"*V -"'

ANALECTA HYMNICA

MEDII AEVI.

Herausgegeben

von

Cleinens Blume und Guido M. Dreves.

XXIV.

HLSTORIAE RHYTHMICAE. Liturgische Reimofficien des

Mittelalters.

Vierte Folge.

~*8»

0. R. R e i s 1 a n d.

1896. HISTORIAE RHYTHMICAE.

Liturgische Reimofficien

des

Mittelalters.

Vicrte Folge.

Aus

Handsehriften und Wiegendrucken

herausgegeben

von

Guido Maria Dreves, S. J.

Leipzig. O. U. R e i s 1 a n d.

1896. JUN- 8 1938

16 8 0 4 VORWORT.

JNachdemrait demXXIII. Bandeder Analectadie Serien der Ilyiiini inediti zum Absciilussegelangt sind, setzt das vor- liegeiule Iloft die dor Historiae rhythmicae fort, welche zu ihrer Vollendung noch drei weitere Hefte gleiehen Umfangs erhcischen werden. Aufgenommen wurden nur solcbe Officien, die ganz oder zum grofsen Teile in gebuiidener Spraehe, sei es metrisch, sei es rhythmisch oder auch iu ausgesprocheuerReimprosa ver- fafst sind. Nicht aufgenommen wurdc-n dagegen einzelne ver- sjjrengte Antiphonen, Respousorien oder Invitatorieu, deren sieh nicht wenige in sonst durchaus in Prosa abgefafsten Officien finden. Beispielshalber verweise ich auf das 9. Respousoriuni iin Officium des hl. Tegulus, das Anal. XXIII, 273 in den Noten mitgeteilt worden. Bekannt und verbreitet sind z. B. als Antiphon mm Magni- ficat ani Feste des Evangelisten Matthiius die Leoninischen Verse (Brev. Pragense saec. 14. Cod. Pragen. VI E 4; Brev. Pataviense saec. 14. Cod. Vindobonen. 1873): Conspicit in caelis mens prudens Ezecliielis Quatuor obscuris animalia stare figuris: Prima leouina facies et deutra bovina, Trita hominem ostentat, aquilam tetarta rctentat; Ex bis thelonei celebrantes festa Matthaei Christo dulcisonas resonemus carminis odas. Vgl. Morel 172, dessenText nach einem Curer Brevier o. <>. u. J. mit mehreren Fehlern behaftet ist. Das folgendeRespoiisorium in AssumptioneB. M. V. fiudet sich nachgetragen in einem Breviarium Opatovicense saoc. 15, Cod. 1962 der Wiener Hofbibliothek: Integer ardorem rubus, arida virgulu florem, Porta serrata viam, sicco ros vellere stillam, Stella maris solem, fert virgo theotoca prolem. Selten, dafs von einzelnen solcher Antiphonen und Respon- die Veiiasser bekannt werden. So ist nach Schubiger, die Siingcrscliule St. Gallens, S. 58, Hermannus Coiitractus dn- Autor einer Antiphon: 0 florens rosa, vou der Schubigerbeifugt, d.ils sie nicht auf uusere Zeit gekoimnen zu sein scheine. Es ist dies wohl zweifellos die Anal. V, 50 in den Noten mitgeteilte Antiphim, welche in der Klagenfurter Handschrift 38 (saec.12.) der Complet desFestes der unbefleckteuf^mpfangnis zugewiesen wird: 0 florens rosa, Domiui mater speciosa, 0 virgo mitis, o fecundissima vitis, Clarior aurora, pro nobis omnibus ora, Ut simus digni postrema luce beari. Eine audero Antiphon bietet mit dem Namen ihres Ver- lassrrs ein Cantiouale sanctaeMariae Urani (saec. 14.), Handschr. 129. 5. II. /u Uavenna, mit der Bemerknng: Fvater Honofrius de Sulinona, lector Perusii, ordinis fratnmi eremitarum sancti Augustini, fecit supradictara antiphonaui sanctaeJulianae et sua propria niaim scripsit; die Antiphon lautet: Alma virgo Juliana, Puritate fulgida, Caeli pande tu arcana Tua prece valida, Nostrae carnis pestem sana, Virginum egregia, Ut per te sint nobis data Paradisi regna grata In coelorum . Solcher vereinzelter Antiphonen und Responsorienliefse sich aus Breviereu und Antiphonarien eiiie nicht unbetriichtliche An- zahl zusammeiistellen, ware nicht das Sammeln derselben mit einem Aufwande von Zeit und Miihe verbunden, dem gegeniiber das zu erwartende Resultat nicht die notige Anziehung ausiibt. So bietet, um noch einige weitere Beispiele anzufiigen,derViaticus Bisohof Johannes1von Neumarkt (Cod. Mus. Bohem. s. n.) folgende ,,Comraeuioratio" des hl. Christoph: 0 verna Domini fidelis, 0 quantum refulges in caelis, Patet in signo baculi, (^UD erupere floscnli. Christophore Christo grate, Ferre Christnin comparate, Christum emisti sanguine Faso pro ejus nomine. 0 laus fonnae, qua diiaris, Nam per Christum coronaris; Ergo satis commendaris, Dnm Christophorus vocaris. Et nunc fac, ut depreceris Deum, quo frui mereiis, Pro nostro gravamine, Quo gravamur crimine. Auf deu hl. Onuphrius finden wir in dem 1488 zu Neapel gedruckteu Breviere der Colestiner eine ahnliche Commemoratio in otwas verwilderten Versen: 0 refulgens in altissimis Lucerna beatoium, Vivens in asperrimis Pro gloria justorum, Sitiens dulcissinris Meritis sanctorum Onufri mirifice, Dei confessor inclite, Apud ipsum altissimum Esto nostrum refugium, Ut tuis supplicationibas Fruamur in coelestibus Sempitemo bono. Folgende Antiphonen aui den hl. Bernhardin von Siena finden sich iu der Pragcr Hs. VII H 8, einein Franciskaner- Diurnal des 15. Jahrh. Die erste derselben ist Aual. V, 155 in den Noten erwahnt, aber irrtumlicherweise uicht vollstiindiK mitgeteilt worden: 0 splendor pudicitiae, Zelator paupertatis, Amator innocentiae, Cultor virginitatis, Lustrator sapientiae, Protector veritatis, Ante tbronum fulgidum Aeternae majestatis Para nobis aditum Divinae pietatis.

IbQ Hieran schliefst sich der kurze Versiculus mit deni zn- gehorigen, die Oration einleitenden Responsoriuin: V. Implora nobis gratiam, Beate Bernhardine, Per fontis abundantiam Pietatis divinae, \\iiraul die /wHtc Autiphon mit der Aufsehrift: Alin antipliona anget'ii'_rt wird : Patris sancti Bernhardini Memoriam recolamus Et auxilii divini Gratiam exposcamus, Tamquam peregrini Patriam repetamus. Eine andere Prager Handschrift, XII C 11, enthalt auf der Iniienseite des DtTkels in einer Schrift des 15. Jahrh. folgeude Autiphon ad Vesperas: Floret Francisci hortulus, In quo fulget Antonius Et Ludovicus inclitus Ac Bernhardinus coelicus Cum Bonaventura Et martyrum exercitus Ac Clara, candor niveus- Hi orent, nobis coelitus Largiri dona spiritus Ac polorum jura. Dieselhe Autiphou findet sich wieder auf dem Vorsctzhlatte der Handscli. 112 von Wilhering voin Jahre 1474. In beiden Quellen folgt derselben eine zweite Antiphoii ad Laudcs: Vos sancti Dei incliti, Qui estis mente simplici Franciscum imitati, Orate, ut hic fervidi Et in futuro lucidi, Simus et nos beati. Hieran schliefst sich Versiculus und Responsorium: Orate pro nohis sancti Dei omnes de ordine Minorum; R. Ut perfruaniur gaudiis iu aula roeloruin. Ahnlicher liturgischer Bruchstiicke liefsen sich, wie gesagt, oine nicht unhedeutende Zahl beibringen. Die mitgeteilten wcideii rreniigen, die Gattung hinlanalich zu kennzeichnen; uiehr davon in die vorliegendeSammlung aufzunehmen lag und liegt nides dem Zwecke derselbenferne. Solches, damit nieiuand enttausehtwerde, wenu er ahnlichevereinzelte Antiphonen und Kespensorienin dersflhen vergeblichsuchen sollte. Wie reicbhaltig das hynmologische Material der Lander lateiniseher Kirchensprache aucli heute noch fliefst, nachderaes von den Jahrhuiidertrn inehr denn einuial deciniiert worden, zeigt eiu Riickblick axif jene Biinde dieser Sainmlung, die sicli niit den umgedruckten Hymnen der verschiedenenBreviere und Antiphonarebefalst haben. SolcherHymnen sind im Ganzeniiber 3840 zum Abdruckegelarigt, eine Zahl, derenGrofse in die Augen springt, wenn man sie beispielsweisemit der SammluugMones - noch iinmer einer der reichhaltigsten - - vergleicht. Deiin ob- wohl MonesSannnhmg pot-tischeProdukte aus allen Arten geist- licher Lateindichtung veivint, enthalt sie nur 1215 Numinern, d. h. blois ein Dritteil der nachgetragenenBrevierhyinnen. Dic Sequenzfndichtung ist aber mindestens ebenso reieh an Zahl, bedeutend reicher aber an Abwechslung und Interesse. Bei dicser Massenhaftigkeit des bewiiltigten und noch zu be- wiiltigendea Stoftes wird es niernanden, der die grolsen Miihen uud kleinen Freudeu eines Herausgebers aus Erfahrung kennt, Wundcr nehmcn, wenu die Last aufing manchinal etwas unsanft auf meine Schultern zu driicken, doppelt dann, weiiu ich den Blick in die Zukunft voraussandte. Da fii^te es ein freundlicher Stern, dafs mir eudlich gelang das zu tinden, wonach ich oft vcrlangend auspeschauthatte. Mein sehr lieber Freund, Clemens Blunie, bereits in weiteren Kreisen bekaunt durch eino niit all- seitigein Beifall aufgenonimeneMonographie iiber das altchristliche Taufsymboll), bat sich auf meine Bitte entschlossen, die ge- dachten grolsen Miihen und kleinen Freuden rait mir zu teilen. So darf ich hoffen, dafs schonder nachsteBand dieser Saiiiniluiit; sich Dank seiner umfasseudenuud griindlichen Kenntnisse auf den verschiedenstenGebieten der christlichen und profanen Ar- chaologie vor seinen Vorgangern vorteilhaft auszeichnenwerde. Fur den vorliegendenmuls ich leider noch aussclilielslichdie Verantwortung iibernehmen. Ebenso biu ich meinem werten Kollegeu nebendeni DanRefur seine grofsniutigeEntschliefsung

') Dasapostolische Glaubensbekcnntnis. Eine apologetisch-geschichtliclie uiit IJiiclisiclit. nn( ilfn Kampf nm das Apostolicum. Freibury lS!i:i. t-iu fiir allemal die Erklarung scbuldig, dals auch bei den von ibiu zu besorgenden Ausgaben etwaige MaiigH uud Fehler der Absdiriften iiud Kollatinnen und liei der Menge des zu be- waltigenden, iiber panz Europa zerstreuten Matcrials ist es ja undeiikbar, dals deren keine oder auch nur wenipe sollten untcrlaufen sein - - cinzig miv zur Last fallen werden.

Wien, den 1. Juni 1896.

Guido Maria Dreves. HISTORIAE RHYTHMICAE.

SEKIES QUARTA.

1. Dc s. Trinitate.

In 1. Vesperis. Ad Magnificat. Antiphonae. A. 0 fonssapientiae, De qua manat tilius, 1. Laudetur summa trinitas, Gemina Inx gloriae, Adoreturaequalitas, Undefluit tertius, Nec unitas tollatur, Spirunt hunc araoreni Colendaest identias, Lux primaenotitiae, Haecsit licetpluralitas,. Lucissummae radius, Haec in ipsa credatur. A quibus deliciae 2. Credamustestimonio, Proceduntut fluvius, Quodpater fertur filio Fundunthunc calorem. Per vocem tribuisse, Patri natuscomplacuit, Ad Matutinum. Paraclitusperhibuit Invitatorium. In carne hunc vcuisse. Trini Dei unitatem 3. Firmati verbo Doraini Venite adoremus, Sunt coeli, qui sunt homini In personis trinitatem Vita, lux et ornatus, Pariter collaudemus. Est oris ejus spiritus Virtutem omnem coelitus lu 1. Nocturno. Eorum operatus. Antiphonae. 4. lu personisnihil prius, 1. Adcsto, sanctatrinitas, Nihil in his posterius, JJeusunusque totus, Par est tribus potestas, Tu qui luceminhabitas, In his una divinitas, In te manens immotus. Coaequalisaeternitas, 2. Adescunctis potentia Coaeternamajestas. Nectamen es divisus, 5. Lux sempiternaradio Cunctareples essentia, Gignit siiie principio Cunctispraeseus invisus. Filium coaequalera, 3. Disponis res suaviter, Simul producunt tertium, 0 trinitas craitrix, Fontis et lucis fluvium, Contines mundum fortiter His consubstantialem. Iu niotu gubernatrix. - 14 -

Responsoria. Responsoria. 1. Deus, qui nos potentia 1. Cum quis possiuet socium, Fecit, nos benedicat, Est jueunda possessio (,>ui nos regit prudentia, Et grata jucunditas, Huic salus, quisque dicat, Sic pater gignit tilium, Laus ipsi, qui clementia Ut amborum connexio Malum nostrum abdicat. Plena sit felicitas. V. Praeveniat nos gratia, V. Nam, ne sit solitariuni St.'quaturet sit socia Verbum, rcquirit aliurn Ejus, qui nos sic dicat. Completa suavitas. 2. In patre est auctoritas, 2. Abraliam dum in ostio Splendor raanentis veritas, Tres vidit in consortio Jubar et luminare Prospexit trinitatem, Spiritus sanctus caritas, Hoc capit in mysterio Amor venis et bonitas, Indiviso dominio I»ans esse et crearu. In tribus unitatem, V. Est trinitatis unitas, V. In tribus, quorum unio Unitati dat trinitas Indifferens, corde pio Intra principiare. Adorat majestatem. 3. Perfecta communio, 3. Patris nequaquamvacua (^uia nil jucundius, Sud bonitas largissima Est, in tribus bonum, Sc diffundit in tilium, Anior et processio, Sic amborum irrigua Fluxus voluntarius Crescit caritas maxima, Monstrunt suinmumdonuin; (,tuaspirant simul tertium V. Tres dant testimonium, V. Sancta et individua Trcs unum principium, Trinitas perfectissima Teneut unum thronum. Tres et unio triuiu.

In 2. Nocturno. In 3. Nocturno.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Pater rebus originem, 1. Pcrsonis cst pluralitas Verbum dat esse verum In natura simplici, Et bonitas imaginera, Ut in puncto simplicitas Unica causa rerum. Respeclu multiplici. 2. Eructat pater filium 2. Nequit trinitas mutari, Sicut mens verbum bonum, Si ad nos referatur, Ambo unum principium Sic et minus variari, Aeternuni spirant duuum. In pignus si ponatur. 3. Pater cunctorum gloria, 3. GUUJ iramensa sit trinitas, Ex quo cuncta crcantur Nusquam plenc capitur, Per verbum, per quod omnia I.icet sit simplex unitas, Spiritu conservantur. Qua justus perfruitur. - 15 -

Responsoria. 4. Jure te laudant omnia, 1. Suri.imi Dei Trinitas, coeli gluria, trina monarcliia, Cum borum sis creatrix, Una trium In his lucet potentia, simplex est usia, Bonitas et scientia, Tribus inest Quorum es conservatrix. sub una latria 5. Doniine Deus, tu trinani Honorunus, Mundiqui regismacliinani, aequalisgloria. Jugiscustos cunctorum, V. Seraphimter sanctusclamant, Nuinerus,pondus, mcnsura Semperlaudant liunc, quem Signantte in creatura ainant. Trinam causam cunctorum. 2. Lux diffusa radio Ad Benedictug. Protinus se multiplicat, Jgnis caloris proprii, A. 0 virtus cuncta bajulans, Statiin ut est, vim indicat, Natura semper pullulans, V. Sicpater esse filii Pater,in te dumflecteris, Cum ejusdem dominio In prole par exprimcri*, Ab aeterno clariticat. Ambo in atnore; Hunc spirat lumen geminum, Ad Laudes. Natuscum patre luminum, Aotiphonae. Ortum rei vertibili 1. Corde fidelis sentiat Dat Deus immutabili Et ore non dissentiat Verbo in ardore. Kegnare trinitatem. Nos crucis emptos loculu Hanc, cujus esso, vivin Trino signut signaculo, Idem et intelligere, (,|ui caruis ad connubium Amemus unitatem. Tractus nostrum exsilium 2. A patre comprehensio. Duxit in dolore. A verbo datur visio Trinae bonorum gloriae, I n 2. V e s p e r i s. A dono est fruitio, Ad Magnificat. (ttuofit justificatio, A. Beata sanctatrinitas, Cumsit donatorgratiae. Memoriaetu unitas, 3. Iniago patris speculum, Notitiae tu veritas, Nexus horum spiraculum, Voluntatis tu bonitas, In coelo quo locati, Fac corde, ore, operc yuo trinum panem capiunt, Studeamus te colere, Eo plus frui sitiunt In nobis formam gerere, Conjuncti trinitati. Quod possimus te noscere. v. ms. Franciscannm saec. **/i5. Cod. Parisin. 1290. - In 1. N"i't R 1, 4 lluic salus i(u;i.si (u.-i uiljilV - R 3, 5 Fulxns. - R :>, 9 fehlen zwei Sillnu: unum erg:in/t. - I n 2. Noct. A 1, 3 Ipsis ln.iiitas originem.- R 1, 8 Sernmn-(|uirit. " - In 3. Noct. A 2, 1 Nesi trinitas. - Ad Laudes A 1, 4 es-m -- A 2. >'< - 10 -

2. In Festo Inventiunis pueri Jesu. In 1. Vesperis. In 1. Noctnrno. Super Psalmos. Antiphonae. A. Felix Mariae gaudium 1. Ex ore Jesu pueri Festivuni dat tripudium, Perficitur laus Domini, Dum recolit ecclesia. Dum doctores interrogat, nuod mater innupta sula Quaesunt patris, commemorat. Moestequaesitum filiuru 2. Non sunt loquelaeneque ser- Gaudensinvenit unicum. mones, Tropus. Qnibusexprimi possent dolores, HUOSvirgo mater sustiuuit. 1. «Juituit in nubilo, (,»uandopuerunijesumquae^ivit. Fulget sol jam denuo 3. Puer in Jerusalem Vibrato radio, Cessit frendens aquiJo, quidein remanserat, Austerflavit in horto Quandocuin parentibus illuc ascenderat, Blande virgineo. Quod eis recedentibus 2. SplendetHorum area incognitumerat. Vallis nitent lilia, Ardent rosaceae; Vernales deliciae In 2. Nocturno. Succedunt tristitiae Antiphonae. Fugatae Boreae. 1. Vcrbum bonum eruutayit 3. Versumest in gaudium Jesus,cum interrogavit Dolorissuspirium Scribas,quae non ignoravit. Post Jesum pueruru, 2. Dum iu medio residebat Virginis pectusculum doctorum, Capit vix tripudiuni Impetu coelestium Intra se positum. fluviorum Ad Magnificat. Sauctificat templum A. MagnificantiDominum Deus deorum. Mariae adsistamus, 3. Cujus fuudamentain uiuutibus, Inventnm Jesum puurum Stillat iluutrinam sentibus, Laeti suscipiamus Puer duodecim annonim Eique laudis canticum Repertus a Maria Exsultantes dicamus. In medio doctorum.

Ad Matntinum. In 3. Nocturno.

Invitatoriuin. Antiphonae. QuaeramusDoniiuuni Afferte Domino cum virgiue matre, repertuni gloriani et honorem, Semper adoremus Date Josu puero et ei laete jubilemus. beuedictiouem. 2. Lux atque laetitia 2. Fac sitibundam animam, rectis corde oritur, Amore tuo languidam, Dwn Jesus a parentibus Te invenire cupidam, quaesitus invenitur. Habere tui copiam. 3. 0 Jesupuer dulcissime, 3. 0 Jesnamantissime, Quantum exsultare Jam desine subtrahere Cor matris amantissimae Tc raatri amantissimae, Fecisti, dum dignare, Quaerenti tc anxie. Quaesitus te ostendere, Ut inveniare. 4. Benedictus puerulus, Coeli terraeque dominus, In Laudibus. Mariae Jesus tilius Obedit matii subditus. Antiphonae. 1. Domo tua sedesgrata 5. Prole mater est beata, Tibi, Christe, est parata, Matrem quae creavit, Doctisquemirabilia Inque suo Sion nata Tua sunt testimonia. Rcge exsultavit.

lircv. ms.Pedepontanumanni 1398.Cod. Meliten.Pragen.8. add.saec. 15. A.- Brev. ms. Trebonense saec. 15. Cod. Prajjeii. VI F 20. 13. - - Brev. rns. Misnense saec. 15. Cod. Eistetten. 8° 72. C. - - liivv. Misnense imp. s. 1. 1483. D. - Brev. Misin-nsi- iinji. (Lipsiae?) 1517. E. - !'.]"'-v. nis. (.'aimiiir. reg. Wratislavieii. saec. 15. Cod. Wratislavieii. I O 75 F. - In 1. Vesp. Snjicr Ps. A, 2 Festi dat. - - Tropus fehlt A. - " 1,1 Qui sunt in jnliil» B. - 2, 1-3 und 4-6 umfrestellt DE. - 2, 6 Fugato i;...n-a DE. - A.l Magn. A, 5 Atque laude A; fehlt B. - A, 6 fehlt B. -- In 2. Noct. A 3 lautet in A: Magnus et laudabilis Et cunctis admirabilis Jesus puer amabilis. In 3. Noct. A 3, 1 dilectissime A. - Ad Laudes. A 2, 3 Te fclilt Ii. - A 3, 4 tam fehlt A. - A 4, 3 luveiitus Mariaf? Jesus E. - A 5, 1 maln-ni B; est fi-lilt Al;. -- Die ln.-ideii zu die-i-m offii-iuin g(.-ln"iriKi.MiIlyinnen v^l. Anal. IV, IX. DCMIVcrfasscr diesur Hymnen und des <>t'H<-ium* iifimt Ad Matutinum. 3. Christus dat se fulgidura In carne passura, Invitatoriuin. Ne nobis sit dubium Adoremus lumiuis De dote futura, Paterni splendorem, Sed juge convivium (Jui trausformathomini^ Mens speret secura. Vultum in decorem. V. Attriti poenaliter Via mundi dura Fulgebunt sublimiter In 1. Nocturuu. Contracarnis jura. Antiphonae.

1. Praegustatur hodie In 2. Nocturno. Ligni vitae fructus, Plantatimiseriae Autipbonae. Secus nostrac fluctus. 1. Innocentes manibus, 2. Salvanos propitius Mundocorde puri Ab irae brevisaestu, In decoregloriae Cui dixit Dominus: Regem sunt visuri. Filius meus es tu. 2. De coelo intonuit 3. In spesingulariter Deusmajestatis: VultusNos tuiconstituisti, lumine In quomihi placuit, Ipsum audiatis. Dum nos perfudisti. 3. Homiaum prae filiis Kesponsoria. Forrna speciosus. Christus nitens vestibus, 1. Mentem excutiens, Vultu lurninosus. homo, de pulvere Stude cum Domino Kesponsoria. raontem conscendere, <,>uoChristi gloriam 1. Claritate fulgida possis conspicere, Facies lucescit, \. «Juamsuis hodie More nivis candida promisit cernere, Vestis enitescit, Amictum gloriae Haec est vita lucida, volens iuduere. Quae finiri nescit. V. Nix misericordiae 2. Seorsim a scoria Plebis elevati Solamen expressit, Visionis gloria Ardens sol justitiae Sunt irradiati Clarae typum gessit. In dulci praesentia 2. Tres assumpticum stupore, Christi transformati. Helias cura legis latore V. Qui se levant supra se, Admirantes prae splendore Monte sunt beati, Adstant coram salvatore, Visionis coelicae V. Vernm probant legis more Gustu debriati. Trium aut duorum ore. 3. Clara revelatur 3. Transformate via clausa,fides reseratur Salvator hodie, Fulgida stratu datur, Nos reforma per quampiaplebsgradiatur, per vitam gratiae, Vox patris est testis, Hic infonna vultus, lux, candidavestis; lima justitiae, V. Ceruite splendorem Hinc transforma vultus vestistiue nitorein. in luce gloriae; V. Tibi mundos a faece scoriae lu 3. Nocturno. Revelata Autiphonae. conforma facic. 1. Vehementer fortcs dii terrae elevati In Laudibus. Speciem Dei Jacob vident transfunnuti. 2. Gustu brevi dulcium nostra mens affecta 1. Decorem Christus induit, Concupiscit acrius Paterna vox insonuit, atria dilecta. Ista testimonia Nimis credibilin. 3. Lex per Moysen est data, A prophetistestiticata, 2. Transformatigluria Quorum Cbristi praesentia Nos facit sitire, Completasunt praeconia. Quodonetur atria Ejus introire. Eesponsoria. 3. Super nos illumina 1. Circumstantesterruit Vultumtuum, Christe, Splcndorclaritatis, Cujuslucis gloria Quibusmens elanguit Fulget diesiste. In terram prostratis, 4. Beuedicat Dominum Sed nubes -apparnit, Signum lenitatis. Omnis creatura, V. Dc coelisintonuit Qui se dedit fulgidum In carne passura. Deus majestatis, Humanae contremuit 5. Laudent regem gloriae Virga parvituti*. Cuncta, quae creavit, 2. Petrusraptus gaudio Cujusfulgor hodie Tantae visionis Solera superavit.

Non se regit praevio Ad Benedictus. Ductu rationis, (}aod probat indicio A. Ex alto nos oriens Prolati sermonis: Chrislus visitavit, V. Fiant tabernacula Cujus lucem 1'ragile Trinae mansionis, corpus obuvubnivit, Bonum est per saecula Sed ut nos illuminet Tantis frui bonis. se transtigumvit. 2* In 2. Vesperis. Suscitatis de mundi pulvere. Super Psalmos. Ad Magnificat. A. In splendoribus sanctorum A. Lu\ fulget celebris Salvatorgenitus, Christi praesentia, In cousiliojustorum De carnis latebris Magnusest agnitus, Emicat gloria, Rectis corde Quae nostris tenebris dat lumen ceruere, Infundit gaudia. Brev. ms. Praedicatorum sacc. 14. in. Cod. Londinen. Reg. 2 A XI. - Hiozu die Hymnen in Vi-sp.: Coelestisformam gloriae (MoneI, 85); ad Nurt.: Spli-ndor aetcrni liiniinis (Morel, S. 16), in Laud.: Mciitis fervet de- votio (Anal. XII, 16).

4. De Vulneribus DN.

In 1. Vesperis. Nos, qui vulnerum cruore Kedempti sumus, honore Antiphonae. Debitofestum colamus 1. Adsunt sacrosanctafesta Vulnerum,percnnibus Beatoiumvulnerum, Ut inferanmr gaudiis. Quae inflixit gens funesta Creatori sideiain. Ad Matutinum. 2. Hi cancelli pietatis, Invitatorium. Per quos sponsusprospicit, Ad amplexus caritatis Adoremus summi regis Sponsain clemens allicit. pretiosa vulnera, Vigilanter offeramus 3. His in cavernispetrarum ipsi lauduinmuuera. Turtures niditicant Et accipitris avarum In 1. Nocturno. Raptura praeluditicant. Antiphonae. 4. Vasa pulchra regis fortis Stillantia dulcedinem 1. Pilatus vulneribus Eflugaruat dirae mortis Christi corpus cruciat, Perpetim acredinem. Ut tiagrum generibus Sanguinem excutiat. Ad Magnificat. 2. Cruor fluit roseus A. Gaude, coelum, terra, plaude, Ex membris sacratis, Festum adest dignum laude Per quae stillat dulciter Beatorum vulnerum Gratia beatis. Christi, pii redemptoris, 3. Corpus mite Jesu Quemcollaudat vox dulcoris numerosovulnere laesura, Hominis interioris Ad caput a planta Dulcedine dragmatum. transvolat ille dolor. - 21 -

Responsoria. Responsoria. 1. Agnus sine macula 1. Hoedi tincta sangmne Mundana piacula Tunica talaris Vulnerum cruore Est cruoris unguine Tergens tabernacula Caro salutaris Coeli fecit pervia Pnrpurata stipite Flagranti amore. Sacri torcularis. V. Ad Deum acccdite d illumina- V. Torcular calcam sohts, ct de mini; et facies vcstrae non ycrttibus non est vir mecum. confundentur. 2. Mira providentia 2. Templomtabernaculi Diva sapientia pellibus caprinis Domum,quam fundavit, Rubricatis tegitur Ex gentis malitia atquejacintbinis, Praesidis militia Sic verbum altissimi Flagris cruentavit. vulnerumsentinis V. Lana mundatingitur Purpuratumcorpore Sanguineconcilii, protegit ab imis. Dum flagelliscingitur V. Cui diximus: subumbra tna Caro Dei tilii. vivemus in gentibus. 3. Slolas tingunt martyres, 3. Cbristusvulneratus est Genaspingunt virgines pro nostrispeccatis, In agni cruore, Pro mundi sceleribus Ex fontibusvulnerum attritusest gratis; Debrianturplurimum 0 insignisgratia, Angeli dulcore. honor libertatis V. Ad Christum accedite, Immolato filio Mundo corde bibite redit venumdatis. Poculum salutis. V. 0 inaestimabilis dilectio cari-

In 2. Nocturno. tatis, ut servum redimercs, ftlium tradidisti. Antiphonae. 1. Mare fudit aeneum Salomon in templo, In 3. Noctnrno. Ut mundetur sordidum Sanguinis exemplo. Antiphonae. 2. Coccus bis cinctus est Christi sangnine tinctus, 1. Vulnerasti, sponsa, meum Cor amoris jaculo Qni mortis geminae vinculadura tulit. Taliter,ut pro te crucis Sim affixus baculo. 3. 0 beata latria Christi, per quam patria 2. Sponse dulcis deitate, Coeli reseratur, Floribus bumilitate, 0 praeclara vulnera, Vulnerate caritate, Clavi, spina, lancea, Quaeso,niibi dic, amate, Pcr quae vita datur. Ubi te reperiam? - 22 -

3. Sum in horto voluptati.s, 2. Jubilet ecclesia Areola aromatis, Christo redemptori, Carpens rosas caritatis Qui pro ipso voluit Et lilias castitatis, vulneratus mori. Humilitatis violas. 3. Auctor vitae profatur in crucc, K'isponsoria. Liber a supplicio 1. Vir indutus lineis quod regnes in luce. Atramento femoris 4. Benedicant Dominuin Pinxit tau crucis in fronte omnes creaturae, Inebrians cruoris fontr Qui pro nobis voluit Moerentis in vinculis. vulncrari dure. V. Angelus exterminator, Ubi vidit Tau signatos, 5. In chordiset organo Signopostes consecratos, Cliristumregetn caeli Impunitosdeserit. Collaudemusadorantes pectore fideli. 2. 0 sacratum corpus Christi, Qui tot poenaspertulisti, Ad Benedictus. Vulneratum, lanceatum, A. Benedicta benedicti Diris vinclis coartatum, Salvatoris vulnera, Ciba nos in hora mortis, Reseratis regni portis Per quae vinculis adstricti Libertatis muncra Introduc ad gaudia, V. Ubi beatorum animae Consecuti sunt, abluta Perenni beatitudine C'riminum coritagia, Vera vita morte trita Feliciter jucundantur. Praestatur et gratia. 3. Vidi regem coronatum Multo diademate, Clara stola candidatum Per Horas. Purpuratasanguine, Ad Primam. (jiuem in albis sequebantur Coelestesmilitiae, A. Haecest diesinclita, Regiregum concinentes QuaeChristi memoria Canticum laetitiae. Vulnerum babetur, V. Lnrcrunt stolas stias et can- Per mundana climata Militans ecclesia didas easfecerunt in sanyninc agni. Festivelaetetur Et praeclara stigmata Christi laude debita In Laudibus. " Digne veneretur. Antiphonae. Ad Tertiam. 1. Dominus rex gloriae, A. 0 fons indeficiens vulnerutn cruore Summaevoluptatis, Purpuratus, hodie Angelos reficiens vestitur decore. Proles deitatis, - 23 -

Per beatavulnera V. Adoramus te, Christe, et Sacraepassionis bcnedicimustibi, quia per Nossupernis applica /irrtiosa vulnera Post cursum agonis. mundum.

Ad Sextam. In 2. Vesperis. A. Sex millena sexcentena Ad Magnificat, Vulnera beata, Sexagena atque sena A. Hodie coelesti sponso Illis aggregata, jubilet ecclesia Nobis a perenni poena Pro suorum et sacrorum Sint tutela grata. vulnerum memoria, Srx millena sexcentena Ad Nonam. numerosa gratia R. Agno vulnerato Scxagena atque sena de pura virgine nato post vitae curricula Cum prece devota Paradisi ad amoena modulizet concio tota. nos perducant gaadia.

Antiph. ms. Fredeslariense saec. 14. Cod. Casselan. Ms. theol. Fnl. 129. A. - - Antipb. ms. FrLMlrslaric-n.sesaec. 14. Cod. Casselan.Ms. tlirol. Fol. 124. B. - Brev. ms. Fredeslariense saec. 13. Cod. Casselan. Ms. tln-nl. Fol. 189. add. saec. 14. C. - - Brev. ms. Fredeslariense saec. 14. Cod. l.-tii. Ms. theol. Fol. 146. I). - Brev. ms. Carmelitarum saec. 1"'. r,,d. Casselan. Ms. theol. Fol. 38. E. In 1. Vcsperis A 1, 3 Quae influxerat gens teuusta E. -- A 1, 4 Conditori E. - A 4, 1 Vasa fulcra E. -- A 4, 4 aggredinem E. - A ."" jirosaisch u. z. ist eine Kollekte als Antiphon verwandt. -- Ad Ma^n. A, 12 fehlt E. - In 1. Noet. A 1, 2 cruciavit E. - A 1, 3 fragrum D, fragcum E. - A 1, 4 excutiavit E. - A 3, 2 numeroseE. "- R 2, 1 sqq. Exalt:itn- in ligno crucis Jesus Christus etc. prosaiscli. E. - R 3, 1 sqc[. Ex divinae caritatis beneficio etc. prosaisch E. - R 3, 8 corde edite, bibite D. - In 2. Noct. A 2, 1 Coctus E. - - In 3. X.ict. A 1, 1 sq. cor meum E. - A 1, 4 Sum afflixus E. - A 2, 2 Floribus humanitate B. - A 2, 3 Vul- nerata DE. -- A 3, 0 Humilitatis fehlt D. - R 1, 2 Atromento D, atre- mento E; femoris fehlt D. - R 2, 1 O sacrum E. - R 2, 3 lancea E. - R 2, 4 Cum diris vinculis cohortatum DE. -- Ad Laudes. Ad Jii-m-d. A, 7 Vera victa morte certa D. - In 2. Vesperis. Ad Ma^n. A, 2 ju- biletur E. - A, 10 perduc E. - Per Horas. Ad Priraam A, 9 veneremur D. - Die zugehorigenHymnen cfr. Anal. XXIII, Nr. 32-35.

5. De Effusione Sangninis DN.

In 1. Vesperis. Depone mentis nubilum. Ad Magniticat. Tempus est laetitiae, A. 0 Christobaec plebs addita Curasit semota. Et ejus donopraedita, Omnesterrae populi Jucunderishodie, Laudentauctorem saeculi, Tota sis devota, Per quemtanto gratiae Erumpensin jubilum Signogloriantur. Ad Magnitutinum. Cum electis in patria nos faceret iu fine. Invitatorium. V. Animam suam pro grege Regi, qui regit omnia, Pie dare voluit, ('liristo confiteamur, Ut expertesmiseriae. Sacra cujus insignia Redempti veneramur. In 2. Nocturno.

In 1. Nocturno. Antiphonae. 1. Sanguini, quem gens impia Antiphonae. Laterefudit Cliristi, 1. Reges ut vasa figuli Dcvotum cuni laetitia In fine confiingentur, Impendamushonorem. ui summi regis aeinuli 2. In tua, Jesu, requie Sanguinem non verentur. Nos tecuin gaudearnus, 2. AdversusDei filiuin Cujussanguinem hodie Plures insurrexerunt, In terris honoramus. Nocentes in innoxium 3. Christi latere percusso Cruorem effuderunt. Sanguis tiuxit salutaris, 3. Beati, quorum oculi Christicolis venerandus Praesentescontcmplnntur, Atquemagnificandus. Quod tot terrarum populi Absentes venerantur. Responsoria. 1. Lux, ecce, fulget liodic Kesponsoria. Magnaesolemnitatis, 1. Redemit nos in brachio Laudcs exsolvantnr piaf sancto suo Dominus. Datori bonitatis, Animas nostras redimens Ne tanta dona gratiae de inferni manibus, Collata -sint ingratis. Cum ad ima iuclinatus V. Laete psallat ecclesia, scrvi formam accepit. Laudans regein gloriae V. Nostra ad summa unctio Pro donis sibi datis. . Naturasumpta humana 2. In Pbase,quod praecijutur Haecest inclinatio. Moysesimmolare, 2. In pace nostram animam Sub agni typo creditur rederaisti, Domine, Lex Christum designare, Mortem sustinens acerbam Hujus sanguis effunditur maxima caritate, In Phase salutare. Qua nenio potest majorem V. Hoc aspersus non laeditur, nec similem habere. Nam ad eum non sinitur V. Per hanc tuam passionem Percussor penetrare. Pacissalutis aeternae 3. Christusin patris vinea Capacesnos fecisti. Pronobis vapulavit, ". Quae plasraator non rapuH, Dum fructum gens erronca suo solvit sanguine, Petitum denegavit, Quo nos a peccatis lavit, Insontis latus lancea ut consortes gloriae Crudelis perfovavit. V. Felix cuspesest ferrea, Qui nobis arma contulit, ijua confossusa framea Quibus liumani perculit Fideles liberavit. Generis oppressorem. In 3. Nocturno. 2. Haec lux cum laetitia Antiphonae. Celebris agatar Et in Christi gloria 1. Nos tecum, judex saeculi, Prorsus impendatur. Fac demum gloriari, De tuo sacro sanguine, 3. Jesu, redemptorsaeculi, Quosinundas, laetari. In tuis semperseduli 2. Praeclaropost sanguine Praeceptisvigilemus, Nos ditavit hodie, Ne segnesoperarii QuipeJibus imaginis Frnstremnrspe denarii, Separatiseftiuxit. Cujuspignus tenemus. 3. Digne chorus fidelium 4. Sancta Dei dextera, Sanguinemveneretur, Benedicantopera <,Hioredemptura a criraine Cuncta creatorem, Se vere confitetur. Qni dat nobis munera Responsoria. Ad salvandavulnera, 1. Pii Dei clementia Crucemet cruorem. Non ex suis operibus, 5. Terrae regeset populi Sed ex misericordia Laudent omnes et singuli Implos jostificavit Sedentem super thronum, Eosque salvos effecit Quod immensa datio Benigmtate sua; In hoc de sacro loco V. Sic ipsos de interitu Sit lapsis remedium. Tollens misericorditer Ad Benedictus. Dedit coeli gaudia. 2. Craoiis instet laudibus A. Ortus ante saecnla Nos in servi formula Clerus, quem Christus san- Christus visitavit, guine Effuso consecravit, Nobis dans signacula, Quemetfundcns salubriter Quibusdira vincula Pro mundi se peccamine Mortis dissipavit. Piaculum donavit. V. Sic pius se ab impiis In 2. Vesperis. . . . sine crimine Ad Magnificat. Supplicium portavit. A. Pie Jesn, rex omnium, In Laudibus. Finisatque principinm Antiphonae. Hujus solemnilatis, 1. Dono praeclaro praediti Post festa temporalia Thcsauri nobis crediti Nos perducas ad gaudia Venereinar actorem, Tuae perennitatis. Brev.Corisopitense imp 1500.- In 1.Vesperi*. AxLMagu.A, 5 Erumpeusinnubiliter. - In 3. Nocturno. A '"'>,2 veiieratur. - R 1, 3 ex fehlt. - In Laudibus. A 3, 4 Ne sinentes operavi. - A 4, 2 Benedicat. - Die zugehorigenHymnen vgl. Anal. XII, Nr. 49-52. 6. De Orpure Christi. In 1. Vesperis. 4. Snb legis Dei regula Super Psalmi'-. Mens justa sit et sedula, Saginata dnlcedine Gaude, felix De carne Christi et sanguine. mater ecclesia, Novae laudis 5. Agonizanspost coenamDominus agenssolemnia, Morte factosjam proximus Tota mentis Cruorem fudit cum precibus. plaude laetitia 6. Pernox tunc Christum proprium Redemptoris TradebatJudas dominnm. laudansmagnalia, Postcorporis edulinm Inter qnae cnnctu Crudelereddens oscnlum. plus considera, Mira quae fecit Responsoria. in coena opera. 1. Mandos vocans Ad Magnificat ad suasepulas, A. Magnificent animae Hora coenae, Fideles Christum Dominum, detestans crapulas. Qui justis famelicis Suam Jesus -acrnm dat convivintn, dat carnem ferculum, liimittens inanes divites Craorem pocnlum. gerentes hinc fastidinm. V. Digna sane et munda Vita requiritur. Ad Matutinum. Ubi esca tam sancta

Invitatorinm. Mandi praecipitur. Adsunt dominicae 2. Data mnndo mensaedeliciae, pro mundi gloria Plaodunt ecclesiae Mira Christi cantnlaetitiae. sunt beneficia, Morbos, mortem In 1. Noctnrno. fugat et vitia Antiphonae. Sampta eucharistia. 1. Panis novus et coelicus V. Vitam justis Missosin finesaecali, confertedulium, Patris aeterni filias Malis mortem est cibns suavitatis. infert et judicium. 2. Hic, a sacerdotibus 3. Paupertatis Dum missacelebratur, incedenssernita, In eorum manibus Cuncta mundi Transsubstantiatur. detestans crimina. 3. Hoc sacramentumDominus Dignus frui Instituit in coena, est Christi hostia, Coi sedit cominus Inter poli Tnrba duodena. locandns agmina. - 27 -

V. Nocte agnus propinans populo legalis manditur, Vitali poculo. Culpae umbra V. Ex ubertate gratiae Christi luce pellitur. Tales dantur deliciae. 4. Verbum vitae 3. Ascendentem in mensa loquitur, Cbristum de hac miseria A se ipso Prosequamur panis conficitur, per sancta desideria, Gonfectus sic Vadit orare lesus sumitur, pro nobis in patria, Salus hinc nascitur. Manens pascit V, Post in mortom nos eucharistia. a fratre traditus, V. Per qucm tale Surgens vivit nobis datum est promissum: illaesus penitus. Vado sernper mansurus vobiscum. In 2. Nocturno. 4. Granura tiorens in fertili Antiphonae. Agro ventrisvirginei, Sacro satnm spiramine, 1. Sitiebat Christus Poenae tritum gravamine, salutemhominum, Pro amorissignaculo Suo sanguine sitis Fit panis in coenaculo. nostrae sedans incendium. V. Flos est pulcher 2. MigransChristus fratribus l>urisadspectibus, Vitae firmamentum Panis sanus Corporis et sanguinis mundis affectibus. Tradit sacramentum. 3. Liber omni vitio In 3. Nocturuo. Gastet hic fidelis, Eesponsoria. Qnem post pleno gaudio Videat in caelis. 1. Memor fuit testamenti Dominus rex gloriae, Responsoria. Se dat escam sacramenti 1. Panis descendenscoclitus Dignns, ut aporiae Mentissupplet inopiam Mors neceturet purgetur Vitamquereddens penilus Vita zymascoriae. Dat gratiarumcopiam. V. Ut nuncrerum facie V. Signocrucis de Gerimusper Jesum, panismateria Ipsurnmentis acie Virtute verbi Vitae scimas esum. fit eucharistia. 2. Vere Josephtunica 2. Felix caro, Mire polymita de cujus epulo Passione punica Tanta salus Nobis redimita, redvmdat saeculo Hac vestimur unica Et sanguinem Nunc et poli vita. - 28 -

V. Summe pater gloriae, Corpus suum Corpustui nati ministrat ferculum. Vestis est munditiae, Qua sumus renati. Per Horas. 3. Vivepanis, qui divisus Ad Primam. tamen non divideris, A. Qnando sumunt Dominum Qui cum saneto spirilu ct Ilie unus, ibi mille, patre unum crederis, Quantum turba plurium, lu te uni, per te muni? Tantum sumit ille.

quos uno pane reficis. Ad Tertiara. V. Quod in nobis habitas. vcrbumcaro factum, A. Hostiarumcumulus Ex Maria nasceris, Multarumdum sacratur, quacviri nescittactum. Nonsub formispluribas Christus multiplicatur. 4. 0 spemniiram, quamdat Jesus Suislargus famulis, Ad Sextam. Olim caesus, nunc illaesus A. Eflectu sumunt vario Cum ministris angelis Impius et justus, Vivus manet, quamvis esus In prirno mors, in alio Hic in tabernaculis. Est vitalis gustus. V. Invitati festinemus Art regispraesentiam Ad Nonam. Et pro datis nobis gratis A. Masticatur Dominns Sibi reddamus gratiam. Nec dilaniatur, Semper manet solidus, In Lau dibus. Cum species frangatur. Super Psalmos. In 2. V csperis. A. Vcre digna hostia Deus,corpus et anima, Ad Magnificat. Natura duplex, substantia A. 0 panis eucharistiae, Trina, persononaunica. Cibussanitatis, Pius dator veniae, Ad Benedictus. Culpaslaxa gratis, A. Benedictus Pacis et concordiae salvator hominum Donis confirmatis Salutare Finem fac miseriae, ipsis dans epulum Nos junge beatis.

Antiph. ms. Lucidae Vallis saec. 14. Cod. Carolsruhan. Licht. 15. A. - Brev. ms. Lucidae Vallis saec. 14. Cod. Carolsruhan. Liclit. 34. B. - Brev. ms. Giintherstlialen.se saec. 15. Cod. Carolsruhan. Gii. 7. C. - Brev. ms. Benedictinura saec. 15. Cod. Carolsruhan. Geo. 6. D. - Collect. ins. Hanielense saec. 13. Cod. Hannoveran. I 101 d. add. saec. 15. E. - In der 1. \fsper stehen vier AA super Ps., von denen aber die Jrei letzten prosatsch sind. - - In der 2. Nocturn sind die drei ersten AA prosaisch. -- In der 3. Nocturn ist die A ad Oantica prosaisch: O sacrum convivinm etc. - Ad Bened. A, 4 Ipsis salutare AB. - Vgl. Mone I, 262 tf. 7. In Illatione Sanguinis Domini. In 1. Vesperis. 3. Christi sanguis sacratissimc, Tu potus salutaris cs aniinae, K. Salve,sanguis Christi stilla, Mentiros intimae, Bonareducens in illa, Tu carnisexstinguens fons Quaepenlidimus faculas, In primisparentibus. Mundansmaculas. V. Craor Christi super cuncta V. (Juonlam pcccatorum flammis Pretiosaest vmguenta, urimurd ciilpissordidamnr. Favus distillans passio Mel et lac in cruce sua. Ad Lau d es. Antiphonae. Ad Magniticat. 1. Quandovenit agnusDei, Placens patri hostia, A. Ave, cruorsalutaris, Solvit orbis culpamrei Qui de vivo derivaris Sanguinemcum aninu Fonte, nos emundans D;ins ci. Et ad bouumnos fecundans,2. Verbamsupernum descendens Mustum verae vitis, Ad salutem hominum Vim exstinguensnostrae sitis, Sanguinemimpcndit preliosum Stilla plena dulcore, In succursum redimendoiura. Tu uos coeli redde dignos 3. Beatusauctor miseris honore. In primo lapsis homine Apertione lateris Ad Nocturnura. Fuso subvenit sanguine. 4. Clausa pareutis anima Kesponsoria. Penetrabatur gladio, 1. Serpensad fastum Dum nati rorantoptima per fraudesatque per astum Membra cruoris tiuvio. lllicienspastum 5. Domuscoelestis panditur, fructumortis protoplastum, Duinruinphea versatilis In patrenos stravit, Et flammearestinguitur coeliqueni sede fugavit, Virtutestillae nobilis. Sed Christi sanguis Ad Ueiiedictus. occurritmorsibus anguis. A. Redditi V. Vulneiibus maestis coelis sutnus nos laesit noxia pestis, per cruorem,

Dumse temeravittristi pomo homo. QuemChristi de corpore 2. Vere sacratum sanguinem, produxerunt Qui restituit bominem Sudor flagra spiuae Paradiso spoliatum Ac clavi Matris Evae per reatum, lanceaque Nam peremptis mortis esu per bunc rorcm Redit vita raorte Jesu. Avida V. A Domino factum est istud d jam praedura cst mirabile in oculis nostris. corda revixerunt. Per Horas. Ad Nonam. A. Te jure cuncti Ad Primam. Fide functi, A. Sanctussanguis iste, Ros vivifice, c^uem,Christe, Quaerunt, Kascensex virgine. Qui ruerunt, Jn ejos oculis Ut resurgant,eftice. Fudisti pro homine. In 2. Vesperis. Ad Magnificat. Ad Sextam. 0 gutta sanguinis A. Spesnostra Omni prosequendalaude, Vincensostra Quae clademhominis Sanguisrubi Miseri plena virtote repdlis, Douis ubi I)um ex sacroChristi corpore StiUnla. mauas Cunctosquelanguidos sanas.

Brev. nis. Altaen.se saec. 14. Clm. Monacen. 9628. - In der erstenVesper M ilir A snper Psalmos prosaisch; dieselbe A kclirt zur TVrz \viedi-r. Vom Hymnus giebt die Handsrhrift nur den AnfaDg an: O lapsi salus bo- minis. L>HSIuvitatxrinni lautrt : Adoremus re«jem magnum; die AA der ersten uixl einzi^fii Noctuni sicut in festo omnium sanctorum. Von deii vier RR ist das drittc [imsaischund hier fortgelassen.Der Hymnus iii den Laudea: Bignum crucis mirabile.

8. De CnronaSpinea.

In 1. Vesperis. 5. Pars coronae nos ditavit Antipliouae. 1'aroli temporibus, 1. Novi festigaudio LudovicoDeus favit, Francia nitescit, Totum reddenspartibus. Regis regum xenio R. Triumphales Regni decus crescit. virtutum tituli 2. Omnis zona sub coroua Vi subacta Jesu Christi clauditur, mortalis stimuli Francis tamen in solameu Sub spincto Specialemittitur. divini circuli 3. Sertum Christi deserit Nos coronent in tine saeculi. Graecos et Hebraeos, Se Latinis inserit Nox diei, Et honorat eos. vitae mors visita, Ligno vitae 4. Corda pungat et compungat spina praeposita, Spinatiore pulchrior, Cruxhonori Vernans apud Christi caput restaurant perdita. Adbuc est flagrantior. V. Coronato Responsoria. nostra miseria, 1. Occidentem (v>uihoaore illustrat oriens, coronat omnia, Solum novum Et flamini Gallis adjiciens, cum patre gloria. Resurgentis Ad Mag-niticat. coronamlargiens. V. Visitat rex omnium A. Felix terra, nostram regionem quae spinas protulit, Et girando flectitur Regis regum jam ad aquilonem. quas caput extulit, Quarummulto 2. De torrente punctus cst stimulu bibensmiseriue Moriturus unus Exaltavit pro populo. caputrex gloriae Sertum diva Coronatus redolenstempora spinis angustiae. Nostra fecit V. Regnaturos beatatempora decet augustia, Veruans intra Ut coronae Francorum litora. monet materia. 3. Felix spina, Ad Matutinum. cujus de stimulo Fructus vitae Invitatorium. pendet pro pabulo, Adoremus hnmilem Murienti Spinis coronatum, succurrens saeculo. Quemexspectat judicem, V. Hujus decor Quidquidest creatum. in aula regia Et regali In 1. Nocturno. splendetecclesia. Antiphonae. 1. Qui de coelisunctionem In 2. Noc tur no. Regi misit Franciae, Per coronae missionem Antiphonae. Hunc lionorat hodie. 1. Dei dono obviam 2. Ex liiulcis terrae sulcis processio grata, Crucemtraxit Helena, Ut castroruraacies Rex de Graecis tulit thecis Exit ordinata, CoronamFraDcigena. Sterniturmiraculis 3. Dum mediura silentium strata consecrata. Pacis teneret Francia, 2. Gaudeat Parisius Per Salomonem aliuin Serti privilegio, Francorum ditat solium Quo non exstat dignius Corona Dei propria. Sub solari radio. 3. Salvum iac, o Domine, 2. Judicatus nequiter regnum atque regem, Orbem judicabit Qui coronae gaudio Et certantes fortiter tuum ditas gregem. Secum corouabit. 3. Liligit judicium Responsoria. Honor summi regis, Et fidele soliuni 1. Hierusalem Per coronae praemium atqueBisantium Firmat lator legis. Divaeliquit Kesponsoria. coronaepretium, 1. Diadema Ut Gallorum dat virgo carneum, tiat praesidium. Synagoga V. Fertmagistra crudelisspineutn, mundi Parisius Sic coronant Sertum lauro regem aethereuni. sophiacdignius. V. Ipsadie 2. Qui per terras et per mare vernoquetempore Cunctisrebus imperat, VernatChristus Fluctussedat, nimbos arcet, utroquedecorc. Velis auras tcmperat; 2. Serti viror Felix navis, cujus onus virtuti proprius Cusus inaris superat. Plus quam auri V. Rex, qui navi naufraganti vel gemmaeradius Mitigavit maria, Triumpbantem Nunc coronae transfretanti ornat deceutius. Cuncta reddit mitia. V. Non quaerebat fulgens imperium, 3. Sacrasmerces Sed virorem vincentcsprctia, vitae mortaliun). Quasin pignus 3. SacriPetro regni clavis sumpsitVenetia, Et uniusuni navis Kegis nostri Datum est reraigiura-, redemitcopia. Unitatemscindens Gvaecus V. Liberalis Coroiiarum perdit decus, regis rex omnium Perdit et imperium. Per coronam V. Minor natu Gallia contirmat solium. Fidei majoris Emit primogenita In 3. Nocturno. Fratris senioris. In Laudibus. Antiphonae. Antiphonae. 1. Nuntiat in gentibus 1. Pretiosuni, non spinosum Sertum,quocl portavit, Christussertum rcspicit, Quod a liguo crucifer Nec picturis, scd puncturis Dominus regnavit. Coronari voluit. - 33 -

2. Coronatus, exaltatus Ad Tertiam. Ad se traxit omnia, A. Hominum prae filiis Vis palmaium apertaiatn fornia speciosus Apent coelestia. Jn corona spinea fulsit gloriusus, 3. Homo, sursum cerne rursum Rubi splcndor veteils SertumDei spineum, in hacrenovatur, Hic redegit, quidquid egit Novo rubo legifer Pcr serpentem aeneum. novus coronatur. 4. Crucifixi spolia, Ad Sextam. Crux, corona,clavi, A. Sicut dulci pluvia. Transeunta sedibus, Gedeonisvellus, Quasfoedabant pravi. Sic recentigratia 5. Ecce, tit Pansius Visitatur Francia, Sacra Lei tellus. Paradisi risus, Ubi viror oritur Ad Nonam. Junci pulchri visus, A. uasisponsum decoratum In quo sua messuit Corona laetitiae serta paradisus. Contemplemnr coronatum Rcgem Christum hodie. Ad Benedictus. A. Ecce,festum In 2. Veiperis. novae laetitiae Ad Maguificat. Lucis auget decoremhodie, A. Christe,dator Quo rex regum victricis gratiae, dilectae Franciae Quos corona Sertumpraebct ditas victoiiae, cervicispropriar. Fac victores mundi miseriae, Coronandos Ad Parvas Horas. corona gloriae. Ad Primam. R. In Constantiiiopoli A. Regls caput ambiens Sumpta manu Karoli Sertum aerumnosum Pars coronae Doinini Angdlaii lapide Datur Dionysio, fuit pretiosum, Florum testimonio Inter vepres aries Vulgi nota lumini, cornibus haerebat, Parte fulget alia Cura coronam spineam Regis nostri regia, victima ferebat. Fax honoris gemini. Antiph. ms. Cameracensesaec. 14. Ood.Cameracen. 40. -In 1. Vi-sp. A 1, 3 exennio.- R, 9 In honorecoronant. - In 1. Xoct. R 1 , 10 tVhlt eine Silbe; jam t-r^anzt. - - R 2, 5 Corouam spinis. - - Ad Sextam. A 4, Visitiivit. - Xai-h der Antiplmn ad Nonam und vor der Antiplion ad Magniticat stehen fol^ende drei Stropheu, die ein Tropus zum .Sanctus scheineii, da nacb jeder sich das Wort Hosanua wiederbolt: Dreves, Historiae rLythmic»,_.. IV. - 34 -

1. Ingredientedomina 2. HosannaDei filio CoronnrumParisius ClamantHebraei raystici, Tamquamad novanumina Signorumteste radio Coetusexsultat obvius. Cives occurruiit coelici. 3. Augusti lux undecima - - indicit Franciae, Pm messe ferens optima Coronam regis gluriae.

9. De Corona Spinea. In 1. V espcris. 3. Ergo regem,quem amanius, Coronatum collaudaraus SuperPsalinos. Et coronampraedicamus A. Adsunt dominid Super opes regias. Serti selemnia, 4. Tn bis spinissuspiremus, Laudc multiplici His nos rosis coronemus, 1'laudatecclesia. Et sub istis computemus Ad Magiiitic ;it. Sentibus delicias. A. Avespina, 5. Benedictusomnis erit, poenaereinedium, Quihas spinas corde gerit, Servi ilecus, Nam in ipsis Deus serit Fructuni centenarium. regis opprobrium, Tua plaga, 6. 0 fertilemagrum multum dolor, ludibrium Et divina manu cultum, Vitae nobis De quo surgit hoc virgulturn niercanturpraemiuni. Ante regis solium. Eesponsoria, A d Matut inum. 1. Adestsacra lux diei, Invitatorium. Qua coronae nostri Dei Honorati dote bona Agitur memoria, Respiremus omnes rei, Adoremus inente prona Hiuc cantemus omnes ei, HcgcniCliristum in corona, Quiregnat in gloria. Quam Judaea texuit. V. Coronastis hunc, Judaei, Ejus dantes faciei In 1. Nocturuo. Alapas, gens impia. Antiphonae. 2. Coronainterrasilis 1. Veneremur bonum Deum Mensaelabio ponitur, Quia corona spinea Et colamus votis ernn, In caput Jesu plectitur, (Jui gentilem et Judaeum Et altera coronula Spinis septus redimit. Altior ei additur. 2. 0 quam acetosavitis, V. Aguo pro nobis mortuo, De quabibit Jesusmitis, Qui a Johannecernitur, Agnus Dei expers litis, Omnis corona merito Cum sic punctus exstitit. A senibus submittitur.

3. Spina carens 6. Pendet cvuci in deserto flos spina pungitur, Coronatus serpens serto, Per quam culpae <,>uemqui videt in aperto, spina confringitur, Non serpentelaeditur. Spina mortis spina retunditur, Responsoria. Dum vita mundi subspina nioritur. 1. Futurorumpontifex V. Pcr hoc ludibrium Cbristusest bonorum, Hostisdeluditur, Quia spiuistransiens Mortis dominium In sanctasanctorura Per mortem tollitur. Certantis ecclesiao Meritis justorum 4. Novushomo, rex antiquus, Mitra sui capitis Ut nos ditet, tit mendicus, Decoravit chorum. Expertusludibrium, V. Nimis ergoplaceat Sic probaturut amicus, rnentibuspiorum Jesusdulcis tit pudicus Tamexcellens gratia, Inter spinas liliura. munustam decorum. V. Jam de spinis legit ficus Non Judaeus inimicus, 2. Exit Jesus flagellatus Sed fidcs credentium. Et probrose corunatus De spinarum stimulis, In 2. Nocturno. Pergit sputis deturpatus Et confuse purpuratus Autiphonae. Reverendusangelis. 1. Syuagoga, retro abi V. Patet in hoc principatus Ficte dicens: ave, rabbi, Mundi hujus et ornatus Ex hoc scias, a te labi Esse contemptibilis. Regnum et imperium. 3. 0 benignus o suavis, 2. Dum Judaei genu flectunt 0 dulcior cunctis favis, Et milites spinas plectunt, Vincla mortis sibi nectunt Qui cum esset ab ignavis Punctus spinis, fixus clavis, Ad salutem gentium. His ignosci supplicat. 3. 0 quis furor militura, V. Licet dolor esset gravis, Qui sic caput inclitum Tamen bona reddens pravis 1'remunt per circuitum Pietatem duplicat. Spinis et flagellis. 4. Quod ligatur puer risus, 4. 0 quamdigne genitum, Quodoffertur vervex visus Quam abjecte traditum, Adliaerere vepribus, Dum emisit spiritum Hoc praesignat, quod occisus Sumpto potu fellis. Noster Jesus est concisus 5. Hierusalem trax alumua, Spinis se pungentibus. Jesum figens in columna, V. Christo puncto compugantur Conversa es in aerumna, Et dulcibus perfundantur Dum spina confringitur. Christiani fletibus. In 3. Nocturno. V. 0 spinarum

Ad Cantica. immensa gloria, Quae tot nobis A. Jamconcrepent organa praestantremed'a. Sponso dulcis musicac, Sponsaterris orphana In Laudibus. Coronatur mystice De capite Amana Antiphonae. Et de Sair vertice. 1. Adest dies laetitiae, Responsurin. Quodiadema spinenm Commendatur memoriae 1. Flos de spinanascitur, Christi cruoreroscum. "^uem spina conipuuxerat, 2. Summum regem gloriae Sed se pungi tolorat. Spinis coronatum L)um sub spina moritur, Ridet plebs peiliiliae Solvens, quod nun tulerat, Morti condemnatum. Nos a spina liberat, Puncturadum pungitur, 3. 0 quamfelix puuctio, V. Dum coronaplectitur, Quambeata spina, Quamrex mundideferat, De quafluit unctio, A quomundus tegitur. Mundi medicina. 2. Coronatregem omnium 4. Pungensspina vulnerat Judaeaserto spineo, Christumpatientem Stat inter spinaslilium Et a morteliberat Yernanscruore roseo, Populumcredentem. Spinarumculpae nescium, 5. Christo sub serto spineo Spinae punctum aculeo, Illudunt gentes impiae, V. Sub decore Cujus ciuore roseo fulget purpureo Sertnm confertur gloriae Corpus nitens Ad Bcnedictus. candore niveo. 3. 0 regem coeli benignum, A. Exultemus omnes cbori, Laudes demus salvatori, Qui per crucis regnans liguum Ob amoris grande signum Qui per spinas floruit, De corona sua dignum Commendemusnos pastori, Munus dat ecclesiae; Qui pro suo grege mori V. Gens fidelis, satis gaude, Tam dignanter voluit; Et honoresomni laude Nunquamsatis est amatus,

Regemregum hodie. QuiA tot morte spinis nos laccratus, exuit. 4. Felix spina, cujus aculei Per Horas. Guttis rubent roris sanguinei, Ad Primam. Vires frangunt A. Gande, felix regis tartarei, mater ecclesia, Seras pandunt Adsunt tibi regni siderei. nova solemnia, M ' <

a "*"§ so S'S 3 « § 2 ^ l_ Ol c .22 C3 ^3 -Evii a 1-1 &I 4-* .3 ^, vi "° § " o§ «-> ui2 ^ (z; .58"H liberantur ^c "3 2 "3 '3 S3" §".23« 0 (H CA C > confractis CSW ^ "S quem 'EbO SQ OJC3 LaudibortisFideles -J) DH C/} Per eS c eo o

3 £ 23 51

.3 J2s « to 01 'E - sSl«« .-=« .2 ^ ° ° ^ II I Responsoria. V. Haerent in carne stimuli 1. Lux, ecce,surgit hodie Spinarum,sordes populi Magnaesolemnitatis, Fert liber a peccatis. Laudum libantur hostiae 2. Occidentem In ara puritatis, illustrat oriens Ne tantae dona gratiae Verum solem Auferanturingratis. nobisadjiciens, V. Lactepsallant ecclesiae Spemvincendi, Laudantesregem gloriae coronamlargiens. Pro donis sibi datis. V. Victor Christus 2. Dum leonis immanitas arma victoriae Latet sub agni vellere, Suae nobis In insontem atrocitas transmisit hodie. Insanitprolis viperac, 3. Dc torrente Justi latns iniquitas bibensmiseriae Letali fodit vulnere. Exaltavit V. 0 raira ferri sanctitas, caput rex gloriae Quodvibratur lioc latere, Coronatum Quo valnerata caritas spinis angustiae. Satisfecit pro scelere. V. Regnaturos 3. Cbristusin patrisvinca decetangustia, Pro nobis vapulavit, Ut coronae Dum fructum gens erronea monet materia. Petitum denegavit, Insontis latus lancea Crudelis perforavit. In 3. Noctnrno. V. Felix cuspis est ferrea, Qua confossusa framea Antiphona. Fideles liberavit. 1. Cruci, coronae spineae Sacroqne ferro lanceae I n 2. Noctur no. Honoremimpendamus, Antiphona. Haec sunt vexilla regia, 1. Carnis indutus trabea Per quae coronaegaudia CoronaChristus spinea Perpetuaesperamus. Pro nobis coronatur, Responsoria. Haec est praeclara galea, Quahostis horret framea 1. Felix spina, Et caedes hebetatur. per cujus stiraulum Sanguis exit, Responsoria. qui salvatpopulum, 1. Aeterni tabernaculi Recolamus Rex et redemptor saeculi agnum anniculum. Vilescit insensatis, V. 0 quam feliccs Indutus forma servuli sunt istae spinae Spinis coronant aemuli Vernantes agni Dominnm majestatis; roseo sanguine. 2. De coronisexodi 4. Sacerdotes,sacerdoti Mystice canamus, Summobenedicite Viam nostri commodi Et coronae sacrae doti Tropice pangamns, Vos haeredes subdite. Quorum sit memoria Pro coronaegloria. 5. Te laudamus,Jesu bone, V. Novalex praejudicat, Quicertantes in agone Transierunt vetera, Confortas ex munere, Spiritusvivificat, Durahonorem das coronae, Sedoccidit litera. Fac ex toa passione Nos adversa vincere. 3. Si virtutum gradus isti Te sustollunt,miles Christi, Ad Benedictus. Te prudenter provehis, Cor fidele, gaudeas A. Tu, Christe,nostrumgaudium, Et praemissis studeas Adesto nostris precibus, Coronari lanceis. Qni cum sanctorum milibus V. Arcam, mensam et altare Veniens ad judicium Debes in te deportare Apparebis iu nubibus Cum coronis aureis. Coronae cultoribus Coronandorum praemium. In Laudibus. Antiphonae. In 2. Vesperis. 1. Spina pungens acumine, Dumcarnem Christi perforat, Ad Mag-nificat. Ejus nosrigat sanguine A. 0 rex clementiae, Eiquenos incorporat. Salvatoromnium, 2. Spina, quae pupugerat Sola spes veniae PatientemDorainum, Post lapsumcriminum, Poenitentes liberat Precamur hodie A punctura criminum. Te sanctum DomiDum, 3. Regis patientiam Huic da familiae Miles imitetur, Palmam certaminum, Ut per poenitentiam Corouamgloriae Spinis coronetur. Post vitae terminutn. Brev. Carmelitarum imp. Venetiis 1579. -- Dies Officium enthiilt fast nur Teile, die verschiedenenanderen Offieien entnommen sind, ist also ein Cento. - In 1. Noct. A 1, 3 extollamus. - R 1, 1 surg-it felilt. - In Laud. A 3, 4 Spinis fehlt. -- A 4, 3 sacerdoti.- - Iu 2. Vesp. ad Ma^n. A, 2 omnium fehlt. 11. De Sepulchro DN. In 1. Vesperis. Qni sub lapide jacuit, Sepeliri non horruit Antiphonae. Fletumagni clamoris. Sedenti super Cherubira, 2. Coepit ab hoc ergastulo Sub quo et ardent Seraphim, Resurgerediluculo Sit laus cordis et oris, Terribilis et fortis, Nerape victor de proelio In 1. Nocturno. Redit fracto imperio Atqueprincipe morti-i. Antipliona. 3. Sepulchrum praeelegerat, 1. Hic rex in horto ponitur Cum per prophetamdixerat, Vere deliciarum Quod essetgloriosum; Fructumquepraebens vcscitur Accelerant quam plurirni In terra animarum. Et venerantur cernui Miraculis famosum. Responsoria. 4. Suspensusin patibulo, 1. Postulantviri san^uinnm Horrendusin spectaculo Sepu\chrumcustodiri, Deponiturin tuniba, Vallantcorpus dominicom FunctusIn sindoneJoseph continuoobst>qr>M> Moxsatellites diri, Peroptantes propbeticum Involviturpermnnda. Edictumimpediri. 5. Hic requievit sabbato V. Arma quaeruntet annulu\n, Sicut et a principio, Ut sacrumsignent tumulum, Quandoterram fundavit, Quemvolunt communiri. Completo jam senario Operefacto vario 2. In matrisfervet anima Perfecte consummuvit. Luctus praecordialis, Cujus depascit intima Ad Magnificat. Dolor exitialis, A. 0 moeror et gaudium, Facta tamquam peripsima 0 judex aequus daemonum, Ut martyr triumpbalis. Tu summae militiae V. Lamenta crescunt maxinia, Caput et romphea Inter omnes ut victima Ignea, praesentibus Sit ipsa principalis. Clare monstratum patribus 3. De cruce dum deponitur, In solari specie; Ut detur sepulturae, Limt quae gens rea, Per te rupta vincula, Prius per pios uugitur Tabescuntantra ferrea, Corpusrairae staturae, Requievit spiritus Inter manusque tollitur Patrum antiquorum; Ad stratum pctrae durae. Tuis adsta filiis, V. Praeses ad funus flectitur, Pater, seniper in proelns, Quasi jure conceditur NaTnincrescunt insultus Imperantiscensurae. Saevarum ferarum.

In 2. Nocturno. Ad Matutinum.

Invitatorium. Antiphona. Regi pugnanti gloria, 1. Prostratum jam mirificat Qui ad horam succubuit, Plus cunctisDeus palcr, Ut majoii victoria Quem in antro signaverat Resurgeret, crni floni;t. Judaea furens mater. Responsoria. "1. 0 coelestemjsterium, 1. In alieno mittitur Quo caligat indago, Tummulo corporali, Cummortem non jam mortuum Nam pro multorum moritur Devorat haec vorago, Salute geneiali, Dum mortis palatium Novus in novo conditur Fit vitae propago. Solus more regali. V. Haec abortivura concipit V. Quam similis efficitur Et vivum inde parturit, Portae templi, quaeclauditar, 0 qualis est ?mago. Et vcntri virgina'1. 2. Jacet caro deifica Coacta synnomia Ad Laudes. Pietatis ac unica Disruptaharmonia, Antiplionae. Armatorum terrifica 1. Quara dulcis haec solemr;tas, Stipatur militia; In qua refulget veritas V. Trecentaplus et publica Sanctaeresurrectionis, Vulnerasunt extrinseca, Namprostrata infirmitas 0 quaeignominia. Revixit et mortalitas 3. Fornax amoris frigidus Virtute unionis. Victor bumi succumbit, Pallens nitore tioridus 2. Hic resurgendo spleuduit Caesusfortes confregit, Funcstoshostes terrait, Victa jam morte squalidus Fit inde stupormalis, Taetra lustrans perfundit. Moles terrae concutitur, V. Exsanguisest et gelidus, Lapis confestimvolvitur Exanimiset torridus, Angeli per vigorem. Et robustos constiingit. 3. Tres plectuntur supplicio, Necantur crurifragio In 3. Nocturno. Latrones scelemti, Antiphona. Os agni non confringitur, 1. Cor et verba malitiae Sed integer reponitur In antro tumulari. Plena sunt armatorum, Veiumcausa pecuniae 4. Jonasin ventreclauditur, Negantmore stultorum. Prophetadum deglutitur Responsoria. A cete monstruoso, Hoc signo agnus utitur, 1. Exstinctumverbi organum Namet Christuspraefigitur Verissimemonstratur, Actu miraculoso. Intra sepulcliri gremium Lapicle claudebatur, 5. Laudet redemptus Dominum, Quasi mortis dominium Perpendens tantum pretium Subesse videbatur. In vexillo regali, V. Sed nondum lapsum triduum, Et veneretur tumulum, Vita se promit iterum Jn quo quievit, conditum Triumpbusque probatur. Pigmento virginali. Ad Benedictus. In 2. Vesperis. A. 0 quanto desiderio Ad Magnificat. Praestolabantauxilio A. 0 regemmirabilem Languentesapud inferos, Signiset prodigiis, PromentesInctus amaros Terrorescum daemoniis Pro adventuChristi. Quoslibetpellentem, Tejacente exanime Dat ausumsanctis patribus In sepulclirodepositum Jamconfractis vectibus, Quoadcorpus, de funerc Fortiter pugnantem, In regalieffigie 0 desiderabilem, Jesu,descendisti. Qui moestossic laetificat, Tu nosde lacueripe, Sedcnm multos vivificat Chaosconfringe criminum, Mortuostestantes Qui tartaripraevalide Jamtriumphalem transitum Claustraintravisti. Et regni imperium, Ubi sunt laetantes.

Brev. ms. Claromonten.se saec. 15. Cod. Parisin. 1274. A. - Brev. ms. Claroniontense saec. 15. Cod. Parisin. Nouv. acq. 116. B. - - Brev. ms. Brivacense saec. 15. (Privatbesitz.) C. - In 1. Vesp. A 4, 1 est patibulo AP.. - A 4, 2 in tehlt AB; exceptaculo B. - A 4, 5 sq. continuo involvitur fdilcn B. - A 5, 1 acquievit B. - Ad Magn. A, 3 Tuum sunimaeA; Tamen summae B. - - Ibid. 7 solari spem AB. - Ibid. 8 rea fehlt ABC. - In 1. Noct. A 1, 1 Haec AB, rex felilt A. - A 1,2 Fructum quaerere noscitur BC. - A 1, 4 Nostrarum animarum BC. - R 2, 1 Ibi matris AB. - R 2, 6 Ut mater BC. - R 3, 7 Preces ad funus C. - In 2. Noct. R 1, 1 In aliquo immittitur A. - R 1, 3 und 4 fehlen A. - R 1 , 6 modo regali A. - R 2, 2 Cocta AB; cynomia ABC. - R 2, 8 Millena sunt intrinseca A. - R 2, 9 O feblt AB. - R 3, 4 Celsus fortes B; Fortes sensus confregit C. - R 3, 5 Vita jara AB. - R 3, 6 Terra lustrans C. - R 3, 7 Exsanguis exstat et ABC. - In 3. Noct. A 1, 3 causa peccamine AB. - A 1, 4 in mv stultorum A; jure stultorura B. - Als drittes R wiederholt C das zweite R di.-r zweiten Nocturn mit einigen Abweichungen: Jacet caro deifice In sepulcliro condita, Compagine mirifice . . . harmonia, Armatorum mirifice Vallo est communita. Trecenta plus et publica Vulnera sunt extrinseca, O qiint- i^uoininia! - In Laud. A 3, 6 In antro tumuli AB; der Reim wiirde tumulati fordern.

12. De Sepulcliro DN.

1. Gaudeat ecclesia 3. Septima jussa dies psalmorumdragmate fusca, celebrari valde per omnes, Festa solens Christi Sabbata cesserunt sacri sub honoresepulchri. actu pellentefiguras. 2. Hujus splendorem 4. Ut genusanthropicum praesignavitDeus ante, Noeconservavit iu arca, Septima naraque die Omnes sic meruit requiescerecoepit nbique. Christi nos conderetumba. - 43 -

5. Protege,Christe Jesu, Ad Matutinum. damnandaemortis abactn, Tumbam qnique tuam Invitatoriura. veneramurlaudibus aptam. En, mortis,vitae R. Exsulta,Sion, regijubilare venite, quiagaudebat vetus Hebron, Mortuns in sacro Claudensossa Irium requievitet ipsesepulchro. Domino praestanteviromm, Corpus sola tuo Christi cum claaserisantro. In 1. Nocturno. V. 0 Christi tumba contactusanctificata, Antiphonae. Mox virtute tua 1. Crypta Dei, salve, benedicitocorpora nostra. dnlcissuper oninia Christi, Gloriasit patri, Protegenos, salva, sanctocum pneumate proli, nosdirige, crimine calva. Una quibus bonitas, sapientia, summamajestas. 2. Et per virtutem Christi tu redde salutem, Ad Magnificat. In te qui jacuit, In brachio patris est in te qui morte qinevit. facta potentia fortis, Mortuus ut tumbam 3. Nos, qui te laudant, praecondireturin almam, libera, ne morte secuuda Qui vitam caelis DamnetStjx atra, vifam potuit dareterris, spiransa criminemnnda. Ut Dominus patribus Abraham fuit ante locutns. Responsoria. 1. En, Christi tumulum Ad Completorium. Josephcisterna tigurat, SuperPsalmos. Excipithunc Juilas, propria vi Chrisfus abibat; A. Samson ex turbis V. Vivus ille vadit, portasvi abstuliturbis, piusbic a raorteresurgif. Quem lapis intexit propria vi sic Jesus exit. 2. Deferri corpus mandat Josepb ab Aegypto, Ad Nunc dimittis. Patres circa suos A. Propter, Chiiste, tuum claudattir ut ille sepulchro, rege nos hac nocte sepul- V. Ut surgente Deo chrum. cnm Christo surgat ab antro.

Brev. ms. Wratislaviense saec. 15. Cod. Civit. Wratisl. M 1155. - Der Rest des Officiums ist leider ausgerissen; in andern Handschriften aber bin ich demselben nicht wieder begegnet. - 44 -

lif lifnta Maria V. In 1. Vcs p eris. V. Praeduce te patriam tendimus ad superam. Ad Magnificat. 3. Splendida nocte dies A. 0 dominaclarissima, et consolatioclives, Stellamaris splendissima, lllustra,releva Destitutoiamsolatiu-n, moerentes,sancta Maria, Errantiumviaticum, V. Extremaevitae Vocestuoium paupcrutn pavidam dum claudimus Ne repellas iu saeculmi. horam.

Ad Matutinum. In 2. Noctnrno.

Jnvitatorium. Antiphonae. Ad portum vitae 1. Quibuste, virgo, laudibus redcuntes, ecce, venite, Attollere poteriinus, Stella maris rutilat, Qnoum sordent eloquia hanc reus adspiciat. Et actus, sauctaMaria. 2. Emunda conscientiam, In 1. Nocturno. Conserva innocentiam, Fidem in nobis robora, Antiplionae. 0 theotocos Maria. 1. VirgoDeo plenissima, 3. Mentesnostras castiftca Ad nostua praesidia Tranquilladonans tempora, iMisericorspropitia Misericorspropitia, Converte, sancta Maria. 0 theotocos Maiia. 2. Te genitricem splendidam Confitemur et unicam Kesponsoria. Aeternae sapientiae, 1. 0 clemens domina, Sancta Maria, respice. o desperantibus una 3. Detergenostra vulnera Culparumvenia Cordasanans languentia, largissima,sancta Maria, Cui aegraclamat anima: V. Per te vivamus, Succurre,saucta Maria. ad te per te veniamus. 2. Vera Dei genitrix, Responsoria. bumanaestirpis amatrix, 1. 0 spes divina, Ex te justitia via tuta, potens medicina, processit, sancta Maria, Porrige subsidia V. Quae damnum rcparat. miseris, o sancta Maria, quod prima propagopararat. V. In te gaudemus, 3. Adspiceflebilium pcr te comruissadolemus. supiriacrebra tuorum 2. Lux indeficiens, Perpete pro vita venerabile sidus et ingens, pulsantum, sancta Maria, Illucesce pia V. Attrahe, duc, vegeta, relevandissancta Maria, venientessnscipe, serva. - 45 -

In 3. Nocturno. In Landibus.

Antiphonae. Antiphonae. 1. 0 mater regis fiMi, 1. Immaculata mansio Cujus regni non est finis, AntiquaEffecta Deinobis filio, cantica Felixdies ortus tui, Qua illnxisti saeculis. Mutasti, sancta Maria. 2. Per te lugens in tenebiis 2. Ecce, novum tibi melos Splendorem veri luminis Renovaticoncinimus, Mundusrecepit perditus, Novaadepti gaudia Totuserrori deditus. Per te, o sancta M.ma. 3. Laudant te nostra labia, 0 virgo sacratissima, 3. Exaudi nostracarmiiia Qui in velaraentotuaiuni Acta delens peccamina Nunc exsultaraus alarum. Et bonarcddens perdita, 4. Coelum,mare et arida 0 sanctorum sanctissiina. Te benedicant, domina, Nosque et nostra omnia Responsoria. Benedic et sanctifica. 1 0 coeli porta 5. Collaudent Deum orania nova spes mortalibus orta, Iu matre sacratissima, Duc, refove, satia Cujus bonori debiturn properantes, saucta Maiia, Persolviraus obsequiura. V. Ad te respicimus, Ad Benedictus. quam tota mente sitimus. A. 0 augelorum gloria, 2. Oramus,domina, 0 pietatis viscera, carnis quos crebra ruina Subveni nobis, domina, Allicit ad vitia, Plena misericordia, releves,o sanctaMaria, Qui scdemusin tenebris V. Parce libens miseris, Ad te directis oculis. quae cunctorum roisereris. In 2. Vesperis. 3. 0 requies, o lux, Ad Magnificat. o clementissima redux, Ad vitam repara A. 0 vere beata virgo, morientes,sancta Maria, Te omnisgeneratio V. 0 dulcisgenitrix, Praedicat,diligit, laudat reparatrix,propitiatrix. Et advocatamiuvocat, Iiiterventrix esto pia Pro nobis, sancta Maria.

Brev. ms. Trevirense saec. 12. Cod. Treviren. 428. add. saeu. 13'u. A. - Brev. ms. Montis s. Mariao saec. 14. Cod. Guelfenbyteran. Helm. 319. B. -- Antiph. ras. S. Ludgeri Helmstadien.(?) saec.14. Cod. GueltV-ti- byteran. Nov. 310. C. - In 1. Vesp. haben BC fiinf AA, von denendie crste O domina clarissima etc. Die vier andern lauten; - 16 -

1. Suscipr, domina nostra, 3. Immundos peccati sorde Devoti eordis munera, Lava puritatis fonte, C^uae tuo defer tilio O vena salubris, pia, Cum pio patrociiiio. Vitro purior Maria. 2. De mundi huju.s peJago 4. Collaudemus nunc canticum (.'lamamus cnrde contrito: Kenudicendo Dominum, Tu iiobis portus et via, Floruisti in gratia O stella maris Maria. Per partum, saiiuta Maria. l);ifiir feblt beiden eine A ad Magnificat. - In 1. N<>c.t.A 2, 4 Nos, virgo pia, respice AB. - Die Ordnung dcr RR ist eine andere in A, u. z. schwer- liuh die ursprui)KH«'Le.In dt-r 1. Nucturn fol^en sicli die RR 1. O spesdi- vina etc. 2. Lux iiidc-iiciens etc. 3. O clemens domina etc. In der 2. Nocturn: 1. Vera Dei genitrix etc. 2. O coeli porta etc. 3. Oramu.s,domina etc. lu der 3. Nocturn stt-Iien drei RR. vou anderem I5aue: 1. Sacratissima 2. O spes nostra et gaudium, Corruptae inentis oculum Singulare refiigium, In tr rei detigimus O sola salus omnium Et protegi deposcimus, Te caste diligentium, V. Te lacrimis, precibus, V. Salve, salvatrix mater pietatis, adimns. et lapsorum reparatrix. 3. Gaude, regina praepoteus, Aeterna luce praenitens, Gaude, coelorum domina, O virginum pulcherrima, V. Fac nos laetari faciemque tuam speculari, Flenam virtutis dulcedinis et pietatis. In 3. Noot. A 1, 1 Ecce nomen tibi B. -- R 1, 1 O fehlt B. - R 2, 3 Iiijlrit ad vitia !'"*'. -- In 2. Vesp. hat A eine andere A ad Magn.: Ave, mirabilis stella maris, cujus infans in lacte matris minoratus ab angelis te humilem ancillam facit angelorum dominam.

14. De beata Maria V. In 1. Vesperis. Virgo, gaude, omni laude Antiphouae. Felix et dignissima, Fac nos laetos tecum fretos 1. Me dignarete laudare, Vita beatissinia, Virgo sacratissima, 0 Maiia. Cui praeclare psallunt mare, Ubi semper gaudes inter Tellus et altissima, 0 Maria. Angelorum ngmina, Haec sincere fac placere 2. Da virtutem,da salutem Deonostra carmina, Contramortis stimulos, 0 Maria. Ut non nutem, sed confutem R. Sol innocentilumine Pravostuos aemulos, Per vitrumvibrat radiuin, 0 Maria. Sic te illustrans nuniine 3. GenitriciDei dici Non laesitfactor omnium, Laudenilaus est illius, Cumnascens ex te virgine Qui humanatusest dignatus Nonsprevit tuum gremium; Esse tuus filius, Felix, quae Christi 0 Maria. mater fieri meruisti. - 47 -

Ad Magnificat. Vovens aetate primula, A. Salve,virgo, quam mystice Quodcsses Dei famula. Virgamstirpis Davidicae 0 angelorumaernula Vocavitprophetia, Virtutumcarismatibus, Tu nosbenigna respice, V. Exemplumvitae Tu Jesum nobis efficc sanctae das omnibus ritc. Bcnignum; o Maria. 2. Ardore sancti spiritus InHammata divinitus A d Mat utinum. Es concremata penitns In holocaustum Domini, Invitatorium. Sic praeparata primitus, In psalmiset jubilo Ut solemniset inclitus Exsultemus sedulu. Esset in te accubitus Virginissit tilio Regi Deoet honiini, Laus coelorumdomino. V. lude supramorem nardus dare coepit odorum.

In 1. Nocturno. 3. Auctore, cui te voveras, Ad illas sedes superas Antiphonae. Ingressum nobis praeparas, 1. Salve,rosa, quae non habes Portabeatitudinis, Spinam,ncc pcccati lubes Illuc tecumnos inferas, Ullatibi nocnit, Ubi nuncsolem superas, Inde vernanssine fine Inirao coelisjam imperas, Decoromnis disciplinac Regiuapulcbritudinis; Decenteremicuit, V. yuaecaneris laude 0 Maria. celebri per saecala, gaude.

2. Non condigne te mirari In 2. Nocturno. Et laudando venerari Valet omne saeculum, Antiphonae. Nam benignaecaritatis 1. Stella Jacob prophetata Et perfectaebonitalis Et Maria nuncupata Tu es orbi speculum, Es vero praesagio, 0 Maria. Coeli decus mundo lucens, 3. Soladigna dono tali, Salva,serva iios educeus Quod in tuo virginali De mundi naufragio, 0 Maria. Ventre parvus jacuit, Cliristus quia in te sibi 2. Maris stella, te rogaraus, Mclius. quam possit scribi (^ui sub noc.tenavigamus Vel dici, complacuit, In procellasaeculi, 0 Maria. Portum, ad quem suspirami;*, Da ope, iu quem sperainns, Responsoria. Tui quondara parvuli. 1. Maria, domi parvula, 0 Maria. Intus in cordis arula 3. Ut te simus intuentes, Consccndisti ut virgula Piam nobis te praesentub Fumi ex aroroatibus, Mortis sub articulo, - 48 -

Ut de carne hac solnti 2. Ex te factus nos redenait Te sequamur,tecum tuti Factormuudi, quando venit Ab omni periculo. Plenitudo temporis, Suiimis Deus ima junxit, Respoiisoria. Cum servilcm ex te sumpsit 1. Ave, virgo singularis, Formam nostri corporis, Dc supernovisitaris, 0 Maria. Digna digne salutaris Orearchangelico, 3. Adsisclemens nobis, qui te Jambeata praedicaiis Veneramuret de vitae Et praecunctis lionoraiis, Praeseutisexsilio Quaein matremconsecraris Noseductos tu dignare, Dei patris unico, Interventrix,praesentare V. Omnis virtutis Christo, tuo tilio, paradisuset aula salutis. 0 Maria.

2. Cum de partu conveniris, Responsoria. Modum quaerens expe

V. Spes desperatis In 2. Vcsperis. ut sis,pia fonsbonitatis, AdMagiiiticut. Praestat ad omne tuuui A. Mater Dei et liominis, sc tibi vdle pium. Ut nos, qui tui noinini.s Hic agimus memoriam. 1 n Laudibus. Ad seinpilernam gloriinn 1'ost hnjus vitae tern:inu'ii Antiphonae. Pcrducat, ora Dominum, 1. Felix te partusedidit, Tunc nobistuis faraulis Pur quammundo se reddidit Deturcuiu sanctis angclis Vita, qui cunvta nmdidit, Et tecum tui tilii Tibi niatri se subdidit, Dulci adspectupcrfrui. 0 Maria. 0 Maria. 2. Suinma vitac nobilitas Alia Antiplioua. Fecit, hoc est humilitas, Et divinabenignitas, Inibercoeli tc compluit, Quodtanta tibi dignitas, Supernusros te imbuit, 0 Maria. Sutnmavirtus excoluit, Et protulisti tiorem, 3. Laudes et grates debitas, Per queni bomo, qui coriuit, Quas nostra pangit parvitas, Kecepit ac reinduit Tuo nato fac placitas, Splendi

3. Hortus virtutum oinnium, Praestans vitum et gaudium Ferens snluti hoiuinum Per hune fructum dulcissiuiuiii Lignum vitae et balsamum, Ventris tui refieias, Spirans coeli delicias (^Juodelectati Nos hic et in perpetuum vivunt sine fine beati. Urev. ms. Montis s. Mariae saec. 15. Cod. (.liiulffubyteran. 353, Helin. 319. A. - Hymn. ms. Montis s. Mariae sai r ]:;. t'1. llihn. 1150. U. -- In 15 sind die AA drr rrsti -ii Ari-s|K-r liis 7,11ilrr :.d Magn. ausradiert. Die drei ani Ki-lilussujuil^c l.itirti n iiberzahligenRR feblen iu A uud stehcn in B hinter der A ad liciiKl. l);is dritte deraelbenist augen- ,,-in inlic'li sjiiiter von cincm anderfii Verfaaser gemacht. Dasselbe gilt von i ini^c-n AA, welehe iu A nacli Schhifs des Offi<-iumsful^uii iiud hier weg- bleiben.

15. De beata Maria V. In 1. V esperis. Salve, floreus \inea, Vitis speciosa, Autiphonae. Salve, reguin linea, 1. Ave, raater,\irgo pura, Reginarumrosa; Cujusmens ad curnisjura Salve,quam absorbuit Nulla se impegit cura. Impetus doloris, 2. Laus sit tuae pietali, <.t)uoin cruce stupuit Per quam primae caritati Vita redemptoris. Reddimur contigurati. Crucis hoc intuitu Salva nos gementus 3. Ave, virgo consecrata, Et contrito spiritu Verbo patris confirmata Tibi servientes. Super Scraphim locata. 4. Sicut hiems servat laurum Ad Matutinum. Et ut limus reddit aurum, Sic coelestem fert tliesauiuin. Invitatorium. 5. Incarnatadeitas ln hoiiorevirginis Psallatin Maria, (Jhristumaduremas Virginisfecunditas Et nutriceraluininis Plaudat symphonia. 1'salmis jubilemus.

R. Praebc. mater, tilio In 1. Nocturno. Pectoris mamillas, Vultu nos propitio Autipbonae. Cernatut per illas; 1, Angeloiumdomiuus V. Vulnerapande patri, Matrisimplens pectus Jesupie, consonamatri. Angelispaulo niinus Minor est effectus. Ad Magnitioat. A. Salve, germen gloriae, 2. Ponens tabernaculuni Nobilis Maria, In splendore solis Salve, vena veniae, Expiat piaculum Dulcis theoria; Adaminacprolis. - 51 -

3. Princeps pacis atrlum 2. Solitudo genniriat Virginalis claustri Saeculis fiumcntum, Soli Deo pervium Virgo luctuni terminat Flatu perflat austii. Vitae daus creineiitirn, Responsoria. V. Qu' cibusest caeli 1. Ab acteinovirginem populodatur esca fidcli. Couditorcreavit, 3. Mannafert dulccdinis In i|ua totura homincm Arca testamenti, Sabbato curavit. V. Trinae machiuae Mater vas pinguedinis, Virtus est piginenti, deitas et origo Mariae. V. Floris virga pareus 2. Lumeusinc pondcre sic vernatprimitus arens. Coelitus gerebat, Tali felix onere Genitrix plaudebat; In 3. N octurno. V. Clara figura patris replet intus viscera rnatris. Antiphonae- 3. Firmamentamsolida 1. iJiguitasecclesiae Continet tiuenta, Clarct in Maria, Sic in matre fulgida (Juam de throno gloriae Latent sacramenta, Visitat sophia. V. Extendens velum claudit subaenigmate caelum. 2. Pura coeli species Decus est stellarum, 1 Q 2. Noctur n o. Sic Mariae facies Lux est animarum. Antiphonae. 1. Honiinum prae tiliis 3. Salutare gentium Specialis formae, 1/ominus revelat, Matris haeret labiis Intra matris gremium Dux regalis noimae. Carne sese velat. 2. Sacri ventris medium Deus irroravit Responsoria. Et per puerperiura Cor sanctificavit. 1. Septemuno calamo Pullulaut aristae, 3. Felix habitatio, Civitas tidelis Virginali tbalamo Tropus ludit iste, Cujus beneticio Pascitur in caelis. V. Septupla spica sacro pinguescit lota lavacro. Responsoria. 1. Sub olivae folio, 2. Gaudens privilegio, Quod coluinba defert, Virgo singularis, De coelesti solio In comnmni hlio Pacem veram praefert, Deo sociaris, V. Virgo parens diva V. Patris es nurus, viridi pubescitoliva. pro nobis sis, pia, murus. 4 : - 52 -

3. Kegia progenies Fortes nexos contere Illustrata sole, Durac seivitutis, Leva lapsossepties Qni nos ligant temere Nos cum sacra prole, Captos a versutis, V. Poscepiis dona Compedesexsilii regni mediantecoruiiu. Runipensnos tuere, Vultui nos filii Satagens parere. In Laudibus. Ad Primam. Antiphonae. Gaude, Sion filia, 1. Laudiset laetitiac Vitae disciplina, Pallio vestitur Matrum vincensmilia Fousmisericordiac, Uoteseraplj'ii;i. Sceptro redimitur. 2. Atria fidelium, Jubilate Deo, In 2. Vesperis. Praesumentes gaudium Hic in jubilaeo. R. Virginalis thalamus 3. Nomenut audivimus Angelisornatur, Matris alvo calamus Suivmii patris nati, Coeli reclinatnr, Sic per matrem vivimus V. Per Gabrielis Ave Gratia fundati. lit onus sine pondere suave. 4. Ejus benedictio Supernos tirmetur, Ad Magnificat. Qui de matris grcmio Maestis miseretur. A. Septiformis muneris Per infusionem 5. Laudetomnis spiritus Alvustumet virginis, Genitricem Dei. Trinam unionem Perquam cedit gemitus, Ubi carnispiritus Crescitvigor spei. Miscensin secreto AdBenedictus. Uteri,divinitus Parit usu spreto, A. Avc, sidus sacculi, Sub servuli specie Titulus salutis, Foeno jumentorum Spes et amor populi, Regem celans gloriae, Speculum virtutis, Lumen angelorum.

Brev. ms. Voraviense saec. 15. Cod. Voravien. 268. - ,,Historia de ]ir;it;i Mnria virfrim- intra festum Paschae et Pentecostvs." -- In 2. Noct. A "_',."> Et ]n-r cjiis partum,geg-en die fSillienzahlund densonst sorgtaltig gepflegten Reim. - Ad I!en. A, 11 Vultu nos. - 53 -

lli. De lieata Maria V. In 1. Vesperis. Responsoria. Antiphonae. 1. Ave, porta Domini, quae nunquam aperta, 1. Ecce, pulchra velut luna Tu aeterni luminis Forma claret virgo una, mater es reperta, Ipsa mater nostri Dei, Decantemus ergo ei. Castitatis gloria permanentc certa. 2. Inter floresvelut rosa V. Ipsumsolera clarae lucis Praerubescitspeciosa, Incarnatumorbi ducis. Sic in cunctis haec puella 2. In extremo tempore Clara fulget sicut stella. nobis revelare 3. Thurevestis praeodorat, Cumlioc dulci titulo, Osipsius favos rorat, quopraenominarc, Mel et lac sub ejus lingua, Mater misericordiap, Ipsa vere est benigna. cura nos salvare. 4. Quem haec virgo generavit V. Adsis, pia, nostrae morti Et de lacte suo pavit, Nos sanctorum jungens sorti. Sanctisexstat paradisus, 3. Quamvissanctos angelos Sunt beati,quibus visus. habesservitores, 5. Haec est vere fons hortorum Nos tamen recipias Et origo gauiliorum, servos peccatores Inde fluit ut aquarum Propter tuos humiles, Nobis vena gratiarum. o regina, raores. V. Traperatrix angelorum, Duc ad regnum nos polorum. Ad Matutinum.

Invitatorium. In 2. Noct urno. In jubilo dici debetlaus Maiiae genetrici, Antiphonae. (,|uae parit absque viro 1. Partu felix illibata verbum patris ordine miro. Stat regina coronata In vestitu deaurata. In 1. Nocturno. 2. Sicut psalmushic testatur, Dei vultu adjuvatur, Antiphonae. Quemin regnocontemplatur. 1. Hocest nomen, quod miramur, 3. Dignecunctis praeferenda, Te, quem Deum protestamur, De te, virgo reverenda, Incarnatum veneramur. Gloriosa sunt dicenda. 2. In hac forma tam exili Tu procedis, patris fili, Responsoria. Tamqnamsponsus de cubili. 1. Ave, suTmi Domini 3. Valvae matris integrales, sponsa Sunamitis, Nullo viro subjugales, Inter omnes nobiles Hae snnt portae aeternales. es prac cunctis mitis, EximensTheoiihilum Quiquete perspieient, potestateDitis, exsultabuntplene; V. Salva lua nos virtute V. Nos admitte te videre, De peccati servituto. TJt (jueamuscongaudere, 2. Virgo, decussaeculi, 3. 0 praerubrarosa, clara stella maris, mater Domini speciosa, Pulchra tua species 0 virgo mitis, fulgor ut lunaris, o fecundissirnaviti^, Praeelecta omnibus Clarior aurora, ut sol luminaris, pro nobis omnibus ora. V. Famalantes tibi nosce V. Ut salvi simus, Et pro nobis Deumposce. hac dum de carnevcniinus.

3. Te, quam tuus tilius In Laudibus. nil negans honorat, Christianus populus Ad Benedictus. devotusimplorat, A. Tu cunctorumrcrum sator, Virgomater, impetra Visitarenos, dignator, illud, quodexorat, Et clanobis adjutricem V. Juvaprece tu materna, Tuamsanctam genitricem, (juod ducatur ad aeterna. Qna in pace dirigamur, Ut ad coelos perducamur. I n 3. Noctur no. Antiphonae. Per Horas. 1. Eja, mater, gratulare, Ad Primam. Digna Deum generare, A. 0 ]\Iaria praedecora, Plaudaut astra, solum, inare. Solis stella et aurora, 2. Haecest illa coeliporta, Propeccatis, corda rora, Per quamjustis lux estorta, Ut fleamus,dum est hora. Umbris ullis non retorta. 3. Dum baecvirgo gravidatur, Ad Tertiam. Salutare revelatur, A. Christi maler, virgo pura, Per quod mundo salus datur. Bonum tinem nobis cura. Responsoria. Ne damnemurin censura 1. 0 latemafulgida, Propternostri mali jura. in qua illud luraen Ad Sextam. Gloriose latuit. A. 0 praeclara maris stella. quod coeli cacumen Jam illustrat, omnia Mater I)ei, verbi cella, regens ejus numen; Tu pro nobis interpella. Ne involvat nos procella. V. Tua prece adjuvemur, Quod hoc idem contemplemur. Ad Nonam. 2. Pulcliraesicut turturis, A. Praesignatavirga Jesse, virgo,tuae genae, MontisSion o cypresse, Collum ut monilia Velis sempertu adesse fabricatabene, Nobis,qn'a est necesse. In 2. Vesperis. Genuistisine viru, Ad Magnificat. Ncque primam nec soquentem A. Yirgo, quae cunctis praclata Habestibi ascendentcm; Ipsura,a qno es plasmata, Tantalauiie sublimata, Inaudito modo miro Esto nobis advocata. Cod. Graeceu.'.'.J7. sauu. 15. - ,,Officu'mde heata virghir Maria, ipia- qiie die vulueris." - Prosai.si-Iisind die A ad Magnif. in der erstm Vcsjirr und die fiinf AA supcr Psalmos in den Laudes. Vi.-lViclit shid dit- AA dcTkk'in?n Horen die urspriin^liclienLaudea-Antiphonen; es vvare dann riin- aliliandengekommen. - AdMatut. Invitat. 'J ilelj.-tlaus virgiui Mariae.- In 2. Vesp. ad Magnif. A, 1 Virgo cunctis praeclara.

17. De beata Jlaria V.

Lectio I. Mole gravati criminum, 3. Virgo niaterquejndicis, Regina, mater omninm, Vitam deposccfamulis Confugientesposcimus, Kt poenitendispatia Adesto nostris precibus. Nobis, or["nus, impetra. Aeternae vitae janua, 4. Exaudi, virgo virginum, Aurem nobis accommoda, Nobis confcr solatium, Per quam spes vitae rediit, Ut perpetrata nequiter Quam Eva peccans abstulit. Purgemus eflicaciter.

Le ct i o II. 1. Verc virgo post genitum, 3. Te orante, sanctissima, Exaudi preces supplLcura. Sanctorum orant agminu, Et quid poscenti Dominus Si te aversam praevidet, Tibi negavit filiusV Coelestis ordo conticet. 2. Si tantum velis; doraina, 4. Per te, matcr sanctissima, Delentur nostra crimina, Nobis donetur gralia Quapropter te praecipae, Tuisijue sanctis precibus Servos, oramus, respice. Concilictur Uominus.

L e c t i o III. 1 Sancta Maria, reopice 3. 0 virgo, mater Domini, Precesque nostras suscipe Precf-s attende populi, Et peccatapraetciita Per te cleri criminibus Nobis remitti obsecra. . Ignoscens parcat Dominus. 2. Exaudi, virgo virginum, 4. Virgo gloriosissima, Pro nobis ora tilium, Vota comple feminea Futura mala probibe Nosquepost vitam fragilem Miserisquecompatere. Ad veram perduc rcquicm. Brev. Wratislavienseimp. s. 1. et a. A. - ViaticusWratislaviensia im|>. Venetiis 1499. 1} - Viaticus Wratislaviensis imp. Veuetiis 1501. C. Lect. I. 1, 3 Confugientes dejiosciraus A; Ad te consiirgentes poscimns BC. - Lect. II. 1, 3 Et felilt C. - 4, 4 Reconcilietur A1!C. 18. Dc lieata Maria V.

Die Dominica. Prosa 2. Ad Magnific.it. 1. Gaude, proles, A. O felix virgo virginum, ex Anna nasceris, Conreptamirahiliter. Jessevirga Da mentibas fidelium es magni germinis, Laudare te sinceriter. Maria. R. Cuvsu naturae sterilis 2. Gaude, virgo, Anna mire dum conripit, (juac benediccii^ Lapsus parentisveteris Gabriele, Reparari tuuc iucipit. "lurn ave diceris, V. De coelo datur filia, Maria. Ut veteracontagia 3. Gaude,praegnans, PurgetUumaui generis. quaeprolem parturi>. Prosa 1. Indultorem 1. Ex David seminc liumani sceleris, proles concipitur, Maria. Quaesancto flamine 4. Gaude,natum Repleta creditur dum offers muneris Matris in utero. Columbarum 2 Fert mundo gaudia vel pullis lurturis. Virgo, dum nascitur, Maria. Patrum prosapia 5. Gaude,mater Claraprogreditur, ignaravalneris, Danslucem saeculo. Natopasso 3. Gabriel nuntius tu tamen pateris, Pandit mysterium, Maria. Virginisuterus 6. Gaude,felix, Concipit filium dum nato frupris Sacrospiramine. Supracoelos 4. Cum tempus advenit, assumpto, diceris, Haec parit puerum, Maiia. Quempater genuit 7. Gaudeamus, Anteluciferam, spesnostri generis, Sine gravamine. Pia mater, y. Haec legis debitnm tui dono muneris, Implet cum studio, Maria. Dum ex se genitum PraesentatDomino, Die Lunae. Pro quo dat hostiam. 6. Regnat feliciter Ad Magnifii-:it. Mater cum filio, A. De rcgali progenie Quemlaudat jugiter Refulgesorta saeculis. Nostradevotio. Nostuo donogratiae Amen. Praeservesa periculis. - 57 -

R. Ex Jacob stella nascitnr Die Martis. Praemonstrata divinitus, Maria nobis oritur, Ad Magnificstt. Annaepromissa coelitus; A. Dei materefticeris, V. Perrlulcis et mirabilis Virgo Maria, coelitus, Sanctus et vencrabilis Tu quae beata diceris, Ex partu cernitur. Fac tuos vasa spiritus.

Prosa 1. R. Maria, jam non timcas Gabrielis oraculum, 1. Rosa veris, paradisus Qui parituram nuntiat Et Libanus non excisus, Te, sed assensum piaebeas (^uo fragrat ecclesia, Et sic salvabis saeculum, EstMaria, mons praevisus, Quodper Evam perierat; De quolapis est abscisus, V. Nonex viri contagio, Quifregit sculptilia. Sedspiritus suffragio, 2. Sanctavirgo purior, Maria, gravidaberis. Super omnes celsior Ordinescoelestium, Prosa1. Virgo verbo concipit, 1. Gaude,virgo mater Christi, Nascitur et accipit Quae per aurem concepisti Acternale praemiuni. Gabriele nuntio. 3. 0 Maria, fons bortorum, Gaude,quia Deoplena, Alabastrumnnguentorum, Peperistisine poena Lava,sana vulnera Cumpudoris lilio. Tua prece peccatorum, 2. Gaode,quia tui nati, Ut te duce rex coelorum Quetn dolebas mortem pati, Nos ducat ad aethera. Fulget resurrectio,

Prosa 2. Gaude, Christo ascendente, Et in coelum te vidente 1. Stellacoeli matutina, Motufertur proprio. Sol praefulgens, lux divina, 3. Gaude, quodpostipsurnscandis Salve, gemma gloriae, Et est honor tibi grandis Culpae nostrae medicina, In coeli palatio, Kosa fragrans sine spina, Ubi fructus ventris tui Fons misericordiae. Per te detur nobis frui 2. Advocatapeccatorum, In perennigaudio. ConsoJatrix miserorpm, Solamendebilium, Prosa2. Tu praelata angelorum, 1. Virgo felix, virgo munda, Salus, pax, vita justorum, Virgo casta et fecunda, Tu pudoris lilium. Virgo carens simili, 3. Mater nostri redemptoiis, Virgo dignelaudabunda. Omni carensvae doloris, Nos illaesosfac sub unda Finna spesfidelium, Pertransiresaeculi. Nos tuere cunctis horis, 2. Virgo virginum praelata, Nos conjungecoeli choiis Te sanctorumvox beata Post praesens exsilium. Laudat in coelestibus, Virgo. mater honorata, Jam haec stitps egregia Ora uatuni, ut pcccata Tibi laude sedula Laxet tc laudantibus. Dicat Amen. 3. Virgo,flos virginitatis, 1'i-usa2. Gcmina summae trinitatis, Electorum gloria, 1. Mater dulcis, mater pia, Virgo, norma sauctitatis. Te laudanteshac in via Nos conjunge cum IKMU- Ad te ipsam diriuT. In suprema curia. Mater seinper incorrupla, Vitioruni quos sub lucta Pressos ceinis, erige. Die Mercarii. 2. Mater nostri redemptoris, Ad Matutiuum. Ab aeterni nos moeroris A. Stellaproducens raclium Servacruciatibus, Salutisatque gaudii, Matorfelix et beata, Duc nosad tuumlilium, Apud natumadvocata Quisaepe suinus devii. Sisin te sperantibus. R. 0 stupor, o mystrnum, 3. Mater niira, inater fortis, Dum virgo mater tilium Servis tuis hora mortis Parit intemerata, Pium fer auxilium, V. Pater de nata nascitur, Matcr sancta, niater bona, Homo Deus progreditur Nos sanctorum fac corona Nostra tollcns peccata. FILM post exsilium.

Prosa 1. 1. Ave, mater gratiae Die Jovis. Finis et miseriae. Coeli porta, Ad Magnificat. Nam fonssapientiae, A. Pura victoreperpeti De 1e,flos munditiae, Templumcum natovisitas, Lux est orta. Ab hostenos multiplici 2. Dum ex te lux oritur, Fortis et pia protegas. Hostisomnis pellitur, R. GenitricishumiUtas Pax donatur, Commendatur eximie Pestis ex tunc tollitur, Deus verus colitur. In templo praesentata, Dum ejus summa puritas Nox fugatur. Peccaticarens carie 3. Si insurgantvitia, Legissnbit mandata. Haccest, ut victoria V. In ulnustolle puernm, Agnoscatur, Senex,stupens obsequium Nam per haecsupplicia, Intemerataevirginis. (Juae nunc sunt immitia, Mens pnrgatur. Prosa 1. 4. Ergo, virgo regia, 1. Ave, virgo regia, Nobis haec moestitia Felix prudenset pia, Fert solamen, Dnx caecorum. - 59 -

Maria, fons gratiae, Cancta tibi Fons miseiicordiae, occurrunt agmina Fons hortorum. Laetabunda 2. Gratia gratissima, cum tua prole. Virgo potentissima, V. In excelsissublimata, Via moruni, Nostra seraper advocata Plena sanctospiritu, Sis, regina gloriae. Pone nos in exitu Prosa 1. Peccatorum. 1. Gaude, virgo praeelecta, .3.Dominus prae singulis Gaude,quae mire concepta Serveta periculis Es ex matresterili ; Istum cborum, Gaude,quae stirpe regali Tecrm,flos munditiae, Ortumvoce prophetali Ducat nos in rcquie Trahis modo nobili. Rex coelorum. 2. Gaude, quae drm salutaris Prosa 2. Gabriele, gravidans 1. Ora Christum,mater Christi, Dei unigenito; Ora,quem tu concepisti Gaude,vae doloriscarens, Sineviii semine, Christumpaiis virgo manens Ora patrem, ora natm, Singulari meiito. Deutn verum de te natvn, 3. Gaude, quae legis raandatum Hominem pro homine. Adimplendo tuum natum 2. Ora, quemin crucisnva Offerscum muneribus; Morte mortuum amara Gaude, in coelnm assumpta, Videsdolentissima, Gaude,tuo natojuncta, Ora,quem ir;re surgentem Ora pro fidelibus. Et patenter ascendentem Prosa2. Cernis ad altissima. 1. Virga Jesse, 3. Ora, quemscis recHtuium QuamAnna pepr-rit, Et cunctosjudicatuidTi Deum, esse In die judicii; Qui homo voluit, Ora eum, te precemur, Honc necesse Ora, ut pie salvemur. Per Ave concipit. A poenasupplicii. 2. Hinc enixa Post virgo peperit, Die Veneris. Non amissa Ad Magnificat. Qua luce cloru-t, A. Ad dextram nati residens, Offeu ipsa, Regiua coeli nobilis, Simeon suscipit. Cunctis beatis praesidens, 3. Edncavit His nos junge coelicolis. Hunc virgo tiliuin, R. Dum coelum scandis, <,>uemdamnavit o coeli domina, Judae consilium, Refnlgenti Punctum dolet amicta sole, Sic virgo filium. - 60 -

4. Dum surrexit Virgo singularis, Ad matrem redieDS, Parens patrem paris Sursum vexit Absque viro. Se coelis inferens, Inardescit 3. Vitam praesta puram, Post prolem diligens. Ut ad spem futuram Plebs ducatur,

5. EstMater assumpta a filio Sit lausDeo patri Et laus suae matri Super cuncta Recolatur. Locata solio, Nnbis juncta Adsit exsilio. Prosa 2. 6. Confidentes De dono gratiae, 1. Novo privilegio Romana nunc concio Colligentes Festa laetitiae, Nivis sub indicio Exsultantes Decoratur, Canamusgloriae. Montesuper hagio Adrairanda visio Sub papa Liberio Die Sabbati. Demonstratur. Ad Magiiitir:it. 2. Praefectus sum socia A. Niviscandori similis Tibi, virgoregia, Virginitatis merito, Se et sua omnia Concedetuis famulis Devoverunt, Aeterno frui praemio. Per nivis indicia R. Novo nivis miraculo Nova fit ecclesia, Novum templum construitur Quam fabrice varia Matri virginitatis, Complevernnt. Stupor crescit in populo, Dum inter aestuscernitur 3. Fundamentumquaeritur, Jocalenovitatis. Sedterra dumquatitur, V. Munuscandoris nivei Mox paratum cernitur Pudorisvirginei Sineviro, Signumde coelodatur. Opussic perficitur, Sicut nix extenditnr, Prosa 1. Et in altum vehitur 1. Ave, marisstella, Modonriro. Mater et puella, 4. Hanc perfectamded''cat Regisregum Papaet sanctificat, Sumensillud Ave, Praesepedum implicat Parentibusfave, In altari; Via legum. Lac,Matthiam applicat, 2. Solve vincla reis, Per quae haec ampliticat Solamen dans eis Et dono magDificat In hoc gyro, Singulari. - 61 -

5. Expiato scelere Pio, mater, foedere Tuo, Roma,propere, Eductos de carcere Novo gaude munere Nos induc in aethere Tibi dato; Peroptato.

Cod. Parisin. 1343. saec. 14. - Mit der Bemerkung: BOffitiutn virginis (virgini^) Mariai- coii]]iilatum et ordinatum per serenissimum]>rin- cipem dominum Karolum, Dei gratia Iliurusalem et siciliau regem illus- trem." - Was den Inlialt dts \\inl er gleichwobl von den Tnmvrr.-s gefeiert(Hist. Lit. XX, 662 sqq.)und von anderusellist dtn DichternbeigezahltfRaumer, Gesch. d. HohenstaufenVI, 44">). Unter den Prosen dieses Officiums ist eine (Die Martis Prosa 1), welclie l'n»iaventura zugeschrieben wird und sich in seinen WW. iiink-t. Hies kuunti- die Vermutuug nahelegen, dafs der ^konigliche Sanger" sein Officiuii] nur zusammeugestellt habe; die Hs. behauptet aber, es sei von ihm nitlit nui ordinatum, sonderaauch compilatum, welcb letzteressoviel als nverfaRsen bedeutet. ludes schliefst die Vi-rfasserschaft nach mittelalterlichen Begriffen nicht aus, dafs einzelne Teile eiitlehnt wcrdeu. Im iibrigen ist die Autorschaft Bonaventuras riieksichtlich dieser kleinen Prose, die zu dcii vtrbreiti l~t,n des MA. gehort, niclit iilier jeden Zweifel erhaben. In derselben Handsclirift tiuden sicb nach dem Officium noch folgende Proseii: In hoc anni circulo. Dum suprema raelodia. Praeter rerum seriem. Pater, proles, sacrum flaraen. Unum, simplex et perfectura. Salve, regina gloriae, Maria stella maris. Ave, cordis suspirium. Die Dominiua Prosa 2; 7, 4 1.: tis dono. -- Die Mercurii R. "">pi" greditur ergauzt. - R, 6 peccata erganzt. - Prosa 1, 4, 4 Nam hat-r.

19. De ConceptioneBMV.

Inl. Vesperis. AdMatutinum. Invitatnriiim. Ad Magmficat. ^^ yitae Stella solem paritura Domino jubilare venito, Declaratur hodie Nam genitrix virgo Ab angelonascitura laudatur et ejus ori- Virgo plena gratiae, Ex qua Christusorietur, I" 1- Nocturno. Coelestis rex gloriae, Antiphonae. Per quem mundus redimetur 1. Angelus iguaro A lacu miseriae. Joachim cum lumine claro - 62 -

Adstitit, huic soli Responsoria. inissusab arcepo';. 1. Castevivebant, 2. Est pavidus multuin sed ob hoc, quod prule cari Gabrielis cernere vultum, bant, Cujus erat species Pontificis verbis ut duplicata dies. Joachim reprobaturacerbis; .!. Nuntinu-. pax libi sit, SedDeus liuue bumilem Deusinquit, ine modo misit, coufovtatper Gabrielem, Urata,quae dico tibi, V. Quodnascetur ei sunt tua vota sibi. virgo parensqueDei. K'-sponsoria. 2. Cum fuerit nata, sit virgo Maria vocata, 1. Cutn genus humanum Sauctior cxemplo \ctus hostis suppcditaret, sit oblata juvencula tumplo, Cuni pietate inauum V. Scrviet haec Domiuo Deus intulit, ut relevaret, Verus homo fieri soli cum corde benigno. populiquevolens misereri; 8. Omne,quod iramundum, V. Ut faceretsalvum, uunquambibet atquecibabit, non virginisborruit alvum. Qui rediraetnmnduni, 2. Dc radico Lavid pia virgo Deuin generabit, Jnacliiiii fuit ortus et Anua V. Non conceptaviro, Proletribuque L<'\i, ciiiiceptuHorida miro, fuit cx his orta Maria, Noncrit ipsaparens V. Virgosacerdotis, virginitatecarens. summique puerpera regis. :;. Ante Deum justi Iii 3. Nocturno. populis pietate vcnusti Antiphonae. 1'artibus iu trinis templo siinul et peregrinis. 1. Ilaec incurnatum V. Propria tradentes, de s(i numiuariKjuecrt-atuni solampartem retinentes. Virgo concipiet, virgo Deum paviet. In 2. Nocturno. 2. Hoium pracdicta AutipLonae. generatiotit beuedicta, 1. Cordis in occulto Exiet inde mera tristaristempore multo, virgo salutifera.

(^uodamodoprole noncareas, timeas. 3. Christusub arce patris intrabit viscera matris, 2. Aniia maris stellam Ex qua corporeus pariettibi laetapuellatn, exietipse Deus. Stella Maria maris dicta carensqueparis. Responsoria. 3. Ut cadit in vellus 1. Ad Dei nutum iinber, quasi rore novellus de seminc virgula Jesse Condescendetei Regis virtutum spiritusipse Dei. se raatremnoverit esse, - 63 -

V. Nobilis et niunda, Bcncdictabenedictuin pia virgD Deoque jucuuda. generabit tiliuin, 2. Laetitia magna Dei verbum, regem reguni, Juacliimrepletur et Anua, salvatoremomnium. Vota Deo pura Oricnte Clirii-ti matre rcdduntpro prole futura, gaudeat("ivlcsia, V. Spcsobolis certi, Ex quainundo lux estoit.i justi sinefraude repuiti. Dci providcntiii. 3. Radicein Jesse fuerat ttorcrenecesse, Ad Beiu-dictus. Virgaque signa durut, quod virgo Deum geuerarct, Stella fulgens orietur Annaque fit laeta de Jacob familia, proniissa prolo repleta; De Juda non autert-tur V. Talibus egregia Virga sceptri rcgia, siguis 1'uit orta Maria. Donec ille, qui mittetur, Veniet cum gloria, Ad Laudes. De virgine qui nascetur Plena Dci gratia. Antiphonae. 1 Misit Leus Gabrielem cum spleudoreluniinis, In 2. Vesperis. Nuutiare Christi matris ortum sanctac virginis. Ad Magnificat. 2. Ad Joachim et ad Annam . Stella rnaris, vitae portus, facta est promissio, Virgo plenagratiae, Quod ab ipsis orietur Fuiis hortorum, florens liortus. virgo pleoagaudio. Vas misericordiae, 3. Ipsa Deurn generabit Ex te verus sol est ortus, sine viri semine, Lux coelestis gloriae, Semper virgo plcna erit Ab angelo cujus ortus sancto Dei flamine. Declatur hodie. Brev. ins. Morinense saec. 15. Cod. Parisiii. 17997.

20. De ConceptioneBMV. I n 1. Vesperis. Pangat rauudus, plaudat vox coelica, Psalmos. Tanti festi A. Stella Jacob, dono laetitiae. proles Davidica, Paritura Ad Magnificat. solein justitiae, Matris alvo A. Sacrat doinum clauditur unica, fons sapientiae, Sancta facta Fulcit donis, fluentis gratiac, ornat virtutibus, - f.4 -

Salus, amor, 2. Vellus madet Gedeonis pax, lex munditiae, Et inundat coeli donis Grata donu Et virtutum copia, dantur hominibus; Vim transcendit ratiunis, Sit spes lapsis, Quod sedentemsummis thronis sit locus veniae, Regant matris gremia Morstos sanct, Sub carnis substantia. coclestibns. V. Obstupescit liic natura, Dum mutantur sua jura, Quod regentem oninia. Ad Mat utinum. 3. Thronus grandis Invitatorium. et admirabilis Actu, forma, Maiiam,matrcm gratiae, virtutelegitur, Devutecollaudemus, Justus,pius, Jesuin,dominum gloriae, potenset humilis Vcnitc, adoremus. Princeps pacis in eo sistitur, In 1. Nocturno. Culpae lapsus per cum tollilur. Antiphonae. V. Non est talis 1. Rubus ardendo ncc erit sirailis, Et iniraiida nuntiut, Dulcis, clemens, mitis et utilis. Virga Jesse virum nescit, Deum nobis pariat. In 2. Nocturno. 2. Ignis columna praecedit Coetumconfitentium, Antiphonae. Jam Aegypti nox abscedit 1. Aarou virga frondescit, Et peccati dcvinm. De qua fructus oritur, 3. Mannacoeli nubis datur, Quuinorbus mox evanescit, Cor, mentemreficiens, uuu morsnostra muritur. Aima quando fecundatur 2. Terra lacte, melle inanans l)ci matrem gestiens. Patribus promittitur, Ex Maria coelum donans Responsoris Homo-Deus nascitur. 1. Arca legis 3. Auri sceptrumAssueri arcanaproferens Pacisdouat foedera, Intus, foris Nos adspectusDei veri aureacernitur, Locatsuper aethera. Virgam, urnam, tabulani continens, Responsoria. Plena bouis 1. Cornu veri Samuelis, inundo tribuitur. Quo linitur plebs tidelis V. Nos amoris auro tegit, Sacra fluit unctio, Deu pascit, Christo regit, Servitutis lex crudelis Veritate dirigit. Fugit, dum grata de caelis - 65 -

Veiiit benedictio. Besponsoria. Quaperit damnatio. 1. Aquapraebens V. Laustibi, virgo sacrata. amaritudinem Dei materillilata, Lignomerso IVr quamfit salvatio. praedulcisbibitur, 2. Roris caeli Olla fercns repleta copia mortis imaginem Parva nubes Per farinam de caelo tollitur, salubris redclitur, Gratiaruni Sic potatur per stillicidia mundusct pascitur; Mundus areus V. Haec est virgo, fecundusredditur, de qua conficitur Plenus ager Mcdicina, fragrans ostenditur; qua verc vivitur. V. Haec hortorum 2. Virga donans favum mellis fons indeficiens, Adaepulso morsu fcllis Haecputeus Lucisdat solatia, inentemreticiens. Hostis diri victis bellis 3. Lyra sacrae melodiae Nos ia pace locat cellis, Lavid manu tacta pie Ubi vera gaudia, Plectro sancti spiritus, Ubi laus et gloria. Vitain dulcis hannoniae, V. Flore, fructu dulcis vitis Amplexum Dei sophiae Botris divo rore litis Trahit ad se caelitus, Cordis fugat tristia. Fugat hostempenitus; 3. Veri solis V. Plaudatchorus electorum amictapallio, Virginalemante thorum Luna plena Ornatumdivinitus. sub pedesternitur, Duodeno stellarum radio In 3. Nocturno. Caputornans corona plectitur, Antiphonae. Super cuncta 1. Hoinini dat et jumentis praelata cernitur, Pastum virgo regia, V. Rosa rubens, Duni justis gratia nientis, cedrus munditiae, Reis datur vcnia. Palma virens, 2. Hydria farinamgestans cypressusgratiae. Panern verum conticit, 1 n L a u d i b u s. Angelorum vitam praestans Cor virtute perficit. Antiphonae. 3. Betb.lub.em cistema patens 1. Alte sonat sacra tuba Potum vitae tribuit, Dei verbum proferens, ^iio sitis peccati latens Locum mutet Dei turba Et fervor ciuarcuit. Caelum mundo praeferens. Dreves, Hisluriae rhytlimicae. IV. 5 - 66 -

2. Urbs electa votis divis Ipsum salvans Reis est refugium, virtute r.elebri. In qua Deus manet chis Et tenet imperium. In 2. Vesp eris. 3. Jam Eliae chlamys datur Super Psalmos. TegensDei tilium, A. Matris Dei Fluxus amnis dividatur nova coneeptiu Trahens ad excidium. Typus borti 4. Ex lechyto pie fluit cac-lestisgerniinis. Olei pcrfusio, Quam inundat Quo rubigo vetus niit sanctificatio Necdum cessat unctio. Et fecundat vis sancti flaininis, 5. Mcdicinam mundo profert Nos emundct Tobiae piscarium, a labe crimini*. Caeco lunien gratum confert Et fugat daemonium. Ail Maguiticat. A. 0 qnam felix Ad Ijcnrdiutus. Annae fecunditas, A. Anna nobis Parvum celans Mariam praebuit, fontem clementiae, lladix sancta Sub pugillo ligni fructiferi, clauditur sanctit;^, Virgo mater Lignuiu, vermis, Dominurn genuit, origo gratiae; Arbor sacra Nunc eraanet fructu cuui uberi; fecunda puritas, Jesus mundum L'r}'stal]inae vitae restituit, lux refulgentiae.

Brev. ms. Vivariense anni 1:>4'J. Cnd. S. Jnsfplii Ijiplunen. Y a 6. A. - Brev. ms. Vivarimsr sacc. 15. Cud. Avenionen. 21'J B. - - Brev. ms. Lucensr snrr. 14. in. ('<«\. Capit. Luceu. s. n. (.'. - llyirinrn ;" Ad Vi-s]i. : Niiviiin surgant in gaudiuni (Aual. IV, 4o): Ad Matut: lu jilausu grati car- miuis fAual. 1\', 44); Ad Laudes: Exsultet novo carmine (Anal. XI, 41).

21. De ConceptioneBMV. In 1. Vesperis. 2. Lustris quaternis incolae Nazareth absque sobole Antiphonae. Fundebanttripartite Fuit liomo de semine Rerum proventus uberes David,Joachim nomiue. Erga templumet pauperes Justus,simplex ac rcctus, Et opus suaevitae. Vir Annae, fortis. feminae, 3. Hac implorantes serie Carentis tum propagine Uivinae donum gratiae Diebusqueprovectus. Yoverunt voto pari, - 67 -

Ut, si fecuudi fierent, 2. In sole tabernaculum Domiiio prolem sisterent Vatum descriptum calanio In suum famulari. Deus sibi stabiliens 4. Tristantur tandem unice, Viae disponit modulum, Duinperfert a pontiticu (juamcurrat ut detbalaino Sterilitatis nota Suo sponsus progrediens. Joachimcontumeliam :;. Mauusiunocentissimao, JEtper ancillampruprimn C, Honore singularis; Conceptam matrem Duiniui V. 0 felix generatio, Vutis colentes almis Cujus donis praeclaris Divino laudes nomini Profertur benedictio Jubileinus in psalmis. Promissa Dei caris. 3. Ne carnis danda uexui lu 1. Nocturno. Posset aniina pollui Corporali figmento, Antiplionae. Corpus non dandum cineri 1. Nova facturus omnia Decebat mundum ficri Nova matris priraordia Gratiae supplemento; Novo lustrat decore, V. Si plus quam corpusanim;i Ut novitatis gratia Sit suo documento, Deus hominemgloria De matre curet optima Coronet et honore. Christus sequi memento. - 68 -

lu 2. Nocturuo. 0 fous purus ia fluvium Crescensaquarum plurium Antiphonae. QuasiHuvius Doris, 1. Ab intus regis filiae V. Riga nos aquaemaxime Pollent ex auro imibriat' Trames et fons dulcoris, Pulchris varietatibus, 1'arudisum uberrirae Quamoleo laetitiae Rigansintus et foris. Prae cunctis unxit hodic Deus ejus consortibus. In 3. Nocturno. 2. Impetus vivi Huminis TJrbemDei laetificat Antiphonae. Novi decoristitulo, 1. Novi cantusobsequio l)um novumsui culminis Sanctoin ejus atrio Templumereans sanctitir.it Dominuiuadorate, Deusmane diluculo. Clausumseniper boc atriuni Et atrae noctis nesciurn 3. 0 gloriosa novitas, Praeclara novitate. In sanctis nova civitas Dei fundaturuiontibus, 2. Justolucis exordia In cujusut laetantium Proferthujus laetitia Fit omnium tiildium Sanctae conceptioiiis, llabitatio moenibus. Justi laetentur bodie Contiteiites memoriae Sanctiticationis. Responsoria. 1. Arcam foederis propria 3. Exsurgat cantus novitas, Lege non putribilia Duni nova carnis puritas Compingunt Sethini ligna, Patriarchae praeclari Auruni vero purissiniuin, Datur Abrabue sc-iuini, Ut de promisso Domiui Tam externum quam intimum. Laetemur salutari. Forma fulsit condigna. V. In raonte Sina Moyses Responsoria. Haecde te vidit signa, 1. Si caro, de qua vitiurn Quaepraeclara fueilms es Carnissumpsit iuitiuin, Arca, virgobeiiigna. L)iguefuit creata, '2. t,)uid liaec imputribilitas Creari constet dignius LigDorum, quid haec puritas Creatam, ut iu melius Auri gerit flgurae, Sit caro transformata. Nisi uiuiidam uiateriaui V. Veni, sola prae ceteris Uuplicernque nmnditiara Pulchra semper et grata, Praeclarae creuturae V Veniens consolaberis V. In arca florens virgula, De Libano vocata. Manna,lex Deumpurae 2. Omnemtempli materiam Signantin matrisclauhula Struendiper industriam Nostraejunctum naturae. Caulela Salomonis 3. 0 creatura nobilis, Prius purgatam adjicit 0 fulgens incredibilis Priusque summe pcrticit llestber forma decoris, Actu purgationis; V. Sic templumDei spiritus 4. Te benedicantomnia, Omniumcreans artifex Dcus, ritu perpetuo Massamperducit primitus Magnaecommotionis; Ad purum, ne sit ibi faex. Sit benedictagloria Domini de loco suo 3. Felix es, virgo Maria, Novae creationis. Quam sibi sapientia Domumacdificavit, 5. Tibi laus, tibi gloria, Tn mons domus dominicae. Qui solas mirabilia (v>ucmmontium in vertice Faciens fabricasti Dominus exaltavit. Auroram veri luminis, V. In hoc raonte .... Levans ad thrunum culminis Conviviumvindemiae Hesther expulsaVasthi. Faecis omnino nesciae Deus cunctis paravit. Ad Benedictus.

A. Benedictus rex gloriae, Ad Laudes. Qui nobis parat hodie Sui lucernam facis, AntipLonae. Hanclucernam qui sequitur, Non offendit nec labitur 1. In aurorae diluculo Luto viae procacis; Fulgct ex tunc a saeculo Per hanc elisos crige Parata Dei sedes, Pedesquenostros dirige, Sanctitudodomum Dei Deus, in viaia pacis. Decet, et paratur ei Sancta prae cunctis aedes.

2. In laudibus et jubilis In 2. Vesperis. Ortum aurorae rutilis Celebrando servite Ad Magnificat. Domino cum laetitia, Quiprofert de materia LaudetMariae virginis Mortali fonteravitae. Culmenbeatitudinis Omuis vox nationis, 3. In sanctotibi parui Per hanc, ex quo concipitur, Luci plaudenset ortui Verae nobis inducitur Consurgentisaurorae, Vis exsultationis, Cedantnoctis caligines, Per hanc fecundanssteriles Deus, ut nos illumines Esurienteshumiles Vultus tui splendore. Implevit Deus donis.

Brev. ms. Turonense saec. 15. Cod. Parisin. 1032. - lu 1. Vesp. A 1, 5 Ltic^e von drei Silhen; carentis «.Tgiinzt.- Ad Magn. A, 1 Auro surgit. - Ibid. 5 sponsam.- Invit. 1 Dnminifelilt. - In 3. Noct. R 2, 2 per fehlt. - R 3, 7 fehlenvier Silben.- Ad Laudes. A 3, 4 Sediumnoc- tis. - A 4, 1 Vos benedicant.- Die zugeliorigenHynmen siehe Anal. XI, 34 ff. - 70 -

22. ln Cunceptiune BMV. In 1. Vesperis. V. Quae providentia Christi Munda concepta fuisti. Ail Magnificat. A. 0 rcgina reginaruni, In 2. Nocturno. Supernorum civiuin Antiplionae. Imperatrix, lunicn claruin Per istud solcmnium 1. Hacc est lapis nostrae sju-i, Ad conceptum uutu Dei Pr.iestes illis. quos constringit Mortiferumvitium. Quaeprocessit hodie. 2. Laudes demus huic germini, Ad Matutinum. (juod nostri fuit Domini Vas decorum. Invitatorium. :',. Anna mater, gratulare StellamMariam maris, Noscasenim te portare venite, adorcmus. Florem florum. In 1. Nocturno. Responsoria. 1. Veneranda cunctis festivitas, Antiphonae. In qua fuit Annae sterilitas 1. Principium nostri lactus Tam fecunda; Eva fnit, Annae fructus V. Ista dies fons salutis Hujus finis. Initiumque virtutis. 2. Eva demens obedivit 2. Anna, gaude, concepisti Hosti, cujus caput trivit Prolem, per quam succurristi Stirpsinsignis. Hurnanotristi generi. 3. A prophetispraesignatur V. Tua ferunt viscera Annaeproles, per qnatndatur Hanc, quae sacra camera Cunctis salus. Fuit Christi. Kesponsoria. 3. Benedictussalvator omnium 1. Fulgetdies hodierna, Promiseratventurum fllium, Per quammundo lux aeteraa Quod implevit, dum subit Coepitillucescere. gremium V. 0 quamsancta conceptio, ProlesAnnae. Quam beata. V. Visifavit Dominvs rt fccit re- 2. Insignisest progenies, dcmjitii/nemirtcbis suac. In honore cujus dies In 3. Nocturno. Praesens est memoriae Sempiternae, Antiphonae. V. Haec nobis impetret gaudia 1. Hodie trerait infernus, Civitatis supernae. Mundum ditat rex aeternus 3. Yirgineumdecus ave, Conceptutam fractifero. Jugum cujus tani suave, 2. Quam pulchra Dci series, Conserva nos mortis a vae, Promittitur progenies. Brev. ms. Tullense saec. 14/1B. Cod. Parisin. 1344. - Das WY fehlt leider. - 71 -

23. De UonceptioneBMV. In 1. Vesperis. Ad Completorium. Antiphonae. Ad Nunc dimittis. 1. Laus tibi, sancta trinitas, A. Ave, Maria, quae dedisti Per quam salus mundi datur Mundo salutis pretium, Per Mariam et caritas Deum liominem posuisti Tua cunctis propinatur. Ante conspectum omniuni, Semper exora, mater Christi, 2. Maria, tuos laetitica Pro nobis pium filium. Famulos et salvitica Ducens nos ad regna caelica. Ad Matutinura. 3. Ave, beata Maria, Per quam patet via Invitatorium. In regnum claritatis, Ad tbrouum matris gloriae Nos junge, mater, beatis, Precibus pulsantes 4. Salve,aula deitatis, Nos salva,rex pie, Omniornata gloria, Tibi jubilantes. Ave, gemma castitatis, Plena virtutum copia. In 1. Nocturno. 5. Pax Christi et benedictio, Antiphonae. 0 Maria, nos protegat, Tua miseratio 1. Advocata peccatorum, In viampacis nos deferat. Maria,regina caelorum, Transcendit choros angelorum. Responsoria. 2. Matris Dei gloriam 1. 0 clemens reorum Protestantur aethera, Advocatrix Cujus in terris gratiam Mater misericordiae, Sentiatgens misera. 0 salus aegrotorum, 3. Nos clamantes liodie Vitae datrix, Ad gratiae tuae solium Laus et honor ecclesiae, Exaudi, mater clementiae, Nobis, pia lapsorum Et placa nobis filium. Relevatrix, Obtine locum veniae. Responsoria. V. 0 mater regis gloriae, 1. Salve,Maria virgo, Plena omnis gratiae, Tu de stirpe regia Nos salva clementer hodie. Refulsisti genita, Tu virtutum gratia Ad Magnificat. Claraisti praedita, A. 0 Maria, salus aegrorum, Decuset claritas sanctitatis, Nos salva, flebilium solamen, Tu tabernaculum trinitatis. Succarre turbae miserorum, V. Te spiritus sancti donum Salvareos, levamen lapsorum, Fructu vitae fecundavit. Debiles conforta et cuuctorum Te dignissimum thronum Te poscentiumesto juvamen. Regi regum praeparavit. - 72 -

2. Ave, stella matutina, Fer solamendesolatis Cohortemfugans hostium, Et juvamen piissimum, Tu flos carens culpae spina, V. Memor esto tuorum, Tu singularelilium, Uomina, servorum. V. Tu prole dotata, !J. Maria, flos benignitatis, Domina, nos salva, Te venerantes petimus, Spes fidelium. Ut nos, qui in multis pec- 3. Salve, virtutum regula catis Et forma gloriae virginalis, S:\lvatoremoffendimus, Maria, Dei cellula, Fons summaemundet pictatis, Tu nostra pclle pericula 0, rex salvet nos optimus: Et libera nostris a rnalis. V. Qui tibi nil negat filius, V. Sana animae vu\nera Fac, ut nobis sit propitius. Medela salutifera, Virgo sola puerperu. In 3. Nocturno. In 2. Nocturno. Autiphonae. Antiphonae. 1. Christo nato decantemus 1. Tu thronus divinitatis Kedemptori jubilemus Dignissimus, Et Mariamcolluademus. Nos juvari a pcccatis 2. Fac, Maria piissima, Et salvari petimus. Ut spiritus sancti unctio 2. Tu speculum munditiae Nostra purificet intima Nunquamfuscata macula, Ab universovitio. Aula solis justitiae Vinctorum solve vincula. 3. Deo patri psallant omnia, Cujus filii praescntia 3. Tu floscunctarum virginum, Miranos salvet clementia. Uluria mulierum, Sanctorumjubar agminum, Responsoria. Te laudantem salva clerum. 1. 0 quam felix et beata, Responsoria. (Juacin caeli palatio 1. 0 Maria, vultum tuum Supcr angelos exaltata Clemenssuavissimum, Regnas cum tuo filio, Dulcedine irriguum, Dei facie peroptata Regi regum gratissimum, Potiris et alloquio, Ad nos converte, mater pia, V. Obsequio angelico Cuncta fnga noxia. Laetaris et laudis cantico. V. Vultum benignumet prae- 2. Ave,Maria lucidior clarum, Stelliset solesplendidior, Vultumplenum gratiarom. Tusanctos gluriu praecellis, 2. 0 templum sanctae trinitatis. Angelis excellis, Maria virgosanctissimum, Tu cunctashaereses repellis. Tu in regnoclaritatis V. Post Cbristum dignior, Locumtenens clarissimum. "Virginibusfecundior, - 73

Christo dilectissima, Ad Benedictus. Clementibusclementissinia, Ave,virgo, sol claritatis, Nos salvabeatorum optima. PraeelectaDei cella, Aurora, fons pietatis, A d Lau d cs. Et tu, praeclara maris stella, Tenebras nostras illumina, Antiphonao. Noxiosraores corrige, 1 Ab aeterno praeparata Inimicos extermina, Regi regum aula grata Servos lapsos erige, Es, Maria, virgo beata. Confer virtutum germina, 2. Maria, in caeli solio In viam pacis nos dirige. Pia conjuncta filio, Nos tuo suffragio In 2. Vesperis. Salva in exsilio. Ad Magniticat. 3. Vultumtuae pietatis A. Salve,regina clarissima. Ad nosconverte, domina, Civiumsupevnorum, Et adspectu claritatis Ave, mater Dei humillima, Nostra propelle crimina. Gonsolatrix miserorum, 4. Ab omnicreatura Omnisgeneratio Maria benedicatur, Beatissimampraedicat, Potens,benigna, pura, Aeternipatris dilectio Per quampax et salusdatur. Tibi soliumcommunicat, 5. Caeli, virgo, te dominamlaudent, Tn ad nos Dei servulos Per quam renovantur, Te invocantes hodie De tna gratia rei gaudent, Pios converte oculos, Qui per te salvantur. Mater raisericordiae. D Brev. ms. saec. 15. Cod. Raigraden. ~IV I a 16. - In 1. Vesp. R, 2 vitae datrix; da dies nach drei Zeilen wiederkehrt, hier vermutlich advoca- trix oder Ahnliches zu lesen. ~- Inl.Noct.Rl, 7 Tu almae taberna- culura. - In 2. Noct. A 3, 4 salva catervam. - R 1, 3 irrigatum. - R 2, 2 virgo sanctissima.- - In 3. Noct. R 1, S ct laude. " - R 2, 3 Tu saiictos cunctos. - R 2, 9 Lies Clientibus? - R 3 ,,ut lieri in Vesperis." -- I n 2. Vesp. ad Matjn. A, 4 miserorum consolatrix.

24. De ConceptioneBMV. In 1. Vesperis. Et electum et excisum AdMagnifieat. Antequamterram faceret. A. Jesse radix, castum semen, Nobis datur vitae germen; Ad Matutinum. Adest dies laetitiae, Quaseminatur lilium, Invitatorium. Quod profert Dei filium, Creatori jubilantes Exemplum mundidae, Veneremur semina, Quod a Deo est promissum, Exultemus venerantes, Antequamraundus fieret, Nostrae salutis femina. - 74 -

In 1. Nocturno. lu 2. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Oritur regis lilia 1. MaterChristi seritnr, Honoratque gloria, Infans hinc egreditur Quam virgines sequuntur Processu laudabili. Et regi offeruntur. 2. Hic solis tabernaculum 2. Conccptumrefugium Et sponsifit miraculum, BenigneDeus dedit, Hic vineavirginea Per quodad solatium Ex stirpe fit feminea. Tam miserhomo redit. 3. Hoc a Deo fundamentum 3. En. semen regis filiae. Fert salutis incremenlum, Ex quafructus gloriae Per quod Deusinvocatur Processit humiliter, Et aeteroa salus datur. Regnat mirabiliter. Eesponsoria. Kesponsoria. 1. Hic vinea plantatur 1. Conceptio veneranda Generosi seminis, Fructum salutis germinat, Hic virtus radicatur, Ergo uterus insignis V. Vitae salus nobis datur, Merito est laudanda, Nam imus vernaculus Quae vitae semen seminat Ad astra levatur. Meritiscondignis. 2. En, semenhoc postAbraham V. Cordasursum vigilent, Virginemeduxit, Vitae cursumjubilent (Juaeprotulit verumAdam Et pacisaccessam. Et petramChristum produxit, V. Pacem facit apud Deum 2. Ista sine vitio Sibi concordans vere reum. Est facta proportio, 3. Sicut Deus locutus est Quae producit rorem, Quae rosam rigavit Abrahae et ejus semini, Ac misertus est Israel Uadicitus plantavit Praeelectum florcm, Per pueram Emanuel, V. Hinc provenit hodie Benedicens germini, Ros misericordiae V. Unde venit castissima,

Demundo conjugio. MaterClara, fecundissima.Deo cara 3. 0 laudandam seminis Hujus fecunditatem, Quodin se ducit virginis In 3. Nocturno. Mirandam nbertatem Et ad se trahit numinis Antiphonae. Divini potestatem; 1. Haec est castimonia V. Hoc nempe est consortium In conspectu Domini, Dans salutis reditum Quae pacem reddit homini Et Evae purgans vitium. Et vitae alimoiiia. - 75 -

2. Exsultant Judae filiae, 3. Hic ad Deum vigilent Nam dat vitae radicem Erigant se mentes, Nec non ortum felicem, Fructura salutiferum Quae resultat hodie. Proferunt parentes. 3. In justis parentibus 4. Omniagerminantia Deusseminavit ExsultentDeo patri, Semen, per quod gentibus Semen et seminantia Vitam relevavit. Nunc seminate matri. Responsoria. 5. Juveneset virgines Laudent nomen Domini, 1 Hic stipesest aeternae Cantentet tripudient Et verae salutis, Benedicto semini. Ex quo procedunt floruli Rami virtutis, Ad Benedictus. Ibique fructus crescit, In quo verus filius A. Domo de David hodie Dei requiescit. Luminare ecclesiae V. Christi thronussumme bonus Dominusproduxit, Hic creaturet beatur. Per quodnobis stella vitae 2. Gemma pudicitiae, Rite, illuxit, quae mite Semen castitatis Nos ad lumen gratiae Nobis venit hodie, Ac solem justitiae Flos virginitatis, Miseros perduxit. Est data divinitus Salus nobis primitus. V. Fidelis cutn tripudio In 2. Vesperis. Exsultet sic in gaudio. Ad Magnificat.

Ad Laudes. A. 0 florens virga Aaron, Suramus creavit Salomon Et sanctiticavit ab aeterno Antiphonae. Te ex atero materno 1. DomumDoniini Praeceteris creatis, Decet sanctitudo, Tu reorum vera tutrix Ex quanobis gratiae Et moestorumconsolatrix, Venit plenitudo. Tu robur pietatis, 2. Concepit fructum Anna, Perpes salutis, vitae via, Unde venit manna, Virgo mater, miserere, Idcirco resonemus Fac digne poenitere Dulcisonum Hosanna. Ex toa mera gratia.

Brev. ms. Joh. Sinttram (in castro dicto Zabelstein) anni 1433. d>il. rlaustrolmrgrii. 1165. A. - Diurn. ms. Praodicatorum saec. 15. Cod. S,i]..- doren. s. n. B. -- In 1. Vesp. Ad Magn. A, 6 omnis nmiulitiae A. -- In 1. Noct. A 2, 1 Hic solus. - R 2, 7 Hic provenit A. - R 3, 9 purgat. - Hiezu in B der Hyninus Festum originis canat i-cclesiac-lM"in' II, 20). - 76 -

25. De Praesentatione BMV. I n 1. V esperis. Ad Magniticat. A. Novae laudis Antiphonao. adest festivitas, 1. Fons hortorum Grata mundo redundansgratia, ac caelicivibus, Mundumreplens Quabeatae caeli muneribus. Mariae sanctitas Mater Dei Teinplo data fecundansomnia, esta pareutibus, Nos instaurans Ut olivae supernissedibus, pinguissuavitas Florenshortus, Uberius mox ab infantia redandet fructibus. Admirandis fulsit virtutibus. Ad Completorium. 2. Rore caelestis gratiae In utero perfunditur. Ad Nunc dimittis. Tersafomitis carie A. Evae praecepstemeritas Ut stella splendensontur. Et fastusmundum perdidit, 3. A piis parentibus Sed Mariae humilitas Votis impetrata Salutis fructum edidit. Tcmpli penetralibus Est trima dicata. Ad Matntinum. 4. Tantilla puellula, Invitatorium. Virtutibus cxemplum, Nulla freta gerula Votis et vocibus Ascendit in tcmplum. LaudantesDominum .0. Erudita Instemuslaurtibus puellaregia Virginisvirginum. Contemplatar mente caelestia, In 1. Nocturno. Caritate Antiphonae. flagrant praecordia. R. Recolamus 1. In templumDci gradibus virginisinclita Ter quiniserat aditus, Ac miranda

Kesponsoria. 2. Rex virtutum 1. Meute sancta sibi mirabilem fuit et humilis, Matremfecit, Omnisplendens miteinet humilera, ornatugratiae Omniquoque, Virgopia, dotespectabilcm. unde fit, uubilis 3. Dcspunsatacor docile Thronus dignus Ad angeli culloquium sit regisgloriae; Mite praebelet humile, V. Thronus eburneus Prompta spondetobsequium. Cum auro fulvido Kesponsoria. Ventervirgiueus 1. Eminente Cum corde provido. caeli dulcediae 2. 0 qaani puram, Stansin templo quam sanctam decuit virgo reficitur, Matrem esse, Ejus quoque quae Deum genuit, mens pulchritndine Lacte quoque Gratiaram uberum aluit, Dei perticitur Strinxit ulnis, V. Magna semper manibus tenuit; exercens opcra. \. Tauto regi 2. Alma virgo propositum tit tam domestica, Nunquaninubendi statuit, (Juemvestivit Scd semperDei placitum liumanatunir.i. In boc voto proposuit; 3. Ordo recens V Gratus virga servatus noscituv, Josepli flos cmicat. Duru Maria Et liunc sponsum in templo conditur, virginis indicat. Kam contemplans 3. Nuptamsic ex indicio Deoperfruitur, Floris et sanctispiritus Sic ad alta Iii columbaemysterio mens ejus rapitur; Gabriel raissus caelitus V. Cumin mente Salutatmagno gaudio, verbi lux oritur, Quaeconcepit divinitus; Dignaverbi V. In parentuni materefficitur. nianenshospitio Invenitur a Dei nuntio. In 2. Nocturno. In 3. Nocturno. Antiphonae. Autiphonae. 1. Omni virtute praedita 1. Flus in Horuin tenipon.- Totum ad hoc dat studium, Ad lucuin tioris mittitur, Ut Deo tota subdita Sic de floris corpore Devotum det obsequium. Gloriose concipitur. - 78 -

2. Jesusflos, flos Maria In Laudibos. Verque tempus floris, Antiphonae. Flos Nazareth patria, Plenasunt decoris. 1. Lauda,felix ecclesia, Almac matris infantiam, 3. Candensflos multiplicat Cujus inimensa gratia Virgulae dccorem, Tibi paravit gloriam. ('iiiiivptus gloriticat 2. Templi Dei laribus Mariac pudorem. Virgo dedkata A supernis civibus Besponsoria. Gaudet visitatu. 1. Arca Dci, 3. Otnnisejus actio in quareconditur In Deurntendebat, Uulce manna, Toto vitae spatio cibusaethereus, Mcrituni augebat. (Juo plebs L)ei 4. Quidquid egit, penitus sanctareficitur, Est fonna virtutis Est Mariae Et doctrina spiritus, venter virgineus, Est causa salutis. V. Thalamusregis gloriae, 5. (Juaiitumfacultas sufticit, Quojungitur ecclesiac. Luudent mentespiae Nam oinnis lingua deficit 2. Omnes gentes, attenditc A laudibus Mariae. Ad tam pulcliruin specta- culum, Ad Benedictus. Deo gratias agite A. Benedictus Qui sic dilexit populnm, virginis tilius, Mariae forniam s.umite, Keplensmatrem (Juac virtutis est speculuin; inisericordiae, V. Virgu ternplo dat.i Advocatarn Post facta est Dei templum, dans hauc propitius. Est plebs Deo grata NI bit quisquam exemplum. ancepsde venia.

3. Mirabilc In 2. Vesperis. Deus coramerciuin Cuin huniano R. Laudemus omnes Duminum, inivit genere Qui Mariam Suum nobis implevit gratia, donans refugiuin, Ut mediatrix hoininum Nostra dignans Apud Deum infirma suinere; esset propitia. Y. ttain ut nostrum V. Haec est mater sanaret vitinm, misericordiae, Sic amoris Per quam venit dedit indicium. ad nos rex gloriae. 79 -

Ad Magnificat. Per quam cuncta prospera A. Oliva fnictifera, Dantur nobis gratis, Mater pietatis, Nos tandem in aethera Fugansmundi scelera, Transfer cum beatis. Stclla claritatis,

Brev. ms. Plagense anni 1499. Cod. Plagen. s. n. A. - - Cod. Sitan- stuttrii. CCXXXII sace. 15. B. - - Brev. ms. Altovadcnsc XX\'. sarc. 14. C. - Cod. .Sciitnruni Vindobonen. 50 li li. < >. SS. F<>l. 218. - Brcv. ins. Trcmouiense saec. 15. Cod. Darmstadien. 869. - Brev. ms. Nemauccrise saeo. 15. Cod. Kiiinau 1189. Sessor. 138. - Brev. ms. Redonense saec. 15. Cod. Vatitan. Ottobon. 543. - - Brev. ras. Frisingense anni 1479. Cod. Mutinen. X H 1. - Brev. ms. Rnmano-Franciscan.saec. 15. Cod. Angelic. CV 17. - Brev. nis. Argentinense saec. 15. Cod. Parmen. HH IV 18. - - Brev. ms. S. Se- pulchri saec. 14. Cod. Parmen. Palat. 186. - lirev. ms. Parisiense saec. 15. Cod. Parmen. Palat. 208. - - Brev. ms. Tarvisiense saec. 15. Cod. C';i|iit. Tarvisien. I 16. - " lirev. ms. Constantienae anni 1470. <'<>d. Eremiten. 82. -- Antiph. ms. Beronense saec. 16. in Cod. Eromiten. 729. -- Antipli. ms. S. Nicolai Friburgen. s. n. saec. 15. - Brev. ms. Langlu-imenst'anni 1465. (.'inl. Batnbergen. Ed VI 6. Brev. ms. S. Mauritii Augusten. ('<«\. Aujjiistan. Fol. 99. - Brev. ms. Veteris Capellae Ratisbonen. 1988. saec. 15. - Brev. ms. Misnense saec. 15. C.nl. Eistetten. S 72. - - Brev. ms. Wirci- liiirn-iTiso s:icc. 15. Cod. Wirceburgeii. Mp. th. o. 11. - Brev. ms. S. Magni in Fauvibus saec. 15. Cod. Maihingen. I 2. 8° 13. - lirev. ms. Cisterciense saec. 15. Cod. Dietmellien. 111. - Brev. ms. Embrieense (?) saec. 15. Cml. Sigmaringen. 28. - Brev. nis. Trevirense saec. 15. Cod. Stuttgartien. HB. I Asc. 144. - - Antiph. ms. Calcariense saec 16. Cud. Arch. Calcarien. A. 14. - Brev. ms. Oculense saec. 15. Cod. Matriten. A 174. Brev. Hispalense imp. Parisiis 1510. - Brev. Mnntis Virginis imp. Vene- tiis 1555. - Brev. Ijausannense imp. Gebennis 1509. - - Brev. Gallicano- Siculum imp. Venetiis 1527. - Brev. Ruthenen.seimp. Lugduni 1543. - Brev. Corisopitense imp. 1500. Brev. Cordubense imp. Hispali 1524. - Brev. Barcinonense imp. Barcinonae 1540. - - Brev. Gienense imp. Hispali 1528. - Brev. Majoricense imp. Venetiis 1506.- Brev. Illerdeuse imp. 15**. - Brev. Auriense iinp. Salmanticac 1501. - - Brev. Calagurritanuin imp. Lu- cronii 1543. - Brev. Pataviense imp. Venetiis 1508. - ISrev. Ratisbnnen.se inij». Augustae 1488. -- Viaticus Wratislaviensis imp. Venetiis 1501. Selbstverstandlich ist es unmoglich, auch iibei-fliissig, samtliche Ab- weichungen dieser Quellen untereinander zu verzeichnen. Von vornherein auszuschliefsen sind die monastischen, da die urspriingliche Form des ()ffi- ciums die kurze ist. K liat folgende Rubrik: ,,In praesentatione Virfrinis Mariae, ijiiod festum primu fuit celebratum iu Francia ad instantiam christia- nissimi regis Francorum nec non et in cetcris ejusdem regni provinu.iis; de- binc in Auglia, Hisjiania atque aliis partibus mundi: rniin- nnvitfr sanctis- siraus papa Sixtus quartu.s ipsum publicavit, ut per totuni raundum fit-ri de- beat, ac indulgentias concessit celebrantibus hoc festum et sancti Josephi sub majori duplici in eadem bulla." - 80 -

In 1. Vrsp. ad Magn. setzt B die A Oliva fructifera etc. ; G I be- ginnen mit di-r A Novae laudi.s adest festivitas. - D scliiebt nach der 1. Vcsper ein:

Ad Completorium. Super Psalmos. Ad Nunc dimittis. A. Lei-tis scriptis circumquaque A. Virgo firmet nos in pace, Sac-pr di/riuxcriuit aquae Ne premamur procul a se Ab ocellis castitatis Per dcceptum maliVnorum Atque summao puritatis Nobis semper iufesturum. lluinilis sanctai- Mariae. In 1. Noct. A 2, 1 Nihil pueritiae B. ~ In 2. Noct. R 3, 1 Nupta fit ex judicio 11.- In 3. Noct. R 2 und 3 umgestelltE. - In Laud. ad Bened. A lautet in D: Cum tres annos haec habebat, Eazn mater offerebat Teinplo Bethel Salomonis, Snla gradus ascendebat, Deus pater ut -volebat Gratuitis suis donis. Fiir die kleinen Horen schiebt D die folgenden AA ein:

Ad Primam. Et pro praesentationis . Tuai- tVst<. tuis donis A. < l iviniia inetatis t,t. totins sanctitatis Coufer,. coeh,. gaudia. Flumen indeficiens, Tuae praesentationis festa Ad Sextam. Celebrantes adjuva. Te praesentatara hodie Ad Tertiam- Indigentes quutidie Rogamus attentius, A. iStatiim nostrae paupertatis Ut lic«- fcstn te Inudaiitt-s \ nltu tuae bonitatis In hoc mundo naufragantes Clementer considera Adjuves frequeutius.

Ad Nonam.

A. Ut ad caelum praesentemur Et cum Christo jucundemur, Ejus matrem veiieremur. F lM'iint/,t fiir difst-llien llnrfii als ];rs]n>nsorien die AA 2 bis 4 aus der ersten Vesper. - In 2. Vesp. hat B das folgende Responsorium: lt. Maria, Jesse virgula, De qua Jesus flos oritur, Spiritus sancti regula Manens in templo regitur; V. Ibi divino dogmate De divinis instruitur, Omni quoque charismate Gratianim imbuitttr. Mirsrlln' Qnelle verwendet als A ad Magnificat das R Laiideinus omnes bis zum Vc-rsikel. Uie ureprfinglich zu diescm ( Hliciinn ^rliori^cn Hvmnen siml in 1. V.-sp. : o Dei sapientia (Mont- II, Nr. :'.4'2 Str. 1-4 + !i; ad N,,rt.: Sai-rai' parentc-svirginis (Anal. IV, 52); ad Laudes: ("_)mnestidrli-s jilaudite (Aual. IV, 51); in 2. Vesp.: Aeterni patris ordine (Mone1. c. Str. 5-9). - 81 -

!>6. De Prai-sentatione BMV.

In 1. Vesperis. I n ]. N o c t u r n o. Super Psahnos. Antiphonae. A. Veni, ilulcis virguncula, Radicis Jesse virgula, 1. Infans lactensijuc Maria, Columba sine niacula, Dei gcuitrix futura Regis aeterni tilia, Infertur in templum pia Columna templi fulgida, Suae genitricis cura. Placens et viva bostia, 2. (,!uod prophetae praecinerunt 0 decora infantula, Ob Christi niemoriam, Maria splrrididissinia. Hoc caeli enarraverunt R. Gaude et laetare, Ad matris Christi gloriam. Urbs nobilisshua, 3. Montem Dei haec ascendit Civitasregis Innocensper omnia SummiJerosolima, Virgo maternec attendit Adornare Vana mundi somnia. Templum sanctum et altare, Gratulare, . Eesponsoria. Israel, et jucundare, 1. Advenisti, desiderabilis, Ecce, advenit pia Omniumsaeculorum saeculis, Virgo Maria, 0 virgunculaconspicabilis, Terrarum domina, Futura mater venerabilis V Caelorumregina. V. Salveflos campi, V. Haecest civitasDei, lux caeli,gloria nmndi. Teniplum Dorniui, Et sacrarium 2. Quam praeclegit sibi Doininus Ex^multis niilium inilibus, Spiritus paracliti. lu templo praesentatur Domino Ad Magnificat. Debito parentuni ofticio; A. Avc, Maria, plena gratia, V. liuperitans cunctis Per quam datur misericordia, infaus gestatur in ulnis. Salus,vita, honor et gloria, 3. 0 bcuedicta,o speciosa, Sisbenedicta inter omnia, Virgovirginum o gloriosa, Sisbenedicta super omnia, Tibi plauditcacli militia, Te laudent,te adorentomnia, Tc collaudatsancta ecclesia, Sacrahaec tua praeseutatio V. Uinnescxsultent Sit caeligenisgratulatio, ot laudesvoce resultent. Sit terrigenis exsultatio Et serapiterna benedictio. I n 2. N o c t u r n o. Ad Matut in um. Invitatorimn. Antiphonae. Salve, stella maris, 1. Humilis in teniplum lata jubilo sancto veneraris, Adstat iu caelestibus, Sit tuus advcntus Super omnes trabeata sinml introitus benedictus. virtutum vestibus. Dreves, Historiae rhythmicae. IV. 6 - 82 -

2. Pcrfert ipsa tcmplo sisti, In Laudibus. Prout istud lex mandavit, Ipsa tamentemplum Christi, Antiphon.-ic-. Quod altissimusdicavit. 1. Surgensut aurora, benedicta Jlaria decora. 3. Quani mira, quam gloriosa Respicias famulos De te dicam, Dei castnim, nos, pia virgo, tuos. Nunc praeclara, nunc formosi. Snperonine regnans ustium. 2. Ignisdivinus ut nos illominet intus, Responsoria. SanctaMaria, tuis obtineas meritis. ]. Offertur sanctum Liominovivens bolocaustum, 3. Prava refrigeant Divini totum in nobis sanctacalcscant, spiraminisigne crcraatuni, Christusut bocdonct, V. Hoc superaltare nienspia nuncvigilet. dulci fit odore suave. 4. Splendida, formosa, 2. IgncDei fragrans, mitis,dulcis, generosa, dulci spiramine fraglans, Nos agnosce tuos, SanctaDeo viva pia sit tua cura supernos. placethostia virgo Maria, 5. Nil tibi difticile. V. Spiratodore bono nil quippcnegat pucr illc, caelestipraedita dono. Nascidignatus dc te mitissimus agnus. 3. Praetigurata caelitus, Repromis&adivinitus, Ad Benedictus. Virgo prodit spectabilis, Oinnibusdesiderabilis; A. 0 virgo sancta, V. EfHoretvirga, materDomini veneranda, pia regiavirgo Maria. Nos rege,nos serva, rogitat te nostra catena, (v'uo te ductrice I n 3. N o c t u r n o. capiamus pascua vitae.

Kesponsoria. In 2. Vesperis. 1. Miris varietatibus, Omnigenis ornatibus> Ad Magiiificat. Procedit,ecce, splendida A. Omnisfidelis anima Regis caelomm filia, Laudet Dei magualia, V. Virgo, sponsa Dei Cujus misericordia dignaque mater ei. A saeculis in saecula; 2. Ave, gemma principalis Qui respexit Universaesanclitatis, Mariae bumilitatem, 0 Maria, o quam pia, «Juarn exaltavit 0 benigna,o quam digna! Iiitando matrem virginem, V. Viigo mater, omni hora Kjus prece ct meritis, Natum pro nobis implora. Christe, miserere uobis. - 83 -

Brev. ins. LubictiiM- SJHMJ.15. Cod. Lubiceii. s. n. (ol. 62). A. - Brev. ins. Hildeaheimense sarr. 1.",. (',1. Capit. Trcviren. 180. B.- Cod. Bt\i-riu. 696. sacc. 16/iu.C. -- Brev. Paderbornenseimp. Lipsiae 1513.D. - Brev. Hildesliuimeuse imp. Lipsiae 1516. E. - - Brev. Gnslark-iisu imp. Halber- stadii 1525. F. - In 1. Vesp. Super Ps. A, 1 Taiu duk-is virj.niiiciila D. - Ibid. 4 tilii A. - - Iii 1. Noct. R 1, 3 fehlt AB. -- R 3, 3 omnis caeli AB. - - R '"'", 4 orariis sancta AB. - - In 3. Noct. AA prusaisch. - R 3 ebenso. - In Laud. A 1, 1 .Surgis F. - A 1, 3 Kespicias nos A. - A 1, 4 praupia virgo tuos A.

27. De Praesentatione BMV.

I n 1. V e s \> e r i s. In 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphouae. 1. 0 mira et laudauda 1 Mariae venerantes raerita Clementia, Nos, alme Deus, visita Isaiae prophetia Sacri tiaminis gratia Completur in Maria. Prece rogitamus intiraa. 2. Ergo ducamus gaudia 2. Dics haec venerabilis Hujus diei memoria, llluxit nobiscelcbris, iv>uostella haec prophetica His promissa Praeseutaturin templuin. Prophetarum oraculis. 3. In templum Dei gradibus 3. Vox concinitprophetica, Ter quiniserat aditus, Stellaputatur fulgida, (Juoscompositis gressibus StirpeIsraelitica Ascenditfulta caelitus. Hoino surnit exordia. Kespunsoria. 1. Advcnisti, desiderabilis, 4. Stella ista prophetalis Figuris lucet praedaris, Oinnium saeculoruin saeculis, Progenie Davidica 0 virguncula cunspicabilis, Virgo oblata Maria. Futura mater venerabilis V V. Salve, flos carapi, Ad Magniticat. lux caeli, gloria mundi. A Jesu, piorum gloria, 2. Electa ex milium milibus, Solareoruui venia, Quampraeelegit sibi Dominub, Mariae prece virgiiiis In templo praesentatur Doniino Debito parentum obsequio. Expiatos contagiis V. Imperitans cunctis Paradisi reclde gaudiis. infans gestatur in ulnis. 3. Per sacrum sacriticium, Ad Matutinnm. Kitu praeceptieditum, Odorem fert miriticum, Invitatorium. Salutarem,viviticurn, Salve, stella maris, V. Hostia pacifica, generis decus imperialis, Victima vivifica, Adventus et iutroitus Dominus in sancto tuus sit beuedictus. Suo adest templu. 6 1 n 2. Noctu rno. In 3. Nocturno. Antiphonae. Responaoria. 1. Vivit istud circumplecteudo, In isto inbabitando, 1. 1'ractiguratacoelitus, Namjustitiam diligendo divinkus Deus,in caelosedes ejus. prodit spcctabilis, 2. lugressaest sinc inacula Omnibusdesidcrabilis. Decorahaec virguncula V. Kftioretvirga Inhabitunstabernaculum, l'ia, regiavirgo Maria. Krquioscensin monte sancto, 2. Miris varietatibus, ]psa vcro mons sanctus Dei. Omnigenis ornatibus 3. Lauda,felix ecclesia, Procedit,ecce, splcndida. Almacmatris infattiam, licgis caelorunitilia. Cujusimmensa gratia V. Virgosponsa Dei Tibi para\it gloriam. dignaquemater ui. 4. Templo Dei laudibus Virgo dcdicata 3. Ipsa Dei teinpluin, A superniscivibus petis,o virguncula,teiiiplum, Gaudet visitata. Devote cuncta Responsoria. implens divina - Ilostia legitima 1. 0 benedicla, o speciosa datur ct placet bostia viva, Yirgo virginum, o gloriusa, Jamque subarrhnris Tibi plaudit caeli militia, at jamjam sponsa dicaris. Te collaudat sancta ecclcs-ia, V. Eccc, novum melnin V. Oinnes cxsultent et laudcs voce resultent. novit depromcre caeluin, Aguusuuns dominam 2. Offcrtur suurtum suscipiensque suani. Doinino vivensliolocaustuni, Divini totum 4. 0 rcgina poli, spiraminis igne crematum. mater pia, virgo Maria, V Hoc super altare Ail tc rlainaiitcs dulci tit sapore suave. >ulves et suscipe tientes, 3. Kccolanms virginis inclita V. Lux supcrnorum, forma buim Admiranda laudum praeconia rum, Infantilis aetatis merita spes miserorum. Et virtutis grata primordia V. lladiat gratia Jam in puellula. A (1 Laudes. Et sapientia Fulgetin parvula. Psalnins. 1. Igue Dei Hagrans, A. Ista virgo gloriosa rnira dulcedine fraglans, Frogreditur ut aurora SanctaDeo viva Novaquippe diluculo, placet hostia virgo Maria, Novitatis miraculo V. Sjiirat odore bono l'rr IIAIIC orbis universus esti pracdita doiio. Luce vera est respcrsus. - 85 -

Ad Benedictus. De qua sol justitiae A. Haec est dics pruedara, Dignatus est procedere. Aurea luce pcrornata, Ad Nonam. Ilodie oricnsex alto Hujussacratae virginis Effulsitomni saeculo, Odorinaestimabilis, Hoilie ex oblatu virginis Cujusmira fragrantia Wnit redemptioorbis, Laetaturcaeli regia, ErgD luetoinur et cxsultcmus (^uam per suum obscquium 1'sallentes: BenedictusDeus. Circnmdanttiores rosarum A d Ho ras. Et lilia convallium, Omnes animae beatae Ad Primam. Passionc rubricatae, A. Sicut luna, immo Castitatecondidatae. Pulchrior quam lun;i, Cui sol Christus sic illuxit, In 2. Vesperis. Ut ct ipsa orlii luxit Ad Magniticat. In splendoresempiterno Ave, Maria, Mancns sine dotrimento. flratia plena, Ave, virguncula dulcissima, Ad Tertiara. Caeli regina, A. Castrorum acies ordinata Mundi domina, Ista virgo Dei sacrata, Per quam datur misericordia, Hostium cuneo terribilis, Salus honor, vita et gloria. Angelorumfulta praesidiis, Sisbenedicta Vallatamultis exercitibus, Inter omnia Omniumsanctorum agminibus. Et superomnia, Ad Sextam. Te laudant et adorant omnia. A. A saeculis praeelecta Sacra haec tua praesentatio Sifut sol est haec electa, Fit caeligenis gratulatio, Clara virtutum fulgore, Sit terrigenis exsultatio Omni praepollcns decore, Et sempiterna bencdictio. Brev. ms. Mouasticuni saec. 15. Cod. 1'ragen. XII D 15. - Der Text ist sehr scblecht iilierliefcrt: da alier uiuige Teile anderen Officien, nament- lich den beiden vorhergehenden cntlrhnt sind, lassen jene sich nach ilii-sni vurljL-ssern. -- lu 1. Ve.sp. A il, 3 Ac stirpe. - In 1. Noct. A 2, 4 Maria praeseiitatur. -- Drei AA pni.sai.sch.-- R 1, 2 Omnium fehlt. - R 2, 5 In ]>;ircHtiljiis ninc/tis. - R 3, '2 Kite regalibus praecepti. - R '"'>,4 ac vivificum. - R H, 7 iu templo sancto. -- Ein R pro.saisch. -- In 2. Noct. A 1, 1 Vivo. - R 1, 4 Deus et in cat/ln. - R 2, 3 I>i taln-rna- culum. -- R 2, 4 monhj .sauctoDei. - R 3, 2 infautiam felilt. - R 4, 4 Gaudet fehlt. -AA 5 uiid 6 prosaisch. - R 1, 1 <> sjMM-insalicm-ilicta. - R 1, 2 virginum Maria. - R 1, 3 omnis cacli. - R 1, 4 orauis sancta.- R 1, -J Dmiiis. - R 1, 6 et laudis cantica vuce rcsultent. - R 2, 3 s<|. I)i- \rini spiraminis totum igne crematum.- R 3, 3 Infantulae actatc.- R, 3, 0 jarn tVjlilt. -- R 4, 2 flagrat. -- R 4, 3 scj. Sane-ta!»>"" liustia placet viva virgo Maria. - In 3. N oct. Ad CantieaA jjrosaisch.- R 1, ">*>\. Eftinvuin virgo regni pia virgo Maria. - R 2, 5 Dui sjmnsa.- R 3, 4 adpliMis;cs fehlen drei Sillicn. - R 3, 6 datur et hostia placet viva. ~ R 3, S Et jam -jinnsa. - R 4, 2 felileD drci Silben; Maria ergfinzt. -Ad Tertiam. A, 2 sacra. - Ad Sextam A, 6 Christus dignatus. -- Ad Nonam A, 1 sa- crae. - Ibid. 5 per suinn venerationis obsequium.- " I» 2. Vesp. ad Magn. A, 15 nobis benedictio. - 86 -

28. In lllatione BMV.

In 1. V osperi s. Ad Completorium. Anti]phoii:i< Ad Nunc rliinittis. 1. Drret Doum rullaudarc A. Ilaec virginis illatio Mariam inox infantem, Dei templnmintrantis Qui sterilem habitare Est lucis revelatio In domo dat laetantem. Perpetuo micantis, 2. Per([uam misericordia (Juacnostruc sit dotatio Est Dominifirmata. Animaecommigrantis, Annorumper exordki Ex ]iujusmundi spatio Fit Deo dedicata. Ad caelumevolantis. 3. Deus tuus in saeculum Ad Matutinum. Hoc, Sion qui regnabit, Virginitatis speculum Invitatorium. Illaesum conservabit. In honore Mariae, 4. Novam Deus aedificat In templo praesentatae Jerusalem in caelis, Virginis, in hac dic Dispersos dum laetificat Uciminojubilate. Filios Israelis. 5. Scras Sion confortavit In 1. Nocturno. Deus tunc portarum, Antiphonae. Ihim in templo acceptavit 1. Templum adornavit Munustam pracclarum. Praecunctis R. Matris lac dumsugere Virgo, duni intravit Infantulajam cesset, Electiscum parentibns. Mundum coepit fugere, 2. A tomplo quod fundatum Triennisque cum esset, Est a rege Salonmnr. Ut cjus conversatio Sic nec fuit adornatum Sic tota sit iu caelis, Templum illa ratione. «^iuomira salutatio 3. Humiliter orabant, Procedit Gabrielis: V. Avf, Mnria, uanihil fuit gratius, Post cecinit Magniticat; In teraplo pracsentata, Qui ipsam praemiarido Caritate inflammata Aeternebeatificat, Odoremspargit latius, Pro nobis exorando V. Quantumfas credi est, Iratum nunc laetificat. deitas hanc tota refudit. - 87 -

2. Margaritum praepolitum 2. Incorrupta et innupta Adaptatur applicatur Joseph viro modo miro Summum per artificem, Haec virgo desponsatur, IL'UOstructura cst futura, Ipsi soli, a quo poli ^uae non perit, quia gerit Inflectuntur et reguntur Omnium opificem; Illaesa conservatur. V. Haec est, quam caeli V. 0 castae matris victor Dens intus et extra felix dignatio, sese Pinxit et angelica Terris inclinat cote polivit eam. hac mediante polus. 3. Quam praeclare conservare 3. Anna, gaude, Joachim,plaude, Integritatis speculum Sint cognati Deo grati Voto vovit, quod non novit Virginique tantae, Antecedens saeculum, Nam huic soli vestrae proli V. Angelicae lucis Nulla talis est aequalis speculum decor ejus obnm- Reperta post et ante. brat V. In titulo ejus Et quasi praefulget citbarizent omnia caeli omne decoris ebur. Organa, caelestis musica ludet ei.

In 2. Nocturno. Antiphonae. I n 3. Nocturno. 1. Adducentur surnmo regi Antiplionac. Cum exsultatione 1. Est virgo aeternaliter Virgines in matris Dei A Deo praedestinata Hacpraesentatione. Hodietemporaliter 2. Inclita Sionfilia Hoc in templopraesentata. Divitias cumulavit 2. Ut semper et totum Et virginum tot milia Sit Deo mancipatum, Haecsola superavit. Est hocvirginis votum 3. Nam in gazophylacjum Caelitus dedicatum. Fert munuspiaeoptatum, l1..Haec homimum adspectibus Quo miseris sola!ium Licet virgo auferatur, l)ivinitusest ilatum. Virtutumin profectibus Responsoria Cum angelis conversatur. 1. Benedicta, quae, delicta Responsoria. Quia nescit, conqniescit Dilecti sub umbraculo, 1. Joachimjustus parens, Est sopita, uode vita, Cuin prole foret carens, Quae recessit, nunc accessit Per Isachar pontificcm In Dei tabernacnlo. In templo est despectus, V. Quam dilecta tabcrnacula tua, A Deo sed electus, Dominc virtutum, concupiscit Nunc fructum fert multipli- ca anima mea. cem. ~ 88 -

V. Anna sanctapeperit 3. Ad te de luce vigilat Natam sanctiorem, Stella matutina, Sed nata de se genuit Maria, quae nos dirigat Onmibusmajorem. Servansa niina. 4. Benedicite Domini, 2. Infertur annis teneris, Tot virgines et tantae, Quo tiut cuncti gencris Copjunctus qui est homini Virtutibus imbuta, Virgine mediante. Temporis curriculo Dei adminiculo 5. Laudet omnis creatura Literas adsecuta. Deum indefessa, V. Haec est, quae complevit Cum mater Dei futura PropheUuevoritatem Tcmplum est ingressa. Omnemque delevit [Pecoatijpravitatem, Ad Bcnedictus. A. Virgo in castitate 3. In scripturis *\i\> figuris Et munditia Percunrtatur ac miratur Hoc in templo habitavit, Virginemparituram, Ubi in sanctitate I)i' quo certa,mox experta, Et justitia Duiii consensit,intus sensit Coramipso miristravit. SeDeum genituram. Quaein necessitate V. Quomodotiet, inquiens, Et tristitia Cumvirum non cognoverim, Nuncsedentes relevavit, Sed Deopare serviens Dum plenaveritate Castitatemvoverim. Atquegratia Nobis viam generavit.

I n L a u d i b u s. In 2. Vespcris. Antiphonae. Ad Magnificat. 1. In templo prnesentatur Induta jam decore, Qui exaltasti humiles Quo ejus collocatur Deponisque potentes, Nunc sedes in honorc Nos miseros et fragiles Humiliter poscentes 2. Salutis sunt iuitia Mariae pro clementia In templopraelibata, Misericorsexaudi, Cum Deo in laetitb Ut tua in praesentia Haec servit illibata. Caeli junganmr laudi.

lirrv. Vi.-rrU'iisL-imp. s. 1. 1480.- In 1. Noct, R 2, 2 applicatum.- Iu 2. Nm-t. R L', :i Huic virgo. - In 3. Noct. R 3, 7 fiet istuil. - Hiezu die llyiiun-.n: Exultando, mater, gaude (Anal. XXIII, 64); Jam dies n.ht iiinia (Aual. XI, 45)- Laeto pjaudat obsequio(Anal. XI, 45). - 89 -

29. I)e Visitatiune liMV.

In 1. Vesperis. Ad Matutinnm.

Antiphonae. Invitatorium. 1. Accedunt laudes virginis Reginam caeli Mariain Admirandae indagini» concorditer adoreinus, Noviter promulgatar. Quae visitans Elisabeth En, visitat Elisabeth spemcontulit, ut laudemus. Maria mater ipsamet Cnelica probitate. 2. Divo repletur munere I n 1. Nocturno. Maria, sine murmure Antiphonae. Cumfilium concepit, 1. I)e caelovelut radin- Surrexit ab oraculo Desccndens sacer spiritus Statirn in montis calculo Elisabeth intravit. Abiitet profecit. Moxbenedictam virginem 3. Acrenditardor spiritus Sanctitatispropugiiiem Mariamtangens caolitus Propheticeclamavit. De Nazaretlimigrando, 2. Inter turmasfcmineas Mox ad montanatranstulit, Et sanctarumexcubias Ubi tumultu caiuit Maria cullaudatur Supernadegustando. Propterfructum, qui nascitur, 4. Monstransculmen dulcedinis uojure mundusemitur Maria sui sanguinis Et plene visitatur. Elisabeth salutat 3. Vocat hanc matrem nomiue Stantemin domoproximi, Dorainiprimo famine Propinqua templo Domini Elisabeth vi superna, Devote subministrat. Quod fuit clausum aliis 5. Cliarismasancti spiritus In velatismysteriis, Diffudit se divinitus Notitia interna. In puerum, cum sensit Conceptumsalutiferum Responsoria. Mariaesibi obvium, 1. SurgensMaria gravida Elisabeth consensit. Migravit per cacumina In civitatcm Judae, Ad Maguificat. Intravit domumpropere A. Acceleratar ratio Zachariaecum opere In puerononduni nato, Salutisconsobrinae; Instinctusacri pncumatis V. Ut audivit Elisabeth Divinitus sic datu. Salutes mox de Nazaroth, Novit praesentemDominam Exclamatmirative. In virgine clam latentem, 2. Dixit verba prophetica Adoravit cum jubilo Elisabeth caelicola Ad servulum venientem. De virgine Maria: - 90 -

Beata est, quae creilidit, V. Elisabeth quaesierat, In hac fient, quae diilirit .loliannern dnctum noverat A Domino mentc pia. De vita supernali. V. Venit ex te sanctissimus VocatusDei filius, 2. Rosade spinisprodiit, Sicutpraedixit angelus Virgade Jessefloruit, Suaematri in via. 3Iaria visitavit, Vis odoris diffunditur. :;. Klisabeth congratulans Profunde se hurailians Tota domus perfunditnr. Gratia cum intravit. In adventu Messiae V. Miranda salatatio, Unde, ait, condeeeat, Fit plebi gratulatio, Quod mater Dei veniat fructura exspectavit. Ar) me cum plausu viaf'.' V. En, felix salutatio. 3. Stella sub nnbe tegitur, Daplata exsultatio Maria mundo premitur Dabanturvi sophiae. Rutilansin splendore, Eli>.abeth perducitur I n 2. Noctur no. Ad solamen, lux spargitur Knborans in vigore. Antiplmnae. V. Luna soli conjungitur, 1. Non fuit Christns oneri Elisabeth devolvitur Nec gravis inoles pueri Aestuans in amore. Visceribus matris dignae, Sed ignara de pondere ( uin corporali robore In 3. Nocturno. Transsiliit benigne. 2. Tr.iusivit in itinere Antiphonae. ."\Iaria raultura propere 1. Tunc aii sermonem virginis Monticulos scandendo, Dubatnr donum tlaminis Evitavit lasciviam Matri simul et prnli, Propter morum constantiani Hic gaudebat in utero, Colloquia spernendo. Ilacc providit de pnero :!. Longamviam pertransiit, Et de regina poli. Maria raontes circuit 2. Adest mira crednlitas Hilaris laborando, Ac virginis fecunditas Honores mundi respnit, Devotionem tenoit Per exemplummonstratum, Concepit prius sterilis, Caelica mcditando. Qoae vox est impossibilis Responsoria. Nisi per verbnmdatnm. 1. Maria parensfilios 3. Fit naturaepropinquius, Plangens quaerit depositos Quod sterili fit tilius, In scelereraortali, tjuarnvirgo fiat praegnans, Clamans clamat, ut relevet, Sed nihil impossibile ^lanum ponit, ut suWevet, l)eo nec infactiliile Nf poena ruant mali. Per verbum suum dictans. - 91 -

Responsoria. Ex hoc laudabuntsinguli 1. Occasumvirgo nesciit, Mariam matrcm saeculi Velut lux mundo protiuit Ipsametsic dicente. De summo fumlens luinen, Elisabethapplicuit, 4. Magnaperfecit Dominns Devotassibi attrahit In Mariac virtutibus De caelo pandens rmuini; Deutn concipiendo, V. Spiritus rapit symbola Fit mater plena gratiae Caelestibusconformia Et impetratrix veniae Tamquamaquarum tfumen. Omnibusmiseremlo. 2. Thronum lucis prospexerat, 5. Maria tribus mensibus Quac uf aurora fulserat Quasi stetit laboribus Sole mane surgente, Elisabeth subdendo, Elisabeth ubi vidit ('onferebat de angelo Verbaquepalam protulit Et verborummysterio, Speculo suadente. Qnae protulit salutando; V. In Mariae praesentia Mutum audivit el<>i|ui Plura patent latentia Et prophetias Domini Elisabetb dicentc. In Christo declarando, 3. Elisabeth ex opere Plura vidit de puero Signorumdat pro pignore Mirabili ab utero Mariaminvocare, Praecursoremvocando ; Quamgratia constrinxerat Factapost revercntia Et pietas commoverat, Reversaest ad propria Vetulam visitare. Maria contemplandrt. V. Nullus diffidat hodie Ad Benedictus. Ad Mariam c-onflucrc Sibique supplicare. A. Adjutrix visitatio Et frequens ministratio In Laudibus. Elisabetb oblata Antiphonae. Mariamdrnt propitiam 1. Sacra dedit eloquia Ad impetrandam gratiam, Cum fuerit vocata. Maria responsoria Elisabeth laudanti, Nam mater est, ecclcsiao Claraavit Deo canticum Fluctuantis naviculac Magnificando Dominum Subditos gubcrnando. De sursumbonum danti. Promptossuo regimini Dirigentiquc flamini 2. Tuncexsultavit animus, Devotosvisitando. Cum ipsius sit filius Angelo nuntiante, Ancilla Dei credidit, In 2. Vesperis. Confessumverbum genuit Maria supplicante. Ad Ma^ 3. Vera humiliatio A. Jesu, rcdemptor optime, Fuit Christi conceptio Ad Mariam nos imprime, Deo respiciente, Ut mundi advocata, <-""-( ^,u « . £ a 'rA e od E «

-J «i-i (" " 5 9 III 8E

'UW s C *lffil £IIcn " st 2£ "< r; '»3 af i «rt u i, i ",a >B|H . 'fi IIo S tb vt. >v aa 5 d -sT; t- "^fc^dS^^-o"is'sls!1pg10 ft S .& -c a cgJ.So-5-r-s o § aa EaJft<,r.§ ^ «T°ili1 I ^^ . I 1 .| I . ^ 3 a^ 111 l .SS,S>«SS^ l<8

s ll^ ^PS^ lll^if"1 " ^1w^^-SS8^ rf ~ ~ . rt "H. r. geg HH^g ^ <=" Is S|

P- cc iT4"^ x & n w ^» v- x. *~.fSScn-J f->' ~8« ' c " x Q 3 "j ps s ^ » M 3 - !^§S3 g CnS s « 3 2.= o» § £ :3 1-1 'cBZ. s-~ "?§; 1 c s 3""» HS *>"Cng^5aj u^ r=:§5i*^ S1 ?iii^:l n>2S - " » c S ? M- S-55:' iT.,jis2. S g" 5' O«a| f?i^^fI-BB^^IS^ ill^^o o60£"' ?s Oo 3o? 3 O 8= p. " 3 S1 '' '" ^?'S?3S- 1 3 *»J By O" MO ' 3J " -^t 3 * ?"§" r^ ?§ ""Plli 3 1S -. i- » J; H^J^ c 1 ^l .< «! £. | "? O I ro 3 SC-^ I £* 3 " =" | rt » _. ";- 5 JJ; » S£Ln 1 g-fSfg - li »00 C5..2.N £3^" P 3tc I!» CU S 01 S ^' , 0^0... 2 5' 7 » i /^ ^ *"* 1> =°s"Pf p^-o" c. ^ s§.i. o1 c3 9^ g P HH ' *D OTX^- p-. Or^ ^'1°3. 2 ;iii?^ -nS " = " 3 -o?P'°- g,' I B*- " " w ?so. i-i(^ o " 3 5! =.' » a 2 " ?" P i ^1^' ' sr'-"e 2£' "3. o S= K M gNiri, ^-> Ii(T O-.3 o'£ <" 33 O&3o ," ^o^Br^O^ibp: * I ^ y OT £ - 3/ 3 c- 5-5 ' 3 : M= ^""^2 £S-g _ | § i & wg- 2.re 01 IlaS- " 3.£ ^Jl K $K«i "r ^i^ -.33^ I rj-»= ', P^?o£lo 3 -2=^8 X (5ff^ ,g-? ' CO e 3-3 g. 0,O Uq- Oa. -"<; re» 0 I 1 OT<3f^g ca a c ° -"5. -" *^f 5 .s-l - ESl^e* "?' » ?JSS-g ffS8..1- ^^iES-:" ^i^ < '5 , £ =. -"S ^C9= ? OST. ' r.S fg , ? «i g B ° I . X"a: 3" n 3 re V. H- ^-cni ls.ll 3te « P I 3 S . 3 853'Ll r g L_ffl t r-^M ST- R-S2. c= -a- ^, Ln » £. - "! _ ** 3 tc c. - B ., . «- O_.- - , S » 3 '-'ro, . CB'=.^ 2 03 "55 ^" f-i*- ' - "cc*. - = aS " a' Si -. T' g-W 3 _. ,-. T 3 S= P- - - - 5 3 t E 2 J I 3 3 g|| »"^15 " "& 3S oi3 s s c" =- = /- .< ? 94 -

c;ui"iiira~ ."aiiclem\egi." Folgt das Officium Jt-iisteius ,ExsnrgenH antem." In 1. Vesp A 2, 6 pcrfecit ]!. - A 3, 1 Atx-i-ditA. - I! liat statt def U'i'lp>-:inrlilii-]ii']iOi-i-asinii \ir^'0 iu-.scjiit(v^l. XoH. :-.!K 1) das K<"-p.: I.'. 'i prac-.-lara-t< lla inari-. V. Te prL-camurin hoc festo, Virj.-r»mater singularis, Sis solamen omni maesto, 1,1.1 t.iin visitasti, Fuga mortera, .Jolianiiem illnminasti ('uiiltr surtem Pn.de prai r];m"ima, Nobis iu c.-u-li patria. In 1. Xnct. R 1, 2 Migravit per montaneaK. - In '-. Xuct. R 1, i >.|.| -iinl in l; alMi vrrandrrt: Elisabeth, cum senserat Mariam salutantriii, Johannem doctum noverat Pur Christum gratulantem. In 3. Noct. A 2, 3 monstratur B. - A 2, 6 datur B. - A 3, 6 fclilt I!. - R 1, 7 rapit sildla A. - R 2, 3 raane splendente li. - In Laud. A :l, 1' Kuit Mariar visitatio I». - A '"'>, 3 Deo inspiranti/ K. - FGN u. a. lialn-n iHH-li tul'.M'inl,.AA iu L'. Vi'spc-i-if-siijn-r M.i^niticat ]u-r Octavam: 1. Ampla fertur humilita>, 4. Haec cedrus alta Liliani, utis " ' l.-ritas Maria, matt-r Doniiui. De vir^iin.' iiracynant. Eamos mire pandebat, !'"" salvatore saeculi, Curn rore sua gratia "Sedemptorepiaculi Dabatur in faniilia, Elisaln-tli Di-anti-. Qnara ifisa vi^ita'>at. 2. Larga cunfertur yratla -r'. I >e c|iiiljus testes pr«itnlit Cum doiinnim Cniistaiitia, Pru sucreto, qiiod latuit, Majnr sulif^t iniiinri, De verbo incarnat", A-i-i-ndit in obsi-ijuiura I]i^um primo nmii.stravi.Tat. Ac iuciindum solatium <'liristum, quem exspectaverat Domina prac-cmxiri. De ventre matris gratn. '"'"..Irsu niati-r SL-ul>tulit, ti. Larta dolens praeficitui", liV^-ina catli jiruttilit MHCTI.-U-jjlaudeus osteuditur, Ministram viliori, Jiivi-nis tit de sene, Maria dat auxilium ('uin pi-n-rnit de Nazareth i ili^U-tricis, scrvithini Maria ad Eli.sabetL Anrillai- -nae tlmri. Hanc visitans amore. Zu dii-M-m < iffiriuni (.'cliiiri-n ilir rl.rnlalN v<>n Adam Eastmi vi.Ttai-t, n llviini. 11 Iu ^'.-~]i.: In M.-iriam vita<- viaiu i>Ii.rc.-l ^7, Milchsack I, 3.'.'.): ad Ncci-t.: (> Christi matcjr i.-arlii-a M"in- II. Il> : in Laud. : De sai-ro talierna- i-iibc iM.cnc- II, llti). \'.r\, Jlrt-vc/s, Dic- Hvnincii .I.iliauns vcm .Ii-u.stc-iu S.'. L'3 «.. M..n..l.... S.. >7 tf.. 151'iittorlur Hymncclogieccg l^s.-t S. K. E. Cardiiialium II, 648 sq.

30. De Visitatione IOIV.

In 1. Vesperis. Scanditmontes, Sup,TPsalmos. ut duplex gaudium A. Collaetentur Geminetur corila ti(Jelium, in matruni Virgo matcr Nam, dum habet concepto tilio salvator obvium - 05 -

Vatcm, implet 3. Dominus, rex gloriae, sancto tripudio, Dominus virtutuiu, Sic utraquc Vatem facit hodie mater per filium Virginis ad nutum. L»octa cantat, quaedictat unctio. Responsuria. B. Virga Jessejam floruit 1. Mundumvocans Repletasacro tiamine, ad partumvirginis Sursumire nosdotuit, Horacoenae Dum montium cacumine plasmatorhominis, Vatem mittit Transito domum potiit Zacliariaccum luniine. de ventresterilis V. Sol in sole Simileni angelis. refulgcnsdomiua V. Haecnarrat augdus, Prophetarum ct virgocredidit, accunditlumina. Quamruittens Doniinus prophetam edidit. Ad Magnificat. 2. Datumsigiium A. Magniticat altissimum de cana sterili Virgo facto miraculo, Tain est gratuni Arorna suavissimura Mariae virgini, Gercns iu ventris loc-ulo, Quod ad montem Dum cauticuin dulcissiinuni pergit cum liumili Pio profert oraculo Gressu et utili. Sermoneuniue gratissiinuiii V. Sic lestina Fideli praestat populo. sterileru visitat, Verbo verbum pandens, quod latitat. Ad Matutinum. 3. Vcrburu patris Ittvitatorium. Latentem in virgiue In Maria, Christum adoremus prius ostenditur Mentisque dulcedinc Praecursori, Matri jubilemus. dum virgo loijuilur, Sic caelum iiauditur. V. Ventris alvo In 1. Nocturuo. verbum abscondituin Per os matris Antiphonae. nmndo fit pandidum. 1. Ex ore infantium Matresillustrantur, I n 2. Noct urno. Sicque patri omnium Laudes curuulantur. Antiphonae. 2. Ponit taberuaculum 1. In labiis virginis Dominus in sole, Gratia diffusa, Dum aufert piaculum Fit in ventrc sterilis Virginis cum prole. Gratia infusa. - 96 -

2. Cuin iinpctus tiainiiiis In 3. Noc turno. Virgincin eaucii&cat Antipbonae. Cursu sacri fluminis Proplietamlaetiticat. 1. Cauticuuinovuin Duinino Cantat plena gratia, 3. Glorio^a diciinus Duin dat« legi terniino JJc tc, porta cadi, Nova prodit mysteria. 2. Gaudut inoiis 8ion liodie, Cuniineiitc tiddi. In quij vita ubtenditur, Exsultent inde tiliae, Responsoria. Dum virgo magnaloijuitur :;. tjui iVfit niirabilia, 1. 1'aupertatis Novunidictavit cauticuin, huinaiiacpallio Quudvii-go laudabilia Decoratum Per verbatacit jiaiKliduin. iloininuin gloriae Recognoscit Responsoria. dictante tilio Veterana 1. Felix virgo, sterilis liodic : cujus oraculo V. Unde mihi. Dona magna quodad me veniat pamluntursauculo, Dei inatcT, Dei plfiia ut iuihi serviat? inagno miraculo, Clausa piaculo. 2. Fulget sponsus ecclesiae V. Ex ubertate dogrnatum In tlialaniu virgineo, Fontes signat cliarismatum. Cantat cantum laetitiae 2. Ascendeuti l)e tantoconsanguincu ad montemvirgini Elisabetli. ruin hodie Et cantanti Sejungit caelicuneo. canticurnDuinini V. Bencdicitcum angelis Vatesplauduut, Fmctumet vitempuriter, qui Christinoiniiii Quibus fit nobis miseris Dant honorem Sulamenintegraliter. et suramoculraiui; V. Per hanc ceruunt 8. Granum, quod vitae morieus Fnictum afferre venerat, luctura praetcriluui In alvo matris oriens Coramutatum in cantum iiiclitum. Antiquam stupefeccrat, Hinc clamitat exsiliens: 3. 0 spem mirani, quani dedisti Beata, quae ciedidcrat; Decantando humilibus, V. Plena, inquit, Dum anciUam te dixisti I)eo et homine, Et bcatamprae omnibus, Cuncta ccrnens Pracsta, inater, ut nos Christi in plenitudine. Fruamur adspectibus. - 07 -

V. Quae tuin magnacccinisti In 2. Vesperis. Tibi conlata largiter, a morte salvans tristi Ad Magnificat. Christo junge feliciter. A. 0 virago perinclita, De qua vir suinmus sumitur, 111 Lau d i bus. Ilumilitate praedita, L)um Deus in te claudilur, Antiphonae. Montanavelut subdita 1. Cum Deus ex virgiue Petis, et lumen oritur, Iruluit decorcni, Hinc clausapandit abdita, A tc foetus feniinae Et infans claususloquitur Suscipit valorcm. Secreta caeli condita, 2. In conspectuDoniini Verusquesol detegitur. Puer exsultabat, Ex quo mater virgini Cantansprophctabat. P er 0 c t a v a m. 3. Fructum vitae prutulit Invitatorium. Terravirginalis Ascendentemdoniinam Populiiiuc attulit Montcm socienms Laudesgeneralis. Et latenteniDominum 4. Bcnedicens,benedicta, Cliristum adoremus. Uenedic benedicentes, Nobis, cantrix, cantuin dictu Ad Benedictus. Et fac tecum concinentes. A. Visitavit Duminus 5. Omnis spiritus auscultet Plcbem Israelis, Decantantemvirginem, Duinper matrem virginem, Secuin plaudat ct exsultet Gravidam de caelis, LaudansDeum liominem. Genitricemvisitat Ad Beuedictus. Prophetae tidelis. A. Beuedictus Eramanuel, Qui visitavit horuinem Ad Magniticat. Et redemptionera Israel A. Exsultavit spiritus Pcr visitantem virgincm Sterilis et nati, Intimavit praecursori, Dum verbi divinitus Cuiu salute humili Mariae donati Unde laudes salvatori Vis per vocem virginis Clamantur et sterili. Infunditur vati.

Brev. ms. Praedicatoruni Vindobonen. s. n. saee. 15. A. - Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Oonstantien. 1:'!):!. I!. - - Brev. ms. Alten- honavicnse saec. 15. Cliu. Mnnaccn. 'J'JU."). C - Urev. ms. Praedicatorum sacc. 15. Clm. Monacen. 23163. D. - - Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Burdigalen. 77. E. -- <>t'tic. ms. Bruudusina saec. 15. Cud. (>xonien. .^fisci-ll.Liturg. 358. F. - Urrv. nis. 1'rai-du-atorumsaef. 14. Cod.Coloui.-n. 104. add. saec. 15. G. - Antiph. ms. Saleniitanum saec. 13. Cod. Heidel- bergen. X 6 b. add. saec. 15. H. Ferner: ISrev. ms. Praedicatorura Neapolitan. saec. 14. Cod. Neapnli- tan. VI F 6. add. saec. 15. - lirev. ms. Prac.dicatorum Cremoiien. anni 1467. Dn-ves, Historinerhythmkae. IV. 7 - -J» -

Cod. Casanateu. B. VI 5 (11*2). - Brev. ms. S. Marci Florent. sat/r. 15. t od. 1'lurciitin. fniiv. MIJI. I. IV. 17. - Brev. ms. Praedicatorum s.-u-c.!""" C,M|. IHiv. H.mcmieu. 2li- "'>. - Brev. ins. Praedicatorum Venet. saec. 1''. <'»il. Turicen. Rben. III. - - Brev. ms. Rhenovicnse anni 1484. God. Turicuii. Klirn. LX. "- Brev. ms. Praedicatonun saec. 14. in. Cod. Aaraugien. M 5 <|. add. saec. 1-J. - Brev. ms. Murenst- saec. 14. Cod. Aaraugieu. M 1 q. add. »:n.-c. !"">"- Brev. ms. Jnterlacense saec. 15. Cod. Bernen. 15 524. - Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Soloduren. s. n. - Diurn. ms. Pracdira- tnruiii saec. 15. Cod. Solodoren. s. n. - Brcv. ms. Compostellanuin saec. 15. Cnd.Capit. Cumpostellanis. 11.- Brev. nis. Praedicatorumsaec. l"i. C.nl. liambergen. Ed VII 3. - brev. ms. S. Sepuldiri Bambergen. saee.15. Cnd. M.iiliin^cn. II 1 4' 39. - Antipli. ms. Praedicatorum in Stetten saec. !""". Cinl. Sifrmaringen.32. -- Brev. ms. PraedicatorumPhorcenen. anni 1407. Cod. Muttgartieii. 1 b 46. - - Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. CarolsruLan, Pm. 38. - Diurn. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Dresdcn. A 314. In 1. Vesperis. Super Ps. A, 15 D«ttut A. -- Dk-.-i/ A s(j\vii.- d;i^ lul-nidf R fehlen F. - R, 1 jam felilt A. - Ibid. 5 Transaeto B. - Il.id. 7 M.la 15. - Ad Ma^n. A, (j Pie A. - Iu 1. Nnct. A 1, LJ MarUn-E; ilhi- strantium A. - A 1, H Sicfjue iiatriiiionium A. - A 1, 4 cuuiulantium. - A 2, 3 Cuni tehlt A. -- R 2, 11 quod pandcns A. - In 2. Noct A 2. 2 tlnniinis A. - A 2, 3 flaniinis A. - R 1, 7 Vctcratam A. - R 2, 3 canticura A. - In 3. \..ct. R 2, 1 AsceudentemA. - R 2, 2 virgiuem A. - R 2, 5 plaudit A. - R 2, 12 canticum ABF. - In Laud. A 2, 3 inater Domiui A. - A 3, 4 Laudes i;ratialis A. - 4, 3 canticum ABF. - Per Octavam AA li-lik-ii F. - Zu dieseni (ittieium gthuren die Hymutn: In 1. Vesp. .M.-i^nai-i\'n^ lac titiac (M"Ur II, 114); ad. Noct.: Lingua pau^at t-t cnr tan- gat (Mi'iie II, 120); ad Laudes: Hymuum festivae gloriae (Muiie II, 118).- Eine anden- Handschrift (s. n.) des Wiener Dominikanerklosterfl vom Jalire 1462i-ntlialt die Notiz: Iste magister[Raimundus a Capna] sepultusest in Nuremberga. Et ipse compilavit historiam de visitatione matris I) i i tjt legeudam sanctae Katharinae de Senis, cujus ftiit confessor.

31. De Vi.sitatione BMV. In 1. Vesperis. Mox factoni est miraculum Antiphonae. Infans exsultat granditer 1. Candida plebs tideliurn, Vocis flatu jucundao. Cordis extolle jubilis Festiim,quo visitatur 4. MattTinfantis loquitur Elisabethhospitium, Aeterni matremnnruinib Dumscandit virgo nobilis Mariamprotestando, Montem,in quo locatur. Beatumcarnien promitur 2. Testis aeterui veritas Sacii pulsu spiraminis Yirginem movit quaerere Ambos magniticando. Consortem Zachariae, Amisitjura tarditas 5. 0 felix visitatio, Nec valoit retrahere Per quammatrique tilio Gressusalmae Mariae. Munera dautur alta. 3. lutrat virgo cubiculum Illa prophetatsubito, Salvedicens bilariter Repleturiste gaudio Cognataejam fccundae, In aede carnis arta. Ad Magnitieat. Inceptae viae medium A. Omnis causata bonitas Spes tirma sociavit, Beatumdono gloriae V. Triplex crgo principium Voce Mariam valida Mariae tlieologicum Nitatur uxlamare, Progressumconsuminavit. uaiiicelcbris huinilitas, 2. Parentern pluris temporis 1'ius dulcor clementiar. Devote visitari, (Atritas movet fervida Ferentem pondus geiniini^ Parcntem visitare. Attente consolari, (Juarum virtuluin gratia Lex dictat gratitudinis, Suae mentis spiraculuni Quam'libet iinitari; Aute datoroin luminum V. Hoc actu sacrae virgiuis Expressit cxsultare, Agnata sui generis Sicque sumpta tiducia Noscitur confirmari. Sacrumdictavit canticum, 3. Ilacc ampliutjejunia

V. Hur monstrat daiiM '.rratia, Castum cultum (Jui piius sapientia ct vas justiti.ic. Qnam sensu decoratur. V. Itcr paudit hoc supernuin 2. Totalis virlus feminae. Fcstum firmans hoiJic-rnuin. Ut suae donet plantulae, 2. Geminasalntatio, Non habet potestatciu, (^uiiin mutua dilectio folendi regemgloriae Parentumoperatur, Beataecnlta latriae JViniinuinplenuii) gaudio Ante nativitatcm: Procuretplebis auimo, V. Istud mater clementiae ijuo festum veneratur. Uonoconiplevit gratiae V. Hoc Christusin judicio Suara per caritatem. Peusato matris inerito 3. Quis ortum vidit proprium Psallenti largiatur. Succedere tripudk» Concessae voluntatis ? 3. In hujus festi gaudio Docetur congruenter. Hoc physis negat studium, V>uod duplex salutalio (i>uod tamen firmat actio A turbis reverenter Ueatae c.istitati»; ( 'ulitur absque tai^lin V. Johannes docet gaudium, Dum clauditnr iu utero ( 'uiii jubilo ferventer, Maternac facultatis. V. ^lariac desiderio,

Compleatur libenter. In 3. Nocturno.

Antiphonae. I n L a u d i b u s.

Dcsceiidit Dei nuntius, AntipLonae Ut jussa revelaret, 1. l'irca raatris viaticum Ascendit virgo protinus, Ut visa nuntiaret. Reperietmodestin Devoti viatoris, Turbatursensos virginis "Juod uniniuni s]iirituum Angeli dictioue, Solatur fructus sterilis Complevit ministeria Genitrix conditoris. Mariae lectione. ( <>rpusauctoris physicum 2. Furventi coiuplet gaudio Angelusdeclaravit. Scrapbicuinufticiuni Seil corpusvirgo inybticum Affectusvirgiiuilis, Signat,dum salutavit. Hoc probatvisitaiin. Expressa per indiciuni Kesponsoria. Amplexus parentalis. Quaerens uti 3. A virginali facie parentis agmine Clierubicaliuipiditas Virgolumen Procederenotatur, sumpsit prudentiae, Cum signis nmltifarie Simul ferens Latcnsper ipsam veritas cum fortitudine ognataerevelatur. - 101 -

4. Clara thronorum ratio Istud virtutum opera Affectum sanctae virginis Scqui per actum virginis Redditur luminose, Probatur, cum ad supera Dum firmat absque dubio Levatur mater bominis Fidem in mente sterilis Aeternae geniturae. De Christo vigorose. f>. Laudeturmatris actio, In 2. Vespe ris. Per quampatris potentia Ad Magniticat. Signatur evidenter, Aeterniverbi notio Principumaltum solium Et spiritus clementia In te, Maria, nascitur, Panduntur consequenter. Dum regem portas omnium Ad oppidum parentis;

Ad Benedietus. Archaugelorum studium Per te, Maria. panditur, A. Maternum jus deificum Cum salvum facis cuneum Cum pietatis opere Prolis atque gignentis; Gradum praefert dominicum, Angelicum officium Comitem providentiae A te, Maria, sumitur, Respectum causaturac, Dum visitas hospitium Potestas eminentiae, In alto quiescentis, Ob quam parentemsequitur, Tuum ergo praesidium Libram ferens justitiae, Populo fer, qni premitur, Per quam hostemaggreditur Ut tuum cernat filium, Humanae plasmaturae. Verbum cuucta cernentis. lirev. ms. Franciscanum anui 1474. Cod. HilHrieii. CXII. A. - Brev. ius. Komano-Franciscanum anni 1471. Cod. Rnssiau. s. a. B. - Brev. ms. S. Crucis Augustauae saec. 15. Clm. Monacen. 4116. C. - Brev. ms. Fran- (usc.-unnn auni 1492. Clm. Monaecn. 23152. D. - Brev. ms. Franciscaimin saec. 15. Cod. Parisin. 760. E. - Bivv. ins. Franc.iscanuin saec. 1-5. Cml. r.irisin 1064. F. - Brev. ms. Romauo-Augustin. saec. 15. Cod. Lnudiiirn. Harl. 2872. G. - " Brev. ms. Franoiscanum s.-n-c. 15. Cod. Rumau. 147(1. Si-s-cir. 69. H. - Brev. ms. Franciseammi saec. 13. Cod. Senen. F VIII 1. add. saec. 15. I. - - Brev. ms. Romanum saec. 15. Cod. Trivulzian. 516. K. - Brev. ms. Placentiuum saec. 14. Cod. Capit. Placent. 18. add. saec. 15. L. - Brev. ins. Placentiuum saec. 15. Cod. Uapit. Placent. 19. M. - Brev. ms. Miiinnnn Bergameri. saec. 15. Cod. Capit. Patav. A 69. N. - Antiph. ms. Sedunen.se anni 1319. Cod. Valerien. s. n. add. saec. 15. O. - Brev. nis. S. Mariae in Augia saec. 15. Cod. Luceruen. 13 (50). P. - - Brev. ms. S. Mariae in Augia saue. 14 et 15. Cod.Lucernen. 106 (35). Q. -- lirrv. ms. Paradisiacum saec. 15. Cod. OO. SS. Scapusien. 100. R. - Brev. ms. Dertusanum saec. 15. Cud. Capit. Dertus. s. n. S. - Brev. ms. Francisca- num saec. 14. Cod. Matriten. Bb. 166. add. saec. 15. T. - Nuct. ms. Fran- «.-isi-anumsaec. 15. Cod. Bambergen. Ed VII 11. U. - Brev. ms. Fratnim S. Cleraentis in Urbe saec. 15. Cod. Taurinen. E VI 46. V. - Diurn. ms. Franciscanum saec. 15. Cod. Prageu. VII H 8. W. - Diurn. ms. HinnrtK- villanum saec. 15. Cod. Griesen. 56. X. - Brev. Seduuense imp. s. I ot a Y. - Brev. Sedunense imp. Basileae 1497. Z. In 1. Vesp. A 2, 6 almus B. - A 3, 5 gnaditer A. - A 5, (1 ,,rt:i I!. - Ad Magn. A, 13 sumpta fehlt 1!. - In 1. Noct. R 2, 5 Ad agnatamsui gencris AB. - R 3, 6 Consortiosordibug'copulata A. - In 2. Noct. A 2, 2 Parienti ir.oustratur ratum AB. -3'A 2, 3 Cum fclilt AB. - R 1, 1 IIn.- - 102 -

trina clamat A. - R 1, 5 Vulgariter haec A, i alga haec BD. - R 1, 6 semperfeWt ABD. - R 2, 5 Gratiae cultu A. - In 3. Noct. R 2, 9 Psallen- tium AI3. - R :j, 4 Ad Urbis A. - R 3, 9 Completur A li. - In Land. A 1, 4 oniin spiritus B. - A -J<,'"'" pr-»cderc A. - Ad Bened. A, 1 Mati/r jus deificumX, Matemis deificumII. - lliid. '2 praebut15. - Ibid. 4 pi.n sidentiae A. - Ibid. 5 causative X. - Ibid. 7. Hoc apparenttr sequitur B; ob ho^, sequitar fehlenA. - In 2. Vesp. Ad Magn. A, 1 Principium. - Hic/n iliu Ilynmen: lu 1. Vnsp. lu Mariara vitae viam (Morel 87) odcr: SalvL- sponsa iJei (Anal. XI, 49); ad Nnft.-. <> Cliristi mater coelica (Monc II, 118) oder: Sator aeternus tempore statntn (^nal. XI, 49); ad Laiides: De sacro taburnaculu (Mone II, 116) oder: Ingressa domum p],i

32. Df Visitatione BMV. In 1. Vesperis. In 1. N octurno. Autiphonae. Antipbonae. 1. Devota visitatio Benignae matils Dei 1. Cuncta pater filio Festiva consolatio Virginis subjecit Praesentis fit c';.ei. Ex infantis gaudio 2. Lilim couvallium Landemque perfecit. Fragrans in odorcm 2. Sol in taberaaculo Ornat iter montium Solis illucescit, CaeH ferens florem. Sponsus dum in tlialamo 3. Paracfisus caelicum Sponsae requiescit. Fiuctvm afferebat, 3. Rore caeli germinans Gravidae qui filini Terra salvatorem Gaudio replebat. Reticit quaerentiuii 4. Sionmatrem visita, Generationem. Mater, et veracem 4. Regi staus ad dexteram Totius Jerusalem Variis regina, Pone fines pacem. Vide, regis filia, Ad Magnificat. Aurem et inclnia. A. Benedicta 5. Dei tabernaculum, mater in virgiue, Quod sanctificavit, Fructum ferens Ex te laeti impetus Deum in homiue, Fluminis manavit. Revelata G. Lucerna vero lumine sacrospiramine Resplenduitaccensa, Exsultavit Quonostra dragma perditae praedulci caioiine. Naturaeest inventa. Ad Matutinum. Invitatorium. Responsoria. Caelireginam gloriae, 1. Elisabethut virgini Venite,adoremus, Senectuspraeseutatur, Matrcmmisericordiae Saluteplena populi Devoteinvocemus. Salutat,amplexatur, - 103 -

Intacta mater sterili 2. Florida sterilitas, Matri congratulatur. Srnex virtuosa V. In sacris claustris visccrum De te, Dei civitas, Praccursor paer puerni Dixit gloriosa. Messiamveneratur. 3. Per te, mater,omnis teira Nova cantat cantica, 2. Exsultatinfans gaudiis Quaein te effecitDeus, In spiritu Eliae, Celebransmirifica. Laeta mater praeconiis Resultat proplietiae, 4. Lux est orta ex te justo Caelimanat deliciis Rectisquelaetith, Audit Sion et laetatur Introitus Mariae, Cum Judaeae tilia. V. Propter arcam Donrni Bcnedixit domui 5. Ut puella salntare Deus Zachariae. Senem coepit cominus, Missum suum salutare 3. Ecnedictam praedicat Notm fecit Donrnus. Senexdicens ei: 6. Virgo felix Undehoc, ut veniat sponsoeximio Ad me mater Dei, Dulci prorasit In vocetua jubilat epithalamio, Infans ventris mei; Et, quem carr^s V. Felix es,quae credidisti, vestivitlilio, Quae dicta sunt, perficiens Exsultavit In ejus signum rei. mater in filio. 4. Laudis cum praeconio Responsoria. Cultasingulari, 1. Christi sanctuariuTi, Summocantat gaudio Decus,honor, gaudium, Suo salutari Gloria cunctorpm, Cumpudoris litio Tribus quasimensibus Parens absque pari, Cousolationibus V. Sola quae promeruit, Servit subditoium; Quod tam digne debuit V. Omnis sic justitia Sibi modulari. Decet, quam militia Colit angelorum.

In 2. Nocturno. 2. Digna, quam respiceret, Cujus concupisceret, Antiphonae. Dominus decorem, 1. AgnusDei, Quaenou nisi parvulam mundisalvatio, Se praebetancillulam Virginali Matrispost honurem; latebatgremio, V. Eminenssublimitas, Demonstravit Crncta sed hurailitas, stantemin medio Refert in datorem. Tunc lucerna 3. Felix parens lucens sub modio. et puerperium, - 104 -

Cui adstat Intercmptrix Dei sacrarium, sis et scbismaticae. Nequit ibi csse peiicuhra, 2. Continet in gremio Ubi salus, caeluTi terramque regenteni quaecurat saeculuin. VirgoDei genitrix, V. Gabrielis procerescomitantur heriles, juxta praesagium Per quos orbis ovans Nunc est natum Cbristo sub principe pollet. multonimgauc''um. V. VirgoDei genitrix, quem totus non capit orbis, 4. Sumrniregis In tua se clausit matereximia, viscerafactus homo. Gloiiosa caelorumdonrina, 3. 0 gloriosadomina, Caelimelos, Excelsasuper sidera; mundifiducia, Necprimam similem Nostraclemens visa es nec baberesequen- audi precamina. tem, V. Stellamaris Solasine exemplo occasusnescia, placuistifemina Christo. Placa nobis V. Sola fuit mulier, mariscertaroina. patuitqua janua lcti, Per quam vita redit, sola fuit mulier. In 3. Nocturno.

Ad Cautirii. A. Salvatoris 1 n Laudibus.

conceptus panditur, Antiphonae. Ahna virgo divina proditur, 1. Scandit montes Benedicta auroragratiae, praedignadicitur, I.UI-Pfulgens In qua vitae supernae gloriae, fructus exoritur. Justis solem ferens justitiac, Responsoria. Novae diem 1. Virgo, mater ducit laetitiae. misericordiae, Senectuti 2. In inaterno compassagravidae, congressumclleo Miserere Praecoparvus matris ecclesiae, dulci virgineo Ut in pace Gaudet fructu lauderis placide. cumbens in utero, V. Intercmptrix Puer infans pestis haereticae. colludit puero. - 105 -

3. Senexplena Ad Benedictus. divino munere, Cernens rorem A. Visitavit fasum in vellere, plebis redemtio Ignem rubum Nos in matris et non comburere, puer sacrario, Jesse florem Et praeconis clamat floresccre. functus officio 4. Salvatoris Est propheta conceptus panclitur, puer in gremio. Alma virgo divina proditur, Benedicta, I n 2. Vesp e ri s. praedigna dicitur, In qua vitae Ad Magnificat tructus exoritur. A. Magna virgo 5. Virgo Deum extollit protinus sumenspraeconvi Et exsultat De seipsa in ea spiritus, sentit humilia, In datorem Quod respexit refundit omnia ancillam Dorninus Altis mundi Ipsum laudans ps0'mi laetitia. pulsis divitibus. Biev. ms. Vallumbrosanum auui 1476. Cod. Oxonien. Miscell. Lat. 168. A. - " Brev. Monasticum saec. 15. Cod. Florentin. Magliabwc. Cl. 36. Cod. 6. B. - Brev. ms. Olivetanum saec. 15. Cod. Senen. F VIII 7. C. - Brev. ms. Olivetanum saec. 15. Cod. Capit. Mediolanen. 9. D. - - Brev. uis Olivetanum saec. 15. Cod. Musaei Januen. s. n. E. - J!iw. Coelesti- norum imp. Neapoli 1488. F. -- Brtv. Olivi-tanorum imp. Venctiis Uli:;. G. - Brev. OHvetanorum imp. Florentiae 1521. H. In 3. Noct. Ad Cant. A, 1 sqq. Visitatio tua, Dei genitrix, gaudium aununtiavit etc. prosaisch. F. - R 2 und 3 entlehnen die Coelestiner und i >livetaner Breviere aus dtm Officium Adam Eastons, R4 ist in allen: Fi-lix iiamque es sacra virgo etc. \Vi.- dii scs ist auuli das R Continet in greiniu dem Commune des alten romischen Breviers ciitlehnt. - R 2, 3 Dei geni- trix fehlt A. - R 2, 4 comitantur liumilem A. - R 3, 3 Quae nec priin.-iin A. - R 3, 4 visa est A. - R 3, 6 placuit virgo Christo A. - R 3, 9 rediit A. - R 3, 10 fehlt A.

33. De Visitatione BMV. In 1. ^esperis. Prole gaudeantbeata, Novitas annuntiata Antiphonae. Vetustatemterminat. 2. Gaude, pater Zaeliaria, Levi tribus gloiietur, Mutus diffidentia, Aaron stirps conlaetetur, Visitavit te Maria Radix Jesscgerminat, Filii praesentia. 106 -

3. Elisabetb, tu laetare Ad Malutinum. ( aeli tibi scdulu a Invitutorium. Regina familiare Praebuitobsequium. Exsultaatesoccurramus Benedictis matiibus, 4. Filiuiu, quem nuntiavit Salulari concinamus Gabriel archangelus, M itris utero beavit Gloriam crm patribus. Virtus sancti spiritus. 5. Felix pater, felix vetus In 1. Nocturno. Novi mater horainis, Felix utriusquefetus Antiphonae. Gratiosi nominis. 1. Elisabeth fecundata K. Patriarcha, vox, propbeta, Senex stupet gravida, Helias missusathleta, Quinquernenses occultata Lucerna, cultor eremi, Erubescit pavida. Paranymplms,limes legis, 2. Coadjnvantegratia Angelus, amicus regis, Natura senectutis, Virgo, BaptistaDomini Vicina gaudentspatia 1'nicsentiagratulatur, Nova prole salutis. Matris verbo roboratur 3. Sic mihi fecit Dominus, Parvus adsistentia. Elisabeth clamavit, V. Praecursorregis aeterni, Meumrespexit coir;nus Praecojudicis superni, Opprobrium,sanavit. Doctor paenitentiae. Ad Magnificat. Responsoria. A. Orbi novamatrum digna 1. Sextumconceptus veteris Sanctitatisclarent signa Mensemcognatae virginis Sesevisitantium, Gabrielnuntiavit, VirgoDeo fecundata, Exemplarisoraculi Sterilis magnificata Novitate miracnli Foetu prophetantium; Sermonem confirmavit. Kespexithumilia V. Ancilla Deo credula Deushomo virgina" Omniapossibilia Clausus alvo Consensuminclinavit. Castrosalvo, 2. Aulaepectus virginalis .Milosventre conjugali; Patri consubstantialis I) i v i n a mater filia Filius ingreditur, Audi nos,caeli regina. Doii consentitnuntiato Ad Completorium. Virgo mysterio lato, Ad Nunc dimittis. Angelus regreditur. A. Virgo, mundiluminare, V. Receptusmox sideribus Alvo portanssalutare, Illustris verbi bajulus, Pacein,plebis gloriam, Nuntiustrinitatis. Salva salutationis, 3. Mater verbo Dei feta, Tuae visitationis Deo plena, fructu laeta Agentes memoriam. Abiit in montana, - 107 -

Fcstinavit obsequio, Senexagnovit Dominum, Juvcuculam cum gaudio Spiritu pater luir:nura Suscepit vetcrana; Parvulum illustravit. V. Vuam salutat virgo pic V. Divina clarent gernvmi, Dmiium intruns Zacliaiiae, Quae deitas intermina Keserantur urcana. Honrifibus donavit.

ln 2. Nocturno. In 3. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Elisabeth exclamavit 1. Elisabeth, Salvatous Sonora voce spiritus, Mater ad te properat, Virginem praeconizavit Necessarii laboris Informata divinitus. Nutibus obtemperat. 2. Et unde hoc mibi donum, 2. Repleta sancto spiritu Ut mater ad me Domim Meritis nondum n;iti Veniat, iufaus ad sonum Exclamat: Benedicta tu, Deo applaudit homini. Genitrix incarnati. 3. Rex conclusum utero 3. Conventus matrum celebrs Servum sacrat prophetam, Gaudium cumulavit, Inter natos parvulo Ventris reclusus tenebris Dat sanctitatis metam. Prophetans exsultavit.

Responsoria. Responsoria. 1. Adventum regis Domirii 1. Christiferam veneratur Cognoscentesmysterii Senex, gaudens ancillatur Vim matres parvuloir-n, Virgo seni regia, Salutautes se junguntur, Servus paret libens voto Caelestium conloquuntur Obsequio regis toto, Mysteria donoram. M

In te, virgo benedicta, In 2. Tesperis. A JJominotibi dicta Antiphonae. Lucis testimonia. 1. Ex utero nondum matris V. Matres, filii junguntur, Deus ante luciferum Verbis, gestibus fruuutur Natus dextra sedcns patris Ililari praesentia. Senis fecundat uterum. 2. Visitavit matrem domo In Lau di bus. Virgo prius sterilem, Cui a Deo missus homo Antiphonae. Uatus est in sobolem. 1. Regnantismirabilia 3. Quaedicta sunt a virgine, Matribus nuntiata His parvulus laetatur, Vat-tasunt creiHViilia Dei tribus origine I'opulisrevelata. Salutisgloriatur. 4. Ecce, nierces ventris tni, J. Jubilant senis atria Virgo, frnctus filii, De salutatione, (^uodilecti gaudent frui Mater,infans et patria Immemoresexsilii. In exsultatione. 5. Eloquium virginale 3. Salutare cognovcrunt Liquefacit parvulum, Domini in gentibus, Gaudium mox propHctalc Abdita reseraverunt Nuntiavit Dominum. Pater, mater, parvulus. Ad Mag-nificat. 4. Humiles, benedicite A. Majestatis virgineo Matrem buniilitatis, Humilitas triclinio Cum pueris conciiiitc Divinitus umbrata, Hymnum sanctiticatis. s.dutis resonantia, Spiritus redundantia 5. Collaudatomnis spiritus Parensadnunciata; VisitantemTe matrcm huiniliuscreatoris, Exsultatmatrum spiritus, Applaudit parvo parvulus, Parentespraecursoris. 0 felix visitatio, Solatio magnifica, Ad Bencdictus. Gratiaefons, mater D c i, A. Aurca dies praeclara, Sanctae spei, glorifica Te luce felici rara Nos adspectu trinitatis. Oriens illustravit, Davidica virgo praegnans, Per Octavam. Rex in matre caelo regnans Acl Magnificat. Cognatam visitavit, A. Imperatrix o caelorpm, Salutationem clausus Primitias gaudiorum Alvo sentit, movet plausus Amico sponso tvibuis, Propheta altissimi, Beatis precatibus Adventum sciens Domini Ut nos salvet rcatibus Plebis rcdemptiouem. Ora regem majestatis. - 10«» -

brev. nis. Lubi.vn^ .saec. 15. Cod. Lubieen. ("1. C2). A. - |!IT-V. Vn- denseimp. s. I. 14*0.I!. - In 1. Vosp. A 5, 1 felix fetusA. - In 2. V..-sp. Suprr 1N. AA tehlen A ; i )j. usu Per Octavam ;ul M;i^u. A. - lu l> j;«-lii >l:i- Officium Jeiisteins vorhcr; daini fulgt dir 1,'nbrik: ..Iti-in aliu liistoria, <|nain approbavit i-pisi-npusV..rdi-n-;i-." - Hynim-n: Iu 1. Vt-sp.: Laeto plandat ob- sequio A (Aual. XI, 45), Sarra solemnia recolit debita B (Anal. XXIJI, 65); ad Complet.: Teuore mundusjubilat A (Aual.XI, 46), Lat-to plaudatobsequio l!.

34. I)e Visitatione I!.M\'. In 1. Vespcris. Ad Matutiuuiu. Antiphonae. Invitaturiuiii. 1. Fueri, laudate Yirginem, quae visitat I'ro humilitate Elisabetli, laudemus, Vir^inis nun1; D P^ilium, <[ULMUhajulat, (x)«acpraegnatae beatar Huuc Deuni adomnus. Elisaheth cognatae Visitat hospitium. In 1. Nocturno. 2. Collaudent Deuni populi Antijihonae. Et virginernscquuntur, 1. Quid inemor est Dominus Per quam iu Sion scopuli c-jus, qui ferlur in alvu. Montium inclinantur. lu quod sic fainulum 3. Psallam Deo nunc ex co, visitet ipse suumV Quod in tlirono similis 2. Hic, qui non habuit Cum Assuero virgo vero serinoncin sive loquelam, Valde paret humilis. In cunctam terram 4. Cum ramis de arboribus contulit, ecce, sonum. De virgine fecuuda 3. Gaudens tolle tuas, Iu via pro laboribus Deus intrabit, caro, portas, Laus Deo sit jucunda. Quae montem scandit, 5. Sion,lauda Domini huncbencdicta gerit. Nomende portante Responsoria. Ilydriam, sed honiini 1. Ut sol et luna Vitampropinantc. legiturde millUiusuua, Ad Magnificat. Cunctis praelata, A. 0 humilitas profunda, tamen est suinnic parata, Virgo, Deoquae fecunda, Exemplumpraestat, Vatis matremvisitat, ut agamus,quae niauifestai. Ad hiudandumquam jucunda V. (Jid svnt /MC,won common- \'irgo sancta,virgo raunda buntur in aetirmnn. Salutaiido suscitat; 2. Revera sacra nulibus Laudis tliema dat Maria, Vult vi]L'u nlirdire, Hinc cognataeprophetia Cunipriiiceps stat eubmanibns Salutem plaudit liominum, Ancillae deservire, Ac devota psalmodia Sic nos liuiniliamini Laxat laudem virgo pia Sub forti manu Doniini, Magniticaudo Doininum. Devoto oboedire. - 110 -

V. .lnliilnli' Uto, utHitis tcrru. Virgo sub miiiisteriuni scrcitc JliininKi iit l<«'titiu. Elisabcth praegnantis, 3. Haeccst visitatio, Nani qui cunctisiuipcrat. Missapro solatio Haecilli pracceperat. Altissimo de Selio, V. Abiit autcm c nti frstin\<>n* innnnt iiun, (lnli ,-t:in in cordc aqttae salicntis in vitam meo. aetcrnam. 2. Virgo ploranti 2. (^uani Assueus sublimavit, graditur sedare gravauieu, In thronuni sede solio Se quia praegnanti Majestatis collocavit non hanc piget essejuvamen, Ancillae sub officio, His innovantepia Reginaut grandaevae sinatur amoreMaria. Praegnantipoenis Evae V. Manus cjns in w^iino scr- Sit promptain survitio. vicntnt, ct pancm otivsa //"// V. Qnis iynvrat, qitin omnia hacc comcdit. manusDomiiri fccerit? 3. Pcrrexitad impeiium 3. 0 felix humilitas, Cuuctagubernantis Quaevirginem rigavit, - 111 -

In quam bumniadeitas 2. Yirgo CUMIlaclitia Aetcrnum vcrbuin stravit, Elisabetb in Dornino Quae se cum tanta gratia Servit, quo infantia Servire prae laetitia Laetatur in gremiu. Cognataemancipavit. 3. Dumsitivit, pertransivit Fac, Desertamttrra inviuiu Viryuladcserti, Ad cognatamiinpraegnatain, quodalta ccdrua VidereDci gloriam. 4. Virginis humilitate Ad Laudes. Benedioant Uominum Caelum,terra, quaepracgnatao Antiphouae. Vcnit ad servitium. Decomn carais induit 5. Omncs una cum Mnria Ex caeli Deus rore C'liristo demus gloriam, In virgine, qnae viguit Qucm laudemus nuuc in via, Castissimo pudore. Ut ducat ad patriain. Brev. ms. .Sarisberiense.sai-c. !"">. C..il. Londinen. Ueg. 2 A XII. - - Iu 1. Vesp. A 2, 3 Per quam in artiou scopuli. - - Ad Majrn. AT 1 <> er- giinzt. - In 1. Noct. R 1, 8 conniKivubitur. - R 2, 3 virgo felilt. - I n '_'.\uct. R 2, 2 graditur se vero ^ravam. -- R '2, '.j .SITDijuia |>raegiiaiiti. - In 3. Noct. A 1, 4 vcnit hunc. - A '2, 2 mons lerrei se nmvet oinni. - A 2, 3 Nisa quo valcat. A :i, 1 A'cntris in obsteiiso. - R 1, 1 Lies c..n- i-c|)itV " - R 2, 5 ut graml; ;n-vae tc-hlt. - Ad Bcnrdictus iind Ma^nit'. in 2. Vesp. AA prosaisch.

35. De Visitatione I5MV.

In 1. Vesperis. 5. Praecursor laudat Donrinum, l)ominus implet servulum Antiplionae. Spiritu sapientiae 1. Mariam missus caelitus Atque intelligcntiae. Cumsalutasset angelus, R. Granumquod vitae moriens Festina montesadiit, Fructuni atferrc venerat, Elisabeth salutavit. In alvo matris oriens 2. Adventumsummi judicis Antiqaumstupefecerat, Praeco clausus in utero Hinc clamat exsiliens Cognovit,quem post indicis Beatam,quac crediderat. Demonstravitobsequio. V. Plena,inquit, Deo et liomine, 3. BeataDei genitrix, Cunctacernens Maria,decus virginum, in plcnitudine. Cognatae suae obstetrix Fit regemportans oranium. Ad Maguificat. 4. Nova condens et vetcra A. Tu templum suramaetrinilnii-. Demonstrantur in virgine, Maria, virgo virginum, Johannes per initia (t»uaegestas Inmen veritatis, Cognitus saluberriraa. Regem regum altissimum; - 112 -

Meinor tuac liumilitatis, Gaudut pucr in utero yuud Elisubetli visitasti, Clausus Oiristo ('uliaeredes fac nos beatis, Elisabetli Christiferain Nato inuiHluiii tu rcparasti. Maiiibus coinplccti-ntc. V. Verbum protulit suave Ad Completorium. Cognatacintrans in conclave Ad Nunc(limittis. Superni mater filii. A. Turbulentosluetos fecit, !3. Voximplevit vatis mentcin, Yrntie clausum duin reficit Menteiu lumuii sitientem, Johannernnato inclito, Cliristusse poucns praesentciu Benedictamater Dei, llli, soljustitiae; Larga datrix saiictaespei Matrrs laotantur ad tadum Et solamcn miscro. Divinuin tractantes pactuin Ad Matutinuin. Salutatiunibus. Invitatorium. V. Yirga sicca germen dedit, Queiii virginalis uterus Virgo angelo dum credit, Maria plena gratia. Super montana vexit, Nunc adoretur Duininus Jesus,qui nos dilcxit. In 2. Nocturno. I n 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Cordis cantenttripudio Cliori hic inilitaiitiuin 1. Regali ex progenie Carmen nato virgineo, Matir procedens Domini, Nam vates laudat Doniiuura. 1'lcna divino muucre Verbofulget altissimi. 2. Torrenssacrati fiuraiuis 2. Parens verbi Dominici Urbem Lei laetiticat, Jlaria duin vi numinis Verbo fuso laetificat Orc Deum magniticat. MatiTin vatis miritid, (joamad montanavisitat. 3. Mundusexsultat flebilis 3. Ft-rax est terra Doniini Laudes persolvens Loiniuo, Alvus dum tumet virginis Venter sacratae virginisi. Sine viri contagio. (x>ui tliesaurum fert hoinini Nostraeparem imaginis. Kesponsoria. Responsoria. 1. ( uncuriUDt sacri uteri, 1. Speciosas filias Laude exsultat celubri Tractantes divitias Johannes de praesentia Mater transcendit Domini Regis, qui tecit omnia; Thesauro ventris gravidi; V. Verbum patris altissimi V. Benedictus iste fructus, Mentem iniplevit scrvuli. Fructusgaudii non luctus, 2. Mirandaomni saeculo, Fructusdulcuris intimi. Stupcndaquoque populo 2. Modo inaestimabili Conveniunt insignia, Sol lunain inlustravit, Dum Maria buniillima Maria cursu agili Yatis matrum laetiticat, Dum moutes visitavit, Se ipsam beatiticat. - 113 -

V. Jesusuoster, Jesusbonus Ex tc, virtutum regina, Piae matris jiium ouus Quae Elisabeth festina Fecit haec magnalia. Tuis bonoras gressibus, K. Sccreta caeli transccndit V. Dulcis emanavit rivus Mater Christi, dumasccndit Mellis cum stillicidio. Montanagressu agili, Ventre clausutn reseravit Ad Laudes. Et Jolianni demonstravit Verbum patris altissimi; Autiphonae. Quod vates ut rouspexit, 1. Haee caelestiaarcana Mentisoculum direxit Sunt devoterrlcl.uanda, In salvatorom saeculi. Mater Christi duin montana V. Cogiuitaruintunc ud tactuin Adit, virgo veneranda. Claret vcrbuni caro factuin 2. Elisabeth ait piae Insigni miraculo. Matri Domini Mariae: Unde mil i, quod 1110adisti, In 3. Nocturno. Prolis mater adorandaeV AutipLonae. 3. Beata, quae oboedisti 1. Cantemus laudis cauticurn Angelo et credidisti Christosuavi jubilu, Deo,cuncta implebuntur, yuein vatesnovit Dominum Quacab co promittuutur. Clausus in niatris utero. 4. Benedicant creaturau 2. Exsultet terra propere, Infantem virginis purae, Multaelaetcntur insulae, Mentemsui praecursoris, En, rore sanctusspiritus (^uodimplet favo amuris. Nubcin replevit caelitus. 5. Caelum, terra aUjue marc 3. Immensogaudet jubilo Decutuuuc symphonizare lufans matris iii uturo, Jubilo dulcis canuinis Maria dum alti.^siuio In laudem Uintae virginis. Huuc visitavit tiliu. Afl Benedictus. Responsoria. A. Clausus ineffabiliter 1. Exsultat clausus utero Puer tripudiabat, Juliannesplenus spiritu Maria dumElisabeth AdvenienteDumiuo, Devotesalutabat, Qui tmindum ab interitu Montaua plausu nimio Dtjscenderatsalvaturus, 1'uuctajucundabantur, Morte vitam mercaturus. Duni Johanne mysteria V. Cognatamdum visitat Divina vulgabantur. Caelestis regina. Doiniuum magniticat Plena gratia divina. In 2. Ves peris. 2. Tunc refulsit lumen claruin Ad In convalle teiiebraruin, Duin munus tot gratiarum A. Praeparata ab actcrno 1'i'odiit divinitus; Mater Dei tilio Dreye.s, nistoriae rhythiuii.-iie. IV. 6 - 114 -

Elisabeth salutnvit Mox plenus sancto spiritu Vocis cum tripudio, Mirabiles gessit plausus Cujus puer ventre clausus De summi regis aditu.

Cncl.Kaigraden. - K - I N 3 saec.15. - In 1. Noct. R 3, 9 credidit. - In o. Noct. A 2. 3 .spiritus sanctus. - - Nacli dem zweiten R folgt als drittes: O praeclarastella raaris aus dem <>fticium Eastotis und hierauf der Ti"|ius: Mater Christi vriifrnnda aus dcin ( Ifriciuin Jensteins. -- Hymni-ii : lu 1. Vesp.: Masuae «lics lartitiae (Muin-II, 114); ad C|>lL-t.:Hymimin trstivac ^li.riac (MoneII, 11&); ad Noct.: Lingua pan^at(Mone II, 120); ad Laud. : Hinc exsurgit et assurgit, ein Teil des vorigen.

36. Ue Visitatiune BMV. In 1. Vesperis. Ad Maguificat. L 0 mater omnis gratiae, Antiphonae. Maria, spes laetitiae, 1. Sacerdos novae gratiae In tua praesentia Et rex aeternae gloriae, Tristes consolantur; Supcrni patris natus, Cognatam dum visitas, Sanctorum iu splemloribus Hanc lustrat nova claritas, Ex virginis visceribns Deique mysteria Est nobis incarnatus. Sibi revelantur. 2. 0 praeclara virginitas, Laeta Deum raagnificas Ecce, tua sterilitas Teque aocillam replicas Cliristum novem mensibus Deletur per Mariara, En, multae prolis fertilis In ventre portando, Nos afflictos visita Fit virgo mater humilis, Et morluos resuscita Dum gcnerat Mossiam. Sanctum flamen mentibus 3. Eva peccansviventium Nostris inspirando. In bac valle miseriae Fit mater miserorum, Sedtu, Maria, omnium, Ad Matutinum.

(lm vivent vita gloriae, Inivitatorium. Eb mater salvandorum. Mater Dei, nos visita 4. Evae salus promittitur, Quod mulier sub pedibus Delens nostruni reatum, Tcrat caput scrpentis, Nos ad psallendum excita Ostendens luuni natum. In te, virgo, perficitur Istud, hostis dum fraudibus Resistitur furentis. In 1. Nocturno. 5. L)um Gabriel annuntiat Antiphoiiae. Et virgo fidem reserat, Tunc verbum incarnatur, 1. Ex ore sanctae feminae Laeta raater tripudiat, Mariae laus ornatur, Ad Elisabethproperat Hanc pro divino germine Ut cum ipsa loquatur. Benedictam testatur. - 115 -

2. Rex buum taberuaculum 2. 0 civitat. refugii, In virgine lucavit Qua Cliristus liabitavit, Et ad salvandum saeculum Te ros caelestis Huvii Ut gigas exsultavit. Fecundus irrigavit. 8. Portas, quas Eva duuserat 3. Natus bomo de virgine Hosti consentiendo, Deus, qui nos creavit, Virgo Maria roscrat Caeli cives in sanguine Gabrieli credendo. Suo nos consecravit.

Responsoria. Responsoria. 1. Virgoprudens infantiam 1. Virgorespondet nuntio: Virtutibusornavit, Ecce,ancilla Domini; Mox ut Dei notitiain Kesponsumoquam gratum! lutelligens captavit, Mox fecundatur tilio, Per summam diligeiitiam Deus junctus e^t honiini, Fit verbuni incarnatom. Ipsura timens ainavit. V. Ab omni munda vitio V. Sic datur benedictio Creatoris servitio Sanctorum patrum seinini, Setotam coaptavit. Complenturverba vatuin. 2. Ut auroruprogrediens 2. PostquamChristum conceperat, Ad Elisabeth propcrat In fide perlustratur, Luna defectum nesciens Et prior salutavit, In muudo conversatur, Mox ad Christi praesentiara Procedens ut sol oriens Jobannes sensit gratiam Et clausus exsultavit. Divina contemplatur; V. In auribus ecclesiae V. Virlutibus proficiens, Vox tua sonet bodie, Inter adversa patiens Ad alta sublimatur. 0 nata regis David. 3. Ahus tumescit virginis, 3. Virginitatem vovcrat Dum Christum novem niensi- Se semper servuturam, bus Nec per Joseph, cui nupserat, Se timet amissuram, Virum perfectum gestat, Ex dono sancti flaminis lu Deuni, quera dilexerat, Nec taedio nec tristibus Spem jactat atque curam. lufans illam molestat; \. optat, ut serva fieret V. Nox instat novi luminis, Matris Dei, dum legeret Dum angelus pastoribus Virginem parituram. Messiam manifestat.

In 2. Nocturno. In 3. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Iri virginali thalarao, 1. Congratulemurvirgini, Dum Cbristus inamiatur, Quae parit sine poena, Tunc sancti fiatus calanio Pax iiuntiatur boraini, Verbuni abbrcviatur. Refulget lux araoena. - 116 -

2. Per lac Mariae vivgiuis, Ad unitatis gratiam (("uud,Jesu rex, suxisti, Fluctuantemecclesiam Dele flammam libidinis Reduc cum prece grata. In nostra carne tristi. 2. 0 dispensatrix gratiae, 3. Dum magiset pastoribus Regina caeli curiae, Se Jesus revelavit, Velata sponsa Dei, Cor virginis cum laudibus Nos ut Johannemvisita Haec verba conservavit. Et leva nostra capita In plausum sanctae spei. Responsoria. 3. Pretiosis monilibus 1. Uumvirgo flexis genibus Ornataprae doloribus, Devotisstaret precibus Pro nato (juostulisti, Suspensacontemplaudo, Nos,virgo, fac rccolere Sinc doloreparvuluni Et in corderevolvere Mox paritintra stabuluin, Poenaset crucemCbribti. ^uem levat salutundo: 4. Te benedicunt sidera V. jMi fili, bene venias, Et cunctaDei opera, Mi tibi Deus gratias, 0 virgo bencdicta, Dicamus collaudando. lu tuo datur filiu 2. Innixasuper tilium Promissabenedictiu Et affluens Jivitiis In caelumexaltaris, 5. Dum dubitarent singuli Te choruscaeli civium In morte Cliristi populi, Circumdat rosis, liliis, Tu fidem tenuisti, Sic virgo coronaris. Hinc regnarepcr omnia, V. Cunctiscrcatis pracbidens Et corunari gluria Et suramo tbrono residens Prae cunctis meruisti. Nos semper tuearis. 3. Festina, ne tardaveris, Ad Benedictus. Veni,succurre miseiis, A. BenedictusEmanuel, 0 potensimperatrix, (Jui visitavithominem Expugnavires hostium, Et redemptionemIsrael Sisad te fugientium Pervisitantem virginem Servorumpropugnatrix; lutimavitpraecursori, V. Pro nobisin judicio Cumsalute bumili Kespondetuo tilio, Uudelaudes salvatori 0 dulcis mediatrix. Clamantur a sterili.

In Laudibus. lu 2. Vesperis. Antiplionae. 1. Adstans a dextris liliu, Ad Magnificat. Laudis induta pallio, A. 0 virago perinclita. 0 mundiadvocata, Dequa vir suramussuniitur, - 117 -

Humilitate praedita, Hinc cana pandit abdita, Dum Deus in te clauditnr, Et infans claususloquitur Montanavelut subdita Secretacaeli condita, Petis, et lumeu oritur; Verusquesol detegitur. Brev. Arosiense imp. Basileae 151:!. - - In 1. Noct. R 2, 3 ]>m Joscjih. - ln 2. Nuct. R 1, X patrum seiium. -- In 3. Xoct. R :.'., '.» 0 1'chlt. - In 2. Vrsp. A, 4 Dciis felilt. - Hicxu dir Ilymnen: In 1. \7esp.: Diim patrum exspectatio (Klemming I', 164): ad Noct.: Sub medio sil.-nti.. (Ibid. 166); ad Laudes: Aurora fdlgens radiat (Ibid. 173).

37. De Visitatione BMV. In 1. Vesperis. Matrem misericordiae, Antiphonae. Venite, adoremus. 1. Aeteini patris filius Mariamconcupivit In 1. Nocturno. De sanctorum splendoribus In matreni introivit. Antiphonae. 2. Liliurn convallium 1 Pater matris filio Fraglans in odorem Singnla subjecit, Iter ornat montium Ex infantis gaudio Ferens caeli florem. Laudem quae perfecit. 3. Paradisus caelicum 2. Sol in tabernaculo Fructum afferebat, Solns illucescit, Gravidae qui puerum Duni sponsus in thalamo Gaudio replebat. Sponsae requiescit. 4. Lucernam veri luminis Dominus accendit, 3. Haec est terra Dornini, Quodragmamnostramperi';taiii Quamipse fundavit Salvansapprehendit, GerminequeSui fecundavit.filii 5. Conforta, mater, filios Simul et veracem Responsoria. Totius Hieiusalem Elisabcth ut virgici Ponens fines pacem. Senectus praesentatur, Ad Magnificat. Hanc voce venerabili A.. Psalterio decacbordo Salatat, amplexatur, Psallitvirgo regia, Intactamater sterili Dominummagniticando, Matricongratulatur. Qui fecit magnalia; V. In sacrisclaustris viscerum Pellens potentes de sede Praecursor puer puerum Divinajustitia Messiamprotestatur. Servos bumiles exaltans Ex misericordia. Exsultat infans gaud;is In spiritn Eliae, Ad Matutinum. Cnjus mater mirabilis Invitatorium. Fit compos prophetiao, Reginam caeli gloriae Caeli manat deliciis Devote collaudcmus, Introitus Mariae. - 118 -

V. Propter arcam Donfmi 3. Digna, quam respiceret, Benedixit domui Cujus coneupisceret Deus Zachariae. Dominus decorem, 3. Benetlictampraedicai Se velut pauperculain Senexportam spei, Praebetet ancillulam Undehoc, ut veniat Post matrishonorem; Ad me materDei, V. Nani virgo Christifera Te loqucntejubihit Gratiarummunera Infansventris mei; Refert in datorera. V. Beata, quae credidisti, Perticientur,quae audisti, ] n 3. Noct urno. Ecce, signum rei. Antiphonae. In 2. Nocturno. 1. Per te, mater, omnisterra cantat nova cantica Antiphonae. Laudans,quae perfecit Deus, 1. Stat in regis dcxtera in te mirabilia. Gloriae regina, Vidc, regis tilia, 2. Per te lux est orta justis et rectis laetitia, Et aurem inclina. Sion, audit et laetatur 2. Dci tabernaculum, cum Judaeae filia. Quod ipse sacravit, Ex te vitae fluviurn 3. Dum coepit virgo salutare Cunctisderivavit. senempiis vocibus, Missum suum salutare 3. Floridasterilitas, notumfecit Dominus. Senex virtuosa, De te, Dei civitas, Kesponsoria. Dixit gloriosa. 1. Felix parens Responsoria. et puerperium. 1. Laudis cum praeconio Quibus adest Cultu singulari regina virginum, Laetabatur cantico Ibi nequit Suo salutari esse periculum, Cum pudoris lilio Ubi salus, Parens absque pari, quae curat saeculum; V. Nam debet ab omnibus V. Gabrielis Generationibus juxta praesagium Beatificari. Tunc est natum 2. Christi sanctuarium. maltorum gaudium. Spiritus sacrarium, 2. G\oriosa Mater pietatis, caelorum domina, Praegnanti solatium, Sponsa regis Cognatae subsidium et mater inclita, Administrat gratis, Caeli melos, V. Sic Maria nobilis mundi fiducia, Formam vere singulis Nostra clemens Dat humilitatis. audi precamina-, - 119 -

V. Stella maris 4. Salvatoris occasus nescia conceptus panditur, Placa nobis Virgo pura mundi certamina. mater efficitur, 3. Regalisstirpis virginem Benedicta Ob sui pulchritudinem praedignedicitur, Rex summusaclamavit, In quavitae Olandestinum connubium fructus cxoritur. Infans per matris uteram 5. Mater pia, Exsultans revelavit. pleua virtutibus, V. Josepb,noli metuere, Deumlaudat Quodnatum est a conjuge, fervorespiritus De spiritu manavit. Ipsi psallens cum laetis vocibus, In Laudibus. Quod respexit Antiphonae. ancillam Dominus. 1. Scandit montes aurora gratiae Ad Benedictus. Luce falgens A. Redemptor rex Israel Justiscaelestis ferensgloriae, vcnitin virgine, Repletur Elisabeth solem justitiae sacro spiramine, Diem monstrat Prophetat puerulus novae laetitiae. in rerum ordine, 2. ln concursu Mirandatit novitas, matrutncum gaudio laustibi, Domine. Praeco parvus carens eloquio, Servus regem noscens in utero, In 2. Ves peris. Puer infans Ad Magnificat. colludit puero. 3. Senex plena A. Exsultat virgo virginum caelesti munere in Deo salutari, Rorem fusum Confortans semen Abrahae cernensin velbrr, gratia singulari, Flammamignis Quodpatribus promissum est, rubum non ureie, in fide regulari, Jessevirgam Verbumde caelomissum est clamat florescere. in radio solari.

Brev. Eboracenseirap. Parisiis 1526. A. - " Brev. Aberdonenseimp Edinburgae1510. B. - In 1. V esp. R Exsultetinfans gaudus etc. - Ad Ma^n.A, 1 In psalterioB. - Ibid. 8. Ex fehlt.B. - In 2. Noct A 1 , huc inclinaB. - Hymnen:In 1. Vesp.:Festum matris gloriosae (Daniel I, 310V ad Noct.- Mundi salus adfutura(Daniel I, 311); ad Laud.: () salutaria fulgenBstella maris (Anal. XI, 48).- Vgl. dasOfficium Dcvota visitatio. - 120 -

38. !>«" Visitatione IrtlV Ia 1. Vesperis. A d M a t u t i n u 111. Antiphonae. Invitatorium. 1. Froperavitvirgo mnti-r, Christumregem adorenius, Ducit hanc supcrnuspatcr Cujus matremsociemus Visitare sterilem. Visitantem sterilem. 2. Haec via ibat levigata Fructu ventris impracgnata In 1. Nocturno. In montana veniens. 3. Jain subiit domvn hi'arem Antiplionae. Elisabeth, quam sterilcm 1. Postquam virgo salutatuv, Fecundavit Domiims. Conceptura nuntiatur 4. Laetus iufans exsultavit, Hunc, cui salutis est nmnrn ( l,iu>us ventre jubilavit Et admirabile numcn. Jchannessuo Domino. 2. Visitavit virgo mater 5. llle venit nuntiare Matrem fecuDdosara. Toti mundo salutare, Quam fecundavit Deus pater, Jesum Dei tilium. Cujus caeli enanant gloriam. R. Veni, decus virginum, 3. Certum est testimcmium Veni, manna dulcissimum, Virgini beatae Ostende patrocinium Dato sibi indicio Nobis ferens auxilium; Elisabeth cognatae, V. Clausus Johannes utero Cui fractum dat altissimu-- Mira promit cum jubilo Orbis terrarum Dominus. Praesentiensmysteriirn. Responsoria. Afl Magnificat. 1. Ave cum tHxit angelus A. Patrnt magna sed stupenda, Virgini beatae, Anus clamat: o miramla, Admirans illa obstupuit Unde hoc meo noinini Saluti visitatae, Potuit esse datum, Quia modum nescii, Ut me matcr Domini quo foret salutata: Veniat visitatum. V. Referentis angeli sermone Virgo est turbata. Ad Completorium. 2. Cor titubans eloquium SuperPsalmos. Contirmat testimonium A. Visitavit Datumsibi per angelum Virgonxorem, Per Elisabethsenium; Salutavit V. Haec duni in sermonis Juniorseniorem. turbatureloquio, Ad Nunc diTiittis. Miro confortatur A. Ad mc vcnit et vero testimonio. Mater salvatoris, 3. Jucundata est Maria Qui me fecit Fide stracta spiritali, Sui matrempraecursoris. (Juamnunquam dcseruit, - 121 -

Sed firmius nulicavit V. Fide, spe et caiitate Sibi dato senio Yirgo gressusdirigens Elisabeth testimunin. Pergit, sua sanctitate V. Ea, quae dicta ExempliTnnobis exhibens. Suntper an

Antiphonae. Monstrares per obseqoiura Humilitatis. 1. Cordis laudem jubilosaii V. Patet, ut quo Yirgo mater promulgavit, virgo sit castior, Cum salutat pie annosam. Eo decet, Dulce verbum eructavit. ut sit humilior. 2. Re congandet facta inater Sterilis in senium, In 3. Nocturno. Adesse noscens nostiis malis Antiphonae. Deum virtutis et refugium. 1. Visitanti limina 3. Infansiste, quem concepi Vetulaecognatae Praeconem tai filii, Laudem cum matre Domini Exsultavit,ut percepi, Dnnrnocantate. In voce matris Domini, 2. Per tres menses Elisabcth Quae mons ebt et fundamentum Maria visitavit. Firmae nostrae tidd. In qua Jesus de Nazareth Responsoria. Rex Dominus regnavit. 1. Plena virgo gratia 3. Vale, virgo sacratissima, Spiritus superni, Et plus quam speciosissima, Filio jam gravida Tu gloriosa filia, Novum cantans exordium Patris sempiterni, Certa surgit

Mira sentit sterilis 3. Ad Deum de luoe vigilans, et infans in veritate. uite fecit gloriosam, 2. Matrem sanctiticattilius Hinc te praedicantbeatam Ante conceptionein, Onmesgentes gratiosam. Sterilrm replet paraclitus 4. Benedicite opera Post inipraf-gnationem, Vestro cuncta Domino, Nam sancto docta spiritu Nam humiles, qui magna fecit, Anus prophetatvirgini Virginis erexit in pracconio. Dans benedictionem: 5. Lauda tu de caelis, V. Bcnedictatu a Domino Filia Sion, Dominum, In generatione, Qui misereri memorans Quia tu credens angelo Se tibi dedit tilium. Portans salvationern. 3. Ecce,vere beata, Ad Benedictus. Quae nec primam similem A. Super es summa, beata, Visa est nechabere sequentem, Quae credidisti, domina, Quia sola sine exemplo Angelo nuntiata, Placuit virgo Christo; Sunime secreta, femina, V. Saccrdote praestantior Quue sibi dixit Dominus Sumraum per amorem, Plebem suam visitans, Cunctis virgo constantior Tuus benedictus filius. Corrcxit errorem.

In Laudibus. In 2. Vesperis. Antiphonae. Ad Magnificat. 1. MagniticavitDominum Lactapro votosurgens Maria,virgo beata, Ut stellamatutina, Quaedecorem regnans induit In montanaprogreditur, Eidemsociata. Ipsa virgofestina, 2. Tuus exsultavit spiritus Quae dum Elisabeth salutat In Deo salutari, In domo Zachariae, Cui omnis terra jubilet Johannes infans jubilat Laetitia singulari. Fructu ventris Mariae. Brev. ms. Gallicano-Siculum imp. Venetiis 1527. - In 1. Vesp. A 2, 2 Fructu erniinzt. In 1. Noct. R 1, 7 Reserentis. - In 2. Noct. A 3, 3 i-t ponvpi. - R 3, 10 castiur virgo sit. - In 3. Noct. R 3, 2 sqq. Cfr. Se- dulius, Carm. Pasch. II, 68 sqq. - Die zu diesem Officium gehiiri^en Hyranen vgl. Anal. XX.

39. De CompassioneBMV. In 1. Vesperis. Corde martyr exstitisti, Anceps ensis, quem sensisti, SuperPsalmos. TuamtrangU animam. A. 0 Maria stanssub cruce I>olor cessit,cum surrexit TriumphanteChristo duce Nobis vitae spem povrexit Per mortem turpissimam, Praesideusin gloria; - 123 -

Fac nos, virgo, suae mortis 2. Extra castra ductusJesus, Et tui doloris fortis Vinctus, sputus, pugnis caesus, Fcrvere memoria. Crucem fert in publicum, Mater sequensaguum mitcm, Ad Magnificat. RepraesentansSunamitem, A. Jesu, nate de virgine Natum detiet unicum. Sine virili semine, 3. Calvum rident Elisaeum, Quimortem crucis patcris, Jesumnudum verum Deum Suffossusplagis asperis Illudebantaemuli, Amorematris anxiae, Dumsic natumdehonestant, Nostraeparcas miseriae, Dolorosaecommolestant Ac ejusfletus copia Matris mentemstimuli. Nos ducat ad caclestia Responsoria. Ad Completorium. 1. Tamquamlatro capitur Deus homo Christus, SuperPsalmos. Caeditur,conspuitur, A. Clara fides ecclesiae Alapis affiictus, Repnlso omni errore Fere mater moritur, Sola fuit in virgine Obaudiens ictus, Sepulto Christi corpore. V. I)um cruci affigitur Et clavis coufoditur, Ad Nunc dimittis. Virginis genitus. A. Morte Christi consummata 2. Aeterni patris filius Mater fide roborata Spinis pungi tolerabat, Reddituraequanimis, Et ejusmatris animus Natum sciens surrecturum Flere amare amabat, Et cum patre fruiturum Gladiabatur cor ejus, Sedibuspotissimis. Quiaamare dolebat, V. Craciata singultibus, Ad Matutinum. Fatigata ploratibus Pedibus stare nequibat. Invitatorium. 3. Cliristus carne tenerrimus CumMaria virgine, Nudusaffigitur cruci Venite,ploremus Et se dixit derelictus: Ac in crucepositum Heli,lama sabactbani V Jesum adorcmus. Magnusdolor matris ejus Extra non potest effundi. In 1. Nocturno. V. Inter latrones positus Antiplionae. Atqueaceto potatus Moritur filius Dei. 1. Qoando Christus vulneratur, Palmis foedis flagellatur, I n 2. Noctur no. Strictus flagris plurimis, Virgo cordelacessita, Antiphonae. Quasi foret sine vita, 1. Quis matris martyrium Corruit exauimis. Posset lingua fari, - 124 -

Cum sentiret in cruce Virgiuis matris et filii Filium clavaii. Nos urgent amoris stimuli. V. Recolamus cum lacrimis 2. Doloris tunc glailius Pertransivit cor tuum, Tristitiam genitiicis Gratiam petentes geniti. 0 mater benedicta, Dum plenum "vuribus Vidisti tuum natum I n 3. N o c t u r n o. Tensum in ciuce alta, 3. 0 quamHebilis eventus Antiplionae. yiiamque est ivnara hora, 1. Cbristus crucis in ambone (tiua moritur filius Constitutuset agone Intuente matre cara, Septem verba protulit, (Juaesic torquetur 0"nplius, Mater praesenstribulata Nulla valensobsequia Tam patrata quam prolata Nato dare nisi luctus. Secrm silens contulit. 2. 0 virgo. quo tormento Besponsoria. Torquebaturcor tuum, 1. Sicut spina rosae florem L)um audisti Dominum Non immutat vel odorem, Dicentem: SitioV Quin crescat vieinius, 3. Nimis cruciabatur Ita, virgo, tuam mentem Tuus spiritus, Cunctisdonis redolentem 0 pia domina, Furor fugit obvius; Dum moriebatur Immo videns flagellari Tuus filius Et in cruce conclavari Claniansvoce raagna. Tuum unigenitum, 1'atienter suiFerebas Responsoria. Et constanter requirebas 1. Tollentibus occisum Dextrae Dei digitum; V. Confer opem tuam prece, Vobis gratias agam, Ne mundi prosperitas Sustinete modicum, Nos excaecet sua faece Ut natum meum tangam, Velpremat adversitas. Complectarnunc filium. Deosculer et plangam, 2. Color formosus mutatur, Illum saltem mortuum Hcu, in mortispallorem, Amplexibusconstringam, I)uin in terram miratur V. Quem crucis patibulum SacrumHuere cruorem; Tulit in supplicium V. Poenamater Ad poenamquelongam. torquelur immensa, Hinc lamentii, 2. Haec se supra corpus jecit, Lacrimando madefecit illinc suspiria. Fletus unda irrigantis 3. Innocenset experscriminis Sacrumvultum filii, Moritur misertus hominis, Se afflixit et sic fecit Cum simus causa suplicii, Resoluta in lamentis Sirauset maerorissocii, Planctumunigeniti; - 125 -

V. Oculi deflent virgiuis 5. Moricnti dulci nato Mortem Dei et homiiris. ^uamquam corde sauciato Matcr adstans flebilis, 3. Cordis indicat amorem Virginalis qnisque gestus Mater carens ouini dolo Et te decens et moilestus IntensumquetVil languorem Perseveratstabilis. Pro jacente in tumulo, Plures inovct ad maerorem Ad Benedictus. Suo luctu quacrulo; A. Christo passo mortem crueis V. Vis doloris intus latens Vocem raucam extra mittens Ecclipsantur orbes lucis, Solum terrae tremuit, Luctus pandit rigorcra. Disperguntur quique uoti, Oblitores sui voti, Caritas refriguit; In Laudibus. Snla mater tenet tidem, Constans docct, quod et ideni Antiphonae. Resurgetin gloria; 1. 1'erenualismater vitae, Verae doctrix disciplinae Videns pungi latus mite Nobis donet sinc fine Militari lancea, Pcrfrui laetitia. Maluisti sic turbari Et cor tuum vulncraii Cum doloris framea. In 2. Vesperis. 2. Squalettilii facies, Ail M.-i Quae est sputis inquinata, A. Ante thronum triuitatis Ejus matris species Miscrorum miserata, lu palloremcst nmtata. Pia inaterpietatis, 3. Horruit virgims auditus Sis pro nobis advucata, Blasphemosaudicndo. Quaesuper poenis cunctis Tui nati et aerumuis Exasperat ejus adspectus Paricidasvidendo. Atque ejusinfaniiis Et notorum absentia 4. Mariae, alniae virginis, Nec non culpae tuat; gentit> Oculi uberrimo In imniciisuin us attiicta, Fletu intunmerunt, Nc siiuilia sint nobis Suique membra corporis Modo quaecuuquc noxia, Filii cruciatu Merito tui doloris Viso contrernuerunt. Da optata remedia.

Brev. ms. Praedicatorum saec. 15. Cod. Parisin. 1305. A. - lln-v. ms. Praedicatorura saec. 15. Cod. Mazarin. :;.M; iT(iS). B. -Brev. Praedicatorum inip. Venetiis 1514. C. Brev. Roscliildense iinp. Parisiis 1517. D. Brev. Limdense imp. Parisiis 1517. E. In 1. Vesp. Super P. A, 6 transiit C. - In 1. Noct. A 1, 2 1'almis cedis flagellatur A. - A 3, 5 cum molestant D. - R 1, C talcs ietus ('. R 1, 8 Dum clavis A. - R 1, 9 Sanctae Mariae genitus C. - K 2, 1 Aeterua patris filium D. - K 2 lautet in C: - 126 -

K. Cuin vidit supplicia prolis exquisita, Torijuctur augustia matcr mtiiiita. Triduaim spatin ilnm langueri-t ita, Sijualet ejus facies iniper tam polita. V. Pin-iia taiu exasperans nunquani est audita, Longe ei cariur mors erat quam vita. Ancli il;is ilrittr KrspuHsorhim derselben Nortuni ist in C ein andures: li. (.'lainur Christi matrem angustiat Nullus planctus plangeutem satiat, Est utrique summa compassio, Nam praecessit summa dilectio. V. Agnus mitis caput excutirus Heli clamat in eruce morii-ns, Mater virgo, cum natus moritur, Ad clamorem fere comnioritur. lu 2. N.u-t. A 1, 4 Filium clamare D. - R 2 lautet in C: K. (^uak-in dicani, doniina, poenam pertulisti, Crucifixo Domino quando tu dixisti: Noli me superstite .solus mortem pati, Fiat, quaeso, similis inors matris et nati: V. Noli me reliuquere, Jesu, fili boiie, Fac, ut tecum moriar tali passione. R :!, 6 Nos urgeat stimulus amoris D. - R 3, 7 Recolimus ('. - lu 3. Noct. A 1, 1 sqq. <> virgo quo tormento etc. C. - A 2, 1 sqq. Niniis crucialjatur etc. C. - A 3 lautet in C: Virgo, tuum filium iu cruce clavatum Rcdde tuis precibus miseris placatum. Auch die Kesponsorieu dieser Nocturn sind iu C samtlicli vcrschieden: 1. Consolari matcr non potuit, Sic tractatum videns, quem geiiuit, Certe tantuin dulorem babuit, Quantiim ille, qui tot sustinuit. V. Mnrtcm ejus videns, ciuem ahiit, Nulla raater tam multum doluit. 2. Kegina clementissima, Virgo mater Cliristi, Cum videres filium, Tuum primogenitum Mori morte tristi, Nnn suis tortonbiis Anxia fuisti, Sed dolens et ejulaus Temet afflixisti, V. Mamis torquens acriter Anxia flevisti, Nil, quod csset indecens, Improbis dixisti. 3. Cuin videret, quod clauso tumulo Tam dulci privaretur speculo, Praedilecto stat cum disripulo, Corde magis plorat quam oculn, V. Fletum movit adstauti populo Lacriraarum fluente rivulo. In Laudibus hat C folgende fiinf Antiphonen: - 127 -

1. Ciir iiostmm ploret et oculus, 3. Stat Maria, niater pia, Nos pungat amuris stimulus, Foris ploraus acriU-r, Heu, mater carens cnntagio Kegein inniidi furibundi Tam dulci privatur tilio. Dum tractant tam vilitc.T. 2. Fit nox nimis flebilis, 4. Quam putamus inatris maestitiain, Nox nimis aniara, Cum videret prolis auj,nistiam, Quando Jr.siis capitur, \nii i'St tlulnr ut inatri.s vir^inis, Ejus proles cara. Mnrtem ploranlis l>ei et l 5. Omiiis aetas defleat mortem salvatori- Gloriusae virgiuis praetextu doloris. Die Hymnen dieses Ofticiums vergl. Aual. XTI. Nr. 106-10*.

40. De CompassioneBMV.

I n 1. Vesperis. Dolor cessit, Lux accrescit Antiphonae. Crucis per memoriain, 1. Stabat mater anxiata Dum surrexit, Juxta crucemtilii, Spemporrexit Poenasvolvens mente grata Ad aeternamgluriam. Simeonis gladii. 2. Vultuin gessit tremebundum Et perfusumlacriinis, A (1 Mat utinum. L)uin respexit sitibundum Invitatorium. Natum in suppliciis. Vin/es ex praecordiis 3. Linquens Jesum bcncdicta iJulcisonas haaritc, Tristeper concainbiam, Flentespoenam virginis, Acceptavit hiuc aftiicta Christicolae, venite. Zebedaei filium. 4. Vidit nato dum parari Poenasin patibulo, In 1. Nocturno. Ilaec a novo molestari Antiphonae. Cocpit improperio. 1. Nox insomnis ducitur, 5. A maerore nos tuere In qua Christus patitur. Crucis per ludibria, Virgo dum vigilias Christe, nostri miserere Celebrat maestissimas. Matris per suspiria. 2. Jesum dum discipulus Ad Magnificat. Tradit specialis, A. Planctusfundis, o Maria, Praeparaturgladius Nam dolorisprophetia Virgini poenalis. Tuam transit animam, 3. A inatris praesentia Corde raartyr es sub cruce Duin cessit dilectus. Triumphante Christo duce Flet ex vehementia Per mortem turpissimam ; Maternus affectus. - 128 -

1;.-|i..i Patieuter sufferebat 1. Jucundare. Et rniibtaiiter requirebat Plausu * J)«.-\tr.ir Di-i diL'iluui. :itur !>'"-pon*oria. itus Mariae, L.uta nampraeconia 1. Immolandusligna gerit. Hujll.-pliiluIIHUar Patri parenslocum quaerit ratriarchac tiiius, Yuto laudisplenae. L'niceCbri~tus oueratur, V. Jurturi^ ^u.-iiirinra Mae~tamater cuiuitatur, Cur obliviscainur':' D.imnatnri Y. Duin Mariaii) liic Virgini- uurtynuiii Flentesaniplectamur. nani dilexit 2. Ilortusvireus et cuuulu-u? qnamvisanxiu-. Emarcescitpmitth-, 2. Yirginequi gignituv L)UIII in liortu fit detij-u- Ingunti tripudio, ^lutris unigenitns. Palamcrucitigitnr Huic uranii liijuor smlit Sumniucum ludibri»: (.iravis t-t crui'iiti'U-, Inquit : Nato parcitc, V. llanc lamenti fluxus ndat Matrem crucitigite Tremor et virgimu-. Aut in '.Tuds stipite 3. Peract'iroui;ilio Uti'">queconfigite. ( aipliai.- in atrio V. Qui dtcoiTis oritur Clara natione, CuK-natus ilncitur, Vrhitusilluditur Hea,jaui sulusniuritur Ficta ratione. Jesus, niundi gloiia. Salvans uos a &curia: 3. SMIa iuarii. candoris ebur. V. Yir.u, \cllub maduit speculum jiaraili^i. Sacrum Gedcuni-. Fons vcniae, porta ( .,1 afflictum tepuit ii. timor a^t iniruiri, Lacrimarum donis. Lapsis propitia, caecis via. virgo Maria, Y. liuctrix caccoruin In 2. Nocturno. dulcis. memor esto tuuruin. Antiphonae. 1. Mater cum intuitur. In 3. Nocturno. Hora tertiarara Natus crucitjgitnr Anliphonae. Lingulistarbamm. 1. Natospallet, condavatus 2. Cruce pressumpoenis fessam Diro cruciamine, Flebilis erexit, Yultu> ^qualet uiadidatu- Coruiiatuni. imrpuratuni Matris in certaiiiiiie. Virgo dom respexit. 2. Yixit ut emortua 3. Yirgi» videns flagellari Et in cruce conclavaii llli mors uL- Suum primogenitmn, Placet \i\n~ .juam vita. - 129 -

3. Quanta mirabilia Vocem audit exclamautis, Deus patefecit, Sese patri commendantis, Inter terribilia Mater adstans comminus. Duni matrem refecit. 2. Sola cum discipulo Percusso pastore Kesponsoria. Adstat flens patibulo 1. Virgo pallenttuae genae, Cordisin angore. ((luando subdi crucis poenae Vides unigenitum, 3. Bellum inovet caritatis Spinaecapul tunc continguut, Suis rex vulneribus, Mauus, pedesclavi stringunt Curam praestet sauciatis Nullum ob demerituii), Virgo cum doloribus. V. Te Judaei dolo ciugunt 4. Constitutus in agone Suum ad interitum. Septem verba protulit, 2. 0 Maria,porta vitae, Quaerevolvens ratione Videnspungi latus mite Virgosecum contulit. Militari cuspide, 5. Orbis tremunt elementa Maluistisic turbari Cumdolente virgine, Et cortuum vulnerari ('arpuntluna, sol laraenta Ferro mortistrepidac, Christi fusosanguine. V. Ut aeterna morte digni Salvarentur hoc insigni Ad Benedictus. Salutari capite. A. Christus Deus benedictus. 3. Diva sponsa,mater pia, Dumpenderet sic afllictus Virgo dulcis,o Maria, luclinatocapite, Fac, quod hostemsupcrcmus Angelorumhicrarchiae Et quod Deum collaudemus, Coudolenles suat Mariae Qui per crucemet tornienta Palaincrucis stipite. Hostem stravit et lamenta Kevocat in gaudium. V. 0 immensam deitatera, lu 2. Vcspcris. Quae kumanam pravitatem Sustulit per filiuru. Ad Ma^uitieat. Duld uato clesolato Dum adstaret ttebilis, In Laudibus. Decensgestus et modestus Matri manet stabilis, Antiphonae. Scrvat iidem, donec idt-iu 1. Ligno crucis raoriturus Plebi surgens indicat, Hostem saevum devicturus Tunc renatos patri gratos Cum regnaret Dominus, Dominus magnificat.

Urev. Aarhusiense inip. Aarhusiae 1519. Uie zum (ifticimn gehorigen Hymnen cfr. Klemming U, 184, 1«6 und 190. Dreves, Historiau rhythmicae. IV. 9 - 130 -

-11. De ConipassioncI5MV. In 1. Vesperis. Ad Jesum; probat hoc individualis Antiphonae. Cognatio carnis 1. Sionsancta, gratulare, stolaquetotalis, Christi matmu vcncrare Suavitasaffatus, Symphoniaecantico, Nullitasreatus; Namtransfixa euse diro, Non est alter ergotalis Dum adstaretgestu miro Sicut dolor virginalis. Passo carne Domino. 2. Mente, actu, A d Complet orium. usu elimina, Ad Nunc dimittis. Jesu,pcv nos A. Nunc dimittas,Domine, contractacrimina, Nos famulosin pacc Jubilizent Ac jugiterillummes ut nostracorcula Caritatisface, Dura tuae Ut versemuslacrimas parentis vulnera. Mariae dolorosas. 3. Sunt mucro Simeonis, perditioduodennis, A d Matutiiium. Fuga Herodis Invitatorium. caput probri, virgo perennis. Senes et juvenes, 4. Omnesgentes, flentes properate alacresvenite, Flenti Mariac hymnumcautate, Virginis angores Nam sustulit ludibria cordibus bauritc, A gente nimis inipia. Ferventerplorate, 5. Sion et Hierusalem Christum adorate. Christus confortavit, I n 1. Nocturno. Dum in cruce nudulus Orcumreseravit, Antiphonae. Jubilet altissimo 1. Regalis virgo Davidis Omnis ergo natio. Et mater admirabilis 1(. Stella maris, candoriscbur, Contremuitcorde lugubris, speculumparadisi, Dum datur Christuspertidis. Fons veniae, caeli janua, 2. Cedit vox atque scnsus, o virgo Maria, Dum Jesus apprelicnsus Ore favus, corde Nuntiatur virgini lumen, in aurc melos, Pro reatu populi. V. Esto memor memoruni 3. Tractatur Dei filius tuorumopprobriorum. Longelatrone vilius, Ad Magnificat. Gemit, plorat mater initis, Crescit sibi inortis sitis. A. Mutris ad filium Xunquamerat talis Responsoria. Caritatis unio, 1. Sit cordis desiderium Ut virginis regalis Et comaerefrigerium - 131 -

Cliristi corona spinca, Besponsoria. Crux,clavcs atquc lancea, 1. Mariaut audivit Acetum,fel, opprobria, Horatertiaruin Quae tulit ipse plurima; Crucifigi Dominuni V. NamMaeroris ejussimus res supplicii.socii, Lingulisturbarura, Purpuratum, coronatuin 2. Virgo, tuae lacrimae Eum dum despexit, Nobis dent saporen», Cruci pressum, morti datuin Caritatis geminac Plebs ut hunc evexit, Ingerantcalorem, V. Imbibit tunc rosa Ut glutineraur superis Kubensmortis pallorem, Ira placata vindicis. Perdunt binc caelestia V. Sic vere caput teritur Corpora decorera. bestiae funestae 2. Crucis trutinulae Calce virgineo ut prodit verbum caclestc. Dum esset appensus Ac jugi pro foedere '6. Caiphae in atrio Christus extensus, Acto tunc consilio Trutinat ac uumerat Catenatus dncitur, Censum impensum, Carceri detruditur Patrem ut leniat Jesus, mundi gloria, Scelere offensum; Trahens nos a scoria. V. Tunc plauxit virgo jugitur, V. Virgo vellus maduit Ut a patratis nequiter sacrum Gedcouis, Purgarct efticaciter. Dclibutum valide lacrimarum donis. 3. Natus pallet conclavatus, Salutaris nobis datus, Ait mater dolorosa: In 2. Nocturno. Plebs me tolle vitiosa, Nain medela est commori Antiphonae. Virgae Jesse sancto tiori. 1. Virgo quem genuit V. Turgente dolore Ingenti cumtripudio, Nou Noemipulcbra, Palam crucifigitur Mara sed ainara Summo cum ludibrio, Juste vocitata. Sic crepunt nostra vincula Agente Christi gratia. In 3. Nocturuo. 2. Multa tam aspera Cum esset iuaudita, Antiphonae. Exoptat virgo exui Hac labili vita. 1. Quanto cruciamine Virgo perturbatur, 3. Triduo squalet Mariau Couceptus de Haniiuc Facies polita. Quando flagcllatur, Messiae supplicia iluvut luclu quaerulo Nam crant exquisita. Nou paucos e pnpnlo. 9 - 132 -

2. Cacsus ut educitur, Ad Laudes. Populo ostenditur, Fit mater ut emortua Antiphonae. riainoris motafuria. 1. Diademaspineum intulit dolorem Ij. Ecce. mirabilia Deus (juauta fedt, Keverendae virgini, duni traxit cruorem Dum prostratuni Iiorninem Mcssiae de vertice sanguine refecit; Pelicanusmoritur, regniscariorem. Fullus sic reticitur. 2. Pastore percusso Responsovi;i. Gregcque disperso Haec maerens cum discipulo 1. Grataslacrimas, Crucisadstat patibulo. Mater, tu fudisti, Salsas, puras, calidas, 3. Tui prubri memores Fixa dum stetisti Mnndo moriantur, ln Golgothacolle Vivant, mater, tibi, Ad faciem Messiau, Ut benedicantur Supplicamus, impertire Sacro ac flamine Has nobis pie. Semperrepleantur. V. lutra cubiculum Veri Salomonis 4. Benedicite Domino, Rcfer chirograplium Omnia creata, Relaxationis. Exstans deserta quoque, Ave, virgo beata. 2. Ccjlsior inartyniin Martyr niente stat corona 5. 0 sanctathcotocos, Exspirante Domino tu interiorem Diei hora nona; Homineiuirradia, Speratredempturum. da carni vigorem, Horret raorituruni, Collaudetut utrumque Gerit sic contraria. suum creatorem. V. Gaudct victoria Caelitus edocta, Ad Benedictus. Horret suppliciuin Amore decocta. A. Aeternus Deus Israel, Corporeafflictus, 3. Virgo, salus per te datur, Nobiscum ac Emanud Per te hostis triumphatur, Semper benedictus, Da, ut Deum collaudemus, (Jui tulit nos a tenebris Per te hostem supercmus, Cnici couclavatus, Nam planctus jain in gaudiurn Dum rediit ab inferis Coaversus est per tilium. Iii caelum elevatus; V. Kobis tactu fimbriae Sit byperdulia digna Mundari a peccatis Virgo benedicta, Confer ac sempcrrefici Messiaeparens benigna, Melle deitatis. Varie afflicta. - 133 -

In 2. Vesperis. Nunc quantura dimersa In limum profundi! Ad Magnificat. Jam, heu, emarcuit Ave et gaudiuui A. Corpus, en, lacerum Caelitus emissum dum virgo tractavit, Olim per angelum, Submissumde cruce Quaeso,jam esto in sinumoravit: tntor tuorum, Dignitasregalis, Ne pereant 0 gloria mundi, irruptu luporum. Brev. m.t. Sutphamense saec. 1,5. Cod. Bollandian. s. n. A. - Brev. Sleawicenseimp. Sleswici 1512. B. -- In 1. Vesp. A 2, .5 sq. Ut nostra jubilizent. - In 1. Noct. R 1, 3 spina B. - R 3, 8 Noema. - I u [, 4 Fixit dum 15. - - ln Laud. A 4, 3 Exstat exserta I!. Hymnen: ad Vesp.: Adsurit probra matris(Anal. XI, 53j; arl Complet.: Multo lassati crimine (Anal. XII, fj:t).

42. De CompassioneBMV.

In 1. Vesperis. 5. Jesum aoiisit triduo Antiphonae. Mater tlolore nimio, Hinc ipsum requirebat, 1. Eja,nunc fideles Christi, Virgotunc intravit templum, Patrisverbo, matri tristi Multisexstans in exemplum Laudesdecantemus, Matri surgensparcebat. Pia mente revolventes Horum poenas et colentes Supplices laudemus. Ad Majfniticat. 2. Maria Jesum detulit, A. Non me formosam In templo ipsum obtulit, Noemi, sed dicite Marani. Quis potesthaec concipere 'i Namquedolore meum Senex divino opere Dominuscor valde replevit, Venit ad templumpropere Factaqueseptena Ulnis Jesum suscipere. gladii sum pervia poena ; 3. Simeontunc prophetavit, Ecce,tuam ipsius Dolenti matri indicavit gladius pertransiet,inquit, Futurammiseriam, Sanctamanimam, Simeon Tunccor ejusvulneratur. in templo,virgo Maria. Supra modum anxiatur Sentiens angustiam. 4. In Aegyptum,o Maria, A d Mat ut i num. Transfers Jesum maesta via, Invitatorium. Dum angelus per somnium Josephsponsum admoneret, Christum dolentem Rex Herodes ne deleret Et matrem maerentem, Salvatorem omnium. Venite, adoremus. - 134 -

Ad Nocturnum. V. Corpus tncutn dedi percutien- Antiplionai-. tibus ct getias meas veUenti- bus. 1. Jesns dum nocte capitur, Ut latro ferox rapitur, ( nr matrislaceratur, Ad Laudes. Vdlnnt. pelluntatrocius, Antiphonae. Mactant. tractant feronus, 1. Jesus Pilato traditur, Maria vulneratur. Quis vidras 11011tnrbabilur, 2. Verberabantdivas genas Jostns dum accusatnr? Et colaphi/antespoenas Herodelusus spernitnr, Infliguntatrocissime; Tractusin terra sternitur, Tacetmater, dnlcis nalus Sicvirgo desolatur. Quamquam male sit tractatns, Ferebat liaec maestissime. 2. Flagellis saeve caeditur, Caput corona lai-ditur. :'. .Maxilla pugno caeditur, Jesum ut stultum rident, NI-C; Aimas mente laeilitur. Cnm a praetore educitur Compatitur Maria; Et necce homo" dicitur, Ad Caipham deducitur. Tnnc raatrem flentem vident. A longe Pctrus sequitur Gemente matre pia. 3. Vcstimentis spoliatur, Cruci nudus acflavatur Kesponsoria. In monte, heu, Calvariae; 1. En, pastor dnm invaditur. Crucifixura adspexisti, A Judalupis tradhur, Tuumnatum dum scivisti "iue faga labant, Turqneri, matcr, varie. 0 virgo. tunc anxietas I>"loris et nimietas 4. Juxta crucem stantem ( ir tuum IIL-Ifuruliunt. Te nobis dat genetricem, V. Torcnlar calcavi solus, ct itnn m-n-fi ab L»nraJesum poena cradavit, increpantibuset conspuenti- Mater, non dicet lingula. Ints ht »tc. 3. Ter vocesPetri illum negant, Ad Benedictus. Testesquefalsa, heus, alle- A. Cor matris perforatur, gant, A -ene prophetatur, itiuaeipse fert hurniliter, In Aegyptum fngatur. Per Deumpontifex adjurat, Amissosquaeritatur, Nil tuumnatum, raater,curat, Sub cruce oneratur, Sed tractant eum viliter. Mater defiliator, - 135 -

In sinum collocatur, 3. Inde milites venerunt, Sepulchrocommendatur; Crura latronum fregerunt, Virginis hi septem Parcunt Jesn cruribus, matris sunt, ecce, dolores. Quia mortuum viderunt, Os sic non comminuerunt, In 2. Vesperis. Dolet mater pluribus. Antiphonae. 4. Manusmilitis extenta 1. Jcsus ilum cruce moritur, Nova praestat sacramenta Astris eclipsis oritur, Lancea aperiens Discissa pctra tromuit, Latus Christi, sanguis fluit, Jam templi velum scinditur, Aqua, sic lex vetus ruit, Styx ululat, dum tinditur, Virgo fit ut pariens. Dolens pater ingemuit. 2. Miles videns tanta signa, 5. Joseph adiit Pilatum, Verbaprofert laude digna: CorpusJesu impetratum Hic est Dei filius; Patibulo deposuit, Assistenteshaec videntes Ipsumniater lacrimando, Dolorose osculando Suum pectus tunc tundentes, Plangitmater tristius. Supersinum posuit. Brev. Ultrajectinutn imp. Gudau 150^. - Ad Noct. R 2, 5 Foedis ac sputis. - In 2. Vesp. ad Magn. A prosaiseh. - Hymnuti: In 1. Vcsp.: Maria mater doluit (Anal. XII, 65); ad Complet.: Mariae pia viscera (Anal. XII, 66)

43. Dc CompassioneBMV. In 1. Vesperis. Prae dolore palluit forma speciosa, Super Psalmos. Cum videbas filiuni A. Per amaritudines, captuma Judneis, virgo, quashabebas, Vinctummanus, traditum Dum pendentemfilium ad crucempro reis, in crucevidebas, Comparhinc molestiae Ut abstergas, petimus, molestatis crede peccatoruraglebas. Et pro nobisjugiter, R. Sanctamater Jesu Cliristi, pia, intercede. In dolorequae fuisti, Ad Completorium. Dum in cruce elevatus Fuit tuus dulcis natus, R. Nos a malis subtusalis Ejusquinque vulnerinis Tuis,virgo, tegito, Nosdefende a ruinis, Manumtende et defende V. Ne nos hostis trahat sacvus, Nos cum nato inclito, Ubi dolor manet aevus. V. Ne crudelis suis telis Hostis nos survipiat. Ad Magnificat. Ad Nunc dimittis. A. Tibi, mundidomina, A. Ut ad mortemvigilavit virgo gloriosa, Tuus natus et oravit, - 136

Nobis, virgo, sic largire 3. Cum videbasfilium Caute mortem praevenire, virgis flagellari, Ut ipsius docti more Scimus,quod optaveris Serviamus cum tiraore. tibi, virgo, dari In tuiiin remissius quod dimittereris, Ad Matut inum. Ut pro ipso verbera Invitatorium. in te patereris; V. A dolore inferi De Maria regem natum nos ferre digneris, Adoremus captivatum Tantam cum maestitiam Et pro nobis trucidatum. in te patereris.

In 1. Nocturno. In 2. Nocturno. Antiphonae. 1. Nos te Deum deprecamur, 1. Prae cunctis hominibus Incarnatum quem miramur, forma speciosum Passum cruce veneraniur. Adspexisti filium 2. Virgo, tuum sanctum natum virgis sanguinosum, Scimus spinis coronatum Istnd tuum animum Et pro nobis virgizatum. fecit dolorosum. 3. Cujus exstat omnis orbis, 2. Natus tuus colaphis, virgo, tribulatur Est pro nostris passus morbis, Ora, virgo, hunc pro nobis. Tribulatos gratia sua qui solatur, Dura eorum precibus Responsoria. pius invocatur. 1. Ut tu, virgo, filium 3. Memoresto, domina, Percepistivenditum vasisBabylonis, Et Judaeisscelerum Ut nospie doceas Vinctum manus traditum, viam rationis Fremuistianimo Proptertui filii Praedolore nimio, vulnuspassionis. Plus quam ulla filiuin Responsoria. Plauget mater roortuum. V. Doua nobis paenitere 1. Dum coram judicio Jesus condemnatur Et peccata nostra flere. Iniqua sententia, 2. Sine spina rubens rosa, ut crucifigatur, In virtute copiosa, Simeonis gladius Quem ut sine genuisti, tunc evaginatur, Tum vae magno adspexisti, Ut in tuam animam, Cum videbas hunc ligatum virgo, infigatur. Et praetore praesentatum; V. Per quem erat Israel V. Nemovalet edocere raorte redimendus, Tuum amplum, quodfiabebas, Foras extra ducitur Dum videbas hunc ligatum. crace suspendendus. - 137 -

2. Fletus nec non gemitus Quamde tnae thalamo tibi dat, Maria, sumpsit castitatis. Scandens crucis arborem tua proles pia, Responsoria. Pedum atqne manuum 1. Nos ad crucemDomini manantecruore stamuscum honore, Intra tuam aniinam Dum matri compatimur tigerisdolore. nati praedolore; V. Nobis,virgo, filiuni Tantnmquod in nomine precefac benignum, suaepassionis Qui pro nobis tentus est Devitemusscoriam supercrucis lignum. turpis actionis, 3. Dum in ramis moritur V. Te Mariam petimus, crucis vera vita, nostramadvocatam, Tunc tu, virgo, laederis Ut de prole gratiam corde tuo ita, feras adspiratam. Quod tibi prae fremitu vita effugisset, Responsoria. Si te tuus filius 1. Virgo, mater Domini, mori permisisset. sola singularis, V. Luna, sol et omnia Stas ad crncem filii; parant se maerere, tu es salutaris, Planctu te miserrimo Cujus altis meritis cum videbant flere. nullus est aequalis, Virgo mater insimul sola nuncuparis. In 3. Nocturno. V. Nos sub capitaneis crucis coraputari Antiphonae. Juva, mater Domini, 1. Inter gentes,dicite, tuo deprecari. Dominusregnavit, 2. Demusomnes gratias Super ligno positus nostro redemptori, vere exspiravit, Suam qui constituit Quod, o virgo virginum, matrem peccatori, tuum cor tnrbavit. Ut nos tamquam filios solens adjuvare, 2. Nuntiaruntcaelica, Postexcessus debeat virgo,tuum planctum, patrireformare; Nolentesadspicere Nosindignos filios tnum natum sanetum Tam in cruce dnriter ergo, omnipia, In extremo protege a Judaeis anctnm. de saevo Golia. 3. Recordatur Dominus V. Propter tni filii suae pietatis, nimiam passionem Dum nos lavat crimine Nobis tuis servulis mors hnmanitatis, da dileetionem. - 138 -

In Laudibus. Fore captum, inde maesta, Antiphonae. Virgo mater, tribulare, Nobis hinc propitiare. 1. Virgo mater, consolare, Tuum natumdeprecare, Ad Tertiam. Ut, pro quibus captivatus, Lavet sordes et reatus. A. Hora terna ad praetorem Ducunt Jesum salvatorem 2. Prece placa Datum reis, Multa turba Judaeoruni Vinctum manus a Judaeis, Morte sua perrcoruni; Ut nos solvat a peccatis Crucitige tunc clamatur, Danclo regnum claritatis. Hinc injustc condemnatur, 3. Natumduci cumvidisti Tuqueinde tristabaris; Ad praetorem,doluisti, Nostraprece monearis, Inde tecumcondolentes Ut per hancmolestiam Posthanc vitam fac gaudentes. Nolnsdones gratiam. 4. Pium fructum ventris tui R, Ut per suum cruciatum Praebe nobis, sponte sui Nostrum tergat liic peccatum, Propter nostras faeceslaesum Ora, virgo, tuum natum, Et Hagellis dure caesum. V. Jesum Christum valde gratum. 5. Passionem horae nouae Natumtuum, virgo, monc, Ad Sextam. Ut pcr suum sanctum fatum Nostrumlavet hic reatum. A. Hora sexta lignum crucis Scandit Jesus, auctor lucis, Ad Benedictus. Ah, quamdolor tibi datur, A. In dotno Davidica Cutn per manusclavulatur, cornu salutare Virgo, tuus dulcis natus, Dedit nobis Dominus, Sic pro nobis tormentatus; crucis dum altare Hunc dolorem dum te rnatrem Prolesanctae virginis Admonemus,roga patrcm pensadecoratur; Misereri omniuni, Haec de stirpe Davidis Quibus dedit filiam. nata praedicatur. R. Passioneni recordamur Mater, ergo poscimus Tui nati, hinc precamur, dignitatem tuam, Qua redemit filius Ut a morte eruamur, morte plebem suam, V. A te, virgo, auiiiamur. Illuc prece adjuva, ubi conspicatur Ad Nonara. Sua clara facies, A. Hora nona Dominus quae conspuebatur. alte exclamavit, Inclinato capite Ad Horas. statimexspiravit; Ad Primam. Tunc te, virgo, gladius A. Ilora prima in Lac die ille penetravit. Yenit fama tibi piae, De quo senex Simeon Natum nocte intempesta tibi prophetavit; - 139 -

De perfosso latere 2. Ante tempus patre natus, cruor qui manavit, Nunc ex matre incarnatus Fac, nos lavet crimine, Sua morte nos redemit, quod nos inquinavit. Benedictus, qui sic venit. R. Quem vidisti cum dolore 3. Accinentesraatutinas Fixumcruci in cruore, Tuaematri, Christe, sinas Petenobis mitem fore, Vulturatuum contemplari V. Cumdiscedet mens ab ore. Et post morterahinc laetari.

In 2. Vesperis. 4. Te, quem virgo generavit Et de lacte suo pavit, R. Spcset nostraadvocata, Benedicantvoce pare 0 reginacaeli grata, Caelum,terra atquemarc. Audi nostra deprecata, V. Hac de valle lacrimnrum 5. Mater Dei, te precamur, Ducad rcgnumnospraeclarum. Per tc, virgo, mereamur Tuo nato conrcgnare Ad Magnific.at. Et aeternum collaudare. A. Dulcis matcr, Dominus hora vespertina Ad Benedictus. Est de ligno positus tumba in petrina, A. Benedicta es Maria, Christi fossum vulnere Jesu Christi raater pia, Quae haec sola meruisti, corpus reparatur, Paradisoanima Quodtu Deumgenuisti, Qui resolvit sua morte sanctis adoratur. Infernalis claustra portae, Ora ergo, domina, Vinctos suos rediinendo, mater gloriosa, Caelum nobis largiendo. Nunc pro nobis filium preco fructuosa, Ut det nobis gratiam sua pietate, Ad Laudes in feriis. Qua plangamus scelera tanta caritate, Antiphonae. Ut cum nobisvenerit 1. Tua matreflagitante nostri finis dies, Et per eam te praestante Cumlatrone scdula In me,Deus, fac cormundum, detur nobis quies. In praeceptistis jucundum.

Item ad Laudes 2. Assistentes tuae laudi infra quadragesimam et pascha Mane, Cbriste, tu exaudi, dominicis diebus. Ut precatu matris tuae Reddas eos puros Ine. Antiphonae. 1. Miscrere mei, Deus, 3. Ora, virgo, tuam prolem Qui sum multi mali reus, Relucentem super solem, Ut per precem tuae matris Ut nos cibet suo vultu Me dissolvas a peccatis. In aeteruo suo cultu. - 140 -

4. Jesubone, consoleris, 5. Sol et lana,solis stellam (^uoshic virga tna feris, Collaudatehanc puellam, Cansa matris eos cura, Cujas natus nos creavit, Quamvisdigni sint ceasura. Nos craore sao lavit. Cod. Gratcen. '2.i7. saec. 15. -- I u 1. Vesp. ad Magu. A, 10 Com- pars. - Ad Nuncdimittis A, 2 et cunivit.-- In 2. Ni.ct. R 3, 1 sq. in uuvis iii.iritur cruce. -- In 3. Noct. A 2, 3 Noluiit adspicere. - A 3, i l.ivrt - In Laud. Ad Bem-d.A, li pensi. - In 2. Vesp. ad Magn. A, 6 reparavit. - Ilnd. 8 adolcvit.

44. De Compassione BMV.

In 1. Vesperis. In 1. Nocturno. SuperPsalmos. Antiphonae. A. Consurgathodie 1. In matutinis,Domine, populusfidelis Te captummater dolet, Ad planctumvirginis Terretur,tremit anxie, compatientis, De quo gauderesolet. Quae stat pro filii 2. Nox diem capit, tenebrae Proprii sui morte Lucem comprehendnnt, fundendo lacrimas doloris. Crudeles pium irapie 0 Maria, militiac Xatum matris offendunt. caelestisregina, 3. Furore saevopopuli In adjotorium Vinctussalvator ductus, nostrumveni Matris virginis oculi In tempore omnis Fundunt doloris fluctus. angustiae nostrae. Responsoria. Ad Mag-nificat. 1. Regeiv. raundi captum caedi A. Virgopassa filio Dire vidit cracifigi Poenamcordis indicat Propteramorem hominis Et plebisin medio Rei materChristi, Tristemmortem publicat, Quemvirgo prosecuta planxit, Urgentesupplicio Gemuit,quem dilexit. Voces maestas replicat, V. Educebat cor Christi Quaequondam prae gaudio aquamet sanguinem, CecinitMagnificat. Destillabantmanus, pedes cruore. A d Matutinum. 2. 0 quantas angustias Parens alma pertulit Invitatorium. Audiensblasphemias, Ploremus mortem Domini Quas plebs forens intulit. Cum virgioe, Filio Dei perperam! Ut vitam ejns mereamur Coronam, clavos, lanceam Precamine. Virgo sensit animo. - 141 -

V. Judaei sacrilegi Torquetur angustia augebant convicia, mater intinita, Supcr dolorem vulncruni Triduano spatio raciitis addebant vulnera. dum langueret ita, 3. (^ualemdicam, domina, Squaletejus facies Poenam,quam tulisti, nuper tam polita. Crucifixo filio V. Poena sic exasperans quando tu dixisti: nunquam est auditti, Noli me superstite Longe sibi carior solus mortempati, exstat mors quam vita. Fiat, quaeso, similis 3. Accessit ad cruccra Jesu mors matris et nati. Flens mater tiliuni Maria V. Noli me relinquerc, Et vulnorata est Jesu, fili bone, Ex Cliristi lacrimis Fac, ut tecum moriar Et valido clamore tali passione. Et mortis tormento; V. Morienri filio lu 2. Nocturno. Commoritur animo, Antiplionae. Imraolat natus carneni, 1. Noctcni, qua Cbristus capitur, Mater animam. insomnem tu dnxisti Et soporatis cetcris pervigil mansisti. In 3. Noctuvuo. 2. Fuit nox haec flebilis Antiphonae. et nimis amara, 1 Omnisaetas detieat QuandoJesus capitur, mortemsalvatoris, ejus proles cara. Gloriosae virginis 3. Erat Maria materpia praetextudoloris. foris plorans acriter, 2. Virgo cum adspiceret Regtin mundi turibundi natum cruce mori, dum tractarent viliter. Nullus suo similis Responsoria. dolor est dolori. 1. Consolari 3. Quaematris angustias virgo non potuit lingua possitfari, Natum videns Cuui videret tilium mori, quem genuit, in cruce clavariV Fere tantura dolorem habuit, Responsoria. (L>uamsalvator, 1. Reginaclementiae, qui tot sustiriuit. Virgo mater Christi, V. Mortem cernens Tuum videns tilium ejus, quem aluit, mori morte tristi, Nulla mater Non suis tortoribus sic unquamdoluit. improbafuisti, 2. Cum videret suppHcia Sed plorans et ululans prolis exquisita, temet afflixisti. - 142 -

V. Manus torquens acriter V. Afflicta est virgo ploratibus, anxia flevisti, Fatigata doloribus, Nil, qnod esset indecens, Cruciata gemitibus.

reprobis dixisti. Ad Benedictus. 2. Cum videret, Tamquam latro capitur quod clauso tunmlo Privaretur Vinculis adstrictus, tamdulci speculo, Caeditur,conspuitur Praedilecto Alapisafflictus; stans cum discipulo 0 matris angustias, cum vidcret ictus! Corde magis plorat quam oculo. Pro nobis dira patiens sit rex benedictus. V. Lacrimarum fluente rivulo Maerorem movit ID 2. Vesperis. adstanti populo. Ad Magnificat. 3. Christus priDceps, rex gloriae, A. 0 quantis doloribus, Totus conspersussanguine, Anxiis singultibus Maternis coram oculis Cor virginis afficiunt Jacebat despicabilis, Virga, spinae, clavi, mors, Sacriticium vespertinum Lancea Domini! Elevatis manibus Ora, virgo, ut nos condolentes Celebrarat Dominus; Tibi conregnemussine fine. Brc-v. ms. Hildesheimense saec. 15. Cod. Capit. Treviren. 163. A. - Brcv. nis. Hildexheimense saec. 16. Cod Capit. Treviren. 180. B. - Viati- i-us Ilildcslieimensis imp. Lipsiae 1516. C.- Brev. Gn^Iarieuse imp. Halber- st.nlii 1525.D. -- I 11 1. Vesp. R. 1'lm.stusprinceps, rex gluriae i tr. In 1. Noct. R 3, 9 derelinquere B. - In 2. Noct. R 1, 7 Quantum salvatcn- BI>. R 1, 11 Nunquam mater BD. - In 3. Noct. A 2, 3 sq. Tarn dulci |iriv;iri-tur AB. - A 3, 4 elevari B. - Die beiden zugehorigen Hymneu cfr. Aual. VII, Nr. 99 uud 100.

45. De CompassioneBMV. In 1. Vesperis. 4. Nunquam matcr pertulit Antiphoiiae. tam anxios dolores, Ut Maria filii 1. Omnis aetas defleat considerans livores. mortem salvatoris, Gloriosaevirginis 5. Rubenscolor vertitur, praetextu doloris. hcu, mortis in pallorem, Dum Maria tilii 2. Noctem, qua Cbristus capitur, virgo insomnem duxit videret cruorem. Et soporatisceteris R. Venite.singuli, flenspervigil permansit. matri concinite, 3. Fit nox nimis flebilis, In cujus filii nox nimis amara lavamur sanguine, Matii, quando capitur Cum ipsa planctibus ejus proles cara. fruamur intimis - 143 -

Nostras facies Nec minorem rigando lacrimis. dolorem habuit, V. Oculus noster pungatur Quain salvator, Amoris stimulo, qui tot sustinuit, Heu, mater carens contagio V. Morteni ejus Tam dulti privatur tilio. cernens,quera aluit, Nulla unquam Ad Magnificat. mater sic doluit. A. Virgo passa filio Poenamcordis indicat, 2. Dum videt supplicia Se plebis in medio mortis exquisita, Contra morem publicat, Torquetur angustia, Urgente supplicio tletu est attrita, Vocesmaestas replicat, Triduano spatio Quae quondamprae gaudio dum langueretita, CecinitMagnificat. Squaletejus facies nuper tam politu. V. Poena sic exasperans Ad Matutinum. nunijuam est audita, Longe sibi carior Invitatorium. erat mors quam vita. Cuin Maria virgine ferveiiter ploremus, 3. Regina clementissima, In sc'pulcbropositum virgo mater Cbristi, rcgemadoremus. Cumvidcres filium morte mori tristi, Non suis turtoribus In 1. Nocturno. anxia fuisti, Antiphonae. Sed plangens et lacrimans temet aftlixisti. 1. Nullanovit genetrix V. Manustorquens acriter angustias tam duras, auxia flevisti, Cumplagas adspiceret Nil, quodesset reprobum, et capitispuncturas. Judaeisdixisti. 2. Dcsperata creditur, quae culpam non commisit, Inclinato capite 11) 1. Nocturno. duni spiritum emisit. 3. Et cum plorat mortemprolis, Antiphonae. quem crucitixit populus, 1. Sit tuarum lacrimuruni, Soluserat consolator o Maria, rivns ejuscustos discipulus. In cordelapideo maeroris raotivus. Responsoria. 1. Consolari 2. Recolamus virginis mater non potuit, gloriosae luctus, Sic tractari Dum in templo Dominus videns, quem genuit, viuctus esset ductus. - 144 -

3. Uolore sternitur In 3. Nocturno.

mater, dum respicit, Antiphonae. IIuu, sanguine perfusum natuffl,quem genuit. 1. Virgocum adspiceret natum in cruce mori, Nullus dolor similis Kesponsoria. est sno dolori. 2. Quaesonobis miseris, ]. Quulbindicani, domina, virginumregina, poeiiam,quam tulisti, Tecumflendi lacrimas Crudfixofilio uberespropina. quando tu dixisti: 3. Quae matris angustias Noli me superstite potcst lingua fari, solusmortern pati, Dumvideret filium Quaeso,tiat similis in cruce clavariV raors matris et nati; V. Noli me relinquere, Responsoria. Jesu,fili bone, 1. Cumde crucepositus Fac, ut tecummoriar ad tumulumportatur, tua passione. Inter doloresanxios

2. Innocens homo portantes sic affatur: Sustinete paululum, et expers criminis dolorem meum plangam Moritur justus Et meumcarum tiliuni misertus liominis, Sui maeroris deosculor et tangam. V. Mihi meum filium nos simus conscii, subtraliere nolite, Cum simus causa Si sepeliri debeat, tanti suplicii. mecum sepelite. V. Dolet mater cuin tilio, (,>uise crucispatibulo 2. Cumvideret, Dedittormentis asperis quodclauso tumulo Vitam reddendomiseris. Privaretur tam dulci speculo. 3. Christum in cruce pendentem Praedilecto maestamater adspiciens, stanscura discipulo Lacrimata incessanter Corde plorat sacrumpectus percutiens; magisquani oculo. Plures movit ad maerorem V. Fletus movit suo rugitu quaerulo, adstantipopulo Natum videns cruentatum Lacrimarum tensumcrucis patibulo. fluenterivulo. V. Animam raaestaepareutis 3. Filii praesentia tunc pertransivit anxius mater destituta Juxta verbum Simeonis, Gabrieli nuutio beu, passionis gladius. sic est allocuta: - 145 -

Ave, plena gratia, Salvatorem, mihi protulisti, qui fecit saeculum, Nunc amaritudine Lacrimando sum repleta tristi, sequens discipulum. Subsequenterinquiens: Dominusest tccum; Ad Benedictus. Heu, jacet iii tuinulo, A. Tamquamlatro capitur modo non est mecum; undique constrictus, V. Omnis benedictio, Caeditur, conspuitur quam tu spoponclisti, alapis aftiictus; Est nunc in contrarium 0 niatris angustias, propter mortem Christi. dum videret ictus! Pro nobis haec tolerans lu Laudibus. sit rex bencdictus. Antiphonae. In 2. Vesperis. 1. Erat Maria, mater pia, Foris plorans acriter, R. Benigna Jesu Kegemmundi furibundi raatereximia, Dum tractarentviliter. (t)uitua egressusest claustra virginea, 2. Quamputatur Cumbis pacificus mater maestissima, factus est incola, Dura videt natum A quibus dura virgo justissima, perpessus est \erbera Non est dolor, Per tilii tui ut matris virginis cruentavulnera

MortemDei et plorantishominis. Nobissuccurre, virgo puerpera. 3. Agnusmitis V. Reginacaeli, caput excutiens laetare cum jubilo, Heloi clamat Nam uatum,quem plaugis in cruce moriens, clausumin tumulo, Videnshoc mater Resurgetvere cum ipso patitur, sunmio diluculo Ad clainorem Omnis ablato fere commoritur. contemptusopprobrio. 4. Clamor Christi matremangustiat, Ad Magnificat Nullus planctus A. 0 Jesu, fili plangentemsatiat, patris altissirai, Utriusque Qui pro nobisdc virginc suramacorapassio, natusfuisti, Nam praecessit Et nostras miserias summadilectio. in corporetulisti 5. 0 quale divortium, Ac tandem in cruce Cum mater reliquit filiuin, mortem sustulisti, Draves, Historiae rhjtlunicae. IV. 10 - 146 -

Qui matrem in morte Tibi supplicamus, Johanni commisisti, pro quibus tot egisti, Qui nec ejus poenis Ut nos amorematris nec tuis pepercisti, conservesa morte tristi. Brev. Aberdonenseimp. EdinburRae1510. - In 1- Noct. R 2, 8 tam fehlt. - R 3, '"-">videret. - Hymneu. In 1. Vesperis: Imperatrix clenientiae (Mnin-II, 1M'J'; ad Noet : Castae parentis viscera (Mone II, 142); ad Laudes: O gloriosa domina (Anal. IV, 57); in 2. Vesp.: Ingrata gens Judaica (Anal. XIX, 18).

46. De CompassioncBMV. I n 1. Vcsperis. Kesponsoria, Consolari Ad Magnificat. raater non potuit, A. Virgo passa lilio Sic tractatum Poenam cordis indicat, videns, quem gcnuit, Se plebis in medio Fere tantum Contramorem publieat, doloremhabuit, Urgentesupplicio Quantumille, Vocesmaestas replicat, qui tot sustinuit, <.,>uaequondam prae gaudio V. MortemDei CecinitMagniticat. videns,quem aluit. Nulla mater Ad Matutinum. unqaam sic doluit.

Invitatorium. In 2. Nocturno. Cuni Maria virgine fervide ploreraus, Antiphonae. In crucissupplicio 1. Stat Maria niater pia regemadoremus. foris ploransacriter, Regem muudi furibundi In 1. Nocturno. dum tractarent vilitcr. Autiplionae. 2. Per Mariaelacrimas, patcr pietatis, 1. Regiua laudabilis Nobis veram gloriam praecipuiset dignis confercum beatis. Extollatur laudibus, Jesumater insignis. :}. Eja, nobismiseris, virginum regina, 2. Fit nox illi flebilis, Tecumflendi lacrimas uox nimis amara ubcres propina. Matri, quando capitur proles ejus cara. Responsoria. 3. Nunquam martyr pertulit 1. Dum videt supplicia tam anxios dolores prolis exquisita, Ut Maria filii Torquetur angustia considerans livores. mater infinita, - 147 -

Triduano spatio 3. Sancta Dei genitrix, dum langueret ita, dulcis et decora, Squaletejus facies Regemmorti traditum nuper tam polita. pro nobis exora. V. Poena tam exasperans nunquam est audita, Longe sibi carior Responsoria. raors erat quam vita. 1. Ad locum supplicii 2. Qualem dicam, domina, virgo cum venisset, poenam, quam tulisti, Crucifixofilio Postquamsui filii mortem conspexisset, quando tu dixisti: Augentur Noli me superstite planctus et lacrimae solus mortem pati, Fiat, quaeso, similis Multiplicantur mors niatris et nati. dolores et angustiae. V. Nulla novit genitrix V. Noli rae relinquere, angustias tam duras, Jesu, tili bone, Cum plagas adspiceret Fac ut tecum moriar et capitis puncturas. tua passione. 3. Quam putaraus 2. Virgo clementissima, matris raaestitiam, virgo mater Christi, Cum videret Cum videres filium prolis angustiamV mori morte tristi, Non est dolor Non suis tortoribus ut matris virginis, anxia fuisti, Mortem flentis Sed plangenset lacrimans Dei et hominis. temet afflixisti. V. Rosa rabens vertitur V. Manus torquens acriter mortis in pallorem, anxia fuisti, Dum in terram fluere Nil, quod erat indecens, sacrum videt cruorem. reprobis dixisti.

3. Cum videret, In 3. No cturno. quod clauso tumulo Privarctur Antiphonae. tam dulci speculo, 1. Virgo tuum tilium Praedilecto in cruceclavatum stat cumdiscipulo, Redde piis precibus Plorans corde miserisplacatuni. magisquam oculo; 2. Nos matris compassio, V. Fletum misit Jesu, rex insignis, adstante populo Servet a voragine Lacrimarum gebennalis ignis. fluente rivulo. 10* - 148

Caeditur, conspuitur ID Laudibus. alapisafflictus; Ad Beiiedictu.s. 0 matris angustiae, cum audiret ictus! A. Tamquam latro capitur Pro nobis haec tolerans undique constrictus, sit rex benedictus. Brev. ms. Treboneuse saec. 15. Cod. Pragen. VI F 20. A. - Brev. imp. Lipsiae 15U2 B. - Diiirn. Misneiisoimp. Lipxiae 1511.C. - I!ivv. MiMiriise imp. Lipsiac (?) 1517. D. - Brev. Halberstadit-use iinp. Noriinln-rgae 1515. E. - Ad Complet. ad Nunc dimittis Lat E die Antiphon: Per Mariae lacrimas, pater pietatis, Nobis veram gratiam confer cum beatis. lu 1. Noct. A 2, 1 vox A. -- A 2, 2 vox A. - R 1 und 3 prosaisch. - R 2, 12 sit; unicum doluit A. - - In 2. Noct. R 1, 1 Cum videt A. - R 'J, 1 Qiiautam dicam E. - R 2, 8 matris atque nati A. - R 3, 1 O quam putuiims E. -- In 3. Noct. R 1, 6 plagae et A. - R 2, 1 Reffiiia cleincn- tissima A. - R 2, 9 acriter fulilt A. - Ad Laudes. .Samtlicbe AA super Ps. prosaiscb; ebeiiso dic A ad Magii. in der zweiten Vesper. -- Ilyinnen. lu 1. Vcsp.: Avc stans sub crucc (Anal. IV, 56); ad Complet.: O gloriosa domiiia (Aual. IV, 57).

47. De CompassioneBMV. In 1. Vesperis. 5. Mihi, dolor, jam opponis Verba illa Simeonis Autipbonae. Aspera praesagio, 1. Omnisaetas deilcat Jam cor meumvulncratur, mortem salvatohs Anima transverberatur Gloriosaevirginis In dolorisgladio. praetejitu doloris. 2. Haec est pia pauper illa, R. Virgo clcmentissima, Watersimul et ancilla, Dumvirgo, videresmater filiuraChristi, Plena tamen gratia, llacc cst, quaesub cruce ttevit, mori nece tristi, Sud bunc Hetum abolevit Non suis tortoribus Tui, Cbriste,copia. asperafuisti, Scd plangens et lacrirnaus 3. Stat Maria, mater pia, temet afHixisti, Foris plorans acriter, V. Mauus torquens acriter Kcgem niundi furibundi Duiu tractarent viliter. anxia flevisti, Nil, quod esset reprobum, 4. Quam putainus Judaeis dixisti. matris maestitiam, Cum videret prolis angustiamV Ad Magnificat. Non est dolor A. Virgo passa filio ut matris virginis, Poenamcordis indicat, Mortem flentis Se plebis in medio Dei et liominis. Coutrauiorem publicat, - 149 -

Drgentesupplicio 3. Cerne,fili, matremflentem Voces raaestas replicat, Tecum mori cupientem, Quae quondara prae gaudio Specta cor et lacrimas; Cecinit Magniticat. Ad me verte vultum sanctum Atque fidae matris planctum Consolando redimas. A d Completor ium. Super Psalmos. Responsoria. A. Nosmatris compassio, 1. Consolari Jesu, rex insignis, mater non potuit, Serveta voragine Sictractatum gehennalis ignis. videns, quem gcnuit. Fere tantum Ad Nunc dimittis. dolorem habuit, A. Passionisgladius, Quantumille, virgo carenscrimine, qni tot sustinuit, Tuam laesit animam V. Mortem Dei omni cum gravamine, videns, quem alait, Quodpromisit Simeon, Nulla mater plenus sacro flamine, unquam sic doluit. Cum in templo dixerat: nuncdimittis, Domine. 2. Cumvidit supplicia mortis exquisita, Torquetur angustia, A d Mat utinum. fletu est attrita, Invitatoritun. Triduano spatio dum langueret ita, Cum Maria virgine Squalet ejus facies fervide ploremns, nuper tam polita. In crucis supplicio V. Poena sic exasperans regem adoremus. nunquam est audita, Longe sibi carior mors erat quam vita. Ad Nocturnum. Antiphonae. 3. Qualemdicam, domina, poenam, quam tulisti, 1. Noctem,qua Christus patitur, Crucifixotilio absque somno duxisti quando tu dixisti: Et soporatis ceteris Noli me superstite flens pervigi) mansisti. solus mortem pati, 2. Virgo mater, da nunc luctus, Quaesofiat similis Ventris tui sacer fructus mors matris et nati. Pendet in patibulo, V. Noli me relinquere, Ille mitis ex te natus Jesu, fili bone, Jam stat clavis perforatns Fac, ut tecura moriar A furente populo. tua passione. - 150 -

Iri Laudibus. Ad Benedictus. A. Tamquam latro capitur Antiphonae. undiquc constrictus, Fit nox illi flebilis Caeditur, conspuitur et nirnis amara alapis afflictus; Matri, qnando capitur 0 matris angustiae, ejus proles cara. cum audiret ictus! Pro nobis haec tolerans 2. Fili, dulcis et amande, sit rex benedictus. Fili mundo venerande, Quomodo te video! In 2. Vesperis. Fili dulcis et dulcedo, Pro te cor lamentis laedo, Super Psalmos. Poenas tuas doleo. A. Ad locum suplicii 3 Heu, lieu, quam me dire tan- virgo cum venisset gunt, Et cum sui filii Premunt, torquent atque fran- crucem conspexisset, gunt Augentur Tua, tili, vnlnera! planctus et lacrimae Fili, vita cordis mei, Multiplicantur Matris atque summa spei, dolores et angustiae. Fili, mea viscera. A<1 Magnificat. 4. Terra,treme, sol, nigresce, A. Quammaeroris anget moles, Petra,crepans expavesce Spectatmatrem pia proles Facinusfurentium, Mortis in arcticulo Necat mortis necatorem, Et Johai.nem inspectavit Tulit vitae redemptorem Virginemque commendavit Furor persequentium. Virgini discipulo. 5. Planctum meum non cansatur, Sic, o virgo, te adstantc, Qui rem digne conspicatur, Fletu fletum innovante Ego sum, quae genui, Tuus ille moritur, Fovi natum et lactavi Dehinc dire lanceatus Deincepsqueministravi Sed humane tumulatus Satagensut potui. Petra forti clauditur. Brev. ms. Augustanuin saec. 15. Cod. Vatican. Palat. 517. - - In 1. Vrsp. A 1, '.' Et ffliiriiisac. - A 4, 6 ut est matris. - In Laud. A 1, 1 vcix; illi fehlt. - A 1, 3 Matris. -- A 3, 5 Mortem atque summae. - In 2. Vesp. Super Ps. A, 1 sq. Inter ve cum virgo.

48. De CompassioneBMV. In 1. Vesperis. Tristem gerenstbeoriam Recensendoprophetiam Antiphonae. Simeonisgladii. 1. Stabat virgo dolorosa, 2. Dolor ingens, dolor ille, Mater Christi generosa, Genaepallent et. maxillae, Juxta, crucem filii, Ora rigant lacrimae, - 151 -

Crux, flagella, clavi, spinae, Ad Nocturnum. Livor, tumor, plagae quinae Antiphonae. Gladius sunt animae. 1. Immolandus ligna gerit, 3. Cor praedulce, cor amoris Patri parens locum quaerit Globusfactus est doloris, Patriarchaefilius; Vasamaritudinis, CruceChristus oneratus, Fel cum vino praeparatum Maestamatre comitatus Os, cor, linguamet palatum Damnaturinnoxius. Stnpefecit virginis. 4. Quando Christus vinculatur 2. Calvum rident Elisaeum, Palmis foedis, flagellatur Jesum nudura, verum Deum, Strictns flagris plurimis, Illudebant aemuli; Dum sic natum dehonestant, Virgo corde lacessita, Dolorosi commolestant Quasi foret sine vita, Matris mentem stimuli. Corruit exanimis. 5. Extra castraductus Jesus, 3. Protoplastiperemerunt Vinctus,sputus, pugnis caesus Omnes,quos progenuerunt. Crucemfert in publicum, Esu pomivetiti; Mater sequensagnum mitem DnlcisJesu, redemisti RepraesentansSunamitem Cordelaeso matre tristi Natum deflet unicum. Quos daranarunt perditi.

Ad Magnificat Responsoria. A. 0 Maria, stans sub cruce 1. Siout spina rosae florem Triumphante Christo duce Non immutat vel odorem, Per mortem turpissimam, Cura crescat vicinius, Corde martyr exstitisti, Ita virgo tuam mentem Anceps ensis, quem sensisti, Cunctis donis redolentem Tuam transit animam. Furor fugit obvius. Dolor cessit. cum surrexit, Immo videns flagellari Nobis vitae spem porrcxit Et in cruce conclavari Praesidens in gloria; Tuum primogenitum, Fac nos, virgo, suae mortis Patienter sufferebas Et doloris tui fortis Et constanter requirebas Fervere memoria. Dextrae Dei digitum; V. Confer opem tua prece, Ne mundi prosperitas Ad Matutinum. Nos excaecet sua faece

Invitatorium. Vel premat adversitas. Recolentes Ghristum passum 2. Perennalis mater vitac, Et in ara crucis assum Videns pungi latus mitc Pro nostris sceleribus, Militari lancea, Matri suae condolentes Maluisti sic turbari Procidarauscongementes Et cor tuum vulnerari Super mortem filii. Cnm dolorum framea, 152 -

Ut aeterna morte digni Mater adstans tribulata Sanarentur hoc insigni Tam patrata quam prolata Sacrae mortis pretio; Secum silens contulit. Quas tonemur voto grato 4. Cuncta tremunt elementa, Deo laudes pro collato Carpunt luna, sol lamenta Tanto beneficio! Cum dolentc virgine, V 0 mater dilectionis, Angelornmhierarchiae Fac nos eum colerc, Condolentes sunt Mariae uinos suae passionis Christi fuso sanguine. Salvos fecit munere. 5. Morte Christi consummata 3. Palluerunt tuae genae, Mater fide roborata Vuandosubdi crucis poenae Redditur aequanimis, Vides unigenitum, Natum sciens surrecturum Spinaesacrum caput cingnnt, Et cum patrc fruiturum Manus,pedes clavi stringunt, Sedibuspotissimis. Os est sputis oblitnm. Voces audis exclamantes Afl Benedictns. Sesepatri commendantis A. Moricnti dulci nato, Materomnis gratiae, Qnamqnamcorde sauciato, Destitutajam vigore Mater,adstas flebilis, Ut exsanguisprae dolorc Virginalisquisquc gestus Corruis in acie. Tibi decens et modestus V. 0 irnmensamcaritatem, Persevcratstabilis, Quod mater cum tilio Illi compar voluntatc, Tantampraebent pietatcm Pari tiagranscaritate Pro vili mancipio! Pro salvandismiseris; Ejus crucem reverentes In Laudibus. Et hic tecum congementes Antiphonae. Servos junge superis. 1. Rex a ligno cum regnaret Et malignum debellaret In 2. Vesperis. Per crucis dedecora, Ad Magnificat. Mater praesens constituta Christo passo mortem crucis Hunc ad bellum subsecuta Eclipsantur orbes lucis, Est ut Barach Debora. Terrae solum tremuit, 2. Bcllummirae caritatis, Dispergunturquique noti, Ubi Christussauciatis Oblitoressui voti, Medeturvulneribus, Caritasrefriguit; Virgo matermorbos sanat Solavirgo tenet fidem Et distortasraentes planat Constansdocet quod et idem Cumsuis doloribus. Resurgatin gloria; 3. Christus crucis in ambone Verae doctrix disciplinae Constitutus in agone Nobis dona sine fine Septem verba protulit; Perfrui laetitia. Brev. Strengnen.seimp. Holmiae 1495.- Hymnenin 1. Vesp.: Menter juvet firlolium (Anal. XII, OH); ad Noct.; Rogatns Deus rumpese (KlemmingII, 186); ad Laudes: Condolentesmaeroribus (Anal. XII, 68). - 153 -

49. De Conmendatione BMV. In 1. Vesperis. Ad Matutinum. Antiphonae. Invitatorium. 1. CubanteJesu dolorose Christumpro nobispassum lu crucis patibulo AdoremusDominum, Accessitmater lacrimosc Qui pie respexitmatrem Sub cruce stans in patulo, Secumin dolore positam. Quam intuens amorose Commendat discipulo. 2. Filii praesentia In Nocturno. Mater destituta Ut Cedar tabernacula Antiphonae. Est nigra constituta. 1. David regom dnm fugavit 3. Felicior erat mater Persecutorisgladius, ConceptoDei radio, Patrera,matrem praeservavit Sed erat infelieior A malo devotns filius. Orbata tanto filio. 2. Dulcem parentis animam 4. Sol virginemcoloravit Tunc pertransivitacrius Decoreconceptionis, Juxta verbumSimeonis Sed eam decoloravit Passionis gladius. Dolore compassionis. 3. Dum Simeonis gladius 5. Recoloratadicitur Animam matris perforavit, Dulcis virgo et mater TuncGliristus in crucepositus In resurrectionefilii, Virginem virgini commen- Dei genitrix et martyr. davit. R. Dam Tobias filio Responsoria. Vias virtutum demonstravit, 1. Verbum prophetae caelitus Figurando et notando Nati supplet inopiam, Christum designavit, Sed vitae natus redditus Cum amentem et dolentem Sibi matrem commendavit. Matris pellit tristitiam; V. Cliristns sol verus oriens V. Lignum crucis intulit maestitiam Ac in cruce moriens Dulci matri Secreta discipulo reseravit. per mortismiscriam. 2. Verbum vitae Ad Benedictus. dum palam moritur, A. Simeon, vates Domini, Legis mandati Ad te reginam caeli parens ostenditur, Tuam praedixit sanctissimam Clamant omnes: vincitur, Gladium vibrare animam, Hinc fides extollitur. Tuam igitur agentes V. Christus in cruce Compassionismemoriam dum triuraphavit, Perduc precibus Matrem discipulo Ad perennemgloriam. commendavit. - 154 -

3. Mater parens Christi, 5. Te invocamus, o beata in hictu dum exstitisti, Potissimead vitaeterrainum, Es consolata Conserva nos in fide grata, per verba filii grata, Devotnm tibi populum. Sic commendata discipulo,virgo beata. Ad Benedictus. V. Et tu, mater pia, A. 0 mundi lampas tuo nato nos recommenda. Et margarita praefulgida, Quae in morte filii obfuscata In Laudibus. Fuisti et commendata Discipulo, reformata Antiphonae. Exstitisti, Maria, 1. FidesMariae virginis Mater Cbristi semperpia, ConsumptaJesu passione Exoratrix pro nobisora Excessitsidus apostolicum Ad Deum,qui te elegit, Immobili adbaesione. 2. Fides Mariae latuit In Christi mortis triduo, In 2. Vesperis. In lucem tandem prodiit Multiplici miraculo. Ad Magnific.it. 3. Discipulisrecedentibus A. 0 lumenecclesiae, Maria perduravit Christus,verus Dcus, Stabilis in fide, Moriens in cruce Sicillos educavit. Necpeccati reus, 4. Fides catholica Matrem tibi condolentem Recepit tunc incrementum, Vidisti in populo, Dum virgo theotocos Quam quasi morientem Tenuit fundamentum. Commendastidiscipulo. Antiph. ms. Calcariense saeo. 16. Cod. Arch. Calcarien. A. 14. - - 1 n 1. Vesii. A 3, 3 crat ergjinzt.- A 4 3 eam erganzt.- Ad Noct. R 1 , S ppr mortemmiseram. - R '"'",f\ rs vir^o. - R 3, 8 commemla.- Hyninen: In 1. Vesp.: Imperatrix clemcntiae (Mone II, 139) oder: Lauda mater ecclesia (Anal. XI, (','>).

50. De septem «iandiis BMV. In 1. Vesperis. Salutis initium, Antiphonae. Mortis pabulum vicisti, Caput ejns contrivisti 1. Salve, mater castitatis, Lilium bumilitatis, Et omne supplicium. Virtutiset honoris, 3. Salve,mater generosa, Tu gemmapudicitiae, Rutilansac speciosa Fonset portuslaetitiae, Praefiliis hominum, Paradisusamoris. Quite creavitprovide, 2. Salve, mater o Maria, Lactasti sacro ubere Dnlcis, clemens atque pia, Salvatorem omniuin. - 155 -

4. Salve, mater gratiosa, A d Matu t inum. Quae fuisti dolorosa Invitatorium. Passione filii, Nanc cum eo dominaris Festinate, adoremus Et regina nuncaparis Regemregum omnium, Caelestis consilii. Gloriosam ut laudemus Et reginam virginum. 5. Salve, mater augcloruin, Tuum septem gaudiorum Jnstat festumhodie; In 1. Nocturno. Ergo chorum adjuvando Antiphonae. In psallendo et cantardo Veni,mater gloriae. 1. I)e caelomissus nuntius Cinctus veste serena, Ingressus ait angelus: Ad Magnifiirat. Ave, gratia plena. A. Alma Dei genetrix, 2. Gaudentastra matutina, tua gratiasemper abundat, Dumvirgo salutatur, Spiritusaeternus Et cor ejusad divina munera datque tibi, Confestim inflammatur. Te decet,alta parens, 3. Hancdiem fecit Dominus, calamis praestantior omnis Mors in qna tristis perditur, Quasque potest laudes Assumpsit carnem hominis, in tua templa ferat. Conceptus Deus colitur.

Ad Completoriura. In 2. Noctur no. Antiphonae. Super Nunc dimittis. 1. Ut cognatam visitavit A. Ave, Maria, genetrixpia, Per montesmater pia, Gratia plena, virgo serena, Infans tandem cxsultavit, Dominus tecum, tu quoque Dum intravit Maria. mecum, 2. En, sanctasalutatio, Benedictatu in mulieribus, A matribusnotatur Castis pariens Deum visceribus, Miranda operatio Et benedictus fructus Et spiritns donatur. Ex hortulo productus, Fructus ventris tui, 3. Superbos corde projecit Humilis ipse Deus, Jesus, cui Voce, votis omnibus, Qui potens est, magna fecit Tuis dignis precibus Et sanctum nomen ejus. Semper commendari Atque sociari In 3. Nocturno. In caelo sursum Post vitae cursum Antiphonae. Flagitamus et oramus, 1. I)eus ct bomo nascitur 0 pia Maria. De Maria virgine - 156 -

Et ab eadem pascitur In Laudibus. Solerti regimine. Antiphonae. 2. Laus et honor Christo datur, Atqnepax hominibus, 1. Haecdies laetitiae, Sanctamater veneratur Mariae, matris gratiae, Supernisagrainibus. Exsultentergo hodie, Qui laudes dant de virgine. 3. Virgo humilis probatnr, Ut ostendit opere, 2. Dolcem natum regcs quaerunt Casta mater nuncupatnr, Stella duce praevia, Lactat Deum ubere. Invocare dura venerunt, Magna cernunt gaudia. Pr os u1 a. 3. Lignum crucis qui portavit, 1. Surrexit cum gloria, a. Gaudeamusdigno Limbocaptos liberavit Mariaefesto, Cumsumma victoria. b. Quo caelestivirgo 4. Descenditsacer spiritus regnat triumpho. Discipulos illuminans, Exsultat mater caelitus 2. Puro cordejubilans. a. Quo angelorum 5. 0 luce quam glorifica chori laetantur onmes, Illustrantur caelici, b. Reginam caeli Mariam ad deifica optatam venerantes Dum assumunt angcli. 3. Ad Benedictus. a. Et nomen melius A. Virginis et matris a patrc datur nostro venerata favore Et filio Gaudia perpetuis spirituk[ue sancto, sint benedicta modis, b. Ordinaverunt nam Candidus aetherei ipsam proximam pariter regnator Olympi Sessioni Laudibus iiuiumeris suae nunc et in aeternum. sit benedictus. Amen.

Antiph. ms. Calcaricnse saec. 16. Cod. Arch. Calarien. A. 14. -- Die RR in allen Nokturnen prosaisch. - Es ist von Interesse zu erfahren, dafs der ,,zu den Freuden Mariens" in der Kalkarer Kirche sclion 14M stand und 1507 eiiie Vikarie an demselben gestiftet wurdc. - Hicrzu die Ilvinnen: Laudes perpetuae dignaque praomia (Anal. XXIII, 71); Virgo dum scandis superos mcatus (Anal. XXIII, 71 sq.).

51. De septem gandiis BMV. In 1. Vesperis. Mundi salus, Super Psalmos. mater cbristifera, A. Gande,felix Dei patris inventrix gratiae, oblentrix veniae, - 157 -

Nova caeli Gaudet misso de superis dans orbi foedera, Angelo cum fulgore Vencrantcs Castitatis amore; tuac laetitiae V. Nuntiat eximia Memoriam Gabriel miranda Mariae. a morte libera. 2. Benedictasterilis In fecunditate, Ad Magnificat. Mater ineffabilis A. 0 Maria, Cumvirginitate gratum commercium Gaudet admirabilis Procurasti Pro uativitate-, votis tidclium, V. Augelusangelicum Justisvitam, pastoribusintonat hyranuin. reis remedium, 3. Currunt magi Tibi decus stellae regimine, matris et gaudium. Regem quaerunt natura de virgine, A d M a t u t i n u m. Profitentur Deum iu homine, Invitatorium. Gaudet mater SummumDominum gloriae, tali solamine; Venite,adoremus, V. MenteDeo prona Matri plenae laetitiae, dant trino tres tria dona. Venite, exsultemus.

In 2. N octurno. In 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Perfecisti laudem raatris 1. Adstat a dextris regina Conceptus in virgine, Cum ingenti gaudio, Quam obumbrat virtus patris Mortis subtracta ruina Absque viri semine. Resurgente filio. 2. A summo caelo egressus 2. Laetiticat civitatem Matris intrat viscera, Dei raptus hominis, Inde nascens est egressus Immittens jucunditatem Tollens rnundi scelera. In cor matris virginis. 3. Super maria fundata, 3. De te dicta gloriosa Mater maris nescia Sunt, civitas veniae, Per reges est honorata Lonis manaus gaudiosa Nati stella nuntia. Multiformis gratiae.

Kesponsoria. Responsoria. 1. Arca divini foederis, 1. Dormientis Caeli plena dulcore, maerore tilii Regalis virgo generis, Sauciata Novo fecundamore, est mater quaerula, - 158 -

Resurgentis Exsultando non expers gaudii venti christifero Regnaturum Se prophetam cernit per saecula. et matrem indicat. V. (,)uarta resurgente V. Dum puer exsultat, fit Christo manc nitente. mater propheta resultat. 2. Exaltatur 2. Gratulanter ad caeli culraina de terra vehitur Hinc assumptus Christi mater nubisobsequio, ad regni soliuni, Comitantur Carne,mente polorumagmina, cunctispraeponitur, Gaudetmater Gloriosa regnantefilio. choris caelestiura. V. <,Juintafuit nati V. Septimolaetatur, terris superastra levati. cumcaelis virgo beatur. 3. Factus de caelo sonitus 3. lutereede, mater Christi, Fratrum replevit intima, Pro te venerantibus, Missus in igoe spiritus Gaudia, quae meruisti, Dona praebuit optima, Praebens supplicantibus, Gaudet raater cum gcnitus Tandem victo hoste tristi Tam subliraavit infima. V. Venit in igne datum Nos junge regnantibus. V. Ora voce, pia, cum sexta pneuma beatum. pro nobis, virgo Maria.

In 3. Nocturno. In Laudibus. Antiphonae. Antiphonae. 1. Anuuntient inter gentes Nunc assumptae gamlium 1. Domum tuam, Domine, Matris in mundo degentes Decet sanctitudo, Et poscant suffragium. Quam fecit in virgine 2. Lux justo tunc est exorta, Suramacelsitudo. Dum Maria nascitur, 2. Intremus in atria Patefactavitae porta, Dignementis piae QuandoChristus moritur. Deproraendogaudia 3. Notum fecit salutare Virginis Mariae. Parensmunus regiam, 3. Terradedit nobis fructum Surgens, scandens confirmare Caeli fusa rore, Conscensus caelestium. Gaudens tollit Evae luctum Responsoria. Nato salvatore. 1. Elisabeth 4. Benedicant omnia infans in utero Matrem salvatoris, Verbi matrem Quae per septemgaudia adesse praedicat, Donet vim amoris. - 159 -

5. Oinnes gentes, Dominum In 2. Vesperis. De caelis laudate, Qui dat matri geminnm Ad Magnificat. Decus illibatae. A. 0 mater clemeutiae, Ad Benedictus. Aula trinitatis, A. Benedicta Plena donis gratiae mater aHissirni, Et jucunditatis, Gaudiosa Tc laudantes hodie mundi spes unica, Mundans a peccatis Praestet nobis Uata mundo requie adversa reprimi Coujunge beatis. Et perducat ad regna caelica. Brev. ms. Hildesheimense saec. 1"». C'od. Gapit. Treviren. 180. A. - Bruv. Guslariensc- itnp. Halburstadii 1525. B. - IJvev. Narboncnsc in>ip. Oarcassc.uae1535. C. -- In 2. Noct. R 1, 4 est felilt ('. - R 2, 2 arl caclorum C. - In Laud. A 3, 1 nobis fi-lilt C. - A 3, 2 Fusa caeli rore. C. - Hyinuen Aual. XII Nr. 109 uud 110.

52. De Gandiis BMV.

In 1. Vesperis. tartara spoliavit Et bomines collocavit Antij)lionae. In caelesti gloria. 1. Gabriel, cursor caelicns, 5. Gaudet, quando coronatur Paranympbus magnificus, Per filiuni et locatur Dum salutat, virginem Ultra culmen ordinum Perturbat, sed subsequitur Angelorura, qui congaudent Gaudium, dum complectitur Sic, ut inde semper laudent Denm factum hominera. Creatorem Domiuum. 2. Gaudet,virgo, dum nascitur, R. Gaude,virgo concipiens Et mundopalam editur Sinevirili semine, Christus,proles deica, Emmanuelparturiens, Natusante luciferum, Deumuna cum honrine; Mundi perlustransvespcrum Gaudc,sciens surrexisse, In zonaecliptica. Quemplangebas intcrisse, Et in caelum ascendisse; 3. Gaudetvidens resurgenteui, Gaude,quod post assumeris, Postquam vidit morientem Regnatura cum superis, Cruci clavis affixum, Ut opem feras miseris, Quando corapatiebatur Quos rodit vermis sceleris.

Nato,Per quicordi moriebatur, cor innixum. V. Hierusalcm,civitas Dci, gau- deas, in saccula saccidoriim 4. Dum ascendit ad aethera, luce splcndida fulgelis ct Gaudet virgo christifera omnes fines terrae adorabitnt Pro tanta victoria, eum. - 160 -

Ad Magnificat. 2. Quanto gcstivit gaudio A. Gaude,virgo, quaegravida Magisadorantibus, Deumparis non dolendo, Offerentibustilio Nec es effectacupida De suis muneribus. Donaregum assumendo. 3. Virgo doleuspassionem Gaude,quod Cbristus infera Congaudetresurgenti, Frcgit et scanditaetliera; Qui dat incorruptionem Gaude,quod misit munera Devotacsibi genti. In disposita viscera; Gaude, regnans in gloria Super omnes impcratrix, In 3. Nocturno. Cujus nianet memoria Cuuctorum auxiliatrix. Autiphonae. 1. Gaudet virgo, dum adspicit Ascendentem ad caelos Ad Matutinum. Et dum prope se prospicit Invitatorium. Colloquentesangelos. Vcnite, congaudeamus '2. Beata matri gaudia Pro gaudiis Christi matris, Intiuxit paraclitus, In cujus spe respiramus Conferens dona grandia In mundi procellis atris. Illapsa divinitus. 3. Cum genetrix exaltatur lu 1. Nocturno. Ad filii dexteram, Totus orbis gratulatur Antiphonae. Effugisseperperam. 1. Cum Gabriel annuntiat Verbi conceptionera, Virgo mater tripudiat In Laudibus. Propter redemptionem. 2. Gaudetclausus in utero Antiphouae. Salutatavirgine, 1. Novum causavitgaudium Virgo congaudet puero Completum vaticinium Kepleto spiramine. Jeremiaepropbetae, 3. Ortosole justitiae Cumfemina circunulcdit De stellavirginea Viram,qui mundumcxcedit Datur causalaetitiae Et gubernatdiscrete. Sperantibusin ea. 2. Angelico tripudio Pro nato Dei filio In 2. Nocturno. Congaudetvirgo mater, Quae materiam tribuit, Antiphonae. Quam genitam exhibuit, 1. Dum offerturSimeoni, Ut essetnoster frater. i benedixiteum, 3. Resurgentisvictoria Praeconizatur spes boni, Lapsa mortis memoria Quod cunctis est melleum. Laetiticat Mariam, Verso tletu in gaudium Cum invencrnnt puellam, Uiscautat horologium Cum natum adoraverunt, Consonuni melodiam. Qui spoliavit infernum 4. Semigaudet puerpera, Et post ascendit ad astra, Dum scandit super sidera Ut daret nmnussupernum, Nutus, quem dilexerat, (^uosterneret nmndi castra, Plus quam creata cetera Et post matremcoronavit Et sic manet ut misera, Omninmimperatricem, Nam vitam amiserat. Per quod mundo speradonavit 5. Super eueluiu empyream Esse cunctis adjutricem. Ad latus nati melleum Gaudet mater locata, In 2. Vesperis. Ubi secreta divina Ad Magniticat. Videus praeest ut regina A dextris corouuta. A. Mater Uei gloriosa, Virgo. rosa speciosa, Ad lieiiediutus. Licet virespro tuorum A. Mirabile mysteriura Memoria gaudiorum Cum gaudio decantatur, Propriae non sufficiant Cum salutis commercium Sed penitus deficiant, Iii virgine declaratur, Taae tamen ad decorem uandocreator unmium Sanctitatis et honorem Carnem humauam induit Ip-.i pie recolimus Et post temporis terminum Gaudia teque poscimus, Fragilem se exbibuit; Pulsis ut facinoribus Qui traxit magos per stellam, Gaudioruin bonoribus Qui munera obtulerunt, i '.i' n'stium gaudearaus. Brev. Noviomense imp. Parisiis 1515. - lu Laud. A 4, 4 fehlcii drei Silben; creata ergiinzt. - Die Hymnen siehe Anal. XIII, Nr. 111 und 112.

53. De septem Gaudiis BMV.

In 1. Vesperis. 3. Gaude, quod ab oriente Magi venerunt repente, Antiplionae. Natumtuum adorantes, 1. Gaude virgo nunc Maria Aurum, thus, myrrham ferentes De stirpe nata regia, Angelorum Domino. Quaeper auremconcepisti, 4. Gaude,quod est praesentatu> Angelodum credidisti, Per te, virgo, tuus natus SupernorumDominum. In templo,Simeon gratus 2. Gaude,virgo generosa, Christoque,quem amplcxatus Nam materes speciosa Est cum cordisjubilo. Dei, qui de te nascitur, 5. Gaude,quod Christussurrexit Nec alvos tuus laeditur De morte, qui et protexit In pariendo Christnm. Oves suas, quas dilexit, Dreves, Uistoriatrliytlimicae. IV. 11 Et pie ad caelos vexit In tripudio, Mariani fecundavit. Venite psallanms cunctipotentiDeo 3. Gaude,virgula Jesse, Ac Mariae jubilemus (juae florem in pleua messe dulci cantico. Mundo lapso protulisti, De tuo suscepit esse, lu 1. Nocturno. Quodnobis fuit necesse, Deus, qui ex tuo Antiphonae. utcro processit ad ortum, 1. Gaude,mater ecclesia, V. Cerneredivinum Nuva frequentansgaudia lumen gaudcte,tidelcs. De advocata strenua, (Juae est caelorum rcgina. In 2. Nocturno. 2. Gaude,Maria, stella maris, Orta ox radice Lavidis Antijihoiia. Cumnulla maculacriminis. 3. Gaude,Dei thalamus, 3. Gaudu, theotoca huniilis, Myrrha, tlms et balsamus, Emanuel namquc concipis 0 Maria. Virtute divini numinis. Responsoria. Ri-sponsoria. 1. Gaude,allatrix gratiae, 1. Gaude, stella matutina, Reges Tharsis et insulae 0 virgo dulcis, Maria, " 'liristo dona obtulcrunt, Mundi princepset regina, Aurum ut regi gloriae, Mater Dei digna dici, Myrrham ejus sepulturae, Contra tela inimici Per thus Deum designa- Gaudium pone salutis, vemnt. Tuae titulum virtutis; V. Gaudiose stclla nova Tn es cnim virga Jesse, Fulgens ab ortu ut rosa Magos ad praesepe duxit, Uterum tuum dc spiritu saucto Cum quibus gaudes, Maria. Credimus impraegnatura; 2. Gaudium ChristUs attulit Ernbescat Judaeus infelix, Barathriclaustra rurapendo Qui dixit Christumcx Joseph Patribus,quos carcer vinxit, semineesse natum. Hos a morteredimendo. 2. Gaude,clara Dei margarita, V. Maria tunc exsultavit, Pulchrabasilica, Quia vivuni Christumvidit, Laetare,virgo Maria, A mortedum resurrexit, Tu es caelommdomina; Qui captis opcin praebuit. Te enim laudare rite 3. Gaudia raagna Nequit oranis creatura, nos pellunt promere Nam praebes auctorem vitae Laudes Christo, Et fabrieantem omnia. ad solium gloriae V. Fac nos, virgo (,>ui scandit, dulcis et decora, Mariae iter pandit. Gaudere tecum Gaudes, Mater, dc palma in mortis hora. victoriae. 3. Gaudent chori angelorum, V. Laeteturcor tuum, Ac virtutes caelorum virgo regia, Studenttibi resonare Nam tuus natus Melos dulce, mulce gnare transccndit aethera. Natum tuum, o Maria, (,|ui matrem super sidera In 3. Nocturuo. Te collocavit oiunia; Nos a nece tua prece Antiplionae. Salva,Alleluja. 1. Gaude, Maria, V. Gaudeat turba clericorum, Templuni summaomajestatis, l^iuod advocata urphauorum Quia es speculum Super agmina angelorum Pulchrae virginitatis. Est cum jubilo 2. Gaude, Maria, rosa de Fluvioquegratiarum Jericho, Pulchre locata. Quia tu placuisti altissimo, Ora pro tuo devotopopulo. In Laudibus. 3. Gaude, Maria, lux gloriae, Nam dasornamentum gratiae. Antiphonae. 1. Gaudium tibi, Maria, Responsoria. Fuit, quando mente pia 1. Gaude,virgo Maria, Archangelocredidisti. Cunctas haeresesinteremisti, Quae Gabrielis arcliangeli 2. Gaude, genetrix tidelis, Dictis credidisti Natum,qui venit de caelis, Et postpartum virgo Yirgoquod tu peperisti. Inviolata permansisti. 3. Gaudio fuisti gavisa, V. Gabrielein archangelum Quando perduxit stella visa Te credimus esse affatum, Magos ad Christum, o Maria. 11* 104

4. Gaude, quod vernm Deum In 2. Vesperis. Natuni induxisti ad templuin, Quembeuedixi; tunc proi>licta. Ad Magiiitkat. 5. Gaudc,virgo de triumpho, Gaudc,quod sanctossuperas t.Hii-mde tribu Judaleo In hoc, quodChristo imperas, Fecit a morteresurgendo. Ut potcnsmater tilio, Et quod tua gloria Ad Benedictus Non terminabitur in saecula. A. Gaudcs, Maria inclita, Deo nos reconcilia, i.iuod bic, qui venit de Bosra, Quae mater es et tilia, Victur existens nobilis Ut nos tuo gaudio Ascendit rcgnans in caelis. Fruumur iu perpetuo, Fac nobis liunc propitiuni, Tuo, Christe, nimio Ne cadamus in buratlirum. Muniti patrocinio. Bruv. ins. Tn-buiR-ii-i- saec. !""> C»d. Pragen. VI F 20. A. - Mi.-m-iiMs imp. Lipsiae 1502. B. - Diurn. Misnense imp. Lipsiac 1511.C. - Brev. Mi^nfii-;!' ini]i. Lijisiac IV) 1517. D. - - I n 2. Nm-t AA 1 u. 2 |pi"-.iKrh. - Ad Hein.-il.A, '< l-'.-icim> hunc A. -- In 2. Vesp. ad Magn. A, '.( Fnimav in perpetuo ABCD. -" Ilicrzu dor llymims: Gaude sideribti.s nae imjiuras (Aual. IV,

54. De (iandiis 1!MV.

I n 1. V e s p e r i s. R. Gaude decus ecclesiae, Antiphonae. Mater misericordiac, Virgo mitis et benigna, 1. Gaude,regina nobilis, Solabona, sola digna Virgo incomparabilis, Oninilaude et honorc Rosa rosarum omnium Et liliorum lilium. Omni loco et tempore. V. Fac ad nostrura solatium 2. Gande, virgo dukissima. Dilectum tui uteri Cujuscorpus et aninia Nostrorumsemper cordium Singularemiraculum, Totis medullis inseri. Miraculorum speculum. Ad Mag-iiitiuat. 3. Gaude, cujus eloquia Sunt sicut mala aurca, A. Gaudc,raatrona caelica, Exsultando maguitica Et cujus motus auinii Deum tuum salutarem, Vincunt odorem balsami. Qui te fecit singnlarem. 4. Gaude,cujus operibus Tu ancillam Jesu Cbristi Tamquamstolis regalibus Te vocarivoluisti, Nitetcorpus ecclesiae, Sed,ut docetlex divina, Vestiturrex justitiae. Tu ipsiuses domina, 5. Gaude, virgo amabilis, Nam jus babet et ratio Tota desiderabilis, Matrem praeessefilio; Da nobis desiderium Ergo ora suppliciter Videndi te et filiura, Et praecipesublimiter, Ut nostrodesiderio Ut nosin mundivespera Vestra accedatvisio. Ad regna ducat supera. - 165 -

Ad Matutinum. In 2. Nocturno. Invitatorium. Antiphonae. 1. Quibus te, virgo, laudibus Regentem sine tine Attollere poterimus, Christnm adoremus Quorum sordent cloquia Mentisque dulcedine Et actus, sancta Maria. Mariae jubilemus. 2. Emunda conscientiam, Conserva innocentiam, In 1. Nocturno. Fidem in nobis robora, 0 theotocos Maria. Antiphonae. 3. Mentes nostras sanctifica Tranquilla donans tempora. 1. Virgo,Deo plenissima, Misericors,pacitica, Ad nostua praesidia 0 theotocosMaria. Misericors, propitia Converte, sancta Maria. Responsoria.

2. ConfitemurTe genetricem et unicamsplendidam 1 VeraDei genetrix, humanae stirpis amatrix, Aeternaesapientiae, Ex te justitia Maria,tu nosrespice. processit,sancta Maria, '3. Deterge nostra crimina V. Quae damnum reparat, Corda sanans languentia, quod primapropago pararat. Cui aegra clamat anima: 2. 0 caeli porta, Succurre,sancta Maria. nova spesmortalibus orta, Duc, refove, sana Eesponsoria. properantes,sancta Maria, 1. 0 spesdivina, V. Ad te respicimus, via tuta, potensmcdicina, quamtota mentesitimus. Porrige subsidia 3. Oramus, domina, miseris, o sancta Maria, carnis quos crebra ruina V. In tc gaudemus, Allicit ad vitia, per te commissa dolemus. releves, o sancta Maria, V. Parce libens miseris, 2. Lux indeficiens, venerabile sidus et ingens, quae cunctorum misereris. Illucesce pia relevandis, sancta Maria, In 3. Nocturno. V. Praeduce te patriam tendimusad superam. Antiphonae. 3. 0 clemens doraina, 1. Gaude, nostra sollemnitas, spes desperantibus una, Gaude, nova jucunditas, Culparum venia 0 flos florem concipiens, largissima,virgo Maria, 0 rosa rosam pariens, V. Per te vivamus, Per te mens nostra gaudeat ad te per te venianms, Et in Deo refloreat. - 166 -

2. Gaude, quae pio filio Qui velaraento tuarum In virginali gremio Nunc exsultamus alarum. Dulceni infigensoculum 4. Caelum,mare et arida Suavededisti osculum. Te benedicant,domina, 3. Exaudi nostra carmina Nosque et nostra omnia Acta delens peccamina Bencdic et sanctifica. Et bona reddens perdita, 5. Collaudent Deum omnia 0 sanctorumsanctissima. In matresacratissima, Responsoria. Cujusamori debitum Persolvimus obsequium. 1. Sacratissima virginum, Corrnptae mentis oculum Ad Benedictus. In te rei defigimus 0 angelorumgloria, Et protegideposciraus. 0 pietatisviscera, V. Te lacrimis, precibus Subveninobis, domina, matrempietatis adimas. Plenamisericordia, 2. 0 spes nostra et gaudium, Qui sedemusin tencbris Singulare refugium, Ad te directis oculis. 0 sola salus omnium Te castediligentium, Per Horas. V. Salve, salvatrix et lapsorum relevatrix. Ad Tertiam. 3. Gaude, regina praepotens, R. Salve, porta poli, Aeterna luce praenitens. per quamlux splenduitorbi, Gaude,caelorum domina, V. Fer pia devotis 0 virginum pulcherrima, auxilium famulis. 0 misericordissiina, Ad Sextam. Gaude perenni gloria. V. Fac nos laetari R. Salve, Christifera, faciemquetuam speculari, caelestimunere digna, Plenam virtutis V. Ora pro famulis, dulcediniset pietatis. o benedicta,tuis. Ad Nonam. ID Laudibus. R. Salve,Maria, Antiphonae. lux et inundi donrina, Nato tuo nos 1. 0 mater regis filii, clementer coucilia. Cujus regni non est finis, Felix dies ortus tni, Qua illuxisli saeculis. In 2. Vesperis. 2. Per te divino jubilo Ad Magnificat. Jungamurcaeli asylo, A. Ave,summi regis sponsa, Quotecum Jesu Domino Yirgoet mater,gloriosa Frnamursine termino. Caelornraregina, 3. Laudent te nostra labia, Pretiosa 0 virgo sacratissima, Paradisi rosa, - 167 -

Stella rutilans, aurora, Spes defunctorum, Angelorum gloria, Advocata pia Sanctorumlaetitia, Esto uobis apud Deum Justorumsubsidium, Seraper,virgo Maria. Hrev. Aquilegiense saec. 15. Cod. Si.-min.Brixinen. s. n. A. - - Bruv. ms. Pollingense saec. 15. Clm. Monaccn. 11903. H. - Brev. ms. S. Nicolai Patavien. saec. 15. Clm. Monacen. 16140. O. -- Brev. ms. Augustanum saec. 15. Cod. Vatiean. Palat. 523. D. - - Brev. ms. Monasticum Gallicum saec. 13. Cod. Turicen. Rhenov. CX. add. saec. 15. E. - Psalt. ms. saec. 13. Cod. Civit Nurembergen. Solg. IV. 2. add. saec. 15. F. -- Brev. Curiense imp. Augristae 1520. G. In 1. Vesp. A 3, 1 eloquia fehlt A. - R, 7 sqq. fehlen B; G hat au di.-ser Stelle das R 3 der 3. Noct. - Ad Magn. A, 5 Josu fchlt G. - Il.id. !."" in tVlilt (!. - Ad. Complet. .Super nunc dim. hat D folgeude Antiplmu: O Maria, virgo virginum, Summum trinitatis sacrarium, Angelorum specnlnm, Scala sanctomm omnium, Tutum peccatorum refugium, Cerne, pia, nostrum periculum, Sume suspirium, Fac nobis placatum Tuum pium natum, Redde nobis filium. Invit. 1 Regem sine G; AB haben dagegen folgendes Invitatorium: Gaude, virgo virginum, Gaude, florens lilium, Maria, mater Domini. D hat beide. - In 1. Noct. A 2, 4 Sancta Maria nos respice A. - A 3, 1 nostra \ nlnera BD. - A 3, 2 sana G. - R 2, 4 u saucta G. - R 2, 6 quo tendimus ad supernam G. - R 3, 2 o spesG. - R 3, 4 sancta Maria A. - In 2. Noct. A 1, 4 Actusque G. - A 3, 1 castifica A. - A 1, li patrarat G. - In 3. Noct. A 3, 1 nostra crimina G. - R 1, 5 laerimarum B, jnv- cantibus G. - R 2, 3 sola fehlt G. - R 2, C reparatrix A. - Ad Laudes. AA prosaisch, wahrend die obigen fiinf AA in 2. Vesp. untergebracht sind DG; dafs dieselben aber ursprunglich in die Laudes gehoren, beweist ilire Anspielung a.vf die Laudespsalmen. - A 2, '.', Domino fehlt G. - - A 3, 1 Laudant A. - A 3, 3 velamento tuarum ('". - A 3, 4 exsultamus tuaimn G. - A 4, 2 benedicunt G. - A 5, 3 Ciim amore debito G. - A 5, 4 offi- cium G. - Ad Bened. A prosa DG; diese A ad Primara G. -- Ad Hm.i> RR nur BD. - In 2. Vesp. ad Magn. A fuhlt A. - A betitelt das Offii-ium nSabbato de S. Maria".

55. De Gandiis BMV. In 1. Vesperis. R- Gaude,mater, virgo pia, Speciosa tu Maria, SuperPsalmos. Itcni in hoc festo gaudc, In quo tua proles laude A. Gaude,Dei mater, De sepulchroresurrexit Qnia Deus pater Et de claustris vinctos veyu. Snscitavitfilium y. Quamgavisa tunc fuisti, A mortuis, Jesm Christum. SUUTIvultum cum vid;sti. - 168 -

Ad Magnificat Nam surrexit suus natus, Peccatori cruciatus. A De Magdalo peccatriccm, Narratur, ad primam viccm V. Nos, qui ejus indigemus, Jesum perspexisse Plus prae cunctis exultemus. Morte surrexisse, 3. Plus quaraomnes dilexisti, Sedhaec qni scripserunt, Primaquoque perspexisti, Apte innuerunt, Virgo mater, tuum natum Vuod prima omnium Resurgentemlaureatum. Vidit suum filium V. Voce tua posce Illa munda Dei cella, nos caelis cernereposse. Quae vocatur maris stella; Haec est enim firma stola, In 2. Nocturno. In qua mansit fides sola, Dum quievit tumulatum Antiphona. CorpusJesu vulneratum. Partu mater illibato In hac die exsultato, Jesum Christum, tuura natum, A d Matu tin um. Vide morte suscitatum. Invitatoriuro. Responsoria. Alleluja, tilins virginis 1. Virgo, nmndi domina, Resurrexit a mortuis, caelorum regina, Ipsum adoremus. Te monemus gaudium prece matutina, In 1. Nocturno. Quod habebaspleniter isto die festi, Antiphona. Cura surrexit filius, Jam surrexit tuus natus, pro quo prius flesti-, Magna laude coronatus, V. Hinc a nobis fer peccatum Inde, virgo, gratulare, Propter tuurn exsultatum. Tuos servosconsolarc. 2. CorpusJcsu dum quicvit In sepulchro, abolevit Responsoria. Murraurfidem ab ovili, 1. Nemo unquam gaudio Sed tu, virgo, spe subtili Tanto exsuKavit, Sola fidem sustulisti, Virgo mater liodie Surrecturum credidisti. Quanto abvmdavit. V. Hinc a uobis venerare, Ut ipsius filius Semper gaude et laetare. mortem superavit. 3. Gaude,virgo virginum, V. Hancpopulus laudet caelorumregina, genetricem,quae modo gau- Jarn surrexit filius det. crucis de sentina, 2. Caelum, terra et tu, mare, Hunc pro nobis flagita, Toto posse gratulare, rosa sine spina; Gaudet clara maris stella, V. Resurrexit magna laude Augelorum domicella, N.itus tuus, virgo, gaude. - 169 -

In 3. Nocturno. Ubi te cum filio semper videamus. Antiphona. V. Nobis,virgo nobilis, Tibi nostrae dominae nunc propitiare, digne decantamus, Tecum tuo gaudio Da per tuum gaudium, da nos exsultare. quod jam memoramus, Ut a nostris faecibus omnesresurgamus. In Laudibus.

Antiphonae. Responsoria. 1. Fide constantissima, 1. Gaude, mater Domini, virgo singularis, Cumvirgo, cohortepraedicaris dubia Jamsurrexit filius tuus salutaris, nequeaestimaris, Nobistuis famnlis Ista die intime hinc miserearis. es laetificata, Prole dilectissima 2. Ad sepulchrum angelus morte suscitata. adens protestatur, V. Eja, tuis famulis, Quoclsurrexit filius, virgo, miserere, qui cruciabatur, Praesensdele crimina, Inde tuus spiritus, quotquot commisere. mater, jucundatur. 2. Ista die filius 3. Ex adventuangeli sunt custoditores tuus triumphavit, Facti velut mortui Surgens namque tristia cunctasuperavit, ejusper terrores, Nobislarga crederis Quodevulsitde tuadolores.anima tanto de honore, Ergo dona famulis 4. Cum in urbe refernnt munus in amore; miram se vidisse, V. Quanto plus prae tiliis Ad sepulr.hrum angelos tua proles digna, de caelo venisse, Dominabus omnibus Gloriaris filium, plus es tu benigna. virgo, surrexisse. 3. Te Mariamvirginem, 5. Visitandofeminae matrem Jesu Christi, mane monumentum, Quae de orani macula Quodabinde referunt pura exstitisti, tibi gaudimentum, Imploramussupplices, Sed erat apostolis nobispia esto, hoc deliramentum. Fac nos tui filii hoc laetare festo. Ad Benedictus. Tantum quod post obitum A. Benedicta sis, Maria, illuc veniarnus, Jesu Christi mater pia, - 170 -

Quaejam valde gratularis, Ad Nonam. (Juia natum conspicaris De dolore evasisse A. Mortem vicit in hac lucc, Et a mortc surrexisse. Qui necatusest in crucc, Tuque, mater, tristabarc, Ad Horas. Virgo mater, nunc laetare.

Ad Primam. A. Jam exorto lucis sole In 2. Vesperis. Adulescens albae stolae Jesum vivum protestatur, Ad Magnificat. Inde mater jucundatur. A. Jam se sole inclinante, Ad Tertiam. Die quoque vesperantc A. Gaude,virgo, lux caelorum, Natustuus, virgo pia, Materrcgis angelorum, Se duobusjam in via Ista die revivixit Ostendebat surrexisse, Tuusnatus, sicut dixit. Qui tardabantcredidisse; Primo ipsum cognoverunt, Ad Sextam. Dum ad mensamaccesscrunt, A. Qui pro nobis tulit esse Sic et nobis, virgo, dona, Natus tuus, virga Jesse, Ut agentes istic bona Jam potitus magna laude Mereamur, quamvis rei, Resurrexit. ergo gaude. Consedere mensae Dei. Cod. Graecen. 2">7.s.iuc. 15. - nOfficium de dmmn.-i ncistr:i, de gaudin ipsius, c|iioil habuit in resurrectione sui filii.1'

56. De (Jandiis I!MV.

In 1. Vespcris. Nam excclsi filius ibi nunc videtur .Snpr-rPsalmos. In paterna gloria, A. Gaudc, mater Domini, ad quem matris sedes; virgo singularis, Juxta solem fulgida Jam ascendit filius stella lucem praebes. tuus salutaris, Tua pulchritudinc, Nobistuis famulis prolis deitate Exsultant caelicolac binc miserearis. in aeternitate, Ad Magnificat. Unde te suppliciter, virgo, imploramus, A. Virgo, tuus filius Nato nos concilia, ascendit in nube, polo ut cernamus Jubilabant cithara Et cum ipso pariter quasi vocc tubae, in sereno cultu lutra caelum valide Confroamor gaudio ipsi congaudetur, suo claro vultu. - 171 -

A d Matutinum. Ad caelorum solium nunc ascendit mire, Invitatorium. Juva nos post obitum Regemnatum de Maria. Illuc pervenire. Ascendentemmira via, V. Fac in nobis cor sincerum, Adorcmusmente pia. Ut noscamusiter verum.

In 1. Nocturno. In 2. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Virgo, dulcis tuus natus 1. Ora, virgo, nobis Deum, Ista die exaltatus Per te factum Galilaeum, Supra caelos est levatus. Ascendentem ad oeum. 2. De te matrequi egressus, 2. Condignatumde te nasci Mortempropter nos perpessus, Et de tuo lactepasci Est ad patrem nunc regressus. Ascendentem nobis acci. 3. Qui exivit virginales 3. In te qui se humanavit, Portas, frangens infernales, Modo caelos penetravit, Nunc inivit aeternales. Hinc mens tua exsultavit.

Responsoria. Responsoria. 1. Dilectus meus abiit 1. Sponsus tuae castitatis in ipsius hortum. Natus et virginitatis Ubi sempergaudium Cumascendit super caelos, Illucpoenis veraenon tenditeretortum, Decantabantsancti melos; 0 quam laeta exstitisti, ad salutisporturn. Cumtu, mater,hoc vidisti! V. Donanobis gratiam V. Vocetubae angelorum liic ad paenitendum Jamascendit rex caelorum. Et in morte studeas nobis succurrendum. 2. Gaude, virgo, caeli porta, Per quam nobis lux est orta; 2. Virgo, decussaeculi, Gaude,vellus Gedeonis, clara stella niaris, Tbrone novi Salomonis; Pulchratua facies Qui elegitte in matrem, fulgor ut lunaris, Ivit laetusjam ad patrem; Praeelectaomnibus V. Hunc pro nobis,mater, ora ut sol luminaris. In extrema mortis hora. V. Fac nos tuum filium 3. Gaude, virgo virginum, modo ascendentem Caeli tu regina, J Judicemsuscipere Jam ascenditfilius laete venientem. In excelsum Sina, 3. Cunctarumpulcherriraa Hunc pro nobis flagita, o tu mulierum, Rosa sine spina, Quo dilectus abiit V. Chori gaudent angelorum, tuus hic dierum? Quod advenit rex ipsorum. - 172 -

I n 3. Nocturno. Quod ascendit filius Antiphonae. caelos,recordamur, 1. Jam ascenditvoce tubae Illuc per te ingredi, Tuus natus clara nube, virgo, mereamur. Hunc placare nobis jube. 2. Nato tuo psallimus 2. I)i'le labes peccatorum caelumascendenti Ista die, qua caelorum Tibique concinimus Scundit regnum lux sanctorum. inde pergaudenti, 3. Eja, nostra advocata, Sibi nos concilia Propter ista festa grata olim venienti. Dele nostra scelerata. 3. Foras in Bethania Kesponsoria. 1. Virgo mater, nunc exsulta, Jesu praecedente Adornaris laudc multa, Sequunlur quam pluriini, Fructus namque tui alvi, quos benedicente Per queni facti sumus salvi, Scandit super sidera te aspiciente. Jam ascendit supcr caelos, Undetibi damusinclos; 4. Hunca tuis oculis V. Victobello Babylonis nubesoccultavit, Sedet modo super thronis. Gaudent omnes angeli, 2. Foras in Bethauia caeloscum intravit; Jesupraecedente, Quantumtuus spiritus Turbaque fidelium inde exsultavit! eum prosequente, Elevatis manibus 5. Mox videbas angelos sursumferebatur, laetos descendentes, A tc et discipulis Adventurum judicem illud videbatur; natum praediccntes, Propter istud gaudium, Nos ipsum suscipere quo tunc fruebaris, juva tunc gaudentes. Virgo, tuis famulis nunc miserearis; Ad Benedictus. V. Juva, quod post obitum illuc veniamus, A. Gaude,virgo, in hac dic, Ubi te cum filio In qua tua proles pie sempervideamus. De deserto Babylonis Scandit regnumaquilonis; ln Laudibus. Ibi secum nunc laetaris Antiplionae. Et a nobis veneraris, 1. Isto die, domina, Illuc per te adjuvemur, tecum gloriamur, Ut aeternum jucundcmur.

Cod. Graecen. 2.57. aa.ec.15. -- nlucipit. offic. de B. V. in admonitione gaudii, quod liabuit iii ascensionesui filii.- In 3. Noct. A 1, 3 Hinc. - In Laud. A 1, 5 te aggredi.- A 2, 6 Liickevon zweiSilben; olim ergiinzt. - 173 -

57. l)e Gaudiis BMV.

In 1. Vesperis. 3. Hac festivitate Eam venerautes Super Psalmos. In aeternitate A. Nos peccatisuostris maesti Effice laetautes. Hujus magni dic fcsti Imploramuste, Maria, IvVsponsoria. Nos soleris, virgo pia. 1. Stirps Jessc virgani produxit virgaque lloreui, Ad Majjuificat. Et super hunc tiorera A. Ave, templumDomini, requiescitspiritus almus; virgo gloriosa, V. Virgo Dei genetrix Pncumatissacrarium, virga est, flos filins ejus. floset florumrosa; 2. Virgatuuin florem, Ave, spes et uuica caeli decus, orbis honorem, salus nostrae spei, (,iueni contra ruorem Ave, nostra dominu, paris intemerata pudorem, mater nostriDei; In nobisnasci Avc, domicilium fac, nos per eumque rcnasci, omuium virtutum, V. Vi supcrioris Ave,contra jacula divinigermen amoris. hostis nostrum scntuui; R. 0 rubicunda rosa, Ad te tristes orpliaui currunt, quos soleris, nullo vitio maculosa, Dona sancti spiritus Mater virtutis, nobis depreceris. auctrix tu sola salutis, V. Ut te ductrice capiamus gaudia vitae. Ad Matutinum. Invitatorium. In 2. Nocturno. Adoremus Dominum Autiphonae. Matrisin honore, 1. Sanctumpiieuma veneramur,

Per te salvantur, V. Regni consortes quicunquetibi famnlautur; ut simus, diluc sordes. \ . Sis miserisfautrix, 2. Avc, matermisericordiae, quia pia salutises auctrix. Ave, solainemmiseriae, 2. Cliristi superemincntissam Ave, saiictorum gloria, Veneremur in Maria gratiam, Ave, totius boiii copia, Quoniam elegit Juva misericorditer Eam Deus et praelegit Ad te clainantes jugitrr. In liabitationem sibi. V. Quae spiritu sancto teste V. Haec niunus spei Mauens virgo meruisti det nobis et requid. Mater esse. 3. Salve, porta poli, 3. 0 beatus uterus, Lomino quae pervia soli, iuexpertus viruin, Tu mater Cbristi C,»uicreavit tiliuia tieri quae digua fuisti, ad naturae miruin, Tu virgo mitis, Ilunc, qui suo sanguine da verae pocula vitis, suos liberavit V. Ut laeti patriam Et de caelis spiritum valeamus adire supernam. sanctum destinavit, In 3. Nocturuo. V. Hic est ille, Moysi rubus (i>ueiu signavit incorruptus, Autiphonae. Aetcrnumvere generavit. 1. Virgo pulchra facie Moribus serena, In Laudibus. Tu supernae gratiae Abundanter plena, Antiphonae. Duc nosad amoeua. 1. Modotuus filius, 2. lu hoc sancti spiritus Virgo, destinavit Festo danms vota lllis sanctum spiritum, Tibi nec uon tilio Quos cruore lavit, Mente nostra tota, <,iui et, dum conciperes, Tu nos illo pota. tibi obumbravit. 3. Meutcs uostrae pcrmanent 2. Qui te cunctis feininis Veritate caecae, praeillumina\it, Has, virgo, illumina Corda apostolicu Lota inde faece, modo visitavit, Ne damnemur nece. lude tuus spiritus Kesponsoria. jure exsultavit. 1. Virgo speciocissima 3. Misit in apostolos Et in omnes te invocautescle- Deus sauctum pneuina, mcutissima, (t>uodhis linguaeattulit Tu, quae salvaturemgenuisti omne tigureuma, Nec pudoremamisisti, Virgo, quae buiic tiliuni Nos tibi devotosagnosce genuisti, neuma. Et post mortemfilii 4. Quavissancti spiritus gratiam posce; semperpleua dote, - IVO -

Descendeute altamen Ad Beiiedictus. ipso modopote, A. Benedictainclita Plus es pruc apostolis virgo stirpis piae, gavisa devote. Quue es porta gratiae, Liuguissancto spiritu quamhac misit die novisinformati Christus,tuus filius, Loquunturmagnalia serviset amicis, tui cari nati. Terogamus, respice Magnum tuum gaudium uos illius mitis. Hoc, mater, mirati. CVd. Gracen. 257. sacc. 15. ,,lncii>it (itticium B. V. de gaudio, quod hal.uit in advtntu ssmctispiritu.s." - lu 1. Vesp. Ad Magu.A, 14curri - ln Laud. A 1, 3 Alis sauctivii. - A 5, 5 tue gaudium.

58. In AssuuiptioneBMV. In 1. Vesperis. Ades votis, pia, fidelium, Autiplionae. Festis te 1. Lactus plaudat laudibus cauentiuin. coetus ecclesiae, 5. Nunc resurgis Caelesti in cauis gloria, cougaudendocuriae, In qua carnem Vitacgeneratrix sc fecitgratia, et gratiae Nosa culpis A morte obtenta veuia resurrexit hodic. Tua resuscitet 2. Haeccst illa, potentia. quae vitam peperit, R. Cousceudit ad Per quam mundus salutem reperit, caeli palatia De nostri Mortis aculeus quadeperit, pulverisangustia Mortein suac In virore carnis Horidula carnis quae proterit. Ut ex pigmentis 3. Post hiemem fumi virgula; turtur iusonuit, V. Ascenditde Quando mortis deserto saeculi imber succubuit, Ad ipsum usque (jua corrumpi caput anguli. virgo non potuit, Quae Deura AJ Magnificat. incorrupta genuit. 4. Mater sancta, A. Ilodie refloruit vita viventium, caro virginis Per quam vita Labe superata vivit credentium, nostrae originis, - lYt> -

Transit saccos nostrae Aves jam novo vilitatis in gloriam tempori coujubilant, De squalore Matri Cbristi turba terreno in laetitiam; ouiiplaudit caelica, Matris in praemio Dum pleno surgit laademusfiliuui, gaudio mirifica. Siinilc sperante? 5. In spe sancta cujus ab eo gaudium. caro quieverat, Humaui generis A d M a t u t i uu ra. quaespem pepererat,

Invitatorium. In rem spei suae rcsurgit bodie FiliaeSioii, concurrite, Augeanturlaudes LaudareDcum acceditc, adauctaegloriai.'. I '< -tum in condensis agite, ti. (.'arnis comiptelain (Jliristi matrem canite, Resurgenti choros ducite. iji>a noii pertulit, Mundi corrnptelam In 1. Nocturno. quaeparta sustulit, Nec in matrem Antiphonae. invaluit corruptio, 1. lu terram nudo Quae vim suani grani jacto semine non tcnuit in tilio. Crescit laeta seges ex tali germine, Responsoria. SicMariae corpus 1. Christusresurrexit, resurgitin gloriam primitiaedormientium, Mortalis casus Nobis reserans aditum evincens tristitiaui. ad terram viventiam, 2. Quod homoseminat, "Juointemeratuiii vitatn non accipit. corpustransfertur hodie, Si non prius mortis In quo carnemse sinushoc recipit; fecit rex gloriae. Jam de sinu mortis V. Verbum caro factum est virgo reducitor, de carnevirginis, (Juaevitam peperit, Quaenunc renovatur qua mors emoritur. in decoreluminis. 3. Mors absorptaest 2. Virgo singulare in Christi victoria, templumDeo et honiini, Vitaomater in Exspectabatbeatam spem vitaeredit gaudia. atqueadventum Domini. Surgit,quae dormit, Venit ipse,qui vencrat, suscitautefilio, exsurgit,quae dormierat. Fulget candens V. Resuscita\it aeternae lucis radio. pater filium 4. Post hieraem verni Et matrem filius flores duru rutilant, in gaudium. - 177 -

3. Hodie corpus Ita novus in te nostraehumilitati-. decor est inventus, De terrenae surgens Dum resurgis sorde vihtatis ad vocem filii, Reformatur et per Virgo, carne gratiam contiguratur vincens decus lilii. De se natocorpori 4. Virgo,quae divinaeclaritatis. resurrectionemgenuit, V. Sanctumest templum Flore resurrectionis tuum,Domine, refloruit, Mirabile Spes ei reponitur in aequitate. in usumrei, 4. ]\Iatrem Christi, Olim quam gesserat quam decuit sanctitudo, in sinu fidei. In quamgratiae 5. Summaevirgini> descenditplenitudo, ossajam gloritkata, Resurrectionis In terraegreraio ornatpulcbritudo priushumiliatn, Et perpetua Exsultantin spiritu dierumlongitudo. -urniiiospiritui, V. Dominus reguator Gaudium et laetitia decorem induit ilantur auditui. Se et eam, quae 6. Cum ad te, Deus, Christum carne genuit. omnis caro veniet, Votum in Jerusalem In 2. Nocturno. Sion perfidet, Te decet hymnus, Antiphonae. qui nunquamdeficiet, 1. Carnis vetustatem Xec laus tuae matris virgo jam repulit, finem inveniet. i,|uae nostram de se novitateraprotulit, Responsoria. Gaude,chorus jam 1. Ascendatvox uunc baptismorenovatus, oanorajubilatione, Atquespera, quod In jucundasummae resurgashinc beatus. matrisresurrectione, 2. Adduxit Dominus Quae resurgens ad bravium ventum de deserto, duplicis coronae, De ventre thalamum Regnat certato itatiuf carnis non experto, feliciter agone. Ille ventus urens V. Corde et manu, gentes siccat mortis venas, redemptae, plaudite, Ejus in se rumpens Regi et reginae et in matre habenas. sapienter psallite. 3. Sicut renovatur 2. In decachordo aquilae juventus, psalterio cum cantico Iireve', Historiae rhythrnieao. IV. 12 - 178 -

In cithara lauderaus Per eundem, matrem in filio quem primum attulit, Exaltatam Secundo carnis super sidera. florem protulit; V. Regina regni Davidici V. Quae nobis Stola jam fulget duplici. lignum vitae peperit, 3. Beataprogenies, Sibi vitam undeChristus natus est, ex eo repperit. Ejus, qui porlavit Ckristum, 2. Felix illa fuit venter beatusest, temporalishora, Ejus nequepes est datus Qua peracta mortis in commotiouem, pretiosaemora Neque caro permissa In aeternitatis videre corruptionem; resnrgit aurora V. Ante suscitata Mater Cbristi carne diem novissimum sicut sol decora. Locum tenet regi V. Pertransit de aurora regina proximum. in meridiera 4. A dextris regis Omnem transcendeus adsistit jam regina, augelorum seriem. Carnisgloria 3. ResurrexitChristus, utiqueest divina, quicreavit omnia, Dequo passo Mariaresurgit plusMaria doluit, in eademgloria, A regnante Sedet Christus in paterno plus beari meruit; V. Carni vicem judex solio, Patri medius et matri redditimmortalitatis, communigaudio; De qua sortem V. Trinitas beata, sumpseratfragilitatis. ubi unitura In 3. Nocturno. In tertio duorum utraque natura. Ad Cantica. 4. Gaude, Maria A. Virgo, tenens nostri virgo, mater gaudii, clavemauxilii, Gaude,principium Quae jam dominaris nostri remedii, in regnofilii, Initiatrix Ut festum tui arcani consilii, jain perfecti gaudii Pleno gaude Fiat nostri gaudio filii, solatium auxilii. Dono cujus tibi Responsoria. donatur culmen solii. 1. Yirga Jesse, V. Te venerantur quae quondamfloruit, ordines caelestium, Dum in ea Omne geou se flos carnem induit, substernit terrestrium. - 179 -

In Laudibus. V. In Sion prius fundata, Nunc in Jerusalem est Antipbonae. Ejus potestas firmata. Mater sancta Dei, susceptasinu requiei, Ad Benedictus. Pro nobis oret, A. Aeterna te, Maria, ubi pleno lumine floret. decet beatitudo, Post laudes Christi De qua nobis emanavit laus proxima competit isti, vera redemptio, Sub nostra sorte Tua, quam colimus, de qua fit homo sine sorde. beata resurrectio Est sinelege patris Sicut pcrfudit angelos caronati, quaecaro matris, felici gaudio, Et duosunt et idem, Sic et nobispeccatorum differt honor, est tamen i dem. fiat remissio. Matris bonor totus in te, pie nate, redundat, In 2 Vesperis. Atque tuo tecum pcr tc tua mater abundat. Ad Magnificat. Ne quasi dimidiae In sui corporis pars sordeat una Mariae, rei,urrectione Spiritus atque caro Exsultat bravio vernant in luraine claro. duplicis coronae i; Gaude et laetare. Sion, Virgo, per quam fortes Katus in te Deus horao timus in agone, Carnis matrem electam ex Serviamus ei millibus cum devotione, Fundavit altissimam altissi- Ut nos sua visitet mus. consolatione.

Cod. Graecen. 1247. saec. 12. - In 1. Vesp. A 2, 8 quae fehlt. - lu 1. Noet. A 4, 1 surget. - In 2. Noct. R 3, 3 Cujus. - R 4, y sq. Aute novissiraum diem suscitata. -- Hiezu die beideu Hymnen Anal. IV Nr. 88 und 89.

59. In AssamptiuneBMV.

Ant iphonae 2. Hac profecto die perpetua virgo Maria per hebdomadam ad Nocturnum. Caelos ascendit l. Immensiregis terrasqucperosa reliquit, genetrixet cunctacreantis Regnatnunc quia cum Evectaest hodieangelica Christo,laetamini, quaeso. super agmina cuncta, In jubilo vocis 3. Filius, ecce, Dei solvatnus munia laudis. properat occurrere matri, 12* - 180 -

Collocat in solio Virgo Deum geuuit. super omnia sidera celso post partum virgo remansit. Angelicisque choris 4. Sancta Dei genetrix, praefert super aethera cunc- tis. mundi fortissima victrix, Quae scandens hodie 4. Suscipiturmater cepistipraemia vitae, Christireginaque mundi Sanctisobtineas precibus, Augelicolaetante choro ut perveniamus. caeloque corusco, Undehujus laeti 5. NempeMaria hodie veneremur festa diei. Jesum petit aethere Chri- stum, 5. Si Dominum in sanctis Orans pro miseris, ejuslaudare jubemur, ut denturculmina nobis Multo plus sancta (Junctis, nnnc ideo caelosmigrante Maria, laetemurcorde jucundo. Gignere quae meniit ipsum, qui cuncta creavit. 6. 0 virgo alma Dei, mater reginaque mundi, i!. Mundi regina, Quae cuncta angelica es perpetua virgo Maria super agminu cuncta beata, Assumpta est hodie in Tu coram Christo caelum, gaudete, fideles, Laudantes Jesum nostri, petinms, memor esto, festivo carmine Christum. Deposcens miseris caelorum gaudia nobis.

AdBenedictus et a d M a - g nificat Responsoria per hebdomadamAntiphonae. per hebdornadam ad Xoetunium. 1. Gaudeat ecclesia mundiper climaiacuncta, 1. Spinadedit florem Praefulgethodie meritis castum servandopudorem, quia virgo Maria, Justitiaesolem Mater sancta Dei patris per saecula prolem, transcenditculmina poli. V. Gaudeatomnis homo, quoniam peperit pia virgo. 2. Gaudent, ecce, poli cives super astra superni 2. Ante thorum virginalem Mundi reginam jucundemur laudibus, secumsumpsisse Mariatn, Deo nostri jubilantes Xosque hodie haec tauti indefessis vocibus, celebremus gaudia festi. Ut nos semper pia virgo 3. Ecce, Maria super suis servet precibus, omnes transcendere caelos V. Incessanter deprecemur virginis praesidium. Digna hodie meruit, quae ipsum, qui cuncta 3. Stirps Jesse virgam creavit, prodnxit virgaque florem - 181 -

Et super hunc florem V. 0 Maria, mater pia, requiescit spiritus almus; Fac, ut fructu satiemur V. Yirgo Dei genetrix Et odore repleamur. virga est, flos filius ejus. 6. Rosafraglans, lux solaris, 4. Ad nutum Domini Virginale speculum, nostri deitatis honorem Praesignarissingularis Sicut spina rosam Castitatis titulum, genuit JudaeaMitriam, Et propinaussalutaris "V. Ut vitium virtus Medicinaepoculum, operiret, gratia culpam. Matris irae mater pia 5. Stella maris praedicaris, Redimens interitum. Flos, qui de te processit, V. Jus uaturae Rore caelos sparsit Stupet pro te virgine, Fructus tui ventris (Juia Deum peperisti Angelorum choros pascit. Pariter et hominem. llrev. ms. 8. Michaelis de Clusa saec. 14. Cod. Taurinen. D VI 11.- Die neun ersten Antiphonen finden sicb bereits aus sji.inischen Quellen Anal. XVII, 28 u. f. Von den Responsorien findeii sich 1, 3 und 4 in den Werken Fulberts von Chartres; die iibrigcn hier ausgelassenenRR der Hs. sind prosaisch. - Ad Noct. A 2, 5 cum fehlt. - Ad Bened. A 1, 3 Per- fulgcns. - A 3, 4 quia ipsum. - A 4, 5 obtine. - A 6, 5 coram ipso. - R 6, 8 Kedimeret. - R 6, 9 fehlen, wie es scheint, vier Silben.

60. In Festo Alariae Nivis. la 1. Vesperis. R. Summi sponsa Dei, caelestis agalma diei, Autiphonae. Cillensaurora, 1 Gaudeat hac hora pro transgressoribus ora, modulando laude sonora Prolem, virgo, paris Felix ecclesia gaudens siue labe, Maria; de te, praeclaraMaria. V. Kobis, stclla raaris, 2. Virgulafrondescis, succurre,beata Maria. praebens exempla nitescis, Ad Magnificat. Crescis, florescis A. Magnificata parens, Isaia teste, Maria. arens vellus reperiris, 3. Austroperflaris Iris. aquaeportus, sacro,Deo sanctacrearis, hortusvirtutis. avita Ornaris claris Vita, decuslaudis sertis,veneranda Maria. audis.donis redimiris Miris, fac imos 4. Tu Jahel insignis, primos nos, virgo Maria. mirandis praedita signis, Hostilem vilem Ad Matutinum. Sisaram feris arte, Maria. Invitatorium. 5. Mentaks lites Flos vernalis, ave, sapiens sedas Thecuites, vigilantes in theoria Clara Rachel, vana Erue nos a vae sana jam ncstra, Maria. jubilantes, virgo Maria. In 1. Nocturno. 3. 0 rosa virginea, dantur tibi cara Sabaea Antiphonae. Regia dona tria, 1. Sancta Dei gaude aurum, thus, myrrba, Maria. genetrix vitae, modoplaude, Mira prophetia Responsoria. pariet tna signa, Maria. 1. In templo solem 2. Orbivagos orbes lux offers, filia prolem, rege semper,vera sopbia, Sol fugis, arca redis, Ipsorum morbos prius et post virgo, Maria; depelle, benigna Maria. V. Cum eat ex munda 3. "VoxGabrielis fert nova caelis rex unda, plaude Maria. Emmanuelis, 2. In cruce pallescit Mons Danielis et Ezecbielis Christus, moriendo rigescit, porta, Maria. Clamat et indulget te compatiente, Maria; Responsoria. V. Ordo novus fulget 1. Psalle, coronata, Christo surgente,Maria. de stirpe David generata, 3. Victoremmortis Nobiliset grata, in caeliconspicis hortis, novastella, vocataMaria, Lampassiderea, V. Templocollata, virtutisidea, Maria; Domino sacrata Maria. V. Nos fer ad aetherea 2. Ambis, virgo, virum, superorum,virgo Maria. testante per Jeremia Caelorum gyrum qui circuit, alma Maria; In 3. Nocturno. V. Sic thalamum mirum Antiphonae. locat in te, casta Maria. 3. Nubet vim roris 1. Regia regina, germen dat vinea odoris, maesti cordis medicina, Dum generas regem Nexum perplexum regum, speciosa Maria, sordis disnimpe, Maria. V. Transcendislegem 2. Hic desolatis matrum pariendo,Maria. cognatis fons pietatis, Per te, virgo pia, I n 2. Nocturno. Dei almum pneuma, Maria. Antiphonae. 3. Lulciaflumina, sacra volumina, clausa sigilla. 1. Tburea cellula, Jesseavirgula, Fulgida lumina, caeli cacumina gratia dia, paude, Maria. Eegia filia, i'ers nova lilia, pura Maria. Responsoria. 2. Forraa decoris, flagor amoris, 1. Actibus ex claris fragor odoris, per saeculamille bearis, Norma pudoris. dulce stuporis Pulchra velut luna manna,Maria. rutilas mortalibusuna, - 183 -

Ecclesiae rectrix, 3. Munda parens Anna, docuisti mira, Maria, Ruth sedula, casta Susanna, V. Vitae correctrix, Nostras fac mentes tege crimina nostra, Maria. Flentes vigilare, Maria. 2. Vitis, lux, tellus, 4. Tu Noemi mara, virtus, dulcedinemanas, nnncrides, splendidaSara, Mitis, dux, vellus, Xos, benedictaLia, virus mulcedinesanas, velut arida riga, Maria. Ex magni stagni 5. Omnes te laudent, foveas nos rore, Maria, qui te dominamfore gaudent, V. Aurea, laurea, stellea, mellea, Te laus perfudit, dicta Maria. Judith divina, Maria. 3. Stella soli, tere bella doli, Ad Benedictus. soli via soli, A. Gemvneasacrarum Arca poli veneranda, poli princeps et lux animarum, nos proxima proli, Dignior in tbronis Christivirgo parens, aulaeveri Salomonis, scandissuper astra, Maria, Imprimecortinae V. Optimajara parens caeloramnos sine fine, post te nos tolle, Maria. Orta galaxia qui psallimus, virgo Maria. In Laudibus. In 2. Ve speris. Antiphonae. Ad Magnificat. 1. RegnansHestber, ave, A. 0 rubicundarosa, Araanquae vicisti,gustas pascba suave, legispraelucida glosa, Vultu splendescens, sanxisti fausta, Maria. in regno laeta quiescens, 2. Abigail prudens, Janua caelestis jubilas super aethera ludens, transraitte levamina maestis, Jam David iratum Trina hierarcbia placatum redde, Maria. Te laudat, magna Maria. D Cod. Kaigraden. - I N 3. saec. 15.- In 1. Xoct. R 3, 3 generans. - K I n 2. N o c t. R 1 , 5 Tueatur ex munda. - lu 3. Noct. R 2, 6 fovea. In Laud. A 4, 4 velut ara.

61. In Festo Mariae Nivis.

In 1. Vesperis. Mater gratiae supernae Grande dat miraculum Antiphonae. Xovaquesigna. Lucis candor sempiternae, 2. Virgo nivei pudoris, Castitatis,speculum, Nitens intus, candensforis, Virgo benigna, Nivem dat ab aethere, - 184 -

Mater uostri salvatoris, A d M a tuti num. Quandoterapus est ardoris, Invitatorium. 0 miruin prae ceteris! linperatricis omnium 3. Koma stupet et miratur, Festa colentes nivium Dum nix in aestate datur Pracdulci vocis jubilo Prorsuspracter morem, Kunc jubilemusDomino. Quid praotendat, ut sciatur, Candensflos interpretatur In 1. Nocturuo. Yitae dans odorem. Antiphonae. 4. Ut nix alba lenittr Descwnlitile superis, 1. Templumvirginis beatae Sic virgo pura dulciter Nix demonstratin aestate, Infudit dniia miseris. Piomadatur iu stuporem Nive candens praeter morem. 5. Qucm iu tcrris consolatur 2. l>uo simul opposita Candida virginitas, Jungit eodem tempore, Super nivem dealbatur Aestiva namque caumata Ejus mentis puritas. Stant cum nivis frigore. R. Dominus rex omnium 3. Templi tiuxit ambitum Vas sibi puritatis Xivis densitate Praeelegit soliuin. Potestate divina, Donummajestatis, Et per templispatiuin Spiritussacrarium, Solisclaritate Templum trinitatis. Jacet nix, pruina. Ut purgaret lolium Nostrae pravitatis; Responsoria. V. Candidior nive 1. Ad honoreni inclitar iiuiter esthaec virgula Jesse. Virginis Mariae Niinis proclive Venit nix cum frigore Deusliic sibi contulitesse. Aestivalidie, Roma stupet et laetatur Ad Magnificat. TantoDei miraculo, A. 0 virgo christifera Templumaedificatur Nimis dealbata, Virginis sub titulo. 0 vitis fructilera, V. Tcinpli structura Prolefecundata, monstraturvirgine pura. Ad laudem tui norninis, 2. I)um rota solis volvitur Mater Dei homini^. In sphaera virginali, Templum praemonstrasti, Quaudo tellus uritur Mudia dum in aestate Fervore aestuali, Nivis monstrans densitate Aer gelu stringitur Locum praesignasti; SnpernataTali, Colentes haec prodigia, Imber simul funditur 0 mater aevitatis, Cum aqua niveali, Duc tua per vestigia V. Sigua per insueta Ad regnum claritatis. fit plebs Eomanaque laeta. - 185 -

3. Candor nivis densitate V. Iu calore nimio Virginis immaculatae Adest refrigerio Signat castitatem, Supplex invocata. (Juoddescendit in aestate, 3. Ut nix de caeloveniens Signat in necessitate Matrem carhatis. llluc non revertitur, Terra vero sitiens V. 0 mitis, casta Per ipsam infunditur, virgo, petentibus asta. Sic Mariae gratia Praeveniens in raentein

lu 2. Nocturno. Xunquam venit vacua, S?d reficit egentem, Antiphonae. Ut amplius proficiat 1. Christo regina adstitit V. Germen virtutis, A dextris dealbata, fructum gignendo salutis. Thronus regis exstitit Veste deaurata. In 3. Xoclurno. Sole est circumamicta Mater illa benedicta. Antiphonae. 2. Nix descendens caelitus 1. In Selmon monte Domini Urbem laetificavit Nive dealbantur, Grande per miraculum, Qui amore fervidi Johannes patricius Deuin contemplantur. Decorum fabricavit Mariae tabernaculum. 2. Oranis terra, Alleluja Domino cantate, 3. Nix per gyruni peuitus uinivis refrigeria A populis inventa Dedit in aestate. Monstrabat divinitus Templi fundamenta. 3. Tu, virgo christifera, De novo fervore Responsoria. Cor aridum refrigera 1. Summunipoutiticium Niveocandore. Liberius tenebat, Jolianneinpatricium Responsoria. Tum felix habebat 1. Gedeonis quonclam vellus Urbs, visionem similem Rore caeli niaduit, Uterque praevidebat, Sicca tamen mansit tellus, Quae locum mox praenobilem Sicut cunctis plaruit, Eis ostendebat. Sic nec fuit irrigata V. Templum fundantes, Dei genetrix beata. reginam gloriticantes. Quando Deuni genuit; 2. Calor solis aestuat V. Virgineo more capit hunc Gabrielis ab ore. Sub signo virginali, Terram nive refrigerat 2. Plebs Romana coucurrebat, Supernaturali Signum enim cum videbat, Genetrix beata; Laudem Deo retulit, - 186 -

Papaterram confodebat, 4. Hancarca legis virginein Ut per gyrumnix jacebat, Diu praesignavit, Terra se aperuit. Haec Aaron virgula V. Persolvens vota Nuces procreavit. pia plebs est, concio tota. 5. Hanc vellus Gedeonicum 3. Pontifexegregiam Et templumSalomonicum Consecratbasilicam Benetiguravit, Subtitulo Mariae, Hancrigavit caeli ros, Ubi corpustumulo HancSalomon pacificus Quiescitsub altario Castesubintravit. Apostoli Mattbiae; Ad Benedictus. Ibi aegroti confluunt, Plebis et cleri resonant A. 0 decus puellare, Praedulces melodiae. Yerbi l)ei cella, V. Laetifica mentes Per hujus mundi mare Duc nos, maris stella, tua, virgo, festa colentes, Duc acl portum civitatis Culparum seutes, In vita novella, punguntquae, tollenocentes. Ne nos torrens voluptatis Mergat in procella, A d Laudes. 0 puella, fuga bella Carnis, mundi, daemonis, Antiphonae. Da salutemet virtutem Utriusque hominis. 1. Guude. chorus civium Caelestismonarchiae, In 2. Vesperis. Adsunt festa nivium Virginis Mariae. AJ Magrniticat. A. Humilitatem Dominus 2. Haec est mater honorata Nata vcri David. Ancillae respexit, In cunctis mulieribus Haec est pulchra Xoemi, (juam Booz adamavit. Hanc virginem dilexit, Ex ea sibi babitum 3. Haec est urna aurea, Humanitatis texit, Quae manna receptavit, Et per illins meritum Haec funda veri Davidis, Hominem erexit Quae cum jactu lapidis A mundi, carnis, daemonum Goliam prostravit. Impetu protexit.

Brev. ms. Olomucensesaec. 15. Cod. Capit. Olomucen. 155. A. - Brev. ms. Craeoviense saec. 15. (Privatbesitz) B. - Brev. ms. Cracoviense saec. 15. Cod. Capit. Cracovien. 22. C. - In 1. Vesp. A 1, 4 Supeniae fehlt AC.- A 5, 1 Quam in A. - Ad Magn. A, 2 Candore nimis A. - Ibid. 3 (" fehlt A. -- Ibid. 9 monstrasA. -- In 1. Noct. A 1, 1 Templi B. - A 3, 1 Templum A. - In 2. Noct. R 3, 1 Ut fehlt A. - R 3, 2 Illic A. - R 3, 11 gignandoA. - In Laud. A 4, 4 Vites procreavit A. -- Ad Bened.A, 10 daemouis felilt A. - In 2. Vnsp. ad Mag. A, 8 erexit fehlt A. - Ibid. 9 daemonisAB. - Hiezuder Hymnus: Plaude caelestiscivitas (Anal. IV, GO). - 187 -

62. In Festo Mariae niris. In 1. Vesperis. I n 1. X o c t u r n o. Antiphonae. Antiphonae. 1. Vellere, Christe, mades in virginequi Gedeonis, 1. Resplendentopera, Matris festa tuis digitorum, Christe, tuorum, auge devotacolonis. Virginis eulogia 2. Quae despicantis dum stantpro partereorum. maduit tunc area viri, 2. Format ei templum Virginis exliibuit Dominusin sole leonis, templumnive te generantis. Virginis exemplum 3. Patricii vota quodad instardat Salomonis. Deus inspexit bene mota, 3. Fundavit Dominus Exhibet huic aedem, sub qua se fecit heredem. ad honorem virginis almae, Dextra quae palmae 4. In niviumfesto, residet,templum speciosum. mater Domini, meraor esto, Ferre bonum maesto, Responsoria. pia sis illi prece praesto. 1. Gaudia quaeramus r>. Nos nive candoris animos nostros recreantes, frigefac, bona, ne caleamus Festa recondaraus Aestibus horroris, dominae nova magniticantes, bene psallere quod valeamus. V. Gaudet et in nato 6. Caeliregina, benedictaMaria jucundo. nobis vitae medicina, Auresinclina, 2. En, opusinsigne ne stemussorte supina. matris patet in nivedigne, Xix friget et candet, A<1Magnificat. rara est, albet, flait igne; A. Magniticat Dominum V. Illa nivis jura natumplebs virginis almum, tenetin sevirgo Maria. Qui nivium donis dominaturin ungueleonis. 3. Hancnivium donis circumscripsit Salomonis Ad Completorium. Codex, est pulchra Ad Nunc dimittis. virgo, sed candida tota, A. Christe,tuum servum V. Et friget in toto, mittasin paceprotervum, non est ibi sensalibido. Muta decreta, tua mater odest proseneta. In 2. Nocturno. Ad Matutinum. Invitatorium. Antiphonae. Qui dedit ut lanam 1. Eructavit cor nivis imbrem,glorificetur, verbumgratum, quia fervor Virginis et matris Virginis ad Christom Deus in festo veneretur. conversus contulit istum. - 188 -

2. Ad festa dominae Respousoria. psalmoscantare venite, 1. Quodcalamus scribae Laudesnarrate, scripsitde pneumatisore, sub ea bona mente vacate. Yirginis in gremio 3. Christe, tuis donis completurtempore sacro, memores Raab et Babylonis, V. Natuin quando dedit, Obsidisesto metnor, uos natus quandoredemit. vult virginis baec quia cla- 2. Post cancrum solis mor. dum volvitur aureus axis, Dat Deus ex more Responsoria. castae matris sub bonore, 1. Skutnix rara V. Nobiletiguientum, sub parvo grandia claudit, formans nive lineamentum. Nobilis ancilla dominamse caelitusaudit, 3. 0 materCbristi, V. Exaltat Dominus quaepatricio tribuisti, liumiles, extra jacit altos. Ut sua devota possPt persolvere vota, 2. Albuit in vita, quia virgo tota pudica, V. Suppliciter rogita, Castagignante plebisinclita virgo Mavia. virgo post mansit et aute, V. Sic voluit, decuit, sic bona cuncta dedit. In Laudibus. 3. Fuso nix igne Antiphonae. diffusa repente liquatur, 1. Laudibus excelsis Sic precis et dignae voxfructum concomitatur, inatremDomini veneremur, V. Supplicatassidue Tuipibuscvulsis, natum quia clara Maria. sicut decet, huic modulemur. 2. Roma, tuum festura recoles Domino placitura, In 3. Xoctuvno. Qui nivis egestum produxit teste figura. Antiphouae. 1. Omnis terra Deo 3. Os patet obstructum Domino nova cantica cantet de virgine turpe loquentis, Virginisexemplo, Virginis,en, fructum quia jam superomnia regnat. videt uudique terra regentis. 2. A facie Domini 4. Nix, grando, glacies, fluxere nives sub atnore Domino benedicite, fontes, Matris cbristiferae, Cunctasuper sidera quia hanc sic vult veuerari. superexaltata Maria. 3. Aestusin aestate 5. Nix, frigus el gelna, mirabilis,en, nive templi laudateDeum, bona cuncta, Principium confert, Cui matri niveo sua cuncta patricius offert. templum placuit dare circo. - 189 -

Ad Bcnedii-tus. Ad Magniticat.

A. Virginis in laude Multis virgo bonis populusper saeculaplaude, implevit et esurientes Cedit amor fictus Caelitus amoris Domino, qui sit benedictus. hominum cibat haec pia mentes.

Brev. ms. Cracoviense saec. 15. Cod. Jagellonicu* 12o7.- In 1. Vesp. ad Magu. A, 4 in auge lecmis. - Iu 2. >oct. A 2, 3 Laus narratf. - R 1, 2 jiarvo gaudia. - In 3. Noft. A :j, 4 patrius.

63. De sancta Agrippina.

I n 1. V e s p e r i s. In 1. Nocturno.

Super Psalmos. Antiphonae. 1. Haec est virgo pia, A. Agrippina pia, quae Christo contulit ultro quaejungi promeruisti Martyriumverum, Agminivirgineo, dignuralibamine sacro. dum mundo subdimur isti 2. jMundum cum pompis Fraudibus imbuti, Christum dignanter adora, despexit virgo beata, Aetberis ad alta (.'riminis ut nostri vitemusnoxia lora. perrexitvirgo sacrata. 3. Martyrio sacro Ail Magnitiuat. vicisti,cui placuisti Vulneribus sanctis, A. Virgineus coetus sprevisti verba minantis. te laudaf, virgo beata, Narnquia tu mundum Responsoria. sprevisti non labefacta, 1. Dum raaiiet in pura Agrippina, tuos mundo cum virginitate, tamulos defende, guberna, Agrippina fide Porrige tu miseris permansit non labefacta, solamen, dona quietem Accusata tamen Lapsis, tu nostros magno terrore relicta, miserta dirige calles. Concutitur nullis verboram vocibus illa. V. Vostibus exuta A d Mat u t inum. torquetur virgo beata Fustibus, angelicis Invitatorium. manibus fuit ista soluta. Summum pastorem 2 Virgineum corpus cuncti reverenteroremus, dum portant litore citi Quo Agrippina sacra Fluminis ac Paramon virginibus associatur. monachus simul Agatonita - 190 -

Paulaque tunc navem V. Sana fit illa patri, viderunt ire paraUun, fuerat quae daemoneplena, Pondera permissa Filia, laetantur donant in litore nautae. genitor simul atquevidentes. V. Virginis in pedibus 2. Virgineumcorpus prostrati voce benigna, portabant virgines almae Suscipe,qui portant, Tres simul inde secum, te clamant, virgo beata. monachorum vestis adornat 3. Dum mare transissent Ipsas et passum cum corpore virginis almae tuncChristum magnificabant Virgines et Bassa, Pergentes simul, puppis fuit illa repleta qui regnat triuus et unus. Corporis illati V. Et quasi laetantes simul et portantes odore portabant litore corpus Mirifico, Siculas Virginis et summo deponunt corpus ad oras. dicendo gloria Christo. V. Angelus apparens M. Gloria sit Christo et Domini cum vestibusalbis decusutriusque perennis, Custodiebateas, Yirginis intirmos locus ille repletusodore. precibus qui curat honeste Devotisque simul I n 2. N o c t ur n o. praestat salubria quaeque, Antiphonae. UncleDeo vero 1. Yirginum ille chorus clamemus voce serena, divina laude sonorus. Y. Ut cunctuin populum salvet nunc virgo beata, Virgo, te sumpsit, Agrippina, Dei qui regnat ad alta polorum. martyr, cunctis veneranda. 2. Angelicis turbis sacra virgo consociata, In 3. Nocturno. Gloria caelestis Antiphonae. retinette deditafestis. 1. Yirgo decoranimis, 3. Ipsa tuis meritis Agrippina, et morte beata, nunc fulges ad aetbera sur- Funde preces Christo sum, virginibus associata. Poenarum mundo 2. Salvetur cunctus faciendotradita cursum. populuscum agmine junctus, Responsoria. Devotus Christo, raundo dum vivit in isto. 1. Pergere tentantes ductae per litora nocte 3. Yulneribus tuis, Angelicisturbis quaevirgo passa fuisti, concomitantibusipsis Agrippinapia, deleas tu crimina nostra. Virgines ad locum venerunt nomine Graecum, Responsoria. Corpus conclusum 1. Yirginis ad cotpus portantes virginis almae. veniebant virgines alinae - 191 -

Paulaque cum Bassa, Sana puella manet monachussimul Agatonita, turpi vexatatremore. Psallentes[quesimul] clamabantgloria Christo, 2. Multi vexati Tollentes ipsum veniebantdaemone viri referunt cura laude trium- Martyris ad corpus, phum. tunc sanosrestituebat. V. Adfuit hic monacho lux aetheris, ignea lampas, 3. Corporis intactae Territus ac Paramon sacrati virginis almae Non modici tandem cecidit stupefactus ad ima. meruerunt ferre salutem. 2. Gaude tamen, gaude, martyr veneranda per orbem, 4. Sit benedicta dies, Quae meritis fulges qua talis virgo beata quasi sidus ad alta polorum, Yirtutibus multis Agrippina pia, splendet ad aethera sursum. devota mente fidelis Gaudesimul popule, 5. Laudibusinnumeris qui eamreverenter adoras. laudeturvirgo beata, V. Yirginis ad laudem Quaein caelisfulget cum digno carminelaxis tanta virtute levata. Vocibus atque tubis cantum depromite vestrum. Ad Benedictus. A. Agrippina, Dei In Laudibus. virgo, locet aethre suorum Mentes servorum Antiphonae. molemquepremat vitiorum, 1. Virginis accessit Ut demptis vitiis delatio corporis almi, benigneDeum benedicant. Brev. Gallicatio-Siculum imp. Venetiis 1527. - In 1. Yesp. ad Magn. A, 10 raisertus. - In 1. Xoct. R 3, 7 Miro Siculas. - In 2. Noct. A 2, 3 dicata. -- A 3, 1 Ipsis tuis. - R 1, 4 comitantibus.- R 2, 2 virginis. - R 2, 5 Ipsas sed.- R 2, 10portabatur. - In 3. Noct. R 1, 4 Agatonitis.- R 2, 10 lapsis. - In 2. Vesp. nichts.

Ii4. De sancto Annone.

In 1. Yesperis. Ad Matutinum. Ad Magnificat. A. Gemma fulgens praesulum, Invitatorium. Veronae proles inclita, Ad Annonis modulet Sancte pater Anno, Sisseraper memor exsulum, Laudeschorus laetius, Nosad virtutesincita, Allelujajubilet Serva nos a damno. Christo noster coetus. - 192 -

In 1. Nocturno. In 2. Nocturno.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Secus decursus stat aquarum 1. Invocantem exaudivit Plantatus dextra ]>i. Annonem rex caelestis, Excursus Anno tenebrarum Imbre fota parturivit, Hostis devitat rei. En. frugcs tellus maestis. 2. Hic praeceptumDomini 2. Laetentnr et exsultent Mundo praedicavit, Sperantesin te, Christe, Dum salutes homini Concentibus indultent, Semperpropinavit. Nil sentit Anno triste. 3. Annonem sanctum caelitus 3. Coronatus gloria Ovans suscepit Deus, Simul et honon.1. Annus hunc fovet editus Anno laetus jubilat A Christo jubilaeus. Coram redemptore.

Kesponsoria. Responsoria. 1. Urbem Veronam siccitas 1. Egenteni urbem Exhaurit miseranda, nectaro Huoris Fruges et sata dissipat Anno, fidelis Sterilitas nefanda, Christi dispensator, Hanc praesulis eliminat Prece felici Sagacitas laudanda. precibus dulcoris V. Relatu doctus caelico Rigari poscit, Firmum vexit et Rusticum almus gubernator; Ductu praesul angelico, V. Dum martyres bic revocat, Sitis stat detestanda. Salutem cunctis evocat 2. Arentis terrae faciem, Veronae recreator. Squalentis solis maciem, 2. Ecce, sacerdos magnus Quam justc misit Deus. A Deo praedotatus, Anno fugat sanctissimus, Qui vixit sicut agnus, Arcet plagamjustissimus, Totus lenis et gratus; Purgatur Amorraeus; V. Curavit Anno gentcm, V. Siccatntulit salsuginem, Doctrinam affluentem Mortis amaritudinem Fudit bonis ornatus. Sanator Elisaeus. 3. Anno praesulmirificus 3. Quaeritper indagines Hortatus per sororem, Flagrans desiderio Terrae pater munificus Pontifex beatus, Orans tulit ardorem, Ut ^7eronammartyres Nam rex infudit caclicus Revehantur serio Desideratumrorem; Jam post incolatus, V. Alter Elias precibus V. Tergestiductos oppido Implorans praestat civibus Firmum simul cum Rustico Hunc pluviae liquorem. Ad urbis curat status. - 193 -

In 3. Nocturno. V. In caeli situs gaudio, Perenni fultus bravio Antiphonae. Stola claritatis. 1. Christi tabernaculum Habitans secnrus, In Laudibus. Anno, sis umbraculum Nobis profuturus. Antipliouae. 2. Cordis desiderium, 1. Anno, pater patriae, Vitae refrigerium Veronaesteramate claro Deushunc impendit, Cretus,nos meritis Providenspauperibus barathro tueatur ainaro. Penitus operibus 2. Calles mundi per labores Sua dum expendit. Impollutus adiit 3. AnnoChristi sic accepit Anno,saecli post fluores Caelum scandens subiit. Benedictionem, Quod perenniter suscepit 3. Decoravitnobilis Caeli mansionem. nobiles parentes, Cum sorore virgine Responsoria. Christo curvat gentes. 1. Euge,serve bone, 4. Huic sororsanctissima Pontifex Veronae Maria Consolatrix, Pervigil, fidelis, Virgo Christi dignissima, Anno,pie pater, Fuit cooperatrix. Esto nobis frater 5. Hanc amavit, quod servavit Sedulus in caelis. virginitatis florem, V. Christo regi duplicis Sic uterque Christo pcr sc Redditor talenti, mirum fragrat odorem.

Hostis nos multiplicis Ad Benedictus. Exime cautelis. A. Urbs Verona, gratulare, 2. ProAnno aeternisspernens datcuncta mundana vana Terrestrisparadisus, In te talis fulget clare Et progranis paleam, Uterquesexus visus, Corpusterit, ut menscrescat, Caelovernant nunc praeclare Servumpremit, ne tumescat, Annosororque, risus Cordispurgat aream; Jugestenent, ipsos care V. Comparatcaelica, Rogetin Christofisus. Despicit terrea Sumens virtutis galeam. In 2. Vesperis. 3. 0 pastor apostolice, Anno, praesulcatholice, AdMagnificat. Doctor veritatis, A. Liberet a damno Ora Christum propitius nos alraus episcopusAnno, Pro famulis, ut citius Det fruges morum, Solvat a peccatis. deposcat regna polorum. Antiph. ms. Veronense saec. 15. Cod. Cathedr. Veronen. 3. Dr«T68, Historiae rhythmicae. IV. 13 - 194 -

65. De sancto Ansano. In 1. Vespcris. Martyrii fervidus fuit non corde prono. Antiphonae. 1. Ansanus Romae 2. Imperantes respuens Tranquillini genitus, cucurrit ad matrinam, Insignis prole, Cum qua simul sineret nionte lucet caelitus. hanc vitam peregrinam. 2. Flagravit martyr hic servire Domino 3. Rclinquamusdaemonum Tenerisannis, profana,fatur sanctus, dum viverct saeculo. Sit in Cliristo Domino 3. Interscholares jucundusnobis cantus. artium nutritus Christi salvantis Responsoria. clam tenebat ritus. 1. Ansanus cum M,axima 4. Quamvismaterna mancfacto vadunt, menset genitoris Tyrannorumcacdibus Obstabat,vius se pro Cliristo tradunt, ibat redemptoris. Fidemquia fervidam 5. Beatusiste non dc menteradunt; V. Obviant et homini ^liiritu virtutis Desiderabat lumine privato, luvacrumsalutis. Qucmmox laetum faciunt visu restaurato. Atl Magnificat. A. Sub mandatisangeli 2. Vir iniquusintuens cum sacerdospetit caecuinlurninari, Fores sanctuarii, Sanctosde miraculo uiirus odor stetit, vadit criminari, Spiritalis Maxima Hos profanosrecitans niater mirc datur Oiristum venerari; Et fons aquaclimpidac, V. Trucidarepertidos puer ut tergatur. vir crudelis quaerit, Si non lex nuperrime Ad Matutinuni. lata cito perit. Invitatorium. 3. Irritati pertidi Reginobiscum, tuncimperatores Scnis advocatum Praesentari cohibent Ansanumdanti, Dei zelatores, surgiteeantatum. Reosvos ut faciant, Domini cultores. I n 1. Nocturno. V. Et vos fantur colere Antiphonae. Christumcrucifixum, 1. Ansanus catholicus Sempiterne vivere anno decinio nono profitentesipsum. - 195 -

In 2. Nocturno. Scite nil, quod colitis, fore, qui erratis. Antiphonae. 1. Ansanuscum Maxima, In 3. Nocturno. Domini fideles, Unde sitis, postulant Antiphonae. tyrannicrudeles. 1. Cunctafecit Juppiter, 2. Respondistishumiles: ferunt imperantes; iogenuis nati Absit, ajunt, providi Sumusex parentibus, sint haec judicantes. hac in urbe sati. 2. Constant quaeque condita 3. Ante vos inducitur, verbo Dei patris Ac idolis hominem ut colatis eum, devium sub atris. Quem Judaeus pertidus damnatquasi reum. 3. Pugnantcontra miseri dicta prophetarum, Viris nam malevolis Kesponsoria. scire non est clarum. 1. Nostros deos colite, quo sitis victuri Reaponsoria. Et eospropitios 1. Non vos buc adduximus vobishabituri; loquide prophetis, Ferunt: nonse uequcvos Sed monemusillico

V. Nosterhi suntChristusprotecturi; Dorainus diis immoletis, Quodsi contempseritis, mundigubernator, necemsentietis; Proquo nosmet tradimus, V. Reddunt:viam sequinmr adest liberator. Dei veritatis, 2. Nostra vox instrepuit Cujus non peribimus auribus aeterni, haerendo mandatis. Ipse det ut epulas 2. Spiritalis filius gaudii superni cum dilecta matrc, Nosquetrahat famulos Carcerneque vincula, et se sinat cerni; inquit, fiet acre, V. In quofinis omnium, Nam potarecalicem regnatabsque Sne, quaerimuspro patre; Afferat antidotum V. Carceramur acriter suramaemedicinae. jussutyrannorum, 3. Crucifixumspernite Ubi bonaposcimus Jovemvenerando, regisangelorum. Ipsi vota reddite 3. Tu probasti, Domine, simul adorando, corda nostra, clamant, Menti poenas borridas Igne hos examinas, et carni levando; qui te semper amant, V. Si caelestem principem At si sit iniquitas, nosse quaerebatis, ille dat, quae sanant. 13* 196 -

V. Odor statim ^pargitur, 5. Sopor Dei proxiraos et vox clara sonat: coepit occupare, Omnia,quae poscimus, Ac caelestisnuntiu> Christus nobis doiiat. eos confortare.

Ad Benedictus. In Laudibus. A. Istos mane milites aulae triumphalis Antiphonae. Otferunt satellites principibus malis, 1. Nuctis haurit precibus Et quia non trepidant proviJus Ansauus, coramendarc Christum, uaenarrat apostolus Caesa fuste Maxima raptus adhuc sanus. mundum finit istum. 2. Christo grates referunt inartyris de dono Et, se poenas properant In 2. Vesperis. ferre nutu bono. Ail Maguitic.it. 3. His tinitis dicere Ad civitatem psallerefestinant, balneumRegensc Et dum psalmi canticum Cum refugisses, pleant, non declinant. spiritus accensae 4. Exaudi nos, concinunt, Sub visione pater, noster autor, Dominus te vocat Sis protector famulis, Et te columnam vere justis fautor. templo suo locat.

.\iiti|j]|. iii-. Senense saec. 1-Y <'ml. Capit. Seiien. M. -- Iu 1. \n. t. R 1, 4 <|iii ge ( liristo. -- In 1'. Noct. R 1 , fi lii sunt lial.ituri. - R :!, !.l Si-iri' nil. - R '..'.,10 i|iii veratis. - ln :'.. Noct. R 1, o Liiuke vou einer Silli. : .-i .Tjriiii/t. - R 2, ') ]mrtan_-calicrm. -- R 3, '"'. 36 sq.

li(J. De sancto Aspren. In 1. V esperis. 3. Exortum lumen radiat

Antiphonae. In Aspren praedicante, Tenebrasut abiciat, 1. Tccum,Aspren, prini/ipiuiu Quaedeprimebant ante. Sumniae diguationis ContulitPetrus, radiurn 4. De terra sanumerigit Nostrae conversionis. Oppressumvi lauguoris, 2. Operamagna Domini Quemmox instructum eligit Populum redimentis Ad apicem honoris. Primo panduntur homini 5. Christi misericordia Religiosae roentis. Per Simonem delata - 197 -

Per sancti Aspren primordia V. Aspren cunctis Nobis est confirmata. praegustut plenius, Ut in cives Ad Matutinum. refundat melius. A. Magnificaturinclitus 2. Evangelizansgratiam, Petri disdpulatu, Qua fundavitecclesiam ExsultatAspren spiritus Princepsapostolorum, <'liarismatum ornatu, PrimumAspren irradiat Cujusrefulsit primitus Quo mentedona capiat Haec aula praesulatu. Caelestium bonorum. V. Devotus audientiam Ad Matutinum. Praebens ad sapientiam Se transfert angelorum. Invitatorium. 3. Verbum vitae Plaurlat ecclesia dum sibi mittitnr, Laude multi]ilin, Cbristi fidem Agens sollemnia pronus amploditnr. Sacro pontitici. Fonte vitae unctus abstergitnr, Vetustatis In 1. Nocturno. noxa repellitur; Antiplionae. V. Nam solutus 1. In legeChristi Domini languorisvinculo Fixit voluntatem Sospes liaurit Virtutum cernens homini de vitae poculo. Datam potestatem. In 2. Nocturno. 2. Praedicans hic Antiphonae. praeceptum Domini, \. Invocantem Mentem parat

supernolumini, ExaudivitAsprensuppliciter Gentem subdit divino numini. Christus fideliter, Ipsum fovens 3. Exaltat Dei filius, in bono jugiter. Gloria sanctorum, 2. Mane primum claruit Caput Aspren sublimius Sole radiante, In arce piorum. Cumhic Christnminduit Besponsoria. Petro praedicante. 1. Majestatis 3. 0 quam est admirabile, summaeconsilium Quamest glorificatum Christi nomen amabile In salutem dans mundo filium Per Aspren praedicatuin. Servum parat, Responsoria. per cujus studium 1. Expurgato nequitiac Invitemur Fermento jam priinitiae ad vitae fluviuni; Christo sanctificantur, - 198 -

Cujos in mentis acie Responsoria. Dona caelestis gratiae 1. Gaudet Petrus Primitus revelantur; tanto discipulo, V. 0 felix nostra civitas, Pcr quem fructus Cui per hunc virtus, veritas redundatpopulo Et lux irradiantur. Hujus urbis Uoc iu saeculo 2. Intonante Reserato Petri praeconio Plebsauditum jam mentisoculo. dat evangelio, V. Felix vitis, dc cujus surculo Cujus voce Aspren in solio Tantum germen Sublimatur prodit diluculo. et sacerdotio. 2. Signis novis V. Hic pastoris fit adrairabilis, implet officium, Cujus prece In quofides conceptumsterilis, sumpsitinitium. Membramanci, gressum inhabilis, 3. Verbo vitae miraculis Visum caeci Novamplantat ecclesiam sumuntin populis. Concurrentibuspopulis V. Sana reddit Ad Christi reverentiam, membralanguentium, (,>ui rejectis piaculis Sic accendit Sancti quaerunt prudentiam. corda credeutiuni. V. Sic plebs cuncta cito convertitur, Sic per tidem Ad Laudes. Cliristum amplectitur. Antiphonae. 1. 0 quam sunt credibilia In 3. Nocturno. Pev Aspren praedicata Antiphonae. De Christo testimonia 1. Habitabithic inclitus Miraculisprobata. In caeli tabernaculo, 2. Intvate portas Domini Per quem in nostro primitus Jam, Neapolitani, Salus est facta populo. Ejus offerte numini Libamen cordis sani, 2. In benedictionibus 3. Os iniqua loquentium Caelitus est praeventus, Per Aspren est obstructuni, Per quera in nobis omnibus Dominus est inventus. Exeluso ritu gentium Vcrbi producit fructum. 3. Mundo corde culpae sorde 4. Quoniam cantat alacriter Vindicansinnocentiam, Devota plebs continuo, Scandit caelum,transit velum Laetatur Aspren jugiter Cernit Cliristi praesentiam. In caelesti convivio. - 199 -

Cunctacreata laudibus In 2. Vesperis. Divinis vacent ocius, DumAspren in caelestibus AdMagnificat Collocatur felicius. 0 stella perlucida Ad Benedictus. Nobismatutina, Benedictum Plebem, quam praefulgida Christi consilium Lactasti doctrina, Aspren vocat Tua prece fervida ad sacerdotiura, Serves a ruina, Sibi fundens Ut Deo sit placida linguae praeconium, Sine culpae spina, Vim signoruni Et post luce splendida et mirabilium. Fruatur divina.

Propr. Neapolitarum imp. Nr;i]mli 1-V25.- In 1. Noct. R '"'>,2 sibi promittitur. -- In 8. Noct.' R 1 , (j fi-hlt enic >Silbe. - 111 2. Yesp. ad Muj,'n. A, 9 Et pnstrH. - I>io beiden zum ((fficium gL'li

67. De sancto Calogero.

In 1. Vesperis. R. Surrexit papa obviain Praesentiens legatum Antiphonae. Caloyrum Siciliam 1. Caloyrus praeelectus Venturum caelo datum, Ut frangeret nequitiara, A Deoque jam dilectus, Benedoctus literarum Qua caelumest stupratum. V. Mortem quaerit spontaneam, Atque structus divinarum. Ut pandat Christi gloriam 2. Puer bonus se ornavit Valde gratam. Virtuteque decoravit, Ad Magnifieat. Muudus nunquam violavit Nec vitium cum foedavit. A. 0 pie pater Caloyre, Qui claros in superbia 3. Jejuniisque deditus, Ejectos jam de gloria Orationi traditus, Meruisti devincere, Bis ternis est hebdomada Tolle pacis obstaculum, Pane contentus et aqua. Para nobis gaudium, Ut mereamur pergere, 4. Christi semperconteraplando Ad vitae solatium. Passionem et plorando Jesura ardet is amaudo, Ad Matutinum. Cui se vovit monachando. luvitatorium. 5. Justusque Dominus Christo, regi confessorum, Dilexit aequitatem, Plebs conr.inut fidelium. Caloyrus - Almi senis meritorum Odit iniquitatem. In te laudis praeconium. - 200 -

In 1. Noctnrno. In 2. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. In pace cuni Christo manens, 1. Caeli dono decoratur SublimatTispraemio, Caloyrusab infantia, Hic vananiundi repellens Die ac nocte meditatur Christi adhaesitvestigio. In lidei notitia. 2. Precare nunc, Caloyre, 2. PraeceptaDeipraedicans Qucmcorde dilexisti, Hic missusapostolicus, Ut mereamurpergere Miraculis corascans, Ad vitam, quam petisti. Egenorummedicus. 3. Caloyrusjam meruit Dei montem as^endere, 3. Voce clamansconjuravit Qui daemonesnon metuit Vir senexegregiu^, Signocrucis devincere. Adversanteseffugavit Kesponsoria. Ipsos ligando fortius. 1. Caloyrus obsequiu Responsoria. Parat Dei se totum, Corpus artat jejunio 1. Summuspontifex Caloyro Expellenshostis motum Dat clavis potestatem, Renuntiatqueproprio Hic Christi sanctusfamulus Emittens caste votum. Eligitur praealiis. V. Intrat nemuscum gaudio, Ut prematferitatem, Vesciturberbis prandio V. Ut Siculorumpopulis Renuensvini potum. A daemonum fallaciis 2. Siac dum ingreditur Capiat libertatem. Senex[iste] servnlus, 2. Novumsidus emicuit. Jesucito creditur, Amoresumrao fervidum, Quemhic praedicabat. Speculum sanctitatis, Crucis hoc signaculo Sanat Dei famulus Miris diversis claruit Lumen vitae splendidum Multos in hoc saeculo, Monstransviam salutis; Daemonquos gravabat; V. Languentibushic profnit V. In fide perficitur Medicamendans validum Totus Siac populus, Vir magnaeclaritatis. Mentequesuscipitur Crux, hic quam docebat. 3. Gaude tu, mater Graecia, 3. Infans senescit inoribus Lustratatanto lumine Transcendensvi[ara veri], Pudentis almi nati, A laqueis bostilibus Dei repleti gratia, Ut possit se tueri, Cnjus potenti oomine Instat et semper precibus Daemonessunt fugati; Vitam quaerensmereri; V. Exsultet nunc Sicilia, V. Carnis dimissispatribus, In hujus patris numine Qui aperit pulsantibus, Siculi sunt salvati. Exquirit inhaerere. - 201 -

In 3. Nocturno. Patria plena gratia, Mons sic sanctificatur. Antiphonae. 1. Laetenturin te sperantes, In Laudibus. Christe,et memoria Antipliouae. Caloyrum venerantes 1. Caloyrus miriticus, Fac participesgloria. DonoLei magnificus 2. Nomen Christi mirabile Ex opere monstratur, Senis procedens ore Dum cunctos sanat languidos, Destruendo terribilem Faciens corde solidos, Inimicum cum ultore. Et fides ampliatur. 3. Ingressussine macula 2. Mox ad montemut applicnit, In hoc viator saeculo, Caelestidono praeditus Nuncfulget quasifacula Velut sol perlustravit, In summotabernaculo. De caelo quaejam corruit, Catervam Satanae penitus Responsoria. Signo crucis fugavit. 1. CrucisChristi signaculo 3. Te rex sitivit luminum Daemonesconjuravit Hic infra vitae terminum, Solitudinis loculo Cujus obtentu petimus, Ac ipsosrelegavit, Quemmiserantem novimus, Ab omnipericulo Nuncglorians in pace Populumliberavit, Ut audiasnos de luce. V. In sancto habitaculo 4. Terra et pontus, uetkera Dominique oraculo Sedentem in patris dextera Ipsum confirraavit. Exaltant orani laude, 2. Locum istum ululantes Forti cujus potentia Nos hic perunctus gloria Daemones dimiserunt, Protexit Satan fraude. Vocem magnam illi dantes A monterecesserunt, 5. Senescum junioribus Populiquegratulantes LaudentDominum vocibus Dominumlaudaveruiit, In excelsis, V. Ad quemipsi convertentes Cujussenex virtutibns Basilicamconstruentes Fit aegris medicamen Ibiqueadoraverunt. Fulgensin adversis. 3. Felix mons atque patria Ad Benedictus. Hoc ornata sidere, A. Floruit sicut lilium Cujus tot ob prodigia Almus confessorinclitus - perlustratur Moribus et doctrina, Grotta tota Sicilia Nam hic ante septennium Senex fecit conscendere, Dei virtute praeditus Infirmis sint remedia, Vixit sub disciplina. Qui sudandosanantur. Postponensomne praemium V. Fugavit ac daemonia Corruptionispenitus, Ipsa, cujus per opera Solum quaerensdivina. - 202 -

Daemonibusjam oppressis, I n 2. V esp eris. jactans illos curavit Ad Magnificat. Ab omnibuslanguoribus Ipsosque liberavit A. Manusaegris Caloyrus Priscisqnesauitatibus imponeus[imperavitj Cunctosinstauravit. Brev. Gallieano-Siculum imp. Venetiis 1527. - - In 1. Vesp. A 1, 4 Lies: Ac instruetus? - A L', 4 Lk-s liunc foedavit ? - A 4, 1 Lics Justus <|iiuijueoder Justus quia? - A 4, 3 fehlen drei Silben; c-rgauzeniayn.ini- mus? -- Ad Magu. A, 8 Ad aetc-rnaevitae. -- Ad Matut. Inv. 4 Jn tc jedenfallsverschriebcn; lies cantet? - In 1. Noct. R 1, 3 saneti. - R 1, 7 Et ut. - R 2, 5 Fehlt eine Silbe. -- R 3, 9 Quu Siculi. - In 2. Noct. R 1, 2 Paret Dei sed. -- R 2, 8 proficitur. -- R 2, 12 haec. -- In 3. Noct. A 1, 4 in gloria. - A 2, 3 Secus procedens ore. -- R 1, 2 conjurantur. - R 1, 3 loco. - R 1, 4 Atque. - - R 3, 4 fehlen drei Sill',,'11._ R 3, 5 Grutta. -- R 3, 7 Ut infirmis. -- In Laud. A 4, 4 jir.-nnnctus. -- A 4, 5 praetexit. - A 5, 2 fehlen entwider xwi-i Sillien, mliT es ist 5, 6 Fulgens zu tilg-en. In 2. Vesp. Ad Ma^n. A, 1 in aegris. - Ibid. 2 impusuit. - Die zugehurigen Hymnen cfr. Anal. XXII, 68 sq.

08. De sancto Dunatu. In 1. Vesperis. Exsultando veneretur Martyrum constantia. Antiphonae. 1. Agens diem festum Deo Felix gaudeCivitas, In 1. Nocturno. Et pro martyrum trophaeo Pangelaudes debitas. Antiphonae. 2. In quo primum fert vexillum Verbum vitae seminat Donatus,sequitur illum intrepide Donatus, Venusti germanitas. LegemDei nuntians 3. Silvanus et Hermogenes est capite truncatus. sic mentecounita, Sic triumphatjam Venustus, Sir triumpharuntpariter Frater ejus, et fit justus cum Romulo levita. Vcruni Deurn praedicans. 4. Victoriani praesidis Romulus_ tque Silvanus lios pavor nullus niovet, IM niorte plectuntur Quosunus tenct spiritus Ac invocantesDominum et vera fides fovet. caelestibusjunguntur. 5. Haec est vera fraternitas, Besponsoria. (,»uam tyranni protervitas Violare nequivit, Nobilis Austri civitas Sed magisstabilivit. Devotastenens semitas Martyres suoslaudet, Ad Matutinum. Quam horum prece feritas Ilostis atque perversitas Invitatnrium. Offenderenon audet; Rex sublimis adoretur, Civalitana polis Qui creavit omnia, dc fratruiu germinegaudet. - 203 -

2. Hi sunt, quorum in sanguine V. Purgatis anirais Agni stolae lavantur, felici pace quiescunt. <,)uiin sanctorumagmine 3. Ex mundanisopprobriis Feliciterlaetantur Sanctinunc abstracti, Magnoqueconsolamine Et qui tormentisvariis, Gaudentescoronantur. Hic fuerant confracti V. Caelicolisjuncti Amoenisgaudent atriis cum Christorege beantur. Divino zelotacti; 3. In manu Dei vindicis V. Hinc in deriso Snnt animae sanctorum, sunt hic spcctacula facti. Quas non tiectunt carniticis Genera tormentorum, Sorti dantur justorum; In 3. Nocturno. V. Percussi gladio conscenduntregna polorum. Antiphonae. 1. Notas fecit Dominus sanctis vias vitae, In 2. Nocturno. Qnos replet laetitia Antiphonae. laudis infinitae. 1. Hermogenispia prece 2. Haec est generatio, Daemonfugit et a nece Quae Deum quaesivit, Pellitur puellulae. Quae carnis supplicio Caelum introivit. 2. Solum Deum colere Idolaque spernere, 3. Martyres gloriantes Volunt voto pari Et in Deo laetantes Sancti coronari. Pro nobis Christum orent 3. Martyresin Dei monte Et veniamimplorent. Satiati vitae fonte Habitant cum gloria. Responsoria. 1. Palmasferunt martyrii Responsoria. Cumtriumphi vexillis 1. In unum habitare His, qui salutem impetrant, Christumquepraedicare provectiset pusillis, His exstitit jucundum Qui nobis locum praeparent Et sic vincentesmundum in sedibustranquillis; Suntpassi non inviti V. Sic lux caelestis, Deoquesunt uniti, sic gratia fulget in illis. V. Idola temnentes 2. 0 martyrumvictoria, gladialifine potiti. VincensVictorianum, 2. Morte procul remota 0 qui caelesti gloria Justitiam non pavescunt, Gaudetis, date mannm Dempta peccati nota Adjutricem pro patria, Mundi mala compescunt, Hinc pellentes profanum; Qnorum sacrata vota V. Ad statum sanum Nequaqudm cvanescunt. perducite mente vesanum. - 204 -

In Laudibus. <,»ui per preces martyrum Nos mundet a sorde. Aiitiplnmae. Jam cxsultans plebs tidelis 1. Deus fortitudinem Laudet Dominum de caelis justorumprobavit, Pro triumphomartyrum. (tiuilius summae gloriae sedes praeparavit. In 2. Vesperis. 2. Per hos invictos in agone Concedenobis, Jesu bone, Ad Magnificat. Tibi laete servire Magnificantes Dominuin Et caelos introire. Hodie collaetemur 3. Carne flagellati, Et martyruin suffragium Ad Christum sitientes, Devote deprecemur, Martyres benti. Ut eorum auxilio Nostraspurgate mentes. Non pro culpis damnemur, 4. Benedicant Dominum Sed in caelesti solio Omnes recti corde, Cum snperis laetemur. Brev. nis. Civitatense saec. 15. Cod. Maroian. L I 84. - I n 1. Vesp. ad Magn. Pmsa. - In 2. Noct. R 2, 7 animis. - lu '"'<.Noct. R 1 jirn- -.lisrli. - In Laud. ad Bened. A prosaisch. -Hiezu der Hymnus: Lat-tarc, Civitas (Anal. XXII, 89,).

«9. De sancto Donato.

I n 1. V e s p e r i s. Donatus ortus est piis parentibus, Ad Magnificat. Quorum praesidii^ A. Extollatur et diligentia in laudum culmine Sacra nutritus est Locusdictus in pueritia. a sancti nomine, Quern Donati 2. Attendentes sacravit sanctitas, parentes pueri, Cujuspraesens Ipsum Deo adest sollemnitas. devotum fieri, Literarum Ad Matutinum. tradunt doctoribus Imbuendum Invitatorinm. Christum vitae donatorem sacris apicibus. Veneremnrjuxta morem, 3. Instructus igitur Qui Donatum confessorem artium studiis Caeli vexit ad decorem. Carnem continuit a carnis vitiis, In 1. Nocturno. Et dumDomino se Antiphonae. totum exhibuit, 1. Aurelianensis Ad cleri titulum urbis de civibus provehi meruit. - 205 -

Responsoria. Succincto carmine 1. Orthodoxae non valet exprimi. Donatustidei 2. In diaconii Normam servans mox arce positus, meruit provehi Carnemad opera Sublimatus convertitspiritus, ad sacerdotium, Exercensanirao, In spefovens quodad rem pertinet, operaepretium, i,iuemnon ad levia V. Satiandus vagarisustinet. de rnensa fertili 3. Crescit aetas, Mundum spernit crescit religio, cum flore sterili. Consecratur 2. Limesartus in sacerdotio, et collis arduus Confecturus Et draconis secundum ordinem terror praecipuus iJominicum Nequit sancti corpus et sanguinem. mentem retrabere, Ad manendum Responsoria. mentem retrahere; 1. Uvarum decipit V. Dracojussus Et agrestemvexat avidumspecies fugit a patria, Fugam cujus ventris ingluvies, Sed botri miserum novit Durentia. gustus exasperat, 3. In novellae Donec vir Domini vitis propugine clamantem liberat; Botruspraegnans V. Nonvaluit devium miro genimine vomere aut deglutire raco Vinum fudit mum. in abundantia, 2. Egregio Ut clarescant ditatus socio I)ei magnalia; Florentini V. Recens potus fecundi calicis gaudet solatio, Quera divina Causam praebet credendi rusticis. perfecit gratia Literali

In 2. Nocturno. doctumscientia; V. 0 felicis Antiphcjnae. virum memoriae, 1. Qualis in opere, Vuem spiritus qnalis in precibus replet scientiae. Praeviusexstitit, 3. Refragata sumptis ordinibus lucta Leviatbae Quales fuerint Montis iter singultus intimi, mirando schemate - 206 -

Laemon planat, 2. Vir invictac quod erat nimium, misericordiae Confessoris Senatoris agens imperium; medetur tiliae, V. Hostis nequam Scriptum tenens dum saxa bajulat, illud memoriae: Laborando Fili, ne sis gemit et ululat. memor injuriae. V. In adstantis In 3. Nocturno. conspectupopuli Antiphonae. Caeli luraen 1. Virum Dei resumunt oculi. fama prosequitur 3. Saevae matris Et per vulgi dira crudelitas voces attollitur, Nato negat Cujus ne levitas res cunis debitas, possit ofticere, Sed infanti Natale cogitur sufticientia solum relinquere. Cerva dedit 2. Nc laedatur lactis edulia; rumoris famine. V. Praetermissa Sanctus abit naturae regula conscio ncminc Mater negat, Et latenter dat cerva pabula. relicta Fraucia Sanctipetit In Laudibus. Martini moenia. 3. Ibi noctis Antiphonae. agens vigilias 1. Proficiscens Sancti surait vir de Turonica datas reliquias, Luras adit Vuo profectus ora Sisterica, laetatus comitc Inter rupes Complet iter sub alis montium accepto tramite. Sanctus parat Responsoria. sibi tugurium. 1. Iraportunus 2. Fit ab ipso furator oleris pauper ecclesia Fascem fecit Rcbus quidem, uonparvi ponderis, sed divesgratia, Sed nec illinc In qua sacras exire potuit condit reliquias, Nec ponendi Viae suae fascemfas habuit; duceset praevias. V. Solvitur exire, 3. Dum vitae semina sinitur correptusabire. spargeretaccolis, - 207 -

Et illi crederent Laudat in canticis relictis idolis, de caelis Dominum. Ad Celsum judicem paganumtrahitur Ad Benedictus. Et duro verbere A. Eductus igitur Donatus teritur. carnis ergastulo 4. Nil formidans Donatus clauditur carnis injurias ibidem tumulo, Ictus perfert Cujus exsequias et contumclias, insignis Marius Tandem redit Complevit lacrimis sanctusad propria orans propensius. Benedicens Dei magnalia. In 2. Vesperis. 5. Judex persequitur, Donatus latitat Ad Magriificat. Et in Anorelae A. 0 donator, in Donato latebris babitat, Nobis culpas condouato Ilic usque peimanens Et, ut tibi placcamus, ad mortis terminum Pacem dona, quam rogamus. Brev. ms. S. Laurentii Ulciensis saec. 15. Cod. Taurincn. Reg. 11. - Ad Matut. Invit. 4 vexit rt d'-<'«ivcm.-- In 1. Noct. A 1, 4 ex piis. - R 2, 8 Dies mit 2, 6 g-leicklauteiidemeiitein retrahereist in iler Hs. spaterf KniTcktur iiber einem ausradierten Texte. - In 2. Noc.t. A 2, 2 arte pusl- tns. - R 2, 7 ad fehlt. - R 2, 2 dictatus. - R 3, 2 levitate. - In 3. Noct A 2, 6 sq. Martini petit. - A 3, 3 sumi. - A 3, 5 praefectus.- R 1, 3 Facem. - - R 2, 1 in vite. - R 2, 4 videtur. - In Laud. ad Ben. A, 7 Complet.

70. De sancto Donato.

In 1. Vesperis. Tenens liunc Ililariaiius, Antiphonae. Suscipitmartyrium. 1 Splcndorstcllae, clarac lucis Martyrinclite Donatc, Rutilat serenitas, iliseris refugium, Nobis dona tibi datae Cum Donati, nostri ducis, Gratiae solatia. Agitur sollemnitas. 2. Fulgensvitae sanctitatc Ad Magnificat. Claret et natalibus, Fonte aquae tabidum, Lucens vcra castitate Labe mortis sordidum Nitet mirabilibus. Sanaturus vadit, 3. Huncbaptismi chrismate Dracomox egreditur, ConsecratPigmenius, Et asellusnectitur, Legis quoquedogmate Eum et invadit, Docetipsum plenius. Crucistamen opere 4. Quaerens justum Julianus Et flagelli vcrbere Compulit Aretium, Caesus morte cadit. - 208 -

Ad Matntinnm. Cogit Christi nomine Almae crucis lumine Invitatorium. Coruscante signo; ( liristuru regem adoreums V. Statim daemon pellitur. Psalmisjubilantes Aeger dom contingitur Et Donatumhonoremus Digito benigno. Laudibus laetantes.

In 2. Nocturno. In 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Peceatorumcathedra 1. Invocantemexaudivit Sanctushic nonsedit, Sanctumet mirificavit. Tollitur ad aethera Furens populusadivit, Mundo dum recedit. Christo dum sacrificavit. 2. Fremueruntpopuli 2. Verbasancti percipe, Conveneruntgentes, Christe,supplicantis, Convertanturaemuli, Integraripraecipe Collustranturmentes. Fractum os orantis. 3. Cnmprecatur, exaudisti 3. Nomentuum, Domine, Servumtuum, Domine, Cunctisest mirabile, A timoreprotexisti Fertur benecardine Caesumtuo nomine. Calicis notabile.

Eesponsoria. Responsoria. 1. Nobili prosapia 1. Ignis ardor cruciat, Lei dono gratus Qui de cruce radiat, Urbe Nicomedia Daemonem furentem, Oritur Donatus, Dum puellam liberat Moritur in Tuscia Sanctus, unde venerat Caelo coronatus; Cogit renitentem; V. Pellitur parentibus V. Interventum protulit, Haerens Christi legibus Dum exire compulit Deo consecratus. Transitum petentem. 2. Luce carens corporali 2. Crucis Christi clarum signum Sed et lumine mentali Per Donatum laude dignum Idolis intendens, Ornat urbis moenia, Dum Serannocredidit, Imae plebis et priraatum Idola mox prodidit Sacri fontis candidatum Monitis attendens: Sumunt plura milia; V. Sacro fonte baptizatur, V. Imperator, imperatrix, Luce claro perlustratur Horum plebes imitatrix Christo regi credens. Stupent mirabilia. 3. Juvenis Asterius 3. Adorare numina, Dum vexatur acrius Ponere libamina Daemone maligno, Sauctus dedignatur, - 209 -

Tunditur lapidibus Calicis excidium Iinpiorum manibus, Ccrnit anxiatus; Carcere locatur; V. Precis sumens instruiiirnta V. Sacro caeso verticc- Jungit calicis fragmcnta Corani Christo judicc Cunctis honoratus. Caelocollocatur. 4. Turbataprovincia, Absumpta pecunia In 3. Nocturuo. Consocia moritur, Dum viro supplicia Antiphouac. Parantur immaiiia, 1. Hic in Dominocoufidit, Douatusconsulitur; Geutesdum insaniunt, V. Proceditad tumulum, Doli fraudes duin olidit Per vocis oraculum Deose subjiciunt. Thesaurusostenditur. 2. Habitabit,Domine, 5. SequiturAntidia, In moute saucto tuo Pii regis filia, Puritatis lumine Sanctum Cliristi famulum, Nitens Deo suo. Aulam spernens regiam, 3. In virtute tua, Christe, Sequens pudicitiam Sanctum coronasti, Vitae servat speculuin; V. Sanctis facta socia Dum glorificat te iste, Oruant niirabilia Ipsum sublimasti. Ejus clarum tumulam. Kesponsoria. 6. Quasi stellae lucidae 1. Clara turba testium Gemmae quoque fulgidae Pro Christo certantium Martyris sacrati Cum Donato sternitur, Ad honoris cumuluin (jiuiilam caeso capite, Ornant sancli tumulum Fixi plures stipite, Undiqne locati ; Hic truncatus caeditur; V. Teuent caput splcndidum V. Sancti oratorium Super pectus nitidum Horum coemeterium Brachia beati. Fossa petra cernitur. 7. Aute sancti tumulum 2. Odor fragrat incensoruui, Clarum lucis vasculum Fit concursus populoruni, Solo dum collitlitur, Sanctus dum transfertur. Lampas lucc fulgida Promuntur oracula, Oleoque turgida Sequuntur miracula, Integra colligitur; Canticis defertur; V. Lumeu Dei caelicura V. Gloriosae virginis Vas collustrans spbaericum Matris Dei gerruinis Saepiusadspicitur. Atriis infertur. In Lau di bus. 3. Divinum inysteriuin Conficit Donatus, Antiphonae. Vitae participium 1. Cliristus Dominusregnavit Didicit beatus, Nitens fortitudine s, Histohae rhythmicae. IV. 14 - 210 -

Et Doiiatum coronavit Stat sacerdos sauas factus, Roboraus certamine. Festum dum peragitur. 2. Fide vacuos parentes, 2. Dum matrona nobilis Quos Douatus instruit, Christi laude iicrsistentcs Genu cruciatur, Tumbae venerabilis Julianus obruit. Tactu mox sanatur. 3. Pars dum quacdam calicis Dacmonefuratur, 3. Mulier dum labitur, Nulla tauien laticis Creditur defuncta, Fusio probatur. Sana mox erigitur 4. 1'actum gentes faciuut Grata vice fnncta. Pluviae dilatae, Copiammox fugiunt 4. Membrafert arentia, Aijuaepostulatac. Tunibamdnm compk-ctitur, Mulicr P"lorentia 5. Foutis poculuni sanati Liberata cernitur. Dum fonnidaut suiaere, Novi potum petra nati 5. 0 Donate, pastor gregis, Praecipitacdpere. l)a vitaesolatium Ad Benedictus. Et vidcre vultuiu regis, A. Reprobatarinstrumentum, Beatorumpraemium. Duin vetatur luonumentuiu Honmii cxstincto, Sorte mortis revocatus Ad Magnificat Lamnatfalsum vera fatus A. Christimartyr, tu Donatua, Sermonedistincto, Plebis doctor et beatas Mandatsanctus obdormirc fastitatislilio; Et ad rcquiemtransire Sanctitatisimpleus statum, Ire jam praccincto. Trinuin meruit ornatum In 2. Vesperis. lu caelcstipraemio, Antiphonae. Lacte fluxit pietatis, 1. Dc quartana dire tactus Donet ergo claritatis Tumba dum prosternitur, Nos frui palatio.

Cod. Vallicellan. G. 76- saec. 17. (Absi.'lii-ift, HHI d;is Oftii-ium, das natiir- licli vii'l iilter ist, der Ritencongregatioii zu unti-r)irt.'iti'ii.) In 1. Ncn-t. A '_', 4 Factum vos orautis. - R 2, 0 Sumat. - R 2, S llm-iun piles. - I 11::. Noct R L;. 1 flagrat. - R 4. 1 Turbate.- R 4, 2 Al.sumit. - r>, 1 Sonst Anthilia; cfr. Acta SS Apr. III, 77-5. -- R 5, S

71. In Translatione ss. Elentherii, Puntiani et Anastasii.

In 1. Vespcris. Nunc cantemus voi'c Autiphoiiae. canticorum cantica, 1. Exsultantes revolveudo Ut haec Christo modulata sanctorum magnifica, grata sint organica. - 211 -

2. Vocc pura coucrepantes Ut ab hostenos defeudat inartyrumprodigia eoum protectio Imitemur, dum hic sumus, Et excuset ante Deurn, eorumvestigia, quosaccusat actio. Ut post vitae nobis cursnm caeli dentur praemia. 2. Angelorum rex sanctorom, semper tibi gloria, 3. Ad conventum in sanctorum Qui nos tanta sublimasti properemus laudibus, annua memoria, t,>uicum Christo sunt in caelo, Da pugnanticum draconc, hic tiorentvirtutibus, fungatarvictoria. Quoruin sernper defendamur ac regamur precibus. 3. Gaudeamusexsultantes 4. Festum instans celebrantes cum tota ecclesia. laettmur in Domino, Illustrata tantis signis (t'ui praesentes baptizavit gaudeat Apulia sanguinis martyrio Et devote corde puro Et clementer liberavit haec gaudia. mortis a dominio. 4. Vcri Christi sacerdotes, 5. Clerus psallat, Troja plaudat Deum benedicite plectro atque cithara, Et ad festa recurrentes Musicorum ars cantorum voces levet ad aethera, orando respicite, Choruslaetus, miris fretus, Ut purgeturab his caro, Deumlaudet in saecula. Quaefecit illicitc. 5. Laudent IJeum in excelsis Ad Matutinum. pueriet virgincs, Laudent senes,laudent omnes Invitatorium. viduae et virgines, Invitantesplebem Christi Pulsanspsallat chorusomnis in sanctorum laudibus tyrapanis et cymbalis. Exsultemus et psallamus veri corclis vocibus, Ad Benedictus. Ut superna mereamur A. Praesul Christi Eleutheri, simul horumprecibus. cum tuis sodalibus Oves tibi consignatas Ad Laudes. tuis rege precibus, Ne vagantes per mundaua Antiphonae. lupi denturmorsibus, 1. Kecolatur mente pia Sed exora intercessor sanctorum provectio, pro tuis fidelibus.

Brev. ms. Trojannni sacc. 15. Cod. Neapolitan. VI E 16. - In 1. Vesp. A 5, 1 Coetus psallat. - A ">, 4 leves. - Invit. '.', psallemus. - In Laud. A 2, 6 fugatur; lics tmiLi.itur oder fruatur. -- A 3, 6 celebrat. -- Alle (ibrigen Tcile des Officivims sind prosaisch; den Hymnns siflio Anal. XXII. '.Hl. 14* - 212 -

~r>. !"<" Mincto Evasio.

In 1. Vespcris. Nam a septum virgu daciuouibus Ad Maguiticat. Liberatur A. Angelici ipsiusprecibus. secreti consciiT- V. (JiKDiiam omnes dii Komam venit sanctus Eva^iu.-, (Jiictniniia, Dominus anft m 1'iirlns fCClt. Hic assumpto pastnri- baculo 2. Eugi.-nius Praesul datur pcrcussor nominc Astensipopulo. Longajacens In 1. Nocturno. in aegritudine, Baptixanti Antiphonae. credensdura resipit, 1. Sanctus Evasius Sauitatem aetate tencra membroruni rccij^it. Cordis voturn V. In tiomine patris ct jilii >l vexit ad supera, sancti. Disciplina virtutum celebris 3. Per Romanae Mumlum sprevit sedis pontiliccm plenura illecebris. Praesulatus 2. Sub inodio conscendit apiccui, lumen non latuit, Hunc Astensis Scd lucerna clegit civitas, luccns enituit, In iiuo veruant Intonando fides, spes, carii tubampropheticam V. Fidelis scrvus et prud

2. Jam calcata Pio pium caro, qua tegitur, ditare gaudio. Spiritoi V. Mitltae tribulationesjustornm, servire cogitur, et de his omnibits Iibcraint Nil in mundo cos Dominns. mundanum cogitans, In supernis mortalis habitans. In 3. Nocturno.

3. Sua cunctis AntipLonar. novit tribuere 1. Ad majora Cunctos formans vocatar caelitus caelestimuncre, Angelico Cunctiserat nutu commonitus, t\ictus mirabilis. Beneventi Parvis magnus relinquenspatriam et magnis humilis. Romarapetit, urbem egregiara. Eesponsoria. 2- TuncNatalis, 1. Praesulatus insignispresbyter, insignis infula Et Praejectus Per annorum levita pariter multa curricula Sequuntur tam Ab Ariis vita quamgressibus, et duce Caunio Insistentes Pulsus urbe orationibus. datur exsilio. 3. Civitatis V. Si vos persecuti fvcrint in Astensis nuntii una civitate, fugite in aliam. Venienti 2. Artificis venerantobvii, cujusdarafilia, Eligentes Morbo diu laeti de munere, languenset anxia, QuemDeus Idolorum dignatn»est mittere. contemptoscelere Responsoria. Baptizata 1. Actubali curatur prospere. tyranni feritas V. Salus enim justonnn n Du- mino, et protector eorum est Virum necat, quem firmat sanctitas. in tempore tribulationis. Sed tyrannus, 3. Deus summi dum Inmen perdidit, largitor praemii, Resipiscens Terminator in Deum credidit. hujus exsilii, V. Nr>ncnim viilt Deus mortcm Dignatus est pcccatoris,sed td conrertntnr percussumgladio et rirrit. 214 -

2. Malianus, 2. Ecce, furunt Ariani, confessorinclitus, Morti daiitur Christiani, Et Praejcctus, Urbis solum dissipatur, virtute praeditus, Pars adversadominatur. Consequentes 3. Instinctu Satanae mercedem bravii conantur Arii Mortis fiunt Sancti comburere et vitae socii. corpus Evasii, V. Ecce, quam liotnim d Sanctum contingere ,ji«-utidtim,habifnrc frnlrrs in corpusnon potcrant, inium. Quod ut comburereDt, 3. Sacro tellus male quaesierant. educta tumulo 4. Rex Luitprandus Lumcn caeco metu concutitur, restaurat oculo, Sed cunctanti Surdus audit, metus adimitur, et mutus loquitur, Ut in somuis Salus redit, dixit Evasius, morbus repellitur. Prosternitur V. A daemoniis quoquepossessi cum suis Cauuius. cladempesiiferaeIncsionis pcr 5. Superaturdux nefandus, beatumEvasium evaserwit. Gratulaturrex Luitprandus, In excelsis laudans Ueum, Aliud Responsorium. Qui victorem fecit eum. 1. Florente ferula mirandumpatuit, Ad Benedictus. Qnod novus Aaron A. Rex Luitprandus virgam exercuit, devicto Caunio Virentemrepperit Sanctogrates Natalisvisio, egit Evasio, Quam casuliquerat Augenstemplum, sancti dormitio. augenset nranera, V. Kccc, non durmitfibit m-qm Per quem sibi qni custoditIsracl. cessitres prospera.

In Laudibus. In 2. Vespcris. Antiphonae. Ad Magnificat. 1. Arianns A. Natalis igitur populus pestifer confessor inclitus Et Caunius, Mundana sarcina ipsorumsignifer, calcatapenitus, Civitatera Dumvitae pabulum delere Sedulac conferret populo, Cum populo Diem novissimum conantur sedule. clausit in saeculo. - 215 -

Ex rass. libris choralibus ecclesiae Casalensis in Johannis Andreae Irii-i, patricii Tridineiisis libro, cui titulus: De sancto Evasio, AsU-nsiura primo episcopo et martyrt, Casalensis urbis patrono, dissertatio historico- critir.i. M,-di..lani 1748, p. 220 ff. - Das Invitatorium fehlt. - In 1. Noct. A '6, '"'>Justi consecutns.-- R 2, 2 praeciissor.-- Hiezu tiudeu sicli 1. <". zwei Hymnen, der erste ad Vesp. et Xuct.: Miirtyris nostri celebra uda gesta, der andi-re ad Laudes: Dat Sedulensis civitas; beide sind indes jvingere, humamstische Producte.

73. De sancta Firmina.

In 1. Vesperis. Gaude tota de rosa rubea, Antiphonae. Qua ditatur 1. Firminavirgo, felix Amelia, virtutis speculum, Quamtu profers, Transit felix vivit in saecula. ad caeli soliam, Cujus prece Ad Matutinum. coetus fidelium Sammiregis Invitatorium. intret in gaudium. Christum regem gloriae 2. OpusFirmina omnesadoreraus, fecit mirificnm, In honoremvirginis Ad lucem de tenebris ipsi jubilemus. re\ocans impium, Olympiadem In 1. Nocturno. convertens ad Dominum. Autiphonae. 3. Manus,quam levat impius, 1. Praefectigenere Stat immobilis, afflictus rosa progreditur, Clamans caelitus Cujus odor Liberatur virginis precibus per mundum spargitur. Et sic pro fide moritur. 2. Mundum fugit 4. 0 quam magnum miraculum, spernens illicita, Flatuconfringens idolum, Deumpulsat In lutumque convertitur, prece mirifica. Sic errorum frans vincitur. 3. Haec constanter 5. Post tot magna miracula tyrannum superat, Tantaquedira martyria Dum ferventer Crinibusvirgo suspcnditur, fidemannuntiat. Rogus adhibitur Et sic felix caelum ingreditur. Responsoria. 1. Mundum calcat pedibus Ad Magnificat. Romamderelinquens, A. Gaude,Roma, Desertaloca transmeat ditata gloria, Obsequiis insistens, Tot sanctorum V. Mentis servans munditiam, agens sollemnia, Carnis virginitatem, - 216 -

Deo servire studnit 2. Virgo flagellatur, Per morura honestatem. suspenditur et cruciatur, 2. Virgo pugil Christi, Christojuvatur virtntum forma fuisti, nec Hagellissuperatur; Dumpro fide Christi V. Statconstanter pugil fortis, coronarimeruisti, Fidemtenet hora mortis, V. Fulgidastella maris, Dumpro Christopatitur. nos protege, nos tuearis. 3. Dum orantis 3. DumFirmina gressum figit, devotacarmina In Christo stat firmiter, Caeli petunt Fidem tenet nec mollitur alta sublimia, Resistensviriliter, Mox redduntur Judex furit nec timetur, stupida brachia Dumspernit sublimitor: Jam fideli; V. Haec blandimenta respuens V. Afflictus verbere Judicemdespexit, 1'romittitcredere, In Christosponso glorians, Redditursanitas. Quem multum dilexit.

In 3. Nocturno. In 2. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Dum imago devastatur, 1. Dum injuste Virtus Christi demonstratur lacertus tenditur, Flatu sanctaevirginis. Riget statim, 2. Stupent omnes et mirantur. nequaquamflectitur. Laudes Christo decantantur 2. Orat firma Immenso prodigio. Firmina dulciter, 3. Cnm Firmina verberatur, Relaxatur Amor Christi inflammatur, lacertus jugiter. Nec terretur verbere. 3. Stupet judex, statim convcrtitur, Responsoria. Fidem tenens 1. Verbum Christi pro fide moritur. dumpalam promitur, Multitudo Responsoria. magna convertitur, 1. Nobilis est genere Judex furit, praefectorum alurana, minas connectitur Gentemdevicit periidam Nec timetur. quae nimis furibundam V. Vis flagelli Coronam lucrans gloriac amore vincitur, pretiosejucundam; Dum in Christo V. Hacc convertit praesidim Firmina figitur. Secumquetraxit judicem 2. Deos exprobrat, Ad gloriam oaelorum. statua frangitur, - 217 -

Dum Firminae Et virtute multiplici flatu contingitur, In terris comprobatur. Stupentomnes, 3. Nobilis es genere, fidesextollitur, Firmina,virgo Christi, Sic error vinritnr, Non snperarisverbere, V. Dum Firmina Inimicum vicisti. fortis in agmine 4. Carnem afflixit jugiter Verba profert Jejuniis vacando, virtutis nimiae. Fiilem defendit fortiter 3. 0 quam magna Pro Christo moriendo. virtus ostenditur, 5. Castitatis lilium Dum Firmina Suspenditur per crines, carnesuspenrlitnr. Gloriaseximium Statinvicta, Tendensin sublimes. sic tamen moritur. V. Virgo sancta, Ad Benedictus. commendaDomino, A. Ave, virgo spedosa, Qui te laudant Gemmaejubar, florensrosa, devotocantico. Stellasplendens virtuosa, Nos conserva jugiter. lu Laudibus. In 2. Vesperis. Antiphonae. Ad Magnificat. Adest dieslaetitiae, A. 0 speculummunditiae, Quarosa delicata summivas honoris, Offertur regi gloriae Virginitatis lilium Deliciis ornata. mirifici candoris, Haec corona duplici Translata es cum gloria In caelo coronatur in supernis choris. Brev. ms. Franciseanumsaec. 15. Cod.Vatican. 10000.- In 1. Vesp. A 3, 1 levat iji-iins. - A 3, 2 Stant. - A 4, 4 f.-l,|t .-iiif Sill.cj; frau-i er- KJinzt. -- In 2. Noct. R 2, 3 A (JlirM.,. " In 3. Noct. R 2, 8 Firma; nur dies. - In Laud. A 1, 2 delectabilis.- Die beideuzum Officium ge- horigeu Hymnencfr. Anal. XXII, 102 sq.

74. In Translatione ss. Fortanati, Caji et Anthes. In 1. Vesperis. Cella pigmentaria Sacrorum odorum. Antiphonae. 1. Urbs Salernigandeat, 3. In te trium martyrum Plaudatplebs devota, Gazatriplicata, In virtute floreat Nobile tridinium, Exstitit translata. Hac in vita tota. 2. Es depositaria 4. Vilis prius tumulus Facta thesaurorum, Corpora tegebat, - 218 -

Quae nobilis loculus Kesponsoria. Praevisusinaneliat. 1. Fulget Salerni civitas 5. Ad hoc multiplicia Tribus lustrata radiis, Cives induxerunt (v)uam immortalis pietas Martyruni suffragia, Dignificavit variis (juare transtulerunt. Magnisque prodigiis; R. 0 stuporet gaudium, V. Rectenon es minima Odor tantus prodiit, Inter mundi lumina (tiui cordafidelium Tot circumfultagaudii*. Intrinsccus feriit 2. In odoris Et cordadebiliom mira fragrantia, Sospitatitribuit, Quamostendit V. Ut probaticapiscina Christi clemcntia, Factuscunctis medicina Dum sepulchri Languentibusadfuit. frangunturtegmina, Ad Magnificat. Catervatim ruebant agmina. A. 0 quantusclamor populi, V. 0 mirasuavitas, Quanta cleri laetitiu, Datur aegris sanitas Gaudentsenes et parvuli, Per haectria lumina. Feruut laudum praeconia Mira de sacro tumuli

1'rodeunte fragrantia. Ad Laudes.

Ad Matutinum. Antiphonae. luvitatorium. 1. Adest dies laetitiae, In qao Salerni civibus Adsunt sollemnia Luxit Christus, rex gloriac. Translationis, Tribus datis martyribus. Mens det insignia l)evotionis. 2. Gemma triplex abscondita Despecto latens loculo, A d N o c t u r n u m. Jam est Salerni condita Multiplici miraculo. Antiphonae. 1. Ili, ijui dono gratiae 3. Sacrorum glebas corporum Nobis illuxerunt, Mirus odor monstravit, Quas praecedenturatemporum Sunt, qui pestilentiac Decursus occultavit. Sede non sederunt. 2. Vere l)ei filius 4. Haec superantfragrantiain Nosmagnificavit, Odorisunguentoruiu Hosnobis propitius Nec minoremfrerjuentiam Cum mirificavit. Reddunt prodigiorum. 3. Contra viros sanguinum "r). In passione socios Hi sunt nobis dati Capit loci unitas, Et in arma daemonum <,>uosfide non varios Milites probati. Junxit Christi caritas. - 219 -

Ad Benedictus. In 2. Vesperis. Ad Magnitirat. Praeclaraluminaria, A. Gloriosirailites, Christiveri pugiles, Urbemdefendatis, TranslatiDei gratia Veraevitis palmites, Sitisurbis vigiles, Vinumtribuatis, Sitquevestri praesentia Quodgustatis divites Cunctos tirmans debiles. Omnibus beatis. Brev. ras. Salernitanum saec. 15. Cod. Capit. Salernitan. s. n. A. - Propr. Salernitaniiin imp. Xeapoli 1594. B. - In 1. Virsp. A 1, 2 l'l. I.- devota plaudeat B. - - A 5, 3 Magnum suffragia A. - - R tehlt B. - Ad Mag-n.A, 5 De raira sacri tiimnli A. - B 1, 2 illu.strata AB. - B 1,5 Majfiium prodigiis. - R 2, 5 sij. Dum sepultorum frangit AB. - Iii Laud. A 4, 4 Nec minus AB. - L)ii- Hymnen cfr. Anal. XXII, 105 sq.

75. De sancto Galgano. In 1. Vesperis. Ad Matutinum. Antiphonae. Invitatorium. 1. Laetetur plebs tidelium, Regem laudemus aeternum, Ad sanctorum consortium Qui sancto Galgano regnum Galganus scandit inclitus Dedit in caelis supernum. Orani virtute praeditus. In 1. Nocturno. 2. Exortus in provincia Castro Cluslino Tusciac, Antiphonae. Proavorumprosapia 1. Beatusevangelicam Spectabilisprogenie. Legemmeditatur, 3. In annis puerilibus Quae per doctrinam caeliram Satis effrenis moribus Sibi demonstratur. Instruitur angelica 2. Quaremundialia Visionemirifica. Vanacuucta sprevit, 4. Princepscaelestis patriae, Qui solacaelestia Michaelvisu adfuit, Quaereredecrevit. Sumat novae militiae, 3. Cum invocarem Dominum, Signa Galganum monuit. Ait sanctus, justitiae, Vitare turbam hominum Ad Magnificat. Decet vanae militiac. A. Magnificatprae ceteris 4. Verbamea, Domine, Virfutibus innumeris Perdpe precantis, Galganumsanctum deitas, Viam tuo lumine Per gratiampraeveniens, Dirigenserrantis. In eadem stabiliens, 5. Domine, mirabilem Coronans per gloriam; Tenens principatum, Per quem nobis veniam Da, vincam terribilem Praestet beata trinitas. Daemonis conatum. - 220 -

6. In Doroino fiduciam In 2. Nocturno. Totam hic jactavit, Qnicarnis immunditiam Antiphooae. Vere declinavit. 1. Doinine, sine macula Ingreditur possessor In tua tabernacula Responsoria. Tuus hic confessor.

1. Aperit matri filius 2. Domine, laetabitur In virtute tua Secreta visionis, Quaereseravit nuntius Sanctus,qui servabitur Caelestis regionis, In puritate sua. Qnae mente volvens tacite 3. Domini est gratia Mater respondit concite: Regnum praeparatum, Immensum tibi gaudium Qui servat innocentia Figurat hoc praesagium. Cor immaculatum. V. Christus Dei filius 4. Exaudi orationem Galganum specialius 3Ie;im, Deus, qua deprecor, Suum vocat per nuntium. Spataefac sanationem, 2. Archangelusapparuit Quaconfracta tribolor. Iteratoque monuit 5. Te decet hymnus hodie Galganum, sequatur, Galgani vocem audiens, Ad flumcn magnumveniunt, Rex aeternaegloriae, Molendinum conspiciunt, Fractum ensem reficiens. Quod ibi rotabatur; 6. Bonum tibi confiteri V. Decursus praesentium Creatori omnium, Mundanorum fragilium Cui semper misereri Illo figurabatur. Fuit et est proprinm.

3. Transacto ponte fluvii Responsoria. Pratum florum reperiunt Odorismirifici, 1. Dumad castrumCivitellac Ascenduntmontem Sepii, Pergitequus, stans in via Domumibi conspiciunt Propecastrum Lugrianum Coetus apostolici; Contradicit sno velle, V. Erat domus haec rotanda, Motus orat voce pia: Ubi turbastat jucunda Deus,dirige Galgannm. Senatus magnifici. V. PrimumAdam qui plasmasti, Mihi quoque demonstrasti 4. Libram jubetur tollere, Spernere hunc mundum Versiculum bunc legere: vanum. Literas qui ignoravi. 2. Prece fletu teriuinata In potentiasintravi Equusmotu proprio Divini memornorainis; Pergit condensonemore V. Imaginemspeciosam, Sistensmonte Sepio, Quamagnovit gloriosam, Ubi manetfixa spata, Vidit Dei hominis. Manetomni terapore. - 221 -

V. Vera crux ense signatur, V. Pars fracta dum reponitur Quae per sanctum honoratur, Spatae fractae reficitur Mortificato corpore. Ensis, auditque citius. 3. Ilerbis famemrefocillans, 3. Construxitcellulam Aqua sitim, non vacillans Galganusparvulam Perseveratfortiter, De lignis, humilem, Satan saevit acriter Rotundam, similein Iu Galganumexsiliens; Ejus, qnaenuuc ccrnitur. V. Daemonterrere cupiens V. Ia montisculmiiic Orantem venit jaciens Cadesti numine Trabemignis, post fugicus. Talis ostenditur. 4. Fama cupiens latere 4. Sacris dum vacat studiis, Sanctis micans virtutibus Continuis vigiliis Luce missa caclitus

MulieresDiffumlitur mox venereiu Thuscia, Voxclamat divinitus: Satis est, quod laborasti, De Aretii partibus Mete nunc, quod seminasti. Cum maxima fiducia; V. Corpus inane linquitur, V. Manu contractam imellam Anima caelo rapitur, Ad ipsius ductani ccllam Galgano dum sic dicitur. Sanat Dei gratia.

In Laudibus. lu 3. Nocturno. Ad Cantica. Super Psalraos. A. Beatus solitariae A. Laudcs reddit sanus farius Vitae Galganus studuit, 1'uer parvulus, cuntrariu-. Non thesauris pecuniuc Manibus atque pedibus, Spem suam unquam posuit. Sancti Galgani precibus. Responsoria. Ad Benedictus. 1. Apostolorumlimina, A. Benedictuses, Domine, Qui sunt mundi lumina, Qui reparasin bomine Visit pro indulgentia, Angelicumexcidium, Dura tit absens,aliquorum Galganumvana spennn . Corda fremunt malignorum Te solum Deuni quaerere Pro pessimainvidia; Tuorum docenspraeiuium. V. Hos ad locum accedcntes, Ensern fractum relinquentes, Dei ferit sententia. A d H or as. 2. Cunisic Roraaeperseverat, Ad Primam. Hoc per visum asserebat Sibi caelestis nuntius; A. Reddens vitac pueruni Dolens cogitur redire, Deinersum in tluvio Ubi meretur audire: Solatur patrem miserum Ne adeas ulterius. Suo patrocinio. - 222 -

Ad Tertiam. Privatam cunctis sensibus Suis rcddit visibus. A. Clausus arto carcere 2. Visitans sancti liminu Fugit ab ergastulo, Sancti Dei munere Contracta mauu femina Liber a periculo. Cum sanitatis gratia Laeta redit ad propria. Ad Sextam. 3. Vexatam a daemonio Mulierem septennio A. Rcligatum in catenis Latam in oratorio Visusanctus eripuit, Suocurat suffragio. Liberum a diris poenis Suis eum restituit. 4, Leprosus sui similem Cerae ferens imaginem Ad Noiiam. Curatus agit gratias Sancto Galgano nirnius. Quasi ouuiis gratiae L)ono iavocatus Ad Magnificat. Cuidain custodiam A. Magniticat miraculis Rescrat beatus. Galganum coram oculis Dominus cernentiuni, Capitis servans decorem In 2. Vespcris. Uevotorum ad honorem Sibi faniulantium, Antiphonae. Per ipsum languentibus Sancti mirabilia Cunctis se petentibus Cauainusmultiplicia, Dans salutis gaudium. r.n-v. in^. (.'isti-n.-iciisc saco. 14. Cud. Casanaten. A IV 16 (123). - I n "2. Noct. R 4, 1 latere cupieus. -- In '2. \\-*\*. :\.\\ Mugn. A, 7 laugueu- tium. - viur zugehorigen Hymuen Anal. XXII, 109 sq.

76. De sancto (ieminianu.

1 u 1. V esperis. 4. Sibi talenta credita Duplicata restituit Antipbonae. Et ratione posita 1. Gaudc, felix Italia, Scanderecaelum mcruit. C'hristi novis oraculis, 5. Hujus, o Christe, precibus Sacra fulgent solenmia Nos duc ad vitae luniina, Geminiani praesulis. Quem hac luce degentibus 2. Ex Mutinensi gremio Caeli sumpserant agmina. Carnisfoedus bunc geiiuit, AdMagnificat. Cu.jus vitae perfectio A. 0 gemma fulgens praesulum, Pracsulatum promcruit. Fous vivus sanctitatis, 3. Praecinctus continentia Geminiane, speculum Luinbis niansit in saeculo, Divinae caritatis, Exempla radiaatia Duc te colentempopulum Salutis praebens populo. Ad regnum claritatis. - 223 -

Ad Matutinum. Cum ad marc properare Invitatorium. Praesul iter arripuit; V. Sed deflentes consolatur Regem caelestis curiae Benedicens et hortutur. Collaudentomnes populi, Namredire statuit. Qui dat coronam gloriae Geminiano pracsuli. In 2. Nocturno. In 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Cum invocaret Dominum 1. Praesulatus postquam datur Procellis in discriminum Geminianusnomini, Daemoniocommotis, Jam in lege meditatur Mox marefit pacificum, Noctedieque Domini. Portumcapit salviticum 2. Sion monte constitutus Classis optatis votis. Dei praeceptumpraedieat. 2. Suoconspectu Dominus Satanfugans ope tutus Ltirexit viam protinus Crucisque eignis emicat. Beati confessoris, 3. Mox Augusti Joviani, Ut mox intrat Bizantium, Quo sic vcxatur filia, Aulae confertur gaudiuin "("uibus erat Deus sani Ingeus imperatoris. Cordissalus ct gloria. 3. Ilonore,laude, gloria, Responsoria. Felici Dei gratia Hic praesul coronatur, 1. Luce solis occidentis Puella jam saevissima Orienssplendescir, Fit moxmansuetissima, Dum in praesulis absentis Duni sancto praescntatur. Daemon sic expressit: Omnis actus erit vanus Respnnsoria. Ne de sui servire, 1. Ut praesentatur V. Ni praesensGeminianus Beato praesuli Me cogatexire. Furenspuclla, 2. Jovianus regionem Dacmon fngatur, Nominati nesciens, Tristis periculi iVr niundum legatioiiem Cedit procellu, Vuaeri mittit inquiens, Sic opcratur Tandem liujus niansioneni, Crucis signaculi Quae gaudet reperiens. Salatis stella; V. Sed Augusti laesiouem V. Patri sunt gaadia, Natae praesul audiens, Matri solatia, Spondet sequi visionem Plebi tripudia, Mox iter arripiens. Hosti flagella. 3. Ululatus et ploratus '2. Coctus currit langucntium Vox in Rama personuit, Ad patrem pietatis, Mutinensis plebs immensis Qui dat cunctis solatium Gemitibus tunc affluit, Quaesitae sospitatis, - 224 -

Kitum exstirpaus gentium (,>ui salvis singulis l)at fidem trinitatis Rebns ac gentibus Doctrina veritatis; Tendunt ad exitus. V. Ad unum sic Bizantiuin 2. Carnis foedus dum jara tendit Ovilc ducit ovium Ad ejus primurdia, 1'astor tidelitatis. Vcre Cbristus buic descendit 3. Praesul dehincpost discessit Voce ferens propria: Rediensad propria. Scrvc mcus, et praetcndit: Maris fluctusmansuescit, Vcni, tolle praemia; Grata paraus invia. V. Christi praesul sic exspirat Qui fert sacra, quae porrexit Septuscaeli curia, Augustus, exennia; Cursu vitae non delirat V. Mutincnsis hilarescit Scandens ad caelestia. Jubilisque plebs florescit 3. Granum fcrt dum moritur Dc patris praesentia. Copiam frumenti, Alabastnim frangitur, In 3. Nocturno. Fragrat vis unguenti, Sospitas dum traditur Antijihonae. Omnipatienti, 1. Tandem transit gens Hunno- Ubi corpus clauditur rum Arca monumenti. Montes Appannoniae, Caelestis militia, Cujus votum labioruin Decor firuiamenti, Non fraudat rex gloriac. Surgit ad tripudia 2. Hac quassaturGermanonim Praesuli scandenti, Et Gallorumregio, Laureatogloria Desolatui1 Italorum Xunquam dccidunti. Gens poteusin pnnlk). Patri laus, clementia 3. Mutinam mox iuvadentes Sit omnipotenti. Virtus et victoria Cedunt salvis omnibus, uonobiscum omnes gentes Nato resurgenti, Plaudant Deo manibus. Ab utroque gloria Flamiui procedenti; Kesponsoria. V. Praesul Christi dum vocatur 1. Harum Attila gentium Ad regna caelestia, Rex videns in cxcidium Voce melos modulatur Obsessaecivitatis, Omniscaeli curia, Geminianopraesuli Paradisusgloriatur Fatur: flagellumsaeculi Vitae reddens praemia. Sura nuto deitatis; Flagellum ne respueris, In Laudibus. Cujus te servuni asseris Sermone veritatis. Antiphonac. V. Mox jussu praesulis 1. Regnansfilius virgiuis, Apertis foribus Splendorpaterni luminis, Intrat exercitus, Induit se decorem. - 225 -

Gcnunianipraesulis 1 n 2. V Ornans diem miraculis Per laticumliquorem. Antiphonae. 2. (Juod Deus ipse Dominus 1. Huic proli, dux alrae poli, Sit, plebs cognovit protiuus, Dum festo Mutinensis succurre precanti, Optatum praebere statuui Exsistens in basilica, dignare vaganti. (^uam mox invadit latica Procella tam immensis. 2. Pace frui nos urbe tui 3. Confiteantm-populi fac Geminiani, Tibi, Deus,dans praesuli Maerorisstet quaequeforis Signorumclaritatcm, discordiavani. Duni aquae fluxibilitas Stat ut muri stabilitas 3. Mordaces prosterne faces Non intrans civitatem. omnes vitiorum, Lustrari virtute pari 4. Benedicite, flumina, da corda virorum. Deum, caelique uumina, Qui dat vobis virtutem, 4. Qui coramte, Christe, moram Ut non possitis fluere, trahit, ille beatus, Sed quisquevos assumere Praesul,ibi sit cura tibi Possit ad servitutera. nostri famulatus. 5. In sanctis ejus Dominum 5. Felices nt io orbe vices Coetuslaudet fidelium, sine lite sequamur, ijHii prece confessoris Cui grato mox finc dato Vertit metum discrimiuum super astra feramur. Aquarum iuundantiurn In jubilum amoris. Ad Magnificat. Ad Benedictus. A. Ave, sidus,nauta fidus, A. Stella fulget in nebula, Navis, portus laetitiae, Dum fugit Ungarorum Per hoc magnum saecli stag- Gens furens visa cellula, num Flos in qua confessorum A pirata nequitiae Geminianus parvula Nos tuere, consors verae, Lux humatur qui moium, Geminiane, gloriae, Sic mox illaesa singula Postque mortem duc ad sortem Liquit gens pertidorum. Regni caelestis curiae.

Brev. ms. Mutinense anni 1476. Cod. Capit. Mutinen. O I N 1. - In 1. Vesp. ad Magn. A, 4 Dmnae caJamitatig.-- lu 1. \oct. A 1, 2 Geminiani numini. - A 3, 1 Jobiani. - R 1, 6 verdcrlit: lies: N«m desinam saevire? - R 1, 7 Nisi. - R 2, 1 Jobiani. -- In 2. Noct. R 2, 5 Ritum stirpans. - R 1, "> Facere flagellum. - R 3, 16 Sit tVlilt. - In :3. Noct. R 1, 2 lies nitens in? - In Laud. A 1, 1 virginis filius. - Hiezu drei Hymneii; cfr. Anal. XXII, 112 sq. Preves, Historiaerhythmicae. IV. 15 - 226 -

77. I)e s. Gnidone

111 1. \Csperib. In 2. Nocturno.

Super Psalmos. Responsoria. A. Sanetus Guido, 1. Amas Christum, Guido, decus Aquensium, Quem colis tota inente, Tnmsit felix Mundum istum horrens, ad caeli solium, Labc oarens, Deo trahentc, Cujus prece Forma gregis, moribus coetus fidelium Et virtutam actibus Suinmi regis Fulges; intret in gaudium. (^ucin honestavit castitas. Illuminavit veritas R. Regnummundi supergrcssus Et inHaminavitcaritas; Et ejusornatuni, V. Aunulosacro sigiiatus est Regnumcacli jain ingrcssus Et virtutc tidei firmatusest. Sibi praeparatum. Nostros ad se regat grcssus 2. Sancte Guido pretiose, Post hunc incolatum; praesul beatissime, V. Pcregre Jacob egressus (}ui virtute caritatis Patris ad mandatum circnmfuhus undique, Vidit Deum, sic proft>Mis Propriura ab inimicis Vitae caelibatum. protexisti populum, Funde preces pro devoto Ad Magnificat. tibi nunc collegio, V. Ut tuo propitiatus A. Magniflcat interventuDominus gesta clarissima Nos purgatos a peccatis Sancti Guidonis jungat caeli civibus. divino cultui Jirvotum hodie 3. Cum esset in accubitu praesenscollegium, MelliHuae dulcedinis, Cujus sancta Arcens potenti spiritu conscenditanima Pestemcarnis et sanguinis, Sub tine felici Bonorum septus ambitu regui perpetui Sccptrumtenet regirainis; Cum sanctis patriae V. Pastorali functus officio sublime soliuni. Singulari fulsit praeconio.

Ad Matutinum. I n 3. Nocturno.

Invitatorium. Antiphouae. Regemsenipiternum pronis 1. Cura flore mundumdespicis nientibus adoremus, Cito ruituram, ^ui aeternasanctum Guidoncm Fiuotum vitac colligis coronavit gloria. Seuiper permansuruni. - 227 -

2. Circa donacaelcstia 2. Omnisterra jubilet, Occupatus assiduu, Laeta laudes iutunet Mellifluis saporibus Et nobiscumconcrepet Est refectusbodic. Dicens:Allelnja. 3. Post carnis exitia Ad caeli palatia 3. Ad te de luce, Domiuus. Liber a miseria Guido vigilavit, Transivitcum gloria. Desertaraundi fugieus te solum amavit. Responsoria. 1. Fulgentesradii 4. Caelum,terra, maria mcritorumpraesulis alnii Deumvenerantes Mundum laotilicant. Benedicuntper saecula dant gaudia, tristia curaut, Hosanna clamantes. ('aelica nuuc supra 5. Plebs laudat angelica cui plaudant agmiua laeta, In festo Guidonis V. Felix augelica dotatur sorte beata. Unum in essentia, Triuura in persoiiis. 2. Lux caecorum, vox mutorum, Salus infirmantium, Ad Benedictus. Vas virtutum, decus morum, Defeusorhumilium, A. BenedictusDominus, Per te nobisrex caelorum Quinos visitavit Det caelestepraemium, Providenshominibus V. Ut te duce vera luce Pa^torem donavit, Perfruamursaecula, Quilupos ab ovibus Coronari et locari Potenter fugavit, Possimuscum gloria. Nosclamoris vocibus, 3. Templum fecit templi cultor Ut cum caeli civibus Houoris eximii, Siinus in caelestibus, Quo completo iine laeto Sedule vocavit. Cursum hujus saeculi Consummavit et intravit In gaudiaDoraini, In 2. Vesperis. V. Verus bonus summi regis Pastor et patronus gregis Ad Magnitir.it. Cum laude multiplici. A. Inclita sanctissimi In Laudibus. Guidonissollemnia Suscipiat alacriter Antiphonae. Pia mater ecclesia; 1. Praesul almus hodie Ave, decus Aquensium, Decorem indutus Ave, corona praesulum, Caelesti dulcedine Obtine nobis gaudia, Laetatur imbutus. Quae possides in gloria. 15* - 228 -

Ex Legeudari" ms Ai|Unisi sa.ec. 14. J. B. Mnrinudus, Afjuensia.Taurini 17'JO]). 104s<|f|. - Die gaiize ersteund dir liall»- zwriU- Xortuni siml jiripsai.scli alj^i-taM: iuit ilon Kes]inii>nri(11 dt.T let/.trrii U.hvt das ouirimn zum ".'."l,iuul.'iitn Stil zuriirk. - - In 1. Vrsji. Sii|i. IJ.-. A. "i preces. I n '.'-. Noct. A 2, 1 fehlen /,\vi_-i.Sillien; dona urg;inzt. - Die drei Hyiuin/ii dcs Officiums Anal. XXII, 119 sqq.

7.S. !>(" sancto Herculano.

In 1. Vesperis. 2. Fratrum coetus una cum patruo Ad Magiiificat. Curamdantes Pernsina amori mutuo laetare civitas, Praedicabant Dicm festum in Romae linibus colens in gaudio, Christi fidem (^uemsacravit turbis gentilibus. Syra societas 3. Hic attingens Herculani oras Perusii sacromartyrio. Spedivini Omnis culpae fultus auxilii cessetoccasio, Fortesmonens, Regnet ia te ne fides excidat, tides,spes, caritas, Et infirmos Normavitae, doctrinasolidat. niorum frugalitas, Di\inurum Responsoria. pia de-votio. 1. Debacchante congressu Totilac, Ad Matutinum. L)am septennis Invitatorium. esset obsidio, Rait urbis Christo, vero salvatori, Psallat plausus hujus cliori, munimen debilc, (viuiper poenasHerculanuni Captivatum Caeli vexit ad arcanurn. farais naufragio; Herculanus I n 1. Nocturno. regisimperio Ferro colluni Antiphonae. supponitbuniile; Duin teneret V. Fit conclusorum orbis imperium caedesDon pauca virorum. Justinianus, 2. lnexpleta cultor fidelium, regis malitia Hevculanus Velli jubet relinquens Syriam a tergo trophiuni, Dei ductu Herculanus venit in Tusciam. Cbristi tit hostia, - 229 -

Vitae sumens Pupillorum hac morte bravium, tutor laudabilis, Cujus caput, Suaslarge corpus et corium dispergens copias Lictor extra Egenorum projecit moenia. pellit inedias. V. Gaudia mansura dedit illi passio dura. Responsoria. 3. Venerandas 1. Restitutis in urbe civibus tollunt reliquias Suramo sanctum Quidam sancto faventespraesuli, requiruutstudio, Locis suis Sed non pareut aptant minutias in ejus carnibus Cicatrices Festivantes ad locum tumuli, aut ulla laesio, Fit membrorum Cum quo merabra defunctiparvuli sanaconjunctio, Puer tantum Collocantes scatebat vermibus. agunt exsequias; V. Noscitur ex isto V. Qui vitium nescit, defunctus vivere Cbristo. tutus post fata quiesdt. 2. Palestini raontis vocabulum In 2. Noct urn o Tenet sacer locus calvariae, Antiphonae. Hic secundo 1. Herculanus surapserunt tuniulum dum docetpopulum, Tansportatae Sacrae fundens sanctae reliquiae, scripturaepoculum, Huncdivinae In pastorem majestasgratiae urbis eligitur, CephaePetro Cunctisplacens sacravitloculum; cunctispraeficitur. V. Adfuit hic genti defensio multa petenti. 2. Tanti munus 3. Rogerius, adeptus apicis Digne gessit antistes nobilis, Herculanum opus pontificis, Clerum docens ubi restituit, Aram straens normam theoricam, caementi stabilis, Plebem vocans In qua sacrum ad vitam practicam. corpus accubuit, 3. Viduarum Et super hanc utilis, fundare studuit - 230

Aram Deo V. Gratia lenivit, formae laudabilis; rjuod bomo lenirc ncquivit. V. Dat bona non parce martyr,

suggillans baeresin, Antiphonae. Fert in castra ritus catholicos, 1. Regnat curn Domino Vanosprobans martyr eximius, crrores etbnicos. Virtutum balteo 3. Declaratur praecinctusfoitins, in sanctovcritas, Tradensmartyrio Qualoquente corpuspassibilr, nitescitfalsitas, Jam victor exprobat Totapassim lictoresTotilae. laetaturregio 2. Optatacaelitus Sanctiviri fretusvictoria parensarbitiio. Datorijubilat Itrsponsoria. jugi laetitia. Secure sabiens 1. In mamilla portas refugii torquetur femina, Dolos hostis Cacumen possidet vitalis gaudij. experta callidi, Calet humor, 3. Vigilanter sed medicamina currens ad lauream Nihil prosunt Ensi molem fomentifrigidi, supponitcarneam, Donecmanus Felix martyrium medentisprovidi praecedit lacrima, De supernis Per quampinguedinc confert juvamina; repletur anima. 4. Trinas anus Ubi pollet incommutabilis sanctoram claritas, Est per saecla Ubi regnat Deus luudabilis, perfecta veritas, Qui probatum Trinus Beus per patientiam majestas unica. Herculanum traxit ad gloriam. 5. Collaudetur In 2. Vesperi s. internus arbiter Reddens cuique Ad Maguificat. dignafideliter, A. 0 tuorum Regens, domans custos fidelium, vinculis ferreis Herculane, Et tyrannos pastoret domine, catenisigneis. Da virtutcm, Ad Benedictus. succide vitium, A. Praedicanda Serva tuos ('liristi benignitas ab omni erimine, Justum duxit Ut subtracto ad regna caelica, carnis spiramine Vices illi Transeamus rependens meritas ad vitae gaudium, Et augmentans Contemplantes manu mirifica; patrem et filium Ubi phalanx Conregnantem gaudens angelica, cum sacro flamine. Antiph. ms. IVrusinum saee. 15. Cod. Capit. Perusini 39. - In 2. Noct. R 3, 8 occulmit. - lu L.iud. AA Bened. A, 7 .<«j.;ui^nn-ut:^ mauiis. - - In 2. Vesp. ad Magn. A, 9 fehlt eine Silbc; ut ergauzt. - Hymuen Anal. XXII, 121 sq.

79. De sancto Jannario. In 1. Vesperis. Debilibus reraedia Infectisque praesidia Antiphonae. Sibi coram adstanlibus. 1. Januarius inclitam 3. C'onstanterChristumpraedicans Vitamgerens, dum semitam Et ore nunquamdenegans Christi regis prosequitur, Portatur coram praeside. Urbis tunc Beneventanae Blande euin adhortatur, Sanctemultum et humane Sedaudire dedignatur Dignus praesul eligitur. Sectae conjungi perfidae. 4. Praeses contemptus cogitat 2. Pollens claris miraculis Et poenas omnes indagat Cunctis donabat populis Tandemque almum prae- Fidem veram servantibus sulem Crudeli ferae subicit Kesponsoria. Et sanum stare conspicit 1. Januarius Dominum A dirn morte exsulem. Mente constanti confitens 5. Laudesmente huraili Triumphavit perenniter, Agit divinomimini Factoremesse omnium, Degensin flammaigniuni, Tyrannumnumiuam reve- Qua protexit incolumem rens, Ejusquenornen celebre Coronatursollemniter; Fecit creator omnium. V. Mortem subit intrepidus Confessor Christi providus, Ad Magnificat. Polum intrat celeriter. A. Exsulta, plebs fidelium, 2. Deductus coram praeside Pete patris auxilium, Suis ministris imperat, Ut semper magis floreat Ut fornacem accendant, Nec casum malum horroat Ad ignem gentis perfidae Urbs Neapolitana, Mentc libenti properat, Sed spiritu proficiat Ut sic omnesperpendant, Et mortis actum nesciat; V. Quod ia flamma jam jactato Vitet taetrum exsilium Angelis in se beato Dei videndo filium Pariter Deum commen- Ecclesia Romana. dant. 3. Sanctus feris exponitur, A d Matutinum. Ut Christum ore deneget Coram adspectu populi, Invitatorium. In irallo prorsus laeditur, Regis sanctorumDoniini Fidem perfecteretinet, Adoremusimperium, Gratessuperno praesuli In tiarnmaignis clibani V. Dignas devoteobtulit, Servantis Januarium. Ob hoc, quod sibi contulit Bona futuri saeculi.

In 1. Nocturno. In 2. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Beatus martyr Dominum 1. Invocantera, summe Deus, Corde semper oravit, Exaudisti mc clementer, Praesens spernendo saecnlum Factus es protector meus, Tyrannum superavit. Poenas sustuli potenter. 2. Quaremiser nou cogitas, 2. Verbaprotuli dulcoris, Thimotheodicebat, Ut fidelisChristianus, Ut vitespoenas debitas, Sedin poculumdoloris Et fidemsuadebat. In mevertit vir profanus. 3. Domine, oro inspice 3. Admirandum nomen tuum Hoc durumtormentum, In conspectupopulorum, Animamtu recipe Meumcor servavipurum Et corpuselementum. Comesfactus beatoim. - 233 -

Responsoria. Responsoria. 1. Vesuvius mons niniium 1. Exstinctus erat clericus Igne concrematur, Sopori mortis deditus, Timens, ne in deviurn Adsistit chorus cleri, Flamma protendatur, Suscitavit clementius, Exorat Januarium, Crescens et Innocentius Ut cito exstinguatur, Testes sunt hujus rei; V. Plebs vicina civium, V. Adveniens ut mejicus Oppressa mole cinerum Palpavit Januarius Dira molestatur. Virtnte sumnii Dei. 2. Fulgens habitu splendido 2. Insignis vir Gregorius Nocte apparuisti, Confectusjam doloribus Florentinum in lectulo Praeerat Capuanae Manu appreliendisti, Urbi tribunus, dominus Signans, quod in avido Sepulcbrum cum militibus Honore provexisti, Petebat non innne; V. Orationi dedito V. Sanatum Januarius Inducto nutu caelico Reddit palam in gentibus Clemens annuisti. Languentem inhumane. 3. Defunctum natum anxie 3. Orientales populi Mater deploravit, Currentes mente humili In praesulis effigie Oppressi praegravantur. Mox ut mensuravit, Virtute Januarii Pater misericordiae Suo succurri vulneri Eum suscitavit, Devote precabantur, V. Subveniret miseriae V. Sed et caecoram lumini, Ejus afflictae viduae, Membrorum loco debili Dolens exoravit. Remedia donantur.

In 3. Nocturno. In Laudibus.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Spondens tua bonitate 1. Martyr Deo deditus Viro probocanopaenm. In fine sui exitus Sibi dedi indilate Fidem nunquam negavit, Postabscissum caput meum. Testans,quod in perpetuuin 2. Ductus es in altum locura, Cbristus, creator omnium, Ubi vitam finivisti, Ut dominus regnavit. Neque digitum amotum 2. Sanctos sibi consocios Deperirepermisisti. Velutfilios proprios 3. In virtate exsaltabo Amplectens caritatc, Praedicando verbum Dei, Eis pie suadebat: Hymnum laudis post cantabo Hortans etiam docebat: Consolamen cordis mei. Deo semper jubilate. 3. In fornace dum jactatur, Omuesqueactus mentium Sanctusstatim liberatur, Conservahic sistentinm Stupet nimis Thimothens, In caritate nimia, Non oblitus cogitare, Ut pace boua gaudeant, Ore etiam clamare: Rancorem pravum odiant Sanote Deus, Deus mens. Cbristoque laudes dicere 4. Verbasancti pontiticis Kt posteacouspicere Linguapravi carnificis Possintsuperna limina. Licit delira somnia, Clamatdum non per aliuni, In 2. Yesperis. Seni dedit orarium: Benedicite,omnia. Ad Magnificat. ,r».Signum fecit Banielis A. Salve, defensorpatriae, Praesul magnus et fidelis Gaudens triumpho gloriac, Coram adspectu omnium. Nitens utgemma prac-uluin. Mites ferae cucurrerunt, Almum concede exitom, Pcdes ejus dum linxerunt, Januari sanctissime, Omnes,laudate Dominnm. Ut in supremo culmine Vero possimus lumine Ad Benedictus. Nostrumperenne praemium. A. Laetare, pastor optime, Deum auctorem oinnium. Et nos a malo redime Contemplari clarissime. Brev. ms. S. Clarae Neapolit. saec. 14. Cod. Casanateo.B III 5 .nl,]. saec. 15. A. - - Offic. ms. S. Januarii saec. 16. Cod. Neapolitau. VI E 18. B. - Propr. Neapolitanum imp. Neapoli 1520 ('. - In 1. Noct B 2, 9 commendentC. -- I n 2. Noct. A 2, 3 in fehlt C. - R 1, 1 Vesuvii C, Vesulii.'usB, WesuveusA. - R 2 unil 3 sind in BC Keimprosa. walirscln-inlii-li aus einem alteren <'tficiuni c-ntlehnt. Sie stiin-n ancli dcn Fadou, da die RR der 2. und 3. Nocturn Wunder beliandeln. - In 3. Noct. R 1 Prosa in BC; beide Hss. haben in dieser Noct. 6 Autiphoncn, namlich noch R 2 und "'" di-r 2. Noct. - R 3, 6 Eorura siu-curri AC, Et eorum B. - In Laud. A 1, 6 tt-lilt i-inr iSilbr; ut ergJinzt. - A 4, 3 drlirans onmia C, delir.-is oiiiiiia B. - Hymnen cfr. Anal. XXII, 13.5sq.

80. De sancto Januario.

«Aliud officium". ln 1. Vesperis. Fecit, in Januario Inventus admirabilis. Antiphonae. 3. Potens in terra cernitur, 1. De torreutein via bibit Sicut ait psalmista, Caput exaltausproprium, Pro Christo dum efficitur Dum furenslictor hoc prae- Martyr et agonista. cidit Per passionis gladium. 4. LaudateChristum Dominum, 0 pueri cum senibus, 2. Memoriam cum gaudio Laudate Januarium Nobis Cbristus amabilis In vespertinis laudibus. 5. Laudate regem omnium, V. Igne manens ut in rore Omnes gentes et populi, Sacro Christum laudat ore Invocantes praesidium Confessor invictissimus. AthletaeJanuarii. 2. Danielifit similis, Ad Magnificat. Dumpro zelojustitiae Pastor ursis exponitur, A. Magnifica,Neapolis, Probaturadmirabilis Christumin Januario, Virtussuae constantiae,

QuaeTuo corpusservas tantiarmario, praesulis Cuma ferisnon Jaeditur; V. Intrat, adstat intrepidus Coronaturmartyrio, Athletafide fervidus, Novis fulgens miraculis Scuto protectus fidei. 'Veneratur a populis, 3. Certamen iuit ultimum Caeli translatus gaudio Crucem in fronte perfercns Ipse nos Dei filio Votis commendet sedulis. Summi regis vexillifer, In Christo tirmat animuni

Ad Matutinum. Lictori caput offerens, Coronandus perenniter. Invitatorium. V. Carnisspernit interitura, Surgentem cum victoria Deo commendans spiritum Laudemus Dei filium, Athleta constantissimus. Qui cum triumphi gloria Coronat Januarium. In Laudibus. Ad Noctur num. Antiphonae. Antiphonae. 1. Parata Januario 1. TamquamlignumcomplantatumSedes est in excelso, Secus aquas decurrentes Mortem pro Dei filio Fructumdedit Deo gratum Incunctanteramplexo. Convertendo caecas mentes. 2. Jubilate Deo, populi, 2. Rex et martyr sum a Deo In exsultationibus, SuperSion constitutus, Jubilatetanto praesuli A quoin agonemeo In matutinislaudibus. Nunquam fui destitutus. 3. Sitivit mens et anima 3. Adversantem sancto tuo Ad Deum vivum jugiter, Caecitatepercussisti, Carotulit certamina Ursos a furore suo Afflicta multipliciter. Velut agnos effecisti. 4. lu fornace laudat Deum Responsoria. More trium puerorum, \. Ante tribunal praesidis Ardor non contingitemu, Nolamdeductus pontifex Turbaestupent populoruin. Fide nunquam turbatur, 5. Christum Dominum de caelis Mandat ministris perfidis Mentc laudemus humili, Furens vesanus carnifex, Qui virtutem Danielis Quod fornax succendatur; Dat inter ursos praesuli. Ad Benedictus. Coronatur A. Benedictus gemmispraefulgiilis. pater cum filio, Benedictus sit sanctusspiritus, I n 2. Vesperis. Benedictus Ad Magnificat. martyr in proclio, In quo factus A. Magnamfecit potentiam est victor inclitus; Deusin Januario, Vicit carnem, Timothei dementiam vicit diabolum, Forti disperdens bracbio, Vicit dura Superbientem deicit tormentapraesidis, Cruciandumin inferis, Pracsesspernens Sanctumad caelosproveliit pro ('hristo saeculum ('ormiandum in snperis. Propr. Neapnlitaiiiiiii imp. Ncajml 1-VJ5.- Dic zugehorigen clrei Ilymnen Anal. XXII, l:'.7 sq.

81. De sanctu Imi-ri». In 1. Vesperis. Decor virtutum omnium, Thesaurus Christi Autiphoiiae. 1. Psallat hac sincerius Die plebs fidelis, In 1. Nocturno. <.,)uapater Imerius Natus est in caelis. Antiphonae. 2. Dum esset in corpore, 1. Inclitus Imerius Cliristum est secutus, Parvulus aetate In primaevo tempore Vir erat jam validus Sacris institutus. Mentis probitate. 3. Quamquamtractus gessorit 2. Natus ex Abruzzia Praesulatus turam, Fuit hic beatus, Nunquam tamen deserit Puritatis gratia Mentem Deo puram. Digne sic vocatus. 4. Mundum a contagio 3. Cbristi famulatui Mundi se servavit Totus inhaercbat Et caeli collegio Et doctrinae cultui Sese coaptavit. Vigil intendebat. 5. Carnis elausus carcere Dissolvicupivit Eesponsoria. Et cum Christo vivere, 1. Supernodocta lumine Cum quo modo vivit. Cremonadirigatur, Cordis absque velamine AdMagnificat. Christoconfiteatur, Magnificat Imerium Per quem tanto munimitic Lux verae sapientiae, Protectus roboratur. - 237 -

V. Almi putris Inierii, Cohaereret Confessoris egrejjii, ut Cliristo sedulo. Dum honore dicatur. V. Caelesti curiae 2. Ab aetatis jungi promeruit, primae cunabulis ijui carnis gloriae Literarum florem exarnit. imbutus studiis, 2. Ingressusurbem Meliam, Dat se sacris Suo pastorevidaam, totnm oraculis, Dum precibns instatur, Voluptatis Plebi per Dei gratiam liber a vitiis, Dignus ad sacraminfulam V. Mundi pompas Vir sanctus revelatur: vitaiib attentius V. Sic in domo deifica, Homo Dei Cunctis ut sit lucitica sanctus Imerius. Lucerna, subliraatur. 3. Beatus vir Imerius, 3. Transit tandem Serviret ut liberius pastor ad pascua Deo majori vita, Carnis raorte Maris in quadam insula caeli conspicua. Per annonim curricula Jesu pie, Vixit anachorita, nos per Imcriuni V. Ubi cordis in gaudio In caelcste Angelico tripudio duc refedorium; Proficiebat ita. V. Te cupivit, In 2. Noctumo. dilexit, docuit, Prosit nobis, Antiphonae. ut tibi placuit. 1. Imerius rem nomini, <,Hiodpurus explanatur. In 3. Nocturno. Jungens antistes Domini Pure conversabatur. Antiphouae. 2. Qnidquidhabere potuit 1. Coudolebatpater Huinanaefacultatis, Pressispauperie Pauperibusdistribuit Sicut pia mater Amatorpaupertatis. Nati miseriae. 3. ln praedicandigratia 2. Revelatursancto Vir sanctuseminebat. Divino spiritu Qnemvirtus et scientia Hora, qua de mundo Perfectumexliibebat. Migravit obitn.

Kesponsoria. 3. Circa congregatis Pastorem ovibus 1. Utebatur Caeli cnm beatis agresti pabulo Vir futurus Triumpbatcivibus. pastor in populo, Rosponsoria. Crucifixus 1. 0 rem dignara, quam fccisti impuro saeculo Sacris, Imeri, laudibu?, - 238 -

Luin Cremonae tribuisti Ovaris advcrsa rediit Te protectorem civibus, Ad sua consolatus. Nobis ergo, praesulChristi, 4. Diviuus per Imeriuni Tuis succurreprecibus; Cultus erigebatur, V. Tu qui mundoclaruisti Et daeinonisimperium Doctrinis et virtutibus, Omninofugabatur. Adsis,pater, cboro isti, 5. Collaudetomnis spiritus Totis clamant viribus. Hac dic sacra Deum, 2. Felix Brixia, Qua confessorbic inclitus uaenatum genuit, Assumptusest ad euin. Plus tamen Melia, ijuae patrem habuit, Ail P.rllrclirtllS. Ad haec pcr omnia A. Salve, decus Cremona floruit. omnis ecclesuu.-, Vuaesauctuni tenuit; Cremonensis V. Iniericaelice, claralux patriae, Christonos socia, 0 confessor Perquern magnitice Imeri,gratiac Splendet ccclesia. Intercessor nobis et vc-iiiae. In Laudibus.

Antiphonae. I n 2. V e s p e r i b. 1. Laudis Deo sonorius Plena vox offeratur, Ad Maguiticat. Per quem praesul Imerius In caelo coronatur. A. 0 pastor egregie, Lucerna decora. "_'.Ilic sermonemellifluus Speculumnmuditiai, Totum, quod praedicabat, Vox Christi sonora. Primumin se vir strenuus Veraepoenitentiae Exemplodemonstrabat. Spatiumimplora, 3. Almum quisquis bunc adiit Roganti familiae Adversis occupatus, Mortis adstans bora. Brev. ms. Romauo- Augustin. sa.ec.15. Cod. Oxonien. Miscell. Liturg. 165. - In 1. Vesp. A 2, 3 Primerio tempore.- 1n 1. Noi't. A 1, 2 Par- vns ;it-t;ite. -- In 3. Nunt. R 1. 9 tVliku x\vei Silbcn; pater erganzt. - lu Laud. ad Ben. A, 1 Salva. - Ibid. s >is uobis et.

82. De s. Leone Catanensi. In 1. Vesperis. 2. Firmatus tidei scuto simulacra deorum Antiphonae. Vertit et in miniinas Completissacris confregitsingula partes. discessit praesul ab ara Atque magumretinens 3. Jam magicosritus subito conjecit in ignem. Siculis Leo praesulab oris - 239

Expulit et Christi Contemplatur inentis ane docuit celebrarc triuniplioi?. Junctus trino et uni Deo.

4. Urbs praeclara suu 2. Post mundanae vitae curas Catanensis rite Leoni Caeli potitur gaudio, Plaudat, ut afflictis Post labores et prcssuras hubeat munimina rebus. Vcri solis calet radio. 5. Clara igitur geminis nunc urbs fulcitur alunmis, 3. Cuusolatormiserorum, Inde colensAgatbcs, Gregispastor providus illiuc sacra festa Lconis. Levat onere laborum Cunctos mente fervidus. Ad Magnificat. A. Hodiebeatus Leo 4. Migransex mundonaufrago Transivit ad caelestia, Post Uibores et pressums, Post mundanae vitae curas Brevi clausus sarcophago Caelestisedet solio. Reliquitmundi tristia. 5. Nunc in aeternuin vivit Ad Matutinum. Consorscaelorum civibus, Invitatorium. Quaenec unquam auris audivit, Boua tenet cum patribus. Praesulis ahna patris celebremusfesta Leonis, Ad Benedictus. (Jui magicas penitus delevitprovidus artes. A. Indite perpetuis praesul celebrande trium- Ad Laudes. phis, Nos miseros precibus Antiphonae. cominendarite tonanti, 1. Lactcmur omnes in hac die, Ut tandein aethereas Qua beatus praesul Leo valeamus scandere scd<.'.-. Brev. Gallieano-Siculum imp. Veiietiis 1527. - Die iiljrigen Teilc dr-

83. De s. Marco de Bivino.

ID 1. Vesperis. 3. 0 confessor Christi Marce, Gaudens decus jam iu arce, Antiphonae. Audi preces clericorum i. Caelestisnunc ecclesia Tibi, pater, devotorum. Nova sumat tripudia, Gaudens de Marco filio 4. Adesto tuis famulis, In caelinato gremio. Quibusmens exstat humilis, Ipsis aequire praemia 2. Qui praeclarus ut lucerna Pro laudibus sublimia. Regna tenet sempiterna, Sanctisangelis conjunctus 5. Concurruntjuncti singuli, Gratulatur Deo fuuctus. Magni simul et parvuli, - 240 -

Corde devotosupplices, V. Profercnsidoneum Suostiexuri poplites, De Marco testimonium. Tuas proinpti reliquias Honorare sanctissimas. 1. Orbatus patre Coastautio Et Christi fixus servitio "AdMagnifical. Egenismanu libera Sua spargebat muuera, A. Gaade, decus confessorum, V. Usuram sibi Pie pater clericorum, putanspro munerereddi. Cujus merita fulserunt Mundum decorantia, 3. Cum puellis habitabat Dirige uunc iter moiivn Carnis mundusmacula, Ad fastigia caelorum, Sanctaeraenti scrvicbat Qpi firmati constiteiunt Caro sanctafamula Stabili potentia. Nec rebellis calcitrabat, ^uum jejunaus macerat; V. Territa tiagello Ad Matutinum. non vult subesse duello.

Invitatorium. Eja, pervigiles In 2. Nocturuo. Domino jubilate, fideles, Laudcspentarcho Antipbonae. devoti solvite Marco. 1. Quem antistes asserebat Aptum vitac praemio, In 1. Nocturno. Hic indignum se dicebat Tanto presbyteriu. Antiphonae. 1. In Ecana civitate 2. Ornatus sacerdotio FueratConstantius, Ab aris abstinuit, Cujusplenus sanctitate Hujus sanctidevotio Marcuserat filius. Dabat, quo paupereguit. 2. Qui dedicatusstudio, 3. Excitantur contra sanctum Praemunitusingenio, Duo bilinguesclerici, Quidquidaure capiebat, Diffamantesvirum tantum Cordememor retinebat. Epistolismaledici. 3. Et ut terra fructifera Centena profert geu^na, Responsoria. Sic hic in patientia 1. Vocatus a pontifice Doctrinae captat praeir;a. Accessit confidenter, Auditu laudis caelicae Responsoria. Tunc claruit patcnter 1. Hic crescebat in timore Non foedatus puellarum Dei semper et amore, Tactu sibi conjunctarura. Fama suae bonitatis V. Hora matutina Cuncf'.s erat nota satis, Praesensit cantica divina. 2. Dnm cum aemulis pergebat Damula sitim tollebat, Ad Johannempraesulem, Lac dum ubere fluebat; Sitis arida tenebat V. Bibit Aristoteles, Pravum Aristotelem, Yires redduntur fertiles. Brev. ms. Trojanum saec. 1-5. Cod. Neapolitan. VI E 16. Das Weitere ist leider weggerissen; die Hymnen Anal. XXII, 179 sq.

84. De sini-tii Martiano. In 1. Vesperis. 2. Plaude manu, psalle voce Hujus in praeconia. Super Psalmos. Verbo cujus te adornant A. Ex quo venit Syracusas fidei mysteria. praesul Martianus, Cessit loco vitiorum 3. Fonte sacro te permundat, conventus insanus, tabes cedit squalida, Cessit idolorum cultus, Nam squalorem in decorem stola mulat candida. cessit honor vanus, Signo crucis propulsatur Responsoria. spiritus profanus. 1. Martianus de patre Deum, Ad Magnificat. de luminelumen A. Gloriosi Martiani Testatur Christum, redeunt sollemnia, detestansfutile numen, Psallatchorns, sonet hynmus, V. Pellit lux tenebras, concrepet melodia, idola vera fides. Ad trinmphum tanti patris 2. Martianus fudit conflnat ecclesia, liqoidam de pectore flumeu, Laudes promat et erurapat in festivagattdia. Scripturasreserans evangeliique volumen, V. Pascit caelesti Ad Ma tutinum. nectare pastor oves. Invitatorium. 3. Praesulis officio ExsultemusDeo patri vigil insudat,simulacra spiritusconcordia, Vanajedt signis, Qui in terris Martiauum confirroatdogmata sacra; praesulari gratia V. Hortari ratio, Et in caelis consecravit cogere signa solent. immortali gloria. In 1. Nocturno. In 2. Noclurno.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Urbs laetare Syracusa 1. Jam erurapit lux accensa laudibus uberrima, Igne sancti spiritus, Praesulatu Martiani Jam elucet flammae globus facta celeberrima. Supra montem positus. Dreves, HistoriaerhyUunicoe. IV. 16 2. Claret cunctis vir caelestis Responsoria. SoliDeo deditus, 1. Statpraesul virtute Non lur.ere nescit dii'> sermone modestu-, nulla nube obsitu^. l-Acjpit incursus 3. Krogandaquae suscepit, et plebis sustinct verbi Dei semina V. Nescit in adversis Late spargit, sparsa rig.inl ceilcrc \era lidcs. paradisi flumina. 2. Additis poenis Etesponeoria. in portuni praecipitatur, Uesuper immittunt 1. Stabat iniago nileiis ignem. sed retrogradatui, cultuceleberrima plebi, V. \'ictorisquevices, Urbisrelligio ijui redit, ignisagit. praesignis, noininc Pliocbi, V. Corruit iu praeceps :;. IVrmand,invictus praesulisilla precc. ]iopulunivincendoinalignuiii, I'ro gladio gestans 2. Monstra,dira lues, crucifixinobile bignuin, signumletale liquescil, V. Gestitpraeco crucis Hostili casu l>i-o cruce ferre cructm. victoris gloria crescil, V. Virtutis carpit praemia livor edax. In I.au il i bu 3. Pontifices clauwnt, plebsdebacchatur inanis, \ntiphonae. Ira crudescit 1. L>uni aeternae viam furiis agitata profanis. docet vir eximius. V. Immeriluni daranat Crednnt viri consulares noxia turba caput. Leucus et Gordius. '2. Signo crucis curat aegros, I n :j. N u c t u r n o. effugat daemonia, Et imago salvatoris Autiphunae. salntis dat remedia. 1. Ail usuranidum coinmissa "i. Friget error, fervet tides, traditur pecunia, silet idolatria, Duplicata reportantur In Dianae formam structa talenti commercia. corruit Arteraia. 2. Miles Christi quibuscerhit I Benedicantpatrem rerum arma sunt siderea, caelum,terrae, maria, Scutuin fides, mucro verlniin. lu quo vicit Martianus salus est pro galea. aquaset incendin. '"'-.Pugnam agit, palmaiu-|ni,u, .">.Laus jucunda salvatori numeratstipendia, resonetper saecula, Post laboremquae meretur Per queui florent Martiani fidei victoria. praesulismiracula. - 243 -

Ad Benedictus. In 2. Vesperis. Ad Magnificat. A. Admiranda Martiani ^ Praesul ave Martiane, praefulgensmagnalia, praesularespeculum, Cujus lingua ros caelesti-. Ave, pater, forma morum, foiisconditas gratia, virtutissignaculum, Cujuspectus vas virtutis, Conferopem, spera largire, plenumsapientia; pietatisoculnm Tautu patri commendetur In nos verte, nos coDserva, praesenshaec familia. hunctuere popnlum. Brev.Gallicano-Siculum imp. Veutiis1527. - In 1. Noct. R 3, 2 per- vigil. - In 3. Noct. R 2, 4 retrograditur. - In 2. Vesp. ad Magn.A, 7 converte.

85. In Translatione s. Mattbaei. In 1. Vesperis. Ad Proeessionein. Antiphonae. Antiphona. 1. Matthaeus voce Domini Noster in aeternum, Lucrum spernens thelonei, Matthaee. tuere Salernum, Indis verbo et opere, Ac stabuli famulos Salerni fulsit corporo. protege sede tuos; 2. Indis ablatuscaelitus, Te dederasnobis Lucanisdegens finibus, variis translatnsab oris, Quandammonebat vetulam, Semperut hic habites, Quamgravis sopor presserat: nos tibi fac habiles. 3. Hortare, mater, filium, Totis accingi nisibus, Fragmenta nostri corporis A d Vigi lias. Tectis requirat loculis. Antiphonae. 4. Mercibos ante reus Christo clamanteMatthaeus, 1. Coraperto sacro His recuboterris, fragminecorporis Cunctanti matri spinis contectus et herbis. nuntiat impiger, 5. Verba tunc matris Tollat nunc, rnater, monachus benigne pectore quod pio Captat et ferrum Mandaras nato manibus retentans quaerere concite. Ad locum pergit sibi destinatum, 2. Fama benigne redolens Vellere sentes. Salerni complet moenia, Cives ocius advolant, Ad Magnificat. Sanctas vehunt reliquias. A. Displicitis Indis, 3. Vino redundans vasculum contemptisinde Britannis, Prius ostensumaridum ^Nunc rutilat nobis Evangelistae merito illoram dactus ab oris. Haustum cunctis exhibuit. 16* - 244 -

Responsoria. 2. Te geminatus upex 1. Alina diesmundum praebet,Matthacc, coku- bis senispurpurat horis, dum, Perquas eicitur Nobisinvicti noctiscaligo profunda, perquem patet actio Cliristi: V. Alma dies Deus cst. V. Egregius tutor, fulget Matthaeusin horis. tua festa colentibus Brrv. ms. Salurnitanum saec. 15. Cod. Capit. Salern. s. n. A. - l!n-\. Sakrnitamini imp. Neapoli 1542. B. -- Pmpr. Salernitanum. imp. Nea- puli 1594. C. - Vnr der Ant. ad prucc.ssionem: ,,Oratione finita descendat arcliiepiscopiist«m episcopis et abbatibus et clericis processionalilerin i-i'\|itam beati Mattbaei cantando hanc Antiphonam." A. - Vor der Yigil: 111sero autem cantandae sunt Vi^iliiu- in «piibus ncm cst diceudum Invita- toriqm, sed primo pronuntianda est Antiphona." - Zur Matutin wicdcrliolt sich die erste Ant. und bdde Resp.; das iibrige ist prosaisch. - Verfasser diese»Officiunis diirfte wohl Alphanus vou Salerno sein, in dessenZeit die Translation fallt und dessen Schreibart das Officium verrat.

sii. De ss. Maxiiiio, Jaliano, Felicitate et Innucentiu.

]n 1. Vesperis. Sic nos beatificas munere decoris, Antiphonae. V. 0 celsabenignitas, 1. Alinu paterconfessorum, caritasamoris. In catervafultus morum, Ad Magniticat. Praesul digne Patavorum, Advocatus tu cs quorum, A. Clura dies laetitiae, 0 beateMaxime. (Juadigna tit inveutio Omnium sanctorura, 2. Incliti sunt bellatores Eorum prece sedula Sancti Dei innocentes, Nos duc ad caeli gaudia, Stolas suas abluentes Jesu, laus angelorum. In sanguine sunt sequentes, Agnum sine macula. Ad Matutinura. Invitatorium. 3. Egregie ensis l.ator, Christi railes, propagator Itcgi regnorum Yeritatis, conservator Deo jubilemus, Nostraepugnae, tu pugnator

2. Sociatussanctis Dei 4. Gemmapudicitiae, Maximus beatus Gleba cujus hodie Vita fruitur aeterna Mundo revelatur, Caelis collocatus. Prece tua protege, 3. CollocaturJulianus V. BeataFelicitas,

atriosanctorum, QuosGravatdelicti necgravitas levatur. Spreto mundo digne vivit vita beatorum. 4. Beatorumcoetu gaudet I n 2. Nocturno. beata Felicitas, Cujus placuit aeterno Antiphonae. sponso digna caritas. 1. Exsultent hodie 5. Caritate decorati fideles populi, Deo plaudunt coronati Nam tit inventio forona munditiao. sanctorum Domini. f>. Corona justitiae, 2. Sanctorum Domini venustate morum refulget gloria, Adstat regi gloriae (^uorum applausibus coetus hic sunotornm. plaudit ecclesia. ?> Vlaudit ecclesia Kesponsoria. digno praeconio, 1. Dulcis memoria Dum claret hodie Digne recolitur, felix inventio. Dnm innocentia 4. Felix inventio Nobisproponitur dignerecolitur, A patre luminum. Dum sanctis Domiui V. Claret praeconium; laus vera canitur. Dum innocentium Adest inventio, in terra hodie, 2. Formajustitiae, Quibuset praemium DilecteDomini, donaturgloriae. Pastor egregie Gregis dominici, 6. Donatur gloriae Spem dona veniac caelestis praemium, His sanctis hodie V. Nobis supplicibus, Te venerantibus, pacisin gaudium. Beate Maxime. Responsoria. 3. Veri solis justitiae Splendor illuxit hodie, 1. Digna laudatio Cornscans luce gratiae fit innocentium, Julianus, Quorum laus inclita V. Fulget in caelis gloriae, laus fuit mentium, Splendet in terrae limito V. Tolle, Jesu, cor morientium Vita clarus. Pro te, rex gentium. - 246 -

2. Praesul hic est Maximns Nostra sit societas lande celsa dignus, cura summo regnante, Pater hnjus patriae, V. Mundi spreto tramite mitis et benignus, Domino donante. V. Nos per huncsuscipiat 4. Felix raaterecclesia, celsicaeli sinus. QuamMaximi clementia 3. Sume preces, Juliane, Maxime decorat, Civitatis Paduanae Cujus grata devotio, Digne fusas hodie, Caelos scandens oratio V. Gloriose mundi victor, Pro nobis exorat, Precesnostras suscipe. V. 0 praecehumdepositum, 4. Tu decus es mnnditiae, Quod supplex baec ecclesia Gloriosa Felicitas, Tripudians honorat. Per te nostra parvitas Sit accepta Deo, V. In aeternumgloriaris, In Laudibus. Sponsa Christi singularis, Antiphonae. In excelso caelo. 1. Laudibus innumeris veneratur ecclesia In 3. Nocturno. Diem Sanctoram Domini

Ad Cautica. devota cum laetitia. A. In terra Domini 2. Luce splenditica tenentduplicia splendentin aethere Victis suppliciis Quondaminglorii suroptalaetitia. divinomunere. Responsoria. 3. Sicut aurum approbati Spretis mundi dapibus 1. 0 sacrumdepositum Caelisgaudent collocati triam innocentum, Juncticaeli civibns. Quorum ad victoriam fidesest parentum, 4. Preceseflfundite, Horumferens spiritus dilecti Domino, supra firmaraentum, Pro cuncto supplici V. CohaeredesJesu Christi nostro collegio. fiuntin exemplum. 5. Beatisancti Domini, 2. 0 beata Felicitas, Qui spreto mundi gaudio Cujus sic generositas Divino plaudunt nomini. Placet regi caelorum, Decus insigne morum, Ad Benedictus. V. Caraplacensqne caritas A. 0 mira benignitas SodalisaDgelorum. Dominicaelorum, 3. Ave, sidus aureum, Qui nos sic laetifieat Jnliane sancte, gaudiis sauctoram Jubar solis fulgidam. Et illos glorificat te patrocinante vita beatorum. - 247 -

In 2. Vesperis. Qaiterram ponderas, sanctorum agmme Tu n°bis conferas Ad Magnificat. te frui munere, A. 0 caelum continens <,»uodsanctis tribuis rex potentissime, benignns hodie. Brev. ms. S. Justinae saec. 15. Cod. Univ. Patav. 441. A. -- Propr. ins. S. Justinae saec. 15/i8. Cod. Univ. Patav. 702. B. - Brev. ms. S. Jus- tinae saec. 15. Cod. Univ. Patav. 704. C. - Brev. ms. S. Justinae saec. 15. Cod. Univ. Patav. 1290. D. - In 1. Vesp. A 3, 3 Meritis conservator B. - A 4, 4 tua sanctitas A. - In 1. Noct. A 1, 1 Hi sunt qui cura B. R 4, "'{ Jam in mundo B. - - In 2. Vesp. ad Magn. A, 7 sauctis contuli* B. - Hiezn der Hyinnus Aure.-i luee rutilat (Anal. XXII, 290 sq.).

87. De sancto Octaviano. In 1. Vesperis. 2. 0 populum felicem te primum excipientem, Ad Magnificat. Incolumisnam te A. 0 quam magnaprocul praesulesemper erit. sequitur te pax fugientem, V. Non arma, non equi dabunt Octavianepater. Securitatemgentibus, Sed recta credentis fides A d Matutin um. Piaeqaejustorum preces.

Invitatorium. 3. Non tua Diogenis paupertas ambitiosa, Octavianumhodie Octaviane,Deo Dominumqui ducit in astra, vivis,at ille sibi. Veniteadoremus. V. Quamstultns est contentusis, Qni laude maudi penditur. In 1. Nocturno. Ait Joannes gentibus.

Antiphonae. 1. Senos una ratis I n 2. Nocturno. sanctos ad litora vexit. Antiplionae. 2. Ex Afris totidem fulseruntsidera nobis. 1. Te tandemincolumem nobis tulit alta potestas. 3. Cunctantur metuuntque viri surgenteprocella. 2. Octaviane,procul reliquis deserta petisti. Responsoria. 3. Laetusin angusto 1. Venisti patriae Domino comitante latebas. longe de tinibus exsul Naufragnsac pauper Responsoria. litora nostra petens; 1. Avia qnod peteres V. Nihil timet qui reicit rnundi desertor iniqni, Se in eum, qui salvum facit Jugenste Christi A tempestate spiritnm. sollicitavit amor; - 248 -

V. Quam dulce, conscientiae Qui te humileracaeli Nullis premi jam morsibus, sidera ad alta tulit; Felix ubiqaegentium V. 0 quis Deo par alter est, Is essevel miser potest. Qui paupereshumo erigens 2. En, tibi seposito In sedecelsa collocat potioracharismata magnis Fastigiuraquedespicit. Croesi divitiis 2. Da tua sectari caelitusobveniunt; nobis vestigia sancta, V. Perfecta cordis gaudia Qui tua nunc colimus Non censusullus aut honos sacra, verendepater; Nec ulla vis humanadat, V. Hymnis solemusannuis Sed sola Christi caritas. Laudare sanctos debitis, 3. Te, pater, in nemorehorrenti Ut nos ab omni Hberent spes alta beatum, Metu futuri saeculi. Denique jam similem fecerat usque Deo; V. Spes una, quae tidelium In Laudi bus. Mentes Deum tiraentium Autiphonae. Facit beatos illico, Nihil timentesamplius. 1. Octaviane,decns nostrum,pater optime, salve. I n 3. N o c t u r n o. 2. Quondam Gilimeris fugis impia facta tyranni. Antiphonae. 1. Nobilis hic cunctos 3. Prae magnis opibus tristis tibi silva rofulsit. superas athleta labores; 2. Et famis et somni 4. Ulmi conteutus ratio te nulla subivit. tantum recubare sub umbra. 3. Sub dio durantem 5. Christi nunc mensis haud frigus terruit ingens. felix conviva recumbis.

Responsoria. Ad Benedictus. 1. Gaudeigitur summo A. Pater benigne,poscimus, nimium dilecte parenti, Tuis bonus felixque sis. i ttticia Propria imp. s. 1. 1519. - In 1. Noct. R 3, 5 Lies vielleicht: et eontemtus.

88. In Nativitate s. Patriciae. In 1. Vesperis. Aetate vitans scelera Carnis juventae tenera Antiphonae. Primo dierumomnium. Virgo parensPatricia, 2. Innuba sponsisaeculi Parentumclara gloria Jura fugit cubiculi Contrivitsuperdlium Exspectansa te praemium, - 249 -

Quam tibi praeparaveras, In 1. Nocturn o.

Scrutator alme cor- Antiphonae. dium. 1. 0 dux, auriga pauperum, 3. Spernenspareutes, patriam, Hospesnostrorum munerum, Caelestempetens gloriam Laudes tibi canentibus, Claustra conservatcorporis Quaetibi surgunt psallere, Intacta sponsojudici, Noctis quieto tempore, Ut mereatur effici Da dexteram surgen- Domus pudici pecto- tibus. ris. 2. In prophetiaespiritu 4. Eja, parens Patricia, Locellus signans arabitu Te precamur prece pia, Virgo repleta gratia Prosternalasuperbia Praeelegitsibi tumulum, Hostis antiqui zabuli Demonstrat hoc miraculum Post pugnam neqnam saeculi Novum genus poten- Da gaudiorum prae- tiae. mia. 3. Per anfractus Babilonis R. Opesubvenit celeri Ne fraudemurcaeli donis, Supplicantijuvenculae Ne Satanet nosatterat, Medelainferens vulneri, Hostishumani generis, Suaedicentis famulae, Totius auctorsceleris, Visu docensper somnium, Haec lux serenum Quod delibescat oleo c o n f e r a t. Per vices sibi brachium, Quod vase pendet vitroo, 4. 0 flos misericordiae, V. l^uod luminis officio 0 plena vena veniae, Dat tumbaeministerium Irriga nostrumaridum Cunctisquebeneficio Corrore tuae gloriae, Cedit ad morbi taedium. Ut verax igne gratiae, Jecurque sana mor- Ad Magnificat. bi dum. 0 Virgoprudentissima, 5. In paupertatisspiritu Consurgensad rus gloriae Sub monialis habitu De valle mundi pessima Cum lacrimis et Hetibus Per desertummiseriae, Paratpuram sponso mentem, Sortemsortita virginum Castosactus prosequentem, Scandenstribunal dexterae, Firmans locum cae- Ut potiamur requie 1es tib us. Vergente mundi vespere. 6. Clemens nostra salva mentes, Ad Matutinum. [Nostricordis] purga sentes Nobis parcendo, Doniine, Invitatorium. ExorantePatricia Regem sponsum virginum, Supplicaraus parce pia Qui sursum agnus mittitur. Te nunc, Deus piissi- Venite adoremus. me. - 250 -

Responsoria. V. Integritati pristinae 1. In agromundi floruit Vir semivivusredditur, Despinis rosa primula, Procontrectata virgine Novellumsidus claiuit Dolores mortis patitur. Nostrae doctrinae regula, Quae claritate generis In 2. Nocturno. Claras sprevit divitias, Antiphonae. Pro spe beati muneris (';irnis trivit delicias; 1. Dormitantesin hoc mundn V. Pro terrenis caelestia Vitiorum in profundo, Mundi declioanslurida lu hujus salis gurgite Vult Patriciagaudia, Ne quassemura ruina Mercatrixfacta provida. Vitiorumin sentina, T u, C h r i s t e, s o m n u m 2. Sponsum borrens p;itricium discute. ConservatpuiJidtiarn. 2. Ex illustriprosapia, Carnis vitat connubium Quam decoravit gratia, Abborrens immunditiam, Ornavit hanc raonilibus Sponsosponsata virginum. Non solumsponsam Dominus, Ut mereatnr adici Ut manifestum vidimus, C'horosanctorurn agminam Sedsignis etvirtuti- Haecprece rogat supplici; bus. V. Ut ad salutis terminum Ducatur, rogat famula 3. Ne tepescat laus in ore, Regem sanctorum Dominnm, Ne fraadetur spes honore, Nos tuo lactes ubere, Absqae peccati macula. Nam laetaris et ditaris 3- In Parthenope tumulum Sibi prophetatadvena, Tu septiforrais mu- Verbo monstrans rairacnlum, nere. Quoquiescit indigena, 4. Placasponsum sponsa parens, Namedocente spiritu Nostraenoctis stella clarens, ^uocl virgo prophetaverat, Ne nobis detur terminus Vitae sortitur exitu Damnatorumsuppliciis, In loco.quem signaverat, Ipsumnamque spurcitiis V. Signo signanssepulturam Nostris malis offen- Parictis in augulo. dimus. In quadixit se futuram, 5. Decertantesin agone Locum designans raodulo. Ne perdamus jus coronae, 4. De sicco cujus corpore Victricem diem colimus, Vir Romanusintrepidus Hostisquo victo robore Dentemtraxit cumrobore, Sanctovestitur podere, Manavitsanguis limpidus, Mentesmanusquetol- Quod vidit at vir nobilis, 1im us. Cadit ad terram propere G. Melos canat in liac die Ut lapis inscnsibilis Nostrae chorus Patriciae Suo punitus scelere; Voce promendo sapida, - 251 -

Ad qnod mundo toto corde Eduxit instar rivuli, Sine labe, sine sorde Cum clarus liquor funditur Utmens resnrgat tor- Secus strncturam tumuli, pid a. Cnm sacer hymnus canitur; V. Chorus sanctarum virginuni Reaponsoria. Melos decantat dnlciter. 1. Eja, gemma,jubar clarum, CollaudansChristum Dominum In hajasmandi devio In Patriciajugiter. Sis nostrarnm dux viarum Et in maris naufragio Portus salutis naufragis, I n 3. Noctu rno. Ne prosternat nos procella Sumraisalterna pelagis, Ad Cantica. Placa mare, maris stella; 1. Sidus clarens Patricia. V. Naufragantes in hoc mundo Nos illostres in hac via Te deprecamur, hagia, Et da quieta tempora Nos educas de profundo, Terraque plena crimine 0 virgo plena gratia. Orbata sancto lumine "2. Ad cujus patrocinia Illnmina nunc pec- to ra. Pulsatae piis precibus Nequamcedunt daemonia, 2. Ergo laudesjam promamus Vexatisa spiritibus Et promentesnos dicamus Immundisreddens gaudia LaudumCbristi magnalia: Et afflictis pareotibus, De Patriciavirgiiie De natis dans solatia Cordis et oris carmine Supplieiterorantibus. Sit trinitati gloria. V. Hacc ad parentnm gemitum 3. Tu certantesnt athleta Salutis opem contulit, Caeli ducas dux ad laeta Exire namquespiritum Nos ducendosecurius, Ipsoram natis compulit. Ne perdamurin profundo 3. Non exsolventes debiturn Vitiornm in hoc mundo, Maternum ...... Hostem repellas lon- gius. Quos mater maledixerat, Responsoria. Quosductos poenitentia 1. Mutosurdo juvenculo Sanat virgo miraculo Virgo pia comparuit Solnmsola clementia Medelamferens sedulo, Morbocurato tumulo. Supplicantiqnam praebuit V. Quirepetentes propria Clarisfulgens monilibus, Clarodepromunt carmine Ut in picturaviderat, Sic redimita vestibus, De Patriciavirgine. Ad quarapreces effuderat; 4. Dum psallit choruscanticnm, V. Et quam sponsi servat zelus, Clarum effudit olenm, De caelorumvirtntibus Quod, est dictu mirificum, Hanc comitatur angelus Durum saxum mannoreum Coronam ferens manibus. - 252 -

2. Lirgaae resolvit vinculum De quo laudem subicimus, Auditus dans officium, De quo hymnos praecinimus, Virgo tollens ossiculum Tu' esto nostrum gau- Puero dans remedium dinm. In aure, manu, digitis Cruore fracto foetido 2. 0 decussponse virginum, Velopalato conditis Nostrorumrumpas criminum Dat sanitatemconcito. Vincula desqueperfrui Nostrae patronae gaudiis, Caelestibus deliciis, Da supplicanti coc- tui.

3. Hanc tauri reddunt tumulo 3. Caelos ascendit hodie Sine ductoris regula, So rcgi jungens gloriae, Et confluentepopulo Quofelix haec de corpore Ad stupenda miracula Vultu nitentis sideris Laetitiae mirifica Summa quaesivit aetberis Anni recurso tem- Promunt canentes famuli Laudum psallentescantica pore. Pro virtute miraculi. 4. En, accedit lux jocosa, V. Sittibi, Christe,gloria, Noxascendit tenebrosa, 0 Jesu,dulcis Domine, Feramuslaudes numini Cujus claret Patricia Et ad instar nostrae ducis Induamur arma lucis, Cedant tenebrae lu- 4. Jam de vita desperatos mini. Virgo traxit de carcere Et a vindis raancipatos 5. Et psallamusnisu toto misere, Ore, corde,voce, voto Quoiampercusso latere Jam properantelumine, Relegatamiseria Qui vincisin martyribus Suoducatu prospere Parcendoconfessoribus, Ipsosducens ad propila. Gloria tibi, Domine. V. Horrendi claustra carceiis Virgo clemensaperuit Ad Benedictus. Opem ferendo raiseris, Quibusse ducemstatuit. A. 0 virgo viri nescia, Virga virens virtutibus, Quam decoravit gratia In Laudibus. Nobilibus parentibus, In caelesti rosario Antiphonae. Tu rosarubens priraula, Juncta sauctorum gaudio, 1. Lux illuxit hodie, Electa Christi famula, Quae reduxit gloriae Nos obsequentesprotege Tuura, parens,praeconiura, Ab omni carnis scelere, CS.& S."0 4; ^ 2.05 CO 2- 0- £ Bcfij » B 5'B !too £"'3 5o- ^5t ^< O " - H' 2 " 2 * ^ - SJ«H ^c^ S5H £ rt » P' ti- ' s. w p " | OBB. " « 8-" 3 -! c 2.5TS reQQ o '« ff"~ 0 E2. 2 s- B g- » B..5-g- F S *

l". Kpuo&pii"f ,&- CC2 s- |1 C w g "~ E. J. S"°g* ?«H^M^ &5"3 "^ £"

s^Lin =re M. >-' it a B _ C O ?. hj (tP< ^ "c/i r-»-p ;' "I (V "1 . O3

' ^

, ^ " "

3^2-. - 254 -

R 1, 5 Portuin. -- R 1, 8 fehlen zwei Silben; mare erganzt. -- K 3, 10 deprimunt;carmine erganzt. - R 4, 2 fudit. - In '6. Noct. Die drei AA ;id Cantica icrlentalls art libitum. - - A 1, 1 clarens bonitatis Patricia. - A 2, 1 fehlt rijir Silbe, jam erganzt. - A 2, 2 permentes.- A 2, 5 Corde : fehlen ,1 psallemn^ \isn. A .">,;l Jain piirpurara et lumine. - Die Hymnen tfr. Anal. XXII, 2i:i tt.

S9. [)e sancta Panla.

1 n 1. V e s p e r i s. Intirmos fovet sinibus,, Actus spernit obscenos. Ad Magnificat. Per Paulae, Christe, merita Responsoria. Da fidem, doce placita Flagrans in Paula caritas Nos agere ferventer, Fervorem dat immensum, Sacro nos reple flamine, Uefuncto viro vanitas VUQ Paula cum conamini1 Nequaquam mutat sensuin, Te tenuit ardenter, Sedcaelibem mox deitas Ub Paulam mundi tenebras Hanc facit per asseusum. Peccatorumquelatebras Vitemus confidenter. Mundo, carne, diabolo Calcatis fert Jeronymo Suum Paula consensum. A d Mat ut in um. Jeronymi per monita Invitatorium. Romam relinquens concita Paulaegaudentes gloriae Spernensqueprolem, dedita Spernauiusraundi fraude^. Plus ad opus dominicum, Pro Paula demus hodie Sola cum Eustochio Caelorumregi laudes. Fervoris prae incendio Panla pergit navigio Vicum Betblehemiticum. 111 1. Noc t u r 110. Non amor, transitoria Antipbonae. Delectant,sed pro gloria 1. Mirabilis baecfemina Cupit iter salvificum. Magnorum stirpe nata, Mira virtutum semina Per loca sacra gradiens Dat saeclis Christo dala. Dat imbrem lacrimarum, Miranda Dei sitiens 2. PraeclaroRomae filias Munduraputat amarum. Fert Paula juncta viro. Huic lurnen indeficiens Kes,donium et familias Verumdemonstrat claruui " Modogubernans miro. JesumPaula praesepio 3. Innocens Paula munibus Cum partu puerperio Cibat, vestit egenos, Videns constringit caruni. In 2. Nocturno. I n 3. Noc t urno.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Ornata Dei gratia 1. Paula nitens virginibus Proles tunc parit , Dat normam castitatis. t^uibus struit coenobia Urbem replet luraiuibus Luxu oalcato reo. .lain stella sanctitatis. 2. Kdoctae per Jeronymum "J. Vias cunctorum deviis Deo vivendi norraani, Paulao reprendit vita, Mater et Eustochium Vias deraonstrant inviis Sororibus dant formaiu. Paulae miranda dicta. l!. 1'ommune volens proprium o. Ad sanctitatcm allicit Plus Paula vitat morte Sceleribus deformes, Sororum vult coenobium Paula sequentesefficit Maris carere sorte. In gloria conforraes.

Respimsoria. 1. Corpus domando tenue 1. Paula post itcr nemoris Keddit spirituale, Castruni invenit gaudens, Vitaui regendo strenuu Post febres hujus temporis Nil agit criminale, Salutem tenet plaudens, Per hanc, Jesu, nos aunue En, habet portum aequoris Despicere mortale; Diem extrcmum claudens; V. Nos Paulae magna merita V. Evasit nunc pericula Gubernent atque placita Dierumque curricula Donent post temporale. Polonim regna scandens. '2. Carnes, pisces, leguminn 2. Felix. quam sinus caelicus. Mel, vinum, cuncta sapida Ordo canens angelicus, Devitat velut crimina Vultus quoque deiticus Paula, virtutum speculum, Beatam praebent nimiuin; Psalmos legens et codices, Felix, quae pro victoria Preces fundens multiplices, Contemnens transitoria Sic suas docet complices Potitur plena gloria, Bellare carne saeculum ; Nec terror inest viriuru. V. Collectis monialibus V. Obtento nunc denario Demonstrat et sodalibus Stat Paula viridarin Hostis vitare spiculum. Conteniplans more civium. 3. Adversa patientiae Munita vicit scuto Muudiqaecomplacenti;i' In Laudibuv Laeta contemnit luto. .Se solum vult laetitiae Aiitiphonae- Loco locare tuto, 1. Clare chordis et aaimo V. Transcendens sanctirnoniam Noster exsultans chorus Prosternit mundi gloriam Ad laudes regi Domino Stans vanis ore muto. Pro Paula sit sonorus. 2OO

2. Dat Paula caelo rutilans Vitae decus, Deificos timores, sidus prudentiae; lx>uamundus Deo jubilans Salve, Paula, Feratur in amores. Jux poenitentiae, 3. Cor nostramsemper sitiat, Servatuos QuoPaula saturatur, muneregratiac l\Iensire nondeficiat, Et post dono Quodcertum amplexatur. supernaepatriae. 4. En, Paula, tibi vocibus Hymnoscantamus laetos, In 2. Vesp eris. Ad te tu tandem dotibus Nos extrahasperfectos. Ad Magnificat. 5. Fontes,humus et aethera Tibi laus,Deus, solleuuis, Deumlaudent et ignis, Nobisquoque Inx perennis Pro cujusPaula dextera Sit per Paulamin amoenis Laudandaclaret signis. Angelorumcoetibus; Quibus Paula vita nitet, Ad Benedictus. Pia prece malis vitet, A. Ave, Paula, Amplis donis nos jam ditet nonna jnstitiae, In snpernis sedibus.

Brev. ms. Tarvisiense saec. 15. Cod. Capit. Tarvisien. I 16. A. - Offic. ms. saec. 16. Cod. Marcian. L III 136. B. - In 1. Noct A 1, 4 Dat sedis B. - R 2, 1 In Jeronymi B. - R 2, 11 Lies Capit? - R 3, 2 imber B. - In 2. Noct. R 1, 8 Guberuet B. - R 1, 9 Donet B. - R 3, 4 Lecta contemnit lucto B. - In 3. Noct. A 2, 3 invias B. - A 3, 1 Ad sanctitatis elicit B. R 1, 6 extremis elaudens B. - In Laud. A '_', :'< jubilat B. - A 4, 3 doctibus B. - Die Hymnen vgl. Anal. XXII, 217.

90. De s. Petr» Coelestino.

In 1. Vesperis. Praesul summus visione Caelesti ter monitus Antiphonae. Fidei legatione 1. Inuovetur mens divini Hnnc insignit caelitus. Cultus ad encenia Fide fervens Christiana Voce pangens Coelestini Mittitur Aemiliam, Votiva solemnia. (Juo faex cedat. Arriana 2. SpecialisMantuanae CorrumpensItaliam. Polis instat gloria, Ad Magnificat. Ornat urbis quam Romanae Ave, decns Praesulis memoria. et gemma praesulum, 3. Cardinaliset levitae Coelestine, Praeminensofficio virtutis specalom, Fulsit verbi, fulsit vitae Tu caeleste Celebris indicio. jam tabernaculum Introgressus Seminanti seminorum solve piaculum Supplex venit obvia, Tui gregis, V. Objurgata popoloram qui tibi tiunulum Severis ignavia Solvit, ecce, Coelestinuspromissorum melodis titulum. Yerba miscet saavia. Ad Matutinum. 3. Coelestinusdum hortatur Plebi salutaria, Invitatorium. Gens compuncta se testatur Adoremus Deuru trinum Labe ream varia, Cordis,oris latria, Precefusa propulsatur Praesulemqui Coelestinuiu Pestis inguinaria; Coronatin patria. V. Sic, sic poenacompensatur Cnlpae necessaria, Dum peccator flagellatur In 1. Nocturno. Clade rnultifaria. Antiphonae. 1. Vacans legi divinorum In 2. Nocturno. Coelestinus jugiter Antiphonae. Sprevit iter impiorara Et doctrinanipariter. 1. Coelestinuminvocantem 2. Apprehendens disciplinam Exaudivit Dominus, Sacris datam literis Dum in plebe debacchantem Iram tulit eminus. Montem Sion ad doctrinam Lingua vocat operis. 2. Scuto bonae voluntatis 3. Christum probans susceptorem Animando populum Et caput ecclesiae Christianae pietatis Arrianae mox errorem Fore suasit aemulum. Confutat nequitiae. 3. Laudet noraen plebs divinum Responsoria. Celebri memoria, 1. Vernanscultu pietatis Honorequi Coelestinum Exsultet Aemilia Coronatet gloria. Doctoremque veritatis Landetin ecclesia, Responsoria. Coelestinnra,pravitatis 1. Insistenti disciplinae Exstirpantem lolia; Plebis vox ab aethere V. In fervore caritatis Sonat dicens: Coelestine, Praedicansutilia Commissumfac propere, Cbristianaesuavitatis Ut grex alter a ruinae Jugo vinxit milia. Vocetur itinere. 2. Involuta vitiorum V. Yaledicens a doctrinae Sorde dudum Flavia Non cessabat opere Flagellaquemeritorum Plebsqueplorans hunc divinae Cansaferens gravia Commendabatdexterae. Dreveg, HUtoruerhytlinucae. IV. 17 2. Proticiscensconslipatur Furor plebis excitatur Agmineplangentium, Ad vindictam sanguinis. Duinque tristes consolatur, Pervenitad ttuvium, 2. CoelestinusconcionHii (x)uofl nunc Senum nuncup;itur Advocans alloquitur: 1'ropters<'nis lolium: (L>uidlucri per taliuneni V. Jbi senex praesentatur Uefunctus asscquitur 'i i urvusper decenniuni, Numper rei passionem Uinla mersusqui curatur Vivusrestituitur y In conspectuoiunium. V. JuxtaChristi rationem Dimittens dimittitur, ::. Augens lucra comiiiissoruiu Et, qui quaerit ultionem, Sator evangelii Kcus constituitur. Coelestinus se convertit Ad Forum Cornelii, Tabe sordens odiorum I n Laudibus. Atque caede proelii, V. Unitatem suadens moruni Antiplionae. Pacis et solatii 1. Perlustrans Mediolanuiu Clausit vias peccatorum Doctrinis caelestibus Causasquedissidii. Pandit iter vitae planuiu Propulsis haeresibus. 1n 3. Nocturnu. 2. Eutychetis, Arriani, Manichaei varia Antiphonae. Pocnmenta probat vani 1. Spe tendentes ad aeterna Cultus seminaria. Serva sine macula, Coelestine,qui superna 3. Retormato cleri stalu Colistabernacula. Ac plebisAemiliae 2. Voluntate labiorum Romam redit a biraatu Fretus verbo gratiae, Florentis ecclesiae. Finem desideriorura Cernisregem gloriae. 4. Verbo,vita, pietate 3. Caritate conclavari Virum agens caelicum Fac nos Jesu nomini Invocata trinitate Tu, qui gaudes collocari Sanat paraliticum. Monte sancto DomiDi. 5. Petri sedes dum orbatur Responsoria. Sancto Bonifacio, 1. Dum caelestisfoeneratur 1'uelestinussublimatur Plebi dogma&eminis, Summosacerdotio. Trucidatus apportatur Ad Benedictus. A collega socius, Cuni quo tentus praesentatur A. Benedicta sit divini Auctor tanti criminis; Nominis gloria, V. Facti causa ventilatur Cujus dono Coelestiui Lege sub examinis, Floret inemoria, Qui hac die pulsa tristi Per Octavam. Carnis molestia Ad Laudes. Evocatus voce Christi Scandit caelestia. A. Alrae praesulCoelestine, Civis caeli curiae, Vita frnens absque tine In 2. Vesperis. Jam expersmiseriae, Laudis tibi matutinae Ad Magnificat. Carmenhoc laetitiae Magnifica, Persolventes fac divinae Mantua, Dominum, Nos consortes gloriae. Largitorem salutishominum, In Vesperis. Coelestini A. Recensentes Coelestini qui glebam funeris Titulos memoriae Tibi misit Cultus vice vespertini in signum foederis, Melos demus gloriae, Nam ereptum Genti qui Aemilianae raptorum manibus Praedicans censorie Tuis dedit Pravitatis Arrianae condendum moenibus. Tulit zyma scoriae. Autiph. ms. Mantuanum saec. 15. Cod. Capit, Mantuan. J. A. - Brev. ms. Mantuanum saec. 15. Cod. Univ. Patav. 734. B. - In 1. Vesp. ad Magn. A, 10 tibi cumulum B. - In 2. Noct. A 3, 1 Fugens lucrum B. - R 3, 10 discidii AB. - lu 3. Noct. R 3 Keimprosa und de communi: Sancte Cotjlestine, Christi confessor dignissime, audi rogantes servulos etc. - Per Octavam AA fehlen B. - Die drei zum Officium gehorigen Hymnen cfr. Anal. XXII, 221 sq.

91. De sancta Petronilla.

In 1. Vesperis. In 1. Nocturno. Ad Magnificat. Antiphonae. A. Duce caelesti numine, Patre faventeprincipe 1. Haecest principisfilia, In Petronillavirgine Quaeest secutaagnum, Est virtuspatientiae, Prudentiumprimaria Est ista perfectissima, Et habetnomen magnum. Propter quod et laetissima 2. Nomen sacratae virginis Gloria tibi, Domine. Petri manus scripserunt, Ad Matutinnm. Quod cacli cum reliquiis Nobis enarraverunt. Invit;itorium. Nunc Petronillae virginis 3. A Deo benedicitur Festum laete cantamus, Petronilla beata, Cujus sacratis meritis Quae innocenter graditur, Et Deo jubilamus. Semper est honorata. 17* Kfsponsoria. Kesponsoria. 1. Stantes sancti discipuli 1. Venit comes ad virginem, Actus Petri cernentes Eam vult desponsare, Pro infirma dum quaeruli Scd post matrem mirabilcni Snnt atque murmuranir-. Yoltns haec ainbularc 1'ctrus, cujus sunt uculi Ipsum fallit odibilem Cuncta considerantes, Et ponit se orarc. V. Sanavit hanc, discipuli V. Interim ineffabilem Effecti sunt laetissimi, Ueum atque amabilem Ministrantem mirantes. Studet ad se vocair. _'. 1'ctri nata sanctissiraa, "J. Adjuvata a Uoinino, Pulchra et gratiosa, A quo ipsa amatur, Jacet oboedentia A beato presbytero Patris nunquain irosa, Sancto communicatur, Ex innlta patientia Angelorum subsidio Semper est gaudiosa; lu caelum sublevatur, V. Post facta perfectissima V. Ubi intrat cum gaudio In corpore et anima Et sedet in principio Redolet velut rosa. Virginum et laetatur. 3. Odore faraae virginis 3. Laetatur caeli domina Jara cuncti recreantur Effecta Petronilla Eainquesuis oculis Et est prima in gloria, Videre delectantur, Post P^elicula illa, Et laborantesvariis (,>uaefuit ejus socia Languoribussanantur. In lacrimarumvilla ; V. Verbis suis sanctissimis V. Nunc in aeternagloria Et actis sacratissimis Angelorumlaetitia Omnes plene cnrantur. Exsultat haec et illa.

In '2. Nocturno. In 3. Noct urn o. Antiphonae. Antiphonae. 1. Sanctae virginis specie 1. Cantat Domino canticuiu Deusest delectatas, Petronillabeata, CJuiaest plenitudine Cujusnomen magniticuin Plenussui ornatus. Ipsa est venerata. 2. Adjuvata a Domino 2. Laetamini in Domino Petronillabeata Cumsancta Petronilla, A comitenefario <,)uiestis pleni gaudio Exstitit liberata. In requienuuc illa. 3. Exsultat sanctafilia, 3. Cantatemirabilia Quaea Deoamatur, Nova,quae Deus fecit, Propterejns judicia, Una puellaproelia In quibusdelectatur. Vincensin throno sedit - 261 -

Responsoria. Et abundant dulcedine 1. Exsultat atque jubilat Semper in Dei facie Cum angelis beata, Yirgines intendentes. In omni choro concinat 4. Nisi Deus tribueret Haeca Deoaraata, Atquedignos nos faccret Non est ultra, quod cupi.it Meritis Petronillae, Ita gloriticata; Nunc in fornacis medio V. Cumapostolis habitat Mundi hujusincendio Praecipueet rutilat Adurerent favillae. Beati Petri nata. 5. Lauda, devota anima, 2. Nomen natae sollicite Deum cum Petri tilia ManusPetri scripserunt, In mundo,in quo degis, Lilectissimaefiliae, Laudateet cnin angelis Sic literae dixerunt, Et sacratispresbyteris, Haec aureae reliquiae Justi omnes in caelis. Petronillae fuerunt, V. Ut manus apostolicae Ad IJenedictn-. Et terrae motnspnblice A. Novumsidus emicuit, Nobis propalaverunt. Cum Deus carnem induit, 3. 0 sancti Petri filia. Qui Petronillam voluit Petronilla beata, In sponsam atque docuit Oramus, sis in gloria Eamque nobis posuit Pro nobis advocata, In exemplum, ut decuit; Quae ibi primiceria Petrus a petra meruit Sedes glorificata; Nomen, quo nata Hurait. V. Tu ibi, o sanctissima, Magni principis filia, A cunctis honorata. In 2. Vesperis. In Laudibus. Ad Magnificat. Antiphonae. A. Salve,virgo Petronilla, 1. Postmatrem Dei floruit Sponsaregis angelorum, Virgo, quam Deus voluit Tu es pulchra nata illa Secumqnecollocavit, Priucipisapostolorum, Ipsa est primiceria "Juae plus sapis quam Sibyllii Petronilla in gloria, Vincens proelia malornm. In qua Ueus regnavit. l'u ergo nos duc ad illa, Quae sunt pascuasanctonnn. 2. Nunc plene laudant Dominum Puellae in consortium Cum Petronilla stantes, lu f ra Octavam. Dei enim sunt populus, Et ipsorum est Dominus, Commemoratio. In qno sunt jubilantes. A. Virgo prima florida 3. Laetantur in quo audiunt Post virginem matrem. Et semper festum faciunt Et qnae gaudes gloria, Petronillam sequentes Magnnm habens patrein. - 262 -

Brev. ms. Romano-Franoiscanumsaec. 15. Cod. Neapolitan. I B 23. - In 1. Vesp. ad Magn. A, 1 raelestis. - In 1. Noct. A 2, '2 manu..- R 1, :i Pro infirmarumquaeruli. - R 3, 8 Et tactis. - In 3. Not:t. A 1, 1 Cantate. - Jn Laud. A 5, 1 animas. - Ad Bened. A, 3 Quae Petronilla. - Die Hymnenvgl. Anal. XXII, 227 sq.

92. De sancto Petronio. I n 1. Vesperis. Responsoria.

Ad Magnificat. 1. Gaude, mater Graecia, Sic bonorificata, Sacractidei confessio, Ovanstanta gratia, Pulchraet nitensreligio, In filio ditata, Dum nocuituemini, Plaudatet Italia Sedomnibus profecit, Ab eovisitata, Namut benememinit, PraesuleBononia In conspectu Domini Laetetur coronata, Petronium magnum fecit. V. Cnjus sanctimonia Est late decorata. 2. Nobilis Petronius Ad Matutinum. Ex genealogia, Invitatorium. Domino devotius Adoremus Christum regem Cum servit in hac via, Sanctorumdecus omnium, Praesulexcellentius Qui dilexit nostrum gregem In nostra hierarchia, Sanctum dando Petroniam. V. Laudemus ergo largius Deum in psalmodia. 3. Sororem Petronii I n 1. Noctnrno. Sub lege conjugii Sibi copulavit Antiphonae. Sacri rex imperii. 1. Beatusvir Petronins Sociampalatii In legevoluntarius, Donodecoravit; Quiiniperfecit per opera V. Huncterreni gaudii Velut arbor fructifera. Spretoremamavit. 2. Sublimis nobilitatis, I n 2. Nocturno. Sed majoris sanctitatis, Hic ante Dominuraadstans Antiphonae. Serviebatcum tremore, 1. Sanctumsuum Petronium Nunc nobis opem ferat. Christus mirificavit, 3. Virgo exsistenscorpore Vincentemmundi vitia Factus est Petronius Bononia firraavit. Templum sancti spiritus, 2. Precibus assiduis Integer mentis robore, Deo supplex adstabat Praesul praestantissimus Et sacratis hostiis Fit quia divinitus. Populocomplacebat, - 263 -

Quem tantis pro instantiis V. Plorat coram praesule Aeternis providentiis populus oppressus, Jam Christus coronabat. Proniens, quam regis rabic 3. Ex ore Petronii exstitit depressus. Doctrina eloquii Christus suam laudem 1n 3. Nocturno. Sic perticiebat, Dum haeresum fraudem Antiphonae. Verbis evangelii 1. Hic sanctus sine macula Hujus odor lilii Se servans in justitia Rite destruebat. In vera tabernacula Post hujus vitae tristia Kesponsoria. Assumptusest in patria. 1. Haeresum versutia 2. Terrenornm gloriara His actis inolevit, Duni sprevit hic Petronius, Plurima nequitia Mentis sanctimoniam In vcra nunc desaevit, Adeptus excellentius Quorum sic fallacia Gloriae inagnae praemia. Kegis providentia Magni decoris dulcia, Divinitus praevenit, Ditatur abundantius. V. Dum hunc plenum gratia, 3. Creatoris benedictio Clarum eloquentia, Beato venit Petronio, Reducentemdevia Nam pater erat pauperum, Ob tam dira noxia Largusut luiuensiderum, Mittere decrevit. Quemmagnitudo operutn 2. Petrus caeli claviger Civem monstravit superum. ApparensCoelestino, Responsoria. Pastorem oraculo 1. foelestinus pontifex Admonuit divino, Concilio narravit, Ut sanctum Petronium, Quod sibi apostolus Mcritis eximiura, Petrus revelavit, Dandopoutificium Quodaudiens consilium Bononiamlegaret, Prorupitin tripudium, V. Ut exstirparet noxia Christum magnificavit. Tradendoque salubria V. Confitemini Domino tt Ecclesiam tirmaret cate nomen ejus, Necaliud temptaret. omniamirabilia ejus. 3. Dum celebrat conciliurn 2. Beatns Petronius sacrum Coelestinus, se indignnm credens, Bononiensis populus Provolutus pedibus adiit hunc festinus, Coelestiui gemens: Supplicans suppliciter Ut injuncta valeam de patre provideri onera portare, Et a diris hostibus Inquit, pater optime, se orplianum tueri, meritis praeclare, - 264 -

Omnium factorem Turbam Christi famelicam, Pro me deprecare. In via ne deficiat, V. Fili, surge, opere Iter pandit ad gloriam Dei voluntatera Et vitae viam ampliat. Comple,legem Christi, V. Pro spreta mundi tunica sinceram caritatem Est indutus gloria, Effugatis vitiis Cui Christus,spes unica, plantes et sanctitatem. Dat ineffabilia Se et sua gaudia. 3. Sacris sumptis monitis sanctus consecratur, ('ivitas Bononia In Laudibus. gaudio laetatur, Tanti patris gloria Antiphonae. laeta coronatur, 1. Beatus Petronius In collapsis omnibus plene reparatur; Pro nobis intercedat, V. FloribusHierusalem <^uobeato praevio Honorificatur, Vero dato pracmio Justorumpatrociniis Omnispestis cedat. Propulsatisnoxiis 2. Hic creaturisimperat, Sanctitati datur. Qui nutui subjecerat Se totum creatoris, 4. Te coronat,vir propheta, Quidquidlaesit adversitas, Secretorumconscius, In aegrosanat sanctitas Cleridecus et athleta, Hujuspii pastoris. Yeritatis nuntius, 3. Hic carnis superciliuin Qui ministrat tibi laeta Munerasublimius, Legi subjecitspiritus, Mundum vicit et vitium Tuae sortis clausus meta Se victo victor inclitus. Te beat, Petronius. V. Gratiarum donis freta 4. SacerdotesDei, Prae tuis consortibus Deum benedicite Te, Bononia,de caelis In collato nobis Lux lustrat virtutibus. glorioso coniite, Cum creaturis omnibus 5. Carnisspicam voce,manu plaudite, eontemptusarea Ei ut jungamini, Domanssanctus jam moribussatagite. iii virga ferrea, 5. Bic divinis laudibus Ut granum purum Ardenter insistebat excussa palea, Et de collatis omnibus Sic summi regis intrat in horrea. Gratias agebat, Verbis atque moribus V. Vivo pani morte junctus Vita vivit vita functus. Deum benedicebat, Sacrae vitae passibus 6. l'e sacro ministerio Velut osteDsisdapibus Petronius hic satiat Plebem iuducebat. - 265 -

Ad Benedictus. I n 2. Vesperis. A. Beatus Petronius, Pontifex eximkts, Dum talenta credita Ad Magnificat. Dominoprudenter A. SacerdosDei, beatePetroni, duplicavit, Pro nobis in ara caelesti Aureolaeet aureae Christoredemptori, Coronaeab ipso dona Cui precesquotidie reportavit. Fundis,funde libamina, A vitae raiseriis Precumut tuis adjuti Hodie ednctus Gloriosismeritis, In inansurisgandiis Post depositumcarnis onus Pleneest indutus, Lenarioaeterni praemii Ubi clamat cnm electis Mnueremurtecum. Christi gloria refectis.

Ofnc. ras. Bononiensia saec. 15. Cod. Univ. Bononien. Mezzof. 892. A. - Officium proprium divi Petronii, patroni ac protectoris almae urbis Bono- niae . . . ut continetur in bulla concessionis de anno 1514, imjj. Bononiae 1563. B. - Ad Matut. Inv. 2 decus fehlt A. - - In 1. Noct. A 3, 5 Praesul excellentius A. -- R 2, 4 Conservit B. - R 2, 5 Praesul eximius AB. -- R 3, 2 Sub fehlt AB. -- R 3, 5 Socii B. - In 2. Xoct. A 1, 4 In Bononia. - R 1, 2 Bis actis A. - - R 1, 7 pervenit AB. - R 2, 3 Apostolicum oraculo A. - In 3. Xoct. A 2, 7 Ditantiir A. - R 2, '..<< >n- verum factorem A. - A 3, 7 Et in. - R 6, 5 Intus paiidit A. -- I)ie Hynmcu des Officiums cfr. Anal. XXII, 228 sqq.

93. De sanoto Potito.

In 1. Yesperis. R. Gratae, mi dulcis puer, aure dextra Antiphonae. Quas tibi laudes 1. 0 stella Christi fulgida. recinunt sacratae Potite, martyr iuclite, Virgines sanctaeac Obscuraculpae nnbila moduluspudico A mente uostra discute. Pectore promptos, 2. Tu clarns inter martyres V. Hic tibi pro thure Falges ut inter sidera et olente nardo. Sol, ac ut inter candida Pro tbymi fasce Lignstra candent lilia. et calatho rosarum 3. Lucesnt ardenslampada Donantur,gemmas Humanalastrans pectora, et odora,quaeso, Ut sal per orbemspargeris Balsamasume. Humana siccans vulnera. Ad Magnificat. 4. Post clara mortis funera lllustris inter angelos A. 0 felix pugilis gloria martyris, Tanto refulgeslumine, Qoi caeli proprio sanguine Quantoper orbem noraine. januani - 266 -

Effregit per iter mox crucis V. Totus in sacrisvigilat, caduci asperum Nil cupit, divum veneratur Srandendo super aethera. aedes, Percolit summa pietate trinum Numen et unura. Ad Matutinum. 2. Sic jugo Christi puerile collum Invitatorium. Sobdit aestivam aratri . . . Christum, regemregum, ad<>- Ut decetsulcat bonitatis arvum rcmus DowiJwwm,qiri beatum Vomere pacis; Potitum martyrii decoravit V. Cordisex agrotribulos revellit, gloria. Semenirrorat lacrimis in alta Mente jactatum In 1. Nocturno. Tempore fruges. ^. Non minus caelum precibus Antiphonae. fatiga- 1. Jesu, decoracaelitum fnr, quam pro cultu lacrimis Corolla, lesu, martyrum nigrentem Spes,cerne nos, duni niilitis Abluitnoctem, Satanam repellit Tui eanamusproelium. Dulcibns odis; 2. Cur, Antonine, perfuris, V. Diva scrutatus monumenta va- 0 Caesar, angue dirior, tum Leone saevo saevior, Sacra degustatrudimenta lesu, Cur bile turges vitreaV Tum Liam stringens fruitur 3. Non sculptaadorat marmora Rachelo Nec ligna credit numina, MoreJacobi. Aurum Potitus despicit Nec tbura libat Belius. In 2. Nocturno. 4. Dura contemnit verbera Taetrumquespernit earcerem, Antiphonae. Nec voce blanda flectitnr Minas nec horret efferas. 1. Pboenix ut inter citinama Exusta fit vivacior, 5. Flagella sicut lilia Sic hic lebete fervido Samit et illa dedicat Mersus resurgit fortior. Deo flagranti pectore Sicut rosarumflosculos. 2. Potitusinstar angeli Factus fide fortissimus, 6. Olor nec albus gestieus Numen Minervae despicit Aquas snbintrat vitreas, Olivum ut JDtrans bulliens Jovique tbura denegat. Amorelesn parvulus. 3. Cunctisest aequa regula, Dukore firmat debiles, Kesponsoria. Virtute fortes roborat 1. Ut puer priroumdubiae dolo- Utrosquearaore confovet. sum 4. 0 miles, o fortissime Attigit vitae bivium, relicta Athleta lesu, sanguinem Mox via lata studuitper artam Dum corpusanda profluit, Scanderecallem. Ad astra mittis spiritum. - 267 -

5. Sic torqae victor aurc;i 4. Mortuus mundo, Satanae, pa- Colluni venustas saucium, renti Sic morte vitam laureas Ac sibi, caelo, superis, to- Vita triumpbans peipeti. nanti Vivit illustris Doraini Potitus 6. 0 ter beateparvule, Martyrin aevum. Qui suflferendo laurea V. Ergo si talis tibi vita fulsit Donaris, o qoam strenue Saeculo, nobis super astra Mortem triumphas mortuus. regnans Responsori.-i. Impetrapuer bona, pacis ar- rhani, 1. Ut suura nomenpeperit, Po- Gaudiacaeli. titus, Marlyr insignis, potiendo dulce In 3. N octurno, Caelitum nectar, peritnra spre- vit Ad Cantica. Cunctasub astris. A. 0 Potitesanctissime, V. Sprevitaetatis roseum tenellae Agonistafortissime, Flosculum,sprevit titulos avo- 0 flos jucundegentium ruiii Et speculum viventium, Muricem, fasces,galeam, cu- Objurgatorvanitatum rules, . Et praedicatorvirtutum, Praedia, ceusns. Ora pro nobis Dominum. 2. Puer ad nudum properare Responsoria. lesum 1. "Vernat ut candens rosa rore Pergit amplexa cruce, sic tacta, superne Roreceu vernat foliis apertum Praevius ductor patriae fit alti Lilium, vernat veluti perfusus Praeco tonantis. Rore hyacinthus. V. Grandevirtutum jubar, aequa V. Lux patri factasmeliora vivo morum Pandit exemplodocumenta, Norma, doctrinae schola chri- quodnam stianae, Egeritprimum, sociis agendum Mitis exemplar pietatis, almae Praecipit actu. Lux bonitatis. 2. Unde pro Christi nece tu 3. Gratus hic mundo pner a crueutam tenellis Eligens mortem, velut agnus Unguibus,matris fueratab alvo ensi Gratior caelo,raagis est in astris Colla flexisti, o pie martyr, Gratus utrique. o mi V. Hic feras passus,rabidos leones Dive Potite. Calcat immanes, dominatur V. 0 pia, o felix anima, o beate arsis, Spiritus, terrae spoliam ca- Sed prius vincens superat ducae furentem Deserenscarnis,snperasovando Frigidus iram. Scandisin arces. - 268 -

3. Non pins laedit liquor aut V. Pane nos dnki refove. salu- eburna brem Membra tara candens oleum Aerem cura, scelerum reatus nec ignis .Qua vales purga prece, irwr- Quid pili tangit miuimi, pu- tyr, ante dorem Judicis iram. Flamma veretur. V. Martj r, a summo, precor, In Laudibns. axe gtatis Antiphoiiae. Gratiam per te nobis orbis Non sic, Potite,cinnama auctor Attrita spirant, moribus Praestetac sacrisfaveat puellis Ut tu modestis florida Numinefausto. Aetatefragras saeculo. 4. Centnplnm reddant oleae per Ad Benediftus. arva A. Pro tuis regnnm meritis la- Semen,in fruges vireat Faler- tinum, num, A fame.a bello tueare[nosque] Vineae fundant decuplum pre- Quaeso, ut a peste, a tonitru. cante a corusco Te, pie martyr. Fulmine serves. ((ffifium S. Potiti martyris perpuk-hre ordinatum praesidio Marriae (!) S. Feln-is Aivhiabatissa (!) eisdem (!) Monasterio (!) Neapoli apud Magistrum Matthiam Cancrum anno Dom. 1553. die 9. Aprilis. In 1. Vusp. A 1, 4 discutite. - A 4, 1 claram. - R, 7 Dantur. - In 1. Noct. A 2, 4 Curbile turge. - R 2, 7 jactaturum. - R 3 prosaisch. - In 2. Noct. A 6, 3 o erganzt. - R 1, 1 Ut sit nomen. - R 1, 7 Mumo fasces galeam corulos. - K 3, 1 puer ergiinzt. - R 4, 2 tonantis. - R 4, 7 puer erganzt. - In 3. Noct. ad Cant. A, 5 (> objurgator. - R 2, 4 Divi Potiti. -- R ;>, ~>s(|. per te . . praestet orbis auctor ac sacris. - R 4, ""> Parce uos. - In Laud. AA 1, 2, 3, 5 sind diestll>tii wie in der ersten Vesper; nur die vierte ist neu. - In 2. Vesp. ad Magn. A prosaiscb.

94. De sancto Procnlo. In 1. Vesp eris. In quo praesul Proculus Ad Magnificat. Transiit ad Christum. A. Solvat clerus cum populo Laudes pio pontifici, In 1. Noctnrno. Congratulentur Proculo Civeslaude multiplici, Antiphonae. Toto vitae curriculo Pndico, justo, simplici, 1. Festo tanti praesulis quisquis sit laetatus, Qui migravit a saeculo Qui fuit ab utero Ornatus serto triplici. Christo consecratus. Ad Matutinum. 2. Mandata dominicae Invitatorium. legis adimplebat Adsit Dei populus Et cultum deicolae L)iem colens istura, gentis adaugebat. - 269 -

3. Romanam provinciam In 2. Nocturuu. cum suis vallavit, Praedicans miraculis Antiphonae. plebemillustravit. 1. ^uaedamab infantia 4. Interannis Proculus scabris excaecata praeest vir beatus, Sancti fusis precibus Sed tandem Bononiac est illuminata. rnartyr consecratus. "1.Huic atqueceteris 5. Fulgebat miraculis angelusilluxit mortuus et vivus, Vinctis, quos a carcere Nulli fuit displicens, solvit et ednxit. nemininocivus. 3. Morboparalytico, 6. Duxit daemoniacum sanctus ut precatur, huic Herentianus Laborans decennio Naturu, sancti predbus quaedamliberatur. qUl btalllll fuit BeBponaoria. Responsoria. 1. Gvatulentur J. Hic surdos, mutos, hic caecos carat et aegros senes et populi In Uonore Et super afflictos beati Proculi. pastor pia viscera gessit, V. Grandis erat meriti, Legis Dei Domini lux inclita legis. ferventis aemuli; V. Festum sacrum 2. Qoem accusat cleruset populi detractorinvidus, Colant Christi Prope missus felicis fatnuli. excusatangelus, 2. Pellit ab insano Hinc placatur Satan sacer Herentiano, motus Eugenius; V. Mulgens cervam Fit prece curatus potum sodalibus sancti vir primo ligatus, Pius pater Christus honoratur, dat sitientibus. dum Proculus baecoperatur ", V. Caeca, quod iraplorat, cernit, dnm vir sacer orat. In 3. Nocturno. 3. Dum oraret in imo carceris, Ad Cantica. Liberator A. Ore, corde te rogamus, venit de superis Cujus laudesdecaiitamus, Hnnc dissolvens Opem tuam sentiamus, cum sanctis ceteris; Pie pater Procule, V. Nocte venit Dnx et pastor, norma moiam, angelusluminis Pro collegio tnorum Vinctis verba Christum, regem saeculorum, dicens solaminis. Interpella sedule. Responsoria. 2. Hic lustrans provincias verbum vitae sevit, 1. Justas ab injustis Per istum Bononiae dum perseqnitur, jubet illum fides tandcra rrevit. Apparens Christus: tu Bononiam modo vade, 3. Huic quanto Totilas ('ui fidei luraen rex raagis minatur, reserans vacuabitur error. Tanto fides publica V. Imjuit ci Domiaus: uiagis solidatur. fili dilecte, recede "\. Dum flagellis caeditur, Bononiam tendens mitius oboedit, reliqnosducasque tideles. Nec minis necverberi, 2. Pollicetur Theodonus sed nec morti cedit. Se baptizariprotinus, 5. Pie pastorProcule, Si posset sanctus Proculus sis memor tuorum, Manumcurare filii; Quibusreconcilia Mox sanctus ut oraverat, regem saeculorum. Manus curata fuerat, Qnae prius exaruerat, Ad Beuedictus. Credit pater et alii. V. Cumadductus esset puer ma- A. 0 qui primo nomenChristi num luibens aridam ante Praedicasti Bononiae, virum Dei, oculosad cachim Et urbemqui convertisti elevans oravit pro eo. Fundens fluenta gratiae, Sis cohorti cleniens isti 3. Dumcaclit hic sanctus, Et a regisjustitiae dolorest, afflicUo. planctus, Facnos dextris prece sisti Fiunt mira quidem, Snmmaquefrui requie. de fluxu sanguinis idem Quandam curavit, caecum crnor illuminavit, In 2. Vesperis. V. Mortnus allatus infantulus est relevatus. Ad Magnificat. A. Pie pater pretiose, Praedicator gratiose, In Laudibus. Virgo martyr gloriose, Declarator legis Christi, Antiphonae. Urbem hanc, quamconvertisti, Procnlus praeconiis Defendas a casu tristi, extollatur dignis, Cui pacem, dux, implora, Divulgator fidei Tu proprius pastor ora, prndens et insignis. Fugans hostem mortis hora. brev. ms. Coelestin. Bononien. saec. 15. Cod. Univers. Bonon. 2275. - lu 1. Veap. ad Magn. A 3, Conojratuleiiturpopnlo. - In 1. Noct. A 4, 2 vir erganzt. - R 1 prosaisch. -R 2, 4 sancti nix. - In 2. Noct. R 1 imd 4 prosaisch. - In 3. Noct. ad Cant. A, 5 Duc et pastor. - R 2, 8 Credi- dit. - R 4 keines.- In Laud.A 3, 3 publicans.- In 2.Vesp. adMagn. A, 8 Tu propitius. - Die Hymnenvgl. Anal. XXII, 224 sq. - 271 -

%. l>e xancto S. Prosdocimo.

In 1. Vesperis. I n 1. N o c t u r n o. Antiphonae. Antiphonae. 1. Generosum trahens ortum 1. Alini laudesconfessoris, Clarade prosapia Beati Prosdocimi, Hujusvitae sprevitporturn Kesonemuscnnctis horis Tendensad sublimia. Mente Deo proximi. 2. Cum optaret sequi Christum, 2. Tanta prole fecundata Noxae pulsa macula Felix gaude Graecia, Pertransivit mundnmistuni Quam ad dona Deo data Petri cum navicula. Petri trahunt retia. 3. Confidenter vir beatus Properat Patavium 3. 0 solainen miserorum, Et a Petro inforraatus Bcale Pro^docime, Optat vitae bravinm. Cunctas pelle sordes morum. 4. Paduam Prosdocimns Confessornm optime. Petro missus venit 4. Pater sancte, Deo care, Et in porta plurimos Cum prece assidua languidos invenit. SeinperChristum deprecare 5. Cumquerex deposceret Pro dilectaPadua. vitae sanitatem, Obtinere meruit 5. Obtulisti Christo laudes mentis sospitatem. Gerens spem de praeiuio, Unde dignetu congaudes 6. Postquamrex est illustratus Abrahaein gremio. Fidei mysterio, Consequenter est ditatus Ad Magnificat. Castae prolis praeraio. A. Gandet choras confessonm Responsoria. Aucto pro collegio, 1. Hic est sacer siguis darus Gratulatur coetus horuni Beatus Prosdocimus, Nobili praeconio, Qui exsistit Deo carns, Plaudit omnis angelorum Ei semper proximus; Keverenda legio, Antiquorum confessorum Offerens regi polorum Hic censetur socius, Prosdocimnm cum gaudio. In caterva splendet quoruni Velut solis radius; Quo rectore, quo doctore Ad Matutinum. lllustratur Marchia, Quo congaudes tu pattore, Invitatoriurn. 0 urbs Antenoria. Summoregi jnbilemus, V. Sidus vere sacerdotum, Redemptorioptimo, Lucens per lllyricum. Corde, ore decantemus lllustrasti fere totum Beato Prosdocimo. Popnlum Italicum. 2. Adest hic Israelita, 4. Cum fecisset siguum crucis Cui Christus fuit vita Super caecae oculos, Optanti caelestia, Introducit formam lucis Mentis visum Christo tixit, Respuentem baculos. Carnem mundo crucifixit 5. Mulieris manum rexit Respuensterrestria; Beatus Prosdocimus, V. (Jhristumamans cuncta sprevit Ipsam sanamsursum vexit Muudi circumstantia, Praesul devotissiraus. Semen Dei semper sevit 6. Mulier tunc exclamavit: Cumperseverantia. Unusest altissimus, 3. Dum intraret urbera regis, Per quem solum me san;i\it Primo portae limite Beatus Prosdocimus. Turbam vidit sui gregis Pressamaegritudine, Kesponsoria. Quam sanavit lator legis 1. lutuens Prosdocimus, Jesu Christi nornine; Turbara infirmorum, V. Tunc athletaChristi fretus Flectit sanctagenua Divo medicamine pro salute horura, Tristes urbis tersit fletus Quem exaudit pietas Pio consolamine. Dornini polorara, 4. Gaudesemper et laetare, Diluenscontagia Urbs praeclara Padua, corporum et moium. Almumpatrem deprecarc V. Christumpetit ore, mente Cnmprece assidua, Pro salutisgratia, Ut per ipsummercarc Orai ipsumet intente, Dona caeli ardua, Ut repellat vitia. V. Cui nihil in hac vita 2. Vir beatus cum intravit Gratum certe fuit ita Regium cubiculum, Quam tua devotio. Sordes cunctas expiavit Crucis per signaculum; In 2. Nocturno. Rex devotus effugavit Omne offendiculom Antiphonae. Seque Christo dedicavit Pium habitaculum. 1. Verbum vitae cognovisti, Civitas Vincentia, V. Protinns erigitur Rex Vitalianus Nam per istum effugisti Animae nocentia. Ad asdpectum praesulis Fore Christianus. 2. Sanctus Dei expurgavit 3. Rege claro baptizato Regni cuncta idola, Yerbum Dei seminavit Cnlpas unda sustulit, Et Jesus ei renato Sapiens agricola. Sanitatem contulit, 3. Cultura Dei propagavit iMultitado admiratur Regni per confinia, Regis beneficio, Gregem multum aggregavit Meritoque ampliatur Cbristi ad ovilia. Fidei devotio. - 273 -

V. Statim regi adfpit Portas vitac pcnetravit Gratia divina, Praesul apostolicus, Ex qua vere provenit Cui laetus obviavit Omnis medicina. Cuneas angelicus. 4. Propagatorveritatis, V. Corpusejus honoravit Rosa fulgcns pietatis, Et devotecollocavit Beate Prosdocime, Paduanuspopulus. Voces, preces tui cleri 4. Caelum petit triumphator Dirigas ad regera caeli, Cura ingenti gloria, 0 pater sanctissime. Aniniarum illustrator V. Pastor clemens, praesul pie, Fulget in memoria, Ad te spectat Padua, Quem admittit poli sator Ipsa colit in hac die Lucis ad praetoria. Festa 1ua antiua. V. Vitae cursu consummato Pergit ad aetherea, Hoste vadit triumphato In 3. Nocturno. Ad regnasiderea.

Ad Cantica. In Laudibus. A. Audiens Vitalianns Beatum Prosdocimura, Elevat ad caelum raanus Antiphonae. iDVOcansaltissimum. 1. Tanta erat in hoc viro Yerbi efficacia, Responsoria. Ut infectos ritu diro Illustraret gratia. 1. Postquam rex est illustratus Fidei mysterio, 2. Pollensmira vir beatus Consequenterest ditatus Animi prudentia, Castaeprolis praemio, Dignemultis est praelatus Quaminstruxit vir beatus In adulescentia. Sacro evangelio. 3. Stella uitens et praeclara, "V. Regis natam baptizavit Beate Prosdocime, Jesu Christi nomine, Taetra pelle, lucem para, Quam vir sanctus appellavit Serve Dei maxime. Justinam cognomine. 4. Christo reddat commendatos 2. Sanctae praedicationis Suis almis precibus, Facto ministerio Quos fecit esse beatos Vir sumraae devotionis Disciplinae moribus. Redit a Tarvisio, 5. In caterva confessorum Quemrepleti sacrisdonis Flores velut lilinm, Ambiunt cum gaudio. In te sibi rex caelorom V. Plebs fidelis collaetatur Fecit domicilium. Et in Christo jucundatur De pastorisredita. Ad Benedictus. 3. Postquamcursum consumtnavit A. Claritate lucens morum Almus Christi villicus, BeatusProsdocimus Dreves, Historiaerhythraicae. IV. 18 - J4Y4 -

Intrat agmen confessorum, In quo datur sancto quies Cultor Christi maxinius, Longo pro certaminc; «^iicin coronat rex sauctorum Hodicrna sanctus dic Vitac dator optimus. Dc mundi voragine Ductus est ad caelum pie In 2. Vesperis. Triumphalicarmine; Undc nobis, te rogamus, Ad Magnitic.-it. Beate Prosdocime, Digna coli adest dies Ut sis praesto, exoramus, Pio modulamine, Pa^tor clementissime.

Brev. ms. S. Justinae Patav. saec. 15. Clra. Monacen. (ol. Etnmer- amen.) 14838. A. - - Brev. ms. S. JuAtinae saec. 15. Cod. TJnivers. Patav. 704. B. - Brev. ms. S. Justinae saec. 15. Cod. Univers. Patav. 441. C. - Brev. ms. S. Justinae sacc. 15. Cod. Univ. Patav. 1290. D. -- Brev. ms. S. Justinae saec. lr'|ic. Cod. Univ. Patav. 702. E. - Antiph. ms. Patavinum saec. 15. Cod. Capit. Pat;wien. A 16. F. - Propr. ms. Patavinum saec. 16. Cod. Capit. Patavien. B 57. G. - - Die beiden letzteu Quellen bieten das Officium in der kiirzern, nicht monastischen Form; da aber letztere augen- scheinlich die ursprtingliche ist, habcn die Kiirzungeti von FG kein Inter- esse. -- In 1. Vesp. A 4, 3 Semper fehlt A. - In 1. Noct. A 1, 12 An- tenorea G. - In 2. Noct. R 1. 10 fehlt A. ~ Nach R 4, 6 schiebt G ein: Fulgens in caelestibus, gemma confessorum, Agnum Dei seqneris oum coetu sanctorum, Hymniim novum concinis dmnino polorum. Naeh R 4, 10 folgen in dfYstllirn (juellL- «och: Almis tuis pnvilms vcniam implora Et pru tuis ovibus Dominum exora, Ut tecura possideant quaeque meliora. Hymnen: Jn 1. Vesp.: Lux et decus eccle^iae (Mone III, 487); ad Noct: Ernires ad gentilium (Mone III, 487); ad Laudes: Illustrat ejus sanctitas (Anal. IV,

9f>. De sancta Saliina.

Inl. Vesperis. Quem pueri laudant, humilerate duxit ad astra, Antipb.onae. Nosinopes morum 1. Qui splendoribusin relevet virtute bonorum. sanctorum,Christe, refulges, Cum populis, gentes, Sabinae precibus Dominum laudate decenter. nostri miserere, rogamus. Quae cupitis munus 2. Omniafecisti conquireremartyris hujus. mandata fidelia Cbristi, Ad Fac et agone tao M ificat nos fortes pectore puro. Sabinae spiritus 3. Gloria, divitiae Gaudet et exsultat tibi sunt,Sabina, perenaes, nec contristabiturultra ; His quoque nobiscuru Hanc bumilem Christus tua si valet utere virtus. foris ut respexit et intus, - 275 -

Auxit et ornavit, In 2. Nocturno. caeli super astra locavit. Antiphonae. Ad Matutinum. 1. MonsSion exsultat, congaudc, filia Judae, Invitatorium. Judicio Christi Aethereoregi quodaethera, martyr, adisti. populijubilate redempti, 2. In te laetatur Martyriseximiae luaplebs,rex maxime regum, subeuntpia festaSabinae. Ad te conversis, qui pacis munera reddis. In 1. Nocturno. 3. Porta Sion, dilecta Deo

Antipbonae. Vocesuper creatorisatria Jacob, 1. In labiis diffusacujus tibi lausconfertor amoris. est gratia Christi, Propterea benedixit te Responsoria. semper Deus idem. 1. Quam pia, quam felix, 2. Sanctificavit eam qnam sancta, Sabina videris! Dominus,qui condidit illam, Est tibi concessum, Laetificatverus scelerumdissolvere nexum; quamfluminis impetus ejus. V. Omnibus,ecce, raodis 3. Rex elegit te, te poscimus,annue nobis. sumraipatris unica proles, 2. Pulchratibi species, Ex Jacobspecie, ut regispurpura crines, cujus Deus exstitit haeres. Lumina praefulgent Responsoria. ut fontis Esebonisunda, V. Emicat ex ulnis 1. Ante Dei faciem collamvelut invia turris. mors est pretiosa Sabinae, Quae moriens mundo 3. Dulcis amica Dei, luci collata diei, vivit super aethere Christo; Dote pii regis V. Martyris est hodie thalamurn conscendequietis. festum, gaudete, tideles. V. Nocte sibi media 2. Mente satis stabili cum venerit obvia turba. tulerat tonnenta tyranni, Ut patriam vitae caelestis possit adire, In 3. Nocturuo. V. Rebus opima nimis cum mundocuncta reliquit. Antiphonae. 3. Laetitiae summam 1. Permanetaute Deum persanguinis excipis undam, confessiomartyris ejus Martyribussemper Atquedecor clarus, fuit haec obnoxia inerces; nulla qui labe notatur. V. Gaude, digna Deo, 2. Lux hodie justis tanto cumulata trophaeo. et rectis corde refulsit, 18* - 276 -

In qua pro summis Justitiae paanis laetare Sabina triumphis. nos indue, tnaxima martyr. 3. Yoribus et psalmis 2. Rite Deo jubilat sapientespsallite sancti, laeto jam cordc Sabina, oiius Dominus vitae Ejus in adspectu comitesfacit esseSabinac. quaesic intrare meretur. Responsoria. 3. AnteDeum vigilat 1. Vinclatuis precilms felix de luceSabina, nostri dissolve roatus, In quo quatn nimium Ne DOSpro culpa mens sancta sitiverat ejus. perdat lex judicis ulla, V. Si poteris,veniam, 4. Quantatribus pueris poteris bene poscere,cura. ignes tribuere camini, Tanta tibi miseri 2. Judiciura verum trepidanticorde timemus, tormentadedere tyranni. Quando Deus sontes 5. Gloria, vita, deeus et justos judicat omnes sanctis est omnibus ejus, V. Nostri fac, petimus, Cum quibus es semper memores in fine dierum. vitam sortita pcrennem. 3. Pectoribus nostris spem dona, conditor orbis, Ad Benedictus. Semper et adde fidem meritisprecibusque Sabinae; A. Ecce,tuum roseis V. Adsit amorverus, superadditalilia sertis Venerisqui legejubetur. Exornantillnstre caput, timor est tibi nullus I n L a u d i l) u s. Hostili direptamanu, Antiphonae. nos cerne, precamur. 1. Induerat te rex Semper et a nostris cinctus virtute decorem, tutos fore fac inimicis. Cod. Casinen. 280. saec. 11. - In 1. Vesp. A 2, 4 nos fore. - Ver- fasser iles <>fticiums, sowie fler zugehorigenHymnen (efr. Anal. XXII, 224)ist Alfano von Salerno. Er schriebdassellie fiir seinenFreund Pandulphus, Bischof voii Mivrt-i. <\vm ev es mit einer Dedikation von 41 Distichen (Cod. Casinen 280 fol. 78 b) iibersandte, welche mit den Worten Praesul amande ma^is beginnen und worin es u. a. heifst: Vox tua me monuit, pariter monendo rogavit, Laudes Sabinae martyris ut canerem. Das Officium steht in der Hs. nicht in der bier eingehaltenenOrdnung; es folgeu vielmehr auf das luvitatorium zunachst samtliche Antipboneu der Nocturnen und der Laudes, dann samtlicbe Responsorien tmd endlich die Autiphonea der \7esper.

97. De sancto Theodoro. In 1. Vesperis. In hac domo salvatoris Ad Magnifieat. Semperet in cunctis horis, A. Theodore,nos audi, Qui draconemtransvibrasti Preces nostras exaudi Ac in poenis trinmphasti. - 277 -

Ad Matutinum. Ipsum statim exaudivit

Invitatorium. Et donavit, quod quaesivit. JesuChristo supplicemus 2. Verbamea tu rccipe, Venitequeadoremus, In auribuset percipe, Qui Theodorumamavit ChristeDeus, intellige Militemquecoronavit. Me semperatque dirige. 3. Domine, tu coronasti I n 1. Nocturno. Militem et honorasti, Antiphonae. Ipsamcum constituisti 1. Beatusvir in gloria, Superbona, quae fecisti. Qui transit cum victoria, Kesponsoria. Sicut transivit nobilis 1. Est Theodoras curatus Theodorus laudabilis. Et in dorso verberatus, 2. Quaregentes fremuerunt Et carnificesradebant Et insimuladstiterunt, Carnesejus et torquebant. Ut decollarentinclitum V. Martyr omniaportabat Ducem et caput militum. Patienter et orabat. 3. Multiplicati,Domine, 2. Fuit martyr sagittatus Suntplurimi cum crimine, Oculisquoque privatus Ut martyrem caederent Et laudabatin cruore Et a Christodividerent. Dominumcorde et ore, Kesponsoria. V. Tunc Licinius dolebat 1. Theodore,bellator Et Theodorusgaudebat. Veritatis et amator, 3. Martyr est in crucem niissus Propter fidem corruisti Et in' ipsa crucifixus Mortem et uon tiinuisti, Et illic est sa

Responsoria. Ad Benedictus. 1. Densangelum mandavit, A. Sacramhujus diei sdllemni- Martyremqui visitavit; tatcmhumili celebremus devo- Dumesset incarceratus, tionc, qua invictusChristi Estab angelocibatns, martyr tyrannodevicto in- V. Sumpsitatque cibum edit signcmvictoriae palmam caelo Et postlaudem Deo dedit. gaudensintitlit. 2. In ecclesia colamus Militem et obsecramus In 2. Vesperis. Christi nostri salvatoris Antiphonae. Semper et in cunctis horis, V. Hlic ossasunt sepulta 1. In splendoribussanctorum Martyriset beneculta. Uixit mihiDomiuus : Gaude, miles Theodore, Tecum sum in certamine. In Laudibus. 2. Fidelia eloqaia, Antiphonae. Quaededit Theodorus, Quando prompsit oretenus : 1. Deus decorem induit Confitebor tibi, Dens. Theodorum et instruit, Habere fortitudinera 3. Beatus vir in opere, Cordisque magnitudinem. Qai tiinet non impropere, Sicut fecit Theodorus, 2. JesuChristo jubilate Fidelis Dei famulus. Et Theodorum laudate, Idola quia confregit 4. Laudate pueri Dominum, Et ad nihilum redegit. Qui ad astra duxit Theodorum, Ubi gaudet perenniter 3. Milestotum se paravit Cumangelis feliciter. Et ad Dcuni vigilavit, Multum populum convcrtit 5. Credidi, propter quod Et simulacra subvertit. Locutus sum, quia Jam dedit mihi Domiirus 4. Faculis cst flamminatus Suae coronam gloriae. Et plumbatis est mactatus, Ejus vulnerafricata Ad Magnificat. Sunt et ungulis quassata. A. Uic est beatissimusmartyr 5. In excelsis collaudate Christi Tlieodorus , qui non Dominum atqne cantate, est dereUctus a I)co in dic Qui Theodorumamavit certaminis sui, et ipse con- Et in regnum collocavit. culcairt caput draconis. Officia ros. Brundusinasaec. 15. Cod. Oxonien.Miscell. Liturg. 358. - In 1. Noct. A 2, 1 fremuerunt gent»"";.- R 2, 1 Lies Euchaita. - In 2. Noct. R 2, y in cruce.- Die Herkunftder Hs. (einerAugustiner Hs.) beweist die folgende Antiphon in ,,TranslHtioneS. Theodori": O quanta est hujiis basilicaedevotio, quae beati Theodori, martyris eximii, glorinsa membra rneruit caelitus recipere. - 279 -

98. De sancto Ubaldo.

In 1. Vesperis. In 1. Nocturno.

Antiphonae. Antiphonae. 1. Adsit gaudensin conventu 1. In aetate primitiva Clerus et corde devoto, Puer puros annosdegens, Voces sonent in concentu Ubaldus sola divina Populo plaudentetoto. Suspiravitsecum tegens. 2. Adest nempevespertina 2. Quamvisindole praeclarus Hora grati temporis, Et abundansfacultate, Festa nuntians vicina Cuncta sprevit tamquam gnarus Gloriosi praesulis. Nota mundi vanitate. 3. Crasde carnenempe mirum 3. Armis fidei accinctus Beatissimus Ubaldus Impugnantem hostem fregit, Migransad caelumempyrum, Vota,quae gerebat intus, Mundo tamen mansit almus. Opere valenter egit. 4. Infinitis clarens signis, Responsoria. Aegrotantes liberando, Eagubinam urbem dignis 1. Antequam ex utero Meritis clariticando. Prodiret in lucem ">.Ergo laetuset festivus Ubaldusamabilis, Nobis,pater, adveni. In sanctismirabilis, Nuncet sempertempestivus Deushunc disposuit Tibi pronis subveni. Populorumduccm; V. Felix tali filio Ad Magtiificat. GenetrixUbaldi, A. Militans ecclesia Quem ferentem jugitor Recolat cum jubilo Vitiorum crucem. Annua sollemnia, 2. Orlus hortus exstitit Revolutocirculo Otnnium virtuturn, Dics, ecce,laetissimus Florumpulchritudine, Apparente diluculo, Odorumspiramine, Quo praesul praeclarissimus Fructuum dulcedine Jam superatosaeculo Vasculumimbutum; Cum triumpho victoriae V. Christum puer sitiens Scandit ad regna gloriae. Ardenter amabat, Mundum et quae mundi sunt Ad Matutinum. Respuens ut lutum. 3. Volens vota vincere Invitatorium. Propriae naturac, Adoreraus Deum trinum, Blandimenta terere majestatem triumphantem, Puer carnis tenerae, Pro Ubaldo confessore Suspirabat gauclia tanta signa demonstrantem. Gloriae futurae; V. Cujusmentis aciem Hominemexuerat Gratia levabat Et Cbristum induerat Despectisillecebris Despectis,quae mundi sunt, Vitae periturae. Ut focnumcum flore. V. Dorainus haereditas Et illuminatio, In 2. Nocturno. Salus mihi Dorninus Factus in decore. Antiphonae. 1. Cupiebantconjugari In 3. Nocturno. lllum jam adulescentem, Sed pudicamconservari Antiphonae. Carnemvoluit et mentem. 1. Fruclum jam istius plantac 2. Ne in mundo naufragari Papa sentiens odorem Se contingat per incauta, In Eugubina vacante Teclus veste regulari Sede posuit pastorem. Portumtenet prudens nauta. 2. Qui dum cautusvigilavit, 3. Velut hortus bic conclusus Caulam oviuni suarum Omnium virtutum flores Diligenter praeservavit Sparsit in communesusus Ab incursu bestiarum. Hominum transcendens mo- 3. Hic furentera Fredericum res. Suam urbem impetentem Mitem fecit et amicum Responsoria. Benedicens id poseentem. 1. Aetati vicinior Jam adulesceuti, Kesponsoria. Quandocarnis vitia 1. Quemtot cbarismatibus Solentper initia Christusillustravit, Occultismeatibus Dignitatumtitulis Irreptare menti, Pariter ditavit V. Ab amicisintimis Et elegitDominus Sollicitabatur, Sacerdotem sibi, Ut conformis fieret V. Sanctitatis oleo Saeculopraesenti. Ipsum consecravit, 2. Nobilis ex genere, Quot Msit miraculis, Facultate dives, Non posset describi. Ne desit haereditas, 2. Non bumanostudio Tua sed posteritas Sed a sanctoflamine Vigeatet floreat Papadoctus caelitus, Inter claroscives, Divinospiramine V. Duc uxoremnobilem Ubaldumepiscopum Et tibi decentem, Eugubinumfecit, Ut tuainprogeniem V. Quipro suopopulo Longius derives. Mirando certamine 3. Sed Ubaldus alio In Josue clippeo Jam raptus amore Hostes pavefecit. - 281 -

Ad Laudes. In 2. Vesperis. Antiphonae. Antiphonae. 1. CollaudemusDominum 1. In splendoribussanctorum Christum redemptorem, Sidus fulgens, dux tidelis, Qui Ubaldum induit Salva plebem servulorum, Gloriae decorem. Paternoster, qui esin caelis. 2. Omnes cum laetitia 2. In consilio justorum Jubilate Deo, Stans exaudi votum suum, Nam Ubaldus hodie Ut ab ore devotonim Colitur in eo. Sanctificetur nomen tuum. 3. Deus, ad te vigilans 3. Omnis vir, qui cupit nimis Semperte quaesivit, Ubaldurppatronum suum, Te Ubaldi anima 0 Deus, tractus ab imis, Jugiter sitivit. Adveniat regnum tuum. 4. Sacerdotes Domini, 4. A solis ortu ad occasum Spiritus justorum, Sic fiat voluntas tua, Ubaldani benedicite, , Ne pavescant mortis casum Collegam sanctorum. Debita donantes sua. 5. Homines et angeli, 5. Memento, l)eus, tuorum, Dorainum laudate, Qui sunt in hoc vitae salo, In excelsis praesulem Funes stringuut peccatorum, Dignum bonorate. Sed libera nos a malo. Ad Benedictus. Ad Magnificat. A. Sit in excelsis gloria A. Lux solaris orbem lustrans, Nunc et per cnncta saccula Occidendo visum frustrans Plena functus victoria, Noctem innuit sequentem, Nulla passus piacula, Hostein in nos saevientem; Ubaldus carens scoria, 0 Ubalde, te rogamus, Saecli vincens pericula Cujus festo finem damus, Transivit mvmdi maria Ut sis nostra lux interna Virtutum in navicula, Corda vehens ad superna, Nos de carnis miseria Et ostendas verum solem, Sua levet vehicula. Luddam Mariae prolem. Brev. ms. Minorum Eugubin. saec. 15. Cod. Angelicus T VII 9. - In 1. Vesp. A 3, 3 empyrcum - In 1. Noct. A 1, 4 Suspirat. - - In 3. Noct. A 1, 1 jam erganzt. - Die vier zugehorigeu Hynmeii vgl. Anal. XXU, 271 sqq. 99. De sancto Victorino. Inl. Vesperis. Taet verbi gladio Ad Magnificat. Et praeclaromartyrio A. 0 lux infidelium Aquara sapientiae In tenebris errantium Propinasti gratis. Praedicatorgratiae, 0 quantisinsigniis, Doctorveritatis; 0 quamniniis prodigiis - 282 -

Merita dant gaudia Manum misit ad fortia Tua, jubar clarura; Victorinusbeatus, Tot bellis expositis, V. Mundi, carnis fallacia Pater, succurremiseris, Vel daemonisversutia Miseratus taediis Non est inlaqueatus. Ovium tuarum. 3. Dum Christum lucrifacere Yictorinus intendit, Et, quam sit dulce tollere Ad Matutinum. Jugum ejus, attendit, Invitatorium. In Dei fervens opere Laudemus in exsilio Terrena vilipendit; Praesentis incolatus V. Quem corde, ore, opere Caelestibusintendere, Cbristum, quem in incendio Fatetur hic beatus. Superna lux accendit.

In 2. Nocturno. In 1. Nocturno. Antiphonae. Antiphonae. 1. Victorinus, vir inclitus, 1. Sanctuslumen deperditum Vigorefervens spiritus, Danscaeco oculorum, Dum cultusidolorum Turbamtraxit gentilium Persequiturgentilium A cultu idolorum. Christumque docet omnium Factorem saeculorum. 2. Per hujus sancti merita De profundis aquarum 2. Coepit sub Dagno praeside Ad portumnavem obrutam Assisinatesvisere, Perducitjubar clarum. Donetut terrenorum Flos seminum labilium 3. Hojus flent fratres pignora, Qui tulerint, ignari In fructus aeternorum. Corvus . . . perdita Reponit in altari. 3. Salve nostra salus, spes, Victorine, bonorum Responsoria. Congeries, pater alme, tuis in fine laborum 1. Plaude surgcns, Assissium, In laudem couditoris, Sis via, dux, vector, Mentis expone jubilum, statues in parte piorum. Sit laus cordis et oris, Responsoria. Concinentispraeconium 1. Dum sanctusinter verbera Novaelegis latoris, Constansexsistit perfera V. Quopulso cultu daemonum Saevientislictoris, Devicit vitae nubilum Contractarigans arida Supernilox splendoris. Motu privaturimpia 2. Ex illustri prosapia Mox manuspercussoris; Progenitorum natus, V. 0 quanti Dei dextera Ab ipsa pueritia Adstantum terret pectora Caelestia sectatus, Prodigio stuporis! - 283 -

2. Dum recto laxat famine 2. Carnis luxu Vir sanctus linguam pueri devicto penitus Speleis h ic in oris, Intus comptum Uno concurrunt agmine fervore spiritus Gentiles, quibus superi Ignis aestus Lucem praebet splendoris, injecti concitus V. Dum puro frui lumine \4ctorinum Per hunc dat caeco veteri conservat caelitus; Superni virtus roris. V. Quem interna lux incendit, 8. Inter procellasobrutam Foris ignis non accendit. Navem jam prorsus viduam Regimine nautarum I n L a u d i li u s. Hujus sancti suffragio Ad portum ducit snbito Antiphonae. Jubar refulgens clarum; 1. Victorinum Dominus V. Nautasclamantes: propera, induit decorem, Victorine,nos libera Per queranobis fidei De profundisaquarum. tribuit splendorem. 2. Lauda, Sion, Dominuni, In 3. Nocturno. lauda salvatorem, Quem te tuum docuit Antiphonae. martyr rederaptorem. 1. Hic in errorumnubilo 3. Christe,tuos filios Nutritosinsolenter fac post te venire, Divinaelucis radio Quemhic solumdocuit Illuminat clementer. martyr nos sitire. 2. Et Dei priraumeffera 4. Christobenedicite, Gens effugit splendorem, omnia creata, Quempost excelsidexteia Per quemservat martyrem Pristinum mutat morem. fornax inflammata. 3. Talentnmdatum caelitus 5. In hymniset canticis Fidelis dispensator Christum collaudate Multiplicavitfervidus, Ignis in incendio Divini verbi sator. quem martyr fatetur. Kesponsoria. Ad Benedictus. 1. Exsurgat plebs fidelium A. 0 virtuturn insigniis In martyrani praeconia, Coruscans et prodigiis, Laetetur cor credentium Praesul et martyr inclite, Victorini victoria, Precantum vota suscipe Cujus excelsum meritum De valle lacrimarum; Tot depromunt insignia; Clemens succurre miseris, V. Hujus, felix Assisium, Quibus erroris veteris Ovans cole sollemnia, De tenebris nos eruens Per qnem te jussit nubilum Et verum lumen influens Supernaelucis gaudia. Sidus fulsisti clarum. - 5S84 -

Qua vetus error vanuit In 2. Vesperis. Et nova lex praevaluit; Victorinns, vir inclitus, Ad Magnificat. Ad nosmissus divinitns, A. De caelisfulgor claruit, Nostras tenebrasfunditus In terris lux apparuit, Luit vir apostolicus. Brev. ms. S. Francisci Assisien. sacc. 14. Cod. Assisien. 426 (6). - Iii 1. Noct. R 2, 4 septatus.- R 2, 9 Non erganzt.- In 2. Noct. A 2, 4 seminumerganzt. - R 2, 2 Vim sanctus.- R 2, 4 concurruntfamine. - R L', 7 puero. -- In 3. Noct. R 1, 8 colet. - R 1, 9 verschrieben.- In Laud. A 2, 3 te erganzt.- In 2. Vesp. A, 8 martyr apostolicus.- Die drei zum Officiumgebrauchlichen Hymnen siehe Anal. XXII, 282 sq.

100. De sancto ZeDone.

In 1. Nocturno. 3. Transit Zeno ab hoc caeno, Sepulturae traditur Antiphonfle. In sua ecclesia, 1. In lege sui Domini Atax crevit, latex saevit, Zeno meditator, Nec templum ingreditur, Qui a matris utero Jam excrescensostia. beatificatur. V. Hauriri quidem ut aqua po- 2. In timore Domino terat, fJuere ut aqua non po- servire studuit, terat. Veronensern cathedram regeremeruit. In 2. Nocturno. 3. Sanctum suum Dominus tunc mirificavit, Antiphonae. Gallicni filiam 1. Justo Deus benedixit, (juando liberavit. Qnia Zeno juste vixit, Scuto bonae voluntatis Responsoria. Coronatnr cum beatis. 1. Zcno electus pontifex Fit miserorumopifex, 2. Honoreet gloria Ad veritatis semitam Zeno coronatur, Veronam duxit inelitam; Dum sibi a rege corona donatur. V. Domine, quinqite taJcnta tra- didisti milii, ecce,aUa quin- 3. Susceptoret gloria qitesuperlucratus sum. Deusei fuit, 2. Coronam sui capitis Dam salvavit hominem, Zenonidat Augustus, qui per amnemfluit. Gemmaset anrum disgregans Eesponsoria. Egenis dat vir justus. V. Post aurum non abnt nec 1. Zeno favet Christo, spcravitin pecuniaethesauris. sic ipsi cunctafavebant; - 285 -

Flagrathumus,fugit undaflucns, Ad Benerliotns. avis aerc pcndet, A. Postijuani Dcus Isratl Iuferus exanirncm mundum visitavit, dedit ignis, furta rccusat. Veroncnsi populo V. Maynificavit cum Dominus in Zeno praedicavit, conspectu regum et dcdit illi Sedentes in tenebris coronam gloriae. sic illumiaavit. Grad. ms. 8. Petri Patavini sacc. 15. Cod. Capit. Patav. A 20*: add. saec. 15. - Alles Weitere felilt uml ist mir leider dies Officinm nirgendg wieder, auch in Veroiia nieht, be^egnet. " " Inhalts-Ubersicht.

I. Real-Index.

Seite Seite 1. De sancta Trinitate .... 13 34. De Visitatione BMV. . . 109 2. In festo Inventionis pueri Jesu 16 35. De Visitatione BMV. . . 111 3. In Transfiguratione DN . . 17 36. De Visitatione BMV. . . 114 4. De Vulneribus DN .... 20 37. De Visitatione BMV. . . 117 5. De Effusione Sanguinis DN. 23 38. De Visitatione BMV. . . 120 6. De Corpore Christi .... 26 39. De CompassioneBMV . . 122 7. InHlatione Sangninis Domini 29 40. De CompassioneBMV . . 127 8. De Corona Spinea 30 41. De CompassioneBMV . . 130 9. De Corona Spinea 34 42. De CompassioneBMV . . 133 10. De Corona Spinea 37 43. De CompassioneBMV . . 135 11. De Sepulchro DN 39 44. De CompassioneBMV . . 140 12. De Sepulchro DN 42 45. De CompassioneBMV . . 142 13. De bcata Maria V 44 46. De Compassione BMV . . 146 14. De beata Maria V 46 47. De Compassione BMV . . 148 15. De beata Maria V 50 48. De Compassione BMV . . 150 16. De beata Maria V 53 49. De Commendatione BMV . 153 17. De beata Maria V 55 50. De septem Gaudiis U.MV. 154 18. De beata Maria V 56 51. De septem Gaudiis BMV. 156 19. De Conceptione BMV . . . 61 52. De Gaudiis BMV . . . . . 159 20. De Conceptione BMV . . . 63 53. De septem Gaudiis BMV . . 161 21. De Conceptione BMV . . . 66 54. De Gaudiis BMV . . . . . 164 22. De Conceptione BMV . . . 70 55. De Gaudiis BMV . . . . . 167 23. De Conceptione BMV . . . 71 56. De Gaudiis BMV . . . . . 170 24. De Conceptione BMV . . . 73 57. De Gaudiis BMV . . . . , 173 25. De Praesentatione BMV . . 76 58. In Assumptione BMV . . . 175 26. De Praesentatione BMV . . 31 59. In Assumptione BMV . . . 179 27. De Praeseutatione BMV . . 83 60. In Festo Mariae Nivis . . . 181 28. In Illatione BMV . . . 86 61. In Festo Mariae Nivis. . , 183 29. De Visitatione BMV. . . . 89 62. In Festo Mariae Nivis . . . 187 30. De Visitatione BMV . . . . 94 63. De sancta Agrippina. . . . 189 31. De Visitatione BMV . . . . 98 64. De sancto Annone. . . . . 191 32. De Visitatione BMV . . . . 102 65. De sancto Ansano . . . , . 194 33. De Visitatione BMV. . . . 105 66. De sancto Aspren . . . , . 196 - 287 -

Seite Seite 67. De sancto Calogero .... 199 84. De sancto Martian» . . . 241 68. De sanctu Dmiato 202 85. Iii Trauslatione s. Mattluu-i '_'l;i 69. L>e saucto Donato 204 86. Desa.Maximo, Jnliano, Feli- 70. Ue sancto Donato 207 citate et Innocentio . . 244 71. In Tvanslatione ss. Eleutherii, 87. De sancto Octaviano . . . 247 Pontiani et Anastasii . . 210 88. In Nativitate sam-tae Patri- 72. De sancto Evasio 212 ciae 248 73. De sancta Firmina .... 215 89. De sancta Paula 254 74. In Translatione ss. Fortunati, 90. De s. Petro Coelestino . . 256 Caji et Anthes 217 91. De sancta Petronilla . . . 259 75. De sancto Galgano .... 219 92. De sancto Petronio .... 262 76. De sancto Geminiauo . . . 222 93. De sancto Potito 265 77. De s. Guidone Aquensi . . 226 94. De sanctoProeulo .... 268 78. De sancto Herculano ... 228 95. De sancto Prosdocimo . . 271 79. De sancto Januario .... 231 96. De sancta tNibina .... 274 80, De sancto Januario .... 234 97. De sancto Theodoro ... 276 81. De sancto Iraerio 236 98. De sancto Ubalrlu .... 279 82. De s. Leone Catanensi. . . 238 99. De sancto Victorino ... 281 83. De s. Marco de Bivino . 239 100. De sancto Zenone . . 284

II. Verbal-Index. Accedunt laudes virginis. ... 89 Firmina virgo virtutis 215 Adsit gaudensin conventu. . . 279 Fons hortorum redundans... 76 Adsunt dominici serti sollemnia. 34 Fuit homo de semine 66 Adsunt sacrosaneta festa. ... 20 Gabriel cnrsus caelicus .... 159 Aeterni patris filius 117 Gaudeatecclesia psalmomm . . 42 Agensdium festumDeo .... 202 Gaudeathac hora 181 Agrippina pia 189 GaudeDei mater 167 Alme pater confessorum .... 244 Gaude felix inventrix gratiae. . 156 Alrni laudes confessoris . . . .271 Gaude felix Italia 222 Angelici serti conscius 212 Gaude felix mater eeclesia. . . '_''-> Ansanus Romae 194 Gaude mater Domini 170 Ave mater virgo pura 50 Gauderegina nobilis 164 Caelestis nunc ecclesia .... 239 Gaude virgo nunc Maria . . . 161 Caloyrus praeelectus 199 Gemma fulgens praesulum . . . 191 Candida plebs fidelium 98 Januarius inclitam '_':!! Collaetentur corda fidelium 94 Jesse radix castum semen ... 73 Completis sacris discessit . 238 Immensi regis genetrix .... 179 Consurgat hodie populus 140 In lege sui domiui 284 Cubante Jesu dolorose . . 153 Innovetur mens divini 256 Decet Deum collaudare . . 86 Laetetur plebs fidelium .... 219 De torrente in via bibit . . 234 Laetus plaudat coetus ecclesiae. 175 Devota visitatio 102 Laudetur summa trinitas. ... 13 Duce caelesti numine 259 Laus tibi sancta trinitas. ... 71 Ecce pulchra velut luna .... 53 Levi tribus glorietur 105 Eja nunc fideles Christi .... 133 Lucis candor serapiternae" . . 183 Ex quo venit Syracusas. . . .241 Mariam missuscaelitus . . . . 111 Exsultantes revolvendo .... 210 Matthaeus voce Domini .... 243 Extollatur in laudum culmine . 204 Me dignare te laudare 46 Felix Mariae gaudium 16 Mole gravati crirainum .... 55 - 288 -

Seite Seite Nos |M-cr;iti>ncistris inaesti . . 173 Sacerdosnovae gratiae . . . .114 Novi tcsti gandio MO S.irrae fidei confessio 262 0 Chri.«tnliaec plebs addita . . 23 Salvator mundi Domine.... 17 (i Cliri.-t.. plehs dedita .... 37 Salve mater castitatis 154 O domina rlarissima 44 Salve sanguis Christi stilla . . 29 O felix virjfo virginum .... 56 Sanctus Guido decus Aquensium 226 O hix infidt-lium 281 Sedenti super Cherubim .... 39 (> M;iri;i stans snb criiee. . . . 122 Sion sancta gratulare 130 O miru ft laudanda 83 Solvat clerus cum populo . . . 268 Omui.saetas defleat 142 Splendor stellae clarae lucis . . 207 Omnis aetas defleat 148 Stebat mater anxiata 127 " qiiam inagiia procul .... 247 Stabat virgo dolorosa 150 O rc-gina veginarum 70 Stella Jaeob proles Davidica. . 63 O stella Christi fulgida .... 265 Stella solem paritura 61 Per amaritudines 135 Tecum Aspi-en principium . . . 196 Per Paulae Christe merita . . 254 Theodore nos audi 276 Perusina laetare civitas . . . 228 Urbs Salerni gaudeat 217 Properavit virgo mater . . . 120 Vellere Christe mades 187 Psallat hac sincerius .... 236 Veni dulcis virguncula 81 Pueri laudate 109 Virgo parens Patricia 248 Qui splendoribus in sanctorum 274 Virgo passa filio 146

Berichtignngen. S. 29, Zeile 3 v. o. u. f. lies: Salve, sanguis Christi, stilla - Bona, redu- cens in illa etc. S. 34, Zeile 13 v. o. lies sollemnia statt selemnia. S. 164 ff. Das Officium Nr. 54 Gaude regina nobilis etc. findet sich auch u. z. vollstandig, in der Hs. 241 der KapitelsbibliothekPrefsburg, einem Diurnale des 15. Jahrh.

PiurerscheHofbuchdruclceivi Stephan Geibel & Co.in Altenburu.

THE INSTITUTEOF MEDtAEW STUDIES 69 QUEEN'S PARK CRESCENT TORONTO - 6, CANAOA /0 804- % ,.-L <