Imponderabilia Biuletyn Pi³sudczykowski

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Imponderabilia Biuletyn Pi³sudczykowski Imponderabilia Biuletyn Pi³sudczykowski numer czwarty Gdañsk 2012 ISSN 2080-8011 Redaktor Naczelny: Jakub H. Szlachetko [email protected] Sekretarz Redakcji: Pawe³ Fiktus Publikacja powsta³a w wyniku wspó³pracy: [email protected] Redakcja: Mateusz Cupa³a Marcin Kabziñski Marcin Michalak Barbara Pawe³ko-Czajka Micha³ Poznañski Julian Skelnik Jacek Srokosz Rada Naukowa 1. prof. dr hab. Eugeniusz Koko 2. prof. dr hab. Zbigniew Opacki 3. prof. dr hab. Józef Arno-W³odarski 4. dr hab. Janusz Cisek, prof. UJ 5. dr hab. Maciej Marsza³, prof. UWr 6. dr hab. Waldemar Paruch, prof. UMCS 7. dr Marek Bia³okur 8. dr Przemys³aw D¹browski 9. dr Przemys³aw Kieroñczyk 10. dr Marcin Wiszowaty Oœrodek Analiz Polityczno-Prawnych T³umaczenie: Joanna Bebak Dane Fundacji: Magdalena Chruœciel Ewa Felska Katarzyna Kaszorek Prezes: Maria Kos Adam Bochentyn [email protected] Projekt graficzny ok³adki: Anna Król Cz³onkowie Zarz¹du: Arkadiusz Abram [email protected] Sk³ad i ³amanie: Micha³ Kubiak Urszula Jêdryczka [email protected] £ukasz Mackiewicz Drukarnia: [email protected] Zak³ad Poligrafii £ukasz M³ynarkiewicz Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdañskiego [email protected] ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot Tomasz Soko³ów tel./fax (58) 551 05 32 [email protected] tel. (58) 523 14 49, 523 13 75, 523 13 50 Karol Wa¿ny e-mail: [email protected] [email protected] Imponderabilia Biuletyn Pi³sudczykowski SPIS TREŒCI TABLE OF CONTENTS Od Redakcji ................................... 7 Editor's Note Rozprawy naukowe dotycz¹ce zjawisk politycznych i spo³ecznych w miêdzywojennej Rzeczypospolitej Dissertations on political and social phenomena in the interwar Poland Przemys³aw Waingertner Fenomen polskiego autorytaryzmu (1926–1939) .............. 11 The Phenomenon of Polish Authoritarianism (1926–1939) Marek Bia³okur Kulisy pierwszych wyborów prezydenckich w Polsce w grudniu 1922 roku w wybranych szkolnych podrêcznikach historii III Rzeczypospolitej .... 27 Behind the scenes of the first presidential election in Poland in December 1922 in some school textbooks of history of the Third Republic of Poland Kamil Piska³a „Byliœmy kropl¹ w morzu wybuja³ego, rozhukanego moskalofilstwa…” – warszawska organizacja PPS w pierwszym roku Wielkiej Wojny ..... 52 „We were a drop in excessive, unbridled see of russophilia…” – Warsaw Section of Polish Socialist Party during first year of World War I Karol Dziuda Aktywnoœæ reprezentantów œrodowisk prorz¹dowych w ³ódzkiej Radzie Miejskiej w latach 1927–1933, .................... 74 Activity of the Representatives of Pi³sudskite Camp in £ódŸ's City Council, term 1927–1933 Jakub Gierszyñski Polenaktion – masowa akcja wysiedlenia ¯ydów – obywateli polskich z Niemiec w paŸdzierniku 1938 r. (w œwietle dokumentów MSZ) .....119 Polenaktion – mass expulsion of Polish Jews from Nazi Germany in October 1938 (in light of archival resources of Polish Foreign Office) Przemys³aw Wywia³ Dom ¯o³nierza Polskiego w Krakowie. Z dziejów dzia³alnoœci kulturalno-oœwiatowej w armii II Rzeczpospolitej ..............139 The House of a Polish Soldier in Cracow. The history of the Second Polish Republic army’s cultural and educational activity Jan Pietrzak Kwestia litewska w polskiej myœli politycznej na progu odzyskania niepodleg³oœci do 1922 roku .........................151 The issue of Lithuanian in Polish political thought at the beginning of its independence until 1922 Jaros³aw Bojar Wizja uspo³ecznienia pañstwa na ³amach „Drogi” ..............168 A vision of societalization of the state in „Droga” Micha³ Andrzejczak Obraz Rosji Sowieckiej na ³amach „Prosto z Mostu” w latach 1935–1939 ..............................181 The picture of Soviet Russia in a column for „Telling Straight” for the period 1935–1939 Barbara Pawe³ko-Czajka, Pawe³ Fiktus Aspekty prawa politycznego wed³ug Stanis³awa Starzyñskiego w latach 1921–1935 ..............................208 Some aspects of political law according to Stanis³aw Starzyñski in the years 1921–1935 Jacek Srokosz Akty rz¹dowe g³owy pañstwa w koncepcjach ustrojowych Stanis³awa Cara . 222 Acts of the Heat of State in the Political Concepts of Stanis³aw Car Micha³ Ga³êdek Administracja pañstwowa w konstytucji kwietniowej ............233 The state administration in the April Constitution of Poland Sebastian Kwiecieñ Ustrój województwa œl¹skiego w latach 1920–1939 .............255 Silesia regime in the years 1920–1939 Beata Machay Organizacja i kadry Wojskowej Prokuratury Rejonowej we Wroc³awiu 1946–1955 ...........................272 The organisation and cadre of the District Military Prosecutors’ Office in Wroc³aw in the years 1946–1955 4 Pamiêtniki Memories Tadeusz Isakowicz-Zaleski Ludobójstwo na TarnopolszczyŸnie w pamiêtniku Jana Zaleskiego .....299 Genocide in Tarnopol province according to Jan Zaleski’s diary Pawe³ Aszkie³owicz, Pawe³ Fiktus Wspomnienie po p³k Jerzym WoŸniaku (1923–2012) ............309 Remembrance of colonel Jerzy WoŸniak (1923–2012) Varia Varia Adam Kaczyñski Eros w Legionach ...............................317 Eros in the Legions 5 . OD REDAKCJI Szanowni Czytelnicy, w przededniu kolejnej rocznicy Œwiêta Niepodleg³oœci mam zaszczyt (i jak¹¿ to przyjemnoœæ!) zaprosiæ do lektury najnowszego numeru periodyku. Mam szczer¹ nadziejê, ¿e niniejszy numer przyczyni siê (choæby w minimal- nym stopniu) do pe³niejszego prze¿ywania Tamtejszych Wydarzeñ! *** Zgodnie z zapowiedzian¹ konwencj¹ niniejszy numer periodyku, obok tego, ¿e niesie treœci naukowe (historyczne, doktrynalne, biograficzne), jest równie¿ form¹ upamiêtnienia kolejnego ze znamienitych pi³sudczyków – Sta- nis³awa Cara. W kilku s³owach: postaæ wielow¹tkowa; osobowoœæ nietuzinkowa; bohater wielu kontrowersji. Im g³êbiej analizowany, tym mniej obojêtny, przez to ciekawszy (choæ równie dobrze mo¿na by³oby napisaæ: „im g³êbiej analizo- wany, tym ciekawszy, przez to mniej obojêtny”). Ku pamiêci Stanis³awa Cara. Pierwsze oblicze: prawnik. Stanis³aw Car by³ z wykszta³cenia prawnikiem, natomiast z zawodu niekiedy to sêdzi¹, a niekiedy to adwokatem. Jego kariera zawodowa wiod³a, kolejno, przez: Uniwersytet Warszawski (gdzie przywdzia³ szaty ¿aka), Uniwersytet w Odessie (gdzie paradowa³ dok³adnie w tych samych szatach), S¹d Okrêgowy w Warszawie (gdzie podj¹³ aplikacjê sêdziowsk¹, co by przywdziaæ sêdziowsk¹ togê) oraz Palestrê (ostatecznie przywdzia³ togê, jeno adwokack¹ z fantazyjnym biretem). Jego kariera adwokacka nie przys³oni³a jednak zami³owania do teoretycznych rozwa¿añ (spod pióra Cara wysz³o wiele opracowañ naukowych poœwiêconych kwestiom ustrojowym zwi¹zków publicz- noprawnych: organizacji pañstwowej, jak i korporacji prawniczych). Drugie oblicze: urzêdnik. Stanis³aw Car swoje prawnicze atrybuty (wy- kszta³cenie, umiejêtnoœci i doœwiadczenie) wykorzystywa³ przede wszystkim w s³u¿bie publicznej. Rekonstrukcja katalogu funkcji publicznych pe³nionych w strukturze administracji graniczy z niemo¿liwoœci¹, wiêc jedynie sygnali- zuj¹c (w doœæ ogólnym zarysie) nale¿a³oby wymieniæ nastêpuj¹ce: szef Kance- larii Cywilnej Naczelnika Pañstwa (jakoby nie inaczej – Józefa Pi³sudskiego), szef Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej (ju¿ po przewrocie majo- wym), szef Ministerstwa Sprawiedliwoœci (równie¿ pod rz¹dami sanacyjnymi). Pe³ni³ równie¿ funkcje w innych strukturach w³adzy, przede wszystkim jako Marsza³ek Sejmu (u kresu ¿ywota Rzplitej). Trzecie oblicze: polityk. Stanis³aw Car bywa³ prawnikiem, bywa³ urzêdni- kiem, bywa³ tak¿e politykiem – politykiem pi³sudczykowskim odgrywaj¹cym w œrodowisku istotne, wrêcz fundamentalne role (które to w³aœnie powoduj¹ wspomniane kontrowersje wokó³ tej zacnej osoby): doktryner (kszta³towa³ koncepcjê ustrojow¹ organizacji pañstwowej, jej aksjologiczne i prakseologiczne oblicze), konstytucjonalista (opracowywa³ projekt ustawy zasadniczej odda- j¹cy istotê pi³sudczykowskiej koncepcji) oraz strateg (rozgrywa³ konfrontacje z innymi organizacjami politycznymi dokonuj¹c ma³o konwencjonalnych in- terpretacji obowi¹zuj¹cej Konstytucji). Ca³okszta³t Jego osi¹gniêæ politycznych (oraz specyficzne nazwisko) doskonale oddaje pseudonim – „Jego Interpreta- torskoje Wieliczestwo”. *** Maj¹c nadziejê, ¿e niniejszy numer periodyku przypadnie Pañstwu do gustu, ¿yczê udanej lektury! Jakub H. Szlachetko Redaktor Naczelny Pawe³ Fiktus Sekretarz Redakcji 8 ROZPRAWY NAUKOWE DOTYCZ¥CE ZJAWISK POLITYCZNYCH I SPO£ECZNYCH W MIÊDZYWOJENNEJ RZECZYPOSPOLITEJ DISSERTATIONS ON POLITICAL AND SOCIAL PHENOMENA IN THE INTERWAR POLAND . FENOMEN POLSKIEGO AUTORYTARYZMU (1926–1939) PRZEMYS£AW WAINGERTNER* Przedmiotem artyku³u jest próba syntetycznej prezentacji zjawiska pol- skiego autorytaryzmu, funkcjonuj¹cego – niezale¿nie od przemian, jakim pod- lega³ – jako system polityczny II Rzeczypospolitej po przewrocie majowym w latach 1926–1939. Jednak przed podjêciem próby opisu rz¹dów autorytar- nych w Polsce miêdzywojennej warto sprecyzowaæ znaczenie podanej przez autora terminologii odnosz¹cej siê do s³ów: „autorytaryzm" i „fenomen”. W poni¿szym tekœcie pojêcie „autorytaryzm” bêdzie u¿ywane – zgodnie z powszechnie akceptowanymi propozycjami politologów, historyków dziejów najnowszych, badaczy problematyki pañstwa i prawa oraz specjalistów z zakre- su dziejów doktryn politycznych i prawnych – na okreœlenie systemu rz¹dów, opartych na idei przywództwa charyzmatycznego lidera, sprawuj¹cego w³adzê w oparciu o osobisty, polityczny autorytet i rzeczywist¹ popularnoœæ wœród znacznej czêœci spo³eczeñstwa, ale tak¿e dziêki wsparciu lojalnego aparatu admi- nistracyjnego, wojska i policji. Te trzy ostatnie
Recommended publications
  • Recollections and Notes, Vol. 1 (1887–1945) Translated by Abe
    Vita Mathematica 18 Hugo Steinhaus Mathematician for All Seasons Recollections and Notes, Vol. 1 (1887–1945) Translated by Abe Shenitzer Edited by Robert G. Burns, Irena Szymaniec and Aleksander Weron Vita Mathematica Volume 18 Edited by Martin MattmullerR More information about this series at http://www.springer.com/series/4834 Hugo Steinhaus Mathematician for All Seasons Recollections and Notes, Vol. 1 (1887–1945) Translated by Abe Shenitzer Edited by Robert G. Burns, Irena Szymaniec and Aleksander Weron Author Hugo Steinhaus (1887–1972) Translator Abe Shenitzer Brookline, MA, USA Editors Robert G. Burns York University Dept. Mathematics & Statistics Toronto, ON, Canada Irena Szymaniec Wrocław, Poland Aleksander Weron The Hugo Steinhaus Center Wrocław University of Technology Wrocław, Poland Vita Mathematica ISBN 978-3-319-21983-7 ISBN 978-3-319-21984-4 (eBook) DOI 10.1007/978-3-319-21984-4 Library of Congress Control Number: 2015954183 Springer Cham Heidelberg New York Dordrecht London © Springer International Publishing Switzerland 2015 This work is subject to copyright. All rights are reserved by the Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter developed. The use of general descriptive names, registered names, trademarks, service marks, etc. in this publication does not imply, even in the absence of a specific statement, that such names are exempt from the relevant protective laws and regulations and therefore free for general use.
    [Show full text]
  • Jan Fryling - Delegat Rządu RP Na Uchodźstwie W Chinach I Indiach (1943-1956)
    Maria Ewa Szatlach Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Jan Fryling - delegat rządu RP na uchodźstwie w Chinach i Indiach (1943-1956) Abstrakt: Jan Fryling rozpoczął karierę dyplomatyczną w latach 30. XX wieku i kontynuował ją do 1956 roku. Po zakończeniu II wojny światowej był delega­ tem polskiego rządu na uchodźstwie w Chinach i Indiach. Po zakończeniu misji dyplomatycznej wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Był wielkim patriotą, co przejawiało się w jego słowach i czynach. Można podziwiać go za niezłomność charakteru i ukochanie Ojczyzny. Celem artykułu jest przedstawienie i przybli­ żenie czytelnikom ciekawej postaci Jana Frylinga, ostatniego dyplomaty pol­ skiego rządu na uchodźstwie w Chinach i Indiach. Słowa kluczowe: dyplomata, rząd na uchodźstwie, Lwów, patriotyzm Jan Fryling - a Delegate of the Polish Government in Exile in China and India (1943-1956) Abstract: Jan Fryling began his diplomatic career in the 30s of the twentieth century and continued it until 1956. After the end of WWII, he was a delegate of the Polish government-in-exile in China and India. After the completion of his diplomatic mission, he left for the United States. He was a great patriot, that was reflected in his words and deeds. One can admire his steadfastness of character and love of homeland. The aim of the article is to present Jan Fryling, the last diplomat of Polish government in exile in China and India. Keywords: diplomat, government-ln-exile, Lviv, patriotism 10 Maria Ewa Szatlach rzybliżenie czytelnikom zapomnianej przez współczesne pokolenia posta­ ci Jana Frylinga, dyplomaty II RP, można by zacząć od cytatu z tomu jego Pwspomnień pt.
    [Show full text]
  • Pogrom Cries – Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946
    Rückenstärke cvr_eu: 39,0 mm Rückenstärke cvr_int: 34,9 mm Eastern European Culture, 12 Eastern European Culture, Politics and Societies 12 Politics and Societies 12 Joanna Tokarska-Bakir Joanna Tokarska-Bakir Pogrom Cries – Essays on Polish-Jewish History, 1939–1946 Pogrom Cries – Essays This book focuses on the fate of Polish “From page one to the very end, the book Tokarska-Bakir Joanna Jews and Polish-Jewish relations during is composed of original and novel texts, the Holocaust and its aftermath, in the which make an enormous contribution on Polish-Jewish History, ill-recognized era of Eastern-European to the knowledge of the Holocaust and its pogroms after the WW2. It is based on the aftermath. It brings a change in the Polish author’s own ethnographic research in reading of the Holocaust, and offers totally 1939–1946 those areas of Poland where the Holo- unknown perspectives.” caust machinery operated, as well as on Feliks Tych, Professor Emeritus at the the extensive archival query. The results Jewish Historical Institute, Warsaw 2nd Revised Edition comprise the anthropological interviews with the members of the generation of Holocaust witnesses and the results of her own extensive archive research in the Pol- The Author ish Institute for National Remembrance Joanna Tokarska-Bakir is a cultural (IPN). anthropologist and Professor at the Institute of Slavic Studies of the Polish “[This book] is at times shocking; however, Academy of Sciences at Warsaw, Poland. it grips the reader’s attention from the first She specialises in the anthropology of to the last page. It is a remarkable work, set violence and is the author, among others, to become a classic among the publica- of a monograph on blood libel in Euro- tions in this field.” pean perspective and a monograph on Jerzy Jedlicki, Professor Emeritus at the the Kielce pogrom.
    [Show full text]
  • Money Centre No 13 2018 Q1 in Memory of Sławomir S
    ISSN 2299-632X Money Centre No 13 2018 Q1 in memory of Sławomir S. Skrzypek Bankoteka HISTORY • ECONOMY • EDUCATION Plan of the NBP LEVEL 3 14 12 Stock Exchange Money Centre and Financial Markets 13 Modern Payment 13 Systems 14 Monetary and Economic 12 Unions Creator of Money 15 and Money Production 16 Money in Art 5 3 15 Toilets 4 6 LEVEL 2 C 16 Encounters 1 with Money 9 Stairway to room 7 and 8 Antiquity-Middle Ages 1 10 2 -Modernity 11 3 Monetary Systems 2 4 Bank Street 2 5 Central Bank Numismatist's 3 8 6 Study 7 9 Wars Polish People's 10 Republic 11 Transformation B 1 LEVEL 1 Laboratory 7 of Authenticity 8 Vault B Toilets ENTRANCE A 0 LEVEL 0 Reception desk Visit our website www.nbp.pl/centrumpieniadza The NBP Money Centre Magazine Ladies and Gentlemen The distinguishing feature of this edition of We also present the extraordinary and little- the magazine are the upcoming celebrations known history of the creation of the 100 złoty of the 100th anniversary of Poland regaining banknote from 1934. The banknotes and coins its independence. For the earlier anniversaries were often designed by outstanding artists. In of this event Narodowy Bank Polski issued this case, it was the Kraków-based painter Józef commemorative and collector coins and Mehoffer. We invite you to read the intriguing banknotes to celebrate Independent Poland. We and richly illustrated story of the creation of this present them in the “Pages from the calendar” banknote design. section. A description of the anniversary coins However, let’s get back to 1918.
    [Show full text]
  • Jędrzej Giertych (1903-1992)
    Zał ącznik nr 2 do zarz ądzenia nr 110/2009/2010 Rektora UAM z dnia 20 listopada 2009 roku Opis rozprawy doktorskiej: Imi ę i nazwisko autora pracy mgr Anna Piesiak-Robak Adres e-mail, telefon autora [email protected] , tel. 664113722 pracy Imi ę i nazwisko promotora prof. dr hab. Waldemar Łazuga pracy Wydział Historyczny Instytut/Katedra Historii Data obrony 9 stycznia 2012 r. Tytuł pracy w j ęz. polskim Jędrzej Giertych (1903-1992). Biografia polityczna Tytuł pracy w j ęz. Jedrzej Giertych (1903-1992). A politcal biography angielskim Tytuł pracy w j ęz. pracy nie dotyczy Język pracy polski Słowa kluczowe w j ęz. Jędrzej Giertych, narodowa demokracja, nacjonalizm, polskim (max 5) Słowa kluczowe w j ęz. Jedrzej Giertych, national democracy, nationalism angielskim (max 5) Słowa kluczowe w j ęz. pracy (max 5) Streszczenie pracy w j ęz. Jędrzej Giertych - prawnik, polityk, dyplomata, dziennikarz polskim (max 1400 znaków) autor wielu oryginalnych koncepcji politycznych, ideolog ruchu narodowego. Urodził si ę 7 stycznia 1903 r. w Sosnowcu, w zaborze rosyjskim. J ędrzej od najmłodszych lat zwi ązany był z harcerstwem, a w 1920 r. słu żył jako ochotnik w bitwie polsko-bolszewickiej, gdzie został ranny. W latach 1921-1926 uko ńczył prawo na Uniwersytecie Warszawskim, a tak że Szkoł ę Nauk Politycznych. Nast ępnie rozpocz ął karier ę polityczn ą w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Ze wzgl ędów politycznych został usuni ęty z MSZ i za namow ą Romana Dmowskiego rozpocz ął działalno ść polityczn ą. Na pocz ątki został sekretarzem Wydziału Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, a nast ępnie od 1935 r.
    [Show full text]
  • RADIO FREE EUROPE in NEW YORK Poland on the Wave of The
    Wiesława PIĄTKOWSKA-STEPANIAK RADIO FREE EUROPE IN NEW YORK Poland on the wave of the free word “Then [after the Second World War - W.P.-S.], New York was a city marked with the presence of Poles who all found themselves here and came on pur- pose — it would seem — straight from Warsaw. Literaturę was represented by almost the whole of Skamander Group, sińce with the exception of Lechoń and Tuwim there were Wierzyński and also Józef Wittlin staying there; fine arts were represented by Czermański, Lorentowiczówna; theater, subsided from London donations but on rarer and rarer tours around American Polish cent- ers — by Maria Modzelewska, Zofia Nakoneczna, Janina Wilczówna and Ka­ rin Tiche”.1 And the majority of politicians — socialists, nationalists, national democrats, peasant party supporters, members of the newly-established Polski Ruch Wolnościowy ‘Niepodległość i Demokracja’ (Polish Independence Move- ment ‘Independence and Democracy’). They were all in search of their own environments seeing that moving with- in the old Polish Americans’ circles proved a considerable problem. The morę so as their leaders distanced themselves from cooperating with wartime ex- iles. The Polish Americans did not understand the newcomers. Those ‘ill with Poland’ madę it their goal to realize an independence-oriented mission which became the central idea behind all actions undertaken by both politicians and artists, and writers.2 The majority, however, claimed that the emigration cre­ do defined in this way was not identical with maintaining contacts with the communist-ruled country.3 At the same time, the authorities of the Polish People’s Republic under- took propagandist and — indeed — seductive efforts so that the largest possible 1 A.
    [Show full text]
  • Przegląd Polsko-Polonijny 3-4/2016 Półrocznik Polonia Journal 3-4
    Przegląd Polsko-Polonijny 3-4/2016 Półrocznik Polonia Journal 3-4/2016 Semiyearly Bielsko-Biała, 2016 Rada Wydawnicza: Jerzy Dec – redaktor naczelny Elżbieta Jaszczurowska – konsultant języka angielskiego Michał Śleziak – asystent wydawniczy Marzena Naglik – sekretarz Łukasz Fibinger – skład Anna Śliz – redaktor naukowy Iwona Kłóska – zastępca redaktora naukowego Marek S.Szczepański (Katowice/Opole, Polska) – przewodniczący Rady Naukowej Anny Atanassova (Błagojewrad, Bułgaria), Ewa Borkowska (Gliwice, Polska), Andrzej Chodubski (Gdańsk, Polska), Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska (Kraków, Polska), Jolanta Chwastyk-Kowalczyk (Kielce, Polska), John Anthony Dee (Melbourne, Australia), Janina Falkowska (London/Bielsko-Biała, Kanada/Polska), Keiki Fujita (Tokio, Japonia), Roger Gilabert-Guerrero (Barcelona, Hiszpania), Marek Jabłoński (Dąbrowa Górnicza, Polska), Czesław Karkowski (Nowy Jork, USA), Vyara Kyurova (Błagojewrad, Bułgaria), Elżbieta Mańczak-Wohlfeld (Kraków, Polska), Wacław Osadnik (Edmonton, Kanada), Danuta Piątkowska (Nowy Jork, USA), Wiesława Piątkowska-Stepaniak (Opole, Polska), Olena Sadchenko (Odessa, Ukraina), Eva Sikorova (Karwina, Czechy), Gabriele Simoncini (Rzym, Włochy), Ewa Stachura (Bielsko-Biała, Polska), Monika Ńtrbová (Nitra, Słowacja), Jacek Surzyn (Bielsko-Biała, Polska), Marek Szczerbiński (Gorzów Wielkopolski, Polska), Wojciech Werpachowski (Warszawa, Polska) Redakcja tomu: Anna Śliz, Marek S. Szczepański Projekt okładki: Katarzyna Kośmider Koncepcja okładki: Jerzy Dec Ilustracja na okładce: „Poland Country Flag
    [Show full text]
  • Acta 115.Indd
    SHORT NOTES* Acta Poloniae Historica 115, 2017 PL ISSN 0001–6829 GENERAL WORKS Aleksander Gieysztor, Władza – symbole i rytuały [Power, its symbols and rituals], ed. by Przemysław Mrozowski, Paweł Tyszka, and Piotr Węcowski, Zamek Królewski, Warszawa, 2016, 375 pp., index, ills.1 Prepared as commemoration of Professor Aleksander Gieysztor’s one- hundredth birth anniversary, the book is a compilation of articles he has authored – most of them published once in books or periodicals, some of them in foreign languages (in such cases, Polish translations are now included), and a few hitherto-unpublished ones (some of them entitled by the editors). The critical apparatus has been rearranged and uniformed; the style of the essays has been preserved to the extent possible. The book opens with a biographical sketch by Piotr Węcowski, a scholar well-versed in Gieysztor’s biography. Then follows a short essay on Gieysztor as a researcher of the symbolism of power, penned by Przemysław Mroziewicz. Of the four main sections, the fi rst is entitled ‘The spectacle of power: rituals, attributes’ and includes: ‘The ornamenta regia in fi fteenth-century Poland’; ‘The spectacle and liturgy: Polish royal coronation’; ‘The role of gesture in the coronation ceremony in mediaeval Poland’ (transl.); ‘The coronation ceremonial of the kings of Poland: the anointment of Henri de Valois in 1574’ (transl.); ‘Non habemus caesarem nisi regem. The enclosed crown of the kings of Poland in the late fi fteenth and in the sixteenth century’; ‘The signs of the royal authority and the sovereignty idea in Poland in the late mediaeval and early modern period’ (transl.); and, fi nally, ‘The last royal obsequy: the funeral of King Stanislaus Augustus’ (1st ed.).
    [Show full text]
  • ARCHIWUM EMIGRACJI W Poprzednich Zeszytach M.In
    ARCHIWUM EMIGRACJI W poprzednich zeszytach m.in.: Czesław Miłosz, Bieliński i jednoroŜec Jan K. Kapera, Od Guggenheim Museum do Currier Gallery. Jan Lebenstein — Kronika Amery- kańska Dobrochna Ratajczakowa, O teatrze Bronisława Przyłuskiego Ryszard Löw, Literatura polska w przekładach hebrajskich Wojciech Ligęza, Metafory Moralisty — o poezji Tadeusza Sułkowskiego Czesław Miłosz, Wielkie pokuszenie. Dramat intelektualistów w krajach demokracji ludowej Tymon Terlecki, Głos diabelskiego adwokata (w sprawie literatury na emigracji) Jerzy Malinowski, O malarstwie Leona Weissberga Lajos Pálfalvi, Recepcja Józefa Mackiewicza na Węgrzech Tymoteusz Karpowicz, Władca wyspy czystej świadomości. O poezji Zdzisława Marka Magdalena Szwejka, Sztuka religijna Adama Kossowskiego Listy A. Bobkowskiego i K. A. Jeleńskiego do M. Grydzewskiego, J. Kosińskiego do J. Chałasińskie- go, M. Wertenstein do K. Kott, J. Stempowskiego do J. i W. Kościałkowskich, W. Gombrowicza do T. Terleckiego oraz korespondencja M. Chmielowca z H. Elzenbergiem, listy róŜnych osób do M. Modzelewskiej Rozmowy z Z. Michałowskim, S. Frenklem, J. Czapskim, W. Gombrowiczem, J. Nowakiem- -Jeziorańskim, Cz. Miłoszem, B. Taborskim, J. Giedroyciem, W. Iwaniukiem i K. Wierzyńskim, J. Baranowską, A. Kossowskim Wspomnienia m.in. o: T. Karren-Zagórskiej, T. Nowakowskim, M. Reszczyńskiej-Stypińskiej, J. Kowalewskim, T. Wittlinie, Z. Broncelu, R. Kowalewskiej, K. Brandysie, S. Kotwiczu, A. Bogusławskiej, J. Kotcie, P. ŁabuŜku (Baro), E. Neusteinie, T. J. Nowackim, J. Eichlerze, Ł. Gliksman, A. Tomaszewskim, Rafaelu Chwolesie, Januszu Eichlerze, Natanie Grossie, Ja- ninie Kościałkowskiej, Mieczysławie Paszkiewiczu, Oldze Scherer Redakcja: Swietłana Czerwonnaja, Beata Dorosz, Anna Frajlich, Zbigniew Girzyński, Jarosław Koźmiński, Joanna Krasnodębska, Jerzy R. KrzyŜanowski, Wacław Lewandowski (z-ca red. naczelnego; historia literatury), Wojciech Ligęza, Rafał Moczkodan (sekretarz re- dakcji), Józef Olejniczak, Krzysztof Pomian, Dobrochna Ratajczakowa, Jan W.
    [Show full text]
  • Jan Fryling Papers, 1939-1977
    http://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/tf438n99qf No online items Register of the Jan Fryling Papers, 1939-1977 Processed by Hoover Institution staff; machine-readable finding aid created by Brooke Dykman Dockter Hoover Institution Archives Stanford University Stanford, California 94305-6010 Phone: (650) 723-3563 Fax: (650) 725-3445 Email: [email protected] © 1998 Hoover Institution Archives. All rights reserved. Register of the Jan Fryling 77070 1 Papers, 1939-1977 Register of the Jan Fryling Papers, 1939-1977 Hoover Institution Archives Stanford University Stanford, California Contact Information Hoover Institution Archives Stanford University Stanford, California 94305-6010 Phone: (650) 723-3563 Fax: (650) 725-3445 Email: [email protected] Processed by: Hoover Institution staff Encoded by: Brooke Dykman Dockter © 1998 Hoover Institution Archives. All rights reserved. Descriptive Summary Title: Jan Fryling Papers, Date (inclusive): 1939-1977 Collection number: 77070 Creator: Fryling, Jan Collection Size: 6 manuscript boxes(2.5 linear feet) Repository: Hoover Institution Archives Stanford, California 94305-6010 Abstract: Diaries, speeches and writings, notes, clippings, correspondence, and photographs relating to political events in Poland, Polish foreign relations with China and India, Poland's role in World War II, and activities of Poles in the United States. Language: Mainly in Polish. Access Collection open for research. Publication Rights For copyright status, please contact the Hoover Institution Archives. Preferred Citation [Identification of item], Jan Fryling Papers, [Box no.], Hoover Institution Archives. Access Points Poles--United States. World War, 1939-1945. World War, 1939-1945--Poland. China. China--Foreign relations--Poland. India. India--Foreign relations--Poland. Poland. Poland--Foreign relations--China. Poland--Foreign relations--India.
    [Show full text]
  • Layers of Identities in the University Student Life of the Second Polish Republic: Cases of Warsaw and Lviv (1918-1939)
    Layers of Identities in the University Student Life of the Second Polish Republic: cases of Warsaw and Lviv (1918-1939) By Anton Mudrak Submitted to Central European University Department of History In partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts Supervisor: Balázs Trencsényi CEU eTD Collection Second Reader: Maciej Janowski Budapest, Hungary 2017 11 Statement of Copyright Copyright in the text of this thesis rests with the Author. Copies by any process, either in full or part, may be made only in accordance with the instructions given by the Author and lodged in the Central European Library. Details may be obtained from the librarian. This page must form a part of any such copies made. Further copies made in accordance with such instructions maыy not be made without the written permission of the Author. CEU eTD Collection ii Abstract Thesis focuses on the processes of identification in the student life of the Second Polish Republic. The rapid change of the political discourses in the newly established country also influenced students. Memories of wars, political turmoil and the generational conflicts influenced the youth. While their organization system mirrored the big politics, they also were rethinking and reinterpreting the views of their predecessors. Consequently, students embodied some of their ideas in real life. CEU eTD Collection iii Acknowledgements To Maciej Janowski and Balázs Trencsényi for guiding me during research, supervising and support. To professor Aleksandra Hnatiuk for introducing me to this exciting topic and her kind support during my research. To my family for supporting me during my stay in Budapest.
    [Show full text]
  • Introduction, So Poland Be Polish
    An Anthology of the Nationalist Underground Press “Poland had to wait for one thousand years for the appearance of the slogan that the Commonwealth should be inhabited solely by the Poles. It was only the Soviet agentura that advanced and implemented this slogan here; we will not encounter it proposed by any Polish thinker.”1 Adam Doboszy ński Introduction This is the first-ever anthology of the Polish nationalist underground press between 1939 and 1949. In other words, we shall concentrate on the clandestine press and publications of Poland’s Right-wing nationalist movement ( ruch narodowy , Endecja ). The objective is to show Polish nationalism and its purveyors under the most extreme of conditions: during the German and Soviet occupations. Initially, we expected to encounter rabid ideological Polish nationalist extremism. Instead, we discovered that the underground nationalist thought was, given the context of the era, paradoxically quite pluralistic, interestingly multifaceted, and rather moderate in comparison with other surrounding nationalisms and competing radical currents, in particular racist national socialism and communism. The chronological framework of the anthology is, on the one hand, the outbreak of the Second World War and, on the other, the destruction of the last large outfits of the nationalist underground by the Communists. In Part One we shall summarize the ideology and practice of Polish nationalism. We shall discuss both the history and the organizational forms of the nationalist movement and we shall also establish the chronological and thematic framework. We shall then describe how the nationalist movement functioned in the underground (1939– 1949) and in its general historical context.
    [Show full text]