UNIWERSYTET SZCZECIŃ SKI ZESZYTY NAUKOWE NR 700 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 85 POPYT TURYSTYCZNY FUNDUSZE EUROPEJSKIE, ZAGADNIENIA REGIONALNE SZCZECIN 2012 Rada Wydawnicza Urszula Chęcińska, Inga Iwasiów, Danuta Kopycińska, Piotr Niedzielski, Ewa Szuszkiewicz, Dariusz Wysocki Edward Włodarczyk – przewodniczący Rady Wydawniczej Aleksander Panasiuk – przewodniczący Senackiej Komisji ds. Wydawnictw Edyta Łongiewska-Wijas – redaktor naczelna Wydawnictwa Naukowego Lista recenzentów została opublikowana w Zeszycie Naukowym nr 697 Rada Naukowa Frank Fichert – Fachhochschule Works Erenburger Anders Henten – Aalborg Universitet København Bernard F. Kubiak – Uniwersytet Gdański Stanisław Owsiak – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Knud Erik Skouby – Aalborg Universitet København Christian Wey – Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf Redaktor naukowy Jacek Buko Redaktor tematyczny Aleksander Panasiuk Redaktor statystyczny Marcin Hundert Sekretarz redakcji Marta Sidorkiewicz Redaktor językowy Iwona Milewska Korektor Katarzyna Orfin, Marta Sidorkiewicz Skład komputerowy Piotr Ładny Publikacja została dofinansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach projektu badawczego nr N N114 333740. Wersja papierowa zeszytu jest wersją pierwotną. Copyright by Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2012 ISSN 1640-6818 ISSN 1896-382X WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Wydanie I. Ark. wyd. 14,7. Ark. druk. 20,1. Format B5. Nakład 250 egz. SPIS TREŚCI Wstęp ................................................................................................................................ 7 WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ NA RYNKU TURYSTYCZNYM BOŻENA KUCHMACZ – Aktywizacja turystyki i rekreacji we wschodniej części Borów Dolnośląskich w ramach działań „Leader” i programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007–2013 ................................................................. 11 JACEK GANCARCZYK – Wsparcie z funduszy Unii Europejskiej dla małych i średnich przedsiębiorstw turystycznych w województwie małopolskim ............ 23 JOANNA JANICKA – Znaczenie finansowania inwestycji ze środków pozabudżetowych dla aktywizacji ruchu turystycznego na Lubelszczyźnie (na przykładzie wybranych obiektów prawosławia i judaizmu) ............................ 33 EWA KASPERSKA, ADAM WYSZOMIRSKI – Wzrost atrakcyjności turystycznej miejsc jako wartość dodana projektów realizowanych z dofinansowaniem Unii Europejskiej ................................................................................................... 47 ALINA KULCZYK-DYNOWSKA – Projekty unijne realizowane na terenie obszaru prawnie chronionego a rozwój regionu o charakterze turystycznym na przykładzie Karkonoszy ................................................................................... 59 KAROLINA MUSZYŃSKA, ZYGMUNT DRĄŻEK, JAKUB SWACHA – Projekt BalticMuseums 2.0 Plus jako przykład wykorzystania środków unijnych dla aktywizacji międzynarodowego ruchu turystycznego ........................................... 71 EWA ROGOWSKA – Finansowanie inwestycji ze środków unijnych szansą na rozwój turystyki wodnej województwa zachodniopomorskiego ........................... 83 MACIEJ STAWICKI – Udział samorządów w wykorzystaniu funduszy UE dla rozwoju turystyki w województwie pomorskim i zachodniopomorskim .............. 99 EUROPEJSKI RYNEK TURYSTYCZNY ANETTA MAJCHRZAK-JASZCZYK – Popyt turystyczny i jego uwarunkowania ekonomiczno-społeczne. Analiza porównawcza ................................................. 113 4 Spis treści KAMILA MAŃKO, ANETA WOLNA-SAMULAK – Program Europe Senior Tourism jako stymulator aktywności turystycznej wśród seniorów .................... 125 REGIONALNE ASPEKTY ROZWOJU RYNKU TURYSTYCZNEGO MARTA BORDUN – Znaczenie inwestycji turystycznych w stymulowaniu popytu turystycznego na przykładzie gminy Biały Bór ................................................... 139 MIKOŁAJ JALINIK – Możliwości rozwoju turystyki w gminie Bielsk Podlaski z uwzględnieniem kompleksu leśnego ,,Hołody” i uroczyska ,,Osuszek” .......... 151 AGNIESZKA KOZAK – Potencjał turystyczny obszarów przyrodniczo cennych na przykładzie Poleskiego Parku Narodowego ........................................................ 163 EWA KRUSZYŃSKA – Teoretyczne możliwości zwiększenia atrakcyjności turystycznej miasta Poznań poprzez rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej ......................................................................................... 175 BARBARA MASTALSKA-CETERA – Wpływ rozwoju narciarstwa na zagospodarowanie przestrzenne gminy Stronie Śląskie ...................................... 185 ANNA NITKIEWICZ-JANKOWSKA, GRZEGORZ JANKOWSKI – Dziedzictwo kulturowe turystycznej przestrzeni nadrzecznej jako czynnik wpływający na ruch turystyczny ............................................................................................. 199 EUGENIA PANFILUK – Analiza wpływu polityki i planowania rozwoju na konkurencyjność regionu turystycznego ............................................................. 213 TADEUSZ POPŁAWSKI, EWA GLIŃSKA – Wyróżniki tożsamości województwa podlaskiego w opinii turystów ............................................................................. 227 RENATA PRZEOREK-SMYKA, IZABELA MICHALSKA-DUDEK – Oddziaływanie samorządu lokalnego na rozwój turystyki w gminie miejsko-wiejskiej Wleń .... 243 KATARZYNA PRZYBYŁA – Euro 2012 a przekształcenia funkcji turystycznej Wrocławia ........................................................................................................... 255 MARIUSZ SOŁTYSIK, WOJCIECH FEDYK, IZABELA GRUSZKA – Podaż i popyt na kadry turystyczne dla ME Euro 2012 jako element procesu zwiększania efektywności sektora turystyki na Dolnym Śląsku .............................................. 265 EWA ŚWISTAK, BEATA SAWICKA, MONIKA ŚWIĄTKOWSKA – Baza noclegowa jako element infrastruktury turystycznej na przykładzie województw regionu nadmorskiego ...................................................................................................... 279 Spis treści 5 BOŻENA WĘCKA – Ocena stanu i propozycje zmian w zakresie infrastruktury turystycznej gminy Głuchołazy w opinii turystów – wyniki badań .................... 291 ARTUR ZIELIŃSKI – Zespół pałacowy w Kurozwękach jako produkt turystyczny o ponadregionalnym znaczeniu ........................................................................... 305 WSTĘP Problematyka rynku turystycznego, w tym rynku usług turystycznych, stanowi podstawowy zakres badań teoretycznych oraz empirycznych w obsza- rze turystyki. Główny zakres badań dotyczy nauk ekonomicznych (ekonomii, zarządzania, finansów). Należy jednak zauważyć, że problematyka rynku tury- stycznego posiada wymiar interdyscyplinarny, gdyż zagadnienia te podejmo- wane są przez wiele innych nauk. W ujęciu przedmiotowym rynek turystyczny tworzą: popyt turystyczny, podaż turystyczna, cena oraz warunki sprzedaży ofert turystycznych. W podmiotowym układzie rynku turystycznego należy wyodrębnić: konsumentów (reprezentujących popyt turystyczny), dostawców (reprezentujących podaż turystyczną) oraz podmioty polityki turystycznej (od- działujące na kształt funkcjonowania tego rynku). Rynek turystyczny można zinterpretować jako sumę procesów, w których nabywcy (głównie turyści) i oferenci reprezentujący poszczególne subrynki turystyczne określają przed- mioty wymiany oferty turystycznej (produkt turystyczny) oraz warunki ich kupna-sprzedaży, przy czym oferta rynku turystycznego wiąże się z zaspokaja- niem potrzeb osób podczas podróży i pobytu poza codziennym otoczeniem i jest pochodną motywów uprawiania turystyki. Tematyka rynku turystycznego, a szczególnie popytu turystycznego, jest przedmiotem opracowań naukowych pięciotomowego wydania Zeszytów Na- ukowych Uniwersytetu Szczecińskiego serii Ekonomiczne Problemy Usług przy- gotowanych przez przedstawicieli najważniejszych ośrodków naukowych w Polsce zajmujących się zagadnieniami turystyki, zwłaszcza w obszarze nauk ekonomicznych. Problematyka została zaprezentowana w następującej strukturze: Tom I Popyt turystyczny. Zagadnienia podstawowe 1. Wprowadzenie w zagadnienia popytu turystycznego 2. Zagadnienia prawne 3. Zagadnienia społeczne 8 Wstęp 4. Polityka turystyczna w zakresie popytu turystycznego Tom II Popyt turystyczny. Uwarunkowania 1. Determinanty popytu turystycznego w aspekcie ogólnym 2. Determinanty popytu w aspekcie form i rodzajów turystyki 3. Zagadnienia współzależności uwarunkowań popytu i podaży turystycz- nej Tom III Popyt turystyczny. Konsumpcja – segmentacja – rynki 1. Wzorce konsumpcji turystycznej 2. Segmentacja rynku turystycznego 3. Problematyka popytu turystycznego na branżowych rynkach turystycz- nych Tom IV Rynek turystyczny. Fundusze europejskie, zagadnienia regionalne 1. Wykorzystanie środków Unii Europejskiej na rynku turystycznym 2. Europejski rynek turystyczny 3. Regionalne aspekty rozwoju rynku turystycznego Tom V Podaż turystyczna jako determinanta kształtowania popytu turystyczne- go 1. Produkty turystyczne 2. Produkty turystyki wiejskiej 3. Funkcjonowanie przedsiębiorstw turystycznych Podział treści podyktowany był zakresem tematycznym publikacji autor- skich. Wydaje się, że tak przedstawiona problematyka stanowi spójne źródło dotyczące zagadnień popytu turystycznego w kontekście procesów zachodzą- cych na rynku turystycznym. Aleksander Panasiuk WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ NA RYNKU TURYSTYCZNYM ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 700 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 85 2012 BOŻENA KUCHMACZ Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu AKTYWIZACJA TURYSTYKI