<<

Abkürzungen

AV Aufbau-Verlag AW Ausgewählte Werke (Suhrkamp) BBA Bertolt-Brecht-Archiv BBB Bibliographie BE Berliner Ensemble BV Bestandsverzeichnis des Bertolt-Brecht-Archivs D Druck (weitere) E Entstehung ED Erstdruck EG Erste Gesamtausgabe (Aufbau I Suhrkamp) EHA Elisabeth-Hauptmann-Archiv, Berlin es edition suhrkamp GBA Große kommentierte Berliner und Frankfurter Ausgabe der Werke (Aufbau I Suhrkamp) Gedichte Erste Gesamtausgabe (Aufbau I Suhrkamp) GW Gesammelte Werke, Bd. I-VIII (Suhrkamp) Prosa Erste Gesamtaugabe (Aufbau I Suhrkamp) st suhrkamp taschenbuch Stücke Erste Gesamtausgabe (Aufbau I Suhrkamp) SV Suhrkamp Verlag SzLuK Schriften zur Literatur und Kunst SzPuG Schriften zur Politik und Gesellschaft SzT Schriften zum Theater (AV I SV) wa werkausgabe edition suhrkamp, Bd. 1-20 Z Zeugnisse (für die Texte) ZGALI Zentrales Staatsarchiv für Kunst und Literatur, Moskau Personenregister

Abusch, Alexander 41, 60 Benjamin, Walter 17,25,31,32, Adameck, Heinz 113 33,34,37,38,40,44,92,93, Adenauer, Konrad 65 99, 101, 121, 166, 169, 187, Adorno, Theodor Wiesengrund 130, 197,236 135 Benn, Gottfried 22, 142,200,214 Albers, Hans 64 Bennet, E. 114 Albers, Jürgen 130 Bendey, Eric Roussell 125 Alexander der Große 67, 143 Berg, Günter 183,234 Allio, Rene 115 Bergner, Elisabeth 43, 46 Arnan, Marie Rose 5 Berlau, Michel 48 Arnmondt, Jukka 129 Berlau, Ruth 30,31,35,38,39,41, Anders, Günther (d.i. Günther 42, 43, 46, 47, 48, 50, 52, 55, Stern) 38 112, 124, 126, 127, 129, 132, Andersen Nexö, Martin 189,198, 133,156,178,229,236 202 Besson, Benno 126, 133, 134, 135 Antarowa, K. 60 Betz, Albrecht 130 Apfelböck, Joseph 159 Bi ~ Banholzer, Paula Aragon, Louis 63, 196 Bjelkendal, Göran 116 Aristoteles 228 Bloch, Ernst 202 Arnheim, Rudolf 183 Bock, D. Stephan 129 Astor, John James 82 Bohnen, Klaus 124 Auden, Wystan Hugh 35, 46, 49, Boie-Gratz, Kirsten 160, 174, 177, 131 178,180, 181, 182, 183, 184, Aufricht, Ernst Josef 24, 27, 35, 46, 185, 186, 187 74 Borchardt, Hermann 25, 27, 40, 44, 121, 123 Bacon, Francis 125, 189, 228 Bormann, Alexander von 121, 130 Bahr, Gisela 116, 121, 123 Brandt, Max 76 Baldo, Dieter 133 Brecht, Berthold Friedrich 1, 2, 14, Balzac, Honore de 36,125, 171 28 Banholzer, Anna 8 Brecht, Hanne ~ Hiob, Hanne Banholzer, Frank 8, 12, 15 Brecht, Marianne ~ Zoff, Marianne Banholzer, Karl 7,8, 15 Josephine Banholzer, Paula 5,7,8,9, 12, 15, Brecht (geb. Brezing), Sophie WilheI• 158,235 mine Friederike 1, 2, 11 Barlach, Ernst 58, 59, 205, 229 Brecht, Stefan Sebastian (Steff) 17, Barthel, Kurt 62 18,20,28,30,38 Baum, Ute 130, 134 Brecht, Walter 2,49, 137,235 Bawey, Petermichael von 123 Brecht-Schall, Barbara 26, 28, 30, Bayersdörfer, Hans-Peter 115, 116 38,52,55 Becher, Johannes R. 30,57,58,66, Bredel, Willi 35, 197, 198, 199,202 112, 197 Brenner, Hildegard 99 Beckett, Samuel 112 Brentano, Bernard von 28, 32 Personenregister 261

Brentano, Heinrich von VIII, 65 Desch, Kurt 54 Breughel, Pieter d.Ä. 222 Dessau, Paul 48,57, 58, 59, 111, Brezing, Eugen 1 117, 120, 121, 122, 125, 127, Briner, Andreas 120 128, 129, 132, 156, 157 Britten, Benjamin 131 Dicke, Johannes 113 Brod, Max 130 Diderot, Denis 178, 222 Bronnen, Arnolt 13,15,16,17,22, Diebold, Bernhard 165 66, 141, 182 Dieckmann, Friedrich 134 Bruinier, Franz Servatius 73, 119, Dieterle, Wilhe1m (William) 43, 142,151 173,236 Brunkhorst, Martin 134 Dimitro/f, Georgi 102 Bucharin, Nikolai 201 Dionysius von Halikarnassos 134 Büchner, Georg 20, 70, 144 Döblin, Alfred 22, 28, 32, 40, 43, Buchner, Hans 168 44,92, 141, 161, 162,236 Buckwitz, Harry IX, 64, 65 Donnenberg, Josef 121 Buhl, Barbara 120 D'ünston, Roslyn 78 Bunge, Hans-Joachim 60,61, 132 Doone, Rupert 35 Burckhardt, Jacob 160, 182 Dos Passos, John Roderigo 169,171 Budan, Emil Frantisek 35 Doyle, Arthur Conan 161 Burkhard, Paul 127 Drew, Daniel 20, 83, 90 Busch, Ernst 109, 123, 126,236 Dudow, Slatan Theodor 26, 117, Busch, Walter 125 118, 120, 121, 123, 124, 125, Butler, Samuel 161, 194,214 186 Buzady, Zoltan 134 Duffield, Brainerd 126 Dümling, Albrecht 29,97, 114, Canaris, Volker 123 118, 119 Canetti, Elias 23 Dunant, Henri 46, 140, 173 Capone, Al 129 Durieux, Tilla 13 Carpeentier, Georges 164 Dyck, Joachim 185 Cas ~ Neher, Caspar Rudolf Casanova, Giacomo 145, 161 Ebert, Friedrich 8 Castonier, Elisabeth 188 Eichhorn, Berenhard 128 Cavalcanti, Alberto 129 Einem, Gottfried von 52, 53, Cerha, Friedrich 114 236 Cervantes Saavedra, Miguel de 161, Einsmann, Maria 187 170 Einstein, earl 38 Chaplin, Charles 22, 50 Eisenstein, Sergej M. 22, 35, 73 Chruschrschow, Nikita 65, 205 Eisler, Hanns 25,28,31,32,33, Churchill, Winston 54 36,39,41,44,46,50,57,60, Claas, Herbert 114, 176 61,84,93,96,97, 104, 121, Claudel, Paul 5, 207 122, 123, 124, 125, 126, 127, Conrad, Marianne 234 129, 130, 131, 132, 135, 153, Courths-Mahler, Hedwig 163 155,156,198,229,233,236 Crocker, Emerson 126 Eisner, Kurt 8 Curje!, Hans 22, 51 Engberg, Harald 127 Engel, Erich 15,24, 106, 134 Dante Alighieri 154 Engels, Friedrich 90, 177 Daphinoff, Dimiter 114 Erpenbeck, Fritz 54, 55, 58, 63, Dehmel, Richard 2 198,199,200 Demsey, Jack 164 Ewers, Hanns Heinz 188 262 Personenregister

Farquhar, George 111, 135 Gerz, Raimund 130 Fassmann, Kurt 158 Gide, Andre 34f., 197,201,202, Faßbinder, Rainer Werner 114 203 Fedin, Konstantin 63 Giehse, Therese 55 Feilchenfeld, Konrad 115 Gier, Helmut 4, 235 Feingold, Michael 120 Gingold, Norbert 118 Fenigstein, Victor 121 Girnus, Wilhe1m 60 Ferran, Peter W. 135 Glaeser, Günter 235, 236 Feuchtwanger, Lion 9, 10, 14, 15, Goebbels, Joseph 188 16,21,28,31,35,40,42,43, Goethe, Johann Wolfgang von 15, 44,46,47,48,49,50,52,70, 56,61,88,89,91, 112, 121, 116,117, 130, 141, 189, 195, 137,154, 179,202 197,202,203,217,220,228 Gogot, Nikolai W. 173 Feuchtwanger (geb. LöIDer), Marta Gorelik, Mordecai 35, 59 10,21,28,31,43 Gorki, Maxim 26,56,91, 111, 122, Feuerlicht, Ignace 128 195, 197,229 Fischer, Ernst 60, 61 Gortschakow, Niikolai 60 Fischer, Gerhard 134 Grabbe, Christian Dietrich 6, 68, Fischetti, Renate 216 137 Flaubert, Gustave 31 Graf, Oskar Maria 8, 141 Fleißer, Marieluise 12, 15, 17,24, Granach, Alexander 43 181 Grass, Günter 134 Forke, Alfred 177 Grathoff, Dirk 133, 134 Franco y Bahamonde, Francisco 38 Grieg, NordabI 35, 133 Frank, Bruno 43 Griffith, Katherine 132 Frank, Leonhard 44 Grimm, Jacob Ludwig Karl 136 Franz, Siegfried 121 Grimm, Reinhold 117,121, 156 Frei, Bruno 41 Grimm, Wilhe1m Karl 136 Freud, Sigmund 81 Groener, Wilhe1m 8 Frey, Varian 40 Grosz, George 32, 34, 130 Friedell, Egon 71 Großmann, Stefan 24, 182 Frisch, Max VII, 53 Grotewohl,Otto 61 Frisch, Werner 6,9, 12, 136, 181 Groth, Peter 92 Frühwald, Wolfgang 114 Guillemin, Bernard 22, 161f. Fuhrmann, Marion 155 Haacken, Frans 188 Gaillard, Ottofri tz 59, 60 Haffner, Herbert 133 Galilei, Galileo 102, 103f., 105, Hahn, Otto 102 109, 204 Hambleton, Thomas Edward 50 Garbe, Hans 140 Hampet, Johannes 99 Garbo, Greta 18 Hamsun, Knut 116 Gasbarra, Felix 130 Händel, Georg Friedrich 77 Gay, John 73,74,77,78, 118 Hanne ~ Hiob, Hanne Gebhard, Peter 134 Hannibal 137, 160 Geis, Jacob 136 Harris, Frank 21 Geißler, Heiner VIII Hartung, Günter 125, 188 George, Heinrich 13, 24 Hasek, Jaroslav 130, 131 George, Stefan 194,211 Hasenclever, Walter 38 Gersch, Wolfgang 26, 172, 173, 182, Hauck, Stefan 139 186, 190, 195 Hauptmann, Carl 207 Personenregister 263

Hauptmann, Elisabeth 19,20,21, Hold, Maria 28, 30 25, 28, 70, 74, 75, 79, 83, 84, Hölderlin, Friedrich 88,89,91, 95,112,117,118,119,120, 106,132 121, 122, 123, 126, 131, 133, HöHerer, Walter 115 135, 139, 145, 147, 153, 163, Hölz, Max 141 164,174,182,183,184,185, Homer 116 206, 236 Homolka,Oskar 43,71, 105 Hauptmann, Gerhart 56,91, 111 Horaz 4,125 133f., 207, 229 Horkheimer, Max 135 Häußler,Inge 177,178 Horn, Peter 121 Hay, Julius 37, 199 HosaHa, Hans Dieter 121, 130 Hays, Hoffman Reynolds 49,128, Hubalek, Claus 112,229 129, 131 Huchel, Peter 59 Hebbel, Friedrich 2, 11, 114, 208 Huillet, Daniete 133, 176 Hecht, Werner 1, 16,22,26,78, Hünich, Fritz Adolf 187 110, 118, 123, 126, 129, 133, 142,147,186,234 Ibsen, Henrik 20 Hegel, Georg Wilhelm Friedrich lehl, Dominique 117 171, 177, 178 Isherwood, Christopher W B. 35 Heine, Heinrich 142, 144 Ivernel, Philippe 156 Hennenberg, Fritz 23, 114, 119, 132 Henreid, Paul 45 Jacobs, Jürgen 134 Herrmann, Hans Peter 88, 114, 121 Jagoda, Genrich G. 201 Herzfelde, Wieland 33,36,46, 150, Jahnn, Hans Henny 15, 16,66,70 157, 195, 197, 199,236 236 Hesse, Hermann 29 Jaretzky, Reinhold 120 Hesse-Burri, Emil 19,21,22,25, Jeanne d'Arc 88, 90, 91, 121, 130 117,121,123,127,163 Jensen, Johannes Vilhelm 12, 116 Heydrich, Reinhard 45 Jeske, Wolfgang 50, 113, 139, 161, Heyneccius, Martin 112 166,170,174,175,176,234, Heywood, Thomas 140 236 Hilben, Egon 53 Jessner, Leopold 16 Hilfrich, Walter 128 Jhering, Herbert 13,14,15, 16, 19, Hili, Rosemarie 147 70, 141 Hillesheim, Jürgen 3, 180,235 Johnson, Uwe 177 Hinck, Walter 126, 127, 132 Johst, Hanns 6,68,70, 115 Hindemith, Paul 74,94,97,119, Joyce, James 165,169,171 120 Just, Gustav 62, 63 Hindenburg, Paul von 27 Hinderer, Walter 114, 115, 116, Kafka, Franz 161, 162, 210 117,118,119,121,133 Kahnt, Hartrnut 79,80, 119 Hinton, Stephen 78, 118 Kaiser, Georg 194,208,212 Hiob, Hanne 15, 17, 18,20,235 Kaiser, Joachim 121 Hirschfeld, Kurt 53 Kamelhard, Gustav 183 Hitler, Adolf 16, 27, 35, 38, 54, Kamenew, Lew B. 40 122, 125, 129, 149, 168, 176, Kant,lmmanuei 133,215 187,196,203,204,219 Karasek, Helmuth VIII Hofmannsthai, Hugo von 71,72, Karge, Manfred 130, 139 114 Kar! der Kühne 20 Höhler, Ali 188 Kasack, Hermann 13 14 264 Personenregister

Kaufmann, Hans 133 Kurz, Gerhard 115 Kebir, Sabine 19,20,21,22, 183, Kussmaul, Paul 131 184, 185 Kutscher, Artur 6,7,67 Keil, Hanmut 51 Kepka, Ania 123 Lacis, Asja 16, 17,32,33,40 Kerr, Alfred 16, 19,25,70,78 Lacis, Dagmar (Daga) 17 Kessler, Harry Graf 74, 169 Lagerkvist, Pär (Fabian) 35 Kesten, Hermann 29 Lagerlöf, Selma 14, 137 Kesting, Marianne 117 Lakner, Yehoshua 135 Ketelsen, Uwe K. 121 Lan-fang, Mei 33 124 Kipling, Rudyard J. 78, 117, 142, Landauer, Gustav 8 160, 161 Lane, Dorothy ~ Hauptmann, Kisch, Egon Erwin 41, 196, 197 Elisabeth Kitching, Laurence P. A. 133 Lang, Fritz 45 K1äber, Kurt 28, 32 Lang, Joachim 113 K1abund (d.i. Alfred Henschke) 6, Langbacka, Ralf 129 132, 190 Langhoff, Matthias 130 139 Klammer, Karl 25,78 Lania, Leo 118 130 186 K1eist, Heinrich von 56, 111 Lao-tse 160 K1emperer, Otta 51 Laughton, CharIes 48, 49, 50 105, K1emperer, Victor 168 106, 109, 126, 131,228 Klotz, Volker 132 Lazarowicz, Klaus 121 Knopf, Jan 23,85, 99, 115, 119, Legal, Ernst 57 121, 126, 129, 135, 151, 152, Leiser, Erwin 62 153, 154, 155, 156, 157, 174, Lenin, Wladimir I1jitsch 177 175,176,177,178, 179, 180, Lenya, Latte 24, 44 181, 182, 183, 184, 185, 186, Lenz, Jakob Michael Reinhold 56, 187, 188, 189, 190, 199 111, 133, 154 Knust, Herben 116, 131 Leroux, Gaston 161 Knutzon, Per 35 Liebknecht, Karl 8 Kocks, Kocks 118 Liebknecht, Wilhe1m 56 Kohner, Frederick 44 Liliencron, Dedev von 2, 3, 114 Kolzow, Michail J. 40 Lindbergh, CharIes 94 Konfutse 177 Lindner, Burkhardt 130 Korsch, Karl 32,33,34,44, 153, Lingen, Theo 18 155, 188,236 Livius, Titus 134, 137 Konner, Fritz 34, 43, 134 London, Jack 161 Kracauer, Siegfried 33,74, 186 Larimer, George Horace 90 Kraus, KarI13, 28, 78, 217 Lorre, Peter 45,47,117,172 Krenek, Ernst 76, 165 Losey, Joseph 126 Kreymborg, Alfred 46f. Lucchesi, Joachim 73, 74, 76, 78, Kroder, Armin 136 118, 119, 122, 124, 128 Kroerz, Franz-Xaver 121 Ludwig, Emil 46 Kroner, Friedrich 184 Lukacs, Georg 36,54,171, 198, Kuhn, Hedda 5 199,200,201 Kulisiewicz, Tadeusz 132, 233 Lund, Roben 31 Kun, Bela 40 Luxemburg, Rosa 8 Küpper, Hannes21 236 Lyon, James K. 78, 89, 164 Kurella, Alfred (Ps. Bernhard Ziegler) 36,98,1%,200 MacLeish, Archibald 35 Personenregister 265

Manheim, Ralph 131 Münzenberg, Willi 31, 38 Mann, Heinrich 43,44,49, 57, Murphy, G. Ronald 114 125, 197,202,203,225,227 MusiI, Robert 161, 165 Mann, Klaus 195, 200, 236 Mussolini, Benito 176 Mann, Thomas VIII, 6, 15, 43, 44, Myers, Gustavus 23,83,90, 168, 46,53, 161, 162, 167, 197,208 Mannheim, Dora 19 Napoleon 1. Bonaparte 143 Marcuse, Herbert 135 Neher, Carola 33 Marcuse, Ludwig 43 Neher, Caspar 5,7,11,17,19,29, Marlowe, Christopher 117 49,50,51,52,68,73,117,118, Marsch, Edgar 151,152,153,154, 119,132,133,134,186,195, 155, 156, 157 227, 228, 236 Martini, Fritz 129 Neher, Erika 29 Marx, Karl 23,84,90,137,177, Neureuter, Hans Peter 129 200,217 Neureuter, Hans Peter 42 Marx, Leonie 116 Nichols, Ann 78 Maupassanr, Guy de 161 N0rregaard, Hans Christian 34 Mauritz,Ima 14 Norris, Frank 85, 89, 91, 137 Mayer, Hans 89, 104, 117, 126, Noske, Gustav 8 128 Nungesser, Charles 94 Me Ti 177 Mehring, Walter 44,91 Oba, Masaharu 120 Meisel, Edmund 73, 117 Obermeier, Kurt Walter 6,9, 12, Meisl, Willy 211 136, 181 Mennemeier, Franz Norbert 127, Ochlopkow, Nikolai 35 130 Oettingen, Arthur von 104 Mews, Siegfried 135 Offen bach, Jacques 173 Meyerhold, Wsewolod E. 16,40, Olsson, Jan E. 127 222 Oppel, Kar! 160 Michael, Nancy C. 134 Oppenheimer, Robert Jacob 106 Michaelis, Karin 29, 30, 34 Orff, Carl 119, 120 Mittenzwei, Werner 1, 126, 177 Ostheimer, Therese 4, 5, 235 Moliere 56, 111, 135 Ostrowski, A1exandr N. 112 Mommsen, Theodor 220 Otto, Teo 104, 228 Monk, Egon 124, 126, 133, 134 Ottwalt, Ernst 26 186 Montaigne 125 Morgan, John Pierpont 82, 90 Pabst, Georg Wilhe1m 26, 118, 186 Morley, Michael 185 Palitzsch, Peter 112, 127,229 Mühsam, Erich 6 8 Palm, Kurt 229 Müller, Ernestine 5, 235 Palm, Kurt 53 Müller, Gerda 15 Parmet, Simon 124, 127 Müller, Heiner 138 Pasche, Wolfgang 120 Müller, Klaus-Detlef 117, 126, 128, Pasternak, Boris 64 131,134,165,174,175,176, Paulsen, Harald 78 177, 178, 179, 180, 181, 182, Pepusch, John Christopher 77,78 183, 184, 185, 186, 187, 188, Petain, Henri Philippe 40 189, 190 Peters, Paul 34 Müller, Otto 5 Petr, Pavel 131 Müllereisert,Otto 4,20,49 Pfanzelt, Georg (Georgel 5, 49 Münsterer, Hanns Otto 8,9,236 Pieck, Wilhe1m 57, 233 266 Personenregister

Pietzcker, Carl 4 Samson-Körner, Paul 21, 163, 183, Pike, David 40, 20 I 184 Pisan, Christine de 134 Santesson, Ninnan 38, 39, 236 Piscator, Erwin 23,33,41,44,74, Sauerbruch, Ferdinand 29 76,84,91,92,115,130,131, Schebera, Jürgen 22, 73, 118, 119 210 Scher, Steven Paul 124 Ploog, Ilse 188 SchickeIe, Rene 38 Plutarch 134 Schiffer, E.L. 183 Pogodin, Nikolai 111 Schiller, Friedrich 88,90,91, 121, Pohl, Martin 112 137, 154, 208 Polgar, Alfred 44 Schlichter, Max 23 Pollock, Friedrich 135 Schlichter, Rudolf 23 Poser, Therese 132 Schlöndorff, Volker 114 PresteI, Rudolf 5 Schmalhausen, Otto 183 Puccini, Giacomo 77 Schmidt, Dieter 68, 114 Puttnies, Hans 33 Schmidt, Günter 127 Schneider, Ursula 122, 124 Raabe, Wilhe1m 114 Schröder, Gerhard VIII Rainer, Luise 47 Schuffels, Klaus 156 Ramthun, Herta 148,234 Schuhmann, Klaus 151 Rapoport, Herbert 222 Schulz, Gudrun 91, 121 Recht, Oskar Camillus 12 Schumacher, Ernst 54, 101, 126 Reich, Bernhard 16,17, 19,25,33, Schumacher, Kurt 65 40, 117, 121 Schwaen, Kurt 134 Reich-Ranicki, Marcel VIII Schwarz, Peter Paul 145 Reichenbach, Hans 104 Schwiedrzik, Wolfgang M. 14, 115 Reimann, Hans 130 Schwimmer, Helmut 177,179,188, Reinhardt, Max 71,73, 134, 138 189, 190 Reiss, Kurt 49 Seelig, Carl 187 Renner, Sophie 5 Seghers, Anna 28,41,57, 112, 134, Renoir, Jean 31 35 187,236 Rey, William H. 121 Seidel, Gerhard 180 Reyher, Ferdinand 40,89, 106, 164, Seliger, Helfried W. 79, 83 173 Semjonow, Wladimir 61 Rilke, Rainer Maria 142, 162 Semrau, Richard 129 Rilla, Paul 232 Sessions, Roger 128 Rimbaud, Arthur 67, 193 Shakespeare, WiIliam 22, 27, 66, RockefeIler, John Davison 82 92, 101, 111, 123, 134, 138, Rolland, Romain 196 173 Roose, Eberhard 114 Shaw, Bernard 194, 209 Roosevelt, Theodore 89 Shull, Ronald K. 73, 74, 76, 78, Rosenberg, Ethe! 106 118, 119 Rosenberg, Julius 106 Siegel, Michael H. 6 Roth, Joseph 38 Siegert, Wolf 133 Rothe, J. 165 Sinclair, Upton 12, 85, 89, 116, 161 Rothstein, Paula 114 Singermann, Boris 118 Rowohlt, Ernst 32 Sinowjew, Grigori J. 40,201 Rülicke(-Weiler), Käthe 90, 112, Skupin, Wera 112 126, 128, 229 Slonim, Marc 64 Rumler, Kurt A. 130 Smith, Gary 33 Personenregister 267

Song, Yong-Yeop 177 Toller, Ernst 6, 8, 38, 91 Sophokles 50, 110, 132 Toistoi, Leo 36, 171 Spalek, John M. 236 Toporkow, Wassili 60 Stalin, JosefW. 38,40,64,65, 103, Traven, B (d.i. Ret Murat) 8 199,201,202,203,205,206, Tretjakow, Sergej M. 33,35,40 230,232 Trotzki, Leo 201, 202 Stanislawski, Konstantin S. 16,50, Tschörtner, Heinz-Dieter 134 59,60, 111,201,203,206,222, Tucholsky, Kurt VII 229, 230 Stark, Günther 122 Ulbricht, Walter 58,61,62,65 Staudte, Wolfgang 118, 127 Unse!d Siegfried 16,234 Stauffacher, Werner 120 Unse!d, Siegfried 192 Stecke!, Frank-Patrick 138 Stecke!, Leonard 55, 104 Valentin, Karl 73,115,116, 172, Steff -7 Brecht, Stefan S. 208 Steffin, Margarete 26,29,31,32, Vallentin, Maxim 60 33,36,37,38,39,41,42,43, Vanderbilt, Cornelius 82 44,55, 101, 102, 121, 123, 124, Vansittart, Robert Gilbert 204 125, 128, 129, 130, 133, 139, Verdi, Giuseppe 77 149,153,154,166,167,174, Verhaeren, Emile 2, 3, 67 175,176,188, 198,236 Verlaine, Paul 67, 193 Steinweg, Reiner 99, 120, 121 Verweyen, Theodor 134 Sternberg, Fritz 23, 34, 84, 115 Viertel, Berthold 13 Stevenson, Robert Louis 20f., 161, Viertel, Salka 44, 105 169, 208 Viesel, Hansjörg 8 Straßmann, Fritz 102 Villon, Franc;:ois 25,67,78, 143 Straub, Jean-Marie 133,176 Vinc;:on, Inge 115, 116, 127 Strawinsky, Igor F. 77 Voigts, Manfred 92,93, 181 Strehler, Giorgio 56 Völker, Klaus 18, 131, 177 Strittmatter, Erwin 59, 112 Vorsmann, Josef 117 Sudermann, Hermann 194 Suhrkamp, Peter 27, 28, 49, 54, 62, Wachtangow, Jewgeni B. 222 65,93, 119, 147, 157 Wagner, Gottfried 118 Swift, Jonathan 77, 170 Wagner, Richard 13,77,81, 180 Synge, John Millington 112, 124 Wagner-Regeny, Rudolf 51,135 Szondi, Peter 120 Waldau, Gustav 71 Waley, Arthur 95 Tacitus, Publius Corne!ius 172 Wallace, Edgar 161, 163 Tagore, Rabindranath 193 Walter, Hans Albert 45, 197 Tairow, Alexander 16 Waniek, Herbert 71 Tauber, Richard 34 Weber, Carl M. 77 Teichmann, Carl-Ernst 115 Webster, John 46, 131 Tenschert, Joachim 138 Wedekind, Frank 6,8,67,69,73, Tetzner, Lisa 28 115 ,181, 193,207 Thewe!eit, Klaus 43 Wege, Carl 83, 117 Thie!e, Dieter 130, 135 Weigel, He!ene 16,17, 18,20,23, Thieß, Frank 164 24,25,26,28,29,30,31,36, Thimig, Hermann 71 38,39,42,45,50,52,53,54, Thomas, Emma Louis 123 55,5~6~ 109[, 111, 11~22~ Tokajew, Aschach 112 234 268 Personenregister

Weige!, Stefan ~ Brecht, Stefan S. Wifstrand, Naima 39 Weige!, Stella 28 Wilke, Judith 138 Weigl, Leopoldine 17 Willen, John 131 Weigl, Siegfried 17,28 Winge, Hans Oohn) 132 Weill, Kurt 22, 23, 24, 29, 39, 44, Wirth, Andrzej 138 46, 73, 74, 75, 76, 77, 79, 84, Wizisla, Erdmut 38 94,96, 117, 118, 119, 120, 123, Wöhrle, Dieter 156,216 124, 128, 129, 131, 145, 169, Wolf, Friedrich 91,92 195 Wolf, Uta 3 Weisenborn, Günther 122, 123 Wuolijoki, Hella 41,42,129,139 Weiskopf. Franz Carl 198 Wyss, Monika 114 Weiss, Peter 39 Weisstein, Ulrich 77 118 119 Zahn, Peter 50 Weiß, Ernst 38 Zielinske, Siegfried 120 Weitbrecht, Andreas 14 Zimmermann, Rolf Christian Weitbrecht, Oda 13, 14,235 133 Wekwerth, Manfred 127, 138 Zimmermann, Rosemarie 115 Welles, Orson 49, 105, 106 Zoff, Marianne 12, 13, 14, 15, 16, WenzlafF, Paul-Gerhard 236 17,18,20,21,25,79,235 Werfe!, Franz 43, 163 Zoff, Otto 13, 17, 20 Wertheim, Albert 135 Zoff (geb. Jellinek), Zdenka 13, 17, WesseI, Horst IX, 65, 188,206 20 WesseI, Ingeborg 188 Zola, Emile 161 Whit, Cl. 183 Zuckmayer, Carl 14, 16, 18 White, Bouck 90 Zweig, Arnold 6, 57, 141,212,230, Whitman, Walt 142 236 Wiedenmann, Ursula 19 Zweig, Stefan 196 Sammlung Metzler

Deutsche Literaturgeschichte SM 6 Schlawe, Literarische Zeitschriften 1898-1910 SM 24 Schlawe, Literarische Zeitschriften 1910-1933 SM 25 Anger, Literarisches Rokoko SM 47 Steinmetz, Die Komödie der Aufklärung SM 68 Kimpel, Der Roman der Aufklärung (1670-1774) SM 75 Hoefert, Das Drama des Naturalismus SM 81 Jost, Literarischer jugendstil SM 128 Meid, Der deutsche Barockroman SM 129 King, Literarische Zeitschriften /945-1970 SM 142 Ketelsen, Völkisch-nationale und nationalsozialistische Literatur in Deutschland 1890-1945 SM 144 Schutte, Lyrik des deutschen Naturalismus (1885-1893) SM 157 Aust, Literatur des Realismus SM 170 Hoffmeister, Deutsche und europäische Romantik SM 174 Wilke, Zeitschriften des 18. jh. I Grundlegung SM 175 Wilke, Zeitschriften des 18. jh. Il Repertorium SM 209 Alexander, Das deutsche Barockdrama SM 210 Krull, Prosa des Expressionismus SM 225 Obenaus, Lit. und politische Zeitschriften 1830-1848 SM 227 Meid, Barocklyrik SM 229 Obenaus, Lit. und politische Zeitschriften 1848-1880 SM 234 Hoffmeister, Deutsche und europäische Barockliteratur SM 238 Huß-Michel, Lit. und politische Zeitschriften des Exils 1933-1945 SM 241 Mahoney, Der Roman der Goethezeit SM 247 Cowen, Das deutsche Drama im 19. jh. SM 250 Korte, Geschichte der deutschen Lyrik seit 1945 SM 290 Lorenz, Wiener Moderne SM 298 Kremer, Prosa der Romantik

Autorinnen und Autoren SM 60 Fehr, jeremias Gotthe/f SM 71 Helmers, SM 76 Mannack, SM 80 Kully, SM 92 Hein, Ferdinand Raimund SM 96 van logen, Philpp von Zesen SM 97 Asmuth, Daniel Casper von Lohenstein SM 99 Weydt, H.]. Chr. von Grimmelshausen SM 102 Fehr, SM 105 Prangel, Alfred Döblin SM 107 Hoefert, SM 113 Bender,].]. Bodmer und].]. Breitinger SM 114 Jolles, SM 124 Saas, SM 134 Christiansen, hitz Reuter SM 138 Dietz, SM 143 Jörgensen,Johann Georg Hamann SM 153 Schneider, Annette von Droste-HülshoJf SM 159 Knapp, Georg Büchner SM 163 Pape, Wilhelm Busch SM 171 Peter, Friedrich Schlegel SM 173 Petersen, SM 179 Neuhaus, Günter Grass SM 185 Paulin, SM 186 Naumann, SM 189 Haupt, SM 195 Schrimpf, Karl Philpp Moritz SM 196. Knapp, Friedrich Dürrenmatt SM 197 Schulz, Heiner Müller SM 207 Wehdeking, Alfred Andersch SM 211 Hansen, SM 213 Riley, SM 215 Wackwitz, Friedrich Hölderlin SM 218 Renner, SM 221 Kretschmer, SM 223 Dietschreit/Henze-Dietschreit, Hans Magnus Enzensberger SM 224 Hilzinger, SM 230 Vincon, Frank Wedekind SM 231 Lowsky, SM 233 Winter, Jakob Michael Reinhold Lenz SM 237 Mayer, Eduard Mörike SM 239 Perlmann, SM 240 Wichmann, SM 242 Bartsch, SM 243 Kaiser, E. T. A. Hoffmann SM 245 Dietschreit, SM 254 Späth, RolfDieter Brinkmann SM 255 BäumerlSchultz, SM 258 Hein, Johann Nestroy SM 261 Sammons, SM 273 Mayer, Hugo von Hoftnannsthal SM 275 Schrade, SM 286 Janz, SM 288 Jeßing, Johann Wolfiang Goethe SM 289 Luserke, SM 291 Mittermayer, SM 294 Löb, Christian Dietrich Grabbe SM 295 Schaefer, SM 297 Albrecht, SM 299 Fetz, Martin Wolfer SM 304 Fasold, Storm