BERICHTE ZÜRCHER DENKMALPFLEGE

Band 1 (1961) bis Band 22 (2019)

OBJEKTREGISTER

(nach Gemeinden)

ALLGEMEIN

AUSSICHTSTÜRME Ein Weitblick in die Zürcher Kulturlandschaft ...... 19, S. 1–15

VERKEHRSWEGE Historische Verkehrswege – auch eine Aufgabe für Archäologie und Denkmalpflege ...... 20, S. 2–20

WEBMASCHINEN Die Webmaschinen im Neuthal – Lebenszyklen einer Sammlung ...... 20, S. 20–33

ETERNIT Ein historischer Baustoff und seine Anwendung an Bauten im Kanton Zürich von 1903 bis 1960 ...... 21, S. 2–24

OBJEKTDATENBANK Entwicklung der Objektdatenbank der Zürcher Denkmalpflege ...... 22, S. 2–17

GEMEINDEN

ADLIKON Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 46, Steimerlenstrasse 4 ...... 10/1, S. 5 Wirtschaft «Post» Vers. Nr. alt 67 (†) ...... 8 , S. 17 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 92, Niederwil, Andelfingerstrasse ...... 9/1 , S. 13 Bauernhaus Vers. 96, Niederwil, Oberwilerstrasse 4...... 10/1, S. 5 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 144, Dätwil, Hauptstrasse ...... 10/1, S. 5 Wohnhaus Vers. Nr. 145 (†), Dätwil, Hauptstrasse 12...... 10/1, S. 5 Bauernhaus Vers. Nr. 149, Dätwil, Hauptstrasse 18 ...... 8 , S. 17

ADLISWIL Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 18, Weier, Buecheneggstrasse ...... 10/1, S. 6 Bauernhaus «Bernhof» Vers. Nr. 47 (†), Wil, Bernhofstrasse ...... 12, S. 396 Wohnhaus mit Anbau Vers. Nr. 86 (Nr. 85 ist inkorrekt), Buttenaustrasse 40 ...... 1, S. 13; 14, S. 308 Ehem. Baumwollspinnerei Vers. Nrn. 337–341 (†), 344,1202 (†), Soodstrasse 52 ...... 13, S. 410 Wohnhaus «Zur Rosenau» Vers. Nr. 346 (†), Soodstrasse 46 ...... 12, S. 396 Kath. Dreifaltigkeitskirche Vers. Nr. 393, Rellstenstrasse 2 ...... 10/1, S. 6, 155–158; 17, S. 334; 21, S. 298 Ehem. Mechanische Seidenweberei Adliswil (MSA) Vers. Nrn. 458–470, Webereistrasse 49–71, Sihlweg 1–9 ...... 15, S. 2–5; 20, S. 340 Wohnhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 500, 501, Kilchbergstrasse 2 ...... 15, S. 360 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 504, Kronenstrasse 1 ...... 15, S. 360 Ref. Kirche Vers. Nr. 540, Kirchstrasse ...... 13, S. 410; 21, S. 298 Methodistenkapelle Vers. Nr. 569, Grundstrasse 14 ...... 14, S. 308 Krankenhaus Vers. Nr. 607, Badstrasse 6 ...... 20, S. 340 Ehem. Mühle (†), Sihltalstrasse 1 ...... 4 , S. 13 Sihlausteg, Sihlau ...... 15, S. 6–11 Schulhaus Kronenwiese, Vers. Nr. 1182, Schulhausplatz ...... 18, S. 2–7

AESCH Doppelwohnhaus Vers. Nr. 22, Feldstrasse 5, 7 ...... 11, S. 1; 15, S. 12–15; 22, S. 302

2

Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 40, Haldenstrasse 5...... 18, S. 284 Kindergartengebäude, ehem. Speicher Vers. Nr. 54, Museumstrasse 14 ...... 5, S. 13 Ortsmuseum, ehem. Dorfschmiede Vers. Nr. 55, Museumstrasse ...... 5 , S. 13 Schulhaus, altes Schulf und Gemeindehaus Vers. Nr. 70, Dorfstrasse 19 ...... 10/1, S. 6 Gemeindehaus, sog. Türmlihaus Vers. Nr. 91, Dorfstrasse 8...... 5, S. 13; 14, S. 308 Wohnhaus mit Anbau, sog. Doktorhaus Vers. Nr. 92, Dorfstrasse 10 ...... 11 , S. 1 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus, sog. Hafnerhaus Vers. Nrn. 330, 331 (alt Nrn. 108 a, 110 a), Hornstrasse 4, 6 ...... 10/1, S. 6

AEUGST a. A. Speicher Vers. Nr. 59, Habersaat, Habersaatweg 10 ...... 22, S. 20–25 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 66, Habersaat, Habersaatweg 14 ...... 7/2, S. 13 Bauernhaus Vers. Nr. 261 (†), Scheller ...... 8 , S. 31 Ehem. Sennerei Vers. Nr. 614 (†), Oberdorf, Allmendstrasse 5 ...... 10/1, S. 255 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 844, Oberdorf, Chileweg 2 ...... 5, S. 15; 7/2, S. 13; 18, S. 284 Ref. Kirche Vers. Nr. 846, Oberdorf, Chileweg ...... 5, S. 14–15; 15, S. 360

AFFOLTERN a. A.

Affoltern Ehem. Güterschuppen Vers. Nr. 37 (†), Obere Bahnhofstrasse, Bahnhofplatz ...... 15, S. 16–19 Wohnhaus «Friedheim» Vers. Nr. 63, Obere Bahnhofstrasse 20 ...... 13, S. 410; 21, S. 28–33 Druckereigebäude «Weiss Medien AG» Vers. Nr. 88, Obere Bahnhofstrasse 5 ...... 20, S. 340 Wohn- und Geschäftshaus, sog. Spyrehus Vers. Nr. 138, Oberdorf, Zürichstrasse 78, 80, 83 ...... 20, S. 340 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 140, Oberdorf, Zürichstrasse 84 ...... 15, S. 20–23 Wohnhaus mit Büro, ehem. Arzthaus, sog. Navillehaus Vers. Nr.156 Oberdorf, Zürichstrasse 92 ...... 17 , S. 334 Ref. Kirche Vers. Nr. 162, Kirchfeld, Kirchweg 3 ...... 8, S. 17–28; 19, S. 340 Altes Schul- und Gemeindehaus Vers. Nr. 164, Oberdorf, Zürichstrasse 96 ...... 21, S. 298 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 192, Unterdorf, Zürichstrasse 128 ...... 19, S. 340 Ehem. Bezirks- und Gerichtsgebäude Vers. Nr. 200, Zürichstrasse 179 (alt Nr. 136) ...... 13, S. 2–5; 17, S. 334 Ehem. Bezirksgefängnis Vers. Nr. 202, Oberdorf, Zürichstrasse 136 ...... 13, S. 2–5; 17, S. 334 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 201/203 (†), Zürichstrasse 135 ...... 13, S. 410 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 274, Untere Bahnhofstrasse 47 ...... 21, S. 298 Wohnhaus, ehem. Gerberei Vers. Nr. 343, Untere Bahnhofstrasse 10...... 18, S. 284 Wohnheim, ehem. Wohnhaus, sog. Grosshaus Vers. Nr. 434, Centralweg 10 ...... 15, S. 360 Ehem. Seidenweberei Näf Vers. Nrn. 541 (†), 542 (†), 432 (†), Alte Dorfstrasse, Fabrikweg, Centralweg, Betpurstrasse ...... 13, S. 6–11 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 547 (†), Alte Dorfstrasse 24 ...... 10/1, S. 255 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 682 (†), Unterdorf, Mühlebergstrasse 2 ...... 17 , S. 334 Primarschulhaus Vers. Nr. 921, Kirchgasse ...... 10/1, S. 7 Sekundarschulhaus Vers. Nr. 925, Butzenstrasse 2 ...... 13, S. 410 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 966, Jonentalstrasse 16 ...... 7/2, S. 14 Wohnhaus Vers. Nr. 991, Chellengasse 3 ...... 15, S. 360 Kath. Pfarrhaus Vers. Nr. 1862 (†), Bäppur ...... 10/1, S. 258 Kath. Kirche St. Josef Vers. Nr. 1863 (†), Bäppur ...... 10/1, S. 256–258 Wohnhaus «Verena» Vers. Nr. 1866 (†), Dammweg 10 ...... 11, S. 369 Ehem. Doppelbauernhaus, sog. Butzenhaus Vers. Nr. 2172, Butzenstrasse 11 . 18, S. 8–13; 22, S. 302 Ehem. Vielzweckbauernhaus Vers. Nrn. 2235, 2236, Ferenbach, Ottenbacherstrasse 9 ...... 22, S. 302

Zwillikon Doppelbauernhaus «Im Loo» Vers. Nr. 2202, Zwillikon, Weihermattstrasse 10 ...... 12, S. 2–5 Doppelwohnhaus, ehem. Kapelle Vers. Nrn. 2379, 2380, Zwillikon, Weidstrasse 6, 4 ...... 6, S. 13; 8, S. 28 Bauernhaus Vers. Nr. 2525 (†), Zwillikon, Jonerstrasse 34 ...... 8 , S. 28 3

ALTIKON

Unter Herten, Feldi Bauernhaus Vers. Nrn. 27, 28, Unter Herten ...... 5, S. 15–16 Bauernhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 56 (alt Nrn. 55, 56), Feldi ...... 10/1, S. 7 Bauernhaus Vers. Nr. 60, Feldi ...... 7/2, S. 16; 10/1, S. 7; 18, S. 284 Speicher Vers. Nrn. 62 a, b (†), Feldi ...... 7/2, S. 16

Dorf Wohnhaus, ehem. Armenhaus Vers. Nr. 93, Hinterdorf, Feldistrasse 2 ...... 10/1, S. 7 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 105, Neunfornerstrasse 4 ...... 9/1, S. 13–14 Bauernhaus, sog. Schälchlihaus Vers. Nr. alt 162 (†) ...... 4, S. 13–15 Ref. Kirche Vers. Nr. 164, Oberdorf ...... 7/2, S. 14; 15, S. 360 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 165, Oberdorf, Kirchrain 5 ...... 17, S. 335 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Schlosskeller Vers. Nr. 166, Kirchrain 1 ...... 7/2, S. 16 Sog. Schloss, Gemeindehaus Vers. Nr. 172, Oberdorf, Schuelplatz ...... 7/2, S. 15–16; 17, S. 335 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 174, Schulweg 3 ...... 10/1, S. 7 Wohnhaus mit Restaurant «Thurtal» Vers. Nr. 177, Dorfplatz 3 ...... 9/1, S. 14 Transformatorenstation «Dorf» Vers. Nr. 193, Rickenbacherstrasse...... 18, S. 284

ANDELFINGEN

Landstrasse Bürogebäude, ehem. Doktorhaus «Im Breitenstein» Vers. Nr. 16, Landstrasse 36 ...... 7/2, S. 17 Hotel «Löwen» Vers. Nr. 18, Landstrasse 38 ...... 9/1, S. 15 Wohn- und Geschäftshaus «Zur alten Post» Vers. Nr. 19, Landstrasse 19 ...... 8 , S. 30 Wohn- und Geschäftshaus «Rothaus» Vers. Nr. 20, Landstrasse 42 ...... 10/1, S. 8 Wohnhaus, ehem. Steinmühle Vers. Nr. 126, Schlossgasse 33...... 18, S. 284 Haldenmühle Vers. Nrn. 175/176, Landstrasse 80 ...... 8, S. 29; 11, S. 2; 13, S. 410 Stallscheune Vers. Nr. 177, Haldenmühle, Landstrasse ...... 19, S. 18–23 Waschhaus Vers. Nr. 179, Haldenmühle, Landstrasse ...... 8 , S. 29 Gedeckte Thurbrücke Vers. Nr. 192, Landstrasse ...... 9/1, S. 14; 14, S. 2 Primarschulhaus Vers. Nr. 213, Landstrasse 69 ...... 12, S. 396 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Wirtschaft und Bäckerei «Zum Rank» Vers. Nr. 217, Landstrasse 63 ...... 15, S. 361 Geschäftshaus, ehem. Wohnhaus, sog. Gublerhaus Vers. Nr. 243...... 10/1, S. 8; 21, S. 34–39 Wohnhaus Vers. Nr. 253, Landstrasse 47 ...... 12, S. 396 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 255, Landstrasse 45, 47 ...... 12, S. 396 Geschäftshaus, ehem. Bauernhaus und Schmiede Vers. Nr. 257, Landstrasse 43 ...... 5, S. 18 Ehem. Bauernhaus mit Hafnerwerkstatt Vers. Nr. alt 274 (†), Landstrasse ...... 11, S. 369

Strehlgasse Ehem. Mühle, sog. Lindenmühle Vers. Nr. 124, Strehlgasse 4 ...... 20, S. 36–41

Thurtalstrasse Restaurant «Schmiedstube», ehem. Schmiede Vers. Nr. 24, Thurtalstrasse 8 ...... 9/1, S. 16; 13, S. 410 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 65, Thurtalstrasse 32 ...... 8, S. 30 Wohnhaus mit Laden, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 73, 74, Thurtalstrasse 19, Schlossgasse 2 ...... 10/1, S. 10; 11, S. 3; 13, S. 410; 15, S. 360; 17, S. 335 Gerichtsgebäude Vers. Nr. 114, Thurtalstrasse 1 ...... 8, S. 28; 14, S. 308; 22, S. 302 Ehem. Bauernhaus und Wirtshaus «Zur Wyländerstube» Vers. Nrn. 112/113 (†), Thurtalstrasse ...... 6, S. 13–14 Ehem. Blaufärberei und Bauernhaus Vers. Nr. alt 115 (†), Thurtalstrasse ...... 7/2, S. 17

Obermühlestrasse, Am Wildbach Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 27, Obermühlestrasse 2 ...... 11, S. 2–3 Wohnhaus mit Büro, ehem. Gaststallungen Vers. Nr. 29, Obermühlestrasse 12 ...... 10/1, S. 9 Klubhaus, ehem. Waschhaus Vers. Nr. 33, Am Wildbach ...... 13, S. 410 Ehem. Mühle, sog. Obermühle Vers. Nr. 37, Obermühlestrasse 11...... 16, S. 2–5; 19. S. 340 4

Wohnhaus, ehem. Speicher und Kellergebäude Vers. Nr. 38, Obermühlestrasse 9 ...... 11, S. 3 Wohnhaus, ehem. Ökonomiegebäude der Obermühle Vers. Nr. 39, Obermühlestrasse 7 ...... 12 , S. 396

Schlossgasse Wohnhaus mit Anbau, ehem. Orangerie zum Schloss Vers. Nr. 79, Schlossgasse 10 ...... 11, S. 3 Pförtnerhaus zum Schloss Vers. Nr. 82, Schlossgasse 12 ...... 7/2, S. 16–17 Ehem. Schloss und Schlossscheune Vers. Nr. 83 (alt Nrn. 83, 84), Schlossgasse 14 ...... 11, S. 4; 15, S. 360 Wohnhaus Vers. Nr. 92, Schlossgasse 18 ...... 8 , S. 30 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 97, Schlossgasse 11...... 8 , S. 30 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 99, Schlossgasse 7...... 10/1, S. 9 Wohnhaus, ehem. Steinmühle Vers. Nr. 126, Schlossgasse 33 ...... 7/2, S. 17–18 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 146, Schlossgasse 36 ...... 10/1, S. 9 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 149, Schlossgasse 32 ...... 15, S. 361 Wohnhaus, sog. Alte Kanzlei Vers. Nr. 151, Schlossgasse 26 ...... 10/1, S. 9; 16, S. 336 Wohnhaus mit Schopf, sog. Toblerhaus Vers. Nr. 156, Schlossgasse 24 ...... 9/1, S. 16; 17, S. 2 Wohnhaus Vers. Nr. 160, Schlossgasse 21 ...... 13, S. 410 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 162, Schlossgasse 17 ...... 10/1, S. 10 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 168, Schlossgasse 20 ...... 7/2, S. 17 Reformierte Kirche Vers. Nr. 251, Kirchweg 4 ...... 17 , S. 6 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 621, 622, Schlossgasse 29 ...... 15, S. 361

Felsenhofstrasse Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus mit Speicher Vers. Nrn. 116, 117, Felsenhofstrasse 6, 4 ...... 11 , S. 2 Doppelwohnhaus mit Scheune, ehem. Doppelbauernhaus «Felsenhof» Vers. Nrn. 119, 120, Felsenhofstrasse 2, 8 ...... 8, S. 28; 10/1, S. 8; 15, S. 361; 16, S. 336 Schopf und Waschhaus Vers. Nr. 121, Felsenhofstrasse ...... 14, S. 308 Wohnhaus mit Laden und Anbau, ehem. Lindenmühle Vers. Nrn. 123, 124, Felsenhofstrasse 10 ...... 10/1, S. 8–9; 20, S. 340

Flaacherstrasse, Humlikerstrasse Wohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 229, Flaacherstrasse 7 ...... 17, S. 335 Bahnhofanlage SBB mit Aufnahmegebäude Vers. Nr. 268, Dienstgebäude mit Abort Vers. Nr. 267, Güterschuppen Vers. Nr. 266, Humlikerstrasse 1...... 18, S. 285

Strehlgasse, Haldenstrasse, Haldenweg Wohnhaus, ehem. Kleinbauernwohnhaus Vers. Nr. 128, Strehlgasse 10 ...... 9/1, S. 16 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus «Zum Lindenhof» Vers. Nr. 134, Strehlgasse 15 ...... 7/2, S. 18–19 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 167 (alt Nrn. 167 a, b), Haldenweg 2 ...... 8 , S. 29 Doppelwohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus «Zur Halde» mit Schopf Vers. Nrn. 171, 172, Haldenweg 8, 10 ...... 15, S. 361 Wohnhaus, ehem. Schleife Vers. Nr. 173, Haldenweg 6 ...... 8 , S. 29

Bollenstrasse Wohnhaus, ehem. Bezirksgefängnis, sog. Bollenhaus Vers. Nr. 239, Bollenstrasse 6 ...... 15, S. 361

Kirchweg Ref. Kirche Vers. Nr. 251, Kirchweg ...... 7/1, S. 31–39; 13, S. 410 Wohnhaus, sog. Lüthi-Haus Vers. Nr. 251, Kirchweg 4 ...... 22, S. 302 Altes Schulhaus Vers. Nr. 254, Kirchweg ...... 12, S. 396; 13, S. 410

BACHENBÜLACH Ehem. Bauernhaus, sog. Försterhaus Vers. Nr. alt 5 (†), Sonnhaldenstrasse ...... 8, S. 32 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 7 (†), Obere Dorfstrasse ...... 7/2, S. 19 Ehem. Bauernhaus mit Trotte Vers. Nr. 46, Dorfstrasse 24 ...... 7/2, S. 19; 10/1, S. 10

5

Bauernhaus Adolf Meyer Vers. Nr. alt 85 (†), Zürcherstrasse ...... 4 , S. 15

BACHS

Neubachs Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 33, Neubachs, Bachsertalstrasse 40 ...... 10/1, S. 12 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 39, Neubachs, Oberdorfstrasse 4 ...... 9/1, S. 16–17 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 43, Neubachs, Oberdorfstrasse 10 ...... 10/1, S. 12 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 57, Neubachs, Oberdorfstrasse 17 ...... 9/1, S. 17; 13, S. 410 Speicher mit Keller Vers. Nr. 63, Neubachs, Hinterzälg ...... 16, S. 6–7 Bauernhaus Vers. Nr. 79, Neubachs, Bachsertalstrasse 30 ...... 10/1, S. 12 Speicher Vers. Nr. 86, Neubachs, bei Bachsertalstrasse 30 ...... 11 , S. 5 Bauernhaus Vers. Nr. 89, Bachsertalstrasse 26...... 13, S. 411 Bauernhaus Vers. Nrn. 151/409, Neubachs, Bachsertalstrasse 26, 28 ...... 14, S. 6–9

Neumühle, Hueb, Rüebisberg Bauernhaus, ehem. Mühle «Neumühle» Vers. Nr. 125, Neumühle 125 ...... 11 , S. 5 Bauernhaus Vers. Nr. 137, Hueb, Bachsertalstrasse 6...... 12, S. 396 Bauernhaus Vers. Nr. 181, Rüebisberg 10 ...... 12, S. 396 Ehem. Bauernhaus, sog. Stephanshof Vers. Nr. 189, Rüebisberg 6 ...... 7/2, S. 20

Mulflen Ehem. Bauernhaus «Birkenhof» Vers. Nr. 222, Mulflen 18 ...... 10/1, S. 12 Bauernhaus Vers. Nr. 228, Mulflen 7 ...... 13, S. 411 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 238, Mulflen 3, 5 ...... 11, S. 4–5

Altbachs Bauernhaus Vers. Nr. 279, Altbachs, Eichgasse 2 ...... 4 , S. 15 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 283, Altbachs, Eichgasse 3, 5 ...... 10/1, S. 10–11 Ehem. Speicher Vers. Nr. 287, Altbachs, Mulflerstrasse 1 ...... 10/1, S. 11 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 294, Altbachs, Chilegass 8 ...... 10/1, S. 11; 13, S. 411 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 297, Altbachs, Chilegass 4 ...... 4, S. 16; 8, S. 32; 11, S. 4 Ref. Kirche Vers. Nr. 300, Altbachs, Chilegass 2 ...... 4, S. 15–16 Gemeindehaus Vers. Nr. 301, Altbachs, Gmeindhusweg 8 ...... 7/2, S. 19; 13, S. 411 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 305, Altbachs, Gmeindhusweg 12 ...... 10/1, S. 11 Trafostation EKZ Vers. Nr. 315, Dorf ...... 14, S. 308 Ehem. Trotte Vers. Nr. 321, Altbachs, Poststrasse 19 ...... 10/1, S. 11 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 328, Altbachs, Hodleterstrasse 2 .... 15, S. 24–27; 19, S. 340 Ehem. Speicher Vers. Nr. 335, Altbachs, Dorfstrasse bei Nr. 32 ...... 16, S. 336

BÄRETSWIL Bauernhaus Vers. Nr. 320, Wirzwil ...... 12 , S. 396 Ehem. Baumwollspinnerei Adolf Guyer-Zeller mit Fabrikantenwohnhaus, Nebengebäuden und Parkanlage Vers. Nr. 481–561, Neuthal ...... 8, S. 33; 13, S. 411; 14, S. 10–25; 15, S. 361; 16, S. 336; 22, S. 302–303 Wohnhaus Vers. Nr. 635, Adetswil, Hinterwaberg ...... 7/2, S. 20 Turbinengebäude, sog. Gutta-Turm Vers. Nr. 681 (WR Hinwil Nr. 131), Kemptnertobel...... 18, S. 285 Ehem. Mühle (Hanfreibe) Vers. Nr. 838, Kemptertobel ...... 9/1, S. 17 Reihenwohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 897, Wetzikerstrasse 14 ...... 15, S. 361 Wohnhaus Vers. Nr. 925, Wetzikerstrasse 9 ...... 11, S. 5–6 Ref. Kirche Vers. Nr. 992, Schulhausstrasse ...... 6, S. 14–18 Gemeindehaus, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 997, Schulhausstrasse 4 ...... 8, S. 32 Gasthof «Zum Bären» Vers. Nr. 1003 (†), Dorfplatz ...... 6, S. 14 Aufnahmegebäude Uerikon–Bauma–Bahn, Vers. Nr. 1020, Bahnhofstrasse 22...... 19, S. 24–27 Sägerei Vers. Nr. 1574, Stockrüti ...... 10/1, S. 13; 15, S. 362 Eisenbahnbrücke über den Weissenbach, Neuthal ...... 16, S. 336

6

BASSERSDORF Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 7 (†), Geerenweg 1, 3 ...... 7/2, S. 20 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 28 (†), Klotenerstrasse 4 ...... 10/1, S. 258–259 Vielzweckbauernhaus Vers. Nr. alt 126 (†), Unterdorf, Opfikonerstrasse 2, 4 ...... 14, S. 26–27 Ref. Kirche Vers. Nr. 465, Kirchgasse 4 ...... 4, S. 17–25; 7/2, S. 20; 17, S. 335; 19, S. 341 Wohnhaus, ehem. Gasthof «Zum Adler» Vers. Nr. 525, Winterthurerstrasse 25 ...... 13 , S. 411 Sägerei Vers. Nr. 636, Wiesental, Sagiweg 11 ...... 10/1, S. 13 Jugendhaus, ehem. Bahnhofgebäude Vers. Nr. 740, Postplatz 4 ...... 21, S. 298 Gemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 943, Karl Hügin-Platz 2 ...... 11 , S. 6 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 944, 946 (†), Winterthurerstrasse 4, 6 ...... 10/1, S. 259 Ehem. Schmiedewerkstatt Vers. Nr. 958, Bahnhofstrasse ...... 12, S. 396 Landheim Brüttisellen, ehem. Gasthof «Zum Schwanen» Vers. Nr. 1236, Baltenswil, Neue Winterthurerstrasse 40 ...... 7/1, S. 40–42; 12, S. 396; 16, S. 8–15; 18, S. 285; 19, S. 240; 21, S. 298

BAUMA

Lipperschwendi, Wellenau, Tiefenbach Ehem. Kleinbauern-Wohnhäuser Vers. Nrn. 34–36, Lipperschwendi ...... 13, S. 411 Altersheim «» Vers. Nr. 982, Lipperschwendi ...... 14, S. 308 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 111, Wellenau ...... 15, S. 362 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 115, Wellenau ...... 11 , S. 8 Ehem. kleinbäuerliches Flarzhaus Vers. Nr. 131, Wellenau ...... 13, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. 134, Wellenau ...... 12, S. 396 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 180, Tiefenbach ...... 9/1, S. 18; 16, S. 16–19

Seewadel, Silisegg, Widen Flarzhaus Vers. Nrn. 202–204, Seewadel, Tösstalstrasse ...... 7/2, S. 21 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 298, Silisegg ...... 7/2, S. 21; 11, S. 8 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 335–338 (†), Widen ...... 12, S. 397

Alt-Landenberg, Dillhaus Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 361, Alt-Landenberg, Altlandenbergstrasse 53 ...... 8, S. 34–35 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 364, 365, Alt-Landenberg, Altlandenbergstrasse 49, 47 ...... 8, S. 35; 14, S. 308 Bauernhaus Vers. Nr. 476 (†), Dillhaus, Tösstalstrasse ...... 9/1, S. 18 Gasthof «Dillhus» Vers. Nr. 493 (†), Dillhaus, Tösstalstrasse 49 ...... 15, S. 362

Undalen Reihenwohnhaus Vers. Nr. 505, Undalen, Undelstrasse 19 ...... 15, S. 362 Reihenwohnhaus, sog. Haus Freddi Vers. Nr. 506, Undalen, Undelstrasse 31 ..... 9/1, S. 18; 12, S. 397 Reihenwohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 516, Undalen, Undelstrasse 28 ...... 15 , S. 362 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 520, Undalen, Undelstrasse 30 ...... 10/1, S. 14 Scheune, ehem. Flarzhaus Vers. Nr. 530, Undalen, bei Undelstrasse 41 ...... 10/1, S. 14

Saland, Juckeren, Schwendi Bauernwohnhaus Vers. Nr. 567 (†), Saland, Im Wald ...... 6 , S. 18 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 584, Saland, Hittnauerstrasse 4...... 16, S. 336 Gasthof «Zur Krone» Vers. Nr. 585, Saland, Hittnauerstrasse 2 ...... 6 , S. 18 Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 634, Juckeren, Grünthal 1 ...... 14, S. 308 Wohnhaus und Restaurant «Zur Schwendi» Vers. Nr. 803, Schwendi, Tösstalstrasse ...... 9/1, S. 18; 11, S. 7–8; 13, S. 411

Dorf Wohnhaus mit Scheune, ehem. Heimarbeiterhaus Vers. Nr. 670 Blitterswil, Ramselstrasse 1 ...... 17 , S. 335 Wohnhaus «Holderbaum» Vers. Nr. 807 (†), Tösstalstrasse...... 11, S. 370 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 813, Gublen, Wolfsbergstrasse 1 ...... 8, S. 34; 12, S. 397 7

Nebengebäude Vers. Nr. 814 zum ref. Pfarrhaus, Gublen, Wolfsbergstrasse ...... 20, S. 341 Wohnhaus, ehem. Arzthaus Vers. Nr. 846, Dorfstrasse 43 ...... 13, S. 411; 15, S. 362 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 851, Dorfstrasse 41 ...... 12, S. 397 Ehem. Fabrikantenwohnhaus «Hörnliblick» und Nebengebäude Vers. Nrn. 852, 853, Hörnlistrasse 1 ...... 13, S. 12–15 Ref. Kirche Vers. Nr. 861, Dorfstrasse ...... 7/2, S. 20–21; 14, S. 32–37 Wohnhaus, sog. Haus «Zur Farb» Vers. Nrn. 864, 865, Bäretswilerstrasse 1, 3 ...... 4, S. 25 Ehem. Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 889 (†), Bäretswilerstrasse ...... 10/1, S. 259, 260 Wohnhaus «Zum Grünenhof» Vers. Nr. 891 (†), Tösstalstrasse ...... 4 , S. 25 Gasthaus «Zur Tanne» Vers. Nr. 892, Dorfstrasse 16 ...... 4 , S. 25 Scheune Vers. Nr. 902, Hörnlistrasse ...... 11 , S. 7 Wohn «Zur Salzwaage» Vers. Nr. 910, Heinrich Gujer-Strasse 4 ...... 9/1, S. 18; 15, S. 362 Wohnhaus Vers. Nr. 922, Unterdorf 1 ...... 13, S. 411; 15, S. 362 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 957, Heinrich Gujer-Strasse ...... 11, S. 6–7 Bahnhofanlage SBB, Güterschuppen Vers. Nr. 973, Heinrich-Gujer-Strasse...... 18, S. 285 Kath. Kirche St. Antonius Vers. Nr. 1032, Heinrich Gujer-Strasse 30 ...... 8, S. 33–34 Familiengrab Guyer-Zeller, Friedhofstrasse, Friedhof ...... 14, S. 28–31 Schulhaus Vers. Nr. 1090, Gnistwis, Heinrich Gujer-Strasse 35 ...... 20, S. 341

Tüfenbachstrasse Tössbrücke, sog. Blacktenbrücke ...... 21, S. 40–43

BENKEN Ehem. Mühle mit Wohnhaus Vers. Nr. 3, Mühlegasse 3 ...... 19, S. 28–35 Bauernhaus Vers. Nr. 10, Oberdorf ...... 5 , S. 19 Wohnhaus. ehem. Untervogthaus «Zum Schlössli» Vers. Nr. 45, Landstrasse 2 ...... 9/1, S. 19; 13, S. 411; 16, S. 337; 20, S. 341 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 72, Brunngasse 5 ...... 10/1, S. 14 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 81 (alt Nrn. 81, 82), Haarengasse 5 ...... 10/1, S. 14–15 Trottgebäude Vers. Nr. 87, Landstrasse 6 ...... 11, S. 8–9 Altes Pfarrhaus Vers. Nrn. 91–93, Landstrasse 5 ...... 10/1, S. 15; 22, S. 303 Ref. Kirche Vers. Nr. 94, Landstrasse ...... 6, S. 19–20; 14, S. 38–43 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zum Kehlhof» Vers. Nr. 98, Im Chellhof ...... 13, S. 412 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. «Küblerhaus» Vers. Nr. 106 (†), Marthalerstrasse ...... 13, S. 412 Speicher Vers. Nr. 134, im Winkel ...... 19, S. 36–39 Wohnhaus Vers. Nr. 146, Landstrasse 16 ...... 13, S. 16–23 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Armenhaus Vers. Nr. 337 (alt Nr. 128), Rollenbergstrasse 2 ...... 11 , S. 9 Dorfbrunnen, sog. Scherersbrunnen, Dorfplatz...... 18, S. 285

BERG AM IRCHEL

Gräslikon Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 25, Gräslikon, Wilerstrasse 27, 31 ...... 10/1, S. 15 Wohnhaus Vers. Nr. 27, Gräslikon, Wilerstrasse 19 ...... 12, S. 397; 14, S. 308 Bauernhaus Vers. Nr. 36, Gräslikon, Hauptstrasse 108 ...... 10/1, S. 16 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 38, Gräslikon, Schulstrasse 10 ...... 10/1, S. 16 Schulhaus Vers. Nr. 46, Gräslikon, Schulstrasse 18 ...... 17, S. 336

Berg Schlossscheune Vers. Nr. 51, Schlossgasse 8 ...... 18, S. 14–17; 21, S. 299 Schloss Vers. Nr. 52, Schlossgasse 10 ...... 7/2, S. 22, 23; 15, S. 363 Orangerie Vers. Nr. 54 zum Schloss, Schlossgasse ...... 20, S. 341 Schloss Berg Vers. Nr. 52 und Orangerie Vers. Nr. 54, Schlossgasse 10 ...... 21, S. 44–55 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 59, Schlossgasse 3 ...... 7/2, S. 22

8

Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 60, Chloster 6 ...... 9/1, S. 20 Wohnhaus «Kloster» Vers. Nrn. 53, 63, 62, Chloster 5 ...... 9/1, S. 19–20; 15, S. 363 Ehem. Vielzweckbauernhaus Vers. Nr. 61, Chloster 2, 4 ...... 19, S. 40–47 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 67, Hauptstrasse 4 ...... 15, S. 363 Ref. Kirche Vers. Nr. 69, Hauptstrasse ...... 5, S. 21–22; 11, S. 9–10; 12, S. 397 Gemeindehaus Vers. Nr. 72, Chileweg 5 ...... 10/1, S. 15 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 74 Chileweg 4 ...... 5 , S. 20 Bauernhaus Vers. Nr. 79, Chileweg 14 ...... 15, S. 363 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 89 (†), Winkel 13 ...... 7/2, S. 23 Bauernhaus Vers. Nr. 92, Dorfstrasse 7, 9 ...... 10/1, S. 16 Schulhaus Vers. Nr. 94, Schulweg 4 ...... 10/1, S. 15 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 117, Dorfstrasse 47 ...... 9/1, S. 20 Bauernhäuser Vers. Nrn. 136, 137 (†), Brunnenrain ...... 5, S. 19–20 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 147, 149, Haldenweg 1, 5 ...... 8, S. 35–36 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 153, Haldenweg 2 ...... 5, S. 20

Eigental Schloss Eigental Vers. Nr. 166, Eigental ...... 11 , S. 10

BERTSCHIKON Ehem. Wohn- und Wirtshaus «Sommerau» Vers. Nr. 2, Bewangen ...... 11, S. 11 Ehem. Bauernhäuser Vers. Nr. 10, 11, Samelsgrüt...... 16, S. 337 Ehem. Bauernhaus, sog. Melihaus Vers. Nr. 122, Kefikon, Bächliweg 2 ...... 21, S. 299 Bauernhaus Vers. Nr. 123 (†), Kefikon ...... 6 , S. 20 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 170, Gundetswil, Hauptstrasse 31 ...... 8, S. 36; 11, S. 11 Wohnhaus «Zur alten Mühle» Vers. Nr. 228, Wiesendangerstrasse 11 ...... 5, S. 20; 12, S. 397

BIRMENSDORF Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 6, Fildern, Luzernerstrasse ...... 16, S. 337 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 63, alt Nr. 64 (†), alt 65 (†), Risigrund, Risirainstrasse 20 ...... 13, S. 24–25 Wohnhaus, sog. Haus Stierli Vers. Nr. 89, Risistrasse 25 b ...... 12, S. 397 Häusergruppe Vers. Nrn. 109–111 mit Scheune Vers. Nr. 107, Schürenstrasse ...... 13, S. 412 Doppelbauernhaus Vers. Nr. alt 134 a, b (†), Stierliberg ...... 11, S. 370–371 Doppelbauernhaus Vers. Nr. alt 138, 139 (†), Stierliberg ...... 8 , S. 37 Doppelwohnhaus Vers. Nr. alt 141 (†), Stierliberg ...... 11, S. 370–371 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 148 (†), Häderliberg ...... 11, S. 371 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 212, 213, Wullikon, Lielistrasse 8, 12 ...... 20, S. 341 Ortsmuseum, ehem. Drechslerei Vers. Nr. 256, Mühlemattstrasse ...... 8, S. 36–37 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 258, Oberdorf, Kirchgasse bei Nr. 16...... 21, S. 299 Ref. Kirche Vers. Nr. 266, Kirchgasse 19 ...... 2, S. 14–15; 11, S. 12–13; 18, S. 286 Bauernhaus Vers. Nrn. 281, 282, Kirchgasse 7 ...... 3, S. 24–25 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 288, 59, Bachstrasse 27, 29 ...... 20, S. 342 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 340, Dörflistrasse 5 ...... 5 , S. 21 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 390, Güpf, Alte Urdorferstrasse 4 ...... 12, S. 397 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 391 (†), Güpf, Alte Urdorfstrasse 2 ...... 15, S. 363 Grabmal aus dem Sonderbundskrieg, Friedhof ...... 5 , S. 21

BONSTETTEN Turbinenhausanbau an der ehem. Scheune Vers. Nr. 42, Wasserrecht Bezirk Affoltern Nr. 8, Isenbach, Vorderdorf, Dorfstrasse 3 b ...... 13, S. 26–29 Turbinenanlage in Turbinenhausanbau Vers. 43, Vorderdorf, Dorfstrasse 3 b ...... 19, S. 341 Doppelhaus Vers. Nrn. 143, 144, Am Rainli 1, 3 ...... 14, S. 44–45 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 147, 148, Am Rainli 6–8 ...... 14, S. 308 Ref. Kirche Vers. Nr. 154, Dorfstrasse ...... 11, S. 13–14; 17, S. 336 Altes Dorfschulhaus Vers. Nr. 155, Dorfstrasse 32 ...... 16, S. 337 Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 173, Dorfstrasse 41 ...... 12, S. 397

9

Bienenhaus Vers. Nr. 193, Dorfstrasse 52 ...... 14, S. 46–47 Doppelwohnhaus, Wohnteil Vers. Nr. 199, Chapfstrasse 2 ...... 12, S. 397 Sodbrunnen bei Bauernhaus Vers. Nr. alt 200, Im Rank ...... 7/2, S. 23

BOPPELSEN Villa «Thuja» Vers. Nr. 16, Auf Farissen 26 ...... 12, S. 397; 15, S. 363 Bauernhaus Vers. Nr. alt 32 (†), Regensbergstrasse 1...... 11, S. 372 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 35, Oberdorfstrasse 2 ...... 5, S. 21; 13, S. 412 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 37, 38, Oberdorfstrasse 4 ...... 11, S. 14–15 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 55, Hinterdorfstrasse 1 ...... 11 , S. 14 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 76, Stapflenstrasse 3 ...... 13, S. 412 Bauernhaus Vers. Nr. 81, Lägernstrasse 3 ...... 12, S. 398 Speicher Vers. Nr. 83, Lägernstrasse bei Nr. 3 ...... 12, S. 398 Ehem. Speicher Vers. Nr. 90, Unterdorfstrasse bei Nr. 4 ...... 10/1, S. 18 Triangulationspunkt 1. Ordnung, Lägern Hochwacht ...... 20, S. 342

BRÜTTEN Ehem. Bauernhaus, sog. Jochenhaus Vers. Nr. 3, Oberdorf, Säntisstrasse 3 ...... 13, S. 30–35 Ref. Kirche Vers. Nr. 19, Oberdorf, Chilerain ...... 6, S. 20; 7/2, S. 24; 11, S. 15–16; 15, S. 363 Ehem. Pfarrspeicher Vers. Nr. 20, Oberdorf, bei Pfarrgasse 3 ...... 7/2, S. 24 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 22, Pfarrgasse 3 ...... 15, S. 363; 21, S. 299 Altes Schulhaus Vers. Nr. 32, Brüelgasse 2 ...... 11 , S. 15 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 34, Strehlgasse 4, 6, 6a ...... 9/1, S. 21–22 Bauernwohnhaus «Zum » Vers. Nr. 38, Ankengasse 2 ...... 10/1, S. 18 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 56, Unterdorfstrasse 17 ...... 10/1, S. 18 Bauernhaus Vers. Nr. 70, Dorfstrasse 2 ...... 12, S. 398 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 80, Unterdorfstrasse 34 ...... 10/1, S. 18–19

Birch Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 133 ...... 16, S. 337

Strubikon Bauernhaus Vers. Nr. 117, Strubikon ...... 8, S. 37; 13, S. 412 Bauernhaus Vers. Nr. 120, Strubikon ...... 11 , S. 16 Dorfbrunnen, Unterdorfstrasse ...... 7/2 , S. 24

BUBIKON Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 360, Feissi ...... 15, S. 363 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 380, 381, Gstein ...... 7/2, S. 24 Bauernhaus Vers. Nr. 418, Reitbach ...... 14, S. 48–51 Bauernhaus Vers. Nr. 537, Bürg, Bürgstrasse ...... 8, S. 37–38 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 548, Homberg, Bürgstrasse ...... 15, S. 363 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 567, Talhof, Bürgstrasse ...... 6, S. 20 Stallscheune Vers. Nrn. 615, 617, Obere Pösch, Bürgstrasse ...... 19, S. 48–51 Restaurant "Blume" Vers. Nr. 672, Dörfli, Wolfhauserstrasse 4 ...... 16, S. 337 Gasthof «Löwen» Vers. Nr. 771, Wolfhauserstrasse 2 ...... 11, S. 16–17 Wohnhaus «Unter der Linde» Vers. Nr. 776, Dörfli, Rutschbergstrasse 2...... 18, S. 286 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 788, Dörfli, Rutschbergstrasse 10 ...... 20, S. 342 Ref. Kirche Vers. Nr. 794, Rutschbergstrasse 14 ...... 13, S. 412; 14, S. 52–55; 20, S. 342 Gemeindehaus Vers. Nr. 880, Dorfstrasse 2 ...... 10/2, S. 19 Ehem. Johanniterkommende mit Kapelle Vers. Nrn. 1186, 1190, Ritterhaus, Ritterhausstrasse ...... 1, S. 14–15; 8, S. 37; 10/1, S. 19–20; 15, S. 28–37 Ehem. Mechanische Papierhülsen- und Spulenfabrik Vers. Nr. 1131, Sennweid, Sennweidstrasse 1 ...... 13, S. 412; 19, S. 341 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1250, Reitbach...... 18, S. 286 Hof Widerzell, Wohnhaus Vers. Nr. 1376, Waschhaus Vers. Nr. 1374, Stallscheune Vers. Nr. 1370, Widerzell ...... 11, S. 477–478; 13, S. 36–43; 19, S. 341

10

«Neues Wohnhaus», sog. Bühlerhaus Vers. Nr. 1394, Barenberg ...... 12, S. 6–11; 16, S. 338; 18, S. 286 Nebengebäude, Speicher und Trotte Vers. Nr. 1416, Barenberg, Barenbergstrasse ...... 17, S. 336 Bauernwohnhaus «Friedberg» Vers. Nr. 1417, Barenberg, Barenbergstrasse ...... 15, S. 364 Scheune Vers. Nr. 1465 mit Wandbrunnen ...... 15, S. 364 Hof «Neugut» Vers. Nrn. alt 1665–1667 (†), Wolfhausen, Geissbergstrasse 3 ...... 12, S. 398

BUCH AM IRCHEL Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 147 (†), Oberdorf ...... 7/2, S. 24 Ref. Kirche Vers. Nr. 158, Oberbuch, Kirchstrasse ...... 4, S. 26–28; 9/1, S. 22; 17, S. 336; 19, S. 341 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 163, Oberbuch, Kirchweg 1...... 16, S. 338 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 242, Oberbuch, Oberdorfstrasse 20...... 18, S. 286 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 363, Unterbuch, Schmittengasse 1 ...... 10/1, S. 20 Trogbrunnen, Bebikon, Hauptstrasse ...... 12, S. 398 Trogbrunnen, Unterbuch ...... 12 , S. 398 Trogbrunnen, Oberbuch ...... 12 , S. 398

BUCHS Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 238, Oberdorfstrasse 6, 8, 10, 12, 14 ...... 5 , S. 23 Ref. Kirche Vers. Nr. 242, Oberdorfstrasse 20 ...... 5, S. 21–23; 7/2, S. 38 Getreidemühle Vers. Nr. 249, Oberdorfstrasse 11 ...... 12, S. 398 Primarschulhaus Vers. Nr. 253, Oberdorfstrasse 7 ...... 12, S. 398 Bauernhaus Vers. Nr. 257, Oberdorfstrasse 1 ...... 7/2, S. 25 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 259 (†), Furttalstrasse ...... 4, S. 28–29 Ehem. Bauernhaus mit Anbauten Vers. Nr. alt 261 (†), Badenerstrasse ...... 9/1, S. 23 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 268, 285 (†), Badenerstrasse ...... 9/1, S. 23 Bauernhaus Vers. Nr. 286, Badenerstrasse 8 ...... 6, S. 20–21 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 304, Hintere Bahnhofstrasse 2 ...... 10/1, S. 20 Fragment eines Grenzsteins der Landvogtei Baden, bei Bauernhaus Vers. Nr. 319, Badenerstrasse ...... 7/2, S. 25 Sodbrunnen (†), Wannen, beim ehem. Bahnhof ...... 11, S. 17–18

BÜLACH

Vorstadt Wohnhaus mit Fabrikationsgebäuden Vers. Nrn. 27 (†), 29 (†), 31, 313 (†), 1259, Zürichstrasse 2, Poststrasse 1, 5 ...... 13, S. 44–45 Gebäudegruppe in der Vorstadt mit Hausreihe an der Strasssenflucht Vers. Nrn. alt 230 (†), alt 232 (†), alt 234 (†), alt 236 (†), alt 238 (†), alt 240a (†), Marktgasse 1, 3, 5, 7/Kreuzstrasse 2, 4 ...... 12, S. 16–19 Häuser Marktgasse 45 und 47, Vers. Nrn. ? (†) ...... 7/2, S. 31 Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. alt 403, 405 (†) und alt 407 (†), Fabrikstrasse 1, 3 und 5 ...... 10/1, S. 260 Kantonale Hauswirtschaftsschule Vers. Nr. 406, Wybergstrasse 18 ...... 21, S. 299 Bauernhaus Vers. Nr. 424, Kreuzstrasse 7 ...... 20, S. 343 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 426 (†), Kreuzstrasse 5 ...... 13, S. 309 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 432, Bahnhofstrasse 2 ...... 20, S. 343 Ehem. Kantonalbankgebäude Vers. Nr. 452, Bahnhofstrasse 18 ...... 20, S. 343 Wohnhäuser Vers. Nrn. alt 481/473/467/469 (†), Kasernenstrasse 12, 18, 24 ...... 11, S. 373 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 483 (†), Kasernenstrasse 6, 8 ...... 6, S. 41, 42 Haus «Zum Hertistein» Vers. Nr. 484, Bahnhofstrasse 34, 36 ...... 9/1, S. 30 Transformatorenstation Vers. Nr. 816, Winterthurerstrasse ...... 20, S. 343

Städtli Marktgasse Haus «Zur alten Post» und ehem. Untertor alt Vers. Nr. 39 (†), Städtli, Marktgasse 38 ...... 6, S. 38–40

11

Ehem. Schmiede Vers. Nr. 60, Städtli, Marktgasse 43 ...... 9/1, S. 29 Wohnhaus mit Bibliothek, sog. Freihof Vers. Nr. 70, Städtli, Marktgasse 35 ...... 13 , S. 412 Rathaus Vers. Nr. 81, Städtli, Marktgasse 28 ...... 1, S. 16–18; 7/2, S. 30; 15, S. 38–41 Ehem. BauernhausVers. Nr. 186, Städtli, Obergasse 2 ...... 18, S. 18–21 Wohnhäuser Vers. Nrn. alt 122 (†), alt 118 (†), alt 120 (†), Städtli, Marktgasse 27, 29, Brunngasse 2 ...... 7/2, S. 30 Wohnhaus, ehem. Arzthaus Vers. Nr. 121, Städtli, Marktgasse 26 ...... 11, S. 20–21 Geschäftshaus Vers. Nr. 148, Marktgasse 25 ...... 9/1, S. 29, 28 Geschäftshaus Vers. Nrn. 185, 187, 189, Städtli, Marktgasse 8, Grabengasse 1, 3 ...... 8, S. 38–39 Wohnhaus «Zur Sonne» Vers. Nr. 204, Städtli, Marktgasse 13 ...... 12, S. 398 Gasthof «Zum goldenen Kopf» Vers. Nr. 208, Städtli, Marktgasse 9 ...... 5, S. 23–34; 9/1, S. 29; 15, S. 364

Hans Haller-Gasse, Rathausgasse Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 53, Städtli, Hans Haller-Gasse 7 ...... 7/2, S. 29 Wohnhaus Vers. Nr. 59, Städtli, Hans Haller-Gasse 14 ...... 11 , S. 20 Ref. Kirche Vers. Nr. 75, Städtli, Hans Haller-Gasse ... 6, S. 21–38; 7/1, S. 42; 7/2, S. 25–29; 15, S. 364 Ehem. altes Schulhaus Vers. Nr. 83, Städtli, Rathausgasse 1 ...... 14, S. 308; 19, S. 342 Wirtschaft «Zur Rathus-Stube» Vers. Nr. 85, Städtli, Rathausgasse 3 ...... 6 , S. 41 Wohnhaus Vers. Nr. 101, Städtli, Rathausgasse 7 ...... 10/1, S. 21 Wohnhaus «Zur Gerbe» Vers. Nr. 103 und Stadtmauer, Städtli, Rathausgasse 8, 10 ...... 7/2 , S. 31 Wohnhaus Vers. Nr. 107, Städtli, Rathausgasse 12 ...... 7/2, S. 31; 11, S. 21

Gerbegasse Wohnhaus, sog. Treppengiebelhaus Vers. Nr. 95, Städtli, Gerbegasse 8 ...... 11, S. 18–19 Riegelhaus Vers. Nr. alt 113 (†), Städtli, Gerbegasse 6 ...... 4 , S. 29

Brunngasse, Rössligasse Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 130, 104, Brunngasse 10, 12...... 16, S. 338 Wohnhaus Vers. Nr. 134, Städtli, Brunngasse 14 ...... 13, S. 412 Wohnhaus Vers. Nr. alt 135 (†), Städtli, Rössligasse 5 ...... 7/2, S. 31–32 Ehem. Bauernhaus «Müsegg» Vers. Nr. 145 (†), Städtli, Rössligasse 8 ...... 9/1, S. 26–28; 17, S. 14–21 Ortsmuseum, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 146, Städtli, Brunngasse 1 ...... 12, S. 12–15 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 147, Städtli, Rössligasse 6 ...... 10/1, S. 21

Hintergasse, Untergasse, Obergasse Wohnhaus Vers. Nr. 162, Städtli, Hintergasse 6 ...... 10/1, S. 20–21 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 168 (†), Städtli, Hintergasse 11 ...... 7/2, S. 31 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 188, Städtli, Untergasse 1 ...... 13, S. 412 Wohnhäuser mit Teilen der alten Stadtmauer Vers. Nr. alt 190/192 (†), Städtli, Obergasse 11, 13 ...... 11 , S. 372 Wohnhaus Vers. Nr. 191, Städtli, Grabengasse 5 ...... 11, S. 19–20 Wohnhaus Vers. Nr. alt 198 a, 200 (†) und konservierter Stadtmauerrest, Städtli, Obergasse 3, 5 ...... 6 , S. 41

Poststrasse Wohnhaus, sog. Landihaus Vers. Nr. 1259, Poststrasse 12...... 18, S. 287

Spitalstrasse Kath. Dreifaltigkeitskirche Vers. Nr. 633, Kirchfeld, Spitalstrasse 16 ...... 12, S. 20–25; 18, S. 286; 21, S. 300 Ehem. kath. Pfarrhaus Vers. Nr. 635, Spitalstrasse 14 ...... 8 , S. 39 Bezirksgebäude Vers. Nr. 821, Spitalstrasse 13 ...... 17, S. 336; 21, S. 56–63

Nussbaumen Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 644, Nussbaumen ...... 10/1, S. 21–22 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 652, Nussbaumen ...... 11 , S. 21

12

DACHSEN Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 9, 10, Dorfstrasse 37, 35 ...... 7/2, S. 33 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 14, Dorfstrasse 29 ...... 17, S. 22–27 Ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 16, Dorfstrasse 27 ...... 6, S. 42 Wohnhaus Vers. Nr. 19, Dorfstrasse 25...... 9/1, S. 30 Wohnhaus Vers. Nr. 23, Bolstrasse 8 ...... 6 , S. 42 Ehem. Bauernhaus mit Wirtschaft Vers. Nr. 26, Bolstrasse 10 ...... 9/1, S. 30 Ehem. Bauernhaus, ehem. Gasthof «Zur Linde» Vers. Nr. 30 (alt Nr. 123 a/b), Dorfstrasse 26 ...... 5, S. 36; 7/2, 33 Ref. Kapelle Vers. Nr. 32, Bolstrasse ...... 8, S. 40–42 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 33, 34, Weinbergstrasse 8, Bolzstrasse 5 ...... 19 , S. 342 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 35, Bolstrasse 3 ...... 7/2, S. 33 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 46, Statthofweg 3 ...... 13, S. 412 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 49, Dorfstrasse 17 ...... 9/1, S. 30, 31 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 50, Dorfstrasse 15 ...... 7/2, S. 33 Primarschulhaus Vers. Nr. 58, Dorfstrasse 3 ...... 7/2, S. 32 Ehem. Fischzuchtgebäude Vers. Nr. alt 85 (†), Rheinauerweg ...... 12, S. 398 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 91, Dorfstrasse 52 ...... 8 , S. 42 Wohnhaus, ehem. Mühlestallung Vers. Nr. 93, Dorfstrasse 50 ...... 7/2, S. 33 Wohnhaus, altes Schul- und Gemeindehaus Vers. Nr. 95, Dorfstrasse 44 ...... 21, S. 300 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 99, Gartenstrasse 1 ...... 10/1, S. 22 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 102, Gartenstrasse 5 ...... 6 , S. 42 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 123, Chratzhöfli 4 ...... 10/1, S. 22 Bauernhaus Vers. Nr. 125, Dorfstrasse 22 ...... 4 , S. 29 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 129, Dorfstrasse 14 ...... 10/1, S. 22 Dorfbrunnen, sog. Eiserner Brunnen, Dorfstrasse ...... 8, S. 42–43

DÄGERLEN Bauernhaus Vers. Nr. 100, Rutschwil, Resiweg 3 ...... 8 , S. 43 Ökonomiegebäude mit ehem. Tanzsaal Vers. Nr. 117 (†), Rutschwil, Dorfstrasse (bei Nr. 7) ...... 15 , S. 364 Altes Schulhaus Vers. Nr. 120, Rutschwil, Schulweg 1 ...... 11 , S. 21 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 160, Eichmühlestrasse 7 ...... 7/2, S. 33; 15, S. 364; 18, S. 287 Ref. Kirche Vers. Nr. 170, Eichmühlestrasse ...... 7/2, S. 33; 12, S. 398; 20, S. 343 Dorfbrunnen, Bänk ...... 10/1, S. 23

DÄLLIKON Wohnhaus «Zum Schmidgarten» Vers. Nrn. 21, 22 (†) Regensdorferstrasse 12, 10 ...... 17 , S. 336 Ref. Kirche Vers. Nr. 34, Regensdorferstrasse ...... 10/1, S. 23; 13, S. 413; 15, S. 42–45; 19, S. 342 Ref. Pfarrhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 35, 36 (†), Buchserstrasse 2 ...... 7/2 , S. 34 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 130, Mühlestrasse 1 ...... 10/1, S. 23

DÄNIKON Ehem. Bauernhaus, sog. Anna Stüssi-Haus Vers. Nr. 36 (†), Oberdorfstrasse 3 ...... 13, S. 413 Bauernhaus Vers. Nr. 70, Brennistrasse 2 ...... 7/2, S. 34

DÄTTLIKON Ehem. Bauernhaus «Wurmetshalde» Vers. Nr. 1, Wartbadstrasse 11 ...... 11, S. 22 Bauernhaus Vers. Nr. 16, Ausserdorf 22...... 9/1, S. 32 Reformierte Kirche Vers. Nr. 39, Kirchgasse 2 ...... 5, S. 35, 36–38; 9/1, S. 31–32; 20, S. 343; 21, S. 300; 22, S. 26–37 Reformiertes Pfarrhaus Vers. Nr. 40, Unterdorf 3 ...... 10/1, S. 23–24; 21, S. 64–71 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 43, Unterdorf 5, 7 ...... 10/1, S. 24

13

Ortsmuseum, sog. Bretscher- bzw. Spörrihaus Vers. Nrn. 47, 143, Unterdorf 11, Kirchgasse 1 ...... 13, S. 413; 15, S. 364 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 66, Oberdorf 6 ...... 11, S. 22; 20, S. 343 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 69, Oberdorf 5 ...... 9/1, S. 32; 20, S. 344 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 74, Unterdorf 6 ...... 10/1, S. 24; 12, S. 398 Bauernhaus Vers. Nr. 78, Unterdorf 16 ...... 10/1, S. 24

DIELSDORF Ehem. Gerichtsgebäude Vers. Nr. alt 7 (†), Wehntalerstrasse ...... 7/2, S. 34–35 Bahnhof SBB Aufnahmegebäude und Güterschuppen Vers. Nr. 40 ...... 22, S. 303 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 69, Hinterdorfstrasse ...... 10 4, S. 30; 10/1, S. 25 Ehem. Blaufärberei und Knochenstampfe Vers. Nr. 85, Hinterdorfstrasse (bei Nr. 25) ...... 13 , S. 413 Speicher Vers. Nr. 106, Wehntalerstrasse (bei Nr. 25) ...... 8 , S. 39 Ref. Kirche Vers. Nr. 108, Wehntalerstrasse 17...... 8, S. 43–44 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 109, Wehntalerstrasse 21 ...... 5, S. 38–39 Bezirksspital mit Nebenbauten Vers. Nrn. 182, 183 (†), Regensbergerstrasse ...... 16, S. 338 Wohnhaus «Zur Öli» Vers. Nr. 193, Hirsmühleweg 6 ...... 10/1, S. 25

DIETIKON Ehem. Salamifabrik Gebr. Cattaneo bzw. ehem. Brauerei «Löwenbräu» Vers. Nrn. 103, 104 (†), 108, 859, Badenerstrasse 5, 7, 9, 11 ...... 16, S. 338 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 190, Obere Reppischstrasse 85 ...... 11, S. 25–26 Ehem. kath. Schulhaus Vers. Nr. alt 235 (†), Reppischstrasse 23 ...... 10/1, S. 261–262 Gasthof «Zur Krone» Vers. Nr. 272, Kronenplatz 1 ...... 15, S. 365; 20, S. 42–51 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 307 c, 306 b,a (†), Kirchstrasse 21, 23, 25 ...... 11, S. 374 Kath. Pfarrhaus Vers. Nr. 345, Bahnhofplatz 3 A, Bahnhofstrasse 4 ...... 9/1, S. 32; 17, S. 337 Bahnhof Vers. Nr. alt 354 (†), Bahnhofplatz ...... 9/1, S. 33 Ehem. Bahnhof der Spanischbrötlibahn Vers. Nr. 355, Schächlistrasse 1 ...... 10/1, S. 25–26 Bibliotheksgebäude, Altes Stadthaus Vers. Nr. 492, Bremgartnerstrasse 20 ...... 9/1, S. 33 Ehem. Bauernhaus, sog. Klostertrotte Vers. Nrn. alt 547, 548 a,b (†), Oberdorfstrasse 30, 32, 34 ...... 10/1, S. 261, 262 Wohnhaus «Bäregrueb» Vers. Nr. 561, Hasenbergstrasse 5 ...... 20, S. 344 Ref. Kirche Vers. Nr. 1219, Sonneggstrasse ...... 7/2, S. 34, 35–36; 16, S. 339 Ortsmuseum Vers. Nr. 1263, Schöneggstrasse 20 ...... 10/1, S. 26 Kath. Kirche St. Agatha Vers. Nr. 1268, Kirchplatz 7 ...... 8, S. 45–48: 20, S. 344 Wegkreuz, Reppischhof ...... 3 , S. 27 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 243, Bühlstrasse 8 ...... 20, S. 344

DIETLIKON Ehem. Riedmühle Vers. Nr. 4 (†), Riedmühlestrasse 21 ...... 12, S. 399 Ref. Kirchgemeindehaus, sog. Häfelfingerhaus Vers. Nr. 51, Dorfstrasse 13 ...... 9/1, S. 34; 15, S. 365 Ref. Kirche Vers. Nr. 62, Oberdorfstrasse 2 ...... 7/2, S. 37; 13, S. 413; 15, S. 365 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 63, Schulgasse 4 ...... 5, S. 39–40; 11, S. 26 Bibliotheksgebäude, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 74, Schulgasse 2 ...... 9/1, S. 34–35 Primarschulhaus Vers. Nr. 82 (†), Dorfstrasse 6...... 7/2, S. 37 Turnhalle «Dorf» Vers. Nr. 87, Dorfstrasse 2 ...... 21, S. 300 Kindergartengebäude, altes Schul- und Gemeindehaus Vers. Nr. 107, Loorenstrasse 1 ...... 10/1, S. 26 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 124, 125 mit Schopf Vers. Nr. 126 und Speicher Vers. Nr. 128, Riedenerstrasse 1, 3...... 18, S. 287 Villa Walder Vers. Nr. alt 191 (†), Bahnhofstrasse 31 ...... 7/2, S. 37

DINHARD Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 46–48, Riedmühle ...... 10/1, S. 27 Wirtschaft «Riedmühle», ehem. Mühle Vers. Nr. 49, Riedmühle ...... 8 , S. 49 Ehem. Schützenhaus, sog. Pulverturm Vers. Nr. 61, Kirchdinhard, Chileweg ...... 10/1, S. 27 Bauernhaus Vers. Nr. 63, Kirchdinhard, Brunnenwiesenweg 6 ...... 8, S. 48, 49 14

Wohnhaus mit ehem. Schmiede Vers. Nr. 71, Kirchdinhard, Chileweg 4 ...... 11, S. 27 Ref. Kirche Vers. Nr. 72, Kirchdinhard, Chileweg ...... 7/1, S. 42–57; 13, S. 413 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 73, Kirchdinhard, Chileweg 1 ...... 4, S. 30; 7/1, S. 57–58; 19, S. 342 Wohnhaus Vers. Nr. 75, Kirchdinhard, Chileweg 2 ...... 7/2, S. 37 Bauernhaus mit ehem. Pfarrscheune Vers. Nr. 76, Kirchdinhard, Grütstrasse 4 .... 11, S. 27; 20, S. 344 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Scheune Vers. Nrn. 85, 86, Kirchdinhard, Riedmühlestrasse bei Nr. 51 ...... 9/1 , S. 35 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 92, Ausserdinhard, Noterenstrasse 14 ...... 9/1, S. 35 Wohnhaus Vers. Nr. 96, Ausserdinhard, Zelgliweg 4 ...... 11 , S. 26 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 111, Ausserdinhard, Ebnetstrasse 23 ...... 8 , S. 48 Ehem. Ziegelhütte Vers. Nr. alt 130 (†), Welsikon, Ziegelhof ...... 11, S. 374 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 164, 496, Welsikon, Trottenrain 10 ...... 10/1, S. 27 Bauernhaus Vers. Nr. 251, Vorder Grüt, Rickenbacherstrasse 24 ...... 22, S. 303 Schulhausbrunnen, Eschlikon ...... 10/1, S. 26

DORF Schloss Goldenberg Vers. Nr. 1, Goldenberg ...... 7/2, S. 37; 8, S. 49; 15, S. 46–51; 16, S. 339 Clubhaus, ehem. Stallgebäude II Vers. Nr. 5, Goldenberg ...... 15, S. 46–51 Ökonomieteil des Bauernhauses Vers. Nr. 17 (†), Buolistrasse 3 ...... 11, S. 375–376 Ref. Kirche Vers. Nr. 44, Kirchstrasse ...... 5, S. 40–44 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 47, Kirchstrasse 6...... 18, S. 287 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 74, Dorfstrasse 18 ...... 9/1, S. 35–36 Speicher und Schopf, ehem. Feuerwehrmagazin Vers. Nr. 91, Dorfstrasse 22 ...... 15, S. 15 Wohnhaus Vers. Nr. 102, Dorfstrasse 5...... 12, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 103, Hünikonerstrasse 2, 4 ...... 5, S. 44; 13, S. 413 Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 110, 112, Goldenberg ...... 15, S. 46–51

DÜBENDORF Ehem. Lazariterkirche Vers. Nr. 23, Gfenn, Klosterstrasse (bei Nr. 8) ...... 4, S. 30–37; 10/1, S. 27–28; 16, S. 20–27 Ehem. Fabrikgebäude Vers. Nr. 277 (†), Wallisellenstrasse 55 ...... 17, S. 337 Arbeiterwohnhaus Vers.°Nr.°231, Neugut, Zwyckistrasse 33a, b ...... 21, S. 300 Alter Kontrollturm des Militärflugplatzes Vers. Nr. 468, Wangenstrasse bei 40 ...... 22, 38–43 Ehem. Schul- und Gemeindehaus mit Kellergebäude Vers. Nr. alt 525 (†), Schulhausstrasse 4 ...... 11, S. 376–377 Wohnhaus Vers. Nr. alt 526 (†), Usterstrasse 12 ...... 11, S. 378 Ehem. Wohnhaus mit Postlokal Vers. Nr. alt 527 (†), Usterstrasse 5 ...... 11, S. 378 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 528 (†), Usterstrasse 8 ...... 11, S. 378 Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. alt 531 (†), Bahnhofstrasse 2 ...... 11, S. 378 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. alt 535 (†), Bahnhofstrasse 5 ...... 11, S. 378 Ehem. Gasthof «Zum Kreuz» Vers. Nr. alt 536 (†), Bahnhofstrasse 1, 3 ...... 11, S. 376 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. alt 540 (†), Wilstrasse 1, 3 ...... 11, S. 378 Ehem. Konsumgebäude mit Wohnungen und Magazin Vers. Nr. alt 549 (†), Usterstrasse 2, 4, 6 ...... 11, S. 377–378 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 551 (†), Usterstrasse 3 ...... 11, S. 378 Ref. Kirche Vers. Nr. alt 609 (†), Wil, Wilstrasse ...... 6, S. 42–49 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 610, Wil, Wilerstrasse 113 ...... 17, S. 337 Gasthof «Hecht» Vers. Nr. 684, Bahnhofstrasse 28 ...... 16, S. 339 Kath. Kirche Maria Frieden Vers. Nrn. 1669, 2452, Wilstrasse ...... 17, S. 337 KIM Möbelfabrik Vers. Nr. 2192, Zürichstrasse 125 ...... 21, S. 300 Wasserkraftanlage, Wasserrecht Bezirk Uster Nr. 4, Birchlenstrasse (bei Nr. 10) ...... 13 , S. 413

DÜRNTEN

Oberdürnten Ehem. Bauernhaus «Absägete» Vers. Nr. 11, Oberdürnten, Mannenrainstrasse 5 ...... 8, S. 49–50

15

Dürnten Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 429, Lettenmoos, Lettenmoosstrasse 6 ...... 9/1, S. 36 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 523, Oberdürntnerstrasse 6 ...... 7/2, S. 37; 11, S. 28 Ref. Kirche Vers. Nr. 524, Rütistrasse ...... 10/1, S. 28, 160–170; 19, S. 342 Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 539, Rütistrasse 2 ...... 5, S. 44; 16, S. 339 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 554, Unterdorf, Riegelhausweg 14 ...... 10/1, S. 28; 11, S. 28; 17, S. 337

Tann Wohnhaus «Felsenburg» Vers. Nr. 763, Tann, alte Tannerstrasse 1 ... 9/1, S. 36; 16, S. 339; 20, S. 345 Schulhaus «Tannenbühl» Vers. Nr. 790, Tann, Schulstrasse 5 ...... 15, S. 365 Evangelisch-methodistische Kirche Vers. Nr. 902, Tann, Hauptstrasse 27 ...... 10/1, S. 28 Ehem. Doktorhaus Vers. Nr. alt 912 (†), Tann, Hauptstrasse 6 ...... 10/1, S. 262 Ehem. Eisenbahnbrücke der UeBB, Pünt, Feldeggweg ...... 14, S. 56–59

Unterdorf Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 554, Unterdorf, Riegelhausweg 14...... 18, S. 287

EGG

Esslingen Wohnhaus Vers. Nr. 61, Niederesslingen ...... 12, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 77, 78 (†), Niederesslingen ...... 11, S. 379 Ehem. Mühle und Ölmühle Vers. Nr. alt 83 (†), Esslingen, Grüningerstrasse ...... 10/1, S. 263 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 91, Esslingen, Engelgasse 9 ...... 22, S. 303 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 142, Esslingen, Güeterstalstrasse 12 ...... 21, S. 301 Ehem. Bauernhaus «Zum Güeterstal» Vers. Nr. 147, Esslingen, Güeterstalstrasse 19 ...... 15 , S. 365 Wohnhaus, sog. Egolfenhaus Vers. Nr. 208, Oberneuhus ...... 15, S. 365 Reihenhäuser Vers. Nrn. 464–467, Hof, Meilenerstrasse ...... 5 , S. 46 Speicher Vers. Nr. alt 548 a,b (†), Oberschaubigen ...... 9/1, S. 38 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 621, Forchstrasse 129...... 13, S. 413; 18, S. 288 Ref. Kirche Vers. Nr. 639, Forchstrasse ...... 4, S. 38; 9/1, S. 37–38; 11, S. 28–29; 20, S. 345 Wohn- und Bibliotheksgebäude «Zum Frühlingsgarten», ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 652, Dorfstrasse 4 ...... 17, S. 28–33 Wohnhaus, ehem. Wirtschaft «Rössli» Vers. Nr. alt 661 (†), Forchstrasse ...... 11, S. 378 Kath. Pfarr- und Wallfahrtskirche St. Antonius Vers. Nr. 684, Flurstrasse 8 ...... 14, S. 60–65 Ehem. Rebhäuschen Vers. Nr. 1237, Kirchenareal ...... 4 , S. 38 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 789, Rällikon, Rällikerstrasse ...... 4, S. 38–39; 12, S. 26–29; 16, S. 339

Hinteregg Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 825–827, Hinteregg, Niderholz ...... 13, S. 52–55 Schopf und Speicher Vers. Nr. 829, Hinteregg, Niderholz ...... 13, S. 52–55 Sägereigebäude Vers. Nr. 845, Hinteregg, Güetlistrasse 4 ...... 10/1, S. 29; 12, S. 399; 15, S. 365; 18, S. 288 Ehem. Post Vers. Nr. alt 849 (†), Hinteregg, Forchstrasse ...... 3 , S. 27 Wohnhaus Vers. Nr. alt 853 (†), Hinteregg, Forchstrasse ...... 3 , S. 27 Restaurant «Zum Frieden» Vers. Nr. alt 854 (†), Hinteregg, Forchstrasse ...... 3, S. 27 Wohnhaus «Zur Sonne», ehem. Wirtschaft Vers. Nr. 877, Hinteregg, Güetliweg 1 ...... 12, S. 399; 15, S. 365; 18, S. 288; 20, S. 345 Reihenhäuser Vers. Nrn. alt 879, 880 (†), Hinteregg, Güetlistrasse 8, 10 ...... 8, S. 50 Aussichtsturm, ehem. Bachtelturm Vers. Nr. 999, Pfannenstil, Rüti...... 13, S. 46–51; 18, S. 1–16; 22, S. 303–304

Rällikon Ehem.Bauernhaus Vers. Nr. 792, Rällikon ...... 20, S. 345

16

EGLISAU

Seglingen Ehem. Bauernhaus und Speicher Vers. Nrn. 100, 98, Oberseglingen, Oberseglingerstrasse 2, 2A ...... 11 , S. 33 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 132, Oberseglingen, Oberseglingerstrasse 12 ...... 11, S. 33 Wohn- und Gewerbehaus, sog. Lochmühle Vers. Nr. 157, Unterseglingen, Schlossstrasse 6 ...... 7/2, S. 41; 22, S. 44–49 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 160, Oberseglingen, Oberseglingerstrasse 14 ...... 13, S. 413 Wohnhaus, ehem. Schlossscheune Vers. Nr. 163, Unterseglingen, Schlossstrasse 2, 4 ...... 7/2, S. 41; 11, S. 33–34 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 168, Unterseglingen, Schlossstrasse 1 ...... 12, S. 399 Wohnhaus, ehem. Schmiede Vers. Nr. 175, Unterseglingen, Zürcherstrasse 13 ...... 12, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 215 (†), Unterseglingen, Haldenweg 3 ...... 10/1, S. 263 Villa «Friedau» Vers. Nr. 301, Bahnhofstrasse 7 ...... 16, S. 42–45 Stellwerkgebäude SBB Vers. Nr. 315 (†), Bahnhofstrasse (bei Nr. 11) ...... 13, S. 413

Burg Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 389, Burg, Burgstrasse 38, 38A ...... 11, S. 30 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 392, 393, Burg, Burgstrasse 30, 32 ...... 7/2, S. 40; 16, S. 339 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 399, 401, Burg, Burgstrasse 22, 24, 20 ...... 10/1, S. 29–30 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 407, Burg, Burgstrasse 16...... 15, S. 366 Sog. Weierbachhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 428, Weierbachstrasse 6 ...... 9/1, S. 39–41 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 429, Weierbachstrasse 7 ...... 10/1, S. 32 Wohnhaus «Traube» Vers. Nr. 430, Weierbachstrasse 8 ...... 11, S. 32

Wiler Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 439, Wiler, Gupfenweg 7 ...... 10/1, S. 32 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 467, Wiler, Wilerstrasse 1 ...... 10, S. 32, 33 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 470, 474, Wiler, Wilerstrasse 6, 8 ...... 8 , S. 52 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 475, Wiler, Wilerstrasse 13 ...... 10/1, S. 33 Bauernhaus Vers. Nr. 476, Wiler, Wilerstrasse 12 ...... 11, S. 34

Städtli Wohnhaus, sog. Blaues Haus Vers. Nr. 602, Städtli, Obergass, 32, Untergass 21 ...... 21, S. 301

Obergass Wohnhaus, ehem. Schmiede Vers. Nr. 552, Städtli, Obergass 53 ...... 11, S. 482; 13, S. 414 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 554, 556, Städtli, Obergass 51, 49 ...... 11, S. 31–32; 20, S. 345 Wohnhaus «Zum Kloster» Vers. Nr. 558, Städtli, Obergass 47 ...... 20, S. 345 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 559, Städtli, Obergass 46 ...... 4, S. 39; 8, S. 50, 51; 13, S. 414; 18, S. 288 Wohnhaus, sog. Haus Dorizzi, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 560, Städtli, Obergass 45 ...... 4, S. 39; 7/2, S. 38; 13, S. 414; 17, S. 337; 20, S. 346 Wohnhaus Vers. Nr. 563, Städtli, Obergass 41 ...... 13, S. 414 Wohnhaus Vers. Nr. 566, Städtli, Obergass 33, 35 ...... 6, S. 50 Doppelwohnhaus «Zum Stadtknecht» Vers. Nrn. 568, 569, Städtli, Obergass 31, 29 ...... 11 , S. 31 Wohnhaus Vers. Nr. 570, Städtli, Obergass 27 ...... 11 , S. 30 Wohnhaus Vers. Nr. 572, Städtli, Obergass 23 ...... 8, S. 50–51; 15, S. 366 Wohnhaus «Alte Helferei» Vers. Nrn. 573, 574, Städtli, Obergass 21, 19 ...... 13, S. 414; 16, S. 36–41 Wohnhaus mit Laden, sog. Blaues Haus Vers. Nr. 602, Städtli, Obergass 32 ...... 10/1, S. 30–31 Wohnhaus «Rheingold» Vers. Nr. 604, Städtli, Obergass 30 ...... 11, S. 31 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 606, Städtli, Obergass 28 ...... 10/1, S. 30 Wohnhaus und Restaurant «Zum Rank» Vers. Nr. 612, Städtli, Obergass 22, Untergass 1 ...... 7/2, S. 40; 12, S. 399 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 617, Städtli, Obergass 14, 16 ...... 7, S. 2, S. 40 Kantonalbankgebäude Vers. Nr. 623, Städtli, Obergass 6, 8, 10 ...... 6 , S. 50 17

Wohnhaus mit Restaurant «Metzgerhalle» Vers. Nr. 632, Steig, Obergass 9 ...... 22, S. 50–55 Schulhausbrunnen (†), Städtli, Obergass ...... 3 , S. 27

Am Graben, Chilengass Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 582–584, Am Graben 2, 4, 6...... 10/1, S. 29 Ref. Kirche Vers. Nr. 585, Städtli, Chilengass ...... 2, S. 19–30; 13, S. 414; 18, S. 288 Wohnhaus Vers. Nr. 586 (†), Städtli, Chilengass 11 ...... 2, S. 30–31 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 587, Städtli, Chilengass 10 ...... 7/2, S. 38; 20, S. 52–57

Untergass Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 593, Städtli, Untergass 24 ...... 7/2, S. 38–39 Wohnhaus «Zur Sonne» Vers. Nr. 595, Städtli, Untergass 22 ...... 5, S. 45, 46; 7/2, S. 39; 16, S. 28–35 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 597, 599, Städtli, Untergass 20, 18 ...... 10/1, S. 30 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 600, Städtli, Untergass 23 ...... 11, S. 32 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 611, Städtli, Untergass 6 ...... 6 , S. 51 Gasthaus «Zur Krone»Vers. Nr. 613, Städtli, Untergass 4 ...... 6, S. 49–50 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Törli» Vers. Nr. 615, Städtli, Untergass 2 ...... 3, S. 28; 9/1, S. 39 Wohnhaus Vers. Nr. 700, Städtli, Untergass 30 ...... 10/1, S. 31 Wohn- und Gasthaus «Zum Hirschen» Vers. Nr. 702, Städtli, Untergass 28 ...... 3, S. 28; 5, S. 45; 7/1, S. 58, 59–60; 18, S. 22–33 Wohnhaus «Alter Hirschen» Vers. Nr. 704, Städtli, Untergass 26 ...... 8, S. 51, 52

Steig Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 641, Steig 8 ...... 7/2, S. 40 Wohnhaus, ehem. Gerbe Vers. Nr. 644, Steig 12 ...... 7/2, S. 39, 40 Ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nrn. 651, 653, Steig 25, 27 ...... 10/1, S. 31 Wohnhaus mit ehem. Färberei Vers. Nrn. 656, 658, Steig 26, 28 ...... 11, S. 32 Ehem. Bauernhaus «Steighof» Vers. Nr. 670, Steig 34 ...... 10/1, S. 32; 13, S. 414

ELGG Gewächshaus Vers. Nr. 14, Aadorferfeld, Sulzerhof (bei Nr. 1) ...... 15, S. 52–53 Wohnhäuser, sog. Sulzerhof Vers. Nrn. 15–18, Aadorferfeld, Sulzerhof 1–4 ...... 15, S. 366 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 47, Rappenstein ...... 12, S. 399 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 74, zum Schloss Elgg, Schlossbuck, Schlossstrasse...... 20, S. 346 Stallscheune Vers. Nr. 75 zum Schloss Elgg, Schlossstrasse ...... 13, S. 414 Ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 76 zum Schloss Elgg, Schlossstrasse ...... 15, S. 366; 22, S. 304 Pächterhaus Vers. Nr. 77 zum Schloss Elgg, Schlossbuck ...... 8, S. 53–54; 18, S. 288 Schloss Elgg Vers. Nr. 78, Schlossbuck, Schloss 3 ...... 11, S. 467–468; 12, S. 30–33; 15, S. 366; 20, S. 346; 22, S. 304 Ortsmuseum, sog. Humbergtrotte Vers. Nr. 99, Humbergstrasse 17 ...... 8 , S. 53 Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 119, Äussere Vordergasse 11...... 10/1, S. 33; 20, S. 346 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 185, Vordergasse 2...... 18, S. 289 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 187, Poststrasse 4 ...... 12, S. 399 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 201, Poststrasse 12 ...... 19, S. 342 Bauernwohnhaus «Zur Blume» Vers. Nr. 209 (†), Untergasse 2 ...... 6 , S. 51 Wohnhaus, Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 226, 1197, Hintergasse 18, Äussere Hintergasse 3a ...... 8, S. 52; 22, S. 56–59 Ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nrn. 247, 249, Hintergasse 32, 34 ...... 6, S. 51–52; 10/1, S. 33 Kommunales Verwaltungsgebäude, ehem. Schützenhaus Vers. Nr. 256, Hintergasse 19 ...... 7/2, S. 41–42 Wohnhaus Vers. Nr. 266, Äussere Obergasse 4 ...... 9/1, S. 41 Kindergarten «Gerbe»Vers. Nr. 335, Gerbestrasse 1...... 21, S. 72–75 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 272, Kirchgasse 9 ...... 7/2, S. 42 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 273 (†), Obergasse ...... 5, S. 46–47 Gemeindehaus, ehem. Gasthaus «Krone» Vers. Nr. 288, Obergasse 2 ...... 9/1, S. 41; 16, S. 340 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 291, Lindenplatz 1 ...... 13, S. 60–63 Ref. Kirche Vers. Nr. 292, Lindenplatz ...... 4, S. 41–57; 17, S. 34–45

18

Ehem. Gasthaus «Zur Meise» Vers. Nr. 294, Vordergasse 16...... 10/1, S. 33, 174–179; 13, S. 414; 16, S. 340; 20, S. 346; 22, S. 304 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 302, Vordergasse 4 ...... 5 , S. 47 Bankgebäude Vers. Nr. 303 (Neubau anstelle des Bauernhauses «Zum Lindenhof»),Lindenplatz 3 ...... 6, S. 51; 8, S. 53 Wohnhaus Vers. Nr. 304, Lindenplatz 5 ...... 8 , S. 52 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 308, Vordergasse 19 ...... 15, S. 366 Waaghäuschen, Lindenplatz ...... 13, S. 56–59 Eisenbahnüberführung (†), Schneiterstrasse ...... 15, S. 366

ELLIKON an der Thur Bibliotheksgebäude, altes Gemeindehaus Vers. Nr. 25, Uesslingerstrasse 2 ...... 3, S. 29–30; 15, S. 366 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 31, Mühlegasse 5 ...... 8 , S. 54 Bauernhaus Vers. Nr. 38, Alte Horgenbachstrasse 2 ...... 5, S. 48–49 Speicher Vers. Nr. 54 (†), Uesslingerstrasse ...... 10/1, S. 264 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 65, Oberdorf 1, 3 ...... 5, S. 49 Gemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 81, Andelfingerstrasse 3 ...... 5 , S. 48 Ref. Kirche Vers. Nr. 102, Bergstrasse 8 ...... 5, S. 48; 9/1, S. 42

ELSAU Heimleiterhaus «Pestalozziheim», ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 46, Räterschen, Alte St. Gallerstrasse ...... 11, S. 35–36; 12, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 87, Räterschen, Alpstrasse 2 ...... 22, S. 304 Reihenhäuser Vers. Nrn. 322, 326, 328 (†), Strehlgasse 8, 6, 4 ...... 10/1, S. 264 Ehem. Speicher Vers. Nr. 336, Oberhofstrasse ...... 11 , S. 35 Ref. Kirche Vers. Nr. 374, Kirchgasse ...... 1, S. 20–26; 2, S. 32; 9/1, S. 43; 17, S. 338 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 375, Wiesendangerstrasse 7 ...... 13, S. 414 Wohn- und Gewerbehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 506, Schottikon, St. Gallerstrasse ...... 11, S. 36

EMBRACH Ehem. Doppelbauernhaus mit Trotte Vers. Nr. 110, Im Gstein ...... 18, S. 44–51 Wohnhaus und ehem. Mühle mit Nebengebäude, Obermühle Vers. Nrn. 193, 191, Obermühleweg 1, 3 ...... 21, S. 301 Scheune Vers. Nr. 233, Haumüli, Haumühlestrasse ...... 13, S. 414 Ehem. Gemeinde- und Schulhaus Vers. Nr. 300, Oberdorf, Oberdorfstrasse 2 ...... 14, S. 66–73 Schulhaus Vers. Nr. 312, Dorfstrasse 6 ...... 17, S. 338 Villa Ganz mit Waschhaus und Stallscheune Vers. Nrn. 326, 328, 330, Oberdorf, Dorfstrasse 18 ...... 13, S. 64–71; 20, S. 347 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 356 (†), Dorfstrasse 40 ...... 17, S. 338 Bauernhaus Vers. Nr. alt 381 (†), Haldenstrasse 1, 3 ...... 12, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 556 (†), Zürcherstrasse ...... 3 , S. 31 Bauernhaus Vers. Nr. alt 573 (†), Oberdorf, Zürcherstrasse 59 ...... 8 , S. 54 Wohnhaus, Scheune und Waschhaus, altes ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 609, Oberdorf, Oberdorfstrasse 11 ...... 2, S. 32; 3, S. 31; 7/2, S. 42; 20, S. 58–71 Wohnhaus, ehem. Amtshaus Vers. Nr. 614, Oberdorf, Oberdorfstrasse 16 ...... 8, S. 54; 18, S. 34–43 Bauernhaus mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 771, 773, 775 (†), Oberdorf, Bergstrasse 1, 3 ...... 12 , S. 399 Ref. Kirche Vers. Nr. 721, Oberdorf, Pfarrhausstrasse ...... 9/1, S. 44–52; 21, S. 301 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 703, Oberdorf, Chorherrengasse 3 ...... 5, S. 49–50 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Bauernhaus mit Schmiede Vers. Nr. 720, Oberdorf, Pfarrhausstrasse 2 ...... 13, S. 72–75 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 727, Oberdorf, Pfarrhausstrasse 9 ...... 10/1, S. 34 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 742, Oberdorf, Pfarrhausstrasse 16 ...... 13, S. 414 Seidenzwirnerei Zinggeler Vers. Nr. 1006 (†), Bachegg, Winklerstrasse 8 ...... 12, S. 34–37

19

Ehem. Transformatorenstation «Bächli-Unterdorf» Vers. Nr. 1131, Unterdorf, Stationsstrasse (bei Nr. 1) ...... 15, S. 54–55

ERLENBACH Ehem. Weinbauernhaus «Zum Pflugstein» Vers. Nr. 2, Pflugsteinstrasse 71 ...... 10/1, S. 35 Ehem. Landhaus «Mariahalde» Vers. Nr. 95, Mariahaldenstrasse 16 ...... 7/2, S. 47; 10/1, S. 35; 11, S. 228, 229–231; 21. S. 302 Turmgut mit Rebturm Vers. Nr. 152, Schulhausstrasse 60 ...... 18, S. 52–59 Sog. Einsiedler Badhaus (alte Trotte) Vers. Nr. 153, Schulhausstrasse (bei Nr. 48) ...... 4 , S. 57 Ehem. Landhaus «Erlengut» Vers. Nr. 160, Erlengutstrasse 1A ...... 8, S. 55; 13, S. 76–85 Ref. Kirche Vers. Nr. 190, Seestrasse ...... 7/2, S. 47; 8, S. 54–55; 17, S. 46–57 Ehem. Handwerkerhaus Vers. Nr. alt 207 (†), Schiffländestrasse 22 ...... 11, S. 379–380 Hotel «Schönau», sog. Lochhaus, ehem. Sitz der Einsiedler Ammänner Vers. Nr. 212, Schiffländestrasse 1 ...... 6, S. 52; 11, S. 36–37 Gemeindehaus «Flora» Vers. Nr. 238, Seestrasse 52...... 11 , S. 37 Doppelwohnhaus, sog. Wunderlihaus Vers. Nr. 271, Seestrasse 8 ...... 15, S. 56–59 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 344, Oberdorf, Weinbergstrasse 2 ...... 13, S. 415; 15, S. 367 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 355, Schulhausstrasse 47 ...... 5, S. 50–51 Primarschulhaus «Unterer Hitzberg» Vers. Nr. 458, Schulhausstrasse 59...... 18, S. 289 Landhaus «Gehrenhof» Vers. Nr. 498, Seestrasse 92 ...... 13, S. 74–77 Wohnhaus Ritter Vers. Nr. 576, Im Allmendli 17 ...... 22, S. 60–63

FÄLLANDEN Jugendherberge Vers. Nr. 147, Rohrbuck ...... 10/1, S. 36 Ref. Kirche Vers. Nr. 434, Oberdorf, Zürichstrasse ...... 5, S. 52; 16, S. 46–51 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 595, Pfaffhausen, Zürichstrasse 67 ...... 19, S. 343

FEHRALTORF Ehem. Ziegelhütte Vers. Nr. 25 (†), Ziegelhütte ...... 7/2, S. 60 Wohnhaus «Zur Fabrik», ehem. Fabrikationsgebäude Vers. Nr. 41, Rumlikerstrasse ...... 11 , S. 39 Ehem. Wolltuchfabrik & Färberei Vers. Nr. 87 (†), Kempttalstrasse ...... 10/1, S. 264 Gasthof «Hecht» Vers. Nr. 110, Kempttalstrasse 58 ...... 10/1, S. 37 Ehem. Schulhaus Dorf Vers. Nr. 112, Kempttalstrasse 56 ...... 11, S. 38–39 Ref. Kirche Vers. Nr. 113, Kirchgasse ...... 7/2, S. 53–59; 14, S. 78–81 Ehem. Wohn- und Handwerkerhaus Vers. Nrn. 120, 121, Sennhüttenstrasse 4, 6...... 10/1, S. 37; 13, S. 415 Gemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 124, Kempttalstrasse 54 ...... 7/2, S. 59–60; 10/1, S. 36–37; 13, S. 415; 19, S. 343 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 179 (†), Kempttalstrasse ...... 7/2, S. 60 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 214, Usterstrasse 4, 6 ...... 5, S. 53

FEUERTHALEN Kindergartengebäude, altes Schulhaus Vers. Nr. 55, Langwiesen, Rheingasse 1 ...... 15 , S. 367 Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude Vers. Nr. 152, Diessenhoferstrasse 21 ...... 22, S. 305 Gemeindehaus «Fürstengut» Vers. Nr. 249, Trüllergasse 6 ...... 11, S. 39, 232–234; 19, S. 343 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 252, Trüllergässli 12, 14 ...... 15, S. 367 Geschäftshaus Vers. Nr. alt 267 (†), Zürcherstrasse ...... 4, S. 58 Apotheke mit Wohnhaus Vers. Nr. alt 268 (†), Zürcherstrasse ...... 4 , S. 58 Wohnhaus «Hintere Farb» Vers. Nrn. 292, 293, Untere Rheingasse 7/9 ...... 12, S. 38–39, 43 Wohnhaus «Zum Bären» oder «Vordere Farb» Vers. Nr. 294, Untere Rheingasse 5 ...... 12, S. 38–41, 43 Wohnhaus «Zur Hoffnung» Vers. Nr. 295, Untere Rheingasse 3 ...... 12, S. 38, 40, 41, 43 Wohnhaus Vers. Nr. 296, Untere Rheingasse 1 ...... 12, S. 38, 40, 43

20

Wohn- und Geschäftshaus «Heinrichsburg» Vers. Nr. 297, Zürcherstrasse 8...... 12, S. 41–42, 43 Wohnhaus Vers. Nr. alt 324 (†), Feuerthalen, Adlergasse 15 ...... 8 , S. 56 Wohnhaus Vers. Nr. 325, Adlergasse 13 ...... 10/1, S. 37 Wohnhaus, ehem. Klausnerwohnstätte Vers. Nr. 338, Klusweg 26 ...... 15, S. 367 Ref. Kirche Vers. Nr. 405 (Nr. 524 ist inkorrekt), Kirchstrasse ...... 10/1, S. 37, 180–183; 12, S. 400; 22, S. 305 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 408, Alte Uhwiesenstrasse 16 ...... 12, S. 400

FISCHENTHAL

Steg Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 19, Steg, Hinter Hörnli ...... 10/1, S. 38 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 21, Steg, Hinter Hörnli ...... 10/1, S. 39 Berggasthaus «Hörnli» Vers. Nr. 27, Steg, Hörnli ...... 13, S. 86–89 Reihenwohnhaus «Ennerlänzen» Vers. Nrn. 104–108, Steg, Ennerlänzen ...... 4, S. 60–61; 10/1, S. 38; 13, S. 415 Wohnhaus, sog. Doktorhaus Vers. Nrn. 211, 212, Steg, Steigweidstrasse 5 ...... 10/1, S. 39; 18, S. 289 Gasthaus «zum Steg», ehem. Pilgerherberge Vers. Nr. 215, Steg ...... 10/1, S. 40; 15, S. 367 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 253–255 (†), Scheune Vers. Nrn. 256/257 (†), Hinteres Fuchsloch ...... 7/2, S. 61 Drechslerei Kleintal Vers. Nr. 265 / WR Hinwil Nr. 118, Steg, Chlital 3...... 11, S. 40–41; 18, S. 289 Bauernhaus «Hintergrund» Vers. Nr. 275, Steg, Hintergrund 1 ...... 19, S. 52–55 Bauernhaus Vers. Nr. 280, Steg, Roswiesli ...... 11, S. 41; 15, S. 367; 18, S. 289 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 300, 301, Steg, Rütiwies ...... 14, S. 82–83 Ehem. Doppelwohnhaus, sog. Bodenhaus Vers. Nr. 324, Steg, Boden ...... 11, S. 40 Ehem. Weberei mit Wohnhäusern und Nebengebäuden Vers. Nrn. 345, 347, 348, 317/318, 351, 353/354, 499/500, 501, 1237–1239, Steg, Tösstalstrasse ...... 13, S. 415; 14, S. 84–87 Bauernwohnhäuser Vers. Nrn. 408, 409, Steg, Strick...... 13, S. 415 Doppelbauernhaus Vers. Nr. 432, Steg, Chleger ...... 17, S. 58–61 Bauernhaus Vers. Nr. 448, Steg, Breitenmatt ...... 7/2, S. 61; 11, S. 40; 15, S. 367

Fischenthal Wohnhaus Vers. Nrn. alt 468, 472 (†), Schmittenbach ...... 3, S. 31–32 Arbeiterwohnhaus «Neuer Sonnenhof» Vers. Nr. 563 (†), Mülibach ...... 13, S. 415 Ehem. Baumwollweberei mit Wohnhaus und Nebengebäuden Vers. Nrn. 543–547 (†), Mülibach, Tösstalstrasse...... 14, S. 88–91 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 596, Dorfstrasse 18 ...... 20, S. 347 Ehem. Waschhaus und Schopf Vers. Nr. 597, Oberhof ...... 11 , S. 40 Ref. Kirche Vers. Nr. 598, Oberhof, Kirchstrasse ...... 14, S. 92–97 Doppelwohnhaus, ehem. Sigristenhaus Vers. Nrn. 599, 610, Widum ...... 14, S. 309 Ehem. Brennereigebäude Vers. Nr. 602, Widum ...... 14, S. 309 Bauernhaus Vers. Nr. 680, Vorderstrahlegg ...... 19, S. 343 Reihenwohnhhaus Vers. Nr. 751, Obere Aurüti ...... 10/1, S. 39 Wagenschopf Vers. Nr. 982, Widum, Kirchstrasse 8 ...... 22, S. 305

Gibswil Ehem. Baumwollspinnerei Vers. Nr. 853 (†), Gibswil ...... 11, S. 380

FLAACH Wohnhaus, ehem. Kaufhaus Vers. Nr. 1 (†), Wesenplatz ...... 10/1, S. 265 Wohnhaus «Zum Kehlhof» Vers. Nr. 19, Steig 7 ...... 6 , S. 52 Wohnhaus mit Wirtschaft «Obermühle» Vers. Nr. 32, Obermühleweg 1 ...... 2, S. 36–37; 10/1, S. 41; 21, S. 302 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 36, 38, 42, 44, 46, 48, Oberdorfstrasse 4, 6, 8, 10, 12 ...... 10/1, S. 40

21

Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 60 (†), Oberdorf, Im Lee ...... 11, S. 380–381 Wohnhaus Vers. Nr. 172, Im Wesen, Andelfingerstrasse 2 ...... 12, S. 400 Restaurant «Zur alten Post» Vers. Nr. 177, Andelfingerstrasse 5 ...... 3, S. 32–35 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 280, 282, Unter den Halden, Hauptstrasse 2, 4 ...... 12, S. 44–47 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 326, Postgasse 10, 8 ...... 11 , S. 42 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 346, Strehlgasse 10, 12...... 7/2, S. 63; 14, S. 309 Ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nrn. 357–359, Rohnhof, Rohnhofstrasse 3 ...... 11 , S. 42 Wohnhaus Vers. Nr. 377, Platte 3 ...... 14, S. 309 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 390, Platte 11 ...... 15, S. 367 Ehem. Schlosstrotte Vers. Nr. 394, Schloss ...... 11, S. 42–43 Schloss mit Schlossscheune Vers. Nrn. 396, 397 ...... 11, S. 479–480; 12, S. 48–65; 22, S. 305 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 411, Im Moos 13 ...... 12, S. 400 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zur Untermühle» Vers. Nr. 429 mit Radhaus und Sägereigebäude Vers. Nrn. 422, 424, Untermühleweg 2 ...... 4, S. 61–62; 11, S. 43; 13, S. 415 Ref. Kirche Vers. Nr. 444, Dorf, Bergstrasse 8 ...... 7/2, S. 62–63; 10/1, S. 40 Ref. Pfarrhaus und Pfarrhausgarten Vers. Nr. 457, Bergstrasse 7 ...... 3 , S. 32 Wohnhaus Vers. Nr. 468, Oberhof, Hauptstrasse 38 ...... 6, S. 52–53 Gasthaus «Ziegelhütte» Vers. Nr. 589, Ziegelhütte ...... 10/1, S. 41

FLURLINGEN Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 1, Dorfstrasse 25 ...... 10/1, S. 42 Wohnhaus Vers. Nr. 6, Gründenstrasse ...... 9 , S. 55 Altes Primarschulhaus Vers. Nr. 26, Gründenstrasse ...... 11 , S. 44 Trottgebäude. sog. Schiltlitrotte Vers. Nr. 174, Alte Strass 18 ...... 11, S. 44; 12, S. 400 Wohnhaus, ehem. Wirtschaft «Schweizerbund» Vers. Nr. 200, Dorfstrasse 26 ...... 10/1, S. 42 Trottgebäude, sog. Hirschentrotte Vers. Nr. 206 (alt Nrn. 204, 206), Bregel, Dorfstrasse ...... 10/1, S. 41–42 Wohnhaus Vers. Nr. 216, Dorfstrasse 32 ...... 12, S. 400 Wohnhaus Vers. Nr. 226, Dorfstrasse 34 ...... 10/1, S. 42; 13, S. 415 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 234, 236, Brunnengässli 6, 8 ...... 14, S. 98–99; 17, S. 338 Wohnhaus «Zum Himmelreich» Vers. Nr. 245 (†), Dorfstrasse ...... 7/2, S. 63 Wohnhaus Vers. Nr. 250, ehem. «Frohsinn-Scheune», Neuhauserstrasse 17 ...... 7/2, S. 63 Ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 503, 505, Dorfstrasse (bei Nrn. 20, 22) ...... 11, S. 43 Ehem. Kleinbauernhaus mit Scheunenanbau Vers. Nr. 523, Dorfstrasse 14 ...... 11, S. 43 Doppelwohnhaus «Im blauen See» Vers. Nr. 528, Rheingässli 7, 9...... 8 , S. 56 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 542, Dorfstrasse 5 ...... 15, S. 367 Trottgebäude, sog. Stantenwegtrotte Vers. Nr. 754, Standen, Stantenweg ...... 17, S. 62–65

FREIENSTEIN–TEUFEN

Freienstein Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 19, zur ehem. Spinnerei Blumer Söhne & Cie., Freienstein, Kennelwies 5 ...... 19 , S. 343 Ehem. Spinnereianlage Blumer, Söhne & Cie. AG (BSC) Vers. Nrn. 27, 30 u. a. / WR Bülach Nr. 205, Freienstein, Unterdorf, Strickgasse...... 18, S. 290; 22, S. 64–75 Wohnhaus, ehem. Kosthaus Vers. Nr. 46, Hagackerstrasse 2, 4, 6, 8 ...... 21, S. 302 Wohnhaus Vers. Nr. 189, Freienstein, Dättlikerstrasse 1 ...... 10/1, S. 43 Wohnhaus, sog. Friedensrichterhaus Vers. Nr. 218, Freienstein, Dorfstrasse 53 ...... 11, S. 44–45 Wohnhaus Vers. Nr. 225, Freienstein, Dättlikerstrasse 21 ...... 10/1, S. 43 Ehem. Kleinbauerndoppelhaus Vers. Nr. 232, Freienstein, Dättlikerstrasse 28 ...... 15, S. 368 Trottgebäude Vers. Nr. 235 (†), Freienstein, Oberdorf ...... 3 , S. 36 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 254, Freienstein, Oberdorf, Breitestrasse 2 ...... 8 , S. 67 Sog. Römerbrücke ...... 3, S. 36–37

22

Teufen Altes Schloss Vers. Nrn. 371, 372, Orangerie Vers. Nr. 379, Gartenhaus Vers. Nr. 380, Ehem. Tonmühle Vers. Nr. 370, Teufen ...... 10/1, S. 44; 13, S. 90–105; 22, S. 305–306 Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 373–375 zum Alten Schloss, Teufen ...... 10/1, S. 44 Orangerie Vers. Nr. 379 zum Alten Schloss, Teufen ...... 10/1, S. 44 Parkanlage beim Alten Schloss Kat. Nr. 1488, Teufen ...... 15, S. 368 Neues Schloss Vers. Nr. 377, Teufen, Schlossstrasse ...... 9, S. 56–63; 19, S. 56–61 Gartenhaus Vers. Nr. 380 zum alten Schloss Teufen, Teufen ...... 19, S. 344 Ehem. Bauernhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 432, 433, Teufen, Irchelstrasse 22, 24 ...... 10/1, S. 43–44 Bauernhaus Vers. Nr. 505, Unterteufen, Irchelstrasse 53 ...... 10/1, S. 44

GLATTFELDEN Bauernhaus Vers. Nr. 63 (†, Rekonstruktion), Schachen, Bahnweg 2 ...... 16, S. 52–53 Ehem. Staatsstrassenbrücke (†), Lindibuck, Im Gländ ...... 13, S. 106–109 Spinnerei Weberei Glattfelden AG Vers. Nrn. 284, 290, 292, 294 (†), Webereistrasse ...... 13 , S. 415 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 457, Chilenweg 14 ...... 10/1, S. 45 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Anbau Vers. Nr. 459, Unterdorf, Chilenweg 12 ...... 17, S. 66–71 Wohnhaus Vers. Nr. 476, Chilenweg 11 ...... 8 , S. 72 Ref. Kirche Vers. Nr. 478, Pfarrgasse ...... 8, S. 67–72 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 479, Pfarrgasse 4 ...... 4, S. 62–63, 64, 65 Wohnhaus Vers. Nrn. 485, 488 und ehem. Scheune mit Speicher Vers. Nr. 486, Gottfried Kellerstrasse 4 ...... 15, S. 60–63 Gottfried-Keller-Zentrum, sog. Klingelehaus Vers. Nr. 490 (alt Nrn. 490, 492), Gottfried Kellerstrasse 8 ...... 11, S. 46, 235–239, 472–473 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Hirschen» Vers. Nr. 500, Gottfried Kellerstrasse 14 ...... 12 , S. 400 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 510, Grünheinrichweg 2 ...... 10/1, S. 45 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 517, Schnapsgässli 6 ...... 11, S. 517 Wohnhaus Vers. Nr. 518, Schnapsgässli 4 ...... 12, S. 400 Bauernhaus Vers. Nr. 523, Hof, Friedhofstrasse 1, 3 ...... 12, S. 400 Betriebs- und Gewerbehaus «Licht- & Kraftwerke» mit Wasserkraftanlage, ehem. Färberei Vers. Nr. 800, Dorfstrasse 123 ...... 15, S. 368 Wohnhaus Vers. Nr. 841, Dorfstrasse 96 ...... 13, S. 415 Wohnhaus «Zum Kaufhaus» Vers. Nr. 843, Dorfstrasse 94, Zollingerweg 9 ...... 12, S. 400 Wohnhaus mit Landwirtschaftsbetrieb «Zum Steinhaufen» Vers. Nr. 853, Dorfstrasse 84 ...... 10/1, S. 45; 11, S. 45–46 Wohnhaus «Am Stubenplatz» Vers. Nr. 850, Gottfried Kellerstrasse 1 ...... 11, S. 46 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 873, Dorfstrasse 66 ...... 11, S. 45; 13, S. 415 Wohnhaus «Exerzierhaus» Vers. Nr. 874, Grünheinrichweg 6/ Schnapsgässli 1...... 5 , S. 54; 9, S. 63; 12, S. 400 Bauernhaus «Zum Neuhof» Vers. Nr. 907, Dorfstrasse 42 ...... 11, S. 45 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1017, Im Winkel, Zollingerweg 1 ...... 9 , S. 63 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 1042, Laubbergstrasse 14 ...... 10/1, S. 45 Wohnhaus mit ehem. Scheune Vers. Nr. 1104, Steigweg 2 ...... 22, S. 76–81 Kraftwerk Eglisau Vers. Nrn. 1655, 1656, 1658, 1659, 1661, WR Bülach Nr. 10 Rheinsfelderstrasse 35, Werkstrasse 4 ...... 21, S. 76–91

GOSSAU

Herschmettlen, Ottikon Bauernhaus Vers. Nrn. 74, 75 (†), Herschmettlen, Oberdorf, Dürntnerstrasse ...... 14, S. 309 Primarschulhaus Vers. Nr. 228, Oberottikon, Strick, Grüningerstrasse 117 ...... 21, S. 302 Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 231, 232, Oberottikon, Hinwilerstrasse 24, 26 ...... 8, S. 72 Wohnhaus Vers. Nrn. 244, 245, 247, Oberottikon, Bönlerstrasse 19, Hinwilerstrasse 80 ...... 5 , S. 54

23

Wohnhaus Vers. Nr. 315, Unterottikon, Grüningerstrasse 147 ...... 10/1, S. 46; 11, S. 46; 14, S. 309; 15, S. 368; 16, S. 340; 18, S. 290 Wohnhaus Vers. Nr. 315, Unterottikon, Grüningerstrasse 147 ...... 20, S. 347 Ortsmuseum, ehem. Bauernwohnhaus, sog. Dürstelerhaus Vers. Nr. 340, Unterottikon, Grüningerstrasse 150...... 7/1, S. 66–67; 18, S. 290; 22, S. 82–87 Wohnhaus, altes Müllerwohnhaus Vers. Nr. 377, Unterottikon, Chindismühlestrasse ...... 7/2, S. 64; 16, S. 340

Grüt, Allenwinden, Bertschikon Wohnhaus Vers. Nr. 465 (†), Bertschikon, Grüningerstrasse ...... 10/1, S. 265 Speicher Vers. Nr. 487 (†), Bertschikon, Grüningerstrasse ...... 10/1, S. 265–266 Wohnhaus Vers. Nrn. 524, 526, Allenwinden, Hasenacherstrasse 4, 6, 8 ...... 12, S. 400; 20, S. 72–79 Wohnhaus, Spinnerei Vers. Nr. 589, Bertschikon, Stampfiweg 1 ...... 12, S. 400 Ehem. Untervogthaus und Taverne «Zum Löwen» Vers. Nrn. 598–600, Bertschikon, Hardstrasse 1, 3, 5 ...... 10/1, S. 46 Transformatorenstation Vers. Nr. 669 (†), Bertschikon, Bertschikerstrasse ...... 11, S. 381

Gossau Wohnhaus mit Restaurant «Zum Alpenblick» Vers. Nr. 736, Berg, Bergstrasse 44 ...... 4, S. 63 Reformiertes Pfarrhaus Vers. Nr. 739, Bergstrasse 42 ...... 20, S. 80–85 Ref. Kirche Vers. Nr. 740, Berg, Bergstrasse ...... 7/1, S. 61–65; 15, S. 368; 16, S. 54–61 Wohnhaus, ehem. Helferei Vers. Nr. 741, Bergstrasse 38 ...... 7/2, S. 63–64 Hof Tägernau, Bauernwohnhaus, ehem. Sennhütte, Schopf, Stallscheune Vers. Nrn. 767, 770, Tägernau, Chindismülistrasse ...... 15, S. 64–67; 17, S. 338–339 Sog. «Fähnderihaus» Vers. Nr. 924 (alt Nrn. 923 a, b, 924), ...... 12, S. 66–69 Mitteldorf, Grütstrasse 47, 49 Laufbrunnen, Jungholz, Kat. Nr. 1440...... 18, S. 290

GREIFENSEE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 22, Im Hof ...... 7/2, S. 69 Bauernhaus Vers. Nr. 28, Im Hof...... 7/2, S. 69; 13, S. 416 Bauernhaus Vers. Nr. 44 (†), Dorfstrasse ...... 12, S. 401 Restaurant «Zur alten Kanzlei» Vers. Nr. 50, Dorfstrasse 13 ...... 10/1, S. 46 Diakonenhaus, ehem. Doktorhaus, sog. Bollierhaus, Vers.Nr. 90, Schwerzenbacherstrasse ...... 4, S. 63; 7/2, S. 68; 17, S. 339

Städtli Städtli- oder Schlossbrunnen, Städtli ...... 7/2, S. 67 Wohn- und Gasthaus «Krone» Vers. Nr. 60, Städtli, Schlossstrasse 4 ...... 14, S. 309 Wohnhaus Vers. Nr. 62, Städtli ...... 9, S. 70–71 Kath. Kirchgemeindehaus, ehem. Färbereigebäude «Limi», Städtli ...... 11, S. 47–48 Gemeindehaus Vers. Nr. 67, Städtli ...... 5, S. 56; 9, S. 71 Ref. Kirche Vers. Nr. 69, Städtli, Städtlistrasse ...... 9, S. 65–69; 15, S. 368; 17, S. 339 Wohnhaus Vers. Nr. 70 (†), Städtli ...... 7/2, S. 67–68 Wohnhaus «Zum Sydefädeli» Vers. Nr. 71 (†), Städtli ...... 7/2, S. 68 Wohnhaus Vers. Nr. 72, Städtli ...... 7/2, S. 68; 11, S. 48 Villa «Greifenstein» Vers. Nr. 74 und Nebengebäude Vers. Nr. 75, Städtli ...... 9, S. 71; 21, S. 302 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 77, 78, Städtli ...... 9, S. 71–72 Ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 79, Städtli ...... 9, S. 70; 18, S. 60–65 Sog. Schloss-Scheune Vers. Nr. 81, Landenberghaus, Städtli ...... 7/2, S. 64–67 Schloss Vers. Nr. 82, Städtli ...... 5, S. 55; 11, S. 471; 13, S. 110–123 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 104, Städtli ...... 12, S. 401

GRÜNINGEN Ehem Bauernhaus Vers. Nr. 43, Hinterbrugglen ...... 10/1, S. 47 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 92, 94, Adletshusen ...... 8, S. 81 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 258 (†), Buechholz ...... 10/1, S. 266 Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 428, Büel ...... 11 , S. 50

24

Stallscheune Vers. Nr. 429, Büel ...... 15 , S. 369

Stedtli Chratzplatz-Brunnen, Stedtli ...... 4 , S. 64 Sodbrunnen, Stedtli ...... 17 , S. 339 Stadtbrunnen, Stedtli ...... 5, S. 57; 12, S. 401; 17, S. 339 Gemeindehaus, sog. Stadtmannhaus Vers. Nr. 828, Stedtli, Stedtligass 12 ...... 11, S. 50; 14, S. 309 Wohnhaus «Zum Friedegg», sog. roots Hüsli, Vers. Nr. 837, Stedtli, Stedtligass 15 ...... 5, S. 57 Ehem. Gerichtshaus Vers. Nr. 841, Stedtli, Stedtligass 17 ...... 7/2, S. 70–71; 13, S. 416; 16, S. 340; 19, S. 344 Gasthof «Zum Hirschen» Vers. Nr. 842, Stedtli, Stedtligass 16 ...... 4, S. 64–65; 11, S. 482–483; 12, S. 70–75 Häuserzeile Vers. Nrn. 842, 844, 846, 848, 850, 852, 854, 858, 860, Stedtli, Stedtligass 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, Kirchgass 2, 4 ...... 10/1, S. 47–48 «Mangihaus» Vers. Nr. 843 (†), Stedtli ...... 6 , S. 55 Häuserzeile Vers. Nrn. 844, 846, 852, 861, 874, Stedtli, Stedtligass 18, 20, 26, Im Chratz ...... 10/1, S. 47–48 Wohnhaus «Im Rank» Vers. Nr. 849, Stedtli, Stedtligass 27 ...... 11, S. 48–49 Wohnhaus Vers. Nr. 850, Stedtli, Stedtligass 24 ...... 9, S. 72 Wohnhaus Vers. Nr. 851, Stedtli, Chratzplatz...... 5, S. 57; 13, S. 416 Gasthof «Zum Bären» Vers. Nr. 852, Stedtli, Stedtligass 26...... 18, S. 290; 21, S. 92–101 Wohnhaus Vers. Nr. 854, Stedtli, Stedtligass 28 ...... 2, S. 38 Wohnhaus Vers. Nr. 857, Stedtli, Eiergässli 7, Stedtligass 29...... 8, S. 80; 11, S. 49; 13, S. 416 Wohnhaus Vers. Nr. 861, Stedtli, Stedtligass 31 ...... 21, S. 303 Wohnhaus «Zur alten Landschreiberei» Vers. Nr. 862, Stedtli, Kirchgass 6 ...... 16, S. 340 Wohnhaus Vers. Nr. 863, Stedtli, Stedtligasse 33 ...... 13, S. 416 Wohnhaus «Zur alten Kanzlei» Vers. Nr. 864, Stedtli, Kirchgass 8 ...... 12, S. 401 Ref. Kirche (Schlosskirche) Vers. Nr. 866, Stedtli, Kirchgass ...... 8, S. 73–78; 21, S. 303 Schloss, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 868, Stedtli, Kirchgass 5 ...... 8, S. 78–80; 22, S. 306 Wohnhaus, ehem Färberhaus Vers. Nr. 869, Stedtli, Eiergässli 3 ...... 6 , S. 53 «Haus am Aspermont» Vers. Nr. 871, Stedtli, Im Chratz 22 ...... 6, S. 53–55; 16, S. 341 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 872, Stedtli, Kirchgass 1 ...... 9 , S. 73 Wohnhäuser Vers. Nrn. 873, 875, Stedtli, Im Chratz 20, 16 ...... 4 , S. 64 Wohnhaus, sog. Stadtbrunnenhaus Vers. Nr. 878, Chugelgässli 1 ...... 3, S. 39, 40; 13, S. 416 Reihenhaus Vers. Nr. 879, Stedtli, Im Chratz 14 ...... 15, S. 369 Wohnhaus Vers. Nr. 880, Stedtli, Schlossweg 2, 4 ...... 9 , S. 73 Ehem. Schlossscheune Vers. Nr. 882, Stedtli, Schlossweg 1 ...... 10/1, S. 48 Wohnhaus Vers. Nr. 883, Stedtli, Im Chratz 10 ...... 8, S. 80–81 Wohnhaus Vers. Nr. 884, Stedtli, Stedtligass 40 ...... 8 , S. 80 Wohnhaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 886, Stedtli, Stedtligass 38 ...... 7/2, S. 69–70; 11, S. 49 Wohnhaus Vers. Nr. 887, Stedtli, Im Chratz 6 ...... 15, S. 369 Ehem. Schlossmühle Vers. Nr. 906, Schlossweg 1 und Nebengebäude Vers. Nr. 904, Aabachtobel, Obere Mülistrasse ...... 12, S. 76–79; 17, S. 339 Fabrikgebäude Vers. Nr. 981 (†), Binzikerstrasse/Gerbistrasse ...... 13, S. 416 Ehem. Bauern- und Wirtshaus «Zum alten Adler» Vers. Nr. 1080, Binzikerstrasse 64 ...... 3, S. 38–39; 13, S. 416 Wohnhaus Vers. Nr. 1107, Binzikon, Binzikerstrasse 57 ...... 20, S. 347 Gasthof «Adler» Vers. Nr. 1112, Binzikon, Binzikerstrasse 80 ...... 7/1, S. 67–69; 10/1, S. 47; 14, S. 309; 17, S. 340 Wohnhaus Vers. Nr. 1255, Vordere Büechlen ...... 13, S. 416

HAGENBUCH Wohnhaus und Postlokal Vers. Nr. alt 42 (†), Unterdorf ...... 13, S. 416 Bauernhaus Vers. Nr. 49, Dorfplatz 4 ...... 10/1, S. 49 Doppelwohnhaus, Hausteil Vers. Nr. 139, Hagenstal ...... 16, S. 62–65 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 155, 157, Schneitberg ...... 17, S. 340 Stallscheune, ehem. Trottgebäude mit Stickereilokal Vers. Nrn. 214, 215 a (†), Kappel ...... 13 , S. 416 Bauernhaus Vers. Nr. 274, Unterschneit ...... 10/1, S. 49 25

HAUSEN a. A. Bauernwohnhaus «Unterer Schweikhof» mit Stallscheune und Waschhaus Vers. Nrn. 36–38, Unterer Schweikhof ...... 13, S. 124–127; 17, S. 340; 22, S. 306 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 81, Hirzwangen ...... 4 , S. 66

Ebertswil Wohnhaus Vers. Nr. 198, Ebertswil, Mülibachweg 8 ...... 12, S. 401 Wohnhaus «Zum Hopfen» Vers. Nrn. 201, 203, Ebertswil, Moosstrasse 1, 3 ...... 13, S. 416 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 278, Ebertswil, Dorfstrasse 13 ...... 11, S. 52 Wohnhaus, ehem. Nagelschmiede Vers. Nr. 313, Ebertswil, Dorfstrasse 2 ...... 11, S. 52; 17, S. 340 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 346, Ebertswil, Allmendstrasse 18 ...... 9/1, S. 73 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 353, Ebertswil, Allmendstrasse 11 ...... 10/1, S. 49 Scheune und Speicher Vers. Nr. 357, Ebertswil, Allmendstrasse ...... 17, S. 340 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 363, Ebertswil, Allmendstrasse 13 ...... 7/2, S. 72

Husertal/Oberalbis Speicher Vers. Nr. 401, Husertal ...... 14 , S. 309 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 403, Husertal ...... 8 , S. 81 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 405 mit Speicher Vers. Nr. 407, Husertal ...... 10/1, S. 50 Ehem. Bauernwohnhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 410, 412, Husertal ...... 9/1, S. 73; 15, S. 369; 17, S. 340; 21, S. 303 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 443, Oberalbis ...... 14, S. 309 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 451, Oberalbis ...... 10/1, S. 50 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 453, Oberalbis ...... 11, S. 53

Hausen Wohnhaus Vers. Nr. 657, Ebertswilerstrasse 14 ...... 15, S. 369; 19, S. 344; 22, S. 306 Ehem. Doppelwohnhaus, sog. Metzgerhaus Vers. Nrn. 668, 670 (†), Ebertswilerstrasse ...... 7/2 , S. 72 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 724, Schulhausstrasse 1 ...... 6, S. 61, 62; 7/2, S. 71 Ref. Kirche Vers. Nr. 726, Schulhausstrasse ...... 6, S. 55–61 Wohnhaus Vers. Nr. 727, Schulhausstrasse 2 ...... 12, S. 401 Reihenwohnhaus «Im Chratz» Vers. Nr. 740, Chileweg 1 ...... 12, S. 401 Wohnhaus, ehem. Waschhaus Vers. Nr. 763, Müllistrasse 3A ...... 10/1, S. 49 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 775, Müllistrasse 11 ...... 12, S. 401 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 777, Müllistrasse 9 ...... 12, S. 401 Wohnhaus, sog. Ringgerhaus Vers. Nr. 785, Müllistrasse 13 ...... 13, S. 416 Wohnhaus, ehem. Seidengewerbehaus Vers. Nr. 804, Zugerstrasse 21 ...... 7/2, S. 72; 11, S. 52; 20, S. 347 Wohnhaus, ehem. Ferggerei und Wohnhaus Zürrer Vers. Nr. 801, Zugerstrasse 18 ...... 14 , S. 100–109; 22, S. 306 Mühlehof mit Mühlegebäude, Wohnhaus und Stallscheune Vers. Nrn. 817, 831, 841, Zugerstrasse 14A, 12/14 ...... 12, S. 401 Gemeindehaus Vers. Nr. 845, Zugerstrasse 10 ...... 11 , S. 51 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nr. 857, 859, Zugerstrasse 8, Müseggstrasse 1 ...... 9/1, S. 74 Wohnhaus «Zur Blumenau» Vers. Nr. 878, Zugerstrasse 5 ...... 11, S. 51; 17, S. 72–75 Transformatorenstation «Dorf» Vers. Nr. 893 (†), Albisstrasse ...... 12, S. 80–81 Wohn- und Gewerbehaus, ehem. Doppelwohnhaus Vers. Nr. 898, Albisstrasse 6, 8 ...... 13, S. 417

Heisch Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1027, Heisch, Heischerstrasse 12 ...... 8 , S. 81 Wohnhaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 1033, Heisch, Heischerstrasse 10 ...... 10/1, S. 50; 12, S. 401 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 1042, 1044, Heisch, Heischerstrasse 27 ...... 12, S. 401 Bauernhaus Vers. Nr. 1132, Heisch, Sagiweg 1 ...... 7/2, S. 72 Wohnhaus «Zum Baumgarten» Vers. Nr. 1160, Heisch, Albisstrasse 32 ...... 11, S. 53 Wohnhaus «Brunnental» Vers. Nr. 1179, Heisch, Albisstrasse 23 ...... 11, S. 53 Doppelscheune Vers. Nrn. 1298, 1300, Vollenweid ...... 12, S. 82–85 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 1306, 1308, Vollenweid ...... 12, S. 82–84; 17, S. 340 26

Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1309, Vollenweid ...... 10/1, S. 50–51 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1363, Türlen ...... 12, S. 401 Wohnhaus .ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1367, Türlen ...... 12, S. 402 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1370, Türlen ...... 13, S. 417 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1383, Alt Riedmatt, Albisstrasse ...... 9/1, S. 74 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1393, 1395, Riedmatt, Albisstrasse ...... 10/1, S. 50 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1420, 1421, Tüfenbach ...... 13, S. 417; 15, S. 68–71 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1432, 1434, Tüfenbach ...... 11, S. 54; 15, S. 369 Hofscheune Vers. Nr. alt 1437 (†), Tüfenbach ...... 10/1, S. 266

HEDINGEN Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1, Ismatt ...... 13, S. 417 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 32, 33, Unterdorf, Arnistrasse 18, 16 ...... 8, S. 81; 14, S. 309 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 48, 49, Unterdorf, Arnistrasse 2, 4 ...... 7/2, S. 72 Ehem. Bauernhaus, sog. Chilehus Vers. Nr. 113, Oberdorfstrasse 1 ...... 11, S. 54 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 145, Haldenstrasse 3 ...... 9/2, S. 74 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 148, 149, Vordere Sägestrasse 4, 6 ...... 9/2, S. 74; 13, S. 417 Säge Vers. Nr. 150, Oberdorf, Rainstrasse ...... 19, S. 344 Ref. Kirche Vers. Nr. 170, Oberdorfstrasse ...... 13, S. 417 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 171, Oberdorfstrasse 6 ...... 10/1, S. 51 Wohnhaus «Zum Wiesengrund» Vers. Nr. 181, Oberdorfstrasse 12 ...... 14, S. 309 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Bertha Peter-Haus Vers. Nrn. 188, 192, Oberdorfstrasse 7, 9 ...... 12, S. 86–87 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 201 (†), Gehrstrasse 5 ...... 13, S. 417 Ehem. Bauernhaus «Maienbrunnen» Vers. Nr. 257 (†), Maienbrunnenstrasse ...... 11, S. 382 Wohnhaus und Restaurant «Frohsinn» Vers. Nr. 269, Zürcherstrasse 101 ...... 5, S. 57; 6, S. 62; 13, S. 417; 15, S. 369

HENGGART Güterschuppen SBB Vers. Nr. 13, Oberwilerstrasse...... 18, S. 291 Ref. Kirche Vers. Nr. 30, Chilebuck, Kirchgasse ...... 7/1, S. 69–76; 17, S. 341 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 32, Kirchgasse 15 ...... 11 , S. 55 Grabmonument Hauptmann Heinrich Frauenfelder, Kirchgasse ...... 20, S. 348

HERRLIBERG Landgut «Schipf», Lehenhaus mit Festsaalbau Vers. Nr. 3, Schipf, Seestrasse ...... 11, S. 57 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 58, Dorf 6 ...... 9/1, S. 75 Doppelwohnhaus mit Werkstatt, ehem. Landgut «Greuter» Vers. Nrn. 63, 65, Seestrasse 147, 149 ...... 14, S. 110–113 Wohnhaus «Zur Treu» Vers. Nr. 85, Seestrasse 173 ...... 16, S. 66–69; 22, S. 307 Pavillon bzw. Badehaus Vers. Nr. 94, Seestrasse (bei Nr. 192) ...... 16, S. 341 Wohnhaus, ehem. Landgut «Windegg» Vers. Nr. 95, Seestrasse 195 ...... 13, S. 417 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 102, 287, Dorf 11, 13 ...... 15, S. 369 Wohnhaus Vers. Nr. 161, Alte Dorfstrasse 39 ...... 15, S. 370 Ref. Kirche Vers. Nr. 244, Forchstrasse ...... 3, S. 40–45; 11, S. 55–56; 17, S. 341 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 284, Dorf 2 ...... 15, S. 370 Wohn- und Gasthaus «Zur Rebe» Vers. Nr. 298, Dorf 20, 22 ...... 7/2, S. 73 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 319, Forchstrasse 115 ...... 13, S. 417 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 322, 324, Oberdorf, Forchstrasse 110, 114...... 16, S. 341 Wohnhaus «Sand» Vers. Nr. 413, Grüt, Untergrüt 16 ...... 21, S. 303 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 517, Grütstrasse 33 ...... 8, S. 75; 20, S. 348 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 560, 783, Grütstrasse 84, Strehlgasse 2, 4 ...... 10/1, S. 52 Alte Vogtei Vers. Nr. 739, Busenhard, Pfarrgasse 41 ...... 10/1, S. 51, 183–187 Mehrzweckgebäude, ehem. Zehntenscheune Vers. Nr. 741, Busenhard, Pfarrgasse (bei Nr. 41) ...... 7/2 , S. 73

27

Ehem. Weinbauernhaus «Alter Grüthof» Vers. Nr. 809, ...... 8, S. 82; 13, S. 417; 22, S. 307 Geissbüelstrasse 1 Wohnhaus Vers. Nr. 852, Rain, Rainweg 13 ...... 15, S. 370 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 974, Harzerstrasse 4, 6, 8 ...... 12, S. 402 Kinderheim «Sonnenschein», ehem. Wohnhaus Vers. Nr. 988, Harzerstrasse 14 ...... 11, S. 56–57 Wohnhaus Vers. Nr. 1054, Aryanastrasse 18 ...... 16, S. 341 Wohnhaus «Dr. Bänziger» Vers. Nr. 1136, Humrigen, Hechenberg 16, 18 ...... 15, S. 370 Wohnhaus Vers. Nr. 1218, Langackerstrasse 126 ...... 21, S. 303 Restaurant «Kittenmühle» Vers. Nr. 1353, Kittenmüli, Kappelistrasse ...... 9/1, S. 75–76; 17, S. 341

Wetzwil Ehem. Speicher Vers. Nr. 1405, Wetzwil ...... 15, S. 370 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1407, Wetzwil, Lindenstrasse 1 ...... 13, S. 417 Schulhaus Vers. Nr. 1454, Wetzwil, Lindenstrasse ...... 10/1, S. 52 Ref. Kirche Wetzwil Vers. Nr. 1455, Wetzwil, Lindenstrasse ...... 8, S. 82–86; 15, S. 370; 22, S. 307 Waisenhaus «Bentzel-Heim», ehem. Schulhaus Vers. Nr. 1456, Wetzwil, Lindenstrasse ...... 15, S. 370, 371

HETTLINGEN Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 19, Seuzacherstrasse 2 ...... 10/1, S. 52 Mehrzweckgebäude, ehem. Trotte Vers. Nr. 37, Zelgli ...... 11 , S. 62 Hanfreibe und Beimühle Vers. Nr. 75, Eichmühle ...... 2, S. 39–40; 13, S. 417 Restaurant «Zur Eichmühle» Vers. Nr. 84, Eichmühle ...... 9/1, S. 76–77; 10/1, S. 52; 16, S. 341 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zur Kreuzstrasse» Vers. Nr. 110, Kreuzstrasse ...... 11, S. 59 Hotel «Sonne» Vers. Nrn. 113, 115, Schaffhauserstrasse 17, 19 ...... 21, S. 304 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 122, Alte Schaffhauserstrasse ...... 11, S. 58 Bauernhaus Vers. Nr. 125, Alte Schaffhauserstrasse ...... 11 , S. 58 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 228, Stationsstrasse 6a/b ...... 20, S. 348

Kirchsteig, Schulstrasse, Mitteldorfstrasse Bauernhaus «Zum Kirchsteig» Vers. Nr. 141, Kirchsteig 1 ...... 11, S. 58 Ref. Kirche Vers. Nr. 146, Kirchsteig ...... 7/2, S. 73; 11, S. 58–59 Pfarrscheune Vers. Nr. 147, Kirchsteig ...... 15, S. 371 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 149, Kirchsteig ...... 6, S. 63; 12, S. 402 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 155, Schulstrasse 5 ...... 9/1, S. 77 Ehem. Tabakscheune Vers. Nr. 182, Mitteldorfstrasse bei 1 ...... 17, S. 341 Bauernhaus Vers. Nr. alt 183 (†), Mitteldorfstrasse 8 ...... 14, S. 310 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 186, Mitteldorfstrasse 1 ...... 17, S. 341 Wohnhaus mit Milchlokal Vers. Nr. 214, Schulstrasse 2 ...... 11, S. 60

Stationsstrasse, Burgtrottenweg Wohnhaus, ehem. Schul- und Gemeindehaus Vers. Nr. 215, Stationsstrasse 5 ...... 11, S. 60 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 217, Stationsstrasse 7 ...... 11, S. 60 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 223, Stationsstrasse 9 ...... 11, S. 60–61 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 228, Stationsstrasse 6 ...... 11, S. 60 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 230, Stationsstrasse 12 ...... 11, S. 61 Ehem. Trottgebäude, sog. Burgtrotte Vers. Nr. 234, Burg, Burgtrottenweg ...... 15, S. 371 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 240, Stationsstrasse 14 ...... 11, S. 61 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 242, Stationsstrasse 16 ...... 11, S. 61 Wohnhaus, ehem. Taverne «Zur Sonne» Vers. Nr. 244, Stationsstrasse 18 ...... 7/2 , S. 73–74; 11, S. 61; 13, S. 418; 19, S. 344 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 247, Stationsstrasse 23 ...... 11, S. 62 Bauernhaus «Zum Freihof» Vers. Nr. 255, Stationsstrasse 23 ...... 11, S. 62 Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude Vers. Nr. 350, Stationsstrasse 79 ...... 22, S. 307

HINWIL Wohnhaus, sog. Schloss Vers. Nr. 106, Girenbad, Badstrasse 7 ...... 14, S. 310 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 225/226, Oberorn ...... 7/2, S. 74–75

28

Bauernhaus Vers. Nr. 280, Vorder Bernegg ...... 13, S. 418 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 396, Tarn ...... 10/1, S. 53 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 606, Oberhof, Tamelstrasse ...... 14, S. 310 Doppelwohnhaus, sog. Oberhaus Vers. Nrn. 654, 655, Betzholz, Büelacher ...... 15, S. 72–75 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 712, Bossikon ...... 5 , S. 58 Ref. Kirche Vers. Nr. 1001, Felsenhofstrasse 6 ...... 6, S. 63–70; 11, S. 63; 16, S. 342; 22, S. 88–93 Scheune Vers. Nr. 1041 (†), Gstalden ...... 16, S. 342 Ortsmuseum, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 1083, Oberdorfstrasse 11 ...... 10/1, S. 52–53; 19, S. 344 Doppelwohnhaus und Scheune Vers. Nrn. 1221, 1222 und 1220, Zürichstrasse 1, 3...... 18, S. 291 Wohnhaus mit Praxis, ehem. Fabrikantenvilla «Schätti» Vers. Nr. 1326, Dürntnerstrasse 12A ...... 11, S. 62–63 Bahnhof SBB, Aufnahmegebude und ehem. Güterschuppen Vers. Nr. 1340, Bahnhofplatz 1,3 ...... 22, S. 307 Kath. Kirche Liebfrauen Vers. Nr. 1425, Untere Bahnhofstrasse (bei Nr. 19) ...... 9/1, S. 77–78

HIRZEL Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 33, Unteri Siten ...... 9/1, S. 80 Gasthaus «Zum Morgenthal» Vers. Nr. 42, Zugerstrasse 46 ...... 21, S. 304 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 48, Geeristeg ...... 13, S. 418 Scheune Vers. Nr. 61, Brunnen ...... 12, S. 402 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 68, 69, Bächenmoos ...... 10/1, S. 53 Wirtschaft «Zur Spreuermühle» Vers. Nr. 80, Wohnhaus (ehem. Wirtshaus) Vers. Nr. 75, Waschhaus, ehem. Trotte Vers. Nr. 77, Sprümüli...... 8 , S. 87

Spitzen Reihenwohnhaus Vers. Nr. 90, Spitzen, Sprümülistrasse 6 ...... 14, S. 310 Wohnhaus Vers. Nr. alt 105 (†), Spitzen Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 108, Spitzen, Schönenbergstrasse 49 ...... 11, S. 65 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 117, Gumpi ...... 12, S. 402 Ehem. Bauernwohnhaus «Zum Neuhaus» Vers. Nr. 149, Neuhus ...... 13, S. 418 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 169, Harhalden ...... 11, S. 64, 240–245; 15, S. 371 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 179 mit Stallscheune und Waschhaus Vers. Nrn. 178, 180, Chieleren ...... 12, S. 90–91; 15, S. 371 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 190, Zimmerberg ...... 11 , S. 65 Ehem. Bauernwohnhaus mit Schopf Vers. Nrn. 215, 294, An der Strass ...... 15, S. 371 Schopf Vers. Nr. 217, Vorderes Dürenmoos ...... 12, S. 402 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 224, Dürenmoos ...... 9/1, S. 79–80 Gasthof «Zur Krone» mit Nebengebäude (Dépendance) Vers. Nrn. 279, 280, Sihlbrugg, Zugerstrasse ...... 15 , S. 371 Ehem. Bauernhaus «Alter Mülibüel» Vers. Nr. 335, Mülibüel ...... 15, S. 371 Bauernhaus «Rothus» Vers. Nr. 381, Rothus, Zugerstrasse ...... 11, S. 64 Stallscheune Vers. Nr. 384, Rothus, Zugerstrasse ...... 14, S. 310

Hirzel Katholische Kirche St. Antonius Vers. Nr. alt 25 (†), Feldstrasse 2 ...... 12, S. 88–89 Ehem. Bauernwohnhaus, sog. Nägelihaus Vers. Nr. 386, Dorfstrasse 23 ...... 14, S. 310 Ehem. Bauernhaus «Brämenhalde» Vers. Nr. 393 mit Anbauten, Brämenhalden 5 ...... 12, S. 92–95 Ehem. Bauernwohnhaus, sog. Bürglerhaus Vers. Nr. 401, Dorfstrasse 46 ...... 11, S. 63–64; 21, S. 102–111 Wohnhaus mit Museum, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 404, Dorfstrasse 48 ...... 10/1, S. 53–54 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 408–410, Dorfstrasse 52, 54, 56 ...... 11, S. 64 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 412, Dorfstrasse 58 ...... 16, S. 342 Ref. Kirche Vers. Nr. 414, Dorfstrasse, Bergstrasse ...... 8, S. 86; 19, S. 345 Heimgebäude, sog. Meta Heusser-Haus Vers. Nr. 420, Vorderi Höchi 2 ...... 12, S. 402; 17, S. 342 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 423, Vorderi Höchi 3 ...... 13, S. 418 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 433, Vorderi Höchi 15, 17...... 12, S. 402 Primarschulhaus «Heerenrainli» Vers. Nr. 458, Heerenrainli 2 ...... 16, S. 342 Ehem. Doppelbauernwohnhaus, sog. Bürglerhaus Vers. Nr. 401, Dorfstrasse 46 ...... 21, S. 102–111 29

HITTNAU Bauernhaus Vers. Nr. 52 (†), Wilen, Wilenstrasse ...... 14, S. 310 Reihenwohnhaus (Flarz) Vers. Nr. 112, Dürstelen, Weggengasse 3...... 19, S. 345 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 150, Dürstelen, Loweidstrasse 12, 14 ...... 14, S. 310 Wohnhaus Vers. Nr. 342, Isikon, Schönaustrasse 27 ...... 15, S. 371 Stallscheune Vers. Nr. 568, Unterhittnau, Jakob Stutz-Strasse bei Nr. 1 ...... 20, S. 348 Ehem. Schmiede Vers. Nr. 621 (†), Unterhittnau, Oberdorfstrasse ...... 10/1, S. 266–267 Transformatorenstation «Unter-Hittnau» Vers. Nr. 637, Unterhittnau, Jakob Stutz-Strasse .. 20, S. 348 Wohnhaus, ehem. Kosthaus Vers. Nr. 685, Luppmen, Oberdorfstrasse 95 ...... 9/1, S. 80, 81 Ref. Kirche Vers. Nr. 808, Oberhittnau, Jakob Stutz-Strasse 99 ...... 6, S. 71; 14, S. 310; 18, S. 291 Weiheranlage Kat. Nr. 1906, Wasserrecht Nr. 21 Bezirk Pfäffikon, Luppmen ...... 13, S. 418 Reformiertes Pfarrhaus Vers. . Nr. 850, Oberhittnau, Wetzikerstrasse 5 ...... 21, S. 304

HOCHFELDEN Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 1 (†), Wilenhof ...... 6 , S. 71 Wohnhaus Vers. Nr. 41, Willenhofstrasse 8 ...... 12, S. 402 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 61, Gemeindehausstrasse 4 ...... 17, S. 342; 22, S. 308 Wohnhaus mit Restaurant «Frohsinn» und Postlokal Vers. Nrn. 77, 78, 169, Stadlerstrasse 2 ...... 10/1, S. 54 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 119, Ausserdorf, Schachenstrasse 4 ...... 14, S. 114–115

HOFSTETTEN Primarschulhaus Vers. Nr. 224 (†) ...... 6 , S. 71 Wohnhaus, sog. Doktor- bzw. Türmlihaus Vers. Nr. 190 ...... 14, S. 310 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 312, Wenzikon ...... 13, S. 418

HOMBRECHTIKON

Uf Dorf/Schlatt Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 14, 15, Uf Dorf 1, 3 ...... 11, S. 67 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 33, Schwösterrain 6 ...... 15, S. 372 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 67, Schleipfi 9 ...... 15, S. 372 Ehem. Trottgebäude und Waschhaus Vers. Nrn. 77, 79, Hinterschlatt ...... 13, S. 418 Wohnhaus, sog. Einsiedlerhaus Vers. Nr. 97, Schlatt 18 ...... 12, S. 96–99

Feldbach Landhaus «Goldenberg» Vers. Nr. 130, Feldbach, Goldenberg 4 ...... 12, S. 402 Bauernwohnhaus, ehem. Landhaus Vers. Nr. 132, Feldbach, Liebenfelsweg 8 ...... 13, S. 418 Wohnhaus «Seeblick», ehem. Schulhaus Vers. Nr. 135, Feldbach, Eggrütistrasse 4 ...... 11, S. 66 Ehem. Wachthaus Vers. Nr. 148, Feldbach, Seestrasse ...... 13, S. 418 Hof Oberhaus: Wohnhaus Vers. Nr. 153, ehem. Trottgebäude, Vers. Nr. 151, Waschhaus Vers. Nr. 152 und Stallscheune Vers. Nr. 968, Feldbach, Seestrasse 4, 2 ...... 17, S. 76–83; 22, S. 308 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 156, Feldbach, Hornstrasse 2 ...... 14 , S. 116–119; 15, S. 372 Bauernwohnhaus «Sunneblick» Vers. Nr. 161, Feldbach, Kanalweg 1 ...... 13, S. 418 Bade- und Bootshaus Vers. Nr. 162, Feldbach, Seeguet ...... 17, S. 342 Ehem. Stallscheune Vers. Nr. 163, Feldbach, Hornstrasse (bei Nr. 6) ...... 16, S. 342; 18, S. 291 Löwenpavillon ohne Vers. Nr. (alt Nr. 164), Feldbach, Horn, Seeguet ...... 14, S. 120–127 Wohnhaus «Zur alten Trotte» Vers. Nr. 176, Feldbach, Kanalweg 4 ...... 10/1, S. 56; 17, S. 342 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 199, 200, Feldbach, Höhenweg 5, 7 ...... 17, S. 342 Stationsgebäude SBB Vers. Nr. 215, Feldbach, Bahnhofstrasse 16 ...... 15, S. 372 Landhaus «» Vers. Nr. 217, Feldbach, Alte Landstrasse 3 ...... 18, S. 66–73 Ehem. Rebhäuschen, sog. Wachthaus Vers. Nr. 228, Gamsten, Langgass ...... 13, S. 418 Wohnhaus «Ober Schirmensee» Vers. Nr. 243, Oberschirmensee 12 ...... 20, S. 349 Landhaus und ehem. Wirtschaft «Zum Rössli» Vers. Nr. 254, Schirmensee, Schirmenseestrasse 1 ...... 3, S. 45–48; 12, S. 402 (Haab); 15, S. 76–81

30

Fabrikgebäude, ehem. Textilfabrik Vers. 261, Garstlig, Garstliweg 6 ...... 19, S. 345 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 275, Eichwiesstrasse 76 ...... 16, S. 342; 17, S. 343 Ehem. Spinnereigebäude Vers. Nr. 292, Eichtalstrasse 55 ...... 16, S. 342 Scheune Vers. Nr. 308 (†), Eichberg ...... 12, S. 402

Langenriet Wohnhaus «Schlosshof» Vers. Nr. 315, Inner Langenriet, Eichstutz 2 ...... 11, S. 66–67 Wohnhaus, sog. Dändlikerhaus Vers. Nr. 318, Inner Langenriet, Talstrasse 2 ...... 13, S. 418 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 346, Usser Langenriet, Langenrietstrasse 9 ...... 10/1, S. 55 Ortsmuseum, sog. Stricklerhaus Vers. Nrn. 355, Usser Langenriet, Langenrietstrasse 6 ...... 12, S. 100–103 Wohnhaus mit Werkstatt, sog. Bärhaus Vers. Nr. 428, Tobel, Rütistrasse 63 ...... 17, S. 343 Wohnhaus, ehem. Gerberwohnhaus Vers. Nr 432, Tobel, Rütistrasse 55 ...... 17, S. 343 Ökonomiegebäude, sog. Brändlischeune Vers. Nr. 444, Neuhof, Rütistrasse 47 ...... 13, S. 128–131 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Neuhof» Vers. Nr. 445, Tobel, Rütistrasse 46...... 18, S. 291 Nebengebäude. altes Schützenhaus Vers. Nr. 460, Breitlen, Altersheimstrasse...... 13, S. 419

Dörfli Wohnhaus, ehem. Krämerhaus Vers. Nrn. 506, 507, Dörfli, Grüningerstrasse 6, 4 ...... 15, S. 372 Wohnhaus, ehem. Arzthaus «Sonnenhof» Vers. Nr. 509, Dörfli, Oetwilerstrasse 29 ...... 17, S. 84–87 Wohnhaus, ehem. Arzthaus Vers. Nr. 516, Dörfli, Chilehof, Buenstrasse ...... 13, S. 419 Wohnhaus Vers. Nr. 524, Dörfli, Oetwilerstrasse 30 ...... 11 , S. 66 Wohn- und Geschäftshaus, Restaurant «Traube» Vers. Nr. 526, Dörfli, Oetwilerstrasse 47 ...... 10/1, S. 56 Waschhaus Vers. Nr. 528, Dörfli, Oetwilerstrasse ...... 12, S. 402 Ref. Kirche Vers. Nr. 533, Dörfli, Oetwilerstrasse ...... 1, S. 28–33; 2, S. 42; 16, S. 70–79 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 534, Dörfli, Oetwilerstrasse 35 ...... 16, S. 342; 19, S. 345 Ehem. Wasch- und Badehaus Vers. Nr. 537, Dörfli, Grüningerstrasse (Sternenkreuzung). .... 18, S. 292 Geschäftshaus mit Restaurant «Krone» Vers. Nr. 541, Dörfli, Feldbachstrasse 2, 4 ...... 10/1, S. 55; S. 305 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 551, Dörfli, Lächlerstrasse 15 ...... 15, S. 372 Sog. Leichenwagenhäuschen Vers. Nr. alt 557 (†), Dörfli, Unterdorf ...... 5, S. 58–59 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 568, Lüeholz, Lüeholzstrasse 38 ...... 12, S. 402; 15, S. 372 Wohnhaus Vers. Nr. 584, Sunneberg 12 ...... 16, S. 343 Wohnhaus Vers. Nr. 618, Wellenberg 1, 3 a, b ...... 22, S. 308 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 653, 654, Lächlerstrasse 49, 47 ...... 10/1, S. 55 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 686 (alt 686–688), Im Berg, Rütistrasse 40 ...... 10/1, S. 55 Ehem. Bauernwohnhaus mit Wirtschaft «Zum Wiesental» Vers. Nr. 704, Vorder Ghei, Wisentalstrasse 11 ...... 8, S. 89, 90; 15, S. 372 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 735, Neuhaus, Stämpfi 69 ...... 15, S. 373 Schopf, ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 739, Stämpfi ...... 13, S. 419 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernwohnhäuser Vers. Nrn. 771–773, Breitacher 4, 6, 8...... 11, S. 66

Lutikon, Lützelsee, Hueb, Dändlikon Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 791, Lutikon 2 ...... 16, S. 343 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 792, Lutikon 4 ...... 13, S. 419 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 804, 805, Lutikon, Rain 1, 3 ...... 7, S. 2 77; 11, S. 67 Ehem. Bauernwohnhaus mit Stöckli und Ökönimieteil, sog. Menzihaus Vers. Nr. 831, 830, Lützelsee 3, 1 ...... 8, S. 87–88; 22, S. 94–105 Bauernwohnhaus, sog. Hürlimannhaus mit Remise Vers. Nrn. 832, 834, Lützelsee 2, 4 ...... 15, S. 373; 19, S. 345 Scheune Vers. Nr. 839, Lützelsee ...... 13, S. 419 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 858, Hueb 8 ...... 13, S. 419 Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 881, 2099, Dändlikon 4, 6 ...... 12, S. 403; 14, S. 310

Gunten/Uetzikon Bauernwohnhaus Vers. Nr. 917 (†), Gunten ...... 13, S. 419 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 925, Uetzikon 33 ...... 12, S. 403 Bauernhaus Vers. Nr. 927, Uetzikon 37 ...... 12, S. 403 31

Villa «Fortuna» Vers. Nr. 1005, Oetwilerstrasse 3 ...... 15, S. 82–83 Gartenpavillon Vers. Nr. 1036, Feldbach, Gut Rosenberg ...... 16, S. 343

HORGEN

Käpfnach Doppelwohnhaus Vers. Nrn. alt 5, 6 (†), Käpfnach, Strandbadstrasse 9, 11 ...... 7/2, S. 79 Wohnhaus «Zum Baumgarten» Vers. Nr. 25, Käpfnach, Käpfnerweg 12...... 12, S. 403; 16, S. 343 Wohnhaus Vers. Nr. 172, Käpfnach, Bergwerkstrasse 35 ...... 15, S. 373 Wohnhaus und Restaurant «Fischerstube» Vers. Nr. 184, Käpfnach, Seestrasse 294 ...... 15, S. 373 Lagergebäude mit Werkstatt, ehem. Sägerei Vers. Nr. 197, Käpfnach, Sagiweg (bei Nr. 15) ...... 12 , S. 104–109; 15, S. 373 Ehem. Ziegelhütte Vers. Nr. 204 (†), Käpfnach, Hirsackerstrasse ...... 12, S. 104–109 Remise Vers. Nr. 205 (†), Käpfnach, Hirsackerstrasse 83 ...... 12, S. 104–109 Clubhaus, ehem. Ofenhaus der Zement- und Zementsteinfabrik Vers. Nr. 214, Käpfnach, Hirsackerstrasse 73 ...... 13, S. 132–133

Rietwies Doppelbauernwohnhaus, Hausteil Vers. Nr. 52, Mittlere Rietwies, Rietwiesstrasse 121 ...... 22, S. 308 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 57, 60, Hinter Rietwies ...... 12, S. 403; 15, S. 373

Talhof Ehem. Seidenfabrikgebäude mit Nebengebäude Vers. Nrn. 299, 297 (†), Talhof, Seestrasse 224 ...... 12, S. 110–115 Schulungsgebäude, ehem. Villa «Stünzi» mit Waschhaus und Gartenhalle Vers. Nrn. 301–303 und Parkanlage (Kat. Nr. 7203), Talhof, Seestrasse 229 ...... 12, S. 110–115 Geschäftshaus, ehem. Wohnhaus, Villa «Talhof» Vers. Nr. 304, Talhof, Seestrasse 227 ...... 11, S. 71, 244, 245–256

Dorf Wohnhaus «» Vers. Nr. 314, Seestrasse 207 ...... 12, S. 116–119; 15, S. 373 Wohnhaus. ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 323, Bahnhofstrasse 44 ...... 15, S. 373; 17, S. 343 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 328, Seestrasse 185 ...... 12, S. 403 Wohnhaus mit Museum, sog. Agentenhaus Vers. Nr. 334, Seestrasse 175 ...... 13, S. 419 Wohnhaus «Eisenhof» mit Werkstatt Vers. Nr. 336, Eisenhofstrasse 8 ...... 10/1, S. 56 Wohnhaus und Restaurant «Schützenhaus» Vers. Nr. 350, Löwengasse 1, 5 ...... 11, S. 71 Wohnhäuser Vers. Nrn. 362, 364, Löwengasse 18, Stampfgasse 2 ...... 11, S. 71, 257–259 Ortsmuseum, ehem. Sust Vers. Nr. 371, Bahnhofstrasse 27 ...... 5, S. 59–60; 11, S. 69 Wohnhaus «Zur Gerwe», ehem. Gerberei Vers. Nr. 384, Gerweweg 1 ...... 11, S. 69–70; 14, S. 310 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 388, Dorfgasse 19, 21 ...... 12, S. 403 Wohnhaus Vers. Nr. alt 425 (†), Seestrasse 133 ...... 4, S. 66, 68 Wohnhaus, sog. Palast Vers. Nr. ? (†), Seestrasse 138 ...... 4 , S. 68 Altersheim «Stapferheim» Vers. Nr. 434, Lindenstrasse 1 ...... 7/2, S. 79 Wohnhaus Vers. Nr. 459, Scharbächli, Neudorfstrasse 32 ...... 13, S. 419 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 478, Neudorfstrasse 21 ...... 10/1, S. 56–57 Schulhaus «Baumgärtli» Vers. Nr. 527, Lindenstrasse 6 ...... 11, S. 70–71 Kinogebäude, ehem. Wohn- und Werkstattgebäude Vers. Nr. alt 540 (†), Baumgärtlistrasse 8 ...... 11 , S. 383 Wohnhaus und Restaurant «Löwen» Vers. Nr. alt 543 (†), Löwengasse 41 ...... 11, S. 382–384 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. alt 545 (†), Löwengasse 43 ...... 11, S. 383–384 Wohn- und ehem. Webereigebäude bzw. Arzthaus, sog. Staubhaus Vers. Nrn. 546, 547 (†), Löwengasse 47, 45 ...... 11, S. 383–384 Ehem. Garten- und Blumenhaus Vers. Nr. 548 (†), Löwengasse ...... 11, S. 383, 384 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Hoffnung» Vers. Nr. 549 (†), Zugerstrasse 35 ...... 11, S. 385 Gasthaus «Schwan», ehem. Gesellenhaus Vers. Nr. 563, Zugerstrasse 9 ...... 8, S. 93–94 Wohn- und Geschäftshaus «Friedberg» Vers. Nr. 585, Zugerstrasse 12 ...... 10/1, S. 57 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 592, Alte Landstrasse 12 ...... 11, S. 68–69 Wohnhaus und Restaurant «Frieden» Vers. Nr. 596 (†), Kirchgasse 20 ...... 12, S. 403 32

Altes Sekundarschulhaus Vers. Nr. 614, Alte Landstrasse 26 ...... 11, S. 69, 259–262 Wohnhaus und Restaurant «Freihof» Vers. Nr. 633, Zugerstrasse 20 ...... 8 , S. 94 Wohnhaus Vers. Nr. 642, Hüniweg 1 ...... 15, S. 374 Wohnhaus Vers. Nr. 652, Hüniweg 2 ...... 15, S. 374 Wohnhaus, ehem. Sigristenhaus Vers. Nr. 657, Kelliweg 11 ...... 11, S. 70 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 658, Kelliweg ...... 13, S. 419 Kath. Kirche St. Josef Vers. Nr. 669, Burghaldenstrasse ...... 9/1, S. 82–83 Reformierte Kirche Vers. Nr. 704, Alte Landstrasse 23 ...... 8, S. 90–93; 21, S. 112–121 Reformiertes Pfarrhaus «Pfrund» Vers. Nr. 706, Alte Landstrasse 23 ...... 6, S. 71; 12, S. 403; 16, S. 343; 17, S. 343 Villa «Seerose» Vers. Nr. 745, Seegartenstrasse 12 ...... 7/2, S. 79; 15, S. 374 Parkanlage der Villa «Seerose» ...... 17, S. 88–93 Fabrikgebäude Grob & Co. Vers. Nrn. 760, 1223, 1240 (†), Seestrasse 93 ...... 12, S. 120–125 Wohnhäuser, sog. Heilibachhäuser Vers. Nrn. 765, 767 (†), Seestrasse 75, 77 ...... 15, S. 84–87 Villa Herner Vers. Nr. 780 mit Nebenbauten und Parkanlage, Seegartenstrasse 45 ...... 14, S. 130–137 Wohnhaus Vers. Nrn. 814–816 mit Nebengebäude (†), Rohr, Giessereiweg 7, 9, 11, 15 ...... 15 , S. 374 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Herner» Vers. Nr. 834, Seestrasse 55, 57, 59 ...... 21, S. 305 Wohnhaus Vers. Nr. 881, Einsiedlerstrasse 101, 103, 105 ...... 13, S. 419 Aufnahmegebäude SBB «Horgen-Oberdorf» Vers. Nr. 982, Oberdorfstrasse 50 ...... 20, S. 349 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 906 (†), Mittleres Hühnerbühl ...... 9/1, S. 84 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Vorderi Ebnet» Vers. Nr. 1082, Ebnetstrasse 18 ...... 11, S. 69; 15, S. 374 Ehem. Transformatorenstation «Wührenbach» Vers. Nr. 1088, ...... 20, S. 86–89 Wührenbach, Bergstrasse Hofgruppe «» Vers. Nrn. 1125, alt 1129, 1130, alt 1131 (alle †), Waldegg 10/1, S. 268–270 Doppelwohnhaus Vers. Nr. alt 1137 (†), Zugerstrasse ...... 10/1, S. 267 Wohnhaus mit Restaurant «Chalet», ehem. Restaurant «Bahnhof» Vers. Nr. 1196, Oberdorf, Oberdorfstrasse 51 ...... 10/1, S. 57; 13, S. 419; 19, S. 345 Villa «Florida» Vers. Nr. 1201, Seestrasse 236 ...... 15, S. 374 See- und Badepavillon Vers. Nr. 1236, Herner, Seegartenstrasse ...... 17, S. 94–101 Schulhaus «Rotweg» Vers. Nr. 1266, Glärnischstrasse 57 ...... 14, S. 138–141; 17, S. 343 Neuapostolische Kirche Vers. Nr. 3872, Einsiedlerstrasse 17 ...... 15, S. 375

Bocken/Arn Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1145, Alte Bocken, Bockenweg 12, 14, 16, 18 ...... 11, S. 67–68 Ehem. Landhaus «Bocken» Vers. Nr. 1304, Bocken, Bockenweg 1...... 11, S. 481; 13, S. 134–143 Ehem. Stallungen mit Reithalle und Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1306, Landgut Bocken...... 17, S. 102–105 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1322, Arn, Bockenweg 23 ...... 15, S. 374 Schulhaus Vers. Nr. 1349, Arn, Bockenweg 60...... 15, S. 374 Speicher Vers. Nr. 1362, Arn, Bsetzistrasse ...... 15, S. 375

Hirzel Stallscheune Vers. Nr. 246 zur Tobelmühle, Hirzel, Tobelmüli ...... 22, S. 308 Landhaus «Farenweid» mit Garage Vers. Nrn. 5450, 5451, Hirzel, Farenweid 1 und 1.1 ...... 22, S. 106–113

Horgenberg Ateliergebäude, ehem. Schützenhaus Vers. Nr. 957, Horgenberg, Hinter Chlausen ...... 9/1, S. 83; 15, S. 374 Bauernhaus Vers. Nr. 1391, Horgenberg, Kräh ...... 9/1, S. 83–84 Reihenwohnhäuser und Restaurant «Zum Kreuz» mit Schopf Vers. Nrn. 1467–1472, Horgenberg, Vorder Chlausen ...... 12, S. 403 Wohnhaus Vers. Nr. 1475, Horgenberg, Vorder Chlausen ...... 12, S. 403 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 1480, 1491, Horgenberg, Vorder Chlausen ...... 8, S. 94–95; 14, S. 311 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Alt Unterhus» Vers. Nr. 1508, Horgenberg, Alt Unterhus ...... 15 , S. 375 33

Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernwohnhäuser Vers. Nrn. 1577, 2643, Horgenberg, Oberhof ...... 10/1, S. 57 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 1601, 1602, Horgenberg, Moorschwand ...... 9/1 , S. 84 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1603, Horgenberg, Moorschwand ...... 7/2, S. 80 Ehem. Trottgebäude und Schopf Vers. Nr. 1610 (†), Horgenberg, Moorschwand ...... 11, S. 385

Sihlbrugg-Station/ Sihlwald Unterwerk Sihlbrugg der SBB (†), Sihlbrugg-Station ...... 10/1, S. 267 Transformatorenstation «Sihlwald» Vers. Nr. 1808 ...... 16, S. 80–81 Bahnhof Sihlbrugg, Aufnahmegebäude SBB Vers. Nr. 2744, Sihltalstrasse ...... 21, S. 305

HÖRI Wasserkraftanlage mit Wohnhaus Vers. Nrn. 105, 103 (†), Oberhöri, Niederglatterstrasse 3 ...... 11, S. 385–387 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 128, Oberhöri, Niederglatterstrasse 1 ...... 19, S. 346 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 165, Endhöri, Schulhausstrasse 5 ...... 15, S. 375 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. alt 310 (†), Endhöri ...... 8 , S. 95

HUMLIKON Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 44–46 (†), Dorfstrasse ...... 8 , S. 95 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 56, Brunnengasse 1 ...... 10/1, S. 58

HÜNTWANGEN Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude mit Güterschuppen Vers. Nr. 1, Bahnhofstrasse 1 ... 22, S. 308–309 Wohnhaus und Wirtschaft «Zur Linde» Vers. Nr. 16, Badener Landstrasse ...... 8, S. 96–97 Wohnhaus, ehem. Kleinbauern- und Handwerkerwohnhaus Vers. Nr. 37, Schmiedweg 3 ..... 11, S. 71 Bauernhaus Vers. Nr. 53, Meierstrasse 7 ...... 4, S. 68, 69 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 60, Danielstrasse ...... 10/1, S. 58 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 62, Dorfstrasse 41 ...... 11, S. 71–72; 13, S. 419 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 63, Vorderer Kirchweg 1 ...... 5, S. 60–61 Wohnhaus mit Laden, ehem. Wirtschaft «Zum Sternen» bzw. «Zum Rössli» Vers. Nr. 66, Küfergasse 2 ...... 6 , S. 71 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 86, Bol, Stepackerstrasse 6 ...... 8, S. 95–96 Bauernhaus Vers. Nr. 91, Fabrikstrasse 11 ...... 11 , S. 72 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 92, Mitteldorf, Oelergasse 2 ...... 5, S. 60; 17, S. 343 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zum Meierhof» Vers. Nr. 142, Hinterdorfstrasse 8 ...... 8 , S. 95 Mehrzweckgebäude Vers. Nr. 157, Mitteldorf, Dorfstrasse 45 ...... 11, S. 72; 22, S. 309

HÜTTEN Wohnhaus Vers. Nr. 29, Froh Ussicht, Berglistrasse ...... 13, S. 420 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Zum Kreuz» mit Schopf Vers. Nrn. 64, 65, Dorfstrasse 29 ...... 13 , S. 420 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 78, 135, Unter Oerischwand ...... 15, S. 375 Wohnhaus, ehem. Gasthof «Zum Bären» Vers. Nr. 80, Seeblick, Dorfstrasse 17 ...... 12 , S. 126–129; 19, S. 346 Ref. Kirche Vers. Nr. 88, Dorfstrasse ...... 8, S. 97; 14, S. 142–147; 16, S. 343 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 95, Vorder Langmoos ...... 12, S. 403 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 101, Vorder Langmoos ...... 9/1, S. 84 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 145, Vorder Schönau, Schönau 3 ...... 22, S. 309 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 169, Unter Laubegg ...... 7/2, S. 80–81; 11, S. 72, 263–265 Stallscheune Vers. Nr. 170, Unter Laubegg ...... 13, S. 420 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 171, Unter Laubegg ...... 13, S. 420 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 181, 182 ...... 22, S. 309

34

HÜTTIKON Strohdachhaus, ehem. Stadtmannhaus Vers. Nr. 16 (Nr. 15a ist inkorrekt), Oetwilerstrasse 12 ...... 7/2, S. 81; 12, S. 130–133; 18, S. 292; 22, S. 309–310 Gemeindehaus Vers. Nr. 21, Zürcherstrasse 24 ...... 9/1, S. 85 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 31, Poststrasse 4 ...... 9/1, S. 85

ILLNAU–EFFRETIKON

Horben, Chämleten, Ottikon Ehem. Bauernhaus, sog. «Hablützelhaus» Vers. Nr. 81, Horben 11 ...... 9/1, S. 86; 12, S. 134–137; 15, S. 375 Bauernwohnhaus, sog. Rüeggenhaus Vers. Nr. 4110 (alt 75), Horben 9 ...... 15, S. 375 Ehem. Doppelbauernhaus «Lindenhof», sog. Rüeggenhaus Vers. Nrn. 4110, 75, Hausteil Vers. Nr. 75, Horben 9a/b, 9c ...... 19, S. 62–67 Speicher Vers. Nr. 297, Chämleten ...... 10/1, S. 59 Bauernhaus Vers. Nr. 302 (die Scheune hat die Vers. Nr. 302, das Wohnhaus aber die Vers. Nr. 299), Chämleten 3 ...... 13, S. 420 Bauernhaus Vers. Nrn. alt 480 a, b, 482 (†), Ottikon ...... 12, S. 403

Kyburg Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 293, Kyburg, Dorfstrasse 3 ...... 22, S. 310 Schlossbrunnen, Kyburg, Schlosshof ...... 22, S. 310

Unterillnau Ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. alt 688 (†), Unterillnau, Kempttalstrasse 73 ...... 13, S. 420 Ökonomiegebäude der Mühle Unterillnau, Vers. Nr. 709 (†), Unterillnau ...... 9/1, S. 86 Wohnhaus, ehem. Bauern- und Handwerkerhaus Vers. Nrn. 789, 791, Unterillnau, Weisslingerstrasse 15, 17 ...... 16 , S. 343 Wohnhaus Vers. Nr. alt 810 (†), Unterillnau, Kempttalstrasse ...... 7/2, S. 84 Sog. «Bertahaus» Vers. Nr. 958 (†), Unterillnau, Usterstrasse 10 ...... 13, S. 144–147 Bahnhof Illnau mit Abortgebäude Vers. Nrn. 998, 996, Bahnbrücke Unterillnau, Stationsstrasse 7, 5, Usterstrasse ...... 22, S. 114–119 Reihenhausteil Vers. Nr. 1056, Unterillnau Oberdorfstrasse 8 ...... 8, S. 100 Bauernhaus Vers. Nr. 1061, Unterillnau, Oberdorfstrasse 15 ...... 8, S. 100 Wohnhaus, ehem. Bauern- und Arzthaus Vers. Nr. 1091, Unterillnau, Usterstrasse 43 ...... 16, S. 344 Bauernhaus «Zur frohen Aussicht» Vers. Nr. 1122 (†), Unterillnau, Usterstrasse 54 ...... 13, S. 420

Oberillnau Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1305, Hörnlistrasse 1...... 8 , S. 99 Ref. Kirche Vers. Nr. 1311, Hörnlistrasse ..... 6, S. 71–73; 7/1, S. 76; 8, S. 98; 11, S. 73–74; 14, S. 311 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 1317, 1321, Oberillnau, Hörnlistrasse 19, Chilenrain 11...... 18, S. 292 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1361, Oberillnau, Gstückstrasse 1 ...... 16, S. 344

Oberkempttal Ehem. Batteur- und Magazingebäude Vers. Nr. 591 der ehem. Baumwollspinnerei, Oberkempttal, Spinnereiweg 2 ...... 17 , S. 344 Ehem. Baumwollspinnerei mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 593, 590–592, 594–595, 602–604, Oberkempttal, Spinnereiweg 6, 2–19 ...... 20, S. 90–97

Bisikon, Moosburg Bauernhaus Vers. Nr. 1532, Bisikon, Oberillnauerstrasse 1 ...... 5 , S. 61 Reihenhäuser Vers. Nrn. 1496–1498 (†), Bisikon, Kindhauserstrasse ...... 10/1, S. 271 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 724, Moossburg, Oberholzstrasse 1 ...... 4 , S. 68 Bauernhaus Vers. Nr. 1712 (†), Moosburg, Grendelbachstrasse 49 ...... 12, S. 403

Effretikon, Alt Effretikon Bauernhaus Vers. Nr. alt 1798 (†), Effretikon, Wattstrasse ...... 2 , S. 43 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 2227, Effretikon, Dorfstrasse 36 ...... 15, S. 375

35

Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 1829, 1831 (†), Alt Effretikon, Bungertenstrasse 4, 6 ...... 10/1, S. 271

Rikon Ehem. Mühle Würglen Vers. Nr. 2120, Rikon, Rikonerstrasse 52 ...... 13, S. 148–151 Scheune der Mühle Würglen Vers. Nr. 2122 (†), Rikon, Rikonerstrasse ...... 7/2, S. 84; 9/1, S. 86 Ref. Kapelle Vers. Nr. 2223, Rikon, Dorfstrasse...... 7/1, S. 76–85; 17, S. 344 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 2319, Rikon, Brüttenerstrasse 4 ...... 15, S. 375

KAPPEL a. A.

Kappel Ehem. Klosterkirche Vers. Nr. 520, Kappel, Klosterbezirk ...... 1, S. 33–38; 4, S. 69; 10/1, S. 59–60; 16, S. 344; 21, S. 305 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 521, Kappel, Klosterbezirk ...... 1, S. 38; 8, S. 100 Haus «Am See» Vers. Nr. 524, Kappel, Klosterbezirk ...... 12, S. 404 Amtshaus Vers. Nr. 525, Kappel, Klosterbezirk ...... 10/1, S. 303–324 Ehem. Zistersienserkloster Vers. Nrn. 525, 526, Kappelerhof ...... 19, S. 346 Restaurant «Zur Post» Vers. Nr. 546, Kappel ...... 7/2, S. 84 Ehem. Scheune Vers. Nr. 547, Kappel ...... 10/1, S. 60 Ehem. Mühle und Ziegeleiwohnhaus Vers. Nrn. 564, 565, Kappel ...... 10/1, S. 60 Weiheranlage beim ehem. Kloster, sog. Chlosterweiher, Wasserrecht Nr. 117 Bezirk Affoltern ...... 17, S. 344 Ehem. Dreifach-Vielzweckbauernhaus, sog. Lierenhof Vers. Nrn. 574, 575, Lierenhof 5, 7 ...... 19, S. 68–79; 22, S. 310

Hauptikon Bauernwohnhaus Vers. Nr. 4, Hauptikon, Uerzlikerstrasse 7 ...... 4 , S. 69 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 34, Hauptikon, Rifferswilerstrasse 1 ...... 9/1, S. 86–87 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 46, Hauptikon, Weidstrasse 2 ...... 11, S. 74 Bauernhausteil Vers. Nr. 60, Hauptikon, Rifferswilerstrasse 4 ...... 10/1, S. 61 Ehem. Speicher Vers. Nr. 61, Hauptikon, Weidstrasse 3 ...... 8, S. 100–101 Bauernhaus Vers. Nr. 86, Hauptikon, Aemmetweid ...... 5 , S. 61

Uerzlikon Bauernhausteil Vers. Nr. 154, Uerzlikon, Uerzlikerstrasse 7 ...... 11, S. 75 Bauernhausteil Vers. Nr. 155, Uerzlikon, Oberdorfstrasse 8...... 7/2, S. 84 Ehem. Speicher Vers. Nr. 177, Uerzlikon, Weiermattstrasse 5 ...... 9/1, S. 87 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 180, Uerzlikon, Weiermattstrasse 10 ...... 11, S. 76; 12, S. 404 Bauernhaus Vers. Nrn. 197, 198, Uerzlikon, Weiermattstrasse 13, Oberdorfstrasse 15...... 7/2, S. 85 Ehem. Bauernhaus «Bützen» Vers. Nr. 221, Uerzlikon, Steinhauserstrasse 8 ...... 12, S. 138–141 Wohnhaus Vers. Nr. 235, Uerzlikon, Oberdorfstrasse 26 ...... 11, S. 76 Restaurant «Zum Lindenhof» Vers. Nr. 260, Uerzlikon, Baarerstrasse 1 ...... 11, S. 76–77 Spritzenhaus Vers. Nr. 262 (†), Uerzlikon ...... 9/1, S. 88 Wohnhaus «Im Weissacher» Vers. Nr. 276, Uerzlikon, Baarerstrasse 7 ...... 11, S. 77 Bauernhaus Vers. Nr. 296 (†), Uerzlikon ...... 13, S. 420 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 298, 299, Uerzlikon, Kappelerstrasse 14 ...... 11, S. 77 Ehem. Bauernhaus «Bützen» Vers. Nr. 221, Uerzlikon, Steinhauserstrasse 8 ...... 12, S. 138–141

Leematt, Allenwinden, Näfenhüser Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 380, 383, Leematt ...... 11, S. 74 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 389, Leematt ...... 15, S. 376 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 410, Allenwinden ...... 9/1, S. 86 Wohnhausteil Vers. Nr. 452, Näfenhüser 10 ...... 19, S. 346 Ehem. Stallscheune Vers. Nr. 459, Näfenhäuser 16 ...... 15, S. 376 Doppelwohnhaus, sog. Näfenhaus Vers. Nrn. 477, 497, Näfenhäuser 11, 13 ...... 8, S. 100–101; 11, S. 74–75; 13, S. 420; 20, S. 349

36

KILCHBERG

Seestrasse, Pilgerweg, Im Wiesental, Horngasse Ehem. Porzellanfabrik «Schooren» Vers. Nr. 10 (†), Seestrasse 227 ...... 16, S. 344 Reihenhaus Vers. Nr. 17, Schooren, Seestrasse 215, 217, 219, 221 ...... 8, S. 101 Laut Gekage wurde die in BerZD ebenfalls aufgeführte Vers. Nr. 16 inzwischen auf eine andere Liegenschaft übertragen. Vers. Nr. 17 entspricht Seestrasse 215, 217, 219, 221. Seestr. 217 ist im BerZD nicht angeführt. Die in BerZD ebenfalls aufgeführte Vers. Nr. 18 bezieht sich laut Gekage ebenfalls auf Seestr. 221, wobei die Adresse nur unter ‚historisierte Eingänge‘ angegeben ist. Unter Seestr. 221 erscheint in Gekage nur Vers. Nr. 17. Ehem. Landgut «Schooren» Vers. Nr. 39, Seestrasse 187 ...... 9/1, S. 88 Wohnhaus Vers. Nr. 46, Pilgerweg 36 ...... 10/1, S. 62 Wohnhaus «Zum Wiesengrund» Vers. Nr. 76, Pilgerweg 70 ...... 15, S. 376 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 78, Im Wiesental 4 ...... 15, S. 376 Hotel Löwen Vers. Nr. 115, Bendlikon, Seestrasse 153 ...... 19, S. 347 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 137, 138 mit Scheune Vers. Nr. 136, Horngasse 2, 2a...... 10/1, S. 62 Wohnhaus mit Restaurant «Mönchhof am See» Vers. Nr. 150, Seestrasse 30 ...... 10/1, S. 62 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 180 (alt Nrn. 180, 181), Seestrasse 148, 150 ...... 7/2 , S. 85 Scheune Vers. Nr. 586, Hornhaldenstrasse ...... 21, S. 305 Bootshaus Vers. Nr. 695, Seestrasse bei 43 ...... 17, S. 344

Hohenrainweg, Schwandenstrasse, Weinbergstrasse Wohnhaus Vers. Nr. 278, Hohenrainweg 1 ...... 10/1, S. 62 Wohnhaus «Morgenblick» Vers. Nr. 286, Schwandenstrasse 27 ...... 11, S. 80 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 378, Weinbergstrasse 104 ...... 10/1, S. 6; 12, S. 404

Weihersteig, Alte Landstrasse Ehem. Bauernwohnhaus «Schwelle» Vers. Nr. 407 (alt Nrn. 407–409), Weihersteig 8/10, Alte Landstrasse 143 ...... 11, S. 268–272 Villa «Broelberg» Vers. Nr. 468, Alte Landstrasse 192 ...... 11, S. 78–79 Ortsmuseum «C. F. Meyer-Haus» Vers. Nr. 470, Alte Landstrasse 170 ...... 11, S. 78; 19, S. 347 Pächterhaus des C.F.-Meyer-Hauses Vers. Nr. 471 (†), Alte Landstrasse 168 ...... 4, S. 69–70 «Schellergut» Vers. Nr. 510, Alte Landstrasse 160 ...... 10/1, S. 61 Restaurant «Oberer Mönchhof» Vers. Nr. 525, Alte Landstrasse 98 ...... 7/2, S. 85–86; 11, S. 77–78; 18, S. 293 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 564/565 (alt, †), Alte Landstrasse 38 ...... 6 , S. 74

Dorfstrasse, Stockenstrasse Brunnen und Brunnenhaus, Dorfstrasse ...... 7/2, S. 86 Ref. Kirche Vers. Nr. 479, Dorfstrasse 117 ...... 7/2, S. 85; 14, S. 148–155; 18, S. 292 Ehem. Helferei Vers. Nr. 484, Stockenstrasse 154 ...... 10/1, S. 63 Sigristenhaus Vers. Nr. 487, Dorfstrasse 122 ...... 11, S. 79–80 Wohnhaus «Meierhof» Vers. Nr. 491, Dorfstrasse 118 ...... 11, S. 266–267 Reihenhausteil Vers. Nr. 493, Dorfstrasse 116 ...... 7/2, S. 85–86 «Conradstift» und «Rotes Haus» Vers. Nr. 505 (alt Nrn. 505, 506), Dorfstrasse 80/82 .. 10/1, S. 61–62 Aufbahrungsgebäude Vers. Nr. 604, Dorfstrasse, Friedhof ...... 17, S. 344

KLEINANDELFINGEN

Kleinandelfingen Schaffhauserstrasse Wohnhaus mit Scheune «Zur Friedau» Vers. Nr. 15 ...... 16, S. 82–89 Bauernhaus Vers. Nr. 21, Schaffhauserstrasse 7 ...... 8, S. 102 Altersheim «Rosengarten» Vers. Nrn. 22, 26, Schaffhauserstrasse 16 ...... 12, S. 404 Ehem. Doppelbauernhaus, sog. «Koradihaus» Vers. Nr. 27, Schaffhauserstrasse 9 ...... 11, S. 82 Ehem. Gemeindehaus Vers. Nr. 35, Schaffhauserstrasse 11 ...... 11, S. 82 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 39, Schaffhauserstrasse 17 ...... 14, S. 311 37

Sog. «Rothaus» Vers. Nr. 40 (alt Nrn. 40, 42, 44) mit Nebengebäude Vers. Nr. 30 (alt Nrn. 30, 32), Schaffhauserstrasse 20 ...... 8, S. 102–103 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 54, 56, Schaffhauserstrasse 28, 30...... 11, S. 82 Wohnhaus Vers. Nr. 67, Schaffhauserstrasse 45 ...... 13, S. 420 Ehem. Bauernhaus «Im Zwiegarten» Vers. Nr. 69, Schaffhauserstrasse 47 ...... 11, S. 82–83

Einfangstrasse, Kanzleistrasse, Niedergasse, Breitestrasse Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 188, Einfangstrasse 8 ...... 8, S. 101–102 Ehem. Waschhaus und Speicher Vers. Nr. 190, Einfangstrasse bei 8 ...... 8, S. 102 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 211 mit ehem. Scheune Vers. Nr. 213, Kanzleistrasse 1/3, 5/7 ...... 10/1, S. 63–64 Wohnhaus Vers. Nr. 241, Breitestrasse 1 ...... 16, S. 344 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 310, Niedergasse 9 ...... 11 , S. 81

Hinterdorfstrasse Wohnhaus, ehem. Schul- und Gemeindehaus Vers. Nr. 332, Hinterdorfstrasse 4 ...... 11, S. 80–81 Wohnhaus Vers. Nr. 340, Hinterdorfstrasse 12 ...... 13, S. 420 Wohnhaus, ehem. Zehntenscheune Vers. Nr. 341, Hinterdorfstrasse 7 ...... 11, S. 81 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 343, Hinterdorfstrasse 5 ...... 13, S. 420 Bauernhaus Vers. Nr. 350, Hinterdorfstrasse 18 ...... 9/1, S. 89; 11, S. 81 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus «Obstgarten» Vers. Nrn. 351, 1214, 1215, Hinterdorfplatz 3, 5, 7 ...... 17 , S. 344

Schulstrasse, Hinterhofstrasse, Metzggasse Reihenhausteil Vers. Nr. 390, Schulstrasse 12 ...... 15, S. 376 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 416, bei Hinterhofstrasse 10 ...... 14, S. 311 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 428, Hinterhofstrasse 20 ...... 9/1, S. 89 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 450 (alt Nrn. 450, 452), Metzggasse 2, 4 ...... 14, S. 311 Ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nrn. 450, 452, Metzgergasse 2 ...... 19, S. 80–85

Oerlingen Ehem. Schul- und Gemeindehaus, sog. «Türmlihaus» Vers. Nr. 712, Oerlingen, Schaffhauserstrasse 23 ...... 11, S. 83; 13, S. 420 Bauernhaus Vers. Nr. 730, Oerlingen, Schaffhauserstrasse 11 ...... 8, S. 104; 15, S. 376 Restaurant «Zur Traube» Vers. Nr. 752, Oerlingen, Schaffhauserstrasse 5 ...... 7/2, S. 87; 15, S. 376 Spritzenhaus Vers. Nr. 771, Oerlingen ...... 10/1, S. 64–65 Bauernhaus «Zum Obstgarten» Vers. Nr. 780, Oerlingen, Schaffhauserstrasse 1 ...... 11, S. 83 Ehem. Trotte Vers. Nr. 793 und Kellerabgang zu Vers. Nr. 789, Oerlingen, alte Ossingerstrasse 7...... 13, S. 421; 17, S. 345

Alten Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 906, Alten, Ellikonerstrasse 2 ...... 10/1, S. 64 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 945, Alten, Im Winkel 4 ...... 10/1, S. 64 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 953, Alten, Ellikonerstrasse 3 ...... 9/1, S. 88–89 Ehem. Bauernhaus «Zur Trotte» Vers. Nr. 959, Alten, Ellikonerstrasse 7/9 ...... 8, S. 103 Scheune Vers. Nr. 1023 (†), Alten, Wespersbühlstrasse bei 12 ...... 13, S. 421 Haus «Zum Wespersbühl» Vers. Nr. 1026, Alten, Wespersbühlstrasse 12 ...... 8, S. 103–104

KLOTEN

Kloten Bauernhaus Vers. Nr. 2 (alt, †), Mühlegasse 6 ...... 12, S. 404 Bauernhaus Vers. Nr. 20 (alt, †), Dorfstrasse 67 ...... 12, S. 404 Ortsmuseum, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 28, Dorfstrasse 47, 49 ...... 11, S. 272–274 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 58, Dorfstrasse 26 ...... 2, S. 44; 6, S. 74–75; 16, S. 90–93 Primarschulhaus, ehem. Sekundarschulhaus Vers. Nr. 61, Dorfstrasse 25 ...... 12, S. 404 Ehemaliges Bauernhaus Vers. Nr. 70 (alt, †), Kirchgasse 20...... 10/1, S. 271–271 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 76, Kirchgasse 21 ...... 21, S. 305 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 87, Bachstrasse 9 ...... 19, S. 347

38

Ehem. Bauernhaus, sog. Höchhus Vers. Nr. 102 (†), Gerbegasse 14 ...... 14, S. 156 Wohnhaus «Zur Gerbe» Vers. Nr. 112 (alt, †), Schaffhauserstrasse 134 ...... 6, S. 75–76 Ehem. Gasthof «Roter Löwen» Vers. Nr. 128, Schaffhauserstrasse 147/149 ...... 12, S. 404 Ref. Kirche Vers. Nr. 138, Dorfstrasse 24 ...... 4, S. 70–71; 7/2, S. 95; 15, S. 377 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 147, Dorfstrasse 7 ...... 11 , S. 84 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 165, Petergasse 24 ...... 10/1, S. 272–273

Gerlisberg, Obholz, Eigental, Egetswil Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 821 (†), Gerlisberg, Gerlisbergstrasse ...... 15, S. 377 Bauernhaus Vers. Nr. 883, Obholz ...... 15 , S. 377 Bauernhaus Vers. Nr. 901, Eigental, Eigentalstrasse ...... 12, S. 404 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 969, Egetswil ...... 14, S. 311

KNONAU

Baaregg, Uttenberg Doppelbauernhaus Vers. Nr. 47 (alt Nrn. 47, 49), Baaregg ...... 13, S. 421 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 50 (†), Baaregg ...... 10/1, S. 273–274 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 243, Hinteruttenberg ...... 13, S. 421; 15, S. 377

Knonau Wohnhaus, ehem. Trotte Vers. Nr. 345, Oberdorfstrasse 21 ...... 12, S. 404 Speicher Vers. Nr. alt 358 (†), Oberdorf ...... 13, S. 152–153 Ehem. Meyerhaus Vers. Nr. 431, Oberdorf, Schmiedgasse 2 ...... 11, S. 85–86; 14, S. 160–163 Ehem. Trotte Vers. Nr. alt 441 (†) ...... 7/2 , S. 97 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. alt 443 (†) ...... 7/2, S. 97 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nr. alt 461 (†) ...... 7/2, S. 97–98 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. alt 463 (†) ...... 7/2, S. 98 Ref. Kirche Vers. Nr. 469, Stampfistrasse, Uttenbergstrasse 5 ...... 2, S. 44–51; 17, S. 106–113 Ehem. Transformatorenstation «Knonau-Dorf» Vers. Nr. 481, Berglistrasse bei 2 ...... 17, S. 345 Speicher Vers. Nr. alt 552 (†) ...... 8, S. 104–105 Ehem. Knochenstampfe Vers. Nr. alt 546 (†), Im Grund ...... 11, S. 387 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 601, Oberdorfstrasse 2 ...... 3, S. 48; 6, S. 77; 11, S. 84–85; 16, S. 345 Wohnhaus «Zur Farb» Vers. Nr. 623, Zur Farb...... 8, S. 104; 10/1, S. 85 Gerichtshaus Vers. Nr. 637, Schloss ...... 7/2, S. 97 Wohnhaus, ehem. Gerichtshaus Vers. Nr. 638, Chamstrasse ...... 16, S. 345; 22, S. 310 Wohnhaus, ehem. Wasch- und Badhaus bzw. Knechtenhaus, sog. Wacht Vers. Nr. 643, zum Schloss, Chamstrasse ...... 21, S. 306 Schloss Vers. Nr. 645 mit Nebengebäuden ...... 12, S. 142–157 Wohnhaus, ehem. Gefängnis, sog. Schlössli Vers. Nr. 649, Chamstrasse ...... 21, S. 306 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 663, Watt, Bahnhofweg 1 ...... 10/1, S. 65; 13, S. 421

Bühl Bauernwohnhaus Vers. Nr. alt 795 (†) ...... 7/2, S. 98

KÜSNACHT Güterschuppen Vers. Nr. 62 zur Bahnhofanlage SBB, Bahnhofstrasse 1...... 19, S. 347 Ehem. Amtshaus des Klosters Engelberg Vers. Nr. 261, Theodor Brunner-Weg 7 ...... 8, S. 106–107 Ehem. Heilpädagogische Privatschule «Zur Geduld» Vers. Nr. 263, Theodor Brunner-Weg 5 ...... 8 , S. 106 Altes ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 265, Theodor Brunner-Weg 3 ...... 6, S. 77–78 Restaurant «Zum Trauben» Vers. Nr. 272, Untere Witlisgasse 20 ...... 10/1, S. 66 Ehem. Weinbauernwohnhaus, sog. «Alderhaus» Vers. Nr. 276, Obere Witlisgasse 28 ...... 8, S. 105–106 Ehem. Spinnerei Vers. Nr. 288 (alt Nrn. 288, 289), Tobelweg 2/4 ...... 10/1, S. 66 Obere Mühle Vers. Nr. 293, Tobelweg 1 ...... 10/1, S. 65–66 Wohnhaus Vers. Nr. 298, Allmendstrasse 11 ...... 13, S. 421

39

Wohnhaus Vers. Nr. 299, Allmendstrasse 9 ...... 15, S. 377 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 300, 301, Allmendstrasse 7, 5 ...... 13, S. 421 Ehem. Doppelbauernhaus «Im Bodmer» Vers. Nr. 308 und Waschhaus Vers. Nr. 309, Untere Heslibachstrasse 1 ...... 15, S. 377 Sog. «Jürgehaus» Vers. Nr. 316, Untere Heslibachstrasse 2 ...... 5 , S. 64 Reformierte Kirche Vers. Nr. 317, Dorfstrasse ...... 5, S. 62–63; 7/2, S. 99; 11, S. 86–87; 12, S. 164–167, 170–173; 19, S. 348; 21, S. 122–127 Ehemalige Johanniterkomturei, heute Kantonsschule, Kantonales Lehrerseminar Vers. Nr. 318, Dorfstrasse 28 ...... 4, S. 71–72; 12, S. 164–169, 173; 16, S. 345 Biologiegebäude der Kantonsschule Vers. Nr. 320, Dorfstrasse ...... 16, S. 345 Ehem. Seminarturnhalle Vers. Nr. 324, Dorfstrasse ...... 15, S. 377 Ehem. Zehntentrotte Vers. Nr. 337, Theodor Brunner-Weg 4 ...... 3, S. 48–50; 7/2, S. 100; 13, S. 154–157; 15, S. 378 Landhaus «Seehof» Vers. Nr. 340. Hornweg 28 ...... 9/1, S. 91–95; 19, S. 348 Sog. Grebelhäuser, Hausteil Vers. Nr. 354, Hornweg 14 ...... 19, S. 86–93 Ehem. Metzgerei, sog. «Sonnenmetzg» Vers. Nr. 358, Hornstrasse 5 ...... 10/1, S. 65 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 437 (†), Dorfstrasse ...... 10/1, S. 274 Wohnhaus Vers. Nr. 438, Obere Dorfstrasse 34 ...... 13, S. 421 Restaurant «Zum Ochsen» Vers. Nr. 452, Dorfstrasse 25, 27 ...... 6, S. 77; 20, S. 349 Wohnhaus Vers. Nr. 461, Dorfstrasse 17 ...... 12, S. 404 Barbara Keller-Heim Vers. Nr. 515, Seestrasse 128 ...... 12, S. 404 Sog. «Höchhus» Vers. Nr. 550, Seestrasse 123...... 7/1, S. 85–87; 12, S. 404; 17, S. 345 Hotel «Sonne» Vers. Nr. 524, Seestrasse 120 ...... 15, S. 88–97 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 534/535 (alt, †), Fähnlibrunnenstrasse 25/27 ...... 5, S. 64–65 Landhaus «Wangensbach» Vers. Nr. 574, Alte Landstrasse 134 ...... 13, S. 158–165 Reihenhausteil Vers. Nr. 608, Goldbach, Alte Landstrasse 31 ...... 7/2, S. 99 Villa «Im Düggel», Haus «Rudolph» Vers. Nr. 633, Goldbach, Im Düggel 3 ...... 21, S. 138–149 Waisenhaus Vers. Nr. 652, Goldbach, Goldbacherstrasse 16 ...... 4 , S. 71 Reihenwohnhäuser, ehem. Weinbauernhäuser Vers. Nrn. 694, 693, 690, Kusen, Seestrasse 64, 66, 70 ...... 21, S. 306 Wohn- und Bürogebäude, ehem. Färbereigebäude Terlinden Vers. Nr. 724 (†) Goldbach, Seestrasse39 ...... 16, S. 345 Landhaus «Goldbacherhof» Vers. Nr. 750, Goldbach, Seestrasse 29 ...... 13, S. 166–175; 20, S. 350 «Neues Schulhaus» des kantonalen Lehrerseminars Vers. Nr. 830, Dorfstrasse bei 30 ...... 12, S. 165–169, 173 Mehrfamilienhaus «Am Strand», ehem. Villa Bebel Vers. Nr. 847, Seestrasse 176 ...... 15, S. 98–101 Bade- und Bootshaus Vers. Nr. 855 zur Villa Bebel, Seestrasse bei 176 ...... 17, S. 345 Villa «Kreuzgut» Vers. Nr. 886, Goldbach, Alte Landstrasse 39 a ...... 12, S. 174–175 Katholische Kirche St. Georg, kath. Pfarrhaus Vers. Nr. 914, Heinrich Wettsteinstrasse 14 ...... 11, S. 275–278; 15, S. 378; 17, S. 345 Wohnhaus Vers. Nr. 917, Wangensbach, Rigistrasse 5 ...... 14, S. 164–167 Villa Vers. Nr. 989, Hornweg 18 ...... 12 , S. 404 Wohnhaus C. G. Jung mit Bootshaus und Gartenhaus Vers. Nrn. 1003, 1018, 1019, Heslibach, Seestrasse 228 ...... 18, S. 80–87 Villa «Ria» Vers. Nr. 1015 (alt, †) mit Pächterhaus Vers. Nr. 1016, Goldbach, Erbstrasse 9, 11 ...... 12, S. 176–179 Wohnhaus Vers. Nr. 1185, Goldbach, Seestrasse 54 ...... 22, S. 310–311 Wohnhaus, Villa Vers. Nr. 1486 (†), Hornweg 11 ...... 16, S. 345 Villa Streiff Vers. Nr. 1550, Goldbach, Zürichstrasse 21 ...... 21, S. 128–137 Wohnhaus «Obere Schiedhalde» Vers. Nr. 1558, Schiedhaldenstrasse 47 ...... 22, S. 120–129 Wohnhaus «Sunnebüel» Vers. Nr. 1587, Itschnach, Im Itschnacherstich 1. .... 18, S. 293; 19, S. 94–99 Einfamilienhaus Mendel Vers. Nr. 1675, Itschnach, Am Itschnacherstich 3 ...... 15, S. 102–103 Wohnhaus «Dr. Koellreuter» Vers. Nr. 1676, Goldbach, Goldbacherstrasse 64...... 17, S. 345 Reiheneinfamilienhäuser Vers. Nrn. 1731–1733, 1762, Sternenfeldstrasse 20, 22, 24, Obere Heslibachstrasse 10...... 18, S. 293; 19, S. 348 Reiheneinfamilienhaus Vers. Nr. 1735, Sternenfeldstrasse 28 ...... 15, S. 378 Reiheneinfamilienhaus Vers. Nr. 1766, Heslibach, Obere Heslibachstrasse 18 ...... 18, S. 74–79

40

Kantonales Wehrmänner-Denkmal, Forch, General Guisanstrasse ...... 7/2, S. 99–100; 12, S. 158–163 Wohnhaus, Seestrasse 37 (†) ...... 5, S. 65

KYBURG Speicher Vers. Nr. 145, Brünggen ...... 12, S. 180–183 Bauernhaus Vers. Nr. 265, Allmendstrasse ...... 7/2, S. 104 Ehem. Bauernhaus «Zur Farb» Vers. Nr. 286 ...... 7/2, S. 103–104 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 297, 299, Dorfstrasse ...... 6, S. 78; 9/1, S. 96 Bauernhaus Vers. Nr. 302, Dorfstrasse ...... 7/2 , S. 104–105; 13, S. 421 Ökonomiegebäude des Gasthofs «Hirschen» Vers. Nr. 305 (†) ...... 5 , S. 65 Reformiertes Pfarrhaus Vers. Nr. 306, Vorburg, Dorfstrasse 18 ...... 21, S. 306 Gasthaus «Zum Hirschen» Vers. Nr. 307, Dorfstrasse ...... 15, S. 378 Ref. Kirche Vers. Nr. 310, Dorfstrasse ...... 10/1 , S. 67; 12, S. 184–191 Schloss Vers. Nr. 312 ...... 7/2, S. 100–103; 11, S. 87; 13, S. 176–187; 16, S. 346 Ehem. Landschreiberei Vers. Nr. 325 (Vers. Nr. 721 ist inkorrekt), Vorburg ...... 7/2, S. 104; 13, S. 421 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 327, Dorfstrasse ...... 13, S. 421 Reihenhausteil Vers. Nr. 335, Im Chratz ...... 13, S. 421 Altes Schulhaus Vers. Nr. 351, Hinterdorf ...... 10/1, S. 67 Äusserer Stadtgraben, Koord. 698 510/ 156 800 ...... 10/1, S. 68 Dorfbrunnen ...... 4 , S. 72

LANGNAU a. A.

Sihltalstrasse Wohnhaus und Restaurant «Sihlbrücke» Vers. Nr. 6 (†), Sihltalstrasse 6 ...... 12, S. 405 Spinnerei Langnau Vers. Nrn. 28–55, Spinnereistrasse ...... 13 , S. 188–195; 22, S. 311 Ehem. Kesselhaus mit Hochkamin Vers. Nr. 33 zur Spinnerei...... 18, S. 293 Wohnhaus Vers. Nr. alt 65 (†), Sihltalstrasse 85 ...... 11, S. 388–389 Wohnhaus Vers. Nr. alt 66 (†), Sihltalstrasse 80 ...... 11, S. 388–389 Wohnhaus Vers. Nr. alt 67 (†), Sihltalstrasse 78 ...... 11, S. 388 Waschhaus mit Schopf Vers. Nr. 75 (†), Sihltalstrasse 76 ...... 12, S. 405

Alte Dorfstrasse, Gartenweg, Neue Dorfstrasse «Schloss»-Turm (Wohnhaus) Vers. Nr. 126, Alte Dorfstrasse 15 ...... 8, S. 107–112 Wohnhaus Meierhof Vers. Nr. 168, Gartenweg 11 ...... 12, S. 405 Ehem. Doppelbauernhaus, sog. Richter- oder Hotzehaus Vers. Nrn. 256, 257, Oberdorf, Neue Dorfstrasse 42, 44 ...... 7/2, S. 106; 10/1, S. 68; 15, S. 378; 20, S. 350

Kirchstrasse, Orellistrasse, Hasengarten, Wolfgrabenstrasse, Hehl Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 300, Kirchstrasse 14 ...... 10/1, S. 68, 69 Ref. Kirche Vers. Nr. 301, Kirchstrasse 14 ...... 7/2, S. 105–106; 11, S. 87–88; 18, S. 293; 19, S. 348 Villa von Orelli Vers. Nr. 304, Orellistrasse 5 ...... 10/1, S. 70 Wohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 321 (†), Hasengarten ...... 12, S. 405 Sekundarschulhaus Wolfgraben Vers. Nrn. 340, Wolfgrabenstrasse 10 ...... 10/1, S. 68 Bauernhaus Vers. Nr. alt 395 (†), Hehl ...... 7/2, S. 107

Grossackerstrasse, Alte Sihlwaldstrasse, Sechsjutenstrasse Bauernwohnhaus «Zum Schwyzerhof» Vers. Nrn. 400, 401, Grossackerstrasse 7 ...... 10/1, S. 71 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 404, bei Grossackerstrasse 7 ...... 11, S. 88 Försterhaus Vers. Nr. 406, Im Tobel, Alte Sihlwaldstrasse 2 ...... 12, S. 405 Doppelwohnhaus Vers. Nr. 407, Im Tobel, Alte Sihlwaldstrasse 6 ...... 10/1, S. 69–70 Ehem. Doppelbauernhaus, heute Landgut Vers. Nrn. 418, 419, Sechsjutenstrasse 3 ...... 5, S. 65

Unteralbis, Mittelalbis, Albispass, Hinteralbis, Kniebreche Gasthof «Zum Löwen» Vers. Nr. 362, Unteralbis, Albisstrasse 30, 32 ...... 10/1, S. 70–71 Ehem. Doppelbauernwohnhaus mit Waschhaus Vers. Nrn. 472/471, Mittelalbis, Albisstrasse 50 ...... 10/1, S. 70

41

Restaurant «Zum Hirschen», Vers. Nr. 477, Albispass, Albisstrasse 60 ...... 8, S. 112; 21, S. 306 Gasthaus «Windegg» Vers. Nr. alt 478 (†), Oberalbis/Albispass ...... 7/2, S. 107 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 485, Hinteralbis, bei Hinteralbisstrasse 7 ...... 10/1, S. 69 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 486, Hinteralbis, Hinteralbisstrasse 5, 7 ...... 9/1, S. 98 Doppelbauernwohnhaus «Nägelihaus» Vers. Nrn. 489/490, Hinteralbis, Hinteralbisstrasse 8, 10 ...... 8, S. 112–113 Scheune Vers. Nr. 496, Hinteralbis, Hinteralbisstrasse (bei Nr. 8) ...... 10/1, S. 69 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 507, Kniebreche, Kniebrechestrasse (bei Nr. 8) ...... 10/1, S. 68 Bauernhaus Vers. Nr. 509, Kniebreche, Kniebrechestrasse 10 ...... 10/1, S. 69

LAUFEN–UHWIESEN

Uhwiesen Mörlerstrasse, Kirchgasse, Landstrasse Bauernhaus Vers. Nr. 6, Uhwiesen, Mörlerstrasse ...... 11, S. 89 Ref. Kapelle Vers. Nr. 45, Uhwiesen, Kirchgasse ...... 7/1, S. 88–98; 7/2, S. 107 Wohn- und Gasthaus «Hirschen» mit Kegelbahngebäude Vers. Nrn. 25, 24, Uhwiesen, Landstrasse 32 ...... 15, S. 378 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 41, Uhwiesen, Landstrasse 57...... 11, S. 89 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 55, Uhwiesen, Kirchgasse 6, 8 ...... 10/1, S. 73 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 56, Uhwiesen, Kirchgasse 10 ...... 15, S. 378

Dorfstrasse Wohnhaus «Flora» Vers. Nrn. alt 63, 62 (†), Uhwiesen, Dorfstrasse ...... 11, S. 389 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 74, Uhwiesen, Brunngasse 4 ...... 10/1, S. 71 Bauernhaus «Zum Rebstock» Vers. Nr. 76, Dorfstrasse 9 ...... 8, S. 113–114, 112 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 84, Uhwiesen, Dorfstrasse 13 ...... 7/2, S. 107 Wohnhaus, ehem. Gemeindehaus mit Trinkstube, sog. Gesellenhaus Vers. Nr. 86, Uhwiesen, Dorfstrasse 16 ...... 15, S. 104–109 Bauernhaus Vers. Nr. 87, Uhwiesen, Dorfstrasse 14 ...... 12, S. 405 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 90, Uhwiesen, Dorfstrasse 20 ...... 10/1, S. 71–72 Gemeindehaus, ehem. Sekundarschulhaus Vers. Nr. 119, Uhwiesen, Dorfstrasse 28 ...... 3, S. 51; 12, S. 405 Haus «Zum Kloster» Vers. Nr. 120, Uhwiesen, Dorfstrasse 30 ...... 7/2, S. 108–109 Ehem. Bauern- und Handwerkerhaus Vers. Nr. 125, Uhwiesen, Dorfstrasse 32 .... 11, S. 88; 14, S. 311 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 126, Uhwiesen, Dorfstrasse 34, 36 ...... 11, S. 88–89 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 127, Uhwiesen, Dorfstrasse 31 ...... 10/1, S. 72 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 139, Uhwiesen, Dorfstrasse 48 ...... 15, S. 110–115 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 141, Uhwiesen, Dorfstrasse 50 ...... 10/1, S. 72; 15, S. 379 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 142, Uhwiesen, Dorfstrasse 43 ...... 10/1, S. 72–73 Ehem. Untervogthaus oder Haus «Zur Kanzlei» Vers. Nr. 147, Uhwiesen, Dorfstrasse 62 ...... 19, S. 100–109 Bauernwohnhaus Vers. Nrn. alt 148, 149 (†) Uhwiesen, Dorfstrasse ...... 6 , S. 79 Primarschulhaus Vers. Nr. 159, Uhwiesen, Schulstrasse 8 ...... 22, S. 311

Schnidergasse Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 85, Uhwiesen, Schnidergasse 1...... 18, S. 294 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 93, Uhwiesen, Schnidergasse 3 ...... 7/2, S. 108 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 95, Uhwiesen, Schnidergasse 7 ...... 10/1, S. 73 Bauernhaus Vers. Nr. 114, Uhwiesen, Schnidergasse 4 ...... 12, S. 405

Nohl Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 186, Nohl, Dorfstrasse 44 ...... 13, S. 421

Laufen Wohnhaus, Mesmerhaus Vers. Nr. 221, Laufen ...... 15, S. 379 Ref. Kirche Vers. Nr. 224, Laufen ...... 16, S. 94–101 Schloss, Gasthaus und Jugendherberge Vers. Nrn. 227–235, Laufen am Rheinfall 2–5 ...... 3, S. 50–51; 6, S. 79; 20, S. 98–109 42

Grenzstein «Hohmarchstein», Kohlfirst ...... 2 , S. 53 Tunnelportale der einspurigen Eisenbahnlinie Winterthur–Schaffhausen, Laufen ...... 22, S. 311

LINDAU

Lindau Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 137, Lettenstrasse 5 ...... 2, S. 53; 10/1, S. 73–74; 12, S. 405; 17, S. 346 Ref. Kirche Vers. Nr. 138, Lättenstrasse 6a ...... 6, S. 79–80; 13, S. 422; 15, S. 116–121; 22, S. 311 Ehem. Bauernhaus, sog. Wyssehus Vers. Nrn. 211, 213, Hinterdorfstrasse 4, 6 ...... 19, S. 110–113 Ehem. Gasthaus «Zur Linde», Vers. Nr. 222, Tagelswangerstrasse 4 ...... 8, S. 114

Tagelswangen Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 376, 540 (†), Tagelswangen, Hauptstrasse ...... 7/2, S. 110 Hotel «Landhus», ehem. Mädchenerziehungsanstalt «Annagut» bzw. Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 403, Tagelswangen, Zürcherstrasse 59 ...... 15, S. 379 Bauernhaus Vers. Nr. 608, Tagelswangen, Huebstrasse 1 ...... 13, S. 196–199 Speicher Vers. Nrn. 609, 611, Tagelswangen, Huebstrasse, heute Schweizerisches Freilichtmuseum Ballenberg BE ...... 12, S. 192–197 Speicher Vers. Nr. 690, Tagelswangen, Wangenerstrasse 4...... 10/1, S. 74 Speicher Vers. Nr. 736, alt Vers. Nr. 652, Tagelswangen, ehemals Büelgasse, jetzt beim «Tennenhof» ...... 7/2, S. 110

Bläsihof, Winterberg, Kemptthal Bauernwohnhaus, ehem. Kapelle St. Blasius Vers. Nr. 845, Bläsihof 2 ...... 1, S. 39–41; 11, S. 89–90 Ehem. Schulhaus Vers. Nr. 889, Winterberg, Eschikerstrasse ...... 11, S. 90 Speicher Vers. Nr. 933, Winterberg, Raindliweg ...... 15, S. 122–125 Wohn- und Gewerbehaus, ehem. Wirtschaft «Zur Hammermühle» Vers. Nr. 1152, Kempthal, Winterthurerstrasse 21 ...... 21, S. 307 Ehem. Mühle Vers. Nr. 1232 (†), Kemptthal, Fabrikanlage Maggi ...... 12, S. 405 Wohnhaus «Schlössli» Vers. Nr. 1269 (†), Kemptthal, Fabrikanlage Maggi ...... 12, S. 405 Villa «Homberg» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 1302, 1300, Kemptthal, Hombergstrasse 5 ...... 22, S. 311–312 Wohnhaus Vers. Nr. 1329 (†), Kemptthal, Pfäffikonerstrasse ...... 12, S. 405 Sodbrunnen, Tagelswangen ...... 4, S. 72–73 Alte Gerichtsstätte, Grafstal ...... 8, S. 113–115

LUFINGEN Ref. Pfarrhaus, ehem. Schloss Vers. Nr. 12, Pfarrhausstrasse 12 ...... 6, S. 82; 11, S. 90–91; 19, S. 348 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 103, Moosbrunnenstrasse 14...... 18, S. 294 Ref. Kirche Vers. Nr. 107, Hinterdorfstrasse ...... 4, S. 73; 8, S. 115; 13, S. 200–205; 18, S. 294 Ehem. Ziegelei Moos Vers. Nr. 128, Zürcherstrasse 50 ...... 22, S. 312 Bauernhaus Vers. Nr. 151, Augwil, Grosszelgstrasse 11 ...... 7/2, S. 110 Speicher Vers. Nr. alt 185 (†), Vordermarchlen ...... 7/2, S. 110

MÄNNEDORF Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 21, Usserfeld, Scheidbachweg 15 ...... 13, S. 422 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Zum Weinberg» Vers. Nr. 57, Usserfeld, Herweg 7, 9...... 9/1, S. 98, 99 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 82, Allenbergstrasse 70 ...... 13, S. 422 Doppelwohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 115, 116, Asylstrasse 34, 36 ...... 12, S. 405 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Am Saurenbach» Vers. Nr. 156, Alte Landstrasse 270 ...... 8, S. 115–116 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 168, Alte Landstrasse 273 ...... 16, S. 346 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 173, Rebhaldenweg ...... 16, S. 346 Bauernhaus Vers. Nr. 209 (†), Hasenacker, Trästenbergweg ...... 12, S. 405 Kath. Pfarrhaus, ehem. Wohnhaus «Hasenburg» Vers. Nr. 214, Hasenackerstrasse 19 ...... 7/2, S. 111 Bauernwohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 317, Auf Dorf, Aufdorfstrasse 186 ...... 12, S. 406

43

Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zum Rosenberg» Vers. Nr. 318, Auf Dorf, Aufdorfstrasse 180 ...... 15 , S. 379 Ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. alt 371, 372 (†), Schellenstrasse 9, 11 ...... 10/1, S. 274 Schulgebäude, ehem. Landhaus «Mittelwies» Vers. Nr. 439, Bahnhofstrasse 44...... 10/1, S. 74 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 440 zum Landhaus «Zieglerhaus». Dorfgasse 78 ...... 21, S. 307 Landhaus «Grosser Zieglerhof» Vers. Nr. 441, Seestrasse 233 ...... 13, S. 206–209; 22, S. 312 Wohnhaus «Kleiner Zieglerhof» Vers. Nr. 444, Dorfgasse 76 ...... 11, S. 91 Altersheim, ehem. Taverne «Zum Löwen» Vers. Nr. 451, Seestrasse 227 ...... 7/2, S. 111; 21, S. 307 Wohnhaus Vers. Nr. 458 (†), Brunngasse 4 ...... 2 , S. 54 Ehem. Doppelwohnhaus mit Schlosserwerkstätte Vers. Nr. 463, sog. Gärtenerhaus, Brunngasse 10 ...... 17, S. 114–119 Wohn- und Gasthaus «Wildenmann» mit Kino Vers. Nrn. 484, 485 (†), Dorfgasse 41 ...... 14, S. 168–171 Verwaltungsgebäude, sog. Untervogthaus Vers. Nr. 503, Dorfgasse 37 ...... 13, S. 210–215 Altersheim «Elim» Vers. Nr. alt 526 (†), Liebeggasse 7 ...... 8 , S. 116 Wohnhaus, ehem. Meierhof Vers. Nr. 540, Alte Landstrasse 234 ...... 7/2, S. 111 Villa «Liebegg» Vers. Nr. 546 mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 547, 548, Alte Landstrasse 220 ...... 7/2, S. 111–113; 13, S. 216–219; 21, S. 308 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 543, sog. Pächterhaus zur Villa «Liebegg», Blatten, Alte Landstrasse 232 ...... 20, S. 110–117 Oberstufenschulhaus Blatten Vers. Nr. 561, Blattengasse 40 ...... 18, S. 88–93 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 567, Blattengasse 7 ...... 15, S. 379; 22, S. 312 Ref. Kirche Vers. Nr. 568, Blattengasse ...... 3, S. 52–61 Ehem. Gasthof «Neugut» mit Saalanbau Vers. Nr. 664, Langackerstrasse 6,8 ...... 21, S. 308 Reihenwohnhaus mit Laden, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 690, Dreinepperstrasse 1 ...... 11 , S. 91 Wohnhäuser mit Sägerei Vers. Nrn. alt 709–711, 755, 693 (†), Alte Landstrasse, Langackerstrasse 15 ...... 12 , S. 406 Wohnhaus «Flora» Vers. Nr. 723, Seestrasse 131...... 18, S. 294 Wohnhaus Vers. Nr. 725, Weiern, Seestrasse 127 ...... 13, S. 422 Wohnhaus Vers. Nr. 730 mit Ökonomiegebäude Vers. Nr. 728, Seestrasse 119 ...... 19, S. 114–119 Villa «Schönau» mit Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 731, 732 (†), Weiern, Seestrasse 103 ...... 15, S. 126–129 Ehem. Gerberei Staub & Cie. Vers. Nrn. 735, 739 (†), Weiern, Seestrasse 87, 89 ...... 15, S. 130–133 Wohn- und Bürogebäude, ehem. Wohnhaus «Silvia» mit Ökonomiegebäude Vers. Nr. 744, Nebengebäude Vers. Nr. 745, Weiern, Seestrasse 57 ...... 13, S. 220–223; 20, S. 350 Wohnhaus mit Restaurant «Bahnhof» Vers. Nr. alt 753 (†), Alte Landstrasse 1 ...... 11, S. 389 Kath. Kirche St. Stephan Vers. Nrn. 808, 801, Blatten, Hasenackerstrasse 15 ...... 13, S. 224–231 Kath. Pfarreizentrum, ehem. Sigristenhaus Vers. Nr. 831, Hasenackerstrasse 17 ...... 10/1, S. 74 Villa «Alma» Vers. Nr. 889 mit Nebenbauten und Parkanlage, Seestrasse 80 ...... 11, S. 509–558; 19, S. 120–127; 22, S. 312 Keramisches Wandbild «Zeitmessung Sonne», Parkanlage am Haabplatz, Schifflände Kat. Nr. 165 ...... 20, S. 118–121

MARTHALEN

Oberdorf Wohnhaus «Obere Mühle» mit Scheune und Sägerei mit Hochkamin Vers. Nrn. 4, 7, 8, Oberdorf ...... 16, S. 346 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 9, Oberdorf, Müliweg 6 ...... 7/2, S. 114 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 11, Oberdorf 29 ...... 11, S. 93; 15, S. 379 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 13, 14, Oberdorf 32, 34...... 10/1, S. 76; 13, S. 422 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 14, Oberdorf 34 ...... 17, S. 346 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 15, Oberdorf 30 ...... 13, S. 422 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 18, Oberdorf 22, 24 ...... 7/2, S. 114; 11, S. 93 Ehem. Stall- und Trottgebäude, sog. Schlossscheune Vers. Nr. 19, Oberdorf ...... 15, S. 134–137 Wohnhaus, sog. Schloss Vers. Nr. 20, Oberdorf 21 ...... 16, S. 346; 21, S. 308 Wohnhaus Vers. Nr. 27, Oberdorf, Schlossgässli 4 ...... 17, S. 346 44

Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 30, Oberdorf, Schlossgässli 1 ...... 12, S. 406 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 32, Oberdorf 17 ...... 19, S. 128–135 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 33, Oberdorf 13, 15 ...... 7/2, S. 114–115 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 38, Oberdorf 22, 24 ...... 11, S. 93; 13, S. 422 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zum oberen Hirschen» Vers. Nr. 40, Oberdorf 16 ...... 10/1 , S. 77; 12, S. 198–201 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 41, Oberdorf 14 ...... 11, S. 94 Bauernhaus Vers. Nr. 44, Oberdorf 6 ...... 8 , S. 124 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 46, Oberdorf 4 ...... 6 , S. 82 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 47, Oberdorf, Im Winkel 2 ...... 8, S. 125 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 48, 49, Oberdorf, Im Winkel 6, 8 ...... 10/1, S. 77 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 52, Oberdorf, Im Winkel 3 ...... 11, S. 92 Wohn- und Gasthaus «Zum Rössli» Vers. Nr. 54, Oberdorf 1 ...... 10/1, S. 77

Mitteldorf Reformiertes Pfarrhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 71, 72, Mitteldorf, Pfarrwegli 1 ...... 21, S. 308 Wohnhaus «Ritterhof», ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 74, Altemerstrass 6, 8 ...... 14, S. 311 Wohnhaus mit Werkstattgebäude Vers. Nrn. 75, 76, Altemerstrass 4 ...... 10/1, S. 75 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Wirtschaft «Zur Schmiedstube», ehem. Schmiede Vers. Nrn. 78, 1050, Mitteldorf 12, 10, 8, Ritterhof 1a ...... 13, S. 422; 22, S. 130–135 Wohnhaus, ehem. Bauern- und Wirtshaus, sog. Altes Wirtshaus Vers. Nrn. 79, 85, 695, Schaffhuserstrass 3 ...... 15, S. 138–143 Mehrzweckgebäude, ehem. Doppelscheune, sog. Rösslischeune Vers. Nr. 80 (Nr. 81 ist inkorrekt), Schaffhuserstrasse 2 ...... 9/1, S. 100, 101 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 91, Mitteldorf 9 ...... 13, S. 422 Magazingebäude, ehem. Schmiede Vers. Nr. 93, Mitteldorf (bei Nr. 8) ...... 14, S. 311 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 95, Ritterhof 3 ...... 12, S. 406 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 97, Ritterhof 8 ...... 15, S. 379 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 98, Mitteldorf 4 ...... 17, S. 346 Wohnhaus mit Laden, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 102, 410, Mitteldorf 3, Maiegass 2 ...... 13 , S. 422 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 106, Hüttewegli 1 ...... 9/1, S. 100 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 112, Maiegass 18 ...... 10/1, S. 76; 16, S. 346 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 115, Im Bockte 7, 9, 11, 13 ...... 14, S. 311 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 120, Maiegass 17 ...... 17, S. 346 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 127, Maiegass 5 ...... 7/2, S. 115

Unterdorf Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 141, Underdorf 1 ...... 10/1, S. 75 Wohnhaus mit Gemeinderatskanzlei, ehem. Gasthaus «Zum unteren Hirschen» Vers. Nr. 142, Underdorf 2 ...... 8, S. 124; 13, S. 422; 22, S. 313 Ortsmuseum, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 143, Underdorf ...... 9/1, S. 99 Bauernwohnhaus «Zur Farb» Vers. Nr. 145, Underdorf 4 ...... 11, S. 95; 14, S. 311 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 146, Underdorf 3, 5 ...... 13, S. 422; 17, S. 346 Wohnhaus «Zur unteren Schmiede» Vers. Nr. 147 (Nr. 148 ist inkorrekt), Underdorf 7, 9 ...... 9/1, S. 99–100; 15, S. 379 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Bauern- und Handwerkerhaus, sog. Küblerhaus Vers. Nr. 149, Underdorf 11 ...... 12, S. 406; 15, S. 380 Wohnhaus Vers. Nr. 154, Underdorf 14...... 18, S. 294 Wohn- und Gasthaus «Zum Ochsen» Vers. Nr. 157, Underdorf 15 ...... 14, S. 311 Ref. Kirche Vers. Nr. 159, Unterdorf, Stuberainli ...... 8, S. 116–124 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 163, Unterdorf, A de Stäge 4 ...... 9/1, S. 101; 15, S. 380 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Schmiede Vers. Nr. 165, Unterdorf, Tüfewege 6 ...... 11 , S. 94 Bauernhaus «Zum Buck» Vers. Nr. 169, Unterdorf, Tüfewege 10 ...... 8, S. 126–127 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 174, Unterdorf, Schuelwegli 4 ...... 10/1, S. 76

45

Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 185, 186, Unterdorf, Tüfewege 19, 21, 23 ...... 11 , S. 94 Bauernhaus Vers. Nr. 190, Unterdorf, Chürbleweg 3 ...... 7/2, S. 115 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 194, Unterdorf, Tüfewege 13 ...... 13, S. 422 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 195, Unterdorf, Tüfewege 11 ...... 9/1, S. 101 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 200, Unterdorf, Underi Lochstrasse 2...... 13, S. 423 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 202, Unterdorf, Underi Lochstrasse 6...... 13, S. 423 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 223, Im Schwirm 2 ...... 17, S. 346 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 225, Unterdorf, Uf de Strass 2, 4 ...... 11, S. 94 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 227, Unterdorf, Uf de Strass 3, 5 ...... 13 , S. 423 Gemeindehaus und ehem. Wirtschaft «Zur Stube» Vers. Nr. 228, Unterdorf, Uf de Strass 1 ...... 6, S. 82–83; 11, S. 94–95 Wohnhaus «Zum grossen Schneggen» Vers. Nr. 236, Unterdorf, Stuberainli 4 ...... 7/2, S. 115, 116; 18, S. 294 Wohnhaus «Zum kleinen Schneggen» Vers. Nr. 240, Unterdorf, Stuberainli 6 ...... 7/2, S. 115–116 Wohnhaus Vers. Nr. 242, Unterdorf, Niderhof 1 ...... 15, S. 380 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 247, Am Gässli 2 ...... 10/1, S. 76 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 248, Talstrass 2 ...... 9/1, S. 100–101 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Waschhaus Vers. Nrn. 254, 258, Leebere 5 ...... 19, S. 349 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 256, Leebere 11 ...... 12, S. 406 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 262, Leebere 15 ...... 11, S. 92–93; 16, S. 347; 18, S. 295 Altes Schützenhaus Vers. Nr. 266, Lindehof ...... 7/2, S. 114, 115; 13, S. 423 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 273 (†), Leebere ...... 10/1, S. 274 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 281, Leebere 4 ...... 8, S. 125 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 302, Im Zil 1 ...... 7/2, S. 116; 11, S. 92 Ehem. Rebhäuschen, sog. Guggebüelhüsli Vers. Nr. 339, Guggenbüel ...... 4, S. 73–74; 7/2, S. 114; 17, S. 120–123 Wohnhaus und Wirtschaft «Zum Sternen» Vers. Nr. 83 (†) ...... 6 , S. 83 Sog. Römerbrüggli (†), Abist ...... 3, S. 61, 62

Radhof Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 337, Radhof 2 ...... 13, S. 423; 15, S. 380

Ellikon am Rhein Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Im Lanzig» Vers. Nr. 367, Ellikon, Dorfstrasse 32, 34 ...... 9/1, S. 101; 12, S. 406; 16, S. 347 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 368, Ellikon, Dorfstrass 29 ...... 10/1, S. 78 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 369, Ellikon, Dorfstrass 27 ...... 11, S. 95 Wohnhaus, ehem. Fährhaus Vers. Nr. 374, Ellikon, Dorfstrass 25 ...... 15, S. 380 Wohnhaus, ehem. Zivilgemeindehaus mit Trotte Vers. Nrn. 378, 384, Ellikon, Dorfstrass 21 ...... 8, S. 125; 13, S. 423 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 385, Ellikon, Dorfstrass 18 ...... 15, S. 380 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus «Brunnenrain» Vers. Nr. 386, Dorfstrass 14 ...... 8, S. 125

MASCHWANDEN

Dörfli Bauernwohnhaus mit Anbau, ehem. Mühle Vers. Nr. 5, Dörfli, Dörflistrasse 1 ...... 11, S. 96 Stallscheune Vers. Nr. 7, Dörfli ...... 12, S. 406 Bauernhaus Vers. Nr. 21, Dörflistrasse 10 ...... 11 , S. 96

Ausserdorf Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Dreherhaus Vers. Nrn. 29, 32 (Nr. 30 ist inkorrekt), Ausserdorf, Ausserdorfstrasse 53, 51 ...... 12, S. 406 Wohn- und Gewerbehaus Vers. Nr. 38, Ausserdorf, Ausserdorfstrasse 42 ...... 11, S. 99 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 56, Ausserdorf, Grischheistrasse 2 ...... 12, S. 406

46

Oberdorf Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 61, 62, Oberdorf, Bühlstrasse 10, 12 ...... 11 , S. 97 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 65, Oberdorf, Bühlstrasse 3 ...... 10/1, S. 78 Doppelwohnhaus «Zur Farb» Vers. Nrn. 82, 83, Oberdorf, Dorfstrasse 73, 71 ...... 12, S. 406 Bauernhaus Vers. Nr. 85, Oberdorf, Dorfstrasse 69 ...... 12, S. 406 Hof Häfliger, ehem. Bauernwohnhaus mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 86/362, 87,89 Dorfstrasse 59/62, 63,65 ...... 21, S. 150–159 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 92 (†), Oberdorf, Dorfstrasse ...... 9/1, S. 101, 102

Unterdorf Gemeindehaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 97, Unterdorf, Dorfstrasse 54 ...... 4, S. 74–75; 13, S. 423 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 99, Unterdorf, Dorfstrasse 52 ...... 11, S. 97–98 Altes Primarschulhaus Vers. Nr. 102, Unterdorf, Dorfstrasse 48 ...... 14, S. 312 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 103, Unterdorf, Dorfstrasse 46 ...... 6 , S. 86; 11, S. 98; 13, S. 423; 20, S. 122–127 Ortsmuseum und Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 106, 165, Unterdorf, Unterdorfstrasse 28 ...... 8, S. 127–128; 11, S. 98; 13, S. 423 Scheune Vers. Nr. 107, Unterdorf, Unterdorfstrasse ...... 8 , S. 128 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 108 (alt Nrn. 108, 109), Unterdorf, Unterdorfstrasse 7 ...... 8, S. 128; 12, S. 406 Scheune Vers. Nr. 116 (†), Unterdorf ...... 13, S. 423 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 129, 130, Unterdorf, Dorfstrasse 19, 21 ...... 16, S. 102–105 Wohnhaus Vers. Nr. 143, Unterdorf, Dorfstrasse 39 ...... 11 , S. 98 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 144, Unterdorf, Dorfstrasse 47 ...... 8, S. 128 Spritzenhaus Vers. Nr. 151, Unterdorf, Dorfstrasse (bei Nr. 55) ...... 10/1, S. 78 Ref. Kirche Vers. Nr. 152, Unterdorf, Kreuzrai 4 ...... 6, S. 83–86; 11, S. 95–96; 22, S. 313 Bauernhaus Vers. Nr. 169, Unterdorf, Chilerai 1 ...... 12, S. 202–205

Hinterdorf Wohnhaus Vers. Nr. 153, Hinterdorfstrasse 4 ...... 17, S. 347 Bauernhaus Vers. Nr. 180, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 35 ...... 10/1, S. 78; 14, S. 312 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 186, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 13 ...... 11, S. 97 Bauernhaus Vers. Nr. 188 (Nrn. 189/190 sind inkorrekt), Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 6 ...... 11, S. 97 Doppelwohnhaus, Vers. Nrn. 195, 196, Hinterdorf, Steinbüllenstrasse 18, 20 ...... 11, S. 97 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 170, Feld, Wolserstrasse 21 ...... 8, S. 128 Bauernwohnhaus mit Speicher Vers. Nr. 171, Feld, Wolserstrasse 23 ...... 12, S. 407

MAUR Wohnheim, ehem. Mühle Vers. Nr. 69, Üessikon, Mühlebachstrasse ...... 8, S. 131–132; 11, S. 99–100; 15, S. 380 Ehem. Transformatorenstation «Maur-Dorf» Vers. Nr. 261, Oberdorf, Staubergasse ...... 15 , S. 380 Reihenwohnhaus, sog. Schläflihaus Vers. Nr. 268, Oberdorf, Burgstrasse 2 ...... 12, S. 407 Museum Burg, ehem. Burgscheune sowie ehem. Schmiedegebäude Vers. Nrn. 280, 278, 282, Oberdorf, Burgstrasse 8, 6, 4 ...... 8, S. 128–131 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 281, Oberdorf, Burgstrasse 3 B ...... 12, S. 407 Wohnhäuser, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 315, 317, 319 (†), Mühlestrasse 2, Zürichstrasse 1, 3 ...... 13, S. 232–235 Doppelwohnhaus, ehem. Taverne mit Badstuben Vers. Nrn. 327, 329, 330, Bäckerrain 10, 12 ...... 11 , S. 99 Ref. Kirche Vers. Nr. 423, Kirchrain ...... 6, S. 87–96; 13, S. 423; 15, S. 381 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 429, Kirchweg 3 ...... 4, S. 76; 7/2, S. 117

Forch, Aesch, Ebmatingen, Binz Wohnhaus, ehem. Ökonomie- bzw. Werkstattgebäude Vers. Nr. 798 (†), Forch, Bundtstrasse 10 ...... 8, S. 130–131 47

Reihenwohnhaus Vers. Nr. 921, Aesch, Winkelweg 6 ...... 15, S. 381 Wohnhaus Vers. Nr. 1043 (†), Ebmatingen, Aeschstrasse/Zürichstrasse ...... 10/1, S. 275 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1126, Ebmatingen, Alter Fällanderweg 12 ...... 20, S. 128–131 Reihenwohnhaus, ehem. Spital- oder Probsteihof Vers. Nr. alt 1198 (†), Binz, Zürichstrasse 218 ...... 13 , S. 423 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. alt 1218, 1220, 1222, 1224 (†), Binz ...... 7/2, S. 117 Schraubendampfschiff «Greiff», Schifflände SGG ...... 12, S. 206–211

MEILEN

Feldmeilen Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 16, Feldmeilen, Bünishoferstrasse 35 ...... 10/1, S. 79 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 64, Feldmeilen, General Wille-Strasse 97 ...... 16, S. 347 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 90, Feldmeilen, General Wille-Strasse 163 ...... 11, S. 102–103 Wohnhaus mit Restaurant, sog. Alte Post, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 115, Feldmeilen, General Wille-Strasse 193 ...... 9/1, S. 117 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 116, Feldmeilen, General Wille-Strasse 199 ...... 8, S. 132–133 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 119, Feldmeilen, Feldgüetliweg 5 ...... 9/1, S. 116–117 Landhaus «Grüner Hof» Vers. Nr. 143, Feldmeilen, General Wille-Strasse 256 mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 144 und 145 ...... 8, S. 133; 10/1, S. 80; 18, S. 94; 21, S. 309 Ehem. Speicher und Trottkeller Vers. Nr. 147, Feldmeilen, General Wille-Strasse ...... 12, S. 212–215 Landhaus «Im Horn» Vers. Nr. 206, Horn, Seestrasse 409 ...... 6, S. 101–102; 13, S. 236–241 Scheune Vers. Nr. 207 zum Landhaus «Im Horn», Horn, Seestrasse ...... 15, S. 381 Wohnhaus, ehem. Pächterhaus Vers. Nr. 264 zum Landhaus «Seehalde», Seehalden, Seestrasse 444 ...... 13, S. 424; 15, S. 381; 16, S. 347; 22, S. 313 Landhaus «Seehalde» Vers. Nrn. 265, 266, Seehalden, Seestrasse 467 ...... 6, S. 102; 7/2, S. 119; 11, S. 102; 13, S. 424; 17, S. 124–133 Wohnhaus, sog. Breuer Lakehouse, ehem. Villa Staehelin Vers. Nr. 2022, Feldmeilen, Im Hausacher 35 ...... 16, S. 118–123 Ehem. Gerberwohnhaus «Im Grund» Vers. Nr. 282, Winkelstrasse 15 ...... 19, S. 136–141 Wohnhaus, ehem. Untere Mühle Vers. Nr. 296, Winkelstrasse 20,22 ...... 21, S. 309

Dorf Wohnhaus Vers. Nr. 325, Winkelstrasse 40 ...... 17, S. 347 Wohn- und Gewerbehaus, ehem. Textilfabrik «Wasserfels» Vers. Nr. 342, Burgrain 37 ...... 12 , S. 407 Wohnhaus mit Büro Vers. Nr. 381, Rauchgässli 31 ...... 12, S. 407 Wohnhaus mit Anbau Vers. Nr. 384, Rauchgässli 24 ...... 16, S. 347 Wohnhaus Vers. Nr. 390, Kirchgasse 11 ...... 11, S. 101 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Landhaus «Zum Bau» (Bu) Vers. Nr. 393, Kirchgasse 9 ...... 2, S. 57–59 Wohnhaus Vers. Nr. 394, Kirchgasse 7 ...... 12, S. 407 Wohnhaus Vers. Nr. 399, Sterneggweg 14 ...... 11, S. 102 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 403, Sterneggweg 3 ...... 10/1, S. 80 Lehrlingswohnheim, ehem. Gasthof «Sternen» Vers. Nr. 408, Seestrasse 565 ...... 13, S. 424 Ref. Kirche Vers. Nr. 413, Seestrasse 585 ...... 6, S. 97–101; 9/1, S. 102–116; 15, S. 381; 17, S. 134–147 Gasthaus «Zum Löwen», ehem. Taverne Vers. Nr. 414, Seestrasse 595 ...... 7/2, S. 119; 8, S. 132; 16, S. 106–117 Wohnhaus «Zur alten Post» Vers. Nr. 417, Lämmliweg 1 ...... 11, S. 102 Ortsmuseum, ehem. Wohnhaus Vers. Nr. 425, Lämmliweg 14 ...... 12, S. 407 Wohnhaus Vers. Nr. 426, Lämmliweg 9 ...... 10/1, S. 80 Wohnhaus mit Restaurant «Zum Lämmli» Vers. Nr. 428, Schulhausstrasse 4, Lämmliweg 14 ...... 9/1, S. 116; 14, S. 312; 20, S. 350 Güterschuppen Vers. Nr. 480 der Bahnhofanlage SBB, Dorfstrasse bei 113...... 18, S. 295 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 495, Pfarrhausgasse 4 ...... 12, S. 407 48

Wohnhaus «Seegut», ehem. Wirtschaft «Sonne» Vers. Nr. 509, Seestrasse 623 ...... 21, S. 309 Wohnhaus Vers. Nr. 528 (†), Hofstetten, Im Höchlig 8 ...... 4, S. 76–77 Wohnhaus Vers. Nr. 531, Hofstetten, Im Höchlig 19 ...... 11, S. 101; 18, S. 295 Landhaus «Seehof» Vers. Nr. 539, Hofstetten, Seestrasse 642 ...... 12, S. 216–231 Wohnhaus, ehem. Restaurant «Sonne» Vers. Nr. 547, Hofstetten, Seestrasse 654 ...... 21, S. 309 Ehem. Lederwarenfabrik mit Villa Vers. Nrn. alt 584, 579, 583 (†), Dorfstrasse 126 ...... 11 , S. 390 Wohnhaus «Sonnenhof» Vers. Nr. 602, Seestrasse 693 ...... 12, S. 407 Gemeindehaus Vers. Nr. 1250, Dorfstrasse 100 ...... 11 , S. 101; 22, S. 313–314 Friedhofhalle Vers. Nr. 1402, Plattenstrasse 30 ...... 7/2, S. 118, 119 Wohnhaus «Dr. D.» Vers. Nr. 1561, Platten, Plattenstrasse 86 ...... 15, S. 148–151 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 3293 (alt Nr. 279), Winkelstrasse 1, 3, 5 ...... 17, S. 347

Obermeilen Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. alt 682 (†), Obermeilen, Seestrasse 777, 779 ...... 10/1, S. 275–276 Wohnhaus, sog. Fischerhaus Vers. Nr. 720 (alt Nrn. 718, 720, 722), Obermeilen, Seestrasse 844 ...... 11, S. 103–104 Wohnhaus, ehem. Schifferhaus, sog. Rathaus, Hausteil Vers. Nr. 731, Obermeilen, Seestrasse 860 ...... 19, S. 349 Wohnhaus, ehem. Arzt- und Weinbauernhaus «Rorgut» Vers. Nr. 741, Obermeilen, Seestrasse 901 ...... 15, S. 144–147 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 742, Obermeilen, Seestrasse (bei Nr. 901) ...... 16, S. 347 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 785, 786 (†, Brand), Obermeilen, Haltenstrasse ...... 16, S. 347 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 809 (alt Nrn. 807–809), Obermeilen, Alte Landstrasse 48 ...... 9/1, S. 117 Ehem. Herrschaftshaus «Zum Sunnezyt» Vers. Nr. 822 (†), Obermeilen, Alte Landstrasse 144 ...... 11 , S. 390–392; 22, S. 313 Wohnhaus «Zum neuen Schynhuet» Vers. Nr. 855, Obermeilen, Seestrasse 960 ...... 8, S. 133–134; 18, S. 295 Landhaus «Zum alten Schynhuet» Vers. Nr. 861, Obermeilen, Seestrasse 976 ...... 13, S. 242–245 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 870, Obermeilen, Im Dörfli 14 ...... Weinbauernwohnhaus mit Gartenhaus Vers. Nr. 904, Obermeilen, Aebletenweg 32 ...... 11, S. 103; 12, S. 407 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 905, Obermeilen, Aebleten, Aebletenweg ...... 21, S. 310 Wohnhaus «Zum Obstgarten», ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1004, Unot 21 ...... 16, S. 348 Psychiatrische Klinik «Hohenegg» Vers. Nrn. 1232–1236, Hohenegg, Pfannenstilstrasse ...... 15 , S. 381; 22, S. 136–147

Burg Doppelwohnhaus «Friedberg», ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 1032, 1033, Burg, Burgstrasse ...... 12, S. 232–235 Wohnhaus und Wirtschaft «Zur Burg» Vers. Nr. 1037, Burg, Burgstrasse ...... 7/2 , S. 119–120; 15, S. 381 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 1040–1042, Burg, Burgstrasse ...... 5, S. 66 (Nr. 1042); 7/2, S. 119, 120 (Nr. 1040); 8, S. 132, 133 (Nr. 1041) Scheune Vers. Nr. 1054, Burg, Burgstrasse ...... 14, S. 312 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 1055–1057, Burg, Burgstrasse ...... 7/2, S. 120 (Nr. 1057); 16, S. 348 (Nr. 1055) Scheune Vers. Nr. 1058, Burg, Burgstrasse ...... 14, S. 312

Toggwil Wohnhaus, sog. Näfenhaus Vers. Nr. 1098 (†), Toggwil ...... 4 , S. 77

Stierengasse, Historischer Verkehrsweg...... 22, S. 314

49

METTMENSTETTEN

Buchstock, Linden, Herferswil, Rossau Wohnhaus und Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 10, 7, 8, Buchstock ...... 11, S. 106, 280–283; 15, S. 381; 17, S. 347; 20, S. 350 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 14, Linden ...... 11, S. 107 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 50, 51, Herferswil ...... 12, S. 407 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 56, 57, Herferswil ...... 9/1, S. 118–119 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 59, Herferswil ...... 14, S. 312 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 121, Rossau ...... 8 , S. 136 Ehem. Trotte Vers. Nr. 132, Rossau, Rossauerstrasse ...... 21, S. 310 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 159, Rossau, Baarerstrasse 3...... 18, S. 295

Wissenbach Wohnhaus, ehem. Mühlegebäude Vers. Nr. 207, Wissenbach ...... 11, S. 107; 13, S. 424 Wohnhaus, ehem. Scheune und Trotte Vers. Nr. 209, Wissenbach ...... 13, S. 424 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 210, Wissenbach ...... 11, S. 108; 13, S. 424 Ateliergebäude, ehem. Schweinestall Vers. Nr. 214, Wissenbach ...... 10/1, S. 81; 20, S. 351 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 220, 221, Wissenbach ...... 11, S. 108; 13, S. 424

Oberdorf Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 226, Oberdorf, Albisstrasse 78 ...... 11, S. 104 Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 238, Oberdorf, Albisstrasse 58 ...... 9/1, S. 238 Wohnhaus, ehem. Wasch- und Brennhaus Vers. Nr. 262, Oberdorf, Wissenbacherstrasse 12 ...... 11 , S. 105 Ehem. Speicher, Oberdorf ...... 15, S. 152–155 Mehrzweckgebäude, ehem. Sennerei Vers. Nr. 283, Oberdorf, Albisstrasse 27 ...... 7/2, S. 120–121 Ehem. Waschhaus und Trotte Vers. Nr. 288 (†), Oberdorf, Albisstrasse ...... 14, S. 312 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 298, Oberdorf, Grossholzerstrasse 13 ...... 10/1, S. 81 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 300, Oberdorf, Rennweg 16 ...... 8, S. 134–135 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 305, Oberdorf, Rennweg 20 ...... 11, S. 104 Wohnhaus, ehem. Wirtshaus Vers. Nr. 308, Oberdorf, Grossholzerstrasse 6 ...... 7/2, S. 121 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 320, Oberdorf, Leigrüppenstrasse 6 ...... 12, S. 407 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 331, Oberdorf, Oberdorfstrasse 3 (Nr. 2 ist inkorrekt) ...... 11 , S. 104

Grüt, Schüren Scheune Vers. Nr. 386, Grüt ...... 11 , S. 106 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 387, Grüt ...... 6, S. 103; 11, S. 387; 13, S. 424 Waschhaus Vers. Nr. 388, Grüt ...... 11 , S. 424 Schweinestall Vers. Nr. 430, Schüren ...... 15, S. 156–157 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 433, Schüren ...... 16, S. 348

Unterdorf Wohnhaus, ehem. Amtsschulhaus Vers. Nr. 451, Unterdorf, Obere Fischbachstrasse 16 ...... 11 , S. 105 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Speicher Vers. Nr. 469, Unterdorf, Albisstrasse 15 ...... 5, S. 69, 70 Wohnhaus, sog. Stettlerhaus Vers. Nrn. 472, 473, 476 (Vers. Nrn. 474 b, 475 sind inkorrekt), Unterdorf, Albisstrasse 19, 17, 11, 7, 9 ...... 13, S. 424 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 490, Unterdorf, Zürichstrasse 25 ...... 7/2, S. 120, 121 Wohnhaus, sog. Spanierhaus Vers. Nr. 494, Unterdorf, Zürichstrasse 8 ...... 11, S. 106 Wohn- und Gasthaus «Zum weissen Rössli» Vers. Nr. 496, Unterdorf, Albisstrasse 1 ...... 2, S. 71–72 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 540 mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 541, 542, Unterdorf, Albisstrasse 10 ...... 6, S. 102; 19, S. 349 Ref. Kirche Vers. Nr. 543, Unterdorf, Zürichstrasse 2 ...... 2, S. 62–71; 11, S. 105–106; 20, S. 351 Restaurant «Spycher», ehem. Speicher Vers. Nr. 558, Unterdorf, Rossauerstrasse 14 ...... 9/1, S. 118 50

Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 571, Unterdorf, Zürichstrasse 3 ...... 13, S. 424 Speicher und Trottenschopf Vers. Nr. 575, Unterdorf, Bachmattstrasse 14a ...... 21, S. 160–163 Wohnhaus Vers. Nr. 604, Unterdorf, Bahnhofstrasse 11 ...... 9/1, S. 117, 118 Wohnhaus «Zum Frohsinn» Vers. Nr. 626, Unterdorf, Untere Bahnhofstrasse 4 ...... 12, S. 407 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Unterdorf, Bahnhofstrasse ...... 5, S. 67–70

Eigi, Dachlissen (bis 1980 Dachelsen) Bauernwohnhaus Vers. Nr. 714, Eigi ...... 8, S. 134, 135 Ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 773, Dachlissen 27 ...... 22, S. 314 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 753, Dachelsen, Mettmenstetterstrasse ...... 8, S. 134, 135

MÖNCHALTORF Ehem. Mühle mit Sägerei und Knochenstampfe Vers. Nr. 127, Neumüli, Weidstrasse...... 15 , S. 382 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 213, Wüeri, Wüeristrasse ...... 8, S. 136; 11, S. 109 Ref. Kirche Vers. Nr. 401, Gossauerstrasse ...... 1, S. 43–45; 15, S. 382 Scheune Vers. Nr. alt 587 (†), Rellikonerstrasse ...... 7/2, S. 122 Wohn- und Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 635, Usterstrasse 7 ...... 6, S. 103, 104 Wohnhaus Vers. Nr. 652, Usterstrasse 6 ...... 6 , S. 103 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 656, Usterstrasse 8 ...... 11, S. 108–109 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 690 (†), Usterstrasse ...... 7/2, S. 121–122 Reihenwohnhäuser, Flarz Vers. Nrn. alt 698, 700, 702 (†), Unterdorf ...... 6, S. 103 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 760, Auenstrasse ...... 11, S. 108; 19, S. 349 Wohnhaus, sog. Hauptmannshof Vers. Nr. 771, Lindhofstrasse 1, 3 ...... 12, S. 236–239; 19, S. 349 Rietwiesbrücke/Tüfentalerbrücke, Hagacher, Rietwiesstrasse ...... 8, S. 136; 19, S. 349

NEERACH Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 61, Riedt, Wehntalerstrasse 14 ...... 11 , S. 109 Bauernhaus Vers. Nr. alt 224 (†), Unterneerach, Hochfelderstrasse ...... 5, S. 69, 70 Wohnhaus, ehem. Untere Mühle Vers. Nr. 251, Unterneerach, Untere Mühle 1 ...... 7/2, S. 122 Wohnhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. alt 280, 281 (†), Unterneerach, Hochfelderstrasse ...... 12 , S. 407 Bauernhaus Vers. Nr. alt 304 (†), Unterneerach, Hochfelderstrasse ...... 5 , S. 70 Bauernhaus Vers. Nr. 350, Steinmaurstrasse 12 ...... 22, S. 314 Wohnhaus mit Laden, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 358, Unterneerach, Steinmaurstrasse 9 ...... 12 , S. 408 Altes Schulhaus Vers. Nr. 380, Oberneerach, Steinmaurstrasse 16 ...... 13, S. 424 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 386, Oberdorf, Steinmaurstrasse 15 ...... 19, S. 350 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. alt 462 (†), Oberneerach, Alte Badenerstrasse ...... 5, S. 69, 70–71 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 466, 467 (†), Oberneerach, Steinmaurstrasse ...... 8, S. 137

NEFTENBACH

Hünikon, Aesch, Riet Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 29 (†), Hünikon, Eichhofstrasse 2 ...... 15, S. 382 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 42, Hünikon, Kirchweg (bei Nr. 2) ...... 12, S. 408 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 84, Aesch, Schaffhauserstrasse 113 ...... 9/1, S. 119–120 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Waschhaus Vers. Nrn. 111, 109, Aesch, Schaffhausenstrasse 106, 106 A ...... 12, S. 408 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 140, Riet, Seuzachstrasse 105 ...... 8, S. 137 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 144, Riet, Rietstrasse 1 ...... 10/1, S. 83 Bauernhaus Vers. Nr. 211, Breitestrasse 10 ...... 12, S. 408 Wohn- und Gewerbegebäude, Warthmühle Vers. Nr. 217, Mühleweg 1...... 10/1, S. 82

51

Wohnhaus, ehem. Stallscheune Vers. Nr. 219 zur Warthmühle, Mühleweg 2 ...... 15, S. 382 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Frohsinn» Vers. Nr. 224 (†), Wartgutstrasse 1 ...... 9/1, S. 119 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 245, 246, Winterthurstrasse 2, Zürichstrasse 1 ...... 7/2, S. 122 Ref. Kirche Vers. Nr. 248, Kirchweg ... 5, S. 71–72; 11, S. 110; 15, S. 158–163; 19, S. 350; 20, S. 351 Altes Gemeindehaus Vers. Nr. 251, Kirchweg 2 ...... 13, S. 424 Weinbauernhaus «Zum Frohhof», ehem. Amtshaus und Zehntenscheune Vers. Nr. 254, Zürichstrasse 4 ...... 10/1, S. 83; 16, S. 348; 18, S. 296 Bauernhaus Vers. Nr. 257 (†), Zürichstrasse 10 ...... 16, S. 348 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Lehenhaus mit Zehntenscheune Vers. Nr. 270, Zürichstrasse 47 A ...... 10/1, S. 82, 188–190; 12, S. 408 Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 280, Zürichstrasse 37 ...... 12, S. 408 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 312, Kirchweg 1 ...... 10/1, S. 81–82; 20, S. 351 Ehem. Fabrikantenvilla mit Kontor Vers. Nr. alt 390 (†), Rotfarb, Zürichstrasse...... 11, S. 392 Landhaus «Thalgut» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 407, 408, Talgut 1 ...... 17, S. 148–155 Stadttrotte Winterthur Vers. Nr. 412, Stadtberg, Wartgutstrasse...... 6, S. 104–105; 19, S. 350 Ehem. Dorftrotte Vers. Nr. 413, Vorderwartgut, Wartgutstrasse ...... 13, S. 425; 14, S. 172–175 Wohnhaus, ehem. Trotte Vers. Nr. 446, Kehlhof, Krähenweg 2 ...... 9/1, S. 120 Wohnhaus, Villa «Neugut» Vers. Nrn. 492–494, Zürichstrasse 65 ...... 15, S. 382 Gedeckte Holzbrücke, Töss (versetzt 1974 nach Winterthur-Töss), Im mittleren Bruni ...... 4, S. 81; 5, S. 72

NIEDERGLATT Wohnhäuser Vers. Nrn. alt 12, 20, 22 (†), Kaiserstuhlstrasse 8, 12, 14 ...... 13, S. 425 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 111 (†), Kaiserstuhlstrasse 69, 71 ...... 10/1, S. 276 Speicher Vers. Nr. 183, Nöschikon, Bühlstrasse 7A ...... 14, S. 312 Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude und Güterschuppen Vers. Nr. 780, Seebler, Bahnhofstrasse 7 ...... 22, S. 314 Gasthof «Zum Löwen» Vers. Nr. 840, Grafschaftstrasse 2 ...... 11, S. 110, 284–285 Ehem. Bauern- und Handwerkerhäuser Vers. Nrn. 841–847 (†), Grafschaftstrasse 1, 3, 5, 7 ...... 11, S. 392–393 Bauernhaus Vers. Nr. 861 (†), Grafschaftstrasse 11 ...... 11, S. 393 Ehem. Doppelbauernhaus. sog. Volkarthaus Vers. Nrn. 862, 864, Sägereistrasse 1, Grafschaftstrasse 8, 10 ...... 18, S. 100–103 Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Nöschikon, Zürcherstrasse ...... 4 , S. 77

NIEDERHASLI

Nassenwil, Kastelhof, Mettmenhasli Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 25, Nassenwil, Buchserstrasse (bei Nr. 6A) ...... 10/1, S. 84 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 144–146, Kastelhof 5 ...... 10/1, S. 83–84 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 204, Mettmenhasli, Regensdorfstrasse 22 ...... 10/1, S. 84; 12, S. 408

Oberhasli Bauernhaus Vers. Nr. alt 462 (†), Oberhasli, Watterstrasse 18 ...... 12, S. 240–241 Ref. Kirche Vers. Nr. 525, Oberhasli, Sandrainstrasse 2 ...... 10/1, S. 85, 201–203 Schulhaus Vers. Nr. 546, Oberhasli, Sandrainstrasse 9 ...... 11, S. 110–111 Bauernhaus Vers. Nr. alt 618 (†), Oberhasli, Watterstrasse 2 ...... 4 , S. 77

Niederhasli Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1090, Niederhasli, Nöschikonerstrasse 3...... 22, S. 314 Ref. Kirche Vers. Nr. 1091, Niederhasli, Nöschikonerstrasse 5 ...... 10/1, S. 85, 191–200 Bauernhaus Vers. Nr. 1452 (†), Niederhasli, ? ...... 12, S. 408 Kommunales Verwaltungsgebäude, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 1464, Niederhasli, Dorfstrasse 9 ...... 10/1, S. 84 Wohnhaus mit Laden, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1472, Niederhasli, Dorfstrasse 16 ...... 10/1, S. 84–85

52

Kath. Kirche St. Christophorus Vers. Nr. 1506, Dorfstrasse 25 ...... 17, S. 347

NIEDERWENINGEN Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 5 (†), Hütten, Alte Poststrasse ...... 6, S. 106–107 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 31 (†), Hüttenstrasse ...... 6 , S. 106 Bauernhaus Vers. Nr. 48 (†), Alte Dorfstrasse ...... 7/2, S. 123 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 62 (†), Alte Dorfstrasse ...... 8 , S. 137 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 70 (†), Dorfstrasse ...... 7/2, S. 123 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 73 (†), Dorfstrasse ...... 6, S. 105–106 Altes Primarschulhaus Vers. Nr. 77, Mitteldorf, Dorfstrasse 24 ...... 20, S. 351 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 86, Dorfstrasse 27 ...... 22, S. 315 Speicher Vers. Nr. 87, Chriesweg ...... 12, S. 408 Wohnhaus, ehem. Speicher mit Trotte Vers. Nr. 133, Oberdorf, Dorfstrasse 61 ...... 12, S. 408 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 139, Oberdorf, Breitstrasse 3 ...... 8, S. 137 Ref. Kirche Vers. Nrn. 436, 437, Oberdorf, Breitstrasse 4 ...... 6, S. 105; 15, S. 382; 17, S. 347; 20, S. 351

NÜRENSDORF Wohnhaus mit Restaurant «Kreuzstrasse», ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 10 (†), Birchwil, Bassersdorferstrasse ...... 9/1, S. 120 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 72, 74, 76, 400, Birchwil, Birchweg 1, Dorfstrasse 26 ...... 19, S. 142–145 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 159, Oberwil, Alte Bühlhofstrasse 3, 5 ...... 7/2, S. 125–126 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 202, Oberwil, Brüttenerstrasse 6 ...... 10/1, S. 85 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 205, 1517, Oberwil, Brüttenerstrasse 5, 7 ...... 18, S. 104–109 Bauernhaus «Breitehof» Vers. Nr. 302, Breite, Alte Winterthurerstrasse 201 ...... 21, S. 310 Ref. Oswaldkapelle Vers. Nr. 311, Breite, Hitzenbachstrasse 5 ...... 7/2, S. 124–125, 126; 11, S. 485; 14, S. 176–181 Ehem. Schloss Vers. Nr. 417, Neuhofstrasse 1 ...... 11, S. 111; 12, S. 408 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Brauerei Vers. Nr. 471, Brauereiweg 3 ...... 15, S. 382

OBEREMBRACH Ehem. Bauernhaus, sog. Rothaus Vers. Nr. 458, Embracherstrasse 10 ...... 13, S. 425; 15, S. 383; 22, S. 148–153

OBERENGSTRINGEN Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 38, Lanzrain, Lanzrainstrasse 6 ...... 17, S. 348 Ehem. Trottgebäude mit Wohnung Vers. Nr. 5 (†) des sog. Hessengutes, Kirchweg ...... 6, S. 107 Ehem. Weinbauernwohnhaus «Zum Paradies» Vers. Nr. 98 (†), ehem. Schmiede bzw. Waschhaus Vers. Nr. 99 (†), Stallscheune Vers. Nr. 100 (†), Winkelrainweg 12 ...... 9/1, S. 120–121 Ehem. Fabrikantenvilla «Zum Gelben Haus» Vers. Nr. 114 mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 115–117, Goldschmiedstrasse 12 ...... 12, S. 242–245; 17, S. 348

OBERGLATT Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 255, Grafschaft, Grubenweg 9 ...... 21, S. 310 Bauernhaus Vers. Nr. alt 295 (†), Grafschaft, Grafschaftstrasse 1 ...... 11, S. 393 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 299, 301, 293, Grafschaft, Grafschaftstrasse 3, 5 ...... 21, S. 310 Bauernhaus, ehem. Taverne «Zur Krone» Vers. Nr. alt 433 a–c (†), Bülachstrasse 15, 17 ...... 7/2, S. 127 Wohn- und Gasthaus «Zum Hirschen» Vers. Nr. 484, Müliweg 1 ...... 12, S. 408 Bauernhaus Vers. Nr. 499, Hofacherstrasse 4 ...... 4 , S. 78 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 563, Rümlangstrasse 5 ...... 11, S. 112 Ref. Kirche Vers. Nr. 565 (†), Rümlangstrasse ...... 3, S. 64–66 53

Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 572 (†), Rümlangstrasse 17 ...... 12, S. 408 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 663, Hofstetten, Burbelweg 1 ...... 22, S. 315 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 697, Hofstetten, Hohle Gasse 31 ...... 10/1, S. 86; 12, S. 409

OBERRIEDEN Ehem. Flugzeugfabrik Vers. Nrn. 103, 105 (†), Usser Scheller, Seestrasse 95, 97 ...... 12, S. 246–249 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 111, ehem. Wasch- und Brennhaus Vers. Nr. 109, Tischenloo, Seestrasse 2 ...... 7/2, S. 127 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 126, Tischenloo, Tischenloostrasse 12, 14 ...... 8, S. 138–139; 11, S. 113; 13, S. 425; 17, S. 348 Güterstation Oberrieden-See Vers. Nr. 173, Bahnhofstrasse 23 ...... 19, S. 146–151 Wohnhaus «Winkelhalde» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 196, 189, Winkelhaldenstrasse 6, 8 ...... 15 , S. 383 Waschhaus Vers. Nrn. 266, 268, Im Scheller, Bindernweg ...... 12, S. 409 Wohnhaus «Zum Rosengarten», ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 331, Rosengartenweg 1 ...... 12 , S. 409 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 357, Alte Landstrasse 5 ...... 10/1, S. 86 Wohnhaus «Zur alten Trotte» Vers. Nr. alt 406 (†), Alte Landstrasse ...... 4 , S. 78 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 417, Alte Landstrasse 36 ...... 6, S. 108 Ref. Kirche Vers. Nr. 419, Kirchstrasse ...... 2, S. 74, 75; 6, S. 107–108; 20, S. 132–141 Wohnhaus, ehem. Sigristenhaus Vers. Nr. 427, Kirchstrasse 7 ...... 10/1, S. 86, 87 Kath. Kirchgemeindehaus, ehem. Weinbauernhaus «Zum Kreuzbühl» Vers. Nr. 446, Alte Landstrasse 46 ...... 12, S. 250–255 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 474, Wattenbühlweg 7 ...... 11, S. 113 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Bindern» Vers. Nrn. 503, 504, Alte Landstrasse 81, 79 ...... 13, S. 246–251 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 547, Hubstrasse 21 ...... 12, S. 409 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 593, Langweg 11 ...... 8, S. 138, 139 Wasch- und Brennhaus Vers. Nr. 610, Dörflistrasse (bei Nr. 40) ...... 15, S. 383 Speicher Vers. Nr. 622, Länzweg ...... 7/2, S. 127; 15, S. 383 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 628, Dörflistrasse 44 ...... 11, S. 112 Ehem. Doppelwohnhaus «Altweg» Vers. Nr. 644 (†), Altweg 1, 3 ...... 10/1, S. 277 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 657, Bleierstrasse 30 ...... 13, S. 425; 16, S. 348 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 686, Bleierweg 9 ...... 13, S. 425 Villa «Schönfels» Vers. Nr. 879, Bickelstrasse 5 ...... 13, S. 252–257 Wohnhaus, sog. Rieterhaus Vers. Nr. 1062, Fachstrasse 67...... 16, S. 348

OBERSTAMMHEIM Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 11, Wilen, Dorfstrasse ...... 10/1, S. 88 Wohnhaus, ehem. Untervogt- und Klosteramtmannhaus «Zum Irggel» Vers. Nrn. 64, 65, Hornerweg 1, 3...... 13, S. 425; 20, S. 352; 22, S. 315 Ehem. Stallscheune Vers. Nr. 72 und ehem. Speicher Vers. Nr. 427, Hornerweg bei Nrn. 7, 9 ...... 15, S. 164–167 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 81, 495 mit ehem. Schlosserschmiede Vers. Nr. 83, Hornerweg 8, 6 ...... 11, S. 115, 287–888 Wohnhaus, sog. Alte Kanzlei Vers. Nr. 88, Hauptstrasse 76 ...... 11, S. 114; 16, S. 349 Wohnhaus mit Laden und Warenlager Vers. Nr. 112, Hauptstrasse 68 ...... 13, S. 425 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 113, Bachstrasse 14 ...... 9/1, S. 122, 123 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 114, Bachstrasse 16 ...... 11, S. 113 Alters- und Pflegeheim, sog. Eugen Huber-Haus Vers. Nr. 175, Kirchweg 2 ...... 9/1, S. 122, 123–124 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 176, Hauptstrasse 13 ...... 11, S. 114, 115 Wohnhaus, ehem. Helferei und Schulhaus Vers. Nr. 179, Hauptstrasse 17 ...... 10/1, S. 87 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 189, Hauptstrasse 27, 29, 31 ...... 10/1, S. 87 Ehem. Waaghäuschen Vers. Nr. 193, Hauptstrasse bei 33 ...... 17, S. 348 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 208, Talstrasse 33 ...... 13, S. 425 54

Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 213, Talstrasse 43 ...... 10/1, S. 88 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 226, Talstrasse 30 ...... 12, S. 409 Wohnhaus Vers. Nr. 228, Talstrasse 22 ...... 10/1, S. 88; 16, S. 349 Ökonomiegebäude, ehem. Speicher. Keller- und Trottgebäude des Gasthauses «Zum Kreuz»Vers. Nr. 234 (), Talstrasse ...... 16, S. 349 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 239 (†), Im Höfli, Talstrasse ...... 9/1, S. 123, 124 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 246, 488, Im Höfli 2, 4 ...... 9/1, S. 124 Wohnheim, ehem. Gasthaus «Zum weissen Kreuz» Vers. Nr. 253, Im Höfli 5 ...... 8, S. 139; 11, S. 115 Wohnhaus mit Trotte, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 255, Im Höfli, Talstrasse 6 ...... 16, S. 124–129 Wohnhaus, ehem. Bauern- und Gasthaus «Zum Ochsen» Vers. Nr. 256, Hauptstrasse 37 ...... 13 , S. 425 Ehem. Doppelbauernhaus mit Speicher Vers. Nr. 285, Steigstrasse 1, 3, 5 ...... 15, S. 168–171 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 289 (†), Steigstrasse ...... 7/2, S. 128 Pavillon «Zur frohen Aussicht» Vers. Nr. 291, Chilchbuck ...... 16, S. 349 Reformierte Galluskapelle Vers. Nr. 292, Chilenbückli ...... 5, S. 73–81; 11, S. 113–114; 19, S. 152–155 Bauernhaus und Mühlegebäude, sog. Talmühle Vers. Nr. 297, Sägiweg...... 12, S. 409 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 304, St. Anna ...... 8, S. 140 Bauernhaus Vers. Nr. 306, Breitenweg 1 ...... 19, S. 350 Ehem. Trottgebäude mit Tanzsaal Vers. Nrn. 307, 412 zum Gasthof «Zum Hirschen», Steigstrasse 6 ...... 7/2, S. 128 Gasthof «Zum Hirschen» Vers. Nr. 308, Steigstrasse 4 ...... 7/2 , S. 128; 14, S. 182–187 Dorfbrunnen: Hirschenbrunnen, Lindenbrunnen, Schmittenbrunnen, Postbrunnen, Schwertbrunnen, Amtshausbrunnen ...... 8, S. 139, 140

OBERWENINGEN Mehrzweckgebäude, sog. Rossstall Vers. Nr. 106, Chlupfwisstrasse 1 ...... 7/2, S. 129; 11, S. 115–116 Gemeindehaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 108, Dorfstrasse 6 ...... 7/2, S. 128–129 Ortsmuseum, ehem. Speicher Vers. Nr. 112, Chlupfwisstrasse 3 ...... 8, S. 140, 141; 12, S. 409 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 136, Chileweg 5 ...... 6 , S. 109 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 149, Dorfstrasse 21 ...... 10/1, S. 89

OBFELDEN Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 52 (†), Toussen, Dorfstrasse 44 ...... 15, S. 383 Ref. Kirche Vers. Nr. 173, Chileweg ...... 12, S. 409 Villa Stehli Vers. Nr. 193 mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 194–196 und Parkanlage, Chilenfeld, Villaweg 5, 3 ...... 17, S. 156–161 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 255, Ober-Lunnern, Stehlistrasse 7 ...... 19, S. 156–159 Ehem. Fabrikgebäude mit Büro Vers. Nr. 258, Ehem. Weberei-Langbau, Stehlistrasse 8, Seiden-Stehli-Areal 1–4 ...... 15, S. 383; 21, S. 311; 22, S. 154–159 Doppelwohnhaus mit Restaurant «Ämtlerhof» Vers. Nrn. alt 265 b, 266, 267 (†), Toussen, Dorfstrasse 28, 30 ...... 10/1, S. 277 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 272 (†), Oberlunnern, Dorfstrasse 85 ...... 8, S. 140, 141 Arbeiterwohnhäuser Vers. Nrn. 313–315, 341 (†), Morgenhölzlistrasse 33, 35, 37, 31 ...... 15, S. 383 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 402, 444, Unterlunnern, Bärenacherstrasse 5, Breitenerlistrasse 3 ...... 16 , S. 130–133; 18, S. 296 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus, sog. Luzernerhof Vers. Nrn. 481, 482, Bickwil, Sennhüttenstrasse 16, 18 ...... 13, S. 425

OETWIL a. d. L. Ehem. Johanneskapelle (†), Limmattalstrasse ...... 4, S. 79–80 Bauernwohnhaus, sog. Nötzlihaus mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 352–355 (†), Farbhalde ...... 11, S. 394–395 Doppelbauernhaus Vers. Nr. 390 (†) (alt Nrn. 390, 393), Oberdorfplatz 2, 4 ...... 17, S. 348

55

Ehem. Zehntenspeicher Vers. Nr. 494 (Nrn. 486, 495 sind inkorrekt), Schmittengasse 1 ...... 8, S. 141–142 Gemeindehaus Vers. Nr. 498, Alte Landstrasse 7 ...... 8, S. 141, 142 Saalgebäude, ehem. Scheune Vers. Nr. 499, Schmittengasse ...... 8, S. 142–143 Werkhofgebäude, ehem. Bauernhaus «Meierhof» Vers. Nr. 520, Alte Landstrasse 5 ...... 8, S. 142, 143 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 521, Alte Landstrasse (bei Nr. 5) ...... 8, S. 142 Ehem. Seidenzwirnerei Vers. Nr. 640 (†), Eschenbachstrasse ...... 11, S. 394

OETWIL a. S. Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 126, 127, Riet, Rietstrasse ...... 14, S. 312 Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 183, 184, Frobüel, Schachenstrasse ...... 14, S. 312; 16, S. 349 Scheune und Schopf Vers. Nr. 326 (†), Gossauerstrasse ...... 14, S. 312 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 427, Gusch, Vorderes Chloster ...... 13, S. 258–259 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 492, Ober Chrüzlen ...... 8, S. 144–145 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 771, Hinter der Kirche, Chilenrain ...... 9/1, S. 124, 125; 14, S. 312 Primarschulhaus Vers. Nr. 800, Schulhausstrasse 10 ...... 11, S. 116; 15, S. 383 Ortsmuseum, ehem. Reihenwohnhaus Vers. Nr. 812, Chilenrain 10 ...... 8, S. 144; 11, S. 116; 19, S. 350 Ref. Kirche Vers. Nr. 817, Chilenrain ...... 8, S. 143–144; 17, S. 162–165 Jugendhaus, ehem. Spritzenhaus Vers. Nr. 859, Willikonerstrasse ...... 15, S. 383

OPFIKON Mehrzweckgebäude und Ortsmuseum «Zur Zehntenscheune» Vers. Nr. 64, Dorfstrasse 32 ...... 6, S. 110; 11, S. 117, 289–290 Ehem. Bauernhaus, sog. Gsellhus Vers. Nr. alt 101 (†), Bassersdorfstrasse 9 ...... 9/1, S. 125 Bauernhaus Vers. Nr. 108 (†), Untere Bubenholzstrasse 98 ...... 14, S. 312 Glockenturm, sog. Zeitturm Vers. Nr. 115, Chappelrain ...... 6, S. 109–110; 11, S. 117; 22, S. 315 Gedeckte Holzbrücke, Glattbrücke, sog. Aubrugg Vers. Nr. 435, Glatt/Leutschenbach ...... 20, S. 142–145

OSSINGEN

Gisenhard, Burghof Bauernhaus mit ehem. Öltrotte Vers. Nr. 8, Gisenhard, Steinerstrasse ...... 10/1, S. 91 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Zur Sonne» Vers. Nr. 13, Gisenhard, Steinerstrasse ...... 4, S. 80; 10/1, S. 91, 203–204 Scheune Vers. Nr. 35, Burghof, Farbhofstrasse ...... 11, S. 120

Dorf Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 68, Steinerstrasse 43 ...... 10/1, S. 90 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 72, Steinerstrasse 39 ...... 9/1, S. 126 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 73, Steinerstrasse 35 ...... 6, S. 110–111 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Rössli» mit Metzglokal Vers. Nr. 80, Steinerstrasse 25 ... 11, S. 119–120 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 81, Steinerstrasse 27 ...... 11, S. 120 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 98, 99, Truttikerstrasse 12, 14 ...... 10/1, S. 90 Transformatorenstation «Dorf» Vers. Nr. 131, Im Gunti, Truttikerstrasse (bei Nr. 7) ...... 14, S. 188–193 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 132, Truttikerstrasse 7 ...... 10/1, S. 90; 14, S. 188–193 Ökonomiegebäude mit Wohnteil, sog. Küblerscheune Vers. Nr. 133, Truttikerstrasse ...... 14, S. 188–193 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 135, Truttikerstrasse 5 ...... 13, S. 425 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 149, Unterer Grundweg 17 ...... 12, S. 409 Quellwasser-Reservoir Steinacker Vers. Nr. 170, Neunfornerstrasse ...... 20, S. 146–149

56

Ehem. Bauernhaus mit Schopf, sog. Küchlihaus Vers. Nr. 171 (†), Neunfornerstrasse ...... 13 , S. 426 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 184, Steinerstrasse 10 ...... 12, S. 409 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 188, Gütighuserstrasse 7 ...... 11, S. 118 Bauernhaus Vers. Nr. 193, Ennetbrugg, Gütighuserstrasse 16 ...... 8, S. 145–146 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 203, Strählgass 12 ...... 11, S. 120 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 204, Strählgass 10 ...... 7/2, S. 130–131 Ref. Kirche Vers. Nr. 205, Strählgass ...... 6, S. 110; 11, S. 118–119; 17, S. 348 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 209, Strählgass 1, 3 ...... 7/2, S. 130, 131 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Trottgebäude, sog. Dünkihaus Vers. Nr. 219, Gütighuserstrasse 2, 4 ...... 11, S. 118 Wohnhaus, sog. Doktorhaus Vers. Nr. 220, Mitteldorfstrasse 32 ...... 10/1, S. 90–91, 205; 20, S. 352; 22, S. 315 Wohnhaus, ehem. Speicher und Waschhaus Vers. Nr. 232, Mitteldorfstrasse 16 ...... 11, S. 119 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 235, Heldweg 5 ...... 13, S. 426 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 236, Heldweg 12 ...... 10/1, S. 91 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 241, Mitteldorfstrasse 8 ...... 8, S. 145 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus mit Wirtschaft «Zur Linde» Vers. Nr. 242, Bei der Linde 1 ...... 11 , S. 117 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 245, Bei der Linde 4 ...... 8, S. 145; 11, S. 117 Scheune, Stall und ehem.Trottgebäude Vers. Nr. 249, Unterdorf, Mitteldorfstrasse ...... 20, S. 352 Ehem. Bauernhaus «Zur alten Farb» Vers. Nr. alt 250 (†), Unterdorf ...... 10/1, S. 277 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 260, 261, Honiggasse 7, Zehntenweg 1 ...... 10/1, S. 89 Mehrzweckgebäude, ehem. Zehntenscheune Vers. Nr. 262, Mitteldorfstrasse ...... 10/1, S. 89–90 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 280, Andelfingerstrasse 10 ...... 15, S. 383 Geschäftshaus, ehem. Gemeinde- und Primarschulhaus Vers. Nr. 291, Andelfingerstrasse 21 ...... 8, S. 145; 12, S. 409; 20, S. 352

Hausen Wohnhaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 315, Hausen ...... 5, S. 81–82; 7/2, S. 129–130; 11, S. 120–121; 17, S. 349 Ref. Kirche Hausen Vers. Nr. 317, Hausen ...... 1, S. 46–49; 2, S. 74; 22, S. 315–316 Friedhofgebäude, ehem. Pfarrscheune Vers. Nr. 318, Hausen ...... 10/1, S. 92 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 319, 320, Hausen ...... 8, S. 146; 12, S. 409 Bauernhaus Vers. Nr. 326, Hausen ...... 10/1, S. 92 Wohnhaus Vers. Nr. 568, Hausen ...... 15, S. 384

Werdhof, Langenmoos, Rebhof Bauernhaus Vers. Nr. 330, Werdhof ...... 8 , S. 146 Bauernhaus, sog. Unterhaus Vers. Nr. 338, Langenmoos ...... 13, S. 426 Doppelwohnhaus mit Nebengebäude, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 347, 365, 350, Langenmoos ...... 10/1, S. 92 Bauernhaus Vers. Nr. 423, Rebhof ...... 13 , S. 426

OTELFINGEN

Oberdorf Wohnhaus mit Anbau, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 10, Oberdorf, Oberdorfstrasse 32 ...... 8 , S. 148 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 26 (†), Oberdorf ...... 5, S. 87–88 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 30, Oberdorf. Oberdorfstrasse 12 ...... 13, S. 426 Bauernhaus Vers. Nr. 32, Oberdorf, Oberdorfstrasse 13 ...... 8, S. 148 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 34. Oberdorf, Oberdorfstrasse 11 ...... 7/2, S. 132 Untere Mühle mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 42, 43, 383, Oberdorf, Mühlegasse 2, Oberdorfstrasse 2...... 6, S. 111–113; 12, S. 409; 16, S. 349; 18, S. 296 Nebengebäude Vers. Nr. 44 zur Untermühle, Oberdorf, Oberdorfstrasse 2 ...... 8, S. 148; 12, S. 409 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 46, Oberdorf, Mühlegasse 1 ...... 8, S. 147 57

Wohnhaus, ehem. Amtshaus mit Wirtschaft «Zur Herrenstube» Vers. Nr. 48, Oberdorf, Hinterdorfstrasse 28 ...... 7/2 , S. 132–133; 16, S. 350 Speicher Vers. Nr. 50, Oberdorf, Hinterdorfstrasse ...... 10/1, S. 93 Bauernhaus Vers. Nr. 54 (†), Oberdorf, Vorderdorfstrasse 48 ...... 13, S. 426 Wohnhaus mit Restaurant «Brauerei» Vers. Nr. 57, Oberdorf, Vorderdorfstrasse 41 ...... 8, S. 147 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 64, Oberdorf, Sonnenrain 9, 11, 13 ...... 11, S. 123

Unterdorf Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 95, Unterdorf, Vorderdorfstrasse 12 ...... 11, S. 123 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 101, Unterdorf, Landstrasse 29 ...... 11, S. 122 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Hochstudhaus Vers. Nr. 103, Unterdorf, Vorderdorfstrasse 2 ...... 9/1 , S. 125–126; 15, S. 384 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 115, Unterdorf, Landstrasse 19 ...... 7/2, S. 133

Hinterdorf Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 128, Hinterdorf, Pfarrhausweg 1 ...... 13, S. 426 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 142, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 21 ...... 8, S. 147 Ref. Kirche Vers. Nr. 148, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse ...... 6, S. 111; 15, S. 384 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Schiblihaus Vers. Nr. 149, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 17 ...... 8, S. 147–148; 15, S. 172–175 Bauernhaus Vers. Nr. 159, Hinterdorf, Hinterdorfstrasse 9 ...... 5, S. 84–87

OTTENBACH Kindergartengebäude, ehem. Primarschulhaus Vers. Nr. 105, Schulrain 10 ...... 13, S. 426 Ehem. Mühle Vers. Nr. 126 (†), Rickenbach, Rickenbacherstrasse ...... 7/2, S. 133 Ehem. Seidenstoffweberei Haas, Turbinenhaus Vers. Nr. 221, Kleinwasserkraftwerk, Wasserrecht Nr. 70 Bezirk Affoltern, Muristrasse 31 ...... 11, S. 124, 291–292; 21, S. 164–169 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 247–249, Unterdorf, Muristrasse 14 a–d ...... 7/2, S. 133; 12, S. 410 Wohnhaus Vers. Nr. 251, Unterdorf, Muristrasse 20...... 12, S. 410 Ehem. Gasthaus «Zum Engel» Vers. Nr. 322, Dorfplatz 1 ...... 19, S. 350 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 337, Jonenstrasse 4 ...... 22, S. 316 Ref. Kirche Vers. Nr. 339, Jonenstrasse ...... 11 , S. 123–124; 20, S. 353

PFÄFFIKON

Ravensbühl Speicher Vers. Nr. alt 4 (†), Ravensbühl ...... 10/1, S. 278, 279

Hermatswil Primarschulhaus Vers. Nr. 24, Hermatswil, Hanggelerstrasse 5 ...... 8, S. 153; 15, S. 384; 22, S. 316 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 28, Hermatswil ...... 11, S. 126 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 34, Hermatswil ...... 7/2, S. 135 Bauernhaus Vers. Nr. 39, Hermatswil ...... 7/2, S. 135 Wohnhaus und Wirtschaft «Eintracht», Vers. Nr. 58, Hermatswil, Hermatswilerstrasse 70 ...... 18, S. 296 Bauernhaus Vers. Nr. 65, Hermatswil, Weier ...... 13, S. 426

Wallikon, Humbel Bauernhaus Vers. Nr. alt 106 (†), Wallikon ...... 6, S. 115, 116 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 130, 131, Humbel, Höhenstrasse 34, 36 ...... 10/1, S. 94–95; 15, S. 384

Frohmatt, Ruetschberg Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 233, Frohmatt 3 ...... 7/2, S. 134 Reihenwohnhäuser (Flarz), sog. Bockhornhaus Vers. Nrn. 253–157, Ruetschberg, Hohlgasse 5, 3, 9, 1, 7 ...... 11, S. 126–127; 13, S. 426; 15, S. 384; 17, S. 349

58

Ober Balm, Auslikon, Oberwil Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 358, Ober Balm, Blumengasse 12 ...... 8, S. 153; 13, S. 426; 16, S. 350; 19, S. 351 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Quartiermeisterhaus Vers. Nr. 421, Auslikon, Pfäffikerstrasse 1 ...... 12 , S. 410 Ehem. Bauernhaus mit Scheune Vers. Nrn. 527, 528 (†), Oberwil, Geengässli 2 ...... 16, S. 350

Dorf Wohn- und Geschäftshaus «Zur alten Post» Vers. Nr. 761, Hochstrasse 20 ...... 17, S. 349 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 765, Hochstrasse 10 ...... 12, S. 410 Gasthaus «Zur Krone» Vers. Nr. 770, Seestrasse 1 ...... 12, S. 410 Schopf Vers. Nr. alt 777 (†) ...... 10/1, S. 278 Wohnhaus und Restaurant «Tannenbaum» Vers. Nr. alt 778 (†), Seestrasse 25 ...... 10/1, S. 278 Wohnhaus mit Bäckerei Vers. Nr. alt 779 (†), Seestrasse 29 ...... 10/1, S. 278 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 780 (†), Seestrasse 35 ...... 10/1, S. 278 Scheune Vers. Nr. alt 781 (†) ...... 10/1, S. 278 Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. alt 783 (†), Rappengasse 17 ...... 10/1, S. 278 Doppelwohnhaus Vers. Nr. alt 784 (†), Rappengasse 9, 11 ...... 10/1, S. 278 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 787, 788, 790, Rappengasse 7, 5 ...... 22, S. 316 Ehem. Bauernhaus und Wirtschaft «Zum Rappen» Vers. Nr. alt 796 (†), Rappengasse 18 ...... 7/2, S. 134 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 801, Rappengasse 10 ...... 5, S. 91 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 805, Seestrasse 45 ...... 8, S. 152–153; 20, S. 353 Ref. Pfarrhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 840, Im Kehr 1, 3, 5 ...... 11, S. 124–125 Wohnhaus Vers. Nr. 844, Im Kehr 17 (alt Nr. 15) ...... 12, S. 410 Wohnhaus Vers. Nr. 846, Im Kehr 25 ...... 13, S. 426 Ortsmuseum, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 854, Stogelenweg 2 ...... 11, S. 125–126 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 907, Im Kehr 12 ...... 17, S. 349 Reihenhausteil Vers. Nr. 909, Im Kehr 8 ...... 15, S. 384 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 910, Im Kehr 6 ...... 11, S. 124, 125 Ref. Kirche Vers. Nr. 912, Usterstrasse ...... 11, S. 485–486; 12, S. 256–259 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 932–936, Friedhofstrasse 3, 1, Usterstrasse 28, 26, 24 ...... 15, S. 384 Wohn- und Gasthaus «Zum Hecht» Vers. Nr. 950, Usterstrasse 8 ...... 11, S. 125 Landhaus «Baumen» Vers. Nr. 960, Baumenstrasse 36 ...... 15, S. 384 Wohnhaus «Zur Myrthe» Vers. Nr. 973, Seestrasse 26 ...... 13, S. 426 Schulhaus Vers. Nr. 1004, Obermattstrasse ...... 7/2, S. 134 Wohnhaus, ehem. Gasthof «Bahnhof» Vers. Nr. 1165, Bahnhofstrasse 24 ...... 15, S. 385 Ehem. Mühle Bussenhausen Vers. Nr. 1337, Russikerstrasse 19, 21, 23 ...... 15, S. 385 Altersheim, Waschhaus Vers. Nr. 1370, Lindenstrasse 22 ...... 7/2, S. 134; 21, S. 311f

PFUNGEN Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 66, Reckholdernstrasse 7...... 12, S. 410 Wohnhaus, ehem. Untere Mühle Vers. Nr. 129, Mühlestrasse 2 ...... 8, S. 153 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 218, Hinterdorfstrasse 8 ...... 9/1, S. 128–129; 21, S.°170–173 Wohnhaus mit Versammlungssaal, altes Gemeindehaus Vers. Nr. 220, Hinterdorfstrasse 10 ...... 10/1, S. 95 Ref. Kirche Vers. Nr. 232, Hinterdorfstrasse 20 ...... 4, S. 82–87; 15, S. 385; 18, S. 297 Wohnhaus, ehem. Schul- und Sigristenhaus Vers. Nr. 233, Hinterdorfstrasse 15 ...... 10/1, S. 95–96 Wohnhaus mit Restaurant «Schlosshof» Vers. Nr. 240, Hinterdorfstrasse 22 ...... 13, S. 427 Villa «Schlosshalde» mit Gärtner- und Kutscherhaus Vers. Nrn. 332, 333 sowie Parkanlage, Dorfstrasse 14, 12 ...... 11, S. 127–128; 12, S. 410; 15, S. 176–181; 21. S. 311 Kath. Kirche St. Pirminius mit Pfarrhaus Vers. Nr. 515, Dorfstrasse 4 ...... 9/1, S. 127–128, 129; 15, S. 385; 22, S. 160–167 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. alt 558 (†), Weiacherstrasse 34 ...... 7/2, S. 135

59

Gedeckte Holzbrücke, Töss (versetzt 1974 nach Winterthur-Töss), Im mittleren Bruni (vgl. Neftenbach) ...... 4 , S. 81

RAFZ Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 34, Usserdorf, Schützemur 1 ...... 7/2, S. 135 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 48, Usserdorf, Landstrasse 31 ...... 13, S. 427 Wohn- und Gasthaus «Zum goldenen Kreuz» mit Nebengebäude Vers. Nr. 92, 94, Landstrasse 15 ...... 10/1, S. 96 Wohnhaus mit Restaurant «Traube» Vers. Nr. 132, Im Freie 2 ...... 12, S. 410 Wohnhaus Vers. Nr. 154, Schregwägli 1 ...... 14, S. 313 Wohnhaus Vers. Nr. 249, Märktgass 38 ...... 10/1, S. 96 Wohnhaus, ehem. Handwerkerhaus «Zur alten Sattlerei» Vers. Nr. 300, Pfrüender 1 ...... 11, S. 130 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 316 (†), Im ...... 11, S. 396 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 357, Storche 2 ...... 11, S. 410 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 359, Dorfstrasse 1...... 12, S. 410 Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude und Güterschuppen Vers. Nr. 785, Bahnhofstrasse 37 .... 22, S. 316

Oberdorf Gemeindehaus Vers. Nr. 367, Oberdorf, Dorfstrasse 7 ...... 9/1, S. 129; 16, S. 350 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 368, Oberdorf, Dorfstrasse 10 ...... 5, S. 91, 92; 12, S. 410; 16, S. 350 Ref. Kirche Vers. Nr. 401, Oberdorf, Chilegass ...... 11 , S. 128–129; 20, S. 353 Wohnhaus mit Restaurant «Zur Krone» Vers. Nr. 407, Oberdorf 5 ...... 8, S. 157 Bauernhaus Vers. Nr. 415, Oberdorf 9 ...... 10/1, S. 97; 12, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. 416, Oberdorf 4 ...... 8, S. 157–158; 17, S. 349 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 422, Oberdorf 8...... 12, S. 411 Sägegebäude Vers. Nr. 436 bei der sog. Unteren Mühle († bzw. versetzt ins Schweiz. Freilichtmuseum Ballenberg BE), Oberdorf ...... 9/1, S. 130 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus «Rosenau» Vers. Nr. 469, Brüelgass 9 ...... 12, S. 411 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 471, Brüelgass 11a ...... 12, S. 411 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 503, Oberdorf, Chilewägli 2 ...... 11, S. 129–130 Bauernhaus Vers. Nr. 506, Oberdorf, Chilegass 2 ...... 13, S. 427 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 507, Oberdorf, Chilegass 7 a ...... 11, S. 129 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 509, Oberdorf, Chilegass 9 ...... 12, S. 411 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 549 (Nr. 547 ist inkorrekt), Christegässli 3 ...... 9/1, S. 129–130 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 589, Oberdorf, Heereguet 7 ...... 12, S. 411 Villa «Schluchenberg» Vers. Nr. 875, Schluchenberg, Schluchewäg ...... 15, S. 182–185 Bauernhaus mit ehem. Mühle, sog. Obere Mühle Vers. Nr. 908, Chnübrächi 2 a, b ...... 6, S. 116; 10/1, S. 96 Bauernhaus Vers. Nr. 988, Solgen...... 5, S. 92 Alter Grenzstein (1651), Im Gentner ...... 3 , S. 66

REGENSBERG

Unterburg Wohnheim, sog. Hirzelheim Vers. Nr. 1, Unterburg ...... 7/2, S. 136; 12, S. 411 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 5, 6, Unterburg ...... 7/2, S. 136–137 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nr. 10, Unterburg ...... 5, S. 94, 95; 8, S. 158 Transformatorenstation Vers. Nr. 11 (†), Unterburg ...... 8 , S. 158 Wohnheim, sog. Unteres Haus Vers. Nr. 51, Unterburg ...... 3, S. 66–67; 8, S. 158 Wohnhaus, sog. Korberheim Vers. Nr. 53, Unterburg ...... 6 , S. 117 Wohnhaus, ehem. Gemeindehaus Vers. Nr. 61, Unterburg ...... 9/1, S. 135, 137 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus «Zum eisernen Zeit» Vers. Nr. 62, Unterburg ...... 9/1, S. 135–136; 11, S. 130–131 Wohn- und Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 64, Unterburg ...... 8, S. 158–159; 21, S. 312 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 67, Unterburg ...... 4 , S. 89 Bauernhaus Vers. Nr. 69 (†), Unterburg ...... 4, S. 89; 5, S. 95 Wohnhaus «Im Höfli», ehem. Villa Angst Vers. Nr. 89, Unterburg...... 9/1, S. 136–137

60

Oberburg Wohn- und Gasthaus «Zur Krone» Vers. Nr. 12, Oberburg ...... 5, S. 94–95; 7/2, S. 136; 21, S. 312 Wohnhaus, sog. Zollingerhaus Vers. Nr. 15, Oberburg ...... 3 , S. 66 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 20, Oberburg ...... 6, S. 117 Wohnhaus Vers. Nr. 21, Oberburg ...... 10/1, S. 97 Wohnhaus, ehem. Amtshaus Vers. Nr. 22, Oberburg ...... 9/1, S. 130–133, 134, 135; 21, S. 312 Wohnhaus mit Restaurant «Bellevue» Vers. Nr. 36, Oberburg ...... 4, S. 88; 7/2, S. 136 Wohnhaus Vers. Nr. 37, Oberburg ...... 7/2, S. 136 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 38, Oberburg ...... 4, S. 88; 7/2, S. 136 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 39, Oberburg ...... 6, S. 117 Wohnhaus, ehem. Wirtshaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 40, Oberburg ...... 10/1, S. 97–98 Wohnhaus, sog. Engelfridhaus Vers. Nr. 41, Oberburg ...... 16, S. 134–139 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 42, Oberburg ...... 4, S. 88–89 Ref. Kirche Vers. Nr. 45, Oberburg ...... 6, S. 116–117; 13, S. 427 Sonderschulheim, ehem. Schloss mit Schlossturm Vers. Nrn. 47, 49, Oberburg ...... 11, S. 471–472; 14, S. 194–203; 20, S. 353 Galchbrunnen, Oberburg ...... 2, S. 77–78 Löwenbrunnen, Oberburg ...... 4 , S. 88

Im Chratz Wohnhaus Vers. Nr. 55, Im Chratz ...... 4 , S. 88 Wohnhaus Vers. Nrn. 56, 57, Im Chratz...... 5 , S. 95 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 59, Im Chratz ...... 9/1, S. 133–134, 136 Wohnhaus, ehem. Schopf Vers. Nr. 60, Im Chratz ...... 9/1, S. 134, 136 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 68, Im Chratz ...... 4 , S. 88

Hirsmühle Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Fabrikgebäude bzw. Werkstätte und Mühle Vers. Nr. 103, Hirsmühle, Hirsmühleweg ...... 10/1, S. 97

REGENSDORF

Altburg Ehem. Bauerhaus Vers Nr. alt 5 (†), Altburg, Burghofstrasse ...... 11, S. 396, 397 Stallscheune Vers. Nr. alt 6 (†), Altburg, Burghofstrasse ...... 11, S. 397 Wohnhaus, ehem. Vogthaus Vers. Nrn. 9, 10, Altburg, Burghofstrasse 35, 37 ...... 9/1, S. 138, 139

Watt, Adlikon Ehem. Zehntenspeicher Vers. Nr. 113, Watt, Im Sand ...... 10/1, S. 98–99 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zum Spital» Vers. Nr. 134, Watt, Unterdorfstrasse 19 ...... 11 , S. 473; 13, S. 260–263 Speicher Vers. Nr. 147, Watt, Unterdorfstrasse...... 15, S. 385 Speicher, ehem. Trotte Vers. Nr. 252 (†), Adlikon, Wehntalerstrasse (bei Nr. 235) ...... 15, S. 385

Dorf Wohnhäuser Vers. Nrn. 313, 311 mit Scheune Vers. Nr. 312, Hardrain, Stationsstrasse 46, 44 ...... 19 , S. 351 Wohnhaus, sog. Fröschegrueb Vers. Nr. 339, Dällikerstrasse 18...... 18, S. 297 Wohnhaus mit Werkstatt «Zum Neuhaus», ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 350, Dällikerstrasse 32...... 18 , S. 297 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 370 (†), Mühlestrasse 10 ...... 11, S. 396–397 Ortsmuseum, ehem. Zehntenspeicher Vers. Nr. 379, Mühlestrasse 22 ...... 8, S. 159–160 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 380, Mühlestrasse 22 ...... 1, S. 51–52 Ref. Kapelle, sog. Obere Kirche bzw. Reginlikapelle Vers. Nr. 381, Mühlestrasse ...... 10/1, S. 98; 11, S. 131 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Scheune und Trotte Vers. Nr. 383, Mühlestrasse 42 ...... 13 , S. 427 Wohnhaus mit ehem. Wirtschaft und Mühle Vers. Nr. 384, Mühlestrasse 43 ...... 13, S. 427

61

Obere Mühle, sog. Radhaus Vers. Nr. 388 (†), Mühlestrasse (bei Nr. 43) ...... 13 , S. 427 Ref. Kirche Vers. Nr. 406, Watterstrasse 23 ...... 4, S. 89–90; 9/1, S. 137–138; 16, S. 350 Grabmal Baron Wernecke, Watterstrasse ...... 21, S. 312 Wohn- und Gasthaus «Zum Hirschen» Vers. Nr. 410 (†), Watterstrasse 9 ...... 14, S. 313 Wohn- und Gasthaus «Zum wilden Mann » Vers. Nr. 433 (†), Engstringerweg 11 ...... 14, S. 313 Bauernhaus Vers. Nr. alt 460 (†), Watterstrasse 18 ...... 12, S. 411 Gasthof «Zur alten Post» Vers. Nr. alt 464 (†), Watterstrasse ...... 8, S. 160–161 Wohnhaus des Anstaltsdirektors Vers. Nr. 474, Watterstrasse 140 ...... 16, S. 350 Kantonale Strafanstalt Vers. Nr. 479 u.a. (†), Stocken, Torweg 23 ...... 14, S. 204–221 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Hönggerstrasse ...... 14, S. 313 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Engstringerweg 12 ...... 14, S. 313 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Engstringerweg 14 ...... 14, S. 313 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Mühlestrasse 27 ...... 14, S. 313 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Grütli, Adlikerstrasse 297 ...... 14, S. 313

RHEINAU Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 4, Rheingasse 9 ...... 17, S. 166–169 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 11, 12 (Nrn. 109, 110 sind inkorrekt), Poststrasse 35, 33...... 5, S. 99, 100 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 19, Alter Schulweg 15 ...... 7/2, S. 146; 15, S. 385 Wohn- und Wirtshaus «Zum Buck» Vers. Nr. 24, Alter Schulweg 1 ...... 7/2, S. 145; 20, S. 354 Ref. Pfarrhaus, sog. Waldkirch'sches Haus Vers. Nr. 27, Poststrasse 6 ...... 6, S. 118–119; 7/2, S. 145; 8, S. 168; 9/1, S. 147; 12, S. 411; 21, S. 312 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 30, Austrasse 2 ...... 8, S. 168 Wohn- und Gasthaus «Zum Salmen» Vers. Nr. 43, Schwaderloch, Zollstrasse 18 ...... 2, S. 81–82; 13, S. 427 Wohnhaus und Werkstattgebäude, ehem. klösterliches Kornhaus bzw. staatliches Salzmagazin Vers. Nr. 44, Schwaderloch, Sandackerstrasse 2 ...... 4, S. 91; 11, S. 132 Wohn- und Wirtshaus «Zum Hirschen», ehem. Zoll- und Kornhaus Vers. Nrn. 49, 50, Schwaderloch, Sandackerstrasse 3, 1 ...... 6, S. 118, 119 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Zum Ochsen» / «Roter Ochsen» Vers. Nr. 56, Ochsengasse 9 ...... 22, S. 316–317 Wohnhaus Vers. Nr. 64, Poststrasse 10 ...... 7/2, S. 145 Wohnhaus, sog. Wellenberg'sches Haus Vers. Nr. 66, Poststrasse 12 ...... 4, S. 91; 15, S. 385; 22, S. 317 Wohnhaus «Zur Stube», ehem. Gesellschaftshaus Vers. Nr. 72, Schulstrasse 6 ...... 7/2 , S. 146; 14, S. 222–227 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 108, Poststrasse 39 ...... 16, S. 351 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 114 (†), Poststrasse 25 ...... 9/1, S. 146, 147 Gemeindehaus Vers. Nr. 116, Schulstrasse 11 ...... 4 , S. 91 Kath. Kirche St. Nikolaus, sog. Bergkirche Vers. Nr. 122, Schulstrasse ...... 7/2, S. 139–145; 18, S. 110–121 Wohnhaus Vers. Nr. 124, Poststrasse 15 ...... 3, S. 72–74 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 130, Poststrasse 3, 5 ...... 16, S. 140–143 Kath. Pfarrhaus Vers. Nr. 132, Untere Steig 2 ...... 4 , S. 91 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 174 (Nrn. 8, 9 sind inkorrekt), Rheingasse 1 ...... 9/1, S. 147

Ehem. Klosterbezirk Ehem. Frauengasthaus Vers. Nr. 150, Äusserer Klosterplatz ...... 5, S. 99; 6, S. 118; 7/2, S. 139; 14, S. 228–233; 19, S. 351 Portierhaus, ehem. Pfisterei (Klosterbäckerei) Vers. Nr. 158, Klosterinsel...... 7/2, S. 138–139 Ehem. Männergasthaus Vers. Nr. 161, Klosterinsel ...... 9/1, S. 141–146 Ehem. Konventgebäude Vers. Nrn. 162 (Westflügel), 164 (Südflügel), 165, (Ostflügel), Klosterinsel ...... 3, S. 67–71; 4, S. 91; 5, S. 98–99; 7/2, S. 138, 139 Konventsaal ...... 3, S. 67, 68 Entdeckung von zwei Gräbern ...... 3, S. 67, 69 Empfangszimmer des Abtes Bonaventura Lacher ...... 3, S. 68 Wappentafel Abt Eberhards III. von 1630...... 3, S. 68, 69–70 62

Stifterbild des 18. Jahrhunderts ...... 3, S. 69, 70–71 Neuer Kreuzgang, Fragmente von Malereien ...... 3, S. 70, 71 Renovation des Kreuzganges ...... 5, S. 98–99 Renovation einer Bretterdecke im Südflügel ...... 5 , S. 99 Rückkauf eines Barocksekretärs ...... 5 , S. 99 Ehem. Kapitelsaal im Südflügel ...... 7/2, S. 138, 139 Ehem. Klosterkirche St. Maria Vers. Nr. 171, Klosterinsel ...... 4, S. 90–91; 5, S. 95–98; 6, S. 118; 7/2, S. 137–138; ...... 8, S. 161–169; 10/1, S. 100, 206–209; 19, S. 160–171 Südturm, Posaunenengel und Kreuz, Sturmschadenreparatur ...... 5, S. 95–98; 7/2, S. 137 Aussenrestaurierung der Westfassade und der Türme ...... 8, S. 165–168, 169 Aussenrestaurierung des Langhauses ...... 10/1, S. 207–209 Vorplatz ...... 6 , S. 118 Kruzifix beim Präparationstisch ...... 4, S. 90 Südturm, Wellenberg-Epitaph ...... 4, S. 90–91 Gewölberestaurierung ...... 8, S. 164–165 Gewölbefresken von Francesco Antonio Giorgioli ...... 5, S. 98; 7/2, S. 137–138 Votivbilder, Restaurierung ...... 7/2, S. 138 Restaurierung des Hochaltars, des Marien- und des Kreuzaltars, ...... 8, S. 162–164 Sakristei der ehem. Klosterkirche ...... 9/1, S. 138 St. Maria Vers. Nr. 172, Klosterinsel...... 1, S. 52–53; 3, S. 67–68; 6, S. 118; 9/1, S. 138–141 Magdalenenkapelle, sog. Spitzkirche Vers. Nr. 176, Klosterinsel ...... 13, S. 264–267 Gedeckte Holzbrücke, Rheinbrücke Vers. Nr. 325, Schwaderloch ...... 12, S. 411 Nepomukstatue, Schwaderloch, Rheinbrücke ...... 3, S. 72–73 Gasthaus «Zum Salmen» in Jestetten D ...... 4 , S. 90

Neurheinau Psychiatrische Klinik, Klinikgebäude «Tugstein» Vers. Nr. 209, Neurheinau, Alleestrasse 80–82 ...... 22, S. 317

RICHTERSWIL Burganlage Alt-Wädenswil, Koord, S. 694 360/229 890 (553 m ü.M.) ...... 1, S. 53–54; 11, S. 133 Sondierung im Hafen nach Seeufersiedlungsresten ...... 8 , S. 172 Artesische Brunnenfassungen, Koord, S. 696 280/288 910 (418 m ü. M.), Glarnerstrasse 37, Wasserwerk ...... 11 , S. 133

Gebäudeabbrüche im Zusammenhang mit der Verlegung der Seestrasse Vorgeschichte der Verlegung ...... 11, S. 400–401 Einzelobjekte Restaurant «Seegarten» Vers. Nr. alt 3 (†), Glarnerstrasse 2...... 11, S. 409, 411 Wohnhaus und Schopf, ehem. Steinhauerhütte Vers. Nrn. alt 6, 7 (†), Glarnerstrasse 4 ...... 11 , S. 410 Ehem. Bahnwärterwohnhaus Vers. Nr. alt 8 (†), Hafenstrasse 8 ...... 11, S. 410 Ehem. Eisenmagazingebäude Vers. Nr. alt 14 (†), Glarnerstrasse ...... 11, S. 410 Magazingebäude, ehem. Ziegeltröcknegebäude Vers. Nrn. alt 15, 17, 19, 22 (†), Garnhänki, Bahnhofstrasse ...... 11 , S. 407 Ehem. Ziegelhütte Vers. Nr. alt 21 (†), Garnhänki, Bahnhofstrasse ...... 11, S. 402 Wohnhaus Vers. Nr. alt 26 (†), Bahnhofstrasse 4 ...... 11, S. 407 Wohnhaus Vers. Nr. alt 63 (†), Bahnhofstrasse 41 ...... 11, S. 408 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. alt 64 (†), Bahnhofstrasse 39 ...... 11, S. 407 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 66 (†), Bahnhofstrasse, Sunnengass ...... 11, S. 408 Ehem. Waschhaus und Remise Vers. Nr. alt 67 (†), Bahnhofstrasse, Sunnengass ...... 11, S. 408, 409 Wohnhaus Vers. Nr. alt 69 (†), Bahnhofstrasse 51 ...... 11, S. 408 Restaurant «Bahnhof» Vers. Nr. alt 70 (†), Bahnhofstrasse 57 ...... 11, S. 408–409 Wohnhaus mit Restaurant «Anker» Vers. Nrn. alt 71, 72 (†), Bahnhofstrasse 61 ...... 11, S. 409–410 Wohnhaus mit Restaurant «Schiffli» Vers. Nrn. alt 73, 74 (†), Poststrasse 3 ...... 11, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. alt 76 (†), Poststrasse 5 ...... 11, S. 411

63

Wohnhaus, ehem. Pilgergasthof «Zum Engel» Vers. Nr. alt 77 (†), Poststrasse 2 ...... 4, S. 90; 11, S. 403–406 Ehem. Waschhaus und Metzgereigebäude Vers. Nrn. alt 294, 295 (†), Poststrasse, Chrüzweg ...... 11 , S. 411 Wohnhäuser Vers. Nr. alt 424–426 (†), Hornstrasse 27, 29, 30 ...... 11, S. 410–411 Wohnhaus mit Magazingebäude Vers. Nr. alt 450 a, b (†), Hornstrasse...... 11, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. alt 460 (†), Hornstrasse 45 ...... 11, S. 411 Wohnhaus, ehem. Post Vers. Nr. alt 992 (†), Bahnhofstrasse 53 ...... 11, S. 408, 410 Wohnhaus Vers. Nr. alt 1081 (†), Gartenstrasse 6 ...... 11, S. 410

Seestrasse Seidenzwirnerei Zinggeler mit Villa und Springbrunnen Vers.°Nrn.°32, 33 ...... 21, S. 174–187 Stationsgebäude SBB mit Güterschuppen und Abortgebäude Vers. Nrn. 45, 42, 43, Seestrasse 20, 18 ...... 12, S. 260–263 Gemeindehaus, ehem. Arzthaus Vers. Nr. 68, Seestrasse 19 ...... 8, S. 170, 171; 11, S. 138; 22, S. 317 Gebäudegruppe «Mülenen», ehem. untere und obere Mühle bzw. ehem. Heimatwerkschule Vers. Nrn. 523, 524, 529–531, 533, 534, Mülenen, Seestrasse 76, 78, 72, 74 ...... 10/1, S. 100, 101 Wohnhaus, ehem. Villa Vers. Nr. 537, Seestrasse 82 ...... 16, S. 351 Doppelwohnhaus «Hinter Mülenen» Vers. Nrn. 539, 540, Hinter Mülenen, Seestrasse 93, 95 ...... 13, S. 427; 16, S. 351 Wohnhaus, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 541, Hinter Mülenen, Seestrasse 97 ...... 17 , S. 349 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 965, Hinter Mülenen, Seestrasse 104 ...... 15, S. 186–189

Dorfstrasse Wohnhaus Vers. Nr. 135, Dorfstrasse 6...... 13, S. 427 Wohnhaus mit Restaurant «Frohsinn» Vers. Nr. 138, Dorfstrasse 1 ...... 11, S. 134 Wohnhaus Vers. Nr. 139, Dorfstrasse 3...... 11, S. 135 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 146, Dorfstrasse 9 ...... 11, S. 135 Wohnhaus mit ehem. Wirtschaft «Zur Eintracht» Vers. Nrn. 148–151, Dorfstrasse 16, Schlosserbrunnenweg 6, Dorfstrasse 20, 18 ...... 9/1, S. 148; 11, S. 135–136; 14, S. 313 Wohnhaus Vers. Nrn. 156, 158, Dorfstrasse 28 ...... 12, S. 411 Doppelwohnhaus mit Läden, ehem. Handwerkerhaus Vers. Nrn. 168, 169, Dorfstrasse 23, 25 ...... 11, S. 136; 13, S. 427 Wohnhaus Vers. Nr. 171, Dorfstrasse 27 ...... 11, S. 136 Wohnhaus Vers. Nrn. 197, 198, Dorfstrasse 52, 54 ...... 8 , S. 170 Wohnhaus mit Bäckerei Vers. Nr. 202, Dorfstrasse 39 ...... 12, S. 411 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 203, Dorfstrasse 41 ...... 11, S. 136 Wohnhaus mit Restaurant «Spielhof» Vers. Nr. 204, Dorfstrasse 43 ...... 14, S. 313 Wohnhaus Vers. Nr. 213, Dorfstrasse 55 ...... 12, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. 216, Dorfstrasse 61 ...... 14, S. 313 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Villa «Zum Rosengarten» Vers. Nr. 219, Nebengebäude, sog. Chalet Rosengarten Vers. Nr. 220, Erlen, Dorfstrasse 75 ...... 16, S. 144–149 Villa «Steinburg» Vers. Nr. 225, Dorfstrasse 72 ...... 12, S. 264–269; 19, S. 351; 20, S. 354 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 226 (†) zu Villa «Steinburg», Dorfstrasse ...... 12, S. 264–269 Wohnhaus «Kaserne», ehem. Stoffdruckerei Vers. Nr. alt 454 (†), Dorfstrasse 78 ...... 11, S. 399 Neugestaltung des Wysshusplatz ...... 15, S. 386

Gartenstrasse Wohnhaus Vers. Nr. 236, Gartenstrasse 29 ...... 21, S. 312

Storchengass Wohnhaus Vers. Nr. 166, Storchengass 6 ...... 11, S. 139 Wohnhaus Vers. Nr. 172, Storchengass 10 ...... 13, S. 427 Wohnhaus Vers. Nr. 264, Storchengass 18 ...... 12, S. 411 Wohnhaus Vers. Nr. 875, Storchengass 17 ...... 11, S. 139

64

Poststrasse Wohnhaus Vers. Nr. 189, Poststrasse 31 ...... 8 , S. 171 Wohnhaus Vers. Nr. 308, Poststrasse 12 ...... 8 , S. 170 Wohnhaus mit Nebengebäude, sog. Doktorhaus Vers. Nr. 322, Poststrasse 20 ...... 11, S. 137–138 Wohnhaus «Zur Meise» Vers. Nr. 324, Poststrasse 22 ...... 8 , S. 171 Kino «Rex» Vers. Nr. 1266 (†) ...... 12 , S. 412

Schützengass, Dorfbachstrasse, Sunneggweg Wohnhaus, sog. Bruchmeisterhaus Vers. Nr. alt 254 (†), Schützengasse 11 ...... 6, S. 119–120 Ortsmuseum und Wohnhaus «Zum Bären» Vers. Nr. 278, Dorfbachstrasse 12 ...... 8, S. 171–172; 15, S. 386; 22, S. 317 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. alt 562 († bzw. versetzt ins Schweiz. Freilichtmuseum Ballenberg BE), Dorfbachstrasse 42 ...... 6, S. 119 Wohnhaus Vers. Nr. 975, Sunneggweg 8 ...... 12, S. 412

Farbweg, Chrüzweg Wohnhaus Vers. Nr. 289, Farbweg 16 ...... 11, S. 137 Wohnhäuser «Zur alten Farb» Vers. Nrn. 290, 1580 (†), Farbweg 12, 14 ...... 13, S. 427 Wohnhaus, ehem. Färberei Vers. Nr. 292, Farbweg 18 ...... 12, S. 412 Wohnhaus Vers. Nr. 317, Farbweg 13 ...... 13, S. 427 Wohnhaus, ehem. Villa «Erika» Vers. Nr. 1002, Chrüzweg 8 ...... 14, S. 313

Adlergass, Wiesengrundstrasse, Schulstrasse Wohnhaus Vers. Nr. 330, Adlergass 6 ...... 12, S. 412 Wohnhaus Vers. Nr. 331, Adlergass 4 ...... 11, S. 133 Wohnhaus Vers. Nr. 337, Wiesengrundstrasse 5 ...... 8 , S. 171 Wohnhaus «Baumgarten», ehem. Schulhaus Vers. Nr. 359, Schulstrasse 15 ...... 11, S. 138

Kirchstrasse, Tössweg Wohnhaus Vers. Nr. 361, Kirchstrasse 7...... 8 , S. 170 Wohnhaus Vers. Nr. 368, Kirchstrasse 13 ...... 8, S. 170; 11, S. 137 Wohnhaus Vers. Nr. 371, Kirchstrasse 14 ...... 8 , S. 170 Wohnhaus Vers. Nr. 372, Kirchstrasse 16 ...... 8 , S. 170 Wohnhaus Vers. Nr. 377, Kirchstrasse 25 ...... 8 , S. 170 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 556, Tössweg 29 ...... 8, S. 170, 171 Primarschulhaus «Töss» Vers. Nr. 570, Kirchstrasse 29 ...... 16, S. 351

Hofweg, Chüngengass Ehem. Stallungen Vers. Nr. alt 386 (†), Hofweg ...... 10/1, S. 279 Wohnhaus, ehem. Gasthof «Rössli» Vers. Nr. 303, Chüngengass 1 ...... 11, S. 134; 12, S. 412 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Gasthof und Pilgerherberge «Zum Raben» Vers. Nr. 387 mit ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 388, Chüngengass 3...... 11, S. 137, 293–295 Wohnhaus «Zum Wilden Mann» Vers. Nrn. alt 389, 392 (†), Chüngengass 5 ..... 11, S. 396, 397–398 Wohnhaus Vers. Nr. 395, Chüngengass 9 ...... 11, S. 134 Wohnhaus, sog. Wunderlihaus Vers. Nr. 396, Chüngengass 11 ...... 14, S. 313 Hotel «Drei Könige» Vers. Nrn. 403 (†), alt 404 (†), Chüngengass 2 ...... 10/1, S. 100 Wohnhaus mit Restaurant «Bierhalle» Vers. Nr. 405, Chüngengass 4 ...... 11, S. 134

Hornstrasse, Erlenstrasse Jugendherberge, ehem. Wohn- und Fabrikgebäude Vers. Nrn. 414, 416, Horn, Hornstrasse 5 ...... 13, S. 268–273 Weinbauernhaus Vers. Nr. alt 505 (†), Erlenstrasse 17, 19 ...... 6, S. 119, 120 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 517, Erlenstrasse 77 ...... 12, S. 412

Chrummbächliweg, Bergstrasse Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Chrummbächli» Vers. Nr. 608, Chrummbächliweg 5 ...... 9/1, S. 147–148 Ref. Kirche Vers. Nr. 996, Bergstrasse ...... 7/2, S. 146, 147; 10/1, S. 101, 215–217; 15, S. 386

65

Frohberg, Burghalden, Langacher, Altschloss Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Frohberg», Frohberg 4 ...... 13, S. 428 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Obere Burghalden» Vers. Nrn. 661, 662, Burghaldenstrasse 40, 44 ...... 10/1, S. 101 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 666, Im Langacher 21 ...... 8, S. 172 Wohnhaus «Hirzen», ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 692 (†), Altschloss ...... 13, S. 428

Samstagern Bauernwohnhaus Vers. Nr. 752, Samstagern, Frohberg 9 ...... 9/1, S. 148–149 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 760, Samstagern, Grüenfeld 3 ...... 9/1, S. 148, 149 Sägereimuseum, sog. Sagi Samstagern Vers. Nr. 784, Samstagern, Sagi 2 ...... 12, S. 270–273 Bauernhaus «Sattelbogen» Vers. Nr. 843 (†), Samstagern ...... 13, S. 428 Schulhaus Vers. Nr. 858, Samstagern, Stationsstrasse 13 ...... 13, S. 428 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 864, Samstagern, Weberrüti 4...... 6, S. 120 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 886, Samstagern, Fälmis 2 ...... 7/2, S. 147 Transformatorenstation «Samstagern-Bahnhof» Vers. Nr. 1038, Samstagern, Stationsstrasse ...... 20, S. 354 Kath. Marienkirche Vers. Nr. 1192, Samstagern, Bergstrasse ...... 21, S. 312

RICKENBACH Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 9, Müli, Müliweg 2 ...... 13, S. 428 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 14, Huebstrasse 41 ...... 17, S. 350 Reihenwohnhäuser Vers Nrn. 40 (†), 41 (Nrn. 27, 28 sind inkorrekt), Schweizi, Huebstrasse 2, 4, 8 ...... 10/1, S. 102 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Neuhaus Vers. Nrn. 43, 883–885, Am Bach 4, 4 a, c, e ...... 13, S. 274–277 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 44, Hauptstrasse 14 ...... 5, S. 102–103 Speicher Vers. Nr. 57, Büel, Greislerstrasse ...... 13, S. 428 Ehem. Trottgebäude, sog. Greutertrotte Vers. Nr. 58, Büel, Büelstrasse ...... 13, S. 428 Wohnhaus Vers. Nr. 60, Büel, Büelstrasse 30 ...... 12, S. 412 Bauernhaus Vers. Nr. 68 (†), Büel, Büelstrasse ...... 4 , S. 93 Ökonomiegebäude, ehem. Trotte Vers. Nr. 78, Büel, Büelstrasse ...... 10/1, S. 102 Ortsmuseum, sog. Hanseli-Spycher Vers. Nr. 108, Dorfstrasse ...... 5, S. 102; 7/2, S. 147 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 114, Austrasse 1 ...... 11, S. 139 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 121 (†), Austrasse 7 ...... 4, S. 93–94 Ref. Kirche Vers. Nr. 123, Austrasse 5 ...... 5, S. 100–102; 12, S. 412

RIFFERSWIL

Oberrifferswil Wohnhäusers, ehem. Bauernwohnhäuser Vers. Nrn. 32, 33, Oberrifferswil, Hauptikerstrasse 7, 9, ...... 6, S. 121; 11, S. 140–141 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 36, Oberrifferswil, Hauptikerstrasse 1 ...... 12 , S. 412 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 38, Oberrifferswil, Hauserstrasse 2 ...... 7/2, S. 148 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 42, Oberrifferswil, Hauptikerstrasse 6 ...... 11, S. 141–142; 19, S. 352; 22, S. 317–318 Wohnhaus Vers. Nr. 54, Oberrifferswil, Dorfstrasse 12 ...... 14, S. 313 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 55, Oberrifferswil, Dorfstrasse 10 ...... 16, S. 351 Wohnhaus, sog. Doktorhaus Vers. Nr. 67, Oberrifferswil, Mettmenstetterstrasse 4 ...... 13 , S. 428; 19, S. 172–175 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 80, 81, Oberrifferswil, Ankengasse 12, 14 ..... 6, S. 120–121; 7/2, S. 148; 11, S. 139–140 Wohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 84–86, Oberrifferswil, Ankengasse 6, 4, 2 ...... 6, S. 121; 11, S. 140–141 Doppelwohnhaus, Bauernhaus Vers. Nrn. 91, 92, Oberrifferswil, Im Winkel 7, 5 ...... 10/1, S. 102 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 101, Oberrifferswil, Im Winkel 12 ...... 13, S. 428 Wohnhaus mit Restaurant «Post» Vers. Nrn. 113, 114, Oberrifferswil, Dorfplatz 12 ...... 14, S. 314 66

Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 116, Oberrifferswil, Jonenbachstrasse 2 ...... 7/2, S. 148; 11, S. 141; 12, S. 412 Scheune Vers. Nr. 117, Oberrifferswil, Jonenbachstrasse (bei Nr. 1) ...... 12, S. 412 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Schmiede Vers. Nr. 131, Oberrifferswil, Jonenbachstrasse 7 ...... 7/2 , S. 148–149; 17, S. 350 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 134, Oberrifferswil, Pfarrhausstrasse 1 ...... 6, S. 120, 121; 7/2, S. 147; 11, S. 142 Ref. Kirche Vers. Nr. 136, Oberrifferswil, Pfarrhausstrasse ...... 8, S. 172–176 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Zum Engel» Vers. Nrn. 137, 138, Oberrifferswil, Pfarrhausstrasse 8, 2 ...... 8, S. 176, 177 Wohnhaus Vers. Nr. 143, Oberrifferswil, Sennengasse 1 ...... 14, S. 314

Unterrifferswil Wohnhaus, ehem. Trotte Vers. Nr. 170, Unterrifferswil, Engelgasse 5 ...... 12, S. 412 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 223, 224, Unterrifferswil, Jonentalstrasse 8, 10 ...... 8, S. 176, 177

Schonau Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 258, 259, Schonau ...... 11, S. 142

RORBAS Wohn- und Gasthaus «Zum Adler» Vers. Nr. 8, Postgasse 19 ...... 6, S. 122–123; 9/1, S. 149 Ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 13, Postgasse 22 ...... 8, S. 176 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 33, Kirchgasse 1 ...... 7/2, S. 155–156; 15, S. 386 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 155, Kirchgasse 21 ...... 5 , S. 103 Ref. Kirche Vers. Nr. 156, Kirchweg ...... 3, S. 75; 7/2, S. 149–155; 11, S. 486; 13, S. 278–281 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 158, Kirchweg 1 ...... 6, S. 122; 14, S. 314 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 165, Kirchgasse 29...... 18, S. 297

RÜMLANG

Dorf Transformatorenstation Vers. Nr. 113, Im Kirchbrunnen ...... 15, S. 190–191 Ref. Kirche Vers. Nr. 131, Kirchstrasse 11 ...... 14 , S. 314; 16, S. 150–157 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 214, Kratzstrasse 5, 7, 9...... 11, S. 143 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 220, Schulstrasse 22 ...... 10/1, S. 102–103 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 234–237, Schulhausstrasse 16 b, a, c, 16 ...... 12 , S. 413 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 1701 (alt Nr. 308), Bahnhofstrasse 13, 17 ...... 13 , S. 428 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 330 (†), Oberdorfstrasse ...... 11, S. 412 Ehem. Bauernhaus mit Schmiede Vers. Nr. 335, Oberdorfstrasse 4 ...... 20, S. 354 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 472 (†), Kreuzung Glattalstrasse/Katzenrütistrasse ...... 4, S. 94 Laufbrunnen, sog. Kirchbrunnen (Kat. Nr. 86), Im Kirchbrunnen ...... 15, S. 386 Schulanlage Rümelbach Vers. Nrn. 1481, 1482, 1480, Steinreben, Rümelbachstrasse 30 ...... 20, S. 150–155

Katzenrüti Bauernhaus, sog. Kleinjogghaus Vers. Nr. 930, Katzenrüti, Katzenrütistrasse 321...... 11, S. 143, 295–303, 473

RÜSCHLIKON Wohnhaus, ehem. Vogthaus Vers. Nr. 60, Seestrasse 58 ...... 6, S. 123–124; 12, S. 413 Wohnhaus Vers. Nr. 61, Dorfstrasse 3 ...... 12, S. 413; 13, S. 428 Ref. Kirche Vers. Nr. 145, Bahnhofstrasse 39 ...... 7/2 , S. 156–157; 18, S. 297

67

Ehem. Speicher Vers. Nr. alt 156 († bzw. versetzt ins Schweiz. Freilichtmuseum Ballenberg BE) ...... 10/1, S. 279 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 163, Dorfstrasse 28 ...... 9/1, S. 149 Restaurant «Zum Goldenen Sternen» Vers. Nr. 187 (†), Dorfstrasse 11 ...... 17, S. 350 Primarschulhaus «Dorf» Vers. Nr. 239 ...... 17, S. 350; 20, S. 355 Güterschuppen Vers. Nr. 245 zur Bahnstation, Bahnhofstrasse ...... 21, S. 313 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 327 (†), Vordergasse 7 ...... 5, S. 104, 105 Wohnhaus Vers. Nrn. 362 (†), 361 (†), Alte Landstrasse 59, 61 ...... 22, S. 318 Sog. Oetikergut, ehem. Villa «Bergli» Vers. Nr. 374, Bodengasse 1 ...... 13, S. 282–285 Wohnhaus «Zum Böndler» Vers. Nr. alt 402 (†), Alte Landstrasse 18 ...... 5, S. 103–104 Villa Usteri mit Pförtnerhaus Vers. Nrn. 422, 421, Nidelbadstrasse 88, 72 ...... 11, S. 144, 304–306; 15, S. 386 Hotel «Belvoir» Vers. Nr. alt 455 (†), Säumerstrasse 37 ...... 9/1, S. 149–150 Wohnhaus, ehem. Badehaus «Turbenberg», sog. Brahmshaus Vers. Nrn. 463–465, Säumerstrasse 43, 45, 47 ...... 11, S. 144; 12, S. 413; 19, S. 352 Ausbildungszentrum der Schweiz. Rückversicherungs-Gesellschaft, sog. Bodmergut, ehem. Baptist Theological Seminary Vers. Nr. 600, Böndler, Gheistrasse 31 ...... 11 , S. 143; 15, S. 192–197 Transformatorenstation «Marbach» Vers. Nr. 699 (†), Marbach, Weidstrasse ...... 17, S. 350

RÜTI Reihenwohnhaus Vers. Nr. 97, Unter Fägswil, Fägswilerstrasse 41 ...... 8, S. 178 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 151, 152, Gmeindrüti, Gmeindrütistrasse 30, 32 ...... 10/1, S. 106; 15, S. 386 Wohnhaus, Villa Séquin Vers. Nrn. 349, 350, Haltbergstrasse 25, 27 ...... 12, S. 274–279 Wohnhaus, ehem. mit Restaurant «Falken» Vers. Nr. 397, Falkenstrasse 2 ...... 17. S. 350 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 400, Haltbergstrasse 1 ...... 15, S. 386 Bahnhof Vers. Nr. 724 (†), Bahnhofstrasse 11 ...... 15, S. 387 Wohn- und Gewerbegebäude, ehem. Postgebäude Vers. Nr. 727, Bahnhofstrasse 8 ...... 16, S. 351 Ref. Kirchgemeindehaus «Felsberg», ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 736, Bahnhofstrasse 1 ...... 9/1, S. 186–187; 16, S. 351; 17, S. 351 Kegelbahngebäude und Remise Vers. Nr. 737 der ehem. Villa «Felsberg», Bahnhofstrasse (bei Nr. 5) ...... 15, S. 387 Wagenremise und Billardpavillon der ehem. Villa «Felsberg» Vers. Nr. 738, Dorfstrasse 39 ...... 8, S. 177; 11, S. 147; 22, S. 318 Reihenhäuser mit Laden Vers. Nrn. 764–766, 769, 770, Schlossbergstrasse 2, Rain 1, 3/5, 7, 9 ...... 10/1, S. 105 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 781, Ferrachstrasse 9...... 11, S. 147 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Bundespalast Vers. Nr. 836, Ferrach, Neuguetweg 2 ...... 11, S. 147–148 Wohnhaus mit Restaurant «Sternen» Vers. Nr. 838, Ferrach, Ferrachstrasse 72 ...... 10/1, S. 105 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 843, Ferrach, Aubrigstrasse 1 ...... 9/1, S. 187–188 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 860–862, Alt Ferrachstrasse 9, 11, 13 ...... 10/1, S. 104–105 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Fabrikantenvilla, sog. Villa Weber Vers. Nr. 1039, Dorfstrasse 21 ...... 11, S. 146–147 Fabrikgebäude, ehem. Wollschlichterei und mechanische Cardenfabrik «Härti» Vers. Nr. 1042, Dorfstrasse 25 ...... 10/1, S. 105 Ehem. Mechanische Seidenweberei Rüti (MSR) Vers. Nrn. 1145, 1146, 1149 (†), Amthofstrasse 16, 18, Werner Weberstrasse 9 ...... 15, S. 198–203 Schienhut und Schütte Vers. Nrn. alt 1165, 1157 (†, Abbruch der letzten Baureste des Konvents), ehem. Klosterareal ...... 7/1, S. 105–118 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1166, Amthofstrasse 12 ...... 11, S. 145–146 Reihenhäuser, ehem. Marstall und Zeughaus, sog. Spitzerhäuser Vers. Nrn. 1168–1170, Amthofstrasse 11, 9, 7 ...... 7/2, S. 158–159 Ehem. Amtshaus Vers. Nr. 1176, Amthofstrasse 4 ...... 11, S. 145, 307–308 Ref. Kirche, ehem. Klosterkirche Vers. Nr. 1178, Pfauenplatz ...... 3, S. 76–90; 4, S. 95, 96; ...... 6, S. 124; 7/2, S. 158; 9/1, S. 158–186; 10/1, S. 104; 15, S. 387; 18, S. 297 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 1190, Rapperswilerstrasse 7 ...... 11, S. 148 68

Wirtschaft «Zur Traube» Vers. Nr. alt 1321 (†), Rapperswilerstrasse ...... 5, S. 105 Ehem. Gasthaus «Zum Pfauen» Vers. Nr. alt 1322 (†), Rapperswilerstrasse ...... 5, S. 105 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1407, 1408, Hüllistein 3, 2 ...... 13, S. 428 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 1410, 1411, Hüllistein 4, 5 ...... 12, S. 413 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 1427, 1426, Hausteil Vers. Nr. 1426, Neuhus, Neuhusweg 7 ...... 17 , S. 351 Krematorium Vers. Nr. 1490, Krematoriumstrasse ...... 20, S. 355

RUSSIKON Transformatorenstation Vers. Nr. 99, Madetswil ...... 17, S. 350 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 160, 161 († Ökonomieteil), Madetswil, Oberdorf 4, 6 ...... 16 , S. 352 Pfadfinderheim, ehem. Mühle und Wohnhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 220, 223, Bläsimüli, Madetswilerstrasse ...... 12, S. 413; 13, S. 429 Ökonomiegebäude, ehem. Mühlescheune Vers. Nr. 221, Bläsimüli, Madetswilerstrasse ...... 10/1, S. 103; 12, S. 413 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nrn. 294, 295, Gündisau, Sagiweg 3, 5 ...... 10/1, S. 104 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 314, 315 (†), Gündisau ...... 3, S. 75–76 Bauernhaus Vers. Nr. 324 (†), Gündisau...... 11, S. 412 Bauernhaus Vers. Nr. 337, Gündisau, Dorfstrasse 10 ...... 11, S. 145; 15, S. 387 Wohnhaus, ehem. Schul- und Zivilgemeindehaus Vers. Nr. 684, Rumlikon, Dorfstrasse ...... 6 , S. 124 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 1074, Bergstrasse 16 ...... 20, S. 156–161 Ref. Kirche Vers. Nr. 1180, Kirchgasse ...... 9/1, S. 150–158 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1182, Kirchgasse 32 ...... 8, S. 177; 14, S. 314

SCHLATT

Oberschlatt Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 3, Oberschlatt ...... 11, S. 149 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 9, Oberschlatt ...... 8 , S. 178 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 21, Oberschlatt ...... 13, S. 429 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 37, Oberschlatt ...... 11, S. 149

Unterschlatt Ref. Kirche Vers. Nr. 79, Unterschlatt ...... 15 , S. 204–209; 19, S. 352 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 80, Unterschlatt ...... 1, S. 54–56; 11, S. 149

Waltenstein, Nussberg Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 145, Waltenstein...... 11, S. 149–150 Dorfbrunnen, Nussberg ...... 10/1, S. 106

SCHLEINIKON Speicher mit Keller Vers. Nr. 122, Zythüslistrasse 3 ...... 11, S. 150; 21, S. 313 Sog. Zythüsli Vers. Nr. 130, Dorfstrasse ...... 6, S. 125; 15, S. 387 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 198, Lägerenstrasse 2 ...... 7/2, S. 159; 10/1, S. 106

SCHLIEREN Schmidenbrunnen, Badenerstrasse/Bahnhofstrasse ...... 7/2, S. 159 Brunnen, Sägestrasse ...... 7/2, S. 160 Ehem. Doppelbauernhaus «Lenz» Vers. Nr. 10 (alt, †), Freiestrasse 3/5 ...... 10/1, S. 279–283 Ehem. Bauernhaus, sog. «Aklinhaus» Vers. Nrn. 40a, b (alt, †), Brunngasse 3/5 ...... 10/1, S. 279–283 Ehem. Bauernhaus «Am Bach» Vers. Nr. 45 (alt, †), Uitikonerstrasse/Freiestrasse 1 ...... 10/1, S. 279–283 Wohnhaus Vers. Nr. 143 (alt, †), Badenerstrasse 6 ...... 7/2, S. 159–160 Ortsmuseum Vers. Nr. 164, ehem. Wohnhaus, Badenerstrasse 15 ...... 10/1, S. 107 Bauernhaus Vers. Nr. 203 (†), ehem. Meierhof, Uitikonerstrasse 27 ...... 14, S. 234–237 69

Ehem. Bauernhaus «Büelschür» Vers. Nr. 212a, b, Uitikonerstrasse 24 ...... 11, S. 151 Ehem. Obere Mühle Vers. Nr. 221 (alt, †) ...... 7/2, S. 160–161 Ref. Kirche Vers. Nr. 294, ehem. Militärbunker, Kirchgasse bei 4 ...... 14, S. 238–243 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 236 (†), Sägestrasse 6 ...... 15, S. 387 Wohnhaus, ehem. Sennerei Vers. Nr. 251 (alt, †), Freiestrasse 4 ...... 10/1, S. 279–283 Ehem. Schulhaus Vers. Nr. 256, Freiestrasse 10 ...... 9/1, S. 188 Bauernhaus «Zur Arch» Vers. Nr. 254 (alt, †), Freiestrasse 6/8 ...... 7/2, S. 160 Ehem. Bauernhaus «Krone» Vers. Nrn. 259, 260 (†), Freiestrasse 15, 17 mit ehem. Speicher- und Trottgebäude Vers. Nr. 261, Freiestrasse 15, 17, Urdorferstrasse 21 ...... 15 , S. 387; 18, S. 122–127 Aufnahmegebäude SBB, Station Urdorf Vers. Nr. 271, Stationsstrasse 48 ...... 20, S. 355 Ref. Kirchgemeindehaus, sog. Stürmeierhaus Vers. Nr. 282 (alt Nrn. 278a/739), Freiestrasse 12/14 ...... 11, S. 150–151 Sigristenhaus, ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 292, Kirchgasse 4 ...... 15, S. 388 Ehem. Bauerhaus «Schwanen» Vers. Nr. 298 (†), Brunngasse 7–15 ...... 16, S. 352 Wohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 305 und Wohnhaus mit Schopf, Vers. Nrn. 308, 309, Brunngasse 8, 6 ...... 22, S. 318 Ehem. Gaswerk der Stadt Zürich, ehem. Gaswerkzentrale mit Wasserturm Vers. Nr. 338 Gaswerkareal, Turmstrasse 3 ...... 16 , S. 352; 17, S. 170–181 Ehem. Gaswerk der Stadt Zürich, ehem. Gaszählergebäude Vers. Nr. 340 Gaswerkareal, Ballonstrasse 18 ...... 16 , S. 352; 17, S. 170–181 Ehem. Gaswerk der Stadt Zürich, Gasometer Nr. 1 Vers. Nr. 351 mit zugehörigem Heizhäuschen Vers. Nrn. 790 und 810 ...... 17, S. 170–181 Altes Primarschulhaus mit Turnhalle Vers. Nrn. 366, 367, Schulstrasse 16, 16a...... 22, S. 318 Transformatorenstation «Pumpwerk» Vers. Nr. 651 (†), Betschenrohr, Lachernweg .... 14, S. 244–245 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 851, sog. Felchlinhaus, Kirchgasse 2 ...... 14, S. 246–249 Freibad «Im Moos» Vers.°Nr.°1109 ...... 21, S. 188–193 Güterschuppen und Lagergebäude Vers. Nr. 1218 zur SBB Station Schlieren, Güterstrasse 4 ...... 20, S. 355 Kath. Kirche St. Josef Vers. Nr. 1340, Uitikonerstrasse ...... 20, S. 355 Ökumenische Kapelle Vers. Nr. 1452 zum Spital Limmattal, Urdorfstrasse ...... 22, S. 318–319

SCHÖFFLISDORF Bauernhaus Vers. Nr. 54, Wehntalerstrasse 10 ...... 5, S. 106; 9/1, S. 188–189 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 67, Wehntalerstrasse 17 ...... 11, S. 151 Ref. Kirche Vers. Nr. 148, Chilegass ...... 4, S. 97–101; 18, S. 298 Ehem. Speicher Vers. Nr. 149, Im Hinterdorf 7 ...... 8 , S. 178 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 151, Im Hinterdorf 9 ...... 10/1, S. 108 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 167, Chileweg 1, 3 ...... 10/1, S. 108 Ehem. Speicher Vers. Nr. 201, Büelstrasse 5 ...... 5 , S. 105–106; 10/1, S. 107

SCHÖNENBERG Ref. Kirche Vers. Nr. 1, Höhenweg 1 ...... 7/2 , S. 161; 11, S. 151–152 Ehem. Schulhaus Vers. Nr. 5, Kirchrain 11, 9 ...... 9/1, S. 189 Restaurant «Zum Rössli» Vers. Nr. 8, Wädenswilerstrasse 2 ...... 7/2, S. 161 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 56, Buechen...... 14, S. 250–253; 20, S. 356 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 138, Mittlere Langwies ...... 10/1, S. 108; 12, S. 413; 15, S. 388 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 149, Im Hinterdorf 7 ...... 16, S. 352 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 151, Im Hinterdorf 9 ...... 16, S. 352 Wohnhaus Vers. Nr. 221, Rechberg ...... 12, S. 413 Doppel-Bauernwohnhaus «Vorder Rechberg» Vers. Nrn. 225, 226, Rechberg ...... 14, S. 254–257 Ehem. Mühlengebäude Vers. Nr. 338, Mühlestalden ...... 11, S. 153 Bauernhaus, sog. «Althaus» Vers. Nr. 386, Hinter Egg ...... 11, S. 152; 15, S. 388 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 416/417, Tanne ...... 7/2, S. 161

70

SCHWERZENBACH Reihenhaus Vers. Nr. 16, Greifenseestrasse 3A/5/7 ...... 10/1, S. 109 Ref. Kirche Vers. Nr. 23, Kirchstrasse ...... 19, S. 352 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 28, Fällandenstrasse 2 ...... 15, S. 388 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 34, 35, Dorfstrasse 4/6 ...... 14, S. 314 Ehem. Bauernhaus mit Wirtschaft «Zum Wiesental», sog. Wenzelburgerhaus Vers. Nr. 48, Dorfstrasse 9A ...... 15, S. 388

SEEGRÄBEN

Seegräben Ref. Kirche Vers. Nr. 1, Dorf ...... 7/2, S. 161–162 Ehem. Bauernhaus «Messikommerhof» Vers. Nr. 2, Dorfstrasse 16 ...... 11, S. 153–154; 22, S. 319 Wohnhaus, sog. Haslerhof Vers. Nr. 4, Dorf ...... 15, S. 388 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 6, Dorfstrasse ...... 5 , S. 107 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 11, Dorfstrasse ...... 10/1, S. 109 Altes Schulhaus Vers. Nr. 35, Dorf ...... 13 , S. 429 Ehem. unteres Schulhaus, Kindergarten Vers. Nr. 43, Leumatt ...... 13, S. 429 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 118, Ottenhausen ...... 16, S. 353 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 126, Ottenhausen, Usterstrasse ...... 14, S. 314

Unter Aathal Ehem. Bauwollspinnerei Vers. Nrn. 185 ff., Zürichstrasse, Wasserkraftanlage mit Wasserrecht Bezirk Hinwil Nr. 167 ...... 15, S. 210–215 Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 188, Zürichstrasse ...... 12, S. 413 Gärtnerhaus Vers. Nr. 190, Zürichstrasse ...... 12, S. 413 Kosthaus Vers. Nr. 193, Zürichstrasse ...... 12, S. 413 Kosthaus Vers. Nr. 197, Zürichstrasse ...... 13, S. 429; 18, S. 298 Werkstattgebäude Vers. Nr. 213, Aathal, Zürichstrasse 32 ...... 22, S. 319

Ober Aathal Wasserkraftanlage der Baumwollspinnerei Streiff AG, WR Hinwil Nr. 165 ...... 15, S. 388; 16, S. 353 Mädchenheim Aathal, ehem. Fabrikgebäude Vers. Nr. 151, Zürichstrasse ...... 15, S. 388 Wohnhaus Vers. Nr. 156, Aretshalden ...... 15, S. 388 Wohnhaus mit Post, ehem. Mühle Vers. Nr. 160 ...... 11 , S. 309–312; 15, S. 389 Ehem. Spinnerei Streiff, sog. Obere Spinnerei Vers. Nr. 166, Wohnhaus Schellenberg, sog. Betriebsleiterhaus Vers. Nr. 165, Oberaathal, Zürichstrasse 11–15, 24 ...... 22, S. 168–177 Wohnhaus Vers. Nr. 175, Zürichstrasse ...... 15, S. 388 Bahnhof Aathal Vers. Nr. 177 ...... 13, S. 429

SEUZACH Ehem. Bauernhaus «Zum Spycher» Vers. Nr. 43a (alt, †), Winterhurer-/ Reutlingerstrasse ...... 5 , S. 108 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 45, 47 (alt, †), Dorfstrasse 19 ...... 3 , S. 93 Bauernhaus Vers. Nr. 56, Winterthurerstrasse 26 ...... 8, S. 178–179; 16, S. 353; 21, S. 194–197 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 299, Kirchgasse 17 ...... 10/1, S. 109–110; 21, S. 313 Alte Schmiede Vers. Nr. 301, Kirchgasse 19 ...... 12, S. 413 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 309, Kirchgasse 23 ...... 9/1, S. 191 Ref. Kirche Vers. Nr. 313, Kirchgasse ...... 6, S. 130–132; 13, S. 429 Stationsgebäude mit Güterschuppen Vers. Nr. 735 (†), Stellwerkgebäude Vers. Nr. 733 mit Stellwerk (†), Stationsstrasse 53 ...... 15, S. 388, 389 Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 1061, 1063, 1065, 1067 (†), Strehlgasse 14, 12, 10, 8 ...... 15 , S. 389 Ehem. Doppelbauernhaus, Hausteil Vers. Nr. 1153, alte Poststrasse 27 ...... 15, S. 389 Wohnhaus, ehem. «Grosse Trotte», Vers. Nr. 1297, Haselweg 6 ...... 13, S. 429 Bauernhaus Vers. Nr. 1430, Steinbühlstrasse 119, 121 ...... 7/2, S. 162

71

Unter-Ohringen Ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 1730, Ohringerstrasse bei 16 ...... 14, S. 314 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1748, Ohringerstrasse 124/126 ...... 13, S. 429 Nebengebäude Vers. Nr. 1756, Ohringerstrasse bei 126 ...... 11, S. 154 Wohnhaus, sog. Schlössli Vers. Nr. 1772, Ohringerstrasse 130 ...... 7/2, S. 162; 13, S. 429; 15, S. 389; 20, S. 356 Ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1774, Ohringerstrasse 130A ..... 11, S. 154; 13, S. 429; 19, S. 352

Ober-Ohringen Ehem. Vielzweckbauernhaus, sog. Untervogtshaus Vers. Nr. 1972, Trottenstrasse 6 ...... 8, S. 179–180; 19, S. 176–181 Bauernhaus Vers. Nr. 1973 (†), Schaffhauserstrasse 69 ...... 13, S. 429

STADEL Löwenbrunnen, Löwenbrunnenplatz, ...... 11, S. 155; 16, S. 353 Ehem. Bauernhaus, sog. Maaghaus Vers. Nrn. 38, 178, Zürcherstrasse 9A, 9 ...... 10/1, S. 110; 15, S. 389 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 39, Mitteldorf, Zürcherstrasse bei 9 ...... 12, S. 414 Ref. Kirche Vers. Nr. 46, Mitteldorf, Chilenweg ..... 7/2, S. 162–163; 12, S. 414; 15, S. 389; 22, S. 319 Ehem. Bauernhaus, sog. Försterhaus Vers. Nr. 48, Chofelstrasse 2/4 (Nrn. 51/52 sind inkorrekt) ...... 13, S. 429 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 71, Oberdorf, Bachserstrasse 9 ...... 10/1, S. 111 Speicher, ehem. Waschhaus Vers. Nr. 73, Bachserstrasse bei 24 ...... 15, S. 390 Speicher Vers. Nr. 104 (†), Hinterdorf ...... 9/1, S. 191 Haus «Zum Falmen» Vers. Nr. 106, Oberdorf, Bergstrasse 4 ...... 7/2, S. 163 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 116, Oberdorf, Bachserstrasse 10, 10A, 10B ...... 8, S. 180 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 118, Bachserstrasse 6 ...... 10/1, S. 110 Sog. Doktorhaus Vers. Nr. 132, Im Bühl, Kaiserstuhlstrasse 17 ...... 5, S. 109–110; 13, S. 430 Speicher Vers. Nr. 139, Neuwisstrasse ...... 10/1, S. 110–111 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 174, Hinterdorfstrasse 5 ...... 14, S. 314

Schüpfheim Bauernhaus Vers. Nr. 267, Weierstrasse 2 ...... 10/1, S. 111

Windlach Dorfbrunnen ...... 10/1, S. 111–112 Altes Schulhaus Vers. Nr. 327, Chällbach 2 ...... 7/2, S. 163; 12, S. 414 Ehem. Speicher Vers. Nr. 353, Dorfstrasse 39 ...... 5, S. 110–111

Raat Bauernhaus Vers. Nr. 414, Alte Landstrasse 1 ...... 6 , S. 132

STÄFA Metzg-Brunnen ...... 7/2, S. 163 Bergstrasse 46 (†) ...... 6 , S. 133 Bergstrasse 48 (†) ...... 6 , S. 133 Waldhaus, ehem. Wartehäuschen, ohne Vers. Nr., Auf der Risi...... 18, S. 298

Ürikon, Gsteig, Ranghusen Sog. Itzikerhüsli Vers. Nr. 5, Alte Landstrasse 5 ...... 8 , S. 182 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelweinbauernhaus Vers. Nrn. 13/14, Alte Landstrasse 33/31 ...... 9/1, S. 194–195; 17, S. 351; 21, S. 313 Wohnhaus «Zur Reblaube», ehem. Trotthaus und Keller Vers. Nr. 30, Alte Landstrasse 18 ...... 15 , S. 390 Altes Schulhaus Vers. Nr. 31, Alte Landstrasse 16 ...... 9/1, S. 194–195 Wohnhaus Vers. Nr. 37, Alte Landstrasse 7 ...... 10/1, S. 115 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 38, Alte Landstrasse 8 ...... 11, S. 159; 14, S. 314

72

Wohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 39 und Nebengebäude Vers. Nr. 131, Rütihof, Rütihofstrasse 29 ...... 18, S. 128–131 Wohnhaus, ehem. Gerbereigebäude Vers. Nr. 40, Gerbi 14...... 10/1, S. 116; 15, S. 390; 19, S. 353 Ehem. Gasthof «Zum Hecht» Vers. Nr. 48 (†) ...... 10/1, S. 285 Wohnhaus «Blumenhalde» Vers. Nr. 50, Seestrasse 260 ...... 15, S. 390 Wohnhaus, ehem. Ammännersitz, sog. Burgstall Vers. Nrn. 56/57, Seestrasse 256a-d ...... 7/2, S. 165–166; 8, S. 183–184; 17, S. 351 Ritterhaus Vers. Nr. 60, Seestrasse 254 ...... 8, S. 183; 15, S. 390; 16, S. 353; 22, S. 319 Ritterhauskapelle (St. Johannes) Vers. Nr. 62, Seestrasse 252 ...... 15, S. 390; 17, S. 352 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 74, Alte Landstrasse 4 ...... 10/1, S. 116–117; 15, S. 390 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Bim obere Stäg» Vers. Nr. 75, Alte Landstrasse 6 ...... 9/1, S. 194–196; 12, S. 414; 15, S. 391; 17, S. 352 Ehem. Scheune Vers. Nr. 77, Alte Landstrasse 3 ...... 11, S. 159 Ehem. Doppelweinbauernhaus Vers. Nrn. 82/83, Obere Matt, Ritterhausstrasse 12/14 ...... 7/2, S. 165 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 103, Gsteig, Ritterhausstrasse 51 ...... 15, S. 391 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 114, 115, Ranghusen, Laubisrütistrasse 105/103 ...... 8, S. 182 Landhaus «Moritzberg» Vers. Nr. 132, Moritzbergstrasse 34 ...... 11, S. 160 Ehem. Weinbauernhaus «Zur Morgensonne» Vers. Nr. 144 (†), Seestrasse 237 ...... 17, S. 352 Ehem Taverne «Zum Sternen» Vers. Nr. 160, heute Altersheim, Rohrhaldenstrasse 63 ...... 10/1, S. 116 Ehem. Maschinenhaus der Gerberei Vers. Nr. 203, Gerbi 10, 8 (Gerbeweg 7, 9, 11 sind inkorrekt) ...... 12, S. 414

Kehlhof Reihenhausteil Vers. Nrn. 241, 242, Seestrasse 171 ...... 8 , S. 180 Wohnhaus Vers. Nr. 257, Kehlhof, Seestrasse 161 ...... 8 , S. 180 Doppelwohnhaus, ehem. Gerberei Vers. Nr. 292, Ebnetstrasse 21 ...... 13, S. 430 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 306, Mühlerain ...... 13, S. 430 Villa Sunneschy Vers. Nr. 1550, Seestrasse 156 ...... 15, S. 216–221

Dorf, Schwiler, Mies, Chirchbül, Zehntentrotten Alte Sennerei Vers. Nr. 345, Dorfstrasse bei 6 ...... 7/2, S. 163 Ortsmuseum «Zur Farb», ehem. Färberei Vers. Nr. 352, Dorfstrasse 11, 13, 15...... 11, S. 312–317; 16, S. 353; 20, S. 356; 22, S. 178–185 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 355, Schmittenbachstrasse 24 ...... 11, S. 158 Wohnhaus mit Molkerei, ehem. Schmiede Vers. Nr. 359, Dorfstrasse 17 ...... 13, S. 430 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 362, Im Rad 2 ...... 15, S. 391 Wohnhaus Vers. Nr. 440, Eichstrasse 17 (Eichstr. 19 ist inkorrekt) ...... 12, S. 414 Scheune Vers. Nr. 445, Mies ...... 11 , S. 317 Sog. Langhaus Vers. Nrn. 450/451, Mies, Eichstrasse 3, 1 ...... 1, S. 56–57; 11, S. 316–317; 14, S. 258–263 Sog. «Oberhaus» Vers. Nr. 452, Mies, Dorfstrasse 40 ...... 11, S. 316–317 Ehem. Fabrikgebäude Vers. Nr. 454, Mies, Rietstrasse 3 ...... 8, S. 181; 11, S. 317; 21, S. 313 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 453, Mies, Rietstrasse bei 3 ...... 10/1, S. 113; 11, S. 317; 14, S. 259, 263 Wohnhaus «Im Schwiler» Vers. Nr. 466, Schwilerstrasse 19 ...... 12, S. 414 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 481/482, Riet, Laubisrütistrasse 17, 19 ...... 10/1, S. 115 Doppelweinbauernhaus, Hausteil Vers. Nr. 485, Riet, Laubisrütistrasse 27 ...... 14, S. 315 Schulhaus «Kirchbühl Nord» Vers. Nr. 612, Kirchbühlstrasse 30 ...... 15, S. 391 Altes Schulhaus Vers. Nr. 613, Kirchbühlstrasse 28 ...... 8, S. 180–181 Ref. Kirche Vers. Nr. 617, Chirchbül, Kirchsteig ...... 7/2, S. 163; 12, S. 280–281; 21, S. 198–205 Wohnhaus, ehem. Zehntentrotte Vers. Nrn. 626/627, Seestrasse 125/ Zehntentrotte 6 ...... 11, S. 158–159 Schulhaus «Kirchbühl Süd» Vers. Nr. 1328, Kirchbühlstrasse 22 ...... 15, S. 392

Riner, Redliken Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 533, 534, Riner, Rinerstr. 52, 50 ...... 10/1, S. 115 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 539, Redliken, Buechstutzstrasse 14 ...... 17, S. 352 Doppelbauernwohnhaus Vers. Nr. 563, Redliken, Aberenstrasse 33 ...... 10/1, S. 115 73

Ötikon Ehem. Bauernhaus «Zum Trubenberg» Vers. Nr. 634, Seestrasse 119 ...... 16, S. 353 Ehem. Zehntentrotte Vers. Nr. 650, Lanzelen, Seestrasse 101 ...... 14, S. 315 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 661, Lanzelenweg 10 ...... 11, S. 156–157 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 671, Kreuzstrasse 2 ...... 14, S. 315 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 693, Grundstrasse 25 ...... 13, S. 430 Weinbauernhaus Vers. Nr. 721, Grundstrasse 66 ...... 13, S. 430 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 728, 729, Glärnischstrasse 12 ...... 13, S. 430 Doppelwohnhaus, Hausteil Vers. Nr. 815, Spittelstrasse 11 ...... 14, S. 315 Ehem. Notariat, sog. Semperhaus Vers. Nr. 830, Seestrasse 75 ...... 7/2, S. 164; 17, S. 182–187 Haus «Zur Alten Post» Vers. Nr. 854, Seestrasse 64 ...... 8 , S. 182 Wohnhaus Vers. Nr. 856, Seestrasse 60 ...... 12, S. 414 Wohnhaus Vers. Nr. 871 (alt, †), Seestrasse 18 ...... 7/2, S. 164 Wohnhaus «Seehof» Vers. Nr. 878, Seestrasse 6 ...... 13, S. 430 Wohnhaus Vers. Nr. 890, Hotwiel, Felsenburgstrasse 11, 7, 9 (Felsenburgstr. 9, 11 sind inkorrekt)...... 8, S. 180; 12; 414 Wohnhaus «Im Rosengarten» mit Trotte und Waschhaus Vers. Nr. 898, Felsenburgstrasse 8 ...... 12 , S. 414 Reihenwohnhaus «Zur Sommerau» Vers. Nr. 907, Seestrasse 27 ...... 11, S. 158 Wohnhaus Vers. Nr. 914, Seestrasse 35 ...... 11, S. 158 Gasthof «Zur Sonne» Vers. Nr. 916, Seestrasse 37 ...... 10/1, S. 114 Wohnhaus «Gehrenhof»Vers. Nr. 919, Ötikon, Im Geren 5 ...... 16, S. 354 Landhaus «Gehrenhof» Vers. Nrn. 919, 3448, Gerenstrasse 5 ...... 18, S. 132–137 Gasthaus «Zum Rössli» Vers. Nr. 935, Bahnhofstrasse 1 ...... 11, S. 155–156; 22, S. 319 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 950 (alt, †), Bahnhofstrasse 10...... 10/1, S. 284 Wohn- und Geschäftshaus «Erika» Vers. Nr. 956, Bahnhofstrasse 6 ...... 13, S. 430 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 957, Rössliweg 3 (Bahnhofstrasse 4 ist inkorrekt) ...... 12, S. 414; 13, S. 430 Restaurant «Löwen» Vers. Nr. 962, Seestrasse 49 ...... 10/1, S. 284 Restaurant «Frohsinn» Vers. Nr. 972, Seestrasse 59 ...... 12, S. 414 Wohn- und Geschäftshäuser Vers. Nrn. 977, 980, 981, Seestrasse 71, 69 ...... 13, S. 430 Bürogebäude, ehem. Wohnhaus «Grünenhof» Vers. Nr. 984, Spittelstrasse 4 ...... 15, S. 391 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 990, 991, Talgartenweg 8, 6 ...... 10/1, S. 114–115; 13, S. 431 Wohnhaus Vers. Nr. 992, Rössliweg 6 ...... 11, S. 157 SAFFA-Haus Vers. Nr. 3731, Tödistrasse 1 ...... 18, S. 138–145

Oberhusen, Trübel Ehem. Badgasthof «Zur Krone» Vers. Nr. 1000, Goethestrasse 12, 14 ...... 9/1, S. 192–193 Wohnhäuser «Russingerhof» Vers. Nr. 1014, Bergstrasse 19, 21 ...... 12, S. 415 Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 1019–1021, Rütliweg 12, 14 ...... 8, S. 182; 12, S. 415 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1024, Oberhausenstrasse 9 ...... 15, S. 391 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1031, Oberhausenstrasse 19...... 18, S. 298 Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 1033, 1034, 1035, Oberhausenstrasse 23, 25, 27 ...... 11, S. 157 Ehem. Seidenfabrikationsgebäude Vers. Nr. 1038, Häldelistrasse 17 ...... 10/1, S. 112 Wohnhaus «Chergarten» Vers. Nr. 1043, Häldelistrasse 19 ...... 12, S. 415 Sog. Häldelihäuser: Wohnhaus, ehem. Gewerbehaus Vers. Nrn. 1058, 245, Wohnhaus, ehem. Baumwoll- bzw. Seidenfabrikationsgebäude Vers. Nrn. 1059, 1060, Ateliergebäude, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1061, Oberhausenstrasse 24, Zihlweg 2 ...... 15, S. 391; 18, S. 298 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 1063, 1064, Oberhausenstrasse 12, 10 (Oberhausenstrasse 8, 10 sind inkorrekt) ...... 13, S. 431 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1067, Oberhausenstrasse 4 ...... 11, S. 157 Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 1069–1071, Bergstrasse 23/ Oberhausenstrasse 2 ...... 10/1, S. 111 Ehem. Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 1083, Goethestrasse 9 ...... 7/2, S. 163–164; 10/1, S. 112; 13, S. 431; 18, S. 298 Ehem. Gemeindehaus Vers. Nrn. 1088–1090, Kronenweg 3, 1, 5, 7 ...... 10/1, S. 114 Reihenhaus Vers. Nrn. 1100–1102, Bergstrasse 14, 16, 20 ...... 10/1, S. 113 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1116, Beewies, Rainstrasse 8 ...... 9/1, S. 191–192

74

Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1133, Rain, Rainstrasse 30 ...... 17, S. 352 Wohnhaus Vers. Nr. 1226, Grundhalde, Bergstrasse 75 ...... 10/1, S. 112–113 Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 1265–1267, Trübel, Binzstrasse 57b, 59, 55, 57 .... 14, S. 315; 15, S. 392 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1275, Geissen, Geissenstrasse 1 ...... 20, S. 356 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1276, Trübelstrasse 18 ...... 13, S. 431

Ülikon, Bauertacher, Püntacher, Mülihölzli Reihenwohnhaus Vers. Nrn. 1280, 1281, Bauertacher, Bauertacherstrasse 18, 16, 14 ...... 11 , S. 156 Weinbauernhaus Vers. Nr. 1292, Bauertacher, Bauertacherstrasse 5 ...... 11, S. 156; 12, S. 415 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1321, Ülikon, Obere Lattenbergstrasse 9 ...... 13, S. 431 Reihenwohnhausteile Vers. Nrn. 1325, 1326, Ülikon, Rainstrasse 75, 77 ...... 10/1, S. 116; 13, S. 431 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1334 (†, Brand), Lattenbergstrasse 10 ...... 16, S. 354 Weinbauernhaus Vers. Nr. 1361, Vorder Püntacher, Vordere Püntacherstrasse 17 ...... 7/2, S. 166–167 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1379, Vorder Püntacher, Püntacherweg 15 ...... 15, S. 392 Altersheim, ehem. Waisenhaus Vers. Nrn. 1403, 1404, Mülihölzli ...... 8, S. 181–182

Mutzmalen, Sonnental Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1461, Mutzmalenstrasse 34 ...... 13, S. 431 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1465, Mutzmalenstrasse 35 ...... 10/1, S. 113 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1472, Mutzmalenstrasse 27 ...... 7/2, S. 163 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1476, Mutzmalen, Mutzmalenstrasse ...... 19, S. 353 Weinbauernhaus «Sonnental» Vers. Nr. 1478, Sonnental ...... 9/1, S. 194–195; 13, S. 431; 21, S. 314f

STALLIKON

Sellenbüren Wohnhaus Vers. Nr. 56, Sellenbüren ...... 10/1, S. 117 Ehem. Mühle Vers. Nr. 76, Sellenbüren, Mülistrasse ...... 6, S. 133; 14, S. 315 Wohnhaus Vers. Nr. 89, Sellenbüren ...... 6 , S. 133

Stallikon Hausteil Vers. Nr. 89b, Stallikon ...... 6 , S. 133 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 228 ...... 9/1, S. 196–197 Reformierte Kirche Vers. Nr. 230, Chilegass ...... 20, S. 162–167 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 391 zur Automüli, Bohnstetterstrasse 16 ...... 21, S. 314

Buchenegg Speicher Vers. Nr. 531 (alt, †), Näfenhüser ...... 7/2, S. 167 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 566, Hinterbuchenegg ...... 9/1, S. 197

Folenweid Bauernhaus Vers. Nr. 635 ...... 11 , S. 162

Alt-Uetliberg Pfadfinderheim, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 645, Alt Uetlibergweg ...... 11, S. 161

Uto-Kulm Aussichtsturm Vers. Nr. 651 (†), Uetliberg ...... 12, S. 415

STEINMAUR

Obersteinmaur Bauernhaus «Zum Neuhaus» (†) Vers. Nr. 59, Bachserstrasse 21 ...... 13, S. 286–287 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 115, Riedterstrasse 16 ...... 10/1, S. 117–118 Altes Schulhaus Vers. Nr. 157 (alt, †) ...... 13, S. 431 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 158, Hauptstrasse 57 ...... 11, S. 162 Reformierte Kirche Vers. Nr. 161, Hauptstrasse 58 ...... 7/2 , S. 167–168; 17, S. 353 75

Sünikon Altes Schulhaus Vers. Nr. 465, Regensbergerstrasse bei 8 ...... 8, S. 184–185

STERNENBERG Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 103, Dorf ...... 9/1, S. 197 Ref. Kirche Vers. Nr. 105, Dorf ...... 12, S. 415; 15, S. 392; 18, S. 298 Gasthof «Sternen» Vers. Nr. 107, Dorf ...... 13, S. 431 Wohnhaus, ehem. Bauern- und Handwerkerhaus Vers. Nr. 108, Dorf ...... 17, S. 188–191 Schulhaus Vers. Nr. 256, Wies...... 18, S. 299

THALHEIM an der Thur

Thalheim Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 85, 87, Oberdorf, Oberdorfstrasse 22, 20 ...... 7/2, S. 168 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Im Züebli» Vers Nr. 97 mit Nebengebäude Vers. Nr. 95, Oberdorf, Bergstrasse 7 ...... 7/2, S. 168; 12, S. 284–285 Werkstattgebäude, ehem. Speicher und Schopf mit Keller Vers. Nr. 109, Oberdorf, Oberdorfstrasse ...... 16, S. 354 Wohnhaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 124, Oberdorf, Oberdorfstrasse 3 ...... 9/1, S. 198; 22, S. 320 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 180, Unterdorf, Thurtalstrasse 18 ...... 12, S. 415 Ref. Kirche Vers. Nr. 182, Unterdorf, Thurtalstrasse ...... 16, S. 354 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 183, Unterdorf, Thurtalstrasse ...... 16, S. 354

Gütighausen Wohnhaus. ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 314, Gütighausen, Thurtalstrasse 132 ...... 10/1, S. 118 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 318, Gütighausen, Beim Schulhaus 6 ...... 10/1, S. 118 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 320, Gütighausen, beim Schulhaus 5...... 20, S. 356 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 337, Gütighausen, Im Buck 4 ...... 9/1, S. 198 Bauernhaus, ehem. Arzthaus Vers. Nr. 360, Gütighausen, Mühlestrasse 3, 5 ...... 11, S. 162–163 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 440, Gütighausen, Dätwilerstrasse 13 ...... 10/1, S. 118

THALWIL Planungs- und Nutzungskonzept Gemeindeliegenschaften mit anschliessenden Berichten zu den Einzelobjekten, vgl. Vers. Nrn. 310, 311, 369, 545, 551, 553, 1001 ...... 13, S. 288–315 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Vorderes Mettli», Vers. Nr. 53, Mettlistrasse 10 ...... 8 , S. 186 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 75, Häuslerstrasse 39, 41 ...... 11, S. 163 Altes Krankenasyl Vers. Nr. alt 92 (†), Asylstrasse 4 ...... 8, S. 185–186 Landhaus «Zehntenhof» Vers. Nr. 145, Seestrasse 83 ...... 12 , S. 286–289; 19, S. 353 Ehem. Färberei Weidmann Vers. Nr. alt 166 (†), Seestrasse 99 ...... 10/1, S. 285–286, 287 Villa mit Ökonomiegebäude Vers. Nrn. alt 205, 206 (†), Seestrasse 125 ...... 7/2, S. 169 Ehem. Porzellanglasurmühle Vers. Nr. alt 214 (†), Gütschliweg ...... 7/2, S. 169 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 273, 274, Isisbühlstrasse 3, 5 ...... 16, S. 354; 17, S. 353 Kommunales Verwaltungsgebäude, sog. Jenny-Schloss Vers. Nr. 310 mit ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 311, Isisbüel, Mühlebachstrasse 51 ...... 13, S. 290–299

Platte Wohn- und ehem. Gasthaus «Zum Adler» mit Tanzsaalgebäude mit Stallungen Vers. Nr. 327, Platte, Alte Landstrasse 87, 89 ...... 10/1, S. 119; 18, S. 299 Ref. Kirche Vers. Nr. 333, Platte, Alte Landstrasse ...... 8, S. 185; 13, S. 316–321 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 337, Platte, Alte Landstrasse 86 ...... 10/1, S. 119–120 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 339 (alt Nrn. 339, 340), Platte, alte Landstrasse 82, 84 ...... 9/1, S. 198–199 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 356, Platte, Dorfstrasse 7 ...... 9/1, S. 200

76

Doppelwohnhaus Vers. Nr. 357 (alt Nrn. 357, 358), Platte, Dorfstrasse 9, 11 ...... 11, S. 163; 12, S. 415 Wohn- und Geschäftshaus, sog. Höchhus Vers. Nr. 365, Platte, Dorfstrasse 17 ...... 11, S. 163 Wohnhaus «Baumgärtli» Vers. Nr. 366, Platte, Adlerweg 1 ...... 15, S. 392 Kommunales Verwaltungsgebäude, ehem. Schul-, Gesellen- und Gemeindehaus Vers. Nr. 368, Platte, Dorfstrasse 10 ...... 10/1, S. 120 Mehrzweckgebäude, ehem. Feuerwehrgebäude Vers. Nr. 369 (alt Nrn. 369, 370), Platte, Dorfstrasse (bei Nr. 10) ...... 13, S. 300–301 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 427, Oberdorfstrasse (bei Nr. 13) ...... 10/1, S. 121 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 429, Oberdorfstrasse 15 ...... 8 , S. 186 Wohnhaus Vers. Nr. 463, Böhnistrasse 15 ...... 10/1, S. 120 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 465–467, Oberdorfstrasse 23, 25, 27 ...... 10/1, S. 121 Wohnhaus «Zum Schützenhaus» mit Schützenhalle Vers. Nr. 493, Dorfstrasse 65 ...... 10/1, S. 120–121 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 518, Tannsteinweg 11 ...... 13, S. 432 Kommunales Verwaltungsgebäude mit Ortsmuseum, sog. Pfistergut Vers. Nr. 545 (alt Nrn. 544, 545), Isisbüel, Alte Landstrasse 100, 102 ...... 13, S. 302–307 Trotte «An der Strass» Vers. Nr. 545 (alt Nr. 546), Isisbüel, Alte Landstrasse...... 9/1, S. 199–200 Kommunales Kultur- und Freizeitzentrum, sog. Pfisterscheune Vers. Nr. 548, Isisbüel, Alte Landstrasse 104 ...... 15 , S. 392 Gemeindehaus mit Saal Vers. Nr. 551, Isisbüel, Mühlebachstrasse 48 ...... 13, S. 308–313 Kommunales Verwaltungsgebäude «Blumenhof», ehem. Wohnhaus Vers. Nr. 553 (alt Nrn. 552, 553), Isisbüel, Alte Landstrasse 110 a, b ...... 13, S. 314–315 Turnhalle «Schwandel» Vers. Nr. 595, Alte Landstrasse 122a ...... 22, S. 186–189 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 634, Bahnhofstrasse 10, 12 ...... 12, S. 415 Geschäftshaus, ehem. Villa «Diana» Vers. Nr. 643 mit ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 644 und Orangerie Vers. Nr. 645, Im Park 4, 6 ...... 13, S. 322–327; S. 314 Villa «Am Gstad» Vers. Nr. 658, Seestrasse 135 ...... 22, S. 190–203 Wohnhaus Vers. Nr. alt 670 (†), Seestrasse 147 ...... 7/2, S. 168, 169 Gerbereigebäude Vers. Nr. alt 707 (†), Ludretikon, Seestrasse 168...... 8, S. 186 Ehem. Seidenweberei Schwarzenbach & Co. Vers. Nrn. alt 729, 731–743 (†), 746, Ludretikon, Seestrasse (bei Nr. 185)...... 11, S. 419–425 Geschäftshaus, ehem. Wohn- und Gewerbegebäude Vers. Nr. 730, Ludretikon, Seestrasse 185 ...... 11, S. 164–165 Wohnhaus mit Laden, ehem. Bauernhaus, sog. Köllikerhaus Vers. Nrn. 809–811 (†), Alte Landstrasse 165, Sonnenbergstrasse 2, 4 ...... 11, S. 414 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 912, 913, Im Ägertli 8, 12 ...... 8, S. 185; 13, S. 432 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 918, Im Ägertli 16...... 15, S. 392 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 942, Säumerstrasse 44 ...... 13, S. 432 Kath. Kirche St. Felix und Regula Vers. Nr. 997, Seehaldenstrasse 7 ...... 11, S. 164; 13, S. 432; 19, S. 353 Kommunales Verwaltungsgebäude, ehem. Villa «Sonnegg» Vers. Nr. 1001, Isisbüel, Alte Landstrasse 108 ...... 13, S. 314–315; 21, S. 314 Villa Vers. Nr. alt 1007 (†), Gotthardstrasse 9 ...... 11, S. 415–418 Villa «Im Sonnenwinkel» Vers. Nr. alt 1079 (†), Gotthardstrasse 7 ...... 11, S. 414 Turnhalle «Platte» Vers. Nr. 1748, Platte, Asylstrasse 22 ...... 20, S. 168–171

Gattikon Ehem. mechanische Baumwollspinnerei und -weberei Vers. Nrn. alt 1257, 1259 (†), Gattikon, Gattikonerstrasse ...... 7/2, S. 169; 10/1, S. 287–290 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. alt 1270, 1271 (†), Gattikon, Obstgarten 26, 28 ...... 9/1, S. 200 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. alt 1272, 1273 (†), Gattikon, Obstgarten 22, 24 ...... 9/1, S. 200 Schulhaus und Kindergartengebäude Vers. Nr. 1279, Gattikon, Obstgartenstrasse 15 ...... 11 , S. 165

77

Kosthaus Vers. Nrn. alt 1310, 1311 (†), Gattikon ...... 10/1, S. 287–290 Kosthäuser Vers. Nrn. alt 1315, 1316 (†), Gattikon ...... 10/1, S. 287–290 Wasserschloss Vers. Nr. alt 1320 (†), Gattikon ...... 10/1, S. 287–290 Ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. alt 1321 (†), Gattikon ...... 10/1, S. 287–290

TRÜLLIKON

Trüllikon Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1, Diessenhoferstrasse 37 ...... 7/2, S. 171 Reihenwohnhäuser, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 56, 57, Steig 13, 11 ...... 11, S. 166 Gasthof «Zum Ochsen» Vers. Nr. 59, Rudolfingerstrasse 2 ...... 20, S. 356 Wohnhaus mit Lager, ehem. Bauern- und Handwerkerhaus Vers. Nr. 86, Hüttenweg 1, 3 ...... 11 , S. 166 Stallscheune Vers. Nr. 95, Schlossgasse ...... 8 , S. 187 Wohnhaus, ehem. Wirtschaft «Neuhaus» mit Schopf Vers. Nrn. 98, 96, Schlossgasse 24 ...... 15, S. 392, 393 Wohnhaus, ehem. Schloss Vers. Nrn. 111, 112, Schlossgasse 10, 8 ...... 5, S. 113–114; 11, S. 480–481; 12, S. 290–299 Ref. Kirche Vers. Nr. 119 (†), Widmergasse 2 ...... 5, S. 111–113 Gemeindehaus Vers. Nr. alt 126 (†), Andelfingerstrasse ...... 5, S. 114 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 127, Andelfingerstrasse 10 ...... 8, S. 186; 12, S. 415 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 143, Winkel 2 ...... 10/1, S. 121

Rudolfingen Bauernhaus Vers. Nr. 201, Rudolfingen, Dorfstrasse 39 ...... 8, S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 207, Rudolfingen, Schlossbergstrasse 6 ...... 8 , S. 187 Magazin-, ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 222, Rudolfingen, Dorfstrasse ...... 8, S. 187 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 227, Rudolfingen, Dorfstrasse 28 ...... 8 , S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 235, Rudolfingen, Schulhausstrasse 7 ...... 8, S. 187 Feldscheune Vers. Nr. 238, Rudolfingen, Brunnengärten, Alte Benkenerstrasse ...... 8, S. 186, 187 Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 241, Rudolfingen, Schulhausstrasse 8 ...... 8, S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 242, 302, Rudolfingen, Schulhausstrasse 4, 6 ...... 10/1, S. 122 Wohnhaus mit ehem. Werkstatt, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 248, Rudolfingen, Schlossstrasse 3 ...... 10/1, S. 121–122 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 249, Rudolfingen, Dorfstrasse 27 ...... 8 , S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 254, Rudolfingen, Schlossstrasse 1 ...... 8, S. 187 Zivilgemeindehaus Vers. Nr. 255, Rudolfingen, Dorfstrasse 26 ...... 12, S. 415 Ehem. Weinbauernhaus mit Trottgebäude Vers. Nrn. 265, 557, 558, Rudolfingen, Konsumstrasse 4 ...... 13, S. 432; 19, S. 354 Stallscheune Vers. Nr. 268, Rudolfingen, Dorfstrasse (bei Nr. 19) ...... 8, S. 187 Wohnhaus, ehem. Kloster- und Gerichtshaus Vers. Nrn. 276, 277, Rudolfingen, Dorfstrasse 15, 13 ...... 7/2, S. 169–170; 8, S. 187–188; 16, S. 354 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 279, Rudolfingen, Dorfstrasse 17 ...... 8 , S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 290, Rudolfingen, Hüebli 11 ...... 10/1, S. 122 Wohnhaus mit Wirtschaft «Traube» Vers. Nr. 295, Rudolfingen. Dorfstrasse 5 ...... 9/1, S. 200–201 Ökonomiegebäude mit Waschhaus, ehem. Schmiede Vers. Nr. 296, Rudolfingen, Dorfstrasse bei 14 ...... 17 , S. 353 Wohnhäuser, ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nrn. 299, 300, Rudolfingen, Dorfstrasse 12, 10 ...... 8, S. 187; 11, S. 166–167 Wohnhaus, ehem. Weinbauernwohnhaus Vers. Nr. 303, Rudolfingen, Dorfstrasse 8 ...... 8 , S. 187 78

Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 304, Rudolfingen, Dorfstrasse 6 ...... 10/1, S. 122; 12, S. 415 Stallscheune Vers. Nrn. 308, 309, Rudolfingen, Dorfstrasse ...... 8, S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Zur Heimat», sog. Hofmeisterhaus Vers. Nr. 313 (alt Nrn. 311, 313), Rudolfingen, Steig 2 ...... 8, S. 187; 17, S. 192–195 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 316, Rudolfingen, Dorfstrasse 1 ...... 8, S. 187 Doppelscheune Vers. Nr. 319, Rudolfingen, Dorfstrasse ...... 8, S. 187 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 322, Rudolfingen, Steig 1 ...... 11, S. 167; 12, S. 415; 15, S. 393 Wohnhaus mit Garage Vers. Nr. 335, Rudolfingen, Schulhausstrasse 5 ...... 8, S. 187 Waschhaus Vers. Nr. 336, Rudolfingen, Dorfstrasse ...... 8 , S. 187

Wildensbuch Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 406, Wildensbuch, Dorfstrasse 15 ...... 10/1, S. 123 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 408 mit Speicher Vers. Nr. 402, Wildensbuch, Vordergasse 4 ...... 7/2, S. 171 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 410, Wildensbuch, Vordergasse 6 ...... 7/2, S. 171 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 420, Wildensbuch, Bannerweg 2 ...... 7/2, S. 171 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 424, 426, Wildensbuch, Dorfstrasse 7 ...... 10/1, S. 123 Bauernhaus Vers. Nr. 428, Wildenbuch, Breitestrasse 4 ...... 10/1, S. 123 Wohn- und Zivilgemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nrn. 431, 432, Wildensbuch, Dorfstrasse 3, 1 ...... 10/1, S. 125; 18, S. 299 Bauernhaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 433, Wildensbuch, Rudolfingerstrasse 1 ...... 9/1, S. 201 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 436, Wildensbuch, Rudolfingerstrasse 7 ...... 8, S. 188

TRUTTIKON Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1, Hauptstrasse 6 ...... 11, S. 167 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 7, Basadingerstrasse 2 ...... 8, S. 188 Wohnhhaus, ehem. Bauern- und Handwerkerhaus Vers. Nr. 9, Basadingerstrasse 3 ...... 13, S. 328–329 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Restaurant «Freihof» Vers. Nr. 19, Hauptstrasse 34 ...... 8 , S. 188 Ehem. Speicher mit Waschhaus Vers. Nr. 22 (alt Nrn. 23, 24), Mitteldorf, Hauptstrasse bei 40 ...... 10/1, S. 124; 12, S. 416; 17, S. 353 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 25, Hauptstrasse 44 ...... 11, S. 167–168 Wohnhaus, ehem. Bauerwohnhaus Vers. Nrn. 32, 266 (alt Nrn. 32–34), Hauptstrasse 52, 54 ...... 10/1, S. 124; 15, S. 393 Bauernwohnhaus, ehem. Vogtshaus, sog. Schlössli Vers. Nr. 40, Dickihofstrasse 2 ...... 11, S. 168–169 Scheune Vers. Nr. 85, Bucherweg (bei Nr. 6) ...... 10/1, S. 124 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 99, Hinterdorfstrasse ...... 16, S. 355 Bauernhaus Vers. Nr. 107 (†), Oberdorf ...... 8 , S. 188 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 108, Hauptstrasse 57 ...... 10/1, S. 124–125 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Rössli» mit Postbüro und Nebengebäude Vers. Nrn. 109, 274, 280 und 110, Oberdorf, Hauptstrasse 47 ...... 17, S. 196–203 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 111 (alt Nrn. 111, 112), Hauptstrasse ...... 9/1, S. 201 Wohnhaus mit Laden, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 116, 117, 231, Hauptstrasse 37, 33, 39 ...... 11 , S. 168 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 119 (alt Nrn. 119, 120), Hinterdorfstrasse 2 ...... 11 , S. 168

TURBENTHAL

Hutzikon Ehem.°Bauernhaus mit Nebengebäude, sog.°Schrämlihaus Vers.°Nrn.°1, 2, Tösstalstrasse 66...... 21, S. 206–209 79

Güterschuppen SBB Vers. Nr. 14 (†), Bahnhofstrasse (bei Nr. 1) ...... 16, S. 355 Ehem. Turbinenhaus Vers. Nr. 17, Bahnhofstrasse ...... 13, S. 432 Ehem. Stickereigebäude, sog.°Sticki Vers.°Nr.°18 ...... 21, S. 210–213 Bürogebäude, ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 32, Hutzikon, Tösstalstrasse 48 ...... 8, S. 188 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 56, Hutzikon, Tösstalstrasse 20 ...... 10/1, S. 125 Fabrikantenvilla Vers. Nr. 70, Friedthal, Tösstalstrasse 21 ...... 18, S. 146–149 Ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 72 (†) mit Gärtnerhaus Vers. Nr. 44 (†), Hutzikon, Tösstalstrasse 23 ...... 10/1, S. 290–292 Reihenwohnhaus Vers. Nr. alt 72 (†), Hutzikon, Tösstalstrasse 29, 31 ...... 7/2, S. 173 Wohnhaus (Wohlfahrtsgebäude), ehem. Gasthof «Zum Hirschen» Vers. Nr. 151, Hutzikon, Tösstalstrasse 65...... 9/1, S. 203; 12, S. 416; 17, S. 353; 19, S. 354

Gyrenbad Gasthof und ehem. Kurhaus «Gyrenbad» Vers. Nr. 133 (alt Nrn. 133–135), Gyrenbad...... 13, S. 330–337; 15, S. 393; 22, S. 320

Turbenthal Wohn- und Geschäftshaus mit Nebenbauten Vers. Nr. 169 († Brand der rückseitigen Gebäudetrakte), Tösstalstrasse 97 ...... 16, S. 355 Kath. Kirche Herz Jesu mit Pfarrhaus Vers. Nr. 297, Schulstrasse 8 ..... 11, S. 169–170; 21, S. 214–219 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 335, St. Gallerstrasse 13 ...... 9/1, S. 202, 203 Wohnhaus Vers. Nr. alt 337 (†), St. Gallerstrasse ...... 4 , S. 101 Wohnhaus mit Schopf, sog. Mühlehäuschen Vers. Nr. 364, Mühleweg 2 ...... 3 , S. 97 Ref. Kirche Vers. Nr. 371, Tösstalstrasse (bei Nr. 90) ..... 7/2, S. 171–172; 10/1, S. 125; 16, S. 158–165 Ref. Kirchgemeindehaus, ehem. Wohnhaus, sog. Alte Post Vers. Nr. 374, Tösstalstrasse 90 ...... 11, S. 170; 20, S. 356 Ehem. Gasthof «Bären» mit Saalanbau Vers. Nr. 376 (†), Tösstalstrasse 92 ...... 11, S. 170–171, 426 Wohnhaus mit Restaurant «Sternen» Vers. Nr. 389, Tösstalstrasse 120, 122 ...... 9/1, S. 203 Bauernhaus, sog. Brugghaus Vers. Nr. 402, Tösstalstrasse 156 ...... 11, S. 171 Wohnhäuser, ehem. Bauernhäuser mit Restaurant «Guyer» Vers. Nrn. alt 424–429 (†), Tösstalstrasse ...... 7/2, S. 173–174 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 437, Landenbergweg 1 ...... 7/2, S. 172–173 Bauernhaus, sog. Sigristen- oder Scheuermeierhaus Vers. Nr. alt 442 (†), St. Gallerstrasse ...... 6, S. 133–134 Schloss Vers. Nr. 447, St. Gallerstrasse 8 ...... 14, S. 315

Oberhofen, Berg, Chäfer, Gosswil Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. alt 639, 640 (†), Oberhofen ...... 12, S. 432 Wohnhäuser, sog. Berghof, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 921, 922, 925, Berg ...... 11, S. 171; 15, S. 393; 22, S. 320 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 944, Chäfer ...... 11, S. 474–475; 17, S. 204–207 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 947, Chäfer ...... 9/1, S. 201–202 Wohnhaus, ehem. Speicherstöckli Vers. Nr. 948, Chäfer ...... 7/2, S. 174–175; 12, S. 432 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 951, 953 (alt Nrn. 951–953), Chäfer ...... 7/2, S. 175; 11, S. 171–172; 12, S. 432; 17, S. 353 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1104, Gosswil ...... 8, S. 188

Sitzberg Ref. Kirche Vers. Nr. 1251, Sitzberg ...... 2, S. 83–85; 8, S. 189; 12, S. 416; 16, S. 166–171 Wohnhaus, ehem. Stickereigebäude «Schiffli» Vers. Nr. 1273, Sitzberg ...... 12, S. 416

UETIKON am See Weinbauernhaus «Zur Schönau» Vers. Nrn. 205, 206, Grossdorf, Schönaustrasse 15 ...... 11 , S. 172 Wohnhaus Vers. Nr. 288, Bergstrasse 175 ...... 15, S. 393 Ref. Kirche Vers. Nr. 341, Kirchbüel, Gartenstrasse ...... 20, S. 357 80

Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 342, Chirchbüel, Gartenstrasse 26 ...... 19, S. 354; 21, S. 314 Altes Schulhaus Vers. Nr. 348 ...... 15, S. 393 Kosthäuser Vers. Nrn. alt 363–365 (†), Unter der Kirche 3, 5, 7 ...... 11, S. 426, 427; 16, S. 172–183 Wohnhaus Vers. Nrn. 391, 392, Alte Landstrasse 119/Schlosserrainstrasse 1 ...... 11, S. 475–476 Wohnhaus «Meiershof» Vers. Nr. 394, Alte Landstrasse 121 ...... 9/1, S. 203 Wohnhaus Vers. Nr. 395 (†), Schlosserrainstrasse 8 ...... 15, S. 393 Wohnhaus mit ehem. Weinhandlung Vers. Nr. 396 (†), Alte Landstrasse 127 ...... 15, S. 393 Bauernhaus Vers. Nr. 482 (†), Bergstrasse 36 ...... 11, S. 426 Haus Wäckerling / Pflegeheim Wäckerlingstiftung Vers. Nr. 528 mit sog. Pensionärenhaus Vers. Nr. 556 und Nebenbauten, Chlidorf, Tramstrasse 53, 55, 57 ...... 18, S. 150–159

UITIKON Ehem. Doppelspeicher Vers. Nrn. 2, 93, Zürcherstrasse bei Nr. 70 ...... 15, S. 394 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 3, Ringlikon, Langwiesstrasse 36 ...... 7/2, S. 175–176 Landgasthof, ehem. Taverne «Zum Löwen» Vers. Nr. 50, Birmensdorferstrasse 56 ...... 10/1, S. 125–126 Ehem. Sennhütte Vers. Nr. alt 63 (†), Zürcherstrasse 16 ...... 9/1, S. 204 Gemeindehaus Vers. Nr. 69, Zürcherstrasse 59 ...... 10/1, S. 126 Ref. Kirche Vers. Nr. 71, Zürcherstrasse ...... 2, S. 85–86; 17, S. 354; 22, S. 320 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 79 (†), Zürcherstrasse 62 ...... 10/1, S. 292 Wohnhaus und ehem. Wirtshaus «Zur Hoffnung» Vers. Nr. alt 83 (†), Zürcherstrasse 66 ...... 10/1, S. 292 Wohnhaus, ehem. Wagnerei und Schmiede Vers. Nr. 114, Zürcherstrasse 83 ...... 15, S. 394 Ehem. Gerichtsherrenschloss Vers. Nr. 150, Schlossmatt, Zürcherstrasse 120 ...... 5, S. 114; 10/1, S. 126, 223–228 Bauernhaus «Altenhaus» Vers. Nr. 790, Zürcherstrasse 78, 80 ...... 6, S. 134–135

UNTERENGSTRINGEN Gutsscheune Vers .Nr. 6 zum ehem. Landhaus «», Sonnenbergstrasse ...... 15 , S. 394 Landhaus «Sparrenberg» Vers. Nr. 12 mit Nebengebäuden, Sparrenbergstrasse ...... 12, S. 300–307 Ehem. Schul- und Wirtshaus Vers. Nrn. 59, 61, Dorfstrasse 49, 51 ...... 10/1, S. 127 Ehem. Meierhof Vers. Nr. 67, Kloster Fahr, Chlosterstrasse 53 ...... 10/1, S. 127, 229–230 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 99, Stolzwies, Dorfstrasse 24 ...... 21, S. 314 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 103, Dorfstrasse 22 ...... 11, S. 172 Ehem. Wirtschafts-, Tanz- und Kinokomplex «Sennenbühl» Vers. Nr. alt 129 (†), Zürcherstrasse ...... 11, S. 427 Gasthof «Zum Eckstein» Vers. Nr. 115, Dorfstrasse 2 ...... 22, S. 320–321

Kloster Fahr (Kt. Aargau) ...... 3 , S. 97

UNTERSTAMMHEIM Bauernwohnhaus, sog. Furtmühle Vers. Nr. 11, Furtmühle 11 ...... 22, S. 321 Hof Weiler: Ehem. Bauernhaus mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 21–23, Möhe, Kellhofstrasse 24 ...... 17 , S. 208–211; 19, S. 354 Hof Küng: Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 24 und Trotte Vers. Nr. 25 Möhe, Kellhofstrasse 23 ...... 17, S. 212–215 Ehem. Trotte Vers. Nr. 25, Kellhofstrasse 21 ...... 13, S. 432 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 26, In der Gasse 2 ...... 11, S. 174 Ehem. Bauernhaus mit Scheune Vers. Nrn. 28, 29, Möhe 5 ...... 10/1, S. 127–128 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 31, Oberdorf 13...... 18, S. 299 Ref. Kirche Vers. Nr. 32, Oberdorf ...... 7/2, S. 177; 15, S. 394; 16, S. 184–187 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 35, Möhe 18 ...... 7/2, S. 178 Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 48, Kellhofstrasse 11...... 11, S. 173 Wohnhaus, ehem. Trotte Vers. Nr. 53, Kellhof ...... 15, S. 394, 395

81

Wohnhaus, ehem Bauernhaus Vers. Nr. 55, Kellhofstrasse...... 12, S. 416; 17, S. 354 Scheune Vers. Nr. 58, Kellhofstrasse ...... 13, S. 432 Ehem. Speicher Vers. Nr. 59, Kellhof 59 ...... 11, S. 173 Ehem. Trotte Vers. Nr. 74, Oberdorf ...... 14, S. 315 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 90, Kirchweg 2 ...... 10/1, S. 128 Ehem. Bauern- und Handwerkerwohnhaus «Zur Delle» Vers. Nr. 93, Oberdorf 19 ...... 11 , S. 172–173; 13, S. 432 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 94, Oberdorf 12 ...... 11, S. 173 Ehem. Zehntenscheune Vers. Nr. 104, Oberdorf ...... 7/2, S. 178 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 131, Unterdorf, Wehrligasse 5A ...... 10/1, S. 128 Ehem. Bauernhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 133, Unterdorf, Wehrligasse 1 ...... 11 , S. 175 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 135, Unterdorf 24 ...... 9/1, S. 205 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 153, Unterdorf ...... 7/2, S. 178 Speicher Vers. Nr. 161, Sennegasse ...... 6 , S. 135 Wohnhaus, ehem. Scheune Vers. Nr. 173, Sennegasse ...... 11, S. 174 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 174, 175, Sennegasse 12 ...... 9/1, S. 204–205; 11, S. 174–175 Lagergebäude Vers. Nr. 176, Sennegasse ...... 9/1, S. 204–205 Wohnhaus Vers. Nr. 182, Sennegasse 18 ...... 11, S. 175 Bauernhaus, sog. Ulmerhof Vers. Nr. 263, Ulmerhof ...... 22, S. 321

URDORF Wohnhaus «Feldgarten» Vers. Nr. 249 (†), Schlierenstrasse 53 ...... 14, S. 315 Ehem. Feuerwehrlokal Vers. Nr. 311, Niederurdorf, Dorfstrasse 19A ...... 13, S. 433 Alte ref. Kirche Vers. Nr. 367, Oberurdorf, Friedhofstrasse ...... 7/2, S. 178; 10/1, S. 129; 15, S. 394 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 370, Oberurdorf, Kirchgasse 15 ...... 7/2, S. 178–179 Waschhaus Vers. Nr. 372, Oberurdorf, Kirchgasse ...... 13, S. 433 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 388, Oberurdorf, Birmensdorferstrasse 106 ...... 14, S. 315 Wohnhaus (Ehem. Mühle) Vers. Nr. 393, Oberurdorf ...... 4 , S. 102 Ehem. Badgasthof «Zur Sonne» Vers. Nr. 408, Oberurdorf, Birmensdorferstrasse 122 ...... 12, S. 416 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 465, Oberurdorf, Birmensdorferstrasse 147...... 12, S. 416 Ehem. «Oberes Bad» Vers. Nr. 467, Oberurdorf, Birmensdorferstrasse 149 ...... 9/1 , S. 205–206; 18, S. 299 Haus Schulthess, ehem. St. Georgs-Kirche Vers. Nr. 496, Unterreppischtal ...... 2 , S. 87 Kath. Kirche Bruder Klaus Vers. Nr. 813, Im Bauernacker 28 ...... 21, S. 315

USTER

Oberuster Alte Weberei Vers. Nr. 10, Oberuster, Aathalstrasse 74 ...... 14, S. 315; 16, S. 355 Ehem. Baumwollspinnerei Trümpler Vers. Nrn. 12, 8, 6, 5 mit Fabrikantenwohnhaus und Kosthaus Vers. Nrn. 16, 17, Oberuster, Aathalstrasse 74–88, 85, 87 ...... 19, 190–199 Kosthaus Vers. Nr. 17 zur ehem. Baumwollspinnerei Trümpler, Oberuster, Aathalstrasse 85...... 18 , S. 299 Spritzenhaus Vers. Nr. 54, Oberuster, Aathalstrasse ...... 11, S. 179 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 70 (†), Oberuster, Sulzbacherstrasse 3 ...... 10/1, S. 294 Ehem. Baumwollspinnerei Vers. Nr. alt 132 (†), Oberuster, Aathalstrasse 36 ...... 11, S. 428–429 Ehem. Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 135, Oberuster, Aathalstrasse 34 ...... 13, S. 338–341 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 136 (†), Oberuster, Aathalstrasse 27 ...... 7/2, S. 189 Haus «Lindengarten» Vers. Nr. alt 139 (†), Oberuster, Aathalstrasse 25 ...... 7/2, S. 189 Arbeiterhäuser, sog. «Eisenbahnzug» Vers. Nrn. 170, 172, 173, 174, Oberuster, Inselstrasse 18/20, 14/16, 10/12, 6/8, 2/4 ...... 11, S. 180 Haus «Rosengarten» Vers. Nr. alt 177 (†), Oberuster, Aathalstrasse 21 ...... 7/2, S. 189 Restaurant «Sonne» Vers. Nr. 202, Oberuster, Aathalstrasse 5 ...... 12, S. 416 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 210 (†), Oberuster, Aathalstrasse 2 ...... 10/1, S. 293 Ehem. Flarzhaus Vers. Nrn. alt 213, 214 (†), Oberuster, Guschstrasse 1 ...... 10/1, S. 294 82

Ehem. Kosthaus Vers. Nr. alt 249 (†), Oberuster, Freiestrasse 39 ...... 10/1, S. 294

Kirchuster Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1981, Kirchuster, Webernstrasse 3...... 21, S. 315

Feldhofstrasse, Bahnstrasse, Industriestrasse, Bankstrasse, Tannenzaunstrasse, Bahnhofstrasse, Poststrasse Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1658, Kirchuster, Feldhofstrasse 7 ...... 15, S. 395 Ehem. Werkstattgebäude Vers. Nr. 1763, Bahnstrasse 5 A ...... 16, S. 355 Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1765, Kirchuster, Bahnstrasse (bei Nr. 3) ...... 15, S. 395 Lokremise Vers. Nrn. 1864, 1866, Kirchuster, Industriestrasse 1 ...... 15, S. 222–225 Lokremise, Rechteckremise Vers. 1864, Kirchuster, Industriestrasse 1 A ...... 19, S. 182–189 Werkstattgebäude zur Lockremise Vers. Nr. 1867, Industriestrasse 1b ...... 22, S. 321 Güterschuppen Vers. Nr. alt 1923 (†), Kirchuster, Bankstrasse ...... 11, S. 427 Neuapostolische Kirche Vers. Nr. alt 1966 (†), Kirchuster, Tannenzaunstrasse 21 ...... 11, S. 428 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1979 (†), Kirchuster, Tannenzaunstrasse 1 ...... 7/2, S. 186 Bankgebäude Vers. Nr. 1989, Kirchuster, Bankstrasse 5 ...... 11, S. 176; 21, S. 224–229 Hotel «Usterhof» Vers. Nr. alt 1993 (†), Kirchuster, Bahnhofstrasse 2 ...... 7/2, S. 185 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nrn. 2001, 2002, Kirchuster, Bahnhofstrasse 18, 20...... 18, S. 300 Wohnhaus Vers. Nr. alt 2024 (†), Kirchuster, Poststrasse 3 ...... 10/1, S. 292, 293 Bezirksgebäude Vers. Nr. 2054, Kirchuster, Gerichtsstrasse 17 ...... 19, S. 200–205 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 2346, Kirchuster, Talackerstrasse 11...... 18, S. 300

Zürichstrasse Bauernhaus Vers. Nrn. alt 2015, 2016 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 4, 6 ...... 7/2, S. 186 Schulanlage Pünt Vers. Nr. 2903, Zürichstrasse 11 ...... 22, S. 321 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. alt 2040, 2041 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 14 ...... 7/2, S. 186 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. alt 2042 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 18 ...... 7/2, S. 186 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 2043 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 20 ...... 7/2, S. 186–187 Wohnhaus Vers. Nrn. alt 2047, 2048 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 22, 24 ...... 7/2, S. 187 Wohnhaus «Grunholzerhaus» Vers. Nr. alt 2401 (†), Kirchuster, Zürichstrasse 1 ...... 7/2, S. 186

Florastrasse Restaurant «Zur Brauerei» Vers. Nr. alt 2155 (†), Kirchuster, Florastrasse 5 ...... 7/2, S. 185 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 2162 (†), Kirchuster, Florastrasse 7, 9 ...... 7/2, S. 185 Wohnhaus Vers. Nr. alt 2165 (†), Kirchuster, Florastrasse 11 ...... 7/2, S. 186 Wohnhaus Vers. Nrn. alt 2195/2160 (†), Kirchuster, Florastrasse 7, 9 ...... 7/2, S. 185 Villa Zangger Vers. Nr. 2263, Kirchuster, Florastrasse 18 ...... 8, S. 192; 16, S. 188–193 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 2272, Kirchuster, Florastrasse 2 ...... 10/1, S. 129 Kinderkrippe Vers. Nr. 2380, Kirchuster, Florastrasse 26 ...... 9/1, S. 207

Zentralstrasse, Brauereistrasse Wohnhaus Vers. Nr. alt 2274 (†), Kirchuster, Zentralstrasse 5 ...... 10/1, S. 293 Ehem. Bierbrauerei Uster, Sudhaus Vers. Nr. 2296, Kirchuster, Brauereistrasse 11 ...... 13, S. 433 Reihenhäuser Vers. Nrn. 2325, 2326, Kirchuster, Zentralstrasse 33, 35 ...... 11, S. 178 Wohnhaus Vers. Nr. 2435, Kirchuster, Zentralstrasse 34 ...... 9/1, S. 207 Ehem. ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 2441, Kirchuster, Zentralstrasse 38...... 12, S. 417 Ref. Kirchgemeindehaus «Zum Kreuz», ehem. Gasthaus Vers. Nr. 2442, Kirchuster, Zentralstrasse 40 ...... 8, S. 192–193; 14, S. 264–267 Ref. Kirche Vers. Nr. 2330, Kirchuster, Zentralstrasse ...... 10/1, S. 129, 230, 231–232; 11, S. 318–319; 16, S. 355

Schlossweg, Talackerstrasse, Wührestrasse Schloss Vers. Nr. 2332, Kirchuster, Schlossweg 1 ...... 11, S. 177–178 Wohnhaus Vers. Nr. alt 2355 (†), Kirchuster, Talackerstrasse 20 ...... 12, S. 417 Ehem. Arzthaus Vers. Nr. alt 2371 (†), Kirchuster, Talacker 17 ...... 10/1, S. 293 Wohnhaus «Sonnental» Vers. Nr. alt 2372 (†), Kirchuster, Wührestrasse ...... 12, S. 417 Bauernhaus «Sonnental» Vers. Nr. alt 2374 (†), Kirchuster, Wührestrasse 1 ...... 12, S. 417 Wohnhaus Vers. Nr. 2451, Kirchuster, Talackerstrasse 10 ...... 15, S. 395

83

Friedhofstrasse, Zimikerstrasse, Denkmalstrasse, Schulweg, Gerbestrasse, Seestrasse, Im Lot Untervogtshaus Vers. Nr. 2468 und Trottgebäude Vers. Nr. 2469, Kirchuster, Friedhofstrasse 3...... 13, S. 433 Flarzhäuser Vers. Nrn. 2478–2480 (†), Kirchuster, Zimikerstrasse 3, 5 ...... 13, S. 433 Ref. Pfarrhaus, sog. Zimikerhaus Vers. Nr. 2487, Kirchuster, Denkmalstrasse 10 ...... 7/2, S. 185; 13, S. 433 Schulhaus Vers. Nr. 2519, Kirchuster, Schulweg 6 ...... 12, S. 417 Ehem. Schulhaus «Kirchuster» Vers. Nr. 2524, Kirchuster, Schulweg 4 ...... 12, S. 417 Kirche der Freien Evangelischen Gemeinde Vers. Nr. 2529, Kirchuster, Gerbestrasse 7 ...... 15 , S. 395 Spinnerei Vers. Nr. 2534 (†), Seestrasse 3 ...... 7/2, S. 186 Kosthaus der ehem. Baumwollspinnerei Uster AG (BUAG) Vers. Nr. 2611, Kirchuster, Im Lot 4–7 ...... 15 , S. 396 Ensemble der ehem. Baumwollspinnerei Uster AG (BUAG) Vers. Nrn. 2613 u.a., Kirchuster, Im Lot 4, 6, 8, 9 ...... 16, S. 194–197

Niederuster Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 524 (†), Niederuster, Unterbühlenstrasse 8 ...... 11, S. 428 Ehem. Restaurant «Wildgüetli» Vers. Nr. alt 540 (†), Niederuster, Seestrasse ...... 12, S. 416 Schulhaus Vers. Nr. 551, Niederuster, Seestrasse 109 ...... 11, S. 178–179 Ehem. Mühle mit Nebengebäuden, sog. Hertermühle Vers. Nrn. 588–590, Niederuster, Sonnenbergstrasse 9, 11 ...... 11, S. 179; 17, S. 354 Ehem. Baumwollspinnerei und mechanische Werkstätte Vers. Nr. 675, Niederuster, Seestrasse 102 ...... 10/1, S. 130 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 715, Niederuster, Seestrasse 155 ...... 10/1, S. 130 Ehem. Fabrikanlage «Turicum» Vers. Nrn. 725 ff., Niederuster, Seestrasse 110 ...... 13, S. 433 Speicher Vers. Nr. 6128, Niederuster, Fuchsgasse (alte Seestrasse 127) ...... 16, S. 355

Nänikon Reihenhaus Vers. Nr. alt 966 (†), Nänikon, Zürichstrasse 46 ...... 7/2, S. 187 Gasthaus «Zum Löwen» Vers. Nr. 999, Nänikon, Zürichstrasse 47 ...... 7/2, S. 187–188, 189 Ehem. Waschhaus und Remise Vers. Nr. 1012, Nänikon, Stationsstrasse 32A ...... 11 , S. 181 Ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 1013, Nänikon, Stationsstrasse 32 ...... 11, S. 181 Flarzhaus Vers. Nr. alt 1021 (†), Nänikon, Stationsstrasse 18 ...... 7/2, S. 187 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nrn. 1027, 1028, Nänikon, Stationsstrasse 8, 10 ...... 7/2, S. 187 Türmlischulhaus, ehem. Gemeindehaus Vers. Nr. 1030, Nänikon, Stationsstrasse 4 ...... 11, S. 180–181 Altes Schulhaus Vers. Nr. alt 1064 (†), Nänikon, Stationsstrasse 49 ...... 7/2, S. 187 Aufnahmegebäude und Güterschuppen Vers. Nrn. alt 1068 (†), alt 1070 (†), Nänikon, Stationsstrasse ...... 11, S. 429–430

Winikon Sog. Winikerhof, ehem. Statthalterei mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 1135, 4450, 1133, 1134, 1132, Winikon, Gschwaderstrasse 84 ...... 9/1, S. 208, 209; 19, S. 354

Freudwil Schulhaus Vers. Nr. 1180, Freudwil, Freudwilerstrasse 5 ...... 8, S. 193 Speicher Vers.°Nr.°1188, Freudwil, Im Dörfli ...... 21, S. 220–223 Bauernhaus Vers. Nr. 1200, Freudwil, Schwendistrasse 12 ...... 12, S. 416 Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 1209, 1210, 1211, Freudwil, Schwendistrasse 3, 5 ...... 7/2, S. 187

Wermatswil Wohnhaus Vers. Nr. 1242, Wermatswil, Chammerholzstrasse 19 ...... 17, S. 354 Schulhaus Vers. Nr. 1255, Wermatswil, Chammerholzstrasse 2 ...... 13, S. 433 Wohnhaus, sog. Guyerhaus Vers. Nr. 1256, Wermatswil, Hintergasse 1 ...... 15, S. 394 Sog. Gujerhaus Vers. Nr. 1257, Wermatswil, Hintergasse 5 ...... 11, S. 474; 13, S. 342–345 Bauernhaus Vers. Nr. 1261, Wermatswil, Kleinjoggstrasse 4 ...... 15, S. 395 84

Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1263, Wermatswil, Kleinjoggstrasse 2 ...... 11, S. 181; 15, S. 395

Sulzbach Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 1327 (†), Sulzbach, Rotenrain ...... 9/1, S. 209 Gasthof «Löwen» Vers. Nr. 1388, Sulzbach, Sulzbacherstrasse 110 ...... 13, S. 433

Nossikon Bauernwohnhaus Vers. Nrn. alt 432, 1433 (†), Nossikon, Steigstrasse 39, 41 ...... 7/2, S. 189 Restaurant «Zur Krone» Vers. Nr. 1440, Nossikon, Burgstrasse 81 ...... 4, S. 102; 7/2, S. 188; 12, S. 416; 15, S. 395 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 1453, 1454 (†), Nossikon, Nossikerstrasse 2, 4 ...... 7/2, S. 189 Alters- und Bürgerheim Vers. Nr. 1712 (†), Dietenrainweg 15 ...... 15, S. 395 Wohnhäuser Vers. Nrn. 1776, 1777, Glärnischstrasse 2, 4,6 ...... 12, S. 416 Schulhaus «Hasenbühl» Vers. Nrn. 1803, 1804, Hasenbühlstrasse 10 ...... 12, S. 416 Villa «Bianchi» Vers. Nr. 1822 und Nebengebäude, Brunnenstrasse 27 ...... 12, S. 308–311 Sodbrunnen, Kirchuster, Zimikerstrasse 1 ...... 5 , S. 121 Sodbrunnen, Zürichstrasse 28/Winterthurerstrasse 2 ...... 6 , S. 136 Deuchelleitung, Burgstrasse ...... 4, S. 102 Gedeckte Brücke, Kirchuster, Aabach ...... 8, S. 192, 193

VOLKEN Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 86, Hauptstrasse ...... 10/1, S. 130 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 192, Müli ...... 15, S. 396

VOLKETSWIL

Gutenswil Wohn- und Gasthaus «Zum Sternen» Vers. Nr. 25 (alt Nrn. 25, 26), Gutenswil, Winterthurerstrasse 32...... 8, S. 194–195; 11, S. 182–183 Bauernhaus Vers. Nr. 33 (†), Gutenswil, Winterthurerstrasse 17 ...... 13, S. 433 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 62 (†), Gutenswil, Dorfstrasse ...... 9/1, S. 210 Transformatorenstation «Gutenswil» Vers. Nr. 94, Gutenswil, Pfäffikerstrasse...... 17, S. 354 Schulhaus Vers. Nr. 112 (†), Gutenswil, Winterthurerstrasse 30 ...... 15, S. 396

Volketswil Wohnhaus mit Schopf, ehem. Mühle Vers. Nr. 156, Pfäffikerstrasse 5 ...... 14, S. 316 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 170, Tonackerstrasse 3/5, Weiherweg 6 ...... 13 , S. 433 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 200, Oberdorf, Pfarrain 7 ...... 11, S. 182; 15, S. 396 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 231, Schmiedgasse 4 ...... 15, S. 396 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 254 (†), Chilegass 20 ...... 13, S. 433 Gasthof «Zum Löwen» Vers. Nr. alt 270 (†), Chilegass ...... 6 , S. 136 Wohnhaus, ehem. Schulhaus, sog. Sigristenhaus Vers. Nr. 275, Chilegass 8 ...... 8, S. 194 Ref. Kirche Vers. Nr. 276, Chilegass ...... 22, S. 322 Wohnhaus mit Werkstatt, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 278, Zentralstrasse 12 ...... 9/1, S. 210 Schulhaus Vers. Nr. 300, Poststrasse 2 ...... 12, S. 417 Hochkamin Forsanose Vers Nr. 328, Weiherweg 8 a ...... 22, S. 322

Hegnau Versammlungsgebäude, ehem. Schulhaus, sog. Chappeli Vers. Nr. 429, Hegnau, Alte Gasse 5 ...... 11, S. 183; 19, S. 354 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. alt 430 (†), Hegnau, Usterstrasse 4, 6...... 10/1, S. 294–297

WÄDENSWIL

Seestrasse Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 2, 3 (†), Seestrasse...... 7/2, S. 194

85

Theater «Ticino», ehem. Wohnhaus «Morgensonne» mit Anbau Vers. Nr. 134, Seestrasse 57 ...... 17 , S. 354 Wohnhaus und Restaurant «Gambrinus» Vers. Nr. 156, Seestrasse 85 ...... 11, S. 185 Wohn- und Geschäfshaus, ehem. Hotel «Seehof» Vers. Nr. 162, Seestrasse 94 ...... 11, S. 185–186 Fabrikgebäude Fürst & Co., sog. Büsimützenfabrik Vers. Nr. 265, Eintrachtstrasse 13 ...... 20, S. 357 Jugendhaus, ehem. Sust Vers. Nr. 319, Seestrasse 90 ...... 13, S. 434 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Fortuna» Vers. Nr. 362, Seestrasse 106 ...... 19, S. 355 Wohnhaus, ehem. Gewerbehaus Vers. Nr. 370, Seestrasse 114...... 18, S. 301 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Reblaube» Vers. Nr. 381, Seestrasse 121 ...... 12, S. 417 Doppelwohnhaus «Zur Hinteren Lände» Vers. Nrn. 631, 632 mit Gewerbebau Vers. Nr. 633, Seestrasse 137 ...... 17, S. 216–221 Wohnhaus «Zur Seerose» Vers. Nrn. 643, 644, Seestrasse 144, 142 Wohnhaus «Zur Schwanau» Vers. Nr. 646, Seestrasse 148 ...... 11, S. 186–187 Wohnhaus «Zur Schiffhütte» Vers. Nr. 648, Seestrasse 150 ...... 15, S. 397 Wohnhaus «Zur Seefahrt» Vers. Nr. 745 (inkorrekterweise als abgebrochen bezeichnet), Gwad, Seestrasse 231 ...... 7/2, S. 194 Ehem. Bauernhaus «Zum Letten» Vers. Nr. 748, Neudorfstrasse 30 ...... 20, S. 357

Einsiedlerstrasse, Meierhofstrasse, Schlossgass Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 88, Einsiedlerstrasse 24 ...... 13, S. 350–351 Wohnhäuser, sog. Unterer Meierhof Vers. Nrn. 102–104, Meierhofstrasse 24, 26, 22 ...... 10/1, S. 132 Ehem. Schloss, ehem. Zehntenscheune, Wohnhaus, sog. Zschokkehaus Vers. Nrn. 117, 122, 123, Schloss, Schlossgass 2 ...... 12, S. 312–315; 18, S. 300

Luftstrasse, Buckstrasse Wohnhaus, ehem. Bauernhaus «Im grüene Hof» Vers. Nr. 139, Luftstrasse 27...... 18, S. 300 Wohnhaus «Wellingtonia» Vers. Nr. 176, Luftstrasse 34 ...... 10/1, S. 132; 13, S. 434; 15, S. 396 Wohnhaus «Zum Morgenstern» Vers. Nr. 181, Luftstrasse 26 ...... 13, S. 434 Wohnhaus Vers. Nr. 183, Luftstrasse 30 ...... 13, S. 434 Wohnhaus Vers. Nr. alt 217 (†), Buckstrasse 12 ...... 7/2, S. 193 Wohnhaus Vers. Nr. 225, Buckstrasse 15 ...... 13, S. 434 Wohnhaus «Zur Bernburg» Vers. Nr. 227, Buckstrasse 19 ...... 11, S. 183–184; 15, S. 396 Wohnhaus, sog. Schindelhüsli Vers. Nr. 229, Buckstrasse 23 ...... 11, S. 184

Leigass, Eintrachtstrasse, Eidmattstrasse, Etzelstrasse Wohnhaus, sog. Gottfriedhaus Vers. Nr. 236, Leigass 21 ...... 8, S. 196; 14, S. 316 Wohnhäuser Ver. Nrn. 241, 239, 240, Leigasse 12, 14, 16 ...... 22, S. 322 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 242 (alt Nrn. 242, 243), Leigass 10 ...... 8, S. 196 Wohnhaus «Zum Holderbaum» Vers. Nr. alt 266 (†), Eintrachtstrasse 11 ...... 11, S. 431–432 Wohnhäuser Vers. Nrn. 285–288 (†), Eidmattstrasse 3, 5, 7, 9 ...... 13, S. 434 Schulhaus, sog. Neues Eidmattschulhaus Vers. Nr. 293, Eidmattstrasse 17 ...... 15, S. 396 Schulhaus, sog. Altes Eidmattschulhaus Vers. Nr. 295, Eidmattstrasse 15 ...... 10/1, S. 131 Wohn- und Geschäftshaus «Rosenhof» Vers. Nr. 298 mit Nebengebäude Vers. Nr. 4458, Eidmattstrasse 25, Schönenbergstrasse 5 a ...... 16, S. 198–205 Ehem. Bauernhaus, sog. Oberer Meierhof Vers. Nrn. alt 106, 107 (†), Meierhof, Etzelstrasse 42 ...... 10/1, S. 297–298 Kath. Kirche St. Marien Vers. Nr. 1003, Etzelstrasse 1 ...... 7/2, S. 191–192 Wohnhaus «Löwenburg» Vers. Nr. 1088, Oberdorfstrasse 22 ...... 20, S. 357

Gessnerweg, Gerbestrasse, Friedbergstrasse, Reblaubenweg Ref. Kirchgemeindehaus «Rosenmatt», ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 300 mit Parkanlage, Gessnerweg 5 ...... 13 , S. 352–357; 21, S. 315 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Talgarten», ehem. Gerbe Vers. Nr. 303, Gerbestrasse 2 ...... 11, S. 184–185; 17, S. 355 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Gerbe» Vers. Nr. 307 mit Hofbrunnen, Gerbestrasse 6 ...... 9/1, S. 210–211; 13, S. 434; 19, S. 355 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Friedberg» Vers. Nr. 311, Friedbergstrasse 7 ...... 8 , S. 195 86

Wohn- und Geschäftshaus «Merkur» Vers. Nrn. 328, 329, 1790, Bahnhofstrasse 5/7, Seestrasse 104 ...... 7/2 , S. 192–193; 11, S. 186 Hotel «Engel» Vers. Nr. 342 (†), Engelstrasse 2 ...... 12, S. 417; 17, S. 355 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 347, Hafenstrasse 2, 4, 6 (alt Bahnweg 1) ...... 12, S. 316–317 Wohnhäuser Vers. Nrn. 349–351 (†), 388 (†), Bahnweg 3, 5, 7, Seestrasse 128 ...... 12, S. 316–317 Wohnhaus, sog. Goldschmied Hess-Haus Vers. Nr. alt 368 (†), Seestrasse 111 ...... 7/2, S. 194 Wohnhäuser mit Läden und Restaurant «Central», sog. Central-Quartier Vers. Nrn. 375–379, Seestrasse 113–119, Zugerstrasse 2 ...... 12, S. 318–319 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. alt 412, 413 (†), Reblaubenweg 6, 10 ...... 6, S. 136–137

Zugerstrasse, Glärnischstrasse Gasthaus «Zum Hirschen» Vers. Nr. alt 429 (†), Zugerstrasse 11 ...... 7/2, S. 194; 8, S. 197 Wohnhaus mit Buchdruckerei «Zum Florhof» Vers. Nr. 432 (†), Zugerstrasse 16 ...... 14 , S. 316 Wohnhaus «Zur alten Kanzlei» Vers. Nr. 450, Zugerstrasse 28 ...... 12, S. 417 Wohnhäuser Vers. Nrn. 455 (†), 282 (†), 461 (†), Zugerstrasse 31, 37, 39 ...... 14, S. 316 Wohnhaus Vers. Nr. alt 828 (†), Zugerstrasse ...... 5 , S. 123 Wohn- und Geschäftshaus, sog. Tuchhof Vers. Nr. 993, Zugerstrasse 24 ...... 15, S. 397 Glärnischschulhaus Vers. Nr. 1823, Glärnischstrasse 3 ...... 14, S. 316 Mehrzweckhalle, sog. Glärnischhalle Vers. Nr. 1824, Glärnischstrasse 5 ...... 13, S. 435

Schönenbergstrasse Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Gemeindehaus «Zur Sonne» Vers. Nr. 476, Schönenbergstrasse 4 ...... 12 , S. 417 Wohn- und Geschäftshaus «Am Platz» Vers. Nr. 477, Schönenbergstrasse 6 ...... 10/1, S. 132–133 Wohnhaus «Zur Hohlen Eich», ehem. Ortsmuseum Vers. Nr. 484, Schönenbergstrasse 22 ...... 7/2 , S. 193; 19, S. 206–209 Wohn-, Geschäftshaus und Restaurant «Volkshaus» Vers. Nr. 494, Schönenbergstrasse 25 ...... 10/1, S. 133; 12, S. 417 Ehem. Krankenhaus Vers. Nr. 502, Schönenbergstrasse 49 ...... 19, S. 355 Wohnhaus «Zum Eisenhammer» Vers. Nr. 526, Schönenbergstrasse 23 ...... 12, S. 417 Wohnhaus «Adlerberg» Vers. Nr. 527, Kirchweg 13 ...... 12, S. 418 Doppelwohnhaus mit Werkstatt Vers. Nrn. 532–534, Schönenbergstrasse 19, Kirchweg 8, Schönenbergstrasse 17 ...... 13, S. 434 Wohnhaus, sog. Julius Hauser-Haus Vers. Nr. 536, Schönenbergstrasse 13 ...... 8, S. 196; 14, S. 316; 15, S. 396 Ref. Kirche Vers. Nr. 538, Schönenbergstrasse 9 ...... 3, S. 98–101; 11, S. 185, 323–329; 15, S. 226–233; 21, S. 315 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 539, Schönenbergstrasse 7 ...... 17, S. 355

Fuhrstrasse Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Unterer Leihof» Vers. Nr. 514, Trottgebäude, sog. Blattmanntrotte Vers. Nr. 513, Unter Leihof, Fuhrstrasse 12 ...... 19, S. 210–215 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Unter Leihof» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 515, 516, Unter Leihof, Fuhrstrasse 11 ...... 14, S. 268–271 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Zur vorderen Fuhr» Vers. Nr. 866 mit ehem. Waschhaus Vers. Nr. 865, Fuhr, Fuhrstrasse 30 ...... 12, S. 320–323

Rotweg, Türgass, Stegstrasse Wohnhaus Vers. Nr. 521 (†), Rotweg 5 ...... 13, S. 434 Wohn- mit Restaurant «Zum Löwen» Vers. Nr. 572, Türgass 16 ...... 12, S. 418 Wohnhaus, ehem. Doppelwohnhaus Vers. Nr. 582 (alt Nrn. 581, 582), Türgass 4 (alt Nrn. 4, 6) ...... 5, S. 122–123; 9/1, S. 212–213 Wohnhaus Vers. Nr. 578, Türgass 10 ...... 11, S. 187 Wohnhaus Vers. Nr. 602, Stegstrasse 4...... 14, S. 316

87

Florhofstrasse, Trubengass, Kreuzstrasse Städtisches Verwaltungsgebäude «Neuhof», ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 610, Florhofstrasse 3 ...... 13, S. 358–361 Stadthaus «Zum Freihof» Vers. Nr. 611, Florhofstrasse 6 ...... 10/1, S. 131; 18, S. 160–167 Wohnhaus mit Anbau Vers. Nr. 3436 (alt Nr. 657 b), Trubengass 5 ...... 9/1, S. 212 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nrn. 658, 659, Trubengass 4, 6 ...... 10/1, S. 133 Villa «Flora» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 410, 1005 ...... 20, S. 172–179 Ladenzentrum «di alt Fabrik» mit Wirtschaft «Zur alte Fabrik», ehem. Webereigebäude Vers. Nr. 1033, Kreuzstrasse 2 (alt Florhofstrasse 13) ...... 10/1, S. 131

Büelenstrasse, Büelenweg, Bürglistrasse Wohnhaus, sog. altes Büelenhaus Vers. Nr. 800 (alt Nrn. 800, 801), Büelenstrasse 9 ...... 11, S. 184, 320–323, 476; 17, S. 355 Wohnhaus, ehem. Sennhütte Vers. Nr. 806, Büelen, Büelenweg 23 ...... 9/1, S. 214 Wohnhaus, Villa «Zum Abendstern» Vers. Nr. 1039 mit Gartenhaus Vers. Nr. 299, Bürglistrasse 37 ...... 15 , S. 397; 18, S. 168–175 Villa Grünenberg Vers.°Nr.°1889 mit Parkanlage, Bürgli, Bürglistrasse 20 ...... 21, S. 230–239

Holzmoosrüti, Untermosen Waschhaus Vers. Nr. 835, Holzmoosrüti, Schöneggweg ...... 14, S. 316 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 837, Holzmoosrüti, Schöneggweg ...... 12 , S. 418 Ehem. Hof Holzmoosrüti mit Wohnhaus Vers. Nr. 837, Scheune Vers. Nr. 836 und Waschhaus Vers. Nr. 835, Holzmoosrütistrasse 3 a–c ...... 19, S. 216–223 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 848, Untermosen, Untermosenstrasse 48 ...... 11, S. 189

Rötiboden Wohnhaus, ehem. Untervogthaus Vers. Nr. 880 (Nr. 879 ist inkorrekt), Rötiboden, Speerstrasse ...... 8 , S. 199 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 882 mit Ökonomiegebäuden Vers. Nrn. 871, 881, 883–885, Rötiboden, Speerstrasse ...... 11, S. 189; 15, S. 234–237 Bienenhaus und Gartenschopf Vers. Nr. 881 zum Hof Rötiboden, Speerstrasse ...... 17, S. 355

Eichmüli, Eichtal, Neuguet, Zollingerhüser Wohnhaus und Wirtschaft «Zur Eichmühle» Vers. Nr. 933, Eichmüli, Neuguetstrasse ...... 4, S. 104, 105 Wohnhaus, ehem. Spinnerei Eichtal Vers. Nr. 935, Einsiedlerstrasse 80 ...... 13, S. 434 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus «Neuguet» Vers. Nr. 938 mit ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 937, Neuguet, Neuguetstrasse ...... 13, S. 362–365 Hofscheune «Neugut» Vers. Nr. 940, Neuguet, Sennweidstrasse ...... 15, S. 238–241; 22, S. 322 Wohnhaus, ehem. Waschhaus und Speicher Vers. Nrn. 955, 956, Zollingerhüser ...... 10/1, S. 134, 135 Scheune Vers. Nr. 957 und Wagenschopf Vers. Nr. 1038, Zollingerhüser ...... 10/1, S. 135 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 958, Zollingerhüser ...... 10/1, S. 135

Gerenau Wohnhaus mit Tierheim «Gerenau» Vers. Nr. 1180, Gerenau, Schönenbergstrasse 189 ...... 11, S. 188

Herrlisberg Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1203, Herrlisberg, Untere Bergstrasse ...... 11 , S. 188 Ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 1234 (†), 1236, Herrlisberg, Untere Bergstrasse ...... 13, S. 366–369 Wohnhaus Vers. Nr. alt 1237 (†), Herrlisberg ...... 7/2, S. 194–195

Furthof Feldscheune, sog. Mangelischeune Vers. Nr. 1242, Furthof ...... 12, S. 324–329 Waschhaus mit Keller, Speicher Vers. Nr. 1249, Furthof, Furthofweg ...... 12, S. 324–329

88

Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 1250, 2542, Furthof, Furthofweg ...... 5, S. 121–122; 11, S. 188; 12, S. 324–329; 22, S. 322 Wohnhaus, ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 1251, Furthof ...... 17, S. 355; 22, S. 322–323 Stallscheune Vers. Nr. 1252, Furthof, Alpenweg ...... 12, S. 324–329

Grindel, Ober/Unter Gisenrüti Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1282 (†), Grindel, Neutal...... 12, S. 418 Bauernwohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 1288, Ober Gisenrüti, Buechhofweg ...... 8, S. 198; 14, S. 316 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nrn. 1304, 1305, Unter Gisenrüti ...... 8 , S. 198

Aahalden, Mugeren Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1353 (alt Nrn. 1353, 1354), Aahalden, Aahaldenstrasse ...... 8, S. 196, 197 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1366, Mugeren, Sennhusweg ...... 10/1, S. 134

Ödischwänd Feldscheune, ehem. Trotthaus Vers. Nr. 1397, Ödischwänd, Ödischwändweg...... 13, S. 434; 18, S. 301; 19, S. 355 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1400, Ödischwänd ...... 9/1, S. 214–215 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1401, Ödischwänd, Ödischwändweg...... 11, S. 477; 13, S. 434; 18, S. 301; 21, S. 315 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1406, Ober Ödischwänd ...... 10/1, S. 134

Chalchtaren, Stocken Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1412, Ober Chalchtaren, Chalchtarenweg ...... 11 , S. 189 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1431, 1432, Stocken, Stockenweg...... 8, S. 199–200; 15, S. 397; 17, S. 356 Schulhaus «Stocken» Vers. Nr. 1821, Stocken, Waggitalstrasse ...... 15, S. 252–255

Bachgaden, Burstel, Strasshus Scheune Vers. Nr. 1444, Bachgaden, Obere Bergstrasse ...... 8, S. 198; 11, S. 187 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1445, Bachgaden, Obere Bergstrasse...... 9/1, S. 211–212 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 1465, 1467, Burstel ...... 14 , S. 316 Feldscheune Vers. Nr. 1471, Burstel, Ob der Kräh, Zugerstrasse ...... 18, S. 176–179 Doppelwohnhaus, sog. Strasshus Vers. Nr. 1474, Strasshus, Obere Einsiedlerstrasse ...... 12 , S. 330–333; 18, S. 301

Luggenbüel, Vorder Rüti Bauernwohnhaus mit Anbau Vers. Nrn. 1492, 1493, Luggenbüel, Luggenbüelstrasse ...... 8, S. 198–199; 13, S. 435 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1541, Vorder Rüti, Rütistrasse ...... 13, S. 435; 15, S. 397

Au Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1630, Au, Oberort, Alte Landstrasse 29 ...... 10/1, S. 133 Altersheim «Au», ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 1645, Au, Scheller, Schellerstrasse 5, 7 ...... 9/1, S. 213 Wohnhaus Vers. Nr. 1647, Au, Scheller, Schellerstrasse 6 ...... 10/1, S. 134 Kinderheim «Grünau». ehem. Wohnhaus Vers. Nr. 1651, Au, Mittelort, Toblerweg 3 ...... 13, S. 370–371 Scheune und Magazin Vers. Nr. 1652, Au, Mittelort, Toblerweg ...... 13, S. 370–371; 20, S. 357 Bahnhof SBB Vers. Nr. 1685 (†), Au, Seestrasse...... 10/1, S. 296, 297 Kantonales Schulungsgebäude «Vorder Au», ehem. Villa Vers. Nr. 1690, Vorder Au, Im Auried ...... 8 , S. 197 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus «Vorder Au» Vers. Nr. 1694, Vorder Au, Austrasse ...... 15, S. 242–247

89

Weinbaumuseum, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1695, Vorder Au, Austrasse ...... 9/1, S. 214, 215 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1735, Unterort, Alte Landstrasse 120 ...... 15, S. 248–251 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1747, Unterort, Unterortstrasse 42 ...... 9/1, S. 213–214 Gasbehälter und Reglerstation Vers. Nrn. 2072 (†), 2073, Gwad, Zopfweg ...... 11, S. 433 Ehem. Schleppmotorschiff «Gambrinus», Au Rietlihus, Privathafen ...... 13, S. 346–349; 16, S. 356; 18, S. 302

WALD

Hüebli, Boden, Hinter Erli, Niederholz Doppelbauerbauernhaus Vers. Nrn. 55, 56, Hüebli, Hirschacher ...... 13, S. 435 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 122 (alt Nrn. 121, 122), Boden ...... 11 , S. 193 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 128, Hinter Erli ...... 7/2, S. 197 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 234, Niederholz ...... 13, S. 435 Bauernwohnhaus mit Anbau Vers. Nr. 239, Niederholz ...... 8, S. 200; 11, S. 193

Beizi, Raad, Riet, Neuthal Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 298, Beizi ...... 13, S. 435 Wohnhaus mit Restaurant, ehem. Mühle Vers. Nr. 315, Wasserrad (†), Raad ...... 6, S. 137 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Müllerhaus Vers. Nr. 317, Raad ...... 9/1, S. 220–221 Wohnhaus, sog. Doktorhaus Vers. Nr. 339, Raad ...... 14 , S. 316; 15, S. 256–259 Scheune Vers. Nr. 352 (†), Riet ...... 12, S. 418 Gewerbegebäude, ehem. Fabrikanlage «Neuthal» Vers. Nrn. 484, 485, 489, 2345, Neuthal ...... 14, S. 317

Oberbüel, Vorder Sennenberg Bauernwohnhaus Vers. Nr. 415, Oberbüel ...... 14, S. 316 Wohnhaus, ehem. Kleinbauern- und Heimarbeiterhaus Vers. Nr. 442, Vorder Sennenberg ...... 13 , S. 435

Gart, Güntisberg, Mettlen Bauernhaus Vers. Nr. 572 (†), Gart ...... 13, S. 435 Reihenwohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 593, Güntisberg ...... 15, S. 397 Doppelwohnhaus mit Anbau Vers. Nrn. 594, 595, Güntisberg ...... 12, S. 418; 14, S. 317 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 618, Mettlen ...... 13, S. 435 Wohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 1248, Mettlen, Tösstalstrasse ...... 16, S. 356

Laupen Wohnhaus mit Restaurant «Frohsinn» Vers. Nr. 708, Laupen, Diezikonerstrasse 63 ...... 15 , S. 397 Bauernhaus Vers. Nr. 754, Altweid 28 ...... 15, S. 397 Webereigebäude Vers. Nr. 787, Laupen, Hauptstrasse 59 ...... 14, S. 317 Doppelwohnhaus Vers. Nr. alt 795 (†), Laupen, Hauptstrasse 52, 54 ...... 9/1, S. 220 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 831, Laupen, Steinwiesliweg 10...... 16, S. 356 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 880, Ober Laupen, Hofacherstrase 54 ...... 15 , S. 398 Wohnhaus «Ziegelhütte» Vers. Nrn. 881, 882, Laupen, Steinwiesliweg 17, 19 ...... 15, S. 398 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 900, Laupen, Chefistrasse 56, 58 ...... 13, S. 435

Dieterswil, Hirschlen, Tänler, Blattenbach Ehem.Textilfabrik Vers. Nr. 1047, Hueb...... 20, S. 357 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 1076, Dieterswil ...... 14, S. 317 Bauernhaus Vers. Nr. 1097, Hintertänler ...... 17, S. 356 Bauernhaus Vers. Nr. 1208, Hirschlen ...... 12, S. 418 Wohnhaus Vers. Nr. 1104, Tänler ...... 13 , S. 435

90

Wohnhaus «Zum alten Schwert», ehem. Pilgerherberge «Zum Schwert» Vers. Nr. 1142, Blattenbach ...... 4, S. 103–104; 9/1, S. 220; 13, S. 435; 15, S. 398

Hüeblistrasse, Hömelstrasse, Sonnenhaldenweg, Heferenstrasse, Jakobstrasse Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1283, Hüeblistrasse 32–38 ...... 13, S. 436 Ehem. Weberei und Spinnerei Elmer Vers. Nr. 1285, ehem. Bürogebäude Vers. Nr. 1284, Kühweid, Hüeblistrasse 37, 39, Fischweg 6, Hüeblistrasse 35 ...... 13 , S. 436; 19, S. 224–231 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1297, Unterer Haltberg, Hüeblistrasse ...... 15, S. 398 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 1305, Oberhaltberg, Hüeblistrasse ...... 16, S. 356 Wohn- und Geschäftshaus, ehem. Hotel «Sonnenberg» Vers. Nr. 1318, Hömelstrasse 17 ...... 15 , S. 398 Bauernwohnhaus «Sonnenhalde» Vers. Nr. 1352, Sonnenhaldenweg 25 ...... 15, S. 398 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1373, Heferenstrasse 22 ...... 15, S. 398 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1613, Jakobstrasse 7–15...... 18, S. 302 Mehrfamilienhaus, ehem. Kosthaus Vers. Nr. 1968, Hüeblistrasse 22–30 ...... 16, S. 357

Windeggstrasse, Haselstudstrasse, Sanatoriumstrasse Ref. Gemeindezentrum «Böhl», ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1381, Kirchgemeindehaus, ehem. Ökonomiegebäude mit Gerberei, sog. Winkelscheune Vers. Nr. 1382, Windeggstrasse 2 ...... 9/1, S. 217–220 Ref. Pfarrhaus. sog. Oberes Pfarrhaus Vers. Nr. 1660, Sanatoriumstrasse 20 ...... 16, S. 357 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla «Montana» Vers. Nr. 1926, Haselstudstrasse 2 ...... 14, S. 317; 22, S. 323 Wohnhaus «Rosenheim» Vers. Nr. 1946, Sanatoriumstrasse 19 ...... 15, S. 400

Felsenkeller, Tonacher Altersheim «Tabor», ehem. Fabrikantenvilla «Otto's Ruh» Vers. Nr. 1446, Felsenkeller, Güntisbergstrasse ...... 15 , S. 399 Bauernwohnhaus Vers. Nr. 1460, Tonacher, Schützenstrasse ...... 9/1, S. 221; 13, S. 372–373; 16, S. 356 Stallscheune Vers. Nr. 1462, Tonacher ...... 16, S. 356

Bleichi, Lindenhof, Jonastrasse Wohnhaus «Bleiche», ehem. Spinnmaschinengebäude Vers. Nr. 1491, Bleichi, Am Kanal 17 ...... 12, S. 418; 18, S. 302 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1492, Bleichi, Am Kanal 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15 ...... 12, S. 418 Wohnhaus, ehem. Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1493, Jonastrasse 23–27 ...... 15, S. 399; 17, S. 356 Wohnhaus und Gewerbegebäude Vers. Nr. 1494, Bleichi, Jonastrasse 23 ...... 17, S. 356 Wohn- und Gewerbegebäude, ehem. Webereien «Bleiche» Vers. Nr. 1495 und «Bleichewies» Vers. Nr. 1925, Bleichi, Jonastrasse 7, 11, 13, Jonastrasse 18 ...... 15, S. 260–265; 18, S. 302; 22, S. 322 Wohnhäuser Vers. Nrn. alt 1497, 1498 (†), Bleichi, Jonastrasse 4, 6 ...... 9/1, S. 216 Doppelwohnhaus, sog. Schifflimacherhaus Vers. Nr. alt 1501 (†), Bleichi, Oberer Feldweg 4, 6, 8 ...... 10/1, S. 297, 298 Wohnhaus, ehem. Trockenturm Vers. Nr. 1860, Bleichi, Bleicheweg 21 ...... 12, S. 419; 16, S. 357 Arbeiterwohnhäuser (Kosthäuser) Vers. Nrn. 1932, 1933, Bleichi, Jonastrasse 39, 37 ...... 13 , S. 436 Wohn- und Gewerbegebäude, ehem. Spinnerei «Lindenhof» Vers. Nr. 1886, Lindenhofstrasse 1 ...... 12, S. 419; 17, S. 357

Asylstrasse, Bachtelstrasse, Spittelgasse Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1181, Asylstrasse 10 ...... 15, S. 398 Arbeiterwohnhäuser Vers. Nrn. 1503, 1504, 1903–1906, Bachtelstrasse 50, 48 ...... 19, S. 356 Kosthäuser, sog. Schiltenachti Vers. Nrn. 1503–1505, 1920–1924, Bachtelstrasse 50, 48, 46, 52, 47, 49, 51 ...... 12, S. 418; 20, S. 358 Wohnhaus mit Restaurant «Zollhaus» Vers. Nr. 1748, Bachtelstrasse 2...... 18, S. 302 Doppelwohnhaus mit Laden Vers. Nrn. 1750, 1751, Bachtelstrasse 4, Metzggasse 5 ...... 7/2, S. 196

91

Wohn- und Geschäftshaus (Molkerei), ehem. Gasthaus «Zur Krone» Vers. Nr. 1752, Bachtelstrasse 8 ...... 9/1, S. 215, 216; 12, S. 419 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1754, Bachtelstrasse 10 ...... 9/1, S. 215 Wohnhaus, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 1759, Bachtelstrasse 20 ...... 11, S. 190; 15, S. 399; 17, S. 356 Wohnhaus Vers. Nr. 1777, Spittelgasse 10 ...... 13, S. 436

Elbastrasse, Breitenmattstrasse, Werkstrasse, Schulhausstrasse Gewerbegebäude, ehem. Baumwollspinnerei Vers. Nr. 1266, Elbastrasse 14 ...... 14, S. 317 Wohnhäuser Vers. Nrn. 1513–1515, Breitenmattstrasse 5, 7, 9 ...... 14, S. 317 Wohnhaus Vers. Nr. 1518, Breitenmattstrasse 17 ...... 11, S. 192 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 1519–1521, Breitenmattstrasse 12, 10, Werkstrasse 7 ...... 14 , S. 317 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1532, Werkstrasse 30, 32, 34, 36, 38, 40, 42 ...... 15, S. 399; 17, S. 356 Primarschulhaus «Binzholz» Vers. Nr. 1975, Schulhausstrasse 6 ...... 11, S. 192, 328–333

Unterpuntstrasse, Felseggstrasse Ehem. Dampfsägerei Vers. Nr. alt 1539 (†), Unterpuntstrasse ...... 11, S. 434–435 Wohnhaus, ehem. Handwerkerhaus Vers. Nr. 1545, Unterpuntstrasse 21, 23 ...... 15, S. 399 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 1548 (†), Unterpuntstrasse 13 ...... 11, S. 436 Wohnhaus Vers. Nr. 1553, Unterpuntstrasse 10, 12 ...... 5 , S. 123 Wohnhaus Vers. Nr. 1557, Unterpuntstrasse 30 ...... 15, S. 399 Wohnhaus, sog. Wasserkirche Vers. Nr. 1753, Unterpuntstrasse 2 ...... 12, S. 419 Wohnhaus Vers. Nr. 1558, Felseggstrasse 1 ...... 12, S. 418 Wohnhaus «Zur Weinhalde» Vers. Nr. alt 1559 (†), Felseggstrasse 2 ...... 7/2, S. 196

Tösstalstrasse Ökonomiegebäude der ehem. Brauerei «Zum Schwert» Vers. Nrn. 1566–1568 (†), Tösstalstrasse 70 ...... 15, S. 399 Ehem. Fabrikgebäude Vers. Nr. alt 1581 (†), Tösstalstrasse 44 ...... 10/1, S. 297, 298 Wohnhaus Vers. Nr. 1622, Tösstalstrasse 42...... 18, S. 302 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. alt 1630 (†), Tösstalstrasse 27 ...... 7/2, S. 197 Wohnhaus, ehem. Doppelwohnhaus mit Färberei Vers. Nr. 1645, Tösstalstrasse 14 ...... 13 , S. 436 Ref. Kirche Vers. Nr. 1664, Tösstalstrasse ...... 11, S. 192, 332–340 Wohnhaus «Zum Schneeberg» und Gasthaus «Zum Rössli» Vers. Nrn. 1665, 1666, Tösstalstrasse 4, Kirchgasse 1 ...... 9/1, S. 216; 10/1, S. 135–136; 15, S. 399; 16, S. 357; 19, S. 356 Doppelwohn- und Geschäftshaus «Zum Lindenbaum» Vers. Nrn. 1745, 1746, Tösstalstrasse 7, 5 ...... 11, S. 192, 193 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Steinfels» Vers. Nr. 1749, Tösstalstrasse 3, Metzggasse 1...... 18, S. 303 Laufbrunnen, sog. Lindenbaumbrunnen, Tösstalstrasse ...... 11, S. 193

Rütistrasse, Fortunastrasse, Laupenstrasse Werkstattgebäude, ehem. Webereigebäude Vers. Nr. 1476, Rütistrasse 78 ...... 13, S. 436 Wohnhaus mit Gewerbe, ehem. Weberei «Wellenwaage» Vers. Nr. 1481, Rütistrasse 76 .... 16, S. 357 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1685, Rütistrasse 1 ...... 7/2, S. 196 Heimatmuseum, ehem. Bürogebäude Vers. Nr. 1789, Rütistrasse ...... 10/1, S. 136 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1791, ehem. Fabrikantenvilla «Friedegg» Vers. Nr. 1791, Rütistrasse 9 ...... 15, S. 266–269 Wohnhaus «Fortuna» Vers. Nr. 1828, Fortunastrasse 3 ...... 14, S. 317; 16, S. 357 Villa «Florhof» Vers. Nr. 1836 mit Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 1836, 1838, Rütistrasse 8, 10 ...... 15, S. 400; 22, S. 323 Kommunales Verwaltungsgebäude, ehem. Villa «Friedau» Vers. Nr. 1839, Rütistrasse 13 ...... 14, S. 272–273 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla «Flora» Vers. Nr. 1840, Rütistrasse 5 ...... 13, S. 436 Villa «Sonnenhof» Vers. Nr. 1843 mit Nebengebäude Vers. Nr. 1842 Rütistrasse 14 ...... 17, S. 222–225 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla «Clarida» Vers. Nr. 1844, Rütistrasse 18 ...... 16, S. 206–209 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1850, Breitengasse 6 ...... 17, S. 357 92

Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 1859, Rütistrasse 28 ...... 16, S. 357 Wohn- und Gasthaus «Ochsen» Vers. Nr. 1894, Laupenstrasse 1, Fortunastrasse 5 ...... 12, S. 419 Wohnhaus mit Laden «Zur Helferei» Vers. Nr. 1918 (alt Nrn. 1790, 1918), Rütistrasse 2, 4 ...... 8 , S. 200 Kath. Kirche St. Margarita Vers. Nr. 2059, Rütistrasse 31 ...... 7/2, S. 195–196

Tanzgasse, Schirmgasse, Plattenrainweg, Plattenstrasse, Kanzleiweg Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 1686, Tanzgasse 4 ...... 7/2, S. 196–197 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 1690, Schirmgasse 4 ...... 12, S. 418 Wohn- und Lagergebäude Vers. Nr. 1720 (†), Plattenrainweg 2 ...... 13, S. 436 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus mit Schmiede, sog. Plattenhaus Vers. Nr. 1736 (alt Nrn. 1736, 1776), Plattenstrasse 12 ...... 9/1, S. 216–217 Villa «Zelgli» Vers. Nr. 1734 mit Nebengebäude (Wohnhaus), ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 1735, Kanzleiweg 7, 5 ...... 13, S. 374–377

Bahnhofstrasse Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1796, Bahnhofstrasse 11 ...... 13, S. 436 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1807, Bahnhofstrasse 21 ...... 9/1, S. 215–216 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1809, Bahnhofstrasse 23 ...... 11, S. 190, 191 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1810, Bahnhofstrasse 25 ...... 14, S. 317 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1817, Bahnhofstrasse 27 ...... 14, S. 317 Wohnhaus Vers. Nr. 1818, Bahnhofstrasse 29...... 13, S. 436 Bankgebäude, ehem. Wohnhaus mit Restaurant «Bahnhof» Vers. Nr. 1820, Bahnhofstrasse 37 ...... 16 , S. 357 Wohnhaus, Villa «Erika» Vers. Nr. 1829, Bahnhofstrasse 28 ...... 11, S. 191; 13, S. 436 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 1832, Bahnhofstrasse 18...... 18, S. 303 Wohn- und Gasthaus «Schwert» Vers. Nr. 1833, Bahnhofstrasse 12 ...... 11, S. 190–191

WALLISELLEN Mehrzweckgebäude und Wohnhaus. ehem. Bauernhaus «Zur Kaserne» Vers. Nr. 14 (alt Nrn. 14–16), Wiesgasse 3 ...... 11, S. 193, 341–345 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 36, 37 (†), Unterdorf, Opfikonerstrasse 26 ...... 10/1, S. 298 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Doktorhaus», ehem. Doktorhaus Vers. Nr. 106, Alte Winterthurerstrasse 31 ...... 8, S. 202–203 Ehem.°Ökonomiegebäude mit Wohnhaus Vers.°Nr.°176 zur Industrieanlage «Neugut» Neuguet, Zwyckerstrasse 22, 26, 28 ...... 21, S. 240–243 Ehem. Fabrikantenwohnhaus «Zum Neugut» Vers. Nr. 180, ehem. Fabrikgebäude Vers. Nr. 182, Neugut, Zwickystrasse 3, 5 ...... 18, S. 180–185 Bauernhaus «Im Hof» Vers. Nrn. alt 212–215 (†), 217 (†), Hof, Föhrlibuck ...... 6, S. 137–138 Ref. Kirche Vers. Nr. 281, Säntisstrasse 1 ...... 8, S. 200–203; 16, S. 358 Aufnahmegebäude SBB Vers. Nr. 320, Schwarzackerstrasse 1 ...... 19, S. 232–237 Riedener Turm Vers. Nr. 862, Rieden, Riedenerstrasse (bei Nr. 84) ...... 2, S. 87–88; 7/2, S. 197; 12, S. 419

WALTALINGEN

Waltalingen, Schwandegg Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus «Zur Kreuzstrasse» Vers. Nr. 4, Feldernstrasse 2 ...... 13, S. 437 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 18, Oberdorfstrasse 3 ...... 12, S. 419 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 22, Neunfornerstrasse 11 a, b ...... 10/1, S. 136; 13, S. 437 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 35, Kirchgasse 1, Oberdorfstrasse 6 ...... 11 , S. 194 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 37, Kirchgasse ...... 10/1, S. 136–137 Ref. Antoniuskapelle Vers. Nr. 40, Steig ...... 10/1, S. 136; 15, S. 400 Bauernwohnhaus und ehem. Wirtschaft «Zum Lindenbückli» Vers. Nrn. 54, 55, Steig 6 ...... 10/1, S. 137

93

Schloss Schwandegg Vers. Nr. 64, Schwandegg ...... 10/1, S. 138, 233–240; 18, S. 303 Bauernhaus Vers. Nr. alt 67 (†) ...... 6, S. 138 Altes Gemeindehaus Vers. Nr. 69, Dorfplatz ...... 13, S. 437

Riedmühle, Guntalingen, Girsberg Mühlewohnhaus mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 87, 88, 90–92, Riedmühle ...... 9/1, S. 221–222; 11, S. 194 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 117, Guntalingen, Dorfstrasse 50 ...... 11, S. 194, 346–348 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 125, 126 (†), Guntalingen ...... 11, S. 436 Ehem. Trottgebäude, sog. Gemeindetrotte Vers. Nr. 133, Guntalingen Oberdorf, Dorfstrasse...... 17, S. 226–229 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 143, Guntalingen, Dorfstrasse 20 ...... 10/1 , S. 137–138; 14, S. 318 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 165, Guntalingen, Oberdorf ...... 14 , S. 318 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 170, Guntalingen, Dorfstrasse 27 ...... 15 , S. 170 Bauernhaus Vers. Nr. 173, Guntalingen, Dorfstrasse 29 ...... 7/2, S. 197–198 Bauernhaus mit Gemeindesaal Vers. Nrn. 176, 177, Guntalingen, Dorfstrasse 35, 37 ...... 15 , S. 400 Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 181, Guntalingen, Dorfstrasse 45 ...... 10/1, S. 138 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Wirtschaft «Zur Post» Vers. Nr. 187, Guntalingen, Dorfstrasse 51 ...... 13, S. 437; 15, S. 400 Bauernhaus «Zur Morgensonne» Vers. Nr. 201, Girsberg ...... 10/1, S. 137 Schloss Girsberg Vers. Nr. 207, Girsberg ...... 19, S. 356

WANGEN-BRÜTTISELLEN

Wangen Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 25 mit Nebengebäude Vers. Nr. 26, Wangen, Hegnaustrasse 36 ...... 9/1, S. 222, 223; 19, S. 356 Ref. Kirche Vers. Nr. 37, Wangen, Hegnaustrasse 27 ...... 6, S. 138–142 Wohnhaus mit Postbüro, sog. Schurterhaus Vers. Nr. 82, Wangen, Sennhüttestrasse 2 ...... 11 , S. 195 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 89 (†), Wangen, Hegnaustrasse ...... 7/2, S. 198 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 92 (†), Wangen, Hegnaustrasse ...... 7/2, S. 198 Altes Schulhaus Vers. Nr. alt 93 (†), Wangen, Hegnaustrasse ...... 7/2, S. 198 Bauernhaus Vers. Nr. alt 94 (†), Wangen, Hegnaustrasse ...... 7/2, S. 198 Bauernhaus Vers. Nr. 103, Wangen, Dübendorfstrasse 12 ...... 4, S. 105 Bauernhaus Vers. Nr. 128, Wangen, Unterdorfstrasse 2 ...... 1, S. 57–58 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 133, Wangen, Unterdorfstrasse 6 ...... 9/1, S. 222 Wohnhaus mit Werkstatt Vers. Nr. 135, Strehlgasse 6 ...... 7/2, S. 198 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 140, Wangen, Unterdorfstrasse 18 ...... 10/1, S. 139 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 143, 144 (†), Wangen, Unterdorfstrasse 17, 19 ...... 11, S. 436 Laufbrunnen, Wangen, Unterdorfstrasse ...... 10/1, S. 138

Brüttisellen Bauernhaus Vers. Nr. alt 214 (†), Brüttisellen, Dorfstrasse 32 ...... 11, S. 437 Bauernhaus Vers. Nr. 217 (†), Brüttisellen, Dorfstrasse 19 ...... 11, S. 437 Werksiedlung, sog. Walderdörfli Vers. Nrn. 219–371 (†), Brüttisellen, Dörfli 1–52 ...... 13, S. 378–381

WASTERKINGEN Wohnhaus mit Anbau, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 7, Ausserdorfstrasse ...... 9/1, S. 223 Bauernhaus Vers. Nr. 18, Edelmannstrasse ...... 10/1, S. 139

94

Wohnhaus, ehem. Schmiede Vers. Nr. 34, Stockenstrasse ...... 7/2, S. 199 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 38, Oberdorfstrasse ...... 13, S. 437 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 41, Oberdorfstrasse ...... 11, S. 195 Ref. Kirche Vers. Nr. 44, Oberdorfstrasse ...... 10/1, S. 139, 240–242 Wohnhaus, ehem. Gasthaus «Zum Sternen» Vers. Nr. 83, Unterdorfstrasse ...... 15 , S. 400 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 88, Haldenstrasse ...... 12, S. 419 Ehem. Waschhaus Vers. Nr. 93, Haldenstrasse ...... 15, S. 400 Laufbrunnen, sog. Grosser Brunnen bzw. Lochbrunnen, Unterdorfstrasse ...... 2, S. 88–89

WEIACH Sägereigebäude Vers. Nr. 69 (†, teilweise eingestürzt), Bachserstrasse ...... 16, S. 210–213 Bauernhaus Vers. Nr. 80, Höbrig ...... 10/1, S. 139 Ref. Kirche Vers. Nr. 239, Büelstrasse 15 ...... 6, S. 143–144; 15, S. 401 Pfarrscheune Vers. Nr. 243, Im Bühl, Büelstrasse 19 ...... 16, S. 214–217 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 244, Büelstrasse 18 ...... 10/1, S. 140 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 245, Büelstrasse 17 ...... 11, S. 196 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 255, Oberdorfstrasse 7 ...... 8, S. 203 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 287, Oberdorfstrasse 27, 29 ...... 12, S. 419 Ortsmuseum, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 296, Oberdorf, Müliweg 1 ...... 6, S. 144 Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. 305, Oberdorf, Müliweg 7 ...... 9/1, S. 223, 224

WEININGEN Wohnhaus Vers. Nr. 20, Oberdorf, Oberdorfstrasse 8 ...... 11, S. 196 Landhaus, Wohnhaus «Gut» Vers. Nr. 21, Oberdorf, Güetli, Kirchstrasse 7 ...... 19, S. 356 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 23, Oberdorf, Kirchstrasse 12 ...... 10/1, S. 141 Ref. Kirche Vers. Nr. 24, Oberdorf, Kirchstrasse ...... 6, S. 146; 12, S. 419; 15, S. 401 Kirchhofmauer, Regensdorferstrasse ...... 7/2, S. 200 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 25, Oberdorf, Regensdorferstrasse 11 ...... 7/2, S. 200 Mehrzweckgebäude, ehem. Gerichtsherrenschloss bzw. Schulhaus Vers. Nr. 26, Oberdorf, Regensdorferstrasse 9 ...... 7/2, S. 199–200; 11, S. 197 Bauernhaus Vers. Nr. 37, Oberdorf, Regensdorfstrasse 3...... 18, S. 303 Doppelbauernhaus Vers. Nr. alt 40 (†), Oberdorf, Regensdorferstrasse 4 ...... 7/2, S. 200 Wohnhaus und Gasthof «Zum Löwen» Vers. Nr. 48, Zürcherstrasse 1 ...... 10/1, S. 141–142 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus, sog. Wächterschaaggihaus Vers. Nrn. 53, 54, Zürcherstrasse 3, 5 ...... 8 , S. 204 Wohnhaus mit ehem. Wagnerei und Sägerei Vers. Nr. 65 (†), Zürcherstrasse 15 ...... 15, S. 401 Wohnhaus, ehem. Schmiede Vers. Nr. 125, Zürcherstrasse 4, 6 ...... 10/1, S. 142 Ehem. Weinbauernhaus mit Waschhaus Vers. Nrn. 157, 158, Unterdorf Badenerstrasse 9 ...... 17, S. 230–233 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 159, Unterdorf, Badenerstrasse 11 ...... 8, S. 204 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 179–182, Unterdorf, Badenerstrasse 23 ...... 10/1, S. 141

WEISSLINGEN

Schwendi, Lendikon, Theilingen Wohnhaus mit Schopf, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 15, Schwendi ...... 9/1, S. 225 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 245 (alt Nrn. 245, 247), Lendikon, Lendikerstrasse 40 ...... 9/1, S. 224 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 316, Theilingen, Rennweg 1 (Abbau des Kachelofens, heute aufgesetzt im sog. Richterswilerhaus des Schweizerischen Freilichtmuseums Ballenberg BE) ...... 10/1, S. 142

95

Wohnhaus mit Scheune, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 339, Theilingen, Theiligerstrasse 60 ...... 13 , S. 437

Weisslingen Transformatorenstation Vers. Nr. 444 (†), Tobel, Dorfstrasse (bei Nr. 67) ...... 15, S. 270–271 Bauernhaus Vers. Nr. alt 483 (†), Dorfstrasse ...... 7/2, S. 201 Ref. Kirche Vers. Nr. 582, Berg, Dettenriederstrasse 25 .... 3, S. 101; 13, S. 437; 15, S. 401; 22, S. 323 Wohnhaus mit ehem. Fabriktrakt Vers. Nr. 595 (†), Chilegass 5 ...... 13, S. 437 Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. alt 663, 665 (†), Hintergasse...... 10/1, S. 299 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 752, Strehlgasse 7 ...... 11, S. 197 Wohnhaus, ehem. Kosthaus Vers. Nr. 754, Strehlgasse 1, 3, 5 ...... 13, S. 437 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 776 (inkorrekterweise als abgebrochen bezeichnet), Dorfstrasse 5...... 7/2, S. 201 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. alt 780, 782 (†), Dorfstrasse ...... 7/2, S. 201 Wohnhaus Chalet «Lueg ins Land» Vers. Nr. 895 (†), Lendikerstrasse 25 ...... 17, S. 357 Laufbrunnen, sog. Postbrunnen, Dorfstrasse (bei Nr. 26) ...... 9/1, S. 224, 225

WETTSWIL a. A. Mehrzweckgebäude, ehem. Schulhaus, sog. Türmlihaus Vers. Nr. 67, Stationsstrasse 4 ...... 10/1, S. 142–143 Ehem. Bauernhaus «Zum Maierisli» Vers. Nr. alt 76 (†), Stationsstrasse ...... 4, S. 105 Primarschulanlage Mettlen I und II mit Turnhalle Vers. Nrn. 268, 335, 336, Mettlen, Schulstrasse 10...... 18 , S. 303

WETZIKON

Kempten Schulhaus Vers. Nr. 258, Kempten, Tösstalstrasse 34 ...... 10/1, S. 143 Wohnhaus, ehem. Junkernhaus Vers. Nr. 261, Kempten, Tösstalstrasse 18 ...... 13, S. 382–385 Villa «Platane» Vers. Nr. 273 (†), Kempten, Hinwilerstrasse 11 ...... 15, S. 401 Ehem.Bauernhaus mit Nebengebäude Vers. Nrn. 360, 361, Kempten, Bahnhofstrasse 267, Zentralstrasse 11, 9 ...... 20, S. 358 Wohnhaus, ehem. Fabrikgebäude Vers. Nrn. 419, 1976–1978, Kempten, Pfäffikerstrasse 3, 5, 7, 9 ...... 10/1, S. 143 Gasthof «Ochsen» Vers. Nr. 422, Kempten, Tösstalstrasse 1, 3 ...... 16, S. 218–223 Wohnhaus und ehem. Schmiede Vers. Nr. 424, Kempten, Wallenbachstrasse 8 ...... 15 , S. 401 Wohnhaus Vers. Nr. 431, Kempten, Tösstalstrasse 21 ...... 18, S. 304 Schulhaus Vers. Nr. 548, Kempten, Tösstalstrasse 36 ...... 10/1, S. 143 Wohnhaus ehem. Frabrikantenwohnhaus Vers. Nr. 561, Kempten, Bahnhofstrasse 205 ...... 22, S. 204–207 Wasserkraftanlagen, Kemptner Tobel ...... 9/1, S. 229

Oberwetzikon Wohn- und Ökonomiegebäude, ehem. Kehlhof des Klosters Einsiedeln Vers. Nrn. alt 304–306 (†), Kempten, Bahnhofstrasse 272, Bodenstrasse 12, 14 ...... 11 , S. 437 Ehem. Fabrikantenvilla mit Ökonomiegebäude Vers. Nrn. alt 317 (†), 499 (†), Oberwetzikon, Bahnhofstrasse 234 ...... 10/1, S. 299 Wohnhaus, Villa Vers. Nr. alt 547 (†), Oberwetzikon, Bahnhofstrasse 239 ...... 7/2, S. 202 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 561, Oberwetzikon, Bahnhofstrasse 205 ...... 9/1, S. 230 Schulanlage Zentrum: Schulhaus Bachtel Vers. Nr. 593, ehem. Turnhalle Bachtel Vers. Nr. 1850, Schulhaus Lendenbach Vers. Nr. 680, Oberwetzikon, Bachtelstrasse 6, Turnhallenstrasse 6, 8 ...... 20, S. 180–187 Wohnhaus mit Metzgerei Vers. Nrn. 596 (†), 597 (†), Oberwetzikon, Bahnhofstrasse 186, 188, Turnhallenstrasse 1 ...... 12, S. 419 Ref. Kirche Vers. Nr. 624, Oberwetzikon, Bahnhofstrasse ...... 9/1, S. 225–229; 10/1, S. 144

96

Wohnhaus mit Ortsmuseum «Zur Farb», ehem. Färberei Vers. Nr. 633, Oberwetzikon, Farbstrasse 1 ...... 11, S. 198–199 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 676, 677, Oberwetzikon, Strandbadstrasse 7, 9 ...... 9/1, S. 229, 230; 16, S. 358; 17, S. 357 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. alt 689 (†), Oberwetzikon, Usterstrasse 6 ...... 1 , S. 58 Schloss Vers. Nr. 711, Oberwetzikon, Bahnhofstrasse 134 ...... 4, S. 105–106; 12, S. 419; 16, S. 358; 18, S. 304 Ref. Pfarrhaus, ehem. Fabrikantenvilla Vers. Nr. 799, Weststrasse 32 ...... 13 , S. 437; 16, S. 224–227 Zivilschutzmagazin, ehem. Turnhalle Vers. Nr. 1850, Oberwetzikon, Turnhallenstrasse 9 ...... 11 , S. 199

Walfershausen, Unterwetzikon Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 734, 735, Walfershausen, Bahnhofstrasse 86, 88 ...... 8, S. 205; 9/1, S. 230–231 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 1386–1388 (†), Unterwetzikon, Morgenstrasse 15, 17, Hofstrasse 1 ...... 10/1, S. 299–300 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 1394, 1395, Unterwetzikon, Morgenstrasse 32, 30 ...... 15 , S. 402 Ehem. Bauernhaus, sog. Gauglerhaus Vers. Nr. 1485, Unterwetzikon, Bühlstrasse 29 ...... 9/1, S. 230; 17, S. 357 Wohnhaus Vers. Nr. 1491 (†), Unterwetzikon, Bühlstrasse 20 ...... 17, S. 357 Bankgebäude, ehem. Fabrikantenvilla Gubelmann Vers. Nr. 1516, Unterwetzikon, Bahnhofstrasse 2 ...... 7/2, S. 202; 13, S. 438; 15, S. 272–277 Ehem. Doppelwohnhaus «Schöneich» Vers. Nr. 1545, Unterwetzikon, Schöneichstrasse 4, 6 ...... 16, S. 228–229 Ehem. Fabrikantenwohnhaus «Zum Schlössli» Vers. Nr. 1551, Grubenstrasse 34 ...... 22, S. 323–324 Bankgebäude Vers. Nr. 1581, Unterwetzikon, Bahnhofstrasse 3 ...... 15, S. 402 Schulhaus «Bühl» Vers. Nr. 1613, Unterwetzikon, Kantonsschulstrasse 11 ...... 17, S. 358

Schönau, Robenhausen, Grundtal, Flos Fabrikanlage «Schönau» Vers. Nrn. 875, 880, 881 mit Wasserkraftanlage (Wasserrecht Bezirk Hinwil Nr. 159), Schönaustrasse 11 .... 13, S. 437; 15, S. 401 Wohnhaus Vers. Nr. 1047, Robenhausen, Dorfstrasse 46 ...... 10/1, S. 144 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1143, Robenhausen, Grundstrasse 6, 8 ...... 15, S. 402 Wohnhaus, ehem. Fabrikantenvilla «Erica» Vers. Nr. 1150 mit ehem. Kutscherhaus und Stallung Vers. Nrn. 1914, 1915 sowie Parkanlage, Grundtal, Zürcherstrasse 92, 90 ...... 15, S. 402 Wohn- und Kontorhaus der Baumwollspinnerei Streiff Vers. Nr. 1158, Flos, Usterstrasse 200 ...... 15, S. 402 Baumwollspinnerei Streiff Vers. Nrn. 1159, 1160, Flos, Usterstrasse 206 ...... 13, S. 438; 15, S. 402 Wasserkraftanlage der Baumwollspinnerei Streiff, Wasserrecht Bezirk Hinwil Nr. 164, Flos ...... 15 , S. 402 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 1167, Flos, Zürcherstrasse 120 ...... 13, S. 438; 15, S. 402 Magazingebäude Vers. Nr. 1170, Flos, Zürcherstrasse 119 ...... 15, S. 402 Villa «Windegg» Vers. Nr. 1174, Juheestrasse 28 ...... 14, S. 318 Ehem. Stallgebäude mit Wohnungen Vers. Nr. 1923, Flos, Zürcherstrasse 121 ...... 15, S. 402

Guldisloo Katholische Kirche St. Franziskus Vers. Nr. 1998, Guldisloo, Messikommerstrasse 12 ... 22, S. 208–215

WIESENDANGEN Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 104, Menzengrüt, Kefikerstrasse 1 ...... 17, S. 234–239 Ehem. Trottgebäude Vers. Nr. 144, Menzengrüt bei Gundetswilerstrasse 2 ...... 17, S. 240–243 Wohnhaus mit Schopf Vers. Nr. 235, vermuteter Wohnturm, Attikon, Wallikerstrasse ...... 10/1, S. 144 97

Ehem. Bauernhaus, sog. Alte Post Vers. Nr. 524 ...... 20, S. 188–191 Wohnhaus und Schmiede Vers. Nr. 534, Dorfstrasse 47 ...... 20, S. 358 Ref. Kirche Vers. Nr. 536, Dorfstrasse ...... 5, S. 125, 126–128 Speicher Vers. Nr. 542, Kirchstrasse (bei Nr. 41) ...... 5, S. 131–132 Schloss (Wohnturm) Vers. Nr. 563, Dorfstrasse ...... 5, S. 128–131, 132; 6, S. 146 Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 567, 569, Dorfstrasse 22, 24 ...... 20, S. 358 Reihenwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 591, Dorfstrasse 16 ...... 8, S. 205 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 657, Birchstrasse 15 ...... 4, S. 106 Mehrzweckgebäude, ehem. Speicher Vers. Nr. 661 (Nr. 663 ist inkorrekt), Birchstrasse ...... 10/1, S. 145 Reihenwohnhäuser mit Scheunen, ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. alt 868, 870, 872, 874 (alle †), Schulstrasse 27, 29, 31 ...... 10/1, S. 300 Primarschulhaus Vers. Nr. 878, Schulstrasse 25 ...... 12, S. 420 Ref. Pfarrhaus, sog. Altes Pfarrhaus Vers. Nr. 901, Kirchstrasse 7 ...... 7/2, S. 202–203; 12, S. 420 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. alt 903 (†), Kirchstrasse ...... 5, S. 131–132 Stationsgebäude SBB Vers. Nr. 1179 (†), Alte Frauenfelderstrasse ...... 8, S. 205

WIL Wohnhaus mit Laden, ehem. Gasthaus «Zur Sonne» Vers. Nr. 29, Rüdlingerstrasse 3 ...... 4 , S. 107 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 35, Hohlgass 9 ...... 11, S. 199 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 94, Unterdorf, Wiesengasse 1B ...... 10/1, S. 145 Wohnhaus mit Schopf, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 131, Hohlgass 37 ...... 11, S. 199 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 134, Trottenweg 7 ...... 17, S. 358 Ref. Kirche Vers. Nr. 162 (†), Oberdorf, Kirchweg ...... 7/2, S. 203–204 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 168, Oberdorf, Oberdorfstrasse 9 ...... 15, S. 278–279

WILA Bauernhaus Vers. Nr. 41 (†), Manzenhub ...... 6 , S. 147 Kleinbauernhaus Vers. Nr. 92, Schuppis, Manzenhubstrasse ...... 22, S. 324 Ehem. Kleinbauernhäuser Vers. Nr. 169 (†), Brenggau ...... 11, S. 438–439 Wohnhaus mit Scheune, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 181, Thalgarten ...... 9/1, S. 231 Wohnhaus, ehem. Bauernwohnhaus Vers. Nr. 288, Ägetswil ...... 7/2, S. 205; 10/1, S. 146; 16, S. 358 Reihenwohnhaus mit Scheune Vers. Nr. 382 (†), Schalchenstrasse ...... 7/2, S. 204 Ref. Kirche Vers. Nr. 444 ...... 7/2, S. 204; 10/1, S. 145 Wohnhaus, ehem. Gerichtsvogthaus Vers. Nr. alt 468 (†), Tösstalstrasse ...... 7/2, S. 205 Wohnhaus «Zur alten Post» Vers. Nrn. 465, 471, Tösstalstrasse 43, 45 ...... 3, S. 104–105; 6, S. 147; 11, S. 200; 15, S. 403; 20, S. 358 Wohnhaus «Friedheim», ehem. Fabrikantenwohnhaus Vers. Nr. alt 487 (†), Tösstalstrasse ...... 11, S. 438 Wohnhaus Vers. Nr. 503 (†), Tösstalstrasse ...... 9/1, S. 231 Stallscheune, ehem. Zehntenscheune Vers. Nr. 566 (†), Stationsstrasse ...... 12, S. 420 Wohnhaus, ehem. Scheune mit Webzimmern Vers. Nr. alt 590 (†), Tablatstrasse ...... 10/1, S. 300 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 662 († bzw. versetzt ins Schweizerische Freilichtmuseum Ballenberg BE), Huswis ...... 10/1, S. 300 Wohnhaus, ehem. Stallscheune, sog. Schmittenscheune Vers. Nr. 664, Schalchenstrasse 6 ...... 1, S. 91–92 Wohnhaus und Werkstattgebäude, Windenmacherei Vers. Nrn. 678, 1097, Tösstalstrasse 18, Lochbachweg ...... 18, S. 186–191 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 695, Tösstalstrasse 14 ...... 5, S. 132–135; 11, S. 200

WILDBERG

Schalchen, Ehrikon Schulhaus Vers. Nr. 22, Schalchen, Dorfstrasse 10 ...... 10/1, S. 146

98

Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 30, 31 († Wiederaufbau nach Brand), Schalchen, Luegetenstrasse71, 73 ...... 16 , S. 358 Scheune und Schopf Vers. Nr. 159, Nebengebäude zur Mühle Schalchen, Schalchen, Eschengasse ...... 18 , S. 304 Wohnhaus, ehem. Knochenmühle und Reibe Vers. Nr. 161, Schalchen, Lammetstrasse 10, 12 ...... 10/1, S. 146–147; 14, S. 318; 21, S. 316 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 164, Schalchen, Eschengasse 7 ...... 7/2, S. 206–207 Bauernhaus Vers. Nr. 382, Ehrikon, Hauptstrasse 36 ...... 5 , S. 135 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 410, Ehrikon, Hauptstrasse 21 ...... 9/1, S. 231

Wildberg Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 620, Luegetenstrasse 5 ...... 7/2, S. 206; 15, S. 403; 21, S. 315 Ref. Kirche Vers. Nr. 642, Luegetenstrasse ... 5, S. 135; 7/2, S. 205–206; 10/1, S. 146; 16, S. 230–233 Wohnhaus Vers. Nr. 646 (†) ...... 12 , S. 420

WINKEL Speicher Vers.°Nr.°88, Seeb, Alte Landstrasse bei 2 ...... 21, S. 244–247 Gasthaus «Zum Hecht» Vers. Nr. 91, Seeb, Zürichstrasse 12 ...... 16, S. 358 Villa «Tusculum» Vers. Nr. 94, Seeb, Römerweg 1 ...... 13, S. 386–387 Wohnhaus, sog. Enkelhaus Vers. Nr. 96 zur Villa «Tusculum» Vers. Nr. 96, Seeb, Zürichstrasse 8 ...... 15, S. 403 Wohnhaus, ehem. Waschhaus zur Villa «Tusculum» Vers. Nr. 97, Seeb, Römerweg 4 ...... 15 , S. 403 Gemeindehaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 119, Winkel, Dorfstrasse 2 ...... 8, S. 206; 22, S. 324 Bauernhaus Vers. Nr. 126, Unterdorf, Dorfstrasse 8 ...... 21, S. 316 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 131, 132, Unterdorf, Dorfstrasse 12, 14 ...... 21, S. 316 Speicher Vers. Nr. alt 143 (†), Winkel, Spichergasse ...... 8 , S. 206 Speicher Vers. Nr. alt 145 (†), Winkel, Spichergasse ...... 12, S. 420 Speicher Vers. Nr. alt 147 (†), Winkel, Spichergasse ...... 12, S. 420 Wohnhaus, Handwerkerhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 152, Oberdorf, Lättenstrasse 2 ...... 19 , S. 357 Strassenbrücke (†), Koord. 683 750/259 850, Niederrüti, Bühlhalden ...... 7/2, S. 207

WINTERTHUR

ALTSTADT (mit Ringzone) Altstadterhaltung; geschützte Bauten in Winterthur ...... 7/1, S. 157–161

Badgasse Bürogebäude, ehem. städtische Bad- und Waschanstalt Vers. Nr. 5078, Altstadt, Badgasse 6 ...... 10/1, S. 149 Wohnhaus mit Versammlungslokal, ehem. Badeanstalt, sog. Lörlibad Vers. Nr. 5079, Altstadt, Badgasse 8 ...... 9/1, S. 235, 236

Bahnhofplatz Geschäftshaus und Bankgebäude Vers. Nrn. 5609, 5605, Bahnhofplatz 4, 6 ...... 8, S. 209 Hauptpostgebäude Vers. Nr. 2231, Bahnhofplatz 8 ...... 22, S. 216–221

Büelrainstrasse Landsitz «Schanzengarten» mit Sommerhaus Vers. Nrn. 221, 7926, Büelrainstrasse 15, 13 ...... 22, S. 222–235

Holdergasse Wohnhäuser «Holderbrugg» Vers. Nr. ? (†), «Holderbaum» Vers. Nr. ? (†), «Blauer Himmel» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Holdergasse 3, 5, 7 ...... 5 , S. 151

99

Kirchplatz Ref. Stadtkirche Vers. Nr. 5327, Altstadt, Kirchplatz 1 ...... 7/1, S. 162–164; 11, S. 209–210, 487; 12, S. 420

Marktgasse Wohnhäuser «Zum goldenen Schwan» Vers. Nr. ? (†), «Zur Weltkugel» Vers. Nr. ? (†), «Zum Klopfer» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Marktgasse 3, 5, 7 ...... 5, S. 151 Wohnhaus mit Laden «Zur Berna» Vers. Nr. 5452, Altstadt, Marktgasse 16 ...... 9/1, S. 236 Rathaus Vers. Nr. 5391, Altstadt, Marktgasse 20, Stadthausstrasse 57 ...... 7/1, S. 164–179 Clubhaus «Zur Geduld» Vers. Nr. 5449, Altstadt, Marktgasse 22, Stadthausstrasse 59 ...... 14 , S. 318 Geschäftshaus «Zur Zeder», ehem. «Zur Hoffnung» Vers. Nr. 5448, Altstadt, Marktgasse 24, Stadthausstrasse 61 ...... 5, S. 152–153 Ausstellungsgebäude, sog. Waaghaus Vers. Nr. 5359, Altstadt, Marktgasse 25 ...... 9/1, S. 237–239 Geschäftshaus «Zum Wilhelm Tell», «Zum Tannenberg» und «Zur Harfe» Vers. Nr. 5445, Altstadt, Marktgasse 26, 28, 30, Stadthausstrasse 63, 65, 67 ...... 8, S. 209–211 Geschäftshaus «Zur Eintracht» Vers. Nr. 5355, Altstadt, Marktgasse 33 ...... 6, S. 151, 152 Wohnhaus «Zum Felsen» Vers. Nr. 5443 (†), Altstadt, Marktgasse 34 ...... 7/2, S. 211–212 Geschäftshaus «Rothaus» Vers. Nr. 5353, Altstadt, Marktgasse 37 ...... 10/1, S. 150 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Tiergarten» Vers. Nr. 5350, Altstadt, Marktgasse 41 ...... 4, S. 123–124 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 5433, Altstadt, Marktgasse 54 ...... 9/1, S. 239 Wohnhäuser Vers. Nrn. 5431, 5432 (†), Altstadt, Marktgasse 56, 58 ...... 4, S. 124, 125, 126; 6, S. 151 Haus «Zur Geduld»Vers. Nr. 5449, Altstadt, Marktgasse 22, Stadthausstrasse 59 ...... 20, S. 192–199 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Reh» Vers. Nr. 5552, Altstadt, Marktgasse 61 ...... 8 , S. 211 Altes Stadthaus, ehem. Spitalamt Vers. Nr. 5557, Altstadt, Marktgasse 53 ...... 5, S. 153–155, 156; 7/2, S. 212; 20, S. 358 Hotel «Zur Krone» mit Läden Vers. Nr. 5559, Altstadt, Marktgasse 49 ...... 8, S. 211

Meisenstrasse, Museumstrasse, Neumarkt Ehem. Hotel Volkshaus (später Hotel Winterthur) Vers. Nr. 292 (†), Meisenstrasse 2 ...... 17, S. 359 Wohnhaus «Zum Sulzberg» Vers. Nr. 504, Museumstrasse 56 ...... 18, S. 196–201 Museums- und Bibliotheksgebäude Vers. Nr. 3064, Inner Lind, Museumstrasse 52 ...... 20, S. 206–217 Bürogebäude, sog. Königshof Vers. Nr. 5538, Alstadt, Neumarkt 4 ...... 8, S. 210, 211–212, 213 Wohnhäuser Vers. Nrn. ? (†), Altstadt, Neumarkt 17, 19 ...... 7/2, S. 212

Obere Kirchgasse Gewerbemuseum, ehem. Mädchenschulhaus Vers. Nr. 5367, Altstadt, Obere Kirchgasse 14 ...... 15 , S. 403 Wohnhaus «Zum Licht» Vers. Nr. 5368, Altstadt, Obere Kirchgasse 16 ...... 7/2, S. 213 Wohnhaus Vers. Nr. 6353 (†), Altstadt, Obere Kirchgasse 22 ...... 7/2, S. 213

Oberer Graben Wohn- und Geschäftshaus «Zur Bauhütte» Vers. Nr. 5097, Altstadt, Oberer Graben 6 ...... 7/2, S. 212 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 5114, Altstadt, Oberer Graben 38, 40, 42 ...... 7/2, S. 212–213

Obergasse Wohn- und Geschäftshaus «Zum Mühlerad» Vers. Nr. 5262, Altstadt, Obergasse 6...... 8 , S. 212 Wohnhaus «Pelikan» Vers. Nrn. 5298, 5621, Altstadt, Obergasse 11 ...... 13, S. 438 Wohnhaus Vers. Nr. 5297, Altstadt, Obergasse 13 ...... 11, S. 483 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Reblaube Vers. Nr. 5267, Altstadt, Obergasse 16 ...... 10/1, S. 151 100

Wohnhaus «Zum Jakobsbaum» Vers. Nr. 5273 (†), Altstadt, Obergasse 28 ...... 7/2, S. 212 Wohnhaus «Zum Kirschgarten» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Obergasse 36 ...... 5, S. 159

Obertor Wohn- und Geschäftshaus «Zum Sternen» Vers. Nr. 5066, Altstadt, Obertor 7 Wohn- und Geschäftshäuser (Gebäudekomplex Zentrum Obertor) Vers. Nrn. 5175 ff., Altstadt, Obertor 6–14 ...... 8, S. 214; 9/1, S. 241, 242 Wohnhaus «Zum goldenen Adler» Vers. Nr. 5132, Altstadt, Obertor 13 ...... 7/2, S. 213 Gebäudekomplex «Fortuna» Vers. Nrn. 5174 ff., Altstadt, Obertor 16–28, Stadthausstrasse 15–27 ...... 10/1, S. 150, 151 Wohnhaus und Geschäftshaus «Zur alten Post» Vers. Nr. 5120, Altstadt, Obertor 33 ...... 7/2, S. 213–214 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Falken» Vers. Nr. 5162, Altstadt, Obertor 38, Stadthausstrasse 35 ...... 7/2, S. 214

Schmidgasse, Schulgasse Wohn- und Geschäftshaus «Zum Ritter» Vers. Nr. 5585, Altstadt, Schmidgasse 1 ...... 8, S. 214, 215 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 5295, Altstadt, Schulgasse 3 ...... 7/2, S. 214

Stadthausstrasse Stadthaus Vers. Nr. 602, Stadthausstrasse 4a ...... 15 , S. 403; 19, S. 238–249 Museum Oskar Reinhart am Stadtgraben, ehem. Knaben- und Gewerbeschulhaus Vers. Nr. 500, Stadthausstrasse 6 ...... 15, S. 403 Wohnhaus mit Restaurant «Akazie» Vers. Nr. 443, Stadthausstrasse 10 (ehem. Merkurstrasse 3) ...... 10/1, S. 150 Restaurant «Zum Kreuz», ehem. Taverne Vers. Nr. 440 (†), Stadthausstrasse 10 b (ehem. Merkurstasse 9) ...... 9/1, S. 240 Wohn- und Geschäftshaus «Warteck» Vers. Nr. 5155, Altstadt, Stadthausstrasse 39 ...... 13, S. 388–393; 22, S. 324–325 Kantonalbankgebäude Vers. Nr. 5382 (†), Altstadt, Stadthausstrasse 141 ...... 9/1, S. 243–244 Wohnhäuser «Zur hinteren Liebe» Vers. Nr. 5383 (†) bzw. «Zur Liebe» Vers. Nr. 5458 (†), Altstadt, Stadthausstrasse 43, Marktgasse 4 ...... 3, S. 116–118 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Hoffnung» Vers. Nr. 5393, Altstadt, Stadthausstrasse 61 ...... 16 , S. 359 Wohnhaus «Zur Harfe» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Stadthausstrasse 67 ...... 6, S. 152–153 Wohnhaus «Hintere Dankbarkeit», ehem. «Zum Ochsen» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Stadthausstrasse 69 ...... 6 , S. 153 Wohnhaus «Zum hinteren Felsen» Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Stadthausstrasse 71 ...... 6 , S. 153 Wohnhaus «Zum Greifen» bzw. «Zur Insel» Vers. Nr. 5399, Altstadt, Stadthausstrasse 75, Marktgasse 38 ...... 3, S. 118–120; 7/2, S. 214, 215 Theatergebäude «Casino» Vers. Nr. 5577, Altstadt, Stadthausstrasse 119 ...... 16, S. 360 Wohnhaus «Zum Steinhaus» Vers. Nr. 5587 (†), Altstadt, Stadthausstrasse 115 ...... 6, S. 154

Steinberggasse Wohnhaus und Geschäftshaus «Zum Steigtor» Vers. Nr. 5230, Altstadt, Steinberggasse 47 ...... 7/2, S. 215 Wohn- und Geschäftshaus «Zum grauen Wind» Vers. Nr. 5231, Altstadt, Steinberggasse 45 ...... 16 , S. 360 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nrn. 5236, 5220, Altstadt, Steinberggasse 35, Technikumstrasse 40 ...... 16 , S. 360 Wohnhaus mit Laden Vers. Nr. 5243, Altstadt, Steinberggasse 21 ...... 8, S. 214, 215 Wohnhaus bzw. städt. Verwaltungsgebäude, sog. Alte Schule Vers. Nrn. 5247, 5209, Altstadt, Steinberggasse 13, Technikumstrasse 22 ...... 7/2, S. 215 Wohnhaus «Zur Sommerau» Vers. Nr. 5309 (†), Altstadt, Steinbergstrasse 12, 14 ...... 4 , S. 125 Hotel und Restaurant «Albani» Vers. Nr. 5318, Altstadt, Steinberggasse 16 ...... 6, S. 152 101

Wohnhaus und Restaurant «Zum Stadthof» Vers. Nr. 5542, Altstadt, Steinberggasse 55 ...... 6 , S. 154

Technikumstrasse Alte Kaserne, ehem. Baumagazin Vers. Nr. 5031, Technikumstrasse 8 ...... 22, S. 325 Kantonales Technikum mit Altem Chemiegebäude (†) Vers. Nr. 2, Technikumstrasse 9 ...... 7/2, S. 215; 22, S. 325 Wohnhaus «Zum Winkel» Vers. Nr. 5204 (†), Altstadt, Technikumstrasse 12 ...... 2, S. 94–96 Wohnhaus «Zum oberen Steinberg» Vers. Nr. 5218, Altstadt, Technikumstrasse 36 ...... 9/1, S. 244–246 Geschäftshaus «Zum Tiger» Vers. Nr. 5219, Altstadt, Technikumstrasse 38 ...... 7/2, S. 215 Wohnhaus Vers. Nr. 5224, Altstadt, Technikumstrasse 48 ...... 5, S. 160

Turmhaldenstrasse Villa Corti Vers.°Nr.°1130, Turmhaldenstrasse 10 ...... 21, S. 256–263

Unterer Graben Wohn- und Geschäftshaus «Zum Bären» Vers. Nr. 5196, Altstadt, Unterer Graben 5 ...... 16, S. 361 Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Hinterhaus, Altstadt, Unterer Graben 23 ...... 7/2, S. 212 Wohnhaus «Zur Jakobsleiter» Vers. Nr. 6357 (†), Altstadt, Unterer Graben 25 ...... 7/2, S. 212

Untertor Geschäftshaus «Maulbeerbaum» Vers. Nr. 5500, Altstadt, Untertor 9 (ehem. Bahnhofplatz 2) ...... 8 , S. 209 Wohnhaus «Zur Rosenburg» Vers. Nr. 6288, Altstadt, Untertor 10 ...... 7/2, S. 215–216 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 6435 (†), Altstadt, Untertor 30 ...... 8, S. 216 Bankgebäude, Hypothekarbank Vers. Nr. 5611 (†), Altstadt, Untertor 32 ...... 6, S. 154–155 Geschäftshaus, ehem. Gasthaus «Zum schwarzen Adler» Vers. Nr. 5500, Altstadt, Untertor 39 ...... 7/2, S. 216–218

Untere Kirchgasse Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 5628, Altstadt, Untere Kirchgasse 2 ...... 16, S. 361 Wohn- und Geschäftshaus «Zu den drei Blumen» / ehem. «Zum Eggstein» Vers. Nr. 5352, Altstadt, Untere Kirchgasse 3 ...... 18, S. 192–201

EHEMALIGE VORSTADT (WINTERTHUR) Adlerstrasse, Anton Graff-Strasse Gartenpavillon Vers Nr. 16 zum Altersheim «Zum Adlergarten», Adlerstrasse (bei Nr. 2), ehem. Tösstalstrasse 47...... 5, S. 161–162 Wohnhaus «Fortuna» Vers. Nr. 88, Adlerstrasse 2b ...... 21, S. 316 Nebengebäude, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 89 zum Altersheim «Zum Adlergarten», Adlerstrasse 2A (ehem. Tösstalstrasse 47) ...... 6, S. 156 Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Adlerstrasse 29 ...... 7/2, S. 218 Villa, ehem. Landhaus «Zum unteren Brühl» mit Nebengebäude, ehem. Trollengut Vers. Nrn. ? (†), Anton Graff-Strasse 1 ...... 6, S. 155–156

Feldstrasse, General Guisan-Strasse, Gertrudstrasse, Gütlistrasse Lagergebäude der Weinkellereien VOLG Vers. Nrn. 638, 644, Feldstrasse 16 ...... 10/1, S. 149 Gusseisenpavillon, Lindengutpark, General Guisan-Strasse ...... 8, S. 216–217 Fabrikgebäude Achtnich & Co. Vers. Nr. ? (†), Neuwiesen, Gertrudstrasse 13 ...... 9/1, S. 240 Villa «Oberes Alpgut» Vers. Nr. 586 (†), Gütlistrasse 21 ...... 9/1, S. 235

Haldenstrasse, Heiligbergstrasse, Hermann Goetz-Strasse, Hochwachtstrasse Villa «Am Römerholz» mit Gemäldesammlung Oskar Reinhart und Galerietrakt Vers. Nrn. 3101, 3104, 3105, 3588, Haldenstrasse 95 ...... 15, S. 404; 20, S. 232–239 Büro- und Schulungsgebäude, ehem. Villa «Frohberg» Vers. Nr. 739, Heiligbergstrasse 50 ...... 8, S. 217; 19, S. 357; 20, S. 359 Villa «Lindgüetli» Vers. Nr. 916, Hermann Goetz-Strasse 21 ...... 12, S. 420 Schulhaus Heiligberg Vers. Nr. 2861, Hochwachtstrasse 9 ...... 9/1, S. 236

102

Jägerstrasse Arbeiter-Wohnsiedlung Vers. Nrn. 865–876, Jägerstrasse 25–47 ...... 14, S. 274–277

Liebestrasse, Lindstrasse Primarschulhaus Altstadt Vers. Nr. 625, Lindstrasse 1 ...... 6, S. 154; 17, S. 358; 20, S. 200–205 Ref. Kirchgemeindehaus Vers. Nr. 2998, Liebestrasse 3 ...... 8, S. 217–218; 17, S. 358 Villa Bühler Vers. Nr. 743 (Verwaltungs- und Museumsgebäude), Lindstrasse 8 ...... 10/1, S. 149 Bezirksgerichtsgebäude, altes Bezirksgebäude Vers. Nr. 1191, Inneres Lind, Lindstrasse 10 ...... 8, S. 218–219; 15, S. 280–285; 19, S. 250–253; 21, S. 316 Villa Schoellhorn Vers. Nr. 1358, Inneres Lind, Lindstrasse 27 ...... 19, S. 357 Villa Corti Vers. Nr. 1429, Inneres Lind, Lindstrasse 25 ...... 19, S. 358 Wohn- und Gewerbehaus Vers. Nr. 1644, Inneres Lind, Theaterstrasse 38 ...... 19, S. 358

Mattenbach Ehem. Seidenstoffweberei «Sidi» Vers. Nrn. 853, 863, 864,1425, 2520, 3175, Mattenbach, St. Gallerstrasse 40 ...... 18 , S. 304

Neuwiesenstrasse Kath. Kirche Kirche St. Peter und Paul Vers. Nr. 715, Neuwiesenstrasse, Wartstrasse ...... 11, S. 211, 349–356; 21, S. 248–255

Römerstrasse, Rychenbergstrasse Museum und ehem. Landhaus «Lindengut» mit ehem. Kutscherhaus Vers. Nrn. 39, 42 , Römerstrasse 8 ...... 7/1 , S. 185–186; 22, S. 324 Villa «Römergüetli» Vers. Nr. ? (†), Römerstrasse 42...... 8 , S. 219 Villa «Lindberg» mit Gärnterhaus Vers. Nrn. 2402, 579 (†), Rychenbergstrasse 77 ...... 9/1, S. 242 Musikkollegium Villa «Rychenberg» Vers. Nr. 1422, Rychenbergstrasse 94 ...... 12, S. 420; 14, S. 318 Wohnhaus, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 685 zur Villa «Rychenberg», Rychenbergstrasse 96, 98, 100 ...... 8, S. 219; 9/1, S. 242 Villa «Jungheim» Vers. Nr. 2014, Römerstrasse 36 ...... 21, S. 317 Kantonsschulen Im Lee und Rychenberg Vers. Nrn. 4022, 6121, 6120, 1599, 6122, Rychenbergstrasse 140, 120, 110, 108 / Im Lee 4 ...... 20, S. 218–231

St. Georgenplatz, St. Georgenstrasse, Schaffhauserstrasse Eisenbahnviadukt der Wülflinger Unterführung, St. Georgenplatz, Wülflingerstrasse ...... 9/1, S. 243 Zürcher Hochschule Winterthur (ZHW), ehem. Verwaltungsgebäude der Firma Gebr. Volkart Vers. Nr. 4028, St. Georgenplatz 2, Merkurstrasse 14 ...... 14, S. 278–283 Ref. Pfarrhaus, ehem. Landsitz «Zur Pflanzschule» Vers. Nr. 21, St. Georgenstrasse 5 ...... 3, S. 121, 122–124; 15, S. 403 Schulhaus St. Georgen Vers. Nr. 1920, St. Georgenstrasse 88 ...... 10/1, S. 150, 151; 20, S. 358 Wohnhaus «Rosenberg», Villa Bidermann Vers. Nr. 551, Äusseres Lind, Schaffhauserstrasse 52 ...... 17 , S. 359; 22, S. 236–243 Lager- und Verwaltungsgebäude VOLG Vers. Nrn. 2565, 2274, Schaffhauserstrasse 6...... 10/1, S. 150, 151

Tösstalstrasse, Turnerstrasse Berufs- und Fortbildungsschule «Wiesental» (Gewerbeschule) Vers. Nr. 5882, Tösstalstrasse 24 ...... 17 , S. 360 Wohnheim (Mädchenheim) Vers. Nr. 6438 (†), Tösstalstrasse 48 ...... 7/2, S. 218 Geschäftshaus Volkart, ehem. SUVA-Gebäude Vers. Nr. 2528, Turnerstrasse 1 ...... 15 , S. 286–289; 21, S. 317

Untere Vogelsangstrasse Strassenüberführung, sog. Wylandbrücke, Untere Vogelsangstrasse, Tössfeldstrasse (†) ...... 16, S. 359

103

Wildbachstrasse, Zürcherstrasse Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Wildbachstrasse 27 ...... 7/2, S. 218 Ehem. Wohlfahrtsgebäude der Gebr. Sulzer AG Vers. Nr. ? (†), Neuwiesen, Zürcherstrasse 4 ...... 9/1, S. 241 Ehem. Werkschulgebäude der Gebr. Sulzer AG Vers. Nr. ? (†), Neuwiesen, Zürcherstrasse 6 ...... 9/1, S. 241 Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 2349, Hopfenstrasse 5 ...... 16, S. 361 Villa Vers. Nr. 2299, Seidenstrasse 2 ...... 16, S. 361 Industriehalle Vers. Nr. 318, Sulzer-Areal, Zürcherstrasse «Pionierpark» ...... 16, S. 361 Ref. Kirchgemeindehaus Vers. Nr. 4852, Mattenbach, Zwinglistrasse 2 ...... 16, S. 361

OBERWINTERTHUR (WINTERTHUR) Ref. Kirche Vers. Nr. 918, Oberwinterthur, Hohlandstrasse ...... 8, S. 219–227; 10/1, S. 151, 152 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 910, Oberwinterthur, Hohlandstrasse 10...... 6, S. 156–157 Kath. Kirche St. Marien Vers. Nr. 842, Oberwinterthur, Römerstrasse 103 ...... 8, S. 227 Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Oberwinterthur, Römerstrasse 138 ...... 7/2, S. 219 Wohnhaus Vers. Nr. 973, Oberwinterthur, Römerstrasse 182 ...... 9/1, S. 248 Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Oberwinterthur, Talackerstrasse 45 ...... 7/2, S. 219 Aufnahmegebäude SBB Vers. Nr. 1334, Oberwinterthur, Frauenfelderstrasse 25 ...... 22, S. 250–257 Wohlfahrtshaus, Personalrestaurant Sulzer Vers. Nr. 2677, Oberwinterthur, Hegifeldstrasse 10 ...... 20, S. 359 Doppelwohnhaus Vers. Nrn. 2792, 2791, Seidenstrasse 18, Pflanzschulstrasse 43 ...... 17, S. 359

GRÜZE (WINTERTHUR) Nagelfabrik Vers. Nr. 1066, Grüze, St. Gallerstrasse 138 ...... 18, S. 202–207

HEGI (WINTERTHUR) Schloss Hegi Vers. Nr. 209, Hegi, Hegifeldstrasse 125 ...... 8, S. 228; 11, S. 469–470 Ehem. Mühlenwohnhaus Vers. Nrn. 216, 217, Hegi, Reismühleweg 35, 37 ...... 13, S. 438 Sägereigebäude Vers. Nr. 216 zur ehem. Reismühle, Hegi, Reismühleweg 37 .... 8, S. 228; 22, S. 325

STADEL (WINTERTHUR) Speicher Vers. Nr. ?, Stadel ...... 7/2, S. 222 Mörsburg Vers. Nr. 327, Stadel, Mörsburgstrasse 30 ...... 7/1, S. 186–188; 11, S. 467; 22, S. 258–265

SEEN (WINTERTHUR) Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 518, Seen, Bollstrasse 44...... 8, S. 228 Gewerbegebäude, Mosterei Erb Vers. Nr. ? (†), Seen, Hinterdorfstrasse 36 ...... 7/2, S. 221 Bauernhaus Vers. Nr. 427, Seen, Hinterdorfstrasse 41 ...... 6, S. 161–162 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernwohnhaus Vers. Nrn. 314, 313, Seen, Oberseenerstrasse 111, 113 ...... 7/2, S. 221 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Rössli», ehem. Untervogthaus Vers. Nrn. 478, 479, Seen, Rössligasse 7, 9, 11 ...... 10/1, S. 153 Wohnhaus, ehem. Schulhaus Vers. Nr. 368, Seen, Sägeweg 3 ...... 7/2, S. 221 Wohnhaus Vers. Nr. 349, Seen, Tösstalstrasse 265 ...... 7/2, S. 221 Bauernhaus Vers. Nr. 431, Seen, Schwerzenbachstrasse 19 ...... 16, S. 362 Ref. Kirche Vers. Nr. 474, Seen, Tösstalstrasse ...... 8, S. 228; 15, S. 404 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 476, Seen, Tösstalstrasse 266 ...... 8 , S. 228 Mehrzweckgebäude, sog. Meierhaus Vers. Nr. 203, , Tösstalstrasse 352 ...... 9/1, S. 253

EIDBERG, (WINTERTHUR) Wohnhaus, ehem. Mühle Vers. Nr. ?, ...... 8 , S. 229 Bauernhaus Vers. Nr. 40, Eidberg, Eidbergstrasse 82 ...... 16, S. 361 Wohnhaus, ehem. Speicher Vers. Nr. 263, Gotzenwil, bei Helmweg 2 ...... 8, S. 229

TÖSS (WINTERTHUR) Ref. Kirche Vers. Nr. 972, Töss, Gutenbergstrasse ... 9/1, S. 254–255, 258; 16, S. 359; 20, S. 240–247 Bauernhaus des ehem. Klosters Vers. Nr. ? (†), Töss, Klosterstrasse ...... 6 , S. 162 104

Kath. Kirche St. Josef Vers. Nr. 230, Töss, Nägelseestrasse ...... 9/1, S. 256–258; 21, S. 317 Trottgebäude, sog. Schlosshof-Trotte Vers. Nr. 1947 (†), Töss, Schlosstalstrasse 170 ...... 3 , S. 125 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1285, Töss, Stationsstrasse 8 ...... 7/2, S. 222 Bahnhof SBB, Aufnahmegebäude und Güterschuppen sowie Abortgebäude, Vers. Nrn. 1287, 1001, 1002, Töss, Stationsstrasse 22, 19 ...... 22, S. 325–326 Gaswerk Vers. Nr. ? (†), Töss, Zürcherstrasse 68 ...... 12, S. 340–343 NOK-Unterwerk «Töss II» Vers. Nrn. 269, 270, 285 (†), Töss, Zürcherstrasse 284 ...... 12, S. 334–339 Stallscheune Vers. Nr. 2630, Eschenberg ...... 7/2, S. 218 Kapelle Vers. Nr. 13, Rossberg, Rossbergstrasse (bei Nr. 40) ...... 10/1, S. 153; 15, S. 404 Gedeckte Brücke, Reitplatz ...... 7/2, S. 222

VELTHEIM (WINTERTHUR) Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 118, Veltheim, Bachtelstrasse 74 ...... 21, S. 317 Ref. Kirche Vers. Nr. 133, Veltheim, Felsenhofstrasse 8 ...... 9/1, S. 258–281; 22, S. 244–249 Schulhaus Vers. Nr. 232, Veltheim, Löwenstrasse 3 ...... 9/1, S. 281 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 146, Veltheim, Weinbergstrasse 14 ...... 6 , S. 163 Arbeiterwohnhäuser, sog. Sulzerhäuser Vers. Nrn. ? (†), Veltheim,...... 7/2, S. 222, 224 Friedhof Rosenberg, Abdankungskapelle Vers. Nr. 2832, Am Rosenberg bei 5 ...... 17, S. 358

WÜLFLINGEN (WINTERTHUR) Ref. Kirche Vers. Nr. 415, Wülflingen, Oberdorfstrasse 50 ...... 7/1, S. 188–206; 7/2, S. 223, 224; 21, S. 317 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 410, Wülflingen, Oberdorfstrasse 42 ...... 8 , S. 230 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 532, Wülflingen, Eulachstrasse 6 ...... 16, S. 362 Kant. Krankenheim Wülflingen, ehem. mech. Spinnerei, sog. Beugger'sche Spinnerei Vers. Nr. 571, Wülflingen, Wieshofstrasse 102 ...... 7/2, S. 224 Wohnhaus mit Ökonomiegebäude, ehem. Doppelbauernhaus mit Scheune und Stallungen Vers. Nrn. 578, 577, Wülflingen, Wieshofstrasse 104 ...... 9/1, S. 282 Wohnhaus, ehem. Wespimühle Vers. Nr. 584, Wülflingen, Wieshofstrasse 105 ...... 13, S. 438 Wohnhaus mit Scheune und Pferdestall Vers. Nr. 578 zur Bodmer- bzw. Wespimühle, Wülflingen, Wieshofstrasse 106 a–f...... 20, S. 268–273 Schloss Wülflingen Vers. Nr. 388 mit Waschhaus Vers. Nr. 368, Parkportal, Wülflingen, Wülflingerstrasse 214 ...... 5, S. 173; 20, S. 248–267 Gartenhalle mit Kegelbahn Vers. Nr. 527 († bzw. versetzt) zur Wirtschaft «Zum Frohsinn», Wülflingen, Wülflingerstrasse 255 ...... 9/1, S. 282 Quellhöhle «St. Pirminsbrunnen», Wülflingen, Chomberg ...... 8, S. 230

ZELL

Zell Ehem. Spinnerei Winkler Vers. Nr. 16, Rämismühle, Tösstalstrasse 62, 60 ...... 17, S. 250–253 Speicher Vers. Nr. 80, Müliwiesstrasse bei 2 ...... 17, S. 254–257 Doppelwohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 90, 91, Zell, Hinterdorfstrasse 9, 7 ...... 13 , S. 438 Wohnhäuser «Zur Schmitte», ehem. Schmiede Vers. Nr. 99 (alt Nrn. 99, 100), Zell, Hinterdorfstrasse 1 ...... 9/1, S. 231–232 Ref. Kirche Vers. Nr. 102, Zell, Langenhardstrasse ...... 1, S. 70–77; 2, S. 97–99; 17, S. 258–269 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 101 (†), Zell, Langenhardstrasse 1 ...... 7/2, S. 207–208 Reihenwohnhäuser Vers. Nrn. 119–123, Zell, Dorfplatz 10, 8, 6, 4, 2 ...... 10/1, S. 147

Lettenberg, Untere Rüti, Oberlangenhard Reihenwohnhäuser «Zum Chloster» mit ehem. St. Oswaldkapelle Vers. Nrn. 150, 180–183, Lettenberg, Lettenbergstrasse ...... 2, S. 99–100; 20, S. 359 Wohnhaus mit Büro, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 151, Untere Rüti ...... 9/1, S. 232–233 105

Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Obstgarten», Oberlangenhard ...... 7/2, S. 208 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 228, Oberlangenhard, Oberdorf, Gartenstrasse 8 ...... 22, S. 266–269 Schulhaus Vers. Nr. 301, Oberlangenhard, Langenhardstrasse 141 ...... 19, S. 358

Rikon, Kollbrunn Arbeiterwohnhaus Vers. Nr. 471 (†), Rikon ...... 12, S. 420 Wohnhaus Vers. Nr. 476 (†), Rikon ...... 12, S. 420 Fabrikkantine, ehem. Mühlespeicher, sog. Zehntenscheune Vers. Nr. 489, Rikon, Neschwilerstrasse 23 ...... 2, S. 100–103 Kosthaus Vers. Nr. alt 574 (†) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse ...... 10/1, S. 301–302 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 575 (†), zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse ...... 10/1, S. 301–302 Kosthaus Vers. Nr. alt 578 (†) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse ...... 9/1, S. 232, 233; 10/1, S. 301–302 Ökonomiegebäude Vers. Nr. alt 579 (†) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse...... 10/1, S. 301–302 Ehem. Fabrikantenwohnhaus Bühler Vers. Nr. alt 581 (†), Kollbrunn, Tösstalstrasse ...... 7/2, S. 208; 10/1, S. 301–302 Wasch- und Gartenhaus Vers. Nr. alt 580 (†) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse...... 10/1, S. 301–302 Werkstattgebäude Vers. Nr. 582 (†) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn, Tösstalstrasse...... 10/1, S. 301–302 Arbeiterwohnhaus mit Schopf Vers. Nrn. 732, 759 ...... 22, S. 326 Ehem. Baumwollspinnerei-Ensemble Vers. Nrn. 736, 738, 742, 743 mit Wasserkraftanlage (Wasserrecht Bezirk Winterthur Nrn. 49 und 51), Kollbrunn, Tösstalstrasse 23 ...... 15, S. 290–295; 21, S. 317 Druckrohrleitung mit Aquädukt, Wasserschloss sowie Bestandteile der Wasserkraftanlage (Wasserrecht Bezirk Winterthur Nr. 100) zur ehem. Spinnereianlage Bühler, Kollbrunn ...... 13, S. 438 Gedeckte Holzbrücke (†), Kollbrunn, Töss ...... 3, S. 111–112 Tössbrücke, sog. Aubrücke, Kollbrunn, Au ...... 20, S. 274–277

ZOLLIKON Speicher Vers. Nr. 55, Zollikerberg, Binzstrasse (ehem. Unterhueb) ...... 3, S. 112–114 Doppelwohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 165, 166, Witellikon, Witellikerstrasse 44, 42 ...... 7/2, S. 209 Villa «Pampa» Vers. Nr. 315 (†), Rütistrasse 16 ...... 15, S. 404 Wohnhaus, ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 334, Hinter Zünen, Rütistrasse 43 ...... 16, S. 234–239 Wohnhaus «Zur hinderen Zünen» Vers. Nr. 335, Hinter Zünen 8 (ehem. Hinterdorfstrasse 8) ...... 4 , S. 115 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 348, Oberdorf, Rainstrasse 8 ...... 10/1, S. 148 Ortsmuseum «Im Felsengrund» Vers. Nr. 353, Oberdorf, Oberdorfstrasse 14 ...... 12, S. 420 Reihenwohnhaus Vers. Nr. 362, Oberdorf, Oberdorfstrasse 29 ...... 13, S. 438 Villa Vers. Nr. 417 (†), Alte Landstrasse 44 ...... 11, S. 440 Wohnhaus, sog. Althus, ehem. Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 420, ...... 21, S. 317 Oberdorf, Alte Landstrasse 45 Wohnhaus mit Laden, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 429, Alte Landstrasse 50 ...... 8, S. 206, 207; 9/1, S. 233; 10/1, S. 147 Ref. Kirche Vers. Nr. 460, Chirchhof, Alte Landstrasse 82 ...... 6, S. 148–149 Wohnhaus mit Restaurant «Traube» Vers. Nr. 467, Chirchhof, Alte Landstrasse 94 ...... 7/2, S. 208, 209 Wohnhaus mit Wirtschaft «Zum Obstgarten» Vers. Nr. alt 479 (†), Alte Landstrasse 101 ...... 4 , S. 115 Villa Vers. Nr. 591 (†), Zollikerstrasse 60...... 13, S. 438 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nrn. 596, 598, Zollikerstrasse 71, Rainstrasse 3 ...... 10/1 , S. 147–148; 19, S. 358

106

Museumsgebäude, sog. Villa Meier-Severini Vers. Nr. 602, Zollikerstrasse 86 ...... 15 , S. 404 Wohnhaus, ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 621, Chleidorf, Sägegasse 27 ...... 4, S. 115–116 Villa «Longueville» Vers. Nr. alt 623 (†), Zollikerstrasse 101 ...... 11, S. 440–441 Ehem. Weinbauernhaus Vers. Nr. 661, Chlidorf, Sägegasse 25 ...... 21, S. 318 Aufnahmegebäude SBB Vers. Nr. 688 und Güterschuppen Vers. Nr. 685, Bahnhofstrasse 20, 18 ...... 21, S. 318 Wohnhaus, Villa «Central» Vers. Nr. 971, Seestrasse 41 ...... 19, S. 358 Wohnhaus mit Restaurant «Zum Anker» Vers. Nr. alt 974 (†), Seestrasse 43, 45 ...... 9/1, S. 233 Wohnhaus Vers. Nr. alt 975 (†), Seestrasse 47 ...... 9/1, S. 233 Landhaus «Zum Traubenberg» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 1005, 1006, Trubenberg, Seestrasse 83, 85 ...... 4, S. 116–118; 15, S. 296–301; 18, S. 304 Altersheim, ehem. Johanniter-Lehenshof «Zum hinteren Gugger» Vers. Nr. alt 1016 (†), Gugger, Seestrasse 107, 109 ...... 7/2, S. 209 Kath. Dreifaltigkeitskirche mit Pfarrhaus Vers. Nr. 1141 (†), Gustav Maurer-Strasse 11 ...... 14 , S. 318 Schulhaus Oescher B mit Singsaalgebäude Vers. Nr. 1333, Buchholzstrasse 24...... 19, S. 358 Einfamilienhaus, ehem. Wohnhaus von Schulthess Rechberg Vers. Nr. 1368, Hinter Höchi, Schlossbergstrasse 27 ...... 17, S. 270–275

ZUMIKON Doppelwohnhaus «Roseneck» Vers. Nr. alt 41 (†), Vogelacher 2, 4 ...... 7/2, S. 209–210 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nr. 68, Unterdorfstrasse 22 ...... 13, S. 394–395 Ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 87, 88 (†), Unterdorfstrasse 16 ...... 17, S. 361 Ref. Kirche Vers. Nr. 90, Unterdorfstrasse ...... 12, S. 420; 15, S. 407 Bauernhaus Vers. Nr. alt 107 (†), Unterdorfstrasse 2...... 7/2, S. 210 Bauernhaus Vers. Nr. 196 (†), Gössikon, Küsnachterstrasse 27 ...... 7/2, S. 209, 210 Wohnhaus, ehem. Doppelbauernhaus Vers. Nrn. 199, 200 (alt Nrn. 198–200), Gössikon, Gössikerstrasse ...... 10/1, S. 148

ZÜRICH

ALTSTADT LINKS DER LIMMAT (KREIS 1) BRÜCKEN (KREIS 1) Münsterbrücke, Limmatquai/Stadthausquai ...... 15, S. 405 Rathausbrücke (†, Neubau), Limmatquai/Weinplatz ...... 7/1, S. 246–248

BRUNNEN (KREIS 1) Brunnen «Alfred Escher-Brunnen», Bahnhofplatz ...... 3, S. 142; 7/1, S. 260–261 Brunnen, Leuengasse/Spiegelgasse ...... 1 , S. 86 Brunnen, Predigerplatz ...... 1 , S. 95 Brunnen «Fischmarktbrunnen», bei Limmatquai 42 ...... 4 , S. 135 Brunnen «Amazonenbrunnen», Rennweg ...... 5, S. 185–187

AUGUSTINERGASSE Wohnhaus mit Ladenlokal «Zum Entli» Vers. Nr. ?, Augustinergasse 16 ...... 5, S. 176–179 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Harfe» Vers. Nr. 1145 (k 253a alt), Altstadt, Augustinergasse 17 ...... 2 , S. 110 Wohnhaus mit Ladenlokal «Zur Stund» Vers. Nr. ?, Augustinergasse 18 ...... 5, S. 176–179 Wohnhaus «Zum oberen Kürass» Vers. Nr. 254 a (alt), Altstadt, Augustinergasse 19 (alt), heute Augustinergasse 21 ...... 2, S. 110 Geschäftshaus mit Restaurant «Zum Augustiner», ehem. Wohnhaus «Zum unteren Kürass» Vers. Nr. 1447 (k 255a alt), Altstadt, Augustinergasse 25 ...... 2, S. 110, 111

107

BAHNHOFPLATZ Hauptbahnhof Vers. Nr. 1592, Bahnhofplatz 15, Museumstrasse 1 ...... 15, S. 404; 16, S. 362

BAHNHOFSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus «Villa Abegg» Vers. Nr. ? (†, Neubau) Bahnhofstrasse 1 ...... 7/1, S. 261–262 Geschäftshaus «Les Ambassadeurs» Vers. Nr. ? (†, Neubau) Bahnhofstrasse 64 ...... 7/1, S. 262–263 Wohn- und Geschäftshaus «zur Trülle» Vers. Nrn. 1544, 1836, Altstadt, Bahnhofstrasse 69, 69a ...... 19, S. 286–293 Geschäftshaus Vers. Nr. 1655, Bahnhofstrasse 76 ...... 7/1, S. 263–264 Geschäftshaus Peterhof «Seidengrieder» Vers. Nr. 1865, Bahnhofstrasse 30 ...... 16 , S. 362 Bank- und Geschäftshaus «Leuenhof» Vers. Nr. 1876, Bahnhofstrasse 32, Zeugwartgasse 1, 3 ...... 20, S. 308–313 Schweizerische Nationalbank Vers. Nr. 1880, Bahnhofstrasse 2 ...... 18, S. 212–219

BAHNHOFQUAI Städtisches Amtshaus I, ehem. Waisenhaus Vers. Nr. 1511, Bahnhofquai 3 ...... 15, S. 302–305

BÄRENGASSE Wohnhaus «Arche» Vers. Nr. 16 (†), Bärengasse 18 ...... 7/1 , S. 259–260; 9/3, S. 80 Wohnhaus «Weltkugel» Vers. Nr. 17a, Bärengasse 20 ...... 7/1 , S. 259–260; 9/3, S. 80 Wohnhaus «Schanzenhof» Vers. Nr. 18a, Bärengasse 22 ...... 7/1, S. 259–260

BEATENGASSE Hotel «Metzgerbräu» Vers. Nr. ? (†, Brand), Beatengasse 13 ...... 7/1, S. 264

BÖRSENSTRASSE Schweizerische Nationalbank Vers. Nr. 1226, Börsenstrasse 15–17 ...... 16, S. 363 Geschäftshaus Metropol Vers. Nr. 1824, Börsenstrasse 10, Fraumünsterstrasse 12–14, Stadthausquai 11–13 ...... 19 , S. 278–285; 21, S. 319

GESSNERALLEE Ehem. Stallungen und Reithalle Vers. Nrn. 1613, 1652–1654, Gessnerallee 8, 9, 11, 13 ...... 15, S. 405; 22, S. 327

GLOCKENGASSE Geschäftshaus «Holderbäumli» Vers. Nr. 1408, Glockengasse 5 ...... 7/1, S. 231 Wohnhaus mit Restaurant «Zur Glocke» Vers. Nr. 1428, Glockengasse 9 ...... 5, S. 176 Wohnhaus mit Ladenlokal «Huw» Vers. Nr. 234 alt (†), Glockengasse 12 ...... 7/1, S. 231 Wohnhaus mit Ladenlokal «Zum grünen Schild» Vers. Nr. 1431 (k 238 alt), Glockengasse 18 ...... 5, S. 176–179

IN GASSEN Wohn- und Geschäftshaus «Zum Luchs» Vers. Nr. 1303 (k 99 alt), In Gassen 3 (alt), heute In Gassen 1 ...... 3, S. 143–144 Hotel «St. Peter» Vers. Nr. ? (†), In Gassen 10 ...... 7/1, S. 232–234

KUTTELGASSE Wohnhaus mit Ladenlokal Vers. Nr. 1553 (309c alt), Kuttelgasse 4 ...... 7/1, S. 237 Wohnhäuser Vers. Nrn. ? (†), Altstadt, Kuttelgasse 5, 7, 9, 11 ...... 2, S. 115

LÖWENSTRASSE Synagoge Vers. Nrn. 1132/1004, Löwenstrasse 10/ Nüschelerstrasse 36 ...... 13 , S. 438

MÜNSTERHOF

108

Reformierte Kirche Fraumünster Schiff/Nord-/Südturm Vers. Nr. 1295, Münsterhof 2 ...... 3, S. 137–141; 4, S. 127–129; 5, S. 175–176; 7/1, S. 230–231; 11, S. 213–214; 22, S. 326 Kreuzgang Vers. Nr. 1923, Münsterhof 2 ...... 1, S. 79–81; 2, S. 105–108; 19, S. 254–277 Wohn- und Geschäftshaus «Psalter» Vers. Nr. ? (†), Münsterhof 5/Poststrasse 6 ...... 7/1, S. 242 Zunfthaus «Zur Waag» Vers. Nr. 1251, Altstadt, Münsterhof 8 ...... 17, S. 360 Wohn- und Geschäftshaus «Zur goldenen Gilge» Vers. Nr. 1324 (k 117 alt), Münsterhof 16 ...... 3 , S. 146 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Münsterhof» Vers. Nr. 1299, Münsterhof 17/Kämbelgasse 6 ...... 2, S. 116 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Luchsgrub» Vers. Nr. 1297, Münsterhof 19 ...... 3, S. 147 Zunfthaus «Zur Meisen» Vers. Nrn. 1296, Münsterhof 20 ...... 15, S. 405; 22, S. 327

MÜNZPLATZ Augustinerkirche Vers. Nr. 1440, Altstadt, Münzplatz 2 ...... 1, S. 81–84; 2, S. 108–109

OETENBACHGASSE Wohn- und Geschäftshaus «St. Paul» Vers. Nr. 1504, Oetenbachgasse 13 ...... 7/1, S. 244

PARADEPLATZ Geschäftshaus, Hauptgebäude der Credit Suisse Vers. Nr. 1293, Paradeplatz 8, Bahnhofstrasse 23, 25, 27, Talacker 2, 4, Bärengasse 5, 9 ...... 16, S. 240–249

PELIKANSTRASSE Bollwerk «Zur Katz»/Alter botanischer Garten Vers. Nr. 468, Pelikanstrasse 40/Talstrasse 71/Schanzengraben ...... 9/1, S. 293-297; 14, S. 318

PFALZGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Zum oberen Hammerstein» Vers. Nr. 1795, Pfalzgasse 2 ...... 9/3, S. 90–91 Wohn- und Geschäftshaus «Zur oberen Kapelle» Vers. Nr. 1795 (k 231 alt), Altstadt, Pfalzgasse 6 ...... 1, S. 93, 94

RENNWEG Wohn- und Geschäftshaus «Grosser Rosskopf» Vers. Nr. ? (†), Rennweg 6 ...... 7/1, S. 250 Wohn- und Geschäftshaus «Kleiner Rosskopf» Vers. Nr. ? (†), Rennweg 8 ...... 7/1, S. 250 Wohn- und Geschäftshaus «Kleinod» Vers. Nrn. 1462, 1474 (Anbau an Rennweg 12), Rennweg 10/12 ...... 7/1, S. 249 Wohn- und Geschäftshaus «Säuli» Vers. Nr. 1482, Rennweg 24 ...... 7/1, S. 249 Wohn- und Geschäftshäuser «Kleine Buch»/«Wegisen» Vers. Nr. ? (†, Neubau), Rennweg 42/44 ...... 7/1, S. 249 Wohn- und Geschäftshaus «Tannenbaum» Vers. Nr. ?, Rennweg 55 ...... 7/1, S. 249–250 Wohn- und Geschäftshaus «Feuermörser» Vers. Nr. 1497, Rennweg 57 ...... 7/1, S. 249–250

SCHLÜSSELGASSE Wohnhaus «Grauer Eggstein» Vers. Nr. 1306 (†, Neubau), Schlüsselgasse 1/ In Gassen 6 ...... 7/1, S. 255 Wohn- und Geschäftshaus «Gelbe Gilge» Vers. Nr. 1335, Schlüsselgasse 2/ Storchengasse 9 ...... 7/1, S. 255–256 Wohn- und Geschäftshaus «Zu den drei Nonnen» Vers. Nr. 1360, Schlüsselgasse 10 ...... 3, S. 151 Wohnhaus «Alte Helferei» Vers. Nr. 159 alt (†), Schlüsselgasse 16 ...... 4, S. 136–137

SCHIPFE Wohn- und Geschäftshaus, sog. Wollenhof Vers. Nr. 1512 (k 338a-d alt), Schipfe 30, 32, 57 ...... 7/1, S. 253–254 Wohnhhaus «Zum Fischgrat» Vers. Nr. 1517 (k 343 alt), Schipfe 43 ...... 7/1, S. 254–255 Wohnhhaus «Steinböckli» Vers. Nr. 1516 (k 342 alt), Schipfe 45 ...... 7/1, S. 254–255 Wohnhhaus «Hohe Tanne» Vers. Nr. 1516 (k 341 alt), Schipfe 47 ...... 7/1, S. 254–255 Wohnhhaus «Grosser Erker» Vers. Nr. 1514 (k 340 alt), Schipfe 49 ...... 7/1, S. 254–255

109

Wohnhhaus «Luchs» Vers. Nr. 1513 (k 339 alt), Schipfe 51 ...... 7/1, S. 254–255

SCHWANENGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Hotel Schwanen» Vers. Nr. ? (†), Schwanengasse 2 ...... 7/1, S. 256 Wohn- und Geschäftshaus «Weisses Fräulein» Vers. Nr. 1439 (k 203 alt), Schwanengasse 6/Strehlgasse 16 ...... 7/1, S. 256

SELNAUSTRASSE Tierspital, ehem. Scharfrichterhaus Vers. Nr. 438a (†), Selnaustrasse 36 ...... 12, S. 368–371

STADTHAUSQUAI Bauschänzli Vers. Nr. 1913, Stadthausquai 2 ...... 16 , S. 364; 18, S. 208–211

STORCHENGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Kleiner König» Vers. Nr. 128 alt (†, Neubau), Storchengasse 4/ Zinnengasse 6 ...... 7/1, S. 258 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Tor» Vers. Nr. 1338, Storchengasse 13...... 9/3, S. 106–108

ST. PETERHOFSTATT St. Peterhofstatt, Altstadt ...... 7/1, S. 251–252 St. Peter Vers. Nr. 1298a, St. Peterhofstatt … ...... 9/3, S. 12–16; 9/3, S. 80 Ref. Kirche St. Peter Vers. Nrn. 1926, 1600, St. Peterhofstatt 1 ...... 19, S. 359

STREHLGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Rosmarin» Vers. Nr. 1368 (k165 alt), Strehlgasse 2...... 7/1, S. 258 Wohn- und Geschäftshaus «Sittich»/«Vorderes Holderbäumli» Vers. Nr. 214 alt (†, Neubau), Strehlgasse 31/33 ...... 7/1, S. 258 Wohn- und Geschäftshaus «Zum kleinen Kindli» Vers. Nr. 1468, Altstadt, Strehlgasse 26 ...... 17, S. 276–281

URANIASTRASSE Städtisches Amtshaus III Vers. Nr. 1871, Uraniastrasse 2 … ...... 5, S. 191–192; 19, S. 300–313 Städtisches Amtshaus IV Vers. Nr. 1872, Uraniastrasse 7 ...... 5, S. 191–192; 19, S. 300–313 Wohn- und Geschäftshaus mit Sternwarte Urania Vers. Nr. 1850, Uraniastrasse 9 ...... 17 , S. 361; 19, S. 294–299

WEINPLATZ Wohnhaus/ehem. Wohnturm der Familie Mülner «Zum Ziegel» Vers. Nr. 1347 (k 142 alt), Weinplatz 8 ...... 6 , S. 168

ZINNENGASSE Wohnhaus mit Laden «Neuhaus» Vers. Nr. 1330 (k 121 alt), Zinnengasse 1 ...... 9/3, S. 113–115 Wohnhaus mit Laden «Grüne Zinne» Vers. Nr. 1329 (k 122 alt), Zinnengasse 2 ...... 9/3, S. 114–116 Wohnhaus mit Laden «Sigristenhaus» Vers. Nr. 1330, Zinnengasse 3 ...... 9/3, S. 113–115 Wohnhaus mit Laden «Schwarzer Kessel» Vers. Nr. 1329, Zinnengasse 4 ...... 9/3, S. 114–116

ALTSTADT RECHTS DER LIMMAT (KREIS 1) BADERGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Drei Sterne» Vers. Nr. 536, Badergasse 5/ Preyergasse 6 ...... 7/1, S. 230

FLORHOFGASSE Wohnhaus «Unterer Schönberg» Vers. Nrn. 671a, b, Florhofgasse 2, 4 ...... 7/1, S. 264–265 Hochschule für Musik (Konservatorium) Vers. Nr. 1076, Florhofgasse 6 ...... 17, S. 360; 20, S. 360

FRANKENGASSE Wohnhaus «Weisser Bär» Vers. Nr. 140, Frankengasse 12 ...... 7/1, S. 230 Wohnhaus «Schwarzer Bär» Vers. Nr. 141, Frankengasse 14 ...... 7/1, S. 230 Wohnhaus «Paradies» Vers. Nr. 142, Frankengasse 16 ...... 7/1, S. 230

110

Wohnhaus «Sonnenblume» Vers. Nr. 151, Frankengasse 28 ...... 7/1, S. 230

FROSCHAUGASSE Wohnhaus «Zum grossen Propheten» Vers. Nr. 422, Froschaugasse 10 ...... 4, S. 133; 9/3, S. 81–82 Wohnhaus mit Werkstatt «Zur Froschau» Vers. Nr. 413, Froschaugasse 18 ...... 3, S. 142; 4, S. 133 Wohnhaus mit Läden «Zur blauen Lilie» (Nr. 20) bzw. «Zum Lerchenbaum» (Nr. 24)/ «Zum Reigel» (Nr. 22) Vers. Nr. 420 (alt Nrn. 420–418), Altstadt, Froschaugasse 20 (alt Nrn. 20, 22, 24) ...... 2, S. 110–112; 3, S. 142–143

GROSSMÜNSTERPLATZ Wohnhaus «Leutpriesterei» Vers. Nr. ? (†), Grossmünsterplatz 6 ...... 4, S. 134–135

HIRSCHENGASSE Wohnhaus «Roter Strumpf» Vers. Nr. 512, Hirschengasse 7/Graue Gasse 8 ...... 7/1, S. 232 Wohnhaus «Stiefel» Vers. Nr. 510, Hirschengasse 9/Graue Gasse 10 ...... 7/1, S. 232

HIRSCHENGRABEN Verwaltungsgebäude «Roter Stern» Vers. Nr. 379, Hirschengraben 7 ...... 7/1, S. 244 Obmannamt/Obergericht Vers. Nr. 380, Hirschengraben 13/15...... 1, S. 85; 2, S. 110; 7/2, S. 227; 9/1, S. 283–287; 21, S. 318 Wohnhaus «Vorderer Florhof» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 674a, b, Hirschgraben 28 ...... 11, S. 214, 357–358; 22, S. 327 Palais «Rechberg» mit Nebengebäuden Vers. Nrn. 670 ff., Hirschengraben 40/ Florhofgasse 8, 10 ...... 2, S. 112–113; 8, S. 240–241; 12, S. 360–367; 16, S. 363; 21, S. 264–281 Sekundarschulhaus Hirschengraben Vers. Nr. 1025, Hirschengraben 46 ...... 7/1, S. 265–268 Villa Vers. Nr. 1004, Hirschengraben 48 ...... 10/1, S. 154, 243–245 Wohnhaus «Zum kleinen Neuberg» Vers. Nr. 662b, Hirschengraben 56 ...... 7/2 , S. 227; 14, S. 304–305 Blutspendezentrum des SRK, ehem. Wohnhaus «Zum grossen Neuberg» mit Hofgebäude Vers. Nrn. 662a, c, Hirschgraben 58/60 ...... 3, S. 143; 12, S. 421; 15, S. 405

HIRSCHENPLATZ Ausgrabung Hirschenplatz/Rosengasse ...... 9/3, S. 82–83

HEIMPLATZ Kunsthaus Vers. Nr. 1092, Heimplatz 1 ...... 12, S. 396–399; 20, S. 314–331; 22, S. 327

KANTONSSCHULSTRASSE Schulverwaltungsgebäude «Turnegg», ehem. Wohnhaus «Zum neuen Lindenhof» mit Nebengebäude Vers. Nrn. 677, 771, Kantonsschulstrasse 1 ...... 17, S. 282–285 Turnhalle I Vers. Nr. 782, Kantonsschulstrasse 4/Heimplatz ...... 11, S. 214–215 Turnhalle II Vers. Nr. 1077, Kantonsschulstrasse 4/Heimplatz ...... 11, S. 214–215

KIRCHGASSE Grossmünsterkapelle/Helferei des Grossmünsters Vers. Nr. 178, Kirchgasse 11/13 ...... 7/1, S. 234–236; 9/3, S. 38–41; 9/3, S. 83; 22, S. 270–277 Wohnhaus mit Laden «Zur Provisorei» Vers. Nr. 181, Altstadt, Kirchgasse 22 ...... 2, S. 114 Wohnhaus «Zur Engelburg» Vers. Nr. 193, Altstadt, Kirchgasse 27 ...... 9/3, S. 43–47; 9/3, S. 83 Wohn- und Geschäftshaus «Konstanzerhaus» Vers. Nr. 186, Altstadt, Kirchgasse 32 ..... 9/3, S. 83–85 Geschäftshaus «Zum roten Rad» Vers. Nr. 196, Altstadt, Kirchgasse 48 ...... 2, S. 115, 116 Wohnhaus «Zum Winkel» Vers. Nr. 854, Kirchgasse 50 ...... 7/1, S. 234–236

KRUGGASSE Wohn- und Geschäftshaus (diverse «Städtische Liegenschaften»), Torgasse/Kruggasse...... 7/1, S. 258 Wohnhaus «Schwarzer Ring» Vers. Nr. 55, Kruggasse 5 ...... 7/1, S. 236

KÜNSTLERGASSE Portal des «Künstlergutes» Vers. Nr. 665 (†), Künstlergasse 6/8 … ...... 5, S. 180

111

Ehem. Herrschaftshaus «Stockargut», ehem. «Zum oberen Berg» mit Gartenpavillon Vers. Nr. 664, Künstlergasse 15/Sempersteig 3 ...... 9/1 , S. 287–293; 18, S. 305

LATERNENGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Zum Höfli» Vers. Nr. 228, Laternengasse 4 ...... 9/3, S. 85–86

LIMMATQUAI Wohn- und Geschäftshaus «Usterhof» mit Café «Odeon» Vers. Nr. 33, Limmatquai 2 ...... 7/1, S. 268–270 Geschäftshäuser mit Läden, sog. Münsterhäuser Vers. Nrn. 230, 232, Altstadt, Limmatquai 28–30 ...... 1 , S. 86 Zunfthaus «Zur Zimmerleuten» Vers. Nr. 245, Limmatquai 40/Haus «Zum roten Turm», Römergasse 3 ...... 12, S. 421; 16, S. 363; 20, S. 278–295 Gesellschaftshaus «Zum Rüden» Vers. Nr. 244, Limmatquai 42 ...... 15, S. 405 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Büchsenstein» Vers. Nr. 268 Limmatquai 50/Ankengasse 1 ...... 9/3, S. 86–87 Zunfthaus «Haue» Vers. Nr. 269, Limmatquai 52 ...... 7/1, S. 237 Zunfthaus «Zur Saffran» Vers. Nr. 270, Limmatquai 54 ...... 7/1, S. 238; 14, S. 286–289; 21, S. 319 Rathaus Vers. Nr. 690, Limmatquai 55 ...... 8, S. 237–240; 12, S. 421; 16, S. 364 Gesellschaftshaus «Zum Schneggen» Vers. Nr. 467, Altstadt, Limmatquai 66 ... 20, S. 360; 22, S. 326 Haus der Museumsgesellschaft Vers. Nr. 468, Limmatquai 62 ...... 5, S. 180–184; 15, S. 405; 17, S. 360; 19, S. 359 Ehem. Fleischhalle Vers. Nr. ? (†), Limmatquai 63 ...... 3, S. 144 Wohnhaus mit Ladenlokal, ehem. Hotel Schweizerhof Vers. Nr. 499, Limmatquai 72 ...... 7/1, S. 238–239 Wohn- und Geschäftshaus «Alte Druckerei» Vers. Nr. ? (†, Neubau), Limmatquai 78 ...... 7/1, S. 239 Wohn- und Geschäftshaus «Aff» Vers. Nr. 526, Limmatquai 86 ...... 7/1, S. 240 Wohn- und Geschäftshaus, sog. Rudolf-Mosse-Haus Vers. Nr. 1103, Limmatquai 94 ...... 7/1, S. 240 Geschäftshaus Vers. Nr. 621, Altstadt, Limmatquai 124 ...... 1 , S. 87 Wohn- und Geschäftshaus «Brotkorb» Vers. Nr. 644, Limmatquai 140/ Niederdorfstrasse 77 ...... 7/1, S. 241 Ref. Wasserkirche Vers. Nr. 1163, Altstadt, Limmatquai 31...... 20, S. 359

LINDENHOFSTRASSE Haus «Zum Schützen», ehem. Gesellschaftshaus der Bogenschützen Vers. Nr. 1522, Altstadt, Lindenhofstrasse 3 ...... 22, S. 278–289

MALERGASSE Wohnhaus/Hotel «Eich» Vers. Nr. 584, Malergasse 3 ...... 7/1, S. 241

MARKTGASSE Zunfhaus «Zur Schmiden» oder «Zum goldenen Horn» Vers. Nr. 359, Marktgasse 20 ...... 3, S. 145–146; 20, S. 296–307 Wohn- und Geschäftshaus «Wilder Mann» Vers. Nr. 449, Marktgasse 10/ Krebsgasse 9 ...... 7/1, S. 241 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Treu» Vers. Nr. 483, Marktgasse 21 ...... 9/3, S. 88–89

MÜHLEGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Kleines Fälkli» Vers. Nr. 572 (†, Neubau), Mühlegasse 7/ Niederdorfstrasse 27 ...... 7/1, S. 241 Hotel «Scheuble» Vers. Nr. 1151, Mühlgasse 17 ...... 7/1, S. 270 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. ? (†, Neubau), Mühlegasse 18 ...... 7/1, S. 241

MÜNSTERGASSE Wohnhaus mit Café «Schwan» Vers. Nr. 217, Münstergasse 9 ...... 7/1, S. 242 Wohn- und Geschäftshaus «Goldstein» Vers. Nr. 278 († Teilabbruch), Münstergasse 21 ...... 7/1, S. 242

112

NEUMARKT Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. ?, Neumarkt 1/Froschaugasse ...... 9/3, S. 48–57 Wohnhaus mit Restaurant «Zur weissen Traube», heute «Kantorei» Neumarkt 2 ...... 5, S. 184–185 Wohn- und Geschäftshaus «Deutsche Schule» Vers. Nr. 317, Neumarkt 3 ...... 9/3, S. 48–57; 9/3, S. 90 Wohn- und Geschäftshaus «Zum unteren Rech» Vers. Nr. 293, Neumarkt 4 ...... 2, S. 117; 9/3, S. 58–61; 9/3, S. 90 Wohnturm «Bilgeriturm» Vers. Nr. 316, Neumarkt 5 ...... 2 , S. 117 Wohnhaus «Zum Steinberg» Vers. Nr. 294, Neumarkt 6 ...... 4, S. 135 Wohnhaus mit Läden «Zum Tannenberg» Vers. Nr. 295, Altstadt, Neumarkt 8 ...... 1, S. 88–90 Wohn- und Geschäftshaus «Zum vorderen Schönberg» Vers. Nr. 296, Neumarkt 10 ...... 7/1, S. 242 Wohnhaus «Zur Stelze» Vers. Nr. 314, Altstadt, Neumarkt 11 ...... 1, S. 90–93 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Löwengrub» Vers. Nr. 297, Neumarkt 12 ...... 7/1, S. 242 Wohnhaus «Zum Mohrenkopf» Vers. Nr. 313, Altstadt, Neumarkt 13 ...... 1 , S. 93 Wohn- und Geschäftshaus «Zur Stund» Vers. Nr. 298, Neumarkt 14 ...... 7/1, S. 242 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 299, Neumarkt 16 ...... 7/1, S. 242 Wohnhaus «Zum Habicht» Vers. Nr. 311, Neumarkt 17 ...... 4, S. 135–136 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 299, Neumarkt 18 ...... 7/1, S. 242 Wohn- und Geschäftshaus «Steinernes Kindli» Vers. Nr. 300, Neumarkt 20 ...... 7/1, S. 242 Wohn- und Geschäftshaus «Kleiner Mohr» Vers. Nr. 301, Neumarkt 22 ...... 7/1, S. 242

NEUMÜHLEQUAI Kantonale Verwaltung «Kaspar Escher-Haus» Vers. Nr. 966, Neumühlequai 10 ...... 9/1, S. 293; 17, S. 360

NEUSTADTGASSE Wohnhaus «Zum Sonnenblümli» Vers. Nr. 122, Neustadtgasse 1 ...... 4, S. 136 Wohn- und Geschäftshaus «Zum vorderen Grundstein» Vers. Nr. 164, Neustadtgasse 7 ...... 3 , S. 148 Wohn- und Geschäftshaus «Sul» Vers. Nr. 165, Neustadtgasse 11 ...... 7/1, S. 242

NIEDERDORFSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus «Zu den drei Seilen» Vers. Nr. 436; Niederdorfstrasse 3 ...... 3, S. 148–150 Wohn- und Geschäftshaus «Strauss» Vers. Nr. 529, Niederdorfstrasse 20 ...... 7/1, S. 242 Wohn- und Geschäftshaus «Mutzhaus»/«Sodom», heute Hotel Alexander, Vers. Nr. ? (†), Niederdorfstrasse 40/42 ...... 7/1, S. 243 Wohn- und Geschäftshaus «Roter Stern» Vers. Nr. 602, Niederdorfstrasse 48 ...... 7/1, S. 243 Wohn- und Geschäftshaus «Zum verlorenen Sohn» Vers. Nr. 626, Niederdorfstrasse 6 1 ...... 3 , S. 150 Wohn- und Geschäftshaus «Zu den zwei Pferden» Vers. Nr. 502, Niederdorfstrasse 68 ...... 3 , S. 150 Hotel mit Restaurant Vers. Nr. 645, Altstadt, Niederdorfstrasse 88 ...... 1 , S. 93

OBERDORFSTRASSE Wohnhaus mit Laden «Zum Neuhaus» Vers. Nr. 74, Altstadt, Oberdorfstrasse 5 ...... 1, S. 93 Wohn- und Geschäftshaus «Grosser Christoffel» Vers. Nr. ? (†, Teilabbruch), Oberdorfstrasse 9 ...... 7/1, S. 243–244 Wohn- und Geschäftshaus «Ungar» Vers. Nr. ? (†, Teilabbruch), Oberdorfstrasse 11 ...... 7/1, S. 243–244 Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), Altstadt, Oberdorfstrasse 23, Rössligasse 6 ...... 1 , S. 94 Wohn- und Geschäftshaus «Zum steinernen Erggel» Vers. Nr. 127, Oberdorfstrasse 28, 30/ Trittligasse 1 ...... 2, S. 117–119

OBERE ZÄUNE Wohn- und Geschäftshaus «Zum Damhirschli» Vers. Nr. 199, Obere Zäune 4 ...... 7/1, S. 244 Verwaltungsgebäude «Brunnenturm» Vers. Nr. 206, Obere Zäune 26 ...... 7/1, S. 244

113

OBMANNAMTSGASSE Wohnhaus Vers. Nr. 285, Obmannamtsgasse 7 ...... 2, S. 119–120

PREDIGERGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Kleiner Falk» Vers. Nr. 400, Predigergasse 3 ...... 9/3, S. 92–93 Wohn- und Geschäftshaus «Kleiner Mohrenkopf» Vers. Nr. 495 (†, Teilabbruch), Predigergasse 15/17 ...... 9/3, S. 93–94

PREDIGERPLATZ Predigerkirche Vers. Nr. 590, Predigerplatz ...... 3, S. 141–142; 4, S. 129–133; ...... 7/1, S. 244; 8, S. 231–237; 9/3, S. 23–29, 80 Wohnhaus mit Werkstatt und Laden «Obere Froschau» Vers. Nr. 411, Altstadt, Predigerplatz 2 ...... 1, S. 94, 96 Wohn- und Geschäftshaus «Gemse» Vers. Nr. 409a (†, Neubau), Predigerplatz 10/12 ...... 7/1, S. 244–246 Zentralbibliothek, ehem. Chor des Predigerklosters Vers. Nr. 1109 (†, Teilabbruch), Predigerplatz 33/35 ...... 12 , S. 350–359; 18, S. 305 Wohnhaus mit Restaurant «Weisser Schwan» Vers. Nr. 403 a, Predigerplatz 34 ...... 7/1, S. 246 Predigerchor Vers. Nr. 1190, Altstadt, Predigerplatz 33, 35...... 21, S. 319

RÄMISTRASSE Geschäftshaus Vers. Nr. 978, Rämistrasse 25 ...... 12, S. 421 Geschäftshaus Vers. Nr. 975, Rämistrasse 31 ...... 12, S. 421 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 963, Rämistrasse 33 ...... 15, S. 306–309; 22, S. 327 Geschäftshaus Vers. Nr. 962, Rämistrasse 35 ...... 12, S. 421 Alte Kantonsschule Vers. Nr. 776, Rämistrasse 59 ...... 12 , S. 372–379; 22, S. 328 Ehem. Wohnhaus «Belmont», jetzt Universitätsdienste Vers. Nr. 834 Rämistrasse 67/Schönberggasse 2 ...... 12, S. 421 Ehem. Physiologie-Gebäude der Universität, jetzt medizinisch-historisches Museum Vers. Nr. 960, Rämistrasse 69 KREIS 6 ...... 7/2, S. 228; 12, S. 421 Hauptgebäude Universität Zürich (Kollegiengebäude I) Vers. Nr. 1102, Rämistrasse 71 ...... 18, S. 220–229 Institutsgebäude der Universität, ehem. Augenklinik Vers. Nr. 1014, Rämistrasse 73 ...... 11 , S. 215; 11, S. 359–360 Eidg. Technische Hochschule, Hauptgebäude Vers. Nr. 666, Rämistrasse 101 ...... 16, S. 364

RINDERMARKT Wohn- und Geschäftshaus «Zum Farren», früher «Zum Narren» Vers. Nr. 327, Rindermarkt 5 ...... 5, S. 187–189 Wohnhaus mit Laden «Zum Sekel» Vers. Nr. 324, Altstadt, Rindermarkt 11 ...... 1, S. 96, 98 Wohnhaus mit Ladenlokal «Zur gelben Lilie» Vers. Nr. 322, Rindermarkt 15 ...... 5, S. 189

RÖMERGASSE Wohnhaus «Vordere Rose» Vers. Nr. 236, Römergasse 5 ...... 9/3, S. 94–95 Wohnhaus «Römer» Vers. Nr. 227, Römergasse 11 ...... 7/1, S. 250; 9/3, S. 95–97

ROSENHOF Rosenhof, Altstadt ...... 5, S. 189–191

RÖSSLIGASSE Hotel «Zum Seehof» Vers. Nr. 131 a (†), Altstadt, Rössligasse 2, Schifflände 26 ...... 1, S. 100

RÜDENPLATZ Geschäftshaus «Zur Kerze» Vers. Nr. 247, Altstadt, Rüdenplatz 2 ...... 1, S. 98–99 Wohnhaus «Zum schwarzen Horn» Vers. Nr. 241, Rüdenplatz 5 ...... 9/3, S. 97–99 Wohnhaus «Nägelistock» Vers. Nr. 239, Rüdenplatz 7 ...... 9/3, S. 97–99 Wohnhaus «Zum Kindli» Vers. Nr. ?, Rüdenplatz 8 ...... 9/3, S. 97–99

114

Wohnhaus «Zum vorderen Rossberg» Vers. Nr. 242, Rüdenplatz 9 ...... 4, S. 136; 9/3, S. 97–99

SCHANZENGASSE Wohnhaus, ehem. Ökonomiegebäude Vers. Nr. 374 zur Villa «Falkenstein» ...... 18, S. 305

SCHILLERSTRASSE Opernhaus, ehem. Stadttheater Vers. Nr. 1001, Schillerstrasse ...... 15, S. 406 Kronleuchter des Opernhauses Vers. Nr. 1001, Schillerstrasse 1 ...... 17, S. 286–297

SCHEITERGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Salzfass» Vers. Nr. 85, Scheitergasse 8 ...... 7/1, S. 252

SCHIFFLÄNDE Wohn- und Geschäftshaus «Pilgerschiff, auch Zum Bilgerischiff» Vers. Nr. 89, Schifflände 12 ...... 7/1, S. 252–253

SCHLOSSERGASSE Wohnhaus «Goldenes Kleinod» Vers. Nr. 159, Schlossergasse 4/ Frankengasse 11 ...... 7/1, S. 255

SCHOFFELGASSE Wohn- und Geschäftshaus «Henne» Vers. Nr. 248, Schoffelgasse 2 ...... 7/1, S. 256 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Schäfli» Vers. Nr. 259, Schoffelgasse 13 ...... 7/1, S. 256

SCHÖNBERGGASSE Ehem. Wohnhaus, sog. Bodmergut «Zum oberen Schönberg» Vers. Nr. 669, Schönberggasse 15 (Schönbergstrasse 15 ist inkorrekt) ...... 7/2, S. 228–229

SEILERGRABEN Ehem. Wohnhaus «Zum Kronentor», heute Verwaltungsgebäude Vers. Nr. 304, Seilergraben 1 ...... 7/2, S. 227

SPIEGELGASSE Wohnhaus «Zum Spiegel» Vers. Nr. 261, Altstadt, Spiegelgasse 2, Münstergasse 24, Napfgasse 1, 3 ...... 1 , S. 87 Wohnhaus mit Laden «Zum Waldries» Vers. Nr. 282, Altstadt, Spiegelgasse 11 ...... 1, S. 100–103 Wohn- und Geschäftshaus «Hohe Eich» Vers. Nr. 283, Spiegelgasse 13...... 9/3, S. 100–102 Wohn- und Geschäftshaus «Jakobsbrunnen» Vers. Nr. ? (†, Neubau) Spiegelgasse 14 ...... 7/1 , S. 257; 9/3, S. 104–105 Wohnhaus mit Laden «Oberes Rech» Vers. Nrn. 35/36, Spiegelgasse 22/26 ...... 7/1, S. 257 Wohn- und Geschäftshaus «Schneeberg» Vers. Nr. 290, Spiegelgasse 27/ Leuengasse 21 (Spiegelgasse 27/29 ist inkorrekt) ...... 7/1, S. 258 Wohnturm «Grimmenturm» und «Haus zum langen Keller» Vers. Nr. 268, Spiegelgasse 29 ...... 2, S. 117; 4, S. 137–141

STÜSSIHOFSTATT Wohn- und Geschäftshaus «Zur Linde» Vers. Nr. 437, Altstadt, Stüssihofstatt 13 ...... 1, S. 100

THEATERSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus «Corsohaus» mit Kino Vers. Nrn. 1064/1065/1069, Theaterstrasse 10/12 ...... 7/1, S. 270–272

TORGASSE Wohn- und Geschäftshaus (diverse «Städtische Liegenschaften») Torgasse/Kruggasse...... 7/1, S. 258

TRITTLIGASSE Wohnhaus «Hoffnung» Vers. Nr. 112, Trittligasse 15 ...... 7/1, S. 258 Wohnhaus mit Werkstatt «Zum Sonnenberg» Vers. Nr. 116, Trittligasse 19 ...... 7/1, S. 258 Wohnhaus mit Laden «Zur alten Burg» Vers. Nr. 115, Trittligasse 24 ...... 9/3, S. 109–111

115

UNTERE ZÄUNE Wohnhaus «Zum Wilden Mann» Vers. Nr. 370 a (†), Altstadt, Untere Zäune 17 ...... 1, S. 100, 103

WALCHEPLATZ Kantonales Verwaltungsgebäude «Walche» Vers. Nrn. 1141, 1144, Walcheplatz 2 ...... 12, S. 421; 17, S. 361

WEITE GASSE Wohn- und Geschäftshaus «Weisse Taube» Vers. Nr. ? (†, Neubau), Weite Gasse 6 ...... 7/1, S. 259 Wohn- und Geschäftshaus «Zum roten Engel» Vers. Nr. ? (†), Weite Gasse 11 ...... 7/1, S. 243–244; 9/3, S. 111–112

WEINBERGSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. ? (†, Neubau), Weinbergstrasse 1 ...... 7/1, S. 272

WEINGASSE Wohnhaus «Zum Hoger» Vers. Nr. 494, (†), Altstadt, Weingasse 4 ...... 1, S. 100, 105 Wohnhaus «Alte Unterschreiberei oder Zum heiligen Geist» Vers. Nr. 498 (†), Weingasse 5 ...... 2, S. 120–121 Wohnhaus «Zum Mühlestein» Vers. Nr. 497 (†), Altstadt, Weingasse 7 ...... 1, S. 100, 104

WINKELWIESE Villa «Tobler» Vers. Nr. 852, Winkelwiese 4 ...... 15 , S. 310–323; 21, S. 319

ZÄHRINGERPLATZ Zentralbibliothek Vers. Nr. 1109, Altstadt, Zähringerplatz 6...... 18, S. 305 Ref. Predigerkirche Vers. Nr. 1190, Zähringerplatz ...... 19, S. 359

ZWINGLIPLATZ Wohnhaus «Zum Loch» Vers. Nr. 226, Altstadt, Zwingliplatz 1 (alt Römergasse 13) ...... 1, S. 97, 98 Grossmünster Vers. Nr. 1161b, Zwingliplatz ...... 1, S. 79; 3, S. 130–137; 7/2, S. 225–227; 10/1, S. 154; 12, S. 386; 16, S. 364

AUSSERSIHL (Kreis 4) BADENERSTRASSE Bezirksgebäude Vers. Nr. 3478, Badenerstrasse 90, Rotwandstrasse 19, 21, Stauffacherstrasse 55 ...... 15, S. 336–343

HIRZELSTRASSE Katholische Kirche St.°Felix und Regula Vers.°Nrn.°300, 502, Aussersihl, Hirzelstrasse 16, Hardstrasse 86 ...... 21, S. 282–289

GUSTAV-GULL-PLATZ SBB Zentralstellwerk zum Zürcher Hauptbahnhof Vers. Nr. 932, Aussersihl, Gustav-Gull-Platz 6 (früher Lagerstrasse 92) ...... 22, S. 328

HOHLSTRASSE Güterbahnhof Vers. Nrn. 2623, 2643, 2644, Aussersihl, Hohlstrasse 150 ...... 22, S. 290–300

KASERNENSTRASSE Kasernengebäude Vers. Nr. 730, Kasernenstrasse 49 / Militärstrasse 3, zur ehem. Militäranlage ...... 18, S. 305; 22, S. 328

MILITÄRSTRASSE Zeughaus 2 der ehem. Militärkaserne Vers. Nr. ?, Militärstrasse 53/Kanonengasse ...... 14, S. 318

SIHLFELDSTRASSE

116

Wohnhäuser «Wohnkolonie Sihlfeld» Vers. Nrn. 3950, 3949, 3948, 3947, 3946, 4069, Sihlfeldstrasse 150–166 ...... 7/1, S. 279–280

STAUFFACHERSTRASSE Ref. Kirche St. Jakob Vers. Nr. 2927, Stauffacherstrasse 34 ...... 14, S. 318 Kath. Kirche St. Peter und Paul Vers. Nr. 678 , Werdstrasse 63 ...... 10/1, S. 154; 10/1, S. 249–254; 14, S. 318; 17, S. 312–317; 21, S. 320

ALTSTETTEN (Kreis 9) DACHSLERNSTRASSE Ehem. Bauernhaus «Studerhaus», heute Ortsmuseum Vers. Nrn. 296a-d, Dachslernstrasse 20/22 ...... 9/3, S. 72–77; 9/3, S. 135 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Dachslernstrasse 25–27 ...... 9/3, S. 135–136

PFARRHAUSSTRASSE Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 384, Pfarrhausstrasse 10 ...... 5, S. 192–194

ALBISRIEDEN (Kreis 9) ALBISRIEDERSTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†) , Albisriederstrasse 410 ...... 7/1, S. 291 Ehem. Kleinbauernhaus Vers. Nr. 205, Albisriederstrasse 411 ...... 9/3, S. 134–135

IM KRATZ Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 183, 184, 1916, Im Kratz 3, 5, 7...... 9/3, S. 136–137 Wohnhaus ehem. mit Nagelschmiede Vers. Nr. 189, Im Kratz 4 ...... 9/3, S. 137

TRIEMLISTRASSE Ehem. Bauernhaus, heute Ortsmuseum Vers. Nr. 195, Triemlistrasse 2 ...... 9/3, S. 137–139 Ehem. Bauernhaus «Reblaube» Vers. Nr. 191, Triemlistrasse 5 ...... 9/3, S. 139–141

WYDLERWEG Ehem. Mühle Albisrieden Vers. Nr. 380, Wydlerweg 19 ...... 4, S. 142; 9/3, S. 141

AFFOLTERN (Kreis 11) IM ST. BLASIENHOF Bauernhof «St. Blasienhof» Vers. Nr. ? (†), Im St. Blasienhof 12 ...... 6, S. 168–172

ZEHNTENHAUSSTRASSE Wohnhaus Vers. Nr. ?, Affoltern, Zehntenhausstrasse 146 (?) ...... 1, S. 105

ENGE (Kreis 2) BEETHOVENSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus, sog. Rotes Schloss Vers. Nrn. 640–648, Beethovenstrasse 1–7, General Guisan-Quai 20–22, Stockerstrasse 4–8 ...... 16 , S. 256–265; 22, S. 328

BLEICHERWEG Wohnhaus «Zur Palme» Vers. Nr. 122 (†), Enge, Bleicherweg 31 ...... 1, S. 106 Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 1082, Bleicherweg 45 ...... 7/1, S. 273–274

BRANDSCHENKENSTRASSE Landsitz Freigut Vers. Nr. 87, Enge, Brandschenkenstrasse 48 (bis 2002 Freigutstrasse 31) ...... 17, S. 298–311 Wohnhaus (zu Freigut gehörend) Vers. Nr. ? (†), Brandschenkenstrasse 52 ...... 4, S. 143

BÜRGLISTRASSE Ref. Kirche mit Treppenanlage Vers. Nr. 677, Bürglistrasse ...... 15, S. 406; 16, S. 266–277 Ref. Pfarrhaus Vers. Nr. 1040, Bürglistrasse 11 ...... 12, S. 421 117

CLARIDENSTRASSE Tonhalle und Kongresshaus Vers. Nr. 772, Claridenstrasse 3, 5, 7, Beethovenstrasse 2, 4, 8 ...... 15, S. 324–331

GABLERSTRASSE Villa «Schönberg» Vers. Nr. 207, Gablerstrasse 14 ...... 16, S. 278–289 Villa Wesendonck mit Ökonomiegebäude, Museum Rietberg Vers. Nr. 94, Gablerstrasse 15, 13 ...... 3, S. 157; 15, S. 406; 19, S. 314–321

GARTENSTRASSE Brunnen, Gartenstrasse 26 ...... 7/1, S. 274

GENFERSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus «Weisses Schloss» Vers. Nr. 587, Enge, General Guisan-Quai 30, Genferstrasse 2, Tödistrasse 1 ...... 18 , S. 306 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Mythenhof» Vers. Nr. 829, Genferstrasse 21 ...... 7/1, S. 274

GUTENBERGSTRASSE Fernmeldegebäude Vers. Nr. 899, Enge, Gutenbergstrasse 1 ...... 1, S. 106 Wohnhaus «Zu den heiligen drei Königen» Vers. Nr. ? (†, Neubau) Gutenbergstrasse 1/3 ...... 3, S. 157–158 Wohnhäuser Vers. Nr. ? (†, Neubau), Gutenbergstrasse 5–9 ...... 3, S. 158 Kantonsschulanlage Freudenberg und Enge Vers. Nrn. 500, 501, Gutenbergstrasse 15, Steinentischstrasse 10 ...... 15 , S. 406; 16, S. 290–295

MYTHENQUAI Geschäftshaus, Hauptsitz der Swiss Re, ehem. Schw. Rückversicherungs-Gesellschaft Vers. Nr. 632, Mythenquai 60 ...... 15, S. 332–335

PARKRING Villa «Dem Schönen» Vers. Nr. 1014, Parkring 30 ...... 12, S. 380–385 Villa «Zum Freudenberg» Vers. Nr. 105 (†), Parkring 35 ...... 5, S. 194

SEESTRASSE Wohnhaus, heute Hotelfachschule «Belvoirgut» Vers. Nr. 37, Seestrasse 125 ...... 2, S. 132 Wohnhaus «Muraltengut» Vers. Nr. 42, Seestrasse 203 ...... 7/1, S. 274–275

STOCKERSTRASSE Wohnhaus «Palais Henneberg» Vers. Nr. ? (†, Neubau), Stockerstrasse 1 ...... 7/1, S. 275–278

TESSINERSTRASSE Bahnhof Enge mit Aufnahmegebäude und Perronanlage Vers. Nr. 1270, Bederstrasse 1, 3, Tessinerplatz 10, 12 ...... 16, S. 250–255

FLUNTERN (Kreis 7) Bebauungsplanmodell von Karl Moser, Fluntern ...... 17, S. 328–331

FORSTERSTRASSE Ehem. Gasthaus «Altes Forsterhaus» Vers. Nr. 52a (†), Forsterstrasse 50 ...... 5, S. 194

GELLERTSTRASSE Ref. Kirche Fluntern, sog. Neue Kirche Vers. Nr. 742, Gellertstrasse...... 15, S. 406; 18, S. 306

GLORIASTRASSE Ehem. Anatomiegebäude des Kantonsspitals Vers. Nr. 122, Gloriastrasse 19 ...... 13, S. 400–401

HÄLDELIWEG

118

Lagergebäude, ehem. Werkstattgebäude Vers. Nr. 186, Häldeliweg bei 10 ...... 16, S. 310–313

HOCHSTRASSE Wohnhaus Vers. Nr. ?, Hochstrasse 56 ...... 9/3, S. 128 Ehem. Lehenhaus Vers. Nr. ?, Hochstrasse 58 ...... 9/3, S. 128–129

KLOSTERWEG Wirtshaus «Zum alten Klösterli» Vers. Nr. ?, Klosterweg 36 ...... 9/3, S. 30–33; 9/3, S. 129

PLATTENSTRASSE Ehem. Villa «Zur Platte», heute Institutsgebäude der Universität, Vers. Nr. 223, Plattenstrasse 47 ...... 8, S. 241–242

PLATTENWEG Englisches Seminar der Universität Zürich, ehem. Villa «Zur Platte» mit Ökonomiegebäude Vers. Nrn. 223, 224, Plattenstrasse 44/47 ...... 12, S. 421; 15, S. 406

RÄMISTRASSE Universitätsgebäude (Juristische Fakultät) Vers. Nr. 528, ehem. Kantonsschule und Chemisches Laboratorium der Universität, Rämistrasse 74/76 ...... 18, S. 306 Kantons- und Universitätsspital Vers. Nrn. 1380 ff., Rämistrasse 100 ...... 16, S. 364

ZÜRICHBERGSTRASSE Ehem. Gesellenhaus «Vorderberg» Vers. Nr. 31, Zürichbergstrasse 69/71 ...... 2, S. 135; 7/1, S. 282–283 Ehem. Bauernhaus «Nägelihaus» Vers. Nr. 33, Zürichbergstrasse 75 ...... 2, S. 135; 7/1, S. 282–283

HIRSLANDEN (Kreis 7) BIBERLINSTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Biberlinstrasse 5 ...... 9/3, S. 127–128

BÖCKLINSTRASSE Ateliergebäude, sog. Böcklinatelier Vers. Nr. 602, Böcklinstrasse 17 ...... 12, S. 420; 16, S. 314–319

HOTTINGEN (Kreis 7) ASYLSTRASSE Mehrfamilienhaus «Römerschloss» mit Ladengeschäft Vers. Nr. 893, Asylstrasse 70 ...... 18, S. 270–273 Wohnhaus Vers. Nr. 26, Asylstrasse 4 ...... 9/3, S. 126

DOLDERSTRASSE Reformierte Kreuzkirche Vers. Nr. 1080, Dolderstrasse 58, Carmenstrasse ...... 18, S. 264–269 Sigristenhaus Vers. Nr. 1251 zur Kreuzkirche, Dolderstrasse 60 ...... 15, S. 407

FREIESTRASSE Wohnhaus «Villa Freudenberg» Vers. Nr. 1269 (alt, S. FL 281) (†), Freiestrasse 20; fälschlicherweise unter Fluntern ...... 5, S. 194–208 Wohnhaus Vers. Nr. ? (alt, S. FL 523) (†), Freiestrasse 22, fälschlicherweise unter Fluntern ...... 5, S. 194–208 Villa Vers. Nrn. 1473, 1486 (†), Freiestrasse 30–32 ...... 5, S. 194–208 Wohnhaus Vers. Nr. 719 (†), Freiestrasse 36 ...... 5, S. 194–208

HAUSERSTRASSE Wohnhaus «Karl Brunner-Haus» Vers. Nr. 1157, Hauserstrasse 4 ...... 9/1, S. 297

KURHAUSSTRASSE Grand Hotel «Dolder» Vers. Nr. 939, Hottingen, Kurhausstrasse 65 ...... 19, S. 322–337

NEPTUNSTRASSE

119

Kath. Kirche St. Antonius Vers. Nr. 1176, Neptunstrasse 68...... 16, S. 320–333; 19, S. 359

RÄMISTRASSE Wohnhaus «Zum kleinen Freudenberg» mit Ökonomiegebäude Vers. Nr. 217 (†), Rämistrasse 60 ...... 5, S. 194–208 Institutsgebäude der Universität, ehem. Villa «Rämiberg» Vers. Nr. 219, Rämistrasse 62 ...... 9/1, S. 297–298 Institutsgebäude der Universität, ehem. Villa Vers. Nr. 223, Rämistrasse 64 ...... 11, S. 215 Institutsgebäude der Universität, ehem. Villa Vers. Nr. 207, Rämistrasse 66 ...... 9/1, S. 298–299 Institutsgebäude der Universität, ehem. Villa «Tanneck» Vers. Nr. 1261, Rämistrasse 68 ...... 12 , S. 421

STEINWIESSTRASSE Villa «Unterer Sonnenbühl» Vers. Nr. 177 (†), Steinwiesstrasse 27/Rämistrasse 48 ...... 5, S. 194–208

ZELTWEG Wohnhäuser «Escherhäuser» Vers. Nrn. 180, 181, 189, Zeltweg 7, 9, 11, 13, 15/ Steinwiesstrasse 1 ...... 13, S. 402–403 Ehem. Lehenhaus Vers. Nr. ? (†), Zeltweg 69 ...... 3 , S. 160 Wohn- und Geschäftshaus «Zum Thaleck» Vers. Nr. 380, Hottingen, Zeltweg 27 ...... 20, S. 332–337

ZÜRICHBERGSTRASSE Ehem. Gerichtsmedizinisches Institut der Universität Vers. Nr. 1264, Zürichbergstrasse 8 ...... 7/1 , S. 283–286; 7/2, S. 229 Romanisches Seminar der Universität Zürich, ehem. Wohn- und Geschäftshaus Fierz mit Nebengebäude Vers. Nrn. 1264, 1262, Hottingen, Zürichbergstrasse 8, 2 ...... 17, S. 318–327 Wohnhaus «Zum grossen Freudenberg» Vers. Nr. 273 (†), Zürichbergstrasse 6 ...... 5, S. 194–208 Ökonomiegebäude des «Oberen Sonnenbühls» Vers. Nr. 1265 (alt Fl 147) (†), Zürichbergstrasse 10 ...... 5, S. 194–208

HÖNGG (Kreis 10) GÄSSLI Ehem. Bauernhaus Vers. Nrn. 497, 481, 443, Gässli 6, 8, 10 ...... 9/3, S. 142

GSTEIGSTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 500, Gsteigstrasse 9 ...... 9/3, S. 143 Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 508, Gsteigstrasse 11 ...... 9/3, S. 143 Ehem. Bauernhaus mit Scheune «Zum Kranz», heute Ortsmuseum, Vers. Nr. 524, Gsteigstrasse 15 ...... 9/3, S. 143–146

LIMMATTALSTRASSE Wohnhaus Vers. Nr. ? (†), ehem. Lehenhaus zum Landhaus «Roter Ackerstein», Höngg, Limmattalstrasse 11 ...... 1, S. 106–108 Wohnhaus «Zum Obstgarten» Vers. Nr. ? (†), Limmattalstrasse 40 ...... 3, S. 159–160 Wohnhaus Vers. Nr. 295, Limmattalstrasse 218 ...... 9/3, S. 148–149

REBSTOCKWEG Ehem. Bauernhaus «Meierhof» Vers. Nr. 224, Weingartenweg 7/Rebstockweg 16 ...... 9/3, S. 151

RIEDHOFSTRASSE Ehem. Reihenbauernhäuser Vers. Nr. ? (†), Riedhofstrasse 2, 4, 6 ...... 9/3, S. 149–151

WEINGARTENWEG Ehem. Bauernhaus «Meierhof» Vers. Nr. 224, Weingartenweg 7/Rebstockweg 16 ...... 9/3, S. 151

WIESLERGASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ? (†), Wieslergasse 13 ...... 9/3, S. 151–152 Ehem. Bauernhaus mit Scheune Vers. Nr. ? (†), Wieslerstrasse 20 ...... 9/3, S. 152–153

120

INDUSTRIE QUARTIER (Kreis 5) AUSSTELLUNGSSTRASSE Museum und Hochschule für Gestaltung und Kunst Zürich (HGKZ) Vers. Nr. 4468, Ausstellungsstrasse 60, Sihlquai 87...... 16, S. 365

HARDTURMSTRASSE Hardturm Vers. Nr. 52, Hardturmstrasse 128 ...... 1, S. 105; 15, S. 344–349

LIMMATSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus Vers. Nr. 3059, Limmatstrasse 199 ...... 7/1, S. 280–281

SIHLQUAI Ehem. Kantonales Salzmagazin Vers. Nr. 1150 (†), Sihlquai 101 ...... 16, S. 296–299

LEIMBACH (Kreis 2) RISIWEG Ehem. Bauernhaus mit Taverne «Im Hüsli» Vers. Nr. 38, Risiweg 1 ...... 7/1, S. 278–279

OBERSTRASS (Kreis 6) RESTELBERGSTRASSE Villa «Salvisberg» Vers. Nr. 1480, Restelbergstrasse 97 ...... 15, S. 407

SCHMELZBERGSTRASSE Ehem. Eidg. Sternwarte Vers. Nr. 221, Schmelzbergstrasse 25 ...... 14, S. 290–303

STAPFERSTRASSE Ref. Kirche Vers. Nr. 654, Stapferstrasse 60 ...... 16, S. 300–309

UNIVERSITÄTSSTRASSE Ehem. Chemiegebäude der ETH Vers. Nr. 324, Universitätstrasse 6 ...... 18, S. 254–263

TURNERSTRASSE Doppelwohnhaus Vers. Nr. 1011, Turnerstrasse 8/10 ...... 13, S. 438

OERLIKON (Kreis 11) SCHWAMENDINGERSTRASSE Bauernhaus, ehem. Galluskapelle Vers. Nr. ? (†), Schwamendingerstrasse 45 ...... 6, S. 172–174

RIESBACH (Kreis 8) DUFOURSTRASSE Wohn- und Geschäftshaus mit Hotel Vers. Nr. 1640, Dufourstrasse 3/5 ...... 7/1, S. 287

FLÜHGASSE Wohnhaus Vers. Nr. 134, Flühgasse 7 ...... 9/3, S. 131 Wohnhaus Vers. Nr. 130, Flühgasse 17 ...... 9/3, S. 131

HÖSCHGASSE Wohnhaus Vers. Nr. 984, Höschgasse 30 ...... 9/3, S. 131–132

KLAUSSTRASSE Villa «Herold» Vers. Nr. 149 (†), Klausstrasse 2 ...... 7/1, S. 290

KREUZBÜHLSTRASSE Villa «Zum Schönbühl» Vers. Nr. 277, Kreuzbühlstrasse 36...... 15, S. 407

LENGGSTRASSE Psychiatrische Universitätsklinik Burghölzli Vers. Nrn. 724 u.a., Lenggstrasse 31 ...... 16, S. 365 Pavillon Vers. Nr. 834, Burghölzlihügel ...... 15, S. 407 Kantonale Psychiatrische Klinik Burghölzli, Trakt Z Vers. Nr. 724, Lenggstrasse 31 ...... 18, S. 274–281

121

LINDENSTRASSE Villa «Klinik Paracelsus» Vers. Nr. ? (†), Lindenstrasse 1/Seefeldquai 49 ...... 7/1, S. 287–290

NEUMÜNSTERSTRASSE Ref. Kirche Neumünster Vers. Nr. 290, Neumünsterstrasse 10...... 14, S. 318; 15, S. 350–357; 18, S. 306

RUSSENWEG Ehem. Bauernhäuser Vers. Nrn. 150, 2418 († Russenweg 32), Russenweg 30–34 ...... 9/3, S. 132

ZOLLIKERSTRASSE Villa «Rainhof» Vers. Nr. 730, Riesbach, Zollikerstrasse 137 ...... 20, S. 360 Villa «Bleuler» Vers. Nr. 1059, Zollikerstrasse 32 ...... 13, S. 404–407 Villa «Seeburg» Vers. Nr. 436 (†), Zollikerstrasse 60 ...... 7/1, S. 290–291 Wohnhaus «Schönau», sog. Villa «Bodmer-Abegg» Vers. Nr. ? (†), Zollikerstrasse 107 ...... 7/2, S. 229

Div. nicht näher bestimmte Villenabbrüche Seefeldquai, Linden-, Bellerive-, Klausstrasse .... 7/1, S. 287

SEEBACH (Kreis 11) SEEBACHSTRASSE Kath. Kirche Maria Lourdes Vers. Nr. 940, Seebachstrasse 3 .... 11, S. 215; 11, S. 361–363; 19, S. 360 Kirch, sog. «Alte Kirche» Vers. Nr. ?, ...... 2, S. 138–141; 3, S. 167

SCHWAMENDINGEN (Kreis 12) HÜTTENKOPFSTRASSE Ehem. Schulhaus Vers. Nr. 124, Hüttenkopfstrasse 14 ...... 9/3, S. 154

PROBSTEISTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. ?, Probsteistrasse 10 ...... 5, S. 208–209

STETTBACHSTRASSE Ref. Kirche Vers. Nr. ?, Schwamendingen, Stettbachstrasse ...... 1, S. 107; 9/3, S. 17–22; 9/3, S. 154

UNTERSTRASS (Kreis 6) BECKENHOFSTRASSE 33 Beckenhof, «Kleines Herrenhaus» Vers. Nr. 282, Beckenhofstrasse 33 ...... 15, S. 407

HOCHFARBSTRASSE Wohnhaus, ehem. Leonhardskapelle Vers. Nr. ? (†), Hochfarbstrasse 10 ...... 6, S. 174

SUMATRASTRASSE Wohnhaus «Villa Sumatra» Vers. Nr. ? (†, Abbruch), Sumatrastrasse 36 ...... 7/1, S. 281–282

WALCHESTRASSE Verwaltungs- und Geschäftsgebäude «Linthhof» Vers. Nr. 1079, Walchestrasse 11 ...... 15, S. 407

WEINBERGSTRASSE Kath. Liebfrauenkiche Vers. Nr. 519, Weinbergstrasse 32 ...... 19, S. 360; 21, S. 320

WIEDIKON (Kreis 3) ÄMTLERSTRASSE Friedhof Sihlfeld, Ämtlerstrasse 149/151, Albisriederstrasse 31, Goldbrunnenstrasse 175, Saumstrasse 75 ...... 18, S. 236–253 Eingangshalle Friedhof Sihlfeld Vers.°Nr.°411, Wiedikon, Aemtlerstrasse 149/151 ...... 21, S. 290–295 Ref. Zwingli-Haus Vers. Nr. 2218, Wiedikon, Aemtlerstrasse 23 ...... 21, S. 320

GOLDBRUNNENSTRASSE Reformierte Kirche Bühl Vers. Nr. 1122, Goldbrunnenstrasse 54, Wiedingstrasse ...... 18 , S. 230–235; 21, S. 320 122

MANESSESTRASSE Aufnahmegebäude Zürich-Giesshübel SZU Vers. Nr. 766, Wiedikon, Manessestrasse 148 .... 20, S. 360

ZURLINDENSTRASSE Ehem. Gesellenhaus «Zum Falken» Vers. Nr. 11a, Zurlindenstrasse 83/85 ...... 9/3, S. 123

WITIKON (Kreis 7) BERGHALDENSTRASSE Doppelwohnhaus Vers. Nr. ? (†) Berghaldenstrasse 54–60 ...... 9/3, S. 126–127

CHILEHÜGEL Alte ref. Kirche Vers. Nr. ?, Chilehügel ...... 8, S. 242–246

WIPKINGEN (Kreis 10) BREITENSTEINSTRASSE Ehem. Bauernhaus mit Trotte «Zum Letten» Vers. Nr. ? (†), Breitensteinstrasse 63 ...... 7/1, S. 291

HÖNGGERSTRASSE Wohnhaus «Sydefädeli» mit Nebengebäuden (Nebengebäude und Scheune †) Vers. Nr. 2, Hönggerstrasse 127/Waidfussweg 17 ...... 9/3, S. 146–148 Wohnhaus «Zum Grenzstein» Vers. Nr. 1a (†), Hönggerstrasse 148 ...... 5, S. 209

LEUTHOLDSTRASSE Ehem. Schulhaus «Altes Schulhaus Wipkingen» Vers. Nr. 93 (†), Leutholdstrasse 2 ...... 7/1, S. 291

OBERE WEIDSTRASSE Wohnhäuser mit Wirtschaft Vers. Nrn. 85, 98 (†) Obere Weidstrasse 123/125 ...... 3, S. 168

RÖTELSTRASSE Evangelisches Lehrerseminar Unterstrass Vers. Nr. 483, Rötelstrasse/ Seminarstrasse 29 ...... 7/1, S. 291

WOLLISHOFEN (Kreis 2) Dampfschiff «Stadt Rapperswil», Mythenquai 333 ...... 11, S. 215; 11, S. 363–368; 19, S. 360 Dampfschiff «Stadt Zürich», Mythenquai 333 ...... 12 , S. 344–349; 19, S. 360

HAUMESSERSTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 407, Haumesserstrasse 20/22 ...... 9/3, S. 117–118

HONRAINWEG Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 376, Honrainweg 7–9 ...... 9/3, S. 118

KILCHBERGSTRASSE Ehem. Bauernhaus Vers. Nr. 128, Kilchbergstrasse 97 ...... 9/3, S. 119

SEESTRASSE Gebäudekomplex Vers. Nr. 21, Seestrasse 528–530 ...... 9/3, S. 119–120

WIDMERSTRASSE Flarzhäuser Vers. Nrn. 101, 103, 104, Widmerstrasse 14–20 ...... 9/3, S. 120–121

123