Masarykova Univerzita Filozofická Fakulta Ústav Archeologie a Muzeologie

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Masarykova Univerzita Filozofická Fakulta Ústav Archeologie a Muzeologie MASARYKOVA UNIVERZITA FILOZOFICKÁ FAKULTA ÚSTAV ARCHEOLOGIE A MUZEOLOGIE Teória včasnostredovekých depotov z prostredia západných a južných Slovanov Dizertačná práca Autorka: Mgr. Mária Müllerová Školiteľ: prof. Mgr. Jiří Macháček, Ph.D. Brno 2020 Prehlasujem, že som dizertačnú prácu vypracovala samostatne s využitím uvedených prameňov a literatúry. ............................ Mária Müllerová Poďakovanie Na prvom mieste by som chcela poďakovať prof. Macháčkovi, za jeho neoceniteľnú pomoc a trpezlivosť počas tvorby dizertačnej práce. Ďakujem mu za jeho podnetné pripomienky, ako urobiť prácu ešte lepšou a podporu najmä v čase, keď už som sa sama chcela vzdať. Vzhľadom k tomu, že ide o geograficky široký záber rada by som na tomto mieste poďakovala jednotlivo odborníkom, ktorí mi pomohli alebo ma usmernili v hľadaní depotov, resp. zdrojov k problematike včasného stredoveku v jednotlivých oblastiach. Z Nemecka ide najmä o F. Bierrmann-a, z Rakúska E. Nowotny a S. Eichert. Z Maďarska mi pomohli B. M. Szöke, S. Merva, M. Harag a A. Csuthy. Rada by som poďakovala za pomoc orientovať sa v téme včasného stredoveku južných Slovanov srbskej archeologičke M. Radišič a z Bulharska S. Doncheva. Za pomoc v súvislosti so sekerovitými hrivnami ďakujem M. Hlavicovi. V neposlednom rade by som chcela poďakovať za pomoc a podporu mojím kolegom a priateľom zo spoločnosti ProArch Prospektion und Archäologie GmbH Ingolstadt: A. Šteger, S. Morvayová, V. Planert, D. Biedermann, R. Münds-Lugauer, P. Spišák, A. Heckendorff, T. Riegg, M. Flämig, B. Ernst a v neposlednom rade ďakujem mojej šéfke K. Lenk-Aguerrebere, ktorá ma s láskavým pochopením uvoľnila na istú dobu z práce, aby som mohla v pokoji a v kľude, dokončiť svoju dizertačnú prácu. Za čo jej veľmi ďakujem. Záverom by som chcela poďakovať svojej rodine a blízkym priateľom, ktorí stáli pri mne a podporovali ma počas celého doktorského štúdia. Rada by som im vyjadrila svoju vďaku najmä za ich vieru, že to dokážem a dovediem do úspešného konca. Menovite ide najmä o M. Struhárovú, I. Hauber, L. Kovárovú a M. Slámovú. Abstrakt V uvedenej dizertačnej práci sa snažím pozrieť na včasnostredoveké depoty so železnými predmetmi západných a južných Slovanov. Pomocou využitia vektorovej syntézy (Analýza hlavných komponent/Faktorová analýza) sa pokúsim o nový pohľad na depoty, ako na zložené artefakty, ktoré sú tvorené ďalšími samostatnými artefaktmi. Ktoré artefakty sa vyskytujú najčastejšie v jednom depote a ktoré sa nevyskytujú spolu vôbec. Z pohľadu teoretickej archeológie sa snažím nahliadnuť na možný vzťah človeka a artefaktov, ktoré ho obklopovali až do momentu, kedy tieto artefakty boli vložené do depotu. Čo mohlo viesť k ich ukrytiu na rozličné miesta a možný zmysel skladby depotov, ktorý sám o sebe mohol predznamenať akú hodnotu mali artefakty pre človeka. V neposlednom rade čo majú spoločné a čím sa odlišujú depoty so železnými predmetmi západných a južných Slovanov. Depoty so železnými predmetmi porovnám s oblasťami, kde sa v takmer rovnakom časovom horizonte vyskytovali depoty so sekaným striebrom, byzantskými a arabskými mincami. Zároveň ich porovnávam aj s oblasťami Slovanov, ktoré nevykazujú známky akýchkoľvek depotov. Čím sa odlišujú tieto oblasti bez depotov od územia so železnými depotmi. Kľúčové slová: depot, železné artefakty, včasný stredovek, západný a južný Slovania, Analýza hlavných komponent, Faktorová analýza, hodnota, vzťah človeka a artefaktov Abstract This dissertation is focused on early medieval hoards with iron implements of Western and Southern Slavs. Using vector synthesis (Principal Component Analysis/Factor Analysis and Cluster Analysis), I approach hoards as complex entities that are made up of individual artifacts. I identify which artifacts occur most often in a hoard and which do not occur together at all. Furthermore, from a theoretical archeology perspective, I examine the possible relationships between people and the artifacts that surrounded them, prior to these being placed into hoards. I consider the factors involved in the deposition of hoards in various places as well as the possible meanings of different compositions of artifacts, which may offer insights into the value of particular artifacts to people.Finally I assess the similarities and differences between hoards with iron implements of the Western and Southern Slavs and compare these with contemporaneous hoards from areas where hacksilver as well as Byzantine and Arab coins were found to be part of hoards.. Simultaneously, I also compare areas in which hoards with iron implements occur, to other slavic areas without evidence of such hoards. Keywords: hoard, iron implements, early medieval, southern and western Slavs, Principal component Analysis, Factor Analysis, value, relationship of man and artifacts Obsah 1 Úvod ................................................................................................................................... 9 2 Metodológia ..................................................................................................................... 12 2.1 Terminológia .......................................................................................................................... 13 2.1.1 Intencionálne uzavreté depoty ......................................................................................... 15 2.1.2 Intencionálne čiastočne uzavreté depoty ......................................................................... 16 2.1.3 Neuzavreté depoty ........................................................................................................... 16 2.1.4 Ojedinelé nálezy, ako možné depoty? ............................................................................. 17 2.1.5 Symbolická hodnota depotov .......................................................................................... 18 2.2 Súčasný predbežný model deponovania................................................................................. 18 2.2.1 Depot ako súčasť hmotnej kultúry .................................................................................. 20 2.3 Archeologická transformácia depotov.................................................................................... 23 2.3.1 Depozičné a postedepozičné procesy .............................................................................. 23 2.4 Archeologická analýza ........................................................................................................... 25 2.5 Archeologická syntéza ........................................................................................................... 26 2.5.1 Analýza hlavných komponent (Faktorová analýza) ........................................................ 27 2.5.2 Zhluková analýza ............................................................................................................ 29 2.5.3 Korešpondenčná analýza ................................................................................................. 29 2.5.4 Validácia formálnych štruktúr ......................................................................................... 30 2.5.5 Externá validácia ............................................................................................................. 30 2.6. Interpretácia ........................................................................................................................... 31 2.6.1 Evolucionistické paradigma ............................................................................................ 33 2.6.2 Kultúrnohistorické paradigma ......................................................................................... 33 2.6.3 Procesualistické paradigma ............................................................................................. 35 2.6.4 Postprocesualistické paradigma ...................................................................................... 38 3 Dejiny bádania ................................................................................................................ 39 4 Vývoj deponovania až po depoty so železnými predmetmi ........................................ 40 4.1 Najstaršie depoty kamennej industrie .................................................................................... 40 4.2 Prvé kovy v depotoch ............................................................................................................. 41 4.3 Prvé depoty so železnými predmetmi .................................................................................... 42 5 Historický kontext v strednej a juhovýchodnej Európe ............................................. 43 5.1 Avarský kaganát a jeho vplyv na územie obývané Slovanmi ................................................ 44 5.2 Veľká Morava a sféra jej vplyvu v strednej Európe ............................................................... 45 5.3 Oblasť Korutánska a priľahlých území .................................................................................. 49 5.4 Oblasti západných Slovanov bez nálezov depotov so železnými predmetmi ........................ 51 5.5 Bulharská ríša a jej vplyv na Balkáne .................................................................................... 52 5.6 Slovanské osídlenie bez železných depotov v západnej a juhozápadnej časti Balkánskeho polostrova ..................................................................................................................................... 55 6 Archeologická analýza ..................................................................................................
Recommended publications
  • Pedigree of the Wilson Family N O P
    Pedigree of the Wilson Family N O P Namur** . NOP-1 Pegonitissa . NOP-203 Namur** . NOP-6 Pelaez** . NOP-205 Nantes** . NOP-10 Pembridge . NOP-208 Naples** . NOP-13 Peninton . NOP-210 Naples*** . NOP-16 Penthievre**. NOP-212 Narbonne** . NOP-27 Peplesham . NOP-217 Navarre*** . NOP-30 Perche** . NOP-220 Navarre*** . NOP-40 Percy** . NOP-224 Neuchatel** . NOP-51 Percy** . NOP-236 Neufmarche** . NOP-55 Periton . NOP-244 Nevers**. NOP-66 Pershale . NOP-246 Nevil . NOP-68 Pettendorf* . NOP-248 Neville** . NOP-70 Peverel . NOP-251 Neville** . NOP-78 Peverel . NOP-253 Noel* . NOP-84 Peverel . NOP-255 Nordmark . NOP-89 Pichard . NOP-257 Normandy** . NOP-92 Picot . NOP-259 Northeim**. NOP-96 Picquigny . NOP-261 Northumberland/Northumbria** . NOP-100 Pierrepont . NOP-263 Norton . NOP-103 Pigot . NOP-266 Norwood** . NOP-105 Plaiz . NOP-268 Nottingham . NOP-112 Plantagenet*** . NOP-270 Noyers** . NOP-114 Plantagenet** . NOP-288 Nullenburg . NOP-117 Plessis . NOP-295 Nunwicke . NOP-119 Poland*** . NOP-297 Olafsdotter*** . NOP-121 Pole*** . NOP-356 Olofsdottir*** . NOP-142 Pollington . NOP-360 O’Neill*** . NOP-148 Polotsk** . NOP-363 Orleans*** . NOP-153 Ponthieu . NOP-366 Orreby . NOP-157 Porhoet** . NOP-368 Osborn . NOP-160 Port . NOP-372 Ostmark** . NOP-163 Port* . NOP-374 O’Toole*** . NOP-166 Portugal*** . NOP-376 Ovequiz . NOP-173 Poynings . NOP-387 Oviedo* . NOP-175 Prendergast** . NOP-390 Oxton . NOP-178 Prescott . NOP-394 Pamplona . NOP-180 Preuilly . NOP-396 Pantolph . NOP-183 Provence*** . NOP-398 Paris*** . NOP-185 Provence** . NOP-400 Paris** . NOP-187 Provence** . NOP-406 Pateshull . NOP-189 Purefoy/Purifoy . NOP-410 Paunton . NOP-191 Pusterthal .
    [Show full text]
  • Collegium Medievale 16
    • t Ii j COLLEGIUM MEDIEVALE Tverrfaglig tidsskrift for middelalderforskning Interdisciplinary Journal of Medieval Research Volume 16 2003 Published by COLLEGIUM MEDIEVALE Society for Medieval Studies Oslo 2003 Study into Socio-political History of the Obodrites Roman Zaroff Artikkelen be handler de polabiske slaviske starnrnene som bodde i omradet mellom elvene Elbe-Saale og Oder-Neisse, i perioden fra slutten av 700-tallet til 1100- tallet. Artikkelforfatteren gar imot det hevdvunne synet om at disse slaverne forble organisert i sma, lokale stammer. Tvert imot men er forfatteren a kunne belegge at disse polabiske slaveme pga. sterkt ytre press i perioden organiserte seg i en storre sammenslutning over stammeniva, sentrert rundt obotritt-stammen. Denne sammenslutningen var en politisk enhet pa linje med samtidige tyske hertugdommer og markomrader og de skandinaviske landene. Introduction The Western Slavs once occupied the territory more or less corresponding to the former state of East Germany that is the area roughly between the Oder-Neisse and Elbe-Saale rivers. They are usually called the Polabian Slavs or Wends. They were the westernmost group of the Western Slavs (which includes the Czechs, Poles and Slovaks) who settled the region between the sixth and seventh centu­ ries. 1 The Polabian Slavs are usually divided into three branches: the Sorbs, who occupied roughly the southern part ofthe former East Germany; the Veleti in the northeast of the region; and the Obodrites in the northwest.2 Most of the Polabian Slavs were germanised in the course of time, and only a small Sorbian minority in southeastern Germany retains its linguistic and cultural identity until the present day.' 1 Dvomik 1974:14; and Gimbutas 1971:124-128; and towmianski 1967:98, 221; and Strzelczyk 1976:139-154.
    [Show full text]
  • Multi-Part Strongholds, Seehandelplätze, Nuclei Of
    FOLIA PRAEHISTORICA POSNANIENSIA T. XXV – 2020 WYDZIAŁ ARCHEOLOGII, UAM POZNAŃ – ISSN 0239-8524 http://dx.doi.org/10.14746/fpp.2020.25.13 MULTI-PART STRONGHOLDS, SEEHANDELPLÄTZE, NUCLEI OF CITIES, CENTRAL PLACES AT THE MOUTH OF THE ODER RIVER IN THE 10TH–12TH CENTURIES? – SYNONYMS OR DEFINITION PROBLEM?1 GRODY WIELOCZŁONOWE, ZALĄŻKI MIAST, SEEHANDELSPLÄTZE, MIEJSCA CENTRALNE U UJŚCIA ODRY W X–XII WIEKU? – SYNONIMY CZY PROBLEM DEFINICYJNY? Michał Sołtysiak https://orcid.org/0000-0002-0258-7381 Interdisciplinary Centre of Archaeological Research IAE PAN Warszawa Al. Solidarności 105, 00-140 Warszawa [email protected] ABSTRAKT: Dyskusja na temat definicji „miejskości” grodów w średniowieczu na ziemiach słowiańs- kich ma długą tradycję. Już we wczesnym średniowieczu mamy do czynienia z tzw. „zalążkami miast”, centrami wielofunkcyjnymi pełniącymi funkcję miast i grodami miejskimi, jak również z licznymi mnie- jszymi grodami, którym ciężko przypisywać rolę pierwszych miast. Modele zachodnioeuropejskich miast i ich procesów urbanizacyjnych są trudne do porównania ze wspom- nianymi formami osadniczymi, jeśli w analizie staramy się podkreślać postrzymskie, zachodnioeurope- jskie rozumienie miast, bez podejścia funkcjonalnego, skoncentrowanego na rzeczywistej roli danych ośrodków w swoim regionie, uzyskujemy obraz, gdzie nie ma żadnych miast, a z punktu widzenia arche- ologii. Pojawiły się liczne koncepcje na temat definiowania różnych stadiów rozwoju grodów, ale brakuje prób uporządkowania obecnie spotykanej terminologii, bo krótko mówiąc, „gród grodowi nierówny”. Bardzo dobrze to widać u ujścia Odry, gdzie mamy nie tylko terminologię wypracowaną przez polskich badaczy, 1 Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych w ramach fi- nansowania stażu po uzyskaniu stopnia naukowego doktora na podstawie decyzji numer DEC-2014/12/S/ HS3/00013.
    [Show full text]
  • The Cultivation of A
    © Idōkan Poland Association “IDO MOVEMENT FOR CULTURE. Journal of Martial Arts Anthropology”, Vol. 18, no. 4 (2018), pp. 11–24 DOI: 10.14589/ido.18.4.3 HISTORY & ANTHROPOLOGY Wojciech J. Cynarski University of Rzeszow, Rzeszow (Poland) e-mail: [email protected] Heritage of Proto-Aryan ancestors and noble warriors in Central Europe Submission: 16.06.2018; acceptance: 15.08.2018 Key words: Arains, Aryas, Scyths, Lechia, Sarmatism, Aryo-Slavic languages Abstract Problem. The problem of the origins of the Poles and other peoples of Central and Eastern Europe has lead to great scientific and social interest given the genetic discoveries of recent years, which have shown these issues in a new light. These problems are being simulta- neously considered by archaeologists and historians, linguists and ethnologists, and anthropologists and interdisciplinary researchers. Method. The comparative and deductive methods were used, along with an analysis of the broader discourse (both scientific and popular), from the perspective of the sociology of science; hence source texts and mass culture-related texts are listed among the sources. Results. The term “Aryo-Slavic languages” seems more appropriate than “Indo-European”, especially for peoples with the advantage of hg R1a Y-DNA. The similarity of the chronicles and their symbolism is another factor that testifies to their cultural closeness and its accompanying biological (genetic) proximity. There is a series of questions and hypothesis. Conclusions. The affinity of languages, the Polish noble coats of arms and Sarmatian signs, and anthropometric data of Aryans and Poles, especially genetics (Y-DNA, mt DNA) indicate that the holders of hg R1a1 (and derivatives) described in the paper origi- nate from the same trunk.
    [Show full text]
  • Pavel B. Lukin Assemblies and Councils in Medieval Novgorod and Western Pomerania How Did Medieval Novgorod Differ Politically F
    Pavel B. Lukin Assemblies and Councils in Medieval Novgorod and Western Pomerania How did Medieval Novgorod differ politically from other Old Russian states? In a number of ways, of course, and experts may argue over which of them was the most important. One particularly striking feature of Novgorod’s political system was the extent to which collectivity played a role—and although collective political institutions did exist in other Russian states during certain historical periods, they never attained the same significance as in northwestern Rus’ (in Novgorod and in its “little brother,” Pskov). It is impossible to give an account of Novgorod’s history without discussing the veche and the Masters’ Council. And yet no other feature of Novgorod's political system has caused so much historiographical controversy as the veche and the Masters’ Council. However, some questions have recently been answered, due largely to a more complete study of Russian sources, as well as a consideration of the 13th-15th century Hanseatic documents in Latin and Low German—which, until now, have not been used much at all in socio-political research on Novgorod. First of all, was the Novgorod veche actually a political institution? Was it a governmental authority at all? Or (as some historians have it) did the veche simply refer to a sector of the population getting together actively? Was the veche merely a word for “the tumult of the crowd”? German merchants reported to Reval in 1407 that during business deals, “they [Russians] composed a deed in the veche [in
    [Show full text]
  • Antemurale, XXV, 1981
    INSTITUTUM HISTORICUM POLONICUM ROMA E xxv ANTEMURALE NON EXSTINGUETUR ROMAE 1981 INSTITUTUM HISTORICUM POLONICUM ROMAE 19 VIA VIRGINIO ORSINI 00192 ROMA ANTEMURALE, I-XXIV, ROMAE, 1954-1980 ELEMENTA AD FONTIUM EDITIONES Vol. I - Polonica ex Libris Obligationum et Solutionum Camerae Apostolicae. Coliegit J. LISOWSKI, pp. XV+292, 704 doc. (A.D. 1373-1565) Ind. nom. propr., 1960. (Archivum Secretum Vaticanum). Vol. II - "Liber Disparata Antiqua Continens" Praes. E. WINK­ LER, pp. XVIII+190, 281 doc. (ante a. 1424) 19 facs. Ind. nom. propr. 1960. (Archivum Capituli Trident.). Vol. III - Repertorium Rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino, I pa.rs. Coli. W. WYHOWSKA - DE ANDREIS, XVIII+162, 1144 doc. (A.D. 1565-1787) 29 tab. Ind. nom. propr., ind. ~hron . 1961. Vol. IV - Res Polonicae Elisabetha l Angliae Regnante Conscriptae ex Archivis Publicis Londoniarum. Ed. C. H. TALBOT, pp. XVI+311, 166 doc. (A.D. 1578-1603) 9 tab., lnd. nom. propr., .ind. chnon., gloosarium verb. ang. anrt:., 1961. Vol. V - Repertorium Rerum Polonicarum ex Archivo Dragonetti de Torres in Civitate Aquilana. Ed. P. COLLURA, pp. XI+86, 483 doc. (A.D. 1568-1682) 4 tab. 1962. Vol. VI - Res Polonicae lacobo l Angliae Regnan,te Conscriptae ex Archivis Publicis Londoniarum. Ed. C. H. TALBOT, pp. X1+396, 281 doc. (A.D. 1603-1629) 8 tab. lnd. nom. propr., ind. chron., glossarium verb. ang. ant. 1962. Vol. VII - Repertorium Rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino, II pars. Coli. W. WYHOWSKA - DE ANDREIS, pp. XIV+250, 1205 doc. (A.D. 1641-1676) 11 tab. Ind. nom. propr., ind.
    [Show full text]
  • 6 Roman Michałowski Facts Is the Phenomenon of the Destruction of Pagan Sanctuaries
    DEALING WITH THE RELIGIOUS PAST: MEDIEVAL POLAND* Acta Poloniae Historica 101, 2010 PL ISSN 0001–6892 Roman Michałowski CHRISTIANISATION OF THE PIAST MONARCHY IN THE 10th AND 11th CENTURIES I Which facts testify to the beginning of the Christianisation process of a given country and which ones indicate its conclusion? This is a question which was posed by Barbara Yorke in her work on early medieval England.1 In her opinion, the process of Christianisation starts with the conversion of the fi rst monarch and ends at the time when there are no more pagan rulers on the throne. In accordance with these principles, the author assumes that the Christianisation of England began with the baptism of the king of Kent, Æthelbert, that is most probably in 597. During the course of almost one hundred years however, there was a kaleidoscopic pattern of the occupation of the thrones of individual Anglo-Saxon kingdoms by pagan and Chris- tian rulers and also pagan rulers who later accepted Christianity and Christian ones who committed apostasy. This continued until the 680s, when a pagan assumed power for the last time, which marked the end of the period of the Christianisation process. Yorke also focused her attention on some other facts allowing a determination of whether and to what extent a ruling house of the period was attached to Christianity. The most important among those * The articles published below came from the book Animarum cultura. Studia nad kulturą religijną na ziemiach polskich w średniowieczu, vol. 1: Struktury kościelno- -publiczne [Animarum cultura: Studies into Religious Culture in the Polish Lands of the Middle Ages, i: Ecclesiastical-Public Structures], edited by Halina Manikowska and Wojciech Brojer, and published by the Institute of History of the Polish Academy of Sciences (Warsaw, 2008).
    [Show full text]
  • Początki Polski to Zagadnienie, Które Wzbudza Wśród Historyków
    NAUKA 4/2007 • 7-18 TOMASZ JASIŃSKI * Początki Polski w nowym świetle Najstarsze wzmianki źródłowe o początkach Polski Krytyczne badania nad początkami Polski liczą już ponad 200 lat. Literatura poświę- cona temu zagadnieniu jest ogromna. Nie ma jednak potrzeby, aby ją tu obszernie oma- wiać, gdyż dokonano tego wielokrotnie tak w polskiej, jak i niemieckiej historiografii1. Należy może tylko wspomnieć, że nasilenie tych badań osiągnęło swoje apogeum w la- tach 50. i 60. minionego stulecia w związku ze zbliżającym się Milenium chrztu Polski. W nurcie tych badań najpełniejszą wizję początków państwa polskiego przedstawili Henryk Łowmiański i Gerard Labuda2. Uczeni ci poświęcili niemal całe swoje życie tym studiom i przyczynili się do zbudowania spójnej wizji początków Polski. Było to nie- zwykle ważne osiągnięcie badawcze, gdyż do rekonstrukcji początków Polski uczeni ci dysponowali tylko okruchami wiadomości źródłowych. Różne są przyczyny braku źródeł pisanych, najważniejszą jednak z nich był fakt, iż ziemie polskie leżały z dala od głów- nych centrów cywilizacyjnych ówczesnej Europy i mało się nimi interesowano. Pierwsze pełniejsze wzmianki o plemionach zamieszkujących ziemie polskie pochodzą z IX w. Najbardziej wartościową z nich jest tzw. Geograf Bawarski, przekaz powstały w połowie IX w. w klasztorze św. Emmerama w Ratyzbonie. Aby uzmysłowić Czytelnikom, jak znikomymi źródłami dysponują historycy, pozwolę sobie przedstawić drugą część tego przekazu źródłowego, którą można studiować, nie znając nawet łaciny: (14) Osterabtrezi, in qua civitates plus quam C sunt. (15) Miloxi, in qua civitates LXVII. (16) Phesnuzi habent civitates LXX. (17) Thadesi plus quam CC urbes habent. (18) Glopeani, in qua civitates CCCC aut eo amplius. (19) Zuireani habent civitates CCCXXV.
    [Show full text]
  • Narration on the Varangian Martyrs in the Primary Chronicle and in the Synaxarion (Prologue)*
    Pavel V. Lukin Moscow [email protected] NARRATION ON THE VARANGIAN MARTYRS IN THE PRIMARY CHRONICLE AND IN THE SYNAXARION (PROLOGUE)* A narration on the Kievan Varangian martyrs known in two ver- sions, the chronicle and the Synaxarion (Prologue), has been a racting the a ention of researchers for a long time, since it tells about the fi rst Russian saints. This short but very interesting narration, although, has not been studied enough. Furthermore, it contains information not only on the Christian deeds of the Varangian martyrs but important data on re- ligious practices and customary law of pre-Christian Russia as well. Before we ask and try to solve historical questions, however, it is nec- essary to clear up as much as possible some source issues, which are inevitable because there are two versions of the narration. Here are both of them: Летописная повесть Проложное житие о варягах-мучениках варягов-мучеников Chronicle narration on the Varangian Synaxarion Life of the Varangian martyrs (further — L) martyrs (further — P) М(ѣся)ца [т]ого же (июля. — П. Л.) вь 12 д(е)нь прѣблаженоу моученику, вар#га и с(ы)на его [И]вана [оу]биеную вь Кыевѣ. In the [s]ame month (of July — P. L.) on the 12 day, [the celebrat- ion] of the most blessed martyrs, the Varangian and his son [I]van murdered in Kyev. 1 (*) I would like to thank everybody who took part in the discussion of the text, especially: А. А. Gippius, V. А. Kuchkin, S. М. Mikheev, P. S. Stefanovich, А. Yu. Vinogradov, А.
    [Show full text]
  • The Migration of Poles to Germany in the Context of the Most Common Polish Surnames
    PRZEGLĄD ZACHODNI 2010, No 2 MARIusZ KOwALsKI, PRZEMysłAw ŚLEsZyńsKI warsaw THE MIGRATION OF POLES TO GERMANY IN THE CONTEXT OF THE MOST COMMON POLISH SURNAMES The Most Common Polish Surnames in Germany INTRODuCTION One of the methods used in studies on the origin of populations is the analysis of the distribution of the surnames that are characteristic for a given nationality. with- out going into too much detail as far as the literature on the subject, what should be noted are the fundamental advantages and disadvantages of the method: 1) It yields rather general information on the directions of migration with respect to certain countries and nationality groups; 2) It is not possible to determine the actual number of migrants, or the scale of their influx in a given period, unless comparable data for different periods are available; 3) The presence of a particular surname in a given area is conditioned not only by external migrations, but also by internal ones (secondary migration). with the abovementioned shortcomings in mind, we present an analysis of the 20 most frequent Polish surnames in Germany around the year 2000. Among others, the study uses data provided by the Internet website Verwandt (www.verwandt.de). HIsTORICAL BACKGROuND The history of the presence of Polish surnames in Germany is undoubtedly long, and dates back to when modern surnames were beginning to form in Poland. This fact stems from the close contact between the two countries, which entailed a con- stant migration exchange. The earliest Polish surnames began to appear as early as in the late Middle Ages, and emerged with increased frequency during the periods of the Renaissance and Reformation.
    [Show full text]
  • Plemiona Polskie: Organizacja Społeczna I Gospodarka
    Plemiona polskie: organizacja społeczna i gospodarka Wprowadzenie Przeczytaj Audiobook Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Prokopiusz z Cezarei, O ustroju i zwyczajach Słowian naddunajskich, [w:] Słowiańszczyzna pierwotna. Materiały źródłowe do historii Polski epoki feudalnej, oprac. Gerard Labuda, Warszawa 1954. Prokopiusz z Cezarei o ustroju i zwyczajach Słowian naddunajskich Plemiona polskie: organizacja społeczna i gospodarka Najważniejszym zajęciem mieszkańców osad było rolnictwo, ale zajmowano się również łowiectwem i zbieractwem. Źródło: domena publiczna, dostępny w internecie: www.pixabay.com. Przez stulecia na obszarze obecnej Polski osiedlały się różne plemiona. Słowianie pojawili się tu ok. V–VI w., opanowując tereny między Odrą, Wisłą a Bugiem. Ich pochodzenie do dzisiaj nie jest do końca wyjaśnione. Jedna z teorii mówi, że przybyli z ziem położonych między Dniestrem, Dnieprem a Prypecią. Wraz z osiedleniem się na nowych terenach stworzyli własną organizację społeczną i strukturę gospodarczą. Do dziś w języku polskim pozostały jej ślady – czy wiesz, od czego pochodzą takie nazwy jak Opole, Trzebnica czy Praga? Twoje cele Wyjaśnisz, gdzie i z jakich powodów osiedliły się plemiona polskie. Przeanalizujesz, od czego pochodzą nazwy: Opole, Trzebnica, Praga. Scharakteryzujesz, jak wyglądał dzień powszedni w osadzie słowiańskiej na ziemiach polskich. Przeczytaj Wśród plemion polskich Ziemie polskie w okresie przedpaństwowym zamieszkiwały liczne plemiona. Trudno jest ustalić, ile ich dokładnie było i które dokładnie ziemie zajmowały. W miarę pewną wiedzą dysponujemy jedynie w odniesieniu do tych największych. Wiadomo, że Wiślanie opanowali tereny nad górną Wisłą i byli skupieni wokół Krakowa. Na Śląsku osiedlili się Ślężanie, z głównym ośrodkiem w okolicach późniejszego Wrocławia, Dziadoszanie (lokalizowani w okolicach dzisiejszego Głogowa), Bobrzanie, Trzebowianie i Opolanie. Na Kujawach, w okolicach datowanego na późniejszy okres grodu Kruszwica, siedziby znaleźli Goplanie.
    [Show full text]
  • Archaeology of the Slavic Migrations Michel Kazanski
    Archaeology of the Slavic Migrations Michel Kazanski To cite this version: Michel Kazanski. Archaeology of the Slavic Migrations. Encyclopedia of Slavic Languages and Lin- guistics Online, 2020. hal-02902087 HAL Id: hal-02902087 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-02902087 Submitted on 17 Jul 2020 HAL is a multi-disciplinary open access L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est archive for the deposit and dissemination of sci- destinée au dépôt et à la diffusion de documents entific research documents, whether they are pub- scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, lished or not. The documents may come from émanant des établissements d’enseignement et de teaching and research institutions in France or recherche français ou étrangers, des laboratoires abroad, or from public or private research centers. publics ou privés. Archaeology of the Slavic Migrations Michel Kazanski Most archaeologists associate the Roman-period Proto-Slavs with the Kiev culture in the middle and upper Dnieper basin, kindred to it sites of the type Zaozer´e in the upper Dnieper and the upper Dvina basins, and finally the groups of sites of the type Cherepyn–Teremtsy in the upper Dniester basin and of the type Ostrov in the Pripyat basin. The fate of the early Slavs was much influenced by the events on the early stage of the Great Migration, when the Huns attacked the Goths in 375 CE. In the Dnieper area, from the mid-5th century CE on, the lands of the Goths were gradually taken by the populations of early Slavic cultures, who moved there from the upper Dnieper region.
    [Show full text]