Nieuw Beerta wil graag:

Dorpsvisie Nieuw Beerta • een aantrekkelijk en sociaal veilig woondorp zijn, met het oude dorpsgevoel, elkaar kennen en groeten; • verkeersveiligheid en de recreatieve kwaliteit van de Hoofdweg verbeteren door verkeers- maatregelen; • goede digitale verbindingen en een buurt preventieapp; • kwaliteit van de omgeving langs de wandelroutes versterken en de bestaande routes behouden en verbeteren en van informatie voorzien; • ruimtelijke kwaliteit binnen het beschermd dorpsgezicht behouden en onder de aandacht brengen, door zorg voor vervallen panden (monumenten); • bestaande kavelontwikkelingen stimuleren: met energie neutrale kleine woningen voor ouderen en jongeren.

Nieuw Beerta (Gronings: De Hörn) Nieuw Beerta ligt in de gemeente Oldambt, de voormalige gemeente Reiderland, ten noord- Deze brochure vormt een actualisering oosten van de hoofdkern Beerta aan de oude weg naar Nieuweschans. In 2016 had het dorp Maatregelen: van de uitgave/brochure “Nieuw Beerta Nieuw Beerta 120 inwoners, dit was in 2009 nog 130 inwoners. Het gebied van Beerta inclu- Dorp van boeren en buitenlui” een uit- sief het buitengebied rondom Nieuw Beerta en Beerterbogen had in 2009, 2400 inwoners. In Met betrekking tot de internationale route voor fietsers en wandelaars: 2016 is dit aantal gedaald naar 2270. 1 Verbreding van het fietspad tussen Beerta, Nieuw Beerta, Drieborg en gave in het kader van de ProvinciaalOm- Bad Nieuweschans gevingsPlan-pilot Nieuw Beerta 2008. Ontstaan Nieuw Beerta is een langgerekt streekdorp met monumentale Oldambtster boerderijen. In de Met betrekking tot de cultuurhistorie, het kerkhof en haar monumenten en de weidsheid en De POP-pilot was een goede aanleiding dorpskern staan vooral de arbeiders- en middenstandswoningen. Nieuw Beerta is ontstaan vergezichten: om als dorpsbelangen vaker met de in de zeventiende eeuw nadat de Skanskerdijk werd aangelegd en de streek vanuit Beerta 2 Informatieborden betreffende dorp op officiële route aanbrengen. dorpsbewoners om tafel te gaan en de werd ingepolderd. In 1665 kreeg het een eigen kerkelijke gemeente. De eerste kerk is in de 3 Wegversmalling ingang bebouwde kom in combinatie met einde voorrangsweg. zeventiende eeuw afgebroken. De huidige kerk dateert van 1856. Vroeger kende het dorp leefbaarheidsthema’s dorpsbreed te EN BURGERS BOEREN DORP VAN 4 Paden, doorzichten en diversiteit beplanting in bosgebied. veertien middenstanders, twee cafés én een school. Nu zijn de meeste voorzieningen verdwe- 5 Herstel situatie boomgaardje bespreken. Inmiddels is een aantal jaar nen, maar er is nog steeds een actieve dorpsgemeenschap die strijdt voor het behoud van de 6 Herinrichting braakliggende percelen en vernieuwing bestaande bebouwing met verstreken, het oorspronkelijke dorpshuis leefbaarheid. In de ruimtelijke structuur is de historische situatie goed herkenbaar met grote energieneutrale levensloopbestendige woningen is een woning geworden en het gebied Oldambtsterboerderijen in het lint. De oorspronkelijke arbeiderswoningen die in die kern (investeerders betrekken privaat of publiek). rondom Nieuw Beerta is beschermd stonden, zijn vrijwel allemaal afgebroken. De oorspronkelijke structuur in het landschap van 7 Afwatering Molenlaan, met bewoners en gemeente zoeken naar een een eeuw geleden is goed te zien op het fragment van de Historische Atlas. mogelijke verbetering van de aanleg van de afvoer van hemelwater. dorpsgezicht geworden. Landbouw Met betrekking tot de rust en ruimte en veiligheid in het dorp: De bloeitijd van het dorp ligt in het midden van de negentiende eeuw. J.F. Zijlker, landbou- 8 Aanpak seksshops: verwijderen van functie uit dorpskern en buiten het dorp, wer in Nieuw Beerta, manifesteerde zich in deze periode als één van de leidende figuren van daarbij rechtdoend aan de woonkwaliteit van het dorp en het beschermde de liberale boerenoppositie tegen politieke achterstelling en de verhoging van de grondbe- dorpsgezicht. lasting. Aan het einde van die eeuw waren het juist de arbeiders die onder invloed van de 9 Wijziging voorrangssituatie in dorpskern. Uitwerking van maatregelen waardoor landbouwcrisis in verzet kwamen. Het socialisme en later het communisme hadden een de oversteek in dorp ook voor ouderen beter wordt, bijvoorbeeld een zebrapad. grote aantrekkingskracht op de landarbeiders. De voortgaande mechanisatie zorgde echter En maatregelen ten aanzien van snelheidsbeperking op de hoofdweg naar uiteindelijk voor een grote uitstoot van personeel in de landbouw. Tot op de dag van vandaag Bad Nieuweschens en Drieborg, bijvoorbeeld door plaatsing van een flitspaal. is Nieuw Beerta met zijn omgeving echter nog steeds een kern met een belangrijke agrari- sche functie, vooral voor de akkerbouw. Met betrekking tot voorzieningen in het dorp: 10 Ontwikkelen van digitale voorzieningen zoals een website, buurt preventieapp, Recreatie informatieapp en informatieborden over monumenten en het beschermd gezicht. Nieuw Beerta ligt aan een Europese wandelroute, namelijk de E9 of North Sea Trail. De E9 loopt langs de kust van Portugal naar de Baltische staten en passeert ook Noord-Nederland (Oost-Groningen). Dorpsvisie Nieuw Beerta

Een aantal bewoners van Nieuw Beerta heeft (als opvolgers van de voormalige dorpsvereniging) het initiatief genomen de belangen van het dorp te behartigen en een hernieuwde aanzet te geven voor deze vernieuwde dorpsvisie. Zij vormen momenteel een dorpsvereniging in oprichting. Voorafgaand aan het opstellen van deze visie heeft (in 2016) een dorpsbijeenkomst plaatsgevonden. Op basis hiervan en een werksessie met de toenmalige werkgroep en een klankbordgroep uit het dorp is deze visie opgesteld. Nieuwe bewoners worden juist aangetrok- Verkeer en veiligheid ken door de ruimte en door de mooie De Hoofdweg vormt een doorgaande De gemeente Oldambt heeft de ambitie dorpsvisies te gebruiken als basis van haar boerderijen in het gebied. Indien bewoners verbinding door het dorp voor gemoto- beleid de komende jaren. Het bestuur van de gemeente ziet vele goede initiatieven minder mobiel worden zijn ze genoodzaakt riseerd woon-werk- en agrarisch verkeer. in de gemeente. Deze brochure is opgesteld ten behoeve van de dorpsvisie van te verhuizen. In het dorp is nog een aantal De 80km- weg met een losliggend te smal Nieuw Beerta. bouwkavels beschikbaar. fietspad voldoet niet aan de wettelijke eisen. Beschermd dorpsgezicht Hierdoor is fietsen op de rijbaan toege- Nieuw Beerta is in 2009 als beschermd Ambities: staan, wat een extreem gevaarlijke situatie dorpsgezicht aangewezen. De lintbebou- Wonen en leven Nieuw Beerta wil een aantrekkelijk woon- oplevert. De weg wordt in de dorpskern Nieuw Beerta is een woondorp, voor men- wing van Nieuw Beerta wordt als een goed dorp zijn waar jonge en oudere mensen als een barrière ervaren, zonder veilige voorbeeld gezien van bebouwing uit de sen die genieten van de rust en weidsheid zich prettig voelen. Functies waarbij sprake oversteek van de ene kant van het dorp van het landschap. De bewoners zijn vaak periode 1850-1940, de bloeiperiode van de is van sociale onveiligheid passen niet in de naar de andere kant. De Hoofdweg vormt akkerbouw. In de bebouwing is de sociaal- sterk individualistisch ingesteld. Dat geldt dorpskern. Bij verwaarlozing van bebou- de belangrijkste verbinding binnen het voor ouderen, maar ook voor jonge gezin- economische geschiedenis van het dorp nog wing is aandacht nodig voor mogelijke beschermd dorpsgezicht. Als recreatieve goed te zien. De toename van het aantal nen. Het dorp heeft een kern met een dui- herbouw ten behoeve van het realiseren van route is de weg momenteel niet geschikt. delijk eigen karakter. Van oorsprong waren megastallen en grote saaie groene vlaktes levensloopbestendige woningen of eventu- Rondom en door het dorp loopt een aantal vormen een bedreiging voor de ruimtelijke Afbeeldingen voorzijde er sterke sociale tegenstellingen in het dorp eel sloop van de bebouwing. wandelroutes. Dit betreft het Nederlands aanwezig tussen boeren en burgers. Door en ecologische kwaliteit van het landelijke Rechts: Nederlands Hervormde Kerk Het bebouwingsbeeld aan de hoofdweg kustpad, dagwandeling Graanpubliek en gebied. Links: Wensenkaart de aanwezigheid van een horecabedrijf met moet passen bij het beschermd dorpsge- het North Sea Trail, de route Kostverloren prostitutie in het hart van het dorp en de zicht. Neonverlichting past hier niet bij. Nieuweschans. Bepalende elementen: Afbeeldingen linkerpagina anonieme sfeer in de dorpskern en aan de • De rijke cultuurhistorie met de akker- Links: Hoofdweg vanaf Beerta ca 1906 Molenlaan, staat de sociale veiligheid onder Ambities: Onder: Routekaart Voorzieningen en ondernemen bouw (graanrepubliek) in een centrale rol. druk. Nieuw Beerta wil de verkeersveiligheid in In de nabije omgeving zijn goede voorzie- Die historie is met name ook zichtbaar in Leegstand en verwaarlozing van panden het dorp en langs de Hoofdweg verbeteren, Afbeelding rechterpagina ondermijnen de leefbaarheid van het dorp. ningen. Het dorp is hiervoor georiënteerd de Oldteambtsterboerderijen en prachtige Links: Historische atlas 1907 op Bad Nieuwe Schans en Drieborg, waar door een herinrichting van de Hoofdweg oude bomen op de erven. Ook vroegere be- Onder: Monumentaal pand een basisschool aanwezig is. De bewoners met een profiel waar voldoende ruimte is woners zoals vader en zoon Zijlker (de eer- Rechts: Huidig profiel Hoofdweg hebben geen of weinig moeite om te wonen voor een veilige fietsruimte en een veilige ste lid der tweede kamer, de ander grond- zonder directe voorzieningen in het dorp oversteek in de kern. legger Shell) en ds. B.J. Ader als verzetsman zelf. Ook wil Nieuw Beerta de wandelroutes zijn markante historische figuren. In de kerk worden culturele activiteiten zo- verbeteren. Hierbij is oog voor de open- • De Nederlands Hervormde Kerk (een zgn. als concerten georganiseerd. Deze activitei- heid van het beplantingsbeeld, de privacy Waterstaatskerk) met zijn recente geschie- ten trekken publiek uit de wijde omgeving. in de tuinen, het tegengaan van het storten denis in de persoon van dominee Ader Ook bij dorpsvergaderingen kunnen bewo- van vuil en voor informatieborden lang de en diens rol in de 2e wereldoorlog en een ners gebruik maken van de kerk. Er worden route. bijbehorend kerkhof. enkele activiteiten georganiseerd zoals het • Een prachtig gelegen kerkhof met haar Sinterklaasfeest en de 4 - en 5 mei-viering. Natuur en milieu grafmonumenten uit het verleden, tevens In het dorp zijn geen sportverenigingen De natuurwaarden zijn gerelateerd aan oorlogsgraven. actief. Wel is er een trapveldje aanwe- het agrarische open gebied met sloten en zig in het dorp, een zogenaamde MOP, kanalen, de dorpsbosjes en de tuinen en Ambities: multifunctionele ontmoetingsplek. Deze erven van de voormalige boerderijen. Het Nieuw Beerta wil de ruimtelijke kwaliteit bestaat uit een geasfalteerde speelplaats met onderhoud van het beplantingsbeeld is en de cultuurhistorische waarden van het omringend hek. bepalend voor de kwaliteit van het gebied, beschermd dorpsgezicht behouden en beter de begaanbaarheid van de padenstructuur uitdragen door het plaatsen van informatie- Ambities: en het gevoel van sociale veiligheid. Mo- borden en wil mogelijke activiteiten gekop- Nieuw Beerta wil aansluiten op de digitale menteel is het onderhoud verwaarloosd. De peld aan de monumenten onderzoeken. verbindingen, zoals het verkennen van groenbeleving in het dorp wordt bepaald de mogelijkheid om aan te sluiten op het door karakteristieke tuinen en bijzondere glasvezelnetwerk, het ontwikkelen van een boerenerven, de begraafplaatsen en de wan- website en het met het dorp oprichten van delroutes. een buurt preventieapp. Nieuw Beerta wil voor het behoud van Ambitie: voorzieningen in de omgeving samenwer- Nieuw Beerta wil het onderhoud van het ken met aangrenzende dorpen. groen en de landmerken in overleg met de gemeente/Staatsbosbeheer/Groninger land- schap mede uitvoeren.