Xvii. Dönem Tbmm'nđn Yapisi Ve Faalđyetlerđ
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. SAKARYA ÜN ĐVERS ĐTES Đ SOSYAL B ĐLĐMLER ENST ĐTÜSÜ XVII. DÖNEM TBMM’NĐN YAPISI VE FAAL ĐYETLER Đ YÜKSEK L ĐSANS TEZ Đ Ru şen GENÇ Enstitü Anabilim Dalı: Kamu Yönetimi Enstitü Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Tez Danı şmanı: Yrd. Doç. Dr. Mahmut KARAMAN ŞUBAT-2010 T.C. SAKARYA ÜN ĐVERS ĐTES Đ SOSYAL B ĐLĐMLER ENST ĐTÜSÜ XVII. DÖNEM TBMM’NĐN YAPISI VE FAAL ĐYETLER Đ YÜKSEK L ĐSANS TEZ Đ Ru şen GENÇ Enstitü Anabilim Dalı: Kamu Yönetimi Enstitü Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bu tez 16/02/2010 tarihinde a şağıdaki jüri tarafından oybirli ği/oyçoklu ğu ile kabul edilmi ştir. Doç. Dr. Bünyamin KOCAO ĞLU Yrd. Doç. Dr. Mahmut KARAMAN Yrd. Doç. Dr. Đrfan HA ŞLAK _______________ _______________ _______________ Jüri Ba şkanı Jüri Üyesi Jüri Üyesi Kabul Kabul Kabul Red Red Red Düzeltme Düzeltme Düzeltme BEYAN Bu tezin yazılmasında bilimsel ahlak kurallarına uyuldu ğunu, ba şkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel normlara uygun atıfta bulunuldu ğunu, kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadı ğını, tezin herhangi bir kısmının bu üniversite veya ba şka bir üniversitedeki ba şka bir tez çalı şması olarak sunulmadı ğını beyan ederim. Ru şen GENÇ 20.12.2009 iii ÖNSÖZ Bu yüksek lisans tezinde, 12 Eylül 1980 Đhtilalı’ndan sonra olu şmu ş olan XVII. TBMM’nin yapısı, meclisin faaliyetleri ve bu dönemde geli şen siyasal olaylar incelenmeye çalı şılmı ştır. Üç yıllık askeri bir yönetimden sonra seçimle işba şına gelen meclisin yapmı ş oldu ğu faaliyetler incelenmeye de ğer görülmü ştür. Bu çalı şmanın hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen de ğerli danı şman hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Mahmut KARAMAN’a te şekkürlerimi sunmayı bir borç bilir, çalı şma süreci boyunca bana sürekli destek olan sevgili e şime ve bugünlere gelmemde eme ği gecen sevgili aileme ve hocalarıma şükranlarımı sunarım. Ru şen GENÇ 16.02.2010 iv ĐÇĐNDEK ĐLER KISALTMALAR .................................................................................................... iii TABLO L ĐSTES Đ .................................................................................................... vi ÖZET ........................................................................................................................ vii SUMMARY ............................................................................................................. viii GĐRĐŞ ....................................................................................................................... 1 BÖLÜM 1: TÜRK S ĐYAS Đ HAYATI’NDA MECL ĐS KURUMU’NUN GEL ĐŞĐ MĐ ............................................................................................ 3 1.1. Meclis (Parlamento) Kavramı .......................................................................... 3 1.2. Eski Türk Devletlerinde Meclis (Toy) ............................................................. 5 1.3. Osmanlı Siyasi Hayatında Meclis .................................................................... 9 1.3.1. Tanzimat Dönemi ................................................................................... 9 1.3.2. Me şrutiyet Dönemi ................................................................................ 12 1.3.3. Milli Mücadele Dönemi ......................................................................... 18 1.4. Cumhuriyet Döneminde Meclis ....................................................................... 23 1.4.1. Tek Parti Dönemi ................................................................................... 23 1.4.2. Çok Partili Dönem ................................................................................. 25 BÖLÜM 2: XVII. DÖNEM TBMM’NĐN YAPISAL ANAL ĐZĐ ......................... 36 2.1. 12 Eylül Rejimi (1980-1983) ........................................................................... 36 2.2. 1982 Anayasası ................................................................................................ 39 2.3. Partileşme Süreci ve 1983 Milletvekili Genel Seçimleri ................................. 41 2.3.1. Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) ...................................................... 43 2.3.2. Halkçı Parti (HP) .................................................................................... 44 2.3.3. Anavatan Partisi (ANAP) ....................................................................... 45 2.4. 1983 Milletvekili Genel Seçimleri ................................................................... 46 2.5. 45. TBMM Hükümeti’nin Kurulması .............................................................. 51 2.6. Hükümet Programı ........................................................................................... 52 2.7. XVII. TBMM Milletvekillerinin Yapısal Analizi ............................................ 56 2.7.1. Milletvekillerinin Partilere Göre Da ğılımı ............................................. 56 2.7.2. Milletvekillerinin Mesleki Kökenlerine Göre Da ğılımları .................... 56 2.7.3. Milletvekillerinin E ğitim Durumları ...................................................... 59 2.7.4. Milletvekillerinin Yeniden Seçilme Durumları ..................................... 61 i 2.7.5. Milletvekillerinin Ya ş Gruplarına Göre Da ğılımları .............................. 62 2.7.6. Milletvekillerinin Medeni Durum Da ğılımları ....................................... 63 2.7.7. Milletvekillerinin Çocuk Sayıları Da ğılımı ........................................... 63 2.7.8. Milletvekillerinin Cinsiyet Da ğılımları .................................................. 64 2.7.9. Milletvekillerinin Yabancı Dil Da ğılımları ............................................ 65 BÖLÜM 3: XVII. DÖNEM TBMM’NĐN FAAL ĐYETLER Đ .............................. 67 3.1. 1982 Anayasası’na Göre TBMM’nin Görev ve Yetkileri ............................... 67 3.1.1. 1982 Anayasası’na Göre TBMM’nin Görevleri .................................... 67 3.1.2. TBMM’nin Bilgi Edinme Ve Denetleme Yolları .................................. 71 3.2. 17. Dönem TBMM’nin Faaliyetleri ............................................................... 73 3.2.1. Siyasal Alanla Đlgili Faaliyetler .............................................................. 73 3.2.1.1. Yerel Yönetimler Đle Đlgili Faaliyetler........................................ 73 3.2.1.1.1. 2972 Sayılı Kanun ....................................................... 73 3.2.1.1.2. 25 Mart Mahalli Đdareler Seçimi ve Sonuçları ............ 75 3.2.1.1.3. Yerel Yönetimlerin Güçlendirilmesi ........................... 78 3.2.1.2. Merkezi Yönetim Đle Đlgili Düzenlemeler .................................. 79 3.2.1.2.1. 28 Eylül 1986 Milletvekili Ara Seçimleri ................... 79 3.2.1.2.2. Referandum ve Siyasi Yasakların Kaldırılması .......... 82 3.2.1.2.3. Siyasal Đktidarın Güçlendirilmesi ................................ 85 3.2.2. Ekonomik Alanda Yapılan Faaliyetler ................................................... 87 3.2.2.1. Katma De ğer Vergisi Kanunu .................................................... 88 3.2.2.2. Đthalat ve Đhracat ......................................................................... 90 3.2.2.3. K ĐT’ler ve Özelle ştirme ............................................................. 92 3.2.2.4. Fon Sistemi ................................................................................ 94 3.2.2.5. 1983-1987 Yılları Arası Ekonomik Göstergeler ........................ 95 3.2.3. Sa ğlık Alanındaki Geli şmeler ................................................................ 104 3.2.4. Turizm Alanındaki Geli şmeler ............................................................... 105 3.2.5. E ğitim Alanında Yapılan Faaliyetler ..................................................... 108 3.2.6. Dı ş Politika ve AB ile Đli şkiler ............................................................... 111 SONUÇ VE DE ĞERLEND ĐRME ......................................................................... 115 KAYNAKLAR ........................................................................................................ 121 ÖZGEÇM ĐŞ ............................................................................................................. 131 ii KISALTMALAR ABD : Amerika Birle şik Devletleri AET : Avrupa Ekonomik Te şkilatı ANAP : Anavatan Partisi AP : Adalet Partisi ARMHC : Anadolu-Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyeti AT : Avrupa Toplulu ğu BA ĞM : Ba ğımsızlar BTP : Büyük Türkiye Partisi CGP : Cumhuriyetçi Güven Partisi CHP : Cumhuriyet Halk Partisi CKMP : Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi CMP : Cumhuriyetçi Millet Partisi DĐE : Devlet Đstatistik Enstitüsü DĐSK : Devrimci Đş çi Sendikaları DKK : Deniz Kuvvetleri Komutanı DM : Danı şma Meclisi DP : Demokrat Parti DPT : Devlet Planlama Te şkilatı DSP : Demokratik Sol Parti DYP : Do ğru Yol Partisi FP : Fazilet Partisi GP : Güven Partisi GSMH : Gayrı Safi Milli Hasıla GSY ĐH : Gayrı Safi Yurtiçi Hasila HF : Halk Fırkası HKK : Hava Kuvvetleri Komutanı HP : Halkçı Parti HP : Hürriyet Partisi iii IMF : International Monetary Fund (Uluslararası Para Fonu) ĐĐ BF : Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi ĐTC : Đttihat ve Terakki Cemiyeti JGK : Jandarma Genel Komutanı KDV : Katma De ğer Vergisi KHK : Kanun Hükmünde Kararname KĐT : Kamu Đktisadi Te şekkülü KKK : Kara Kuvvetleri Komutanı MBK : Milli Birlik Komitesi MC : Milli Cephe MDP : Milliyetçi Demokrasi Partisi MGK : Milli Güvenlik Konseyi MHP : Milliyetçi Hareket Partisi MĐT : Merkezi Đstihbarat Te şkilatı MKP : Milli Kalkınma Partisi MP : Millet Partisi MP : Muhafazakâr Parti MSP : Milli Selamet Partisi NATO : North Atlantic