ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА К У Л Т У Р А DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA C U L T U R E БИТОЛА – BITOLA 2010 Издавач Published by НУУБ „Св. Климент Охридски“ – Битола NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA КУЛТУРА CULTURE Составувачи: Authors: Ѓоргиевски, Науме Gorgievski, Naume Стефановска, Анета Stefanovska, Aneta Талеска, Светлана Taleska, Svetlana Андоновска, Ленче Andonovska, Lence Николов, Благој Nikolov, Blagoj Пешевска, Гордана Pesevska, Gordana Рецензенти: Publisher's readers: Димовски – Цолев, Ѓорѓи Dimovski – Colev, Gorgi Радевски, Боро Radevski, Boro Соработници: Associate cooperatives: Трајковска, Анастасија Trajkovska, Anastasija Димитровски, Панде Dimitrovski, Pande Христова, Лилјана Hristova, Liljana Сојуз на спортови Битола Sport Association Bitola НУУБ „Св. Климент Oхридски“ – Битола NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА КУЛТУРА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA CULTURE БИТОЛА – BITOLA 2010 CIP - Каталогизација во публикација Национална установа Универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“, Битола 929-056.45:008(497.774) 008(497.774)(092) ЗНАЧАЈНИ личности за Битола : култура / [составувачи Науме Ѓоргиевски, Анета Стефановска, Светлана Талеска, Ленче Андоновска, Благој Николов, Гордана Пешевска ; [ соработници Анастасија Трајковска ... [и др.] ; превод на англиски Весна Милевска] = Distinguished people for Bitola : culture / [authors Naume Gorgievski, Aneta Stefanovska, Svetlana Taleska, Lence Andonovska, Blagoj Nikolov, Gordana Pesevska ; [associate cooperatives Anastasija Trajkovska ... [et al.] ; translation in English Vesna Milevska]. - Битола : НУУБ „Св. Климент Охридски“ = Bitola : NIUL "St. Clement Ohridski", 2010. - 254 стр. : илустр. ; 24 см Напореден текст на англ. јазик. - Предговор / Вера Стојчевска-Антиќ ; Preface / Vera Stojcevska-Antik : стр. 5-9. - Тираж 400. - Слики од авторите на пресвитокот од предниот омот. - Библиографија : стр. 245-246. - Регистар. ISBN 978-608-4538-16-5 1. Насп. ств. насл. 2. Ѓоргиевски, Науме [автор]. - I. Горгиевски, Науме види Ѓоргиевски, Науме a) Култура - Познати личности - Битола COBISS.MK.ID 18622017 ПРЕДГОВОР INTRODUCTION Самата популарна семантичка The popular semantic syntagm син тагма „Битола, Бабам Битола“ itself “Bitola Babam Bitola” discloses ја открива кодовната карактери- the code characteristic of the popular стика на популарниот град Бито- city of Bitola. Second by its size city ла. Вториот по големина град во in the Republic of Macedonia, but fa- Република Македонија, но познат со бројни епитети и определби кои mous with its numerous epithets and го сумираат значењето во реални definitions which sum up the impor- контури и граници. Да споменеме tance in real contours and borders. само еден факт. За градот под Пе- Let’s mention only one fact. For the листер испеани се над 300 песни. city under “Pelister” there have been Секако, ова не е ни случајност ни- sung over 300 songs. Surely, this is ту препотентна желба на битолча- not accidental nor conceited wish ните претенциозно да го истакнат of Bitola’s citizens, to promote their својот, секако, сакан град. За ме- surely loved city. For the metaphori- тафоричниот испеан град можеме слободно да истакнеме бројни це- cally sang city, we can freely state nu- нети карактеристики. merous valuable characteristics. Битола е знаменита не само во Bitola is valuable not only in our нашата земја, туку и вон нејзините country, but outside its borders. The граници. Историските перио- historical period through which our ди низ кои минал овој град уште city passed, made it even more at- повеќе го чинат привлечен. До tractive. Next to the ancient city античкиот град Хераклеа, изгра- Heraclea, built at 4 century BC by ден во 4. век пред н.е. од знамени- the famous army commander and тиот војсководец и градител царот Филип II, се надоврзал, преполн constructer Philip II, continued full со живот, градот Битола. Веќе во with life the city of Bitola. In the time Самоилово време е нотиран со of Samoul it was noticed under the името Битола. Античкиот период, name of Bitola. The ancient period, потоа римскиот, бугарскиот, ви- then the Roman, Bulgarian, Byzan- зантискиот, српскиот, турскиот, tium, Serbian, Turkish were not an не му попречиле на овој град да obstacle to upgrade this continuity го надоврзува континуитетот на of development. Also, the rulers of развој. Исто така, владетелите од different origin could not conquer разнородно потекло не можеле да the identity of the population. The 5 го освојат идентитетот на населе- passibility or the remains of differ- нието. Минливоста или останокот ent participants were always evident на разнородни присутници било in this city and the Consul time un- секогаш евидентно во овој град, а doubtedly speaks for the interests of конзулските времиња недвосмис- the neighboring and the European лено говорат за интересите на со- седните и европските држави за states in this famous city. Bitola col- знаменитиот град. Битола ги при- lected and lived both the political бирала и доживувала и политич- and the economic and especially ките, и економските, но посебно cultural fermentations with the ac- и културните превирања со до- complishments of the more civilized стрелите на поразвиен цивилиза- world. In all these periods appeared торски од. Во сите тие периоди се and promoted Bitola’s citizens in пројавувале и истакнувале битол- their own areas of development. Be- чани во сопствените области на side them appeared promoted indi- развој. Покрај нив се пројавувале и истакнати индивидуи од немаке- viduals of non Macedonian origin донско потекло, а кои го избрале who chose the city of Bitola for their градот Битола за свое постојано permanent or long-term residence. или подолгорочно живеалиште. Such growing Bitola deserved to Вака растечката Битола заслу- sum up the achievements of the fa- жила да ги сумира достигањата на mous people that the city had in знаменитите личности со кои изо- abundance in an honorable collec- билувал градот во почесен збор- tions of chosen people. That is why ник на избраници. Затоа појавата the appearance of Bitola’s publica- на битолското издание „Значајни личности за Битола“, што се појави tion “Distinguished people for Bi- во 2007 година, во издание на НУ- tola” in 2007 published by NUUB УБ „Св. Климент Охридски“ – Би- “St. Clement Ohridski”- Bitola and тола и Општина Битола, ја зголе- the municipality Bitola increased the ми љубопитноста на граѓаните и curiosity of the citizens and wider for пошироко за познатите и заслуж- the well known and deserved Bitola’ ни битолчани. Притоа, должни s citizens. At the same time, we are сме да ги земеме во предвид сите obliged to take into consideration all можности и критериуми, што се the possibilities and criteria that ap- јавија во работата на составувачи- те: Андоновска Ленче, Ѓоргиевски peared in the work of the authors: Науме, Николов Благој, Огненов- Andonovska Lence, Gorgievski Nau- 6 ски Трајко, Пешевска Гордана, me, Nikolov Blagoj, Ognenovski Tra- Стефановска Анета, Талеска Свет- jko, Pesevska Gordana, Stefanovska лана. Можеби е најбитен фактот Aneta, Taleska Svetlana. Maybe the што тие ни соопштуваат со какви most important is the fact that they побуди го започнале делото. Во announced the motives they started првобитниот обид избрале повеќе од 350 личности, за да се задржат with the work. In their first attempt врз објавените 161 личности, they have chosen over 350 people според избраните критериуми. and published 161 according to the Меѓутоа, едногласно составувачи- made criteria. But, the authors all те заклучуваат: „Во оваа импре- together agree that: “In this impera- сивна галерија на ликови, секако, tive gallery of people, some figures ненамерно некои граѓани не се are not mentioned willingly or un- застапени, иако претставуваат willingly, although they proved dis- значајност за Битола, но сигурно tinguished for Bitola, but we are sure ќе ги има во некое наше ново из- дание што ќе следува.“ that they will be mentioned in some Во публикацијата „Значајни other edition that will follow.” личности за Битола – култура“, In the publication “Distinguished составувачите Андоновска Лен- people for Bitola-culture” the authors че, Ѓоргиевски Науме, Николов Andonovska Lence, Gorgievski Nau- Благој, Пешевска Гордана, Стефа- me, Nikolov Blagoj, Pesevska Gor- новска Анета и Талеска Светла- dana, Stefanovska Aneta and Taleska на, придржувајќи се кон зацрта- Svetlana following the underlined ните критериуми: личностите да criteria: people born in Bitola and се родени во Битола и Битолско, личностите да живеат и творат Bitola region, people to live and cre- во Битола и Битолско и добиени ate in Bitola and Bitola region and награди и признанија, покрај де- the gained awards and recognitions, лот на внесени личности во прва- beside the part of entered people та основна книга, разработени се from the first basic book they have уште 59 нови личности од областа worked on 59 new people from the на културата: театар, архитектура, area of culture, theatre, architecture, сликарство, музика, археологија, painting, music, archeology, librari- библиотекарство и спорт. anship and sport. Ваквиот селективен однос кон Such selective relation towards избраните личности заслужувал внимание најверојатно и поодам- the elected people deserved atten- 7 на, но никогаш не е доцна да се tion most probably a long time ago, истакнат бележитите настани и but it is never late to emphasize the луѓе од развојниот пат на еден remarkable events and people from истакнат град.