Hortzak-Izerdi.Pdf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
HENRI DUHAU Beskoitzen sortua 1942an. Laborari semea; laborantzako ikasketak. Soldadotik landa, luberri egiten Donapaleutik Iparralde guzian barna, teknikari gisa, Jean Errecart senatariaren zuzendaritzapean. 1968an Senpererat ezkondurik merkataritzan erretretarat heldu arte. Lehen artikulua euskaraz, 1961eko urtarrilean, ‘Gazte’ kazetan. Elkarte askotan parte hartu du, Euskaltzaleen Biltzarrean, bertzeak bertze. Elkarteburu ere izana : Euskaldun Gazteria, Zirikolatz, Senpereko Gure Lurrak, Euskal Dantzarien Biltzarra... Elkarte sortzaileetarik izana : Senperen Aro Berri, Senpereko ikastola, Aide Familiale Rurale, ‘Izan’ eta ‘Gure Herria’ talde politikoak, Elkarri, Egunkaria sortzen... Aldizkarietan idazle: Herria, Otoizlari, Dantzariak, Ekaina, Denak Argian, Enbata. Liburu eta liburukiak : — Hasian-hasi (1993) ; — Euskal aditz batua (1996) ; — Aupa batasuna (2000) ; — Hasian-hasi (bigarren partea, 2002) ; — Dufau bi anaiak (2006) ; — Saindu batzuen biziaz (Adema-Zaldubi, 2007) ; — Zaldubi artzain beltxaren neurtitzak (G. Adema, 2008) ; — Kantikak (Adema-Zaldubi, 2009) ; — Prediku zenbait (Adema-Zaldubi, 2009) ; — Bidegileak (Jean Barbier, 2009) ; — Bidegileak (Dominique Dufau, 2009) ; — Lapurdiko ihauteria eta mutxikoen pizkundea (2010) ; — Alegiak eta bertze neurtitzak (Adema-Zaldubi, 2010) ; — Jabetasun auzi eta hirigintza/ Litige foncier et urbanisation (2011) ; — Senpereko ikastolaren hastapenak/ Les débuts de l’ikastola de Saint-Pée (2011) ; — Bertze prediku batzuk (Adema-Zaldubi, 2011) ; — Gaineratekoen bilduma (Adema-Zaldubi, 2012) ; — Bahnar deitu Salbaiak (idazlea, Pierre Dourisboure/ itzultzailea, Jean Elissalde, 2014). — Hortzak izerdi (2015). 2 HORTZAK IZERDI (Aupa batasuna!-ren segida) (Hirugarren edizioa) (2000 - 2009) 2015 3 « Hortzak izerdi » Senpere inguruko esaldi ezaguna « Aupa batasuna »-n jadanik aipatua 145. orrialdean. Lagunarteko ihardespen alaia dukegu hau, guziz nekea haatik xeheki argitzeko : buru bezainbat aburu entzunen baita esaldi horren erran nahiaz galdatuz gero ! Kasu honetan, iritzi politiko ‘seriosenak’ ere eztabaidagarriak daudela eta ez direla egia zientifikoekin nahasi behar adierazi nahi luke, omore ihintz bat isuriz denbora berean orrialdeen aurpegi idorraren gainerat... Baina bertze irakurketa bat ere egin daiteke: “hortzak erakutsi”, “hortzak tinko” eta “izerditan”: abertzale baten zoriarekin geundeke hor bete-betean... 4 Hortzak izerdi Enbata astekari politikoarentzat egin “Sar-hitzak” (Aupa batasuna!-ren segida) (Hirugarren edizioa) (2000 - 2009) Henri Duhau 2015 5 © Henri DUHAU “Mariatorenea” 48, Karrika Nagusia Senpere – 64310 – Saint-Pée-sur-Nivelle Couverture, reliure/ Azala, jostura : “Etxekoz etxeko” Les photos sont de l’auteur sauf indication contraire/ Argazkiak egilearenak dira, bertzerik ez badiote Tous droits de reproduction réservés/ Kopiatzerik ez, jabearen baimenik gabe 6 AURKIBIDEA Aitzin solasa: Nondik mintzo da idazle hori ? ........................................ 13 Gure arrangura nagusiak: euskara eta abertzaleen batasuna ............................ 25 2000- 08-31 Kezkak nagusi .................................................................. 30 09-28 Erabakitzeko orduan ........................................................ 32 10-26 Batzuek egina bertzeek deseginez ................................... 34 11-23 Herria eta herritarrak gogoan ........................................... 36 12-21 Maitasuna sustatzaile ....................................................... 38 2001- 01-18 Maitatzea zein neke den ................................................... 40 02-15 Euskal laborariak aitzindari ............................................. 42 03-15 Apoarmatuaren urratsean ................................................. 44 04-12 Zorion eta goibeldura ....................................................... 46 05-10 Giro nahasia eta dorpea .................................................... 48 06-07 Txapela Txapeleneri ........................................................ 50 07-05 Zer mundu bitxia .............................................................. 52 08-02 Genoatik Sohütarat .......................................................... 54 08-30 Abertzaleen batasuna lehenik .......................................... 56 09-27 Izigarrikeria horien ondotik ............................................. 58 10-25 Aita Lafitte zena gogoan .................................................. 60 11-22 Diru horren desmasiak ..................................................... 62 12-20 Euskararen sustraiak ........................................................ 64 2002- 01-17 Adiskidetzen bagara ......................................................... 66 02-14 Sinesgarritik egiaztagarrirat ............................................. 68 03-28 Eskuina eta ezkerra .......................................................... 70 04-11 Biziduna ehortzi ? ............................................................ 72 05-09 Mamua baztertzea ez da aski ........................................... 74 06-06 Abertzaleen bidea hobetsiz .............................................. 76 07-04 Gezurrean atzeman dituzte............................................... 78 08-01 Ohitura paregabea ............................................................ 80 08-29 Otsoak artzain .................................................................. 82 09-26 Egoera ezin gehiago nahasia ............................................ 84 11-07 Elkarrekin bizitzeko deia ................................................. 86 11-21 Biharko euskaldunaz gogoetan ........................................ 88 12-19 Aupa BATERA ! ............................................................. 90 2003- 01-16 Otsailaren lehenari buruz ................................................. 92 02-13 “Esperantzari leiho bat ireki” ........................................... 94 7 03-13 Belatzen garaia ................................................................. 96 04-10 Berrogei urte .................................................................... 98 05-08 Euskara freskoaren bila .................................................. 100 06-05 Herritartasuna landu ....................................................... 102 07-03 Eraikuntzaren aldia ........................................................ 104 2003- 08-07 Ateketan ......................................................................... 106 09-04 Jendetasuna .................................................................... 108 10-02 Ametsak eta urratsak ...................................................... 110 10-30 Jo aitzina ! ...................................................................... 112 11-27 Maitasun izerdi izpi bat ................................................. 114 12-25 Katalunian goiti ari ........................................................ 116 2004- 01-22 Gure ildoa barnatu ......................................................... 118 02-19 Zakutik edo zorrotik....................................................... 120 03-18 Hondoa jorik .................................................................. 122 04-15 Goiti ari garela ............................................................... 124 05-13 Laino artetik eguzki izpiak ............................................ 126 06-10 Bide zabaltzailearen alde ............................................... 128 07-08 Sineste argituak .............................................................. 130 08-05 Min, izerdi eta udako amets ........................................... 132 09-09 Errusiako sarraskiaren ondotik ...................................... 134 09-30 Atzokoek argi bagintzate ............................................... 136 10-28 Ondorio urrunak gogoan ................................................ 138 11-25 Anoetako erakustaldiaren ondotik ................................. 140 12-23 Aberastasunen artean ezin biziak ................................... 142 2005- 01-20 ELBren urrats bikaina .................................................... 144 02-07 Hitzaroaren zain ............................................................. 146 03-17 Euskaltzale maitasunez .................................................. 148 04-14 Erromakoen artetik dei baten oihartzuna ....................... 150 05-12 Hauteskunde iraganak eta datorren referenduma ........... 152 06-09 Ametsa eta ahalkea indargune ....................................... 154 07-07 Euskaraz mintzatzea sustatzeko ..................................... 156 08-04 Euskal indar uztartuak noizko ....................................... 158 09-01 Oharpentxo eta galderaño batzuk .................................. 160 09-29 Batzuk biltzen, bertzeak irakasten ................................. 162 10-27 Estatua eta eliza bereizi zituzten .................................... 164 11-24 Ihardespen osatu beharrak .............................................. 166 12-22 Aupa Sustrai, Amets eta bertzeak ! ................................ 168 2006- 01-19 Geroa eraiki nahi badugu ............................................... 170 02-23 Marrazkilari supitx ......................................................... 172 03-23 Izen eta ez izen ............................................................... 174 04-20 Inarrosaldi bat gaitza ...................................................... 176 05-18 Jorran, aroa lagun ........................................................... 178 06-15 Burujatasun osoaz .......................................................... 180 8 07-13 Goresmen eta desohore .................................................