f?3*tu J$t ~« {.-*"" X. ^SV'^

» , -r; -^ai "V "7v^' ^1-' "»V"*7 ?i' ' ~*\J^v-PtsSJit >"' f» > , ,rv.-'"-%%'

ANALECTA HYMNICA

MEDII AEVI.

Herausgegeben

von

Clemens Blume und Guido M. Dreves.

XLIII.

HYMNI INEDITL Liturgische Hymnen des Mittelalters.

Siebeiite Folge.

Leipzig. 0. R. R e i s 1 a n d.

1903. HYMNI INEDITI

Liturgische Hymnen

des

Mittelalters.

Slebente F o 1 g- e.

Aus

H a 11d s c h r i f t e 11 u n d F r ii h d r u c k e 11

herausgegeben

von

Guido Maria Dreves S. J.

Leipzig. 0. R. Reisland.

1903. JUN - 8 1938 I o ft 2- 3 VORWORT.

In den Band XXIII dieser Analekten einleitenden Worten wurde derselbe als Abschlufs der liturgischen Hymnen, soweit dieselben als Inedita erschienen, bezeichnet. Wenn nunmehr der XLIII. Band dennoch eine weitere Folge von Hyrani inediti bietet, so geschieht dies, weil in den sechs Jahren, welche die beiden bezeichnetenBande trennen, sich so viel neueseinschlagiges Material augesainnielt hat, dafs ein Unterbringen desselbenin den voraussichtlichen Nachtragen untunlich erschien. Den srofsten Zuwachszu der vorliegenden Folge von Hymnen brachte eine neue, im Herbste 1809 begonneneItalienfahrt, unter- nommen, einmal, um die alteren uncl verbreiteteren Hymnen auf alte Handschriften zu kollationieren, sodann, um eine Reihe liturgischer Handschriften der Vatikana auszuniitzen, voii denen Ehrensbergers rLibri Liturgici Bibliothecae Apostolicae Vaticanae" (Friburgi Brisgoviae 1807) Kunde gebracht. Der andere Teil der Hymnen stammt aus franzosischen Quellen, aus denen sie raein Kollege Blume auf einer Reise nach Paris, dem Limousin, der Normandie und Bretagne im Sommer 1901 entnahm. WeitereBeitrage verdanken wir der rastlosenSchaffensfreudig- keit unseres Freundes und Mitarbeiters, Rev. H. M. Bannister, wahrend eine Reihe von Inedita bei einer erneuten Durchforschung osterreichischer Staats- und Stiftsbibliotbeken zu Tage ge- fordert wurde. Es steht zu hoffen, dafs mit dieser siebenten Folge - - ge- ringere Nachtrage natiirlich abgerechnet - - die Sammlung der Hymni Inediti ihren endgiiltigen Abschlufs gefunden.

Munchen, den 27. Juli 1903.

Guido Maria Dreves. DE DEO, DE TEMPORE, DE BEATA.

1. Praefatio in libram hymnorum.

Continet hymnidicus divino iure libellus Et laudes et dicta patram veneranda priorum. Spiritus aeternae cum panderet abdita vitae Et praecelsorum lustraret pectora vatum, 5. Carmina divinis fuderunt dulcia verbis. lure prophetali repleti fonte perenni Instituunt et corda rigant hominuraque supernis Mentes conciliant et ad aethera pectora tollunt. Hinc rex purpureus, caelesti munere dignus, 10. Chordarum distincta decem per carmina David Aptavit modulos et laudibus addidit hyranos. Haec Salomon monimenta canunt quod in ordine templi Hausit dulcisonas bymnorum cantibus odas. Inde nova sub lege patres, quos personat orbis, 15. Ambrosius raeritis et praesul Hilarius almis Ad cultum deitatis araant superaddere carmen, Carmina carminibus, hymnis ut concinat hymnus. Nam cum psalmodicas sacro rnodulamine chordas Davidica resonare manu contendimus usu 20. Antiqua pietate data praemittimus hymnos, Metrorum numeris astricta lege sonantes, Ut foveant animos praemissa laude tepentes, Purius et resonent psalmos pia corda sequentes. Crescant ecclesiae plebes et carmina crescant, 25. Laudibos hymnidicis sic saecula cuncta resultent. Hunc igitur titulum liber hic per temporis usura Perpetui teneat nobis per saeoula fixum; L»ummare dumquepolus, dum constat in aethere nimbus, Dum spirat ventus, dum cingitur aetheretellns, 30. Sempererit monachisrnemorabilis iste libellus.

Psalt. ms. Corbeiense saec. 11. Cod. Ambianen. 131. - 7 Insatuunt Hs. - Aufschrift: rlncipit praefatioin libro hymnorum."Hs. - 10 -

2. H\ iiiinis de sancta Trinitate.

Te decet laus, te decet hymnus, gloriosa trinitas, pater et filius et spiritus sanctus; Dens unus omnipotens, tibi gloria. Te iure laudant, te adorant, te glorificant, universae creatnrae tuae, o beata trinitas Te nos indigni laudamus et adoramus, te benedicimus, tibi gratias agimus, o beata et gloriosa trinitas. Exaudi nos et miserere nostri et dimitte universa delicta nostra, trinitas beata. Libera nos de poenis inferni et de potestate cunctorum adversari- orum nostrorum, sancta et laudabilis trinitas. Praesta nobis aliquam partem aeterni gaudii, ut te laudare sine fine mereamnr, trinitas sancta et benedicta et gloriosa. 0 laudanda et adoranda atque veneranda trinitas, tibi gloria, laus, honor et iubilatio in aeterna saecula.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorense saec. n/i2. Clm. Monacen. 13067.

3. De sauctissima Trinitate.

1. Te decet laus, Domine, 3. I)a, quaesumus,lucem oculis Qui es dives in omnibus, Et fac intentos animos, Qui das et non improperas; Acutara mentem tribue Da nobis sapientiam, Et anres cordis apperi. 2. Non altam huins saeculi, 4. Da nobis sensum proprium, Quae est superbe sapere, Da cerebrum memoriae. Sed Jesu Christo Domino Da intellectum vigilem, Pleno feramus ordine. Te laudent nostra labia.

5. Praesta, pins, piissime, Qui es pater, parentibus Praeceptorum prioribus Plenum perceptum plenius.

Psalt, et hymn. ms. Valcidorense sae. n/i2. Clm. Monacen. 13067. - 2,3 Sed tibi, Domine Jesu Christo Domino Hs. - 3,3 Acutem. - 5, 4 Ple- nam perfectam plenius. - - Dieser Hjnmus folgt in der Hs. unmittelbar auf den prosaischen gleichen Anfangs.

4. De sanctissima Trinitate.

A d Matutinum.

1. Laudes dicamus Domino 2. Tu es, qui eras antea, Per omneslinguas hominum, Tu es, qui eris postea, Cui omne genu flectitur. Trinus et unus, gloria Et voces nostrae iubilent. Tibi Deus per saecnla. - 11 -

3. Linguae solve aeruginem, 4. Tibi honor et gloria, Vocem favens da pectori, Tibi magnificentia, Tibi laudes et gratias Tibi et hic potentia Pleno reddamus ordine. Et in aeterna saecula.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorense saec. u/i2. Clra. Monacen 13067.- 2, 2 qui et postea.- 4, 3 Tibi et potentia.- 4, 4 Hic et in aeternasaecula. - Dieser Hymnus steht in der Hs. aufser der Reihe, scheint indes der fehlende Mettenhymnus zu sein.

5. De sauctissima Trinitate.

Ad Laudes.

1. Te Deus, una trinitas, 3. Professionem fidei Nostra collaudant carmina, Decorent actus caelibes, Benigno vulta respice Quibus perennis gaudii Tuorum vota supplicnm. Efficiamur compotes. 2. Infunde nostris sensibus 4. Sit Deo patri gloria, Tui amorem spiritus, Sit honor eius filio, Qui fluctivagos saeculi Sit decus sancto tiamini Procul repellat impetus. Per infinita saecula.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorense saec. Wiz. Clm. Monacen. 13067.

6. De sanctissima Trinitate.

Ad P rimam.

1. Incircumscriptae gloria 3. Sit semper nobis, quaesumus, Trinitatis mirabilis Tua comes cleraentia, Summe commendat unicae Dum versamur volubili Deitatis potentiam. Praesentis vitae orbita.

2. Quod nos, dum tide stabili 4. Deo patri ingenito Profitemur te Dominum, Eiusque unigenito, Magnificamusconsonis Sanctosimul paraclito Praeconiorum iubilis. Sit laus omnis per saecula.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorense saec. n/ia. Clm. Monacen.13067. 1, 2 mirabile.

7. De sanctissima Trinitate.

Ad Tertiam.

1. Aeternae rex potentiae, 2. Tuis dona sapplicibus, Totius factor machinae, Odas tibi canentibus, In trinitatis noraine Ut purgatis sceleribus Te deprecamur,Kyrie. Te fruamur uberius. - 12 -

3. Dilectionis geminae 4. Sit trinitati unicae Crescat nobis suavitas, Postestas et victoria, Sicque succedatinclita Sit ingis iubilatio Caelestis vitae dignitas. In saeculorum saecnla. Psalt. et hytnn. ms. Valcidorensesaec. n/i2. Clm. Monacen. 13067. 4, 4 saecula saeculornm.

8. De sanctissima Trinitate.

Ad Sextam.

1. Te trinitatis gloriam 3. Quorura choris coneentunm In unitate simplicem Admitte vota supplicum, Et deitatem unicam Te corde complectentium In trinitate triplicem Fideque confitentium. 2. Cives adorant caelici 4. Tibi melodum gloria Chorique Michaelici Deo patri cnm filio, Tibi canunt sancti tui Sancto simul paraclito Omnesque lucis tilii. In saeculorum saecula.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorense saec. n/i2. Clra. Monacen. 13067. 1, 2 simpliciter. - 3, 4 confidentium. - 4, 4 saecula saeouloram.

9. De sanctissima Trinitate.

Ad Nonara.

1. 0 trinitas laudabilis 3. Fidem corona supplicum, Et unitas mirabilis, In te pie viventium, In simplici snbstantia Exterge sordes mentium. Virtus manens intermina. Sortis misertus pauperum.

2. Tu caritatis puritas, 4. Honor, decus, laus, gloria Tu pax et immortalitas, Deo patri cura filio, Patris, nati, paracliti, Sancto simul paraclito, Decore pollens perpetim. Qui regnat absque termino.

Psalt. et hymn. ras. Valcidorense saec. 11;i2. Clm. Monacen. 13067. A. - Brev. ms. Autisiodorense saec. 15. (Privatbesitz). B. - Diurn. et hymn. ms. IJenedictin. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. C. - Brev. ad usum Fra- tnun ord. ss. Trinitatis de redemptione captivorum imp. Parisiis 1515. D. - Brev. Canonic. regul. sec. ordinarium capituli Sion imp. Schonhoviae 1507. E. 1, 1 Tu trinitas B. -- 1,3 Tu simplici D. -- 1, 4 interminabilis C. - 2, 1 Tu caritas, tu puritas B C D E. - - 2, 3 Pater, natus, paraclitus D. - 3, 1 Fidera terrenam A. - 3, 4 miserta B. - Xach Strophe 3 haben D: Tu poli chori[sj cmum E: Da gaudiorum praemia, Voces admitte supplicuru Da gratiarum mtinera, Te corde complectentium Dissolve litis vincula, Fideque confitentium. Astringe pacis foedera. - 13 -

Die Doxologie lautet in B C E: Laus patri sit ingenito, Laus eius unigenito, Laus sit sancto spiritui, Trino Deo ac simplici; in D dagegen: Laus et perennis gloria Deo patri et filio, Sancto simul paraclito Regnanti absque termino. Cfr. Mone I, 4. Der Hymnus ist hier eingereiht, um die von No. 4 bis 11 inkl. laufende Serie nicht zu verstiimmeln.

10. De sanctissima Trinitate.

Ad Ve speras.

1. 0 benedicta trinitas, 3. Huius fidei tirmitas Et adoranda unitas, Tuam nobis conciliet Quod tibi pie canimus, Optatam votis gratiam, Tuis aspira laudibus. Boni totius praeviam.

2. In personarum numero 4. Concedat trina deitas, Unum te Deum credimus, Praestet nna divinitas, Cunctipotentem omninm Ut suae laudis cantica Creaturarurnprincipem. Sint nobis salutifera.

Psalt. et hymn. ms. Valcidorensesa.ec. n/i2. Clm. Monacen.13067. A. - Psalt. et hymn. ms. Ost«nse saec. 15. Cod. Parisin. 1329. B. - Brev. Las- currense imp. Lascurris 1541 (reimp. 1891). C. 1, 1 O fehlt C; O veneranda B. -- 1, 3 Qua pie tibi B; Quac pie tibi C. - 2, 4 Creator et principium B. - 3, 1 Cuius BC; diei firmitas B. - 3, 3 Obtentis votis B; Optatamnobis C. - 3, 4 Bonis B. - Cfr. Anal. XI, 13; rgl. die Bemerkung zu Nr. 9.

II. De Miiictissimu Trinitate.

Ad Completo rium. 1. Ave, colendatrinitas, 3. Ut cum nobisingruerit Ave, perennisunitas, Tremenda dies ultima, Pater Deus,nate Deus Tuae dulcis clementiae Et Deus alme spiritus. Sentiamusmunimina.

2. Hactenustibi consona 4. Et nos iam, alma trinitas, Depromimuspraeconia, Attendepio munere, Sint ea tuo, qnaesumus, Ut angelorumlaudibus Conspectuigratissima. Admittas,quod persolvimus. - 14 -

5. Gloria tibi, Domine, Gloria, unigenite, Cum spiritu paraclito [Et nunc et in perpetuum]. Psalt. et hymn. ras. Valcidorense saec. "12. Clm. Monacen. 13067. - Vg\. die abweichende Form dieses Hymnus Anal. XIX, 9 und die Bemerkung zu Nr. 9.

12. De sanctissima Trinitate.

1. 0 gloriosa trinitas, 2. Tu trinitatis unitas, Kobis fer opem miseris, Arcem tenens prae ceteris, Quibns per te sit sanctitas, Poenas reraittas debitas Dimissa noxa sceleris. Et nos aduna superis. 3. Deo patri sit gloria Eiusque unigenito, Sint et laudis sollemnia Spiritui paraclito. Psalt. et hymn. rns. Eremit. S. Aug. Memmingen. saec. 15. Clm. Monacen. 8171. - 1, 3 fit. - Mel.: Verbum supernura prodiens.

13. De sanctissima Trinitate. In 1. Vesperis.

1. Exaudi nos, rex unice, 3. In tribus fas est credere Quem unura facit nnio Tres personas,sed non tria, Postestatis mirificae Quas donet nobis colere Trinumque personatio. Una trium essentia.

2. Personando distinguimus, 4. A nullo pater exiit, Te credamus ut trinitas, A solo patre filius, Et ad unum referimus, Ab his spiritus prodiit Ut adoretur unitas. Sanctus, araborum conscius. 5. Patri omnipotentia Sno cum nnigenito Sit perennis et gloria Cum spiritu paraclito. Brev. Grassense imp. Lugduni 1528.

14. Hymnns Vespertinns. 1. Satorprince^psque temporum, 2. Mentemtu castaradirige, Clarum diem laboribus Obscura ne silentia Noctemque qui soporibus Ad dira cordis vulnera Fixo distinguis ordine Telis patescant invidi. - 15 -

3. Somno non cedat spiritus 4. Vacent ardore pectora Vigilque custos corporis Faces nec ullas sentiant, Metus inanes arceat, Adfixa ne praecordiis Fallax depellat gaiidium. Mentis vigorem saucient.

5. Sed cum defessa corpora Sorani tenebunt gratiam, Solo quietis sit memor, Fides soporem nesciat.

Psalt. ms. saec. 8/9. Cod. Vatican. Reg. 11. - 1, 3 wieder laboribus. - 3, 3 inanis. - - 5, 3 Lies: Sola quietis imraemor? - 5, 4 nesciant. - Cfr. Tommasius II, 419.

15. Ih mniis Vespertinus.

Feriae Quartae.

1. Deus, creator omnium, 3. Sensus humani corporis Qui finem das principiis, Tibi Christe deserviat Post diem horas noctium Et nos in fine temporis Quietas fac a noxiis. Dignos corona faciat.

2. Non hostis nos impediat, 4. Spondet coronam operis Quin tinem demus debitum, Finis, si sit legitimus; Luci nosque suscipiat Christe, nostri memineris, Christus vitae post exitum. Lucis finem dum agimus.

5. Deo patri sit gloria Tibique soli filio Cum paracliti gratia, Quo gaudeamus socio.

Brev. Grassense imp. Lugduni 1528.

16. Hvmnns laudis ad Deam.

1. Oranipotenti Domino 3. 0 quam inaestimabilis Digna demns praeconia Dei patris dilectio, Regi regum per omnia Quanta,quam admirabilis Benedicentes saecula. Tanti regis dignatio,

2. Qui suum dedit filium 4. Pro reis illum tradere, Pro nobis unigenitum Qui peccatum nescierat, Redemptionispretium Pro servis dare filium, Misertus pereuntium. Quem semper sic dilexerat! 16

5. Quis tantum beneficium 6. Os, lingua, mens, sensus,vigor, Recompensarepoterit? Confessionempersonent, Quis tantum reddet debitum, Flammescatigne caritas Si se totum impenderitV Nec a laude se temperet.

7. Grati laudent, glorificent Venerentur dona Dei, Hunc nostra vox snraper sonet. Et corda solvaraus tibi.

Opuse. ms. !>. Augustini saec. 15. Cod. Vatican. Palat. 224. A. - Opusc. ms. 8. Augustini saec. 15. Cod. Rossian. IX 44. B. - 1,1 Deo A; Domino alias Deo B. - 5, 2 Totum pensare A. - 7, 1 glorificent fehlt A - 7, 3 Hanc AB; vox primum sonet B.

17. H\ mims ad Denm.

Ad Processionem.

R°. luste Deus, iudex fortis, patiensque benignus In te sperantes muni miserando fideles.

1. Surge et in aeternum serva munimine sacro Custodique tuos, astripotens, famulos.

2. Naturae genitor, conserva a morte redemptos Facque tuo dignos servitio famulos.

3. Pectora nostra tibi tu, conditor orbis, adure Igne pio purgans atque cremando probans.

4. Tu populum humilem salvasti a morte redemptos Atque superba tuo colla premis iaculo.

5. Sponsus ut de thalarao processit Christus in orbem Descendens caelo iure salutifero.

6. Auxiliura nobis, salvator, mitte salutis Et tribuas vitam tempore perpetuo.

7. Rex sine fine marens, miseris tu parce rninis Praemia contendens et tua cuncta regens.

Clm. Monacen. (ol. Eberspergen.) 5823. saec. 14. - LTberschrift Metra. Die zwei ersteu Hexameter bilden aller Wahrscheinlichkeit nacb den Rund- reim. Nach Inhalt und Form erinnert das Lied au die Prozessionshymnen der St. Galler Schule. Der liturgische Gebrauch ist allerdings nicht nach- zuweisen. - 17 -

18. Hymnus Trinin Puerorum. 0 sator omniparens,es qui per saecula,clemens, Os aperi nostram, quo te laudemas in unam Cum tribns et pueris sanctam cantemus ut hymnuro. Priucipiuni nostris tu sis ac terminus odis. 5. Qui regis aeternum stabili moderamine regnnm. Omnia nunc elementa Dei, benedicite Christo Et superexaltate Deum per saecula cuncta. Angelici cum laude chori, benedicite Christo, Et caeli caelorum et aquae, benedicite Christo. 10. Omnes virtntes Domini benedicite Christo. Sol et lana, simul Domino benedicite Christo, Et stellae caeli, Domino benedicite Christo. Imber rosque, Deo canite et benediciteChristo, Spiritns atque omnis, Domino benedicite Christo. 15. Aestas atque ignis, Domino benedicite Christo. Frigus, cauraa, Deo canite et benedicite Christo. Rores atqne pruina, Deo benedecite Christo. Frigus et omDe gela, Domino benedicite Christo. Nix glaciesque, Deo canite et benedicite (Jhristo. 20. Noctes atque dies, Domino benedicite Christo. Lux simul et tenebrae, Domino benedicite Christo. Fulguraque et nubes, Domino benedicite Christo. Omnis terra Deum benedicat in omnia saecla. Montes et colles, Domino benedicite Cbristo. 25. Gerinina cnncta soli, Domino benedicite Christo. Et maria et fontes ac flumina, psallite Christo. Quaeque natant in aquis, Domino benedicite Christo, Omnes et volucres caeli, benedicite Cbristo. Bestiae et omne pecns, Domino benedicite Christo, 30. Atque hominum nati, Domino benedicite Christo. Israel, Dominum benedicitein omnia saecla. Eia, sacerdotes, Domino benedicite Christo, Spiritus atque animae iustorum, psallite Christo. Corde hurailes sanctiqne, Deo benedicite Cbristo. 35. Anania, Azaria, Misabel, benedicite Cbristo Et snperexaltate Deurn per saecula cancta. Altithronum patrem cura prole et pneumate sancto Nunc benedicamus pariter laudemus et illum Et snperexaltemuseum per saeculacuncta, 40. Nos super est eins qnoniam miseratio multa Nos et ab ignivomo clemenssubtraxit averno Et quia tiorigero sua germina reddidit horto. Gloria semperei maneat per saecnlasaecli. Collectan. ms. Gemmeticense saec. 10/n. Cod. Rotomagen. 1385. (U 107) add. saec. 11. - Vgl. das zu No. 17 Bemerkte. Dreves, Hymni Inediti. VII 2 - 18 -

19. In Nativitate Domini.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua Deus exstat homo, qua polus instat humo. Sol liquit superos, infra lux caelica fulget, Et melos angelicum concrepat aula poli. 5. Sic rex padficus contemperat infima summis Et retulit dragmam, quam male perdit Adam. Tres soles coeunt, crucitixus fulget in astris, Engaddi vites germine, flore favent. Nascitur ergo lesus de virgine, regia proles; 10. In nobis habites; sit benedicta dies.

Process. ms. S. Osithae saec. 15. Cod. Oxonien. Laud. miscell. 329. Abschrift von Rev. H. M. Baunister.

20. In Nativitate Dumini.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua Deus illuxit lux et imago patris. Ecce, novae lucis oriuntur tempora nobis, Pax redit et requies, hoc docet aucta dies. 5. lani repetit sursum solaris lampada cimum, Mors abit, orbis avet, nox peritura pavet. Quod patriarcharum typicaverat umbra priorum, Quod lex et vates dixerat, ecce, patet. Spina rosam. ludaea Deum, virguncula florera 10. Et genuit ingem stella Maria diem. Virga ferens florem cum fructu spirat odorem, Flos Christus, caro nux, nucleus est deitas. Salve. porta Dei, via, virgo Maria, diei, Per quam lux nobis fulsit ab arce patris.

Miss. ms. Tornacense saec. 14. Cod. Toruacen. XIII. Daraus Voisin in Bulletin de la societe historique et literaire de Turnai. Tome VIII. (1862) p. 114 sq. - S, 2 paritura Hs. -- 7, 1 dies Hs. -- 7, 2 ab arche Hs.

21. In Epiphania Domini. Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua lesus in cunis claruit esse Deus. Fulgida stella magis nova duxit solis ab ortu, t,>ui nato Domino munera raagna ferunt. - 19 -

5. Auro, ture lesum, murra magi venerantur, Rex, sacer, athanatos haec tria dona petit. Conviviis aderat hodie suadenteque matre In vinum melius illico vertit aquas; Convivas hilarant nova mox libata Falerna. 10. Huic hilares: Salve, psallite, festa dies. Vox patris audita, bona prolis, missa columba, Haec tria testantur, quis foret iste puer. lordanis lavacra subit mala nostra lavando, Hinc baptista tremit tangere membra lesu. 15. 0 pater, o proles, o spes, o [lux] Deus alrae, Da famulis veniam, quae tua festa colunt.

Frocess. ma. 8. Osithae saec. 15. Cod. Oxouien. Laud. miscell. 329. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

22. De Nomine lesn. In 2. Vesperis. 1. lesn, fili Dei, 5. Praestat caecis visum Pietatis mare, Et sermonem mutis Nomen sanctae spei, Datque claudis o-ressum Nomen salutare. Et auditum surdis.

2. Cibus, medidna, 6. Nomen reveremlum Lux est lesu nomen, Suscitat defunctos, Servans a ruina Noroen expavendum Donansque solamen. Liberat obsessos.

3. Pascit cogitatum, 7. Quod a genitoris Praedicatnm lucet, Pietate datur, Lenit invocatura, Hoc in salvatoris Castas mentes fovet. Nomine petatur. 4. Consolaturtristes, 8. Sit laus trinitati Paenitentes salvat, Decus atque virtus, Confortat pugnantes, Compar unitati Omnes morbos sanat. Honor, lux et decus. Brev. ms. Atrebatense irap. Rotomagi 1517 -- Brev. Atrebatense imp. Atrebati 1595. - Mel. jedenfalls: Ave raaris stella.

23. In Transliguratione Domini. Ad Vesperas. 1. Aeterna caeli gloria, 2. Salutemsupplicantibus Beata spes mortalium, Utriusque des bominis, Cuius est refulgentia Lumen infunde mentibus, Maior astrorum omnium. Lux lucis et fons luminis. 2* - 20 -

3. Peccata nostra deleas 4. Transfigurato Domino Pacemquedones coniium, Laus, honor, virtus, gloria, Vitara aeternam praebeas, Qui det in vitae terniino Christe, rederaptor omnium. Beata nobis gaudia.

Brev. m

24. In Transtiguratione Domini.

Ad Vesperas.

1. Laudetur sancta trinitas 3. Natas ia sapientia Et indivisa unitas, Carnis per petulantiam Quia misercordiam Vitare det letitiam Nobis fecit et gratiam. Deflere et gementia.

2. Nunc pater in potentia 4. Pneuma, amborum caritas, Regnat nmndi dementia Beatitudo, sanctitas. Et det in patientia Virtutum fons, suavitas, Transire impugnantia. Lustra, unge nos, deitas.

5. Trinitati sit gloria, Ut det frui victoria In terris omnifaria Et in caelesti curia.

Antiph. ms. Scepusiensesaec. 15. Cod. Capit. Scepusien.s. n. - 3, 2 peculentia. - 3, 3 iam det laetitia.

25. ln Septuagesima.

1. Alleluia, dulce carmen et caeleste, canimus, Qaod lohannes, sacer ille virgo et apostolus, De secreto paradisi haurire promeruit,

2. Alleluia, quod superna mater nostra sedulo Hierusalem concinendo hymnizare noscitur. Trinum semper atque unum commendansaltithronum;

3. Alleluia nunc in terris totis canamus viribus, Quo post mortem in supernis iubilemus sedibus, Ipsura regem saecnlorum landaturi perpetim.

Psalt. et hymu. ms. Lambacense saec. 12. Cod. Lambacen. s. n. - 21 -

26. Tempore

2. Salubre nobis effice 5. Pnrgata conscientia Hoc tempus acceptabile Ventura Paschaegaudia Frugalis observantiae Digne colat cum moribus Sanctaeque quadragesimae. Et actibus paschalibus.

3. Fac, ut quiescant iurgia 6. Tibi, beata trinitas, Et sopiantur odia, Sit laus et omnis gloria Fiat procul lascivia Nobisque per te sit tuis Et omnis arrogantia. Condigna vita laudibus. Brev. s. Albini Andegavensis imp. s. 1. 1531.

27. De Passione Domini. Ad 1. Ves peras. Pias, homo, da lacrimas, 3. Vides Mariae filium Regem poli dum prospicis Pro te mori crudelius, Plagas pati purpureas, Hic innocens et tu nocens, Per quas lavantur crimina. Nec aestimes iudicium.

2. Caput dolens ecclesiae 4. Homo capit, non angelus, Membris dedit solaciuin, Redemptionis gratiam, Vulnus tulit pro vulnere Ingratu& est homo magis, Totum propulsans vitium. Qui spernit haec suffragia. 5. Deo patri sit gloria Vulneratoque filio Cum spiritu paraclito Et nunc et in perpetuum. Brev. Ordinis fratruni Eremitarum s. Pauli imp. Verietiis 1540. - de passione Domini per omnem sextam feriam celebrandum . . . receptum per patres definitoresanno 1536." - 1, 1 das. - 5, 3 paracleto.

28. De Passione Domini.

A d L audes.

Latus patens, latus fiuens 2. Clavns rebellis ferreus Aquas dedit cum sanguine, Tensasmanus in stipite Sponsaenigrae tergit rugas Figit, latusqueperforat Dei lavans iraaginem. Sudes acuta militis. - 22 -

3. Figunt pedes innoxios 4. Snccurretuis, quaesumns, Cruci truces et impii, Qui sanguinemfandis tuum Lignum crucis nudum rapit Durumquefers patibulum, lustum, leprae simillimum. Servis crucis fidelibus.

5. Deo patri sit gloria Vulneratoque filio Cum spiritu paraclito Et nunc et in perpetuum.

Brev. fratrum Eremitarum sancti Pauli imp. Venetiis 1640.

29. De sancta Cruce.

Ad Vesp. et Noct.

1. Ave, crux, lignum nobile, 4. Tu ligni vitae surculus, Aeternis digna laudibus Tu triumphalis titulus, Hosti signum terribile, Tu vecti botri baiulus, Impressa regum frontibus. Quem fert uterque populus.

2. 0 crux, inter pericula 5. Crux ara, crux craticula, Tu naufraganti tabula, Da nobis agni fercula, Per te purgantur crimina, Qui solus sine macula Coi vetus cessit lamina. Solvit a labe saecula.

3. Per te salvatur Israel 6. Constantino victoriam Ab hostis exterminio, Crux dedit et Heraclio, Praesigiiavit Ezechiel Nos cruci demus gloriam, Sub Tau te mysterio. Per quam nostra redemptio.

7. Gloria tibi, Domine, Cum patre et sancto flamine, Qui resurgens a mortuis Mortem per crucem destrnis.

Prosar. ms. Parisiense saec. 13. Cod. Assisien. Commun. 695.

30. De sancta Crnce.

In La ud ibus.

1. Aeterni patris unicnm 2. Verbi celant potentiam Tangat affectussupplicum, Sumpta carnis mysteria, Qui per crucis mysterium Vicit hostis raalitiam Mortis solvit imperium. Divina sapientia. - 23 -

3. Escam videns improvidus 5. Crux nostrae frontis gloria, Non praevidit aculeum; Munimen et protectio, Dum praedam captat avidus, Cordis munit vitalia Necis incurrit laqueum. Sacrae crucis inipressio.

4. Salve, crnx, arbor nobilis. 6. 0 crux, prae lignis inclita, Nunc clara, prius humilis, Ligno mortis opposita, Prius tormentum sceleris, Tu nobis hostem subicis Nunc spes superna miseris. Tribunal facta iudicis.

7. Gloria tibi, Domine etc.

Prosar. ms. Parisiense saec. 13. Cod. Comniun. Assisien. 695.

31. De sancta Omce. In 1. Vesperis.

1. Aveto, gloriosior 3. Nam vitae praegnans germine Crux omni ligno florido, Fides floret ecclesiae, Cui non est fructus parilis Pro qualitate fructuum Vitis Cypri nec Engaddi. Turbam repellit daemonum.

2. Salve, figura nobilis, 4. Hic fructus pretiosior Venusta Christi brachiis, Est omni malo puuico, Quae florens omni tetnpore, Quem de fide suscipimus Maturas grana gratiae. Actuque vero fruimur.

Brev. Monasterii s. Crucis beati Leufredi (Ebroicensis dioecesis) imp. s. 1. et a [1544]. - 2,4 Matura. - 3,2 flores.

32. ll\ iiiniis de sancta Croce.

Arbor alta, crux beata, 3. Sole vibrans, nempe clara Virtus orbis unica, Luce terrens tartara, Sola digna, salve, lecta Tu Mariae rore cresce, Ferre mundi pignora, Lata tende brachia, Navis tuta, urbs munita, Mortis Evae iura solve. Compta regis purpura. Viva funde fluraina.

Pax perennis, horror hostis, 4. (^uattuor quadrangulatis 0 crux ave nobilis, Haec nitet virtutibus, Fons salutis, arx amoris, Crux fidelis more matris Pignus almi foederis, Nutrit, ambit, diligit, Tu decora sic consiste Spes volando caeli recta Lota sacro sanguinc. Summa poscit aetbera. - 24 -

Latitudo caritatis 9. Crux, piornm laus virorum, Ampla donat rnunera, Crux, triumphus martyrum, Lonligamen virginum, Lucis auctor, orbis emptor, Crux monachis dux herilis, Hanc honorat gratia. Crux corona praesulum. Crux regendo mundi cuncta 10. Crux parata nautis portus, Rite complet compita, arx Dei militibns, Vesper, ortus. auster imus Crux tutela, lex, auriga, Et sinister aquilo, Crnx regalis ancora Messis, aestus, ver et frigus Cruxque lumen et sophia, His quadrata partibus. Crux gnbernat orania.

7. Crux nitendo nonne totum 11. Crux sacrata splendet alma, Consecravit saeculum? Sponte pandit, regia, Hac niten[t]que Christi quadra Caius iare constat omne, Prorsus evangelia, Qnidquid durat in orbe, Coetus hac apostolicus Mors et vita, caelum, terra, Consecratnsgloria. Pontus atque sidera. 8. Vera manat inde vita, 12. Crux colenda. nosque serva Regnat immortalitas. Per tropaea mystica. Crux amoena patrum palma, Crnx benigna. reizis ara, Crux prophetis dignitas, Pacis adde foedera, Crux peregrinorum doxa, Crux amanda. vere cara, Crux regum victoria. Duc nos super sidera. 13. Nnmen unam gloriosum, Salve, sancta trinitas, Per crncis nos mysterium Salva, simplex unitas. Sit tibi Deo perenni Sempiterna claritas.

Collect m*. S. Yitoni Virdunensis saec. 11. Cod. Virdunen. 77. - Auf- schrift: ^lneipit laus Cari de sancta cruce, rogati a Theoderico, religioso monacho sancti Petri et sancti Vitoni." - Man beachte den durchwegs ge- wahrten Binnenreirn in den Verszeilen 1, 3, 5. Abschrift von Ernest Riviere .s. J.

iiU. In inventione s. Crucis.

Ad Processionem.

Salve, festa dies. toto venerabilis aevo. Qua pia crux Cbristi fulget et alta petit. Ecce, crncem Domini, per quam sunt lubrica pulsa! Nunc in amore crucis pectora nostra crement. - 25 -

5. ludex cum veneris, coDcerneresaecula cuncta, Praemia tunc iustis desque reis veniam. Angelicis turmis cingas nos, conditor orbis, Non nostris meritis sed bonitate crucis. Mittitur a patre, qui laxat crimina gratis; 10. Pro venia flentes hic rogitemnseum. Qui crucifixus erat, Deus, ecce, per omnia regnat; Crimina nunc nostra linquere nos faciat. Fert crux omne bonum, crux pellit orane delictum, Crux tegit hic clerum, crux iuvat et populum. 15. Virtus et omnis honor tibi sit, rex Christe, redemtor, In cruce consigna cuncta creata tua.

Process. ms. Wintoniense saec. 15. Cod. Oxonien. Bodl. 637. - Ab- schrift von Rev. H. M. Bannister.

84. DP Corona Spinea. Ad Vesperas.

1. Landemns regem gloriae 3. Spinae ferens ludibrium Nostrae coronam spineam Rex spina carens pungitur, Imprimentes memoriae, Spineti purgat vitium, Christi cruore roseam. Dum spinis pnnctus moritur.

2. Rex regum, regis filius, 4. Gloria tibi, Domine, Descendit a regalibus, Pro coronae virtutibus, Rex cnlpae spinae nescius Redemptos tuo sanguine Est coronatus sentibus. Supernis iunge civibus.

Brev. Scarense imp. Norimbergae 1498. A. - Brev. Aarhusiense imp. Aarhusiae 1519. B.

35. De Corona Spinea.

A d L audes.

1. Laudes ad laudes iungite, 3. Spina, spineti gloria. Exsultet caelum laudibus, Oppressos spinis liberat, Laudes coronae psallite, Per spinam fit victoria, Gentes, plaudite manibus. Dum spina Christum vulnerat.

2. Angelorum rex capitur, 4. Gloria tibi, Domiue, Sertum paratur spineum, Pro coronaevirtutibus, Dum serto spinae pungitur, Redemptostuo sanguine Regnum vicit tartareum. Supernis iunge civibus. Brev. Scarenseimp. Norimbergae 1498.A. -- Brev. Aarhusienseimp. Aarhusiae 1519. - 2(5 -

36. Salbato in 1'almis.

Ad Vesperas.

1. Crucis instant sollemnia, 3. Sanguinisfluens undula Pa[n]dunt rederaptis gratiam, Lavit mundi piacula, Quae fuit morientium Aqaam fndit pro lavacro Salus, vita viventiura. Carnem tradens in pabulo. 2. Lignum conscendenspretii 4. Crux, salus et refugium, Exclusit crimen vetiti, Spes nostra et praesidium, Sic sna morte vivimus, A morte salva duplici Viventi conresurgimus. Merce quaesitos sanguinis. 5. Simplici trino Domino Sit laus et iubilatio, Nos condidit aeternitas Cuius, redemit caritas.

Hymnar. ms. Bobiense saec. 11. Cod. Vatic o776. - 1, 2 Padunt. 4, 4 Merces. - ..Sahbato in Palmas ad Vesperum."

37. Sabbato Saneto.

1. Haec est clara dies, clararum clara dierum, Haec est sancta dies, sanctarum sancta dierum, Nobile nobilius rutilans diadema dierum ;

2. Ecce, dies toto rutilat festivior anno, Qua Deus omnipotens superata morte resurgens Traxit ab infernis captorum mille cavernis.

3. Namqne nostrae abiere Atqae lesum invisere Caeli cives dicunt illum vivnm iam regnare.

Trop. ms. Nivernense saec. 12. Cod. Parisin. Nouv. acq. 1235. - ^ln reditu fontium," also ein Prozessionshynmus. Die ersten drei Hexameter kommen auch in der Liturgie des Eselsfestes vor. Vgl. Anal. XX, 219.

38. Dominica 111Alhis.

Ad Vesperas.

1. Qui cum triumpho gloriae 2. Tuae carnis sacramentum Surrexisti a funere, Sanguinisque mysterium In haias noctis tempore Adversus hostem callidam Custos esto nobis, Christe. Exhibeant praesidium. - 27 -

8. Victrice tua dextera 6. Sit in ore confessio Inter festa paschalia Tuae laudis continua, Nostra nunc regatur vita Eamque mors non obstruat Aliaque per tempora. Dum noster flatus vegetat.

4. Vigilemus in spiritu, 7. Alleluia, vocis tuba Dum soporantur corpora, Frequentando Alleluia Mundosque nos excipiat Te, lesu, benedicaraus, Surgentis solis aurora. Alleluia, dum vivimus.

5. Repentinae mortis casus 8. Deo patri Alleluia Ne nobis sit interitus, Filioque Alleluia, Fovere nos non deseras, Sancto quoque spiritui, Christe, qui cuncta ordinas. Gloria sit, Alleluia.

Brev. ms. Antisiodorense saec. 15. (Privathesitz) A. - Brev Antisidorense imp. Cabeliae 1483. B.

39. In Ascensinne liumini.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, qua Christus ad astra regressus Nostrum de terra corpus ad ipsa levat. Immo super caelos levat hic et collocat omnes Ad dextram in nostra carne patris residens. 5. Naturae decus hoc supremaque gloria nostrae Ordini sublimi praeminet angelico. Nec miuor utilitas super hoc quam gloria nobis, Carne quod in nostra considet ipse patri. Hanc ipsam semper praesentans vultibus eius. 10. Qua tot pro nobis tantaque sustinuit. Sic interpellaus pro nobis semper et orans Conciliat serviS tilius ipse patrem. Quod minus in nobis pater invenit ad miserandum, Suppleat pro nobis unicus [ipse] patris. 15. Quae nos perdidimus, bona restaurantur ab ipso, Quae reparare patris venerat irnperio. Peccatum factus peccamen tollere venit, In quem peccatum repere non potuit. Quod delere scelus non sufficit hostia tanta 20. Aut quibus ad veniam non satis esse queatV More triumpbantis devicto principe mundi Ad regnum Dominus post sua bella redit. Captivi comitantur herum, quos eruit ipse In spoliis referens ampla tropaea suis. - 28 -

25. Angelici cives et caeli curia regi Obvia procedens carmina laeta canit. Felix ista dies, tanto praeclara triumpho, Dulce Chere resonans audit Hosanna pium. Mutua permiscent permixtae carmina turbae, 30. Hinc canit eruta plebs, inde superna cohors. Obvia turba Chere, plebs eruta cant-it Hosamia. Utraqne conveniens pars sibi carmen habet. Cum quibus et nostras. quas possumus. accipe laudes, Christe triumphator, proelia nostra gerens. 35. Conditor et rector noster pariterque redemptor, Tela beatorum, spes simul atque salus. Vade parare tuis loca sursum. vade deorsum, Quem promisisti, mittere paraclitum.

Collect. Bridlinfrtonien tns. saec. I2/is. C<>d.Oxonien. Digby 53. - Ab- schrift verdanke ich Rev. H. M. Bannister. - - 1 statt qua Christus etc. auch: toto venerabilis aevo; dann steht 2 astra statt ipsa. - 3 omnis. - 6

40. Diebus Dominicis a Pasvha usqne ad Aseensionem. Ad Processionem. Salve, festa dies, felix octava dierum, Quam fecit Dominus nomine reque suam. Psalmorum pnmo consignans nomine frontes Et titulos decorat nominis huius honor. 5. Praesens vita dies septem tantumraodo novit, Post hos octavam vita beata tenet. Hi miserae vitae sunt nobis, illa beatae, Cuius mysterium continet ista dies. Haec mundo mundique dedit primordia laci 10. Inchoat hic vitae gaudia perpetuae. Ipsa resurgontera vitam de morte recepit Octavae vere gaudia oacta prior. Sjiiritus adveniens ipsam Christusque resurgens Insignem feriis omnibus anteferunt. 15. Hanc in ea raerito celebrant festando fideles yua requies perpes gaudia summa dedit. Sumnia patri summo pax, eius gloria nato, Compar amborum gloria spiritui.

Collect. ms. Bridlingtoniense saec. 12'i3. Cod. Oxonien. Digby 53. - 1 statt felix octav.-i etc. auch: toto venerabilis etc. - Abschrift von Rev. H. M. Bannist. r. - 29 -

41. In Festo PeDtecostes.

1. Aeterna sapientia, 5. Scientiarum Domino Per quam facta sunt omnia, Tibi sit iubilatio Da sapere christicolis In nostris cogitatibus, Nectar tuae dulcedinis. Te, Christe, non latentibus.

2. Tu singillatim cordium 6. Tu, bone pastor ovium, Finxisti certum numerum, Servans iustum, quaerens reum, Quorum solus abscondita In pascuis uberrimis Intellegis concilia. Nos iunge gregibus piis.

3. Tn angelus consilii 7. Ne terror irae iudicis Crederis antiquissimi, Nos hoedis iungat foetidis, Quod in nobis verifica Sed simus temet iudice Tua virtute provida. Oves tuae pascnae.

4. Fortis, potens in proelio, 8. Sit trinitati gloria, Tu nostra sis mnnitio Honor, virtus, victoria, Adversus daemoniacas Regnanti super omnia Pugnas atque insidias. Per saeculorum saecula.

Hymn. ms. S. Mariae Magdal. Claustroneoburgen. saec. 13/u. Cod. Claustroneoburgen. 1001. A. - Brev. ms. Claustroneoburgen.sesaec. 14. in. Cod. Claustroneoburgen. 1200. B. Hymn. ras. S. Mariae Magdal. Claustroneoburgen. anni 1336. Cod. Claustroneoburgen. 1000. C. - Hymn. ms. S. Mariae Magdal. Claustroneoburgen. saec. 14. Cod. Claustroneoburgen. 996. D. - Hymn. ms. S. Mariae Magdal. Claustroneoburgen. saec. 14. Cod. Claustroneoburgen. 997. E. - Hymu. ms. S. Mariae Magdal. Claustroneo- burgen. saec. 14. Cod. Claustroneoburgeu. 999. F. 2, 1 sigillatim C. - 2, 2 cervim immerum D. - 3, 3 veridica CD. - 4, 1 et potens BCF. - 5, 3 In terris cogitatibus C. - 6, 1 pastor omnium F. - 7, 3 iudicem BCF. - 7,4 fehlt eine Silbe. - 8, 4 saecula saecu- loram D. - Der Hymnus steht zum Pfingstfeste, obschon er auf dasselbe inhaltlich nirgends Bezug nimmt.

42. In Pentecoste.

Ad P r o c e s s i on e m.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua Deus in sanctos affluit igne suos, Ad nos mitte patris promissum nectar ab astris. Pneuma, quod emundet crimen et omne lavet. Servet in exsilio nos ipse paraclitus isto, Soletur, foveat, provehat atque regat.

Process. ms. S. Mariae Magdalenae saec. 14. Cod. Claustroneo- burgen. 995. - 30 -

43. In Pentecoste.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua sacer accendit spiritus igne suos. In nos mitte patris promissum, rector, ab astris Pneuma, quod emundet crimen et omne lavet; 5. Igne sui roris famulos inflammet, amoris Flamma quo fidei ferveat atque spei. Suggerat in nobis vitae praecepta perennis Consolidans donis nos sine tine suis. Summa corona tibi, sit doxa coaeva parenti, 10. Sancto spiritui laus deitate pari.

Grad. ms. Sipachcellense saec. 15. Cod. Cremifanen. 190.

44. In Pentecoste.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua nova de caelo gratia fulsit homo. Spiritus, ecce,Deus, patri natoquecoaevus, Ignis adest specie discipulis hodie. 5. Sensibus huraanis infundit opes deitatis A patre procedens mystica dona ferens. Non cessat variis Christi magnalia linguis Plebs bene docta loqni gentibus omnigenis. Laus tibi, pneuma sacrum, fons vitae, lux animarum, 10. Omnia vivificans semper et irradians. Poscimus,omnipotens, terram, mare, sidera replens, Nos tibi purifica, protege, salvifica. Pax, decus,omne bonura,dulcis concordiamorum, Reple corda tuo munere mellifluo. 15. Intima divinae da praegnstare sophiae, Quam redolet Cherubim praecluus ordo Dei. Nostra pie tangat Seraphimcarbunculus ora, Ut mens perpetuo flagret amore tuo.

Miss. ms. Tomacense saec. 14. Cod. Tornacen. XIII. Daraus Voisin in: Bulletin de la societe historique de Tournai VIII (1862), 116 sq. 14. mellievo. -- 16 praecluis,von Voisin geandertin praevius. - 31 -

45. In Pentecoste.

Ad ProceSsionem.

Salve, festa dies, quam sanctificavit ab alto Cordibus infusus spiritus uberior. Spiritus ipse Dei de summis missus ad ima, (jui meiites hodie replet apostolicas. 5. Caelitus iguis hic est, quo terras esse cremandas Pollicitus fuerat Christus ad hoc veniens. Praeparat bas veniens, rediens his admovet illum, Multiplicem segetem dat bene cultus ager. Est hic ager mundus,cultores eius [alumni]; 10. Spiritus his hodie semina larga dedit. Istis seminibus tellns sata totius orbis Frugibus innumeris climata cuncta replet. Unam ludaeae terram coluere prophetae. Cuncta hi proscindunt vomere regna suo. 15. Felix ista dies, qua summns venit ab astris Spiritus exponens horrea cuncta Dei. Ex hoc omne bonum sic transmandavit in ouines, Provocet ad laudes copia tanta boni. Consummantur in hac aliis incepta diebos, Et promissa Dei perficit ista dies.

Collect. ms. Bridlingtoniense saec. 12/ia. Cod. Oxonien.Digby. 53. - Abschrift von H. M. Baniiister. - 7 ammoni [?] - 9 fehlt ein Wort; am Rande: apostoli. - 17 transniandum[?].

46. In Pentecoste.

Ad Processionem.

Salve, festa dies, quam sanctificavit ab alto Cordibus infusus spiritus uberior. Filius in mundum primo fuit a patre missns, Spiritus amborum nunc ab utrisque venit. 5. Perficit bic veniens, quae suot incepta per illum, Supplentnr per hunc, quae egerat ille minns. Verba dedit verbum, sensum affert spiritus horum Et spirans, ubi vult, et sine voce docens. Ille repentinus sonus est, quo corda suorum, 10. Ut meminit Lucas, hac docet ipse die. Omnia qui penetrans habet aeque pervia cuncta, Intus et exterius praesidet atque regit. - 32 -

Membrorum cunctas compages atque medullas Discutit et, quae sunt intiraa, quaequevidet. 15. Ignis hic in sanctis divinus lucet et ardet, Cum de doctrinae lumine fervet amor. Iste Dei digitus, manusest sed dextera Christus, Indicat hic digitus, quae manusilla faeit. Verba docet verbi, quoniam cum venerit ille, 20. Suggeret hic vobis omnia, Christus ait. Corda replet sensu, ditat sermonibus ora, Gratia sunt eius omnia, quae bona sunt. Omnia dona Dei sunt ipsius, ipse quibus vult, Quomodo quandoque vult, omnia distribuit. 25. Auctor cunctorum conservatorque bonorum Dedicat in teraplum corpora nostra suura. In quo septeno cor munere consecrat aram Ut queat offeri victima grata patri. Spiritus est, a quo sunt, qui sunt spirituales, 30. Quique sui templum spirituale facit. Hic locus, hic finis est ipso quoque nomine teste Qui re se melius sentiat esse suum.

Collect. ms. Bridlingtonien. sa.ec. 12/ia. Cod. Oxonien. Digby 53. - Abschrift von H. M. BauuisU-r. - Dies Lied bildet in der Hs. mit dem vorliergehenden insoferne eines, als es au.sdriicklich als Partitio des ersteren bezeichnet wird und das Ganze die Aufschrift tragt: nln Pentecosten, apud paracletura, 5(J versus secundum numerum dierum a Pascha". Es riickt aber einen neuen Gedanken so kraftig in den Vordergrund, dafs es sich sehr selb- stiindig prasentiert.

47. De Corpore Chrisli.

Ad Completori um.

1. Christus vere noster cibus, 4. Panis iste dulcedinis Christns vere noster potus, Totus plenus est gratiae, Caro Dei vere cibus, Alvo gestatusvirginis SanguisDei vere potus. Rex est aeternaegloriae.

2. Caro cara, quam sumimus, 5. Cuins panis angelici Quam assumpsitde virgine, Saginemurpinguedine, Verus sanguis, quem bibimus, Et tam pii viatici Quem effudit pro homine. Delectemur dulcedine.

3. Vere tali mysterio 6. 0 caelesteconvivium, Verbnmcaro comeditur, 0 beatorumgloria, Per quod viget religio, 0 requieshumilium, Per quod nobis ingreditur. Aeterna confer gaudia. - 83 -

7. Praesta pater per filium, Praesta per almum spiritum, Quibus hoc das edulium, Prosperum serves exitum.

Brev. Belovacense imp. Parisiis 1497. A. - Brev. Belovacense imp. Parisiis 1548. B. - 2, 3 quam A. - 3, 4 Per quam B. - 5, 3 Pii et tam viatici A. - 7, 1 Per patrem et per B.

48. De Corpore Christi.

Ad Primam.

1. Christe, mirabiliter 2. De pane vitae refice Quam consecrasti hostiam, Tu nos in hoc exsilio, Offerre fac huniiliter Quos dignos rite effice In tui nos memoriam. Caelesti uos convivio.

3. Laus tibi, rex mirifice, Qai in te nunquam deficis, Irapinguans nos munifice Te ipso pie reficis.

Orat. ms. saec. 15. Cod. Labacen. 45. - 1, 1 Lies O Christe oder Rex Christe? - Aus einem Kursus, dessen iibrige Hymnen dem Officium des hl. Thoraos Aquinas entlehnt sind.

49. De Corpore Christi.

Ad Nonam.

1. 0 salutaris hostia, 2. Nos, manna verum, suaviter Quae caeli pandis ostium, In hac nutri miseria, Bella premunt hostilia In patria perenuiter Da robur fer auxilium. Tuo dulcore satia.

3. Laus tibi, rex mirifice.

Orat. ms. saec. 15. Cod. Labacen. 45. -- Vgl. das zum vorhergehenden Liede Bemerkte.

50. De Corpore Christi. Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua nova dat Christus munera christicolis. Cena paschali ritu typico celebrata Agnum se verum dans removet typicum. Dreves, Hymni Inediti. VII. 3 - 34 -

5. Pro nostro natus scelere tandem moriturus Certa remedia dat, iam quia non moritur. Corpus dando cibum verbi virtute sacratum Sanguiniset gustumcontulit in pretium. Sed sacer hic panis non corporis est alirnentum, 10. Mentibus ast sanis dulce ferens epulum. Frangitur et teritur. sed, si partim minuatur, Hoc fit in hac forma, cernere quam poteris; Sed qui signatur et in huc contentus habetur, Sub quiscunque velis partibus integer est. 15. Nec, qui plus ceperit, plus de Christo quit habere, Nec habet ille minus, qui minus acceperit. Ergo sacramentum, digne. socii, veneremur Quod digne sumptum nos fovet et reticit. Laus tibi sit, Christe, cuius pia gratia graestat 20. Digne participes corporis esse tui. Dum Dobis occurrit in rnorte ferox inimicus, Sis nobis, Christe, cibus, sis tutor et clipeus Inque tuo, Cbriste, bene [functos] corpore siste Nosque loces cum te perpetua requie.

Process. iu«. < >*t>ueiense anni 1288. Cod. Oxonien. RawlLn. X. 939. Absclirift von Kcv. H. M. 15aiiiii>U-r.

51. In Fe&to Corporis Christi. Ad Processionem.

Salve, festa dies. toto venerabilis aevo, (,»ua Cbristi corpus tarba renata colit. Terrigenae quique recolent hoc nobile festam Quod nobis lesus Cbristus in orbe sacrat. 5. Omnis plebs hodie veneretur amoreque laude Patrem, qui nobis manna perenne dedit. Tempore, quo Moyses deserta per arida duxit Israelis populum, manna cibavit eum. lllum qui pastum degustavere, refecti 10. Sunt, sed post omnes esuriere patres Et fum mumlanam d£fecerunt per eclipsim Hausit eos veteris carcer opacus Adae. Istum qoi pastum digne gustaverit, illc Non plus esuriet postea nec sitiet. lo. Illud erat caeli, supra caelum manet istud Pascens nos manna fomite vivitku. Mauna figuravit deserti manna futuri. Cnrpus idem Christi. vera sopbia Dei. Hoc Cbristi corpusest noster in orbe redemptor, 2'"1. Neumate conceptus. virgine natus erat. - 35 -

Postea, cnm fuerint ab eo sex Instra peracta, Mortem pro nobis in cruce sponte tulit. Manna tribus pavit in deserto duodenas, Christus bis denos corpore discipulos. 25. Sub specie panis et vini pascimur ipsi Carne redemptoris atque cruore sacro. Vertitur in carnem verbo substantia panis, Per verbum fit ita sanguis usia mcri. Nec debent varia cruor et caro corpora credi, 30. Opus idem Christi sunt cruor atque caro. Et quamvis discors menti sit visus in hac re, Ad confirmandum sufficit una fides. Hinc sacrae fidei qui verbis mente oboedit Coram verbigena iudice salvus erit. 35. Qui non crediderit hanc esse fidem sacrosanctam, Perpes in infernum cauma vorabit eum. Gloria sit patri, sit virtus verbigenaeque, Sit procedenti par ab utroque salus.

Process. ms. S. Oswaldi (dioec. Eboracen.) saec. U/IB. Cod. Mus. Oxonien. 126. - Abschrift von Kev. H. M. Bannister.

52. In Oedicatione Ecclesiae.

1. Sanctificetur dies ista annua, Qua renovantur gaudia contirma, In qua fundatum Deo sacriticium Cottidianum praestat beneticium. A honorem Domini.

2. In hac erectus lapis est in titulum Totius anni benedicens circulum, Ut domus ista consecrata caelitus Sit ad tutelam corporis et spiritus, Ad bonorem Doraini.

3. Quam benedixit benedicti gratia In sempiterna populi solatia Dans profutura, pellens adversantia Puritkandis cunctis ab infantia Ad honorem Domini.

4. Aeternitatis dominus et temporum, Caeli terraeque, aeris et aequorum Ad confitendum sibi ab hominibus Elegit domum factam de lapidibus Ad honorem Domini. - 36 -

5. Ut quem in caelis novemcolunt ordines, Ipsum in terris venerenturhomines, Et quorum factor unus regit omnia, Commnni voto dent ei praeconia Ad honorem Domini.

6. Condignus ordo, insta providentia, Ut qnos praescivit Dei sapientia Fore concives et unam rem publicam, Illos uniret in laudem dominicam Ad honorem Domini.

7. Per Salomonem, per nostram pacificum, Tradantur quaeqae raanibus artificum, Ligna dolantur et quadrantar lapides Structurae sanctae civitatis habiles Ad honorem Domini.

8. Hic fabricatur solida materia Per sacerdotum sacra ministeria, Qua consnmmetur illa sumraa civitas, Ubi fit Deus civium felicitas Ad honorem Domini.

9. Sit ergo dies ista celeberrima, Qaa salvatoris pietas uberrima Fecit bunc locum sanctum frequentabilem, Caelestem portam, domum venerabilem Ad honorem Doraini.

10. In qao te, pater, petimus per filium, Custodi tibi corpora fidelium, Tuere mentes nostras ab interitu Vivificandas tuo sancto spiritu Ad lionorem Domini.

11. Conserva locum, funda sanctimouia, Des postulandapraebens alimonia, Populum rege faciens unanimen, Languidum cura protegens incolumem Ad honorem Donrini.

12. In istis ergo fusis ad te predbus Tu nos exaudi, Deus, et in omnibus, Cui sit aeternalaus, honor et gloria, Salus, potestas, virtus et victoria Ad honorem Domini.

Rit. ms. Pataviensesaec. 12. ex. Cod. Palat. Vindobonen.1817. - 1. 4 beneficia. - 6, 1 Salemonem. - 37 -

">.'!. In Exsequiis Murtiiorum Postquam transgressus Domini ]iraeceptum Adam gustavit poraum interdictum, Poenam, quam iuste pertulit origo Damnata, nobis intulit occulta. 5. Licet baptisnmm mundet nos in culpa, Tamen antiquo debito pro carnis Manente vita paun timent niortem; Sed cum repente venerit ad tinem, Quos nunc delectant fugitiva saecla, 10. Iniusti iusti fierent, si scirent. Genus humanum nascitur ad planctum, Aspere vivens vitam et consumens, Laeta spernentis, duris adhaerentis. In bora mortis numine tirnentis. 15. Christe redemptor, adiuva redemptos, Quaesumus omnes, aspice misertus, Animae vitam tribue post mortem Laeta concede temporaque nostra. Dominus Christus, Deus adorandus, 20. Laudetur trinus, unus et aeternus. Rituale ms. Aquilegiense saec 11. ex. Cod. Univ. Bononien. 2679. - Nach je zwei Zeilen wiederholt sich der Ruudreim: Quam dure, q uam [1.: quando?] spiritus a carne recedit - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

54. In Exsequiis Mortuorum. 1. Mundi redemptor Domine, 3. Ubi resultant agmina Latroni qui misertus es, Angelorum caelestia, Nunc petimus clementiam Cberubim ardentia, Tnam valde magnificain, Scraphim altitbrona

2. Ut agmina angelica 4. Cantando tibi cantica Huius defuncti animam Sedenti patris in dextra, In regni tni auream Quem decautant frequentia Introducant aulam. Alta caeli palatia,

5. Angelorum gaudia Potitura magnifica, Cum quibus nunc per omia Tripudiet per saecula. Brev. ms. Humiliatorum anni 1443. Cod. Vatican. 9217. - Teile Ton Str. 1 und 2 kehren als Kundreim wieder. Nach Str. 4 folgt noch: Kex saeculorum, tuorum Suseipe preces servorum, Aeternam requiem Dona ei, Domine. - 38 -

55. In Exseqniis Mortnoriini.

1. Recordare, Domine, 4. Ab amara morte Quiaterra et pulvis sumus. Erne nos, Deosalme, Ne despiciasopus Parce, iam parce Manum tuarum. Tua rodemptis cruce.

2. Lelicta nostra dele, 5. Animabus defunctornm lesu, salvatoro pie, Concederequiem polornm. Qui es lux vera, Christe, Ail uaudia sanctorum Illumina nos tu semper. Deduci facias beatorum. 3. 0 creator ac redemptor. 6. Preces nunc sermlorum Creaturae tuae memento. Exaudi. rex saeculorum, Plasma tnum defende, Amen dicant astantes, Quem redemisti benigne. Eadem sorte mortales.

Brev. ms. Humiliatorum anni 1443. CY>d. Vatican. 9217. - Teile der ersten Strophe kehren aliwechst-lnd als Rundreime wieder.

56. Ad salnlantlani Episcopam.

Aurea spes patriae. specimen pietatis opimae, Salve et nos alacris. semper. adire velis. Munera parva nimis haud quaqnam consona votis Ecclesiae matris accipe Dunc hilaris. 5. Nos tibi praemittit, quem quondam lacte refovit, Texit et algentem, pavit et esuriem. lamque viri super effectam festiva triumphat, Cuins profectu splendida nata gerit. Olim te genibus carum nntrivit alumnurn, 10. Nunc visura suum nobile praesidium. Quaeque prius baculi parvnm moderamine rexit, Nunc te pastorem gandet adesse sibi. Ecce, sinum pandit, te susceptura fovebit Infigens labiis oscula casta tuis. 15. Amplexatnr, amat. veneratur,honorat, obumbrat, Gaudet haberesnum pontificale caput. Hinc, rogo, perpendas.quod matri tale rependas, Has sibi redde vices, ut pietate colas. lamqne salutaris tibi victima rediditur aris, 20. Hoc ut idem facias, iam prior ipsa facit. Foedera bina pari sub religione frequentas, Inde vocat coniunx. mater et hinc retinet. Haec pastoris opem, nati haec implorat amorem, Illam lege, fide. hanc pietate cole. - 39 -

25. Versibus his, praesul te nutrix tide salutans Deposcit vultum laeta videre tuum. Personis trinum Dominum, deitate sed unum, Omnes oramus, quo tibi longa salus Assit, et ut vitae fungaris sorte beatae 30. Praevius et ducas pastor ad alta gregem. Sidera, clara prius, vestro adventante decorc Splendidius multo fulta nitore micant. Mentibus, ecce, suis gaudens locus ipse resultat, Se gaudere probat, quis valet, indiciis. 35. Astant, ecce, patres votiva precamina dantes, Et te corde pio quisque beare cupit. Insuper et populus vos, praesul, visere laetus Urget ad optatas vos superesse preces.

Grad. ms. Mindense saec. 11. in. Cod. Berolineu. IV° 11. add. saec. 12. - Vers 1 und 2 kehren abwechselnd nach je /.wei Distichen als Rnndreim wieder.

57. Pro Duce Venetiaram.

1. Ducalis sedes inclita 5. 0 sancte Marce, praesidem Es Venetorum praedita Nunquam videbis .... NN duce, quo supera Locaris inter sidera.

2. Hoc duce tuta permanes, 6 Veneti Hostes hoc duce perimes, Tibi tenemur debiti, Hoc duce ad alta venies, Quod noster dux est genitus Tibi cuncta subicies. De te, princeps magificus.

3. Voto precamur sedulo, 7. 0 Christe, grates agimus Diu consistas solio, Tibique vota solvimus, Longo vivat imperio Qui nos dotasti praeduce Excelso love praevio. Tanto rectore consule.

4. Laetare, festa, iubila, 8. Hunc nobis serva incolumem Senatus et plebs Veneta, Ducatus nostri columen, NN sub alis condita Quo stante tuti stabimus Nunquam videbis nubila. Et nil adversi dabimus

9. 0 sancte Marce, praesidem Ad usque terae limitem NN praefer dominio, Nunquam vincatur proelio.

Collect. ms. Brixiense saec. 1B/ie- Cod. Bononien. 2216. - 40 -

58. De CuneeptioDeBeatae MV. In 2. Vesperis.

1. Gaude. mater ecclesia. 5. Anna, radix generosa, Voce perennisgaadii, Tanto fecunda germine, ED, agitnr memoria Benedictaque leprosa Sacri conceptos lilii. Mundator rubigine.

2. Ex spinis ortnm lilinm 6. 0 quam felix eonceptio Solo creatur sterili Virgae florentis caelitus, Et intra ventris greminm Qua luctns cedit gaudio, Pnrgatnr culpa flebili. Redditur vita spiritus.

3. 0 admiranda novitas 7. Haec in luce primaria Conceptionis virgiuis, Figuratur. sed typice, Per qnam tergitur foeditas c^uae a tenebris gaadia Originalis criminis. Separavit mirifice.

4. Nata nova nova prole 8. Laus, honor sit ingenito, Nova confert remedia, Salos, virtus, victoria, Stella nova novo sole Sit eius unigenito, Nova generat gaadia. Sacro flatui gloria.

Brev. ms. Senoniense (1'laudii lacqnot de Cliaimnuiisl anni 1577 - 1580. Cod. Spinalien. 161 (76). - 4. 1 Xato. - 4. 3 nova

59. In ConceptioneBMV.

Ad Matutinum.

P.mge, lingua, gloriosi 3. 0 quam sanctum ventris onus Conceptuspraeconia, Annae, matris virginis, Cuins fructas speciosi Quam suavis et quam bonus Agitnr memona, Fructus talis feminis. Per quamstatus gandiosi Quocaeli repletnrchoras, Xobis dantur praemia. Labe pulsa criminis.

Regia domus accepta 4. Nutu Dei pendet rosa Fonti sapientiae, Sterili rosario, Qui veDtris intravit saepta Labe purgata leprosa Virginis eximiae, Ventris in stercidio. Arido ventre concepta Rubigine nunquamrosa Praedicatur hodie. Vel letali vitio. - 41 -

5. A defunctis relevatur 7. A prophetis praesignatur Per conceptum virginis, Annae proles inclita, Qui a morte tenebatur Per quam cunctis salus datur, Culpa primi hominis, Dantur vitae raerila, Sacris coronis aptatur Surama sedes reparatur Sursum regno luminis. Morsu porai perdita.

6. Germine sata regali 8. Laudes ergo personemus Rosa, verni primula, Huic sacro gerraini, Necnon et pontificali Ore, voto collaudemus Florens lesse virgula, Vas decorum Domini, Per quam mundus morsus mali Ut ab ipso reportemus Evasit pericula. Vitam iuncti numini. 9. Gloria sit Deo qnoque, Virtus et imperium, Una patri filioque Sit perenne gaudium, Procedenti ab utroque Laus et decus nimium.

Brev. ms. Senoniense (Claudii lacquot de Chaimoniis) anni 1577-1580. Cod. Spinalien. 161 (76). - 2, 1 Regia donis. - 2, 3 ventris ravit cepta. - 4, 4 in stercicio.

60. De CoiiceptioneBeatae MV. Ad Laudes.

Praesens dies expendatur 4. Haec est nova genitura, In eius praeconium, Quae novum dat gaudiura, Cuius conceptus laudatur Dum factorem creatura Salutis initium Traxit ad conubium, Et a mundo memoratur Quo mors morte peritura In caelorum gaudium. Yirtutis dat praemium.

Dies, praeco dulcis ortus. 5. Virga florem conceptura Celebratur bodie, Dono sancti spiritus, Mariae, quae fuit portus Stella solem paritura, Salutis et gratiae Quo Vae patet exitus, Et deliciaruiu hortus, Annae ventris intrat rura, Rore plenus gloriae. Mundo datur caelitus. Ergo laudes in hac die 6. Hanc perfudit ros novellus, Concinat ecclesia, Intra carnis horrea Qua mater sacrae sophiae Maduit ut quondam vellus, Inspirante gratia Sicca tamen area, Concipitur, buius viae Cum cuncepit dote tellus Perdnx stella praevia. Manente virginea. - 42 -

7. Colomba,qoae adportavit 8. Rectori hierarchiarum Ore virens lilium, Laus, honor sit simplici, Per qaam Christus mitigavit l^ui numero personarura Inundans diluvium, Distinguitur triplici, Haec est virgo, quae lactavit Vultu et ^loria quarum Portans Dei filium. Mereamur refici.

Brev. ms. Senoniense(Claudii lacquot de Chaimoniis)anni 1577- 1580. Cod. Spinalien. 161 (76. - 4, 1 est fehlt. -- 7, 5 est feblt.

61. In ConceptioneBeatae MV. In 1. Vesperis.

1. Conceptus almae virginis 3. Ergo tu, quae conciperis, Mariae novi luminis Impetra nos a crimine Est omnibus initium Abstergi culpae veteris Uans salntis remedium. A veii solis lumine.

2. Concepta fuit hodie 4. Laus, honor et sublimitas Causa misericorcliae, Tibi sint, vera unitas, De qna Cliristus iustitiae In unitate trinitas Sol ortus est et veniae. Per omnes mundi semitas.

Brev. Aurelianense imp. s. 1. et a. [1510].

62. In ConceptioneBeatae MV. Ad Matutinum.

1. Annuntiatur caelitus 3. Dum auream ingreditur Haec Mariae conceptio, loachim portam, obviae Per quam exspirat penitus Gaudens uxori redditor, Peccati subiugatio. Annae cessant angustiae.

"J. Pater, qui desperaverat, 4. Laus, honor et snblimitas Quia Deus non dederat Tibi sint, vera unitas, Fructum, redit ad propria In unitate trinitas, Conceptionis gratia. Per omnes mundi semitas.

Brev. Aurelianense imp. s. 1. et a. [1510].

63. In ConceptioneBeatae MV. Ad Laudes.

1. Per terram Israel tonat 2. Nos gaudeamus etiam Dansfama vocisgaudium, Ad summipatris gloriam, Adfiniumlaus resonat Qui per conceptaegratiam In conceptae praeconium. Laetificat ecclesiam. - 43 -

3. Pax detur, salus oranibns 4. Laus, honor et sublimitas Tam excellentis dominae Tibi sint, vera unitas, Conceptum celebrantibus In unitate trinitas, A suae prolis numine. Per omnes raundi semitas.

Brev. Aurelianense imp. s. 1. et a. [1510].

64. lu Nativitata BMV.

1. Fulgent magna sacrae festa Mariae, Huius quae revocat raeta diei, In qua virgo pia lurainis ortum Toto perpetui protulit orbi.

2. Felix'ista dies muuere tanto, Natalis celebri clara decore, (juae dat principium virginis almum, Cunctis unde salus constat opima.

3. lam nunc quis taceat proraerc laudes, Ut puro valeat corde precari Huius se precibus auxiliari, Per quam mundus ovat auspice Christo.

4. Haec est, unde sacer mystice vates Olim sic cecinit mente sagaci, Venturura siquidem praescius aevi Sanctum virga dicit lessea florem.

5. Salve, christigena, virgo venusta, Salve, conspicuo germine fusa, Salve, gemma nitens, regia proles, Salve, post genitum forma pudoris.

6. Nunc, mater, precibus adnue nostris, Devotas populi suscipe laudes, Ut grato famuli munere fulti Salvet iugiter nos gratia nati.

Collect. ms. S. Vincentii Meten. sa.ec. 10/ii. Cod. Berolinen. Phillipp. 1723. add. saec. 11.

65. In Annuntiatione BMV.

1. Mysterium a saeculis 2. Verbum ignotum homini Absconditum in oculis Annuntiatur virgini, Apparuit fidelium De verbi ignorantia Per Gabrielem nuntium. Turbatur plcna gratia. - 44 -

3. Caelestis aulae nnntius 5. Ligatus iste sanitas, Tristera solatur dtius: Per quern nostra infirmitas Benedicta,ne timeas, Sanetur, ut caelestium Quae habes,unde gaudeas. Assequamurconsortium. 4. Ecce, virgo concipies 6. Gloria tibi, Domine, Et virgo manensparies Qui tilium pro homine Deum et Dei filium Dedisti sacro flaminc Ac redemptorem gentium. Conceptum et de virgine.

Diurn. et hvran. tns. Benedict. Sueeic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. - 4, 2 raanes.- Bei KlemmingII, 157 sq. irrtunilich als .Sequenzbezeichiiet.

66. In Visitatione BMV.

Figurarum iam detectum 3. Sponsus tuus regens caelos Antiquarum est velum, Praestolatnr, domina, Zacharias dum sub tectum Relevatos ut anbelos Pacis surapsit angelum, A peccati sarcina Causans Sarae risum pium Ad se ducat nos caraelos Scultantis post ostium. Portantes aromata.

En, Rebecca cum eamelis 4. Gloria sit, lesu pie, Servum fovet Abrahae, Tibi nunc et iugiter, Anna, raater Samuelis, Visitanti Zachariae Parens fit ex sterile. Domura personaliter, Typus patet Gabrielis Fac nos te. fili Mariae, Verborum ex serie. Frui aeternaliter.

Diurn. et hymn. Benedictin. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. - 1, 6 Sculptantis; scultantis statt auscultantis. - 3, 2 Praestolator. - Dieser Hymnus tehlt bei Klemming.

67. In Yisitatione BMV.

Hymnum Deo modulatur 3. Magna fecit Deus ei. Puella dulcissimum (^uia potens nomine, Dum ad tanta sublimatur Miseretur enim rei, Pro salute hominum. Si timor in homine, Magnipendens, quod narratur, Proprium est enim Dei Magnificat Doruinum. In omni progenie. Est in Deo sua rata 4. Sede iecit vanos,fecit [Dulcis visitatio], Altos dextra divites, [Sua] uam coDsiderata Imos levat et refecit Est humiliatio; Quosvexat esuries, 0 quam dicet ,,Haecbeata1' In promissiset profecit Omnis generatio! Antiqua progenies. - 45 -

5. Gloria sit, lesu pie, Tibi nunc et iugiter, Visitanti Zachariae Domum personaliter, Fac nos te, fili Mariae, Frai aeternaliter.

Diurn. et hymn. ms. Benedictin. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. - 1, 5 Magnipendent. -- '"', 4 Sed timor in. - 4, 1 Suo iecit. - 4, 2 Auch Altos mufs ein Verschreiben sein; man erwartet ein Syuonym fiir inanes; lies paevos? - 4, 4 fexat. - Aus derselben Quelle Klemming II, 152. Der- selbe bezeichnet irrtiimlich die HS. als Missale, das Lied als Sequenz und liest: 1, 2 dulcissima. - 1, 5 Magnipendat. - 4, 4 ferat.

68. In Visitatione BMV.

1. Maria, mater Domini, 4. Deus et homo nascitur, In laudem tuo noraini, Quo totus mundus pascitur, Elisabeth dum visitas, Qni est salvator gentium Vates dat laudes debitas. Et vera spes credentium.

2. Deum de Deo genitum 5. Illum, quein virgo gesserat, Portasti primogenitum, Vati clauso iiupresserat, Cuius novit exordium Ut nullum habens vitium Vates, scrutator cordium. Pacis sciret initium.

3. Caelum terramque qui regit, 6. Gloria tibi, Domine, In te carnem sibi legit, (^ui natus es de virgine, Qui praecursori placuit, Patri simul ingenito In tuo ventre iacuit. Cum spiritu paraclito. Orat. ms. Carapense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. - Am Rande: sub eadem nota, namlich wie das vorhergehende O Christi mater caelic a.

69. In Visitatione B.MV.

1. Mundi salus affutura, 3. Genetrix Emraanuelis Virgo mater inclita, Virga lesse floruit, Gestu simplex, mente pura, Ostium Ezechielis, Specie praefulgida, Quod viro non patuit, Cam caelesti genitura Mons, quo lapis Danielis Processit in publica. Statuam comminuit.

2. Caput conterens draconis, 4. Sic in mundo praeter morem Rubus, qui non uritur, Novum fecit Dominus, Aaron virga, Gedeonis Castis mater conditorem Vellus, quod perfunditur, Circumdat visceribus, Haec perfecta Salomonis, Terra gignit salvatorem 0 beata dicitur. Nubibus pluentibus. 5. Virgo cara, caritatis 6. Felix domus Zachariae Fervens desiderio, Talem habenshospitem, Castaeconsanguinitatis Felix cognataMariae, Fovet ministerio, tjuam suscepitcomitem, Gaudens huius novitatis Sed lohannis et Messiae Sancto puerperio. Tu distingue limitem.

7. Laus sit summo genitori, Qui regnat per omnia, Laus sit nostro rederaptori, Per quem venit gratia, Procedenti creatori Sit aequalis gloria.

Hymnorum opusculum ad usum insignis ecclesiae Sarum imp. Ant- werpiac 1512. - 5, 3 Casti. - 7, 6 In aequalis.

70. In Visitatione 15.MV.

Ad Laudes

1. Verbum a patre prodiens 4. Miles suo tripudio In novissimo tempore Regem salutare gliscit, Servi formam accipiens Clauso cluDsus in gaudio, Mortali sumpsit corpore. Matri mater benedixit.

2. Statim ut virgo concepit 5. 0 prata visitatio Hunc ad hoc praedestinata, Et melliflua oscula! Gabriel affari coepit 0 laeta salutatio Hanc instruens de cognata. Celebranda per saecula!

3. Ad montana tunc adiens 6. Uni trinoque Domino Visitavit Elisabeth Sit decus et imperiuin, Per tres menses, hinc rediens Qui vitam sine termino Reversa est in Nazareth. Nobis donet et praemium.

Brev. ms. Caelestinorum saec. 15. Cod. Sangallen. 500.

71. In Visitatione BMV.

1. Praeconiumdulcissimum Hic est dies, in quo virgo, Puris canamns cordibus, Cum caelos rediit Gabriel. ((^uod) melos sit audientibus In montem venit ocius Vitamque nobis tribnat. Ad salutandaraElisabeth. - 47 -

3. Intrans domum Zachariae 7. Mariam sui doraini Salutat virgo veterem, Matrera beatam memorans Quam parituram noverat Verba profert angelica, Praecursorem altissimi. Completa, quaepraedicta sunt.

4. Almo repleti spiritu 8. 0 quam mirandum saeculo, Gandet mater cum filio, Quod haecsciens fit praescia, Maria dum os aperit, Recoleret praeterita Ambo sunt docti pariter. Futuraque praenosceret.

5. Senex agnovit virginem 9. Tunc licuit charismata Deum gestare in utero, Mariae data pandere Fructus, qui ventre claususest, Et hymnum hinc Magnificat Caeli cognovit dominum. Devote Deo promere.

6. Unde mihi [quod] veniat 10. Uni trinoque Domino Ad me mis mater domini, Sit sempiternagloria, Inqnit tunc Elisabeth Qui nos visitet hodie Sensum habens propheticum. Nec non per cuncta saecula.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II 20. - 9, 2 Maria.

72. In Visitatione BMV.

Ad Matutinutn.

1. Mariae vox ut sonuit 3. Benedictus quoque tui Elisabeth in auribns, Fructus ventris virginei; Ipsam fore matrem Dei, Unde hoc, ut ad me venias Revelat sibi spiritus. Tu, mater domini mei?

2. Et clamat voce valida 4. Ex quo virtus vocis tuae Cognata: Benedicta tu Meum pulsavit uterum, Inter omnes mulieres, Ad exsultandum Domino Plenior sanctospiritu; Meum mox movit filium.

5. Maria, mater gratiae etc.

Brev. Bituricense imp. Venetiis 1481. A, - Brev. Lemovicenseimp. Lemovicis 1495. B. " Brev. Bituricense imp. Lemovicis 1512. C. - 1, 3 foret A. - 3, 3 sq. Ut venias tu ad me mater A. - 4, 4 novit C. - In B In secundis Vesperis. - 48 -

73. In Visitatione BNV.

Ad Vesperas.

1. Dum patrum exspectatio 5. 0 virgo lesse tiorida, Clamat Messiam sitiens, Fructum salutis pariens, Mundi venit redemptio Stella lacob praefulgida, De sinu patris saliens. In lucem nostram oriens!

2. Lux spirat verni temporis, 6. Maria, sarge, propera, De virga flos concipitur, Veni cum tuo filio, Puer perfecti corporis Procede, regnans impera. Ventre Mariae clauditur. Defende nos in proelio.

3. Pascha novum iam celebrans 7. Saluta nunc ecclesiam, Virgo transit a Nazareth, Ut tuam vocem audiens Ad altiora properans, Exsurgat in laetitia, Salutet ut Elisabeth. Adventnm Christi sentiens.

4.. Mariae salutatio 8. 0 lesu, per miracula Cognatam quando visitat, Tnam matrem clarifica, lohannem in mysterio Ut cuncta noscant saecula In novum plausum excitat. Eius gesta mirifica.

9. Veni, puer, alliciens Ad tuum nos cenaculum, Ut tua mater transiens Ministret vitae poculum.

Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. - Vgl. Klemming II, 164 ff.

74. In Visitatione BMV.

Ad Nocturnum.

1. Sub medio silentio 3. Gaudetvirgo concipiens, Duin mundusgaudens otio Quem Gabriel praedixerat, In tenebrarurafiliis Quemmatris alvo gestiens Fovebatur in vitiis, Clausus lohannes senserat.

2. Superni solis radius, 4. Indutus carnis trabea Aeterni patris filius, Exit claustra virginea, Ad effugandastenebras Nudus iacens in pulvere Carnis subivit latebras. Venit flores colligere. - 49 -

5. 0 quam magnummysterium, 7. Maria, stella gentium, Ante bovem et asinura Snper astra splendidior, Virgo ponebat filium, Duc nos ad tuum filium, Caeli terraeque Dominum. Qui sole fulget clarior.

6. Videbant animalia 8. Domum, portam et tumulum, Illum, qni lux est saeculi, Virgo cum nato visita, In cuius lucis gloria Natum ex Eva populum Utrique carrunt populi. A somno mortis excita.

9. Gloria tibi, Domine.

Brev. Arosiense imp. Basileae 1513, - Vgl. Klemming II, 166.

75. In Visitatione BMV.

Ad Laudes.

1. Aurora fulgens radiat, 6. Vestis materna rutilat Per quam sol terris oritur, Contexta discoloribus, Virgo laeta tripudiat, Cor tuum, virgo, iubilat Dam Christus ex hac nascitur. Pro filiorum laudibus.

2. Veni, o mater inclita, 7. Scissuram tuae tunicae Cum sancti flatus munere, Tuus uatus resarciat, Nos ut lohannem visita UDUS pastor catholice In hbius carnis carcere. Suam sponsam custodiat.

3. Procede portans parvulum, 8. Aufer lites et schismata Ut mundus possit credere Credentium de tinibus, Et tuae laudis titulum Tranquillae pacis sabbata Omnes sciant extollere. Nostris praebe temporibus.

4. Reginae caeli tunicam, 9. A filiorum cordibus Omnes gentes, consuite, Pelle frigus acidiae, Hanc matrem Christi unicam Nudos tege cum vestibus Immaculatam credite. Honestatis et gratiae.

5. Maria, leva oculos, 10. 0 verae spes laetitiae, Vide credentes populos, Nostrae finis miseriae, Te quaerunt piis mentibus, Nos iunge caeli curiae His vestieris omnibns Ornatos stola gloriae.

11. Gloria tibi, Domine.

Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. - Vgl. Klemming II, 17.j ff. Dreves, Hymni Inediti. VII. 4 - 50 -

7ti. In Visitatiune BMV.

Ad Horas.

1. Effnndet nobis domina 2. Ergo. pater piissime Vires plungendi crimina. Verbumque,iudex animae, L"t servivit Elisabeth, Cum spiritus cbarismate Mentem humanam visitet. Ad caelos oranes trahite.

Brev. ms. Humiliatarum ad S. Erasmi Medir.lanen. ~aec. 15. C>d. Am- bro-ian. I 197 inf. - Diese zwei Strophen sind kein selbstandijrer Hymnus, sondernanzubangen an die Hymni communesad parvas horas. -Et no- taiidum. quod ad omnes boras diei hvmnorum ferialium relicto ultimo ver-u dicantur istt duo versus sequentes.' Hs. (Fell.i

77. In Pnriticatione BMV.

1. Sol de stella purissima. 5. lesu clemens. matrem audi. Stilla mellis dulcissima Mater buna, nos exaudi. Ex regali progenie Potes enim ut regina Processit matre virgine. Caeli pandere limina.

2. Homo Dens, Christus lesus, 6. Templum munda tu intrasti, A prophetis propbetatus. Deum patrem tu placaiti. A regibus adoratns Mundnm clare illustrasti, Cum Maria matre eins. Dum obtulisti filiuni.

3. Profert rubus virens rogum. 7. Florens rosa cnm lilio, \ irgultum marcidnm fructum, Virgo mater com tlio, Siccum vellus undam raundam. Serva nos in exsilio Porta semper clansa viain. Vitiorura a lolio.

4. Stella matntina solem. 8. Gloria tibi. Lomine. Maria praeclara prolern, Qoi natu- es de virgine. Virgo excellentissima, Cum patre et sancto spiritu Super omnes sanctissima. In sempiterna saecula.

Orat. rns S. Petri Salisburgen. saec. 16. C"d. Petrin. a III 20: be- zeichnet al- _livmnu~~. - 51 -

78. De Beata Maria V.

Tempore Quad ragesimali.

Ad Vesperas.

1. Gloriosa mater Dei, 4. Summum caeli decus tuum honor nostri generis, esse natum novimus, Decus orbis, spes piorum, Eius ergo maiestati peccatorum venia, nostros offer gemitus Nostrae laudis s>umevota, Atque piae visioni dele nostra crimina. nos praesenta caelitus.

2. Clara caeli tenes sceptra 5. Clara virgo, quae fugasti prope natum posita, matris Evae tenebras, Super choros angelorum Pia mater, quam honorat habens privilegia, Dei patris pietas, Unde memor esto nostri, Ad videndum tuum natum virgo benignissima. nobis viam praepara.

3. Hinc averte, quod timemus, 6. Sint tonanti laudes patri, quod optamus, perfice, nato et paraclito, Hinc te mundus protectricem Sit perennis honor matri, sentiat assidue, decusatque gloria, Pia mater, subleveraur De qua nobis Christus natus illuc tuo munere. vitam dedit saeculo.

Brev. Ecclesiarum Claromontis atque S. Flori imp. Tierni [1556]. - 1, 2 und 6, 4 fehlt auffallenderweise der Reim.

79. In CompassioneBMV. Ad Vesperas.

1. Mentes iuvet fidelium 3. Tantum sibi corapatitur, Dolores et suspirium Quod fere secum moritur, Matris Christi revolvere Nullus dolor amarior, Cum gratiarum nmnere. Nam nulla proles carior.

2. Castae parentis viscera 4. 0 quam praedigni rivuli Poena torquentur aspera, In cruce Christi sanguinis Dum staret sub supplicio Et, quos fuderunt oculi Languens pro dulci filio. Sub cruce matris virginis. 4* - 52 -

5. Sic corda nostra penetret 6. Gloria tibi, Domine, lesu matris compassio, (^ui passuses pro homine, Ut semper nos inhabitet Cum patre et sanctospiritu Eius vera dilectio. In saecula saeculorum.

Legend. ma. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14;i6.Cod. Dresden.A 182. A. - Brev. Stregnenseimp. Holmiae 1495. B. - " 5, 2 O lesu, tua passioB. - 5, 4 Tua matris dilectio B. - Vgl. Anal. XII, 66.

80. In CompassioneBMV.

Ad Nocturnum.

1. Rogatus Deus rumpere 3. Haec virgo vidit filio Caelos et huc descendere Parari cum ludibrio, Nobis venit in virgine Qui caritate venerat Nos redimens a crimine. Salvare, quod perierat.

2. Sputa, flagella, lancea, 4. Patibulo suspenditur, Minae, corona, spinea, Latronibus coniungitur, Clavi, probra, crux, verbera, A cunctis fere spernitur, Fel, vincla, raors et vulnera, Sic desolatus moritur.

5. Sic corda nostra etc.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14/is. Cod. Dresden. A . \. - Brev. Streguense imp. Holmiae 1495. B.

81. In Compassione BJIV.

Ad Laudes.

1. Condolentesmaeroribus 3. Matrem piam discipulo, Mariae matris virginis Patri commendat lungamuslaudes fletibus Aceti sumptopoculo Ad laudem sui nominis. Carnis exsolvit debitum

2. Pensemus, quid perpenderet 4. Postremo vidit elici Astans cruci puerpera, De fossi fonte lateris Dum testamentum conderet Cruorem mixtum latici Christus in vitae vespera. Pro redimendis miseris.

5. Sic corda nostra etc.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. u/is. Cod. Dresden. A 182. A. - Brev. Stregnenseimp. Holmiae 1495.B. - Vgl. Anal. XII, 68. - 53 -

82. In CompassioneBMV. Ad Vespera s.

1. 0 quis videret animam dolore Gemere tuam cultro circumfossam, Saxea corda minirae non possent Compati tibi.

2. Monte dum vides ortum vitae mori, Quantns doloris gladius pertransit, Animam [tuam], redemptorisniater, Clemens et pia.

3. Corporis nati latusque cruentura, Sanguinis fluxum, derisorum verba, Caput depressum, spinis eircuinfusum, Lacrimas fundens.

4. Lumina mortis tenebris eversa, Felle potato ore sitibundo Mortis dolore vexarique cunctos Corporis artus.

5. Sanguinis undam terram deglutire, Color pallebat capite demisso, Pater dimitte me crucifigentes, Vides clamantem.

6. Ave dum audis Gabrielis ore, Gaudio plena resonas in laude, Nunc ex adverso maerore confecta Defles amare.

7. Audit lohannes: ecce, raater tua, Tu quoque audis: ecce, natus tuus; Magna de cruce spiritum emittit Voce prorumpens.

8. Tc deprecante vincula disrumpat, Abluat sordes, donet caritatera, Aures ad nostras deitatis preces Deus inclinet.

9. 0 pater, tili et spiritus sancte, Da nobis matris natique dolores Pie deflere fruique cum ipsis Gloria tua.

Propr. ms. Conimbricensesaec. 16/n. Cog. Vaticau. 6283. - 54 -

83. In CompassioneBMV.

Ad Nocturnura.

1. Pange, lingua, gloriosae 0 vos omnes, qui transitis virginis angustiam per viam huius saeculi, Lacrimasque venerandas Attendatis subsistentes et cordis maestitiam, inermis pauperculi Quas eidem ipsa passus Regisque latus cruentum vertit in laetitiam. ictu saevi iaculi.

2. Verbum sancti Simeonis Mater sentit, quod non sentit commendat memoriae, caro iam exanimis, Signum contradictionis Vulnus lateris manaiitis fore regem gloriae, undam atque sanguinem Gladium transfixionis, Lavacrumque lavans mundum quod impletur hodie. instar vivi tiuminis.

5. Gloriam patri melodis personemus vocibus, Gloriam Christo canamus, gloriam paraclito In transfixo virginali corde Christi gladio.

Propr. ms. Conimbricense saec. 16/i7. Cod. Vatican. 6283.

84. In CompassioneBMV. Ad Laudes.

1. 0 lacrimosa domina, 3. Tu regis alti iauua, Excelsa super sidera, Cum reseratur lancea. Quae moriente filio Levando flentes oculos Palles doloris gladio. Intrasti pritna merito.

2. Quod Eva tristis abstulit, 4. Maria, mater gratiae, Tu reddis almo germine, Cultru sanctae maestitiae Ipsa deglutit scelere, Tu DOSab hoste protege Tu sine culpa pateris. Et hora mortis suscipe.

5. Gloria tibi, Domine, Defuncto coram virgine, Cura patre et sancto spiritu In sempiterna saecula.

Prupr. ms. Conimbricense saec. 16/i7. Cod. Vatiean. 6283. - 55 -

85. In Transtixione Beatae MV.

In Laudibus.

1. 0 gloriosa domina, 3. Tu crucis dura brachia Transfixa tua viscera, Et vuluerum foramina Nunc facias propitium Vidisti vere pavide; lesum salutem omnium. Gentes astantes, plangitr!

2. Quod iustus olim cecinit 4. Gloria tibi, Domine, In templo, tunc non defuit, Matrem qui vides nitidi, Tua pertingensintima Cum patre et sancto spiritu Dum cernis spata borrida. In sempiterna saecula.

Brev. ms. Franciscan. Hispan. saec. 15. ex. Cod. Parisin. 1064. A. Brev. Vicense imp. Lugduni 1557. B.

In festo B. Mariae Pietatis. Ad Vesp. et Noct.

1. Chorus sonoris vocibus 5. Mater silet doloribus Pangat dolores virginis, Repleta nec fari potest, luxta crucem quos pertulit Dat lacrimas cum fletibus, Mucrone mentis saucia. Gestus habens laudabiles.

2. Stans ad crucem mater Dei 6. Ergo decet tam mysticuin Tristatur angore gravi, Exemplar imis sensibus Pati volens angustiam In mente firma condere; Cum filio dignissimo. Quare rogemus supplices :

3. Tristans ait tunc tilius 7. Maria, lacrimis tuis Fixus cruci durissime: Fac, nos lavemur sordilm>. Pro tilio trado Dei Ut post dies vitae brevis Natum tibi Zebedaei. Laetemur in caelestibus

4. 0 quanta commutatio 8. 0 crux, ave, spes unica. Et quanta fit diversitas, Hoc passionis tempore, T)um traditur domesticus, Auge piis iustitiam Et perditur verus Deus. Reisque dona veniam.

9. Te, summa Deus trinitatis, Collaudet omnis spiritus, Quos per crucis mysteriura Salvas, rege per saecula.

lln v. Xantonense imp. Pictavii 1542. - 4, 2 sit. - 6, 2 iuri^ sunsibus. - - 56 -

87. In festo B. Mariae Pietatis.

In Laudibus.

1. Flexo genu, zelo pio 5. Vates probus cognoverat Hoc passionis tempore Doctus superno lumine, Matris celebremus Dei Quod filius tuus suo ('ompassionis lacrimas. Nos liberaret sanguine.

2. lam Simeon praedixerat 6. Ergo decet tam mysticum Sancto repletus tiaraine, Exemplar imis sensibus Dum te beatam plurinmra, In mente firma condere; 0 gloriosa, diceret, Quare rogemus supplices:

3. Gnatum tuum pignus fore 7. Maria, lacrimis tuis Nostrae salutis et viam, Fac nos lavemur sordibus, Qua scandereiuus caelicam Ut post dies vitae brevis Anfractibus motis domum. Laetemur in caelestibus.

4. Hic in ruinam perfidis 0 crux, ave, spes unita, Tangentibus quam ceteris, Hoc passionis tempore, Post hac tuum sed spiritum Auge piis iustitiam Ensis doloris transiet. Reisque dona veniam.

9. Te, sumraa Deus trinitas.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1542.

88. In AssnmptioneBMV.

1. Maria, virgo virginum, 3. Largire nobis omnibus yuae genuisti Dominum Ad te confugientibus Sine virili semine, Per tui Dati gratiam Verum lumen de lumine. Aeternitatis gloriam.

2. Tu sola vitae ianua, 4. Gloria tibi, Domine, Tibi sit laus assidua, Qui natus es de virgine, Virtus, decuscontinuum, Cura patre et sancto spiritu Iniperium perpetuum. In sempiterna saecula.

Brev. ms. Senouensesaec. 14. Cod. Vatican. Reg. 153. - Brev. Senonense imp. Parisiis 1519. - 57 -

89. Oe Rosario BMV.

Ad Vesperas.

1. Ave, electa Deo, 4. Virgo amicta sole, Dei digna parens, Lunam pede premis, Virga lesse florens, Stella enixa solem, Primura caeli decus. Caput hydrae teris. 2. Nuntiaris, alma, 5. Deo ex lege sacras Spiritu fecunda, Marem primo natum, Paritura verbum Quem praefatur vates Salutare patris. Lumen plebi datum.

3. Mater adis matrem 6. Invenitur lactens Sexto mense fetam, A magis in domo, Unde exsultat verbo A te cum magistris Verbi vox et praeco. Disserens in templo.

7. Laus tibi, regina, Quae pios coronas Triumphalis horti Liliis et rosis.

Antiph. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. n. 122 bis) add. saec. 18/ie.

90. De Rosario BMV.

Ad Matutinum.

1. Christi gementis imbribus 4. Succurre, mater, filio Kigatur hortus roseis, Crucis gravato pondere, (Juius fluunt aromata Lugete, Sion filiae, Flante aquilonis turbine. Cladi futurae obnoxiae.

2. Rubescit iacta verbere 5. Crucis sub ara residens, Columna caesi corporis, Evae propago veteris, Nam nulla pars plagis vacat Guttis profusi sanguinis A planta ad usque verticem. Absterge lepram germinis.

3. Caput sacram ornate rosis, 6. Maria, mater gratiae, Coetus sacri rosarii, Mater misericordiae, Quod perfidi et sacrilegi Tu nos ab hoste protege Spinis cruentant rigidis. Et hora mortis suscipe. 7. Gloria tibi, Domine.

Antiph. ms. S. KatharinaeDivoduren. saec. 14. Cod.s. n. (ol. 122 bis) add. aa.ec. - 58

91. De Rosario BMV. Ad Laudes. 1. Fletus moratur vesperi, 4. Caducamundi deserens Aurora fert laetitiam, Scandis choros angelicos Qua sol in oras superas Piosquepiis precibus Resurgit ab occiduis. Servasab ira iudicis. 2. Adire post victoriam 5. A trinitatis solio Sinum paternaedexterae Frnctu salutis perpeti Vidisti amictum nebula Adepta sceptrum gloriae Stipante caeli curia. Regina caeli frueris. 3. Hinc vehementis ignea 6. Maria. mater gratiae, Repleris aura spiritus Mater misericordiae, Et, cuius alvus templum est, Tu nos ab hoste protege Fit lingua vocis organum. Et hora mortis suscipe. 7. Gloria tibi, Domine. Antipb. ms. 8. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. n. (o\. 122 bisl add. saec. 15/i6. - 5, 2 Functus. - Mel. dieses wie des vorher- gehenden Hymnus: Quem terra pontus.

92. De beata Maria V.

1. Salve, sancta parens, 4. Per te detur, mater, Rosa spina carens, Filius et pater, Seda nobis bella, Ut qui ex te natus Ave, inaris steUa. Tulit esse tuus.

2. Dona nobis pacera, 5. Superbiam vita, Mater, tu veracem, Salus infinita, Tribue iuvamen Suscipe tu fastos, Nutans Ecae nomen. Mltfs fac et castos.

3. Mala nostra pelle, 6. Sublevatu clemens, Trahens sine felle, Salve, virgo parens, Crimina ignosce, Tecum sublevemur, Bona cuncta posce. Semper collaetetnur. 7. Ago tibi patri Sumas grates ratas, Almo nato sonus, Tribus, Iwnar ttnus. Miss. Eomanum imp. Venetiis (de Zanchis) 1505. A. - Missale sec. usum Sarum imp. 1519. B. - In A auf dem letzten Blatte mit zwei andern Liedern Laudetur Uei filius und O gloriosa domina als eine Sequenz. Es ist aber aujrenscheinlich keine Sequenz, sondern eine Imitation des Ave maris stella. - 4, 2 Filius nobis et pater. - 59 -

93. De beata Maria V.

1. Laudetur Dei filius, 3. Beata mater hamilis, Patris, Mariae unicus, Excelsa super sidera, Colant, adorent viscera Fac nos pnrgatos crimine, Quem terra, pontus, aethera. Beata niater munere.

2. Surgamus omnes invicem, 4. Praesta, virgo piissima, Flectamus iram vindicem, Almo lustrata flamine, Subdantnr illi singala Munitos redde filio, Cui luna, sol et omnia. Beata caeli nuntio.

5. Per te sumamus gaudia Et supernorum cantica Psallentes Christi noniiae: Gloria tibi, Domine.

Miss. ms. Capit. Lucen. VIII, 589 saec. 15. add. saec. 15. ex. A. - Miss. Roinanum imp. Venetiis 1505. B. - Miss. sec. usum Sarum imp. 1519. C. - Balinghem, Parnassus Marianus p. 265 u. f. D. - A hat nur die erste Strophe. Cfr. Anal. XX, 177. Vgl die Bemerkung znm vorher- g-ehendenHymnus.

94. De beata Maria V.

1. 0 gloriosa domina, 3. Tu regis alti ianua, Hirsutos hostes callidos Per quam intramus curiam, Sternis, collisa tartara, lucunditatis gaudia, Confusa semper viscera. Agmen sanctorum civium.

2. Quod Eva tristis abstulit, 4. Gloria tibi, Domine, Tu sola, mater, tribuis, Qui natus es de virgine, Per te resumit populus Cum patre et sancto spiritu Priores vires perditas. In sempiterna saecula.

Miss. Romanum imp. Venetiis 1505. A. - Miss. sec. usum Sarum imp. 1519.B. - Balinghem,Parnassus Marianus p. 266. C. - 1, 4 lies vipera? - 3, 4 Atque caelestem gloriam C. - Vgl. die Bemerkung zum Hymnus Salve sancta parens Nr. 92.

95. De beata Maria V.

0 imperatrix regia, 2. Supernorumlaetitia, Caeli et terrae domina, Stupor, festum et gloria, Mater Dei eximia Laus, decus nostri generis Virginumque pulcherrima. Salvatrixque mirabilis. - 60 -

3. Ad snmmi regDi solium 4. Immenso cordis iubilo Evecta et fastigium. Atqne landis tripodio Nos clarae tuae curiae Nunc Deum benedicimns Ascribas et familiae. Pro tibi datis omnibns. Orat ms. .S.Petri Salisburgen.saec. 15. Cod. Petrin. b VII 10.

96. De heata Maria V.

1. Regina terrae gentium, 3. Conciliatrix veniae, Maria. lomen mentium. Larga largitrix gratiae. Fons aqaarum viventium, Pacis auctrix. concordiae Solacium maerentium. Et imperatrix gloriae. 2. Tu virga lesse florida. 4. Rosa qnae profers lilium Confugii arbs valida Et sidus solem filiam, Et stella maris fulgida. Honc nobis in praesidium ( nnctorum mater vivida. Da nunc et post in praemium. ."'. Gloria tibi, Domine. Dru5 homo, qui virgine Proilisti David germine, Non a virili semine.

>eqiient et. hymn. ms. Canneli Senen. saec. 14. Cod. Senen. G IH 2. - o. 2 Ue cuius homo qni. - o. 4 Non fehlt. -- Mel.: Agneti* festum martyris.

97. De heata Maria \.

Ad Primam.

1. 0 Christe, proles virginis, 2. 0 mondo venerabilis. Patris compar altissimi. ^irgo. mater mirabilis. Per tnae matris merita Maria. plena gratia, Dele nostra peccamina. Ora pro nobis, domina. 3. Maria, mater graliae, Mater misericordiae. Tu nos ab hoste protege Et hora mortis «U5cipe. Brev. S. Crucis b. Leufredi imp. s. L et a. [1-544].

98. De beata Maria V.

Ad Tertiam.

1. ijuem credimns ex virgine ^. yuae genuisti tiliom >"atum. benigne Doroine. A ;ummo patre genitum. Sit nobis haec confessin Per haec tua nos merita Peccatoraru remissio. A lapsu mortis releva. - 61 -

y 3. Maria, mater gratiae, Mater misericordiae, Tu nos ab hoste protege Et hora mortis suscipe.

Brev. S. Crucis b. Leufredi imp. s. 1. et a. [1544].

99. De beata Maria V.

Ad Sextam.

1. Nate summe rex utero 2. Dei mater, o domina, Mariae de virgineo, Sublimis tanta gratia, Emunda nos a vitio Tua fac exaltatio Et orna sanctis meritis. Sit nostra relevatio.

3. Maria, mater gratiae, Mater misericordiat, Tu nos ab hoste protege Et hora mortis suscipe.

Brev. S. Crucis b. Leufredi imp. s. 1. et a. [1544].

100. De beata Maria V.

Ad Non am.

1. Fili Mariae virginis. 2. Cuius es factus, filius Da nobis eius meritis Dei, pro peccatoribus, A peccato resurgere Haec qui fide pronuntiant, Et ad vitam pertingere. Fac ut salutem sentiant.

3. Maria, mater gratiae, Mater misericordiae, Tu nos ab hoste protege Et hora mortis suscipe.

Brev. S. Craeis et b. Leufredi imp. s. 1. et a. [1544].

101. De beata Maria V.

1. Sint salutati caput et capilli, Frons, genae, cervix, oculi, pupilli Et color vultas, genetrix tonantis, Guttur et ora. - 62 -

2. Sint salntati teretes papilli, Cor, pedes, venter, digiti, labella, Tristis es maestis, veneranda virgo, Cordis amore.

3. Sit salutatus dolor o acerbus, 0 parens dulcis, Deus est supremus, Passio Christi benedicta, tecura Natus Olympi.

Orat. ms. S. Petri Salisburgen. saec. 16. Cod. Petriu. a III 20. DE SANCTIS.

102. Litania Omninni Sanctornm.

1. Rex salvator alme, 10. Confessoressancti, Suscipe nostrarum Precibus assiduis Munuscula precum. Poscite pro nobis.

2. Indulgere nobis, 11. 0 celsi patroni, Christi tui servis Monachi beati, Scelere gravatis. Poscite pro nobis.

3. 0 sancta Maria, 12. 0 sanctarum cbori Mater atque virgo, Virginum corusci, Postula pro nobis. Poscite pro nobis. 4. Archangele summe, 13. Faventes sanctarum Michael ut Dei, Viduarum preces Postula pro nobis. Nobismet nunc prosint.

5. Condigne Gabriel, 14. Insontes pueruli, Fortitudo Dei, Martyrum floretum, Postula pro nobis. Poscite pro nobis.

6. 0 consors Raphael, 15. 0 sancti vos omnes, Medicina Dei, Virtutes innumerae, Postula pro nobis. Poscite pro nobis,

7. 0 almitas sancta 16. Maligno ab hoste Patriarcharum, Ut Deus defendat Postula pro nobis. Nos hic et in aevum;

8. 0 principalitas 17. A gente pagana Apostolorum, Ut Deusdefendat Postula pro nobis. Nos hic et in aevum;

9. 0 martyres sancti, 18. Ab omrii terrore Veniamprecamini Ut Deusdefendat Pro peccatis nostris. Nos hic et in aevum; Dreves, Hyrani Inediti. VII. 5 - 66 -

19. Ab omni periculo 24. Ut indulgentiam Ut Deus defendat Criminum nostrorum Nos hic et in aevum; Det nobis salvator;

20. Ut aurae temperiem 25. Ut summum pastorem Bonam ac frugiferam Apostolicum N Det nobis salvator; Dominus conservet.

21. Ut commoditatem 26. Ut dignum pontificem Aeris rorantis N dominum Det nobis salvator; Dominus conservet;

22. Ut imbrem fecundura, 27. Ut Ottonera regera Bona gerrainantem, Et eius exercitum Det nobis salvator ; Dominus conservet;

23. Ut tranquillam vitara 28. Ut per totum orbem Facem et pereunera Ecclesiam sanctam Det nobis salvator: Dominus conservet.

Rit. et Sacram. S. Albani Magunt. saec. 10. Cod. Palat. Vindobonen. 1888.

103. ln \atali plurimarum Virginum. Ad Vesperas.

1. Rerum creator omniuni, 3. Victoriam martyrii lcsu, decusquevirginum, Qui das in sexu fragili, Exaudi preces omnium Dimitte nostra vitia Harum festa colentiura. Nobis dans caeli gaudia.

2. Tuani, Deus, potcntiam 4. Praesta. pater piissime, Atque misericordiam Patrique compar unice Laudat devota contio Cum spiritu paraclito In hoc sancto sollemnio. Regnansper omne saeculum.

Brev. Auxitanum imp. Auxis 1533.

104. De una Electa.

1. Gratuletur ecclesia 2. Dum luit mundi crimina Nova promendocantica, Lapsos erigit venia, Nam omnesad caelestia Peccantespaenitentia Invitat Christi gratia. Inngit iustis in gratia. - 67 -

3. Omnis gentis et generis 5. Quarura,Christe, suffragiis Atque sexus quamvis xeis Nos errantes hic in viis Braviam vitae perpetis Ereptos de tristitiis Non denegatpro meritis, Aeternis dita gaudiis. 4. Vivginibus centesimum, 6. Da, pater, nobis gaudia Viduis sexagesimum, Per filium repromissa Coniugatistricesimum Spiritus sancti gratia Dans fructum saluberrimum. Nos fovcnte per saecula.

lirev. Poznaniese imji. Lipsiae 1530.

105. In Natali sancti Adelphii. Ad Vesperas.

1. Sancte Deus altissime, 5. Hic caritate profluus, Tibi grates referimus, Hospitibus dulcissimus, Qui per fideles famulos Sic nitens inter homines Tuos ditasti tellurem. Ceu iubar ex aethere.

2. Sacer confessor Domini, 6. Amans opaca eremi Adelphius fert tropaea Oratione sedula, Post saeculi angustias Gemitu atque lacrimis Adeptus almam requiem. Abstersit culpas noxias.

3. Pastor effectus ovium, 7. Celsus de gente nobili, Paterna splendens gratia, Sicambrorum de culmine Sibi subiectum populum Veluti cunctis ultimus Nutrivit atque aluit. Vivebat inter homines.

4. Mitis et dulcis omnibus, 8. Sancte Deus altissiine, Eloquio affabilis, Te supplicantes quaesumus, Die ac nocte meditans Illi augeas praemia, Psalmos et hymnos iugiter. Nobis concedas veniam.

Krev. ms. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164(77). A. - Hymnar. ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86). B. - 2, 2 ferens AB. - 5, 1 Hic fehlt AB. - 6, 3 et lacrimis B. - 8, 1 Te aancte B. - 8, 2 Te fehlt B. - 8, 3 Ut illi B.

106. In Natali s. Adelphii. Ad Nocturnura.

1. lesu iuste, misericors, 2. Sancti patris Adelphii, Devotae mentis conditor, Virtutura flore splendidi, Nostris parcens criminibus Gaudentesfestum canimus Piis fave concentibus. Ipsi psallentes vocibus. - H8 -

3. Qui contnlithoc meriti, 5. Huius te, Christe,precibus Ut verus cultor eremi Nos consolare, quaesumus, Per deserta et invia Pestem pellendo noxiam Vitae probaret gaudia. Pacempraebe continuam.

4. Aetatequamquam iuvenir-, 6. Deo patri et filio Fonte rigatus pneumatis, Cum spiritu paraclito Sanctosanctorum placitam Sit laus aeternaegloriae. Sese mactavit hostiam. Sit decus sine tempore.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 (11). \. Hymnar. ms. Romarici Mmitis saec. lo. Cod. Spinalien. 194 (86). B. - 2, 2 splendidaB. - "'!,'"'" in via B. - 4, 3 placidam.- H. 2 paracletnA.

1117. De sancto Adelwoldo.

1. Inclitus pastor populique rector. Cuius insignem coJimus triumphuin. >"unc Adelwoldus sine fine laetus Regnat in astris.

2. Qui pater noster fnit et magister, Exbibens sacrae documenta vitae Et Deo semper satagens placere Corde benigno.

:!. 0 diem sanctum. celebrem, coruscum. Qnem Dei nobis pietas sacravit, Ut patri tanto mereremur almum Promere cantum !

4. Nunc eutn nisu rogitemus omni, Abluat nostrnm pius ut reaturn Et sua sancta prece nos ad aitum Dacat Olympum.

5, Sit Deo soli decus et potestas, Laus in excelsis,honor ac perennis, Qui suis totum moderans gubernat Legibus orbem.

Collect. ins. S. Ebrulphi snec. 11. [et 12]. Cod. Alenconieu.14: di. -, r Teil (nach Delisle) von der Hand des OrdericusVitalis. Ob auch die Uich- tung von ihm herriihrt? Aufschrift: ,,Hymnusvespertinalis sapphico metro hendecasyllabo editus, Adonium quartn continens in loc-o." 108. De sancto Aogidiu. 1. Gaude, fidelis contio, 5. Per hunc omnis infirmitas Sanctoplaudens Aeo;idio, Fugit, cessitsterilitas, Eius namquesollemnia Recuperatacopia Sacra colit ecclesia. Gavisa fuit Gotia.

2. Confessorest exiinius 6. Perfecte quia credidit, Christi sanctus Aegidius, Vitam defuncto reddidit, Quem oriundum Graecia Ipsius ad imperia Dei lustravit gratia. Fugata sunt daemonia. 3. Laudahuntur per saecula 7. Sanctum quisquisAegidium Virtutes et miracula. Digne colit, propitium Quae divina potentia Christum habet, nec gratia Patravit ab infantia. Caret petita venia.

4. Aetatis puer tenerae 8. Venereinur hunc pariter, Viro languenti misere Oremus unanimiter, Veste dedit remedia. Ut ad aeterna gaudia Per quam cepit salubria. Nos perducat prece pia. 9. Gloria tibi, trinitas, Laus tibi, sancta unitas Ex cuius sapientia Sunt et reguntur omnia. Hymn. ms. S. Petri Marl. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. 4, 2 misero. - 6, o Impius ad.

109. De saocta Agutha. A d La udes.

1. Quas seminavit lacrimas 4. Ubi castis amplexibus Nuuc metit ovans Agatha, Sponsa beata iungitur, Quia in regni solio Cuin quo regnat feliciter Laetatur cum tripudio. Lumen adepta gloriae.

2. Cui dolor non amplius, 5. Cuius nobis clementiam Luctus non erit aec aestus, Prece imploret sedula Quia eius ab oculis Suum devotis mentibus Lacrimas Deus detraxit. Hic festum celebrantibus.

3. lam enim hiems transiit, 6. Sit kus patri ingenito Imber cessit et abiit, Eiusque unigenito Florentes assunt vineae Una cum sancto spiritu In terra redolentiae. In sempiterna saecula. Psalt. et hymn. ms.Tridentinum saec.[12. et] 13. (Privatbesitz).- 3, 1 hiems traxit. - 5, 1 clementia. 110. De sancta Agnete.

1. Ad laudemtui nominis, 5. Quod cernensille fortius 0 Agnes, experscriminis, Gravatur atqae protinus SponsaItei et hominis, In lecto claraat altius, Cantetur hymnas celebris. Ex quo fit pater anxius.

2. Haec tibi natum virginis 6. Videns autem quod alius, Elegit ex cunabulis Donet vota vel melius, In sponsum,quem prae ceteris Non prosunt, coepit diutius Amavit virgo nobilis. Vexari atque durius.

3. Dum a scholis revertitur, 7. Auditaque iactantia, Cor virginis concutitur, Qua se Domini famula Quam per multos alloquitur De sponsi sui curia Ostendens, quod pronrittitnr. Exsultat spernens alia,

4. Spreto, quidquid ostenditur, 8. Repertoqoe contraria Velut lutum, quod teritur, Esse diis christicola, Agnes nunquam seducitur. Probata iam constantia Donis nec minis flectitur. Eius, fertur sententia.

9. Sit trinitati gloria Sicut et laus perpetua, Per quam in eius curia Regnat Agnes per saecula.

Brev. Mas-iliense imp. Liijjduni 1526. - 6, 1 aliud. - ti, 2 Donec. - 7, 2 Quae se. - 9, 3 eius gloria.

111. De saneto Amando.

Ave pater, pastortioster, 3. A primaevonempe flore pontifexegregie, sacraepueritiae, Ave carus amor noster, Maribus aevumsenile dulcenomen Amande, visuses(t) attingere, Avepraesul gloriae, Multis et normampraebere semperamantissime. perfectaeiustitiae.

Inre tibi laudummelos 4. Mox signorumgloriosis concinendopangimus, muneratustitulis, Sed condignastanto patri Triumphalissigno crucis ferrelaudes nequimus, anguemsaevuni proteris Cordetamen quod gestimus Verbiquevirtute pellis plectrolinguae proraimus. Ogiaede terminis,. 5. Virtutes excoluisti 8. Ta surdis auditum praestas, studio pervigili, tu caecos illuminas, Ipse sed occuluisti Lurida tu membra purgas, mente semper humili, mortuum resuscitas Favor ne daretur tibi, Verbis simul et exemplis sed superno numini. animas vivificas.

6. Hinc factus praesul mactusque 9. Nostra laus succumbit tantae deitatis munere, tibi datae gratiae, Ut lucerna ardens fide Dum nmndum reples doctrinae claro lucens opere, virtutumque muuere, lure celso caudelabri Famam diffundens et terrae sublevaris stipite. et caeli per cardines.

7. Tu redemptor captivorum, 10. Nunc precamur, pater alrae, consolator pauperum, vota nostra suscipe Tuque pater pupillorum, Et lesum benignum posce tu mater orphanorum, nobis semper parcere Vigor paralyticorum, Ac post huius tinem viUie effugator daemonam. tecum semper vivere.

11. Annue votis poscentum, Deus, factor omnium, Esse credimus quem trinum atque unum Dominum, Manet quem laus ante aevuiu nunc et in perpetuum.

Dieser Hymnus ist Acta SS. Feb. I, 912 aus einer Antwerpener Hs. der Vita S. Amandi von Milo Elnonen., deren Alter nieht angegebeo wird (vgl. S. 853. n. 129) abgedruckt,aber so, dafs hintereinander erst alle ungeraden Zeilen samtlicber Strophen und dann ebenso alle geraden folgen. Dieses sinnlose Etwas hat danu Migne, PP. LL. 87, 1275, getreulich nachgedruekt

112. In Translatione ss. Amati, Romarki, Adelphii.

1. Exsultent agtoina poli 3. Vexillo crucis edito Ob triumphum antistitis Urbera e flamma prote^ens, Arnulphi, quem paraclitus S;inxerunt loca eremi, Praenuntiavit spiritus. Adest Amatus inclitus.

2. Fulgens in mundi gloriu 4. Certantes cum Adelphio Cum Romarico consulens Coronantur a Doniino, Regnum et regem deserens, Nos salvent piis precibus Quera gubernabat fortiter. Nosque reddant caelestibus. 5. Creator saccli optime, 6. Summa concede deitas, Horum precibusadnue, Horum ut fulti meritis Iratn amove debitam, Tibi canamus gloriam Gratam tribue gratiam. Per cuncta semper saecula. Brev. ms. Romarici Montis sa.ec. 16. Cod. Spinalien. 164 (77). A. - Hymnar ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86). B. - 2, 3 regesA. - 3, 3 LaxeruntA. - 4, 4 Ibi peregrinantibusB. - 6, 2 merita B.

113. lu translatione ss. Amati, Romarici, Adelpbi.

Ad Tertiam.

1. Oratione sedula 2. Pietate praecipua, Abiecit saepe daemones, Humilitate maxima, Virtute fultus Domini, Sic celsus inter homines Sanctis ornatus moribus. Beavit partes eremi.

3. Te peccatores quaesumus, lesu bone, piissime, Nobis largita venia llli nt addas praeraia.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 (77).

114. De sancto Amato.

Ad Vesperas.

1. Praeclara dies Domini 5. Inde iubente Doniino Nobis illuxit hodie, Ad oras tendit alias, In quo amisso saeculo Ut lumen lucens omnibus "Vietor accepit praemium. Non occultetur modio.

2. Post durum victum eremi, 6. Mox Habendi ingreditur Post iugem paenitudinem Beandamontis culmina, Amatus, Cbristi famulns, Sublatopassim nemore Caelorum regna petiit. Plures fundavit cellulas. 3. Ubi orandoDominum 7. Turmissanctarum virginum Specuscnm arte condidit, Psallendinormam praebuit, Tignum, quod breve fuerat, Die noctuqueiugiter Tot auxit palmis largius. lesum ut laudent Dominum. 4. Caesarupe de montibus 8. Hinc utrique sexui, Casnminante cellulae Magnis,pusillis, omnibus, Vexillo crucisedito Paremaptavit animum, Mox saxuni fixit enorme. Cunctos ut lucrifaceret. 9. Hodie caeli angeli 11. lamiam secutus agmina Laetantur, chori martyrum, Sanctorum illa inclita Sanctuspro tali merito Illucque sibi bravium Amatus caelos adiit. Dudum meritis tulerat.

10. Huius patroni precibus 12. Devotas ergo, proximi, Nos foveamur largius, Grates reddamusDomino, Nostrorum vincla criminum Confessoris praeconia Solvantur in perpetuum. Sui dura ore pangimus.

lo. Gloria tibi, Doraine, Gloria, unigenite, Una cum sancto spiritu In sempiteraa saecula.

Brev. ms. Eomarici Montis saec. 16. Cod. Spinalieu. 164 (77;. A. - Hymn. ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86). B. - 1, 4 pretium B. -- 2, 1 Post dudum A. - 2, 2 plenitudinem B. - 3, 1 Domino A. - 4, 1 Caesar A. - 5, 3 lumen fehlt A. - 0, 2 culminis B. - 6, 3 p.-issumB. - 8, 1 Huic utroque B. - 9, 2 Laetentur 15.- Str. 10 fehlt B; ist durchgestrichen in A. - 11, 3 brevius Ab. - 11, 4 monitis AB. - 12, 2 solvaraus B. -- 12, 3 praeconio B. -- 13, 2 unigenito B.

115. De sancto Ambrosio.

1. Ambrosius, vir fidelis 3. 0 Ambrosi, doctor vitae, Doctrinae, nobis de caelis De caelesti palmes vite Qui datus es divinitus Sitientes inebria Organum sancti spiritus. Tua doctrina sobria.

2. 0 Ambrosi, doctor dulcis, 4. 0 Ambrosi, lux de luce, Caeli da nectar insulsis, Transire fac nos te duce Insipidis ne cordibus De mundi huius tenebris Circumvolvamur sordibus. Et felleis illecebris.

Orat. ms. Carthus. (Jolonien. saec. 15. Cod. Colonien. 28. - - Mit der Bemerkung: nEx hymno."

116. ,,ln Vigilia divi Ambrosii de la victoria".

1. Mediolanum laudibus 2. Nam visus est Ambrosius, Exsultet, votis, precibus Eorum patronus pius, Tot Mediolanensibus Scutica expavescere Hodie datis dotibus. Suis nitentes nocere. - 74 -

'3. Tunc fantur Theotonici 5. Ambrosii, sancte doctor, Sirailiter et Gallici: Nostrorum sis semper rector, Non possumnsextendere Ad nostri protectionem Nec gladium proicere; Te advocamuspatronum.

4. Ablatis nostris viribus 6. Doctor sanctae ecclesiae, Cedamusistis partibus; Intercessorsis hodie, Sed ipsis non potentibus Sanctepater Ambrosii, Necat vel clat carceribus. Veniae simus conscii.

7. Deo ergo sit gloria, Qui dedit patrocinia Haec, meritis Ambrosii Veniae simus couscii.

Brev. Ambrosianumimp. Mediolani 1487.- 2, 4 noscere.- - 4, 4 dat iehlt. - 5, 1 Anibrosi; vgl. 15, 3. - 5, 4 vocamus patronera. - Das Fest ^Victoria s. Ambrosii in Parabiago" wurde am 21. Febr. gefeiert. Vgl. Locatelli, Vita di .S. Ambrogio, Milano 1874, h>.544.

117. De sancto Andrea.

I n 2. V e s p e r i s.

1. Magnificetur artifex, 4. nPie praeceptoroptime, Laetetur mundi machina, Tempus est, ut te videam, Rerum laudetur opifex, Rex lesu clementissirae, Caeloium plaadant agmina. Fac, mox ut ad te veniam."

2. SimonisPetri socius 5. Tuis, Andrea, precibus Nec impar in supplicio, A peccatorum vitiis Nec crucisCbristi nescius, Purgemnrac criminibns, Vivens pependit bidno. C'aelifruamur gaudiis.

3. Pro cuins perulens nomine 6. Ut, cum dies iudicii Palam docebatpopulum Mundo finem praefixerit, Eiusijue fultus numine Securae mentis conscii Sic orabat ad Dominura: Sternus,cum iudex venerit.

7. Uui trinoque Domino Sit laus, perennis gloria, Sit decus sine termino Hic et in caeli curia.

Brev. Abricense irap. Parisiis 1548. - 3, 3 nomiue. - - 5, 1 Unis (falscheInitiale). - 5, 3 a criminibus. - Vgl. den Hyronus: Glori fi retu r arti fex. - 75 -

118. De sancto Andrea.

1. Unum Israel de fontibus 5. Tradens Achaiae in finibus Clarum virum virtutibus, Mysterium fidelibus, Quicunque recte credimus, Ab Aegaea proconsule Dignis canamus laudibus. Retrusus est in carcere. 2. Hic Andreas apostolus, 6. Dein flagellis subditus De fratre Petro fulgidus, Septem quaternionibus Christc fide fit celsior, Christum fateri publice Est porta facta in Sion. Doctor pius non destitit. 3. Primus iste dignus exstitit, 7. Post exaratus verbere Oculis beatis ut cerneret Suspensus est in stipite, Messiam et sic concite Quem missus alto ab aethere Vidisse fratri prodidit. Fulgor micans circumdedit.

4. Piscator ante in fluctibns, 8. Hac sorte carnis termino Post doctor ipse in gentibus. Reddit beatura siiirituui Ne plebs periret imbribus, Et gloriosus funere Extraxit ore retibus. Vitam beatam possidet.

9. Gloria patri ingenito, Gloria unigenito Una cum sancto spiritu In sempiterna saecula.

Liber ms. Miraculorum S. Andreae saec. 12. Cod Parisin. 12603. -3,1 Lies: Prius?

119. De sancta Anna. Ad Vesperas.

1. Salve, parens Anna, 4. 0 dulcis Maria, Illuxisti late, Matri meruisti, Caeli fereus raanna Quod posset in via Vitae sanctitate. Sic sublimis sisti.

2. Electa fuisti, 5. Ave, maris stella, Quod sis matris Christi Trementesconforta, Mater, mundo tristi Sub mundi procella Vitam genuisti. Felix caeli porta. 3. Castitatis testis, 6. Dei mater alma, Ligni vitae fructum Da triumphi dona, Carne sancta vestis In virtutum palma Evae mutans luctura, Vincentes corona. - 76 -

7. Sit laus Deo patri, Summum Christo decus, Spiritui sancto, Trinus bonor et unus.

Aut. et hymn. ms. Scarensesaec. [14. et] 15. Cod.Upsalen. C 422.A. - Collect. ms. Vadatenensesaec. 15. Cod. Upsalen. C 23. B. - Brev. Scarense imp. Holmiae 1495. C. - Brev. Arosiense imp. Basiliae 1513.D. - 7, 2 Sumrri" A. - 7, 4 Tribus li.nmr unus A. - Dieser und die beiden folgenden Hymnen g-ehorenzu dem ()fficium Felix orbis, felix hora (Anal. XXV, 64), als dessen V.Tla^ser Klemming Nicolaus Hermanni, Bischof von Liukoping, bezeichnet.

120. De sancta Anna.

Ad Xocturnum.

1. Arbor est altae gloriae 3. Maria, nidns arboris, Florens Annae fecunditas, Clausit Eido virgineo Quum lux perfudit gratiae Fortem immensi roboris Virtutumque sublimitas. Caelo missum empyreo. 2. In huins culmen arboris 4. Anua, Maria pariter Deus nidum reposuit. Divinis erant oculis Anuae veuter dum corporis Gratae prae cunctis dulciter Mariae fructu floruit. Aeternis semper saeculis. 5. Matris et natae precibus Optamus nos suppliciter Caeli coniungi civibus, Deo frui feliciter.

Ant. et hymn. ms. Scarensesaec. [14. et] 15. Cod.Upsalen. C 422. A. - Collect. nis. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. C 23. B. - Brev. Lin- copenseimp. Norimbergae1493. C. - Brev. Scarenseimp. Holmiae 1495. D. - - Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. E. - Nach Str. 5 Maria mater gratiae etc. nnd die Doxol. de Beata A.

121. l)e sancta Anna.

Ad Laudes.

1. Anna matrona maxima 3. Ambae sursurn eximiae Est testamentiveteris. Et praeminentisgloriae, Per moreserat optima. Precantesnos respicite Excelsior prae ceteris. Vultu misericordiae. 2. Eius Maria filia, 4. Sacracaelorura acie, Throni tenenssublimia, Felix Anna,sublimiter Cauctos legis et gratiae Coniuncta tnae filiae Longe praeit in acie. Pro nobis ora iugiter. - 77 -

5. Maria, mater gratiae etc.

Ant. et hymn. ms. Scarensusaec. [14. et] 15. Cod.Upsalen. C 422. A. - Collect. ms. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. (J 23. B. - Brev. Lin- copenseimp. Norimbergae1493. C. - Brev. Scarenseimp. Holmiae 14'i"'. Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. D. - - 2, 2 lesu tenens C. - - '"'>,2 praeminentis C.

122. I)e sancta Anna.

1. Laudes ad laudes iungite, 3. Quam diu putant sterilem, Exsultet caelum laudibus, Legis damnandam vitio, Et matris buius inclitae Meretur delectabilem Laudes cantemus vocibus. Rosam fovere gremio.

2. Laudans laudare docuit 4. Est haec Maria teneri Exemplari peritia, Christum lactans ex ubere, Laus illi semper adfuit Mitis humano generi Post sacra puerperia. Plus quam contingit dicere.

5. Maria, mater gratiae, Tua salvet oratio De lacu nos miseriae Fultos Annae suffragio.

Brev. Scarenseimp. Norimbergae1498. -- Vgl. Klemming III, 23 u. f.

123. De sancta Anna.

1. Anna, regum progenies 4. Caeleste beneticium Et sacerdotum series, Pneumatisque solacium Stirpem illustrem patribus In sanctam Annam fluxerat, Suis ornavit actibus. Quae Mariam genuerat. f. Nupta caeli indicio 5. 0 matrona sanctissima, Fideli matrimonio Omni repleta gratia, luxta verbum angelicum Deum, auctorem omnium, Fructum concepit caelicum. Nobis redde propitium.

3. Infecunda pro tempore, 6. Per eius, Christe, gratiam Prope marcescenscorpore, Da in morte fiduciam, Decreto patris luminum Quandohinc egrediemur, Reginam parit virginum. Ut te semper contemplemur.

Orat. ms. S. Petri Salisljurgen. saec. 15. Cod. Petrin. a IV, 39. - 78 -

124. De sancta Anna.

1. Exsultet plebs fidelium 4. Ex Anna surgit virgnla Annae referens gaudium, Totins boni primula, Dum haec post vitae stadia Virgo generansfilium, Transit ad vitae gandia. Nostrae salutis pretium. 2. Caelestebeneficium 5. Quam felix terra fertilis, Nobis [fit in] remedium, (^ua crevit spica nobilis, Cum haec ex Anna nascitur, Granum frumenti protulit, Per quam libertas redditur. Quod sua morte contulit. 3. Felix Anna, quae genuit 6. Laus sit semper ingenito lllam, per quam nos exuit Eiusque unigenito, A peccati caligine Qui natns est de virgine, Ueus natus de virgine. Una cum sancto tiamine. Brev. ms. Lexoviense saec. 15. Cod. Cadoraen. 24 (IV°, 19). - - 3, 3 peccatis.

125. De sancta Anna. In 1. Vesperis.

1. Gaude,mater Anna, 4. Ergo sume laudes, Gaude, mater sancta, Quas damns ovantes, Cum sis Dei facta Nos ab omni sorde Genetrix avia. Tua prece terge. 2. Plaude tali natae, 5. Cum sit tibi notus Virgini Mariae, Muliebris sexus, Eius genitore Scias misereri loachim congaude Supplicansregnanti. 3. In hac nostra terra 6. Sit laus Deo patri, Primo benedicta, SummoChristo decus, Quaefuit in Eva Spiritui sancto Quondam maledicta. Triuus honor unus.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1542. - Melodie jedenfalls: Ave marif stella.

126. De sancta Anna. In Laudibus.

1. 0 quamfelix coniugium 2. Longolegis opprobrio Annae simul et loachium ! Subsunt ambo, sed orando Caste vivunt octogenos, Meruerunt exoptatam Dolent tamen totos annos. Prolem Deo dedicatam. - 79 -

3. Annam quondamqui dolentem, 5. Spina mater, rosa virgo, Saram simul et ridentem, lacob stella fulgens caelo, Templo vidit et respexit, Ut hic sedet velut thoro Huius alvum et implevit. Rex supernusin solio.

4. Radix lesse mater Anna, 6. Audi, mater, cum filia Virga florens virgo nata, Vota, quae dant haec agmina, Anna vellus, virgo concha Fer ad Christi palatia Gedeonis in area. Tibi facta melodia.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1542. - 3, 2 Sarram. 4, 4 in aera. - Ohne Doxologie.

127. De sancta Anna.

1. Lux de luce prodit orta 4. Tu pridem infructuosa, Clausa permanente porta, Cunctis oras odiosa Vates ut praecinuit; Tuis contribulibus.

2. Felix ista genitura, 5. Prole tandem fecuudata Per quam [Deus] mortis iura Es beata praedicata Dissipare voluit. Olitn te spernentibus.

3. Ductrix Anna tanti boni, 6. Ergo natam deprecare, Cedis maledictioni, Nos ut suo commendare Vetus lex quam statnit, Nato velit precibus.

7. Quod praestare tu dignare, Bona cuncta qui donare Scis et vales omnibus.

Brev. ms. Pataviense anni 1333. Cod. Lambacen. CLXXI. add. saec. 15.

128. De sancto Ansgario. Ad Vesperas.

1. Ansgari, pater optime, 3. Notam facis incredulis Errantes nos in devio Doctrinam evangelicam, Reduc tuo iuvamine, Lucem ministrans populis Servanssub Christi gremio. Ducis in viam caelicam.

2. Danis et Suecisgratiae 4- Bonus pastor utiliter L)onumfidemque praedicas, Gregempascis dominicum. Pugil fortis in acie Informans, quod veraciter Gentes Deo sanctificas. Christum colat magnificum. - 80 -

5. Prudenstalenta gratiae 6. Deo patri sit gloria Et lucri magnitadinem Einsquesoli filio Addacis regi gloriae Cam spiritu paraclito In pacis pulchritudinem. In sempiternasaecula. u Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. i.-,. Cod. Dresden. A. 182. A. -- Ant. et. hymn. ms. Scarensesaec. [14. et] 15. Cod. Upsalen. C. 422. Ji. -- Cnllect. nis. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. C. 23. C. - 2, 1 Sufvis AM; Sweuis C. - 4, 1 viriliter C. - 4, 3 verasciter C. - 6, 1 sit grati.-i t'. - Doxologie unvollstandigABC. -- Vgl. Klemming I, 1 sq.

129. De sancto Ansgario. Ad Noctur num.

1 Vidit puer Ansgarius 4. Vanus qaivis displiceat Quandam raptus in spiritu Discursas et lascivia, Praefulgidam deceutius Maturus sis et saciet Caelorum in exercitu. Te Cbristi sapientia.

2. Ipsam constanter credidit 5. Nam detestamur otia Mariam esse virginem, Contempto vaniloquio, Quae sibi mitis edidit Yirtutnm excellentia Talem sermonis ordinem: Nostro servit solacio.

3. Si vis Dostro consortio 6. Post haec crescens appetere Et nostra frui gloria. Coepit virtutum foedera. Vitabis omni studio Cbristum ferventer colere, locos et puerilia. Fide transcendens sidera.

6. Deo patri sit gloria.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. U'IB. Cod. Dresden. A. 182.A. - Ant. et. hymn.ms. Scarensesa.ec. [14. et] 15. Cod.Upsalen. C. 422. B. - Collect. ms. Vadstenensesaec. 15. Cod. Upsalen.C 23. C. - 3, 1 und 3 fehlt der Reim. Cfr. Klemming I, 6 sq.

130. De s. Antonino Apamiensi. Ad Vesp. et Noct.

1. Nunc Antonini martyris 3. Inventis iara pastoribus Festum celebre colimus, Et fidei doctoribus, Qui ob amoremDomini Cnmquibus diu commanens, Sprevit caduca saeculi. Suscepit sacerdotiam.

2. Interrogans profectus est, 4. Una dierum revocans Ubi vigeret populus, A suis cordis cellula: Qui collaudaret Dorainum Si persecuti fuerint, Relictis quondamidolis. In reliquaratransfugite. - 81 -

5. Cumqneiter perageret, 7. Ex qua manavit coelitus Ardore sitis lapsus est; Unda aquae purissimae, Levando sursum oculos Qua sauctus tunc refectus est Preceseffudit Domino. Et permanet et perpetim.

6. Quem exaudivit Dominus, 8. Gloria sit altissimo Ac ille fisus numine Patri cum suo filio Cum sua virga parvula Et sanctoque spiritui Percussit terram aridam. Per infinita saecula.

Off. ms. S. Antonini saec. 17. Cod. Vatican. 8575.

181. De - Antonino Apamiensi. Ad Laudes.

1. Laetetur Vallis Nobilis 4. Per illum vicum principis, Pariter cum aflinibus, Qui Festus nuncupatus est, In qua athleta denique Ara beati Stephani Flagitat domicilium. Habebat illue transitum.

2. Per tlammam sancti pneumatis 5. Bobus appvopinquantibus In nece sua rosea Per Antonini inurita Cum caput parte corporis Fixerunt sua onera, Angelice delatum est. Ac si essent iiumobiles.

3. Tune alveus mirifice 6. Palam visu miraculo Retro cursum arripiens, Omnes teneri exstasi, Ducente Dei gratia Altercati sunt singuli Applicuorunt patriae. Et humarunt reliquias.

7. Gloria sit altissimo Patri cum suo tilio Et sanctoque spiritui Per intinita saecula.

Offic. ms. S. Antonini s;u-c. 17. Cod. Vatican. 8575. - 5, 3 suas aneras.- 6, 2 Et teneri extasi.- Vgl. tlie HviiuiPii Anal. XVI, Nr. 104- 106.- Das zu diesenHymnen gehorigeOfticiura ist bis auf einige rhythmischeAnti- plionen prosaisch; die Hymnen (trotz der jungen Quelle) augenscheinlichalt.

132. De b. Antonio de Monte Ciano.

1. Alme confossor, supplices, Antoni, Laudes et preces humiles caneutes, Tuum ante r.orpus humiles astantes, Adiuva illos. Dreves, Hymni Ineiliti. VII. - 82 -

2. Suscipe preces huius tuae plebis Et lesum Cliristum supplica pro eis, Ut eos servet siraul et defendat Ab omni malo.

3. Qui te locavit bic miraculose, Ut apud ipsum esses intercessor, Sic esto custos huius tui castri, Montis Ciani.

4. Simul cum patre celebri Augustino lungito tecum illum Nicolaum, (,|ui Tolentini semper est defensor, Nos custodire.

5. Tecum coniunge otnnes caeli cives, Prophetas, vales, martyres, Antoni, Omnes doctores, sanctos eremitas, Supplicent tecum. 6. Virgines quoque, ut virgo permansisti, Luc in favorem tu(ae) sanctae catervae, Sic ante Christum pro nobis orantes Dicite omnes:

7. Gloria patri genitoque semper, Et qui procedit Deus ex utroque, Trinitas suncta, respice dicentes Hunc sacrum hymnum. AlphabetumAugustinianum, in quo praeclari Ereraitici ordinis germina rirorumque et feminarum domicilia recensentur. Autore P. M. F. Thom;i de Herrera, Eremita Augustinianoetc. Matriti 1644. - Dem Hymnus folgt unmittelbar eine rhytliniischeAntiphon (uebst Versikel und Oration): Almum diem rHCnlimus Celebritate annua Antonii, quem credimus lutronizatum gloria, Qui nobis, velut cupimus, Patrozinetur; grandia Patravit ut iam vidimus, Patrat nunc et rairacula Suis mente supplicibus Praebendo mira munera. Eine Quelle ist nicht angegelien.

133. Oe sancta Apronia. 1. Excelsae laudis cantica 2. Huius vita sanctissima Pangamus cum melodia Claris fulgens virtutibus Aproniae magnifica Virgiuitatis lilia Recensentessollerania. Plena tulit odoribus. - 83 -

3. Soror fuit clarissima 5. Huius sacratocorpore Apri, sancti antistitis, Haec ditatur ecclesia, Ex Trecorum familia Ergo pro tali pignore Excellentis propaginis. Deo reddatur gratia.

4. Haec cluo luminaria 6. Hinc Gerardus, pastor mitis, Ex eadem prosapia, Exaltetur cum laudibus, Aper atque Apronia ( uius opera praeclaris Relucent inter sidera. Decoratur mnneribus.

7. Summo patri sit gloria Eiusque soli genito, Sancto quoque sit flamini Coaeqnalis laudatio.

Brev. Tullense imp. Mussiponti 1595.

134. De sancto Armagilo. Ad Laudes.

1. Exaltemus exaltatum 4. Hostes uostros qui confuncht In supremo culmine, lluius sancti merito Veneremur veneratum Et in nobis sic infundat Et devoto carrnine, Gratiam, ut merito Deo datum, praesignatum, Stipendia mereamur Ut patet ex nomine. Caeli cum emerito.

2. Armagilus arma gerens 5. Cui mortem nuntiavit Nuncupatur proprie, Rex caelestis patriae, A primaevo regi haerens Hunc umavit, Imnc ornavit Caelestis militiae, Stola suae gloriae Miles accr semper gerens Et ad portam coronavit Arnia paenitentiae. Paradisi hodie.

3. Te rogamus, arma gere 6. Pro concive cst laetata In occursumhostium, Tuta caeli curia, Nos vexantes hostes tere, Cuius morte desolata Tu, nostrum praesidium, Doluit Rritannia, In succursumnobis quaere Post dolorem consolaia lesum, Dei tilium. Pro ipsius gloria.

7. Summo regi laudas demus.

Urev. ms. Redonense saec. 15. Cod. Vatican. iittnli. .M:1.. - - 3, 5 In sursnm nobis. - 5. 5 sq. Et »d portam parndisi corouavit. - 6, 1 est fehlt. -- Den Hyinniis ad Vcsp. siehe Annl. XIX, 71 sq. 6* - 84 -

135. I»e sancto Arnulpliu.

1. Laudes conditori uostro 3. Auctor pacis, Dcus sumrne, persolvamusovantes castae matris unice, In hac die praecipue. Patris in sede qui sedes, qua beatus Arnulphus prcct-s nostras exaudi, Coetui iunctus laetatur Per Arnulplii interventum angelico in caelis. nobis esto placatus.

2. Qui ceu iubar cx polo 4. Gloria patri natoque radiavit in solo semper et paraclito, Et gratia Dei fultus Laus, potestas atque virtus, pracsentia contempsit gratiarum copia, Desertique antra jietens Quem Deuni cuncta fatentur secutus cst Doniinum. saeculoruin saccula.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. C<>'1.>|>in;iliVu. H>4 (77). A. - Hymn. ms. Romark-j niacc. lo. i.'i»l. Spiiiali.-n. l'.U :>'i|. li. - _. 1 Qui sicut A. - 1.', 0 e-t Christum.

136. De sancto Audneiio.

1. Hyuinuin Christo laetitiae 3. Xunc decus apostolicuui Promat cliorus ecclesiae, Coronam tenet martyrum Lauduin ferens praeconia Et virginalis gloriac Audoeni pro gloria. (.'armen cantat lactitiae.

"2. Hic fide, verbis. actibus 4. 0 praesulum sanctissime. Insignis ct virtutibus, 1'jstor noster Gemma fulsit pontiticurn Obtine nobis veniam Velut iubar clarissimum. Et jiaradi-i

5. Sit decus et potentia, Laus, virtus atquo -.'loria Suninio patri cuni tiliu Et spiritu paraclito.

Pass. ms. S. Audoeni Rototnagen. sa.ec.12. in. Cod. RotomaT-en.1406. ..Hymnus ipsius pretiu.si ]»intiiicis Audueni."

137. De sancto Andoeno.

Mentis exsultentorgana 2. Qui altus aula regia Audoenumlaudantia. Caeli tenet palatia, Sacra cuius sollemnia Hodie mole carnea Festiva dant praeconia. Liber petivit sidera. - 85 -

3. Qui nos suo consortio Quem fides nostra triplicet Pio iungat suffragio, Et triplicatum simplicet. Pro nobis orans Dominum Patrem. natum ac spiritum Oppressis mole criminum. Adorans in perpetuum.

Pass. ms. S. Audoeni Rotomagen. saec. 12. in. Cod. Rotomagen. 1406. nllymnus beati Audoeni".

138. De sancto Augustino. Ad Xocturnum.

Augustine, lux doctorum 3. Fuisti eremitarum Ex fulgente lumine, Fundatur praecipuus, Fugator liaereticorum Exstitisti viduarum Cum exculto famine, Instructor mellifluus, Fuisti christianorum Omnium coniugatarum Fax interno flaraine. Praeceptor asssiduus.

Exstitisti forma morum 4. Egenorum educator In sancta ecclesia, Fuisti cum lacrimis, Ornamentum clericorum Captivorum liberator Vitae relucentia. Cominones ab intimis, Dux fuisti populorum Orphanorum defensdtor Verbi remanentia. Viribus verissimis.

b. Tibi, Deus, decantemus Hunc byrnnum alacriter, Tibi quoque laudes demus Cum affectu dulciter, Trinitati personemus Pio corde iugiter.

Collect. ms. saec. 15. Cod. Oxonien. (Canon. Script. Eccl. 89). - Ab- schrift von Rev. H. M. Uannister.

139. De sancto Augustino. Ad Laudes.

1. lussu praelati presbyter 3. Locum cum tenet praesulis Sacratus mox coenobium Crescit fides, spes, caritas, Instituit, ut viveret Doctrinis et miraculis Cuin fratribus communiter. Augetur Dei civitas.

2. Kasto se voto vinciens 4. Mundi despectis opibus Pauper fit et oboediens, Non testans pauper obiit, Re, carne, mente devovens, Coniunctuscaeli civibus Sed caritate praesidens. In paradisi gaudiis. - 86 -

5. Non visum choro praesulum 6. Ope tua cum precibns Te sancto raira visio Te, pater, exorantibus Situm praecelsosolio Dentur in caeli curia Prodit teste Gregorio. Beata nobis gaudia. 7. Honor, virtus et gloria Sit trinitati, gratia Cuius clausa praecordia Is sua fecit pervia. Pontific. ms. Paulanorum sa.ec. 15. Cod. Tatican. Ottobon. 502. -- Den Hymnus zur Xoct. Auxit errorem nubilo siehe Anal. XXII, 47 u. f. Der vorliegende fiihrt den Abcdarismus bis 0 weiter. Vielleicht fehlt noch ein drittes, bis Z reichendes Stiick.

140. Ile sancto Angustino. Ad Laudes.

1. Flos cleri, norma praesulum, 3. lam supplices te poscimus, Canonicorum speculum, Ut tuis, pater, precibus lam bonis regni frueris Culpis deletis omnibus Cum Salomonis pueris. Caeli iungamur civibus.

2. lam cernis, non per speculum, 4. Praestet pater ingenitus, Sed facie ad faciem Praestet hoc unigenitus, Summi regis cubiculum Praestet hoc sanctus spiritus, Et illam dulcem requiem. Non tres, sed unus Dominus. Brev. fratrum Eremitarum s. Pauli imp. Venetiis 1540.

141. hf sancta Anrea.

Ad Laudes.

1. In aula iam aetherea 3. Despexit mundi gloriam Conspectu sponsi fruitur, CapescensChristi gratiam, Quem virgo felix Aurea Reliquit aulam regiam Seuiper laudandosequitur. Caelestemquaerens patriam.

2. Mortalis viri nuptias 4. Per poenas et supplicia Innecti virgo renuit, Transit ad vera gaudia, Quae castis iam deliciis Post bella multiplicia Cum Cbristo regnans adfuit. Triumphat de victoria. 5. Sit Christo regi gloria, Qui coronavit Auream, Per cuius dat suffragia Perennem nobis lauream. Offic. ms 8. AureaeOstien. saeo.15. Cod.Vatican. Regin. 1949.- Den Hymnus zur Vesper siehe Anal. XIX, 73. - 87 -

142. De sancto liulvla.

1. Antiochiae Babylas 5. Lupum cernensirrumpere, Bonus erat vates verbo, Oves tenere debui, Caesarvolebat ingredi Sed conteraptasenectute Multum profanus ecclesiae. Me non timere indicem. 2. Intus manere ceteros 6. En, habeo tres parvulos, lussit sacerdos,obviam Domi fideles instruo, Ferens tyranno pectora Vinctum fatebor meritos Intrare temptantem vetat. Christo quem passos imolant. 3. Fnrens tyrannus restitit, 7. Ibat sacerdosobviam, Revertenstanti nominis Psallentestrahebat hostias; Non passus se trudi sene, Ecce, ego meique pueri, Verso redit vestigio. lesu, dedi, qnos tu mihi.

4. Exorto die secundo, 8. Prius necari parvulos Quare sibi obstiterit, Babylas petit iudici; Rogatns natos fatetur Necati statim parvuli, Fides teneri nescia. Dehinc Babylas sequitur. 9. Gloria tibi, Domine. Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M n, 20. - - 1, 4 Mutum. - o, 1 irrupere. - 8, 2 indici.

143. De sancta Barbara.

1. Beata nobis .gaudia 4. Beatu cuius brachiis Dat Barbarae martyrium, Saxa tacta oboediunt, Quam traxit ad caelestia Dum iis manum imprimis, Deus, creator omnium. VexHla regis prodennt. 2. Ad cenam agni 5. Amicta luce caelitus Invitatae, qua resides, Ducitur virgo carcere, Agno iungnntur nobili, Plagae curantur penitus Quocunquepergis, virgines. lum lucis orto sidere. 3. Jierum creator optime, 6. Bex Christe, dementissime, Per eam te testiticas Haec passa te magnificat, In turris trino lumine, Audita benignissime 0 lux, beata trinitas. Vox clara, ecce, intonat.

1. Audi, benigne conditor, Per eam hic nos protegens, Aeternae sis vitae dator, Verbum supernum prodiens.

Orat. ms. Carthus. Colonien. saec. 15. Cod. Colonien. 28. - 2, 2 Invitare. - 88 -

144. I»e sancta Barbara.

In 1- Vesperis.

1. Barbarae festum celebremus omnes, Virginis sacrae referat triurapbos Martyris noster chorus et beatos Pangat honores.

2. Fortis et prudens teneris ab annis Haec fuit virgo, pia, iusta, cunctos Temperans actus Dominoque iuncta Mente fideli.

3. Haec Deum verum coluit relictis Gentium diis. genitoris iras Passa crudelis, caput et paterno Perdidit ense.

4. Sit Deo suramo I)ominoque rerum Laus, honor, virtus, decus et potestas, Gratia cuius super astra felix Barbara vivit.

Brev. Bituricense iinji. Leraovieis 1521'.

145. l)e sancta I!arl>ara.

Ad Matutinum.

1. Creator omnium, Deus. 3. Haec passione iudicem Invictae fortitudinis Vicit sua, vicit suum Spes martyrum. dux et via, Patrem Dioscorum fide Votis fave precamium. Caelo reportans praemia.

2. Qui celsa Barbarae tuo 4. Manus paterna virgiuis Dicata sanctonomini Collum scidit, sic mortua Tropaea cum sollemniis Mors est, ut altera Deo Cultu celebrant annuo. Barbara vita viveret.

5. Sit laus Deo, sit gloria, Honos, decus, victoria. Sit gratiarum actio In saeculorura saecula.

Brev. Bituricense imp. Lemovicis loL'1.' - 89 -

146. De sancta Barbara.

Ad Laudes.

1. 0 Christe, sponsevirginum 3. Quam non paterna iurgia, Et martyrum pulcherrime, Non praesidis ferocitas Mirabiles victorias Nec mors cruenta denique Audi beatae Barbarae. Quivere fortem vincere.

2. Amore cuius intirao 4. Perennis unde laus tibi Sprevit maritales thoros, Sit, Christe, qui das laureas Ut se tibi, sponso suo, Servis triumphales tuis Fidam probaret virginem. Et summa demum praemia.

Brev. Bituricense imp. Lemovicis 1522. - " 3, 4 Quere.

147. De sancta Barbara.

In 1. Vesperis.

1. Exsulta, plebs catholica, 3. Flore nitens perpetuo Sacrae Barbarae laudibus, Castae excellentiae Nam eius vita caelica Digne dono praecipuo Supernis micat opibus. Fulsit altae peritiae.

2. Haec ab adulescentia 4. Yeritatis catholicae Christiauitatis ordinem Recte Tusciam irrigat Ingressa duce gratia Simulque deifice Sprevit mundi dulcedinem. Sensum cutn fide colligat.

5. Sit laus patri ac genito Pariterque ac flamini, Qui huius sanctae merito Nos summo iungat agmini.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1495. A. -- Brev. Ebredunense itnp. Lugduni 1520.B. -- 1, 4 mutat B. - 2, 2 Christi tie ordinem B. - 3. 'J fehlt eine Silbe. - 4, 2 Recte iustitiam irrigat B. -- 5, 4 summo iungat.

148. De sancta Barbara.

In Laudibus.

1. Aurora lucis rutilans 2. Dum fidem firraam aperit Splendoremdefert roseum, Caelestesidus oculis, Nosterquechorus iubilans Suam personamingerit Barbaraecorpus laureum. Datam pro luce saeculi. - 90 -

3. Nam occidentem radiis 4. Veram, constantem, solidam Implere caelum incipit, Vitamque eius inclitam, Cum multis vectam studiis Securam, firmam, lucidam, SanctamBarbarum recipit, Divinis verbis insitam.

5. Sit laus patri ac genito Pariterque ac flamini, Qui huius sanctae merito Nos iungat summo agrnini.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1,495.A. -- Brev. Ebredunense imp. Lugduni 1520. B. - 3, 3 vectum AB. - 4, 1 constans A.

149. De sancta Barbara.

I n L a u d i b u s.

1. Barbaram diri celebrant agones, Quippe tyrannos vicit truculentos, Maximianum simul Marcianura, Eius praefectum.

2. Hanc saevi torqaent iacturis poenarum, Ut fatigati lictores reddantur, Nil timet truces ferocesque minas Ridet eorum.

3. Tnrre reclusa architecta sollers Unum rimatur auctoremque trinum, Dum tres adaptat lumini fenestras; Patre reverso,

4. llle miratur artifices causans, Quem sic adfatur Barbara praeconstans: His unum Inmen, genitor, par fore Numine divum,

5. Trinis innatum personis divinis Quodque credentnm vivificat alme Mentes illustrans sensus et obscuros Illuminatque.

6. 0 felix virgo Barbaraquemartyr, Spernis electum coniugem carnalem Nec genus ferox pavescis poenarum Bis coronata. - 91 -

7. Hinc, pia mater athletaquefortis, Comprime nostros perlubricos actus, Et tua prece digne celebremus Alma tropaea.

8. Gloria patri genitaeque proli Et tibi, compar utriusque semper Spiritus alme, Deus unus, omni Tempore saecli.

Brev. Autisiodorense imp. Autisiodori 1580. Daraus Weale, Le Beffroi FV (Bruges 1876) p. 39. u. f. Der Hymnus ist augenscheinlich alter als die spate Quelle.

150. De sancta Barbara.

1. Gratuletur hac in die Haec diis spernens immolare Genetrix ecclesia, Laceratur verbere Laudes promat liarmoniae Et nolens obsecundare Et hymni melodia Clauditur in carcere, In cantum prorumpat pie In quo Christus splendens clare Ad Barbarae sollemnia. Hanc solatur numine.

2. Ista pro Christi amore Hinc mamilla deraolitur Flagellis concutitur Vesteque exuitur, Et in arta cum furore Sed a Christo custoditur Cellula detruditur, Et cum stola tegitur, Hinc coram praefecto more Hinc decollatur, moritur Diis Hbare praecipitur. Et ad caelos subveliitur.

5. Genitori genitoque.

Orat. ms. Campenseanni 1462.Cod. Darrastadien.521.j ,,Nota est sicut p.ange lingua." - 3, 6 Lies munimine? Es hat namlich sonst jede sechste Zeile des Liedes eine Silbe Uberschufs.

151. Oe sancto Barnaba.

1. Mediolani civitas, 3. Hic adpetenscaelestia Age festiva gaudia, Contemptorvisibilium Pastoris tui Barnabae Ad pedes apostolicos Pange mira pvaeconia. Agri deponit pretium.

2. Qui tibi sanctae fidei 4. Hic plenus sancti spiritus Primus pandit eloquia Verbum in Antiochia Honorisque metropolis Christi constanter praedicat Tibi confert insignia. Et in Romana patria. - 92 -

5. Per Barnabam apostolum 7. Apostolus hic Barnabas Clemens ad fidem ducitur, Matthaei evangelium Civis Romauus nobilis, Deponcns super languidos Qui papa martyr moritur. Languores sanat omnium.

6. Hic macerat assiduis 8. Hic a ludaeis perfidis Corpus suuni vigiliis, Fune ligatus trahitur, Crebris orationibus, Qui traditus incendio Frequentibus ieiuniis. Supernis bonis fruitur.

Brev. Ambrosianum imp. Mediolani 1487. - 4, 1 plenas. - 8, 4 upernis.

152. De sancto Barnaba.

Ad Vesperas.

1. Cuin protoplasti germina 5. Ex quibus fuit conditus Morti forent obnoxia, Hic Barnabas piissimus, Ne lex ipsos eriperet, Qui sprevit mundi gauclia Quos duris vinclis stringeret, Corde quaerens caelestia.

2. Advenit lucis conditor 6. Terrena (re)liquit omnia Volens sanare languidos, Vendens hic sua praedia, Qui magna dans prodigia Sociatus apostolis Depulsit ignorantiam. Resplenduit miraculis. o. Miraculis sic [inclitam] 7. CumPauloChristumpraedicans, Fidem reduxit perditam, Deum paganisnuntians, Post [carnis] morteni superans In Cypro captus variis Revexit cunctos liberans. Subactus est suppliciis.

4. Scandens caeli palatium 8. His perferens incendium Sanctumrefudit spiritum, Suscepitvitae terminum; Quo pleni tunc apostoli Nuuc adeptus caelestia Dederunt fidem populis. Pro nobis preces offerat.

9. Deo patri et filio, Sancto simul paraclito Potestas, honor, gloria Per infinita saecula.

Pucciuelli, Placido, Vita di San Bai-nalja Apostolo, primo pastore ili Milano. Milano s a. [1649], S. 105. ,,Hinno di S. Barnaba descritto in due codici antichi di earta pergamena. che si conservaiio nella chiesa S. Lorenzo Maggiore di Milano." - 9, 1 Sit Deo. - 93 -

153. De sancto Barnalia. Ad Nocturnum.

1. Aeterna Christi munera, 5. Hic Pauli fidelissimus Apostoli victoria, Verbo,doctrina socius, Beato Cypri genere Quorumvita perfulgida Hymnuin canamusBarnabae, Tota fulget ecclesia. 2. Qui quasi rosa rutilans, 6. Conscendensin naviculam Mundum totum illuminans, Et properansSalaminam Cuius odore pertidi Verbum ferveuter praedicat Fugantur omnesetlinici. Multos languore liberat. 3. Exsultet Roraaegloria, 7. Tunc ludaei increduli Resultet tota Brixia, Collum ligant apostoli, Mediolauum iubilet, Perducunt ad supplicium Cuin tantus pater praepollet. Cremando corpus lucidum. 4. Clnistum gerens in pectore 8. 0 lux pretiosissima, Mandata servans optime Pater beate Barnaba, Agrumque suum vendidit Salva praesentem jiopuluin Nec non dedit apostolis. Per tuuni natalitium.

9. Praesta, pater ingenite, Cum genito et flamine Nobis videre virgineni Gestantem Deum hominem.

Puceinelli 1. c. p. 107 sq. - 2, 3 odorem.- 5, 4 fulgit. - 6, 3 fnien- tur. - 6, y languores.

154. De sancto Barnaba. A d L a u d e s.

1. Exsultet caelum laudibus, 4. Per doctrinam apostoli Resultct terra gaudiis, Et approbatis fructibus Quod Barnabas apostolus Augetur fides populi Laelus potitur praemiis. Et crescit ardor spiritus. 2. Apostolo sanctissimo 5. Insignis et virtutibus Kon finis vitae latuit, Yilam beatae Barnabae Quem Paulo sacratissimo Pollere facit Dominus, Per ordinem tunc patuit. Rector suae militiae. 3. Tunc ambo flexis genibus 6. Praesta, beata trinitas, Tradendo pacis osculura, Concede,simplex unitas, Quos separabatspiritus, Ut precibus apostoli Praedicandoprofessi sunt. Salventur Cliristi populi. ruccinelli 1. e. p. 108 sq. - 4, 2 fluctibus. - 4, 4 creseat. 155. He sancto P.artholomaeo.

1. Tropaea palmae nobilis 5. Astriges ut boc comperit, Bartliolomaei apostoli Rex et minister idoli, Quantum meretur moneris, Inssit suo conspectui Quis explicet praeconiis'.- Sanctnranefandns attrahi.

2. Ad quem frequenter fulgidi 6. Interrogat bunc Dequiter, Conversitabant angeli Quare deos everteret, Et. quod inbebat exsequi, Sed colloquente apostolo Oboediebant conciti. Waldat cadit mox idolum.

3. In Indiae confinio 7. lubente rege protinus Ingressus templum Astarotb Sanctus secatus fustibus Mux eius ad praesentiam Et post reciso vertice Daemon resolvit idola. Palmam est adeptus gloriae.

4. Polymii lunaticam 8. Tali beatus ordine Natam per ampla tempora Salns fuit provinciae, Curando. regis filiam, Et Jaureato funere Errore gentem liberat. Caelum triumphus obtinet.

9. Gloria Deo patri, Gloria unigenito etc.

Legend. ms. Mediolaneuse saec. 13. Cod. Ambnxian. C 125 inf. - 3, 2 in templum Adstaroth. - 4, 1 Polemii. -- 4, 3 filia - o, 1 Astrigis. - 5. 4 Sanctum fehlt. - 6, 1 Interrogavit. - 6, 2 deus. - 6, 4 uvaldat. - 8, 2 .^alvus fuit. - 9, 1 Lies: Gloria patri ingenito.

156. De sancto Bartholomaeo.

A d L a u d e s.

1. Apostoli sollerania 3. Cuius quanta constantia Bartholomaei inclita Fuit et patientia Recurrunt. ergo agmina ConversaLycaonia Tripudiant fidelia. Probat primum, post India.

2. Concinendo melliflna 4. Yenerantes nos faraulos Supernoregi cantica, Trabat ipse ad superos, Qui suum invincibilem Ad quos per immanissima Glorificavit militem. rerveuit cruciamina. - 95 - b. Praeclara apostolicis 7. Civesque,quos Salomone Bartholomaee meritis, Continua levas ope, Culparum pressospondere Supplicandoassidue Interveutu nos erige, Coelesti iunge curiae.

6. Et quos per prava opera 8. Deo patri et filio, Orci terrent supplicia, Similiter paraclito. Tua prece dulcissima Sit honor, virtus, gloria A cruciatu libera. In saeculorum saecula.

Brev. ms. Aniciense saec. 15. Cod. Parisien. 1304. - 6, 1 Ut quos. 7, 1 Cunisque.

157. De sancta Bathilde.

1. Inter triumphos nobiles 7. Frequentabat ecclesias Praeclaros Christi milites Orans Deum cum lacrimis, Tendentes ad aetherea Vigiliis, ieiuniis Aeterna ferunt praemia. Inhaerebat assiduis.

2. Fuit Batlrildis optima 8. Sub regis namque copula Caelestisregis famula, Ut uxor devotissima (^uaeregnavit in Francia Quaesivit regi optimo, Favente Dei gratia. lesu (ad)haerere Domino.

3. Haec fcmina laudabilis 9. Abiecit vana omnia, Et honorata meritis, Concupivit aetherea, Moribus qoae pollet sanctis. Nunc possidet caelestia Sic triumpbat cuui angelis. Aeterni regis praemia.

4. Foraia quoque egregia 10. Contemncnsmundi gloriam Et mente subtilissima Menteque devotissima Electa est a Doniino Post perfectara iustitiara Ex genereSaxonico. Migravit ad caelestia.

5. Quae peregrina venerat, 11. Eius per sanctamerita Regi Francorum nupserat, Facit Deus miracula,

6. Diligens certe Dominam 12. Gloria clementissimo Ex corde devotissimo. Deo patri et filio Christi vero pauperibus Una cum sancto spiritu Ut raater esset omnibus. In sempiterna saecula.

Brev. S. Mariae Suessionen.imp. Parisiis 1533. - 8, 2 Ut femina devotissima. 158. De ss. Benedicto et Mauro. Ad Horas.

Dilectns hic pollet tuus, 2. Te, pater Maure, petimus, Sanctissimum nostrum dccus, Nobis cleposcasveniam, Quem Benedictumdiciinus, Ut nos superna civitas A quo iuvari poscimus. Perennescives habeat. Brev. ms. S. SnphiaeBeneventanae saec. 11. Cod. Neapolitan.VI E 43.

159. De sancto Benedictu.

Ad Tertiam.

1. Benedicto quod psallemus, 6. Hic fervebat caritate Et quod tibi iubilernus, Et ful«ebat castitate, Donarc nobis deprecor, Nec erat iu corde livor Aeterne rennn cotidid»'. Eerum Dens, tenax vigor. 2. Quem formavit et creavit, 7. ln pastorem te creavit Gubernavit, ronfortavit, Monachorum et donavit Ut sancte possit vivere, Inclitum collcgiuui ^jilcndnr i>aternue glorinet. I>cus, creator omnhtm.

3. Benedicte, pater pie, 8. Ut Christus, per te placatus, Lucerna caelestis viae, Nobis mitis sit et gratus, Te laudo, pastor inclite, Poscimus suffragium lam lucis orto sidere. Te htiis ante termiinnn.

4. Ut per istuin te laudemus 9. Qui te laudant,non falluntur, Et devote adoremus, Sed libro vitae inscribuntur, Largire diviuitus Servi tui, servi Dei, Nitnc sande nobis spiritus. Pater, recordare niei.

5. Iste sanctus te laudavit 10. Gloria in perpetuum Incessanter et amavit, Sit creatori omniuni, Doctor fuit egregius, Qui det per tua ineriUi Rcctor putens, rerar Deus. Heatd itnltix yaudia.

Antipli. ms. !S. Cnronae saec. 13. Cod. Pragen. XII C 7 a. add. saec. 14. jn. - Mr. 9 vielleicht unecht. 10, 4 Nobis lieata.

160. De sancto Demardu.

Fit paradisi ianua Doctor morum sanctissime, Patens Dei clementia, Bernarde beatissime, Lum Bernardi praesentia Dulces natos non deseras, Petit caeli palatia. Quus exemplogenueras. 97 -

3. Cum simus hic carnaliter, 5. Per huius sancti merita, Hostes impugnantgraviter, Christe, remitte debita Fer tua prece iugiter Et post vitae curricula Opem misericorditer. Des nobis alma gaudia. 4. Et quos in hoc exilio 6. Honor, virtus et gloria, Acris vexat afflictio, Salus, Lonor, potentia Tua sancta precatio Patri, nato, paraclito Firmet et consolacio. Sit per aeterna saecula.

Collect. ms. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen. C. 23. - 2, 4 ez- templo. -: Mel.: Fit porta Christi pervia.

161. De sancto Bernardo.

1. Almi Bernardi canimus 4. Clam portabat cilicium Praeconium dulcissimum Eligiturque pontifex, Abbatisque eximii, Dignitatem hanc renuens Laetantur omnes monachi. Curavit daemoniacam.

2. Adulatur huic daetnou 5. Si inquiris miracula, Per luxurias capere, litnumera reperies, Sed evigilans Bernardus Atque centum sexaginta Sternit huius fallaciarn. Construxit monasteria.

3. Deditus hic vigiliis 6. Huic innatus calamus Comedebat quam rarius, Composuit volumina Potum assumens ex aquis Multos divosque tractatus, Paupertatis in vestibus. Egregius praedicator. 7. Consumptis vitae diebus Tria docet observanda: Caritas et humilitas, Omnibus patientia.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II, 20. - 3, 4 Pau- pertas. -- Doxol.: Gloriu tibi, Domine.

162. De s. Bernardo Menthono. In 2. Vesperis. Pange, lingua, festum nardus 2. Hic confessor,procreatus Seraper odorifera Nobili prosapia, Sanctus nobis det Bernardus Augustensi decoratus Et pigmenti munera, Fuit in ecclcsia Cuius labor nunquam tardus Et archidiaconatus Ad virtutum opera. Rexit bic officia. Dreves, Hymni Inediti. VII. - 98 -

3. Se maceransvigiliis, 5. Dedit caecolumen clarum Contectus cilicio, Et sterili tilium, Semperinstat ioiuniis, Pestemperdit locustarum Nec deest oratio, Et potenter vitium Sanctus usus absinthiis Homo Dei usurarnm Est omni convivio. Misit in exsilium.

4. Hinc Bernardi proferamus 6. 0 Bernarde, sacerdotum Virtutum prodigia: Houor, virtus, gloria, Domum fecit caritatis Plebem oninem, clerum totura, Montis lovis in via, Mentes,manus, labia In qua cuncta dantur gratis, Ad reddendum Deo votum Nec quaeruntur praemia. Tua iuvet gratia.

Brev. Gebennense imp. Annessiaci 1556 (nicht 1546!). - 2, 6 Kexit in officio. - 4, 1 Hunc. - 5, 5 usurarium.

163. De sancta Bertha. Ad Vesperas.

1. Te, Christe, nostra cantica 3. Tu es corona virginum Leprecantur dulcisona, Salus atque tidelium, Ut sanctae Berthae meritis Remunerator omnium Misericors sis miseris. Bonorum semper actuum.

2. Tu sanctara Bertham proprio 4. Sit tibi. Cbriste, gloria, Sponsasti tibi annulo, Honor, magnificentia Astrinxistique osculo Cum patre et sancto spiritu Mentem eius castissimo. I'er iufinita saecula.

Collect. tns. S. ColumbaeSenonen. saec. 12. Cod. Vatican. Reg. 755. saec. 12. - Absehrift von Kev. H. M. Bannister.

164. De sancta Bertha. Ail Laudes.

1. 0 sancta Bertha inclita, 3. Te hodie spiritibus Regisaeterni filia, Christusiuuxit caelestibus, Precatibus assiduis Pro nostris iam erratibus Salutemferto miseris, Deura ora quantociu-. '2. Tecum ut ad caelestia 4. Sit tibi, Christe, gloria, Perveniamusgaudia, Honor, magnificentia Quaemereris sanctissima Cumpatre et sanctospiritu Sine Sne manentia. Per infinita saecula. Collect.ms. S. ColumbaeSenonen. saec. 12. Cod.Vatican. Ref. 755 saec. 12. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister. - 99 -

165. Oe sancta Bertba.

In 1. Vesperis.

1. Decus futurum gloriae 3. Dehinc contemnens fecunda lubar micat ecclesiae, Mortalis aevi gaudia Claris orta natalihus Pium convertit coniugem, Et sanctis Bertha testibus. Sectantem vitam caelibem.

2. Coniuncta matrimonio 4. Fundans sacram coenobium Gumberti nunc clarissimo, Greges ditavit virginum, Sed non fecunda partubus Fit ipsa inater oranibus Deo sacravit actibus. Praeestque militantibus.

5. 0 mater splendidissima, Potens virtutura gratia, Post carnis huius exitum Concede vitae praemium.

Officium ss. Tresani, Guraberti et s. Berthae imp. Rhemis 1557. 2, 4 Lies vacavit? - Doxol.: Gloria tibi, Domine.

166. De sancto Bertivino.

1. Martyrium Bertivini 4. Iste loseph in cisterna Carens elucidio Clausus infidelibus Tam remoti quam vicini Lucet ut lux^in laterna, Sciant hoc iudicio; Nam Deum operibus Praeteriri sive sini Invocabat Christi verna, Non debet silentio. Vernat cum martyribus.

2. Martyr iste et levita 5. Angelica revelatur Meduanae flumine Yoce in Normannia Nave transit in accita Et a rupe aportatur Duce navis nemine; Matre sancti praevia, Est mors eius multis scita Venatori restauratur Caeli viso lumine. Cerva, fit ecclesia.

3. Nequitiae famulorum 6. Claudis gressura,mutis famen, Bacchatur invidia, Scnsumenerguminis, Vas rlivinum plenum morum Caecis visum, sublevamen, Mactat horurn furia, Et opem palpaminis Quod in choro angelorum Confert, reddit sanctumflaraen Lactatur cum gloria. Sancti prece numinis. 7* - 100 -

7. Sit laus summae trinitati, Virtus et imperium, Huius sancti quae beati Det nobis consortium Et tabem tergat peccati Per eius martyrium.

Passion. ms. Montis S. Michaelis saec. 15. Cod. Abrincen. 167 (71) add. sacc. 15.

167. De sancta Birgitta.

1. Caeli perornat gandia, 4. Sponsus dilectam suscitat, Causam praestat laetitiae Veni. vocans, ad Libanum; Birgitta, rosa fulgida, Surgit amica, properat Pax et decus Osgotiae. Regalem petens thalamum.

2. Beata panper spiritu, 5. Montes petit aromatum Palmas extendens pauperi, Hacc affluens deliciis, Laeto vultus intuitu Donis plena charismatum Manum porrexit inopi. Vitam servat a vitiis.

3. Soluto matrimonio, 6. lesu, nostra redemptio, Postquam vir mundo moritur, Fac nos in regnis caelicis Devoto cordis osculo Huius patronae merito Christum sponsumamplectitur. Sanctorum frui gaudiis.

Diurn. et hymn. ms. Beuedict. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. A. - Collect. ms. Brigittin. saec. 15. Cod. Vindobonen. 282. B. - Brev. ms. Pragense saec. 15. Cod. Capit. Pragen. () b3. C. - Brev. Strengnense im|i. Holmiae 1495. D. - Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. E. - 1, 1 per- ornaut AB. -- 1, 4 Sueciae B; ecelesiae C. - 2, 3 vultu C. - 3, 1 Soluta U. - 4, 3 Kegale <_'.- 5, 3 plena aromatumA. - Verfasser: Birgerus Gregorii. - Vgl. Klemming I, 13.

1G8. De sancto filasio. In Landibus.

1. Dies sollemnisagitur, 3. Regemcolit caelestium, In quo sanctus ingreditur tultum damnat gentilium, Caelestia palatia Per divinum praesidium Blasius cum laetitia. Aegris praebet remedium.

2. Blasius, gemmapraesulis, 4. Princeps dolet, irascitur, Claris clarensmiraculis, Blasiuspoenis subditur, Contemplatorcaelestium suspenditur, Mnndi contempsit discerpitur. - 101 -

5. Per tanti patris merita, 6. Deo patri sit gloria, Tam praeclara, tatn inclita, Qui moderatur oninia, Nos ad superna praemia Eiusque soli genito Christi perducat gratia. Cum spiritu paraclito.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1495. - 4, 1 docet. - 5, 2 prae- clara tam allata. - 6, 3 soli tilio.

169. De sancto Blasio. In 2. Vesperis.

1. Ave, gloriose 4. Ave, vir incasse Martyr, pretiose, Eculeum passe Blasi, cultor legis Et pectines feros Christi, summi regis. Tamquam fortis heros.

2. Ave, miris signis 5. Ave, victor fortis, Fulgens, laude dignis, Nullum genus mortis Fervens caritatc, Pati timuisti Vernans pietate. Pro nomine Christi.

3. Ave, railes bone, 6. Ave, praesul pie, Constans in agone, Esto nobis viae Qui non superaris Dux atque lucerna Poenis nec mutaris. Ad regna superna.

7. Sit laus Deo patri.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1495.

170. De sancto Blasio.

1. Laudes de sancto Blasio, 4. Pro suo nato mulier Martyre ac episcopo, Sanctum orans suppliciter, Magno canamus gaudio Spina infixa gutture Caeli terraeque domino. Exit signante praesule.

2. Antro Argei sedulus 5. Sue pro suo paupcra Orabat Dei famulu?, Sanctumadorans vidua, Cuius orationibus Reddidit lupus subito Suus sanatur populus. Sanum ex sancti merito.

3. Ad pedes tanti praesulis 6. Agricolaus talia lactabant cum blanditiis Audiens mirabilia Orabantquecontinue lussit, tyrannus perfidus, Et hinc athletae martyres. Sanctum caedi cum fustibus. - 102 -

7. Ille mitis et innocens 10. Adiutae tanto martyre Tam gravesictus sufferens Patris sancti munimine Post carceris ludibria Sic exeunt de carcere, Ducitur ad patibula. Ut nix de caelo candidae.

8. In ligno pendensgraviter 11. Blasius cum opprobrio Et laniatur acriter, Laca iactatur medio, Dextra munitus Domini, Signavit lacum athleta, Poenas vicit martyrii. Stetit ut aqua arida.

9. Septem beatae feminae, 12. Mira pro suo milite Sancti perunctae sanguine, Deus facit cotidie, Conductae ad martyrium, Gentes, quae illum celebrant, Sancti petunt refugium. Ab omni malo liberat.

13. Gloria tibi, Domine.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II, 20. A. -- Brev. Ambrosianura irap. 1487. B. - 2, 4 suis B. - 3, 2 Agrestes ferae sedulis. B. - 3, 3 lactabant cum blanditiis B. - 3, 4 Et hoc athletae martyris. B. - 4, 4 signati B. - 5, 1 paupere A. -- 7, 2 gravesque B. - 8, 2 Ac. B. - *, 4 Pennas B. - 10, 2 sancto B. - 11, 2 iactatus. B. - 12, B Gentem, quae illum celebrat B. - 13, 1 fehlt B.

171. Dc s. Bonaventnra.

A d V es p e r a s.

1. lam hicis orto sidere 3. Eector potens, rerax Dcits, In aula cardinalium Qui sedes in triclinio, Chori psallant et citharae, Hunc sublimasti dignius Cliriste, redemptoronrnium. In caelesticollegio.

2. Nunc sanctenobis spiritus 4. Rerum Deus,tenax vigor, BonaventnramDomini Quem tu replesti gratia, Esse monstrasticaelitus lam possidet trinmphator cenam agri Aeterna Christi munera.

5. Te lucis ante termimnn Rogamus, ut nos dirigas Tecum in regno luminum, 0 lux, beata tnnitas.

OfBcium s. Crucis et amarissimae passionis D. X. lesu Christi imo Mediolani 1492. - 1U3 -

172. De sancto Bonaventnra.

Ad Nocturnum.

1. Lauda Deum, plebs fidelis, 3. Si quis mundi cruciatus Cura suavi carmine, Evitare satagit, Cum quo regnat cardinalis Hunc beatum deprecatus De minorum ordine, Mox optata recipit Vir excellens et subtilis Et a malo liberatus In sacro dictamine. Vitam quietam peragit.

2. Timens Deum, simplex, rectus, 4. Quare omnes inclinati Ab ipsis cunabulis Effundamus supplices Atque Deo consecratus Vota divae maiestati, Adhuc membris parvulis, Ut post caeli turbines Ab aeterno deputatus Cum hoe sancto coronati Caeli tabernaculis. Illi simus comites.

Officium s. Crucis et amarissimae passionis D. N. lesu Christi imp. Mediolani 1492.

173. De sancto Bonaventnra.

A d L a u d e s.

1. Gaude, frater, qui minorum 3. Cardinalis iste fuit Sanctam servas regulam, Tantae sapientiae, Comes tibi nam laborum In quo Deus habitavit Per banc gressus seinitam, Dono suae gratiae, Frimi tenet angelorum Quod aequalem non invenit Magnam cohors gloriam. Eius sanctimoniae.

2. Seraphicus doctor verus, 4. Hic vir prudens et pudicus. Sancto plenus flamine, Bonaventura nomine, Praedicator et praeclarus Totns bonus et sincerus Sparso verbi semine In sanctorum agraine, Fructum metit iam securus Caelo gaudet Deo carus De perenui germine. Miro fulgens lumine.

5. De quo decus et gloria Patri sit et filio Atque pleno clementia Laus amori medio, Nobis quoque sit gratia Eius patrocinio.

Officium s. Crucis et amarissimae passionis D. X. lesu Christi imp. Mediolani (per Antonium ZarotumParmensem) 1492. - 1, 5 scheint verderbt. - 104 -

174. De sancto Botnido.

Ad Vesperas. 1. Gaude,caelestis civitas, 4. lob sancti meroor operum Grata depromenscantica, Sectatur innocentiam, Botuidi clara sanctitas Tobiae, patris pauperum, Laude lucet magnifica. Secutus est clementiam. 2. Laetetur Suderraannia 5. Post irnpios non abiit Tale producenslilium, Nec adpetit terrestria, Congratuletur Anglia Sed onus leve subiit Tantum baptizans filium. Regna petens caelestia. 3. Verba David ne effluant, 6. 0 fortitudo martyrum, Cordi curavit tradcre: Christe, Botuidi precibus Divitiae si affluant, Optatum nobis bravium Nolite cor adponere. Concedasin caelestibus.

Brev. Stregnense imp. Holmiae 1495. -" Vgl. Klemmiug I, 50 sq.; Acta SS. lul. VII, 634. - Verfasser dieses und der beiden folgenden Hyronen Birgerus Gregorii, archiep. Upsalen.

175. De sanctu Dotnido.

Ad Nocturnum.

1. Haec est dies, quani Dominus 3. Carnem devicit castitas Sollennem, plenam iubilo Ad caelos mentem erigens, Constituit fidelibus, Hostera fugat humilitas Summo colendam studio. In viam pacis dirigens.

2. Pugnabant more solito 4. Mundi calcat astutiam Muudus, caro, daemonia, Invicta sancti pietas, Sed destruit hoc subito Magnam praestant audaciam Virtutum sanctimonia. Spes firma, fides, caritas. 5. 0 fortitudo martyrum.

Breviarium Stregnenseimp. Holmiae 1495.-- Vgl. Klemming I, 52.

176. De sancto Botuido.

A d L a u d e s.

1. Botuidi laudes colere 2. Corpus artat ieiuniis, Devotis decet mentibus, Ut cornua non erigat, Qui suae precis munere Cbristi vacat obsequiis, Nos servet a nocentibus. Ne vanitates hauriat. - 105 -

3. Sanctumreddit amabilem 4. Qui martyrem magnanimum Cunctis vitae sobrietas, Felicem post victoriam Pudicum, castum, stabilcm Ad verum vexit gaudium, Potus cibi^ue parcitas. Ipsi canamus gloriam.

5. 0 fortitudo martyrum.

Brev. Stregnense imp. Holmiae 1495. - Vgl. Klemming1 1,58; Acta SS. lulii VII, 635.

177. De ss. Brigida et Maura VV. et MM. In 1. Vesperis.

1. Exsultet caeli curia, 3. Activam vitam Brigida, Laetetur et ecclesia Contemplativamque Maura Celebrando sollemnia Duxerunt veluti Martha Virginum cum laetitia, Et eius soror Maria.

2. Maritorum consortia 4. Harum virginum precibus Respuentes et praedia Mundemur a criminibus Erogantes Christi pia Salvatoris clementia, Secutae sunt vestigia. Cuius fruuntur gloria.

Brev. Belvacense imp. Parisiis 1548. - Vgl. deu Hymnus gleichen An- fangs Anal. XIX, 160.

178. De sancto Brinnolpho. Ad Vesperas.

1. Tu, parens, nato debita 3. Velut beryllus annulum Laudum persolve cantica, Ornat suam ecclesiam, Cuius praeclara merita Per pastoralem baculum Depromunt haec sollemnia. Gregem ducens ad patriam.

2. Brinnolpbus clarus sanguine 4. Sicut oliva pullulans Consuevit ab infantia lu pietatis opere Divini verbi semine Crevit, virtute rutilans Sua replere studia. Ut caelum suo sidere.

5. Sit tibi laus, o triuitas, Pro tui servi gloria Duc nos per rectas semitas Ad verae lucis gaudia.

Brev. Scarenseimp. Norimbergae 1498.- Vgl. Klemming I, 62 u. f. - loi.; -

179. De sancto Brinnolpho.

A d X o c t u r n u m.

1. Noctis iam cedat otiuni, 3. Doctrinarum eloquia Sit raens divinis dedita, Nubes ut imbres protulit, Surgat chorus fidelium Quibus divina gratia LaudansDei magnalia. Multorum sordesablnit.

2. Vir sanctus se diluculo 4. Pastoris hic officium Leo maturum tradidit Diligenter exercuit, Et puro mentis oculo Per mentis desiderium Livinas laudes edidit. Soli Deo complacuit.

5. Sit tibi lans, o trinitas.

Brev. Scarenseimp. Xorimbergae1498. - Vg-1.Klemming I, 64.

180. I»e sancto Brinnnlplio. A d Laudes.

1. Aurora lucis rutilat 3. Donec ex visionibus Dans terris rorem caelicum, Tanta datur audacia Quando Brinnolphns vigilat Birgittae iam poscentibus Super gregem dominicum. Deum pro sua gratia.

2. Sed caeci suo scelere 4. Surgunt nova miracula Praeclari viri merita Lumenque latens panditur, Non potuerunt cernere, A diversorum macula Stant ergo sic abscondita, Morborum plebs eripitur.

5. Sit tibi laus, o trinitas.

Brev. Scarenseimp. Xorimbergae 1498. - Vgl. Klemrning I, 69.

181. De sancto Brioco.

1. Festus Dei fidelibus 3. Huius beati merita Dies relncet annuus, Produntur per miracula, Confessorin quo nobilis Quibus fugantur daeijiones, Polum Briocius subit. Redduntur aegri sospites.

2. Qui sanctitate praeditus, 4. Hunc ergo votis omDibus Virtuturn signis inclitus, Petamus atque laudibus, Inter choros sublimium Tanti patroni consonum Felix refulget praesulum. Vocis resultet organum. - 1(17 -

5. Precamur, ut liberrimus, 6. Laus, virtus atque gloria lam perfruens caelestibus, Sit trinitati tnaxima, Nos a culparum nexibus Cuius reguntur omnia Solvat beatis precibus. Nutu benigno saecula.

Pass. ms Mortaniense saec. 12. Cod. Rotomagen. 1394 (U 119).

182. De sancto Calimeru.

1. Fidelis vitam martyris 5. Sicut optabat iugiter, Hymnis narremus debitis, Urbem liquit, ut creditur, Laudemusquoque gloriam Queradoneis[!] deseruit, Regis excelsi nominis. Mediolanum tetigit.

2. Romam petivit editus 6. Ob quem surgit episcopus Graecorum puer partibus, Castritianus strenuus Vitam spernens erroneam Huius urbis ac recipit, Cultor Dei Calimerus. Quem successorem meruit.

3. Ad quam degens cum gaudio 7. Damnato post Calimero Monitus a Telesphoro, Principis ore turgido Urbis Romanae praeside, Christi penes oracula Sanctorum tit in numero. Captus recepit extremum.

4. Sequens qui vitam praesulis 8. Heu, vix reservans animas Dei tutus praesidiis Pro viri contumelia, Urbem coepit deserere, Redemit quos in lavacrum, Ut fidem praestet aliis. Sumpsit mersus in puteum.

9. Gloria tibi, Domine.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Rorgian. M. II, 20. - 5, 2 reliquit.

183. De sancto Catervo.

Ad Vesperas.

1. Catervus, vir egregius, 3. Turba sanctorum iubilet Hodie cum laetitia In bac die laetissima Adeptus est superius Ac dulci voce nuntiet Aeterna Christi munera. Bcata nobis gaudia.

2. Almi buius praeconia 4. Et nos cum illis raerita Canamas claris vocibus, Huius viri sanctissime Et de eius militia Tibi cantemus inclita, Exsultet caelum laudilus. Dcvs magnae poteniiae. - los -

5. Rite quia sic voluit 7. Vita vivit in gloria, Tibi servire, Domine, IQ qua gaudet cum iubilo Toto corde, ut debuit. Et tenet tua praemia, Summae Deus dementiae, lesu, nostra redemptio.

6. Vana caduca renuit 8. Sic nostros gressus dirige, Et terrenorum omnium, Caterve, miles Domini, Fidem servare voluit, Ut valeamus currere Dcus, tuorum miUtinn. Ad cenam agni providi.

Colleet. ms. Constant. Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 96 (II).

184. De sancto Catervo.

Ad Xocturnum.

1. Magno Catervi gaudio 3. Loricam eum Domiuus Recolamus sollemnia, Fidei verae induit De cuius patrocinio Et vivam spem altissimus Speramus caeli gaudia. Virtutis ei contulit.

2. Hic est miles cgregius, 4. Fert clipeum in brachio Qui virtutum insignia Caritatis dominicae, Portat vir potentissimus, Quo pugnavit in proelio Indutus Christi galea. Vitiorum mirifice.

5. Sic nos adversus vitia, Caterve pater, instrue, Ut mereamur gloria Frui caelestis patriae.

Collect. ms. Constaut. Caietani saec. 17. Cod. Alesandrin. 96 (II). - 3,4 coluit.

185. De sancto Catervo.

A d L a u d e s.

1. In triumphanti gloria 3. De tanto viro nobili Cum honore militiae Videntes mirabilia Catervusin victoria Mirantur cives caelici, Hic decoratur hodie. Canunt eius magnalia.

2. Quem susceperunt angeli 4. Et si in caeli patria Hymnum novum altissimo Dotatar tantis gaudiis, Cantantes et arcbangeli Cur ipsius miracula Cum sanctorum collegio. Non canimus in populis? - 109 -

"5. Canamusergo pariter 6. Sit laus tibi, Domine, Caelorumlaudes debitas Honor [sit] atquegloria, Et persolvamusiugiter Et nos precantessuscipe Ei horas continuas. In Catervi consortia.

Collect. Constant. Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 96 (II). -- 4, Cur eius.

186. De sanda Christina.

In 1. Vesperis.

1. Virginis proli facie decora, Pulchrior fide caritate iuncta, Clara triumphat martyr in excelsis, Sancta Christina.

2. Nomine sancto virgo nominata, lucunditatis oleo peruncta, Tramite recto currit in odorem Spon&i trahentis.

3. Idola patris frangit et egenis Aurea donat figurata, Christo Nomine voto vertit in salutem Pretia mortis.

4. Censuit pater cultui deorum Fore sacrandam nimio decore, Sed voce Christum praedicat et colit Mente devota.

5. Non poena mortis, non vitae praesentis Oblfctamenta singula promissa Fide fundatam supra firmam petratn Vellere possunt.

6. Veste nudata, numero bis seno Caesa lictorum, donec lapsa manus Cedit iniqui, provocat insultans Laeta tyrannum.

7. Gloria laudis sit aeterno patri, Genitae proli, flamini sacrato, Sit pax et salus nobis interventu Virginis almae.

Pontif. ms. Paulanorum saec. 15. Cod. Vatic. Ottob. 502. - 111) -

187. De sancta Christina.

Ad Matutinum.

1. Pondere ferri gravius onusta, Alapis tunsa, ungulis arata. Carne decisa polluit aspectum Genita patris.

2. Igne succensorotis elevatur Oleo fuso, flamma sed erumpens Turbae profanae plurimos exstinxit Virgine salva.

3. Saxo praegrandi collo alligatam Lymphis iniectam pelagi, non mersam Agmina regit caelica cum summo Priucipc Christo.

4. Gurgite solum caelitus adducta Sistitur patri lavacro renata, Sacro quam parens iugularc parat Morte praeventus.

5. Urnae candenti multo cum liquore ludex succendens praenpit immergi, Non laesa virgo iubilans in laudera Christi prorumpit.

6. Tonsa malone traliitur ad fanum Corpore nuda, orat, et Apollo Ruit, et iudex niuritur, et credunt Milia terna.

7. Gloria laudis sit aeterno patri, Genitae proli flamini sacrato, Sit pax et falus nobis interventu Yirginis almae.

Pontif. ras. Paulanorum saec. 15. Cod. Vatican. Ottobon. 50'2.

188. De sancta Christina.

Ad Laudes.

1. lussu tyranni Tertii caminum Subit incensum, rorida, non usta, Christo decantans,angelis adiuncta, Quinque diebus. - 111 -

2. Ira serpentum virgini nritescit, Sed incantantem saeviens occidit, Quem virgo clemenssuscitat et prudens, Fortis et lenis.

3. Lacte fluente mammisamputatis, Linguae praecisae partem, non amittens Fandi virtutem, iacit in tyrannum Oculo vulso.

4. Annum beata peragensbissenum, Fixa sagittis, copulata Christo Sponso regnanti regnat in aeternum Sponsa triumphans.

5. Suscipe muuus pauperis oblatum, Perfice vota digne postulata, Scelera raunda, redde sanctitati Te venerantes.

6. Pelle languores,hostes et feroces, Tristia cuncta, dona sauitatem, Gaudia caeli tribue, precamur Famuli tui.

7. Gloria laudis sit aeterno patri, Genitae proli flamini sacrato, Sit pax et salus nobis. interventu Virginis almae.

Pontif. ms. Paulanorura saec. 15. Cod. Vatic. Ottobon. 502. - Die beidenHymnen sind iii der Hs. noch von den folgendenrhythraischen Anti- phonen begleitet: Ad Magnificat: Quae psrtulisti viucula, Virgas, ungues et alapas Et ignem cum naufragio, Nos ultimo iudicio Fove, virgo Christina.

Acl Benedictus. Fornacem, angues superat Et plurima martyria, Virum a morte suscitat Christina virgo pia, Quae iuncta caeli thalamo Kegnanti Dei filio Nos adiuvet in via. - 112 -

189. De s. Cirino.

1. Exsultet plebs fidelium 4. Hic Christi testiraonio Festum colendo annuum Molae suppressus vincnlo Sancti Cirini martyris, Intruditnr in tiuvio Fidelis gregis praesulis. Amantii iudicio. 2. Qui, cura in pueritia 5. Tunc in Dei praesentia Legis secutusstudia, Palmam tenensin dextera, Virtutis summae gratia Corona splendens aurea, Fit praesul in ecclesia. Caelesti saeptus gloria.

3. Cumque doceret idola 6. Plebis ergo, sanctissime, JJil esse voce patula, Astantis preces suscipe, A geute captus subdola Tc flectens regis genibus, Arta submissus clausula. Ut parcat peccatoribus.

7. Patri Deo sit gloria Filioque victoria Cum sancto sit spiramine Cuncto subtracto tempore.

Collect. ras. Constantini Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 95 (III) saec. 17.

1'JU. De beata Colnmba.

A d V e s p e r a s.

1. Urbs Reatina uaudeat 4. Praedicatorum inclitum Pro Columbae praeconio, Ducem virgo consequitur, Quae nunc in uaelis iubilat Divum patrem Dominicum, Coniuncta Dei tilio. Qui caelo nobis labitur.

2. Infans haec virgo solita 5. Tu esto nostrum gaudium, Erat lac semel sugerc Qui es futurus praemium, Die, quo nostra crimina Sit nostra in te gloria Christus detersit sanguine. Per cuncta, semper saecula.

3. Adulta carnem subicit 6. Gloria tibi, Domiue, Ciliciis, inedia, Qui scandissuper sidera, Habitum tandem suscipit Cum patre et sancto spiritu Sacrum de paenitentia. In sempiterna saccula.

Collect.ms. saec.16. [et 17.JCod. Vatican. 6278. - Aus einerSupplik des Fr. Seraphinus Ractius 0. P., Prior in Pcrusia, an Gre?or XIII. vom Jahre 1583. - 113 -

191. De beata Columba. A d X oc turn u m.

1. loanna Orbito gluiiar, :-;. Haec virgo saepe rapitur Tiferno sit Margarita, Ab sensibusin aethera, Toti demumHetruriae Eam Christus adloquitur DecusAgnes Politia. Et sua donat gratia. 2. At AugustaePerusiae 4. Quod hostis vafer invidens Splendori semper maximo Multas tendit insidias, Erit Columba et curiae Sed Cliristi virgo sapiens Supercaelesti gaudio. Eius eludit magias.

5. Tu esto nostrum gaudium.

Collect. ms. saec. llj. [et 17]. Cod Vatican. 6278 - Der Hymnus zur Nokturn im Gepensatz zn t]en ht-iden anden-n aiij;erischeinlich Prndukt des Humanismus.

l!»2. De beata Columba. A d L a u d e s.

1. Columbae nunc simplicitas 3. In Deo saepe volitans Proferatur in medinm, Mente petebat sidera Cuius praecelsa sanctitas Et sic in petra meditans Nobis praestet subsidium. Caeli gustabat munera. 2. Dum bic columba degerct, 4. Hodie tandem sitiens Nidum in Christi pectore Ad fontem vivum patriae Fecit, ut se protegeret Et ima cuncta deserens Ab omni prorsus scelere. Ad regnum ivit gloriae.

5. Tu esto nostrum gaudium.

Collect. ms. saec. Hi. [ct 17]. Cod. Vatican. "'."_>7s.

193. De sancto Coliimbano.

Athleta Christi Colurnba 2. Assit semper christiano ipsins et hostia, pius contubernio Bobio mire constructo Orans jiraesertim pro caro recedens a saeculo. sibimet Luxovio, Qaam beate vivat caclo, Ut illius instituto signis pandit populo. floreat perpetuo.

3. Gloria et bonor Deo etc.

Lect. ms. Luxoviense saec. 11. et 13. Cod. Vesolan. 1. add. saec. 12. Droves, Hymni Ineiliti VII 114

194. De sancto Criseentino. A d Vesp. v t \ or ;

1. Criscentini militia 5. Criscentinus, martyr Dei, Mundi devieit vitia, Calensfervore fidei, Xoxas abstersit scelerum Decus accepit bravii, Conditnr alme sidenim. Sinnmi l'irntdibits. Cliristi innnern.

4. Cbristum fatetur libere 8. Ex Maximiani rabie Corde, ore et opere. Effuso pro te sanguine Pro te suffert martyrium, Transit ad te cum gaudio, Cliriste, redemjitor iimnhnn. lesn. noitra redem^tio. 9. Rex. pater. sancte spiritus, Rogamus, praestes caelitus Post inundi buius tristia Beata nobis gmidi".

(it'rir. ni>. s. Cri-rentini saec. 15. ex. Cml. Vatican. Urbin. 1750.

1!»5. De saneto Criscentino Ad Laudes.

1. Pangamus nunc, carissimi. 3. Gaude, praeclara civitas, Dona. fratres laetissimi, Sit tibi immensa caritas. Aeterna Christi sumpsimus, Te regit huius largitas, Laudemus hunc velocius. Gamlet superna claritas. 2. Criscentine, tis precibus 4. Langucutum omni morbulo Salvari cam fidelibus, Et aegrotanti perfido <,!ui tuo urbem corpore Membra sanat, iam fijetidum Dignam facis summopere. Expellit, dat diluculura. 5. Nobis tu, Deus, subveni, Precibus huius adveni Nostris clemens pectoribus, Ferre nos in caelestibus.

Offic. ms. S. Criscentini saec. 15. ex. Cod. Vatican. Urbin. 1750. - 2, 4 Dignam fecisti summere. - 115 -

196. De sancto David. Ad Vesperas.

1. Gaude, devota Suecia, 3. Hunc Anglia progenuit Reducens ad memoriam Claris ortum parentibus, Cum omni diligentia Qui veritatem docuit David fecundam gratiam. Suecos dignis virtutibus. 2. Tempus adulescentiae 4. Felicem in Snewryngia Clara ducens sub indole Concludens vitae tenninum, Supernae sapientiae Adduxit muHa milia Fontem bibit benevole. Credentium in Domiuum.

5. Gloria sit ingenito Honor et unigenito, Virtus sumraa paraclito Pro tanti patris merito.

Brev. Arosiense imp. Basileae 1513. -- Vgl. Klemming I, 7S u. f.

197. De sancto David.

Ad Xocturuum.

1. Tener ligni vermiculus 4. Opes ut spinae sauciant, Nativo manens oppido, Negotia cor laniant Tres hostes stravit parvulus Nec patiuntur libere, Impulsu mentis rapido. Quae sursum sunt, exqnirere.

2. Delicias, divitias 5. Ad fidem nobis praevius Et hostis artes varias Sis in tutela socius, leiuniis, inediis Ut salvi Christi gratia Vicit et precum proeliis. Vitemus haec contagia.

3. Congaudeat ecclesia il. Praestet pater ingenitus Recensenstirocinia, Et suus unigenitus, Nam armis certat niveis, Contirmet hoc paraclitus, Clarus in Christi cuneis. Par utriusque spiritus. Brev. Arosienseimp. Basileae 1513.- Vgl. Klemming I, 79 u. f.

198. De sancto David. Ad Laudes.

1. Exsultet caelum laudibus 2. Hic simplex, rectus, humilis Resultet et devotio Et martyr desiderio, Suenorumvotis, vocibus Doctrina praeamabilis Pro tanti patris gaudio. Carensquecarnis vitio. - 116 -

3. Caecis lumen, claudis gressus 5. Ergo, pater, cum sic possis Et surdis aures aperit, A Christo tanta petere, Vadit Hber vinclis pressus, Carne pressis, poena fessis Diffracta membra conserit. Tuum levamen ingere. 4. Vi oppressis hic tutelae 6. Ut sanati et levati Et, si plura requiritis, Tuis sacratis precibus Quot sunt morbi, tot medelae lucundemur et laetemur In sancti David meritis. Largis Dei muneribus. 7. Praestet pater ingenitus. Brev. Arusiense imp. Basileae 1513. - Vgl. Klemmig I, 85 u. f.

199. De sancto Ueodato Ep. Ad Vesperas. 1. Dignus summo in laudibas 5. Auctus moraentis casuum Deo datus egregius Aptat gaudere unicum, Dux gratibus hymnificis Amplificatus Domino Deo detur in modulis. Artatur vitae taedio. 2. Erurapant montesgaudia 6. Tempuspastor accelerat, Et vallis nostra cantica, Terror letalis superat, Ecce, qui noster fuerat, Tibi conle faventibas Ereptum Cliristus vendicat. Totis succurras nisibus. 3. Ore salutempraedicans, 7. Uitae repertor omnium, Ortum doloris refutans Ueni praestans solacium, Orabat sequi Dominum, Uota reddentes largius Odisse monet zabulum. Uitam precarnur caelitus. 4. Dictus Niverni pontifex, 8. Sit cum patre et filio Decus ipsius multiplex, Spiritui paraclito Dans aninme proficaum Sanctitatis potentia Decrevit pati eremnm. Sempiterna per saecula. Brev. ms. Tullense saec. 14. Cod. Spinalien. '_'.".:!(116). A. - Brev. Tullense imp. 1'arisiis (Sutor! 1510. B. - - Brev. Tullense irap. Parisiis (Higman) 1511.C. - Brev. Tullense imp. Mussiponti 1595.D. - 1, 1 Dig- nus supremis laudibus D. - o, 1 praedicat A. - - 3, 2 amputans D. - 4, 4 Deserta quaerit montium D. - 6, '6 canentibus D. - 64 Succurras totis ABCD; gegen das A"krostichon. -- 7, 1 reparator BCD. - 8, 1 .Sic li.

200. De ss. Dionysio, Rustico, Elentlierio. Ad Matutinum.

1. Exsultet plebo in canticis 2. Refulgens Diouysius Francigena cum gaudio Omnimoda scientia Verbis, psalmis hymnidicis Solis pandit subtilius Martyri Dionysio. Edipsim et mysteria. - 117 -

3. Paulo docente credidit, 7. Feras truces. incendia Arcbipraesul efficitur, Furni, crucis patibulum Romamtendens se subdidit, Tormentaquefert alia In Galliam dirigitur. Et carceris ergastulum.

4. Multis pollens miraculis 8. Dum celebrat in carcere, Dogma fidei praedicat, Sibi Cbristus apparuit Per quod conversis populis Corpusque suum inunere Via salutis emicat. Divino sibi tribuit.

5. Et lucis orto sidere 9. Expositus lictoribus Pius martyr educitur Torquetur multifarie Ad certamen de carcere Cum duobus consortibus Tortoribusque traditur. Passionis et gloriae.

6. Exuitur et caeditur, 10. 0 martyres gloriosi, In ardenti craticula Sentiamus vos dulciter Carbonibus exuritur, Nos infirmi. vitiosi Ignis iion laedit facula. Patronos aeternaliter.

11. Sit laus sanctae trinitati, Ut sanctus Dionysius, Rusticus, Eleutherius Servierunt unitati.

Brev. S. Barnardi de Romanis imp. in Romanis 1518. - 3, 1 creditur.

201. De ss. Dionysio, Rnstico, Elentherio.

In Laudibus.

1. Lauderaus dignos laudibus, 4. Et pro quibus petierit Condignos Christi pugiles, Beatus Dionysius, Ut scraper nostris precibus Impetrabit, ut asserit Intenti sint et vigiles. Benignus Dei filius.

2. In fidei constantia 5. Ergo tua benignitas, Permanentes viriliter Puritas et dilectio, Tres socii supplicia Pie martyr, et caritas Sustinent aequanimiter. Nos ditent tuo gremio.

3. Muniti Christi gratia 6. Deus, rerum perfectio, Patiuntur beDigniter, Quo sanctus Dionysius Perficiunt martyria Coronatur martyrio, Armati tide fortiter. Nobis esto propitius. - 118 -

7. Tu, qui hunc per martyrium 8. Trinitati sit gloria Adeptus es ad gloriam Supernorumquecoetibus, Cum sociis, des gaudium Nobisquedetur venia Nobis et caeli patriam. Trium martyrum precibus.

Brev. S. Barnardi de Romanis imp. in Romanis 1518.

202. De sancto Dominico.

In 2. Vesperi s.

1. Ave, Dominice, 4. Monstra te esse patrem, Rutilans lucerna, Fove tuam prolem, !>u\ praedicatorum, Ut clare cernamus Caelestis pincerna. lustitiae solem.

2. Sumens nostrum ave, 5. Virgo gloriose, Pia mente fusum, Confer puritatem Tolle vae damnosum, Corporis et mentis Dona cor suave. Ac sobrietatem.

3. Solve prece tua 6. Vitae nos conforma Vincla pravitatis, Gratiae caelestis, Nos coniunge Christo Ut lesu fruamur Voto pietatis. Tecnm pari forma.

7. Sit laus Deo patri, SummuraChristo decus, Spiritui sancto Trinus honor nnus.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec 16. Cod. Civitat. Utinen s. n.

203. De sancto Uomnio.

Ad Vesperas.

Armoniae fidibus Domino Carmina pangite melliflua, Organa tangite melodica. Ecce, dies celebris rutilat,

2. Dukisonis iubilanda modis. Qua ad Dominum properat Domnius, Ut bravium referat caeleste, Sanguine quod sibi quaesierat. - 110 -

3. Aethera transmeatad polica, Agraina iam videt angelica, Gaudia cuni quibus almitica Perpetuo meritis habeat.

4. Martyrio dedit articulos, Cnrriculos sprevit aureolos, Omnia carnis et illicita Funditus expulit ut vacua. 5. Pyrgica verba philosopbica Ventilat, astruit et reputat, Disputat. inicit atque probat. Arte politus apostolica.

6. Abdita scripta theologica, Physica protulit armario, Pinguis et in ratione procax Incipit et trutinans memorat.

7. Rhetoricani, Ciceronisopus, Primitus obicit ut potius, Hinc reserans tibi templa, Deus, Ad species generale genus.

8. Inde parat nois argolicum Dans laqueum sibi syllogicum, Ut triplicet deitatis opus, Quo viget ecclesiale decus.

9. Spiritus ancipiti gladio Domnius armiger haud timidus Platonicos revocat geraitus, Proterit horrificos strepitus.

10. In deitate gradus varios Non reserans minus haud nimios, Nam deitatis honor parilis Seniper adest, fuit et fuerit. 11. Unde sophistica dicta fugat, Perfida contudit et iaculat, Pyrgus at inde nibil valuit, Samque perire magis placuit. 12. Sancte pater, pie pastor ovans lerusalem polis, aetheream Attribue famulis patriam, Caelica gaudia quo teneant. 13. Gloru multiplieata i>;itri. Laus sit et Einanuel Domiuo, Spiritui decus atijue sacro, Qui niodo iil, quod ci-at. Deus est.

Brev. ins. Rninaiiai- ('uriat anni U!!-. ('"»!. Yatiran. (1069. add. saec. 14 i-,. - 1, 2 Multisoiiis: tali-L-lit Iuitial<-. gegen ilas Akru-tii-liou - 5, 1 Pirgica. - 11, 2 cum tuixlit. - 13, -J>^|iiritiii(jni.-. - 13, 4 <1|uiiM.,IIMS id quuil iu est dtcit~ - Akn^tichon: Adani Parisiui.

1'<|J. hc ^

Ad La i

1. Aurorae fulgur radiat. 3. Athluta venerabilis, lubar Phoebi iam rutilat, Dcu inultum amabilis, Cum dies festus emicat Largire tuis famulis Clara reducens gaudia. Bonis gauderc caelicis.

2. Dignauter psallat hodie 4. 3Iagna sit laus patri Deo, Plebs tota regi gloriae, Potestas uuigeuito, (Jui Domnium in aetbere Smnnia virtus paraclito Stolis ornat victoriae. In tonipore perpetuo.

Brev. ms. Rornauae Curiae auui 1.11-. Cod. Yatk-an. 6069. add. saec. 14 ir,. - Akrosticbon: Adam. - Cfr. Anal. llvuni. XXII, N'r. 140.

205. De sancto Uomnio.

I ii 2. V espi- r i 9.

1. Laudes exiinia- digiiai|Uf proelia, Vexillum strenui militis excitat Pangere. psallere, cuin petat auream Fuso sanguine lauream.

2. Almo lorificans pectora spiritu Athletam fidei tegmiue muniit, Dextra lanceola fulgida praeclua Spei viribu; adiuvat.

3. Vadit praevalidus terror in bostibus, Nam celsus meritis praeminet omuibus. (^uemChristi pietas firmiter innovat, Ke miles suus excidat. - 121 -

4. Kcgis suiimiopcTemuflia praebuit, Hostiles acies undique terruit, Cuius praesidio pervolat integer Centenos simul ordines.

5. Evcntus varii non timet exitus, Nam cum Maurilius verbera acrius fordis saevitia praeparat, aggerat, Durat. spernit et incitat.

6. Xam teudii superosvisere caelicos, Percurrens stadium fortiter anxiuin, Turbat sacrilegum, respuit idolum, Vir daninat pius impium.

7. Tolli Maurilius iinperat acrius, At Christi famulus sic petit horrida Ac si delicias carceris abdita Pro sola lesu gloria.

8. Instauransiterum proelia coutumax Sauctum Caesar eo carcere liberat, Promittens onera, ut colat idola, Sed martyr fugit, aurea.

y. Vernans stellivoino pastor iu aethere. Votivas preculas sedulus accipe, Quas fundunt famuli suppliciter tibi, Fac nos scandere sidera.

10. Sublimi Domino gloria, laus, honor, Qui sauctos pugiles laureat, elevat, Hostem dum superat roscido sauguine, Regnans trinitas unica.

Brev. ins. Kc.in. Curiae anni 1318. Cod. Yatic. 6069. add. saec. 14/i5. 2, 2 Adlevam tidc'i. -- 2, H Dextera. -- 4, 4 Cc-uteno.-- 7, 1 arius. 7, 3 carceris obsitn. - S, 3 honera. - 8, 4 aurea zu unera zu zieben. 10, 3 roscidie. - 10, 4 unicns. - Akrostichon: Laurentius.

206. Dc ss. Septem Donuientibus.

1. Mirum Dei praeconiuni 2. lubens Decius idolis Canite, omnespopuli, Universos immolare, De septemdormicntibus, Assunt septeni Christiani Quorumfesta celebramus. lu Epliesi civitate. - 12-2 -

:'!. Maximianus et Malchus, 6. Exin rabiens Decius Martianus, lohannes, lubet praedictos inquiri, Dionysius,Serapion, Malchus minister nuntiat Constantinus similiter. Haec medici formam sequens.

4. Hi vendunt patrimonia, 7. Panis refecti per cibum Distribuunt pauperibus, Plorant simulquecondoleot, Observantes ieiunia Sicut Deo complacuit, Vacant orationibus. In ecclesia dormiunt.

5. Accusantur imperio, 8. Os speluncae obstruitur, Diis nolle immolare Obstrocta diu permanet. Confectoqueconsilio RediensMalchus ad urbem Lateut in monte Aelion. Miratur esse mutatam.

9. Tbeodosio nuntiant Advenisse Christianum, ^lira Dei pronuntians Sanctis Dei congaudens.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II 20. - Doxol. Gloria tibi, Domine.

207. De sancta Dorothea.

Dorotheae collaudemus 4. Vas liquoris aestuantis Virtutum insignia, Athleta ingreditur, Cordis ei praesentemus Sed virtute hanc aniantis Et oris obsequia, Fervore non laeditur, Ut spe certa respiremus Post baec plagis tot et tantis Per eins subsidia. Claro vultu caeditur.

2. Fulta tide Dorothea 5. Caro sancta laceratur, ludicem Fabricium Fluit unda sanguinis, Non formidat, sed in ea In mamillis concrematur, Firmatur eloquium, Furit ira praesidis, Insultante gente rea Fuste caesa decollatur, Non horret supplicium. lungitur mox caelicis.

3. Verbis blandis tunc conatur 6. Dorothea, sponsa Christi, Virginem seducere, Pro sponso humiliter N"ec promissis superatur Quae tormenta pertulisti, Nec terretur verbere, Petimus suppliciter, Compeditur, obserratur Tutrix sis a clade tristi Taetro clausa carcere. Hic et aeternaliter. - 12:) -

7. Gloria sit, lesu bone, Tibi nunc et iugiter, Qui certantes in agone Adiuvas fideliter Et mercedem das coronae Vincenti viriliter.

Brev. ms. S. Floriani saec. 12. |et 14]. Cod. Florian. XI, 384. ad; v-gl. aber den Katharinenhymnus Katharinae coll audemus. - - 2, 4 Famatur BCD. - 2, 5 Insultantes gentesA. - 3, 5 Expeditur A. - 3, 6 Retro clnusa ABCD. - 6, 6 et fehlt. -- Mit dem Anfange Fulta fide (2, 1) auch in Orat. ms. S. Petri Salislnirffeii. saec. 15. Cod. Petrin. a IV, 39; alle Strophen in direkte Anrede versetzt. Vgl. aue-li Anal. XXXIII, 73.

208. De sancto Dransio.

1. Exsultet iam fidelium 3. Audi voces clamantium Devota plebs astantium, Et te praesul rogantium Laudes Christo canentium Precesque, Drausi, suscipe Per patris huius meritum. Et. quae precamur, annue.

2. Ave, pater sanctissime, 4. Oraraus, Deus omnium, Salve, pastor dignissime, Assume nos per Drausium Et gregem tuum protege Orantes te per tilium Ab bostili certamine. Conregnantem per saeculum.

Brev. Coenobii ,S. Mariae Suessionensis imp. Parisiis 1533. -- 4, 2 nos fehlt. - 4, 4 per saecula.

209. De sancto Dnnstano.

Salve, sancta dies, celebri dignissima l.iude, Qua, Dunstane pater, caelica scandis ovans. (Juem transitivae nactum primordia vitae Gratia caelestis imbuit, excoluit. 5. Aeger divino medicamine consolidatus Cum tenui virga castra maligna fugas. Angelico ductu templi super ardua scandens Undiqne firmatum tendis in ecelesiam. Caelorum cives andis tibi coniubilantes 10. Et pacem patriae discis adesse tuae. Vox sonat e superis. quae te de pace quielis Edredi regis edocet, exhilarat. Daemonin effigie vulpis contritus et ursi Subdolus insidias tendit ubique tibi. - 124 -

15. Per citharae cantum praenoscis, quid sit agendum, Unde repente locum deseris atque habitum. Spiriiibus sanctis sociatus acuraine mentis Kyrie eleison cos coniubilare probas. Ad templum noctu Domini genetricis euntem 20. Obvia cnm sociis excipit ipsa parens. Praecedunt binae versus raodulando puellae, Dulcis amor Cbristi personat ore pio: Primus ad ima ruit magna de luce superbus, Sic honio. cum tuinuit. primus ad ima ruit. 25. Mox te bi>irituum sanctorum visitat ordo Teque suum vocitans suadit adire Deum. lam vitae metas inducit corporis aetas, Laetus et angelids insereris cuneis, Conduntur terris artus et spiritus astris, 30. Quo tibi pro meritis

<_'"llect. ms. Cantuurieu-e saec. 12. Cod. Coll. Corp. Christi Cantabrigen. 371. - Als Refrain nach jedem Disticbon abwechselnd V. 1 und 2. - Absclnitt von Kt-v. H. M. Bannister.

211». I>e sancta Elisabetli.

Ad Xoct. et Laudes.

1. Elis-abetb praeconia 4. Zelo magno concaluit, Clerus depromat bodie. Haec speculum munditiae Ut nobis donet praeruia Placere tibi studuit, 'jinti.rnac gloriae. Jfagnae Deus }>otentiae. 2. Legem divinam meditans 5. Abiecto carnis nubilo Noxas abstersit scelerum, Commutatmundi aspera, Vana cuncta suppeditans, Magna cernit in iubilo Condttor ahne sidcnnn. Afternn Christi munera.

8. In caius nunc memoria 6. Beata Dei famula Abiectib pompis vilibus Donis repletur spiritus, Incundetur ecclesia. Quam coronat in saecula Exsultet caelum laudilus. A patre ttnigenitus. - 125 -

7. Ex Acgypti voragiue 8. Trino Deo et simplici Transit ad te cum gaudio, Laus, honor, virtus, gloria, Servivit tibi, Domine Prece praestet multiplici lesu, nostra rede»>j>tio. Beota nobis gaudia.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. C«icl. Civit. rtiiu-n. s. n. Vor o, 1 ,,Divisio ad Laudes." - Mcl.: Novum s i d u s emicuit.

211. De sancto Emigdio. Ad Vesperas. 1. Athletae Christi Migdii 4. Hinc pulsus Romam petiit, Nostri patris eximii, Ubi tot signis claruit, Festum canamus, socii, ^uod velut solis radiis Clerus, plebes et populi. Urbem implevit gaudiis. 2. Germaniae provincia 5. Divini verbi flumine Gente natus ex inclita Baptizansniultitudineni, Doctrinis liberalibus Sed Tiberis in medium Fulsit et spiritalibus. Aras submersit daemonum.

3. Gentilium vesania 6. ludc venit ad Esculum, Pulsus venit Italiam, Ut salvet eius populum, Mediolanum petiit Quem acquisivit Domino Functus sacris mysteriis. Suo sancto martyrio.

7. Laus, honor, virtus, gloria Deo patri et filio, Sancto simul paraclito In saeculorum saerula.

Brev. ms. Komauae Curiao saec. 15. Cod. Vatican. 6255. A. - ii<>salvet \>.

212.l»e sancto Emigdio. A d M a t u t i n u m.

1. Adplaudat ora Gallica, 3. Hinc zelo flagrans L»oniini Qua sancta stirps producitur, Paterna spernit praedia, Exsultetque Germania, Praesul effectusnumini Ubi origo promitur. Sacra reddit compendia. 2. Praesertim pange. Esculum, 4. Salutis vere medicus Patre dotatum Migdio Unda baptismi ulcera Autori vota praesulum Sermonequemirificus In eius laudis stndio. Curat morborum genera. - 120 -

5. Dogmatizantis populum 6. Aedem, urbem et moenia Huius caput exciditur. Sic, pater Migdi. visita, In birro fert ad tumulum Ut pulsa hinc ignavia Illud, qui caelo ducitur. Concrescant Christo merita. 7. Praestet hoc nati genitor, Hoc genitoris genitus Ac par utrique conditor Paraclitus hoc spiritus. Brev. ms. Romanae Curiai.- saec. 15. Corl. Vatican. 6255. A. - Officiuin S. Migdii imp. Anconae1522. B. -- 1. - s.-im-tu>A : sanctoB. - 1, 3 Ger- manica I!. - 2, 2 pague A. - 2, 2 Emij^di" A. -- 3, 3 redit A. - Inliiro fertur A. - 6, 2 Emigdi. -- 6, 4 <."aiuU->.cantChristi A. - 1,1 haec A ; hoc nobis genitor B. - 7, 'A Ac pariterque A. - 7, 4 Et paraclitus hic.

213. De sancto Emigdio. A d L a u d e s.

1. Aeternae regi gloriae 4. Rupem rumpi. qua profluit Psalle, chorus tidelium, Unda aquae irrigua, Qui Migdio militiae (^ui Moysi promeruit. Se ipsum dat stipendium. Sequi iubet indicia. 2. Hinc miles Christi praevius 5. Hic natos uaufragii Magnis fulget prodigiis, Nota baptismi diluit, Sic eius naicat radius Dura fluvio Polymii Miris mundo suffragiis. Natam renatam induit. 3. Daemoniain idolis 6. Offert se demum iuvenem, Eius succendunt merita Aureolaui dum praevidet, Succensisquea credulis Pro Christo fundens sanguinem Cbristi coluntur monita. Aeterna dona possidet. 7. Praesta, pater, cum filio Consolatorque spiritus, A criminum contagio Nos hic emundet funditus.

Brev. ms. Romanae Curiae saec. 15. Cod Vatican. \'>'1~>~>.A. - Officium S. Migdii imp. Anconae1522. B. - 1, 2 P.-allat B. - 3. 3 Succensusque B. - 3, 4 colunt A. - 4, 1 Cupem rupi A. - 4, 2 aqua AB. - 5, 1 fehlt eiue Silbe AB. - 5, 2 baptismoAB. - 6, 2 providet A. - 7, 1 Per te pater.

214. De sancto Emmeraiuo.

1. Hymnus te decet, Domine, 2. Hic imaginem coici In hoc saeculum labile Induit natus virgini, Qui pro salute hominum Quo mortales invalidi Tuum misisti filium. Caelestes possint fieri. - 127 -

3. Unde sanctorum uumerus, 7. Tum fidelis ut famulus, Tibi soli notissimus, Qui sibi erat creditus, Fortiter exterioris Thesaurum ad dominicum Calcat vitia hominis. Auctum reportans scrinium. 4. Quem Emmeramusinclitus, 8. Pro alterius crimine Cuius festa percolimus, Secabatur durissime Redegit in servitium Sicque effuso sangaiue Ad sancta formans animum. In sinu sedit Abrabae.

5. Hic dereliquit patriam, 9. Nunc precamur, piissime Quam dicunt Aiiuitaniam, Creator rerum Domine, Prius ibi oviculas Nostras eius oramine Tui pascensadavidas. Digneris noxas tergere.

6. Exin migrans in Noricam 10. Laus tibi, pater optirue, Virque fortem provinciam Una cum sancto pneumate, Eius te dante incolas Ac tuo unigenito Fecit esse christicolas. Gloria sit perpetuo. Collect. ms. Emineramense saec. 11. Chn. Monaceu. 14870. - ,,Item alius [bymnusj de sancto Emmeramo rithmiee modulandus",- - Verfa.^-^r diesea Hymnus ist wohl Arnold vuii Vohburg. Dagegen i§t der metrische Hymnus Christe cui iustos hominum favures nicht, wie Anal. XXIII, 169 nach Cbeval. 2851 angegebeii wurde, vun Arnold, soudern, wie dieser ausdriicklieh angiht, von Meginfred vuu Magdeburg. - Am-h der Hynmus Meginfreds steht von der Haud Anmlds iu Clm. 14870 ohne Abweichuug von dem 1. c. mitgeteilten TV.xtf.

215. De SMIII to Erasmo.

1. Cunctorum plasmator, rerum causator, Tu lenis martyrum dolorem dirum, Dans ad caeli gyrum gaudium mirum.

2. Erasmumtu fulcis, solaris, dulcis; Portentis et signis martyr insignis, Miles maior dignis uec non benignis.

3. Anastasii natum, canis morsu stratum, Dans vitae pristinae, sunt ubi minae, Tu regnanti fine gaudens hinc sine. 4. Eius dicas mira, plebs, cordis lyra, Fervens non afficit oleum, dicit Ollae, sed nec icit, conspectuvicit. 5. Artuarii visus aspersus, divisus Fuit, hunc suscitat, ad vitam citat, Qui miris ditat, suosinvitat. 6. Oris atque mentis salutem petentis Dum necessaria mors instat pia, Ceclit liinc furia hostium quia.

7. Ergo uni trino iubilum bino, Praestet, ne nos naevum ad latus laevum Locct, fugans saevum salvet in aevum.

15rtv. ras. Patavii-usr sai-c. l."i. (_'»d. Vindoliniieii. 1*4M. - Der Korrek- turen waren so viele notig, dafs es am cinfachsten ist , den entstellten TYxt der Hs. tblgen zu lassen: 1. Cuiictoruni plasraatorum rerum futurtii legis inartyrum dolorum diruin dan< ad caeli gyrum gaudium miruin. "_'. Erasmum tu \\lci- snlaris ct dulcis portentes et signis martyr in-JL,'- nis niiles niaior diguis nec nou benignis. :'.. Aiiaxtasii natum carnis morte stratum dans vitae pristinae sunt v. rlii niinue tu regnanti sine gaudens hinc sine. 4. Eius Dei mira plebfl cordis lyra tervens non atticit cnm ut dicit ollae se

210. De sancto Erico.

A d V 6 - ]»" r a ".

1. Adest dies laetitiac, 4. Ministros rex magniticus Fulget Erici gloria, tultus Dei multiplicat Rex et patronus Sueciae Ut Salomon pacificus Caeli petit palatia. Et templa reaeiliticat.

2. Quem vernantem virtutibus 5. Scuto munitus tidei Sublimat sceptro regio Tela repellens hostium Plebs laeta cum principibus Ad regnum Dei provehi Concordi desiderio. Meretur per martyrium.

3. Maceraturieiuniis 6. Per huius sancti nierita, Sacrum sancti corpusculum, lesu, redemptor omnium, Velaturque dliciis Dimitle nobis debita Hoc Christi tabernaculum. Et da perenne gaudium.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14'is. Cod. Dresden. A !>_'. A. - Ant. et hymn. ros. .^carense s.iec. 14. [et 15]. C'od. Upsalen. C 422. B. - - Brev. Upsalenseimp. Holmiae 1496. C. - - Brev. Ari..-ieii--e imp. Basiloae 1-M:!. D. - Brev. Lundense imp. Parisis loiT. E. - Vgl. Klem- ming I, 91 u. f. - 129 -

217. De sancto Erico.

Ad Nocturnum.

1. Hymnum novae laetitiae 4. Agnellus innocentiae Nova deposcuntgaudia, Dum sustinet martyrium, Martyr Ericus hodie Deo placentis hostiae Nova potitur gloria. Consummat sacrificium.

2. Hic ut Elias impiam 5. Sancti sacratosanguine Exponens se certamini Sua contingensluinina Expugnat idolatriam, Diu privata luraine Zelans pro lege Domini. Illuminatur femina.

3. Ecclesiam catholicam 6. Per huius sancti merita Dilatat gentem Finnonum lesu, rederaptoromnium, Rex ad fidem dominicam Dimitte nobis debita Trahens a cultu daeraonum. Et da perenne gamlium.

Legend. m«. Laurentii Odonis Lincopeu. saec. u/is. Cod. Dresden. A 182. A. - Ant. et liymn. ms. .Scarense saec. 14. [et 15]. Cod. Upsalen. C 422. B. - Brev. Upsalense imp. Holmiae 1496. C'. - - Brev. Arosiense imp. Basileae 151'}. D. -- Brev. Lundense imp. Parisiis 1517. E. -- Vgl. Klem- ming I, 92 u. f.

218. De saiicto Erico.

Ad Laudes.

1. Laudes ad Jaudes iungite, 4. Novus David viriliter Nec desit laus in laudibus Agens, dum mundo moritur, Pro novo Christi milite Sanctam Siou feliciter Caeli coniuncto civibus. Regnaturus ingreditur.

2. Obsidetur ab ho&tibus 5. Victor regnans in aetbere, Ascensionis tempore Magnis fulgens miraculis, Sanctus Ericus laudibus Miro virtutum munere Dei vacans summopere. Multis succurrit populis.

3. Crucein sibi domiuicam 6. Per huius sancti merita, Rex imprimens salubriter lesu, redemptor omnium, Vadit contra maleficam Dimitte nobis debita Catervam magnanimiter. Et da perenne gaudium. Legend.ms. LaurentiiOdonis Lincopen. saec. u/i5. Cod.Dresden. A 182. A. - Ant. et hymn. ms. fcfcarensesaec. 14. [et 15.]. Cod.Upsalen. C. 422. B. - - Brev. Upsalense imp. Holmiae 1496. C. - - Brev. Arosiense imp. Basile.ie 1513. D. - Brev. Lundense imp. Parisiis 1517. E. -- Vgl. Klem- ming I, 98 u. f. Dreves, Hyinni Inediti. VII. 9 - 130 -

219. De sancto Escillo. Ad Vesperas.

1. lam dies adest celebris, 3. Eskillus signis emicat Nova resultant cantica, Ritus confutans gentium, Quia fugatis tenebris Christum auctorem praedicat Regnat fides catholica. Et salvatorem omnium.

2. Gaude. parens Britannia, 4. Verbis, cxeiuplis claruit De tantae prolis inunere, Saluti studens omnium, Exsulta niagis, Suecia. Tandem mortem sustinuit De novo lucis sidere. Migrans felix ad gaudiura.

5. Tibi sit laus et gloria, Corona triuphantium, Nos Eskilli prece pia Duc ad caeli palatium.

Legend. ms.Laurentii ((dcmisLincopen. saec.u/is. Cod. Dresden.A 182 A. - Aut. et hyran. nis. Scarense saec. 14. [et 15.]. Cod. Upsaleu. C 422. B. - Brev. Strengnense imp. Huluiiae 1495. C. - 3, M actorein B. - 5, 1 ^it tibi A. - - Vgl. Klemmiug I, 104 u. f. - Verfasser dieses und der drei fol- genden Hymnen Brynulphus I Scarensis.

De sancto

Ad Nocturnum.

1. Eskilli pro victoria 3. In fide luxit omnibus Gaude, mater ecclesia, Per signa, per prodigia, Christi suffulta gratia Mundum calcans sub pedibus Devota fac tripudia. Manum misit ad fortia.

2. Pius, devotus, humilis, 4. Mors corporis contemnitur. Viveudi formam praebuit. Duni Christi mors attenditur, In lege Dei docilis, Vincit ergo, dum vincitur. "Vcrbis, exemplis claniit. Magis vincit, cum moritur.

5. Tibi sit laus et gloru.

Brer. Stregnense imp. Holmiae 1495. - Vgl. Klemmmg I, 105 u. f.

221. De §ancto Escillo.

Ad Nocturnum.

1. Ad laudem sancti praesulis 2. Eskillus, praesul inclitus. Et venerandi martyris Diebus atque noctibus Totis psallamus viribus Flexis oravit genibns Hunc invocantes precibus. Pro perfidis gentilibus. - 131 -

3. Instruxit Sudermanniam, 4. Cum praedicaretfilium Ut sperneret perfidiam, Mariae unigenitnm, Et per Christi clementiam Conversa est ad Dominum Bapsismi dedit gratiam. Magna turba gentiliuin.

5. Tibi sit laus et gloria.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14 is. Cod. Dresdeu. A l.J. A. - Ant. ct liyinn. ni-. Scarense saec. 14. [et 15.]. Cod. Upsalen. B 422. j; - Jirev. Stregnense iinjj. Holmiae 1495 C. - 2, '6 und 4 umg«.-tellt 1!. - 4. 1 Duni BC. - 5, 1 Sit tibi A. - Der Hynmus sU-bt ,,ad Laudes" BC.

222. De sancto Escillo.

Ad Laudes.

1. Summi praecepta Domini 3. Indulge, ait, insciis, Contempberunt malevoli Pater, diniitte vitia, Et necem suo praesuli Christe, emundes crimina Paraverunt increduli. Collata indulgentia.

2. Percussus est lapidibus 4. Dei martyr egregie, Eskillus sicat Stephanus Pro nobis Deum postula, Et sic pro occisoribus Ut hunc queamus colere Deum orat humillimus. Jn sempiterna saecula.

5. Tibi sit laus et gloria.

Legend.ms. Laurentii OdonisLincopeu. saec. 14/i5. Cod. Dresden. A. 182. A. - Aut. et bymn. ms. Scarensesaec. 14. [et 15.]. Cud. Upsalen. C 422. B. - Brev. Strengnense irap. Holmiae 1495. C. - 1, 3 Necenique A; sancto praesuli B. - 2, 1 Peroussus cum lapidibus A. - 2, 3 Et fehlt A. - 2, 4 rogat A; Lumilius C. - 3, 1 ait vitiis C. -- Doxol. fehlt A. -- Vgl. Kleiiiming I, 115 u. f.

223. I)e sancto Enchario Tullensi.

1. Alma mater ecclesia 3. Hic illustrem Eliphium Sollemnizetin gaudio, Fratrem germanumhabuit, Totaque Lothoringia Qai per fidei radium Digne psallat Euchario. In urbe Leuca claruit.

2. Hic ex clara progenie 4. Hi duo clari moribus Claram traxit originem, Cum sorore Libaria, Imitatus cottidie Susanna,Menna plebibus Parentum sanctitudinem. Dati sunt in solacia. 9* - 132 -

5. Ipsorum pater Baccius. 7. lulianas apostata Mater Lientrudis dicitur, Sacrum raput Eucharii Quorumproles uberius Sacra conteranensdogmata Deo devota noscitur. Truncavit ictu gladii.

6. Sanctum tamen Eucharium 8. Sic necavit Eliphium Ac virtutum opiticem Ac sororem Libariam; Urbs Grandis et confinium Non evadens iudiciuia Habuit in pontificem. Hos transmisit ad gloriam.

9. Patri, nato. paraclito Laus, honor, virtus, gloria, Qui nos sanctorum merito Perducat ad caelestia.

Brev. Tulleiise imp. Pari>iN (Rad. Snt..ri lolU. A. - Brev. Tu llense imp. Parisiis (Hismaui 1511. B. -- Brev. Tullense imp. Mussi]ic-mti l~i\)~>. C. - 3, 4 LeiKha AC. - 4. 4 solacio A. - 9, 4 Perducit ABu.

224. De sancto Ennnfrio.

Ad Xoctuinum.

1. Anachoritae colimus 4. Decorem Dei diligens Eunafrii sollemnia Domus et locnrn gloriae, Eiusque vitae pangiraus Panper, caelebs, oboediens Virtntes et praeconia. Coenobitarum serie.

2. Beata caeli gaudia 5. Etatc puer docilis Hoste calcato fortiter In lege Dei meditans, lam possidet in patria Yirtute sed mirabilis Cum aDgelis perenniter. Antra deserti flagitans.

3. Caelestiregi famulans, 6. Fructu fecundo praeditus, Spretis mundi deliciis Baptistae Christi similis, Caduca cuncta superans, Heliae compar inclitus, Fultns I)ei subsidiis. Vir vitae venerabilis.

7. Gloriam landis inclito Patri proliqae genitae Canamus et paraclito In eius sancto milite.

Pontific. ms. Paulanomm saec. 15. Cod. Vatican. Ottob. 502. - 133 -

225. De sancto Ennnfrio.

Ad Laudes.

1. Heremitarum speculum, 4. Latex e fonte pervio Eunufrium in nemore Arentem siti reficit, Praesidiuniangelicum Non temeti contagio Tutatur omni tempore. Cupido sanctum inficit. 2. Inopia praedivitem 5. Mellis ut in dulcedine Dono divinae gratiae Depellitur esuries, Reddit et leti praesidem Herbarum vivit germine Sternit cum sordis acie. Lustro peracto sexies. """""." "* 3. Karni virtute sedula 6. Nudus capillo tegitur, Deserti cultor obviat Taeter, iucultus, horridus. Parva monstrata cellula, Sed spiritu decernitur In qua Deo deserviat. Pulcher, clarus et splendMus.

7. Gloriam laudis inclito.

Pontif. ms. Paulanorum saec. 15. Cod. Vatican. Ottobbn. 502. - 3, 1 Kaio. - 3, 2 oviat. - 5, 3 Herbarum viri.

226. De sancto Euuiilnu.

In 2. Vesperis.

1. 0 decus sanctimoniae, 5. Sanctoruni inter agmina Bis terno lustro pasceris, Christo duce cum laudibus Panis emissi fragruine Velut columba candida Datore grati muueris. Transfertur caeli civibus.

2. Per diem certum sumitur 6. Te tumulatum noviraus ('hristus sacramentaliter, Leone per Pamphnutium; ]\Iiro modo sed colitur Christum, te prece petimus, A sancto viro iugiter. Da iudicem propitium 3. Quandocollega cernitur, 7. Venturum et tis meraores Panis defertur integer, Ab omni malo liberes Caeli ministro sumitur Et praepares in patria Pia cnm laude pariter. Beata nobis gaudia. 4. Reddensbeatum spiritum 8. Xristo nato sit gloria, Fulgenti vultu cernitur Suramopatri cum flamine Orans, ad eius obitum Sancto, nobisque venia Mirus odor exoritur. Detur in sui nomine.

Pontif. ms. Paulanorum sa.ec. 15. Cod. Vatican. Ottob. 502. - 134 -

227. De ss. Enphemia,Thecla, Dorothea, Erasma.

Ad Noctnrnum.

1. Virginum Christo celebrare festum Cordibus rectis satis est honestum, Quas dies praesens decorans sacrata Duxit ad astra.

2. Spiritu fretae Domini sorores Praesidis nullos trepidant furores, Sed Deo sponso sociare student Caelibem vitam.

3. Praesul has sanctus monet Hermacoras, Patruas castas vocat ad coronas, Unde laetanter subennt flagella Mente quieta.

4. Ungulae, virgae, manicae, catenae, Laminae, restes, genus omne poenae, Torquet athletas tibi consonantes, Rex pie, laudes.

5. Praeses ut vidit vacue minari, lussit his tandem caput amputari, Quas pater saevus ferit ense stricto Daemone plenus.

6. Virgines lotas roseo cruore, Praemio comptas duplicis coronae, Suscipit sponsus, speciosus agnus, Immaculatus.

7. Ergo quae caeli subiistis arcem, Regis aeterni thalamo locatae, Omnium nostrum super astra ferte ^7ota precesque.

8. Gloria patri genitaeque proli Et tibi, compar utriusque semper Spiritns alme, Dens unus omni Tempore saecli.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civitat. Utinen. s. n. 1, 1 Virginis. - 3, 2 Patruos.- 4, 1 Anglie virgae. - 4, 2 Laminae peste. 5, 1 Praeses ut iussit. -. 135 -

228. De sancto Eustachio.

In 1. Vesperis.

1. Adplaudat plebs fidelium, 4. Regem laudat caelestium, l>ei collaudet filium, Cultum damnat gentilium, Qui beatum Eustachium Vir et sponsa cum filiis Vocat ad caeli solium. Exponuntur suppliciis.

2. Dolet amore filiis 5. Aeterni Dei filius Spoliatus eximiis, Assit nobis propitius, Martyr subit exsiliuni Nos Eustachii precibus Solum relinquens proprium. Defendat a nocentibus.

3. Demum volente Domino 6. Deo patri sit gloria, Functus honore pristino Qui moderatur omnia. Gaudet uxore propria Eiusque soli genito Reperta cum prosapia. Cum spiritu paraclito.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1495. - 1, 3 Eustochium.

229. De sancto EnBtnchio.

In Laudibus.

Eustachii collaudemus Christum supplex deprecalur Virtutum praeconium, Postulans auxilium, Cordis ei praesentemus Ros descendit,suffoeatur Et oris obsequium, Subiectum incendium, Ut ad eius penetremus Stat illaesus, concrematur, Beatum consortium. Consummat raartyrium.

Ghristi servus baptizatnr Martyr pie, pietatis Cum uxore propria, Mira vernans gratia, Nec ab eo separatur Post tantae calamitatis Inclita prosapia, Praesentis dispendia Deura laudat, detestatur Ad supernaeclaritatis Simulacra noxia. Nos ducas palatia.

Imperator agitatur Sit laus summo genitori, Doloris aculeo, Perenni ingenito, Martyr cam suis damnatur Una Christo redemptori, Bove clausus aereo, Patris unigenito, Ut fervore consumatur, Par decus consolatori, Exponitur igneo. Inclito paraclito.

Brev. Lemovicenseimp. Lemovicis 1495. - 136 -

230. sancto Eustachiu.

1. Palma canentesmartj-ris 4. QuosPlacidns rapi videns Egregii Eustachii Leonis ac lupi ore, Oremus illum seduli, Cupit submergi Humine, Ut intercedat pro nobis. coninnx rapta nautis est.

2. 'A'uigliscens cervumcapere, 5. Romani dux exercitus Quem cursitanssecatus est, Orbatascolit hortulum, Venator praeda facta est, Ubi suis militibus N;im Christi reti captus est. Cicatrix fecit cognitum.

8. Mux decoravit nobilem 6. Coactus Romam rediens Domum baptismi munere Invenit raptam coniugera Et omnia derelinquens Simul cum suis filiis, Natos cum coniuge defert. Quos Deus morte eripuit.

7. Quos conditos christicolas Adriani ira pessima lussit raori in aereo Bove ardente nimiuin.

Brev. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Archicp. Utin. Oct. 10. A. - Brt-v. m-. ( ivitatfii-i- anui 1476. Cod. Civitat. LXXIV ll'>) B. - Antiph. ffi^ Civitatense sa.ec. 15 Cod. Civitaten. XLIV. C. - 1,1 Palma nvautt-* A. - 3, 3 Et fehlt A. - 4, 1 Placida AB.

231. De sancta En.stella. Iu 1. \7esperis.

1. Pangere cantica laetitae 4. Dum Sodomis pater ipse manet Martyris annua Xantonicae Mentis et abdita virgo tenet, Nos celebris monet ista dies, Eutropii coraes assidua Xantona virginis est requies. Postulat, infidus ut sapiat.

2. Regibus edita Xantonicis 5. Rex cupit anxius, ut redeat, Diluit ethnica nata sacris Vile tuniens pater lianc revocat, Crimen aquis, Deus ut statuit Dumque fitle manet in dubia, Praesul et Eutropius docuit. Eutropium ferus ense necat.

8. Hanc pulit impius urbeparens, 6. Virtus honor sit et imperiura, lesns adest cito compatiens, Christe redemptor, et obsequium Quamquesuam probat esse,suus Grata tibi tua Xantonia Sacrat apostolus Eutropius. Praestet et officiosa canat.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1542. - 137 -

De sancta Enstella.

In Laudibus.

1. En, orta stella Xantones 3. Eustella vi neci datur, In orbe lucidat duces, Et ense rex pater necat, Diu fuit recondita Digna Deo sic laetatur Puella, martyr inclita. Virgo, proles Xantonica.

2. Virum pudica nescieus 4. Pareutis odit errores, Deo dicata continet Fidem probat credentium, Et idolis renuntians Patris mores fugit leves, Regis minas nihil pavet. Opes amat fidelium.

5. Honor, salus, potentia lesu sit atque gloria, Qui famulis reluceat Eustellae per suffragia.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1524.

233. De sancto Evartio.

Ad Vesperas.

1. Gratuletur ecclesia 4. Trium dierum spatio Laudans Cliristi clementiam, Baptizat septem milia Evurtii sollemnia Paganorum cum gaudio Colat agens melodiam. Relicta idolatria.

2. Urbem Romanam exiens 5. Praesul fundat basilicam, Directns est ad Galliam, In qua manum douiinicam Aurelianis veniens Vidit sanctus Baudelius, Praesul fit hic per gratiam. Dum sacraret Evurtius.

3. Ad beatum Evurtium 6. Globis ignis furentibus, Currit turba gentilium Cunctis adhuc currentibus Et ad baptismumproperat, Opem plenus virtutibus Ut sic errores deserat. Urbi dedit et civibus.

Ergo Deo sit gloria, Quem precemur, ut venia Nobis data in patria Aeterna donet praemia.

Offic. ms. S. Evnrtii Aurelian. saec. 15. Cod. Vatican. Eeg. 623. - 138 -

234. De saneto Evurtio.

Ad Matutinum.

1. Patris aeterni genitum 4. Qua inventa pecunia Poscamus atque spiritum, Praesul carens malitia Paraclitum ut hodie Augusto misit omnia >"obis munus det gratiae. Uti volens iustitia.

2. Sanctus praesul Evurtius 5. Pie pater et humilis, Hic pradens et egregius, Naturae memor fragilis, Castas vixit et sobrius, Conventum tnum sustine Semper crescens in melius. In huius vitae turbine.

3. Aurum invenit positum 6. Ergo Deo sit gloria, In terra et absconditum Quem precemur, ut venia Yir sanctus Dei munere, Nobis data in patria Dum coepit terram fodere. Aeterna donet praemia.

Offic. ms. S. Evurtii Aurelianen. saec. 15. Cod. Vatican. Keg.

235. De sancto Evartio.

Ad Laudes.

1. Evurtii sollemnia 5. Mori die dominica Orbe florent sancti di\a, Anianom prophetica Aurelianis floride Praesulem, voce caelica Sollemnizantur abunde. Sic coruscant miracula.

2. Evurtius mox gratia 6. Corpus eius decentius Pontifex Dei gloria A Stephani ecclesia Constitutns clementia Cum referretur brevius, Praedixit hinc prodigia. Grandis oritur pluvia.

3. Ignis ingens urbe coepit, 7. Baiulos nequetetigit, Plebs nobilis fere saevit, Ferentibus lax refulsit, Praesul orans, cedit flamma, Post transitum perpetuis Exstinguitur prorsus cauma. Decoratur miracolis.

4. Gratulatur cum gaudio 8. Ergo Deo sit gloria, Praesentatis eloquio Quem preeemur, ut venia Annos temporis spatio Nobis data in patria Post fratribus quadraginta. Aeterna donet praemia.

Offic. ras. S. Evnrtii Aurelian. saec. 15. Cod. Vatican. E.ee. 623 3, 3 sedit. - 139 -

236. In Translatione s. Evnrtii.

Ad Vesperas.

1. Conditor alme siderum, 4. Cuius forti poeentia Laus et honor sacerdotum, Eleraentaoboediunt, Emunda sordes scelerum Et verba sapientiae Per praesulis antidotum. Infideles erudiunt.

2. Qiti condolens interitu 5. Te beprecamur, hagie, Perire Aurelianos Ut nos a malis liberes, Suo grato intuitn Et virtutis egregiae Evurtium misit ad nos. Propina fructus uberes.

3. Vergente mundi cesi>ere 6. Patri, proli ac flamini Evurtius eligitur Sit laus et iubilatio, Et clausis culpae carcere Qui nos sanctorum agmini Aurelianis mittitur. Coniungat cum Evurtio.

Offic. ms. S. Evurtii Aurelianen. saec. 15. Cod. Vatican. Reg. 623 - 3, 3 elausit. - Die gesperrten Verse aus dem Hyranus Conditor alme s i d e r u m.

237. De sancto Evnrtio.

Ad Nocturnani.

1. Pange, lingua, gloriosi 4. Verbum vitae praedicavit Evurtii merita, Cum exemplis ceteris Hominis tam virtuosi Ac subditos confortavit In morte et in vita, Verbo, vita, literis, Cuius actus feriosi Ac devotos collocavit Gesta probant inclita. Cum civibus superis. 2. Nobis datum in pastorem 5. Tantum ergo pontificem Veneremnr supplices, Honoremus amantes, Requiramusprotectorem Qui supra caeli verticem Contra hostis obices Videt sanctos laetantes Et habeamus ductorem, Ac omnium artificem Ubi manent felices. Sine fine laudantes.

3. In supremo vitae fine 6. Patri, nato, procedenti, Praedicavit fratribus, Trinitati eminenti Ut observentlegem plene Honor cum laude decenti Cum aliis fidelibus, Sit et benedictio, Ut fructu aeternae cenae Qui nos in regno fulgenti Pascantur cum ovibns. Locet cum Evurtio.

Offic. ms. S. Evurtii Aurelianen. saec. 15. Cod. Vatiran. Reg. 623. 1, 5 feriori. - 140 -

238. De sancto Evurtio.

Ad Laudes.

1. lesu, salvator saeculi, 4. Ignis vorans urberu vastat, Sublimasti Evurtium Sed dum sanctus Evurtius Diguitate miraculi In oratione perstat, Pro salute credentium. Exstinguitur velocius.

2. Successor Desiniani 5. Yixit in episcupin Fuit sanctus Evurtius, Lustris quatuor integris, Qui virtutes Aniani Sed semper affectu pio Pnblicavit apertius. Moribus medetur aegris.

3. Nam per ipsius media 6. Decora sit laudatio Fraenantur homicidia, Deo atque Evurtio. Et repelluntur odia, Et hyninoram servitio Accumulantur gaudia. Servetur nostra contio.

offic. ms. 8. Evurtii Aurelianen. saec. 15. Cod. Vatic. Regin. 623. 3, 2 repellautur. - 4, 4 Exstingnntur. - 5, 1 Dixit.

239. De ss. Fide, Spe et Caritate. Ad Yesp. et Noct.

1. Christe, decus,bonor. virtus 4. Praesta,Christe, quod sit nobis atque sponsus virginum, gloriosa genetrix Preces, votum atquu bymnam Puellarum, quae resplendent suscipe clementias, nomine et meritis, ijuem decantat famulorum Oratrix apud te pia coetus tibi cernuus. pro reatu criminis.

2. In hac die, qua sanctarum 5. Impetretque sancta Fides celebramus virginum fidem invictissimam, Fidei, Spei, Caritatis Sancta Spes vitae aeternae insigue martyrium spem gaudentertribuat, Et Sophiae inatris harum Geurinamque caritatem pretiosum obitum. ferat sancta Caritas. 3. Harum formam Adrianus 6. Praesta.pater, praesta, fili, non valens eximiam praesta, sancte spiritus, Provocare, ut Dianam Quod precamur harum nobis adorent spurcissimam, per sanctarummeritum, Igni, ferro mox funesta Cni laus est et potestas delevit saevitia. per aeterna saecula.

Brev. ms. Cadurcense saec. 14. Cod. Voravien. 77 [1">7]. - 141

240. De 88. Fide, Spe et Caritate. Ad Laudes.

1. Trine Deus atque une, 3. Felix dies, quae germanas laudes tibi patigimus, has in lucem protulit. Qui sub typo trinitatis Felix terra, quae tantarum in virtutum trivio renitet pignoribus, Fidem, Spem et Caritatem Felix chorus angelorum ordinasti virgines. fulgens his larapadibus. 2. Harum mater cousequenter 4. Vos precamur, almae Chnsti dicta Sapientia, virgines et niartyres, Laeta mater ex proventu Cum parente, quae vos digna felix trinae sobolis, fuit tales gignere, Quae virtutes gerunt mente, Ut oretis apud Deum quas gerunt in nomine. pro nostris sceleribus.

5. Sit laus omni creatori, qui vos tales edidit, Decus soli, decus poli et decus mortalium Nunc et semper et in cunctis saeculorum saeculis.

Brev. ms. Cadurcense saec. 14. Cod. Voravieii. 77 [157].

241. In translatione s. Fidis.

1. 0 quam laeta dies emicat ista, Agennis nec erit tristior ulla, In qua virgo Fides martyr et ipsa Servis plena £tiis gaudia praestat.

2. Nobis tarn salubris nulla retiuit, Quam translata Fides virgo sacravit, Cum nostras voluit visere Conchas, Sedem quasque sibi deligit ipsa.

3. lota rite die carmine laudes Conchacensis ei contio cantet, Ut, quae praesto manet corpore praesens, Nobis auxilio non sit et absens.

4. Snpra quam valeat lingua profari, Praeclari meriti maxinia martyr, Nostrae percipias cantica laudis, Per te spem gerimus posse iuvari. 5. (juam pulcbra facie virgo fuisti, Tu plus pulchra lide sed uituisti, Inter caelicolas unde refulges, Multos despiciens inferiores.

6. Ardens perpetui regis amore, Multis virginibus visa praeesse, Sponso celsithrono basia figis Amplexumque tenes, quem coluisti. 7. Duc nos respiciens arce polorum, Yultum verte tuum, virgo, serenum Dignerisque tuum visere templum, Corpus. quod proprium continet almum.

8. Ex boc, virgo, loco noxia pellas, Hunc et perpetuo munere serva, Ut secura quies nocte diequc Nos semper foveat. poscimus et te.

9. Praepollens meritis martyr ubique, Te pronis petimus mentibus. ecce. Ut te pro famulis subveniente Po^sit nostra Deo vita placere.

10. 0 virgo lutilans laude perenni, Sponsi valde potens muuere Christi, Da virtute tua prospera cuncta Oratuque tuo crimina purga.

11. Virtus subsidium sit tua forte, Si quos auxilio constat egere, lllos et validis viribus auge, Ne sese doleant succubuisse.

12. Solamen miseris sis quoque tirmum, Quos sors dura premit mole malonini, Tristis quosque tenet sollicitudo, Adversis laqueis eripe, virno.

13. Adiutrix tua sit dextera praesens, Praestans, quae bona sunt, aspera pulsans, Conservans placidos frange rebelles Et tutata pios contere sontes.

14. Attendisse velis vota tuorum, Ipsis quidquid inest, tolle nocivum, Mentis pelle raetus, gaudia praebe, Pestis possit eos nulla nocere. - 143 -

15. Si nos, quam satis est, deseris ultra, Non spes auxilii nos habet ulla; Ut nos respicias, ergo precamur, Magnum namque tuum posse fatemur.

16. Sanctus vix aliquid praevalet ullus, Non iraplere valet quod tua virtus, Excepta Domini matre Maria Est tam virgo potens cognita nulla.

17. Quos gaudere facis, virgo perennis, Translatu proprii corporis almi, Viventes et in hoc protege saeclo Post et nos tribuas vivere caelo.

18. lllustris suboles, inclita Fides, Cutn Cbristo tibi sit gloria perpes, Nostri cura tibi sit specialis; Ergo coetus Amen personet omnis.

Passionale ms. Conchense saec. 11 ex. Cod. Selestadien. 95 (Ilv7t 12, 2 Quo. - - 16, 3 Exspectat Domini mater. -- 17, 4 nos tehlt. - 1*, .", fehlt. - Uberschrift -Versus de eadem translatione."

242. De sancta Fide.

1. Mare, fons. ostiura, portus, asylum, Corona martyrum, factor bonorum, A te bona fluunt, ad te recurrunt. 2. Virgo, flos virginum, Fides, sanctarum, Mercans consortium passa piorura, Sponso prompta locum intrat sapientura.

3. Gaudet laetitia lux hodierna, Mundi per climata signis ornata, Poscunt plebis vota iustis profutura.

4. Preces, sponsaChristi, horum exaudi, Pondus quos proprii premit delicti, Fac, ut sint soluti laudentqueredempti. 5. Sit laus Deo patri patris et proli Sanctoque spiritui, compari iu omni, Potestate Dei per tempora saecli.

Hymn. ms. Sangallensesaec. 15. Cod. Sangalleu. 16. - 4. 1 huius exaudi. - 144 -

243. Dc sancta Fortnnata.

Ad Vespe r :i s.

1. Fortunata araabilis 7. Cuuctisque admirantibus Et virgo Christi nobilis Donatur serrae dentibus, Reliquit mundi terminos, Virgo Cliristi iuvencula Couscendit caelos arduos. Reinansit sine macula.

2. A sua pueritia 8. Be^tiarum datur unguibns, Sequens Cbristi vestigia Ut devoretur dentibus, Renuntiatis oninibus Inclinatis cervicibus Resplendet in caelestibus. Tradit se I)ei nutibus.

3. Non dilexit terrestria 9. Sententiatur denique, Nec blandimenta mollia, Ut abscindatur capite, Sed pergens ad i-upplicia Virgoque flectit genua, Pro Cliristo borribilia. Penetrat caeli limina.

4. Ut mereretur ingredi 10. Sic virgo Cbristi inclita, Thalamum regis, avidi Seqnens Cbristi vestigia, Non timuit tyrannidem Tormenta terribilia Adversam et immanidem. Portavit multa milia.

5. Carceratur, custoditur. 11. 0 virgo Cbristi nobilis, Decalvatur, sic trabitur, Esto nostra advocatrix Fitque ad ignominia Apud Deum altissimnm, Pro cultus verecundia. Quo ducat nos ad bravium.

6. Facto Christo precarnine 12. Sit Deo patri gloria, Angelico iuvamine Sit filio victoria, Alba veste induitur, Honor sit sancto flamini Corpus sic cooperitur. Per saecula laudabili.

Offic. ms. SS. Fortunataeet Gaudiosi saec.16. Cod.Vatic. Reg-in.1794. A. - Offic. S. Fortunatae virginis et S. Gaudiosi episcopi et confessoris. Imp. Neapoli(apud Cacchium et socios)1568. B. - Statt 2, 4 in A folgende drei Zeilen: Caelestis raansionibus Introiensque fulgida Resplendes sicut sidera. 4, 4 Minantem, mugitura dantemA. - 5, 3 Fit ei ignominia B. - 5, 4 Ad caelorumscrutinia. B. - 6, 1 Cbristi AB; precaminaA. - 6, 4 Eius corpus sic tegitur B. -- 8, 1 Datur bestiarum A. - 9, 2 absindatur A. - 9, '6 flecti A. - (Str. 10 fehlt B.J - 10, 2 Sequi A. - 10, 4 Portavi A. - 11, 2 ^is pro nobis immobilis B. - 11, 4 Qui B; ducat nos te bravium A. -" - 145 -

244. De sancta Fortnnata.

Ad Matutinum.

1. Virginis sacrae Fortunatae festa Mente devota celebremusomnes, Inclitos eius simul ac triumphos Rite canamus.

2. Haec Dei legem meditandosemper, Hic via matris fugiendo cultus ludicis saevi meruit feroces Vincere poenas.

3. Ferream serram superavit audax, Carceris caecas tenebras famemque Atque per talos tenebrata pendens Pectore forti.

4. Bestiae saevae rabie remota Membra sacrata laniare mutant, Sed cito pronae pedibus beatis Oscula praebent.

b. Regna spondendo placite polorum Ethnicos multos tenebris ligatos Gratiam Christi tideique lucem Ccrnere fecit.

6. Post triumphatos varios agones Fratribus ternis celebrando virgo Sanguinem fundens penetravit alma Celsa polorum.

7. Unde devoti, nimium beata, Quae Christum potes precibus precare, Cuncta quo nobis famulis relaxet Crimina clemens,

8. Quo tuis sanctis meritis redempti Nullus ex nobis pereat tidelis, Sed Dei regnum mereamur omnes Scandere laeti. Dru ves, Hyinni Inediti. VII. 10 - Uij -

9. Gloria patri resonemus omnes Et tibi, Christe, genite superne, (.'um quibus sanctus simul et creator Spiritus regnat. Offic. ms. ss. Fortuuatae et Gaudiosi saec. 16. Cod. Vatican. Kecrin. 1704.A. - Offic. ss. Fortunatae et Gaudiosi imp. Neapoli 1568.B. -- 1, 1 tortunata festa AB; der Eigenname stort an dieser Stelle das sonst be- obachtete Metrum. - 2, 2 Haec. B. - 3, 3 tales H. - 4. 2 mitant A. - 6, 1 varias A. - 7, 2 Quibus Christum AB: potes fehlt A. - 7, 3 Cunctaque AlJ: relaxat A. - 9, 1 patri genitaeque proli A. - '.»,1' Et tibi compar A : weitere tehlt A.

245. De sancta Fortaoata. Ad Laudes. 1. Fortunata, florens gratia. 4. Qui Fortunatae erogat Forraa facta humilium. Devotionis gloriam. Sortis consors subliraium, Mereatnr conscendere lesu corona virginnm. Ad caeli vere ardua. 2. Qui pascis inter lilia, 5. Qnae tiores tiorum prodiit Carnem muudamque conterens, Principi haius saeculi. Hostes malignos proterens Digne precetur Dominum Lauream victor meruit. Pro nostris facinoribus. o. (^uocumquepergunt. virgines 6. Trino Deo et simplici Fngantque extra daemones, Laus, bonor, virtus, gloria. Dignae sunt ad caelestia Qui Fortunatam condidit, Hae pervenire gaudia. Dueat nos ad magnalia. i iffic. ins. ss. Fortunatae et Gaudiosi saec. 16. Cod. Vatican. Regiu. 1794. A. - Offic. ss. Fortunatae et Gaudiosi imp. Neapoli 1568. B. - - 1.1 der Eigenname stort hier den Rhythmus wie im vorigen Ilymnus das Metrum. - "_'.'"'> praeteriens B. - '2, 4 Auream victor AB. - 3, 2 Fugant quae B- - 3, 4 I pervenire B; Pervenire ad A. - 4, 4 vera B. - 5, 1 augenscheinlicli verderbt. - 6, 1 Deo et humili AB.

246. De sancto Francisco. Ad Horas. 1. Memento nostri iugiter, 2. Pro tuis ora filiis, Francisce, pater inclite, Ut crucifixo placeant, Fac nos [temet] veraciter Precam tuarum stndiis Tuo sectari tramite. Vitam aeternam habeant 3. Patrem, natum. paraclitum Laudent, adorent orania, Per huius sancti meritum Salvi simus in gloria. Horar. ms. Franciscanum saec. 15. Cod. Yatic. Regin. 165. - - Di>- ubrigen Hytnnen unil rhythmischenAntiphonen etc diesesStundengebete-. sind dem gewohnlichen Franziskus-Officium entlehnt Das Invitatorium lautet: RegemChristum, qni FranciscurnOrnavit donis insignum [!", Veniu- adureraus. - 147 -

247. De sancto Falgentio. Ad. Vesp. et Noct.

1. Fulgenti, martyr inclite, 4. Utriculensis ecclesiae Salve, laude dignissime, Clero volente et populo Eximiorum operum Sumpsisti sacram infulam; Es tu consors caelestium. Ipsis assis indigenis.

2. Beatam vitam nactus es, 5. Missus de caelo veniens Dum eras in hoc saeculo, Multa passurum indicat Contemplativam scilicet, A perfido te Totila Activatn et similiter. Confortatque ad praemia.

3. Apostolorum principis 6. Tu nempe munus impii In aula subdiaconus Sprevistique supplicia, Tu consecratus crederis Sponderat qui ferociter, Condignis tuis meritis. Ut Christum tu desereres.

7. Sit Christo lesu gloria In saeculorum saecula, Qui facit tanti martyris Gaudere nos reliquiis.

Brev. ms. Franciscan. Otriculen. saec. 14. in. Cod. Vatican. 10000. add. saec. u/i6.

248. De sancto Fnlgentio. Ad Laudes.

1. Tunc poni te in foveam 4. Cum illa vix evanuit, Fecit per Gothos impios Visi fuerunt angeli Cacsum cum duris fustibus, Fercntes suam animam Mandans, ne panem duceres. Ad aulam veri luminis.

2. Columbanimis candida 5. 0 raartyr beatissime, De caelo venit subito, Nunc nostras[preces] suscipe, Occultans locum stantibus, Pro nobis Deum rogita, Caelitus est quo positus. Quod parcat nobis crimina.

3. iSTonvidetur, vox auditur, 6. Deus pater piissime, Stans martyr intra foveam Te deprecamur supplices, Oransquesibi tribui Fulgentii quod precibus Vitae perennis gloriam. Purgeroura criminibus.

Brev. ins. Franciscan. Otriculen. saec. 14. in. Cod. Vatican. 10000. add. saec. U/I5. - 5, 4 Lies: Quod purget nostra crimina? 10* - 148 -

249. De sanctn Galectorio. Ad Vesp. et Laud. 1. Yirtus patensprodigiis 3. Vitam morte promeruit. Lnce coruscatclarius, Quae mortis nescit terminum, Christum seqaensvestigiis Vita, doctrina splenduit Beatus Galectorius. Lucens in luce lumiaum.

2. Praesul et pater patriae, 4. Patri, nato, spiritui Miles, atbleta strenuus, Sancto decus et gloria; Lascurrensis ecclesiae Per hunc sint nostro coetui Patronus et praecipuus. Vitae perennis praemia. Hrcv.La-icurrense imp. Lascurris 1541(reimp. 1891) - 2, 4 ut praeeipuus.

250. De sancto Galectorio. A d Nocturnura.

1. In caelestis aerario 3. Consummatus feliciter Regni gemma reconditur Morte sed victis hostibus Praesnlum, qui martyrio lacet venerabiliter Clarus poenis non vincitur. Lascurris digDis laudibus.

2. Beatus Galectorius 4. Patri, nato, spiritui Gotorum spreto robore Sancto decus et gloria, Pugnat pro tide fortius Per bunc sint nostro coetui P>urdigalensilittore. Vitae perennis praemia.

IJrev. Lascurrense irap. Lascurris 1541 (rtimp. 1891).

251. De sancto Galgano. Ad Vesperas. 1. Plaudat chorusangelorum, 4. Format crucem ensemtigeus, Resultet terra gaudiis, Vocem audit, sistat pedem, Dum ditatur beatorum Locum colat non recedens, Galganus sanctus praemiis. Ubi sanctam vidit aedera.

2. Isobilium ex genere 5. Imitator praecursoris Galganusmundo clarait, Herbis. aqua pota sumpta Quem suo Deus munere Se pascebat certis horis, Salutis iter docuit. Sic mundana sprevit cuncta. 3. Archangelusapparuit 6. Deus, creator omnium, Sibi prius per somnium, Sancti Galgani precibus Se sequaturadmonuit Da sempiternumgaudium Ad locnm solitorium. Sna festa colentilms. oftic. ms. (Visitat. 15MV.Jt>. Galgaui. saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. - 149 -

252. De sancto tiandioso. Ad Vesperas. 1. Supernaelucis claritas 4. Hic regulat tiagitium Novum collegamrecipit, Perfidae gentis proelium. Irradiata veritas Templo tollit suppliciuni A diro taetro redimit. Peractis ad exsilium.

2. In noctem nempe saeculi 5. Quo repletus deitice Plenus fulsit virtutibus Plebi profert salvifica, Clarus director populi Ubique fatur authentice Velut caeluni sideribus. Dei praeco mirifica. 3. Cum corpus eius teritur, 6. Dum patitur dispendium, Lymphis ponit e.lulium, Datur sollerti studio, Lumen e caelo funditur Christus eius ingenium Illustrans orbis saeculuni. Suo perfudit radio. 7. Trinitatis imperio Laudcs solvamus modulo, Utriusque paraclito Munus canamus iubilo.

Offic. ms. ss. Fortunatae et Gaudiosi saee. l(i. Cod. Vatican. Reg. 1794. A. - - Offio. ss. Fortunatae et Gaudiosi imp. Neapoli 156*. B, - - 1, 4 redime B. - 4, 2 Pro fide.

253. De sancto Gaudioso. Ad Noct urnum. 1. lesu lux vera rutilat, 4. Aestum ardoris temperat Lucis candoris pleniu-. Stillans rorem munditiae. Se Gaudiosus similat Carnem mundumque macerat, Veraeque lucis filius. Pro vita innocentiae. '2. Nam iubar summi sideris 5. Hic mente sursum habitat Semper gessit in facie, Q,uamangelis parificat, Dum calcat tbronum agminis, Luxu iacentes increpat, Fide pollet in acie. Nos spiritu laetiticat. 3. Pestem mortis exterminat 6. Ergo tu, pater praedite, Fulgorc sapientiae, Procura tibi subditis, Sed pacis dono cumulat In patria iam inclite, Reos per cultum gratiae. Nos suffragaremeritis. 7. Caclorum frangit hostia Nitens decoris baculo, Ut per ipsius merita Crucis salvemur baiulo.

Offic. ms. ss. Fortunatae et Gaudiosi saec. 16. Cod. Vatican. Reg. 1794. A. - Offic. ss. Fortunataeet Gaudiosi imp. Neapoli 1568. B. - 2, 4 polle B. - 3, 4 Eos per A. - 4, 3 CarneA ; mundoqueB. - 4, 4 vitae innocentiaeAB. 254. De sancto Gaudioso.

A il Laudes.

1. laiu sidus caeli radiat 4-. Antra deserti petiit Manens in hoc ergastulo, Sustentans penalitatem, Nutu divino properat Bella concussaabstulit Id vocitante populo. Demonstrans hilaritatem.

2. En, gratuletur cuneus 5. Multis clarens miraculis TaDto fulcitus praetule, Spiratos resuscitavit, Dum sublimatur caelitus Caelum procuret parvolis, Superno micante numine. (Jui devios reparavit.

3. Kudo tellure carpitur 6. Te deprecante iugiter Servans carnis munditiam, Tuis detur sororiLus Mundus subactus labitur Hostem calcare fortiter Tenens altam clementiam. Et cum suis ultoribus.

7. Laus, bonor, virtus, gloria Trinitati mirificae, Quae cunctis exstat praevia, Sit pro tanto pontifice.

Offic. ms. ss. Fortunataeet Gaudiosisaec. 16. Cod. Vatican. Reg. 1794. A. - Offic. ms. ss. Fortunatae et Gaudiosi imp. Neapoli 1568. B. - 2, 1 ^ratuletur cunetusB. - 2,2 Tanto fulgente praesuleB. - 5, 4 reperavit A; recuperavit B. - 6, 2 Die Officien sind fiir ein Nonnenkloster bestimmt. -

255. De sancta Gebetmde.

1. Christe, verbum patris omnipotentis, Perpes flos virginum virgine natum Manens perpetuum suscipe votum.

2. Sancta Gebetrudis. clemens sis nobis, Ora nos eripi poenis Averni Et tecum perfroi gaudiis caeli.

3. Sit laus trinitati, laus unitati. Splendida gloria, maiestas una, luge imperium omne per aevum.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 |(77). A. Hymn. ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86) B. - Lesarten keine. - 1, 2 natum schiitzt der Reim. - 151 -

250. De sanrta Gebetrnde.

1. Exsultet plebs tidelium 4. Ob hoc, spon&o gratissima, Et imploret auxilium Virgo excellentissima Summi paterni numinis Laetatur in caelestibus, Festum colendo virginis. Laetis iuncta agminibus.

2. Psallat chorus in iubilo, 5. 0 Gebetrudis domina, Preces fundat in nubilo Posce nobis solamina, Recolamus et inclita Ut mereamur scandere Virginis sacrae merita. Apud sponsum in aethere.

3. Haec sponso fuit obvia 6. Sit Deo patri praemium, Mundi contemnens gaudia, Laus, honor et imperium. Oleuni secum detulit Una cum unigenito Christo ardendo obtulit. Et spiritu paraclito.

Brev. ms. Komarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 (77).

257. De sancto Gendulfo.

1. lesu, sanctorum praemiura, 3. Aufer a nobis noxia, Perpes curona praesulum, Quibus crescunt peccamina, Aurem tuam cleraentius Triumphum praebe scelerum Nostris impende vocibus. Et de triumpho praemium.

2. Sancti Gendulfi, quaesumus, 4. Victrici nostra tempora Piis placare precibus, Cinge corona laurea, Ut aegra nostri corporis Ut sis victor in milite, Curet medela salubri. Qui es princeps in principe.

5. Tibi sit, Christe, gloria, Qui, quod est simplex, triplicas, Simplas et idem pariter, Quod solum esse permanet.

Lect. ms. s. Trinitatis de Moriniaco saec. 12. Cod. Vatic. Regin. 529.

258. De sancto Gendnlfo. Ad Laude?.

1. Inter caelicolas aetheris omnes Qui summae renites lampadis instar, Nostra, beate, nubila pelle. - 152 -

2. Et quem clara capit regia caeli, Hortamur precibus flectere nostris, Nos tua tecum gratia sistat.

3. Et quem nulla tenent vincula mortis, Sed captiva cubant et pede piessa, Mnnera posce maxima vitae.

4. Sit virtus parilis lausque perennis Patri cum genito flamine necnon, Est cui trinum nomen et unum.

Lect. ms. s. Trinitatis de Moriniaco saec. 12. Cod. Vatican. K>"£. "iL".t 1, 2 retines.

259. De sancta ftenovefa.

1. En, dies splendet veneramlu nobis. (,iua poli celsam penetravit arcem Munda delictis Genovefa virgo Corpore spreto.

2. Commorans in quo decadas per octo Propter infirmos tidei calore Multa congessit populi sub ore Signa venusta.

3. Mortuos mortis revocans ab ore Reddidit vitae tribuente Christu. Mortis auctorem superavit ipsuin Qua ratione.

4. CYuribus claudos pedibusque surii Sic reformavit fugiente morbo, Pristinum quirent iter ut subire More valentura.

5. Debilis visu pariterque dextra, Huius ut vidit faciem virentem, In suam sospes remeavit aedem Cuncta patrando.

6. Spiritus nequam penetravit ct quem Eius oratu precibusque dignis Liber effectns referebat odas Altitonanti. 1 :,:', -

7. Febre correptos variaque peste, E quibus possunt numerare mille, In statum priscum revocavit ipsa Corde sereno.

8. De quibus nullus typlius hanc adivit, Ut superbiret patris instar Adae Angeli necnon satanae docentis Omnia prava.

9. Sed suos tantum maceravit artus, Vix ut lianc vitam gereret caducam, Mens ut exstaret humilis sub ipsis Actibus almis.

10. Post suam mortem meritum per eius Turba languentes recreata fulsit. Dum sui tumbam tetigit sepulcri Mente tideli.

11. Calculo tritus moriensque quidum Vectus est illuc aliorum ulnis, Ad domum sanus propriam redivit Tripudijndo.

12. Quisquis advenit patiens immundos Spiritus illuc fuit et moratus, Vidimus, sospes rediit quod inde Daemoniacus.

13. Virgo quapropter pctimus pudica, Ut tuis nobis precibus salutem A Deo poscas tribui perennem, Cui placuisti.

14. Insuper rectae tidei vigorem Perpetis necnon caritatis imbrem Ac simul spei tribuat valorem, Poscc tonantem.

15. Ulla ne nobis queat impedire Caeca convolvens tenebras potestas Ignis aeterni sibi deputatas Orbis ab ortu.

16. Angelus nobis potius sed assit Spleudidus, monstrans habitata, sancti Quae suis factis meruere dignis In paradiso. - 154 -

17. Patris aeterni fabricantis aethram Eius et nati redimentis orbem, Spiritus sancti celebretur nna Gloria perpes. Pass.ms. S. Eligii Noviomen.saec. 1011. Cod. Sangeuuvefian.3013 (Hl VIII0 2.) - 4, 1 clodos. - 6, 1 et quam. -- 7, 1 correctos variaque pestis.- 8, 1 typus. - 10, 1 mortem suam.- 1'2, 1 immundo.- Verfa

260. I)e sancta (ienovefa.

1. In praeclara Genovefae 7. (Juius illustris praevius Virginis celebritate Nutu divino effectus Apnstolica resultet Ac enorrais paranym]>hus Omni laude ecclesia. Ornamentis sponsalibus.

J. Sincera cordis in ara 8. Sacri nummismatis Christo Litet grata libamina Regi nupsit sidereo, Atque voce hymnidica Instruens sponsi tbalamo Concrepet carmina dictis. Excubare praecipuo.

3. Inter ignitos lapides 9. Quae primo flore virtutuin Aeterni diadematis Frnctum protulit luminis, Gemma Dei Genovefa Quod in propriae amissum In aethereis adnexa. Salute revexit matris.

4. Perennis ovans gloriae 10. Urbem protexit bostibus Fulget lampade coruscans. Parisiacam precibus, Virgineis iuncta chori» ^unndam transscendensterrea Aurea possidet astra. Regna petivit beata.

5. In terrisque innunieris 11. Averni claustra deducU Praenitescitprodigiis, Virgo permansit illaesa, Quam excoluit Gallia Ubi gaudia iustorum Immensam sui gloriam. Poenam vidit et malorum. b. Quam vero stella caelestis 12. Et regressaa superis Climatibus occiduis Domus pudici pectoris Eoo veniens praesul Valde tremenda nonnullis Reperit olini Germanus. Prodidit occulta cordis. 13. Post quadrienuempuerum, 14. Cuius munirainefulti Quemputeus absorbuit, Mereamureius sponsi A taetrae mortis ereptum Cum lampadibusvirtutum Vinculo matri reddidit. Penetrare cubiculum.

15. Unde laus patri aeterno Una cnm eius filio Et spiritu paraclito In saeculorum saecula.

Pass. ms. S. Eligii Noviomeu. saec. 10/n. Cod. yangenovofan. 3013 (Hl VIII0 2). - 1,1 Gcnovefa. - 6, 3 Eo oveniens. - 9, 1 virtutum flore. - 13, 3 sq. vinculo ereptum. - " 15, 3 Sit spiritui paraelito. - Aufselirift: Hynmus eiusdem. -- Vgl. Saintyves 1. o. p. CXLI.

261. De sancta Genovefa. 1. En. nobis species splendida vernans Festum, quod colitur, innuit almum Melos in iubilo promere cantum Almae pro meritis nunc Genovefae.

2. Haec primaeva manens alma puella Monstrant pontifices quis Lupus alter Germanus Domini sponsat honore, Quam praesul Villicus postque sacravit.

3. Sistens per decadas corporis octo Defunctis valuit reddere vitam, Intirmis pariter sancta saluteni Cunctis et populis signa venusta.

4. Auctorem superans mortis et ipsa Auctorem sequitur omnibus horis Christum, quem venerans nocte dieque Servit semper ovans virgo sacrata.

5. Nos hymnis simul et laudibus almis, Psalmis hynmidicis hauc honoremus, Quo sancta prece nos abluat omnes Et mundos faciat sistere Christo.

6. Christo doxa, patri pneumate cumque, Cui constat honor imperiumque, Unus qui Deus est cuncta gubernans, Regnans ac moderans saecula cuncta. Pass. ms. S. Eligii Noviomen. saec. 10/n. Cod. Sangenovefan.3013 (Hl. VIII 2). --2,4 Vilicus. -- 3, 3. salute. - 4, 3 Spm quem. - Cfr. Saintyves 1. c. CXLI. - 150 -

262. De s. Georgio Suellensi.

1. Ave, praesul Suellensis, 3. 0 felix pontifex noster, Deum semper diligens, Angelorum concivis. Habens linguam, bone, cnsis Qui semper fuisti pater Viam Dei edocens, Succurrensque miseris, Propter quod es cum immensis Quem portavit tua mater RegnumDei possidens. Sanctumsemper in ulnis.

2. Tu in mundo docuisti 4. Pastorali insignitus Loininum diligere, Huius sedis baculo. Per opera demonstrasti Gregempasce, quo fulcitus Ad caelos ascenderc Es, caelesti pabulo, Semperque invigilasti Placa Deum non oblitus Languidis occurrere. Providere populo.

5. Laus, virtus et lionor Deo Sit patri ingenitu. Flamine et Nazaraeo, Patris unigenito, Qui dat pacem cum tropaeo Georgio inclito.

Apodix sanctitatis s. Georgii Suellensis cpiscopi auct. Fr. Dima Serpi Calaritano O. Min. impr. Romae 1609. - Er teilt leider nur ein Bruchstiick des Offit-iums mit: ,,ex ips.i nri^inali in arcliivu s. metpipolitanae ecclesiae falaritanae recondito extractnm" ; rlassellie .-«."! jrleich nacl) dem Tode des Heilig-en (1117) in der ganzen Diocese in GeWaudi «ri-wosen.- Das ( )ffieium zeigl rhythmische Teile : Ad Maj;nificat in 1. Vesp. : Hodie Georgius Et ibi superius Pontifcx .Suellensis, Dnminum oxaltat Confessor egregius, Et corde interiu* Laetatur in excelsi^ Deum masnificat.

263. De sancto (Jeorgio. Ad Nocturnum.

1. Georgii militia 3. Opes inagnasdistribuens, Latii vicit vitia Mortem pro Deo sitiens, Regis succurrensfiliae, Pro te complet martyrium, tylcndor paternac gloriae. Cltriste, rcdemptor omnium.

2. Efficitur Georgius 4. Regi aeterno militans, Praedicatoregregius. Hostescunctos suppeditans. Quem illustravit caelitus Sic pugnat invictissime. A patre wrigenitus. Caeli Deus sanct.issime. - 157 -

5. Georgii virtutibus 8. Sunt sancti Dei humiles, Piis ac sanctis precibus Ut perducantur habiles, Nos solvat nexu criminis Non superbi nec invidi, Consorspaterni luminis Ad renatn ayni proridi.

6. In eius nunc praeconia 9. Quaesumus.auctor omnium, Linguam solvat ecclesia, Per martyris suffragium Et a sanctis spiritibus Sis in paschali gaudio, Exsuliet caelum laudibus. Icsu, nostra redemptio. 7. Vincenstormenta omnia 10. Gloria tibi. Domine, Transit ad caeli gaudia, Qui surrexisti libere, Commutant mundi aspera Rogainus, praestes praemia Afterna Christi munera. Beata nalis gaudin.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. 1, 3 sucarens. - 6, 2 Lingua. - 7, 3 Commutat.

26-1. De sancto Georgio. Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua pugil Anglorum raigrat ab orbe polo. Ecce, patent orbi sollemnia festa Georgi, Martyris insignis militiaque potens. 5. Virgo reservatur. ingens draco mortc necatur Martyris eximii praesidioque Dei. Rex, regina, domussua socro fonte levantur Inque Deum credunt milia quinque virum. 0 pugil Anglorum. pugna cum forma virorum, 10. Prospicieus famulis semper adesto tuis. Henricus quintus, rex Anglus, et Anglia tota Regnet puce Dei gaudia pacis habens. Anglis Francisque pax perpes detur ubique, Martyris in iubilo laus tibi, Christe, Deo. 15. Gloria sit patri prolique spirituique Lausque, Maria, tibi sit pugilique tuo. Astus Francorum sopito, beate Georgi, Ne noceant Anglis neve nocere velint. Laudibus immensis iubilant tibi Londonienses, 20. Tu cum matre Dei subveniatis eis. Pace reformentur Angli Francique, ut in aevum Alterutris maneat intemeratus amor.

Process. ms. Londinense ann. 1413-1422. Cod. Oxonien. Lnt. Lit. e 7. Abschrift von Rev. H. M. Bannister. 265. De s. Gertrode Nivellensi. In 1. Vespi-r i ";. 1. Assnnt festa iuliilaeu 3. Cni luna, sol et omnin In Gertrudis gaudia, Deserviunt per tempora. Tota psaliat ecclesia Ferfusa caeli gratia Devota laudum dragraatu. Semper virtuti dedita.

2. Cuius saira )>raec<>rdia 4. Exsultet caeli rcgio Dei invisit gratia, Et mundialis machina, Ut esset Deo sponsula Abyssus atque maria Tliori virilis nescia. Laudcnt Deum per saecula.

5. Pittri summo ntin fili». Spiramini quoqae sacro Sit sempiterna gloria Et in virtute solida.

i itficium triplex Gertrudis, divae virginis, imp. Coloniae lolLI. -- 1, 2 felilt eine Silbe: vielleicht ist der Xatne Gertrudis an Stelle eines langeren getreten. - 3, 1 luna fehlt. - 5, 2 sacro fehlt.

266. De s. ttertrnde NireUensi. A d L a u d e s.

1. Jesw, rorona rirgimtm, 3. Quocumquepergis, rirtjines Tete Gertrudis coluit Sequnntur famulamine, Virgo manens perenniter. Inter quas assit petenti (Juo tibi sic complacuit. Gertrndis consolamine. 2. Qui pasds inter 4. Laus tibi, Christe, iugiter, Saeptuschoreis virginum, Patri cum saucto flamine, Quibus Gertrudis inclita Solare nos perenniter Canendum promit canticum. Gertrudis deprecamine.

Officium triplex Gertrudis, divae virginis, imp. (,'oloniae 1513. - 1, 3 manens iugiter. - 4, 2 Patre.

267. In Translatione s. Gertrudis Nivellensis. In 1. Vesperis.

1. Plaude, mater ecclesia. 2. Haec annis adhuc tenera SanctaeGertrudis hodie Mente senili claruit, Recensentur sollemnia, Toto corde christifera Adest dies laetitiae. Soli se solam praehuit. - 159 -

3. Matris parens imperio 8. Collaudat coetus virginum Sacrum velamen accipit, In virginis sollemnio, Ardenti desiderio Tibi paratur gaudiam Christum pro sponsosuscipit. Virginali consortio.

4. Conservans sine macula 9. Orans sponsum fideliter Virginitatis lilium Interno mentis gaudio, Perfert ainoris iacula Nunc regnat aeternaliter Missa per Dei filium. Coniuncta Dei filio.

5. Igne caelesti fervida 10. Post agnum sponsum cursitat Sursum tendebat iugiter, Cum ceteris virginibus Donis septenis gravida Hymnosque dulces personat Munduin calcabat fortiter. Nunc fruens in caelestibus.

(j. Haec puritatis lilium, 11. Ergo, fidelcs, currite Flos vernans pudicitiae, Ad virginis sollemnia, Pietatis sacrarium, Melos suave promite Tutamen erat patriae. Regnanti super omnia. 7. Hinc revelata facie 12. Trino Deo et simplici Sponsum cernit in gloria Laus, honor, virtus, gloria. Ac in sanctorum acie Qui nos dono septemplici Veste dotatur regia. Ditet in caeli curia.

Officium triplex Gertrudis, divae virginis, imp. Coloniae 1513. - 2, 1 Hic annis. - 4, 3 ljrnt'ert. - 9, 2 Interni. -- 12, 3 Quae nos.

268. De s. Gerardo Potentino.

Ad Nocturnum.

1. Concinat plebs fidelium 4. Et candela dum arderet Sancti Gerardi gaudium, Super cadit tobaleam, Qui pater est concivium Non est laesa nec combusta Potcntinorum omnium. Sed permansit integra.

2. Cuius lustrata corpore 5. Mira sunt, quae referuntur Laetatur non incongrue, Praeter illa, quae scribuntur, In sanctorum laetitia Quae et quanta largiuntur Quia gaudet in patria. Infirmis beneficia. 3. Receptor fuit pauperum, 6. Confessorishuius merito Sicut patet in tabula, Laus patri sit ingenito, Ut usque nunc permaneat, Gloria unigenito, Cuncta clamat Potentia. Virtus summa paraclito.

Cnil. Ai-cli. Vatic. X, 89. - 2, :! lam sanctorum est laetitia. - 4, 2 eadit zobaleam. - 5, 3 relargiuntur. - 6, 1 Eint- Silbe zu viel; veriindert aus Martyris huius meritoV - llilj -

26f». De s. Gerardo Putentino.

A il L;t n <1r -"

1. Gaude, felix l'otentia, 4. Ad eum cor converdte, Sub tanto duue militans. Ut interpellat Dominum, Virtutis opulentia Et a inalo avertite, Plene cunctis irradians. Ut praebeat auxilium.

2. Plcuus misericordia, 5. Hic ad caeli palatium Fervidus amicitia, Assumptus est feliciter, Refulsit in ecclesia, Ubi habet solacium, Refulget nunc in patria. nobis optat iugiter.

3. Sic colendus hominibus 6. Honor sit alto Domino, Propter Dei charismata Patri, nato, paraelito. Censetur et bonoribus In cuius iam consortio Dignus confutans scliismata. Hic fruitur solario.

Cod. Arcli. Vatif. X >?9.- 5, 2 Quud pronobis.

270. I>e s. Gerardo Potentino.

I n 2. Ve spe ri -.

1. Pacis cultor. hostis ultor, 4. Aqua unura, dum divinum Gerardus, Dei gratia Crucis praefert signaculum, Quem decorat, quem honorat Fit tam bonuni, tam decorum, Aeifrna

2. Vitae forma. morura nornia 5. Nautis portus huius ortus Praebet ducatum populis, Praebetur in naufragio, Minat gregemdux ad regem, Cedit planctus,tiunt cantus, Consors i>aternae gloriae. Jesw, vostra redemptiu.

3- Caecis visus, clausis gressus 6. Deum unum atque trinnm Per hunc datur miritice, Laudemuscnm laetitia, Surdus audit, mutus fandit, i,>ui paravit ac donavit Magnae Dens potentiae. Beata nolis gaudia.

Cod. Arch. Vatic. X. 89. - 3, 4 Magnus Dei poteutiae. - Die vier Hymnen auf Gerardusvon Potenza siehe auch Acta ss. Oct. XIII, 470 sq. aus Campi, Historia di Piaceuza I, 382. sqq. - 161 -

271. De s. (jermano Aotisiodorensi.

1. Sanctorum meritis inclita gaudia Pangamus, socii, vocum concordia, Nam gliscit animus promere landibus lustorum vitam praesulum.

2. Inter quos floruit vir stirpe nobilis, Germanus pontifex, vitae laudabilis, Nam fastum respuens terreni cnlminis Mutavit statum corporis.

3. Hic postquam apicem conscendit ordinis, Se pavit hordeo cuin potu laticis Gustando primitus paululum cineris, Naturae memor fragilis.

4. Huius cilicio corpus affligitur, Orat assidue, fletu perfunditur lacens in cinere, vix somnus capitur, Sic vivens fere moritur.

5. Hic est, qui mortuos vitae restituit, Iste per oleum mare compescuit. Sepulto praesuli verba conseruit Et claustris vinctos eruit.

6. Per istum mortuus absolvit mortuum, Cui sese Dominus dedit viaticum, Hic nobis veniam poscat peccaminum Post hnius vitae transitnm.

Urer. Atrebatense irap. Atrebati 1595.

272. De s. (ierinanii Autisiodorensi. Ad Vesp. et Noct. 1. Germanus,praesul inclitus, 3. Narn condolensraiseriis Nostris aspiret precibus, Quorundarafabri operis Ut in caelesti patria Struem erexit lapidum Digna mercemur gaudia. Dando crucis signaculnm. 2. Beatos vir egregius, 4. Mediolanum veniens, Summispollens virtutibus, Aedem sacram ingrediens, Corpus domansieiuniis, Daemonisvoce patuit, Novis utens prodigiis. Qui servos Dei latuit, Preves, Hymni Inediti. VII. 11 - 162 -

5. Regemprivans imperio, 7. Precemurmente sedula hervum ditans dominio Omnes Germani nierita, Stupentibusastantibus Ut sibi famulantibus Nihil fari valentibus. Peroret in caelestibus.

6. Defuncti corpus socii 8. Honor, decns,imperium Suo parnit nutni, Sit creatori omniuui, Malens frui caelestibus Nobisque det perpetua huius vitae fluctibus. Almi Germani gaudia.

Brev. ms. Cavense anni 1308. Cod. Casanaten. C III, 2 (1575). - - 2, 2 Summus.

273. De s. Germano Autisiodorensi.

Ad Laudes.

1. Ad Germani sollemnia 5. Caecis visum restituit, 1'angat Christi praeconia Clenicis gressum reddidit, Devota plebs fidelium Nequani spiritus effagans Yiribus totis cordium. Et mortuos resuscitans.

2. Laetetur fratrum gremium 6. Clausit hic vitae terminum Maguiticaiido Dominum Plenus virtutis operum Iu Germani oraculo Ravennae territoriu Dicti Autisiodoro. Orans et psallens Domino.

3. Plaudant devote clerici, 7. Transfertur ad caelestia Diversi sexus laici, Sanctorura fretus gloria, ISuimni regis miritica Ut nos a mundi casihus Et eius servi opera. Eximat suis precibns.

4. Contulit se Britanniara, 8. Honor, decus, imperium Lustravit totam Franciam, Sit creatori omninm, Doctrinae suae famina Nobisque det perpetua Corde pellunt peccamina. Alrai Germani gaudia.

Brev. ms. Cavense anni 1308. Cod. Casanaten. C III, 2 (1575).

274. De sancto Godehardo.

Ad Nocturnum.

1. Ascendat ad te, Domine, 2. Instat enim sacra dies, Votiva laus ecclesiae Qua Gotheharduspontifex Praesentisgaudio festi Carne solutus gaudia lubilantis hymnumtibi. Migravit ad caelestia. - 163 -

8. Qui te quaerens,te diligens, 4. Per eius uamquemeritum Te toto corde sitiens, Adepti sunt remedium Te largiente pluribus Oppressivaria peste Enituit virtutibus. In anima vel corpore. 5. Sit ergp tibi gloria, Laus et magniticeiitia, Decus, honor, imperium Nunc et per omne saeculum.

Collect. ms. Millestadiense saec. 12. Cod. Graecen. 1449. - Nach der Vita Godehardi des Wolfherius. Ob von diesera ?

275. De sancto Godehardo.

Ad Laudes.

1. In lande regis omnium 3. 0 Gotheharde, caelitus Et Gothehardi praesulis Electe Dei pontifex, Totis medullis cordiuni Intende clemens laudibus, Insistat haec plebs raaniis. Quas annuatim promimus.

2. Laetare, mater Altaha, 4. Honor, potestas, gloria Profectu talis filii, Deo patri cum filio, Laetare, Baioaria, Paraclito sit pneumati Tanti patroni gloria. Per saeculorum saecula.

Collect. ms. Millestadiense sa.ec. 12. Cod. Graecen. 1449. - 4, 2 Dei patri. - Vgl. Anal. XII, 192 und XXIII, 278.

276. In festo sancti Uoerici. Ad Vesperas.

1. Assunt Goerici 4. Quartus emerito Festa celebria, Gradus reservatur, lubilet felici Ascendit merito, Mundus laetitia. Pontifex creatur.

2. Goericus genus 5. Eius ecclesia Sanctum,stirps regia, Meritis insignis Sanctitate plenus Repletur gloria, Erat et gratia. Decoratur signis. 3. Fit itaque primo 6. Omnis ingrediens Natalis patriae Optatis fraitar, Comes, dux, ultimo Et lacem nesciens Rex Aquitaniae. Ignis extinguitur. 11 - 164 -

7. Daemonesfugiunt, 8. Sit laus Deo patri, Vincula solvuntnr, SummoChristo decus, Claudi resiliunt Spiritui sancto Mutique loquuntur. Tribns honor unns.

Brev. ms. Roruarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 (11). A. - Brev. Tullense imp. Parisiis 1510.B. - Brev. Tullense imp. Parisiis 1511. C. - 3, 1 prima J5C.- 6, 1 regrediensA. - 8, 4 Trinus honor BC.

277. De sancto Gregorio.

1. Summae sedis antistitis, 4. Anglorum quoque populis Deus alme, Gregorii Hic adfuit [incredulis], Festnm colentes per orbem Quos licto cultu daemonum Meritis eius protege. Convertit ad altissimum.

2. Sacra cuius eloquia 5. De cuins sacro transitu Vitae ferentis pascna Chorus laetatur omninm Lac potum donant parvulis, Angelornm et hominum Cibum ministrant validis. Summo Deo placentium.

3. Ut erecti non ruere, 6. lam pontifex egregie, Lapsi addiscant surgere, Pro nobis Deum iugiter Haereticorum haereses Exora sacris precibas, Divo secantur cuspide. Ut nobis parcat omnibus.

7. Aeterno patri gloria Simulque eius genito, Sancto quoqae spiritui Sit saeculorum saeculis.

Hymn. ms. Bobbiense saec. 11. Cod. Vatican. 5776. - 2, 2 ferentes. - 3, 2 Ut irate non ruere. - 4, 3 Quos lito cultu. - Cfr. Mai Xova bibl. Pat. I, II, 202.

278. De sancto Gregorio.

1. Splendido sacra gratulans amore Plebs tibi festa celebrat, Gregori Sancte, qui summo rutilas honore Regis in aula.

2. Tu pius pastor populique rector Huius et nostrae patriae patronus, Hic tnis praebe famnlis favorem, Signifer alme. - 165 -

3. Pelle clementercumulum piacli, Mortis et morbi stimulum recide, Ne sibi Christi subigat clientes Daemonis ira.

4. Praesul insignis, fragiles tuere, Tu geras nostrae fidei tutelam, Ut Deo dignam iugiter queamus Pangere vitam. 5. Vota psallentum,petimus ovantes, Incliti regis referas ad aures, Praestet ut nobis placidus amoenae Gaudia vitae.

6. Laus Deo patri parilique proli Et tibi sancte studio perenni Spiritus nostro resonet ab ore Omne per aevum. Hymn. ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86).

279.' De sancto Hadelino. Virtutum Dominus, regum sine tempore primus, Conregnare suum sibi donavit Hathelinum. Hinc latae laudes, hinc organa, cantica, voces Astantes mulcent et luraina clara relucent. 5. Tu, pater, assistis caeli concentibus illis Exaudire potens, quibus est ad sancta fides mens, Et nos psallentes vitamque tuam recolentes. Quaesumus, ut merces sit nobis gratia perpes. Cuncta Deo cantent, benedicant hunc et adorent, 10. Cui sic angelicus merito placuit Hathelinus. Omnimodis iustus, pius est in pace sepultus Vivit et rmeritus caelis dignus Hathelinus, Sanans lnnguentes et salvans iusta petentes. Affore dignetur cunctis ut propitietur. Collect. ms. ,S. Heriberti Tuitiensis saec. 12. Cod. Londinen. Add. 27 680 (mit Neumen.). - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

280. De sancta Hedwige. Ad Vesperas. 1. Gaude, felix Polonia, 2. Adest dies laetitiae, Coruscans claro sidere, Quo rosa delectabilis Ubi clarent praeconia Offertur regi gloriae, Advigis Dei raunere. Advigis sancta, nobilis. - 166 -

3. Puella stirpe re^ia 4. Trino Deo sit gloria, Claro duci Poloniae Qui Advigem glorificat, Copulatur egregia, Qui nobis donet praemia, Fit sponsaregi gloriae. Quosfestum hoc laetiticat.

Collect. ms. Constantini (Jaietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 95.

281. De sancta Hedwige.

Ad Nocturnum.

1. Crebris pollet Polonia 2. Kotae pressum vertigine, Ducis suae miraculis, Necatum horribiliter Cuius praeco praeconia Vitac reddit callicine Christi monstrat prodigiis. Semota mirabiliter.

3. Trino Deo sit gloria.

Collect. ms. ConstantinilCaietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 95.

2*2. De sancta Heduige.

Ad Laudes.

1. Laudenms cum laetitia 2. Advigis, admirabile Sumrai regis clementiam, Religionis speculum, yui procol pellit vitia, Opus egit laudabile Infundit et dat gratiam. Vitans mortale saeculum.

3. Trino Deo sit gloria.

CoUect. ms. Constantini Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 95.

283. De sancta Uelena.

1. Gaude,mater ecclesia, 3. Comperiturludas, frater Fnlget dies egregius Protomartyris Stephani, Helenae, sanctae reginae, Secreto patris monitu Almae crucis inventricis. Invite locum demonstrans.

2. Adiit lerosolymas 4. ludas orabat Dominum Helena crucem quaerere, Demonstraresibi locum; Congregans ludaeos fari, Egrediens aromatum Ubi latet lignumcrucis. Fumus,ludas laetusstupet. - lt>7 -

5. Accipiens fossorium, 7. Ecce, daemonin aere Viginti passusfodiens, Clamabatquecontinue : Tres cruces ibi comperit, Per ludam lesus passus pst Sed ignorant, quae sit saDCta. Et nunc luda mundus lucet.

6. En, iuvenis tunc mortuus 8. Calvariae construitur Ferebatur in grabato, Tunc insignis ecclesia, Gradatim cruce posita ludasque tunr baptizatur, Sub diva resurgit statirn. Nominatur Cyriacus.

9. De clavis dolens regina Requiritque Cyriacum, Sed dura orasset Dominum, Claves reperit illico.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II, 20. - - 1, '"*> regiae. - Doxol.: Gloria tibi, Uomine.

284. De sancta Helena.

Ad Nocturnam.

1. In caelesti rosario 3. ludaei tunc perterriti Rosa plantatur nobilis, Timore magno et horribili, Cuins ardenti studio Quae sibi ludas dixerat, .Crux habetur dominica. Manifestaverunt omnia.

2. Beata Dei Helena, 4. Tunc ludas facti conscius Postquam recepit nuntios, Solus in lacu ponitur, ludaea tunc incredula Tandem tactus divinitus Tradi iubet incendio. Totum pandit in publicum.

5. Praesta, pater, per filium, Praesta per almum spiritum, Ut per huias suffragia Aeternum dones praemium.

Offic. ms. saec. 16. Cod. Vatican. 6286.

285. De nancta Helena.

Ad Laudes.

1. Electa Dei famula 2. Fumns prodit aromatum, Locum pergens Calvariae, Et cruces tres inveniunt, Orando cnm fidncia Per mortui miraculum Locus movetur iugiter. Crux Christi dignoscitur. - 168 -

3. Uavi quaerunturpostmodum, 4. Precainur corde intimo. Quos freno ponunt Caesaris, Fidelis Christi Helena, Gnnpletnr vaticinium, Ut in omni angustia Quod Zacharias protulit. Subvenias et protegas.

5. Praesta, pater, per filiurn.

(iftic. ms. saec. 16. Cod. Vatican. 6286. - 2, 1 promit. - 2, 4 frhlt eine Silbt. - 3, 2 Quos freno ponuntur.

286. De sancta Helena.

1. Ut Deus sit propitius 5. Haec gemmis crucem optimis, Ipsum vere colentibns. Thecis ornavit aareis, Helena eius famula De templo movens idolum Orando interveniat. Templum condit miriticum.

2. Haec verbo inultos docuit 6. Laetentur ergo socii Yiam demonstrans fidei Helenae festo dediti. Ex Hebraeorum populo Ut nobis caeli principem Christo favente Domino. Efficiat placabilem.

3. E quibus unus claruit 7. Funde preces assidue ludas, praesnl egregius, Pro his, quos cernis iugiter Helenae sanctis studiis Tuis instare laudibus, Sacratam crucem repperit. Servans ab hostis cladibus.

4. Quae erat inulto tempore 8. Laudes patri cum genito Latens loco Calvariae, Spirituique inclito Arbor decora, fulgida, Reddamus voce sedula Ornata regis purpura. In sempiterna saecula.

Hrev. ms. Civitatense sa.ec.15. Cod. Archiep. Utin. Oct. 10. A ms. Civitatense anni 1476. Cod. Civitaten. LXXH" (2.^ B. - 5, 4 cundi-n- I1.

287. De s. Belena Suecica.

Ad Vesp. et \oct.

1. Felix parens Westgotia, 2. Helena martyr liodie Gandens plaade, multiplica Carnis abiecto ponderc Pro tuae prolis gloria Caelestis aulam curiae Devota laudum cantica. Scandit de mundi carcere. - KiO -

3. Claris orta parentibus 4. Post maritale vinculum Nobilitatem generis Deo se totam dedicans Bonis ornare moribus Salutis fit spectaculum, Coepit ab annis teneris. Exemplis, signis emicans.

5. Deus, creator omnium, Te poscimus terrigenae, Ut nos ad caeli gaudium Prece perducas Helenac. Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14/ir>.Cod. Dresden. A 182.A. - Ant. et hymn. ms.Scarense saec. 14. [et 15]. Cod.Upsalen. C 422. B. - Collect. ms. Vadstenenseaaec. 15. Cod. Upsalen. C 2'6. C. - Brev. ScareDseimp. Norimbergae1498. D. -- Varianten: keine. - Cfr. Klemming I, 116. -- Verfasser Brynolphus I. Scarensis. Dieser H)'mnus steht in D mit dem Anfange Felix parens Hungaria auch auf Elisabeth. " Sonstige Anderungen:2, 1 Elisabeth in hac die. -- Vgl. Klemming III, 71.

28$. De s. Heleiia Suecica.

Ad Laudes.

1. Adest triumphus nobilis, 3. lciunans, orans, operans Dies redit laetitiae, Carnem domat ac afticit, Qua martyr venerabilis Caelestia desiderans Ascendit thronum gloriae. Cum Deo mentem reficit.

2. Thesaurizavit avide 4. Signa fecit insignia, Thesauros in caelestibus. Surdis auditum tribuit, Dum opes suas provide Mundans leprae contagia Dispersit dans pauperibus. Caecis visum restituit.

Ti. Deus, creator omnium.

14 Legend. ras. Laurentii Odonis Lincopen. saee. IK. Cort. Dresden. A 182. A. - Ant. et hyinn. ms. Scarensesaec. 14. [et 15]. Cod. Upsalen. C 422. B. - - Collect. ms. Vadstenense saec. 15. Cod. Upsalen C 23. C. - Brev. Scarenseimp. Norimbergae149S. D. - 3, 2 domansad afficit C. - 4, 4 Caesis A. -- Vgl. Klemming I, 122. -- Verfasser: Brynolphus I. Scarensis. Dieser Hymnus kommt in D mit dem Anfange: Dies est venerabilis auch auf Elisabeth vor. Sonstige Anderungen: 1, 2 Et iucundae laetitiae. -- 1, M Elisabeth qua nobilis. - 4, 2 sq. tehlen; dafiir nach 4, 4 Caeli perfusa grati.i | Defunctis vitam tribuit. -- Vg\. Klemming III, 72.

289. De s. Henrico Upsalensi. Ad Vesperas. 1. Assunt festa celebria, 2. Fulgoreni dans ut lucifer Pater Henricus hodie Praesul iste rairificus, Migransad caeli gaudia Negotiatorfrugifer, Vcstitur stola gloriae. Doctor et praeco deicus. - 170 -

3. Ecclesiam catholicam 4. Ferox in sanctum irruit Fundat in terra Finnorurn, Occidendo crudeliter Fidem spargens dominicam Homicida, quem monuit Semoto cultu daemonum. Paenitere salubriter.

5. Eius nobis suffragio, lesu, da culpae veniani Et in caeli palatio Perenniter laetitiain.

Ant. et liymn. ms. Soarense saec. [14. et] 15. Cod. Upsalen. C 422. A. - JJrev. Liricopenseimp. Norimbergae1493. B. - Vgl. Klemming I, 126 u. f.

290. De s. Henrico Ujisalensi.

Ad Nocturnum.

1. Christi miles magniticus, 3. 0 venerande pontifex Mundo dans nova gaudia, Triumphans per martyrium, Henricus, civis caelicus, Nobis sis pius opifex Mira praefulget graiia. Ad te trahens in gaudium.

2. Spernens mundum cultor Dei 4. Civem caelestis curiae Labores et pericula Collaaderous perenniter Dilatatorque tidei Patronumque Finlandiae Perpessus fuit sedula. Prece placemus iugiter.

o. Eius nobis suffragio.

Ant. et hymn. ms. ^carense saec. 114. et| 15. Cod. Upsalen. C 422. A. Brev. Lincopenseimp. Norimbergae1493. i$. - 2, 2 per periculaB. Vgl. Kleming I, 127 u. f.

291. De s. Ilenricu Upsalensi.

Ad Laudes.

1. Exsulta, Sion filia, 3. Quem glacies dat populum Piis ostensa meritis In se repertum colere, Signa depromens varia, Submersum reddit annulum Laudes palmamque militis. Aequor in piscis viscere.

2. Birretum mordet impium 4. Caecis.claudis, debilibus Occisorerapontificis, Salus datur et gratia Per anxium supplicium Larga sna poscentibus Carne privatur verticis. Devote beneficia. - 171 -

5. Verae vitis in palmite 6. Eius nobis suffragio, Dum tot florent insignia, lesu, da culpae veniam Laeti fratres, concinite Et in caeli palatio In laudibus et edia. Perenniter laetitiam. Ant. et hymii. ms. Kcarense saec. [14. et] 15. Cod. Upsalen. C 422. A. - Brev. Lincopense imp. Nurembergae 1493. H. - 2, 3 Per aurium supplicium A. - Vgl. Klemming I, 133 u. f.

292. In Translatione s. Henrici. Ad Vesperas. 1. Gaude, coetus fidelium, 4. Verbo, vitae virtutibus Nova per haec sollemnia, Tesaurizat fideliter, Sanctus Henricus bravium Fide constans et tnoribus Sumens petit caelestia. Fructum metit perenniter. 2. Virtute vitae caelicus 5. Velut L>avid intrepidus Doctrinae praepollentia Manum misit ad fortia Praesul eftectus deicus Et ut Elias fervidus Mira praefulsit gratia. Pugnavit pro iustitia. 3. Upsaliae primatiam 6. Huius nobis precatibus, Relinquens terram Finnonum lesu, da perpes gaudium, Adivit per instantiam Quo tecum in caelestibus Docens cultores daemonum. Gaudet coetus fidelium.

Klemming I, 135. - Dieser und die folgenden beiden Hynmen wavcii in Stockholm in der von Klemming bezeichneten Quelle nicht auffindbar. Ich vermag daher nur KlemmingsText wiederzugeben.- 4, 2 Thesauri/.at fortiter (K).

293. In Translatione s. Henrici.

Ad Nocturnum.

1. Dies sollennis promicat, 4. Effuso namque sanguine Virtutum post frequentiam Fons glacie mox scatuit, Martyr Hcnricus emicat Manans in stagni flumine Caeli venustans curiam. Morbos diversos abluit. 2. Talentum sibi creditum 5. Birretum sacri praesulis Augens, dum terram circuit, Suum retorsit aemulum, Insultum per incognitum Corvus in veris modulis Perversorum occubuit. Cum membro pandit annulum. 3. Virtutum iubar modio 6. Huius nobis precatibus, Prodivit et ex latebris, lesu, da perpes gaudium, Vcri vitis in radio Quo tecum in caelestibus Palmes patescit celebris. Gaudet coetus tidelium. Klemming I, 136 u. f. - Vgl. das zu Nr. 292 Bemerkte. - 172 -

294. In Tran§latione s. Henrici.

Ad Laudes.

1. Hymnum novum concinite 4. Portum salutis propere Laeto dedoctum cantico Largire se poscentibus Athleta pro antistite Miro virtutum munere Regno vernante caelico. Cunctis favet debilibus.

2. Effracti vasis balsamum 5. Nos, pie jiater, respice Tam late spirat dulciter, Tuis instantes laudibus Quod vix per linguae calamum Vivoque fonte refice Dici potest plenariter. Tuis largitionibus.

8. Vitae redduntur mortui, 6. Huius nobis precatibus, Visn privati Inmini, lesu, da perpes gaudium, Claudi donati gressui. Quo tecum in caclestibus Mnti linguae laxamini. Gaudet coetus fidelium.

Klemming I, 1M7u. f. -- Vgl. die Bemerkunjj zu Nr. 292.

295. In sollemni Commemoratione s». Hermelandi et Baldi.

1. Clara sanctorum merita, 5. Hermelandi praecipue Sacris qnorum pignoribus Baldique sancti corpora Aula praesens est praedita, Assunt hic, ut assidue Dignis colamus laudibus. Nostra purgent facinora.

2. Assunt nobis dotaria 6. Innocentum, Georgii, Crucis C'hristi particulae, Radegundis eximiae, Lac zona cum eximia Sixti, Cosmae, Vincenlii Beatae Cbristi gerulae. Nobis assunt reliquiae.

3. Vestimenti particula 7. Dens Machuti pontificis Christi, quod est purpureum, Magdalenae cnm ossibus Est et, ab imaginula Einsque pili verticis Quod emanavit, oleum. His iuncti sunt magnalibus.

4. Petrae de Christi tumulo 8. Qui tot donorum schemate Einsque pars sudarii, Nos honorat in stadio, Sunt et in laudum cumulo Cum utriusque pneumate Sanctorum artus varii. Sit laus patri cum filio.

Brev. Lochense imp. Turonibus 1536. - 173 -

296. De sancta Hermelinde.

1. Nobis ascendatpropere 3. Quae castitate ttoruit Aurora lucis praevia, Parens oboedientia Nos creatori psallere Atque desertum coluit Creata monent omnia. In mira abstinentia.

2. Da merum Christi gaudium, 4. Sepultama caeligenis, Absterge cuncta vitia, Fruentem caeli gloria, Qui das Hermlindi praemium Laudari a terrigenis Quaterna paenitentia. Diversa dant insignia. 5. Sit laus trinae unitati, Honor, virtns, victoria, Omnis faex cedat peccati Hermlindis precutn gratia.

Orat. ms. Carth. Colonien. saec. 15. Cod. Colonien. 28. - 2, 3 Herme- lindi. - 5, 4 Hermelindis.

297. De sancto Hidnlpho. Ad Vesperas.

1. Hymuorum Domino carmina digniter Concordi iubilo contio personet, Huius cum revehit temporis orbita Hidulphi meritis annua gaudia.

2. Hic primum placuit summus episcopus, Ad cultum Domini pro grege fervidus; Postquam rite diu moribus inclitis Urbem Trevcricam rexit et extulit,

3. Ardenti studio pastor ad ultimura Desertum petere censuit optimum, Quo mundi fugiens respuit omnia, Totus, Christe, tibi viva fit hostia.

4. lani felix frueris sideribus poli, Ad nos respicias, praesul amabilis, Ac per te laqueos ordo monasticus Evadat, propriis qui ruit actibus.

5. Olim sollicitus pro grege credito Orabas Dominum tempore congruo, Nunc autem facie ad faciem vides, Nobis ut veniam, poscimus, impetres. - 174 -

6. Astantes releva multiplici prece, Pondus quos scelernm adgravat undique. lunctis discipulis atque sodalibus Christum posce tibi pro famulantibus. 7. Hoc praestet genitor cum genito Deus Ambobus similis atque paraclitus, Cui laus est et honor parque potentia Trino nominibus, quo regit omnia. offic. ms. S. Hidulphi saec. 15. Cod. Spinalien. 82 (130). - Die Hs. stammt nicht aus dem Jahre 1562, welche Zahl vuu spiiterer Uaud eiuer der Initialen (fol. 1b) eingezeichnet wurde.

298. De sanctu Hieronymo. Ad Matutinum. 1. Magne pater, doctor orbis. 3. Tu es norma paenitendi, Beate leronime, Qiiam sequuntur humiles, Lux refulgens, leo fortis, Sacras leges das vivendi Virorum sanctissirae, Et Deo placabiles, Nos in vias tuae sortis, Actus vere diligendi Te precatnur, dirige. Deum praebes utiles. 2. Te collaudat plebs fidelis, 4. Tua probat Augustinus Miratur insignia, Scripta, pater inelitus, Et triumphas nunc in caelis Post banc luceoi visitatus Cum sanctis in glona, A te, post haec caelitus. Expavescunt te in terris Ut amborum tiam servas, Hostes et daemonia. Te precor humilius. 5. Regem regum deprecemur lubilantes vocibus ; Ut in caelis collocemur Cam fraternis civibus, Advocatus nobis detur Beatus leronimus.

Brev. Arelatense imp. Arelati 1501.

299. De s. Hngone Lincolniense. Ad Processionem,

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, (^ua pater almus Hugo caelica regna subit. Hic titulos morum varios scandens et honorum, Corpore dum viguit sidus ia orbe fuit, 5. Canouicusprimum, mouachuspost ac eremita, Bis prior et demum pontificatur ita. - 175 -

Marmora, virtutes, personae,raateriae tres, Hisque Deo templa praeparat ipse tria. Mira salus pueri prius est ostensa parenti, 10. Snffocatliunc ferrum, fert Hngo praesidium. Daemones hic arcet, furiosis commoda praebet, Atque fluens oleum glorificavit eum. Prandia postposuit,regum dum funera condit, Talibus officiis institit ipse piis. 15. Ipsius ex merito felix Lincolnia sistit, Quam voluit tumulo nobilitare suo. Gaudeat,ecclesia, quae tanto praesulefloret, Quo patre Carthusia praedita laeta foret. 0 pater egregie, nostras has suscipe voces 20. Terrificoque die nos super astra loces.

Process. rns. Lincolniense saec. 15. Cod. Vatican. Ottob. 308. - Auf diesen Hymnu.s folgt noch ein Responsor.: ,,in introitu chori1', vielleicht einem Reimofficium entnommen:

Diem festuru celebrantes sollemni laetitia Salvatoris prosequamur laudibus magnalia, Qui Hugonem insignivit multiformi gratkt.

V. Pontificum baculus, monachorutn norina, scliolarum Consultor, reguni malleus Hugo fuit.

300. De sancto Hyacintho.

Ad Vesperas.

1. Vocibus caelum resonat canoris, Caelitum sacras, Hyacinthe, sedes Dum petis bino redimitus alma Tempora serto.

2. Sedibus,sancte, superis locatura Angeli laudant, caput astra cingunt, Ora, frons, pectus rutilis coruscant Plena hyacinthis.

3. Ecce, bis seno proprior lapillo Factus es divnm lapis amethysto, Flammulas mittens rubeas amoris Cordis ab isne. 17(1 -

4. Hinc tuos tellus oculis triumphos Aspicit laetis precibusque mixtis Cantibus fixo sequitur minantes Lumine currens.

5. Sit patri, nato simnl utriusque Flamini splendor datus ex Hyacintho, Cuius aeternum chorus angelorum Numen adorat.

Ant. ms. S. Kathariiiae Divoduren. saeo. 14. C'od. Vatican. s. n. (ol. 122 his). add. saec. 16/iu. - Mel.: Ut queant laxis.

801. I)e sancto Hyacintho.

Ad Matutinum.

1. Assunt Hyacinthina festa sollemnia, Sonet nunc pristina laus in ecclesia, Exsultet gaudiis laeta Polonia, Dives caeli divitiis.

2. Est amoenissimus Hyacinthus liortulus, Est lucidissimus et gratus oculus, Totus est floridus ut sponsi lectulus, Suavis, mitis, candidus.

3. Flos iure postulat fulciri Horibus, Languens duin exsulat amoris raptibus, Stipari cupiens malorum fructibus Caelum [corde] suspiciens.

4. Virgo sanctissima magno cam agmine Ad caeli intima ingenti lumine Deducit concinens caelesti carmine lam collem turis obtinens.

5. Te, trina deitas unaque, colimus, Ut culpas abditas dimittas, petimus, Coronas gratiae nos omnes poscimus, Quas fert Hyacinthus gloriae.

Ant. ms. S. KatharinaeDivoduren. saec. 14. Cod.Vaticau. s. n. (ol. 1'22 bis). add. saec. 1B/i6.- 2, 2 oculis. -- 4, 1 sanctissirae. - Mel.: Sacris sollemniis. - 177 -

302. De sancto Hyacintho. t_ Ad Laudes.

1. Lucem reddit absconditam, 4. Damna restaurat grandinis Lucem claudit qui manibus, Caecisque reddit lumina, lacinthurti, gemmam inclitam, Virtute Christi nominis Profert praedicatoribus. Inferni fugat agraina.

2. Toga vestitus candida 5. Vicinum cernens exitum Fulget doctrinae radiis, Paceni suadet mutuam, Virginitate nitida Caelo commendansspiritom Crebris splendet prodigiis. Lucem intrat perpetuam.

3. Morbis succurrit hominum 6. Maria, mater gratiae, Mille vitae periculis, Mater misericordiae, 1'rocellas calcat fluminum Tu nos ab hoste protegc Semper potens miraculis. Et bora mortis suscipo.

7. Uni trinoque Domino Sit sempiterna gloria, Qui lacem sine termino lacintho dat in patria.

Ant. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. n. (ol. 122 bis). add. saec. 15/ie. - Mel.: Verburn supernum.

303. De sancto Hyacintho. Ad Vesperas.

1. In hoc lacinthi iubilo 3. Patrem secutus filius Laetis canamus vocibus Patris refulget moribus, Deumque pulso nubilo Ducis secutus tramitem Puris colaraus raentibus. Mundi triumpbat principem.

2. Dux et pater Dominicus 4. Hunc virgo visit inclita, Hunc veste sacra induit, Solatur et dat gaudia, Cunctisque mox apparuit Miraculorum gloria Vir factus apostolicus. Cbristi coruscat gratia.

5. Tibi, Deus, sit gloria In sempiterna saecula Et nos lacinthi precibus Adiunge caeli civibus.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. Iin ves, Hymni Inediti. VII. 12 - 17« -

304. De sancto Hyacintho.

Ad Xocturnum.

1. Christi fidelis nuntius 3. Rectas salutis semitas Dum praedicatormittitur, Lignosquemores edocet Praeco salutis caelicns Verboque tangens animas Late per orbem funditur. Ad paenitendumcommovet. 2. Ubique verbi semina 4. Ab hoste praedas eripit, Rectiquespargit lumina, Dum dura mollit pectora Fluunt ab ore faculae, Caeloqne dignos efficit, Vitae coruscant regulae. Dum frangit bostis robora.

5. Tibi, Deus, sit gloria. Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n.

305. De sancto Hyacintho. Ad Laudes.

1. Vox pura laudet exitum 3. Ventis et undis imperat, Et cor lacinthi meritum, Fluctus tumentes edomat, Corusca lustrat agmina Aquae stupescunt fluminum Bina decorns laurea. Iterque praebent solidum.

2. Hunc vita clara indicat, 4. Vitae resurgunt mortui, Diversa signa intonant, Claudiqae dantur gressui, Secreta, quae hic noverat, Caecis patescunt lumina, Totum per orbem praedicat. Fantur Dei magnalia.

5. Tibi, Deus, sit gloria.

Hymn. ms. S>. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit, Utinen. s. n.

306. De sancto Hyacintbo. Ad 1. Vesperas.

1. Laudibns celsis veneremur omues Festa, quae nobis tulit haec iucunda Qua dies miram redolens lacintus Spirat odorem.

2. Inde lacintus merito vocaris, Floribus praestas, quod et alta menti Clarior gemmis residet virili Inclita virtus. - 179 -

3. Ordinetn prudens animo calenti Praedicatornm sitiens adisti, Hinc comes nostri teneris ab annis Progenitoris.

4. Hunc virum, tanto comitem parenti, Pontifex summus fluitantis orbis luter electos modo collocatum Mire beavit.

5. Gratias summas habearaus omnes Et Deo soli pariterque trino, Donet ut nobis precibus lacinti Scandere caelum.

Miss. Cracoviense imp. Cracoviae 1545. - 2, 2 praestes. - Irn Officiiim des HeiligenHfiiliorpn.

307. De sancto Ilyacintho. Ad Matutinum.

1. Gaude, rnater ecclesia, 3. Sub Augustini regula Tanto lustrata sidere, Sectatus patrem optimum Sed tu magis, Polonia, Mente profecit sedula De tanti patris munere. Norma virtutum omnium.

2. Praedicatorum ordinis 4. Hunc Ivo Roraam contulit, Fulsit bic pater inclitus Ubi pater Dominicus Professor sacri numinis, Habitum suum induit Primaevi patris socius. Remittens eum patribus.

5. Sit patri, nato, flamini Honor, virtus et gloria, Qui nos lacinto sapplici Aeterua donet patria.

Miss. Cracoviense irap. Cracoviae 1545.

308. De sancto Hyacintho. Ad Laudes.

Aeterni regis maximus 2. Hunc vita clara indicat, Confessor novus floruit, Signa diversa intonant, Et praeco caeli caelicus Secreta, quae hic noverat, Mundo patenter patuit. Magnum fuisse praedicant. 12* - 180 -

3. Caecirecepto lumine, 4. Mirandis his prodigiis Claudi redacti gressui, lacintns vivens claruit Dum vitae dantur mortui, Et aliis quam plurimis Fantur Dei magnalia. Post mortem plus resplenduit.

5. AgamusChristo gloriam Pro tanti sancti moribus, Qui nos ad caeli curiam Conducat eius precibus.

Miss. Cracovienseimp. Cracoviae 1545.- Zu den Str. 2 und '6 vgl. Nr. 305, Str. 2 und 4.

309. De s. lacubo Maiore.

1. Exsultet caelum laudibus, 5. losias tunc incredulus, Nam lacobus apostolus Cum aegrum sanat lacobus, Ferens palmam victoriae Prostravit se apostolo Adivit regem gloriae. Sic exclamans in bivio:

2. Hic in ludaea praedicai, 6. Miserere, miserator, Hermagoras hunc insultat, Quia vere sum peccator, Falsa profari lacobum Recipe me paenitentem. Demandat per discipulum. Vestigiis inhaerentem.

"i. 1'hiletus verbis saeviens, 7. Ob hoc Herodes impius Sed Christi virtutem cernens, Et Abiathar saevissimus Quae fiebant per apostolum, Necant sauctummorte dira, immutavit animum : Sic vehitnr ad gaudia.

4. Pater beatissime, 8. Laus patri sit ingenito Salva me tua prece, Eiusque unigenito, Festina me baptizare Laus sit sancto spiritui Et fac me Christum credere. Trino Deo et simplici.

Brev. ms. Pragensesaec. 15. Cod. Capit. Pragen.O 83. - 2, 2 Hiue et magos insultat. - 3, 2 virtutem tunc cernens. - 5, 4 exclamant. - 6, 4 Tuis vestigiis.

310. De s. lacobo Maiore.

Ad Vesperas.

1. Caeli regem collaudemus, 2. Apostolus hic nobilis Qui fidem Christi tenemus Deo fuit amabilis, Et lacobi sollemnia Ortus Christi prosapia Colamus natalitia. Plenusque Dei gratia. - 181 -

3. Per ludaeam praedicavit, 6. Philetum stringit funibus, Fidem Christi dilatavit Sed lacobi virtutibus Faciendo prodigia Solvit vincla stringentia, Et signa in Samaria. Sic solvat nostra vitia.

4. Hunc Philetus admiratur, 7. lacobe, pro nobis ora De Christo dum loquebatur, lesum Christum in hac hora, Vera probando omnia Nostra fugando crimina Per vera testimonia. Nos ducas ad caelestia.

5. Virtutem sancti lacobi 8. Patri ac unigenito Philetus fert Hermogeni, Cum spiritui paraclito Qui repletus invidia Sit laus semper et gloria Non credidit malitia. Per saecla venientia.

Brev. Elnense imp. Perpiniani 1500. --5, 1 Viriutem. -- 6, 2 Lies laeobus? - 6, 4 solvit. -- 7, 4 duc ad.

311. De sancto lacobo Maiore.

Ad Matutinum.

1. Psallat Christi ecclesia 5. Ne alerent incendia, Hymnos et laudes lacobi Aqua damnant hoc suadente Et colat natalitia Zabernas et cistargia Huius sancti apostoli. Plena libris artis pravae.

2. Qui devicit daemonia 6. Sic in Christi militia Missa arte Hermogenis Vincit vera humilitas, Et fregit maleficia Submittitur superbia, Arta artibus magicis. Hoc probat Christi veritas.

3. Ad lacobi impeiia 7. Nobis concessavenia Herraogenes deducitur, Nostrorum semper criminum Sed daemonum malitia Nos collocet in gloria Magus laedensnon laeditur. Christus, salvator omnium.

4. Virtus divina obvia, 8. Sit laus patri et gloria Vertitur auctor criiuinum, Eiusque sacro filio Intrans in eum gratia Cum spiritu, qui est pia Docet, ut noscat Dominum. Virtus atque dilectio.

Brev. Elnenseimp. Perpiniani 1500.- 5, 2 hoc suade.- 5, 3 citarg-ia. 7, 1 Nobis concessa. - 182 -

312. De sancto lacobo Maiore.

Ad Laudes.

1. Colant cnncti choro iuncti 5. Multi orant et implorant lacobi natalitia Suis delictis lacobum, Et compunctiChristo laeti Hunc honorant et laborant Psallant laudum praeconia. Salvari per apostolum. 2. Iste sanctus manet tantis 6. Hunc habere gaudet vere Decoratnsmiraculis, Hispaniaquetranslatum, Noster cantus nequit tantis Det sedere et gaudere Demonstrare oraculis. Nobis inter principatum.

3. Mutus fatnr, mors fugatur 7. Sancte Dei apostole, Virtute sancti lacobi, Ora pro nobis Dominum, Visus datur, enervatur Ut caeleste nobis per te Potentia diaboli. Donet sacrum palatium.

4. Sanctos stringit et affligit 8. Sit patri atque filio Herodiana rabies, Cum spiritu paraclito, Inde scidit et occidit Trinitati, unitati lacobum inter acies. Honorque sit perpetuo.

Brev. Elnense imp. Perpiniani 1500. - 4, 3 Inde cidit. - 5, 2 delectis.

313. De sancto lacobo Mainn*. In Lau'dibus.

1. lacobe, Christi famule, 3. Tuoque nos precamine Xostros clamores suscipe Fac caeli summa scandere, Et tuis sacris precibus Quo valeamus cernere Munda nos culpis omnibus. lesum, lacobe, adnue.

2. Ut luce spiritalium 4. Praesta, pater piissime, Resplendentes charismatum Patrique compar unice, In corde siraus sobrii, Cum spiritu paraclito In carne semper liberi. Regnans per omne saeculum.

Brev. Xantonense imp. Pictavii 1542.

3U. De ss. lacobo et Philippo. 1. Gaude, mater ecclesia, 2 0 beata candelabra C^uaeduo colis lumina, In poli sita culmine, Sanctorum bina gaudia Peccati nosti tenebram Mittis ad caeli limina. Vestro purgate lumine. - 183 -

3. Olivae binae unicae 5. Quaesuraus,auctor omnium, Pietatis et gratiae, In hoc paschali gaudio lungatis nos angelicae Ad caeli ducat gaudium Sorti caelestis curiae. Nos horum intercessio.

4. 0 clara luminaria 6. Gloria tibi, Domine, In tirmamento posita, Qui surrexisti a mortuis, Ut sol, luna micantia, Pro tuo passos nomine Vestra nos iuvent merita. Ditas aeternis praemiis.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. 1, 4 lumina. - Mel: Magnae dies laetitiae.

315. De 88. Innocentibns.

1. Bethlehem tellns emicat, 3. Vivunt, regnant feliciter, Caelnm resultans intonat, Laudant Deum concorditer Pollet decus ecclesiae Clamant piisque fletibus Infantum vernans sanguine. Necdum valentes vocibus.

2. In morte Christum praedicant, 4. Prius triumphant sanguine, In vita quod nequiverant, Quam detur illis vivere, Sunt martyres per gratiam Scandunt caeli fastigia Non ulla propter merita. Et nova cantant cantica.

5. Gloria tibi, Domine.

Ant. et hymn. ms. Scarensesaec. [14. et] 15. Cod. Upsalen. C 422. A. - Brev. Roschildense imp. Parisiis 1517. B. - 1, 4 Intantum servans sanguinemB. - "', 3 piis cum fletibus B. - 4, 1 Primo triumphant B. - 4, 2 Quo detur B. - 4, 4 cantent B. -- Vgl Klemming III, 77.

316. De sancto Indoco.

1. Ad laudes regis incliti 3. Regnumnamque Britanniae Pangamushymnum socii A fratre iussus regere Festaque sancti ludoci Hoc spreto solitariae Mente colamus supplici. Vitae se coepit tradere.

2. (Jui patre rege genitus, 4. Virtntum per insignia A summo Deo deditus, Tendens ad summa merita Contemptoflore arido Abiecta carnis sarcina Voto fervebat florido. Ad Deum redit anima. - 184 -

5. Omnes enim precamur te, 6. Gloria tibi, Domine, Nobis sis clemens. ludoce, Gloria, unigenite, Ut te colentes devote Una cum sancto spiritu Tecum vivamus aethere. In serapiterna saecula. i irat. ms. Campenseanni 1462. Cod. Darmstadien.521. - 6, 3 sq. t.liK-ii: erganzt nach Anal. IV, Nr. 184.

317. De sancto lohanne Kaptista. Ad Completorium.

1. Baptista Christi inclite, Qui Christum prodis indice, Nos miserando respice fulpasque nostras ablue.

Brev. ms. Bisuntinum saec. 14. Cod. Vesolen. 18. A. - Brev. BNuntinum imp. 1531. B. - Doxol: Deo patri sit gloria. etc.

318. In Natiritate s. lohannis Bapt. Ad Vesjperas.

1. Gaudeat caeli triumphator coetus, Orbis exsultet landesque depromat, Namqae praelustris natus est lobannes, Vates et infans.

2. Concinat melos angelorum chorus Ceterum omnes caelicique cives. Vultu benigno gratulentur tibi, Nate formose.

3. lamiam natalis celebris illuxit, Dies optatns militis insignis, Cuius in ortu iucundantur orbis Almi penates.

4. Felix o pucr, ablactatus nondura, lam qui collega supernm eftectus Hodie sacras vagis inter ulnas Matris excelsi.

5. 0 mirum ingens arcanumque munus Caelitus lapsum, nutu namque divo Reserat regem celebris in alvo Miles accubans! - 185 -

6. Stupet hic mundus siletque natura, Quod luce carens abortivo j>uer Cernat invisum innotumque noscat, Colat, adoret.

7. Solus erutus legibus naturae Donoque fretus numinis charisma Nactus est adhuc septiforme sacri Lucis inexpers.

8. lubar emisit rutilans lux vera, Hic namque solis sideris ad instar Praeit aeterni ortum sicque regem Praeco caelestem.

9. Ortus est infans angelorum consors, Sono laetetur carmine cum dulci Turma fidelis, blandiatur tibi, Parvule pulcher.

10. lubilet omnis synodus in ortu Parvnli, quo lux magni praecursoris Nemini dedit exitum maiori Omne per solum. 11. Non lux, sed lumen eratque lucerna, Corda perlustrans nubilosa, velut Radius micans lucens et ignitus Flaminis igne.

12. Da, sancte pater, baptista lohannes, Mentibus nostris fontern veri boni Ingeri, quoque anhelantes iunge Gratiae tuae.

13. Suscipe, precor, gratiose comes, Vota precantum et nefanda nostrum Precibus tuis deleantur cuncta Crimina gratis.

14. Tibi, rex Christe, decus et potestas, Honor et virtus sitque patri, cum quo Semper et sancto flamine per cuncta Saecula regnans. Cant. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. - '"'>, 2 «ptate.- 13, 4 Verbigenagratis. - Dieser und die folgeuden,derselben Hs. eutnommenenHymnen ruhren von einem Franziskanerdichter lier: ,,Sequenteslaudi-s vel hymnosseu sequentias ad honorem gloriosis.simi lohannis Baptistaecomposuit quidam frater minorumdevotus eiusdem." - 186 -

319. In Nativitate >. lohannis Bapt. Ad Nonturnum.

1. Plaudat nunc sacra suboles et omnis, Longa permensus mobilis qui aevi Lustra deflebat reditus optati Christi Messiae.

2. Augelus, sancti paranymphus nati. Hane qui praeconem cecinitque regis Fore prophetam, gaudium rependat, Quod repromisit.

3. Hic puer omni praeditus virtute, Belligcr uti animo»us gigas, Iter aggressus liispidum tutavit Posteris cunctura.

4. Ut mitis praeco vocem se fatetur, Verlii vox, inquam, cuius verba vitae Sonus eructat aditumque pandit Aetheris alti.

5. Vox, cuius cantus pabula propinat Grata salutis, virtutis et vitae, Pascua novae reserat amoena Legis aeternae.

6. Hucque, huc oinnes desides invitat, Clamat peccantes, debiles impellit. Fontis ad aquas sitibundos vocat Gratis immensi.

7. Vox, pulchre cuius tonus introduxit Praevium mundo luminis opaco, lubar aeterni pepulit et taetras Nubes erroris.

8. Vox nenipe, cuius harmonia norat Intima caeli penetrare celsi, Cuius est clavis ianuae caelestis Lingua fidelis.

9. Vox namque, cuius melos demulcescit Turbam lugubrem, cum lucis efulsit Radius, taetri abditam ingenti Carceris antro. - 187 -

10. Vox, cuius vigor fidei decreta Sanxit et legis, cuius est origo Pervius ordo, finis atque norma Cunctae virtutis.

11. Porrige robur, pugil et protector Fortis in bello, turbae fatiscenti, Fidei nostrae clipeus et ensis, Haereses sterne.

12. Auge nunc, quaeso, regimen sollerti, Desidis fuga latebras erroris, Omnibus assis pietate gratis, Perpes alumnus.

13. Tibi, rex Christe, decus et potestas, Honor et virtus sitque patri, cum quo Semper et sancto tiamine per cuncta Saecula regnans.

Cant. ms. Frauciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. - ,,Sequitnr in eiusdem beati lohannis Baptistae .sollcnmitate ad Nocturnum hymnus et cantatur in tonn Virginis proles."

320. In Nativitate s. loliannis B.

Ad Laudes.

1. 0 decus patrum, baptista, que princeps Trinique nexus, angelorum agalma, Vitae dux, splendor, redemptoris nostri Inclite praeco!

2. 0 sator virgo, o benigne pater, Tibi ter triplex ierarchia pandit Laudes hymnosque harmonia pari Neumate dulci.

3. 0 miles alme gloriosae prolis, Gaudium mundi, pater pietatis, Unica nostrum spes atqne dulcedo, Arbiter legum.

4. Tu stupor fortis, fidei athleta, Anachoreta mirae sanctitatis, Tu robur mentis, dulcis amor urens Pectora nostra. - 188 -

5. Tu pavor orbis, dirigens auriga, Deviis callis, miseris asylum. Exsistis tandem anchora periclis Naufragi saecli.

6. Tu caeli sidus, praefulgens aurora, Genumacoruscans specnlumque lucis, Rectis es via, ferula caducis Lucifer caecis.

7. Angelis es par, mediator Christi, Domini testis, sanctitatis forma, Schola virtutura, venia precantum Normaque morum.

8. Vinculum mundi stabilisque nexus, Celebris thori mutuique forma, Candens amoris methodus es fidis. Gaudium maestis.

9. Centum lascivis debita relaxans Terque quaterque castitatis loris Mox voluptatis aestuantis dire Frena conectis.

10. Protege. quaeso, gregem sauciatum Dentibns saevis protervorum lupum, Clade prostratum ingluviemque dele Ensibus pacis.

11. Quaesumusclemens cernui lohannes, Semper exsistas supplinim interpres, Ubi nnnc felix gloria perenni Sedes excelsus.

12. Salve, mi patcr, orthodoxe, sancte, Salve, iam vectus thronos in sublimes, Eia, nunc ora, spiritus ut illuc Scandere queat.

13. Tibi, rex Christe, decus et potestas. Honor et virtus sitque patri, cum quo Semper et saucto flamine per cuncta Saecula regnans.

Cant. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. - 1,2 angelorumalga;

321. In Decollationc s. lohannis B.

Ad Vesperas.

1. Exsultet orbis pariterque polus Astriger, almi militis depromat Exitus, acta martyris baptistae, Sancti lohannis.

2. Laetus in laudes chorus angelorum Tonet amoene resonans in astris, Seriem sacrae passionis pandat Incliti vatis.

3. Hic nam praelustris Christi protomartyr Exstat; o felix ortus et occasus, Quo tellus gaudet gaudentque caelorum Turbae felices!

4. Arguit regis facinus lohannes Sanctus, invitat salutis ad iter, Stolidum nescit monitis parere Nequam adulter.

5. Quidnam, quod furit impudicus heros? Inscius suae consortis et ultro Aditum parat necis atque sui Arbiter impos.

6. Improba fraudes raox virago gignit, Fallax imago, cuius ira saevit, Fremit et dolo proditque nefandum Scelus in sanctum.

7. lam virus viro suasit quae quondam Spargit et ultrix, raeminit livoris Natae letalis, suadet scelesti Callida pellex.

8. Iniquitatem peperit, quae parit Virtuti parca pietatis parcam, Tumet insanis uxor, immo fera, Praeda Plutonis.

9. Aestuat regis facibus libido, Inque vorago crapula turgescit, Surgitque duplex Veneris et meri Ignis scintilla. 190 -

10. Cura petit belva effrenata caput Sacrura, Herodes periurus insanit, Sed amor vincit lubricus Herodem Nanjqae dementem. 11. Prodit libido, temere cum iurat Et, quod iuravit, perperamque iubet Impleri, grave scelus, heu, migrat Ense cruentus.

12. Tibi, rex Christe, decus et potestas, Honor et virtus sitque patri, cum quo Semper et sancto flamine per cuncta Saecula regaans.

Cant. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. - 6, 2 .sai-- vis. - nln nomiae Domiai lesu Christi Amen. Incipit alius novus hymnus ad honorem decollationis beati lohannis Baptistae in eodera metro et ab eodem fratre corapositus. Et canitur iu touo Aures ad nostras.

322. In Decullatione s. lohannis B.

Ad NocjturDum.

1. 0 gerama nitens, rosei candoris Lux, sic foedavit rabies Herodis, Ut molem sacri corporis invadat Praedo crudelis.

2. Hactenus furens lactantes infecit Alter Herodes, impius et alter Nunc sacram fundit sanguinem fidelis Christi pracconis.

3. Quid namque, nequam iudex, immo reus, Properas regnum temcrare? numquid Foret pudori profanare templum, Censor infelix?

4. Plebis occisor, ultio reposcit, Arguit causa, vincula te manent, Carcer accusat, cruor attestatur Sacer effusus.

5. Improbus furor et funesta lues Viuclis alligant, qui ligata solvit; Flebilis error, heu, quam dolose Patitur insons! - 191 -

6. Fit cibus caedes, sanguis fitque potus, Turget et alvus feritate tali, Quo mensa caput gluviosus edax Petat insontis.

7. Sanctum nec audax veritus est iudex, Impius pium perdidit, sed vatem Struma tyranni, iustus sicque tulit Crimen iniqui.

8. Haud timet effrons carnifex et amens, Agile scindit furibunda guttur Frameammanu vibrans atque liquens Gelidos artus.

9. Occidit saecli iubar, et coruscus Splendor polorum pallet et iiigrescit, Lactea Ptioebe clipsatur, et sidus Squalet opacum.

10. lam silet verbura verbi voxque tacet Altitonantis praeviique souus, Tubae clangentis iubilus sordescit, Lyrae caelestis.

11. Tibi, rex Christe, decus et potestas, Honor et virtus sitquc patri, cum quo Semper et sancto flamine per cuncta Saecula regnans.

Cant. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX 145. - 4, 1 hiuter ultio ,,vel talio". - nln tono: Iste confessor."

323. In Decollatione s. lohannis 6.

Ad Laudes.

1. Perge iam, pater, visiturus perge Turbam lugubrem et quem prodidisti, Nobis ostende patribus et illis Christi triumpbum.

2. Prppera, praeco, percunctatus diu, Praevius belli uuntia tropaeam Specu ploratus et solare plebis Taetro degcntis. 3. Iteruni sonet' tuba praecursoris, Revehat verbum virtutemque verbi Terat et clara vox clamantis omnes Threnorum manes.

4. Ceterum laetus avidis decantet Gaudium captis: belliger invictus Palmam laturus pacis appropinquat, Foribus adest.

5. Pangat nnnc hymnos laetabunda proles, Quae quondam diu lutitans in antro Lucis inexpers elogos detiebat Christo potenti.

6. Tu namque ferveus cnicifer salutis Tutus et hermes, belliger qui quondam Factus es lucis caritatis et ve- xillifer impar.

7. Hactenus iste, ceu qui praeivit Lucifer ortum micans et occasum Solis aeterni, hesperus post illum Sidera scandit.

8. 0 miles alme, sedulo paternas Aures inclina precibus benigne Supplicis tui mentis et affectum Respice, quaeso.

9. Suscipe, pater, anhelantis vota Sacer alumni, strenue triumphans Princeps, athleta, tramite labentes Dirige recto.

10. Custos et rector, dux et via, portus Nostrae salutis, gaudium et amor, Vinculum pacis, spes et vita, salns, Sancte lohannes.

11. Memor exsistas laudes qui tuorura Supplicum tibi iugiter deproraunt Voce sonora cernuoque poscunt Te, pater pie. - 193 -

12. Tibi, rex Christe, decus et potestas, Honor et virtus sitque patri, cum quo Semper et sancto flamine per cuncta Saecula regnas.

Cant. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Marcian. It. IX, 145. - 6, 2 ermes. - flSequitur de eodern hymnus ad laudes. Et cantatur in tono Virginis p ro 1os."

::. I De v lohanne Bridlingtoniensi. 1. Alma mater ecclesia 4. Expers peccati scrupuli Congratuletur filio, Columna fit ecclesiae Quem divina clementia Sicque de luto tiguli Caeli iunxit collegio. Formatur in vas gloriae.

2. Hunc senescentesaeculo 5. Parent ipsius precibus Contra noxas remedium Morbi, mare, daemonia lobannem dedit populo Quem unxit prae consortibus lesus, salvator omnium. Spiritus sancti gratia.

3. Indutus stola fragili ti. Precamur, sancta trinitas, Fragilitatem exuit Ut nos a morte triplici Et eius menti stabili Conservet tua bonitas Charisma Christus influit. lohannis prece*supplici.

Orat. ms. Carthus. Colonien. saec. 15. Cod. Colonien. 28. - - 2, 1 Nunc. - 6, 3 sua bonitas. - ,De sancto lohanne, priore regulariuin 10. Oct."

325. De s. lohanne Evang. 1. lohannes, virgo, dilecte a Domino, Verbi superni a patre progeniti Gratiam nobis deprecare miseris. Ut tuis sernper subleveraur meritis.

2. Cuius exivit sonus in fines terrae, Evaugelista, deitatis syramista, Oratu tuo obtine, reatibus Nostris ignoscat ut summa clementia. 3. Sit tibi, lesu, benedicte Domine, Gloria, virtus, honor et imperium Una cum patre sanctoqueparaclito, Cum quibus regnas Deus ante saecula. Diurn. et hymu. ms. Henedict.Suecic. saec. 15. Cod.Upsalen. C 477.- 2, 2 divinitatis. - - Oie erste Str. dieses Hymnus kommt auch in dein Hymnus Andrea Chriati sanctorum raitissime vor, gehort aber demselben nicht ursprunglich an. Dreves, Hymni Inediti VIII. 13 - 194 -

326. De s. lohanne Evang.

Ad Matutinum.

1. Subliniemtui gloriam 6. Prae cunctis te discipulis Volentespie pangere, Valde dilexit Dominus lohannes,Dei gratiam Et eius semper oculis Optainustuo munere. Te respicit nunc comminus.

2. Tu niultum es laudabilis 7. lairi lesus filiam Coetu cunctarum gentium. Resurgere dnm voluit, Es nam sobrinus nobilis Ibi tuam prae»entiam lesu, factoris omnium. Te diligens adhibuit.

3. Liquisti patrem, retia 8. Sic zelus Dei ferveat Et navim maris fluctibus, Nostris, lohannes, intimis, Sequenslesu vestigia, Quod nobis semperlibeat Vocantis te, in omnibus. Nostris favere proximis.

4. Electus tn a Doraino 9. Et lesu dulcis pietas In aevum virgo permanes, Spem nobis sic adaugeat, iSum nuptianim termino Ut nulla nos tepiditas Tu sine sponsa remanes. A cultu Dei retrahat.

5. Vidisti lesu faciem 10. Patri, nato, paraclito In sacri niontis culmine Semper reddamus gioriam, Non fide, sed per speciem, Sancti lohanuis merito Vestitam divo lumine. Intremus caeli curiam.

Officium novum beati lohannis imp. Bouoniae 1525.'

327. Oe s. lohanne Evang.

Ad Laudes.

1. 0 gratia qnam maxima, 3. Cum supra lesu pectore Quam tibi lesus dulciter Recubuisti lacrimans, In cena fecit ultima De falsi ludae scelere Te amaustam suaviter. Cumgrandi poenacogitans,

2. Secreta nam caelestia 4. lesus quam duloe basium Tibi monstravit trinitas, Infixit tuis labiis, Quae nulli fecit pervia, Deplorans, heu, nimium Quoshabuit antiquitas. lam se daturus impiis. - 195 -

5. In borto patri supplicans, 8. Quam sibi valde condolens Ut calix a se transeat, Ducis ad crucemfilii, lesus dixit, ut vigilans Omni virtute redolens Mens tua secummaneat. Queni blasphemabantimpii. 6. Dum fugiunt discipuli, 9. Scututnimpeuetrabile lohannes, lesuin sequeris, Nos tidei sic muniat, Dum captum tralmnt famuli, Daemonium terribile, In morte tu non deseris. lohannes, ne percutiat. 7. Ore dixisti quaerulo 10. Patri, nato, paraclito Mariae: ludas trucibus Semper reddamus gloriam, Nunc lesum dedit osculo Sancti lohannis merito Pharisaeorum manibus. Intremus caeli curiam.

Officiuni novum beati lohannis imp. Bononiae 1525.

328. Oe s. lobanne Evang. Ad Primam.

1. Ploratus, heu, largiter 4. Sicque sepulto filio Cernens matrera cuin filio Curam matris in omnibus In passione graviter Egisti sine vitio, Diro pungi supplicio, Dum vixit cum mortalibus. 2. Vexisti semimortuam 5. JVIundemuscor sollicite, Ah! matrem quantis lacrimis, lohannes, tuis precibus, Quam tu credebas mortuam Quo Deum nos explicite Poenis nati gravissimis. Cernamus in caelestibus. 3. In cruce Dei tilius 6. Et fortis patientia Matrem pendens adloquitur: Amore lesu toleret Hic, ecce, tuus filius Cuncta nobis contraria Pro me tibi conceditur. Et tolerando superet.

7. Patri, nato, paraclito. Officium novum beati lohannis imp. Bononiae 1525.- 2, 1 Kexisti.

329. De s. lohanne Evang. Ad Tertiam.

1. Praecurris tu ad tumulum 2. Eductis limbo patribus Petrum, cum resurrectio lesus ornatus gloria lesu foret per angelum lam superatis hostibus Discussn, tunc cum gaudio Surrexit die tertia. 1:5* - 196 -

3. Tunc oscnlaris dulciter 5. Amara lesu passio Eius sacratastigmata, Nostram,lohannes, aniraam yui tibi sufflans leniter Siic crnciet absinthio, Magna dedit charismata. (^uodChristo reddat intimam.

4. In mare de discipulis 6. Et dulcis amor virginis Unus ex septeraretia Cor nostrum sic trausfodiat, Mittens agnoscisoculis, Quod zelo sui numinis Snrrexit qui cum gloria. Semperlanguere faciat.

7. Patri, nato, paraclito.

Ofticium novum beati luhamiis imp. Bononiae 1525.

330. De s. lohanue Evang.

Ad Sextam.

1. Cum patribus et angelis 6. Plenum vcneuo calicem Scandentem grandi gloria Dum potas, nihil nocuit Cernis, lohannes, oculis Ob fidem lesu simplicem, lesum caeli sublimia.

~2.In te, dum raentis oculos 7. lussu maligni hominis In caelum tenes, spiritus Intrasti fervens oleum Descendit, qui apostolos l'n> laude lesu nominis, Sanctificavit caelitus. Quod tu sensisti roseum. o. Cum mater uato spiritum 8. Pro tui lesu nomine Sine dolore iubilans Tractus in Patraos insala, Restituit, est creditum, A Deo, non ab homine Ijuod praesens eras lacrimans. JJiscis ventura saecula.

4. Cadaver sacratissimum 9. lohannes, semper humiles Cuius dedisti tumulo In actibus et sensibus Hymnum canens dulcissimum Simas et boni pugiles Ore dolore tremulo. Pro Christo cum daemonibus.

5. Tu ad Electam dirigis 10. Patri, nato, paraclito Ad Gavum et ecclesias Semperreddamus gloriara, Tabellas, quibus colligis Sancti lohannis merito Mentes a Christo devias. Intremus caeli curiam.

Otticium uovum lieati lohanuis irap. Bononiae 1525. - 5, 4 Mente. - 197 -

331. De s. lohanne Evang. Ad Nonam.

1. Reversusab exsilio 4. Cratonemcum discipulis In Ephesum ingrederis, Trahis a cultu daemonum, Ubi cum magno gaudio Qui gemmascoram populis A populo rociperis, Plausu fregerunt hominura 2. Dum clamat: sit a nuniine, 5. Sic nostrum cor contritio, Qui vitam praestat homini, lohannes, dure torqueat, Benedictus,in nomine Quod cuncta facta vitio Qui venit, ecce, Domini. Nobis deflere libeat.

3. Tunc Drusianamsuscitas 6. Servemuspure regulam, Pulsatus piis precibus Statuta patrum oninium, Fidelium, nam caritas Et mentem nostram quaerulam Eius subvenit omnibus. Non faciat daemonium.

7. Patri. nato, paraclito.

Officium novum beati lohanis imp. Bononiae 1525.

332. De 8. lohanne Evang. A d Vesperas.

1. Divina generatio 5. Et tunc festinus insequens Per te nobis innotuit Equo carum discipulum, Et lesu praedicatio, Clamabas ista prosequens: Qui nulli unquam nocuit. Quid fugis istum vetulum?

2. Quod erat in principio 6. Redi, fili dulcissime, Verbum et verbum dulciter Ad me, qui tibi spondeo Apud Deum, eloquio Pati velle gravissime Scribis tuo veraciter. Pro naevo tui felleo.

3. 0 perquam magna caritas 7. Ut nos servemus animarn, In tuo dulci pectore lohannes, in caelestia, Ardebat, quam antiquitas Frangamus vitam pessimam Audivit nullo tempore. Et eius desideria.

4. Cum requirens depositum, 8. Cum cogerit necessitas lohannes, ab antistite, Reddendi Deo debitum, Intelligens depertitum Tunc Christo tua caritas Diu flevisti concite. Nostrum commendet spiritum.

9. Patri, nato, paraclito.

Ofticium novum beati lohannis imp. Bononiae 1525. - 198 -

333. I)e s. lolianne Evang. Ad Completorium. 1. lohannes,ad caelestia 5. lohannes,semper cupimus Volens te lesus ducere, Accepta tibi facere, Cum nulla tc molestia Sic servos tuos petimus Yitam fecit perficere. Velis pie rccipere. 2. Nam tumulum ingrediens 6. Cor tibi, corpus, aniniam Vivus dedisti spiritum, Et cunctas vires corporis I)e quo inanna scaturiens Damus jiandentes intimam Tuum testatur meritum. Dilcctionem pectoris. 3. Contemplas cacli curia 7. Jsostrum tibi servitium Vestitus iuxta virginem Sic te delectet ingiter, Secundaestolae gloria Ut tuum patrocinium Summi patris imaginem. Experiamur dulciter. 4. Ob doctoratus praemium 8. Patri, nato, paraclito Cum gloria martyrii Semper reddamns gloriam, Et virginale lilium Sancti lohannis merito Te laudant Dei filii. Intremus caeli curiam.

fifficium novum beati lohannis imp. Bononiae 1525.

334. !M' sanetn lohanne Renmaensi. Ad Vesperas.

1. Sacra dies infunditur 4. Oppressos fame valida lohannis,viri incliti, Plena refovet gratia, Triumpbis, signis, meritis ( um vacuantur horrea Confessorumpraecipui. Frugum ineretur copia. 2. Hic probus ab infantia 5. lam candidatus senio Desertipetit abdita; Evocatura Domino, Anguem virosum perimit Fine beato transiens Et principatur monachis. Super laetatur aethera. 3. Fuganlur saevi daemones, 6. 0 pater divinissime, ^luto loquela redditur; Tuos conservafilios, yuemmors raptabatcitima, Quosnunc grataris proprios^ Sacra reformant munia. Concivesposce caelicos. 7. Cum quo nos, sumnia deitas, In trinitate unitas, Tua captet aeteraitas Et habeat infinitas.

Vita ms. S. lohannis Reomaen.saec. 10. Cod. Meten. 195. - AWhrift Ton P. E. Riviere. - 199 -

335. De s. lohanne Spoletino. Ad Vesperas. Collaetetur ecclesia 5. Multis fulgens miraculis Laudans principem gloriae, Vocatus est a saeculo, Beneventana patria Caeli coniunctus vernulis Magis exsultet hodie. Vivit in pace sedula. 2. De Spoleti provincia 6. Eius nos iuvent merita, Sanctuslohannes micuit, Sua festa qui colimus, Quem sempiterna gloria, Ut nobis fiat praestita Caelestisvita decuit. Caeli vita, quam cupimus. 3. In Apicii finibus, 7. 0 monachorum gloria, Non longius a Samnia, Eremitarum gaudium, Exemplis et virtutibus Quem Spoletina patria Fulsit eius praesentia. Produxit quasi lilium, 4. Ibi caecos illuminat, 8. Sancte lohannes, gratia Leprosis tit obsequio Reple corda fidelium, Et daemons eliminat Quae post haec tranaitoria Ab hominum consortio. Caeleste gustent gaudium.

9. Per saecula sit omnia Deo laus sumraae gloriae, Qui vexit ad caelestia Sanctnm lohannem hodie.

Collect. ms. Constantini Caietani saec. 16/n. Cod. Alexandrin. 94. Antiphonario collegiatae ecclesiae terrae Apieii anni 1337."

336. De s. lohanne Spoletino. Ad Laudes.

1. Laudemus Christum Dominum, 3. Gaude, castrum Apicii, Qui nobis suum famulum De tanto dono Domini, Concessit per suam gratiam, Glorificate Dominum, Ut salvet istam patriam. Qui salvat istum populum. 2. Venite, omnespopuli, 4. lesu Christe piissime, Laudare nomen Domini, Rogamus te, sanctissime, Ut donet nobis gaudium, Ut liuius almi gratia Quis snum dedit famulum. Nobis remittas debita. 5. Gloria tibi, Domine, lesu, salvator ornnium, Cum patre et sancto spiritu In sernpiterna saecula. (-'«llect. ms. Caietani Constant. saec. 16,'n. Cod. Alexandrin. 94. - 1, 3 Eine Silbe zuviel; lie?: Dedit per suum? - 2, 4 Quem suum dedit famu- lum. -- ,Ex Antiph. collegiatae ecclesiae terrae Apicii anni 1337." 337. De sanctu loseph.

Ad Vesperas.

1. Ut collaudare gentes catervatim Queant supremi loseph generosi Miras virtutes patriarcbae, Deus, Largire vota.

2. Quem de regali stirpe procreatum Praedestinavit pater aeternalis, Ut tantae stirpis unicus virgini Desponsaretur.

"\. l)am cognovisset sponsam concepisser Stupescebat, cum unde nesciebat, Virginem castam nolle traducere Tunc cogitabat. 4. Et confortatur angelo dicente: Noli timere, loseph, fili David. Natum in ea beatum efficit Spiritus sanctus.

5. Hinc loseph laetus coniugem accepit Et famulatur intactam praeservans Ac curam gessit praebuitque victus Necessaria.

6. Cura iuxta regis Augusti edictuni Describeretur universus orbis, Sponsae praegnantis impleti sunt dies, Parit Bethlehem.

7. loseph collatum est ex hoc regalii Sacerdotii veri signaculum, Cum in praesaepe tractans et adorans lesum obtnlit.

8. Gloria patri, sammo genitori, Gloria nato, pio redemptori, Flamini sancto, nexui utrius, Honor aequalis.

Dium. ms. et hymn. Beuedictin. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. A. - - Brev. Kigenseinap. s. 1. 1513. B. - - 2, 3 stirpis unitas A. - 3, 1 Cum B. - 5, 1 Hinc laetusJoseph B. - 6, 3 impletaeA. - Fiir diesen und die zwei folgenden Hymnen vgl. H. v. Bruiningk in Mitteil. aus d. liv- land. Geschichte. XIX, S. 239 ff. 338. De sancto losejih. Ad Nocturnum.

1. Multaque mira hinc fidei nostrae Suut patefacta loseph mysteria. Et de futuris in Christo complendis Plene docetur.

2. Crudelitatem sentiens Herodis Natum cum matre ducit in Aegyptum Et more patris toto infantiae Pavit decursu.

3. Infantem lesum tractavit manibus, Gestavit ulnis, suaves amplexus Praebuit illi, ob id praecipue Sollemnizandus.

4. Et cum defunctus esset rex tyrannus, lesum reduxit iubente angelo In terram luda, Archelaura timens Vadit Nazareth.

5. Xon solum Dci raater suo sponso. Sed, cui genu inclinatur omne, Mandatis suis oboedit quam prompte Et comitatur.

6. Gloria patri, summo creatori. Gloria nato, pio redemptori, Flaraini sancto, nexui utrius. Honor aequalis.

Diurn. et hymn. ms. Benedict. Suecic. saec. 15. Cod. Upsalen. C 477. A. Brev. Rigense imp. s. 1. 1513. B.

339. De sancto loseph. Ad Laudes.

1. Hunc de profundo corde deitatis Praedestinavit Deus, exaltavit Prae cunctis scribis, regibus, prophetis Ritus veteris.

2. Ceteri namque reges et prophetae Christum venturum simul praedicabant, Quem loseph iustus osculatur pio Osculo oris. 202

3. lam tiguratus loseph patriarchae, Qui vinctos regis carcere servavit, Hic redimentem captos universos Cura tutavit.

4. Ille coniectat somniorum verba, Egenti vendit populo frumenta, Fidem observat regi, stupri nefas Jnire spernens.

5. Isti patescnnt divinorum sensus Mysteriorum, foiitem panis vitae Propinat orbi, castitatem puram Deo devovit.

6. Gloria patri, sutnmo genitori, Gloria nato, pio redemptori, Flamini sancto, nexui utrius, Honor aequalis.

Diurn. et hvnm. ms. Benedictin. Suecic. saec. 15. Cod. Uspalen. C 477. A. - Brev. Kigense imp. s. 1. 1513 B. - 2, 2 praedicaverunt A. - 5, 4 devotam A.

340. De sancta Inliana.

1. Exorta prole nobili 5. Ubi deceptor astitit luliana, flos virginum, Vultum gerens angelicum Vicit hoc orbe mobili Fraudisque plenum praestitit Minas feraces hominum. Consilium domesticum.

2. Sponso lesu tideliter 6. Orationis lumine Soli placere cupiens, Docta cepit daemonium. Sprevit terrenum fortiter Catenarumligamine Poenascrudeles patiens. lecit in sterquilinium.

3. Exspoliata caeditur 7. Haec gloriosa facie Virgis a sex militibus, Ponitur rota ferrea, Capillis post appenditur. Sed angelorum acie Ut immolet daemonibus. Frangitur sicut cerea.

4. Virgo manensimpavida 8. Videnteshaec pontifices Traditur diro carceri, Baptizari se faciunt, Luce tamen perfnlgida Saevientes carnifices Illuminatur celeri. In virginem insaniunt. 2(13 -

9. Trahentes ud interitum Kj. Honor, virtus et gloria Igni martyr proicitur, Sit Christo, sponsovirginum, Sed gaudenstradit spiritum, Qui nos ad caeli gaudia Dum caput ense caeditur. Ducat post vitae terminum.

Offic. ms. S. Galgani saec. 16. Cod. Senen. F VI, 22. - 9, 3 tradidit. - Nach Str. 5. Divisio.

341. De sancto luliano.

1. Solvimus magno superoque regi Ora concordes iubilo canoris Semper et Christum rogitamus omnes Cunctipotentem.

2. Qui summi patris veniens potentis Se dedit nobis tibi de superno Corporis vires validas ministrans, 0 luliane.

3. Furia saevi premeris tyranni, Firmus in atris monitu fidelis Stringeris Christo, triduo retentus Carcere taetro.

4. Aspidum diros colubrique morsus Turbidas spernens maris et procellas, Sarcinam tecum superare mundi Posce labantis.

5. Spiritum reddens pretium beati Muneris, caeli stabilem coronam, Gliscis ac vilem pedibus premendo Caelica pandis.

6. Nos eius saltem meritis benigne Poscimus, Christe, lavacro renati, Ut tuo donet populo salutem Omne per aevum.

7. Sit Deo patri genitoque proli, Spiritui sancto decus et potestas, Qui Deus vivit sine fine reguans Trinus et unus.

Brev. ms. Civitatense anni 1476. Cod. Civitat. LXXIV. (28). - 3, 1 Dura nimis saevi premeris. - 3, 3 Stringes. - 2i >4 -

342. De sancto Jnliano. In Laudibus.

1. Te, luliane, canimus 3. Tu vires liostis impii Festamquediem colimus Fretus virtute Domini Et vota pia solvimns Poenasque carnis superans Melosque laeti pangimus. Polum petis tripudians.

2. Tu laureatus sanguine 4. Nunc adunatus augelis Caeli fulges in culmine, Tuis faveto famulis, Coniunctus choro martyrum, Quo tecum parte fulgida Sanctissime christicolnm. Laeti sumaraus praemia.

5. Laus sit parenti Domino, Laudes canamus unico, Laus sit amborum tiamini In saecula laudabili.

Passion. ms. Gemmeticense saec. "/12. Cod. Rotomagen. 1396 (V 135).

:-Mll De s. lalianu CenomanneDsi. In 1. Vesperis.

1. Ut tnis dignas meritis camenas Concinat praesens, luliane, coetus. Expia nostros precibus reatus, Inclite praesul.

2. Stirpe Romana generosus alma In lesu cena puer adfnisti, Te docet Petrus docuraenta sacris Actibus explens.

3. A Deo missus Cenomannis altnae Surculos primus fidei propagas, Roborant fontis scatebrae suborti Dogma salutis.

4. Principis limen subiens ademptum Reddis admota cruce lumen orbo. Diluit princeps hominis vetusti Gurgite naevum.

5. Plebis adiunctae procernmque turmae Fonte detergunt maculas renati. Error abscedit fideique iacta Semina surgunt. - 205 -

6. Summa,te totus veneratur orbis, Trinitas rectrix opifexquererum, Supplices audi pia concrepantes Carmina laudum.

Brcv. Doleuse imp. s. 1. 1519.

344. De s. Inliano Cenomannensi.

Ail Matutinum.

1. Nube subducta sceleris paterni Lucis aeternae iubar emicare Nuntias Christum, dubiosque firmant Signa secuta.

2. Auribus surdi bibulis sonoras Hauriunt voces solidisque claudi Cursitant plantis, erebi ministros lussibus arces.

3. Turgidis leprae maculosa squaniis Membra restauras, labra clausa solvis, Integrum visus redeunt ad usum Lumine capti.

4. Tres truci mortis iaculo pereraptos Redditos vitae revocas ad auras, His lesum fassis fera perfidorum Corda domantur.

5. Sic bases firmans fidei profanos Irritas cultus, teris idoloram Fana, caelorum Domino dicatas Erigis aras.

6. Sumraa te totus veneretur orbis Trinitas rectrix opifexque rerura, Supplices audi pia concrepantes Carmina laudum.

Brev. Dolense imp. s. 1. 1519. - 20IJ -

345. De sancto luliano.

1. luliani uunc martyris 9. Hinc diva fit divisio, Unicus filius patris Monasteria dedicant Quaegesserit rairaculis, Et diversa sollicitant, Hymnis cantemusdebitis. Lumen vitae multis ferunt. 2. Requisitusa parente, 10. Basilissa, virgo felix Coniugii formam sequi Ac terreni loci satur, Mente recusans invida Migrat optata Domino Deum die nocte orat. luliani vitam maerens.

3. Hic Deum vidit in somnis 11. Tunc adventans asperriraa, Consolantem prae copula: Vae, Martiani rabies Accipias, en, virginem, Oranes indicit idolis Quam intactam mihi serves. Entes sub se adorare.

4. Segregabo ipse vestram 12. Multitudo copiosa, A carnis vobis semitam, Sequipeda luliani. Ero tecnru cubiculo, Concrematur persubito Yiriliter age coepta. lussa regis despiciens.

5. Unica virgo quaeritur. 13. lubet tyrannus maityrem Basilissae coniungitur, Sanctum grave fustigari, Adest thoro Dei chorus, Pincerna primus feriens Liliis, rosis anioenus. Oculi lumen amisit.

ti. Facto noctis silentio 14:. Orationis ambitu Loquitur virgo virginem: Pulverisantur idola, Unde hi miri odores Pincernae luinen rediit, Sunt hic nobis propitii'.-1 Deo martyr efficitur.

7. Fine carens piincipio 15. Dehinc ilartiani natus Odor adest hic caelicus, Celsius, ecce, unicus Quaerens nos Deo dicari, luliani disdpulus Quod concordes mox voveront. Fit cum matre et aliis.

8. Psallebat hinc Dei chorus. 16. Et baptizatur Celsius Plaudebant hinc virgines: Atqne mater similiter. Nunc, nunc coronas meruit Orantes cum luliano, Pia horum coniunctio. Idolorum ruit templurn. 17. Et dempta cute capitis iSaevis traditur bestiis. Gladii palmam referens Xunc regnat in caelestibas. Brev. ms. Ambrosianumsaec. 15. Borgian. M II, 20. -- Uoxol.: Gloria tiL>i, Uomine etc. 346. De ss. Inliano et Basilissa.

In 1. Vesperis.

1. Germinantes ut lilium 4. lulianus est nomine Cum candidato cuneo Cum Basilissa virgine, Sancti mercantur praemium Quorum tropaea pangimus Yitae cruore roseo. Dum in hac vita degimus.

2. In nuptiali foedere 5. Dum niortem diram pertulit Morem servant virgineum, Candidatum collegium, In huius vitae carcere Aurura, tus, murram protulit Fulgent ut sidus aureum. Acceptum sacriticium.

3. Mentem servant angelicam 6. Gloria tibi, Domine, Tecti carnis velamine Manifestato sidere, Vitamque apostolicam Qui fortes in certamine In sanctorum regimine. Coronasti in aethere.

Brev. Elnense imp .Perpiniani (Rosenbach) 1500. - 1, 2 cureo. - 2, 4 Ful- get. - - 3, 2 Tectis. - 4, 3 tropaeo. - 4, 4 in hanc vitam. - 5, 3 tus mirando pertulit. - 6, 2 Manifestator.

347. De ss. luliano et Basilissa.

Ad Matutinum.

1. Triumphali memoria 2. lulianus et comites, Gratulatur ecclesia, Praeclara caeli sidera, Liliali fragrantia Muodi transscendunt limites Suspirat ad caelestia. Laetati super aethera.

3. Gloria tibi, Domine, Manifestato sidere, Qui fortes in certamine Coronasti in aethere.

Brev. Elnense imp. Perpiniani (Rosenbach)1500. - 3, 2 Manifestator.

348. De ss. inliano et Basilissa.

Ad Laudes.

1. Praelati sancti ordinis 2. Perferentes supplicia Subiectis sic perficiunt, Coruscantper prodigia, Quod laureati agminis Consummantur in gratia, Coheredes sufficiunt. Coronantur in glovia. - 208 -

3. Cum mortem diram pertulit 4. Gloria tibi. Domine, ('andidatum collegium, Manifestato sidere, Aurum, tus, murram obtulit '^ui fortes in certamine Acceptum sacrificium. Coronasti in aethere.

Brev. Elnense imp. Perpiniani 1500. - 2. 2 per tehlt. - 3, 2 Candi- fum. - 4, 2 Manitestator.

349. De sancto insto Pnero. In 1. Vesperis.

1. Regem laudemus supernum, n. Hos Belvacensis rejjio <4ui lustnm, mitem puerum Ternos regressos recipit Novennem, per martyrium In pulchro fontis spatio; Ad caeli duxit solium. Paganus iram concipit.

2. Patre Instino genitus 7. Cum fratre pater latitat, lustus. matre Felicia, In tide Instus militat, Edocetur divinitus, Pro qua caput huic caeditur Qua patruus sit patria. Et caesum patri loquitur : 3. lustinianus mansitat 8. Me matri pater deferas Ambianis, hic claraitat; Sepulcro corpus tradito, Audit, gaudet, egreditnr In terra corpos deseras, lustinus, lustum sequitur. Caput matri da, rogito. 4. Ad dictam urbeni veniunt, 9. Sepulcro corpns traditur, Collecti sunt hospitio Et caput matri geritur Lupi. Lupum conveniuni Ad bummi regis gloriam, Super fratris exsilio. (,iui lusto dat victoriarn. b. lustinianus igitur 10. Sit laus, honor et gloria A Lupo gratis redditur. Patri, nato, spiritui Quem lustus iuste liberat, Sancto,cuius clementia Ignotum quia noverat. Cives regnant in patria. Brev. Silvanectenseimp. Parisiis 1521. -- 8, 1 deferaspater.

350. De sancto lusto 1'nero. Ad Matutinum.

1. Noster chorus hymuum canat 2. Adest lusti dies festus, Christo, regi gloriae, Quo gaudet ecclesia, Qui nos lavat, qui nos sanat (^uemlustinus, vir honestus, Ex morbotristitiae, Gignit de Felicia, De quo vita, salusraanat Cuiuspios ornat gestus In vallem miseriae. Novennis infantia. 3. lustini lustinianus Revertuutur,Belvacensis Frater exsul patria, Illos silva recipit, Arnbianis quod sit sanus Sed paganispraeostensis Lupo dans obsequia, Specufratres eripit, lustus narrat mente canus Caput lusti truncat ensis, Dei per indicia. lustum Deus suscipit.

4. Pater audit, gaudet, vadit lusti caput patri fatur Eius fratrem quaerere, In miro miraculo: Hanc in viam sese tradit Caput matri deferatur, Pater, lustus propere, Corpus detur tumulo; Urbis dictae civem adit Paret ille, corpus datur Lupum pater prospere. Belvacensi loculo.

5. Frater fratrem non cognoscit, Laus et honor patri detur, Sed a lusto noscitur, Honor et laus genito, yuem per flamen sanctumnoscit, Laus et honor cumuletur Quo plene perfunditur, Flamini paraclito, Frater reddi fratrem poscit, A quo nobis condonetur Aere gratis redditur. Vita lusti merito.

Brev. Silvanecteuse imp. Parisiis 1521. - 2, 4 de falacia.

351. In ss. lusti et Clementis.

1. Laudes ecclesia canit catholica Sanctorum annua colens sollemnia, Insti atquc Clementis Dies refulsit celebris.

2. Hi sunt duo viri misericordiae, Quorum iustitiae sunt in memoria Nec in oblivionem Unquam erant per saecula.

3. Hi duae olivae florent fructiferae In domo Domini ut cedri Libani Et duo candelabra Ante Deum lucentia.

4. Prostrato aequore navigant prospere Doctores fidei praeconesque Dei Pellentes Arianae Falsum dogma perfidiae. Dreves, Hymni Inediti. VII. 14 - 210 -

5. Turbae catholicae panem dant gratiae Fugatis hostibus,pulsis serpentibus, Ad momenti spatium Caelo reddebant spiritum.

6. Sanctorum precibus in te credentibus, lesu (Jhriste, tuis concedefamulis Temporale eommodum Et aeternnin subsidium.

7. In boc sollemnio patri ingenito Eiusque filio sit et pirachto Decus et imperium Et nunc et in perpetuam.

Brev. ad moremSeveriani Collegii Erphordiensisimp. Maguntiae 1518.

352. De 8S. lusto et Clemente.

1. Felicis alma gloriae 5. Cum hostes pane feriunt, Festa praefulgent bodie, Virtute cives muniunt Qua confessoresincliti Et meritis potentibus Probantur caelo praediti. Tnentur a serpentibus.

2. lustus et Cleraens nomine, 6. Succurrunt energuraenis Sacro repleti flamine, Favore celsi numinis Nam iusta per vestigia Obsessis de corporibus Micant horam prodigia. Exterritis daemonibus.

3. Nunc Vulterrana gaudeas, 7. Testantur haec Italiae, Cum tales patres habeas, Praesertim plebes Tusciae, Gens vota dignis laudibus Petentes horum limina Persolve confessoribus. Morbos ponunt et crimina. i 4. A Vandalorum gentibus 8. Isunc confessores uuici Te protexere panibus, Favete plebi supplici, Quod erat esca civium, Quae vos pro suo modulo Fit dura pestis hostium. Honorat in boc saeculo.

9. Laudetur Dei gloria, Maiestas et victoria, Substantialis unitas Et personalis trinitas.

Offic. ms. S. Galgani saec. 16. Cod. Senen. F VI 22. - 211 -

353. De ss. Inslo et Clemente.

Ad Tertiara.

1. Veni, creator spirifus, 4. Accendunt lumen sensibus, Mentes tuorum visita, Populum ab haeresibus Ut digne sanctis merita Eripiunt, ab hostibus Colamus data caelitus. Simulque duplis cladibus.

2. Qui paradetus diceris, 5. Hostem antiquum eminus Fuisti nexus foederis A loco pellunt protinus, Fratrum lusti et Clementis In quo degentes laudibus Chordis oris, votis mentis. Vacant. micant virtutibus.

3. Tu septiformis munere 6. Per te, ignis et caritas, Virtutum signis, opere Mansit vera fraternitas, Hos ditans, Dei digitus, In istis semper socia Fratres, divinus spiritus. Caeloque par in gloria.

7. Sit laus patri cum filio, Qui nobis hoc exsilio Dare dignetur caelitus Charisma sancti spiritus.

Offic. ms. S. Galgani saec. 16. Cod. Senen. F VI 22.

354. De sancta Katliarina

Ad Tertiam.

1. Ave, gerama claritatis 3. Ave, virgo speciosa ad instar carbunculi, clarior sideribus, Ave, rosa paradisi Cuius vultum ac decorem more flagrans balsami, concupivit Dominus, Katherina, virgo felix, Funde preces creatori gloriosa meritis. pro tuis supplicibus.

2. Ave, virgo Deo grata 4. Gloria et houor Deo in caelesti culmine, usquequoaltissimo, Ab angelis exaltata Una patri filioque, in Sinai vertice, inclito paraclito, Cuins merabra sacro rorant Cui laus est et potestas olei liquaraine. per aeterna saecula.

Antiph. ms. S. Coronae saec. 13. Cod. Pragen. XII C 7 a. add. saec. 14. A. - Hymn. ms. 8. Coronae saec. 14. in, Cod. Pragen. I G 17 add. saec. 14. B. - Mel.: Pange lingua. 14* - 212 -

355. De saneta Katharina.

1. Cantet chorus tidelium 5. Rege, fove ac protege Laudes sacrataevirgini, Tuos devotosfamulos, Deo dicatae martyri, Virgo serena, nobilis, Stirpe regali genitae. Ab hostium insidiis.

2. Aula resultet iubilans 6. Invenit unam nobilem Sopernasanctam continens, Margaritam mirabilem, Coetus sacranim virginum Cuncta terrena respuit Candentessicut lilium.j Hoc solum tenenspretium.

3. Te, o bupernecunditor, 7. Nobis assit precantibus Corde precamur supplici. Spiritus sancti gratia, TJt Cateriuae meritis Mosque ad caelos dirigat Mos caeli iungas gaudiis. Per Caterinae merita.

4. Exsulta, caelurn. laudibus S. Ascendant voces supplicum Cum sanVtorum ogminibub. Ad thronum patris gloriae, Ad vos conscendit iubilans Ut mereamur consequi Haec virgo illustrissima. Aeterna Christi munera.

9. Gloria tibi, Domine.

Brev. ms. (Jisterciense anni 1483. Cod. Vaticau. Cappon. 119. -4, 3 ""< nscendit hodie iubilans. - 7, 3 a caelos.

356. De sancta Katharina.

Ad Vesperas.

1. Dona caelestis patriae si iuncta Inter mortales cernere delectat, Oculos leva, fige cor, mortalis, In Katbarinam.

2.?Felix. en, virgo regia de stirp( Regias domos. regem genitorem Possidet more regio nutrita, Regi iungenda.

3. Lacte cum pio dogmata piorum Avide bibit cumque lacte potat Sophiae Christi dulcia praecepta, Mens unde vivat. - 213 -

4. Lumina fulgent facie decora, Praebet et vultus lilia cum rosis Et ostro nives animato calent Pectore sparsae. 5. Pudor, venustas, castitas in toto Corpore vigent, duraquetransit alma, Flores misisse potuit putari Tellus ennti.

6. Ipsa caducae docta caelo vitae Dona contempsit pulchriora malens Reddere sponso munera, quae nusquam Termino parcent. 7. Unde cum saeva surgit a tyranno Rabies contra, potuit invicta Rotas ac ferrum vincere, sic necem Tenera temnit.

8. Eia, nunc virgo sociata sponso, Quem revelata facie tueris, Ipsi nos tuis precibus commenda Omnipotenti. 9. Omnipotenti gloriam canamus, Qui trinus regnat, sempiternus, unus, Quique tideles recreare solo Valet obtutu.

«Collect. ms. Constant. Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 96 (I).

357. De sancta Katharina. A (1 N o c t u r n u m. 1. Nocte silenti, conditor, 3. Illa resistens Caesari Tibi surgentescanimus, Eius terret ferociam, Qai Katharinae virgini Illa vicit philosopbos Sermonisconfers gratiam. Illo visa rairabilis 2. Te canimus,te quaerimus, 4. Hinc noctis ignorantiam Aeterna caeli gloria, Nostris repellat mentibus, Qui virginis praecordia Ut sic victoreshostium Replestisapientia. Eius reddamurmerito. 5. Honor, decus, imperium Patri, nato, paraclito, Qui regnis iu caelestilms Mentes beatas reticit.

Collect. ms. Constant. Caietani saec. 17. Cod. Alexnndrin. 96 (I). - 214 -

358. !'"" sancta Katharina.

Ad Laudes.

1. 0 decnsAlexandriae, 3. Hinc caelos,terras intnens Flos, Katharina, virginum, Trinum datorem praedicas, Cuius cor Christns possidet Unum datorem praemii, Sua praebenscharismata. Unnm trinumque Dominum.

2. Si mundutn vincis inclita, 4. Nostri roemento, quaesumus,. Si fortes raundi snperas, Nostri reatus conscia, Quid mirum ? tecum permanet Tuis adiuti precibns Supernae virtus gratiae. Christi probemur famuli.

5. Honor, decus, imperium.

Collect. ms. Constant. Caietani saec. 17. Cod. Alexandrin. 96 (I).

359. De s. Katharina Senensi.

Ad Vesperas.

1. Virgo dilecti nova sponsa Christi, Annuat nostris Katharina votis, Ut suae laeto resonemus ore Carmina laudis.

2. Rite psallentes Domino quotannis Gloriam sacrae canimus sororis, yuae togam sumpsit viridi sub aevo Religionis.

3. Respuens vani decus omne mundi Praedicatorum docnmenta patris Sponte suscepit; redimita flore Virginitatis.

4. Atterens duris sua membra flagris Flevit humanos miserata lapsos Aspero ferri strophio pudicos Cincta per artus.

5. Nulla multorum spatio dierum Corporis suniens alimenta vixit, Sacra quam tantum cibus angelorum Hostia pavit. - 215

6. Sit Deus caeli residens in arce, Trinus et simplex benedictus ille, Qui potens totum stabili gabernat Ordine mundum.

Antipli. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. 11.(ol. 122 bisj. add. saec,.15. - 4, 3 tropeo pudicos.

360. De s. Kathama Senensi.

Ad Matutinum.

1. Vir^o prudentum comitata coetum Obviam sponso veniens parata Noctis horrendas repulit tenebras Lampade pura.

2. Illi fulgeuteui uitidis lapillis Annulum miri tribuit decoris Virgini dicens : tibi trado sancti Tignus araoris.

3. Inde sub niultis meruit figuris Saepius vultum Domini videre, lam sibi vitae dare pollieentis Gaudia vura.

4. Mota fragrantis stimulo caloris Mentis excessu rapitur frequenti, Fixa dum sacris tenet ille membris Vulnera Christi.

5. Nam piae mortis niemor et cruoris Pertulit dirae monimenta poenae, Quae sibi pulchrae fuit et perennis Causa coronae.

6. bit Deus caeli residens in arce, Trinus et simplex benedictus ille, Qui potens totum stabili gubcrnat Ordinc mundum.

Antiph. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Corl. Valican. s. n. (ol. 22 bis). - 216 -

361. De s. Katharina Senensi. Ad Laudes.

1. Spousa caelestis generosa regis Scandit aeternos thalamos quietis. Quam poli divae celebrant camoenae Laudibus amplis.

2. Aucta virtutum meritis suarum Ful;_'et immensis Katharina signis, Dum graves raorbos fnaat orta mundo Stella salnbris.

3. Saepe civiles cohibens furores Servat a magnis populos periclis, Recta componens Italas per nrbes Foedera pacis.

4. Virgo divini studiosa verbi, Spiritu martyr Domino dicata. Clara portentis genus omne laudis Attigit ista.

5. Unde ter felix quater et beata In sinu sponsi requievit almi, Inter illustres animas relata Lux nova caeli.

6. Sit Deus caeli residens in arce, Trinus et simplex benedictus ille, Qui potens totum stabili gubernat Ordine mundum.

Antiph. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 14. Cod. Vatican. s. n. (ol. 122 bis). add. saec. 15. - 3, 3 Itala. - Mel. dieses und der beiden vorher- gehenden Hymnen: Ut queant laxis.

362. De s. Katharina Suecica.

1. Gaude, decus Osgotiae, 3. Sanctum suum projiositum Sanctae Birgittae filia, Perornat cum virtutibu^, Patrona esto Sueciae Dt gratum reddat spiritum, Caeli tencns fastigia. Conformat se caelestibus.

2. Haec in aetatetenera 4. Haec honestatisspeculum, Gustabat Dei munera, Paravit domiciliam Araplexans pia opera Christo, contemnens saeculum Fide transscenditsidera. Carnalequecontagium. - 217 -

5. Dono fuit scientiae 6. Patri, nato, paraclito Dotata conversatio, Sint honor, virtus, gloria Domumque conscientiae Et Katherinae merito Pura servat confessio. Nobis aeterna gaudia.

Brev. ms. Gnadenbergense saec. 15. Cod. Holmien. s.

363. De sancta Kineburga.

1. Kyneburgamlaude plenara 3. Firma tides impetrabit Veneremur hodie, Morbi convalentiam, Collaudenms,praedicemus Intus, foris dum servabit In hac donum gratiae, Homo conscientiam, Qua virescunt, reviviscunt Puram hic adnihilabit Defuncti a funere. Hostis fraudulentiam.

Ergo crede, in hac aede 4. Fides vera effugabit Si devotus fueris, Omnes fraudes daemonum, Sanus eris, consequeris, Fractas vires solidabit Quod iuste petieris, Et virtutes hominum, Ora sane sero, mane Langueutes quosque tirmabit Peste pro, qua premeris. Fideique raeritum.

Collect. ms. Llantoniense saec. 18. Cod. Coll. Corp. Christi Ozonien. 59. - 1, 5 vilescunt. - Absehrift von Rev. H. M. Bannister.

364. De sancta Kineburga.

Ad Process io ne m.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo. Qua Kyneburga pia migrat ab hac patria. Moribus interius similis fuit illa supernis. In terris vitatn dnxerat angelicam. luugitur optatis concivibus ipsa beatis Gaudia perpetua plaudit adesse sua. Regnum terrenum genitura parabat amoenum, Sprevit nt obscoenum coniugium iuvenum. Dilexit Christum, mundum despexerat istum, 10. Carnis delicias, eius amicitias. Virgineos mores observavit meliores Felle carens, humilis prona, tacens stabilis. Casta manens,pura, nec erat carnis sibi cura, Ut Christo placuit. vivere sic sturluit. - -218 -

15. Sanguinepraeclara, generosa,Deo quoquecara, Saxonicacprolis, raagnificaesubolis. Pro ?.cloCbristi procul advena,virgo, fuisti, Celanspropeniem gerrainis et sericm. Te scrvam faciens humilem regalia vitas, 20. Tutior ut fugiens sit tua virginitas. Servula pistoris famnlaris in omnibushoris Arte, sed uxoris est tua vita 1'oris. ln fontem iacitur corpus scd sic reperitur, Dc fundo loquitur corpus et extrahitur. 25. Concurrunt turbae populi de qualibet urbe, ^uod quisquis patitur, solvitur, eripitur. Virgine pro pura fiunt miracula plura, In prece quod petitur, hoc pia prosequitur. Subsistunt sani iuvencs. pueri, \eterani. Haec sunt dona Dei; laus referatur ei.

'.tffic. ras. S. Kineburgaesaec. 15. Cod. Lundinen. Lansd. 387. - Ab- schrift vi.n Rev. H. M. Bannister.

3t»5. In Translatione s. Kineburgae.

A d Processionem.

Salve. fcsta dies, toto venerabilis aevo, Qua Kineburga suo tollitur ex turnulo. Consilio sanus pracsul nwtropolitanus Transferri docuit, sicut eam decuit. 5. Digne translata sursum sunt ossa locata, Ne preniat illa solum, dum tenet ipsa polum. Assistuut proceres,dominus, dux, miles et heres, Praelati vetcres adveniunt celeres. Burgenses inulti magno sunt agmine fulti, 10. Et doctor cleri praedicat boe fieri. Claustralis, surge, cane tu laudes Kinebnrgae. Fratrps cum paribus stent tribus ordinibus. Concinat in turbis processio plebis et urbis Cantica virginea, virgo praeoptat ea. 15. Aegri sanantur, miracula iam renovantur, Omnia laetitiae signa sonent hodie. lutirmi quique mnti, claudi reliqaique Sani prosiliunt. vota Deo faciunt. Virgo, tuae laudi sistentes, quacsumus. audi, 20. Sit pax omnino, gloria, laus Domino.

Offic. ms. S. Kineburgae saec. 15. Cod. Londincn. Lansd. 387. - Ab- sclirift von Kev. H. M. Bannisti-r. - 219 -

De sancto Lanrentiu.

Extingue, martyr, grandia 2. Ergo te, martyr, supplices Discriminum incendia, Precamur, ut nos visites Ut puros nos siderea Nosquelesu concilies, Receptentsursum gaudia. Ut simus ipsi compotes.

3. Cui proli sanctissimo Cum patre laus ingenito Sit ab utroque parili Honorque fuso flamini.

Lirev. ms. Senonense saec. 14. Cod. Vatic. Keg. 153. A. - brev. Se- nonense imp. s. 1. et a. B. - 3, 2 Cum prole laus B.

367. De sancto Laurentio.

1. Pange, lingua, gloriosi 5. Qucm beatus vir lustinus proelium Laurentii, sanctus et Hippolytus Hac die qui mundum vicit Acceperunt et in agro sub Decio Caesare Verano sepeliunt, Et destruxit morte mortem Romae via Tiburtina, missus in craticula. Cyriacae praedio.

2. Qui dum esset in tormentis 6. Qui nunc iacet ecclesia positus craticulae, dicta suo nomine Exclamabat magna voce Extra muros civitatis non motus supplicio: in cista marmorea Non ardorem inilii prunae Et, ut dicunt Romae, cessit dant, sed refrigerium. sancto protomartyri.

3. Tunc spectabant admirantes 7. Ergo, martyr gloriose, impii Laurentium, deprecare Dominum Cuius carnes devastabant Pro nobis peccatoribus, invocantis Dominum ut nos tuis precibus Ignis vorax, carbo vivus Ascendere mereamur imperio Caesaris. ad caeli palatium.

4. Quem cum vidit, dixit [illi] 8. Quod praestare nobis pater beatus Laurentius: dignetur et tilius Pars haec satis est assata, Et procedens ab utroque subverti fac aliam paraclitus spiritus, Et manduca partem illam; Quibus laus et potestas tunc emisit spiritum. per aeterna saecula.

Dinrn. ms. Senonense saec. 14. Cod. Vatican. Rey. - 22U -

368. De sancto Leone. Ad Vesperas. Leo, papa Romanorurn, 4. Inclite papa. populo Gemmaepiscopornm. Preces fnnde pro cuncto, Genlium pastor cunctarum, Ut tua petitione Speculumsacerdotura, Nos aeternnspontifex Sis intercessor pro nobis Expiatos a peccatis Ad Deum miserrimis. lungat coetibus almis. 2. Ave. papa mitissime, Cunctarumurbium, Ronia, Ave. splendidissime, Ut sol lucidissiraa, Ave, Lomini athleta, Quae doctrina es ornata Confessorum agmina Tanti principis sacra i^iui inter sanctorum sacra Et fecunditate talis Fulgensnt sol et luna. Es repleta corporis. 3. 0 cnnctorum flos praesulum, Exsultate, astra poli, Mitis pastor oviura. Laetare, domna caeli. Peccatorum consolator. Arcliangelorumque chori. Plebium praedicator, Cum sanctis laetamini Verae fidei omnibus De tanta iucunditate Ora pro cnltoribus. Animae sanctissimae. 7. Gloriam patri vocibus Melodis personeraus, Gloriam Christo canamus, Gloriam paraclito, Qui trinus et unus Deus Exstat ante saecula.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalieu. 164 i 77). A. - Hym- nar. ms. Romariei Montis saec. 15. Cod. .Spinalien. 194 (86). B. - 5, 2 sol felicissima A. - 5, 4 Principis tanti B. - 6, 3 que fehlt B. -- 7, 1 Glo- ria B. - 7, 4 paracleto A.

369. De sancto Leucio. Ad Vesperas. 1. Optata dies advenit 3. Praecepta Christi praedicans Exsultans in deliciis, Et sanctitate radians Qua patriarcha Leucius Medelamconfert languidis, Laetus raigrat ad Dominum. Functos ad vitani revocat. 2. Hic clarus vitae meritis 4. Gaude. Brundusia polis. Refulgens et miraculis, Tantis ornata titulis. Pulsis procul erroribus Sed clarior eximium Plebem lavat baptismate. Patronum habens Leucium. 5. Gloria tibi, Domine. Officia s«. Patronorum ecclesiae Brundusioae imp. Romae 15&3. - 221 -

370. De sancto Lenciu.

Ad Laud es.

1. In matutinis laudibus 3. Ob boc celebrat annua Deumprecemur sedulo, Devotaplebs sollemnia; Ut nos ad caeli gloriam Tu, Christe, nobis annue Per sancti ducat merita. Huius sequi vestigia.

2. In Brundusina claruit 4. Prcccmur ergo supplices Urbe confessorDomini, Patreniperennis gloriae, In hac relinquens terrea Ut huius sancti merita Migravit ad caelestia. Nobis impetrent veniam.

5. Gloria tibi, Domine.

Officia ss. Patronorum ecclesiae Brundusinae imp. Romae 1583.

371. Oe sancta Lucia.

1. Lux, ecce, lustrat aurea, 4. Sicut fide non frangitur, Lucet Luciae laurea, Sic tracta fune tigitur, Laudantes laeto carniine Qoanto fnnis sit fortior, Laetemur loti crimine. Fit fide fulta fixior.

2. Mnndanis raundn micuit, 5. Poenas parans plus patitur, Mnndare matrem meruit Dum pia perit, per[fo]ditur, Mercans non mundis mercibus Poella passa gladio Mundans malis et motibus. Psallit perenni gaudio.

3. Commutans cum caelestibus, 6. Patri, proli, paraclito, Quod congrnit coniugibus, Cuins divino digito Contempsit carens carie Vicit virgo, sit gloria, Causas civilis curiae. Nobis secum sint ^audia.

Offic. ms. S. Luciae saec. 14/i5. Cod. Avenionen. 117. - Abschrift von Mr. Labande.

372. De sancta Lncia.

Dies datur, qaae lastratur, In hac orta nec non torta Luciae martyrio Fuit virgo nobilis Quo laetatar, nam locatar Matrem curans et coniurans Caelesti collegio, Ne tradatur nubilis, dotatur, decoratur Sponsumnolens,Christum colens Svracusa mansio. Sua donat dapsilis. - 222 -

3. His di&tracti- sponsi pactis 5. Sic subridenset deridens Trabitur ad curiam, Furentem Paschasiuiu, Ad quam ducta nec seducta Inconcussastans, percussa Daranat idolatriam Pcr infixura gladium, LaudansChristum et per ipsum Consolatur,quos hortatur Solam sequenslatriam. Ad perenne praemiurn.

4. Tracta multis. ut adultis 6. Honor iste tibi, Christe, Detur ludis turpibus. Cum patre, cum flamine, Non veretur nec movetur <,iuo puella sic tenelhi lunctis bobus pluribus, Vicit hoc certamine, Tunc fit ignis, sed liaec signis Qua laetemur, ut locemur Tutatur caelestibus. Nos in eius agmine.

Offic. ms. S. Luciae saee. u/i5. Cod. Avenionen. 117. - Abschrift von Mr. Labaude.

373. L)e sancto Machuto.

1. Benedicite Dominum, 7. Ibi quaerebat insulam, Gubernatorem omnium, Quam semper vocamus Inman, Qui novum dedit famulum, Non reperiensque illani ^lachutum, ducem Britonum. Revertens venit patriam.

2. Sanctus Machu egregius 8. Didascalum hic audivit, In die Paschae est natus Evangelio qui dixit: Cum eo triginta tribus Vitam aeternarn habebit, Simulque natis penitus. Patriam qui reliquerit.

3. Fueruntque eruditi 9. Sanctus Machu hoc audiens, Delhtici quoque domini, Patriam suam relinquens. In una die periti, Ad Colinum perveniens, In elementis edocti. Paratam navem intuens.

4. Sanctus Machlous inprimo 10. Quae habebat instrumenta, Habuit virtutem de Cbristo, Velum extensumin ea, Frigorem nunquam babuit, Honiinibus at vacua, Pallium a se eiecit. Cbristus sedebat in ea.

5. Hic quadam die perrexit, 11. Ancoramque qui tenebat, Ad litus maris pervenit Illos quoque invitabat Et illic ludens dormuit, Navigarc per maria Cum quo insula ascendit. Transmarinorum patria.

6. Hic belvam immanissimam 12. In illam cito intravit Palpavit ut agniculam, Et ventus validus venit. In die Paschaesuper quam Velum quoqueadimplevit. Sollenni cantavit missam. Et navis mare sulcavit. - 223 -

13. 0 ecclesiaelux niagna 22. ClialeuxomenDominum Et sacerdotumgloria, Omnipotentem,supernum, Dum gregi praestaspabula, Ut mereamurfulgidum Cordi pandis mysteria. Intrare habitaculum.

14. Hic venit ad civitatem 23. Ibi permanet gaudium Aletis intrans gaudentem, In luminc viventium, In qua multis virtutilus Sanctus, sanctus dicentium, Ostendit se hominibus. Sanctus Deus virtutium.

15. Curavit quoque leprosos, 24. Hymnum Mnchutis beati, Curvos erexit sanatos, Viri in cunctis optimi, Resuscitavit mortuos, Deeantate, presbyteri Qui inde vixerunt sanos. Eius et plures magistri.

16. Rex caelorum altissimus, 25. Magni quoque et pusilli Solus excelsus Dominus, In mcmoria animi Non clauditur temporibus Uti virtute meriti Permanens semper aeternus. Patris vestris salvemini.

17. Qui et vocavit optimum 26. Rogamus Cbristum Dominuin, Machutum suum famulura, Regem, rectorem oinnium. Sanctum atque miriticum, Xobis ut praestet soliilum Doctorem quoque perfeclura. In hoc muiulo auxilium,

18. Verus hic evangelicus 27. Nostri patris per meritum Athleta Dei optimus Macliutis validissimum, Contempta mundi gloria Ut mereamur gaudium Centena sumpsit praemia. Possidere angelicuin.

19. Audite omnesfulgida 28, Haec est feria sollennis, Sancti Maehutis opera In qua sacerdos nobilis, Episcopi praecipua, Sanctus Machlou egregius Magna et principalia. Caelos conscendit arduos.

20. Coram Deo dignissiraa, 29. Et nos armore debite Hominibus placentia, Debemus laudes dicere Diffamata per tempora Macbuti nostro auetori, Huius mundi novissima. In sceptro poli manenti.

21. Quem copulasti, Domine, 30. Cuius beatis precibus Angelorum in ordine, Mundemur a sceleribus, Benedictus a Domiuo, Ut consequaraur praemia Deo deoruin superno. Eius colentes merita. - 224 -

31. Praeferimuste laudibus 32. Gloria praeclarissimo Et postulamusprecibus, Christoqueregi optimo Ut piis nossuffragiis Et patri perfectissimo, Liberes a piaculis. Spiritui quoquesancto. 33. Gloria perenni Deo Unctoque Jesu Domino, Almo quoque paraclito In saecula saeculorum. Passion.ms. incertae »rig. saec. [12. etj 10. Cod. Londineii. Reg. 13 A X. - 5, 1 prorexit. - 23, 1 Chaleuxonicu.nti'.-nl>:ir mifsverstandene griechische Forni von 11'xtifitti und xaltia (oder *ttlos'{). -- Der Hymnus ist vielleicht ein KoDglomerataiis zwei oder mehrerenHyinnen. Mit -Str. 19, vielleicht auch mit Str. 24 scheint ein neues Lied zu beginnen. Auffallen mufs aucli tlie doppelteDoxologie am Schlusse.~ Abschrift vun Rcv. H. M. Bannister.

374. De sancto Magnobodo. In 1. Vesperis.

1. Yoce te sanctum Dominum benigna Plebs creatorem fragilis precatur, Ne suos unqnani scelerum rubigo Denigret actus,

2. Ut tibi laudes meritas rependat Hac die, qua te tribuente noster Gloria praesnl meruit locari Perpete caeli.

3. Iste duni vita viguit caduca, Pauperes pavit, miseros refovit Et reos vinclis macieque tritos Carcere solvit.

4. l)ebiles tirmnm tenuere gressum, Palpebraelumen repetunt ablatum, Et novus surdas sonitus per aures Verba ministrat.

5. Ignibus lentis febrium gravatos Liberat membris, paralysis exit, Morbido fluxu tenuata ventris Visccra sanat.

6. Sancteconfessor pretiose, qui tot Corpori curas adhibere laeso Xosceris, tabes precibus sacratis Ablue mentis. 225

7. Ut frui tecum mereamur otnnes Gloria cunctis posita beatis, Qua Deus iusti praemium laboris Reddit amoenura.

8. Sit tibi, celsi moderator orbis, Laus, honor, virtus simul et potestas, Qui supra caeli resides cacumen Triuus et unus.

Brev. Andegavenseimp. Parisiis 1551.

375. De sancto Magnubodo.

Ad Matutinum.

1. Nunc noster iiymnum concinat 5. Nummus datus pauperibus Chorus sonoro carmine, Pluri subauctus numero Dum praesulis Magnobodi CYescit refectis singulis Festum celebrat annuum. Mirantibus clientulis.

2. Miranda plane caelitus 6. Hunc deprecemursupplices, Donantur isti munera, Ut nos pio munimine yuae iam superna gratia Servet ab imminentibus In carne monstrant praeditum. Hostis dolosi fraudibus.

3. Orante sancto callidus 7. Ne sorbeat nos aspera Propellitur de corpore Mundi procella, protegat Hostis, daturque meutibus Nostram ratem, ne pirata Et sensibus tranquillitas Secum trahat per devia.

4. Adversa linquit littora 8. SumnioDeo sit gloria, Navis ducentenemine Qui nos mereri gaudia Undasquesulcans fluminis Det in supernis sedibus Agmen capit cum praesule. In sempiterna saecula.

Brev. Andegavense imp. Parisiis 1551.

370. De sancto Magnobodo.

Ad Laudrs.

1. Castis referre mentibus 2. Sacro docente spiritu Laudes decet Magnobodi, Cavet veneni pocnla Quem pluriniis virtutibus Et morte foeda profugus Deus decorum reddidit. Tabescit auctor crimiuis. t, Hymni Innliti. VI[. 15 - 226 -

3. Lumen legenti fulgidum 5. 0 beate Magnobode, Ab aemulis extinguitur, Te supplicantes protege, Sed spiritali lumine, Ut vana muudi respuant Quod cepcrat, concluditur. Et recta semper appetaut.

4. Exsangue corpus parvuli, 6. Ut cum dies advenerit Tritum iacens in platea, Cunctis statuta populis, Precante sancto praesule Carnem resumat spiritus Vivus reformat spiritus. Omni solutus crimine.

7. Summo Deo sit gloria, Qni nos mereri gaudia Det in supernissedibus, In sempiterna saecula.

Brev. Andegavenseimp. Parisiis 1551.

377. De s. Marcellino Ebredunensi.

In 1. Vesperis.

1. Natus in summis Marcellinus oris Africae quondam pervenit ad Alpes. Ubi sublimis urbs nunc Ebredunum Condita iacet.

2. Huic cum Domnino Vincentius iunctus Fugarunt illinc daemonumculturam, Orbe qui toto teuebant captivas Hominum mentes.

3. Hi templum urbi primum condiderunt, Quod Vercellenbis Ensebius praesul Et Vak-ntinus pastor Aemilanus Consecraverant.

4. Per hos antistes primus Ebreduni Datus est, quamvis renitens omnino, Sed pius nostro consulens errori Praesulera gessit.

5. Hinc Deum summum rogitemus omnes, Ut Marcelliui precibus adiutos Praestet nos tandem gaudia superni Visere caeli. - 227 -

6. Laus Deo patri genitoque,simul Spiritui sancto sit honor pereniiis, Qui poli summa residet in aula Trinus et unus.

Brev. Ebreduneuseimp. Lugduni 1520.

378. De s. Marcellino Ebrednnensi. Ad Matutinum.

1. Noctis aeternae tenebris eductos Nos Marcellinus, praesul Ebreduni, Traxit, dum nostros patres ab errore Solvit antiquo.

2. Qui dum gentilis conviva ferocis Foret cuiusdam, ad fidem convertit Hunc, dum contriti calicis fissuras Videt uuiri.

3. Huius obtentu corporis obsessi Membra relinquit daemonum pressura, Quod Marcellino capitis laesuram Ferox tulisset.

4. Rivus omisso nativo decursu Cedit tumescens populo credenti, Pastor dum crucis sublirae vexillum Promeret dextra.

5. Tota mox uno clauditur ovili Ebredunensis plebs dicata Christo Preceque iugi se pastoris almi Gaudet tueri.

6. Demus nuuc omnes Domino precatus, Ut maris huius fluctibus eiecti Possimus tandem contingere laeti Portum salutis.

7. Laus Deo patri genitoque, simul Spiritui sancto sit honor perennis, Qui poli summa residet in aula Trinus et unus.

Brev. Ebredunenseimp. Lugduni 1520. - 228 -

379. De s. Marcellino Ebrednnensi.

In Laudibus.

1. Laudibns diem veneremnr illum, Quo Marcellinus nexibus solutis Corporis inter meruit concives Vivere caeli.

2. Morbis oppressos variis oblitos Vidimus nunquam. sacram qui ad eius Prona concurrunt Dominum precando Tumulnm mente.

3. Urbem obsessarahostes derelinquunt Cruce vibrata caelo perterriti, Quod preces fusae templo Marcellini Obtinuerunt.

4. Oleum manans huius tnmba viri Mortuos fere et aridas manus, Urbem infectam constat sanitati Restituisse.

5. Criminum forte plebis Ebreduni Feruntur causa incognita ranltis Terapore longo praesulis divini Ossa fuisse.

6. Sed tandem nostris inventa diebus Summa cuni laude veneremur illa, Ut Deas nostros miseratus omnes Pellat reatus.

7. Laus Deo patri genitoque, simul Spiritui sancto sit honor perennis, Qui poli summa residet in aula Trinus et unus.

BreT. Ebreduneuse imp. Lugduni lo'_'i i.

380. De sancto Marciano. Ad Vesperum. 1. Audi, praesul Marciane, 2. Truces minas despexisti Martyr invictissime, Tamquamvana nubila, ijuns in tua promuut laude Praeparatus ad tormenta Yoces tui vernulae. Quaelibet crudelia. - 229 -

3. Dant candentesmassas ferri 5. Tunc iratus praesesfurens Per spatia laterum lussit satellitibus Ac perusta caro flagrans Hnius caput obtruncari Odor ut aromatum. Non in urbis moenibus.

4. Stant ministri vulnerati 6. Sic, beate Marciane, Massis ex urentibus Martyr atque pontifex, Neque laedunt Marcianuno, Vitaru donanstemporaleru, Urere quem cupiunt. Ad perenuemtransiens.

7. Summo patri demus laudes Pariter et filio, Ab utroque procedenti Spiritu paraclito.

Hymn. ms. Bobiense saec. 11. Cod. Vatic. 5776. - - Cfr. Mai Nova bibl. Patr. I II, 203.

381. De sancto Marcianu.

Ad Laudes.

1. Aurora clara rutilat, 3. Precamur ergo subditi Annua festa reparat, Lucis suggeras lumini, Cum Marcianus pontifex Ut sublevemur nitidi, Aulam polorum possidet. Quo meruisti transvehi.

2. In hac die devotius 4. Laudes patri altissimo Felix festum recolimus, Sitque parili filio In qua caelorum civibus Ac utriusque flamini, Est perpes factns socius. Ambobus semper simili.

Hymnar. ms. Bobiense saec. 11. Cod. Vatic. 5776. - 3, 4 Quod meruisti faver. - 4, 1 altissimi. - Cfr. Mai, Nova bibl. Pater I II, 204.

382. De sancta Margareta.

1. Theodosii filia 3. Olybrius vult recipi, Sprevit contemptibilia Haec negat cavens decipi, Et passatransitoria Ad Christum carsu celeri Est pro perenni gloria. Currens repugnat sceleri.

2. Haec Margareta nomiue, 4. Ad finem ab initio Divino gaudensoraine, Est constansin supplicio, Deserviens raunditiae Migravit ab exsilio Amatrix pudicitiae. ConiunctaDei filio. - 230 -

5. In passionistransitu 6. Uni trinoque gloria, Plebs adest multa gemitu, Qui vita, spes, victoria, Tyrannus adest fremitu, Cui laus sit hac dierula, Adest Christus in exitu. Honor per cnncta saecnla. Diurn. et hymn. ms. Benedictiri. Suecic. saee. 15. Cod. Dpsalen. C 477. - 2, 1 Hic. - Cfr. Klemming III, ll(j, woselbst das Lied irrip als Sequenz, die Quelle falschlich als Missale bezeichnet wird.

383. Iie sancta Margareta. 1. Ex^ultet vox ecclesiae 7. Eia, felix victoria >ion congaudensfiliae Et digne meritoria, Agniqne tympanistriae, Qua peccatorum scoria Margaritae, qaam hodie Divincitur et gloria Desponsavit rex gloriae. Calcatur transitoria. 2. 0 casta gencratio, 8. Tyrannus coepit furere Tali gaude consortio, Fidem nitens obrnere, En, quam felix est portio Face te iussit urere, Ubi perpes fruitio Cruor non cessat fluere Erit sine divortio. Fidem nisus astruere. 3. Margareta, sponsa Dei, 9. Demum cruentus properat Flos decoris virginei, Tortor, ut mortem inferat, Non te artus sanguinei Aquam poenalem praeparat, Nec tormenta ecult i Sed, dum nec sic te superat, Privaront via tidei. Te decollari imperat. 4. Olvbrius te virginem 10. Virorura quinque milia (*b formae pulchritudinem Haec cernunt rairabilia, Speranshabere coniugem, Mux abnegantsculptilia, Sed spretas fuclit saniruinem Et sic Christi familia Retrndens te in carcerem. Fert tormenta similia. 5. Draco te tunc absorbuit, 11. Virtutum vas eximium. Sed cor fide nil tepuit, Nunc cum catervis virginum Mox crnce facta crepujt Roga pro nobis Dominum, Et sic rufo occubuit. Ut post hunc carnis terminum Sponsam sponsus eripuit. Veniam donet criminum. 6. Daemon post baec conqueritur, 12. Sit laus patri cum filio, Dum caput eius teritur; Sancto simul paraclito, A te quod minns laeditur, Qui te de hoc exsilio Orat miser, dum caeditur, Ceu rosam fultam lilio Sic a te victus creditur. Caelesti vexit solio. Antiph. ms. S. Coronae saec. 13. Cod. Pragen. XII C 7 a. add. saec. 14 A. - Hymn. ms. Sanctae Coronaesaec. 14. Cod Pragen.I G 17. add. saec. 15. B. - 1, 5 Sibi despnn-atrex AB. -- 3, 3 te armis sanguineiA. 4, 5 der Keim ist unrein.- 6. 5 Et sic a te victnsAB. - 8, 3 Faci, radiert B; urspninglich wohl Facie statt Face. -- 10, o Suffert tornienta similia AB. - 10, 2 der Reim ajj^ltei-Uf^l.liJJ^ua*^jn. - 10, 4 Seu rosam B. - Vor Str. 7 Divisio. - 231 -

384. De sancta Margareta. 1. (raudio summovirgines 5. Reclusampost in carcere Vestras ornate lampades, Draco crudelis devorat, Ut Margaritae speculo Quera signum Christi dirimit, Regnum intretis caelicum. i.,>uodipsa martyr perfecit. 2. In quo refulget merito 6. Dehinc raartyr sanctissima Ipsa virgo clarissima, Hostem prostratum detinens, Quae mundi pompas renuens Cur tot et tanta scelera Sacravit se martyrio. Commiserit, interrogat. 3. Rapacitas Olybrii, 7. TJt belfis responsumdedit, Antiocheni praesidis, Ipsum abysso tradidit, Huius amore saeviens Ustione post caeditur Furit in eam acriter. Acre suspensa corpore.

4. Ast adamanti similis 8. Saevi tyranni mandato Preces et minas irridens lugulatur prudens virgo, Suspenditur in aere, Caelorum regi supplicans Dilaniatur graviter. Pro ipsam venerantibas.

y. Gloria tibi, Domine.

Brev. ms. Arabrosianum saec. 15. Cod. Borgiau. M II 20. - - 2, 3 pumpas. - 3, 3 seeviens. - 6, 2 Hostes prostratos. - 7, 1 belfis fiir belva oder belbus? - Das Akrostichon nennt als Yerfasser Girardus.

385. De sancta Margareta. In 1. Vesperis.

1. Dies sollemnis agitur, 3. Princeps dolet. irascitur, lu quo dives ingreditur Crine nuda suspenditur, Margareta palatia Virgo virgis conciditur, Caelica cum laetitia. Ungulis caro carpitur.

2. Regem colit caelestium, 4. Dernum carceri traditur, Cultum damnat gentiliura, Ore draconis clauditur, Ducem spernit Olimbrium Per crucem draco scinilitur, Et vanum mundi gaudium. Sana martyr egreditur.

5. Deo patri sit gloria, Qui moderatur omnia, Eiusque soli genito Cum spiritu paradito.

Brev. Lemovicense irap. Lemovicis 1495. -- Vgl. den Hyniuus Anfangsauf (Jenhl. BlasiusAnal. XXIII, 88. - 232 -

De sancta Margareta. Ad Laudes.

1. Margaretae collaudemus :j. l'uenas subit carcerak'- Virginus praeconium, Et tormentumvarium, Gloriosum recitemns Feras vincit noxiales Martyris martyrium Per Christi subsidium. Ut ad eius penetremus Post dolores temporales Praeclarum consortium. Caeli scandit atrium.

2. Regem colit supernorum 4. Sit laus summo genitori. Virgo, Dei filium, Regi regum omnium, Aeternorum gaudiorum Una Christo redemptori, Couferentem praemium, Salvatori gentiuin, Culturn spernit idolorum, Flamini consolatori Contemnit Olimbrium. Par decus, imperium.

Brev. Lemovicense imp. Lemovicis 1495. -" 4. 'J rejjnum omninm.

387. De sancta Margareta. Ad Vesperas.

1. Grates reddamus Domino, 6. Ignibus quibus traditur. Fratres, corde et animo Sospes ex his eripitur, (jui sponsis sui filii Foroces ferae mansuescunt Decus dat sui praemii. Dira collaque submittunt.

2. Assunt namque sollemnia 7. Constans persistens in fide (JUDbeata Margareta Torraenta devicit quaeque Cruoris unda effusa Et voce persecutorem Poli conscendit ardua. Libera confundit vilem.

8. (^uae clara exstitit stirpe, 8. Demum gladio confossa Magis sed virginitate, Carnea relinquens claustra Decens et pulchra facie. luntntur choro caelesti Sancta sed pulchrior fide. Suoque sponso perenni.

4. Quam sponsus et rex caelestis 9. Huius obtentu, Domine, Primo flore inventutis, Facinora nostra terge, In quo maneret, iucundum Possimus ut evadere Sibi consecravittemplum. Poenasaeternas gebennae. 5. Haec virgo pro sacra fide 10. Et adipisci praemium SubOlybrio praeside Caelestisregni fulgidum, lesu confidensdiversis Quo tua martyr et sponsa Extorquetursuppliciis. Gaudetcum te Margareta. - 233 -

11. Praesta, trinitas beata, Cuncta quae regis creata, Et cui exstitit grata Sanctavirgo Margareta.

Hymn. tns. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. 1, 3 sponsus.- 4, 3 mauet. - 5, 2 Sub fehlt. - 8, 8 lugiter choro. 10, 1 Ut adipisci.

388. De s. Maria Aegyptiaca.

1. Canimus laudum pia vota, Christe, Eius quae vitam meruit pudicam, Ante culparum fecibus pollutam Reddere tibi.

2. Aegyptus quondam vera monstra tulit. Gentium diis maculata multis, Protulit tandem eremi cultricem Nobis Mariam.

3. Pressit algoris duriter et artus Aestus et famis beatam rigore, Multos per annos habitans in silvis Casta fidelis.

4. Abluit sordes maculas peccati Lacrymis cordis penitus abstergens, Usquequo Dei semitas clecurrens Scandit ad astra.

5. Sit trinitati decus, honor, virtus, Cuius clementi bonitate reis Gratiam praestat veniamque donans Efticit iustos.

Officia ms. Toletana saec. 17. Cod. Vatic. Ottob. 702.

389. De sancta Maria Aegyptiaca. In 1. Vesperis.

1. Summeredemptor omnium, 2. Kam in huius praeconia Honor, virtus fidelium, Praesensplaudit ecclesia, Aegyptiacae precibus Quam supernorum curia Adesto nostri vocibus. Veneratur cum gloria. 3. Haec mundi vana respuit Totam se Deo voverat. Et delicta, quae coluit. Aestus sitimque spreverat, Dum Aegyptum deseruit Herbis fameracompescuit, .M»nqnesanctam adiit. Arena thorum praebuit.

4. Ibi deflens innumera. 7. Sic devota caelestibus Quae perpetrarat, scelera Snb Sozimaecons.pectibus lordanis undas petiit. Orans pacera ecclesiae " "rtam non abhorrait. Elevabatur aere.

5. (^uis resonare 8. Tali signans iudicio Quis valeat carminibns Se dignam Dei solio. Assultus crebros daemonum Cnius corde et animo Mariam infestantinm. Flagrabat desiderio.

Brev. Lemuvicensc imp. Lemovici- 14'.'"i.

390. De s. Maria Aegvptiaca.

In 2. Ve s pc r i».

1. Gandens omnis fidelium 5. Intenjeratae virginis Pronuntiet ecclesia Se vertens ad imaginem Peccatricis praeconium Scelus fatetur crirninis, Mariae cum laetitia. Oran» beatam virginem.

2. Aegyptum habens patriara i.l. Mox completo precamine Derelictis parentibus Ecclesiam ingreditur, Pervenit Alexandriam Fidem habens in virgine Obscenis vacans actibns. Plus repulsam noa patitur.

3. Festinans ad sollemnium Qnaesarnus.auctor omniam. Sanctae crucis quam propere Ut Mariae suffragio Ter intrandi dispendium L»es supernorum civium Suo tulit pro scelere. is frui consortio.

4. Templi sedensin atrio Gloria. tibi. Domine, Flet. gemit ad memoriam Qui surrexisti a mortuis. Reducenscum suspirio Cum patre et sancto spiritu Passam carnis luxuriam. In sempiterna saecala.

Brev. Atrebatense imp. Atrebati 1595. - Zu dem <(fficium Anal XVIII Xr. 56. - 235 -

391. De s. Maria Magdalena.

1. Spes famulorum, Christe, tuorum, Summi parentis unica proles, Annue votis, suscipe laudes, Quas in hac die festa Mariae Plebs recolendo fert tibi concors.

2. Haec Magdalene rite vocatur, Dum monitorem atque doctorem, Lnminis fontera, vitia linquens, Gratiam quaerens, pedibus haerens, Dograata bibens te speculatur.

3. Ante peccata, post theorenia. Haec amplectendo prima dilecta, Post diligendo est expiata, Nam tua dona merita nostra Nunquam praecedunt, sed comitantur.

"1. Quarc, resurgens tu primo tali Apparuisti, ut declarares, Quia non iustis sed suscitatis Et emundatis munera tuae Serenitatis maxime praebes.

5. Rogemus ergo nos peccatores, Ut, qui peccatis purgatam sanctam Civibus tuis associasti, Precibus eius nos quoque naevis Lotis des fontem visere purum.

6. Gloria patri, inclitae proli, Amborum quoque pneumati sancto, Qui trinus unus vivit et regnat, Sapiens idem, potens et bonus Per infinita saecula Deus.

Brev. ms. Seeoviense saec. Wia. Cod. Graecen. 770. - 4, 1 Qua resur- gens. - 6, 3 Qui tres.

392. I)e s. Maria Magdalena.

1. Dcus, qui quosvis eligis, 2. 0 peccatricemnobilem, Qui clemens lapsos erigis, Deo concupiscibilem, Ut peccatricemMariarn 0 ream famosissimam Salva nos dando veniam. Sed Cliristo dilectissimam. - 230 -

3. Septemlesus daemonia Manecum essenttenebrae, Eiecit de te, Maria, Lumen vidisti celebre, Vera verbi discipula Dominumtuis oculis, Attendis hoc benevola. Quod nuntias discipulis.

4. Plorans inter convivia Hinc maesta dicis : Domine; Rigas Christi vestigia, Hic te vocat ex nomine, Tergis capillis sedula, Audita voce Domini Ungis,subiungis oscula. Laetarespondes : Rabboni.

5. Istis placatus hostiis 9. lesus Mariae precibus Magister et obsequiis Resuscita nos, quaesumus, Remittit tibi crimina A peccatis mortiferis Multa, magna,diutina. Ut Lazarum ab inferis.

6. Curata lesum sequeris, 10. Pater per unigenitum Christum sublatuin quereris Da spiritum paraclitum Et ex ardoris cumulo Et post felicem obitum Ipsum quaeris in tumulo. Da nobis ad te transitum.

Hymn. ms. S. M.-iriac- Magdalenae Claustrourlmrgen. saec. 14/n>.Cod. Claustroneobnrgen. 996. A. - Hymn. ms. S. Mariae Magdalenae Claustroneo- bnrgen. 999. B. - - Ilynin. ms. S. Mariae Magdalenae Claustroneoburgen. anni 1336. Cod. Claustroneoburgen.1000. C. - Brev. ms. Claustroneoburgense saec. 14. in. Cod. Claustroneoburgen. 1200. D. - Hymn. ms. .S. Mariae MagdalenaeClaustroneoburgen. saec. 13/u. Cod. Claustroneoburgen. 1001. E. - 4, 4 Nugis subiungis B. - 5, 2 fehlt A. -- 7, 3 suis nrnlis ABCD. -

393. De s. Maria Magdalena.

1. Magnum salutis gaudium 4. Peccator hoc considerat Hoc clarum praebet speculum Et invidendo nmrmurat, Exempli paenitentiae, Dicens prophetam uescium Dilectae Christi Mariae. Praestare beneficium.

2. Cantemusomnes dulciter, 5. Exsultent civescaelici, Quia misericorditer Omneschori hymnidid, Florem respexit aridum Laudantes Ueum iubilant lesus, flos floris virginum. In hoc festo, quod celebrant.

3. Rore caeli perfunditur, 6. Mariac festum agitur Dum pes Cliristi perungitur, Magdalenae,quod colitur Culpa deletur clanculo Ab omnibus tidelibus Devotionisosculo. Devotis semperlaudibus. 237 -

7. In pace cum dimittitur, 8. Sis nobis tu propitia Voce divina dicitur: Nunc excusando vitia, Fides tua te salvam fecit, Peccandoquae commisimus, Quae Deura me esse credidit. Ora pro nobis, quaesuraus.

9. Sit laus patri altissinio Honorque eius filio Cum spiritu paraclito In sempiterna saecula.

I5rev. ms. Altovadense anni 1583. Cod. Altovaden. VI. - 2, 4 lesus florens virginum. - 4, 2 Et invidens murmurat. --7, 3 sq. je eine .Silbe zu viel. - Nach Str. 4 Divisio; vielleicht urspriinglich zwei Hymnen.

394. Ite s. Maria Magdalena. Ad. Vesp. et Laudes.

1. Magnum salutis gaudiutn 5, Hinc pbarisaeus murnmrat, Laetctur omne saeculum, Qui peccatricem noverat, lesus redemptor gontium, Christo mente detraxerat, Sanavit orbem languidum. Cuius posse non viderat.

2. Sex ante Paschae ferias 6. Cui respondens Dominus Advenit in Bethaniam, Convicit eum comminus Ubi pie post triduum Ex obligatis debita Resuscitavit Lazarum. Duobus ad imparia.

3. Nardi Maria pistici 7. Nos ergo Cbristum iudicem Sumpsit libram mox optimi. Amemus, verum indicem, Unxit beatos Domini Nostrae salutis obviam Pedes rigando lacrimis. Ferentes paenitentiam.

4. Fervens amore valido 8. Ilaec enim unxit Dominuaa Fletus profluxit oculo, Exalabastro cordium, Cui datur a Domino ])um profluxit contritio, Pcccatorum nemissio. Tergitque satiofactio.

9. Honor, decus, imperium Sit trinitati unicae, Patri, nato, paraclito Per intinita saecula.

Hymn. ms. S. Coronae saec. 14. in. Cod. Pragen. I G 17. add. saec. 14. -- 7, 2 iudicem. - Nach Str. 3. Divisio. 395. De s. Maria Ma^dalene.

1. Electa Christi famula. 3. Xardi pistici nectare Apostolorum apostola. Quae summi regis ungere Pastoris snper umera Digna fuisti verticem. Ovis vecta centesima. Ut invenires requiem,

2. Maria. soror Lazari, 4. Te cordis desiderio Redivivi qaatridui. Toto precamur. oleu Compnnctus cuius fletibus Tuarum precum volnera Caelorum flevit dominu-. Reatas nostri medica.

5. >it nato cnm ingenito Parique sit paraclito In unitate gloria Per infinita saecula.

Coll. Corp. Christi Oxonien. 197. saec. 12. - Abschrilt von Kev. H. M. Bannister.

396. De s. Maria Magdalena. Ad Vesperas.

1. Adcelebranda dies Mariae Emicat annua Masdalenae. Qua superos sitien; petiit Ac pereuntia deseruit.

2. Ista rigando pedes Domini Sponsa Dei meruit tieri. 0 veneranda Dei pietas. Crimina quae Mariae relevas!

3. Concita sub tenebris veniens Ad tumulum vacuumqae videns Credidit boc scelas esse pium. Qnaerit ubique, dolet nimiutn.

4. Dnm gemit et qneritur. famulae lesns adest precibus quaerulae; Quis sit et unde sit in ilubio : Nomine nominat hanc proprio.

5. Tangere se prohibendo vetat, Verba Dei iubet nt referat: Quae mulier reseranda %idet. T)iscipulis reticere piget. - 239 -

6. Gloria cum patre sit genito Spirituique sacro sit honor. Saecula qui regit ac reparat. Quod placeamus ei, faciat.

Brev. Auxitanum imp. Auxis 1533. -

397. De s. Maria Magdalena. Ad Laudes.

1. Festum Mariae veneremur oranes Criminum noxis veniain precantes Atque solvendo pariter canamus Munia laudum.

2. Ad pedes lesu veniens resedit, Uberes rivos lacrimarum dedit, Spiritu sancto meruit repleri Daemone plena.

3. Porta vim regni patitur superni, Dnm procul pellit mulier reatum Seque transscendens violenter ipsam, Scandit ad astra.

4. Laus, honor, virtus simul et potestas Sit Deo patri genitaeque proli Et tibi compar, utriusque flamen, Gloria semper.

Brev. Auxitanum imp. Auxis 1533.

398. De s. Maria Magdalena. In 1. Nocturno.

1. Nunc Mariae Magdalenae 2. Cuius sistens vestigiis Pangamusvota carmine, Haec sacris lavit lacrimis Quae meruit diligere Tergens capillis capitis Christum toto conamine. Et crebris mulcens osculis.

3. Ipsius lota manere Mox est ab omni crimine; Deus nos eins precibus Mundet peccatis omnibus.

Collect. ms. Gemmeticense saec. 10. in. Cod. Rotomagen. 26 (A 292). add. saec. 12. "240 -

399. De s. Maria Magdalena. Ad L aud e s.

1. Ad pedesChristi residens 2. Audit dicentemDominum: Et verbum vitae audiens Unum est necessarium, Maria cordis intima Elegit partem sobrie, Indulcat Christi gratia. Quam non qnibit amittere.

3. Deus, Mariae precibus Nos exorna virtutibus, Ut valearaus fieri Partis illius socii.

Collect. ms. Gemmeticensesaec. 10. in. Cod. RotoDiagen. 26 (A 292) add. saec. 12.

400. I)e s. Maria Magdalena. Ad Primam.

1. Exemplum paenitentiae 2. Quae fudit nardum pisticum Deus volens ostendere Super caput sanctissimum, Dedit Mariae veniam Odor unde nectareus Peccatorum multimodam. Statim fragravit omnibus.

3. Per cuius magnurn meritum, Christe. salvator omniuni, Fac, sit in nostris mentibus Unctio sancti spiritus.

Collect.ms. Gemmeticense saec. 10. in. Cod. Rotomagen.26 (A 292)add. 12.

401. De s. Maria Magdalena. Ad Tertiam.

1. Marthae,Mariae fletibus 2. Harumprecatu, Domine, Mox nt praecepit Dominus, Clemeus e morte animae Surgit a morte Lazarus, Dignare nos eruere Yivus datur sororibus. Reddensvitae perpetuae, 3. Ut Mariae dilectio, Qua te dilexit animo, In nobis semper ferveat Hic et per cuncta saecula.

Collect.ms. Gemraeticensesaec. 10. in. Cod. Rotomagen.26 (A 292) add. saec. 12. - 241 -

402. De s. Maria Magdalena. Ad Sextam.

1. Resurgens Dei filius, 2. Discipulis haec nuntia Mortis destructor inclitus, Prima defert gaudiflua, Primo Mariae visibus Hinc merito apostola Apparuit conspicuus. Vocatur in ecclesia.

3. Ergo, Maria, -poscimus, Tuis orationibus Ut commendes nos Domino, Cui laus sine termino.

Collectan. ms. Gemmeticense sa.ec. 10. iii. Cod. Rotomagen. 26 (A 292.) add. saec. 12. - Vou den Hyranen Nr. 39& bis 402 ist in Clieval. Kepert. aus eben dieser Quelle nur Nr. 398 vcrzeichnet, alle iibrigen fehlen.

403. De s. Maria Magdalena.

Ad Tcrtiam.

1. Proles raatris ecclesiac, 3. Martharn lesus sollicitat, Mariae festum recole, Sed Mariam refocillat, De cuius paenitentia Elegit Martha congruam, Caelestis gandet curia. Maria partem optimam.

2. Quae Christum Dei tilium 4. Hoc unum necessarium Ita dilex.it plurimum, Nobis a patre luminum Ut mereretur omnium ^laria dari impetret, Remissionem scelerum. Pro qua nos idem adiuvet.

5. Deo patri sit gloria.

Brev. ms. Komarici Montis saec. 16. Cod. .Spinalieu. 164 (77).

404. I)e sancta Marina.

1. Marina, virgo Domino devota, Laudibus digna, precibus rogamus, Plebe pro ista preces fundc tuas Tempore omni.

2. Faciem pulchram, pulchriorem fidem, Patiens multum moribus et vita7 Vitam boncstam liabuit baec virgo. Seraper beata. M, Hj-iuni Inediti. VII. 1(> 242 -

3. Floribus fulget coronata virgo, Obviam pergens sponso atque sponsae Oleum secum et vasa portavit Haec sacra virgo.

4. Cognitus fuit sexus in lavando Virginis huius, Marinae beatae, Meritis cuius veniam precamur Caelitus missam.

5 Virginum sacra, virginum beata Virgo, quam laurtat ehorus angelorum, Laudibus fulgens, meritis in caelis Fro nobis ora.

6. Marina virgo, Domino assistas, Clero astanti veniam deposcas, 1'opuli huius dimissis peccatis Precibus tuis.

7. Gloria patri, filio triumphus, Honor assistat spiritui sancto, Tribus personis, deitati uni Canimus laudeni.

Brev. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Archiep. Utinen. Oct. 10. A. - Brev. ms. Civitati-u

4(15. L)e saucta Martlia. I n 1. Vesperis.

1. Exsultet aula caelica 4. Exstinctum arane suscitat, Iii hac die miritica, Dum fidem Christi praedicat, ln qua rex Cliristus inclitam Avenionis patria Martbam coronat hospitam. fessat ab idolatria.

2. Haec est Christi loquifera, 5. Martha prece sollicita Obstetrix et dapifera, Somnotorpentes excita, Cuius sancta petitio Ne hora nos anticipet, Fit fratris resurrectio. Quo sponsus Christus veniet. 3. Dumque Tarascam perimit, 6. Laus sit aeterno solio A peste terram exiiuit, Paraclito cum filio, Et Tarasconispraedia Qui Mariam glorificat Gaudent eins praesentia. Marthamque beatificat. Brev. Grassen-e imp. Lugduni 1528. - 243 -

406. De sancta Martha. Ad Laudes.

1. Lux, ecce, surgit fulgida, 5. Exstinxit Satan lumina In qua Christi iam hospita Circa aegram deposita, Suis praeclaris meritis (^uae post vidente hospita Multis splendet miraculis. Soror accendit facula. 2. Draconem inviiicibilem 6. Haec est magna sollemnitas, Per leonem vel hominem, Cuius summa celebritas Urso vel ullo gladio, Cuius Christus funebria Suo ligavit cingulo. Praesens peregit dextera. 3. Ad cuius preces Dominus, 7. Ad cuius tumbam corpora Quem necaverat Rhodanus, Sanantur cuncta languida, Resuscitavit puerum Sauitatem recipiunt lam mortuum per biduum. Aegri, qui fide veniunt. 4. 0 cligna magnis meritis, 8. Flagiteraus hanc dominam Cuius Dominus oculis In laudibus magnificam, Sonoris monstrans animam Ut nos ipsius precibus Parteni scandentem aetheram. Salvemur a criminibus.

9. Gloria patri Domino Einsque soli filio, Regnanti omni saeculo Cum spiritu paraclito. Brev ras. Humiliatorum anni 1443. Cod. Vatican. 9217. - 5. 4 ascendit.

407. De sancta Martha. In Laudibus.

1. 1'raeclara Dei gaudia 4. 0 dulcis Christi hospita, ^Jundo sonct ecclesia Per tua sancta merita Jn Martha, Dei famula, Ora pro nobis omnibus Pangens caeli miracula. Tuum festum colentibus. 2. Ilaec liospitavit Dominum, 5. Concedat simplex unitas, Qui suscitavit Lazarum, Praestet una diviuitas, Haec suo sancto precatu Ut tuae laudis cantica Expurget nos a reatu. Nobis sint salutifera. 3. yuae draconemleoninum 6. Sit laus paterno lumini Per auxilium divinum Cum tilio vel flamini, Vicit suo funiculo Ut nos per Marthae raeritum Utens Dei auxilio. Caeli transducat aditum. I!rev. Xantonenseimpi Pictavii 1542.- 2, 3 Rex suo. - 6, 1 Sit laus patrono. - 6, 3 Ut qui per. 16* - 244 -

408. De sancto Martinu.

1. Martinus meritis compar apostolis, Praesul magnificus,pontiticum decus, In mundo celebrem consecrat hunc diem, Qua conscendit ad aethera. 2. Martinus modicus et pauper saeculo Dives ingreditur regna perennia, Quamvis ecclesiae pace qniesceret, Palmam martyrii tenet.

3. Hic Christum media chlamyde texerat, Tres de morte viros atque resuscitat, Dum nudis brachiis obtnlit hostiara, Ignis caelitus adfuit. 4. Quanta possideat gaudia perpetim, Nullum cor penetrat, lingua vel explicat, Unam namque tenet perpetuo stolam Praestolatur et alteram.

5. 0 Martine, Deo praesul amabilis, Pro nobis Dominum posce piisimum, Ut inundet miseros, crimine sordidos, lustis praemia conferens.

6. Hoc summus genitor, conditor omuium, Hoc unigenitus filius adnuat Amborumque simul spiritus omnia Disponens bene saecula.

Brev. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Archiep. Utinen. Oct. 10. A. - llymn. ms. S. IVtri Mart. Utinen. saec 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. B. - Hymn. et Psalt. ius. Civitattnse saec. 15. Cod Civitaten. LXXIII. C. - Psalt. et hymn. ms. Civitatense saec. 14. (Jod. (Jivitaten. LXXII. D. - Krev. ms. Civitatense aniii 147l>. Cod. Civitateii. LXXIV. (28). E. - Sauct. ins. Aquilegiensesaec. 15. l'od. Labacen.71. F. - Brev. Aquilegienseimp. Ve- netiis (de Torresanis)1496. G. - 3, 1 Sic C'liristuiii B. - 4, 2 lingua nec ex- plicat F. - 5, 1 H Martine Deo E; O lehlt. BG. - 5. 2 nobis posceDeum pissimum F. - 6, 1 Haec summus A. - 6, 2 annuat filius F.

409. De sancto Martino. Ad 1. Vesperas.

1. Sancti Martini pvaesulis 2. Qui in adulescentia Hymnum laeti referimus, Dci praeceptatenuit Qui hoc contcnipsitsaueulum Stipcmijuelargam iugiter Mercatusqueest praemium. Krogavit pnuperibus. - 245 -

3. Instat doctrina orthodoxa 5. Magnusexstitit raedicus Digna sortitus praemia, Infirma sananscorpora, Pastor verus in populo, Devotassolvit animas Summus sacerdos rutilans. Possessas a diabolo.

4. Crebris quoqueieiuniis 6. Tanta repletus gratia Carnis reppulit vitia, Obviam Chhsto abiit, Saepe docendo populum Nobisque semper inaxima Destruxit mundi idola. Ostendit mirabilia.

7. Kogemus ergo, populi, Confessorem altissimi, Ut ipse nobis impetret Pacem et indulgentiara.

Brev. ras. Romarici Montis saec. 16. Cod. Spinalien. 164 (77). A. - Hymnar. ms. Romarici Montis saec. 15. Cod. Spinalieu. 194 (86). B. - - 1,3 hoc fehlt AB. - 3, 1 Instans K. - 5, 3 Devotus B. - 6. 3 Nobis cum semper A. -- Doxol: Deo patri sit gloria.

410. De ss. Qainqne Martyrilms.

Ad Vesperas.

1. Proles Francisci germinat 4. Radix de terra sitiens Crucis Christi in stipite, Hos fusti haerens madidat Flores roseos geminat Et gladius pertransiens, Cruore lesu comite. Profanus inde trepidat.

2. Uberes fructus protulit 5. Ignis flamma supponitur Rigatos Christi flumine, Capillis horum floridis, Qui rorem stirpi contulit Nec is nec caro uritur Cum spiritus munimine. Nec membris fuscat squaliclis.

3. Dulcem ut gustet palmiturn 6. Rabiem gentis pertidae Liquoremquefragrantiae, De finibus credentium Mortis Christi se hospitum Aufer, o lesu, provide lungat [nunc] redolentiae. Ob necemmorientium.

7. Familiaeque martyrnm, Pater caelestis gratiae, Premehoste[m] atque dirum, Dextra nos siste acie.

Brev. ms. Franciscanum anni 1492. Clra. Monacen. 23 1">2.- 3, 4 lun- gant; es fehlt eine Silbe. -- 7, 3 Prime hostem atque chirum. - 246 -

411. I>e ss. ({ninqne Martyribus.

A d M a t u t i n u m.

1. Pangatsanctorum merita 6. Deticiuntprae taedio Coetusminorum candidus, Cruoremmox non fundere Mente delectat subdita Pro Christi raortis praedio Excelsa sede splendidus. Contracta corda tundere.

2. Partus virtnte generat 7. Petunt exinde aditus Stirpem inclitus fulgidam Paci livore gentium, Nec ab ipso degenerat Quorumerrorem funditus Nobilitate floridam. Eliminant furentium.

3. Suavi inulti nectare 8. Trucidantur funiculo Christi sitiunt sanguinem, Verberum ictus tolerant, Rubentem rosae iubare Figuutur spinae spiculo Gnstant Deum et hominem. Nec eas poenas ponderant.

4. Tulisse mortis verbera, 9. Plectuntur fracto gladio, Cum uteram egreditnr, Cervicem tendunt propere, Tremunt pontus et aethera, lubilantes prae gaudio Dum cnice pallens moritur. lesum sequi prospere.

5. Languent dolore nimio. 10. Praestet hoc nobis genitus Rubet vultus ob lacrimas, Patris caelestis gratiae Dulci lesu eximio Ac utriusque spiritus, Donant corpus et animas. Aeternae iungant gloriae.

Brev. ms. Franciscanum anni 1492. Clm. Monacen. 23152. - 9, 4 fehlt eine Silbe; lies praepropere? oder erganze sequi iam.

412. L»ess. Uninque Martyribas.

In Laudibus.

1. Victrix fides, quam non vides, 3. Reges Christi coram tristi Martyres movit quaerere Alligatisque manibus Mitem esum, dulcem lesum, Adducuntur, conspuuntur lam lutis orto sidere. \o»»wo refertis artubus.

2. Lux in luce, lesu, duce 4. Igne diro furit tiro Martyresprobas framea. Mensin te, lesu, iubihi, In te flore et nitore lam candescunt et albescunt Lnx, ecce,surgit aurea. Nox, tenebraeet nubila. 247 -

5. Cincti fune importune 7. Spina, cruce. mira luce Teruntur more scoriae, Lapsos trahe piissime, lesu, letum aufer, meturn, lesu fortis, liber mortis, Splendor paternue gloriae. Aeterne rex altissime.

6. Vitam puram et secnram 8. Videntiura. tucentium Victornm interemptio More tyrannum adeunt, Ferat pacem, auge facem, Fluit uuda, rubet munda, lesu, nostra redemptio. Vexilla rerjis prodeunt. 9. Nuuc, victores. conductores, Iram aufferte pertidi Nos tuendo, inducendo Ad venam agni providi.

Brev. ms. Franciscanum anni 1492. Clm. Monacen. 23152.

413. De sancto Matthia.

1. Apostolorum in ordine 5. Sistnntur interim duo Dei sacerdos Matthias Praesente sanctorura choro, Fide probatur iuclita, Tcstes fuerunt qui integri ( anatur alta gloria. lohannis a baptismate.

-. ludas nefando crimine 6. Deinde Christo iudice, Dum Christum iniquis traderet, Arbitro mentis intimae, Et debita sententia Apostolatus munere Est morte raptus pessima, Sors vera Mattbiae exiit.

3. Tunc congregati apostoli 7. Qui nempe sancti protinus Casum videntes perfidi lufusioue spiritus De plebe quaerunt undique, Cum ceteris est omnium ludae loco qoem subrogent. Linguis locutus gentium.

4. Orationis impetu 8. Hic praedicandi oraculo Simul precantur ad Deum, Implevit orbis circulum Qui corda novit omnium, Et pergit ad caelestia Daret ministrumcongruum 'Christi canensmagnalia.

9- Gloria patri ingenito, Gloria unigenito Una cum sancto spiritu In sempiterna saecula.

Legend. ms. Mediolaneuse.«aec. 13. Cod. Ambrosian. C 125 inf. - 1, 2 Dei fehlt. - - 2, 1 ludasque.- 5, 3 integram. - 6, 2 mentis interie. - 7, 3 est fehlt. - 24S _

414. De sancta Mathilde Dissensi.

1. Meritis celsam, praemio beatani Doraini sponsam, spiritalem matrem, Signis insignem,canimus devoti. Sanctam Mathildim.

2. Ecclesiarum decor et ornatus Teneris annis Domino sacratur, Hostia laudis, pingue holocaustum, Sancta puella.

3. Herilem prolem unctio magistva Subdidit cunctis, spiritus libertas Eminens mundo Domini amore Dulce servivit.

4. Thorum delicti nesciens migravit, Nunc quies illi tuta cum supernis, Quos est hic exsul mente frequentavit, Corde dilexit.

5. Haustu vinali abstinens beata Bibit ter vinum caelitus ex aqua, Daemone mutam purgat, et purgata Loquitur muta.

6. Illa dum orat, subvenitur aegris, Reddita salus. virtus manifesta. Gloriae Christi atque sanctitati Virginis testes.

7. Laudera.virtutis virus, dum vitaret, Homines fugit, gloria praecurrens Virginis sanctae prodidit secretum Undique praesens.

8. Trinitas sancta seraper konoretur. Gaudium iustis, prece sit iustorum, Yenia nobis, salus universis, Gloria Deo.

Collect. ms. Diessense saec. 14. in Clin. Monacen. 1076. - Xach der Vita M;itliildis von Engelhardus,Alit von Lanchaim, ..quodamdictus abbas nunc autenipauper Christi in Laucliaim.'' Dem Lebenvorauf geht von jfingerer Hand ein Officium in Keimprosa. - 7, 1 Tandem virtutis. 82 pn-rtsit iustorum. - Akrostichon: Mehthilt. - 249 -

415. De sancto Manritio. Ad La udes.

1. Salve, martyr egregie, 3. Oramus,vestris precibus Mauriti, princeps principum, Culpis mundemuromnibus, Salve, victor dignissime, Vincamus piis actibus, Cohortis ductor inclite. Agni sequamur choreas. 2. Salve, testis dulcissime, 4. Praesta, solus ingenite, Exsuperi piissime, Praesta, Deus tu genite, Salve, comeset legio, Praesta, sacer paraclite, Salvete, cosrai lumina. Et per aeterna saecula.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utineu. saec. 16. Cud. Civit. Utiueri. s. n. 2, 4 Salve eosmi. - 3, 3 Vincanmr. -

416. Ile sancto Mauro.

Ad Lau de s.

1. Christe, salvator omnium, 4. Cultu vigili pauperum Tuorura vota supplicum Caelicum gerens animum, Exaudi nunc propitius Maerentibus solacium, Levitae Mauri precibus. Captivis dat subsidium.

2. Qui pro amore Domini 5. Huius Mauri caelibis Amorem liquit saeculi, Salvantur aegri meritis, Gaudia rerum fluida Redintegrantur debiles, Contempsit tua gratia. Laetificautur flebiles. 3. Hinc namquesancto pectore 6. Sit Deo patri et filio Crucem portat assidue, Honor et iubilatio In omni actu strenuus, Cum spiritu paraclito Locutione inclitus. Regnanti poli iubilo. Psalt. et hvm. S. Servuli saec. 15. Cod. Cicogna 1573 (20''..ji. - 5 3 Redintegrantes

417. De sancto Mauro. Ad Vesperas.

1. Inter excelsos niveosque coetus, Qui sacris caeluin meritis adornant Inclita Maurus pater ante Christum Luce coruscat.

2. Hic puer parvus Domino sacratus Et Benedicti patris ore doctus Gratia Christi duodennis actus Cavit iniquos. - 250 -

3. Parcior victiis, cilicina vestis, Lectio psalmi, lacrimae perennes Auxerant illi meritum reatus Adnihilantes.

4. Tum suum Christus decorans alumnum lllius signis bona publicavit. Namque non paucis precibus salutem Contulit aegris. 5. Ad patris iussum laticis profundi Ambulans sicco pede pressit undas Et crucis signo nova praeparavit Lumina caeco.

6. Nunc pius nobis veniatu precetur Et sua nostrum prece frangat hostem, Eius ut caeli pariter queamus Scaudere sedem.

7. Laus et immensum decus atque lumen, Trinitas rerum, tibi sit, creatrix, Cuius est simplex deitas gubernans Saecula cuncta.

i >ftic. ms. S. Mauri saec. 12. ex. Cod. Petroburgen. F I 27. - Daraus Gillert in Briegers Zeitsch. f. Kirchengesch. IV, tilO u. f. (G). - 1,1 vive- osque G. - - 3, 4 Ad nihilantes G. - 4, 1 Cum G. - ,,Hymnus sancti patris nostri Mauri abbati.s ' Hs.

418. De sancto Manro. Ad Nocturnum.

1. Deus, bonornm prueniium, 4. Ibi struens coenobium Lux vera te sequentium, Fit dux tibi placentium, luva colentesannua Quos voce, signis, opere Mauri tui sollemnia. luste docebat vivere.

2. Qui more vivens caelico 5. Tunc splenduit rairaculis Sab habitu monastico Factus lucerna saeculis. Tua repletusgratia Nunc noster in temporibus Carnis repressit vitia. Protector exstet, quaesuraus. 3. Dehinc nitens virtutibus 6. Summopatri ac filio, Et caritatis actibus Cura spiritu paraclito lussu magistri Galliam Uni Deo, sit gloria Petit relinquenspatriam. Per saeculaperennia. Oftic. ras. S. Mauri saec. 12. ex. Cod. Petroburgen.F I 27. - Davaus Gillert 1. c. 611. - 251 -

Ad Laudes.

1. lam, Maure summis coetibus 4. Ergo. pater sanctissime, Coniunctusin caelestibns, Tuos sequacesrespice, In valle fletus positos Hostem repelle pessimum, Tuos revise subditos. Gregem fove monasticum.

2. Qui fraude raptum daemonis 5. Tuo precatu iurgia Resuscitasti mortuum, Pellantur et lascivia, Nos precibus et meritis Christi ministros caritas A morte salva criminum. Et mentis ornet puritas.

3. De te loquentes perfide, 6. Snmmo patri ac filio, Duro repletos daemone, Cum spiritu puraclito Sanos crucis iuvamine Uni Deo, sit gloria Non distulisti reddere. Per saecula perennia.

Offic. ms. S. Mauri sa.ec.12. ex. Cod. Petroburgen. F I 27. - Daraus Gillert 1. c. 611 u. f.

420. De sancto Mauro.

In 1. Ves pe ris.

1. Congratulemur Domino 5. Nam caecis, claudis, ceteris Sollemni cum tripudio Aegris ac tribus mortuis Diei buius annua Salutis medicamina Recolentes sollemnia. Ope donavit caelica.

2. In qua exivit hominem 6. Sodaleni traxit aequore, Terrae commendans pulverem Fratrem lusum a daemone Maurus, confessor inclitus, Perspexit efticacius Caeli coniunctus civibus. Ac patris viam caelitns.

3. Clausns in carnis carcere 7. Cuius adiuti precibus Crucem portavit corpore, Ac mundi culpis omuibus Contriti cordis optima Reddamur digni strenue Est factus iugis victima. Dono perennis gloriae.

4. Qua praesentem deificam 8. Sit lau<, decus et gloria Monstrabat sibi gratiam, Regenti cuncta saecula, Bonis clarus operibus Patri Ueo cum tilio Multis atque virtutibus. Et spiritu paraclito.

Offic. ms. S. Mauri. saec. 12. ex. Cod. Petroburgen. memb. lat. F I 27. - Daraus von K. Gillert iu Brieger, Zeitsch. f. Kirchengesch. IV. 605 u. f. - 252 -

421. De sancto Manro. A d Noct urnum.

1. Romanis olim sedibus 5. Nam fame, siti nimia Dignis ortus natalibus Atque multa vigiliu, Divina providentia Sempertactus cilicio Ut stella fulget splendida, Ardore Christi nimio

2. Beati magisterio 6. Multis orationibus Bcnedicti sanctissimo Cordis mixtis singultibus Adhaerens multo iustins Dei sibi propitiam Maurus, Christi discipulus. Exhibebat praesentiara. 3. Contracto pede saeculi 7. Brevi factus deicoJa Legem servavit Domini, Multa signorumgloria Terrena pro caelestibus Effulsit pater providus Lucra mutans mercedibus. Gallicis regionibus.

4. Quamvis gradu posterior, 8. Ubi carne deposita Nullo factus inferior, Per patrata miracula Pater dat testimonium Notum factum est saeculo, Eius signanspropositum. Quod nunc vivat in Domino. 'J. Condignis cuius precibus Trinus et unus Dominus Det nobis regna caelica, Cui virtus et gloria.

Oftic. ms. S. Mauri saec. 12. ex. Cod. Petroburgen. memb. lat. F I 27. Daraus von Gillert 1. c. 606.

422. Ite nancto Mauru. Ad Laudes.

1. Laudet cborus fidelium 4. Ausu cuius praecognito Regemauctorem omnium, Crucis nmnitus clipeo Perenni cuius gratia Pesteminiquani reppulit, Reis confertur venia. Quae mirum sonum intulit.

2. Per quemMaurus sanctissimus. 5. Pro rei certitudine In spe caelestipositus, Sanctoflenti pissime Fictae fraudis ridicula Mox angelusapparuit Praecognovit phautastica. Ac ventura non siluit. 3. Nam daemonarte pessima 6. Esto certus,carissime, Intrantemtempli limina De tuis nullum perderc, Sanctumvirum exterritat, Sed,cum gregem praemiseris, Dura mortes gregis indicat. A Christo coronaberis. - 253 -

7. Fratrcs viginti septies 8. Sic iuxta vaticinium Vitae bis binis sexies Functus vice mortalium Servatis divo munere Pater virtute clarior Caelesti dantur patriac. Subsequiturfelicior.

!t. Quo rex aeternae gloriae Det nobis sempervivere, Cui sit omnipotentia, Honor, virtus et gloria.

Oftic. ms. .S. Mauri saec. 12. ex. Cod. Petroburgen. memb. lat. F I 27. Daraus Gillert in Briegers Zeitsch. f. Kirchengesch. IV, 607 u. f.

423. De sancto Maximo. Ad Vesperas.

1. Gratulare, iucundare, 4. 0 lucerna, tu pincerna Fidelium devotio, Christi, reflores gratia Veni, die pater, pie, Imitando, demonstrando Magno salutis gaudio. Bcato nobis gaudia.

2. Nos, Maximc sanctissime, 5. Diligamus et legamus Defende, dator munerum, Confessorisqueopera, Te amavit, te ditavit Quae demonstrant et illustrant Conditor, alme, sidemtn. Aeterna Christi mirnera.

3. Hunc amemus, hunc laudemus 6. Precor, ora sine raora, Maximum dignum gratiae, Maxime, caeli candidi Quem laudavit et beavit Ut nos ducas et conducas Summae Deus clementiae. Ad cenam aijni providi.

Brev. ms. Cavense anni 1308. Cod. Casanaten. C. III 2 (1575). - 6, 1 Precanmr ora.

424. De sancto Maximo. Ad Nocturnum.

1. Nocturnis in vigiliis, 3. Maxime, pater inclite, In Maximi sollemniis 0 confessor magnifice, Noster chorus invigilet, Virtute Dei praedite, Quem cordis voce postulet. Caelo fulges mirifice.

2. Psallamus in natalibus 4. 0 sacerdos sanctissime, Doctorisque praeconiis, Nobis praesta remedium, In hymnis spiritalibus Nunc, Maxime mitissime, Magnis laetemur gaudiis. Da nobis semper gaudium - 254 -

5. Laus illi detur gloria. (jui maximo cum gaudio Assumpsit cum victoria Hunc in caeli palatio.

Brev. ms. Cavense anni 1308. Cod. Casanaten. C III 2 |1">7">I.- 5, 2 maximi. - Vgl. zu Str. 1 Anal. XXII, Nr. 171.

425. De sancto Maximo.

Ad Laudes.

1. Aurora surgit aurea 3. Hic ut stella matutina In Maxinii trii>udio, Refulgenscaeli gaudio Et ut columba Divea Verbo vitam et doctrina Lux lucet eius radio. Dat hic dignis palatio.

2. 0 pastor admirabilis, 4. Verorum pater pauperum, Vir totius prudentiae, Sis adiutor hunriliuin, Maxime. tu amabilis Retribuens in posterum Splendes in caelo gloriae. Aeternum his auxilium.

5. Sit trinitati gloria, Sit honor, sit laus debita, Nobisque detur venia Nunc per Maximi raerita.

Brev. ms. Cavense anni 1308. Cod. Casanaten. C III 2 (1575).

426. De sancto Memmio.

1. Laetetur urbs sollemniis 4. Est Nauda fons in proximo Cbristi sacrati praesulis, Urbis dictus vocabulo, Ex urbe Roma geniti In quo puer, dum decidit, Summique patris Memmii. Funesta mortis pertulit.

2. Petro iubeute Gallias 5. Huius parentes protinus Adiit hic fanaticas Multis currunt cum fletibus Et Cathalaunisperfida Sanctumrogantes Meramium, Sic expetivit moenia. Quod suscitaret moituum.

3. Illic coetus gentilium 6. Confisus hic in Domino Regemspernebat omnium Precesfundit ex intimo, Et repellebat dulcia Ut in salutem civiam Divini verbi dogmata. Hunc suscitaret mortuum. - 255 -

7. Divina vis mox adfuit, 9. Hic patrator insignium, Laetusque puer prosilit, Turmis addictus caelitum, CivesqueCatbalaunici [Deo] ferat suffragia Se sacro dant baptismati. [Nobisque] poscat praemia.

8. Petunt gaudentcs, Memmius 10. Deo patri sit gloria Ut esset urbis maximus. Eiusque soli filio Sumpsitque culmen cathedrae Cum spiritu paraclito lllos replendo lumine. Et nunc et in perpetuum.

Brev. Cathalaunense imp. Virduni 1570.

427. De s. Mercurio.

1. Glorietur Armeuia 6. Scriptura nempe loquitur, Tanta prole Mercurio, Quod malum, quod non luitur, Laudat Saranitum patria Reum trahit ad alia Sub eius patrocinio. Divina de iustitia.

2. At tu prae cunctis, Samnia, 7. Et ut scelus acerbius Eius freta praesidio Reddat infelix Decius Gaude, laude tripudia Roma privatum gloria Pro tanto beneficio. Ingulat in Caesaria.

3. Hic ortus in Armeuia 8. Qui Roraa vel Armenia Post sacri fontis gratiam, Plus te dilexit, Samnia, Qua dicebatur Mansia, lllis adversossubigens. Secutusest militiani. Te sibi serapereligens.

4. Tunc Decius peremerat, 9. Quosplacuit eligere Quos unda sacra tinxerat, Te, martyr, semper colere, Philippum, patrem et filium, Hos et tu seiuper protege, Cum regerent imperium. Dum terrae sumus incolae.

5. In cuius poena sceleris, 10. Mercuri, martyr inclite, Mercuri, lux Armeniae, Nostros clamoressuscipe Poenis te dat innumeris Tuis[que] sacris precibus Et omni contumeliae. Munda nos culpis omnibus.

11. Patri, nato, spiritui Omnes cantemus cernui: Perennis tibi gloria, Qui das aeterna praemia.

Collectan. ms. Coustant.Caietani saec. 17. Cod.AlexanJriu. 96. - 4, 3 Philippus. - 8, 1 Qua. - 250 -

12S. [)a sancta Michaele.

1. Arcliangeiorumpriucipi 4. In necessitateultima Devoti cantemus laudem, Per suam misericordiam Ut sit nobis propitius Succurratnobis miseris, Exoremuspiis precibus. Ne ducamur in tenebris.

2. Cum caeli exercitibus, 5. Ne hostis nos decipiat, Quorum dux est egregius, Nos potenter eripiat, Succurrat nobis in omnibus Ne cadamus in tartarum Nostris necessitatibus. Post solutum mortis debitum.

3. Absolvat suis precibus 6. Adventu suo clarissimo Nos a peccatis omnibus, Et fugato diabolo Ut videamus Dominuui Praesentet nostras animas Per Michaelem arcbangelura. Redemptori laetissimas.

. Hoc praestet tilius virginis. Qui scdet in throno patris, Per spiritum paraclitum Vui regit omne saeculum.

Brev. ms. Romarici Montis saec. 16. | Cod. J-piualieii. 164 (77). A. - Hyiiinar. ins. Kumarici Montis. saec. 15. Cod. Spinalien. 194 (86| 15. - '2, 1 exereitu AB. - ">, 2 Et nos potenter A. - 7, 2 Sedens in tlirono B.

429. De sancto Michaele.

Ad Processionem.

Regna poli ianuas, populus, intrate per almas Currite christicolae, prendite regna poli. Nuntius hic Domini, cuius intratis in aulam, Semper videt faciem, nuntius hic Domini. 5. Offerat ipse preces vestras, pia vota creanti, Tundite vos pectus, offerat ipse preces. Dicite cum lacrimis, quiilquid culpastis in actis, ^Parce,rogamus, Deus," dicite cum lacrimis, Moxque vobis tribuet veniam pius ille remissor 10. Plangentibus miserens datque vobis veniam.

Collect. ms. Laurissaiium. saec. 9 et 10. Cod. Vatit-. Palat. Siitf. iutioitu ecdesiae s. Michnelis." - 2.57 -

430. De sancto Michaele.

A d H o r a s.

1. 0 Michael eximie, 2. Ora pro nobis Dominum, Caelestis princeps curiae, Nos solvat nexu criminum, Intende nostris precibus Angelica suffragia Cum angelorum coetibus. Fac nobis salutaria.

3. Laus tibi, rex altissime, lesu bone, piissime, Laus patri et ingenito Cum spiritu paraclito.

Horar. ms. Franciscan. saec. 15. Cod. Vatican. Reg. 165. A. -- Psalt. nis. lieiiedictin. saec. 15. Cod. Vatican. Ottobon. 2921. B. -- 1, 1 <">retilt 1-i. - 2, 2 Salva a nexu ]i. - 3, 2 fehlt A.

431. De sancto Michaele. Ad Vesperas.

1. Augelicae militiae 3. In magno caeli praemio Nos Michaelem hodie Cum suo tunc collegio Laudemus et in posterum Victoriam obtinuit, Priraatem et signiferum. Per quam superbum corruit.

2. Archangelus est inclitus, 4. Sic iustis in auxilium, Paradisi praepositus, Dum exeunt exsilium, Vacat aeterno numini

5. Praesta, lesu dulcissime, Fons amoris plenissime, Ut Michaelis precibus Nos salves in caelestibus.

Horar. ms. Frain-isean. saec. 15. Cod. Vaciean. Reg. 165. A. - P.salt. nis. Benedictin. saec. 15. Cod. Vatican. Ottobon. 2921. JJ. - 1, 2 Michaelem hos A. - 1, 4 et signifer A. -- 2, 1 Angelis militiae est B. - 2, 3 Natat. B. - " 3, 2 In suo tunc colilegrio A. - 3, 4 Posti|iiam superbum B. -- 4, 1 Sic iustus A; Sit iustus B. -- 4, 2 exeunt fehlt B. - 5, 4 Salvet A.

432. l>e ss. fticasiu, ({nirino, Scuvicalo. 1. Gaude, caelestis regis sponsa Christi, Per mortem crucis copolata sibi, Militum Christi plaude pro triumphis Atque coronis. Dreves, Hyinni Ineiliti. VII. 17 - 258 -

2. Ex quibus, alme praesul o Nicasi, Signis resplendensatque documentis Sanguinefuso victor astra petis Martyr herilis.

3. Hostis acerbi ferro trucidati Tres una fide martyres invicti Capita vectant ultra vaduru amnis: Laus trinitati!

4. Quam gloriosus Dominus in sanctis, Quos ita facit rutilare sigiiis ! Oret pro nobis ordo triurnphalis, Clarus in astris.

5. Gloria patri, suramo conditori, Gloria Christo, uostro redemptori, Gloria tibi, spiritus amborum. Semper in aevum.

Pass. ms. S. Audoeni Kotoiuagtu. saet. 12. in. <".W1.Kntoraagen. 14uH 'l 411.

433. De sando \inilao.

Ad Nocturnum.

1. Gaude, retris sponsa perennis, Gaude promens cantica laudis, Cursus solis praesulis almi Festuiu mundo fert Nicolai.

2. Qui praeclarum stemma parentum Ornat tactis ex pietatis, Aurum natas duudo pntremque Solvit stupro pauperieque.

3. Caelo lapsa voce tonantis Christi cessit pastor ovilis; Orant nautae fluctibus acti, Mox sedantur proelia ponti.

4. Vulgum pascens esurientum Mensuris divinitus auctis, Purgar fucum daemoniorum, bervat vitae iara ruituros. - 259 -

5. Salve, praesul, perpetuatim Cernens flentes ac rogitantes Totas in te spes et habentes, Cunctos cunctis tolle dolores. 6. Plebem Christi laetificato, Morbos, pestes alleviato, Vinci mundum foedere casto, Per te nobis gaudia suuto. 7. Qui patri cum pneumate sancto Par exsistens cst homo factus, Jlli grates solvimus omues Regnanti per saecula cuncta. Brev. ms. Emmeratnense sa.ec. 15. Clm. Monat-eii. 14757. A. - Hyran. ms. .S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. B. - '_', 3 dandoque patrem. - 3,3 Ornant B. - 4, 1 pascis fsurientium B. -- 4, 3 fugnm B. - 4, 4 Servat in te iam B. - 5, 1 perpetua B. - 5, 3 Totas in te spem B. - 6, 1 laetiticat B. - 6, 2 Morbo B. - 6, 4 Pro te \\. - 1, 3 Illi fehlt B.

434. De saneto Niuolao. Ad Laudes.

1. Sollemnetempus imminet, 4. Tu, Christe, nostrumgaudium, Nostra chorea iubilet Tu confitentum braviura, In laude summi iudicis Votis intende supplicum Et Nicolai praesulis. Donando vitae praemium. 2. Congaudeteius gloriae 5. Et tu, sacerdoshagie, Caelestis ordo curiae Nos, Nicolae, respice Talique plaudens compare Tibi faventes iubilo Christum frequentat dramate. Totorjue desiderio. 3. Huius sequentes gaudia 6. Nostros reatus dilue Dicamus et nos cantica Tuo clemens oramine. Pro posse nostro paucula Tales iuvans exsistere, Votoruru vera nuntia. Quales fruamur lumine. 7. In quo mauens feliciter Tu trinitati iugiter Persolvis laudura cantica Per saeculorum saecula. Psalt. et. hymn. ms. Valddorense saec. "/12. Clm. Monacen. 13067. A. - Brev. Emmeramense saec. 15. Clm. Monaceti. 14 757. B. - Ant. et. hymn. ms. Scarensesaec. 14. [et 15]. Ood. Upsalen. C 422. C. - 2, 3 plaudes C. - 3, 1 Cuius C. - 3, 3 nostra B. - 3, 4 vero A; Voto et voce inunia B. - 5, 1 aye AB(J. - Xach Str. 7 liangt C noch an: Sit trinitati gloria. .^it lionor, sit laus debita, Nobisque detur venia Per Nicolai merita. Nach Str. 3. Divisio B. - Au< C bci Klemmin» III, 137. 17* - 260 -

435. De sancto Nicolao.

1. Alme pater clericorum 3. Trcs scholaressuscitasti Exemplarquelaicorum, Populumquesatiasti Yita fulgens angelorum Tuum atque relevasti Nicolae pontifex. Virginum infamiam.

2. Vox excelsa deitatis 4. ludaeus est baptizatus, Nuntiavit dignitatis Qui a te est sus>citatus, Tuae atque claritatis Tu prece pia precatus Mentis sancta gandia. Cunctis das auxilium.

b. Gloria tibi, trinitas Et, deitatis unitas, Sit in cuius sollemnitas Colitar per saecula.

Sequent.et hymn. ms. Carmeli Senen.saec. 14. Cod. Senen.G III, 2.

436. De sancto \ieolao.

Ad Laudes.

1. Aurora surgit aurea 4. Quanta in summis accipit, Festa restaurans annua, yni sic imis claruit, Cum Nicolaus arduum (Juius micant prodigia Caeli scandit palatium. Per ampla mundi crimina.

2. Quam gloriose raoritur, 5. Nobis, praesnl egregie, Qui moriendo oritur, Decus et lux ecclesiae, Tunc vere vitam iuvenit, Tibi festa colentibus Cum morte carnis interit. Sacris succurreprecibus.

3- Sancto exutus corpore 6. Sit patri laus ingenito, Jitola vestitur gloiiae, Sit decusunigenito, Carnis exit ergastulum, Sit utriusque parili Caeli intrat palatium. Maiestas samma flamini.

Brev. ms. Strumensesaec. 11. Cod. Laurent. Conv. tup. 524. Str. l, 4 und die Dmol.aus dem Benediktushymuus gleicben Antangs; cfr. Anal'. i \, iuy. - 261 -

437. De sancto Nicolao.

R. O venerande amice, Dei Nicolae amator.

Sume, Nicola sacer, devotae rnunera laudis, Magna tropaea libens sume, Nicola sacer. Orgia grata cano populis de praesule magno, Ut cuncti iubilent, orgia grata cano. 5. Laudibus, alme, tuis populi laetantur ovantes, Astra poli plaudant laudibus, alme, tuis. Euge, benigne puer, altus spiramine sacro Contemnis mammas. euge, benigne putr. Fulva talenta iacens famam lupanaris adcmis, 10. Clamque domum remeas fulva talenta iacens. Plaude, Myrea, polis tanto redimita decore, Praesule sub magno plaude, Myrea, polis. Unda furentis aquaelembum quassavitin alto, Te prohibente silet unda furentis aquae. 15. Tritica nauta sacer tribuit sub pectore tristi, Gratulat augendo tritica nauta sacer. Phalanx iniqua mugit propriis spoliata colonis, Ima petens Styiae phalanx iniqua mugit. Torve chelidre, sile, nam nil tua munera prosunt, 20. Fraus et cuncta patet, torve chelidre, sile. Quid furis, Eustaci, damnas sine crimine iustos? Victor adest praesul; quid furis, Eustaci ? 0 venerande nimis, praebens suffragia cuncta, Omnibus altor ades, o venerande nimis. 25. Quis valet, alme Dei, meritas tibi promere laudes, Currere per cuncta, quis valet, alme DeiV lussa tremenda, minas et fastus Caesaris arces Eparchique simul iussa tremenda, minas. Caesar et Ablavius narrant sibi mutua visa. 30. lussa cito peragunt Caesar et Ablavius. Gloria, Christe, tibi, sanctos qui mire decoras Atque nitere facis, gloria, Christe, tibi. Spiritus astra petit, corpus miracula praebet, Ossa manant oleum, spiritus astra petit. 35. Pectora cuncta replet mundus de marmore liquor, Dum fluit a tumba, pectora cuncta replet. Cantica digna Deo, socii, pangamus ovantes, Astra simul resonent cantica digna Deo. Dulcis amor Domini resonet cum voce canora, 40. Personet ore pio dulcis amor Domini. - 262 -

Gloria, summepater, tibi sit, qui cuncta gubernas, Sit tibi laus et honor, gloria, summe pater. Sit tihi, Christe, salns, virtus per saeculacuncta, Flamine cum sancto sit tibi, Christe, salus.

Passion. ms. saec. 12. Cod. Vatican. 1190. add. saec. J-'/ia. -- 1 Sum- me. - 19 Salve chelydre. - 20 salve chelydre. -- 24 alitor.

438. De s. Nicolao Peregrino. Ad Vesperas.

1. Exsultet caelum laudibus, 4. Iu crucis laude iubilat Fnlget terra virtutibus, Mente, quam manu baiulat, Colit mater ecclesia Crucis virtus est gloria, Nicolai sollemnia. Laus et eius victoria.

2. Castus ab annis teneris 5. lacob assumens baculum Mundique spretis prosperis, lordanis transit loculum, Pauper factus pro paupere Tempsit athleta perfidum Cbristo ditatur aethere. Hostem stravit et saeculum.

3. Nocte discedens laribus 6. 0 summi regis signifer, Abrabae novus aemulus, Nicolae sat celeber, Urbes lustrans agminibus, Preces funde pro propulo Vacans orationibns. Degente in periculo.

7. Praesta, pater ingenite, lesu, cum sacro flamine, Ut Nicolai meritis Bonis fruamur caelicis.

Brt-v. ms. Fraiiciscau. saec. 14/is. Cod. Alexandrin. 233. - 3, 1 Noctis.

439. De s. Xicolao Peregrino. A d M a t u t i n u m.

1. lesu, nostra redemptio, 3. Solis occasu modice Amor et vita pauperum, Se pane cibat, lactice, In Nicolai laudibus Non afficit esuries, Precesadmitte supplicum. Nec gravavit ingluvies. 2. Hic roannapastus caelitus, 4. loseph abiecit pallium Cordemitis angelicus, Vitae affectansbravium, Dulcis fuit alloquio, Christum'sequendum Dominum Alacer in obsequio. Catervasfugat daemonum. - 263 -

5. Sacro repletus flamine 6. Hic nudus nudum sequitur, Ac puerorum agmiue Eius crueemamplectitur, Stipatus mcnte sedula Hostem nudus aggreditur, Dei fatur magnalia. Caelum dives ingreditur.

7. Praesta, pater ingenite.

Brev. ms. Franciscan. saec. U/IB. Cod. Alexandrin. 233. - 3, 3 latece. 3, 3 resuriet. - 5, 1 famine.

"140. De s. Nicolao Peregrino.

In Laudibus.

1. lam lucis orto sidere 4. Hydrum gestabat aereum, Patrem laudemus gloriae, Figurantem aethereum, Post Nicolaum pauperem,- Sanans aegrorum milia Caelestis aulae militem. Huius vallis in invia.

2. Hic Gedeonis facula, 5. Novus ascendit incola Lagena, latens cerea, Caelum, verus deicola, Potens beavit patriam Patriarcliarum socius Hostium caedens agmina. Factus est vir catholicus.

3. Pannis indutus vilibus 6. Gaudet cboius angelicus Nudis incedit pedibus, Sinml et apostolicus, Baptistam sequens actibus Gaudeat chorus martyrum, Eliamque virtutibus. Confessorum et virginum.

7. Praesta, pater ingenite.

Brev. Franciscan. saec. I4/i5. Cod. Alexandrin. 233. - 2, 2 latens crecea.

441. De sancto Olavo.

Ad Nocturnum.

1. Tardi quidam ad credendum 2. Mnltitudo adunatur Nova iura fidei Et bellum inducitur, Christum negant confitendum; Iniquitas dominatur, Qui cordis lapidei In regem erigitur, Sunt, conspirant ad perdendum Leo fortis decollatur, Plantatorem fidei. Et iustus conteritur. - 264 -

3. Christiaui mox caeduntur, 5. Tu contirmes spem tuorum Rex truncatur gladio, Fidei constantia, Quorumanimae creduntui1 Vim feramus tormentonim Clariores radio, Pari patientia, Sede sacra disponuntur Ut speremus angelorum Victores in stadio. Sempiterna gaudia. 4. Tortores ad viam vitae 6. Sit laus, houor patri Deo Compellunt oracula: Dilectoque filio, Veniam peteutes ite Sacro flamini cum eo, Regis ad miracula, Ex cuius imperio Qua dicatur: Huc venite Super inartyris tropaeo Omnes sine macula. Laetetur haec contio. Ant. et. hyruu. ins. Scarensesaec. 14. [et 15]. Cod. Upsalen.C 422. A. - Legend. nis. Laurentii Oclouis Lincupi-u. >ace. 14/ia.Cod. Dresden. A 182. B. - 2, 1 Multitudo iiivitatnr 1!. - 2, 2 Ad bellum adducitur B. - 2, 4 lu rege B. - 3, 6 in proclio A. - 4, 2 miracuhi A. -- 4, 4 m-arnla A. - 6, 4 Ex eius B. - 6, 6 Laetatur B. - Ad Vesp. steht der Hymnus Anal. XI, Nr. 383, Str. 1-6.

442. De sancto Olavo. Ad Laudes. 1. Martyr Christi sublevatur. 4. Morbo mulier contracta Ad domum reducitur, Fulta repit baculo, Vulnus aqua mox lavatur. Inimici fraus afyacta Sanguis aqua miscitur. Fracta perit iaculo, Aqua mixta deportatur Sana redit languens facta Et foris effunditur. Regis ab oraculo. 2. Caecus lapsus casu buno. 5. Sacerdotis detruncati Aqua tangit pui>ularii, Membris truncus veliitur Visuin capit aquae douo, Locuni regis ad beati, Visus perdit nuiculam, Truncus ibi ponitur, ChristuDi laudat dulci sono Restauratur sanitati Laudis videns faculam. Et sospes regreditur. 3. Lingua cuidam amputatur, 6. Ergo Cbristum imploreinus Et mutus efficitur. Opem ferre miseris, Opem martyris precatur, Ut tyrunnum superenms Martyr prece tiectitur, Et miiiistrura sceleris, Usus linguae reformatur, Ut in caelis couregnemus Adulesccns loquitur. Reducti ab inferis. 7. Sit laus, honor patri l)eo.

Ant. et hymn. ms. !?carensesaec. 14. Vt 15]. Cod.u Upsalen.C 422. A. - Lcgend. ins. Laureutii Odonis Liucopen. MH-C'. ir,. Cod. Dresden. A 1S2. B. - 1, 4 miscetur AB. - 4, 2 crepit B. -- 4, 3 abauctaB. - 7, 1 Dco patri B. - Vgl. Str. 2, 3 und 5 schon Aual. XI, Xr. 383. 443. l»e sancto Paride.

Ad Vesperas.

Gratulemur concinentes 3. Gaude, felix urbs cftecta, Laudem Dei filio, lam dives et prospera, Olim caeci et sedentes Creatoris circumspecta Mortis in exsilio, Adrairare opera, lam renati et videntes Ne sis vilis et despecta, Paridis auxilio. Ad salutem propera.

Per quem Deus visitavit "1. De tcnebris in splendore Plebemsuam mitius, Verae lucis posita Eius enim emundavit Fastum pone cum errore Crimina propitius Creatori subdita, Et draconis effugavit Novae legis in ardore Pestem diram longius. Patrem caeli visita.

5. Laus sit, honor regi Deo Per immensa tempora, Nos conducat ut cum eo Filius ad supera, Flamen sanctura cum tropaeo Nostra roret pectora.

Offic. ss. Eeparatae, Paridis, Amasii etc. iuip. Neapoli

444. De sancto Paride.

Ad Laudes.

1. 0 quam mira, lesu, fuit 3. In terrenis dum torquemur Tua pia gratia, Procellarum fluctibus, Dum per undas draco fluit Per te, Paris, roboreraur Morbis ad exitia Votis atque precibus. Et leonis vita ruit Ut cum iustis epulemur Ursique saevitia. Regnis in caelestibus.

2. In stuporem sic conversa 4. Laus sit, honor regi Deo Plebs, erroris tilia, Per immensaterapora, Est ad meDtem dum reversa, Nos conducat ut cum eo Spernit mundi vilia Filius ad supera, Cernens mira tam diversa Flamen sanctutn cum tropaeo Sternit iam sculptilia. Nostra roret pectora.

Offic. ss. Reparatae,Paridis, Amasii etc. imp. Keapoli 1533. - 2(36 -

445. De sancto Patricio. Ad Processionem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua fert Patricium Christus ad astra pium. Sidus praeclarumlumen dat in aethereclarum, Quod Deus amplificat, mundus eoque micat. 5. Sidus hoc est Pboebus ipsis lucendo diebus Clarus et eximius lumine Patricius. Hic non credeutem, quam duxit Hibernia, gentem Coniunxit tidei per sacra verba Dei. Hic est vir mirus, quo nescit Hibernia virus; 10. Praedicat ille Deum, morsque fugit per eum. Huius in ore, Deus, tua se miracula palant, Exta furis balant, paenitet ille reus. Nos prece felici iungas, pater altne Patriti, Perpetuo soli, qui micat arce poli.

Proeess. ms. Dublinense saec. ?. Cod. Oxonien. Ralinson Lit. d 4. 8 lunxit tidti. - Abschrift von Rev. H. M. Bannister.

446. In Festo Patronaruni.

A rl P r o c e s s i o n e m.

Aurea lux mundi. resplendens gloria caeli, Nobis sit fautrix virgo Dei genetrix. Viucula quae solvis vinctae prius omnia carnis, Clemens exaudi vota tui populi. 5. Paeis porta Dei stabilis, quia pervia nulli, Ad caeli sedes bas quoque ferto preces. Rex de qua vitae processit,plena salute, Dirige sub verbo gaudia nostra tuo. Filia tu regum, dominatrix caelicolarum, 10. Nos pressos recrea crimine cum venia. Cuius ad haec gentis comiteris summa decoris, (Juo tempus nostrum fulgeat innocuum. Florida concordis Christo laus vincta cohortis, Pignora Sophiae. nos relevate piae! 15. Xos quia terrenum scimussuperasse tyrannum, Hinc petimus supero iungite nos solio. Attala, Perbtsiulindis, Odilia, Spes,Alabidis, Gesa, Gesta, Fides, cernite nos humiles. Tertia de binis, gemini cognomenamoris, 20. Matris cara tuae filia, virgo, fave. Candida,lustina, Caecilia,Digna, Columba, Fautrices propriis este siraul famulis. - 267

Virginitate pia praefulgens virgo Maria, Floribus his populum, sancta, tuere tuum. Antiph. ms. Argentinen. sa.ec. 12. Cod. Londinen. Add. 23922. 17 sq. Attala, Abtissin von St. Stephan in Strafsbnrg f 741; PerhNiulindis (Berhesindis oder Berswindis), Mutter der hl. Odilie; Alabidis, Gesa, Gesta mir unauffindbare Heiligennamen? -- 19 sq. die hl. Caritas, Schwester von Fides und Spes, erstere besonders zu Schlettstadt verelirt, - Aljschrift des Hymnws von Rev. H. M. Bannister.

447. In Festo Patronoram regni Sneciae. Ad Vesp. et Noct. 1. Lax, ecce, surgit aurea, 4. Ovem abductam revoca' Dies salutis oritur, Pater misericordiae, Regna plaudunt aetherea, Inter vireta collocat Dum Suecia convertitur. Caelestis alimoniae.

2. Egressus ad undecimam 5. Per patronorum merita, Horam pater familias Deus, creator omnium, Ovem quasi novissimam Dimitte nobis debita Videt Sueorum filias. Et da perenne gaudium . 3. Mittit sollennes nuntios, 6. Laus patri sit ingenito, Ut revocent incredulos, Laus nato cum paraclito, Reduxit multos devios Sit firraa pax ecclesiae, Per verbi sui baiulos. Decus patronis Sueciae. Brev. Upsalense imp. 1483. Daraus Klemming I, 167 u. f.

448. In festo Patronorum regni Sneciae. A d L a u d e s.

1. lam adest dies celebris, 4. Quam pretiosi martyres, Et lux succedit tenebris, Quam gloriosi praesules, lam fides idolatriae Quam venerandae viduae, Et veritas fallaciae. Consortes individuae !

2. Sueorum nunc ecclesia. 5. Dum valle de miseriae Gaude, plaude, multiplica Scandunt ad thronum gloriae, Pro tuae lucis gloria Causam praestant tristitiae Devota landum cantica. Tibi relictae tiliae.

3. Parentes verbo gratiae, 6. Sed geminatur gaudium, Quos veneraris hodie, Nati surgunt pro patribus, Tibi sunt causa gloriae Felix redit martyrium Et fidei primitiae. Succedens confessoribus. 7. Laus patri sit ingenito. Brev. Upsalenseimp. 1483. Daraus Klemming I, 175. 449. In Conversione s. Pauli.

Ad Laudes.

1. SanctePaule apostole, 3. Tu enim sananslanguidos, Doctorplebis catholicae. Caecos,claudos [et] mortuos, Fave cunctis tidelibus Dasque per orbera gentibus Festura tuum colentibus. Verbum salutis omnibus.

2. Tc christus, Dei filius. 4. Nunc ergo nobis. quaesumus Voi-iivit cuni terroribus Succurre peccatoribus li.jue multoruiu boininum Et post mundi tristitinni Elegit verum medicum. Perennemda laetitiam.

5. Praestet lioc tuis precibus Trinus et unus Dominus, <,iui regnat Deus onmia Per saeculorum saecula.

Diiirn. nis. Beuedk-t. liavar. saec. 14. Cod. Altuvadeu. X.

450. De sancto Puxviitiu. Ad Vesp. et Noi-t.

1. Fulget celebris dies hominibus. Quo de tenebris saeculi inclitum Hostibus victis Cbristus Paxeutium Vexit ad ustra.

2. Hic sanctus, Dei repletus gratia. Deorum sjircta cultura caelica Appeteus terrae tempsit pcripsima Ab infantia.

:-!. [Matrona quidem meritis beati Huius a lepra rediit saluti, ilire naDi caro, putredo quam texit. Ut nix refulsit.

4. Patrem, daemonurn cultorem. turbavit, Hostem se Cbristum fatentein calcavit, Regem superbum fide superavit Ac satellitem.

5. Poenarum namque genera beatus Pro Christo saeva superans gaudia, Sanguine sacro laureatus, poli Vera conscendit. - 2(39 -

6. lam caclo sacris sanctorum coetibus Innctus exsultat, qui, duni lerris vixit, Gaudia totis viribus calcavit Inipia mnndi.

7. Quaesumus ergo, Domine, prccibus Huius sereno hos vultu gubernes, Quos his iucundos interesse facis Benignus festis.

8. Patri sit deeus, honor quoque nato Salusque sacro sitque spiritui, Trinus qui Deus et unus per cuncta Imperat saecla.

Brev. Cluniacense imp. Parisiis 1503. - 3, 3 Mira .... C[uem.- 4, 2 latentem - - 8, 2 sit spiritui.

451. I)e sancto Paxentio.

Ad No cturnos.

1. Salvatorem collaudemus 3. Nebuloso situs loco, Hac nocte/ gaudiosa, Sed caelestis immensa Qua decore est indutus Lux hunc perlustrat subito Stolaque pretiosa Et ut cera liquida Martyr eius Paxentius Angelus iubente Deo In caelesti gloria. Madefecit pondera.

2. Paxentius martyr laetus 4. Xostros clemensnexus, Cbriste, ludici praesentatur, Eius solve precibus, Nec hic tide perturbatur; Nos et hac nocte ab hoste Fustibus laceratur, Et ab imminentibus Sed stat orans et illaesus, Periculis vigilantes ludexque confunditur. Hif^ protege caelitus.

5. Salus, honor, virtus quoque Sit et benedictio Regnanti in trinitate, Nos quoque oratio Huius solis claritate Perducat cum gaudio.

Brev. Cluniaeense imp. Pari«ii>< Io03. -- 1, 5 cuius. - 3, 1 situr. - 3, 6 Madeficat. - 270 -

452. De sancto Paxentio.

Ad Laudes.

1. Lux, ecce, surgit aurea, 3. Martyr pius post nimia Diesqueignescit clara, Tormentorumsupplicia In qna niartyr Paxentius Sub crudeli ictu ensis Caeli succesi-it civibus. Vitam finivit in terris.

2. Voce ergo nunc sonora 4. Ut columba benedictus Laeti Deo praeconia Eius et almus spiritus, lubilemus gloriosa Terrae corpus suum linquens Huius colentes tropaea. Caelos petivit congaudens.

5. Doxa patri et filio, Septiformi paraclito; Nobis, o martyr inclite, Salutis opem porrige.

Brev. Cluniacense imp. Parisiis 1503.

453. De sancto Peliuo.

Ad Vesperas.

1. Gaude. felix Brundusium, 3. Ut novum sidus micuit Tanto ditata praesule, Sedem tenens Aproculi Quera sanctorum consortio Pelinus, praesul inclitus, luuxit Deus martyrio. Vitae refulgens meritis.

2. Hic castitatis munere, 4. Hostes devicit fortiter Doctrinae fulget radiis, Idola falsa conterens, Nec metuens supplicia Tandem sacratum sanguinem Quain plures Christo geuuit. Fundeus tenet caelestia.

5. Laus et perennis gloria Deo patri et filio, Sancto simul paraclito In saeculorum saecula.

Officia ss. patronorum ecclesiae Brundusinae. Ad uormam Breviarii Rnmam restituta Imp. Romae 1583. - 271 -

454. De sancto Pelino.

Ad Laudes.

1. Laudemus omnes seduli 3. Molas frangunt forcipibus Pium auctorem saeculi, Saevit rota cum dentibus, Qui pro bonis aetliereis Sed per Cbristi clementiam Pelinum dedit praesulem. Non carpsit penetralia.

2. Hic exciratur gloria, 4. Tu, pastor, martyr inclite, Ut sufferat supplicia, Caelesti patrocinio Senem culpas Aproculum, Ab omni raortis impetu Qui timet mortis iaculum. Tuos defende famulos.

5. Deo patri sit gloria.

Officia ss. patronorum eccl. Brundusinae. Imp. Romae ]">':!.

455. De s. Petro Martvre.

1. fhorus Dei tidelium 6. Qui iuxta Medara feriunt RJagno laetetur iubilo, Sacri corouam capitis, Quod verae lucis semita Quem cadens spina sustulit Petri patet martyrio. Fletu dolens assiduo.

2. Qui Veronensi patriae 7. Cuius pro morte doluit Mediolanum praetulit Mediolani civitas Corpusque. suura praestitit Eique tota prodiit Amore puro fidei. Pectus contundens obviam.

3. Hic verba Dei nuntians, 8. Ad eius caeci tumulum Errores movens penitus, Claro recepto lurnine Et veritatem docuit, Et claudi rectis gressibus Per quem salvatur quilibet. Pergunt laudantes Dominum.

4. Ora clausit haeretici 9. Immundo pressi spiritu Pauli doctrina profluens, Eius purgantur meritis, Ex illis quoque plurimos Quorum qui quaerit nunierum Ad veram traxit regulam. Arenae modum flagitat.

5. Ue quo dolentes haeretici 10. Reddamus ergo gloriam Aeris collecto cumulo Deo patri cum filio Petro, qui Cumas ierat, Una cum sancto spiritu, Parant tortores pessiraos. Qui nobis tantam praestitit.

Brev. ms. Ambrosianum saec. 15. Cod. Borgian. M II, 20. - 2, 2 Mediolano. - 4, 1 Oraque clausit. - 4, 2 perfluens. - 272 -

456. De s. Philippo Argirione. Ad 1. Yesperas.

1. Si confessoris tanti meritorura Laudes velimus pangere sonoras. Eius canamus gratiae triumphum Corde contriti.

2. Aureum tamquam sidus inter astra ^licat excelsis sedibus polorum, Et in terrenis merita resplendent Sancti Philippi.

3. Cui dum floreret iuvenilis aetas, Prosperitatem saeculi perhorrens Gazis errornm opibus parentum Renuntiavit.

4. Iminaculatus Romam proficiscens, Sacerdotali praeditus honore Tomo recepto mittitur ad montem Argirionis.

5. Quo pessimorum reperit catervas Daemouiorum corpora laedentum, Quos a cavernis expulit petrarum Atque fugavit.

6. Excelso regi patri genitoque Ac radianti spiritui sancto Gloria consors, laus, virtus quoque, Honor sit perpes.

Collect. ms. Cardin. de S. Severina anni 1529. Cod. Arch. Vaticani X, 89. - 6, 2 radiantis.

457. De s. Philippo Argirione. Ad Matutinum.

1. Suamcognovit uxorem, 2. Philippoei posito t^iuacconcepit ct peperit Nomine suo proprio Filium, Dei vigorem, Anno completoseptimo In qu.i gratiamrepperit. Tonsummatre reperio. - 273 -

3. Anno scandensvigesimo 4. Ceterossibi ordines Diaconus est ordinatus, Magno cum voto suscepit, Maximo dcsiderio Alios inter milites Romam ire declinatus. Sanctus eum Petrus recepit.

5. Quod is auri perpendebat Sacris de scriptis pabulum, Corde sano adimplebat Cunctumque docet populum.

Collect. ras. Cardin. de S. Severina anni 1529. Cod. Arch. Vaticani X 89. - 4, 4 resedit. - Doxol: Deo patri. - Sind diese Str. nicht Antiphonen eines Officiums, die irrtiimlich als Hymnus aufgefafst wurden?

. 458. De s. Pliilippo Argirione.

Ad Laudes.

1. Mira, duru vixit, miranda post corpus Traditum humo agit virtaose, In tumba eius sanitatem sumunt Omnes languentes.

2. Quotquot ad eius tumulum accedunt, Vel asportantur languidi vel laesi, Omnes curantur ob omni langaore, Qao patiuntur.

3. Ecce, sacerdos, qui in diebus suis Placuit Deo, inventus est iustus, Ideo stolam induit eundem Gloriae suae.

4. Si quos contingit daemone vexatos, Quos per vira decet adduci ligatos, Dum ad eiusdem tumbam adpropinquant, Deliberantur.

5. 0 gloriose Philippe confessor, Exaudi preces tibi supplicantum, Ut aulam tuis meritis possimus Ingredi caeli. Dreves, Hymni Inediti. VIT. 18 - 274

6. Excelso regi patri genitoqus Ac radianti spiritui sancto Gloria consors, laus, virtus quoque, Honor sit perpes.

Collectan. ms. (Jard. Ac >?. Severina anni 1529. Cod. Arcli. Vatk-jmi X 89. - 1, 2 liurnum. -- 3, 3 induit eum. - In dem zug-chorigen Ofticium betinden sich i.iuzelue rhytbmische Tcile, so die AA 2-4 iler 1. Vesper.

459. De ss. Placido et Sigeberto.

1. lesu, pax nostra et spes nmndi unica. Tu speciale decus das ecclesiae Sacris sanctorum reliquiis tuoruui. Quos caelo vectos tibi facis patronos.

2. Unde nunc hymnum symphoniae debitum Muityris sancti in honore Planili Et confessoris Sigeberti comparis Psallat devota tibi, rex, catervula.

3. lam, inartyr Chribti, deprecamur cernui Eius ad thronum nostrum fer obsequium, Ut peccatorum mereamur nostrorum Vinclis absolvi et quiete perfrui.

4. Confessor sancte, vota nostra suscipe Et Dei nostri in conspectu subveni, (Juo pacis dono potiamur sedulo Et assistamasangelorum laudibus.

5. Athletae bini. cuiictum ckuuin tueri Velitis oranera et christianitatein, Post vitae metam in fide stabilitam Cunctis beate impetrando vivere.

6. Trina maiestas atque simplex unitas. Concede tuis dignanter hoc famalis, Cui sit in caelo gratiaram actio, Honor, laus, doxa per aeterna saecnla.

Brev. in.s. ( nriense saec. 15. Cod. Scntor. Vindobonen. 54. h. 15. - 5, 1 tuere. - 5. '2 vit.-n- tneatain. - 275 -

460. De sancto Prospero. 1. 0 gloriose pontifex, 5. Romae cito applicuit, Miraculorum opifex, Instando, ut proposuit, Implora nobis caelitus Vir sanctus, apostolicus, Largiri dona spiritus. Prosper, doctor basilicus. 2. Cuius perfusus flamine, 6. Hunc pontifex per spiritum Virtutum clarus munere, Elegit in antistitem Prosper vocatus nomine, Regii virum inclitum, Prosper fit raagis opere. Bonoram morum divitein.

3. Sequens veram iustitiara 7. Sacra fudit cloquia Perfectionis operum Per cuncta inundi spatia Terrenam opulentiam Doctorum tlos eximius Dedit in cibos pauperum. Ut paradisi tiuvius.

4. Paternis spretis laribus 8. Omni praestat infirmanti Cum pompis saecularibus Sanctus opem se roganti, Fit imitator sedulus, Caecis, claudis, surdis, inutis Christi verus disdpulus. Sanitati restitutis.

9. Honor, decus, imperium Sit Deo, regi gloriae, Qui se suis in praemium Donat electis patriae.

Oftic. ms. S. Galgani saec. 16. Cod. Seneu. F VI ~2'2.- o, 4 cibis. - 5, 2 Instans. - 6, 3 Kegi. - 8, 1 in finnitati.

lu Elevatione beati (|nintini.

Ad Matutinum.

1. Post temporum curriculum 4. Sanetus sanctum mirificat, Ignoraut ommes tumulum, Sepulturam aedificat, Per divinum oraculum Auro gemnnsque fabricat, Revelandum Eligio. Cuius ars maior pretio. 2. Locurn illustrat claritas, 5. Lucerna clausa latebris Mira fragrat suavitas, Extingui nequit tenebris, Fulget virtutum novitas Ad hoc nata, quod celebris Signorum testimonio. Eius fiat productio. 3. Dens eductus putredinera 6. Ergo prodit in medium Non educit, sed sanguinem, Sevata super modium, Qucin ut favi dulcedinem Dum fervore fidelium Sancti servat devotio. Rcnovatur transJatio. 18* - 276 -

7. Tu esto nobis gaudinm, Per cuius beneficium Tamquatn rosa vel lilium Reflorescit in Maio.

Brev. S. Quintini Viromandensisimp. absque[1520].

462. De sancta Radegnnde.

1. Christe, cunctorum sator et redemptor, Siderum, terrae maris atque rector, Omnium laudes tibi personantum Solve reatum.

2. Vase qui gemmas fragili recondis, Viribus fusas aniino pudicas Feminas reddens faciensque claros Ferre triutnpbos.

3. Quas et in sexu fragiles videmus Praerogativas meriti coronas Incolas regni facit et perennes Esse superni.

4. Curn quibus regnat Radegundis alma, Inolitum cuius in honore festum Jleute devota celebrando dignas Carminis odas

5. Quae suo nobis veniam precatu Impetret casto comitante coetu Atque caelestem reticere secum Postulet avcem.

6. Laus patri summo genitoque vero Flamini necnon ab utroque fuso, Sit laus perpes, honor atque virtus Omne per aevum.

Brev. Xantonenseimp. Picta vii 1542. - - 1, :', personatntum. - 4, 4 Statt Carminisodas ist wohl ein Verbumim Sinnevon Dicimus,canimus oder dergl. zu lesen. - 277 -

463. In Festo Reliqniarnm Exoniensis Ecclesiae. Ad Processi onem.

Salve, festa dies, toto venerabilis aevo, Qua datur in caelis gloria digna Deo. Sint decos ecclesiae, mundi decor et robur urbis Huius, quos hodie grex canit iste Petri. 5. Gaudeat Exonia tot sanctos concelebrando Per quos est votis saepe potita suis. His favet, ipse Deus, horum meritis et amore Saepe nociva fugat, dat bona, rnira patrat. Labitur ex turri quidam nec laeditur, alter 10. Huc manibus repens hinc pede sanus abit. Et puer et mulier contracti restituuntur Huc dum muta venit fit veniendo loquens. Quaedam surda simul et muta sopore soluta Hic nieruit duplam vocis et oris opem. 15. Debilis et mutus, a sancto Glastoniense lussus ut hic vigilet, paret ovansque redit. Plaudit laeta manu inulier prius arida nervos Libera curvato cum fit ab ungue vola. Lumen aqua putei baculo mediante recepit 20. Caecus ut in Siloe sic operante Deo. iDDumeris aliis hos Christus miriticavit Signis, quae nequeunt sub brevitate cani In Domino sanctis, sit in ipsis gloria Christo Nobis qui det eos semper adesse pios.

P»alt. ms. Exoniense saec. H/i2. Cod. Londinen. Harl. 863. add saec. 14. - Absch. von Eev. H. N. Bannister.

464. In Translatione ss. Reliqniarnm Ecclesiae s. Frambaldi Silvanectensis.

In 1. Vesperis.

1. Sanctorum nobis meritis 3. Abbatum sancta caritas Te, Christe, collandantibus Nobis praestet auxilium, Adesto tuis inclitis Reginarumque sanctitas Donans effectum laudibus. Votis assit humilium.

2. Sacerdotes et praesules 4. Multis sanctorura praedita Sua servantes corpora Membris plaudat ecclesia, Nos servos servent xesules, Thesauri sibi credita Nostra gubernent tempora. Sacri colens insignia. - 278 -

5. Praestn, beata trinitas, Per istorum suffragia Nobis coronas perditas In sempiterna glnria.

Brev. Silvanectense imp. Parisiis 1521.

465. In Translatione ss. Reliqniarum Ecclesiae S. Framhaldi Silvanettensis.

Ad Laudes. 1. Voces attollat populus 3. Hi, dum praesunt hominibus, Laurlis bac die celebris, Student prodessesingulis, Cuius salutis titulus Verba complent operibus, Claret in mundi tenebris. Vita claret miraculis.

2. Sancti doctrinae lumine 4. Mundi vanas divitias Caecos illustrant populos. Reginae sanctae respuuot De sparso verbi semine Propter regni delicias, Plenos metunt raanipulos. Quibus in caelis adfluunt. 5. Praesta, beata trinitas, Per istorum snffragia Xobis coronas perditas In sempiterna saecula. Brev. Silvanectense imp. Parisiis 1521.

466. I)e sancta Reparata. Ad Vesperas. 1. In titulos, Reparata,tuos 4. Sed tua cederenescia mens, Personat iste chorus modulos, Inviolabile robur habens, Cum tribuit duo serta tibi Blanda vel aspera quaequesoli Sponsusovans sociatquesibi. Nil reputat ratione poli. 2. Clara propago. decens facies 5. Caederis hinc sacra verba lo- Schematisinsinuat apices, quens. Sed fidei pia vita comes Plumbeamassa soluta coquens Praecipuasfovet intus opes. Essenequit, quia cunctipotens Alterat et rapit omne nocens. 3. Impius error ubique furens, 6. Gloria sit sine fine patri Caelica sperneresacra iubens Ingenito genitoquepari, Praecipit et monet, ut varios Par quoquegloria spiritui, Suscipiascelebresque deos. Qni patris est amoret geniti. SS. Reparatae, Paridis, Amasii etc. imp. Neapoli 1533. - 1, 3 tribuit Dnmino serta. - 3, 3 praecepit. - 6, 3 Parquegloria. - Mel. naturlich: Martyris ecce dies Agathae. - 279 -

JH7. De sancta Reparata.

Ad Laudes.

1. Torrida larapasadapta tibj 3. Sicque laboris agens studinm Poena dolorqae fuerc cibi, Magna virago subit gladium, Improba dextera plaudit ibi, Luminis eximii radium Anxia vincere victa sibi. Dante Deo capit in bravium.

2. Carceris atra libens toleras 4. Fructibus ergo referta bonis Ignivomumque rogum superas, Sidereisque locata thronis Dira novacula per tenerum Posce piis veniam precibus Ducta caput facit hoc lacerum. Veraque gaudia supplicibus.

5. Gloria sit sine fine patri etc.

Officia ss. Reparatae, Paridis, Amasii etc. impr. Neapoli 1533. -- 1, 4 Ansia. - 2, 4 hoc fehlt. -- Mel. wie beim vorhergehenden Hymnus.

468. De sancta Reslituta.

1. Pangamus, o carissimi, 5. Carnillus flumen iubilet Odas beatae virginis Perfusus tanto sanguine, Nunc, Restitutae martyris, Qui caput sacrae virginis Quae claruit mirifice. Septem dies retinuit.

2. Nam sacris suis meritis 6. Quo pontifex Amasius Satis Sora resplenduit, Per visum hinc admonitus, In qua quiescit corpore Ut properasset ocius Multa fiunt miracula. Et caput membris iungeret.

3. Ibi per Cbristi gratiam 7. Preces fimdatnus supplices Sanantur aegri plurimi, Nunc martyri exiraiae, Purgantur et vexatici, Quo mereamurperfrui Malis oppressi variis. Sancta in fine saeculi.

4. Exsultet omnis civitas 8. Laus sit parenti Domino, Totaque plebs fidelium, Laudes canamus unico, Quod artius optavimus, Laudes amborumflamini Deo iuvante fruimur. Per tempora laudabili.

Collect. ms. saec. 17. Cod. Alexandrin. 93. - ,,Ex ms. Ecclesiae Kestitutae Soranae." 469. De sancta Restitnta.

1. Plaude nunc, Sora, sacra Dei dona, En, tibi adest celebrandusdies, In quo beata virgo Restituta Subiit caelum.

2. Haec orta Romae nobilis matrona Ethel de patre, Dabia de matre, Testis effecta asserendo Christo Fortis et verax.

3. Consalem sprevit impium agacem, Lampas extinxit, calicem resolvit, Vidnae proli reddidit salutem Christo iuvante.

4. Convertit multos ab erroris via, Longius pellit daemonum ruinam, Propter quod [nos]metrogitemus omnes lllius preces.

5. Haec plebs misella supplex te appellat, Propter quod sacris meritis succurre, Ne snis culpis pereat nefandis, Quae perpetravit.

6. Quaesumusergo, gloriosa virgo, Nostris pro culpis Dominum precare, Quatenus regnum capiamus tecum In sempiternum.

(.'"llectau. ras. saec. 17. Cod. Alexandrin.93. - nEx ms. eccl. S. Kesti- tutae Soranae."- 2, 3 ad verendoChristo. - 5, 3 suis lupis.

470. De sancto Roberto.

Gaude,sponsa Dei, 2. Adest namque dies mater ecclesia, assuntsollemnia, Mater sancta spei, In quibus Robertus depromegaudia. coronat gloria - 281 -

3. Illa, quac sursum est, 5. Cum de exsilio quae finis nescia redit ad patriam, Finem dat lacrimis, Dignampro gratia finit terrestria. recipit gratiam.

4. 0 quam laeta dies, 6. 0 sancte Roberte, quanta festivitas, concivis superum, In qua soluta cst Iter ad patriam sancti captivitas! fac nobis prosperum.

7. Laus patri gloriae, laus eius filio, Sancto spiritui sit laus cura cantico.

Collect. ms. Gemhlacense saec. 13. Cod. Bruxellen 5527-34. - 6, 1 O fehlt. - 6, 2 Conscius.

471. De sancto Roberto.

Tempore paschali.

1. Chorus novae lerusalem 5. In caritate fervidus Novam meli dulcedinem Cunctis exsistis proximus, Promat colens cum sobriis Ope, verbo, virtutibus Robertum festi gaudiis. Gratis succurrens opibus.

2. Qui mundumvelut [carcerein] 6. Huius,o Cliriste, precibus, Abhorrens solitudinem Protegamurab liostibus, Elegit, ut libentius Inter festa pasclialia Christi vacaret laudibus. Quem transfers ad caelestia.

3. Ibi se Deo dedicans, 7. Ipsum precemur supplices, fleiuniis] carnem domans, Ut devotoset bumiles [Mansit] nmndusa vitiis, Propulsoraentis vitio Miris repletur gratiis. Servet nos in coenobio.

4. Fortuna nulla viucitur, 8. Per saecla metae nescia Nullius bonis utitur, Patri suprerao gloria, Cum afflictis afScitur, Honorque sit cum tilio Nec a laetis discernitur. Et spiritu paraclito.

Brev. ms. Casae Dei (?) saec. 14/is. Cod. Vesolan. 14. - - 1,2 Mellis. - 4, 2 uritur. - Die Melodie des Hymnus ist jedenfalls die des Osterhymnus gleichen Anfangs. - 282 -

472. De sancto Roberto.

1. Inter claras margaritas 5. 0 quam felix sors sanctorum, Radiantes meritis, Finis omnis nescia, Quae decore multiformi Nec labori nec dolori Pingunt caeli regiam, Cuilibet obnoxia!

2. Collocatae feriatim 6. Quam beatus vitae status Per distinctos ordines Lumen verum cernere, Circa thronum creatoris, Quodqne amas diligendo (,'uius mira species, latn non ultra quacrere.

3. Stola candens immortali 7. Hanc ad sortem pertingamus Stat Roberti spiritus, Eius sanctis precibus, Meritorum dignitate Cuius celebramus festa lunctus confessoribus. Debitis cum laudibus.

-i. Pretioso redimitus 8. Patri tilioque sancto Frontein diademate, Laus sit atque gloria Quod paravit illi Christus Flamiuique coaequali Praeinium iustitiae. Per aeterna saecula.

Brev. ms. Casae Dei (?) saec. U/15. Cod. Vesolan. 14.

473. De sancto Roraarico.

1. Ave, Romarice, 4. Deo consecrasti Dux, Dei amice, Multumque ditasti Honor monachorum, Nobilissimarum Gemma confessorum. Locum pucllarum.

"J. Ora sumnium regem, 5. Quas in laude Christi Ut hunc salvet gregem, [Tu] constituisti, Et in tuo festo Ut per melodiam Nostri raemoresto. Cantentpsalmis [piam].

3. Eras principalis 6. Has Romae pustori Ac aulae regalis, Regnique rectori Post anachorita, Tradis edocendas Sacra plenus vita. Atque defendendas.

7. Sit laus creatori, Sit laus redemptori Atque tibi, fiamen, Utriusquc. Amen.

Hyran.ms. RomarifiMontis saec.IS.Cod.Spinalien. 194(S6).add. saec. 16. ex. - 283 -

474. De sancto Sebastiano. 1. Gratulare, ecclesia, 5. Hinc inde volant sagittae, Nova ferens gaudia, Asperrime sagittatur, Lumen fulget de tenebris Corpus sagittis florescit, Sebastiani martyris. Ut mortuus relinquitur. 2. Prudens, verax erat, iustus, 6. Furens Diocletianus Pater paratus omnibus, Sanctum non essemortuum, Carus Deo, hominibus, Denuo quera fustigari Verissimus Dei cultor. Sic praecipit, ut periret. 3. Hic accusaturimpio 7. In cloaca proicitur, Subito imperatori Ut abscondatur mortuus, Famulari Christo lesu At visio fit Lucinae, Mundi pompam despiciens. Sebastianum tumulet.

4. lubet Diocletianus 8. Facto noctis silcntio Sebastianum ligari Lucina sanctum conservat, Velut signum sagittandus Ecclesias sancto condit In medio campi statim. Opes rclinquens Domino. 9. Gloria tibi, Doinine. Brev. ms. Ambrosianum saee. 15. Cod. Borgian. M II 20. -- 1, 2 tehlt eine Silbe; lies ferendo oder sollemnia? - 2, 2 patratus. - 3, 4 pumpam.

475. l>e 88. Secundiano, Marcelliano, Veriano. In 1. Vesperis. 1. Inter coronas martyrum 5. Hinc iam fides suboritur, Fnlgent tropaea militum, Baptisma sacrum subeunt, Fortem dato qui sanguine Fiunt et ipsi martyres Vicere iniquum zabulon. Cervice caesa duriter. 2. Secundianus sophicus, 6. Horum recondens corpora Marcellianus physicus Servavit olim Italia, Ac Verianus nobilis Quos nunc habendo Gallia Instar eorum claruit. Fovet, bonorat, excolit. 3. Fulsere in urbe Roma 7. Vos o precamur supplices, Sub principali chlamyde Sancti Dei rectissimi, Dedentes neci pluriraos Nostri reatus vincula (Jhristicolas poenaliter. Vestro precatu solvite. 4. Quos intuentes fortiter 8. Laudernus omnes unicam Christi mori pro gloria, Patris natique ac spiritus Xou digna credunt vuluera In unitate gloriam Suscepta tanta gratia. Per saeculorum saecula. Brev. ms. lotrense saec. 13/i4. Cod. Parisin. 750. - 6, 1 recundens. - 284 -

476. De sancto Senerico.

1. Cunctarum rerum Domino 4. Confregit hostem viribus, Sit laus et iubilatiu Qnas accebit divinitus, In Senerici gloria, Regnumse fecit Domino Quae data est ex gratia. Regi regum pacifico. 2. Senericus iuvenculus 5. Resplenduit virtutibus, Piis intentus studiis Quas servo dedit Dominus Spernendo mundi gloriam Languorcs curans corporum Comparavitperpetunm. Medensqueruorbos mentium. 3. Levita apostolicis 6. Precatu cuius adiuva Ordinatus in sedibus Omnipotens nos trinitas, Stola se sanctimoniae Pater, fili, paraclite, Ornavit et iustitiae. Regnans aeterno tempore.

Passion. ms. saec. [9. 10.] 11. Cod. Parisin. 5574.

477. I)e sancto Senerico.

1. Senericus, hic advena 3. Succurrit paenitentibus Veniens ex Italia, Praesens se deprecantibus, Exemplis alter Abraham Inflectit pium iudicem Sprevit parentes, patriara. Reatum confitentibus.

2. Fulsit in nostras tenebras 4. Precatu cuius adiava Illustrandas per Dominum Omnipoteus nos trinitas, Ut lampas clara iubare Pater, fili, paraclite, Verbo, factis et opere. Regnans aeterno tempore.

Passion. ms. saec. [9. 10.] 11. Cod. Parisin 5574.

478. De sancto Severo.

1. Iste confessor, nobis intercessor Caelitus datus, columba monstratus, Sic est sociatus praesul hic beatus Sanctus Severus.

2. Hic quondam nere more muliebri Novit, carpere lanam et texere, Hic monochordum plus quam decachordum Tangere suevit. - 285 -

3. De remo Petrum, de lana Severum, Ambos de thoro, quos praefecit clioro, Deus vocavit et eis donavit Esse pastores.

4. Convivis suis, o Severe, tuis Esto placatus, nostrorum reatus Precibus dele, fer opem medelae Nobis sanandis.

5. Virtute saua doce nos et vana Mundi spernere, Deo adhaerere Nunc et in aevum, ut vitemus naevum Ipso praestante.

Brev. nis. Halberstadense saec. 15. Cod. Wernigeroden. Za 42. A. - Brev. Basileense itnp. Basileae 1498. B. - 4, 1 Cum convivis A.

479. De sancto Severo. Ad Vesperas.

1. 0 pontifex sanctissime, 2. Nam laudes tibi debitas Christi confessor optime, Concinimus hoc tempore, Succurre nobis miseris Ut sanctis tuis precibus In bac valle miseriae. Expurgemur a crimine.

3. Severe, pater inclite, Preces devotas suscipe, Quod digne sancta merita Tua possiraus promere.

Officium sanctorum patronorum ac protectorum civitatis Parthenope. Impr. Neapoli anno Domini 1525. -- Anfaug der Doxologie : Gloria tibi Domine | Qui surrexisti.

480. De sancto Sigfrido. Ad Vesp. et Xoct.

1. Sigfridi archipraesulis 3. Hic Anglicus natalibus Odas solvamuscarminis, Est ortus sed nobilibus Qui Suecisverbo dogmatis Testatur id prosapia Dona fudit baptismatis. Anglorum regum regia.

2. Ut iubar sui luminis 4. Hic Anglicus angelicus, Gemmafundit in tenebris, Qui inissus nobis caelitus, Sic doxa Cbristi numinis Nos iungat suis precibus. Pracsul fulsit hic bilibris. Angelorum apicibus. - 28

5. Laus sit patri ingenito Honorqne unigenito, Glnria sancto flamini, Decus Sigfrido praesuli,

-'nd ins. Laurentii Odonis Lineopen. saec. 14

481. De sancto Sigfrido.

A d L a u d e s.

1. Ignitus sancto flamine 4. Rigatns verbo tidei Et Lei tactus famine Olavus fit ealtor L>ei, Sigfridus gentem propriam Cor praebens sancto dopmati Pustponens adit Sueciam. Collum subdit baptismati.

2. Illic regem cum populo 5. Sigfridus dictus signifer Potatum fraudis poculo Et Dei verus anniger Invenit et condolQit, Hostem stravit nequitiae Quod haec gens deos coluit. Gentem baptizans Sueciae.

3. jM»x unum Deuni praedicat 6. Laus patri sit ingenito Regi fatur et indicat, Honorque unigento, Salvatur, qui crediderit Gloria sancto flamini, Baptizatusque fueiit. Decus Sigfrido praesuli.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14/i5. Cod. Dresden. A 1^-'. A. - Ant. et hymn. ms. Scarense saec. [14 et] 15. Cod. Upsalen. C 422. B. - Brev. Scarense imp. Norimbergae 14'.*-. C. - *. '"'"Salvus erit qui crediderit AC. - 4. '"', sacro C. - 4, 4 Collum submittit AC. - Aus C bei Klemming I, 159.

482. De sancto Sigfrido.

Ad Laudes.

1. Laudesatque praeconia 2. Ex cuius eloquentia Dulcesprorait Werendia Irradiatur Suecia, SanctoSigfrido conscia Tam nobilispraesentia Concentus et aromata. Vexionis ecclesia. - 287 -

3. Hinc caeli canit curia 4. lam tauti per suffragia Intermina laetitia, Nos caelibis propitia Hinc personat melodia Dignos ducat ad gamlia Caelesti cum hierarchia. Vera quoquesotheria.

5. Laus Deo patri sit pia, Immensa reverentia, A quo manat clementia, Sancto Sigfrido gloria.

Legend. ms. Laurentii <>donis Lincopen. saec. u "']?.. <_Yid. Dresden. A 182. A. - Ant. ct hymu. ms. .Sr.aren.sesaec. [14. et] 15. Cod. Upsak-n. C 422. B. -- Brev. Linrupense imp. Norimbergae14913. (J. -- 1, 1 et pr.u-r-u- nia B. --1.2 Warendia A. Verendia A. - 2, 1 cius C. - 2, 4 Wexionen- sis ('. - ,Str. 3 felilt AC. - 4, 1 Nam BC. - 4, 2 Nos civibus propitia B. - 4, 4 quoque aetherea AC. - Aus C Klemming I, 160 .sq.

483. De ss. Simone et luda.

1. Throno sedente principe 5. Rursus magique imnnserant Cum venerit discernere, Serpentium tot milia. Qui iudicabunt Israel, Ipsos repente vulnerant, Assunt duo nno germine. Venena qui produxerant.

2. 1'arem gerentes gloriam. 6. Ferae malignae tigrides Germanacaeli pignora, Perdunt furorem supplices, Simon beatus cum sacro Signis quibus fideliter Zelote luda apostolo. Gens omnis et rex credidit.

3. Persiae euntes termino 7. (Jui cuncta dum perambulant Duce Varadach bellico Calcando fana et idola. Tunc exeunte ad proelium Sic frugescentes inclita Responsa pacis proferunt. Talenta Cbristo duplicant.

4. 1'ravam duoram tristiura 8. Ambobus uno funere Sectam magorum destruunt Mors sancta vitam praebuit, Ac falsa gesta daemonum Et, qua magister evocat, Veraci produnt spiritu. Pergunt pares ad gloriam.

9. Gloria patri ingenito.

Legend. ms. Mediolanensesaec. 13. Cod. Ambrosian. C 125 inf. - 3. 1 Perside (lies: Persidae?). - 8, 1 furore. - 7, 3 frugentes. - 7, 3 sq. und 8. 1 sq. umgestellt. - 288 -

484. De ss. Simone et Iuda.

1. Exaltetur istud festum 4. Dezaroen maleficus Et coletur tam honestum Et Arfaxat maledicus, Diesqueapostolorum Qui Persidamfoedaverant Et martyrium eoram. Et idolis fundaverant. 2. Hoc est Simonis et ludae, o. Veneremur ergo cuncti Nati ex semine ludae, lu hoc festo nos coniuncti, Per eos Christus noscitur Ut cum eis gaudeamus, Et vere Deus colitur. Deuin patreni habeamus.

3. Praedicaverunt Syriam 6. Hoc praestet summa trinitas Totara simulque Persidam, Simulque una deitas, Propter eorum merita Quae vivit in perpetuum Sic haeresis est irrita. Nunc et per omne saeculum.

Hymn. ms. S. Petri Mart. Utinen. saec. 16. Cod. Civitat. Utinen. s. n.

485. l)e ss. Siinone et luila.

1. Laudes cuncti concinite 5. Praenuntiant apostoli ApostolorumSimonis Duci, si Christum agnoseat, Et ludae, quia coruscant Advenient in crastinum Horum gesta magnifica. Legati bona gerentes. 2. At ingressi regionem 6. Tum sexaginta milia Dum hi fuissent Persides, Hominuiu demptis parvulis, Fugos reperiunt niagos Exceptis mulieribus Cunctos caecasseidolis. Ac rex baptismum assumunt. 3. Statim ligantur idola, 7. llluminant ibi caecos, Responsadare vetitant, Surdis praestantauditum, Mirantur quoquepopuli Gressumdonant claudis, Cumduce atque praefecto. Credentibasdant miran[da]. 4. Tunc Indi in regionem 8. Comminuunt simulacrum Persidematque Medorum Soliset lunae fulgidum, Bellum grave construxerant Concurrunt tunc pontifices Et hos velle occupare. Templi, necant apostolos. 9. En, miles Christi fidelis, Abhorrens semper idola, Martyrii palmam ferens, Triumphat cum apostolis. Brev. ma. Ambrosianumsaec. 15. Cod. BorgianusM II 20. 4 2 et Mrilorum. - 7, 2 fehlt eine, 7, 3 zwei Silben am Verse. - 280 -

480. In Inventione S. Stephani.

A (1 Xocturnum.

1. Christiana religio 5. Septuaginta animas Dum suo coepit saeculo, Tres numero et additas, Quos sibi ipsa peperit, Quas tenebat infirmitas, Pro se pugnandos obtulit. Invasit statim sanitas.

2. Quorum primipilarius 6. Haec sancta revelatio, Levita fuit Stephanus Sacro digna mysterio, Proprio suo sanguine Praesentem facit hanc diem Docens palmam victoriae. Per totum mundum celebrem.

3. Cuius tunc corpus abditum 7. Inde sancta ecclesia, Et posteris incognitum, Quae constat sine macula. Quod subito his patuit, Pium exoret Dominum, Languenti mnndo profuit. Nostrumprecemur Stephanum.

4. Gamaliel ter visio 8. Pro nobis specialiter Luciano presbytero, Rogemusillum iugiter, Migetio post adfuit, Prout gaudemus meritis, Hoc dubium innotuit. Foveamur praesidiis.

9. Trino personis Doinino, Usia individuo, Sicut decet, sit gloria Nunc et per cuncta saecula.

Antiph. et Lect. ms. S. Stephani Frisingen. saec. u/i2. Clm. Monacen. 21585.

487. In Translatione s. Stephani.

111 1. Vesperis.

1. Gaudet chorus caelestium 3. Saulus ludaeos applicat, Protomartyris gloria, Ut Stephanum lapidibus Psallat turba fidelium Obruant, dum sic dimicat, Beata nobis gaudia. Exsnltct icielum laudilus.

2. ludaeis Christum praedicat 4. Hunc dum lapidant ludaei Mortis non timens aditum, Pro his orans in aethere 1'rimus naturam duplicat, Piutn videt natum Dei Deus, tuontm militnm. lani lucis orto sidere. Dreves, Hyiuni Inediti. VII. 19 - 29i» -

5. Cur, Indaea,seduceris 7. Huius ergo nos praecibus Cuius victimae pereunt '; Mole depressos criminum Dum gens misera falleris, Supernis iungas civibus, VexiUaregis prodeunt. lesu,

6. Castus ut candet Libanus, 8. Praestet hoc nati genitor, Roseus in martyrio, Hoc genitoris genitus, Pro te sQccumbit Stepbanus, Tu, par utrique conditor, lesu, nostra redcmi>tiu. Veni, creator si)irittis.

Brev. Metense irap. Lugduni 1517. - 4, 2 Pro eis orans. - 6, 1 ut cadat.

488. De sancto Sixto.

1. Adest triumpbus uobilis 4. Sixtus, flos pulchritudiuis Festumque caeli curiae, Et virtutum sacrarium, Quo rosa delectabilis Heres beatitudinis Offertur regi gloriue. Trahens post se Laurentium.

2. Exsultet claro sidere 5. Roborare cum nititur Fulgt-ns niater ecdesia, Fidem verbi praeconio. Sixtus martyr in aethere Pro fide tandem caeditur Kova profudit gaudia. A paganorum gladio.

3. Pius, pudicu^, buniilis 6. Betentos a daemonibus Christo se totum dedicat, Sanat, morbos languentium, In lege Dei docilis Curam confert dolentibus, Verbis, exemplis praedicat. Magnum salutis gaudium.

7. Sumniae Deus clementiae, Tibi sit laus et gloria, Du post cursum miseriae Beata nobis gaudia.

Brev. ms. Kimense (?) saec. 14. Cod. Vimlc.il,i,nt.-ii.1-9:1. -4, 4 Trahent post se Laureatum.- Der Hymnus zeigt starke Benutzungder gelaufigen Hynineu auf Pptrus Martyr.

489. De s. Syro Ticiuensi. Ad Vesperas.

1. Generanslucis filios 2. Syrus praesul hic doctrinam lesus,magister optimus, Diffunditevangelicam, Primum misit apostolos, Per quamnormam fert divinam Quossequitur discipulus. Et vitam dat angelicam. - 291 -

3. Armagoras hunc docuit, 4. Congratulatur civitas Sub Marco qui profecerat, Suscipiens antistitem Nam Marcum tunc iustruxerat Ac Ticinensis claritas Apostolus, qui praefuit. Laetatur se superstitem.

5. Has preces cum gemitibus Tu, pater Syre, suscipe, A diri hostis faucibus Nos tuum gregem eripe.

Collect. ms. Ticinense (?) saec. 15. Cod. Roman. U!00 (Sessur. 343). A. - Officium Patris Nostri, Sancti Syri, Episcopi Papiensis. Papiae 1564. B; daraus hoi Prelini, San Siro primo vescovo e patrono della citta e diocesi di Pavia, Pavia 1880 I, 68. -- 1, 2 lesu. B. -- 8, 1 Hermagorac B.

490. De s. Syro Ticinensi. Ad Nocturnum.

1. En, pullulat ecclesia, 4. Currunt cives collaetantes Bonorum mater omnium, Et peregrinae patriae Cuni profert ab infantia Ad salutem properantes Fide tironem optimum. Cum ostensore gratiae.

2. Syrus palmes egreditur 5. Hic sedulus agricola E caelesti plautario, Cum vomeribus doctrinae Novum praesegmen seritur Firmatus est caelicola In Ticinensi oppido. lerosolymae divinae.

3. Germen exsorgit nobile 6. Sulcabat corda ferrea Repletum aromatibus, Sermoneveracissimo, Semen firmatur fragile Claudebat ora terrea Devoti patris precibus. Vigore vivacissimo.

7. Ergo, pater, nos infirmos Et in mundo deviantes In patria redde firmos Cum devotis exclamantes.

Collect. ms. Ticinense (?) saec. 15. Cod. Roman. 1:300 (Sessor. 34:-!).

491. De s. Syro Ticinensi. In Laudibus.

1. Lauda, mater, gratiosum 2. Ornavit viris optimis Te diligentemDominum, Coronamtuae gloriae Ta, Papia, gloriosum Praeposuitque ceteris Ac salvatorem omnium. Honorem tuae patriae. 19* 9Q2_ ..'-

3. Syrns.pontifex qui primus 7. At eloquensEnodius Ducatumfert sequentium, Moresdescribit hominum, Sed Inventinm non imus Fecuudans suis actibus Locus beat viventium. Catalogum illustrium.

4. Ursecenus assumitur 8. Alter Crispinus oritur Ad veritatis semitara, In praesulari solio, Quaraetiam exsequitur Quem Daraianussequitur Per praecessoresproditarn. In spiritali studio.

5. Crispinus, vir mitissimus, 9. Theodorusin acie Lirector Epiphanii, Cum sanctispontificibus, Cui successit protinus Hieronymus, vas gratiae, In gradibus officii. Cum maximis spiritibus.

6. HUDCMaximus ex nomine, 10. Pro successorehumili Sed amplior in meritis, Coetus oret hic supernus, Prosequitur ex munere Decedens mundo fragili Associatus superis. Ut salvetur Gulielmus.

1 1 . Salutarem Papiensi Vitam poscant civitati Ac fiivorem Ticinensi Dent honorem trinitati.

i 'nllect. ms. Ticinense (?) saec. 15. Cod. Roman. 1300 (Sessor. 343). A. - Officium Patris Nostri, ^am-ti Syri, Episcopi Papiensis, Papiae 1564. B; daraus Prelini 1. c. p. 71. - 10, 4 Guilidinus A; der Bischof Gulielmus, fiir den hier g<-l>etetwird, und der wohl als Verfasser der Hymnen gelten darf, srheint (iuilelmus Centuria O. S. F. 1386-1402 zu sein ; einen Bisclmf Guilidiuus tinik- ich in der Bischofsliste von Pavia nicht.

492. De s. Syro Tieinensi.

In 2. Vesperis.

1. SecusCbristurn, cum ad istum 3. Ima pandit, alta scandit Exteraplo vox pervenerat, In sanctorumcollegia, Syrus sitit. mundum mittit, Culpaslavat, unde parat Christusastra ascendend. Heata nobis guudin.

2. Gaudet solum, petit polum 4. Surgit turbo, saevit mucro Pro munerepontificis, Fideles persequentium. Prodit fraudem,donat laudem Caedithostis, exstat fortis, Sccumsancturum tneritis. Deus, tuorum militum. - 293 -

5. Monet pura, scit futura 7. Sanat morbos,aptat torvos, Sicut propheta praesciens, Devota fit ostensio, Fugit metus audit coetus, Orant sani, dicunt cani: Verbum supernum prodiens. lesu, nostra redemptio.

6. Mutat sortes, purgat sordes 8. Quis non credit, cum accedit Virorum delinquentium, Videndo mirabilia, Umbra caret, cunctis claret, Errans redit, nox recedit. lesit, lux vera mentium. Ltix, ecce, surgit aurea.

9. Unde, praeses, duc ad aedes Paratos iam divinitus; Vocem demus, nos clamemus: Veni, creator spiritus.

Collect. ms. Ticinense (V) saec. 15. Cod. Roman. 1300 (Sessor. 343).

493. De sancto Theodoro. Ad Vesp. et Noct.

1. Exsultet mentis iubilo 4. Suspensusin patibulo, Sacer chorus fidelium, Dilaniatus corpore, Nam martyris sollemnia Nihil sentit supplicia, Anni reduxit orbita. Sed benedicit Dominum.

2. Hic minas spernit iudicum 5. Huius tu sanctis precibus Tormenta nihil metnens, Exstingue carnis vitia, Hic et pro Christi gloria Qui pro te, rex piissime, Combussit templa daemonis. Ignis vicit incendia.

3. Hunc Christus praesens visitat 6. Laus, honor, virtus, gloria Oscuro clausum carcere, Deo patri et tilio Caelesti cibat pabnlo, Uua cum sancto spiritu Chorus adest angelicus. In sempiterna saecula.

Officia sanctorum patronorum ecclesiae Brimdusinae. Romae 1583.

494. De sancto Theodoro.

A d L a u d e s.

1. Magnae dies laetitiae 2. Pro Christi fide pertulit Nobis illuxit hodie, Dira poenarumgenera, Qua Christi martyr inclitns Pro quibus in caelestibus Ascendit ad caelestia. Vitam perennem possidet. - -294 -

3. Gaude, felix Brnndnsium, Praesta, pater piissime, Huius ditatum corpore, Ut huius sancti meritis Cuius tu patrocinio A cunctis solvensnoxiis Hostis non times iacula. Nos inngas sanctis civibus.

5. Deo patri sit gloria.

sanctorumpatronorura eeclesiae Brundusinae. Romae 1583.

495. De s. Tliniiu Aqninate. In Laudibus.

1. Ortum, vitam et exitum 3. Innotuit oraculo, Sancti Thomaeprodigia Gloria quanta praeminet, Comitantur,quae meritnm Quempraemiorum cumulo Monstrant ad caeli praemia. Seraphin ordo continet.

2. Augustinus in gloria 4. Ad Christum pro laboribus Hunc sibi parem praedicat, Dnm migrat doctor populi, Sed Thomara castimonia, Migrantis tacti pedibus Se mitra plus dignificat. Illuminantur oculi.

5. Sit patri laus ac genito Simulque sancto flamini, Qui sancti Thomae merito Nos caeli iungant agmini.

Legend. ms. Laurentii Odonis Lincopen. saec. 14/in. Ood. Dresden. A 182. A. - Orat. ms. Campense anni 1462. Cod. Darmstadien. 521. B. - Psalt. et hymn. ms. S. Katharinae Divoduren. saec. 15. Cod. Vatican. s. n. (ol. 121 4°) C. - o. 4 In Seraphim B. -- 4. :'J.Migranti B. - 5, 1 Laus patri sit B.

496. I)o s. Thoma Aquinate.

1. Pange, lingua, gloriosi 3. Nam cum sacrae corpus cenae Dogmatis mysterium Descripsisset fratribus Et Aquini pretiosi, Panis, vini substans plene Quem in lucera gentium Solis accidentibus: Instar solis radiosi De me, Thoma,scriptum bene, Rex accendit gentium. Crux afflavit auribus.

2. Nostro datus, nostro natus 4. Verbo vitae Verbum vermn Thomasest in ordine Thomassemper efficit, Et in scholis conservatus Eius stylus dulce merum Sparso verbi semine, Nec a fide deticit. Sni palmam doctoratus Ad docendum cor sincerum Miro tulit omine. Solus Thomas sufficit. - 295 -

Tantum ergo nos portentum 6. Genitori genitoque Veneremur cernui Laus et iubilatio, Et Aquini documentum, Procedenti ab utroque Nostro dispar sensui, Comparbenedictio, Praestet nostraesupplementum Aquinatis scriptis quoque Virtutis defeetui. Sua sit laudatio.

II Rosario, Memorie Dotnenicane 1901. Nr. 1. Apr. e Codice bibl. cora- in un. Bordeaux Nr. 77? = Brev. Dominic.

497. De sancto Tito. 1. Legenti Tito dogmata 4. lerosolymaestudio Homeri atque Socratis Prae anno est sanctus Titus Data est admonitio, Ante ascensuraDomini Quod non prodest haec lectio. Et post binos quinquennio 2. Facto Cretae consilio 5. lara misso in apostolos A primis magnis insulae Sancto vero paraclito Titus, nepos proconsulis, luxta promissum Domini Mittitur lerosolymam. Dei, Christi altissiini. 3. Cum Christus esset in mundo, 6. Honor, decus et gloria Missus est Titus ad eum, Sit patri atque tilio, Ut disceret, quae viderit Almo quoque spiritui Ipsum docentem alios. Per infinita saecula. Psalt. et hymn. ms. Civitatense saee. 15. Cod. Civitaten. LXXIII. - 5. 3 luxta missimi.

498. De sancto Tito. 1. Discipulorum numero 5. Qui iussu Dei filii Adiunctus est sanctus Titus, Simul cum Paulo applicuit Igneis linguis Domini Terrae lovis et insulis Quos spiritus repleverat. Verum Deum annuritians. 2. Effuso protomartyris 6. Congaudet Cretae populus Sanguine sancti Stcphani Simul atque Rutilius, Disperguntur apostoli De reditu apostoli Propter timorem gentium. Sanxerunt festuni fieri. 3. Converso sancto Paulo 7. lussu tui apostoli Divina fit collatio, Templum Dianae corruit. Iterum lerosolymam Repente factum pulvis est, Revertuntur apostoli. Ut sanctus iam praedixerat. 4. Fit sacer Titus pontifex 8. Gloria patri Domino, Et a summis apostolis Nato atque paraclito Consecraturus mittitur, Et nunc et in perpetuum Paulusappro[ba]verit. Sit trinitati unicae. Psalt. et hymn. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Civitat. LXXIII. - ti, 2 atijue Rutilus. 499. De sancto Tito.

1. CreteusTitus regia 4. ConfisaCretae insulae Prole ilescemlit Minoa. Tanti patris deposita. Christi fuit npostolus Cuius se credit niunere Pauliquefuit socius. Vitam beatam consequi. 2. Ipse Titus apostolus 5. Cuius corpus metropoli* Per civitates consecrat Cortina tenet inclitum, Pontitices, presbyteros, Secura tanto principe Diacones et clericos. Christi videre faciem.

3. Qui plebem sacrarn instruant 6. Virtus qooque imperium Sermonibus et opere, Sit patri atque genito, Orthodoxis mysteria Sancto simul paraclito Ministrent iam catholicis. In saeculorum saeculu.

Brev. ms. (Jivit.-itrnse saee. 15. Cod. Archiep. Utinen. Oct. 10. A. - Psalt. et hymn. ms. 1'ivitatense saec. 15. Cod. Civit. LXXlIIIi. - Bruv. ms. Civitatense 1467. Cod. Civitaten. LXXIV. (28). C. - Antij li. nis. Civit.-itc-usf saec. 15. Cod. Civitaten. LXIV. D. - 3. 4 catliolici A. --'4, 1 Contix.-tA. - 4, 2 disposita B C.

50(1. l)e sancto Tresano.

Ad Vesperas. 1. Scandat polorum sidera 4. Accinxit illum castitas, Psallentium concordia Compsit fideles puritas, Et pectorum devotio Mentisque sanctiinonia Deum sibi conciliet. Deo placentem reddidit. 2. Adest dies propitia 5. Verus sacerdostempore Sancti Tresani meritis, Hic in suo resplenduit. i^uam dedicavit inclitus Ardore santi spiritus Regni petens caelestia. Fragrans in ara pectoris.

3. Quem tanta continentia 6. Cuius frequens subventio Vigorquevitae vinxerat, Fit reorum remissi», Ut vix famem depellere Ut poenarum incendia Potus esset et epulae. Nostras non urant animas.

7. Laus, honor, virtus, gloria Deo patri et filio. Sancto simul paraclito In sempiterna saecula.

Ofticium s.s.Tresani, Gumbertiet sanctaeBerthae iinp. Rhemis 1557. Nach Strophe 4 ..Divisio". - 297

501. De sancta Ulphia. A d 2. V e s p e r a -.

1. Pange, lingua, gloriosae 4. Tam nobilem post triumphum, Ulphiae praeconia. Virgo fortis Ulpliia, I)ic virginis generosae Times adhuc periculum Virtutes et proelia. Et procul a patria Quot zclo pudicitiae Cracis amplexa vexillum Fecit. tulit fortia. Loca quaeris invia.

2. In primaeva iuventute 5. Inter silvarum latebras Donis florens Ulpbia. Vitam ducis caelicam, Summa flagrans. caritate Immitis carnem cruenta» Christo se dat impigra Et torques innoxiam. Et promissa semel fide Nos, qui tot meremur poenas, Non recedit postea. "\'ix precamur vcniam.

3. Divae cor intemeratam 6. Sit perennis laus parenti, Horrens saecli nuptias, Sit perenuis filio. Minas despicit parentum, Ab utroque procedenti Despicit et lacrimas, Sit aequa paraclitu. Corpns caedit delicatum, Per quem virtus in imbelli Preces addit fervidas. Tanto fulsit animo.

[Lorriquet-Sellier], Nouvelle Vie de sainte Ulphe, vier^e patronesse de 1'eglised'Amiens. Aniiens, 1841.p. 239. Ohne Angabeeiu-.-r ',|aelle

502. De sancto L'rsino.

Ad Matutinum.

1. 0 quam dignis celebrandus Moltis missis post et ante Dies iste gandiis. Praedicare veniam Et quam dignis venerandus Hoc Ursinus commendante Ursinus pracconiis, Deposcit Bituriam. Non fraudatus nec frandandns Solo lusto comitante Socii obsequiis. lussam subit patriam.

2. Clemens quidam Petri more Hic Ursinn praedicante Nomen Cbristi praedicat. Clementis imperio Tantae messis paucos fore lustus Deo permittente Messores significat. Recessit de medio. Praedicendo cnm labore Solum urbe iam absente Discipulis indicat. Nono railiaria. - 298

Conturbatus casu mortis 6. Gloria et honor Deo Ursinus tam subitae, Usquequoaltissimo, Sed in tirie Christi fortis Una patri filioque, Licet absquecomite Inclito paraclito, Patefactis urbis portis Cui laus est et potestas Intravit sollicite. Per immensa saecula.

Brev. Bituricense unp. Leraovicis 1512.

503. De sancto Ursino.

In Laudibus.

1. Exsultemus et laetemur Ab errore revocatae Organis cantantibus, Sancto praedicamine Congaudentes^ratulemur Multae gentes inspiratae Ursino cum laudibus Divino spiramine, Et constantera admiremur Per Ursinum baptizatae Hunc in suis casibus. Sunt in Christi nomine.

2. Christum docet adorandum Ab errore revocato Qui vivit per saecula; Fere cuncto populo, Ad Ursiuum blasphemandum Ipso rege baptizato Currit geus incredula, Cum lusore parvulo, Canes ad hunc effugandum Cursu vitae consummato Solvuntur a copula. Migravit a saeculo. 3. A gentibus fere pressus 6. Gloria et honor Deo Fugit hic perterritus, Usquequo altissimo, Sed ad urbem est regressus Una patri filioque Ad angeli monitus, Inclito paraclito, Christi servum se professus Cui laus est et potestas Legis docet aditus. Per immensa saecula.

Brev. Bituricense imp. Lemuvicis 1512. -- 1, 3 Congaudemus.-- 1, 5 admirantes.- 3, 3 est reversus.- 4, 1 revocatus.- 4. :} iuspirante.

504. Ue sancta Ursino.

In 2. ^7esperis.

Ad honorem Salvatoris Nathanael nominatus LaeteturBituria, Non inunctusehrismate, Pangat sancti confesssoris Post Ursinus est vocatus Ursini praeconia, Assumptobaptismate, Per quem gentilis erroris Christi verbis attestatus Recessitspurcitia. Verus absqueschisnmte. - 299 -

3. 0 quam felix sanctusiste 5. Demum lingua bispartila Et dignus praeconio, Cum ceteris loquitur, Cui cenae tuae, Christe, Praedicando verbo, vita Deputata lectio, Stepbanumsubsequitur, Cuius pectus mulcet triste Donec [hic] Israelita Visa resurrectio. Plebe saxis teritur.

4. Christom vidit ascendentem 6. Gloria et honor Deo Consternatus animo Usquequo altissimo, Spiritumque descendentem Una patri tilioque " Die quinquagesimo, Inclito paraclito, Praesentes et se replentera Cui laus est et potestas Sensu ferventissimo. Per immensa saecula.

Brrv. Iiituricen.se imp.Lemovicis 1512. - 3, 4Deputata est. -4, 5 repletum.

505. De sancto Ursmaro.

1. Ave, casta Christi sponsa, 5. Ei nam senexper visum 0 niater ecclesia, Offerebat puerum Ave, Deo praeelecta Et ad illum nutricndum Ante cuncta saecula, Panem simul candidum; Ave, sancto praesignata Hunc, inquit, ad educandum Spiritu per tempora. Panem sume tilium.

2. Benedicta sponsi dote 6. Filium, inquam, tnaterna Prolis multitudine, Ferunt quem praecordia, Nuptiarum compta, gaude, Ad hoc generari diva Numeroso germine, Providet potentia, Milies fecunda mille Quo sibi perplures ista Filiorum agmine. Lucretur in patria.

3. Civibus ornas caelestem 7. Gravata rursus sopore Electis lerusalem, Cernit in oromate Inter quos bonum pastorem Filium innixum scalae Ursmarum pontificem Caeli celsa scandere, Collocas velut nitentern Quem sequi quidein valebat, Et politum lapidem. Consequi non poterat.

4. Dono quem mater superno 8. His felix parens de natu Nostro datum saeculo Certa facta proprio, Agnovit laeta rcspoiiso Postquam hunc praecordiali Nasciturum caelico, Est enixa viscere, Necdum licet e materno Adultum tradit sacratis Fusum Dosset utero. Inslruentum literis. - 300 -

9. luvenis quidem aetate, 16. Qui cernens iam se senili Grandaevus sed moribns Corpore destitui, Summa meritorum sparsim Subiectos de successore Clarescens uberius Volens cautos reddere Donari gradatim sacris Electum nutu cunctorum Meretur ordinibus. Subrogavit Erminum.

10. Karitatis liinc virtute 17. Rex regum iam te superna Circumfnltus geminae, Vocat ad palatia, Infulatus pastorali Angelorum tibi coetus Additus est cathedrae, Sanctorumfit obvius; Temperatus aeqaitate, Laetare, nam paradisus Instus fortitudine. Patet amoenissimus.

11. Longanimitate vigens, 18. Salve, noster o patrone, In adversis patiens Salve, praesul optime, Nec absque tortore saevo; Salve cum sanctis, Ursmare, Quis fuit aliquando, Salve, pastor inclite, ijui tali tantunique diro Salve.iamcum Cbristoregnans, Sit passns rnartyrioV Salve, nostri memorans.

12. Maxirne cum novem annis 19. Te supplex rogat pusillus Decem hebdoroudibus Fusa prece grex tuus, Vixerit cibo cuntentus Inter haec ut festa clerus Hoc, quod sine dentibus Salvetur et populus, Ab ipso sorberi parcus Tuorura simul devota Valeret et modicus. Monaohorum turmula.

13. Kisibns e contra votis 20. Ueniam poscendonostris lob aequandus meritis Assiste piaculis, In his omnibus adversis Tua nos pastori summo Non peccavit labiis Conimendet oratio Laudes rependensimmensas, Foedatoset culpae naevo Dum tulit adversitas. Solvat iuterventio.

14. 0 virum laudandum claro 21. Xriste. sanctorum corona Virtutum praeconio Omniumsplendiflua, Et in sanctimoniale Confessorum gloriosa Liberata daemone Virtus et magnifica, Et percussa tunc bacello . Salva nos tui beata Sanata cuntinuo. Ursmari per merita. lb. Peste pervasamcruenta, 22. Ymnum gestit tibi nostra Vocata gutreria, Dicere catervula JMedicatusest et neptem Ipsius amore ducta Reddens eam sospitem, Laude vel melodia, Aegrotamsignatam crace Acceptareqnem benignu Dedit convalescere. Digneris clementia. 301

23. Zeloti Deo decora Laus sit et hymnidica Et tibi, propago prima, Patris proles unica, Flaminique sancto sumnu Assit simul gloria.

Cullectan. ms. S. Vitoni Virdunensis sa.cc. 11. (Jod. Virdunen. 77.

iillfj. De sancta Ursula.

1. Virginale praeconium 5. Repleutur Dei famulae Collaudet plebs tidelium l>onis aeterni spiritus, Voces et cantus omnium Quas decorat mirifice Aitdi redemptor gentium. A pcttre unigcnitus.

2. Virgo regalis Ursula 6. Puellarum collegia Mundum sprevit cum vitiis, Ducis ad caeli solium, Te sequendo per saecula, In quo degu^tant dulcia, Consors paterni luminis. lesu, uori.mn /"irginum.

3. Haec namque regis tilia 1, In earum inemoria Pro te complet martyrium, Laudes extollat populus, Quamrapis ad caelestia' Collaeteturecclesia, Eex Christe, fador untnium. Exsultet cnelian luudibus.

4. Sequuntur ipsam virginem 8. 0 dulce mundi pretium Undenae mille virgines, Per virginum suffragia Pro te fundentes sanguineni, Praesta post hoc exsilium Christe, qui hix es ct dies. Beata nobis gaudia.

Brev. ms. Civitatense saec. 15. Cod. Archiep. Utlnen. (")ct 10. A. - Hymn. ms. Mosacensesaec. 14. Cod. Archiep. Utineu. Fol. 21. B. - Psalt. et liymn. ms. C'ivitatonse saec. 15. Cod. Civitateii. LXXIII. (_'. -- Psalt. et hymn. ras. Civitatense saec. 14. Cod. Civitaten. LXXII. 1). - - Psalt. et hymn. ms. Civitatense saec. 15. Ood. Civitaten. LXIX. E. - - Iliw. ins. Civitatense anni 1476 Cod. Civitaten. LXXIV. (28J F. 1, 2 Laudet turl.a tidelium A. -- 1, 3 Voces te collaudantium A. - "!. 4 K'r.x ut<|in factor B. -- 4, 1 Ipsam sequuntur A. - 8, 2 Per earum suffragia A. - 8, 3 Da nobis post exsilium A. - 8, 4 Aeterna Christi gaudia A. - 302 -

507. De sancta Ursula.

Ad Vesperas.

1. Cliristus, Dei filius, 3. Undenorummilium Summi patris unicus, Coetus sacer martyrum, Alvum intrans virginis Te cum sanctis omnibus Naevum delenshominis, Laudat in caelestilms.

2. Agnus initis, candidus, 4. En, dulci memoria Sponsusperpes virginum. Virginum martyria Per haruni suffragia Die hac recolimus. Mundi tolle criuiina. Qua scandunt in aethera.

5. Custos dulcis virginum. Sponsus, rex perpetuus Nos earum meritis Suramis donet praemiis.

Brev. ms. Romarici Montis sa.ec. 16. Cod. Spiualien. 164 (Ti). A. Hymnar. tns. Komarici Montis saec. 15. <'.,d. Spinalien. 194 (*

508. lle sancta l'r.tula.

Ad Matutinum.

1. Hyninum nunc dulcissimum 3. Quarum iugi merito Canat cliorus omniuo), Nobis fer auxilium, Psallat cum virginibus Aegris opem, languidis Omnis Deo spiritus. Sospitatis gaudium.

2. 0 rex regum Domine, 4. lustis confer gloriam, Mundo sis propitius, Peccatorutnveniam, Piis auge meritum Cunctis postulantibus Earum obtentibus. Aurem praebeplacidus.

5. Da, redemptor piissime, Quod tuo emptos sanguine Nos virgiuum haec milia Ad caeli ducant gaudia.

Brev. ms. Romarici Montis saes. 16. Cod. Spinalien. 164 (77). A. Hymnar. ms. Rr.marici Monti? saec. 15. Cod. !>pinalien. 194 (£6). B. 1, 1 nuiic fehlt A. - 2, 3 meritis A. - 303 -

509. De sancta Venera. In 1. Vesperis.

1. Fidelmm devotio 2. Adiutrix fit precantium Celebret pro martyrio Prolem desiderantium, Sanctae virginis Venerae, Nam data est parentibus Qnae nunc gaudet in aethere. Pro prole deprecantibus.

3. lesu, corona virginum, Qui natus es de virgine, Semper non habens terminum, Gloria tibi, Domine.

Collect. ms. S. Petri Vivi Senonensis anni 1293. Cod. Parisin. Nouv. acq. 311. -- Aus eben dieser Quelle in: luillot, Gust. et Pruu, Maur.: ^Goffroy de Courlon, Le livre des Reliques de 1'abbaye de Saint-Pierre-le- Vit' de Sens." Sens 1887, p. 103. Der Hymnus ist hier irrtiimlich in zwei Strophen zu 6 Zeilen abgeteilt.

510. De sancta Venera.

In Laudibus.

1. Deus, qui inter cetera 2. Tuae virgini Venerae Miraculorum opera Voluisti tribuere Fragilem fortem efficis, Martyrii victoriam Mirum opus opificis, Et post tormenta gloriam.

3. lesu, corona virginum, Qui natus es de virgine, Semper et extra terminum Gloria tibi, Domine.

Collect. ras. S. Petri Vivi Senonensis anni 1293. Cod. Parisin. Nouv. acq. 311 - Aus gleicher Quelle: luillot - Prou, 1. c. Der erste Teil der Hs., nLibellus editus super reliquiis sanctorum et sanctarum quae in monasterio S. Petri Viri Senonensis continentur . . . et de fundatione dicti monasterii" hat zum Verfasser nFrater Gaufridus, dictus de Collone, huius loci monachus et sacerdos indignus" (fol. 33 b). Das nachfolgende Officium von anderer Hand.

511. De s. Venerio Eremita.

1. Deus, creator omnium, 2. Per cuius sancta merita Custos tuorum njilitum, Tria resurgunt corpora, Qui beatum Venerium Quorum in maris litore Tuum fecisti famulum. Invenerat cadavera. - 304 -

3. Ibi dracoquam pessimus 8. Postclamores hominum Inter cavernasmontium Statim relinquit Tirum, Latcbat ad exitium Clam venit ad Tireliuin Cbristianorumomninm. In alto mare positum. 4. Per Lazarum episcopum 9. Ibi, rederaptoromnium. Precesfnnduntur oninium, Per corvum, tuum nuntium, Ut a tali periculo Carnetaurorum pinguium Canensemsalvet populum. Pavistituum famulum. 5. Cuius precesexaudiens 10. Deinde Dei famulus Prope speluncamveniens: Corripitur a febribus, 0 fera immanissima, Vocatur ad consortium Linquc niontis cacumina. Beatorumspirituum. 6. Per crucifixi merita 11. Sepultus a fidelibus Alta profundi penetra, Cum canticis et laudibus, Ut a tua perfidia Ubi post breve spatiuin Tota purgetur patria. Coepit manare oleum. 7. fuius voces et carmiua 12. Infirmitatum genera Fera intendens bestia, Omnia curans corpora, Frangens montis cacumina Nunc semper et per omnia, Tenet aby^-si limina. Per infinita saecula.

n. ms. (Acta SS. ms. Sept. et Oct.) Constant. Caietani saee. 17. Cod. Alexandrin. 95. -- 1, 4 Tuum fehlt. - 8, 1 sq. fehlt je eine Sil

512. De sancta Victoria.

1. Virgo (,'hristi, Yictoria, 5. Sed draco cunctis saevior, Balneoregis gloria Draconibus subiimior, Sisque nostra memoria Taetro veneno nigrior, Coram Christo per orania. Morabatur interior.

2. Huius mundi sublimia 6. Virgo signata pariter Sprevit delectabilia, Signo crucis perenniter Credensiuvisibilia, Sibi praecepitfortiter, SequensChristi vestigia. Quo pergeret suaviter. 3. Relicta viro penitus 7. Voce cuius perterritus Et docta virgo caelitus Timens mortis interitus Divino nutu credimus Inde fugit celerius, His immorari sedibus. Nunquamvisus ulterius. 4. Est Triculanacivitas, 8. Virginumchorus venerat, Ubi multa sublimitas, Cuni virginequi steterat, Populorumfertilitas (..'uibusdoctrinam dederat, Eratque tunc utilitas. Unde pestemreiecerat. - 305 -

0 Calimere lanio, 10. Biilneoregisinclita, Tuo necasti gladio Multo decore nitida, Victoriam nefario, In te sunt cara merita Caeli regnat palatio. Victoriae recondita.

11. Sit laus patri et tilio Spiritui mellifluo, ',>ui regnat in lioc sacculo [Et in caelis] perpetuo.

Brev. ms. Franciscano-Romanum saec. 14 in add. saec. 14. Cod. Vatic. 10000. - 2, 2 ^plevit. - 3. 1 Lies IMicto?

513. De ss. \ incenti» et Anastasio.

1. Festus sacratus martyium 6. Agnoscit hinc Vincentius Dies duorum inclitum, Adesse, quod speraverat, Deo dicatus sanguine, Tanti laboris praemium Nobis refulsit hodie. Christi decorem lurainis.

2. Devota quorum anima 7. Exceptus namque carcere Contempsit mundi falcram Ardore solis sistitur, Superna peteus culinina, Aequore inersus remiges Trabuntur ad martyrium. Portuin praevenit litoris.

3. Hiuc inde iudex saevicns 8. Rursus dimersus latice, Poenam minatur aspenmi, Obscquens lympha patuit, Levitam punit capite Suamque petens ut probam Benignum sacri ordinis. Fessis devenit artubus.

4. Demum tunc Vincentiuin 9. Ncc immemor praesul urdinis Poenis aifectuni validis Altaris sacri munera Flagris adusta latera Oblata Deo pignora Diro retrudit carcere. Refovit sancta dextera.

i>. Nam carceralis caecitas 10. Sicque migrans e corpore Splendorem lucis fulgorat, Caelum pervenit spiritus Duplexque morsus stipitis Cum Cbristo semper florida Ruptis cavernis dissilit. Regnaturus per saecula.

11. Horum sanctorum merita Nobis implorent veniam Ipso favente sedule, Mortis qui solvit vincula.

Hymn. ms. Benevcnt.iii.saec. 10. ex. Cod.Ottob. 14o. 2, 4 Traantur. ti. 1 Agnoscat. - 6, 4 Christo. Drevos. Hvinni Inr-iliti. VII. 20 514. De sancto Vinceiitio.

Ad Vespera-.

1. Novis laudespraeconiis 5. Corpus commissumDomino Decantet nunc ecclesia, Non audet quisquam tangere, In martyris victoria Lupum corvus repudians Digna colenssollemnia. Signum demonstratgratiae.

2. Carnis vincens illecebras t>. Terrores nostros vincere, Vincentius viriliter Christicola, divinitus, Flagella cuncta corporis Qui nunc caelesti gloria Sustinuit alacriter. Tuus exsultat spiritus.

3. Ignitam pyram non timet 7. Sancte Vinceuti, quaesuiuus, Impositus craticula, Absolve nostra vincula, Quem spiritus paraclitus Ut mereamur liberi Sua fovebat gratia. Tecum esse in gloria.

4. Ltacianus attonitus 8. Sit trinitati gloria, Videns tam mirabilia, Huuor, virtus, victoria, Tamen maligni spiritus Quae dat coronam martyri Non deserit obsequia. In saeculorum saecula.

Hymn. IDS. S Petri Martyris Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utiueu. s. n. - 5, 4 demonstrant. - 6, 2 Christicole.

515. De sancto Vincentio.

A d N o cturn u ii).

1. Pia mater ecelesia, 4. Pro tide stat intrepidus Magnis attolle laudibus Multa passusludibria, Regnantem cum victoria Pro qua sic ardens fervidus Victis mundi erroribus. Carbonum fert succendia.

2. Doctrina pollens gemina 5. Crate di&tentus ferrea Christi miles Vincentius Tyrannumrisit impium. Dat sanctiverbi semina, Foris labunturviscera, Quopugnat sic ardentius. Nec tamenfert dispendium. 3. Dirutn responsisiudicem G. Praesta,beata trinitas, Pius miles adgreditur, Ut eius precaminibus Spei conscondensapicem, Nobis detur amoenitas Qua caelumiam complectitur. Cun:supernis agminibus. HyniQ.ms. S. Petri Martyris Utinen. saec.16. Cod.Civit. Utinen. s n. - - 1, 4 Vinctis. 5, 2 Tyrannurapassit. - 6, 2 Ut ficnminibus. - 307 -

516. De sancto Vincentio. Ad Laudes.

1. Athleta stat immobilis 4. Tyrannus liunc in flumiiia Torquentis ridens furiam, Sanctum demergi praecipit, Nec mens terretur nobilis Sed mare recto tramitc Ad caeli spirans curiam. Corpus ad litus proicit. 2. Cuncta vincens supplicia, 5. Fideles ossa colligunt Armis praecinctus bellicis, Magno referti gaudio, Transcendit ad felicia Cum honore sepeliunt Cum canticis angelicis. Ingenti cum tripudio. 3. Exutus derelinquitur G. Praesta, beata trinitas, Devorandus a bestiis, Ut eius precaminibus Sed ab illis defenditur Nobis detur amoenitas Custodiis angelicis. Cum superis agminibus. Hyran. ras. S. Petri Marl. Utinen. saec. 16. Cod. Civit. Utinen. s. n. 1, '"'

517. De sancto Vincentio.

1. Levitae iam Vincentii 5. Ast hinc caterva etbnica, Martyrisque laudabilis Diris succensa furiis, Instat triumphus nobilis, Omnc geuus supplicii Dignis colamus mqntibus. Concessit in Vincentium. 2. Hunc Dacianus perfidus 6. Stupet tyrannus fervidus, Aggressus est agonibus, Quud non valebat vincere, Sed proeliator inclitus lubet cadaver lacerum Bellans vicit viriliter. Feris iactari trucibus.

3. Flagella nam saevissima, 7. Nempe corax excabias Eculei suspendia, Impendens adest ilico, Adustioiies ignium, Quo aves arcet ceteras Tempsit pro Christi gloria. Ab eius sancto corpore. 4. Quem miles imperterritus 8. Ncc non inter aequorea Ut promptus in certamina Mirabilis enituit, Inter manus carnificum Unde inlaesus exiit Suum clamabat Dominum. Divino quippe remige. 9. Vincenti, martyr optime, Ora pro nobis iugiter, Ut laudes dignos Domino Reddamus omni teinpore.

Hymn. ms. Beneventan.saec. 10. ex. Cod. Vatic. Ottob. 145. - 1, 1 Levita vir Vincentii. - C, 3 cadaber. - 1,2 Impendes. --7, ?>Qn<> .-nif miris (dariiber re) ceteras. - *, 2 Mirabilfin. 20* 308 -

518. I)e ss. Vincentio, Sahina et Christeta. Ad Vesp. et Laud. 1. 0 lux et decus Abulae, 4. Cineres, ossa et sanguinem Vincenti cum sororibus, Abula felix obtinet, Qai Daciano praeside Ob quorum patrocinium Pro Christi fide passus es. Feliriter transibimus. 2. En, Lusitanus iuvenis, 5. Spernentes mundi gaudia Qui decoravit Eboram. Tormentaque supplicium Vita illustravit AbuLmi Adepti sunt caelestia In morte cum sororibus. Cneleste natalitium.

3. Sed is, qni victor obiit 6. Sequamur ergo semitas Crudelem mortem patieris, Eorum, qui in vestigiura Fortes sorores habuit Alacriter supplicia Victoriae participes. Xroemque iam perpessi sunt. 7. Sit patri, nato, tiamini Decus, honor et gloria, Commendent temper numini Sanctorum nos suffragia. Propr. Abulense saec. 17. Cod. Vatican. 6305.

519. I>e sancto Vito.

1. Canamus omnes nobilem 5. Dehinc nefandi principis Viti triumplmin martyri-. Curavit a daemonico Tonantis et pro ulnria Diu vexatam spiritu Eius sonent ad horroa. liioclctiani natum.

2. Contempsit aras daeoT.-nuin i'> Kfclii-us item carceri Libare sacrificium In ollamque[imjmiititur Mundique vana respuens Ferventem, bic nil laeditar Christum fatetur tirmiter. Hymnum canens altissimo. 3. Ilax pater exhortatur datur vorandus, Vitum Christum relinquere, hic sibi mansuebcit lubet tyrannus adiluci Pedeslingendo onmibus, P^undem ante tribunal. Ex hoc tyrannus vexatur. 4. Tormentadira perpessus 8. Supercatasta ponitur, Torquentis manussiccatur, (,'ruentaturatrociter, Illico sanus revenit, Exorans sanctus Dominum Vito saluti redcjitur. Tenijila deorum corruunt. 9. Gloria tibi. Domine.

Hrev. nis. Amlirnsiamiinsaec. 15. Cod.Borginn. M II, 20. - 1, 4 soticnt atorea. - 4. 4 Vite. - 6, 4 altissimum. - 300 -

520. De s. Wilhelmo Bituricensi.

Ad Cumpletorium.

1. Enixa est puerpera 3. Gaudet chorus caelestium, Supernum regem gloriae, Natn de sede Biturica Qui praemiorum munera Transfertur hic in gaudiurn Guillermo dedit hodie. Stella magorum indice.

2. Foeno iacens huinanitus 4. Memento, praesul inclite, Vana quaeque sunt mutui Qui noster pastor diceris, Sprevit Guillermus penitus Quod spreto muudi tramite Carneni subdens spiritui. Monachi formam sumpseris.

5. Gloria tibi, Domine, Guillermi data laudibus Praesenti detur agmine Cordis votis et vocibus.

Brev. ms. Cistercien. Gallic. saec. 13. Cod. Aaraugien. W 7. - Cfr. Roman. Forsch. IV, 489.

521. De s. Wilhelmo Bituricensi.

A d T e r t i a m.

1. A solis ortus cardine 3. Castae mentis ab iutimo Caelestis aula resonet Curam gerens de ovibus, Novo cantusque carmine Vota reddit altissimo Guillermo laudes intonet. lunctus eius amplexibus.

2. Beatus iste meritis 4. Domus imdici pectoris, Victor redit ad bravium, Sancto repleta flamine, Mundi victis illicitis Fundo tigitur marmoris, Regni sumpturus bravium. Ne laedatur a turbine.

5. Gloriu tibi, Domine, Priftiatis huius merito Laudis detur cum carmine Mentis affectu debito.

Brev. ms. Cistercien. Gallic. saec. 13. Cod. Aarauoien. W. 7. - Vgl. Roman. Forsehungen IV, 489 sq. 310 -

522. De s. Wilhelmo Vercellensi.

In 1. Vesperis.

1. Pax aeternalis, unica gjgnentis Lux filialis, araor procedentis, Omninm rerum trinum unum verum Numen aeternum !

2. Ad te clamamus, opem flagitamus, PaDgere digna, pietas benigna, Nobis adesto praesens in hoc festo, Lucis origo.

3. Quo Guilelmus cursum definivit, Aethera scandit, moriendo vivit, Regnat in caelis semper ipse felix Omnibus sanctis.

4. Flamine sacro penitus adflatus Terrea sprevit, decus et prirnatus, Luce serena rutilat amoena Sobrietate.

5. Ursum in fonte monitis deiecit, Marmor ab imis bobus ferri fecit, Quod trahi trinis paribus bis binis Loco nequibat.

6. Monte Laceni Dominnm conspexit, Ipso tenore, quo in cruce vixit. Sui honoris domnm salvatoris Facere inssit.

7. Nocte candela domum visitavit, Prece mariti coniugem curavit, Muro defixam, quam tulerat ipsa, Mane viderunt.

8. Hortnlo lupi ipsum fugaverunt, Anachoritae prorsus paruerunt, Natam cnravit, pater ut optavit, Morbo lunari.

9. Illo, qui caput iaculo percussit, Larvamobscenam procul ire iussit, Phalma divinum fecit atque vinum Hic Guilelmus. - 311 -

10. Caelo ditatus umerum curavit, Manum et latus, opus erogavit, Aegrae puellae subvenire velle Somnis ostendit.

11. Prunis extensis stratum praeparavit, Igne succensis Ganeam vocavit, Ut secum staret pati, quod amaret, Ipse rogavit.

12. Caelifci] cives nocte adhaeserurt, Famina sacra plurima tulerunt, Roget ut ipse Dominnm obnixe, Petimus omnes.

13. Summo sit laus, gloria parenti, Genito semper sit et procedenti, Numini trino, unico divino, Nunc et in aevum.

Ood. Alexandrin. 93 (III) saec. 17. - 3, 3 oriendo. - 6, 2 quem in.

523. De s. Wilhelmo Vercellensi.

Ad Noctnrnum.

1. Deus sanctorum, vita, lux tuorum, Trinitas sancta, unitas immensa, Tn confessoris laudibus benignus Semper adesto.

'2. Hic mundum spernens et superna quaerens, Mortuus mundo vivens et in Christo, Caelicnm semper opus agit pie Munere dignum.

3. Hoc vitae salum taliter transivit, Quod vitiorum fluctu non est niersus, Immo beatae sanctus portum vitae Contigit almus.

4. Miraculorum coruscavit luce, Quae nos canentes Deo iubilamus, Qui sanctos pios refulgere miro Praestitit actu. 5. Contio tota mira gesta canat, Qnae fecit sanctus pius et confo>ssor, Anachorita, vir Israelita. Florida palma.

6. Quidam dum fractum brachium haberet, Aliquod opus facere nequiret, Sanum confessor Christi Guilelmus Reddidit illud.

7. Antra dum muntis coleret Laccni. Videre Christum meruit beatus, Ibique iussa sibi sic impk-vit Prorsus ab illo.

8. Ipsius iussis templum praesens struxit, De salvatoris nomine vocatum, Virginum sponte ubi copulatur Turma sacrata.

9. Sit trinitati decus et potestas, Honor et virtus maneuti beata Per infinita laus sit saeculorum Saecula. Amen.

Cod. Alexandrin. 9:J.. (III saec. 17. - 3. 2 fluctus. - 8, 4 Virgo sacrata.

524. De s. Wilhelmo Vercellensi.

Ad Laudes.

1. Hac festa die sancti confessoris Deus laudetur, cuins iu conspectu Exsultant iusti iugiterque canunt Cantica laudurn.

2. In quo laetatur sanctus Gulielmus, Clarus confessor, qui per nomen eius Ursum turbantem saepe sibi fontem Voce fugavit.

3. Aquam convertit pariter in vinum, Eius ad vocem daemon et fugatur. Et tres curavit clinicos insignis Ipse potenter. - 313

4. Ipse de luna raorbuin nuncupatum Mire curavit, dum puellam sanani Reddidit iude, fecit ct per Christum Multa beatus.

5. Eius ad vocem est cxstinctus ignis Minaus iacturam, ardor magnus suae Fidei vicit flammas ignis huius Et vitiorum.

6. Deo dicata fecit loca multa, In quibus paais Christus immolatur, Et peccatorum venia donatur Fonte renatis.

7. Precibus, Cbriste, tui confessoris A nobis cladem pelle et languorcm, JJeritis eius seraper adiuvemur Hic et ubique.

8. Ergo nos sanctum rogitemus omues, Impetret pius nobis ut a Cbristo Pacein et salvos bostibus a cunctis Animos essc.

9. Deum laudemus trinum nunc et unum, Cura patre natum, pneuma simul sauctum; His tribus unus bonor sit et virtus Omne pcr aevum.

Cod. Alexaudrin. 93 (III) sacr. 17. - 2, 3 tibi. - 8, 3 et suos hostibus

525. De s. Wilhelmo Vercelleiisi.

In 2. Vesperis.

1. Regis immensi gratiam devote In confessoris laudibus manentes Nos invoccmus, ipse uostra Deus Augeat vota.

2. Huius beati Guilelmi vita Exstitit sequi teneris ab annis Sacra mandata Icsu Cbristi seniper Mente dcvota. ^ao *rM a>to s o 60 I.| 1 I -y 3p.luS - 5» h|i aiCa ^lfe. a 1a'l? 1!--» !>§i O> ui

^ (/)3 l^ll f!i| tf l|f 01 4J °> c« 'E § | 2J.2S"3 e ^.2§ QJ ' JS CS "oo> ^ls8 ssi,g s "i «=§r "3. rt 01 sancto_c«U3rt ^§0» -«^g^ 'c - "^ "^05 ~ O>'c/> "Sratanter C9 is corde3 potestas, S H " confessoriiberentur,roo> "* > g-^-S .5 '3 s :*- ^cg-i^ ^^^^ ,|| § s-g^ « t_j rfi O a ~~ o. 3 -tS 3 . 'C > o » o na> 9 Cfa ""S e O-.tS '2 . t/J 1& c-^ I " -* ^^s! Nl- gratiX 2 '3. I_o c/i 'S 5 S g =9 I-H .2 B c/3'3 o «, > 73 a o> x *« Amen.u - ^l3" iil o a f u "j.a;cnOD "o ==saeculor C 0) 01"S. o s S £ "£§ . «cu - a -s-cil ""8" * &.l* X) S C -13 B i) cn 10 <= «2 o "a " a 0, 3 cn O) c *3 " g - --" '£;sl °^- .5 a T3 o "" 3 »- o o>0 W hH S cfS '3 S *- | -s I " oj .2 t- o ja 01 o -^c/3nfinita Sg« e- *- j-S s «ootq -s-gg sanctorura"u 'o O t« n; c Q 3 CO 3 cc JD0 C OT O5 0 8 S-c si e k . g°3 73 " 41 B - t: OiIM Q !_ V t/i ^ £ ~ i-^.O wfe w PM(X,W X^: Cu *uc Is^i -slsl " |.sl T3 co -*< irt "j? c^a ^Pl 8|I* Sl5. M 5fis tiii it^ "8 ^oll ia&l :is^ y n^ ^fli^ ^1: 8 t; t~

527. De sancto Winnoco.

Ad Laudes.

1. Novus tiro tunc graditur 3. Coruscans signis claruit, Virtute in virtutibus, In orbe eius sanctitas, Wormhoudt sibi traditur, Qnam a te semper habuit, Exsultat caelum Itntdibus. 0 lux, beata frinitas.

2. Orat sanctus, mola currit, 4. Winnoce, ora Dominum, Dat lumen delectabile Ut tua iam per merita Caeco, dnm huic apposuit Det nunc et in perpetuum Signum crucis mirabile. henta nobis gaudia.

5. Sit trinitati gloria.

Vita ms. SS. Winnoci et Osvvaldisaec.' 12/u. Cod. Berg-en. s. n. auf dem gleichen Umwege wie der vorhergehende Hyranus.

528. De sancto Wnlfranno.

1. Festivitas est annaa 4. Non pigritatur discere, Ecclesiae gratissima, Quod post valeret diccre Wulfrannus hac die sacra Ad corrigendum devios Evectus est in gloria. Et ad docendura nescios.

2. Natalibus spectabilis 5. Ad altiora protinus Et moribus laudabilis, Erectus est divinitus, Aetatis in primordio Mox universis utilis, Devotus exstitit Deo. Miracolis mirabilis.

3. Bonis placebat omnibus 6. Rogamus,o pastor pie, Pro sanctitatis actibus, Istum gregem tu protege, Desideranscaelestia, Ut pacis in dulcedine Non diligens terrestria. Laetemur omni tempore.

7. Per universa saecula Deo patri sit gloria Eiusque soli filio Cum spiritu paraclito.

Chron. ms. Fontanelleuse saec. 9. Cod. Portus Gratiae 332. add. saec U/IB. "iLVi. De sancto Wiillranuo.

1. Virtute sancti spiritus 4. Gens Fresionum barbara Confessor iste praeditus Suscepit eius dogmata Episcopatus culmine Ritus prufanus deserens Ditatus est dignissimine. Et christianos eligens.

2. Favore vulgi sobrio 5. Corroboralis omnibus Clerique voto congruo AJ Fontiuellam vertitur, Electus est concorditer, lllic quiescit mortuus, Sacratus est feliciter. Sed vivit in caelestibus.

3. Sed ut valeret plunbus, G. Eius sacris virtutibus Est visione cogitus Adplaudit omnis credulas, Ad praedicandum pergere Ut ipsius suffragiis Incredulos convertere. Caeli fruamur gaudiis.

7. Per universa saecula etc.

1 liron. ms. Fniitiiiii-lleuse saec. 9. Cod. Portus Gratiae 332. add. saec. U/IB. .c J- QJ OJ i i c3 cCi> .g 3fl 35 C * L. ,*~ ul o s * ^rt ^ E ^ "x S 3 X C 0" "- a ** a,. ^rd * 1u <+. £ retx ^cc ^w **^ ^j-i _sc"* V) -^^ FN '"& i- f. g" [/) S 0) - - "x £JD ^rii II s' co> w X 1 VfiF-" et .t; "it-?: 3'O . resurgenO. c> +j . * C^fc« 1-i ' *JW 3 'i - * " JN v, "c o £ £ 0" «5S9 CMF^ -^. £ 0>O u- E .5 rt E S cS s .. ^" w CJ r- 1 J- «C '^ oc s i ^. M 0 ^- . £Oi }_ 1 | Eg :« D.X . "> 1 ,ns =3 L,W inctarumdiadema "~ J. t -o cfl > * stattdecorum |-W "T* X, ^;» £ 'H -*J. iS Tnn M ' w cU So* c 'u " "e x £ 5 ^- ;« C 1 2Sf «;s c 1 5 oT xo, ^;. .5 ^ ^ c 0s" W:£ |"~~ 0) i, OC fe Q 5 60 "*->.2 = o cc 0> x 'S ' £ >- c. "- T. co^- 1 - -s J '§ | croi _a> X 0> snum^C« « ci ^ x "y;'c Ct. -^-O-1 ^1 ^ 1 a ~ L. .2 E «a ~ ^ ,- 1 "« .SP ec diu.c - i; ,_ ctf wctffl --"" r^ "a o _ 1-K tf "* g CJ O B 0 K ^ IH O > 13 S *J -*j ^ ~O 3X "*J "tc £ u CO K « ^ - c r 5 f 1 ~ -" Inhaltsiibersicht.

-,-it,- Abitcto carnis iiubilo .... 124 Antiochiap Babylas . . 87 Adcelebranda dic-s Mariae . . 238 Apostoli sollemnia . . . 94 Adest die« laetitiae .... 128 Apostolorum in ordine 247 Adest triumphus nobilis . . . 169 Arbor alta lux beata . 23 Adest triumphus nobilis . . . 290 Arbor est altae gloriae . 76 Ad Germani sollemnia . . . l(i'J Archangelorum principi . 256 Ad honorem salvatoris . . . 298 Armouiae fidilms Domino 118 Ad laudem sancti praesulis . 130 A solis ortus cardine . . 309 Ad laudem tui nominis ... 79 Ascendat ad te Domine . 162 Ad laudes regi-; ineliti . . . l~-'< Assunt festa celebria . 169 Ad pedes (Jhristi residens . . 24U Assunt festa inbilaea . 158 Adplaudat ora Gallica . . . 125 Assunt Goerici .... 163 Adplaudat plebs fidelium . . 135 Assunt Hyacinthina . . 176 Aeterna caeli gloria .... 19 Athlet.i (.hristi Columba . 113 \i ti-nia Cliri-ti miuirra ... 93 Athletae Christi Migdii . 125 Aeternae n-iri glnriat' .... 126 Atbleta stat imtnobilis 307 Aettniaf ivx potentiae ... 11 Audi praesul Marciane 228 Aeterna sapientia 29 Augustine lux doctorum . 85 Aeterni patris unicuin ... 22 Aurea lux mundi 266 Aeterni regis maximus . . . 179 Aurea spes patriae . 38 Alleluia dulce carmen ... 20 Aurora clara rutilat 229 Alma mater ecclesia .... 193 Aurorae fulgur radiat . 120 Alma mater ecclesia .... 131 Aurora fulgens radiat . . 49 Alme confessor supplices . . 81 Aurora lueis rutilans . . 89 Alme pater clericorum . . . 260 Aurora lucis rutilat . . 106 Almi Bernardi canimus ... 97 Aurora surgit aurea 260 Almum diem recoliraus ... 82 Aurora surgit aurea 254 Arabrosiusvir tidelis .... 73 Ave casta Christi sponsa Anachoritae colimus .... 132 Ave colenda trinitas . 13 Angelicae militiae 257 Ave crux lignum nobile . 22 Anna matrona maxima ... 76 Ave Dominice . . . . 118 Anna regum progenies ... 77 Ave electa Deo . . . . 57 Annuntiatur caelitus .... 42 Ave gemma claritatis . . 211 Ansgari pater optime .... 79 Ave gloriose 101 Seite Seite Ave pater pastor noster 79 CreteusTitus regia .... 296 Ave praesul Suellensis 156 Criscentini militia 114 Ave Romarice 282 Crucis instant sollemnia ... 26 Ave gloriosior . . . 23 Cum patribus et angelis . . . 196 Cum protoplasti germina . . 92 Baptista Christi inclito . 184 Cunctarum rerum Domino . . 284 Barbarae festum celebremus 88 Cunctoruui plasmator .... 127 Barbaram diri celebrent . 90 Beata nobis gaudia . . . 87 Decus futurum gloriae ... 99 Benedicite Dorninum . . . 222 Deus bonorum praemium . . 250 Benedioto quod psallemus . 96 Deus creator omnium . . . 303 Bethlehem tellus ernicat . 183 Deus creator onmium .... 15 Botuidi laudes colere . 104 Deus qui inter cetera .... 303 Deus qui quosvis eligis . . . 235 Caeli perornat gaudia 100 Dmis sanctorum vita . . . . 311 Caeli regein collauderoua 180 Diern festum celebrantes . . . 175 Cauatnus omnes nobilem 308 Dies datur quae lustratur . . 221 Canimus laudum pia . 233 Uies sollennis agitur .... 231 Cantet chorus fidelium . . 212 Dies sollennis agitur .... 100 Castis referre mentibus . 225 Dies sollennis promicat . . . 171 Catervus vir egregius . . . 107 Uignus summo in landibus . . 116 Chorus Dei fidelium . 271 Uilectus hic pollet tuus ... 96 Chorus novae lerusalem . 281 Discipulorum numerus . . . 295 Chorus sonoris vocibus . 55 Divina generatio 197 Christe cunctorum sator . . 276 Duiia caulu.stis patriae . . . 212 Christe decus honor virtus . 140 Dorotheae collaudemus . . . 122 Christe mirabiliter .... 33 Ducalis sedes inclita .... 39 Christe salvator omnium . 249 Dum patrum exspectatio . . 48 Christe verbum patris 150 Christiana religio .... 289 Effundat nobis domina 50 Christi fidelis nuntius. . . 178 Electa Christi famula 238 Christi gementis imbribus . 57 Electa Dei fanuila . . 167 Christi miles magniticus. 170 Elisabeth praeeonia 124 Christus Dei tilius .... 302 En dies spleudet . . 152 Christus vere noster cibus . 32 Enixa est puerpera 309 CJara sanetorummerita . 172 En nobis species 155 Colant cuncti clero iuncti . 182 En orta stella Xantones 137 Collaetetur ecclesia . . . 199 Eu pullulat ecclesia 291 Columbaenunc simplicitas . 113 Eremitarum speculum 133 Conceptusalmae virginis 42 Eskilli pro victoria 130 Concinat plebs tidelium . . 159 Eustachii collaudemus 135 Conditor alme siderum 139 Evurtii sollemnia . 138 Condolentes maeroribus . 52 Exaltemus exaltatura . 83 CongratulernurDomino . 251 Exaltetur istud festuiu 288 Continet hymnidicus . . 9 Exaudi nos rex unice 14 Creator omnium Deus 88 Excelsae laudis cantica 82 Crebris pollet Polonia. . . 166 Exeraplum paenitentiae 240 Beite Exorta \irn\f imhili . . . 202 liande tidelis contio . . . 69 Exsulta plebs catholica . . 89 Gaude felix Brundusium . . 270 Exsulta Sion filia . . . . 170 Gaude felix Polonia . . . 165 Exsultemus t-t L» t.-imir . . 298 (iandi- fclix Pntentia . . 160 Exsultentagmina . . . . 71 Gaudefrater qui minorum . 103 Exsultet aula caelica . . 242 Gaude mater Anna . . 178 KxMiltc-t caeli cnria 105 Gaude mater ecclesia 116 Exsultet caelum landibus 262 Gaude mater ecclesia . . 179 Exsultet caelum ]audil>u> 180 Gaude mater ecclesia . . 182 Exsultet caelum laudibus 115 (i.-iude mater ecclesia . 40 Exsultet caelnm laudibiis 93 Gaudens omnis fidelium . 234 Exsultet iam fidelium . . 123 Gauderegis sponsa . . . 258 Exsulti-t inentis iuliilo . . 293 Gaudcsponsa Dei mater 280 Exsultet plebs fidelmm . . 78 (Jandet cborus caelestium 289 Exsultct plrlis fidelium . 151 Gaudiosummo virgines . 231 Exsultet plebs fidelium . . 112 Generans lucis filios . . . 290 Exsultet plebs in canticis . 116 Georgii militia 156 Exsultet vox ecclesiae 230 Germanus praesul inclitus . 161 Extingue martyr grandia 219 Germinantesut lilium . . "207 Glorietur Arraenia . . . . 255 Felicis alma gloriae . . . 210 Gloriusa mater Dei 51 Felixparens Westgotia . . 16« Gratesreddamus Domino 232 Festivitascst annua . 315 GratularetiM-lesia . 283 F«j.»tiiiiiMariae veueremnr . 239 Gratulareiucuudare 253 Festus Iit-i tidelibus . . 106 Gratulemur concinentes . 265 I '" -tus sacratus martyruni . 305 Gratuletur ecclesia Laudans 137 Fidelis vitam martyris 107 Gratuletur ecclesia Xova 66 Fideliumdevutio . . . . 303 Gratuleturhac iu die 91 Figurarum iam detectiim 44 Fili Mariae virginis . . . 61 Hac festa die sjuieti . . . . 312 Fit paradisi ianua . . . . 96 Hapc est clava dies . . . . 26 Fletusnioratur vesperi . . 58 Haecest diesquam Dominus . 104 Flexo genuzelo pio . . . 56 HeveniitarumBpeculum 133 Flos cleri norma praesulum 86 HIUIC de profundo 201 Fornaceinangues superat 111 Hymnorum Domino . . 173 Fortunata amabilis 144 Hymnum Christo laetitiae . , *4 Fortunata florens gratia . 146 Hymnum Dco modulntiir 44 Fulgenti martyr inclite 147 Hyninum novae laetitiae 129 Fulgent magna sacraefesta 43 Hymnum novum concinite . 172 Fulget celebrisdies . . . 268 Hyniiium nunc dulcissimum 302 Hymnus te decet Domine 126 (raudeat cat-li triunipbator . . 184 Gaude caelestis civitas . . . H'4 lacobe Chri»ti tamule 182 Gaudecaelestis regis .... 257 lam adest dies celebris . 267 Gaudecnetus fidelium . . . 171 lam dies adest celebris . . 130 Gamle decus Ostgothiae . . . 216 lam lucis ortn sidere Iii 102 Gaude devota Suecia . . . . 115 lani lucis orto siedere Patreui 263 - 321 -

Seite Seite lam Maure summis coetibus . 251 Laudemus omnes seduli . . . 271 lam sidus caeli radiat . . . 150 Laudemus regem gloriae . . 25 lesu corona virginum . . . 158 Laudes ad laudes iung-ite . . 77 lesu fili Dei 19 Laud^s ad laudesiungite . . 25 lesu iuste misericors .... 67 Laudes ad laudes iungite . . 129 lesu lux vera rutilat .... 149 Laudes atque praeconia . . . 286 IL-SUnostra redtmptin . . . 262 Laudes conditori nostro ... 84 lesu pax nostra i!74 L;iudes cuncti concinite . . . 288 Ie.su salvator saeculi .... 140 Laudes de sancto Blasio ' . !01 lesu sanctorum praemium . . 151 Laudes dicamus Domino . . 10 Ignitus sancto flamine . . 266 Laudes ecclesia canit .... 209 In aula iam aetherea ... 86 Laudes eximias dignaque . . 120 In caelesti rosario 167 Laudet chorus tidelium . . . 252 In caelestis aerario .... 148 Laudetur Dei filius .... 59 Incircumscriptae gloria ... 11 Laudetur sancta trinitas ... 20 Inclitus pastor populique . . 68 Laudibus celsis veneremur . . 178 lu hoc lacyuthi iubilo . . . 177 Laudibus diem veneremur . . 228 In laude regis omnium . . . 163 Legenti Tito dognuita . . . 295 In matutinis laudibus . . . 221 Lt-'i papa Romanorum . . . 220 In praeclara Genovefae . . . 154 Levitae iam Vincentii.... 307 Inter caelicolas aetheris . . . 151 Lucem reddit ab.sconditam . . 177 Inter claras margaritas . . . 282 Lux de luce prodit orta . . 79 Iriter coronas martyrum . . . 283 Lux ecce lustiat aurea . . . 221 Inter excelsosniveosque . . 249 Lux eccesurgit aurea Diesque 270 Inter triumphos nobiles ... 95 Lux ecce surgit aurea Dies . 267 In titulos Keparata tuos . . 278 Lux eccesurgit fulgida . . . 243 In triumphanti gloria . . . 108 Magnae dies laetitiae .... 293 lohanna Orbito gloriae . . . 113 Magne pater doctor orbis . . 174 lohannes ad caelestia .... 198 Magnificetur artifex .... 74 lohannes virgo dilecte . . . 193 Magno Catervi gatidio . . . 103 Iste confessor nobis .... 284 Magnum salutis gaudium . . 236 luliani nunc martyris . . . 206 Magnum salutis gaudiura . . 237 lussu praelati presbyter ... 85 Mare frons ostium 143 lussu tyranni Tcrtii .... 110 Margaretae collaudemus . . . 232 luste Deus iudex furtis ... 16 Mariae vox ut sonuit .... 47 Kyueburgam laude plenam . 217 Maria mater Domini .... 45 Maria virgo virginum ... 56 Laetetur vallis nobilis ... 81 Marina virgo Domino . . . 241 Laetetur urbs sollemniis . . 254 Marthae Mariae fletibus . . . 240 Largitor indulgentiae .... 21 Martinus meritis compar . . 244 Latus patens latus fluens . . 21 Martyr CLristi sublevatur . . 264 Lauda Deum plebs fidelis . . 103 Martyrium Bertivini .... 99 Lauda mater gratiosum . . . 291 Mediolani civitas 91 Laudemus Christum Domiiium 199 Mediolanum laudibus .... 73 Laudemus cum laetitia . . . 166 Memento nostri iugiter . . . 146 Laudemus dignos laudibus . . 117 Mentes iuvet fidelium ... 51 Dreves, Hymni Inediti. VII 21 - 322 -

Beite Seite Mentis exsultentorgana ... 84 i irationis lumine 202 Mrritis ci-lsam praetnio . . . '-'4* Ortiim vitam et exitum . 294 Mira dum vixit rniranda . . 273 () salutaris hostia 88 Mirum Dci praiToiiium . . . 121 <> sancta Bertlia inelita . 98 Multaquemira hine tidei . . _Ul (> satnr omniparens . . 17 Mundi rt-fli.-niptcirI>»mine . 37 O trinitas laudabilis .... 12 Miniili salu* adfutura .... 45 <> vi/nerande amice Dei . . . 261 Nate summe rex ntiT 61 Pacis cultor husti* ultnr 160 Natus in summis Marcellinus . 226 Palma canentes martyris . . . 136 Nobis ascendatprnpere . . . 173 Nnrte silenti conditor .... 213 Pangainusnunc carissimi 114 Noctis aeternae tnn.-liri* . . . 227 Pangamuso carissimi 279 Pangat sanctorum merita . . 246 Noetis iam cedat otiutn . . . 106 I'aiiL;<' lingua festum nardus 97 Nocturnis in vigiliis .... 253 Pange ling'ii,-i glnriosae Ulphiae 297 Nnstcr cliorns livmnum canat . 208 Panj^c liii<,r|i:i i>]oriiiKa>.'Virginis 54 Novis laudes praecoriiis . . . H06 l'.ni-c ling-ua gl(irii)si (!miceptus 40 Xovns tiro tunc graditur . . 315 Pange lingua glorinsi Dogmatis 294 Nulie subducta sceleris . . . 205 Pang-elingua ^lnriosi Evurtii . 139 Nunc Antonini martyris ... 80 Pan^e lingua ^lori.isi Proelium 219 Nunc Mariae Magdalenae . . 239 raiiLirrr cantica laetitiae . . 136 Nunc noster bymnum concinat. 223 Patris aeterni genitum . . . 138 0 benedicta triuita* .... 13 I'ax aeterualie unira .... 310 <> ('liristi' iircilt-s vii^ini- . . 60 Pt.Tfjc iam jiatc-r visiturus . 191 (i < liri-ti ^puiise virginum . . 89 Per terram Israel tonat . . . 42 0 decus Alexandriae .... 214 Pia mater ecclesia 306 <> il.Tii- patrum liaptistaque . 1*7 Pias horao da lat'rimas . . 21 O decus sanctiniiiniaf . . . 133 Plaudat. clionis augelorum . . 148 O genima nitniv rn-fi . . . 190 Plaudat nunc sacra suboles 186 .Y.i O glnrin>a doniina Hirsutos . Plaude inater ecclesia . . . 158 O gloriosa domina Trans. . . 5"i Plaudc nunc Sora 280 O gloriosa trinitas 14 Ploratus bcu largiter .... 195 O glnriose pontitVx .... 275 Pondere ferri gravius .... 110 O gratia quam maxima . . . 1H4 Pn-ti|iiaiii ti-.-insj;ri^sus Domini 37 O imperatrix rfj.'ia 59 l'n~t tcmporum curriculum . 275 O lacrimosa domina .... 54 Praeclara Dei gaudia 243 O lux et decus Almlae . . . 308 Praeclara dies Domini 72 O Michael eximie 257 Praecouium dulcissimum . . 46 Omnipotenti Domino .... 15 Praeeurris tu ad turaulum . . 195 O pontifex sanctissime . . . 285 Praelati sancti ordinis . . . 207 Optata dies advenit .... 220 Praesensdies expeudatur 41 O quam dignis celebrandus . . 297 Proles Francisci germinat . 245 O quara felix coniugium ... 78 Proles matris ecclesiae . . . 241 O quam l.ieta dies 141 Psallat Christi ecclesia . . . 181 O qnam mira lesu fuit . . . 265 O quis videret animam . . . 53 Quae pertulisti vincula . . . 111 Oratione sedula . . . . 72 Quas seminavit lacrimas 69 - 323 -

Seite Seite Quem uredimusex virgine . . 60 Sator princepsquetemporum . 14 Qui cum triumpho gloriae . . 26 Scandat polorum sidera . . . 296 Secus Christum dum ad istum 292 Recordare Domine 38 Si-ncricus hic advena . . . 284 Keg-em laudemus supernum . ^0« Si confessoris tanti .... 272 Regina terrae gentium ... 60 Sigfridi archipraesulis . . . 285 Kcfjis immensi gratiana . . . 313 8int salutati caput et ... 61 Regna poli iarmas populus . . 256 Sol de stella purissiraa ... 50 Rerum creator omnium ... 66 Snllenne tempus iinminet . . 259 ResurgensDei tilius .... 241 Solvimusiiiitgun superoque . . 203 Kfvi-rsus ab exsilio .... 197 Spes famulnriini IJhriste . . . 235 Rex salvator alme 65 Splcndido sacra gratulans . . 164 Rogatus Deus rumpere ... 52 Sponsa eaelestis generosa . . 216 Romanis olim sedibus . . . 2-r>2 ,vn:iMi t.ngunvit uxorem . . 272 Sacra dies infunditur .... 198 Sublimem tui gloriam . . . 194 Sub medio silentio .... 48 Salve festa dies felix octava . 28 Sume Nicola sacer .... 261 Salve f. d. qua Christus ... 27 Summae sedis antistitis . . . 164 Salve f d. quam 31 Summe redi-niptur onmium . . 233 Salve f d. quam 31 Salve f. d. toto .. . Qua Christi 34 Summi praecepta Domini . . 131 Siijpi.-riiaelucis claritas . . . 149 Salve f. d. toto . . . Qua datus 277 Salve f. d. toto . . . Qua Deus 18 Surge et in aeteruum. ... 16 Salvef. d. toto . . . QuaDeus 18 Tardi([uidani ad i.-redeiidum. 263 Salve f. d. toto . . . Qua Deus 29 Te Christt- ijustra cantica . . 98 Salve f. d. toto . . . Qua fert . 266 Te decet laus Domine ... 10 Salve f. d. toto . . . Qua Jesus 18 Te decet laus te decet ... 10 (Salve f. d. toto . . . Qua Kyne- Te Deus una trinitas .... 11 burga 217 Te Iuliane cauimus .... 204 Salvef. d.toto ... QuaKyneburga 218 Tenerligni vermiculus. . . 115 Salvef. d. toto . . . Quanova 33 Te trinitatisgloriaui .... 12 Salve f. (1. toto . . Qua nova 30 Theodosii filia 229 Salvef. d. toto . . . Qua pater 174 Thronosedente principe . . -'^1 Salvef. d. toto . . . Quapia . 24 Torridalampas adapta . . . 279 Salvef. d. toto . . . Qua pugil 157 Triue Drus atqueune . . . 141 SSalvef. d. toto .. . Qua sacer 30 Triumphalimemoria .... 207 Salvemartyr egregia .... 249 Tropaeapalraae nobilis ... 94 Salveparens Anna .... 75 Tu Christenostrum gaudium . 259 Salvesancta dies celebri . . 123 Tuncponi te in foveam. . . 147 Salvesancta parens .... 58 Tu parensiiato debita . . . 105 Salvatorem collaudemus . . . 269 Unum Israel de fontibus . . 75 Sancte L)eus altissime ... 67 Urbs Realina gaudeat . . . 112 Sancte Paule apostole . . . 268 Sanctificetur dies ista . . . 35 Ut collaudare gentes .... 200 Ut Deus sit propitius . . . 168 Sancti Martini praesulis . . . 244 Sanctoruni meritis inclita . . 161 Ut tuis dignas meritis . . . 204 Sanctorum nobis meritis . . . 277 Veni creator spiritus .... 211 21* - 324 -

.Seite Verbum a patre prodiens . . 46 Virgo prudentum coinitata . . 215 Victrix fides quam non . . . 246 Virtus patens prodigiis . . . 148 Vidit puer Ansgarius .... 80 Virtute sancti spiritus . . . 316 Virginale praeconium . . . 301 Virtutum Dominus regum . . 165 Virginis proli facie .... 109 Voces attollat populus . . . 278 Virginis sacraeFortunatae . . 145 Voce te sanctum Dominum. . 224 Virginum Christo celebrare . 134 Vocibus caelum resonat . . . 175 Virgo Christi Victoria . . . '304 Vox clara Christo concrepat . 314 Virgo dilecti nova 214 Vi.x pura laudat exitum . . . 178

PiererscheHofbuchdruckerei Stepban Geibel & L'o.in Altenburg.

co CNJ co o

THEINSTITUFE OFMEDIAEVAL STUDIES 59 QUEEN'5PARK CRESCENT TORONTO- 5. CANADA 10 6 Z 3 ^IMKT. 1 5*r*'*+.\£*7 - t v*. >*'

- \>^mi(, » ' " **

y» ^ . , . Q| <^f^-.v £m

_ *%i ^^P-*^- ^. """;>* , "* , / L - - » k_ * -r X"\^V1;^*"> An^"» - "" l; ^- >£ 1?«1- ^* .,/

'"'^t~j ~* '' v**rr 5-r

^^'v,A . . - _ ' _ tf. 1