afbakening

kleinstedelijk gebied

voorstudie

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS

eindrapport mei 2013

Ruimtelijk planner: RuimtelijkeDienst � Planning Jeroen Bastiaens Brecht Laevens

Colofon � Opdrachtgever: Dienst Ruimtelijke Planning ­ Provincie Antwerpen ­ Koningin Elisabethlei 22, 2000 Antwerpen ­ tel.: 03 240 66 00 ­ fax: 03 240 66 79 ­ [email protected] ­

contactpersoon: ­ Veerle Van Dooren (tel. 03 240 66 38) ­ [email protected] ­

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Opdrachthouder:

Grontmij Stationsstraat 51, 2800 Mechelen tel.: 015 45 13 00

contactpersoon: Jeroen Bastiaens [email protected]

projectteam: Jeroen Bastiaens; projectleider Brecht Laevens: projectmedewerker Els Creemers: projectmedewerker

Projectnummer: 316557 Versie: 4A-316557_eindrapport

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Inhoud

1. Inleiding ...... 8 ­ 1.1. Opbouw van deze nota ...... 8 ­ 1.2. Opdrachtomschrijving ...... 8 ­ 1.3. Rol van de provincie en subsidiariteit ...... 9 ­ 1.4. Finaliteit van de voorstudie ...... 9 ­ 2. Situering ...... 10 ­ 3. Planningscontext ...... 11 ­ 3.1. Structurerende elementen van bovenlokaal niveau ...... 11 ­ 4.1. Gemeentelijke beleidsplannen ...... 22 ­ 5. Juridische context ...... 34 ­ 5.1. Bestemmingsplannen ...... 34 ­ 5.2. Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ...... 36 ­ 5.3. Vogel- en habitatrichtlijngebieden ...... 36 ­ 5.4. VEN-gebieden ...... 36 ­ 5.5. Natuurrichtplan (NRP) ...... 37 ­ 5.6. Herbevestigd agrarisch gebied (HAG) ...... 38 ­ 6. Bestaande ruimtelijke structuur ...... 40 ­ 6.1. Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals, informatief gedeelte) ...... 40 ­ 6.2. Bestaande ruimtelijke structuur ...... 42 ­ 7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in de regio ...... 46 ­ 8. Grensstellende elementen ...... 47 ­ 8.1. Thematische analyse grensstellende elementen ...... 47 ­ 8.2. Evaluatie en synthese ...... 51 ­ 9. Verkennend onderzoek wonen ...... 54 ­ 9.1. Inleiding ...... 54 ­ 9.2. Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009 ...... 55 ­ 9.3. Visie en doelstelling werkmethode ...... 58 ­ 9.4. Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel ...... 61 ­ 9.5. Stap2: categorisering binnengebieden ...... 62 ­ 9.6. Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU) ...... 64 ­ 9.7. Stap 4: actief beleid binnengebieden ...... 65 ­ 9.8. Stap 5: Afweging zoekzones ...... 71 ­ 9.9. Conclusies aanbodbeleid wonen ...... 87 ­

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 3

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10. Verkennend onderzoek regionale bedrijvigheid ...... 89 ­ 10.1. Inleiding ...... 89 ­ 10.2. Herentals in het RSV...... 89 ­ 10.3. Herentals in het RSPA ...... 89 ­ 10.4. Taakstelling na 2007 ...... 89 ­ 10.5. Inventarisatie van het beschikbaar aanbod ...... 90 ­ 10.6. Selectie en afweging zoekzones voor bijkomende regionale bedrijvigheid ...... 98 ­ 10.7. Conclusie regionale bedrijvigheid ...... 116 ­ 10.8. Grondwerkers ...... 116 ­ 11. Verkennend onderzoek grootschalige detailhandel ...... 117 ­ 11.1. Definitie ...... 117 ­ 11.2. Taakstelling ...... 117 ­ 11.3. Huidig aanbod ...... 117 ­ 11.4. Behoefte / trends ...... 118 ­ 11.5. Visie op grootschalige kleinhandel ...... 119 ­ 12. Verkennend onderzoek stedelijke groen- en recreatiegebieden ...... 129 ­ 12.1. Huidig aanbod ...... 129 ­ 12.2. Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groen- en recreatiegebieden ...... 131 ­ 12.3. Visie op de stedelijke groen- en recreatiegebieden ...... 131 ­ 12.4. Conclusie ...... 133 ­ 13. Verkennend onderzoek stedelijke voorzieningen ...... 134 ­ 13.1. Inleiding ...... 134 ­ 13.2. Ruimtelijke behoefte voor stedelijke voorzieningen ...... 134 ­ 13.3. Conclusie ...... 139 ­ 14. Verkennend onderzoek kantoren ...... 140 ­ 14.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ...... 140 ­ 14.2. Herentals in het RSPA ...... 140 ­ 14.3. Ruimtelijk Structuurplan Herentals ...... 140 ­ 14.4. Behoefte / trends ...... 140 ­ 14.5. Afweging kantoorlocaties...... 141 ­ 15. Aanzet afbakeningslijn ...... 152 ­ 16. Voorstel actieplan ...... 154 ­ Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (pakket 3) ...... 158 ­

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 4

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Tabellen Tabel 1: Taakstelling wonen 1991-2012 ...... 55 ­ Tabel 2: Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009 ...... 56 ­ Tabel 3: Taakstelling wonen tot 2012 ...... 56 ­ Tabel 4: Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022 ...... 56 ­ Tabel 5: Overzicht aanbod bedrijventerreinen ...... 98 ­

Figuren Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron: GRS Herentals) ...... 10 Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en bos (Vlaams gewest, juni 2006)...... 14 Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams gewest, december 2007) ...... 14 ­ Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket) ...... 16 ­ Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek ...... 16 ­ Figuur 6: signaalgebieden ...... 17 ­ Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron: provant) ...... 21 ­ Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied – synthese (Bron: GRS Herentals) ...... 30 ­ Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron: GRS) ...... 31 ­ Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV) ...... 37 ­ Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug benedenstrooms) ...... 38 Figuur 12: Ferrariskaart Herentals ...... 40 Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen (Vlaams gewest, december 2007) ...... 49 Figuur 14: Landbouwtyperingskaart ...... 50 Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk Ruimtelijke Structuur (RSPA)...... 51 Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010) ...... 61 Figuur 17: categorisering binnengebieden...... 62 Figuur 18: Situering zoekzones wonen ...... 71 Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei ...... 74 Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine Nete met daarbij horende tuinen, en feodale mote’ ...... 74 Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in Herentals...... 93

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 5

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) ...... 95 ­ Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) ...... 95 ­ Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones...... 99 ­ Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent ­ (zoekzone Be 1)...... 102 ­ Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein Hannekenshoek (zoekzone Be 4)...... 111 Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ...... 118 Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken) ...... 141

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 6

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Kaarten kaart 1: gewestplan ...... 34 ­ kaart 2: BPA’s en RUP’s ...... 34 ­ kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen ...... 36 ­ kaart 4: Natura 2000-gebieden ...... 36 ­ kaart 5: VEN-gebieden ...... 36 ­ kaart 6: bestaande ruimtelijke structuur ...... 42 ­ kaart 7: fysisch systeem ...... 48 ­ kaart 8: overstromingsgevoelige gebieden ...... 48 ­ kaart 9: biologische waarderingskaart ...... 48 ­ kaart 10: landschapscomposietenkaart ...... 50 ­ kaart 11: landschapsatlas ...... 50 ­ kaart 12: grensstellende elementen vanuit water ...... 51 ­ kaart 13: grensstellende elementen vanuit natuur ...... 51 ­ kaart 14: grensstellende elementen vanuit landbouw ...... 51 ­ kaart 15: grensstellende elementen vanuit landschap ...... 51 ­ kaart 16: synthese grensstellende elementen...... 52 ­

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 7

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De juridische vertaling gebeurt door de opmaak van één of 1. Inleiding � meerdere ruimtelijke uitvoeringsplannen. De opmaak van deze RUP’s maakt geen deel uit van de voorstudie.

1.1. Opbouw van deze nota Bij de afbakening wordt een afbakeningslijn van het stedelijk De opmaak van de onderzoeksnota is de eerste stap in de gebied vastgelegd. Hierbij dient benadrukt te worden dat de voorstudie van de afbakening van het kleinstedelijk gebied grens van het stedelijk gebied geenszins overeenkomt met de Herentals. grens tussen bebouwde en onbebouwde ruimte. De grens trekt wel de lijn tussen gebieden waar stedelijke ontwikkeling De onderzoeksnota bevatte resultaten van het voorbereidend gestimuleerd wordt enerzijds en het buitengebied anderzijds onderzoek (bestaande ruimtelijke structuur, planningscontext, waar de bebouwingsvormen, de natuur, de landbouw en het bos grensstellende elementen, taakstelling en zoeklocaties op basis hun eigen groeiritme bezitten binnen de van het verkennend ruimtelijk onderzoek). ontwikkelingsperspectieven geschetst in het RSV en het RSPA. De grens van het stedelijk gebied heeft aldus een beleidsmatige Vervolgens zijn aanvullingen en aanpassingen toegevoegd op betekenis: een stedelijk gebiedbeleid versus een basis van de beoordeling van de zoekzones en beleidsmatige buitengebiedbeleid. keuzes. Dit resulteert in een eindvoorstel per thema en een voorstel van afbakeningslijn. Bij het vastleggen van de grens tussen buitengebied en stedelijk gebied wordt niet enkel rekening gehouden met bijkomende Het eindrapport bevat ten slotte ook een actieplan waarin stedelijke activiteiten. De grenzen worden immers mede bepaald vervolgacties en afspraken tussen verschillende overheden vanuit natuuroogpunt, landbouw en de waardevolle worden vastgelegd. landschappelijke gebieden.

1.2. Opdrachtomschrijving Het afbakeningsproces is meer dan het afbakenen van een De afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals wordt gebied of het trekken van een lijn. Het vormt immers ook de opgemaakt als uitvoering van het ruimtelijk structuurplan van de basis voor strategische projecten (acties) van o.a. provinciaal provincie Antwerpen (RSPA). niveau die het stedelijk gebied versterken. Hierbij is het in de eerste plaats belangrijk om in te zetten op verdichting en De studieopdracht heeft tot doel het kleinstedelijk gebied van revitaliseren van het bestaande, bebouwde weefsel. Anderzijds Herentals af te bakenen en een invulling te geven aan het onderzoekt de provincie of en waar een bijkomend aanbodbeleid gewenste aanbodbeleid. Dit impliceert het aanduiden van dient gevoerd te worden voor bijvoorbeeld bijkomende woningen gebieden waar een beleid van groei, concentratie en verdichting of bedrijventerreinen. Het gaat hierbij niet enkel om de thema’s van toepassing is. wonen en werken, ook randstedelijke groengebieden,

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 8

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

gemeenschaps- en nutsvoorzieningen, recreatie enz. komen aan dit hoeft uitgaande van een constructieve samenwerking en bod. duidelijke taakverdeling echter geen probleem te zijn.

De projecten zijn strategische ingrepen die nieuwe impulsen Bij het uitwerken van een visie over het kleinstedelijk gebied geven aan de stedelijke structuur en op die manier de identiteit Herentals zullen de suggesties van de gemeente, zoals onder van het volledige stedelijke gebied versterken. Er is dus een andere verwoord in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan1, belangrijke kwalitatieve dimensie verbonden aan het selecteren meegenomen worden in de afwegingen. en definiëren van deze projecten. 1.4. Finaliteit van de voorstudie 1.3. Rol van de provincie en subsidiariteit De finaliteit van deze voorstudie is een voorstel van een De afbakening van kleinstedelijke gebieden is een expliciete taak afbakeningslijn voor het kleinstedelijk gebied Herentals en een voor de provincie. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen minstens even belangrijk actieprogramma met concrete stipuleert in het richtinggevend gedeelte dat de afbakening van voorstellen voor de uitvoering van de ruimtelijke aspecten van de structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en de het stedelijk beleid. kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau gebeurt door de provincie in nauw overleg met het Vlaams gewest en de In deze voorstudie wordt reeds op beperkte wijze rekening betrokken gemeenten. gehouden met de verschillende milieu-disciplines zodat de voorstudie een goede basis kan vormen voor latere plan-MER’s of Om niet in de plaats te treden van de gemeente zal het plan-MER screenings. afbakeningsproces zich strikt houden aan de eigen finaliteiten. In het proces zal gefocust worden op die elementen binnen de Het opmaken van de ruimtelijke uitvoeringsplannen maakt geen ruimtelijke structuur die de afbakening van het stedelijk gebied deel uit van de opdracht. bepalen en onderbouwen en/of die elementen die een beleidsuitspraak op provinciaal niveau vereisen. Het gaat bijvoorbeeld om uitspraken over thema’s waarvoor de provincie een bevoegdheid en/of taakstelling heeft opgelegd gekregen (regionale bedrijvigheid, grootschalige kleinhandel, realisatie taakstelling wonen, bovenlokale voorzieningen (b.v. stedelijke recreatie van bovenlokaal niveau) en structuren waarvoor omwille van hun functie en ligging moet afgewogen worden of ze al dan niet binnen de afbakeningslijn moeten vallen (b.v. randstedelijke groengebieden). Zowel bij de visievorming als de 1 definiëring van projecten zijn door het streven naar integrale Het structuurplan van Herentals werd op 29/6/2010 definitief vastgesteld door planvorming interferenties van bevoegdheden niet uit te sluiten: de gemeenteraad en op 26/8/2010 goedgekeurd door de deputatie

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 9

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

2. Situering De stad Herentals ligt ten noordoosten van de Vlaamse Ruit in het arrondissement Turnhout en behoort tot de Kempische As. De Kempische As is een rij van opeenvolgende kleinstedelijke gebieden bestaande uit: Herentals, Geel, Mol, Lommel en Overpelt-Neerpelt. Het kanaal Bocholt-Herentals is een structurerend verbindend element tussen deze kleinstedelijke gebieden.

Landschappelijk vormt de stad een onderdeel van de Kempen en is ze gelegen in het valleigebied van de Kleine Nete. De hoofdwegen E313 (Antwerpen-Hasselt) en E34 (Antwerpen- Turnhout-Eindhoven) ontsluiten de Kempen voor het wegverkeer. Het Albertkanaal legt de verbinding met Antwerpen en geeft een belangrijke industriële impuls aan het gebied. In Herentals heeft het Albertkanaal ook een vertakking naar Bocholt, het kanaal Herentals-Bocholt. Verder zijn er de spoorverbindingen, zowel voor personen (naar Mechelen-Brussel, Antwerpen, Turnhout en Hasselt-Genk) als voor vrachtverkeer (IJzeren Rijn, spoorlijn 207 aan zuidzijde van Albertkanaal). De E313 en het Albertkanaal vormen op Europees niveau een belangrijke vervoerscorridor. Het invloedsgebied van Herentals voor voorzieningen is beperkt tot de omliggende gemeenten.

Figuur 1: situering van het kleinstedelijk gebied Herentals (Bron: GRS Herentals)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 10

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

structuur op Vlaamse Regering op 21/12/2007. 3. Planningscontext � gewestelijk Na technisch nazicht kwam er een mededeling met niveau regio een aantal aangepaste documenten op 22 februari Neteland 2008. 3.1. � Structurerende elementen van bovenlokaal (AGNAS) Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos – niveau regio Neteland. Ter uitvoering van de visie is men gestart met de opmaak van een gewestelijk RUP ‘Vallei van de Aa De structurerende elementen van bovenlokaal niveau bepalen en de Kleine Nete’ tussen Grobbendonk en de N19; mee waar de ruimtelijke ontwikkelingen in elk stedelijk gebied op 2 mei 2011 werd een plenaire vergadering zullen worden opgevangen en op welke wijze de stedelijke ruimte gehouden zal gestructureerd worden. Deze structurerende elementen Nadere Binnen het plannings- en overlegproces van het worden in kaart gebracht met het RSV en het RSPA als Uitwerking Vlaams gewest ‘Nadere uitwerking van het referentiekader. De structurerende elementen hebben betrekking Economisch Economisch Netwerk Albertkanaal’ (ENA) wordt een op de gewenste ruimtelijke nederzettingsstructuur, natuurlijke Netwerk aanbodbeleid inzake bedrijventerreinen uitgewerkt. structuur, agrarische structuur, bedrijvigheidsstructuur, structuur Albertkanaal De Vlaamse Regering heeft het actie- en van kleinhandel, van toerisme en recreatie, van landschap en van (ENA) besluitvormingsprogramma in april 2004 verkeer en vervoer op Vlaams en provinciaal niveau. vastgelegd. (Deel)bekken Goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 30

beheersplannen januari 2009 3.1.1. Structurerende elementen op Vlaams niveau Herentals behoort tot het Netebekken. Volgende deelbekkenbeheersplannen (DuLo-plannen) hebben Relevante Status betrekking op Herentals: ‘Wimp’, ‘Middengebied plannen Kleine Nete’ en ‘Beneden Aa’. Ruimtelijk Structuurplan is richtinggevend en bindend voor de Vlaamse Goedgekeurd door Vlaamse Regering dd 8/2/2013. structuurplan overheid. Definitief vastgesteld door de Vlaamse spoorstrategie De Vlaamse Spoorstrategie bundelt de Vlaamse Vlaanderen (RSV) regering op 23/9/1997. prioriteiten voor het personen- en het goederenvervoer. Eerste herziening definitief vastgesteld door de Vlaamse regering op 12/12/2003. Tweede herziening definitief vastgesteld door de Vlaamse regering op 17/12/2010.

Afbakening van Gebiedsgerichte en geïntegreerde ruimtelijke visie de gebieden op de gewenste natuurlijke en agrarische structuur van de van Vlaams niveau. Eindnota, juni 2006. natuurlijke en Beleidsmatige herbevestiging van agrarische gebieden en operationeel uitvoeringsprogramma agrarische goedgekeurd mits technisch nazicht door de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 11

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSV) beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van economische activiteiten in stedelijke gebieden en economische Herentals is geselecteerd als een kleinstedelijk gebied op knooppunten. provinciaal niveau. Als kleinstedelijk gebied vervult het een belangrijke rol op het vlak van wonen en voorzieningen. Het Herentals is gesitueerd in het Economisch Netwerk Albertkanaal beleid op Vlaams niveau is gericht op het concentreren van (ENA) (zie verder). wonen en voorzieningen in stedelijke gebieden. Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft Herentals bevindt zich op Vlaams niveau aan de rand van het ook het globaal kader voor ruimte en werken geldig. De stedelijk netwerk, nl. de Kempische As. De Kempische As bestaat planperiode wordt verlengd met nieuwe cijfers voor na 2007 uit de kleinstedelijke gebieden Herentals, Geel, Mol, Lommel, gebaseerd op een overdracht van nog niet resterende pakketten Neerpelt-Overpelt en de gemeenten Olen en Hamont-Achel. Dit uit de taakstelling tot 2007 vermeerderd met een berekende stedelijk netwerk is een verstedelijkt gebied. De rol van dit bijkomende ruimtebehoefte. gebied ligt vooral in zijn industrieel-economische functie en in de De vraag naar professionele locaties voor kleinhandel betreft een ontwikkeling van de elkaar aanvullende (intensieve) toeristisch- bijzondere opgave voor de ontwikkeling van de stedelijke recreatieve activiteiten die door landschappelijke troeven kunnen gebieden. Er wordt geen kwantitatieve taakstelling opgelegd, worden gevaloriseerd. maar geopteerd voor een gebiedsgerichte afweging van locatie- alternatieven (kernwinkelapparaat, hergebruik van oude Bij de gedeeltelijke herziening en actualisatie van het RSV blijft (bedrijfs-)sites, consolidatie van bestaande concentraties aan het globaal kader voor ruimte en wonen geldig. De planperiode invalswegen of specifieke zone voor grootschalige detailhandel). wordt verlengd met nieuwe cijfers voor de behoefte aan bijkomende woongelegenheden na 2007 (zie verder). In • Gewenste openruimtestructuur (Bron: AGNAS) stedelijke gebieden moet nog steeds gestreefd worden naar het realiseren van minimale dichtheden (richtdichtheid van 25 Herentals maakt voor de afbakening van de gebieden van de woningen per ha) en bebouwingsvormen die efficiënt natuurlijke en agrarische structuur op gewestelijk niveau deel uit ruimtegebruik promoten. Gebiedsgericht kan in functie van de van de regio Neteland. kwaliteit van de stedelijke woonomgeving een aangepaste dichtheid gehanteerd worden (dichtheidbeheer). De eindnota van gewenste ruimtelijke structuur met uitvoeringsprogramma dateert van juni 2006. Op basis van deze • Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSV) nota en de adviezen van de betrokken gemeenten, provincies en belangengroepen, nam de Vlaamse regering op 21 december Herentals is geselecteerd als structuurondersteunend 2007 een beslissing over de herbevestiging van de agrarische kleinstedelijk gebied. Kleinstedelijke gebieden vervullen een gebieden en het operationeel uitvoeringsprogramma, mits belangrijke rol op het vlak van economische activiteiten. Het "technisch nazicht". Na technisch nazicht kwam er een

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 12

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

mededeling met een aantal aangepaste documenten op de Deelruimte 1 Kleine Netegebied Regering op 22 februari 2008. 1A Westelijk Kleine Netegebied 3.6 en 3.7 = Samenhangende b oscomp lexen en verspreide Er werd een omzendbrief (RO/2010/01) opgesteld met bosfragmenten behouden en betrekking tot planintiatieven in herbevestigde agrarische versterken als structuurbepalende gebieden (HAG). Deze omzendbrief bepaalt dat binnen HAG natuur- e n/of landschapselementen gemeentelijke en provinciale planningsinitiatieven geen (3.6 Peertsbos en 3.7 Militair domein Grobbendonk) betekenisvolle afbreuk mogen doen aan de ruimtelijk-functionele 6.4 = Beh oud en versterking van samenhang van de agrarische macrostructuur. Een uitgesproken natuurwaarden in herbestemming van HAG is slechts mogelijk mits een grondige valleien met ruimte voor natuurlijke afweging waarbij volgende elementen minstens aan bod moeten Waterberging 6.4 Vallei van de Kleine Nete stroomafwaarts Herentals komen: 14.2 = Ruimtelijk begrensd • Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd kleinstedelijk gebied Herentals agrarisch gebied en een verantwoording waarom de alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet 1B Oostelijk Kleine Netegebied weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk 3.11 = Bosbergen als onderdeel van samenhangende boscomplexen en alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen in verspreide bosfragmenten, die te de planmilieueffectenrapportage. behouden en te versterken zijn als • Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele structuurbepalende natuur- en/of samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke landschapselementen 4.9 = Behoud en versterking van het kenmerken (ligging en configuratie van percelen en zeer waardevolle natuurcomplex bedrijfszetels, fysische kenmerken van de bodem, Kempense heuvelrug van Herentals landschappelijke waarde van een gebied...), het huidige naar Lichtaart effectieve landgebruik en de impact op individuele 8.6 = Ontwikkeling van landschappelijk en ecologisch landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in een dergelijke waardevolle lineaire element Kanaal beoordeling aan bod moeten komen. Bocholt – Herentals • Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor 9.13 = Vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter erfgoedwaarden van de Heuvelrug beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen tussen Herentals en Kasterlee met landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke flankerende Netevallei maatregelen. 10.3 = Vrijwaren van waardevolle

open ruimteverbinding Doffen – Hezewijk 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 13

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Deelruimte 4 Ruit tussen Lier – Herentals – Heist-op-den-Berg - Figuur 2: gewenste ruimtelijke structuur landbouw, natuur en Geel bos (Vlaams gewest, juni 2006) 4A Interfluvium Grote en Kleine Nete 5.1 = Behoud en versterking van ecologische en landschappelijke waarden verweven met landbouw (Het Hanegoor en Vallei van de Zelse Beek) 11.1 = Vrijwaren van waardevolle open ruimteverbindingen (Open ruimte-verbinding met Goorhof) 12.2 = Vrijwaren en versterken van kleinschalige open ruimtegebieden (Omgeving Bouwel) 14.2 = Ruimtelijk begrensd kleinstedelijk gebied Herentals 4B Land van Herenthout – Geel 2.4 en 2.6 = Vrijwaren van gebieden voor de land- en tuinbouw (2.4 Landbouwgebied Doffen, 2.6 Landbouwgebied ten noorden van Holven) 5.5 = Behoud en versterking van ecologische en landschappelijke waarden verweven met landbouw (Gebied tussen Olense Sluizen en Neerbuul) 7.1 en 7.2 = Patronen van bosfragmenten behouden en versterken als structuurbepalende natuur- en of Landschapselementen (7.1 Grees – Diependaal, 7.2 Heuvelrug Olen – Geel) 11.2 = Vrijwaren van waardevolle open ruimteverbindingen 11.2 Open ruimte-verbinding Doffen 13.1 = Vrijwaren en versterken van landschapsbepalende lijnvormige erfgoedelementen met recreatief medegebruik ( Voormalige spoorlijn Figuur 3: operationeel uitvoeringsprogramma voor de afbakening Herentals – Aarschot) 14.2 = Ruimtelijk begrensd van gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (Vlaams kleinstedelijk gebied Herentals gewest, december 2007)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 14

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Deze nieuwe spoorverbinding biedt de Kempen en Noord-Limburg • Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSV en een snelle verbinding met Leuven, de luchthaven en Brussel. Om Vlaamse spoorstrategie) antrekkelijk te zijn, is een frequentie van twee treinen per uur per richting noodzakelijk. Volgende wegen werden op Vlaams niveau geselecteerd: Daarnaast wordt voorgesteld om de spoorverbinding Herentals - ß Hoofdweg: Mol – Neerpelt – Weert (spoorlijnen 15 & 19) verder te E313 Autosnelweg Hasselt-Antwerpen optimaliseren door verdere elektrificatie en een ß Primaire wegen type II: spoorverdubbeling op de route Neerpelt – Weert, zowel in functie o N152 Geelseweg – Aarschotseweg – Koning van goederen- als personenvervoer (verknoping in Weert met lijn Boudewijnlaan van aansluiting 22 A13/E313 tot R15 Amsterdam – Maastricht/Heerlen). de Ringlaan rond Herentals o Kanaalweg (Industrielaan) van N152 tot Het Albertkanaal is op Vlaams niveau geselecteerd als Kwaadmechelen (aansluitend op de Aarschotseweg op hoofdwaterweg. de oostelijke grens met Olen.) o R15 (de Ringlaan vanaf N13 Herentals-West tot N123 • Economisch Netwerk Albertkanaal (Bron: studie ENA) Herentals-Noord) De bedrijvenstrip Herentals heeft als rol om de spoor- en De spoorlijn Antwerpen-Centraal – Lier – Herentals - Turnhout is watertoegang tot de Kempische As te worden met een gevarieerd op Vlaams niveau geselecteerd als hoofdspoorweg voor aanbod industriële milieus gekoppeld aan stedelijk gebied personen. De aftakking naar Mol – Neerpelt – Ruhrgebied is voor Herentals. personenverkeer op Vlaams niveau als te onderzoeken Het beleid in de bedrijvenstrip Herentals is gericht op een verbinding aangeduid. De Ijzeren Rijn (Antwerpen-Lier- Neerpelt ontsnipperingsbeleid van bestaande bedrijventerreinen en het - Ruhrgebied) is geselecteerd als hoofdspoorweg voor het versterken van de multimodale toegang tot de Kempische As goederenvervoer. door het voeren van een aanbodbeleid. Om goederenvervoer mogelijk te maken op de bestaande Binnen deze bedrijvenstrip is het gebied Heirenbroek een spoorlijn 29 (Herentals-Turnhout) én een toekomstige uitbreiding strategische locatie omwille van de beschikbare ruimte, de van het reizigersvervoer op deze lijn niet te hypothekeren, is koppeling aan het stedelijk gebied en de drie modi water, spoor volgens de Vlaamse spoorstrategie een spoorverdubbeling van dit en weg die hoogwaardig ontwikkeld kunnen worden. Bijkomend baanvak op termijn nodig. Daarnaast moet de haalbaarheid van heeft de strip een ontsnipperende werking voor de verschillende een nieuwe treinverbinding op de as Turnhout –Herentals – geïsoleerde elementen waaruit de strip vandaag bestaat. Aarschot – Leuven onderzocht worden. Deze nieuwe verbinding Heirenbroek kan de relatie leggen tussen de bedrijventerreinen kan deels via bestaande sporen rijden en deels via een opnieuw Wolfstee-Klein Gent, De Beukelaer-Pareinlaan, Laagland en aan te leggen stuk spoor op een oude spoorwegbedding tussen Hannekenshoek-Dikberd-Vennen. Het gewestelijk RUP Herentals en Aarschot. ‘Heirenbroek’ werd goedgekeurd door de Vlaamse regering.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 15

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het ENA omschrijft eveneens een ruimtelijke visie voor de verdere ontwikkeling van de bedrijventerreinen Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek. Het bedrijventerrein Hannekenshoek- Dikberd-Vennen dient geherstructureerd te worden in functie van stedelijk-lokale ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen zijn mogelijk in functie van afwerking van de herstructurering. De ontsluitingswegen van het geheel naar de primaire weg N152 dienen beperkt te worden. De herstructurering dient echter bij te dragen aan de versterking van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.

Figuur 4: situering RUP Heirenbroek (Bron: geo-loket)

Hannekenshoek Wolfstee – Klein Gent �

Figuur 5: situering Wolfstee-Klein Gent en Hannekenshoek

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 16

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Integraal waterbeleid (Bron: bekkenbeheerplan van het ingericht en wordt structuurherstel van waterlopen nagestreefd: Netebekken en deelbekkenbeheerplannen) zo voorziet de waterbeheerder een hermeanderingsproject voor de Kleine Nete te Herentals. Het bekkenbeheerplan geeft voor de verschillende thema’s van de krachtlijnen uit de Waterbeleidsnota een aantal concretere, In Herentals zijn 4 signaalgebieden aangeduid: Kapellenblok, met name operationele doelstellingen aan. Aan iedere Koulaak, Wuytsbergen en Olympiadelaan. Relevante aspecten operationele doelstelling zijn (herstel)maatregelen gekoppeld. komen bij de gebiedsgerichte bespreking aan bod (zie zoekzones Deze maatregelen geven weer wat er moet worden en voorstel afbakeningslijn). ondernomen en uitgevoerd om de doelstelling te bereiken. Het bekkenbeheerplan bevat ook acties. Dit zijn de concrete en gebiedsgerichte vertalingen van de maatregelen. Acties geven - samen met door waterbeheerders, vergunning- verleners, sectoren enz. toe te passen aanbevelingen - aan wat er in de praktijk staat te gebeuren in het Netebekken.

° Krachtlijn 1: terugdringen van risico’s die de veiligheid aantasten – het voorkomen, herstellen en waar mogelijk ongedaan maken van watertekort door drietrapsstrategie vasthouden-bergen-afvoeren ° Krachtlijn 2: water voor de mens, in het bijzonder in functie van scheepvaart, toerisme en recreatie en onroerend erfgoed (o.a. herwaarderen van water in de stad) ° Krachtlijn 3: de kwaliteit van water verder verbeteren ° Krachtlijn 4: duurzaam omgaan met water (sluitend voorraadbeheer) ° Krachtlijn 5: voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid

Belangrijk in functie van de afbakening van het stedelijk gebied is het principe dat de waterconserveringsgebieden in het Figuur 6: signaalgebieden Netebekken worden beschermd en hersteld door een achteruitgang van de ruimtelijke situatie in relatie tot het watersysteem te voorkomen. Om extra bergingscapaciteit te realiseren worden potentiële waterbergingsgebieden zoveel mogelijk gevrijwaard, worden (actieve) overstromingsgebieden

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 17

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

3.1.2. Structurerende elementen op provinciaal niveau - knooppunt van stedelijke functies (sport en recreatie, kleinhandel, onderwijs, diensten) Relevante plannen Status - geen groei ten koste van naburige grote natuurlijke Ruimtelijk structuurplan Structuurplan is richtinggevend en bindend gehelen die ontwikkeld moeten worden Provincie Antwerpen voor de overheid. Goedgekeurd door de - Poort op provinciaal niveau in het economisch netwerk van (RSPA) Vlaamse regering op 10 juli 2001. het Albertkanaal met multimodale potenties. Addendum RSPA – Goedgekeurd door de minister op 4 mei Partiële herziening van 2011. het RSPA Addendum bij het RSPA. Een korte termijn herziening van het RSPA waarbij de acute knelpunten inzake wonen en werken wordt herbekeken en de planperiode na 2007 binnen de bestaande beleidslijnen wordt doorgetrokken.

4. http://www.provant.be/leefomgeving/ ruimtelijke_ordening/ruimtelijk_structuur/ herziening/index.jsp Mobiliteitsstudie Goedgekeurd door de deputatie op Noorderkempen 14/6/2012. Toekomstvisie en actieplan voor een gemeenschappelijke, multimodale aanpak van mobiliteitsproblemen in de Noorderkempen

Herentals functioneert als een scharnierpunt tussen twee assen, nl. de Kempische As en het Economisch Netwerk Albertkanaal. Herentals kan onderverdeeld worden in Herentals stad: kleinstedelijk gebied als verdichtingspunt op een rij steden omringd door open ruimten en natuurlijke elementen (Kleine Nete, Grote Nete, Heuvelrug) en Herentals poort: hoogdynamisch beginpunt van het economische netwerk en multimodaal logistiek knooppunt van provinciaal niveau op een smalle band tussen infrastructuren (E313 / Albertkanaal / spoorweg.)

De rol van Herentals wordt als volgt samengevat:

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 18

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: RSPA en addendum) Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader voor wonen aangepast. De planperiode is verlengd met nieuwe De provincie Antwerpen telt zeven kleinstedelijke gebieden cijfers na 2007 (zie verder §8.2). waarvan Herentals er één is. Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen selecteert structuur- De methodiek voor de berekening van de taakstelling werd ondersteunende kleinstedelijke gebieden en kleinstedelijke gewijzigd. gebieden van provinciaal niveau. Uit de reeds gevoerde provinciale afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden blijkt dat dit onderscheid binnen de afbakeningsprocessen ­ • Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: RSPA en moeilijk te maken is. Binnen de herziening van het RSPA wordt ­ addendum) dit onderscheid niet meer gemaakt. Er wordt steeds vertrokken ­ vanuit de potenties op het terrein rekening houdend met de ­ Regionale bedrijvigheid wordt geconcentreerd in de stedelijke gewenste ruimtelijke structuur. ­ gebieden en specifieke economische knooppunten. Herentals is onderdeel van de Kempische poort. Herentals vormt Van alle kernen van de provincie Antwerpen wordt een ­ in deze poort van provinciaal niveau een ‘scharnierpunt’ voor de onderscheid gemaakt tussen de kernen gelegen in het stedelijk ­ Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie met het gebied en de kernen gelegen in het buitengebied. Voor het ­ economisch netwerk van Vlaams niveau werkt de provincie de kleinstedelijk gebied Herentals is enkel de kern Herentals ­ taakstelling uit in samenwerking met het Vlaams gewest. Het geselecteerd als stedelijke kern, gelegen binnen de (potentiële) ­ kleinstedelijk gebied is een verdichtingspunt in het stedelijk afbakeningslijn van het KSG. De kernen Grobbendonk, Bouwel, ­ netwerk Kempische as. De ligging in een vervoersbundel van Noorderwijk, Morkhoven, Herenthout, Olen, OLVrouw-Olen, Sint- bovenprovinciaal niveau geeft hoge potenties voor de uitbouw Jozef-Olen en Vorselaar zijn aangeduid als buitengebied kernen. ­ van multimodale bedrijvigheid. De vaststelling van het aantal en van de locatie van bijkomende bedrijventerreinen moet echter 2 Binnen de regionale woningmarkt Herentals selecteert de ­ rekening houden met beperkingen van het omliggend provincie: ­ Netegebied. - hoofddorpen: Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen, ­ Vorselaar. ­ De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de K.M.O.- - woonkernen: Bouwel, Noorderwijk, Morkhoven, Sint-Jozef-Olen. ­ zone Laagland aan de Lierseweg (N13) en de Aarschotseweg (N152) in Herentals zijn geselecteerd als een kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen met het stedelijk gebied (type II). De ontwikkelingsperspectieven

hiervoor worden bepaald bij de afbakening van het stedelijk 2 Bron: Onderzoek naar woontendenzen en –behoeften in de provincie Antwerpen, gebied. Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het februari 2010.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 19

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen van • Gewenste openruimtestructuur (Bron: RSPA) de bestaande toestand). Landschappelijk gezien ligt Herentals in de nabijheid van grote Bij de partiële herziening van het RSPA werd het beleidskader natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en voor werken gedeeltelijk aangepast. De planperiode is verlengd de beboste zandrug Herentals – Lichtaart – Kasterlee daartussen. met nieuwe cijfers na 2007 gebaseerd op de herziening van het Herentals mag niet verder groeien ten koste van deze gebieden. RSV en de aanpassing van de taakstelling naar aanleiding van het protocol dat op 27 mei 2009 door de provincie en het Vlaams • Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: RSPA en gewest werd ondertekend. addendum, mobiliteitsstudie Noorderkempen)

• Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: RSPA) Herentals is geselecteerd als multimodaal knooppunt van interregionaal niveau, d.w.z. dat de gemeente een belangrijk Herentals is een toeristisch-recreatief knooppunt en ligt in een knooppunt is van verschillende vervoerswijzen (spoor, weg en gebied van primair toeristisch-recreatief belang. Ze maakt water) en dat op deze plaats interactie mogelijk is tussen de onderdeel uit van het toeristisch-recreatief netwerk Kempen. verschillende vervoerwijzen. Binnen het netwerk Kempen situeren zich de meeste bestaande De N152 ten zuiden van Herentals heeft in combinatie met de attractiepunten (Bobbejaanland, Zilvermeer, Sunparks, Lilse N19 een verzamelende functie tussen Aarschot en de E313 en Bergen, Keiheuvel). Deze punten worden geselecteerd als werd geselecteerd als secundaire weg type II. De N13 van toeristisch-recreatieve knooppunten. De knooppunten zijn Herentals tot Lier is geselecteerd als secundaire weg type III en verbonden met het verbindend openbaar vervoersstelsel met krijgt een belangrijkere rol toebedeeld voor openbaar vervoer en behulp van het ontsluitend net. Het Netepark3 in Herentals is fietsverkeer. aangeduid als toeristisch-recreatief knooppunt. Het station van Herentals is een openbaarvervoerknooppunt van Bovendien behoort Herentals tot het gebundeld netwerk en is provinciaal niveau met een treinverbinding van provinciaal niveau geselecteerd als transferium. Dit wil zeggen dat het gebied een richting Turnhout, een treinverbinding van provinciaal en geheel van gebundelde routes voor recreatieve intergemeentelijk niveau richting Lier-Antwerpen en Geel-Mol en langeafstandsbewegingen is en dat er specifieke een verbindende buslijn van intergemeentelijk niveau richting netwerkondersteunende infrastructuur kan ontwikkeld worden. Heist-op-den-Berg. In de mobiliteitsstudie Noorderkempen is aangegeven dat Herentals als poort tot de Kempen een potentieel sterk knooppunt waarij de aansluiting van de lijnen Turnhout – Herentals en Antwerpen – Herentals goed op elkaar moet worden afgestemd. Gewenste fietsroutes van provinciaal niveau zijn opgenomen in 3 Het Netepark is een cluster van 3 toeristisch-recreatieve activiteiten, nl. het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Er wordt Recreatiedomein Netepark, Hidrodoe en Bloso-centrum. onderscheid gemaakt tussen fiets-o-strades (snelle

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 20

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

fietsverbindingen met weinig conflictpunten), functionele • Kempische as (Bron: RSPA) fietsroutes en alternatieve fietsroute. Langs de spoorlijnen Lier – Turnhout / Mol en langs het Albertkanaal ligt een fiets-o-strade. Herentals situeert zich aan de rand van de Kempische as. Deze Verder is er vanaf de Herenthoutseweg nog een fiets-o-strade as van verschillende kleinstedelijke gebieden is een richting Morkhoven via de oude spoorbedding ‘Herentals- verdichtingsgebied waarin stedelijke en economische potenties Aarschot’. kunnen worden ontwikkeld. Hierdoor kan het omliggend waardevol en kwetsbaar Netegebied worden gevrijwaard van te hoge druk. Belangrijke functies in het gebied zijn productie, distributie gekoppeld aan de knooppunten van infrastructuren, hoogdynamische recreatie en toerisme alsook verschillende soorten voorzieningen op schaal van het gebied.

Figuur 7: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (Bron: provant)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 21

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

goedgekeurd door de gemeenteraad 8 4.1. Gemeentelijke beleidsplannen mei 2007.

Mobiliteitsplan conform verklaard op Provinciale Audit- (oorspronkelijk, juni 2002) commissie (PAC) van 3 juni 2002 4.1.1. Herentals Mobiliteitsplan, verbreden / In opmaak; er is nog geen nieuw verdiepen beleidsplan dat door de PAC is Relevante plannen Status conform verklaard Ruimtelijk structuurplan Op 26 augustus 2010 keurde de Woonbeleidsplan 2011-2013 Goedgekeurd door de gemeenteraad dd Herentals (GRS) Deputatie van de provincie Antwerpen 5 juli 2011 het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) van Herentals definitief goed. Masterplan openbaar domein Goedgekeurd gemeenteraad 5 oktober binnenstad 2004 Het Masterplan behandelt de herwaardering van de binnenstad (historisch centrum – vesten) d.m.v. de opwaardering van het openbaar domein. De herwaardering van de binnenstad wordt in het GRS gezien als een strategisch project voor het kleinstedelijk gebied. Het Masterplan vormt de leidraad voor de uitvoering van dit project. Gemeentelijk Natuur In het gemeentelijk Ontwikkelingsplan (GNOP) natuurontwikkelingsplan geeft de gemeente aan op welke manier ze de ontwikkeling van de natuur wil stimuleren. De bedoeling van deze acties is om de diversiteit en de mogelijkheden voor de natuur te vergroten. De volgende acties zijn reeds uitgevoerd: Beleef het water, De Hellekens en de Oude Netearmen. Het GNOP-project De Roest is momenteel in uitvoering. Gemeentelijk Opgemaakt voor de periode 2005 – 2009 Milieubeleidsplan Vanaf 2010 wordt het milieubeleid mee uitgestippeld in het algemeen beleidsprogramma. Het algemeen beleidsprogramma 2007-2012 werd

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 22

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Gewenst profiel Herentals (Bron: GRS Herentals) De relatie tussen het kleinstedelijk gebied en de kernen in het buitengebied dient te bestaan uit goede verbindingen zowel voor In het GRS wordt voorgesteld dat de stad Herentals zich zacht verkeer, wegverkeer als openbaar vervoer. profileert als een herkenbaar en dynamisch kleinstedelijk gebied met een uitstraling naar de omgeving en een rustig en De infrastructurenbundel Albertkanaal - E313 oefent een sterke aantrekkelijk buitengebied. aantrekkingskracht uit op de vestiging van bedrijven en de Als eerste stad in een rij van stedelijke gebieden heeft Herentals lokalisatie van bedrijventerreinen (ENA). Gericht op deze een belangrijke scharnierfunctie. Enerzijds worden ter hoogte infrastructuren kan bedrijvigheid van bovenlokaal niveau hier van Herentals de gebieden van het Economisch Netwerk verder ontwikkelen. Albertkanaal en de Kempische As aan elkaar gekoppeld. Anderzijds is Herentals gelegen op de overgang tussen de Drie locaties worden aangeduid die een strategische rol kunnen Centrale Kempen en Zuiderkempen. vervullen in de toekomstige ontwikkeling van het kleinstedelijk De rol van Herentals als scharnier tussen Kempische As en ENA gebied: de stationsomgeving, het historisch centrum met de dient vorm te krijgen door een kwaliteitsvolle aanwending van de Vesten en het herstructureringsgebied Hannekenshoek inclusief aanwezige verknoping van infrastructuren in de gemeente en het het Eilandje. Deze drie gebieden zijn geschikt voor een ontwikkelen van een krachtig stedelijk gebied. De potenties van gemengde stedelijke ontwikkeling en kunnen een nieuwe impuls spoor en waterweg dienen binnen dit geheel gevaloriseerd te betekenen voor de gemeente (zowel voor wonen, werken als worden als een waardig alternatief voor het wegverkeer. recreëren). Belangrijk aanknopingspunt voor het beleid is de uitbouw van kwaliteitsvolle multimodale bedrijventerreinen met respect voor • Gewenste nederzettingsstructuur (Bron: GRS Herentals) de bestaande structuren. Herentals kan verder groeien als compacte stad. Ondermeer in de omgeving van het station zijn Op het grondgebied van de stad Herentals komt er een groot aanknopingspunten te vinden voor stedelijke ontwikkelingen, de verschil voor tussen het stedelijke centrum en de rurale overige verdere uitbouw van stedelijke woonomgevingen en delen. Deze tegenstelling moet qua nederzettingsstructuur hoogdynamische stedelijke voorzieningen. versterkt worden door het voeren van een stedelijk beleid: het De rol van de scharnier tussen Centrale- en Zuiderkempen ligt stedelijke moet meer stedelijk worden en het landelijke moet hoofdzakelijk op het vlak van open ruimte en landschappelijke landelijk blijven. structuur. Ter hoogte van Herentals markeert de waardevolle Netevallei een duidelijke overgang in de landschappelijke en Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. de ontwikkeling natuurlijke structuur. Ten noorden van de vallei bestaat de open van het kleinstedelijk gebied: ruimte overwegend uit bos- en natuurgebieden met een De stad stelt voor dat er voor de verdere ontwikkeling van het belangrijke recreatieve functie op de Kempense heuvelrug. Het stedelijk gebied een actief verdichtingsbeleid gevoerd wordt. zuidelijk deel is hoofdzakelijk open en vrij vlak en kent De stad onderscheidt drie strategische locaties in het stedelijk overwegend een landbouwfunctie. gebied waar projecten geconcentreerd worden die een ‘hefboom’

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 23

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

kunnen zijn voor de aantrekkelijkheid van de stad: het historisch De stad gaat uit van een woondichtheid van minimaal 25 centrum en de Vesten, de stationsomgeving en het woningen per hectare in binnengebieden in het stedelijk gebied. herstructureringsgebied Hannekenshoek (‘Herentalse poort’). Sommige projecten zijn reeds lopende vandaar de hogere of Daarnaast is de Ringlaan een belangrijk structurerend element lagere dichtheden in onderstaande tabel. waaraan specifieke ontwikkelingsperspectieven worden gekoppeld voor de gewenste nederzettingsstructuur.

Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden van de binnengebieden in het kader van de taakstelling voor het kleinstedelijk gebied:

Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.45

Voor de volgende binnengebieden vraagt de stad bijzondere aandacht bij de ontwikkeling: - 11. Ringlaan-Scheppersinstituut: indien bij de afbakening van het kleinstedelijk gebied de woonbehoefte elders kan worden opgevangen, komt deze cluster tevens in aanmerking voor een verdere ontwikkeling van de school. - 25. Diependaal: de aanleg van een wijkpark is gepland. Het onbebouwde centrale deel met vijver wordt gevrijwaard van bebouwing. Enkel de zone langs het kanaal Herentals-Bocholt komt nog voor bebouwing in aanmerking. - 32. Heesveld: de aanwezigheid van de hoogspanningspyloon en –leidingen kunnen een hypotheek vormen voor de woonkwaliteit. - 22. Kapellenblok: er moet een maximale retentie van het hemelwater worden nagestreefd (cfr. de doelstellingennota in Bron: Uittreksel uit GRS Herentals – richtinggevend deel: Kaart 10: Woningbouwprogrammatie

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 24

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

het kader van het deelbekkenbeheersplan voor het ­ Indien een akkoord kan bekomen worden met de provincie m.b.t. Middengebied van de Kleine Nete. ­ binnengebied 35 Wuytsbergen, dan zal de gemeente het verlies van het potentieel aanbod voor woningbouw elders trachten op Volgende binnengebieden worden ontwikkeld voor sociale ­ te vangen door op strategische locaties voorstellen te formuleren huisvesting: ­ om het aanbod te verhogen. - 1 Vest – Rodekruisstraat (ca.50 woningen) ­ - 27 Eeckelberg: sociale woningen + sociale kavels (ca. 100 ­ Suggestie Stad Herentals aan de provincie m.b.t. het aansnijden woningen). van de woonuitbreidingsgebieden in het kader van de taakstelling voor het kleinstedelijk gebied: De stad suggereert volgende binnengebieden in woongebied niet of slechts deels te ontwikkelen: De stad wenst volgende woonuitbreidingsgebieden (WUG’s) niet (of slechts beperkt) te ontwikkelen: - WUG 107 Kruisberg: niet ontwikkelen ter vrijwaring van de samenhangende bosstructuur op de Kempense heuvelrug. - WUG 108 Kapellenblok: wordt in het GRS niet tot de hypothese van het kleinstedelijk gebied gerekend. Er wordt een groene verbinding voorzien tussen Bosbergen (Kempense Heuvelrug) en Langendonk (Netevallei). Het gebied ten noorden van de Rozenstraat moet omgevormd worden ter vrijwaring van de open ruimte en ter ondersteuning van het afgebakende GEN-gebied. De hobbylandbouw in het gebied moet mogelijk blijven. - Het WUG 106 Olympiadelaan en het woongebied ten noorden van de Kleine Nete (m.u.v. een strook van 50 meter langs de Poederleeseweg) dient in het GRS een groene verbinding waar te maken langs de Kleine Nete. Vanuit het integraal waterbeleid zullen tevens de mogelijkheden en randvoorwaarden voor de ontwikkeling van deze zone met openbare nutsvoorzieningen onderzocht worden. Het gebied is optimaal gelegen voor een verdere uitbreiding van het St. Elisabethziekenhuis en andere voorzieningen van openbaar nut (behoud volkstuintjes).

Bron: GRS Herentals Richtinggevend deel, p.43

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 25

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De stad Herentals wenst inzake woonbeleid door verschillende • Gewenste ruimtelijk-economische structuur (Bron: GRS concrete acties in te zetten op volgende doelstellingen (Bron: Herentals) woonbeleidsplan Herentals 2011-2013) De stad stelt een verdere differentiatie van de bedrijventerreinen ° het lokale bestuur geeft uitvoering aan het lokale ­ op haar grondgebied voor door een opdeling en onderscheid te woonbeleid ­ maken tussen drie strategische gebieden voor economische ° het lokale bestuur schenkt aandacht aan wonen en ontwikkelingen: ‘Herentals stad’, ‘Herentals poort’ en de organiseert het lokaal woonoverleg, als instrument om het ‘Kempische poort’. Deze drie ruimten zijn structuurbepalend voor lokaal woonbeleid uit te werken. de ruimtelijk-economische structuur van de stad. ° het lokale bestuur garandeert een actief informatiebeleid omtrent wonen. Een groot aandeel van de bedrijvigheid in Herentals is van ° het lokale bestuur bewaakt de duurzaamheid van bovenlokaal niveau. Voor deze doet de gemeente een aantal bestaande/nieuwe woningen en projecten. suggesties aan de hogere overheden. ° het lokale bestuur stuurt aan op een betaalbaar woonaanbod op de lokale woningmarkt. De ‘Kempische poort’ is de concentratie van regionale

° het lokale bestuur werkt aan de kwaliteitsbewaking in de bedrijventerreinen in de omgeving van de infrastructurenbundel gemeente. E313 – Albertkanaal. De Kempische poort omvat gemeentegrensoverschrijdende bedrijventerreinen en regionale ° het lokale bestuur heeft oog voor de bijzondere woonnoden bedrijventerreinen geselecteerd in het kader van de nadere van specifieke doelgroepen. uitwerking van het ENA. Door de verknoping van water, weg en ° het lokale bestuur werkt aan een uitdovingsbeleid spoor bestaan hier grote potenties inzake de uitbouw van omtrent permanente bewoning in weekendverblijven. ° multimodaal vervoer en de realisatie van bijkomende het lokale bestuur werkt aan de leefbaarheid van bedrijventerreinen in een economisch netwerk van Vlaams verschillende buurten. niveau. Grootschalige bedrijven en bedrijven in de distributiesector kunnen hier mogelijks terecht.

Volgende regionale bedrijventerreinen behoren tot de Kempische Poort: - Wolfstee – Klein-Gent - De Beukelaer-Pareinlaan - Heirenbroek (incl. betoncentrale Lierseweg, excl. buffer tussen Heirenbroek en Wolfstee) - Lierseweg West

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 26

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Herentals poort zijn de delen van het verscheiden industrieel Suggestie Stad Herentals aan de Vlaamse overheid m.b.t. de en economisch complex in de omgeving van de kanalen die regionale bedrijventerreinen binnen de Kempische Poort: volgens het stadsbestuur een ruimtelijke en functionele samenhang vertonen met het stedelijk gebied. Het gebied heeft Heirenbroek: een economische functie op bovenlokaal niveau. Voor - Een voldoende grote bufferzone met de aangrenzende bedrijventerreinen die een rol kunnen vervullen in het kader van woongebieden St-Janneke en Krakelaarsveld-Lange Eerselsstraat. het kleinstedelijk gebied en invulling kunnen geven aan het Het betreft hier een wijk van honderden woningen, waar nu nog concept van ‘Herentals poort’ zoals omschreven in het RSPA, zal volop gebouwd wordt door de Kleine Landeigendom. Deze wijk zal de stad suggesties opnemen. deel uitmaken van het nog af te bakenen kleinstedelijk gebied. De woonkwaliteit in deze wijk moet dan ook de allereerste bekommernis Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de gemengde zijn en blijven. Vandaar een ruime bufferzone. bedrijventerreinen binnen de Herentalse Poort: - De ontsluiting kan enkel gebeuren via de Lierseweg om mogelijke mobiliteitsproblemen in Veldhoven, Lange Eerselsstraat en Rietbroek te vermijden. Gemengde regionale bedrijventerreinen: - Er dient ruimte voorzien te worden voor de inplanting van een - Laagland: officieel woonwagenterrein in de oostelijke zijde van het terrein. Een concentratie aan grootschalige detailhandel van - In het gewestelijk RUP zouden al beperkingen moeten opgenomen provinciaal niveau in relatie tot het kleinstedelijk gebied. worden naar het soort industriële activiteit dat op Heirenbroek kan Een bijkomende cluster van grootschalige komen: geen SEVESO-bedrijven, geen buurthinderende activiteiten kleinhandelszaken kan hier ingeplant worden, mits er een gelet op de nabijheid van het kleinstedelijk gebied. aangepaste gemeenschappelijke ontsluiting wordt De Beukelaer-Pareinlaan: voorzien. Een beperkte zonale uitbreiding voor - In onderling overleg zal uitgeklaard worden of de bufferzone aan de kleinhandelsconcentratie is mogelijk. Specifieke aandacht overzijde van de Pareinlaan behouden moet blijven of mogelijk kan moet uitgaan naar de aanwezige concentraties worden omgezet naar woongebied. Voldoende buffering van de zonevreemde woningen. De bestaande watergebonden bestaande bedrijvigheid vormt hierbij een belangrijke activiteiten kunnen zich verder ontwikkelen. Aandacht randvoorwaarde. Lierseweg West: moet gaan naar de inbuffering van deze activiteit - Sluit aan bij een groter bedrijventerrein in Grobbendonk. Vanwege (overslag bulkgoederen/grondstoffen) t.o.v. de de ruimtelijke ligging en de gewenste ontwikkeling van dit naastliggende commerciële zone. bedrijventerrein, wordt dit terrein beschouwd als onderdeel van de - Noordervaart Kempische poort. Watergebonden ontwikkelingen worden - Herstructureringsgebied Hannekenshoek gestimuleerd. Bijkomende grootschalige detailhandelszaken worden - Aarschotseweg West (ten zuiden van Albertkanaal): uitgesloten omwille van de perifere ligging ten opzichte van het Een regionaal bedrijventerrein voor kleine tot middelgrote centrum van Herentals. ondernemingen. Indien mogelijk worden de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 27

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

watergebonden activiteiten gestimuleerd. Herentals stad is het geheel van stedelijke leefomgevingen Handelsontwikkelingen zijn niet toegestaan. waar een beleid geldt van verdichting van inpasbare stedelijke activiteiten gericht op het lokale en provinciale niveau. Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. regionaal Ontwikkelingen van bijkomende bedrijvigheid, handel en bedrijventerrein: diensten worden afgestemd op de ontwikkelingen in de overige - Zavelheyde / Watertorenstraat (site Umicore): stedelijke gebieden van de Kempische as. Het gedeelte van het industrieterrein Olen-Zavelbosstraat op het grondgebied van Herentals kan zich op korte Verwevenheid van economische activiteiten in het stedelijk termijn ontwikkelen weefsel vormt het uitgangspunt. Bedrijven waarvoor dit niet mogelijk is dienen op (een lokaal of regionaal) bedrijventerreinen Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. specifieke voor te komen. bedrijventerreinen: - Rietbroek (opleidingscentrum VDAB) De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt - Voormalige kazerne ‘Wolfstee’, Lierseweg: door een groot aandeel kantoren. Kantoorfuncties te Herentals Gelet op de bestaande bebouwing wordt voorgesteld de zijn hoofdzakelijk gerelateerd aan de bestaande bedrijven op de site te bestemmen voor kantoorachtigen annex bedrijventerreinen. Herentals verwacht geen grote vraag voor de complementaire functies (o.a. doorstroomsite voor vestiging van kantoorgebouwen in het stedelijk gebied. Indien de startende kmo-ers, congrescentrum, sociale vraag zich stelt kunnen er beperkt ontwikkelingsmogelijkheden economiebedrijven…). voorzien worden in de omgeving van het station en Koulaak - Drijvelden. De stad beschouwt kantoorontwikkeling hier eerder als secundaire functie ten opzichte van de woonfunctie. Daarnaast wenst Herentals zich verder te profileren als administratief centrum en centrum voor openbare diensten in de ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich verder ontwikkelen in het centrum van de stad.

De stad heeft volgende geschikte kantoorlocaties geselecteerd: - Stationsomgeving - Koulaak - Stadscentrum - Specifieke kantoorfuncties al dan niet gerelateerd of onderdeel uitmakend van de grote bedrijvencomplexen kunnen op de bedrijventerreinen.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 28

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De commerciële structuur wordt opgehangen aan de • Gemeenschappelijk gebruik van infrastructuur differentiatie van de kernen (woonkernen, hoofddorp en stedelijk (gemeenschappelijke parkings, ventwegen voor gebied). Bovendien dient deze structuur de kern te versterken. gemeenschappelijke ontsluiting, enz...) wordt vooropgesteld. Omdat verweving met grootschalige kleinhandel in het historisch • Er dient over gewaakt te worden dat door de vestiging van stedelijk weefsel niet altijd mogelijk is, moet een aanbod worden bijkomende zaken de draagkracht en (verkeers)leefbaarheid gerealiseerd aan kleinhandelszones. Dit aanbod wordt ontwikkeld niet overschreden wordt. met het oog op een complementaire invulling ten opzichte van de • Er dient aandacht te gaan naar beeldkwaliteit: klassieke traditionele kleinhandelscentra. ‘dozenarchitectuur’ wordt gemeden. Er dient aandacht te gaan naar groen. De commerciële structuur wordt ruimtelijk gedifferentieerd • Kernwinkelgebied: te versterken Suggestie Stad Herentals aan provincie m.b.t. de • randstedelijke handel die sterk verweven is met het stedelijk kleinhandelsconcentraties type II weefsel en kan uitbreiden: Noorderwijksebaan (Stadsveld)) • randstedelijke handel zonder uitbreidingsmogelijkheden: De geselecteerde kleinhandelszones Laagland en bestaande concentratie aan Oud-Strijderslaan: enkel Aarschotseweg vertonen volgens de stad zowel ruimtelijk als afbouwen, niet uitbreiden functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied en • Lokale commerciële centra in buitengebied: te versterken met dienen voldoende ontwikkelingsperspectieven te krijgen. aanbod ifv draagvlak • De kleinhandelszone Laagland kan mogelijk uitbreiden op de vrije ruimte op het bedrijventerrein. Een aangepaste, Voor randstedelijke handel worden volgende principes gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een vooropgesteld: randvoorwaarde. • De ontwikkeling van de kleinhandelslinten mag niet gaan ten • De lintvormige concentratie aan de Aarschotseweg wordt koste van het kleinhandelsapparaat in het centrum van de opgenomen binnen het herstructureringsgebied stad. Uitsluitend handelszaken die omwille van de aard van Hannekenshoek. hun goederen (bv. grote meubels, handel in automaterialen), grote hoeveelheden gemotoriseerd verkeer genereren of zeer Door de eerder perifere ligging van het grootschalige detail - groot ruimtegebruik vereisen mogen zich buiten het centrum handelsconcentratie en het specifieke karakter van de vestigen. De ontwikkeling nabij het centrum krijgt voorrang Lierseweg ten westen van de spoorweg is de verdere op de ontwikkeling op grotere afstand. ontwikkeling van een kleinhandels-concentratie niet evident. De • De ontwikkeling mag uitsluitend plaatsvinden op locaties met stad suggereert voor dit gebied de ontwikkelingsperspectieven een hoogwaardige ontsluiting waarbij doorgaand verkeer van een kleinhandelsconcentratie type III toe te passen. Dit nauwelijks hinder mag ondervinden. betekent dat de concentratie kan behouden blijven, geherstructureerd worden of dat er geopteerd wordt voor een

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 29

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

scenario van afbouw. Een invulling van de industriezone, zoals • Gewenste toeristisch-recreatieve structuur (Bron: GRS aangeduid op het gewestplan is aangewezen. Herentals)

Suggestie gemeente aan de provincie: De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatiepolen te selecteren: Camping De Schuur, Jeugdcamping Den Brink en Witbos Golfclub. Voor bovenlokale recreatiepolen kan de stad slechts suggesties doen. Hinder naar de omgeving dient beperkt te zijn, waar nodig dient buffering plaats te vinden. De ontsluiting dient minimaal over een lokale ontsluitingsweg te gebeuren. De relaties met de omgeving dienen maximaal uitgebouwd te worden.

Suggestie gemeente aan de provincie: De stad suggereert om volgende bovenlokale recreatieclusters te selecteren: Recreatiepark Netepark (Netepark, BLOSO en Hidrodoe). Bovenlokale recreatieclusters zijn opgebouwd uit bovenlokale recreatiepolen (Bloso, Hidrodoe) met mogelijk aanvullend lokale recreatiepolen of lokale recreatieclusters (Netepark). Voor elk van de onderdelen is in eerste instantie het beleid voor de betreffende recreatiepool van belang. Aanvullend dient de bovenlokale cluster ingeschakeld te zijn in de recreatieve fietsnetwerken. De complementariteit dient gewaarborgd te blijven. Verbindingen via langzaamverkeersroutes tussen de verschillende onderdelen van elke cluster dienen gewaarborgd te zijn.

Figuur 8: gewenste ruimtelijke structuur stedelijk gebied – synthese (Bron: GRS Herentals)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 30

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Gewenste openruimtestructuur (Bron: GRS Herentals)

De open ruimte te Herentals kan opgedeeld worden in een aantal duidelijk samenhangende en gestructureerde gehelen. De meeste gebieden zijn grensoverschrijdend en structurerend op bovenlokaal niveau. Als voorbeeld kunnen worden aangehaald de valleilandschappen, bosstructuren en landbouwgebieden in de gemeente: de valleien van de Aa en de Kleine Nete, de 'Kempense Heuvelrug' en de samenhangende landbouwgebieden in het valleigebied van de Aa en het landbouwgebied ten westen van Noorderwijk en Morkhoven.

Het Vlaams Gewest heeft in het kader van de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur reeds heel wat werk verricht. Er werd voor het Neteland een ruimtelijke visie opgesteld voor landbouw, natuur en bos. Deze visie op de gewenste ruimtelijke structuur van de open ruimte wordt aangegeven door beleidsdoelstellingen en ruimtelijke concepten voor een aantal deelruimten. Het centrum van Herentals is volgens de opdeling van het Vlaams Gewest gesitueerd op de grens van twee bovenlokale deelruimten: het ‘Westelijk Kleine Netegebied’ ten noorden van het centrum van Herentals en het ‘Land van Herenthout - Geel ten zuiden van de stedelijke kern.

De gemeente baseert zich bij de uitwerking van de gewenste open ruimtestructuur op de bovenlokale visie. De gemeente verfijnt de visie en ontwikkelingsperspectieven verder in het GRS. Algemeen kan gesteld worden dat de interne samenhang van de bovenlokale open ruimte structuren versterkt wordt. Vrijwaren van verdere bebouwing en het behoud van de bos- en heidecomplexen staat voorop. Op lokaal niveau kunnen maatregelen genomen worden om de interne samenhang te verbeteren. Figuur 9: gewenste ruimtelijke structuur – open ruimte (Bron:

GRS)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 31

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De continuïteit van de open ruimte is binnen de Netevallei door kader dient er ook overleg gepleegd met NMBS. De stopplaats de jaren grotendeels gevrijwaard is van stedelijke ontwikkeling, Wolfstee blijft behouden als intermodaal overstappunt. zelfs ter hoogte van het centrum van Herentals. Volgens het GRS moet deze meerwaarde bewaard en verder versterkt worden. De Poederleeseweg (2x1weg), een drukke baan, is niet Verder moet volgens het GRS door de aanwezigheid van geselecteerd als secundaire weg. Dit betekent dat de ring rond historische monumenten (restanten oud St.-Elisabethgasthuis, Herentals, een primaire weg II, ineens overgaat op een weg van Hof Lepaige, Begijnhof) recreatief medegebruik mogelijk blijven. een lager niveau dan secundair. De weg dient te worden ‘gedownsized’ tot een interlokale verbindingsweg. Hiertoe zal de • Gewenste verkeers- en vervoersstructuur (Bron: GRS weg dienen worden aangepast in het toepassen van Herentals, mobiliteitsplan Herentals) asverschuivingen, minimaal om de ca. 500 m (cfr. bochten).

Volgens het GRS en het mobiliteitsplan moet een toegankelijk, De Ringlaan wordt zo georganiseerd dat de doorstroming van het verkeersveilig en verkeersleefbaar Herentals centraal staan. Voor verkeer wordt gewaarborgd, en de stadskern selectief een groot deel dient dit door verkeerstechnische maatregelen toegankelijk is vanaf de Ringlaan. Er worden drie schakelpunten bekomen te worden. Toch kan het ruimtelijk beleid voorzien, aan de Lierseweg, Olympiadelaan en de ondersteunend werken voor deze doelstellingen. Augustijnenlaan (hoofdschakelpunt). Bijkomende oversteken Poortvorming dient om de aangrenzende ruimtelijke structuren voor fietsers en voetgangers worden ongelijkvloers voorzien, van wegen en waterwegen te accentueren. zodat de doorstroming op de Ringlaan niet onnodig wordt Verkeerswaterlopen dienen beter geïntegreerd te worden in de gehypothekeerd. omliggende ruimte. In het bijzonder geldt dit voor de aanliggende kernen. Herentals is momenteel bezig met het verbreden en verdiepen Openbaar vervoer dient kernondersteunend te zijn. Kernen van het mobiliteitsplan. In de uitwerkingsnota (bron: ontwerp dienen maximaal door verbindende buslijnen ontsloten te worden uitwerkingsnota februari 2011) zijn volgende thema’s onderzocht: en waar dit niet mogelijk is dient een kwaliteitsvol • Thema 1: stadsvernieuwing stationsgebied en bereikbaarheid vraagafhankelijk openbaar vervoer het alternatief te zijn. Nieuwe stationsomgeving projecten op minimum schaalniveau van de gemeente dienen • Thema 2: binnengebied Schaliken: ontwerpend onderzoek ifv maximaal afgestemd te zijn op openbaar vervoer. aanpak parkeerproblematiek Relevant ruimtelijk beleid voor parkeren is in het bijzonder • Thema 3: doorstroming ringlaan noodzakelijk in de deelkern Herentals. • Thema 4: visie duurzaam parkeerbeleid • Thema 5: visie fietsparkeerbeleid

De stationsomgeving wordt verder ontwikkeld als multimodaal • Thema 6: schoolomgevingen en zone 30-wijken knooppunt en als toegangspoort tot de stad. Het doortrekken van • Thema 7: verkeerscirculatie stadskern de Koeterstraat voor een optimale ontsluiting van de • Thema 8: uniforme zone 50 op landbouwwegen stationsomgeving maakt onderdeel uit van dit planproces. In dit

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 32

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Voor het optimaliseren van de bereikbaarheid van de stationsomgeving heeft de stad Herentals een samenwerking opgezet met Infrabel, NMBS Holding, AWV, De Lijn en Euro Immo Star. Er wordt een masterplan voor de stationsomgeving uitgewerkt waarbij in eerste instantie wordt gefocust op het wegwerken van infrastructurele knelpunten. Uitgangspunten zijn (Bron: mondelinge toelichting door stad Herentals op 6/9/2011 en 7/8/2012): • Afschaffen van overwegen aan de Olympiadelaan en Poederleeseweg; mogelijkheid tot afschaffen van overwegen aan de Wijngaard en Bosbergen • ondertunneling van de Olympiadelaan-Belgiëlaan ter hoogte van de kruising met de spoorweg gekoppeld aan ondertunneling van de ring ter hoogte van de spoorlijn • parkeergebouw (700 parkeerplaatsen, uitbreidbaar tot 900 PP) aan noordzijde van de spoorweg • voetgangertunnel met toegang tot perrons die doorloopt tot aan noordzijde • nieuw busstation aan de westzijde van het huidige station • stationsgebouw voorlopig te behouden, op termijn nieuw stationsgebouw aan busstation • doortrekking van de Koeterstraat aan de zuidzijde van de spoorweg tot aan de stationsomgeving ‚ in eerste instantie i.f.v. openbaar vervoer en de ontwikkelingen die gepaard gaan met de infrastructuurwerken in de stationsomgeving.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 33

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

aansnijding (met onteigening) van het binnenblok Koppelandstraat – Hofkwartier 5. Juridische context � - Augustijnenlaan. Er wordt plaats voorzien voor centrumfuncties (openbare gebouwen zoals een administratief centrum en 5.1. Bestemmingsplannen scholen.) BPA- De Roest MB 06/04/1994 Het BPA voorziet in de wijziging van het 5.1.1. Gewestplan Gewestplan van KMO-gebied naar woongebied waardoor de inplanting van een woonwijk op industriegronden kaart 1: gewestplan mogelijk werd met behoud van het ‘Kasteeltje’. BPA- Waterrecreatie MB 03/05/1995, Het BPA voorziet in de invulling van park- Herentals is gelegen binnen de contouren van het gewestplan gedeeltelijke en recreatiedomein, aansluitend op de Herentals-Mol van 28 juli 1978. wijziging MB jachthaven. De Augustijnenlaan wordt afgebroken aan de Gareelmakersstraat. Er gebeurde 1 gewestplanwijziging (BVR 24/7/1996). Hierbij 27/02/2006 Het verdere verloop van de gedempte werden nieuwe bestemmingen aan enkele militaire domeinen vaart werd herbestemd tot recreatiegebied. gegeven. Hierbij werd het gebied tussen Heirenbroek en de De wijziging betreft de mogelijke spoorweg omgevormd naar lokaal bedrijventerrein met openbaar ontsluiting van een ingesloten kmo-perceel karakter. Een gebied ten westen van de spoorweg -de kazerne buiten het plangebied. BPA- Wijngaard KB 10/12/1973, Het BPA voorziet in de aanleg van een Wolfstee- naar recreatiegebied en een deel van de spoorlijn naar herziening MB woonwijk in woonuitbreidingsgebied. de Britse Basis te Grobbendonk naar natuurgebied. 04/04/1996 De in herzieningstelling door MB 04/04/1996 voorziet in de gedeeltelijke wijziging naar woonverkaveling. 5.1.2. B.P.A’s en RUP’s BPA- Molenvest MB 16/07/1959 , Het BPA bevestigde het gewestplan door o.m. wooninbreiding met woningprojecten gewijzigd MB 04/05/1992 van Eigenhaard (huurwoningen), Kleine kaart 2: BPA’s en RUP’s Landeigendommen (koopwoningen) en een nieuwe bibliotheek. BPA- Laagland KB 18/06/1984 Het BPA voorzag in de inplanting van een Naam BPA Goedkeuring Omschrijving ambachtelijke zone. BPA- Gedempte MB 21/11/1983 Het BPA voorzag in de verderzetting van BPA St-Janneke MB 22/06/2004 De opzet van het BPA bestaat in de Vaart deel 1 – de Augustijnenlaan, een wijziging van het omzetting van woon(uitbreidings)gebied Belgiëlaan groengebied, een openbaar parkeerterrein; naar KMO-zone teneinde de toekomst van de bestendiging van het stadspark als de beschutte werkplaats ‘Zuidkempische parkgebied (Park van Hilst) en een werkplaatsen’ te verzekeren. bestemming ‘openbare gebouwen’. De BPA NV Steenbeek MB 12/07/2005 BPA in functie van de bestendiging van een Colruyt ligt in een strook voor zonevreemd bedrijf. binnenplaatsen en tuinen type II BPA Woonwagenpark MB 16/06/2005 BPA in functie van behoud van een (toegelaten bijgebouwen bij hoofdbouw Heirenbroek woonwagenpark in de gemeente. met identieke functie). Hetzelfde geldt BPA Woonwagenpark MB 12/07/2005 BPA in functie van behoud van een voor de C&A. Herenthoutseweg woonwagenpark in de gemeente. BPA Gedempte Vaart MB 12/11/1985, Het BPA geeft een gedetailleerdere invulling van het gewestplan nabij de BPA Laarstraat MB 12/01/2006 Omzetting van 1ha agrarisch gebied naar deel 2 – herziening MB lokale bedrijvenzone ifv de bestendiging 23/06/1998. Augustijnenlaan. Krachtlijnen zijn de Augustijnenlaan (2) verdichting van de bebouwing en van enkele zonevreemde bedrijven in aansluiting bij het bestaande

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 34

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bedrijventerrein in Noorderwijk. van de RWZI in agrarisch gebied.

O.b.v. planologische gewestelijk RUP Goedkeuring Omschrijving attesten: RUP Specifiek BVR RUP opgemaakt in uitvoering van het ENA BVR Dit PRUP bevestigt het huidige gebruik Regionaal 4/12/2009 - RUP 11/03/2008 zonder dat uitbreiding van de bestaande bedrijventerrein met Wapenhandel – activiteit mogelijk is. watergebonden geluidssportcentr Er wordt wel een beperkte uitbreiding van het terrein zelf voorzien in functie van de karakter Heirenbroek um realisatie van een volwaardige parking, (kleiduifschieten) zodat de parkeerproblematiek niet wordt RUP Leidingstraat BVR Op de verbinding Herentals – Zandhoven – F. Peeters afgewenteld op de openbare weg. Tevens

Herentals – 20/07/2006 Zoersel wordt een leidingstraat aangeduid voorziet het PRUP een betere spreiding en Zandhoven – Zoersel waardoor een schikking van de bestaande schietbanen vergunningsbasis gevormd wordt voor de met bijbehorende constructies, een nieuwe leiding en zodanig dat de bestaande bufferstrook rondom de schietzone om een leiding in de goede landschappelijke inpassing te leidingstraat wordt opgenomen en de verzekeren en om te voorkomen dat bestaande aanduiding van het gewestplan munitieresten neerslaan op aanpalende kan opgeheven percelen. worden. Bij een eventuele stopzetting van de In opmaak: schietbaan moet het terrein terug een RUP Vallei van de Aa Pleinaire http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/grup/ volwaardige landbouwbestemming krijgen. en de Kleine Nete vergadering 2 00300/00345_00001/index.html van N19 tot mei 2011 - RUP Garage W. BVR Bundeling en uitbreiding van deels Grobbendonk Peeters 6/12/2008. zonevreemd gelegen activiteiten van een garage.

Gewestelijk RUP Gewest heeft toelating om gewestelijk - RUP Wasserij Van BVR Gesitueerd Lierserweg 315, 2200 Herentals golfsite Witbos RUP op te maken voor golfsite Witbos 7/6/2012 Planologisch attest afgeleverd door de (Herentals + Olen) (Herentals + Olen). Ende – Roxy Deputatie in de zitting van 18 februari 2010. Het PRUP behelst de omzetting van natuurgebied naar kmo-zone in functie van de uitbreiding van de bestaande wasserij. ‘Leidingstraat tussen Plan-MER in opmaak Herentals en Ham’ en ‘Leidingstraat tussen Wilsele en Loenhout’ (ondergrondse aardgasleidingen

Provinciaal RUP Goedkeuring Omschrijving RUP Camping ‘De BVR De zone voor jeugdcamping en het buffer- Schuur’ 5/07/2002 en woongebied worden herbestemd tot zone voor verblijfsrecreatie. RUP RWZI te BVR Uitbreiding van de bestaande zone voor Morkhoven 13/12/2007 openbaar nut ifv de geplande uitbreiding

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 35

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

5.2. � Beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en Het habitatrichtlijngebied strekt zich uit in het valleigebied van de landschappen Kleine Nete ten noordoosten en ten westen van het centrum van Herentals. Ter hoogte van het centrum is het kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en habitatrichtlijngebied ‘onderbroken’. landschappen 5.4. � VEN-gebieden Beschermd dorpsgezicht Goedkeuring Omgeving Hogewegmolen MB 03/08/1990 kaart 5: VEN-gebieden Voormalig klooster (Ring 5) MB 13/04/2004 Beschermd stadsgezicht Goedkeuring Nonnenvest KB 11/09/1979 GEN Gebiedscode Westzijde Grote Markt KB 11/09/1979 Vallei van de Kleine Nete benedenstrooms GEN 313 Begijnhof KB 11/09/1979 GENO Geheel rond de Kleine Nete: Oud KB 11/09/1979 / Gasthuis met woningen (= Hof Le Page en omgeving) De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt Uitbreiding Molennete, Wolstr. MB 16/09/1994 gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch Omgeving Kerkstraat 26 KB 11/09/1979 Omgeving kasteel Dierickxsens KB 11/09/1979 Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend Beschermde landschappen Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur. Omgeving Snepkensvijver KB 04/09/1980 IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan Britse basis MB 11/03/1997 andere functies.

Nabij het (historische) stadscentrum van Herentals is er een Binnen het grondgebied van Herentals is de vallei van de Kleine concentratie aan beschermde stadsgezichten. Delen van de Nete afgebakend als VEN-gebied. Het GEN 313 ‘De Vallei van de Netevallei en het Kempense Noorderwijk werden beschermd. Kleine Nete benedenstrooms’ omvat grote delen van de Kempense Heuvelrug ten oosten van de spoorlijn naar Turnhout. 5.3. � Vogel- en habitatrichtlijngebieden Recreatie en bebouwing werd buiten de selectie gelaten. De vallei van de Kleine Nete ten oosten van de Ringlaan en ten westen van de Olympiadelaan werd eveneens geselecteerd. kaart 4: Natura 2000-gebieden

Habitatrichtlijngebied Gebiedscode Valleigebied van de Kleine Nete met brongebieden, BE2100026 moerassen en heiden Vogelrichtlijngebied /

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 36

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

de natuurtoets, de verscherpte natuurtoets (VEN) en van Passende Beoordelingen (SBZ-gebieden).

Het natuurrichtplan omvat het deel van de vallei van de Kleine Nete tussen Grobbendonk en Kasterlee en de aanpalende natuurgebieden gelegen op de parallelle heuvelrug van landduinen. Het algemeen streefbeeld vertrekt van een aantal structuurbepalende eenheden die onderling verbonden zijn door abiotische en ecologische processen. Ter hoogte van het stedelijk gebied komen volgende structuurbepalende eenheden voor: • de Kleine Nete (waterloop) • de vallei van de Kleine Nete • de Kempense heuvelrug met een droge duinenrug (hoofdzakelijk) aan de noordzijde van de vallei gelegen • stedelijke natuur en buffergroen die bestaat uit de bermen van de Ringlaan en enkele spoorlijnen en enkele bossen aan Figuur 10: VEN EN IVON (Bron: geoloket AGIV) de oostzijde van Herentals

5.5. Natuurrichtplan (NRP)

Naam � Goedkeuring ‘Heuvelrug-benedenstrooms’ MB 14/07/2008

Het natuurrichtplan, goedgekeurd door de Vlaamse minister van Leefmilieu, vormt een toetskader om beheer- of inrichtings- plannen, vergunningen of subsidies af te stemmen op het natuurbeleid. Het bestaat uit een gebiedsvisie (streefdoel voor natuur) en bindende en richtinggevende maatregelen (voor overheden en particulieren). De algemene gebiedsvisie is richtinggevend, de specifiek gebiedsvisie bevat bindende en richtinggevende elementen. Het is een leidraad waar de overheid rekening mee houdt bij de interpretatie van de zorgplicht, het beoordelen van

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 37

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De visie rond recreatief medegebruik wordt opgebouwd op basis Op kaart 1 is het noorden van Herentals aangeduid als van de ecologische draagkracht en potenties van het gebied, met herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 10 vallei van de Kleine een voorrang voor zachte recreatie. Om de ecologische Nete en de Aa tussen Grobbendonk en Herentals. draagkracht in te kunnen schatten, worden verschillende zones afgebakend naar de kwetsbaarheidsgraad.

Figuur 11: situering gebieden opgenomen in natuurrichtplan met aanduiding van kwetsbaarheidsgraad (Bron: NRP Heuvelrug benedenstrooms)

5.6. Herbevestigd agrarisch gebied (HAG) Uittreksel uit kaart 1 Herentals is gelegen binnen de regio Neteland. De regio Neteland is gekarteerd op 6 tabbladen. Herentals is terug te vinden op de Op kaart 3 zijn is het landbouwgebied ten oosten van Herentals kaartbladen 1, 3, 4 en 5. Voor de beleidsmatige consequenties aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 33 van HAG (cf omzendbrief): zie 8.1.3 Landbouwgebied Doffen en gebied 34 Landbouwgebied Larum- Doornboom.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 38

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Op kaart 4 is het landbouwgebied ten zuidoosten van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 36 Landbouwgebied rond Wiekevorst, Morkhoven, Tongerlo en Zoerle-Parwijs.

Uittreksel uit kaart 4

Op kaart 5 is het landbouwgebied ten zuidwesten van Herentals aangeduid als herbevestigd agrarisch gebied, nl. gebied 38 Verwevingsgebied ten zuiden van Bouwel.

Uittreksel uit kaart 3

Uittreksel uit kaart 5

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 39

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

6. Bestaande ruimtelijke structuur �

6.1. � Historische ontwikkeling (Bron: GRS Herentals, informatief gedeelte) De eerste stichtingskern van de oorspronkelijke stad Herentals is ontstaan in de 11e en 12e eeuw rond de villa van de reguliere kanunnikessen van Bergen (Henegouwen). Rond de halfhoge akkers ontstond een landbouwgemeenschap nabij de huidige plaats van de Waldetrudiskerk. In de bloei van de 12e eeuw is er een tweede kern van handelaars en kooplui ontstaan langs de Nete. De bepalende elementen voor deze ontwikkeling waren de handelsweg vanuit Friesland naar Aarschot en Leuven, de oost- west as naar Aken en de aanwezigheid van de waterweg. De dubbelkern kende een vlugge ontwikkeling en een gasthuis en een Begijnhof voegden zich bij de noorderkern. In 1209 werd de Figuur 12: Ferrariskaart Herentals stad Herentals gesticht door Hendrik I die de strategische en economische waarde van de nederzetting, op het kruispunt der In de 19 de eeuw volgt een herstelfase. Deze wordt gesteund door wegen en de waterweg doorzag. Daarbij kreeg de stad de nieuwe infrastructuren (Noordervaart tussen de Schelde en de toelating om zich te beschermen met wallen en poorten. In deze Maas en de opkomst van de spoorwegen), de lakennijverheid en periode groeiden de twee kernen naar elkaar toe en vormde zich de nieuwe industrieën. De economische heropleving uit zich een eerste woonas via de Bovenrij, Grote Markt en Nederrij. De vooral met de industriële vestigingen buiten de stad aan het bloei van Herentals is verbonden met de lakennijverheid; vanuit Albertkanaal en de Boudewijnsnelweg (E313). deze periode stammen ook de Waldetrudiskerk en het stadhuis. Aan het begin van de 20e eeuw verdubbelt de bevolking in 40 In de 16 e eeuw kende deze bloei een terugval vanwege de jaar tijd. Dit stimuleert de sociale woningbouw (Eigen Haard). De internationale concurrentie met betrekking tot de uitvoer van Noordervaart wordt gedempt ten behoeve van de aanleg van de linnen. Hiermee daalde ook het bevolkingscijfer. De periode Belgiëlaan en Augustijnenlaan, later wordt ook de Molenette daarna wordt gekenmerkt door oorlogen, ziekten, branden en gedempt. De bloei en de groei blijft echter beperkt, waardoor overstromingen. Herentals economisch en demografisch wordt overgroeid door Mol en Geel.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 40

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De laatste 50 jaar is er een losse expansie waarneembaar met nieuwe uitbreidingszones langs de invalswegen, waardoor er een vervaging ontstaat tussen stad en platteland. Noorderwijk is een oud landbouw- en woondorp dat reeds in 974 vermeld wordt. Dit dorp telde op het eind van 2008: 5.182 inwoners. Belangrijke historische relicten zijn de Zandkapel (17de eeuw), de St-Bavokerk (19de eeuw) met toren (15de eeuw), de Schranshoeve (17de eeuw) in Lankem en de Hogewegmolen in het gehucht Schravenhage. Morkhoven is een klein landbouwdorp en woongemeente met 1.983 inwoners op het eind van 2008. De neogotische St.- Niklaaskerk dateert uit het begin van de 20ste eeuw. Het oudste gedeelte van de toren in ijzerzandsteen zou mogelijk gebouwd zijn in de 10e-11e eeuw, het bovenste gedeelte wellicht in de 15e eeuw.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 41

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het zuidelijk deel is vrij eenvoudig gestructureerd met twee 6.2. Bestaande ruimtelijke structuur aaneengegroeide kernen (Noorderwijk en Morkhoven) in het oostelijk deel en een agrarisch gebied afgewisseld met verspreide kaart 6: bestaande ruimtelijke structuur bebouwing in het westelijk deel. In hoofdzaak ontsluiten lokale wegen dit gebied. De stad Herentals kent op haar grondgebied een aantal duidelijk homogene delen. Het oostelijke onbebouwde deel wordt doorsneden door een Ruw geschetst bestaat Herentals uit aantal belangrijke infrastructuren. • een laagdynamisch, overwegend open noordelijk deel, • een hoogdynamisch en overwegend bebouwd centraal deel Op stedelijk niveau zijn volgende elementen structuurbepalend in • een overwegend open zuidelijk deel. de bestaande ruimtelijke structuur: • Ten oosten van het centrale bebouwde deel komt toch nog

een belangrijke, grotendeels onbebouwde ruimte voor. • Stedelijke woonomgeving. De stedelijke woonomgeving

van Herentals ligt voornamelijk binnen de Ringlaan van Binnen het noordelijke deel kunnen we duidelijk nog een Herentals en kent een radiaal-concentrische structuur met in onderscheid maken tussen drie paralelle strips. het centrum de Grote Markt. Het open landschap van de vallei van de Aa in het noorden is Enkele belangrijke uitlopers bevinden zich in de nabije geheel onbebouwd en contrasteert fel met de gesloten, beboste omgeving van de stedelijke kern, maar zijn dikwijls en reliëfrijke centrale strip. De vallei van de Aa wordt uitsluitend gedeeltelijk afgesloten door barrieres veroorzaakt door de doorsneden door de Poederleeseweg, terwijl de Kempense verschillende infrastructuren (spoor, kanaal, Heuvelrug de doorlopende onbebouwde ruimte doorsneden wordt wegeninfrastructuur). Deze (eerder perifere) door bewoning en sportinfrastructuur. woonomgevingen werden hoofdzakelijk ontwikkeld na WOII. De Netevallei vormt de zuidelijke strip. De wisselwerking met de Veelal betreft het verkavelingen, tuinwijken of sociale bosrijke heuvelrug enerzijds en het bebouwde deel van de woonwijken met een beperkte dichtheid en een hoog aandeel gemeente anderzijds, speelt hier een belangrijke rol. groen:

° Naar het oosten de bebouwde strip langs het kanaal Het centrale bebouwde deel van de stad en haar omgeving, omvat een grote afwisseling van functies. Het gebied bevat een Herentals-Bocholt (woonomgeving Diependaal), van het centrum afgesneden door de Ringlaan. aantal belangrijke wegen (o.a. de E313 en de Ringlaan rond ° Herentals), twee kanalen, verschillende regionale en lokale Ten zuiden van het Albertkanaal de woonomgeving bedrijventerreinen, een aantal perifeer gelegen woonwijken en Molekens - Veldhoven - St.-Janneke. ° een historisch centrum met kernwinkelapparaat. Ten westen van de spoorlijn naar Lier-Antwerpen sluit de woonomgeving Wuytsbergen aan bij het centrum van Herentals

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 42

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

° Ten noorden van de Kleine Nete de omgeving van het ­ - De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan) ­ Spaans Hof, de Koulaak, Kapellenblok en Wijngaard. ­ Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van ­ verschillende handelsbedrijven. ­ • Stedelijke voorzieningen. De stedelijke voorzieningen - De Aarschotseweg tussen de twee kanalen. liggen verspreid in het stedelijk gebied. De overgrote De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van meerderheid van de handels- en kantoorvestigingen zijn Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee gelegen in het stadscentrum. Daarnaast is de as Belgiëlaan- eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en de Augustijnenlaan een grootschalige stedelijke as met een meubelzaak) zijn zeer herkenbaar. De Aarschotseweg belangrijke concentratie van diensten (o.m. werd recent heraangelegd. Ventwegen werden voorzien gemeentediensten, administratief centrum, scholen, de post). zodat bestemmings- en doorgaand verkeer wordt Ter hoogte van de kruising van de N153 Ringlaan en de N123 gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid en –leefbaarheid Nederrij zijn het O.C.M.W. St.- Elizabethziekenhuis en het ten goede komt. kantoorgebouw van de VLM gesitueerd. - De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten • Bedrijventerreinen. Herentals beschikt over grote westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze concentraties bedrijventerreinen in de omgeving van de E313, weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke het Albertkanaal en het gedeelte langs het kanaal Herentals- invalsweg van Herentals met veel in- en uitritten die Bocholt parallel aan de Ringlaan. kunnen zorgen voor congestie en (potentieel) gevaarlijke De infrastructuurbundel E313-E34-Albertkanaal vormt een verkeerssituaties (zoals blijkt uit het ongevallenGIS ‘06- belangrijke drager van economische ontwikkeling op Vlaams ‘08). niveau. De bedrijventerreinen in deze omgeving werden - In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een bestudeerd door het Vlaams Gewest in het kader van de supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de nadere uitwerking van het economisch netwerk Albertkanaal oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als (ENA). parking is ingericht. De handelsterreinen worden ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk • Grootschalige detailhandel. Buiten het centrum komen er gericht op het centrum van Herentals maar is ook verschillende concentraties voor van grootschaliger vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar detailhandel: voor verder gelegen woonwijken. - Deel van de KMO-zone Laagland De structuur van het gebied is deze van een typische • Recreatieve aantrekkingspolen. Structuurbepalende recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel recreatieve elementen op stedelijk niveau zijn het aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De Recreatiepark Netepark, het Bloso-centrum en Hidrodoe. KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die momenteel niet vergunbaar zijn.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 43

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Valleigebied en waterlopen. De vallei van de Kleine Nete is problemen nog zullen toenemen als de IJzeren Rijn volledig een sterk ruimtelijk structurerend geheel ten noord van benut wordt. Herentals centrum. De vallei van de Aa ligt op de noordelijke gemeentegrens. De vallei van de Wimp is gelegen ter hoogte • Spoorweg en station. Herentals vormt een belangrijk van de zuidelijke gemeentegrens. Deze drie waterlopen zijn knooppunt voor de spoorwegverbindingen binnen de Kempen. onbevaarbare waterlopen van eerste categorie. Ter hoogte van het centrum van Herentals splitst de lijn Diagonaal van noordoost naar zuidwest doorheen het zuidelijk komende uit het westen van Lier-Antwerpen op in een open landbouwgebied loopt het valleigebied van de verbinding naar Turnhout, die het noorden van de kempen Lenskensloop-Stapkensloop, een onbevaarbare waterloop van ontsluit en de verbinding naar Geel, die het gebied ten oosten tweede categorie. van Herentals naar Antwerpen ontsluit.4 Herentals heeft rechtstreekse spoorwegverbindingen met Lier, • Bovenlokale wegen. De E313 doorsnijdt de gemeente van Geel, Turnhout en Brussel (via Mechelen). Het station ligt aan oost naar west. Verschillende op- en afrittencomplexen zorgen de rand van het centrum van de stad. Het treinstation wordt voor de ontsluiting van het stedelijk gebied en de omliggende aangevuld met een busstation met goede verbindingen met kernen. Lier, Antwerpen, Turnhout, Aarschot, Leuven, Heist-op-den- De Ringlaan rond Herentals is aangelegd tussen 1970 en ‘74 Berg, Mechelen, Geel en Westerlo. als een open ring die aan de noord- en westzijde niet gesloten De stationsomgeving is gelegen aan de noordwestzijde van is. De Ringlaan geeft toegang tot de gewestwegen richting het centrum, tussen de ‘twee’ open uiteinden van de Ringlaan. Poederlee/Lille (aansluitend op de E34), richting Er is in het centrum slecht één goed uitgebouwde noord- Lichtaart/Kasterlee, Geel/Mol, Lier en Aarschot. Op dit zuidverbinding tussen het gebied ten zuiden en ten noorden moment heeft de Ringlaan de functie van het verwerken van van de spoorlijn, nl. de Belgiëlaan – Olympiadelaan. Deze het doorgaande verkeer rondom het centrum van de stad. kruist de spoorlijn gelijkgronds waardoor de bereikbaarheid Doordat de inrichting van de Ringlaan geënt is op het van het station en centrum (vooral op spitsuren) sterk wordt verwerken van grote verkeersstromen is het een

opzichzelfstaand element binnen de ruimtelijke structuur van 4 In het kader van de ‘minder hinder’ maatregelen bij de heraanleg van de ring de stad (viervaksbaan met aan weerszijden aanliggende rond Antwerpen werd een voorlopig station ter hoogte van het industriete rrein fietspaden zonder groenelementen). Tevens geeft de Ringlaan Wolfstee met parking aangelegd. Hoewel dit station hoofdzakelijk een functie heeft aansluiting op het centrum van Herentals. Belangrijke als overstapknooppunt voor verkeer van en naar Antwerpen, wordt ook de toegangswegen vanaf de Ringlaan zijn Ringlaan- bereikbaarheid via het openbaar vervoer van het zuidelijk deel van de gemeente Augustijnenlaan en Ringlaan-Stadspoort-Geelseweg. Aan de noordoostzijde van Herentals kruist de Ringlaan de en in het bijzonder de bereikbaarheid van de aanwezige bedrijvente rreinen, spoorweg via een gelijkgrondse overweg. Op spitsmomenten verbeterd. Aangezien dit station rechtstreeks via de snelweg bereikbaar is, biedt doen zich hierdoor doorstromingsproblemen voor op de het tevens voor een aantal reizigers een alternatieve opstapplaats ten opzichte van Ringlaan en de Poederleeseweg. Er wordt verwacht dat deze het bestaande station te Herentals centrum.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 44

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

beperkt. Het station van Herentals is een openbaar ­ vervoersknooppunt van Herentals. ­

• Kanalen. Het Albertkanaal vormt een opvallende ruimte die, samen met het kanaal Herentals-Bocholt, het zuiden van de stedelijke kern domineert. Het knooppunt van het Albertkanaal met het kanaal Herentals-Bocholt (Kempisch Kanaal) ligt net ten zuiden van de stadskern van Herentals. Het Albertkanaal doorsnijdt de gemeente van oost naar west ten zuiden van het stadscentrum, het kanaal Herentals- Bocholt splitst in noordoostelijke richting af. Het Kempisch kanaal verbindt het Albertkanaal met de Zuid-Willemsvaart in het oosten.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 45

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

van een knooppunt van stedelijke functies met een sterk profiel. 7. Rol van het kleinstedelijk gebied Herentals in Wonen, productie, distributie, hoogdynamische recreatie, de regio belangrijke voorzieningen en andere verkeersgenererende functies vinden hier een plaats. Belangrijk aandachtspunt in Herentals is het omgaan met de historische stedelijke structuur. Herentals is gelegen op een knooppunt van bovenlokale In Herentals ligt de nadruk op het hergebruiken en optimaliseren (lijn)infrastructuren. Herentals is met de ligging aan het van de bestaande structuur. De stationsomgeving is daarin een Albertkanaal en het Kanaal Herentals-Bocholt niet alleen gelegen potentie. Afbakening van het kleinstedelijk gebied is een binnen het ENA op Vlaams niveau, maar vormt tevens het belangrijk instrument om de ongecontroleerde uitgroei en de hoogdynamisch eind- en beginpunt van het netwerk Kempische 5 bijbehorende verzwakking van ‘Herentals stad’ tegen te gaan. As . De E313 en de spoorwegen (Antwerpen – Turnhout en IJzeren Rijn) zijn belangrijke verkeerstructuren. Daarnaast is Het uitbouwen van deze rol wordt ten noorden van het centrum Herentals gelegen in de nabijheid van grote natuurlijke gehelen van Herentals sterk bepaald door de nabijheid van grote van bovenlokaal belang: de valleien van de Kleine Nete en de Aa natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart – Kasterlee. de beboste zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. De natuurlijke gehelen vormen m.a.w. grenzen voor de harde De rol van Herentals is m.a.w. meervoudig. Ten eerste is het een ontwikkelingen binnen het stedelijk gebied. Anderzijds heeft knooppunt van stedelijke functies. Ten tweede is zijn rol sterk Herentals gekoppeld aan deze natuurlijke gehelen ook een rol in bepaald door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen van het de ontwikkeling, maar ook in de beheersing van harde en zachte Netegebied. Ten derde heeft Herentals een rol als poort van recreatie. provinciaal niveau in het economisch netwerk Albertkanaal. Bij het uitbouwen van het aspect bedrijvigheid binnen het Binnen deze complexe meervoudige rol vormt de verdere kleinstedelijk gebied Herentals moet de leefbaarheid van ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied Herentals als een Herentals steeds voor ogen gehouden worden. Herentals heeft dynamisch, herkenbaar en leefbaar kleinstedelijk gebied met (samen met Geel-Punt) ook een rol als poort van provinciaal uitstraling in de ruime omgeving een uitdaging. niveau in het economisch netwerk van het Albertkanaal. Productie maar in het bijzonder ook distributie worden daardoor Herentals is het hoogdynamisch eind- en beginpunt van het belangrijke functies. De multimodale potenties van het netwerk (Kempisch as) op het grondgebied van de provincie Albertkanaal, de spoorweg en E313 moeten daarvoor worden Antwerpen en vormt één van de verdichtingspunten. De ontwikkeld. In dit kader wordt de tweedeling gemaakt tussen toekomstige rol van het kleinstedelijk gebied Herentals, en in het ‘Herentals stad’ (kleinstedelijk gebied) en ‘Herentals poort’ bijzonder de historische kern en onmiddellijke omgeving, is dat (economisch netwerk Albertkanaal). Binnen Herentals poort is er reeds een sterke aanwezigheid van regionale bedrijventerreinen 5 RSPA, rivhtinggevend deel, p. 178 (incl. bijkomend bedrijventerrein Heirenbroek).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 46

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

8. Grensstellende elementen �

Structuurbepalende elementen van het buitengebied, die een 8.1. Thematische analyse grensstellende elementen belangrijke rol vervullen op het vlak van open-ruimtefuncties, kunnen een grens vormen voor de stedelijke ontwikkeling. Ze Deze stap omvat een analyse van de grensstellende elementen zijn grensstellend voor de ontwikkeling van harde stedelijke op basis van thematische kaarten. functies (wonen, regionale bedrijvigheid, kleinhandel,…). Ze zijn niet grensstellend voor zachte functies zoals de ontwikkeling Vanuit het fysisch en hydrografisch systeem: randstedelijke groengebieden die een rol kunnen hebben in het • Fysisch systeem: reliëf en waterlopen stedelijk functioneren. • effectief en mogelijk overstroombare gebieden.

De grensstellende elementen worden in deze paragraaf Voor de natuurlijke structuur: besproken. In eerste instantie worden de thematische • de biologische Waarderingskaart (versie 2); waarderingskaarten en beleidsdocumenten over het fysisch en • de afbakening van het Vlaams ecologisch netwerk (VEN') hydrografisch systeem, de natuurlijke, agrarische en • Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijngebieden (Natura 2000) landschappelijke structuur in beeld gebracht. • selectie van ecologische infrastructuur en natuurverbindingsgebieden in structuurplannen. Vervolgens worden deze elementen geïnterpreteerd waarbij de nadruk wordt gelegd op grotere grensstellende gehelen; deze Voor de agrarische structuur: worden samengebracht in een kaart met sterk en matig • landbouwwaarderingskaart grensstellende contouren. • herbevestigde agrarische gebieden.

De grensstellende kaarten zijn een tussenstap om zoekzones af Voor de landschappelijke structuur zijn dit: • te bakenen en tot een voorstel van afbakeningslijn te komen. In de beschermde landschappen en dorpsgezichten; • dit hoofdstuk wordt enkel gefocust op de grote, globale grens- relictzones en ankerplaatsen uit de landschapsatlas; stellende structuren. Bij de afweging van de verschillende • Selectie van open ruimteverbindingen in structuurplannen. zoekzones komen de verschillende thema’s opnieuw aan bod en wordt de bespreking verfijnd in functie van de specifieke ruimtelijke context en in functie van (beleidsmatige) keuzes.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 47

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

8.1.1. Fysisch en hydrografisch systeem 8.1.2. Natuurlijke structuur kaart 7: fysisch systeem kaart 5: VEN-gebieden

De kaart van het fysisch systeem geeft het reliëf en de De gewenste natuurlijke structuur op Vlaams niveau wordt waterlopen weer. Het vormt de basis voor de natuurlijke en gerealiseerd door de afbakening van het VEN (Vlaams Ecologisch landschappelijke structuur, maar is op zich niet grensstellend. Netwerk) en het IVON (Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk). VEN omvat gebieden met als hoofdfunctie natuur. kaart 8: overstromingsgevoelige gebieden IVON bevat gebieden waar natuur neven- of ondergeschikt is aan andere functies. De valleien van de Kleine Nete en de Aa zijn valleien met een belangrijke waterbergende functie die (grotendeels) aangeduid De vallei van de Kleine Nete is afgebakend als VEN-gebied en zijn als effectief overstromingsgevoelig gebied. Ze worden vormt als dusdanig een sterk grensstellend element vanuit bijgevolg als sterk grensstellend aanzien. Ter hoogte van het natuur. stedelijk weefsel (tussen de ring en de Olympiadelaan) wordt de vallei van de Kleine Nete als matig grensstellend aangeduid: er kaart 4: Natura2000-gebieden zal voor deze zone meer in detail worden gekeken in hoeverre bijkomend stedelijke programma’s verzoenbaar zijn met de Tevens sterk grensstellend zijn de speciale Beschermingszones waterbergende functie (zie 8.6.1). die in uitvoering van de Europese vogel- en habitatrichtlijnen werden afgebakend. In de omgeving van Herentals is het De vallei van de Krekelbeek is aangeduid als (effectief) valleigebied van de Kleine Nete aangeduid als overstromingsgevoelig doordat de grachtenstelsels onvoldoende habitatrichtlijngebied. onderhouden of zelfs volledig verdwenen in de omgeving van de Klein Gentstraat te Herentals. Herwaardering en opvolging van kaart 9: biologische waarderingskaart het onderhoud van deze stelsels zal ervoor zorgen dat de buffercapaciteit hersteld wordt. De vallei van de Krekelbeek en De Biologische Waarderingskaart geeft een waardering die gaat de vallei van de Lenkensloop-Stapkesloop zijn minder van biologisch zeer waardevol (donker groen) over biologisch structuurbepalend op bovenlokaal niveau dan de vallei van de Aa waardevol (groen) tot biologisch minder waardevol (wit). Op en de Kleine Nete en worden daarom als matig grensstellend basis van de bwk worden grote ecologische structuren met hoge aangeduid. tot zeer hoge biologische waardering aangeduid die matig grensstellend zijn voor het stedelijk gebied. Bij de afweging van Voor de zoekzones wordt de waterproblematiek meer in detail de zoekzones wordt meer in detail ingegaan op de biologische bekeken. waardering van bepaalde zones (zie 8.6, 9.5 , 10.5).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 48

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

8.1.3. Agrarische structuur Elementen die in deze verantwoording minstens aan bod moeten komen zijn: De Vlaams overheid heeft voor de regio Neteland • Onderzoek naar de alternatieve locaties, buiten herbevestigd landbouwgebieden aangeduid waarvoor het gewestplan agrarisch gebied en een verantwoording waarom de beleidsmatig herbevestigd wordt. alternatieven buiten herbevestigd agrarisch gebied niet weerhouden worden. Het is aan te bevelen om een dergelijk Volgens de omzendbrief RO/2010/01 is er principieel de alternatievenonderzoek, in voorkomend geval, op te nemen beleidsmarge om voor bepaalde gemeentelijke en provinciale in de planmilieueffectenrapportage. planningsinitiatieven–na grondige afweging- eventueel bestemmingswijzigingen door te voeren in herbevestigd • Onderzoek naar de impact op de ruimtelijk-functionele agrarisch gebied. Provincies kunnen provinciale ruimtelijke samenhang van de agrarische structuur. De ruimtelijke uitvoeringsplannen opmaken in uitvoering van het provinciaal kenmerken, het huidige effectieve landgebruik en de impact structuurplan voor o.m. de afbakening van de kleinstedelijke op individuele landbouwbedrijven etc. zijn elementen die in gebieden. een dergelijke beoordeling aan bod moeten komen. • Onderzoek naar de mogelijke flankerende maatregelen voor De Vlaamse overheid zal gemeentelijke en provinciale landbouw. Voorstellen voor planologische ruil of het ter initiatieven die een planologische aanpassing van HAG beschikking stellen van bruikbare ruilgrond voor de getroffen inhouden, volgens de omzendbrief wel voldoende terughoudend landbouwers kunnen deel uitmaken van dergelijke beoordelen. Als algemeen uitgangspunt geldt dat de overheid flankerende maatregelen. die een planningsinitiatief neemt om de bestemming van een herbevestigd agrarisch gebied te wijzigen in de mate van het mogelijke en bij voorkeur binnen hetzelfde planningsinitiatief, de nodige acties opneemt om het planologisch evenwicht te herstellen. Prioriteit gaat daarbij naar acties om zonevreemde landbouw zone-eigen te maken (‘planologische ruil’ genoemd). Afwijken van dat algemeen uitgangspunt kan enkel mits uitdrukkelijke en grondige motivatie door de initiatiefnemer. Gemeentelijke of provinciale opties zullen steeds getoetst worden aan de ruimtelijke doelstellingen voor de op Vlaams niveau herbevestigde agrarische gebieden. Een degelijk onderbouwde verantwoording of motivering in die zin zal bijgevolg steeds een wezenlijk deel uit moeten maken van de (toelichting bij) deze gemeentelijke en provinciale plannen. In haar advisering zullen de betrokken Vlaamse Figuur 13: Herbevesting van (agrarische) bestemmingen administraties beoordelen in hoeverre de verantwoording die (Vlaams gewest, december 2007) betrokken gemeente of provincie geeft afdoende is.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 49

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

8.1.4. Landschappelijke structuur De vallei van de Aa en de zone ten noorden hiervan en de zone ten westen van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee –Klein kaart 10: landschapscomposietenkaart Gent is aangeduid als HAG. De landschapscomposietenkaart maakt een snelle lezing van het landschap mogelijk. De historische woonkern en de omliggende agglomeratie vormt de kern van het stedelijk gebied. De vallei van de Kleine Nete (met historische graslanden en percelering) ligt aan de noordzijde hiervan. Ten noorden hiervan ligt nog een deel van de agglomeratie. Op de Kempische heuvelrug zijn oude bosstructuren terug te vinden waarin suburbane bebouwing (villegiatuur) voorkomt. Ten zuidoosten van de kernstad ligt een vrij open gebied met heel wat plaggenbodems en enkele bosclusters. Ten zuiden van het Albertkanaal liggen enkele woonwijken (nieuwe nederzettingen) en rond de E313 een omvangrijke bedrijvenzone. Aan de zuidwestzijde hiervan ligt de vallei van Zelse Beek – Moerloop (met enkele permanente graslanden) die via een versnipperd gebied met heel wat plaggenbodems overgaat in de beboste heuvelrug van Oosthoven. Ten oosten van de bedrijvenzone ligt de vallei van de Lenskensloop (met enkele permanente graslanden). Verder is er een hoogspanningsleiding die in zuidwest – noordoostrichting door het gebied loopt.

kaart 3: beschermde dorpsgezichten, stadsgezichten en landschappen Beschermde landschappen en dorpsgezichten in de open ruimte (zie hoofdstuk5) worden beschouwd als grensstellende Figuur 14: Landbouwtyperingskaart elementen voor de stedelijke ontwikkeling. De Britse basis en de Omgeving van de Snepkensvijver zijn beschermd als De vallei van de Aa, de landbouwgebieden ten oosten van het landschap. centrum en het landbouwgebied ten zuiden van Molekens hebben een matige waardering volgens de kaart 11: landschapsatlas landbouwtyperingskaart. De landbouwzone ten zuidwesten van De Atlas van de relicten van de traditionele landschappen in het regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent heeft een Vlaanderen, de landschapsatlas, opgemaakt in de periode 1996- (zeer) hoge waardering voor landbouw. 2000, geeft een overzicht van de waardevolle landschappen. De waardering van de landschappen gebeurt vooral vanuit cultuur-

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 50

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 historisch oogpunt (erfgoedwaarde). Relictzones zijn gebieden kern: deze brachten nederzettingssporen uit de volle met een vrij gaaf karakter, waar het landschap nog een Middeleeuwen aan het licht. Recent archeologisch onderzoek in belangrijke interne samenhang vertoont en dat niet ingrijpend één van de deelgemeentes (opgraving dient nog uitgevoerd) gewijzigd is door moderne ingrepen. Ankerplaatsen zijn de toont ook aan dat er bewoning is in de IJzertijd en vroeg- meest waardevolle gebieden die bestaan uit een geheel van Middeleeuwse periode. Zones ter hoogte van de Molse Nete erfgoedelementen. vertonen een hoog potentieel voor prehistorische vonsten, maar ook andere gebieden zijn archeologisch gevoelig. Ten noorden van de kern van Herentals strekt zich in oost- westelijke richting de ankerplaats ‘Kasteel en Kleine Figuur 15: Uittreksel uit Kaart 55 Gewenste Landschappelijk Netebeemden van Grobbendonk’. Ter hoogte van de bebouwing Ruimtelijke Structuur (RSPA) langsheen de N153-Poederleeseweg is de ankerplaats onderbroken. De ankerplaats ‘Het samenvloeiingsgebied van de Kleine Nete en Aa met de westelijke uitlopers van de Kempische Heuvelrug’ is definitief vastgesteld bij MB dd 10 mei 2012. Conform het landschapsdecreet zal de ankerplaats in een RUP worden omgezet naar erfgoedlandschap met specifieke voorschriften gericht op het behoud van erfgoedwaarden en typische landschapselementen.

Daarnaast zijn volgende gebieden aangeduid als relictzone: • De Vallei van de Kleine Nete is aangeduid als relictzone. • Heuvelrug Lichtaart - Kasterlee en bosgebied Hoge- en Lage Rielen - Klein Rees • Bosgebied Bouwelse Heide, Meerhoeven en Goorkens • Bos- en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens De zuidelijke rand van de zandrug Herentals-Kasterlee is in het RSPA aangeduid als markante terreinovergang 18. De open ruimte doorheen de Kempische as en het netwerk van het Albertkanaal tussen Geel en Herentals ter hoogte van Doffen en het sluizencomplex van Olen is in het RSPA 8.2. Evaluatie en synthese aangeduid als open ruimteverbinding nr. 41 kaart 12: grensstellende elementen vanuit water kaart 13: grensstellende elementen vanuit natuur Herentals is een historisch gegroeide stad. In het verleden zijn kaart 14: grensstellende elementen vanuit landbouw enkele archeologische onderzoeken uitgevoerd in de historische kaart 15: grensstellende elementen vanuit landschap

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 51

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

In een volgende stap wordt het grensstellend karakter van - vanuit • beschermde • aaneengesloten elementen van de agrarische, natuurlijke en landschappelijke landschap landschappen openruimtegebieden structuur geëvalueerd. Hieronder wordt vanuit de verschillende • open ruimte- • ankerplaats of buitengebiedfuncties (hoofd- en nevenfuncties) aangegeven verbinding van relictzone welke aspecten sterk en matig grensstellend zijn. provinciaal niveau in • open aaneengesloten ruimteverbinding openruimtegebied van provinciaal niveau in bebouwd grensstellend sterk grensstellend matig grensstellend gebied Voor de synthesekaart wordt per deelgebied rekening gehouden - vanuit water • valleien met • op bovenlokaal met de sterke en matig grensstellende elementen. De overstromings- niveau minder eindwaardering is schematisch weergegeven op kaart. gevoelige gebieden structurerende met huidige en/of valleien met kaart 16: synthese grensstellende elementen toekomstige overstromings- waterbergende gevoelige gebieden Grensstellend Grensstellende elementen functie buiten het vanuit stedelijk weefsel Noord ­ - N Vallei van de Kleine Nete: VEN-gebied, - W habitatrichtlijngebied, biologisch - vanuit natuur • VEN-gebieden • Aaneengesloten - LS (zeer)waardevol. • SBZ-gebieden gebieden met - lb De vallei van de Kleine Nete is deels nevenfunctie natuur mogelijk en deels effectief en (zeer) hoge overstromingsgevoelig gebied . biologische waarde- De vallei van de Kleine Nete is aangeduid ring en/of potentie als relictzone en als traditioneel • Natuurverbinding op landschap. provinciaal niveau De vallei van de Aa is aangeduid als HAG en is deels mogelijk en deels effectief - vanuit landbouw • Afgebakende zones overstromingsgevoelig. van het HAG De Kempische heuvelrug wordt op provinciaal niveau geselecteerd als een • grote, aaneen- markante terreinovergang. gesloten gebieden

met huidige en Oost ­ - LS Het bos- en akkercomplex Diependaal, toekomstige hoofd- - n ­ Doffen (tussen Herentals en OLV Olen) en functie landbouw en Molekens is aangeduid als relictzone. (zeer) hoge land- Dezelfde zone is volgens de BWK bouwwaardering gekarteerd als biologisch (zeer)

waardevol. Het gebied ter hoogte van de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 52

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

relictenzone wordt op provinciaal niveau Meerhoeven en Goorkens en de vallei van geselecteerd als open ruimteverbinding. de Nijlense beek en aanpalend bosgebied worden aangeduid als relictzones. Het bosgebied Olen wordt eveneens De zone ten zuidwesten van het aangeduid als relictenzone. Deze zone is bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is volgens de BWK biologisch (zeer) aangeduid als HAG en heeft een (zeer) waardevol. hoge landbouwwaardering. Het kasteel en omgeving ter hoogte van de woonkern Bouwel werd beschermd als landschap. Het gebied ter hoogte van Zuid ­ - w Enkele gebieden ten zuiden van de E313 deze kasteelsite wordt op provinciaal - ls worden als mogelijk of effectief niveau als een natuurverbinding - lb overstromingsgevoelig aangeduid. Ook geselecteerd als een verbinding over het ten noorden van de E313 worden een valleigebied van de Kleine Nete. aantal mogelijk overstromingsgevoelige gebieden aangeduid. Doch is het aantal Sterk grensstellend: LB = landbouw, N = natuur, ­ en de omvang ervan beperkt. LS = landschap, W = water. ­

Het gebied ten zuiden van de E313 en een Matig grensstellend: lb = landbouw, n = natuur, ls = klein gedeelte te noorden wordt grotendeels als HAG aangeduid. landschap, w = water. ­ Het bos- en akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens, De vallei van de Nijlense beek en aanpalend bosgebied, het bosgebied Oosterhoven en het bosgebied Bouwelse heide, Meerhoeven en Goorkens worden aangeduid als relictzones. Deze gebieden worden ook grotendeels als biologisch (zeer) waardevol gekarteerd op de BWK.

West ­ - N De voormalige Britse Basis is biologisch - W (zeer) waardevol en wordt als faunistisch - LS voornaam aangeduid op de BWK. De - lb voormalige basis werd beschermd als landschap. Ten zuiden van het regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is een zone aangeduid als mogelijk en als effectief overstromingsgevoelig gebied. Het bosgebied Bouwelse Heide,

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 53

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• Agrarisch gebied Kamergoor – Proostenbos • Agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen 9. Verkennend onderzoek wonen � Indien een aantal zoekzones, omwille van de ruimtelijke 9.1. Inleiding kenmerken niet verder worden meegenomen, betekent dit dat de taakstelling (aantal te realiseren woningen tot 2012) in het

gedrang komt of elders moet worden opgevangen. Om de basisprincipes van het RSV (‘Vlaanderen open en stedelijk’) te realiseren, moet in de stedelijke gebieden een Gelet op de specifieke ruimtelijke structuur van Herentals en aanbodbeleid worden gevoerd op vlak van wonen. De omgeving is het zoeken naar nieuwe zoekzones onrealistisch. provincie moet dit principe doorvertalen bij de afbakening van Een screening van een aantal randstedelijke gebieden de kleinstedelijke gebieden. Dit betekent dat er meer woningen (Rozenstraat – Koulaak, Lange Eerselstraat, Hoevereveld) worden voorzien dan wat nodig is voor de eigen behoefte om zo maakt dit duidelijk. de druk op het buitengebied te verkleinen. Dit vertaalt zich in een taakstelling voor bijkomende wooneenheden die in het Gezien de expliciete vraag van het gemeentebestuur van stedelijk gebied moet worden gerealiseerd. Herentals om nog meer in te zetten op verdichting en omwille

van de grensstellende structuur rondom de kern van Herentals, In de eerste plaats kan deze taakstelling opgevangen worden wordt daarom getracht een alternatief systeem uit te werken door een klassieke verdichting van het bestaande, bebouwde om een aanbodbeleid inzake wonen te voeren. Hierbij wordt weefsel. Echter, uit de reeds afgeronde kleinstedelijke vertrokken vanuit een kwalitatieve aanpak en een sterke gebieden, bleek dat dit onvoldoende was en werden steeds een verdichting van het bestaande, bebouwde weefsel (= aantal bijkomende zoekzones herbestemd naar woongebied om strategische binnengebieden), maar zonder fundamenteel af te een bijkomend aanbodbeleid te voeren op vlak van wonen. wijken van de te realiseren taakstelling in dit kleinstedelijk

gebied. Ook in het kader van de afbakening van het kleinstedelijk gebied Herentals werd deze methodiek gevolgd. In functie van De bedoeling is om een richtcijfer voor bouwpotentieel vast te het aanbodbeleid werden verschillende zoekzones aangeduid. stellen, hogere realisatiekansen in de strategische gebieden te Uit de eerste onderzoeksnota blijkt dat het op basis van de stimuleren en dus een kwalitatief aanbodbeleid te creëren. taakstelling tot 2012 nodig is om verschillende zoekzones geheel of gedeeltelijk aan te snijden. Er werden verschillende Vanuit het streven naar ruimtelijke bundeling wordt er voor zoekzones aangeduid: • geopteerd om geen stedelijk aanbod aan wonen te creëren in WUG Olympiadelaan kernen die ruimtelijk niet aansluiten bij het stedelijk gebied. • WUG Kapellenblok • Woongebied Diependaal • Woongebied Wuytsbergen – Poederkot

Afbakening stedelijk gebied Herentals 54

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.2. Taakstelling + reeds gerealiseerd t.e.m. 2009 9.2.1. Taakstelling tot 2012

Om de druk op het buitengebied te verlagen moet een Voor de planperiode 1991-2007 werd in het RSPA een woonaanbod worden gecreëerd in de stedelijke gebieden. Voor taakstelling van 2.481 woningen voorzien. In de partiële het kleinstedelijk gebied Herentals wordt in het provinciaal herziening van het RSPA zijn in het informatief gedeelte ruimtelijk structuurplan een taakstelling voorzien binnen elke bijkomende taakstellingen voor het invullen van de planperiode. Momenteel wordt gewerkt met de planperiode tot woonbehoefte tot 2012 (en 2022) opgenomen. De taakstelling 2012 (met indicatief doorkijk naar 2022) De taakstelling tot voor de kleinstedelijke gebieden worden afgeleid uit de 2012 wordt als een minimaal te realiseren aantal woningen taakstelling van de regionale woningmarkt6 waarin ze gelegen beschouwd. Indien deze niet binnen het bestaande juridische zijn. Tot de regionale woningmarkt van Herentals behoren voorraad kan worden gerealiseerd, moeten bijkomende Grobbendonk, Herenthout, Olen, OL Vrouw Olen, Vorselaar. De gebieden voor woonontwikkeling worden aangeduid. regionale woningmarkten worden beschouwd als het aangewezen niveau om het stedelijk aanbodbeleid te realiseren. Voor de berekening van de taakstelling tot 2012 vertrekken we Binnen deze woningmarkt wordt gestreefd naar een verhouding van de cijfers die opgenomen zijn in het RSPA (planperiode van 65/35 % van de woningen te realiseren in respectievelijk 1991-2007) en het recent goedgekeurde addendum bij het het stedelijk gebied / buitengebied. RSPA (bijkomend taakstelling tot 2012). De bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied Vervolgens wordt de taakstelling vergeleken met de juridische Herentals tussen 2007 en 2012 wordt geraamd op 701 voorraad door het beschikbaar bouwpotentieel in nog niet wooneenheden. ingevulde binnengebieden, onbebouwde percelen en leegstaande gebouwen in te schatten, rekening houdend met in stedelijk gebied bestaande trends in verdichting van het bestaande weefsel. Herentals taakstelling 1991-2007 2.481 (1) Taakstelling 2007-2012 701 (2) Taaksteling 1991-2012 3.182 Tabel 1: Taakstelling wonen 1991-2012 (1) Bron: RSPA (2) Bron: addendum RSPA, informatief gedeelte

6 Bron: Onderzoek naar woontendenzen en –behoeften in de provincie Antwerpen, februari 2010.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 55

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.2.2. Reeds gerealiseerde taakstelling t.e.m. 2009 9.2.3. Conclusie nog te realiseren taakstelling tot 2012

In het GRS Herentals werd een evaluatie gemaakt van de De totale nog te realiseren taakstelling tot 2012 bedraagt gerealiseerde taakstelling tot 2000. In de periode 1991-2000 1.645 woningen werden 663 wooneenheden gerealiseerd voor het kleinstedelijk gebied Voor de periode vanaf 2001 wordt gebruik gemaakt van de Taakstelling cijfers van de FOD Economie7 in combinatie met een inschatting KSG Herentals van het aantal woningen dat vermoedelijk gelegen is in het stedelijk gebied van Herentals8. In onderstaande tabel worden taakstelling 1991-2012 3.182 de resultaten van deze berekening weergegeven gerealiseerd 1991-2009 1.537 Totaal nog te realiseren 1.645 In gemeente in stedelijk gebied taakstelling voor planperiode tot Herentals Herentals 2012 Gerealiseerd: Tabel 3: Taakstelling wonen tot 2012 1991-2000 663 (1) 2001-2009 1456 (2) 874 (3) 9.2.4. Taakstelling na 2012 totaal '91-'09 1.537 Tabel 2: Inschatting gerealiseerde taakstelling 1991-2009 De taakstelling na 2012 is vooral van belang voor het (1) Bron: GRS Herentals vastleggen van de afbakeningslijn (taakstelling zou binnen de (2) Bron: FOD Economie afbakening moeten kunnen gebeuren). (3) Bron: stad Herentals: 60% van de woningen. Doorrekening tot 2022: Voor de planperiode 2007-2022 wordt de bijkomende taakstelling voor het kleinstedelijk gebied Herentals geraamd op 1.902 wooneenheden. Dit betekent dat in de periode 2012-2022 de taakstelling 1.201 wooneenheden 7 FOD Economie: aantal nieuwe eengezinswoningen en appartementen bedraagt. (nieuwbouw) waarvoor een bouwvergunning werd uitgereikt per jaar en per gemeente. Hoewel het afleveren van een bouwvergunning niet Herentals 2007-2012 2007-2022 2012-2022 per se betekent dat er ook bijkomende woning is gebouwd, geeft dit toch een goede indicatie Stedelijk gebied 701 1.902 1.201 8 De stad Herentals schat in dat 60% van de woningen die in deze Buitengebied 164 403 239 periode in de gemeente gerealiseerd zijn, in het stedelijk gebied totaal 865 2.305 1.440 liggen. Dit komt ongeveer overeen met het GRS: volgens het GRS zijn Tabel 4: Taakstelling wonen tot 2012 en tot 2022 in de periode 1992-2000 663 van de 1.116 (59%) gerealiseerde woningen in het kleinstedelijk gebied gerealiseerd vertrekkende van de hypothese van afbakening zoals opgenomen in het GRS

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 56

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Dit betekent dat tegen 2022 in het stedelijk gebied ongeveer 2.846 woningen moeten kunnen worden gerealiseerd, i.e. gemiddeld bijna 220 per jaar

9.2.5. Overzicht taakstelling versus reeds gerealiseerd t.e.m. 2009

reeds volgens gem. # gem. # nog te gerealiseerd RSPA per jaar per jaar realiseren tem 2009 1. Planperiode tot 2007

1991-2007 2481 146 1374 81 1107

2. Planperiode tot 2012

2008-2012 701 140 163 81 538 tot 2012 3182 1537 1645

3. Planperiode tot 2022

2013-2022 1201 133 tot 2022 4383 1537 2846

In de tabel wordt een overzicht gegeven van de resp. taakstellingen voor de planperiode tot 2007, 2012 en 2022 en een stand van zaken van wat er reeds gerealiseerd is t.e.m. eind 2009. Uit de cijfers blijkt dat er gemiddeld per jaar zo’n 60 woningen minder worden gerealiseerd dan vooropgesteld volgens de taakstelling. Voor de planperiode tot 2007 heeft dit tot een groot tekort geleid: er moet dus een grote historische inhaalbeweging worden gemaakt. Ook in de huidige planperiode (tot 2012) blijkt het gemiddeld aantal woningen per jaar nog steeds een stuk lager te zijn dan de behoefte die bepaald werd voor het stedelijke gebied Herentals.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 57

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

en/of versneld. Dit kan effecten hebben op de confrontatie van 9.3. Visie en doelstelling werkmethode het bouwpotentieel met de taakstelling. Er is evenwel een bijzondere inzet van de overheden nodig in de bestaande Het aanbodbeleid vertrekt vanuit een kwalitatieve aanpak die woongebieden opdat zo min mogelijk de omliggende, zich vertaalt in een evenwichtige en ruimtelijk verantwoorde waardevolle open ruimte rondom het kleinstedelijk gebied van invulling van het stedelijk gebied. Herentals moet worden aangesneden.

Hierbij wordt ingezet op een kernversterkend beleid en Het aanbodbeleid moet een antwoord geven op bestaande kwalitatieve verdichting. Naast het aanduiden van zoekzones woontrends (vergrijzing, gezinsverdunning,...); tegelijkertijd zou geopteerd kunnen worden voor een dichthedenbeleid in het moet het aanbod ook voldoende aantrekkelijk zijn voor jonge bestaand bebouwd weefsel. gezinnen om de druk op het buitengebied tegen te gaan: dit vraagt aangepaste en creatieve ontwerpoplossingen (bv Verdichting kan echter op verschillende schaalniveau’s anders gestapelde woningen met collectieve tuinen als antwoord op de beoordeeld worden. Verdichting op niveau van een lokale kern klassieke suburbane woning met tuin). kan betekenen dat enkel verdichting gebeurd binnen de reeds bestaande bebouwde ruimte; verdichting op niveau van Vlaan- 9.3.1. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel deren of de provincie kan betekenen dat verdichten van de stedelijke gebieden ook kwalitatief gesitueerde uit- of Er wordt vertrokken van het beschikbaar bouwpotentieel. Dit inbreidingen kunnen inhouden. De afbakening van een beschikbaar bouwpotentieel wordt echter niet als een statisch kleinstedelijk gebied vormt in die zin een evenwichtsoefening gegeven beschouwd, maar verder opgedeeld: tussen wat gezien wordt als kwalitatieve lokale en bovenlokale • gebieden waarvoor het beleid reeds vastligt en/of gebieden verdichting en dient ook in relatie gezien te worden met de die sowieso op de markt komen bijkomende taken, die een stedelijk gebied te vervullen heeft ten ° onbebouwde percelen langs uitgeruste weg opzichte van zijn ‘hinterland’. ° binnengebieden − Concreet betekent dit dat de bestaande potenties in het in goedgekeurde verkaveling − stedelijk gebied optimaal benut worden, evenwel zonder alle in BPA open / publieke ruimte in het centrum vol te bouwen of louter − in aanvraag monofunctionele invullingen (enkel wonen) na te streven. ° leegstand Concreet betekent dit dat we inzetten op de ruimtelijke potenties ° verdichting / transformatie van het stedelijk weefsel: binnen het woongebied en streven naar verdichting van het kleinere wooneenheden inspelend op gezinsverdunning bestaand stedelijk weefsel op welbepaalde, ruimtelijk gewenste (opmerking: minimale kwaliteitseisen nodig + voldoende locaties. Door voor deze gebieden een actief beleid te voeren aanbod voor jonge gezinnen nodig) kunnen de potentiële realisatiemogelijkheden worden verhoogd -> TRENDSCENARIO

Afbakening stedelijk gebied Herentals 58

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.3.3. Stap 3: Trendscenario • overige binnengebieden In het trendscenario worden de woningen opgelijst waarvan men De eerste groep van gebieden worden opgenomen in een kan aannemen dat deze sowieso op korte (tot 2012) en trendscenario. Deze bijkomende tussenstap laat toe om de middellange termijn (tot 2022) op de markt komen. Het gaat beleidsopgave scherp te stellen. om: • een bepaald aandeel van de woningen gelegen langs 9.3.2. Stap 2: categorisering binnengebieden uitgeruste weg (afgeleid uit het register onbebouwde percelen) De binnengebieden kunnen een belangrijke rol spelen in het • leegstaande woningen aanbodbeleid en worden daarom eerst onderverdeeld in • de bestaande trendmatige verdichting van het bestaand verschillende categorieën: bebouwd weefsel (opdelen van bestaande woningen / • Cat. 0: niet ontwikkelbaar op korte en middellange termijn herbouw in de vorm van appartementen,...) • Cat. 1: ligging in goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag • een bepaald aandeel van de woningen in binnengebieden in voorbereiding: deze zijn al opgenomen in het trendscenario categorie 1 (zie verder) Voor de binnengebieden van categorie 1 bestaat er reeds een • Cat. 2: overige binnengebieden met een beperkte omvang / duidelijke visie (goedgekeurde verkaveling, BPA of aanvraag potentieel voor wonen en/of sterk versnipperde in voorbereiding). eigendomsstructuur • Cat. 3: strategische binnengebieden omwille van omvang, 9.3.4. Stap 4: Strategische binnengebieden eigendomsstructuur ((semi-)publieke eigenaars) en/of strategische ligging Er zijn heel wat binnengebieden met een belangrijke ruimtelijke potentie op vlak van wonen (al dan niet in combinatie met Een bijkomende stap die voorzien wordt, is het indelen van de andere stedelijke functies). In functie van het vooropgestelde binnengebieden in verschillende categorieën. Hierin zitten aanbodbeleid zou een sturend beleid gevoerd kunnen worden dat belangrijke beleidskeuzes vervat die worden ingegeven vanuit zich vooral richt op de binnengebieden die omwille van hun het GRS en voortschrijdende inzichten. omvang, ligging of eigendomsstructuur strategisch zijn (categorie 3).

De ontwikkeling van bepaalde gebieden is afhankelijk van specifieke randvoorwaarden (b.v. verhuis van school, infrastructuurwerken in stationsomgeving,...). Daarnaast vragen

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 59

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

ook noodzakelijke (plannings-)initiatieven en ­ 9.3.6. Voorbeeld onderhandelingsprocessen de nodige tijd. Stel: er zijn in een fictieve stad X in het stedelijk gebied 6 Voor een optimale afstemming op de taakstelling wordt de strategische binnengebieden en fasering van strategische gebieden daarom verder 2 weerhouden zoekzones buiten gedifferentieerd: woongebied. Dan zou de • realiseerbaar op korte termijn uitwerking er als volgt kunnen • realiseerbaar op (middel)lange temijn uitzien.

9.3.5. Stap 5 Zoekzones bijkomend woongebied

Naast de mogelijkheden binnen het bestaande woongebied kunnen er ook bijkomende zoekzones worden aangesneden (in afnemend belang) • indien de zoekzone specifieke ruimtelijke potenties heeft en volgens de multicriteria-afweging geschikt is als stedelijk woongebied; • voor het verder invullen van de taakstelling van het kleinstedelijk gebied

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 60

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.4. Toepassing methodiek. Stap 1: differentiatie bouwpotentieel 9.4.1. Onbebouwde percelen langs uitgeruste weg In het stedelijk gebieden liggen in het woongebied 799 onbebouwde percelen langs uitgeruste wegen. Hiervan zijn er 251 gelegen in een goedgekeurde verkaveling. Rekening houdend met de appartementfactor (x1,5) kunnen hier 1198 woningen worden gerealiseerd.

Figuur 16: onbebouwde percelen (Bron: ROP, situatie 01/01/2010) Opmerking: Het aantal onbebouwde percelen werd ingeschat o.b.v. het register onbebouwde percelen. Dit register werd verder geïnterpreteerd (voor bredere kavels werd een inschatting gemaakt van het aantal kavels naar gelang de kavelbreedte van de omliggende perclen; pleintjes e.d. werden buiten beschouwing gelaten). Om de mogelijke bouw van appartementen in rekening te brengen werd het aantal percelen vermenigvuldigd met een appartementfactor.

appartementfactor: • 60% van de nieuwe woningen zijn appartementen (Bron: FOD Economie, verhouding flats / eengezinswoningen in periode 2001-2010) • Op dezelfde breedte worden 2,5x zoveel wooneenheden gebouwd (aanname) • Totaal = 60% van 2,5 = 1,5

Opmerking: 60% van de woningen zijn appartementen, dit wil niet zeggen dat op 60% van de percelen ook een appartementsgebouw kan worden gezet

Afbakening stedelijk gebied Herentals 61

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.5. Stap2: categorisering binnengebieden

Figuur 17: categorisering binnengebieden

Afbakening stedelijk gebied Herentals 62

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 0 en 1 besproken.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 63

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.6. Stap 3: trendscenario / bussiness as usual (BAU) Uit de kwantitatieve toetsing blijkt dat er trendmatig een bepaald aanbod aan woningen op de markt komt, maar dit is ontoereikend om de taakstelling op korte (tot 2012) en middellange termijn (tot 2022) in te vullen.

Bouwpotentieel in Realisatiegraad Planperiode tot 2012 Planperiode tot 2022 stedelijk gebied op 10 jaar (3 jaar) (13 jaar)

Langs uitgeruste wegen min max min max min max min max - in goedgekeurde 377 75% 283 20% 30% 75 113 75% 100% 283 377 verkaveling - niet in verkaveling 822 30% 247 5% 10% 41 82 30% 50% 247 411 Binnengebieden (cat. 1) - in verkaveling 20 75% 15 20% 30% 4 6 75% 100% 15 20 - in BPA 145 75% 109 20% 30% 29 44 75% 100% 109 145 - in aanvraag 101 75% 76 20% 30% 20 30 75% 100% 76 101

Leegstand 17 100% 17 100% 17

Verdichting bestaand 25-45/j* 75 135 325 585 weefsel

TOTAAL BAU 244 427 1055 1656 Taakstelling in stedelijk gebied 1645 2846 TEKORT 1401 1218 1791 1190

* de verdichting van het bestaand weefsel levert 25 à 45 extra wooneenheden per jaar op (aanname)

Afbakening stedelijk gebied Herentals 64

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

terrassen en collectieve tuinen, reconversie van bestaande 9.7. Stap 4: actief beleid binnengebieden gebouwen,.…) kan worden nagestreefd ° 50 woningen / ha: wordt toegepast voor gebieden langs Er wordt gestreefd naar een kwalitatieve verdichting van het de Ringlaan, de achterzijde van het station bebouwd weefsel. Hoe groot de ruimtelijke potentie is en hoe (Spoorwegstraat, de Zaat, omgeving Olympiadelaan) en snel deze kan ingevuld worden, is momenteel vaak moeilijk te het waterfront langs het Albertkanaal waar gelet op de bepalen. Om niettemin een indicatie te hebben van het nabijheid van het centrum, de goede bereikbaarheid (met potentieel wordt per binnengebied een inschatting gemaakt op auto en openbaar vervoer) en de specifieke basis van volgende parameters: omgevingsfactoren een vrij hoge dichtheid (bv mix van • grootte (in ha): de omvang van het gebied in hectare appartementen en grondgebonden woningen) kan worden • % woonontwikkeling: het deel van het gebied dat voor nagestreefd woonontwikkeling in aanmerking komt; indien het gaat om ° 35 woningen / ha: wordt toegepast voor overgangs- een gemengd programma (deels wonen, deels andere gebieden tussen hogerstaande en meer perifere gebieden functie) of indien er specifieke ruimtelijke omstandigheden zoals Wuytsbergen (overgang tussen stationsomgeving en zijn waardoor een noemenswaardig deel van het gebied niet verkavelingen met hoofdzakelijk vrijstaande woningen), kan ontwikkeld worden (bv te vrijwaren strook langs de het binnengebied Poederleeseweg-Vorselaarbaan waterloop, bouwvrije strook langs primaire weg, …) dan is (overgang naar Netepark, RVT en residentiële gebieden het % lager dan 100% ten noorden van Herentals) waar een tussenliggende • dichtheid: de exacte dichtheid kan enkel op basis van een dichtheid kan worden nagestreefd concreet ontwerp worden bepaald; daarom wordt gewerkt 25 woningen / ha: wordt toegepast voor de overige met richtdichtheden; deze gelden niet als absolute normen binnengebieden in het stedelijk gebied maar bieden wel een houvast bij de creatie van verschillende Bij een concrete ontwikkeling zullen de ruimtelijke potenties en type woonomgevingen: ze staan immers in relatie met de kritische randvoorwaarden verder gebiedsgericht moeten bebouwingstypologie en compactheid van het weefsel9; we worden onderzocht. Het aangegeven aantal woningen per hanteren 4 richtdichtheden binnengebied is dan ook slechts een indicatie en geen ° 75 woningen / ha: wordt toegepast voor binnengebieden vaststaand cijfer. Ontwerpend onderzoek kan nuttig zijn om in het centrum (reconversie van schoolsites, inbreiding in creatieve oplossingen te zoeken voor kwalitatieve verdichting centrum) en de stationsomgeving (zijde van het centrum) en de ontwikkelingsstrategie te verfijnen (hinderpalen, waar omwille van de nabijheid van voorzieningen en noodzakelijk planinitiatieven,...). openbaar vervoer en de aard van de bestaande weefsel een hoge dichtheid (met b.v. gestapelde bebouwing met In deze voorstudie is het echter niet de bedoeling om deze verdere uitwerking van elk strategisch binnengebied op te maken. De bedoeling van dit voorstel van categorisering en 9 Zie ook Vlaamse overheid, AROHM, Voorbeeldboek Dichter Wonen (2002) potenties is in de eerste plaats om een totaal richtcijfer voor de en kwalitatief verkavelen (2008) verschillende strategische woongebieden te bekomen om te kunnen oordelen of de taakstelling is gehaald.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 65

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De vraag of aan het ene gebied niet teveel bijkomende woongelegenheden is gekoppeld en aan het andere gebied te weinig, is in dit globaal verhaal dan iets minder relevant. Deze vraag zal wel relevant zijn bij de verdere uitwerking van de binnengebieden (hetzij via ontwerpplan, vergunningsaanvraag, RUP). De richtcijfers uit deze nota geven een intentie, maar kunnen niet gebruikt worden in het kader van een vergunningsaanvraag. Ofwel wordt er een RUP opgemaakt waarin, op basis van een kwalitatieve toetsing, dichtheden worden vastgelegd die wel verordenend zijn; ofwel zal op vergunningsniveau elke aanvraag kwalitatief getoetst worden aan de plaatselijke ruimtelijke ordening.

Het onderstaande overzicht van binnengebieden tracht op het moment van de opmaak van deze nota zo volledig mogelijk te zijn, maar is niet limitatief. Indien bijkomende binnengebieden vrijkomen, is het aangewezen om ook voor deze gebieden na te gaan of zij een rol kunnen spelen in het stedelijk aanbodbeleid voor wonen (al dan niet in combinatie met andere functies).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 66

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

In onderstaande tabel wordt het bouwpotentieel van de binnengebieden die ingedeeld zijn in categorie 2 en 3 besproken.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 67

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 68

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 69

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het bouwpotentieel van categorie 2 en 3 (berekend op van hogerstaande aannames) wordt vervolgens geconfronteerd met de taakstelling die nog te realiseren is indien wordt rekening gehouden met het trendscenario (BAU). Hieruit blijkt dat een actief aanbodbeleid in binnengebieden moet toelaten om, indien een voldoende hoge realisatiegraad kan worden bereikt, de taakstelling op middellange termijn (planperiode 2022) te halen. Op korte termijn (planperiode tot 2012) is er echter een aanzienlijk tekort in het gewenste woonaanbod (735 à 1100 woningen). Het is dan ook wenselijk om te bekijken welke zoekzones in aanmerking komen om bijkomend woonaanbod op korte of middellange termijn te kunnen opvangen.

Bouwpotentieel in Realisatiegraad Planperiode tot 2012 Planperiode tot 2022 stedelijk gebied op 10 jaar (3 jaar) (13 jaar)

Binnengebieden - categorie 2 op KT 114 75% 85 20% 30% 23 34 75% 100% 85 114 - categorie 2 op MT-LT 5 30% 2 5% 10% 0 1 30% 50% 2 3 - categorie 3 op KT 1120 75% 840 20% 30% 224 336 75% 100% 840 1120 - categorie 3 op MT-LT 1118 30% 335 5% 10% 56 112 30% 50% 335 559

TOTAAL INDIEN ACTIEF 303 483 1262 1796 BELEID BINNENGEBIEDEN TEKORT TAAKSTELLING VOLGENS BAU 1420 1248 1867 1290

VERSCHIL -1098 -735 -529 606

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 70

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.8. Stap 5: Afweging zoekzonesOlympiadelaan De afweging gebeurt op basis van onderstaande criteria. De 2 (deels) nog niet aangesneden woonuitbreidingsgebieden Criteria Indicatoren die grenzen aan het bestaande woongebied worden als Ruimtelijke afweging zoekzone voor stedelijk wonen geselecteerd. Het derde WUG Ligging binnen Op welke manier past het gebied in de St-Janneke is reeds ontwikkeld. Daarnaast worden 2 kleinstedelijk gebied ruimtelijke structuur van het stedelijk gebied? binnengebieden die binnen het GRS Herentals werden - nabijheid van stedelijke functies (scholen, aangeduid als ‘slechts zeer beperkt te ontwikkelen winkels, publieke voorzieningen, binnengebieden’ beoordeeld: groenvoorzieningen,…) • 23. Diependaal (nr. 25 in GRS) Ligging t.o.v. Ligging t.a.v. sterk en matig grensstellende • 37. Wuytsbergen (nr. 35 in GRS) grensstellende elementen elementen Tot slot wordt ook de agrarisch gebieden Kamergoor – Multimodale Ligging in openbaar vervoersnetwerk (nabijheid Proostenbos en Acacialaan – Duifhuizen die ruimtelijk bereikbaarheid station…) aansluiten bij het bebouwd weefsel mee geëvalueerd als Ligging t.a.v. (gewenste) bovenlokale en lokale zoekzone. fietsroutes Ontsluiting naar hoger wegennet. Ruimtelijke inpasbaarheid � Inpasbaarheid van stedelijk wonen (richtdichtheid 25 wo/ha) in de omgeving Kapellenblok (schaal, functies…) Aansnijden van open Aansnijding en versnippering open ruimte ruimtegebieden

Olympiadelaan Mogelijkheden sociaal en - Aanwezigheid van gronden in eigendom Kamergoor- bescheiden wonen van overheid of overheidsinstellingen Proostenbos Diependaal - Ruimtelijke inpasbaarheid sociaal wonen Wuytsbergen (aandeel van 40% met dichtheid 35 wo/ha) - Sociale mix Milieu-aspecten

Bodem en water Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan overstromingsgevoeligheid, (St-Janneke) aanwezigheid waterlopen en grondwaterkwetsbaarheid. Fauna en flora � Screening impact o.b.v. kwetsbaarheid gebied. Acacialaan - Toetsing aan beschermingsstatuten natuur en Duifhuizen Figuur 18: Situering zoekzones wonen BWK en kwetsbaarheid volgens NRP.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 71

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Landschap en archeologie kwetsbaarheid gebied. Toetsing aan 9.8.1. WUG Olympiadelaan + woongebied (Wo 1) beleidsvisies mbt gewenste landschappelijke structuur op macro- en mesoniveau (AGNAS, GRS), beschermingsstatuten landschap en beschermd erfgoed, waardering volgens landschapsatlas en terreinobservatie; (gekende) gevoeligheid voor archeologische vonsten Mens – hinderaspecten Mogelijke aantasting woonkwaliteit Mens – mobiliteit Kwalitatieve inschatting mobiliteitsimpact o.b.v. bereikbaarheid met fiets en openbaar vervoer en ontsluitingsmogrlijkheden (zie hoger)

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 16 ha

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 72

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Milieu-aspecten Ruimtelijke afweging Bodem en water - Mogelijk overstromingsgevoelig Ligging binnen + Gelegen aan de rand van het verstedelijkt Noordelijk deel van WUG (lager gelegen kleinstedelijk gebied gebied. Nabijheid van het station, het delen) behoren tot de (historische) alluviale centrum en de centrale stedelijke as op vallei van de Kleine Nete en is volgens de fietsafstand. studie naar signaalgebieden op Vlaams Nabijheid van Recreatiepark Netepark. niveau niet te ontwikkelen. Lager gelegen dan Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde opgehoogde Olympiadelaan en spoorlijn. van spoorweg. Fauna en flora -/0 Centrale zone gekarteerd als biologisch Ligging t.o.v. 0/- Sterk grensstellend: waardevol (BWK). grensstellende Landschap: Beschermd dorpsgezicht Dit deel van de vallei is niet opgenomen in elementen (deels) het NRP; ten oosten (vanaf De Hellekes) en Matig grenstellend ten westen (aangrenzend gebied ten W van Water: Gelegen in vallei Kleine Nete, Olympiadelaan) is de vallei wel opgenomen in Mogelijk overstromingsgevoelig het NRP: er wordt gestreefd naar het behoud Natuur: volgens BWK biologisch en herstel van een natuurlijke, meanderende waardevol centrale zone rivier en herstel van de relatie tussen vallei Multimodale + Het gebied grenst aan de stationsomgeving, en rivier; de rivier zelf is in het NRP aange- bereikbaarheid een knooppunt van trein en busvervoer. duid als zeer kwetsbaar (verstoringsgevoelige Het gebied sluit aan op het bovenlokale zone), de vallei als kwetsbaar gebied waar fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als extensief recreatief medegebruik mogelijk is functionele en alternatieve routes). Landschap en - Geheel van oud gasthuis, de Kleine Nete , de Het gebied grenst aan de Olympiadelaan, die archeologie woningen over de Kleine Nete en de feodale ten noorden aansluit op de N153 mote is Beschermd Dorpsgezicht (i.e. deel Poederleeseweg. Beide zijn lokale wegen type van zoekzone). 1 (verbindingswegen). Via de N153 wordt de Behoud en versterking van continuïteit van de Ringlaan (ring rond Herentals), een primaire open ruimte binnen de Netevallei (met weg II, bereikt. recreatief medegebruik) wenselijk volgens Ruimtelijke + Woonomgeving: goede inpasbaarheid GRS. Onderdeel van aaneengesloten inpasbaarheid valleilandschap met belangrijke natuur- en Aansnijden van open - Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine waterbergingsfunctie volgens AGNAS. ruimte Nete wordt aangesneden. Geen Mens – hinderaspecten - Mogelijke hinder verkeer Olympiadelaan en versnippering. spoorlijn. Mogelijkheden sociaal Mens – mobiliteit + Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer. en bescheiden wonen Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 73

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het zuidelijk deel van het woonuitbreidingsgebied is een interessante locatie om te ontwikkelen als stedelijk woongebied omwille van de goede aansluiting op het stedelijk gebied, de nabijheid van het centrum en het openbaar vervoersknooppunt ter hoogte van het station en de goede aansluiting op het hogere wegennet. De invulling moet in relatie staan met de ontwikkeling in de stationsomgeving. Dit zuidelijk deel wordt momenteel bijna volledig gebruikt voor volkstuintjes: de mogelijkheid om deze te herstructureren en/of deze te verplaatsen moet verder onderzocht worden. Wellicht moet het terrein opgehoogd worden in functie van bescherming tegen overstromingen: de impact hiervan moet nader onderzocht worden.

Figuur 19: NOG-kaart met aanduiding alluviale vallei De alluviale vallei (centraal gebied rond de Nete) heeft een waterbergings- en natuurfunctie en wordt gevrijwaard van ontwikkeling. Ook bij de inrichting van het bebouwd gebied dient rekening gehouden te worden met het wateraspect, de natuuraspecten en het erfgoed. Het opwaarderen van de oude waterloop is wenselijk (ifv afvoer van hemelwater afkomstig uit het stedelijk gebied).

Het noordelijk deel van dit gebied (bestemd als woongebied en momenteel grotendeels gebruikt als voetbalveld) is opgehoogd. Dit deel is vanuit het watersysteem het meest geschikt om te ontwikkelen voor wonen, op voorwaarde dat rond de waterloop een stuk bouwvrij blijft. Dit impliceert echter het (al dan niet gedeeltelijk) verplaatsen en herstructureren van de aanwezige voetbalterreinen: mogelijkheden om dit naar andere delen van het zoekzone (of buiten de zoekzone) te verplaatsen moeten

Figuur 20: zoekzone Olympiadelaan met aanduiding beschermd onderzocht worden. stadsgezicht ‘Oud gasthuis, Kleine Nete, woningen over Kleine Ten oosten van de zoekzone ligt het St-Elisabethziekenhuis: het Nete met daarbij horende tuinen, en feodale mote’ ziekenhuis is vragende partij om de uitbreidingsmogelijkheden ten westen van de spoorlijn te onderzoeken in functie van de Conclusie: verdere regionale concentratie en uitbouw van medische activiteiten (en bijhorende parkeerbehoefte).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 74

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Omwille van de strategische ligging van het noordelijk gelegen woongebied Olympiadelaan (strategische binnengebieden 42 en 43) en de ruimteclaim van de campus van het St-Elisabethziekenhuis, stelt de provincie voor om deze zone (zowel WUG als WG) in zijn geheel verder en diepgaander te onderzoeken als strategisch gebied.

Met de betrokken partners dient bekeken te worden hoe en waar de verschillende functies kunnen komen, rekening houdende met de waterproblematiek, de natuuraspecten en het erfgoed. Een herlokalisatie van de meer zachte bestemmingen (de volkstuintjes en de voetbalterreinen) naar de nattere gronden moet hierbij onderzocht worden. Indien uit dit onderzoek mogelijkheden naar boven komen, biedt dit verdere opportuniteiten om te onderzoeken of de hoger gelegen gronden wel in aanmerking komen voor hardere bestemmingen (ziekenhuis, wonen, handel). Een globaal plan met voldoende alternatieven is noodzakelijk.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 75

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.8.2. noordelijk deel WUG Kapellenblok (Wo 2) ­

watertoetskaart (overstromingsgevoelige gebieden) en de risicozones van de federale verzekeringskaart

Ruimtelijke afweging

Ligging binnen + Gelegen aan de rand van het verstedelijkt gebied. kleinstedelijk Nabijheid van het station, het centrum en de centrale gebied stedelijke as op fietsafstand. Nabijheid van Recreatiepark Netepark. ­ Campus St-Elisabethziekenhuis aan overzijde van ­ spoorweg. ­ Kenmerken: Ligging t.o.v. 0/- Sterk grensstellend: Bruto-oppervlakte woonuitbreidingsgebied: ca. 27,5ha nog grensstellende Landschap: Beschermd dorpsgezicht (deels) niet aangesneden; ca. 7,5 ha (noordoostelijk deel van het elementen Matig grenstellend WUG) is reeds aangesneden voor wonen (Schoutenlaan); Water: Gelegen in vallei Kleine Nete, Mogelijk noordelijk deel WUG (zoekzone): ca. 10,1 ha. De zoekzone overstromingsgevoelig maakt deel uit van het plangebied gewestelijk RUP vallei Natuur: ten zuiden sterk grensstellend vallei van de van de Aa en de Kleine Nete (in opmaak) Kleine Nete Multimodale + Het gebied is gelegen op zo’n 2km van het station, een bereikbaarheid knooppunt van trein en busvervoer.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 76

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het gebied sluit aan op het bovenlokale functionele fietsroutenetwerk (Lichtaartseweg) Het gebied grenst aan de N123 Lichtaartseweg (lokale weg type I, verbindingsweg), die aantakt op de Ringlaan (primaire weg II). Ruimtelijke + Woonomgeving: goede inpasbaarheid inpasbaarheid Aansnijden van - Open ruimtegebieden in vallei van de Kleine Nete wordt open ruimte aangesneden. Geen versnippering. Mogelijkheden Verhoogde dichtheid niet verzoenbaar met dichtheid sociaal en bestaande woonwijk Schoutenlaan bescheiden wonen Fauna en flora -/0 Centraal zone gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Het gebied is niet opgenomen in het NRP. De gebieden ten Milieu-aspecten noorden en ten oosten wel (onderdeel van droge duinenrug). Bodem en 0 Zuidelijk deel WUG is (mogelijk) overstromingsgevoelig. Landschap en -/0 Gebied deels gelegen in Beschermd Dorpsgezicht water De hellingenkaart geeft duidelijk weer dat het noordelijk archeologie deel (= zoekzone) hoger is gelegen dan het zuidelijk deel, Mens – 0 waardoor er vanuit hydrologisch standpunt geen beperken hinderaspecten zijn voor de verdere ontwikkeling van de noordelijke zone Mens – + Gelegen op fietsafstand van station (knooppunt openbaar (Bron: onderzoek signaalgebied WUG Kapelleblok). De mobiliteit vervoer) en centrum. Goede aansluiting op lokale zuidelijke zone is volgens het onderzoek naar verbindingsweg. signaalgebieden te vrijwaren van bebouwing .

Conclusie: De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen als stedelijk woongebied omwille van de visie op de vallei van de Kleine Nete en de groenstructuur tussen de vallei en de heuvelrug. Deze visie wordt door de Vlaamse overheid verankerd in het gewestelijk RUP ‘afbakening van de Vallei van de Kleine Nete en Aa’. In het gewestelijk RUP wordt voorgesteld om het gebied te herbestemmen naar natuurgebied en gemengd openruimtegebied.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 77

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.8.3. Binnengebied 23. Diependaal (Wo 3) Ruimtelijke afweging Ligging binnen + Gelegen aan de rand van het verstedelijkt kleinstedelijk gebied gebied op zo’n 2 km van het centrum. Ligging t.o.v. 0 / grensstellende elementen Multimodale 0/+ Het gebied ligt op 3,5 km van de bereikbaarheid stationsomgeving, een knooppunt van trein en busvervoer. Op minder dan 500 m ten noorden ligt een busroute (St-Jobsstraat) Het gebied sluit aan op het toeristische

fietsroutenetwerk langsheen het kanaal. Het gebied grenst aan de St-Jobsstraat , die meer naar het westen aansluit op de Ringlaan, een primaire weg II. Ruimtelijke - Woonomgeving: hoge woondichtheden inpasbaarheid binnen de bestaande sociale woonwijk. Aansnijden van open 0/- Geen versnippering van open ruimte. Gebied ruimte betreft enige openruimte in grote sociale woonwijk moet hoge woondichtheden. Mogelijkheden sociaal - Neen. Reeds zeer hoog aantal sociale en bescheiden wonen woningen rondom.

Milieu-aspecten Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.4,75 ha Bodem en water + Niet overstromingsgevoelig Fauna en flora -/0 Binnen het plangebied zijn een aantal Centraal in deze zone is reeds een deel ontwikkeld percelen gekarteerd als biologisch (zeer) waardevol (BWK). GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Omgeving gekarakteriseerd Landschap en 0 / door hoge dichtheid sociale woningen. Behoud van archeologie "ademruimte" noodzakelijk in functie van draagkracht Mens – - Weinig publieke buitenruimte (speel- en woonwijk. Aanleg van een wijkpark gepland; enkel woonfunctie hinderaspecten ontmoetingspleinen). De ontwikkeling van langs het kanaal deze zone vermindert deze verder. Mens – mobiliteit + Goede aansluiting weginfrastructuur. en gemotoriseerd verkeer. Goede

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 78

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bereikbaarheid met openbaar vervoer. 9.8.4. Binnengebied 37 +38. Wuytsbergen-voormalig Station op fietsafstand. poederfabriek + Spoorwegstraat (Wo 4)

Conclusie: Het WG Diependaal komt gedeeltelijk in aanmerking voor verdere ontwikkeling. Gelet op de hoge woondichtheid in de omringende woonstraten zal het wenselijk zijn een plan op te maken met voldoende buurtgroen en een beperkt aandeel wonen: b.v. watergebonden wonen aan de jachthaven. Volgens het GRS (informatief gedeelte) zijn 64 wooneenheden mogelijk. Mits in acht name van een groote gedeelte onbebouwde ruimte (40%) en een stedelijke dichtheid van 25 wo/ha lijkt het mogelijk om 71 wooneenheden te realiseren (te hanteren richtcijfer).

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca.20 ha

GRS: Beperkte realisatie mogelijk. Gelegen in natuurlijk waardevolle omgeving. Bossen maximaal behouden. Groene long (park) ter ondersteuning van VEN Kleine Nete. Enkel de delen langs een uitgeruste weg komen in aanmerking voor ontwikkeling. (Opm.:Vergunningsaanvraag lopende voor 483 woningen (104 loten), ongunstig advies van de gemeenteraad )

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 79

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Ruimtelijke afweging uitstulping van de vallei met als ecologisch streefbeeld ‘nat en droog grasland met natte Ligging binnen + Gelegen in het verstedelijkt gebied, grenzend ruigten, nat en droog bos en kleine kleinstedelijk gebied aan het station, het centrum en de centrale landschapselementen’ stedelijke as op fietsafstand. Landschap en -/0 Volgens Landschapsatlas gelegen in Nabijheid van Recreatiepark Netepark. archeologie relictzone. Bossen historisch verbonden aan Nabijheid campus St-Elisabethziekenhuis de activiteiten van de nu verdwenen Ligging t.o.v. 0/- Matig grenstellend poederfabriek. De aanwezigheid van bunkers grensstellende Landschap: Relictzone in deze zone kan mogelijk de ontwikkeling elementen Natuur: volgens BWK biologisch van het gebied beperken. Mogelijk waardevol archeologisch erfgoed aanwezig Multimodale + Het gebied grenst aan de stationsomgeving, Mens – hinderaspecten - Mogelijke hinder spoorlijn. bereikbaarheid een knooppunt van trein en busvervoer. Mens – mobiliteit + Goede bereikbaarheid met openbaar vervoer. Het gebied sluit aan op het bovenlokale Goede aansluiting weginfrastructuur. en fietsroutenetwerk (zowel op hoofdroutes als gemotoriseerd verkeer. functionele en alternatieve routes). De ontsluiting via de weg wordt in de Het gebied ligt nabij de N153 Poederleeseweg toekomst verbeterd bij een doortrekking van en de N13 Lierseweg. Beide zijn lokale wegen de Koeterstraat onder het spoor, waardoor type 1 (verbindingswegen). Via de N153 het gebied via de weg beter ontsloten kan wordt de Ringlaan, een primaire weg II, worden naar het hoger wegennet. bereikt. Ruimtelijke + Woonomgeving: goede inpasbaarheid. De inpasbaarheid nabijheid van het spoor vraagt wel om Conclusie: specifieke maatregelen i.f.v. geluids- en Omwille van de ligging nabij het centrum en station van trillingshinder. Herentals, de verwachte verbeterde bereikbaarheid van het Aansnijden van open 0 Het gebied is volledig omsloten door gebied ten noorden van de spoorlijn (doortrekking van de ruimte bestaande bebouwing. Koeterstraat en tunnel thv Olympiadelaan) is deze zone Mogelijkheden sociaal + Ja geschikt voor een woonontwikkeling. Verder ontwerpend en bescheiden wonen onderzoek (voor zone 37 en 38) moet uitwijzen hoe en aan welke dichtheid deze zone kan ingevuld worden, rekening houdend met de randvoorwaarden vanuit groene ruimte en Milieu-aspecten landschap. Dit uitgewerkt ontwerpend onderzoek kan de basis Bodem en water + Niet overstromingsgevoelig vormen voor een RUP, die het woongebied verder verfijnd. Het Fauna en flora -/0 Gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Vlaams instituut voor Onroerend Erfgoed (VIOE) wordt bij De omgeving van Vogelzang is ten noorden voorkeur betrokken bij de ontwikkeling om te kunnen van Wuytsbergen (ten NW van zoekzone) anticiperen om de mogelijke aanwezigheid van archeologisch opgenomen in het NRP: het vormt een erfgoed. De samenhang tussen het gebied en het signaalgebied

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 80

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Wuytsberg (en dus de effecten van een ontwikkeling in het 9.8.5. Zoekzone Kamergoor-Proostenbos (Wo 5) ­ binnengebied 37-38 op de waterhuishouding in de omgeving) kan onderzocht worden in de visie en het RUP. De ontwikkeling moet in relatie met de stationsomgeving worden bekeken (complementariteit voor- / achterzijde, continuïteit routes,...); mogelijk kunnen naast wonen ook andere functies worden geïntegreerd (in het bijzonder in de nabijheid van het station).

Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 20,0 ha, waarvan 8,3 ha zonevreemde woningen en 1,1 ha zonevreemde bedrijvigheid (Eandis)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 81

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar de Zavelbosstraat. Het zorgt voor een bijkomende belasting van de Sint-Jobsstraat Ruimtelijke +/- Inpasbaarheid van bestaande zonevreemde inpasbaarheid woningen en zonevreemde bedrijvigheid (Eliasite met momenteel kringloop- activiteiten) is verder te onderzoeken. Aan westzijde zorgt Zavelbosstraat voor afscheiding ten opzichte van lokaal bedrijventerrein. Aan oostzijde grenzend aan openruimtecorridor (met laagdynamische zonevreemde recreatie). Aan zuidzijde wonen

Kadasterkaart: in zwart onbebouwde percelen langs het water (tegenover nog niet ingevuld (oppervlakte = 9,0 ha) deel van bedriijventerrein Zavelheyde). Aan noordzijde zicht op open ruimte vallei van de Kleine Nete mogelijk Ruimtelijke afweging Aansnijden van open + Reeds versnipperd gebied Ligging binnen +/- Gelegen aan de oostelijke rand van het ruimte kleinstedelijk gebied verstedelijkt gebied. Ligging tussen kanaal, Mogelijkheden sociaal + Ja verbindingsweg (met ten W ervan en bescheiden wonen bedrijvenzone) en een afgedekt stort met nabestemming bosgebied. Milieu-aspecten Ligging t.o.v. - Sterk grensstellend: grensstellende Water en Natuur: vallei van de Kleine Bodem en water 0 Niet overstromingsgevoelig elementen Nete (ten N van zoekzone), grotendeels Fauna en flora - Centraal zone gekarteerd als biologisch aangeduid als habitatrichtlijngebied waardevol (BWK). Grenst aan de noordzijde (SBZ-H) aan NRP-gebied: onderdeel van vallei van Landschap: ligt aan een gewenste Kleine Nete met streefbeeld droog grasland openruimteverbinding en droog bos met KLE (kwetsbaar) Multimodale 0/- Het gebied ligt op 2 km van het station en in Landschap en - Openruimteverbinding op provinciaal niveau bereikbaarheid de nabijheid van een regelmatige archeologie Archeologisch gevoelig (gekende busverbinding (bijkomende halte op de archeologische site aanwezig) Zavelbosstraat te voorzien ter hoogte van Mens – hinderaspecten - Mogelijke hinder nabijgelegen bedrijvigheid woonwijk) en stort Het gebied sluit aan op het bovenlokale Mens – mobiliteit + Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer. fietsroutenetwerk Goede aansluiting weginfrastructuur. en Het gebied kan via Haverbeemden (langs gemotoriseerd verkeer.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 82

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Conclusie: Het gebied is geschikt om gedeeltelijk te ontwikkelen als In het gebied ten oosten van de zoekzone wenst de stad de stedelijk woongebied. Het gebied ligt verder van het zonevreemde recreatie rechtszekerheid te geven. Het stadscentrum en openbaarvervoerknooppunten dan andere aangrenzende gebied ten oosten heeft ook een functie als zoekzones en strategische binnengebieden. De bereikbaarheid openruimteverbinding tussen de Netevallei en het met openbaar vervoer is matig. De zoekzone ligt op fietsafstand openruimtegebied tussen Olen en Herentals. (< 3 km) van het centrum. De relatie met Diependael kan op lange termijn verder Een kwalitatieve woonontwikkeling is mogelijk waarbij de onderzocht en indien mogelijk versterkt worden. Er moet bebouwde percelen met bestaande zonevreemde woningen rekening gehouden worden met de naastgelegen KMO-zone die worden geïntegreerd in het stedelijk woongebied. Voor de minstens op korte en middellange termijn behouden blijft. onbebouwde percelen wordt een richtdichtheid van 25 wo/ha nagestreefd. De gewenste inrichting (i.f.v. verzoenen stedelijke dichtheid met groen karakter) dient in het PRUP en de latere fasen verder te worden uitgewerkt . De vergunningstoestand van bestaande bebouwing moet in de PRUP-fase verder worden onderzocht. Op termijn dienen de reeds bebouwde percelen ook te verdichten (richtdichtheid 25 wo/ha). De inpasbaarheid van de zonevreemde bedrijvigheid (Eliasite) moet verder onderzocht worden. Mogelijk kan vanuit een globale gebiedsgerichte benadering de visie van het GRS (max. 10-25% uitbreiden zonder schaalvergroting met beperkingen naar aard van nieuwe activiteiten: enkel gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut) verruimd / bijgestuurd worden. Er kan b.v. nagedacht worden over een functiemenging of nabestemming wonen.

Aan de noordzijde moet de afbakening van het stedelijk woongebied verder onderzocht worden (afstemming op resultaten planMER, Passende Beoordeling, verdere besluitvorming ikv gewestelijk RUP vallei van de Kleine Nete en Aa en op de ontwikkelingsperspectieven van aanwezige zonevreemde woningen en zonevreemde bedrijvigheid). Mogelijk kan het gebied tussen Langendonk en Kamergoor als overgangsgebied naar de open vallei fungeren (verder te onderzoeken o.b.v. afbakening gewRUP).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 83

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bereikbaarheid knooppunten. Matige bereikbaarheid met 9.8.6. Zoekzone Acacialaan – Duifhuizen (Wo 6) openbaar vervoer: reguliere buslijnen in de Herenthoutseweg (op ong. 700 m en Aarschotseweg (ong. 400 m mits voetgangersdoorsteek door natuurgebied) Het gebied sluit aan op het bovenlokale fietsroutenetwerk (Acacialaan: bovenlokale functionele fietsroute). Het gebied wordt via de woonwijk Molekens (lokale wegen type III) en de Herenthoutseweg (lokale weg type I) ontsloten naar het centrum van Herentals en het hoger wegennet Ruimtelijke inpasbaarheid + Geïsoleerd gebied tussen bestaande woningen (tuinen) en het aanwezige natuurgebied. De zone wordt doorsneden door een hoogspanningslijn (70 kV): in een strook van 25 à 30 m hierrond is het aangewezen geen woonfuncties in te planten. Aansnijden van open 0 Het gebied is reeds sterk versnipperd en ligt ruimte aan de rand van bestaande openruimte- structuren. Mogelijkheden sociaal en Opgelegde dichtheid is moeilijk inpasbaar bescheiden wonen

Milieu-aspecten Kenmerken: Bruto-oppervlakte: ca. 3,0 ha Bodem en water 0 Niet overstromingsgevoelig. Geen kwetsbare bodems. rekening houdend met aanwezige tuinen en hoogspanningsleiding Fauna en flora - Westelijk deel gekarteerd als biologisch waardevol (BWK). Ruimtelijke afweging Landschap - Gelegen in relictzone ‘bos- en akkercomplex Molekens’ Ligging binnen (-) Gelegen aan de rand van het verstedelijkt Mens – hinderaspecten 0 De aanwezige hoogspanningsleiding is een kleinstedelijk gebied gebied, aansluitend bij de bestaande aandachtspunt (zie hoger) woonwijk Molekens. Nabijheid van basisschool Mens – mobiliteit (+) Matige bereikbaarheid met openbaar vervoer. (op ong. 500 m) Matige aansluiting op weginfrastructuur. en Ligging t.o.v. - Matig grenstellend gemotoriseerd verkeer. Goede bereikbaarheid grensstellende elementen Landbouw: Gelegen in HAG, aan de met de fiets noordzijde van een aaneengesloten landbouwgebied Natuur: aan de westzijde van een aaneengesloten natuurgebied Multimodale 0/- Vrij perifere ligging tov centrum en ov-

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 84

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Conclusie: Aanvullende, niet weerhouden zoekzones De zoekzone kan als een inbreiding aanzien worden tussen de Andere zoekzones aansluitend bij het woongebied werden reeds bestaande bebouwing in de Acacialaan en de Duifhuizen gescreend, maar niet weerhouden. Van deze gebieden worden en komt daarom in aanmerking om als stedelijk hieronder kort de voornaamste kenmerken beschreven. woongebied te ontwikkelen. In de planMER en PRUP-fase dient de verantwoording van de aansnijding van het HAG en de manier waarop wordt omgegaan met de planologische ruil (cf omzendbrief RO/2010/1) verder te worden uitgewerkt.

De zoekzone ligt vrij perifeer: specifieke ingrepen die een duurzaam mobiliteitsgedrag stimuleren, zijn aangewezen zoals een goede aansluiting op het fietsroutenetwerk (Acacialaan) en een rechtstreekse fiets- en voetgangersdoorsteek naar de Aarschotschotseweg.

De inpassing van de groenstructuur (maximaal behoud van waardevolle elementen) en aanwezige hoogspanningsleiding zijn bijzondere aandachtspunten bij de inrichting van het gebied. De relatie met het naastgelegen boscomplex moet in de planMER en PRUP-fase verder worden onderzocht.

Net ten noorden van deze zone ligt een onbebouwd strategisch binnengebied (gebied 25 Heesveld). Het is aangewezen de relatie en aansluiting met dit binnengebied te onderzoeken.

Aanduiding zoekzones (volle lijn) en aanvullende, niet weerhouden zoekzones (stippellijn) voor wonen

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 85

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

W - Hoevereveld Y – gebied tussen Rozenstraat Kenmerken: en spoorlijn / Koulaak Bruto-oppervlakte: Kenmerken: ca.25,8 ha Bruto-oppervlakte: ca.2,4 ha • herbevestigd agrarisch • geen HAG gebied: kan enkel • rand vallei van de Nete aangesneden worden • mogelijk overstromings- indien er geen andere gevoelig gebied evenwaardige • in voorontwerp alternatieven zijn + gewestelijk RUP: voorstel planologische tot herbestemming naar compensatie? • gemengd openruimte- samenhangend open gebied ruimte- en

landbouwgebied Z – Lange Eerselstraat • hoogspanningsleiding waardoor deels niet Kenmerken: ontwikkelbaar voor Bruto-oppervlakte: wonen ca.5,9 à 7,5 ha rekening • perifere ligging houdend met bestaande ••• ook zoekzone voor zone-vreemde woningen bedrijvigheid (zie verder) • geen HAG • bestaande cluster met zonevreemde woningen ••• geïsoleerd gebied tussen bedrijventerrein

Heirenbroek (hoger gelegen) en verhoogde voormalige spoorlijn ••• in functie van ruimtelijk veiligheid is nieuwe ontwikkeling hier niet wenselijk

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 86

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

9.9. Conclusies aanbodbeleid wonen Weerhouden zoekzone Raming aantal woningen -AG Acacialaan - Duifhuizen ± 68 9.9.1. Voorlopige kwantitatieve toetsing - Olympiadelaan zuid (onderdeel van te bepalen obv Conclusies: strategisch gebied Olympiadelaan) gebiedsgericht onderzoek • een actief verdichtingsbeleid van de strategische strategisch gebied binnengebieden leidt - Proostenbos-Kamergoor ± 22510 ° op korte termijn (planperiode tot 2012) nog tot een tekort in het volgens de taakstelling gewenste aanbod Door deze 3 gebieden te herbestemmen wordt de taakstelling ° op (middel)lange termijn zou het bouwpotentieel op korte termijn (tot 2012) niet volledig ingevuld, maar wordt voldoende kunnen zijn om de taakstelling (planperiode tot op lange termijn (tot 2022) voorzien in voldoende aanbod voor 2022) te realiseren, op voorwaarde dat de vooropgestelde de opvang van de taakstelling. Op deze manier wordt getracht verdichting en inbreiding (cf aannames) effectief wordt om een evenwicht te zoeken tussen het kwalitatief en het gerealiseerd kwantitatief verhaal. • door het bestemmen van één of meerdere bijkomende woongebieden kan bijkomend woonaanbod worden 9.9.2. Juridische verankering gecreëerd. Drie gebieden komen hiervoor in aanmerking

° zuidelijk deel woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan: in A. Jurdische verankering aanbodbeleid in bestaand samenhang met de stationsomgeving en binnengebieden woongebied 42 en 43 te ontwikkelen ° Om de doelstellingen voor strategische binnengebieden ook agrarisch gebied Acacialaan – Duifhuizen: in samenhang effectief te garanderen, is het aangewezen om te zoeken naar met binnengebied nr 25 te ontwikkelen een strategie om dit juridisch te verankeren. Dit gebeurt op 2 ° Proostenbos: ontwikkeling onbebouwde percelen manieren gekoppeld aan een kwalitatieve integratie van bestaande A1. opmaak overdruk-RUP waarin de vooropgestelde zonevreemde woningen dichtheid verordenend wordt vastgesteld; ° Er wordt voorgesteld om voorlopig alle binnengebieden op te nemen, die behoren tot categorie 2 en 3, behalve − de binnengebieden waarvoor reeds een RUP of BPA van kracht is. Voor deze gebieden zijn reeds juridische voorschriften voor handen

10 Oppervlakte onbebouwde percelen x 25 woningen/ha

Afbakening stedelijk gebied Herentals 87

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

− binnengebieden die in het kader van de afbakening zullen opgenomen worden in een gebiedsdekkend RUP − binnengebieden die in een goedgekeurde, niet vervallen verkaveling liggen ? ° Bij de opmaak van het overdrukRUP zal bij aanvang een methode /aanpak moeten worden bepaald. Het is belangrijk om te vermijden dat ‘arbitraire’ dichtheden in de praktijk tot ruimtelijk ongewenste zaken leiden (of ontwikkelingen blokkeren omdat de dichtheid niet realistisch is). ° Eventueel kan in de RUP-fase obv gebiedsgericht onderzoek een verfijning van de selectie worden gemaakt (bv op basis van de perceelsstructuur, de mate waarin het gebied vervlochten is met z’n omgeving,…).

A2. opmaak gebiedsgerichte RUPs met gedetailleerde bebouwings- en inrichtingsvoorschriften voor bepaalde strategische ontwikkelingszones. ° binnengebied 37 + 38 Wuytsbergen – voormalig poederfabriek + Spoorwegstraat: omwille van de strategische ligging en gebiedsgerichte potenties (b.v. te vrijwaren groen en archeologisch patrimonium,…) wordt in het kader van de afbakening van het stedelijk gebied hiervoor een gebiedsgericht gemeentelijk RUP opgemaakt ° Eventueel kunnen later ook voor andere gebieden gebiedsgerichte gemeentelijke RUPs worden opgemaakt (maar dit gebeurt dan niet in het kader van het afbakeningsproces)

Zoekzones herbestemmen naar woongebied Omzetten weerhouden zoekzones in woongebied door middel van PRUPs. In principe dient hiervoor een dichtheid van 25 woningen per ha te worden toegepast. Indien de gewenste dichtheid (op basis van de plaatselijke ruimtelijke draagkracht) lager ligt, heeft dit impact op de taakstelling voor andere zoekzones en/of strategische binnengebieden.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 88

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.3. Herentals in het RSPA 10. Verkennend onderzoek regionale Herentals maakt deel uit van de Kempische poort. Herentals bedrijvigheid vormt in deze poort van provinciaal niveau een scharnierpunt voor de Kempische as en het Albertkanaal. Vanwege de relatie 10.1. Inleiding met het ENA werkt de provincie de taakstelling uit in overleg

De provincie heeft een taakstelling om regionale bedrijvigheid met het Vlaams Gewest. te realiseren in de kleinstedelijke gebieden. Hiervoor wordt Het kleinstedelijk gebied wordt gezien als een verdichtingspunt vertrokken vanuit een aanbodgericht beleid. De vooropgestelde in het stedelijk netwerk ‘kempische as’. Door de ligging in een taakstelling is bepaald op basis van een studie op Vlaams vervoersbundel op bovenprovinciaal niveau heeft Herentals niveau (zie 9.4); er wordt niet vertrokken vanuit een lokaal hoge potenties voor de uitbouw van multimodale bedrijvigheid. behoefteonderzoek (vraagzijde). Op provinciaal niveau wordt Bij de vaststelling van het aantal en de locatie moet echter uitgegaan van een spreiding van dit pakket over alle expliciet rekening gehouden worden met beperking vanuit het kleinstedelijke gebieden: voor de omvang per kleinstedelijk omliggende Netegebied. gebied wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht van elk kleinstedelijk gebied. In het 10.4. Taakstelling na 2007 afbakeningsproces worden verschillende zoekzones die in aanmerking komen om als regionaal bedrijventerrein te 10.4.1. Taakstelling in RSPA herbestemmen afgebakend en afgewogen. De invulling van reeds bestemde, nog onbenutte bedrijventerreinen valt buiten De te realiseren taakstelling voor het geheel van de provincie de scope van het onderzoek. Evenals het onderzoek naar bedraagt per 1 januari 2007 2.349 ha. Hieronder wordt de herstructurerings- en diversifiëringsmogelijkheden van verdeling gegeven van deze verschillende pakketten voor de bestaande regionale bedrijventerreinen. Informatief wordt wel bijkomende bedrijventerreinen: een overzicht gegeven van de bestaande (al dan niet • pakket 1 (grootstedelijke en regionaalstedelijke gebieden): gedeeltelijk ingevulde) regionale bedrijventerreinen. 1.243 ha; • pakket 2 (economisch netwerk van het Albertkanaal): 277 10.2. Herentals in het RSV ha; Het Vlaams gewest selecteert het gebied rondom het ••• • pakket 3 (kleinstedelijke gebieden7 en economische Albertkanaal als een economisch netwerk op Vlaams niveau. knooppunten): 517 ha; Alle gemeenten in de omgeving van dit netwerk worden • pakket 4 (gemeenten in het buitengebied): 312 ha. automatisch geselecteerd als economische knooppunten in dit De provincie beschouwd het te verdelen aantal hectaren van netwerk. Herentals maakt integraal deel uit van deze pakket 3 als een taakstelling voor het geheel van de deelruimte. kleinstedelijke gebieden en specifieke economische knooppunten.11 Van pakket 3 (517 ha) is reeds 149 ha

11 Zie Bijlage 1: provinciale taakste lling bedrijvigheid (pakket 3).

Afbakening stedelijk gebied Herentals 89

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 voorlopig (voor plannen in voorbereiding) en 262 ha definitief toegewezen (zie bijlage). Er rest nog een saldo van 106 ha te 10.5. Inventarisatie van het beschikbaar aanbod verdelen over de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele Herentals heeft een sterke concentratie van bedrijventerreinen toekomstige herzieningen van reeds afgeronde in de omgeving van de E313, het Albertkanaal en het gedeelte planningsprocessen (zoals bv. het kleinstedelijk gebied Lier of langs het kanaal Herentals-Bocholt parallel aan de Ringlaan. de Brabantse poort). De concentratie aan bedrijventerreinen te Herentals wordt door 10.4.2. Taakstelling kleinstedelijk gebied Herentals het Vlaams gewest aangeduid als onderdeel van de ruimtelijke knoop12 ‘Kempische Poort’. De bedrijvenstrip13 Herentals heeft De taakstelling voor het KSG Herentals wordt gebiedsgericht als rol om de spoor- en watertoegang tot de Kempische as te bepaald vanuit de ruimtelijke draagkracht van het kleinstedelijk worden met een gevarieerd aanbod industriële milieus gebied. gekoppeld aan het stedelijk gebied. Binnen deze bedrijvenstrip In functie van de ruimtelijke draagkracht worden zoekzones selecteert het Vlaams gewest de regionale bedrijventerreinen voor bijkomende regionale bedrijvigheid voorgesteld. De hieruit die een rol vervullen in de ENA. Daarnaast werden een aantal voortvloeiende oppervlakten worden dan telkens getoetst met terreinen onderzocht die in aanmerking komen voor de de globale taakstelling op provinciaal niveau die in zijn inplanting van een nieuw bedrijventerrein. De uiteindelijke globaliteit wordt bijgehouden. keuze viel op het opgespoten terrein Heirenbroek.

Bron berekening beschikbaar aanbod: GRS Herentals, informatief gedeelte

12 Ruimtelijke knopen dienen een divers aanbod aan type bedrijvente rreinen te bevatten. Hierdoor vervu llen zij een belangrijke rol bij de realisatie van multilogistiek in het ENA.

13 Bedrijvenstrips zijn ruimtelijke concentraties van bedrijven met een bovenregionaal activiteitenpatroon (en goederenstromen) die geaccomodeerd worden met voldoende bedrijvente rrein en goede ontsluiting en waarbinnen afstemming plaatsvindt over de organisatie en e fficiënte afwikkeling van het goederenvervoer (ENA, eindrapport deel I, p.69) .

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 90

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.5.1. De Beukelaer - Pareinlaan (43,5 ha) 10.5.3. Wolfstee (109 ha14)– Klein Gent (95,7 ha15)

De Pareinlaan ligt net ten noorden van het Albertkanaal in het Dit bedrijventerrein is gemeentegrensoverschrijdend, centraal uiterste westen van de gemeente. Twee zeer grote bedrijven uit op de westelijke grens van de gemeente, parallel aan de de voedingssector zijn hier gevestigd (Lu en Kraft.) Het terrein autosnelweg E313. wordt ten noorden begrensd door verkavelingen (open De bedrijven liggen volgens een rationeel loodrecht bebouwing) en de spoorlijn, ten zuiden door het Albertkanaal en verkavelingspatroon geordend langs twee centrale brede lanen, ten noorden en ten westen door natuurgebied. Er rest slechts één ten noorden en één ten zuiden evenwijdig aan de weinig uitbreidingsruimte. autosnelweg. Het bedrijventerrein heeft een eigen op- en De Beukelaer-Pareinlaan wordt via de Ringlaan ontsloten naar afrittencomplex op de autosnelweg. het verkeerscomplex Herentals-Oost. Beide lanen geven in het oosten uit op de Herenthoutseweg en, via een kleine lokale weg (Wolfstee), op de Lierseweg in het Het bedrijventerrein wordt aan de westzijde begrensd door de noorden en via een tweede lokale weg (Diamantstraat- aanwezigheid van het militair domein dat het statuut heeft van Veldhoven) eveneens op de Herenthoutseweg. Het noordelijke beschermd landschap en habitatrichtlijngebied. deel van het bedrijventerrein is met het zuidelijke deel verbonden door 2 bruggen over de autosnelweg op het bedrijventerrein en via de Herenthoutseweg langs de oostzijde Geen aanbod: ca. 34,7 ha ingenomen, ca. 8,7 ha tijdelijk van het bedrijventerrein. niet realiseerbaar en 0,1 ha definitief niet realiseerbaar. De noordelijke laan (Toekomstlaan) geeft uit op de op- en afrit van de wegvakken van Hasselt naar Antwerpen, de zuidelijke laan (Atealaan) geeft uit op de rijrichting van Antwerpen naar 10.5.2. Betoncentrale Lierseweg (5,1 ha) Hasselt. Op de zuidelijke laan zijn eveneens drie interne lussen op het bedrijventerrein gesitueerd. De betoncentrale ligt ten zuidwesten van het centrum van de Het bedrijventerrein is reeds grotendeels ingevuld. Het betreft stad tussen de zuidelijke kaai van het Albertkanaal, de voornamelijk relatief grote bedrijven met een regionale Lierseweg en de spoorlijn. Door deze insluiting tussen uitstraling . Toch komen ook enkele concentraties van lokale infrastructuren rest er weinig ruimte voor uitbreiding. bedrijven en kantoren voor.

Geen aanbod In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van

14 Aantal ha. op het grondgebied van Herentals

15 Idem als voorgaande

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 91

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de 10.5.4. Heirenbroek gebieden die aangepakt wordt, is het bedrijventerrein Wolfstee- Klein-Gent in Herentals. In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van Op dit bedrijventerrein bestaat de mogelijkheid om ongeveer 5 het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse ha reeds bestemd maar nog braakliggend terrein te activeren. Regering beslist in Herentals een nieuw bedrijventerrein De Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de 'Heirenbroek' te ontwikkelen. Het wordt een deels Kempen (IOK) knoopte onderhandelingen aan met de eigenaar, watergebonden en deels gemengd regionaal bedrijventerrein. het OCMW van Herentals, om de gronden te verwerven. IOK wil Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, heeft de Vlaamse de gronden ontwikkelen en op de markt aanbieden als overheid een ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt. De Vlaamse bedrijventerrein. In afwachting van de ontsluiting zijn de Regering vroeg in het besluit van 23 april 2004 over de nadere gronden reeds principiëel toegewezen. uitwerking van het ENA bij de opmaak van dit plan aandacht voor de inbuffering van het nieuwe bedrijventerrein, de Aanbod: 190,7 ha ingenomen, 3.3 ha bouwrijp niet ontsluiting ervan langs de Liersesteenweg, de ingenomen, 4,9 ha tijdelijk niet realiseerbaar en 5,8 ha woonwagenproblematiek en het type van industrie. definitief niet realiseerbaar? Het RUP werd op 4 december 2009 door de Vlaamse Regering Beoogd aantal ha en type bedrijvigheid: 4,7 ha - definitief vastgesteld. weggebonden Het terrein Heirenbroek wordt op kwaliteitsvolle en duurzame Het bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent is onderdeel wijze ontwikkeld als een hoofdzakelijk specifiek regionaal van het ENA en kan als dusdanig ook beschouwd worden watergebonden bedrijventerrein. Het bestaande als een invulling van het ENA (pakket 2). bedrijventerrein ten westen komt in beeld bij de conceptvorming. Het bestaande kadegebonden bedrijf (Holcim Beton België) gelegen in ambachtelijke zone wordt binnen de plangrenzen opgenomen. Op deze wijze kan zo een eenvormig gebied ontstaan naar uitzicht en ruimtegebruik en een optimale ontsluiting worden gerealiseerd. Intensief ruimtegebruik met gebruik van het reliëf als buffer is een hoofddoelstelling. Er wordt gestreefd naar een gecoördineerde en multidisciplinaire aanpak van Heirenbroek. Het plangebied wordt maximaal ontwikkeld met het oog op de multimodale potenties ervan, met behoud van de watergebondenheid via het Albertkanaal, ontsluiting via de N13 naar de E313-A13 en indien mogelijk via het spoor.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 92

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Aanbod: aantal ha en type bedrijvigheid: 38,6 ha – 10.5.5. Hannekenshoek watergebonden Het bedrijventerrein Heirenbroek is onderdeel van het ENA en In haar besluit van 23 april 2004 over de nadere uitwerking van kan als dusdanig ook beschouwd worden als een invulling van het ENA (pakket 2). het Economisch Netwerk Albertkanaal heeft de Vlaamse Regering beslist dat inbreiding en herstructurering van Figuur 21 Situering regionale bedrijven binnen het ENA in bestaande bedrijventerreinen van groot belang is. Eén van de Herentals gebieden die aangepakt worden, is het bedrijventerrein Hannekenshoek te Herentals. Bedoeling van het herstructureringsproject Hannekenshoek is het opmaken van een ruimtelijke visie op dit gebied als basis voor de toekomstige ontwikkeling. Hierbij zal aandacht gaan naar lokale bedrijventerreinen, stedelijke bedrijventerreinen en de relatie tussen het gebied en de rest van Herentals. Een belangrijke opgave is het komen tot zorgvuldig ruimtegebruik en het verbeteren van het uitzicht (de ruimtelijke kwaliteit, de beeldkwaliteit) van het gebied. De ontsluiting van het gebied naar het hoger wegennet is eveneens een belangrijk vraagstuk voor het herstructureringsproject. De percelering wordt verbeterd in functie van de bestaande hoofdassen Er wordt gestreefd naar een zorgvuldig ruimtegebruik in functie van de bedrijvigheid. Het terrein wordt beter geïntegreerd in het stedelijke weefsel. Er wordt een visie op het gebruik van de ruimte opgemaakt en er is overleg tussen de verschillende betrokken actoren. De intercommunale IOK heeft het onderzoek in de loop van 2008 opgestart. In maart 2012 werd de eindnota afgerond waarin ondermeer doelstellingen, flankerend beleid en herstructureringsvoorstellen worden geformuleerd. Er is momenteel een MER-screening in opmaak.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 93

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Hannekenshoek (128,3 ha) Het betreft een bedrijventerrein tussen de twee kanalen. Het bedrijventerrein 4. Aarschotseweg-Vennen beslaat een oppervlakte van 128.3 ha. De invulling en de infrastructuur zijn van De Aarschotseweg tussen de twee kanalen wordt voornamelijk gekenmerkt zeer lage kwaliteit. Het betreft één van de meest versnipperde door handelszaken. De meeste hiervan zijn rechtstreeks ontsloten op de bedrijventerreinen van Vlaanderen. Aarschotseweg, wat vaak gevaarlijke situaties oplevert. De meubelzaken op Naargelang de huidige invulling en begrenzing kunnen momenteel vijf delen de splitsing Aarschotseweg-Geelseweg (Primalux) maken onderdeel uit van onderscheiden worden: het Eilandje, Hannekenshoek, Aarschotseweg-Vennen, dit handelslint in ontwikkeling. Hoewel de Aarschotseweg één van de Dikberd en Langepad. belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is de huidige beeldkwaliteit 1. Het Eilandje zéér laag. De Aarschotseweg en de ontwikkelingen errond liggen ingebed in Het eilandje ligt helemaal in het westen, op de kop van het ‘schiereiland’ een KMO-gebied dat grotendeels functioneert op lokale schaal en ruwweg tussen de twee kanalen. Langs de Herenthoutseweg liggen een paar samenvalt met de straten ‘Vennen’ aan weerszijde van de Aarschotseweg, handelszaken. Ten westen daarvan ligt een lint oude arbeiderswoningen (in ten zuiden van de de Geelseweg en ten noorden van een open het verlengde van de Kolveniersstraat) en daarachter dan weer één recente landbouwgebied. Bijna het ganse terrein is vandaag nog onbebouwd of de villa. gebouwen zijn leegstaand. De smalle straten (Vennen) geven via Dikberd uit Ook ten oosten van de Herenthoutseweg sluit een lint woningen aan op de op de Aarschotseweg en op twee plaatsen rechtstreeks op de Geelseweg. Herenthoutseweg. Centraal ligt een kleine groep (gewezen) hoeves. 2. Hannekenshoek 5. Langepad Hannekenshoek ligt tussen de Herenthoutseweg en de Aarschotseweg. Het Langepad wordt begrensd door de Geelseweg in het zuiden, het kanaal gebied kent een zéér grote variatie in perceelsgrootte. Naast een groot, Herentals-Bocholt in het noordwesten en een open landbouwgebied in het eerder regionaal bedrijf (bv. het Kempisch asfaltbedrijf) liggen er ook een oosten (Grees). Ook dit gebied is zeer versnipperd. Het bevat voornamelijk aantal kleinere bedrijven en een aantal verspreide woningen in het gebied. kleine lokale bedrijven. De wegen door het gebied volgen nog het oude grillige patroon van voor de Het oostelijke deel langs de 3.5m brede lokale weg (Langepad) heeft zich afgraving van de kanalen, met als resultaat een zeer groot aantal onhandige ontwikkeld tot een mix van kleine bedrijven, afgewisseld met woningen. Het (bv. driehoekige) percelen. Drie van deze smalle wegen geven uit op de oostelijke deel langs de Geelseweg ontwikkelt zich tot een klein handelslint. Aarschotseweg in het oosten. Eén op de Herenthoutse in het westen. Van Het westelijke deel tussen de Geelseweg en het kanaal en de strip naar het een groot deel van het terrein zijn de percelen nog onbebouwd of staan de oosten langs het kanaal is nog onbebouwd (er bevindt zich geen gebouwen leeg (bv. bloemmolens). Deze vacante percelen liggen echter ontsluitingsweg op dit deel van het gebied.) verspreid over het geheel, van elkaar gescheiden door enkele woningen of IOK heeft recent de niet-bezette percelen van het bedrijventerrein op de andere constructies. markt gebracht. 3. Dikberd Dikberd vormt grofweg een driehoek die ten westen begrensd wordt door de bebouwing langs de Aarschotseweg, ten oosten door een open landbouwgebied en ten zuiden door het Albertkanaal. Twee half open woonlinten vormen samen met een kleine recreatiecluster de grens met het landbouwgebied. De terreinen zijn haast alle ingevuld door lokale bedrijven. De meeste bedrijven, de woningen en de recreatie zijn momenteel samen via de smalle weg ‘Dikberd’ op de Aarschotseweg ontsloten.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 94

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Figuur 22 Onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: Figuur 23 Ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek (Bron: IOK) IOK)

Aanbod: De ontwikkelbare ruimte binnen Hannekenshoek

bedraagt ca. 31,5 ha.

De bedrijvenstrip kreeg een specifieke rol toegewezen in het De onbebouwde ruimte binnen Hannekenshoek bedraagt 24,4 ENA. De strip bestaat uit een gevarieerd aanbod aan ha. bedrijventerreinen en staat in relatie tot de stedelijke kern. Een aantal terreinen die niet werden geselecteerd in het netwerk van ENA kunnen echter wel (gedeeltelijk) als van bovenlokaal belang beschouwd worden omwille van de activiteiten en de goede (multimodale) ontsluiting via bovenlokale infrastructuren.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 95

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.5.6. Lierseweg west (19,7 ha) gewijzigd in lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter. Door deze bestemming wordt dit bedrijventerrein als een Het betreft een bedrijventerrein tussen de Lierseweg en het specifiek bedrijventerrein beschouwd. Albertkanaal. Het terrein is volledig ingenomen. Het terrein is gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk. Gezien de Aanbod: specifiek bedrijventerrein, beperkte huidige invulling van het terrein functioneert het eerder op uitbreidingsmogelijkheden (ca 1ha, tijdelijk niet stedelijk niveau, en niet op niveau van het ENA. realiseerbaar) binnen kmo-zone.

Aanbod: Geen 10.5.9. Watertorenstraat

10.5.7. Laagland (20,4 ha) Het bedrijventerrein is gelegen langs het kanaal Herentals- Bocholt en is gemeentegrensoverschrijdend met Olen. Het Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van terrein is praktisch volledig ingenomen door een relatief grote Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan vestiging van Umicore, op het grondgebied van de gemeente even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens Olen (gedeelte Watertorenstraat). Het westelijke deel van het zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de bedrijventerrein, zoals het aangeduid staat op het gewestplan, steenweg naar Lier. is nog onbebouwd (ong. 20ha). Het gebied kan geactiveerd Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en worden mits aandacht besteed wordt aan de gewenste open- het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een ruimteverbinding. aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen. Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel Aanbod: 9,9 ha regionaal bedrijventerrein, waarvan 3,3 ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg ha reeds ingenomen onbezet, op een overslagkaai (schip-vrachtwagen) voor bouwmaterialen (voornamelijk grind en zand) na. 10.5.10. Aarschotseweg west (10,6 ha)

Aanbod: lokaal bedrijventerrein, ca. 2,5 ha onbebouwd Dit bedrijventerrein ligt langs de Aarschotseweg ten zuiden van (tijdelijk niet realiseerbaar), mogelijk in aanmerking het Albertkanaal. Het terrein wordt ten noorden begrensd door voor uitbreiding grootschalige detailhandelszone. het Albertkanaal, ten oosten door de Aarschotseweg en ten zuiden en westen door natuurgebied. Een relatief grote 10.5.8. VDAB (vroeger militair domein 11,7 ha) brandstofhandelaar is de voornaamste gebruiker van het terrein. Er is nagenoeg geen uitbreidingsruimte. 8,8 ha is reeds Ten zuiden van de Lierseweg ligt ter hoogte van de ingenomen. betoncentrale een oud militair domein dat momenteel in gebruik is als opleidingscentrum van de VDAB. Via een Aanbod: Geen. Ca 1,4 ha kan tijdelijk niet gerealiseerd gewestplanwijziging werd de bestemming van militair domein worden. 0,4 ha kan definitief niet gerealiseerd worden.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 96

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.5.11. Noordervaart (26,8 ha) Ook blijkt dat een aantal bedrijventerreinen niet kwalitatief is ingericht en bijgevolg veel restruimtes omvatten. Een Het terrein ligt ten oosten van het stadscentrum. Het wordt ten herstructurering van deze gebieden kan leiden tot het westen begrensd door de Ringlaan, ten noorden door de vrijkomen van bijkomende ruimte voor (regionale) woonwijk Diependaal, ten zuidoosten door het kanaal bedrijvigheid. In totaal bedraagt de tijdelijk niet realiseerbare Herentals-Bocholt. Het zuidwestelijke deel kent een oppervlakte binnen bestaande bedrijventerreinen 28,6 ha + versnipperde en grillige perceelsstructuur en wordt 31,5 ha binnen de herstructurering van Hannekenshoek. gedomineerd door twee grote bedrijven. Centraal langs de Ringlaan ligt nog een kleine groep woningen. Het Bestaande regionale bedrijventerreinen zijn steeds meer noordoostelijke deel heeft een iets uniformer perceelsgrootte. onderhevig aan volgende ontwikkelingen: Naast een paar bedrijven langs de Ringlaan telt deze zone ook • Opsplitsen van grote bedrijfspercelen in kleinere units een kleine groep woningen en een nieuwe verkaveling voor • Kantoorontwikkeling (ihb op zichtlocaties langs de E313) lokale bedrijven en voor bedrijven die eerder op stedelijk niveau Door deze oncontroleerbare en ongewenste ontwikkelingen fungeren. Een aantal kavels van dit bedrijventerrein werden komt het aanbod voor regionale bedrijven onder druk. Het is nog niet ingevuld omwille van een gebrek aan ontsluiting. Door wenselijk om deze ontwikkelingen tegen te gaan en hierop door een herziening van het BPA Waterrecreatie (MB 27/02/2006) middel van stedenbouwkundige voorschriften en een sturend werd een ontsluiting uitgewerkt die een volledige invulling van uitgiftebeleid te anticiperen bij de ontwikkeling van nieuwe dit bedrijventerrein kan bewerkstelligen. Ook moeten er gebieden. Ook op reeds bestaande regionale bedrijventerreinen aangepaste ontwikkelingsperspectieven worden uitgewerkt voor is een verdere opsplitsing van grote bedrijfspercelen en de concentraties zonevreemde woningen in het gebied. autonome kantoorontwikkeling niet gewenst. Dit kan gestuurd worden via het vergunningenbeleid. Aanbod: Geen (3,6 ha). Ca. 23 ha ingenomen. De grote potentie van Herentals is gericht op de ligging nabij de 10.5.12. Conclusie grote infrastructuren Albertkanaal en E313 en de aanwezigheid van de spoorlijn. Deze multimodaliteit is een grote potentie Uit de inventarisatie blijkt dat er reeds een groot aanbod voor het inrichten van bedrijvigheid nabij Herentals. Er moet op aanwezig is in en rond het stedelijk gebied Herentals. Door de toegezien worden dat deze potenties niet worden ingeperkt ligging op het scharnierpunt van het Albertkanaal, en hiermee door bvb bedrijven die gelegen zijn aan het Albertkanaal maar in het ENA netwerk, en de Kempische as krijgt Herentals een niet meer watergebonden werken te herlocaliseren zodat belangrijke rol als economisch knooppunt evenals stedelijk bedrijven die effectief watergebonden functioneren daartoe de gebied toegewezen op het vlak van regionale bedrijvigheid. ruimte kunnen krijgen.

Er is reeds een groot aanbod aan bedrijventerreinen maar deze In functie van bijkomende bedrijvigheid in het kader van de geraken stilaan verzadigd. De totale niet ingenomen afbakening van het stedelijk gebied en de provinciale oppervlakte bouwrijp bedrijventerrein bedraagt slechts 3,9 ha. taakstelling in functie van bedrijvigheid moet onderzocht worden of er nog zones geschikt zijn voor de inrichting van

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 97

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

(regionale) bedrijvigheid. Belangrijk is om voldoende grote gebieden te zoeken waarbij percelen van 0.5 ha ontwikkelbaar 10.6. Selectie en afweging zoekzones voor zijn. bijkomende regionale bedrijvigheid Bijkomende bedrijvigheid kan, gezien de aanwezigheid van de De volgorde van de zoekzones zal op basis van de bespreking in Netevallei en de Kempische heuvelrug ten noorden en westen de ambtelijke werkgroep worden aangepast. van het stedelijk gebied, enkel in oostelijke en zuidelijk richting mogelijk verder ontwikkeld worden. In het kader van de Op basis van een ruimtelijke screening werden een aantal ontsnippering is het dan ook wenselijk om nieuwe gebieden zoekzones bepaald voor bijkomende (regionale) zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaande bedrijvenzones. bedrijventerreinen. Bij de selectie is rekening gehouden met de Ook moet erop toegezien worden dat nieuwe zones zoveel reeds aanwezige bedrijvigheid en de ontsluitingsmogelijkheden. mogelijk van de multimodaliteit van het gebied kunnen Volgende locaties worden als zoekzones geselecteerd: profiteren en er geen afbreuk wordt gedaan aan de open ruimtestructuren in het gebied. • Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het bedrijventerrein

Wolfstee – Klein Gent (Be 1)

• Zoekzone 2: gebied tussen bedrijventerrein Heirenbroek Tabel 5: Overzicht aanbod bedrijventerreinen en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2) Bedrijventerrein Opp. Niet Tijdelijk niet Definitief niet ontwikkeld realiseerbaar realiseerbaar • Zoekzone 3: gebied Hezewijk (Be 3) De Beukelaer- 43,5 ha 8,7 ha 0,1 ha • Zoekzone 4: gebied ten oosten van het bedrijventerrein Pareinlaan Hannekenshoek (Be 4) Betoncentrale 5,1 ha • Zoekzone 5:gebied ten noorden van het bedrijventerrein Lierseweg Wolfstee – Klein 204,7 4,7 ha 4,9 ha 5,8 ha Hannekenshoek (Be 5) Gent ha • Zoekzone 6: gebied Kamergoor - Proostenbos (Be 6) Heirenbroek 38,6 ha Hannekenshoek 128,3 31,5 ha De zoeklocaties worden geëvalueerd op basis van een aantal ha ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de Noordervaart 26,8 ha 0,4 ha 3,2 ha kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt 451,74 TOTAAL 36,6 ha 16,8 ha 5,9 ha gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als ha grensstellende elementen voor het stedelijk gebied.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 98

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Figuur 24: Beschikbaar aanbod bedrijventerreinen + aanduiding zoekzones

Afbakening stedelijk gebied Herentals 99

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.6.1. ­ Zoekzone 1: gebied aansluitend bij het Economische aspecten Het gebied sluit aan bij een bestaande regionaal bedrijventerrein. Mits de nodige onteigeningen is bedrijventerrein Wolfstee – Klein Gent (Be 1) het mogelijk om grote, rechthoekige percelen voor regionale bedrijvigheid te ontwikkelen (zie Kenmerken conceptschets). De zoekzone beslaat een gebied dat voor het overgrote deel in agrarisch gebruik is. In de Bruto oppervlakte: zoekzone bevinden zich een heel aantal Zone A: ± 13 ha zonevreemde woningen. Dit kan als een knelpunt Zone B: ± 14 ha beschouwd worden voor de ontwikkelbaarheid van A het gebied. Zone C : ± 7 ha Ruimtelijke inpasbaarheid In het noorden sluit de zoekzone aan bij het B C bestaand regionaal bedrijventerrein. In het oosten Huidige bestemming: bevindt zich een beboste zone bestemd als agrarisch gebied en recreatiegebied. Verder wordt de zoekzone omgeven door bosgebied en agrarisch gebied. zone voor openbaar nut. De aanwezigheid van (gefragmenteerde) woonlinten en een schuine vallei- en perceels- gemeente Grobbendonk, structuur beperkt de inpasbaarheid van een Herentals en Herenthout regionaal bedrijventerrein.

Milieu-aspecten Bodem en water Binnen de zoekzone bevinden zich twee beken. Dit A zijn de Moerloop (niet geklasseerd) en de Krekelbeek (tweede categorie). B C De centraal gelegen vallei van de Krekelbeek en Moerloop is (effectief) overstromingsgevoelig. Hier bevinden zich veenbodems en zeer natte lichte zandbodems. Het gebied is matig tot zeer gevoelig voor grondwaterstroming. Fauna en Flora Het overgrote deel van de gronden binnen de zoekzone zijn biologisch minder waardevol. Ruimtelijke afweging Volgens visie AGNAS is de vallei van de Zelse Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen ten zuidwesten van het Beek een aandachtsgebied voor versterking van gebied stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks de bosstructuur door bosuitbreiding en behoud en aan op het bestaand regionaal bedrijventerrein versterking van stapsteenbossen, hagen en Wolfstee – Klein Gent in het noorden. houtkanten: wenselijk om het beheer van deze Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone is gelegen nabij de E313. Het kleine elementen te bevorderen via stimulerende bedrijventerrein waar de zoekzone bij aanleunt, is maatregelen. voorzien van een eigen afrittencomplex op de Landschap Het valleigebied is als relictzone aangeduid E313. Bij een aansluiting op het bedrijventerrein (“Vallei van de Nijlense beek en aanpalend kan logischerwijs ook op een vlotte wijze bosgebied”); in de vallei komen historisch aangesloten worden op de E313. permanente graslanden voor. Ook de beboste

Afbakening stedelijk gebied Herentals 100

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

heuvelrug aan de zuidzijde van de zoekzone is eerder ontmoedigen. aangeduid als relictzone (“bosgebied Oosthoven”). De bereikbaarheid met het openbaar vervoer is De zoekzone heeft een vrij open karakter; de slecht: dezeverloopt hoofdzakelijk langsheen het open ruimte is evenwel gefragmenteerd door bestaande bedrijventerrein. In functie van (zonevreemde) korrels en bebouwingslinten. Een fietsverkeer kan een nieuwe fiestroute aangelegd hoogspanningsleiding loopt in oost-westrichting worden die aansluit op het functioneel door het gebied. fietsroutenetwerk. Is volgens AGNAS een mozaïeklandschap met Grensstellende elementen grondgebonden landbouw en te versterken kleine Sterk grensstellende bos-, natuur- en landschapselementen. elementen Mens – Het herbevestigd agrarisch gebied (HAG) beslaat Matig grensstellende De zoekzone ligt perifeer t.o.v. het stedelijk Ruimtegebruikfuncties (o.a. een groot deel van de zoekzone A en B, meer elementen gebied. landbouw) bepaald het gebied ten noorden van de Bergense- De overstromingsgevoelige vallei van de steenweg tot aan de gemeentegrens met Krekelbeek en Moerloop en het herbevestigd Grobbendonk. Deelgebied C ligt niet in HAG. agrarisch gebied zijn matig grensstellende De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker elementen. en weiland. Her en der bevinden zich korrels en een aanzienlijker bebouwingslint (Bergen). Besluit De gronden krijgen grotendeels een hoge De zoekzone is vanuit ruimtelijk standpunt (door de aanwezigheid van waardering toegewezen op de landbouwtyperings- woonkorrels en een bebouwingslint, de twee beken en een kaart. overstromingsgevoelig gebied, een kwetsbare ondergrond, de structurele De zoekzone A en B wordt doorsneden door de impact van de landbouwstructuur van het HAG) niet in z’n geheel leidingstraat Wilsele – Loenhout (gewestelijk RUP ontwikkelbaar in functie van regionale bedrijvigheid. De ruimtelijke in opmaak in functie van aanleg aardgasleiding elementen zorgen ervoor dat de ontwikkeling van het gebied sterk wordt door Fluxys). Rond de leidingstraat gelden een beperkt. Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal bouwvrije strook (van 5m) en beperkingen voor bedrijventerrein kan overwogen worden mits het vrijwaren van de vallei Seveso-bedrijvigheid en inplanting van van de Krekelbeek – Moerloop (overstromingsgevoelige gronden, windturbines. Aanleg van wegen, buffers, parking historische graslanden,...). Tevens moet rekening gehoden worden met is wel mogelijk binnen de bouwvrije strook.Totdat de randvoorwaarden vanuit de leidingstraat Wilsele –Loenhout. de aardgasleiding is aangelegd, moet (tijdelijk) rekening gehouden worden met een bredere Het gebied ligt deels in HAG. Hiervoor moet cf. de omzendbrief strengzone (32 m). RO/2010/01: Mens - Belevingswaarde Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein kan - aangetoond worden dat er geen evenwaardige alternatieven zijn een schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande - milderende maatregelen uitgewerkt worden voor het beperken van de bebouwing in het gebied (woningen etc.), het impact op de ruimtelijk-functionele samenhang van de agrarische landschap en de bedrijvigheid. structuur Mens - Mobiliteit Via het bestaande bedrijventerrein is een - flankerende maatregelen worden voorzien voor de compensatie van de rechtstreekse ontsluiting naar de E313 mogelijk. getroffen landbouwgronden Het gebruik van de bestaande wegen van het bedrijventerrein zal echter wel stijgen en mogelijk De zoekzone kan grosso modo worden onderverdeeld in 3 zones. zorgen voor een overbelasting. De ontsluitingsstructuur mag de bestaande Het gedeelte ten oosten van de Krekelloop (zone B) is gelegen op het verkeersstromen vanuit het bedrijventerrein grondgebied van Herenthout. In deze zoekzone is het garanderen van de Wolfstee in zuidelijke richting (bv sluipverkeer woonkwaliteit van de woonconcentratie Bergen en het beperken van de richting Brussel) niet versterken, maar moet deze impact op de landbouw van belang. Om deze woonconcentraties te

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 101

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 behouden, evenals de recreatiezone en de heuvelrug wordt de Bergensesteenweg als grens voorgesteld. Een gedeelte van dit gebied is gelegen in effectief overstromingsgevoelig gebied. De haalbaarheid van de ontwikkeling van deze zone moet in functie van de waterproblematiek in het planMER en PRUP grondig worden onderzocht. Uit een economisch vooroverleg blijkt dat het voor een efficiënte en haalbare ontwikkeling van het gebied wenselijk is de waterproblematiek van zowel de bestaande als de nieuwe bedrijvenzone op een hoger schaalniveau aan te pakken. De haalbaarheid hiervan moet verder worden onderzocht.

Het gedeelte ten westen van de Krekelloop (zone A) is gelegen op het grondgebied van Grobbendonk en Herentals. In deze zone is het van belang om niet te diep in te snijden om bestaande landbouwzetels en – structuren zoveel mogelijk te behouden. Bij de aanpak van deze zone kunnen de bestaande wegen (bv Klein Gent- straat) geherstructureerd worden om een optimalere ontsluiting op het bestaande bedrijventerrein te bekomen. De randvoorwaarden voor dit deelgebied zijn nog niet verder onderzocht.

Binnen het onderzoeksgebied wordt een bijkomend inbreidingsproject aangeduid (zone C). Aan de zuidoostzijde van het bestaande bedrijventerrein is een inbreiding mogelijk tussen de bedrijvigheid langs Moerbroek en de Atealaan. Het gaat om een gebied dat momenteel bestemd is als bosgebied en waar een manège gelocaliseerd is. Figuur 25: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale Randvoorwaarden zijn het vrijwaren van een groenbuffer t.a.v. de Herentalsesteenweg en het ontsluiten van de zone via Moerbroek (en bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein niet via de Herentalsesteenweg) Wolfstee – Klein-Gent (zoekzone Be 1)

Volgende aspecten zullen bepalend zijn of de zoekzone herbestemd zal worden als regionaal bedrijventerrein: • De haalbaarheid om de waterproblematiek op een hoger � schaalniveau aan te pakken � • De effecten van de geplande leidingstraat voor aardgasleidingen, de recent vergunde windturbines en de bestaande hoogspanningsleiding op de ontwikkel- en bebouwbaarheid; • De impact op de landbouwstructuur en mogelijkheden tot flankerende maatregelen; • De mogelijkheid om de ontsluiting volledig los te koppelen van het lokaal wegennet; het bedrijfsverkeer moet ontsloten worden in noordelijke richting; (sluip)verkeer in zuidelijke richting moet zo veel mogelijk worden ontmoedigd

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 102

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.6.2. Zoekzone 2: Gebied tussen bedrijventerrein geluids- als stofhinder veroorzaakt. Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone wordt doorsneden door een Heirenbroek en Klein-Gent / Wolfstee (Be 2) spoorlijntalud (tot kmpt 19,480 in gebruik als spoorlijn, verderop – vanaf de E313 – als Kenmerken fietspad). Mogelijks kan in deze zone bedrijvigheid gericht op spoorverkeer ontwikkeld worden. De Bruto oppervlakte: zone kan in zuidelijke richting via de Ca. 12 ha ontsluitingsstructuur van het bedrijventerrein Wolfstee- Klein Gent rechtstreeks ontsloten Huidige bestemming: worden naar de E313. Eventueel kan ook in noordelijke richting naar de Lierseweg ontsloten agrarisch gebied, worden, maar dit is omwille van de aanwezigheid bufferzone van woningen langs dit traject en de wegcategorie van de Liersweg (secundaire weg type III) minder gemeente Herentals aangewezen. Economische aspecten Het gebied is vrij gefragmenteerd en leent zich niet tot het ontwikkelen van grote percelen (tenzij grootschalige onteigeningen gebeuren). Het is mogelijk om het bestaande regionaal bedrijventerrein Klein-Gent – Wolfstee aan de noordzijde af te werken waarbij uitbreidings- mogelijkheden kunnen worden voorzien voor bestaande bedrijven en een beperkte ruimte voor nieuwe bedrijven. De zoekzone beslaat een gebied dat deels bebouwd is en omvat verder twee ongebruikte voetbalvelden, enkele beboste gebieden, akkers en weilanden. Ruimtelijke inpasbaarheid De deelzone ten noorden van spoorlijn 29 ( sluit aan bij het te ontwikkelen regionaal bedrijventerrein “Heirenbroek”. Dit gebied ligt echter enkele meters hoger waardoor het ruimtelijk niet meteen aansluit bij de zoekzone. De aanwezigheid van een 15-tal zonevreemde Ruimtelijke afweging woningen langs de Lange Eerselstraat en Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van de Rietbroek maakt regionale bedrijvigheid niet gebied stedelijke kern van Herentals en sluit rechtstreeks inpasbaar (tenzij volledige onteigening). aan op een nog te ontwikkelen bedrijventerrein Het gebied ten zuiden van de spoorlijn kan “Heirenbroek”. Dit laatste bedrijventerrein wordt ruimtelijk als een ander deelgebied beschouwd op Vlaams niveau ontwikkeld binnen het worden omdat de spoorlijn verhoogd is aangelegd “economisch netwerk Albertkanaal”. Aan de en een belangrijke fysieke barrière vormt. zuidzijde binnen het RUP Heirenbroek liggen de De woonwijk in het oosten is grensstellend voor percelen van de VDAB die als oefenterrein voor de ontwikkeling: het is wenselijk om de bestaande bouwmachines worden gebruikt, wat zowel bufferzone om te buigen in noordelijke richting zodat deze woonwijk op een goede manier

Afbakening stedelijk gebied Herentals 103

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

gebufferd worden. In het westen vormt de De weg Rietbroek kent een korte helling ter bestaande spoorlijn Lier-Herentals een fysieke hoogte van het reliëfsverschil op de zuidelijke grens. De inpasbaarheid van enkele zonevreemde grens van Heirenbroek en is moeilijk te nemen woningen in Rietbroek en Wolfstee moet verder voor zwaar verkeer. Bovendien heeft spoorweg 15 onderzocht worden. ondertunnelingen (Rietbroek en Lage Eerselweg) die te laag zijn voor vrachtverkeer. Zolang dit Milieu-aspecten probleem niet is opgelost is een aansluiting met Bodem en water Binnen de zoekzone bevinden zich geen de zuidelijke industriezones niet realistisch. overstromingsgevoelige gebieden en kwetsbare Het zuidelijk deelgebied kan in zuidelijke richting bodems. Het gebied is matig gevoelig voor via het bestaande bedrijventerrein Klein-Gent - grondwaterstroming. Wolfstee ontsloten worden naar de E313. Door de ontwikkeling van de woonwijk St-Janneke In functie van openbaar vervoer bevindt zich een is er in de zoekzone een waterprobleem ontstaan. pendelroute deels langsheen de Lierseweg ten Fauna en Flora De zoekzone omvat een aantal biologisch noorden van de zoekzone die heen en weer rijdt waardevolle tot zeer waardevolle gebieden. tussen het station en de het bedrijventerrein Wolfstee- Klein Gent. Verder is er heden nog geen Landschap De zoekzone omvat geen relictenzones, ontsluiting aanwezig met het openbaar vervoer in ankerplaatsen of beschermde landschappen. de omgeving van de zoekzone. Het gebied wordt sterk gefragmenteerd door het Het fietsverkeer kan ontsloten worden op het bestaande (zonevreemd) bebouwingslint. bestaand functioneel fietsroutenetwerk in de stad. Op de grens tussen de zuidgrens van Heirenbroek Door de ligging nabij het centrum is er een goede en de tuinen van de zonevreemde woningen is er ontsluiting voor fietsverkeer. een aanzienlijk reliëfverschil (enkele meters). Grensstellende elementen Mens – Een deel van de gronden zijn in gebruik als akker Sterk grensstellende / Ruimtegebruikfuncties (o.a. en weiland. Ten noorden van de spoorlijn elementen landbouw) bevinden zich twee woonlinten met in totaal een Matig grensstellende / 15-tal woningen. Ook ten zuiden van de spoorlijn elementen zijn er verschillende woonconcentraties (Riethoek: Besluit 4 won. en Wolfstee: 6 won.) en een horecazaak De zoekzone wordt niet weerhouden om te ontwikkelen als regionaal waardoor het gebied wordt gefragmenteerd. bedrijventerrein. De deelzone ten noorden van de spoorlijn grenst aan Aansluitend bij het woongebied bevinden zich het gebied Heirenbroek (herbestemd ifv ENA): bij de afbakening van het twee voetbalvelden die vermoedelijk niet meer ENA is beslist om de zone niet mee te herbestemmen. De vele woningen worden gebruikt. en het reliëfverschil zorgen ervoor dat dit gebied niet als een Mens – Belevingswaarde Ten noorden van de spoorlijn is de ontwikkeling samenhangend geheel kan ontwikkeld worden. van een bedrijventerrein niet verzoenbaar met de In de deelzone ten zuiden van de spoorlijn wordt er beleidsmatig voor aanwezige woonfunctie. Ten zuiden van de geopteerd om de openruimtebuffer tussen de spoorlijn en de noordelijke spoorlijn zou de ontwikkeling van bedrijvigheid grens van het bestaande regionaal bedrijventerrein Wolfstee – Klein- voor een schaalbreuk kunnen zorgen met de Gent te behouden waardoor de aanwezige kleinschalige bebouwing aanwezige woningen in Wolfstee. (woningen en horecazaak) kan worden gevrijwaard. Mens – Mobiliteit Indien een bedrijventerrein ontwikkeld wordt in het noordelijk deel van de zoekzone dient de ontsluiting gericht te worden op het nieuw aan te leggen bedrijventerrein Heirenbroek ten noorden van de zoekzone. Via dit bedrijventerrein kan de zoekzone aangesloten worden op het wegennet.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 104

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.6.3. Zoekzone 3: Gebied Hezewijk (Be 3) ­ Economische aspecten De zoekzone is voldoende groot om te ontwikkelen voor regionale bedrijvigheid in combinatie met waterberging en buffer ten opzichte van het woongebied in het noordwesten. Kenmerken De zoekzone beslaat een gebied dat voor het overgrote deel in gebruik is voor agrarische doeleinden. Her en der bevinden zich een aantal Bruto oppervlakte: verspreid en geïsoleerd gelegen woonkorrels. Ca. 116.2 ha Binnen het gebied bevindt zich reeds een kleine zone bestemd voor ambachtelijke bedrijven en Huidige bestemming: kmo’s. Ruimtelijke inpasbaarheid De noordwestelijke rand wordt bepaald door het agrarisch gebied en woongebied. Hier bevinden zich hoofdzakelijk zone voor eengezinswoningen. ambachtelijke bedrijven Het gebied heeft een open karakter maar wordt en kmo’s. sterk gefragmenteerd door verspreid gelegen korrels. Er bevinden zich binnen de zoekzone een aantal zones die bestemd zijn als zone voor gemeente Herentals en ambachtelijke bedrijven en kmo’s die geïsoleerd Olen gelegen zijn en volledig omgeven worden door agrarisch gebied. Zij bevinden zich hoofdzakelijk in het oostelijk gedeelte van het gebied. In het westelijk gedeelte is het open karakter nog vrij sterk aanwezig. Bodem en water Het plangebied wordt doorsneden door twee beken: de Plassendonkse Loop en de Stapkensloop / Lenskensloop. Dit zijn beide beken van de tweede categorie. Tussen beide beken ligt in de omgeving van de E313 een mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Ver ligt er meer stroomopwaarts langs de Plassendonkse Loop nog een mogelijk overstromingsgevoelig gebied ter hoogte van de weg ‘Hezewijk’. Deze 2 zones Ruimtelijke afweging worden ook als zeer gevoelig voor grondwater- Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van het stroming aangeduid en betreffen een natte licht gebied stedelijk gebied Herentals. Het gebied is gelegen zandleembodem. Voor het overige wordt het langsheen de Aarschotseweg, een invalsweg naar gebied als matig gevoelig voor grondwater- het kleinstedelijk gebied geselecteerd als primaire stroming aangeduid en bevinden zich geen weg type II. kwetsbare gronden binnen de zoekzone. Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone leunt in het zuiden aan bij de E313. In de zuidoostelijke hoek van de zoekzone ligt een Fauna en Flora Verspreid binnen het gebied bevinden zich een afrittencomplex van de E313 waardoor een vlotte aantal biologisch waardevolle gebieden. De ontsluiting mogelijk is. In het westen leunt de zoekzone leunt in het noorden aan bij een zoekzone aan bij de spoorlijn. Een ontsluiting met biologisch waardevol gebied. spoorverkeer vanaf de zoekzone is mogelijk.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 105

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Landschap In het noorden leunt de zoekzone aan bij de Besluit relictenzone “Bos- en akkercomplex Diependaal, De zoekzone wordt niet weerhouden in functie van regionale Doffen en Molekens”. bedrijvigheid. De open ruimte binnen het gebied wordt in het Er wordt voor geopteerd om het aaneengesloten open ruimtegebied oostelijk gedeelte van de zoekzone tussen de stedelijke agglomeratie en de E313 open te houden als gefragmenteerd door verspreid liggende korrels. openruimteverbinding. In het GRS wordt dit gebied, in de omgeving van In het kader van het economisch netwerk Albertkanaal (ENA) is dit de Stapkensloop, als een open ruimteverbinding gebied ook al onderzocht en werd eveneens beslist om dit niet te aangeduid. weerhouden voor ontwikkeling omwille van: Mens – De zoekzone is quasi volledig HAG, op de driehoek • ligging in openruimtecorridor en landschappelijk belangrijk Ruimtegebruikfuncties (o.a. ten oosten van de verbindingsweg naar openruimtegebied tussen Herentals en Olen landbouw) Noorderwijk (Hezenwijk) na. Het gebied krijgt • dynamisch landbouweiland grotendeels een lage tot matige waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. • enkel weggeoriënteerd of terminalgerelateerd mogelijk De gronden zijn hoofdzakelijk in gebruik als akker • geen waterfront en weiland. Her en der bevinden zich korrels. • voldoende alternatieven op andere locaties Twee kleine gebieden binnen de zoekzone zijn bestemd als zones voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s. Deze zijn echter zeer verspreid en geïsoleerd gelegen binnen het gebied. Mens – Belevingswaarde Door de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein binnen de zoekzone ontstaat een schaalbreuk tussen de bestaande bebouwing in het gebied (woningen, ambachtelijke bedrijven, etc.), het landschap en de bedrijvigheid. Mens – Mobiliteit De zoekzone kan vlot ontsloten worden naar de E313. De ontsluiting via de Aarschotseweg (primaire weg type II) kan voor een bijkomende belasting en capaciteitsproblemen zorgen. De Aarschotseweg fungeert als een regionale busverbinding (4 busverbindingen per uur). De zoekzone kan hierop aangesloten worden. De Aarschotseweg fungeert ook als een functionele fietsroute in het bovenlokaal fietsroutenetwerk. In functie van fietsverkeer kan ook hierop worden aangesloten. Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende De vallei van de Stapkensloop – Lenskensloop en elementen het herbevestigd agrarisch gebied wordt als matig grensstellend beschouwd. Het natuurgebied aan de noordzijde van de zoekzone is een matig grensstellend element op vlak van natuur.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 106

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.6.4. Zoekzone 4: Gebied ten oosten van ­ Ruimtelijke afweging bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 4) ­ Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen aan de zuidoostzijde van gebied het stedelijk gebied Herentals. Het gebied zit Kenmerken opgespannen tussen het Albertkanaal en de Geelseweg (N13), een invalsweg naar de stad Herentals. Bruto oppervlakte: Ca. 20 ha Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone bevindt zich langsheen de N13, i.e. een lokale weg die qua categorisering in principe Huidige bestemming: niet geschikt is om een regionaal bedrijventerrein te ontsluiten. De gewenste rol van de N13 in de agrarisch gebied. regionale verkeersstructuur wordt mogelijk wel herbekeken16. Al dan niet indirect wordt het verkeer via de N152 (primaire weg type II) ontsloten naar het hoger wegennet (E313). De aansluiting op de N152 / N13 en de impact op de capaciteit van deze wegen moet verder gemeente Herentals onderzocht worden. De zoekzone leunt in het zuiden ook aan bij het Albertkanaal. Het gebied is bijgevolg mogelijk ontsluitbaar langsheen het kanaal. De aanwezig-heid van de talud, in het bijzonder tussen de twee bruggen, en de ligging van de sluis ter hoogte van de zoekzone beperken dit echter. Economische aspecten Het gebied sluit ruimtelijk aan bij het bedrijven- terrein Hannekenshoek in het westen. Dit is een bedrijventerrein wordt in het kader van het ENA geherstructureerd en heringericht waardoor het regionaal belang van het bedrijventerrein wordt vergroot.In het GRS wordt voorgesteld om het gebied Langepad (zie zoekzone 5) en/of een deel van de zoekzone tussen Vennen en Dikberd op termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid (zie kaart onder) De inpasbaarheid van voldoende grote percelen

16 De categorisering van de N13 zal in een regionale ontsluitingsstudie worden onderzocht en vanuit een visie voor de ruimere omgeving (gebied tussen Herentals en Geel) worden bepaald; de categorisering zal niet afhangen van de ontwikkeling van het regionaal bedrijvente rrein, maar zal op haar beurt de ontsluitingsmogelijkheden ervan wel beïnvloeden.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 107

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

voor regionale bedrijvigheid moet rekening Fauna en Flora In de zoekzone worden amper biologisch houdend met de aanwezige, te vrijwaren functie waardevolle gebieden aangeduid. Het gebied ten verder onderzocht worden. De mogelijkheden qua oosten van de zoekzone, op het grondgebied van watergebonden bedrijvigheid moeten verder Olen, wordt hoofdzakelijk als biologisch waardevol onderzocht worden. aangeduid. De zoekzone beslaat een gebied dat voor een groot deel in gebruik is voor agrarische Landschap Ten oosten van de zoekzone, op het grondgebied doeleinden. Aan de oostzijde van de zoekzone van de gemeente Olen, ligt de relictenzone “Bos- liggen een aantal beboste percelen afgewisseld en akkercomplex Diependaal, Doffen en met akkers en weilanden en enkele te vrijwaren Molekens”. Het Albertkanaal, waar de zoekzone bij sportvelden. aanleunt, wordt aangeduid als een lijnrelict. De randen van het gebied zijn sterk Ruimtelijke inpasbaarheid In het westen grenst het gebied aan een bestaand gefragmenteerd door bebouwing. bedrijventerrein. Ten oosten bevindt zich een openruimteverbinding In het noorden van de zoekzone bevindt zich een op provinciaal niveau. versnipperd bebouwingslint. Hier bevinden zich hoofdzakelijk ééngezinswoningen. Mens – Enkele verspreide woningen centraal in het gebied Parallel aan het Albertkanaal is de leidingstraat Ruimtegebruikfuncties (o.a. moeten worden ingenomen. De woningclusters in Ham-Herentals voorzien (gewestelijk RUP in landbouw) Vennen en Dikberd worden bij voorkeur opmaak in functie van aaleg aardgasleiding door gevrijwaard. Fluxys). De leidingstraat wordt niet vlakbij het De gronden zijn grotendeels in gebruik als akker kanaal voorzien om kademogelijkheden in de en weiland. In het oostelijk gedeelte van de toekomst niet uit te sluiten. Rond de leidingstraat zoekzone bevinden zich een aantal beboste gelden een bouwvrije strook (van 5m) en percelen afgewisseld met akkers en weilanden. beperkingen voor Seveso-bedrijvigheid en Binnen de zoekzone bevinden zich twee inplanting van windturbines. Aanleg van wegen, zonevreemde voetbalvelden en een buffers, parking is wel mogelijk binnen de paardenmanège. Deze (recreatieve) bouwvrije strook.Totdat de aardgasleiding is infrastructuren worden in de gewenste ruimtelijke aangelegd, moet (tijdelijk) rekening gehouden structuur binnen het GRS geselecteerd als te worden met een bredere strengzone (32 m). bestendigen. Milieu-aspecten De gronden krijgen een matige waardering Bodem en water Een gedeelte van de ondergrond in de zoekzone toegewezen op de landbouwtyperingskaart. wordt bepaald door een natte lemige zandbodem. Dit is echter geen bijzonder kwetsbare Mens – Belevingswaarde Door de ontwikkeling van een regionaal ondergrond. bedrijventerrein binnen de zoekzone kan een In het westen van de zoekzone dringt de Sint- schaalbreuk ontstaan tussen de bestaande Jansloop (niet geklasseerd) de zoekzone binnen. bebouwing aan de randen van het gebied en het Ter hoogte van deze beek wordt een heel beperkt omgevende landschap. mogelijk overstromingsgevoelig gebied In het westen sluit het gebied aan bij een aangeduid. Dit gebiedje wordt ook als zeer bestaand bedrijventerrein. Hier kan in theorie een gevoelig voor grondwaterstroming aangeduid. naadloze aansluiting gemaakt worden bij de Verder bevinden zich er geen ontwikkeling van het gebied. Er bevinden zich overstromingsgevoelige gebieden. Het gebied is echter 2 woningclusters die door de ontwikkeling globaal gezien matig gevoelig voor midden in het bedrijventerrein komen te liggen. grondwaterstroming. Aan de oostzijde is vooral de overgang naar de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 108

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

open ruimte en het woonlint langs de Geelseweg onderzocht worden. Het functioneren van de N152 als primaire weg een aandachtspunt. worden gegarandeerd.

Mens - Mobiliteit Door de ontwikkeling kunnen zich mogelijk In het kader van het ENA werd beslist een belangrijke capaciteitsproblemen voordoen op de N152 en openruimtecorridor tussen Herentals en Olen te vrijwaren en niet de i.h.b. op het knooppunt van de N152 en de N13 volledige strook aan de noordzijde van het Albertkanaal tussen Herentals (afhankelijk van ontsluitingsconcept). Dit moet en Olen te ontwikkelen. Volgens de ontwikkelde visie (zie onder) dient verder onderzocht worden. Doorstromings- het bedrijventerrein Hannekenshoek – Dikberd – Vennen problemen op de N152 moeten vermeden worden geherstructureerd te worden in functie van stedelijke of lokale vermits de N152 als primaire weg type II de ontwikkeling en watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke gewenste hoofdontsluiting van het stedelijk uitbreidingen zijn mogelijk in functie van de afwerking van de gebied vormt. herstructurering. De herstructurering dient bij te dragen aan de De Geelseweg, waar de zoekzone bij aanleunt, versterking van de open-ruimtecorridor tussen Herentals en Olen. fungeert als een busverbinding op regionaal niveau. Dit is een tracé met 4 busverbindingen per uur. De Geelseweg is ook een functionele fietsverbinding op bovenlokaal niveau. De zoekzone leunt in het zuiden aan bij het Albertkanaal. Een ontsluiting langs het kanaal is omwille van de nabijheid van de sluis niet evident.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende De open ruimteverbinding op provinciaal niveau in elementen het oosten van het gebied wordt als sterk grensstellend beschouwd. Matig grensstellende De relictenzone in het oosten van de zoekzone elementen wordt als matig grensstellend beschouwd. Besluit

Een gedeeltelijke ontwikkeling van het gebied als regionaal bedrijventerrein op stedelijk niveau kan overwogen worden. Gewenste ruimtelijke structuur De realisatie van de openruimteverbinding van provinciaal niveau aan de oostzijde is grensstellend voor de ontwikkeling en stelt ruimtelijke randvoorwaarden naar een kwalitatieve afwerking van de oostzijde. Het westelijk gedeelte van de zoekzone sluit aan bij het bestaande bedrijventerrein Hannekenshoek. Het vormt een uitdaging om in het vrij versnipperd gebied voldoende grote rechthoekige percelen te ontwikkelen en de de bestaande zonevreemde recreatiecluster te integreren. Ook de manier waarop wordt omgegaan met de verschillende woonconcentraties is een bijzonder aandachtspunt. Daarnaast moet ook aandacht besteed worden aan het uitwerken van een goed ontsluitingsconcept via de N152 (primaire weg type II) en/of N13 (voorlopig nog gecategoriseerd als lokale weg). De aansluiting op de N152 / N13 en de impact op de capaciteit van deze wegen moet verder

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 109

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Uit ontwerpend onderzoek17 komen volgende aandachtspunten naar voren: • er kunnen in functie van regionale bedrijvigheid vrij grote (ong. 1 ha), maar weliswaar niet rechthoekige percelen worden gecreëerd • door de ligging aan het Albertkanaal zijn er in theorie mogelijkheden voor watergebonden bedrijvigheid: de effectieve zone langs het kanaal is echter beperkt en ligt aan het Sas van Olen: de mogelijkheden moeten verder onderzocht worden • de bestaande woningcluster in Vennen – Dikberd wordt bij voorkeur gevrijwaard; in het gebied ligt een 3-tal woningen die (op termijn) wellicht best wordt ingenomen • doorwaardbaarheid van het gebied garanderen Bron: eindrapport ENA, deel II (2004) • de ontsluiting naar het hoger wegennet (de N152 Aarschotseweg of N13) en de impact op de belasting van beide wegen moet verder onderzocht worden; de interne ontsluiting van het bedrijventerrein wordt best losgekoppeld van de ontsluiting van de woningen en recreatieve functies (Dikberd). Indien uit het onderzoek blijkt dat een ontsluiting via de N13 aangewezen is, moet verder bekeken worden hoe om te gaan met de categorisering van deze weg. • de waterloop (Sint Jansloop) moet op een kwalitatieve manier ingepast worden in het bedrijventerrein • de impact op de landbouw moet worden geminimaliseerd • er kan naast de openruimteverbinding ten oosten van het bedrijventerrein ook een openruimteverbinding doorheen het bedrijventerrein worden gecreëerd waarin de recreatieve activiteiten worden geïntegreerd Potentiële locaties voor lokale bedrijvigheid Bron: GRS Herentals, richtinggevend gedeelte p. 70 17 het onderzoek heeft tot doel om de oppervlakte en randvoorwaarden vanuit ruimtelijk oogpunt na te gaan; de schets is niet richtinggevend voor de inrichting

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 110

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

10.6.5. Zoekzone 5: Gebied ten noorden van ­ Een bijkomend aandachtspunt is het mogelijke effect van de bedrijventerrein Hannekenshoek (Be 5) ­ ondergrondse leidingstraat, die parallel aan het Albertkanaal wordt gepland. De strengzone van deze gasleiding loopt dwars Kenmerken doorheen de zoekzone.

Bruto oppervlakte: Figuur 26: onderzoek naar mogelijkheden voor regionale Ca. 6.3 ha bedrijvigheid in het gebied aansluitend bij bedrijventerrein

Hannekenshoek (zoekzone Be 4) Huidige bestemming:

bosgebied.

gemeente: Herentals

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen aan de oostzijde van het gebied stedelijk gebied Herentals en sluit rechtstreeks aan op het bestaand lbedrijventerrein Hannekenshoek in het zuiden. Door het onderzoek naar de herstructurering van dit laatste bedrijventerrein wordt het regionaal belang ervan versterkt.

Ontsluitingsmogelijkheden Door de geïsoleerde ligging van het gebied is er momenteel een moeilijke ontsluiting via lokale wegen. Gezien het gebied aansluit op het bestaand bedrijventerrein in het zuiden kan dit gebied mogelijk ontsloten worden langsheen dit

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 111

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bedrijventerrein naar de Geelseweg en het hogere bos met kleine open plekken; als kwetsbaar wegennet. Dit kan onderzocht worden in het gebied aangeduid waar extensief recreatief kader van de herstructurering van het medegebruik mogelijk is bedrijventerrein Hannekenshoek. In vise AGNAS aangeduid als patronen van Het gebied leunt aan bij het kanaal Herentals- bosfragmenten te behouden en versterken als Bocholt. Mogelijkheden voor watergebonden structuurbepalende natuur- of bedrijvigheid moeten verder onderzocht worden in landschapselementen. combinatie met het toeristisch recreatief karakter Landschap Ten oosten van het gebied ligt een relictzone. Er van het kanaal. bevinden zich geen relictenzones of ankerplaatsen binnen de zoekzone. Economische aspecten De zoekzone sluit in het westen aan bij het kanaal Het gebied wordt hoofdzakelijk omsloten door al Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid dan niet zonevreemde bebouwing. Deze is hierdoor in principe mogelijk in het gebied. elementen zorgen ervoor dat het gebied In het GRS wordt voorgesteld om de zoekzone (= gedeeltelijk wordt afgescheiden van de rest van gebied Langepad) en/of een deel van de zoekzone het bosgebied. 4 op termijn in te vullen i.f.v. lokale bedrijvigheid (zie kaart boven) Mens – De gronden binnen de zoekzone zijn grotendeels De zoekzone beslaat een gebied dat voor het Ruimtegebruikfuncties (o.a. bebost. De gebieden krijgen een zeer lage overgrote deel bebost is. landbouw) waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. Ruimtelijke inpasbaarheid In het zuiden sluit de zoekzone aan bij het De ligging langs het kanaal kan specifieke bestaand lokaal/regionaal bedrijventerrein. In het randvoorwaarden vanuit recreatie met zich oosten bevindt zich een beperkt landelijk meebrengen. In het GRS wordt voorgesteld om de woonlint. Verder wordt het gebied bestemd als inrichting van gans het Langepad zodanig op het bosgebied als een onderdeel van een groter kanaal te oriënteren dat een uiterst aangename bosgebied. werkomgeving gecreëerd wordt.

Milieu-aspecten Mens - Belevingswaarde Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein Bodem en water Er bevinden zich geen waterlopen binnen de binnen de zoekzone kan een schaalbreuk met de zoekzone. Binnen de zoekzone zijn ook geen bestaande bebouwing ontstaan aan de rand van kwetsbare gronden aanwezig. Enkel een smalle het gebied en het landschap. strook langsheen het Albertkanaal wordt als mogelijk overstromingsgevoelig aangeduid. Mens - Mobiliteit De ontsluiting van het gebied moet in samenhang met het bedrijventerrein waar het bij aanleunt Fauna en Flora Drie Eiken-Berkenbossen van beperkte omvang ontwikkeld worden. De nieuwe ontwikkelingen worden als biologisch zeer waardevol aangeduid dienen ifv van de leefbaarheid van de bewoners binnen de zoekzone. Langsheen het Albertkanaal niet via Langepad, maar rechtstreeks via de wordt een strook als biologisch waardevol Geelseweg ontsloten te worden. De ontsluiting aangeduid. Verder worden nog twee percelen in kan via een nieuw verkeersveilig kruispunt met de het noordoosten van de zoekzone als biologisch Geelseweg gebeuren. Een nieuw aan te leggen waardevol aangeduid. Deze bestaan uit ontsluitingsweg, parallel aan het kanaal kan naaldhoutaanplanten. hierop uitgeven en zo de nog braakliggende Is opgenomen in het NRP Heuvelrug beneden- terrein langs Langepad ontsluiten. strooms als onderdeel van de stedelijke natuur en De ontsluiting met het openbaar vervoer is matig. buffergroen: het ecologisch streefbeeld is droog De Geelseweg fungeert als een regionale

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 112

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

busverbinding. Deze busverbinding is op 10.6.6. Zoekzone 6: Gebied Kamergoor – Proostenbos fiestafstand bereikbaar (ca.500m). De Geelseweg fungeert als een functionele (Be 6) fietsroute op bovenlokale schaal. Via lokale wegen vanaf de functionele fietsroute kan de zoekzone Kenmerken bereikt worden. Gezien de ligging nabij het centrum is de verbinding voor fietsverkeer goed. Bruto oppervlakte: Ca.24 ha Grensstellende elementen Sterk grensstellende / Huidige bestemming: elementen Matig grensstellende De relictzone ten oosten van de zoekzone en agrarisch gebied. elementen het biologisch waardevol gebied zijn matig grensstellende elementen. Besluit De zoekzone is omwille van de ligging en de beperkte omvang niet geschikt voor regionale bedrijvigheid. De zoekzone kan wel ontwikkeld worden voor lokale bedrijvigheid mits een oplossing gezocht wordt voor de ontsluiting van het gebied. Het gebied moet in samenhang met het bestaande bedrijventerrein en in het kader van de herstructurering ervan als één geheel ontwikkeld worden (cf. visie Masterplan herstructurering Hannekenshoek, in opmaak). Flankerende maatregelen zijn nodig naar de randen van het gebied om de woonkwaliteit van het landelijk woonlint niet in te perken. Er moet voldoende aandacht besteed worden aan het vrijwaren van de biologisch waardevolle elementen binnen het gebied. Zij vormen een groen kader waarbinnen het bedrijventerrein mogelijk ontwikkeld kan worden.

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied is gelegen aan de oostelijke rand van gebied het stedelijk gebied Herentals. Het gebied is gelegen tussen een zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo in het westen en een gebied met als hoofdbestemming “stortplaats voor huisafval en niet-giftige stoffen” en nevenbestemming “bosgebied” in het oosten. Aan de zuidzijde van het kanaal ligt het bedrijventerrein Zavelheyde

Ontsluitingsmogelijkheden Het gebied kan via Haverbeemden (langs

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 113

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

kanaal) en Kamergoor ontsloten worden naar de Zavelbosstraat. De ontsluiting naar het hoger Fauna en Flora Het oostelijk deel bestaat uit een gebied dat wegennet zorgt voor een bijkomende belasting biologisch waardevolle en minder waardevolle van de Sint-Jobsstraat (woonstraat). elementen omvat. De oostelijke en zuidelijke rand Het gebied leunt aan bij het kanaal Herentals- van het gebied zijn biologisch waardevol tot zeer Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid is mogelijk, waardevol. in die mate dat zij het bestaand toeristisch Het westelijk deel van de zoekzone en een groot recreatief karakter van dit kanaal niet aantast. deel van het gebied ten noorden van de cluster met woonkorrels wordt als biologisch zeer Economische aspecten In het westelijk deel worden de ontwikkelingen waardevol aangeduid. beperkt door de aanwezigheid van een aantal Grenst aan de noordzijde aan NRP-gebied: zonevreemde woningen. Hierdoor wordt de onderdeel van vallei van Kleine Nete met zoekzone in twee delen opgesplitst. streefbeeld droog grasland en droog bos met KLE De zoekzone sluit in het zuiden aan bij het kanaal (kwetsbaar) Herentals-Bocholt. Watergebonden bedrijvigheid Landschap De zoekzone is niet gelegen in een ankerplaats of is hierdoor in principe mogelijk in het gebied. relictenzone maar wordt langs drie zijden Het creëren van voldoende grote percelen voor omgeven door de relictenzone “bos-en regionale bedrijvigheid is niet evident, rekening akkercomplex Diependaal, Doffen en Molekens”. houdend met de bestaande zonevreemde Ter hoogte van de zoekzone wordt een open woningen en de te realiseren ruimteverbinding op provinciaal niveau aangeduid. openruimteverbinding. Mens – De gronden binnen het westelijk deel van de Ruimtelijke inpasbaarheid De zoekzone leunt in het oosten aan bij een Ruimtegebruikfuncties (o.a. zoekzone zijn grotendeels braakliggend. De stortplaats En in het westen bij een lokaal landbouw) gronden krijgen een zeer lage waardering op de bedrijventerrein. De zoekzone wordt in twee landbouwtyperingskaart. gesplitst door een bebouwde zone. Dit zijn Het oostelijk deel van de zoekzone is deels hoofdzakelijk (zonevreemde) eengezinswoningen. bebouwd en deels bebost en krijgt eveneens een Bij de ontwikkeling van dit gebied moeten deze zeer lage waardering toegewezen op de woonkorrels omwille van het groot aantal landbouwtyperingskaart. gevrijwaard blijven. Mens - Belevingswaarde Door de ontwikkeling van een bedrijventerrein Milieu-aspecten binnen de zoekzone kan een schaalbreuk ontstaan Bodem en water De zoekzone omvat geen kwestbare met de bestaande zonevreemwongen woningen ondergronden. Ter hoogte van de oostelijke grens centraal binnen de zoekzone en het omliggende van de zoekzone stroomt de Gerheezeloop landschap (ihb de vallei van de Kleine Nete). (tweede categorie). Twee kleine gebieden centraal binnen de Mens - Mobiliteit De ontsluiting naar het hoger wegennet kan enkel zoekzone en twee gebieden ter hoogte van de via lokale wegen (Haverbeemden, Kamergoor, bestaande woonkorrels worden als mogelijk Zavelbosstraat / Sint-Jobsstraat) gebeuren. overstromingsgevoelig aangeduid. Deze gebiedjes Omwille van de aanwezige bebouwing heeft de zijn ook zeer gevoelig voor grondwaterstroming bijkomende belasting een impact op vlak van maar worden als niet infiltratiegevoelig verkeersleefbaarheid. Voor het functioneren van aangeduid. Voor het overige zijn de gronden het verkeerssysteem is ook de belasting van het matig gevoelig voor grondwaterstroming en kruispunt van de Sint-Jobsstraat met Ringlaan infiltratiegevoelig. (N153) een aandachtspunt.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 114

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Er is een goede ontsluiting met het openbaar vervoer mogelijk. De weg Haverbeemden is een regionale busverbinding (4 verbindingen per uur) Door de ligging nabij het centrum is er een goede verbinding voor fietsverkeer. Langsheen de spoorweg ten westen van de zoekzone verloopt een hoofdroute van het provincaal fietsroutenetwerk. De Zavelbosstraat, eveneens ten westen van de zoekzone, wordt geselecteerd als een functionele fietsroute op provinciaal niveau.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende De afbakening van het Ven-gebied ten noorden elementen van de zoekzone en de gewenste openruimte- verbinding wordt als sterk grensstellend beschouwd. Matig grensstellende De openruimtecorridor is matig grensstellend. elementen Besluit Gelet op de ligging aan het kanaal (mogelijke watergebondenheid), de matige ontsluiting naar het hoger wegennet, de aanwezigheid van bestaande zonevreemde woningen en de gewenste openruimte- verbinding, wordt de zoekzone niet weerhouden om te ontwikkelen voor regionale bedrijvigheid. Het gebied is ook geselecteerd als zoekzone voor wonen (zie hoger): het is gelet op de taakstelling wonen, de ligging en de aanwezigheid van de zonevreemde woningen meer aangewezen om het gebied i.f.v. stedelijk wonen te herbestemmen.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 115

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Be 4 - Gebied ten de openruimteverbinding in ± 20 ha 10.7. Conclusie regionale bedrijvigheid oosten van het oosten is grensstellend; Volgende zoekzones worden niet weerhouden voor Hannekenshoek de recreatieve cluster moet herbestemming in functie van regionale bedrijvigheid: geïntegreerd worden * indicatief cijfer op basis van beperkt gebiedsgericht onderzoek • Be 2- Gebied tussen bedrijventerreinen Heirenbroek en Klein-Gent / Wolfstee. Bij de goedkeuring van het gewestelijk RUP voor het (zie hoger): te verfijnen in PRUP-fase bedrijventerrein Heirenbroek (ikv ENA) werd er voor geopteerd om dit gebied niet mee te nemen omwille van de aanwezigheid van een Er wordt vanuit de afbakening van het stedelijk gebied groot aantal zonevreemde woningen. Het gebied wordt daarom ook geopteerd om prioritair in te zetten op Be 4. Voorlopig wordt niet weerhouden als regionaal bedrijventerrein in functie van het ook Be 1 verder meegenomen: op basis van verder onderzoek kleinstedelijk gebied. zal moeten blijken of een (al dan niet gedeeltelijke) • Be 3 - Hezewijk: in functie van de gewenste openruimteverbinding ontwikkeling van Be 1 ook opportuun is. is het wenselijk om het gebied tussen de stedelijke agglomeratie en de E313 open te houden; het gebied is bovendien grotendeels als Zoekzone Be 5 (ong. 6 ha), gelegen ten noorden van HAG aangeduid • Hannekeshoek, kan in functie van lokale bedrijvigheid verder Be 6 - Kamergoor – Proostenbos: het gebied is eveneens aangeduid onderzocht worden gekoppeld aan de herstructurering van de als zoekzone voor stedelijk wonen. Omwille van het groot aantal bestaande bedrijvenzone. zonevreemde woningen, de gewenste openruimteverbinding en de matige ontsluiting naar het hoger wegennet wordt de zoekzone niet weerhouden als regionale bedrijventerrein Het ‘militair domein Wolfstee’ wordt als zoekzone voor stedelijke voorzieningen besproken (zie 1.1.1): bij de verdere Volgende zoekzones komen in aanmerking om (gedeeltelijk) uitwerking van de visie kunnen de mogelijkheden voor de te herbestemmen als regionale bedrijventerrein. vestiging van laagdynamische, lokale bedrijven (b.v. incubatiecentrum startende bedrijven) worden onderzocht. Conclusie: geschikt voor Ontwikkel - regionale bedrijvigheid bare bruto - Bij de herbestemming van gebieden voor regionale opp. (ha)* bedrijvigheid zal ook aandacht besteed worden aan de Be 1 - Gebied HAG: er moet aangetoond 21 à 34 ha effectieve realiseerbaarheid. aansluitend bij kunnen worden dat er geen bedrijventerrein gelijkwaardige alternatieven 10.8. Grondwerkers Wolfstee – Klein zijn; slechts gedeeltelijk Gent ontwikkelbaar, rekening houdend met het aanwezige De ruimtebehoefte voor de herlocalisatie van bestaande woonlint en vallei van de grondwerkers kan onafhankelijk van de afbakeningslijn van het Krekelbeek - Moerloop; stedelijk gebied onderzocht worden.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 116

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

waarschijnlijk is dat zij worden opgenomen binnen het 11. Verkennend onderzoek grootschalige stedelijk gebied. detailhandel - Type II bevat de kleinhandelsconcentraties waarvan het nog niet duidelijk is of zij worden opgenomen binnen het stedelijk gebied. 11.1. Definitie - Type III bevat de kleinhandelconcentraties die geen Grootschalige detailhandel is een individuele distributie-eenheid duidelijke ruimtelijke samenhang met een stedelijk groter dan 1.000 m² bruto grondoppervlakte (BGO) waarvan de gebied kennen en zullen waarschijnlijk niet behoren tot activiteit bestaat uit het verkopen van producten (inclusief de af te bakenen stedelijke gebieden. diensten) aan eindgebruikers, in eigen naam en voor eigen rekening, zonder deze goederen andere behandelingen te doen ondergaan dan die welke in de handel gebruikelijk zijn. Het 11.3. Huidig aanbod betreft ook concentraties van groot- en/of kleinschalige Situering zie Kaart 6: Bestaande ruimtelijke structuur. detailhandel, al dan niet onder één dak, waarbij het totaal groter is dan 1.000 m² BGO.’ De bestaande kleinhandelsstructuur wordt bepaald door het (Bron: Ruimtelijk afwegingskader voor grootschalige stedelijk kernwinkelgebied (het commerciële centrum) dat detailhandelsvestigingen opgemaakt door IDEA Consult en bestaat uit een lange as en enkele dwarsstraten. De lange as Omgeving i.o.v. ARP, december 2009) loopt van zuid naar noord en wordt gevormd door de aanaanschakeling van de Bovenrij, de Grote Markt, het Bruto Grondoppervlakte (BGO)= ‘het geheel van stedenbouwkundig vergunde Hofkwartier en de Fraikinstraat en de Nederrij. De dwarsstraten delen van het gebouw of gebouwencomplex op de begane grond -ongeacht het aantal bouwlagen-, inclusief daaraan fysiek aansluitende en/of bouwtechnisch hierop met concentraties van handelsvestigingen zijn de aansluitende constructies, waaronder de delen van de verharding die tijdens Zandstraat (en Lierseweg) naar het westen en de Belgiëlaan openingsuren publiek toegankelijk zijn en bedoeld voor parkeren’. richting station.

Buiten het centrum komen er verschillende concentraties voor 11.2. Taakstelling van grootschaliger detailhandel: Voor kleinhandel wordt in het RSPA geen kwantitatieve • Deel van de KMO-zone Laagland taakstelling opgegeven. Het beleid inzake grootschalige De structuur van het gebied is deze van een typische detailhandel wordt voornamelijk bepaald op basis van de recente KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel verschillende onderscheiden kleinhandelsconcentraties en hun aandacht voor beeldkwaliteit en openbaar domein. De samenhang met het stedelijk gebied. KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die momenteel niet vergunbaar zijn. De provincie onderscheidt drie types kleinhandelsconcentraties • De omgeving Oud-Strijderslaan (Ringlaan) in of nabij het stedelijk gebied: Het betreft een eerder versnipperd voorkomen van - Type I bevat de kleinhandelsconcentraties die ruimtelijk verschillende handelsbedrijven. samenhangen met een stedelijk gebied en waarvan het

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 117

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

• De Aarschotseweg tussen de twee kanalen. 1800 50/Garages: verkoop van auto's en De Aarschotseweg is de belangrijkste invalsweg van moto's Herentals. De beeldkwaliteit is zeer laag. De twee 1600 eindpunten van de as (de brug over het Albertkanaal en 51/Groothandel (excl verkoop van 1400 de meubelzaak Prima-Lux) zijn zeer herkenbaar. De auto's en moto's) Aarschotseweg werd recent heraangelegd. Ventwegen 1200 werden voorzien zodat bestemmings- en doorgaand 521/Detailhandel in niet­ 1000 gespecialiseerde winkels verkeer wordt gescheiden hetgeen de verkeersveiligheid en –leefbaarheid ten goede komt. 800 522/Kleinhandel in voedings- en • De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, met genotmiddelen in gespecialiseerde 600 winkels een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ten 523/Detailhandel in 400 westen van de spoorlijn (buiten het centrum) heeft deze farmaceutische en medische weg het karakter van een dreef. Het betreft een drukke artikelen en in cosmetica 200 invalsweg van Herentals, zodat de vele op- en afritten en 524/Overige gespecialiseerde in- en uitrijdende bewegingen zorgen voor congestie en 0 kleinhandel in nieuwe artikelen in winkels (potentieel) gevaarlijke verkeerssituaties. 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 • In de wijk Stadsveld aan de zuidelijke Ringlaan is een supermarktgebied gevestigd, uitgespreid over de Figuur 27: Evolutie tewerkstelling in handelsactiviteiten in oppervlakte van een volledig huizenblok, dat verder als Herentals naar NACE-code (Bron: lokale statistieken)

parking is ingericht. De handelsterreinen worden Op regelmatige tijdstippen krijgt de stad Herentals de vraag ingenomen door ketenwinkels. Deze concentratie is sterk gericht op het centrum van Herentals maar is ook van potentiële investeerders naar locaties voor carwash- vanwege zijn ligging nabij de Ringlaan goed bereikbaar installaties, autodealers, doe-het-zelf-zaken, supermarkten, verhuur van machines,… Omdat globaal een schaalvergroting voor verder gelegen woonwijken. In de noordelijke uitlopers van het woongebied (langs de optreedt, neemt de ruimtebehoefte voor detailhandel toe, ook Lichtaartseweg en de Poederleeseweg) komen haast geen al blijft de tewerkstelling stabiel. handelszaken voor. De provincie voerde in 2010 een onderzoek uit naar

11.4. Behoefte / trends detailhandel (studie naar vraag en aanbod). Voor Herentals zijn volgende relevante elementen af te leiden m.b.t. grootschalige detailhandel: Er zijn geen gegevens over het aantal grootschalige • detailhandelszaken. Maar wel over de tewerkstelling: hieruit Er is een ondervertegenwoordiging van artikelen voor de kunnen we de toename in garages en groothandelsactiviteiten inrichting van woning of tuin (9% ondervertegenwoordigd) • afleiden. Beide zetten de beschikbare ruimte op Er is een ondervertegenwoordiging van ambachtelijke bedrijventerreinen onder druk. diensten (19% ondervertegenwoordigd).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 118

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Het gemeentebestuur dient te bepalen of een uitbouw van vermoedelijk samenhangen met het kleinstedelijk gebied bepaalde branches in het kader van een evenwichtig gebeurde in het provinciaal ruimtelijk structuurplan. De handelsapparaat wenselijk is. effectieve ruimtelijke afbakening van deze concentraties van provinciaal niveau moet gebeuren bij de nadere uitwerking van (Bron: detailhandel in de provincie Antwerpen, uitgevoerd door de afbakening van het kleinstedelijk gebied. WES i.o.v. provincie Antwerpen, juli 2010). De kleinhandelsconcentratie aan de Lierseweg (N13), de Er is in de provinciale studie geen ruimtebehoefte per gemeente K.M.O.-zone Laagland aan de Liersesteenweg (N13) en de berekend voor grootschalige kleinhandel. Aarschotsesteenweg (N152) in Herentals zijn geselecteerd als een kleinhandelsconcentratie die vermoedelijk samenhangen De toenemende aanwezigheid van grootschalige met het stedelijk gebied (type II). handelsactiviteiten vooral in woongebied en KMO-zone wijzen er echter wel op dat er een reële vraag is naar ruimte voor De ontwikkelingsperspectieven hiervoor worden bepaald bij de grootschalige detailhandel. Dit oneigenlijk gebruik kan voor een afbakening van het stedelijk gebied. ongewenst verdringingseffect zorgen. Anderzijds dreigt een (te) - Indien zij behoren tot het stedelijk gebied geldt het beleid groot en niet aan voorwaarden gebonden aanbod aan van type I (behouden, intern optimaliseren, relatie met de handelsruimte aan de rand van de stad ook het bestaande rest van het stedelijk gebied uitbouwen, nieuwe winkels handelscentrum te beconcurreren wat ook niet wenselijk is. toegelaten, uitbreidingen mogelijk). Het is met andere woorden een zorgvuldige evenwichts- - Indien zij niet behoren tot het stedelijk gebied geldt het oefening. beleid van type III (behouden, herstructureren of afbouwen van de bestaande toestand).

11.5. Visie op grootschalige kleinhandel Hieronder worden de bestaande kleinhandelsconcentraties meer in detail bekeken. Er wordt gestreefd naar een kernversterkend beleid. Handelsfuncties moeten maximaal gebundeld worden in het De bestaande kleinhandelsconcentraties worden getoetst aan kernwinkelgebied. De morfologie van het centrum is een het afwegingskader voor grootschalige detailhandel opgesteld beperkende factor voor grootschalige handelszaken, maar er door de Vlaamse overheid (zie omzendbrief RO 2011/01) . zijn mogelijkheden om hiervoor in de kern ruimte te creëren Onderstaande tabellen geven de belangrijkste (b.v. project Schaliken). Enkel grootschalige handelsfuncties die afwegingselementen uit deze omzendbrief weer. omwille van de schaal of de aard van het product niet inpasbaar zijn in het stedelijk weefsel kunnen in de randstedelijke kleinhandelsconcentraties worden ondergebracht.

Er zijn enkele bestaande randstedelijk kleinhandels-linten. De selectie van de grootschalige kleinhandels-concentraties die

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 119

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Aarschotsesteenweg Lierseweg Laagland

0: lokale situatie is bepalend -: geen geschikte locatie

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 120

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

11.5.1. Laagland

Laagland ligt ten zuidwesten van het stadscentrum van Herentals op een restruimte die ontstond waar de Ringlaan even noordelijk wegbuigt van het Albertkanaal om vervolgens zuidelijk af te buigen over het kanaal en over te gaan in de steenweg naar Lier. Naast enkele bedrijven op stedelijk niveau, de stadsdiensten en het gemeentelijk containerpark liggen er op het terrein ook een aantal relatief dichte groepen van zonevreemde woningen. Vooral het westelijke deel van het gebied is bijna geheel ingevuld. De oostelijke helft van het terrein is nog nagenoeg onbezet, op een betoncentrale met overslagkaai (schip- vrachtwagen) voor bouwmaterialen (voornamelijk grind en Er kan geopteerd worden om een gedeelte van het gebied ten zand) na. oosten te ontwikkelen in functie van kleinhandel. Gezien de l igging langsheen het Albertkanaal is het niet wenselijk dit De structuur van het gebied is deze van een typische recente volledig gebied in te nemen. Het gedeelte van het gebied KMO-zone, met ‘dozenarchitectuur’ zonder veel aandacht voor a ansluitend bij het Albertkanaal kan beter in functie van beeldkwaliteit en openbaar domein. wa tergebonden bedrijvigheid ontwikkeld worden. Het gedeelte De KMO-zone kent een problematiek van groothandelszaken die l angsheen de ringlaan, aansluitend bij de bestaande momenteel niet vergunbaar zijn. kleinhandelszone, zou ontwikkeld kunnen worden in functie van kleinhandel (rode contour). De kleinhandelszone Laagland vertoont zowel ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied. De kleinhandelsconcentratie is gelegen op een bedrijventerrein en situeert zich ter hoogte van de Ringlaan (blauwe contour). Vanaf de Ringlaan zijn zij dan ook duidelijk zichtbaar. Het terrein, kleinhandel en bedrijvigheid, vormt heden een compact geheel. Binnen het bestaande ingenomen terrein zijn er nog amper mogelijkheden tot inbreiding. De ontwikkelings- mogelijkheden moeten binnen een ruimer onderzoeksgebied (grijze contour) onderzocht worden.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 121

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

beheerd worden met respect voor geldende Ruimtelijke afweging criteria voor het maaien van wegbermen; Ligging binnen kleinstedelijk De ambachtelijke zone is gelegen ten zuiden van plaatselijk komt een lokaal bosje voor met gebied de kern van Herentals. De ambachtelijke zone streekeigen inheemse bomen vormt ruimtelijk en functioneel één geheel met Landschap Het gebied maakt geen deel uit van een het stedelijk gebied. ankerplaats of relictenzone. Zowel de bestaande kleinhandelszone als de Mens – Het gebied is grotedeels bebost en krijgt een zeer mogelijke uitbreidingszone ten oosten zijn gelegen Ruimtegebruikfuncties (o.a. lage waardering op de landbouwtyperingskaart. in het BPA “Ambachtelijke zone Laagland” ( 18 landbouw) juni 1984). Mens - Belevingswaarde Door de mogelijke inrichting van een Ontsluitingsmogelijkheden Het gebied ligt tussen de ringweg in het noorden kleinhandelszone ontstaat een schaalbreuk met de en het Albertkanaal in het zuiden. De kmo-zone woonzone ter hoogte van de westelijke rand van wordt langs een centrale as ontsloten die op twee het gebied. punten aantakt op de N13. Percelen zijn niet Mens - Mobiliteit De mogelijk te ontwikkelen kleinhandelszone kan rechtstreeks ontsloten op de N13. Het gebied centraal aangesloten worden op de Ringlaan; er wordt hierdoor op een vlotte manier ontsloten mogen evenwel geen rechtstreekse erftoegangen naar het hogere wegennet. De ontsluiting van de worden gecreëerd. Een snelle ontsluiting voor oostzijde (rode contour) is minder evident en zowel autoverkeer, openbaar vervoer als moet verder onderzocht worden. fietsverkeer is mogelijk gezien de ligging nabij de kern. Economische aspecten Laagland is een bedrijventerrein met een concentratie aan grootschalige detailhandel. Op het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve detailhandel voor. Op het terrein zijn ook een aantal woonzones aanwezig. afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in Ruimtelijke inpasbaarheid De bestaande kleinhandelsconcentratie ligt de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan: volledig vervat binnen de regionale bedrijvigheid. • Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een Er zijn geen inbreidingsmogelijkheden of groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze uitbreidingsmogelijkheden aansluitend op de • bestaande kleinhandelszone. Het oostelijk deel Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds van het BPA Laagland is niet ontwikkeld. Deze nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone zone zou in aanmerking kunnen komen voor een een complementaire handelsrol tov de kern opnemen uitbreiding. De meeste negatieve afwegingselementen (HAG, Milieu-aspecten relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied; Bodem en water Binnen het gebied aangeduid als mogelijke • uitbreiding bevinden zich geen kwetsbare Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale ondergronden. Er bevinden zich ook geen ontsluiting mogelijk. waterlopen binnen het gebied. Het gebied is matig gevoelig voor grondwaterstroming Conclusie: De kleinhandelszone Laagland kan bestendigd Fauna en Flora Het gebied wordt grotendeels als biologisch waardevol aangeduid en bestaat uit een Eik- worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De zone kan Berkenbos. mogelijk uitbreiden op de vrije ruimte in het oosten van het De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het bedrijventerrein. Deze uitbreiding kan enkel toegelaten worden NRP (behoort tot stedelijke natuur en op voorwaarde dat de noodzaak wordt aangetoond in functie buffergroen): de wegbermen moeten als grasland

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 122

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 van herlocalisatie grootschalige kleinhandel en het kernversterkend beleid niet wordt ondermijnd. Een aangepaste, gegroepeerde ontsluiting naar de Ringlaan is daarbij een randvoorwaarde.

Vanuit het afbakeningsproces wordt gefocust op de bestendiging en eventuele herstructurering/uitbreiding van de kleinhandelsconcentratie. Waarschijnlijk is een herziening van het BPA Laagland wenselijk. Indien dit gekaderd is in het gemeentelijk ruimtelijk beleid kunnen op gemeentelijk niveau daarnaast ook initiatieven genomen worden met betrekking tot de zonevreemde woningen, KMO,…

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 123

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

11.5.2. Aarschotseweg (N152)

De provinciale kleinhandelsconcentratie Aarschotseweg is gelegen ten zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals. De kleinhandelszone is dan ook duidelijk zichtbaar vanaf deze invalsweg. De lintvormige concentratie langsheen de Aarschotseweg wordt voornamelijk gekenmerkt door handelszaken. De meubelzaken op de splitsing Aarschotseweg- Geelseweg maken onderdeel uit van dit handelslint in ontwikkeling.

De kleinhandelszone aan de Aarschotseweg vertoont zowel ruimtelijk als functioneel een sterke samenhang met het stedelijk gebied.

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk De kleinhandelzone is gelegen langsheen de gebied Aarschotseweg tussen de twee kanalen in zuidoosten van het stedelijk gebied Herentals. De kleinhandelszone maakt deel uit van het bedrijventerrein Hannekenshoek. Ontsluitingsmogelijkheden De bestaande kleinhandelszone sluit via ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg (primaire weg type II). Deze biedt een vlotte ontsluiting naar de kern van Herentals ten noorden en de E313 ten zuiden. Door de ventwegen wordt de doorstroming en verkeersveiligheid gegarandeerd. Er moet echter wel gewaakt worden dat de capaciteit van de weg niet wordt overschreden omdat de Aarschotseweg de belangrijkste invalsweg van Herentals is . Economische aspecten De grootschalige kleinhandelszone ligt ingebed in de kmo-zone Hannekeshoek. De kleinhandel ligt geconcentreerd langsheen de Aarschotsesteenweg. Het bedrijventerrein Hannekenshoek werd in het kader van het ENA door de intercommunale ontwikkelingsmaatschappij (IOK) onderzocht naar herstructureringsmogelijkheden. De braakliggende gronden werden hierdoor in kaart gebracht.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 124

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Ruimtelijke inpasbaarheid Hoewel de Aarschotseweg één van de Een eerste toetsing aan de positieve en negatieve belangrijkste toegangswegen tot de stad vormt is afwegingselementen van het afwegingskader, zoals vermeld in de huidige beeldkwaliteit zéér laag. De twee eindpunten van de as (de brug over het de omzendbrief geeft een aantal aandachtspunten aan: Albertkanaal en de meubelzaak) zijn zeer • Herwaardering: de bestaande zone is nu reeds voor een herkenbaar. groot gedeelte bebouwd, op een ongestructureerde wijze Milieu-aspecten • Kernversterkend: Door de verdere uitbouw van de reeds Bodem en water In het noorden wordt het gebied doorsneden door de Sint Jansloop (niet geklasseerd). nu gevestigde handelszaken (vb. garages) kan de zone Het gebied omvat geen overstromingsgevoelige een complementaire handelsrol tov de kern opnemen gebieden en is matig gevoelig voor • De meeste negatieve afwegingselementen (HAG, grondwaterstroming. relictzone, VEN) zijn niet van toepassing in dit gebied; Fauna en Flora Verspreid in het gebied bevinden zich zeer • Gezien de ligging nabij de kern is een multimodale beperkt een aantal biologisch waardevol tot zeer waardevolle gebieden. Het gebied is echter ontsluiting mogelijk. grotendeels biologisch niet waardevol. Landschap Het gebied maakt geen deel uit van een Conclusie: De kleinhandelszone Aarschotseweg kan bestendigd ankerplaats of relictenzone. worden als onderdeel van het stedelijk gebied. De verdere Mens – Het gebied is zeer gefragmenteerd. Het gebied is Ruimtegebruikfuncties (o.a. een mengeling van woonzones, kleinhandel, invulling in functie van grootschalige detailhandel staat landbouw) akkers en weilanden en bedrijvigheid. onverminderd in relatie tot de ontwikkeling van het Het gebied krijgt grotendeels een zeer lage bedrijventerrein Hannekenshoek en de zoekzone voor regionale waardering op de landbouwtyperingskaart. bedrijvigheid ten oosten ervan (Be 4). Er zijn bij de Mens - Belevingswaarde Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de herstructurering nog optimalisatie- en beperkte bedrijvigheid, kleinhandel en de verschillende woonzones in het gebied. Het gebied is niet uitbreidingsmogelijkheden in functie van grootschalige duidelijk leesbaar. detailhandel. Er moet alleszins over gewaakt worden dat er Mens - Mobiliteit De bestaande kleinhandelszone sluit via uitsluitend handelszaken gevestigd worden die door de aard van ventwegen aan op de Aarschotsesteenweg. Gezien hun goederen voornamelijk automobiliteit genereren (grote de ligging nabij het centrum is dit gebied goed ontsluitbaar voor zowel autoverkeer alsook meubelwinkels, autoverkoop, enz. ...) en hierdoor moeilijk in openbaar vervoer en fietsverkeer. De globale het centrum ondergebracht kunnen worden. belasting van de N152 is een aandachtspunt bij de Er dient een globale visie ontwikkeld te worden in functie van herstructurering, in combinatie met andere de kleinhandelszone gelegen langsheen de Aarschotseweg, ontwikkelingen in het stedelijk gebied die via de N152 ontsloten worden naar het hoger wegennet zodat één ruimtelijk samenhangend gebied gevormd wordt. De (cumulatieve effecten). beeldkwaliteit van de Aarschotseweg is hierbij van groot belang gezien de Aarschotseweg een poortfunctie vervult ten opzichte van de stad. De N152 is als primaire weg ook dé ontsluitings- weg van het stedelijk gebied: de verkeersafwikkeling van de N152 (met recent aangelegde ventwegen) mag door de diverse ontwikkelingen niet in het gedrang komen .

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 125

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De globale visie op het bedrijventerrein Hannekenshoek en de 11.5.3. Lierseweg (N13) mogelijkheden door herstructurering binnen het huidige bedrijventerrein worden momenteel onderzocht (door IOK). Het De provinciale kleinhandelsconcentratie Lierseweg is perifeer is wenselijk om nadien een RUP op te maken om de gelegen aan de westelijk rand van het stedelijk gebied. Het ontwikkelingsperspectieven van de kleinhandelszone zowel gebied is grensoverschrijdend met Grobbendonk. binnen als buiten het bestaande bedrijventerrein planologisch De Lierseweg zowel binnen als buiten de Ringlaan, wordt vast te leggen. gekarakteriseerd door een belangrijk aandeel op auto’s gerichte zaken. Ter hoogte van het bedrijventerrein Lierseweg is er een concentratie aan grootschalige kleinhandel.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 126

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Ruimtelijke afweging relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide, Ligging binnen kleinstedelijk Het bedrijventerrein bevindt aan de zuidwestelijke Meerhoeven en Goorkens”. Dit is slechts een heel gebied rand van het stedelijk gebied Herentals langsheen beperkte zone. de invalsweg Lierseweg. Het terrein is Mens – Het gebied is deels bebouwd en deels gemeentegrensoverschrijdend met Grobbendonk. Ruimtegebruikfuncties (o.a. braakliggend. Ontsluitingsmogelijkheden Het gebied ligt tussen de Lierseweg in het zuiden landbouw) en het Albertkanaal in het noorden. Het gebied is Mens - Belevingswaarde Er is een duidelijke schaalbreuk tussen de gelegen langsheen het Albertkanaal. woonkorrels, de bebouwing in functie van De zone sluit rechtstreeks aan op de Lierseweg kleinhandel en bedrijvigheid binnen het gebied. (N13). Mens - Mobiliteit Gezien de ligging langsheen de invalsweg is er De Lierseweg heeft een belangrijke ontsluitende een goede ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer. functie voor het stadscentrum naar de E313. De Lierseweg fungeert ook als een regionale Ten westen van de spoorlijn (buiten het centrum) busverbinding en is een functionele fietsroute op heeft deze weg het karakter van een dreef. Het provinciaal niveau. De ligging nabij het centrum betreft een drukke invalsweg van Herentals, zodat maakt dat het gebied goed ontsluitbaar is. de vele op- en afritten en in- en uitrijdende bewegingen zorgen voor congestie en (potentieel) Conclusie: Door de eerder perifere ligging van de gevaarlijke verkeerssituaties. Economische aspecten Het is een regionaal bedrijventerrein met een handelsconcentratie en het specifieke karakter van de concentratie aan grootschalige detailhandel. Op Lierseweg ten westen van de spoorweg is het niet wenselijk om het terrein komt dus gemengd bedrijvigheid en deze kleinhandelsconcentratie als onderdeel van het stedelijk kleinhandel voor. gebied te ontwikkelen. Gezien de huidige invulling van het terrein functioneert het eerder op stedelijk niveau, en De provincie volgt de suggestie van de stad Herentals (GRS) niet op niveau van het ENA. om dit gebied de ontwikkelingsperspectieven aan te reiken van Ruimtelijke inpasbaarheid Het gebied bestaat uit verschillende percelen in een kleinhandelsconcentratie type III. functie van bedrijvigheid en kleinhandel. Op het terrein zijn ook verspreid een aantal woonkorrels aanwezig. Het ontwikkelingsperspectief voor de kleinhandelsconcentraties Ook zit de kleinhandelsconcentratie vervat binnen type III wordt bepaald door de huidige vergunningstoetstand een regionaal bedrijventerrein. Binnen het gebied (basisrechten). Eventueel kan een ruimtelijk uitvoeringsplan zijn echter nog een groot aantal braakliggende voor de herstructurering van de concentratie worden uitgewerkt percelen die ingevuld kunnen worden in functie van bedrijvigheid of kleinhandel. waarbij een toetsing gebeurd aan de plaatselijke ruimtelijke Milieu-aspecten draagkracht. Bij deze toetsing gelden minimaal volgende Bodem en water Er bevinden zich geen kwetsbare ondergronden in randvoorwaarden (cf herziening RSPA) : het gebied. Ook bevinden zich er geen • er is geen structurele aantasting van de open ruimtefuncties waterlopen. Het gebied is voor het overgrote deel natuur, bos of landbouw toegestaan; matig gevoelig voor grondwaterstroming. Enkele zones worden als zeer gevoelig aangeduid. • de waterhuishouding van het gebied mag niet in het gedrang Er zijn geen overstromingsgevoelige gebieden. komen; Fauna en Flora Er worden slechts beperkt een aantal zones als • de eventuele verkeerstoename die gepaard gaat met een biologisch waardevol aangeduid. herstructurering moet getoetst worden aan de draagkracht Landschap Een gedeelte van het gebied, ter hoogte van de gemeentegrens, maakt deel uit van de van het onderliggend wegennet. Naast een capaciteitstoets

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 127

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

(op basis van bijvoorbeeld kengetallen, inschattingen en kwalitatieve gegevens) moet er door de initiatiefnemende overheid ook een verkeersplanologische toetsing gebeuren (afstemming met de categorisering en de inrichtingsprincipes); • er moet gestreefd worden naar een ruimtelijke optimalisatie van de concentratie (bv. de invulling van tussenliggende lege percelen, het opvullen van percelen, het voorzien van gemeenschappelijke parkings of een ventweg,…).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 128

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Volgende gebieden kunnen beschouwd worden als stedelijke 12. Verkennend onderzoek stedelijke groen- groen- en recreatiegebieden voor de stedelijke recreant: en recreatiegebieden

In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften 12.1.1. Stadspark van stedelijke groen- en recreatiegebieden gekaderd binnen het afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op: • Het stadspark gelegen in het binnengebied Nieuwstraat – gebieden die aan de rand van het stedelijk gebied liggen: Vaartstraat – Belgiëlaan vervult een rol als groene long in het afweging in functie van de afbakening van het kleinstedelijk centrum van Herentals. Het gebied heeft een functie als park gebied met recreatief medegebruik (wandelen, jaarlijks • voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen muziekevenement voor de jeugd,…). • eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke groen- en recreatieve voorzieningen waarvoor een locatie moet worden 12.1.2. Recreatiepark Netepark gezocht

Het Recreatiepark Netepark omvat Netepark,het BLOSO- De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals, centrum, Hidrodoe, de Wielerschool van de Vlaamse Wielerbond input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een eigen en het verkeerspark van de politie. (subjectieve) beoordeling.

Het is in deze studie niet de bedoeling om een volledige Het Netepark ligt aan de rand van de heuvelrug en grenst aan opsomming te geven van alle recreatiegebieden en het BLOSO-centrum. Het park is gericht op actieve recreatie. recreatievoorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen Het is een trekpleister voor zwemrecreanten. Het park bevat zijn. naast een buitenzwembad nog een mini-autopark, sportvelden

en een speeltuin. Het BLOSO-centrum is bijna volledig op sport gericht. Het 12.1. Huidig aanbod domein kan opgesplitst worden in twee delen, gescheiden door de Vorselaarsebaan. Het noordelijke gedeelte is gelegen op de De toeristisch-recreatieve infrastructuur van Herentals is sterk Kempense heuvelrug en bevat naast de sporthal en geënt op de bestaande groenstructuur van de beboste administratieve diensten ook de voornaamste sportterreinen. Kempense heuvelrug, de vallei van de Kleine Nete en op de Het zuidelijke gedeelte is gelegen in de vallei van de Kleine kanalen. Wandel- en fietsroutes doorkruisen het hele gebied. Nete en bevat onder meer het sporthotel. Het volledige BLOSO- Vooral het Kempisch Kanaal vormt een onderdeel van het terrein is bebost. De sportvelden liggen in open plekken in dit toeristisch-recreatieve netwerk (fietsen). bos. Hidrodoe is een innovatief watercentrum gebaseerd op ideeën inzake duurzame ontwikkeling en levenslang leren. Met

Afbakening stedelijk gebied Herentals 129

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Hidrodoe wil Pidpa op een educatieve en tegelijk speelse manier ha groot is, bestaat vooral uit weilanden, akkerlanden, enkele aan het grote publiek informatie bieden over alle facetten van braakliggende percelen en verspreide bosjes. Het vormt een water. natuurverbindingsgebied tussen het Peertsbos en het Deze elementen vormen samen een recreatieve cluster van natuurreservaat Langendonk/Olens Broek. bovenlokaal niveau met een ruim en gevarieerd aanbod. De In 2004 werd het gebied in het kader van een provincie heeft dit gebied terecht geselecteerd als natuurintegratieproject heringericht zodat het een sociale hoogdynamisch toeristisch-recreatief knooppunt binnen het functie kan vervullen en het natuuraspect de nodige aandacht toeristisch-recreatief netwerk ‘Kempen’. krijgt. Er zijn nog heel wat potenties om het gebied in de toekomst door de aankoop en/of het opstellen van private 12.1.3. Spaans Hof gronden nog sterker te laten functioneren als stedelijk park al dan niet met een mix aan openruimte- en recreatieve functies Op de plaats waar de Kleine Nete in het stadscentrum (zoals paardenweiden, volkstuintjes,…). doordringt is een vertrek- en aankomstplaats voor kano-varen en vlottochten. Ook andere activiteiten zoals mountainbiken, Het gebied maakt deel uit van het natuurrichtplan Heuvelrug paardrijden, huifkartochten en ‘trekkings’ kunnen van hieruit benedenstrooms (zie 5.5). Het gebied behoort tot de vallei van georganiseerd worden. Naast deze infrastructuren met de Kleine Nete. Het ecologisch streefbeeld is hoofdzakelijk een bovengemeentelijke aantrekking, bevinden er zich ook een halfopen valleilandschap met een mozaïek van natte aantal sportterreinen op wijkniveau. Een café - clublokaal ‘De graslanden, kleinere natte bosjes, ruigten en talrijke Hut’ biedt ruimte voor ontmoeting en drankgelegenheid aan de kleinlandschapselementen. Voor het zuidelijk gedeelte bestaat oever van de Kleine Nete. het streefbeeld uit een mozaiek van droog en nat bos (naargelang het plaatselijke reliëf). Het gebied is vanuit ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik. 12.1.4. Jachthaven Extensief recreatief medegebruik is mogelijk (recreatief gebruik van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor spelen in De jachthaven aan het Kempisch kanaal is uitgerust met 48 bos en natuur) boxen voor boten tot 15 meter. De kleinschaligheid van de haven is aangepast aan de maatvoering van het kanaal en de 12.1.6. Greesbos (= Zavelbos) omgeving. Het is een aangename en rustige plaats aan de oostelijke rand van de stad. Het Greesbos / Zavelbos is een bos aan de oostzijde van het

kanaal Herentals – Bocholt. 14,5 ha is eigendom van de stad 12.1.5. Stedelijk parkgebied ‘Hellekens’ Herentals en is aangeduid als speelzone.

De Hellekens is een stukje van de vallei van de Kleine Nete dat Het gebied is opgenomen in het natuurrichtplan Heuvelrug tot in het stadscentrum van Herentals binnendringt. Het gebied benedenstrooms (zie 5.5). Het behoort tot de stedelijke natuur ’De Hellekens‘ wordt afgebakend door de Kleine Nete in het en groenbuffer. noorden, de Ring in het oosten, de St.-Jobsstraat in het zuiden In het zuidelijk gedeelte is het ecologisch streefbeeld gemengd en de Begijnenvest in het westen. Het gebied, dat ongeveer 25

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 130

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 droog bos met kleinschalige open plekken. Dit deel is vanuit zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals ecologisch oogpunt kwetsbaar voor recreatief medegebruik. mag niet verder groeien ten koste daarvan. Extensief recreatief medegebruik is evenwel mogelijk (recreatief gebruik van bestaande paden en wegen, plaatselijk zones voor Daarnaast moet de eigenheid van de verschillende spelen in bos en natuur) recreatiegebieden worden versterkt en hun complementariteit Voor het noordelijk gedeelte bestaat het streefbeeld uit droog vergroot. Het Spaans Hof, Stadspark en de Jachthaven worden bos met grote open plekken en droge heide. Dit deel wordt als verder uitgebouwd als lokale recreatiepolen. Het Recreatiepark minder kwetsbaar gebied omschreven: dit wil zeggen dat het Netepark is door de provincie geselecteerd als toeristisch- als eerste in aanmerking komt voor het spelen in bos en natuur recreatief knooppunt binnen het toeristisch-recreatief netwerk (momenteel ook al gebruikt als speelzone). ‘Kempen’.

12.3.1. Visie op de Kempense heuvelrug en de valleien 12.2. � Ruimtelijke behoeften voor stedelijke groen- en recreatiegebieden Het Vlaams Gewest is in het kader van de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur gestart met Inzake stedelijke groenvoorzieningen zijn in het Ruimtelijk de opmaak van een Gewestelijk RUP ‘Regio Neteland. Structuurplan van de provincie Antwerpen geen kwantitatieve Landbouw, natuur en bosgebieden. Vallei van de Aa en de taakstellingen opgenomen. Kleine Nete van Grobbendonk tot N19’. Met de opmaak van dit RUP wenst het Vlaams Gewest Het stedelijk aanbodbeleid richt zich op het versterken van de uitvoering te geven aan: bestaande groen- en recreatiestructuur en het beantwoorden - de richtinggevende en bindende bepalingen van het aan de ruimtelijke noden en opportuniteiten. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) inzake de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en De specifieke vraag naar een minicamping / kampeer- agrarische structuur zoals nader uitgewerkt in de ruimtelijke autoterrein wordt in het kader van deze voorstudie niet verder visie voor landbouw, natuur en bos in de regio Neteland; onderzocht omdat het geen structuurbepalend element is en de - de richtinggevende en bindende bepalingen van het specifieke behoefte momenteel onvoldoende gekend / bekkenbeheerplan van het Netebekken; onderbouwd is. Het blijft later nog steeds mogelijk om dit - de bepalingen inzake het decreet op het Natuurbehoud over verder te onderzoeken. het nemen van maatregelen die nodig zijn voor de uitvoering van Europese richtlijnen. 12.3. � Visie op de stedelijke groen- en recreatiegebieden Herentals heeft een belanrijke toeristisch-recreatieve rol die sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 131

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

12.3.2. Recreatiepark Netepark 12.3.4. Greesbos / Zavelbos

De geplande uitbreidingen van de bestaande activiteiten en Het Greesbos kan een functie vervullen als stadsrandbos op nieuwe activiteiten (b.v. velodroom) zijn mogelijk binnen de voorwaarde dat de bereikbaarheid van het gebied vanuit het bestaande eigendomsstructuren en gewestplanbestemmingen. stedelijk gebied worden verbeterd (bv door de aanleg van een De opmaak van een RUP is met andere woorden niet fiets- en voetgangersbrug over het kanaal ter hoogte van de noodzakelijk. jachthaven) en op voorwaarde dat de visie over deze zone als stadsrandbos verder wordt uitgewerkt. De grootste uitdaging voor de cluster Netepark situeert zich op het vlak van mobiliteit, parkeren en verkeersafwikkeling. Eerst De stad Herentals wenst recreatief medegebruik in het en vooral is er de slechte algemene bereikbaarheid van de bijzonder jeugdvoorzieningen (bv constructies voor cluster door een slechte verkeersafwikkeling ter hoogte van de jeugdbewegingen die momenteel in het centrum in woongebied Poederleeseweg – Vorselaarsebaan. Door het flessenhalseffect gelokaliseerd zijn) mogelijk te maken. De verdere uitbouw van verloopt het verkeer van en naar het Recreatiepark Netepark het gebied moet afgestemd worden op de ontwikkeling van het niet vlot. Bovendien wordt verwacht dat de problemen nog lokaal bedrijventerrein Langepad (Be 5) (bv clustering van zullen toenemen door de geplande uitbreiding van het constructies) en het gewenste beheer van het bos (op te maken aangrenzende Rusthuis St-Anna (RUP Ter Bueken). Ook de bosbeheerplan). interne verkeersafwikkeling kan beter. Doordat wandelaars, fietsers en gemotoriseerd verkeer dezelfde (onverharde) wegen Het recreatief medegebruik en de constructies voor gebruiken ontstaan er onveilige situaties. Er is momenteel ook jeugdvoorzieningen mogen in geen geval de hoofdfunctie en de een groot tekort aan parkeerplaatsen. Ook de bewegwijzering visie uit het GRS, namelijk het behouden en versterken van de van de parkeerplaatsen is niet altijd even goed. kanaalbossen in het gedrang brengen. Een goed onderbouwde visie en motivering is nodig om nieuwe bebouwing (ifv 12.3.3. Netevallei en Poederkot jeugdvoorzieningen) in dit gebied toe te laten.

De Netevallei kan naast een natuur- en waterbergingsfunctie Het is niet de bedoeling om zonevreemde bedrijven in dit ook een functie vervullen op vlak van zachte recreatie. Bij de bosgebied een ontwikkelingsperspectief te bieden. ontwikkeling van het gebied Wuytsbergen (Poederkot) moet een deel van het gebied als groene vinger ontworpen worden Er moet rekening worden gehouden met het ecologisch waardoor het als een groene stapsteen kan blijven functioneren streefbeeld zoals vastgelegd in het natuurrichtplan Heuvelrug – tussen enerzijds de Netevallei en anderzijds de stations- benedenstrooms: voor het noordelijk gedeelte is dit droog bos omgeving en het centrum van Herentals (zie ook ‘verkennend met droge heide en minstens 10% open plekken; voor het onderzoek wonen’). zuidelijk deel is dit droog bos met kleine open plekken (min 5%). Richtinggevend is in het NRP aangegeven dat respectievelijk het noordelijk en zuidelijk deel van het Greesbos / Zavelbos minder kwetsbaar en kwetsbaar zijn voor recreatief

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 132

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 medegebruik. In beide gebieden is extensief recreatief medegebruik mogelijk.

12.4. Conclusie Herentals heeft een belangrijke toeristisch-recreatieve rol die sterk bepaald wordt door de nabijheid van grote natuurlijke gehelen: de valleien van de Kleine Nete en de Aa en de beboste zandrug Herentals - Lichtaart - Kasterlee daartussen. Herentals mag niet verder groeien ten koste daarvan. Het heeft daardoor een rol in de ontwikkeling maar ook in de beheersing van harde en zachte recreatie.

Het behoud van de valleien van de Kleine Nete en de Aa wordt bepaald via het gewestelijk RUP. De valleien en de Kempense Heuvelrug vallen buiten de harde grenzen van het kleinstedelijk gebied. Omwille van het belang van het Recreatiepark Netepark op stedelijk niveau en de aansluiting op de stedelijke woonomgeving wordt het recreatiepark mee opgenomen in het kleinstedelijk gebied.

De grootste uitdaging voor het Recreatiepark Netepark situeert zich op het vlak van mobiliteit, parkeren en verkeersafwikkeling. In dit stadium kan de opmaak van een RUP geen meerwaarde bieden. Een gerichte mobiliteits- en parkeerstudie voor het globale park kan interne oplossingen aanduiden. Uit deze studie kan ook blijken welke initiatieven genomen moeten worden in het kader van een betere externe verkeersafwikkeling, met in het bijzonder mogelijk de herinrichting van het knooppunt Poederleeseweg – Vorselaarsebaan.

Greesbos / Zavelbos kan een functie als stadsrandbos vervullen op voorwaarde dat de bereikbaarheid wordt verbeterd. Een provinciaal planinitiatief waarin de ruimtelijke visie verder wordt uitgewerkt, kan worden opgestart.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 133

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

13.2. � Ruimtelijke behoefte voor stedelijke 13. Verkennend onderzoek stedelijke voorzieningen voorzieningen Voor het behoeftenonderzoek wordt verwezen naar het 13.1. � Inleiding gemeentelijk ruimtelijk structuurplan. Hierin wordt aangegeven welke de specifieke behoeften zijn aan stedelijke functies voor

Herentals. In deze studie worden de ruimtelijke ontwikkelingsbehoeften 18 van stedelijke voorzieningen gekaderd binnen het afbakeningsproces. Dit wil zeggen dat er wordt gefocust op: 13.2.1. Uitbreiding ziekenhuissite • voorzieningen die aan de rand van het stedelijk gebied liggen: afweging in functie van de afbakening van het De Campus St. Elisabeth is historisch verankerd op de huidige kleinstedelijk gebied site nabij de Kleine Nete. De ziekenhuiscampus kampt met capaciteit- en parkeerproblemen. Noodzakelijke uitbreidingen • voorzieningen die in strategische ontwikkelingszones liggen van het ziekenhuis moeten geïntegreerd worden in een • eventuele nieuwe bovenlokale stedelijke voorzieningen grotendeels groene omgeving. Het opstellen van een lange waarvoor een locatie moet worden gezocht termijnvisie voor de verdere ontwikkeling van deze site is

noodzakelijk. De selectie is gebaseerd op gesprekken met de stad Herentals, Het ziekenhuis heeft een studie naar de uitbreiding van de input vanuit de werkgroepen en stuurgroep en een personeelsparking laten uitvoeren. Hierin wordt voorgesteld om (subjectieve) beoordeling van welke voorzieningen een stedelijk aan de oostzijde van de spoorlijn in het noordelijk gedeelte van karakter hebben. Het is in deze studie niet de bedoeling om een het woonuitbreidingsgebied Olympiadelaan een volledige opsomming te geven van alle stedelijke personeelsparking van 390 plaatsen te voorzien. Verder wordt voorzieningen, die binnen het stedelijk gebied gelegen zijn. in het WUG ook nog een uitbreidingszone voor het ziekenhuis

voorzien (zie figuren). Het is niet duidelijk in hoeverre deze

inplanting verzoenbaar is met principes van integraal waterbeheer: zowel de parking als de uitbreidingszone bevinden

zich immers in de alluviale vlakte die volgens de fiche van het 18 Groot aantal diensten, waarvan stadsbewoners, maar vaak ook mensen uit de signaalgebied ‘ moet gevrijwaard worden (zie 8.8.1) wijdere omgeving, gebruik maken. Ze beogen de leefbaarheid van het

stedelijke milieu en in verband hiermee het welzijn van mensen te bevorderen. In deze context gaat het om voorzieningen met een ruimtelijke neerslag (in gebouwen, complexen, accomodaties) en niet om subsidies, sociale zekerheid, … (bron: stedelijke bevolking en voorzieningen: enkele onderzoeksaspecten en richtlijnen voor gezondheidszorgvoorzieningen en winkelvoorzieningen)

Afbakening stedelijk gebied Herentals 134

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Bron figuur boven en onder: ‘studie uitbreiding personeelparking’, opgemaakt door Atelier Vanhout iov AZ St- Elisabeth (1 april 2010) ­ Het WUG Olympiadelaan is ook opgenomen als zoekzone voor wonen (Wo 1) i.f.v. de realisatie van de taakstelling binnen het KSG Herentals.

Vanuit het integraal waterbeleid is het niet wenselijk om in de alluviale vallei nieuwe bebouwing en/of verharding te voorzien.

Omwille van de verschillende standpunten over het WUG Olympiadelaan en de uitbreiding van de campus van het St- Elisabethziekenhuis, stelt de provincie voor om de zone van de Olympiadelaan (zowel WUG als WG) in zijn geheel verder en diepgaander te onderzoeken als strategisch gebied. Een globaal plan voor de ganse site met voldoende alternatieven is noodzakelijk.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 135

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

13.2.2. Uitbreiding RVT St-Anna Herentals, althans voor het strategisch project Stationsgebied Rust- en verzorgingstehuis (RVT) St-Anna kampt met • Inhoudelijke aanbeveling: De voorgestelde concepten in het capaciteitsproblemen. Zowel op korte als op middellange projectgebied en voornamelijk de langzaam verkeerassen termijn zijn uitbreidingen mogelijk. moeten getoetst worden aan hun geschiktheid om in een verdichte stationsomgeving te functioneren. 13.2.3. Mogelijke herlokalisatie brandweer 13.2.5. Hannekenshoek De stad overweegt om op termijn een nieuwe locatie voor de brandweer te zoeken. Er zijn echter nog geen concrete plannen. Het gebied Hannekenshoek-Dikberd-Vennen-Langepad wordt gekenmerkt wordt door een sterk gemengde invulling van 13.2.4. Stationsomgeving wonen, werken, handel en recreatie. De ontwikkeling van het gebied verloopt moeizaam gezien de moeilijke bereikbaarheid De stationsomgeving is momenteel geen levendige omgeving. en de ongestructureerde aanpak. Het bedrijventerrein Er zijn nauwelijks stedelijke activiteiten in de directe omgeving Hannekenshoek-Dikberd-Vennen dient geherstructureerd te gelegen. Ook de publieke ruimte van de stationsomgeving heeft worden in functie van stedelijk-lokale ontwikkeling en weinig uitstraling. De overweg aan de Olympiadelaan – watergebonden bedrijvigheid. Beperkte oostelijke uitbreidingen Belgiëlaan leidt tot filevorming. zijn mogelijk in functie van afwerking van de herstructurering. Er is een masterplan in opmaak om de vervoersknoop te De ontsluitingswegen van het geheel naar de primaire weg optimaliseren met de bouw van een nieuw busstation, een N152 dienen beperkt te worden. De herstructurering dient tunnel voor gemotoriseerd verkeer ter hoogte van de echter bij te dragen aan de versterking van de open- Olympiadelaan – Belgiëlaan, een nieuwe voetgangerstunnel en ruimtecorridor tussen Herentals en Olen.Het een parking aan de achterzijde van het station. Daarnaast zal herstructureringsgebied wordt gezien als een strategisch ook de publieke ruimte worden aangepakt en zijn er in deze stedelijk project in het kader van de ontwikkeling van het strip mogelijkheden voor de ontwikkeling van stedelijke kleinstedelijk gebied. functies.

De startnota van van het masterplan Stationsomgeving werd op de Provinciale Auditcommissie van 27 februari 2013 conform verklaard. In het verslag worden een aantal aanbevelingen toegevoegd over de betrokkenheid van de provincie en de interferentie met het afbakeningsproces kleinstedelijk gebied: • Procesmatige aanbeveling: Wel vraagt de provincie om mee betrokken te worden in het verdere planproces en/of het planproces stationsomgeving sterk te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 136

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

13.2.6. Reconversie voormalig militair domein ­

Aan de westzijde van het stedelijk gebied ligt een oude militaire kazerne die momenteel leegstaat. Het oorspronkelijk militair domein werd door middel van een gewestplanwijziging als recreatiegebied bestemd, maar deze bestemming is achterhaald.

De kazerne grenst aan de noordzijde aan het bedrijf Van Ende

& Roxy dat gelegen in langs de Lierseweg (N13): voor dit bedrijf werd naar aanleiding van een planologisch attest een De stad wenst de kazerne met haar kenmerkende PRUP opgemaakt. bebouwingsstructuur een zinvolle bestemming te geven.

Bijkomend onderzoek naar de concrete bestemming is noodzakelijk.

Omwille van de kwetsbaarheid van de omgeving en de ligging op de rand van het stedelijk gebied, is een hoogdynamische of milieubelastende bestemming op deze plek alleszins niet gewenst.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 137

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

De provincie stelt volgende randvoorwaarden: − Vooraleer een RUP op te maken, dient er een gebiedsgerichte visie opgemaakt worden; − De zone wordt in het zuiden strikt begrensd door de straat Wolfstee en in het westen door de voormalige militaire site en de wasserij Van Ende en Roxy; − Er mogen geen verkeersgenererende functies komen en de ontsluiting dient gerealiseerd te worden via het industrieterrein Wolfstee-Klein Gent. Voor het gemotoriseerd verkeer kan de Lierseweg niet instaan als hoofdontsluiting voor dit gebied; − Louter kantoren en loutere kleinhandel zijn niet gewenst op deze locatie, evenals vervuilende industrie en personenintensieve recreatie. Ook andere verkeers- genererende of hoogdynamische functies zijn niet wenselijk. Om nieuwe inzichten en potentiële functies waarvan de dynamiek op dit moment onvoldoende kan worden Het verder onderzoek gebeurt best in relatie met de omgeving ingeschat niet uit te sluiten, is het niet wenselijk om nu en parallel aan de opmaak van het PRUP voor de afbakenings- reeds een limitatieve lijst van toegelaten en niet lijn. De perimeter van het onderzoeksgebied wordt in het toegelaten functies vast te leggen. Dit dient te gebeuren noorden begrensd door de Lierseweg, in het westen door de op basis van verder onderzoek en de resultaten van de bestaande insteekweg en de westelijke grens van het PRUP Van planMER-screening. De provincie vraagt dan ook nauwe Ende & Roxy, in het zuiden door Wolfstee en in het oosten door betrokkenheid bij het gemeentelijk proces en zal mee de spoorlijn. In relatie met het programma moet ook de over de invulling van de toegelaten functies waken. (multimodale) ontsluiting verder onderzocht worden aangezien Vanuit die optiek wordt aanbevolen dat het gemeentelijk bijkomend gemotoriseerd verkeer op de N13 (secundaire weg RUP parallel wordt opgemaakt aan de PRUP’s, in het type III) zoveel mogelijk moet worden vermeden. bijzonder het PRUP voor de afbakeningslijn. − De toegelaten stedelijke voorzieningen dienen laagdynamisch te zijn en een relatie te hebben met het stedelijk gebied; − In de visie dient de relatie met het achterliggende openruimtegebied verwerkt te worden en het verlies aan natuurwaarden onderzocht; − Er moet onderzocht worden of een ruil tussen harde bestemming (nu op het militair domein) en zachte

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 138

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bestemming (nu langsheen de Lierseweg) mogelijk is, zodanig nieuwe bebouwing gecompenseerd kan worden door afbraak van bestaande bebouwing in het militair domein.

13.3. Conclusie

De uitbreiding van de ziekenhuissite wordt in het kader van het De leegstaande voormalige militaire kazerne aan de westzijde strategisch gebied Olympiadelaan (zie 8.8.1) verder onderzocht van het stedelijk gebied wordt binnen de afbakeningslijn binnen het afbakeningsproces. opgenomen. Bij het verder onderzoek naar de herbestemmings- mogelijkheden moet een aantal randvoorwaarden De uitbreiding van het RVT St-Anna wordt in lokale gerespecteerd worden. planningsprocessen verder uitgewerkt.

Het Vlaams Gewest heeft IOK reeds belast met het herstructureringsonderzoek voor Hannekenshoek. Het onderzoek is afgerond.

De stationsomgeving in een stedelijk gebied is een strategische plek voor de verdere uitbouw van stedelijke activiteiten. De stationsomgeving wordt daarom aangeduid als een strategische projectzone van bovenlokaal belang. Met het oog op een integrale aanpak wordt de optimalisatie van de multimodale vervoersknoop best onderzocht in relatie met de ontwikkelingsmogelijkheden van de ruime stationsomgeving (en vice versa). Omdat de gemeente reeds een masterplan opmaakt voor de stationsomgeving, zal de provincie hier voorlopig geen concrete acties rond voorzien. Wel vraagt de provincie op mee betrokken te worden in het verdere planproces en/of het planproces stationsomgeving sterk te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals, althans voor het strategisch project Stationsgebied

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 139

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

14. Verkennend onderzoek kantoren �

14.1. Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen19 14.3. Ruimtelijk Structuurplan Herentals Kantoren zijn dé stedelijke voorzieningen bij uitstek. Het De stedelijke structuur van Herentals wordt niet gekenmerkt overgrote deel van het aanbod aan kantoren bevindt zich dan door een grote hoeveelheid kantoren. Kantoorfuncties in ook in de stedelijke gebieden. Trendmatig werd een Herentals zijn hoofdzakelijk gekoppeld aan de bestaande verdubbeling van het aanbod verwacht waarvan vier vijfde in de bedrijven op de bedrijventerreinen. Herentals verwacht dan ook steden. geen grote vraag naar bijkomende ruimte voor kantoren in het stedelijk gebied. Indien er een plotse vraag ontstaat naar Kantoorvoorzieningen zijn activiteiten met een groot aandeel ruimte voor kantoren kunnen zij in de omgeving van het station arbeidsplaatsen per oppervlakte-eenheid en dus met een dicht en Koulaak-Drijvelden ingepland worden. Zij worden echter ruimtegebruik. Dergelijke voorzieningen genereren niet te beschouwd als een secundaire functie ten opzichte van de verwaarlozen verkeersstromen. Daarom worden deze woonfunctie. voorzieningen zoveel mogelijk geconcentreerd op belangrijke Daarnaast wenst de stad Herentals zich verder te profileren als knooppunten van openbaar vervoer. administratief centrum en centrum voor openbare diensten in de ruimere omgeving. Kantoren en kantoorachtigen kunnen zich Stationsomgevingen komen prioritair, en met in achtname van in het centrum van de stad verder ontwikkelen. de leefbaarheid, in aanmerking om de toename aan kantoren, handel en diensten op te vangen. In de afbakeningsplannen voor de stedelijke gebieden wordt de perimeter van de zones 14.4. Behoefte / trends rond de hoofdstations aangeduid. Er is geen economische behoeftestudie beschikbaar die de toekomstige vraag naar kantoren in Herentals aangeeft. 14.2. Herentals in het RSPA Er is geen provinciale taakstelling in functie van kantoren. Op basis van de beschikbare statistieken kunnen we wel afleiden dat er naast dienstverlening aan particulieren (reisbureaus, banken, post, …) ook een opvallende toename is van dienstverlening aan bedrijven (ICT, beveiligingsfirma’s, reclame, …).

19 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap (2004). Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Geraadpleegd op 24 mei 2011, www.rsv.vlaanderen.be

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 140

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

63/reisbureaus 350 In het GRS worden reeds een aantal zones naar voren 64/Post en telecommunicatie geschoven waar een ontwikkeling van kantoorfuncties mogelijk 300 65-67/Financiële instellingen en wordt geacht: ondersteunende activiteiten 250 70/Immobiliën • Stationsomgeving • Koulaak-Drijvelden 200 72/Informatica en aanverwante activiteiten • Ringlaan Zuid 150 741/Advies en bijstand aan de • Voormalig militair domein aan de Lierseweg bedrijfswereld 742/Architecten en technische De zoekzones worden geëvalueerd op basis van een aantal 100 adviesbureaus 744/Reclamewezen ruimtelijke en milieucriteria. Voor de toepassing van de 50 kwetsbaarheid van de zoekzones op vlak van milieu wordt 746/Opsporings- en gebruik gemaakt van de themalagen die gebruikt zijn als beveiligingsdiensten 0 grensstellende elementen voor het stedelijk gebied. 748/Diverse dienstverlening 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 hoofdzakelijk aan bedrijven De zoekzones worden in deze studie geëvalueerd als Figuur 28: Evolutie tewerkstelling in kantoren en potentiegebieden voor grootschalige kantoorontwikkeling. In kantoorachtigen in Herentals naar NACE-code (Bron: lokale deze studie wordt geen uitspraak gedaan over kleinschalige en statistieken) laagdynamische kantoorontwikkelingen (b.v. kantoorachtigen).

Ruimtelijk stellen we ook een ontwikkeling van kantoren en kantoorachtigen in bestaande bedrijventerrein vast. In de eerste plaats komen deze voor op zichtlocaties langs de E313 (in het bedrijventerrein Wolfstee – Klein-Gent).

14.5. Afweging kantoorlocaties

Uit het GRS blijkt dat de stad Herentals geen grote hoeveelheid kantoorfuncties herbergt. Uit het GRS blijkt verder ook dat er niet meteen een grote vraag te verwachten is naar bijkomende ruimte voor kantoren. Doch moet de mogelijkheid bestaan dat er op termijn kantoorfuncties ingepland kunnen worden. Hieromtrent worden onderstaand een aantal “zoekzones” afgewogen die mogelijk in aanmerking komen voor een dergelijke ontwikkeling.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 141

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

14.5.1. Zoekzone 1: stationsomgeving ­

Kenmerken

Huidige bestemming: woongebied, zone voor gemeenschaps- voorzieningen en openbaar nut en zone voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s.

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied situeert zich ter hoogte van het station gebied van Herentals en ligt ten noordwesten van de historische kern in het stedelijk gebied van Herentals. Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone bestaat uit de zone in de directe omgeving van het station (wandelafstand). De bereikbaarheid van de zone met het openbaar vervoer is bijgevolg optimaal.

Op het vlak van gemotoriseerd verkeer is een snelle ontsluiting mogelijk in noordoostelijke en

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 142

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

zuidwestelijke richting. In noordoostelijke richting spoorweg wordt als zeer gevoelig voor leunt de zoekzone aan bij de Belgiëlaan- grondwaterstroming gekarteerd. Het gebied is Olympiadelaan waarlangs een snelle verbinding grotendeels infiltratiegevoeilg. naar de ringlaan en het hogere wegennet mogelijk Fauna en Flora Het overgrote deel van de zoekzone wordt als is. biologisch minder waardevol gekarteerd. Ten In zuidwestelijke richting wordt een verlenging noorden van de spoorwegen worden twee van de Koeterstraat beoogd. Deze weg staat op (beperkte) gebieden als biologisch waardevol een indirecte wijze in verbinding met de Ringlaan gekarteerd. waarlangs wederom een snelle verbinding Landschap In het noordwesten leunt de zoekzone aan bij de mogelijk is naar het hogere wegennet. relictenzone “Bosgebied Bouwelse Heide, Gezien de ligging nabij het centrum is de zone Meerhoeven en Goorkens”. goed bereikbaar voor traag verkeer. Mens – De gronden ten noorden van de spoorweg zijn Economische aspecten De aanwezigheid van de spoorweginfrastructuren Ruimtegebruikfuncties (o.a. deels verkaveld, deels braakliggend en deels in maken de stationsomgeving geen ideale locatie landbouw) gebruik als weiland. voor een woongebied. Echter door de multimodale De gronden krijgen een zeer lage waardering bereikbaarheid is het wel een ideale locatie voor toegewezen op de landbouwtyperingskaart. kantoren. Mens - Belevingswaarde De spoorweginfrastructuren vormen een breuk Gezien de ligging nabij de grote binnen het stedelijk weefsel. De ontwikkeling van spoorweginfrastructuren is het, mits rekening een kantorenzone kan deze breuk opheffen en de gehouden wordt met de bebouwing in de directe twee gebieden ten noorden en ten zuiden van de omgeving, mogelijk om hoger te bouwen. spoorweg opnieuw verbinden. Tevens kan een deel van het gebied ingericht Ruimtelijke inpasbaarheid De zone wordt ruimtelijk sterk bepaald door de worden als een kwalitatieve verblijfsruimte op grote spoorweginfrastructuren die een breuk schaal van de kantorenzone en de stad waardoor vormen binnen het stedelijk weefsel. De de belevingswaarde van het gebied sterk wordt ontwikkeling van een zone in functie van kantoren opgewaardeerd. kan bufferend werken naar het woongebied en een verbindend element vormen tussen de zones Mens - Mobiliteit Gezien de ligging in de directe omgeving van het ten noorden en ten zuiden van de spoorweg. station nabij het centrum van de stad Herentals heeft dit gebied reeds een goede multimodale Milieu-aspecten ontsluiting voor zowel gemotoriseerd verkeer, Bodem en water Binnen de zoekzone worden geen gebieden als openbaar vervoer alsook traag verkeer. mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig De spooroverweg aan de Belgiëlaan wordt aangeduid. ondertunneld.

De zoekzone bestaat grotendeels uit een Grensstellende elementen antropogene bodem. Ten noorden van de Sterk grensstellende De Netevallei, iets ten noordoosten van het spoorweg wordt de ondergrond bepaald door elementen gebied, wordt als sterk grensstellend beschouwd. matig natte tot natte zandbodems. Matig grensstellende In functie van natuur zijn de biologisch Ten noorden van de spoorweg bevindt zich de elementen waardevolle gebieden matig grensstellend binnen Wuytsbergenloop (niet geklasseerde waterloop). de zoekzone. In functie van het thema landschap Het gebied is voor het overgrote deel matig wordt de relictenzone eveneens als matig gevoelig voor grondwaterstroming. Een deel van grensstellend aangeduid. de zoekzone centraal ten noorden van de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 143

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Besluit: De locatie is zeer geschikt voor kantoren 14.5.2. Zoekzone 2: Koulaak – Drijvelden ­ Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Door de inrichting van de kantorenzone in de stationsomgeving worden de verkeersstromen gestuurd op het openbaar vervoer. Tevens is het gebied Kenmerken ook goed bereikbaar voor gemotoriseerd en traag verkeer.

De breuk gevormd door de spoorweginfrastructuren kan gemilderd Huidige bestemming: worden door een doordachte ontwikkeling van het gebied. Het woongebied stationsproject kan als een verbindend element ingezet worden.

De stationsomgeving heeft een hoog economisch potentieel gezien de goede bereikbaarheid en de bouwmogelijkheden binnen het gebied. Het is wenselijk om verder onderzoek te doen naar een gemengde stedelijke ontwikkeling (met o.a. kantoren) in de stationsomgeving (zie strategisch project stationsomgeving).

Omdat de gemeente reeds een masterplan opmaakt voor de stationsomgeving, zal de provincie hier voorlopig geen concrete actie rond voorzien. Wel vraagt de provincie om mee betrokken te worden in het verdere planproces rond de stationsomgeving en/of het planproces voor de stationsomgeving te laten interfereren met het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Herentals althans voor het strategisch project Stationsomgeving. .

Ruimtelijke afweging Ligging binnen kleinstedelijk Het gebied situeert zich in het noorden van het gebied stedelijk gebied ten noorden van de historische kern van Herentals. Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone is in vogelvlucht op ca. 1 km (fietsafstand) van het station gelegen. Door de (regionale) busverbinding vanaf de R13 is er een goede aansluiting op het openbaar vervoer (station) mogelijk. De zoekzone is gelegen ter hoogte van ovonde aan de Ringlaan en de Lichtaartseweg. Door de ligging ter hoogte van deze wegen is een snelle ontsluiting mogelijk zowel naar het centrum als naar het hogere wegennet. Er zijn plannen om een ongelijkvloerse spoorwegovergang te creëren: hiervoor bestaan momenteel nog verschillende varianten.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 144

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Vanaf het voorliggend knooppunt vertrekken tal de Ringlaan, Nederij en de Kleine Nete wordt als van functionele en alternatieve fietsroutes biologisch waardevol gekarteerd. Deze zone wordt waardoor het gebied goed bereikbaar is voor op het gewestplan bestemd als parkgebied en fietsverkeer. betreft een kasteelpark. De zone tegenover dit park aan de overzijde van Economische aspecten Binnen het plangebied zijn reeds een aantal Nederij aansluitend bij de Kleine Nete wordt diensten gevestigd. Met de ontwikkeling van een eveneens geselecteerd op de biologische kantorenzone kan dit gebied uitgebouwd worden waarderingskaart. Deze zone bestaat uit een tot een economisch knooppunt. complex van biologisch waardevolle en minder waardevolle elementen. De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de De buffer langs de ringlaan is opgenomen in het Ringlaan, een zichtlocatie. natuurrichtplan (behoort tot stedelijke natuur en buffergroen): de wegbermen moeten als grasland Ruimtelijke inpasbaarheid Het gebied is reeds grotendeels bebouwd. Echter beheerd worden met respect voor geldende kan geopteerd worden om dit gebied verder te criteria voor het maaien van wegbermen; verdichten zodat een concentratie aan functies in plaatselijk komt een lokaal bosje voor met de hand wordt gewerkt. streekeigen inheemse bomen De gebouwen binnen deze zone hebben een Landschap De zone ter hoogte van de Kleine Nete, die op de overwegend grotere korrel dan de omgevende biologische waarderingskaart als biologisch bebouwing zodat een kantorenzone naadloos kan (minder) waardevol gekarteerd worden, maakt ingepast worden. deel uit van het beschermd stadsgezicht met name “geheel rond de Kleine Nete”. Door het realiseren van een verdichting kunnen de infrastructuren gebundeld worden en wordt Mens – Het is momenteel nog onduidelijk in welke ruimte- een goede ruimtelijke ordening in de hand Ruimtegebruikfuncties (o.a. inname de ongelijkvloerse spoorwegovergang zal gewerkt. landbouw) resulteren. De gronden binnen het plangebied zijn deels reeds Milieu-aspecten bebouwd. Een groot deel van het gebied ten Bodem en water Ten zuiden van de zoekzone bevindt zich de zuiden van de Ringlaan bestaat uit parkgebied. Kleine Nete, een waterloop van de eerste Doch zijn er binnen dit gebied een aantal zones categorie. De zone aansluitend bij de waterloop die minder kwalitatief zijn en in aanmerking wordt deels als mogelijk en deels als effectief kunnen komen voor de ontwikkeling van overstromingsgevoelig gekarteerd. kantoorfuncties ter verdichting van het gebied.

De bodem bestaat deels uit een antropogene De gronden krijgen een zeer lage waardering ondergrond, deels uit een matig natte zandbodem toegewezen op de landbouwtyperingskaart. en deels uit een natte lemig zandbodem. Mens - Belevingswaarde Het gebied zit opgespannen tussen het woongebied het stadsgezicht en de spoorwegen De zone aansluitend bij de Kleine Nete wordt als en wordt sterk bepaald door de Ringlaan die de niet infiltratiegevoelig gekarteerd. Deze zone is zoekzone doorkruist. Doch biedt het gebied, echter wel zeer gevoelig voor grondwaterstroming gezien de aanwezigheid van deze elementen, (type I) De zone ter hoogte van de Ringlaan is voldoende kwaliteiten en potenties om deze zone infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor te ontwikkelen in functie van kantoren. Met de grondwaterstroming (type II). ontwikkeling van een kantorenzone is het Fauna en Flora De zone die wordt omkadert door de spoorweg, aangewezen dat voldoende aandacht wordt

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 145

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

besteedt aan een kwalitatieve publieke ruimte waardor de belevingswaarde in het gebied wordt ­ 14.5.3. Zoekzone 3: Ringlaan zuid 1 opgewaardeerd. ­ Mens - Mobiliteit Gezien de ligging van de zoekzone ter hoogte van Kenmerken het knooppunt Ringlaan-Nederij/Lichtaartseweg is een snelle ontsluiting mogelijk voor gemotoriseerd verkeer naar zowel het centrum alsook het hogere Huidige bestemming: wegennet. woongebied, bufferzone In functie van openbaar vervoer wordt het gebied door een aantal regionale busverbindingen reeds Binnengebieden 14 en 15 goed ontsloten. De afstand tot het station is zeer klein en kan vlot bereikt worden met de bus of fiets. Vanaf het knooppunt Ringlaan- Nederij/Lichtaartseweg vertrekken een aantal functionele en alternatieve fietsroutes waardoor het gebied goed ontsluitbaar is voor fietsverkeer.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende De Netevallei is sterk grensstellend vanuit het elementen thema “water”

Matig grensstellende In functie van natuur zijn de biologisch elementen waardevolle gebieden matig grensstellend binnen Ruimtelijke afweging de zoekzone. aangeduid. Ligging binnen kleinstedelijk De zoekzone situeert zich in het zuiden van het gebied stedelijk gebied van Herentals en leunt in het Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. zuiden aan bij de Ringlaan. Kantoorfuncties gaan gepaard met het genereren van een niet te Ontsluitingsmogelijkheden Beide delen van de zoekzone zijn in vogelvlucht verwaarlozen hoeveelheid bijkomende verkeersstromen. Deze zoekzone op ruim 1 km (fietsafstand) van het station ligt op ca. 1km van het station. Door de inrichting van een kantorenzone gelegen,. De zoekzone is gelegen ter hoogte van op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd de Ringlaan. Het westelijk deel van het gebied kan verkeer. rechtstreeks ontsloten worden langsheen de Ringlaan. Voor het overige is het gebied op een Bovendien wordt deze zone meegenomen als strategisch binnengebied in het snelle wijze ontsluitbaar naar de Ringlaan en het verkennend onderzoek wonen (zone 50). hogere wegennet.

Door de ligging aan de binnenzijde van de ring, aansluitend bij het centrum, is de zoekzone voor zowel traag verkeer als openbaar vervoer goed ontsluitbaar.

Economische aspecten De zoekzone is gezien de ligging langsheen de Ringlaan een uitstekende zichtlocatie. Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 146

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

infrastructuur is het, mits rekening gehouden de aanleg van een kwalitatieve openbare ruimte wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in verhoogde de belevingswaarde van het gebied de directe omgeving, mogelijk om grotere en sterk. eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te Het oostelijk deel van de zoekzone zit vervat plannen binnen een woongebied. De ruimtelijke kwaliteit van dit gebied is relatief laag. Het gebied wordt Ruimtelijke inpasbaarheid De bebouwing aan de overzijde van de ringlaan sterk gekenmerkt door de achtertuinen in het heeft een grotere korrel (kmo en industrie). Mits oosten. Er dient voldoende aandacht besteedt rekening gehouden wordt met de korrelgrootte worden aan de inrichting van een kwalitatieve van de bebouwing in de directe omgeving is een openbare ruimte op schaal van de ontwikkeling en naadloze inpassing mogelijk. zijn omgeving. Op deze manier wordt ook in dit gebied een hogere belevingswaarde in de hand Milieu-aspecten gewerkt. Bodem en water Binnen de zoekzone worden geen gebieden als mogelijk of effectief overstromingsgevoelig Mens - Mobiliteit Door de ligging aan de rand van het stedelijk gekarteerd. gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een goede multimodale ontsluiting mogelijk. De bodem bestaat grotendeels uit een matig natte lemige zandbodem. Voorts bestaat de bodem ook Grensstellende elementen uit een antropogene ondergrond of een, in Sterk grensstellende / beperkte mate, uit een natte zandbodem. elementen Matig grensstellende / Het plangebied is voor het overgrote deel elementen infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. grondwaterstroming (type II). Een klein deeltje Het westelijk en het oostelijk deel van de zoekzone zijn in vogelvlucht op van de zoekzone in het westen wordt als niet ruim 1 km van het station gelegen (fietsafstand). Door de inrichting van infiltratiegevoelig gekarteerd maar is wel zeer een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gevoelig voor grondwaterstroming (type I). gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste Fauna en Flora Enkel de zone ter hoogte van de spoorweg in het ruimtelijke ordening. noordwesten van de zoekzone wordt geselecteerd op de biologische waarderingskaart. Deze zone bestaat uit een complex van biologisch waardevolle en minder waardevolle elementen. Landschap Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of relictenzones binnen de zoekzone.

Mens – De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in Ruimtegebruikfuncties (o.a. gebruik als weiland ofwel braakliggend. landbouw) De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart. Mens - Belevingswaarde Het westelijk gebied zit opgespannen tussen de Ringlaan en de spoorweg. De ontwikkling van de zone in functie van kantoren met aandacht voor

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 147

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

zoekzone aan de binnenzijde van de Ringlaan is 14.5.4. Zoekzone 4: Ringlaan zuid 2 het gebied voor zowel traag verkeer als openbaar vervoer goed ontsluitbaar. De Geelseweg fungeert als een regionale Kenmerken busverbinding. Er is met andere woorden reeds een goede busverbinding voor handen. De Geelseweg fungeert verder ook als een functionele Huidige bestemming: fietsroute en de Ringlaan als alternatieve woongebied, bufferzone fietsroute. Hierdoor is het gebied ook goed ontsluitbaar voor traag verkeer.

Binnengebieden 11 en 12 Economische aspecten De zoekzone is, gezien de ligging langsheen de (Binnengebied 12 omvat de Ringlaan, een uitstekende zichtlocatie. scholen van het Gelet op de ligging langsheen een dergelijke grote Scheppersinstituut en is in het infrastructuur is het, mits rekening gehouden wordt met de korrelgrootte van de bebouwing in aanbod opgenomen als niet de directe omgeving, mogelijk om grotere en ontwikkelbaar) eventueel ook hogere gebouwen in dit gebied in te plannen. Voornamelijk het oostelijk deel leent zich goed voor een ontwikkeling met hogere gebouwen.

Ruimtelijke inpasbaarheid Er ligt momenteel een hondenclub. De randen van het westelijk deel zijn heden reeds bebouwd. Aan de randen is de korrelgrootte zeer divers. Aan de westelijke zijde bevinden zich een aantal gebouwen met een grotere korrel Ruimtelijke afweging (winkels). Aan de noordelijke en oostelijke zijde Ligging binnen kleinstedelijk De zoekzone situeert zich ten zuidoosten van de zijn het hoofdzakelijk woonkorrels. gebied kern van Herentals. Het oostelijk gedeelte bevindt Mits rekening gehouden wordt met de zich net ten zuiden van de Ringlaan en zit korrelgrootte van de bebouwing in de directe opgespannen tussen de Ringlaan, het Albertkanaal omgeving is een naadloze inpassing mogelijk. en de Geelseweg. Het westelijk deel is gelegen aan de zijde van het centrum langsheen de Het oostelijk deel van de zoekzone is heden nog Ringlaan. amper bebouwd. Het gebied zit opgespannen tussen grote infrastructuren en is zowel vanaf de Ontsluitingsmogelijkheden Bijkomende rechtstreekse aansluitingen op de Ringlaan, Kanaal Bocholt-Herentals alsook vanaf Ringlaan zijn niet wenselijk. Het westelijk gedeelte de Geelseweg duidelijk zichtbaar. In dit gebied van de zoekzone kan via de Herenthoutseweg zijn er amper beperkende factoren naar de ontsloten worden naar het centrum en het hogere ontwikkeling van het gebied. Hier kan dan ook wegennet. De ontsluiting van het oostelijk deel hoger gebouwd worden. van de zoekzone is niet evident: er moet verder onderzocht worden of een onrechtstreeks Milieu-aspecten ontsluting via de Brigandstraat (onder brug Bodem en water In functie van water wordt enkel ter hoogte van Geelseweg door) mogelijk is. het oostelijk deel van de zoekzone aansluitend Door de ligging van het westelijk gedeelte van de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 148

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

aan het Kanaal Bocholt-Herentals een beperkte infrastructuren wordt het gebied geïsoleerd van de zone als mogelijk overstromingsgevoelig kern van de stad. Het is dan ook van belang dat aangeduid. bij de aanleg van deze zone in functie van kantoren dat voldoende aandacht besteedt wordt De bodem van het oostelijk deel bestaat deels uit aan de aanleg van kwalitatieve publieke groene een matig natte tot matig droge lemige ruimte. zandbodem. De bodem van het westelijk deel wordt bepaald Mens - Mobiliteit Door de ligging aan de rand van het stedelijk door een zeer droge tot droge lemige zandbodem. gebied aansluitend bij de Ringlaan is er reeds een goede multimodale ontsluiting mogelijk. Het plangebied is voor het overgrote deel infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor Grensstellende elementen grondwaterstroming (type II). De zone langsheen Sterk grensstellende / het Albertkanaal, voor een beperkt deel gelegen elementen binnen het oostelijk deel van de zoekzone, wordt Matig grensstellende / als zeer gevoelig voor grondwaterstroming elementen geselecteerd (type I). Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. Fauna en Flora Enkel een heel beperkt gebied dat parallel loopt De westelijke zoekzone behoort tot het domein van het aan het Albertkanaal wordt als biologisch zeer Scheppersinstituut en komt bijgevolg niet in aanmerking. De oostelijke waardevol gekarteerd. Dit biologisch waardevol zoekzone is op ca. 1,5 km van het station gelegen in vogelvlucht complex valt binnen het oostelijk deel van de (fietsafstand). Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek zoekzone. wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening. Landschap Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of relictenzones binnen de zoekzone.

Mens – De gronden binnen de zoekzone zijn ofwel in Ruimtegebruikfuncties (o.a. gebruik als weiland ofwel braakliggend. landbouw) De gronden krijgen een zeer lage waardering toegewezen op de landbouwtyperingskaart.

Mens - Belevingswaarde Het westelijk deel van de zoekzone wordt deels omgeven door de bestaande bebouwing in het noorden, het oosten en het westen en de Ringlaan in het Zuiden. Een ontwikkeling in functie van kantoren met aandacht voor de aanleg van kwalitatieve openbare ruimte op schaal van het gebied en de directe omgeving kan een meerwaarde betekenen voor het gebied en zijn omgeving.

Het oostelijk deel wordt volledig omkadert door De Ringlaan, de Geelseweg en het Albertkanaal. Door de ligging ter hoogte van dergelijke grote

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 149

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

een functionele fietsroute. 14.5.5. Zoekzone 5: voormalig militair domein ­ Economische aspecten De zoekzone is gelegen langsheen de Lierseweg, Kenmerken een invalsweg naar de stad Herentals. De zoekzone is gelegen buiten de kern van Herentals en is vooral met de wagen goed bereikbaar vanuit Huidige bestemming: de stad en het hinterland. recreatiegebied De zoekzone ligt samen met een bedrijventerrein geïsoleerd Ruimtelijke inpasbaarheid De zoekzone wordt nagenoeg volledig omgeven door groen. Milieu-aspecten Bodem en water De bodem bestaat grotendeels uit een antropogene bodem. Het westelijk deel van de zoekzone bestaat voor een beperkt deel uit een zeer droge tot droge zandbodem

Er worden geen zones binnen het gebied als mogelijk noch effectief overstromingsgevoelig aangeduid.

De zoekzone wordt als infiltratiegevoelig gekarteerd en is matig gevoelig voor grondwaterstroming (type II). Ruimtelijke afweging Fauna en Flora Binnen de zoekzone worden geen biologisch Ligging binnen kleinstedelijk De zoekzone bevindt zich ten zuidwesten van het waardevolle elementen aangeduid. Het plangebied gebied stedelijk gebied van Herentals langsheen de wordt echter wel voor een groot deel omgeven Lierseweg. Het gebied is achterin gelegen maar door biologisch waardevolle elementen. takt rechtstreeks aan op de Lierseweg. Landschap Er bevinden zich geen beschermde landschaps-, Ontsluitingsmogelijkheden De zoekzone is op ca. 2,5 km van het station stads- en/of dorpsgezichten, ankerplaatsen of gelegen in vogelvlucht. relictenzones binnen de zoekzone.

De zoekzone wordt rechtstreeks ontsloten Mens – Het gebied betreft een oude militaire kazerne en langsheen de Lierseweg. De Lierseweg is een Ruimtegebruikfuncties (o.a. wordt heden niet meer gebruikt. Het gebied werd invalsweg naar de stad Herentals en biedt in het landbouw) als recreatiegebied ingekleurd op het gewestplan westen een snelle ontsluiting naar het hogere maar deze bestemming is reeds geruime tijd wegennet. achterhaald.

De Lierseweg wordt in het GRS aangeduid als een Het gebied krijgt een zeer lage waardering regionale busverbinding (4 bussen per uur). toegewezen op de landbouwtyperingskaart.

De Lierseweg werd opgenomen in het netwerk van Mens - Belevingswaarde De voormalige legerkazerne wordt heden niet fietsroutes in de stad Herentals en fungeert als meer gebruikt en staat leeg. Het gebied wordt

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 150

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

nagenoeg volledig omgeven door groen. Hierdoor verwerft het gebied reeds een bepaalde belevingskwaliteit.

Het terrein is heden echter grotendeels verhard of bebouwd en heeft slechts weinig ruimtelijke kwaliteit.

Mens - Mobiliteit Door de ligging net buiten het stedelijk gebied langsheen een invalsweg naar de stad Herentals heeft het gebied in de eerste plaats een goede ontsluiting voor gemotoriseerd verkeer.

Grensstellende elementen Sterk grensstellende / elementen Matig grensstellende / elementen Besluit: De ontwikkeling van kantoren is niet wenselijk op deze locatie. De zoekzone is gelegen op zo’n 2,5 km van het station. Door de inrichting van een kantorenzone op deze plek wordt de ontsluiting meer gestuurd op gemotoriseerd verkeer. Een ontwikkeling die ingaat tegen de gewenste ruimtelijke ordening.

Het gebied ligt, samen met een klein bedrijventerrein, geïsoleerd en wordt nagenoeg volledig omgeven door groen. De inplanting van een nieuwe kantorenzone op deze locatie zou een ongewenste nieuwe geïsoleerde ontwikkeling aan de rand van het KSG Herentals betekenen.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 151

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

° De woonwijk Wijngaard, ten noordoosten van de 15. Aanzet afbakeningslijn � Poederleeseweg, wordt opgenomen binnen de afbakeningslijn, met uitzondering van het onbebouwd Het te versterken stadscentrum en de strategische woongebied/woonuitbreidingsgebied dat grenst aan de ontwikkelingszones worden opgenomen in het stedelijk gebied. Kempense Heuvelrug • De afbakening is dus afhankelijk van de keuzes voor de Voor het gebied tussen de ring en Kapellenblok wordt ontwikkeling van bepaalde zoekzones (zie hoger). voorgesteld om de afbakeningslijn te voorzien tot op de grens met het woongebied (Koulaak) en Hieronder wordt een toelichting gegeven over de keuze van de woonuitbreidingsgebied (Kapellenblok), dat herbestemd zal afbakeningslijn. De bespreking begint bij het Netepark en volgt worden in het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine dan de wijzers van de klok: Nete en de Aa.

• • Het Netepark wordt omwille van haar belang als stedelijk De zoekzone voor stedelijk wonen Wo 5 Proostenbos- groen- en recreatiegebied opgenomen binnen de Kamergoor, inclusief Eandis-site wordt mee opgenomen afbakeningslijn. De grens tussen recreatie en groengebied, binnen de afbakeningslijn. De afbakening zal in het kader zoals vastgelegd in het gewestelijk RUP van de vallei van de van het op te maken RUP nog verder verfijnd en aangepast Kleine Nete en de Aa wordt hoofdzakelijk gevolgd. Dit worden. De afbakeningslijn valt bij voorkeur samen met de gewestelijk RUP is nog niet afgerond. In de voorstudie grens van het gewestelijk RUP van de vallei van de Kleine worden een aantal lokale wijzigingen voorgesteld aan de Nete en de Aa. Dit gewestelijk RUP is nog niet afgerond. afbakening van het gewestelijk RUP (versie PV 2 mei 2011) Beide afbakeningen zullen, bij verdere uitwerking, op elkaar omwille van ruimtelijke redenen. Beide afbakeningen zullen, afgestemd moeten worden bij verdere uitwerking, op elkaar afgestemd moeten worden. • In het oosten van Herentals wordt de afbakeningslijn • Het woongebied rondom de Poederleeseweg wordt als volgt voornamelijk bepaald door het Greesbos / Zavelbos en de afgebakend bestaande en gewenste bedrijventerreinen: ° ° Tussen het Netepark en de Poederleeseweg is een grote Zoekzone Greesbos / Zavelbos binnen de afbakeningslijn: onbebouwde zone, waar een nieuw rusthuis en groenzone de afbakeningslijn zal in het kader van het op te maken is gepland. Omdat een rusthuis een stedelijke functie kan PRUP nog verder verfijnd en aangepast worden. De zijn, stellen we voor om deze zone mee op te nemen afbakeningslijn heeft geen impact op de binnen de afbakeningslijn; ontwikkelingsperspectieven van de aanwezige ° Ook de residentiële woonwijk Ter Bueken, die ten noorden zonevreemde activiteiten / bedrijven ° van het nieuwe rusthuis gelegen is, wordt mee Zoekzone Be 5 als lokaal bedrijventerrein: binnen de opgenomen in het stedelijk gebied, inclusief de uitstulping afbakeningslijn woongebied (Watervoort – Noord-Dauwenland) ten oosten ° Zoekzone Be 4 als regionaal bedrijventerrein: binnen de van de Poederleeseweg; afbakeningslijn. De ruime afbakening is slechts indicatief

Afbakening stedelijk gebied Herentals 152

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

en zal in het kader van het op te maken PRUP voor het aansnijden van zoekzone Be 1: de ruime afbakening is regionaal bedrijventerrein nog verder verfijnd (wellicht slechts indicatief en zal in het kader van het op te maken ingeperkt) en aangepast worden: de afbakeningslijn van PRUP voor het regionaal bedrijventerrein nog verder het stedelijk gebied zal immers samenvallen met de grens verfijnd (wellicht ingeperkt) en aangepast worden: de van het PRUP voor het regionaal bedrijventerrein. afbakeningslijn van het stedelijk gebied zal immers ° De KMO-zone Aarschotseweg West mee opnemen binnen samenvallen met de grens van het PRUP voor het de afbakeningslijn. Het gaat om een relatief klein regionaal bedrijventerrein. bedrijventerrein grotendeels ingevuld door een op- en overslagsite voor brandstoffen; het bedrijventerrein hangt • In het westen wordt de afbakeningslijn bepaald door: ruimtelijk-functioneel samen met de bedrijvigheid in ° de voormalige militaire kazerne aan de Lierseweg; de Hannekenshoek en ligt op een strategische locatie. exacte ligging van de afbakeningslijn is te bekijken bij de ° Omwille van een logischere afwerking van het stedelijk opmaak van het PRUP gebied wordt voorgesteld om het natuurgebied tussen ° het regionaal bedrijventerrein De Beukelaer - Pareinlaan KMO-zone Aarschotseweg West en woonwijk Sint Janneke mee op te nemen. Er worden geen bijkomende ontwikkelingen gepland, maar dit is geen noodzaak.

• In het zuidoosten wordt het stedelijk gebied afgebakend aan de hand van het woongebied met volgende nuancering: ° De zoekzone Wo 6 Acialaan-Duifhuizen wordt meegenomen in de afbakeningslijn ° Het woonwagenpark aan de Herenthoutseweg sluit qua functie aan bij het stedelijk gebied. Het lijkt logisch dat deze binnen de afbakeningslijn wordt opgenomen.

• De zuidelijke afbakeningslijn wordt bepaald op basis van de zoekzone Be 1: ° De regionale bedrijvigheid van Heirenbroek, Wolfstee-Klein Gent en De Beukelaer-Pareinlaan maakt deel uit van het economisch netwerk Albertkanaal. Omdat de bedrijventerreinen (onder andere op vlak van ontsluiting, tewerkstelling, …) ook een relatie hebben met het stedelijk gebied Herentals worden ze ook opgenomen binnen de afbakeningslijn van het kleinstedelijk gebied. ° De precieze ligging van de afbakeningslijn in het zuiden is afhankelijk van de besluitvorming over het (gedeeltelijk)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 153

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

16. Voorstel actieplan �

Onderstaand worden per thema de acties met initiatiefnemer, betrokken actoren en prioriteit weergegeven. Er wordt voorgesteld om in het kader van de afbakening verschillende ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) op te maken.

In onderstaande tabel worden enkel de gemeentelijke acties opgesomd, die aan bod zijn gekomen tijdens de uitwerking van deze voorstudie. Andere gemeentelijke acties, die voortkomen uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan of andere beleidsplannen worden door dit actieplan niet gehypothekeerd. .

ACTIE OMSCHRIJVING INITIATIEFNEMER ­ BETROKKEN ACTOREN PRIORITEIT (niet limitatief) acties m.b.t. afbakening 1 opmaak PRUP afbakeningslijn provincie gem. Herentals (+ KT Herenthout en Grobbendonk), Ruimte Vl

acties m.b.t. mobiliteit 2 Onderzoek ontsluiting van zoekzone Be 4 provincie gem. Herentals, Ruimte KT (randvoorwaarden op basis van onderzoek naar Vl, AWV, MOW categorisering N13)

3 Onderzoek en opmaak RUP(s) buffer Ringlaan in gem. Herentals Ruimte Vl, AWV, KT functie van een verfijning en detaillering van deze provincie bufferzone op het gewestplan

acties m.b.t. wonen 4 Opmaak PRUP Kamergoor-Proostenbos voor de provincie gem. Herentals, Ruimte KT omzetting van agrarisch gebied naar woongebied Vl (en mogelijks ook in functie van openruimteverbinding en relatie met omgeving)

Afbakening stedelijk gebied Herentals 154

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

ACTIE OMSCHRIJVING INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN PRIORITEIT (niet limitatief) 5 Opmaak PRUP Acacialaan-Duifhuizen voor de provincie gem. Herentals, Ruimte KT omzetting van agrarisch gebied en randen Vl natuurgebied naar woongebied

6 Strategisch gebied Olympiadelaan

A Opmaak ruimtelijke visie in functie van wonen, provincie gem. Herentals, VMM, KT uitbreiding ziekenhuis, recreatie en volkstuinen in Ruimte Vl, OCMW, relatie met de overstromingsproblematiek ziekenhuis, OE, ANB

B Opmaak PRUP Olympiadelaan: herbestemming provincie gem. Herentals, VMM, KT van WG en WUG Olympiadelaan Ruimte Vl, OCMW, ziekenhuis, OE, ANB 7 Opmaak RUP Wuytsbergen - Spoorwegstraat in gem. Herentals provincie, Ruimte Vl KT functie van woonontwikkeling, behoud groen, ontsluiting en eventueel andere stedelijke functies; samenhang met signaalgebied te bekijken ifv integraal waterbeheer

8 Opmaak (overdruk)RUP ter verdichting / provincie gem. Herentals, Ruimte KT verfijning van het bestaande woongebied Vl

opmaak RUP(s) buffer Ringlaan ifv mogelijke Zie actie 3 woonontwikkelingen langs Ringlaan

acties m.b.t. bedrijvigheid 9 Opmaak PRUP “zoekzone ten oosten van provincie gem. Herentals, AWV, KT Hannekeshoek (Be 4)” voor omzetting van Ruimte Vl agrarisch gebied naar zone voor regionale bedrijvigheid (en mogelijks ook in functie van openruimteverbinding)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 155

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

ACTIE OMSCHRIJVING INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN PRIORITEIT (niet limitatief) 10 Onderzoek naar de opmaak PRUP “zoekzone ten provincie gem. Herentals, KT zuiden van Klein-Gent / Wolfstee (Be 1)” voor Herenthout en omzetting van agrarisch gebied naar zone voor Grobbendonk, Ruimte Vl regionale bedrijvigheid in functie van waterproblematiek, relictzone, HAG, enz.

11 Opmaak RUP Herstructureringsproject gem. Herentals provincie, RUP, IOK, KT Hannekeshoek Ruimte Vl

12 Opmaak RUP “Zoekzone ten noorden van gem. Herentals provincie, Ruimte Vl KT-LT Hannekeshoek (Be 5)” voor omzetting van bosgebied naar zone voor lokale bedrijvigheid

acties m.b.t. grootschalige detailhandel 13 Opmaak PRUP “Aarschotseweg” voor omzetting provincie gem. Herentals, Ruimte KT van KMO-zone naar grootschalige detailhandel (in Vl relatie met herstructureringsproject Hannekeshoek en zoekzone Be 4)

14 Laagland

A Opmaak PRUP “Laagland” in functie van provincie gem. Herentals , Ruimte KT grootschalige detailhandel Vl, AWV

B Visie op andere functies (zonevreemde woningen, gem. Herentals provincie, Ruimte Vl LT KMO,…)

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 156

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

ACTIE OMSCHRIJVING INITIATIEFNEMER BETROKKEN ACTOREN PRIORITEIT (niet limitatief) acties m.b.t. kantoren en stedelijke voorzieningen 15 Strategische zone stationsomgeving: uitwerking gem. Herentals NMBS, De Lijn, AWV, KT ruimtelijke ontwikkelingsvisie stationsomgeving provincie,

16 Opmaak ruimtelijke visie en RUP militair domein gem. Herentals provincie, Ruimte Vl KT Wolfstee

acties m.b.t. stedelijke groen- en recratiegebieden 17 Opmaak ruimtelijke visie en RUP stadsrandbos provincie gem. Herentals, Ruimte KT Greesbos / Zavelbos Vl

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 157

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

gerealiseerd, over te dragen naar de volgende planperiode Bijlage 1: provinciale taakstelling bedrijvigheid (vanaf 2007). Daarnaast wordt er in de gedeeltelijke herziening (pakket 3) van het RSV voor de planperiode vanaf 2007 een prognose voor bijkomende bedrijventerreinen van 98 ha extra berekend. Samengeteld komt dit neer op een nieuwe taakstelling van Versie: mei 2013 2.349 ha (2.251 ha + 98 ha) voor de planperiode vanaf 2007.

Taakstelling planperiode 1992-2007 In de gedeeltelijke herziening van het RSPA wordt dezelfde verdeling over de verschillende pakketten gehanteerd als voor De provincie is bevoegd voor de afbakening van bijkomende planperiode 1992-2007. Dit komt voor de provincie (pakket 3) regionale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en neer op een taakstelling van 367 ha voor de planperiode vanaf de specifieke economische knooppunten. In dit kader is in het 2007. RSPA aan de provincie een taakstelling van 437 ha bijkomende bedrijventerreinen toebedeeld voor de periode 1992-2007. Dit Overheveling taakstelling pakket (pakket 3) omvat ook de bijkomende lokale bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en de In het RSV is de mogelijkheid voorzien om voor bepaalde specifieke economische knooppunten. economische knooppunten waar het uitvoeren van een te omvangrijke taakstelling tot ruimtelijk onverantwoorde Taakstelling planperiode vanaf 2007 oplossingen zou leiden (= overschrijden van ruimtelijke draagkracht), een gedeelte van de Vlaamse taakstelling toe te Op 16 februari 2011 is de tweede partiële herziening van het wijzen aan economische knooppunten van een lager niveau RSV voor de planperiode vanaf 2007 bekrachtigd door het zoals de kleinstedelijke gebieden (RSV, p. 445). Vlaams Parlement. De provincie is parallel hiermee ook van start gegaan met een In het kader hiervan werd op 27 mei 2009 door provincie en gedeeltelijke herziening van het RSPA. Deze partiële herziening Vlaams gewest een protocol ondertekend waarmee een deel werd goedgekeurd door de Vlaams minister van Financiën, van de Vlaamse taakstelling voor de periode 1992-2007 werd Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport op 4 mei 2011. overgeheveld van het Vlaams gewest naar de provincie (principebeslissing deputatie dd. 23 april 2009 en goedkeuring In de voorbereiding van de gedeeltelijke herziening van het RSV deputatie dd. 20 mei 2009). Het gaat over een taakstelling van werd op Vlaams niveau voor de planperiode 1992-2007 een 150 ha. stand van zaken opgemaakt (referentiedatum: 1 januari 2007). Uit deze ruimtebalans blijkt dat er van de totale taakstelling van 2.927 ha (de taakstelling van de verschillende beleidsniveaus) Gelet op het aflopen van de planperiode 1992-2007 wordt in de voor de provincie Antwerpen 676 ha zijn gerealiseerd (het gedeeltelijke herziening van het RSPA deze overheveling betreft de samengetelde cijfers van de 4 pakketten). Er wordt toegepast op de overgedragen en herverdeelde cijfers voor de op Vlaams niveau voorgesteld om de 2.251 ha die niet werden nieuwe planperiode vanaf 2007.

Afbakening stedelijk gebied Herentals 158

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Totale taakstelling Invulling van de taakstelling20 Rekening houdend met de gedeeltelijke herzieningen van het RSV en het RSPA en met de overheveling komt de globale Overzicht naargelang planningsproces taakstelling van de provincie (pakket 3) op 517 ha (367 ha + 150 ha) voor de planperiode vanaf 2007. 2 gewestplanwijzigingen werden goedgekeurd na 1 januari 2000 (BVR 30 maart 2001) en dragen dus bij tot de te Dit cijfer van 517 ha omvat een deel van de totale taakstelling realiseren taakstelling: 1992-2007 dat niet werd gerealiseerd (door de overdracht zoals • economisch knooppunt Duffel (Reynaers): 23 ha; voorzien in de gedeeltelijke herziening van het RSV). Hierdoor • kleinstedelijk gebied Lier (Hagenbroek): 17 ha. komt dit cijfer in de plaats van de oorspronkelijke 437 ha van Beide gewestplanwijzigingen vullen 40 ha van de taakstelling in. de planperiode 1992-2007, en niet er bovenop. Op 7 juni 2004 werd de afbakening van het kleinstedelijk Realisaties vóór 1 januari 2007 gaven invulling aan de gebied Mol goedgekeurd door de minister. In dit kader werden taakstelling van 437 ha uit de planperiode 1992-2007. 3 PRUP’s voor bijkomende regionale bedrijventerreinen Realisaties ná 1 januari 2007 geven invulling aan de nieuwe goedgekeurd: taakstelling van 517 ha voor de planperiode vanaf 2007 (zie • PRUP Berkenbossen te Mol: 36 ha bijkomend gemengd verder). regionaal bedrijventerrein als uitbreiding van de

De nieuwe taakstelling van 517 ha wordt geoperationaliseerd in 20 De oppervlakten werden berekend in GIS. Bij de intekening van de de partiële herziening van het RSPA. contouren werd volgende werkwijze gehanteerd: • De contouren worden “bruto” ingetekend. M.a.w. ze omvatten Omgaan met provinciale taakstelling buffers, wegenis, …; • Zaken die niets met het bedrijventerrein te maken hebben In het RSPA is geen cijfermatige taakstelling voor bijkomende worden eruit gehaald (bv. woonlinten in PRUP De Kluis); regionale bedrijventerreinen opgenomen voor de afzonderlijke • Enkel de bijkomende oppervlakte wordt meegenomen. Dus kleinstedelijke gebieden en specifieke economische bestaande bedrijvenzones volgens het gewestplan en BPA’s knooppunten. Het aantal toe te bedelen hectare wordt geval worden eruit gesneden (bv. PRUP Willebroek-noord); per geval bepaald tijdens de voorstudies van de • Lokale bedrijventerreinen (GemRUP’s) in kleinstedelijke afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden of bij de gebieden en economische knooppunten worden meegenomen (bv. GemRUP Hoge Mauw Arendonk; GemRUP De Meiren- studies voor de regionale bedrijventerreinen in de specifieke Heuvelstraat Hoogstraten, GemRUP Winning Puurs, GemRUP economische knooppunten, in functie van de ruimtelijke De Brulen Arendonk en GemRUP Poort tot Noeveren Boom); draagkracht. De hieruit voortvloeiende oppervlakten worden • Regularisaties en uitbreidingen van zonevreemde bedrijven dan telkens getoetst met de globale taakstelling op provinciaal worden niet meegenomen (ook sectorale BPA’s/RUP’s), dus bv. niveau die in zijn globaliteit wordt bijgehouden. niet PRUP Rodendijk; • Bestemmingswijzigingen voor (nieuwe) kantoren worden wel meegeteld (maar komen tot op heden niet voor).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 159

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

bestaande industriezones op het gewestplan. Dit PRUP GemRUP wordt 4 ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd21. werd echter door de provincieraad terug ingetrokken als In Hoogstraten werd dus in totaal 66 ha van de taakstelling gevolg van een schorsingsarrest door de Raad van State gerealiseerd. (arrest nr. 144.477 van 17 mei 2005); • PRUP Holven te Balen (economisch knooppunt): Als uitvoering van het kaderplan voor de ruimtelijk- herbestemming van bestaande ambachtelijke zone naar economische ontwikkeling van de Brabantse poort (Niel, gemengd regionaal bedrijventerrein incl. uitbreiding met Boom, Puurs, Willebroek en Bornem) werden ook reeds een 19 ha; aantal PRUP’s opgemaakt: • PRUP Stenehei te Dessel: 13 ha gemengd regionaal • PRUP Pullaar te Puurs (economisch knooppunt): bedrijventerrein. omzetting van 31 ha agrarisch gebied naar regionaal In totaal werden in het kleinstedelijk gebied Mol en in het bedrijventerrein (goedkeuring minister op 12 juli 2004); economisch knooppunt Balen 32 ha van de provinciale • PRUP Krekelenberg II te Boom (kleinstedelijk gebied) en taakstelling gerealiseerd. Niel: omzetting van lokaal bedrijventerrein met openbaar karakter naar regionaal bedrijventerrein. Ook bij de afbakening van het kleinstedelijk gebied Lier werd Omdat het gaat over een bestaande bedrijvenzone op een bijkomend regionaal bedrijventerrein aangeduid. Het PRUP het gewestplan, draagt dit PRUP niet bij tot de Antwerpsesteenweg werd door de minister goedgekeurd op 28 provinciale taakstelling (goedkeuring minister op 7 juni juli 2006 en is goed voor 26 ha bijkomende regionale 2006); bedrijvigheid. • PRUP Willebroek-noord bis te Willebroek en Puurs (economische knooppunten): herstructurering van een Ingevolge een bindende bepaling van de partiële herziening van bestaande brownfield met een uitbreiding van 14 ha het GRS van Bornem maakte de gemeente een GemRUP (goedkeuring minister op 22 december 2008); (Achterhaalde bedrijventerreinen) op waarmee 3 achterhaalde • PRUP De Hulst te Willebroek (economisch knooppunt) KMO-zones in het centrum van Bornem worden omgezet naar en Mechelen: bijkomend gemengd regionaal woongebied. Dit GemRUP werd op 6 april 2006 goedgekeurd bedrijventerrein van 33 ha als uitbreiding van een door deputatie waardoor 0,5 ha bedrijventerrein werd omgezet bestaand industriegebied volgens het gewestplan naar woongebied. (goedkeuring minister op 1 december 2009). In de Brabantse poort werd dus tot op heden 78 ha In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied gerealiseerd. Hoogstraten werd een bijkomende zone aangeduid voor de vestiging van regionale bedrijvigheid. Het PRUP De Kluis werd In het economisch knooppunt Arendonk heeft de deputatie op op 14 mei 2007 door de minister goedgekeurd. Middels dit 28 augustus 2008 een GemRUP goedgekeurd (Hoge Mauw). In PRUP werd 62 ha regionaal bedrijventerrein bij gecreëerd. In Hoogstraten heeft de deputatie op 13 juli 2006 ook een 21 Pakket 3 heeft betrekking op zowel de regionale als de lokale GemRUP goedgekeurd (De Meiren-Heuvelstraat). In dit bedrijventerreinen in de kleinstedelijke gebieden en economische knooppunten (RSV p. 446).

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 160

Dossiernummer: PROJ-2011-0007 dit GemRUP wordt 14 ha bijkomend bedrijventerrein In het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Geel gerealiseerd. werd 92 ha bijkomend regionale bedrijvigheid bestemd. De Op 31 juli 2008 keurde de deputatie het GemRUP De Brulen PRUP’s werden op 10 april 2012 door de minister goedgekeurd. goed. Met dit GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein gerealiseerd. In totaal werden reeds 348 ha herbestemd naar In Arendonk werd dus in totaal 14,5 ha van de taakstelling bedrijventerrein. gerealiseerd.

In het economisch knooppunt Puurs heeft de deputatie op 20 Chronologisch overzicht mei 2010 een GemRUP goedgekeurd (Schipstraat). In dit GemRUP wordt 0,5 ha bedrijventerrein omgezet naar In onderstaande tabel worden de herbestemmingen die woongebied. Op 23 december 2010 keurde de deputatie het bijdragen tot de provinciale taakstelling samengevat. Er wordt GemRUP Winning te Puurs goed waarin 5 ha bijkomend een onderscheid gemaakt tussen: bedrijventerrein wordt gerealiseerd. In het GemRUP 1. ­ herbestemmingen die werden goedgekeurd vóór 1 Ruisbroekdorp wordt 1,5 ha bedrijventerrein omgezet naar januari 2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 6 planperiode 1992-2007; oktober 2011. 2. ­ herbestemmingen die werden goedgekeurd ná 1 januari In Puurs werd dus in totaal 3 ha van de taakstelling 2007: deze dragen bij tot de taakstelling voor de gerealiseerd. planperiode vanaf 2007.

In Boom heeft de deputatie op 29 juli 2010 een GemRUP Vóór 1 januari 2007 (invulling taakstelling 1992-2007): goedgekeurd (Poort tot Noeveren). In dit GemRUP wordt 3 ha Datum RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n) # ha bijkomend bedrijventerrein gerealiseerd. In het GemRUP Poort goedkeurin ng tot Noeveren fase 2 wordt 5 ha bedrijventerrein omgezet naar g woongebied. De deputatie keurde dit GemRUP goed op 30 juni 31 juli BPA Landelijk gebied Bornem 1 2011. 1991 deelplan 44 Met de GemRUP’s in Boom werd dus de taakstelling in totaal 29 BPA Industriezone Bornem -26 met 2 ha verminderd. augustus 2000 In het economisch knooppunt Duffel heeft de deputatie op 14 30 maart Gewestplanwijziging Lier 17 oktober 2010 een GemRUP goedgekeurd (Ter Elst-Kerkenblok). 2001 Hagenbroek In dit GemRUP wordt 2 ha bedrijventerrein omgezet naar 30 maart Gewestplanwijziging Duffel 23 woongebied. 2001 Reynaers 7 juni PRUP Holven Balen 19 2004 7 juni PRUP Stenehei Dessel 13

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 161

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

2004 2010 Noeveren 12 juli PRUP Pullaar Puurs 31 23 GemRUP Winning Puurs 5 2004 december 6 april GemRUP Achterhaalde Bornem -0,5 2010 2006 bedrijventerreinen 14 oktober GemRUP Ter Elst- Duffel -2 13 juli GemRUP De Hoogstraten 4 2010 Kerkenblok 2006 Meiren/Heuvelstraat 30 juni GemRUP Poort tot Boom -5 28 juli PRUP Lier 26 2011 Noeveren fase 2 2006 Antwerpsesteenweg 6 oktober GemRUP Puurs -1,5 totaal 1992-2007 107, 2011 Ruisbroekdorp 5 10 april PRUP’s afbakening Geel 92 2012 kleinstedelijk gebied Geel 10 juli Afbakening Mol 37 2012 kleinstedelijk gebied Ná 1 januari 2007 (invulling taakstelling planperiode vanaf Mol 2007): PRUP Berkenbossen Datum RUP/gewestplanwijzigi Gemeente(n) # ha Oost * goedkeurin ng PRUP Berkenbossen g West 14 mei PRUP De Kluis Hoogstraten 62 10 juli Afbakening Dessel 10,5 2007 2012 kleinstedelijk gebied 31 juli GemRUP De Brulen Arendonk 0,5 Mol 2008 PRUP Stenenhei fase 28 GemRUP Hoge Mauw Arendonk 14 2 augustus totaal vanaf 2007 262 2008 22 PRUP Willebroek- Willebroek/Puurs 14 * Voetnoot: het PRUP “Berkenbossen Oost” (30 ha) werd geschorst december noord bis door de Raadvan State. 2008 1 PRUP De Hulst Willebroek/Mechel 33 december en 2009 20 mei GemRUP Schipstraat Puurs -0,5 2010 29 juli GemRUP Poort tot Boom 3

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 162

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Saldo planperiode vanaf 2007 resultaten van het overleg en het openbaar onderzoek. Om de verdere verdeling over de provincie te bekijken, kan dus voor Berekening saldo deze processen voorlopig enkel gewerkt worden met aannames en “vorken” waarbinnen de te herbestemmen oppervlakte zich 107,5 ha van de herbestemmingen werden gerealiseerd vóór 1 zal bevinden. januari 2007 en zijn aldus reeds meegerekend bij de herberekening die werd gemaakt in het kader van de partiële Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha) herziening van het RSV. De herbestemmingen die werden voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het doorgevoerd ná 1 januari 2007 (in totaal 200,5 ha) geven reeds specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele invulling aan de taakstelling voor de planperiode vanaf 2007. toekomstige herzieningen van reeds afgeronde planningsprocessen. Het saldo bedraagt dus: Ten gevolge van de verhoogde taakstelling voor de planperiode 517 ha provinciale taakstelling pakket 3 vanaf 2007, worden voor de lopende planningsprocessen planperiode vanaf 2007 volgende cijfers geraamd: - 262 ha invulling na 1 januari 2007 • De maximale oppervlakte bijkomend regionaal bedrijventerrein in het PRUP Ooievaarsnest te Puurs 255 ha bedraagt ca. 40 ha; • In de omgeving van de A12 te Willebroek worden 2 PRUP’s opgemaakt voor de realisatie van bijkomende Er zijn dus nog 255 ha aan bijkomende regionale regionale bedrijventerreinen. Het PRUP “Willebroek- bedrijventerreinen te verdelen. Centraal” en het PRUP “Willebroek-Zuid” zorgen samen voor 54 ha bijkomende regionale bedrijventerreinen. • Processen in voorbereiding Momenteel wordt een ruimtelijk onderzoek gevoerd naar de mogelijkheden voor de uitbreiding van het bestaande De lopende planningsprocessen moeten worden gekaderd bedrijventerrein “Antwerpsesteenweg” te Lier. De binnen de nieuwe taakstelling voor de planperiode vanaf 2007 maximale uitbreiding voor het PRUP “Duwijck fase III” te en werden in dit kader geherevalueerd. Voor bepaalde Lier bedraagt 30 ha. processen resulteerde dit in een hoger cijfer dan wat initieel (op basis van de taakstelling 1992-2007) werd vooropgesteld in Deze cijfers zijn getoetst aan de taakstelling van 517 ha voor eerdere provinciale beleidsdocumenten. de planperiode vanaf 2007. Het spreekt voor zich dat ook in de toekomst deze cijfers kunnen wijzigen als de taakstelling Het vermelde aantal ha in onderstaande opsomming zijn wijzigt. vermoedelijke cijfers. Het uiteindelijke cijfer zal pas vastliggen op het moment dat de procedures voor de herbestemmingen volledig zijn afgerond. Veel hangt immers nog af van de

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 163

Dossiernummer: PROJ-2011-0007

Processen in voorbereiding (invulling taakstelling planperiode vanaf 2007):

PRUP/planningsproces Gemeente(n) Gemiddeld # ha PRUP Ooievaarsnest Puurs 40 PRUP’s afbakening Heist-op-den- 25 kleindstedelijk gebied Berg Heist-op-den-Berg PRUP Willebroek-Centraal Willebroek 31 (A12) PRUP Willebroek-Zuid (A12) Willebroek 23 PRUP Duwijck fase III Lier 30 PRUP SPEK Malle Malle PRUP afbakening kleinstedelijk Boom gebied Boom TOTAAL in voorbereiding 149

Gemiddeld rest er dus een saldo van 106 ha (255 ha – 149 ha) voor de kleinstedelijke gebieden Boom en Herentals, het specifiek economisch knooppunt Malle en eventuele toekomstige herzieningen van reeds afgeronde planningsprocessen.

AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED HERENTALS 164