Fa’atino se au’ili’ilga o Tau fa’aoneoneina o talafātai ma lōlōga o Fa’amanuiaga e fua iai isi matāfaga i nofoaga ua filifiliga e su’etupe ai āfāina e puipuia ai Tausi se ‘auala ‘aualatele i le talafātai fa’asao mo Savai’i Tu’ufa’atasi popōlega tau le fa’atasi ai ma galuega ‘ātoa saogalēmū o le si’osi’omaga tetele mai le lōfia ma le ma aga feso’ota’i i le faiga o ‘āia o le talafātai Fa’aleleia le lavea’i 'auala e fa’atino ai ‘ina ‘ia fausia ai fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o

MNRE PAGE 14

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Talosaga mo galuega mo le nu’u ua maua’a a'afia toe tanuina, ‘eliina o le oneone, po o nisi galuega Fa’aleleia ma lava Talosaga pēmita talafeagai e tetele i le talafātai, ia sauniuniga i pei ‘ona mana'omia e le māta’itu lelei e le Mālō ma fa’alavelave tūlāfono le itūmālō fa’agaoioiga e fa’alenātura uia e tagata o le nu’u mo Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga pēmita ma fa’atagaga Saogālēmū nu’u, lamatia ma Fa’amaumauga o fale ma ‘auala Fa'atūlagaga o Ālāvai a le Matāfaioi: LTA /MWTI/ tagata su’esu’e i fausaga o MNRE/ Nu’u/’Āiga 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o galuega fai

Mo’omia tausiga Fa’aleleia ālāvai ma Fa’aleleia le Fa'aaogā fa’amatalaga o ta’iala Fuafuaga Fa’ata’atia a lelei o ālāvai ma ālāpaipa e tusa ai ma maua’a o ātīna'e 'olo'o iai nei ma fa'aaogā le CIM 2015 fa’aleleia ālāvai i fautuaga 'olo'o i le tetele ma le vave “Fuataga o Auala Feso’ota’i o vāega ‘olo’o Fuataga o Auala ‘ona tali ma toe Sāmoa e A'afiagōfie (2017)”; TSP2014-2019 Tini 2 maualuga le Feso’ota’i o Sāmoa e fa’aleleia pe 'ā “Iloiloga Aoao o Tapula’a o KO 1 lamatiagōfie i le A'afiagōfie tutupu mai Auala i Sāmoa (2016); ‘aualatele i le lamatiaga ma Tūlāfono o le Fa'ata’ita’iga Fuafuaga a le Vāega o Talafātai i Mātū Fa’atapula’a le fa’atinoga mala Fa’asi’osi’omaga o Sāmoa Nu’u ma Alaalafaga aemaise ai o fa'atūlagaga aoao mo fa'alenātura (2007)” so’otaga o ‘auala ālāpaipa tetele ma ālāvai ui (‘Auala i le e fa'afaigōfie ai le E fa’aitiitia ai tupe Fa’atino se au’ili’ilga o Tau o ā’oga Tūlaga Lua fetafea’i o le vai pe 'ā alu i mala e Fa’amanuiaga e fua i ai isi a Sataua, ‘Auala tatafe mālosi le vai e tutupu mo filifiliga e su’etupe ai Alapefu, ‘Auala fa’aitiitia ai le lolovaia meatōtino ma Papa-Uta) 'āseta a le atunu’u Tu’ufa’atasi popōlega tau le Fa’atino āsiasiga māsani ma 'āiga tūto'atasi saogalēmū o le si’osi’omaga o ālāvai ma fa’aleleia pe ma aga feso’ota’i i le faiga o 'ā mana'omia 'auala e fa’atino ai fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o Matāfaioi: LTA a'afia /MWTI/MWCSD /Nu’u/ ‘Āiga Talosaga pēmita talafeagai e pei ‘ona mana'omia e le tūlāfono

Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga lamatia ma Fa’amaumauga o Fa'atūlagaga o Ālāvai a le tagata su’esu’e i fausaga o 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o ālāvai mana'omia

Ātīna'e ma resitala tūlāfono fa’amauina a Itūmālō/Nu’u ‘ia aofia ai le va'aia lelei o ālāvai ‘ia tūmau le lelei fa’atasi ma le lafoia fa'asolitūlāfono o otaota i ālāvai Fa’apaipa le Toso le vai fa’asoa i 'āiga Si’itia le Ātina’e/Fa’afou ma lesitala Fuafuaga Fa’ata’atiaa fa’asoaina o le 'olo'o nonofo i uta ma lē fa'amāsani i suiga tūlāfono ale itūmālō/nu’u le CIM 2015 suāvai, fa’aleleia le maua se suāvai i taimi o lāmala ‘ina ‘ia fa’atūlāfono ātīna’e i saogalēmū o le nofoaga ‘olo’o i ai ‘apovai ma Fuafuaga a le Vāega suāvai ma le ‘Aumai ni vaitimu fa’atali Fa’aleleia le vaivili o Suāvai ma Vai fēlavasā’iga o le mo 'āiga a'afiagōfie e fai maua’a o ātīna'e Lafoa’i fa’asoāga o le ma vaifofō mo se vaitaimi tetele ma le vave Fa’atino le fuafuaga o tupe suāvai lē tūmau o le taimi e toe fa'aagaga a le SWA (2016) Fuafuaga o Tupe fa’aleleia ai mo le 10 tausaga e fa’aleleia Fa’aagaaga a le ‘Ia lagolagoina e le itūmālō ai feso’ota’iga o vai fa’asoa e SWA mo le 10 ma nu’u le polokalame Fa’aleleia le fesoasoani ai i 'āiga ‘uma e Tausaga (2016) fa’asoasoa o le suāvai a le soifua mālōlōina le’o maua le vai i uta Fuafuaga ‘Auai a

MNRE PAGE 15

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

SWA i taimi o lāmala po o ma le tūmamā Nu’u ma tau mātūtū ‘Ia tu’u i totonu o le pāketi le Alaalafaga Fa’aitiitia le ata o le polokalame ma le ‘Ia lagolagoina e le palapalā o vai tupe fa’aopoopo mo vai itūmālō taumafaiga a le fa’asoa fa’asoa ma le fa’atauga o mea SWA e su’esu’e solo ai ni auā faiga e maua mai ai vaivili i totonu o le Fa’aitiitia a’afiaga vaitimu fa’atali itūmālō ‘ona o lōlōga mai uta Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga Matāfaioi: SWA lamatia ma fa'ai'uga o /MNRE/ itūmālō su’esu’ega maua a le tagata /Nu’u/ CSSP su’esu’e i fausaga o le lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni ata fa’ata’atitia

Fa'aaogā fonotaga fa'alemāsina a Sui o Nu’u e tuliaufulu ma tulimata’i polokalame ma matāfaioi a le nu’u

Fale o āiga, ā’oga, Toe si’i fale/ātīna'e tetele Fa’aitiitia tupe Ātīna’e e le MNRE se ta’iala Tūlāfono o Fauga o falesā, mālō ma isi i fafo atu o sone lamatia alu i meatōtino fa’asone mo vāega saogalēmū Fale ‘āseta a nu’u i pe 'ā mana’omia le toe ma 'āseta ‘ua totonu o sone sui o nofoaga fa’aleagaina a le Fa'aaogā fa’afanua toe fa’afou Fuafuaga Fa’ata’atia a maualuga le tagata lava ia o nofoaga lamatia ma le CIM 2015 lamatiagōfie Fuafua lelei ata o ātīna'e fa'ai'uga o su’esu’ega a le tetele ina ia fai ma le Fa’aitiitia mea e tagata su’esu’e i fausaga o le mālamalama fa’atatau i ono fa’aleagaina lau'ele'ele e fa’atonutonu ai sone lamatiagōfie; mai le tafia o le le fa’atulagana o le fausia o fa’ata’ita’iga, fa’amaualuga talafātai ma ātīna’e tetele le fola o le fale i nofoaga e lōlōga e māfua ai a'afiagōfie i lōlōga ‘ona lamatia Fa’amālosia Tūlāfono o Fauga o Fale 2017 Fai fuafuaga i le Fa’aleleia le fa'aaogāina o le fanua ‘ia lavea’i ‘ina ‘ia Ūna'ia inisiua o 'āseta ma mea tāofiofia ai ni ātīna'e e fai i fausia ai nu’u tāua e teu fa’aagaga ‘olo’o i totonu o sone e telē maua’a totonu o sone lamatia a’afiaga e maua ai e pei o le CEHZ ma le CFHZ Fa’aleleia Tūlaga o le IFHZ, CEHZ ma le tapenapenaga e CFHZ o sone “e ono lamatia” olo’o tāofiofi ma pāpuipui ai le 'Āiga ma le nu’u e tali atu i mala fa’aitiitia le fau o fale i fa'aaogā tatau o le lau'ele'ele fa'alenātura luga tonu o fanua e māsani ‘ona a'afiagōfie i Saogalēmū nu’u, tāfega ma fa’ateleina ai fale ma ‘auala lōloga i uta ma le vave

tafe mālosi o le vaitimu

Talosaga mo le tanuina o se vāega i tai, ia mata’itū e le Mālō ma le itūmālō fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: Nu’u/’Āiga /MWTI/ MNRE

Nofoaga Sulufa’i ma Su’esu’e ma/pe filifili Fa’aleleia le Fa’amālosia le Tūlāfono o Fuafuaga a le ‘auala e sulufa’i e nofoaga ua iai nofoaga maua’a o galuega Fauga o Fale 2017 Atunu’u i le mo’omia ma sulufa’i pe fausia nofoaga tetele Fa’afoega o sauniuni atu i fou ‘ia aofia ai ma ‘auala Fa’aaogā fa’afanua o nofoaga Fa’alavelave fa’alavelave Fa’aleleia ma lava lamatia ma i’uga o su’esu’ega Fa’afuase’i 2017-

MNRE PAGE 16

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES fa’afuase’i ma le tali sulufa’i ‘āga’i i ia nofoaga sauniuniga i a tagata su’esu’e i fausaga o 2021 atu fa’alavelave ‘ele’ele e iloa ai nofoaga ma le Fa’atino su’esu’ega o fa’alenātura fa’atūlagaga o ‘auala Tūlāfono o le Fauga nofoaga sulufa’i ‘olo’o o Fale 2017 fa’ailoga i luga o fa’afanua lamatia o le fuafuaga o le Faiga Fa’avae a le CIM Atunu’u mo Tagata e iai Mana’oga Ātīna’e Fuafuaga mo le Fa’apitoa Fa’afoega o Fa’alavelave e māfua mai le Tau mo Nu’u (VCDMP)

Fa’atino a’oa’oga fa’amāsani mo tagata e iai mana’oga fa’apitoa (PWD) i ta’iala e tali atu ai i mala ma fa’alavelave fa’afuase’i

Fa’atino polokalame CDCRM

Fa’atutū fa’ailo talafeagai e limata’ita’i ai nu’u i ‘auala e uia pe a tali atu i fa’alavelave fa’afuase’i ma nofoaga ‘olo’o iai fale sulufa’i

Pe ‘āfai e leai se fale talafeagai, fausi fale sulufa’i pe ‘ā tutupu fa’alavelave fa’afuase’i i fafo atu o sone lamatiagōfie

Fa’aopoopo vāega talafeagai i faleā’oga po o falesā ua filifilia e fafo o sone lamatoagōfie ma ‘avea ma nofoaga sulufa’i

Matāfaioi: MNRE /DMO/ MWTI/Nu’u /CSSP/Fono a 'Ekālēsia So’ofa’atasi/MWCSD

Fa’asoaina o le Mo le aga’i i luma, fa’aalu Fa'atūmau le Tulimata’i feso’ota’iga i le Fuafuaga Fa’ata’atia Eletise ni laina i lalo o le ‘ele’ele fa’asoasoaina o le fa’asoasoaina o le eletise e a le EPC eletise i taimi fō'ia ai le tēlē o le sapalai o le Fa’aola ma ta’i eletise mo eletise o pou ma fa'alētonu ai uma e aofia ai ma tagata ‘olo’o nonofo i uta laina eletise taimi o mala Toe sui nofoaga o laina fa'alenātura eletise i se nofoaga e maua’a atu pe 'ā toe sui Fō'ia ni fa’alavelave e Fa’apipi’i mōlī'auala i māfua mai i auala i nofoaga e poumōlī pā'u'ū mana'omia ai mo le saogalēmū o le nu’u

Fa’atutū ma feso’ota’i i le paoa e maua mai le lā pe

MNRE PAGE 17

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

'ā fa’apea o maua

Mo ‘āiga e tāofi le fausia o fale ma ātīna’e latalata ane i pou eletise

Matāfaioi: EPC/ MWTI/ Nu’u/ ‘Āiga

Toe fafaga i le Su’esu’e le toe fa’aola o le Fa’aleleia le Fa’atino le EIA Fuafuaga Fa’ata’atia oneone oneone i matāfaga i maua’a o ātina’e a le CIM 2015 matāfaga/taligalu i nofoaga ua mo’omia tele tetele ma Fa’aaogā fautuaga mai le EIA le peāu fafati ma ia ‘avea ma matāfaga fa’amau le vave ma lesona na a’oa’o mai le Tūlāfono a le e fa’aleoleo e puipuia ‘ona toe fa’aleleia polōketi i le toe fa’aoneoneina PUMA ‘auala i le talafātai ma isi o le matāfaga o Manase, ‘ia ‘āseta mai le lōfia i E fa'atūmau ai le fa’ata’atia ai le toe NISP 2011 KESO 5 tāfega ma le ‘āia o le ola fa'alenātura o fa’aoneoneina e talafegai ma talafātai ma mala mea e ola 'olo'o tulaga o le itūmālō o Vaisigano NESP 2017-2021 fa’alenātura ola fa’atasi 2 Fuafuaga a le Talosaga mo galuega mo Fa’aitiitia a’afiaga Auiliiliga o tau ia iai tulaga o Vāega o Tagata le toe tanuina, ‘eliina o le mai le ‘āia o le uta talafeagai, fa’ata’atiaga o le Tafafao ma oneone, po o nisi galuega talafātai fausia ma le tau o le Maimoa mai Fafo tetele i le talafātai, ia māta’itūina e tu’u i luga o tau māta'itū lelei e le Mālō ma Saogalēmū le nu’u, fa’atatau o galuega fa’avae Fuafuaga a le le itūmālō fa’agaoioiga e fale ma ‘auala Itūmālō o

uia e tagata o le nu’u mo Vaisigano 2 pēmita ma fa’atagaga Fa’aitiitia tupe alu i meatōtino Matāfaioi: MNRE/ STA/ ma 'āseta ‘ua Nu’u /’Āiga fa’aleagaina a le tagata lava ia

Puna'oa Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa'alenātura ma Fa’atinoga Fuafuaga le Si’osi’omaga Talafeagai ma Faiga Faavae Mana’omia le totō Totō lā'au māsani o O puipuiga o le Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga o lā'au i le talafātai itū'āiga 'ese'ese i vāega o gātaifale 'ole'ā fa’afoega feso’ota’i o le fanua Fa’ata’atia o ‘auā le puipuiga o le talafātai e fa'amālosia lagolago ma mo itūmālō o Vaisigano 2 ma Lā'autotō e Lua nofoaga fa'amālosia ai le fa’amoemoe e fa’aitiitia ai Miliona 2015- ai taligalu 'olo'o iai ma lamatiagōfie ātīna'e tetele so’o se gaoioiga e ono a'afia 2020 fa’aitiitia ai le 'āia ma le 'olo'o iai ma ai meaola ma feso’ota’iga o solo'ele'ele o le talafātai; ātīna'e fou 'olo'o mea e ola 'olo'o i le Fuafuaga O lā'au o le talie, fetau, i le gātaifale si’osi’omaga o se vāega Fa’agaoioi e Toe toa, togātogo ‘ua iloga le Totō ai Lā'au mālosi ‘ona maua’a i Fa’aitiitia Ia fesoasoani mai le MAF i le 2016-2020 a’afiaga mai le mala fa'alenātura ma fa’avaeina o se nofoaga tafia o le fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au Tūlāfono o le suiga o le tau gātaifale ma 'ese'ese e talafeagai mo le Fa’afoega o le mala tau o lea vāega Vaomatua ‘Ia lē itiiti ifo ma le 200m fa'alenātura 2011 le mamao o lā'au totō ‘ina Gālulue fa’atasi le Vāega o ‘ia mafai ‘ona fai ma Fa’atino se Vaomatua a le MNRE, DEC ma taligalu 'Auala e Fa’avae le MAF e fa’asoa mai lā'au ai Feso’ota’iga o maua’a ma talafeagai mai le Matāfaioi: MNRE/ mea e ola 'olo'o i tau MAF/Nu’u le si’osi’omaga

‘Eliina o le Fa’aauau le fa’asāina ‘ona Fa’aitiitia mea e Ia fa’aauau ‘ona fa’ailoa e le Tūsia se tūlāfono Oneone ‘eli le oneone ono fa’aleagaina MNRE nofoaga fa’apitoa i tai taufa’aofi mo le mai le tafia o le /uta e mafai ‘ona fa’aauau ai fa’afoega o le Su’esu’e a’afiaga o le talafātai ma le ‘eliga o le oneone/ma’a e palapala

MNRE PAGE 18

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

‘eliina o le oneone lōloga e māfua ai tali ai mana'oga e aunoa ma ‘ona lamatia le fa’aleagaina o ‘auvai Fa’atalanoaga ma le nu’u i faiga fa’avae ma tūlāfono i Saogalēmū nu’u, Fai su’esu’ega o nofoaga ‘ua le ‘eliina o le oneone fale ma ‘auala fa’ailogaina mo ia gaoioiga

Matāfaioi: MNRE/ Nu’u Fa’aitiitia a’afiaga Fai fa’atalanoga ma nu’u 'olo'o mai le ‘āia o le a'afia i 'eligāoneone/ma’a talafātai 'olo'o fuafua e fai

Ātīna'e ma lesitala tūlāfono a le Itūmālō ‘ia aofia ai le fa’afoega ma tulimata’ina o 'eligāoneone/ma’a mai vaitafe e fa'aaogā e 'āiga

Pūlega Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa’atinoga Fuafuaga Talafeagai ma Faiga Faavae Fa'amālosia Toe fa’afou ma/pe Fa'amālosia le Ātīna'e ma lesitala tūlāfono a Tūlāfono Mautū o pūlega o puna’oa ātīna'e tūlāfono a le nu’u fa’atinoga o le itūmālō/nu’u e puipuia ai le Fono a le Nu’u fa'alenātura ma e fa’afoe ai le fa'aaogāina fuafuaga aoao le itūmālō/nu’u ‘uma, 'āseta (Tūlāfono Toe le fa'aaogāina o o puna’oa fa'alenātura uma a vāega a le mālō, si’osi’omaga, ōlaga Teuteu 2016) fanua e ala i ma fa’atonutonu a'afiaga ma le lava o mea’ai aemaise tūlāfono a le nu’u ‘ona o le fa'aaogāina o le Fa'amālosia ‘ona gaoioiga 'olo'o a'afia ai vāega Fuafuaga a le fanua; e pei o le fai ma tulimata’i 'olo'o iai ‘apovai ma gata ai Vāega o Nu’u ma fa’alelei ālāvai, so'ona Tūlāfono Mautū le sami Alaalafaga lafoa’i o le otaota, Aoao, Tūlāfono 'eligāoneone, manu Fa’atonutonu, Fa'aaogā fono fa'alemāsina a Fuafuaga ‘Ātīna’e a ta’aloloa ma ātīna'e o Fuafuaga Sui o Nu’u e tulimata’i ai le Nu’u ma Alaalafaga nofoaga 'olo'o iai ‘apovai Fa’ata’atitia, fa'agāsologa o tūlāfono a le 2016-2021 ma latalata i vaivili Fuafuaga ma itūmālō/nu’u Faiga Fa’avae Gālulue fa’atasi ma Sui o le Nu’u e tulimata’i le Si’itia le mafai e fa'aaogāina ma a’afiaga o nu’u ‘ona puna’oa fa'alenātura fa'amāsani i suiga, tali atu ma Fesoasoani i nu’u i le toe fa’aleleia faiga fa’aauau o vave i se vaitaimi polokalame fa’alauiloa 'umi

Matāfaioi: MWCSD Fa’aleleia /Nu’u si’osi’omaga o nu’u ma ‘ia mafai ‘ona tali mai

MNRE PAGE 19

Fa’afanua o le Itūmālō o Vaisigano 2

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

MNRE PAGE 21

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

4.1 Fagasā

Fofo Fuafuaina o le CIM Ātina’e Tetele Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa’atinoga Fuafuaga Talafeagai ma Faiga Faavae Fale o ‘āiga, Toe si’i ātīna'e tetele i fafo Fa’aitiitia tupe Ātīna’e e le MNRE se ta’iala Tūlāfono o Fauga o faleā’oga, falesā, atu o sone lamatia pe 'ā alu i meatōtino fa’asone mo vāega Fale 2017 ma 'āseta a le mana’omia le toe sui o ma 'āseta ‘ua saogalēmū mālō ma isi nu’u nofoaga fa’aleagaina a le Fuafuaga Fa’ata’atia a 'olo'o i totonu o tagata lava ia Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga le CIM 2015 sone maualuga le Fa'aaogā fua talafeagai e lamatia ma fa'ai'uga o lamatiagōfie fa’aitiitia ai tupe fa’aagaga Fa’aitiitia mea e su’esu’ega maua a le tagata mo sone lamatia ono fa’aleagaina su’esu’e i fausaga o le mai le tafia o le lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni Fai se fa'atōsina e talafātai ma ata fa’ata’atitia fa’alauiloa ai le fauga o lōlōga e māfua ai fale ma ata e tatau ‘ona iai ‘ona lamatia Fa’amālosia Tūlāfono o ‘ina ‘ia maua’a mo nu’u Fauga o Fale 2017 'olo'o lamatia le nonofo ai Fa’aleleia le i totonu pe latalata i sone lavea’i ‘ina ‘ia Ūna'ia inisiua o 'āseta ma e maualuga le lamatiagōfie fausia ai nu’u mea tāua e teu fa’aagaga i mala maua’a ‘olo’o i totonu o sone lamatia

Fuafua lelei ata o ātīna'e Tūlaga o le IFHZ, CEHZ ma le tetele ‘ina ‘ia fai ma le Fa’aleleia CFHZ o sone “e ono lamatia” mālamalama i sone tapenapenaga e olo’o tāofiofi ma pāpuipui ai lamatiagōfie; fa’ata’ita’iga, tali atu i mala le fa'aaogā tatau o le fa’amaualuga le fola o le lau'ele'ele fa'alenātura fale i nofoaga e a'afiagōfie i lōloga Saogalēmū nu’u, Fai fuafuaga i le fale ma ‘auala fa'aaogāina o le fanua ‘ia tāofiofia ai ni ātīna'e e fai i totonu o sone e telē a’afiaga e maua ai e pei o le CEHZ ma le CFHZ

'Āiga ma le nu’u e fa’aitiitia le fau o fale i luga tonu o fanua e māsani ‘ona a'afiagōfie i tāfega ma fa’ateleina ai lōloga i uta ma le vave tafe mālosi o le vaitimu

Talosaga mo le tanuina o se vāega i tai, ia mata’itū e le Mālō ma le itūmālō fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: : Nu’u /’Āiga

MNRE PAGE 22

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

/MWTI/ MNRE ‘Aualatele i le Su’esu’e le toe ‘ave’ese o le Fa’aleleia le Fa’atino se au’ili’ilga o Tau o Fuafuaga Fa’ata’atia a Talafātai i Mātū: ‘aualatele i uta (2km le maua’a o ātīna'e Fa’amanuiaga e fua iai isi le CIM 2015 'olo'o feagai tonu umī) mai le talafātai e tetele ma le vave filifiliga e su’etupe ai ma sone ‘avea ma vaifofō mo se o le taimi e toe TSP2014-2019 Tini maualuga le taimi umi mo vāega fa’aleleia ai Tu’ufa’atasi popōlega tau le 2 KO 1 lamatiagōfie maualuga le lamatiagōfie i saogalēmū o le si’osi’omaga (lōfia, tāfega Sataua i le vāega ‘olo’o iai Fa’aleleia ma lava ma aga feso’ota’i i le faiga o Fuafuaga a le Vāega a sone tūmatāfaga le ‘auala e itiiti i le 5mita Nu’u ma Alaalafaga sauniuniga i 'auala e fa’atino ai fa’ailoga mo mai le sone tūmatāfaga fa’alavelave fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o sunami) fa’ailoga mo sunami, sone fa’alenātura Fuataga o ‘Auala lōfiagōfie ma le sone o a'afia Feso’ota’i o Sāmoa e tāfega. Vāega lea ‘olo’o Fa’aitiitia a’afiaga A'afiagōfie (2016) ma fa’ailoa mai e le Fuataga mai le ‘ā’ia o le Talosaga pēmita talafeagai e le Fuafuaga A'afiagōfie o Feso’ota’iga talafātai ma pei ‘ona mana'omia e le Fa’ata’atia o Auala o Sāmoa ma fa’alavelave tūlāfono Fa'amāsani o Fuafuaga Fa’ata’atia fa’alenātura Feso’ota’iga o ‘Auala, Fa'amāsani o Feso’ota’iga Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga LTA o ni nofoaga e feololo le Saogalēmū le nu’u, lamatia ma fa'ai'uga o a’afia i ni a’afiaga mai le fale ma ‘auala su’esu’ega maua a le tagata solo o le laue’ele’ele su’esu’e i fausaga o le (lamatia o le talafātai) Fa’aitiitia tupe lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni alu i taumafaiga ata fa’ata’atitia Talosaga mo le tanuina o fa’alemālō e tali se vāega i tai, ‘eliina o le atu i mea oneone po o isi galuega fa’aleagaina ma tetele i le talafātai, ia 'āseta mo le māta’itu lelei e le Mālō ma lautele le nu’u i fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: LTA /MWTI/ MNRE/ Nu’u/’Āiga

MNRE PAGE 23

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Mo’omia le tausi Fa’aleleia ālāvai e tusa ai Fa’aleleia le Fa'aaogā fa’amatalaga o Fuafuaga Fa’ata’atia a lelei o ālāvai ma ma fautuaga ‘ili’i i le maua’a o ātīna'e ta’iala 'olo'o iai nei ma le CIM 2015 fa’aleleia vāega Fuataga o Auala Feso’ota’i tetele ma le vave fa'aaogā “Fuataga o Auala ‘olo’o maualuga o Sāmoa e A'afiagōfie ‘ona tali ma toe Feso’ota’i o Sāmoa e TSP2014-2019 Tini 2 le lamatiagōfie i fa’aleleia pe 'ā A'afiagōfie (2017)”; KO 1 le ‘Aualatele i le Fa’atino le tapula’a tutupu mai “Iloiloga Aoao o Tapula’a o Talafātai i Mātū fa'atūlagaina aoao mo lamatiaga ma Auala i Sāmoa (2016); Fuafuaga a le Vāega o aemaise vāega e ālāpaipa tetele ma ālāvai e mala Tūlāfono o le Fa'ata’ita’iga Nu’u ma Alaalafaga feso’ota’i ai fa'afaigōfie ai le fetafea’i o fa'alenātura Fa’asi’osi’omaga o Sāmoa ‘aualatele le vai pe 'ā tatafe mālosi le (2007)” vai e fa’aitiitia ai le lolovaia E fa’aitiitia ai tupe alu i mala e Fa’atino se au’ili’ilga o Tau o tutupu mo Fa’amanuiaga e fua i ai isi Fa’atino āsiasiga māsani meatōtino ma filifiliga e su’etupe ai o ālāvai ma fa’aleleia pe 'āseta a le atunu’u 'ā mana'omia ma 'āiga tūto'atasi Tu’ufa’atasi popōlega tau le Matāfaioi: LTA saogalēmū o le si’osi’omaga /MWTI/MWCSD /Nu’u/ ma aga feso’ota’i i le faiga o ‘Āiga 'auala e fa’atino ai fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o a'afia

Talosaga pēmita talafeagai e pei ‘ona mana'omia e le tūlāfono

Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga lamatia ma fa'ai'uga o su’esu’ega maua a le tagata su’esu’e i fausaga o le lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni ata fa’ata’atitia

Ātīna'e ma resitala tūlāfono fa’amauina a Itūmālō/Nu’u ‘ia aofia ai le va'aia lelei o ālāvai ‘ia tūmau le lelei fa’atasi ma le lafoia fa'asolitūlāfono o otaota i ālāvai

MNRE PAGE 24

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Fa’apaipa le Toso le vai fa’asoa i 'āiga Si’itia le Ātina’e/Fa’afou ma lesitala Fuafuaga Fa’ata’atiaa fa’asoaina o le 'olo'o nonofo i uta ma lē fa'amāsani i suiga tūlāfono ale itūmālō/nu’u le CIM 2015 suāvai, maua se suāvai i taimi o lāmala ‘ina ia fa’atūlāfono ātina’e fa’aleleia le e aofia ai nofoaga o lo’o i ai Fuafuaga a le Vāega saogalēmū o le ‘Aumai ni vaitimu fa’atali Fa’aleleia le ‘apovai ma vaivili o Suavai ma le Vai suāvai ma le mo 'āiga a'afiagōfie e fai ma maua’a o ātīna'e Lafoa’i feso’ota’iga o le vaifofō mo se vaitaimi lē tetele ma le vave Fa’atino le fuafuaga o tupe suāvai fa’asoa tūmau o le taimi e toe fa'aagaga a le SWA (2016) Fuafuaga mo le 10 fa’aleleia ai mo le 10 tausaga e tausaga o Tupe ‘Ia lagolagoina e le itūmālō fa’aleleia ai feso’ota’iga o Fa’aagaaga a le ma nu’u le polokalame Fa’aleleia le vai fa’asoa e fesoasoani ai i Pūlega o le Suāvai fa’asoasoa o le suāvai a le soifua mālōlōina 'āiga ‘uma e le’o maua le (2016) SWA i taimi o lāmala po o ma le tūmamā vai i uta tau mātūtū Fuafuaga ‘Auai a Fa’aitiitia le ‘Ia tu’u i totonu o le pāketi Nu’u ma ‘Ia lagolagoina e le itūmālō palapalā o vai le ata o le polokalame ma le Alaalafaga taumafaiga a le SWA e fa’asoa tupe fa’aopoopo mo vai su’esu’e solo ai ni vaivili i fa’asoa ma le fa’atauga o totonu o le itūmālō Fa’aitiitia mea auā faiga e maua mai ai a’afiaga ‘ona o vaitimu fa’atali Matāfaioi: SWA /MNRE/ lōlōga mai uta Itūmālō /Nu’u/ CSSP Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga lamatia ma fa'ai'uga o su’esu’ega maua a le tagata su’esu’e i fausaga o le lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni ata fa’ata’atitia

Fa'aaogā fonotaga fa'alemāsina a Sui o Nu’u e tuliaufulu ma tulimata’i polokalame ma matāfaioi a le nu’u

Puna'oa Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa'alenātura Fa’atinoga Fuafuaga ma le Talafeagai ma Si’osi’omaga Faiga Faavae

Fa’asao o le Toe fa’aola meaola ‘ese’ese Puipui ‘amu o le Vāega o Faigafaiva a le MAF Fuafuaga a le Vāega Gātaifale ma talafeagai i totonu o fa’asao ā’au ma e lagolago le fa’atinoga, o Fa’ato’aga 2016- puna’oa tau i le gātaifale faigāfaiva saunia ‘au’aunaga fa’apitoa 2021 faigāfaiva i le ma tulimata’i tūmatāfaga vāega latalata i Fa’avaitaimi ‘ona ao ma Fuafuaga ‘Auai a le matāfaga tatia’i (alamea) ia tāofiofi ‘Ātīna’e Tūlāfono a Nu’u ‘ia Nu’u ma Alaalafaga ai le so’ona ola solo Puipui le iai le fa’afoega lelei o si’osi’omaga o puna’oa fa’alenātura Fa’asā le fa’aaogāina o meaola nini’i i le (punavai, fa’asao i le fanai’a, la’au ‘o’ona (‘ava gātaifale gātaifale, vaomatua mf) niukini) vailā'au ‘o’ona ma isi metotia e aofia ai ma le Puipui ma ‘eliina o le oneone ma la’u fa’aleleia le ‘ese ‘ese’ese o meaola e patino ia latou Fa’amālosia tūlāfono a nu’u si’osi’omaga i le fa’asāina ‘ona tatia’i otaota i ‘ele’ele o le talafātai Fa’aauau ‘au’aunaga ma Matāfaioi: Nu’u / MAF/ galuega autū

MNRE PAGE 25

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

CSSP mo le si’osi’omaga o meaola

Mana’omia le Totō lā'au e māsani ‘ona O puipuiga o le Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga toe ola i vāega o le talafātai e gātaifale 'ole'ā fa’afoega feso’ota’i o le Fa’ata’atia o fa’aoneoneina fa'amālosia ai taligalu lagolago ma fanua mo itūmālō o Lā'autotō e Lua o le talafātai fa'amālosia ai Vaisigano 2 ma le Miliona 2015- 'olo'o iai ma fa’aitiitia ai le auā le ātīna'e tetele fa’amoemoe e fa’aitiitia ai 2020 puipuiga o 'āia ma le solo'ele'ele o le 'olo'o iai ma so’o se gaoioiga e ono a'afia nofoaga talafātai; O lā'au o le talie, ātīna'e fou 'olo'o ai meaola ma feso’ota’iga o Fuafuaga lamatiagōfie fetau, toa, togātogo ‘ua i le gātaifale mea e ola 'olo'o i le Fa’agaoioi e Toe iloga le mālosi ‘ona maua’a si’osi’omaga o se vāega Totō ai Lā'au i mala fa'alenātura ma Fa’aitiitia 2016-2020 a’afiaga mai le suiga o le tau Ia fesoasoani mai le MAF i tafia o le le fa’avaeina o se nofoaga Tūlāfono o le gātaifale ma ‘Ia lē itiiti ifo ma le 200m le fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au Fa’afoega o le mala 'ese'ese e talafeagai mo le Vaomatua mamao o lā'au totō ‘ina ‘ia fa'alenātura tau o lea vāega 2011 mafai ‘ona fai ma taligalu Fa’atino se Gālulue fa’atasi le Vāega o Matāfaioi: MNRE/ 'Auala e Fa’avae Vaomatua a le MNRE, DEC MAF/Nu’u ai Feso’ota’iga o ma le MAF e fa’asoa mai lā'au mea e ola 'olo'o i maua’a ma talafeagai mai le le si’osi’omaga tau

Vai o nu’u ‘olo’o i O le vai o le nu’u ‘olo’o i se Si’itia le Fa’aaogā Fa’afanua o Nofoaga Fuafuaga Fa’ata’atia a totonu o sone e nofoaga lē lelei ma e fa’amāsani pe a Lamatia ma fa’amaumauga o le CIM 2015 maualuga le mo’omia se iloiloga mo ni o’o i taimi o Fa'atūlagaga o Ālāvai mo le lamatiagōfie (‘āia ‘auala e toe fa’aleleia ai pe lāmala tapenaina o fuafuaga Fuafuaga a le Vāega o le talafātai ma toe sā’ili se isi nofoaga fou e Suāvai ma Vai Lafoa’I lōlōga ma lōfia fua i luga o se vāega ‘olo’o Fa’aleleia le Vaega o Suāvai & Tūmamā mai tāfega, iai se vaipuna soifua malōlōina a le MNRE e fa’atino le Fuafuaga ‘Auai a Nu’u a’afiaga mai galu ma le tūmamā su’esu’eina o le suāvai ma ma Alaalafaga ma galu mālolosi) Su’e le lelei ‘āto’atoa o le iloilo vai a nu’u ae le’i puna ‘olo’o sau ai le suāvai Fa’aitiitia le fa’atinoa ni gaoioiga ae le’i fa’atinoa ni galuega filogia o le suāvai (ft. fa’apā/galuega fa’afou Toe iloilo tūlāfono a nu’u ia aofia ai le fa’afoe ma tausi Matāfaioi: CSSP/ lelei puna’oa fa’alenātura NGOs/MNRE/Nu’u

Solitūlāfono le Fa’atino polokalame Fa’aleleia le Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga Fa’ata’atia a tatia’i o otaota fa’alauiloa ma fa’amamā soifua mālōlōina fa’afoega feso’ota’i o le le Atunu’u i le nu’u e fa’aitiitia ai le ma le tūmamā fanua ma le fa’amoemoe e Fa’afoega o Otaota solitūlāfono o le tatia’i o fa’aitiitia ai so’o se gaoioiga Lafoa’i otaota Fa’aitiitia le sao e ono a'afia ai meaola ma atu o suāvai feso’ota’iga o mea e ola Faiga Fa’avae a le Fa’atino polokalame ele’elea i le 'olo'o i le si’osi’omaga o se Atunu’u i le Fa’afoega fa’alauiloa ma fa’amamā si’osi’omaga ma vāega o Otaota Lafoa’i ālavai a itūmālō /nu’u fa’atānoa Fa’aaogā le Tūlāfono o le Fa’ata’i NESP 2017- Faia pepa fa’alauiloa ma Fa’afoega o Otaota 2021 fa’ailo a le nu’u mo le silafia Fa’aitiitia le tafe Lafoa’i/Tūlāfono e e tagata lautele atu o suāvai ōtaota limata’ita’i ai fa’atinoga o se mai tāfega mai uta manatu ‘sala tupe tagata ‘Āmata ‘ona fa’asā le tatia’i mai le tafe atu i le lafoa’i otaota’ solo o otaota i totonu ole sami itūmālō aemaise ai sone e Ātīna’e ma lesitala Tūlāfono a’afiagōfie i lōlōga a Itūmālō/Nu’u ‘ia fa’asala

MNRE PAGE 26

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

le tatia’i solo o otaota i Faia ni fa’atinoga mo le iloa laufanua a le Itūmālō e tagata lautele, ma fa’avae se maliega fa’atatau o le Fa’aaogā fono fa’alemāsina a “va’ava’aiga o tuaoi” ma le Sui o Nu’u e tulimata’i ai le itūmālō ia mātaitu ma lipoti fa’agāsologa o polokalame i solitūlāfono i le tatia’i solo o le fa’afoega o otaota lafoa’i otaota

Mālō, itūmālō ma nu’u e māta’itu, lipoti ma fa’atino fa’asalaga iā i lātou e solitūlāfono

Matāfaioi: MNRE/ Itūmālō/ Nu’u

‘Eli ma le la’u o Fa’aauau le fa’asāina ‘ona Fa’aitiitia mea e Ia fa’aauau ‘ona fa’ailoa e le Tūsia se tūlāfono le Oneone ‘eli le oneone ono fa’aleagaina MNRE nofoaga fa’apitoa i taufa’aofi mo le mai le tafia o le tai /uta e mafai ‘ona fa’afoega o le Su’esu’e a’afiaga o le ‘eliina talafātai ma fa’aauau ai le ‘eliga o le palapala o le oneone lōloga e māfua ai oneone/ma’a e tali ai ‘ona lamatia mana'oga e aunoa ma le Fa’atalanoaga ma le nu’u i fa’aleagaina o ‘auvai faiga fa’avae ma tūlāfono i Saogalēmū nu’u, le ‘eliina o le oneone fale ma ‘auala Fai su’esu’ega o nofoaga ‘ua fa’ailogaina mo ia gaoioiga Matāfaioi: MNRE/ Nu’u Fa’aitiitia a’afiaga mai le ‘āia o le Fai fa’atalanoga ma nu’u talafātai 'olo'o a'afia i 'eligāoneone/ma’a 'olo'o fuafua e fai

Ātīna'e ma lesitala tūlāfono a le Itūmālō ‘ia aofia ai le fa’afoega ma tulimata’ina o 'eligāoneone/ma’a mai vaitafe e fa'aaogā e 'āiga

Alamanuia ma Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma le Lava o Fa’atinoga Fuafuaga Taumafa Talafeagai ma Faiga Faavae Fa’afoega o Fa’atino se polokalame E fa'atūmau ai le Ātīna'e se fuafuaga e Fuafuaga a le meaola fa’alafuā: fa’atama’ia e tapē, tāofiofia ola fa'alenātura tu’ufa’atasi ai le fa’afoega o Vāega o meaola e aofia ai pe ‘ave’ese ai mea e ola na o mea e ola fanua ma le 'auga ‘ia Fa'ato'aga 2016- ma lā’au ‘ese’ese fa’aulufale mai 'olo'o ola fa’atasi fa’aitiitia ni gaoioiga lē 2021 mana’omia e ono a'afia ai Toe totō i lā'au māsani toe fua le ola fa'alenātura o Fa’ata’i NESP 2017- maua’a i le tau Fa’amaua’a ai nofoaga ma mea e ola le ola lelei ma fa’atasi i se vāega 2021

Fa’atino se lava o mea’ai a Fa’ailauiloa e le MAF i le Fuafuaga Fa’agaoioi fa’amaumauga o mea e le nu’u ola na fa’aulufale mai i ‘aufailafumanu a’afiaga o o Mea e Ola totonu o le atunu’u ‘ia Fa’aitiitia le mou ālāvai ‘ona o le lē lelei ‘ona Fa'alafuā a Sāmoa aofia ai ma fa’amatalaga o le vaomatua fa’afoe lafumanu (NISAP) fa’atatau i le taimi ma le fa’amamā o laufanua Fesoasoani le MAF i le

MNRE PAGE 27

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

tuana’i, taimi nei ma le fa’atūina o se nofoaga o aogā i le lumana’i ma su’esu’ega e fa’ata’ita’i ai fa’ailoa fo’i ma a'afiaga itū'āiga lā'au 'ese'ese e fetaui ma le tau ma gaoioiga e tatau ‘ona

fa’atino Soālaupule fa’atasi le Gālulue fa’atasi le Vāega Fa’atino a’oa’oga ma o le Vaomatua a le polokalame fa’alauiloa MNRE, DEC ma le MAF e fa’atatau i a’afiaga mea e ola la’u mai lā'autotō e fa'alafuā na fa’aulufale mai i maua’a i le tau totonu o le atunu’u Fa’atino e le MNRE, MAF Fa’atino se Polokalame ma le SROS se Feso’ota’i o Fa’afoega o polokalame mālosi i le atunu’u 'ātoa e fa’atama’ia Mea e Ola ai mea e ola fa'alafuā ma fa'atūlaga ma fai fo’i ma ni Fa’atino fa’ata’ita’iga o fa’alauiloa fa'atōsina e Fa’afoega Fa’aauau o fa’amatala ai i le atunu’u Fanua (SLM) lea tūlaga

Fai ni a’oa’oga mo le Fa’afoe e le nu’u le faitau ‘aufailafumanu i le aofa’i o pua’a/povi (fai ni fa’afoeina o meaola pā ‘aemaise i ‘autafa o ta’aloloa (pua’a, povi) 'olo'o vāega 'olo'o iai vai fa’aleagaina puna’oa o fa’asoasoa) suāvai A’oa’oga mo le Fa'atūlaga ma fai se ‘aufailafumanu i le nofoaga fa’ata’ita’i mo fa’afoeina o mea e ola itū'āiga lā'au 'ese'ese e fa'alafuā ‘aemaise le fetaui ma le tau a'afia o lā'au fua fuālā'au’aina suamalie ma Itūmālō e fa’apā ā lātou meatotō lafumanu Matāfaioi: Nu’u /Itūmālō/ MNRE/MAF/ SROS

MNRE PAGE 28

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Popōlega i le Fa’alauiloa ma fa’atino le Fa'atūmau ai le Saunia e le MAF a’oa’oga Fuafuaga a le Vāega o Lava o Mea’ai: totō o fua o fa’a’ele’eleaga ola fa'alenātura o fa’amāsani, fa’alauiloa ma Fa’ato’aga 2016- ‘ona o suiga o le e iai a’a (manioka, ‘umala) mea e ola 'olo'o lagolago le sapalai o lā’au 2021 tau ma le lē lelei e lelei e maua’a i afā, oge ola fa’atasi lāiti, tekonolosi ma galuega o le palapala e ma lōlōga tetele Fuafuaga ‘Auai a Nu’u toe totō ai lā’au e Fa’amaua’a ai le ma Alaalafaga maua mai ai Fa’alauiloa le totō o lā’au e ola lelei ma lava o Saunia e le MAF a’oa’oga mea’ai si’osi’o ai la’au totō, ma mea’ai a le nu’u fa’amāsani ma fa’alauiloa le Fuafuaga fa’afefiloi le totōōga e iai fa’atuputele o fua o Fa’ata’atia o ma fuālā’au ‘aina e Fa’aleleia ma lava fa’a’ele’eleaga ‘ese’ese e Lā'autotō e Lua fa’aitiitia ai le lalata mai o sauniuniga i talafeagai ma a’afiaga o le Miliona 2015- manu ‘aina ma fa’ama’i fa’alavelave suiga o le tau e pei o taimi o 2020 fa’alenātura le oge po o le tau timuga Fa’atino se Polokalame Fuafuaga Feso’ota’i o Fa’afoega o ‘Ia fesoasoani mai le MAF i Fa’agaoioi e Toe Mea e Ola le fa’avaeina o se nofoaga Totō ai Lā'au fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au 2016-2020 Fa’atino fa’ata’ita’iga o 'ese'ese e talafeagai mo le Fa’afoega Fa’aauau o tau o lea vāega Fanua (SLM) Ātīna'e se fuafuaga o Fa'atūlaga ma fai se fa’afoega feso’ota’i o le nofoaga fa’ata’ita’i mo fanua ma le fa’amoemoe e itū'āiga lā'au 'ese'ese e fa’aitiitia ai so’o se gaoioiga fetaui ma le tau e ono a'afia ai meaola ma

Matāfaioi: MAF/ feso’ota’iga o mea e ola MNRE/Nu’u/CSSP 'olo'o i le si’osi’omaga o se vāega

Pūlega Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fa’atinoga Fuafuaga Talafeagai ma Faiga Faavae Fa'amālosia Toe fa’afou ma/pe ātīna'e Fa'amālosia le Ātīna'e ma lesitala tūlāfono Tūlāfono Mautū o pūlega o tūlāfono a le nu’u e fa’afoe fa’atinoga o a le itūmālō/nu’u e puipuia le Fono a le Nu’u puna’oa ai le fa'aaogāina o puna’oa fuafuaga aoao ai le itūmālō/nu’u ‘uma, (Tūlāfono Toe fa'alenātura ma fa'alenātura ma uma a vāega 'āseta a le mālō, Teuteu 2016) le fa'aaogāina o fa’atonutonu a'afiaga ‘ona si’osi’omaga, ōlaga ma le fanua e ala i o le fa'aaogāina o le fanua; Fa'amālosia ‘ona lava o mea’ai aemaise Fuafuaga a le tūlāfono a le e pei o le fai ma fa’alelei tulimata’i gaoioiga 'olo'o a'afia ai Vāega o Nu’u ma nu’u ālāvai, so'ona lafoa’i o le Tūlāfono Mautū vāega 'olo'o iai ‘apovai ma Alaalafaga otaota, 'eligāoneone, manu Aoao, Tūlāfono gata ai le sami ta’aloloa ma ātīna'e o Fa’atonutonu, Fuafuaga ‘Ātīna’e a nofoaga 'olo'o iai ‘apovai Fuafuaga Fa'aaogā fono fa'alemāsina a Nu’u ma Alaalafaga ma latalata i vaivili Fa’ata’atitia, Sui o Nu’u e tulimata’i ai le 2016-2021 Fuafuaga ma fa'agāsologa o tūlāfono a le Gālulue fa’atasi ma Sui o le Faiga Fa’avae itūmālō/nu’u Nu’u e tulimata’i le fa'aaogāina ma a’afiaga o Si’itia le mafai e puna’oa fa'alenātura nu’u ‘ona fa'amāsani i Fesoasoani i nu’u i le faiga suiga, tali atu ma fa’aauau o polokalame toe fa’aleleia fa’alauiloa vave i se vaitaimi 'umi Matāfaioi: MWCSD /Nu’u Fa’aleleia

MNRE PAGE 29

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

si’osi’omaga o nu’u ma ‘ia mafai ‘ona tali mai

MNRE PAGE 30

Fa’afanua o le Nu’u o Fagasā

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

MNRE PAGE 32

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

4.2 Sātaua

Fofo Fuafuaina o le CIM ‘Ātīna’e Tetele Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Fale o ‘āiga, faleā’oga, Toe si’i ātīna'e tetele i Fa’aitiitia tupe Ātīna’e e le MNRE se ta’iala Tūlāfono o Fauga o Fale falesā, ma 'āseta a le fafo atu o sone alu i meatōtino fa’asone mo vāega 2017 mālō ma isi nu’u 'olo'o lamatia pe 'ā ma 'āseta ‘ua saogalēmū i totonu o sone mana’omia le toe sui o fa’aleagaina a le Fuafuaga Fa’ata’atia a le maualuga le nofoaga tagata lava ia Fa'aaogā fa’afanua toe CIM 2015 lamatiagōfie fa’afou o nofoaga lamatia Fa'aaogā fua Fa’aitiitia mea e ma fa'ai'uga o su’esu’ega a talafeagai e fa’aitiitia ono fa’aleagaina le tagata su’esu’e i fausaga ai tupe fa’aagaga mo mai le tafia o le o le lau'ele'ele e sone lamatia talafātai ma fa’atonutonu ai le lōlōga e māfua ai fa’atulagana o le fausia o Fai se fa'atōsina e ‘ona lamatia ātīna’e tetele fa’alauiloa ai le fauga o fale ma ata e tatau Fa’aleleia le Fa’amālosia Tūlāfono o ‘ona iai ‘ina ‘ia lavea’i ‘ina ‘ia Fauga o Fale 2017 maua’a mo nu’u 'olo'o fausia ai nu’u lamatia le nonofo ai i maua’a Ūna'ia inisiua o 'āseta ma totonu pe latalata i mea tāua e teu fa’aagaga sone e maualuga le ‘olo’o i totonu o sone lamatia lamatiagōfie i mala Fa’aleleia tapenapenaga e Tūlaga o le IFHZ, CEHZ ma le CFHZ o sone “e ono lamatia” Fuafua lelei ata o tali atu i mala ātīna'e tetele ‘ina ‘ia fai olo’o tāofiofi ma pāpuipui ai fa'alenātura ma le mālamalama i le fa'aaogā tatau o le sone lamatiagōfie; lau'ele'ele Saogalēmū nu’u, fa’ata’ita’iga, fale ma ‘auala fa’amaualuga le fola o

le fale i nofoaga e a'afiagōfie i lōloga

Fai fuafuaga i le fa'aaogāina o le fanua ‘ia tāofiofia ai ni ātīna'e e fai i totonu o sone e telē a’afiaga e maua ai e pei o le CEHZ ma le CFHZ

'Āiga ma le nu’u e fa’aitiitia le fau o fale i luga tonu o fanua e māsani ‘ona a'afiagōfie i tāfega ma fa’ateleina ai lōloga i uta ma le vave tafe mālosi o le vaitimu

Talosaga mo le tanuina o se vāega i tai, ‘ia

MNRE PAGE 33

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

māta’itū e le Mālō ma le itūmālō fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: Nu’u / ‘Āiga /MWTI/ MNRE ‘Aualatele i le Su’esu’e le toe Fa’aleleia le Fa’atino se au’ili’iliga o Tau Fuafuaga Fa’ata’atia a le Talafātai i Mātū: aliali ‘ave’ese o le maua’a o ātīna'e o Fa’amanuiaga e fua iai isi CIM 2015 atu i sone maualuga le ‘aualatele i uta (2km tetele ma le vave filifiliga e su’etupe ai lamatiagōfie (lōfia, le umī) mai le o le taimi e toe TSP2014-2019 Tini 2 tāfega, sone talafātai e ‘avea ma fa’aleleia ai Tu’ufa’atasi popōlega tau le KO 1 tūmatāfaga fa’ailoga vaifofō mo se taimi saogalēmū o le si’osi’omaga mo sunami) umi mo vāega Fa’aleleia ma lava ma aga feso’ota’i i le faiga o Fuafuaga a le Vāega a maualuga le Nu’u ma Alaalafaga sauniuniga i 'auala e fa’atino ai lamatiagōfie i Sataua fa’alavelave fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o i le vāega ‘olo’o iai le fa’alenātura Fuataga o ‘Auala ‘auala e itiiti i le a'afia Feso’ota’i o Sāmoa e 5mita mai le sone Fa’aitiitia a’afiaga A'afiagōfie (2016) ma le tūmatāfaga fa’ailoga mai le ‘ā’ia o le Talosaga pēmita talafeagai e mo sunami, sone talafātai ma pei ‘ona mana'omia e le Fuafuaga Fa’ata’atia lōfiagōfie ma le sone fa’alavelave tūlāfono Fa'amāsani o o tāfega. Vāega lea fa’alenātura Feso’ota’iga o ‘Auala ‘olo’o fa’ailoa mai e le Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga Fuataga A'afiagōfie Saogalēmū le nu’u, lamatia ma Fa’amaumauga o o Feso’ota’iga o fale ma ‘auala Fa'atūlagaga o Ālāvai a le Auala o Sāmoa ma tagata su’esu’e i fausaga o Fuafuaga Fa’ata’atia Fa’aitiitia tupealu 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o Fa'amāsani o i taumafaiga galuega e fai Feso’ota’iga o ni fa’alemālō e tali nofoaga e feololo le atu i mea a’afia i ni a’afiaga mai fa’aleagaina ma le solo o le 'āseta mo le laue’ele’ele (lamatia lautele o le talafātai)

Talosaga mo le tanuina o se vāega i tai, ‘eliina o le oneone po o isi galuega tetele i le talafātai, ia māta’itu lelei e le Mālō ma le nu’u i fa’agaoioiga e uia e tagata o le nu’u mo pēmita ma fa’atagaga

Matāfaioi: LTA /MWTI/ MNRE/ Nu’u/’Āiga Mo’omia tausiga lelei Fa’aleleia ālāvai ma Fa’aleleia le Fa'aaogā fa’amatalaga o Fuafuaga Fa’ata’atia a le o ālāvai ma fa’aleleia ālāpaipa e tusa ai ma maua’a o ātīna'e ta’iala 'olo'o iai nei ma CIM 2015 ālāvai i vāega o le fautuaga 'olo'o i le tetele ma le vave fa'aaogā “Fuataga o Auala ‘aualatele i le Itū i Fuataga o Auala ‘ona tali ma toe Feso’ota’i o Sāmoa e TSP2014-2019 Tini 2 Mātū o le Talafātai Feso’ota’i o Sāmoa e fa’aleleia mai ni A'afiagōfie (2017)”; KO 1 ‘olo’o maualuga le A'afiagōfie a’afiaga ma mala “Iloiloga Aoao o Tapula’a o lamatia ‘aemaise ai fa'alenātura Auala i Sāmoa (2016); Fuafuaga a le Vāega o

MNRE PAGE 34

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES feso’ota’iga o ‘auala Fa’atapula’a le Tūlāfono o le Fa'ata’ita’iga Nu’u ma Alaalafaga ui. fa’atinoga o Fa’aitiitia tupealu Fa’asi’osi’omaga o Sāmoa fa'atūlagaga aoao mo i mala e tutupu (2007)” ālāpaipa tetele ma mo meatōtino ma ālāvai e fa'afaigōfie ai 'āseta a le atunu’u Fa’atino se au’ili’ilga o Tau o le fetafea’i o le vai pe ma 'āiga tūto'atasi Fa’amanuiaga e fua i ai isi 'ā tatafe mālosi le vai filifiliga e su’etupe ai e fa’aitiitia ai le lolovaia Tu’ufa’atasi popōlega tau le saogalēmū o le si’osi’omaga Fa’atino āsiasiga ma aga feso’ota’i i le faiga o māsani o ālāvai ma 'auala e fa’atino ai fa’aleleia pe 'ā fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o mana'omia a'afia

Matāfaioi: LTA Talosaga pēmita talafeagai e /MWTI/MWCSD pei ‘ona mana'omia e le /Nu’u/ ‘Āiga tūlāfono Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga lamatia ma Fa’amaumauga o Fa'atūlagaga o Ālāvai a le tagata su’esu’e i fausaga o 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o ālāvai mana'omia

Ātīna'e ma resitala tūlāfono fa’amauina a Itūmālō/Nu’u ‘ia aofia ai le va'aia lelei o ālāvai ‘ia tūmau le lelei fa’atasi ma le lafoia fa'asolitūlāfono o otaota i ālāvai Puipuiga o le talafātai Fa’aleleia ma Fa’aitiitia tupe Fa'aaogā fa’amatalaga o Fuafuaga Fa’ata’atia a le i vāega lamatiagōfie fa’amālosi taligalu alu i meatōtino ta’iala 'olo'o iai nei ma CIM 2015 ‘olo’o iai i nofoaga ma 'āseta ‘ua fa'aaogā “Fuataga o Auala ‘olo’o iai ‘auala e itiiti fa’aleagaina a le Feso’ota’i o Sāmoa e TSP2014-2019 Tini 2 ifo ma le 5mita le tagata lava ia A'afiagōfie (2017)”; KO 1 mamao mai le “Iloiloga Aoao o Tapula’a o matāfaga e a’afia i Mo le tali atu i Auala i Sāmoa (2016); Fuafuaga a le Vāega o sunami, sone e seāseā lamatiaga, Tūlāfono o le Fa'ata’ita’iga Nu’u ma Alaalafaga lōfia ma sone lōfiagōfie fa’aitiitia le ono Fa’asi’osi’omaga o Sāmoa e ‘āvea ma vaifofō mo fa’aleagaina o mea (2007)” se taimi lē tūmau mai le ‘āia o le talafātai ma lōlōga Fa’atino se au’ili’ilga o Tau Fa’atino le toe o Fa’amanuiaga e fua iai isi fa’aoneoneina o Tausi se ‘auala filifiliga e su’etupe ai matāfaga i nofoaga ua fa’asao mo Savai’i āfāina e puipuia ai ‘ātoa Tu’ufa’atasi popōlega tau le ‘aualatele i le talafātai saogalēmū o le si’osi’omaga fa’atasi ai ma galuega Fa’aleleia le lavea’i ma aga feso’ota’i i le faiga o tetele mai le lōfia ma ‘ina ‘ia fausia ai 'auala e fa’atino ai le ‘āia o le talafātai nu’u ua maua’a fa’atalanoaga ma nu’u 'olo'o

a'afia Talosaga mo Fa’aleleia ma lava galuega mo le toe sauniuniga i Talosaga pēmita talafeagai e tanuina, ‘eliina o le fa’alavelave pei ‘ona mana'omia e le oneone, po o nisi fa’alenātura tūlāfono galuega tetele i le

MNRE PAGE 35

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

talafātai, ia māta’itu Saogālēmū nu’u, Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga lelei e le Mālō ma le fale ma ‘auala lamatia ma Fa’amaumauga o itūmālō fa’agaoioiga Fa'atūlagaga o Ālāvai a le e uia e tagata o le tagata su’esu’e i fausaga o nu’u mo pēmita ma 'ele'ele e ta’u mai ai fōliga o fa’atagaga ālāvai mana'omia

Matāfaioi: LTA /MWTI/ MNRE/ Nu’u/’Āiga Fa’aleleia ‘auala Fa’aaogā fa’atulagaga o Fa’aleleia ma lava Fa’atalanoa tagata e ona Fuafuaga Fa’ata’atia a le ui/’auala gālue e ‘auala a le Atunu’u e sauniuniga i fanua mo ni vāega o fanua e CIM 2015 fa’afaigofie ai le si’itia fa’aleleia ai ‘auala e fa’alavelave fa’alautele ai ‘auala ‘ese mai ai fale mai ‘āga’i i le ā’oga fa’alenātura Fuafuaga a le Atunu’u sone lamatiagōfie – Tūlagalua a Sataua Fa'aaogā fa’afanua toe mo le Fa’afoega o ma fa’aaogā o ni ‘auala Saogalēmū nu’u, fa’afou o nofoaga lamatia Fa’alavlevae 2017- sulufa’i Su’esu’e le ‘auala ‘olo’o fale ma ‘auala ma fa'ai'uga o su’esu’ega a 2021 iai i le taimi nei/alu le tagata su’esu’e i fausaga ‘āga’i i le Falesā Fa’aitiitia tupealu o le lau'ele'ele e Fuafuaga a le Vāega o Katoliko (pe ono ‘avea i taumafaiga fa’atonutonu ai le Nu’u ma Alaalafaga ma ‘auala sulufa’i) ma fa’alemālō e tali fa’atulagaga ma fōliga fa’atā pe ‘ā fa’amaonia atu i mea Fuataga o Auala fa’aleagaina ma Tu’u i totonu o le Feso’ota’i o Sāmoa e Fa’amālosia le puipuiga 'āseta mo le fa’apolokalameina o le tala A'afiagōfie o le si’osi’omaga lautele o le Tupe a le CBA tusiga o le ata ma le fausia. Matāfaioi: LTA /MWTI/MNRE / Nu’u / ‘Āiga /Itūmālō/MWCSD Fa’apaipa le fa’asoaina Toso le vai fa’asoa i Si’itia le Ātina’e/Fa’afou ma lesitala Fuafuaga Fa’atatatia a o le suāvai, fa’aleleia 'āiga 'olo'o nonofo i uta fa'amāsani i suiga tūlāfono ale itūmālō/nu’u le CIM 2015 le saogalēmū o le ma lē maua se suāvai i taimi o lāmala ‘ina ‘ia fa’atūlāfono ātīna’e i suāvai ma le nofoaga ‘olo’o i ai ‘apovai Fuafuaga a le Vāega o feso’ota’iga e fa’asoa ‘Aumai ni vaitimu Fa’aleleia le ma vaivili Suāvai ma Vai Lafoa’i ai le suāvai fa’atali mo 'āiga maua’a o ātīna'e a'afiagōfie e fai ma tetele ma le vave Fa’atino le fuafuaga o tupe Fuafuaga o Tupe vaifofō mo se vaitaimi o le taimi e toe fa'aagaga a le SWA (2016) Fa’aagaaga a le SWA lē tūmau fa’aleleia ai mo le 10 tausaga e fa’aleleia mo le 10 Tausaga ai feso’ota’iga o vai fa’asoa e (2016) ‘Ia lagolagoina e le Fa’aleleia le fesoasoani ai i 'āiga ‘uma e itūmālō ma nu’u le soifua mālōlōina le’o maua le vai i uta Fuafuaga ‘Auai a polokalame fa’asoasoa ma le tūmamā Nu’u ma Alaalafaga o le suāvai a le SWA i ‘Ia tu’u i totonu o le pāketi taimi o lāmala po o tau Fa’aitiitia le le ata o le polokalame ma le mātūtū palapalā o vai tupe fa’aopoopo mo vai fa’asoa fa’asoa ma le fa’atauga o ‘Ia lagolagoina e le mea auā faiga e maua mai ai itūmālō taumafaiga a Fa’aitiitia a’afiaga vaitimu fa’atali le SWA e su’esu’e ‘ona o lōlōga mai solo ai ni vaivili i uta Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga totonu o le itūmālō lamatia ma fa'ai'uga o su’esu’ega maua a le tagata Matāfaioi: SWA su’esu’e i fausaga o le /MNRE/ Itūmālō lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni /Nu’u/ CSSP ata fa’ata’atitia

Fa'aaogā fonotaga fa'alemāsina a Sui o Nu’u e

MNRE PAGE 36

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

tuliaufulu ma tulimata’i polokalame ma matāfaioi a le nu’u

Fale Sulufa’i ma ‘auala Su’esu’e ma/pe filifili Fa’aleleia le Fa’amālosia le Tūlāfono o Fuafuaga a le Atunu’u e feso’ota’i i ai e nofoaga ua iai maua’a o galuega Fauga o Fale 2017 i le Fa’afoega o mana'omia i taimi e nofoaga sulufa’i pe tetele Fa’alavelave sauniuni ma tali atu ai i fausia nofoaga fou ‘ia Fa’aaogā fa’afanua o nofoaga Fa’afuase’i 2017-2021 fa’alavelave fa’afuase’i aofia ai ma ‘auala Fa’aleleia ma lava lamatia ma i’uga o su’esu’ega sulufa’i ‘āga’i i ia sauniuniga i a tagata su’esu’e i fausaga o Tūlāfono o le Fauga o nofoaga fa’alavelave ‘ele’ele e iloa ai nofoaga ma Fale fa’alenātura le fa’atūlagaga o ‘auala Fa’atino su’esu’ega o Faiga Fa’avae a le

nofoaga sulufa’i ‘olo’o Atunu’u mo Tagata e fa’ailoga i luga o iai Mana’oga Fa’apitoa fa’afanua lamatia o le fuafuaga a le CIM

Ātīna’e Fuafuaga mo le Fa’afoega o Fa’alavelave e māfua mai le Tau mo Nu’u (VCDMP)

Fa’atino a’oa’oga fa’amāsani mo tagata e iai mana’oga fa’apitoa (PWD) i ta’iala e tali atu ai i mala ma fa’alavelave fa’afuase’i

Fa’atino Polokalame CDCRM

Fa’atutū fa’ailo talafeagai e limata’ita’i ai nu’u i ‘auala e uia pe a tali atu i fa’alavelave fa’afuase’i ma nofoaga ‘olo’o iai fale sulufa’i

Pe ‘āfai e leai se fale talafeagai, fausi fale sulufa’i pe ‘ā tutupu fa’alavelave fa’afuase’i i fafo atu o sone lamatiagōfie

Fa’aopoopo vāega talafeagai i faleā’oga po o falesā ua filifilia i fafo o sone lamatiagōfie ma ‘avea ma nofoaga sulufa’i

MNRE PAGE 37

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Matāfaioi a le: MNRE /DMO/ MWTI/Nu’u /CSSP/ Ekālēsia / MWCSD

Fa’asoaina o le ‘Eletise Mo le aga’i i luma, Fa'atūmau le Tulimata’i feso’ota’iga i le Fuafuaga Fa’ata’atia a fa’aalu laina i lalo o le fa’asoasoaina o le fa’asoasoaina o le eletise e le EPC ‘ele’ele eletise i taimi fō'ia ai le tele tele o pou ma ono fa'alētonu ai le eletise uma e aofia ai ma Fa’aola ma ta’i ‘eletise mo tagata ‘olo’o taimi o mala nonofo i uta fa'alenātura

Toe sui nofoaga o Fō'ia ni laina eletise i se fa’alavelave e nofoaga e maua’a atu māfua mai i pe 'ā toe sui poumōlī pā'u'ū

Fa’apipi’i mōlī'auala i ‘auala i nofoaga e mana'omia ai mo le saogalēmū o le nu’u

Fa’atutū ma feso’ota’i i le paoa e maua mai le lā pe 'ā fa’apea o maua

Mo ‘āiga e tāofi le fausia o fale ma ātīna’e latalata ane i pou eletise

Matāfaioi: EPC/ MWTI/ Nu’u/ ‘Āiga Puna'oa Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa'alenātura ma le Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Si’osi’omaga Faavae

‘Amu o le ā’au ma Nu’u e toe fa’aola Puipui ‘amu o le Vāega o Faigafaiva a le MAF Fuafuaga a le Vāega o faigāfaiva latalata i le fa’asao i le gātaifale i ā’au ma e lagolago le fa’atinoga, Fa’ato’aga 2016-2021 matāfaga meaola ‘ese’ese faigafaiva saunia ‘au’aunaga fa’apitoa tūmatāfaga ma tulimata’i Fuafuaga ‘Auai a Nu’u Fa’avaitaimi ‘ona ao ma ma Alaalafaga tatia’i (alamea) ‘ia Puipui le Ātīna’e tūlāfono a nu’u ia tāofiofi ai le so’ona ola si’osi’omaga o aofia ai le fa’afoega o solo meaola nini’i i le puna’oa fa’alenātura gātaifale (vaipuna, fa’asai i le Fa’aauau le fa’asā ‘ona gataifale, vaomatua ma mea fa’aaogāina fanai’a, Puipui ma fa’apēnā) la’au ‘o’ona (‘ava fa’aleleia meaola niukini) vailā'au ‘o’ona ‘ese’ese ‘olo’o

MNRE PAGE 38

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

ma isi metotia e aofia ai maua i totonu o ma le ‘eliina o le le atunu’u oneone ma la’u ‘ese Fa’aauau Fa’amālosia tūlāfono a ‘au’aunaga ma nu’u i le fa’asāina ‘ona galuega autū tia’i otaota i le talafātai mo le si’osi’omaga o Matāfaioi: Nu’u/ meaola MAF/ CSSP Solitūlāfono le tatia’i o Fa’atino polokalame Fa’aleleia le Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga Fa’ata’atia a le otaota i totonu o fa’alauiloa ma le soifuamālōlōina fa’afoega feso’ota’i o fanua Atunu’u i le Fa’afoega o vilima’a tuai tapenaina o le nu’u e ma le tūmamā ma le fa’amoemoe e Otaota Lafoa’i fa’aitiitia ai le fa’aitiitia ai so’o se gaoioiga solitūlāfono i le tatia’i Fa’aitiitia le sao e ono a'afia ai meaola ma Faiga Fa’avae a le solo o otaota atu o suāvai feso’ota’iga o mea e ola Atunu’u i le Fa’afoega o ele’elea i le 'olo'o i le si’osi’omaga o se Otaota Lafoa’i Fa’atino polokalame si’osi’omaga ma vāega fa’alauiloa ma le fa’atānoa Fa’ata’i NESP 2017- fa’amamāina o ālāvai a Fa’aaogā le Tūlāfono o le 2021 le itūmālō ma le nu’u Fa’aitiitia le tafe Fa’afoega o Otaota atu o otaota Lafoa’i/Tūlāfono e Faia pepa fa’alauiloa suāvaia mai tāfega limata’ita’i ai fa’atinoga o se ma fa’ailo a le nu’u mo mai uta mai le tafe manatu ‘sala tupe tagata le silafia e tagata atu i le sami lafoa’i otaota lautele Ātīna’e ma lesitala Tūlāfono ‘Āmata ‘ona fa’asā le a Itūmālō/Nu’u ‘ia fa’asala tatia’i solo o otaota i le tatia’i solo o otaota i totonu o le itūmālō laufanua a le Itūmālō aemaise ai sone e a’afiagōfie i lōlōga Fa’aaogā fono fa’alemāsina Faia ni fa’atinoga mo le a Sui o Nu’u e tulimata’i ai iloa e tagata lautele, le fa’agāsologa o ma fa’avae se maliega polokalame i le fa’afoega o fa’atatau o le otaota lafoa’i “va’ava’aiga o tuā'oi” ma le itūmālō ia māta’itu ma lipoti solitūlāfono i le tatia’i solo o otaota

Mālō, itūmālō ma nu’u e māta’itu, lipoti ma fa’atino fa’asalaga iā i lātou e solitūlāfono

Matāfaioi: MNRE/ Itūmālō/ Nu’u Mana’omia le totō o Totō lā'au e māsani O puipuiga o le Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga Fa’ata’atia lā'au i le talafātai ‘auā ‘ona ola i vāega o le gātaifale 'ole'ā fa’afoega feso’ota’i o le o Lā'autotō e Lua le puipuiga o nofoaga talafātai e fa'amālosia lagolago ma fanua mo le itūmālō o Miliona 2015-2020 pito lamatiagōfie fa'amālosia ai ai taligalu 'olo'o iai Vaisigano 2 ma le ātīna'e tetele Fuafuaga Fa’agaoioi ma fa’aitiitia ai le 'āia 'olo'o iai ma fa’amoemoe e fa’aitiitia ai e Toe Totō ai Lā'au ma le solo'ele'ele o le ātīna'e fou 'olo'o so’o se gaoioiga e ono a'afia 2016-2020 talafātai; O lā'au o le i le gātaifale ai meaola ma feso’ota’iga o Tūlāfono o le Fa’afoega

MNRE PAGE 39

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

talie, fetau, toa, Fa’aitiitia mea e ola 'olo'o i le o le Vaomatua togātogo ‘ua iloga le a’afiaga mai le si’osi’omaga o se vāega 2011 mālosi ‘ona maua’a i tafia o le gātaifale ma mala fa'alenātura ma Ia fesoasoani mai le MAF i mala le fa’avaeina o se nofoaga suiga o le tau fa'alenātura fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au 'ese'ese e talafeagai mo le ‘Ia lē itiiti ifo ma le Fa’atino se tau o lea vāega 200m le mamao o 'Auala e Fa’avae lā'au totō ‘ina ‘ia mafai ai Feso’ota’iga o Gālulue fa’atasi le Vāega o mea e ola 'olo'o i ‘ona fai ma taligalu Vaomatua a le MNRE, DEC le si’osi’omaga ma le MAF e fa’asoa mai Matāfaioi: MNRE/ lā'au maua’a ma talafeagai MAF/Nu’u mai le tau

Alamanuia ma le Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Lava o Taumafa Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Fa’ato’aga Faisua Su’esu’e le ono mafai Fa’aleleia le lavea’i Vāega o Faigafaiva a le MAF Fuafuaga a le Vāega o Lāpopo'a e fai ma isi ‘ona faia o se ‘ina ‘ia fausia ai e lagolago le fa’atinoga, Fa’ato’aga 2016-2021 mea’ai maua fa’ato’aga faisua nu’u ua maua’a saunia ‘au’aunaga fa’apitoa lāpopo'a ‘auā mea’ai ma tulimata’i Tūlāfono a le Nu’u o taumafa mo le nu’u Sataua Fa’aleleia ma Toe teuteu ma lesitala Fa’asā le fa’aaogāina o lava sauniuniga i tūlāfono a Sataua 2007 ‘ia Tūlāfono Mautū o le fanai’a, la’au ‘o’ona fa’alavelave aofia ai le fa’afoega ma le Fono a le Nu’u (ava niukini) vaila’au fa’alenātura tausiga o puna’oa (Tūlāfono Toe ‘o’ona ma isi metotia e fa’alenātura Teuteu 2016) aofia ai ma le ‘eliina o le oneone ma la’u ‘ese

Matāfaioi: Nu’u/ MAF- Faigafaiva

Pūlega Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Fa'amālosia pūlega o Toe fa’afou ma/pe Fa'amālosia le Ātīna'e ma lesitala tūlāfono Tūlāfono Mautū o le puna’oa fa'alenātura ātīna'e tūlāfono a le fa’atinoga o a le itūmālō/nu’u e puipuia Fono a le Nu’u ma le fa'aaogāina o nu’u e fa’afoe ai le fuafuaga aoao ai le itūmālō/nu’u ‘uma, (Tūlāfono Toe fa'aaogāina o puna’oa uma a vāega 'āseta a le mālō, Teuteu 2016) le lau'ele'ele e ala i fa'alenātura ma si’osi’omaga, ōlaga ma le tūlāfono a le nu’u fa’atonutonu a'afiaga Fa'amālosia ‘ona lava o mea’ai aemaise Fuafuaga a le Vāega ‘ona o le fa'aaogāina tulimata’i gaoioiga 'olo'o a'afia ai o Nu’u ma o le fanua; e pei o le Tūlāfono Mautū vāega 'olo'o iai ‘apovai ma Alaalafaga fai ma fa’alelei ālāvai, Aoao, Tūlāfono gata ai le sami so'ona lafoa’i o le Fa’atonutonu, Fuafuaga Ātīna'e a otaota, 'eligāoneone, Fuafuaga Fa'aaogā fono fa'alemāsina a Nu’u ma Alaalafaga manu ta’aloloa ma Fa’ata’atitia, Sui o Nu’u e tulimata’i ai le 2016-2021 ātīna'e o nofoaga Fuafuaga ma fa'agāsologa o tūlāfono a le 'olo'o iai ‘apovai ma Faiga Fa’avae itūmālō/nu’u latalata i vaivili Si’itia le mafai e Gālulue fa’atasi ma nu’u ‘ona Sui o le Nu’u e fa'amāsani i tulimata’i le suiga, tali atu ma

MNRE PAGE 40

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

fa'aaogāina ma toe fa’aleleia a’afiaga o puna’oa vave i se vaitaimi fa'alenātura 'umi

Fesoasoani i nu’u i le Fa’aleleia faiga fa’aauau o si’osi’omaga o polokalame nu’u ma ‘ia mafai fa’alauiloa ‘ona tali mai

Matāfaioi: MWCSD /Nu’u

MNRE PAGE 41

Fa’afanua o le Nu’u o Sātaua

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

MNRE PAGE 43

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

4.3 Papa

Fofo Fuafuaina o le CIM Ātīna’e Tetele Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Fale o le nu’u, Toe si’i ātīna'e tetele i Fa’aitiitia tupe Ātīna’e e le MNRE se ta’iala Tūlāfono o Fauga o faleā’oga, falesā, ma fafo atu o sone lamatia alu i meatōtino fa’asone mo vāega Fale 2017 ‘āseta a le mālō ma pe 'ā mana’omia le toe ma 'āseta ‘ua saogalēmū isi nu’u 'olo'o i sone sui o nofoaga fa’aleagaina a le Fuafuaga Fa’ata’atia a e maualuga le tagata lava ia Fa'aaogā fa’afanua toe fa’afou le CIM 2015 lamatiagōfie Fa'aaogā fua talafeagai e o nofoaga lamatia ma fa’aitiitia ai tupe Fa’aitiitia mea e fa'ai'uga o su’esu’ega a le fa’aagaga mo sone ono fa’aleagaina tagata su’esu’e i fausaga o le lamatia mai le tafia o le lau'ele'ele e fa’atonutonu ai le talafātai ma fa’atulagaga o le fausia o Fai se fa'atōsina e lōlōga e māfua ai ātīna’e tetele fa’alauiloa ai le fauga o ‘ona lamatia fale ma ata e tatau ‘ona Fa’amālosia le Tūlāfono o le iai ‘ina ‘ia maua’a mo Fa’aleleia le Fauga o Fale 2017 nu’u 'olo'o lamatia le lavea’i ‘ina ia nonofo ai i totonu pe fausia ai nu’u ua Ūna'ia inisiua o 'āseta ma mea latalata i sone e maua’a tāua e teu fa’aagaga olo’o i maualuga le totonu o sone lamatia lamatiagōfie i mala Si’itia tapenapenaga e Tūlaga o le IFHZ, CEHZ ma le CFHZ o sone “e ono lamatia” Fuafua lelei ata o ātīna'e tali atu i mala tetele ‘ina ‘ia fai ma le olo’o tāofiofi ma pāpuipui ai le fa'alenātura mālamalama i sone fa'aaogā tatau o le lau'ele'ele lamatiagōfie; Saogalēmū fa’ata’ita’iga, nu’u, fale ma fa’amaualuga le fola o le ‘auala fale i nofoaga e a'afiagōfie i lōlōga

Fai fuafuaga i le fa'aaogāina o le fanua ‘ia tāofiofia ai ni ātīna'e e fai i totonu o sone e telē a’afiaga e maua ai e pei o le CEHZ ma le CFHZ

'Āiga ma le nu’u e fa’aitiitia le fau o fale i luga tonu o fanua e māsani ‘ona a'afiagōfie i tāfega ma fa’ateleina ai lōlōga i uta ma le vave tafe mālosi o le vaitimu

Gālulue felagolagomai le mālō ma le nu’u e va’ai i fa’asologa mana'omia e puipui ai ‘auvai ma le talafātai mai le tafia

MNRE PAGE 44

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Matāfaioi: Nu’u / ‘Āiga /MWTI/ MNRE Fa’aleleia ‘auala ui Fa’aleleia ‘auala a Papa Fa’aleleia ma Fa’atalanoa tagata e ona Fuafuaga Fa’ata’atia a ‘ina ia faigōfie ai Loop ma Papa-Uta e tusa lava sauniuniga fanua mo ni vāega o fanua e le CIM 2015 feoa’iga a tagata ai ma fautuaga a le i fa’alavelave fa’alautele ai ‘auala ma fa’aaogā Fuataga o ‘Auala Feso’ota’i fa’alenātura Fuafuaga a le ‘auala sulufa’i i o Sāmoa e A'afiagōfie Fa'aaogā fa’afanua toe Atunu’u mo le taimi o Saogalēmū nu’u, fa’afou o nofoaga lamatia Fa’afoega o fa’alavelave, ‘Ia iai ālāvai/ ālāpaipa fale ma ‘auala ma fa'ai'uga o su’esu’ega a le Fa’alavlevae 2017- ‘Auala Ta’amilo o talafeagai i le taimi e toe tagata su’esu’e i fausaga o le 2021 Papa, ‘Auala i fa’aleleia Fa’aitiitia lau'ele'ele e fa’atonutonu ai Papa-Uta; tupealu i le fa’atulagaga o le fausia o Fuafuaga a le Vāega o fa’aaogā tulaga Fa’amālosia puipuiga o le taumafaiga ātīna’e tetele Nu’u ma Alaalafaga fa’ata’atitia a le si’osi’omaga fa’alemālō e tali atunu’u atu i mea Tu’u i totonu o le Fuataga o Auala Matāfaioi: LTA /MWTI/ fa’aleagaina ma fa’apolokalameina o le tala o Feso’ota’i o Sāmoa e MNRE/ Nu’u / 'āseta mo le le Tupe a le CBA tusiga o le A'afiagōfie lautele ata ma le fausia.

Fa’apaipa le Toso le vai fa’asoa i 'āiga Si’itia le Ātina’e/Fa’afou ma lesitala Fuafuaga Fa’ata’atia a fa’asoaina o le 'olo'o nonofo i uta ma lē fa'amāsani i tūlāfono a le itūmālō/nu’u le CIM 2015 suāvai, fa’aleleia maua se suāvai suiga i taimi o ‘ina ‘ia fa’atūlāfonoātīna’e e le saogalēmū o le lāmala aofia ai nofoaga ‘olo’o iai Fuafuaga a le Vāega suāvai ma le Aumai ni vaitimu fa’atali ‘apovai ma vaivili o Suāvai ma le Vai feso’ota’iga o le mo 'āiga a'afiagōfie e fai Fa’aleleia le Lafoa’i suāvai fa’asoa ma vaifofō mo se maua’a o ātīna'e Fa’atino le fuafuaga o tupe vaitaimi lē tūmau tetele ma le vave Fuafuaga mo le 10 fa'aagaaga a le SWA (2016) o le taimi e toe tausaga o Tupe mo le 10 tausaga e ‘Ia lagolagoina e le fa’aleleia ai Fa’aagaaga a le fa’aleleia ai feso’ota’iga o itūmālō ma nu’u le Pūlega o le Suāvai vai fa’asoa e fesoasoani ai i polokalame fa’asoasoa o Fa’aleleia le (2016) 'āiga ‘uma e le’o maua le vai le suāvai a le SWA i soifua mālōlōina i uta taimi o lāmala po o tau ma le tūmamā Fuafuaga ‘Auai a

mātūtū Nu’u ma Alaalafaga Fa’aitiitia le ‘Ia tu’u i totonu o le pāketi le ‘Ia lagolagoina e le palapalā o vai ata o le polokalame ma le itūmālō taumafaiga a le fa’asoa tupe fa’aopoopo mo vai SWA e su’esu’e solo ai ni fa’asoa ma le fa’atauga o mea vaivili i totonu o le Fa’aitiitia auā faiga e maua mai ai itūmālō a’afiaga ‘ona o vaitimu fa’atali lōlōga mai uta Matāfaioi: SWA Fa'aaogā fa’afanua o nofoaga /MNRE/ Itūmālō lamatia ma fa'ai'uga o /Nu’u/ CSSP su’esu’ega maua a le tagata su’esu’e i fausaga o le lau'ele'ele e fa’ailoa mai ai ni ata fa’ata’atitia

Fa'aaogā fonotaga fa'alemāsina a Sui o Nu’u e tuliaufulu ma tulimata’i polokalame ma matāfaioi a le nu’u

Puna'oa Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa'alenātura ma Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga le Si’osi’omaga Faavae

MNRE PAGE 45

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Mana’omia le totō Totō lā'au e māsani ‘ona O puipuiga o Ātīna'e se fuafuaga o Fuafuaga o lā'au i le talafātai ola i vāega o le talafātai e le gātaifale fa’afoega feso’ota’i o le fanua Fa’ata’atia o ‘auā le puipuiga o fa'amālosia ai taligalu 'ole'ā lagolago mo itūmālō o Vaisigano 2 ma Lā'autotō e Lua nofoaga pito i 'olo'o iai ma fa’aitiitia ai ma le fa’amoemoe e fa’aitiitia ai Miliona 2015-2020 lamatiagōfie le 'āia ma le solo'ele'ele o fa'amālosia ai so’o se gaoioiga e ono a'afia le talafātai; O lā'au o le ātīna'e tetele ai meaola ma feso’ota’iga o Fuafuaga talie, fetau, toa, togātogo 'olo'o iai ma mea e ola 'olo'o i le Fa’agaoioi e Toe ‘ua iloga le mālosi ‘ona ātīna'e fou si’osi’omaga o se vāega Totō ai Lā'au 2016- maua’a i mala 'olo'o i le 2020 fa'alenātura ma suiga o gātaifale Ia fesoasoani mai le MAF i le le tau fa’avaeina o se nofoaga Tūlāfono o le Fa’aitiitia fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au Fa’afoega o le ‘Ia lē itiiti ifo ma le 200m a’afiaga mai le 'ese'ese e talafeagai mo le Vaomatua le mamao o lā'au totō ‘ina tafia o le tau o lea vaega 2011 ‘ia mafai ‘ona fai ma gātaifale ma taligalu mala Gālulue fa’atasi le Vāega o fa'alenātura Vaomatua a le MNRE, DEC ma Matāfaioi: MNRE/ le MAF e fa’asoa mai lā'au MAF/Nu’u Fa’atino se maua’a ma talafeagai mai le 'Auala e Fa’avae tau ai Feso’ota’iga o mea e ola 'olo'o i le si’osi’omaga

Alamanuia ma le Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Lava o Taumafa Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Lava Mea’ai: Fa’alauiloa ma fa’atino Fa'atūmau le Saunia e le MAF a’oa’oga Fuafuaga a le Vāega o popōlega ‘ona o le totō o fua o ola fa'alenātura fa’amāsani, fa’alauiloa ma Fa’ato’aga 2016-2021 suiga o le tau ma fa’a’ele’eleaga e iai a’a o mea e ola lagolago le sapalai o lā’au lē lelei le ‘ele’ele e (manioka, ‘umala) e lelei 'olo'o ola lāiti, tekonolosi ma galuega Fuafuaga ‘Auai o totō ai e maua’a i afā, oge ma fa’atasi tetele Nu’u ma Alaalafaga lōlōga Fa’amaua’a le Saunia e le MAF a’oa’oga Fuafuaga Fa’ata’atia Fa’alauiloa le totō ola lelei ma fa’amāsani ma fa’alauiloa le o Lā'autotō e Lua fa’atasi o lā’au ma lava o mea’ai a fa’atuputele o fua o Miliona 2015-2020 meatotō, ma fa’afefiloi le nu’u fa’a’ele’eleaga ‘ese’ese e le totōina ‘ina ‘ia iai ma talafeagai ma a’afiaga o le Fuafuaga Fa’agaoioi fuālā’au ‘aina suamalie e Fa’aleleia ma suiga o le tau e pei o taimi o e Toe Totō ai Lā'au fa’aitiitia ai le lalata mai lava sauniuniga le oge po o le tau timuga 2016-2020 o manu nini’i ma i fa’alavelave fa’ama’i fa’alenātura ‘Ia fesoasoani mai le MAF i le fa’avaeina o se nofoaga Fa’atino se Polokalame fa’ata’ita’i mo itū'āiga lā'au Feso’ota’i o Fa’afoega o 'ese'ese e talafeagai mo le Mea e Ola tau o lea vāega

Fa’atino fa’ata’ita’iga o Ātīna'e se fuafuaga o Fa’afoega Fa’aauau o fa’afoega feso’ota’i ma fanua Fanua (SLM) ma le fa’amoemoe e fa’aitiitia ai so’o se gaoioiga e Fa'atūlaga ma fai se ono a'afia ai meaola ma nofoaga fa’ata’ita’i mo feso’ota’iga o mea e ola 'olo'o itū'āiga lā'au 'ese'ese e i le si’osi’omaga o se vāega fetaui ma le tau

MNRE PAGE 46

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

Matāfaioi: MAF/ MNRE/Nu’u/CSSP Mafai ‘ona o’o i Fa’aleleia tulaga mo le Si’itia le Saunia e le MNRE DEC NESP 2017-2021 vāega e fai ai ‘aufaifaiva e fa’aaogā ai fa’amāsani i fautuaga tau tekinisi i le faigāfaiava le aloalo ma ‘ia to’atele ē suiga i taimi o fa’afoega o le ā’au ‘ina ‘ia e fa’aaogāina vāega mo lāmala mafai ‘ona fa’aaogā e le nu’u faigāfaiva vāega o le ogāsami mo Fa’aleleia le faigāfaiva Matāfaioi: MNRE/Nu’u soifua mālōlōina

Pūlega Fofo Talafeagai Fa’amanuiaga Ta’iala Fesoasoani i Taiala ma Fuafuaga Fa’atinoga Talafeagai ma Faiga Faavae Fa'amālosia Toe fa’afou ma/pe Fa'amālosia le Ātīna'e ma lesitala tūlāfono a Tūlāfono Mautū o pūlega o puna’oa ātīna'e tūlāfono a le nu’u fa’atinoga o le itūmālō/nu’u e puipuia ai le Fono a le Nu’u fa'alenātura ma le e fa’afoe ai le fuafuaga aoao le itūmālō/nu’u ‘uma, 'āseta (Tūlāfono Toe fa'aaogāina o puna’oa uma a vāega a le mālō, si’osi’omaga, ōlaga Teuteu 2016) fa'aaogāina o le fa'alenātura ma ma le lava o mea’ai aemaise lau'ele'ele e ala i fa’atonutonu a'afiaga Fa'amālosia gaoioiga 'olo'o a'afia ai vāega Fuafuaga a le tūlāfono a le nu’u ‘ona o le fa'aaogāina o le ‘ona tulimata’i 'olo'o iai ‘apovai ma gata ai Vāega o Nu’u ma fanua; e pei o le fai ma Tūlāfono Mautū le sami Alaalafaga fa’alelei ālāvai, so'ona Aoao, Tūlāfono lafoa’i o le otaota, Fa’atonutonu, Fa'aaogā fono fa'alemāsina a Fuafuaga Ātīna'e a 'eligāoneone, manu Fuafuaga Sui o Nu’u e tulimata’i ai le Nu’u ma Alaalafaga ta’aloloa ma ātīna'e o Fa’ata’atitia, fa'agāsologa o tūlāfono a le 2016-2021 nofoaga 'olo'o iai ‘apovai Fuafuaga ma itūmālō/nu’u ma latalata i vaivili Faiga Fa’avae

Gālulue fa’atasi ma Sui o Si’itia le mafai e le Nu’u e tulimata’i le nu’u ‘ona fa'aaogāina ma a’afiaga fa'amāsani i o puna’oa fa'alenātura suiga, tali atu ma toe fa’aleleia Fesoasoani i nu’u i le vave i se faiga fa’aauau o vaitaimi 'umi polokalame fa’alauiloa Fa’aleleia Matāfaioi: MWCSD si’osi’omaga o /Nu’u nu’u ma ‘ia mafai ‘ona tali mai

MNRE PAGE 47

Fa’afanua o le Nu’u o Papa

COMMUNITY INTEGRATED MANAGEMENT PLAN IMPLEMENTATION GUIDELINES

MNRE PAGE 49

5 Fa’afanua o Itūmālō o Savai’i