Shqiptarë (Shtatë 261 Ashkali(120Djemdhe131vajza), Treromë Rreth 276Fëmijëtëmoshësshkollore Ngatëcilat Joqeveritare Lokalecaritaskosova Dheojqvorae

PASQYRË E KOMUNITETIT JANAR 2020 ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS

Pasqyrë e përgjithshme 4 Komuna e Deçanit 8 Komuna e Ferizajt 12 Komuna e Fushë Kosovës 16 Komuna e Gjakovës 20 Komuna e Gjilanit 24 Komuna e Graçanicës 28 Komuna e Istogut 32 Komuna e Kamenicës 36 Komuna e Klinës 40 Komuna e Leposaviqit 44 Komuna e Lipjanit 48 Komuna e Mamushës 52 Komuna e Mitrovicës së Veriut 54 Komuna e Mitrovicës së Jugut 56 Komuna e Novobërdës 60 Komuna e Obiliqit 64 Komuna e Pejës 68 Komuna e Podujevës 72 Komuna e Prishtinës 76 Komuna e Prizrenit 78 Komuna e Rahovecit 82 Komuna e Shtimes 86 Komuna e Suharekës 90 Komuna e Vushtrrisë 94 Shtojca 1: Fotografitë e shkollave fillore dhe të mesme të ulëta që vijohen nga nxënësit romë, ashkali dhe egjiptianë 98 Shtojca 2: Të dhëna demografike për të gjitha komunat e Kosovës 107 Foto: OSCE / Haris Alija Foto: Pasqyrë e përgjithshme

Romët e Kosovës, ashkalitë e Kosovës dhe egjiptianët e Kosovës jetojnë tradicionalisht në Kosovë dhe kanë kontribut thelbësor në shoqërinë e larmishme të saj me traditat dhe kulturat e tyre të dalluara. Pjesëtarët e këtyre tri komuniteteve janë të shpërndarë në tërë Kosovën, kryesisht në 24 komuna, me një prani më të madhe në komunat Ferizaj, Fushë Kosovë, Gjakovë, Pejë dhe Prizren.

Në këtë publikim janë marrë parasysh të gjitha komunat në të cilat, sipas regjistrimit të popullsisë të vitit 2011, më shumë se 50 pjesëtarë të ndonjërit prej komunitetit rom, ashkali dhe egjiptiane të Kosovës kanë banim të përhershëm dhe kanë ndjenjë të komunitetit.1

Të dhënat e fundit zyrtare mbi përfaqësimin e komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian në Kosovë janë marrë në regjistrimin e popullsisë në vitin 2011,2 i cili thekson se në Kosovë jetojnë 8.824 romë, 15.436 ashkali dhe 11.524 egjiptianë. Kështu, romët përbëjnë 0.51 për qind të popullsisë në Kosovë, ashkalitë 0.89 për qind dhe egjiptianët 0.66 për qind. Megjithatë, këto shifra nuk paraqesin imazhin e saktë demografik të këtyre tri komuniteteve, meqë në regjistrim nuk morën pjesë të gjithë pjesëtarët e tyre dhe regjistrimi nuk është kryer në katër komunat veriore.3 Për më tepër, përfaqësuesit e komunitetit dhe zyrat komunale për komunitete dhe kthim (ZKKK) kanë vlerësime joformale të numrit të secilit komunitet dhe mospërputhjet në numër mund të paraqesin shkallën e lindshmërisë dhe vdekshmërisë brenda komuniteteve, por edhe lëvizjet e popullatës në lidhje me migracionin dhe riatdhesimit nga Evropa Perëndimore, veçanërisht në periu- dhën 2014 dhe 2016.4

Shumica e anëtarëve të tri komuniteteve shpeshherë jetojnë në margjina të shoqërisë, në përpjekje me nivele të larta të papunësisë dhe arritje të ulët arsimore. Shpeshherë jetojnë në vendbanime të cilat janë në disa raste janë joformale, me infrastrukturë të dobët, dhe në shtëpi që janë në kushte të mjera. Për më tepër, anëtarët e komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian të Kosovës, dhe gratë në veçanti, përballen me barriera që çojnë në përjashtimin e tyre nga pjesëmarrja në të gjitha fushat e jetës. Në të njëjtën kohë, shumë pjesëtarë të tri komuniteteve marrin ndihmë sociale të administruar nga Pr- 4

vajza) vijonin shkollat e mesme me kurrikulë të Kosovësme kurrikulë shkollat emesme vajza) vijonin të Kosovësdhe 160egjiptianëtëKosovës(151 djemdhe111vajza) dhe 67 (93 djem vitin shkollor2018 / 2019, 161 romë të Kosovës (98 djem dhe63 vajza), 262 ashkali tregon njëtrendpozitiv–në e mesëm shkollimin nga trikomunitetetqëvijojnë nxënësve pjesëtarët e stafit të ZKKK janë nëpunës civilë, pozitat e NKK dhe ZKKKK janë të emëru - Fushë Gjersa Kosova dheLipjanikanëNKK dhenëLipjanështënjëashkali siZKKKK. ngaPrishtinasociale ndihmë (1,372 burra, ashkali 2,209 gra) dhe947egjiptianë(399burra,548 kanëpranuar Beogradi. Nëmarstëvitit2019, 2,000 ose romë (813burra,1,187 ishtina gra), 3,581 vajza) vijonin shkollimin fillor dhe të mesëm të ulët me kurrikulë të Kosovës të kurrikulë me ulët të mesëm të dhe fillor shkollimin vijonin vajza) të Kosovësdhe 847egjiptianëtëKosovës(1.750 djem,1.689vajza) (444 djem, 403 shkollor 2018 / 2019, 1.509 romë të Kosovës (810 djem, 699 vajza), 3,439 ashkali tregonnukështëmëproblem sistemik. Në se braktisjaeshkollimit vitin torimi iOSBE-së Moni- në mënyrëtëvazhdueshme. ështëpërmirësuar Situata në lidhjemeshkollimin publik, kryesishtsimësuesosenëpunëscivilë. të punësuar, kjo punë është shpeshpunë manuale sezonale.Disapunojnënësektorin janë të dhënangaBeogradi. Nërastetkurpjesëtarëtekëtyretrikomuniteteve sociale përbëjnë sëpakudhjetëpër qindtëpopullsisësëpërgjithshme. i kuvendit komunal përkomunitete(ZKKKK), i detyrueshëm për komunat ku komunitetet për komunitete(NKK)dhezëvendëskryesuesi komunë tëcaktuar;nënkryetari ikomunës komunë kuduhettëpërfaqësohen tëgjithakomunitetetqëbanojnënënjë për secilën e mbrojtjessëkomuniteteve: ZKKK dhe komiteti ikomuniteteve(KK), të detyrueshëm mekanizmat adekuate në mënyrë në ashkali dheai egjiptian përfaqësohen komuniteti rom, komuniteti të konsiderueshëm, numër një ku atabanojnënë Brenda komunave bursave nga Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë. Shkencës e Arsimit, bursave ngaMinistria 2019 /2020. të lartënëvitinakademik2018 / 2019, u rritnë53vitinakademik ndërsa kjoshifër Roma Versitas, 42studentë ngatëtrikomuniteteturegjistruannëinstitucionetearsimit të Sipas përfaqësuesve vazhdimësi. rritur në nga tëtrikomunitetetgjithashtuështë sitarë 9

5 ; nuk ka të dhëna të ngjashme të besueshme për ndihmat tëbesueshme ; nukkatëdhënangjashme 7 . Kjoundihmuangadhëniae 8 Numri istudentëveuniver 10 Më 2019, Ferizaj, 6 . Numrii - hyrë nëanalizë osevlerësimthelbësortë performancësinstitucionale. me të cilat përballen të tre komunitetet në nivelkomunal, si dhe duke paraqitur fakte pa Gjithashtu, publikimi synon paraqesë t’i nevojat e tyre duke përshkruar sfidat themelore egjiptianëve të Kosovës, duke identifikuar vendet ku ata banojnë në numër më të madh. ditshme. Kydhe mbi situatëneromëve,ashkalive publikimsynontëngrisëvetëdijesimin tifikojnë sfidat më të zakonshme me të cilat komunitetet përballen në jetën e tyre të për që gjithëpërfshirëse epublikimeve mungesën paraqesin njëpasqyrëtë jetës së komuniteteve nëkomuna, siç janëpublikimetqë iden- identifikuar ka OSBE-së i Monitorimi lidhjeve midistrikomunitetevedheinstitucioneve. e në përmirësimin të sajnëterrennëpërkomuna,kakontribuar ndjeshëm të ekipeve monitoruese dhekëshilluese roleve përmes kryesisht PunaeOSBE-së, të komuniteteve. politikave, meqëllimtë përmirësimit tësocialedhemirëqenies sëanëtarëve përfshirjes Kosovënë e tëtrikomuniteteve e dhe zbatimin duke mbështeturdheavokuarzhvillimin kapromovuar përfshirjen nëKosovë (OSBE, Që ngathemelimiitij,MisioniOSBE-së

suar sa duhet në shërbimin civil. suar saduhetnëshërbimin jetojnë nënumërtëkonsiderueshëm,pjesëtarëtetrekomunitetevenukjanë përfaqë- marrin mëditjepër nëpunës civilë çdo takim ku marrin pjesë.Jashtëkomunaveku ata AnëtarëteKKqënukjanë civil. dhe nukllogaritennëpraguneshërbimit ar politikë shërbimin civil komunalnëpesëkomuna, shërbimin adekuate në mënyrë i përfaqësuarnë rom është komuniteti nitetet nëpakicënumerike; përmbushën pragun minimal Kosovë nga2001dhe2005. Kosovë. Përmëtepër, gjithsej3,917 në ashkali dheegjiptianëukthyenvullnetarisht 2,172 ashkali tëKosovës dhe1.513 egjiptianë tëKosovësnë janëkthyer vullnetarisht deri nëfundtështatorit2019, 3,935 kuara përRefugjatë(UNHCR), romë tëKosovës, MaqedoniSerbi, tëVeriut dheMaltëZi.SipasKomisionerittë Lartë tëKombevetë Bash- në kryesisht 1998-99, konfliktit pas shpërngulën u komuniteteve tri të pjesëtarë Shumë egjiptian janëtënënpërfaqësuarnëshërbimincivilsecilënkomunëkuatabanojnë. 14 12

për përfaqësim në shërbimin civil për tëgjithakomu- civil përpërfaqësimnëshërbimin 11 Në vitin 2017, vetëm 12 nga24 komunat esynuara 2017, vetëm Në vitin 13 ndërsakomunitetiashkalidhe -

5 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS Metodologjia Struktura

Për qëllime të këtij publikimi, ekipet e OSBE-së në terren siguruan të dhëna të moni- Ky publikim përmban 23 profile, të cilat paraqesin secilën nga 23 komunat. Komunat torimit për 24 nga 38 komuna.15 Këto komuna të veçanta janë përzgjedhur sepse kanë janë radhitur sipas rendit alfabetik dhe secili profil komunal së pari paraqet regjistrimin përqendrim të dukshëm prej së paku një nga tri komunitetet.16 Njëzetenjë komuna janë e vitit 2011 dhe numrin e vlerësuar të pjesëtarëve të tri komuniteteve që jetojnë në ko- zgjedhur bazuar në të dhënat e regjistrimit të vitit 2011.17 Për më tepër, janë përfshirë munë deri në dhjetor 2018, të siguruar nga ZKKK dhe përfaqësuesit e komunitetit, si dhe edhe Leposaviqi dhe Mitrovica e Veriut, pasi monitorimi i OSBE-së tregon se romët listohen vendbanimet ku pjesëtarët e tri komuniteteve jetojnë në komunë. Pjesët në vijim dhe ashkalitë e Kosovës janë me bazë në këto komuna, megjithëse disa prej tyre janë ofrojnë një përmbledhje të situatës së tri komuniteteve në komunë në fushën e strehimit të zhvendosur. Situata e romëve dhe ashkalive të Kosovës të zhvendosur në kampe në dhe infrastrukturës; përfaqësimit në vendimmarrje; arsimit;19 punësimit dhe mirëqenies komunën e Leposaviqit kishte tërhequr vëmendje të konsiderueshme ndërkombëtare, që sociale - me fokus të veçantë në punën e fëmijëve; dhe kujdesin shëndetësor. Më pas është arsye shtesë për përfshirjen e komunës në këtë botim. paraqitet situata e përgjithshme e pjesëtarëve të riatdhesuar dhe të kthyer vullnetarisht të tri komuniteteve. Kur është e aplikueshme, në kapitull është përfshirë edhe një pjesë për Kapitujt për secilën komunë bazohen në të dhënat e mbledhura nga pyetësorët e zhvil- gjuhën rome si gjuhë në përdorim zyrtar në nivelin komunal.20 Secili kapitull plotësohet luar dhe intervistat e kryera gjatë qershorit dhe korrikut 2017 nga OSBE. Sipas nevojës, me fotografi që paraqesin jetën e pjesëtarëve të tri komuniteteve në komunën e caktuar. të dhënat u përditësuan përmes intervistave të kryera në mars 2019, në mënyrë që të Në fund, ky publikim gjithashtu përfshin një Shtojcë që përshkruan të dhënat e zbër- pasqyrojnë çdo ndryshim që mund të ketë ndodhur që nga intervistat fillestare. Pyetësori thyera sipas gjinisë për vijueshmërinë shkollore të nxënësve nga tri komunitetet në 24 kryesor që përfshin seksionet aktuale është përshtatur enkas për secilën kategori të të komunat e paraqitura. Shtojca e fundit ofron një pasqyrë të detajuar demografike për anketuarve. Të intervistuarit e përzgjedhur të intervistuar në secilën prej 24 komunave të tri komunitetet në të gjitha komunat e Kosovës. Pasqyra ofron të dhëna demografike të përfshira në këtë botim ishin: përfaqësues të komunitetit,18 përfaqësues të ZKKK, për- nga Regjistrimi i popullsisë më 2011, i zbërthyer sipas komuniteteve dhe gjinisë dhe jep faqësues të drejtorive komunale të shëndetësisë dhe arsimit, drejtorë të shkollave me një vlerësime të përafërta në komunat nuk u mbajt regjistrimi i popullsisë më 2011. numër të konsiderueshëm nxënësish nga të tre komunitetet, përfaqësues të organizatave joqeveritare (OJQ) aktive në komunë, përfaqësues të qendrave mësimore me bazë në komunë dhe përfaqësues të qendrave rajonale të punësimit. Gjithashtu, në konsideratë Shënim për të tri komunitetet u mor edhe vlerësimi i ekipeve në terren të OSBE-së bazuar në monitorimin e tyre të rregullt në 24 komuna. Të gjitha të dhënat e paraqitura në botim janë të vlefshme që OSBE-ja i njeh romët, ashkalitë dhe egjiptianët e Kosovës si tri komunitete të veçanta. nga marsi 2019, përveç nëse specifikohet ndryshe. Megjithatë, ky publikim botimi mbulon të tri komunitetet meqë ata përgjithësisht përbal- len me pengesa dhe sfida të ngjashme, në kuptim të përfshirjes së tyre në shoqëri. Në komunat ku jetojnë pjesëtarë të më shumë se një prej tri komuniteteve, është bërë një përpjekje për t’i zbërthyer qartas të dhënat dhe për të bërë dallimin midis komuniteteve të ndryshme.

1 Leposaviqi, për të cilin nuk ka të dhëna të në dispozicion në http: / / www.osce.org / kosovo / regjistrimit të popullsisë, është megjithatë i 13120 (qasur më 11 nëntor 2019). rëndësishëm për shkak të fokusit ndërkombëtar 2 Agjencia e Kosovës për Statistika, Regjistrimi lidhur me ndotjen me plumb që prek pjesëtarët i Popullsisë dhe Banesave të Kosovës 2011 - romë dhe ashkali të Kosovës, të cilët kanë banuar Rezultatet përfundimtare, 14 shtator 2012, në në kampe të personave të zhvendosur. Ngjashëm, dispozicion në http: / / ask.rks-gov.net / media / Mitrovica e Veriut gjithashtu është shtuar duke 2075 / final-results_eng.pdf (arrihen më 12 tetor krahasuar popullatën e saj të madhe të komunitetit 2017), faqe 143. rom dhe ashkali të Kosovës. Në mungesë të të 3 Komunat Leposaviq, Zveçan, Zubin Potok dhe dhënave të regjistrimit të popullsisë, janë përdorur të Mitrovicë e Veriut. dhënat e profilit komunal të Misionit të OSBE-së në 4 Nuk ka në dispozicion fare të dhëna për personat Kosovë të tetorit 2018; Profili Komunal i Leposaviqit, që kanë braktisur Kosovën në periudhën nga 2014 dhe 2016 e që mëpastaj janë riatdhesuar. Çdo shtet 6 Profili Komunal i Mitrovicës së Veriut, tetor 2018, 16 Përqëllimetëkëtij publikimi,njëkomunë mission-in-kosovo /410279. disponueshme nëadresënhttps:/ /www.osce.org / të shihni profiletkomunaletëOSBE-së 15 Përinformatatëpërgjithshmembi komunat, tutje. dhe egjiptianenëKosovë ndarasngaviti2016 e numrin epjesëtarëvetëkomuniteteve rome,ashkali 2019. JulutemvëreniseUNHCR ka regjistruar 14 ZyraeUNCHRnëKosovë, Pasqyrë Statistike Novobërdë, shikoshëniminmësipër8. 13 Ferizaj, Fushë Kosova, Klinë,Lipjandhe maj 2018). kosovo /320496?download=true(qasurmë29 2017), f.44 https:/www.osce.org /mission-in- shërbimin civilnëKosovë: Raporti përcjellës(maj Përfaqësimiikomunitetevenë Raportin eOSBE-së Vushtrri, Rahovec.Përhollësijulutemshihni Kamenicë, Klinë,Lipjan,MitroviceeJugut,Obiliq, 12 Deçan,Ferizaj, Fushë Kosovë, Gjilan,Istog, komuniteteve nëkomunënecaktuar. të jetënëpërputhjemepërqindjenepërfaqësimit numri ipozitavetërezervuaranëshërbimincivildo në komunatkukomunitetetnukpërbëjnëshumicë, shërbimin civil(14qershor2010)përcaktohetqë 11 Nënenin11.3tëligjitnr. 03 /L-149 për që banonnëkomunë. përfaqësuesit tëkomunitetitmëmadhjoshumicë jepet duhet tëemërojnëNKKdhekjopozitët’i saj ipërkasinkomunitetevenëpakicënumerike se komunakusëpaku10përqindebanorëvetë zëvendëskryetarëve tëkomunave,icilipërcakton nr. 2014/01përprocedurateemërimittë lokale; dheneni6.2iudhëzimitadministrativ 10 Neni61iligjitnr. 03/L-040 përvetëqeverisjen në Kosovë. planifikuar tëMisionitOSBE-së joshumicë dotëjetësubjektinjëraporti Arsimi universitaripjesëtarëvetëkomuniteteve përmes postëselektronikemë17shtator2019. 9 ShifratesiguruarangaRomaVersitas përOSBE më 17shtator2019),f. 18. www.osce.org /mission-in-kosovo406952(qasur Kosovë, dhjetor2018,nëdispozicionhttps:/ Qasja ekomunitetevenëarsiminparauniversitar nëKosovë, 8 ShihraportineMisionittëOSBE-së 7 Po aty. 17 shtator2019. Shkencës dheTeknologjisë tëdatës përOSBE-në, 6 TëdhënanganjëemailiMinistrisësëArsimit, nëKosovë OSBE-së statistikat evitit2019nëdispoziciontëMisionit 5 MinistriaePunësdheMirëqeniesSociale, personat eriatdhesuarnëKosovë. katëdhënakumulativepërgjithë anëtar iBE-së arritur këtëpërcaktimnëPrizren. në nivelkomunal,ndërsakapasurpërpjekjepërtë përcaktuar gjuhënromesigjuhënëpërdorimzyrtar 20 Qëngakorriku2017,Graçanicëeka nga qendratepunësimit. aplikohen edhepërshifratepapunësisëtëofruara një nxënësitëcaktuar. Çështjetëngjashmemund perceptimin etyrepërpërkatësinëkomunitetittë në vetëdeklarimineprindërve,osebazuar të nxënësve,oseiregjistrojnënxënësitbazuar komuna nukepasqyrojnëpërkatësinëkomunitetit fillor dhetëmesëmulët,përdisaarsye: të nxënësvengatrikomunitetetqëvijojnëarsimin regjistruar meregjistriminevitit2011dhenumrit numrit tëbanorëveromë,ashkalioseegjiptianë 19 Njënumërmospërputhjeshvërehenmidis ekipet nëterrentëMisionitOSBE-së”. bashkëpunimit mestrukturatkomunaledhe që kanëpasurhistoriafatgjatetëkontaktitdhe autoritetit zyrtarosejoformalbrendakomuniteteve 18 Përkufizuarsi“personatënjëpozicioni Shtime, SuharekëdheVushtrri. Obiliq, Pejë, Podujevë, Prishtinë, Prizren, Rahovec, Lipjan, Mamushë,MitrovicëeJugut,Novobërdë, Gjakovë, Gjilan,Graçanicë,Istog, Kamenicë, Klinë, 17 Komunat janë:Deçan,Ferizaj, Fushë Kosovë, regjistrimit tëvitit2011osenëseceketndryshe. të trikomuniteteveështëmëimadhse50,sipas përfshihet nësenumriikombinuarpjesëtarëve

7 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS që banon në komunë.28 Sipas informacionit të ofruar nga përfaqësuesi i qendrës Komuna e së punësimit, në komunë nuk ka shërbyes civilë romë ose egjiptianë dhe vetëm një grua egjiptiane është e punësuar nga institucionet publike si pjesë e stafit të pastrimit dhe mirëmbajtjes.29 Deçanit Pjesëtarët e komunitetit rom dhe egjip- tianë mbështeten në të ardhurat e krijuara nga aktiviteti ekonomik joformal ose nga punësimi sezonal, ku kryesisht janë burrat ata që e mbajnë familjen. Qasja në sektorin privat mbetet sfidë për pjesëtarët e komunitetit rom dhe egjiptian të Kosovës. Pasqyrë e përgjithshme të papërshtatshme për banim. Pjesëtarët e Arsimi Sipas zyrës komunale të punësimit, janë dhe vendbanimet komunitetit egjiptian që jetojnë në fshatrat 56 romë (36 burra dhe 20 gra), dhe 21 Gramaçel dhe Dubovik vuajnë nga prob- Pjesëtarët e komunitetit rom dhe atij eg- egjiptianë (19 burra dhe dy gra) të regjis- leme të kamotshme që kanë të bëjnë me Regjistrimi i popullsisë i vitit 2011 ka zbu- jiptian marrin pjesë në shkollat e ciklit truar si punëkërkues aktivë, ndërsa sipas infrastrukturën e dobët rrugore dhe mung- luar se nga 40,019 banorë të regjistruar fillor dhe të mesëm të ulët me kurrikula qendrës për mirëqenie sociale, janë 19 esën e sistemeve të kanalizimit.24 në komunën e Deçanit, 68 janë romë, 42 të Kosovës. Sipas të dhënave të siguru- familjet egjiptiane (me gjithsej 86 anëtarë) ashkali dhe një është egjiptian.21 Sido- ara nga drejtoria komunale e arsimit më dhe katër familje ashkali (me gjithsej 21 qoftë, vlerësimet e siguruara nga ZKKK Përfaqësimi në 25 korrik 2018, gjithsej 14 nxënës romë anëtarë) që marrin ndihmë sociale.30 Ba- tregojnë se në dhjetor 2018, në komunë vendimmarrje25 të Kosovës, 45 ashkali të Kosovës dhe zuar në informatat e ofruara nga përfaqë- banonin 283 egjiptianë dhe 11 romë, 63 egjiptianë të Kosovës janë regjistru- suesit e komunitetit rom dhe atij egjiptian, ndërsa nuk ishte regjistruar asnjë pjesëtar i Edhe komuniteti egjiptian edhe ai rom ar në shkollën “Jusuf Gërvalla” në fsha- ekziston puna e fëmijëve, por nuk ka të komunitetit ashkali.22 Në qytetin e Deçanit, përfaqësohen me nga një person në KK; tin Prapaqan, shkollën “Drita” në fshatin dhëna të besueshme në dispozicion për në fshatrat Baballoq, Pemishtë dhe Shaptej pjesëtari burrë egjiptian kryeson komite- Gramaçel, shkollën “Rexhep Kadrijaj” në numrin dhe gjininë e fëmijëve të prekur.31 banojnë pjesëtarë të komunitetit rome dhe tin.26 Një burrë rom, një burrë ashkali dhe fshatin Rastavicë dhe shkollën “Heronjët e atij egjiptian, ndërsa në fshatrat Gramaçel një burrë egjiptian përfaqësojnë komu- Dukagjinit” në fshatin Gllogjan. Të gjitha Shëndetësia dhe Dubovik kryesisht banojnë pjesëtarë nitetet e tyre në Këshillin Komunal të Sig- shkollat e cekura ofrojnë arsim fillor dhe të të komunitetit egjiptian.23 urisë në Bashkësi (KKSB). Asnjë pjesëtarë i mesëm të ulët. Në komunën e Deçanit nuk Shërbimet e kujdesit primar shëndetësor këtyre komuniteteve nuk është i punësuar ka qendra mësimi ose klasa të gjuhës dhe ofrohen nga qendra kryesore të mjekësisë 27 Banimi dhe infrastruktura në kuadër të ZKKK. Pozitat e NKK-së dhe kulturës rome. në Deçan dhe qendrat e mjekësisë famil- ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme meqë jare në fshatra. Asnjë çështje madhore Që nga dhjetori i vitit 2018, shumica e komunitetet në pakicë numerike përbëjnë Punësimi dhe mirëqenia nuk është identifikuar në lidhje me qasjen pjesëtarëve të komunitetit egjiptian dhe më pak se dhjetë për qind të tërë popul- sociale në kujdesin shëndetësor për pjesëtarët e atij rom jetonin në vendbanime formale, latës në komunë. komunitetit rom dhe atij egjiptian në ko- në shtëpi të përhershme, pa çështje mad- Gjersa Deçani ka përmbushur pragun munën e Deçanit, përveç për banorët hore, por disa familje janë në nevojë të minimal për përfaqësimin e të gjitha ko- e fshatit Pemishtë, ku ofruesi i kujdesit madhe për rinovim dhe zgjerim për shkak muniteteve në pakicë numerike në shërbi- shëndetësor ndodhet pesë kilometra larg. të rritjes së numrit të anëtarëve të familjes. min civil, ai nuk e ka përmbushur pragun Ndihma pa pagesë rreth shëndetit riprod- Disa nga shtëpitë mund të konsiderohen minimal të kërkuar për secilin komunitet hues është në dispozicion në komunë.32 8 më 12mars2019. mbajtur fëmijët; intervistëmepërfaqësuesin eZKKK, 33 Nukkatëdhënazbërthyerasipasgjinisëpër mbajt më20korrik2017. 32 Intervistamedrejtorinkomunaltëshëndetësisëu më17korrik2017. përfaqësues tëOJQ-së u mbajtënmë4dhe15korrik2017,me 31 Intervistatmepërfaqësuestëkomunitetit më 12mars2019. punësimit dheqendrëspërpunësociale,mbajtur 30 Intervistamepërfaqësuestëqendrëssë punësim, zhvilluarmë12mars2019. 29 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër shihshëniminsipër8. 28 RaportiiOSBE-së, mbajtur më17korrik2017. 27 Intervistëmedrejtorinkomunaltëarsimit, 26 Njëgruarome,njëburrëegjiptian. ekipeve nëterren. 2019. Bazohetnëmonitorimindhenjohuritëe në tërëraportinjanëtëvlefshmeqënga15marsi 25 Tëdhënatpërpërfaqësiminnëvendimmarrje korrik 2017. komuniteteve, mbajturmë4korrik2017dhe15 më 18korrik2017,sidhemetrepërfaqësuestë 24 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, mbajtur mars 2019. komuniteteve, mbajturmë13mars2019dhe14 më 12mars2019,sidhemetrepërfaqësuestë 23 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, mbajtur më 12mars2019. 22 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, mbajtur shënimin 2. 21 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmësipër riatdhesuan nëkomunë. dhe dy burra gjashtë fëmijë egjiptianë u grua romeme të njëjtënperiudhë,një janarit 2016 dhe 31dhjetorit2018. Në 1 nëperiudhënmes er ngazhvendosja pjesëtar ikomunitetitnukështëkthy Asnjë Kthimi dheriatdhesimi 33 -

9 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E DEÇANIT 10 KOMUNA E DEÇANIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

11 me kurrikulë kosovare, gjë që ishte njëjtë edhe para konfliktit të vitit 1999. Sipas të Komuna e dhënave të siguruara nga drejtoria komunale e arsimit, në arsimin fillor dhe të mesëm të ulët janë të regjistruar 36 romë, 637 ashkali dhe dy egjiptianë, ndërsa 97 fëmijë nga të tri komunitetet janë duke vijuar arsimin e mesëm të lartë.39 Shumica e Ferizajt nxënësve nga të tri komunitetet janë regjistruar në katër shkolla fillore dhe të mesme të mesme të Kosovës, “Ahmet Hoxha”, “Tefik Çanga”, “Gjon Sereqi” dhe “Vezir Jashari” në qytetin e Ferizajt dhe shkollën “Naim Frashëri” në fshatin Zaskok.

Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura tenderin për zbatimin e projektit dhe ndër- Sipas drejtorit të shkollës fillore dhe të dhe vendbanimet timi pritet të fillojë në vitin 2019. mesme të ulët “Ahmet Hoxha” në Ferizaj, Sipas kreut të ZKKK dhe NKK, as komu- në këtë shkollë mësohet gjuha rome me Një numër i konsiderueshëm i romëve, niteti rom as ai egjiptian nuk ka çështje Përfaqësimi në elemente të kulturës dhe historisë. Ajo ashkalive dhe egjiptianëve të Kosovës be- madhore të banimit, gjersa pjesëtarët e vendimmarrje është lëndë zgjedhore. Pagesa e mësuesit sohej se kishin jetuar në komunën e Ferizajt komunitetit ashkali kanë nevojë për ndër- si dhe botimi dhe blerja e teksteve shkol- para konfliktit të vitit 1999. Sidoqoftë, nuk timin apo rindërtimin e shtëpive, që përf- Të tri komunitetet janë të përfaqësuara në lore financohen nga Ministria e Arsimit ka statistika zyrtare në dispozicion, sepse shin ose riparime ose ndërtime të anekseve mënyrë adekuate në mekanizmat komu- Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT). Lën- regjistrimi i vitit 1991 në Kosovë siguronte dhe banjave të brendshme. Sipas kreut nalë për mbrojtjen dhe pjesëmarrjen e ko- da mbahet një herë në javë për rreth 20 vetëm të dhëna për komunitetin rom.34 Si- të ZKKK, afërsisht 170 kërkesa që kanë muniteteve, ku secila prej tri komuniteteve nxënës të regjistruar.40 pas regjistrimit të popullsisë së vitit 2011, të bëjnë me ndërtimin ose rindërtimin e ka anëtar në KK dhe KKSB. Kryesuesi i KK nga 108,610 banorë të regjistruar në ko- shtëpive nga pjesëtarët e komunitetit ash- dhe udhëheqësi i ZKKK janë pjesëtarë të Për më tepër, sipas statistikave të ZKKK, munën e Ferizajt 3,629 janë ashkali, 204 kali janë dorëzuar nga janari 2015 dhe komunitetit ashkali; që të dy janë burra. 38 fëmijë ashkali dhe gjashtë fëmijë romë janë romë dhe 24 janë egjiptianë.35 Sipas korriku 2017. Nga korriku deri në dhjetor Në periudhën e administratës komunale janë regjistruar në institucione parashkol- ZKKK dhe përfaqësuesve të komunitetit, 2017, 26 raste janë proceduar si pjesë e 2013–2017, një burrë ashkali u zgjodh në lore.41 Për më tepër, Qendra e Edukimit vlerësohet se 3,332 ashkali (1,624 burra një projekti të përbashkët të komunës me kuvendin komunal (KK). Por, që pas zgjed- Ashkali në fshatin Dubravë organizon akti- dhe 1,708 gra), 286 romë (138 burra dhe OJQ-në “Zëri i romëve, ashkalive dhe eg- hjeve lokale të tetorit 2017, nuk ka asnjë vitete passhkollore, si klasa mësimore për 148 gra) dhe 14 egjiptianë (gjashtë burra jiptianëve” (OJQ VoRAE), nga të cilat 14 përfaqësues të tri komuniteteve në kuven- fëmijët nga tri komunitetet duke i ndihmuar dhe tetë gra) janë me banim në komunë.36 ndërtime të njësive të banimit dhe 12 pro- din komunal. Një burrë ashkali u emërua ata të përmirësojnë arritshmërinë e tyre në jekte rindërtimi kanë përfunduar.37 Për sh- si NKK.38 shkollë. Qendra gjithashtu siguron ambi- Të gjithë romët dhe egjiptianët dhe shu- kak të mungesës së fondeve, rastet e mbe- ente ku fëmijët kryejnë detyrat e shtëpisë mica e ashkalive jetojnë në lagjet urbane tura iu përcollën Ministrisë për Komunitete Arsimi dhe mësojnë, meqë shumica e fëmijëve Sallahane, Halit Ibishi, Geric dhe Koçi dhe Kthim dhe Ministrisë së Punës dhe nuk kanë kushte të përshtatshme sepse je- Xoxe. Një numër i konsiderueshëm i ash- Mirëqenies Sociale (MPMS) për ndihmë. Fëmijët nga të tri komunitetet vijojnë më- tojnë në shtëpi të vogla dhe me familje të 42 kalive është me banim në fshatrat rurale të Në Tetor 2018, komuna nënshkroi një simin në shkollat fillore dhe të mesme të zgjeruara. Dubravës (1.335 pjesëtarë) dhe Koshare Memorandum Mirëkuptimi me MPMS për ulëta të Kosovës. Ferizaj nuk ka shkolla që (34 pjesëtarë). ndërtimin e 14 shtëpive për dhjetë familje punojnë me kurrikulën serbe, kështu nx- të cenueshme ashkali, tri familje egjiptiane ënësit romë janë të integruar në arsimin 12 dhe një familje rome. Ministria ka shpallur regjistruar sipunëkërkues aktivë. ashkali dhe asnjë nga ai egjiptian janë të komunitetitrom,607 të komunitetit 38 pjesëtarë të punësimit, komunale zyrës Sipas sfidë. mbetet privat sektorit e simin tri komunitetevedheqasjaetyrenëpunë- të e pjesëtarëve Situata socio-ekonomike dhe shërbimevepublike, ndërmarrje rajonaletëujit like, kryesisht punësuar në ndërmarrjetë ndryshme pub më tepër,janë të 18romëdhe88ashkali kali nëForcatsë Kosovës. eSigurisë Për Doganat e Kosovësdhe shtatëburraash- në Policinëe Kosovës, burrë romnë një janë tëpunësuar kali dhedygraashkali bimin civil. bimin komunitet nëshër e secilit përfaqësimin për minimal përmbushur pragunekërkuar shërbimin civilkomunal,kuFerizaj nukka në munitet nukështëipërfaqësuarmirë ko asnjëri dhe pjesëmarrjes, muniteteve e mbrojtjessëko adekuat në mekanizmat Gjersa komunitetetkanëpërfaqësim (këshilltarë, anëtarëkabineti,shoferë) ar nga persona të angazhuar nëpolitikë istra, ekspertë për dialog) ose të punësu- në politikë(NKKFerizaj, dy zëvendësmin të angazhuardrejtpërdrejti komuna janë të Kosovës(dhjetë burra dhetrigra)nga dy gra ashkali janë tëpunësuarnësek dy graashkali komunale, dyburraromëdhe ministratën ashkali, tëgjithëburra, punojnë nëad- ar nësektorinearsimit. ashkali dhenjëgrua rome janëtëpunësu- torin ekujdesitshëndetësor,tre burra dhe je ashkali(që përbëhennga 1.259 indi- përbëhen nga 44 individë) dhe250 famil- rome (që nëntë familje sociale, mirëqenie informatave tëofruara nga qendrapër sociale Punësimi dhemirëqenia 43 Gjithsej, dy romëdheshtatë Gjithsej, 44 45 Katër burra ash- dhe13 ashkali 47 Sipas 46 . ------tin Dubravë. Qendrën eKomunitetitnë fsha- në Ashkali në vendbanimetetyredhe komuniteteve e këtyre për fëmijët mjekësore jithshme organizon kontrollesistematiketëpërg familjare e mjekësisë qendra kryesore rohen nëfshatinDubravë.Përmëtepër, i qasshëm.Shërbimetestomatologjisëof- gjithashtu sor riprodhuespërgratëështë shëndetë- kujdesi dhe familjar Planifikimi të detyrueshme. vaksinime rin rregullisht hane. Fëmijëtnga të tri komunitetet mar Dubravë dhenjënëlagjenurbaneSalla- pesë ditënëjavë,njëqëgjendetfshatin nga dy primare qendra të shëndetësisë primare ofrohen Shërbimet eshëndetësisë sociale. ndihmës të përfitues janë vidë) ti komunal i gjeodezisë dhe kadastrit në ti komunali gjeodezisë riut më2015. 2018, Në vitin departamen - Ferizaj, që u kthyen nga Maqedonia e Ve familje rometëpatokë me origjinënga dhe tre ashkali për gjashtëfamilje e tokës ndarjen për lokacion një identifikojë të që bërë përpjekje vitit 2016, komuna kishte rikthyer nëFerizaj. Qënga janari i për t’u dhe Prishtinani dëshirën shprehën tëcilët nga Kaçaniku,me origjinë familje Lipja - gjashtë në komunë, përfshirë vullnetarisht rome ukthyen dhe dhjetëfamilje ashkali 1janari 2016 dhe 31dhjetori2018, 20familje Nga sfidues. mbetet gjithashtu i personavetëriatdhesuar dhe riintegrimi Procesi ikthimittë personave të zhvendosur ose bartninmallranëtregunegjelbër. të cilëtmblidhninkanaçe punë të fëmijëve, të angazhuar kuar 20deri40 në fëmijë identifi- kanë komunitetit e Përfaqësuesit Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 49

48 - - -

komunë. (10 burra dhe 8 gra) janë riatdheusar në dhe 101gra)si18tëkomunitetitrom (125 burra të komunitetitashkali pjesëtarë janarit 2016 dhe 31 dhjetorit 2018, 226 Ndërmjet1 në pritjetëaprovimitKK. tokë. Projektikanë kthyera eqënuk është të e ndërtesëspërakomodiminfamiljeve së qëkjongastërtëndahetpërndërtimin ngastër tokekomunaledheipropozoi KK- një identifikuar ka ZKKK me bashkëpunim “Naim Frashëri” dheQendrën,organizon shkollim komuna, nëbashkëpunim meshkollënfillore jashtëshkollore. Sipas udhëheqësittëZKKK, vajza dhepesëdjem)marrinpjesë nëaktivitetet (një djalëdhedyvajza)12shqiptarë (shtatë 261 ashkali(120djemdhe131vajza), treromë Rreth 276fëmijëtëmoshësshkollore ngatëcilat joqeveritare lokaleCaritasKosova dheOJQVoRAE. në bashkëpunimmembështetjen e organizatës Dubravë administrohetngakomuna eFerizajt 42 QendraeEdukimitAshkalinëfshatin më 25korrik2017. 41 IntervistameudhëheqësineZKKKështëmbajtur rregullisht. ashkali dhedynxënësshqiptarëendjekinlëndën është edetyrueshme.Sidoqoftë,12–13romë,7-10 vijues ndryshon,dukepasurparasyshqëlëndanuk 40 Sipasdrejtorittëshkollës,numriinxënësve korrik 2017. me drejtorinëkomunaletëarsimitmbajturmë25 39 91ashkalidhegjashtëromë,sipasintervistës mëparshme komunale. me vullnettëmirëpolitikudhëheqjessë periudhën 2013–2017tëadministratëskomunale e detyrueshmenëFerizaj, porështëthemeluarnë nga komunitetetjoshumicë.Kjopozitënukështë ku tëpaktën10përqindepopullsisësësajjanë 38 Pozita eNKKështëdetyrueshmenëkomunat e mbeturufinancuangaOJQ VoRAE ku komunakontribuoime30,000eurodheshuma 37 Kosto eprojektittëpërbashkëtishte 70,000euro më 13mars2019. 36 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar shënimin 2. 35 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmësipër romë jetoninnëkomunëneFerizajt. 34 Sipas regjistrimittë vitit 1991, në atë kohë 2,081 50 . parashkollor komunale për 2018kuintervistoheshinzyrat maj-qershor terren, ekryernësecilënkomunëperiudhën në sipas gjinisë.AnketaeekipevetëOSBE-së 47 Nukkanëdispoziciontëdhënazbërthyera 46 MonitorimiiOSBE-së. 45 Po aty. punësim, mbajturmë14mars2019. 44 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër shihshëniminsipër8. 43 RaportiiOSBE-së, romë nëarsiminparashkollor. pjesëmarrje mëtëmadhefëmijëveashkalidhe Qendër. Ky aranzhimështëbërëpërtësiguruar realizuar mekreuneZKKKmë13mars2019 50 Informacionimarrëpërmesnjëintervistetë 24 korrik2017. 2017, sidhemenjëzyrtarromnëzyrëneZKKKmë shoqërisë civile“BRAN”,mbajturmë27korrik 49 Intervistëmekryetarineorganizatëssë sociale, mbajturmë14mars2019 48 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspërpunë qendrave përmirëqeniesociale.

për 38ashkalidhegjashtëromënë

punësim dhepërfaqësuesite 13 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E FERIZAJT 14 KOMUNA E FERIZAJT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

15 Komuna e Arsimi Sipas informatave të siguruara nga drejtoria komunale e arsimit, janë dhjetë romë, 236 ashkali dhe 45 nxënës egjip- tianë të regjistruar në shkollat fillore dhe të mesme të ulët me kurrikulë të Kosovës “Selman Riza”, “Daut Bogujevci” dhe “Mi- Fushë Kosovës hail Grameno.” Përveç kësaj, 49 nxënës romë vijojnë mësimin në sistemin arsimor të Serbisë në shkollën fillore dhe të mesme “Aca Marović” në Bresje. Rreth 250 nxënës ndjekin mësimet në qendrat e mësimit të drejtuara nga OJQ “Balkan Sunflowers” 57 Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura Përfaqësimi në dhe “The Ideas Partnership”. Këto qendra ofrojnë hapësira të sigurta dhe të dhe vendbanimet vendimmarrje ngrohta, ku fëmijët mund t’i kryejnë detyrat Shumica e shtëpive në lagje janë ndërtuar e tyre të shtëpisë dhe të marrin ndihmën pa leje. Pasi që toka nuk është e regjis- Sipas regjistrimit të vitit 2011, komuna e Të tri komunitetet janë të përfaqësuara e nevojshme. OJQ The Ideas Partnership truar në emër të banorëve, ata nuk janë Fushë Kosovës ka 34.827 banorë, nga të mirë në mekanizmat e pjesëmarrjes së gjithashtu angazhon avokues të komunite- në gjendje të bëjnë kërkesë për legalizim cilët 436 janë romë, 3.230 janë ashkali komunitetit lokal, ku secili komunitet ka tit nga lagjet për të vepruar si urë lidhëse 51 të shtëpive të tyre. Nga 2014 deri 2016, dhe 282 egjiptianë. Që nga 31 dhjetori një përfaqësues në KK, një burrë rom, midis prindërve dhe shkollave dhe për të OJQ VoRAE zhvilloi një projekt që synon- 2018, përfaqësuesit e komunitetit vlerësu- një burrë ashkali dhe një grua egjip- ndihmuar në forcimin e marrëdhënieve te përmirësimin e kushteve të banimit të an se rreth 1.050 romë, mbi 4.000 ash- tiane. Ngjashëm, të tri komunitetet janë midis të dyve. Si pjesë e nismës, komuna pjesëtarëve të tri komuniteteve. Gjithsej, kali dhe mbi 500 egjiptianë jetonin në të përfaqësuara nga një burrë në KKSB. gjithashtu sponsorizon orë plotësuese për 52 155 familje në Fushë Kosovë kanë përfi- komunë. Komunitetet në pakicë numerike përbëjnë të rriturit. Në komunë nuk ofrohen lën- tuar nga ky projekt në vlerë prej 315,000 afërsisht 13 për qind të popullsisë së Fus- da e gjuhës dhe kulturës rome dhe asnjë euro (nga të cilat 82,000 euro janë siguru- Shumica dërmuese e ashkalive dhe egjip- hë Kosovës, dhe komuniteti ashkali është pjesëtarë i të tri komuniteteve nuk është i ar nga komuna). Rrugët kryesore të hyrjes tianëve e Kosovës banojnë në zonat “02”, komuniteti më i madh joshumicë. Kështu, angazhuar si mësimdhënës në komunë.58 janë të asfaltuara, por rrugët dytësore në “07”, “28” dhe “29” në qytetin e Fushë komuna është e detyruar të krijojë postet Kosovës në vendbanime të formalizuara53 zonat e banuara nga tri komunitetet janë e NKK dhe ZKKKK. Nga 2013 deri 2017, dhe në fshatin Henc.54 Pjesëtarët e ko- ende të pashtruara.55 Rrjeti i ujërave të të dy postet, NKK dhe ZKKKK janë zënë Punësimi dhe mirëqenia munitetit rom banojnë në qytetin e Fushë zeza në qytetin e Fushë Kosovës dhe zonën nga burra ashkali, të cilët u rizgjodhën sociale Kosovës, si dhe në fshatrat Bresje dhe Kuz- Kuzmin u përfundua në 2016–2017; meg- edhe pas zgjedhjeve lokale të tetorit 2017. min. gjatë viteve të 1950-ta është vërejtur jithatë, tubat nuk ishin shtrirë deri te lag- Komunitetet ashkali dhe ai egjiptian për- Komuna e Fushë Kosovës ka përmbushur një rritje në numrin e banorëve ashkali në jet “28” dhe “29” të qytetit Fushë Kosovë, faqësohen edhe në KK nga një pjesëtarë pragun minimal për përfaqësimin e të komunë, gjatë kohës së industrializimit të duke bërë që banorët të mbështeten në i secilit komunitet; që të dy anëtarët e Ku- gjitha komuniteteve në pakicë numerike Prishtinës dhe Fushë Kosovës, ku pjesëtarët ujë të pijshëm nga puset e zonës së Kuz- vendit Komunal janë burra. Përveç kësaj, në shërbimin civil; megjithatë, sipas e komunitetit ashkali ishin të punësuar në minit.56 një burrë romë i Kosovës është i punësuar kuotave individuale të komunitetit, komu- fabrikat lokale. në ZKKK. na ka përmbushur pragun minimal vetëm për komunitetin rom.59 Sipas informacionit të siguruar nga ZKKK, vetëm një nëpunës civil rom është i punësuar në komunë dhe

16 disa burra romë dhe ashkali janë të punë- atyre t’i dërgojnë fëmijët në shkollë. dërgojnëfëmijët atyre t’i mundësojnë fuqizojnëata dhe t’u bazë, t’i ardhura të fitojnë të që gratë) (veçanërisht mundësuarprindërit e këpucëve,për t’i dekorativë, pastrimin nozave tëqirinjve prodhimin e kava- e sapunit,riciklimin, përpunimin për “29” lagjen në nancaire Ideas Partnership zbaton projekte - mikro-fi egjiptiane merrninndihmësociale. rome, 320 familje ashkalidhe49 familje e trikomuniteteve. në zonatebanuara nga pjesëtarët ritshme ato janë të vendosura në distanca të ar shëndetit riprodhuesfalas për gratë, dhe ofrojnë ndihmëtë mjekësore tet ekzistuese gjinitë janë përfituese të barabarta. Objek ndërsa tëdy shëndetësore, në institucione qasje kanë Pjesëtarët etëtrikomuniteteve ekonomik joformal. sektorin në të përfshirë të papunëose janë të trikomuniteteve e pjesëtarëve Shumica dhe mirëmbajtjes. publikesistafisigurisë suar nëinstitucione hur materialetëriciklueshme. duke mbled- veten e mbështesin familjeve në 31 dhjetor2018, në dhe dygra)uregjistruansipunëkërkues (tre burra egjiptianë dhe 22gra)pesë burra dhe katërgra),52 ashkali (30burra komunale tëpunësimit,gjashtëromë(dy materialeve të riciklueshme. materialeve gjithashtu tëangazhuarnëmbledhjene komunës sëPrishtinës, dhedisa fëmijë janë rrugët e në lëmoshë detyruar tëkërkojnë pesë derinëdhjetë familje ashkalijanëtë fëmijët nga as një përfaqësuesitë OJQ-së, Shëndetësia 60 67 61

65 Rreth30 për qind e ndërsa51familje 64 Sipaszyrës 62 OJQThe 66 63

Sip - - - 68 Nukkanëdispozicion tëdhënazbërthyera 2017. komunale tëshëndetësisë uzhvilluamë21korrik 67 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë 2019. për mirëqeniesocialeështëmbajtur më12mars dispozicion; intervistamepërfaqësuesin eqendrës 66 Nukkatëdhënazbërthyerasipas gjinisënë 51 munë ngavendikuishinzhvendosur. në ko egjiptianë janëkthyervullnetarisht periudhë, 13 romë, 63 ashkali dhe pesë komunë. riatdhesuar në dhe atijegjiptianjanë si nitetit ashkali, 288 pjesëtarë të komunitetit rom, komu- Nga 1 janari2016 dhe 31dhjetori2018, punësim, mbajturmë12mars2019 65 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër mbajtur më14korrik2017. është 64 IntervistamepërfaqësuesineOJQ-së mbajtur më24korrik2017. 63 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së është mbajtur më6,7dhe10korrik2017. 62 Intervistametrepërfaqësuestëkomunitetit, mbajtur më6,7dhe10korrik2017. 61 Intervistametrepërfaqësuestëkomunitetit, më 18korrik2017. 60 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar shihshëniminsipër8. 59 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë19korrik2017. 58 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më14korrik2017. 57 Intervistamepërfaqësuesineqendrësmësimore terren. në 56 MonitorimiafatgjatëiekipevetëOSBE-së mbajtur më24korrik2017. 55 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së është veçanta tëqytetitbrendastatutitkomunal. 54 Këtozonanuknjihenzyrtarishtsipjesëtë nuk janëtëregjistruar. rregull, nëkrahasimmevendbanimetjoformaleku pronat dhetitujtpronësorëjanëregjistruarme 53 Nëvendbanimetformale/tëformalizuara, mbajtur më8dhe12mars2019. 52 Intervistatmetrepërfaqësuestëkomunitetitjanë shënimin 2.

Agjencia eStatistikavetëKosovës, shihmësipër Kthimi dheriatdhesimi 68 Gjatë së njëjtës Gjatësë . 69

- më 12mars2019. Intervista mepërfaqësuesineZKKK-së ështëmbajtur 69 Nukkashifratësaktaapozbërthimgjinor. 2019. përfaqësuesin eZKKK-së ështëmbajturmë12mars sipas komunitetitapogjinisë.Intervistame 17 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E FUSHË KOSOVËS 18 KOMUNA E FUSHË KOSOVËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

19 komuna siguron transport falas.75 Orët e gjuhës dhe kulturës rome u organizuan Komuna e vetëm gjatë vitit shkollor 2015 / 2016 dhe u ndërprenë pas çështjeve me pag- esën e mësuesit. Dy mësues egjiptianë punojnë në shkollën e mesme të lartë të muzikës. Shkolla fillore dhe e mesme e ulët “Emin Duraku” në qytetin e Gjakovës Gjakovës ofron shkollim fillor dhe të mesëm të ulët, ndërsa shkolla e mesme e lartë “ Nexhbe- din Nixha” ofron arsim të mesëm të lartë për të rritur. Janë dy qendra të mësimit në komunitet në komunë, një në lagjen e përzier etnikisht Ali Ibra në Gjakovë, e cila drejtohet nga OJQ Caritas Kosova dhe vi- një grua egjiptiane që shërben si koordi- johet rregullisht nga 22 fëmijë,76 dhe një Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura natore për të drejtat e komuniteteve. në lagjen “Brekoc” gjithashtu në qytetin e dhe vendbanimet Gjakovës, i cili drejtohet nga OJQ Betha- Pjesa më e madhe e pjesëtarëve të komu- Arsimi nitetit rom, ashkali dhe atij egjiptian në ny Christian Services dhe vijohet nga 150 Shifrat e regjistrimit të popullsisë së vitit komunën e Gjakovës jetojnë në shtëpi me deri në 170 fëmijë.77 Qendra mësimore Fëmijët nga të tre komunitetet vijojnë 2011 zbuluan që nga 94,556 banorë të kushte modeste. Në zonat rurale, shumi- në lagjen “Brekoc” përballet me vështirësi sistemin arsimor të Kosovës. Sipas infor- 78 regjistruar në komunën e Gjakovës, 738 ca e pjesëtarëve të tri komuniteteve jetojnë me mungesë periodike të fondeve. macionit të dhënë nga drejtoria komu- janë romë, 613 janë ashkali dhe 5.117 në shtëpi dhe baraka jostabile. Në lagjen 70 nale e arsimit, 476 romë, 403 ashkali janë egjiptianë. Nga 31 dhjetori 2018, “Brekoc” dhe në zona të tjera rurale janë dhe 244 nxënës egjiptianë ndjekin shkol- Punësimi dhe mirëqenia ZKKK nuk posedonte të dhëna të përditë- regjistruar probleme me infrastrukturën 71 lat fillore dhe të mesme të ulëta “Musta- sociale suara mbi popullsinë e komuniteteve. rrugore dhe sistemet e kanalizimeve. 74 Megjithatë, vlerësimi më i fundit i numrit të fa Bakija”, “Mazllum Këpuska”, “Zekerija Komuna e Gjakovës nuk e ka përmbushur pjesëtarëve të tri komuniteteve që jetojnë Rexha”, “Emin Duraku”, “Fehmi Agani”, as pragun minimal për përfaqësim të në komunë është 8.000.72 Pjesëtarët e të Përfaqësimi në “Zef Lush Marku” dhe “Selman Riza” në përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën tri komuniteteve jetojnë në lagjet “Ali Ibra”, vendimmarrje qytetin e Gjakovës. Në zonat rurale, 197 e veçantë për përfaqësimin e secilit komu- “Brekoc”,73 “Piskotë” dhe “Sefë” të qytet- fëmijë ashkali dhe 113 fëmijë egjiptianë nitet në shërbimin civil komunal. Vetëm it të Gjakovës, ndërsa vetëm pjesëtarët e Që të tri komunitetet kanë përfaqësim janë të regjistruar në shkollat fillore dhe të pesë nëpunës civilë nga komuniteti rom komunitetit rom dhe atij egjiptian bano- adekuat në mekanizmat lokal për mbrojt- mesme të ulët “Luigj Gurakuqi” në fsha- dhe ai egjiptian janë të punësuar, që është jnë në lagjet “Qyl” dhe “Musa Zajmi” dhe jen dhe pjesëmarrjen e komuniteteve. Në tin Korenicë, “Dëshmorët e Kombit” në nën pragun minimal, ndërsa komuniteti fshatin Neticë. Komuniteti rom jeton vetëm KKSB çdo komunitet përfaqësohet me bur- Jabllanicë, “Isa Boletini” në fshatin Osek ashkali nuk është i përfaqësuar në shërbi- në rrugën “Musa Zajmi” të qytetit të Gja- ra, dhe në KK nga një burrë rom, një burrë Hylë, “Sylejman Vokshi” në Smolicë, “Fan min civil komunal.79 kovës. Për më tepër, ka zona të banuara ashkali dhe dy egjiptianë, nga të cilët një Noli” në fshatin Dujakë, “Ukshin Myftari” me pjesëtarë egjiptianë në fshatrat Bec, grua kryesuese. Pozicionet e NKK dhe ZK- në fshatin Skivjan, “Haxhi Hoti” në fshatin Në fund të dhjetorit 2018, 290 romë, ash- Hereq, Jabllanicë, Skivjan, zona të për- KKK nuk janë të detyrueshme dhe Kuvendi Rogovë, “Dëshmorët e Herecit” në Herec, kali dhe egjiptianë u regjistruan si të pap- ziera egjiptiane dhe ashkali në fshatrat aktual Komunal nuk ka pjesëtarë të këtyre “Ali M. Hasi” në fshatin Cermjan. unë, ndërsa 16 romë, 20 ashkali dhe 25 Neticë dhe Rogovë, dhe një fshat i përzier tri komuniteteve. Dy nëpunës civilë egjip- egjiptianë u punësuan zyrtarisht në fund egjiptian dhe rom në fshatin Plançor. tianë janë të punësuar brenda ZKKK, një Shkolla në fshatin Cermjan vijohet nga burrë egjiptian si udhëheqës i zyrës dhe nxënës të fshatt fqinj Neticë, i cili është të dhjetorit 2018. 150 pjesëtarë të tjerë të tri komuniteteve çdo vit angazhohen në 20 më shumë se katër kilometra larg, dhe falas. detësore riprodhuesepër gratë ofrohet mbledhja ematerialevetë riciklueshme. punë joformale siçështëprerja e drurit dhe zyrtarisht janëtë angazhuar kryesisht në tri komuniteteveqënukjanëtëpunësuar Neticë dheJabllanicë. tëfshatrave përjashtim me fizike, tancës përshkak të dis në qendrat shëndetësore qasjen të mëdhalidhurme vështirësi me atij egjiptiannëpërgjithësinukpërballen dhe Pjesëtarët ekomunitetitrom,ashkali Rahovec. punë sezonalenëVerarinë Stonecastlenë komuniteteve. panive private,70ipërkasinkëtyretri dhe kom- qendrës rajonaletëpunësimit midis të angazhuar përmes marrëveshjes Nga 100 punëtorët sezonalë bujqësorë tu, ajo zbaton projekte punësimipërper për bujqit.Gjithash- e vogladheasistencë Komunapër bizneset ndangrantevjetore përfitojnë pjesëtarët e tri komuniteteve. etri pjesëtarët përfitojnë nga të cilët tur nga UNDP dhe GIZ, sona tëriatdhesuardherinjmbështe ciale nëfund të vitit2018. so ndihmës të përfitues ishin egjiptianë sociale, 90romë,170 ashkali dhe110 dhe gjësendetëtjeravogla. cigare dhe rreth50djemvajzashesin treg,në për blerësit bartin mallra djem angazhuar në aktivitetepune.Rreth50 Shëndetësia 87 80 Sipasqendrëspërmirëqenie 84 Rreth100 fëmijë janëtë 86 Ndihmashën 81 Pjesëtarëte 85 83 82 - - - - -

70 numri) janëriatdheusarnëkomunë. këtij nitetit egjiptian(nukkazbërthimgjinortë (90 burra,62gra),dhe208tëkomu- kali (70 burra,54gra),152tëkomunitetitash- të komunitetitrom 2018, 124 pjesëtarë Ndërmjet 1 janarit 2016 dhe 31 dhjetorit vendet kuishintëzhvendosur. ra dhe 90 gra) u kthyen vullnetarishtnga dhe 170 të komunitetit egjiptian (80 bur komunitetit rom (tetë burra dhe katër gra) periudhë,12pjesëtarëtë Gjatë sënjëjtës 86 Informacionaktual ibazuarnëmonitoriminnga më 30qershor2017. korrik 2017,dhemepërfaqësuesit ekomuniteteve më21 85 IntervistëmepërfaqësuesineOJQ-së të punësimitështëzhvilluarmë21 korrik2017. 84 Intervistamepërfaqësuesineqendrës rajonale më 5korrik2017. 83 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar korrik 2017. 82 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit,më30 81 Intervistëmepërfaqësuesinmë12mars2019.. 13 mars2019. përfaqësuesin eqendrëspërpunësimumbajtmë 80 Nukkatëdhënazbërthyera;Intervistame shihshëniminsipër8. 79 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë19korrik2017. 78 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë 77 Rreth60përqinddjemdhe40vajza.. 76 14djemdhetetëvajza. gusht 2011). arsimin parauniversitarnëRepublikëneKosovës (29 shkolla mëeafërt.Neni15,ligjinr. 04/L-032 për nxënësit qëbanojnëmëlargsekatërkilometranga 75 Komunat kanëdetyrimtësigurojnëtransportpër nëterren,nga15marsi2019. ekipet eOSBE-së 74 Informacionaktualibazuarnëmonitoriminnga 73 Njëpjesëelagjesështëvendbanimjoformal. zhvilluar më5korrik2017. apo gjinisë;intervistamepërfaqësuesineZKKK-së, 72 Nukkazbërthimtëdhënavesipaskomunitetit 2019. 71 Intervistaështëmbajturmë11dhe13mars shënimin 2.

Agjencia eStatistikavetëKosovës, shihmësipër Kthimi dheriatdhesimi 89

88 -

më 11dhe13mars2019. 89 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, mbajtur dhe 13mars2019. 88 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, më11 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë19korrik 87 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë nëterren,nga15marsi2019. ekipet eOSBE-së 21 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E GJAKOVËS 22 KOMUNA E GJAKOVËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

23 Komuna e Arsimi Të gjithë fëmijët romë janë regjistruar në shkollat që punojnë me planprogram të Serbisë në komunën e Gjilanit dhe në fshatrat përreth të banuara nga serbët në ko- munën e Novobërdës. Në shkollën fillore “Vuk Karaxhiq” në qytetin e Gjilanit, që Gjilanit punon me planprogram të Serbisë, mësi- mi vijohet nga 70 nxënës romë dhe shkolla funksionon në shtëpi private. Shkolla ka gjashtë punonjës romë (katër mësues dhe dy staf ndihmës).96 Mësimi përfshinë lëndë të gjuhës rome që mbahen nga mësues 97 Pasqyrim i përgjithshëm Banimi dhe infrastruktura aksioni u pranua mirë nga shumica e romë. Dy qendra të arsimit plotësues të banorëve romë në qytetin e Gjilanit. Në menaxhuara nga OJQ-ja VoRAE dhe Rrjeti i situatës dhe i Organizatave të Grave të komuniteteve Meqenëse zonat e banuara nga komu- të vërtetë, anëtari i KK tregoi se disa pro- vendbanimeve rom, ashkali dhe egjiptian (RROGRAEK) niteti rom janë të vendosura në zonën narë të tjerë të komunitetit rom, pronat e gjenden në komunën e Gjilanit. Qendra urbane, komuniteti ka qasje në shërbimet të cilëve janë të dëmtuara por nuk janë në Sipas ZKKK-së, rreth 6,000 romë, 50 ash- mësimore e OJQ-së RROGRAEK funksion- komunale dhe të gjitha shërbimet pub- listën e rrënimeve, kërkuan që edhe pro- kalinj dhe asnjë egjiptianë jetonin në ko- on në shkollën fillore me planprogram të like. Shtëpitë në përgjithësi kanë cilësi të nat e tyre të përfshihen në të. Ai i këshilloi munën e Gjilanit para vitit 1999.90 Reg- Serbisë “Vuk Karaxhiq” dhe vijohet nga mjaftueshme; megjithatë, gjendja e dobët që ta kontaktojnë komunën. jistrimi i popullatës i vitit 2011, nga ana afërsisht 28 nxënës romë.98 Qendra më- e disa shtëpive paraqet rrezik të shembjes tjetër, tregon se nga 90.178 banorë, 361 simore e OJQ-së VoRAE është e vendosur përmbi banorët e atij vendbanimi. Më 12 Përfaqësimi në janë romë, 15 janë Ashkali të Kosovës dhe në shtëpi private dhe vijohet nga 43 nx- nëntor 2018, komuna e Gjilanit zbatoi një është egjiptian.91 Sipas përfaqësuesve vendimmarrje ënës romë.99 Komuna nuk ofron programe vendimin e drejtorisë komunale të inspek- të komunitetit, janë 128 ekonomi familjare formale të arsimimit për të rritur. të komunitetit rom92 (407 anëtarë gjithsej timit për rrënimin e shtëpive të braktisu- Komuniteti Rom i Kosovës është i përfaqë- ra që ishin dëmtuar gjatë konfliktit të vitit suar në KK dhe KKSB; të dy përfaqësuesit të përbërë nga 263 burra dhe 144 gra) Punësimi dhe mirëqenia në komunë, si dhe nuk ka asnjë informa- 1999 gjendja e së cilave po përkeqëso- janë burra. Pozitat e NKK dhe ZKKKK nuk cion mbi vendndodhjen e pjesëtarëve të hej dita ditës. Ajo gjithashtu e pastroi një janë të obligueshme në komunë. Përveç sociale komunitetit ashkali ose të atij egjiptian.93 deponi të paligjshme të mbeturinave në kësaj, një burrë rom nga Kosova është i Komuna e Gjilanit nuk e ka përmbushur Pjesëtarët e komunitetit rom banojnë në lagjen “Abdullah Presheva” në qytetin e punësuar në ZKKK, dhe një tjetër në Ag- as pragun minimal për përfaqësim të katër lagje urbane në qytetin e Gjilanit: Gjilanit. Ky vendim, i lëshuar në 6 nën- jencinë Kosovare për Krahasim dhe Verifi- përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën “Abdullah Presheva”, “Elez Agushi”, “Xhe- tor 2018, përcaktoi se rrënimet ishin të kim të Pronave. e veçantë për përfaqësimin e secilit ko- majl Mustafa” dhe “Gyrsel Sylejmani”, domosdoshme pasi që shtëpitë përbënin munitet në shërbimin civil komunal.100 Në dhe në vendin e kthimit në “Gllamë” në kërcënim për sigurinë publike. Vendimi u dhjetor të vitit 2018, vetëm dhjetë banorë periferi të qytetit.94 Duke pasur parasysh morr si rezultat i ankesave të banorëve lo- romë ishin të punësuar, asnjë prej të cilëve numrin e ulët të banorëve nga komunitetet kalë në qershor të vitit 2018, i ndjekur nga nuk punonte në sektorin privat.101 Vlen ashkali dhe egjiptianë dhe mungesën e njoftimi pasues i pronarëve shtëpitë e të të përmendet që gjashtë prej tyre kanë informacionit në dispozicion për këto dy cilëve do të rrënoheshin. komunitete në komunë, ky profil komunal përqendrohet vetëm në gjendjen e komu- Sipas anëtarit të KK-së nga radhët e komunitetit rom dhe kryesuesit të ZKKK-së, 24 nitetit rom.95 er janëregjistruar nëZKKK. punëkërkues aktivë. rome pranojnë asistencë sociale. rome pranojnëasistencë 34familje në komunëneGjilanit, sociale dhe djemtë. të angazhuaredhe vajzat janë mbledhjes mbeturina. Nëaktivitetete nëpër metale dhe dukembledhur me ndihmësociale ca e anëtarëvetë komunitetit mbijetojnë 108 egjashtë me infrastrukturëadekuate. shtëpive ndërtimin financuar ka Kthim nia Veriore. Ministriapër Komunitete dhe pronë, tëkthyerangaMaqedo nuk kishin rome që të Gjilanit përgjashtëfamilje iferi Në vitin2010, komuna ndau tokë në per në komunëneGjilanit. gratë ngatëgjithakomunitetetqëjetojnë riprodhues falaspër për shëndetin tencë më tepër, spitaliimaternitetitofronasis drejtorinë komunaletë shëndetësisë. Për jë problemnga anëtarët e komunitetitnë të barabartë dhe nukështëraportuar asn - të gjithëanëtarëtekomunitetitnëmënyrë met shëndetësore janënëdispozicionpër Kosovës nëkomunëneGjilanit.Shërbi- të shëndetësore por edhengaklinikat vobërdës, RanillugutdheGraçanicës, No që gjendennëkomunateGjilanit, të menaxhuarangaSerbia shëndetësore dorin shërbimetëofruara nga klinikat për Pjesëtarët ekomunitetitromkryesisht Serbisë nëkomunëneGjilanit. me planprogramtë punuar nëshkollën e Gjilanit,12romë në komunën të punësimit komunale zyrës pronave tëdëmtuara ose tëuzurpuara ka Qëngaviti1999, 374 romëtëkthy Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 103 Sipasqendrëspërpunë 106 105

janëregjistruarsi 107 109 Çështja e Çështja 102 104 Shumi- Sipas ------Intervista me përfaqësuesin e OJQ-së zhvilluar 103 Intervistamepërfaqësuesin eOJQ-së e shkollësështëzhvilluar më25korrik2017. 102 Katër burradhedygra.Intervista medrejtorin privat. pjesëtar iromëvenukështëpunësuar nësektorin së punësimit,embajturmë8mars 2019.Asnjë Karaxhiq”. Intervistëmepërfaqësuesineqendrës “Vuknë shkollënfilloremeplanprogram tëSerbisë Kosovës (një burrëdhenjëgrua)punojnësipastrues katër burraromëpunojnësimësues dhedyromëtë OJQ VoRAE simësuesnëQendrënetëmësuarit, dyburraromëpunojnënë RROGRAEK, OJQ-së të Pronave, njëromeështëdrejtoreekzekutivee në AgjencinëKosovare përKrahasimdheVerifikim njëromnëdoganë, 101 NjëromnëZKKK, shihfusnotënmësipër8 100 RaportiiOSBE-së, më 13korrik2017. përfaqësuesin eqendrësmësimoreështëzhvilluar 99 23vajzadhe20djem.Intervistame më 13korrik2017. përfaqësuesin eqendrësmësimoreështëzhvilluar 98 18djemdhedhjetëvajza.Intervistame më 25korrik2017. 97 Intervistamedrejtorineshkollësështëzhvilluar 96 Tre gradhetreburra. vitit 2011. komunë përtejshifravetëregjistrimitpopullatës njohuri përkomunitetetashkalidheegjiptianënë 95 2017. 94 IntervistëmeZKKK-në, zhvilluarmë17korrik zhvilluar më12korrik2017. 93 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetitrom, zhvilluarmë8mars2019. 92 IntervistëmeZKKK, 90 je me kthimin e romëve të zhvendosur.e romëve je mekthimin lidh- në e vështirësive rritjen kontribuar në kthyen vullnetarisht. përbëra nga katër burra dhe shtatëgra) u rome (të të raportimit,dyfamilje njëjtë së katër gra). Për më tepër, gjatë periudhës (një familjeqëpërbëhetnga dy burra dhe suar gjashtë pjesëtarëtë komunitetit romë Dhjetorit 2018, në komunëjanëriatdhe Në periudhënmes1Janarit2016 dhe 31 fusnota 2 91 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmësipër, më 17korrik2017.

Intervistë mepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar Bashkëbiseduesit eintervistuarnukkishinndonjë . 111 . 110 -

Intervistë me ZKKK, zhvilluarmë8mars2019. 111 IntervistëmeZKKK, 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 110 Informacionibazuarnëmonitoriminnga zhvilluar më17korrik2017. 109 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 108 Informacionibazuarnëmonitoriminnga 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë13korrik 107 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë të punësimitështëzhvilluarmë12korrik2017. 106 Intervistamepërfaqësuesineqendrësrajonale 105 Gjashtëburragjashtëgra. zhvilluar më12korrik2017. është 104 IntervistamepërfaqësuesineQPS-së, më 12korrik2017. 25 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E GJILANIT 26 KOMUNA E GJILANIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

27 e mesëm e vijojnë në gjimnazin “Ulpiana” në qytetin e Lipjanit.116 Në mënyrë të ng- Komuna e jashme, tre nxënës shtesë të komunitetit ashkali nga Kishnica dhe Sushica vijojnë mësimin sipas planprogramit të Kosovës, në shkollën fillore dhe të mesme të ulët “Ditët e Minatorit”, paralele kjo që menax- hohet nga komuna e Prishtinës dhe vijojnë Graçanicës arsimin e mesëm në Gjimnazin “Ulpiana” në qytetin e Lipjanit. Nxënësit e komunitetit ashkali kanë vështirësi në gjetjen e një zgjidhjeje të përhershme për problemin e transportit në komunën e Lipjanit. Komu- na e Graçanicës nuk siguron transport për shkollim jashtë komunës ndërsa komuna e meve kapitale në zonat e banuara nga tre Kuvendin e Komunës. Komuna është e Pasqyrë e përgjithshme Lipjanit nuk siguron transport për nxënësit komunitetet, përfshirë asfaltimin e rrugëve obliguar që të krijojë pozita të NKK dhe dhe vendbanimet që nuk banojnë në komunë. Në të kalu- dytësore, sigurimin e rrjeteve të kanalizimit ZKKKK. Pas zgjedhjeve lokale të vitit 2017, arën, transporti është siguruar në baza dhe furnizimit me ujë. Mirëpo, komunite- komuniteti rom i Kosovës humbi pozitën Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit ad-hoc qoftë nga prindërit ose nga komu- ti ashkali nga Radeva ende ka mbetur pa e NKK, e cila ishte mbajtur nga një bur- 2011, nga 10,675 banorë të regjistru- nat. Prindërit mbulojnë vetë shpenzimet qasje në ujë të pijshëm. Deri në korrik rë i komunitetit rom mes viteve 2013 dhe ar në komunë 745 janë romë, 104 janë e transportit. Transporti i parregullt është 2017, OJQ-ja VoRAE ka ofruar mbështet- 2017. ashkali dhe 168 janë egjiptianë.112 Sipas nga faktorët kryesorë që shpie në braktis- je për ndërtimin e anekseve dhe banjave përfaqësuesve të komunitetit që nga dh- jen e shkollës së mesme nga komuniteti për disa banorë. Disa familje të komunite- jetori i vitit 2018, në komunë kanë jetuar Arsimi ashkali në Graçanicë, duke pasur para- tit rom në qytetin e Graçanicës vazhdojnë 1,271 banorë romë (630 burra, 641 gra), sysh që shumica e prindërve nuk mund t’i të jetojnë në struktura betoni në gjendje të 100 ashkali (51 burra, 49 gra) dhe tre eg- Komuna e Graçanicës siguron arsimim si- 117 115 përballojnë shpenzimet e transportit. jiptian (një burrë dhe dy gra).113 Shumica rëndë. pas planprogramit të Serbisë dhe ka një e komunitetit rom banon në Mahallën e paralele me të shkollës fillore me planpro- OJQ-ja “Balkan Sunflowers”, e mbështe- Romëve në Graçanicë dhe në zonat më Përfaqësimi në gram të Kosovës nga komuna e Lipjanit tur nga komuna, administron një qendër rurale në Çagllavicë, Dobratin, Lepi, Liva- vendimmarrje në fshatin Radevë, në të cilën marrin pjesë mësimi në zonën “Mahalla Rome” të qyte- gjë, Llapllasellë, Radevë, Skullan, dhe Ug- nxënës të komunitetit ashkali. Sipas dre- tin e Graçanicës, dhe mësimi i tyre vijohet larë. Komunitetet ashkali dhe egjiptian je- Komuniteti ashkali dhe komuniteti rom jtorisë komunale të arsimit, 227 nxënës rregullisht nga rreth 65 nxënës.118 Qendra tojnë, përkatësisht, në fshatrat Radevë dhe janë të përfaqësuar mirë në mekanizmat të komunitetit rom vijojnë mësimin në e dytë të mësuarit në fshatin Preoc admin- zonën urbane të Graçanicës.114 për mbrojtjen e komuniteteve. Në përbër- shkollat fillore dhe të mesme “Kral Millu- istrohet nga OJQ VoRAE dhe frekuentohet jen e tij KK ka një ashkali dhe një rom, tin” në qytetin e Graçanicës dhe “Milladin rregullisht nga rreth 20 nxënës. Qendra e Banimi dhe infrastruktura dhe i dyti shërben si kryesues tij. Të dy Mitiq” në Llapllasellë. Komuna siguron të mësuarit funksionon në shtëpi private anëtarët e KK si ai i komunitetit rom ash- transport për nxënësit nga fshatrat tjerë me qasje në energji elektrike dhe furnizim Pjesëtarët e tre komuniteteve banojnë në tu edhe ai i komunitetit ashkali janë edhe që ndjekin shkollat me planprogram të me ujë.119 Të rriturit kanë qasje në arsimin vendbanime gjysmë formale në bane- anëtarë të KKSB-së, së bashku me një Serbisë. Pesëmbëdhjetë, Nxënësit e ko- formal në shkollën fillore dhe të mesme sa të përhershme individuale, me qasje grua nga komuniteti rom. Komuniteti eg- munitetit ashkali nga Radeva vijojnë më- “Kral Millutin” në qytetin e Graçanicës. në energji elektrike, ujë dhe kanalizim; jiptian nuk është i përfaqësuar në asnjërin simin në shkollën fillore dhe të mesme Një burrë nga komuniteti rom punon si shtëpitë nuk kanë tituj të qartë dhe doku- nga mekanizmat lokal për mbrojtjen dhe të ulët “Vëllezërit Frashëri”, paralele kjo mësues i TIK-ut në shkollën fillore dhe të mente pronësore. Në vitin 2016, komuna pjesëmarrjen e komuniteteve. Asnjëra nga me planprogram të Kosovës e menax- mesme “Milladin Mitiq”.120 Në komunë huar nga komuna e Lipjanit dhe arsimin 28 e Graçanicës realizoi projekte të investi- këto tre komunitete nuk përfaqësohet në nuk ofrohen njësi mësimore për gjuhën Gra Komuna e ç anicës ciale. so asistenca nga përfitojnë ashkali nitetit të komu- të komunitetitromdhedyfamilje nga qendra për punë sociale, 45 familje komunitetet nukpërfaqësohetnëshërbi doli në pension në fillim të vitit 2017. vitit të fillim në pension në doli nga një nëpunëscivil komuniteti rom, por punësuar MëparënëZKKKishte civil. min shërbimin civil komunal. civil shërbimin nitete të veçanta për përfaqësimin etyre në të gjithakomuniteteteasatëpërkomu- bushur as pragun minimal që kërkohet për Komuna eGraqanicësnukkapërm- dhe kulturënrome. azhurnuar nëkohënepublikimit. sektorin privat; nuk kishteinformacion të nuk ishteipunësuarnë i trekomuniteteve kali - kryesisht burra - angazhohen në ve burra -angazhohennë kryesisht - kali Pjesëtarët ekomunitetitromdheatijash- e shoqërisëcivile. gra romëdheashkalipunojnënësektorin dhe burra disa dhe “Pastrimi” dhe nalac” “Komupublike - shërbimeve e ndërmarrjet të punësuarnë janë 30 romë Përafërsisht sezonale. - ndihmojnëprindëritnëpunë bujqësore mike të punësimit. Fëmijët-kryesisht djem në aktivitete formale eas joformale ekono në ndërtimtari.Gratënukangazhohenas rinjtë punësohennëveprimtarisezonale bujqësore, derisatë dhe punësezonale nëpër mbeturina mbledhje tëmetaleve përfshirë primtari joformaleekonomike, aktivë. punëkërkues si regjistruar egjiptian janë simit, 223 romë, dhjetë ashkalidhe asnjë sociale Punësimi dhemirëqenia 125 124 Nga korriku 2017, asnjë pjesëtar Ngakorriku2017, asnjë Sipas informacionit të siguruar Sipasinformacionit 123 Sipas zyrës komunale tëpunë- Sipaszyrës 121 Asnjëranga tre 122 - - - -

sot ekësajdite. në komunë-kjokambeturproblemedhe e gjuhësromesigjuhënëpërdorimzyrtar zbatimin evendimitkomunalpërnjohjen të mungesës sëfondeve,gjë që pengon rome për shkak gjuhën në përkthimit e muajsh, komunandërpreusigurimin an sipërkthyestëgjuhësrome.Pas gjashtë kurs trajnimigjashtëmujordhe u punësu- CSD, zvicerane OJQ-së dy individë vijuan

115 Informacionaktual ibazuarnëmonitorimin zhvilluar më13dhe 14mars2019. 114 Intervistatmetre përfaqësues tëkomunitetit, zhvilluar më14mars2019. 113 Intervistatmedypërfaqësuestëkomunitetit, sipër, fusnota2. 112 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmë komunë. në gjuhën romesigjuhënëpërdorimzyrtar Në tetor të vitit2014, komuna enjohu li 2018, 21 pjesëtarë të komunitetit ashka- Mes datës1janar2016 dhe 31dhjetor ashkali dheegjiptian. trat tjera tëbanuara nga komunitetet rom, qytetin e Graçanicësashtu edhe nëfsha- gjenden nëlargësitëpranueshme,sine të mënyrë në barabartë. Institucionet shëndetësore përfitojnë gjinitë dy të sa ndër shëndetësore, të dysistemet në sje kanë qa- Pjesëtarët etëtrikomuniteteve nitetit romjanëkthyernëkomunë. të komu- dy pjesëtarë njëjtë, së periudhës 126 Përdorimi igjuhës Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia janëriatdhesuarnëkomunë.Gjatë 128 Si pjesë e një projekti të e një pjesë Si 129 127 - përgjithshme. përbën përafërsisht6.9përqindtëpopullsisësë të vitit2011,komunitetiromnëkomunënePrizrenit zyrtar nëatëkomunë.Sipasregjistrimittëpopullsisë bashkësie dotëketëstatusinegjuhësnëpërdorim popullatës sëpërgjithshmetëkomunës,gjuhaeasaj dhe ecilapërfaqësonmëshumëse3përqindtë cilës nukështënjërangagjuhëtzyrtarenëKosovë komuna kujetonnjëbashkësi,gjuhaamtareesë për përdoriminegjuhëve(korrik2006),nëato 129 Sipasneneve2.4dhe8tëLigjitnr. 02/L-37 zhvilluar më6korrik2017. 128 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, ZKKK-së, zhvilluarmë14mars2019. ishin nëdispozicion.Intervistëmepërfaqësuesine 127 Numriiindividëvedhendarjagjinorenuk ZKKK-së, zhvilluarmë14mars2019. ishin nëdispozicion.Intervistëmepërfaqësuesine 126 Numriiindividëvedhendarjagjinorenuk zhvilluar më13mars2019. 125 Intervistëmeqendrënpërpunësociale, punësim, zhvilluarmë12mars2019. 124 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër zhvilluar më13dhe21mars2017. 123 Intervistametrepërfaqësuestëkomunitetit, 2019. nëterren,nga15marsi nga ekipeteOSBE-së 122 Informacionaktualibazuarnëmonitorimin shihshënimin8sipër 121 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë19korrik2017. 120 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë komunale tëarsimituzhvilluamë19korrik2017. 119 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë më 21korrik2017. përfaqësuesin eqendrësmësimoreështëzhvilluar 118 25djemdhe40vajza.Intervistame 2019. nëterren,nga15marsi nga ekipeteOSBE-së 117 Informacionaktualibazuarnëmonitorimin komunale tëarsimituzhvilluamë19korrik2017. 116 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë 2019. nëterren,nga15marsi nga ekipeteOSBE-së 29 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E GRAÇANICËS 30 KOMUNA E GRAÇANICËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

31 komuna dhe OJQ-ja “Qendra për Arsim e Kosovës” në kuadër të projektit “EU-SIM- Komuna e RAES 2”.139

Punësimi dhe mirëqenia sociale

Derisa komuna e Istogut e ka përmbushur Istogut pragun e saj minimal për përfaqësimin e përgjithshëm të komuniteteve në shër- bimin civil komunal, ajo nuk e ka përm- bushur pragun minimal për komunitetet individuale.140 Në korrik të vitit 2017, pesë egjiptianë janë punësuar në shërbimin civ- Pasqyrë e përgjithshme stinës së verës,134 dhe disa zona kërkojnë Arsimi il komunal, një egjiptiane është punësuar dhe vendbanimet përmirësim të sistemeve të ujërave të ze- si infermiere në fshatin Zallq, pesë gra eg- za.135 Më parë, komuna rindërtoi 33 shtëpi Fëmijët romë, ashkali dhe egjiptianë janë jiptiane janë punësuar si staf i mirëmba- jtjes në hapësirat e Forcave të Sigurisë së Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit 2011, në Serbobran që u përkisnin anëtarëve të regjistruar në shkollat fillore dhe të mesme Kosovës, si dhe katër burra egjiptianë janë nga 39,289 banorë të regjistruar në ko- komunitetit rom dhe atij egjiptian që kthe- të ulëta me planprogram të Kosovës. Si- punësuar në Policinë e Kosovës. Po ashtu, munë 39 janë romë, 111 ashkali dhe heshin nga vendet ku ishin të zhvendosur pas Drejtorisë Komunale të Arsimit, 20 një burrë rom e tre burra egjiptianë janë 1,544 egjiptianë.130 Sipas ZKKK-së, rreth në Mal të Zi. Me kërkesë të ZKKK, komu- romë, 67 ashkali dhe 328 egjiptianë vi- punuar si roje në qendrën korrektuese në 46 romë, dhe 1.525 egjiptianë jetonin në na gjithashtu asfaltoi rrugët dhe rregulloi jojnë shkollat fillore dhe të mesme të ulë- fshatin Dubravë.141 Nuk ka informata të komunë në dhjetor të vitit 2018.131 Asn- kanalizimin në fshat. ta “Mithat Frasheri” dhe “Bajram Curri” përditësuara në dispozicion në kohën e jë anëtar i komunitetit ashkali132 nuk reg- në qytetin e Istogut, “Martin Camaj” në publikimit. jistrua si person që jeton në komunë.133 Përfaqësimi në Gurakoc, “Martin Camaj” në Llukafc i Pjesëtarët e komunitetit rome dhe atij eg- vendimmarrje Thatë, paralelet e shkollës “Bajram Curri” Pjesëtarët e komunitetit egjiptian të cilët jiptian jetojnë në qytetin e Istogut në këto në Cercë, Muzhevinë dhe Dubravë, “Avni jetojnë në komunën e Istogut kryesisht fshatra: Banjë, Banjicë, Carallukë, Cer- Komuniteti egjiptian përfaqësohet nga Rustemi” në Zallq, “Ismajl Qemajli” në punojnë si punëtorë sezonalë, prerës rcë, Dragolevc, Drejë, Gurakoc, Gusar, një burrë në KK dhe nga një burrë e një Saradran, “Trepça” në Banjë dhe “Fan S. 136 të druve dhe mbledhës të materialeve Koshicë, Kosh, Kovragë, Llukavc i Begut, grua në KKSB, ndërsa komuniteti rom për- Noli” në fshatin Llukavc i Begut. të riciklueshme.142 Një numër i vogël i Muzhevinë, Oprashkë, Prekallë, Saradran, faqësohet nga një burrë vetëm në KKSB. pjesëtarëve të komunitetit rom përfshihen Serbobran, Shalinovicë, Llukafc i Thatë, Përveç kësaj, tre burra egjiptianë janë të Asnjëra shkollë nuk është më shumë se në të njëjtat aktivitete joformale si komu- Tërshevina, Tomoc, Veriq dhe Zallq punësuar në ZKKK. Pozitat e NKK-së dhe katër kilometra larg nga cilido vendbanim. niteti egjiptian - punë bujqësore sezonale, ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme në Njësitë mësimore të gjuhës dhe kulturës prerje e druve dhe mbledhje e materialeve komunën e Istogut pasi që komunitetet rome ose arsimi formal për të rritur nuk Banimi dhe infrastruktura të riciklueshme.143 Sipas zyrës komunale të joshumicë përbëjnë më pak se dhjetë për janë në dispozicion në komunë. OJQ-ja punësimit, në fund të dhjetorit 2018 ishin qind të popullatës së gjithmbarshme në “Vizioni 02” drejton dy qendra mësimore Shumica e anëtarëve të komunitetit rom 111 punëkërkues të regjistruar (dy nga komunë. Asnjëra nga të dy komunitetet në komunë. Që nga korriku 2017, qen- dhe egjiptian jetojnë në vendbanime for- komuniteti romë, 86 nga komuniteti eg- nuk kanë përfaqësim në kuvend komunal. dra në fshatin Gurakoc u frekuentua nga male me banim të përhershëm në ko- 40 fëmijë, 137 dhe qendra në fshatin Ser- jiptian, 23 nga komuniteti ashkali), ndër- munën e Istogut. Disa zona të banuara bobran nga 20 fëmijë.138 Qendrat e më- sa qendra për mirëqenie sociale tregoi nga dy komunitetet përballen me vështirë- . simit janë mbështetur financiarisht nga se katër familje të komunitetit rom, 51 të si në furnizimin me ujë, veçanërisht gjatë komunitetit egjiptian dhe 21 të komunite- 32 në zona rurale. munitetit romedheatijegjiptianqëjetojnë për pjesëtarëtemoshuarnga radhët eko veçanërisht për këtëçështje, e vetëdijshme vizita sistematike të infermierëve nga spit të infermierëve vizita sistematike falas përgratëngatëdykomunitetet. duke përfshirëkontrolledhekontraceptivë riprodhues dhendihmë, për shëndetin dhënë anëtarëvetëkomunitetitligjërata ali iIstogut në fshatinSerbobran për t’iu zhvilluar më13korrik 2017. 133 Intervistëmepërfaqësuesin eZKKK-së, nxënësve. të mospërputhjevenëlidhjemepërkatësinë e 132 Shihshëniminmëlartë14përshpjegim mars 2019. zhvilluarmë11dhe13 131 IntervistëmeZKKK, sipër, fusnota2. . 130 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmë . gra) janëriatdheusarnëkomunë. të komunitetit egjiptian (93 burra dhe 80 burra, dhedhjetëgra),173pjesëtarë (19 ra, 18gra),29tëkomunitetitashkali 33 pjesëtarë tëkomunitetitrom(15bur Mes 1janarit2016dhe31dhjetorit2018, e farmacive. mjekësore fshatrave kuata banojnë dheqendrave nitetet nëkomunëështëlargësiamidisdisa përballen dykomu- të cilën me kryesore sfida komunitetit, të përfaqësuesve Sipas ciale. so ndihma nga përfituar kanë ashkali tit ku ishinzhvendosur. nga vendi në komunë kthyer vullnetarisht nitetit egjiptian(19burra,19gra)janë njëjtës periudhë,38pjesëtarëtë komu- së Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 144 146 Komuna ka organizuar 149 145 Komuna është 148 Gjatë 147 - - - - zhvilluar më11dhe13mars2019. 149 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më11dhe13mars2019. 148 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë10korrik 147 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë10korrik 146 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë Serbobran më19korrik2017. në Veriq, zhvilluarmë19korrik2017dhenë 145 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit zhvilluar më14mars2019. 144 Intervistëmeqendrënpërpunësociale, zhvilluar më19,20,25korrik2017. 143 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më19,20,25korrik2017. 142 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më13korrik2017. 141 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, shihfusnotënmësipër8. 140 RaportiiOSBE-së, korrik 2017. përfaqësuesin edrejtorisëkomunaletë arsimit në24 është realizuarnë18korrik2017dheme 139 Intervistëmedrejtorineqendrëssëmësimit korrik 2017. përfaqësuesin eqendrësmësimorezhvilluarmë18 138 11djem,nëntëvajza;Intervistëme 137 33djem,shtatëvajza. 136 Shihshëniminsipër14. Serbobran, zhvilluarmë19korrik2017. 135 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetitnë Veriq, zhvilluarmë20korrik 2017. 134 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetitnë 33 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E ISTOGUT 34 KOMUNA E ISTOGUT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

35 Punësimi dhe mirëqenia Komuna e sociale

Komuna e Kamenicës ka përmbushur pragun e përgjithshëm minimal për të gjitha komunitetet në shërbimin civil komunal; mirëpo, ajo nuk e ka arritur pragun minimal për përfaqësimin e secilit komunitet Kamenicës në shërbimin civil komunal.155 Në këtë drejtim, ekzistojnë vetëm tre shërbyes civilë nga radhët e komunitetit rom. Për më tepër, një grua nga komuniteti rom është e punësuar në qendrën e mësimit VoRAE, dhe një pjesëtar i komunitetit rom punon Pasqyrim i përgjithshëm të keqe të rrugës dhe ndriçim joadekuat siguruara nga drejtoria komunale e arsim- në sektorin publik.156 Përveç kësaj, tre bur- dhe vendbanimet të rrugës. Situata e banimit e shumicës së it, 141 nxënës të komunitetit rom që je- ra të komunitetit rom janë të punësuar në pjesëtarëve të komunitetit është e rëndë tojnë në qytetin e Kamenicës dhe fshatrat shkollën me planprogram të Serbisë. Regjistrimi i popullatës i vitit 2011 tregon për shkak të shtëpive të mbipopulluara dhe Berivojcë dhe Boscë vijojnë mësimin në Shumica e pjesëtarëve të komunitetit rom se nga 36.085 banorë, 240 janë të komu- kushteve joadekuate të jetesës, veçanërisht shkollën me planprogram të Serbisë “De- jetojnë nga grumbullimi i hekurit dhe nitetit rom dhe asnjë pjesëtar i komunitetit për ata që jetojnë në fshatin Boscë dhe në sanka Maksimović” dhe paralelet e saj, 152 plastikës për riciklimin dhe burrat janë të ashkali apo atij egjiptian nuk është regjis- qendër të qytetit të Kamenicës. ndërsa 18 fëmijë të komunitetit rom që përfshirë në punë sezonale në ndërtim- truar në komunën e Kamenicës. 150 ZKKK jetojnë në fshatin Leshtar vijojnë mësimin tari ose bujqësi. Ekzistojnë edhe raste të vlerëson se deri në dhjetor të vitit 2018, Përfaqësimi në në shkollën me planprogram të Kosovës punës së fëmijëve që përfshijnë kërkimin e kishte 387 banorë nga komuniteti rom vendimmarrje “Idriz Seferi” në fshatin Strezoc. Fëmijët lëmoshës ose ndihmën për grumbullimin dhe konfirmon se nuk ka pasur asnjë nga e komunitetit rom që vijojnë shkollat me e hekurit ose plastikës, por nuk ka të dhë- komuniteti ashkali ose ai egjiptian të reg- Vetëm komuniteti rom është i përfaqësu- planprogram të Serbisë kanë qasje në një- na të besueshme për numrin e fëmijëve të jistruar në komunë.151 Pjesëtarët e komu- ar me një burrë në Komitetin për Komu- si mësimore të gjuhës rome që mbahen prekur nga këto lloje të punëve.157 Sipas nitetit rom jetojnë në qytetin e Kamenicës, nitete, dhe një në KKSB. Pozitat e NKK-së dy herë në javë nga mësuesi i komunite- zyrës komunale të punësimit, 54 pjesëtarë fshatin Berivojcë, vendbanimin Leshtare të dhe ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme në tit rom. Qendra mësimore e administru- të komunitetit rom (36 burra, 18 gra) janë fshatit Strezoc dhe fshatin Boscë. komunë pasi që komunitetet joshumicë ar nga OJQ-ja VoRAE është në dispozi- të regjistruar si punëkërkues aktivë, ndër- përbëjnë më pak se dhjetë për qind të cion në fshatin Berivojcë. Ajo vijohet nga 153 sa, sipas informacionit të siguruar nga popullatës së gjithmbarshme në komunë. rreth 20 fëmijë të komunitetit rom, dhe Banimi dhe infrastruktura qendra për punë sociale, 54 pjesëtarë të Një burrë rom është i punësuar në ZKKK. punëson dy kujdestare femra, një rome këtij komuniteti përfitojnë nga asistenca Një burrë rom punon si drejtor i financave. dhe një serbe. Qendra mësimore ndod- Të gjitha vendbanimet ku jeton komunite- het brenda një ndërtese të përkohshme që sociale.158 ti rom janë të vendosura në zona të për- ka mungesë të hapësirës së mjaftueshme, ziera etnikisht të komunës dhe të gjitha Arsimi ngrohjes adekuate, ujit dhe kanalizimit.154 janë vendbanime formale. Në përgjithësi, Shëndetësia problemet infrastrukturore që prekin ko- Fëmijët e komunitetit rom në komunën e Komuniteti rom në komunën e Kamen- munitetin rom në komunë kanë të bëjnë Kamenicës vijojnë mësimin në shkollat fil- icës përdor shërbimet e të dy sistemeve me instalime të dobëta dhe mirëmbajt- lore dhe të mesme të ulëta me planpro- shëndetësor që gjenden në komunë.159 je joadekuate të sistemeve të kanalizimit gram të Kosovës dhe shkollat me plan- Gratë preken nga mungesa e hapësir- dhe furnizimit me ujë të pijshëm, gjendje program të Serbisë. Sipas informatave të 36 ave adekuate të shëndetit riprodhues dhe mësimore zhvilluar më19korrik2017. 154 Intervistamepërfaqësuesin eqendrës 153 12vajzadhetetëdjem. zhvilluar më11korrik2017. 152 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më12mars2019. 151 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, sipër, fusnota2. 150 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shihmë dosur (12 burra, 17 gra). pjesëtarë të komunitetit rom të zhven 29 periudhë,janëkthyer Gjatë tënjëjtës nitetit rom janë riatdhesuar në komunë. jetor 2018, shtatë pjesëtarëtëkomu - Mes datës1janar2016dhe31dh- Kamenicës. së komunës iu duhettëudhëtojnëjashtë komunitetit rom. të kthyera shtatë familjeve që ipërkasin ato - përfshirë në fshatinBerivojcë shtëpive të ujitdheiusiguroi qasje nëujëtë gjitha e njehsorëve e ujitpërfundoiinstalimin Më 15 gusht 2018, ndërmarrja rajonale me ujëpërvendine kthimit. të furnizimit sistemit të ndërtimit të bashkëfinancim për Relief” “Islamic OJQ-në me marrëveshje Në Marstëvitit2017, komuna nënshkroi afër njëra-tjetrës. janë dhe gropat septike dhe lidhje nekanalizim,pasi që puset e ujit me probleme tëfurnizimitadekuat me ujë inistrit. Komuniteteve nëkuadërtëZyrëssëKryem- të munitete dheKthimZyrapërÇështje Ko për Ministria nga financuar kthyer,të për pjesëtarëtekomunitetitromtë shtëpive Shtatë janë përdorur për ndërtimin e tëprocesitkthimit. jcës përqëllime të Berivo etnikisht e përzier fshatin në Kamenicës ka ndarë 12 parcela toke Kthimi dheriatdhesimi 161 Familjete kthyerajanëpërballur 160 Komuna e - - - afatgjatë nëterren. 161 Informacioniimarrëpërmesmonitorimit 2019. zhvilluarmë12mars 160 IntervistëmeZKKK, 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 159 Informacionibazuarnëmonitoriminnga shënimin sipër24. shih Sondazhi iekipevenëterrentëOSBE-së, 158 Nukkatëdhënazbërthyerasipasgjinisë. zhvilluar më11korrik2017. 157 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, punësim, zhvilluarmë12mars2019. 156 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër shihfusnotënmësipër8. 155 RaportiiOSBE-së, 37 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E KAMENICËS 38 KOMUNA E KAMENICËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

39 Punësimi dhe mirëqenia Komuna e sociale

Komuna e Klinës ka përmbushur pragun minimal të kërkuar për të gjitha komunitetet në shërbimin civil dhe në lidhje me kuotat individuale të komunitetit, vetëm komuniteti rom i është i përfaqësuar mirë në Klinës shërbimin civil komunal.169 Sipas ZKKK-së, që nga marsi 2019, dhjetë pjesëtarë të komunitetit egjiptian të Kosovës dhe një i komunitetit rom ishin të punësuar në sektorin publik - një burrë i komunitetit egjiptian në ZKKK, një burrë egjiptian si Pasqyrim i përgjithshëm u realizua në gusht të vitit 2018.166 Infras- të dy janë burra. profesor, pesë burra egjiptianë dhe një rom në Forcën e Sigurisë së Kosovës, një dhe vendbanimet truktura në komunë është përgjithësisht e mirë dhe shumica e rrugëve kryesore që Arsimi grua egjiptiane si infermiere, një grua egjiptiane si doganiere dhe një grua eg- Regjistrimi i popullsisë i vitit 2011 ka zb- lidhin fshatrat janë të asfaltuara. Punimet jiptiane si zyrtare në degën në Klinë të uluar që nga 38,496 banorë të regjistru- për të përmirësuar sistemin e furnizimit me Fëmijët nga komunitete rom, komuniteti Gjykatës Themelore të Pejës.170 Shumica e ar në komunën e Klinës, 78 janë të ko- ujë dhe kanalizimit kishin filluar në korrik ashkali dhe ai egjiptian janë regjistruar në pjesëtarëve të tri komuniteteve vazhdojnë munitetit romë, 85 të komunitetit ashkali të vitit 2017, pasi të gjitha komunitetet në shkollat fillore dhe të mesme të ulëta me të përballen me sfida në punësim. Burimet dhe 934 të atij egjiptian. 162 Përfaqësuesit komunë ishin përballur me mungesë të ujit planprogram të Kosovës. Sipas drejtorit të 167 kryesore të të ardhurave janë aktivitetet e ZKKK-së ana tjetër tregojnë se, që nga gjatë periudhës së verës. arsimit, 29 nxënës të komunitetit rom, 20 bujqësore të përkohshme, pastrimi dhe dhjetori i vitit 2018, në komunë kanë jet- ashkali dhe dy egjiptianë vijojnë shkollat mbledhja e metaleve.171 Disa projekte të uar afro 192 pjesëtarë të komunitetit rom, Përfaqësimi në fillore dhe të mesme të ulëta “Ismet Rraci” gjenerimit të të ardhurave janë zbatuar në 130 të komunitetit ashkali dhe 1,718 të dhe “Motrat Qiriazi” në qytetin e Klinës, vendimmarrje komunë nga organizata ndërkombëtare, komunitetit egjiptian.163 Anëtarët e tre ndërsa 33 nxënës të komunitetit rom, 93 të veçanërisht Organizata Ndërkombëtare komuniteteve jetojnë në zonën urbane Secili komunitet përfaqësohet në KK dhe komunitetit ashkali dhe 12 të atij egjiptian për Migracionin (IOM).172 Në komunë nuk “Mahalla” të qytetit të Klinës, dhe në 20 KKSB. Aktualisht, në KK shërbejnë një burrë janë regjistruar në shkollat “Motrat Qiriazi” është raportuar puna e fëmijëve.173 Sipas zona në të gjithë komunën, përfshirë fsha- nga komuniteti rom, një grua nga komu- në Zajm, “Azem Bejta” në Grabanicë, zyrës komunale të punësimit, 30 pjesëtarë trat Berkovë, Binxhë, Bokshiq, Dollovë, niteti ashkali dhe një grua nga komuniteti paralelet e shkollave “Tre Dëshmoret” në të komunitetit rom, dhjetë të komunitetit Dërsnik, Grabanicë, Jagodë, Jashanicë, egjiptian. Për më tepër, një burrë nga ko- Jashanicë dhe Gjurgjevik, shkollën “Isa Bo- ashkali dhe asnjë nga ai egjiptian janë Klinafc, Resnik, Rudicë dhe Shtupel.164 muniteti rom, një nga komuniteti egjiptian letini” në Drenoc dhe paralelen në Potërq regjistruar si punëkërkues aktivë.174 Sipas dhe një grua nga komuniteti ashkali shër- të Poshtëm, “Atë Gjergj Fishta” në Jagodë, informacionit të siguruar nga qendra për bejnë në KKSB. Pozitat e NKK-së dhe ZKK- “Avni Zhabota” në Shtupel, “Nëna Terezë” Banimi dhe infrastruktura punë sociale, 20 pjesëtarë të komunitetit KK-së nuk janë të detyrueshme në komunë në fshatin Budisalc. Asnjë shkollë nuk është rom, 36 të komunitetit ashkali dhe 111 pasi që komunitetet joshumicë përbëjnë më larg se katër kilometra nga zonat ku Sipas përfaqësuesve të komunitetit dhe të komunitetit egjiptian janë regjistruar si më pak se dhjetë për qind të popullatës jetojnë pjesëtarët e të tria komuniteteve.168 ZKKK-së, shumica e pjesëtarëve të tri ko- përfitues të ndihmës sociale.175 muniteteve jetojnë në shtëpi të përhershme së gjithmbarshme në komunë. Asnjë prej Mirëpo, mundësitë për të mësuar në qen- që janë në gjendje të mirë.165 Një projekt tre komuniteteve nuk përfaqësohet në ku- drat mësimore njësitë mësimore të gjuhës i përbashkët i komunës dhe OJQ-së Vo- vendin komunal. Për më tepër, një pjesëtar dhe kulturës rome ose arsimin formal për RAE për rindërtimin e disa prej shtëpive të i komunitetit rom dhe një shërbyes civil i të rritur nuk janë në dispozicion brenda ko- munës. 40 banuara nga pjesëtarët e tre komuniteteve komunitetit egjiptian punojnë në ZKKK; që monitorim afatgjatë tëekipitnëterren. egjiptian tëKosovës ukryenë19korrik2017dhe 167 Intervistamepërfaqësuesin ekomunitetit 2019. nëterren,idatës15mars nga ekipeteOSBE-së 166 Informacionaktualibazuarnëmonitorimin komunitetit egjiptianmë19korrik 2017. zhvilluar më4korrik2017,dheme përfaqësuesine 165 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së është komunitetit egjiptianmë19korrik 2017. zhvilluar më4korrik2017,dhemepërfaqësuesine 164 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së është mars 2019. me përfaqësuesiteZKKK-së ezhvilluarmë8deri11 163 Nukkandarjetëmëtejmenëgjini;intervista shënimin 2mëlart. 162 AgjenciaeStatistikavetëKosovës, shih netarisht. burrë ngakomunitetiromjanëkthyervull- egjiptian (shtatëburra, një grua) dhe një të komunitetit tetë pjesëtarëve nitet) përveç komu- të dhëna të zbërthyerapërsecilin (nuk ka jtës periudhëkohore,16familje janë riatdheusarnëkomunë.Gjatëtënjë- grua) munitetit egjiptian(30burra,dhenjë (dy burradhepesëgra)si31tëko 2018, shtatë pjesëtarëtëkomunitetitrom Ndërmjet 1 janarit 2016 dhe 31 dhjetorit nitetet. reproduktiv përgratë nga tëtrekomu- muna ofron ndihmë falaspërshëndetin Ko shëndetësore. institucionet nga fizike me asnjëpengesënëlidhjedistancën ashkali dheatijegjiptiannukpërballen Anëtarët ekomunitetitrom, niteteve qëjetojnënëkomunëneKlinës. për pjesëtarëtetëgjithakomu- shërbime ofrojnë familjare të mjekësisë tre klinika dhe familjare Një qendëremjekësisë Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 176 177

- - zhvilluar më8deri11mars2019. gjinisë; intervistamepërfaqësuesiteZKKK-së e 177 Nukkazbërthimsipaskomunitetevedhe 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë5korrik 176 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë punë sociale,zhvilluarmë11mars2019. 175 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër punësim, zhvilluarmë12mars2019. 174 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër zhvilluar më19korrik2017. është egjiptian dhemepërfaqësuesineOJQ-së 173 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetit zhvilluar më4korrik2017. 172 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më19korrik2017. 171 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetitrom, zhvilluar më8dhe11mars2019. 170 IntervistatmepërfaqësuesiteZKKK-së, shihfusnotënmësipër8. 169 RaportiiOSBE-së, zhvilluar më19korrik2017. 168 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetitrom, 41 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E KLINËS 42 KOMUNA E KLINËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

43 Komuna e Shëndetësia Komuniteti rom në komunë ka qasje në shërbimet shëndetësore në shtëpitë e shëndetit në qytetin e Leposaviqit, në fshatin Leshak dhe spitalin e Mitrovicës së Ve- riut. Komuna e Leposaviqit ofron ndihmë për shëndetin riprodhues për gratë e ko- Leposaviqit munitetit rom.187

Kthimi dhe riatdhesimi

Mes datës 1 janar 2016 dhe 31 dhjetor të mundshme të ndërtimit të shtëpive të e gjuhës dhe kulturës rome e as qendra 2018, asnjë pjesëtar i komunitetit rom nuk 182 Pasqyrim i përgjithshëm mbështetura nga organizata donatore mësimore as arsim formal për të rritur. është riatdhesuar në komunë. Gjatë të dhe vendbanimet ndërkombëtare; mirëpo, që nga ajo kohë njëjtës periudhë, një familje, me një nënë nuk ka pasur asnjë përparim. Anëtarët e Punësimi dhe mirëqenia rome dhe baba serb të Kosovës, u kthye komunitetit rom nga Kameni jetojnë në 188 Nuk ka të dhëna të regjistrimit të popul- sociale vullnetarisht nga shpërnguljet. shtëpi të përhershme, ku shpesh u mun- latës për komunën e Leposaviqit. Sipas gojnë tualetet dhe banjat adekuate.180 përfaqësuesit të komunitetit, që nga dh- Që nga korriku i vitit 2017, asnjë anëtar i jetori i vitit 2018, 64 pjesëtarë të komu- komunitetit rom në komunën e Leposaviqit nitetit rom kanë jetuar në komunën e Lep- Përfaqësimi në nuk ishte punësuar në shërbimin civil dhe 178 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, sektorin publik. Në vitin 2019, duke mos e zhvilluar më 18 korrik 2019. osaviqit, nga të cilët 38 në fshatin Kamen vendimmarrje 179 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, dhe pesë familje me 26 individë janë ven- përmendur një grua të komunitetit rom që zhvilluar më 18 korrik 2019. dosur në kampin kolektiv “Leposaviq” në Një burrë i komunitetit rom përfaqëson ishte e punësuar përmes një projekti të ud- 180 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, qytetin e Leposaviqit.178 banorët romë të Kosovës në KK.181 Asn- hëhequr nga UNDP,183 të dhënat për punë- zhvilluar më 1 korrik 2017. jë pjesëtarë nga të tria komunitetet nuk simin e pjesëtarëve të komunitetit rom në 181 KKSB nuk është themeluar në Leposaviq. 182 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, Banimi dhe infrastruktura punon për ZKKK dhe asnjë nga të tria sektorin privat nuk ishin në dispozicion për zhvilluar më 09 korrik 2017. komunitetet nuk janë të përfaqësuar në institucionet komunale.184 Mirëpo, në kor- 183 Intervistë me përfaqësuesin e qendrës për Rreth 50 familje të komunitetit rom të zh- Kuvendin Komunal. Në komunë nuk është rik të vitit 2017, një përfaqësues i komu- punësim, zhvilluar më 20 mars 2019. themeluar KKSB-ja. nitetit pohoi se asnjë anëtar i komunitetit 184 Intervista me përfaqësuesin e ZKKK-së, vendosura, kryesisht nga Mitrovica e Jug- zhvilluar më 20 korrik 2017. 185 ut, u vendosën në “kampin kolektiv Lep- rom nuk ishte punësuar. Deri më 31 dh- 185 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, osaviq” në një ish-bazë ushtarake nga Arsimi jetor të vitit 2018, zyra e punësimit regjis- zhvilluar më 1 korrik 2017. viti 1999 deri në 2010. Rreth 45 familje troi 11 pjesëtarë të komunitetit rom (katër 186 Intervistë me përfaqësuesin e qendrës për gra, shtatë burra) si persona të papunë.186 punësim, zhvilluar më 20 mars 2019. u kthyen në vendin e origjinës, kryesisht Sipas informacionit të dhënë nga drejtori 187 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, në “Mahallën e Romëve” në Mitrovicën komunal i arsimit, 16 nxënës të komunite- zhvilluar më 09 korrik 2017. Jugore. Që nga dhjetori i vitit 2018, pas tit rom vijojnë mësimin në shkollën fillore 188 Intervistë me përfaqësuesin e ZKKK-së, prishjes së ndërtesës së bazës ushtar- dhe të mesme “Leposavić” në qytetin e Lep- zhvilluar më 13 mars 2019. ake, pesë familje vazhdojnë të jetojnë në osaviqit dhe një vijon mësimin në shkollën ndërtesën në pronësi të Kryqit të Kuq të fillore dhe të mesme “Stana Baćanin” në Serbisë.179 Në vitin 2017, KK i komunës fshatin Leshak. Asnjë mësues i komunitetit së Leposaviqit ishte në proces të mirati- rom nuk është i punësuar në komunën e

44 mit të parcelave tokësore për projekte Leposaviq, nuk është në dispozicion lënda 45 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E LEPOSAVIQIT 46 KOMUNA E LEPOSAVIQIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

47 shkolla fillore dhe të mesme të mesme të ulëta - “Fehmi Agani”, “Haradin Bajrami”, Komuna e “Ismajl Luma”, “Migjeni” dhe “Zenel Haj- dini “- si dhe dy shkolla ofrojnë arsim të mesëm të lartë, përkatësisht shkolla pro- fesionale” Adem Glavica “dhe gjimnazi” Ulpiana”.197 Të gjitha shkollat janë brenda një largësie të qasshme nga zonat ku jeto- Lipjanit jnë nxënësit. Nuk ofrohen lëndë të gjuhës dhe kulturës rome, dhe asnjë mësues nga të tre komunitetet nuk është i punësuar në shkollat brenda komunës.198

Përveç kësaj, 38 fëmijë të komunitetit rom Pasqyrim i përgjithshëm përshkruaj hollësisht situatën e komunitetit e tyre dita ditës përkeqësohet. Komuna ka nga fshati Janjevë ndjekin mësimin në dhe vendbanimet rome dhe atij ashkali. ndërmarrë projekte të investimeve kapitale shkollën fillore dhe të mesme të ulët “Sht- për të përmirësuar rrjetin e kanalizimit dhe jefën Gjeqovi” me kurrikulë të Kosovës, 195 Sipas regjistrimit të popullatës së vitit Banimi dhe infrastruktura asfaltimin e rrugëve dytësore. dhe në shkollën fillore “Vladimir Nazor” 199 2011, nga 57,605 banorë, 342 të komu- sipas kurrikulës së Serbisë. Nxënësit e nitetit rom, 1.822 të komunitetit ashkali Pjesëtarët e tre komuniteteve kanë banim Përfaqësimi në shkollës “Vladimir Nazor” ndjekin shkol- dhe katër banorë të komunitetit egjiptian të përhershëm në lagje dhe vendbanime vendimmarrje limin e mesëm në komunën e Graçan- janë regjistruar në komunën e Lipjanit.189 gjysmë formale; ndërsa shtëpitë janë të icës, pasi komuna e Lipjanit nuk ka asnjë Sipas ZKKK-së, 342 pjesëtarë të komunite- lidhura me energji elektrike, ujë dhe kana- Si komuniteti ashkali ashtu edhe ai rom shkollë të mesme me planprogram të Ser- tit rom, 1.912 të komunitetit ashkali dhe lizim, titujt dhe dokumentacioni pronësor janë të përfaqësuar mirë në mekanizmat bisë. Nxënësit e komunitetit rom që vijojnë tetë të komunitetit egjiptian kanë jetuar në nuk janë plotësuar nga pronarët. Disa lokalë për mbrojtjen e komuniteteve. Një shkollat e mesme përpiqen të gjejnë zg- komunë deri më 31 dhjetor 2018, ndër- shtëpi kërkojnë renovim për shkak të mbi- burrë rom dhe një burrë ashkali janë jidhje të përhershme për transport deri në sa përfaqësuesit e komunitetit treguan popullimit.192 Për disa vite me radhë para anëtarë të KKSB-së, ndërsa vetëm një bur- Graçanicë. Komuna e Lipjanit nuk siguron se janë rreth 390 banorë të komunitetit muajit korrik 2017, familjet nga tre ko- rë rom e përfaqëson komunitetin në KK.196 transport për shkollim jashtë komunës rom, 2,225 të komunitetit ashkali dhe tetë munitetet që jetojnë në fshatrat Gadime e Një burrë ashkali është anëtar i kuvendit ndërsa komuna e Graçanicës nuk sig- banorë të komunitetit egjiptian.190 Disa Ulët, Janjevë dhe Medvec kanë përfituar komunal. Ndonëse pozitat e NKK dhe uron transport për nxënësit që nuk bano- pjesëtarë të komunitetit ashkali dhe rom nga ndërtimi i shtëpive i financuar nga ZKKK nuk janë të detyrueshme në komunë, jnë në komunë. Në të kaluarën, transporti banojnë në lagjen “Mostinë” në qytetin e organizata të ndryshme donatore.193 Në ato u krijuan vullnetarisht nga udhëheqë- është siguruar në baza ad-hoc qoftë nga Lipjanit. Shumica e pjesëtarëve të komu- vitin 2017, OJQ-të “Diakonia” dhe Vo- sia e komunës. Të dy pozitat mbahen nga prindërit ose nga komunat. Që nga viti nitetit ashkali jetojnë në fshatrat Gadime RAE, së bashku me komunën, kanë sig- burra të komunitetit ashkali. Komuniteti akademik 2017 / 2018, prindërit kanë e Ulët, Hallaq i Vogël, Konjuh, Magurë uruar materiale ndërtimi për 19 familje egjiptian nuk është i përfaqësuar në asn- mbuluar vetë shpenzimet e transportit. dhe Medvec. Pjesëtarët e komunitetit rom për ndërtimin e anekseve të shtëpive dhe jërin nga mekanizmat lokal për mbrojtjen Transporti i parregullt është nga faktorët - përveç një numri të vogël që jetojnë në banjave.194 Ndërtimi i banjave brenda dhe pjesëmarrjen e komuniteteve. kryesorë që shpie në braktisjen e shkollës qytetin e Lipjanit - kryesisht jetojnë në fsha- shtëpive përmirësoi ndjeshëm gjendjen së mesme nga komuniteti rom ne fshatin e Janjevës, duke pasur parasysh që shu- tin Janjevë, ndërsa anëtarët e komunite- shëndetësore të anëtarëve të familjes, Arsimi tit egjiptian jetojnë në fshatin Medvec.191 veçanërisht grave. Disa familje të komu- mica e prindërve nuk mund t’i përballojnë shpenzimet e transportit. Duke marrë parasysh numrin e vogël të nitetit ashkali dhe atij rom ende kërkojnë Sipas drejtorisë komunale të arsimit, pesë Përafërsisht 250 nxënës200 vijojnë mësimin pjesëtarëve të komunitetit egjiptian të reg- rindërtim të shtëpive, pasi që shtëpitë në nxënës të komunitetit rom, 366 të komu- në qendrat e mësimit të menaxhuara nga jistruar në komunë, informacioni do të të cilat jetojnë janë të vjetra dhe gjendja nitetit ashkali dhe dy egjiptianë vijojnë pesë 48 OJQ-ja VoRAE, në qytetin Lipjanit dhe të punësuar në sektorin publik si pastrues. publik si të punësuarnësektorin afërsisht pesëpjesëtarëtë komunitetit janë nga komuniteti ashkalinëshëndetësi dhe komunal, njëgrua civil suar nëshërbimin është ipunë- burrë ngakomunitetiashkali gazhohen në veprimtari joformale ekono gazhohen nëveprimtari burra -an rom dheashkali-kryesisht komuniteteve e Pjesëtarët sfiduese. mbetet privat në sektorin Qasja nëpunësim mike të punësimit. aktivitete formaleeasjoformaleekono ndërtimore. Gratë nuk angazhohenasnë të rinjtë punësohennëveprimtarisezonale bujqësore, derisa dhe punësezonale mike e tyre në punë sezonale bujqësore. e tyrenëpunësezonale - kryesishtdjemqëndihmojnëprindërit fëmijëve nuk raportohet,përveç të fëmijëve në Kosovë. programe që i dedikohenkomunitetit rom është epunësuar në RTK1, si dheudhëheq rome, meprejardhjengakomuna, spikere 204 kuotat e komuniteteveindividuale. komunal, ndonësenukjanëpërmbushur civil në shërbimin të komuniteteve shëm e përgjith- për përfaqësimin gun minimal Komuna e Lipjanit e ka përmbushur pra- shkollore pa pagesë. i mbështetatodukeofruarhapësira simit në shkolladhe drejtoria komunale e ar vec. Qendratjanëtëvendosura e mësimit fshatrat GadimeeUlët,Magurë dheMed- Lipjanit, dhenëfshatinMagure. ganizohen edhengakomunanëqytetin për tërritur,të arsimitformal vjeçare or janë dëshmuar të jenë të qëndrueshme, tëardhurave. Disasosh projektet ekrijimit nga përfituar kanë komunitetet tre të nga

sociale Punësimi dhemirëqenia 207 Nëtëkaluarën,disaindividë 205 Asnjë rast i punësimit 201 Orëtmësimoredy 202

203 206 Një Një - - - - familje romemarrinndihmasociale. raporton që 220 familje ashkalidhe 25 unë, derisaqendra për mirëqenien sociale gra), banorëtjanëtëregjistruarsipap (13 burradhe dhjetë 23 ashkalinj dhe si simit, gjashtëromë(katërburra e dy gra) munë. ko në kthyer vullnetarisht nga rajonijanë (dy burra,gjashtëgra) komunitetit ashkali periudhë, tetëpjesëtarëtëzhvendosur riatdheusar nëkomunë. komunitetit rom(39burra,35gra)janë dhe 74të kali (149burra,136gra)si 2018, 285 pjesëtarë tëkomunitetitash- Ndërmjet 1 janarit 2016 dhe 31 dhjetorit i ofrohetgrave. Kosovës. Kujdesi përshëndetinriprodhues komunitetet rom,ashkalidheegjiptiantë në fshatratebanuarnga Lipjan edhe në vendosura nëdistanca të qasshme, edhe janë të detësore. Institucionetmjekësore nitetet kanëqasjenëinstitucioneshën Edhe gratëedheburratngatëtrekomu- i Vogël. në fshatinHallaq hëhiqet ngaashkalinjtë qytetin eLipjanit,sidhenjëtjetërqëud- si njëgarazh që udhëhiqet nga romët në ekipet e OSBE-së nëterren,aktualisht nga15marsi ekipet eOSBE-së 192 Informacionibazuar nëmonitoriminnga përfaqësuesin eZKKK-së më13Mars2019. zhvilluar më8dhe9mars2019 me 191 Intervistametrepërfaqësuestëkomunitetit, përfaqësuesin eZKKK-së më13Mars2019. zhvilluar më8dhe9mars2019 me 190 Intervistametrepërfaqësuestëkomunitetit, fusnota 2. 189 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 212 208 Sipas zyrëskomunaletë punë- 210 211 Gjatëtënjëjtës 209 - - - zhvilluar më8mars 2019. 212 Intervistamepërfaqësuesin eZKKK-së, zhvilluar më8mars 2019. 211 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvillua më11korrik 210 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë sociale zhvilluarmë9mars2019. familje nukdihen;intervistameqendrën përpunë 209 Ndarjagjinoredhenumriianëtarëvepër zhvilluar më6korrik2017. 208 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, nëterren,aktualisht nga15marsi2019. OSBE-së 207 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete më 19korrik2017. zhvilluar 206 IntervistamepërfaqësuesineOJQ-së mbajtur më6korrik2017. 205 Intervistamedypërfaqësuestëkomunitetit për punësim,zhvilluarmë9mars2019. 204 Intervistëmepërfaqësuesineqendrësrajonale shihfusnotënmësipër8. 203 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë7korrik2017. 202 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë mësimore ështëzhvilluarmë19korrik2017. 201 Intervistamepërfaqësuesineqendrës vajza. 200 Përafërsisht50përqinddjemdhe ndodhen nëtënjëjtënndërtesë. 199 Përderisakëtojanëshkollatëndara,ato komunale tëarsimituzhvilluamë7korrik2017. 198 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë arsimit uzhvilluamë7korrik2017. dispozicion; Intervistamedrejtorinëkomunaletë 197 Tëdhënatendaranëgjininukjanë për themelimineKK-së. lëshuar ndonjëshqyrtimtëligjshmërisëvendimit Ministria eAdministrimittëPushtetitLokal nukka dhe financasihoqidorëngavendiisajnëKK. dhenjëvendnëkomitetinpërpolitika dhe ZKKK, për koalicion,komunitetiashkalimoripozitateNKK rizgjodh përmandattëdytë.Sipjesëemarrëveshjes të LidhjesDemokratikeKosovës (LDK)iciliu koalicioni mekryetarineatëhershëmImriAhmeti e komunitetitashkalinënshkruanmarrëveshje 196 nëterren,nga15marsi2019. nga ekipeteOSBE-së 195 Informacionaktualibazuarnëmonitorimin përfaqësuesin eZKKK-së më 6korrik2017. është zhvilluarmë6korrik2017,dheme 194 Intervistamepërfaqësuesitekomuniteteve 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 193 Informacionibazuarnëmonitoriminnga 2019. Paslokale tëvitit2017, udhëheqësit zgjedhjeve 49 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E LIPJANIT 50 KOMUNA E LIPJANIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

51 Komuna e Shëndetësia Mamusha ka një qendër komunale të shëndetësisë familjare. Për çështje më komplekse shëndetësore, banorët shkojnë në Spitalin Rajonal të Prizrenit. Të gjitha komunitetet kanë qasje në kujdesin shën- detësor dhe të gjitha objektet shënde- Mamushës tësore. Komuna ofron ndihmë falas për shëndetin reproduktiv për gratë nga të tre komunitetet.222

Kthimi dhe riintegrimi

Pasqyrë e përgjithshme Përfaqësimi në Punësimi dhe mirëqenia Sipas ZKKK-së, dy familje rome të Kosovës me dhjetë anëtarë gjithsej u riatdhesuan dhe vendbanimet vendimmarrje sociale në komunë mes janarit të vitit 2017 dhe gushtit të vitit 2019. Asnjë pjesëtar nga të Komuna e Mamushës mbulon një sipër- Komuniteti Rom i Kosovës është i përfaqë- Komuna e Mamushës nuk e ka përm- dyja komunitetit nuk u kthye në mënyrë faqe prej afro 11 km². Sipas regjistrimit të suar në KK dhe KKSB nga një burrë në bushur as pragun minimal për përfaqë- vullnetare në komunë nga vendi i zhven- popullsisë së vitit 2011, 5,507 banorë janë secilin mekanizëm. Një pjesëtar i komu- simin e përgjithshëm të komuniteteve e dosjes gjatë të së njëjtës periudhë.223 të regjistruar në komunën e Mamushës, nitetit rom të Kosovës është i punësuar në as kuotën e veçantë për përfaqësimin e nga të cilët 74 janë romë të Kosovës dhe ZKKK dhe komuniteti nuk është i përfaqë- komunitetit rom të Kosovës në shërbimin 12 janë ashkali të Kosovës.213 Megjithatë, suar në KK. Pozitat e NKK është e plotësu- civil komunal.218 Bujqësia është veprim- sipas ZKKK, 75 romë të Kosovës dhe asn- ar nga një shqiptar i Kosovës dhe ZKKKK taria kryesore ekonomike informale për 213 Agjencia e Statistikave të Kosovës, shih më jë ashkali i Kosovës aktualisht nuk banon nuk është e detyrueshme në komunë. pjesëtarët e komunitetit rom të Kosovës sipër shënimin 2. në Mamushë (ndërsa 55 të tjerë janë të në zonat rurale, ndërsa në zonat urbane 214 Intervistë me përfaqësuesin e ZKKK-së, zhvilluar më 17 shtator 2019. regjistruar në komunë por jetojnë jashtë Arsimi disa pjesëtarë të komuniteteve punojnë 215 Intervistë me përfaqësuesin e drejtorisë Kosovës)214. në kompani private apo kryejnë punë se- komunale të arsimit, zhvilluar më 7 tetor 2019. Sipas informatave të dhëna nga drejtoria zonale.219 Sipas ZKKK-së, ndonëse asnjë 216 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, pjesëtar i komuniteteve nuk është i punë- zhvilluar më 17 shtator 2019. Banimi dhe infrastruktura komunale e arsimit, tetë nxënës të komu- 217 Intervistë me përfaqësuesin e drejtorisë nitetit rom janë regjistruar në shkollat fil- suar në sektorin publik, deri në dhjetor komunale të arsimit, zhvilluar më 17 shtator 2019. Gjendja e banimit dhe infrastruktura në lore dhe të mesme të ulëta “Ataturk” dhe 2018 pesë janë të punësuar në sektorin 218 Raporti i OSBE-së, shih shënimin sipër 8. komunën e Mamushës është në përgjithësi “Anadollu”.215 Shkollat gjenden mes një privat.220 Gjithsej, 34 romë të Kosovës 219 Intervistë me përfaqësuesin e komunitetit, (23 burra dhe 11 gra) janë regjistruar si zhvilluar më 17 shtator 2019. e kënaqshme. Strehimi nuk konsiderohet deri në katër kilometra nga zonat ku je- 220 Intervistë me përfaqësuesin e ZKKK-së, të jetë nevojë e menjëhershme për shu- tojnë pjesëtarët e komuniteteve dhe sip- punëkërkues aktivë në zyrën komunale zhvilluar më 17 shtator 2019. micën dërrmuese të pjesëtarëve të komu- as përfaqësuesve të komuniteteve nuk ka të punësimit, ndërsa dy familje rome të 221 Të dhënat e zbërthyera sipas gjinisë nuk nitetit rom të Kosovës. asnjë gjë e cila i parandalon fëmijët për Kosovës me dhjetë anëtarë gjithsej marrin janë në dispozicion; Intervistë me përfaqësuesin e qendrës për punë sociale, zhvilluar më 17 shtator 216 ndihmë sociale.221 Ekonomia e komunës t’ju qasur shkollave. Orët e mësimit të 2019. gjuhës dhe kulturës rome nuk janë në dis- së Mamushës kryesisht bazohet në aktivi- 222 Monitorimi në terren i OSBE-së. pozicion në shkolla dhe as orët e mësimit tete bujqësore dhe tregtare në shkallë të 223 Intervistë me përfaqësuesin e ZKKK-së, për arsimin e të rriturve.217 vogël. Rreth 800 biznese të regjistruara zhvilluar më 17 shtator 2019. private funksionojnë në komunë. 52 53 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E MAMUSHËS Kosovës i ndajnë ambientet me shkollën Komuna e “Branko Radičević”.

Sipas informatave të pranuara përmes një interviste me një përfaqësues të komunitetit, asnjë nga fëmijët e moshës shkollore të familjeve rome dhe ashkhali të Kosovës që Mitrovicës së Veriut banojnë në ndërtesën e banimit në Kodrën e Minatorëve aktualisht nuk vijojnë shkollimin.233

Punësimi dhe mirëqenia sociale

Informata të përgjithshme Banimi dhe infrastruktura Arsimi Të gjitha familjet rome të Kosovës që

dhe vendbanimet banojnë në ndërtesën e banimit në Kodrën Në vitin 2013, Norwegian Church Aid Në shtatë shkolla fillore në Mitrovicë të e Minatorëve aktualisht marrin ndihmë so- dhe USAID financuan ndërtimin e një Veriut mësimin e vijojnë 365 nxënës romë Nuk ka të dhëna zyrtare mbi popullsinë në ciale, dhe kështu nuk janë të angazhuar ndërtese banimi prej tre kateve, në lag- dhe ashkali të Kosovës, nga të cilët 290 në punësim të dobishëm.234 Nga komu- Mitrovicë të Veriut. Sidoqoftë, raporti i OS- jen e komunitetit të përzier Kodra e Mi- banojnë në Mitrovicën e Jugut.229 Shtatë BE-së për Profilet Komunale për vitin 2018 niteti ashkali të Kosovës, ekipet tona në natorëve. Krahas romëve të Kosovës, në shkolla fillore në Mitrovicë të Veriut kanë terren janë në dijeni të një burri që punon vlerëson se në vitin 2010, komuna kishte lagje banojnë edhe pjesëtarë të komunite- nxënës romë dhe ashkali të Kosovës. Pesë një popullsi prej 29.460. Kjo përfshinte në ndërmarrjen komunale të mbeturinave, tit shqiptar, serb, ashkali dhe boshnjak të nga këto shkolla; “Veljko Banašević”, një grua punon në spitalin rajonal të ad- 200 romë të Kosovës dhe 40 ashkali të Kosovës. Ndërtesa përmban gjashtë njësi “Predrag i Miodrag Mihajlović”, “Desan- Kosovës.224 Sipas intervistave me përfaqë- ministruar nga Serbia dhe një burrë që banimi me dy dhe tre dhoma gjumi, pesë ka Maksimović”, “Dositej Obradović” 235 suesit e komunitetit, që nga nëntori 2019, punon për Kryqin e Kuq të Serbisë. Një prej të cilave janë të banuara nga familje dhe “Vlado Ćetković”, vijohen vetëm nga burrë rom është i punësuar në OSBE. janë afro 86 pjesëtarë të komunitetit rom rome të Kosovës.226 Familjet u vendosën romët dhe ashkalitë e Kosovës, të cilët të Kosovës dhe atij ashkali të Kosovës që në ndërtesë pas mbylljes së kampeve të përbëhen nga gjithsej 352 nxënës.230 Për 225 Shëndetësia banojnë në komunë. Sipas intervistave, personave të zhvendosur në Osterode dhe më tepër, 13 nxënës romë dhe askhali të shumica e romëve të Kosovës jetojnë në Cesminlukë, të dyja prej të cilave gjenden Kosovës vijojnë shkollat që nuk janë vetëm Kujdesi shëndetësor ofrohet falas në spit- lagjen e komunitetit të përzier në Ko- brenda qytetit të Mitrovicës së Veriut. për romët dhe ashkalitë e Kosovës “Bran- alin rajonal të Serbisë në Mitrovicë të Ve- drën e Minatorëve, ku pesë familje rome ko Radičević” dhe “Sveti Sava”.231 Të gjitha riut. të Kosovës banojnë në një objekt të sa- shkollat janë me kurrikulë të Serbisë dhe po-ndërtuar në atë lagje. Pjesëtarët e tjerë Përfaqësimi në vendimmarrje ndodhen në qytetin e Mitrovicës së Veriut. të komunitetit rom dhe ashkali të Kosovës Transporti jo i rregullt i nxënësve ndërmjet Kthimi dhe riatdhesimi banojnë në vende të ndryshme në të gjithë As komuniteti rom i Kosovës dhe as ai ash- komunës së Mitrovicës së Jugut dhe Mitro- komunën, përfshirë në Lagjen Boshnjake, vicës së Veriut dhe perceptimet negative të Asnjë pjesëtar i komunitetit nuk është kthy- Kroin e Vitakut dhe Suhodollin. kali i Kosovës nuk përfaqësohen aktualisht er nga zhvendosja në periudhën mes 1 në KK. Për më tepër, nuk ka ZKKK227, KKSB sigurisë çojnë në shkallë të lartë të braktisjes shkollore nga nxënësit romë232. Vlen janarit 2016 dhe 31 dhjetorit 2018. Po ose NKK në Mitrovicë të Veriut. Sidoqoftë, ashtu, asnjë anëtar i komunitetit nuk u ri- komuna ka krijuar pozitën e ZKKKK.228 të theksohet se të pesë shkollat e vijuara vetëm nga nxënësit romë dhe ashkhali të atdhesua në komunë në të njëjtën periu- dhë.236

54 nëntor 2019. 236 Intervistëmepërfaqësuesinkomunalmë18 nëntor 2019. përfaqësuesin ashkalitëKosovës, realizuarmë11 235 Informatatëbazuaranëintervistënme 2019. që banonnëndërtesë,realizuarmë11nëntor 234 IntervistëmepërfaqësuesinromëtëKosovës 11 nëntor2019. që banonnëkompleksinebanimit,realizuaramë 233 IntervistëmepërfaqësuesinromëtëKosovës të15marsit2019. ekipeve nëterrentëOSBE, 232 Informatatëbazuaranëmonitorimine 231 Po aty. ofruan tëdhënazbërthyera. Shkencës dheZhvillimitTeknologjik tëSerbisë;nuku 230 InformacioniiofruarngaMinistriaeArsimit, 2018. të veprimitkomunalnëMitrovicëJugutpërvitin 229 Informatatebazuaranëraportinkomitetit detyrueshme pozitateNKKdheZKKKK. dhjetë përqindtëpopullsisëdukeibërëkështu nëse komunitetetjoshumicëpërbëjnëmëshumëse me shifratepopullsisë,ështëvështirëtëdihet 228 Meqenësenukkatëdhënazyrtarenëlidhje zyrtarisht sipaslegjislacionitpërkatës. përmbushin këtorole,zyranukështëthemeluar 227 Përderisajanëzyrtarëtkomunalëataqëi realizuara më11nëntor2019. romë tëKosovës qëbanonnëkompleksinebanimit, familje serbeeKosovës. Intervistëmepërfaqësuesin 226 Njësiaegjashtëbanimitshfrytëzohetnganjë komunitet individual. ishin nëgjendjetëndaninkëtodhënapërsecilin se janë86anëtarëtëdykomuniteteve,atanuk nëntor 2019.Përderisabashkëbiseduesitvlerësonin ashkalive tëKosovës, tëgjitharealizuaramë11 225 Intervistamepërfaqësuestëromëvedhe www.osce.org /mission-in-kosovo122119. së MitrovicësVeriut, nëdispozicionhttps:/ nëKosovë, Profili i 224 MisioniiOSBE-së Komunës 55 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E MITROVICËS SË VERIUT munitetet jo-shumicë përbëjnë më pak se dhjetë për qind të gjithë popullatës komu- Komuna e nale.

Arsimi

Sipas drejtorit komunal të arsimit, tetë nx- Mitrovicës së Jugut ënës romë dhe 56 nxënës ashkalinj vijojnë shkollat fillore dhe të mesme të ulëta me kurrikula të Kosovës, “Andon Zako Ça- jupi”, “Bedri Gjinaj” dhe “Aziz Sylejma- ni”, që gjenden në qytetin e Mitrovicës së Jugut.246 Transporti i parregullt i nxënësve ndërmjet komunave Mitrovicë e Jugut dhe Mitrovicë e Veriut, si dhe perceptimet neg- Informata të përgjithshme Cesminlukës. Më 2003, procesi i mbylljes ashkalike në lagjen “2 Korriku” janë pr- ative të sigurisë shpien drejt një shkalle të dhe vendbanimet së kampeve kishte filluar me përkrahjen onare të shtëpive të tyre, me përjashtim të lartë të braktisjes së shkollave nga nxënësit e institucioneve dhe organizatave ndër- disa familjeve që kanë ndërtuar shtëpitë e romë të Kosovës.247 242 Regjistrimi i vitit 2011 ka treguar që nga kombëtare si dhe në bashkëpunim me tyre në tokë komunale, pa leje. Përgjithë- 71,909 banorë të regjistruar në komunën komunën e Mitrovicës së Jugut. Ndërmjet sisht, infrastruktura dhe qasja në shërbime Shkollat në komunën e Mitrovicës së Jugut e Mitrovicës së jugut, 528 janë romë, 647 viteve 2003 dhe 2014, mbështetja për brenda lagjes janë mjaft të mira, si dhe nuk ofrojnë orë të gjuhës rome. Asnjë më- ashkalinj dhe gjashtë egjiptianë.237 ZK- kthimin gradual në “Mëhallën Rome” çoi përfshijnë ndriçimin publik, grumbullimin simdhënës nga dy komunitetet nuk është i KK-ja vlerësonte që në korrik të vitit 2017, drejt rritjes së vazhdueshme të popullatës e depozitimin e mbeturinave, energjinë punësuar në komunën e Mitrovicës së Jug- rreth 400 romë dhe 1,000 ashkalinj të rome dhe ashkalike, si dhe përmirësimeve elektrike, ujësjellësin dhe kanalizimet. ut, si dhe nuk ka orë mësimore formale Kosovës jetonin në komunë, si dhe kon- të infrastrukturës në vendbanim. Infras- Megjithatë, infrastruktura rrugore është për të rritur.248 firmonte që nuk ka egjiptianë që banojnë truktura e banimit tek “Roma Mahalla” për- në gjendje tejet të dobët. Për shkak të ar- në komunë.238 Pjesëtarët e komunitetit rom bëhet nga shtëpitë private të përhershme gjinaturave të dëmtuara të lumit, si dhe Një qendër mësimore vepron në zonën 243 244 banojnë kryesisht në “Mëhallën Rome” të për një familje, banesa kolektive si sistemit jofunksional të gypave të kanal- e “Mëhallës Rome” nën menaxhimin e 245 Mitrovicës së Jugut, bashkë me ashkalin- dhe shtëpi individuale me tarraca. Kyç- izimit, lagjja është mbuluar me vërshime OJQ-së “Qendra e Dokumentimit Rom jtë,239 ndërsa komuniteti ashkali po ashtu jet në shërbime, energji elektrike, ujës- të përsëritura nga lumi Sitnicë - duke sh- dhe Ashkali (Roma and Ashkali Docu- banon tek lagjja “2 Korriku”,240 si dhe lag- jellës dhe kanalizim janë funksionale në kaktuar dëme në shtëpi dhe evakuime të mentation Center)”. Kjo mbështetet finan- jet urbane në Shipol.241 “Mëhallën Rome”. Megjithatë, për shkak familjeve. ciarisht nga Këshilli Danez për Refugjatë të mospagesës së faturave për shërbime, (DRC), ndërsa komuna e Mitrovicës së kompanitë publike kanë zbatuar reduk- Banimi dhe infrastruktura Përfaqësimi në Jugut siguron lokalet dhe drutë e ngrohjes time e shkyçje kolektive të ujësjellësit dhe vendimmarrje për dimër.249 Gjithsej 417 fëmijë përfito- energjisë elektrike. Edhe funksionimi i “Mëhalla rome” gjendet afër qendrës së jnë nga programet e kësaj qendre mësi- sistemit të kanalizimeve është problematik Vetëm komuniteti ashkali është i për- more.250 Që nga korriku 2017, qendra qytetit të Mitrovicës së Jugut. Komunitetet tek “Roma Mahalla.” romë dhe ashkalinj kanë banuar historik- faqësuar me një burrë që mban ulëse në mësimore vazhdon të përballet me Ag- isht në këtë zonë. Si pasojë e konfliktit Komitetin për Komunitete, si dhe një në jencinë e Kosovës për Krahasim dhe Verifi- Lagjja “2 Korriku” gjendet në qendër të KKSB. Asnjë pjesëtar nga dy komunitetet kim të Pronave, e cila konteston pronësinë të vitit 1999, shumica e banorëve kishin qytetit të Mitrovicës së Jugut. Është lagje braktisur “Mëhallën Rome”, si dhe shumë nuk punon në ZKKK, e as mban ulëse në e lokaleve. Komuna është duke ndërm- me popullsi të dendur dhe të përzier, his- Kuvend të Komunës. Pozitat e NKK-së dhe jetësuar në këtë kontest.251 nga ta ishin vendosur në kampin e per- torikisht e banuar nga shqiptarët dhe ash- sonave të zhvendosur të Osterodes dhe ZKKKK-së nuk janë obligative, pasi që ko- 56 kalinjtë e Kosovës. Shumica e familjeve sipas kërkesës. joformalisht, dukeofruarshërbimeriparimi punojnë Rome” “Mëhallës të banorë jetë Romë eAshkalinj.Përveçkëtyre,rrethdh- një tjetërpërQendrëneDokumentimit tu, një grua rome punonnëDRC,ndërsa për Këshillin Danez për Refugjatë. Po ash- mit për Romë e Ashkalinj, ndërsa një tjetër njëri nëQendrëneDokumenti- në ZKKK, ashkali punonnëPost Telekom, njëtjetër bushur kuotat e komuniteteve individuale. civil komunal,edhepsenukjanëpërm- përgjithshëm tëkomunitetevenëshërbimin bushur pragun minimal për përfaqësimin e Komuna eMitrovicëssëJugutkapërm- eve tëndryshme,qëshënjestrojnëgratë. artizanat dhe si rrobaqepësisë, floktarisë, trajnime tëndryshmeprofesionale,siato ofrojnë WomenInternational” for “Women Danez përRefugjatë,CaritasKosova sidhe Këshilli YouthCentre”, “Diakonie si lokale, ndërkombëtaredhe dhe shtëpiake.OJQ-të druve, shërbimetëriparimitveturave vetë-punë- suar dheofrojnëshërbimetëprerjessë të janë Korriku” “2 lagjen në punësuar tëkomunitetitashkaliqëjetojnë ndërsa vajzatkërkojnëlëmoshë. konisht mbledhinmateriale tëriciklueshme angazhuar nëaktivitetepune. Djemtëza- Një numër i pacaktuar i fëmijëve janë të “Uniteti”. mbeturinave ar përkohësishtngakompaniarajonalee romë eashkalinjëtëKosovës janëpunësu- kali punonsirojesigurimi,ndërsa katër Që ngadhjetoriivitit2018,njëburrëash- papunë aktivë, derisa qendra për mirëqe (dy gra, dy burra), janë të regjistruar si të (81 gra,107gra)sidhekatër egjiptianë romë (81gra,107burra), 187ashkalinj zyrës komunaletëpunësimit, 188banorë sociale Punësimi dhemirëqenia 254 Shumica e pjesëtarëve të Shumica e pjesëtarëve të 253 Përmëtepër, një 256 Sipas Sipas 255 252 - -

shtatë anëtarë) rome(me të njëjtësperiudhë,dyfamilje marsit 2019. që prej apo ndonjë formetjetër tëndihmës së tokës në pritjetë ndarjes si dheishin dosura kanë dorëzuar kërkesë për kthim të zhven komunë; megjithatë,31familje muniteti ashkali. përfshirë ato nga komuniteti romdheko detin riprodhues për të gjitha gratë, duke të kujdesitpër shën gram gjithëpërfshirës li janëriatdhesuarnëkomunë. dhe 111 pjesëtarë tëkomunitetitashka- të komunitetit rom 2018, 37 pjesëtarë Ndërmjet 1 janarit 2016 dhe 31 dhjetorit alin Rajonal. FamiljareKryesore tëMjekësisë dheSpit qasshme dhetëmundshmenëQendrën megjithatë, shërbimetjanëlehtësishttë tësore janëtëdisponueshmejashtëlagjes; shënde shërbimet Korriku”, “2 lagjen Në Familjare. tësore ofrohenngaQendraeMjekësisë shënde shërbimet Mahalla”, “Roma Tek ciale. dhe 126 familje rome marrin ndihma so nie socialeraportonqë15familjeashkali taminimi meplumb. të prekurngakon- trajtimi përataqëjanë fushata testimidhe së Jugutkanëzhvilluar Mitrovicës së komunës së e Shëndetësisë kombëtare në bashkëpunimme Drejtorinë Në këtëkontekst,disaorganizatandër ikojnë tek banorët e “Mëhallës Rome”. “Mëhallës e banorët tek ikojnë nd- ende pet epersonavetëzhvendosur hen meekspoziminndaj plumbit në kam- Shëndetësia Kthimi dheriatdhesimi 257 257 258 Çështjet shëndetësore që lid- shëndetësore Çështjet 265 261 264 Komuna ofronnjëpro 262 ukthyenvullnetarishtnë 260 263 Gjatë 259 ------

OSBE-së nëterren,aktualishtnga15marsi 2019. OSBE-së 254 Informatabazuar nëmonitoriminngaekipete punësim, zhvilluar më14mars2019. 253 Intervistamepërfaqësuesineqendrës për shihfusnotën mësipër8. 252 RaportiiOSBE-së, zhvilluar më28qershor2017. 251 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetit, më 28qershor2017. përfaqësuesin eqendrësmësimore ështëzhvilluar 250 219djemdhe198vajza.Intervista me komunale tëarsimituzhvilluamë4korrik2017. 249 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë komunale tëarsimituzhvilluamë4korrik2017. 248 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë nëterren,aktualisht nga15marsi2019. OSBE-së 247 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete komunale tëarsimituzhvilluamë4korrik2017. 246 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë Mercy Corps. 245 Ndërtuarndërmjetviteve2009dhe2014nga Danish RefugeeCouncildheMercyCorps. 244 Ndërtuarndërmjetviteve2006dhe2008nga Mëhallën Romeparaluftës. Aid) përfamiljetmedokumentepronësorenë Ndihma KishtareNorvegjeze(NorwegianChurch për Refugjatë(DanishRefugeeCouncil)sidhe 243 Ndërtuarmë2003–2004,ngaKëshilliDanez UNHCHRetëtjerë. Romëve, OSBE, Drejtat enjeriut,QendraEvropianepërtë 242 Komisioneri iKëshillittëEvropëspër 2019. përfaqësuesin ekomunitetituzhvilluamë13mars të Kosovës, me45anëtarë;intervista me 241 Llogaritetqëka12familjeashkalike 2019. përfaqësuesin ekomunitetituzhvilluamë13mars të Kosovës, me270anëtarë;intervista me 240 Llogaritetqëka56familjeashkalike 2019. përfaqësuesin ekomunitetituzhvilluamë13mars numër tëpanjohuranëtarëve;intervistame me 258anëtarë,sidhe187familjeashkalike 239 Llogaritetqëka43familjerometëKosovës, mëtejmë. në “RomaMahalla”, paofruarndonjëklasifikimtë ndërsa 230familjeromëdheashkalinjbanonin Korriku”, 15familje ashkalinjbanoninnëShipol, rreth 65familjeashkalinjbanoninnëlagjen“2 zhvilluar më8mars2019,ZKKK-ja theksonteqë zhvilluar më6korrik2017.Nënjëintervistëtë 238 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, fusnota 2. 237 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, 2017. përfaqësuesin eZKKK-së, zhvilluar më6korrik 265 Nukkandarjetëmëtejme;Intervistame zhvilluar më14mars2019. 264 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, 2019. përfaqësuesin eZKKK-së, zhvilluar më14mars 263 Nukkandarjetëmëtejme;intervistame 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë10korrik 262 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më6korrik2017. 261 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 260 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete terren. në monitorimi afatgjatëngaekipeteOSBE-së nga njënivelilartëkontaminimitmeplumb; kampe nëMitrovicëVeriore dheZveçanpovuanin që pjesëtarëtekomunitetitromtëzhvendosurnë mostrave tëdheut,kryerngaOBSH-ja,ubëeqartë 259 Në2005,sipasrezultatevetëpërpunimit zhvilluar më6korrik2017. 258 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, 2019. qendrën përpunësociale,zhvilluarmë14mars 257 Intervistameqendrënepunësimitdhe më 28qershor2017. zhvilluar 256 IntervistamepërfaqësuesineOJQ-së nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 255 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete 57 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E MITROVICËS SË JUGUT 58 KOMUNA E MITROVICËS SË JUGUT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

59 Që prej prillit 2017, qendra mësimore, përkrahur nga OJQ-ja VoRAE, ka filluar Komuna e të funksionojë në lokalet e shkollës “Mi- ladin Popović” në fshatin Bostan. Qendra mësimore ofron orë plotësuese si dhe vijohet nga afro 14 fëmijë romë.273 Qendra mësimore gjithashtu punëson dy mentorë romë.274 Që prej tetorit 2018, drejtoria Novobërdës e arsimit ka lejuar shfrytëzimin e lokaleve të kopshtit parashkollor për aktivitete jashtë-shkollore. Qendra mësimore më parë ishte përballur me vështirësi në mbajtjen e aktiviteteve jashtë-shkollore me nxënës romë për shkak të mungesës së hapësirave adekuate. Pasqyrë e përgjithshme voni.270 Më 2016, komuna kishte nën- Përfaqësimi në dhe vendbanimet shkruar memorandum mirëkuptimi me vendimmarrje Punësimi dhe mirëqenia kompaninë rajonale të ujësjellësit “Hidro- sociale Sipas regjistrimit të vitit 2011, 6,729 morava” për mirëmbajtjen dhe menax- Komuniteti rom përfaqësohet me një bur- himin e sistemeve të ujit në komunën e banorë janë regjistruar në komunën e No- rë në Komitet për Komunitete, ndërsa Komuna e Novobërdës nuk ka përm- Novobërdës. Megjithatë, “Hidromorava” vobërdës, prej të cilëve janë romë dhe tre KKSB-ja pritet të themelohet në komunën bushur normën e përgjithshme minimale nuk ka marrë përgjegjësinë e plotë për of- janë ashkalinj të Kosovës.266 Në komunë e Novobërdës. Pozitat e Nënkryetarit të për përfaqësim të komuniteteve në shërbi- rim shërbimesh deri në shkurt të vitit 2019, nuk janë regjistruar egjiptianë. ZKKK-ja ka komunës dhe Nën-kryesuesit të Kuven- min civil; megjithatë, ka arritur kuotën in- për shkak të borxheve të akumuluara të raportuar që janë 67 banorë romë në ko- dit Komunal për komunitete janë të obli- dividuale për komunitetin rom.275 Gjashtë energjisë elektrike të banorëve. munë, ndërsa përfaqësuesi i romëve thek- gueshme; megjithatë, komuniteti rom nuk pjesëtarë të komunitetit rom janë të punë- sonte që komuniteti kishte 62 pjesëtarë.267 përbën komunitetin më të madh në pakicë suar në sektorin publik: një pastruese, një Më 20 shkurt 2019, një ceremoni zyrtare e Komuniteti rom i Kosovës është i koncen- numerike në komunë. Asnjë burrë rom i pastrues, një rojë sigurimi, një polic, e nënshkrimit dhe pranim-dorëzimit u mbajt truar në fshatin e përzier etnikisht të Bos- Kosovës nuk është i punësuar në ZKKK. përveç këtyre, një grua dhe një burrë nga me kryetarin e komunës së Novobërdës, tanit. Sipas ZKKK-së dhe përfaqësuesit të OJQ-ja VoRAE.276 komunitetit rom, përkundër shifrave të kryetarët e gjashtë fshatrave të mbuluar, si dhe drejtorit të “Hidromorava”. Banorët Arsimi regjistrimit të popullsisë, nuk ka ashkalinj Qasja në punësim në sektorin privat mbetet mirëpritën pranim-dorëzimin, si dhe që jetojnë në komunën e Novobërdës.268 sfiduese; disa pjesëtarë të komunitetit rom shpresojnë të kenë ujë të pijes të përbal- Sipas informatave të ofruara nga drejto- angazhohen në veprimtari joformale, lueshëm, të disponueshëm për familjet ria komunale e arsimit, 19 nxënës romë duke përfshirë punën fizike sezonale si Banimi dhe infrastruktura atje. vijojnë shkollimin fillor me kurrikulë të Serbisë në shkollën “Miladin Popović” në dhe - në masë më të vogël - mbledhjen e metalit / plastikës nga mbeturinat.277 Sipas Më 2009 dhe 2010, Zyra për Çështje të Komuna së voni ka rindërtuar rrugën krye- Bostan. Disa nxënës romë të Kosovës vijo- zyrës komunale të punësimit, tetë individë Komuniteteve (ZÇK) ka financuar ndër- sore, ka ndërtuar edhe trotuaret, si dhe ka jnë shkollimin e mesëm në fshatrat Kufcë romë (pesë burra dhe tri gra) janë regjis- timin e 13 shtëpive për familjet rome instaluar dritat e rrugës në fshatin Bostan, e Epërme dhe Koretishtë. Pasi që shkollat truar si punëkërkues aktivë, ndërsa sipas në fshatin Bostan. Kjo ka përmirësuar por shumica e rrugëve anësore presin të e mesme që vijohen nga romët e Kosovës në masë të madhe kushtet e jetesës për 271 gjenden rreth 20 km larg nga vendbanimi qendrës për punë sociale, 11 pjesëtarë shtrohen me zhavorr. 278 pjesëtarët e komunitetit, përkundër fak- i romëve në fshatin Bostan, të gjithë nx- romë marrin ndihma sociale. tit që shtëpitë nuk kanë izolim termik.269 ënësit romë gëzojnë transportin e ofruar nga shkollat me kurrikulë të Serbisë.272 60 Furnizimi i ujit nuk ka qenë stabil deri së zhvilluar më25korrik 2017. 277 Intervistamepërfaqësuesin ekomunitetitrom, 2017. zhvilluarmë10 korrik 276 IntervistameZKKK, shihfusnotën mësipër8. 275 RaportiiOSBE-së, 274 Njëgruadhenjëburrë. 273 Tetë vajzadhegjashtëdjem. zhvilluar më25korrik2017. 272 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetit rom, nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 271 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete nëterren,aktualisht nga15marsi2019. OSBE-së 270 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete zhvilluar më25korrik2017. 269 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetitrom, përfaqësuesin eromëvemë28korrik2017. është zhvilluarmë10korrik2017,intervistame 268 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së 2019. përfaqësuesin eromëve,zhvilluarmë11mars 267 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së dhe fusnota 2. 266 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmë sipër, ka pasurkthimvullnetar. është riatdhesuarnëkomunë,ndërsanuk dhe 31 dhjetorit 2018, një grua rome që pasvitit1999. Ndërmjet 1janarit2016 dosjes sëromëvetëKosovës ngakomuna ZKKK-ja nukka regjistruar rastetë zhven muniteteve nëkomunëneNovobërdës. në komunëndikontekgratë e tëgjithako përgratë bimeve adekuateshëndetësore Parteshit.këtyre, mungesaeshër Përveç si dhenëfshatinPasjan nëkomunëne Graçanicë, et embajturangaSerbianë banorët duhet të udhëtojnë deri në spital- por, përndërhyrjemëtëmëdhamjekësore, jare ngatëdyjasistemetnëNovobërdë; famil- shfrytëzojnë shërbimetemjekësisë Pjesëtarët ekomunitetit rom nga komuna Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 280 279 - - - zhvilluar më11mars2019. 280 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, Komunale tëShëndetësisëmë26korrik2017. 279 IntervistëmepërfaqësuesineDrejtorisë punësimit zhvilluarmë11mars2019. 278 Intervistamepërfaqësuesineqendrëssë 61 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E NOVOBËRDËS 62 KOMUNA E NOVOBËRDËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

63 mesme të ulëta në qytetin e Obiliqit, si dhe zonën e Plemetinit, si dhe shkollat fillore Komuna e dhe të mesme të ulëta “Fazli Grajqev- ci” dhe “Hasan Prishtina” në Milloshevë. Përveç këtyre, 163 nxënës romë vijojnë shkollën fillore dhe të mesme me kurrikulë të Serbisë, “Sveti Sava” në Plemetin, si dhe shkollën fillore dhe të mesme “Dositej Ob- Obiliqit radović” në Carrovodice. Rreth 15 nxënës romë po ashtu vijojnë shkollën fillore dhe të mesme “Branko Radičević” në qytetin e Obiliqit.286 Asnjë mësues nga tre komunitetet nuk japin mësim në komunë, si dhe nuk ofrohen orë të gjuhës dhe kulturës rome. Pasqyrë e përgjithshme cial, si dhe një lokacion kthimi, me shtëpi Përfaqësimi në dhe vendbanimet të ndërtuara si pjesë e Projektit të Kthimit vendimmarrje OJQ-ja “Balkan Sunflowers” mban dy dhe Riintegrimit - Kosovë (RRK), fazave I, qendra mësimore në Plemetin, të cilat of- Regjistrimi i popullsisë i vitit 2011 ka zbu- II, III, IV dhe V. Komuna, me përkrahjen e Të tre komunitetet janë të përfaqësuar në rojnë aktivitete arsimore në gjuhën shqipe luar që nga 21,549 banorë të regjistruar USAID-it, ka shtruar me zhavorr rrugët në mekanizmat komunalë për mbrojtjen e dhe serbe. Komuna ofron hapësirat pa në komunë, 661 janë romë të Kosovës, Plemetin. Pjesëtarët e tre komuniteteve që komuniteteve. Një burrë ashkali dhe një pagesë, por edhe ofron drutë e zjarrit për 578 janë ashkalinj të Kosovës dhe 27 jetojnë në pjesët tjera të komunës kryesisht tjetër egjiptian janë anëtarë të Komitetit ngrohje në stinën e dimrit për këto qen- 287 janë egjiptianë.281 Sipas ZKKK-së, rreth jetojnë në shtëpi solide pa ndonjë problem për Komunitete, që kryesohet nga një bur- dra mësimore. Rreth 100 fëmijë vijojnë 288 1,100 romë, 550 ashkalinj dhe 25 egjip- madhor infrastrukturor. rë rom. Dy burra romë janë pjesëtarë të qendrën mësimore në gjuhën shqipe, tianë jetonin në komunë në dhjetor të vitit Objektet e banimit social vuajnë nga një KKSB-së. Asnjë prej tre komuniteteve nuk ndërsa qendra mësimore në gjuhën serbe 289 2018.282 Luhatjet në shifra mund të jenë numër problemesh infrastrukturore, duke përfaqësohet në Kuvendin e Komunës. vijohet nga afro 120 fëmijë romë. Orët për shkak të rritjes së numrit të personave përfshirë ato me ujësjellës dhe energji Një burrë rom është i punësuar në ZKKK. formale të arsimit për të rritur ofrohen në të riatdhesuar dhe të kthyerve që arrijnë elektrike, por edhe me rrjetin e kanalizim- Pozitat e NKK-së dhe ZKKKK-së nuk janë shkollën fillore dhe mesme të ulët -“Ibra në komunë.283 it. Gjendja e dobët e njërës prej ndërte- të detyrueshme pasi që komunitetet në pa- him Rugova”, si dhe vijohen nga pjesëtarët 290 save të banimit social ishte përkeqësuar kicë numerike përbëjnë më pak se dhjetë e komunitetit ashkali. Pjesëtarët e komuniteteve rom, ashka- edhe më shumë në shtatorin e vitit 2017, për qind të gjithë popullatës në komunë. li dhe egjiptian janë kryesisht të përqen- kur erërat e forta kishin dëmtuar edhe më Komuna ka krijuar pozitën e NKK-së me Punësimi dhe mirëqenia druar rreth fshatit Plemetin, ndërsa pjesa shumë kulmin edhe ashtu të brishtë, i cili vullnetin e mirë të udhëheqësisë komu- sociale tjetër është e shpërndarë në komunë, në pjesërisht ishte shkatërruar në dy raste nale; megjithatë, pozita nuk mbahet nga zjarri në të kaluarën. Në dhjetorin e vitit fshatrat Carravodicë dhe Milloshevë, si komuniteti rom i Kosovës.285 Komuna e Obiliqit ka përmbushur pra- 2017, si dhe janar 2018, kulmi i ndërtesës dhe lagjet “Azotiku” dhe “Elektrobartja” në gun e përgjithshëm minimal për të gjitha së banimit social ishte rindërtuar me kon- qytetin e Obiliqit.284 komunitetet; megjithatë, kuotat minimale tributet e OSBE-së, Ambasadës së Luk- Arsimi për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian semburgut, Caritas Luxembourg, si dhe nuk janë arritur.291 Tre banorë romë janë Banimi dhe infrastruktura komunës së Obiliqit, pas një konference Sipas informatave të ofruara nga drejtoria të punësuar në sektorin publik - një burrë donatorësh të organizuar nga OSBE-ja në komunale e arsimit, 161 nxënës ashkalinj në ZKKK, ndërsa dy gra punojnë si pas- Shumica e pjesëtarëve të komuniteteve tetor të vitit 2017. Përkundër rindërtimit, vijojnë shkollat me kurrikulë të Kosovës truese. rom, ashkali dhe egjiptian jetojnë në zonën problemet me ujësjellës, kanalizime dhe “Ibrahim Rugova”, “Ismajl Dumoshi” e Plemetinit, në dy objekte të banimit so- dhe “Pandeli Sotiri”, shkolla fillore dhe të 64 energji elektrike mbesin. munitetet rom, ashkalidheegjiptian të qasshme nga zonat e banuara nga ko Institucio distanca të në gjenden net mjekësore barabarta. të përfituese janë ndërsa tëdygjinitë tucione shëndetësore, Të trekomunitetet kanë qasje nëinsti- tal, 130 romë dhe UNDP-së.Sociale Mirëqenies Nëto dhe së Punës programeve tëMinistrisë ratim dhedeponimtëmallravepërmes metalesh, mu- janë punësuarnëriciklim të Kosovësshtatë romëdhekatërashkalinj të punësimit.Qëprejkorrikut2017, mike aktivitete formaleeasjoformaleekono turinave. Gratënukangazhohenasnë i mbe prerja edruvedhegrumbullimi male ekonomike,simbledhjaemetaleve, egjiptian angazhohennëaktivitetejofor dhe rom, ashkali Burrat ekomuniteteve cial nëfshatinPlemetin. nga objektet ebanimitso në fjalëvijnë vajza. Shumicae fëmijëve sesa përfshirë aktivitete tëtilla,kamëshumëdjem të angazhuarnë të fëmijëve logaritjeve së Prishtinës. Derisanukkashifratë përl- apo kërkim lëmoshenërrugët e komunës mbeturinash e tyrenëgrumbullim familjet nga trekomunitetetndihmojnë Fëmijët të implementuarangaUNDPdheGIZ. e tëardhurave për krijimin te tëndryshme projek nga përfituar kanë romë burra tre Në tëkaluarën, komunale tëpunësimit. janë të regjistruar sipunëkërkuesnëzyrën sociale pesë familjeegjiptiane marrin asistencë si dhe rome, 63ashkalike, familje qendra për punësocialeraporton se 193 të regjistruar si punëkërkuesaktivë,ndërsa janë dhe treegjiptianë romë, 80ashkalinj sipas zyrëskomunaletëpunësimit,165 Shëndetësia 295 . 292 sidhe62ashkalinj 294 Përfundimisht, 293 ------

komunale tëshëndetësisë uzhvilluamë25korrik 296 Intervistamepërfaqësuesin edrejtorisë mars, respektivisht 13mars2019. qendrën përpunësocialejanëzhvilluar më11 e familjeve.Intervistatmeqendrën epunësimitdhe komunitetit, sidhenukkainformata mbianëtarët 295 Nukkatëdhënandarasipasgjinisë apo më 24korrik2017. zhvilluar 294 IntervistamepërfaqësuesineOJQ-së 293 54burradhe140gra. 292 104burradhe26gra. shihfusnotënmësipër8. 291 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë24korrik2017. 290 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë mësimore zhvilluarmë24korrik2017. 289 Intervistamepërfaqësuesineqendrës komunale tëarsimituzhvilluamë24korrik2017. 288 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë komunale tëarsimituzhvilluamë24korrik2017. 287 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë nëterren,aktualisht nga15marsi2019. OSBE-së 286 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete 285 NënkryetariështëserbiKosovës. zhvilluar më21korrik2017. 284 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 283 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete zhvilluar më12mars2019. 282 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, fusnota 2. 281 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, komunitetet. shëndetin reproduktiv për gratë nga të tre Kosovës. Komuna ofronndihmëfalaspër mes viteve 2014 dhe2017. viteve mes janë riatdhesuarnëkomunë 500 individë pse afro90ekonomifamiljareme në këtëkomunë,edhe na përriatdhesimin të dhë- dispozicion 2018, nukkapasurnë Ndërmjet 1janarit2016dhe31dhjetorit janë kthyervullnetarishtnëkomunë. like dhe pesë familjeegjiptianetë Kosovës 2018, 98 familje rome,41 familje ashka- ndërmjet 1 janarit 2016 dhe 31 dhjetorit Kthimi dheriatdhesimi 296 297 Ndërsa, 298 ZKKK-së, zhvilluarmë12mars2019. të dhënavenëgjini.Intervistamepërfaqësuesine 298 Nukkanumratëindividëve,apondarje 12 mars2019. Intervista mepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluarmë 297 Nukkandarjenëgjiniapokomunitete. 2017. 65 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E OBILIQIT 66 KOMUNA E OBILIQIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

67 ran, Brestovik, Çallapek, Gllogjan, Kliçinë, Loxhë, Lubeniq, Nabërgjan, Novosellë, Komuna e Orasje, Poçestë, Qyshk, Raushiq, Ruhot, Treboviq, Trestenik, Vitomiricë, Zahaq dhe Zllapek, disa prej të cilave ndiqen edhe nga nxënës të Katundit të Ri, Qungurit, Nakëllit dhe Rosujës. Sfidat kryesore të lidhura me arsimin që përballohen nga Pejës romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët në ko- munën e Pejës janë shkalla e lartë e braktisjes së shkollave, si dhe mungesat apo mos-vijimi. Sipas përfaqësuesve të komuniteteve, kjo ndodh kryesisht për shkak të gjendjes së dobët ekonomike të të tre komuniteteve.302 Në komunë nuk ofrohen Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura pjesëmarrjen e komuniteteve. Një grua orë mësimi për gjuhën dhe kulturën rome. dhe vendbanimet rome dhe një burrë ashkali përfaqësojnë Nuk ka përfaqësues të tri komuniteteve Pjesa më e madhe e pjesëtarëve të komu- komunitetet e tyre në Komitetin për Komu- që japin mësim në shkollat e komunës.303 Regjistrimi i popullsisë i vitit 2011 ka zb- niteteve rom, ashkali dhe egjiptian jetojnë nitete, që kryesohet nga një burrë egjip- Nuk ka as qendra mësimore që funksion- 304 uluar që nga 96,450 banorë të regjistru- në shtëpi solide. Edhe pse shtëpitë janë tian. Komuniteti rom dhe ai egjiptian për- ojnë në komunë. ar në komunën e Pejës, 993 janë romë të të vjetra, gjendja e shumicës së shtëpive faqësohen me nga një anëtar në KKSB. Të Kosovës, 143 janë ashkalinj të Kosovës dhe infrastrukturës është e mirë. Shumi- njëjtit, burri rom dhe burri egjiptian, puno- Punësimi dhe mirëqenia jnë në ZKKK. Nuk ka përfaqësues nga tre dhe 2.700 janë egjiptianë.299 Sipas ZK- ca e rrugëve janë të asfaltuara dhe qa- sociale KK-së, numri i pjesëtarëve të komunitetit sja në energji elektrike e ujësjellës është komunitetet në Kuvend; ndërmjet viteve 2013 dhe 2017, një egjiptian ishte këshill- rom, ashkali dhe egjiptian në komunë përgjithësisht e mirë. Derisa një pjesë e Komuna e Podujevës nuk e ka përmbushur tar i Kuvendit Komunal. Pozitat e NKK-së nuk ka ndryshuar në masë të konsider- sistemit të kanalizimeve është ndërtuar, as pragun minimal për përfaqësimin e dhe ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme ueshme që prej regjistrimit, si dhe mbetet, ndërsa mbeturinat grumbullohen një herë përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën pasi që komunitetet në pakicë numerike nga qershori i vitit 2017, me afro 1,300 në javë, mbesin problemet me ndriçimin e veçantë për përfaqësimin e komuniteteve përbëjnë më pak se dhjetë për qind të romë, 200 ashkalinj dhe 3,000 egjip- publik. Përveç këtyre, pjesëtarët e tre ko- individuale në shërbimin civil komunal. 305 gjithë popullatës në komunë. tianë.300 Nuk ka pasur shifra të përditësu- muniteteve nganjëherë nuk arrijnë të pa- Nuk ka të dhëna të disponueshme për ara në dispozicion në kohën e publikimit. guajnë faturat e shërbimeve publike, e numrin e personave nga tre komunitetet 301 Pjesëtarët e tre komuniteteve banojnë në kështu shkyçen nga shërbimet e tilla. Arsimi që janë të punësuar në shërbimin civil lagjet urbane “7 Shtatori”, “Dardania 3” Për të trajtuar këto çështje, komuna ka fil- apo sektorin publik. Sipas zyrës komunale dhe “Kristali / Kristal” të qytetit të Pejës, si luar ndërtimin e sistemit të kanalizimit në Fëmijët nga të tre komunitetet janë të reg- të punësimit, 174 romë (100 burra, 74 dhe në fshatrat Brestovik, Çallapek, Fira- lagjen “7 Shtatori”, duke asfaltuar rrugët jistruar në sistemin arsimor të Kosovës. gra), 75 ashkalinj (40 burra, 35 gra), si jë, Gllogjan, Katundi i Ri, Kliçinë, Lubeniq, në shumicën e zonave dhe duke instaluar Sipas drejtorisë komunale të arsimit, janë dhe 233 tre egjiptianë (135 burra, 98 gra) Nakëll, Orasje, Poçestë, Qungur, Raushiq, ndriçimin publik. 240 nxënës romë, katër nxënës ashkalinj, janë të regjistruar si punëkërkues aktivë, Rosujë, Ruhot, Treboviq, Vitomiricë, Zahaq si dhe nëntë nxënës egjiptianë që vijojnë ndërsa qendra për punë sociale raporton si dhe Zllapek. Përfaqësimi në shkollat fillore dhe të mesme të ulëta “Xhe- se 124 familje rome me 611 anëtarë, 18 majl Kada” dhe “Dardania”. Përveç kësaj, . vendimmarrje familje ashkalike me 73 anëtarë, si dhe 83 nxënës romë, 34 nxënës ashkalinj dhe 131 familje egjiptiane me 631 anëtarë të Të tre komunitetet janë të përfaqësuara 143 nxënës egjiptianë vijojnë shkollat fil- familjes marrin asistencë sociale306. në mekanizmat lokalë për mbrojtjen dhe lore dhe të mesme të ulëta në fshatrat Ba- Pjesëtarët e tre komuniteteve kryesisht 68 bullim kanaqesh. djemtë angazhohenmëshumënëgrum- lëmoshe, ndërsa më shumënëkërkim përtej 100. Vajzat dukenqë angazhohen shkon numriipërafërtfëmijëve OJQ-ve, sipaspërfaqësuesvetë gjininë efëmijëve, nuk katëdhënasaktapërnumrindhe dhe grumbullimkanaqesh.Edhepse në kërkimlëmoshe përfshihen jët kryesisht në komunë,ndërsafëmi ekziston fëmijëve dhe përfaqësuesve të komunitetit, puna e gratë ngatëtre komunitetet. na ofronvizitafalasdhekontraceptivë për për kontrolletetyreshëndetësore. Komu- derinëPejëbanorët detyrohentëshkojnë ndërsa funksionale, është nuk “Qungurit” ta. Përmëtepër,afër qendramjekësore fshatrat në zonat ullisht vizitojnë e largë- qërreg mobile mjekësore ekipeve përveç janënëdispozicion, qendra shëndetësore pasi që shëndetësore, 23 sjes nëshërbime madhor saipërket qa- nuk ështëproblem fizike distanca shëndetësisë, të komunale net shëndetësore. kak tëlargësisësëmadhengainstitucio e trajtimitshëndetësor,sigurimin përsh- banorët në e tyre përballen mevështirësi 10–12 kilometra larg nga qyteti i Pejës, që fshatrat Firajë dheOrasjegjenden të komuniteteve,pasi Sipas përfaqësuesve apo punë ndërtimore. pronarët etokave),pastrim (ndihmojnë bujqësi punimemetali), zanatet (kryesisht angazhohen nëpunë sezonale, siarti- mjekësor. nale përshkaktëmungesëssëpersonelit dra nukështëfunksio e tyreshëndetësore pasi qëqen- e trajtimevemjekësore, rimin of- me vështirësi kanë “Qungur” lagjes e Shëndetësia 310 Megjithatë,sipasdrejtorisë 308 309

Përveç kësaj, banorët Përveç 307 Sipas OJQ-ve SipasOJQ-ve 311 - - - - e zhvendosjessëmëhershme. nga vendet vullnetarisht kthyer tianë, janë bashkë menjëindividromdhetetë egjip egjiptiane, rome dheshtatëfamilje familje komunë. dhe 52egjiptianëjanëriatdhesuarnë tetë pjesëtarë tëkomunitetitashkali,si të komunitetitrom, 2018, 148 pjesëtarë Ndërmjet 1janarit2016 dhe 31dhjetorit 2019. përfaqësuesin eZKKK-së, zhvilluarmë14mars 313 Nukkandarjetëmëtejme;intervista me me ZKKK-në zhvilluarmë14mars2019. 312 Nukkandarjetëmëtejmenëgjini; intervista 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvillua më30korrik 311 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 310 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete zhvilluar më6korrik2017. 309 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetit, 10 korrik2017. të dykomuniteteve,më6korrik2017,respektivisht Romë tëKosovës”) më10korrik2017,përfaqësues (“Iniciativa përPaqe sidhe“Shoqatapër dheUnitet” 308 IntervistamepërfaqësuestëdyOJQ-ve korrik 2017. mbajtur më6korrik2017,respektivisht10 307 Intervistamedypërfaqësuestëkomunitetit për punësocialemë13mars2019. është mbajturmë12mars,ndërsaajomeqendrën disponueshme. Intervistameqendrënepunësimit 306 Tëdhënatezbërthyeranëgjininukjanëtë shihfusnotënmësipër8. 305 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë11korrik2017. 304 Intervistamepërfaqësuesinedrejtorisë 303 Po aty. zhvilluar më6dhe10korrik2017. 302 Dyintervistamepërfaqësuestëkomuniteteve, zhvilluar më6dhe10korrik2017. 301 Dyintervistamepërfaqësuestëkomuniteteve, zhvilluar më28qershor2017. 300 IntervistamepërfaqësuesineZKKK-së, fusnota 2 299 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, Kthimi dheriatdhesimi 312 Gjatë të njëjtës periudhë,tre 313 - 69 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E PEJËS 70 KOMUNA E PEJËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

71 klasë mësimi në shkollën “Ibrahim Rugo- va”. Orët formale të mësimit për të rriturit Komuna e janë në dispozicion në shkollat e mesme “Aleksandër Xhuvani”, “Fan S Noli” dhe “Isa Boletini.” Këto orë mësimi vijohen nga pjesëtarët e komunitetit romë dhe ashkali të Kosovës.323 Podujevës Punësimi dhe mirëqenia sociale

Komuna e Podujevës nuk e ka përmbushur as pragun minimal për përfaqësimin e përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën e veçantë për përfaqësimin e komunite- Pasqyrë e përgjithshme raportohen vështirësi as tek qasja në ujës- Arsimi tit në shërbimin civil komunal.324 Gjithsej dhe vendbanimet jellës, energji elektrike, kanalizime apo 23 pjesëtarë romë dhe ashkali të Kosovës ndriçim publik.319 Fëmijët nga komuniteti ashkali dhe ko- janë të punësuar në sektorin publik, përf- Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit muniteti romë i Kosovës janë të regjistru- shirë pesë në Forcën e Sigurisë të Kosovës, 2011, 88,499 banorë janë të regjistruar Përfaqësimi në ar në sistemin arsimor të Kosovës. Sipas katër si mësimdhënës, një në Policinë e në komunën e Podujevës, nga të cilët 74 vendimmarrje drejtorisë komunale të arsimit, dhjetë nx- Kosovës, dy në qendrat e mësimnxënies janë romë të Kosovës, 680 janë ashkalinj ënës romë, 124 nxënës ashkalinj janë të si personel teknik, një si zjarrfikës, një si të Kosovës dhe dy egjiptianë.314 Që nga Komuniteti ashkali dhe komuniteti rom regjistruar në shkollat fillore dhe të mesme motër në qendrën kryesore të mjekësisë dhjetori 2018, sipas përllogaritjeve të për- i Kosovës janë të përfaqësuar në me- të ulëta “Naim Frashëri”, “Enver Maloku”, familjare, pesë në kompaninë e shërbi- faqësuesve të komuniteteve, ka rreth 1,121 kanizmat lokalë për mbrojtjen dhe “Shaban Shala” dhe “Ibrahim Rugova” në meve publike, një si pastrues në ndërtesën ashkalinj dhe 53 banorë romë të Kosovës, pjesëmarrjen e komuniteteve. Dy gra ash- Podujevë, si dhe 16 nxënës ashkalinj të e komunës dhe një në kompaninë publike 325 si dhe 12 egjiptianë të regjistruar në ko- kalike dhe një burrë rom mbajnë ulëse në tjerë vijojnë shkollat fillore dhe të mesme të transportit “Kosovatrans”. munë.315 Pjesëtarët e komuniteteve rom, Komitetin për Komunitete, që kryesohet të ulëta “Ali Ajeti” në fshatin Sfeqël, “Luigj ashkali dhe egjiptian të Kosovës banojnë nga një grua ashkalike, ndërsa të dy ko- Gurakuqi” në fshatin Batllavë dhe “Zahir Sipas zyrës komunale të punësimit, 82 në lagjet urbane “Xhafer Meta”316 dhe “Ali munitetet përfaqësohen me nga një burrë Pajaziti” në fshatin Orllan.320 ashkali të Kosovës dhe dy romë të Kosovës, Ajeti”317 të qytetit të Podujevës. Pjesëtarët në KKSB. Asnjë pjesëtar nga dy komu- banorë, janë të regjistruar si punëkërkues tjerë të komuniteteve jetojnë në fshatrat nitetet nuk ka ulëse në Kuvend të Komuës, Asnjë mësimdhënës nga komuniteti rom aktivë, ndërsa qendra për punë sociale Batllavë, Orllan, Peranë si dhe Sveqël.318 e as punon në ZKKK. Pozitat e NKK-së dhe apo ashkali nuk është i punësuar në shkol- raporton se 66 familje ashkali të Kosovës ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme pasi që lat e komunës, si dhe nuk ofrohen orë për me 426 anëtarë dhe dy familje rome me 326 Banimi dhe infrastruktura komunitetet në pakicë numerike përbëjnë gjuhën dhe kulturën rome. Në komunë 15 anëtarë marrin asistencë sociale. Si- më pak se dhjetë për qind të gjithë popul- veprojnë dy qendra mësimore, njëra në pas një përfaqësuesi të OJQ-së, puna e fëmijëve nuk ekziston në komunë.327 Lagjet “Xhafer Meta” dhe “Ali Ajeti” gjen- latës në komunë. shkollën fillore dhe të mesme të ulët “Ibra- him Rugova”321 si dhe tjetra në lagjen ur- den në afërsi të qendrës së qytetit të Podu- 322 jevës. Shtëpitë solide janë të një standardi bane “Ali Ajeti”. të pranueshëm dhe nuk raportohen prob- Të dyja qendrat drejtohen nga OJQ lokale leme infrastrukturore në zonat ku bano- “Qëndrimi” me mjete financiare që jepen jnë pjesëtarë të të dy komuniteteve. Nuk nga OJQ VoRAE. Komuna mbështet qen- 72 drat e mësimnxënies duke i siguruar një kthye nëkomunë. ngatëtriakomunitetitnuku jë pjesëtarë në kategorigjinore ekomunitarenukështënë 322 Vijohenngaafro 50–60nxënës.Zbërthimi mësimore më5korrik 2017. dispozicion; intervistamepërfaqësuesin eqendrës në kategorigjinoreekomunitare nuk ështënë 321 Vijohenngaafro30fëmijë.Zbërthimi nëterren. ekipet eOSBE-së zhvillua më18korrik2017;shifrat janëofruarnga përfaqësuesin edrejtorisëkomunale tëarsimitu nuk ështënëdispozicion;intervista me 320 Zbërthiminëkategorigjinoreekomunitare janë zhvilluarmë5korrik2017. 319 Intervistamedypërfaqësuestëkomunitetit zhvilluar më12mars2019. 318 Intervistatmedypërfaqësuestëkomunitetit, kategorizuara sipasgjinisënëdispozicion. 317 Rreth600ashkalinj;nukkatëdhëna kategorizuara sipasgjinisënëdispozicion. 316 Rreth200ashkalinj;nukkatëdhëna zhvilluar më12mars2019. 315 Intervistamepërfaqësuesinekomunitetit, fusnota 2. 314 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmë sipër, 2019. mes datës1janar2016 dhe 31dhjetor të Kosovësmuniteti ashkali uriatdhesuan 20 (12 burra, tetë gra) pjesëtarë të ko duktiv ështënëdispozicionkomunë. Kosovës.repro shëndetit Ndihma rreth të dhe komunitetitashkali munitetit romë ekonomitë familjaretë cenueshme të ko i bar nganjëherë paraqet problem për nave financiar Përballimi qytetit. e alin kryesore tëfamiljedhenëspit mjekësisë e qëofrohennëqendrën shëndetësore qasurshërbimeve pengesa përt’ju me nitetit ashkalitëKosovës nukballafaqohen Pjesëtarët ekomunitetitromëdhekomu- Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 329 Gjatë periudhës së njëjtë, asn- Gjatëperiudhëssënjëjtë, 330

328 - - - - - zhvilluar më12mars2019. 330 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më12mars2019. 329 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, 2017. komunale tëshëndetësisëuzhvilluamë18korrik 328 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë “Qëndrimi”, zhvilluarmë5korrik2017. 327 IntervistëmepërfaqësuesineOJQ sociale, zhvilluarmë12mars2019. në dispozicion.Intervistëmeqendrënpërpunë 326 Tëdhënatezbërthyerasipasgjinisënukjanë 12 mars2019. përfaqësuesin eqendrëssëpunësimituzhvilluamë dhe gjinisënukjanënëdispozicion;intervistëme 325 Tëdhënatezbërthyerasipaspërkatësisë shihfusnotënmësipër8. 324 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimituzhvilluamë18korrik2017. 323 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë mësimore më5korrik2017. dispozicion; intervistamepërfaqësuesineqendrës 73 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E PODUJEVËS 74 KOMUNA E PODUJEVËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

75 Punësimi dhe mirëqenia Komuna e sociale

Komuna e Prishtinës nuk e ka përmbushur as pragun minimal për përfaqësimin e përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën e veçantë për përfaqësimin e komunitetit në shërbimin civil komunal.341 Që nga Prishtinës korriku i vitit 2017, katër burra ashkali të Kosovës u punësuan në sektorin privat,342 një burrë ashkali i Kosovës punon për ko- munën dhe tetë gra ashkali të Kosovës kanë punuar në kuzhinat komunale që of- rojnë ushqim për institucionet publike.343 gjithë popullatës në komunë. Të dhënat e përditësuara nuk ishin në dis- Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura pozicion. Gjithsej katër burra ashkali të dhe vendbanimet Kosovës janë të regjistruar si punëkërkues Shumica e pjesëtarëve të komuniteti ash- Arsimi aktivë,344 kurse qendra për punë sociale kali dhe komunitetit romë të Kosovës je- Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit raporton se katër romë (dy burra, dy gra), tojnë në shtëpitë e tyre të përhershme që Fëmijët nga komuniteti ashkali dhe ko- 2011, nga 198,897 banorë të regjistruar 229 ashkali të Kosovës (103 burra, 126 janë të lidhura me kanalizim dhe energji muniteti romë i Kosovës janë të regjistru- në komunën e Prishtinës, 56 janë romë gra) dhe pesë egjiptianë (tre burra, dy elektrike, me qasje në ndriçim rruge dhe ar në sistemin arsimor të Kosovës. Sipas të Kosovës, 557 janë ashkali të Kosovës gra) pranojnë asistencë sociale nga ko- 331 rrugë të asfaltuara. Sidoqoftë, shumica e informacionit që është dhënë nga dre- dhe tetë janë egjiptianë. Që nga dh- munitetet.345 jetori i vitit 2018, vlerësimi i ZKKK tregon shtëpive janë të vjetra dhe shpesh ka rr- jtoria komunale e arsimit, katër romë të 332 jedhje nga kulmi apo u mungon hyrja e Kosovës dhe 78 ashkali të Kosovës janë se shtatë familje rome, 283 ashkali të Pjesëtarët e komunitetit romë dhe komu- 333 334 duhur apo fasada dhe ato duhet riparuar të regjistruar si nxënës në shkollat fillore Kosovës dhe pesë egjiptianë, ndërsa niteti ashkali të Kosovës janë kryesisht të apo rinovuar menjëherë. Që nga marsi i dhe të mesme të ulëta “Asim Vokshi”, përfaqësuesit e komunitetit vlerësojnë se angazhuar në veprimtaritë e ekonomisë vitit 2019, një familje rome e Kosovës nuk “Emin Duraku”, “Gjergj Fishta”, “Mod- 23 romë të Kosovës (12 burra, 11 gra), informale. Burrat janë të përfshirë në ka zgjidhje banimi dhe rasti është në pritje el”, “Nexhmi Mustafa” dhe “Pjeter Bog- 315 ashkali të Kosovës (240 burra, 75 mbledhjen dhe riciklimin e mbeturinave 335 të përgjigjes nga komuna.339 dani”. Të gjitha shkollat janë brenda një gra) dhe asnjë egjiptianë i Kosovës je- të metaleve, ndërsa gratë qëndrojnë në 336 largësie të qasshme nga zonat ku jetojnë tojnë në komunë. Shumica e romëve të shtëpi.346 Fëmijët nga të dyja komunite- nxënësit. Asnjë mësimdhënës nga të dyja Kosovës dhe ashkalive të Kosovës jetojnë Përfaqësimi në tit - djemtë më shumë se vajzat-janë të komunitetet nuk është i punësuar në këto në zonat urbane të komunës së Prishtinës. vendimmarrje përfshirë në kërkim të lëmoshës.347 Ko- shkolla. Asnjë orë mësimi për gjuhën dhe Pjesëtarët e komuniteti ashkali të Kosovës muna ka katër projekte për krijimin e të kulturën rome nuk mbahet nga ana e ko- jetojnë në lagjen “Kodra e Trimave” dhe Të dyja komunitetet janë të përfaqësuara ardhurave që administrohen nga Ministria 337 munës. Arsimi zyrtar për të rriturit siguro- përreth stacionit të trenit. Disa pjesëtarë nga një burrë në KK si dhe KKSB. Asnjë e Punës dhe Mirëqenies Sociale dhe nga het në shkollën fillore dhe të mesme të ulët të komunitetit gjithashtu jetojnë në zonën pjesëtarë i komunitetit ashkali dhe i komu- GIZ, të cilat sigurojnë mundësi punësimi “Emin Duraku”; megjithatë, ai nuk vijohet rreth Qendrës Klinike Universitare të nitetit romë të Kosovës nuk është i punësu- në periudha afatshkurta. Nuk ka ndonjë nga pjesëtarët e të dy komuniteteve.340 Kosovës në komunën e Prishtinës, si dhe ar në ZKKK si dhe nuk janë të përfaqësuar përfitues nga të dy komunitetet.348 në fshatrat Besi dhe Kolovicë. Pjesëtarët e në Kuvendin e Komunës. Pozitat e NKK-së komuniteti romë të Kosovës kryesisht jeto- dhe ZKKKK-së nuk janë të detyrueshme jnë në zonën “Moravska” të komunës së pasi që komunitetet në pakicë numerike Prishtinës.338 përbëjnë më pak se dhjetë për qind të 76 346 Intervistëmedypërfaqësues tëkomunitetit, zhvilluar më9mars 2019. 345 Intervistëmeqendrën përpunësociale, punësim, zhvilluarmë11mars2019. 344 Intervistëmepërfaqësuesineqendrës për zhvilluar më12korrik2017. 343 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, për punësimi,zhvilluarmë12korrik 2017. 342 Intervistëmepërfaqësuesineqendrës rajonale shihfusnotën mësipër8. 341 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimit,zhvilluarmë24korrik2017. 340 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më18korrik2017. 339 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më18korrik2017. 338 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më19korrik2017. 337 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më8mars2019. 336 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, 335 përfaqësuesin eZKKK-së,më 8mars2019. zhvilluar 334 Tre burradhedygra.Intervistëme 333 143burradhe140gra. shifra individuale. 332 Nukkazbërthimtëdhënavesipasgjinisëapo fusnota 2. 331 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, raportua përkthimnëkomunë. kësaj, dhjetëburradhepesëgrave, 2018, 19 familjeashkalitëKosovës eveç Mes datës1 janar 2016 dhe 31 dhjetor duktiv përtëgjithëbanorëtekomunës. repro për shëndetin ofron falasndihmë jetojnë pjesëtarëtekomuniteteve.Komuna të zonaveku tësor qëgjendennëafërsi në objektetekujdesitshënde kanë qasje Burrat dhe gratënga të dyja komunitetet munë. dhe pesëgra, burra nëntë kësaj rome eveç dy familje Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia Sipas intervistës që u zhvillua më9 Sipas intervistës mars 2019. 352 Gjatëperiudhëssënjëjtë,nuku 351 uriatdhesuannëko 353 350 dhe 349 - - - zhvilluar më8korrik2019. 353 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluarmë8mars2019. 352 IntervistëmeZKKK, familjet. 351 Nukkatëdhënazbërthyerasipasgjinisëpër familjet. 350 Nukkatëdhënazbërthyerasipasgjinisëpër 2017. komunale tëshëndetësisë,zhvilluarmë14korrik 349 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë për punësimi,zhvilluarmë12korrik2017. 348 Intervistëmepërfaqësuesineqendrësrajonale përfaqësuesin eOJQ,zhvilluarmë10korrik2017. komunitetit, zhvilluarmë19korrik2017,sidheme romë tëKosovës. Intervistëmepërfaqësuesine vajza ashkalitëKosovës sidhedisafëmijë 347 Vlerësohetsejanëgjashtëdjemdhekatër zhvilluar më18dhe19korrik2017. 77 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E PRISHTINËS e të tria komuniteteve.363

Komuna e Përafërsisht 50 deri në 60 nxënës romë të Kosovës kanë vijuar orët e gjuhës rome për çdo vit.364 OJQ e romëve të Kosovës “Nevi Koncepti” ka mbajtur orët pas për- fundimit të orarit të shkollës në hapësirat e shkollave “Ardhmëria”, “Aziz Tolaj”, “Dy Prizrenit Dëshmoret”, “Ibrahim Fehmiu”, “Lekë Dukagjini”, “Mati Logoreci”, “Motra Qiri- jazi” dhe “Mustafa Bakiu”, mbështetur nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri të Hapur (KFOS) përmes projektit të quajtur “PROS- PECT”. Mes 200 dhe 250 nxënës nga të të tria komunitetet kanë vijuar orët plotë- të tria komunitetet në KKSB. Përveç kësaj, Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura suese pas orarit të shkollës.365 dhe vendbanimet një burrë romë i Kosovës është i punësu- ar në ZKKK. Të tria komunitetet nuk janë Standardi i përgjithshëm i infrastrukturës Punësimi dhe mirëqenia dhe i banimit konsiderohet të jetë i modest. të përfaqësuara në Kuvendin e Komunës. Prizreni ka popullsinë më madhe rome në sociale Kosovë. Sipas regjistrimit të popullsisë së Sidoqoftë, disa shtëpi të përhershme kanë Pozitat e NKK-së dhe ZKKKK-së janë të de- vitit 2011, nga 177,781 banorë të regjis- nevojë që të riparohen. Në vitin 2016, tyrueshme në komunën e Prizrenit; sido- Komuna e Prizrenit nuk e ka përmbushur truar në komunën e Prizrenit 2,899 janë komuna financoi renovimin e 18 shtëpive qoftë, asnjë nga të tria komunitetet nuk as pragun minimal për përfaqësimin e romë të Kosovës, 1,350 janë ashkali të që u përkisnin pjesëtarëve të të tria komu- përbëjnë komunitetin më të madh në shu- përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën Kosovës dhe 168 janë egjiptianë.354 ZK- niteteve, në bashkëpunim me OJQ VoRAE. micë numerike për t’u zgjedhur në këto e veçantë për përfaqësimin e komunitetit KK-ja vlerëson se deri në dhjetor të vitit Në vitin 2017, komuna ndau 20,000 EUR pozita. në shërbimin civil komunal.366 Katër romë 2018, 2,889 romë të Kosovës jetojnë në për renovime të mëtejme dhe rinovoi edhe të Kosovës dhe ashkali të Kosovës punojnë komunë.355 Përveç kësaj, ata raportuan 24 shtëpi tjera, prapë në bashkëpunim me Arsimi 359 në administratën e komunës - një burrë se 1,350 ashkali të Kosovës dhe 168 eg- OJQ VoRAE. Vetë komunitetet po ashtu romë i Kosovës është i punësuar si shër- jiptianë jetojnë në komunë.356 Pjesëtarët përmirësuan infrastrukturën e kanalizimit Fëmijët nga komuniteti romë i Kosovës në byes civil dhe dy burra romë të Kosovës e komunitetit romë, komunitetit ashkali në lagjen “Jeta e Re”, me ndihmën e ko- Prizren janë të regjistruar në sistemin ar- 360 dhe një grua ashkali e Kosovës punojnë dhe komuniteti egjiptian të Kosovës krye- munës. simor të Kosovës. Sipas informacionit që si personel teknik dhe përkrahës. Përveç sisht jetojnë në qytetin e Prizrenit, përkatë- është dhënë nga drejtoria komunale e ar- 362 kësaj, një burrë egjiptian, tre burra romë sisht në lagjet “Arbana”, “Bazhdarana”, Përfaqësimi në simit, janë 593 nxënës romë të Kosovës të Kosovës dhe një grua rome e Kosovës “Edit Durham”, “Jeni Mahala”, “Jeta e të cilët vijojnë mësimin në shkollat fillore vendimmarrje janë të punësuar në sektorin e shëndetë- Re”, “Kurilla”, “Ortakoll”, “Terzimahalla” dhe të mesme të ulëta “Atmaxha”, “Ar- sisë si personel teknik, ndërsa 16 burra dhe “Qytmahalla”.357 Disa pjesëtarë të të dhmëria”, “Aziz Tolaj”, “Dy Dëshmoret”, Që të tria komunitetet janë të përfaqësu- romë të Kosovës, pesë burra ashkali të tria komuniteteve jetojnë edhe në fsha- “Emin Duraku”, “Ibrahim Fehmiu”, “Lekë ara në mekanizmat lokal për mbrojtjen Kosovës dhe një burrë egjiptian janë të trat Atmagjë, Krusha e Vogël, Landovicë, Dukagjini”, “Lidhja Prizrenit”, “Mati dhe pjesëmarrjen e komuniteteve. Më punësuar në kompaninë lokale të shërbi- Piran, Sërbica e Epërme, Sërbica e Ultë, Logoreci”, “Motrat Qirijazi”, “Mustafa saktësisht, një burrë nga secila nga të tria meve publike “Ekoregjioni”.367 Shpinadijë, Vllashnjë dhe Zojz.358 Bakiu”, “Naim Frashëri”, “Nazim Kokol- komunitetet është në KK, ndërsa pjesëtari Qasja në punësim në sektorin privat i komunitetit egjiptian pritet të zëvendëso- lari”, “Sinan Thaçi”, dhe “Zef Lush Marku” në qytetin e Prizrenit dhe fshatrat e afërta. mbetet sfidë; burrat nga të tria komu- het nga një pjesëtar i komunitetit goran të nitetet punojnë jozyrtarisht si zanatçinj Kosovës në pjesën e dytë të mandatit.361 Asnjë shkollë nuk është më larg se katër kilometra nga zonat ku jetojnë pjesëtarët (farkëtarë, saldatorë, bravandreqës apo 78 Një burrë romë i Kosovës i përfaqëson të ra) dhe një burrë egjiptian ra) dhenjë 102 ashkali të Kosovës (41 gra, 61 bur romë tëKosovës (222gra,252burra), gratë ështënëdispozicionfalas. edhe ato rurale. Shëndeti reproduktiv për e kujdesitshëndetësor, si nëzonat urbane kanë qasjetëplotënëobjektet muniteteve të triakomunitetet. nga e zhvendosur nga pjesëtarët vullnetar dhës sënjëjtë,nuku shënuar ndonjëkthim u riatdhesuan nëkomunë. 2018, 141 pjesëtarë tëtriakomuniteteve Mes datës1 janar 2016 dhe 31 dhjetor tria komuniteteve. siderohet siproblemngapërfaqësuesitetë nuk kon- Qasja nëkujdesinshëndetësor apo muzikantë. riciklohen ndërtimtarë), grumbulluestëgjëraveqë apo punëtëpërkohshmekrahu. angazhuar në punë bujqësore sezonale në komunë.Nëpërgjithësidjemtëjanëtë personave të riatdhesuar.personave Punëve të Brendshme për riintegrimin e biznese tëvogla së nga fondi iMinistrisë tur personat e riatdhesuar me grante për një gruaje. Komuna po ashtu ka mbështe të komunitetitromë,përfshirë pjesëtarëve ai u dha 15 grante për biznese të vogla ardhurave nëkomunë.Nëvitin2017, e të villuar projektetëvoglapërkrijimin tencë sociale. dhjetë familjeegjiptianeqëmarrinasis rome, 28familjeashkalitëKosovës dhe raporton se janë88familje punë sociale ndërsa qendrapër për punësim, munale ko aktivë nëzyrën jistruar ipunëkërkues Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 371 Puna ekziston e fëmijëve 373 376 Pjesëtarëtetëtriako 369 368 375 370 Gjithsej 474 Gjithsej IOM ka zh- Gjatëperiu- janëtëreg 374 372

------ashkali tëKosovës. informacion për nxënësit ngaradhëtekomunitetit 362 Drejtoriakomunale earsimitnukka ligjshmërinë evendimitnëfjalë. Administrimit tëPushtetitLokal ekakonfirmuar Kosovës në pjesënedytëtëmandatit.Ministria Kosovës të zëvendësohetngakomunitetigorani që anëtaringaradhëtekomunitetit egjiptiantë për KKnëkomunënePrizrenit, unxorvendimi në përputhjemenumrineanëtarëve tëcaktuar sidhe përfaqësimin etëgjithakomunitetevenëKK, joshumicë nëkomunënePrizrenit, përtësiguruar parasysh popullsinëemadhetëkomuniteteve 361 Pas zgjedhjevelokaletëvitit2017,dukepasur OSBE-së. kanalizimit; monitorimiafatgjatëiekipitnëterrentë familje shqiptaretëKosovës ulidhënmesistemine “Durmish Asllano”,11romëtëKosovës dhedy komunitetit romëtëKosovës “NeviKoncepti” dhe 360 Pas të nismëssëndërmarrngaOJQ-ve zhvilluar më24korrik2017. 359 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më24korrik2017. 358 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më24dhe26korrik2017. 357 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, zhvilluar më14korrik2019. 356 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më14korrik2019. 355 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, fusnota 2. 354 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, kthyer përgjigjendajkërkesësmeshkrim. nga koha e këtijpublikimi,komuna nuk ka në komunëvitin2016 dhe që kërkesë e kanëkomunikuarkëtë Civile Shoqërisë folur metraditënëkomunë.Organizatat e Prizren gjuhës romesigjuhënëpërdorimzyrtar kohë të gjatë kanë avokuar për njohjene të komunitetitromëKosovëscivile qënjë ojnë nëPrizren. Organizatateshoqërisë teatër që përdoringjuhënromefunksion dhe një revistë munë. Njëradiostacion,një folur metraditënëko Gjuha romeështë Gjuha rome 377 , mbibazëneasajqëajoështë - - popullsisë sëpërgjithshmetësaj. Prizrenit përbënpërafërsisht1.63përqindtë së vitit2011,komunitetiromënëkomunëne zyrtar nëatëkomunë.Sipasregjistrimittëpopullsisë komunë, dotëketëstatusinegjuhësnëpërdorim gjuha esëcilësmetraditëështëfolurnënjë zyrtar nëatëkomunë.Përveçkësaj,njëbashkësi, bashkësie dotëketëstatusinegjuhësnëpërdorim popullatës sëpërgjithshmetëkomunës,gjuhaeasaj dhe ecilapërfaqësonmëshumëse3përqindtë cilës nukështënjërangagjuhëtzyrtarenëKosovë komuna kujetonnjëbashkësi,gjuhaamtareesë për përdoriminegjuhëve(korrik2006),nëato 377 Sipasneneve2.4dhe8tëLigjitnr. 02/L-37 zhvilluar më14korrik2019. 376 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, më 14mars2019. 6 zhvilluar egjiptianë tëKosovës. IntervistëmeZKKK, 375 2017. komunale tëshëndetësisë,zhvilluarmë27korrik 374 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më24dhe26korrik2017. 373 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, më20dhe24korrik2017. përfaqësues tëOJQ-së zhvilluar më24dhe26korrik2017,medy 372 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, 2019. qendrës përpunësociale,zhvilluarmë12mars janë nëdispozicion,intervistëmepërfaqësuesine 371 Tëdhënatezbërthyerasipasgjinisënuk punësim, zhvilluarmë12mars2019. 370 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër zhvilluar më24korrik2017. 369 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më24dhe26korrik2017. 368 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, 2017. zhvilluarmë27korrik 367 IntervistëmeZKKK, shihfusnotënmësipër8. 366 RaportiiOSBE-së, zhvilluar më24korrik2017. 365 IntervistëmedrejtorineOJQ“NevoKoncepti”, nëterren,aktualishtnga15marsi2019. OSBE-së 364 Informatabazuarnëmonitoriminngaekipete zhvilluar më24dhe26korrik2017. 363 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, 91 romë tëKosovës, 44 tëKosovësashkali dhe 79 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E PRIZRENIT 80 KOMUNA E PRIZRENIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

81 Ratkoc, “Faik Konica” në Celinë, “Ru- dolf Walther” në Dejnë, “Mustafë Ibishi” Komuna e në Kramovik, “Hamëz Thaqi” në Xërxe, “Skender Kastrati” në Radostë, “Rilindja” në Çifllak, “Vëllezërit Frashëri” në Drenoc dhe “Liria” në Bellacërkë.

Asnjë shkollë, në të cilat e vijojnë mësimin Rahovecit nxënësit nga të tria komunitetet, nuk është më larg se katër kilometra nga një zonë e veçantë ku jetojnë komunitetet dhe nuk ka ndonjë gjë e cila i parandalon fëmijët që t’ju qasen shkollave.386 Që nga korriku i vitit 2017, asnjë mësimdhënës nga të tria komunitetet nuk është punësuar në Pasqyrë e përgjithshme Banimi dhe infrastruktura Përfaqësimi në shkollat e komunës dhe orët për gjuhën dhe vendbanimet vendimmarrje dhe kulturën rome nuk janë në dispozi- Shumica dërmuese e pjesëtarëve nga cion.387 Ngjashëm, orët e arsimit zyrtar Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit të tria komunitetet jetojnë në shtëpi të Të tria komunitetet janë të përfaqësuara për të rriturit nuk janë në dispozicion.388 2011, 56,208 banorë janë të regjistruar përhershme në gjendje modeste. Disa në mekanizmat lokal për mbrojtjen dhe Për më tepër, nuk ka qendra të mësimnx- në komunën e Rahovecit e nga të cilët 84 familje nuk kanë asnjë pronë dhe jetojnë pjesëmarrjen e komuniteteve. Më saktë- ënies përveç OJQ-së “Schüler Helfen Li- janë romë të Kosovës, 404 janë ashkali të ose me të afërmit, ose në prona që janë sisht, një burrë egjiptian dhe burrë ashkali eben” që drejton një projekt që nga maji Kosovës dhe 299 janë egjiptianë.378 Që marrë me qira. Infrastruktura në zonat ku i Kosovës janë anëtarë të KK dhe një bur- i vitit 2017, që përfshin orë plotësuese në nga korriku i vitit 2017, rreth 900 pjesëtarë jetojnë pjesëtarët e të tria komuniteteve rë egjiptian dhe një burrë romë i Kosovës hapësirat e shkollës për nxënësit nga të nga të gjitha tre komunitetet kanë jetuar në është bazike, por pjesëtarët e komuniteteve janë anëtarë të KKSB. Një burrë egjiptian tria komunitetet. OJQ-ja po ashtu vepron komunë sipas përfaqësuesve të komunite- kanë qasje në energji elektrike, furnizim punon si drejtor në ZKKK dhe asnjë nga të në cilësinë e ndërmjetësit për arsim duke tit dhe vlerësimeve të ZKKK-së.379 Zonat me ujë dhe kanalizim. Disa rrugë janë të tria komunitetet nuk janë të përfaqësuar organizuar takime të rregullta dhe vizita kryesore ku jetojnë pjesëtarët e komunitetit asfaltuara dhe disa kanë ndriçim. Sipas në Kuvendin e Komunës.385 Pozitat e NKK ndërgjegjësimi për të avokuar me prindërit romë, komunitetit ashkali dhe komuniteti përfaqësuesve të komunitetit, pjesëtarët dhe ZKKKK nuk janë të detyrueshme në që të regjistrojnë fëmijët e tyre dhe për t’i egjiptian të Kosovës janë Rahovec i Epërm e të tria komuniteteve të cilët jetojnë në komunë. bindur ata që të vazhdojnë që t’i dërgojnë dhe Ratkoc,380 ndërsa pjesëtarë tjerë të kushte jo të mira të banimit i janë drejtuar fëmijët në shkollë pas braktisjes së shkol- të tria komuniteteve jetojnë në disa fsha- autoriteteve komunale për përkrahje, por lave nga ata. OJQ-ja gjithashtu ngan- 383 Arsimi tra përfshirë Celinë, Krushë e Madhe dhe nuk kanë marrë asnjë lloj mbështetjeje. jëherë jep pajisje të vogla për nxënësit dhe Xërxe.381 Mes 200 dhe 350 pjesëtarë të të Përveç kësaj, shumë familje nga komunat Fëmijët nga të tria komunitetet janë të reg- organizon veprimtari të tjera. Ngjashëm, tria komuniteteve jetojnë në Rahovec të e tjera jetojnë në komunën e Rahovecit në jistruar në sistemin arsimor të Kosovës. Si- OJQ VoRAE është e angazhuar në fshatin Epërm dhe rreth 600 në zonat rurale.382 shtëpitë e marra me qira apo shtëpitë që i pas informacionit që është dhënë nga dre- Ratkoc me një projekt të ngjashëm.389 Nuk ka pasur shifra të përditësuara në dis- takojnë të afërmve të tyre dhe ata janë të jtoria komunale e arsimit, 69 nxënës romë pozicion në kohën e publikimit. përfshirë në strategjinë komunale për inte- 384 të Kosovës, 97 ashkali të Kosovës dhe 42 grimin e personave të riatdhesuar. egjiptianë vijojnë mësimin në shkollat fillore dhe të mesme të ulëta në “Ardhmëria” në Rahovec të Epërm, “Bajram Curri” në Krushë të Madhe, “4 Dëshmoret” në

82 të punësuaranënjëkompaniprivate. në RahovectëEpërm.Dygrajanë metalike të angazhuar në mbledhjenembeturinave mes 10 dhe 15djemvajza kanë qenë në komunë. Që nga korriku i vitit 2017, epërhapur gjerësisht nuk është e fëmijëve gazhuar nëkëtoveprimtarisegratë.Puna Burrat janëmëshumëtëan- e drunjve. dhe prerja i lëmoshës metalike, kërkimi mbledhja embeturinave grupe muzikore, në Stonecastle), ndërtimtari,këndimi verës puna sezonale nëbujqësi(nëpunishtene të triakomuniteteveështë e pjesëtarëve Veprimtariainformale kryesoreekonomike publik. i komunitetevenukkapunuar në sektorin Që nga 31 dhjetori 2018, asnjë pjesëtar komunal. civil niteteve nëshërbimin përkitazi mepërfaqësiminetëtria komu- e përmbushur komunitet nukështë secilin megjithatë, kuotat e veçanta për civil; të komunitetevenëshërbimin jithshëm e përg për përfaqësimin pragun minimal Komuna eRahovecitkapërmbushur egjiptianë marrinasistencë sociale. Kosovës, 256 ashkali tëKosovës dhekatër ndërsa 25romëtë aktivë, punëkërkues si ashkali dheegjiptianëjanë të regjistruar Gjithsej 265 (116 gra, 149 burra) romë, ropës dheMinistriaePunësMirëqe Mes viteve2016 dhe 2017, Këshilli i Ev - për krijimin e të ardhurave në komunë. e tëardhuravenë për krijimin drejton projekte IOM po ashtu rregullisht gratë dheburratngatëtriakomunitetet. e tëardhuravepër projekte përkrijimin dhe mbajtën disatrajnime Sociale nies sociale Punësimi dhemirëqenia 391 394

390 393 392 - -

387 Intervistëmepërfaqësuesin edrejtorisë zhvilluar më24dhe 25korrik2017. 386 Intervistëmetrepërfaqësues tëkomunitetit, 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 385 Informacionibazuarnëmonitorimin nga zhvilluar më20korrik2017. 384 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më24dhe25korrik2017. 383 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomunitetit, zhvilluar më25korrik2017. 382 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më25korrik2017. 381Intervistë mepërfaqësuesinekomunitetit, komuniteteve, zhvilluarmë24dhe25korrik2017. më 20korrik2017,sidhemetrepërfaqësuesite zhvilluar 380 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK, komuniteteve, zhvilluarmë24dhe25korrik2017. 20 korrik2017,sidhemetrepërfaqësuesite zhvilluarmë Intervistë mepërfaqësuesineZKKK, 379 Nukkazbërthimtësaktënëdispozicion. fusnota 2. 378 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmë sipër, pozicion përvitin2016. të dhënanëdis zhvendosura. Nukkishte en nëmënyrëvullnetareetë cilat ishintë u kthy an nëkomunë,sidhekatërfamilje Kosovës dhe shtatë egjiptianë u riatdhesu- 2018, 28 romë të Kosovës, 19 ashkali të Mes datës1janar2017 dhe 31dhjetor fizike. distancës të shkak për mjekësore dhe objekteve shëndetësore shërbimeve qasur për t’ju nuk përballenmevështirësi Gratë dheburratngatëtriakomunitetet për çështjeteshëndetitreproduktiv. për komunitetettëndërgjegjësuarato informimi veprimtari por nukndërmerr duktiv përgratëngatëgjithakomunitetet, repro të barabartë për shëndetin mënyrë Komuna ofron ndihmëfalasdhenë Kthimi dheriatdhesimi Shëndetësia 397 396 395 - - -

8 mars2019. Intervistë mepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluarmë 397 Nukkazbërthimtësaktënëdispozicion. 2017. komunale tëshëndetësisë,zhvilluarmë27korrik 396 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më27korrik2017. përfaqësuesin edrejtorisëkomunalepërshëndetësi, zhvilluar më24dhe25korrik2017,sime 395 Intervistëmetrepërfaqësuestëkomuniteteve, zhvilluar më8mars2019. 394 Intervistëmeqendrënpërpunësociale, 2017. komunale përpunësim,zhvilluarmë27korrik 393 Intervistëmepërfaqësuesineqendrës zhvilluar më20korrik2017. komunitetin; intervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, 392 Nukkatëdhënazbërthyerapër punësim, zhvilluarmë8mars2019. 391 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër shihfusnotënmësipër8. 390 RaportiiOSBE-së, 389 Po aty. 388 Po aty. komunale tëarsimit,zhvilluarmë6qershor2017. 83 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E RAHOVECIT 84 KOMUNA E RAHOVECIT PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

85 Punësimi dhe mirëqenia Komuna e sociale

Komuna e Shtimes nuk e ka përmbushur as pragun minimal për përfaqësimin e përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën e veçantë për përfaqësimin e komunitetit në shërbimin civil komunal.402 Që nga Shtimes korriku i vitit 2017, një grua ashkali e Kosovës ka punuar për ZKKK, dy për dre- jtorinë komunale të shëndetësisë dhe pesë burra ashkali të Kosovës për drejtorinë komunale të arsimit. Burrat nga komuniteti ashkali i Kosovës janë kryesisht të Pasqyrë e përgjithshme në zonat ku jetojnë pjesëtarët e komu- Arsimi angazhuar në veprimtari ekonomike infor- niteteve. Megjithatë, që nga marsi i vitit male të tilla si mbledhja e materialeve që dhe vendbanimet 403 2019, shumica e shtëpive të tyre ishin të Fëmijët nga komuniteti ashkali dhe ko- riciklohen, ndërsa gratë nuk punojnë. Sipas përfaqësuesve të komunitetit, puna Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit vjetra, shpesh kishin rrjedhje nga kulmi muniteti romë i Kosovës janë të regjistruar e fëmijëve nuk ekziston në komunë.404 Për 2011 në Kosovë, nga 27,324 banorë të apo u mungonte hyrja e duhura apo fasa- në sistemin arsimor të Kosovës. Sipas dre- më tepër, tetë burra ashkali të Kosovës dhe regjistruar në komunën e Shtimes, 760 da dhe kishin nevojë që të riparoheshin jtorisë komunale të arsimit, gjashtë nxënës një burrë romë i Kosovës u punësuan në janë ashkali të Kosovës, 23 janë romë të ose rinovoheshin. romë të Kosovës dhe 154 nxënës ashkali sektorin privat.405 Gjithsej dy burra romë Kosovës dhe asnjë banore i përkatësisë të Kosovës vijojnë mësimin në dy shkolla të Kosovës dhe 220 ashkali të Kosovës egjiptiane të Kosovës nuk është i regjis- Përfaqësimi në fillore dhe të mesme të ulëta: “Emin Dura- (116 burra, 104 gra)406 janë të regjistru- truar në komunë.398 Që nga dhjetori i vi- ku” në qytetin e Shtimes, “Lasgush Porade- vendimmarrje ar si punëkërkues aktivë, ndërsa qendra tit 2018, sipas ZKKK-së dhe vlerësimit të ci” në fshatin Gjurkoc, “Emin Duraku” në për punë sociale raporton se 47 ashkali përfaqësuesve të komunitetit, 950 ashkali fshatin Davidovc dhe “Lasgush Poradeci” Komuniteti ashkali dhe komunite- të Kosovës dhe një rom i Kosovës marrin të Kosovës (500 burra, 450 gra) dhe 15 në fshatin Vojnovc. Objektet shkollore janë ti romë i Kosovës janë të përfaqësuar asistencë sociale.407 romë të Kosovës (shtatë burra, tetë gra) je- në mekanizmat lokal për mbrojtjen dhe brenda distancës prej katër kilometra nga tojnë në komunën e Shtimes.399 Përderisa zonat ku jetojnë pjesëtarët e të dyja komu- pjesëmarrjen e komuniteteve. Tre burra Shëndetësia komuniteti romë i Kosovës jeton në qytetin ashkali të Kosovës dhe një burrë romë i niteteve. Një burrë ashkali i Kosovës është e Shtimes, banorët ashkali të Kosovës janë Kosovës janë anëtarë të KK dhe njëri nga i punësuar si mësimdhënës në shkollë fil- Gratë dhe burrat nga komuniteti ashkali të shpërndarë mes qytetit të Shtimes dhe burrat ashkali të Kosovës është kryesues i lore. Komuna nuk ofron orë mësimi për dhe komuniteti romë nuk përballen me fshatrave Davidovc, Gjurkoc dhe Vojnovc. tij. Po i njëjti burrë romë i Kosovës, bash- gjuhën dhe kulturën rome apo arsim for- 400 vështirësi lidhur me qasjen fizike në objek- kë me një burrë tjetër ashkali të Kosovës, mal për të rriturit. Ekziston një qendër tet shëndetësore. Gratë në komunë kanë Banimi dhe infrastruktura janë anëtarë të KKSB. Përveç kësaj, një e mësimnxënies në shkollën fillore dhe të qasje në ndihmë falas për shëndetin re- grua ashkali e Kosovës është e punësuar mesme të ulët “Emin Duraku”, që drejto- produktiv, përfshirë kujdesin para dhe pas Pjesëtarët e komunitetit ashkali dhe të ko- në ZKKK. Të dy komunitetet nuk janë të het bashkë nga komuna dhe OJQ “Bal- lindjes.408 munitetit romë të Kosovës jetojnë në vend- përfaqësuara në Kuvendin e Komunës. kan Sunflowers”. Qendra e mësimnxënies banime joformale në shtëpi të veçanta të Pozitat e NKK dhe ZKKKK nuk janë të de- vijohet nga rreth 30 djem dhe 25 vajza përhershme, me qasje të duhur në energji tyrueshme në komunë. nga komuniteti ashkali i Kosovës, si dhe elektrike, ujë dhe kanalizim. Komuna ka nga tre vajza rome dhe një djalë romë i 401 investuar në asfaltimin e rrugëve që çojnë Kosovës. 86 vullnetare nëkomunënga vendi i zhven të dyja komunitetit nuk ukthyenëmënyrë nga pjesëtarë Asnjë në komunë. hesuan dosjes gjatëtësënjëjtësperiudhë. 2019. zhvilluarmë12korrik 409 IntervistëmeZKKK, zhvilluar më19korrik2017. komunale tëshëndetësisëdhemirëqeniessociale, 408 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë punë sociale,zhvilluarmë13mars2019. 407 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër punësim, zhvilluarmë11mars2019. 406 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër zhvilluar më25korrik2017. 405 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më17dhe21korrik2017. 404 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, zhvilluar më17dhe21korrik2017. 403 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, shihfusnotënmësipër8. 402 RaportiiOSBE-së, mësimnxënie, zhvilluarmë25korrik2017. 401 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër komunale tëarsimit,zhvilluarmë24korrik2017. 400 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë më 12mars2019. ashkali tëKosovës dhemepërfaqësuesineZKKK Kosovës, dhemë13mars2019mepërfaqësuesin romë të më 9mars2019 me përfaqësuesin zhvilluar 399 Intervistëmedypërfaqësuesitekomunitetit, i regjistruarnëkomunë;shihmësipër, fusnota2. 398 Asnjëpjesëtarikomunitetitegjiptianënukishte të Kosovës (64burra, 71 gra) 2018, 135 pjesëtarë tëkomunitetitashkali Mes datës1janar2016 dhe 31dhjetor Kthimi dheriatdhesimi 409 uriatd- - 87 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E SHTIMES 88 KOMUNA E SHTIMES PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

89 gjenden mes një deri në katër kilometra nga zonat ku jetojnë pjesëtarët e komu- Komuna e niteteve dhe sipas përfaqësuesve të komuniteteve nuk ka asnjë gjë e cila i parandalon fëmijët për t’ju qasur shkollave.412 Që nga korriku i vitit 2017, një burrë ashkali i Kosovës punon si mësimdhënës në shkollën fillore dhe të mesme të ulët “V. Suharekës P. Shkodrani” në fshatin Leshan dhe një burrë ashkali i Kosovës punon si mësim- dhënës në shkollën fillore dhe të mesme të ulët “Drita” në fshatin Gejlance.413 Deri në korrik 2017, nuk ka pasur qendra të mësimnxënies në komunë. Orët e mësimit të gjuhës dhe kulturës rome nuk janë në Pasqyrë e përgjithshme pronë, kanë kërkuar tokë dhe ndërtimin pjesëmarrjen e komuniteteve. Një burrë dispozicion në shkolla dhe as orët e më- dhe vendbanimet të shtëpive nga komuna. Në qershor të romë i Kosovës, një burrë ashkali i Kosovës simit për arsimin e të rriturve.414 vitit 2018, organizata humanitare “Rame- dhe një burrë egjiptian janë anëtar të KK që Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit ti” e romëve, ashkalive dhe egjiptianëve kryesohet nga një grua ashkali e Kosovës. të Kosovës organizoi një veprimtari për Komunitetet janë të përfaqësuara në KKSB Punësimi dhe mirëqenia 2011, 59,722 banorë janë të regjistruar sociale në komunën e Suharekës e nga të cilët 41 mbledhje e fondeve dhe siguroi mjete për nga një burrë romë i Kosovës dhe një një banesë për gruan ashkali të Kosovës grua egjiptiane e Kosovës. Asnjë përfaqë- janë romë të Kosovës, 493 janë ashkali të Komuna e Suharekës nuk e ka përmbushur Kosovës dhe pesë janë egjiptianë.410 Sido- dhe fëmijët e saj. Organizata mblodhi sues i komuniteti ashkali të Kosovës nuk 22,000 EUR dhe bleu banesën për famil- është anëtar i KKSB. Asnjë pjesëtarë nga as pragun minimal për përfaqësimin e qoftë, që nga dhjetori i vitit 2018, në bazë përgjithshëm të komuniteteve e as kuotën të vlerësimit të ZKKK-së, janë 20 romë të jen, kurse Kryetari i Suharekës ndau edhe të tria komunitetet nuk punon për ZKKK 3000EUR shtesë duke qenë se kostoja e dhe asnjë nga të tria komunitetet nuk janë e veçantë për përfaqësimin e komunitetit Kosovës, 375 ashkali të Kosovës dhe dh- në shërbimin civil komunal.415 Bujqësia jetë egjiptianë.411 Pjesëtarët e komunitetit përgjithshme e banesës ishte 25,000EUR. të përfaqësuar në Kuvendin e Komunës. Për më tepër, më 27 korrik 2018, Kryetari Pozitat e NKK dhe ZKKKK nuk janë të de- është veprimtaria kryesore ekonomike ashkali dhe të komunitetit romë të Kosovës informale për pjesëtarët e të tria komu- jetojnë në qytetin e Suharekës dhe në i Suharekës dhe Kryesuesi i KK-së nënsh- tyrueshme në komunë. kruan një memorandum mirëkuptimi me niteteve në zonat rurale, ndërsa në zonat fshatin Gejlance, ndërsa vetëm komuniteti urbane disa pjesëtarë të komuniteteve ashkali i Kosovës jeton në fshatrat Leshan MPMS për ndërtimin e shtatë shtëpive për Arsimi familjen e cenueshme të pjesëtarëve ash- punojnë në kompani private apo krye- dhe Tërnje. jnë punë sezonale.416 Shumë romë dhe kali të Kosovës në komunën e Suharekës, Sipas informacionit të dhënë nga drejtoria ashkali të Kosovës punojnë edhe si muz- përfshirë tre familje ashkali të Kosovës në komunale e arsimit, 36 nxënës ashkali të Banimi dhe infrastruktura ikantë.417 Sipas ZKKK-së, ndonëse asnjë Gejlance dhe një në Tërnje e të cilat kishin Kosovës janë të regjistruar në shkollat fil- pjesëtar i komuniteteve nuk është i punë- nevojë urgjente për rindërtimin të shtëpive, lore dhe të mesme të ulëta “Shkëndija”, Gjendja e banimit dhe infrastruktura në suar në sektorin publik, deri në dhjetor siç u theksua nga udhëheqësit e komunite- “Destan Bajrakatari” dhe “7 Marsi” në komunën e Suharekës është në përgjithësi 2018 pesë janë të punësuar në sektorin tit. qytetin e Suharekës. Përveç kësaj, 81 nx- e kënaqshme. Ndonëse banimi nuk kon- privat.418 Gjithsej 695 pjesëtarë të komu- ënës vijojnë shkollat fillore dhe të mesme siderohet çështje a nevojë urgjente për niteteve janë të regjistruar si punëkërkues Përfaqësimi në të ulëta “Drita” në fshatin Gejlance, “V. P. shumicën dërmuese të pjesëtarëve të ko- aktivë në zyrën komunale për punësim,419 Shkodrani” në fshatin Leshan dhe “Fla- munitetit ashkali dhe të komunitetit romë, vendimmarrje ndërsa qendra për punë sociale raporton muri Arbërit” në fshatin Reshtan, “Dituria” shtatë familje ashkali të Kosovës si dhe se 41 familje ashkali të Kosovës dhe dy në Samodrezh dhe “Gjergj Kastriot Skën- një grua me tre fëmijë, të cilat janë pa Të tria komunitetet janë të përfaqësuara familje rome marrin asistencë sociale.420 90 në mekanizmat lokal për mbrojtjen dhe derbeu” në fshatin Sallagrazdë. Shkollat 419 Nukkatëdhëna tëzbërthyerapër zhvilluar më13mars 2019. komunitetin; Intervistëmepërfaqësuesin eZKKK-së, 418 Nukkatëdhënazbërthyerapër zhvilluar më19korrik2017. 417 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, zhvilluar më19korrik2017. 416 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, shihfusnotën mësipër8. 415 RaportiiOSBE-së, komunale tëarsimit,zhvilluarmë21korrik2017. 414 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më21korrik2017. komunale tëarsimitdhedrejtorëteshkollave, 413 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë zhvilluar më19korrik2017. 412 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, 2019. zhvilluarmë13mars 411 IntervistëmeZKKK, fusnota 2. 410 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmë sipër, periudhë. gjatë tësënjëjtës nga vendiizhvendosjes kthye nëmënyrëvullnetarekomunë jë pjesëtarënga të tria komunitetit nuku vitit 2016 dhe dhjetorit të vitit 2018. Asn- janarit të u riatdhesuannëkomunëmes Kosovësrome eKosovësdhe njëfamilje Sipas ZKKK-së, dy familje ashkalitë mjekë të kujdesit bazike shërbime ofrojnë dhe Leshan kanëobjekteshëndetësoreqë Deri nëkorriktëvitit2017, fshatrat Tërnje tre komunitetet. reproduktiv për për gratë shëndetin nga të metra larg. Komunafalas ofronndihmë qytetin eSuharekës,cilaështëtetëkilo deri nëqendrënkryesoreshëndetësore në fshatineafërt Gjinovcë (2 km larg)ose nga fshati Gejlancduhet të udhëtojnëderi sor, ndërsapjesëtarëtetëtriakomuniteteve Kthimi dheriintegrimi Shëndetësia 422 421 - - zhvilluar më13korrik2019. 422 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, 2017. komunale tëshëndetësisë,zhvilluarmë19korrik 421 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë 2019. qendrës përpunësociale,zhvilluarmë13mars janë nëdispozicion;intervistëmepërfaqësuesine 420 Tëdhënatezbërthyerasipasgjinisënuk për punësim,zhvilluarmë13mars2019. komunitetin; intervistëmepërfaqësuesineqendrës 91 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E SUHAREKËS 92 KOMUNA E SUHAREKËS PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

93 Punësimi dhe mirëqenia Komuna e sociale

Komuna e Vushtrrisë e ka përmbushur pragun minimal për përfaqësimin e përg- jithshëm të komuniteteve në shërbimin civil; megjithatë, kuotat e veçanta për të dyja komunitetet nuk është përmbushur përki- Vushtrrisë tazi me përfaqësimin në shërbimin civil komunal.430 Deri në dhjetor të vitit 2018, pesë pjesëtarë të komunitetit u punësuan në sektorin publik - dy romë të Kosovës punojnë si mjeshtër në shkollën me sistemin arsimor të Serbisë në Prilluzhë, një Pasqyrë e përgjithshme formal në një tokë në pronësi komunale shkollën “Nazmi Zhegrova” në fshatin ashkali i Kosovës është i punësuar si më- dhe vendbanimet dhe nuk posedojnë dokumentacion të Stanovc dhe atë “7 Marsi” në fshatin Bu- simdhënës në shkollën fillore në fshatin pronësisë.426 kosh. 48 nxënës romë të Kosovës vijojnë Stanovc dhe një ashkali i Kosovës punon si polic në Prishtinë.431 Dy ashkali të Kosovës Regjistrimi i popullsisë i vitit 2011 ka zbu- mësimin në sistemin arsimor të Serbisë në punojnë në sektorin privat (një në mulli në luar se nga 69,870 banorë të regjistruar Përfaqësimi në shkollën fillore dhe të mesme të ulët “Vuk 427 pronësi private dhe një tjetër si shofer në në komunën e Vushtrrisë, 68 janë romë të Karadžić” në fshatin Priluzhë. Një më- vendimmarrje një kompani të shitjeve me shumicë). Mes Kosovës, 143 janë ashkali të Kosovës dhe simdhënës burrë ashkali i Kosovës ligjëron 10 dhe 15 djem e vajza janë të angazhuar një është egjiptian.423 Deri në dhjetor të vi- Një burrë romë i Kosovës dhe një burrë teknologjinë në shkollën fillore dhe të në punën e fëmijëve, duke mbledhur ma- tit 2018, sipas ZKKK-së dhe përfaqësuesve ashkali i Kosovës përfaqësojnë komu- mesme të ulët “Nazmi Zhegrova” në fsha- teriale që riciklohen në fshatin Priluzhë.432 të komuniteteve, përafërsisht 320 romë të nitetet e tyre në KK. Ngjashëm, një bur- tin Stanovc. Orët e mësimit të gjuhës dhe Deri në dhjetor të vitit 2018, 24 ashkali të Kosovës, 107 ashkali të Kosovës dhe asn- rë romë i Kosovës dhe një burrë ashkali i kulturës rome nuk janë në dispozicion në Kosovës (tetë gra, 16 burra) dhe 22 romë jë egjiptian jetojnë në komunë.424 Qyteti Kosovës janë anëtarë të KKSB. Komuniteti komunën e Vushtrrisë. Arsimi formal për të Kosovës u regjistruan si punëkërkues i Vushtrrisë ka 71 banorë ashkali, gjersa romë dhe komuniteti ashkali i Kosovës nuk të rriturit është në dispozicion; megjithatë, aktivë, ndërsa sipas qendrës për punë fshati Priluzhë ka 320 romë të Kosovës kanë përfaqësues në Kuvendin e Komunës deri në korrik të vitit 2017 ai nuk është sociale, nëntë ashkali të Kosovës dhe 32 dhe rreth 36 ashkali të Kosovës jetojnë dhe asnjë pjesëtar i të dy komuniteteve vijuar nga pjesëtarët e komunitetit romë familje rome marrin asistencë sociale.433 Stanovc dhe fshatin Bukosh425. nuk është i punësuar në ZKKK. Pozitat e ose komuniteti ashkali të Kosovës.428 NKK dhe ZKKKK nuk janë të detyrueshme Një qendër e mësimnxënies që financo- në komunë. het bashkë nga OJQ VoRAE dhe komuna Shëndetësia Banimi dhe infrastruktura dhe që drejtohet nga OJQ “Roma Road” dhe “Romano Anglunipe” funksionon në Asnjë pengesë nuk u raportua në lidh- Pjesëtarët e komuniteti ashkali, të cilët je- Arsimi fshatin Priluzhë. Qendra e mësimnxënies je me qasjen në kujdesin shëndetësor në tojnë në qytetin e Vushtrrisë dhe në fsha- përballet me vështirësi rreth ngrohjes dhe komunën e Vushtrrisë. Pjesëtarët e komu- trat Stanovc dhe Bukosh, banojnë në shtë- Sipas drejtorit komunal të arsimit, gjashtë lidhjes me internet.429 Për më tepër, qen- nitetit ashkali, të cilët jetojnë në qytetin e pi të përhershme në pronësi të pjesëtarëve nxënës ashkali të Kosovës vijojnë mësimin dra e mësimnxënies varet nga projektet Vushtrrisë dhe në fshatrat Stanovc dhe Bu- të komunitetit dhe nuk kanë probleme sipas sistemit arsimor të Kosovës në shkol- që jepen nga VoRAE që ka rezultuar me kosh shfrytëzojnë shërbimet mjekësore që pronësore. Pjesëtarët e komunitetit romë lat fillore dhe të mesme të ulëta “Mustafë shqetësime mes përfaqësuesve të komu- ofrohen nga qendra kryesore e mjekësisë dhe të komuniteti ashkali në fshatin Prilu- Venhari” dhe “Shkolla nr. 2” në qytetin nitetit në lidhje me qëndrueshmërinë afat- familjare në qytetin e Vushtrrisë, ndërsa zhë përballen me konteste pronësore duke e Vushtrrisë. Përveç kësaj, dhjetë nxënës gjate të qendrës. në fshatin Priluzhë, romët e Kosovës dhe qenë se ata jetojnë në një vendbanim jo- ashkali të Kosovës janë të regjistruar në 94 ashkalitë e Kosovës shfrytëzojnë shërbimet zhvilluar më13korrik2019. 436 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më11korrik2017. e ZKKK-së,me përfaqësuesin qind egrave;Intervistë 435 Përafërsisht60përqindeburrave dhe40për zhvilluar më12dhe21korrik2017. 434 Intervistëmedypërfaqësuestëkomunitetit, për punësociale,zhvilluarmë13mars2019. për familje.Intervistëmepërfaqësuesineqendrës gjinore, nukkainformacionpërnumrineanëtarëve 433 Nukkanëdispozicionzbërthimtëdhënave zhvilluar më12korrik2017. 432 IntervistëmepërfaqësuesineOJQ-së, punësim, zhvilluarmë13mars2019. 431 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër shihfusnotënmësipër8. 430 RaportiiOSBE-së, mësimnxënie, zhvilluarmë12korrik2017. 429 Intervistëmepërfaqësuesineqendrëspër komunale tëarsimit,zhvilluarmë11korrik2017. 428 Intervistëmepërfaqësuesinedrejtorisë 2019. nëterren,aktualishtnga15marsi ekipet eOSBE-së 427 Informacionibazuarnëmonitoriminnga zhvilluar më12korrik2017. 426 Intervistëmepërfaqësuesinekomunitetit, zhvilluar më13mars2019. 425 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, zhvilluar më13mars2019. 424 IntervistëmepërfaqësuesineZKKK-së, fusnota 2. 423 AgjenciaStatistikoreeKosovës, shihmësipër, komuna eVushtrrisë, u riatdhesuannë 2018, rreth 47familje Mes datës1janar2016 dhe 31dhjetor Priluzhë. familje nëfshatin e qendrëssëmjekësisë kthimit vullnetarnëkomunë. së njëjtë,nukuregjistruarndonjërasti janë ashkalitëKosovës. Gjatëperiudhës romë tëKosovësjanë 25 dhe përafërsisht Kthimi dheriatdhesimi 434 435 nga të cilat22 436

95 PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA E VUSHTRRISË 96 KOMUNA E VUSHTRRISË PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS PASQYRË

97 Fotografitë e shkollave fillore dhe të mesme të ulëta që vijohen nga nx- Shtojca 1: ënësit romë, ashkali dhe egjiptianë437

KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Deçan/Dečane “Jusuf Gërvalla” fshati Prapaqan 3 / 0 0 0 “Drita” Fshati Gramaçel 0 19 / 19 0 “Rexhep Kadrijaj” fshati Rastavicë 2 / 2 0 9 / 16 “Heronjët e Dukagjinit” fshati Gllogjan 4 / 3 1 / 6 0

Ferizaj/Uroševac “Ahmet Hoxha” Qyteti Ferizaj 3 / 0 0 0 “Tefik Çanga” Qyteti Ferizaj 0 19 / 19 0 “Vezir Jashari” Qyteti Ferizaj 2 / 2 0 9 / 16 “Naim Frashëri” Fshati Zaskok 4 / 3 1 / 6 0 “Gjon Sereqi” Qyteti Ferizaj

Fushë Kosovë/ Kosovo Polje 438 “Selman Riza” Qyteti i Fushë Kosovës 10 180 40 “Daut Bogujevci” Qyteti i Fushë Kosovës 0 19 0 “Mihail Grameno” Qyteti i Fushë Kosovës 0 37 5 “Aca Marović” Fshati Bresje 49 0 0

437 Të dhënat në lidhje me arsimin u nxorën nga baza e të dhënave e drejtorive komunale të arsimit që ndahen me Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë dhe aty ku jo në të gjitha komunat pasqyrohet përkatësia e nxënësve apo nxënësit të regjistruar në bazë të vetë deklarimit të prindërve kur kanë regjistruar fëmijët e tyre apo në bazë të perceptimit të tyre për përkatësinë e ndonjë nxënësi. Prandaj, mund të vërehen dallime të vogla mes numrit të banorëve që i përkasin të tria komuniteteve sipas të dhënave të regjistrimit të popullsisë së vitit 2011dhe numrit të fëmijëve nga të tria komunitetet që janë të regjistruar në sistemin arsimor. Të gjitha të dhënat janë të vlefshme që nga data 25 korrik 2018. Të dhënat e arsimit që kanë të bëjnë me komunat e Leposaviqit dhe Mitrovicës së Veriut janë marrë nga një drejtor komunal i arsimit dhe Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Zhvillimit Teknologjik në Serbi, përkatësisht. 438 Nuk janë në dispozicion të dhënat e zbërthyera sipas gjinisë për vijueshmërinë e shkollimit në komunën e Fushë Kosovës

98 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Gjakovë/Đakovica “Mustafa Bakija” Qyteti i Gjakovës 87 / 72 0 50 / 48 “Zekerija Rexha” Qyteti i Gjakovës 71 / 86 95 / 75 1 / 0 “Mallum Këpuska” qyteti i Gjakovës 4 / 1 0 0 Emin Duraku” Qyteti i Gjakovës 39 / 28 15 / 17 10 / 8 “Fehmi Agani” Qyteti i Gjakovës 0 13 / 13 0 “Selman Riza” Qyteti i Gjakovës 19 / 11 19 / 28 41 / 48 “Luigj Gurakuqi” fshati Korenice 0 0 0 “Dëshmorët e Kombit” fshati Jabllanicë 0 4 / 6 7 / 9 “Isa Boletini” Fshati Osek Hylë 0 12 / 6 0 “Sylejman Vokshi” fshati Smolicë 0 0 7 / 12 “Zef Lush Marku” Gjakovë 29 / 20 72 / 56 12 / 26 “Fani Noli” Fshati Dujakë 0 15 / 16 0 “Ukshin Myftari” Fshati Skivjan 0 0 34 / 28 “Haxhi Hoti” Fshati Rogovë 0 41 / 43 0 “Dëshmorët e Herecit” Fshati Herec 0 27 / 19 7 / 9 “Ali M. Hasi” Fshati Cermjan 0 5 / 3 0

Gjilan/Gnjilane “Vuk Karađić” Qyteti i Gjilanit 36 / 34 0 0

Gračanica/Graçanicë “Kralj Milutin” qyteti i Graçanicës 57 / 65 0 0 “Miladin Mitić” fshati Llapllasellë 63 / 42 0 0 “Vellezerit Frashëri” (paralele e komunës së Lipjanit) 0 12 / 3 0 fshati Radevë “Ditët e Minatorit” (paralele e komunës së Prishtinës, 0 3 / 0 0 vijuar nga nxënësit nga Kishnica dhe Sushica)

99 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Istog/Istok “Mithat Frashëri” Qyteti i Istogut 0 2 / 0 37 / 5 “Martin Camaj” fshati Gurakoc 0 11 / 11 38 / 35 “Martin Camaj” Llukavc i Thatë 0 6 / 3 22 / 22 “Bajram Curri” Qyteti i Istogut 10 / 6 12 / 12 1 / 4 “Bajram Curri” Fshati Cercë 0 1 / 1 1 / 1 “Bajram Curri” fshati Muzhevinë 0 2 / 1 3 / 6 “Bajram Curri” Fshati Dubravë 0 0 10 / 3 “Avni Rustemi” Fshati Zallq 0 0 44 / 41 “Ismajl Qemajli” fshati Saradran 1 / 3 0 4 / 0 “Trepča” Fshati Banjë 0 5 / 5 23 / 17 “Fan S. Noli” Fshati Llukavc i Begut 0 0 4 / 7

Kamenicë/Kamenica “Desanka Maksimovic” qyteti i Kamenicës 75 / 66 0 0 (nxënësit nga fshatrat Berivojcë dhe Boscë e vijojnë këtë shkollë) “Idriz Seferi” Fshati Strezoc 6 / 12 0 0 (nxënësit nga fshati Leshtar e vijojnë këtë shkollë)

Klinë/Klina “Ismet Rraci” Qyteti i Klinës 10 / 19 7 / 5 1 / 1 “Motrat Qiriazi” Qyteti i Klinës 0 4 / 4 0 “Motrat Qiriazi-1” Fshati Zajm 0 4 / 4 0 “Azem Bejta” fshati Grabanicë 9 / 8 5 / 5 3 / 2 “Tre Dëshmoret - 2” fshati Jashanicë 0 2 / 2 0 “Tre Dëshmoret - 3” fshati Gjurgjeviku 0 1 / 2 0 “Isa Boletini” Fshati Drenoc 0 1 / 0 0 “Isa Boletini - 1” fshati Poterq i Eperm 3 / 3 3 / 0 0 / 4 “Atë Gjergj Fishta” fshati Jagodë 4 / 4 16 / 11 0 “Avni Zhabota” fshati Shtupel 0 17 / 13 0 “Nënë Tereza” fshati Budisalc 2 / 0 7 / 0 3 / 0

100 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Leposavić/Leposaviq “Leposavić” qyteti i Leposaviqit 9 / 7 0 0 “Stana Baćanin” fshati Leshak 1 / 0 0 0

Lipjan/Lipljan “Fehmi Agani” Qyteti i Lipjanit 0 37 / 45 0 / 2 dhe fshati Medvec “Haradin Bajrami” Qyteti i Lipjanit 0 29 / 22 0 dhe fshati Magure “Ismajl Luma” Qyteti i Lipjanit 2 / 3 43 / 40 0 “Migjeni” Qyteti i Lipjanit 0 26 / 19 0 “Zenel Hajdini” Qyteti i Lipjanit 0 38 / 67 0 “Shtjefen Gjeqovi” dhe “Vladimir Nazor” 24 / 14 0 0 fshati Janjevë

Mamuşa/Mamushë/Mamuša “Anadolu” qyteti i Mamushës 4 / 3 0 0 “Ataturk” qyteti i Mamushës 0 / 1 0 0

439 Mitrovica/Mitrovicë North “Desanka Maksimović” qyteti i Mitrovicës së Veriut 3 / 6 “Dositej Obradović” qyteti i Mitrovicës së Veriut 6 / 4 “Predrag i Miodrag Mihajlović” qyteti i Mitrovicës së Veriut 39 / 38 “Sveti Sava” qyteti i Mitrovicës së Veriut 6 / 4 “Veljko Banašević” qyteti i Mitrovicës së Veriut “Vlado Ćetković” qyteti i Mitrovicës së Veriut 2 / 2 4 / 6 107 / 138

439 Të dhënat e ndara sipas komuniteteve nuk ishin në dispozicion për shkollat në këtë komunë.

101 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Mitrovicë/Mitrovica South “Andon Zako Çajupi” qyteti i Mitrovicës së Jugut 5 / 3 3 / 2 0 “Bedri Gjinaj” qyteti i Mitrovicës së Jugut 0 20 / 19 0 “Aziz Sylejmani” qyteti i Mitrovicë së Jugut 0 6 / 6 0

Novo Brdo/Novobërdë “Miladin Popović” fshati Bostan 10 / 9 0 0

Obiliq/Obilić “Ibrahim Rugova” Qyteti i Obiliqit 0 9 / 10 0 “Pandeli Sotiri” Fshati Plemetin 0 46 / 49 0 “Fazli Grajqevci” fshati Milloshevë 0 7 / 6 0 “Hasan Prishtina” fshati Milloshevë 0 17 / 10 0 “Ismajl Dumoshi” Qyteti i Obiliqit 0 5 / 2 0 “Dosidej Obradović” fshati Carravodicë 3 / 0 0 0 “Sveti Sava” Fshati Plemetin 74 / 86 0 0 “Branko Radičević” qyteti i Obiliqit 440 15 0 0

Pejë/Peć “Xhemajl Kada” Qyteti i Pejës 121 / 117 0 0 “7 Shtatori” Fshati Vitomericë 8 / 5 0 22 / 19 “7 Shtatori” Fshati Brestovik 4 / 6 0 0 “Dëshmorët e Kombit” fshati Baran 2 / 1 0 2 / 1 “Dëshmorët e Kombit” fshati Çallapek 3 / 2 0 3 / 2 “Dardania” Qyteti i Pejës 0 / 2 3 / 1 0 / 9 “Migjeni” Fshati Gllogjan 0 / 4 0 4 / 8 “Naum Veqilharxhi” fshati Kliçinë 0 6 / 3 8 / 9 (vijohet nga nxënësit nga fshati Rosujë)

440 Pesëmbëdhjetë nxënës romë, bazuar në monitorimin e ekipeve të OSBE-së deri më 15 mars 2019. Të dhënat e ndara sipas gjinisë nuk ishin në dispozicion për këtë shkollë.

102 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Pejë/Peć “28 Nëntori” Fshati Raushiq, degë e shkollës 0 0 1 / 9 “28 Nëntori” Fshati Lubeniq, degë e shkollës 0 0 4 / 3 “28 Nëntori” Fshati Zllapek,Degë e shkollës 0 0 4 / 1 “Pjetër Budi” Fshati Poçestë 1 / 1 0 0 / 1 “Pjetër Budi” 1 Fshati Orasje, degë e shkollës 14 / 15 0 7 / 5 “Rilindja” Fshati Trestenik 5 / 5 7 / 3 0 “Rilindja” Fshati Ruhot, degë e shkollës 0 0 4 / 6 “Skenderbeu”, Fshati Treboviq 63 / 58 (vijohet nga nxënësit 441 nga fshatrat Qungur dhe Katundi i Ri) “Haxhi Zeka” Fshati Zaha 14 / 11 (vijohet nga nxënësit nga fshati Nakëll) 442 “Lidhja e Pejës” fshati Novosellë 0 10 / 5 0 “Ali Kelmendi” Fshati Nabërgjan 1 / 0 0 0 / 3 “Skender Çeku” Fshati Qyshk 0 0 6 / 10 “2 Korriku” Fshati Loxhë 2 / 4 0 1 / 0

Podujevë/Podujevo “Naim Frashëri” qyteti i Podujevës 7 / 3 38 / 20 0 “Enver Maloku” qyteti i Podujevës 0 3 / 2 0 “Shaban Shala” Qyteti i Podujevës 0 4 / 6 0 “Ibrahim Rugova” qyteti i Podujevës 0 26 / 25 0 “Ali Ajeti” Fshati Sfeqël 0 2 / 3 0 “Luigj Gurakuqi” Fshati Batllavë 0 3 / 3 0 “Zahir Pajaziti” Fshati Orllane 0 2 / 3 0

441 Nuk janë në dispozicion të dhënat e zbërthyera sipas përkatësisë etnike. Numri i përgjithshëm i nxënësve të regjistruar është 121, nga të cilët 63 janë djem dhe 58 vajza. 442 Nuk janë në dispozicion të dhënat e zbërthyera sipas përkatësisë etnike. Numri i përgjithshëm i nxënësve të regjistruar është 25, nga të cilët 14 janë djem dhe 11 vajza. 103 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Prishtinë/Priština “Asim Vokshi” Qyteti i Prishtinës 0 17 / 20 0 “Emin Duraku” Qyteti i Prishtinës 0 16 / 9 0 “Gjergj Fishta” Qyteti i Prishtinës 0 3 / 6 0 “Model” Qyteti i Prishtinës 0 / 4 0 0 “Nexhmi Mustafa” qyteti i Prishtinës 0 3 / 2 0 “Pjeter Bogdani” qyteti i Prishtinës 0 1 / 1 0

Prizren “Ardhmëria” Fshati Landovica 16 / 13 0 0 “Aziz Tolaj” Qyteti i Prizrenit 64 / 117 0 0 “Dy Dëshmoret” Fshati Pirana (vijohet edhe nga nxënësit 44 / 33 0 0 nga fshati Sërbica e Ultë) “Emin Duraku” Qyteti i Prizrenit 443 N/A N/A N/A “Ibrahim Fehmiu” Qyteti i Prizrenit 27 / 26 0 0 “Leke Dukagjini” Qyteti i Prizrenit 41 / 34 0 0 “Lidhja Prizrenit” Qyteti i Prizrenit 444 N/A N/A N/A “Mati Logoreci” Qyteti i Prizrenit 55 / 64 0 0 “Motrat Qirijazi” Qyteti i Prizrenit 445 N/A N/A N/A “Mustafa Bakiu” Qyteti i Prizrenit 10 / 8 0 0 “Nazim Kokollari” Qyteti i Prizrenit 8 / 12 0 0 “Atmaxha” Fshati Atmagjë 1 / 2 0 0 “Zef Lush Marku” Velezhë dhe Caparc (vijohet edhe nga 6 / 2 0 0 nxënësit nga fshati Shpinadijë) “Naim Frashëri” Fshati Vllashnjë 0 / 1 0 0 “Sinan Thaçi” Fshati Zojz 4 / 5 0 0

443 Nuk ka të dhëna në dispozicion për numrin e përgjithshëm të nxënësve të regjistruar si dhe nuk ka zbërthim sipas përkatësisë apo gjinisë së tyre. 444 Po aty. 445 Po aty.

104 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Rahovec/Orahovac “Ardhmeria” Zona e Rahovecit të Epërm 20 / 15 6 / 5 6 / 7 “Bajram Curri” Fshati Krushë e Madhe 0 10 / 18 0 “4 Dëshmoret” Fshati Ratkoc 16 / 16 0 0 “Faik Konica” Fshati Celinë 0 12 / 9 0 “Rudolf Walther” Fshati Dejnë 0 4 / 1 4 / 2 “Mustafë Ibishi” Fshati Kramovik 1 / 1 10 / 4 0 “Hamëz Thaqi” Fshati Xërxe 0 0 9 / 7 “Skender Kastrati” fshati Radostë 0 6 / 5 0 “Rilindja” Fshati Çifllak 0 0 0 / 3 “Vëllezërit Frashëri” fshati Drenoc 0 5 / 2 0 “Liria” fshati Bellacërkë 0 0 3 / 1

Shtime/Štimlje “Emin Duraku” qyteti i Shtimes 2 / 4 46 / 44 0 “Emin Duraku” fshati Davidovc 0 1 / 1 0 “Lasgush Poradeci” fshati Gjurkoc 0 23 / 23 0 “Lasgush Poradeci” fshati Vojnovc 0 8 / 8 0

105 KOMUNA Emri i shkollës fillore dhe të mesme Romë i Kosovës Ashkali i Egjiptian (M / F) të ulët, vendndodhja (M / F) Kosovës (M / F)

Suharekë/Suva Reka “Shkendija” Qyteti i Suharekës 0 13 / 19 0 “Destan Bajrakatari” qyteti i Suharekës 0 1 / 1 0 “Drita” Fshati Gejlance 0 27 / 20 0 “Vaso Pashë Shkodrani” fshati Leshan (vijohet edhe nga 0 10 / 12 0 nxënësit nga fshati Tërnje) “Flamuri Arbërit” Fshati Reshtan 0 1 / 0 0 “Dituria” Fshati Samodrezh 0 3 / 0 0 “7 Marsi” Qyteti i Suharekës 0 1 / 1 0 “Gjergj Kastriot Skënderbeu” fshati Sallagrazhdë 0 2 / 4 0

Vushtrri/Vučitrn “Mustafë Venhari” qyteti i Vushtrrisë 0 3 / 0 0 “Shkolla nr. 2” Qyteti i Vushtrrisë 0 2 / 1 0 “Nazmi Zhegrova” fshati Stanovc 0 1 / 4 0 “Vuk Karadžić” Fshati Priluzhë 29 / 19 0 0 “7 Marsi” Fshati Bukosh 0 4 / 1 0

106 448 Ky numër totaliromëvetëKosovës nëLeposaviq në kuadërtëkëtijraportiështëibazuar nëvlerësiminesiguruarnga përfaqësuesiikomunitetit. komuniteteve, shifratetillanukjanë përfshirë. cekur ndryshe.Nërastseshifrate popullsisësëkomunitetevenëraportineP e Veriut, ZubinPotok përvitin2018,përveç nësenukështë dheZveçanjanë paraqitur ashtusiçgjendennëraportinProfilet Komunale tëOSBE-së 447 Shifratepërgjithshmetëpopullatës dheatotënumrittotalromëve,ashkaliveegjiptianëve Kosovës përkomunatLeposaviq, Mitrovicë net / 446 Tëdhënatenxjerrangaplatforma onlineAskdataeoperuarngaAgjenciaStatistikavetëKosovës, nëdispozicion nëhttp:/askdata.rks-gov. Shtojca 2: Malishevë Lipjan Leposaviq Klokot Klinë Kamenicë Kaçanik Junik Istog Hani iElezit Graçanicë Gllogoc Gjilan Gjakovë Fushë Kosovë Ferizaj Dragash Deçan KOMUNA

toritative në rast se nuk ka shifra zyrtare. Informatat nëkëtëtabelëjanëtëbazuaradhënateregjistrimitpopullsisëmë2011 54,613 57,605 18,635 2,556 38,496 36,085 33,409 6,084 39,289 9,403 10,675 58,531 90,178 94,556 34,827 108,610 33,997 40,019 popullatë Gjithsej Gjithsej 5 1,812 85 1 111 104 15 613 3,230 3,629 4 42 Ashkali tëKosovës rofileve Komunale të OSBE-së përvitin2018nukjanëtëndarasipas rofileve Komunale tëOSBE-së 4 876 0 0 45 0 1 0 64 0 47 0 9 299 1560 1834 2 21 Gra 447 Burra Komunate mbuluara në këtë publikim janëtë nënvizuara mengjyrëtë gjelbër. 1 936 0 0 40 0 0 0 47 0 57 0 6 314 1670 1795 2 21 Gjithsej 4 934 1,544 3 2 1 5,117 282 24 3 393 Egjiptianë tëKosovës 0 3 0 0 455 0 0 0 782 0 1 1 1 2597 134 12 2 189 Gra Burra 0 1 0 0 479 0 0 0 762 0 2 1 0 2520 148 12 1 204 Gjithsej 26 342 64 9 78 240 5 39 745 361 738 436 204 3 33 Romë tëKosovës 448 446

apo vlerësimet e përafërta au- apovlerësimetepërafërta 13 154 0 5 36 108 5 0 18 0 383 0 182 362 204 96 1 14 Gra 13 188 0 4 42 132 0 0 21 0 362 0 179 376 232 108 2 19 Burra 107

PASQYRË E KOMUNITETIT ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS KOMUNA Gjithsej Ashkali të Kosovës Egjiptianë të Kosovës Romë të Kosovës popullatë

Gjithsej Gra Burra Gjithsej Gra Burra Gjithsej Gra Burra

Mamushë 5,507 12 6 6 0 0 39 21 18 Mitrovicë Veriore 449 22,530 0 0 0 0 0 0 Mitrovicë Jugore 71,909 647 317 330 6 4 2 528 265 263 Novobërdë 6,729 3 2 1 0 0 63 31 32 Obiliq 21,549 578 284 294 27 15 12 661 335 326 Partesh 1,787 0 0 0 0 0 0 Pejë 96,450 143 72 71 2,700 1317 1383 993 527 466 Podujevë 88,499 680 328 352 2 2 0 74 37 37 Prishtinë 198,897 557 276 281 8 5 3 56 25 31 Prizren 177,781 1,350 650 700 168 89 79 2,899 1483 1416 Rahovec 56,208 404 193 211 299 151 148 84 43 41 Ranilug 3,866 0 0 0 0 0 0 Shtime 27,324 750 357 393 0 0 23 12 11 Skenderaj 50,858 10 3 7 1 0 1 0 0 Shtërpcë 6,949 1 1 0 0 0 24 11 13 Suharekë 59,722 493 256 237 5 2 3 41 18 23 Viti 46,987 14 6 8 0 0 12 5 7 Vushtrri 69,870 143 68 75 1 1 0 68 34 34 Zubin Potok 13,900 0 0 0 0 0 0 Zveçan 16,800 0 0 0 0 0 0

450 Gjithsej 1,739,825 15,436 7,581 7,855 11,524 5,763 5,761 8,824 4,428 4,396

449 Vlerësimet më të fundit të siguruara nga përfaqësuesit e komunitetit dhe të paraqitura në segmentin e këtij raporti mbi Mitrovicën e Veriut, tregojnë se janë rreth 86 romë dhe ashkali të Kosovës në komunë, ndonëse nuk ka të dhëna të ndara për këto komunitete. 450 Totali i popullatës së përgjithshme dhe shifrat totale sipas komuniteteve dhe gjinive janë të bazuara vetëm në të dhënat e nxjerra nga platforma online Askdata e operuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës, në dispozicion në http: / / askdata.rks-gov.net / .

108

PASQYRË E KOMUNITETIT JANAR 2020 ROM, ASHKALI DHE EGJIPTIAN TË KOSOVËS