ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА К У Л Т У Р А DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA C U L T U R E

БИТОЛА – BITOLA 2010 Издавач Published by НУУБ „Св. Климент Охридски“ – Битола NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola

ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA КУЛТУРА CULTURE

Составувачи: Authors: Ѓоргиевски, Науме Gorgievski, Naume Стефановска, Анета Stefanovska, Aneta Талеска, Светлана Taleska, Svetlana Андоновска, Ленче Andonovska, Lence Николов, Благој Nikolov, Blagoj Пешевска, Гордана Pesevska, Gordana

Рецензенти: Publisher's readers: Димовски – Цолев, Ѓорѓи Dimovski – Colev, Gorgi Радевски, Боро Radevski, Boro

Соработници: Associate cooperatives: Трајковска, Анастасија Trajkovska, Anastasija Димитровски, Панде Dimitrovski, Pande Христова, Лилјана Hristova, Liljana Сојуз на спортови Битола Sport Association Bitola НУУБ „Св. Климент Oхридски“ – Битола

NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola

ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА КУЛТУРА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA CULTURE

БИТОЛА – BITOLA 2010 CIP - Каталогизација во публикација Национална установа Универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“, Битола

929-056.45:008(497.774) 008(497.774)(092)

ЗНАЧАЈНИ личности за Битола : култура / [составувачи Науме Ѓоргиевски, Анета Стефановска, Светлана Талеска, Ленче Андоновска, Благој Николов, Гордана Пешевска ; [ соработници Анастасија Трајковска ... [и др.] ; превод на англиски Весна Милевска] = Distinguished people for Bitola : culture / [authors Naume Gorgievski, Aneta Stefanovska, Svetlana Taleska, Lence Andonovska, Blagoj Nikolov, Gordana Pesevska ; [associate cooperatives Anastasija Trajkovska ... [et al.] ; translation in English Vesna Milevska]. - Битола : НУУБ „Св. Климент Охридски“ = Bitola : NIUL "St. Clement Ohridski", 2010. - 254 стр. : илустр. ; 24 см

Напореден текст на англ. јазик. - Предговор / Вера Стојчевска-Антиќ ; Preface / Vera Stojcevska-Antik : стр. 5-9. - Тираж 400. - Слики од авторите на пресвитокот од предниот омот. - Библиографија : стр. 245-246. - Регистар.

ISBN 978-608-4538-16-5 1. Насп. ств. насл. 2. Ѓоргиевски, Науме [автор]. - I. Горгиевски, Науме види Ѓоргиевски, Науме a) Култура - Познати личности - Битола COBISS.MK.ID 18622017 ПРЕДГОВОР INTRODUCTION

Самата популарна семантичка The popular semantic syntagm син­тагма „Битола, Бабам Битола“ itself “Bitola Babam Bitola” discloses ја открива кодовната карактери- the code characteristic of the popular стика на популарниот град Бито- city of Bitola. Second by its size city ла. Вториот по големина град во in the Republic of Macedonia, but fa- Република Македонија, но познат со бројни епитети и определби кои mous with its numerous epithets and го сумираат значењето во реални definitions which sum up the impor- контури и граници. Да споменеме tance in real contours and borders. само еден факт. За градот под Пе- Let’s mention only one fact. For the листер испеани се над 300 песни. city under “Pelister” there have been Секако, ова не е ни случајност ни- sung over 300 songs. Surely, this is ту препотентна желба на битолча- not accidental nor conceited wish ните претенциозно да го истакнат of Bitola’s citizens, to promote their својот, секако, сакан град. За ме- surely loved city. For the metaphori- тафоричниот испеан град можеме слободно да истакнеме бројни це- cally sang city, we can freely state nu- нети карактеристики. merous valuable characteristics. Битола е знаменита не само во Bitola is valuable not only in our нашата земја, туку и вон нејзините country, but outside its borders. The граници. Историските перио- historical period through which our ди низ кои минал овој град уште city passed, made it even more at- повеќе го чинат привлечен. До tractive. Next to the ancient city античкиот град Хераклеа, изгра- Heraclea, built at 4 century BC by ден во 4. век пред н.е. од знамени- the famous army commander and тиот војсководец и градител царот Филип II, се надоврзал, преполн constructer Philip II, continued full со живот, градот Битола. Веќе во with life the city of Bitola. In the time Самоилово време е нотиран со of Samoul it was noticed under the името Битола. Античкиот период, name of Bitola. The ancient period, потоа римскиот, бугарскиот, ви- then the Roman, Bulgarian, Byzan- зантискиот, српскиот, турскиот, tium, Serbian, Turkish were not an не му попречиле на овој град да obstacle to upgrade this continuity го надоврзува континуитетот на of development. Also, the rulers of развој. Исто така, владетелите од different origin could not conquer разнородно потекло не можеле да the identity of the population. The

5 го освојат идентитетот на населе- passibility or the remains of differ- нието. Минливоста или останокот ent participants were always evident на разнородни присутници било in this city and the Consul time un- секогаш евидентно во овој град, а doubtedly speaks for the interests of конзулските времиња недвосмис- the neighboring and the European лено говорат за интересите на со- седните и европските држави за states in this famous city. Bitola col- знаменитиот град. Битола ги при- lected and lived both the political бирала и доживувала и политич- and the economic and especially ките, и економските, но посебно cultural fermentations with the ac- и културните превирања со до- complishments of the more civilized стрелите на поразвиен цивилиза- world. In all these periods appeared торски од. Во сите тие периоди се and promoted Bitola’s citizens in пројавувале и истакнувале битол- their own areas of development. Be- чани во сопствените области на side them appeared promoted indi- развој. Покрај нив се пројавувале и истакнати индивидуи од немаке- viduals of non Macedonian origin донско потекло, а кои го избрале who chose the city of Bitola for their градот Битола за свое постојано permanent or long-term residence. или подолгорочно живеалиште. Such growing Bitola deserved to Вака растечката Битола заслу- sum up the achievements of the fa- жила да ги сумира достигањата на mous people that the city had in знаменитите личности со кои изо- abundance in an honorable collec- билувал градот во почесен збор- tions of chosen people. That is why ник на избраници. Затоа појавата the appearance of Bitola’s publica- на битолското издание „Значајни личности за Битола“, што се појави tion “Distinguished people for Bi- во 2007 година, во издание на НУ- tola” in 2007 published by NUUB УБ „Св. Климент Охридски“ – Би- “St. Clement Ohridski”- Bitola and тола и Општина Битола, ја зголе- the municipality Bitola increased the ми љубопитноста на граѓаните и curiosity of the citizens and wider for пошироко за познатите и заслуж- the well known and deserved Bitola’ ни битолчани. Притоа, должни s citizens. At the same time, we are сме да ги земеме во предвид сите obliged to take into consideration all можности и критериуми, што се the possibilities and criteria that ap- јавија во работата на составувачи- те: Андоновска Ленче, Ѓоргиевски peared in the work of the authors: Науме, Николов Благој, Огненов- Andonovska Lence, Gorgievski Nau-

6 ски Трајко, Пешевска Гордана, me, Nikolov Blagoj, Ognenovski Tra- Стефановска Анета, Талеска Свет- jko, Pesevska Gordana, Stefanovska лана. Можеби е најбитен фактот Aneta, Taleska Svetlana. Maybe the што тие ни соопштуваат со какви most important is the fact that they побуди го започнале делото. Во announced the motives they started првобитниот обид избрале повеќе од 350 личности, за да се задржат with the work. In their first attempt врз објавените 161 личности, they have chosen over 350 people според избраните критериуми. and published 161 according to the Меѓутоа, едногласно составувачи- made criteria. But, the authors all те заклучуваат: „Во оваа импре- together agree that: “In this impera- сивна галерија на ликови, секако, tive gallery of people, some figures ненамерно некои граѓани не се are not mentioned willingly or un- застапени, иако претставуваат willingly, although they proved dis- значајност за Битола, но сигурно tinguished for Bitola, but we are sure ќе ги има во некое наше ново из- дание што ќе следува.“ that they will be mentioned in some Во публикацијата „Значајни other edition that will follow.” личности за Битола – култура“, In the publication “Distinguished составувачите Андоновска Лен- people for Bitola-culture” the authors че, Ѓоргиевски Науме, Николов Andonovska Lence, Gorgievski Nau- Благој, Пешевска Гордана, Стефа- me, Nikolov Blagoj, Pesevska Gor- новска Анета и Талеска Светла- dana, Stefanovska Aneta and Taleska на, придржувајќи се кон зацрта- Svetlana following the underlined ните критериуми: личностите да criteria: people born in Bitola and се родени во Битола и Битолско, личностите да живеат и творат Bitola region, people to live and cre- во Битола и Битолско и добиени ate in Bitola and Bitola region and награди и признанија, покрај де- the gained awards and recognitions, лот на внесени личности во прва- beside the part of entered people та основна книга, разработени се from the first basic book they have уште 59 нови личности од областа worked on 59 new people from the на културата: театар, архитектура, area of culture, theatre, architecture, сликарство, музика, археологија, painting, music, archeology, librari- библиотекарство и спорт. anship and sport. Ваквиот селективен однос кон Such selective relation towards избраните личности заслужувал внимание најверојатно и поодам- the elected people deserved atten-

7 на, но никогаш не е доцна да се tion most probably a long time ago, истакнат бележитите настани и but it is never late to emphasize the луѓе од развојниот пат на еден remarkable events and people from истакнат град. Уште посигурно the development path of a promot- е дека ќе има потреба и од нови ed city. What is even more certain проширувања, кои сигурно ќе го најдат своето место и во натамош- is that there will be the necessity of ните истражувачки потфати. Би- new enlargements, but they will тола се гордее со своите совреме- certainly find their place in further ни образовни, научни и културни research attempts. Bitola is proud институции, кои се базираат на with its modern educational scien- долговековна традиција. Денес се tific and cultural institutions which присутни успешните резултати are based on the long century tradi- на: Универзитетот „Св. Климент tion. Today are present the successful Охридски“, НУУБ „Св. Климент results of: The University “St. Clem- Охридски“, Македонското науч- но друштво - Битола. Посетата на ent Ohridski”, NUUB “St Clement „Градскиот музеј“ на Битола од Ohridski”, The Macedonian Scientific страната на странските учесни- Association- Bitola. The visit of the ци на Меѓународниот семинар за “City museum” of Bitola by the for- македонски јазик, литература и eign participants at the International култура, кои ја посетија Битола во Seminar of Macedonian language, 2010 година, остави длабоки траги Literature and Culture who visited со изложените експонати од исто- Bitola in 2010, remained deep traces риските периоди на Битола. with the exposed exponents from the Овде би можеле подолго да пи- шуваме за другите институции historical periods of Bitola кои даваат придонес за напредо- We could write longer for the кот на градот, како што тоа видли- other institutions that give contribu- во го покажува Општината Бито- tion for the improvement of the city, ла, потоа познатиот и стар „Архив which could be noticeably shown by на Битола“, печатниците со долга the Municipality of Bitola, then the традиција и др. Прилог кон вак- well known and old “Archives of Bi- вите збогатувања е и објавената tola”, the printing houses with long книга „Значајни личности од Би- traditions and others. The enclosure тола - писатели“, издадена во 2008 година, со застапени 42 лично- to all such enrichments is the pub- сти. Сите битолски институции и lished book “Distinguished people

8 вредни современи авторитети, во for Bitola- writers” published in 2008 комуникација со републичките with 42 present people All Bitola in- институции и истакнати имиња, stitutions and valuable modern au- ќе ги збогатуваат претставите за thorities in communication with the талентираните и вредни личности republic institutions and promoted кои ја збогатувале и ќе ја збогату- ваат Битола. names, will enrich the image for the talented and valuable people that en- Вера Стојчевска - Антиќ riched and will enrich Bitola.

Vera Stojcevska - Antik

9 ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА КУЛТУРА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA CULTURE

АЛУШЕВСКИ ALUSEVSKI СТЕВЧЕ STEVCE – спортист – – sportsman –

Алушевски, Стевче (1972), спортист. Alusevski, Stevce (1972) a sportsman. Основното, средното и високото образо- He finished his elementary, secondary and вание ги завршува во Битола. Магистрира higher education in Bitola. He got a diploma на ФОН - Спорт и спортски менаџмент. of a Master of sport and sport management. Активно почнува да се занимава со ра- He actively started to play handball in the комет во сезоната 1989/90 г. Своите по- season 1989/90. He made his beginning in четоци ги прави во РК „Пелистер“, каде RK “Pelister” where with temporal breaks he со повремени прекини настапува 10 се- played for 10 seasons - 1989/93, 1996/2000, зони - 1989/93 г., 1996/2000 г., 2004/05 г. 2004./05. Then, two seasons he played for Потоа две сезони игра за РК„ Јафа“ - Ре- RK “Jafa Resen”. In 2000 he left to Skopje сен. Во 2000 г. заминува за Скопје и ста- and became a member of RK “Vardar Pro” нува член на РК „Вардар Про“ каде на- where he played for 9 seasons in the seasons стапува 9 сезони, во сезоните 2000/04 г., 2000/04, 2005/10. Currently, he is a member 2005/10 г. Моментално е член на РК „Ме- of RK “Metalurg”, Skopje. His professional талург“ - Скопје. Во неговите професи- successes number eleven championships of онални успеси се вбројуваат единаесет Macedonia and eight cups of Macedonia. In првенства на Македонија и осум купо- 2004 he was proclaimed for the best hand- ви на Македонија. Во 2004 г. прогласен ball player of Macedonia. In his sport career е за најдобар ракометар на Македонија. he played 215 matches with achieved over Во својата спортска кариера има три на- 1000 goals. The most important representa- стапи во Младинската репрезентација на tion successes: The European championship Југославија. За Македонската ракометна in Italy 1998-12th place, The World cham- репрезентација одигрува 215 натпревари pionship in Egypt 1999-18th place, World со постигнати над 1 000 гола. Позначајни championship in Croatia 2009 -11th place. репрезентативни успеси: Европско пр­ вен­ство во Италија 1998 г. - 12. место, Светско првенство во Египет 1999 г. - 18. место, Светско првенство во Хрватска 2009 г. - 11. место.

13 АНГЕЛОВСКИ ANGELOVSKI ПЕТАР PETAR – сценограф– – screen writer –

Ангелковски, Петар (1931 – 2003), Angelovski, Petar (1931-2003) screen сценограф кој секогаш настојувaше да writer who was always persistent in deeping навлезе во суштината на драмското дело, into the core of the play, showing necessary покажувајќи одредена стручност, вкус professionalism, taste and excellent knowl- и одлично познавање на законитоста edge of the stage rules. He filled the sceno- на сцената. Сценографскиот простор го graphic space with dynamic- natural situa- исполнуваше со динамика и природни tions which gave life to the play. состојби, со што делото сценографски го With his transfer from The National оживуваше. Theatre Prilep to Bitola in 1960, Bitola Thea- Со преоѓањето од прилепскиот во tre gained the first constant screenwriter. Народниот театар - Битола, во 1960 го- With his attempts in the area of theatre дина, битолскиот театар се здобива со scenography he showed proved creative ca- првиот постојан сценограф. Со сво- pabilities in modern scene expression. We ите зафати во областа на театарската find it important to mention, that in every сценографија, покажа осведочени кре- subsequent performance, he revealed new ативни способности во посовремени- creative potentials, showing cared taste. He от сценски израз. Од посебно значење never made an exhibition out of the scene, е фактот дека од претстава во претста- the scenography to be beautiful for itself, ва открива нови творечки потенцијали, but he always emphasized the essential, the покажувајќи негуван вкус. Тој ни- functional. With his tireless and determined когаш од сцената не прави изложба, work he fastens the processes in the devel- сценографијата сама за себе да биде уба- opment of the scenography. What is charac- ва, туку го назначува битното, функци- teristic for the scenographic treatment is the оналното. Со својата неуморна и само- persistence to enter in the core of the drama прегорна работа ги забрзува процесите play, to express its spirit and atmosphere. во развојот на сценографијата. Каракте- His creational opus represents a very ристично за сценографскиот третман е large collection of over 200 scenographies настојувањето да се навлезе во суштина- where home, modern, Yugoslav and world та на драмското дело, да го изрази него- play are present. виот дух и атмосфера. As a scenographer he signed the fol- Неговиот творечки опус претставу- lowing performances: ”The fox and the ва една мошне голема збирка од над 200 grapes” by Giljermo Figejredo(1960), сценографии во кои се застапени до- “Mark” by J.Lesik (1961), “A view from

14 машната, современата југословенска и the bridge” by Arthur Miller (1962), “By светската драматургија. force doctor” by Jan Batiste Moliere (1962), Како сценограф потписник е на “Storm” by A.N Ostrovski (1963),”Runa- претставите: „Лисицата и грозјето“ од way bride” by Vasil Iljoski(1964), “Migrant Гилјермо Фигејредо (1960), „Белег“ од Workers” by A.Panov, (1965), “Hamlet” Ј. Лешиќ (1961), „Поглед од мостот“ од by W.Shakespeare (1966), “Outlaws” By Артур Милер (1962), „На сила доктор“ Fredrick Sheller (1967), ”Seville’s barber” од Жан Батист Молиер (1962), „Бура“ од by Bomarche (1967), “Czar Edip” by So- А.Н. Островски (1963), „Бегалка“ од Ва- phocles (1967), Vladimir and Kosara” by сил Иљоски (1964), „Печалбари“ од Ан- Stefan Tanevski (1968), “Bloody stone” тон Панов (1965), „Хамлет“ од Вилијам by V.Iljoski (1968),”Kostana” by Borislav Шекспир (1966), „Разбојници“ од Фри- Stankovik (1969), “A step to the autumn” дрих Шилер (1967), „Селвиски бербер“ by Tome Arsovski (1969),”Bloody wed- од Бомарше (1967), „Цар Едип“ од Софо- кле (1967), „Владимир и Косара“ од Сте- dings” by Federico G. Lorca (1971), “Dundo фан Танесвски (1968), „Окрвавен камен“ Maroe” by Marin Drzik (1972), “Court” by од Васил Иљоски (1968), „Коштана“ од Kole Chashule(1978), "Solemn dinner at the Борислав Станковиќ (1969), „Чекор до funeral company” By Ivo Breshan (1980), есента“ од Томе Арсовски (1969), „Крва- “The Twelfth night” by William Shake- ви свадби“ од Фредерико Г. Лорка (1971), speare(1983), “Flying on the spot” by Goran „Дундо Марое“ од Марин Држиќ (1972), Stefanovski (1984),”Traveling theatre Sopal- „Суд“ од Коле Чашуле (1978), „Свечена ovik” by Lj Simovik (1986), "The Sinner Za- вечера во погребното претпријатие“ од harias" by Vladimir Kostov (1987) ,"Wed- Иво Брешан (1980), „Ноќ спроти Во- ding" by R Seligo (1988) and etc. дици“ од Вилијам Шекспир (1983), „Лет It is not a small number of his scenog- во место“ од Горан Стефановски (1984), raphies for plays applied for the youngest: „Патувачки театар Шопаловиќ“ од Љ. ”Heidi” by Johana Spiri (1964), "Kekec and Симовиќ (1986), „Грешниот Захарија“ од Mojca” by Josip Vandot (1969),” Pedace” by Владимир Костов (1987), „Свадба“ од Р. Ljubisa Gokik (1973), “The giant bragger” Шелиго (1988) и др. by M Stanisavlevik (1981), “A Fairytale for Не е мал бројот на неговите сцено- the czar and the Sheppard” by B Trifunovik графии за пиеси наменети за најмладите and others . гледачи: „Хајди“ од Јохана Шпи- Within the framework of the Theatre ри (1964), „Кекец и Мојца“ од Јосип plays “Vojdan Cernodrinski” (1983) there Вандот (1969), „Педаче“ од Љубиша Ѓоќиќ (1973), „Џинот фалбаџија“ од М. was opened an exhibition of his models and Станисављевиќ (1981), „Бајка за царот и scenographical maps. овчарот“ од Б. Трифуновиќ и др. Во рамките на Театарските игри „Војдан Чернодрински“ (1983) беше от- ворена изложба на дел од негови макети и сценографски скици.

15 АПЧЕВСКИ APCEVSKI СТОЈАН STOJAN – ликовен уметник – – artist –

Апчевски, Стојан (1936), уметник. Apcevski, Stojan (1936), artist. Роден е во 1936 год., во с. Баница, лерин- He was born in v.Banica, Lerin He gra­­ ско. Завршува Школа за применета уметност du­ated at the School of Applied art in Sko- во Скопје. Член е на ДЛУБ и повеќегодишен pje. He was a member of DLUB and he has претседател. been its long year president. During his crea- Во текот на својот творечки развој има tional development he has organized a large организирано голем број самостојни из- number of independent exhibitions where ложби на кои ги презентира своите најнови he presented his newest achievements. достигнувања. At the beginning his work was char- Во почетокот неговото творештво го acterized by elements of lyric abstraction, карактеризираат елементи на лирска ап­ light colors, energetic central compositions, стракција: светол колорит, енергични harmony of tones. Later achievements pre- централни композиции, хармонија на то- serve certain known elements, but they get налитети. Подоцнежните остварувања зад- abstract associative sound and at the end he ржуваат извесни познати елементи, но до- was constant to the dramatic expressionism. биваат апстрактно-асоцијативен призвук, за A large number of his work mainly на крај да остане доследен на драматичниот painted in oil on a canvas is in museums, експресионизам. private collections and different institutions Голем број од делата, главно насликани throughout Macedonia. во маслена техника на платно, се наоѓаат во музеи, приватни колекции и разни институ- ции низ Македонија.

16 БОГДАНОВСКИ BOGDANOVSKI ВЛАТКО VLATKO –шахист – – chess master –

Богдановски, Влатко (1964), шахов- Bogdanovski, Vlatko (1964) chess, great ски велемајстор. Роден во Битола. Израс- master. He was born in Bitola. He grew at нат во Шаховската школа на Шаховскиот the Chess school at the chess club “Stevo Pa- клуб „Стево Патако“, каде настапува од tako”, where he performed from the age of 18-годишна возраст. Во 1979 г. станува 18. In 1979 he became a pioneer champion пионерски првак на Македонија. Во 1988 of Macedonia. In 1988 he won the title In- г. ја освојува титулата Интернационален ternational master in chess (FIDE congress мајстор во шах - (ФИДЕ конгрес, Со- Thessaloniki). In 1993 he won the title лун). Во 1993 г. ја освојува титулата Ша- Chess great master (FIDE congress Brazil). ховски велемајстор (ФИДЕ конгрес, Бра- He was six term senior champion of Mac- зил). Бил шесткратен сениорски првак edonia in 1986, 1987, 1989, 1993, 1995 and на Македонија во 1986, 1987, 1989, 1993, 2009. As a member of the chess representa- 1995 и 2009 г. Како член на Шаховска- tion of Macedonia he participated at 5 chess та репрезентација на Македонија уче- Olympics 1994 in Moscow (Russia) 1996 in ствува на 5 шаховски олимпијади: 1994 Erevan (Armenia) 1998, in Kalmikia ( Rus- г. во Москва (Русија), 1996 г. во Ереван sia) 2000, in Istanbul (Turkey) 2004, in Cla- (Ерменија), 1998 г. во Калмикија (Русија), via (Spain) and three European champion- 2000 г. во Истанбул (Турција), 2004 г. ships 1997 in Pula (Croatia) 1999, in Batumi во Калвија (Шпанија) и три Европски ( Georgia) and 2001 in Leon (Spain). At the првенства: 1997 г. во Пула (Хрватска), cups of European champions he performed 1999 г. во Батуми (Грузија) и 2001 г. во at 2000, 2001, 2003 and 2004. The best result Леон (Шпанија). На куповите на европ- is the won 7th place with the chess represen- ски шампиони настапува во 2000, 2001, tation at the Olympics in Istanbul by which 2001, 2003 и 2004 г. Највреден резултат he gained the status sportsman of world му е освоеното 7. место со Шаховската cate­gory. репрезентација на Олимпијадата во Ис- танбул, со што се стекна со статус - Спор- тист од светска категорија.

17 БУТОРАЦ BUTORAC СTАНКО STANKO – архитект – – architect –

Буторац, Станко (1932), македонски Buturac, Stanko (1932) Macedonian ar- архитект и проектант на значајни објекти chitect and designer of important objects in во Битола. Bitola. Роден во 1932 г., во Битола. Дипломи- He was born in 1932 in Bitola. He gradu- ра на Архитектонскиот отсек на Технич- ated at the Department of Architecture at киот факултет во Скопје, во 1963 г. на те- the Faculty of Technical Sciences in Skopje ма: „Планинарски хотел на Пелистер“. По in 1963 on the topic "Mountain hotel" on Pe- дипломирањето се вработува во Проек- lister. After his graduation he was employed тантското биро „Нова градба“ во Битола, at the Designing bureau “New building” in кое во 1974 г. се интегрира со Заводот за Bitola, which in 1974 was integrated with the урбанизам. Тука работи до денот на свое- Institute of Urbanism. There he worked till то пензионирање, во 1997 г. the day of his retirement in 1997. Станко Буторац има голем број реа- Stanko Buturac has a large number of лизирани објекти во Битола, меѓу кои realized objects in Bitola among which the позначајни се: Основниот суд во Битола most important are: The County court in (1970), Стоковната куќа „Јавор“ во Битола Bitola (1970), The department store “Javor” (1975), Стопанска банка - Битола (1976), in Bitola (1975), The Stopanska Banka in осумгодишното училиште „Елпида Кара- Bitola (1976), the eight years school “Elpida манди“ во Битола (1984), средното учи- Karamandi” in Bitola 1984, the secondary лиште „ЕМУЦ“ во Битола (1986), објектот school "EMUC" Bitola (1986), the object of на Заводот за урбанизам и проектирање the Institute of Urbanism and Designing in во Битола (1987), осумгодишното учи- Bitola (1987), the eight years school “Clem- лиште „Св. Климент Охридски“ во Би- ent Ohridski” in Bitola (1988), the building тола (1988), станбено-деловниот ком- business complex “Pelagonka” I in Bitola плекс „Пелагонка I“ во Битола (1991), (1991), The Customs shipping terminal in Царинско-шпедитерскиот терминал во Bitola (1996) and the building business com- Битола (1996) и станбено-деловниот ком- plex “Pelagonka” II in Bitola (1997). плекс „Пелагонка II“ во Битола (1997) . He was also involved with designing of Се занимава и со проектирање на industrial objects in his native city out of индустриски објекти во родниот град, which the most important are: the industrial од кои позначајни се: индустрискиот complex “Metalec” in Bitola, “Ferm Insti- комплекс „Металец“ во Битола, „Ферм tute” for the tobacco factory in Bitola and завод“ за монополот во Битола и дис- the distributive center of “Javor” Bitola. Be-

18 трибутивниот центар на „Јавор“ во Би- side, these objects he was involved with the тола. Покрај овие објекти се занимава и designing of annexes, reconstruction and со проектирање на доградби, надградби, many individual family houses. реконструкции и повеќе индивидуални He has received many social recogni- семејни куќи. tions such as: the nomination of the 4th No- Добитник е на повеќе општествени vember award of Bitola for the mall “Javor” признанија и тоа: номинација за Но- in Bitola (1975), the nomination for the емвриската награда на Битола, за Сто- 4th November award of Bitola for the eight ковната куќа „Јавор“ во Битола (1975), years school “St. Clement Ohridski” in Bi- номинација за Ноемвриската награда на tola (1998) and the nomination for the 4th Битола, за осумгодишното училиште „Св. November award of Bitola for the Customs Климент Охридски“ во Битола (1988) и shipping terminal in Bitola (1996). номинација за Ноемвриската награда на Битола, за Царинско-шпедитерскиот тер- минал во Битола (1996).

19 ВАНЃЕЛОВ VANGELOV ВАСКО VASKO – спортист – – sportsman –

Ванѓелов, Васко (1927), роден во Би- Vangelov, Vasko (1927) was born in тола, професор по физичко воспитување. Bi­tola, professor of physical education. Im- Значаен спортски работник кој активно portant sport worker, who dedicated his life се посветува на едукацијата на млади- to the education of young people and sport те и развојот на спортот во Битола. По development in Bitola. After the liberation, ослободувањето станува член на Гимна- he became member of the gymnastic team стичката екипа во Битола, каде со вежби in Bitola where participated in exercises на справи и партерна гимнастика уче- with apparatus and sport floor gymnastics ствува на Републичкиот слет во Скопје. exercises at the Republic competition in Како студент во Белград, кон крајот на Skopje. As a student in Belgrade by the end 1959 г. се посветува на пливањето и по of 1959 he dedicated himself to swimming враќањето во Битола го формира и е тре- and after his return he was the coach of the нер на првиот Пливачки клуб „Југ“ во first swimming club “Jug” in Bitola. In 1960 Битола. По дипломирањето и враќањето he founded the first athletic club in Bitola. во Битола, се вработува како професор Vasko Vangelov takes the credits for the for- во Средното земјоделско училиште. Во mation of the department physical classes at 1960 г. го формира и Првиот атлетски the Teacher’s College in Bitola. клуб во Битола. Васко Ванѓелов е заслу- For two mandates he was president of жен за формирањето на отсекот Фискул- the Union of pedagogues of physical culture турни паралелки при Учителската школа in RM. V.Vangelov is the author of many во Битола. Два мандати е претседател на professional and popular sport articles pub- Сојузот на педагозите по физичка кул- lished in different magazines, newspapers тура во Република Македонија. Васко and electronic media. He participated with Ванѓелов е автор на бројни стручни и по- his articles in many congresses in the coun- пуларни спортски трудови објавувани во try and abroad. разни списанија, весници и електронски медиуми. Со свои трудови настапува на повеќе конгреси во земјата и странство.

20 ВЕЛЈАНОВСКИ VELJANOVSKI ПЕТАР PETAR – актер – – actor –

Велјановски, Петар (1905-1975), ак- Veljanovski, Petar (1905-1975) actor тер и режисер, еден е од основачите на and director was one of the founders of the Народниот театар – Битола. Учествува во National theatre - Bitola. He participated in првиот изведувачки состав на театарот the first theatre assembly performance and и во тој период е единствениот драмски in that period he was the only drama artist уметник со поголемо искуство како про- possessing an outstanding experience of a фесионален актер. professional actor. Неговиот актерски ангажман започ- His engagements in acting, began in his нува од раната младост, во далечната 1923 early youth, in the distant 1923, as a member година како член на патувачката група of the traveling group ‘Tihomir Dinulovik" „Тихомир Динуловиќ“ и по три години, and three years later in 1926, he became a во 1926 година станува член на Народно member of Skopje National Theatre, which позориште - Скопје, кое беше стациони- was situated in Bitola. рано во Битола. His membership in the semi-profession- Значајно е неговото членување во по- al theatre called ”Good field” is very impor- лупрофесионалниот театар „Добро поље“ tant in Bitola, in 1932. во Битола, во 1932 година. He remained on the stage of the Bitola На сцената на Народниот театар – Би- National Theatre until 1952, where as an ac- тола останува до 1952 година, каде како tor had participated almost in overall reper- актер учествува скоро во целокупниот tory. репертоар. After three-year break and after his en- По тригодишната пауза и по неговиот gagement at the Prilep National theatre in ангажман во Народниот театар во При- 1959, he eventually returned to his local леп, во 1959 година повторно се враќа на stage. In 1965 he retired as an actor of Bitola својата матична сцена. Во 1965 година, Ensemble. Although being retired, from како актер на битолскиот ансамбл, зами- time to time, he took part in some projects нува во пензија. И како пензионер повре- till the end of his life. мено настапува во проекти, сè до крајот In his creative opus more important на животот. roles, which he acted on the stage of Bitola Во неговиот творечки опус позачајни National Theatre, especially after the return ликови кои ги остварил на сцената на Би- in his Bitola assembly with exceptional natu- толскиот театар, особено по враќањето ralness and experiences are the characters во битолскиот театарски колектив, со of: Zogor in “Further than his nose he does

21 особена природност и доживеаност мо- not see” by Jovan Horvat (1948), Ognen in же да се вбројат ликовите: Жогор во „Од “Community” by Kole Casule (1951), Vasilie носот подалеку не гледа“ од Јован Хорват II in “Ivac” Stevan Tanevski(1959), Jordan in (1948), Огнен во „Задруга“ од Коле Чашу- “Migrant workers” A.Panov (1965), Gerom ле (1951), Василие II во „Ивац“ од Стеван in “Donkey” Z. Feido (1966), Medvedeev in Таневски (1959), Јордан во „Печалбари“ “On the bottom” M.Gorki (1966) and oth- од А. Панов (1965), Жером во „Магаре“ ers. од Ж. Фејдо (1966), Медведеев во „На It should be mentioned that Petar Vel- дното“ од М. Горки (1966) и др. janovski gave modest, but certainly great Треба да се спомне дека Петар contribution in the domain of directing. In Велјановски дава свој скромен, но се- the situation of lacking directors, with his како голем придонес и во доменот на enormous acting experience, he made up режијата. Поради недостиг на професио- the emptiness of this deficit in the directors’ нални режисери, но со огромно актер- staff at that time. Although, by its size and ско искуство, ја надополнува празнината quality his engagement directing at Bitola на овој дефицитарен кадар во тоа време. National Theatre is symbolic, there must be Иако по обем и по квалитет неговиот ре- mentioned his directing of the performances жисерски ангажман во Битолскиот театар “Mud ball” by Galesinov (1950) and “Gold- е симболичен, мора да се споменат ре- en fish” by Pushkin”(1950). жиите на претставите: „Кална топка“ од Галешинов (1950) и „Златната рипка“ од Пушкин (1950).

22 ВЕЉАНОВСКА VELJANOVSKA ВЕРА VERA – спортист – – sportswoman –

Вељановска, Вера (1955), една од Veljanovska, Vera (1955) one of the позначајните и најпознатите спортисти most famous athletes in Bitola. She partici- во Битола. Учествува на бројни атлетски pated in a lot of athletic manifestations that манифестации одржувани на просторите were held in the area of Former Yugosla- на поранешна Југославија и повеќе други via and many other countries. She has won земји. Има освоено седумнаесет златни, more than seventeen gold medals, fifteen петнаесет сребрени, три бронзени меда- silver, three bronze medals, one gold and ли, една златна и две сребрени плакети, two silver testimonials and numerous cups бројни пехари и други признанија и на- and other recognitions and awards. Her per- гради. Нејзини рекорди што и денеска sonal records which haven’t been broken не се соборени се: 60 м. во сала - 7, 3 се- even today are; 60m in hall, 7,3 seconds in кунди во Букурешт, 60 м. на отворено Bucharest; 60m on open; 7,5 seconds- Split - 7, 5 секунди во Сплит (1973 г.), 100 м. 1973; 100m open: 11,6 seconds -Bucharest на отворено - 11, 6 секунди во Букурешт 1973; 200m open; 24,0 sec, -Sophia 1973. In (1973 г.), 200 м. на отворено - 24, 0 се- the period from 1970-1975, she was a regu- кунди во Софија (1973 г.). Од 1970 -1975 lar member of Macedonian and Yugoslav г. е стандардна членка на Македонска- representation both, in junior and senior та и Југословенската репрезентација во competition. јуниорска и сениорска конкуренција. She was pronounced a sportswoman Прогласена е за спортист на Македо­ of Macedonia in 1973 and 1974, she was нија во 1973 и 1974 г., четирипати е и на ranked among Bitola’s top sportswomen ранг-листата на најдобрите спортисти во 4 times; 1971 and 1972 the second place Битола: 1971 и 1972 г. на второ место, а and in 1973 and 1974 the first place. She is 1973 и 1974 г. на прво место. Добитник е a recipient of numerous recognitions: 4th на бројни признанија: наградата „4 Но- November award of Bitola, “Seven Secre- ември“ на Битола, „Седум секретари на taries of SKOJ”, Certificate of honor on the СКОЈ“, Плакета по повод 30 г. физичка occasion of 30 year- physical culture in Bi- култура во Битола, 1977 г. и Сребрена tola 1977, silver certificate of honor by The плакета од Светската атлетска федерација World Athlete Federation 1998. во 1998 г.

23 ВЕЉАНОВСКИ VELJANOVSKI НИКОЛЧЕ NIKOLCE – библиотекар советник – – librarian adviser–

Вељановски, Николче (1958), библи­ Veljanovski, Nikolce (1958) librarian- отекар-советник, научен работник, автор, adviser, research fellow, author, editor. уредник. Посебно треба да се истакне не- It should be specially emphasized his en- говиот ангажман во автоматизацијата на gagement in the automation of the librar- библиотечните процеси во НУ Универзи- ian processes at NU University Library “St. тетска библиотека „Св. Климент Охрид- Clement Ohridski” Bitola. ски“ – Битола. He was born in 1958 in Bitola. He fin- Роден е во 1958 година, во Битола. ished his elementary and secondary educa- Основно и средно образование завршува tion in Bitola. In 1981 he graduated at the во Битола. Во 1981 г. дипломира на Фи- Faculty of Philology “Blaze Koneski” depart- лолошкиот факултет „Блаже Конески“, ment English language and literature in Sko- група Англиски јазик и книжевност во pje. He has been employed at the National Скопје. Од 1983 година до денес е вра- Institution-University Library “St. Clement ботен во Националната установа - Уни- Ohridski” since 1983. He obtained the title верзитетска библиотека „Св. Климент chief librarian in 1994 and the highest title Охридски“ Битола. Со звањето виш би- librarian- adviser he received in 1998. In блиотекар се здобива во 1994 година, а 1995 he has been a visiting scholar at the највисокото звање библиотекар-советник Centre “Mortenson” for several months at го добива во 1998 г. Во 1995 г. неколку the main library at the University Illinois in месеци е визитинг сколар во Центарот USA, the first automated library in America. „Мортенсон“ при главната библиотека на He gained the title a doctor of Social Sci- Универзитетот Илиноис во САД, првата ences in 1998 and 2008, he is a doctor of автоматизирана библиотека во Америка. Philosophy at the university “Sts. Cyril and Со доктор на социолошки науки се стек- Methodius” Skopje. He was a visiting schol- нува во 1998 г., а во 2008 г. и со доктор ar at the departments of Philosophy at the на филозофски науки на Универзитетот University of Toronto in Canada (2001/02) „Св. Кирил и Методиј“ Скопје. Бил ви- and Ohio State University in Columbus, зитинг сколар на одделите за филозофија USA (2006/007). In 2002 he taught for one при: Универзитетот на Торонто во Кана- semester at the post graduate studies, course да (2001/2002 г.) и Охајо стејт универзи- psychology of spiritual growth at one of the тетот во Коломбос, САД (2006/2007 г.). Во most prestige universities in North America, 2002 г. еден семестар предава на постди- the University of Toronto, Canada. He is пломски студии, предмет психологија на

24 духовен раст на еден од најпрестижните currently at the function president of the Li- универзитети во Северна Америка, Уни- brarian Association of Macedonia. верзитетот на Торонто, Канада. Момен- In 2003 he introduced the popular-pro- тално ја извршува функцијата претсе- fessional magazine in the library “Bibliote- дател на Библиотекарското друштво на cen trend” and he is the chief editor of the Македонија. same. He is also the organizer and mediator Од 2003 г. за првпат во Библиотеката of the traditional patriotic meetings of Bitola воведува популарно-стручно списание writers from Macedonia as well chief and ex- „Библиотечен тренд“ на кое до денес е ecutive editor of the four Collections (2005, главен и одговорен уредник. Исто така, 2007, 2008, and 2009) which were a result of тој е организатор и модератор на тради- the presentations of the round table of Bitola ционалните Роднокрајни средби на би- writers. толските писатели од Македонија, како He participated in many projects, semi- и главен и одговорен уредник на четири- nars and conferences in the country and те Зборници (2005, 2007, 2008, 2009) кои abroad from the area of the librarianship. произлегуваат од излагањата на битол- He continually works on the promotion of ските писатели на Тркалезната маса. the librarian activity. He has made many in- Учествува во повеќе проекти, семи- terviews with librarian’s writers and experts нари и конференции во земјата и стран- from the country. He has written many ar- ство од областа на библиотекарството. ticles: “The power of the information sys- Континуирано работи на промовирање tem in the world and the automation of the на библиотечната дејност. Направил librarian processes at MUB “St. Clement повеќе интервјуа со библиотекари, пи- Ohridski” -Bitola (1995), “The librarianship сатели и научни работници од земјата. in Bitola and the region in Bitola” (1995), Напишал повеќе статии: „Моќта на “The position of the system-librarian in the информативниот систем во светот и libraiaries“ in “Bibliotecen trend” (2003), автоматизацијата на библиотечните про- “The department for digital collections at цеси во МУБ „Св. Климент Охридски“ - the University library “John Roberts” in To- Битола (1995) во „Библиотекарството во ronto” in “Bibliotecen trend” (2003), “The Битола и Битолско“ (1995), „Местото на librarian system at the University in Toron- систем-библиотекарот во библиотеките“ to” in “Bibliotecen trend” (2003), “60 years во „Библиотечен тренд“ (2003), „Одде- development of the National Institution – лот за дигитални колекции при Универ- University Library “St. Clement Ohridski” зитетската библиотека Џон Робартс во Bitola 1945-1960” (chronology) in “Bibliote- Торонто“ во „Библиотечен тренд“ (2003), cen trend” (2005), “The titles in the librar- „Библиотечниот систем на Универзите- ian activity- stimulus for sophistication and тот во Торонто“ во „Библиотечен тренд“ concrete contribution for the promotion of (2003), „60 години развој на Национална- the librarian activity in the librarianship” та установа - Универзитетска библиотека (2009). He prepared and edited the cata- „Св. Климент Охридски“ Битола 1945- logue “From reading room to library” on the

25 1960 (хронологија)“ во „Библиотечен occasion of 150 years from the first read- тренд“ (2005), „Звањата во библиотеч- ing room in Bitola as well as the catalogue ната дејност – поттик за усовршување и “Dimitar Ilievski-Murato : from love to Pe- конкретен придонес за унапредување на lister forever on Everest” on the occasion of библиотечната дејност“ во „Библиоте- 20 years anniversary of his death (2009). карство“ (2009). Го подготвил и уредил The concept of yoga for spiritual matu- каталогот „Од читалиште до библиотека“ rity of the human is his preoccupation in the по повод 150 години од првото читалиш- sociological and philosophical sciences. He те во Битола, како и каталогот, „Димитар is the author of several books: “The spiritual Илиевски - Мурато: од љубов кон Пе- maturity of the individual” (2000), “The ba- листер засекогаш на Еверест“ по повод sis of socialization of the individual” (2000), 20-годишнината од неговата смрт (2009). “The love – the highest religion” (2000), Концептот на јогата за духов- “The spiritual maturity of the individual но созревање на човекот е неговата and the yoga practice in Macedonia” (2000,) преокупација во социолошките и фило- “Bagavan Shri Satja Sai baba” (1995). He зовските науки. Автор е на неколку кни- published the first translation from the area ги: „Духовното созревање на човекот“ of yoga bestseller “The complete illustrated (2000), „Основи на социјализацијата на book for yoga” by the Indian spiritual teach- личноста“ (2000), „Љубовта – највисока er Svami Vishnudevananda (1993). религија“ (2000), „Духовното созревање на човекот и јога практиката во Македонија“ (2000), „Багаван Шри Сатја Саи Баба“ (1995). Го публикувал први- от превод во Македонија од областа на јогата, бестселерот „Комплетна илустри- рана книга за јога“ од индискиот духовен учител Свами Вишнудевананда (1993).

26 ВИДИМЧЕ VIDIMCE ГОГО GOGO – архитект – – architect –

Видимче, Гого (1929), македонски Vidimce, Gogo (1929), Macedonian ar- архитект, проектант, со основна преоку­ chitect, designer with basic preoccupation пација - урбанизмот. –the urbanism. Основното и средното образование He finished the elementary and the sec- ги стекнува во Битола. Дипломира на ondary education in Bitola. He graduated at Архитектонскиот факултет при Технич- the Faculty of Architecture at the Technical ката велика школа во Белград, во 1953 г. Higher School in Belgrade in 1953. After his По дипломирањето се вработува во Од- graduation, he was employed at the depart- делението за комунални работи на Оп- ment of Communal Affairs of the Munici- штина Битола. Во 1958 г. назначен е за pality Bitola. In 1958 he was appointed for a директор на новоформираниот Завод за manager of the newly funded Institution of урбанизам во Битола, а од 1978 г. е ди- Urbanism in Bitola and from 1978 he was a ректор на Организацијата за изградба на manager of The Organization for construc- станбени згради и уредување на градеж- tion of apartment building and management ното земјиште во Битола, сè до неговото of construction land in Bitola until he was пензионирање во 1988 г. retired in 1988. И покрај тоа што се занимава со про- Beside the fact, that he was involved in ектантска дејност, основна преокупација the designing activity, the basic preoccupa- му е урбанизмот. Во периодот на него- tion was the urbanism. In the period of his виот ангажман како директор на Заво- engagement as a manager of the Institution дот на урбанизам во Битола изработен е of Urbanism in Bitola, it has been made the Основниот урбанистички план на Битола Basic urban plan in Bitola and more detailed и повеќето детални урбанистички плано- urban plans of Bitola on many rural settle- ви на Битола и на повеќе селски населби, ments among which strengthening of the меѓу кои се: зацртувањето на населбите settlements in Brusnicko- lavcanski region, во Брусничко–лавчански регион, на- the settlement in Bukovski livadi, the set- селбата во Буковски ливади, населбата tlement Streliste and others. In cooperation „Стрелиште“ и други. Во соработка со За- with the Institution of Urbanism of Ohrid водот за урбанизам на Охрид учествува he participated in the creation of The Spa- во изработката на Просторниот урбани- cious urban plan of the Ohrid –Prespa re- стички план на Охридско-преспанскиот gion with Pelister. регион со Пелистер. From his more important realized ob- jects in Bitola there should be separated: The

27 Од неговите позначајни реализирани department store (1955), the restaurant “Ko- објекти во Битола се издвојуваат: Сто- rzo” (1956), the apartment buildings on str. ковната куќа (1955), кафеаната „Корзо“ “Boris Kidric” (1958), the urban decision for (1956), станбениот објект на ул. „Борис the apartment building community “Trian- Кидриќ“ (1958), урбанистичкото реше- gale” (1964), The urban study of the Basic ние на станбената заедница „Триаголник“ Urban plan for Bitola (1956-1976) and The (1964), Урбанистичката студија на Основ- Detailed Urban plan of the apartment build- ниот урбанистички план за Битола (1956- ing communities 3 and 4 in Bitola (1978- 1976) и Деталниот урбанистички план на 1980) станбените заедници „3“ и „4“ во Битола For his creation on the field of the ur- (1978-1980). banism by the Urban Association of Yugo- За своето творештво на полето на slavia he was honoured with a Diploma for урбанизмот од Урбанистичкиот сојуз на a development of the urban thought in 1973 Југославија одликуван е со Диплома за and with Medal of labour in 1974. развој на урбанистичката мисла во 1973 г. и со Орден на трудот во 1974 г.

28 ВИДИМЧЕ VIDIMCE ПЕЦО PECO – ликовен уметник – – artist –

Видимче, Пецо (1921), значаен лико- Vidimce, Peco (1921), important art- вен уметник кој со својата дејност е но- ist who with his activity (together with сител на либералните ликовни струења и B.Trajkovski) is a holder of the liberal artis- пробивот на демократската мисла за ли- tic flows and the breaking of the democratic ковната уметност во Македонија во ше- thought for the art in Macedonia in the sixth стата деценија. Роден 1921 г. во Битола. decade. He was born in 1921 in Bitola. He Академија за ликовна умет­ност завршил graduated at the Art Academy in 1952, in во Белград во 1952 г. кај проф. Недељко the class of Ph D Nedeljko Gvozdenovik. It Гвозденовиќ. Од големо значење е сту- is from a huge importance the study visit of дискиот прес­тој на Видимче во Италија Vidimce to Italy (1954) and France (1960). (1954) и Франција (1960). Член е на ДЛУМ He was a member of VDIST from 1955. Dur- од 1953 г. и на ликовната група ВДИСТ ing his work he organized a large number of од 1955 г. Во текот на својата работа има independent exhibition throughout Mace- организирано голем број самостојни­ из- donia. His participation in group exhibitions ложби низ Македонија. Неговото учество is much more noticeable throughout Mac- на колективни изложби е многу повеќе edonia and territory of former Yugoslavia забеле­жано низ Македонија и бившите (especially with group VDIST), where the art југословенски простори (особено со гру- critics very positively evaluated his works. пата ВДИСТ) каде ликовната критика For his creative work, he was honoured by многу позитив­но ги оцени неговите дела. a large number of rewards and recognitions За својата креативна работа добитник е and the most important are: the November на голем број награди и признанија,­ а ка- art price of Skopje 1976, The Third prize of ко најзначајни се: Ноем­вриска награда за IS of SRM Macedonian landscape and Neres сликарство во Битола 1960; „Ноем­вриска craft masters of DLUM Skopje, 1977 and the наг­рада“ за сликарство на Скопје, 1976 г., most significant of all, the Reward for life Трета награда на ИС на СРМ ,,Македон- achievement- 11 October of RM in 1982. ски пејзаж“ и „Нерешки мајстори“ на ДЛУМ, Скопје 1977, а најзначајна е награ- дата за животно дело ,,11 Октомври,“ на РМ во 1982 година.

29 ГЕМТОВА - ГЕОРГИЕВСКА GEMTOVA - GEORGIEVSKA МИЛКА MILKA – спортист – – sportswoman –

Гемтова-Георгиевска, Милка (1954), Gemtova–Georgievska, Milka (1954) спор­тист, дипломиран правник. Уш­ a sportswoman, a graduated lawyer. Since те од најраните детски години застану­ ­ her earliest children years, she stood on her ва на скиите и таа љубов кон планината skies and that love towards the mountain и спортот ја негува цел живот. Во 1966 and sport she had al her life. In 1966 she be- г. станува првак на Македонија во пио- came a champion of Macedonia in a pioneer нерска конкуренција во сите три дис- competition in all three disciplines –slalom, циплини - слалом, велеслалом и смук. Истата година го освојува шестото место giant slalom and descent. The same year she на Државното првенство на Југославија, won the sixth place at the State Champion- кое се одржува во Маврово. Титулата ship of Yugoslavia which was held in Mav- првак на Македонија ја задржува и ка- rovo. The title champion of Macedonia she ко младинка и сениорка сè до нејзиното kept as a junior and senior until her with- повлекување од активен натпреварувач drawal from active competitions in 1977. In во 1977 г. Во 1969 г. го освојува петто- 1969 she won the fifth place on the Balkan то место на Балканскиот шампионат championship in Mavrovo. In 1969, 1971 во Маврово. Во 1969, 1971 и 1974 г. из- and 1974 she has been elected among the брана е меѓу десетте најдобри спортисти ten best sportswomen in Bitola and she has во Битола каде £ беше доделен епитетот been given the compliment “Queen of the „Царица на белиот спорт“. Летото 1970 г. white sport”. In the summer 1970 she won освојува 3. и 4. место во скијање на вода the 3rd and 4th place in water skiing at the на Државното првенство на Југославија, State championship of Yugoslavia which was кое се одржа во Отешево. Во 1971, 1972 held in Otesevo. In 1971, 1972 and 1974 she и 1974 г. е апсолутен првак во сите was an absolute champion in all three disci- три дисциплини на тромечите помеѓу Македонија, Србија и Црна Гора кои се plines of three matches between Macedonia, одржуваат во Жабјак и на Попова Шап- Serbia and Montenegro which were held in ка. Истиот успех го повторува и во 1975 Zabjak and Popova Sapka. The same success г. на тромечот на Копаоник. Од 1978 до she repeated in 1975 at the three matches 1980 г. работи како тренер на женската on Kopanik .Since 1978 to 1980 she was a скијачка екипа на ПСД „Пелистер“ од Би- coach of the female skiing team of PSD “Pe- тола. Сè уште рекреативно се занимава со lister” from Bitola. She is still involved rec- скијање и планинарење, за што зборуваат reationally in skiing and climbing and the и нејзините успеси при освојувањето на result is her success in conquering of large голем број врвови - Кораб, Титов Врв, number of peaks- Korab, Titov Peak, Dz- Џеравица, Пирин, Митикас, Мусала итн. eravica, Pirin, Mitikas, Musala etc.

30 ГЕОРГИЕВ GEORGIEV ПЕТАР - КАЛИЦА PETAR - KALICA – композитор – – composer –

Георгиев-Калица, Петар (1951), ма- Georgiev-Kalica, Petar, Macedonian кедонски композитор и текстописец. composer and text writer. He was born in Роден во Битола 1951 г. Основно и сред- Bitola in 1951. He finished elementary and но музичко образование завршува во secondary school in Bitola, department vio- Битола, отсек Виолончело. Дипломира loncello. He graduated at The Faculty of Law на Правниот факултет и положува право- and was admitted to the bar which enabled суден испит, што му овозможува денес да him to work professionally as a lawyer. The работи професионално како адвокат. first beginnings with the music dated at the Првите почетоци со музиката датира- age of 16 as a member of the group “CHAM- ат уште од 16-годишна возраст, како член PIONS” where he played solo guitar. на групата „ШАМПИОНИ“, во која свири He is author of many newly composed, соло-гитара. old national songs, entertaining songs from Автор е на повеќе новокомпонирани the area of hits as well as children songs and староградски песни, забавни песни од об- at the same time he is author of the music ласта на шлагерот, како и детски песни, and the text of all compositions. при што е автор на музиката и на текстот He participated at all festivals in R Mac- на сите композиции. edonia starting from 1989 such as: “Mak- Учествува на сите фестивали во Р fest”, “Valandovo”, “Interfest”, “Serenada”, Ма­кедонија, почнувајќи од 1989 г. и тоа: “Ohridski trubaduri”, “Tetovski filigrani”, „Макфест“, „Валандово“, „Интерфест“, “Si- Do”, “Zlatno slavejce” as well as at the „Серенада“, „Охридски трубадури“, „Те- festival for Macedonian contest for Eurovi- товски филиграни“, „Си До“, „Златно sion. He received a large number of awards славејче“, како и на фестивалите за ма- that is in 1989 at Makfest for the compo- кедонски избор за песна на Евровизија. sition “Fly, fly my pigeon” performed by Добива голем број награди и тоа: во 1989 Krunoslav Slabinac-Kico awarded with the г. на Макфест, за композицијата „Летај second prize by the professional jury for the ми, летај, гулабе“ во изведба на Кру- composition “If I go to Bitola” performed by нослав Слабинац - Кичо, добитник е на the octet “Macedonia” at the festival “Cvet- Втора награда за најдобар текст; во ис- nici” 1996 for the composition “Foreigner’s тата 1989 г. на Валандовскиот фестивал ballade” performed by Suzana Spasovska добитник е на награда од стручното жи- and Boris Corveski, he was awarded by the ри за композицијата „Ако одам во Бито- professional jury in 1991 at the first festi- ла“, во изведба на Октетот Македонија; val of old national songs “Serenada”, he re- на фестивалот „Цветници“ 1996 г. за ceived the awards by the professional jury

31 композицијата „Печалбарска балада“ во for the composition “Serenada” performed изведба на Сузана Спасовска и Борис Чо- by “Bitolski konzuli” in 1994 he received the ревски, добитник е на наградата од струч- award 4th November from the area of music ното жири; во 1991 г. на првиот Фестивал in 1992 at Valandovo festival for the compo- на староградски песни „Серенада“, до- sition “The old trouble maker” he received битник е на Наградата од стручното жири the award for the best listened song among за композицијата „Серенада“ во извед- two festivals and etc. ба на групата Битолски конзули; во 1994 The actual songs at the radio programs г. добитник е на наградата „4 Ноември“ and different celebrations are: “If I go to од областа на музиката; во 1992 г. на Ва- Bitola” recorded in 12 new versions out of ландовскиот фестивал, за композицијата which it could be separated the performance „Стариот џумбушлија“, добитник е на of Tose Proeski in his album “Rainbow” as Наградата за најслушана песна помеѓу well as the instrumental song with classical двата фестивали и др. guitar and flute recorded in America by the Актуелни песни на радиопрограмите duo Alma Nova, “The old trouble maker и разните веселби се: „Ако одам во Би- performed by Ana Bekuta and etc. He coop- тола“, снимена во 12 нови верзии, од кои erated with large number of singers from R. посебно се издвојува изведбата на Тоше Macedonia and from the former Yugoslav Проески, во неговиот албум „Божилак“, spaces and cooperates with arrangers, well како и инструменталната верзија на оваа known and imposing names in our country песна со класична гитара и флаута, сниме- and abroad на во Америка од страна на дуото „АЛМА He is the author of more than 120 com- НОВА“, „Стариот џумушлија“ во изведба positions recorded material and registered at на Ана Бекута и др. Остварува соработка ZAMP –Skopje. During his career he is well со голем број на пејачи од Р Македонија и recognized text writer of traditional nation- од бившите југословенски простори и со- al songs where the basic inspiration is Bitola, работува со аранжери, познати и звучни his native city. имиња кај нас и во светот. Автор е на повеќе од 120 компози- ции, снимен материјал и регистриран во ЗАМП - Скопје. Во текот на неговата ка- риера, тој е најдобар признат текстописец на традиционални народни песни, каде што основната инспирација е Битола, родниот град.

32 ГЕОРГИЕВСКИ GEORGIEVSKI ЉУБИША LJUBISA – режисер – – director –

Георгиевски, Љубиша (1937), маке- Georgievski Ljubisa (1937), Macedoni- донски театарски и филмски режисер, an theatre and film director, university pro- универзитетски професор по актерска fessor of actor play and directing, publicist игра и режија, публицист и дипломат. and diplomat. Роден е во 1937 година, во Битола. He was born in 1937 in Bitola. He fin- Основно и средно образование завр- ished primary and secondary education in шува во Битола. Дипломира режија на Bitola. He graduated directing at the Acade- Академијата за театар, филм, радио и ТВ my of theatre, film and radio and TV in Bel- во Белград, во 1961 г. Како режисер е пот- grade in 1961. As a director his signature can пишан на над 160 театарски претстави be seen on over 160 theatre performances ширум бившиот југословенски простор и all around former Yugoslav territory and on над десетина во странство (САД, Полска, over ten ones abroad (USA, Poland, Roma- nia), including four films as well. Романија) и четири играни филмови. He speaks many foreign languages: Eng- Говори повеќе странски јазици: ан- lish, French, Italian, Russian, Bulgarian and глиски, француски, италијански, руски, Serbian. бугарски и српски. With his arrival to Bitola, at the ensem- Со неговото доаѓање во Битола, во bly of the National Theatre, more radical колективот на Народниот театар, се чув- and modern stage expression was felt and ствува еден порадикален и посовремен drama contents which carried the mark of сценски израз и на драмски содржини, non-conventionality and current affairs. што ја носат ознаката на неконвенцио- One of his best settings that is unani- налност и актуелност. mously accepted as a highest theatre act in Една од своите најдобри постановки our republic and in the other Yugoslav cen- што е еднодушно прифатена како врвен tres is the performance “The Wedding of театарски чин во нашата република и Mara” by V.Kostov (1976), where he was во другите југословенски центри е прет- signed as the author of the dramatization ac- ставата „Свадбата на Мара“ од В. Костов cording to the same novel of Vladimir Ko- (1976), за која се потпишува и како автор stov на драматизацијата според истоимениот The huge creative opus starts with the роман на Владимир Костов. directing of his graduation performance Огромниот творечки опус го за- ”Deluge” by U. Betty (1961) at the stage f почнува со поставување на дипломска- the Bitola National Theatre. Then follow the та претстава „Потоп“ од У. Бети (1961), performances: “Physicians” by F.Direnmat

33 на сцената на Народниот тетар - Бито- (1962), “Arsenic and old lace” by Joseph ла. Потоа следат претставите: „Физича- Otto Kesselring (1962), “Swake in the ри“ од Ф. Диренмат (1962), „Арсеник и Second World War II” B. Brecht (1965), стара тантела“ од Џозев Ото Кеселринг “Hamlet” by W.Shakespeare (1966), “Score (1962), „Швејк во Втората светска војна“ for one Myron” (1967), “The Deceased” од Б. Брехт (1965), „Хамлет“ од В. Шек- (1967), "The Wedding of Mara” V.Kostov спир (1966), „Партитура за еден Мирон“ (1976), “Mourning” K.Chashule (1977), (1967), „Покојник“ (1967), „Свадбата “Court” (1978) “Mandragola” N. Machi- на Мара“ од В. Костов (1976), „Црнила“ avelli (1980), “Aragon” (1982) “Julius Cesar” од К. Чашуле (1977), „Суд“ од (1978), „ (1982), “Hi-Fi” (1982), “Mazedonische Zus- Мандрагола“ од Н. Макијавели (1980), ta-nde”(1984) “Yugoslav antithesis” (1985), „Еригон“ (1982), „Јулиј Цезар“ (1982), “Kerubin” (1988) “Serrano de Bergerac” (1991) “Oedipus tyrannine” (1993) “Wait- „Хај-фај“ (1982), „Mazedonische Zustände“ ing for Godo“ (1994),”I go hunting - sud- (1984), „Југословенска антитеза“ (1985), denly”(1995), "Glembaevi” (1996), “The „Керубин“ (1988), „Сирано де Бержерак“ Cloakroom attendant” (1996) “Iphigenia in (1991), „Ојдип тиранин“ (1993), „Чекајќи Avlida” (1996) “Cherry garden”(1997), “The го Годо“ (1994), „Одам на лов - апансаз“ Merry wives of Windsor”(1997) “Filoktet” (1995), „Глембаеви“ (1996), „Гардеробер“ (1998), “The last night of Socrates” (1999) (1996), „Ифигенија во Авлида“ (1996), “Armageddon” by Lj.Georgievski (2000) „Вишновата градина“ (1997), „Веселите and others. The films “Under the same sky” жени од Вондзор“ (1997), „Филоктет“ (1964), “The Mountain of anger” (1968), (1998), „Последната ноќ на Сократ“ “The Republic in flames” (1969), “The price (1999), „Армагедон“ од Љ. Георгиевски of the city" (1970). (2000) и др. Филмовите: „Под исто небо“ He was honoured with a lot of awards (1964), „Планината на гневот“ (1968), „Ре- for directing. The award 11th October публиката во пламен“ (1969), „Цената на (1981), The Drama Artists Association of градот“ (1970). SRM award (1962), “Vojdan Cernodrin- Добитник е на бројни награди за ski” (1965, 1990, 1994) “Sterja”(1965, 1981) режија. Наградата „11 Октомври“ (1981), “Gold wreath” of MES Sarajevo (1969, 1974, Наградата на Здружението на драмските 1976, 1977, 1978). The Theatre Workers As- уметници во СРМ (1962), „Војдан Чер- sociation of B and H award (1972) “Joachim нодрински“ (1965, 1990, 1994), „Стерја“ Vuik” (1974). (1965, 1981), „Златен венец“ на МЕС Са- He has written essays, articles, trave- раево (1969, 1974, 1976, 1977, 1978), На- logues, drama texts. Drama texts: ”Black”(1 града на Зружението на театарските ра- 989),”Filoklet”(1998),”Armageddon”(2001) ботници на Б и Х (1972), „Јоаким Вуиќ“ film script “Macedonian roulette” (2007), (1974). dramatization of the novel “ The Wedding Пишува есеи, публицистика, патепи- of Mara” by V.Kostov and others. Essays:” си, драмски текстови. Драмски текстови: World-dream” (1978),”Dictionary of preju- „Црна“ (1989), „Филоктет“ (1998), „Арма- dices” (2001).

34 гедон“ (2001), филмското сценарио „Ма- Articles: ”The political future of Mace- кедонски рулет“ (2007), драматизацијата donia” (1991),”President Candidate” (1998). на романот „Свадбата на Мара“ од В. Ко- He was professor of directing and acting стов и др. Есеи: „Свет - сон“ (1978), „Реч- at FDU –Skopje. ник на предрасуди“ (2001). Публицисти- He was president of The National As- ка: „Политичката иднина на Македонија“ sembly of The Republic of Macedonia (1991), „Претседателски кандидат“ (1998). (2006-2010). Беше професор по режија и глума на Among the many diplomatic positions, ФДУ - Скопје. we can mention that he was ambassador of Беше Претседател на Собранието на RM in R. Bulgaria. Република Македонија (2006-2008). His newest drama achievement is the Од дипломатските активности беше performance “Alexander”(2009) performed by the Drama Theatre from Skopje, where амбасадор на Република Македонија во he was signed as a scenographer and a direc- Република Бугарија. tor Најново драмско остварување е прет- Presently he is an ambassador of Repub- ставата „Александар“ (2009), во изведба lic of Macedonia in Republic of Serbia. на Драмскиот театар од Скопје, за која се потпишува како сценарист и режисер. Моментално е амбасадор на Републи- ка Македонија во Република Србија.

35 ГОЧЕВА GOCEVA КАРОЛИНА KAROLINA – пејачка – – singer –

Гочева, Каролина (1980), македонска Goceva, Karolina (1980), Macedonian поп-ѕвезда. pop star. Родена во 1980 г., во Битола. Основно She was born in 1980 in Bitola. She fin- и средно образование завршува во Бито- ished elementary and secondary education ла. Потоа се запишува на Филолошкиот in Bitola. Then she enrolled at the Faculty факултет во Скопје, на отсекот Англи- of Philology in Skopje at the department of ски јазик. Со музика започнува да се бави English language. She has started singing уште од детските години, а на македон- since she was a child, so on the Macedonian ската музичка сцена е позната уште од music scene she is famous since her 11th 11-тата година, кога за првпат настапува year when she performed for the first time на најпознатиот музички фестивал во Р at the most famous music festival in R. Mac- Македонија - „Мак Фест“. edonia- “Mak Fest” Во 1992 г. го издава својот прв носач In 1992 she recorded her first teenage al- на звук, тинејџерскиот албум „Мамо, пуш- bum “Mama let me go”. She continued with ти ме“. Продолжува со настапи на фести- performances on festivals outside Macedo- вали надвор од Македонија и речиси од nia and at almost every festival she returned секој фестивал на кој настапува се враќа with an award. Her dearest awards are the со награда. Најдраги £ се наградите за awards for interpretation. интерпретација. At the age of 14 by 12 Magnificent she На 14-годишна возраст од страна на 12 has been proclaimed for the best female art- Величенствени е прогласена за најдобар ist in Macedonia. женски артист во Македонија. In 2000 she signed her first professional Во 2000 г. го потпишува својот прв contract with the music production house професионален договор со музичко- “Avalon production” and since then her ca- продуцентската куќа „Авалон продукција“ reer started to go on upper line. The same и оттогаш нејзината кариера започнува 2000 she recorded her first album “I have a да оди по нагорна линија. Истата, 2000 г. song” which was excellently accepted by the го издава својот прв албум „Јас имам пес- audience and the critics and resulted with на“, кој наидува на одличен прием кај пу- excellent press run. “I have a song” is one бликата и критичарите, што резултира со of the three most sold albums in Macedonia одличен тираж. „Јас имам песна“ е еден од in 2000. Due to the noticeable success of трите најпродавани албуми во 2000 г. во this album in R. Macedonia the producer's Р Македонија. Поради забележителниот

36 успех на овој албум во Р Македонија, изда- house “BK Sound” from Serbia and Mon- вачката куќа „BK Sound“ од Србија и Црна tenegro with license published “I have a Гора лиценцно го објавува „Јас имам пес- song” for their market. на“ за тамошниот пазар. During the summer 2000 Karo- Во текот на летото 2000 г., Каролина lina was around Macedonia for several times неколкупати ја обиколува Македонија, performing at almost all cities. In the au- настапувајќи речиси во сите градови. tumn 2001 she published her second album Веќе есента 2001 г. го издава својот втор “Why the dream has an end” and her great албум, „Зошто сонот има крај“ и уште popularity was confirmed once again. Karo- еднаш се потврдува нејзината голема по- lina again started with touring in Macedonia пуларност и статус на мегаѕвезда. Набрзо and she was excellently accepted by the au- по објавувањето на овој албум, Кароли- dience where she performed. As a crown of на повторно започнува со турнеја низ all that were her concerts in Skopje in April Македонија и наидува на одличен при- 2002. ем од страна на публиката, секаде каде Karolina three times in a row filled the што настапува. Како круна на сето ова се Universal hall in Skopje, something that did нејзините концерти во Скопје. Во април not work out for any other female artist. 2002 г., Каролина трипати по ред ја пол- Then, followed the two years break, ни Универзална сала во Скопје, нешто што a period that Karolina uses for a serious дотогаш не му успеало на ниту еден жен- preparation of her following album in this ски музички артист. period. Karolina as a convincing winner ac- Следува двегодишна пауза, период кој cording to the choice of the viewers, the au- Каролина го користи за сериозна подго- dience and the jury at the National contest товка на својот следен албум. Во овој пе- for Eurovision with the song “It depends on риод Каролина, како убедлив победник us” represented Macedonia at The Eurovi- според изборот на гледачите, публика- sion festival in Tallinn, Estonia. та и жирито на Националниот избор на “You know how much I am worth” as a Евровизија, со песната „Од нас зависи“, ја third study album of Karolina appeared on претставува Македонија на Евровизиски- the market in spring 2003. It was with dif- от фестивал во Талин, Естонија. ferent concept and it was again accepted by „Знаеш колку вредам“, како трет сту- the audience and the critic. At the same time диски албум на Каролина, се појавува на The Macedonian publication on the territory пазарот пролетта 2003 г. Концепциски по- of the former Yugoslavia under the label of инаков, повторно наидува на одобрување City Records appeared “When stars fold up на публиката и критиката. Истовремено … as in the past”, an album where there are со македонското издание на територијата all songs of the album “You know how much на поранешна Југославија под етикета- I am worth” sang in Serbian. With this al- та на City Records се појавува „Кад ѕвезде bum Karolina has been definitely numbered нам се склопе... као некада“, албум на кој among the greatest music stars on the space се наоѓаат сите песни од „Знаеш колку вре- of the former Yugoslavia. This time the pro-

37 дам“, испеани на српски јазик. Со овој ал- motion tour she started with two concerts бум Каролина и дефинитивно се вбројува at the Universal hall in November 2003 and меѓу најголемите музички ѕвезди на про- she finished in August 2004 with the great сторот на поранешна Југославија. Овој пат concerts in Prilep, Gostivar, Ohrid, and the промотивната турнеја ја започнува со два spectacular concert in Heraclea, Bitola. In концерти во Универзална сала, во ноем- this period due to her popularity Karolina ври 2003 г., а завршува во август 2004 г., со became a proprietory name of “Head and големите концерти во Прилеп, Гостивар, Shoulders” and at the beginning of 2005 of Охрид и спектакуларниот концерт во Хе- the collection Kara. раклеа - Битола. Во овој период, поради The fact that Karolina is already a big нејзината голема популарност, Кароли- music star at the territory of the former Yu- на станува заштитно лице на „Head and goslavia attracted the greatest musicians of Shoulders“, а во почетокот на 2005 г. и на these spaces to create songs for her. So, in the колекцијата „Кара“. preparation of her fourth study album par- Фактот што Каролина е веќе голе- ticipated Dino Merlin, Vlatko Stefanovski, ма музичка ѕвезда на територијата на Momcilo Bajagic Bajaga, Ivica Bricioski, поранешна Југославија ги привлекува Dziboni, Kaliopi, Zlatko Origanski, Mladen најголемите музичари од овие простори Markovik, Mirko Vukomanovik and Ve- да креираат песни за неа. Така, во под- sna Malinova. The album “In oblivion” at готовка на нејзиниот четврти студиски the market of Macedonia appeared in De- албум учествуваат: Дино Мерлин, Влатко cember 2005. At the same time City records Стефановски, Момчило Бајагиќ-Бајага, published this album titled “In oblivion” for Ивица Бричиоски, Џибони, Калиопи, the territory of the former Yugoslavia. With Златко Ориѓански, Младен Марковиќ, this fantastic album as pilot singles followed Мирко Вукомановиќ и Весна Малинова. by video records were “I am lying myself”, Албумот со наслов „Во заборав“ на паза- “This heart knows”. “In oblivion” is one of рот во Македонија се појавува во декем- the most sold albums in Macedonia at all ври 2005 г. Истовремено City Records го time. With fantastic twenty and more thou- објавува овој албум со наслов „У забораву“ sand samples Karolina definitely confirmed за територијата на поранешна Југославија. the status of one of the biggest music stars of Од овој фантастичен албум како пилот these areas. синглови пропратени со видеоспотови In February 2007 with the song “My се пуштаат „Се лажам“ и „Ова срце знае“. world” Karolina participated at the National „Во заборав“ е еден од најпродаваните ал- song contest for the Eurovision and she con- буми во Македонија на сите времиња. Со vincingly won the first place and she repre- фантастичните дваесет и повеќе илјади sented Macedonia at the contest in Helsinki, примероци, Каролина и дефинитив- Finland. но го потврдува својот статус на една од In June 2008 in cooperation with the најголемите музички ѕвезди на овие про- author Zlatko Origanski she published her стори. album titled as “Macedonian girl”. This al-

38 Во февруари 2007 г., со песната „Мојот bum where there are 10 songs is the most свет“, Каролина зема учество на Нацио- sold album in Macedonia for 2008. In 2009 налниот избор за песна на Евровизија и the songs “The end” where Karoilna sings супериорно и уверливо го освојува првото in a duet with the Serbian rapper Sky Vikler место, со што уште еднаш ја претставува and “For a year or two” were recorded which Македонија на изборот во Хелсинки, Фин- in the studio “Long play” in Sarajevo. This ска. is the second single after the song “The end” Јуни 2008 г. Каролина во соработка which is on the new pop album 2010. For the со авторот Златко Ориѓански го издава song “For a year or two” Karolina stated that својот албум насловен како „Македонско it has been the best ballad that she has sung девојче“. Овој албум, на кој се застапени 10 so far. песни, е најпродаван албум во Македонија за 2008 година. Во 2009 г. снимени се пес- ните „Крај“, која Каролина ја пее во дует со српскиот рапер Скај Виклер и „За година две“, која е снимена во студиото Long Play во Сараево. Ова е вториот сингл по песна- та „Крај“, кој се наоѓа на новиот поп-албум во 2010 г. За песната „За година, две“, Ка- ролина изјавува дека е најубавата балада која ја испеала досега.

39 ГРАВЧЕВСКИ GRAVCEVSKI ВЛАДИМИР VLADIMIR – актер – – actor –

Гравчевски, Владимир (1936 – 1978), Gravcevski, Vladimir (1936-1978) actor актер со огромна љубов кон театарот, кој with a passionate love for the theatre, who покрај својата актерска дејност, несебично beside his acting, unselfishly shared love to ја ширеше љубовта кон театарот кај мла- the theatre at young generations. He un- дите. Несебично пренесувајќи го своето selfishly transferred his great knowledge of големо познавање на законитоста на теа- the theatre rules to the amateurs -members тарот врз аматерите - членови на Младин- of The Youth stage, which at the same time ската сцена, истата стана расадник на нови became garden centre for producing new кадри за битолското глумиште, а воедно и actors for Bitola Theatre and Macedonia as за македонското. Режирајќи претстави на well. Directing plays at the Youth Stage and Младинската сцена, со својата студиозна working enthusiastically with each actor in- работа со секој актер, ја всади љубовта кон dividually, he embedded the love towards the theatre at those young people whose life театарот кај овие млади луѓе, кои живот- path after their graduation at the Academy ниот пат по завршувањето на Академијата of art, often returned to the stages of Bitola за драмски уметности го продолжија како Theatre, showing and performing maturity зрели актери на сцената на битолскиот of experienced actors. театар. He was born in Veles in 1936. He fin- Роден е во Велес, во 1936 година. ished his elementary and secondary educa- Основното и средното образование го tion in his native city. After several seasons завршува во својот роден град. По неколку of performing at the Veles Theatre in 1961 сезони настапување во велешкиот театар, he came to Bitola and joined the National во 1961 година доаѓа во Битола и се при- Theatre Ensembly. His premature death in клучува кон колективот на Народниот теа- 1978 stopped his life development line. In тар. Прераната смрт во 1978 година ја пре- the history of the Bitola theatre he remained кинува неговата животна развојна линија. as an actor with huge love and will towards Во историјата на битолскиот театар остана the theatre and hardworking leader. како актер со огромна љубов и волја кон His lifetime work resulted in producing театарот и како самопрегорен деец. a considerable opus of created characters. Во периодот во кој работи остава со- The character of Golub in “Vuk Bubalo” лиден опус на креирани ликови: ликот на by Branko Kosik (1962), Tomce in “Master Голуб во „Вук Бубало“ од Бранко Ќопиќ Theodos” by Vasil Iljoski (1962), Kulin in (1962), Томче во Чорбаџи Теодос од Ва- “Storm” by N.Ostorvski (1963), Colin Tar- сил Иљоски (1962), Кулин во „Бура“ од bet in “The light flame” by S. Mom (1964),

40 Н. Островски (1963), Колин Тарбет во Rodrigo in “Othello” by William Shake- „Светлиот пламен“ од С. Мом (1964), Ро- speare (1970), Mimiskit in “Impure blood” дриго во „Отело“ од Вилијам Шекспир by B.Stankovik (1971), Jim Scat in “Our (1970), Мимискит во „Нечиста крв“ од Б. baby” by N. Mayo (1972), Pera Kalinik in Станковиќ (1971), Џим Скат во „Нашето “Mrs. Ministry” by B.Nushik (1973), Her- бебе“ од Н. Мајо (1972), Пера Калиниќ во man Miller in “Two crystal glasses” I Raos „Госпоѓа министерка“ од Б. Нушиќ (1973), (1974), The drunk citizen in “The Lost let- Херман Милер во „Две кристални чаши“ ter” by Jon Luka Karadzale (1975), The од И. Раос (1974), Пијаниот граѓанин во registrar in “The Wedding of Mara” by „Изгубеното писмо“ од Јон Лука Караџале V.Kostov (1976), Jablan in “The family Blo” (1975), Матичарот во „Свадбата на Мара“ by Ljubinka Bobik (1976) and etc. His last од В. Костов (1976), Јаблан во „Фамилијата role the character of Temelko in “Time for singing” by Petre M Andreevski (1977). Бло“ од Љубинка Бобиќ (1976) и др. Него- As a director signed his name on the per- ва последна ролја беше ликот на Темелко formances “Unburied dead” G. P. Sartre во „Време за пеење“ од Петре М. Андреев- (1969), “Who will save the ploughman?” by ски (1977). F Gilroy (1971), “On the open sea” by Sla- Како режисер потпишан е на прет- vomir Mrozek (1972), “Two crystal glasses” ставите „Незакопани мртовци“ од Ж. П. by I Raos (1974), “The four” by Slavomir Сартр (1969), „Кој ќе го спаси орачот“ од Mrozek (1976) and others. Ф. Гилрој (1971), „На отворено море“ од Славомир Мрожек (1972), „Две кристал- ни чаши“ од И. Раос (1974), „Четворка“ од Славомир Мрожек (1976) и др.

41 ГРУЕВСКИ GRUEVSKI МИЛИВОЈ MILIVOJ – спортист– – sporstman –

Груевски, Миливој (1939), стрелаш­ Gruevski, Milivoj (1939), shooting. He тво. Завршува Технички факултет - Архи- finished Faculty of Technical Sciences – De- тектонски отсек. Како средношколец, во partment of architecture. As a high school 1953г. станува член на Стрелачката дру- boy in 1953 he become a member of the жина при гимназијата „Јосип Броз - Ти- shooting company at the high school “Josip то“ во Битола. Следната 1954 г. учествува Broz Tito” in Bitola. The following 1954 he на Републичкото првенство во стрелаш­ participated at the republic championship in тво во Скопје, во категоријата пионери archery in Skopje in the category pioneers со воздушна пушка и се квалификува за with air rifle and he was qualified for a mem- член на Македонската репрезентација во ber of the Macedonian representation where која станува постојан член. Истата годи- he became constant member. The same year на учествува на Државното првенство во he participated at the State championship in Belgrade and with short caliber rifle in three Белград и со малокалибарна пушка во positions ( laying, on knees standing 3 by тростав (лежечки, клечечки, стоечки, 3 по 10 bullets) he fulfilled the union standard 10 куршуми) исполнува сојузна норма од of 264 circle of possible 300 and gained the 264 круга од можни 300 и се стекнува со medal master- shooter. At the state champi- медал „Мајстор - стрелец“. На Државното onship in Belgrade in 1957 as a Macedonian првенство во Белград во 1957 г. како маке- representative in single results he became a донски репрезентативец, во поединечен champion of Yugoslavia in the discipline ly- пласман станува шампион на Југославија ing position- “Olympic match” with military во дисциплината лежечки став - „Олим- rifle (181 circles of possible 200). The follow- писки меч“ со војничка пушка (181 круг ing 1958 at the 13th state championship of од можни 200). Следната 1958 г. на 13. Yugoslavia which was held in Sarajevo he државен шампионат на Југославија кој се participated with the Youth Macedonian одржува во Сараево, учествува со Мла- representation and they won the first place- динската македонска репрезентација и го golden medal and set a new state record in освојуваат првото место - златен медал и the discipline short caliber three position 3 поставуваат нов државен рекорд во дис- by 20 bullets. циплината малокалибарна пушка, тро- став, 3 по 20 куршуми.

42 ДЕМИРОВСКИ DEMIROVSKI АЈРИ AJRI – музичар – – musician –

Демировски, Ајри (1927-2009), маке- Demirovski, Ajri (1927- 2009), Mace- донски музичар и автор на песната „Би- donian musician and author of the song “Bi- тола, мој роден крај“, а хроничарите го tola, my native city” and chroniclers name нарекуваат најголем битолски гениј, кој him the greatest Bitola genius who with his со своето творештво во областа на ново- creation in the area of the newly created au- создадената изворна македонска музика, thentic Macedonian music, his native city родниот град Битола го прави познат во Bitola made it famous all around the world. целиот свет. He was born in 1927 in Bitola. After the Роден 1927 г. во Битола. По ослободу­ liberation Ajri Demirovski was the first stu- ва­њето Ајри Демировски е првиот ис- dent from Bitola who was sent to the Graph- пратен ученик од Битола во Загреб во ical school in Zagreb to study the printing графичкото училиште да го изучува печа- craft. But, he never worked as a printer in тарскиот занает. Но во Битола тој нико- Bitola. He was employed at Radio Bitola as гаш не работи како печатар. Се вработува a guard. When working in the radio he had како чувар во Радио Битола. Работејќи unusual opportunity regularly to listen to во радиото има несекојдневна при- the most popular Bitola and Macedonian лика редовно да ги слуша во живо singers in flesh. It made him think about the најпопуларните битолски и македонски creation of new Macedonian music. пејачи. Тоа го поттикнува да почне да Ajri Demirovski composed over fifty размислува во насока на создавање на но- songs. His most popular ones are: ”Marice ва македонска музика. beautiful girl”,” Somewhere mother near Ајри Демировски компонира над пе- Bitola”, “You only surprise me Cveto”, “ I десетина песни. Негови се популарните: dreamed you Mare yesterday”, “ Whom do „Мариче, ле лично девојче“, „Таму, ле you Dano dress up for”, “My day is coming мајко, близу Битола“, „Само ти се чудам, to leave far away”, and many others, which Цвето“, „Сношти те, Маре, сонував“, „За are thought to be folk song, since they have кого ти цути, Дано, лицето“, „Денот ми generally been accepted and sang. наблиза на гурбет да заминам“ и многу And certainly the most famous among други за кои многумина мислат дека се them all is “Bitola my native city”, infused народни, бидејќи се општо прифатени и with a passionate love towards his native пеани. Bitola, and which represents unrepeatable И секако најпопуларна меѓу нив, не- music symbol of Bitola, by which Bitola is говата антологиска песна „Битола, мој ро- recognized and distinguished abroad. Bi-

43 ден крај“, песна во која ја опејува својата tola’s citizens, pronounced this song to be огромна љубов кон родната Битола, the song of the century and thus its author песна која претставува неповторлив му- Ajri Demirovski to be a honourable citizen зички симбол и по која Битола ја препо- of Bitola . знаваат и распознаваат. Битолчани оваа The producer house ISR from Istanbul, песна ја прогласуваат за песна на векот, R. Turkey prepared a documentary film for а нејзиниот автор, Ајри Демировски, за Demirovski which while it was shot in Bi- почесен граѓанин на Битола. Продукци- tola in its final phase, the crew was caught in ската куќа ISR од Истанбул, Р Турција, за by the sad news for Demirovski’s death. Демировски подготвуваше документарен He died in Ismir on 21st October where филм кој додека се снимаше во Битола во he lived in a period of 25 years. финална фаза, екипата беше затекната од He left to Turkey when he was young, тажната вест за смртта на Демировски. but in the last years of his life, although in Почина во Измир на 21 октомври, ка- bad health, he frequently came to his native де што живееше 25 години. city, kindly welcomed by his friends and his На млади години заминува во citizens. His statement stayed for ever for us: Турција, но последните години, иако со "Whereever my life ends my heart will al- нарушено здравје, често доаѓа во родниот ways remain in Bitola." град, срдечно пречекан од пријателите и другите сограѓани. Остана засекогаш не- говата изјава: „Каде и да заврши мојот живот, срцето секогаш ќе ми остане во Битола“.

44 ДИМИТРОВ DIMITROV СЛАВЕ SLAVE – музичар – – musician –

Димитров, Славе (1946), македонски Dimitrov, Slave (1946), Macedonian композитор, пејач, аранжер, кантавтор, composer, singer, arranger, cant author, музички продуцент. music producer. Роден во 1946 г., во Битола. Дебитира He was born in 1946 in Bitola. He had во 1966 г. на фестивалот„Младина 66“ во his debut in 1966 at the festival “Youth 66” Суботица. Основно и гимназиско обра- in Subotica. He finished his elementary and зование завршува во Битола, а во 1966 г. secondary education in Bitola and in 1966 се запишува на Музичката академија во he enrolled at the Music Academy in Bel- Белград. Во 1970 г. се вработува во Маке- grade. In 1970 he was employed at the Mac- донското радио како музички продуцент edonian radio as a music producer ( then as (потоа уредник-продуцент). Од 1990 г. an editor –producer). From 1990 he worked работи во Секторот за документација на at the Section for documentation of MNT, МНТ, за електронско архивирање на фо- for electronic archives of phonetic goods. нотетските добра. His creational music opus contains over Неговиот творечки музички опус 1000 music compositions which in their содржи над 1000 музички нумери, кои form unite many original artistic and mu- во својата форматираност обединува- sic genre moments of the urban tradition in ат повеќе оргинални уметнички и му- our country. He creates a range of popular зичко жанровски моменти од урбаната compositions with which he participated традиција кај нас. Создава низа популар- at the time famous festivals ( Opatija, Sara- ни композиции со кои учествува на тогаш jevo, Skopje) some of them became antholo- најпознатите фестивали (Опатија, Сарае- gies of the Macedonian pop music among во, Скопје). Некои од нив стануваат анто- which “Whose are you” 1971 announced for логиски за македонската поп-музика меѓу the song of the century in 1999, “Quietly, кои: „Чија си“ ,1971 г., прогласена за пес- Quietly you talk”. Meantime he created so на на векот во 1999 г., „Тивко, тивко, ти called applied music for films among which само збориш“ и др. Во меѓувреме, создава for the film “Stand back Delfina” for a large и таканаречена применета музика, одно- number of dramas, for television serials of сно музика за филмови меѓу кои и за фил- MRT. Slave Dimitorv successfully continues мот „Исправи се, Делфина“, за поголем with the creation of modern Macedonian број драми, за телевизиски серии на МРТ. music. Славе Димитров успешно продолжува со творењето на современата македонска музика.

45 ДИМИТРОВСКИ DIMITROVSKI ДИМИТАР DIMITAR – архитект – – architect –

Димитровски, Димитар (1933), маке- Dimitrovski, Dimitar (1933) Macedo- донски урбанист и заштитник на гради- nian planner and protector of the construc- телското наследство. tion inheritance. Роден е во Битола, 1933 г. Основно об- He was born in Bitola in 1933.He fin- разование завршува во Битола, а Градеж- ished his elementary education in Bitola но техничко училиште во Скопје. Дипло- and The Secondary Construction School in мира на Архитектонскиот факултет во Skopje He graduated at The Faculty of Ar- Скопје во 1962 г. Истата година се врабо- chitecture in Skopje in 1962. The same year тува во Заводот за урбанизам во Битола. he was employed at the Institution of Ur- Од 1975 г. до 1980 г. назначен е за прв ди- banism in Bitola. From 1975 to 1980 he was ректор на новоформираната институција appointed for the first manger of the newly Завод за заштита на спомениците на кул- founded institution Institute for protection турата во Битола (со седиште во тогаш of cultural monuments in Bitola ( with its руинираната зграда на старата касарна), seat in then ruined building of the old bar- кон која подоцна се интегрирани Народ- racks) which later were integrated with the ниот музеј, КИС „Хераклеа Линкестис“ и National museum KIS “Heraclea Lyncestis” уметничката галерија „Моша Пијаде“ и and art gallery “Mosa Pijade” and marked бележи значајни резултати во заштитата important results in the protection of the на културното наследство. Од 1990 г. до cultural inheritance. From 1990 to 1994 he 1994 г. ја врши функцијата пратеник во performed the function member of the par- Собранието на Р Македонија. Својот ра- liament of R. Macedonia. His working expe- ботен стаж го завршува во 1997 г., во За- rience he finished in 1997 at The Institute of водот за урбанизам во Битола. Urbanism in Bitola. Во двете институции, како урбанист In both institutions as a planner and a и заштитник на градителското наслед- preserver of the construction inheritance, ство, работи на повеќе проекти меѓу кои he worked on many projects among which позначајни се: Урбанистичка студија за the most important are: The urban study for град Битола (1966), Основниот урбани- the city of Bitola (1966), The Basic urban стички план за град Битола (1968), вто- plan for the city of Bitola (1968), The Second рите поголеми измени и дополнувања на larger changes and supplements of the Basic Основниот урбанистички план за град urban plan for the city of Bitola (1990) and Битола (1990) и третите поголеми измени the three larger changes and supplements of the General Urban plan for the city of Bitola.

46 и дополнувања на Генералниот урбани- Beside these important spacious urban стички план за град Битола (1999). plans for the city of Bitola, he is holder of Покрај овие поважни просторно- the creation of larger detailed urban plans урбанистички планови за град Битола and reviews as follows: The detailed urban носител е и на изработката на поголем plan for the city center of Bitola (1978), The број детални урбанистички планови и detailed urban plan for many buildings of рецензии и тоа: Деталниот урбанистич- Bitola and other citizens and settlements, ки план за градскиот центар на Битола The detailed urban plan for the new city (1978), Деталниот урбанистички план graveyards in Bitola, Changes and supple- за повеќе станбени делови на Битола и ments of the Detailed urban plan of the Jew- други градови и населби, Деталниот ур- ish graveyards in Bitola, reviews of the urban банистички план за новите градски гро- plans for many cities in R. Macedonia. The бишта во Битола, измени и дополнувања Spacious plan of the Ohrid Prespa region на Деталниот урбанистички план за with the zone Pelister ( with participation Еврејските гробишта во Битола, рецен- of experts of OECD). He was creator of the зии на урбанистичките планови за повеќе urban architecture modeling of the memory градови во Р Македонија, Просторни- marks of NOAVM, the idea project for the от план на Охридско-преспанскиот ре- Old Bazaar in Bitola, the idea and the main гион со зоната Пелистер (со учество project for management and tiling of the на експерти од OECD). Изработувач е street “Marshal Tito”( Sirok Sokak) in Bitola и на урбанистичко-архитектонското the project for adaptation and conversion of обликување на спомен обележјата од НО- the old barracks in Bitola, at The Institute of АВМ, идејниот проект за Старата чаршија protection of the monuments and culture во Битола, идејниот и главниот проект за and The Museum in Bitola партерно уредување и поплочување на It should be marked his participation on улицата „Маршал Тито“ (Широк сокак) the symposium Early Christian mosaics in во Битола и проектот за адаптација и пре- Yugoslavia held in Bitola in 1978, the first намена на старата касарна во Битола. symposium held on that topic in the former За одбележување е неговото учество state where participated the highest experts на симпозиумот „Ранохристијанските from Yugoslavia. He was a manager and one мо­заици­ во Југославија“, одржан во Би- of the authors of the Section study for the тола во 1978 г., прв симпозиум одржан на cultural historical inheritance of the region таа тема во тогашната држава на која зе- of the municipality Bitola, with the specifi- доа учество врвни научни работници од cations of the urban architecture expression Југославија. Раководител е и еден од авто- and the historical ambient wholes, on basis рите на Секторската студија за културно- on which many decisions for putting under историското наследство на подрачјето protection of the law of the central city core на Општина Битола, со спецификите на have been reached and for 32 individual ob- урбанистичко-архитектонскиот израз jects with characteristics of monument of и историско-амбиентални целини, врз the culture which is of special importance of

47 основа на која се донесени решенија за our city. He was a manager and one of the ставање под заштита на законот на цен- authors of the study “Information for the тралното градско јадро и на 32 поеди- possible repercussions from the realization нечни објекти со својство споменик на of the designing track on str. “Boris Kidric” културата, што е од посебна важност за throughout the central city core of Bitola нашиот град. Раководител е и еден од which makes the destiny influence on the fu- авторите на студијата Информација за ture urban planning in the city. можните реперкусии од реализацијата The participation in large number of на проектираната траса на ул. „Борис Ки- projects, elaborates and articles for the pro- дрич“ низ централното градско јадро на tection of the construction inheritance num- Битола, која изврши судбинско влијание bers him among the promoted Macedonian на идното урбанистичко планирање во protectors of our construction inheritance . градот. Учеството во голем број проекти, ела- борати и написи за заштита на градител- ското наследство го вбројува во истакна- тите македонски заштитници на нашето градителско наследство.

48 ДИМИТРОВСКИ DIMITROVSKI ПЕЦЕ PECE – спортист – – sporstman –

Димитровски, Пеце (1942), важи Dimitrovski, Pece (1942) is considered за еден од најталентираните ракомета- to be one of the most talented handball ри кој ја прослави Битола на домашен и players who promoted Bitola both on do- меѓународен план. Со спорт почнува да се mestic and international plan. He made his занимава уште од најраната младост. Во first steps in the sport in his early childhood. 1957 г. ги прави првите чекори во рако- He started playing handball in 1957. His метот. Неговиот спортски талент и рако- handball superiority and talent was noticed метна надмоќ забележани се од тренерот by Tome Atanasovski famous coach and in Томе Атанасовски, кој набрзо го вклучува a very short time he became a member of во екипата на Ракомениот клуб „Работ- HC “Rabotnik”. ник“. Во 1964 г. заминува во Ниш каде две In 1964 he left to Nis where he played години настапува за екипата на „Желез- for the team of “Zelenicar”. Then, he moved ничар“. Потоа се преселува во Велес каде to Veles where he stayed for three years and останува три години, а потоа повторно се then returned to Bitola and became a mem- враќа во Битола каде станува член на Ра- ber of “Pelagonija” кометникот клуб „Пелагонија“. For his successful handball career he has За својата успешна ракометна карие- received a lot of awards and testimonials by ра добива многу награди и признанија од Handball Association of Macedonia and the Ракометниот сојуз на Македонија и Рако- Handball Association of Yugoslavia. He has метниот сојуз на Југославија. Многу често often been ranked among the top handball е на листите за спортист на годината на players of Nis, Veles and Bitola. In 1962 and Ниш, Велес и Битола. Во 1962 и 1968 г. 1968 he played for the handball representa- настапува за Ракометната репрезентација tion of Republic of Macedonia. In 1966 he на Република Македонија. Во 1966 г. е ре- was representative of SFRY defending the презентативец на СФРЈ, бранејќи ги бои- colours of the country, at the matches with те на својата земја на средбите со Полска Poland and Democratic Republic of Ger- и Демократска Република Германија. За many. In the handball club “Pelagonija” he Ракометниот клуб „Пелагонија“ наста- was both, a player and a coach. For the last пува како играч и како тренер. Послед- few years he has been working as a coach, ните години ги минува како тренер за training young generations. обучување на младите генерации.

49 ДИМОВСКИ DIMOVSKI ЈОВАН – ЈАНКО JOVAN - JANKO – ликовен уметник – – artist –

Димовски, Јован - Јанко (1928-1996) Dimovski, Jovan- Janko (1928-1996) Зазема значајно место во македон- He takes an important place in the Mac- ската современа ликовна уметност како edonian modern art as an artist and critic. ликовен уметник и критичар. Роден е во He was born in Bitola in 1928. He graduated Битола, 1928 год. Завршува Академија за at the Academy of Applied art in Belgrade применета уметност во Белград, во 1953 in 1953 (department decorative art) in the год. (отсек Декоративно сликарство), во classes of the famous professors Vasa Po- класите на познатите професори Васа По- morisac and Vinko Grdan. моришац и Винко Грдан. He belongs to the first after war artists Тој припаѓа на првите повоени гене- who participated in the process of moderni- рации ликовни уметници кои се вклучу- zation of the artist expression at the same ваат во процесот на осовременување на time preserving the deep connectivity to the ликовниот израз, притоа задржувајќи ја длабоката приврзаност кон тлото од кое bottom that originates from finding always потекнува и наоѓајќи секогаш инспира- inspiration stimulus ( by content determina- тивни поттици (по содржинска определ- tion and stylistic expression) in the Mac- ба и стилска изразност) во македонското edonian cultural inheritance. културно наследство. After the graduation he became e a По дипломирањето станува член на member of DLUM. He was included in the ДЛУМ. Се вклучува во ликовниот жи- artistic life of Macedonia and he was present вот на Македонија и е присутен на сите at all exhibitions, crucified on the direction изложби, распнат на релација Битола - Bitola- Skopje –Belgrade. The decisive mo- Скопје - Белград. Одлучувачки момент ment for his creation represented the work за неговото творештво претставува рабо- with Zdravko Blazik at the conservation тата со Здравко Блажиќ, на конзервација of frescoes and icons in many Macedonian на фрески и икони во повеќе македонски churches and monasteries, when he saw the цркви и манастири, кога ги согледува values of our middle age cultural inherit- вредностите на нашето средновековно ance. културно наследство. He worked as an art pedagogue, graphic Работи како ликовен педагог, графич- illustrator, scenographer and finally as a free ки илустратор, сценограф и најповеќе ка- artist. He organized exhibitions from 1952 ко слободен уметник. Организира излож- in Bitola and then Skopje, Belgrade and би од 1952 год. во Битола, а потоа Скопје, abroad. He participated at the exhibitions Белград и странство. Учествува на излож- at DLUM and from 1955 with the art group

50 бите на ДЛУМ, а од 1955 г. и со ликовната VDIST as its member. From 1971 he was a група ВДИСТ, како нејзин член. Од 1971 member of Belgrade art group SINGIART год. членува и во белградската ликовна with 6 other painters, who shared the same група СИНГИАРТ со други 6 сликари ис- opinion, who searched an inspiration in the томисленици, кои инспирација бараат во cultural inheritance. културното наследство. During his work, Dimovski passed Во текот на своето творештво, Ди- through one very heterogeneous stylish de- мовски минува низ еден доста хетероген velopment. He started with stylized realism, стилски развој. Започнува со стилизиран with many decorative elements with exam- реализам, со многу декоративни еле- ples from the national ornaments (especially менти, со примери од народната орна- the authentic ceramic) and the Macedonian ментика (особено изворната керамика) folklore. Then, through specific expression- и македонскиот фолклор. Потоа преку специфичен експресионизам се добли- ism he approached to the associative ab- жува до асоцијативната апстракција, во straction in which basis were the nature and чија основа се природата и нејзините фе- its phenomena. номени. Почетните дела се поврзани со The work from his first period are con- македонскиот природен предел, со Ста- nected to the Macedonian nature with the рата битолска чаршија, со мртви приро- Old Bitola Bazaar, with still life…very close ди... многу блиски на постимпресиониз- to the postimpressionism and later he ap- мот, а подоцна применува стилизација, plied stylization, simplification of forms and упростување на форми, прифаќање acceptance of decorative elements with con- декоративни елементи со контурно tour framing of the same. врамување на истите. Later at the beginning of his seventh dec- Веќе подоцна, во почетокот на ade of his cycle he approached Macedonian 7. деценија во циклусот „Македон- rhapsody to the associative abstraction. In ска рапсодија“ се доближува до the same spirit and he worked on the scenes асоцијативната апстракција. Во ист дух of the catastrophic earthquake in Skopje as ги работи и сцените од катастрофални- his own experience of horror with entering от земјотрес во Скопје како сопствено symbolic expression and enformal decisions. доживување на ужасот, со внесување With his independent exhibitions and на симболичен израз и енформелни participation in large number of groups in решенија. the country and abroad as well as with the Со неговите самостојни изложби и учеството на голем број групни во земјата large number of awards and recognitions и странство, како и со големиот број на- ,Dimovski applied important position in гради и признанија, Димовски обезбеди the history of the Macedonian painting. His значајно место во историјата на маке- works are all around the world and for his донското сликарство. Неговите дела се creations he was winner of large number of наоѓаат ширум светот, а за своите креа- awards recognitions and testimonials. ции добитник е на голем број награди, признанија, дипломи и пофалби.

51 ДУБОВИ DUBOVI ЈАН JAN – архитект– – architekt –

Дубови, Јан (1892-1975), архитект и Dubovi, Jan (1892-1975), architect and градител, кој за време на својот краток constructor, who during his very short stay престој во Битола изгради важни објекти in Bitola built important objects for the city . за градот. He was born in Lazice, Czech Republic Роден во Лажице, Чешка во 1892 in 1892.He graduated in Prague in 1916 and г. Дипломира во Прага во 1916 година и was employed in the construction company се вработува во градежно претпријатие in Prague. After the end of the First World во Прага. По завршувањето на Првата War with the same company he was trans- светска војна со истото претпријатие се ferred to work in Belgrade and latter he префрлува на работа во Белград, а по- abandoned that company and he was em- доцна го напушта тоа претпријатие и се ployed as a municipal architect-planner in вработува како општински архитект - Belgrade. In 1928 he founded the group of урбанист во Белград. Во 1928 г. ја основа architects of modern direction. In the peri- Групата архитекти на модерниот правец. od between the 1929 and 1934 he designed Во периодот меѓу 1929 и 1934 г. проектира a large number of objects. One of the most голем број објекти. Еден од позначајните significant objects from that period is the објекти од тој период е Опсерваторијата Observatory in Belgrade (1930). на Ѕвездара во Белград (1930). In 1934 he moved to Bitola. Here he de- Во 1934 г. се преселува во Битола. signed a larger number of objects from the Тука проектира поголем број објекти од apartment and social character. Then, he станбен и општествен карактер. Потоа се moved to Skopje where he was employed преселува во Скопје, вработувајќи се во at the Law bureau of the engineer Kiril приватното биро на инж. Кирил Жернов- Zernovski.After the liberation he was em- ски. По ослободувањето се вработува во ployed at The Architecture department at Архитектонското одделение при Мини- the Ministry of Construction in Skopje. стерството за градежништво во Скопје. He died in 1975 in Hradec Kladovo, Починал 1975 г. во Храдец Кладово, Czech Republic. Чешка. His most important designed objects Негови позначајни проектирани are: ”Vuk Karadzik” in Bitola (1935),the објекти се: Основното училиште „Вук monument of the Russian consul Rostovski Караџиќ“ во Битола (1935), споменикот in Bitola (1935), The Mountain home on на рускиот конзул Ростовски во Битола Pelister(1936), the individual family house (1935), Планинарскиот дом на Пелистер of Petar Mackik in Bitola (1936), the in-

52 (1936), индивидуалната семејна куќа на dividual family house of Zdenka Busta in Петар Мачкиќ во Битола (1936), инди- Skopje (1936),the individual family house видуалната семејна куќа на Зденка Буста of Jovan Stefanovik in Skopje (1937) the in- во Скопје (1936), индивидуалната семејна dividual family house of Atanas Nikievik in куќа на Јован Стефановиќ во Скопје Skopje(1938), the apartment object in Sko- (1937), индивидуалната семејна куќа на pje (1938), the apartment object of Strahinja Атанас Ниќевиќ во Скопје (1938), стан- Jovanovik in Skopje (1938) and others. бениот објект на Милан Кодак во Скопје (1938), индивидуалната семејна куќа на Јосип Мерумка во Скопје (1938), станбе- ниот објект на Страхиња Јовановиќ во Скопје (1938) и др.

53 ДУНИМАГЛОСКА DUNIMAGLOSKA ВЕСНА VESNA – спортист – – sportswoman –

Дунимагловска, Весна (1976), маке- Dunimaglovska, Vesna (1976) Macedo- донска спортистка. Родена 1976 г., во Би- nian sportswoman. She was born in 1976 in тола. Основното и средното образование Bitola. She finished her primary and second- ги завршува во Битола. Дипломира на Фа- ary education in Bitola. She graduated at the култетот за ликовна уметност во Скопје, а Faculty of Art in Skopje. In 2005 she got her магистрира на Универзитетот на уметно- master’s degree at the Art University in Bel- стите во Белград и се стекнува со звањето grade, and has been honored with the title магистер во областа на мултимедијалната Master of Multimedia Arts. уметност. She started with sport since she was a Со спорт почнува да се занимава уште child in her native Bitola. In the period from како дете во родната Битола. Од 1982 до 1982 to 1994 she was a member of the skiing 1994 г. член е на скијачкиот клуб „Пели- club “Pelister” Bitola. She was absolute win- стер“. Апсолутен шампион е на Републи- ner of Republic of Macedonia in slalom and ка Македонија во слалом и велеслалом во giant-slalom in her categories. In 1986, she своите категории. Во 1986 г. го освојува won the second place of slalom at the Balkan второто место во слалом на Балканското championship in Bursa, Turkey and in 1990 првенство во Бурса - Турција, а во 1990 г. the third place at the national championship третото место на Националното првен- of Bulgaria. In 1990 she was a state gym- ство на Бугарија. Во 1990 г. е државен nastics champion of RM. Then, in 1992 she шампион на Република Македонија во participated at the Yugoslav Championship повеќебој - гимнастика. Во 1992 г. уче- in Bjelasnica- Bosnia and Herzegovina and ствува на Југословенското првенство на she won the first place in slalom and second Бјелашница - Босна и го освојува прво- place in giant slalom. то место во слалом и второто место во The same year she took part in WOG Al- велеслалом. Истата година учествува на bertville as a member of the Yugoslav Alps ЗОИ Албертвил во Југословенската алп- Skiing Representation. She was pronounced ска скијачка репрезентација. Двократен a sportswoman of the year of Bitola twice, спортист е на годината на Битола, дво- sportswoman of the magazine “Skok” and кратен спортист на годината од списани- she was among the 10th most successful ето „Скок“ и е во 10-те најуспешни спор- sportsman of Macedonia by SOFKA. тисти на Македонија од СОФКА.

54 ЃОРЃИЕВСКИ GORGIEVSKI ЃОРЃИ GORGI – спортист – – sporstman –

Ѓорѓиевски, Ѓорѓи (1944), спор- Gorgievski, Gorgi (1944) sportsman. тист. Роден во Битола. Уште од рани- He was born in Bitola. Since his early age he те детски години чувствува љубов кон felt love to the aircraft that resulted with a воздухопловството, што резултира со membership in the Air club Bitola in 1959. зачленување во Аероклубот Битола во The same year he finished the basic train- 1959 г. Истата година ја завршува основ- ing for sport pilot –glider pilot. According ната обука за спортски пилот - едрили- to the current regulation (each glider pilot чар. Според тогашните прописи ( секој had to have obligatory several jumps with едриличар да има задолжително неколку a parachute ) and in 1960 he did his first падобрански скока), во 1960 г. го пра- parachute jump and he successfully passed ви првиот падобрански скок и успешно the both trainings – for a glider pilot and a ги совладува двете обуки - за едриличар paratrooper. As a junior he wore the dress of и за падобранец. Како младинец го носи Macedonia and four years in a row with the дресот на Македонија и четири години team of the Air club Bitola they were cham- по ред со екипата на Аероклубот Битола pions of Yugoslavia. се шампиони на Југославија. Негови лич- His personal achievements are :Champi- ни постигања се: Шампион на Југославија on of Yugoslavia for the seventh champion- на 7. првенство за млади во 1967 г., прво ship of juniors in 1967, the first place of the место на истиот шампионат во дисципли- same championship in the discipline 1000m ната 1 000 м. со задршка, 4. место во скок delayed jump, 4th place in a jump on a wa- на вода од 700 м. со вонредно прецизен ter of 700m with extremely precise jump, 3rd скок, 3. место во екипна конкуренција за place in a team competition for Macedonia Македонија 2 (на тоа првенство екипата 2 ( at that championship the team of Mac- на Македонија 1 го освојува 1. место), ре- edonia won 1st place ) the result valuable as зултат вреден како југословенски рекорд a Yugoslav record –average 13cm from the - просек 13 см. од центарот, во дисци- center in the discipline 1500m delayed jump плината 1 500 м. со задршка од 15-20 сек., 15-20 sec as well as several Yugoslav record- како и неколку југословенски рекорди ers in group jumps. With the achieved re- во групни скокови. Со постигнатите ре- sults he fulfilled the conditions for the star зултати ги исполнува условите за знач- Golden C. For his achievements he was an- ката „Златно Ц“. За своите постигнувања nounced for a sportsman of Bitola for 1967 прогласен е за спортист на Битола за 1967 by the readers of “Bitolski vesnik”, 1st place г. од читателите на „Битолски весник“,

55 1. место на листата на Воздухопловниот Macedonia for 1967, 5th place for the list of сојуз на Македонија за 1967 г., 6. место paratroopers in election of the Aircraft Un- во изборот за Спортист на Македонија за ion of Yugoslavia. He finished his sport ca- 1967 г., 5. место на листата на падобран- reer with 421 jumps. ци во избор на Воздухопловниот сојуз на Југославија. Спортската кариера ја завр- шува со 421 скок. на градот Битола, а во 2003 г. најви­сокото признание на Здруже- нието на лекарите на Македонија „Повел­ ба д-р Трифун Пановски“.

56 ЃОРЃИЕВСКИ GORGIEVSKI ЉУПЧО LJUPCO – режисер – – director –

Ѓорѓиевски, Љупчо (1956), режисер со Gorgievski, Ljupco (1956,) a director богат творечки сензибилитет, модерните with rich creative sensibility, modern means средства и драмската вокација подеднак- and drama vocation which he equally shows во ги искажува во текстовите од светската in the text of the world drama, classic and in драмска класика и од домашното драмско the home drama inheritance. His directions наследство. Неговите режии се самостојни are independent and creative, inventative, и креативни, инвенциозни, едноставни, simple, full with fire and creative fantasy полни со жар и творечка фантазија, со with preciseness and vitality. He is supporter прецизност и виталност. Се залага за сцен- of stage authenticity, lucidly focusing on ска автентичност, луцидно фокусирајќи го what is the most crucial in the performance. она што е најбитно во претставата. He was born in 1956 in Bitola. He fin- Роден е во 1956 г., во Битола. Основно ished elementary and secondary education и средно образование завршува во родни- in his native city. He graduated at The Fac- от град. Дипломира на Филозофски фа- ulty of Philosophy-Skopje department Psy- култет - Скопје, група Психологија 1980 chology 1980 and at The Faculty of Drama година и на Факултетот за драмски умет- Arts in Skopje department direction. Im- ности во Скопје, отсек Режија. Веднаш по mediately after his graduation, he returned дипломирањето се враќа во Битола каде to Bitola where he was included in the pro- се вклучува во продукцијата на Народ- duction of the National theatre –Bitola. His ниот театар од Битола. Во периодот од undoubtful talent, pretty fast maturity in a 2002-2006 г. е директор на Народниот теа- director with modern orientation, his rich тар - Битола. Несомнениот талент, доста creational imagination, his sense for re- брзото созревање во режисер со модерна search of new stage values and expressions ориентација, неговата богата творечка gain the most expression in the presenta- имагинација, смислата за истражување на tion of texts from the world drama, classic нови сценски вредности и изрази добива- and from home drama inheritance. In his ат најизразита големина во презентацијата two decades continued direction activity he на текстови од светската драмска класи- completed over 70 directions which he put ка и од домашното драмско наследство. on the local stage in city under Pelister. He Во својата две децениски континуира- accomplished the guest performances on the на режисерска дејност комплетира над scenes in Kumanovo, Veles, Stip, Strumica, 70 постановки, поставени на матичната Prilep and Skopje as well his guest visits to сцена во градот под Пелистер, остварува Sankt Petersburg, Pazardzik Istanbul. For

57 гостувања на сцените во Куманово, Велес, the first time as a professional director in Штип, Струмица, Прилеп и Скопје, како и front of Bitola audience he presented himself гостувања во странство: Санкт Петербург, with the performance “Six characters that Пазарџик, Истанбул. За првпат како про- are looking for the author” by Luiggi Piran- фесионален режисер, пред битолската пу- delo(1990). блика се претставува со претставата „Шест In the years that follow he is more and ликови го бараат авторот“ од Луиџи Пи- more present at the repertory of Bitola thea- рандело (1990). tre and we are going to mention just a part Во годините што следат е сè попрису- of his directions: “Gypsies” by A.S Pushkin тен на репертоарот на Битолскиот театар, а (1992), “Orpheus in the hell” by T. Wil- ќе спомнеме само дел од неговите режиски liams (1993), “Runaway bride” by Vasil остварувања: „Цигани“ од А.С. Пушкин Iljoski (1995), “Romeo and Juliet” by Wil- (1992), „Орфеј во пеколот“ од Т. Вилијамс liam Shakespeare (1996), “Don Juan returns (1993), „Бегалка“ од Васил Иљоски (1995), from war” by Eden Fon Horvath (1997), „Ромео и Јулија“ од Вилијам Шекспир “The Cat on the hot tin roof” by Tennessee (1996), „Дон Жуан се враќа од војна“ од Williams (1998), “Macedonian bloody wed- Еден фон Хорват (1997), „Мачка на вжеш- ding” by Vojdan Cernodrinski(1999) “The тен лимен покрив“ од Тенеси Вилијамс church 40 martyrs in Bitola” by Vladimir (1998), „Македонска крвава свадба“ од Kostov (2001), “Money is a murder” by Ris- Војдан Чернодрински (1999), „Црквиче- to Krle (2002), “Hasanaginica” by Ljubomir то 40 маченици во Битола“ од Владимир Simovik (2004), “Deceased” by B Nusik Костов (2001), „Парите се отепувачка“ (2010) and others. од Ристо Крле (2002), „Хасанагиница“ од His maximal achievement he accom- Љубомир Симовиќ (2004), „Покојник“ од plished by his setting of the text “Money Б. Нушиќ (2010) и др. is murder” by Risto Krle by which he was Својот максимален дострел го достиг- present on many festivals throughout Eu- нува со постановката на текстот „Парите rope. се отепувачка“ од Ристо Крле, со која се With his own performances he was a претставува на повеќе фестивали низ Ев- guest in all centers on the Balkan spaces ропа. throughout many cities in Europe as well as Со свои претстави гостува во сите цен- in Australia, Canada and America три на балканските простори, низ повеќе It is not a small number of direction set- градови во Европа, како и во Австралија, tings for the youngest visitors of the theatre. Канада и Америка. We are going to mention: “Ninja, dwarf and Не е мал бројот на режисерски по- Santa Clause” by Vladimir Taleski (1992), становки за најмладите посетители на ‘The clowns and Santa Clause”(1993), “Hei- театарот. Ќе ги спомнеме: „Нинџа џуџе и di” by Johanna Shpiri (1994), “Tom Soer” дедо Мраз“ од Владимир Талески (1992), by Mark Twen (1995), “Pinocchio” by Carlo „Кловнови и дедо Мраз“ (1993), „Хајди“ од Goldoni (1996) and others. Јохана Шпири (1994), „Том Соер“ од Марк

58 Твен (1995), „Пинокио“ од Карло Голдони For his creative direction opus he has (1996) и др. received many awards and recognitions 4th За неговиот креативен режисерски November-Bitola, 3 awards for the best di- опус се има здобиено со повеќе награ- rection and the best performance at the ди и признанија: „4 Ноември“ – Битола, festival Vojdan Cernodrinski-Prilep, Grand 3 награди за најдобра режија и најдобра prix in Moscow, Belgrade 3rd award, at the претстава на Фестивалот „Војдан Черно- festival Ancient drama- Stobi and others. дрински“ – Прилеп, Гран-при во Москва, Белград, 3 награди на Фестивалот „Антич- ка драма“ – Стоби и др.

59 ЃОРЃИЕВСКИ GORGIEVSKI НАУМЕ NAUME – библиотекар советник – – librarian adviser –

Ѓоргиевски, Науме (1956), библи­о­­ Gorgievski, Naume (1956) librarian-ad- текар-советник, кој со својот професи­ viser who with his professional engagement онален ангажман е сè поприсутен is more and more present in the librarian во библиотечната јавност и активно public and actively participates in the solu- учествува во разрешувањето на прашања tion of questions and problems of common и проблеми од заеднички интерес во interest in the municipality of Bitola and Oпштина Битола и пошироко. wider. Роден е во 1956 година, во с. Евла, He was born in 1956 in v.Evla- Prespa. преспанско. Основно, средно и високо He finished elementary, secondary and high образование завршува во Битола. education in Bitola. He graduated at the Fac- Дипломира на Филозофскиот факултет, ulty of Philosophy department of art with група Историја на уметност со археологија archeology at the University “Sts. Cyril and при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Methodius” Skopje, 1985. Since 1986 he has - Скопје, 1985 г. Од 1986 г. работи во НУ worked at the University Library “St. Clem- Универзитетска библиотека „Св. Климент ent Ohridski” Bitola as an librarian working Охридски“ – Битола како библиотекар, on many posts where he learned the secrets работејќи на повеќе работни места, со што of the librarian activity. In 1996 he received ги совладува тајните на библиотечната the title higher librarian and in 2010 the дејност. Во 1996 г. го добива звањето highest title in the librarian circle librarian виш библиотекар, а во 2010 година и –adviser. највисокото звање во библиотекарската The overall introduction of the process- фела - библиотекар-советник. es of the librarian working and the registered Сеопфатното запознавање на organizational capabilities today make him a процесите на библиотечното работење и qualitativly qualified librarian worker at NU евидентните организациони способности, University Library “St. Clement Ohridski” денес го чинат како квалитетно Bitola. остручен библиотечен работник на НУ His professional engagement in the li- Универзитетска библиотека „Св. Климент brarianship and the published works from Охридски“ - Битола. this area, undoubtedly confirm that perma- Неговиот професионален ангажман nently and very successfully he is upgraded во библиотекарството и објавените in direction of acknowledging of the librar- трудовите од оваа област, недвосмислено ianship. кажуваат дека перманентно и многу

60 успешно стручно се надградува во правец What should be marked is the shown ca- на осознавање на библиотекарството. pability for independent leading of projects. За одбележување е пројавената He is holder of many projects: Completely способност за самостојно водење проекти. new interior management of the corridor of Носител е на повеќе проекти: Целосно the Library (2007), Reconstruction and con- ново ентериерно уредување на холот на servation of the facade from the old part of Библиотеката (2007), Реконструкција и the library (2009), Annex of the newest wing конзервација на фасадата од стариот дел of the library with 5000 m2 (2009), realized од Библиотеката (2008), Целосна промена projects for international cooperation with на столаријата (прозорците на стариот libraries of other states (Russia, Croatia, дел на Библиотеката) (2009), Надградба Bulgaria, Czech Republic, Turkey, Sweden, на новото крило на Библиотеката со нови Slovenia and Ukraine ), he is member of 500 m2 (2009), Рализирани проекти за the international project KNIIC obtained меѓународна соработка со библиотеки од by USAID Macedonia LOUIS BERGER други држави (Русија, Хрватска, Бугарија, GROUP INC(2001) Чешка, Турција, Шведска, Словенија и He is coauthor of the monographic Украина), член е во меѓународниот проект publications: “The libraries in Bitola mono- КНИИЦ, добиен од УСАИД/Македонија graphic publication” (2009), The bibliog- LOUIS BERGER CROUP INC (2001) и др. raphy of monographic publications “Bitola Коавтор е на монографските публи­ through centuries” (2002), he is the com- кации: „Библиотеките во Битола“ poser of the monographic publications “Po- – монографска публикација (2009), ems: from a handwriting to a book” (2008), Библиографија на моногафски публика­ "Stories and national poems from handwrit- ции „Битола низ вековите“ (2002), ing to a book” (2009). He is the coauthor сосатвувач во монографските публикации of the published articles: ”The Situations of „Песни: од ракопис до книга“ (2008), the libraries members of the University “St „Раскази и народни песни: од ракопис Clement Ohridski” Bitola in “Univerzitetski до книга“ (2009). Автор е на објавените glas” (2009), “The libraries in Bitola” in “Bi- статии: „Состојбите на библиотеките на tola” (monography) (2004), “Turkish librar- членките на Универзитетот „Св. Климент ies in Bitola” in the book “The printing and Охридски“ - Битола во „Универзитетски the editorship in Bitola” (1999), “The book глас“ (2009), „Библиотеките во Битола“ and its place in the cultural life of the Islam во „Битола“ (монографија) (2004), world in Bitola” in the collection of works „Турските библиотеки во Битола“ во “The librarianship in Bitola” and Bitola re- книгата „Печатарството и издаваштвото gion and others. во Битола” (1999), „Книгата и нејзиното It is important to mark his engagement место во културниот живот на исламскиот for the organization of the International свет во Битола“ во зборникот на трудови fairies of the book which are held in Bitola „Библиотекарството во Битола и starting from 2005 until today. At the first Битолско“ (1995) и др. International fairy of the book which was

61 Значајно е да се одбележи неговиот held for the first time outside of the capital ангажман за организирањето на Меѓуна­ city, 40 publishers participated out of which род­ните саеми на книгата кои се одр­ seven were from abroad. It is important to жуваат во Битола, почнувајќи од 2005 mention the mini fairies of the book held in го­­ди­на, па сè до денес. На првиот Меѓу­ the frames of the festival “Bit fest” organized народен саем на книгата кој за првпат се by the municipality Bitola одржува надвор од главниот град, зедоа He was proclaimed for “The best librar- учество 40 издавачи од кои седум беа од ian among two fairies” by The Association of странство. Вредно е да се спомнат мини publishers and bookstores of R.Macedonia саемите на книгата одржувани во рамките (2002) на фестивалот „Бит фест“ организиран од Currently he is on the post manager of Општина Битола. the National Institution University Library Прогласен е за „Најдобар библиотекар “St Clement Ohridski” Bitola . меѓу двата саеми“ од Здружението на издавачи и книжари на Р Македонија (2002). Моментално ја извршува функцијата директор на Националната установа Универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“ – Битола.

62 ЗДРАВЕВ ZDRAVEV ГЕОРГИ GEORGI – диригент – – conductor –

Здравев, Георги (1938), академик, ма- Zdravev, Georgi (1938), academician, кедонски диригент, универзитетски про- Macedonian conductor, university professor фесор. He was born in 1938 in Bitola where he Роден во 1938 г., во Битола, каде завр- finished elementary music school in the class шува основно музичко училиште во кла- of the teacher Gorgi Osmanli with major a сата на наставникот Ѓорѓи Османли, со violin and he finished the secondary music главен предмет виолина, а средно музич- ко училиште завршува во Скопје (1954- school in Skopje (1954-1959) with major 1959), со главен предмет виолина во кла- a violin in the class of the teacher Gregorie сата на професор Грегорие Гировски на Girovski at the Theoretical educational de- Теоретско-наставничкиот оддел. За време partment. During the education in Skopje he на школувањето во Скопје ангажиран е was engaged as a conductor of the choirs in и како диригент на хоровите во средно- the secondary medical and secondary dentist то медицинско и средното заботехничко school. училиште. In 1958 he founded the youth symphon- Во 1958 г. го основа Младинскиот ic orchestra in Skopje and he conducted it симфониски оркестар во Скопје и дири- for two years. In 1959 and 1960 he was a гира со него две години. Во 1959 и 1960 г. изведува настава на тогашната Учителска teacher at the former Teacher’s school школа „Браќа Миладиновци“, по музичка “Brother Miladinovci” of music theory, sol- теорија, солфеж и виолина. phage and violin. Во 1959 г. во Битола е ангажиран како In 1959 he was engaged as a music editor музички уредник на програмата на Радио of the program of Radio Bitola. In the same Битола. Во истата година е иницијатор и year he was the initiator and the first con- прв диригент на Битолскиот симфониски ductor of Bitola symphonic orchestra which оркестар, со кој работи 25 години со мала worked over 25 years with small breaks. пауза. In 1964 he graduated at the music acad- Во 1964 г. завршува музичка академи­ emy in Sarajevo at two departments that is ја во Сараево на два отсека и тоа: Теоретско-наставнички оддел, со главен Theoretical educational department with предмет клавир, каде завршува и мето- major a piano where he graduated the meth- дика на музичка настава кај професор- odology of music at the teacher Eli Basik, ката Ели Башиќ, позната и призната со famous and recognized with her methodol- својата метода во поранешната СФРЈ и во ogy in former SFRY and abroad and at the странство, и на отсекот за Композиција department of composition and conducting и диригирање, со главен предмет

63 диригирање во отсекот на прославениот with major conducting at the department of диригент, професор Младен Позаиќ. the famous conductor Mladen Pozaik. Во 1963 и 1964 г. е редовен професор In 1963 and 1964 he was a full time во гимназијата „Јосип Броз- Тито“, Бито- teacher at the high school “Josip Broz Tito” ла, каде предава музичка уметност, а од where he taught music art and from 1965 1965 г. до неговото пензионирање, изве- until his retiring he lectured methodology дува настава по предметот методика по музичка култура и музички инструменти of music culture and music instruments at во Педагошката академија во Битола и the Academy of teachers in Bitola and The Факултетот за учители и воспитувачи, на Faculty of Teachers and Educators at the de- отсеците за Одделенска настава и преду- partments of class teaching and preschool чилишно воспитание. education. Во 1965 г. на иницијатива на Георги In 1965 on the initiative of Georgi Здравев формирано е АКУД „Даме Груев“ Zdravev it has been founded AKUD “Dame во Битола, чиј диригент и уметнички ра- Gruev” in Bitola whose conductor and artis- ководител е до денес. tic manager is still today. Во својство на реномиран македон- As a renomated Macedonian conductor ски диригент одржува околу 30 сим- фониски концерти како диригент на he had around 30 symphonic concerts as a хоровите на АКУД „Даме Груев“ и хоро- conductor with the choirs of AKUD “Dame вите во гимназијата „Јосип Броз Тито“ Gruev” and the choir at the high school - Битола. Настапува во повеќе градо- “Josip Broz Tito” he performed at many ви во Македонија и во повеќе европски cities in Macedonia and in many European земји (СССР, Чехословачка, Германија, countries (SSSR, Czechoslovakia, Germany, Франција, Турција, Бугарија, Молдавија France, Turkey, Bulgaria, Moldavia and и други). etc.). Во Битола ги изведува оперите: In Bitola he performed the operas “Or- „Орфеј и Евридика“, 1960 г., концертно pheus and Evridika”, 1960 concert and in и во 1965 г. сценска изведба во Хераклеа Линкестис, за која академикот Тодор Ска- 1965 the scene performance in Heraclea ловски оценува дека е извонреден настап Lyncestis for which the academician Todor кој ќе се памети. Во 1967 г. ја изведува Skalovski evaluated that it was an excellent операта „Севилскиот берберин“ и во 1969 performance which would be remembered. г. „Кавалерија Рустикана“. Благодарејќи In 1967 he performed the opera “Seville’s’ на неговата стручност, организира barber“ and in 1969 “Cavaleria Rustikana” Основни организации на музичката мла- Due to his professionalism he organized Ba- дина на Македонија во градови: Битола, sic organizations of music youth of Macedo- Прилеп, Титов Велес, Штип, Струмица, nia in the cities Bitola, Prilep, Titov Veles, Кочани, Струга и Охрид. Проф. д-р Георги Здравев учествува Stip, Strumica, Kocani, Struga and Ohrid. на бројни научни собири и тоа: во 1970 г. The professor Georgi Zdravev partici- на Третиот европски балканолошки кон- pated on numerous expert meetings that is грес во Букурешт со труд за „За еврејската in 1970 at the Third European Balkan Con- музика“, во 1972 г. во Сараево на Бал- gress in Bucharest with the article: ”For the кански музички симпозиум „За фолкло- Jewish music” in 1972 in Sarajevo on Balkan

64 рот на Балканот“, во 1993 г. во Софија на music symposium "For the folklore on the Симпозиумот организиран од Балканска- Balkans in 1993 in Sofia at The symposium та научна асоцијација и во Цариград во organized by the Balkan Scientific Associa- 1994 и 1995 г. во Текир Даг и Малкара - Р tion in Carigrad in 1994 and 1995 in Tekir Турција на тема: „Кемал Ататурк и музи- Dag and Malkara –R.Turkey titled Kemal ката“. Atataturk and the music. За својата долгогодишна активност добива повеќе награди и тоа: наградата „4 For his long term activity he has been Ноември“ за својата педагошка, научна и awarded by many awards that is the award уметничка дејност (1971), од гимназијата 4th November for his pedagogical scien- „Јосип Броз Тито“ - Битола добива „При- tific and artistic activity (1971) by the high знание“ во 1972 и 1975 г.; од Музичка school “Josip Broz Tito” Bitola he received младина на Југославија добива „Благо- recognition in 1972 and 1975; by the music дарница“, од АКУД „Даме Груев“ добива youth of Yugoslavia he received "Testimo- „Благодарница“ по повод 30-годишното nial" by AKUD “Dame Gruev”, he received постоење. "Testimonial" on the occasion of 30 years of Во 1999 г. со успех го одбранува својот existence. магистерски труд на тема „Детскиот му- зички фолклор во Македонија и неговото In 1999 he defended his master thesis ti- место во музичкото воспитание и обра- tled “Children music folklore in Macedonia зование во градинките и училиштата“ и and its place in the music education in the се стекнува со научен степен магистер по kinder gardens and schools and obtained the методика на музичка настава. title Master of methodology of music. Во 2000 г. успешно ја одбранува док- In 2000 he defended the doctor thesis ti- торската дисертација под наслов „Дет- tled “Children music folklore at The Balkan скиот музички фолклор кај Балканските Slavic orthodox people ( Macedonians, Bul- славјански православни народи (Маке- garians and the Serbs) and obtained a title a донците, Бугарите и Србите)“ и се стекну- Doctor of pedagogical sciences. ва со звање доктор на педагошки науки. Автор е на поголем број учебници од He is the author of large number of кои ќе ги истакнеме следните: Музичка textbooks and we are going to separate the култура (1990), Музичка култура (1994), following: Music culture (1990), Music cul- Музичка уметност (1994), Анегдоти за ture (1994), Music art (1994), Anecdotes музичари (1995), Методика по музичко for musicians (1995), Methodology of music образование и воспитание I (1997), Слова education I (1997), Sermon for great musi- за великите музичари (1998), Методика cians (1998) Methodology of music educa- по музичко образование и воспитание II tion II (1998), Music art (1999), Music art (1998), Музичка уметност (1999), Му- (2000) Music culture (2003) and etc зичка уметност (2000), Музичка култура (2003) и др. In the diploma received by the World Во дипломата добиена од Светска- Academy of Sciences “Plato” it was clearly та академија на науките „Плато“ јасно е emphasized that the Ph. D Georgi Zdravev is подвлечено дека проф. Георги Здравев е one of the most active members and he has еден од најактивните членови и е избран been elected by the President Counsel for a во Претседателскиот совет за вицепретсе- vice president. дател. 65 ИВАНОВСКИ IVANOVSKI МЕТОДИЈА METODJA – ликовен уметник – – artist –

Ивановски, Методија (1929–1995), Ivanovski, Metodija (1929-1995), artist ли­ко­вен уметник и сцено­граф. Спаѓа меѓу and screen-writer. He is among the first pro- првите професи­онални театарски сцено­ fessional theatre script-writers, the founder графи и е основоположник на телевизи- of the television scenography in Macedonia, ската сценографија во Македонија што ги establishing the foundations and the roots in постави темелите во оваа област. this field. Роден 1929 г. во Битола. Сликарство He was born in 1929 in Bitola. He gradu- завршил во Художествената­ школа и Пе- ated painting at Hudozesto’s school and the дагошката акаде­мија во Скопје. Студиски Pedagogical academy in Skopje. While he престој имал во Италија (1954), во Па- had been studying, he visited Italy in 1954, риз (1957 и 1977), во Прага и Братислава Paris in 1957 and 1977, Prague and Bratis- (1970) и во Њујорк (1982). Во областа на lava in 1970 and New York in 1982. On the театарската сценографија се јавува во по- field of the theatre scenography he appeared четокот на 70-те години од минатиот век. at the beginning of the 70-s of the last cen- Првата театарска претстава сценограф- tury. ски што ја оформил била француската The first theatre performance which he комедија „Женичке, што да ти зготвам scenographicaly designed was the French за ручек“ од Ф. Марсо (1970). Во негови- comedy “Wife what should I prepare you те сцено­графии тој покажуваше чувство for lunch?” By F.Marceau (1970). In his sce- за користење на просторот на сцената, nographies there was a special freshness and во нив имаше некоја посебна свежина и charm with original quality, and they were шарм, со оргинален квалитет, ликовно all artistically clean and deprived from stage чисти и лишени од сценски натурализам. naturalism. Импозантен е списокот на сцено­ His list of scenographies is astonish- графиите. Творечкиот опус на театарски ing. The creative opus of theatre scenog- сценографии го започнал со претставата raphies starts with the performance “Wife „Женичке, што да ти зготвам за ручек“ what should I prepare you for lunch?” by од Ф. Марсо (1970), следат „Ленче кума- F.Marceau (1970) and then follow “Lence of новче“ од В. Иљоски (1971), „Поп Киро и Kumanovo” by V.Iljoski (1971), “Priest Kiro Поп Спиро“ од С. Сремац, „Сите мои си- and priest Spiro”by S Sremac, “All my sons” нови“ од А. Милер (1971), „Поглед од мо- by A.Miler (1971), “A view from the bridge” стот“ А. Милер, „Печалбари“ од А. Панов, A.Miler, “Immigrant workers” by A.Panov, „Убавината чекори сама“ од Т. Арсовски,

66 „Реквием за калуѓерката“ од Ф. Ками, “The Beauty steps itself” by T.Arsovski, „Ричард III“ од Д. Ковачевиќ и др. “Requiem for the nun” by F.Cami, “Richard За разлика од театарската сценогра­ III” by D.Kovacevik and many others. фија, творечкиот опус како сценограф на Unlikely from the theatre scenogra- телевизија брои околу 50 ТВ драми, ТВ phy works, his creative opus as TV screen драмски адаптации, ТВ филмови и теле- writer counts about 50 plays. TV drama визиски драмски серии. Творечкиот опус adaptations, TV films and drama serials. со телевизиски сценографии го започ- The creative opus starts with the TV drama нал со ТВ драмата „Земјаци“ (1969), сле- “Countrymen”1969 then follow the plays” дат ТВ драмите „Крепост“ (1970), „Ружа Fortress” 1970, “A Rose for Evgenij An- за Евгениј Андрич“ (1970), „Клепсидра“ dric”(1970), Klepsidra”1974, Broken life (1974), „Скршениот живот“ (1974), „Пре- (1974), “Opening performance”(1983) and миера“ (1983) и др. Од ТВ драмски серии the like. From TV drama serials the most се издвојуваат „Волшебното самарче“, noticeable are “The Magic pack saddle”, „Наши години“ и „На наш начин“. Мора “Our years” and “In our way”. It must be да се спомне и неговото учество како аси- mentioned his participation as an assistant стент на сценографија во играните фил- screen-writer in the movies “The mountain мови „Планина на гневот“, „Република во of anger”, “The Republic in flames”,” Sor- пламен“, „Јад“ (1975), „Јазол“ (1984), „Ма- row” 1975, “Knots”1984, and “Macedonian кедонска сага“. saga”. Како ликовен уметник член на ДЛУМ As a painter he was a member of DLUM е од 1952 г., а член на групата ВДИСТ од since 1952 and a member of the group 1955 г. Самостојни изложби има отворе- VDIST since 1955. He had his independ- но во галериите низ Македонија, Белград, ent exhibitions in the galleries around Mac- Загреб, Њујорк... Учествувал на голем edonia, Belgrade, and Zagreb, New York… број групни изложби во повеќе земји: He participated in a large number of group Хрватска, Словенија, Франција, Бугарија, exhibitions in many countries such as: Полска, Црна Гора. За својата ликовна Croatia, Slovenia, France, Bulgaria, Poland, деј­ност добитник е на голем број на на- and Montenegro. For his art activity he was гради и признанија. awarded with numerous rewards and recog- nitions.

67 ИВАНОВСКИ IVANOVSKI ТОДЕ TODE – ликовен уметник – – artist –

Ивановски, Тоде (1924–2005), ликовен Ivanovski, Tode (1924-2005), artist and уметник и педагог, борец за слобода на pedagogue, freedom fighter of his people, својот народ, кој со своето творештво whose creation takes an important place in зазема значајно место во македонската the Macedonian modern art. He was born in современа ликовна уметност. Роден 1924 1924 in Negotino and since 1925 he lived and г. во Неготино, а од 1925 год. живеел и worked in Bitola. He joined NOB in October творел во Битола. Во НОБ се вклучил во 1941 as SKOJ member in the Second Mace- 1941 г. како ско­евец во Втората македон- donian brigade. The partcipation in February ска бригада. Учеството во Февруар­скиот expedition in 1944, represnted inexhaustible поход 1944 г. претставува неисцрпен из- source of inspiration for his work. For the вор на инспирација. Првпат излагал свои first time, he presented his works including, творби во с. Зборско во март 1944 г. црте- drawings from NOB for the wall newspaper жи од НОБ за ѕидниот весник на Втората of the Second Macedonian fighting brigade., македонска ударна бригада. Целиот свој in v. Zborski in March 1944. живот тој ги овековечувал своите соборци During his whole life he was trying to im- кои веруваа во Револуцијата и во моќта на mortalize his companions, who believed in хума­носта. Негови цртежи се објавувани the revolution and in the power of humanity. во многу дневни листови како и на груп- His drawings are published in many daily pa- ни и самостојни изложби во сите градо- pers and exposed in group and independent ви низ РМ. Во 1962 г. објавена е неговата exhibitions in all cities throughout Macedo- мапа цртежи од НОБ „Пламенот наш“ nia. In 1962 his map of drawings “Our flame” која се наоѓа во голем број светски култур- was published and it can be found in many ни метрополи: Ленинградски Ерми­траж, world-famous metropolites Leningrad’s Er- Третјаковска галерија (Мос­ква), Нацио- mitraz, Tretjakovska gallery, (Moscow), The нална галерија во Лондон, Художествена National gallery in London, Hudozesta acad- академија (Софија), Конгресна библиотека emy (Sofia), Congress library (Washington), (Вашингтон), Варшава, Прага, Берлин и низ Warsaw, Prague, Berlin and throughout all поглавните градови на поранешна СФРЈ. capital cities of former Yugoslavia. Ivanovski Ивановски за постигањата бил одликуван was honoured for his achievements with со Орден за храброст (за време на НОБ); “Order of bravery” (during the NOB), Medal Медал, а после тоа и со Орден за заслуги за (and after that Order) for people’s credits and народ; Трикратен добитник на наградата „4 he was a triple recepient of 4th November - Ноември“ (1960, 1962 и 1965) година. award (1960, 1962 and 1965).

68 ИЛИЕВСКИ ILIEVSKI БЛАГОЈЧЕ BLAGOJCE – спортист – – sportsman –

Илиевски, Благојче (1931), спортист. Ilievski, Blagojce (1931) sportsman. He Роден во Битола. Како и многумина би- was born in Bitola. As many citizens of Bi- толчани од тоа време, во раната младост се tola from that time in his early age he was in вљубува во планината и најголемиот дел од love with the mountain and the largest part младешките години ги минува на снежните of his youth he passed on the snow slopes падини на Пелистер. Меѓу поклониците на on Pelister. Among the lovers of white sports белите спортови е познат како извонреден he was known as a remarkable racer and тркач и скијач во сите дисциплини. Уче- skier in all disciplines. He participated in a ствува на бројни првенства од општински numerous championships of municipal and и републички карактер. Долги години е republic character. For a long time he was меѓу првите и најистакнатите претставни- among the first and the most prominent ци од Битола во скијачките дисциплини. representatives form Bitola in ski disciplines. Паралелно со скијањето, Благојче Илиев- Parallel with skiing Blagojce Ilievski ски од срце му се посветува и на фудбалот. dedicated himself to the football with his Патот кон афирмацијата го пробива теш- heart. The path to his affirmation, was diffi- ко, зашто во негово време Битола обилува cult because at that time Bitola was rich with со фудбалски асови, ветерани кои тешко football asses, veterans who relatively hard ги отстапуваат своите места. Сепак благо- wanted to change places. Still, due to his re- дарение на извонредниот талент, Илиев- markable talent Ilievski for a relatively short ски за релативно кусо време станува еден time became one of the best football halves од најдобрите фудбалски халфови во Би- in Bitola in the generations who promoted тола, во генерации коишто го афирмираат the football in Macedonia and former Yu- фудбалот на просторите на Македонија и goslavia. Years in a row he defended the поранешна Југославија. Години со ред ги colors of "Rabotnik" and "Pelister' form Bi- брани боите на „Работник“ и „Пелистер“ tola he played in the period when Pelister for од Битола, настапува и во времето кога the first time fought his place on the high- „Пелистер“ за првпат изборува пласман на est rang of competitions in former Macedo- повисок ранг на натпреварувањата во то- nia and Yugoslavia (4 zones) and after the гашна Македонија и Југославија (4. зона), finishing of his career his experience and а по завршувањето на кариерата, своето knowledge of football skills he transferred искуство и познавање на фудбалските веш- unselfishly to the younger generations. тини нескржаво ги пренесува на младите генерации.

69 ИЛИЕВСКИ ILIEVSKI БОРЧЕ BORCE – шахист – – chess player –

Илиевски, Борче (1935), шахист. Први- Ilievski, Borce (1935) chess player. His те шаховски чекори ги прави на 15-годиш- first chess steps he made at the age of 15 in на возраст во градскиот Шаховски клуб the city chess club “Stevo Patako” and he „Стево Патако“, а активно со шах се зани- was actively involved with chess since 1951 мава од 1951 г., кога за првпат се појавува when he appeared for the first time at the на Младинското првенство на Македонија, youth championship of Macedonia winning освојувајќи го третото место. На репу- the third place At the republic senior cham- бличките сениорски првенства постигну- pionships he reached considerable results. ва забележителни резултати. Во 1959 г. на In 1959 at the championship of Macedonia Шампионатот на Македонија го освојува he won the third place which enabled him to третото место, што му овозможува да ја represent Macedonia at the semi-final tour- претставува Македонија на полуфинал- nament of the championship of Yugoslavia ниот турнир за првенство на Југославија in Drvograd and in strong competition he во Дравоград и во силна конкуренција won the fourth place. In 1964 he won the го освојува четвртото место. Во 1964 г. ја champion title, convincingly conquering освојува шампионската титула, освојувајќи the first place with 12 and ½ points of pos- го убедливо првото место со 12 ½ поени од sible 15. He was a participant at three state можни 15. Учесник е на три државни шам- championships of Yugoslavia where he пионати на Југославија, каде постигнува reached considerable success. In 1967 at the забележителен успех. Во 1967 г. на турни- tournament "Meeting of solidarity" held in рот „Средба на солидарноста“, одржан во Skopje he reached sensational success play- Скопје, постигнува сензационален успех ing draw against Fisher. He played success- играјќи реми против Фишер. Со успех на- fully at several master tournaments. In 1981 стапува на повеќе мајсторски турнири. Во at the master tournament in Bitola he won 1981 г. на Мајсторскиот турнир во Бито- the third place and he won the master title ла го освојува третото место и ја освојува going over the standards for 1 point. With мајсторската титула, натрфрлувајќи ја по- the team of "Stevo Patako" they were repub- требната норма за 1 поен. Со екипата на lic winners for three time and they won the „Стево Патако“ трипати биле републички Cup of Macedonia three times. прваци и трипати го освојувале Купот на Македонија.

70 ИЛИЕВСКИ ILIEVSKI ДИМИТАР – МУРАТО DIMITAR – MURATO – алпинист – – alpinist –

Илиевски, Димитар - Мурато (1953- Ilievski, Dimitar-Murato (1953-1989) 1989), прв македонски планинар кој на first Macedonian mountaineer who reached 10 мај 1989 г. го освојува Монт Еверест, Mont Everest on 10 May 1989,the highest највисокиот врв на светот. Во Плани- peak of the world. He became member of нарското спортско друштво „Пелистер“ PSD "Pelister" in 1968. In 1972 he completed се зачленува во 1968 г. Во 1972 г. го завр- the climbing course for mountain rescu- шува курсот за планинарски спасители. ers. Among the first more significant suc- Меѓу неговите први позначајни успеси cesses, achieved with some of his confident се вбројува освојувањето на Доломити- companions, is conquering Dolomiti- Mar- те- Мармалада (3 342 м.нв). Во 1979 г. за malde (3342 asl.).In 1979 for the first time првпат се искачува на Монт Блан, висок he climbed on Mount Bland, high 4807 asl. 4 807 м.нв. Само една година подоцна го A year latter, he conquered Meterhon (4478 освојува и Метерхон (4 478 м.нв.), а во 1981 г. повторно се искачува на Монт asl) and in 1981 he climbed Mont Bland, Блан, Метерхон и Монте Роса (4 634 then again Meterhon and Monte Rosa м.нв.). Во 1982 г. учествува во Првата (4634asl). In 1982 he participated in the First македонска алпинистичка експедиција Macedonian alpinist expedition “Andes 82” „Анди-82“, при што го освојува Чупика- when he climbed Cupikali (6400m asl) and ли (6 400 м.нв.) и Хуасхаран - јужен врв (6 Huasharan- South peak (6768 m asl) and 768 м.нв.) и северен врв (6 677 м.нв.). Во North peak (6677m. asl). In 1984 he was 1984 г. учествува во Втората македонска participant in the Second alpinist expedition алпинистичка експедиција „Памир-84“. “Pamir 84”.With that expedition he con- Со таа експедиција ги освојува врвовите quered two peaks Peak Cetvoriok and the Пик Четвориок и Врвот на комунизмот, Peak of communism where with his friend но и доживува вистинска одисеја кога со Gorgi Kostovski, he experienced a real odys- неговиот другар Ѓорѓи Котевски се борат sey drama, fighting with the nature in order со природата за да ги спасат животите на to save the lives of two alpinists from Aus- двајца алпинисти од Австрија. На 10 мај tria. 1989 г. го постигнува најголемиот успех On 10 May 1989 he reached his greatest што еден алпинист може да го постигне, success that one alpinist could reach con- освојувајќи го Монт Еверест, највисокиот quering the Mount Everest, the highest peak врв на светот - 8 848 м.нв. Со тој подвиг of the world-8 848 masl. With that accom- Димитар Илиевски - Мурато отиде во plishment Dimitar Ilievski Murato went вечноста и во светот на спортските леген- ди. into the eternity and in the world of sport legends. 71 ИЛИЌ ILIC ЃУРО GURO – спортист – – sporstman –

Илиќ, Ѓуро (1952), спортист. Роден во Ilik Guro (1952) He was born in Bitola, Битола, дипломиран правник. Со џудо се graduated lawyer. He started judo in 1969. занимава од 1969 г. Во 1976 г. станува но- In 1976 he became a holder of black belt- ju- сител на Црн појас - Џудо мајстор 1 Дан, а do master I Dan and in 1986 he became the во 1986 г. станува првиот Аикидо мајстор first aikido master I Dan in Republic of Mac- 1 Дан во Република Македонија. Освен edonia. Beside the competitions, he partici- натпреварувањата, учествува и на бројни pated at numerous professional and referee стручни и судиски семинари во земјата seminars in the country and abroad where и во странство, каде има можност да учи he had the possibility to learn and cooperate и да соработува со повеќе меѓународно with many internationally recognized judo признати џудо и аикидо мајстори (Кење and aikido masters ( Kenje Simicu, Svetislav Шимицу, Светислав Ивановиќ, Радо- Ivanovik, Radovan Krajanovik, Slavko Oba- ван Крајановиќ, Славко Обадов, Бранко dov, Branko Dragik, Ljubomir Vracarevik, Драгиќ, Љубомир Врачаревиќ, Ерик Па- Erik Pariset…) рисет…). From 1975 he was a coach of the judo Од 1975 г. е тренер на Џудо клубот club “Pelister” from Bitola and a year later „Пелистер“ од Битола, а една година по- he became a judo referee. He managed 16 доцна станува џудо судија. Раководел со judo and aikido schools of state and inter- 16 џудо и аикидо школи од државен и national character. He is chef of the pro- меѓународен карактер. Шеф е на Струч- fessional board of judo and Aikido clubs ниот штаб на Џудо и Аикидо клубови- “Pelister”. Today, he is judo master 5 Dan, те „Пелистер“. Денес е Џудо мајстор 5 aikido master 5 Dan, higher judo coach and Дан, Аикидо мајстор 5 Дан, виш џудо тре- higher aikido coach. He is manager of judo нер и виш аикидо тренер. Раководител е center “Pelister” from Bitola, vice president на Џудо центарот „Пелистер“ од Битола, of the Sport Association from Bitola, presi- потпретседател на Сојузот на спортови од dent of the collegiums at Judo federation of Битола, претседател на Дан колегиумот Macedonia president of the aikido federa- при Џудо федерацијата на Македонија, tion of Macedonia, real aikido supervisor of претседател на Аикидо федерацијата на Македонија - реален аикидо, супервизор the Turkish federation of real aikido. на Турската федерација за реален аикидо. He is the author of many publications, Автор е на повеќе публикации, кни- books and educational video types among ги и образовни видео касети меѓу кои: which “The manual in two parts Judo Gos- hin Jiucu” (1977) “The Manual Judo pro-

72 првиот Прирачник во два дела „Џудо gram for improvement” (1984), the first гошин-џицу“ (1977), Прирачникот „Џудо book in Macedonian language Judo (1984) програма за напредување“ (1984), првата manual “Basis of aikido skill” (1987), Man- книга на македонски јазик “Џудо”(1984), ual "Aikido program for taking exams for Прирачник „Основи на аикидо вештина- belts" (1996), first video tape in SFRY titled та“ (1987), Прирачник „Аикидо програма "Judo sport, self-defense, recreation" (1989) за полагање за појаси“ (1996), прва видео and many others. He is main and execu- касета во СФРЈ под наслов „Џудо -спорт, tive manager of the only review for fighting самоодбрана, рекреација“ (1989) и многу sports and skills in R Macedonia, "Black belt" други. Главен и одговорен уредник е на (2001). He is the author of the first DVD in единствената ревија за боречки спортови R.Macedonia titled "Real Aikido" (2005). и вештини во Р Македонија „Црн појас“ Guro Ilik is the only Macedonian elected in (2001). Автор е на првото ДВД во Р Ма­ the European house of famous for fighting кедонија под наслов „Реален аикидо“ skills. He is member of the manager’s board (2005). Ѓуро Илиќ е единствениот Маке- at the world Center for real aikido. донец избран во Европската куќа на слав- ните за боречки вештини. Член е на Бор- дот на директори во Светскиот центар за реален аикидо.

73 ЈАНАКИЕВСКИ JANAKIEVSKI ТОМЕ TOME – археолог – – archeologist –

Јанакиевски, Томе (1938–2004), ар- Janakievski, Tome (1938-2004), archae- хеолог и научен советник. Основно и ologist and research adviser. He was born in средно образование завршил во Битола. Bitola. He finished his primary and second- Дипломирал на Филозофскиот факул- ary eduaction in Bitola, and he graduated at тет во Загреб на одделот за археологија the Faculty of Philosophy in Zagreb at the во 1963 г. Во 1975 г. се стекнал со звање department of archeology in 1963. In 1975 магистер по музеолошки науки. Во 1997 he was honoured with the title, Master of г. ја одбранил докторската теза под на- museum sciences. In 1997 he had his doctor- слов „Античките театри и споменици со ate in the “Antique theatres and monuments театарска тематика во РМ“ и се здобил со with theatre topic in RM” and was honoured звање доктор по археолошки науки. Во with the titles Ph D of archaeological sci- 1964 г. се вработил во Народниот музеј ences. In 1964 he got employed at the Na- во Битола како археолог, кој во 1976 г. се tional Museum in Bitola as an archaeologist. спои со Завод, музеј и галерија Битола. In the period from 1968 to 1976 he was the Од 1968 до 1976 г. бил директор на оваа manager of that institution. As an excellent институција. Како истакнат стручњак expert of archeology he paticipated in many по археологија раководел и учеству- archeological excavations and research such вал во многу археолошки ископувања as: the research and reconstruction of the и истражувања и тоа: истражување и Roman theatre Heraclea and research in реконструкција на Римскиот театар Хе- REK, Kale, village Strezevo and Capari field; раклеа, истражувања во РЕК, Кале, во се- 1974, 1977, 1978, 1987 respectively. Since ло Стрежево и Цапарско поле; 1974, 1977, 1999 he got employed at the Institute of 1978 и 1987 г. Од 1999 г. се вработил во Ancient Slavic Culture in Prilep. In 1998 he Институтот за старословенска култура published his article “Antique theatres and во Прилеп. Во 1998 г. објавен му е трудот monuments with theatre topic in the Repub- „Антички театри и споменици со театар­ lic of Macedonia” In 2001 he published the ска тематика во Република Македонија“. scientific article “Late antique micro build- Во 2001 г. го издал и научниот труд „Доц- ing section above the theatre in Heraclea ноантичка мик­ростанбена целина над Linkestis” as well as his book “Ubigation театарот во Хераклеа Линкестис“како и of mediaeval Bitola”(from 7 do 14 century) книгата „Убигацијата на средно­вековна published 2003. Битола“ (од 7 до 14 век) издадена во 2003 година.

74 ЈОСИФОВСКИ JOSIFOVSKI ЈОСИФ JOSIF – актер – – actor –

Јосифовски, Јосиф (1927 – 2001), ак- Josifovski, Josif (1927-2001) an actor тер кој долги години беше носител на who was for many years holder of the main главниот репертоар на Народниот теа- repertory of the Bitola National Theatre. He тар од Битола. Препознатлив по неговата was recognizable by his noticeable figure маркантна фигура, со бујниот баритонски with strong baritone voice, lively and cheer- глас, живиот и ведар темперамент и со ful character, infusing with passion all the страста која провејуваше скоро низ сите characters he acted on the stages which ликови одиграни на „штиците што живот meant life for him. “the Lure of the Foot- значат“. lights”. Роден е во 1927 година, во Велес. He was born in 1927 in Veles. He started Својот актерски ангажман го започнува his acting engagement in his native city, then во својот роден град, продолжува во гра- he continued in the city under the Marko дот под Марковите кули и во 1960 година Towers and in 1960 he became part of the станува член на колективот на Народ- Bitola National Theatre Ensembly, period ниот театар – Битола, период кој е несо- which was undoubtedly his most mature мнено неговата најзрела фаза на актерско phase of his acting work. From the time творештво. Од доаѓањето во Битола, па when he arrived to Bitola until the end of his до крајот на својот живот во 2001 год., тој life, he remained in Bitola останува во Битола. He was one of the leading actors of Bi- Тој е еден од водечките актери на би- tola Ensembly and he was the holder and of толскиот ансамбл и долго време носител the repertory for a very long time. With his на репертоарот. Со својот раскошен и luxurious and eruptive talent he acted many еруптивен талент, одигрува повеќе на- headline and leading roles. He acted roles словни и водечки улоги. Толкува улоги of different character, but most frequently од различен карактер, но најчесто игра he acted roles in works where the openness, улоги во дела кои доминираат со својата sharpness, artistic strength, criticism, humor отвореност, острина, уметничка сила, and irony dominate.By showing exquisite критичност, духовитост, иронија. Со не- ability in transforming himself from char- говата трансформација од лик во лик, со acter to character, together with the serious- сериозноста кон пристапот, со свежината ness of his approach and his capability of и чистотата ги постигнува највисоките performing the roles with freshness and pu- дострели во градењето на ликовите. rity, he achieved the highest advancements in the creation of the characters.

75 Највисоките дострели ги достига со His best moments he achieved in the ликовите: Д-р Хелпах во „Професорот characters of: Dr Helpah in “The Profes- Мамлок“ од Фридрих Волф (1963), Хит- sor Mamloc” by Fredrik Wolf (1963),Hitler лер во „Швејк во Втората светска војна“ in "Swake in the Second World War” by од Б. Брехт (1965), Клаудие во „Хамлет“ B. Brecht (1965), Claudie in “Hamlet” by од В. Шекспир (1966 и 1989), Франц во W.Shakespeare (1966 and 1989), Francine in „Разбојници“ од Ф. Шилер (1967), Пи- “Outlaws” by F Sheller (1967), Pitu Guli in ту Гули во „Окрвавен камен“ од Васил “Bloody stone” by Vasil Iljoski (1968),Hajji Иљоски (1968), Хаџи Тома во „Коштана“ Toma in “Kostana” by B.Stankovik (1969), од Б. Станковиќ (1969), Јаго во „Отело“ Jag in “Othello” by W. Shakespeare (1970), од В. Шекспир (1970), Леонардо во „Крва- Leonardo in "Bloody weddings” by F.G ви свадби“ од Ф.Г. Лорка (1971), Сади во Lorca (1971), Sadi in “Dundo Maroe” by M „Дундо Марое“ од М. Држиќ (1972), Лу- Drzik (1972), Lukov in “Blackness” by Kole ков во „Црнила“ од Коле Чашуле (1975), Casule (1975), Erotie in “Suspicious person” Јеротие Пантиќ во „Сомнително лице“ by B. Nusik (1978), and duo dramas ”Party од Б. Нушиќ (1978), дуодрамите „Партија of rummy” by Din Li Corbu (1986),”Vienna реми“ од Дин Ли Кобру (1986), „Виенско Tango” by P.Turini (1987), “The Profes- танго“ од П. Турини (1987), „Професио- sional” by D. Kovacevik (1990) and many налец“ од Д. Ковачевиќ (1990) и др. others. Иако во пензија, својата кулминацио- Although retired, his culmination point на точка ја достига со ролјата на Импера- he reached with the role of the Emperor торот во „Подземна република“ од Јордан in “The Underground Republic” by Jordan Плевнеш (1991). Plevnes (1990) and etc Во последните години од животот In the last years of his life he presented мошне квалитетно се искажува во ТВ- himself in a qualitative light in front of медиумот, а исто така импозантни пар- the TV media and he also had impressive тии дава и во филмовите „Пред дождот“ parties in the films “Before the rain” and и „Прашина“. “Dust”, Крунско признание за неговото ак- As a crown of his acting work was the терско дело е наградата за животно дело award for life achievement Vojdan Cerno- „Војдан Чернодрински“ во 1993 година. drinski in 1993.At this festival he received На овој фестивал се здобива со повеќе на- many awards for acting. гради за актерска игра.

76 КАНАТЛАРОВСКИ KANATLAROVSKI ДРАГАН DRAGAN – фудбалер – – player –

Канатларовски, Драган (1960), фуд- Kanatlarovski, Dragan (1960) footba­ балер. Роден во с. Цапари, битолско. ller. He was born in v.Capari, Bitola. His Своето професионално деби го има во professional debut he had in 1981 in “Pe- 1982 г. во „Пелистер“ - Битола, во кој игра lister”, Bitola where he played for three sea- наредните три сезони. На почетокот од sons. At the beginning of the championship првенството на Југославија во 1985/86 г. of Yugoslavia in 1985/87 he left to Skopje заминува за Скопје и настапува за Вардар. and played for Vardar. In the summer 1989 Во летото 1989 г. се сели во Белград во ФК he moved to Belgrade in FK “Crvena Zve- „Црвена везда“, со кој во сезоната 1989/90 da” and in the season 1989/90 he won the го освојува Првенството на Југославија Championship of Yugoslavia as well as the како и Купот на Југославија. Од 1990 до Cup of Yugoslavia. From 1990 to 1992 he 1992 г. игра во Шпанија, во „Депортиво played in Spain, in “Deportivo la Korunga” Ла Коруња“, која во тоа време настапу- ва во втората шпанска лига и таа сезона (which at that time played in the second успева да се врати во Ла Лига (првата Spanish league and that season successfully шпанска лига). После Шпанија, фудбал- managed to return to La liga ( the first Span- ската кариера ја продолжува во Турција ish league ). After, Spain he continued his во ФК „Карсијака“ - Измир, по што се football career in Turkey in FC “Karcijala” враќа во Македонија во прилепска „По- Izmir and after that he returned to Macedo- беда“. Има настапено за репрезентацијата nia to “Pobeda” from Prilep. He performed на Југославија - младинци до 23 годи- for the representation of Yugoslavia youth ни (14 пати) , за репрезентацијата на to 23 years (14 times) for the representa- Југославија, а за репрезентацијата на tion of Yugoslavia and for the representa- Македонија има одиграно 10 натпревари tion of Macedonia played 10 matches and и постигнато два гола. Својата кариера scored two goals. His career as a representa- како репрезентативец ја завршува во 1995 tive he ended in 1995. After finishing his ac- г. По завршувањето на активната фудбал- tive football career he started actively to be ска кариера, почнува активно да се зани- involved with coach activity- coach of the мава со тренерска активност - тренер на Macedonian football representation coach Македонската фудбалска репрезентација, of FC “Belasica” Strumica, “Pobeda” Prilep, тренер на ФК „Беласица“ - Струмица, “Vardar”- Skopje in 2008 he was a coach of „Победа“ - Прилеп, „Вардар“ - Скопје. Во FC “Lokomotiva” Plovdiv. 2008 г. станува тренер на ФК „Локомоти- ва“ - Пловдив.

77 КАРАЏОВСКИ KARADZOVSKI ЃОРЃИ GORGI – ликовен уметник – – artist –

Караџовски, Ѓорѓи (1916–1989), Karadzovski, Gorgi (1916-1989), uni­ е­ ­динствен­ резбар од Битола чии дела que engraver from Bitola whose����������� acts repre������- прет­ставуваат величенствени­ спомени- sent magnificant monuments of the creative ци на креативниот творечки дух на ав- spirit of the author-loyal to the Macedonian торот - доследен на македонската умет- art tradition. Karadzovski was born in Ohrid ничка тради­ција. Караџовски бил роден in 1916 where he finished Art Engrave- во Охрид 1916 год. каде завршил Школа ment School. In 1937 he moved to Bitola за уметнички дрворез. Од 1937 г. се досе- and worked the iconostasis of “St Peter and лил во Битола и го работел иконостасот Paul” the cemetary church. It was the begin- за гробјан­ската црква Св. Петар и Павле. ning of a further prolific period of creating Тоа бил почеток на натамошните кре­ 11 iconostasis, church mobiliar and other ативни зафати на 11 иконостаси, црковен engraved objects. His other performed acts мобилијар и др. предмети работени во are: Iconostasis at the churhces “St John” резба. Други негови изработени дела се: in Bitola (1937) “St Constantin and Elena” Иконостасите во црквите: Св. Јован во v.Lavci, “St Dimitrija” v.Dihovo (1942- Битола (1937); Св. Константин и Елена 1943), “St Virgin Mary’s church” v.Cajnice с. Лавци (1940); Св. Димитрија, с. Дихо- (1958-1960), “St Naum” Bitola (1960), “St во (1942-43); Св. Богородица, с. Чајниче Sava” in New York (1962), “St Nikola”, Jon- (1958-60); Св. Наум, Битола (1960); Св. ston USA (1964), he engraved iconostasis Сава во Њујорк (1962); Св. Никола, for the church in Windsor Canada (1967- Џонстон, САД (1964), изработен ико- 68) and “St Archangel Mihail” in v. Bukovo ностас за црквата во Виндзор, Канада (1982-84). In 1944 he made the bishop’s (1967-68) и за Св. Архангел Михаил во throne and six other chairs for the priests in с. Буково (1982-84). Во 1944 г. го израбо- the Virgin Mary’s church in Bitola. His oth- тил владичкиот стол и шест др. столови er works are: The Catolic church in Bitola( за поповите во црквата Св. Богородица choir stall and table for throne), the church во Битола. Други негови дела се наоѓаат in Bogdanci (throne), in Mitrovica( Hon- во: Като­ли­ч­ката црква во Битола (пев- ourable marble statue of Virgin Mary) and ница и маса за престол), црквата во Бог- in Sopkani(choir stall and throne). He died данци (престол), во Митровица (заветен in 1989 in Bitola. кип на Св. Бо­городица од мермер) и во Сопоќани (певница и трон). Починал 1989 г. во Битола.

78 КОНСТАНТИНОВ KONSTANTINOV ЈАНКО JANKO – архитект – – architect –

Константинов, Јанко (1926), маке- Konstantinov, Janko (1926), Macedo- донски архитект, творец од општ профил, nian architect, creator of general profile. He проектант на Соборниот храм „Собир на is constructor of the Church of “Synod of македонските светители“ во Битола. Macedonian Saints” in Bitola. Роден 1926 г., во Битола. Дипломи- He was born in 1926 in Bitola. He gradu- ра на Архитектонскиот факултет при ated at the Faculty of architecture at the Техничката висока школа во Белград, Technical College in Belgrade in 1952 After во 1952 г. По дипломирањето се врабо- his graduation he got employed at the Mace- тува во Проектантското претпријатие donian Construction Enterprise ”Proektant” за Македонија „Проектант“, каде што where he worked until 1954.The same year останува да работи до 1954 г. Иста- he left on one year specialization in Copen- та година заминува на едногодишна hagen, Denmark where he simultaneously специјализација во Копенхаген, Данска, каде што истовремено и работи. worked. Од 1955 г. до 1958 г. работи во Сток- From 1955 to 1964 he worked in Stock- холм, Шведска, во повеќе архитектон- holm, Sweden at many architecture agencies. ски бироа. Во летото 1957 г. работи In the summer 1957 he worked in Juveskula, во Јувескула, Финска, а од 1958 г. до Finland and from 1958 to 1964 in Los An- 1964 г. во Лос Анџелес, САД, каде што geles, USA where he constructed shopping изработу¬ва проекти за трговски центри, centers, schools, administration objects and училишта, административни објекти и settlement buildings. станбени згради. In 1964 after the disastrous earthquake Во 1964 г., по катастрофалниот зем­ he returned to Skopje and he was included in јотрес, се враќа во Скопје и се вклучува its reconstruction. He is especially engaged во неговата обнова. Особено е ангажиран in construction of the plan for the Central во изработката на планот за централно- city area. From 1966 to 1991 he worked at то градско подрачје. Од 1966 г. до 1991 the Institute for studies and construction г. работи во Институтот за студии и “Beton” in Skopje. проектирање „Бетон“ во Скопје. From his architectural creative work the Од неговото архитектонско твореш­ most important realized projects are: Seis- тво позначајни реализираи проекти се: mological plant in Valandovo(1965), Peda- Сеизмолошката станица во Валандово gogical college “Nikola Karev” in Skopje (1965), Педагошката гимназија „Никола (1969), Protestant church in Skopje (1970), Карев“ во Скопје (1969), Протестантската црква во Скопје (1970), Средното меди- The Secondary Medical school (1973) Tel-

79 цинско училиште (1973), Телекомуника- ecommunication center of PTT in Skopje циониот центар за ПТТ во Скопје (1974) (1974) and the hotel “Aleksandar Palas” Sko- и хотелот „Александар палас“, Скопје pje (1998).He participated in 15 anonymous (1998). Учествува на 15 анонимни архи- architecture contests, achieving remarkable тектонски конкурси на кои постигнува results. He constructed a lot of individual забележителни резултати. Проектира family houses, among which the most re- повеќе индивидуални семејни куќи, од markable is the Villa on Vodno in 1970. кои се издвојува вилата на Водно, изгра- The last decade of XX century he dedi- дена во 1970 г. cated to the construction of church projects. Последната деценија на XX век ја по- They are specially important The church светува на изработка на проекти за цркви. in Kavadarci (1992), The Synod Orthodox Посебно се издвојуваат: Црквата во Ка- Church in Strumica (1993), The Synod вадарци (1992), Соборната православна црква во Струмица (1993), Собор¬ната Orthodox church in Bitola (1994) and The православна црква во Битола (1994) и Church in Prilep (1997). He is author of the Црквата во Прилеп (1997). Тој е автор architecture solution of the new church “All на архитектонското решение на новиот Macedonian saints” that is built in New Bi- храм „Сите македонски светители“ што tola, Bitola. се гради во Нова Битола, Битола. His work can also be seen outside R. Неговите дела, исто така, можат да Macedonia: Technical College in Stockholm, се видат и надвор од Р Македонија: Тех- The Institute of development in Falun Swe- ничкиот колеџ во Стокхолм, Институтот den, The Administrative center of exchange за развој во Фалун, Шведска, Админи- – bloc building with in door pool in Los An- стративен центар за размена - блоковска geles, The research center in South Califor- зграда со покриен базен во Лос Анџелес, nia building and centers in California and Научниот центар во Јужна Калифорнија, on other places. згради и центри во Калифорнија и на He worked on frescoes and icons for the други места. church “St Mother Mary” in Bitola. Later he Работи и фрески и икони за црква- worked an aquarelle which became his main та „Св. Богородица“ во Битола. Подоц- preoccupation. He donated 108 of his origi- на работи акварел кој му станува главна nal artistic works to NU Institute for protec- преокупација. Подарил 108 негови ори- tion of the cultural monuments and a mu- гинални ликовни дела - акварели во НУ seum, Bitola. –Завод за заштита на спомениците на културата и музеј, Битола. For his creative contribution in the do- За својот творечки придонес во доме- main of the architecture construction he нот на архитектонското проектирање ги was honored with the following awards добива следните награди: Борбина пла- Certificate of honour by Borba(1970 and кета (1970 и 1975), „11 Октомври“ (1975), 1975), 11th October (1975), “Andrea „Андреја Дамјанов“ (1997) и Големата на- Damjanov”(1997) and the Great architec- града за архитектура на Сојузот на архи- ture award by the Architecture Association тектите на Македонија за хотелот „Алек- of Macedonia for the hotel “Aleksandar Pa­ сандар Палас“ (1998). las” (1998).

80 КОСТОВ KOSTOV КИРЕ KIRE – композитор – – composer –

Костов, Кире, македонски компози- Kostov, Kire, Macedonian composer, тор, инструменталист и диригент. instrumentalist and conductor. Роден во 1949 г., во Битола. Средно He was born in 1949 in Bitola. He fin- музичко училиште завршува во Битола. ished secondary school of music in Bitola Уште во тој период активно учествува во Since that period he actively participated културно-забавното живеење во Битола. in the Cultural entertainment of Bitola. He Натамошното школување го продолжува continued his further education at the Music на Музичката академија во Белград, а по- Academy in Belgrade and then at The Fac- тоа и на Факултетот за музичка уметност ulty of Music in Skopje. In the period from во Скопје. Во периодот од 1970 до 1988 г. 1970 to 1988 he was the first trumpet player е трубач и солист на Танцовиот оркестар and solo singer at the Dance orchestra of на тогашната Радио-телевизија Скопје, а the former broadcasting Skopje and since од 1988 г., до денес и негов диригент. Ка- 1988 until today its conductor. As a unique ко единствен претставник на тогашната representative of former Yugoslavia, he par- Југославија, учествува во Бигбендот на ticipated in the “Big band of the European Европската радиодифузија, кој е соста- broadcasting, which was formed of one in- вен од по еден инструменталист од секоја strumentalist of each country in Europe. земја во Европа. He started compositing very early. First- Со компонирање започнува многу ly he wrote children songs and later a large рано. Прво пишува песни за деца, а по- number of jazz melodies and popular music. тоа создава голем број џез-композиции He wrote music for many television serials и популарни творби. Пишува музика and drama performances. за повеќе телевизиски серии и драмски He is author of about fifty composi- претстави. Автор е на околу педесетина tions in orchestra performance from the композиции во оркестарска изведба од field of jazz. From the field of the popular областа на џезот. music he has got about three hundred ti- Во областа на популарната музи- tles as a composer”Fly my gull”, “When you ка има околу тристотини наслови како are gone”, ” Your eyes my son”,” The son of композитор: „Летај, галебе“, „Кога те не- God” “Secret of mine”,” Illusion” and many ма“, „Твоите очи сине“, „Синот божји“, others and as much as being organizer to „Тајно моја“, „Илузија“ и многу други, и other authors. уште толку како аранжер на многу авто-

81 ри. Еден е од основачите на Фестивалот He was one of the founders of the Chil- за деца и млади „Си До“ кој се одржува dren and teenagers festival “Si –Do” which во Битола, од 1991 г. до 2000 г. Бил умет- was held in Bitola from 1991-2000. He was нички директор на Интерфест - Битола за artistic director of Interfest- Bitola, the festi- популарна музика. Добитник е на бројни val of popular music. He is winner of many награди и признанија. rewards and recognitions.

82 КОТЕВСКИ KOTEVSKI ПЕЦЕ PECE – спортист – – sportsman –

Котевски, Пеце (1967), спортист. Ро- Kotevski, Pece (1967), sportsman. He ден во Битола, каде го оформува своето was born in Bitola where he formed his ed- образование - Биотехнички факултет, ди- ucation – Faculty of Biotechnical Sciences пломиран инженер. Активно се занимава a graduated engineer. He was actively in- со спорт од најраната младост. Ностител е volved with sport since his earliest youth. He на црн појас во карате. Своите најголеми is holder of black belt in karate. His great- успеси ги постигнува во бодибилдингот. est success he achieved in bodybuilding. He Неколку пати е апсолутен шампион на has been an absolute champion of Macedo- Македонија во сите категории, во годи- nia in all categories in the years 1992, 1994, ните: 1992, 1994, 1995, 1996, 1998 и шам- 1995, 1996, 1998 and the champion in 1999, пион во 1999, 2006 и 2008 г. Постигнува 2006 and 2008. He reached a large number голем број на меѓународни успеси: Свет- of international successes: World champion ско првенство во Шангај - Кина (полуфи- нале 9. место), 1997 г.; Европско првен- in Shangai-China (semi-final 9th place) ство во Бирмингем, Англија - 4. место, 1997, European championship at Birming- 1998 г.; Медитеранско првенство во Али- ham, England- 4th place 1998, Mediterra- канте, Шпанија, 3.место (бронзен медал), nean championship in Alikante, Spain 3rd 2000 г.; Медитеранско првенство во Ри- place ( bronze medal) 2000 Mediterranean мини, Италија - 2. место (сребрен медал), championship in Rimini, Italy 2nd place 2000 г.; Европско првенство во Лондон, (silver medal) 2000, European champion- Англија - 1. место (златен медал) и европ- ship in London England -1st place (golden ски шампион во категорија до 80 кг.; 2006 medal) and European champion in the cat- г. Отворено првенство на Австралија - 2. egory up to 80 kg 2006, Open champion- место (сребрен медал) - вицешампион ship of Australia 2nd place (vice champion на Австралија; 2008 г. Трофеј Београд - of Australia) 2008, Trophy Belgrade Serbia Србија, Меѓународен куп натпревар - 1. International cup match 1st place (golden место (златен медал); 2008 г. Светско medal) 2008, World championship Petesber, првенство Петезбер, Германија - 4. ме- Germany 4th place. For his successes he has сто. За своите успеси има добиено мно- received a lot of recognitions from the city гу признанија од градот Битола: 2000, of Bitola 2000, 2006 and 2008 sportsman of 2006 и 2008 г. спортист на Битола, Златна Bitola, Golden medallion by the mayor of плакета од градоначалникот на Битола, Bitola the most popular in the sport by :”Bi- најпопуларна личност во спортот од „Би- tolski Vesnik”, Tera TV and TV Orbis. толски весник“, Тера ТВ и ТВ Орбис.

83 КОЧЕВСКИ KOCEVSKI ДИМИТАР - МИЧО DIMITAR - MICO –ликовен уметник – – artist –

Кочевски Димитар - Мичо претста- Kocevski, Dimitar-Mico represents an вува значајна личност за развојот на ма- important personality for development of кедонската современа ликовна уметност. the Macedonian modern art. He was born in Роден е во1943 год., во Св.Петка, Лерин- 1943 in St.Petka, Lerin, Aegean Macedonia. ско, Егејска Македонија. Завршил сред- He graduated secondary art school in Skopje но уметничко училиште во Скопје и and Academy for Applied Art in Belgrade Академија за применета уметност во Бел- in 1968 at the prof. A. Tomasevik. After град во 1968 год. кај проф. А.Томашевиќ. graduation he showed interest for more art По завршувањето покажува интерес за and applied disciplines: Graphic and graphic повеќе ликовни и применети дисципли- design, painting, drawing illustration and ни: графика и графички дизајн, сликар- poster. He worked as a graphic designer in ство, цртеж, илустрација и плакат. Ра- Bitola companies Factory of freezers “Gorgi боти како графички дизајнер во битол- Naumov”, the printing office “Kiro Dan- ските фирми: Фабрика за фрижиде- daro” and “Fustelarko Borec”, member of ри „Ѓорѓи Наумов“, Печатницата „Ки- DLUM since 1970 he has participated in ро Дандаро“ и во „Фустеларко-борец“, the foundation of DLUB (1974).His artistic член е на ДЛУМ од 1970 год., учеству- creations are represented on twenty inde- ва во формирањето на ДЛУБ (1974). Со pendent exhibitions throughout Macedonia своите ликовни креации се претставува where he awakes special interest with the на дваесетина самостојни изложби низ research of his own creational results and Македонија, каде побудува посебен ин- with the differentially of the cycles in which терес со истражувањето на сопствени- he treats architecture, women, birds, cats... те творечки резултати и со разновидно- His stylized evolution contains the special ста на цилкусите кои ги обработува: архи- differentially he starts to create figuration тектура, жени, птици, мачки... Неговата and he comes to abstract associative expres- стилска еволуција содржи посебна спец- sions and with parallel he comes back again ифичност: почнува да креира фигурација to the figuration .In 1977 together with Ilija и доаѓа до апстрактно-асоцијативни Kocovski and Sveto Manev they formed the изразувања и со паралелни навраќања group “77” due to similar views on the mod- повторно кон фигурацијата. Во 1977 год. ernism and affirmation of the art, which is заедно со Илија Кочовски и Свето Ма- confirmed by numerous store windows нев ја формираат групата „77“ врз осно- through out Macedonia and in Belgrade. ва на сродните погледи на модернизмот

84 и афирмацијата на ликовната уметност Special importance in the affirmation што се потврдува на бројните излози низ of the art has the participation to Dimitar Македонија и во Белград. Kocevski Mico in over 20 group and interna- Особено значење во афирмацијата на tional exhibitions in the country and abroad ликовната уметност има учеството на Ди- and we would like to separate Kraljevo, Bel- митар Кочевски-Мичо на над 200 груп- grade, Pozarevac, Sisak, Herceg Novi, Tuzla, ни и меѓународни изложби во земјава и Novi Sad, Istanbul, Sofia, New York. во странство, а би ги издвоиле: Краљево, The interest for inspiration initiative at Белград, Пожаревац, Сисак, Херцег Но- this author is especially expressed in the art ви, Тузла, Нови Сад, Истанбул, Софија, colonies where he participated in Strumica, Њујорк... Kumanovo, Galicnik, Struga and Nize Pole Интересот за инспиративни побуди and De Niro in Bitola. кај овој автор, посебно доаѓа до израз на For his results in his work he got a ликовните колонии на кои учествува во large number of awards and recognitions Струмица, Куманово, Галичник, Струга и for promotion are the awards for the best Ниже Поле и Де Ниро во Битола. theatre poster in New York and Prilep, for За своите резултати во творештвото the graphic achievement of 2nd and 3rd добива голем број награди и признанија. triennial of modern Yugoslav graphics and За истакнување се наградите за најдобар the November award of the city of Bitola in театарски плакат во Нови Сад и Прилеп, 2000. за графичко остварување на 2. и 3. трие- The creation of Dimitar Kocevski-Mico нале на современа југословенска графика with his remarkable values in the research и Ноемвриската награда на град Битола and with the final creative results represents во 2000 год. important factor in the newest development Творештвото на Димитар Кочевски- of Macedonian modern art. Мичо со своите забележителни вред- ности во истражувањето и со конечните творечки резултати, претставува значаен фактор во поновиот развој на македон- ската современа уметност.

85 КОЧОВСКИ KOCOVSKI ИЛИЈА ILIJA – ликовен уметник – – artist –

Кочовски, Илија (1945), ликовен Kocovski, Ilija (1945), artist who with his уметник­­ кој со своите уметнички експо- artistic explosions promotes Bitola art scene зиции ја афирмира битолската ликовна through the world. He was born in 1945 in сцена низ светот. Роден 1945 г. во Бито- Bitola.He graduated at the Academy of Art in ла. Дипломирал на Академија за ликовна Belgrade; he is a member of DLUM and the уметност во Белград. Член е на ДЛУМ и art group “77”. He has organized a lot of in- на Ликовната група ,,77“. Има организи- dependent exhibitions in Bitola, Trzik and рано повеќе самостојни изложби во Би- Kranj (R.Slovenia, Negotino, Veles, Skopje тола, Тржич и Крањ (Р Словенија), Него­ Kumanovo, Stip, Prilep, Negotino, Sofija (R. тино, Велес, Скопjе, Софија. Учествувал Bugaria). He participated on a large number на голем број групни изложби низ цели- of group exhibitions through the world among от свет, меѓу кои: Париз (Франција), Лон- which Paris France, London, Glasgow, Eng- дон, Глазгов (Англија), Стокхолм­ (Швед- land, Stockholm, Sweden, Buenos Aries, Ar- ска), Буенос Аирес (Аргентина), Белград gentina, Belgrade (Serbia and Montenegro), (Србија), Софија, Варна (Бугарија), Sofia Varna (Bulgaria)Kanagva, Harkov, Канагава (Јапонија), Мелбурн (Авс­ (Ukraine), Racinborsh (Poland), Viroin- тралија), Харков (Украина), Раци­борш val (Belgium) Prahova (Romania) Ankara (Полска), Вироинвал (Белгија), Прахова Istanbul(Turkey). He is a winner of a large (Романија), Анкара, Истанбул­ (Турција). number of awards among which more distin- Добит­ник е на голем број награди од кои guished are: 1978 The award NUB “Clement се издвојуваат: ЛИКУМ, Годишна излож- Ohridski”, DLUM drawing 1981, 1983, LI- ба ДЛУМ 1985, Ноемвриска награда на KUM annual exhibition of DLUM; 1984 The Уметничка галерија - Битола; 1988, Ноем­ award of MSU Skopje, DLUM drawing 1984, вриска награ­да за извонредни резултати 1985, November award by the Art gallery, Bi- во твореш­твото Битола; 1991, Дипло­ма tola 1988, November award for extra ordinary на 1. Меѓународно графичко триенале results in the creation Bitola 1991, Diploma - Битола; 1994, Откупна награда на НУБ on the First International graphical trien- ,,Климент Охридски“­ 1995, Мајска награ- nial Bitola 1994, The award of NUB “Clement да на ДЛУБ; 1996, Мијачки зографи, 27. Ohridski” 1995, May award of DLUB 1996, Графичка изложба­ на ДЛУМ; 1998, на- Mijacki Zographs 27th Graphical exhibitions градата 4 Ноември на град Битола; 1999, of DLUM 1998, November award of the city Награда за Ex Libris Ријека-Хрватска; of Bitola 1999, The award for Ex Libris Rijeka, 2006, Награда ,,Б. Траиковски“ на ДЛУБ, Croatia 2006, Award B.Trajkovski of DLUB, Битола. Bitola. 86 КРСТЕВСКИ KRSTEVSKI КРСТЕ KRSTE – спортист – – sportman –

Крстевски, Крсте (1940), спортист. Krstevski, Krste (1940) a sportsman. He Роден во Битола. Крстевски спаѓа во ре- was born in Bitola. Krstevski belongs to the дот на сестраните битолски спортисти group of complete Bitola sportsmen who won со освоени бројни републички титули во numerous republic titles in many sport disci- повеќе спортски дисциплини. Најголема plines. His biggest love is the football where љубов му е фудбалот каде останува цели he stayed for 52 years as a football referee of 52 години, како фудбалски судија од сите all ranges and football delegate. His sport ca- рангови и фудбалски делегат. Спортска- reer started in his early youth in 1958, although та кариера ја започнува во раната мла- accidentally he won the first place at the first дост, а во 1958 г., иако сосема случајно, night race in Prilep on 1500m. Then, he par- го освојува првото место на првата ноќна ticipated at all night races in Bitola, Stip, Sko- трка во Прилеп на 1500 м. Потоа учеству- pje and Veles and he is among the initiators for ва на сите ноќни трки во Битола, Штип, foundation of the athlete club “Olympija”. The Скопје и Велес и е меѓу иницијаторите same year he became a member of the Mac- за формирање на Атлетскиот клуб edonian representation and the cup of the re- „Олимпија“. Истата година станува член public on 800m, he reached time which could и на Македонската репрезентација, а на not even be imagined 2,02 seconds in 1963 Купот на Републиката на 800 м. постиг- with broken arm he won the first place at the нува време што тогаш е незамисливо - 2, Republic competition in Saraj, Skopje on 400m 02 секунди. Во 1963 г. со скршено рамо го with bars. освојува првото место на Републичкиот While he was serving his military term he натпревар во Сарај - Скопје, на 400 м. со participated on numerous army champion- пречки. ships in former Yugoslavia. In Split he won Додека го отслужува воениот рок, the second place on 5000m. In 1959 Krstevski настапува на бројни сеармиски првен- became republic champion in box in light cat- ства во поранешна Југославија. Во Сплит egory after in the final he bit Sadikov. го освојува второто место на 5 000 м. Во Parallel with these two sports, Krstevski 1959 г. Крстевски станува републички was involved in bicyclisism, participating at првак во бокс во лесна категорија, откако the larger number of courses throughout Mac- во финалето го совладува Садиков. edonia. Паралелно со овие два спорта Крстев- His football career started in the football ски се занимава и со велосипедизам, club “Pelister”, Bitola. With football he started from 1957-1964 and then he dedicated his

87 учествувајќи на поголем број кросеви низ whole life as a football referee and delegate. In Македонија. 1958 he became the youngest football referee Фудбалската кариера ја започнува во of Yugoslavia and simultaneously passed the фудбалскиот клуб „Пелистер“ - Битола. exam for republic handball referee. He was a Со фудбал се занимава од 1957 до 1964 referee on over 100 competitions all over Yu- година, а потоа целиот свој живот да го goslavia. Under his control 400 referees passed поминува како фудбалски судија и деле- the referee exams. Parallel with the activities гат. Во 1958 г. станува најмлад фудбал- on the pitch he performed other functions. ски судија на Југославија, а истовреме- For many years he was a president of Referee но го положи и испитот за републички organization of Macedonia, president of the ракометен судија. Суди на над 100 нат- professional counsel of FSM member of the превари низ цела Југославија. Под него- referee board of FSM for whole 25 years as a ва контрола судиските испити ги поло- president of the Referee organization of OFS. жуваат над 400 судии. Паралелно со ак- For his activities he is winner of numer- тивностите на теренот извршува и повеќе ous recognitions and awards among which the функции. Повеќе години е претседател на trophy golden medallion of FSY and FSM and Судиската организација на Македонија, recognition of SOFKA Bitola and OFS Bitola. претседател на Стручниот совет на ФСМ, член на Судискиот одбор на ФСМ, це- ли 25 години е претседател на Судиската организација на ОФС. За своите активности добитник е на бројни признанија и награди меѓу кои и трофејната златна плакета на ФСЈ и ФСМ, како и признанија од СОФКА Би- тола и ОФС Битола.

88 КУЦУЛОВА - АНДРЕЕВСКИ KUCULOVA - ANDREEVSKI – дует– – duet –

Куцулова-Андреевски (дует), позна- Kuculova-Andreevski (duet) well-known ти интерпретатори на народни песни. interpreters of national songs. Jordanka Kucu- Јорданка Куцулова и Ѓорѓи Андреевски, lova and Gorgi Andreevski as a couple and a како брачна двојка и дует познат како duet known as Kuculova Andreevski dedicated Куцулова-Андреевски, целиот свој живот their whole life to the Macedonian national го посветуваат на македонската народ- song, performing among her great lovers with на песна, популаризирајќи ја меѓу сите large number of records, performances and нејзини љубители преку големиот број на guests. снимки, изведби, настапи и гостувања. Jordanka Kuculova was born in v.Galicnik Јорданка Куцулова е родена во in 1938. She finished elementary and second- с.Галичник 1938 г. Основно и средно об- ary education in Bitola and the Faculty of Phi- разование завршува во Битола, а Фило- losophy in Skopje. She worked as a teacher of зовски факултет во Скопје. Работи како Macedonian language and then in the children професор по македонски јазик, а потоа во kindergartens in 1999 as a manager of the Mu- детските градинки и од 1999 г. како рако- nicipal Red Cross where she retired. водител на Општинскиот црвен крст, од Andreevski was born in Bitola in 1936. каде и заминува во пензија. He finished elementary and secondary educa- Андреевски е роден во Битола 1936 г. tion in Bitola and the Faculty of Law in Skopje. Основно и средно образование завршува He worked as a manager at the Law depart- во Битола, а Правен факултет во Скопје. ment at the Factory of fridges “Rade Koncar” Работи како раководител на Правното Bitola until 1996 when he retired. Since his одделение во Фабриката за фрижидери high school years they started singing and „Раде Кончар“ - Битола и од 1996 г. е во then when they introduced each other well, пензија. Уште од гимназиските години they started to sing in a duet. At the begin- почнуваат со пеење, а потоа запознавајќи ning they sang live, they were especially loved се подобро, почнуваат да пеат и во дует. and listened for the songs for the migration. На почетокот пеат во живо; особено се Both of them for the period of 50 years they сакани и слушани песните за печалбар- popularized the Macedonian national song ството. Двајцата 50 години ја популари- starting from their young age from the school зираат македонската народна песна, така desks and then through Radio Bitola and the што речиси од најмлади години, од учи- Macedonian production successfully launched лишните клупи, а потоа преку Радио Би- many songs among which those which are тола и македонската продукција со успех considered to be anthological and unforget-

89 лансираат повеќе песни кои се вбројуваат table such are: “Damn is Australia”, “The во редот на оние што се сметаат за анто- foreign country to be a desert”, “The Cveta’s логиски и незаборавни. Такви се: „Про- cherry eyes “, “Come my love on the window", клета да е Австралија“, „Туѓината пуста “Marko the drunker” and many other record- да остане“, „Цветините очи черешови“, ed on seven records with four songs on each „Ја излези, либе, на пенџере“, „Марко two long play records with 24 songs and one пијаницата“, и многу други снимени cassette with 12 songs all recorded at RT Bel- на седум плочи, со по четири песни на grade or total of 64 records. секоја, две лонгплеј плочи со 24 песни и They had numerous performances at the една касета со 12 песни, сите снимени во programs of the radio stations, on the Macedo- РТ Белград, или вкупно 64 снимки. nian television and they had many concerts in Имаат безброј настапи на програ- the country and abroad. They were guests in мите на радиостаниците, Македонската many countries where Macedonians live and телевизија, одржуваат повеќе концер- work. They are recognizable both of them ти во земјата и странство. Гостуваат во every where they go mostly by their songs, by повеќе земји каде што живееат и работат the melody of the performances by the love Македонци. Двајцата насекаде се препо- and the commonship they express in their en- знатливи, најчесто по песните, по мело- vironment. The duet Kuculova Andreevski has дичноста на изведбите, по љубовта и за- a dozen of evergrings that can not be forgotten. едништвото што го искажуваат во својата They will sing eternally because they reflect средина. Дуетот Куцулова-Андреевски our existence, our bit, tradition and culture има десетина евергрини, што не се за- which for a half a century with microphones in бораваат. Ќе се пеат вечно, зашто го от- their hands they popularize that melody, our сликуваат нашиот бит, нашето постоење, beautiful Macedonian national song. традицијата и културата, кои половина век со микрофоните во рацете го попула- ризираат тој мелос, таа наша убава маке- донска народна песна.

90 МАКЕДОНСКИ MAKEDONSKI КИРИЛ KIRIL – композитор – – musician/composer –

Македонски, Кирил (1925-1984), ви- Makedonski, Kiril (1925-1984), his real стинско презиме Вангелов, македонски surname Vangleov, Macedonian composer, композитор, еден од поистакнатите прет- one of the most remarkable representatives of ставници на втората генерација македон- the second generation of Macedonian com- ски композитори. posers. По наговор на татко му, а заради Persuaded by his father and as a result of својот музички талент, на 11 години поч- his musical talent, he started to study a violin at нува да учи да свири на виолина. Основно the age of 11. He finished his elementary edu- образование завршува во Битола, средно- cation in Bitola and his secondary education he то образование го продолжува во Битола continued in Bitola and Skopje and he gradu- и Скопје и матурира во 1946 г. Во 1947 г. ated in 1946. In 1947, he enrolled at the Music се запишува на Музичката академија во Academy in Zagreb in the class of Krsto Odak, Загреб, во класата на Крсто Одак, потоа then in Sarajevo in the class of Ivo Brankovik во Сараево во класата на Иво Бркановиќ and in Ljubljana at the department for compo- и во Љубљана на отсекот за Композиции sitions and conducting. He defended his mas- и диригирање. Магистрира во областа ter’s thesis from the field of the composition на композицијата во Љубљана, кај ком- in Ljubljana at composer Lucijan Skerjani. He позиторот Луцијан Шкерјани. Во 1970 г. was six months resident in Warsaw in 1970, as шест месеци престојува во Варшава како a scholarship student of the Polish government стипендист на полската влада, а во 1974 and in 1974 he completed the International г. го завршува Меѓународниот курс за course for contemporary music in Darmstadt, современа музика во Дармштат, Западна Western Germany. He participated at the In- Германија. Учествува на Меѓународниот ternational congress for new music notation in конгрес за нова музичка нотација во Ган, Gan, Belgium 1974.With his professional and Белгија 1974 г. Со свои стручни и науч- expert works he participated on many sym- ни трудови учествува на повеќе симпо- posiums and congresses in the country and зиуми и конгреси во земјата и странство. abroad. His compositions were performed in Неговите композиции се изведувани во our country and abroad (Western Germany, нашата земја и во странство (Западна Eastern Germany, France, Soviet Union, Po- Германија, Источна Германија, Франција, Советскиот Сојуз, Полска, Романија, land, Romania, Bulgaria, Holland, Denmark, Бугарија, Холандија, Данска, САД, Куба, USA, Cuba, Argentina and etc) Аргентина и др).

91 Од 1973 г. работи како професор на From 1973 he worked as a professor at Педагошката академија „Св. Климент the Academy of Teacher’s training St Clement Охридски“ - Скопје, каде што на група- Ohridski-Skopje, where at the group of music та за Музичко воспитување ги преда- education he taught the courses harmony and ва предметите хармонија и интонација. intonation. Parallel with his composing, he Паралелно со компонирањето се зани- was involved in the pedagogical activity and in мава со педагошка дејност, а во послед- the last years of his life, special accent was put ните години од животот особен акцент upon the research in the field of the music psy- им дава на истражувањата од областа chology, more concrete – music therapy. Large на музичката психологија, поконкрет- part of his knowledge is presented in types of но - музикотерапијата. Голем дел од не- essays, in front of the foreign public, for which говите сознанија во вид на реферати се he received international recognitions. претставени, претежно пред странската He is author of the first Macedonian opera јавност, за што има добиено меѓународни “ Goce”( in four acts, 1954) with large histori- признанија. cal importance for the Macedonian music and Автор е на првата македонска опера which represents a huge step ahead in con- „Гоце“ (во четири дејствија, 1954) со го- quering over the biggest music forms by our лемо историско значење за македонска- authors. Not taking into consideration the та музика и претставува крупен исчекор other things, it springs from our existence, our во освојувањето на најголемите музички folk music, reviving part of our historical past форми од страна на нашите автори. Таа, on the scene. и покрај сè извира од нашиот бит, се пот- K.Makedonski is author of two other mu- пира на народниот мелос и на сцената се sic works: “Czar Samuil”-opera (1968), where оживува дел од нашето историско мина- he reached his creative tops and with its first то. performance caused positive reactions; and К. Македонски е автор уште на две “Ilinden” (1973) by which he rounded up his други музички дела: „Цар Самуил“ - опе- opera opus and his permanent interest for top- ра (1968), во која ги достига своите тво- ics from Macedonian national history. речки врвови и со нејзината прва извед- He is one the first Macedonian composers ба предизвикува позитивни реакции и „Илинден“ (1973), со што го заокружува of symphonies - symphonic poem “Dancer” својот оперски опус и својот перманентен (1951). Later there are five more symphonies интерес за теми од македонската нацио- (1956/78) and opus of other compositions that нална историја. belong to different types: chamber ( more than Тој е еден од првите македонски сим- ten), choir (twenty), children songs, film mu- фоничари - симфониската поема „Тан- sic( for ten short-length and three long-length чарка“ (1951). Подоцна пишува уште пет films) music for (ten) plays. симфонии (1956/78) и низа други компо- He was preoccupied with the idea to cre- зиции што припаѓаат на различните ви- ate Macedonian national style, based on the дови: камерни (повеќе од десет), хорски characteristics of the folk music and on its synthesis with the music - technical achieve-

92 (дваесетина), детски песни, филмска му- ments of music in XX century. He is winner of зика, за десетина краткометражни и за many international awards and recognitions.-“ три долгометражни филмови, музика за Diploma for music therapy” by The Interna- десетина драмски претстави. tional Biographic Institute from Cambridge Преокупиран е со идејата за England In the publication of UNESCO The создавање македонски национален стил, National Belgium Commission he was noticed заснован врз карактеристиките на на- as a worker form the field of the music therapy родниот мелос и врз неговата синте- in the world. за со музичко-техничките дострели во музиката во XX век. Добитник е на меѓународни признанија - „Диплома за музикотерапија“ од Интернационални- от биографски институт од Кембриџ, Англија. Во публикацијата на УНЕСКО, Национална комисија за Белгија, за- бележан е како работник во областа на музикотерапијата во светот.

93 МАНАКИ MANAKI ЈАНАКИ JANAKI – фотограф – – photographer –

Манаки, Јанаки (1878-1960), маке- Manaki, Janaki (1878-1960), Macedo- донски филмски снимател, фо­тограф и nian film recorder, photographer and ca- калиграф. По завршу­вањето на основ- liograph. After finishing his primary school ното училиште се запишал во Романска- he enrolled at the Romanian high - school та гимназија во Битола и оттогаш тој го in Bitola and since then he started to love засакал овој град. Со оформувањето на this city. When he completed his second- средното образование на Јанаки му било ary education , Janaki was allowed to work овозможено да се вработи како просве- as an educational worker. He had his first тен работник. Првиот професионален professional arrangement with the art of ангажман со уметноста­ на фотографијата photography in 1898, when he opened pho- го имал во 1898 г. кога во Јанина отворил tography studio in Janina. Manaki Brothers фотографско ателје. Во 1904 г. браќата managed to buy an empty garden space on Манаки по низа преговори успеале да Sirok Sokak, after a range of negotiations купат празно дворно место во Битола на in 1904. Immediately they started to build Широк Сокак. Веднаш потоа се зафатиле the studio, according to their own project, со изградба на ателјето, според сопствен which allowed them constant execution of проект, што им овозмо­жувал непрече- their photographic activity. In 1905 Janaki но вршење на фотографската дејност. Во moved to Bitola and he was determined to 1905 г. Јанаки се преселил во Битола и се stay there forever, where together with his определил за постојано живеење во неа, brother opened their own photographic stu- каде, заедно со брата си, отвориле свое dio. In front of the authorities they registered фотографско ателје. Пред надлежните ор- as joint owners, unlike Janina, where it was гани тие го регистрирале како здружени only registered on Janaki. In that and such сопст­веници, за разлика од Јанина каде Bitola, Janaki started his pioneer activity. ателјето се водело само на Јанаки. Во таа Janaki had refined sense and feeling for the и таква Битола, Јанаки ја започнал својата pulse of the great city for extinction of the пионерска актив­ност. Јанаки имал пре- old and the birth of the new time or simply финета сми­сла и осет за пулсот на голе- he had feeling and good ear for the history. миот град, за умирањето на старото и за When travelling throughout the European раѓањето на новото време, или накусо ка- capitals in 1905, he sent to his brother the жано, имал чувство и слух за историјата. camera Bioskop 300 from London, which in При патувањето низ европските прес­ the hands of the young enthusiasts turned толнини, во 1905 г., од Лондон, му ја into an instrument of historical value. Since

94 пратил на брата си камерата „Биоскоп that moment, the film history in whole Bal- 300“, која во рацете на младиот ентузијаст kans started. Although an artist by voca- се претворила во инструмент со исто- tion, he was prosecuted for the activities of риска вред­ност. Од тој момент почнала political nature by Turkish authorities and историјата на филмот на целиот Балкан. was arrested by the Bulgarian occupational Иако уметник по вокација, тој бил изло- authorities in 1916. In 1921 Janaki together жен на прогонства од страна на турските with his brother opened modern cinema in власти поради активности од политичка Bitola and there the first show was presented природа, а не изостанало ни апсење, што in the newly opened Cinema Manaki ( so- во 1916 г. го извршиле бугарските окупа- called “summer cinema”). торски власти. Во 1921 г. Јанаки со бра­тот As he knew French well, he moved into отвориле модерна киносала во Битола the cultural circles. For a very short period и била прика­жана првата претстава во of time, Janaki managed to promote the ново­основаното Кино „Мaнаки“ (во т.н. photographic work in Bitola, so the brothers летно кино). Познавајќи го добро фран- gained customers from all ranks of Bitola’s цускиот јазик, а движејќи се во култур- society, including the diplomats. The work ните кругови, Јанаки за кусо време во Би- of Janaki Manaki is undoubtly of invalu- тола ја афирмирал фотографска работа, able contribution for our national history така што браќата се здобиле со муштерии and culture, for Balkan people culture and во сите слоеви на битолското општество, history and for the cultural treasury of the вклучувајќи ги и дипломатите. Делото на world in general. Јанаки Манаки, без двоумење ќе кажеме дека е од непроценлив придонес за на- шата национална историја и култура, за културата и историјата на балкан­ските народи и за културната ризница на светот воопшто.

95 МАНАКИ MANAKI МИЛТОН MILTON – снимател – – cameraman –

Манаки, Милтон (1882–1964), прв Manaki, Milton (1882-1964), the first филмски снимател на Балканот, македон- film recorder on the Balkans, Macedonian ски фотограф и автор на документарни author and author of documentary films. филмови. Пионер на снимателската деј­ He was a pioneer of the recording activity in ност во Македо­нија. Основно училиш- Macedonia. те завршил во родното место, а потоа He finished his primary school in his се запи­шал во први клас на Романската native city and then he enrolled in the first гимназија во Јанина, меѓутоа не се потру- class of the Romanian high-school in Jani- дил да ја заврши гимназијата и ја напуш- na, but he did not make any efforts to fin- тил со незавршен втори клас. Потоа бил ish it and left it, remaining with unfinished испратен во Гревена да учи занает, но second class. Then he was sent to Gravena Милтон не покажал никаков интерес кон to study craft, but Milton did not show any некој занает. Во 1898 г. брат му Јанаки го interest towards any craft. In 1898 his broth- повлекол во Јанина, во своето ателје, каде er took him to Janina in his studio, where Милтон се зафатил со изучување на фото­ Milton started to study photographic skills графската вештина и со неуморен труд, за and with tireless labour, he became a mas- неверојатно кратко време, станал мајстор. ter for incredibly short time. In 1905 he had Веќе во 1905 г. ги снимил документарците already recorded the documentaries, which кои влегуваат­ во историјата на филмот: entered the film history: “Spinners” and „Предачки“, и „Училишен час на отворе- “School class in open”. In the first of them, но“. Во првиот од нив е овековечена не- his 114 years old grandmother Despina was говата 114-годишна баба Деспина, која, recorded eternally, where she together with заедно со група предачки, снова основа за a group of spinners made bases for knit- преѓа. Напоредно ја усовршувал уметно­ ting. Immediately after that he advanced ста на фотографијата, која му донела his skill in photography art, which brought големи меѓународни признанија.­ Меѓу him international recognitions. Among the најзначајните од нив е учеството на Голе- significant ones is the participation at the Big International exhibition in Bucharest in мата меѓу­народна изложба во Букурешт 1906 where he gained gold medal and the во 1906 г., од каде што се вратил со Златен title Court photographer of the Romanian медал и со титулата Дворски­ фотограф на king Carol I. He recorded many photo- кралот на Рома­нија Карол I. Тој снимил graphs connected to actual events, historical многу фотографии врзани за актуелни personalities, customs and that is why his настани, историски лич­ности, обичаи,

96 со што неговата колекција има голема collection has huge value and distinguished вредност и зазема своевидно место во place in Balkan cinematography and rep- балкан­ската кинематографија и претста­ resents precious part of this world film in- вува скапоцен дел од светското филмско heritance. Meanwhile the fund of film evi- наследство. Историска важност имаат dence was enriched with large number of филм­ските записи направени во време- attractive views of fairs, holidays, weddings то на Младотурската револуција. На овие and other religious rituals. The film records драматични фрагменти се надоврзуваат и in the period of Young Turkish Revolution сликите на репресиите­ што отоманските have historical importance. These dramatic власти ги вршеле врз македонското голо- fragments are connected to the pictures of рако население. Во филмовите: Решад V the repressions of the Ottoman authorities, во Солун и во Битола (1911) и Александар made upon the Macedonian population . In Караѓорѓевиќ во Бито­ла (1913) се претста- the films: “Rashid V in Solun and in Bitola” вува како познавач на жанровата струк- (1911) and “Aleksandar Karagorgevik in тура на репортажата, чии страници се Bitola”(1913)” he represents himself as an важечки и за современиот докумен­тарен expert of the genre structure of reportage. филм. Мошне атрактивни по својата The pages of the reportage are essential for содржина и иконографска вредност се the modern documentary film. The scenes of сцените од монденските­ средби на дипло- the rich meetings of the diplomatic corps in матскиот кор во Битола, но и глетките на Bitola are very attractive by its content and погу­бувањето на македонските комити и iconographic value, as well as the records патриоти. Други позна­чајни дела во не- of the execution of Macedonian rebels and говиот опус, кој изнесува околу 1.500 м patriots.Other more important works in his филмска лента, се бомбардирањето на opus, which represents 1.500m film tape, is Битола (1940), повлекувањето на окупа- the bombing of Bitola 1940, the withdrawal торските единици од Битола (1944), го ре- of the occupational units from Bitola (1944), гистрирал доаѓањето на претсе­дателот на he registered the coming of the president of SFRY, the commrade Josip Bros Tito СФРЈ Јосип Броз Тито, при неговата прва at his first visit of the city (1957) etc. The посета на градот (1957) и др. Со негово- National Technique of Macedonia awarded то живе­ење во Битола се врзани голем him with memory dilpoma. There are many број анегдоти, зошто тој бил многу ве- annegdotes connected to his living in Bi- сел, пријатен, речит, знаел многу убаво да tola, because beside recording, he was joy- раскажува анегдоти и слики од неговиот ful, pleasant, talkative, skilled in narrating бурен живот и општо од Битола. Милтон anegdotes and scenes of his tumultuos life, Манаки умеел да гледа подалеку и да го generally about Bitola.Milton Manaki could чувствува историскиот миг и историската see forward and he could feel the historical потреба да се сочуваат непроценливите moment and the historicial need to preserve документи за жи­вотот на нашиот град и precious documents for the life of our city на нашата земја во најсудбоносните дено- and our country in the most fateful days of ви од својата национална историја. his national history.

97 МАНЕВ MANEV СВЕТО SVETO – ликовен уметник – – artist –

Манев, Свето (1945), ликовен умет- Manev, Sveto (1945), painter who has ник кој од 1975 г. ја афирмира битол- promoted Bitola art scene since 1975 in ската ликовна сцена низ повеќе земји во many countries around the world. He was светот. Роден е во Св. Николе во 1945 г. born in St. Nikole in 1945. In 1970 he gradu- Во 1970 г. дипломирал на Акаде­мијата за ated at the Academy for apllied art in Bel- применета уметност во Белград. Член е grade.He��������������������������������� is member of DLUM and the ar- на ДЛУМ и ликовната­ група ,,77“ од Би- tistic group “77” in Bitola. He had study visits тола. Студи­ски престојувал во Англија, in England, Poland and Greece. His creations Полска и Грција. Своите креации из- are expressed in oil technique, pencil, pastel разени во маслена техника, мо­лив, пастел or graphic, presented in numerous indepen- или графика, ги презентирал на бројни dent exhibitions in RM, Poland, Slovenia самостојни изложби низ РМ, во Полска, and Serbia. It is worth mentioning his par- Слове­нија и Србија, а од бројното учество­ ticipation in numerous collective exhibitions, на колективни изложби ги издвојуваме among which we can emphasise the follow- меѓуна­родните во: Франција, Турција, ing international ones: France, Turkey, Den- Данска, Хрват­ска, Полска, Словенија,­ mark, Croatia, Poland, Slovenia, Bulgaria, Бугарија, Србија, Црна Гора ... Добит- Serbia, Montenegro… He is recipient of ник е на повеќе награди и признанија во many awards and recognitions in Macedo- Македонија. Како белег на мајстор­ството nia. Manev mastership in the icon sphere of на Манев се истакнува иконосферата на the modern art is impressive, as well as fan- современа лико­вна фантазија и динами- tasy and dynamics of the virtual mentality ка на виртуелниот менталитет на денеш­ of the present, emphasizing thorough and ницата истакнат со неговата теме­лна и thematic obsession, scene of the man and тематска опсесија - чове­кот и коњот. horse with aspects of a bull etc.

98 МАЧКИЌ MACKIK ВОИСЛАВ VOISLAV – архитект – – architect –

Мачкиќ, Воислав (1930-1994), архи- Mackik, Voislav (1930-1994) architect, тект, проектант, редовен професор на designer, regular professor at the Faculty of Архитектонскиот факултет во Скопје и Architecture in Skopje and associated with соработник со светските реномирани ар- the world famous architects Roteval Ci- хитекти Ротевал, Циборовски, Танге и др. borovski, Tange and others. Роден во с. Барешани, битолско, 1930 He was born in v.Baresani, Bitola г. Дипломира на Архитектонскиот отсек in 1930. He graduated at the architecture de- на Техничкиот факултет во Скопје, во partment at Faculty of Technical Sciences in 1955 г. Првото вработување му е во За- Skopje in 1955. His first employment was at водот за урбанизам и архитектура на град the Institute of Urbanism and Architecture Скопје, каде што останува до 1975 г. По- of the city of Skopje where he stayed until тоа преминува да работи во Институтот за 1975. Then, he started working at the Insti- просторно планирање во Охрид, а во 1985 tute of spacious planning in Ohrid and in г. почнува да работи како редовен про- 1985 he started to work as a regular professor фесор на Архитектонскиот факултет во at the Faculty of Architetcure in Skopje at the Скопје, на групата предмети од областа на group of subject from the area of urbanism. урбанизмот. After the catastrophic earthquake in Sko- По катастрофалниот земјотрес во pje in 1964, he was appointed for a director Скопје во 1964 г., е назначен за дирек- for the Section for studies and planning and тор на Секторот за студии и планирање he managed the Yugoslav part of the interna- и го раководи југословенскиот дел од tional team of planers for performance of the меѓународниот тим планери за изра- basic urban plan of Skopje and at the same ботка на основниот урбанистички план time he managed with the international на Скопје и истовремено раководи со team of planners for realization of the urban меѓународниот тим планери за изработ- plan of the centar of Skopje. ка на урбанистички план на центарот на Voislav Mackik obtained a scholarhip Скопје. of the United Nations and he was on a pro- Воислав Мачкиќ како стипен- fessional improvement from the area of дист на Обединетите нации беше на programming and planning of the recon- стручно усовршување од областа на strutcion and the development of the city програмирањето и планирањето на centres in the former Soviet Union, Holland реконструкцијата и развојот на градските and England and as an expert of the United центри во поранешниот Советски Сојуз, Nations for planning works in Republic of

99 Холандија и Англија, а како експерт на Peru from 1971-1973. He cooperated with Обединетите нации за планирање работи the world renomated architects Roteval, во Република Перу од 1971 до 1973 г. Со- Doxiades, Ciborovski, Tange and others. He работува со светски реномираните архи- was fertile designer and he made imposing текти Ротевал, Доксијадес, Циборовски, number of architecture projects. He is the Танге и др. Бил плоден проектант и из- author of many articles in professional popu- работил импозантен број на основни ур- lar magazines. банистички планови, просторни планови, Among his more important works are планови на населби и архитектонски про- the urbanistic plans for the settlements екти. Автор е и на повеќе статии во струч- Crnice, Bunjakovec, Taftalidze, Cair and ни и популарни списанија. other settlements in Skopje (1959-1964), Меѓу неговите позначајни дела се the spacious plans of SR Macedonia ( teh- издвојуваат: урбанистичките плано- nosphere) and the spacious plan of the mu- ви за населбите Црниче, Буњаковец, nicipality Veles (1975-1984) the basic urban Тафталиџе, Чаир и други населби во plans for Strumica, Prilep, Kumanovo and Скопје (1959-1964), просторните пла- Kavadarci (1984) the business object of the нови на СР Македонија (техносфера) и Head office for regulation of r.Vardar in просторниот план на Општина Велес Skopje (1968), the hotel Bistra in Mavrovo (1975-1984), основните урбанистички (1969), The Youth house and pioneers (with планови за Струмица, Прилеп, Кумано- a team) in Skopje (1970) and The Agricul- во и Кавадарци (1984), деловниот објект tural and Forestry Faculty in Skopje (1972) на Дирекцијата за регулација на р. Вар- He won first price of anonimious archi- дар во Скопје (1968), хотелот „Бистра“ tecture competitions. He is the winner of nu- во Маврово (1969), Домот на младината merous social recognitions, medallions and и пионерите (со тим) во Скопје (1970) testimonials. и Земјоделско-шумарскиот факултет во Скопје (1972). Четирипати е првопласиран на ано- нимни архитектонски конкурси. Добит- ник е на бројни општествени признанија, плакети и благодарници.

100 МАЧКОВСКИ MACKOVSKI ВАНГЕЛ VANGEL – музичар – – musician–

Мачковски, Вангел (1938), мулти- Mackovski, Vangel (1938), multi in­ инструменталист, кој повеќе децении ја stru­men­talist, who for many decades афирмира Битола и Македонија преку од- promoted Bitola and Macedonia through ржаните концерти во целиот свет. Роден held concerts all around the world. He was во 1938 г., во с. Буково, битолско. Основ- born in 1938 in v.Bukovo Bitola. He finished но образование завршува во неговото his elementary school in his native place родно место, а Воено средно музичко учи- and the military secondary music school лиште завршува во Вуковар, отсек Труба he finished in Vukovar, at the department и хармоника. Дипломира во 1963 г. на of trumpet and harmonica. He graduated Педагошката академија (музички отсек) in 1963 at the Academy of Teachers ( во Сараево. Една година работи како на- department of music) in Sarajevo. He ставник по хармоника во Сплит. Во 1965 worked as a teacher of harmonica in Split. г. во Загреб формира свој ансамбл „Але- In 1965 in Zagreb he founded his ensemble гро“, со кој настапува 6 месеци во хотелот Allegro and he performed 6 months in the „Лев“ Љубљана. За време на летните сезо- hotel “Lev” Ljubljana. During the summer ни настапува на Макарската ривиера, а во he performed at Makarska Riviera and зимските периоди има турнеи по бившите in winter he had tours along the former југословенски републики, соработувајќи Yugoslav republics cooperating with со видни естрадни уметници од Загреб important artists from the Estrada from и тоа: Вице Вуков, Мишо Ковач, Ивица Zagreb that is: Vice Vukov, Miso Kovac, Шерфези итн. Ivica Serfezi and etc Член е на оркестарот на Драго Диклиќ He was a member of the orchestra шест месеци, од 1967 г. Во декември 1967 of Drago Diklic for 6 months in 1967. г. добива понуда од познатата група In December 1967 he received an offer „Kenedy Boys“ во Минхен и со неа 3 го- from the famous group "Kennedy boys" in дини настапува во Германија, Австрија и Munchen and he performed with it for 3 Швајцарија. Од 1970 г. член е на оркеста- years in Germany, Austria and Switzerland. рот „Георг Освалд“. Негов познат свет- From 1970 he was a member of the orchestra ски хит е „Melanchos in September“. Сè George Oswald. His world famous hit is до 1976 г. настапува во летните сезони во “Melanchos in September”. Until 1976 he најголемата и најпопуларна концертна performed in the summer seasons at the сала на Балеарските острови, „Бавариа“, largest and the most popular concert hall а во зимските сезони има турнеи по Ев- of Balearian islands "Bavaria" and during

101 ропа и Канада. Во 1977 г. член е на една the winter he had tours in Europe and од најреномираните групи во Австрија, Canada. In 1977 he was a member of the Германија и Швајцарија, групата „Ориги- most popular groups in Austria Germany нал Фламингос“. and Switzerland, the group “Original Од 1978 г. настапува како мултиин- Flamingos”. струменталист со своја програма наречена From 1978 as multi instrumentalist he „Вангел Македонија шоу“. Истата година had his program "Vangel Macedonia show". се пријавува на еден интернационален The same year he applied at an international конкурс за разни артисти (32) во Грац, competition for different artists (32) Graz, Австрија, каде освојува Прва награда. По- Austria where he won the first award. сле тоа настапува во хотелот „Ritz“ Барсе- After that he performed at the “Ritz” hotel лона, и во над 300 најексклузивни тури- in Barcelona and over 300 most exclusive стички центри и хотели на Балеарските tourist centers and hotels at the Balerian Острови, на Канарските Острови како и islands at the Canaries Islands and at the во ноќните клубови „Титос“, „Таго Маго“, night clubs "Titos", "Tago Mago", "Casino „Касино де Мајорка“ итн., во кои наста- de Majorca" where used to perform Ray пувале и: Реј Чарлс, Том Џонс, Луис Арм- Charles, Tom Johns, Luis Armstrong etc. as стронг итн., како и на разни телевизиски well as different TV programs in Spain. програми во Шпанија. He lived for several decades in Palma de Неколку децении живее и работи во Majorca, Spain and every summer he came Палма де Мајорка, Шпанија, а скоро секое to his homeland Republic of Macedonia. лето доаѓа во својата татковина, Републи- He performed at Bitola cultural summer ка Македонија. Настапува на Битолско with his program for three years културно лето со своја програма, три го- In 2007 he performed on different tourist дини. objects on Istra as well as at the festival Во 2007 г. настапува во разни тури- “Rieka Nights”, “Zagreb World Festival”, стички објекти во Истра, како и на фе- “Ohrid Cultural Summer”, “Bitola Cultural стивалите: „Риечки вечери“, „Загрепскиот Summer” and etc. светски фестивал“, „Охридско културно He recorded 11 albums and we can лето“, „Битолско културно лето“ и др. specially separate the following "Galilea" Музиката на Вангел Мачковски е се- with spiritual music where different лективна и разноврсна, во стилови со interpreters sang with messages for love популарни светски стандарди. Свири на and peace in the world applied for the музички инструменти со историско и ет- children in Mozambique and the last ничко значење, како на пример: серпен- album “Anthology” where chosen songs тон - Франција (16 век), алпенхорн, стил are performed as a recapitulation of the драм - Доминиканска Република итн. current events as a multi instrumentalist Снима 11 албуми, од кои посебно ги and independent artist on the scene издвојува следните: „Галилеа“, со духовна For his performance there are very музика во која пеат и говорат разни ин- positive opinions by famous world band

102 терпретатори со пораки за љубов и мир leaders like Bert Kemfert, James Last, во светот, наменет за децата во Мозамбик Heavier Cugat and Dusko Gojkovik world и последниот албум „Антологија“, во кој jazz trumpet player and composer . се изведуваат одбрани композиции, како At the moment he prepares CD рекапитулација на досегашните настапи with old national Macedonian music where како мултиинструменталист и самостоен at the beginning there will be “Bitola, my естраден уметник. native city”, “If I go to Bitola” on the oriental За неговите настапи добива многу way. With this project the Macedonian позитивни мислења од познати светски music and the city of Bitola will be promoted бенд-лидери и тоа: Берт Кемферт, Јамес all over the Europe and wider. Ласт, Јавиер Цугат и Душко Гојковиќ, светски џез-трубач и композитор. Сега припрема ЦД со староградска македонска музика, во кое на почетокот ќе бидат застапени песните „Битола, мој роден крај“ и „Ако одам во Битола“ на оригинален начин. Со овој проект ќе се промовира македонската музика и градот Битола низ цела Европа и пошироко.

103 МЕЛНИКОВ MELNIKOV ИВАН IVAN – сценограф – – artist –

Мелников, Иван (1896), сценограф, Melnikov, Ivan (1896) screen ликовен уметник и иконописец. Неговите writer artist and icon writer. His theatre театарски сценографии се стремат да го scenographies are attempting to surpass надминaт веристичкиот натурализам со the religious naturalism with introduction внесување на театралност, инспиратив- of theatrical, inspiriting atmosphere with на атмосфера со дискретна склоност за discrete tendency for stylization. стилизација. He was born in 1896 in Petersburg. As Роден е во 1896 г., во Петербург. a Russian immigrant he came to Bitola in Доаѓа во Битола како руски емигрант, во the period between the two World Wars периодот меѓу двете светски војни. Не- His studio was visited by large number of говото ателје го посетуваат голем број painting lovers and also a workshop and љубители на ликовната уметност, а исто school for iconwritting was formed. He was така во него е формирана работилница и artist who paid equal attention to both: the школа за иконопис. Тој е уметник кој по- sacral and to profine art. His most famous светува подеднакво влијание како на са- achievements are the icons at the iconostasis кралната така и на профаната уметност. in the Virgin Mary’s Church, certain icons Негово најпознато остварување претста- in the church St. Triad and also in Bitola’s вуваат иконите од иконостасот во црква- Metropolitan residence, where there are та Св. Богородица, одделни икони во works with narrative profine content црквата Св. Тројца, како и во битолската or different portraits of well- known митрополија, каде се сретнуваат и дела со metropolitans. наративна профана содржина или разни The creational opus of the theatre портрети на познати митрополити. scenographies he started with the Творечкиот опус на театарски сце- performance “Simple girl” by Shvarkin нографии го започнува со претставата (1948). In the years that follow he is holder of „Проста девојка“ од Шваркин (1948). Во almost all scenographic settings in the theatre годините што следат тој е носител скоро under Pelister: “Member of Parliament” by на сите сценографски постановки во теа- B.Nusik (1948), then “Suburbanites” by M тарот под Пелистер: „Народен пратеник“ .Gorki(1949), “Million martyrs” by R.Krle од Бранислав Нушиќ (1948), потоа следат (1949), “Immigrant workers” by A. Panov „Малограѓани“ од Максим Горки (1949), (1950), “Cooperative” by K.Casule (1951), „Милион маченици“ од Ристо Крле (1949), “All my sons” by A. Miller (1952), “A girl „Печалбари“ од Антон Панов (1950), „За- without dower” by A.N.Ostrovski (1953),

104 друга“ Коле Чашуле (1951), „Сите мои си- “Kostana” by B.Stankovik(1954),“Intrigue нови“ од Артур Милер (1952), „Мома без and love” by Fredrick Shiller (1956), мираз“ од А. Н. Островски (1953), „Кош- "Fisherman’s quarrels" by Carlo Goldoni тана“ од Борислав Станковиќ (1954), „Ин- (1957), “Meeting” by Marin Drzik (1958), трига и љубов“ од Фридрих Шилер (1956), “Gypsies” by A.S.Puskin (1959) and others. „Рибарски караници“ од Карло Голдони (1957), „Скуп“ Марин Држиќ (1958), „Ци- гани“ Александар С. Пушкин (1959) и др.

105 МИЛОШЕВСКИ MILOSEVSKI ПЕТАР PETAR – спортист – – sportsman –

Милошевски, Петар (1973), спортист. Milosevski, Petar (1973) a sportsman. Роден во Битола. Основното и средното He was born in Bitola. His elementary and образование го завршува во Битола. Ди- secondary education he finished in Bitola. пломира на Факултетот за физичка култу- He graduated at the Faculty of Physical ра во Скопје во 1999 г. Со спорт почнува Culture in Skopje in 1999. He started to play да се занимава од најрана возраст - со ак- since his earliest age – with active training тивно тренирање почнува на 10 години, а he started at the age of 10 and at the age на 13 години го добива првиот повик за of 13 he got the first call for playing at the настап во Пионерската репрезентација на Pioneer representation of Yugoslavia. His Југославија. Спортската кариера ја започ- sport career started at FK “Pelister” Bitola нува во ФК „Пелистер“ - Битола, во 1990 in 1990. From 1994 to 1998 he played for г. Од 1994 до 1998 г. игра за ФК „Вардар“ FK “Vardar” Skopje. Then he left to Turkey - Скопје. Потоа заминува за Турција каде where he played for “Trazonspor” from 1998 настапува за „Трабзонспор“ од 1998 до to 2001. In 2001 he went to Sebastopol and 2001 г. Во 2001 г. преминува во „Малатиа- in 2005 he played for Enois Neon Paralimni. спор“ каде останува до 2004 г. Во сезона- He played for the junior representation of та 2004/05 г. се натпреварува за „Акчабат Yugoslavia and he played 16 matches. For Себастспор“, а во 2005 г. преминува во the football representation of Macedonia he „Еносис Неон Паралимни“ ФЦ (Кипар). played 59 times. From the most important Настапува за Јуниорската репрезентација successes, it could be separated the на Југославија и одигрува 16 натпре- championship of Macedonia with FK Vardar вари. За Фудбалската репрезентација 1994/95 and the Cup of Macedonia with FC на Македонија настапува 59 пати. Од “Vardar” 2004/05. In April and May 2010 позначајните успеси се издвојуваат: in Dojran he started his coach education at шампион на Македонија со ФК „Вар- the Center of education of the Macedonian дар“ 1994/95 г. и Куп на Македонија со Football representation and he gained the ФК „Вардар“ 2004/05 г. Во април и мај license "B" for a football coach. 2010 г. во Дојран ја почнува тренерската едукација во Центарот за едукација на Фудбалската федерација на Македонија и се здобива со „Б“ лиценца за фудбалски тренер.

106 МИРЧЕВСКИ MIRCEVSKI ПЕТАР PETAR – актер – – actor –

Мирчевски, Петар (1956), актер со Mircevski, Petar (1956) actor with вонсериски талент, со оригинален ар- remarkable talent, original artistic skills, тизам, со посебна филозофија, со ведар special artistic philosophy, bright spirit, дух, со одлична пластика на сценското excellent plasticity of the scene, movement движење, со способност за создавање на with capability for creation of life and живи и духовити карактери на кој им funny characters, to whom he gave his own става свој индивидуален печат. Секогаш individual seal. He always succeeds to use успева да извлече максимум од доделени- the maximum of the allocated character and от лик, а со тоа да постигне високи актер- by that to achieve high actor results. ски дострели. Роден е во 1956 г., во Крушево. Ди- He was born in 1956 in Krusevo He пломира на ФДУ во Скопје, отсек ак- graduated at FDU in Skopje, department терска игра. По дипломирањето во 1979 acting After his graduation in 1979 he година станува член на битолскиот арти- became member of Bitola Artist Ensemble. стички ансамбл. Во неговата игра уште од In his acting, from the very beginning , a самиот почеток се чувствува еден посо- modern scene sensibility is felt. In his elastic времен сценски сензибилитет. Во негова- play there are accents of core humour, he та еластична игра се сретнуваат акценти always involves himself in more vital and на јадровит хумор, залагајќи се секогаш more elastic scene creation. He is one of the за една, што е можно, повитална и пое- most engaged and most exposed actors, not ластична сценска креација. Тој е еден од only at Bitola Ensemble, but also wider in најангажираните и најекспонирани ак- Macedonia. He is frequent guest of the scene тери, не само во битолскиот драмски ан- in the city under Marko’s Towers. самбл, туку и пошироко во Македонија. From the realized characters on his Чест гостин е на сцената во градот под home stage and his guest acting he acted Марковите кули. Од реализираните ликови на ма- more than 100 headline and leading roles тичната сцена и гостувањата во други- on his local scene: Skapen in “Skapen’s те театри, тој има одиграно повеќе од craftiness” by Z. B. Moliere (1985), Serrano 100, пред сè насловни и водечки улоги: in “Serrano de Bergerac” by E Rostand Скапен во „Ѓаволштините на Скапен“ (1991), Father Ibi in “King Ibi” by A. од Ж. Б. Молиер (1985), Сирано во „Си- Gary (1999), “Richard the Third” by W. рано де Бержерак“ од Е. Ростан (1991), Shakespeare, Sanco Pansa in “Don Kihot” by Татко Иби во „Кралот Иби“ од А. Жа- Bulgakov. Other remarkable roles: Lasica in ри (1999), Ричард Трети од В. Шекспир, “Solemn dinner at the funeral company” by Санчо Панса во „Дон Кихот“ од Булгаков. I. Breshan (1980), Ligurio in “Mandragola”

107 Позначајни улоги: Ласица во „Свечена by N. Machiavelli (1980), Policeman in вечера во погребното претпријатие“ од ”Inn” by S.Stojanovik (1981), Pejo in И. Брешан (1980), Лигурио во „Мандра- “Babam Bitola jokes” by Mile Poposki гола“ Н. Макијавели (1980), Жандар во (1981), Malvolio in “The twelfth night” „Преноќиште“ од С. Стојановиќ (1981), by William Shakespeare (1983), Angele in Пејо во „Бабамбитолски патрдии“ од Ми- “Flight on the spot” by G. Stefanovski (1984), ле Попоски (1981), Малволио во „Ноќ Tircu in “ Zaharias the sinner” by V.Kostov спроти Водици“ од Вилијам Шекспир (1987), Makso in “Black hole” by Goran (1983), Ангеле во „Лет во место“ од Г. Stefanovski (1988) Polonius in “Hamlet” Стефановски (1984), Тирчу во „Грешни- от Захарија“ од В. Костов (1987), Максо by W. Shakespeare (1989), Malvolio in “ во „Црна дупка“ од Горан Стефановски “The twelfth night” by W. Shakespeare (1988), Полониј во „Хамлет“ од В. Шек- (1993), Krste in “ Fly Siljan” by Blagoja спир (1989), Малволио во „Дванаесетта Ristevski (1994), Mr. Morise “I go hunting ноќ“ од В. Шекспир (1993), Крсте во „Лет- –suddenly” (1995), Voland in “Master ни Силјане“ од Благоја Ристевски (1994), and Margarita”(1996),Teresina “Edip the г. Морисе во „Одам на лов - апансаз“ tyranny” by Sophocles, Cibra in “Tattooed (1995), Воланд во „Мајсторот и Маргари- souls return home “ By Goran Stefanovski та“ (1996), Тејресија во „Ојдип Тиранин“ (1996), Kockarjov in “Wedding” by Gogol од Софокле, Цибра во „Тетовирани души (1997), Gavril in “Casabalkan” by Goran се враќаат дома“ од Горан Стефановски Stefanovski (1996),Trajan Endekovski in (1996), Кочкарјов во „Женидба“ од Гогољ “The Last peasants” by Petre M.Andreevski (1997), Гавро во „Казабалкан“ од Горан (1998), Petrucio in “ Taming of the shrew” Стефановски (1998), Трајан Ендековски by William Shakespeare (2000) Soldier во „Последните селани“ од Петре М. Ан- in “family stories “ By Biljana Srbljanovik дреевски (1998), Петручио во „Кротењето на фуријата“ од Вилијам Шекспир (2000), (2002) "The old man Zosima in “Brother Воин во „Семејни приказни“ од Биљана Karamazov”(20090 Shakespeare “Measure Србљановиќ (2002), Старецот Зосима for measure “ by William Shakespeare (2004) во „Браќа Карамазови“ (2009), Шекспир Gloster in “Richard the third” by William во „Мера за мера“ од Вилијам Шекспир Shakespeare (2005) Dankan in “Macbeth (2004), Глостер во „Ричард III“ од Вилијам by Egan Ionesco (2006) Jordan Potkosulov Шекспир (2005), Данкан во „Макбет“ од in “Dalai mama” by Ljubisa Georgievski Ежен Јонеско (2006), Јордан Поткошулов (2008), Anton Antonovic in “Reviser” N.V во „Далај мама“ од Љубиша Георгиевски Gogol(2009), Spasoe Blagojevich in "Dead" (2008), Антон Антонович во „Ревизор“ од by Branislav Nusik (2010) and etc Н.В. Гогољ (2009), Спасое Благоевиќ во Awards: 4th November, “Mlad borec”, „Покојник“ од Бранислав Нушиќ (2010) “Vojdan Cernodrinski”(three times) “Ekran и др. award” “Golden mask” at Ohrid Summer Награди: „4 Ноември“, „Млад борец“, Festival and the life achievement awards „Војдан Чернодрински“ (трипати), Екра- “Petre Prlicko” новата награда, „Златна маска“ на Охрид- He also participated with serial roles in ско лето и наградата за животно дело „Петре Прличко“. projects of the film industry. Застапен е со епизодни улоги во про- екти од филмската продукција. 108 МИХАЈЛОВА MIHAJLOVA СОЊА SONJA – актер – – actor –

Михајлова, Соња (1958), актер која Mihajlova, Sonja (1958) actress who со сигурен инстинкт во пронаоѓањето на with certain instinct in the discovery of вистински актерски средства се истакну- the real actor means is distinguished in the ва во делата од современата светска и до- acts of the modern world and home drama. машна драматургија. Со својата оргинал- With her originality, tirelessness she is ност, неуморност, внесувајќи се во секој imposing herself in her characters through лик преку студиозно градење на ликот, со study creation of the character, with precise прецизна точност во зацртаната развојна correctness in the drawn development line линија, ќе остане во долго сеќавање на which will stay long in the memory of the театарската уметност. theatrical art. Родена е во 1958 година, во Битола. She was born in 1958 in Bitola. She Основно и средно образование завршува finished her elementary and secondary во родниот град. Дипломира на Отсекот за актерска игра на Факултетот за драмска education in her native city. She graduated уметност во Скопје, 1983 година. Уште at the department of acting at the Faculty како студент во завршната четврта годи- of drama art in Skopje 1983. Since she was на на ФДУ во Скопје, е вклучена во еден a student in her final fourth year at FDA мошне значаен сценски проект на теата- in Skopje, she has been included in every рот под Пелистер. Се работи за претста- important scene project at the theatre вата „Пеш“ од Славомир Мрожек (1982) under Pelister. Her first performance was каде го толкува ликот на Госпоѓата. Иако “Walking” by Slavomir Mrozek (1982) без искуство, таа убаво се вклопува во из- where she acted the character of the lady. ведбата, реализирајќи ги со успех зададе- Although, without much experience, she ните сложени и тешки актерски задачи. fit in the performance beautifully, realizing Во своето две и пол децениско учество, со with success the given complex and very исклучок на паузата што ја имаше во пе- hard actress tasks. In her two and half риодот од околу три години, игра главно decades participation with exclusion of во сите претстави кои беа на репертоарот the pause that she had in a period of about на Народниот театар. three years she has mainly played in all Улоги: Рајна во „Лет во место“ од performances that were at the repertory of Горан Стефановски (1984), Титанија во the National theatre. „Сон на летната ноќ“ од Вилијам Шек- Roles: Rajna in “Flight on the spot” by спир (1984), Невена Филиповиќ во Goran Stefanovski (1984), Titanija in the „Југословенска антитеза“ од Јордан Плев- “Mid summer night dreams” by William

109 неш (1985), Зербинета во „Ѓаволштините Shakespeare (1984), Nevena Filipovik на Скапен“ од Жан Б. Молиер (1985), in “The Yugoslav antithesis” by Jordan Сандра Заум во „Магна карта“ од Марио Plevnes (1985), Zerbineta in “The Devilries Роси (1986), Тантелина во „Патенталие of Skapen” by G. B Moliere (1985), Sandra и Тантелина“ од Русомир Богдановски Zaum in “Magna carta” by Mario Rossi (1986), Пандорка во „Салон Бумс“ од То- (1986), Tantelina in “Pantelie and Tantelina” мислав Османли (1987). by Rusomir Bogdanovski (1986), Pandroka Со самото враќање на сцената на- in “Saloon Bums” by Tomislav Osmanli стапува во претставата „Госпоѓа ми- (1987). нистерка“ од Бранислав Нушиќ (1990), With her return on the scene she acted толкувајќи ја со огромен успех наслов- ната улога – Живка. Следат улогите: in the performances: “Wife of the ministry” Роксана во „Сирано де Бержерак“ од Ед- by Branislav Nusik (1990) acting with мунд Ростен (1991), Диана во „Љубомора great success the leading role Zivka. Then, и љубов“ од Лопе де Вега (1992), Елена followed the roles of Roxana in “Serrano De Тројанска во „Либрето Вагнер“ од Сашо Bergerac” by Edmund Rosten (1991) Diana Насев (1994), Мирса во „Бегалка“ од Ва- in “Jealousy and love” by Lope de Vega сил Иљоски (1995), Франсис во „Дебели- (1992), “Runaway bride” by Vasil Iljoski те од Антиб“ од Сомерсет Мом (1996), (1995), Francis in “The Fat of Antyb” by Маргарета Рабуш „Веселите жени од Somerset Mom (1996) Margareta Rabus in Виндзор“ од Вилијам Шекспир (1997), “The Merry Wives of Windsor” by William Зора „Казабалкан“ од Горан Стефановски Shakespeare (1997), Zora in “Casabalkan” (1998), Васа Железнова во „Васа Желез- by Goran Stefanovski (1998),Vasa Zeleznova нова“ од Максим Горки (1999), Маша во „Третиот чин“ од Чехов (2000), Василиса in “Vasa Zelenova” by Maxim Gorki (1999) Карповна во „На дното“ од Максим Гор- Masa in “The third act” by Chekhov (2000), ки (2001), Петра Фон Кант во „Горчли- Vasilisa Karpovna in “On the bottom” by вите солзи на Петра Фон Кант“ од Рјнер Maxim Gorki (2001), Petar Fon Kant in the Вернер Фасбиндер (2003), Мајката на Ха- “Bitter tears of Petra Fon Kant” by Pjner санага во „Хасанагиница“ од Љубомир Verner Fassbinder (2003), The mother of Симовиќ (2004), Ванѓа во „Чест“ од Васил Hasanaga in “Hasanaginica” by Ljubomir Иљоски (2005), Голде во „Свирач на по- Simonovik(2004), Vanga in “Honour” by кривот“ од Јозеф Стеин (2007), Венета во Vasil Iljoski (2005), Golde in “The Player „Една љубов“ според новелата на Влади- on the roof” by Josef Stein (2007), Veneta мир Костов „Вечно млада и жива“ (2009), in “One love” according to the novel of Старицата во „Калеш Анѓа дефинитивно“ Vladimir Kostov by Katerina Momeva од Катерина Момева (2010) и др. На Фестивалот на камерен театар „Ри- (2010) and etc. сто Шишков“ во 2004 година ја добива на- At the festival of the Cameroon theatre градата за најдобар актер за толкувањето “Risto Siskov” in 2004 she got the award for на ликот Петра Фон Кант. Во 2007 г. се the best actress for the performance of the закитува и со награда „Златна маска“ character Petra Fon Kant. In 2007 she also за ликот на Голде во „Свирач на покри- received the award “Golden mask” for the вот“. character Player in “Player on the roof”. 110 МИЦЕВСКИ MICEVSKI ТОНИ TONI – спортист – – sportsman –

Мицевски, Тони (1970), фудбалер. Micevski, Toni (1970), a footballer. He Роден во с.Поешево, битолско. Своите was born in v Poesevo, Bitola. His beginnings почетоци во фудбалот ги прави во родно- in the football he makes in his native place то место со ФК „Поешево“, каде настапу- with the FK "Poesevo" where he played from ва од 1985 до 1987 г. Следните три години 1985 to 1987. The following three years he игра во ФК „Новаци“, а во 1991 г. доаѓа во played in FK "Novaci" and from 1991 he ФК „Пелистер“ - Битола, каде останува до came to FK "Pelister", Bitola and stayed until 1996 г. Во 1996 г. заминува во Германија 1996. In 1996 he left to Germany where at каде со ФК „Ханза Росток“ настапува во FK “Hanza Rostok” played in the bundes Бундес лигата. Во Германија останува до 2005 г. Во тој период настапува за league. In Germany he stayed until 2005. In фудбалските клубови „Тенис Борусија“ that period he played for the football clubs (1998-2000), ФК „Енерџи Котбус“ (2000- “Tenis Borussia” (1998-2000), FK “Energy 2002) и ФК „Оснабрик“ (2002-2005). Kotbus” (2000-2002), and FK “Osnabrik” Постојано настапува за Македонската (2002-2005). He constantly played for репрезентација од осамостојувањето на the Macedonian representation since the Македонија, па сè до 2002 г. и има одигра- independence of Macedonia until 2002. He но 47 натпревари (со постигнати 4 гола), а has played 47 matches ( with scored 4 goals) последните пет години е капитен. Првиот and for the last five years he was the captan. натпревар за репрезентацијата го одиграл The first match for the representation he во Крањ - Словенија, со резултат од 1:4 за played in Kranj, Slovenia with the score Македонија. Во периодот од јануари до od 1:4 for Macedonia. In the period from јули 2000 г. настапува за „Победа“ - При- January to July 2000 he played for “Pobeda”- леп, која истата година го освојува Ку- Prilep and the same year they won the cup пот на Македонија. Поседува тренерски of Macedonia. He owns coach licenses "A" лиценци А и Б. Во периодот од 2005 до 2008 г. работи како технички директор and "B". In the period from 2005 and 2008 на ФК „Пелистер“ - Битола кога клубот го he worked as a technical manager of FK постигнува и најголемиот успех во свое- "Pelister" Bitola when the club reached the то постоење, освојувајќи го 3. место во biggest success in its existence winning the Првата македонска лига и одигрува нат- 3rd place in the first Macedonian league превар во Купот на УЕФА со екипата на and played match at the cup of UEFA with „Апоел“ - Кипар. Во 1994 г. Тони Мицев- the team of "Apoel"- Cyprus. In 1994 Toni ски е прогласен за најдобар спортист на Micevski has been proclaimed for the best Битола. sportsman of Bitola.

111 МОШЕ MOSE ЕЛЕНА ELENA – актер – – actress –

Моше, Елена (1968) е драмски умет- Moshe, Elena (1968) is a drama artist ник кој се наоѓа во првите редови на би- who is on the front lines of Bitola theatre толскиот театарски колектив. Актерка staff. She is an actress who shows great која покажува голема разновидност, пла- differentially and plasticity and expression стичност и изразност во актерската игра. in the actress play. Родена е во 1968 г., во Битола. Основ- She was born in 1968 in Bitola. She но и средно образование завршува во finished her elementary and secondary родниот град. Дипломира на Отсекот за education in her native city. She graduated актерска игра на ФДУ во Скопје, 1993 го- at the Department of actress play at FDA дина и веднаш се вработува во театарот in Skopje in 1993 and she was immediately под Пелистер. employed in the theatre under Pelister. На сцената на Народниот театар At the scene of the National theatre – - Би­тола, како член на драмскиот ан- Bitola as a member of the drama ensemble самбл, пред битолската публика одигру- in front of the Bitola audience she has ва над 30 улоги. Првиот настап по своето played over 30 roles. The first role after дипломирање го остварува во претстава- her gradation she had in the performance та „Мајстори на забуни“ од Вилијам Шек- in “Master of confusions” by William спир (1994), во ликот на Анџело. Shakespeare (1994) was the role of Angelo. Вниманието на публиката и театар- The attention of the audience and the theatre ската критика го привлекува со своите critic was that she attracted with her study студиозни театарски креации на лико- theatre creations of the character of Renate вите: Рената во „Можеби на покривот in “Maybe on the roof there is a horse” by има коњ“ од Иржи Шолта (1995), Иви во Irgi Solta (1995), Ivy in “ Fat from Antyb” by „Дебелите од Антиб“ од Сомерсет Мом Somersby Mom (1996), her udoubtful talent (1996); нејзиниот несомен талент блес- was shown in the Cameroon performance нува во камерната претстава играјќи го acting the role of Solang in “Maids” by Jan ликот на Соланж во „Слугинки“ од Жан Jene (1996). Жене (1996). The upper line of her development she Нагорната линија на својот развој confirmed by acting six characters Petar го потврдува играјќи шест лика: Петар, Baltzar servant, pharmacist, Monach John in Балтазар, слуга, аптекар, Монах Јован во “Romeo and Juliet” (1996), Zana in “Home” „Ромео и Јулија“ од Вилијам Шекспир by Ljudmila Razumvskja (1997), Lora (1996), Жана во „Дома“ од Људмила Vingfild in “Glass Menagerie” by Tennessee

112 Разумовскаја (1997), Лора Вингфилд Williams (1997) V in three “Tall women” во „Стаклена менжерија“ од Тенеси by Edward Olbi (1998), Dunecka in “Vasa Вилијамс (1997), В во „Три високи жени“ Zeleznova” by Maxim Gorki (1999), Mary од Едвард Олби (1998), Дунечка во „Васа in “The memory of the water” by Sheila Железнова“ од Максим Горки (1999), Ме- Stevenson (2000) Kertis in “Taming of the ри во „Паметењето на водата“ од Шила shrew” by William Shakespeare (2000), The Стивенсон (2000), Кертис во „Кротењето monodrama “Comme moi le Piaf” (2001), на фуријата“ од Вилијам Шекспир (2000), Mrs Tarbush in the “Rake” by Erik Emanuel монодрамата „Comme moi le Piaf“ Smith (2001) Nadezda in “Family stories” by (2001), Г-ѓа Тербуш во „Развратникот“ Biljana Srbljanovik (2002), Olga in “Three од Ерик Емануел Шмит (2001), Надеж- sisters” by A.P. Chekov (2003), Elisabeth да во „Семејни приказни“ од Биљана the queen in “Richard III” by William Србљановиќ (2002), Олга во „Три сестри“ Shakespeare (2005) Petar Ivanovic Bopcinski од А. П. Чехов (2003), Елизабета, крали- in “Reviser” by N. V. Gogol (2009). ца во Ричард III“ од Вилијам Шекспир She has played several roles on TV (2005), Петер Иванович-Бопчински во in the film “Dust” of the director Milco „Ревизор“ од Н.В. Гогољ (2009). Mancevski. Одигрува неколку улоги на ТВ и во Awards: “Risto Siskov” for the role филмот „Прашина“, на режисерот Милчо Mary in the “Memory of the water” and Манчевски. “Duncena” in Vasa Zeleznova. Награди: „Ристо Шишков“, за улога- та на Мери во „Паметењето на водата“ и Дунченка во „Васа Железнова“.

113 НАКОВСКА NAKOVSKA БИКОВА ОЛИВЕРА BIKOVA OLIVERA – спортист – – sportswoman –

Наковска – Бикова, Оливера (1974), Nakovska – Bikova, Olivera (1974) ма­кедонска спортистка - стрелаштво,­ Ma­­ce­donian sportswoman in shooting, членка на Параолипската репрезентација member of the Para Olympic representation на Република Македонија. Родена 1974 г., of Republic of Macedonia. She was born in во Битола. Со основно и средно образо- Bitola in 1974. She finished her primary and вание се стекнува во родниот град. Жи- secondary school in her native city. She has вотот го минува во Битола, каде системно spent her life in Bitola, where she prepares и многу професионално се подготвува за systematically for matches of world rank. натпревари од светски карактер. Во 2001 In Denmark 2001 she became a European г. во Данска станува шампионка на Евро- champion in shooting in air- pistol (golden па во гаѓање со воздушен пиштол (златен medal). In the world championship, in медал). На Светскиот шампионат одржан Seoul held with 562 circles, Nakovska was во Сеул, со 562 круга, Наковска стану- the best in three member team, when she ва најдобра во тричлениот состав кој го has won the silver medal. Nakovska Olivera освои сребрениот медал. Наковска уче- participated in the Para Olympics in Athens ствува и на Параолимпијадата во Атина (2004), where she was at the sixth position, во 2004 г., каде го освојува шестото место in the competition with air- pistol. In 2006 на натрпеварот со воздушен пиштол. Во Olivera Nakovska won very important 2006 г. освојува многу видна награда - award, second position with air- pistol in втора со воздушен пиштол во неверојатно unbelievable competition. Nakovska Bikova силна конкуренција. На Светското првен- Olivera has missed the golden medal only ство во Сарганс, Швајцарија, за само 0,1 for 0.1 circle at SP in Sargano, Switzerland, круг не го освојува златниот медал, до- while at the European cup in Padova she has дека на Европскиот куп во Падова е прва been the first and her achievement is equal to со израмнет светски рекорд. Сето ова £ the world record. That brought her the first го носи првото место на светската ранг- place at the world ranking in the discipline листа во дисциплината воздушен пиштол. air- pistol. On the World Championship in На Светското првенство во стрелаштво shooting for sportsman with disability in за спортисти со инвалидност во Загреб Zagreb (2010),in the discipline air-pistol- (2010), во дисциплината воздушен пиш- women, Olivera Nakovska –Bikova in тол - жени, Оливера Наковска - Бикова competition of 26 participants won the 3rd во конкуренција од 26 натпреварувачки place and the bronze medal with a result of

114 го освојува 3. место и бронзениот медал 462,4 circles (366 in the basic part).By that со резултат од 462, 4 круга (366 во осно- she secured a place at the Para Olympic Ga­ вен дел). Со тоа обезбедува настап на Па- mes in London in2012. раолимписките игри во Лондон, во 2012 г.

115 НАУМОВСКА NAUMOVSKA ОЛГА OLGA – актер – – actrеss –

Наумовска, Олга (1927 - 1999 ), актер, Naumovska, Olga (1927-1999) the pri­ првенка на Народниот театар од Битола ma dona of the Bitola National theatre and и една од водечките имиња на македон- one of the leading names of the Macedonian ската глума. На сцената $ го посветува acting. She dedicated her whole life to the скоро целиот свој живот. На штиците scene. On the Lure of the Footlights she was што живот значат е присутна повеќе од present for more than 45 years. Actress with 45 години. Актер со широк спектар на wide range of expressive possibilities, with изразни можности, со огромна креатив- huge creative energy, great voice possibilities на енергија, со огромни гласовни мож- and sparkling character and she was one of ности и искричав темперамент и една од the best tragedians in the Macedonian acting најдобрите трагичарки во македонската generally. глума, воопшто. She was born in 1927 in Prilep, where Родена е во 1927 година, во Прилеп, she made her first steps as an actress каде ги прави и првите чекори како ак- at Prilep National Theatre. With her тер во Народниот теaтар од Прилеп. Со arrival at Bitola National theatre in 1954, доаѓањето во Народниот театар во Бито- she gradually matured from one season ла 1954 година, созрева од сезона во сезо- to another. She was an actress that no на. Актер без кој не можел да се замисли significant scene project could be imagined. кој било позначаен сценски проект. Со With her numerous roles she distinguished многубројните улоги се наложува како herself as a protagonist, who gives tone протагонистка која им дава тон и печат and personal seal to performances, a на изведбите, која едноставно е незамен- person who is simply irreplaceable in the лива во доменот на психолошката драма domain of the psychological drama and и трагедијата. Нејзината прекрасна го- tragedy. Her beautiful voice modulation, ворна модулација, големите внатрешни her great internal proportions in creating пропорции во градењето на ликовите, of the characters, her great artistic големите уметнички трансформации, transformations, made the acting of this ја прават актерската игра на оваа наша eminent actress closer to the monumental еминентна драмска актерка поблиску до art. She equally created characters from the монументална уметност. Подеднакво ги works of the ancient, home, Yugoslav or гради ликовите во делата од античката, foreign drama. домашната, југословенската и странската Remarkable is the list of roles that can драматургија. be pointed as more successful than the

116 Импозантен е списокот на others. The leading roles in “Medeja” (1962), ролјите што можат да се издвојат како Andromache (1975), the character of Jokasta мошне успешни. Насловните улоги во: in “Czar Edip” by Sophocles (1967), Lady „Медеја“ (1962), „Андромаха“ (1975), ли- Milford in “Intrigues and love” by F. Sheller кот на Јокаста во „Цар Едип“ од Софо- (1956), Margarita in “The lady with camellia” кле (1967), Леди Милфорд во „Интрига by A Dima- the son (1963), Kabanova in и љубов“ од Ф. Шилер (1956), Маргарита “Storm” by N.Ostrovski (1963), Nastja in во „Дамата со камелии“ од А. Дима- си- “At the bottom” by M.Gorki (1966), Ana нот (1963), Кабанова во „Бура“ од Н. Andreevna in “Reviser” by N.V.Gogolj Островски (1963), Настја во „На дното“ (1969), Linda in “The death of the trader” by од М. Горки (1966), Ана Андреевна во A. Miler (1969) ,Johanna in “The Prisoners „Ревизор“ од Н. В. Гогољ (1969), Линда of Altoona” by J P. Sartre (1964), Marta in во „Смртта на трговскиот патник“ од А. “Who is afraid of Virginia Wolf?” by E. Olbi Милер (1969), Јохана во „Заточениците од (1968), Magda in “A straw in the wind” by Алтона“ од Ж. П. Сартр (1964), Марта во K.Casule (1958), Borika Korda “Step to the „Кој се плаши од Вирџинија Вулф“ од Е. autumn” by T.Arsovski (1969), Antica in Олби (1968), Магда во „Вејка на ветрот“ “Antica” by R.Krle (1967), Clytemnestra од К. Чашуле (1958), Борика Корда во in ”Agamemnon- Electra” by Achill- „Чекор до есента“ од Т. Арсовски (1969), Sophocles (1976), Mother bravery in “The Антица во „Антица“ од Р. Крле (1967), mother bravery” by B. Brecht(1977),Simana Клитемнестра во „Агамемнон – Електра“ Vucetik in “Stone for under the head” by од Есхил – Софокле (1976), Мајката хра- M. Novkovik (1979), Kaduna in “Motel” брост во „Мајката храброст“ од Б. Брехт By S.Stojanovik(1981),Evrosima Lulovska- (1977), Симана Вучетиќ во „Камен за под Filipovik in "Yugoslav antithesis” By Jordan глава“ од М. Новковиќ (1979), Кадуна во Plevnes (1985) and others. „Преноќиште“ од С. Стојановиќ (1981), It should be noticed her chamber Евросима Луловска – Филиповиќ во performances where she was very successful. „Југословенска антитеза“ од Јордан Плев- ”How can I hear you when the water is неш (1985) и др. running?” by A. Anderson (1970) and mono Треба да се забележат нејзините ка- play “You, my Dolores” by S.Bozovik (1981). мерни претстави кои ги игра со огро- Although she retired, she continued мен успех: „Како да те чујам кога водата with her successful performances of the тече“ од Р. Андерсон (1970) и монодра- roles until the end of her life in 1999 such мата „Тебе моја Долорес“ од С. Божовиќ as :M.D.Aceva in “Party of rummy” by Din (1981). Li Coburn (1986), “Vienna Tango” by P. По пензионирањето, па сè до крајот Turini (1987), Fairy in “Nun’s silences” by на нејзиниот живот во 1999 година, таа Schneider (1987), Charlotte Ivanovna in продолжува со успешните креации на до- “The cherry garden” by A.P.Cehov (1988), делените ликови: М.Д. Ацева во „Партија Bernarda in “The home of Bernarda Alba” реми“ од Дин Ли Кобур (1986), „Виенско by F.G Lorca (1995), Fanda in “There may

117 танго“ од П. Турини (1987), Самовила be a horse on the roof” by I. Shohola (1995), во „Калуѓерички тишини“ од С. Шнајдер Altana in “Tattoo souls come back home” (1987), Шарлота Ивановна во „Вишнова- by G. Stefanovski,(1996), Telma in “Good та градина“ од А. П. Чехов (1988), Бер- night, mother” by N Norma (1996), and The нарда во „Домот на Бернарда Алба“ од Granny in “Don Juan returns from war” Ф. Г. Лорка (1995), Фанда во „Можеби на (1997) покривот има коњ“ од И. Шотола (1995), Engaging herself unselfishly in Алтана во „Тетовирани души се враќаат every project, her tendency was high дома“ од Г. Стефановски (1996), Телма во professionalism and she gained in return the „Добра ноќ мајко“ од М. Норма (1996) и awards 11th October for life achievement, Бабата во „Дон Жуан се враќа од војна“ 4th November of the city of Bitola (twice ), (1997). the award for the role at the festival “Vojdan Ангажирајќи се несебично во секој Cernodriski (four times) and at the same проект, таа се залага за висок професио- festival the award for life achievement. нализам, а за возврат на тоа не ја одмину- In 1997 she celebrated two jubilees: 70 ваат наградите: „11 Октомври“ за живот- years of age and 45 years of fertile theatre но дело, „4 Ноември“ на градот Битола activity. (двапати), награда за улога на фестивалот „Војдан Чернодрински“ (четирипати) и на истиот фестивал наградата за животно дело. Во 1997 година ги прославува двата јубилеи: 70 години од животот и 45 годи- ни плодна театарска дејност.

118 НАУМОВСКИ NAUMOVSKI ДУШАН DUSAN – режисер – – director –

Наумовски, Душан (1938), режисер Naumovski, Dusan (1938) director, на кој творечкиот интерес му е свртен whose creational interest was oriented кон современата домашна и светска towards the modern home and world drama. драматургија. Во своите режии тој знае да With his directions he knew to emphasize ја истакне сета острина на проблемите, да the whole sharpness of the problems, to ја изнесе на сцената и сценски да ја вооб- present it on the scene and to dramatize the личи драматиката на настаните. events. Роден е во 1938 г., во Битола. Основно He was born in 1938 in Bitola .He и средно образование завршува во родни- finished primary and secondary education от град. Дипломира на Академијата за теа- in his native city. He graduated at the тар, филм, радио и телевизија во Белград. Academy of theatre, film radio and По дипломирањето во 1961 г., се враќа во television broadcasting in Belgrade. After градот под Пелистер и внесува свежина во his graduation in 1961 he returned to the репертоарот на битолскиот театар. Иако city under Pelister and brought freshness in кратко се задржува во Народниот театар the repertory of Bitola theatre. Although, he од Битола, само три сезони (1964), тој ги was shortly at the Bitola National Theatre поставува делата: „Човек, животина, до- only three sessions (1964) he put on the бродетел“ од Л. Пирандело (1961), „Вук scene the following works: “Man, animal, Бубало“ од Б. Ќопиќ (1962), „Медеја“ од Џ. benefactor” by L. Pirandello (1961), “Vuk Робинсон (1962), „Професорот Мамлок“ Bubalo” by B. Kopik (1962), ”Medeja” by J. од Ф. Волф (1963), „Човечки глас“ од Ж. Robinson (1962), “The professor Mamlok” Кокто (1963), „Заточениците од Алтона“ by F. Wolf (1963), ”Man voice” by Z Kokto од Ж. П. Сартр (1964). По заминувањето (1963), “The prisoners of Altoona”, Z.P. на работа во Скопје во Македонското ра- Sartre (1964). After his arrival in Skopje, at дио и телевизија, тој е чест гостин на сце- the Macedonian broadcasting network he ната во Битола. was frequent guest on the scene in Bitola Во годините што следат ги поставува In the years that followed he put on делата: „Мандрагола“ од Н. Макијавели the scene “Mandagola” by N. Machiavelli (1970), вложува сериозни напори поези­ (1970), “Uncle Vanja” by A. P. Chekov јата во Чеховиот „Вујко Вања“ (1972) да (1972) so he was heard on Bitola scene with прозвучи на битолската сцена со нови new sounds, being successful to measure the созвучја, успевајќи да го одмери вистин- real tone of the drama word, to show the скиот тон на драмскиот збор, да го при- specific rhythm and the special dynamics,

119 каже специфичниот ритам и посебната “The ninth wave” by N. Vapcarov (1972), динамика, „Деветтиот бран“ од Н. Вапца- “Hamlet of Dolno Gastani” by I. Breshan ров (1972), „Хамлет од Долно Гаштани“ (1973 and 1986),“Wedding” by V. Iljoski од Иво Брешан (1973 и 1986), „Тоа Радио- (1979), “The Member of the Parliament” вце во кое длабоко паѓам“ од Јован Пав- by Branislav Nusik (1984), Macedonian ловски (1973), „Суд“ од К. Чашуле (1978), Bloody Wedding” by Vojdan Cernodrinski „Свадба“ од В. Иљоски (1979), „Народен (1988), the mono play “You, my Dolores” by пратеник“ од Бранислав Нушиќ (1984), S. Bozovik (1981), “Bibisek of Keramponia” „Македонска крвава свадба“ од Војдан by V Nedelkovski (1993), ”Antigona in New Чернодрински (1988), монодрамата „Тебе, York” by J .Glavicki (1997). моја Долорес“ од С. Божовиќ (1981), „Би- бисек од Керампонија“ од В. Неделковски (1993), „Антигона во Њујорк“ од Ј. Главиц- ки (1997).

120 НАУМОВСКИ NAUMOVSKI СОТИР SOTIR – костимограф – – costume designer

Наумовски, Сотир (1910-1988), до­ Naumovski, Sotir (1910-1988) doyen ајен на македонската костимографија и со of the Macedonian costume design and право може да се каже дека историјата на certainly it could be said that the history костимографската дејност во битолскиот of the costume design in Bitola. Theatre is театар е всушност историја на овој наш actually the history of this promoted costume истакнат костимограф, кој се здоби со designer who achieved the affirmation of афирмација на единствен професионален the unique professional costume designer костимограф во нашата република, сè до in our republic until the appearance of the појавата на школувани костимографи. educated costume designers. Роден е во 1910 г., во Битола. Про- He was born in 1910 in Bitola. The чуениот дамски кројач во градот под famous lady tailor in the city under Pelister Пелистер, поради огромната љубов кон due to his great love towards the theatre театарот, ја напушта својата работилница abandoned his workshop and took the hard и ја презема врз себе тешката задача на tasks of a costume designer. His will to put a костимограф. Волјата да се стави цврст solid foundation on the field of the costume темел на полето на костимографијата е design is larger than anything, thanks to поголема од сè, благодарение на големите his great efforts, of the tireless spirit of the залагања на неуморниот дух на најстариот oldest Macedonian costume designer. At македонски костимограф. Во ниеден any moment he did not stopped with his миг не престануваше врз сопственото own upgrading through analyzing and изградување преку проучување и следење following the expert literature and through на стручна литература и преку посети theatre visits. The result of such patient на театри. Резулат на ваквата стрплива work is his fast affirmation in one of the работа е неговата брза афирмација во leading designers From over 250 costume еден од водечките костимографи. Од на- designing achievements during more than правените преку 250 костимографски three decades costume designing activity it остварувања, во текот на повеќе од три- was not hard at all to mark the emphasized децениска костимографска дејност, не е special affinity towards the Macedonian воопшто тешко да се забележи нагласе- play making costumes for the performances ниот посебен афинитет кон македонската : “Million martyrs” by Risto Krle (1949), драма, изработувајќи костимографии за “Migrant workers” by Anton Panov (1950- претставите: „Милион маченици“ од Ри- 1965), “Antica” by Risto Krle (1950, 1967, сто Крле (1949), „Печалбари“ од Антон 1981), “The Community” by Kole Casule

121 Панов (1950, 1965), „Антица“ од Ристо (1951) “Honour” by Vasil Iljoski (1953) Крле (1950, 1967, 1981), „Задруга“ од Коле ,Macedonian bloody wedding” by Vojdan Чашуле (1951), „Чест“ од Васил Иљоски Cernodrinski (1953 1975) " Captain (1953), „Македонска крвава свадба“ од Kuzman" by Vasil Iljoski (1954), "The Војдан Чернодрински (1953, 1975), „Куз- Leafless branch on the wind" by Kole Casule ман Капидан“ од Васил Иљоски (1954), (1958), “Ivac” by Stefan Tanevski (1959), „Вејка на ветрот“од Коле Чашуле (1958), “Master Theodos” by Vasil Iljoski (1962 „Ивац“ од Стефан Таневски (1959), ,1979), “Runaway bride” by Vasil Iljoski „Чорбаџи Теодос“од Васил Иљоски (1962, (1964, 1972) “Vladimir and Kosara” by 1979), „Бегалка“од Васил Иљоски (1964, Stefan Tanevski (1968), “The Bloody stone” 1972), „Владимир и Косара“од Стефан by Vasil Iljoski (1968), “Step to the autumn” Таневски (1968), „Окрвавен камен“ од Ва- by Tome Arsovski (1969), “That Radiovce сил Иљоски (1968), „Чекор до есента“ од where I deeply fall” by Jovan Pavlovski Томе Арсовски (1969), „Тоа Радиовце во (1973), “The wedding of Mara” by Vladimir кое паѓам длабоко“ од Јован Павловски Kostov (1976), “Young sons” by Vasil Iljoski (1973), „Свадбата на Мара“ од Владимир (1977), "The Court" by Kole Casule (1978), Костов (1976), „Млади синови“ од Васил “The Wedding” by Vasil Iljoski (1979), Иљоски (1977), „Суд“ од Коле Чашуле “Ubiska” by Vase Mancev (1983), “Flight on (1978), „Свадба“ од Васил Иљоски (1979), the spot” by Goran Stefanovski (1984). In „Убишка“ од Васе Манчев (1983), „Лет his costumes design he was most frequently во место“ од Горан Стефановски (1984). inspirited by the Macedonian folklore Тој во своите костимографии најчесто stylizing them with great success always се инсприра од македонскиот фолклор entering the necessary spirit and fantasy стилизирајќи го со огромен успех, се- His creational individuality is expressed когаш внесувајќи го потребниот дух и greatly by creation of every authentic in фантазија. their historical typicality presenting it in Неговата творечка индивидуалност the works of the world classics: ”Maiden доаѓа до силен израз креирајќи костими without dowry” by A.N Ostrovski (1953), мошне автентични во својата историска “The servant of two masters” by Carlo типичност, презентирајќи ја во делата од Goldoni (1956), “Impudent sick” George светската класика: „Мома без мираз“ од B. Moliere (1958), “Doctor by force” by А.Н. Островски (1953), „Слуга на два го- George B Moliere (1962), “Hamlet” by W. сподари“ од Карло Голдони (1956), „Во- Shakespeare (1966), “Outlaws” by Fredric образен болен“ од Жан. Б. Молиер (1958), Sheller (1967), “Othello” by W. Shakespeare „На сила доктор“ од Жан. Б. Молиер (1970), “Andromache” by Jean Resin (1975) (1962), „Хамлет“ од В. Шекспир (1966), and others. „Разбојници“ од Фридрих Шилер (1967), It is not small number of children „Отело“ од В. Шекспир (1970), „Андрома- performances where he was presented as a ха“ од Жан Расин (1975) и др. costume designer with rich fantasy dressing the numerous characters of the children in

122 Не е мал бројот и на претставите за “Kekec and Mojca”, “Pedace”, “Redhat”, деца во кои како костимограф се прет- “Cinderella”, “The shadow of Mr. Vip”, ставува со бујна фантазија, облекувајќи “Pipi the long stocking” and others ги многубројните ликови на децата од He received many recognition that „Кекец и Мојца“, „Педаче“, „Црвенкапа“, he won at the Theatre plays “Vojdan „Пепелашка“, „Сенката на Господинот Cernodrinski” and in 1975 as result of more Вип“, „Пипи – долгиот чорап“ и др. than 30 years costume designing activity Добитник е на повеќе признанија there were opened exhibitions in Bitola and освоени на Театарските игри „Војдан in the frames of the Theatre plays Vojdan Чернодрински“, а во 1975 година, како Cernodrinski with significant number of резултат на повеќе од тридецениската costume designing achievements. костимографска дејност, отворени се из- ложби во Битола и во рамките на Теа- тарските игри „Војдан Чернодрински“ со значаен број на вредни костимографски остварувања.

123 НЕЌАК NEKAK МИОДРАГ MIODRAG – композитор – – composer –

Неќак, Миодраг (1967), компози- Nekak, Miodrag a composer and тор и аранжер. Роден во 1967 г., во Ле- arranger. He was born in 1967 in Leningrad, нинград СССР (денешен Санкт Петер- SSSR (today’s Sankt Petersburg-Russia). бург – Русија). Нижо музичко училиш- The lower music school and high school те и гимназија завршува во Битола. На he finished in Bitola. At the age of 14 he 14–годишна возраст започнува да члену- started to be a member of different music ва во разни музички состави, ориенти- bands oriented towards the popular music. рани кон популарната музика. Од 1991 From 1991 he was active with composing г. активно се занимава со компонирање, arrangement, orchestra and tone processing. аранжирање, оркестрација и тонска об- Chronologically seen his first работка. compositions were made for the necessities Хронолошки гледано, неговите први of the children’s festivals (Si- Do, Golden композиции се направени за потребите nightingale and others ), but soon parallely на детските фестивали („Си до“, „Злат- he started to work on the creation of music но славејче“ и др.), но скоро паралелно for the theatre, music for documentary започнува да работи на изработка на му- TV shows, creation of arrangements for зика за театар, музика за документарни popular and national music that is “Skopje ТВ–емисии, изработка на аранжмани festival "1994-2000” ( review orchestra), за популарна и народна музика и тоа за: arrangements for Cameroon orchestra for „Скопски фестивал“ 1994–2000 г. (ре- old national music “Serenade” Bitola and виски оркестар), аранжмани за камерен “Makfest”, “Valandovo”, “Interfest” and etc. оркестар за староградска музика „Сере- In the area of the theatre he had great нада“–Битола, и „Макфест“, „Валандово“, opus of performances ( over 60) in theatres „Интерфест“ итн. throughout Macedonia, Bulgaria, Russia, Во областа на театарот има голем опус Tatarstan. He worked abroad on music на претстави (над 60) во театрите низ based on Macedonian motives affirmating Макединија, Бугарија, Русија, Татарстан. Republic of Macedonia as an author. In Во странство работи музика базирана на 1995 he received the awards “Vojdan македонски мотиви, афирмирајќи ја Ре- Cernodrinski” for the music in the theatre публика Македонија како автор. Во 1995 performance “Runaway bride” by Vasil г. ја добива наградата „Војдан Черно- Iljoski. дрински“ за музика во театарската прет- Each year he is regularly present at our става „Бегалка“ од Васил Иљоски. famous festivals as a composer and arranger

124 Секоја година редовно е присутен with the popular and the national music. на нашите реномирани фестивали како He has made over 1000 arrangements out композитор и аранжер во популарната и of which large number are highly evaluated народната музика. Изработува над 1000 and rewarded on different festivals. аранжмани, од кои голем број се високо In ZAMP he has registered over 300 оценувани и наградувани на разни фести- compositions which are recorded. As a long- вали. term associate of the Macedonian RTV he Во ЗАМП пријавува околу 300 ком- has made music for the serials: “Big and позиции кои се ставени на носач на small”, “Hello, geniuses”, “Give music”, звук. Како долгогодишен соработник на music for different announcements and Македонската РТВ, изработува музика withdrawals different songs and he is tone за сериите „Големи и Мали“, „Здраво, associate in certain situations. генијалци“, „Дајте музика“, музика за In 2004 he worked at the symphony разни најавни и одјавни шпици, разни orchestra performance on the occasion сонгови и е тонски соработник во одре- “15 years of Boemi” by which it was opened дени ситуации. Bitola culture summer which was directly Во 2004 г. работи на симфониската transferred by MRTV. оркестарска обработка на делото „15 го- He made music for the film “Inn on the дини Боеми“, со кое се отвори Битолско- road to Europe”(2005) directed by Mladen то културно лето, кое директно го прене- Krstevski. His latest film achievement is суваше МРТВ. the music for the last TV film of Dimitrie Изработува музика за играниот филм Osmanli “Very high” (2006). He also made „Крчма на патот за Европа“ (2005 г.) во the music for the project “Heraclea and режија на Младен Крстевски. Негово по- Likinij” (2009), by which it was performed следно филмско остварување е музика the official opening of Bit fest in the ancient за последниот ТВ–филм на Димитрие theatre of Heraclea, Bitola. Османли „Стрмоглави“ (2006 г). Исто та- He makes Orchestra music adaptation of ка, ја изработува и музиката за проектот choir partiture for the hymn of municipality „Хераклеа и Ликиниј“ (2009), кој е изве- of Bitola, original music and scene modeling ден на свеченото отворање на Бит фест, for the project Philip Macedonian – the во античкот театар Хераклеа–Битола. project of the municipality Bitola, the Изработува: оркестрација, адаптација orchestra for the hymn of the Vlach и изработка на хорска партитура за све- municipality in Macedonia, 22 music чената песна на Општина Битола, ори- arrangements and production of the original гинална музика, музичко и сценско songs by Ajri Demirovski, the honorable обликување на проектот „Филип Маке- citizen of the city of Bitola – project of донски“ – проект на Општина Битола, the municipality Bitola music production оркестрација на химната на влашкото and the recording of the Children малцинство во Македонија, 22 музички festival “Tralala” and different songs and аранжмани и обработка на оригинални arrangements for the necessities of the

125 песни од Ајри Демировски, почесни- Macedonian festivals of popular national от граѓанин на град Битола – проект на and children music Општина Битола, музичка продукција и He is the author and the arranger in the снимање на Детскиот фестивал „Тралала“ frames of the projects “One day in Bitola” и разни песни и аранжмани за потребите (2005) “The soul is in Bitola” (2007) and на македонските фестивали на популар- “My song” (2010) which were inspirited by на, народна и детска музика. the rich Bitola old national tradition. Автор е и на музиката и аранжманот From the numerous awards and во рамките на проектите: „Еден ден во recognitions in the area of the entertaining Битола“ (2005), „Душата ми е во Битола“ music at the festivals which were organized (2007) и „Мојата песна“ (2010), кои се ин- in Bitola we would like to separate: Grand спирирани од богатата битолска старо- prix award for the best composition of the градска традиција. festival “Interfest” 1994 for the composition Од многубројните награди и приз­ “It was not my destiny”. The first award нанија во областа на забавната музика на from the audience of “Si Do” 1991 for фестивалите кои се организирани во Би- the composition “Super granny”, the first тола, би ги издвоиле: Гранпри награда ка- award by the audience of “Si Do” 1995 for ко најдобра композиција на Фестивалот the composition “If” several awards at the „Интерфест“ 1994 г., за композицијата festival “Tralala” and many others. „Не ми било судено“, Прва награ- да од публиката на „Си до“ 1991 г., за композицијата „Супер бабичка“, Прва на- града од публиката на „Си до“ 1995 г., за композицијата „Ако“, неколку награди на фестивалот „Тралала“ како и многу дру- ги.

126 НИКОЛОВ NIKOLOV БЛАГОЈ BLAGOJ – библиотекар советник – – librarian adviser–

Николов, Благој (1951), библио­ Nikolov, Blagoj (1951) librarian-adviser текар-советник, кој денес со право се who today with complete right is numbered вбројува во водечкиот тим на професио- among the leading team of professionals налци во библиотечната дејност во на- in the librarian activity in our country in шата земја, во доменот на едукацијата the domain of education and automation и автоматизацијата на библиотечните of the librarian processes. It should be процеси. Посебно треба да се истакне specially emphasized his engagement неговиот ангажман во автоматизацијата in the automation of the processes in на процесите во библиотекарство- the librarianship and the creation of the то и изградбата на библиотечно- librarian-information system as a whole. информативниот систем во целина. He was born in 1951 in Bitola. He Роден е во 1951 г., во Битола. Основ- finished elementary and secondary но и средно образование завршува во education in his native city. He graduated родниот град. Дипломира на Филолош- at the Faculty of Philology in Skopje at киот факултет во Скопје, на групата the department of Yugoslav literature. He Југословенска книжевност. Неколку го- worked for several years constantly at the дини со прекини работи во Народниот National theatre –Bitola and from 1985 until театар - Битола, а од 1985 г. до денес е today he is employed at the NUB University вработен во НУ Универзитетска библио- library “St. Clement Ohriski” Bitola. In the тека „Св. Климент Охридски“ – Битола. period from 1985-1988 beside his obligation Во периодот од 1985 – 1988 година покрај in his home institution he worked as an задолженијата во матичната установа, associate teacher of the subject librarianship работи како вонреден професор по пред- at the high school “Josip Broz Tito” Bitola. метот библиотекарство во гимназијата In 1995 he received the title higher librarian „Јосип Броз - Тито” во Битола. Во 1995 and after ten years of hardworking, the г. го добива звањето виш библиотекар, а highest title in the librarian circles librarian- по десет години самопрегорна работа и adviser. највисокото звање во библиотекарската In his professional engagement he фела, библиотекар-советник. showed special interest for the professional Во својот професионален ангажман qualification and self improvement. Beside покажува особен интерес за стручно the attendance of course and seminars оспособување и надоградување. Покрај in our country he also managed to learn посетата на курсеви и семинари во нашата the international standards for librarian

127 земја, на кои ги совладува меѓународните catalogues, description of monographs стандарди за библиографско-каталошки and serial publications (ISBD-m ISBD-s). опис на монографски и сериски публи- With special enthusiasm and professional кации (ISBD-m, ISBD-ѕ), тој со особен sensibility he entered in the modern ентузијазам и професионален сензибили- challenge of the librarian activity imposed тет се впушта во современиот предизвик with the necessity for introduction of во библиотечната дејност, наметнат со the automated librarian information потребата од воспоставување на автома- system in our country. On that plan he is тизиран библиотечно-информативен си- professional and qualified through study стем во нашата земја. На тој план, профе- visits in R. Slovenia that is at the institute of сионално и стручно се оспособува преку information sciences in Maribor IZUM. стручни престои во Р Словенија, односно Due to result of his active professional на Институтот за информациски науки engagement he is present in the librarian во Марибор - ИЗУМ. theory and practice through remarkable Како резултат на активниот про- expert works from the area of the фесионален ангажман, присутен е во librarianship published as monographic библиотекарската теорија и практи- publications: “Bitola through centuries” ка, преку забележителни стручни тру- –patriotic bibliography (2002), “Bitola дови од областа на библиотекарство- authors”-bibliography(2005), “The authors то, објавени како монографски публика- from Kicevo and the region from Kicevo” ции: „Битола низ вековите“ - роднокрајна patriotic bibliography (2006), “Gligor библиографија (2002), „Битолски авто- Prilicev” – personal bibliography (2008), ри“ – библиографија (2005), „Автори- The librarian work: manual for all types те од Кичево и Кичевско“ - роднокрајна of libraries, book 1, Accessory processing библиографија (2006), „Григор Прли- of the librarian material and its use in the чев“ - персонална библиографија (2008), automated working (2008), The librarian Библиотечно работење: прирачник work: manual for all types of libraries”, book за сите видови библиотеки, кн. 1, Ак- 2, Librarian description of monographic цесорна обработка на библиотечни- publications according to ISBD(m) and от материјал и нејзина примена во авто- its use in the automated working (2009), матизираното работење (2008), Библио- The authors from Ohrid and the region течно работење: прирачник за сите ви- of Ohrid- patriotic bibliography 2009 and дови библиотеки, кн. 2, Библиографски other articles and professional magazines: опис на монографски публикации спо- “The school libraries in Bitola”, “The ред ISBD(m) и неговата примена во авто- printing and the editorship in Bitola” (1999), матизираното работење (2009), „Автори- “The automation of the libraries from the те од Охрид и Охридско“ - роднокрајна southwest region of RM, "Librarianship” библиографија (2009) и др. и статии во (2003), “National librarian information стручни и професионални гласила: „Учи- system (Beginnings, development and the лишните библиотеките во Битола“, во current activates) in the Librarianship”

128 „Печатарството и издаваштвото во Би- (2007) and others. He is co author in the тола“ (1999), „Автоматизација на библи- works: “Distinguished people for Bitola” отеките од југозападниот регион на РМ“, (2007) and “Distinguished people for Bitola во „Библиотекарство“ (2003) и „Национа- –writers”(2008). лен библиотечно-информациски систем: He participated in large number of (Почетоци, развој и тековни активно- projects in his home institution as well as сти)“ во „Библиотекарство“ (2007) и др. outside it which were successfully realized. Коавтор е на делата: „Значајни личности We are going to number several of them: за Битола“ (2007) и „Значајни личности за participation in the international project Битола - писатели“ (2008). KNIIC financed by USAID Macedonia, Учествува во голем број проекти, LOUIS BERGER GROUP INC(2001), како во матичната установа така и над- the automation of the libraries from the вор од неа кои успешно се реализирани. South West Region of R. Macedonia Ќе наброиме само неколку: учество во (2004,2006,2008), the automation of the East меѓународен проект КНИИЦ, добиен од region of R. Macedonia ( final phase) 2008 УСАИД/Македонија, LOUIS BERGER and others CROUP INC (2001), Автоматизација на He actively participated in the realization библиотеките од југозападниот реги- of many seminars and professional он на Р Македонија (2004, 2006, 2008), lectures which became professional mark Автоматизација на библиотеките од ис- in the domain of the education and the точниот регион на Р Македонија (завр­ improvement of the librarian personnel in шна фаза) 2008 г. и др. our country. He is currently a lector at the Активно учествува во реализирањето course for automated lending COBISS/2 на повеќе семинари и стручни предавања, lending which is at the Center of VBM at преку кои остава професионален белег the National and University Library “St. во доменот на едукацијата и надградба- Clement Ohridski” from Skopje. та на библиотекарскиот кадар во нашата He is reviewer of the expert works: земја. Моментално е предавач на курсот “Patriotic bibliography of Struga and region за автоматизирано зајмување COBISS2/ of Struga” book I and II (2001,2003), “The Зајмување, кој се одржува во Центарот на Manual Young librarians Mile Bosevski” ВБМ при Националната и универзитет- edited by the Librarian Association of ска библиотека „Св. Климент Охридски“ Macedonia-Skopje (2003,2008) and others. од Скопје. Nikolov is surely numbered among Рецензент е на стручни трудови: those librarians who took the burden of the Роднокрајна библиографија на Струга и historical continuity of the national (public) Струшко I и II книга (2001, 2003), При- librarianship of these spaces contributing рачникот „Млади библиотекари“, Миле to preserve its dignity as impassable social Бошевски, во издание на Друштвото на category in conditions of radical, social, and библиотекари на Македонија – Скопје political changes. (2003, 2008) и др.

129 Николов со право се вбројува во редот On the field of literature he appears with на оние библиотекари кои денес го поне- 5 children dramas: “Lets sing” (1998), “The соа товарот на историскиот континуитет Smurfs and the Santa Clause” (1998), “The на народното (јавното) библиотекарство fairy of the abandoned castle” (1999), “Santa на овие простори, придонесувајќи да се Clause and Santa Granny”(2000), “Bisera сочува неговото достоинство како неод- travels in fairyland world” (2002) which минлива општествена категорија во усло- direct us to the recognition and spirituality ви на радикални општествено-политички of the author whose vocabulary symbolism промени. and literary hand continue the mission Во книжевното творештво се јавува of the drama action transforming them со 5 детски драми: „Ајде да запееме“ into a specific type of addressing towards (1998), „Штрумпфовите и Дедо Мраз“ the reader causing curiosity, longing and (1998), „Самовилата од напуштениот за- gratitude at the youngest reading audience. мок“ (1999), „Дедо Мраз и Дедо Мрази- He was engaged unselfishly in ца“ (2000) и „Бисера патува во светот на each project. He always wanted high бајките“ (2002), кои упатуваат на пре- professionalism and in return the awards познатливост и духовност на авторот did not pass him by: “The silver medallion чии речник, симболика и книжевна рака at the National theatre –Bitola” (1984), ја продолжуваат мисијата на драмско- “The recognition by the Community то дејствие преточувајќи се во специ­ of the National libraries of Macedonia” фичен вид обраќање кон читателот, (1995), Diploma 4th November (1999) предизвикувајќи љубопитност, мечтател- and others. The highest recognition the ност и благодарност кај најмладата чита- awards” The Clement charter” 2010 he телска публика. received for achieved exceptional results in Ангажирајќи се несебично во секој the development of the librarianship in The проект, тој се залагаше за висок про- Republic of Macedonia published research фесионализам, а за возврат на тоа не го and expert articles with essential importance одминаа наградите: Сребрена плакета на for him and of special contribution in Народниот театар - Битола (1984); Благо- дарница на Заедницата на народните би- the education and the promotion of the блиотеки на Македонија (1995), Диплома librarians and the libraries. „4 Ноември”, (1999) и др. Највисокото признание, наградата „Климентова по- велба“ (2010) ја добива за постигнати исклучителни резултати во развојот на библиотекарството во Република Македонија, објавени научни и струч- ни трудови од базично значење за него и од особен придонес во едукацијата и промоцијата на библиотекарите и библи- отеките.

130 НИКОЛОВСКИ NIKOLOVSKI ДИМЧЕ DIMCE – ликовен уметник – – artist –

Николовски, Димче (1953–1998), Nikolovski, Dimce (1953-1998), repre- претставува една од најзна­чајните лич- sents one of the most significant figures of ности на графиката во Македонија и во the graphics in Macedonia and in the world. светот. Роден 1953 г. во Битола. Завршил He was born in 1953 in Bitola. He finished Ликовна академија и специј­ ­ализирал art academy and speciality of graphics in графика во класата на Богдан Борчич the class of Bogdan Borcic in Ljubljana. He во Љубљана. Почи­нал на 30. 4. 1998 г. во died on 30.04.1998 in Skopje as a dean and Скопје како декан и професор за графи- professor of graphics at the Graphical de- ка на Графичкиот отсек на Факултетот partment at the Faculty of art.He had ten за ликовни уметности. Имал поста­вено independent exhibitions (1979 Ljubljana, десетина самос­тојни изложби (1979 - 1981 Skopje, 1984 Belgrade, 1984 Ljubljana, Љубљана, 1981 - Скопје, 1984 - Белград, 1986 Ljubljana, 1987 Brussels, Lovier and 1984 - Љубљана, 1986 - Љубљана, 1987- Liege (with B.Borcic) 1993 Ljubljana, 1994 Брисел, Ловиер и Лиеж (со Б. Борчич), Klagenfurt, 1995 Skopje, (graphical map for 1993 - Љубљана, 1994 - Клаген­фурт, the government of RM) 1995 Zurich,( with 1995- Скопје (графичка мапа за Владата Z.Jakimovska and D.Malidanov) 1996- Gior, на РМ), 1995 - Цирих (со З. Јакимовски (retrospective exhibition) he partcipated in и Д. Малиданов), 1996 - Гиор (ретро­ large number of group exhibitions through спективна изложба). Учествувал­ на го- the world (Tokio, Vienna, Paris, Zurich, Ku- лем број групни изложби низ целиот свет vin, Harkiv, Katovice, Barcelona, Kanagava, (Токио, Виена, Париз, Цирих, Кувин,­ Varna, New York, Istanbul, Mastriht, Ha- Харкив, Катовице, Барселона, Канагава, rana, Log, Sofia, Saporo, Biela, Sao Paolo, Варна, Њујорк, Истан­бул, Мастрихт, Ха- Arizona, Fredikstat, Napa California, Pra- рана, Лоџ, Софи­ја, Сапоро, Биела, Сао gue, Keln, Nirnberg, Zagreb, Vasa, Finland, Паоло, Ари­зона, Фредрикштат, Напа- Kjoto,Seul, Dubrovnik, Sarajevo, Belgrade, Кали­форнија, Прага, Келн, Нирнберг, Dubrovnik, Venecia, Ljubljana, Fresern, Загреб, Васа-Финска, Кјото, Сеул, Са- Novi Sad, Semalije) where he gained impor- раево, Белград, Дубровник, Венеција, tant awards and recognitions, among which Љубљана, Фрешен, Нови Сад, Шемалије more important are: 1983 - Premium of 15 ...) каде има добиено многу значајни на- International Graphical Triennale in Ljubl- гради и приз­нанија меѓу кои позначајни jana,1984 - First award at 5th Triennial of се: 1983-Премија на 15. Меѓународно гра- Modern Yugoslav graphics in Bitola, 1986 фичко триенале во Љубљана; 1984-Прва - Ex agio of 11th International Graphical

131 награда на 5. Триенале на современата biennale in Krakow (Poland) and award of југословенска гра­фика во Битола; 1986 Ex the exhibition International Olympic poster agio на 11. Меѓународно графичко бие- in Seoul 1989. The honorable award of 1st нале во Краков (Полска) и награда на из- graphical biennale in Bharat bhavan (Bho- ложбата Меѓународен олимписки­ плакат pal) and honorable award of 3rd premium for во Сеул; 1989 - Поче­сна награда на 1. гра- a drawing in Ferol (Spain), 1990 - reward of фичко биенале во Бхарат Бхаван - (Бопал) 7th Premium for graphics Massimo Ramos in и Почесна награда на 3. Премија за цртеж Ferol 1991, award of the 1st Graphical bien- во Ферол (Шпанија); 1990 - Награда на nale in Sapporo, Japan, 1995 - award of 3rd 7. Премија за графика ,,Масимо Рамос“ International graphical biennale in Gior, во Ферол; 1991 - Награда на 1 графичко 1997 – award of 4th International Graphical биенале во Сапоро (Јапонија); 1995 - На- biennale in Orensa (Spain) 1997- honorable града на 3. Ме­ѓународно графичко биена- award in Klux (Romania) and Gran at 4th tri- ле во Гиор; 1997 - 3. Награда на 4. Меѓу­ ennial of graphics in Shemalie (France). народно графичко биенале во Оренса (Шпанија); 1997 - почесна награда во Клуј (Романија) и Гран При на 4. Триенале на графика во Шемалие (Франција).

132 НОВАКОВИЌ NOVAKOVIK ЉУБИША LJUBISA – архитект – – arhitect –

Новаковиќ, Љубиша (1936-2008), ма- Novakovik, Ljubisa (1936-2008) Mace­ кедонски урбанист-планер и проектант. donian –planner and designer. He was born Роден е во Битола во 1936 г. Основно in Bitola in 1936. He finished elementary и средно образование завршува во родни- and secondary school in his native city. He от град. Дипломира на Архитектонскиот graduated at the Faculty of Architecture in факултет во Скопје, во 1962 г. Следната Skopje in 1962. The following year he was година се вработува во Заводот за урба- employed at the Institute of Urbanism in низам во Битола. По спојувањето на за- Bitola. After joining of the Institution of водите за урбанизам во Р Македонија во Urbanism of R.Macedonia in The Public Јавно претпријатие за просторно и урба- Company for spacious and urban planning нистичко планирање, назначен е за рако- he was appointed for a manager of the водител на Регионалната заедница на за- Regional community of the institution with водите, со седиште во Битола, од каде и се a seat in Bitola where he retired in 2002. He пензионира во 2002 г. Почина во 2008 г. died in 2008 Од областа на урбанизмот самостојно From the area of the urbanism in­ или како дел од работен тим, работи на dependently or as a part of the working team повеќе проекти меѓу кои позначајни he worked on many projects among which се: Урбанистичката студија за град Би- the most important are: The urban study тола (1966), Основниот урбанистички of the city of Bitola (1966), the basic urban план за град Битола (1968), измени и plan for the city of Bitola (1968), changes дополнувања на Основниот урбани- and supplements of the Basic urban plan of стички план на Битола (во заедница со Bitola (in a community with Head office for Дирекцијата за просторно планирање spacious planning Ohrid, Skopje) and the Охрид-Скопје) и на Просторниот план spacious plan of the municipality Bitola, the на Општината Битола, вторите поголе- second larger changes and supplements of ми измени и дополнувања на Основниот the Basic urban plan for the city Bitola ( as урбанистички план за град Битола (како a manager of the working team) (1990) and раководител на работниот тим) (1990) и three larger changes and supplements of the третите поголеми измени и дополнувања general urban plan for the city of Bitola ( as a на Генералниот урбанистички план за manager of the working team) (1999). град Битола (како раководител на работ- Also, he worked on the creation of ниот тим) (1999). large number of detailed urban plans and reviews that is the detailed urban plan for

133 Исто така, работи и на изработка на the city center of Bitola 1978, The detailed голем број детални урбанистички плано- urban plan for many apartment buildings of ви и рецензии и тоа: Деталниот урбани- Bitola and other cities and settlements, The стички план за градскиот центар на Бито- detailed urban plan for the Old Bazaar in ла (1978), Деталниот урбанистички план Bitola and reviews for the urban plans for за повеќе станбени делови на Битола и many cities in R.Macedonia among which други градови и населби, Деталниот урба- is the city center "Small ring" in Skopje. нистички план за Старата чаршија во Би- Novakovik is the author for the NOAVM on тола и рецензии на урбанистичките пла- the mountain Kajmakcalan. нови за повеќе градови во Р Македонија, As a designer he realized many меѓу кои и за градскиот центар „Мал architecture objects among which it could ринг“ во Скопје. Новаковиќ е автор на be separated the: apartment towers on str споменикот за НОАВМ на планината "Partizanska" in Bitola, the business object Кајмакчалан. on str. Prilepska in Bitola and others. Како проектант, реализира повеќе In his professional work the special архитектонски објекти меѓу кои се place took the care for the construction издвојуваат: станбените кули на ул. „Пар- inheritance that it can be seen from his тизанска“ во Битола, деловен објект на ул. anthological letter sent to all social, political „Прилепска“ во Битола и други. organizations from the city against the Во неговата професионална работа demolishing of the Old theatre in Bitola посебно место зазема грижата за гради- before the possible variants to be seen for телското наследство, што се гледа и од its survival (This letter was published in неговото „антологиско“ писмо испратено the Collection "Bitola through centuries" до сите општествено-политички орга- number 11 and 12 issued by the Faculty of низации од градот, против рушењето на Teacher’s training in 2009). Стариот театар во Битола, пред уште ед- He participated in the preparation of наш да се преиспитаат и другите можни the study "Information for the possible варијанти за неговото останување. (Ова repercussion from the relation of the писмо е објавено во Зборникот „Битола protected track on str. Boris Kidric through низ вековите“, бр. 11 и 12, издаден од Пе- the central core of Bitola" by which it has дагошкиот факултет во 2009 г.). been avoided 16 objects all together to be Учествува во изготвувањето на demolished characterized as monument of студијата „Информацијата за можните culture among which it is the house ( today реперкусии од реализацијата на проекти- a museum) where resided Goce Delcev when раната траса на ул. „Борис Кидрич“ низ he was in Bitola. It should be emphasized his централното градско јадро на Битола“, attempt for preservation of the objects of the со која е избегнато да се рушат вкупно old hospital in Bitola in order to avoid the 16 објекти со својство на споменик на urban aggression on part of the central city културата, меѓу кои и спомен куќата (де- area. нес музеј) во која престојувал Гоце Дел-

134 чев во Битола. За истакнување е негово- His engagement in his pension days то залагање за задржување на објектите was in the ethnical project “ The Pattern of од Старата болница во Битола, со цел the school network issued by the Faculty of избегнување на урбаната агресија на дел Teacher’s training from Bitola 2007 where од центрaното градско подрачје. beside streets and public objects the objects Негов последен ангажман во пен- are separately marked which have historical зионерските денови е техничкиот про- and cultural importance for the city of ект „Шема на уличната мрежа“ издадено Bitola. од Педагошкиот факултет од Битола во 2007 г., во која покрај улиците и јавните објекти посебно се обележани и објектите кои имаат историско и културно значење за град Битола.

135 ОГНЕНОВСКИ OGNENOVSKI ТАЛЕ TALE – музички уметник – – musician –

Огненовски, Тале (1922), македон- Ognenovski Tale (1922), Macedonian ски кларинетист, еден од најзначајните clarinetist, one of the most important македонски фолк-музичари. Спаѓа во Macedonian folk musicians. He belongs to редот на најголемите инструментали- the line of the biggest instrumentalists and сти и композитори во светската музика. composers in the world music. He made Тој го прави поврзувањето меѓу ориен- the connection between the oriental and талната и западната музика и претста- the western music and represents one of вува еден од најголемите експоненти на the biggest exponents of the composing for компонирањето за кларинет. Компонира a clarinet. He has composed and arranged и аранжира 150 македонски народни ора, 150 Macedonian folk dances, one classical еден класичен концерт - „Т. Огненовски concert- “T.Ognenovski concert for clarinet концерт за кларинет бр.1“, и повеќе џез- number 1” and many jazz compositions. композиции. Тале е еден од најдобрите Tale is one of the best representatives in претставници во свирење на кларинет, со playing of a clarinet with special technique, посебна техника, инвентивност и запре- inventiveness and amazing improvisation пастувачка импровизациска виртуозност. virtuosity. Tale is the first solo player of Тале е првиот солист на кларинет што clarinet who performed classical concert изведува класичен концерт за кларинет for a clarinet in RM. Macedonian dances by во РМ. Македонските ора, мелоградира- Tale Ognenovski are performed on concerts ни од Тале Огненовски, се изведувани на in Switzerland (Mechnlizenz), France концерти во Швајцарија (Mechanlizenz), (Sacem), Sweden(Gema), Finland (Teosto), Франција (Sacem), Шведска (Gema), Фин- Great Britain, Denmark, Austria... ска (Teosto), Велика Британија, Данска, His membership is of special importance Австрија... in the orchestra of the assembly “Tanec”, Од особено значење е неговото that is in the performance of the tour членување во оркестарот на ансамблот throughout USA (1956) when there were „Танец“, поточно во изведба на турнејата held 66 concerts in 53 cities for 84 days. The низ Америка (1956), кога за 84 дена одр­ assembly “Tanec” repeated twice this great жани се 66 концерти во 53 града. Ан- success, the first one on the tour in Germany самблот „Танец“ го повторува двапати (1956) with held 72 concerts and second овој голем успех, прво на турнејата во time on the tour in France (1959) with held Германија (1956), со одржани 72 концер- 83 concerts.

136 ти и вторпат на турнејата во Франција In 1965 Tale Ognenovski formed his (1959), со одржани 83 концерти. “Tale Ognenovski orchestra” in Skopje and Во 1965 г. Тале Огненовски го фор- made a record at broadcasting network in мира својот „Тале Огненовски Оркестар“ Belgrade, Yugoslavia. During his long career во Скопје и снима грамофонска плоча во on his repertory, he had composed more Радио-телевизија Белград, Југославија. Во than 150 Macedonian dances, a classical текот на долгата кариера на репертоарот concert and many jazz compositions were има компонирано повеќе од 150 маке- performed. донски ора, изведен класичен концерт и As virtual solo player of clarinet in повеќе џез-композиции. the film “Rhythm and sound” (1955), Како виртуозен солист на кларинет во he performed Macedonian folk dances филмот „Ритам и звук“, 1955 г. ги изведу- “Zenski camce”,”Berance” and other ва македонските народни ора: „Женско with the Macedonian assembly of folk чамче“, „Беранче“, и други со Македон- dances and songs “Tanec”. His records скиот ансамбл на народни игри и пес- for the broadcasting network in Belgrade ни „Танец“. Неговите снимки за Радио- “Jugoton”, “MRT” are unique, inspired by телевизија Белград, Југотон, МРТ се the Macedonian folk music. He is author уникатни композиции, инспирирани од of the note collection “Macedonian folk македонската фолклорна музика. Автор dances”(1989) with 80 dances. е на нотната збирка „Македонски ора“ The New album of the Macedonian (1989) со 80 ора. clarinets and composer Tale Ognenovski, Новиот албум на македонскиот кла- titled “Macedonian jazz-compositions ринетист и композитор Тале Огненовски, for a clarinet by Tale Ognenovski” gained насловен „Македонски џез-композиции excellent reviews by the foreign press. Tale за кларинет од Тале Огненовски“, добива Ognenovski appears as an author, composer одлични рецензии од странскиот печат. and arranger of all 12 compositions present Тале Огненовски се јавува како автор, on the album. This third CD of Ognenovski композитор и аранжер на сите 12 ком- is a continuation of his previous two albums позиции присутни на албумот. Ова трето titled “Jazz Macedonian national dances ЦД на Огненовски е продолжение на не- and classical music” and “Mozart and the говите претходни два албуми под наслов concerts on clarinet by Ognenovski” on the „Џез, македонски народни ора и класична occasion of 250 years from the birth of the музика“ и „Моцарт и концертите на кла- Austrian composer Wolfgang Amadeus ринет на Огненовски“ по повод 250-го- Mozart. дишнината од раѓањето на австрискиот On his new album again Ognenovski композитор Волфганг Амадеус Моцарт. performed with his actual quartet: Tale И на новиот албум Огненовски наста- Ognenovski on clarinet, flute, zurle, small пува со неговиот актуелен квартет: Тале bagpipes and a drum, his son Stevan Огненовски на кларинет, флејта, зурла, Ognenovski on a flute and a drum and his мала гајда и тапан, неговиот син Стеван

137 Огненовски на флејта и тапан и неговите nephews Nikola and Clement Ognenovski внуци Никола и Климент Огненовски на on a flute. флејта. For the work of Tale Ognenovski it has За делата на Тале Огненовски се been written all over the world known by пишува дека е познат во светот по не- his virtuosic performances, that he was говите виртуозни перформанси, дека the greatest clarinist, flute player zurle е најголемиот кларинетист, флејтист, player and bagpipes players of all time, зурлист и гајдист на сите времиња, demonstrating the unique skills fortune демонстрирајќи уникатни вештини, бо- of inventions remarkable improvisation гатство на изуми, извондредна импро- virtuosity and excellent music capability in визациска виртуозност и извонредна all areas of the music . музичка способност во сите области на He was recipient of the award 11th музиката. October. He has received large number Добитник е на наградата „11 Октом- awards and testimonials for the prestige ври“. Добива голем број награди и поче- artistic performances . The most important сти за престижните уметнички изведби. are: The first award clarinet, for the best Од нив најважни му се: Прва награда кла- clarinet performer at the Macedonian ринет, за најдобар кларинетист на први- festival of folk dances and songs in 1948, от Македонски фестивал за народни the first reward at the Yugoslav folk music игри и песни во 1948 г., Прва награда festival in Opatija 1951, Podium award of на Југословенскиот фолклорен музички Yugoslavia, the highest price in the former фестивал во Опатија, 1951 г., Естрадна Yugoslavia for podium musicians 1978, The награда на Југославија, највисока на- Honourable podium award of Macedonia, града во поранешна Југославија за му- the highest award for podium musicians in зички естрадни уметници, 1978 г., По- R.Macedonia, 1996. чесна естрадна награда на Македонија, највисока награда на музичките естрадни уметници во Р Македонија, 1996 година.

138 ОСМАНЛИ OSMANLI ДИМИТРИЕ DIMITRIE – режисер – – director –

Османли, Димитрие (1927–2006), ма- Osmanli, Dimitrie (1927-2006), Mace­ кедонски филмски и театарски режисер donian film and theatre director, who кој прв ги завршува студиите на Театар- finished first the studies at the Theatre ската академија во Белград, отсек режија Academy in Belgrade, department direction oд таканаречениот битолски круг на ре- of so called Bitola circle of directors and жисери и прв со дипломска претстава се he was the first one who appeared with појавува пред битолската публика. graduation performance in front of Bitola Роден е 1927 г., во Битола. По audience. дипломирањето се враќа во својот роден He was born in Bitola in 1927. After град и се приклучува кон колективот на his graduation he returned to his native city Народниот театар од Битола во 1952 г. Со and joined the Assembly of the National неговото доаѓање тој внесува нов дух во theatre from Bitola in 1952. With his arrival режијата. Негова прва претстава на сце- he brought new spirit in the direction of ната на битолскиот театар е „Сите мои his first performance on the scene of Bitola синови“ од А. Милер (1952). Иако крат- theatre. “All my sons” by A.Miler (1952). ко е член на оваа театарска куќа - само Although he was a member of this theatre три сезони, тој во овој период ги поста- for a short time only three seasons, he вува делата: „Без третиот“ од М. Беговиќ directed the works “Without the third” by (1952), „Во агонија“ од М. Крлежа (1954), M Begovik (1952), ”In agony” by M. Krleza „Игра на случајот и љубовта“ од П. Мари- (1954), The game of the case and love” by во (1955), „Војникот фалбаџија“ од Плаут P Marivo (1955), “The soldier boaster” by (1955). Plaut (1955). И по заминувањето во Скопје, тој не After his departure to Skopje he did not го заборава театарот на својата младост. forget the theatre of his youth. As a guest Како гостин ги режира делата „Вејка на he directed the works “The straw in the ветрот“ од К. Чашуле и „Поглед од мо- wind” by K.Casule, “View from the bridge” стот“ од А. Милер, во сезоната 1962. По by A. Miler, in the season 1962. After a long подолг период, во 1981 г. потписник е на period, in 1981 he is signatory of the comedy комедијата „Бабамбитолски патрдии“ од “Jokes of BabamBitola” by M. Poposki, М. Попоски, „Салон Бумс“ од Т. Осман- “Saloon Bums” by T. Osmanli (1987) and ли (1987) и „Спилиони“ од Т. Османли “Spiloni” by T. Osmanli (2003). (2003).

139 Режира на сцените во Прилеп и He directed on the scenes in Prilep Скопје (МНТ, ДТС и Театарот на народ- and Skopje (MNT DTS and Theatre of the ностите). nationalities). Позначајни драмски режии: „Днев- His more important play directions никот на Ана Франк“ (1958), „Двајца на “The diary of Anna Frank” (1958), “Two нишалка“ (1966), „Хенри VIII и неговите on strand” (1966), “Henry VIII and his six шест жени“ (1967), „Свадба“ (1972), „Бол- wives” (1967) “Wedding” (1972), ”Flea in ва во уво“ (1974), „Народен пратеник“ ear” (1974), “Member of parliament”(1993) (1993) и др. and etc. Првите успеси во филмот ги забеле- His first successes on the film were жува во документаристичките жанрови. noticed in the documentary genres. His Најпознати остварувања се документар- most important achievements are the ците: „Распламтени факли“ (1956), „Про- documentaries “Flaming torches” (1956), летни надежи“ (1956), кусометражниот “Spring hopes” (1956), short meter movie игран филм „Бунтот на куклите“ (1957). “Rebellion of the dolls” (1957). Играната комедија „Мирно лето“ The film comedy “Peaceful summer” (1961) го промовира како прв македон- (1961) promoted him as the first ски режисер на еден игран филм и автор Macedonian director of films and author кој беспрекорно ги совладал жанров- who impeccably created the genre codex of ските кодекси на комедијата. Следуваат the comedy. Then, followed the melodrama мелодрамите „Мементо“ (1967), „Жед“ “Memento” 1967 , “The thirst”(1971). (1971). Се вклопува во актуелните He fit in the actual movements of the движења на модерниот филм. „Ангели modern film, “Angels on garbage”(1995) на отпад“ (1995) е уште еден прилог во which is another supplement to the збогатувањето на тематско-проблемскиот enrichment of the thematic problem mosaic мозаик на македонскиот филм. of the Macedonian film. Документарните филмови: „Девојките Documentary films:”The girls from од мали“ (1965), „Кејот 13 Ноември“ young age”(1965), “The quay 13th (1964) и „Дванаесетте од Папрадник“ November”(1964) and “The twelfth of (1965), претставуваат репрезентативни Papradnik”(1965) are representative work дела на документаристичката продукција. of the documentary production.

140 ПАПАЗОГЛУ PAPAZOGLU ФАНУЛА FANULA – археолог – – archeologist –

Папазоглу, Фанула (1917–2001), Papazoglu, Fanula (1917-2001), re- про­ ­­­учу­ ­вач и толкувач на античката searcher and interpreter of the ancient цивилиза­ција, епигра­фист, академик. civilization epigraphist, academician. She Претставува една од позначајните архео- represents one of our best distinguished ar- лози кај нас со меѓународна афирмација. chaeologists with international affirmation. Основ­но и средно образование заврши- She finished her primary and secondary ла во Битола, Филозофски факултет во education in Bitola and then Faculty of phi- Белград, отсек класична филологија­ со losophy in Belgrade, department of classi- историја на стариот век и археологија cal philology with history of the old age and (1936-1941). За време на Војната, како archaeology (1936-1941). During the war член на студен­тската­ организација учест­ as a member of the student organization, вувала во НОБ од самиот почеток. Во she participated in NOB from its beginning. Бел­град преминала во мај 1945, работела­ From October 1942 until April 1943 she was во Министерството за инфор­мации и во imprisoned at a concentration camp in Ban- 1946 г. дипломирала на Филозофскиот jica and from the beginning of September факултет. По дипло­мирањето во 1947 г. 1944, she went illegally to Srem, where she била избрана за асистент, а во 1949 г. за got work at the Intelligence department of предавач на Катедрата за историја на ста- GNO of Vojvodina.She went to Belgrade in риот век. Во 1955 г. докторирала­ и вед- May 1945where she worked at the Ministry наш е избрана за доцент, а во 1960 г. за of Information and in 1946 she graduated вондреден професор и шеф на Катедрата. from the Faculty of philosophy. After her Уште со својата докторска дисертација­ graduation in 1947, she was elected to be an „Македон­ските градови во римско вре- assistant and in 1949 a lecturer at the depart- ме“, покажала длабочина во познава­њето ment of old age history. In 1955 she got her на темелните пра­шања на општествена- doctorate and she was immediately elected to та историја. Благодарение­ на нејзините be associate professor and then in 1960 a full истражувања на старобалканското „вар- time professor and chief of the department. In her doctor thesis “Macedonian cities in варство“, денес се знае дека политичките Roman time” she showed her overall knowl- заед­ници на најјуж­ните претставници на edge about the basic questions of the social племињата што го населувале Балканот history. Thanks to her research of the old (Трибалите, Автаријатите, Дардан­ците, Balkan “barbarians” it is well known today Скордисците и Ме­зите) напредувале во that the southern representatives of the tribes својот развој за време на доцнокласични- that settled on the Balkans (Tribali, Avtarijati

141 от и хеленистичкиот период до степен на Dardanci) progressed in their development вистински држави. Целиот работен век during the late classical and Hellenistic period тесно е поврзана со Македонија, а осо- to a rank of real states. Ph D Fanula Papazoglu бено соработувала со списанието „Жи- spent her entire professional life in Belgrade ва Антика“ од неговиот прв број (1951). as a full time professor of ancient history of Предмет на нејзиниот научен интерес е Greece and Rome, Greek and Latin epigraphy историјата на античка Грција и Рим од and numismatics, but she was closely related најстариот период до византиско време, to Macedonia and she particularly cooperated потесно историјата на старобалкан­ските with the magazine “Ziva Antika” (1951). The племиња, а особено политичката,­ култур- objective of her scientific interest is the histo- ната и економската историја на антич- ry of ancient Greece and Rome from the old- ка Македонија и тоа строго врз основа est period to the Byzantium period, more spe- на критичко проверени литерарни, ар- cifically, the history of the old Balkan tribes хеолошки, епиграфски и нумизматички and especially the political, cultural and eco- изво­ри. Папазоглу има објавено опшир- nomic history of ancient Macedonia, which is ни и мошне квалитетни студии за сите, strictly based on critically confirmed literary, доскоро малку познати палеобалкански archaeological, epigraphic and numismatics племиња, но во центарот на нејзините sources. Papazoglu had published profound научно-истражувачки преокупации е and very qualitative studies for recently un- Македонија од периодот на римската known Paleo Balkan tribes, but in the center доминација, во текот на околу 700 г. Во of her scientific research preoccupation is 1974 г. била избрана­ за дописен член на Macedonia from the period of the Roman Српската академија на науките и уметно­ domination during 700. In 1974 she was стите, а во 1982 г. за нејзин редовен член. elected to be external member of the Serbian Член е на АНУ БиХ, а за член на МАНУ academy of the sciences and arts and in 1982 надвор од работниот состав избрана во for its full-time member. She is a member of 1994 г. ANU of Bosnia and Herzegovina and she was Од нејзиниот огромен научен опус, elected in 1994 to be a member of MANU as најзачајни трудови во врска со историјата an external member. на античка Македо­нија се: „Македон­ски From her huge scientific opus the most градови у римско доба“, „Жива антика“ important articles related to the history of бр.1, „Македонските градови во рим­ ancient Macedonia are “Macedonian cit- ската епоха“ (Les villes de Macedoine­ a ies in Roman time”, “Life antique number l’epoque romaine), издадена во Париз 1”, “Macedonian cities in Roman age” pub- (1988), како и „Inscrip­tiones Macedoniae lished in Paris 1988 as well as „Inscrip­tiones Septen­trionalis“, издадена од Берлинската Macedoniae Septen­trionalis“, issued by Berlin академија во капитална едиција „Sorpus academy in capital edition „Sorpus inscrip- inscriptionum Graecarum“, во која се tionum Graecarum“ where the results of the објавени резултатите од меѓународниот­ international project of SANU, MANU and проект на САНУ, МАНУ и Берлинската академија на науките за издавање на епи- the Berlin academy of sciences are published графски и нумизматички извори за РМ. for editing epigraphs and numismatic sources of RM.

142 ПЕТКОВСКА - ЛИПША PETKOVSKA - LIPSA САШКА SASKA – пејачка – – singer –

Петковска - Липша, Сашка (1951- Petkovska – Lipsa, Saska (1951-1983) 1983), македонска пејачка на забавни ме- Macedonian signer of entertaining melodies лодии. She was born in Zrenjanin in 1951. Родена во Зрењанин, 1951 г. Уште When she was a little girl she moved to многу мала се преселува во Битола, би­ Bitola because her father was a military дејќи татко £ e воено лице, и тоа од officer and she moved from Serbia to Србија во Македонија, поточно во Бито- Macedonia that is to Bitola. She finished her ла. Основно и средно образование завр- elementary and secondary school in Bitola шува во Битола, а Филолошки факултет, and the Faculty of Philology department of група Англиски и француски јазик завр- English and French language. She graduated шува во Скопје. in Skopje. Уште во основно образование таа Since her elementary school she sang in пее во пионерските домови, зачленета е the pioneer homes she was a member of a во драмската секција и препозната како девојче со убав глас. Ангажирана е од гру- drama section and she has been recognized пата „СКРОМНИ“, предводена од Славе as a girl with pretty voice. She was engaged Димитров, Кире Костов, Сашо Барабанов in the group “SKROMNI” lead by Slave и др. Dimitrov by Kire Kostov, Saso Barabanov Сашка учествува на прочуени- and etc. от фестивал „Сан Ремо“, во детско- Saska participated at the famous festival младинскиот дел „Кантаџиро“. Одличен San Remo at children- youth part Kantagiro пласман - Втора награда добива со пес- excellent result-second award with the song ната на Славе Димитров „Еден пораз не е of Slave Dimitrov “One defeat is not the крај“. end” Во седумдесеттите години на минати- In the seventies of the last century, Saska от век Сашка е голема ѕвезда. Зад себе има was a large star. She had over sixty records шеесетина снимки, неколку емисии на several shows on the space of the former просторот на бивша Југославија, некол- Yugoslavia, several noticeable successful кукратни забележливо успешни настапи performances at the national televisions на националните телевизии на Австрија, in Austria, Bulgaria, The Soviet Union and Бугарија, Советскиот Сојуз и Полска. Poland. Нејзиното деби на забавно-музичката Her debut at the entertaining scene сцена е на фестивалот во Суботица во was at the festival in Subotica in 1970. The 1970 г. Следната година е во интерна- following year she was in the international

143 ционалниот состав интерпретатори на band of interpreters’ of entertaining забавни мелодии на „Кантаџиро“ во Сан melodies of Kantagiro in San Remo. Then, Ремо. Потоа следуваат нејзините настапи followed her performances at all festivals of на сите фестивали на забавни мелодии во entertaining melodies in our country as well нашата земја, како и учество на „Златен as participation at “Zlaten Orfej” in Burgas, Орфеј“ во Бургас, Р Бугарија. R. Bulgaria. Добива повеќе награди и тоа: Прва на- She received many awards that града за интерпретација на композицијата is: the first award for interpretation of „Еден пораз не е крај“ во Суботица, Вто- the composition “One defeat is not the ра награда за интерпретација на „Кан­ end” in Subotica, the second award for the таџиро“ во Сан Ремо, Втора награда за interpretation of Kantagiro in San Remo. интерпретација на „Толку љубов“ во Бур- The second award for interpretation of “So гас, Прва и Втора награда на Фестивалот за забавни мелодии - Скопје за „Никогаш, much love” in Burgas, the first and second никогаш“ и „Бакни ме“. awards at the Festival of entertaining Сашка Петковска - Липша има околу melodies “Skopje never, never” and “Kiss педесетина снимки на Радио Скопје, шоу- me”. емисии и настапи на ТВ Скопје, ТВ-шоу Saska Petkovska –Lipsa had about fifty на австриската телевизија и снимка за records at Radio Skopje show serials and Интервизија. Издава две сингл и на ЛП performances at TV Skopje, TV shows at од Опатискиот фестивал и сонгови на ЛП the Austrian television and a record for со наслов „Наши приредби“ од емисиите Intervision. She recorded two single and LP на Јован Ристиќ. Најголем успех постига from the Opatia festival and songs on LP со композициите: „Бакни ме“, „Никогаш, titled “Our performances from the shows никогаш“, „Гриша“, „Среќна сум што жи- of Jovan Ristik”. The greatest success she веам“, „Чувство“, „Чао, адио“, „Јоги веж- achieved with the compositions “Kiss me”, би“, „Запри срце“... “Never Never”, “Grisqa”, “I am happy that Во нејзина чест Детскиот фести- I live”, “Feeling”, “Yoga exercise”, “Stop my вал „Си До“ во Битола има награда за heart”. интерпретација што го носи нејзиното In her honor the children festival “Si- име. Do” Bitola had an award for interpretation Во 2010 година се одржува that carried her name. манифестацијата „Незаборав во чест на In 2010 there has been the manifestation Сашка Петковска - Липша“, во Народни- от театар во Битола, на која познатите би- “Unforgettable in the honor of Saska толски пејачи ги изведуваат најголемите Petkovska Lipsa” at the National theatre хитови на своевремено најпопуларниот in Bitola where the famous Bitola singers македонски вокал. performed the greatest hits of the formerly Сашка почина премлада. Животот го the most popular Macedonian vocal загуби во собраќајна несреќа на 32 годи- Saska died too young. She lost her life in ни, но нејзините песни направија чудо. a car accident at the age of 32, but her songs Преку нив таа сè уште живее. made a miracle. She still lives through them.

144 ПЕТРОВ PETROV КАРАЃУЛЕ KARAGULE – оперски пејач – – opera singer –

Петров-Караѓуле, Благоја (1924- Petrov Karagule (1924-1963) Mace­ 1963), македонски оперски пејач (бари- donian opera singer, (baritone) and тон) и интерпретатор на народни песни. interpreter of folk songs. Роден во Битола, 1924 г. Основно и He was born in Bitola and he finished his средно музичко образование завршува во primary and secondary education in Bitola. Битола. Специјализира во Загреб кај про- He specialized in Zagreb at the professor фесорката Зинка Кунц. Во своите 14 сцен- Zinka Kunc. In his 14 stage seasons at the ски сезони во Операта на МНТ (1949/63) Opera of MNT (1949/63) he interpreted интерпретира (испеа) повеќе од дваесет (sang) more than twenty (main) characters главни ликови, често на премиери. Меѓу usually on the opening nights. The most највредните сценски креации му се: Док- valuable stage creations are: Doctor Malatest тор Малатеста „Дон Пасквале“, Есками- “Don Pascavale”, Eskamilio “Carmen”, лио „Кармен“,, Фигаро „Севилскиот бер- бер“, Папагено „Волшебната флејта“ и Figaro “Seville’s barber”, Papageno “The Ренато „Бал под маски“.. Кариерата ја за- Magic flute” and Renato “Ball under masks”. почнал со ликот на Миха во „Продадена He started his career with the character невеста“, а ги толкувал и Жорж Жермон of Mihas in the “Sold bride” and he acted во „Травијата“, Родриго во „Дон Карлос“ Gorge Germon in “Traviata”, Rodrigo “Don и Шонар и Марсел во „Боеми“. Carlos” and Shonar and Marsel in “Boems”. Благоја Петров - Караѓуле спаѓа Blagoja Petrov-Karagule belonged во групата најдобри вокали во првата to the group of the best vocals in the генерација македонски повоени пејачи, first generation of Macedonian after war кој заедно со Блага Петрова-Караѓуле, ги singer,who together with Blaga Petrova- интерпретираат најпознатите македонски Karagule interpreted the most famous песни: „Си заљубив едно моме“, „Сношти Macedonian songs:” I am in love with one минав“, „Мамо, кој чука на порти“, „Би- girl”, ”Last night I passed”, “Mama, who is at тола, мој роден крај“. the door”, “Bitola my native city”. Петров е истакнат интерпретатор на Petrov was distinguished interpreter of македонската изворна народна песна и Macedonian old folk music and well known познат по своето оперско пеење, особено for his opera singing, especially on the stages на сцените во странство. Загинува на 26 abroad. He died on 26 July 1963 in the јули 1963 г., во скопскиот земјотрес. earthquake in Skopje.

145 ПЕТРОВСКИ PETROVSKI ДОБРИ DOBRI – библиотекар советник – – librarian adviser–

Петровски, Добри (1955), редовен Petrovski, Dobri (1955), regular професор по библиотекарство на Универ- professor of librarianship at the University зитетот „Св. Климент Охридски“ – Бито- “St.Clement Ohridski”-Bitola who with ла, кој со својата самопрегорна работа, his hard work professional and expert стручното и научно усовршување, при- qualities contributes for the development донесува за развојот на библиотечната of the librarian activity, its widening and дејност, нејзиното ширење и афирмирање affirmation in the cultural, educational and во културната, образовната и научна scientific public at the Municipality Bitola јавност во Општина Битола и пошироко. and wider. It should be specially emphasized Посебно треба да се истакне неговиот ан- his engagement in the automation of the гажман во автоматизацијата на библио- librarian processes at NU University Library течните процеси во НУ Универзитетска “St.Clement Ohridski“ Bitola by which the библиотека „Св. Климент Охридски“ – Битола, со која се поставени темелите на foundations of the modern librarianship современото библиотекарство. have been settled. Роден е во 1955 г., во Битола. Основно He was born in 1955 in Bitola. He finis­ и средно образование завршува во родни- hed elementary and secondary education от град. Дипломира на Правниот факул- in his native city. He graduated at the тет во Битола, во 1979 г. Во 1981 година се Faculty of Law in Bitola in 1979. In 1981 вработува во Матичната и универзитет- he was employed at Home and University ска библиотека „Св. Климент Охридски“ Library “St. Clement Ohridski” Bitola – Битола каде што работи до 1999 г. Во where he worked until 1999. During his текот на неговото работење тој извршува work he executed working assignments работни задачи од сферата на библио- from the area of the librarian activity. The течната дејност. Посебно кандидатот се candidate was specially promoted as a истакнува како секретар на Библиотека- secretary of the library and he was admitted та и правосуден испит положува во 1987 to the bar in 1987. From 1993 to 1999 he година. Од 1993 до 1999 год. ја извршува executed the most responsible function и најодговорната функција - директор manager of this institution. Meanwhile, на оваа установа. Во меѓувреме, поточно that is 1996, he got his Master degree at во 1996 година магистрира на Институ- the Institute of sociological and political тот за социолошки и политичко правни legal research on the topic "Organizational истражувања на тема „Организациска transformation of the libraries in Republic трансформација на библиотеките во Ре-

146 публика Македонија со посебен осврт на of Macedonia with special attention to The Матичната и универзитетска библиоте- Home and University Library “St. Clement ка „Св. Климент Охридски“ – Битола, а Ohridski” Bitola and in 1998 he defended во 1998 г. ја одбранува докторската теза the doctor’s thesis “Institutionalization of „Институционализирање на развојните the development changes in the domain of промени во доменот на обуката на кадри- training of the librarian activity personnel те во библиотечната дејност-оперативен –operative model” by which he obtained модел“, со што се стекнува со научен the title doctor of management at the same степен доктор по менаџмент на истиот institute. In 1997 he was elected for regular Институт. Во 1997 година, е избран за member of the Association of Science and редовен член на Друштвото за наука и Art Bitola. From 2003 to 2007 he executed уметност – Битола. Од 2003 до 2007 го- the function provost of lecture and science дина ја обавува функцијата проректор за настава и наука на Универзитетот „Св. at The University “St. Clement Ohridski” Климент Охридски“ – Битола. Во 2006 Bitola. In 2006 he was elected for a regular година избран е за редовен професор на professor at the Faculty of Teacher’s training Педагошкиот факултет, во областа на Би- in the area of the librarianship and in 2009 блиотекарството, а во 2009 година избран he was elected for a regular professor in the е и за редовен професор во областа на area of management. Менаџментот. In the last period PhD Dobre Petrovski Во изминатиов период д-р Добри beside his successful execution of the regular Петровски, покрај мошне успешното working assignments, he was promoted извршување на своите редовни работ- on the field of the research professional ни обврски, се истакнува и на полето на publishing activity. научно-истражувачката, стручната и из- As a result of all those activities there давачката дејност. is a range of scientific works from the Како резултат на сите тие актив- librarianship among which the most ности се и низата објавени научно- important are: “The Organizational стручни трудови од библиотекарството, transformation of the libraries in RM with меѓу кои позначајни се: Организациска special attention to MUB “St. Clement трансформација на библиотеките во РМ Ohridski” Bitola, master thesis(1996), со посебен осврт на МУБ „Св. Климент Transformation of the libraries in the Охридски“ – Битола, магистерски труд Republic of Macedonia (1996),The (1996), Трансформација на библиоте- ките во Република Македонија (1996), institutionalization of the development Институционализирање на развојните changes in the domain of training of the промени во доменот на обуката на кадри- librarian activity personnel-operative model те во библиотечната дејност - Операти- doctor dissertation (1998), Librarianship- вен модел, докторска дисертација (1998), university textbook (1998), Management of Библиотекарство - универзитетски учеб- the librarian changes and the professional ник (1998), Менаџмент на библиотечни- development of the staff (1999), the article те промени и професионален развој на The place and the role of the school library

147 кадрите (1999), статиите Местото и уло- today Modern disposal with the information гата на училишната библиотека денес, in Prosveten rabotnik, Poteg plus, number Современо располагање со информа- 2 (1997), Albanian libraries in Bitola, The циите, Просветен работник, Потег плус, printing and the publishing in Bitola, DNU бр. 2, (1997), Албанските библиотеки во and NIK "Mikena"- Bitola, (1999), The role Битола, Печатарството и издаваштвото of the librarian staff in the development во Битола, ДНУ и НИК „Микена“ - Би- changes of the Republic of Macedonia, тола, (1999), Улогата на библиотечниот Collection of works of the International кадар во развојните промени на Репу- symposium “The days of the science” DNU блика Македонија, Зборник на трудови Bitola (1999), Marketing in the librarian од Меѓународниот симпозиум „Денови information activity, Bibliotekarska на науката“, ДНУ - Битола, (1999), Мар- iskra, vol. XVI number 1-2, Librarian кетинг во библиотечно-информациската дејност, Библиотекарска искра, вол. Association of Macedonia, Skopje (1998), XVI бр.1-2, Библиотекарско друштво The School libraries, Teacher, The Faculty на Македонија, Скопје (1998), Училиш- of Teachers and Educators, Bitola (1999), ните библиотеки, Учител, Факултет за “The development changes in the librarian учители и воспитувачи, Битола (1999), activity” Bibliotekarska iskra, Librarian Развојните промени во библиотечната Association of Macedonia vol 17 number деност, Библиотекарска искра, Библио- 1-2(1999), “The professional development текарско друштво на Македонија, вол. of the librarian staff in Macedonia”, 17 бр. 1-2 (1999), Професионален развој Bibilotekarska iskra, Librarian Association на библиотечните кадри во Македонија, of Macedonia, vol 17 number 1-2 (1999), Библиотекарска искра, Библиотекарско University Library, Magazine of Macedonia, друштво на Македонија, вол. 17 бр. 1-2 vol.17 number 1-2 (1999), University (1999), Униврзитетска библиотека, Спи- Library Magazine of Bitola, (1999) The сание на Универзитетот во Битола, 1999 development changes in the librarian г. Развојните промени во библиотечната activity, Bibliotekarska iskra, Librarian дејност, Библиотекарска искра, Библио- Association of Macedonia, vol 17 number текарско друштво на Македонија, вол. 17 1-2 (1999). бр. 1-2 (1999). There should be mentioned the Треба да се спомнат и универзитет- University textbooks of the subject “The ските учебници од предметот Основи на basis of democracy with methodology демократија: Основи на демократијата со методика - скрипта (2001), Демократијата – notes (2001), Democracy and the и граѓанското образование во маке- citizen’s education in the Macedonian донскиот развој (2002), Демократија development, Administrative culture и граѓанско образование, Админи- and the administrative behavior (2006), стративна култура и административно Management of human resources (2007). однесување (2006), Менаџмент на човеч- He has been a participant at large ки ресурси (2007). number of conferences seminars workshops

148 Учесник е на поголем број на конфе- and seminars at national level in the sphere ренции, семинари, работилници и семи- of the citizen's education. нари на национално ниво во сферата на The fact which additionally witnesses граѓанското образование. for his high achievements in this area is Фактот кој дополнително сведо- obtaining of the highest republic award in чи за неговите високи постигнувања во the area of the librarian activity “Clement оваа област е добивањето на највисоката Charter” by The Librarian Association of републичка награда во областа на би- Macedonia in 1999. блиотечната дејност - „Климентова по- велба“ од Библиотекарското друштво на Македонија во 1999 год.

149 ПЕТРОВСКИ PETROVSKI МИХАИЛ MIHAIL – спортист – – sportsman –

Петровски, Михаил (1949), познат и Petrovski Mihail (1949) distinguished признат гимнастичар, роден во Битола. and recognized gymanstician, who was М. Петровски на гимнастиката £ се по- born in Bitola. M.Petrovski dedicated светува во 1958 г. Набргу до израз доаѓа himself to the gymnastics in 1958. Soon и неговиот врвен талент. Години со ред е after that his first top talent was expressed. доминантен во машката спортска гимна- Many consequent years he dominated in стика, освојувајќи втори и трети места, the male sport gymnastics winning second а често закитувајќи се со титулата Репу- and third places and very often gaining the блички првак. Од 1968-1973 г. постојано title republic champion. From 1968 to 1973 е на врвот на македонската гимнастика. he was regularly at the top of Macedonian Слични резултати постигнува и на нат- gymnastics. He gained similar results at the преварите во партизанскиот повеќебој matches in the partisan disciplines where каде што редовно ги освојува првите и he always won the first and the second вторите места. М. Петровски учествува дури на три државни првенства: Бел- places. M. Petrovski participated in three град, Лесковац и Винковци. Во 1972 г. state championships in Belgrade, Leskovac како член на репрезентацијата учеству- and Vinkovci. In 1972 as a member of ва на двомечот Полска-Македонија. На the representation, he participated in the повеќе наврати во периодот од 1967-1972 dual match Poland –Macedonia. In many г. е постојано на ранг-листата на десет- attempts in the period from 1967-1972 те најдобри спортисти. М. Петровски, he was on the top list of the tenth best покрај гимнастиката, се занимава и со sportsman. други спортови. Во 1967 г. на Јуниорското M. Petrovski was also interested in other републичко првенство во скок во далечи- sports beside gymnastics. So, in 1967 at the на го освојува второто место; на Младин- junior republic championship for jumps in ските спортски игри 1970 г. е прогласен за a distance he won the second place; he was најдобар фудбалер, а во 1977 г. добитник pronounced to be the best footballer at the е на високото признание Златна знач- Youth Junior plays in 1970 and in 1977 he ка. Од 1980 г. станува судија во ракомет, won the high recognition Golden stamp. судејќи на над 700 натпревари. Од 1990 г. From 1980 he became handball referee in е контролор во Првата ракометна лига во over 700 matches. Since 1990 he has been Р Македонија. a controller in the First handball league in RM.

150 ПЕТРОВСКИ PETROVSKI ПАНДЕ PANDE – ликовен уметник – – artist –

Петровски, Панде (1939), сликар, ка­ Petrovski Pande (1939) painter, ри­ка­турист и писател кој ја користи тра­ caricaturist and writer who used the ди­ци­јата за да создаде чудесни импресии tradition to create magnificent impressions од македонскиот предел и македонската from the Macedonian parts and Macedonian душа. soul. Роден е во Битола, во 1939 година. He was born in Bitola in 1939. He Завршува Педагошка академија - Ликовна graduated at The Teacher’s academy- art група, во Скопје, 1963 година. Самостојно department in Skopje, in 1963. In his изложува од 1959 година и до денес има fifty years artistic creation he regularly организирано 25 изложби во Македонија, Србија, Шведска и Австралија. Во своето participated in over hindered group педесетгодишно ликовно творештво, ре- exhibitions in Macedonia, Serbia, Turkey довно учествува на над стотина групни and Bulgaria. изложби во Македонија, Србија, Турција He is a member of the Macedonian и Бугарија. Scientific Association in Bitola, DLUB and Член е на Македонското научно друш­ The Caricaturist Association of Macedonia. тво во Битола, ДЛУБ и ДЛУМ, а члену- He is a member of the organizational board вал и во Здружението на кари­кат­уристи of Triennial of Modern Yugoslav Graphics на Македонија. Членувал во Органи­ and he worked as a screenwriter at the зациониот одбор на Триеналето на со- festival “Ilinden days” since its foundation времена југословенска графика, а работел until today. и како сценограф на Фестивалот ,,Илин- He is the author of several books of денски денови“ од основањето до денес. aphorisms and sketches. He participated Автор е на неколку книги на афориз- ми и хуморески. Учесник е на повеќе ли- at many art colonies in Macedonia, Serbia, ковни колонии во Македонија, Србија, Montenegro, Albania, Romania... Црна Гора, Албанија, Романија... He is a receiver of many awards for Добитник е на повеќе награди за афо- aphorisms.The most important awards ризми. Позначајни награди за карикатура for caricature are: The third award at the се: Трета награда на југословенски кон- Yugoslav competition in 1988 and the курс во 1988 год. и Специјална награда на Special award at 37th World gallery of 37. Светска галерија на карикатурата на caricature of Osten in Skopje, in 2009. Остен во Скопје, во 2009 година. From the awards for painting could be separated: “May award” of DLUB

151 Од наградите за сликарство се in 1968, the award “4th November” of издвојуваат: „Мајска награда“ на ДЛУБ the municipality Bitola in 1987 and the во 1978 год., наградата „4 Ноември“ на Medallion for the most successful Bitola‘s Општина Битола во 1987 год. и Плакета citizen from the area of culture for 2009. за најуспешен битолчанец од областа на културата за 2009 година.

152 ПОПОВСКА POPOVSKA ЈОАНА JOANA – актер – – actress –

Поповска, Јоана (1943), актер - пр­ Popovska, Joana (1943), actress- pri­ венка на Народниот театар - Битола, која ma donna of Bitola National Theatre, со еднаков успех настапува во дела од who equally acted in works of different различни жанрови. Подеднакво се експо- genres. She was equally exposed in works нира и во дела од антиката, комедијата, of antique, comedy, psychological play психолошката драма и трагедијата, and tragedy, imposing herself with her наметнувајќи се со својата инспиративна inspiration techniques and her rich stage игра и со својот богат сценски темпера- experience. мент. She was born in Bitola in 1943. At the Родена е во 1943 година, во Битола. За age of five she appeared on the stage of првпат на сцената на Народниот театар - Bitola Theatre acting the role of the child Битола се појавува како петгодишно дете, in the performance” Migrant workers” играјќи го ликот на детето во претставата „Печалбари“ од Антон Панов (1948), а на (1948) and at the age of sixteen due to her шеснаесет години, заради извонредниот exceptional talent she became part of drama талент, станува редовен член на колек- assembly of Bitola theatre (1960) and almost тивот на Битолскиот театар (1960) и ско- two decades she is on the top itself,playing ро две децении е на самиот врв, играјќи very intensively and breathless. мошне интензивно и без здив. Со зачу- With amazing easiness, spontaneity дувачка леснина и спонтаност, со бога- and inexhaustible fantasy she creates the ти внатрешни пулсации, со неисцрпна characters of the ancient, foreign and home фантазија ги креира ликовите од античка- drama. That has been confirmed by the та, странската и домашната драматургија. award of the city of Bitola “4th November” За тоа потврда е наградата на град Битола allocated for the character of Katerina in „4 Ноември“, доделена за ликот на Кате- “Storm” by N.Ostrovski (1963). рина во „Бура“ од Н. Островски (1963). The most remarkable achievements Најзабележителни остварувања кои се that are noticeable in the huge list of the издвојуваат во огромниот список на оди- acted characters: Katerina “Storm” by грани ликови се: Катерина во „Бура“ од Ostrovski (1963), Ophelia in” Hamlet” Островски (1963), Офелија во „Хамлет“ by W. Shakespeare (1966), Desdemona од В. Шекспир (1966), Дездемона во „От- in “Othello” by W. Shakespeare (1970), ело“ од В. Шекспир (1970), Петрунела во Petrunella “Dundo Maroe” by M.Drzik „Дундо Марое“ од М. Држиќ (1972), Жив- (1972), Zivka “The wife of the Minister” by ка во „Госпоѓа министерка“ од Б. Нушиќ B. Nusik (1973), Elektra in “Agamemnon

153 (1973), Електра во „Агамемнон - Електра“ Electra”(1976), Vera “Elena Ketkovik” од (1976), Вера во „Елена Ќетковиќ“ од (1976), Mara in “The Wedding of Mara” by (1976), Мара во „Свадбата на Мара“ од В. V.Kostov (1976). Костов (1976). With amazing easiness and spontaneity Со зачудувачка леснина и спонтаност, , with rich playing and fantasy she creates со бујна разиграност и фантазија креира characters from the children dramatology: ликови од детската драматургија: Див- Divna in “Pedace” by Ljubisha Gokik(1973), на во „Педаче“ од Љубиша Ѓоќиќ (1973), Mary in “The shadow of Mr. Vip “ By Ad. Мери во „Сенката на Господинот Вип“ од Graydanus (1974),Pipi in “Pipi the long Ад. Грејданус (1974), Пипи во „Пипи дол- stocking” by Astrid Lindgren (1975) and гиот чорап“ од Астрид Линдгрен (1975) и Dorothy in “ The big magician “ by A. Дороти во „Големиот волшебник“ од А. Fraibaum (1978) Фраибаум (1978). Во периодот од 1978 – 1995 година In the period from 1978-1995 she таа го напушта театарот под Пелистер и abandoned the theatre under Pelister and преминува во драмата на Македонскиот transferred to the Macedonian national народен театар - Скопје. Но и покрај тоа, theatre Skopje. But, beside that as a guest таа како гостин со несмален интензитет и with the same intensity and adjustment соживеаност го игра ликот на Велика во played the character of Velika in “Wheat- „Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1982). grass” by Petre M Andreevski (1982) И по нејзиното пензионирање, таа Although she retired she intensively интензивно продолжува да настапува, continued to perform remaining faithful to останувајќи верна на својата битолска her Bitola audience. She performed in the публика. Настапува во мошне забележи- noticeable plays: Velika in “Runaway bride” телните претстави: Велика во „Бегалка“ by Vasil Iljoski (1995), Kontesa de Latur in од Васил Иљоски (1995), Контеса де Латур “I go hunting-suddenly”(1995), Jessie in во „Одам на лов - апансаз“ (1995), Џеси “Good night mother” by Marsha Norman во „Добра ноќ, мајко“ од Марша Норман (1996), Amanda Vingfield in “Glass (1996), Аманда Вингфилд во „Стаклена menagerie” by Tennessee Williams (1997), менажерија“ од Тенеси Вилијамс (1997), Anita in “Antigona in New York” by Januli Анита во „Антигона во Њу Jорк“ од Glovacki (1997), The mother in “The cat Јануш Гловацки (1997), Мајката во „Мач- on the hot tin roof” by Tennessee Williams ка на вжештен лимен покрив“ од Тенеси (1998), A in “Three tall women” by Edward Вилијамс (1998), А во „Три високи жени“ од Едвард Олби (1998), Варвара Жешкова Olbi (1998), Varvara Zeskova in “The Last во „Последните селани“ од Петре М. Ан- peasants” by Petre M.Andreevski (1998), дреевски (1998), Вајолет во „Паметењето Violet in “The memory of the water” Sheila на водата“ од Шила Стивенсон (2000), Stevenson (2000), Any in” Lady for a day” Ани во „Дама за еден ден“ од Олег Дани- by Oleg Danilov (2003), the Dutchess from лов (2003), Војвотката од Јорк во „Ричард York in “ Richard the third” by William III“ од Вилијам Шекспир (2005), Агра- Shakespeare (2005), Agrafena Kondratjevna фена Кондратјевна во „Банкрот“ од А.Н. in “Bankruptcy” by A.N Ostrovski (2005),

154 Островски (2005), Мери Каван Тајрон Mary Cavan Tyron in “The Long traveling во „Долго патување во ноќта“ од Јуџин in the night” by Junín O’Neil (2006) and О’Нил (2006) и др. others. Богатото креативно присуство е за- The rich creative presence is noticeable бележано во дуодрамата „Столови“ од Е. in the duo drama “Chairs” by E Ionesco Јонеско (2002), која по прераната смрт на 2002 which after the early death of Srebre Сребре Ѓаковски, продолжува да ја игра Gakovski she continued to play as a како монодрама. monodrama. Со улогата на Мара во „Свадба- With the role of Mara in “The wedding та на Мара“ од В. Костов (1976) го по- of Mara” by V.Kostov (1976) she reached стигнува најголемиот успех. Само во her greatest success. Only in one year (1977) една година (1977) освојува три врвни she won three high recognitions: the Golden признанија: наградата „Златен ловоров венец“ на МЕС Сараево, Стерјината на- laurel wheat Award of MES Sarajevo, града за најуспешна актерска креација и Sterija's Award for the most successful највисокото републичко признание „11 acting creation and the highest Republic Октомври“. recognition 11th October. Со својата оргиналност, неуморност, With her originality and tireless внесувајќи се во секој лик, се здобива и involvement in each character, she gained со три артистички награди и наградата the three artistic awards and the award „Војдан Чернодрински“ за животно де- “Vojdan Cernodrinski” for life achievement ло, а со претставата „Трите високи же- and with the performance “Three tall ни“ од Е. Олби, со престижната награда women” by E.Olbi she was presented with „Ристо Шишков“ за најдобро актерско the prestige Risto Siskov Award for best остварување. Трипати ја добива награда- actress achievement. She won the award та „Европски актер“. Во 2010 година на “European actor” three times. In 2010 at the фестивалот на монодрама во Отешево ја festival of monodrama in Otesevo she got добива наградата за животно дело „Ев- the award for life achievement “European ропски актер“. actor”.

155 РАДЕВСКИ RADEVSKI БОРО BORO – архитект – – architect –

Радевски, Боро (1937), македонски Radevski, Boro (1937), Macedonian ар­хитект. architect. Роден во Битола, во 1937 г. Основ- He was born in Bitola 1937. He finished ното и средното образование ги стек- his elementary and secondary school in his нува во родниот град. Дипломира на native city. He graduated at the architecture Архитектонско-градежниот факултет во construction faculty in Skopje in 1963, titled Скопје, во 1963 г. на тема „Меѓународна "The International bus station". Immediately автобуска станица“. after the graduation, he was employed at the Веднаш по дипломирањето се вра- Fond of apartment construction in Bitola ботува во Фондот за станбена изградба (Apartment Company in Bitola) and later во Битола (Станбено претпријатие – Би- at SIZ for housing, organization which grew тола), а покасно во СИЗ за домување, into public company for construction and организација која прерасна во Јавно претпријатие за изградба, стопанисување management with apartment and business со станбени и деловни згради. buildings. Неговата дејност е во доменот на His activity is in the domain of the станбената изградба, програмирање и из- apartment building, programming and бор на проекти со рационални параметри election of projects with rational parameters и директно учество во проектирањето на and direct participation in the designing станбени и индивидуални објекти. Како of apartment and individual objects. As организатор и програмер активно уче- an organizer and programmer he actively ствува во изградбата на над 5 000 станови participated in the construction of over во Битола. Во областа на урбанизмот уче- 5000 apartments in Bitola. In the area of ствува во стручни комисии за рецензија the urbanism he participated in expert на основниот урбанистички план на град commission for review of the basic urban Битола и во донесувањето на деталните plan of the city of Bitola, and in reaching of урнабистички планови во градот. the urban plans in the city. He acted actively Дејствува активно и како општествен as a social worker. He was a delegate at the работник. Бил делегат во Соборот на Counsel of the local communities and the месните заедници и претседател при Со- president of the assembly of the municipality бранието на Општина Битола. Во перио- Bitola. In the period from 1978 to 1982 дот од 1978 г. до 1982 г. бил секретар на he was a secretary at the self government Самоуправната интересна заедница за interest community for apartments (SIZ) in становање (СИЗ) во Битола. Bitola.

156 Негови позначајни реализации преку His more important realizations програмирање, рецензирање и директна through programming reviews and direct изведба како надзорен орган се: изград- performances as surveillance board are: ба на хотел „Епинал“ (1972), а подоцна the building of the hotel “Epinal” 1972 и на неговите депанданси, учество во and its dependences, participation in the подготовката и изградбата на Домот за preparation and building of the House of култура во Битола (1978-1980), Детското culture in Bitola (1978-1980), the children летувалиште на Пелистер (1982), изград- resort on Pelister (1982), construction ба на јавни засолништа во Битола (1982, of public shelters in Bitola (1982, 1984, 1984, 1986), повеќе семејни станбени 1986) many family apartment buildings in објекти во Брусничко-лавчанскиот реги- rusnicko -lavcansiki region (1984-1988), он (1984-1988), изградба на нова пекара building of the new bakery “Zito Bitola” на „Жито Битола“ (1986), реконструкција на Градскиот стадион во Битола (1986), (1986) reconstruction of the City stadium реконструкција и доградба на Меди- in Bitola (1986), reconstruction and annex цинскиот центар и Здравствениот дом at the Medical center and health home of во Битола (1988), Дом за пензионери и Bitola (1988). The house of pensioners and стари лица во Битола (1988), Основното old people of Bitola (1988), the elementary училиште „Св. Климент Охридски“ во school “St. Clement Ohridski” in Bitola Битола (1988), станбено-деловен ком- (1988), the apartment business complex плекс „Пелагонка II“ во Битола (1990), “Pelgaonka” II in Bitola (1990), the станбено-деловен комплекс „Шехере- apartment business complex “Sheherezada” зада“ во Битола (1991), спортската са- in Bitola (1991), the sport hall at the High ла при Гимназијата „Јосип Броз - Тито“ school “Josip Broz Tito” in Bitola (1996) and во Битола (1996) и граничниот премин the border passing “Medzitlija” (1998). „Меџитлија“ (1998).

157 РАЗМОВСКИ RAZMOVSKI МЕТОДИЈА METODIJA – библиотекар – – librarian –

Размовски, Методија (1930), во пе­ Razmovski, Metodija (1930) in the риодот од 1960 - 1977 г. кога е дирек­ period from 1960-1977 when he was a тор на Библиотеката, ја доживува manager of the library, it lived its rena­ својата ренесанса, го бележи својот issance. He marked his raise due to the подем по основ на унапредување improvement of the librarianship in the на библиотекарството во градот и city and its surrounding and especially on околината, а особено на планот на the plan of the spacious and the technical просторното и техничкото уредување и management and equipment of the same. опремување на истата. He was born in 1930 in v.Gavato. He Роден е во 1930 г., во с. Ѓавато. Основно образование стекнува во родното место, finished elementary school in his native а Учителска школа завршува во Битола. place and he finished the Teacher’s school Дипломира на Филозофскиот факултет, in Bitola. He graduated at the Faculty група Југословенска книжевност со of Philosophy, department of Yugoslav македонски јазик. Учителствува во literature with Macedonian language. He с. Брезово, Демирхисарско, а потоа was a teacher in v.Brezovo, Demir Hisar доаѓа во ОУ „Тодор Ангелевски“ во and then he came to ES “Todor Angelevski” Битола. Неколку години работи како in Bitola. He worked for several years as началник на Одделението за просвета a superintendent at the Department of во новоотворената општина во с. education in the newly opened municipality Дихово. Тој е основач и прв директор на in village Dihovo.He was the founder and Работничкиот универзитет во Битола. Во the first manager of The Worker’s University 1960 година од оваа функција преминува in Bitola. In 1960 from this function he како директор во Библиотеката каде became the manager of the Library where he успешно раководи цели 17 години, сè successfully managed whole 17 years until до 1977 г. Од Библиотеката во 1977 година преминува во Издавачката 1977. He went from the library in 1977 to куќа „Наша книга“ во Скопје, сè до the Publisher house “Nasa kniga” in Skopje своето пензионирање. За време на until his retirement. During his work with раководењето со Библиотеката, тој е и the library he was a president of the Cultural- претседател на Културно-просветната educational community in Bitola ( 6 years), заедница во Битола (6 години), член е he was a member of the presidentship of на Претседателството на Републичката Initiative board for building of the Center културно-просветна заедница во Скопје of Culture in Bitola. In 1962 he was elected и претседател на Иницијативниот одбор in the Main board of the company of the

158 за градба на Домот на културата во libraries of NRM with the mandate of 2 years Битола. Во 1962 година избран е за член and the following mandate of two years he на Главниот одбор на Друштвото на was the president of the Main board of the библиотекарите на НРМ со мандат од 2 Librarians’ Association of NRM. For the first години, а следниот мандат од две години time the seat of this association left Skopje е и претседател на Главниот одбор на and moved to Bitola Друштвото на библиотекарите на НРМ. With his arrival at the manager’s post За првпат седиштето на ова Друштво го at the Library in 1960 he immediately напушта Скопје и се преселува во Битола. started with the movement of the librarian Со доаѓањето на директорското место во Библиотеката во 1960 г., тој processes. The children department started веднаш започнува со раздвижување на to be processed and to be placed by areas in библиотечните процеси. Детскиот оддел the warehouses so that to enable searching почнува да се обработува и да се сместува by the users of the requested literature. по области во магацинот, како би им се In 1961 he widened the activity with олеснило на корисниците пребарувањето foundation of the Movable library and in на бараната литература. Во 1961 година 1968 he bought a van which was adjusted to ја проширува дејноста со формирање execute the function of bibliobus by which на Подвижната библиотека, а во 1968 г. the rural places were visited and the book набавено е превозно средство – комбе и е became more available to the furthest places приспособено да ја извршува функцијата in the municipality of Bitola. The movable на библиобус, со кое се посетуваат library reached its target. The visit of the руралните места, со што книгата станува furthest settlements in the municipality достапна и до најоддалечените места represented a holiday especially for the во Општина Битола. Подвижната children who in no other occasion could get библиотека ја постигна правата цел. Посетувањето на пооддалечените населби to the readings. во Општината претставуваше празник, In 1964 he founded the Department особено за децата, кои во ниедна друга for binding of the literary fund and the прилика не можеа да дојдат до книги за periodical materials. The same year the читање. library got the name “Clement Ohridski”. In Во 1964 г. го формира Одделението 1966 he started the initiative for foundation за укоричување на книжниот фонд и of the Patriotic department and the same периодичниот материјал. Истата година started working in 1974.The network was Библиотеката го добива и името „Климент widening for three regional libraries. With Охридски“. Во 1966 година покренува the increasing of the librarian fund it was иницијатива за формирање на Завештаен equally increased the number of users and фонд – денешниот Роднокраен оддел, by that appeared the necessity of larger space истиот започнува со работа 1974 година. for the Library. Се проширува мрежата за уште три Razmovski started to deal with the реонски библиотеки. Со зголемувањето hardest moment to fight for construction на библиотечниот фонд рамномерно се of a new librarian building which would зголемува и бројот на корисници, а со тоа

159 се јавува потреба од поголем простор за represent a representative building at the Библиотеката. Municipality Bitola and he was convincing Размовски се зафаќа со најтешкиот the former authorities that, that building one момент, да се избори за изградба на нова day would become University library which библиотечна зграда што ќе претставува after a while, that was in 1980, happened. репрезентативна зграда во Општина The city did not have means to construct a Битола и убедувајќи ги тогашните new building. Razmovski as a member of the власти дека таа зграда ќе стане еден ден Presidentship of RKPZ of Macedonia and и Универзитетска библиотека, што по on other functions used the possibility to извесен период, односно во 1980 година, се случи. Градот немаше средства да convince the former leaders of the city to направи нова зграда. Размовски како participate with ready made building which член на Претседателството на РКПЗ could be adapted. In 1971 it had been made на Македонија и на други функции, a project for adaptation of the surgical ward ја искористи можноста да ги убеди of the old hospital “Dr Trifun Panovski” for тогашните челници на градот да a library. It had been allocated the building учествуваат со готова зграда која би се of the surgical department of the old hospital адаптирала. Во 1971 година направен and in the same started the supplement of е проект за адаптација на хируршкото the new part of the Library with help of the одделение на старата болница „Д-р Три­ financial means of the Republic. Towards фун Пановски“ за библиотека. Доделена the end of 1973 and at the beginning of 1974 е зградата на хируршкото одделение the library was moved to the newly adapted од старата болница, а во исто време е rooms. In the same year the new supplement започната и дограбата на новиот дел на part of the Library was covered . Библиотеката со помош на финансиски It is important to be mentioned that средства од Републиката. Кон крајот на 1973 и почетокот на 1974 година се врши during his period of management the library преселба на Библиотеката во новите became a regional library as well and it was адаптирани простории. Во истата година, united with the libraries of Prilep, Demir 1974, веќе е покриен новиот дограден дел Hisar, Resen, Ohrid, Debar and Kicevo. All од Библиотеката. meetings and expert meetings were exactly Значајно е да се спомне дека во in the Library in Bitola. неговиот период на раководење Библи­ For his working period he has been отеката станува и регионална библиотека awarded with many recognitions and the и ги обединува библиотеките од Прилеп, Publisher's house “Nasa kniga” he managed Демир Хисар, Ресен, Охрид, Дебар и successfully until his retirement. Кичево. Сите состаноци и стручни сред­ би се одвиваа токму во Битолската библи­ отека. За својот работен век се здобил со по­ве­ќе признанија, а Издавачката куќа „Наша книга“ ја води успешно, сè до неговото пензионирање.

160 РОЛЕВ ROLEV СТЕФАН STEFAN – спортист – – sportsman –

Ролев, Стефан (1865 - 1969) - спор- Rolev, Stefan (1865-1969) a sportsman. тист. Еден од најсестраните македонски One of the all-rounder Macedonian спортисти на сите времиња и еден од sportsmen of all time and one of the most најистакнатите педагози и дејци во об- promoted pedagogues and leaders on ласта на физичката култура во Битола и the field of physical culture in Bitola and Македонија. Бил учесник во Илинден- Macedonia. He was a participant in the ското востание и во ослободителните Ilinden rebellion and in the liberation борби на македонскиот народ од пои- fights of the Macedonian people from the линденскиот период. Често патувал по post Ilinden period. He traveled a lot in the европските земји и САД, каде што добро European countries and USA, where he got се запознал со гимнастичките системи и introduced well to the gymnastic systems спортот. Во 1908 г. во Битола го основал and sport. In 1908 in Bitola he founded and и раководел со гимнастичкото друштво managed with the gymnastic association „Пелистерски јунак“. Неговите членови “Pelisterski junak”. His members wore club носеле свои клупски униформи, се за- uniforms they practiced lined exercises, with нимавале со строеви вежби, со вежби на exercise on movable devices and with a lot подвижни справи и со многу спортски of sport and cultural artistic activities. They и културно-уметнички активности. Че- often had public performances in Bitola. He сто приредувале јавни настапи во Бито- was named as “Iron Rolev” because he owned ла. Бил нарекуван „Железниот Ролев“, extraordinary physical predispositions and бидејќи поседувал извонредни физички he practiced a lot of sports gymnastics, предиспозиции и се занимавал со многу acrobatics, athletics, raising load, wrestling, спортови: гимнастика, акробатика, атле- box, bicycling, motorcycling, and climbing. тика, дигање товар, пеливанство, бокс, In Bitola, during the young Turkish велосипедизам, мотоциклизам и плани- regime he organized the first box match нарство. Во Битола, уште во времето на and he organized exhibition of bicycles ad младотурскиот режим го организирал motorcycles and mass mounting climbing првиот бокс-меч, а организирал и егзи- on Pelister. He died in Bitola at the age of биции на велосипеди и мотоцикли и ма- 104. совни планинарски походи на Пелистер. Починал во Битола во 1969 г. на 104-го- дишна возраст.

161 СВЕТОЗАРЕВ SVETOZAREV ВАЛЕНТИН VALENTIN – сценограф – – screen writer –

Светозарев, Валентин (1963), сце­но­ Svetozarev, Valentin (1963) screen граф, кој на битолската професионална wri­ter who brought to Bitola professional сцена внесе поинаков приод во сцено­ scene different approach to the screen графските остварувања, нова естетика achievements, new esthetic and more и пооригинално сценографско облику­ original scenographic modeling and the ва­ње и осмислување на проектите, доб­ creation of the projects, bringing closer ли­жувајќи ги вредностите до светски to the value of world standards. It can be стандарди. Може слободно да се freely stated that with his scenographic каже дека со неговиот сценографски engagement, the solid foundations of the ангажман, ставени се цврсти темели на professionalism have been put in this професионализмот во овој сегмент од segment of drama creation. драмското творештво. He was born in 1963 in Bitola He Роден е во 1963 г., во Битола. Основ­ finished his elementary and secondary но и средно образование завршува во education in his native city. He graduated родниот град. Дипломира на Архитек­тон­ at the Faculty of Architecture in 1987 at the скиот факултет во 1987 год., на отсекот department design. After his graduation in Проектирање. По дипломирањето во 1988, he became member of the National 1988 година станува член на колективот theatre ensembly Bitola, as a technical на Народниот театар - Битола како manager and screen writer. This function he технички раководител и сценограф. performed until 2000 when he left to Skopje Оваа функција ја извршува сè до 2000 where he works as a technical manager at година кога заминува за Скопје, каде the Macedonian National Theatre (2000). работи како технички раководител во He was a technical manager of the Ohrid Македонскиот народен театар (2000). summer (1998,1999 and 2003). From 2004 Неколку години е технички раководител -2005 he was a consultant for cultural на „Охридско лето“ (1998, 1999 и 2003). inheritance in the project of the World Од 2004 - 2005 година е консултант Bank for development of the culture in the за културно наследство во проект на municipalities of R.Macedonia. From 2005- Светската банка за развој на културата 2009 he was a main Hudoznik at the theatre на општините во Р Македонија. Од 2005 V.F Komirsazevskaja-Sankt Petersburg. - 2009 г. е главен Художник во театарот In his very original and creative В.Ф. Комирсажевскаја – Санкт Петербург. screen writing realizations since the very beginning it can be felt more modern

162 Во неговите мошне оригинални и screen sensibility, free from all that is креативни сценографски реализации, formalistic, conventional, old-fashioned уште од самиот почеток се чувствува and non functional. His screnographies еден посовремен сценски сензибилитет, are simple, but very fresh, artistically pure ослободувајќи се од она што е deprived from every scene naturalism. They формалистично, конвенционално, демо­ have the necessary luxury and harmony. In ди­рано, нефункционално. Неговите his more than twenty years creation, he is сценографии се едноставни, но мошне frequent guest in the theatres in Macedonia свежи, ликовно чисти, лишени од where his scenographic engagement секаков сценски натурализам. Тие contains vitality and fortune of the creative ја имаат потребната раскошност и fantasy. From his realized scenographies хармоничност. Во своето повеќе од on his local scene and in other theatres дведецениско творештво, тој е чест he created over 150 scenographies “Black гостин во театрите низ Македонија hole” by G. Stefanovski (1988), “Hamlet by каде неговиот сценографски ангажман W.Shakespeare” (1989), “Profesional” by D. содржи виталност и богатство на Kovacevik (1990), “Underground Republic” творечка фантазија. Од реализираните by J Plevnes (1991), “The Balkans is not сценографии на матичната сцена и dead” by D Dukovski (1992), “Goose by G. во другите театри создава над 150 Feido (1993), “Macbeth” by W. Shakespeare сценографии: „Црна Дупка“ од Г. (1994), “Notre femme de Paris” by J. Plevnes Стефановски (1988), „Хамлет“ од В. (1994), “Runaway bride” by Vasil Iljoski Шекспир (1989), „Професионалец“ од Д. (1995), “The Master and Margareta” by Ковачевиќ (1990), „Подземна република“ Bulgakov (1996), “Biting” by Risto Krle од Ј. Плевнеш (1991), „Балканот не е (1997), “Gospel by the shadows” by Vladimir мртов“ од Д. Дуковски (1992), „Мисир“ од Gorgevski and Vlado Cvetanovski (1998), Ж. Фејдо (1993), „Макбет“ од В. Шекспир “Casabalkan” by G. Stefanovski” (1998), (1994), „Ноттре фемме де Парис“ од “The cat on the hot tin roof” by T. Williams Ј. Плевнеш (1994), „Бегалка“ од Васил (1998), “Its your turn” by George Feido Иљоски (1995), „Мајсторот и Маргарита“ (1999), “The taming of the shrew” by W. од Булгаков (1996), „Отепвачка“ од Shakespeare (2000), “The church 40 martyrs Ристо Крле (1997), „Евангелие по in Bitola” by Vladimir Kostov (2001), сенките“ од Владимир Ѓоревски и Владо “The money is a murder” by Risto Krle Цветановски (1998), „Казабалкан“ од Г. (2002), “Spilions” by T. Osmanli (2003), Стефановски (1998), „Мачка на вжештен “Hasanaginica” by B. Simovik (2004), “The лимен покрив“ од Т. Вилијамс (1998), Eight World Miracle” by J. Plevens (2006) „Ти си на ред“ од Жорж Фејдо (1999), and others. It should be mentioned his stay „Кротењето на фуријата“ од В. Шекспир in Russia, where he was present with over (2000), „Црквичето 40 маченици во 20 scenographies: “The Midsummer Night Битола“ од Владимир Костов (2001), Dream” by W. Shakespeare, “Quiet people „Парите се отепувачка“ од Ристо Крле

163 (2002), „Спилиони“ од Т. Османли from Athens” by G Karalcuk, “The small (2003), „Хасанагиница“ од Б. Симовиќ Tatarin” by Lj. Zlobin and others. 2004), „Осмото светско чудо“ од Ј. For his professional work he was Плевнеш (2006) и др. Треба да се спомене received a lot of awards mainly at the престојот во Русија каде што е застапен festival of Macedonian theatre “Vojdan со над 20 сценографии: „Сон на летната Cernodrinski” in Prilep (eight times), the ноќ“ од В. Шекспир, „Тивко Атињани“ awards for scenography at the festival ” од Г. Каралчук, „Малиот Татарин“ од Љ. The actor of Europe” for the performance Злобин и др. "Ibsen –Strindberg", The white theatre Sankt За својата професионална работа Petersburg Russia nominated for the award добива повеќе награди, главно на “The best museum at Sankt Petersburg” Фестивалот на македонскиот театар -2009. „Војдан Чернодрински“ во Прилеп At the moment he has the function of a (осумпати), Награда за сценографија manager at the National theatre in Bitola and на фестивалот „Актерот на Европа“, at the same time he is docent of the course за претставата „Ибзен – Стринберг“ - History of scenography at the University for Бели театар Санкт Петербург - Русија, Audio Visual Arts ESRA. номиниран е за наградата „Најдобар музеј во Санкт Петербург“ - 2009 год. Моментално ја извршува функцијата директор на Народниот театар од Битола, а воедно е и доцент по предметот Историја на сценографија на Универзитетот за аудио-визуелни уметности ЕСРА.

164 СИЛЈАНОВСКИ SILJANOVSKI СИМЕОН SIMEON – ликовен уметник – – artist –

Силјановски, Симеон (1942), значаен Siljanovski, Simeon (1942), important ликовен уметник кој со своите самостојни artist who with his independent exhibitions изложби и дела ја презентира битолската and works presents Bitola’s artistic culture ликовна култура во РМ и низ светот, по- in RM and around the world, well -known знат и признат академски сликар. Роден and recognized academic painter. He was е 1942 г. во с. Смилево - Демир­хисарско, born in 1942 in v.Smilevo, Demir Hisar.He дипломирал на Факул­тетот за ликовна graduated at the Faculty of Art in Belgrade уметност во Белград (СР Србија), от- (SR Serbia ), department painting, obtain- сек сликарство,­ здобивајќи се со звањето ing the title academic painter. He started академски сликар. Бил средно­школски, а as high school teacher and afterwards fac- после и универзитетски професор. Има ulty professor of the course Art education поставувано самостојни изложби на ли- with methodology. He has set independ- ковни дела во Битола (повеќепати), во ent exhibitions of his own works in Bitola Скопје, Охрид, Куманово, Штип и др. ма- (many times) in Skopje, Ohrid, Kumanovo, кедонски градови, во Белград, Зрењанин, Stip and other Macedonian cities, Belgrade, Загреб, Сараево, во Брисел, Париз, Zrenjanin, Zagreb, Sarajevo Brussels Paris, Стокхолм, Чикаго, Аспен, Денвер, Вел, Stockholm, Chicago, Aspen, Denver, Vel Магде­бург... Негови ликовни креации Magdeburg. His art creations are done in се работени во повеќе стилско-ликовни­ many style artistic orientations: impression- ориентации: од импреси­онизам, мета- ism, metaphysic dimension, cubism, expres- физичка димензија, кубизам, експресио- sionism with combination of abstract and низам до комби­нација на апстрактни и cubist forms. Beside the techniques: pastel, кубистички форми. Покрај техниките: oil, graphics, aquarelle and combined tech- пастел, масло, графика, акварел и комби­ niques he worked on mosaics which are нирана техника, тој работи и мозаици found on public objects in Bitola and Skop- кои се наоѓаат во јавни објекти во Битола je. He is recipient of many awards and public и Скопје. Добитник е на повеќе награди и recognitions. His works are found in large јавни признанија. Негови дела се наоѓаат number of Macedonian and world galleries во голем број македонски и светски га- He is present in many anthological лерии. Застапен е во повеќе анталогиски прикази на светското сликарство. representations of the world painting.

165 СОКЛЕВСКИ SOKLEVSKI ВАЛЕНТИН VALENTIN – кореограф – – choreographer –

Соклевски, Валентин (1964), автор Soklevski, Valentin the author of the на текстови за народни, забавни и детски text for national, entertaining and children песни, етнoлог, кореограф во областа на songs, ethnologist, choreographer in the традиционалната музика и игра и автор area of the traditional music and dance and на кореографии во областа на модерните author of the choreography in the area of the танци и драмски претстави. modern dances and drama performances. Роден во 1964 г., во Битола. Основно He was born in 1964 in Bitola and he fin- и средно образование завршува во ished his elementary and secondary educa- Битола, а дипломира на Универзитетот tion in Bitola and he graduated at the uni- „Свети Кирил и Методиј“ во Скопје, на Природно математичкиот факултет, versity "Sts.Cyril and Methodius” in Skopje Студии по етнологија. at the Faculty of Natural Sciences and Math- Во рамките на неговиот професи­ ematics, studies of ethnology. онален ангажман работи во: Општин­ During his professional engagement he ска конференција на ССММ Битола has worked in the municipal conference of (претседател од 1988–1990), КУД „Илин­ SSMM Bitola (president 1988-1990), KUD ден“ Битола (уметнички раководител “Ilinden” Bitola (artistic manager from од 1990–1997), УНК „Илинденски 1990-1997) UNK “Ilinden days” Bitola (eth- денови“ Битола (етнолог од 1997–2002), nologist from 1997-2002) in the period from во периодот од 2002 до 2006 г. е избран 2000-2006 he was elected for the manager of за директор во НУ–Завод за заштита the Institution for protection of the cultural на спомениците на културата и музеј, monuments and museum Bitola and since Битола а од 2006 г. работи во НУ Цен­ then he has worked at NI “Center of Cul- тар за култура - Битола како стручен ture” Bitola, as an expert. соработник. Неговото творештво во областа на His creation in the area of the music музичко–сценската дејност е забележано scene activity is marked in many areas. In во повеќе области. Во 1987 г. за првпат 1987 for the first time he had his debut with дебитира со своја композиција на носач his recorded composition and that continues на звук и тоа продолжува сè до денес. even today. He is the author of many pro- Автор е на преку 200 промовирани moted texts for folk, entertaining and chil- текстови за народни, забавни и детски dren songs. In that area he cooperates with песни. Во таа област соработува со

166 голем број на композитори од кои би many composers and we would like to men- ги издвоиле: Миодраг Неќак, Милко tion several: Miodrag Nekak, Mitko Loz- Лозановски, Михајло Бандевски, Петар anovski, Mihajlo Bandevski, Petar Georgiev- Георгиев–Калица и други. Kalica and others. За издвојување е неговиот опус на It is worth mentioning his opus of folk народни песни во староградски дух songs in the spirit of the old national songs посветени на Битола. Инспириран од dedicated to Bitola. He was inspirited by the историјата, архитектурата, традицијата, history, architecture, tradition, crafts in Bi- занаетите во Битола, животот, tola the life, mentality, the character of Bi- менталитетот, карактерот на битолчани, Валентин Соклевски создава 36 tola people. Valentin Soklevski created over текстови, односно композиции, кои се 36 texts that are compositions which are поместени во трите, веќе реномирани placed there with already promoted projects и афирмирани, проекти и тоа: „Еден like: “One day in Bitola” (2005), “The soul ден во Битола“ (2005), „Душата ми е во is in Bitola” (2007) and “My song” (2010). Битола“ (2007) и „Мојата песна“ (2010). The author of the music in these projects Автор на музиката во овие проекти е is his associate Miodrag Necak. His work is неговиот соработник Миодраг Неќак. performed by many well known interpreters Неговите дела се изведуваат од голем број and performers and he has participated at познати интерпретатори и изведувачи, almost all festivals in Republic of Macedo- а учествува на скоро сите фестивали во nia and those are: “Makfest” Stip, “Interfest” Република Македонија и тоа:„Макфест“ Bitola, “Serenada on Sirok Sokak” Bitola, – Штип, „Интерфест“ – Битола, "Folk fest"-Valandovo, “Cvetnici”-Skopje, „Серенада на Широк сокак“ –Битола, “Tetovski filigrani”- Tetovo, “Ohridski tru- „Фолк фест“ – Валандово, „Цветници“ – Скопје, „Тетовски филиграни“ – Тетово, baduri”- Ohrid,“Si-Do”-Bitola, “Zlatno „Охридски трубадури“ – Охрид, „Си slavejce”- Skopje, “Tralala”- Bitola and до“ – Битола, „Златно славејче“ –Скопје, many others. „Тралала“ – Битола и многу други. From the many awards and recognitions Од многубројните награди и призна­ for the compositions which are made by нија за композициите на коишто Valentin Soklevski we would like to separate Валентин Соклевски е автор на текст, би “Grand prix” award for the best composi- ги издвоиле: Гранпри награда за најдобра tion and award for the best text at the festival композиција и награда за најдобар текст “Interfest” 1994 for the composition “It was на фестивалот „Интерфест“ 1994 г., за not my destiny”, the first award at “Tetovski композицијата „Не ми било судено“, filigrani” 1998 for the composition “Gurgov- Прва награда на „Тетовски филиграни“ den”, the second award with the song “Play 1998 г., за композицијата „Ѓурѓовден“, the old tamburitza” at Interfest 1993, the Втора награда со песната „Свири, стара тамбуро“ на „Интерфест“ 1993 г., Прва first award by the audience of “Si- Do” 1991 for the composition “Super granny” the

167 награда од публиката на „Си до“ 1991 г., за award for the best text of “Si- Do” 1993 for композицијата „Супер бабичка“, награда the composition “Meter and a half” award за најдобар текст на „Си до“ 1993 г., за for the most listened song of the festival “Si- композицијата „Метро и жилет“, награда Do” from 1994/95 for the composition the за најслушана песна од фестивалот old basement and a guitar. The first award „Си до“ од 1994/95 г., за композицијата by jury commission of “Tralala” 2007 for the „Визба стара и гитара“, Прва награда composition “Song for the Eurovision” the од публиката на „Си до“ 1995 г., за first award gained by tele-voting for “Trala- композицијата „Ако“, Прва награда la” 2008 for the composition "I have a sym- од жири–комисијата на „Тралала“ 2007 г., за композицијата „Песна за pathy" and many others. Евровизија“, Прва награда добиена од In this context it should be emphasized телефонското гласање на „Тралала“ 2008 the TV serial “Hello genius” presented on г., за композицијата „Имам симпатија“ и the MRTV for which necessities Valentin многу други. Soklevski created 32 texts for children. Во овој контекст треба да се истакне и In the area of the traditional music телевизиската серија „Здраво, генијалци“ and dance Valentin Soklevski his engage- емитувана на програмите на МРТВ, за ment and creation started as a dancer at чиишто потреби Валентин Соклевски KUD “Ilinden” Bitola (1976-1990). In 1986 создаде 32 текстови за деца. he became artistic manger of the Children Во областа на традиционалната folk ensemble KUD “Ilinden” Bitola and in музика и игра Валентин Соклевски својот 1990-1997 he was professionally engaged as ангажман и творештво го започнува како an artistic manager of all ensembles of KUD играорец во КУД „Илинден“– Битола “Ilinden”-Bitola. In 1987 he received the (од 1976 до 1990 г.). Во 1986 година станува уметнички раководител на highest municipal recognition of the Munic- Детскиот фолклорен ансамбл на КУД ipality Bitola the award 4th November and „Илинден“–Битола, а од 1990 до 1997 in 1988 the award NOMSM of the Youth година професионално е ангажиран како organization of Macedonia. In the period уметнички раководител на сите ансамбли when he was an artistic manager the main на КУД „Илинден“–Битола. Под негово folk ensemble of KUD Ilinden Bitola, he re- раководство Детскиот ансамбл на КУД ceived the first award for the best interpreta- „Илинден”–Битола во 1987 година е tion of the made folklore at the republic fes- добитник на највисокото општинско tival of national songs and dances “Ilinden признание на Општина Битола, наградата days” Bitola 1992. The second award for the „4 Ноември“, а во 1988 година наградата National orchestra and the fourth place of НОМСМ на Младинската организација the most promoted world festival of national на Македонија. Во периодот кога е folklore at the International folk festival in уметнички раководител Главниот фолклорен ансамбл на КУД „Илинден“– Langland, England 1996.

168 Битола ја добива Првата награда за He was inspirited by the traditional mu- најдобра интерпретација на обработен sic and dance Valentin Soklevski is the au- фолклор на Републичкиот фестивал thor of the following choreographic settings: на народни песни и игри „Илинденски “On the sheepfold” (a mixture of songs and денови“–Битола, 1992 година, Втора dances from Sveti Nikole), “On the mellow” награда за Изворниот оркестар и (children dances from Kumanovo region), четврто место на најреномираниот mixture of songs and dances from Radovis светски фестивал за изворен фолклор region and Union from Mosteno. At the re- Интернационалниот фолклорен фестивал public festival of national songs and dances во Ланголен, Англија во 1996 година. Инспириран од традиционалната “Ilinden days” Bitola, he has received the музика и игра, Валентин Соклевски first award three times for the most success- е автор на следните кореографски ful author of the newly created folk content постановки: „На бачило“ (сплет на inspired by the national that is in 1992,1993 песни и ора од Свети Николе), „На and 2010. Among the other in 1993 he re- ливада“ (детски игри од Кумановско), ceived a diploma for the most qualitative „Сплет на песни и ора од Радовишко“ и choreographic achievements by the Cultur- „Моштенски собор“. На Републичкиот al-educational community of Bitola. фестивал на народни песни и игри Beside the listed activities Valentin Sok- „Илинденски денови“ Битола трипати е levski is the author of the choreography in добитник на Прва награда за најуспешен the frames of the following performances: автор на новосоздадена фолклорна “Runaway bride”, “Murdering”, “Love and содржина инспирирана од изворната, piano”, “Full house”, “Tom Soer”, “Heidi” и тоа во 1992, 1993 и 2010 година. Меѓу and the author of the complete choreogra- другото, во 1993 година добитник е на диплома за квалитетни кореографски phy in the frames of the children television остварувања од Културно–просветната serial “Hello geniuses”. From 1988 he man- заедница на Битола. aged the studio of modern ballet of KUD Покрај наведените активности Вален­ “Ilinden” Bitola. The studio of modern bal- тин Соклевски е автор на кореографија во let interpreting his choreographies received рамките на следните претстави: „Бегалка“, the following awards and recognitions three „Отепвачка“, „Љубов и пијано“, „Фул times: the first award of the republic festi- Хаус“, „Том Соер“, „Хајди“ и автор на val of modern ballet “Mak ballet” in Stip (in комплетната кореографија во рамките 1989, 1990 and 1991) the awards for the best на детската телевизиска серија „Здраво, choreography at “Mak ballet” Stip (1990) генијалци“. Од 1988 г. раководител е the awards for the best scene performance на Студиото за модерен балет на КУД at the Festival of modern ballet “Mak dance” „Илинден“– Битола. Студиото за модерен in Kumanovo (1993). Also, he is the author балет интерпретирајќи ги неговите кореографии ги добива следните награди of the whole night concert of modern ballet titled "Let’s dance" performed in 1995 by the

169 и признанија: трипати Прва награда на Studio of modern ballet of KUD “Ilinden”- Републичкиот фестивал за модерен балет Bitola. „Мак–балет“ во Штип (во 1989, 1990 и He is the author of the book “Belco the 1991), награда за најдобра кореографија black one” (1998) of the monograph “40 на „Мак–балет“–Штип (1990), награда за years tradition” (2010) and others. најдобар сценски настап на Фестивалот за модерен балет „Макденс“ во Куманово (1993). Исто така, автор е на целовечерен концерт на модерен балет под наслов „Let's dance“, изведен во 1995 година од Студиото за модерен балет на КУД „Илинден“–Битола. Автор е на книгата „Белчо црниот“ (1998), на монографијата „40 години традиција“ (2010) и др.

170 СПИРОВСКИ SPIROVSKI ЉУПЧО LJUPCO – спортист – – spotsman –

Спировски, Љупчо (1950), спортист, Spirovski Ljupco (1950) a sportsman дипломиран правник. Роден во Битола. and a graduated lawyer. He was born in Bi- Уште од најраното детство најголемиот tola Since his earliest childhood the largest дел од своето време го поминува на part of his time he passed on Pelister. The Пелистер. Првиот натпревар го има first competition he had in 1960 at the age во 1960 г., на десетгодишна возраст. of ten. The first successes he marked in the Првите успеси ги бележи во пионерска и pioneer and youth competition increasing младинска конкуренција, зголемувајќи ја the desire for proving and competition. He желбата за докажување и натпреварување. is member of the Youth representation of Член е на Младинската репрезентација Yugoslavia at the Olympic Games at Gre- на Југославија на Олимписките игри во noble ( France ) in 1968. In 1973 at the State Гренобл (Франција) во 1968 г. Во 1973 г. championship of Yugoslavia in Mavrovo, на Државното првенство на Југославија he won the sixth place in Alps combina- во Маврово го освојува шестото место tion. In 1974 he was elected for a sportsman во алпска комбинација. Во 1974 г. избран of Bitola and he has been on the list for the е за спортист на Битола, а 12 пати е на best sportsman for 12 times. The title state листата на најдобри спортисти. Титулите champion is part of his sport career as well државен првак се составен дел од as many visitors of three matches with Ser- неговата спортска кариера, како и многу bia and Montenegro. For his invested effort победи на тримечи со Србија и Црна and achieved results at snow paths in 1984 Гора. Како резултат за вложениот труд he carried the Olympic flag at the opening of и постигнатите резултати на снежните the Winter Olympic Games in Sarajevo. патеки, во 1984 г. го носи Олимпиското In 1985 he finished his active sport ca- знаме на отворањето на Зимските reer and started to transfer his knowledge олимписките игри во Сараево. and experience to the youth skiers. As a Во 1985 г. ја завршува активната president of the ski club "Pelister" and the спортска кариера и започнува да го president of the Ski Association of Macedo- пренесува своето знаење и искуство на nia he received the 4th November award of младите скијачи. Како претседател на ски-клубот „Пелистер“ и претседател Bitola for a contribution for the sport in на Скијачкиот сојуз на Македонија, ја Bitola. As a vice president of the ski federa- добива „4 Ноемвриската награда“ на tion of Macedonia he led the Macedonian Битола за придонес во областа на спортот selection at the Winter Olympic Games in

171 во Битола. Како потпретседател на Torino 2006. He is still active sport worker, Скијачката федерација на Македонија ја actual president of the ski club "Pelister" and води македонската селекција на Зимските vice president of the ski federation of Mac- олимписки игри во Торино, 2006 г. Сè edonia. уште е активен спортски работник, актуелен претседател на Скијачкиот клуб „Пелистер“ и потпретседател на Скијачката федерација на Македонија.

172 СПИРОСКИ SPIROSKI ПЕРО PERO – ликовен уметник – – artist –

Спироски Перо (1928-1995). Spiroski, Pero (1928-1995) Роден е во Битола, 1928 год. Завршува He was born in Bitola in 1928. He gradu- Виша педагошка академија, Ликовна ated at the Teacher’s academy art depart- насока во Скопје. ment in Skopje. Член е на ДЛУМ од 1952 год. и на He was a member of DLUM since 1952 ВДИСТ од 1955 год. Во 1954 год. се наоѓа and VDIST from 1955 In 1954. He was on a на студиски престој во Италија. study visit to Italy. Приврзан кон пејзажното сликарство He was attached to the landscape paint- и родниот град Битола, Спироски ing and his native city Bitola. Spiroski passed целиот свој творечки живот го поминува his whole creative life here in Bitola. In the овде, во Битола. Во неговиот природен nature he always found stimulus for the предел секогаш наоѓа поттик за ликовно artistic shaping of hundreds of paintings. обликување на стотици слики. За For this painter, the natural ambient of Bi- овој сликар, природните амбиенти на tola and its surrounding with wide Pelago- Битола и неговата околина, со широката nia plain always appeared as main content Пелагониска Рамнина, се јавуваат direction in his paintings. The basic system- како главна содржинска одредница atic advices for the painting he gained at the во неговото сликарство. Основните School of Arts in Skopje at the professors систематски поуки за сликарството V.Kodzoman, L.Licenoski and Lj Belogaski ги стекнува во Уметничката школа во and later he transferred that to the younger Скопје, кај професорите В. Коџоман, Л. generations as an art pedagogue in Bitola. Личеноски и Љ. Белогаски, а подоцна His first works he represented on the ex- ги пренесува на генерации млади како hibitions of DLUM in 1952 and later with ликовен педагог во Битола. the group VDIST he had independent ex- Своите први творби ги претставува hibitions throughout Macedonia. His works на изложбите на ДЛУМ од 1952 were present with the Macedonian modern год., а подоцна со групата ВДИСТ paintings as well as the Macedonian selec- приредува повеќе самостојни изложби tion of 3rd triennial of Yugoslav art in Bel- низ Македонија. Неговите дела се grade in 1967.Certian works with the first вклучени на изложбите на македонското performances of DLUM were positively современо сликарство како и во marked by the art critic which emphasized македонската селекција за 3. триенале his lyric nature, the advices of the impres- на југословенската уметност во Белград,

173 1967 год. Одделни негови дела, уште со sionist painting, the feeling for harmonic првите настапи на ДЛУМ, се позитивно colors and avoiding of experiments. оценувани од ликовната критика, која Although, at the beginning his works ја нагласува неговата лирска природа, were closer to the impressionist treatment, поуките од импресионистичкото later they gained experimental mark, leav- сликарство, чувството за хармоничен ing consistency to it, emphasizing the ex- колорит и избегнување на експерименти. pression of the color which defined the con- Иако во почетокот неговите дела се tours and the nature, leaving the painting блиски до импресионистичкиот третман, in the second row. The organization of the подоцна тие добиваат експресионистички composition he solved classically, mostly призвук, останувајќи доследен на него in three horizontal plans on which he op- со нагласувањето на експресијата на posed the verticals of the poplar and the бојата, со која ги дефинира контурите other Pelagoinia vegetation. The Perspective и природниот предел, оставајќи го he marksedwith the intensity of the colored цртежот во втор план. Организацијата surfaces. The stylization and the simple на композицијата ја решава класично, forms, the most common use of black con- најчесто во три хоризонтални планови, tours and the symbolism of the colors in the на кои ги спротивставува вертикалите early creation of Spiroski connect him with на тополите и другата пелагониска the esthetics of the fauvists. On some mo- вегетација. Перспективата ја означува ments, his paintings were closer to the as- со интензитетот на боените површини. sociative abstraction (when from landscapes Стилизацијата и упростените форми, he abstracted the recognizable elements) and честата примена на црни контури и in the last works he was closer to the lyric симболиката на боите, раното творештво abstraction. на Спироски го поврзуваат со естетиката His work takes important place in the на фовистите. На моменти на некои Macedonian modern art especially in the слики се доближува до асоцијативната landscape painting in Macedonia. апстракција (кога од пејзажите ги апстрахира сите препознатливи елементи), а во последните дела се доближува до лирската апстракција. Неговото творештво зазема значајно место во македонската современа уметност, особено во пејзажното сликарство во Македонија.

174 СТАВРЕВСКИ STAVREVSKI ДОБРИ DOBRI – пејач – – singer –

Ставревски, Добри (1933-1994), Stavrevski, Dobri (1933-1994) Macedo­ македонски пејач. Роден во с.Јабланица, nian singer. He was born in v.Jablanica, струшко. Основно и средно образование Struga region. He finished elementary and завршува во Струга. Во 1948/49 г. secondary education in Struga. In 1948/49 неговото семејство се преселува во his family moved to Bitola. Since, the fifties Битола. Уште во педесеттите години ги he made the first records at Radio Bitola. прави првите снимки во Радио Битола. By the wish of his father he enrolled at the По желба на неговиот татко се запишува Construction faculty in Ljubljana, where на Градежниот факултет во Љубљана каде he studied, but secretly from his parents he студира, но потајно од неговите родители enrolled at the Music Academy solo singing истовремено се запишува и на Музичка He sang exclusively opera music, but his академија - Соло пеење. most favorite is the music of Enrico Carrizo. Пее исклучиво оперска музика, но In New York in 1962 at the Student choir најомилена му е музиката од Енрико competition for the opening of the opera Карузо. Во Њујорк, САД, во 1962 г. participated 40 choirs which were obliged на „Студентски хорски натпревар“ за to sing Ave Maria. Only Dobri Stavrevski отворањето на Операта, учествуваат performed with all choirs as a solo and he 40 хорови кои имаат задолжение да ја received ovations by the audience, so the испеат песната „Аве Марија“. Единствено following day the newspapers of the USA Добри Ставревски настапува со сите named him the young Enriko Karuso. хорови пеејќи како солист, за што добива Later, he sang national music and овации од публиката, така што наредниот authentic songs. He is known for the ден весниците во САД го нарекуваат interpretation of songs with unrepeatable „младиот Енрико Карузо“. and wide voice diapason. As a singer with Подоцна пее народна музика rich color of his voice Stavrevski left in и изворни песни. Тој е познат по the phonotecy of the Macedonian radio a интерпретација на песни со неповторлив large number of records with national and и широк гласовен дијапазон. Како пејач authentic songs many of them audio and со богат колоритен глас Ставревски зад one video tape. себе во фонотеката на Македонското He received a large number of awards радио остава голем број снимки со and the largest award that was given is народни и староградски песни, повеќе certainly the last one, the award for life аудио и една видеокасета. and singing achievement "Blagoja Petrov

175 Добива голем број на награди, а Kargule" which was awarded by the една од најголемите награди што му е colleagues at “Serenada fest” in 1993 in доделена, секако е последната - Награда Bitola. His songs “Abroad mother I go”, за животно и пеачко дело „Благоја “Last night I passed by Vaci”, “I was born Петров - Караѓуле“, која му е доделена од to enjoy,” “Goce passed through the wood”, страна на колегите на „Серенада фест“, “That side fire burns”, “Black plague 1993 г. во Битола. Неговите песни: „На appeared” and many others left a mark in печалба тргам, мамо“, „Сношти минав the Macedonian authentic music. He died in покрај вази“, „Сум се родил мераклија“, 1994 in Skopje. „Гоце низ гора врвеше“, „Онаа страна оган гори“, „Црна се чума зададе“ и многу други, оставија белег во македонската изворна музика. Почина во 1994 г., во Скопје.

176 СТЕФАНОВСКА STEFANOVSKA АНЕТА ANETA – виш библиотекар– – higher librarian –

Стефановска, Анета (1959), виш Stefanovska, Aneta (1959) higher librar- библиотекар, која со својот професи­ ian who with her professional engagement онален ангажман е сè поприсутна is more and more present in the librarian во библиотечната јавност и активно pubic and actively participates in the solu- учествува во разрешувањето на прашања tion of questions and problems of common и проблеми од заеднички интерес на interest of the national libraries in the Re- народните библиотеки во Република public of Macedonia. Македонија. She was born in 1959 in Bitola. She fin- Родена е во 1959 година, во Битола. ished elementary, secondary and higher Основно, средно и високо образование education in Bitola. She graduated at the завршува во Битола. Дипломира на Faculty of Law, jurisdiction department in Правниот факултет, Правосудна насока 1982.In 1995 she was admiited to the bar . во 1982 година. Во 1995 година го From 1984-2000 she worked as a secretary at положува правосудниот испит. Од 1984 ES “Cyril and Methodius” in Bitola and from – 2000 г. работи како секретар во ОУ 2000-2003 she has been appointed for an „Кирил и Методиј“ – Битола, а од 2000 acting manger of the NU University library - 2003 г. е именувана како в.д. директор “St Clement Ohridski”- Bitola. With her re- на НУ Универзитетска библиотека leasing from a manger in 2003 she stayed as „Св. Климент Охридски“ – Битола. Со a member of the personnel of the Library. In разрешувањето од директор во 2003 г., 2002 she obtained the title higher librarian. останува како член на колективот на With her arrival in the librarian envi- Библиотеката. Во 2002 г. се здобива со ronment she has noticed that it is necessary звањето виш библиотекар. theoretical improvement personally and Со доаѓањето во библиотекарската practically for successful performance of this средина, увидува дека е неопходно important social activity. The leading itself теоретско доусовршување и лично и of the library enabled her to enter in the se- практично остручување за успешно crets of the librarianship, to learn the tech- обавување на оваа значајна општествена nological process of the professionals and дејност. Самото раководење на Библио­ the technical processing of the librarian ma- теката £ овозможува да навлезе во terial as well as the other complex and less тајните на библиотекарството, да го complex librarian processes present in this совлада технолошкиот процес на стручна activity. и техничка обработка на библиотечната

177 граѓа, како и други сложени и помалку The overall introduction of the process- сложени библиотечни процеси присутни es of the librarian working and the evident во оваа дејност. organizational capabilities, today character- Сеопфатното запознавање на проце­ ize her as a qualitatively qualified librarian сите на библиотечното работење и worker at NU University Library “St Clem- евиден­тните организациони способ­ ent Ohridski” Bitola. She actively continues- ности, денес ја карактеризираат како dthe processes of automation of the library квалитетно остручен библиотечен and finished the process of retroactive enter- работник на НУ Универзитетска ing of the librarian material in the local base. библиотека „Св. Климент Охридски“ - She is holder of many projects: “The Битола. Активно го продолжува процесот international project KNIIC” received by на автоматизација на библиотеката и USAID Macedonia, “LOUIS BERGER го завршува процесот на ретроактивно GROUP INC 2001” investment and tech- внесување на библиотечниот материјал nical maintenance of the Library in Bitola во локалната база. (2001), the projects “The Libraries in Bitola” Носител е на повеќе проекти: (2008), and “The libraries in the monaster- Меѓународниот проект КНИИЦ - добиен ies and churches in Bitola and the Bitola од УСАИД/Македонија LOUIS BERGER region” (2009), The projects for cooperation CROUP INC (2001), Инвестиционо и with other states Russia, Croatia, Bulgaria, техничко одржување на Библиотеката во Czech Republic, Turkey, Sweden, Slovenia, Битола (2001), Проектите „Библиотеките Ukraine and others. во Битола“ (2008) и „Библиотеките во She is the author of published works: манастирите и црквите во Битола и “The libraries in Bitola” –monographic pub- Битолско“ (2009), Проекти за соработка lication (2009), “The importance of KNIIC со други држави (Русија, Хрватска, for the librarianship”- article in Gazeta Бугарија, Чешка, Турција, Шведска, (2002), co-author of the monographic pub- Словенија и Украина) и др. lication “Distinguished people for Bitola” Автор е на објавени трудови: (2007) “Distinguished people for Bitola- „Библиотеките во Битола“ – монографска writers” (2008), editor of the monographic публикација (2009), „Значењето на publications “Poems from a handwriting to КНИИЦ за библиотекарството“ – a book” (2008), “Novels and national poems статија во „Газета“ (2002), коавтор во from a handwriting to a book” (2009) and монографските публикации „Значајни etc личности за Битола“ (2007), „Значајни She has received the awards "Golden личности за Битола – писатели“ (2008), sun" by USAID for the best project of the уредник во монографските публикации year 2001. The most human manager in the „Песни: од ракопис до книга“ (2008), culture by the Association of the humanitar- „Раскази и народни песни: од ракопис до ian organizations of RM (2001), the award книга“ (2009) и др. for special contribution in the librarian ac- tivity (2009).

178 Добитник е на наградите: „Златно She is currently on the post Member of сонце“ од USAID за најдобар проект the parliament at the National Assembly of на годината (2001), Најхуман директор Macedonia. With the lodging of the eighth во културата од Здруженијата на amendments, it has been increased the хуманитарни организации на РМ budget for the development of the librar- (2001), Награда за особен придонес во ianship in RM at The Ministry of culture by библиотечната дејност (2009). which she has been made a great lobbyist Моментално е на функцијата for the development of the librarianship in пратеник во Собранието на Македонија. Macedonia. Со поднесувањето на осумте амандмани се зголемува буџетот за развојот на библиотекарството во РМ при Министерството за култура, што ја прави голем лобист за развојот на библиотекарството во Македонија.

179 СТЕФАНОВСКИ STEFANOVSKI АЦО ACO – актер – – actor –

Стефановски, Ацо (1922 – 1985), „пр­ Stefanovski Aco (1922-1985) “the ви­от македонски Хамлет“, несомнено ед­ first Macedonian Hamlet” who definitely ен од најретките артистички индивидуи is one of the rare artistic individuals with во минатиот век, со специфичен актер­ such specific sensibility and rich creational ски сензибилитет и богат творечки potential, with the power of his original потенцијал, со силата на својот изворен talent he was and remained a synonym of талент беше и остана синоним на peristant theatre leader. He passed his all истраен театарски деец. Поминувајќи го working century on the lure of the footlights, сиот свој работен век на „штиците што he acted 250 roles mainly leading roles. живот значат“, одиграл 250 улоги, главно He was born in Bitola in 1922. He водечки. finished primary and secondary education Роден e во Битола, 1922 година. in Bitola. His professional engagement Основно и средно образование завршува started with the formation of Bitola National во Битола. Професионалниот ангажман Theatre in 1944. He passed all 40 years with како актер го започнува со самото his playing activity in this theatre, his place формирање на Народниот театар во was irreplaceable pile in the artistic assembly Битола, во 1944 година. Поминувајќи which secured him highly creational ги сите 40 години од својата актерска position. With the force of his specific acting дејност во овој театар, беше незаменлив sensibility, the power of beautiful artistic столб во артистичкиот ансамбл, кој transformations, he was and remained a му обезбедуваше високо креативно synonym of everlasting theatre activist. He рамниште. Со силата на својот изворен impressed with his stabile and measured талент, со својот специфичен актерски act, his volumnized voice and the power for сензибилитет, моќта за убави уметнички the magnificent artistic transformations. трансформации, беше и остана синоним Although in 1983 he retired ,he was still на истраен театарски деец. Кај него engaged actor in Bitola theatre. импонираше неговата сталожена и From the large opus of acted roles of this одмерена игра, неговиот волуменозен remarkable actor the leading roles should be глас и моќта за величествените уметнички emphasized: “Hamlet” by W. Shakespeare трансформации. Иако замина во пензија, (1966) “Czar Edip” by Sophocles (1967), 1983 година, сè уште беше еден од “Meeting” by M. Drzik (1958), “Uncle најангажираните актери во битолскиот Vanja” A.P.Chehov (1972) main roles of театар.

180 Од големиот опус на одиграни улоги Mitke in “Kostana” by B.Stankovik (1969), на овој врвен актер треба да се издвојат Hajji Trajko in “Runaway bride” by V. насловните ликови во: „Хамлет“ од Iljoski (1972), Satin “At the bottom” by M В. Шекспир (1966), „Цар Едип“ од Gorki (1966), Chopela Dzganov in “The Софокле (1967), „Скуп“ од Марин Wedding of Mara” by V.Kostov (1976), The Држиќ (1958), „Вујко Вања“ А. П. Чехов Father in “On foot” by S. Mrozek (1982), (1972), главните ликови на Митке во Dr Fausner “The devil at the Faculty of „Коштана“ од Б. Станковиќ (1969), Аџи philosophy” by I. Breshan (1983), Ilija Трајко во „Бегалка“ од В. Иљоски (1972), Cvorovik in “Balkan spy” by D. Kovacevik Сатин во „На дното“ од М. Горки (1966), (1983), Maksimilijan in “Outlaws” by F. Чопела Џганов во „Свадбата на Мара“ Sheller (1967), Boris Popov in “The ninth од В. Костов (1976), Таткото во „Пеш“ wave” by Nikola J. Vapcarov (1972), Gerlah од С. Мрожек (1982), д-р Фауснер во “Prisoners of Altoona” by Z P. Sartre (1964), „Натемаго на Филозофскиот факултет“ Tor in “Volumes “ by Erkeni, Alfier in од И. Брешан (1983), Илија Чворовиќ “View from the bridge”(1962), Lomen in во „Балкански шпион“ од Д. Ковачевиќ “The death of the trader” by A. Miler (1969) (1983), Максимилијан во „Разбојници“ Fezliev “Mourning” by K.Casule (1975) and од Ф. Шилер (1967), Борис Попов во others. His last role was Zivadin Filipovik in „Деветтиот бран“ од Никола Ј. Вапцаров “The Yugoslav antithesis” by Jordan Plevnes (1972), Герлах во „Заточениците од (1985) Алтона“ од Ж. П. Сартр (1964), Тор во As a director he set many performances „Тотови“ од Еркени, Алфиер во „Поглед among which the most famous are “Master од мостот“ (1962), Ломен во „Смртта на Teodos” “Protection”, ”Dead people don’t трговскиот патник“ од А. Милер (1969), pay tax” Фезлиев во „Црнила“ од К. Чашуле (1975) He received the award of the Govern­ и др. Неговата последна ролја беше ment of NRM (1950), 11th October for Живадин Филиповиќ во „Југословенска life achievement (1979), “Sterija”, “Golden антитеза“ од Јордан Плевнеш (1985). wreath” by MES Sarajevo, actor of the year Како режисер поставил повеќе by the review “Ekran” (1983), the award of претстави. Ќе споменеме некои од the Association of the artists of Macedonia, нив: „Чорбаџи Теодос“, „Протекција“, 4th November (twice), many recognitions „Мртвите не плаќаат данок“ и др. at the theatre plays “Vojdan Cernodrinski in Добитник е на: наградата на Владата Prilep. на НРМ (1950), „11 Октомври“ за животно дело (1979), „Стерија“, „Златен венец“ на МЕС Сараево, актер на годината на ревијата „Екран“ (1983), Награда на Здружението на драмските уметници на Македонија, „4 Ноември“ (двапати), повеќе признанија на Театарските игри „Војдан Чернодрински“ во Прилеп.

181 СТЕФАНОВСКИ STEFANOVSKI ДИМЧЕ DIMCE – актер – – actor –

Стефановски, Димче (1921 – 1978), Stefanovski Dimce (1921-1978) actor актер којшто живееше од актерската who lived from the art and for the art уметност и за актерската уметност, без without which he could not imagine his која не можеше да го замисли своето existence. He was recognizable to the wider постоење. Препознатлив кај пошироки- auditorium by the creation of his characters от аудиториум по креирањето на своите and direction performances. карактерни ликови и режисерски поста- He was born in Bitola in 1921. His first новки. steps on the lure of the footlights, he made Роден е 1921 г., во Битола. Првите че- in the amateur theatre “Good field”. After кори на „штиците што живот значат“ ги the liberation he was one of the founders of прави во полупрофесионалниот театар the Bitola National theatre where he was an „Добро поле“. По ослободувањето е еден actor, director and manger. His actor opus од основоположниците на формирањето counted over 150 roles. He acted in works на Народниот театар во Битола, каде e ак- of different genres from home and foreign тер, режисер и директор. Неговиот актер- drama, he created characters confirming ски опус брои над 150 улоги. Настапувајќи in that way that he had very wide diapason во дела од најразлични жанрови, од до- and that he was capable to deal with all машната и странската драматургија, кре- challenges, theatre esthetics and research. ира ликови, потврдувајќи го на тој на- In his rich opus of characters definitely чин својот широк дијапазон, докажувајќи are: Eddy Carbon in “The view from the дека е актер кој е способен да се справи bridge” by Arthur Miller (1962),Tartif in со сите предизвици, театарски естетики, “Tartif” by Jean Batiste Moliere (1965), трагања. Jerotie “Suspicious person” by B.Nusik Во богатиот спектар на ликови секако (1947), Agaton in “ Sad family” by B.Nushik, спаѓаат: ликот на Еди Карбоне во „Поглед Hajji Trajko in “Runaway bride” by V. од мостот“ од Артур Милер (1962), Тар- Iljoski (1947), Polonius in “Hamlet” by W. тиф во „Тартиф“ од Жан Батист Молиер Shakespeare (1966), Anton Dmuhanovski (1965), Јеротие во „Сомнително лице“ од in “Reviser” by Nikolaj V.Gogolj (1969),the Б. Нушиќ, Агатон во „Ужалена фамилија“ doctor in “The Wedding of Mara by од Б. Нушиќ, Аџи Трајко во „Бегалка“ од V.Kostov (1976). В. Иљоски, Полониј во „Хамлет“ од В. Taking into consideration the direction, Шекспир (1966), Антон Дмухановски во the number is over 40 made directions „Ревизор“ од Николај В. Гогољ (1969), which put this drama artist in the position

182 Докторот во „Свадбата на Мара“ од В. of an unusual, active, dynamic and fertile Костов (1976). theatre creator. Under his stick there had Во поглед на режијата, бројката од над been many repeated performances of works 40 остварени режии го стави овој драм- by Macedonian authors “ Captain Kuzman” ски уметник во позиција на необично (1954) “The bloody stone” by V.Iljoski активен, динамичен и плоден театарски (1968) “Ivac” (1959) and “Vladimir and творец. Под неговата палка повеќе дела Kosara” by Stefan Tanevski (1968). The list од македонски автори доживуваат свои of the made directions of this activist is long; праизведби: „Кузман Капидан“ (1954) “Dr” by Branislav Nusik(1947), “Antica” by и „Окрвавен камен“ (1968) од Васил R.Krle (1950 and 1967), “The Macedonian Иљоски, „Ивац“ (1959) и „Владимир и Bloody Wedding” (1953) by V.Cernodrinski Косара“ (1968) од Стефан Таневски. Спи- (1953) “Hajji Teodos” (1946 and 1962) by сокот на остварените режии на овој деец V.Iljoski (1946 and 1962), “Intrigue and е долг: „Д-р“ од Бранислав Нушиќ (1947), love” by Fredrick Sheller (1956), ”On the „Антица“ од Ристо Крле (1950 и 1967), bottom” by Maksim Gorki (1966) “Step to „Македонска крвава свадба“ од Војдан the autumn” by T.Arsovski (1969), “Reviser” Чернодрински (1953), „Чорбаџи Теодос“ by N.V.Gogolj (1969), “Runaway bride” од Васил Иљоски (1946 и 1962), „Интрига by Vasil Iljoski(1972)”Mourning” by Kole и љубов“ од Фридрих Шилер (1956), „На Chashule (1975) and others. дното“ од Максим Горки (1966), „Чекор He was recipient of the award of the до есента“ од Томе Арсовски (1969), „Ре- Government of NRM (1950), 4th November визор“ од Николај В. Гогољ (1969), „Бе- (three times), the award for direction of the галка“ од Васил Иљоски (1972), „Црнила“ performance “Step to the autumn” at the од Коле Чашуле (1975) и др. theatre plays “Vojdan Cernodrinski” in 1969 Добитник е на наградата на НРМ . (1950), „4 Ноември“ (трипати), награда за режија на претставата „Чекор до есента“ на Tеатарските игри „Војдан Чернодрин- ски“ во 1969 година.

183 СТЕФАНОВСКИ STEFANOVSKI ИЉКО ILJKO – актер – – actor –

Стефановски, Иљко (1952), актер Stefanovski Iljko (1952) actor who кој од претстава во претстава зрееше from a performance to a performance grew и ја покажуваше својата сигурност, and showed his certainty, plasticity and fine пластичност и фина изнијансираност nuance in the scene movement. With the во сценското движење. Со смената на change of the generations he took one of the генерациите зазема едно од водечките и leading and most important positions in позначајни места во битолскиот ансамбл. Bitola Ensemble. Роден е во 1952 година, во Битола. He was born in Bitola in 1952. He Основно и средно образование finished primary and secondary education завршува во Битола. Дипломира на in Bitola and then he graduated at FDU in ФДУ во Скопје, на отсекот за актерска Skopje at the department of actor play. His игра. Неговите почетоци на сцената на beginnings on the scene of the National Народниот театар од Битола датираат theatre from Bitola date ever since his early уште од раната младост статирајќи во childhood, playing in large number of голем број на претстави, а како член performances as a member of the Youth на Младинската сцена креира носечки Scene, he created leading roles and in улоги и го надградува својот талент. that way he upgraded his talent. After his По дипломирањето, во 1976 година graduation in 1976 he became a member of станува член на драмскиот ансамбл the drama ensemble at the Bitola National во Народниот театар од Битола. Со theatre. His talent was expressed in the role смената на генерациите го зазема едно од of the silent Bridegroom in “The Wedding водечките места во ансамблот. Неговиот of Mara” having difficult assignment to талент доаѓа до израз во улогата на create a character without text with deep немиот младоженец во „Свадбата на tragic human destiny. However, his most Мара“, имајќи тешка задача да креира лик successful creation that will be remembered без текст, со длабока трагична човечка is the character of Jon in “Wheat- grass” судбина. Сепак како негова најуспешна which he acted in one breath and with a lot креација ќе се памети ликот на Јон во of stressful moments, which resulted with „Пиреј“, која ја одигрува во еден здив и special award at the theatre plays “Vojdan во која внесува многу потресни моменти, Cernodrinski” in Prilep. што резултира со специјална награда на His talent definitely glew with the Театарските игри „Војдан Чернодрински“ characters of: the bridegroom in “The во Прилеп. Wedding of Mara” by V.Kostov (1976), Fra

184 Неговиот талент блескаше креирајќи Timoteo in “Mandrgola” by N. Machiavelli ги ликовите на: Младоженецот во (1980), Jon in “Wheat-grass” by Petre „Свадбата на Мара“ од В. Костов (1976), M Andreevski (1982), Efto in “Flight Фра Тимотео во „Мандрагола“ од Н. on the spot” by G.Stefanovski (1984), Макијавели (1980), Јон во „Пиреј“ од Oberon “Midsummer night dream” by Петре М. Андреевски (1982), Ефто во W.Shakespeare (1984), Jevrem Prokik in „Лет во место“ од Горан Стефановски “Member of the parliament” by B. Nushik (1984), Оберон во „Сон на летната ноќ“ (1984) Lopahin in “ Cherry garden” by A од В. Шекспир (1984), Јеврем Прокиќ P.Chehov (1988), Falstaff in “Tonight Falstaff во „Народен пратеник“ од Б. Нушиќ ”by W.Shakespeare and R.Bogdanovski (1984), Лопахин во „Вишнова градина“ (1992), bride’s father in”"Rural wedding” од А. П. Чехов (1988), Фалстаф во by Berthold Brecht (1989), Claudio in „Вечерва - Фалстаф“ од В. Шекспир и Р. “Hamlet” by W.Shakespeare (1989), Rango Богдановски (1992), Таткото на невестата in ”Serrano de Bergerac” by Edmund во „Малограѓанска свадба“ од Бертолд Rostand (1991),Osman in “The Balkans is Брехт (1989), Клаудиј во „Хамлет“ од not dead” by Dean Dukovski (1992), Toby Вилијам Шекспир (1989), Ранго во the burp in “The Twelfth night” by W. „Сирано де Бержерак“ од Едмонд Ростан Shakespeare (1993), Macdaf in “Macbeth” by (1991), Осман во „Balkan is not dead“ од W.Shakespeare (1994), “Runaway bride” by Дејан Дуковски (1992), Тоби Ждригало V.Iljoski (1995) Poco in “Waiting for Godo” во „Дванаесетта ноќ“ од В. Шекспир by S.Beket (1998), Asmodey in”Armagedon” (1993), Макдаф во „Макбет“ од Вилијам by Ljubisha Georgievski (2000), Tires in Шекспир (1994), „Бегалка“ од В. Иљоски “Antigona” by Sophocles (2003),The King (1995), Поцо во „Чекајќи го Годо“ од С. Edward in “Richard III” by W.Shakespeare Бекет (1998), Асмодеј во „Армагедон“ од (2005) and others. Љубиша Георгиевски (2000), Тирезиј во For his creativity in building of the „Антигона“ од Софокле (2003), Кралот characters he was honored with the awards: Едвард во „Ричард III“ од Вилијам 11th October for life achievement 2006, Шекспир (2005) и др. “Vojdan Cernodrinski” (three times) 4th За својата креативност во градењето November. на ликовите награден е со наградите: For a certain period he performed the „11 Октомври“ за животно дело (2006), function of a selector of drama program at „Војдан Чернодрински“ (трипати), „4 Ohrid Summer Festival. Ноември“. He is present with serial roles in projects Одреден период ја врши и функцијата of the film production. на селектор на драмската програма на „Охридско лето“. Застапен е со епизодни улоги во проекти од филмската продукција.

185 СТЕФАНОВСКИ STEFANOVSKI СТЕВЧЕ STEVCE – спортист – – sportsman –

Стефановски, Стевче (1959), дипло­ Stefanovski, Stevce (1959) graduated ми­ран правник, селектор, ракоме­тар и lawyer, selector, handball player and goal голман. Љубовта кон ракометот датира од keeper. His love to the handball came from неговото најрано детство. Од 1973 до 1985 his earliest childhood. From 1973 to 1985 г. е играч на РК „Пелистер“ - Битола, во he was a player of RK “Pelister” Bitola in втората и првата југословенска лига. Од the second Yugoslav and first Yugoslav 1985 до 1986 г. е играч на РК „Тутунски league. From 1985 to 1986 he was a player комбинат“ - Прилеп, кога е освоено at RK “Tutunski kombinat” Prilep when третото место во втората југословенска they won the third place in the second Yu- лига. Од 1986 до1988 г. голман е на РК goslav league. From 1986 to 1988 he was „Борец“ - Велес, освоено трето место во goal keeper in RK “Borec” in Veles. They Втора југословенска лига, прогласен за won the third place in the second Yugoslav најдобар голман во втората југословенска league and he was proclaimed for the best лига - Југ и награда за спортист на Велес. goal keeper in the second Yugoslav league Во сезоната 1988 - 1989 г. ги брани боите JUG and he got the award for the sportsman на РК „Ловќен“ - Цетиње, Црна Гора кога of the city of Veles. From 1988 to 1989 he го освојуваат полуфиналето на Купот на played in RK “Lovken” Cetinje, Montenegro, Југославија, 4. место како и плејоф на they won semi final of the Cup of Yugoslavia Југославија. Од 1989 - 1998 г. ангажиран and 4th place and play off of Yugoslavia. He е како голман на РК „Пелистер“ - Битола, was proclaimed 4 times champion of RM, 3 со освоено финале на Куп на Југославија times winner of the Cup of Macedonia. In и во 1990 г. прогласен е за петти голман 1995 semi final of the Cup of National Cup во Југославија. Во РМ четирипати е Champions of Europe(Lemgo Germany прогласен за шампион на РМ, 3 пати ) quarter final of the cup of IHF (Ellens- победник на КУП на Македонија. burg Germany) He had about 100 played Во 1995 г. полуфинале на КУП на matches for the Macedonian representation национални КУП победници на Европа from its formation in Bitola in 1992 that is (Лемго - Германија). За Македонската the first official international match (tour- репрезентација, од нејзиното формирање ing in Oradea Romania) until 1998.He was во Битола во 1992 г., односно од првиот a participant at the European Handball официјален меѓународен натпревар Championship in Italy in 1998 (the only par- (турнир во Орадеа - Романија), па сè до ticipation at European championships of the 1998 г., има околу 100 настапи. Учесник representation of Macedonia so far).

186 е на Европското ракометно првенство во He was a coach of RK “Pelister” Bitola. Италија во 1998 г. (единствено учество на He was engaged as a selector of RM from европски првенства на репрезентацијата August 1998 until December 1999. Quali- на Македонија досега). fications for the world championship in Тренер е на РК „Пелистер“ - Битола. Egypt, touring in Croatia, Pula 1999, touring Ангажиран е како селектор на РМ in Tunis 1999, participation at the World од август 1998 до декември 1999 г. championship Egypt 1999 and Barrage Квалификации за Светското првенство match with Island for EP 2000. He had inter- во Египет, турнир во Хрватска, Пула national coach career in Katar(2000-2001). 1999, турнир во Тунис 1999, учество на From 2001-2002 coach of RK “Pelister”, The Светското првенство во Каиро, Египет won final of the Challenge Cup of Europe 1999 г. и Бараж натпревар со Исланд за ЕП (Skjern Denmark) first final of a male hand- 2000 г. Има интернационална тренерска ball team and still the only one. Final of the кариера во Катар (2000-2001). Од 2001 play off of Macedonia and final of the Cup - 2002 г. е тренер на РК „Пелистер“, of Macedonia He has won many awards. He освоено финале на Челенџ куп на Европа was elected four times among the ten best (Скјерн - Данска), прво финале на машка sportsman of the city of Bitola, in 1995 he ракометна екипа и сè уште единствено. was elected for the best sportsman of the city Финале на Плејоф на Македонија и of Bitola, elected among the ten best sports- финале на КУП на Македонија. Има man of Macedonia, in 1995 the best goal добиено многу награди. Четирипати е keeper in the second Yugoslav league JUG избран во десетте најдобри спортисти 1998 several times proclaimed for the best на град Битола, во 1995 г. избран е goal keeper of RM. He won golden certifi- за најдобар спортист на град Битола, cate of honor by the Handball Federation of избран во десетте најдобри спортисти Macedonia and golden certificate of honor во РМ, во 1995 г., најдобар голман во of "RK Ryan sport Club"- Katar from Katar. втората југословенска лига - ЈУГ 1998 г., In the competition season 2009/2010 he was неколкупати прогласуван за најдобар a coach of RK”Pelister”-Bitola. They were on голман на РМ. Има добиено Златна the third place at the National championship плакета од Ракометната федерација на and by that after a long time there has been Ма­­ке­донија и Златна плакета од РК „Ра­ secured a participation in the second by its јан спорт клуб - Катар“ од Катар. Во quality European competition Cup of IHF. натпреварувачката сезона 2009/2010 г. тренер е на РК „Пелистер“ - Битола. Освоено трето место на Националниот шампионат, а со самото тоа по подолг период обезбедено е учество во второто по квалитет европско натпреварување - Куп на ЕХФ.

187 СТОЈАНОВСКИ STOJANOVSKI КИРИЛ KIRIL – архитект – – architect –

Стојановски, Кирил (1933), архитект Stojanovski, Kiril (1933) architect and и просторен планер. spacious planner Роден е во Битола во 1933 г. He was born in Bitola in 1933. He fin- Основното училиште го завршува во ished his elementary school here in Bito- родниот град, а средното образование la and his secondary school in Skopje. He во Скопје. Две години работи во worked two years in the construction opera- градежната оператива „Бетон“, а потоа се tive “Beton” and then he enrolled at the Fac- запишува на Архитектонскиот факултет ulty of Architecture in Skopje in 1960. He во Скопје. Во 1960 г. дипломира на graduated at the Faculty of Architecture in Архитектонскиот факултет во Скопје и Skopje and in 1962 he was employed at the веќе во 1962 г. се вработува во Заводот за Institution of Urbanism and design in Bito- урбанизам и проектирање во Битола, каде la, where he was immediately involved in the што веднаш е вклучен во изработката creation of the detailed urban plans for the на детални урбанистички планови за urban units from the city of Bitola. урбанистичките единици од град Битола. In the period from 1965 to 1968 he per- Во периодот од 1965 г. до 1968 г. formed the function manager of the work- ја врши функцијата раководител на ing team for the preparation of the General работниот тим за изработка на новиот urban plan of the city of Bitola, where par- Генерален урбанистички план за град ticipated planners from Bitola Institute of Битола, во кој учествуваат урбанисти urbanism and from the Republic Institute of и планери од битолскиот Завод за urbanism and spacious planning from Sko- урбанизам и од републичкиот Завод за pje. урбанизам и просторно планирање од In the period from December 1973 to Скопје. July 1974 he finished the post graduation Во периодот од декември 1973 г. до studies in Holland and obtained the title јули 1974 г. ги завршува постипломските specialist and master for regional, spacious студии во Холандија и се здобива and urban planning. In 1984 he was ap- со титула специјалист и магистер за pointed for a manager of the Institute of Ur- регионално-просторно и урбанистичко планирање. banism and design Bitola and that function Во 1984 г. е назначен за директор на he performed until 1997. From 1994 to 1996 Заводот за урбанизам и проектирање – he was also appointed for a president of the Битола и таа фунција ја врши до 1997 management board of the Republic institute

188 г. Од 1994 г. до 1996 г. е назначен за for spacious and urban planning where there претседател на Управниот одбор на were members of twenty instates for spa- Републичкиот институт за просторно cious and urban planning of R. Macedonia. и урбанистичко планирање, во кого Stojanovski was an active participant of a асоцираат повеќе од дваесет заводи за larger number of symposiums in the frames просторно и урбанистичко планирање of the Republic and wider in the former од Р Македонија. Стојановски е активен SFRY and Europe. учесник на поголем број симпозиуми во He was retired at the beginning of 1998, рамките на републиката и пошироко во but he was professionally active, In the area поранешната СФРЈ и Европа. of the spacious planning and urbanism as a Се пензионира во почетокот на 1998 part of the working team or independently г., но и денес е професионално активен. he worked on many projects among which Во областа на просторното more important are: the new general urban планирање и урбанизмот, како дел од plan for the city of Bitola (1965-1968), the работен тим или самостојно, работи на creation of the Regional spacious plan of повеќе проекти меѓу кои позначајни се: Ohrid Prespa region with the zone Pelister новиот Генерален урбанистички план ( where participated a team of six experts за град Битола (1965-1968), изработка of UN through OECD from Paris and eight на Регионалниот просторен план на planners from R. Macedonia). The spacious Охридско-преспанскиот регион со plan for Pelagonia region (1975-1978), the зоната Пелистер (во кој учествуваат тим changes and supplements of the General од шест експерти на ОН преку OECD urban plan of the city of Bitola from 1968, од Париз и осум планери-урбанисти The general urban plan from 1988 and the од Р Македонија), Просторниот план last the valid General Urban plan from 1999, за Пелагонискиот регион (1975-1978), review of the spacious plan of R. Macedonia измени и дополнувања на Генералниот (1999), review of the Detailed urban spa- урбанистички план на град Битола cious –urban plan for the city of Bitola. од 1968 г., Генералните урбанистички He is holder for the creation of larger планови од 1988 г. и последниот, number of detailed urban plans for apart- важечки, Генерален урбанистички план од 1999 г., рецензија на просторниот ment communities in Bitola, detailed urban план на Р Македонија (1999), рецензија plans for settled places in the wider Pelago- на Деталниот урбанистички план на nia region, section studies and others. Малиот ринг на град Скопје (1994). As a result of his professional engage- Покрај наброените поважни просторно- ment and as a pensioner, he was included in урбанистички планови за град Битола the creation of the most important spacious носител е и на изработката на поголем plans in R Macedonia that is a member of број детални урбанистички планови за the expert team for reviews of the spacious станбени заедници во Битола, детални plan of R. Macedonia together with acad- урбанистички планови за населени места emician PhD Ksente Bogoev, PhD Cvetan Grozdanov and Ph D Risto Lozanovski and

189 во поширокиот Пелагониски регион, the spacious planners PhD Pantelej Mitkov, секторски студии и др. PhD Nikola Krstanovski (1999) and a mem- Како резултат на неговото ber of the working team for creation of the професионално ангажирање и како detailed urban plan for the space of the bar- пензионер е вклучен во изработка racks in Bitola (2010). на најважните просторни планови во Р Македонија и тоа како член на експертскиот тим за рецензија на Просторниот план на Р Македонија заедно со академиците д-р Ксенте Богоев, д-р Цветан Грозданов и д-р Ристо Лозановски и просторните планери д-р Пантелеј Митков, д-р Никола Крстановски (1999) и член на работниот тим за изработка на Деталниот урбанистички план за просторот од касарната во Битола (2010).

190 СТОЈАНОВСКИ STOJANOVSKI ЦВЕТАН CVETAN – оперски пејач – – opera singer –

Стојановски, Цветан (1965), првен­ Stojanovski Cvetan firstborn of the op- ец на операта МОБ во Скопје. Роден era MOB in Skopje. He was born in Bitola во Битола, 1965 г. каде го завршува where he finished the elementary and sec- основното и средното училиште во ondary school in the class of the teacher Pece класата на професорот Пеце Митревски. Mitrevski. He graduated at the Faculty of Дипломира на Факултетот за музичка Music, art department solo singing in the уметност во Скопје, отсек Соло class of Milka Evtimova. He specialized in пеење, во класата на Милка Евтимова. Zagreb, R. Croatia at the professor Stojan Специјализира во Загреб, Р Хрватска, кај Stojanov- Gancev. The artistic qualifications професорот Стојан Стојанов - Ганчев. he made with the professor Nikola Nikolov Уметнички усовршувања остварува со and the prof. Gena Dimitrova in Sophia, R. проф. Никола Николов и проф. Гена Bulgaria. Димитрова во Софија, Р Бугарија. His constant engagement is in MNT Неговиот постојан ангажман е во which dates from 1989 to 1991. The first МНТ, кој датира од 1989 г. до 1991 role at the scene at MNT is Nemorino in г. Првата улога на сцената на МНТ е the opera “L’elisir d’amore” by G. Donizzetti „Неморино“ во операта „L'elisir d'amore“ (MNT Skopje). From 1992 to 1995 he con- од G.Donizetti (МНТ - Скопје). Од 1992 tinued with his constant engagement at the г. до 1995 г. продолжува со постојан Croatian national theatre where he had his ангажман во Хрватското народно debut with the role of Mario Cavaradosii in казалиште, каде што дебитира со ли­ the opera “Toska” (1992) and from 1996 he кот „Mario Cavaradossi“ во операта continued to work with the ensemble of the „Toska“ (1992), а од 1996 г. продолжува Opera at the Macedonian National theatre да работи со ансамблот на Операта with constant engagement. As a director he при Македонскиот народен театар, со appeared in the operas "Don Pasqual" by G постојан ангажман. Како режисер се Donizetti (2005) and the opera "Il Tabarro" јавува во оперите „Don Pasquale“ од by G. Puccini in 2008. In 1998 he is the ar- G.Donizetti (2005) и операта „II Tabarro“ tistic director at the Opera at MNT Skopje од G.Puccini (2008). Во 1998 г. е уметнички and in 2005 he founded the Bitola opera. In директор на Операта при МНТ - Скопје, 2007 he has been elected for a director at NT а во 2005 г. ја формира Битолската in Bitola and in 2008 he returned again to опера. Во 2007 г. е избран за директор his home institution. на НУ Народен театар во Битола, и во

191 2008 г. повторно се враќа во матичната During his career he was a guest on институција. a number of opera scenes that is: at The Во текот на својата кариера гостува на Sophia National opera R. Bulgaria, HNK Za- ред оперски сцени и тоа: во Софиската greb –opera, R. Croatia, Opera Ruse, Opera национална опера, Р Бугарија, ХНК Vara, Opera Burgas in R. Bulgaria in the op- Загреб - Опера, Р Хрватска, Опера Русе, eras in Split, Serbia, Bosnia and Herzegovi- Опера Варна, Опера Бургас во Р Бугарија, na, Romania and Albania во Оперите во Сплит, Ријека, Осијек во He was a guest at the summer festivals Р Хрватска, во Унгарија, Русија, Грција, at "Budva summer" in Montenegro, "Ohrid Шпанија, Словенија, Србија, Босна и Summer" in Ohrid, "Heraclea Nights" in Bi- Херцеговина, Романија, Албанија. tola, "Skopje Summer" in Skopje, R. Mac- Гостува и на летни фестивали и то­а: edonia, "Gricka Nights" in Zagreb and the „Будванско лето“ во Црна Гора, „Охрид­ opera festival "Opatija Summer" in Opatija, ско лето“ во Охрид, „Хераклеј­ските вече­ R.Croatia and others. ри“ во Битола, „Скопско лето“ во Скопје, His repertory marks over 30 roles Р Македонија, „Грички вечери“ во Загреб among which Mario Kavaradosi, “Toska”, и на Оперскиот фестивал „Опатиско Kanio "Paljaci", Kalf "Turandot", Manriko лето“ во Опатија, Р Хрватска и др. "Trubadur", Turidu “Kavalerija Rustikana” Неговиот репертоар бележи преку and others . 30 улоги меѓу кои: Марио Каварадоси - „Тоска“, Канио -„Паљачи“, Калаф - „Турандот“, Манрико - „Трубадур“, Тури­ ду - „Кавалерија Рустикана“ и други.

192 СТОЈКОВСКИ STOJANOVSKI МИТКО MITKO – фудбалер – – footballer –

Стојковски, Митко (1972), фудбалер. Stojkovski, Mitko 1972, a footballer. Роден во Битола. Своите почетоци во He was born in Bitola. His beginning in фудбалот ги прави во ФК „Пелистер“ - the football he made in FK "Pelister" Bitola Битола, каде настапува од 1989 -1991 г., where he played form 1989-1991 in the pe- период кога Пелистер влегува во Првата riod when Pelister entered in the first union сојузна фудбалска лига на Југославија. Во football league of Yugoslavia. In 1991 he left 1991 г. заминува за Белград, каде за ФК to Belgrade where for FK "Crvena Zvezda" „Црвена Ѕвезда“ настапува до 1995 г. Во he played until 1995. In that period he won тој период освојува 2 титули - првак на two titles champion of Yugoslavia and 2 cup Југославија и 2 куп титули. Од 1997 до titles. From 1997 to 2002 he was a member 2000 г. член е на ФК „Реал Овиедо“ кој of FK "Real Oviedo" which played in the first се натпреварува во првата шпанска лига Spanish league Premier. From 1997 to 2000 - Примера. Од 1997 до 2000 г. ги брани he defended the colors of FK "Stuttgart" and боите на ФК „Штутгарт“ и постигнуваат they reached great success by entering in the голем успех влегувајќи во финалето на Cup of the cups of Europe. Купот на куповите на Европа. In his active football career Mitko Sto- Во својата активна фудбалска кариера jkovski passed all youth selections of Yugo- Митко Стојковски ги поминува сите slavia and after the independence of R. Mac- младински селекции на Југославија, а од edonia from 1998, he played 26 times for осамостојувањето на Р Македонија, па the representation of Macedonia and scored до 1998 г. 26 пати настапува за Репре­ 5 goals. In the period from 2005 to 2008 he зентацијата на Македонија и постигнува worked as a sport manager of FK "Pelister" 5 гола. Во периодот од 2005 до 2008 г. a period when FK "Pelister" successfully re- работи како спортски директор во ФК turned to the first league and had results for „Пелистер“, период кога ФК „Пелистер“ the cup of UEFA. успешно се враќа во првата лига и се пласира за учество во Купот на УЕФА.

193 СТОЈКОВСКИ STOJKOVSKI ПЕТАР – БАБЕЦ PETAR – BABEC – актер – – actor –

Стојковски, Петар – Бабец (1931- Stojkovski Petar - Babec (1931- 2010), актер со неисцрпна енергија, со 2010) actor with inexhaustible energy, неве­ројатна­ дарба во секој момент да with extraordinary gift, capable in every напра­ви комичен ефект и да ја насмее moment to make a comic effect and to публиката до солзи. Со своето студиозно laugh the audience with tears. With his навлегување кон креацијата на секој study involvement into the creation of each доделен лик, тој успешно ја пронаоѓа given character he successfully found the потребната мера да изгради лик што necessary measure to create personality that ќе ги носи карактеристиките на една would carry the characteristics of a complete целосна заокруженост и психолошка rounding up and psychological division. расчленетост. He was born in 1931 in Bitola.He finished Роден е во 1931 година, во Битола. his primary and secondary education in Основното и средното образование го Bitola. His professional engagement as an завршува во Битола. Професионалниот actor at the National theatre in Bitola started ангажман како актер во Народниот in 1953 until 1993 when he retired. He театар – Битола го започнува во 1953 donated fresh and inspiring play for four година, па сè до 1993 г., кога заминува во decades to Bitola’s audience especially in the пензија. Четири децении на битолската works of the comedy genre. публика ù дарува свежа, полетна и His more important actor creations инспиративна игра, особено во делата со are undoubtedly the leading roles in “Vuk комедиографски жанр. Bubalo” by Branko Kopik (1962) and Негови позначајни актерски креации “Swake in the Second World War” by се несомнено насловните ролји во: Berthold Brecht (1965). His huge passion „Вук Бубало“ од Бранко Ќопиќ (1962) and temperament play can be emphasized и „Швејк во Втората светска војна“ in the creation of the character Shopalovik од Бертолд Брехт (1965). Со огромна in “The Traveling theatre” by Lj. Simovik жар и темпераментна игра доаѓа до (1986). With significant rich artistic fantasy израз градејќи го ликот Шопаловиќ во he performed the characters of: Jean in „Патувачкиот театар на Шопаловиќ“ “Mister Dollar” by Branislav Nushik од Љ. Симовиќ (1986). Со значајна (1955),Krepen Vatlen in “A Donkey” by богата актерска фантазија ги остварува George Feido (1966), Figaro in ”Seville’s и ликовите на: Жан во „Мистер Долар“ barber” by Bomarche (1967),George од Бранислав Нушиќ (1955), Крепен Danden in “ George Danden” by Jean Batiste

194 Ватлен во „Магаре“ од Жорж Фејдо Moliere (1970), Pomet in “Dundo Maroe” (1966), Фигаро во „Селвискиот бербер“ by M. Drzik (1972), master in “Tomes” by од Бомарше (1967), Жорж Данден во Ishtvan Erken (1972), Vasa in “Wife of „Жорж Данден“ од Жан Батист Молиер the Minister” by B.Nushik (1973), “Grieved (1970), Помет во „Дундо Марое“ од family” by B Nushik (1964), Zganarel Марин Држиќ (1972), Мајорот во “Forced to a doctor” by Jean Batiste Moliere „Тотови“ од Иштван Еркен (1972), Васа (1962) Cozalina in “The solemn dinner at во „Госпоѓа министерка“ од Б. Нушиќ funeral company” by I. Breshan (1980), (1973), „Ужалена фамилија“ од Б. Нушиќ Petar Zachary in “Sinful Zachary” by (1964), Зганарел во „На сила лекар“ од V.Kostov (1987), Chule in “The wedding of Жан Батист Молиер (1962), Козлина Mara” by V.Kostov (1976) and others. во „Свечена вечера во погребното After his retirement he did not withdraw претпријатие“ од И. Брешан (1980), from the scene. In this period the characters Петар Захарија во „Грешниот Захарие“ that should be mentioned are: Bridoa police од В. Костов (1987), Чуле во „Свадбата на officer in “I go hunting-suddenly” (1995), Мара“ од В. Костов (1976) и др. and Plantelup and Jermal in “It’s your И по пензионирањето тој не се повле­ turn” (1999) by George. Feido. Although he кува од сцената. Во овој период треба created an episode role in the performance да се спомнат уште ликовите: Бридоа, “The last peasants” by Peter M.Andreevski полициски службеник во „Одам на at the end of 1998, he was brilliant in the лов - апансаз“ (1995) и Плантелуп и true meaning of the word. Жермал во „Ти си на ред“ (1999) од Жорж Beside his actor engagement, he is also Фејдо. Иако креираше епизодна улога signed as a director on performances for во претставата „Последните селани“ од the youngest population which were clear Петре М. Андреевски во крајот на 1998 and fresh. Those are the performances година, брилираше во вистинска смисла “The beauty and the beast” by N.S Grey на зборот. (1961,1968 and 1980), “Heidi” by Johanna Покрај актерската ангажираност, тој е Shpiri (1964), “A tale for the czar and потписник како режисер на претстави за the shepard” by Boshko Trifunovik најмладите кои во себе носат прегледност (1996), “Devilness of Huddle de Bold” и свежина. Тоа се претставите: „Убавица by A.E.Greydanus (1967), “Kekec and и ѕвер“ од Н.С. Греј (1961, 1968 и Mojca” by Josip Vandot (1969),”Pedace” by 1980), „Хајди“ од Јохана Шпири (1964), Ljubisha Gokik (1973), “The shadow of Mr. „Бајка за царот и овчарот“ од Бошко Vip” by A.Greydanus (1974),”Pipi the long Трифуновиќ (1966), „Ѓаволштините на stocking” by Astrid Lindgren (1975), “The Ходл де Бодл“ од А.Е. Грејданус (1967), great magician” by A.Fraibaum (1978),"The „Кекец и Мојца“ од Јосип Вандот (1969), giant boaster” by M.Stanisavlevik (1981), „Педаче“ од Љубиша Ѓокиќ (1973), “The three magic dogs“ by N.S Grey (1982). „Сенката на Господинот Вип“ од А. As an actor with special sensibility he Грејданус (1974), „Пипи долгиот чорап“ got the award 4th November Bitola (three

195 од Астрид Линдгрен (1975), „Големиот times), the special award “The longest волшебник“ од А. Фраибаум (1978), applause” of MES Sarajevo, the award „Џинот фалбаџија“ од М. Станисавлевиќ “Applause of the artist” at the festival (1981), „Трите волшебни кучиња“ од Н.С. “V.Cernodrinski” in Prilep. Греј (1982) и др. Како актер со посебна сензибилност е награден со наградата „4 Ноември“ - Битола (трипати), специјалната награда „Најдолг аплауз“ на МЕС Сараево, наградата „Аплауз на артистот“ на Фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп.

196 СТРУМЕНИКОВСКИ STRUMENIKOVSKI РАНКО RANKO – ликовен уметник – – artist –

Струмениковски, Ранко (1936–2000), Strumenikovski, Ranko (1936-2000), ликовен уметник, чие творештвото за- the creation of Strumenikovski takes sig- зема своевидно место во македонската nificant place in the Macedonian graphi- гра­фичка уметност. Бил активен учесник cal art. He was active participant and one и еден од креаторите на графичката трие- of the creators of the Graphical Triennials нална мани­фестација од 1968 г. по која Manifestation from 1968, by which Bitola Битола го добива својот специфичен кул- gained its specific cultural mark, the city of турен белег „град на графиката“. Роден е graphics. He was born in 1936 in Prespa. He 1936 г. во Преспа. Завршил Академија за graduated at the Academy of applied art in при­менета уметност 1963 г. во Белград. Belgrade. After his return to Bitola, he suc- По враќањето во Битола, успешно почнал cessfully started to trace his creational path да го трасира неговиот кре­ати­ ­вен пат со with participation on many graphical mani- учество на престижни графички манифес­ festations on former Yugoslav spaces. 20 in- тации во тогаш­ните југословенски прос­ dependent art exhibitions throughout Mac- тори. За одбележување се над 20 самос­ edonia and outside its borders as in Kranj, тојни ликовни изложби низ РМ како и Belfield, Priemor, Blagoevgrad, Podgorica во Крањ. Билефелд, Примор­ско, Благоев­ were noticeable as well as his participation град, Подгорица, до­­де­ка неговото учество on collective graphical manifestations in на колективни графички манифестации, Ferara, Subotica, Belgrade, Titograd which во Фера­ра, Су­ботица, Белград, Тито­ were especially highly evaluated by the art град... е многу повеќе забележано осо- critics, which appreciated his creations. His бено од ликовната критика која високо special credits were represented in his nu- ги вреднува неговите графички креации.­ merous landmarks of many institutions and Посебна заслуга претста­ ­вуваат бројните factories in Bitola as well as his participa- заштитни знаци на повеќе институции и tion in the determination of the Art Gallery фабрики низ Битола, како и неговото уче- outlook from 1964. He was a member of ство во одредување на физиономијата на MND Bitola, DLUM, DLUPUM DLUB and Уметничката галерија од 1964 г. Бил член DLUK. He was recipient of many awards на МНД од Битола, ДЛУМ, ДЛУПУМ, testimonials and recognitions and the most ДЛУБ И ДЛУК. Добитник на повеќе на- important is 4th November award of the city гради, пофалници и признанија од кои се of Bitola. издвојува наградата „4 Ноември“ на гра- дот Битола.

197 ТАЛЕВСКИ TALEVSKI БОРИСЛАВ BORISLAV – ликовен уметник – – artist –

Талевски, Борислав (1934). Talevski, Borislav (1934). Роден е во 1934 година, во Битола. He was born in 1934 in Bitola. He studied Сликарство учи на Уметничките школи painting at the Art schools in Skopje and he во Скопје и Ниш и целиот живот го and he worked as independent artist. Since посветува на сликарството. Член е 1954 until today he has organized around на ДЛУМ од 1968 година, а од 1972 40 independent exhibitions throughout год. работи како самостоен ликовен Macedonia. His independent exhibitions are уметник. Од 1954 година до денес има especially important abroad, where he was организирано околу 40 самостојни affirmed as a talented painter with deeply изложби низ Македонија. Посебно humanistic engaged work and as one of the значајни се неговите самостојни изложби specific representatives from Macedonia во странство, на кои се афирмира who with great love shows the Macedonian како талентиран сликар на длабоко landscape. He painted the cosmos and the хуманистичко ангажирано дело и human figure, man in his originality, naked како еден специфичен претставник bodies, imagined, curved, quiet or upset. од Македонија, кој со голема љубов го прикажува македонскиот пејзаж полн When he is in a lyrical, innocent, or со светлина и колоритност, насликан childish mood, he played without shadowing со посебен сензибилитет. Тој го слика of the purity of his rich gifted nature космосот и човечката фигура, човекот nevertheless he is deeply thoughtful or во својата оригиналност, голи тела, severely ironic, he is always spontaneously завртени, замислени, искривени, мирни human, emphasized V. Kostov in his или вознемирени. thoughts for this author. The positive artistic „И кога е лирски расположен или critics follow his independent exhibitions in „невино детски разигран“ без да ја засени Slovenia, Italy, Poland and Greece. чистотата на својата богато надарена The study visits in Italy, Hungary, природа, независно дали е длабоко Poland, France and Greece enable larger мисловен или жестоко ироничен, тој е dedication of the author to his own секогаш спонтано човечен“, нагласува В. creations. He participated at large number Костов во своето размислување за овој of group exhibitions throughout Macedonia автор. Позитивни ликовни критики ги and abroad and special importance has his пратат и неговите самостојни изложби во participation on the art colonies in Prilep, Словенија, Италија, Полска, Бугарија.

198 Студиските патувања во Италија, Strumica, Pocitel ( Bosnia and Herzegovina), Унгарија, Полска, Франција и Грција Bosanska Kripa, Poland Packuv 77, Jalovik овозможуваат поголема посветеност на and others. For his work Talevski is a авторот кон сопствените креации. winner of many awards and recognitions. Учествува на голем број групни His work is in collections of large number of изложби низ Македонија и во странство, institutions, factories and private collections а посебно значење има неговото учество in the country and abroad. на ликовните колонии во Прилеп, Струмица, Почитељ (Б и Х), Босанска Крупа, Полска - Пачкув, 77, Јаловик и др. За своето творештво Талевски е добитник на повеќе награди и признанија. Неговите дела се наоѓаат во збирки на голем број институции, фабрики, музеи и приватни колекционери во земјата и во странство.

199 ТАЛЕСКИ TALESKI ВЛАДИМИР VLADIMIR – актер – – actor –

Талески, Владимир (1959), актер Taleski, Vladimir (1959) actor who кој импонира со својата непосредна im­poses with his direct play, large passion игра, со големиот жар што го внесува which is embedded in each played role, во секоја одиграна улога, студиозноста studiousness and professionalism in the и професионализмот кон подготовката preparation of each given part and he на секоја доделена улога, настојува на is persistant to give to his roles larger своите ролји да им обезбеди поголема condensisvity. кондензираност. He was born in 1959 in Kicevo.He Роден е 1959 год., во Кичево. Основно finished his primary and secondary school и средно образование завршува во in Bitola. He graduated at the Department of Битола. Дипломира на отсекот за актерска actor play at FDU in Skopje and he had his игра на ФДУ во Скопје, а театарска direction specialization at NATFIZ in Sofia. режија специјализира на НАТФИЗ во At the scene of Bitola National Theatre as Софија. На сцената на Народниот театар - a member of the drama ensemble, Bitola's Битола, како член на драмскиот ансамбл, audience had the possibility to see him in битолската публика имаше можност да го the performances “Flight on the spot” by види во претставата: „Лет во место“ од Г. G.Stefanovski (1984), “Black” by B.Gozel Стефановски (1984), „Црна“ од Б. Ѓузел (1984). (1984). As he was becoming mature he Со созревањето и прераснувањето во transformed into one of the leading actors еден од водечките актери, тој е носител and at the same holder of the male repertory на машкиот репертоар, скокајќи од in the theatre, involving himself from one лик во лик. Толкува пред сè маркантни character to another. He acted mainly улоги од светскиот драмски репертоар. distinguished roles from the world drama Следат насловните ролји на: Младичот . He had the following headline roles: The во „Младич“ од Достоевски (1986), Нерон boy in “Boy” by Dostoevsky (1986), Neuron во „Чувствителниот Нерон“ од Ј. Гуделис in “Sensitive Neuron” by J Gödelis (1987), (1987), Хамлет во „Хамлет“ од Вилијам Hamlet in “Hamlet” by W.Shakespeare Шекспир (1989), Ојдип во „Ојдип (1989), Oedipus in “Oedipus tyranny” by тиранин“ од Софокле (1993), Орфеј во Sophocles (1993), Orpheus in “Orpheus in „Орфеј во пеколот“ од Тенеси Вилијамс the hell” by Tenessee Williams (1993), The (1993), Мајсторот во „Мајсторот и master in “The Master and Margarita” by Маргарита“ од Булгаков (1996). Bulgakov (1996).

200 Позначајни улоги: Силјан во „Црна Other more significant roles: Siljan in дупка“ од Г. Стефановски (1988), Тофало “Black hole” by G.Stefanovski (1988), Tofalo во „Рибарски караници“ од К. Голдони in “Fisherman’s quarrels” by K.Goldoni (1992), Ангеле во „Отепвачка“ од Р. (1992), Angele in “Money spells ruin” by Крле (1997), Џорџ Рабуш во „Веселите R.Krle (1997), George Rabush in “Merry жени од Виндзор “ од В. Шекспир wives of Windsor” by W.Shakespeare (1997) (1997), „Коцкари“ од Н. В. Гогољ (1993), “Gamblers” by N.V.Gogol, Kostadin in Костадин во „Печалбари“ од Антон “Migrant workers” by Anton Panov (2000) Панов (2000) и др. Во неговиот актерски and others. In his actor opus there is the опус се вбројува и монодрамата „Лолита“ monodrama “Lolita” by Nabokov in 1993. од Набоков, во 1993 година. He is also present on the film screen in Застапен е и на филмското платно во the films “South path”, “Hi –Fi” and others. играните „Јужна патека“, „Хај - фај“ и др. After his specialization at NATFIZ in По специјализацијата на НАТФИЗ во Sofia he gas been more frequently found as Софија, сè почесто се среќава во улогата a director. He is signed at the performances на режисер. Потписник е на претставите throughout Macedonia “Miss of the little во театрите низ Македонија: „Мис на town” by M Mekdonah at MNT Skopje, малиот град“ од М. Мекдонах, во МНТ “Provincial wedding” by B Brecht at NT - Скопје, „Малограѓанска свадба“ од Б. Kumanovo, “Chicken” by N. Koljasa at Брехт, во НТ - Куманово, „Кокошка“ од NT Strumica, “Court” by K.Chasule at NT Н. Кољада, во НТ - Струмица, „Суд“ од К. Kumanovo, “Waking” by T. Kacarov at NT Чашуле, во НТ - Куманово, „Будење“ од Veles, ”Flea in ear” by G. Feido in Bitola and Т. Кацаров, во НТ - Велес, „Болва во уво“ others. од Ж. Фејдо, во НТ - Битола и др. As a director he is also signed at several Како режисер потписник е и на TV documentary films. неколку ТВ- документарни филмови. For his professional work he has been За својата професионална работа до­ honored with many awards The awards би­ва повеќе награди. Наградите за најдоб­ for the best male role –Hamlet, Siljan and ра машка улога за ликовите на Хамлет, The Master at the theatre plays “Vojdan Силјан и Мајсторот на Театарските игри Cernodrinski”, 4th November award, “Mlad „Војдан Чернодрински“, „4 Ноември“, borec” award for the best young actor and наградата „Млад борец“ за најдобар млад others. актер и др. Since 2005 he has been on the post Од 2005 година е на функција Mayor of the city of Bitola. градоначалник на град Битола.

201 ТАШКОВИЌ TASKOVIC ГЛИГОРИЕ GLIGORIE – архитект – – architect –

Ташковиќ, Глигорие (1901–1963) Taskovic Gligorie (1901-1963) Mace­ македонски градител и архитект, donian constructor and architect, designer проектант на патот Битола – Кичево, of the road Bitola-Kicevo, the bridge on мостот на Црна Река и Земјоделското Crna Reka and the Agricultural School in училиште во Битола. Bitola. Роден во Битола, во 1901 г. Основното He was born in 1901. He finished his и средното образование ги стекнува primary and secondary education in his во родниот град - Битола. Дипломира native city-Bitola. He graduated at the на Градежниот отсек при Техничката Construction department at Technical велика школа во Белград, во 1925 г. По College in Belgrade in 1925. After his дипломирањето се враќа во Битола и graduation he returned to Bitola and from од 1925 до 1932 г. работи како државен 1925 to 1932 he worked as state clerk, liable службеник, одговорен за изградба на for road construction. In 1928 he left to патишта. Во 1928 г. оди во САД на USA where he specialized construction специјализација за изградба на современи of modern motorways. In the period from автопати. Во периодот од 1938 - 1941 г. е 1938 to 1941 he was a Senator at Kingdom of сенатор во Кралстовото Југославија и Yugoslavia and president of the Agricultural претседател на Земјоделската партија. Со party. By the signing of the Triple pact he потпишувањето на Тројниот пакт си дава resigned of all the functions and dedicated оставка од сите функции и исклучиво himself to the architecture and construction. се посветува на архитектурата и He formed his own construction company градежништвото. Од 1932 до 1946 година which worked from 1932 to 1946 with seat е сопственик на градежна фирма со in Skopje. He built many objects from high седиште во Скопје. Гради многу објекти construction and low construction such as од типот нискоградба и високоградба, roads, bridges, airports, department stores како што се патишта, мостови, and factories. аеродроми, стоковни куќи и фабрики. He died in 1963 in New York, USA. Починал во 1963 г. во Њујорк, САД. From his more important realized objects Од неговите позначајни реализирани in Macedonia and the world, beside the објекти низ Македонија и светот, great number of individual buildings, for his покрај многуте индивидуални градби, native Bitola significant are: the road Bitola – за неговата родна Битола важни се: Kicevo (1933), the construction of the bridge изградбата на патот Битола – Кичево on The river Crna (1935), construction of

202 (1933), изградбата на мостот на Црна the Agricultural school (1937). On republic Река (1935), изградбата на Земјоделското field his more important objects are: the училиште (1937). Во републички international high-way Veles-Gradsko and рамки негови позначајни објекти се: Prilep-Gradsko(1933),the bridges on Crn меѓународниот автопат Велес-Градско Drim in Struga, The Stone bridge on river и Прилеп-Градско (1933), мостовите на Crn Drim in Debar and the concrete bridge Црн Дрим во Струга, Камениот мост на р. in Veles (1935),Hydro biological Institute Црн Дрим во Дебар и бетонскиот мост во on the Ohrid Lake (1938),Bank palace( Велес (1935), Хидробиолошкиот институт today’s Parliament) in Skopje (1939) The на Охридското Езеро (1938), Банската State hospital in Stip (1939) and The Railway палата (денешното Републичко собрание) station in Skopje (1939). во Скопје (1939), Државната болница во Gligorie Taksovik performed the Штип (1939) и Железничката станица во drying of the marshy land around the river Скопје (1939). Crna on the surface of 30.000 hectares in Глигорие Ташковиќ го изврши и Pelagonija. сушењето на мочурливото земјиште околу реката Црна, на површина од 30 000 хектари во пелагониската рамнина.

203 ТАШКОВСКИ TASKOVSKI ВАСКО VASKO – ликовен уметник – – artist –

Ташковски, Васко (1937), академски Taskovski, Vasko (1937), academician, сликар, еден од најдоследните­ приврза­ painter, one of the confident followers of ници на надреа­лизмот во Македонија. the antirealism in Macedonia. He was born Роден 1937 г. во с. Нижо Поле, битолбитол-- in 1937 in v.Nizo Pole, Bitola. He finished ско. Основно училиште завршил во Ре- primary school in Resen. He finished the сен. Школата за применета уметност ја school for applied art in 1958 in Skopje. In завршил во 1958 г. во Скопје. Во 1959 г. 1959 he registered at the Academy of Ap- се запишал на Академијата за применета plied Arts in Belgrade. During the studies уметност во Белград. За време на студии- he formed his education with the promoted те образованието го оформил кај истак- teachers B. Krsik, P.Mladenovik and Mate натите учители Б. Кршиќ, П. Младеновиќ Zlamalik and the last two years in the class и Мате Зламалик, а последните две годи- of the famous Mihailo Petrov where he ни во класата на прочуениот Михаило graduated in 1964.After the graduation at Петров, кај кого и дипломирал во 1964 г. the Belgrade academy, he returned to Sko- По дипломирањето на Белград­ската pje and actively participated in the art life of академија се вратил во Скопје и актив- R.Macedonia. From 1965 to 1991 he worked но се вклучил во ликовниот живот на Р as screen writer. He has performed endless Македонија. Од 1965 до 1991 г. работел number of scene decisions for film, theatre, како сценограф во Македонската радио- music theatre and music festivals. Beside телевизија. Има изведено безброј сцен- the scenography he worked on cartoons, as ски решенија за филм, театар, музички well as graphical design for the necessities of театар, и музички фестивали. По­крај TV. сценографијата работи и на цртани фил- He began to deal with art creation in мови, како и графички дизајн за потреби- 1954 and until today he has realized around те на ТВ. 750 paintings in oil technique over 2500 Со ликовно творештво почнал да се aquarelles and more then 1000 drawings. занимава во 1954 г. и до денес има реа- He has realized 40 independent exhibitions лизирано околу 750 слики во маслена in the country and abroad. He exhibited in- техника, преку 2500 акварели, како и dependently in Skopje more than 10 times, повеќе од 1000 цртежи. Има реализира- Sibenik 1965, Belgrade 1977, Zagreb 1977, но 40 самостојни изложби во земјата и Cairo 1981, Paris 1992, Ankara 1996, Zurich странство. Самостојно излагал во Скопје 1996, New York, Vienna 2001 together with (повеќе од 10 пати), Шибе­ник (1965),

204 Белград (1977), Загреб (1977), Каиро other painters he exhibited in Macedonia, (1981), Париз (1992), Анкара (1996), Ци- Italy, Great Britain and Romania. рих (1996), Њујорк (2000), Виена (2001). He participated in over 150 group and Заедно со други сликари изложувал во collective exhibitions almost at every conti- Македонија, Италија, Велика Британија и nent in many art centers. He participated in 5 Романија. art colonies, in organization of Bitola,where Учествувал во над 150 групни и ко- as inspiration are present Heraclea, Pelister, лективни изложби речиси на сите кон- Bitola with its Old Bazaar as well as motives тиненти во повеќе ликовни центри. from under Pelister villages. For his creation Учествувал и на 5 ликовни колонии во there are written over 600 bibliographical организација на Битола, каде инспира- units. In 1996 he was elected for a regular тивно е присутна Хераклеа, Пелистер, member of MANU. For his tireless creation Битола со својата Стара чаршија, како и he won over 15 awards and recognitions. In мотиви од потпелистериските села. За не- 1978 he won the prestige award 11th Oc- говото творештво се пишувани околу 600 tober. Other more significant awards: The библиографски единици. Во 1996 г. е из- Award for a drawing at The Museum of con- бран за редовен член на МАНУ. За свое- temporary art in Skopje 1996, the award for то неуморно твореш­тво добитник е на 15 painting, "Master of Neresi" by DLUM Sko- награди и признанија.­ Во 1978 г. ја доби pje 1974 and 2002, The Convention of cul- прести­жната награда „11 Октомври“.­ ture for permanent values of the art by the Други позначајни награди: награда за Republic community of culture in Skopje, цртеж на Музејот на современа уметност 1983. The first award for art graphical design во Скопје (1969), награда за сликарство of the book “Lake Dream” and “River” at „Нерешки мајстори“ на ДЛУМ, Скопје the International fair in Belgrade 1991 and (1974 и 2002), Повелба на културата за many others. трајни вредности во уметноста од Репуб­ личката заедница на културата во Скопје (1983), Прва награда за ликовно-графи­ чки дизајн на книгите­ „Езерски сон“ и „Река“ на Меѓународниот саем во Белград (1991) и многу други.

205 ТОМОВСКА TOMOVSKA ВИОЛЕТА VIOLETA – пејачка – – singer –

Томовска, Виолета (1945), легенда Tomovska, Violeta (1945) the legend на ма­кедонската народна музика. Во по­ of the Ma­cedonian National music. At the четокот на кариерата пее забавна музика. beginning of her career she sang entertaining Родена е во Битола 1945 г. Потекнува од music. музичко семејство. Основно образование She was born in Bitola in 1945. She завршува во Битола, каде учествува во comes form a music family. She finished сите музички секции во училиштето и the elementary school in Bitola where she свири на мандолина, а подоцна е член participated at all music sections at school и на КУД „Илинден“ - Битола. Во 1959 and she played on a mandolin and later she г. се запишува на Учителската школа was a member of KUD “Ilinden” Bitola. In во Скопје и е член на КУД „Орце 1959 she began The Teacher’s school in Николов“ - Скопје. Од 1960 г. настапува Skopje and she was a the member of KUD во радиоемисијата „Микрофонот е “Orce Nikolov” Skopje. From 1960 she ваш“ и добива прва награ­да, што за неа performed at the radio show “The Mike is претставува поттик за понатамошна yours” and she got the first award and that работа и со тоа ù се остварува желбата да was further stimulus for her further work работи во Радио-Скопје. Веднаш потоа ù е and by that her wish was accomplished to напишана песната „Пелистерски очи“ од work at Radio Skopje. Immediately after Александар Џамбазов, која станува многу that the song “Pelister eyes” by Alexander популарна. Во 1961 г. Виолета Томовска Dzambazov was written which became very започнува настапи со оркестарот од popular in 1961. Violeta Tomovska started Радио – Скопје. Од 1959 г. до 1963 г. performances with the orchestra of Radio секојдневно работи на клавирот со Skopje. From 1959 to 1963 she worked нејзиниот вујко Благој Петров - Караѓуле on the piano of her uncle Blagoj Petrov и со нејзината тетка Блага Видец. Уште од Karagule and with her aunt Blaga Vidic. млади години има можност да работи со Since her young years she had the possibility доајените на македонската музика. to work with the stars of the Macedonian Ги посети сите земји каде има Маке­ music до­нци и заедно со неа пееја и тие, но She has visited all the countries where и тагуваа за родната земја. Во 1963 г. Macedonians live and together with her за првпат снима песна во Холивуд, во they sang, but also grieved for their native филмско студио, песната „Судбо, судби­ country. In 1963 for the first time she ñно“. Наредната 1964 г. снима плоча со recorded in Hollywood in the film studio

206 ансамблот „Танец“, во дует со Крнчева the song Destiny. The following 1964 she - Манчевски во РТ - Белград. За кратко recorded with the ensemble Tanec in a duet време станува хит (златна плоча) и стану­ with Krnceva Mancevski at RT Belgrade. For ваат ексклузивци на куќата. Снима 15 a short time it became a hit ( golden record) сингл плочи и многу ЦД-а. Снимки од and they became exclusive of the house. She забавни и народни песни се наоѓаат во recorded 15 single records and many CDs, Радио – Скопје. records with entertaining and national songs Настапува на многу фестивали и до­ are at Radio Skopje. би­ва безброј награди од публика и жири. She performed at many festivals and Ќе ја издвоиме наградата „Послание за got numerous awards form the audience хуманост на Мајка Тереза“ добиена од and the jury. We will separate the awards Граѓанската асоцијацијата „Скопјанката "For humanity of mother Theresa" received Мајка Тереза“, за нејзината хуманост. by the Citizen’s association “The citizen Посебно ù е драга наградата „Ајри Деми­ of Skopje Mother Theresa” for her ров­ски“ доделена од Битолски весник, humanity. It is specially dear the award “Ajri по повод манифестацијата „Избираме Demirovski” awarded by” Bitolski vesnik” најуспешни битолчани за 2009 г.“, која е on the occasion of the manifestation “We доделена во почетокот на 2010 година. elect the most successful Bitola citizens for Виолета Томовска е прва добитничка на 2009” which was awarded at the beginning оваа награда, пејачка која најубаво ги пее of 2010. Violeta Tomovska is the first winner неговите песни. of this award singer who sang his songs the Таа е голем хуманист. Веќе 17 г. best. работи на полето на хуманоста и е She is a great humanist. She has претседател на Здружението „Животна been working for 17 years on the field искра“. Дава исклучителен придонес во of humanity and she is the president of областа на превенцијата и заштитата the Association “Life sparkle”. She gives од малигни заболувања, посебно во exceptional contribution in the area of организирањето и спроведувањето на prevention and protection of malignant активности за унапредување на здравјето diseases especially in the organization and на жените. Здружението „Животна execution of activities for improvement of искра“ е одликувано со „Медал за заслуги the women's health. The association “Life за Македонија“, од претседателот на sparkle” has been awarded with a medal Република Македонија, во 2008 година. for benefits for Macedonia by the president Благодарение на нејзината хуманост of the Republic of Macedonia for 2008. одржува безброј хуманитарни концерти. Thanks to her humanity she has performed Член е на „LIONS CLUB“ од Чикаго, САД. numerous humanitarian concerts. She is a Има многу богата музичка кариера member of Lions club form Chicago USA. и во нејзиниот долгогодишен музички She has rich music career and in her вре­ме­плов испеа многу хитови и бисе­ long term music epoch she sang hits and ри на македонската староградска пес­ pearls of the Macedonian old national song.

207 на. Ги испеа хитовите: „Македонско де­­ She sang the hits “Macedonian girl”, “Oj вој­че“, „Ој Вардаре македонски“, „Ми Vardar Macedonian”, “Loads Donco”, “I товари Дончо“, „Песна ви пеам, Маке­ sing a song Macedonian”, “The song is a дон­ци“, „Песната е дар од Господа“ и gift by God" and hundred of other which стотина други кои ги отпеа насекаде низ she sang everywhere in Macedonia and the Македонија и на бројните гостувања во numerous guest visits that she had abroad. странство. She had a duet with Cyril Mancevski, Има отпеано доста песни во дует и тоа Naum Petrovski and etc со Кирил Манчевски, со Наум Петровски It is in preparation her "Golden jubilee и др. -50years active presence on the Macedonian Сега e во подготовка нејзиниот scene" which will be in 2011. „Златен јубилеј - 50 години активно при­ суство на македонската естрада“, кој ќе се одржи во 2011 година.

208 ТОМОСКИ TOMOSKI СОТИР SOTIR – архитект – – architect –

Томоски, Сотир (1899-1985), маке­ Tomoski, Sotir (1899-1985) Macedo­ дон­ски архитект, проектант, професор на nian architect, designer, teacher at The Архитектонскиот отсек на Техничкиот architecture department at the Faculty of факултет во Скопје и темелен истражувач Technical Sciences in Skopje and complete на традиционалното градителство во researcher of the traditional construction in Македонија. Macedonia. Роден во Битола, во 1899 г. Дипломира He was born in Bitola in 1899. He на Техничкиот факултет во Белград во graduated at the Faculty of Technical 1924 г. Во периодот од 1924 до 1934 г. Sciences in Belgrade in 1924. During the работи во Белград и Крушевац, каде што period from 1924 to 1934 he worked in реализира повеќе проекти од станбен, Belgrade and Krusevac where he realized училиштен, здравствен, индустриски и many projects from building schools, health, урбанистички карактер. Од 1934 г. работи industrial and buildings of urban character. во Техничкото одделение на Банската From 1934 he worked at the Technical управа во градовите Скопје, Цетиње department of the Bank management in и Штип. Од 1941 до 1944 г. работи во the cities of Skopje, Cetinje and Stip. From Областното инженерство во Скопје 1941 to 1944 he worked at The Regional на обновата на урнатите објекти, а од engineering in Skopje in the reconstruction 1945-1947 г. поставен е за раководител of the demolished objects and from 1945- на обновата на високоградбата на НР 1947 he was appointed for a manager of the Македонија, а потоа и за началник reconstruction of the high building of NR на Архитектонското одделение при Macedonia and after that the superintendent Министерството за градежништво во of the Department of architecture at the Скопје. Во периодот од 1947 до 1951 г. Ministry of construction in Skopje. In the раководи со Архитектонскиот оддел period from 1941 to 1951 he managed the во Проектанското претпријатие за Department of Architecture at the Project Македонија „Проектант“ и истовремено company of Macedonia "Designer" and предава во Средното техничко училиште at the same time he was a teacher at the во Скопје. Во 1951 г. е избран за доцент Secondary Technical School in Skopje. In на Архитектонскиот отсек на Техничкиот 1951 he was elected for an associate at The факултет во Скопје, каде што се Department of Architecture at The Faculty пензионира како редовен професор во of Technical Sciences in Skopje where he 1970 г. retired as a regular professor in 1970.

209 Сотир Томоски се истакнува и како Sotir Tomski was promoted also темелен истражувач на традиционалното as detailed researcher of the traditional градителство во Македонија. Во 1953 buildings in Macedonia. In 1953 he г. го основа Институтот за народна started to work at the Institute of National архитектура при Техничкиот факултет во architecture at the Faculty of Technical Скопје. Под негово раководство снимени Sciences in Skopje. Under his leadership се 456 куќи од народната архитектура и 456 buildings have been recorded from the 27 цркви и манастири. national architecture and 27 churches and Автор е на научните трудови: „Круше­ monasteries. во и неговите куќи“, „Македонската на­ He was the author of the works: род­на архитектура“, „Судир на совре­ “Krusevo and its houses”, The Macedonian мениот урбанизам со наследството на National Architecture, “The conflict of the старите градови“ и др. modern urbanism with the inheritance of Негови позначајни реализирани the old cities” and others. об­јек­ти се: осумгодишните училишта His most important realized objects во Све­ти Николе, Радовиш и Виница are the eight year schools at Sveti Nikole, (1925), хотелските павилјони во Radovis and Vinica (1925), the hotel Катлановска Бања, Бања Негорци и pavilions in Katlanovo Spa, Spa Negorci Кочанска бања, општинските болници and Kocani spa, the municipal hospitals во Гевгелија, Крива Паланка и Дебар in Gevgelija, Kriva Palanka and Debar (1951), Ловечкиот дом во Крива Паланка (1951), The Hunting Home in Kriva Palanka (1953), станбено-управниот објект на (1953), the building management object of Шумското стопанство „Галичица“ во Forestry economy Galicia, in Ohrid (1954), Охрид (1954), Кинотеатарот во Гевгелија The cinema theatre in Gevgelia (1954), (1954), Основното училиште во Крива The elementary school in Kriva Palanka Паланка (1954), хотелот со ресторан во (1954), the hotel with the restaurant in Kriva Крива Паланка (1955), Спортската сала Palanka (1955), The sport hall “Partizan” in „Партизан“ во Кавадарци (1956) и многу Kavadarci (1956) and many others buildings други станбени и индивидуални објекти. and individuals objects. За својата плодотворна работа For his fertile work he received добива бројни пофалници, признанија и numerous testimonials and recognitions and повелби, од кои позначајни се: Орден на charters among which the most important трудот од 2. ред (1959) и Орден на трудот are: The Medallion of labor of 2nd order со црвено знаме (1969). (1959), The Medallion of labor with red flag Почина во 1985 г., во Скопје. (1969). He died in 1985 in Skopje. ñ

210 ТОМСКИ TOMSKI ЗЛАТКО ZLATKO – архитект – – architect –

Томски, Златко (1955), архитект со Tomski, Zlatko (1955) an architect богата и разновидна дејност на архитек­ with rich and various activities in the тонското творештво. architectural creation. He was born in 1955 Роден е во 1955 г., во Битола. in Bitola. He graduated at the Faculty of Дипломира на Архитектонскиот факултет Architecture in Skopje in 1982 on the topic во Скопје, во1982 г. на тема „Хотел на “A hotel on Pelister”. Since, he was advanced Пелистер“. Уште како апсолвент, во university student in 1980, he worked part 1980 г. работи хонорарно во Железара time at forge “FAKOM” Skopje. After his ФАКОМ – Скопје. По дипломирањето се graduation he was employed at GP "Pelister" вработува во ГП „Пелистер“ во Битола и in Bitola and in 1997 he transferred to the во 1997 г. преминува во Општина Битола, municipality Bitola on the post main city во функција на главен архитект на градот architect of Bitola. Since 2004 he has worked Битола. Од 2004 г. работи во Секторот at the Section of Urbanism, Department for за урбанизам – Одделение за комунални communal activities and management of дејности и уредување на градежно construction land of the municipality Bitola. земјиште во Општина Битола. As a social worker he participated Како општествен работник учествува in many commissions, as a member, a во повеќе комисии во својство на член, president, a coordinator, a manager and претседател, координатор, раководител и main surveillance of all larger projects in the главен надзор на сите поголеми проекти municipality as a reconstruction of “Sirok во општината, како реконструкција на Sokak”, the City park, regulation of the Широк сокак, Градски парк, регулација band and band walls of the river “Dragor”. на корито и кејски ѕидови на реката From 1998 to 2000 he was the president of Драгор. Од 1998 г. до 2000 г. е претседател AAM –department Bitola and a member of на ААМ – огранок Битола и член на the wider presidentship of the management проширеното претседателство и на board Technological park. He participated Советот на ААМ, а од 2004 г. до 2008 г. in the preparation of the studies and projects ја извршува функцијата потпретседател with international financial institutions на Управниот одбор на „Технолошкиот EETAA, FARE , UNDP, USAID, CARDS парк“. Учествува во изготвувањето and EBRD. на студии и проекти со меѓународни In the area of publicists he has been финансиски институции како ЕЕТАА, noticed his article on the round table in Skopje in organization of the Academy of

211 ФАРЕ, УНДП, УСАИД, КАРДС, ЕБРД и Architecture at the Architects’ Associations др. of Macedonia titled “Sustainable future Во областа на публицистиката development of Bitola in correlation with забележан е неговиот реферат одржан construction inheritance – contra versions, на Тркалезната маса во Скопје во dilemmas and liabilities of the city architect”. организација на Архитектонската As a technical director and designer he академија при Асоцијацијата на worked outside the state as well, namely in архитектите на Македонија со наслов several cities in Germany. „Одржливиот иден развој на Битола во Works: Exterior of the restaurant корелација со градителското наследство “Belvedere” in Bitola (1996), the interior of – контроверзии, дилеми и одговорност the restaurant “Belvedere” in Bitola (1997), на главниот архитект на градот“. Како the spacious sphere construction and the технички директор и проектант работи foundation of the Children’s park, Memorial и надвор од нашата земја, конкретно во complex Philip II and others. неколку градови во Германија. More remarkable objects that he Негови позначајни реализирани managed with in their realization are: the објекти се: екстериерот на кафетеријата apartment building of 40 apartments in „Белведере“ во Битола (1996), ентериерот Bitola, The exhibition furniture saloon на кафетеријата „Белведере“ во Битола “Lesnina” in Bitola, Casino hotel “Epinal”, (1997), просторна сферна конструкција administration business object glass building и фонтаната во Детскиот парк, of GP “Pelister” in Bitola, industrial complex Меморијален комплекс „Филип II“ и др. Driers for tobacco in v.Srpci-Beranci and Позабележителни објекти со others. кои раководел при изведбата се: He was involved in reconstruction and станбениот објект „40 станови“ во restorations of many protected objects in Битола, Изложбениот салон за мебел Bitola out of which important are: The „Леснина“ во Битола, Казино-хотелот mall “Teteks”, the exhibition-selling space „Епинал“ во Битола, административно- of the textile factory “Heraclea”, The mall деловниот објект „Стаклена зграда“ на “Magnolija”, The Worker’s university and ГП „Пелистер“ во Битола, индустрискиот etc комплекс Сушари за тутун во с. Српци- In the area of urbanism he participated Беранци и многу други. in the preparation of project programs Се занимава и со реконструкции giving directions for creation, changes, и реставрации на повеќе заштитени supplements, expert opinion and execution објекти во Битола од кои позначајни се: of the procedure for the Spacious plan of R. Стоковната куќа „Тетекс“, изложбено- Macedonia (1997), General urban plan of продажниот простор на текстилната the municipality Bitola. As a surveillance фабрика „Херакеја“, Стоковната куќа organ he participated in realization of many „Магнолија“, Работничкиот универзитет objects from the area of the communal и др. infrastructure installments.

212 Во областа на урбанизмот учествува He participated at the competitions во изготвување на проектни програми, BIMS 95 for the object “Glass building” давање насоки за изработка, измени, –Bitola and BIMAS 97 for the exterior дополненија, стручно мислење “Belvedere” in Bitola. For his contribution и спроведување на постапка за on the field of the architecture, designing Просторниот план на Р Македонија he gained the special awards of BIMAS 97, (1997), Генералниот урбанистички recognition for exterior of the restaurant план на Општина Битола (1997-1999) “Belvedere” in Bitola. и на голем број детални урбанистички планови за градот Битола. Како надзорен орган учествува во реализација на многу објекти од областа на комуналните инфраструктурни инсталации. Учествува на конкурсите БИМАС 95 за објектот „Стаклена зграда“ – Битола и БИМАС 97 за екстериерот „Белведере“ во Битола. За неговиот придонес на полето на архитектонското проектирање добива специјална награда на БИМАС 97 – признание за екстериер на кафетеријата „Белведере“ во Битола.

213 ТРАИКОВСКИ TRAIKOVSKI БОРИСЛАВ BORISLAV – ликовен уметник – – artist –

Траиковски, Борислав (1917–1996), Traikovski, Borislav (1917-1996), Ma­ македонски сликар и педагог кој се вбро­ cedonian painter and pedagogue who is јува во првите дипло­мирани ликовни numbered among the first graduated art- уметници во Македонија. Основно и ists in Macedonia. He finished primary and средно образование завршил во род- secondary education in his native city and ниот крај, а во 1951 г. дипломирал на in 1951 he graduated at the Academy of Art Академијата на ликовна умет­ност на at the University in Belgrade. He was mem- Универзитетот во Белград. Бил член на ber of DNU, the most important member of ДНУ, најзначаен­ член на ликовната гру- the art group VDIST. The academic painter па ВДИСТ. Самос­тојно и групно академ- Borislav Traikovski exhibited in many cit- скиот сликар Борислав Траиковски има ies in the country and abroad independently излагано во повеќе градови во земјата or as a part of collective in Bitola, Prilep, и странство и тоа: во Битола, Прилеп, Skopje, Struga Belgrade, Zagreb, London, Скопје, Струга, Белград, Загреб, Лондон, Bradford, Ferara ,Paris. He is the author of Братфорд, Ферара, Париз. Автор на де- the works “Grey water” 1954, “Sunlight” лата: „Сива вода“ (1954), „Квечерина“ 1959, “Towering” 1963, “The last picture” (1959), „Виш­неење“ (1963), „Последната 1994, “Worshiping” 1993. His artistic works слика“ (1994), „Поклонување“ (1993). Не- are preserved at many galleries and private говите ликовни дела се чуваат во повеќе collections in the country and abroad. The галерии и приватни колекции­ во земјата jubilee exhibition on the occasion of 40 years и странство. Јубилејната изложба по по- of his creation in 1991, represented confir- вод 40 години творештво (1991) прет­ mation of his artistic personality. With this ставува потврдување на неговата ли- exhibition, the overall creational activity of ковна персоналност. Со оваа изложба се Traikovski was rounded up, which is impor- заокружила целокупната твореч­ка актив- tant with its persistency and coherency for ност на Траиковски, значајна со својата the development of the Macedonian modern доследност и кохе­рентност за развојот painting as a whole. B Traikovski was com- на македoн­ското современо сликар­ство pletely engaged in the creation for Bitola. во целина. Целиот свој живот и работен He passed in Bitola his complete life and век го минал во Битола. За уметничките working age. For his artistic achievements постигања има доби­ено голем број награ- he won a large number of rewards and rec- ди и признанија­ меѓу кои: наградата „11 ognitions among which the award 11th Oc- Октомври“ во 1980, наградите „4 Ноем- tober in 1980, the award 4th November and ври“ и др. others.

214 ТРАЈКОВСКИ TRAJKOVSKI БОНЕ BONE – спортист – – sportsman –

Трајковски, Боне (1936 - 1982), спор­ Trajkovski, Bone (1936-1982) a тист. Во Ракометниот клуб „Пелис­ sportsman. In the handball club “Pelister” тер“ е од неговото формирање, во 1959 he was since its foundation in 1959. The г. и истата година се натпреварува во same year he competed in the Republic Републичката лига. Во 1960 г. лигата league. In 1960 the league was dismissed се расформира и се формираат три and three sub unions were formed. The потсојузи. Истата година се формира same year it was formed the Second Union Втората сојузна лига на Југославија во League of Yugoslavia in which though која преку квалификации во Зрењанин, qualification in Zrenjanin “Pelister” became „Пелистер“ станува член на лигата, member of the league and that was the што е првпат екипа од Битола да first time Bitola to have a team on a union има претставник на сојузен ранг. За rang. For this success of Bitola’s club one овој успех на Битолскиот клуб, еден од најзаслужните е голманот Боне of the most deserved was the goalkeeper Трајковски. За жал, Втората сојузна лига Bone Trajkovski. Unfortunately, the Second се расформира и „Пелистер“ повторно Union League was dismissed and “Pelister” игра во Републичката лига, заедно со again played in the Republic league together РК „Работник“. Во 1967 г. двете екипи with RK “Rabotnicki”. In 1967 both teams се здружуваат под заедничко име РК were joined under the common name „Пелагонија“, кој четири години по HRK“Pelagonia” which four years in a row ред е првак на Републичката лига. was the champion of the republic league. Во 1971 г. екипата постигнува голем In 1971, the team reached a great success успех, го освојува првото место во and won the first place in the league and лигата и за првпат Битола добива свој for the first time Bitola gained its own претставник во Првата сојузна лига. representative in the First union league. One Еден од поистакнатите играчи заслужни of the most prominent players who had the за таквиот успех е голманот Боне benefit for such success is the goalkeeper Трајковски, кој за целото негово активно Bone Trajkovski who for his active учество во спортот претставува пример participation in the passport represented an за тоа како еден спортист треба да живее example for that how one sportiest should и да се однесува. live and behave.

215 ТРАЈКОВСКИ TRAJKOVSKI МЕТОДИЈА METODIJA – архитект – – architect –

Трајковски, Методија (1928), ар­ Trajkovski Metodija (1928), an archi­ хи­­тект од општ профил, со богат тво­ tect of general profile with rich creational реч­ки опус и редовен професор на opus and regular professor at the Faculty of Архитектонскиот факултет во Скопје. Architecture in Skopje. Роден 1929 г., во Битола. Дипломира He was born in 1929 in Bitola. He на Архитектонскиот отсек на Техничкиот graduated at the Department of Architecture факултет во Скопје, во 1955 г. на тема at the Faculty of Technical Sciences in „Театар во Битола“ и се вработува како Skopje in 1955 on the topic "Theatre in асистент по предметот организација Bitola" and he was employed as an assistant и изведување на градежните работи of the course organization and performance на Техничкиот факултет во Скопје. of the construction affairs at the Faculty Потоа како стипендист се вработува во of Technical Sciences in Skopje. Then, Комуналното одделение на Општина as a scholarship he was employed at the Битола во Битола, но во 1962 г. се враќа Communal department of the municipality во Скопје, каде продолжува да работи Bitola in Bitola, but in 1962 he returned како асистент по предметот градежни to Skopje, where he continued to work as конструкции на Градежниот оддел на an assistant of the course Construction at Техничкиот факултет. Од 1966 г., па сè до the Construction department at the Faculty пензионирањето во 1988 г., како редовен of Technical Sciences. From 1966 until професор на Архитектонскиот факултет his retirement in 1988, he was a regular го предава и предметот градежни professor at the Faculty of Architecture and конструкции со елементи на проектирање he taught the source constructions with и техничко цртање на Градежниот elements of designing and technical drawing факултет. Декан е на Архитектонскиот and the designing at the Construction факултет во периодот од 1981 г. до 1982 г. Faculty. He was a dean of The Faculty of Во 1964 г. престојува во САД, на Architecture in the period form 1981 to усовршување од областа на градежните 1982. конструкции и градежните материјали, In 1964 he was in the USA for префабрикација на фасадните ѕидни the improvement from the area of the панели, како и проектирање и изведување construction and construction materials, на објекти од високоградба, посебно во prefabrication of the façade, wall panels as асеизмички подрачја на Универзитетот well as designing and performance of objects во Беркли, САД. Овде ја изработува of high building especially in the seismic

216 студијата „Развој на тенките ѕидови- region at the University in Berkley, USA. завеси во САД“. По враќањето од овој There, he wrote the study “Development престој во САД, во Скопје го публикува of tin walls –curtains in the USA”. After научниот труд на тема „Звучна изолација his return from this study in the USA to на станбени згради од префабрикувани Skopje, he published the work titled “The армиранобетонски панели од типот sound isolation of buildings of prefabricated „Карпош“ од Скопје“. armored concrete panels from the type of Автор е на книгите: Градежни Karpos from Skopje”. конструкции, издадена за Градежниот He is author of the books: “Building факултет и Внатрешна архитектура за construction issued by Faculty of Шумарскиот факултет. Врши стручни Construction and the Internal architecture ревизии и стручни рецензии на поголем for the Forestry faculty. He made expert број проекти, меѓу кои и ревизија на reviews and expert reviews for large number документацијата за погонот „Фени“ во of projects among which the review of Кавадарци. the documentation for the plant “Feni” in Негови позначајни реализирани дела Kavadarci. се: станбениот блок (П+3) на ул. „Маршал His most important relied works are Тито“ во Битола (1956), Судската зграда the building ( P+3) on str. "Marshal Tito" in во Битола (1957), административниот Bitola (1956), The court building in Bitola објект за Социјално осигурување во (1957), the administrative object of Social Битола(1958), станбениот блок (П+2) insurance in Bitola (1958), the building на ул. „Маршал Тито“ во Битола (1959), (P+2) on str. "Marshal Tito" in Bitola (1959), Стоковната куќа во Битола (1959), The department store in Bitola (1959), летната бавча со кафеана во Битола the summer garden with a restaurant in (1960), административно-станбениот Bitola (1960), the administrative building, објект за Царинарницата во Битола The Customs object in Bitola (1961), The (1961), Институтот и управната зграда Institute and the management building of на комбинатот „Југохром“ во Јегуновце, the plant “Jugohrom” in Jegunovce, Skopje Скопје (1962), Републичката геодетска (1961), The Republic Geodetic Management управа во Скопје (1964) и индивидуалната in Skopje (1964), and individual house (p+1) куќа (П+1) на семејството Трајковски во of the family Trajkovski in Skopje (1968). Скопје (1968).

217 ТРАЈКОВСКИ TRAJKOVSKI ЉУБИША LJUBISA – актер – – actor –

Трајковски, Љубиша (1930 – 1999), Trajkovski, Ljubisa (1930-1995) actor ак­тер кој претставуваше еден од најрас­ who represented one of the most luxurious кошните таленти на македонското talents of the Macedonian theatre and was глумиште и беше столб на битолскиот the pile of Bitola’s ensemble. His natural ансамбл. Неговата природност во way in the discovery of the drama destinies откривањето на драмските судбини, ,characterized his artistic act in a special way. посебно ја карактеризираше неговата He was born in Skopje in 1930. With артистичка игра. his arrival to the city under Pelister in 1960, Роден е во 1930 година, во Скопје. he got employed at the National theatre Во 1960 година, со доаѓањето во Bitola and became a member of the drama градот под Пелистер, се вработува во ensemble. What characterizes him from the Народниот театар - Битола и станува beginning is the developed feeling for speed, член на драмскиот анасмбл. Она што уште на почетокот ја карактеризира rich and thoughtful reactions, for logical неговата игра е развиеното чувство за differentiation of the text that he would act. темпо, за богати и осмислени реакции, The balance, which sometimes gave the за логично диференцирање на текстот impression of indifference and relaxation што го толкува. Сталоженоста, што is very recognizable mark of his full blood понекогаш добива тонови на извесна interpretation of his characters. He won рамнодушност и опуштеност, е мошне the audience with his bright spirit, with препознатлива одлика на неговата his elegant scene movement, his subtitle полнокрвна интерпретација на ликовите. attitude towards the formation of each given Ја освојува публиката со својот ведар дух, character. When he went on treatment, he со своето елегантно сценско движење, was pushed away from his only love, the со суптилниот пристап во обликувањето theatre. But, as soon as his health improved, на секој доделен лик. Со заминувањето he returned to the lure of the footlights на лекување, тој е оттргнат од неговата acting less significant roles, but performing единствена љубов - театарот. Со them with the same mastery as he did in the подобрувањето на здравјето, тој се враќа previous 30 years in his leading roles, in the на „штиците што живот значат“, играјќи works of the world and modern drama. помали улоги, но остварувајќи ги со исто From the plead of characters that he такво мајсторство како што го правеше acted at the scene of the National theatre in тоа и во претходните триесетина години Bitola as the most distinguished are the roles: во своите насловни и водечки улоги, Karl More in “Outlaws” by F Shriller (1967),

218 во делата од светската и современата “The lady with camellia” by A. Dima- the son драматургија. (1963), Franc in “The prisoners of Altoona” Од плејадата на ликови кои ги има by G. P. Sartre (1964), George in “Who is остварено на сцената на Народниот afraid of Virginia Wolf” by E.Olbi (1968), театар - Битола, како најуспешни се Drashko Karoski in “Step to the autumn” издвојуваат ликовите на: Карл Мор во by T Arsovski (1969), Othello in the same „Разбојници“ од Ф. Шилер (1967), Арман titled text of W.Shakespeare (1970), Astrov Дивал во „Дамата со камелии“ од А. Дима- in “Uncle Vanja” by A.P.Chehov (1972), синот (1963), Франц во „Заточениците од Alija in “Elena Ceskovik” by A. Popovik Алтона“ од Ж. П. Сартр (1964), Џорџ во (1976), Krste in “Time for singing” by Petre „Кој се плаши од Вирџинија Вулф“ од Е. M. Andreevski (1977), Novak in “Stone for Олби (1968), Драшко Каровски во „Чекор under the head” by M Novkovik (1979), до есента“ од Т. Арсовски (1969), Отело во истоимениот текст на В. Шекспир Murina in “The Solemn dinner at the (1970), Астров во „Вујко Вања“ од А. П. funeral company” by I. Breshan (1980). Чехов (1972), Алија во „Елена Четковиќ“ For his brilliant creation he was awarded од А. Поповиќ (1976), Крсте во „Време за many times at the theatre plays “Vojdan пеење“ од Петре М. Андреевски (1977), Cernodrinski” and the same time he is the Новак во „Камен за под глава“ од М. first laureate awarded at this festival for life Новковиќ (1979), Мурина во „Свечена achievement in 1986. вечера во погребното претпријатие“ од И. Брешан (1980) и др. За неговите брилијантни креации попеќепати е наградуван на Tеатарските игри „Војдан Чернодрински“, а воедно тој е и првиот лауреат награден на овој фестивал со наградата за животно дело, во 1986 година.

219 ТРИФУНОВСКИ TRIFUNOVSKI ЉУБО LJUBO – диригент – – conductor –

Трифуновски, Љубо (1938), диригент Trifunovski, Ljubo a conductor and и уметнички раководител на КУД „Стив artistic leader of KUD “Stiv Naumov” in Наумов“ - Битола. Bitola. He was born in 1938 in v.Velusina, Роден во 1938 г., во с. Велушина, Bitola. He finished his elementary school Битола. Основно образование завршува in his naïve village, The Teacher’s school in во родното село, Учителска школа во Bitola. His education he continued at the Битола. Своето образование го продол­ Academy of Teachers in Skopje, department жува на Педагошката академија во Скопје, music where he graduated in 1962. отсек Музика, каде што дипломира во In 1959 he finished the school for reserve 1962 година. military officers in Bileka, R. Bosnia and Во 1959 г. завршува Школа за резервни Herzegovina ( rank second lieutenant). воени старешини во Билеќа, Р Босна и As an active military officer in the reserve Херцеговина (чин потпоручник). Како активен воен старешина во резервниот officers at almost all formations, as the years состав на скоро сите формации, со текот passed, he obtained the rank major. на годините се здобива со чин мајор. From 1962-1964 he worked as a teacher Од 1962 - 1964 г. работи како at The Teacher’s school in Bitola where наставник по музика во Учителската he formed and conducted a mixed choir. школа во Битола, каде што формира и After the releasing of the Teacher’s school раководи мешан хор. По укинувањето he worked at the Elementary school “Kole на Учителската школа се вработува во Kaninski” Bitola as a teacher of music and as Основното училиште „Коле Канински“ an assistant manager. - Битола, како наставник по музика, а From 1968 he worked and conducted the потоа и како заменик директор. mixed choir of KUD “Stiv Naumov” by the Од 1968 г. работи и раководи со recommendation of the Ministry of Culture. мешаниот хор во КУД „Стив Наумов“, In 1971 by his initiative, it has been formed по препорака на Министерството за the youth female choir which shortly became култура. Во 1971 г. по негова иницијатива a part of the most famous choirs in the state е формиран и младинскиот женски and on international scenes at different хор, кој за кратко време станува еден од festivals where he got numerous awards and најпознатите хорови во државата и на recognitions. меѓународна сцена на разни фестивали, For the long term and fertile activity каде добива бројни награди и признанија. Ljubo Trifunovski is a receiver of many awards and recognitions such as: the award

220 За досегашната долгогодишна и 4th November the highest recognition of плодна активност Љубо Трифуновски е the Municipality Bitola in 1974, he has been добитник на повеќе награди и признанија honored with large and small star of JNA и тоа: наградата „4 Ноември“ - највисоко for successful and fertile cooperation with признание на Општина Битола, во 1974 the military orchestra and the garrison in г., одликување со голема и мала ѕвезда на Bitola in 1974, Golden medallion by the ЈНА за успешна и плодотворна соработка presidency of KUD “Stiv Naumov” in 1974, со воениот оркестар и гарнизонот The Medal of labor with silver wreath во Битола, во 1974 г., Златна плакета by the Presidency of SFRY with order од претседателството на КУД „Стив number 45 in 1977, the award “Sts.Cyril and Наумов“, во 1974 г., Орден на трудот Methodius” for especially reached results со сребрен венец од Претседателството in the educational work in 1978. The best на СФРЈ со указ бр.45, во 1977 г., награда „Кирил и Методиј“ за особено conductor in Macedonia for 1979, "TEHO" постигнати резултати во наставно- Tetovo in 1979, Golden medallion of the образовната работа, 1978 г., Најдобар Cultural educational community Bitola for диригент во Македонија за 1979 г., special achievements in the culture and the „ТЕХО“ Tетово, 1979 г., Златна плакета на artistic creation 1979, diploma and awards Културно-просветната заедница - Битола for continuous and successful participation за особени достигнувања во културата и in the both choirs of the Republic festival уметничкото творештво, 1979 г., диплома "TEHO" in Tetovo 1985 and 2001, the и награда за континуирано и успешно recognition The personality of the year in учество во двата хора на Републичкиот the municipality Bitola on the scene 2000 фестивал „ТЕХО“ во Тетово, 1985 г. и ( Bitolski vesnik) Numerous awards by the 2001 г., признание Личност на годината Composers’ Association of Macedonia, The во Општина Битола за естрада, 2000 Association of music pedagogues and the г. (Битолски весник). Бројни награди association of music artists in type of scores, од Друштвото на композитори на audio materials and money. Македонија, Друштвото на музички In Bitola functions one of the oldest педагози и Здружението на музички mixed choirs in R. Macedonia and that уметници во вид на партитури, аудио­ is KUD “Stiv Naumov” Bitola which was материјали и парични средства. founded two days after the liberation of Во Битола функционира еден од the city Bitola, 6th November 1944. In the најстарите мешовити хорови во Р Македонија, а тоа е КУД „Стив Наумов“ period when the choir music all around the - Битола, кој е формиран само два дена country was almost dead the real art was по ослободувањето на градот Битола, 6 the independence of this choir for whole ноември 1944 г. Во време кога хорската 66 years. For the existence of this choir музика ширум земјата речиси е згасната, the secret is the huge enthusiasm of Mr. вистинска уметност е опстојувањето на Ljubo Trifunovski who has lead the choir овој хор, цели 66 години. За опстојувањето since 1968. Until 1968 there worked about на овој хор тајната е во огромниот thirteen conductors and from 1968 until

221 ентузијазам на г. Љубо Трифуновски, кој today the choir is lead by Ljubo Trifunovski. го води хорот од 1968 г. До 1968 г. работат The mixed and youth choir at KUD “Stiv некаде околу тринаесет диригенти, а од Naumov” realized over 1600 concerts and 1968 г. до ден денес хорот го води Љубо performances in the republic and abroad. Трифуновски. Мешаниот и Младинскиот Youth female choir as highly qualitative is хор при КУД „Стив Наумов“ реализираат a member of the International Association над 1600 концерти и настапи во EVROPA KANTA. Previously in the frames републиката и странство. Младинскиот of the Association there were many sections женски хор како високо квалитетен, член and today there are only three. From the so е на Меѓународната асоцијација „Европа far work of the KUD “Stiv Naumov” there Канта“. Порано во рамките на Друштвото are records, audio cassettes, video cassettes постојат повеќе секции, денес има само and compact discs. As a crown of the три. Од досегашната работа на КУД „Стив Наумов“ издадени се плочи, аудиокасети, current work of KUD “Stiv Naumov” Bitola, видеокасети и компакт-дискови. Како The Association has been awarded with the круна на досегашната работа на КУД highest recognition of the country the award „Стив Наумов“ - Битола, Друштвото е 11th October 1980. наградено со највисоко признание на Ljubo Trifunovski is the winner of државата, награда „11 Октомври“, 1980 the award for life achievement by the година. municipality of Bitola for 2008 allocated by Љубо Трифуновски е добитник на The Management board of the Fund for the Наградата за животно дело на Општина award 4th November of the municipality Битола за 2008 година, доделена од Bitola. This decision was reached in a Управниот одбор на Фондот за наградата competition of seven proposed candidates. „4 Ноември“, на Општина Битола. Оваа His long-term working century of Ljubo одлука беше донесена во конкуренција на Trifunovski has rich pedagogical conducting седум предложени кандидати. activity which enabled him to be proclaimed Долгогодишниот работен век на for the best conductor for choir orthodox Љу­­бо Трифуновски има богата педа­ music on the Balkan in R.Bulgaria. гошко-диригентска активност, што му овозможи во Р Бугарија од неодамна да биде прогласен за најдобар диригент за хорската православна музика на Балканот.

222 ХАЏИ АНТОНОВСКИ HADZI ANTONOVSKI КОСТА KOSTA – ликовен педагог – – art pedagogue –

Хаџи Антоновски, Коста (1935), Hadzi Antonovski, Kosta (1935), spe- зазема посебно место во развојот на cial place in the development of the art edu- ликовната едукација во Битола. Тој ја cation in Bitola, takes Kosta Hadzi Antono- основа и работи со најпрестижната детска vski, who founded and works with the most ликовна манифестација ,,Мал битолски prestige children art manifestation „Small Монмартр“. Роден 1935 г. во Битола. Monmartre of Bitola”. He was born in 1935 Завршил Школа за применета уметност in Bitola. He finished School for Applied arts во Скопје 1958 г. Има организирано in Skopje in1958.He organized a large num- голем број изложби низ РМ, Србија, ber of exhibitions throughout RM, Serbia, Франција, Грција, Словенија... Добитник е на голем број награди и признанија за France, Greece, Slovenia. He is recepient of работата на Детското ликовно студио large number of awards and recognitions како и за својата самостојна дејност. for the work of children art studio as well Детското ликовно студио ,,Св. Кирил as for his independent activity.Children art и Методиј“ е формирано во 1981 г. по studio „St Cyril and Methodius” was formed иницијатива на К. Хаџи Антоновски, in 1981 on the initiative of K Hadzi Antono- а негов најголем успех претствува vski and his greatest success represents the организирањето на Меѓународната organization of the International Children детска ликовна колонија, позната како Art Colony, known as Small Monmarter ,,Мал битолски Монмартр“. Од 1992 г. of Bitola. Since 1992, the colony grew into Колонијата прераснува во Меѓународна International manifestation with children манифестација на која учествуваат деца participants from different countries in the од повеќе земји во светот (во Битола world ( there were talented children guests имаат гостувано ликовни таленти of Bitola from 43 countries).With the exhi- од 43 земји). Со изложбата ,,Старата bition “Old Macedonian architecture”, the македонска архитектура“, Студиото има гостувано во повеќе градови низ studio has been a guest in many cities in Европа и светот (поранешна Југославија, Europe and the world (Yugoslavia, Bulgaria, Бугарија, Германија, Белгија, Шведска, Germany, Belgium Sweden, Australia, USA) Австралија, САД...) каде ги презентираа where the natural and architecture beauties природните и архитектонски убавини на of Bitola were presented. The studio pos- Битола. Студиото располага со огромен sess huge fund of children drawings (over фонд на детски цртежи (преку 350 000) 350.000) which were exposed at the Exhibi- кои беа изложени на Изложбата за Гинис. tion for Genius in order to be present in the overall treasure that the studio owns.

223 ХРИСТОВ HRISTOV ЃОРЃИ GORGI – фудбалер – –footballer –

Христов, Ѓорѓи (1976), фудбалер. Hristov, Gorgi (1976) a footballer. He Ро­­­ден во Битола. Македонски профе­ was born in Bitola. Macedonian professional сионален фудбалер, еден од најдобрите footballer one of the best footballer that фудбалери што ги имала Македонија. Macedonia had. His footballer career started Својата фудбалска кариера ја започнува in his native city where in the period from во родниот град каде од 1992 до 1994 г. 1992 to 1994 he played in Pelister. In 1994 игра за „Пелистер“. Во 1994 г. со само with only 18 years of age, Bitola talent left 18 години битолскиот талент заминува to Belgrade to FK “Partisan” where for three во Белград во ФК „Партизан“, каде seasons of playing he scored 21 goals. The за три сезони играње постигнува 21 погодок. Одличните настапи и завидната excellent plays and the evident efficiency ефикасност кај „црно-белите“, му даваат with the black and white gave him the visa to виза за да замине во тогашниот англиски at the time English first league team Barnsly, прволигаш „Барнсли“ каде, исто така, where he also stayed for three years. From останува три години. Од Англија во 1998 England in 1998 he left to Holland, where г. заминува во Холандија каде со прекини he played five seasons with certain breaks. игра пет сезони. Три години во НЕК Three years at NEK Niygemen then one in Нијмеген, па една во „Ѕволе“ и во „Ден Zvole and Den Bosh. The period spent in Бош“. Периодот поминат во Холандија му Holland was very successful with scored 27 е доста успешен, со постигнати вкупно 27 goals. In meanwhile half season he played гола. Во меѓувреме, по половина сезона for Danfermline (Scotland), Debrecen настапува во „Данфермлајн“ (Шкотска), (Hungary), Hapoel Nazareth (Israel), „Дебрецен“ (Унгарија), „Хапоел Назарет“ Olympiakos (Cyprys), Baku (Aserbegan) (Израел), „Олимпијакос“ (Кипар), and Jyvaskyla (Finland). He performed „Баку“ (Азербејџан) и „Јиваскилан“ successfully for the representation of (Финска). Многу успешно настапува и за репрезентацијата на Македонија. Macedonia. In the period from 1995 to 2005 Во периодот од 1995 до 2005 г. има he played 49 matches with scored 17 goals одиграно 49 натпревари со постигнати in more than 11 years and he is the best 17 гола и повеќе од 11 години е representative shooter of the Macedonian најдобриот репрезентативен стрелец на representation. Македонската репрезентација.

224 ХРИСТОВ HRISTOV ДИМИТАР DIMITAR – режисер – – director –

Христов, Димитар (1938), режисер, Hristov, Dimitar (1938), director who кој уште на почетокот на својата кариера from the start of his career showed his ја покажува својата нагласена ориентација emphasized orientation towards the world кон светската драмска класика. classical drama. The field where his direction Подрачје во кое доаѓа до израз неговиот talent can be certainly noticed is the ancient режисерски талент е старогрчката Greek drama. It is important to mention драматургија. Битно е да се спомне дека that on the theatre scene he set drama text на театарската сцена поставува драмски which were performed for the first time not текстови кои за првпат се изведуваат only in the city under Pelister but generally не само во градот под Пелистер туку воопшто во Македонија. in Macedonia. Роден е во 1938 г., во Битола. Основно He was born in Bitola in 1938. He и средно образование завршува во finished his primary and secondary својот роден град. По дипломирањето на education in his native city. After his Театарската академија во Љубљана, се graduation at the Theatre Academy in враќа во својот роден град. Првото дело Ljubljana he returned to his native city. His кое го поставува на сцената на Битолскиот first set act was on the scene of Bitola theatre театар е комедијата „Насила доктор“ од comedy “Forced to be a doctor” G B Moliere Жан Батист Молиер, во 1962 г. Втората in 1962. His second realized direction was негова режија претставува и дипломската his graduation performance “Lady with претстава „Дамата со камелии“ од camellias” by A Dima- the son (1963), by Александар Дима – синот (1963), со што ја which he shows his emphasized orientation покажува својата нагласена ориентација towards works of the world drama classics. кон дела од светската драмска класика. Then followed “Storm” by Nicolay Ostrovski Следи претставата „Бура“ од Николај (1963) Островски (1963). Како режисер во колективот на As a director at the Ensemble of the Народниот театар - Битола се задржува Bitola National theatre he stayed very многу кратко, само една сезона кога ги shortly, only one season where he set the поставува претставите: „Копнеж под performances “Longing under the elms” by брестовите“ од Ј. О`Нил (1964), „Светиот J.O Nell (1964), “The holly flame” by S Mom пламен“ од С. Мом (1964), „Тартиф“ од (1964), “Tartif” by G B Moliere (1965), “To Жан Батист Молиер (1965), „Да се смееш laugh is not a sin” By V Bulatovik (1965). не е грев“ од В. Булатовиќ (1965). Afterwards, he is very frequent guest on the scene where he started his career.

225 Во годините што следат Христов In the years that followed he set the works: гостува во театарот под Пелистер и ги “Outlaws” by F Sheller (1967), “The Seville’s поставува делата: „Разбојници“ од Ф. barber” by Bomarche (1967), “Edip” by Шилер (1967), „Севилскиот бербер“ од Sophocles (1967), “George Danden” by Бомарше (1967), „Едип“ од Софокле George Batiste Moliere (1970), “Othello” (1967), „Жорж Данден“ од Жан Батист by W Shakespeare (1970)- one of his best Молиер (1970), „Отело“ од Вилијам settings, “Andromache” by G Rasin (1975), Шекспир (1970) - една од неговите “Agamemnon Electra” by Eshil -Sophocles најдобри постановки, „Андромаха“ од (1976), “Young sons” (1977) and “Bloody Жан Расин (1975), „Агамемнон - Електра“ од Есхил - Софокле (1976), „Млади stone” by V.Iljoski (1978), “Sunlight on the синови“ (1977) и „Окрвавен камен“од lake land” by Tome Arsovski (1980), with Васил Иљоски (1978), „Залез над this performance started working the new езерската земја“ од Томе Арсовски (1980), theatre building, “The Twelfth night” by со оваа претстава започнува со работа W.Shakespeare (1983), “Tyro and fossils” Народниот театар во новата зграда, „Ноќ by Ljubica Ostoik (1985), “How to become a спроти Водици“ од В. Шекспир (1983), czar” by A.Kirjakovska (1992) and etc „Пубертетлии и фосили“ од Љубица Остојиќ (1985), „Како се станува цар“ од А. Кирјаковска (1992) и др.

226 ХРИСТОВСКИ HRISTOVSKI ЈОНЧЕ JONCE – естраден уметник – – entertainer –

Христовски, Јонче (1933-2000), маке­ Hristovski, Jonce (1933-2000) Macedo­ донски пејач, текстописец и композитор nian singer, text writer and composer of на песни во народниот дух, исклучително songs in folk spirit, extremely popular folk популарен естраден уметник, кој славата singer who carried the glory of Macedonian на македонскиот мелос ја пренесува низ music all around the world. целиот свет. He was born in 1933 in Bitola. He created Роден во 1933 г., во Битола. Создава his own interpretation style, recognizable сопствен интерпретативен стил, and communicative with the audience. He препознатлив и комуникативен со became famous with his song “Macedonian публиката. Се прославува со својата песна „Македонско девојче китка girl colorful bunch” (1964) whose sang шарена“ (1964), чии препеани верзии versions appeared in English, German, се појавуваат на англиски, германски, Danish, Italian, Russian, Serbian French дански, италијански, руски, српски, and Spanish. His impressive interpretations француски и шпански јазик. Впечатливи are “Life of mine”, “Play for me musicians” му се интерпретациите на: „Животе мој“, “Sing a song Macedonian girl” “If I die or „Ај засвирете ми чалгии“, Запеј песна, I’m killed” and many others in his extremely Македонко“, „Ако умрам ил загинам“ rich repertory. и многу други во извонредно богатиот He was member of the Ensemble репертоар. “Tanec” (singer and dancer) as editor of the Член е на ансамблот „Танец“ (пејач и folk music at TV Skopje, he initiated the играорец). Како одговорен за народната serial “Singing cities” (1974), one of the most музика во ТВ Скопје ја иницира серијата important projects of TV Skopje. His songs „Распеани градови“ (1974), еден од are recognized by everyone, they are loved најзначајните проекти на ТВ Скопје. and sang and they remain unforgettable. Неговите песни сите ги препознаваат, сакаат и пејат и остануваат незаборавни. He head concerts in the country and Има одржано голем број на концерти abroad.For his large contribution he во земјата и странство. За големиот received large number of awards, certificates придонес во музиката добитник е на of honor and recognitions. голем број награди, одликувања и признанија.

227 ЧАКАР CAKAR ЈАСМИНА JASMINA – музички уметник – – musician –

Чакар, Јасминка (1939), македонска Cakar, Jasminka (1939) Macedonian пијанистка и педагог која се наоѓа на pianist and pedagogue who is at the top врвот од групата најплодни уметнички of the group of the most fertile artistic ликови во македонскиот музички живот. characters in the Macedonian musical life. Родена во Битола, 1939 г. Основно и She was born in Bitola in 1939. She средно образование завршува во родниот finished her primary and secondary град. Дипломира на Музичката академија education in her native city. She graduated во Загреб, а постдипломски студии at the Music academy in Zagreb and завршува во Скопје. Како професор на she finished her post graduate studies in ФМУ по предметот пијано има голем придонес во усовршувањето на младите Skopje. As a professor at FMU of the course кадри. piano she has a great contribution in the Паралелно со солистичките настапи, qualification of young musicians. Ј.Чакар воедно дејствува и како музички Parallel with her solo performances J соработник на голем број странски Cakar acts as musical coordinator of large и домашни уметници. Остварува number of foreign and national artists. She извонредно плодна изведувачка и achieved extra ordinary fertile performance педагошка дејност. Настапува како and pedagogue activity. She acted solo and солистка, особено како придружничка especially as an accompanying member на македонски и странски музички of Macedonian and foreign musical artist. уметници. Нејзиниот репертоар е Her repertory consists of Macedonian and исклучително широк и опфаќа дела од foreign authors. Her special characteristics македонски и странски автори. Она што are her musicality and the feeling for work, особено ја карактеризира се нејзината style characteristics and the technical музикалност и чувството за стилски preciseness. She performed in England, карактеристики на делата и техничката прецизност. Настапува во Англија, France, Italy, Germany, Russia, Romania, Франција, Италија, Германија, Русија, Serbia, Croatia and Slovenia. She is regular Романија, Србија, Хрватска, Словенија. participant at Ohrid Summer Festival. Редовна учесничка е на фестивалот She is recipient of important social Охридско лето. rewards such as "13th November" and the Носител е на значајни општествени Republic award "11th October". награди, како што е наградата „13 Ноември“ и Републичката награда „11 Октомври“.

228 ЧОРЕВСКИ COREVSKI БОРИС BORIS – актер – – actor –

Чоревски, Борис (1949), актер со Corevski, Boris (1949) actor, with убава сценска појава, со способноста beautiful appearance with the capability секогаш да ја најде потребната мерка да always to find the necessary measure to го пласира текстот во една прочистена place the text in cleared form with rich and форма, со богат и сложен внатрешен complex inner relief. релјеф. He was born in Skopje in 1949. Роден е во 1949 година, во Скопје. He finished his primary and secondary Основно и средно образование education in Bitola and graduated at FDU завршува во Битола. Дипломира на in Skopje at the department of actor play ФДУ во Скопје, на отсекот за актерска игра, продолжувајќи ја на тој начин continuing in that way the beautiful tradition убавата традиција на своите родители, of his parents who finished their careers on кои токму на битолската сцена ги the Bitola scene. On the scene of the Bitola’ завршија своите кариери. На сцената на National theatre he acted since his early Народниот театар - Битола настапува childhood in extra and episode roles. His уште од раната младост, статирајќи и talent is especially expressed as a member играјќи епизодни улоги. Неговиот талент of the Youth scene in the character of Henry особено доаѓа до израз како член на in the performance “Unburied deads” By Младинската сцена во ликот на Хенри, G.P.Sartre (1969) and he won the award for во претставата „Незакопани мртовци“ the main male role at the Federal amateurs од Ж. П. Сартр (1969), за која ја добива competition in the former SFR Yugoslavia наградата за главна машка улога на in Hvar. Immediately, after his graduation Сојузниот натпревар на аматерите од at FDU, he was employed as a professional поранешна Југославија во Хвар. Веднаш actor at the National theatre from Bitola по дипломирањето на ФДУ се вработува (1975). His inner talent and creativity in the како професионален актер во Народниот театар - Битола (1975). Неговиот characters’ construction, put him among вроден талент, убавата сценска појава и the holders of the repertory, for a very short креативноста во градењето на ликовите, time at the theatre under Pelister. In three за многу кратко време го вбројуваат во decades performances at the scene he had носителите на репертоарот на театарот realized over 1000 roles from different type. под Пелистер. Во три и пол децениското As a guest he performed at the theatres in настапување на сцената реализира над Prilep, Stip and Strumica. 100 улоги од најразличен вид. Како As most complete and most complex achievements can be noticed the characters :

229 гостин настапува во театрите во Прилеп, Versilov in “the Boy” by Dostoevsky (1986), Штип и Струмица. Vuk in “Jelena Ceskovik” by Aleksandar Како најкомплетни, најкомплек­ Popovik (1976), Goka In “Suspicious сни остварувања можат да се издвојат person” by Branislav Nushik (1978), Nikola ликовите на: Версилов во „Младич“ Karev in “Bloody stone” Vasil Iljoski (1978), од Достоевски (1986), Вук во „Јелена Teacher “Court” by K.Chashule (1978), Четковиќ“ од Александар Поповиќ (1976), Malvoilo in “The twelfth night” William Ѓока во „Сомнително лице“ од Бранислав Shakespeare (1983), Kiro ”Flight on the Нушиќ (1978), Никола Карев во spot” G.Stefanovski (1984), Osman beg „Окрвавен камен“, Васил Иљоски (1978), Даскалот во „Суд“ од К. Чашуле (1978), in “The Macedonian bloody wedding” by Малвоилио во „Ноќ спроти Водици“ V.Cernodrinski (1988), Don Juan in “Don од Вилијам Шекспир (1983), Киро во Juan returns home” Eden Fon Horvat (1997), „Лет во место“ од Горан Стефановски Capulet in “Romeo and Juliet” William (1984), Осман бег во „Македонска крвава Shakespeare (2005) Ajgej in “Medeja” свадба“ од Војдан Чернодрински (1988), Euripides(1997) Vladimir in “Waiting for Дон Жуан во „Дон Жуан се враќа дома“ Godo” S.Beket (1998), The father in “The од Еден Фон Хорват (1997), Капулети cat on hot roof” Tennessee Williams (1998) во „Ромео и Јулија“, Вилијам Шекспир (for this role he was honored with the award (2005), Егеј во „Медеја“ од Еврипид (1997), for best actor performance at the Theatre Владимир во „Чекајќи го Годо“, С. Бекет festival “Vojdan Cernodrinski” in Prilep), (1998), Таткото во „Мачка на вжештениот Abigor in “Armageddon” by Ljubisha покрив“ од Тенеси Вилијамс (1998), (за Georgievski(2000), Trajko the priest ” The оваа улога ја доби наградата за најдобро church 40 martyrs” by Vladimir Kostov актерско остварување на театарскиот (2001),Corifey in “Antigona” by Sophocles фестивал „Војдан Чернодрински“ во Прилеп), Абигор во „Армагедон“ од (2003),Effendi Jusuf in “Hasanaginica” by Љубиша Георгиевски (2000), Трајко Ljubomir Simovik (2004) and etc. попот во „Црквичето 40 маченици“ од In the period from 2002 to 2006 he was Владимир Костов (2001), Корифеј во a manager of the Home of Culture where he „Антигона“ од Софокле (2003), Ефенди appeared as a producer of theatre projects. Јусуф во „Хасанагиница“ од Љубомир For the past period he gained many Симовиќ (2004) и др. awards for his exceptional creativity in the Во периодот од 2002 до 2006 година е creation of his characters. He got the award директор на Домот на културата, каде се “Vojdan Cernodrinski”(twice), “Ekran” појавува и како продуцент на театарски (twice) and 4th November-Bitola. проекти. Во изминатиот период за исклучител­ ната креативност во градењето на лико­ вите се здобива со повеќе награди: наградата „Војдан Чернодрински“ (два­ пати), „Екран“ (двапати) и „4 Ноември“­ - Битола.

230 ЧОРЕВСКИ COREVSKI ТРАЈКО TRAJKO – актер – – actor –

Чоревски, Трајко (1921–1955), ак- Corevski, Trajko (1921-1955), actor тер со огромен фонд на изразни можно­ with huge fund of expression possibilities, сти, внесувајќи во играта многу љубов и involving in the play a lot of love and poetic поетска возвишеност.­ Итерпретацијата elevation. The interpretation of the charac- на лико­вите значеше врвен дострел за ters met top achievement for each played секој одигран лик. Роден во Велес 1921 character. He was born in Veles in 1921 .Be- г. Пред Втората светска војна членувал fore the Second World War he participated во театарските трупи на Петре Прли­чко in the theatre groups of Petre Prlicko and и Димче Трајковски. Чоревски е еден од Dimce Trajkovski. Corevski is one of the основоположниците на МНТ во 1945 г. founders of MNT in 1945 where for only каде само за шест сезони одигра околу 26 six seasons played around 26 drama char- драмски ликови. По 1951 г. кариерата ја acters. After 1951 his career continued at продолжува во народ­ните театри во Ве- the National theatres in Veles and Stip and лес и Штип, а од 1952 г., до неговата пре- from 1952 to his early death in 1955 ,he was рана смрт во 1955 г. е член на Народниот a member of the Bitola National Theatre. On театар од Битола. the scene of the National Theatre Bitola he На сцената на Народниот театар – accomplished several parts of anthological Битола, оствари неколку ролји од ан- importance such as Kris “In all my sons” тологиско значење, пред сè улогите­ на A.Miler (1952), Marko in “Without the third Крис во „Сите мои синови“ од А. Милер one” M.Begovik (1953), Jerko in “People (1952), Марко во „Без третиот“ од М. without sight” by J.Kulundik (1953), Mitke Беговиќ (1953), Јерко во „Луѓе без вид“ од Ј. in “Kostana” by B.Stankovik (1954) which Кулунџиќ (1953), Митке во „Коштана“ од was his last acted part. In 1955 he acted in Б. Станковиќ (1954), инаку оваа му беше the film” Wolf’s night” His early death in послед­на улога што ја толкуваше. 1955 took him away from the theatre and the Во 1955 г. го снимил филмот „Волчја film. Bitola National theatre and definitely ноќ“. Прераната смрт, во 1955 г., пред- the Macedonian theatre felt big emptiness. време го оттргна од театарот и филмот. He was the winner of the award of The Народниот театар од Битола, а секако и Government of NRM in 1951. маке­донското глумиште со неговата смрт почуствуваа голема празнина. Добитник на наградата на Владата на НРМ во 1951 година.

231 ЧУРЛЕВСКА – ЏИДРОВА CURLEVA – DZIDROVA МАРИЈА MARIJA – спортист – – sportswoman –

Чурлевска - Џидрова, Марија (1943), Curlevska - Dzidrova, Marija (1943) спаѓа во т.н. втора генерација на ра­ be­longs to the second generation of hand кометарки којашто практично го тра­ ball players who practically traced the path сира патот на афирмацијата и развојот of affirmation and the development of this на овој спорт. Со ракомет почнува да sport. She started to play hand ball in her се занимава уште во најраната младост. early childhood. She was an active handball Активна ракометарка е сè до 1964 г., player until 1964, when she played the кога го одигрува последниот натпревар last game for the hand ball club Pelister. за Ракометниот клуб „Пелистер“. Во During her eleven years hand ball career, единаесетгодишната ракометна кариера освојува бројни признанија и награди, а she won many recognitions and rewards повеќепати е прогласувана за спортист and she was proclaimed for a sportswoman на Македонија. По завршувањето на of Macedonia. When she finished her играчката кариера не се откажува од sports career, she did not give up of the ракометот. Станува тренер и години со handball. He became a couch and she ред го пренесува искуството на младите transferred the gained experience from the ракометни надежи, стекнато во бројните numerous matches to Bitola’s teams and the натпревари за битолските екипи и Representation of Macedonia. Репрезентацијата на Македонија. She is a recipient of the silver certificate Носител е на Сребрена плакета of honor of RFM, on the occasion of ten на РФМ по повод десетгодишнината years anniversary of handball in Macedonia. на ракометот во Македонија. Слич­ She got similar rewards on the occasion of ни награди добива и по повод одбеле­ celebration of the twenty and thirty years жувањето на дваесетгодишнината и anniversary of the handball in Macedonia. три­­е­сетгодишнината на ракометот во In the period of 1950-1960 she practically Ма­кедонија. Освен ракометарка, е и една од најдобрите кошаркарки на Битола. Во played all other sports. Bitola’s journalists периодот од ’50 до ’60 години практично called her the Prima Donna of the handball се занимава и со сите други спортови. in Bitola , real virtuosi woman exceptionally Битолските новинари ја нарекуваат gifted for all sport disciplines. прва дама на ракометот во Битола, прав виртуоз, човек исклучително надарен за сите спортски дисциплини.

232 ЧУРЛЕВСКА – МАНЕВСКА CURLEVSKA – MANEVSKA БИЛЈАНА BILJANA – спортист – – sportswoman –

Чурлевска - Маневска, Билјана (1966), Curlevska - Manevska, Biljana (1966) ра­ ­­­кометарка.­ Родена во Битола. Ис­ She was born in Bitola. She is a promoted так­­ната ракометна репрезентативка, handball representative known in Macedonia поз­ната во Македонија и Југославија. and Yugoslavia. She started to play handball Со ракомет започнува да се занимава at the age of ten and at age of thirteen. She уште на десетгодишна возраст, а веќе played the first matches for the first lining на тринаесетгодишна возраст ги игра of the team of “Pelister”. As a member и првите натпревари за првиот тим на of the Youth handball representation of екипата на „Пелистер“. Како член на Macedonia she has won many awards and Младинската ракометна репрезентација first places and almost at all of them she на Македонија има освоено повеќе was proclaimed to be the best player or награди и први места, и речиси на сите shooter on the tournaments in Slovenia, е прогласувана за најдобар играч или Croatia and Macedonia. From 1976 to 1985 стрелец на турнирите во Словенија, with the handball team “Pelister” she won Хрватска и Македонија. Од 1976 до 1985 many tournaments and championships as a година со Ракометниот клуб „Пелистер“ player with the highest average 14 goals per освојува многу турнири и првенства match. At the age of seventeen she signed како играч со најголем просек - 14 гола for DIN in Nis, where after the tournament по натпревар. На седумнаесетгодишна in Zajecar as the best player she left to RK возраст потпишува за ДИН во Ниш, каде “Rabotnicki” Belgrade. She played with после турнирот во Зајечар како најдобар them on many tournaments, competitions играч, заминува во РК „Работнички“ - and international competitions where with Белград. Со нив игра на многу турнири, the handball representation –junior one, натпревари и меѓународни натпревари she won the golden medal on the Balkan каде со Ракометната репрезентација - championship and she has been announced јуниорки го освојува златниот медал на for the best shooter. Балканското првенство и е прогласена за Due to an injury she did not travel најдобар стрелец. to the Olympic Games in Seoul. After her Поради повреда не патува на return to Belgrade she returned to her old Олимпијадата во Сеул. По враќањето од club “Pelister” until 1987/88 when she Белград повторно му се враќа на стариот played for “Mlaz Bogdanci”. Soon after клуб „Пелистер“, сè до 1987/88 г. кога her delivery she returned to the handball настапува за „Млаз“ - Богданци. courses in 1990 with the team of “Tutunski

233 Набрзо после породувањето се kombinat” Prilep and she is the first woman враќа на ракометните терени во 1990 who after delivery returned to the handball. год. со екипата на „Тутунски комбинат“ Then, followed the performances from - Прилеп, и е првата жена која после 1993-1994 for RK “Kopaka” Kicevo 1994- породување му се враќа на ракометот. 1995 and she was again in Pelister 1995- Потоа следат настапите од 1993-1994 г. 1996, for HC Kometal Skopje with which за РК „Копачка“ - Кичево, 1994-1995 г. she won the cup and the championships, повторно во РК „Пелистер“ - Битола, then again to “Pelister Tat” and they won 1995-1996 г. за РК „Кометал“ - Скопје со the second place of R. Macedonia and the кои освојува куп и првенства, па пак во cup of Macedonia and by that they secured РК „Пелистер-Тат“ со кои го освојува place to the European championship. She 2. место на Р Македонија и Купот на played in the clubs in Greece and then from Македонија, со што си обезбедува пласман 1998-2002 in “Ehikos” Kozani where again за Европското првенство. Има играно и she was announced for the best player of the во клубови во Грција и тоа од 1998-2002 league, 2001-2004 in “Amintos” Aminteo г. во „Етникос“ - Козани, каде повторно е and 2004-2005 Filotas Filota and that is her прогласена за најдобар стрелец на лигата, last club when due an injury she stopped 2001-2004 год. во „Аминтас“ - Аминтео professionally to deal with handball. и 2004-2005 год. „Филотас“ - Филота кој In 1988 she received a medallion for the е и нејзин последен клуб, кога поради contribution in the handball and as a player повреда престанува професионално да се of Pelister she was eight times on the list of занимава со ракомет. the ten best sportswomen of Bitola. From Во 1988 год. добива Плакета за 2007 she worked as a coach of the handball придонес во ракометот, а како играч на pioneer school where passed all our current „Пелистер“ осумпати се наоѓа на листата handball players. With Curlevska as a coach на десетте најдобри спортисти на Битола. they won the second place in Fonko league Од 2007 год. работи како тренер на of R. Macedonia (silver medal) and she Ракометната пионерска школа низ која received a diploma for a successful coach поминаа многу наши сегашни ракометари work in the category of cadets. и ракометарки. Со Чурлевска, како Today she works as a handball coach тренер, го освојуваат второто место во in PRS Bitola for pioneers ( the youngest Фонко-лигата на Р Македонија (сребрен category). медал) и добива Диплома за успешна тренерска работа во категоријата кадети. Денес работи како ракометен тренер во ПРШ Битола за пионери и пионерки (најмлада категорија).

234 ЧУРЛЕВСКИ CURLEVSKI БОРО BORO – спортист – – sportswoman –

Чурлевски, Боро (1965), спортист. Curlevski, Boro (1965) He was born Роден во Битола. Еден од најдобрите in Bitola. One of the best handball players ракометари на Македонија и поранешна of Macedonia and former Yugoslavia. He Југославија. Кариерата ја започнува во started his career at RK “Pelister” in 1984. РК „Пелистер“ во 1984 г. Со екипата на With the team of Pelister they won the „Пелистер“ 3 пати ја освојуваат вице­ vice championship title of Yugoslavia. шам­пионската титула на Југославија. His playing career was from 1989-1990 in Играчката кариера ја поминува во 1984 “Pelister” Bitola, 1988 “Crvenka” (SM), - 1990 г. „Пелистер“ - Битола, 1988 г. во 1991/92 at “Tutunski kombinat” Prilep „Црвенка“ (СЦГ), 1991/92 г. во „Тутунски ( 1st place in the Second handball league комбинат“ Прилеп (1. место во Втората ракометна лига на Југославија), 1992/93 of Yugoslavia), 1992/93 in “Borec” Veles г. во „Борец“ - Велес, освоен Куп на they won the Cup of Macedonia, 1994/99 Македонија, 1994/99 г. во „Пелистер“ - “Pelister” Bitola they won 4 championships, Битола, освоени 4 првенства, 4 Купа на 4 cups of Macedonia, semi final of IHF Cup Македонија, полуфинале во ЕХФ Купот against “Lemgo” 1988 in “Banjac” Chez против Лемго, 1988 г. во „Бањик“ - Чешка, Republic, they won the second place in освоено второ место во првенството на the championship of the Chez Republic, Чешка, 1999/00 г. во „Килкис“ - Грција, 1999/2000 at “Kilkis” Greee, he won the освоено второ место во првенството на second place in the championship of Greece Грција, 2000/01 г. во „Ловќен“ - Цетиње. 2000/01 at “Lovken” Cetinje. He played a lot Има одиграно многу натпревари matches for the National team of Former за Националниот тим на поранешна Yugoslavia winning the bronze medal at the Југославија, освојувајќи бронзен медал на World championship in Romania. He has Светското првенство во Романија. been announced for the best player at the Многупати е прогласуван за најдобар International tournaments 1996/97 Struga, играч: Меѓународен турнир - Добој 1994/95 International tournament Leskovac, 1996/97 г., Струга 1994/96 г., Меѓународен турнир - Лесковац 2000 г., најдобар 2000 the best shooter in 1989 in Svetozarevo стрелец во 1989 г. во Светозарево и 1992 and 1992 in Struga. His coach career started г. во Струга. Тренерска кариера: 2001/02 2001/2002 at “Kilkis” Greece ( 4th place in г. во „Килкис“ - Грција (4. место во the championship of Greece and quart final првенството на Грција и четвртфинале во in the challenge cup 2002/2003) at Pelister

235 Челинџ-купот), 2002/03 г. во „Пелистер“ - Bitola (IHF cup), 2003 at “Jug” Skopje ( 4th Битола (ЕХФ Куп), 2003 г. во „Југ“ - Скопје place of the championship of Macedonia) (4. место во првенството на Македонија), 2004 Pristine 2005 in “Kastrioti” Urosevac 2004 г. Приштина, 2005 г. во „Кастриоти“ ( they won The Cup of Kosovo) 2005 in - Урошевац (освоен Куп на Косово), 2005 “Besa” Pec ( participation at IHF cup). г. во „Беса“ - Пеќ (учество во ЕХФ Куп).

236 ШКОДРЕАНУ SKODREANU КОСТА KOSTA – уметник – – artist –

Шкодреану, Коста (крај на XIX и Skodreanu, Kosta (end of XIX and the почеток на XX век), оставил белег на beginning of XX century) he left mark to the дваесеттиот век работејќи го иконостасот twentieth century working on the iconostas во црквата Св. Константин и Елена во at the church “St Constantine and Elena” in Битола. Тој е еден од првите уметници кој Bitola. He is one of the first artists who im- внесол западни влијанија во сакралната posed western influences in the religious art. ликовна уметност. Skodreanu finished pharmacy and at- Шкодреану завршил фармација и tended Academy of Art in Vienna and after посетувал ликовна академија во Виена, а his return, worked on the both activities. по враќањето ги работи и двете дејности. His most significant achievement is the Негово најпознато остварување е iconostas at the church “St Constantine иконостасот на црквата Св. Константин and Elena”(drawn in 1905) which leaves и Елена (насликан во 1905 г.) во кој the dogma and patterned decisions of the излегувал од догматските, шематизирани church painting from the second half of решенија во црковното сликарство од XIX century, leaves the traditional and By- втората половина на XIX век, го напушта zantium engagement of the icon writing традиционализмот и византиското and the painting and embeds classicistic разбирање на иконописот и живописот и romantic and real elements. In the fund of внесува класицистички, романтичарски the National Gallery of Macedonia in Skopje и реалистички елементи. Во фондот на there is the “Portrait of a girl”(beginning of Националната галерија на Македонија the 20 century) one of the rare works which во Скопје се наоѓа делото ,,Портрет на marked the profane character of the art in девојче“ (почеток на 20 век), едно од this period . ретките дела кои го обележаа профаниот карактер на ликовната уметност во овој период.

237 ШПЕРОВИЌ SPEROVIC МИЛИЦА MILICA – уметник – – artist –

Шперовиќ, Милица (1939), пијанист­ Sperovic, Milica (1937) a pianist, artistic ка, уметнички директор на фестивалот director of the festival “Interfest” in Bitola. „Интерфест“ во Битола. She was born in Bitola in 1939 where Родена во Битола 1939 г., каде го she started her musical education. She започнува своето музичко образование. graduated at the department of piano at the Дипломира на одделот во Белград, Music Academy in Belgrade, in the class of во класата на Властимир Шкара. Vlastimir Skar. In the academic 1969/70, Академската 1967/70 г. специјализира she specialized piano in Paris in the classes пијано во Париз, во класата на Алдо of Aldo Cikolini and Vlado Perlemiter. Чиколини и Владо Перлемитер. In 1975 she finished the post graduate Во 1975 г. ги завршува постдиплом­ studies at the Faculty of Music in Belgrade ските студии на Факултетот за музичка in the class of Olga Mihajlovik and obtained уметност во Белград, во класата на Олга the title Master of piano. She is the first Михајловиќ и се стекнува со назив master of piano in Macedonia. She created магистер по пијано. Таа е и првиот considerable concert career, firstly as a solo магистер по пијано во Македонија. then as a member of the duo ”Ribarski” ( Остварува забележителна концертна with the trombonist Kiril Ribarski). Also, кариера, најнапред како солистка, потоа she was the first president of the Music и како членка на дуото „Рибарски“ (со youth in Bitola and vice president of MM тромбонистот Кирил Рибарски). Исто of Macedonia. Founder and director of така, е и првиот претседател на ММ на the International classical music festival Македонија. Основач и директор е на “Interfest” in Bitola since 1992 and since фестивалот „Интерфест“ во Битола од 1994 she has been its artistic director. She 1992, а од 1994 г. е уметнички директор, is the president of the Association of Music сè до денес. Претседател е на Сојузот на Artists in Macedonia and founder of the музичките уметници на Македонија и First piano competition in Macedonia in основач на првиот Интернационален пи­ 2001. јано натпревар во Македонија, во 2001 г. In her rich music career she performed Во нејзината богата музичка кариера as a solo and member of “Duo Ribarski” настапува како солист и како член на in twenty countries of Europe, Asia North „Дуо Рибарски“ во триесетина земји во and South America and at a large number Европа, Азија, Северна и Јужна Америка of festivals: ”Dubrovnik Summer Games“, и на голем број фестивали: „Дубровнички “Festival of the modern music“ in Trst,

238 летни игри“, „Фестивал на современата ”Zagreb biennale”, festival ”Ithaca”(USA) музика“ во Трст, „Загребското биенале“, Albert Russell (France). She realized records фестивалот „Итака“ (САД), „Алберт printed on ten sound supports. As a solo Русел“ (Франција). Реализира снимки she performed in the halls in Paris, Vienna, печатени на десетина носачи на звук. Novosibirsk, Belgrade, Ljubljana, Krakow, Како солист настапува во салите на Langolen, Bitola, Anvers, Dubrovnik, Париз, Виена, Новосибирск, Белград, Zagreb, Budva, Novi Sad, Skopje, Porec. Љубљана, Краков, Ланголен, Битола, With the Macedonian Philharmony she Анверс, Дубровник, Загреб, Будва, Нови realized the first performance in Macedonia Сад, Скопје, Пореч. of the symphonic variation of C Frank and Со Македонската филхармонија ја the concert in G-dour by Morris Ravel. She остварува првата изведба во Македонија is recipient of large number of awards. на Симфониските варијации од Ц.Франк и Концертот во Г-дур од Морис Равел. Добива голем број на награди.

239 ШУНДОВСКИ SUNDOVSKI ЈОРГО JORGO – архитект – – architect –

Шундовски, Јорго (1955), архитект од Sundovski, Jorgo (1955) an architect of општ профил, проектант на голем број general profile, designer of large number of објекти во Битола и пошироко. objects in Bitola and wider. Роден е во Битола, 1955 година. He was born in Bitola in 1955. He Дипломира на Архитектонскиот graduated at the Faculty of Architecture at факултет, при Универзитетот „Св. the University “Sts Cyril and Methodius” Кирил и Методиј“ во Скопје, во 1979 in Skopje in 1979. At the beginning of 1980 год. Во почетокот на 1980 г. се вработува во тогашниот Завод за урбанизам и he was employed at the former Institute of проектирање во Битола, како проектант Urbanism and Design in Bitola, as a designer во отсекот високоградба. Во април 1993 of the department high buildings. In April година е избран за заменик министер 1993 he was elected for a deputy minister во Министерството за урбанизам, at the Ministry of urbanism, construction, градежништво, сообраќај и екологија traffic and ecology of the Government of на Владата на РМ, а од 1994-1997 г. ја RM and from 1994-1997 he performed the врши функцијата на министер во истото function of Ministry at the same ministry. министерство. По завршувањето на After this function in 1998 he founded his оваа функција, во 1998 год., го формира architecture bureau “Forms” where he is the Архитектонското биро „Форми“, каде е управител до денес. manager until today. Јорго Шундовски има голем број Jorgo Sudovski has a large number of проектирани и изведени објекти од projected and realized objects of different различни области на градежништвото areas of the construction ( high buildings), (високоградбата), урбанистички проекти the urban projects and plans in Bitola and и планови во Битола, пошироко во Р wider in R. Macedonia and outside it. Македонија и надвор од неа. In the area of designing of individual Во областа на проектирање на and collective buildings, Sundovski has индивидуални и колективни станбени wide designing opus. He performed around објекти Шундовски има широк 36 projects for collective buildings with проектантски опус. Изработувач е apartments fond of around 3270 apartments на околу 36 проекти за колективни станбени згради, со станбен фонд од for the area of Bitola, Skopje, Ohrid, Kicevo, околу 3270 станови на подрачјето на Resen Demir Hisar and other cities in

240 Битола, Скопје, Охрид, Кичево, Ресен, Republic of Macedonia. In his designing Демир Хисар и други градови во record there are numbered approximately Република Македонија. Во неговиот 300 individual buildings throughout the проектантски запис се вбројуваат state and abroad. He was a designer of приближно 300 индивидуални станбени many hotel complexes: Children resort on згради низ државата и во странство. “Pelister”, the hotel restaurant “Sator’ in v. Проектант е на повеќе хотелски Trnovo the hotels which are built in auto комплекси: „Детското одморалиште“ на Пелистер, хотел-ресторан „Шатор“ во с. camp site "Livadiste" and hotels in Drac, Трново, хотелите кои се градат во авто- Albania ( upgraded ideal projects). кампот „Ливадиште“ и хотелите во Драч, His more important realized objects of Албанија (наградени идејни проекти). social public and economic characters are Негови позначајни реализирани the administration building of the university објекти од општествен, јавен и стопански “FON” in Skopje and the university campus карактер се: административната зградата "FON" in Struga, the business trading на Универзитетот „Фон“ во Скопје и complex “Simpeks” and “Avtonova” in универзитетскиот кампус „Фон“ во Bitola, the reconstruction of PTT Bitola, the Струга, деловно-трговските објекти factory complexes for the necessities of the „Симпекс“ и „Автонова“ во Битола, реконструкција на ПТТ – Битола, conservation industry, Factory “Skot trade” фабричките комплекси за потребите на in v Rosoman, Textile factory “Planina конзервната инсустрија - Фабрика „Скот- Mihos” Bitola, the bakery “Zitko” in Budva трејд“ во с. Росоман, Текстилната фабрика reconstruction and annex to the factory „Планина Михос“ Битола, Пекарата complex “Bitolatex” in Bitola „Житко“ во Будва, реконструкција He is the author of large number и доградба на фабричкиот комплекс of projects for small economy auto car „Битолатекс“ во Битола. salons, ten gas stations in the republic and Автор е на голем број проекти за abroad. He executed feasibility studies for мало стопанство, авто-салони, десетина the protection of Prespa Lake purifying бензински пумпи во републиката и во stations and protection of objects of cultural странство. Изработувач е на физибилити студии за заштита на Преспанското inheritance Езеро, пречистителни станици и заштита He has performed a large number of на објекти од културното наследство. urban projects and plan documentation for Има изработено голем број many cities ( Bitola, Resen, Ohrid, Kicevo урбанистички проекти и плански and others ) many industrial zones in Bitola документации за повеќе градови (industrial zone Zabeni) in Skopje, Ohrid (Битола, Ресен, Охрид, Кичево и др.), and etc. Recently by the Counsel of the повеќе индустриски зони во Битола municipality Bitola it has been accepted his (индустриска зона „Жабени“), во Скопје, urban decision for so called locality ARM

241 Охрид и др. Неодамна од страна на He was winner of the second award for Советот на Општина Битола е прифатено realized project on the competition for the неговото урбанистичкото решение за project for the education center Hotel of the таканаречениот локалитет „АРМ“. Maceodnian tele-communications in 1998. Добитник е на втората награда за изведбен проект на конкурсот за проект за едукативен центар-хотел на Македонски телекомуникации во 1998 година.

242 ШУНДОВСКИ SUNDOVSKI СОТИР SOTIR – архитект – – architect –

Шундовски, Сотир (1933-2002), ма­ Sundovski, Sotir (1933-2002) Macedo­ ке­донски архитект со изострен усет за nian architect, architect with sharp feeling форма, пропорција и применет материјал. for a form proportion and applied material. Роден во 1933 г., во с. Гопеш, He was born in 1933 in v.Gopes Bitola. битолско. Дипломира во 1960 г. на He graduated in 1960 at The Faculty of Архитектонскиот факултет во Белград Architecture in Belgrade on the topic на тема: „Околиски и општински одбор “Surrounding and municipal board of the на град Битола“. Првото вработување му city of Bitola”. In 1972 he went to work at е во Проектантското биро „Нова градба“ the Institute for Urbanism and Designing во Битола. Во 1972 година преминува in Bitola, in 1980 he transferred at GP да работи во Заводот за урбанизам и “Pelister” and in 1994 he was employed проектирање во Битола, во 1980 г. се at the Department of designing and префрлува во ГП „Пелистер“, а во 1994 г. engineering where he was retired in 1998. се вработува во Одделот за проектирање His work is rich and various and he и инженеринг, каде го дочекува и своето together with his realized objects left deep пензионирање во 1998 г. traces in the creation of new architecture Неговото творештво е богато и values in Bitola. From the rich creational разновидно и тој со своите реализирани repertory as most important achievements објекти остави длабоки траги во could be separated: “The general hospital” создавањето на нови архитектонски вредности во Битола. in Bitola (1968) “The County court” in Од богатиот творечки репертоар како Bitola (1970) the department store “Javor” позначајни остварувања се издвојуваат: in Bitola (1975), Stopanska banka Bitola Општата болница во Битола (1968), (1976), The management building of Основниот суд во Битола (1970), “GP Pelister” (1977), The Diary in Bitola Стоковната куќа „Јавор“ во Битола 1979, the bakery “Krusevo” in Krusevo (1975), Стопанска банка - Битола (1976), (1983), the administrative business object управната зграда на ГП „Пелистер“ (1977), of GP “Pelister” in Bitola (1987), The Конзумната млекарница во Битола (1979), hotel “Molika” on “Pelister” Bitola (1990), пекарницата „Крушево“ во Крушево Business center in Bitola and the trade (1983), административно-деловниот об­ center “San promet” in Bitola. He won the јект на ГП „Пелистер“ во Битола (1987), great award for architecture of SAM in

243 хотелот „Молика“ на Пелистер, Битола 1994 for the administrative business object (1990), Бизнис-центарот во Битола (1996) of GP “Pelister” in Bitola and many social и Трговскиот центар „Санпромет“ во recognitions, medallions and testimonials. Битола. Добитник е на Големата награда за архитектура на САМ во 1994 г., за административно-деловниот објект на ГП „Пелистер“ во Битола и повеќе опште­ стве­ни признанија, плакети и пофалници.

244 КОРИСТЕНА ЛИТЕРАТУРА

1. Битола (монографија, колективен труд), 1985, Скопје: Наша книга. 2. Битола (монографија, колективен труд), 2004, Битола: Микена. 3. Битола низ вековите - зборници од одржани научни средби во чест на 4 Ноември - денот на ослободувањето на Битола,(1996 - 2007). 4. Браќа Манаки, Прилог за нивниот живот и дело, Скопје 1982. 5. Велев, Илија (1997) Кирилометодиевската традиција и континуитет, Скопје: ИМЛ при Филолошкиот факутет - Скопје. 6. Величковски, В.(1990), Васко Ташковски, Скопје: Македонска книга. 7. Градителите во Македонија XVIII - XX век, Георги Константиновски, Скопје, 2001. 8. Градителите во Македонија XVIII - XX век (книга втора), Георги Константиновски, Скопје, 2004. 9. Градителите во Македонија XVIII - XXI век (книга трета), Георги Константиновски, Скопје, 2007 10. Димитровски Д. - Такец (1982), Јубилеен каталог, Битола, Самостојно издание. 11. Димитровски, Д. - Такец, (1975), Манаќи и Битола, Битола, РУ „К. П. Мисирков“. 12. Дојчиновски К.: (2000) Тие му дадоа белег на векот, Скопје: Матица македонска. 13. Друштво за наука и уметност - Битола 1960-1990, монографија, Битола. 14. Група автори (1985) Битола, монографски труд, Скопје: Наша книга. 15. Група автори (2004) Битола, монографски труд, Битола: Микена. 16. Група автори (1998) Печатарството и издаваштвото во Битола, I, II, III дел, ДНУ-Битола. 17. Друштво за наука и уметност - Битола 1960-1990, монографија, Битола. 18. Ивановски, И. (1984) 40 год. Народен театар - Битола, Битола: НТБ. 19. Ивановски, И. (2004) 60 год. Народен театар - Битола, Битола: НТБ. 20. Ивановски, И. (1994) Методи Ивановски - Менде, Скопје: Матица македонска. 21. Константинов, Д, Хр.(2003) Битола 1903, Битола: Завод и музеј. 22. МИ-АНОВА Енциклопедија општа и македонска 1. A-Ж / Ј. Павловски. - Скопје: 2006. 23. МИ-АНОВА Енциклопедија општа и македонска 2. З-Љ / Ј. Павловски. - Скопје: 2006. 24. МИ-АНОВА Енциклопедија општа и македонска 3 М-П / ред. Ј. Павловски. - Скопје: 2006. 25. МИ-АНОВА Енциклопедија општа и македонска 4 Р-Ш / ред. Ј. Павловски. - Скопје: 2006.

245 26. Музиката на почвата на Македонија од Атанас Бадев до денес, книга 12, Скопје 2004. 27. Печатарството и издаваштвото во Битола (1999) (колективен труд), Битола, ДНУ. 28. Поленаковиќ д-р Харалампие (1973) Студии за македонскиот фолклор, Скопје: „Мисла“. 29. Огненовски, м-р С. (2000) „Тале Огненовски“Скопје: Матица Македонска. 30. Ташковски, В. (2005) Ѕуница околу пирустијата, Скопје. 31. Ташковски, В. (2005) монографси труд, Скопје: Музеј на град Скопје. 32. Ташковски, Д. (1970) Самуиловото царство, Скопје: Наша книга. 33. Тодоровски, Т. (1999) Македонија, настани, личности и дела, Скопје: Матица македонска 34. Траиковски Б. (1917-1996), 2003 Монографија Скопје, Уметничка галерија 35. Уметничка галерија - Битола (2003) Борислав Траиковски, монографија. 36. Христов, Д. (1964) 20 години Народен театар - Битола, Битола, НТБ.

246 РЕГИСТАР

Презиме и име години дејност страница

Алушевски, Стевче (1972) спортист ...... 13 Ангелковски, Петар (1931 - 2003) сценограф ...... 14 Апчевски, Стојан (1936) ликовен уметник ...... 16 Богдановски, Влатко (1964) шахист ...... 17 Буторац, Станко (1932) архитект ...... 18 Ванѓелов, Васко (1927) спортист ...... 20 Велјановски, Петар (1905 - 1975) актер ...... 21 Велјановска, Вера (1955) спортист ...... 23 Вељановски, Николче (1958) библиотекар советник . . . . . 24 Видимче, Гого (1929) архитект ...... 27 Видимче, Пецо (1921) ликовен уметник ...... 29 Гемтова - Георгиевска, Милка (1954) спортист ...... 30 Георгиев-Калица, Петар (1951) композитор ...... 31 Георгиевски, Љубиша (1937) режисер ...... 33 Гочева, Каролина (1980) пејачка ...... 36 Гравчевски, Владимир (1936 - 1978) актер ...... 40 Груевски, Миливој (1939) спортист ...... 42 Демировски, Ајри (1927) музичар ...... 43 Димитров, Славе (1946) музички уметник ...... 45 Димитровски, Димитар (1933) архитект ...... 46 Димитровски, Пеце (1942) спортист ...... 49 Димовски, Јован - Јанко (1928-1996) ликовен уметник ...... 50 Дубови, Јан (1892 - 1975) архитект ...... 52 Дунимаглоска, Весна (1976) спортист ...... 54 Ѓорѓиевски, Ѓорѓи (1944) спортист ...... 55 Ѓорѓиевски, Љупчо (1956) режисер ...... 57 Ѓорѓиевски, Науме (1956) библиотекар советник . . . . . 60 Здравев, Георги (1938) диригент ...... 63 Ивановски, Методија (1929 - 1995) ликовен уметник ...... 66 Ивановски, Тоде (1924 - 2005) ликовен уметник ...... 68 Илиевски, Благојче (1931) спортист ...... 69 Илиевски, Борче (1935) шахист ...... 70 Илиевски, Димитар-Мурато (1953 - 1989) алпинист ...... 71 Илиќ, Ѓуро (1952) спортист ...... 72

247 Јанакиевски, Томе (1938 - 2004) археолог ...... 74 Јосифовски, Јосиф (1927 - 2001 актер ...... 75 Канатларовски, Драган (1960) спортист ...... 77 Караџовски, Ѓорѓи (1916 - 1989) ликовен уметник ...... 78 Константинов, Јанко (1926) архитект ...... 79 Костов, Кире (1949) композитор ...... 81 Котевски, Пеце (1967) спортист ...... 83 Кочевски Димитар - Мичо (1943) ликовен уметник ...... 84 Кочовски, Илија (1945) ликовен уметник ...... 86 Крстевски, Крсте (1940) спортист ...... 87 Куцулова-Андреевски (дует) дует ...... 89 Македонски, Кирил (1925 - 1984) композитор ...... 91 Манаки, Јанаки (1878 - 1960) фотограф ...... 94 Манаки, Милтон (1882 - 1964) снимател ...... 96 Манев, Свето (1945) ликовен уметник ...... 98 Мачкиќ, Воислав (1930-1994) архитект ...... 99 Мачковски, Вангел (1938) музичар ...... 101 Мелников, Иван (1896) сценограф ...... 104 Милошевски, Петар (1973) спортист ...... 106 Мирчевски, Петар (1956) актер ...... 107 Михајлова, Соња (1958) актер ...... 109 Мицевски, Тони (1970) спортист ...... 111 Моше, Елена (1968) актер ...... 112 Наковска, Оливера (1974) спортист ...... 114 Наумовска, Олга (1927 - 1999) актер ...... 116 Наумовски, Душан (1938) режисер ...... 119 Наумовски, Сотир (1910-1988) режисер ...... 121 Неќак, Миодраг (1967) композитор ...... 124 Николов, Благој (1951) библиотекар советник ...... 127 Николовски, Димче (1953 - 1998) ликовен уметник ...... 131 Новаковиќ, Љубиша (1936-2008) архитект ...... 133 Огненовски, Тале (1922) музички уметник ...... 136 Османли, Димитрие (1927 - 2006) режисер ...... 139 Папазоглу, Фанула (1917 - 2001) археолог ...... 141 Петковска-Липша, Сашка ( 1951-1983 ) пејачка ...... 143 Петров, Караѓуле (1924 - 1963) оперски пејач ...... 145 Петровски, Добри (1955) библиотекар советник ...... 146 Петровски, Михаил (1940) спортист ...... 150 Петровски, Панде (1943 - 2006) ликовен уметник ...... 151

248 Поповска, Јоана (1943) актер ...... 153 Радевски, Боро (1937) архитект ...... 156 Размовски, Методија (1930) библиотекар ...... 158 Ролев, Стефан (1865 - 1969) спортист ...... 161 Светозарев, Валентин (1963) сценограф ...... 162 Силјановски, Симеон (1942) ликовен уметник ...... 165 Соклевски, Валентин (1964) кореограф ...... 166 Спировски, Љупчо (1950) спортист ...... 171 Спироски Перо (1928-1995) ликовен уметник ...... 173 Ставревски, Добри (1933-1994) пејач ...... 175 Стефановска, Анета (1959) виш библиотекар ...... 177 Стефановски, Ацо (1922 - 1985) актер ...... 180 Стефановски, Димче (1921 - 1978) актер ...... 182 Стефановски, Илко (1952) актер ...... 184 Стефановски, Стевче (1959) спортист ...... 186 Стојановски, Кирил (1933) архитект ...... 188 Стојановски, Цветан (1965) оперски пејач ...... 191 Стојковски, Митко (1972) фудбалер ...... 193 Стојковски, Петар (1931) актер ...... 194 Струмениковски Ранко (1936 - 2000) ликовен уметник ...... 197 Талевски, Борислав (1934) ликовен уметник ...... 198 Талески, Владимир (1959) актер ...... 200 Ташковиќ, Глигорие (1901 - 1963) архитект ...... 202 Ташковски Васко (1937) ликовен уметник ...... 204 Томовска, Виолета (1945 ) пејачка ...... 206 Томоски, Сотир (1899-1985) архитект ...... 209 Томски, Златко (1955) архитект ...... 211 Траиковски Борислав (1917 - 1996) ликовен уметник ...... 214 Трајковски, Боне (1936 - 1982) спортист ...... 215 Трајковски, Методија (1928) архитект ...... 216 Трајковски Љубиша (1930 - 1995) актер ...... 218 Трифуновски, Љубо (1938) диригент ...... 220 Хаџи Антоновски, Коста (1935) ликовен педагог ...... 223 Христов, Ѓорѓи (1976) фудбалер ...... 224 Христов, Димитар (1938) режисер ...... 225 Христовски Јонче (1933 - 2000) естраден уметник ...... 227 Чакар, Јасмина (1939) музички уметник ...... 228 Чоревски, Борис (1949) актер ...... 229 Чоревски, Трајко (1921 - 1955) актер ...... 231

249 Чурлевска, Марија (1943) спортист ...... 232 Чурлевска-Маневска, Билјана (1966) спортист ...... 233 Чурлевски, Боро (1965) спортист ...... 235 Шкодреану Коста (кр. 19-поч.20в.) ликовен уметник ...... 237 Шперовиќ, Милица (1939) уметник ...... 238 Шундовски, Јорго (1955) архитект ...... 240 Шундовски, Сотир (1933-2002) архитект ...... 243

250 REGISTER

Surname and name years profession page

Alusevski, Stevce (1972) sportsman ...... 13 Angelovski, Petar (1931 - 2003) screen writer ...... 14 Apcevski, Stojan (1936) artist ...... 16 Bogdanovski Vlatko (1964) chess master ...... 17 Butorac, Stanko (1932) architect ...... 18 Vangelov, Vasko (1927) sportsman ...... 20 Veljanovski, Petar (1905 - 1975) actor ...... 21 Veljanovska, Vera (1955) sportswoman ...... 23 Veljanovski, Nikolce (1958) librarian adviser ...... 24 Vidimce, Gogo (1929) architect ...... 27 Vidimce, Peco (1921) artist ...... 29 Gemtova-Georgievska, Milka (1954) sportswoman ...... 30 Georgiev-Kalica, Petar (1951) composer ...... 31 Georgievski, Ljubisa (1937) director ...... 33 Goceva, Karolina (1980) singer ...... 36 Gravcevski, Vladimir (1936 - 1978) actor ...... 40 Gruevski, Milivoj (1939) sportsman ...... 42 Demirovski, Ajri (1927) musician ...... 43 Dimitrov, Slave (1946) musician ...... 45 Dimitrovski, Dimitar (1933) architect ...... 46 Dimitrovski, Pece (1942) sportsman ...... 49 Dimovski Jovan-Janko (1928-1996) artist ...... 50 Dubovi, Jan (1892 - 1975) architect ...... 52 Dunimagloska, Vesna (1976) sportswoman ...... 54 Gorgievski, Gorgi (1944) sportsman ...... 55 Gorgievski, Ljupco (1956) director ...... 57 Gorgievski, Naume (1956) librarian adviser ...... 60 Zdravev, Gorgi (1938) conductor ...... 63 Ivanovski, Metodija (1929 - 1995) artist ...... 66 Ivanovski, Tode (1924 - 2005) artist ...... 68 Ilievski, Blagojce (1931) sportsman ...... 69 Ilievski, Borce (1935) chess player ...... 70 Ilievski, Dimitar-Murato (1953 - 1989) alpinist ...... 71 Ilic, Guro (1952) sportsman ...... 72

251 Janakievski, Tome (1938 - 2004) archeologist ...... 74 Josifovski, Josif (1927 - 2001 actor ...... 75 Kanatlarovski, Dragan (1960) sportsman ...... 77 Karadzovski, Gorgi (1916 - 1989) artist ...... 78 Konstantinov, Janko (1926) architect ...... 79 Kostov, Kire (1949) composer ...... 81 Kotevski, Pece (1967) sportsman ...... 83 Kocevski, Dimitar-Mico (1943) artist ...... 84 Kocovski, Ilija (1945) artist ...... 86 Krstevski, Krste (1940) sportsman ...... 87 Kuculova-Andreevski (duet) duet ...... 89 Makedonski, Kiril (1925 - 1984) composer ...... 91 Manaki, Janaki (1878 - 1960) photographer ...... 94 Manaki, Milton (1882 - 1964) cameraman ...... 96 Manev, Sveto (1945) artist ...... 98 Mackic, Voislav (1930-1994) architect ...... 99 Mackovski, Vangel (1938) musician ...... 101 Melnikov, Ivan (1896) screen writer ...... 104 Milosevski, Petar (1973) sportsman ...... 106 Mircevski, Petar (1956) actor ...... 107 Mihajlova, Sonja (1958) actress ...... 109 Micevski, Toni (1970) sportsman ...... 111 Mose, Elena (1968) actress ...... 112 Nakovska, Olivera (1974) sportswoman ...... 114 Naumovska, Olga (1927 - 1999) actress ...... 116 Naumovski, Dusan (1938) director ...... 119 Naumovski, Sotir (1910-1988) director ...... 121 Nekak, Miodrag (1967) composer ...... 124 Nikolov, Blagoj (1951) librarian adviser ...... 127 Nikolovski, Dimce (1953 - 1998) artist ...... 131 Novakovic, Ljubisa (1936-2008) architect ...... 133 Ognenovski, Tale (1922) artist ...... 136 Osmanli, Dimitrie (1927 - 2006) director ...... 139 Papazoglu, Fanula (1917 - 2001) archeologist ...... 141 Petkovska-Lipsa, Saska ( 1951-1983 ) singer ...... 143 Petrov, Karagule (1924 - 1963) opera singer ...... 145 Petrovski, Dobri (1955) librarian adviser ...... 146 Petrovski, Mihail (1940) sportsman ...... 150 Petrovski, Pande (1943 - 2006) artist ...... 151

252 Popovska, Joana (1943) actress ...... 153 Radevski, Boro (1937) architect ...... 156 Razmovski, Metodija (1930) librarian ...... 158 Rolev, Stefan (1865 - 1969) sportsman ...... 161 Svetozarev, Valentin (1963) screen writer ...... 162 Siljanovski, Simeon (1942) artist ...... 165 Soklevski, Valentin (1964) choreographer ...... 166 Spirovski, Ljupco (1950) sportsman ...... 171 Spirovski, Pero (1928-1995) artist ...... 173 Stavrevski, Dobri (1933-1994) singer ...... 175 Stefanovska, Aneta (1959) higher librarian ...... 177 Stefanovski, Aco (1922 - 1985) actor ...... 180 Stefanovski, Dimce (1921 - 1978) actor ...... 182 Stefanovski, Ilko (1952) actor ...... 184 Stefanovski, Stevce (1959) sportsman ...... 186 Stojanovski, Kiril (1933) architect ...... 188 Stojanovski, Cvetan (1965) opera singer ...... 191 Stojkovski, Mitko (1972) footballer ...... 193 Stojkovski, Petar (1931) actor ...... 194 Strumenikovski, Ranko (1936 - 2000) artist ...... 197 Talevski, Borislav (1934) artist ...... 198 Taleski, Vladimir (1959) actor ...... 200 Taskovik, Gligorie (1901 - 1963) architect ...... 202 Taskovski, Vasko (1937) artist ...... 204 Tomovska, Violeta (1945 ) singer ...... 206 Tomoski, Sotir (1899-1985) architect ...... 209 Tomski, Zlatko (1955) architect ...... 211 Traikovski, Borislav (1917 - 1996) artist ...... 214 Trajkovski, Bone (1936 - 1982) sportsman ...... 215 Trajkovski, Metodija (1928) architect ...... 216 Трајковски Љубиша (1930 - 1995) actor ...... 218 Trifunovski, Ljubo (1938) conductor ...... 220 Hadzi Antonovski, Kosta (1935) art pedagogue ...... 223 Hristov, Gorgi (1976) footballer ...... 224 Hristov, Dimitar (1938) director ...... 225 Hristovski Jonce (1933 - 2000) entertainer ...... 227 Cakar, Jasmina (1939) musician ...... 228 Corevski, Boris (1949) actor ...... 229 Corevski, Trajko (1921 - 1955) actor ...... 231

253 Curlevska, Marija (1943) sportswoman ...... 232 Curlevska-Manevska Biljana (1966) sportswoman ...... 233 Curlevski, Boro (1965) sportsman ...... 235 Skodreanu, Kosta (end 19-begin.20c.) artist ...... 237 Sperovik, Milica (1939) artist ...... 238 Sundovski, Jorgo (1955) architect ...... 240 Sundovski, Sotir (1933-2002) architect ...... 243

254 Издавач: Published by: НУУБ „Св. Климент Охридски“ - Битола NUUB “St. Clement Ohridski” - Bitola

За издавачот: For the publisher Науме Ѓоргиевски Naume Gorgievski

ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA КУЛТУРА CULTURE

Превод на англиски Translation in English Агенција за преводи „Филип М“ - Битола Translation service agency “Filip M” - Bitola Весна Милевска Vesna Milevska

Лектори на англиски Lectors in English Весна Милевска Vesna Milevska

Дизајн на корица Cover design Горан Микаровски Goran Mikarovski Гордана Пешевска Gordana Pesevska

Kомпјутерска подготовка Computer preparation Гордана Пешевска Gordana Pesevska

Печатење Printing АД „Киро Дандаро“ Битола AD „Kiro Dandaro“ Bitola

Тираж Press run 400 примероци 400 copies

Книгата е финансирана од Министерствoто The book is financed by the Ministry of за култура на Република Македонија culture, of the Republic of Macedonia