DOCSLIB.ORG

Cəlil Məmmədquluzadənin 150 Illik Yubileyinə Həsr Olunmuş “Dünyada Sözdən Böyük Yadigar Yoxdur” Mövzusunda

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Cəlil Məmmədquluzadənin 150 Illik Yubileyinə Həsr Olunmuş “Dünyada Sözdən Böyük Yadigar Yoxdur” Mövzusunda 0 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ CƏLİL MƏMMƏDQULUZADƏNİN 150 İLLİK YUBİLEYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ “DÜNYADA SÖZDƏN BÖYÜK YADİGAR YOXDUR” MÖVZUSUNDA RESPUBLİKA ELMİ KONFRANSININ MATERİALLARI 29 noyabr 2019-cu il Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasının 28 dekabr 2019-cu il tarixli 4 saylı qərarı ilə nəşr edilib. NAXÇIVAN-2019 1 Naxçıvan Dövlət Universiteti. Cəlil Məmmədquluzadənin 150 illik yubileyinə həsr olunmuş “Dünyada sözdən böyük yadigar yoxdur” mövzusunda Respublika elmi konfransı. “Qeyrət” nəşriyyatı, 2019, 151 səh. BURAXILIŞA MƏSUL: MƏFTUN İSMAYILOV Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi katibi, riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent REDAKTOR: SAMİR TARVERDİYEV © NDU, “Qeyrət” nəşriyyatı, 2019 2 NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ-2019 CƏLİL MƏMMƏDQULUZADƏNİN 150 İLLİK YUBİLEYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ “DÜNYADA SÖZDƏN BÖYÜK YADİGAR YOXDUR” RESPUBLİKA ELMİ KONFRANSI TEHRAN ƏLİŞANOĞLU Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası CƏLİL MƏMMƏDQULUZADƏŞÜNASLIQDA YENİ MƏRHƏLƏ: METAFİZİKADAN FİZİKAYA Açar sözlər: Cəlil Məmmədquluzadəşünaslıq, “Molla Nəsrəddin”, Mirzə Cəlil irsi, metafizik yanaşma, “bioqrafiya və mühit”, akademik İsa Həbibbəyli Key words: study about Jalil Mammadkulizade, "Molla Nasreddin", Mirza Jalil’s legacy, metaphysical approach, "Biography and environment", Academician Isa Gabibbeyli Ключевые слова: Джалил Мамедгулузадеведение, «Молла Насреддин», наследие Мирзы Джалила, метафизический подход, «биография и среда», академик Иса Габиббейли Barəsində söz açmaq istədiyim mərhələ, zənnimcə, akademik İsa Həbibbəylinin tədqiqatları ilə başlayır və xüsusən “Cəlil Məmmədquluzadə: mühiti və müasirləri” monoqrafiyasından sistemləşir. Bu günlərdə çapdan çıxmış “Cəlil Məmmədquluzadə 150 il. Məqalələr. Esselər. Müsahibələr. “Şeirlər” kitabında toplanmış 1967-ci ildən günümüzəcən Cəlil Məmmədquluzadəşünaslıq materialları fikrimdə çox da yanılmadığımı üzə çıxardı. Bir məqaləmdə də qeyd etmişəm, “Cəlil Məmmədquluzadə: mühiti və müasirləri” monoqrafiyası, zənnimcə, Cəlil Məmmədquluzadəşünaslıqda dahiyanə əsərdir. Təkcə ona görə yox ki, monoqrafiyada Əli Nazim, Mirzə İbrahimov, Mir Cəlal, Əziz Mirəhmədov, Yaşar Qarayev mərhələlərindən sonra İsa Həbibbəyli bu fənni daha bir səviyyə qaldırmağa nail olmuşdur, bu öz yerində. İsa Həbibbəyliyə qədər ədəbiyyatşünaslar Mirzə Cəlilin əsərlərinə, yaradıcılığına, həyat yolu və geniş ictimai fəaliyyətinə dayanaraq, başlıca olaraq ədibin irsinin metafizikasına varmağa çalışmış; dahi yazıçı klassik mətnlərində bizə nə deyir, nəyi anlatmağa çalışır, nə vəsiyyət edir… - müstəvisində çabalar göstərmişlər. Şəksiz ki, son nəticə və məram həmən olmaqla, İsa Həbibbəyli başqa yolla gedib ümumən müstəvini dəyişir: həyatı, tərcümeyi-halı, “mühiti və müasirləri”ni dərindən araşdırıb sadəcə təsvir və “bərpa” edərək, bütünlükdə Cəlil Məmmədquluzadənin yaradıcılıq yolu, əsərləri və ictimai fəaliyyətini təfərrüatlı bu kontekstdə çözməyə çalışır. Nəticədə Azərbaycan ədəbiyyatında Mirzə Cəlil fenomenini yeni rakursdan – “bioqrafiya və (onun girdiyi) mühit (zəmanə)” konseptindən oxumağa nail olur… Cəlil Məmmədquluzadə “Xatiratım”da deyir: “Molla Nəsrəddin”i təbiət özü yaratdı, zəmanə özü yaratdı...” Mirzə Cəlilin “Molla Nəsrəddin” jurnalı haqqında dediyi fikri bütünlükdə, Molla Nəsrəddin təxəllüsü ilə yazıb-yaradan ədibin özünə aid etsək, az qala bir əsrdən artıq yaşı olan Cəlil Məmmədquluzadəşünaslıq həmin bu metafizik məqamın (ki, Azərbaycan xalqının XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində milli varlığından qopmuş, yaranmış) “fizikası”na, yəni təbiətinə (ki, Molla Nəsrəddini, Mirzə Cəlili yetirmiş) hələ yenicə, məhz müstəqillik illərində daha həssas yanaşmağa, daha dərindən nüfuz etməyə imkan qazanmışdır. .. İsa Həbibbəyli “Cəlil Məmmədquluzadə: mühiti və müasirləri” monoqrafiyası ilə ədəbiyyatşünas- lığımıza “mühit” anlayışını həm də bir nəzəriyyə və təhlil prinsipi olaraq gətirir, daxil edir. Doğrudur, İsa Həbibbəyliyə qədər də ədib və şairləri yetirən, o cümlədən Mirzə Cəlilin yetişdiyi mühitdən yazanlar çox olmuşdur. Müəllif özü də bunu tədqiqatında xəbər verir. - Əvvəla, Mirzə Cəlilin özünün xatırlatdığımız “Xatiratım” əsərində, yaxud Əziz Şərifin “Keçmiş günlər”ində – memuar ədəbiyyatı olaraq. Bugünlərdə “Cəlil Məmmədquluzadə 150 il” kitabının təqdimatında da vurğulandığı kimi, Mirzə Cəlil haqqında memuarların kulminasiya mərhələsi 5 1967-ci ildə Abbas Zamanovun 100 illik münasibətilə nəşr etdirdiyi “Məqalələr və xatirələr” kitabı hesab olunmalıdır. Həmidə xanımın “Mirzə Cəlil haqqında xatirələrim”i də bu dövrə aiddir. Amma memuar ədəbiyyatı 1) elmi araşdırma və təhlil olmayıb, sadəcə “olmuşları” təsvir edir, ədəbiyyatşünaslıq üçün bir mənbə rolunu oynaya bilər; 2) elə bir dövrdə yaranmışdı ki, ideoloji senzuradan kənarda deyildi, bəzən memuaristlər sözünü axıracan deyə bilmir və yaxud da dolayısı deməyə məcbur olurdu. Bu baxımdan hətta Mirzə Cəlilin “Xatiratım” əsəri də istisna olmayıb, daha çox yazıçı sözü kimi anlaşılmalıdır. - Molla Nəsrəddin – Mirzə Cəlil hadisəsinin “təbiət”inə yaxınlaşmanın daha bir addımı “fakt ədəbiyyatşünaslığı” hesab olunmalıdır. Zirvəsini Əziz Mirəhmədovun “Molla Nəsrəddin” monoqrafiyasında tapır. Burada “mühit” – sosioloji planda təfsir olunur, üstəlik ideologiyanın, marksizm-leninizmin üstün mövqeyindən; mühit – ictimai-siyasi hadisələr, tarixi-mədəni şərait, yazıçını əhatə edən cəmiyyət, siniflər, 3 zümrələr, məişət və güzəranlıq faktları kimi. Mirzə Cəlilin bioqrafiyasının bir çox bucaqlarına diqqət yönəldən, Qulam Məmmədlinin “Cəlil Məmmədquluzadə” salnaməsi də bu sıraya aiddir. - Həmin addımlar çağdaş Mirzə Cəlilşünaslığa gətirən pillələrdir və akademik İsa Həbibbəyli bu yolda daha bir nümunəni – Anarın “Anlamaq dərdi”ni Cəlil Məmmədquluzadəşünaslığın şah əsəri kimi dəyərləndirir. “Anlamaq dərdi” yazıçı essesidir, düşüncələr formatında qələmə alınıb; amma ilk dəfə elmi ədəbiyyatşünaslığın edə bilmədiyini edir, “ideoloji”ni kənara qoyub, Mirzə Cəlil irsinə “qəm pəncərəsi”ndən boylana bilir. Lakin bu yanaşmada da bir fraqmentarlıq vardı; düşüncələrə həm Mirzə Cəlilin həyatının son dövrü – 1920-ci illərin, həm də bilavasitə 1960-cı illərin kədəri çökmüşdü və Cəlil Məmmədquluzadə fenomenini “bioqrafiya”nın zənginliyi ilə bütövlükdə görməyə hardasa mane olurdu. - Ən nəhayət, çağdaş mərhələyə gətirən yolda İsa Həbibbəylinin özünün araşdırmalarını (“Cəlil Məmmədquluzadə” - 1987; 1994; “Cəlil Məmmədquluzadə və ədəbi mühiti: metodik vəsait” - 1990, “Zamanın dühası” – 1992, “Mirzə Cəlilin nəsil şəcərəsi” və s.) vurğulamaq gərəkdir ki, “Cəlil Məmmədquluzadə: mühiti və müasirləri” monoqrafiyasında tam sistemli şəkil alır, qeyd olunduğu kimi, ədəbiyyatımızda Molla Nəsrəddin – Cəlil Məmmədquluzadə fenomeninin təbiətinə bütövlükdə işıq salan “bioqrafiya və mühit” təliminin əsasını qoyur. İsa Həbibbəyli anlayışda özünəxas bir “antropoloji çevriliş” edir; alimin nəzərində “mühit” – ictimai-siyasi, tarixi-mədəni gəlişmələr qalmaqla, ilk növbədə “bioqrafiya”nı əhatə edən insanlardır, müasirlərdir, “müasirini-digər”dir. Bu məqamı məxsusi vurğulayıram: sadəcə cansız əhatə yox, mühit – insanlardır, fərdlərdir, şəxsiyyətlərdir… Monoqrafiyada müəllif sanki yanında, zamanında, Mirzə Cəlili ilk qədəmlərindən izləyir, hər addımına sual verib, cavab axtarır, obrazını “canlı əhatəsi”ndən (istər “tarix” müstəvisində, istərsə də mətnlərindən) əxz edir. İsa Həbibbəyli qəhrəmanının uşaq çağlarından vəfatınacan, “bioqrafiya”nı kəsən əhatəsini sadəcə fon olaraq təqdim etməklə, sadalamaqla qalmır; adını çəkdiyi, sorağını verdiyi, “bioqrafiya”da yeri, izi, təması, təsirini gördüyü hər kəsi araşdırma obyektinə çevirir, çoxsaylı arxiv sənədləri, faktlar, dəlillər altından insan şəxsiyyətləri, xarakterləri, talelərini kəşf edir; özünəqədərki kitablar-monoqrafiyalar-şünaslarla dialoq və polemikada, yaxud Mirzə Cəlilin öz mətnlərinə, obrazların güman olunan prototiplərinə istinadən yazıçının həyatında tüm insanlardan danışır… Hər yerdə: ailədə, məktəbdə, seminariyada, Naxçıvanda, İrəvanda, Tiflisdə, Təbrizdə, Bakıda, dünyada insanlar… Etiraf edim ki, 1997-ci ildə ilk dəfə oxuyarkən, monoqrafiya məni şaşırtmışdı; Mirzə Cəlili biz belə oxumamışdıq! Adlı-sanlılara söz yox, necə ola bilər ki, məsələn, hətta Mirzə Cəlilin mollaxanada, ibtidai məktəbdə bir-iki il oxuduğu, kəlmə kəsdiyi, ünsiyyətdə olduğu hər müəllimin, şagirdin, N sayda nəfərin də sorağına düşüb, arayışını verəsən, informasiya olmadığı yerlərdə isə hələ təəssüflə boş xanalara tədqiqi vacib məqam kimi nöqtələr də düzəsən. İsa Həbibbəylinin bir ədəbiyyatşünas kimi usanmaz araşdırıcılıq uslubu heyrətamizdir, akademikin digər tədqiqatlarına da şamildir; lakin məruzədə konkret olaraq CəlilMəmmədquluzadəşünaslıqdan söhbət gedir və İsa Həbibbəyli qələminin bu sahədə də durmadan bəhrələr verməsinin şahidiyik (“Böyük demokrat Cəlil Məmmədquluzadə”, “Molla Nəsrəddin ədəbi məktəbi və molla nəsrəddinçilik”, C.Məmmədquluzadənin dörd cildliyi və ona yazılmış ön sözü, Mirzə Cəlil əsərlərinin neçə- neçə dillərə tərcüməsi və nəşrlərə yazdığı ön sözləri və s.). Bütün bunlar təkzibolunmaz faktlardır. Qayıdıram o məqama ki, məruzədə nədən “Cəlil Məmmədquluzadəşünaslıqda metafizikadan fizikaya” məqamını məxsusi qabartmışam. Aydındır ki, hər bir hadisənin təbiətini (“fizika”) öyrənmədən mahiyyətinə, metafizikasına axıracan yetmək olmur. Tarixi şərait belə gətirmişdir ki, Cəlil Məmmədşünaslığın formalaşdığı ilkin mərhələ - 1920-1930-cu illərdə, məhz “metafizika”dan – Mirzə Cəlil əsərlərində milli varlığın sinfi təbiətini axtarmaqdan başlamışdı. Hətta bu mövqedən, Anarın “Anlamaq dərdi”ndə vurğuladığı kimi, yazıçının Nekroloqunda belə tənqidə yer verilmişdir.
Load more

Recommended publications
  • Xeberler 2007
    АЗЯРБАЙЖАН МИЛЛИ ЕЛМЛЯР АКАДЕМИЙАСЫ НАХЧЫВАН БЮЛМЯСИ НАХЧЫВАНСКОЕ ОТДЕЛЕНИЕ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК АЗЕРБАЙДЖАНА NAKHCHIVAN SECTION OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF AZERBAIJAN ХЯБЯРЛЯР Ижтимаи вя щуманитар елмляр серийасы ИЗВЕСТИЯ СЕРИЯ ОБЩЕСТВЕННЫХ И ГУМАНИТАРНЫХ НАУК NEWS THE SERIES OF SOCIAL AND HUMANITIES SCIENCES №1 Нахчыван, «Туси», 2007 1 Редаксийа щейяти: Баш редактор: Академик И.М.Щажыйев Мясул катиб: Тарих елмляри доктору В.Б.Бахшялийев Цзвляр: Академик И.Я.Щябиббяйли Филолоэийа елмляри доктору Я.А.Гулийев Тарих елмляри доктору Щ.Г.Гядирзадя Тарих елмляри доктору Щ.Й.Сяфярли Филалоэийа елмляри доктору М.А.Жяфярли Филолоэийа елмляри намизяди Ф.Щ.Рзайев Азярбайжан Милли Елмляр Академийасы Нахчыван Бюлмясинин «Хябярляр»и, 2007, № 1, 270 с. Ъурнал 25 нойабр 2004-жц ил тарихдя Азярбайжан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечмишдир (шящадятнамя №1140). © «Туси» няшриййаты, 2007 2 М Ц Н Д Я Р И Ж А Т ТАРИХ Исмайыл Щажыйев. Нахчыванын истиглалында Мустафа Камал Ататцркцн ролу………..5 Щажыфяхряддин Сяфярли, Мяммяд Рзайев. Баба Немятуллащ Нахчывани: щяйаты вя фялсяфи эюрцшляри...……………………………………………………………….. ... 15 Ялияддин Аббасов. «Бюйцк Ермянистан» щаггында………………………………...23 Emиn Шыxяlиyev. Dиnи-sиyasи baxыmdan ermяnи иddиalarыna rяvac verяn фak- tOrlaр……………………………………………………………………………… .. ... 32 Щямзя Жяфяров. Азярбайжан эянжляринин республиканын сосиал-сийаси щяйатында иш- тиракы (ХХ ясрин 30-жу илляри)…………………………………………………… ……38 Елман Жяфярли. Чар Русийасынын Азярбайжанда мцстямлякя сийасятинин нятижя- ляри……………………………………………………………………………………
    [Show full text]
  • Communist Propoganda in Azerbaijani Children's Literature In
    ISSN 2411-9598 (Print) European Journal of January-April 2018 ISSN 2411-4103 (Online) Language and Literature Studies Volume 4 Issue 1 Communist Propoganda in Azerbaijani Children’s Literature in the Soviet Union Zhala Babashova KASTRATİ Kastamonu University Faculty of Science and Letters, Contemporary Turkish Dialects and Literatures Abstract After the national republic had fallen in Azerbaijan in 1920 and the nation taken in the USSR, people’s view of the world was reshaped. Foreseeing that the sustainability of the Soviet order depends on educating children, the Communist Party rapidly started to improve the children’s literature. Furthermore, the Soviet ideology began to be transferred to the children in Azerbaijan via magazines and newspapers. Improved under the control of the Soviet Union, Azerbaijani children’s literature maintained the goal of raising Soviet minded people thanks to the topics and heroes in the literature. Three stages were considered so that Azerbaijani children could be raised with communist mentality. These stages are: Oktyabryat (age 7-9), Pioner (age 10), Komsomol (age 14). Oktyabryat was the first title given on the way to the Communism. The Soviet government made use of the power of the press, magazines and newspapers in order to carve socialism ideology into people’s minds. With the purpose of raising children with the Soviet mentality, the children’s magazine called Pioner (1927-1990) began publishing in Baku, in 1927. The magazine was issued 11 times a year. 80 percent of the essays, stories and poems were served for the Communist propaganda. These praised the Soviet era, told stories about Lenin’s success in school and included poems about the Soviet ancestry.
    [Show full text]
  • Notable Intellectual from Karabakh
    Literature Abuzar BAGIROV Doctor of philological sciences, Moscow State Institute of International Relations (MGIMO-University), Russian Federation NOTABLE INTELLECTUAL FROM KARABAKH Abdurrahim Hagverdiyev utstanding playwright and educator, talented prose writer, thoughtful publicist and satirist, Otheatrical figure, musical erudite, pioneer in conducting, translator, intellectual, scientist and teacher and, in a word, versatile intellectual Abdurrahim bay Hagverdiyev was a native of the mysterious, sacred and unforgettable Karabakh... He was born into the family of an impoverished nobleman Asad bay, who served as a translator at the district administration, in the village of Agbulag 6 kilometers from the city of Shusha on 17 May 1870. Having lost his father at the age of three, the boy was raised by his stepfather Hasanali bay Sadigov, an educated man who introduced him to the Russian lan- guage and taught him how to read and write. In 1880, the family moved to Shusha, the main city of Karabakh, where Abdurrahim entered the city’s six-grade school and a year later moved to a fully-fledged school. In 1890, he continued his studies in Tiflis, the then administra- tive and cultural center of the Caucasus. A year later, having received a certificate of maturity, he entered the Institute of Railway Engineers in St. Petersburg. While studying to be a railway engineer, he attended lectures on literature at the Eastern Faculty of St. Petersburg 4 www.irs-az.com 45, AUTUMN 2020 University as an external student. Hagverdiyev was seri- ously engaged in studying Persian and Arabic, as well as oriental philology. In five years, he successfully passed all course exams and received the diploma of an orien- tal philologist.
    [Show full text]
  • 52Legate of Great Writer Jalil Mammadguluzade in Azerbaijani
    Fecha de presentación: agosto, 2020, Fecha de Aceptación: septiembre, 2020, Fecha de publicación: octubre, 2020 LEGATE OF GREAT WRITER JALIL MAMMADGULUZADE IN AZERBAIJANI PEDAGOGY LEGADO DEL GRAN ESCRITOR JALIL MAMMADGULUZADE EN LA PE- DAGOGÍA AZERBAIYANA Kamal Jamalov1 E-mail: [email protected] ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1977-7250 52 1 Nakhchivan Teachers’ Institute. Azerbaijan Suggested citation (APA, seventh edition) Jamalov, K. (2020). Legacy of great wrıter jalıl mammadguluzade ın azerbaıjanı pedagogy. Revista Conrado, 16(76), 388-391. ASBTRACT RESUMEN The article discusses the legate of the great writer El artículo analiza el legado del gran escritor Jalil Jalil Mammadguluzadeh, his theoretical view about Mammadguluzadeh, su visión teórica sobre la escue- the school, teacher, and education issues. Asserting la, el maestro y los problemas educativos. Afirmando that the teaching must be honest, honorable, sacred que la enseñanza debe ser honesta, honorable, sa- and responsible. He encouraged teachers to have grada, responsable, alentó a los maestros a tener high ideals, principles, noble moral qualities, compre- altos ideales, principios, nobles cualidades morales, hensive knowledge, to work on themselves regularly, conocimiento integral, a trabajar sobre sí mismos to increase their knowledge, to be aware of scientific regularmente, a incrementar sus conocimientos, a achievements and to instill knowledge to the youn- ser conscientes de los logros científicos y a incul- ger generation. According to Mirza Jalil, a teacher car conocimiento a la generación más joven. Según should not limit his work with school, but should also Mirza Jalil, un docente no debe limitar su trabajo con work among the public, disseminate his work for the la escuela, sino que también debe trabajar entre el enlightenment of the people and the target should público, difundir su trabajo para la iluminación de la serve the people with dignity.
    [Show full text]
  • The Executive Power of the Sabail District Azerbaijan State Pedagogical University New Azerbaijan Party’S Sabail District Organization
    The Executive Power of the Sabail District Azerbaijan State Pedagogical University New Azerbaijan Party’s Sabail District Organization THE GENOCIDE POLICY OF ARMENIANS AGAINST THE AZERBAIJANIS AND ITS SUFFERING CONSEQUENCES MATERIALS Of the Scientific-Practical Conference held for the Anniversary of the 1918 March Genocide ___________________________________________________ The conference materials in English were published with the support of the Azerbaijan State University of Economcis (UNEC) BAKU - 2018 1 The Program of the scientific-practical conference on the subject of "March 31 is the day of the genocide of Azerbaijanis" jointly organized by Executive Power of Sabail District, Azerbaijan State Pedagogical University and New Azerbaijan Party’s Sabail District Organization. Baku, March 31, 2016, conference room of ASPU Introduction Eldar Ezizov - The head of Executive Power of the Sabail District Speeches: Shamsaddin Hajiyev - Chairman of New Azerbaijan Party’s Sabail District Organization Yusif Mammadov - Advisor of Minister of Education of the Republic of Azerbaijan, corresponding member of the ANAS Report Blood-written memory Mais Amrahov Azerbaijan State Pedagogical University, professor of the department of the history of Turkish and Eastern European people and the methodology of teaching history, doctor of history, Speeches: Baku on the day of the massacres of 1918 Eldar Hajiyev Head teacher at ASPU Department of History of Azerbaijan, Philosophy Doctor of History 2 The massacre of Muslims in Baku in 1918 and its organizer. Isamaddin Musayev ASPU, the head teacher "DIFAI" is a glorious page of Azerbaijan's history in the fight against the Armenian genocide Elman Mirzoyev ASPU, the head teacher of the Department of Azerbaijani History, Ph.D.
    [Show full text]
  • Descargar Descargar
    1 Revista Dilemas Contemporáneos: Educación, Política y Valores. http://www.dilemascontemporaneoseducacionpoliticayvalores.com/ Año: VII Número: Edición Especial Artículo no.:68 Período: Diciembre, 2019. TÍTULO: La idea de independencia en la literatura de la República Democrática de Azerbaiyán (1918-1920). AUTOR: 1. Tanzila Rustamkhanli. RESUMEN: El movimiento ilustrado, que comenzó en la segunda mitad del siglo XIX, jugó un papel importante en la autodeterminación nacional del pueblo azerbaiyano, en la consolidación de la idea de independencia nacional, en la transformación de la independencia y el nacionalismo en una ideología nacional. El profundiza en estos aspectos. PALABRAS CLAVES: idea, independencia, literatura, nacionalidad, turcos. TITLE: The idea of independence in the literature of the Azerbaijan Democratic Republic (1918- 1920). AUTHOR: 1. Tanzila Rustamkhanli. ABSTRACT: The enlightened movement, which began in the second half of the 19th century, played an important role in the national self-determination of the Azerbaijani people, in the consolidation of the idea of national independence, in the transformation of independence and nationalism into a national ideology. The articles deepens on these aspects. 2 KEY WORDS: idea, independence, literature, nationality, Turks. INTRODUCTION. The collapse of the Tsarist empire, which has become quite backward in the globalization process, lost its political and economic fiasco in the First World War, gained a reputation as an international prison of "people" gave the Russian imperialist impetus a boost. it even had to be left out of the international arena in an attempt to prevent it. Azerbaijani intellectuals, who have passed a great historical path from the Islamic-eastern context to the understanding of national identity and have embraced the ideology of national independence, have also made use of these historic circumstances to expose the nation's claim and will.
    [Show full text]
  • Böyük Azərbaycan Şairi Molla Pənah Vaqifin 300 Illik Yubileyinə Həsr Olunmuş «M.P.VAQİF VƏ MÜASİRLİK» Mövzusunda Respublika Elmi-Praktik Konfransının
    AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ Böyük Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin 300 illik yubileyinə həsr olunmuş «M.P.VAQİF VƏ MÜASİRLİK» mövzusunda Respublika elmi-praktik konfransının MATERİALLARI 7 dekabr 2017-ci il «Елм вя тящсил» Бакы – 2017 M.P.Vaqif və müasirlik KONFRANSIN TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ Akad. A.M.Məhərrəmov sədr, rektor AMEA-nın müxbir üzvü, sədr müavini, Elm və innovasiyalar üzrə prorektor prof. A.H.Kazımzadə Dos. E.H.Məmmədov sədr müavini, Filologiya fakültəsinin dekanı Prof. İ.N.Əliyeva üzv, Tədrisin təşkili və təlim texnologiyaları üzrə prorektor Prof. S.T.Hacıyev üzv, Sosial məsələlər, tələbələrlə iş və ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə prorektor Akad. N.A.Paşayeva üzv, kafedra müdiri Prof. A.O.Məmmədova üzv, Magistratura və doktorantura şöbəsinin müdiri Prof. N.Q.Xəlilov məsul katib, Filologiya fakültəsi elmi işlər üzrə dekan müavini KONFRANSIN PROQRAM KOMİTƏSİ Prof. C.Q.Nağıyev üzv, kafedra müdiri Prof. H.A.Əsgərov üzv, kafedra müdiri Prof. A.C.Hacıyev üzv, kafedra müdiri Prof. Ə.Ə.Rəcəbli üzv, kafedra müdiri Prof. S.Ə.Abdullayeva üzv, kafedra müdiri Prof. L.H.Quliyeva üzv, kafedra müdiri Prof. M.M.Cəfərov üzv, kafedra müdiri Prof. R.B.Əskər üzv, kafedra müdiri Prof. S.H.Orucova üzv, kafedra müdiri Prof.T.H.Hüseynov üzv, kafedra müdirinin müavini Dos. Ə.M.Paşayeva üzv, kafedra müdiri Dos. S.V.Abbasova üzv, kafedra müdiri Dos. A.Q.Abbasov üzv, kafedra müdiri Dos. B.İ.Hacıyev üzv, kafedra müdiri Dos. E.N.Fərəcullayeva üzv, kafedra müdiri TƏŞKİLATİ İŞLƏR ÜZRƏ KOORDİNATORLAR Fil.ü.f.d.Ü.H.Hüseynova
    [Show full text]
  • Philology and Linguistics
    INTERNATIONAL SCIENTIFIC DISCUSSION: PROBLEMS, TASKS AND PROSPECTS PHILOLOGY AND LINGUISTICS DOI 10.51582/interconf.21-22.06.2021.09 Tamara Atakishiyeva Lecturer, lecturer of the department of Translation and English language Baku Engineering University, Republic of Azerbaijan A SOCIO HISTORICAL BACKGROUND OF A «STRONG WOMAN» IN A MEMOIR WORK BY HAMIDA JAVANSHIR Abstract. The research work deals with the term “a strong woman” in the XX century in the Caucasus, which was portrayed in “Xatirələrim” (My memories) by Hamida Javanshir. The memoir work gives us the image of a determined woman during the historical events in the face of the important women and the author herself who played significant role in the social life of Azerbaijan. The ignorance of religion highlights the life of an Azerbaijani woman at a time when oriental traditions and the country’s mentality was rampant. Keywords: strong woman, memoir, history, Xatirələrim. Introduction Being a distinctive and self-revealing kind of genre, memoirs have a broad role and deep roots in literature. A memoir is a collection of public or individual events and moments that take place in a person's life. In the history of world literature, the history of the memoir genre goes back to antiquity. The earliest examples of this genre originated in Ancient Greece and Rome, and then followed a peculiar development in Western and Eastern literature. Although Azerbaijani memoir literature was formed independently in the 20th century, its historical sources date back to the 11th century. Examples of the first genre of memory are found in the works of such personalities as Nizami Ganjavi, Nasreddin Tusi, Abul ula Ganjavi, Khagani Shirvani.
    [Show full text]
  • Lmlmn Catalogue Lowres.Pdf
    Produced by YARAT CONTEMPORARY ART FROM AZERBAIJAN AND ITS NEIGHBOURS Curated by DINA NASSER-KHADIVI 1ST JUNE – 24 TH NOV 13 ARSENALE NORD, TESA 100, VENICE Published in 2013 on the occasion of the exhibition Love Me, Love Me Not Collateral Event of the 55th International Art Exhibition – La Biennale di Venezia 1st June – 24th November 2013 www.loveme-lovemenot.com All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or any other information storage or retrieval system, without prior permission in writing from the rights holder. All efforts have been made to trace copyright holders. Any errors or omissions will be corrected in subsequent Editions if notice is given in writing to the rights holder. EXHIBITION Producer: YARAT Curator: Dina Nasser-Khadivi Exhibition Design: Exhibit A, London Graphic Design: A+B Studio, London CATALOGUE Editors: Dina Nasser-Khadivi and Farah Rahim Ismail Design: A+B Studio, London Print: Grafiche Leone, Italy Images © of the artist (except where indicated) Text © of the authors (except where indicated) For the book in this form © YARAT CONTENTS CONTENTS 013 – 015 051 – 057 FOREWORD NEW VERSUS OLD GEOGRAPHIES by AIDA MAHMUDOVA A conversation between Founder, YARAT NICHOLAS CULLINAN and DINA NASSER-KHADIVI 017 – 019 059 – 063 ABOUT YARAT MOLLA NASREDDIN Selected excerpts of writings by SLAVS AND TATARS 021 – 026 INTRODUCTION 065 – 133 by DINA NASSER-KHADIVI Curator ARTIST PLATES 027 – 031 135 – 145 LOVE
    [Show full text]
  • Liste Des Participants
    World Heritage 43 COM WHC/19/43.COM/INF.2 Paris, July/ juillet 2019 Original: English / French UNITED NATIONS EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND CULTURAL ORGANIZATION ORGANISATION DES NATIONS UNIES POUR L'EDUCATION, LA SCIENCE ET LA CULTURE CONVENTION CONCERNING THE PROTECTION OF THE WORLD CULTURAL AND NATURAL HERITAGE CONVENTION CONCERNANT LA PROTECTION DU PATRIMOINE MONDIAL, CULTUREL ET NATUREL WORLD HERITAGE COMMITTEE/ COMITE DU PATRIMOINE MONDIAL Forty-third session / Quarante-troisième session Baku, Republic of Azerbaijan / Bakou, République d’Azerbaïdjan 30 June – 10 July 2019 / 30 juin - 10 juillet 2019 LIST OF PARTICIPANTS LISTE DES PARTICIPANTS This list is based on the information provided by participants themselves, however if you have any corrections, please send an email to: [email protected] Cette liste est établie avec des informations envoyées par les participants, si toutefois vous souhaitez proposer des corrections merci d’envoyer un email à : [email protected] Members of the Committee / Membres du Comité ............................................................ 5 Angola ............................................................................................................................... 5 Australia ............................................................................................................................ 5 Azerbaijan ......................................................................................................................... 7 Bahrain .............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Statesmen and Public-Political Figures
    Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan P R E S I D E N T I A L L I B R A R Y CONTENTS STATESMEN, PUBLIC AND POLITICAL FIGURES ........................................................... 4 ALIYEV HEYDAR ..................................................................................................................... 4 ALIYEV ILHAM ........................................................................................................................ 6 MEHRIBAN ALIYEVA ............................................................................................................. 8 ALIYEV AZIZ ............................................................................................................................ 9 AKHUNDOV VALI ................................................................................................................. 10 ELCHIBEY ABULFAZ ............................................................................................................ 11 HUSEINGULU KHAN KADJAR ............................................................................................ 12 IBRAHIM-KHALIL KHAN ..................................................................................................... 13 KHOYSKI FATALI KHAN ..................................................................................................... 14 KHIABANI MOHAMMAD ..................................................................................................... 15 MEHDİYEV RAMİZ ...............................................................................................................
    [Show full text]
  • REPUBLIC of AZERBAIJAN on the Rights of the Manuscript ABSTRACT of the Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy ARTIS
    REPUBLIC OF AZERBAIJAN On the rights of the manuscript ABSTRACT of the dissertation for the degree of Doctor of Philosophy ARTISTIC DESCRIPTION OF NATIONAL INDEPENDENCE IDEAS IN AZERBAIJAN SATIRIC PROSE AT THE BEGINNING OF THE XX CENTURY Specialty: 5716.01 – Azerbaijan Literature Field of science: Philology Applicant: Parvin Aghabala gizi Huseynova Baku – 2021 The dissertation was performed at the Department of Azerbaijani and World Literature, Faculty of Philology, Azerbaijan State Pedagogical University Scientific supervisor Academician, Doctor of Philological (consultant): Sciences, Professor Teymur Hashim oglu Kerimli Official opponents: Doctor of Philological Sciences, Professor Vugar Mikayıl oglu Ahmed Doctor of Philological Sciences, Professor Yadulla Babir oglu Aghazade PhD in philology, Associate Professor Elchin Huseyn oglu Mammadov Dissertation council ED 1.05 of Supreme Attestation Commission under the President of the Republic of Azerbaijan operating at the Institute of Literature named after Nizami Ganjavi of ANAS Chairman of the Academician, Doctor of Philological Dissertation council: Sciences, Professor _________________ Isa Akbar oglu Habibbayli Scientific secretary of the Dissertation council: PhD in philology, Associate Professor ________________ Ismikhan Mahammad oglu Osmanli Chairman of the scientific seminar: Doctor of Philological Sciences, Associate Professor _________________ Alizade Bayram oglu Asgarli GENERAL CHARACTERISTICS OF THE RESEARCH Relevance of topic and extent of doing the research. The literature of the late nineteenth and early twentieth centuries, reflecting the interests of the people, was a mirror of its glorious history, a carrier of nationalist ideas, and united its readers around humanistic ideals and the ideology of independence. It is well known that the ideological invasion pursued by the state policy in Russia and Iran after the Gulustan and Turkmenchay treaties aimed at destroying the national self-consciousness of our people was ineffective.
    [Show full text]