UNIVERSITEIT GENT

FACULTEIT POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN

DOORLICHTING VAN NEWS CORPORATION: GLOBAAL

MEDIARIJK MET MACHTIGE BOUWHEER

Wetenschappelijke verhandeling

aantal woorden: 24.972

KAREN DE ROEP

MASTERPROEF COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN afstudeerrichting JOURNALISTIEK

PROMOTOR: PROF. DR. KARIN RAEYMAECKERS

COMMISSARIS: TIM HOEBEKE

COMMISSARIS: STIJN JOYE

ACADEMIEJAAR 2009 - 2010

Abstract

In deze masterproef zullen we een grondige analyse uitvoeren van het media-imperium van Rupert Murdoch, News Corporation. Wij zullen hierbij aandacht hebben voor de ontwikkeling van de verschillende mediamarkten waarin Murdoch actief is en voor zijn impact op en bijdrage aan de evolutie van deze markten. We houden rekening met verschillende aspecten en subaspecten die zich kunnen voordoen in het medialandschap van de onderzochte landen zoals concentratie, globalisering of net lokalisatie, hypercommercialisatie en tabloidisering. We bekijken ook de regulering die wel degelijk een grote rol kan spelen in de ontplooiing van de mediasector en zelfs bepaalde trends zoals concentratie en globalisatie in sommige gevallen kan tegenhouden. We willen duidelijk maken dat het strategisch en zakelijk talent van een man als Rupert Murdoch kan leiden tot grote verwezenlijkingen op mediavlak, maar evengoed een invloed kan hebben op politieke en economische factoren.

------

1

Inhoudstabel

1. Inleiding……………………………………………………………………………………………...6

2. Concentratie…………………………………………………………………………………………8

1. Inleiding…………………………………………………………………………………………...8

2. Vormen van concentratie………………………………………………………………………….8

2.1 Horizontale concentratie……………………………………………………………………...8

2.2 Verticale concentratie………………………………………………………………………...9

2.3 Kruisparticipatie……………………………………………………………………………...9

2.4 Relatieve concentratie………………………………………………………………………..9

3. Concentratie: feit of fictie?...... 10

4. Gevolgen van mediaconcentratie………………………………………………………………...10

5. Hypercommercialisatie…………………………………………………………………………..13

6. Globalisatie………………………………………………………………………………………15

3. Rupert’s life: van krantenboer tot media tycoon………………………………………………...18

1. Inleiding………………………………………………………………………………………….18

2. Keith Murdoch: de grondlegger………………………………………………………………….18

3. Rupert Murdoch: de bouwheer…………………………………………………………………..19

4. Uitbreiding in Australië………………………………………………………………………….20

5. Verovering van de wereld………………………………………………………………………..21

6. Het resultaat: News Corporation………………………………………………………………...24

7. Elisabeth, Lachlan & James Murdoch: de toekomst?...... 25

7.1 Elisabeth Murdoch…………………………………………………………………………..25

7.2 Lachlan Murdoch……………………………………………………………………………26

7.3 James Murdoch……………………………………………………………………………...27

4. Murdoch’s bakermat: Australië…………………………………………………………………..29

1. Inleiding………………………………………………………………………………………….29

2. Kenmerken van de Australische print……………………………………………………………29

2.1 Hoge concentratiegraad……………………………………………………………………..29

2.2 Beperkende regulering………………………………………………………………………29

2.3 Dominantie van Murdoch…………………………………………………………………...30 2

2.4 Regionale pers: Tony O‟Reilly……………………………………………………………...30

3. Murdoch kranten en magazines………………………………………………………………….31

3.1 Kranten……………………………………………………………………………………...31

3.1.1 Herald & Weekly Times……………………………………………………………..31

3.1.2 The Australian………………………………………………………………………..32

3.1.3 mX…………………………………………………………………………………...33

3.2 Magazines…………………………………………………………………………………...33

3.2.1 Pacific Media & Printing (PMP)…………………………………………………….33

3.2.2 News Magazines……………………………………………………………………..33

4. Murdoch AV en andere bezittingen……………………………………………………………...34

4.1 Audiovisuele media…………………………………………………………………………34

4.1.1 Premium Movie Partnership…………………………………………………………34

4.1.2 Premier Media Group………………………………………………………………..34

4.2 Andere bezittingen…………………………………………………………………………..34

4.2.1 News Digital Media………………………………………………………………….34

5. Murdoch: macht en invloed……………………………………………………………………...35

5. Groot-Brittannië…………………………………………………………………………………...37

1. Inleiding………………………………………………………………………………………….37

2. Kenmerken van de Britse print…………………………………………………………………..37

2.1 Hoge concentratiegraad……………………………………………………………………..37

2.2 Internationalisering………………………………………………………………………….37

2.3 Vage regulering……………………………………………………………………………..38

2.4 Polarisatie tussen tabloid en kwaliteit………………………………………………………38

3. Kenmerken van de Britse AV-media…………………………………………………………….39

3.1 Triumviraat BBC - ITV - BskyB……………………………………………………………39

3.2 Regulering…………………………………………………………………………………..39

4. Murdoch print……………………………………………………………………………………40

4.1 News of the World…………………………………………………………………………..40

4.2 The Sun……………………………………………………………………………………...41

4.3 The Times & The Sunday Times……………………………………………………………42

3

4.4 The London Paper…………………………………………………………………………..43

5. Murdoch AV……………………………………………………………………………………..43

5.1 BskyB……………………………………………………………………………………….43

6. Murdoch marktstrategieën……………………………………………………………………….44

6.1 Prijzenoorlog………………………………………………………………………………..44

6.2 Aandeel in ITV……………………………………………………………………………...44

7. Murdoch: macht en invloed……………………………………………………………………...45

7.1 Politiek-economisch………………………………………………………………………...45

7.2 Wapping revolutie…………………………………………………………………………..46

6. USA: de metropolis………………………………………………………………………………...48

1. Inleiding………………………………………………………………………………………….48

2. Kenmerken van het Amerikaanse medialandschap……………………………………………...48

2.1 Deregulering………………………………………………………………………………48

2.2 Concentratie & conglomeratie………………………………………………………………49

2.3 Sterke commerciële oriëntering……………………………………………………………..49

2.4 Mediabedrijven als machtscentra…………………………………………………………...49

3. Murdoch print……………………………………………………………………………………50

3.1 Fase 1………………………………………………………………………………………..50

3.2 Fase 2………………………………………………………………………………………..51

3.2.1 Consumer Media Group……………………………………………………………...51

3.2.2 Dow Jones Local Media Group……………………………………………………...51

3.2.3 Community Newspaper Group………………………………………………………52

3.3 The New York Post…………………………………………………………………………52

3.4 The Wall Street Journal……………………………………………………………………..53

4. Murdoch AV……………………………………………………………………………………..54

4.1 FOX Broadcasting Company……………………………………………………………….54

4.2 FOX News Channel…………………………………………………………………………55

4.3 Andere bezittingen…………………………………………………………………………..56

5. Murdoch nieuwe media………………………………………………………………………….57

5.1 MySpace…………………………………………………………………………………….57

4

6. Murdoch: macht en invloed……………………………………………………………………...57

7. Azië: de toekomst…………………………………………………………………………………..60

1. Inleiding………………………………………………………………………………………….60

2. Cruciale kenmerken van het Aziatisch medialandschap………………………………………...60

3. Murdoch print……………………………………………………………………………………60

4. Murdoch AV……………………………………………………………………………………..61

4.1 Star TV……………………………………………………………………………………...61

4.2 Phoenix……………………………………………………………………………………...62

4.3 Lokale stations in India……………………………………………………………………..63

5. Wendy Deng……………………………………………………………………………………..63

6. Murdoch: invloed maar ook aanpassing…………………………………………………………64

8. Algemeen besluit…………………………………………………………………………………...66

9. Bibliografie…………………………………………………………………………………………68

1. Boeken en bijdragen uit readers…………………………………………………………………68

2. Wetenschappelijke artikels………………………………………………………………………70

3. Artikels uit kranten en magazines………………………………………………………………..72

4. Internetbronnen…………………………………………………………………………………..75

5. Ander bronnenmateriaal…………………………………………………………………………79

5

1. Inleiding

De media worden meer dan eens de hoeksteen van onze maatschappij genoemd, een noodzakelijk iets om een democratie naar behoren te laten functioneren. We kunnen niet anders dan beamen dat ze een almaar belangrijkere rol zijn gaan opnemen in de samenleving: mensen worden namelijk steeds meer afhankelijk van de media voor hun informatievoorziening en opinievorming. We gaan hier niet poneren dat de media als enige factor een doorslaggevende impact hebben op wat mensen denken en voelen, maar ze gaan in elk geval een significante bijdrage leveren. Vooral de laatste twee decennia zien we steeds minder spelers op de markt verschijnen. Meerdere auteurs geven aan dat er daardoor minder competitie en diversiteit is waardoor niet meer alle stemmen aan bod komen en de media dus niet objectief werken (Alger, 1998; Baker, 2007; McChesney, 1999). Vandaar is het van belang dat we inzicht krijgen in de werking van spelers die aldoor dominanter worden op de mediamarkt. Het is pas vanaf het moment dat we hun strategische en zakelijke beslissingen volledig kritisch kunnen doorgronden dat we stappen kunnen ondernemen om de media terug te laten evolueren tot een goede en efficiënte waakhond van de democratie. Met een doorlichting van het media-imperium van Rupert Murdoch zetten we dus alvast een eerste stap in de goede richting.

We kozen voor News Corporation omdat dit een mediabedrijf is dat perfect alle lopende markttrends kan illustreren. News Corp. heeft niet alleen een serieuze dominantie op zijn oorspronkelijke thuismarkt Australië, maar is ook de meest globale speler onder alle mediagiganten. Het is dan ook belangrijk om eerst zicht te krijgen op de belangrijkste mediaontwikkelingen van de voorbije jaren om het imperium van Murdoch volledig te kunnen kaderen: we staan in hoofdstuk 2 stil bij de met elkaar samenhangende aspecten concentratie, globalisering en hypercommercialisatie.

In de daaropvolgende hoofdstukken bekijken we hoe Murdoch‟s imperium tot stand kwam en wat hij tot op vandaag allemaal bezit. In hoofdstuk 3 bekijken we de algemene ontwikkeling van het mediabedrijf, maar leggen we ook het verleden en de toekomst van News Corporation onder de loep: Rupert‟s vader speelde namelijk een belangrijke rol bij de opbouw van zijn mediarijk en zijn kinderen zullen ongetwijfeld een rol spelen in het toekomstige verloop van het bedrijf. In hoofdstuk 4, 5, 6 en 7 zullen we een diepere analyse uitvoeren van gebieden waar hij zeer actief is. Europa en Latijns- Amerika zullen we hier buiten beschouwing laten om ons te focussen op zijn bakermat Australië, belangrijke uitbreidingsgebieden Groot-Brittannië en de USA en recent target Azië, waar Murdoch zijn uitbreidingsstrategieën moest aanpassen aan de eigenheden van plaatselijke markten.

In elk van deze landenanalyses zullen we terugkoppelen naar de aangehaalde begrippen in hoofdstuk 2 en algemene kenmerken van het medialandschap om duidelijk te maken dat News Corporation inderdaad het perfecte voorbeeld is om te wijzen op alle huidige mediaontwikkelingen, en om het

6

grotere geheel niet uit het oog te verliezen. We halen ook telkens zijn macht en invloed aan om aan te tonen hoe belangrijk het is om meer inzicht te krijgen in zowel grote mediaconglomeraten als de werkwijze van hun bestuurders.

7

2. Concentratie

1. Inleiding

Wanneer men spreekt over concentratie, dan bedoelt men dat het aantal zelfstandige ondernemingen daalt. Dat is met andere woorden het geval wanneer bedrijven fusioneren, concerns vormen of aan belangenverstrengeling doen. Op die manier weet men dus van voren af aan hoe de verhoudingen op de markt zullen liggen. Zo wordt het zeer moeilijk om binnen een bepaalde markt nog te manoeuvreren (Raeymaeckers, 2008, p. 30). Concentratie is een fenomeen dat men niet alleen in de mediasector terugvindt, maar even goed in elke andere tak van de economie. Toch mag men concentratie in andere industrieën niet zomaar vergelijken met concentratie in de communicatiesector. In andere industrieën zorgt het vooral voor marktmacht, oligopolische prijszetting en worden voor sommige spelers bepaalde handelspraktijken onmogelijk. In de mediasector kan concentratie zorgen voor nog veel verregaandere gevolgen: het kan de waarden, ideeën en de politiek van een individu, een groep of zelfs een land veranderen (Bogart, 2000, p. XX). De media hebben namelijk de macht om een bepaalde visie, voorkeur of opinie te verspreiden. In se moeten zij alle visies aan bod laten komen, omdat zij de rol van waakhond moeten vervullen in een democratische maatschappij. Maar het proces van concentratie is in staat om heel dit principe op de helling te plaatsen. Grote mediaondernemingen streven namelijk in hoofdzaak naar winst en durven daardoor weleens te vergeten dat ze een belangrijke rol ten dienste van de samenleving te vervullen hebben (Baker, 2007, pp. 6-7).

2. Vormen van concentratie

De meeste mediabedrijven stellen zich niet tevreden met hun huidige positie en willen graag hun vleugels uit strekken. Er bestaan dan ook verschillende mogelijkheden om uit te breiden, de marktpositie te vergroten of op zijn minst om de eigen positie veilig te stellen.

2.1 Horizontale concentratie

Horizontale concentratie doet zich voor wanneer een mediabedrijf controle verwerft over een concurrent die zich binnen hetzelfde marksegment bevindt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een televisieomroep een andere televisieomroep verwerft. Wanneer het bedrijf dus meerdere entiteiten binnen hetzelfde medium controleert, dan spreekt men van ketenvorming. Deze concentratievorm kwam oorspronkelijk het meeste voor en is ook al vaak onderzocht door regulators en economen (Alger, 1998; Compaine, 2000b, Flew, 2007).

8

2.2 Verticale concentratie

Er is sprake van verticale concentratie wanneer een bedrijf zich inlaat met meer dan één van de activiteiten in de bevoorradingsketen van de industrie, namelijk de productie, het bundelen en de distributie van media-inhoud. Een volledig verticaal geïntegreerd bedrijf bezit bijvoorbeeld zijn eigen papiermolen, heeft zijn eigen journalisten, doet zijn eigen typesetting, heeft zelf drukpersen en doet ook de distributie naar de klanten toe (Alger, 1998, Compaine, 2000b, Doyle, 2002).

2.3 Kruisparticipatie

Er zijn ook mediabedrijven die aan een specifieke vorm van horizontale concentratie doen, namelijk kruisparticipatie (cross-ownership). Dit betekent dat het bedrijf meer dan één medium binnen dezelfde bedrijfskolom controleert. In dit geval zullen bijvoorbeeld een krant en een televisiestation eigendom zijn van één en hetzelfde mediabedrijf. Men spreekt ook over diagonale concentratie of conglomeratie (Compaine, 2000b, p. 548). Conglomeratie omdat media-eigenaars vaak ware imperia opbouwen die verschillende subsectoren van de markt - kranten, films, televisie, Internet,… - overvleugelen (Doyle, 2002, pp. 66-67).

Een van de grote voordelen van crossmediale expansie is dat men synergie kan doorvoeren. Onder synergie vallen voornamelijk de cross-verkoop, de cross-promotie en geprivilegieerde toegang (Herman & McChesney, 1997, p. 54). In feite verwijst deze praktijk vooral naar een strategie waarbij mediabedrijven cross-promotie voeren voor hun eigen sterren, programma‟s en merchandising op hun eigen media-outlets. Maar de grote mediaspelers sluiten evengoed strategische allianties met sterkhouders op vlak van marketing en verkoop. Zulke deals verhogen natuurlijk enkel de winstgevendheid en concurrentiepositie van de grote mediaspelers, want de primaire vereiste om aan synergie te doen is kapitaal (Andersen, 2000, p.6; Herman & McChesney, 1997, p. 55).

2.4 Relatieve concentratie

Mediabedrijven houden zich niet alleen bezig met fusies en overnames, ze gaan evengoed verschillende allianties, partnerschappen en andersoortige connecties aan met andere marktspelers (Bogart, 2000, XX). Joint ventures bieden mediabedrijven heel wat voordelen: op die manier kunnen ze hun kapitaal bundelen, risico‟s spreiden en reduceren, resources beter spreiden, informatie delen, talent en expertise van de andere bedrijven binnenhalen en nieuwe internationale markten exploreren. Voor dat laatste zoekt men vaak een lokale partner die de thuismarkt zeer goed kent (Bogart, 2000; Herman & McChesney, 1997). Sánchez-Tabernero & Carjaval (2002, p. 39) voegen er nog aan toe dat mediabedrijven door joint ventures voor zichzelf geen groei verwezenlijken, maar dat de competitieve situatie op de markt daardoor wel verandert. Bedrijven verenigen zich voor wederzijdse bescherming en op die manier bemoeilijken ze dus ook de penetratie van nieuwe spelers op de markt. 9

Maar joint-ventures aangaan kan ook problemen creëren, namelijk wanneer de mediapartners een verschillende visie hebben op de ontwikkeling van het gezamenlijk bedrijf (Herman & McChesney, 1997, p. 56).

3. Concentratie: feit of fictie?

Weinig auteurs die zich bezighouden met dit fenomeen zullen ontkennen dat het concentratieproces zich serieus heeft doorgezet in de loop van de 20ste eeuw (Alger, 1998; Clarcke & Riddell, 1992; McChesney, 1999). Sommige mediabedrijven hadden grote ambities en staken zelfs de landsgrenzen over op zoek naar expansiemogelijkheden. Zo ontstonden er echte megaconglomeraten die de volledige mediamarkt steeds meer domineren: Disney, Time Warner, Viacom, NewsCorp., Bertelsmann, Sony en Vivendi (Bagdikian, 2004, pp. 27-28). Daarnaast zijn er ook nog een zestig à zeventigtal machtige nationale en regionale mediaconglomeraten en conglomeraten die zich internationaal op nichemarkten richten. Met andere woorden: de mediamarkt is voor het moment in handen van een beperkte groep spelers, die vooral afkomstig zijn uit de USA en Europa (McChesney, 1999, p. 104).

Toch zijn er auteurs zoals Compaine (2000a, 2000b) die dit beeld nuanceren. Hij stelt dat er inderdaad meer concentratie is dan vroeger, maar dat er geen sprake is van een oligarchische structuur: de media zijn in handen van duizenden firma‟s en die zijn in handen van duizenden mensen. Hij stelt met andere woorden een diversiteit van eigendom vast. Bovendien vindt hij dat het Internet alles veranderd heeft: iedereen kan zijn boodschap nu kwijt en er zijn geen barrières op vlak van kapitaal en regulering.

Compaine (2000b, p. 576) gelooft er dus in dat er naast de bestaande spelers ook nieuwe mediabedrijven zullen ontstaan, waardoor we eerder zullen te maken krijgen met een overvloed aan informatie en fragmentatie dan met concentratie en schaarsheid.

Dit laatste wordt sterk in twijfel getrokken door Bogart (2000, p. 45) die stelt dat het veel moeilijker wordt voor nieuwe mediabedrijven om de markt te betreden als de macht in handen komt van een kleinere groep spelers. Die vaste waarden hebben namelijk een stevige financiële basis en knowhow waar ze op kunnen terugvallen. Starters hebben deze mogelijkheden in vele gevallen nog niet, waardoor ze zwakker staan ten opzichte van de groten.

4. Gevolgen van mediaconcentratie

Vaak wordt het concentratieproces aanzien als een evolutie waar niet veel goeds van kan komen, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Financiële analisten zien voordelen bij fusies zoals meer efficiëntie en uitbreiding van geografische of productmarkten. Ook wordt er volgens hen vaak zo een

10

superieur management en grotere knowhow binnengebracht (Compaine, 2000b, p. 564). Ook Raeymaeckers (2008, pp. 28-29) haalt meerdere voordelen van het concentratieproces aan:

- Concentratie leidt tot schaalvoordelen: de stukprijs daalt doordat er grotere volumes worden geproduceerd. - De vaste kosten dalen naarmate de afzetmarkt groter wordt. - Ook de transactiekosten gaan naar beneden wanneer er sprake is van verticale concentratie. - Door het concentratieproces kan er zich ook een reclame-spiraaleffect voordoen. In dynamische markten kan dat ervoor zorgen dat meerdere bedrijven van deze groei profiteren. - Ook op vlak van content kan men besparen: deze kan gerecycleerd worden via verschillende kanalen. - Grote conglomeraten kunnen de winst van hun succesnummers gebruiken om de verliezen bij hun zorgenkindjes op te vangen.

Samenwerkingsverbanden of fusies kunnen ook zeer voordelig zijn voor groepen die in de huidige marktstructuur weinig of geen kans meer hebben om te overleven. Doordat ze opgevangen worden door een grote speler kunnen zij het hoofd boven water blijven houden.

Toch zijn er veel auteurs die vooral de negatieve kant van het plaatje belichten: in hun ogen kunnen deze voordelen niet opwegen tegen de grote nadelen. Doyle (2002, p. 18) stelt dat door concentratie in de sector de oorspronkelijke variëteit aan autonome en onafhankelijke mediaorganisaties drastisch krimpt. Dit heeft als gevolg dat de stem van bepaalde groepen uit de samenleving gewoonweg verdwijnt uit de samenleving. Media-eigenaars staan er niet voor te springen om voorkeuren en opinies in hun media naar voren te brengen die niet de hunne zijn.

De media-industrie hoort ontegensprekelijk tot de businesswereld en heeft dus dezelfde belangen te verdedigen als andere grote ondernemingen. Media-eigenaars en zelfs managers behoren vaak tot de rijke elite die zeer doordachte doelen hebben op politiek als commercieel vlak. Hun belangen stemmen dan ook vaak niet overeen met die van de meerderheid van de bevolking (McChesney, 1999, p. 30). Bagdikian (2004, p. 10) stelt dat ze daarom vooral een conservatief neoliberaal gedachtegoed verspreiden en ook de voorkeur hebben voor een conservatief beleid, omdat dit vooral de bedrijfswereld ten goede komt.

Media-eigenaars kunnen dan ook invloed uitoefenen op de redactionele inhoud, zodat vooral de belangen van hun eigen groep aan bod komen en op die manier andere meningen uitsluiten (Alger, 1998; Doyle, 2002). Media-eigenaars kunnen zowel direct als indirect ingrijpen. Hoewel Curran & Seaton (1997, pp. 72-77) door onderzoek in Groot-Brittanië wel degelijk voorbeelden van direct redactioneel ingrijpen hebben vastgesteld, nuanceren auteurs als Herman & Chomsky (1988) dit beeld. Zij stellen dat invloed zelden rechtstreeks is: uitgevers gaan niet aan hun journalisten zeggen hoe een

11

artikel moet worden geschreven. Toch willen ze de rol en invloed van media-eigenaars zeker niet onderschatten: onrechtstreekse invloed is wel degelijk aanwezig. Zij stellen namelijk de managers aan en bepalen soms zelfs welk personeel er op de nieuwsredacties komt (Sánchez-Tabernero & Carvajal, 2002, p.25). Zij bepalen ook de competitieve strategie en stellen het businessplan op (Doyle, 2002, p. 19).

Men kan zich afvragen of het publiek zich ook effectief laat beïnvloeden door de waarden overgebracht door grote mediaspelers. McKnight (2003, pp. 355-356) stelt dat er onenigheid is over deze kwestie. Er zijn auteurs die de media een belangrijke rol toedichten en stellen dat ze een belangrijke bijdrage geleverd hebben aan grote maatschappelijke veranderingen. Anderen vinden de klemtoon op de rol van de media overdreven en stellen dat er ook rekening moet gehouden worden met andere beïnvloedende factoren. We kunnen hierover dus geen sluitende uitspraken doen, maar over het algemeen kunnen we wel stellen dat de media sterk aanwezig zijn in het leven van vele mensen: ze spelen dus zeker een rol in de agenda-setting en hebben ook een zekere impact op het politiek proces (Alger, 1998, p. 5). Er is met andere woorden toch zeker en indirecte invloed op de publieke opinie (McKnight, 2003).

Grote mediaspelers willen dus uitbreiden om politieke invloed te verwerven, hun belangen te verspreiden, maar even goed expanderen ze om hun eigen ego te strelen (Bogart, 2000, p. XX). Maar de belangrijkste motor achter het concentratieproces is het kapitalistische streven naar winst, waardoor commerciële motieven vaak de bovenhand halen (McChesney, 2001). Omdat men kosten wil besparen, gaat men meer personeel afdanken. Op redacties bijvoorbeeld zullen de overgebleven journalisten crossmediaal moeten werken. Ze krijgen op die manier heel wat meer werk en dit bevordert absoluut de kwaliteit van de journalistiek niet (Klinenberg, 2005, p.48). Ook Baker (2007, p.36) beaamt dat de nieuwskwaliteit er over het algemeen op achteruit gaat wanneer de bedrijfsconcentratie toeneemt. Mediagiganten zullen ook meer geneigd zijn om tabloidisatie door te voeren. Men brengt „soft news and stories‟ omdat men ervan overtuigd is dat dat is wat het publiek wil en omdat ze heel gemakkelijk en goedkoop te produceren zijn. Alger (1998, p. 182) stelde ook vast dat onafhankelijke media meer inspanningen doen dan media uit een conglomeraat. Deze instellingen zouden ook minder werk uitbesteden, meer aan onderzoeksjournalistiek doen en ook meer (duur) buitenlandnieuws brengen.

Alger (1998, pp. 156-157) stelt eerder dat het concentratieproces maar een onrechtstreekse reden is van maatregelen zoals kostenreductie en afdanken van personeel. Hij poneert namelijk dat bedrijven die uitbreiden, soms iets te hongerig zijn naar die expansie. Zij willen te veel te snel en dat leidt vaak tot een schuldenberg, waardoor zulke maatregelen moeten getroffen worden.

12

Toch moeten we voorzichtig zijn met gelijk welke uitspraak over de gevolgen van concentratie. Smith (2000, p. 82) stelt dat er nog maar weinig onderzoek gebeurd is naar de werkelijke gevolgen van concentratie en mediamonopolies. We weten nog niet echt of een vermindering van concurrentie tussen mediaspelers effectief een verschil uitmaakt. Ook Compaine (2000b, p. 564) sluit zich hierbij aan: de realiteit geeft meestal een complexer plaatje weer dan de hierboven omschreven situatie.

5. Hypercommercialisatie

Concentratie en (hyper-)commercialisatie zijn twee fenomenen die hand in hand gaan. Mediabedrijven willen net als andere ondernemingen hun winst maximaliseren waardoor commerciële doeleinden voorop worden geplaatst. Commercialisatie leidt dus tot concentratie, want hoe meer een mediabedrijf groeit, hoe meer winst het normalerwijs kan maken (Alger, 1998; Raeymaeckers, 2008). Maar omgekeerd zullen concentratie en conglomeratie ook de commercialisatie van de media en zelfs de maatschappij versnellen: hoe minders spelers op de markt met gelijkaardige commerciële belangen, hoe minder alternatieven voor de consument om op terug te vallen. Men kan de mediagiganten hier dan ook niet meer voor vergelden met de dreiging te kiezen voor een concurrent (Bagdikian, 2004; Baker, 2007).

Mediagiganten zullen thans verhullen dat ze enkel activiteiten opzetten vanuit commercieel eigenbelang. Op inhoudelijk vlak beweren ze dat ze het publiek geven wat ze willen. Ze zenden bijvoorbeeld programma‟s uit waarin seks en criminaliteit centraal staan. Deze programma‟s hebben een lage productiekost en trekken een groot publiek aan, waardoor ze ook aantrekkelijk worden voor adverteerders (McChesney, 1999, pp. 32-34). Vitale informatie en nieuws worden gereduceerd tot tabloidnieuws doordrongen van sensatie, human interest en fluff. Buitenlands nieuws en diepgravende journalistiek worden geweerd, omdat het publiek er zogezegd niet in geïnteresseerd is (Alger, 1998, pp.173-175). In de boeken- en tijdschriftensector stoot men nichepublicaties meer en meer af ten voordele van de bestsellers. Uit onderzoek is al gebleken dat dit aanbod niet geheel strookt met wat het publiek werkelijk wil. Vraag creëert inderdaad aanbod, maar na een tijd creëert het aanbod eerder de vraag (McChesney, 1999, pp. 37-38).

Zulke situatie ontstaat natuurlijk als men weet dat de reclamemarkt een belangrijke bron van inkomsten - zo niet de belangrijkste bron - is. Herman & Chomsky (1988) stellen dat adverteerders meer macht en invloed hebben dan men denkt. Zo zal mijn bijvoorbeeld in de nieuwsberichtgeving voorzichtig omspringen met adverteerders, uit schrik dat ze zich anders zouden terugtrekken. Daarenboven komt nog dat leiders van andere bedrijven ook vaak zetelen in de Raden van Bestuur van onze grote mediaondernemingen, waardoor hun belangen nog meer verstrengeld geraken en vaak kritische berichtgeving over de bedrijfswereld uitblijft (Anderson, 2000, pp 9-10). De band tussen mediafirma‟s en product marketeers lijkt alleen maar sterker te worden: ook al is onafhankelijke 13

berichtgeving onontbeerlijk om het publiek correct te informeren, de barrières tussen „Kerk‟ en „Staat‟ lijken steeds vager te worden (Anderson, 2000; Herman & McChesney, 1997).

Adverteerders vinden die inhoud rondom hun reclame ook zeer belangrijk. Om ze tevreden te stellen gaat men ze vaak meer inspraak geven op vlak van media- en nieuwsinhoud (Bagdikian, 2004, p. 246). Dit kan ertoe leiden dat commerciële boodschappen de niet- reclame-inhoud binnendringen en dat er eerder sprake is van een promoboodschap verhuld als journalistieke bijdrage (McAllister, 2000, p. 102). Maar het kan er ook voor zorgen dat bepaalde artikels die niet in hun kraam passen niet gepubliceerd worden. Grote adverteerders richten zich namelijk vooral tot de koopkrachtige burger, met als resultaat dat er voor hen veel businessnieuws wordt gepubliceerd. Arbeidsverslaggeving, nieuws dat minder rijke lagen van de bevolking zou kunnen interesseren of nieuws over wantoestanden zal daardoor in de verdrukking komen. Een artikel over pakweg een vakbondsstaking of de Derdewereldproblematiek „staat‟ natuurlijk niet naast een advertentie van een luxeproduct (McChesney, 1999; Thussu, 2007; Siochrú, 2004).

Het is hierboven al duidelijk geworden dat ook journalistiek wordt gezien als een melkkoe waaruit men zoveel mogelijk winst moet zien te puren. Journalistieke bijdrages moeten met andere woorden zo goedkoop mogelijk geproduceerd worden. Daarom dat men vaak beroep doet op officiële nieuwsbronnen zoals de overheid of een bedrijf (Bennett, 2004, p. 140). Jammer genoeg is deze informatie niet altijd even betrouwbaar: deze instellingen gaan nooit informatie verspreiden die henzelf in een slecht daglicht stelt of waar ze het niet mee eens zijn. Op die manier wordt de bevolking dus niet correct of maar gedeeltelijk geïnformeerd (Bagdikian, 2004, p. 19).

Wanneer het commerciële ethos domineert, dan is dat inderdaad goed om grote winsten te genereren, maar wat met informatie en het democratische discours? Informatie die belangrijk is in een democratische maatschappij wordt minder snel op de nieuwsagenda geplaatst en mediaproducten weerspiegelen ook steeds meer de interesses van de rijken: de media-eigenaars of degenen die in de media adverteren (Andersen, 2000, pp. 7-8; 15). Er zijn ook nog andere sociale gevolgen waar mediagiganten en adverteerders niet bij stilstaan: er ontstaat stilaan een maatschappij waarin consumptie centraal komt te staan. Zo creëert men een bevolking van couch potatoes, terwijl de media in feite ook moet zorgen voor enige public service onder de vorm van educatie en politieke en culturele mediaproducten (McChesney, 1999; Baker, 2007).

Bogart (2000, p.9) stelt zich dan ook terecht de vraag: “Why should the media be different?”:

 Er is te veel commercialisatie.  Ze dienen de adverteerders in plaats van het publiek.

14

 Er is een te grote drive naar sensatie en trivialisatie.  Dit verstoort ons realiteitsbeeld.

6. Globalisatie

Tot voor de jaren ‟80 en ‟90 werden de media traditioneel lokaal of nationaal georganiseerd. Er was wel import van enkele mediabedrijven uit de USA, maar dit was beperkt (Compaine, 2000b). Maar vanaf de jaren ‟80 kwam een globalisatietendens van grote mediaspelers op gang: dit betekent dat de concentratie zich zodanig voordoet dat er grote internationale bedrijven ontstaan die informatie- en entertainmentbedrijven omsluiten die vroeger in lokale handen waren. Op internationaal vlak zien we drie tendensen aan de oppervlakte komen: ontstaan van krantenketens, cross-ownership en de aankoop van media door industriële concerns (Smith, 2000, p. 71).

We kunnen ons de vraag stellen waarom mediabedrijven de grenzen overstaken. Ten eerste, omdat ze door de ontwikkeling van nieuwe communicatietechnologieën in de mogelijkheid werden gesteld: het werd nu haalbaar en zelfs lucratief om media-imperia op te bouwen. Een andere reden was omdat hun eigen markt weinig of geen groeimogelijkheden meer bood. Vaak beperkte de nationale wetgeving een verdere expansie in eigen land. Door de internationale kaart te trekken konden ze die wetgeving gemakkelijk omzeilen (McChesney, 2001; Raeymaeckers, 2008). Herman & McChesney (1997, p. 11) voegen daar nog aan toe dat mediabedrijven voornamelijk door concurrentiedruk zich in nieuwe media en gerelateerde (of niet-gerelateerde) industrieën storten en uiteindelijk voor internationale expansie gaan.

Maar deze globalisatie werd vooral mogelijk doordat het vrije marktbeleid gepromoot werd. Vooral de USA en Groot-Brittannië spoorden aan om private bedrijven aan te moedigen, economieën te openen, overal ter wereld marktgebaseerde mediasystemen op te zetten en zich te verzetten tegen niet marktvriendelijke overheden (McChesney, 2004, pp. 10-11). De campagne „free flow of information‟ werd gelanceerd: men wilde zonder beperkingen of begrenzingen aan zaken doen. De USA en Groot- Brittannië waren dan ook de eerste twee naties die overgingen tot een neoliberale deregulering en commercialisering van communicatie. Op die manier konden er sterke transnationale conglomeraten ontstaan die zo een „globale publieke sfeer‟ zouden kunnen bereiken (Herman & McChesney, 1997, p.151). Al snel gingen internationale organen zoals de Wereldhandelsorganisatie ook overstag, die het beleid van deregulering en commercialisering gingen ondersteunen (Yong Jin, 2008, p. 365). Niet alle landen waren tevreden met deze situatie omwille van hun relatief zwakke concurrentiepositie en hun verlangen om hun onafhankelijkheid en gezag te behouden op politiek en economisch vlak en op vlak van communicatie (Herman & McChesney, 1997, p. 151).

15

Vaak doemt bij globalisatie het schrikbeeld op van de “Hollywood juggernaut”, die naties zou overspoelen met commerciële junk (McChesney, 2004, p.16). Maar de globalisatietendens kan effectief ook leiden tot enkele positieve impulsen. Herman & Mc Chesney (1997, p.8) zetten ze even op een rij:

- Door de staat gecontroleerde omroepsystemen krijgen er door de globale media concurrentie bij: daardoor voelen ze meer druk en gaan ze vaak hun diensten uitbreiden en uitdiepen. Zo krijgen deze eerder slecht presterende, zelfvoldane omroepen toch een nieuw elan. - Mediaglobalisatie zorgde voor een snelle verspreiding van de Westerse populaire cultuur, die „overal‟ gesmaakt wordt. Zo ontstaat er een soort van „globale cultuur‟. Nu dit standpunt moet wel genuanceerd worden. Tomlinson (1996) stelt dat er geen sprake kan zijn van een globale cultuur en dat de Westerse cultuur niet door alle volkeren met open armen wordt ontvangen. Zij houden liever vast aan de tradities van hun eigen cultuur. - Sommige „Westerse‟ waarden zoals het recht om zelf de denken, gelijkwaardigheid van de vrouw en andere minderheden worden op die manier verspreid. In landen waar de media corrupt zijn of worden gecensureerd door de overheid, kan de globale media met andere woorden als een progressieve kracht werken (McChesney, 2001). Dit wordt dan weer genuanceerd door Bogart (2000, p. XVIII) die stelt dat mediaspelers inderdaad internationaal uitbreiden, maar dat men internationaal vooral entertainment levert en geen nieuws en informatie. Dit komt omdat enkel entertainment aanvaardbaar is voor strikte overheden zoals China.

Maar, tegenover andere aspecten van globalisatie kan men dan weer minder optimistisch en positief staan:

- Zo heeft Smith (2000, pp. 73-74) het over politieke en ethische problemen die ontstaan door het globalisatieproces. De nieuwe alomtegenwoordigheid van kabel en satelliet - vooral uit de USA - tast volgens hem onvermijdelijk de aspiraties aan van kleinere naties en de ethische minderheden onder hen. Deze worden nu blootgesteld aan het materiaal geproduceerd door grotere naties. Enkel een aangepast mediabeleid lijkt dan nog het redmiddel van minderheidsculturen. Toch moet er ook meegegeven worden dat de mediagiganten niet per se hun content gaan opdringen. Thussu (2007, pp. 556- 557) spreekt dan ook over het fenomeen van „desiglobalisatie‟: de mediareuzen gaan hun producten aanpassen aan de lokale markten en zich een nationalistisch gezicht geven. - Door de globalisering zal ook het commerciële communicatiemodel zich globaal gaan manifesteren. Dit model heeft duidelijk zijn eigen logica: alles is in private handen en is afhankelijk van de inkomsten die men uit de reclamemarkt haalt (McChesney, 2004; Price, 1996). Zo verspreidt men ook onrechtstreeks de consumptiecultuur, waarvan de media afhankelijk zijn (Thussu, 1997, p. 393). Dit globale commerciële mediasysteem integreert zich met andere woorden gemakkelijk in het globale

16

marktsysteem en probeert alle noden ervan in te willigen. Op die manier creëert men media die steeds meer controle verwerven op informatie flows, meer politieke invloed krijgen en steeds meer in de mogelijkheid worden gesteld om de media-agenda en de politieke agenda te beïnvloeden (Herman & McChesney, 1997). Volgens Thussu (1997, p. 135) zal zulk commercieel mediasysteem de bevolking uiteindelijk meer schade dan goed aanbrengen. De media vervullen hun cruciale rol niet meer in de publieke sfeer: ze promoten debat en democratie niet meer, brengen de publieke opinie niet meer naar buiten en er vindt geen enkele vorm van publiek discours meer plaats.

Wat we hierboven proberen beschrijven hebben, vormt het kader waarbinnen we het media-imperium van Rupert Murdoch, NewsCorporation, zullen situeren.

17

3. Rupert’s life: van krantenboer tot media tycoon

1. Inleiding

Rupert Murdoch is ontegensprekelijk een veelbesproken man. Er zijn al essays, boeken en krantenartikels volgeschreven over zijn verwezenlijkingen. Daaruit blijkt dat Murdoch wel degelijk een gigantisch media-imperium heeft kunnen opbouwen. News Corporation is misschien nog niet het grootste imperium, maar het wordt wel beschouwd als de meest complete en globale mediafirma (Herman & McChesney, 1997; McChesney, 2004). Dit mediarijk is natuurlijk niet in één dag gebouwd: daarom willen we even stil staan bij de realisatie, groei en structuur van News Corporation en de man achter al deze verwezenlijkingen: Rupert Murdoch. We leggen ook zijn familie onder de loep: zijn vader Keith, die Rupert de fundamenten van zijn imperium aanreikte en diens leven enorm heeft beïnvloed, en zijn kinderen waarvan hij hoopt dat ze de toekomst zijn van News Corporation.

2. Keith Murdoch: de grondlegger

Rupert‟s vader Keith wist al op jonge leeftijd dat hij journalist wilde worden. Hij mocht beginnen bij de Melbourne Age als correspondent van het district Malvern, waar de Age niet goed scoorde. Keith verbeterde wel degelijk het lokale nieuws en de oplage steeg in dat gebied (Regan, 1976, p. 28). Later werd hij parlementair reporter bij de Age. Vanuit deze positie kon hij gemakkelijk contacten leggen met een pak notabelen. In 1912 werd hij politiek correspondent voor de avondkrant Sun (Sydney) van Hugh Denision en twee jaar later nieuwsredacteur van World. In 1915 stuurde Denision hem naar London, waar hij hoofdredacteur werd van United Cable Service. Na de oorlog breidde Murdoch United Cable Service uit naar India en Zuid-Afrika (Serle, 1986, p. 622).

In 1920 bracht hij voor The Times verslag uit over het bezoek van de prins van Wales aan Australazië. Er was dan ook een hechte band ontstaan met Northcliffe en hij werkte zelfs vanuit diens kantoren. Maar hij wou niet officieel voor Northcliffe werken, omdat volgens hem hun vriendschap dan op de helling zou komen te staan. Dus ging hij in zee met Theodore Fink van de Herald & Weekly Times en een jaar later werd hij hoofdredacteur van de avondkrant Herald in Melbourne, een saaie krant, rijp voor hervorming. Murdoch hervormde de krant dan ook naar het model van Northcliffe‟s kranten Daily Mail en Evening News: de krant integreerde meer foto‟s en begon meer human interest verhalen te brengen. Door Murdoch‟s inbreng steeg de oplage spectaculair. In 1928 werd hij zelfs aangesteld als directeur. Daardoor moest hij het meeste werk overlaten aan zijn redacteurs, maar de Herald bleef zijn grote liefde (Regan, 1976, pp. 30-31; Serle, 1986, pp. 623-624).

Murdoch‟s imperium begon uit te breiden in 1926 met de overname van de West Australian. In 1929 viel hij de Advertiser uit Adelaide aan door in naam van de Herald de ochtendkrant Register te 18

verwerven. Uiteindelijk werd Murdoch voorzitter van Advertiser Newspapers, doekte de Register op en verwierf hij belangen in de Herald. Eind jaren ‟20 kocht hij zelf ook aandelen van de Daily Mail. In 1933 werd de Courier aangekocht en werden beide kranten samengevoegd tot de Courier-Mail. Murdoch en zijn partners richtten daarvoor Queensland Newspapers op, waarover hij persoonlijk de controle in handen nam. Tegen 1934 hadden Murdoch en de Herald belangen in 11 van de 65 commerciële radiostations: de eerste nationale mediaketen was geboren (Serle, 1986, p. 625).

In 1933 werd Keith geridderd en ging hij voortaan door het leven als Sir Keith. Na Fink‟s dood in 1942 werd hij voorzitter van de Herald. In 1949 ging hij op pensioen en verliet hij al zijn posten, behoudens die als voorzitter van de Herald. Hij stierf in 1952 aan de gevolgen van kanker. Tijdens zijn leven was hij enorm bezig met de financiële toekomst van zijn familie en het uitbouwen van een krantenbasis voor zijn zoon Rupert. In 1948 kreeg hij zelf de controle over Adelaide News en investeerde hij fel in Queensland Newspapers. Rupert kreeg zo de kans om zijn imperium uit te bouwen vanuit Adelaide News (Regan, 1976, p. 26, Serle, 1986, pp. 626-627).

3. Rupert Murdoch: de bouwheer

Rupert Murdoch werd in 1931 geboren als tweede van vier kinderen. In die tijd was zijn vader al een significant figuur in de Australische persindustrie: hij groeide bijgevolg op in een invloedrijke en geprivilegieerde omgeving (Alger, 1998, p. 44). Al op zeer jonge leeftijd bracht zijn vader hem zo veel mogelijk bij over kranten en de industrie er rond. Als jonge knaap werd hij naar de Geelong Grammar School gestuurd, een kostschool met strikte discipline. Rupert kon zich niet verzoenen met deze aanpak en begon te rebelleren. Op school werd hij vaak gepest en aanzien als outsider. Dit had veel te maken met zijn vader en diens positie. In deze periode begon hij ook steeds meer geloof te hechten aan diepsocialistische principes, waardoor hij zelfs de bijnaam „Red Rupert‟ kreeg (Auletta, 1998, p. 270- 271).

Na zijn humaniora trok Rupert naar Engeland, waar hij filosofie, politiek en economie ging studeren aan de Oxford University. Regan (1976, p. 37) haalt aan dat zijn links idealisme toch al ietwat getemperd was toen hij daar aankwam, maar Alger (1998, p. 44) meent dat hij zich nog steeds verdiepte in de linkse filosofie en graag Lenin citeerde, dit als reactie op de dominantie van zijn vader. Zijn vader was hier allerminst mee opgezet, als anticommunist van de oude school zijnde (Regan, 1976, p. 31). Toen Sir Keith in 1952 stierf, keerde Rupert terug naar huis om de begrafenis bij te wonen. Hij voelde zich verantwoordelijk en wou zijn vader‟s business overnemen. Maar op aandringen van zijn moeder keerde hij toch terug naar Oxford om zijn studies af te maken en om er journalistieke ervaring op te doen. Dat deed hij in Londen als redacteur bij de Daily Express, een eerder sensatiegerichte krant van Lord Beaverbook (Alger, 1998, p. 44).

19

Maar de honger om terug huiswaarts te keren was groot en binnen het jaar repte Rupert zich terug naar Australië. Rupert had altijd gedacht dat zijn vader een grote persbaron was, maar in feite bezat die nog slechts drie kranten, namelijk Adelaide News, Sunday Mail en Courier-Mail. Toen Sir Keith stierf, zag de financiële toestand er ook niet bepaald rooskleurig uit en de bewindvoerders zagen zich verplicht om de Courier-Mail van de hand te doen om de schuldenput te dichten. De concurrentie zag hier de kans om de familie Murdoch uit de business te krijgen, maar dat was buiten Rupert gerekend. Hij wou kostte wat het kost het bedrijf staande houden en trok ten oorlog, iets waar hij met volle teugen van genoot (Auletta, 1998, pp. 271-272).

4. Uitbreiding in Australië

Rupert was vastberaden de erfenis van zijn vader uit te breiden tot een groot mediabedrijf, dat zich niet enkel inliet met kranten. In de late jaren ‟50, toen Adelaide News op volle toeren begon te draaien, vond hij dat het tijd was om van zich te laten horen. Hij besefte ook maar al te goed dat een avondkrant in een kleinere stad hem geen enkele mogelijkheid bood om ook maar enig initiatief te nemen. Murdoch wist dat wanneer hij meer publicaties had, deze complementair konden werken en elkaar konden ondersteunen. Hij beweert nog steeds dat dit laatste zijn grootste drijfveer was om over te gaan tot de aankoop van het magazine New Idea en de Perth Sunday Times (Alger, 1998, p. 54; Regan, 1976, p. 53).

De Raad van Bestuur van het bedrijf had nog steeds geen vertrouwen in de jonge Rupert die zijn manier van werken ook niet gewoon waren. Zijn vader Keith was veel meer berekend, terwijl Rupert eerder verkoos om risico‟s te nemen. Maar de sceptische houding van de Raad verdween geleidelijk aan. Vanaf het moment dat hij de licentie voor Channel Nine televisie in Adelaide in de wacht sleepte, wist men dat hij zakelijk talent had (Palmer & Tunstall, 1991, p.125). Murdoch probeerde in Perth ook het tweede televisiestation te bemachtigen, maar deze poging mislukte (Regan, 1976, p. 54).

Murdoch wilde meer dan enkele regionale kranten. In 1958 kwam hij op het idee om een nationale Tv- krant te lanceren. Hij besefte dat hij geen ervaring had met het maken van zulke krant, dus vloog hij naar de USA om te gaan kijken hoe ze daar Tv-kranten produceerden. De trip bracht hem voldoende inspiratie op en TV Week werd gelanceerd. In deze periode groeide bij hem ook de idee om zijn grote concurrent in Adelaide, The Advertiser over te kopen. Hij was bereid om veertien miljoen pond op tafel te leggen. Dit bedrag was bijna surreëel, omdat hij voor dit bijeen te krijgen verscheidene instanties moest aanspreken. Zijn bod werd uiteindelijk afgewezen, maar het plaatste The Advertiser wel in een zwakkere positie: de aandeelhouders kenden nu de werkelijke waarde van de krant, wat betekende dat hun aandelen jarenlang veel lager hadden gestaan dan het bod van Murdoch (Regan, 1976, p. 58-59).

20

Murdoch‟s ambities groeiden en begin jaren ‟60 wilde hij voet aan wal krijgen in Sydney. Hij zag dat de buitenwijken begonnen te bloeien door de komst van nieuwe shoppingcentra en kocht daarom Cumberland Newspapers, een keten van voorstedelijke kranten. Snel daarna verwierf hij zijn eerste grote marktpublicatie: een namiddagkrant uit Sydney, de tabloid Daily Mirror en zondagseditie Sunday Mirror. Murdoch was niet meer te stuiten: in 1962 zou hij de markt in Nieuw-Zeeland beginnen te exploreren, startte hij een Tv-station in Sydney en lanceerde hij The Australian, het eerste nationale dagblad van Australië. Met deze krant leverde hij waarschijnlijk zijn meest significante bijdrage aan de Australische media (Griffen-Foley, 2002, p.96).

Ondertussen was duidelijk geworden dat de Daily Telegraph en Sunday Telegraph van Packer in moeilijke papieren zaten. In 1972 gaat Packer na een lange strijd uiteindelijk voor de bijl en verkoopt de Telegraph-kranten aan News Limited van Murdoch, die ondertussen al in Londen neergestreken was. In 1979 verwerft hij ook het derde televisiestation van Sydney, O-10 (Griffen-Foley, 2002, p.97; Regan, 1976, p.68).

1987 werd het jaar van Murdoch in Australië: hij kreeg de controle over Herald & Weekly Times. Zelf noemde hij het „de grootste krantenovername in de wereld‟. Zo voegde hij zes stedelijke dagbladen, heel wat magazines en provinciale en voorstedelijke kranten toe aan News Limited en werd hij ook actief in Melbourne. De overname kan controversieel genoemd worden, want hij kreeg van dan af aan 70 percent van de totale Australische krantenmarkt in handen. Toch beschouwde de Trade Practices Commission deze overname niet als marktdominantie en liet ze gewoon doorgaan (Henningham, 1993, pp.63; 67).

Ook de introductie van betaaltelevisie in de jaren '90 zou niet leiden tot nieuwe spelers op de mediamarkt. De eerste Australische betaaltelevisieoperator, Australis Media ging failliet zodat de markt nog maar drie spelers zou tellen: Foxtel en Optus Vision die zich richten tot de steden en Austar die de gewesten bedient. Naast Packer had ook Murdoch een aandeel van 25 procent in Foxtel (Griffen-Foley, 2002, p. 99).

5. Verovering van de wereld

Murdoch is een man met honger naar macht en winst en Australië bood hem geen verdere mogelijkheden meer. Eind jaren ‟60 begon daarom zijn reis rond de wereld. In de latere hoofdstukken zal hier dieper op ingegaan worden.

Murdoch zoekt naar expansie en vindt die in Groot-Brittannië. Hij zou van 1969 tot 1973 ook effectief in London verblijven. In deze periode kunnen we Murdoch het best bestempelen als persbaron, omdat hij vooral actief is in de krantensector. Ook in Groot-Brittannië zouden zijn eerste veroveringen kranten zijn (Palmer & Tunstall, 1991, p. 125). Zijn eerste buit veroverde hij in 1969, na een 21

overnamestrijd met Robert Maxwell, eigenaar van Pergamon Press. Het werd News of the World, een Londense tabloid op zondag. Niet veel later kon hij zijn handen leggen op een andere tabloid uit Londen, namelijk Sun, na alweer een confrontatie met Maxwell gewonnen te hebben. De Sun zal ook symbool staan voor een verschuiving in zijn politieke gedachtegoed: hij zegt de Oxford socialist in zichzelf voorgoed vaarwel en omarmt de kapitalistische ideologie. Onder Murdoch‟s leiderschap zou de Sun het trouwens zeer goed doen: tegen 1973 steeg de oplage van één naar drie miljoen en genereerde voldoende winst om een volgend project te financieren (Auletta, 1998, pp. 272; 274).

De periode van 1973 tot 1983 kan aangeduid worden als Murdoch‟s eerste Amerikaanse fase: hij vestigde zich in New York om van daaruit ook de krantenmarkt te betreden. Zijn eerste aankopen werden Antonio Express en San Antonio News uit Texas. Zo verkreeg hij hier een monopoliesituatie en de kranten werden dan ook een commercieel succes. Murdoch wilde natuurlijk ook andere grote steden aanboren en verlegde zijn actieterrein achtereenvolgens naar New York (1976), Boston (1982) en Chicago (1983). Maar in deze steden had hij niet de luxepositie van monopolist. Nu kreeg hij te maken met sterke concurrentie, waardoor de New York Post, de Boston Herald en The Chicago Sun Times voornamelijk verlieslatend waren. Dit verlies werd gedekt door de winst die Murdoch haalde uit enkele succesvolle magazines. Hij had onder andere een dominante positie binnen New York City magazines. In tussentijd liet hij ook weer van zich horen op de Britse markt: in 1981 nam hij de prestigieuze kranten The Times en Sunday Times uit Londen over. Op die manier wist hij ook twee ware kwaliteitskranten toe te voegen aan zijn palmares (Palmer & Tunstall, 1991, p. 125). Murdoch wist beide kranten zelfs weer winstgevend te maken door zijn gebruikelijke strategie van personeelsverschuivingen en ontslagen door te voeren (Alger, 1998, p. 45).

Vanaf 1983 kunnen we spreken van Murdoch‟s tweede Amerikaanse fase: hij wou ook in de audiovisuele industrie bezittingen naar zich toetrekken. Hij kocht een mislukte live satellietzender die hij herdoopte tot Skyband Inc. Kort daarop verwierf hij ook aandelen in Warner Communications, maar dit bleef vrij gelimiteerd. Hij slaagde er wel in om de grote filmstudio Twentieth Century Fox binnen te rijven, tot dan toe zijn duurste aankoop ooit (Palmer & Tunstall, 1991, p. 125) Daarna kon hij de hand leggen de Metromedia Tv-stations. Hiervoor moest hij wel een groot obstakel overwinnen: het was namelijk verboden voor buitenlanders om Amerikaanse Tv-stations te bezitten. Murdoch loste dit netjes op door in 1985 zijn Australisch staatsburgerschap te ruilen voor het Amerikaanse. Deze laatste twee aankopen linkte hij uiteindelijk aan elkaar via het Fox Netwerk (Seymour-Ure, 1996, p.130).

In 1987 kocht Murdoch de Amerikaanse uitgeverij Harper & Row en in 1988 het Schotse Collins. Hij voegde ze samen tot HarperCollins en werd zo een belangrijke globale uitgever van boeken. In 1988 had hij zijn zinnen gezet op Triangle, een magazine-uitgever: zo werd hij eigenaar van onder andere

22

TV Guide, Seventeen en Daily Racing Form, die elk in hun eigen sector zeer sterk scoorden (Palmer & Tunstall, 1991, p. 126).

Murdoch wilde begin jaren ‟90 meedrijven op het succes van satelliettelevisie. Maar de Britse satellietomroep BSkyB waarvan News International meerderheidsaandeelhouder is, zou Murdoch een serieuze kater bezorgen. Door BSkyB, maar ook door andere dure aankopen zoals van Triangle, zat Murdoch met een enorme schuldenput. Zijn imperium stond aan de rand van het faillissement, maar een last-minute deal met 157 banken in 1991 zou hem redden: zij herfinancierden zijn schulden (Seymour-Ure, 1996, p.130).

Na een tijd begon Sky toch winst te boeken en was het volgens Murdoch het moment om zich te lanceren op de Aziatische markt: hij verwierf het satellietbedrijf Star TV uit Hong Kong. Star TV was op dat moment te bekijken in 53 landen en bereikte zo‟n 2,7 biljoen mensen. Door Star TV aan te kopen kwam hij ook onrechtstreeks in het bezit van het Indische Zee TV (Seymoure-Ure, 1996, p. 131). News Corporation bezit ook aandelen in de Chinese televisieomroep Phoenix TV en Tata Sky, de derde grootste satellietgroep van India. Ook recent richtte Murdoch zijn pijlen op Azië: in 2008 kondigde hij aan dat hij een pak geld zou vrijmaken voor de lancering van zes lokale televisiekanalen in India. Hij deed deze investering omdat men vermoedt dat de satellietmarkt er zal boomen door het opkomen van een welgestelde middenklasse (Arnott, 2008, 5 augustus).

In 1995 ging hij in de USA een alliantie aan met MCI de tweede grootste telefoonmaatschappij over lange afstand. Dit met het vooruitzicht op het leveren van informatie en entertainment aan News Corp. via het digitale netwerk van MCI (Seymoure-Ure, 1996, p. 131). Een jaar later richt hij ook het Fox News Channel op: een 24 op 24 u kabel nieuwsnetwerk, concurrent voor CNN en ondertussen de nummer één op vlak van live nieuwscontent (Wolgemuth, 2009, p. 37). In datzelfde jaar kocht hij ook News World Media aan, waardoor zijn Tv-stations in de USA nu meer dan 40 percent van de Amerikaanse bevolking bereiken. Halverwege 1998 kocht Murdoch ook 40 percent van Rainbow Media aan, de programma-afdeling van Tv-operator Cablevision en lanceerde als dusdanig een nationaal sportnetwerk, dat een concurrent moest worden van ESPN: Fox Sports Net. Maar ook op de andere continenten werd hij stilaan bedrijvig: in Latijns- Amerika werd hij actief op de markt van kabel TV en in 1998 richtte hij een filiaal van News Corp. op in Italië: News Corp. Europe. Van hieruit moest de expansie in continentale televisie gebeuren, vooral met de focus op Italië, Spanje en Frankrijk (McChesney, 2004, p. 99).

Ook in de jaren 2000 zit Murdoch niet stil: in 2001 liet hij zijn oog vallen op de satellietzender DirecTV, actief in Noord- en Zuid Amerika. Murdoch verkiest deze later terug af te stoten als inzet van een deal met John Malone van Liberty Media (Arsenault & Castells, 2008, p 493). In 2005 deed News Corporation zijn eerste grote sprong op de markt van interactieve online media, op aandringen 23

van zijn zoon James: het kocht MySpace over van Intermix Media. In 2007 volgde dan de overname van Photobucket, de grootste foto- en videosite van de VS. Deze werd samengevoegd met MySpace en zo was een van de belangrijkste fusies op het Web 2.0 een feit. News Corp. kocht ook voor 51 percent aandelen in Jamba, een Duits beltonenbedrijf. Dit bedrijf werd dan weer samengevoegd met Mobizzo, dat videoclips en tv-programma‟s verzorgt voor mobiele telefoons en ondergebracht bij Fox Mobile Entertainment (Raeymaeckers, 2008, p. 46; Wolgemuth, 2009, maart, p. 37). In 2007 deed Murdoch een opmerkelijke zet: hij deed een bod op het Amerikaanse financieel mediaconcern Dow Jones. Het zou een lange, slopende procedure worden, maar Murdoch haalde zijn slag thuis en kon zo de grootste krant van de USA, The Wall Street Journal binnenrijven en ook nog heel wat tijdschriften en andere bezittingen (Bowden, 2008, jul/aug, p. 110; Wolgemuth, 2009, maart, p. 37). Het is duidelijk dat Rupert Murdoch ondanks zijn 79-jarige leeftijd nog steeds springlevend is en hij in de toekomst nog van zich zal laten horen. Zelfs als hij beslist om het rustiger aan te doen is er altijd opvolging verzekerd, met drie Murdoch telgen die ook actief zijn in de media.

6. Het resultaat: News Corporation

Rupert Murdoch richtte News Corporation op in 1979, een holding om al zijn bezittingen in onder te brengen. News Corporation is het resultaat van herstructureringen, het opkopen van andere bedrijven en vijandige overnames. Murdoch breidde het bedrijf gradueel uit en is nu aanwezig op vijf continenten en bereikt ondertussen ongeveer 75 percent van de totale wereldbevolking. Tot op vandaag is Murdoch CEO en voorzitter van de Raad van Bestuur (Arsenault & Castells, 2008, p.491). De familie Murdoch bewijst dat het niet noodzakelijk is om een meerderheid van de aandelen te bezitten of te controleren om substantiële controle over een bedrijf te verwerven. Zij bezitten ongeveer 31 percent wat volstaat om de leiding op zich te nemen: de rest van de aandelen zijn in handen van meer dan honderd instellingen en duizenden individuen (Compaine, 2000a, pp. 493-494).

Murdoch heeft een volledig verticale controle over het bedrijf: deze strategie heeft duidelijk bijgedragen aan de vele financiële successen. Het bedrijf is wel onderverdeeld in acht administratieve afdelingen op basis van hun content, maar deze bestaan vooral op papier, want alle afdelingen werken samen en ondersteunen elkaar. Men kan in feite concluderen dat er binnen News Corporation weinig hiërarchie bestaat (Arsenault & Castells, 2008, p. 491).

De Raad van Bestuur bestaat momenteel uit negen voormalige werknemers van News Corporation, wat maar nipt niet in strijd is met de wetgeving, die voorschrijft dat de meerderheid van de bestuursleden extern moeten zijn. Vaak staan top bestuursleden aan het hoofd van meerdere takken van het bedrijf. Peter Chernin was tot juli 2009 voorzitter, COO en bestuurslid, maar combineerde dit met de taak als CEO van de Fox Entertainment Group. (Men vermoedt dat hij het bedrijf verlaten heeft omdat zijn kansen om CEO van News Corp. te worden alsmaar daalden (“Home alone”, 2009, 28 24

februari)). Roger Ailes is zowel voorzitter en CEO van Fox News Channel als voorzitter van de Fox televisiestations (Arsenault & Castells, 2004, p. 492).

Er wordt gezegd dat Murdoch de kapitein is van alle doorgevoerde realisaties en dat vooral hij de hiërarchie dicteert. De meeste werknemers denken dan ook dat Rupert hun baas is. De andere bestuursleden hebben ook veel invloed, maar toch hebben ze voor nieuwe initiatieven of manoeuvres altijd eerst groen licht nodig van Murdoch. Murdoch heeft in het verleden er dan ook beleidsmaatregelen doorgekregen die zijn controle maximaliseren. In vergelijking met andere mediagiganten kent News Corporation ook maar weinig institutionele investeerders (Freedman, 1996). Het is in het verleden duidelijk geworden dat hij alles zou doen om zijn leidinggevende positie niet in het gedrang te brengen. Op een bepaald moment verwierf John Malone van Liberty Media een alarmerend hoog aandeel in News Corporation. Dat kon Murdoch niet laten gebeuren: hij introduceerde de „gifpil‟, die ervoor zorgt dat een vijandige (poging tot) overname niet meer mogelijk is. Hij keurde deze clausule zelf goed zonder de aandeelhouders te horen. Door deze move ging hij in tegen zijn eigen bedrijfscharter. Aan het conflict tussen Malone en Murdoch kwam een einde in april 2007, toen beide partijen tot een compromis gekomen waren: Malone kreeg de 38,4 percent aandelen van News Corp. in Direct TV in ruil voor zijn 16,3 percent aandelen in NewsCorp. Om zeker te zijn van de controle over zijn imperium, gaf hij Malone er nog eens 550 miljoen dollar cash en drie Fox sport kabelnetwerken bovenop (Arsenault & Castells, 2008, pp. 493; Raeymaeckers, 2008, p. 44).

News Corporation staat gekend voor zijn complexe eigendomsstructuur. Dit geeft het bedrijf meer speelruimte voor acties te ondernemen, vooral dan op vlak van belastingstransfers. Vele filialen worden namelijk ondergebracht in landen zoals de Kaaiman Eilanden. Daar moeten bedrijven weinig of geen belastingen betalen en er bestaan ook bijna geen financiële openbaringswetten (Arsenault & Castells, 2008, p. 496).

News Corporation begon als een krantenimperium, maar expandeerde in film, magazines, uitgeverij en vooral televisie wereldwijd. Recent begeeft News Corp. zich ook op het Internet. (McChesney, 2004, p. 98-99).

7. Elisabeth, Lachlan & James Murdoch: de toekomst?

7.1 Elisabeth Murdoch

Rupert‟s tweede oudste kind Elisabeth werd in 1996 algemeen directeur van de Britse satellietomroep BSkyB. In datzelfde jaar wordt ze nog gepromoveerd tot hoofd van de programmering en later krijgt ze er ook de afdeling marketing bij. Toch beslist ze in 2000 bij Sky op te stappen om haar eigen televisieproductiebedrijf op te richten. Het gerucht deed de ronde dat ze Sky verliet omdat ze er nooit

25

gedelegeerd bestuurder zou worden. Dit wordt door Elisabeth met klem ontkend: ze wilde gewoon op haar eigen benen staan. En met succes: haar bedrijf Shine Limited heeft nu een dominante positie verworven binnen de onafhankelijke productiesector in Groot-Brittannië. Het voorbije jaar breidde Shine zijn activiteiten uit en is nu actief in tien landen, waaronder Australië, Duitsland, Frankrijk en de Scandinavische landen. Maar Elisabeth heeft ondertussen al nieuwe targets voor ogen: de snel groeiende markten van Latijns-Amerika en Thailand. Ze wil ook activiteiten starten op vlak van sociale media zoals games.

Rupert‟s dochter boekte al heel wat successen en wordt steeds meer aanzien als een instinctieve, creatieve businessvrouw. Daardoor zijn de speculaties weer op gang gekomen: kan ze stilaan geen grotere rol binnen News Corporation opeisen? Maar zelf houdt ze de boot voorlopig liever af. Eind 2008 werd Elisabeth gevraagd om in de Raad van Bestuur van News Corporation te zetelen, maar ze verkoos liever de rol van waarnemer: zo blijft ze op de hoogte van alle ontwikkelingen, maar houdt ze toch de nodige afstand (Gibson & Wells, 2000, 8 mei; Martinson, 2010, 22 maart).

7.2 Lachlan Murdoch

Lachlan, de oudste zoon van Murdoch ruilde na zijn studies de USA in voor Australië om er algemeen manager van Queensland Newspapers te worden. In 1995 wordt hij uitgever van de nationale krant The Australian uit Sydney. In datzelfde jaar wordt hij ook aangesteld als waarnemend CEO van News Limited, de Australische tak van News Corporation. Twee jaar later krijgt hij de titel van CEO en voorzitter van News Limited en vanaf 1999 is hij ook verantwoordelijk voor alle printactiviteiten in de USA. Ondanks enkele foute investeringen die voor serieuze verliezen zorgden bleef Lachlan doorgroeien in het bedrijf van zijn vader: sinds 2002 was hij verantwoordelijk voor de Australische kranten, alle Fox Tv-stations, HarperCollins Publishers en een satelliet Tv-systeem in Australië (Strupp, 2002, 16 december). Daarom kwam de aankondiging dat hij het bedrijf zou verlaten ook heel onverwacht. Eind 2005 liet hij zijn taak als COO van News Corporation voor wat ze was en hij vertrok naar Australië. Direct volgden er allerhande speculaties over de reden voor zijn vertrek. Zelf hield hij het op “familiale redenen”. Hij behoudt wel zijn zetel in de Raad van Bestuur (Gibson & Milmo, 2005, 1 augustus).

Een aantal weken na zijn vertrek kondigde Lachlan aan dat hij met een nieuwe uitdaging zou starten: een privaat investeringsbedrijf, Illyria. Begin 2008 maakte hij een spectaculaire return in het Australische medialandschap: hij sloot een deal van 3,3 biljoen dollar met James Packer om Consolidated Media Holdings te privatiseren. De deal hield een consortium in van Illyria en Consolidated Press Holdings van Packer. Dit betekende dat Murdoch de belangrijkste bezittingen van CMH zou controleren, waaronder Foxtel, Fox Sports en PBL Media (Tabakoff, 2008, 22 januari).

26

Maar uiteindelijk zou de deal toch afspringen omdat zijn partners in de overeenkomst het maar niet eens raakten over de overnameprijs (Steffens, 2008, 7 april).

In 2009 liet Lachlan opnieuw van zich horen door de helft van de aandelen en managementrechten van DMG Radio Australia te kopen. Deze transactie zou hem 120 miljoen dollar gekost hebben. Hij werd hierdoor voorzitter van het nieuwe joint venture bedrijf, namelijk Daily Mail and General Trust, het moederbedrijf van DMG Radio Australia. Hij zou hiervoor 2,29 miljoen aandelen van News Corporation verkocht hebben (Leyden, 2009, 30 april).

7.3 James Murdoch

James, Rupert‟s tweede zoon gaf de brui aan zijn studies om een eigen onafhankelijke platenmaatschappij te starten, Rawkus Entertainment. Dit label focuste zich voornamelijk op hiphop muziek. Halverwege de jaren ‟90 werd Rawkus verkocht aan Universal Music Group en stapte James in het bedrijf van zijn vader. Daar ontpopte hij zich al vlug als de „man van het internet‟ en riep Rupert op om de markt van nieuwe technologieën te verkennen. James kreeg de controle over Fox.com en Foxsports.com en deed ook pogingen om een entertainment website uit de grond te stampen, dit echter zonder succes.

Op zijn zesentwintigste kwam hij aan het hoofd te staan van Star TV, een betaalsatellietservice actief in Azië. Onder zijn leiderschap werd Star TV terug winstgevend: het nam zelfs een dominante positie in op de markt van betaaltelevisie in India (Burt, 2003, 27 september; Gwynther & Saunders, 2007, mei). In 2003 ging James een nieuwe uitdaging aan: hij verliet Star om CEO te worden van BSKyB, de Britse satellietomroep. Hier kwam veel kritiek op: hij zou nog te jong en te onervaren zijn om deze functie te vervullen. Maar hij bewees de critici van het tegendeel: hij vormde BSkyB om van een betaaltelevisieomroep met één product naar een triple-player die zowel televisie, telefonie als internet aanbiedt (Gwynther & Saunders, 2007, mei; Snoddy, 2005, 6 augustus).

Eind 2007 verliet Murdoch BskyB omdat er hem heel wat andere taken stonden te wachten. Hij kwam aan het hoofd te staan van de Britse kranten en ook Star TV kwam terug onder zijn hoede. Er werd ook een herstructurering doorgevoerd bij New Corporation: Europa en Azië werden aparte businessafdelingen. James werd van dan af aan ook voorzitter en CEO van News Corp. Europa en Azië (Peston, 2007).

James staat ook bekend voor zijn aanvallen aan het adres van BBC en mediaregulator Ofcom. Hij vindt de uitbreiding van BBC “schokkend” en volgens hem is een omroep die gesponsord wordt door de overheid een bedreiging voor het pluralisme en de onafhankelijkheid van de nieuwsvoorziening, die zo belangrijk is binnen een democratie (Robinson, 2009, 28 augustus). Recent riep hij overheden op

27

om actie te ondernemen tegen illegaal downloaden en op te treden tegen content bundelaars zoals Google, zodat hun copyright in de toekomst niet meer geschonden wordt (Martinson, 2010, 10 maart).

Rupert Murdoch heeft in totaal zes kinderen uit drie huwelijken. Prudence, dochter uit zijn eerste huwelijk is niet actief in de media en heeft ook geen plannen in die richting. De twee kinderen uit zijn huidige huwelijk met Wendi Deng, Grace Helen en Chloé zijn nog te jong om al een rol van betekenis te spelen (Van Duyn, 2005, 4 augustus). Er is nog niets beslist, maar James wordt recent getipt als opvolger van zijn vader. Dit lijkt logisch, mits dat Elisabeth en Lachlan er beide voor kozen om uit het bedrijf te stappen en hun eigen business op te zetten (Martinson, 2010, 22 maart).

28

4. Murdoch’s bakermat: Australië

1. Inleiding

Omdat Murdoch in Australië vooral actief is op gebied van print, bekijken we in dit deel eerst uitvoerig de evolutie en kenmerken van het perslandschap en de rol van betekenis die Murdoch erin gespeeld heeft en nog steeds speelt. Verder overlopen we ook zijn andere bezittingen, o.a. op vlak van AV en bekijken we recente ontwikkelingen en Murdoch‟s macht en invloed.

2. Kenmerken van de Australische print

2.1 Hoge concentratiegraad

Australië kent een geschiedenis van mediaconcentratie in de grote stadscentra van Sydney, Melbourne, Brisbaine, Adelaide en Perth (Clarke & Ridell, 1992, p. 171). In de jaren ‟20 telde het land 26 stadsdagbladen, eigendom van 21 verschillende bedrijven. In 1950 waren er nog maar 15 kranten van 10 eigenaars. Tegen de tijd dat Murdoch zijn heil overzee begon te zoeken in de late jaren ‟60, werden de Australische nieuwsmedia nog slechts gedomineerd door drie families: Murdoch, Fairfax en Packer. Deze drie spelers domineerden niet enkel de pers, maar eigenlijk de gehele media-industrie. Ondertussen hebben er wel wat verschuivingen plaats gevonden: Packer verkocht zijn kranten om zich te concentreren op televisie en magazines, Murdoch veroverde het Herald & Weekly Times imperium en het Fairfax imperium stortte ineen door de vele schulden. De Canadese mediamogul Conrad Black zou in 1991 25 percent van de aandelen verwerven en de grote man van het afgeslankte Fairfax worden. Na de val van Black zou het mediabedrijf in handen komen van diverse aandeelhouders, waaronder ook het Packer imperium, dat 17 percent van de aandelen kon verwerven (Alger, 1998; Griffen-Foley, 2002; Henningham, 1993). Ook Murdoch‟s News Corp. is in 2006 even aandeelhouder (7,5 percent) geweest van Fairfax, maar verkocht al snel weer, en dat met een winst van 20 miljoen dollar (Barr, 2000, pp. 51-53). Aldus kan gesteld worden dat tegen de eeuwwisseling nog maar twee spelers het grootste deel van de print en elektronische mediamarkt beheersten, namelijk Murdoch en Packer (Griffen-Foley, 2002, p. 90).

2.2 Beperkende regulering

Er zijn bij wet een aantal maatregelen genomen inzake het betreden van de Australische mediamarkt. Zo mogen buitenlanders maar 25 percent van de aandelen van een printbedrijf bezitten. Ook is er een speciale commissie aangesteld die fusies mag teniet doen wanneer een mediaonderneming daardoor een te grote markdominantie verwerft (al is in het verleden al gebleken dat die commissie niet altijd optreedt, zelfs al is er sprake van een concurrentiebeperking). Daarnaast was er een regulering die

29

cross-ownership beperkte: zo mocht een krantenbedrijf maar maximum 15 percent van de aandelen in een televisiestation bezitten en omgekeerd mocht een televisiestation maar voor 15 percent participeren in een krantenbedrijf. Deze maatregelen zijn altijd een frustratie geweest van grote spelers zoals Murdoch en Packer. Australische politici zijn er zich van bewust dat de media van Murdoch en Packer hun kunnen maken of kraken en zijn in het verleden dan ook vaak toegeeflijk geweest aan beide families (Griffen-Foley, 2002 p. 100; Hobbs, 2007, pp. 263-264). Het voorstel van de regering Howard in 2001 speelde dan ook in het voordeel van de mediagiganten: men wilde de cross-ownership beperkingen achterwege laten. Uiteindelijk zou het voorstel in 2006 goedgekeurd worden, waardoor het voor mediamedrijven mogelijk werd om in dezelfde markt zowel een televisiestation als een krant te bezitten (Maiden, 2000, 19 oktober, p. 16). Het resultaat van de herziening zal pas op termijn duidelijk worden, maar auteurs zoals Hobbs (2007, p. 280) vrezen dat de diversiteit van eigendom wel eens verder geschaad zou kunnen worden.

2.3 Dominantie van Murdoch

Na alle marktverschuivingen begin jaren ‟90 bleven er maar 8 stedelijke dagbladen over in de hoofdsteden van de zes staten: vijf daarvan waren eigendom van Murdoch. De enige titels die hij niet bezat waren de Sydney Morning Herald en de Melbourne Age van Fairfax en de West Australian. De Canberra Times was van zakenman Kerry Stokes, maar ondervond ook invloed van Murdoch, die Stokes voorzag van de nodige kredieten. In die periode bezat Murdoch ook nog eens 21 percent van de regionale en 49 percent van de voorstedelijke dagbladen (Henningham, 1993, p. 65-66). Vandaag is Murdoch via News Limited in het bezit van ongeveer 70 percent van alle nationale en stedelijke dagbladen en zondagsbladen, wat door sommige auteurs bijna een „monopolie op de publieke sfeer‟ wordt genoemd (Hobbs, 2007, p 266).

Tot 1997 was Murdoch via Pacific Magazines & Printing ook de absolute nummer twee op de magazinemarkt, na Consolidated Press van Packer. Hij controleerde 27,5 percent van de oplage van de top 30 magazines, tegenover 47,6 percent voor Packer (Henningham, 1993, p. 66). Uiteindelijk zou Murdoch PMP verkopen omdat het niet meer paste binnen zijn kernactiviteiten (Charlesworth, 1997, 1 september, p. 17). Murdoch zou zich later wel herlanceren op de magazinemarkt en terug behoorlijk wat terrein winnen (zie verder).

Murdoch is ook in het bezit van HarperCollins en is daarmee de grootste boekenuitgever van Australië (Henningham, 1993, p. 66).

2.4 Regionale pers: Tony O‟Reilly

Men mag niet vergeten dat Australië ook een belangrijke regionale krantenmarkt bezit. Murdoch was hier de belangrijkste speler doordat hij in het bezit was van Provincial Newspapers of Queensland, 30

actief in Queensland en New South Wales. In 1987 wilde Murdoch de Herald & Weekly Times kopen, waardoor hij een ontoelaatbare marktdominantie zou verwerven. Om de verkoop toch te laten doorgaan moest hij Provincial Newspapers of Queensland verkopen. De groep zou uiteindelijk terechtkomen bij Independent Newspapers van de Ier Tony O‟Reilly, die zo eigenaar werd van de grootste regionale krantengroep van Australië: hij controleerde vanaf dan een derde van de regionale dagbladenmarkt en zo had Murdoch er een geduchte concurrent bij (Coleridge, 1994, pp. 468-471). Ook vandaag is hij nog steeds de uitgever met het grootste bereik en de grootste frequentie in News South Wales en Queensland, met 14 dagbladen en meer dan 75 gemeenschapspublicaties. APN News & Media is ook de grootste magazine-uitgever in Queensland (APN News & Media, 2010).

3. Murdoch kranten en magazines

3.1 Kranten

News Corporation bezit momenteel bijna 150 nationale, stedelijke, voorstedelijke, regionale en zondagse titels, waaronder:

The Australian The Weekend Australian The Daily Telegraph The Sunday Telegraph Herald Sun Sunday Herald Sun The Courier-Mail Sunday Mail (Brisbane) The Advertiser Sunday Mail (Adelaide) The Mercury mX Sunday Tasmanian The Sunday Times Northern Territory News Sunday Territorian

(News Corporation, 2010).

Met een nationale krant en 15 stedelijke dagbladen en zondagskranten heeft News Limited bereik in elke Australische staat. Zelf beweren ze meer dan alleen maar lokaal en nationaal nieuws te brengen: ze spelen ook in op de veranderende levensstijl en interesses van een variëteit aan Australische lezers. Onder de noemer News Community Media brengt News Limited zijn gemeenschapskranten uit: zij bedienen 100 individuele lokale gemeenschappen en hebben ook allemaal een gekoppelde website. Via deze uitgaven bereikt men zo‟n zes miljoen lezers per week (News Limited, 2007).

3.1.1 Herald & Weekly Times

Deze krantengroep is altijd iets speciaal geweest voor Murdoch. Zijn vader heeft namelijk het krantenconcern van Theodore Fink mee groot helpen maken. Hij was er redacteur, manager en voorzitter. Op het einde van zijn leven werd Keith Murdoch door het monopolietribunaal verplicht om 31

zijn aandelen in de Herald te verkopen en dat heeft Rupert nooit kunnen vergeten. Hij wilde kostte wat het kost de HWT terug bij News Limited voegen. Ondertussen was de HWT een wijdverspreide groep geworden met allemaal met elkaar verbonden mediabedrijven. In 1987 deed hij voor de tweede keer een bod op de groep, na een eerdere mislukte poging om HWT te verwerven. Het zou een lange, bittere strijd worden met concurrerende persbonzen John Fairfax en Robert Holmes à Court, maar uiteindelijk zou hij zijn buit - 66 percent van de aandelen - binnenrijven voor 2,3 miljoen dollar. Ondanks het feit dat Murdoch in die periode al in vrij slechte papieren zat, heeft hij toch winst geboekt door HWT: hij verkocht alle radio- en televisiebelangen van HWT. Wel moest hij als onderdeel van de deal West Australian Newspapers verkopen aan Holmes à Court, die dit later doorverkocht aan Alan Bond. Hij moest ook Provincial Papers of Queensland afstaan, dat bij O‟Reilly terechtkwam. Maar door de overname van HWT kon hij wel zes stadsdagbladen en vele andere provinciale en voorstedelijke kranten en magazines toevoegen aan zijn alreeds uitgebreide imperium (Clarke & Ridell, 1992; Henningham, 1993; Serle, 1986).

3.1.2 The Australian

The Australian is de moeite waard om verder onder de loep te leggen, omdat het zeker een vreemde eend in de bijt is in het Australische portfolio van Murdoch. Het is niet alleen het enige nationale dagblad van Australië, het is ook de enige krant opgericht in de twintigste eeuw die het tot op de dag van vandaag heeft overleefd. The Australian wordt een kwaliteitskrant genoemd, die tot verbetering van de nationale verslaggeving en rapportage over kunst heeft geleid. Het is het vlaggenschip van News Limited, maar is voor Murdoch vooral verlieslatend geweest. Nochtans, de normale strategie van Murdoch is om uit zijn bezittingen zoveel mogelijk winst te puren. Toch koesterde Murdoch The Australian, maar voor andere redenen. Hij behield de krant om er zijn politieke en economische gedachtegoed in los te laten. Ondanks het feit dat de krant in de beginjaren de Liberal Party steunde, kwam de ommezwaai er al vlug halverwege de jaren ‟70: The Australian werd al vlug een medium voor de conservatieve oppositie. Op politiek vlak kleurden de pagina‟s rechts-conservatief, op economisch vlak predikte de krant neoliberalisme: de krant was pro privatisering, het reduceren van belastingen en de vrije werking van marktmechanismen in alle sectoren van de maatschappij. Murdoch plaatste dan ook gelijkgezinde personen in redactionele en managementposities. De krant werd door de Australian Press Counsil in 1980 dan ook extreem partijdig bevonden, met hun onfaire verslaggeving (Griffen-Foley, 2002; Hobbs, 2007; McKnight, 2003). Dit werd in 2003 nog eens bevestigd: niet alleen The Australian, maar ook de andere Australische Murdoch titels lieten elke vorm van kritische en gebalanceerde berichtgeving rond de oorlog in Irak achterwege. De redactionele en opiniepagina‟s werden gevuld met argumenten voor Australische betrokkenheid in de invasie van Irak. Ondanks het feit dat The Australian geen winstmaker is, is het om bovenstaande redenen toch een zeer belangrijke krant (Hobbs, 2007 pp. 266-267). 32

3.1.3 mX

Murdoch‟s meest recente initiatief op de Australische krantenmarkt is de lancering van mX in 2001, een gratis namiddagkrant in Melbourne, Sydney en Brisbane. Het is een krant die zich vooral richt op jonge pendelaars. Het initiatief bleek een succes te zijn: mX kent nu al een dagelijks nationaal bereik van 752.000 mensen en heeft nog steeds een groeimarge. Het wordt vooral verspreid in treinstations en aan tram- en busstops. Het is het enige resterende dagblad voor pendelaars, sinds de Melbourne Express van concurrent Fairfax Media ermee stopte in september 2001 (Hutchison, 2010; mX, 2009; News Limited, 2007).

3.2 Magazines

3.2.1 Pacific Media & Printing

Murdoch is van in zijn beginjaren actief geweest op de Australische magazinemarkt en sprokkelde in de loop der tijd een mooi portfolio bijeen. In 1991 besliste hij zijn Australische print- en magazineactiviteiten te bundelen en zo ontstond Pacific Media & Printing. News Limited behield 45 percent van de aandelen en de overige 55 percent werd beursgenoteerd. Het bezat onder andere belangrijke titels zoals New Idea (dat tot de top 3 van best verkochte weekbladen hoort), TV Week en de Australasian Post. Uiteindelijk zouden in 1997 ook de resterende 45 percent van PMP worden afgestoten. Sinds 2002 behoort PMP tot de Seven Media Group (Henningham, 1993, p.66; Charlesworth, 1997, 1 september, p. 17; PMP Limited, 2010).

3.2.2 News Magazines

In 2000 besloot Murdoch om terug de Australische magazinemarkt te betreden: hij startte met News Magazines. Vanaf 2006 werd hij zelfs terug een grote speler door de overname van FCP Magazines van de Independent Print Media Group. News Magazines geeft nu meer dan 30 titels uit in de categorieën koken, mode, lifestyle en special interest. Elk nummer van de News Magazine titels bereikt meer dan acht miljoen mensen. In de categorie eten en koken is het de onbetwiste marktleider, met de uitgave van bijna 80 percent van de grote titels. News Magazines verzorgt ook een aantal krantenmagazines. Hieronder geven we een kleine selectie mee van de New Magazine tijdschriften:

Delicious Donna Hay Magazine Super Food Ideas Vogue Living Inside Out Country Style Alpha GQ Australia Australian Golf Digest Modern Fishing …

33

(News Limited, 2007).

4. Murdoch AV en andere bezittingen 4.1 Audiovisuele media

Eerder vermeldden we al dat Murdoch sinds de jaren ‟60 al actief was op vlak van televisie: hij verwierf de licentie voor Channel Nine in Adelaide, richtte een eigen televisiestation op in Sydney nadat hij de licentie voor Channel Ten misliep en verwierf o.a. ook Wollowong Win-4 (Regan, 1976, p.77). Maar door de strikte cross-owernshipwetgeving moest hij na de overname van HWT afstand doen van zijn Australische televisiebelangen (Raeymaeckers, 2008, p. 47). Nu is deze wetgeving wel alweer opgeheven (Hobbs, 2007, p. 264).

4.1.1 Premium Movie Partnership

PMP werd opgericht in 1995 als joint venture tussen Twentieth Century Fox, NBC Universal, Paramount Pictures, Sony Pictures en Liberty Media. Via Twentieth Century Fox heeft News Corporation een aandeel van 20 percent in PMP. PMP is eigenaar en operator van de betaaltelevisie filmkanalen Showtime, Showtime 2, Showcase en Showtime Greats. De PMP kanalen bereiken momenteel meer dan twee miljoen kijkers per week (Screen Australia, 2008).

4.1.2 Premier Media Group

Premier Media Group is een 50/50 joint venture van Consolidated Media Holdings en News Limited, met activiteiten in Melbourne, Perth, Adelaide en Brisbane. PMG runt 9 betaal televisiekanalen, maar is ook eigenaar van de grootste algemene sportwebsite van Australië. Op FOX Sports kan men bijvoorbeeld live tennismatchen, golf en voetbalwedstrijden bekijken, maar PMP levert ook op geregelde tijdstippen accuraat sportnieuws. Als bijkomende activiteit levert het ook content voor GSM en andere online partners. Sport is duidelijk een van de stokpaardjes van Murdoch en is voor hem ook een serieuze winstbron (Premier Media Group, n.d.).

4.2 Andere bezittingen

4.2.1 News Digital Media

News Digital Media is de digitale afdeling van News Limited en een van de grootste online netwerken van Australië. Het verzorgt algemene nieuwswebsites zoals news.com.au, websites van de News Limited kranten en magazines en de commerciële ESPN sportsites. Maar het heeft ook geïnvesteerd in andere categorieën online websites, zoals reizen, shopping en recrutering (News Digital Media, 2009). News Limited heeft er goed aan gedaan om de online kaart te trekken want uit wereldwijd mediaonderzoek is gebleken dat de Australische bevolking het Internet de tweede belangrijkste

34

nieuwsbron vindt, na televisie. Men verkiest dus de online nieuwswebsites boven kranten en dat wordt ook duidelijk wanneer we kijken naar het aantal bezoekers, dat doorheen 2007 sterk gestegen is. De papieren krantenmarkt daarentegen blijft maar klappen krijgen: het aantal lezers blijft ook recent dalen (Dyer, 2009; Van Heekeren, 2007).

5. Murdoch: macht en invloed

Uit het voorgaande is duidelijk gebleken dat de Australische krantenmarkt sterk geconcentreerd is en dat één speler er duidelijk bovenuitsteekt, namelijk News Limited van Murdoch. Ondanks het feit dat de lezersmarkt steeds meer afkalft, blijft de krant een belangrijk informatiemedium. De online versies van de kranten scoren zelfs beter dan ooit en vormen dus ook een cruciale informatiebron. Zoals Doyle (2002, p.13) aanhaalde kan concentratie van eigendom leiden tot een oververtegenwoordiging van bepaalde waarden, ideeën of culturele output. Dit is overduidelijk het geval in The Australian van Murdoch: hijzelf bepaalt het standpunt en ideologische richting van de krant. Dit plaatst hem in een invloedrijke positie: Murdoch wordt zo in de mogelijkheid gesteld om het politieke en economische discours en zo ook de publieke opinie te beïnvloeden (McKnight, 2003, pp. 356-357).

Omwille van zijn marktdominantie hebben Australische politici en politieke partijen ook zoveel schrik van hem. De steun van Murdoch‟s kranten tijdens een verkiezingscampagne kan dan ook cruciaal zijn. Dat is uit het verleden al meer dan eens gebleken. Maar Murdoch gooit zijn kranten ook in de strijd om er voordelen voor zijn bedrijf uit te halen: als een politicus, van gelijk welke strekking de regulering in zijn voordeel wil herzien of hem andere voorrechten verschaft, dan kan die rekenen op Murdoch‟s steun. Dit kan zelfs geïllustreerd worden met een voorbeeld: in september 2001 bracht de toenmalige Australische Minister van de Liberal Party, John Howard een bezoek aan Rupert Murdoch in de USA. Direct volgden er speculaties waarom Howard dit deed, slechts enkele maanden voor de verkiezingen. Murdoch wilde toen geen commentaar geven over de reden van het bezoek. De regering Howard was al geen fan van de Fairfax pers, die ze als links en vijandig beschouwden, dus had ze er alle baat bij om de steun te krijgen van de Murdoch pers. Men heeft hier geen zekerheid over, maar het gesprek ging hoogst waarschijnlijk over de Australische mediaregulering, die volgens Murdoch veel milder kon. In ruil daarvoor kon Howard op de steun van Murdoch‟s kranten rekenen. Het resultaat steunt in elk geval deze hypothese: Howard werd herverkozen en de regulering rond cross-ownership werd aan banden gelegd (Griffen-Foley, 2002, pp. 89; 100; Willacy, 2010). Om zijn doel te bereiken, namelijk de politieke overwinning van zijn favoriete kandidaat, zal hij ook serieuze geldelijke steun verlenen. Zo doneerde hij in de jaren „70 90.000 AUS dollar campagnegeld aan toenmalig eerste minister Gough Whitlam van de Labour Party (Arsenault & Castells, 2008, p. 497).

De Labour Party kreeg eind jaren ‟70, begin jaren ‟80 duidelijk geen steun van de Murdoch kranten. Dit levert dan weer een omgekeerde reactie op: Murdoch vocht in deze periode een lange legale strijd 35

uit om een televisienetwerk uit te bouwen. De Labour Party verzette zich hier hevig tegen voor het Australian Broadcasting Tribunal met het argument dat de overname op onaccepteerbare wijze zou concentreren. Ook poneerden ze dat de Murdoch pers onkritisch verslag uitbracht over zijn eigen niet- media belangen en dat zijn kranten partijdige berichtgeving brachten in tijden van verkiezingen (McKnight, 2003, p. 353).

Over het algemeen kunnen we stellen dat Murdoch door zijn positie de Australische mediamarkt meer naar zijn hand kan zetten dan gerechtvaardigd en zo ook het politieke en economische leven kan bespelen.

36

5. Groot-Brittannië

1. Inleiding

In 1969 start Murdoch‟s Britse periode: hij zou er zich tot 1973 ook effectief stationneren. In Groot- Brittannië is Murdoch niet alleen een belangrijke speler op de krantenmarkt, maar ook op de AV- markt. Daarom bekijken we zowel de kenmerken van het print- als het AV-landschap. Daarna volgt een overzicht van zijn belangrijkste wapenfeiten op de Britse mediamarkt en leggen we ook enkele van zijn gebruikelijke strategieën onder de loep. We kijken ook naar zijn macht en invloed.

2. Kenmerken van de Britse print

2.1 Hoge concentratiegraad

De Britse pers heeft een geschiedenis van mediaconcentratie. In de jaren ‟30 controleerden slechts vijf groepen, waaronder die van Lords Northcliffe, Beaverbook en Kemsley, 43 percent van alle kranten. Die concentratiegraad zou alleen maar toenemen na de oorlog. Vanaf de jaren ‟90 zou 60 percent van de nationale dagbladen in handen zijn van slechts drie mediagroepen. Bijna 40 percent van de populaire pers was in handen van News International, de Britse tak van Rupert Murdoch‟s News Corporation. De lokale kranten kenden nog een grotere stijging in concentratie: tegen het einde van de jaren ‟80 controleerden de vijf grootste groepen 54 percent van de regionale avondkranten en 73 percent van de regionale ochtendkranten (Alger, 1998, p. 208).

Vandaag zien we dat de totale krantenmarkt slechts door acht groepen beheerst wordt. De 4 grootste en machtigste zijn Daily Mail & General Trust, Express Newspapers, Trinity Mirror en News International. Groot-Brittannië zou daarmee de meest geconcentreerde pers van Europa hebben. De grote spelers hebben hun monopolieposities sterk uitgebouwd waardoor het voor nieuwe spelers op de markt zeer moeilijk wordt om een plaats te veroveren (Raeymaeckers, 2008, p. 13).

2.2 Internationalisering

Oorspronkelijk waren de gedrukte media in Groot-Brittannië in exclusief Britse handen, maar dat zou door de jaren heen sterk veranderen. In de jaren ‟90 hadden drie buitenlanders een grote greep op de markt. De grootste regionale krantenketen was in handen van de Canadees Thompson. Nog een andere Canadees was een uitblinker op de markt: Conrad Black was eigenaar van de belangrijke Telegraph- kranten (sinds de val van Black zijn deze in handen van de gebroeders Barclay). En dan was er natuurlijk de Australische Amerikaan Murdoch, eigenaar van de tabloids News of the World en Sun en de belangrijkste kranteninstelling in Groot-Brittannië, de Times (Alger, 1998, p. 208).

37

Ook op de magazinemarkt zien we een sterke internationale aanwezigheid. Vele Britse spelers trokken zich terug van deze krimpende en minder winstgevende markt. Hierdoor zagen Duitse (bvb. Bauer), Franse (bvb. Hachette) en Amerikaanse uitgevers hun kans schoon om deze markt te penetreren. Enkel op de markt van businessmagazines zien we een omgekeerde trend: Groot-Brittannië is een substantiële exporteerder van businessmagazines, vooral naar Afrika en Azië toe (Tunstall, 1997, p. 251).

2.3 Vage regulering

In Groot-Brittannië is er geen echte perswet, maar er is wel degelijk anti-trustwetgeving aanwezig: zowel de Monopolies & Mergers Act van 1954 als de Fair Trading Act uit 1973 werden ingevoerd om concentratiebewegingen op de krantenmarkt te bemoeilijken. Grote overnames moeten eerst voorgelegd worden aan de Monopolies & Mergers Commission (nu: Competition Commission). Deze kunnen een overname eventueel tegenhouden wanneer die marktverstorend is. Maar er zitten een aantal mazen in de wetgeving waar spelers als Murdoch in het verleden graag gebruik van hebben gemaakt: daardoor zijn er heel wat fusies en overnames, die in feite wel marktverstorend waren, toch kunnen doorgaan (Seymour-Ure, 1996; Smith, 1974; Tunstall, 1997).

In de Broadcasting Act van 1990 en 1996 werden ook nieuwe cross-ownership regels geïntroduceerd. Die stellen dat krantengroepen maximum 20 percent kunnen bezitten van een televisie- of radiostation, tenzij een groep een marktaandeel van 20 percent of meer heeft. Daardoor was het voor News Limited van Murdoch en de Mirror Group onmogelijk om hiervoor een licentie te verwerven (Tunstall, 1997, p. 252). In de Communications Act van 2003 staat dat een grote kranteneigenaar zoals Murdoch “niet meer dan 20 percent mag bezitten van ITV”. Vroeger was het dus verboden, vandaag mag hij zich wel inkopen (Fildes, 2006, 22 november).

Er bestaat in Groot-Brittannië ook zoiets als de Press Complaints Commission, die klachten over de pers behandelt. Deze commissie staat onder journalisten eerder bekend als een machteloos orgaan dat niet veel voorstelt (Esser, 1999, p. 301)

2.4 Polarisatie tussen tabloid en kwaliteit

In Groot-Brittannië tekent zich een enorme polarisatie af tussen downmarket tabloids zoals de Sun, gefinancierd door verkoopsopbrengsten en de kwaliteitsbladen zoals de Times, die voornamelijk teren op reclame-inkomsten (Tunstall, 1997, p. 249). Ook al heeft de kwaliteitspers vandaag de dag een betere positie, toch is Groot-Brittannië bij uitstek het land van de tabloidpers. Deze pulpbladen leggen de focus op seks, schandaal en infotainment en brengen veel minder hard nieuws, in tegenstelling tot de kwaliteitskranten (Esser, 1999, p. 292).

38

Rupert Murdoch wordt gezien als het boegbeeld van de tabloidisering van de Britse pers. Hij heeft de hedendaagse Britse tabloidjournalistiek praktisch heruitgevonden. Zijn tabloids Sun en News of the World brachten voornamelijk seks, het wapen waarmee men concurrent Daily Mirror mee wou bestrijden. De formule van beide kranten wordt „bonk journalism‟ genoemd, in tegenstelling tot de mildere variant „yellow journalism‟. Wanneer men „bonk journalism‟ hanteert, legt men de focus op seks en schandaal, waarbij liefst beroemdheden zoals leden van de Koninklijke familie of televisiesterren bij betrokken zijn (McNair, 1994, pp. 145-146). De Press Complaints Commision krijgt dan ook steeds meer klachten binnen over controversiële rapportagepraktijken (Esser, 1999, p. 301).

Franklin (1997, pp. 303-305) stelde zelfs vast dat ook de nieuwswaarden van de Britse kwaliteitspers sterk veranderd waren. Zij benadrukken ook steeds meer schandalen en wangedrag en brengen opvallend minder parlementaire verslaggeving. Hij stelt dat de ruimere achteruitgang van de journalistieke standaarden vooral te maken heeft met de deregulering van radio en televisie en de moordende concurrentie op de krantenmarkt. Ook hij noemt de naam van Rupert Murdoch, die hierin een belangrijke rol zou gespeeld hebben.

3. Kenmerken van de Britse AV-media

3.1 Triumviraat BBC - ITV - BSkyB

Op de Britse nationale televisiemarkt zijn er in feite maar drie grote spelers die van tel zijn, namelijk BBC, ITV en BSkyB. Het Britse AV-landschap is met andere woorden een mix van commercialisme en public service. Dat laatste wordt uitgedragen en verzorgd door de BBC. Maar het commerciële element is zeer machtig geworden: eerst door de komst van ITV, later door de intrede van Murdoch‟s satelliettelevisieservice BSkyB (voor de fusie met BSB: Sky). Murdoch verwezenlijkte door de fusie met BSB trouwens ook een monopoliepositie op de markt van satelliettelevisie. Deze situatie is het gevolg van de politiek van Margareth Thatcher die deregulering, privatisering en commercialisering introduceerde op de Britse mediamarkt (Tunstall, 1997, pp. 248; 252).

3.2 Regulering

De basis van de Britse AV-regulering zijn de Broadcasting Acts van 1990 en 1996. Die hebben geleid tot een aantal trends: de controle over private televisie werd geconcentreerder en de media oriënteerden zich meer richting commercialisering en werden geobsedeerd door de ratings (Alger, 1998, p. 209). De Broadcasting Act van 1990 had daarenboven een zeer opmerkelijke clausule, die was toegevoegd op aandringen van toenmalig eerste minister Thatcher. De clausule liet Murdoch, met

39

wie ze haar neoliberale ideologie deelde, toe om Sky en BSB te fusioneren tot BSkyB (Tunstall, 1997, pp. 251-252).

4. Murdoch print

Sinds het verdwijnen van The London Paper, behuist News International nog vier kranten: het kwaliteitsdagblad The Times en zondagseditie The Sunday Times, dagelijkse tabloid The Sun en de zondagse tabloid News of the World. Daarnaast verzorgt het ook nog The Times Literary Supplement, dat wekelijks een bespreking aanbiedt van de actuele literatuur. Tot 2005 had het ook nog The Times Educational Supplement en The Times Higher Educational Supplement in zijn stal, maar verkocht deze voor 235 miljoen pond aan Exponent Private Equity. Beide wekelijkse publicaties brengen nieuws en informatie over opleiding en onderwijs. Alle publicaties worden geproduceerd in het Londense Wapping en gedrukt door News Printers Group. Naast de printactiviteiten heeft News International ook nog de jobsite milkround.com en aandelen in de modewebsite BrandAlley.co.uk (News International, 2009; “TES in Pounds 235m supplement sale”, 2005, 4 oktober). Volgens Clarke & Riddell (1992, p. 11) zou Murdoch door het bezit van zijn News International publicaties een alarmerend gedeelte van de Britse pers in handen hebben: zijn titels zouden momenteel 32 percent van de wekelijkse krantenverkoop representeren. We kunnen Murdoch‟s introductie op de Britse markt dus allesbehalve een mislukking noemen (“The Murdoch factor”, 2006, 25 november).

Ondanks het feit dat er in Groot-Brittannië nog zeer veel gelezen wordt en de krantenoplages nog zeer hoog liggen, krijgen praktisch alle kranten klappen de laatste jaren. Dit is niet anders voor de Murdoch-kranten wanneer we de oplagecijfers van december 2007 en december 2008 vergelijken: zowel The Sun, The Times als News of the World gaan erop achteruit. Enkel The Sunday Times wist een lichte stijgen op te tekenen van 0,62 percent en dat als enige van de zondagse kwaliteitskranten (“ABCs: National daily newspaper circulation December 2008”, 2009, 9 januari; Sweney, 2009, 9 januari; Busfield, 2009, 9 januari).

News International bezat in het verleden ook heel wat magazines zoals Car, Supercar Classic, New Woman, Sky en TV Guide, maar verkocht Murdoch Magazines in 1991 aan Emap. In 2007 verkocht Emap zijn tijdschriften door aan het Duitse mediabedrijf Bauer (Gallagher, 2008, 19 februari).

4.1 News of the World

De honger naar internationalisering bij Murdoch werd voor het eerst duidelijk in 1968. Zijn ogen vielen op de Britse zondagskrant News of the World, op dat moment in handen van de familie Carr. Maar ook Robert Maxwell had grote interesse in de krant. Hij was veel kapitaalkrachtiger dan Murdoch, waardoor de strijd hopeloos leek te zijn. Maar de familie Carr was aanhanger van de Tories

40

en was dus niet bepaald opgezet met de socialistische Maxwell als potentiële overnemer. Na een hele rompslomp zou Murdoch in juni 1969 voorzitter worden van NoW en kon de verovering van de Britse krantenmarkt beginnen (Baistow, 1985, pp. 9-10). Murdoch zou hier ook zijn gebruikelijke tactiek doorvoeren: hij smeet alle vertrouwelingen van de familie Carr buiten en installeerde een compleet nieuw management. Ook al had de krant nog steeds een oplage van zes miljoen, Murdoch wou meer en ging de strijd om de lezer aan. Daarvoor investeerde hij een paar miljoen pond in de krant (Regan, 1976, p.24).

News of the World staat bekend om zijn bonk journalism, met andere woorden, het leggen van de klemtoon op seks en schandaal. Hier denken we bijvoorbeeld aan het Christine Keeler-schandaal, eind jaren ‟60. De bladzijden worden vaak gevuld met sappige verhalen over celebrities en het koningshuis, maar ook met sportverslaggeving, verhalen uit de rechtbank en harde verslaggeving over moord, verkrachting en criminaliteit. Dit is trouwens doorgaans de traditionele Murdoch aanpak, vooral met het oog op uitbreiding van de lezersmarkt. Zulk nieuws is trouwens ook gemakkelijk en goedkoop te produceren. (McNair, 1994, pp. 145-146).

Deze tabloidformule heeft Murdoch geen windeieren gelegd. News of the World is niet alleen de grootste zondagskrant van het UK, maar op dit moment zelfs de grootste krant tout court: News of the World verkocht eind 2008 zo‟n 88.000 exemplaren meer als de andere News Limited tabloid, The Sun. Toch moet wel even vermeld worden dat de oplage sinds de overname van Murdoch met de helft verkleind is en nu net geen oplage van drie miljoen meer haalt. Dit betekent niet dat zijn „sex and scandal‟ tactiek niet meer opbrengt, maar dit is gewoon een trend die algemeen te bemerken is op de lezersmarkt (Sweney, 2009, 9 januari).

4.2 The Sun

Door de overname van News of the World was zijn interesse in de Britse krantenmarkt nog groter geworden en wilde hij meer. Al vlug zou zijn volgende buit binnen zijn, toen hij na alweer een strijd met Maxwell, The Sun binnenrijfde. Murdoch kocht de krant over van IPC, die de krant eigenlijk liever wilden opdoeken omwille van de grote schuldenberg, maar deden dit uiteindelijk niet uit vrees voor acties van de vakbonden (Baistow, 1985, pp. 10-11).

Ook hier zou Murdoch zijn befaamde tabloidformule gebruiken. The Sun bracht een mix van „sex and scandal‟ (hij introduceerde o.a. zijn befaamde „Page-three-girls‟) en „sports and crime‟. Het eerste vooral om jonge mannen aan te trekken, het tweede om lezers van de Mirror-kranten af te snoepen. The Sun zou het goudhaantje worden van de News International groep en binnen het decennium verkocht The Sun beter dan Daily Mirror, met vier miljoen exemplaren. The Sun wordt dan ook als agendasetter gezien van de Britse populaire krantenmarkt: wat zij introduceren, wordt meestal gevolgd

41

door de rest van de markt. Het is een puur commerciële krant die streeft naar winstmaximalisatie door zo hoog mogelijke verkoopscijfers te bereiken en zo veel mogelijk advertising space te verkopen. Om op de hoogte te blijven van het harde nieuws, zoals over politiek en economie, moet men The Sun niet kopen. Men kan het eerder een roddelblad noemen dan een krant op basis waarvan men een weloverwogen opinie kan vormen. De politieke rol van The Sun is dan ook eerder passief: men prefereert de status quo en omstandigheden waarin men het gemakkelijkst winst kan realiseren (Rooney, 1998, pp. 96; 102).

Er zijn al heel wat onfrisse details aan het licht gekomen over de manier van nieuwsgaring van The Sun. Iedereen die wil kan naar The Sun bellen om „nieuws‟ te melden. Op die manier verzamelt men op een zeer goedkope manier informatie, maar kunnen er ook flagrante onwaarheden gepubliceerd worden, zoals duidelijk werd in de documentaire Starsuckers (Atkins, 2009).

4.3 The Times & The Sunday Times

In 1980 had Kenneth Thomson genoeg van Fleet Street door de grote schuldenput van zijn kranten en personeelsstakingen. Hij bood dan ook zijn Times-kranten te koop aan. Een hele resem kandidaten boden zich aan: de journalisten zelf, georganiseerd in 3 consortia, Maxwell, Associated Newspapers, Rowland, Atlantic Richfield tot zelfs Arabische oliebaronnen toe. Maar weer won Murdoch het pleit die de Britse krantenmarkt stilaan als zijn speelterrein begon te zien. Hij mocht de kranten overnemen voor 12 miljoen pond, ondanks het feit dat hij al twee kranten met miljoenencirculaties bezat. Hij moest wel twee extra voorwaarden naleven: zich niet mengen in redactionele beslissingen en toekomstige overdrachten moesten eerst voorgelegd worden aan de onafhankelijke nationale managers. Dit werd met luid hoongelach onthaald door journalisten overal ter wereld, in de overtuiging dat Murdoch zich hier nooit aan zou houden. Ze zouden gelijk krijgen: onder Murdoch zou de Times rechtser worden en steun leveren voor de Thatcher-Reagan spil. Ook kon hij het niet laten een aantal van zijn pionnen de plaats te laten innemen van bepaalde redacteurs (Baistow, 1985, pp. 12-15).

Uit het onderzoek van Bob Franklin (pp. 303-305) is gebleken dat de Times-kranten meer nadruk zijn gaan leggen op sensatie en dit ten koste van de parlementaire verslaggeving. Men is er ook niet meer vies van om onthullingen te doen over publieke figuren. In 1992 kwam The Sunday Times er zelfs publiekelijk voor uit dat ze het gelegitimeerd vonden om verhalen over het private leven van politici te onthullen, zeker in een tijdperk waarin politici met graagte gebruik maken van de media om hun imago in de positieve richting bij te stellen. Er wordt ook veel meer aandacht besteed aan sport dan vroeger. We zien dus dat Murdoch zijn populaire formule ook durft toe te passen op zijn kwaliteitskranten. Deze trend wordt ook overgenomen door andere kwaliteitsbladen, waardoor

42

kwaliteits- en populaire kranten steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden zijn (McChesney, 1999, p. 114; Sampson, 1996, p. 44).

4.4 The London Paper

Murdoch is als echte media tycoon steeds op zoek naar marktuitbreiding en is daarvoor ook bereid risico‟s te nemen. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de lancering van gratis avondkrant The London Paper op 4 september 2006. Hij deed hierdoor zijn intrede in een voor News Limited totaal nieuwe markt. The London Paper moest direct de concurrentie aangaan met London Lite van Associated Newspapers, die vier dagen eerder zijn intrede deed op de markt. Beiden richtten zich op jonge pendelaars die vooral nieuwssites bezoeken en niet willen betalen voor een krant. The London Paper loste zijn verwachtingen niet in en stapelde een verlies van bijna 13 miljoen pond op. Het laatste exemplaar van de krant verscheen op 18 september 2009. Blijkbaar was er maar plaats voor één gratis avondkrant in Londen en die was weggelegd voor de London Lite. Volgens analisten is dit ook logisch omdat een gratis avondkrant veel dichter bij de kernactiviteiten van Associated Newspapers dan van News Limited ligt. Zij hadden namelijk al de gratis ochtendkrant Metro en de London Evening Standard, een betalende avondkrant (recent doorverkocht aan een Russische zakenman) (BBC News, 2009).

News Limited heeft er thans veel aan gedaan om de “battle of the free sheets” toch te winnen. Zo werden er exemplaren praktisch op de Londense straten gedumpt om toch maar de oplage te kunnen verhogen. Oorspronkelijk wou men concurreren met de Evening Standard, maar bij Associated Newspapers reageerden ze hier verbolgen over: zij stelden dat een junk product als The London Paper zich niet kan vergelijken met een kwaliteitsproduct als de Evening Standard. Hiermee wilden ze vooral kritiek geven op het feit dat de London Paper wel veel reclame maakte voor News Corp. producten (cross-promotie) en vaak enkel nutteloos celebrity nieuws bracht (Newswatch, 2007).

5. Murdoch AV

5.1 BSkyB

In 1990 waren er twee concurrerende satellietsystemen, namelijk BSB die een officiële licentie had van de Britse regulatoren en het Sky systeem van Murdoch, opgericht begin 1989. Sky zond uit via een in Luxemburg gereguleerde Astra satelliet. BSB bood dure programmering door gebruik van dure technologieën, terwijl Sky eerder gebruik maakte van goedkope programma‟s en technologieën. Toch verloren beide systemen enorm veel winst en werd er onderhandeld om tot een eventuele fusie te komen. Die zou er ook komen en Murdoch werd de leading man van fusiebedrijf BSkyB. Momenteel heeft News Corporation een belang van 39 percent in het bedrijf, dat ondertussen een gevarieerd aantal

43

kanalen aanbiedt: Artsworld, Sky News, Sky Sports, Sky Travel, Sky One en Sky movies (Alger, 1998, pp. 209-210; News Corporation, 2009).

Sky introduceerde zich op de markt, drijvende op de vrije marktprincipes van Thatcher. Het beloofde een revolutie in kwaliteit, kwantiteit en consumentenkeuze. Murdoch aanzag de Britse omroepmarkt effectief als een monopolistische markt en stelde dat competitie duidelijk te prefereren viel boven monopolie, dat de consumentenkeuze enkel reduceerde en inefficiënt maakte. Door Sky konden consumenten zelf beslissen naar welke programma‟s ze wilden kijken en enkel voor die programma‟s moesten ze dan ook betalen. Maar men kan zich serieuze vragen stellen of Sky werkelijk de competitie heeft aangewakkerd of de keuze uitgebreid heeft. Sky‟s meest succesvolle kanalen brengen films en sport, die voorzien worden door de public service omroepen. De abonnees betalen voor Sky trouwens ook veel meer dan de omroepbijdrage voor deze kanalen. Ze krijgen dan wel wat ze willen maar tegen een veel hogere kost. Sky heeft trouwens het monopolierecht op heel wat sportevenementen, waardoor kijkers verplicht moeten intekenen om ze effectief te kunnen bekijken. Men kan het bijna een soort van afpersing noemen en dit is net in strijd met de vrijemarktprincipes (King, 1998, pp. 286-288)

6. Murdoch‟s marktstrategieën

6.1 Prijzenoorlog

Murdoch hanteert soms zeer agressieve strategieën om meer marktaandeel te verwerven. Zo startte hij in de eerste helft van de jaren ‟90 een ware prijzenoorlog om zijn concurrenten in financiële moeilijkheden te brengen of het liefst van al volledig dood te doen. Hij verlaagde eerst de prijs van The Sun en later die van The Times. Zijn concurrenten waren verplicht om te volgen, maar in een periode waar de papierprijzen daalden, kon de meerderheid dit zich permitteren. In 1996 zou hij de strategie van prijzenverlaging nog eens gebruiken, nu enkel voor The Times. Maar ondertussen was de papierprijs weer gestegen en werd het voor de concurrentie veel moeilijker om te volgen. Murdoch daarentegen kon perfect teren op het brede financiële draagvlak van zijn media-imperium en kon gerust verliezen gemaakt op de krantenmarkt opvangen. Kranten zoals The Independent daarentegen kregen het zeer moeilijk om deze prijzenoorlog te overleven (Tugend, 2009).

6.2 Aandeel in ITV

Eind 2006 kocht BSkyB 17,9 percent van de aandelen in ITV, de grootste commerciële omroeporganisatie van Groot-Brittannië. Op die manier kon Murdoch de overname van ITV door kabelbedrijf NTL, de grootste concurrent van BSkyB op de markt van betaaltelevisie, stoppen. NTL was op dat moment thans een zwak bedrijf, maar toch wilde Murdoch hen liever te snel af zijn en zelf beslissen wat er gebeurde bij ITV. De Murdoch-clan zelf beweert dat ze de aandelen op de eerste

44

plaats kochten om er financieel bij te winnen, want hun intrede bij ITV zou de ommekeer betekenen. Een meer logische verklaring was dat ze zich vooral inkochten om strategische redenen. Het uiteindelijke doel van BSkyB was om de meerderheid van de huishoudens te overtuigen om te kiezen voor betaaltelevisie. Door een vijfde van ITV te bezitten kregen ze meer inzicht in het doen en laten van de gratis concurrentie. Deze tactiek werkte: Ofcom en het Office of Fair Trading reageerden in eerste instantie niet. Uiteindelijk zou de Competition Commission zich toch uitspreken over de situatie eind 2007: de aandelen van BSkyB in ITV zouden slecht zijn voor de competitie en het publieke belang niet ten goede komen. De overheid besliste dan dat BSkyB zijn aandelen moest laten zakken onder 7,5 percent en niet mocht zetelen in de Raad van Bestuur van ITV. Begin 2010 kondigde BSkyB inderdaad aan dat het de meeste aandelen, namelijk 10,4 percent verkocht had (Associated Press, 2010; BBC News, 2008; “The Murdoch Factor”, 2006, 25 november).

7. Murdoch: macht en invloed

7.1 Politiek-economisch

Ook in Groot-Brittannië heeft Murdoch al zijn hele communicatienetwerk aangesproken om zijn marktaandeel te verhogen en om de machtsbalans tussen politieke netwerken te doen veranderen. Deze strategie gebruikt hij om wetgevers en regulatoren gunstig te beïnvloeden, maar staat ook ten dienste van een politieke agenda die zijn businessdoelen het beste verwezenlijkt (Arsenault & Castells, 2008, p. 502).

Het begon in de UK allemaal met zijn „geloof‟ in het Thatcherisme. Dit sluit wel degelijk aan bij zijn rechts-conservatieve standpunten, maar economisch gezien kwam deze politiek vooral zijn media- activiteiten ten goede (McKnight, 2009, p.754). Bij de verkiezingen van 1979 zou hij Margareth Thatcher en de Conservative Party dan ook sterk steunen, vooral in zijn populaire dagblad The Sun. Na haar verkiezing kreeg Murdoch dan ook een return: door inmenging van Thatcher zou Murdoch‟s overname van de Times-kranten niet worden tegengehouden door de Monopolies & Mergers Commission. Na de overname zou vooral The Sunday Times een harde rechtse krant worden, volledig aangepast aan de Thatcher-standpunten. De krant bracht vanaf dan radicaalrechtse inzichten over de vrijemarkteconomie en hardnekkige conservatieve inzichten over drugs, abortus, recht, orde en landsverdediging. Murdoch en Thatcher consulteerden elkaar hier ook vaak over. De Times-kranten zouden ook voorvechter worden van het dereguleringsbeleid en vielen vaak de BBC en het principe van public service omroepen aan. De dereguleringspolitiek van de conservatieve overheid paste zowel op filosofisch als op businessvlak in het kraam van Murdoch: de fusie van BSB en Sky ging volledig in tegen de Broadcasting Act van 1990, zeker omdat Murdoch al zo‟n groot deel van de krantenmarkt bezat. Toch liet de Thatcher-regering de fusie doorgaan, omdat BSkyB zogenaamd toch geen public

45

service verantwoordelijkheden had zoals BBC en zo ook de competitie werd aangewakkerd. Het BBC- ITV duopolie was nu daadwerkelijk van de baan (Alger, 1998, pp. 209-210; McKnight, 2003, p. 349).

In 1997 besliste Murdoch ineens om zich achter Tony Blair van de Labour Party te scharen en zo de uitkomst van de Britse verkiezingen te beïnvloeden. Labour beloofde namelijk veranderingen in de mediaregulering. Men sprak zelfs van een „Sun-effect‟: Blair en Labour zouden de verkiezingen gewonnen hebben door Murdoch‟s steun. Dit beeld moet natuurlijk genuanceerd worden, want ook vele externe factoren spelen een rol, maar het is zeker dat de steun van de Murdoch kranten zeker enige rol gespeeld hebben. Murdoch kreeg zijn beloning: in de Communications Act werden de cross- ownership beperkingen versoepeld en een speciale „Murdoch clausule‟ opgenomen. BSkyB mocht vanaf dan ook participeren in ITV en dit zou het aandeel van Murdoch in alle Britse nieuwsaanvoer verhogen tot 37 percent. Blair werd in de Murdoch-kranten ook vaak beschreven als één van hen, Nieuw Links, of zelfs eerder Nieuw Rechts, geheel in de lijn van de neoliberale politiek van Thatcher (Arsenault & Castells, 2008, pp. 500; 505; Pilger, 1995, pp. 16-18).

Momenteel bakt Murdoch zoete broodjes met Tory-leider David Cameron. De Murdoch-kranten schaarden zich vorig jaar achter Cameron, na 12 jaar steun aan Labour. Cameron beloofde prompt om de BBC af te slanken. Als Cameron het haalt van Labour-premier Gordon Brown, dan zal hij dat deels te danken hebben aan de steun van Rupert en James Murdoch (Callewaert, 2010, 1 maart). (Volgens de laatste berichten wordt Cameron ook effectief premier (NOS Nieuws, 2010)).

7.2 Wapping revolutie

Rupert Murdoch heeft nooit zijn afkeer voor de vakbonden in Fleet Street kunnen wegstoppen. Zij brachten extreem hoge kosten mee voor de krantenindustrie. De vakbonden hadden namelijk een ijzersterke positie en konden voor hun leden hoge lonen eisen, want als zij het werk neerlegden, was er de volgende dag geen krant en betekende dit een miljoenenverlies voor werkgevers als Murdoch. Dit had een serieuze impact op de winstgevendheid van de kranten en velen onder hen verloren een pak geld. Ook hier vond hij in Thatcher een bondgenoot, die de vakbonden ook als hinderpaal zag in de realisatie van haar economisch project. Daarom voerde zij begin jaren ‟80 wetgeving in waardoor het voor vakbonden zeer moeilijk werd om betekenisvolle acties te organiseren tegen werkgevers. Murdoch had ook nog een ander plan in gedachten om de winstmogelijkheden van zijn kranten te vergroten. Hij wilde nieuwe technologieën invoeren die het mogelijk maakten om een krant te produceren zonder de hulp van ook maar één van zijn printwerkkrachten. Dat zou betekenen dat hij het kon doen met 1/5de minder personeel en veel minder kosten. Hij als grote speler wilde de voortrekker zijn in het breken van de vakbondsmacht.Tegen 1985 had hij een nieuwe printfabriek neergepoot in Wapping, maar hij kwam niet tot een akkoord met de vakbonden om de transfer van Fleet Street naar Wapping te maken. Hij wilde in feite geen akkoord want zo kon hij stakingen uitlokken en volgens de 46

nieuwe wet van de Thatcher-overheid kon hij de printarbeiders dan ontslaan zonder enige geldelijke compensatie. De journalisten en het ondersteunende personeel bleven gewoon aan de slag en maakten de krant vanuit Wapping en zelfs de distributie kon gewoon doorgaan omdat Murdoch uit voorzorg ook een nieuw distributiebedrijf had opgezet. Na heel wat schermutselingen in Fleet Street zouden de vakbonden plooien: vele arbeiders aanvaardden Murdoch‟s sociale maatregelen en vertrokken. Murdoch was übermachtig: hij had op zijn eentje de onsterfelijk gewaande vakbonden op de knieën gekregen. Volgens sommigen was dit het beste wat de Britse pers kon overkomen: de verouderde industrie werd eindelijk gemoderniseerd, want alle andere persbedrijven volgden Murdoch‟s lead: ze trokken weg uit Fleet Street en introduceerden nieuwe technologieën, drukpersen en online-systemen. Anderen stellen dan weer dat de Wapping revolutie niets heeft kunnen veranderen aan cruciale problemen zoals eigendomsconcentratie, rechtse politieke partijdigheid en verslechterende redactionele standaarden (McKnight, 2003, p. 349; McNair, 2001, pp. 205-208).

47

6. USA: de metropolis

1. Inleiding

In 2004 besliste Murdoch News Corporation te verhuizen van het Australische Adelaide naar Delaware in de USA. News Corp. is sindsdien dus een waar Amerikaans bedrijf. Murdoch hoopte door de verhuis zo snel mogelijk in de Standard & Poor Index van de 500 leidende bedrijven te geraken en zo ook meer institutionele investeerders aan te trekken (BBC News, 2004). Murdoch is natuurlijk al langer dan 2004 actief in de USA. In de beginperiode (1973-1983) zou hij zich voornamelijk focussen op de krantensector, maar nu is hij actiever in de audiovisuele en nieuwe media. We zullen in dit hoofdstuk een beknopt overzicht brengen van zijn voornaamste bezittingen omdat het onmogelijk is om ze allemaal te bespreken. Verder willen we ook de cruciale kenmerken van het Amerikaanse medialandschap meegeven, want die staan natuurlijk onherroepelijk in verbinding met Murdoch‟s activiteiten. Om af te sluiten bekijken we ook zijn invloed en macht.

2. Kenmerken van het Amerikaanse medialandschap

2.1 Deregulering

De Amerikaanse media ondergaan de laatste twee decennia steeds meer deregulering. Dit was duidelijk merkbaar in de Telecommunications Act van 1996: heel wat eigendomsbeperkingen werden opgeheven. Vanaf dan mocht een bedrijf zoveel radiostations bezitten als het wou en mocht men ook een „onbeperkt‟ aantal televisiestations bezitten, zolang men niet meer dan 35 percent van het totale publiek bereikte. Op dat moment hielden de cross-ownership regels wel nog staande en mocht men in een lokale markt geen twee Tv-stations, een krant en een Tv-station of een Tv- en een radiostation hebben. De combinatie televisienetwerk en kabelsysteem werd vanaf dan wel toegelaten. Maar het regulerende orgaan, de Federal Communications Commission (FCC), deed op dat vlak wel al toegevingen. De Act van 1996 had tot doel om de competitie aan te wakkeren door onnodige toegangsbarrières te elimineren. Het zou de diversiteit verhogen en voor de consument meer mogelijkheden betekenen. Maar de Act miste zijn doel en leidde net tot meer concentratie van mediaeigendommen en elimineerde veel lokale, onafhankelijke en alternatieve media outlets (Alger, 1998; Emery, Emery & Roberts, 2000; McKenzie, 2005). Dit ging blijkbaar nog niet ver genoeg: in 2008 stelde de FCC voor om de cross-ownership regels serieus te versoepelen om de nieuwsverslaggeving te verbeteren en de worstelende krantenindustrie te helpen. Een mediabedrijf zou een krant en een omroepstation in dezelfde markt mogen hebben, zolang het station niet in de top vier van de markt staat en dat er minstens 8 onafhankelijke mediastemmen na de overname overblijven. Voorstanders stelden dat de staande regeling al lang achterhaald was, maar tegenstanders argumenteerden dat de deregulering zou leiden tot nog meer consolidatie, lokaal nieuws zou 48

verstikken en het aantal stemmen in de publieke sfeer zou limiteren. De vrees bestond dat een handvol media moguls zoals Rupert Murdoch hun bereik nog verder zouden uitbreiden en dat deze evolutie daardoor de informatievoorziening nodig binnen een democratie zou verzwakken (Levine, 2008, pp. 23-24).

2.2 Concentratie & conglomeratie

De Amerikaanse mediamarkt wordt gekenmerkt door een hoge graad van concentratie. Op de krantenmarkt bijvoorbeeld is ongeveer een derde van de meer dan 1400 dagbladen in handen van een dozijn mediabedrijven: het grootste is Gannet, gevolgd door Tribune (Levine, 2008, p. 23). Dit concentratieproces is enorm vlug gegaan: in 1983 domineerden ongeveer 50 grote mediabedrijven het Amerikaanse publiek. Dit waren vaak horizontaal geconcentreerde bedrijven die zeer sterk stonden in hun subsector van de markt. Anno 2003 wordt praktisch de volledige Amerikaanse mediamarkt gedomineerd door slechts vijf grote mediaconglomeraten. Deze zijn met andere woorden actief in meerdere subsectoren van de markt en zijn vaak ook verticaal geïntegreerd. Vier van deze conglomeraten zijn Amerikaans, namelijk Time Warner, Disney, Viacom en News Corporation. Deze laatste is op dit moment de nummer drie van de mediamarkt. Het vijfde conglomeraat is een Duits bedrijf, Bertelsmann. Al deze conglomeraten zijn niet alleen sterk actief op de Amerikaanse markt, maar hebben vertakkingen wereldwijd (Bagdikian, 2004, pp. 27-28).

2.3 Sterke commerciële oriëntering

De Amerikaanse mediamarkt is enorm gecommercialiseerd. Dit wordt duidelijk wanneer we naar de televisiemarkt kijken: publieke omroepen zijn daar een marginaal fenomeen. Public service, zoals educatie en politieke en culturele mediaproducten zijn daardoor meer in de verdringing geraakt (Emery et al., 2000, pp. 496-497). De grote televisienetwerken, waaronder Murdoch‟s Fox Network, programmeren vaak gemakkelijk verkoopbare uitzendingen over seks en geweld. Zowel in de televisie- als filmindustrie zijn infomercials en product placement dagelijkse kost. In de boeken- en tijdschriftensector zijn vooral de winstgevende publicaties van belang en in de filmindustrie zijn vrijwel alleen de blockbusters nog van tel. In de journalistieke sector zien we vaak het zogenaamde “fluff” nieuws opduiken. De inhoud van het geproduceerde goed is minder van tel, het is vooral belangrijk dat er winsten worden gecreëerd (McChesney, 1999, pp. 37-39). Emery et al. (2000, pp. 498-500) spreken van een serieuze credibiliteitscrisis binnen de Amerikaanse massamedia.

2.4 Mediabedrijven als machtscentra

De grootste mediaconglomeraten in de USA staan in de ranglijst van de 500 rijkste bedrijven ter wereld en beschikken dus over een groot budget om te spenderen aan externe activiteiten. Bedrijven als News Corporation trekken dan ook enorme bedragen uit om verkiezingscampagnes te steunen. 49

Zulke politieke contributies bepalen dus mee welke kandidaten sterk zullen staan in de stembusslag. De grootste politieke contributies van NewsCorp. tussen 1998 en 2006 bedroegen 140.086 dollar voor John Kerry en 59.544 dollar voor George W. Bush. Via politieke advertising op hun audiovisuele kanalen kunnen zij ook rechtstreeks het kiesgedrag van de bevolking beïnvloeden (Arsenault & Castells, 2008, p. 498-499).

De grote mediaconglomeraten hebben ook machtige lobbymachines die in onderhandeling vaak het pleit winnen omdat ze gigantische budgetten ter beschikking krijgen. Op die manier hebben ze al vaak gunstigere regulering kunnen verkrijgen of bepaalde regulering kunnen elimineren (The Center for Public Integrity, 2000, p. 30).

De samenstelling van het regulerend orgaan, The Federal Communications Commission kan daarenboven ook als partijdig gezien worden: velen van hun leden zijn zelf afkomstig uit de commerciële media-industrie en zullen dus eerder geneigd zijn om in de regulering de commerciële spelers te bevoordelen (McChesney, 1999, pp. 68-69).

3. Murdoch print

3.1 Fase 1

Murdoch verwierf in de periode 1973-1983 een aantal belangrijke kranten: zo was hij eigenaar van twee San Antonio-kranten, The New York Post, Boston Herald en The Chicago Sun Times. Maar de cross-ownershipwetgeving stelde dat men geen krant en televisiestation in dezelfde markt mocht bezitten. Door de aankoop van de zeven Metrotelevision stations (Boston, New York, Los Angeles, Washington, Houston en Dallas) kwam hij dus in problemen met de wetgeving. Om dit op te lossen verkocht hij The Post en het Tv-station in Boston. De andere kranten zou hij van de hand doen en dit geld zou hij gebruiken om te investeren in zijn televisieactiviteiten. Ook de Boston Herald zou naderhand moeten sneuvelen om het Tv-station in Boston terug te kopen van Hearst. In 1993 werd The New York Post omwille van financiële strubbelingen opnieuw te koop aangeboden en Murdoch wou de krant terug in handen krijgen. Dit lukte hem, zonder tegenwerk van de FCC en met de steun van senator Ted Kennedy, die in 1988 net serieus op de verkoop van NYP door Murdoch had aangedrongen. The New York Post is met andere woorden de enige krant die Murdoch nog heeft overgehouden uit zijn eerste Amerikaanse fase (Arsenault & Castells, 2008, p. 505; Wollenberg, 1985, 22 juni, p. 29). NYP is momenteel de zevende grootste krant van de USA met zo‟n 508.000 lezers in de week en 343.000 op een zondag en doet het daarmee iets slechter dan rechtstreekse concurrent Daily News of New York, met wie het al jaren haasje over speelt. Twee jaar geleden haalde NYP nog meer dan 700.000 lezers, maar volgt met de huidige cijfers de neerwaartse trend van de volledige krantenmarkt (Associated Press, 2009).

50

In de jaren ‟80 was Murdoch ook zeer bedrijvig op de magazinemarkt, met o.a. het weekblad Star, het filmtijdschrift Première, het televisieweekblad TV Guide en Soap Opera Digest, een weekblad over soaps. Door de jaren heen zullen ze stuk voor stuk verkocht worden om allerlei redenen. Soap Opera Digest en Première werden bijvoorbeeld verkocht om de schuldenput van Murdoch in de jaren ‟90 te dichten en TV Guide werd verkocht aan de satellietgroep United Video, waarvoor Murdoch in ruil cash geld kreeg en 30 miljoen aandelen in United Video (Columbia Journalism Review, 2005; Lieberman, 1998).

3.2 Fase 2

De laatste jaren is Murdoch weer veel actiever geworden op de kranten- en magazinemarkt. Dat hij dit portfolio weer heeft kunnen uitbreiden heeft hij te danken aan de versoepeling van de cross- owernshipregulering (Levine, 2008, pp. 23-24). Vooral door de overname van Dow Jones & Company is hij weer heel wat kranten en tijdschriften rijker. Via de Community Newspaper Group is hij dan weer eigenaar van New York‟s grootste groep van buurtkranten.

3.2.1 Consumer Media Group

Door de overname van Dow Jones kwam News. Corp in het bezit van Consumer Media Group, die verantwoordelijk is voor volgende publicaties:

- The Wall Street Journal: het grootste financiële dagblad van de USA en ook de nummer één in het algemeen met een dagelijkse oplage van meer dan twee miljoen exemplaren. WSJ kent trouwens nog altijd een kleine groeimarge, in tegenstelling tot het gros van de andere kranten (Associated Press, 2009). - Barron‟s: een wekelijks magazine met informatie over de financiële markt. - Far Eastern Economic Review: een businessmagazine dat zich richt op Hong Kong, Maleisië en Zuidoost-Azië. - Naast de print heeft de groep ook nog een website met financieel nieuws en informatie, namelijk Marketwatch (Dow Jones Local Media Group, 2009).

3.2.2 Dow Jones Local Media Group

Ook Ottaway Newspapers kwam via Dow Jones bij News Corporation terecht. De naam van de groep werd in 2009 veranderd in Dow Jones Local Media Group en opereert in California, Massachusetts, Maine, New Hampshire, New York, Oregon and Pennsylvania. De groep omvat acht dagbladen, vijftien wekelijkse kranten en een collectie van magazines en Internetsites en leveren voornamelijk gemeenschapsnieuws. Alle lokale afdelingen genieten redactionele onafhankelijkheid die enkel getemperd wordt wanneer nodig voor nieuwsvereisten en redactionele kwaliteit. Daarvoor werkt men

51

nauw samen met andere instellingen van Dow Jones en News Corp. (Dow Jones Local Media Group, 2010).

3.2.3 Community Newspaper Group

NewsCorp. bezit ook Community Newspaper Group, de grootste groep van buurtkranten die zich richt tot Brooklyn, Queens en de Bronx. Het verzamelt drie andere groepen:

- Courier Life Publications: dit is de grootste keten van wekelijkse kranten en special interest magazines in New York. De groep bereikt wekelijks meer dan één miljoen lezers. - TimesLedger Newspapers: deze groep omvat veertien wekelijkse kranten die verslag uitbrengen over de buurt van Queens. TimesLedger ontwikkelde door de jaren heen een sterke reputatie en won in 2009 verschillende nationale en staatsawards omwille van hun redactionele kwaliteit. Hierbij willen wij zelf een voorzichtige conclusie trekken: redactionele onafhankelijkheid loont blijkbaar inderdaad op vlak van kwaliteit (zoals Baker (2007) ook al aanhaalde) want Murdoch‟s bemoeienissen hebben in het verleden nog niet veel goeds betekend voor overgenomen kranten. - Bronx Times Reporter Inc.: The Bronx Times is een van de grootste wekelijkse gemeenschapskranten van de Bronx (Community Newspapers Group, 2010).

Naast de drie bovenstaande groepen heeft News Corp. nog 50 percent van de aandelen in SmartMoney, een businessmagazine dat persoonlijke financiële informatie levert en ook afkomstig is uit de Dow Jones stal (News Corporation, 2009).

3.3 The New York Post

In 1993 werd Murdoch voor de tweede maal eigenaar van de NYP, ondanks het feit dat de krant nooit een echte winstbron zou worden, net zoals The Australian. Sommigen beweren zelfs dat de Post niet winstgevend kan worden, zolang de concurrerende Daily News blijft bestaan en dat Murdoch misschien eerder moet proberen Daily News uit te kopen. Maar de financiële winstgevendheid van NYP kan Murdoch eigenlijk niet zoveel schelen, hij gebruikt ze liever voor andere doeleinden (Bianco, 2009, 21 februari).

Onder zijn bewind werd bij de krant weer de typische tabloidjournalistiek van „sex and scandal‟ ingevoerd, naar het voorbeeld van zijn Britse tabloid The Sun (Esser,1999, p. 295). Sinds de krant in handen is van Murdoch krijgt ze veel kritiek op haar geruchtmakende koppen en sensatie. Maar ook de flagrante steun aan bepaalde politici en conservatieve partijdigheid is een punt van kritiek (Columbia University Graduate School of Journalism, 1980, p. 22). Uit onderzoek van Paige en Trichter (2004) onder de New Yorkse bevolking is zelfs gebleken dat men de Post de minst geloofwaardige New Yorkse krant vindt. Arsenault & Castells (2008, p. 504) poneren dat de voormalig liberale krant onder

52

Murdoch inderdaad is getransformeerd tot een conservatief bastion. Ze merken wel op dat dit eerder een bedrijfsstrategie is, eerder dan een ondersteuning van zijn rechtsgezindheid. Er zijn talloze voorbeelden om te bewijzen dat de krant meermaals uit de bocht ging bij haar informatieverstrekking: voormalige medewerkers van de Post getuigden dat ze bepaalde politiek of economisch schadelijke informatie moesten achterhouden en wanneer ze dit niet deden, stond hun job op de helling. Dit is weer een duidelijk voorbeeld van het feit dat mediamoguls als Murdoch zich wel degelijk inmengen in redactionele activiteiten. Een voormalig Post-redacteur stelt zelfs dat Murdoch persoonlijk langskwam en als er hem iets niet zinde, eiste dat de krant of de voorpagina zou worden aangepast, ook al was de deadline al verstreken (Coleridge, 1994, p. 494).

Eén van de andere stokpaardjes van Murdoch is ook duidelijk in de krant aanwezig, namelijk sport, het op een na meest lucratieve content gebied van de media-industrie. De krant staat bekend voor haar uitgebreide sportsectie, die als zeer begrijpelijk wordt gepercipieerd. Naast de sportcolumns wordt de krant ook gekenmerkt door haar legendarische gossip columns (CNN, 2009; McChesney, 2004, p. 95).

3.4 The Wall Street Journal

Rupert Murdoch is het gewoon om te krijgen wat hij wil, maar zijn strijd om de controle over Dow Jones zou resulteren in een bittere strijd. Hij deed in 2007 een ongevraagd overnamebod van vijf biljoen dollar op Dow Jones, maar de familie Bancroft, die een aanzienlijke machtspositie had binnen het concern, weigerde het bod. Uiteindelijk zou de familie in juni 2007 toch rond de tafel gaan zitten met Murdoch. Ondertussen waren er nog andere kandidaat-bieders opgedoken, waaronder de werknemers, die vreesden voor hun redactionele onafhankelijkheid. Murdoch wist dat hij daardoor de Bancrofts het hof moest maken. Hij beloofde één familielid een zetel in de Raad van Bestuur en een beschermende structuur voor de krant, net zoals bij de Londense Times. Drie weken later gaf de familie het op omdat ze het niet eens raakten over de structuur van de overeenkomst over redactionele onafhankelijkheid. Zij gaven de verantwoordelijkheid door aan de Raad van Bestuur, die na drie dagen al een overeenkomst zond naar Murdoch. Diens droom kwam uit: hij werd door de overname eigenaar van The Wall Street Journal (Ellison, 2010).

Velen vreesden dat de overname van Murdoch catastrofale gevolgen zou hebben voor WSJ. Toch heeft het dirty news de pagina‟s niet veroverd, tegen alle verwachtingen in en is de kwaliteit van het schrijven niet verdwenen. Ook de kritische verslaggeving over China is staande gebleven, ondanks Murdoch‟s belangen daar en ook de kwaliteitsvolle rapportage over kunst, fotografie, muziek, dans en theater is bewaard gebleven. We zien dus geen corrupte nieuwsstandaarden verschijnen, maar toch is de WSJ in vele opzichten veranderd. Er worden minder strenge analyses gemaakt en de artikels zijn veel korter. De krant is geen veruiterlijking van de Post of Fox geworden, maar de tradities van de WSJ verdwijnen: de lange, goed vertelde verhalen en ambitieuze onderzoeksprojecten moeten plaats 53

maken voor één van Murdoch‟s tactieken: scoops, nieuws en snelheid. Spectaculaire verhalen halen nu de voorpagina, terwijl die vroeger niet zo nodig breaking news moest bevatten. Murdoch heeft dus wel degelijk veranderingen aangebracht in de redactionele politiek (Bowden, 2008, jul/aug, pp. 211-212; Sherman, 2009, 11 mei pp. 12-14).

Deze wijziging van koers heeft vooral te maken met Murdoch‟s doel om de New York Times te verslaan: dit zal in elk geval niet gemakkelijk zijn, want New Yorkse opgeleide, invloedrijke lezers zijn traditioneel zeer loyaal aan de Times en de krant kent er dan ook een hoge penetratiegraad. Murdoch investeerde in elk geval 15 miljoen dollar om een afdeling in New York op te zetten die verslag zal uitbrengen over lokale politiek, cultuur, nieuw en sport, wat hetzelfde werkingsveld is als de Times. Op die manier wil hij ook veel lokale adverteerders aantrekken, die anders toch naar de Times stappen. Sommigen beweren dat hij de NYT ook wil bezitten, al zou een mogelijke overname wettelijk en politiek praktisch onmogelijk zijn (Haber, 2009; Roberts, 2008, 28 april, pp. 43-45).

Ook hier zien we dat hij personeel dat hem niet zint de laan uitstuurt en vervangt door eigen pionnen. Zo verving hij hoofdredacteur Marcus Brauchli en negeerde hij het speciale comité, dat opgezet werd als voorwaarde voor de verkoop van Dow Jones. Zij waken over de redactionele onafhankelijkheid en hebben het recht om het ontslag of in dienstneming van bepaalde personen goed- of af te keuren (Sherman, 2009, 11 mei pp. 16-17).

Het personeel maakt zich in elk geval nog altijd zorgen over welke weg de krant in de toekomst zal uitgaan. Op sommige dagen vindt men vooral algemeen nieuws op de voorpagina en lijkt de krant meer in de richting van de Times te hellen. De volgende dag is het hoofdverhaal vooral gericht naar de kern van businesslezers en lijkt de WSJ weer meer op de Financial Times en andere dagen lijkt het dan weer een rasechte populistische tabloid (Sherman, 2009, 11 mei, p. 17).

4. Murdoch AV

4.1 FOX Broadcasting Company

In het verleden was al meermaals gebleken dat het niet gemakkelijk, of zelfs praktisch onmogelijk was om een vierde televisienetwerk te lanceren in de USA, naast het triumviraat van ABC, CBS en NBC. Maar toen Murdoch in 1987 Fox Broadcasting Company wilde lanceren had hij een aantal voordelen die zijn voorgangers niet hadden en die de sleutel tot succes waren. Door verticale integratie van zijn bedrijf kon hij financiële barrières om de markt te betreden overwinnen. Murdoch had namelijk al geïnvesteerd in programmering en kreeg dus niet te maken met de hoge kosten van programmaontwikkeling en had ook al ervaring en expertise. Murdoch had ook zijn Metromedia stations en contracten met verscheidene vennoten om op terug te vallen. Daarenboven was Murdoch

54

eigenaar van de Twentieth Century Fox film- en televisiestudio‟s, inclusief een uitgebreide bibliotheek met lucratieve films en televisieprogramma‟s. Hij was dan ook de eerste die zowel een film/tv studio als een distributiesysteem voor programma‟s bezat. Fox was efficiënt door zijn lage onkosten en kleinschaligheid. Het startte met een beperkte groep personeel en zond enkel uit in weekend prime time en laat op de avond om een jong stedelijk publiek te bereiken dat ook zeer aantrekkelijk was voor adverteerders. In eerste instantie concentreerde Fox zich op entertainment en niet op sport. Door zijn productdifferentiatie heeft Fox kunnen overleven, met innovatieve programma‟s zoals The Simpsons en Married with Children. Het introduceerde ook een nieuw genre: reality televisie. Het was Murdoch zelf die voor deze shift in de programmering zorgde: hij paste gewoon de tabloidstijl van zijn kranten toe op televisie. Het zorgde ook voor lagere productiekosten en deed de kijkcijfers serieus toenemen. De kinderblokken die Fox bracht zorgden voor heel wat crosspromotionele mogelijkheden en ook TV Guide werd voor promotiedoeleinden gebruikt. Na een tijdje namen de reclame-inkomsten serieus toe en gingen er steeds meer commerciële stations de lucht in (Litman & Thomas, 1991, pp. 145-148).

Murdoch zag hoeveel sport had bijgedragen aan het succes van BSkyB en een aantal jaren later trok hij toch voluit de kaart van sport en begon hij uitzendrechten van verschillende sportactiviteiten te kopen. Maar omdat ook andere mediabedrijven hier zeer in geïnteresseerd zijn, paste hij nog een andere strategie toe: hij kocht gewoon sportteams. Op een bepaald moment was hij zowel eigenaar van de Los Angeles Dodgers en de New York Knicks en had hij belangen in verschillende andere teams, plus Fox Sports Radio Network. Nu is Fox de grootste sportomroep, met twintig verschillende sportomroep franchises in heel het land. Fox Broadcasting bestaat nu uit 23 stations en bereikte in 1998 34,9 percent van de huishoudens. In 1998 oversteeg het gemiddeld aantal kijkcijfers tijdens prime time (12 miljoen) ook die van NBS, CBS en ABC. Het heeft de reputatie van netwerk met de meest gewelddadige shows op TV en heeft het gezicht van de televisie-industrie volledig veranderd met haar klemtoon op ras, seks, klasse en ideologie (Bagdikian, 2004, p. 38-41; Emery et al., 2000, pp. 494; 556).

Door de jaren heen vulde Murdoch zijn netwerk ook aan met verschillende kabelkanalen, die zich richten tot specifieke niches. Zo zijn er bijvoorbeeld Fox Movie Channel, Fox Regional Sports Networks en Fox Reality Channel. Ook internationaal breidde hij zijn kabelactiviteiten uit: zo heeft hij een belang van 49 percent in Big Ten Network, een televisienetwerk gewijd aan sport (News Corporation, 2009).

4.2 FOX News Channel

In maart 1996 introduceerde Murdoch een kabelkanaal dat 24u op 24u nieuws zou brengen: Fox News Channel. Voor de lancering van Fox News maakten de nieuwsuitzendingen deel uit van de programmering van Fox Broadcasting, maar werden niet in prime time uitgezonden. Fox News moest 55

de grote concurrent worden van Ted Turner‟s CNN, een all-news kabelkanaal. De distributie van Fox News begon in oktober 1996 en Murdoch moest lokale kabelmaatschappijen overtuigen om hen te verdelen (dat deden TCI en Adelphia). Buiten de 24u op 24u programmering, distribueert Fox News ook korte nieuwssegmenten naar lokale Tv-stations die geaffilieerd zijn met Fox. Het 24u op 24u kanaal is enkel verkrijgbaar via kabel en beschikbaar voor 12 miljoen satellietabonnees (in 2000). Fox News haalde in 2009 op gelijk welk tijdstip gemiddeld 1,2 miljoen kijkers. Dat zijn er gemiddeld 200.000 meer dan in 2008 en heeft daarmee CNN qua populariteit voorbij gestoken (DellaVigna & Kaplan, 2007, pp. 1191-1192; Stelter, 2009, 11 oktober).

De zender gaat er prat op dat ze “fair and balanced” journalistiek brengen, maar dit kan een internationale grap genoemd worden. Elke objectieve observeerder weet dat er sprake is van partijdigheid: commentaar en nieuws worden niet duidelijk van elkaar gescheiden en ondersteunt veel opener conservatieve politici dan andere netwerken politici van gelijk welke strekking steunen. Medewerkers getuigen dan ook dat ze gedwongen worden om een rechts standpunt in te nemen, zo niet staat hun job op het spel. Ze worden dagelijks gebrieft over wat er gerapporteerd moet worden en hoe erover gesproken moet worden (Weaver, pp. 421-422).

Studies leveren zelfs duidelijk bewijs: DellaVigna & Kaplan (2007, pp. 1188) stelden vast dat Fox News een significante impact had op de verkiezing van 2000 en de Republikeinen meer stemmen bezorgde. Volgens Morris (2005) waren Fox kijkers in 2004 minder geneigd om verhalen te volgen die kritisch waren voor de Bush-administratie en onderschatten ze sneller de gebeurtenissen in Irak dan CNN kijkers. Ook Weaver (2005, p. 422) wijst op vooral positieve berichtgeving rond Bush en negatieve voor Kerry tijdens de presidentscampagne van 2004, maar dat laatste wordt wel tegengesproken door Carpenter, Fico, Diddi & Zeldes (2008). Het laatste wapenfeit van Fox News is de serieuze rel met Obama, die in alle grote nieuwsprogramma‟s uitgenodigd wordt, maar bij Fox niet welkom is. Daarnaast zijn er nog de snerende uitspraken van Fox News commentatoren aan zijn adres en het feit dat Fox News de indruk probeerde te wekken dat Obama‟s voorstellen over gezondheidszorg op sterven na dood waren. Het Witte Huis heeft aangekondigd om Fox News nu officieel als tegenstander te beschouwen (Stelter, 2009, 11 oktober; Walsh, 2009). Maar Fox News blijft populair, in die mate zelfs dat de andere netwerken meer zoals Fox worden om ermee te concurreren (Weaver, 2005, p. 422).

4.3 Andere bezittingen

Murdoch startte in 2007 ook zakentelevisiezender Fox Business Channel. Daardoor was bij de overname van Dow Jones het bezit van nieuwsagentschap Dow Jones Newswires zo belangrijk: de elektronische nieuwsdienst kon vanaf dan content leveren aan zijn zakenzender. Dit zou Fox Business Channel alleen maar ten goede komen, want Dow Jones geniet een goede reputatie en die kan de 56

credibiliteit van Fox (in het algemeen) alleen maar verhogen (Raeymaeckers, 2008, p. 41). Het zakenkanaal wil wel degelijk zijn blazoen oppoetsen en pikt daarvoor zelfs talent weg bij de concurrentie, zoals de libertaire onderzoeksjournalist John Stossel van ABC News (Stelter, 2009, 11 oktober).

5. Murdoch nieuwe media

5.1 MySpace

Murdoch heeft meerdere internetbelangen in de USA, maar MySpace is wel degelijk zijn grootste internetverovering. In 2005 werd Murdoch eigenaar van Myspace.com via Fox Interactive Media. Hij was daarmee niet de enige mediagigant die het internet verder exploreerde: alle grote mediaspelers begonnen hun territorium te verdedigen en hun plaats in het nieuwe digitale tijdperk veilig te stellen, wat nodig was omdat hun aandelen serieuze klappen kregen (Fabrikant & Siklos, 2005, 3 november). Op dat moment was MySpace de vijfde meest bezochte site op het internet en News Corp. beloofde daarmee het vierde grootste internetbedrijf op vlak van paginabezoeken te worden, na Yahoo!, Time Warner en MSN. Murdoch‟s strategie in de jaren ‟90 om prille bedrijven op te kopen of zelf nieuwe sites op te starten had gefaald en daarom richtte hij zich nu tot reeds gevestigde spelers met een substantieel online publiek: het koos voor de gemeenschapsgebaseerde sites die lokaal nieuws en gepersonaliseerde content aanbieden (Benady, 2005, 15 september, p. 25).

In 2009 lanceerde Murdoch een rechtstreekse aanval op iTunes: hij kondigde het nieuwe muziekproject MySpace online aan, een online muziekwinkel waarvoor zijn sociale netwerksite de krachten zou bundelen met de vier grootste platenlabels EMI, Sony BMG, Universal en Warner (Van Lissum, 2008, 2 oktober). MySpace kreeg in 2009 te horen dat het zich dringend moest herstructureren: het moest meer gaan focussen op muziek en entertainment om zijn publiek beter te definiëren en zo relevant te blijven voor adverteerders. Dit was dringend nodig omdat het aantal bezoekers in het laatste jaar enorm was gedaald, terwijl andere sociale netwerksites het steeds beter deden (McEleny, 2009, 23 juli, p. 4). In april 2010 kondigde men als verwacht aan dat MySpace deze zomer een nieuwe doorstart zou nemen. Het zal zich vooral focussen op muziek en games en wil ook proberen om nieuwe markten zoals Afrika aan te spreken. MySpace bereikt nog steeds 100 miljoen gebruikers wereldwijd, maar wil terug een globaal zwaargewicht worden en groter worden dan Facebook (“MySpace relaunch to 'make old new again'”, 2010, 9 april).

6. Murdoch: macht en invloed

De macht en invloed van Murdoch zijn in het relaas hierboven al duidelijk geworden: hij levert politieke contributies aan zijn favoriete kandidaten, positioneert eigen pionnen op redacties en ontslaat 57

werknemers die niet aan het juiste profiel voldoen. Hij controleert zelf de inhoud van zijn spreekbuizen en eist wijzigingen wanneer iets hem niet zint. Daarnaast heeft hij nog een machtige medialobby en vrienden bij de FCC om regulering in zijn voordeel te sturen. Zijn grote hoeveelheid eigendommen in de USA stelt hem in de mogelijkheid om de mediamarkt te sturen, veel adverteerders aan te trekken die geïnteresseerd zijn in Murdoch‟s doelpublieken, de publieke opinie te beïnvloeden en het publiek te geven „wat het wil‟. De cirkel is duidelijk: Murdoch‟s sensationele en ideologische content breidt zijn publiek uit en dus ook zijn reclame-inkomsten. Grotere winsten en groter marktaandeel verhogen News Corp‟s mogelijkheden om te lobbyen bij politici voor regelgevende gunsten via de contributies en/of door voordelige nieuwsverslaggeving. Deze nieuwe regelgevende gunsten leiden dan weer tot de expansie van de News Corp. holdings die kapitaliseren op de politieke invloed van het bedrijf, wat weer leidt tot nog meer gunsten en verdere expansie (Arsenault & Castells, 2008, pp. 507- 508). Hieronder geven we maar enkele voorbeelden, maar deze bewijzen zeker bovenstaand punt:

- De New York Post steunde de kiescampagne van Ed Koch in 1977, die in de peilingen voor het burgemeesterschap maar op de zesde plaats werd gepositioneerd. Koch won verrassend en stelt zelf dat dit niet gelukt was zonder Murdoch‟s steun. Murdoch‟s overname van de krant werd goedgekeurd met de steun van Koch en dit was zijn manier om hem te bedanken (Bagdikian, 2004, pp. 39-40). - Murdoch stelde Gerard Baker aan als waarnemend hoofdredacteur bij The Wall Street Journal. Hij werkte eerder voor The Times in Londen als redacteur en conservatieve columnist en noemde de installatie van de Obama-administratie een onwelkome linkse kanteling van de Amerikaanse politiek. Sindsdien schrijft de WSJ beduidend anders (het woord negatief gebruiken zou te verregaand zijn) over Obama‟s verwezenlijkingen (Sherman, 2009, 11 mei, p. 17). - In 1994 dienden NBC en NAACP een klacht in bij de FCC: het Fox Netwerk zou een inbreuk zijn op de regulering. Buitenlandse entiteiten mogen namelijk niet meer dan 25 percent van een omroep bezitten. Murdoch wou op dat moment niet weg uit Australië omwille van betere belastingsvoorwaarden. Hij begon hevig te lobbyen en kreeg zijn zin: de FCC gaf toestemming op basis van argumenten van FCC commissaris James Quello en persoonlijke vriend van Murdoch, die stelde dat de introductie van een vierde netwerk het algemeen belang zou dienen. Dit was geheel in tegenstelling tot wat de rapporten van FCC medewerkers verklaarden (Arsenault & Castells, 2008, p. 505).

Murdoch‟s laatste wapenfeit is het betalend maken van de online content van de WSJ. Dit is volgens Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van De Standaard mogelijk omdat de WSJ unieke informatie aanbiedt, namelijk beurscijfers: daar kan men geld voor vragen1. Maar hiermee trekt hij wel de

1 Vermeld in gastcollege Actuele Aspecten van de journalistiek van Peter Vandermeersch.

58

volledige markt mee: verschillende uitgevers zijn al onderzoek aan het verrichten of de introductie van een betalend model haalbaar is (Bearne, 2009, 14 mei, p.4). Hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws, Pol Daenen kan Murdoch‟s beleid volgen: hij stelt dat het gratis verhaal dood en begraven is. Men kan niet iets gratis maken wat niet gratis is, niemand kan dit volhouden. Daenen verwacht dat binnen vijf jaar alle nieuws- en krantensites betalend zullen zijn2.

2 Vermeld in gastcollege Actuele Aspecten van de journalistiek van Pol Daenen.

59

7. Azië: de toekomst

1. Inleiding

In dit deel zullen we de groeiende verwezenlijkingen van Murdoch in Azië bespreken. Algemeen kan gesteld worden dat Murdoch veel toekomst ziet in dit werelddeel en dat we waarschijnlijk nog veel van hem zullen horen daar. Om alles goed te kaderen geven we enkele cruciale kenmerken van het medialandschap mee: een gedetailleerde bespreking is niet mogelijk als we een geheel continent willen vermelden. We zullen zien dat Murdoch hier heel wat meer moeite heeft moeten doen om voet aan wal te krijgen en vaak niet zelf de wetten kan dicteren.

2. Cruciale kenmerken van het Aziatisch medialandschap

Aziatische mediamarkten kennen een opkomende commercialisering. Marktkrachten beginnen steeds meer elk aspect van de nieuwsmedia door te dringen: reclame, commerciële sponsoring, Tv-shopping, betaaltelevisie en journalistieke corruptie om een positief promotioneel stuk te schrijven is het laatste decennium common good geworden. Toch houden overheden, vooral in China de media liefst nog altijd strak in het gareel. Deze commercialisering kunnen we linken aan Murdochisatie (zie later) (Zhao, 1998, pp. 1-2).

We zien dat men in dit werelddeel vrij wars is van buitenlandse participaties. Tot niet zo lang geleden werd dit gewoon onmogelijk gemaakt maar stilaan zien we dat Aziatische landen hun communicatiemarkt gedeeltelijk openstellen voor internationals. Nu mogen buitenlandse bedrijven participeren in hun mediamarkten, maar vaak worden nog altijd beschermende plafonds opgelegd, vooral op het vlak van nieuwsvoorziening. Maar door de volledige ban te liften zijn verscheidene grote mediaspelers beginnen investeren in de Aziatische mediamarkt, zoals News Corp. en Disney (Yong Jin, 2008, p. 369).

Vele Aziatische landen kennen een complexe mediamarkt met een smeltkroes van verschillende talen en lokale culturen. Daardoor kan men niet zomaar aanzetten met een geheel media-aanbod voor de volledige markt. We zien daardoor ook vaak zeer gefragmenteerde markten, bijvoorbeeld de Indische printmarkt: daar vinden we een duizelingwekkende productlijn met diverse talen, eigendomsstructuren en onderwerpen. De markt kent bijgevolg voldoende diversiteit en wordt niet gedomineerd door een bepaalde groep of ideologie (Sonwalkar, 2002, p. 826).

3. Murdoch print

Murdoch is vrijwel niet actief op de Aziatische printmarkt. Naar eigen zeggen jaagt het ook geen deel van de markt na, omdat ze gewoonweg niet beschikbaar is en hun aandeel trouwens ook beperkt wordt

60

als buitenlands bedrijf. In het verleden bezat Murdoch wel het dagblad de South China Morning Post, maar verkocht dit in 1993 aan de Maleisische tycoon Robert Kuok om zich te kunnen focussen op televisie (Murphy, 1993, 4 september). In 2009 had Murdoch nog slechts één magazine, Far Eastern Economic Review en één krant, Wall Street Journal Asia.

De Wall Street Journal Asia is net zoals WSJ in de USA een financiële krant die nieuws en analyse brengt over regionale en globale business ontwikkelingen, maar wel niet zo succesvol is. De krant heeft een beperkte oplage van 83.817 eind 2009 (The Wall Street Journal Asia, 2010). Het is dus duidelijk niet de meest gelezen krant van Azië, maar trekt wel een invloedrijk publiek van zakenmannen en besluitvormers aan, wat WSJ Asia zeer aantrekkelijk maakt voor adverteerders (The Wall Street Journal Asia, 2008).

Far Eastern Economic Review is een Engelstalig nieuwsmagazine dat zich vooral richt op Hong Kong, Maleisië en Zuidoost-Azië en vooral politieke, business, economische, technologische, sociale en culturele issues brengt. Het richt zicht net als WSJ Asia tot een elitepubliek van overheidsmensen, de zakenwereld en de academische sector en haalt dan ook maar een oplage van ongeveer 93.000 (2003). Eind 2009 kondigde Dow Jones aan om FEER definitief op te doeken wegens dalende lezersaantallen en reclame-inkomsten. Men wilde zich meer focussen op de WSJ Asia, de hernieuwde site WSJ.com, de expansie van de Chinese WSJ.com, het leveren van content voor de GSM en de lancering van een website in het Japans. Er wordt gefluisterd dat men van FEER, dat gekend stond om zijn baanbrekende journalistiek en zeer trouwe lezerspubliek, inderdaad afwilde om WSJ Asia meer te profileren (Borton, 2004, 2 november; Brook, 2009, 22 september).

4. Murdoch AV

4.1 Star TV

In 1993 verwierf Murdoch de controle over satellietservice Star TV, waarvan het hoofdkwartier zich in Hong Kong bevindt. Murdoch begon met vijf Engelstalige kanalen met sport en Hollywoodfilms. Maar dit maakte de publieke opinie bezorgd, die vreesde voor groeiend consumentisme en afkalving van de Indische cultuur. Hun doelpubliek, de elite was trouwens niet groot genoeg om de kosten van de operatie te dragen en ook adverteerders waren niet laaiend enthousiast: zij wilden hun producten vooral promoten in specifieke mediamarkten. Star had dus programma‟s nodig die verschillende deelpublieken aantrokken en daarvoor hanteerde Murdoch de „desiglobalisatie‟of lokalisatie strategie: programma‟s werden lokaal gemaakt om geschikt te zijn voor verschillende culturele en linguïstische smaken. Lokalisatie van globale genres (zoals soaps en muziekvideo‟s) en redactionele prioriteiten (van Engelstalige transnationale nieuwsnetwerken naar nieuwskanalen in lokale talen) leiden namelijk tot een meer authentieke stem en zorgen dus ook voor meer credibiliteit van de output. Om het vertrouwen van het publiek te winnen wordt ook het nationale sterk benadrukt. Murdoch lanceerde 61

bijvoorbeeld het muziekkanaal Channel [V] met lokale divisies en dus eigen muziek, het 24u op 24u nieuwsnetwerk Star News in het Hindi en Star Sport en Star Cricket, een sport die erg gesmaakt wordt in die regionen, vooral in India. Ook bracht Murdoch succesvolle adaptaties van internationale gameshows zoals „Who wants to be a millionaire‟ en lanceerde hij lokale realityseries. Het is dus duidelijk dat hij ook bij Star zijn tabloidisatietechnieken gebruikt. Zeker wanneer we naar de nieuwsprogramma‟s kijken valt dit op: de focus ligt op modeshows, celebritycultuur en de grote steden. Nieuws uit het rurale hinterland wordt genegeerd en ook buitenlandnieuws komt amper aan bod. Murdoch lijkt dus toegevingen te doen aan de eigenheid van volkeren, maar eigenlijk wil hij gewoon een demografisch gunstig publiek leveren aan adverteerders (Curtin, 2005, pp. 159-160; Thussu, 2007, pp. 594-595; 599-605). Terzijde moet wel gesteld worden dat Star ook nog wel enkele „Westerse‟ Star kanalen heeft zoals Star World met populaire entertainmentprogramma‟s uit de USA en Star Movies, met Engelstalige films (News Corporation, 2009).

Het bereik van Star TV wordt trouwens steeds groter en levert nu al meer dan 50 televisie services in zeven talen aan meer dan 300 miljoen kijkers over 53 Aziatische landen: Murdoch vindt vooral de Indische en Chinese markt zeer belangrijk, maar ook Taiwan is een productieve markt voor hem, want met zeven Star-kanalen domineert hij daar de markt (McChesney, 1999, p. 99; Thussu, 2005, p. 55). In 2004 werd hem trouwens een serieuze toegeving verleend door de Chinese overheid: Star mocht als eerste een reclamebedrijf oprichten dat volledig in buitenlandse handen is. Op die manier kan Star zijn eigen reclame aanbrengen (Dickie & McGregor, 2004, 6 juli).

4.2 Phoenix

In 1995 werd Star TV uit de Chinese markt geweerd door de regulatoren en moest Murdoch voor die markt een ander plan uitdokteren. Hij zocht een joint venture partner om de weerstand van de overheid te omzeilen. Tevens leerde hij op die manier ook meer de eigenheden van de markt kennen, wat positief kon uitdraaien voor zijn Star netwerk: Liu verstond de gecompliceerdheid van de Chinese politiek en publieksvoorkeuren. Liu‟s groep had bovendien de steun van een invloedrijke politieke fractie binnen de overheid, wat in China geen overbodige luxe is. In 1996 ging Phoenix van start en zou complementair zijn aan Star TV. Star zond toen nog enkel Engelstalige programma‟s uit, Phoenix zou zich focussen op film, algemene entertainmentkanalen in het Mandarijn en ook nieuws- en informatieprogramma‟s. Phoenix had een zeer Chinese identiteit en volgde de conservatieve culturele en politieke filosofie die de voorkeur droeg van de partijleiding in Peking, maar riep ook een wereldburgerlijke gloss op waardoor het zich kon onderscheiden van de concurrentie. Het buitte zijn plaats in de marge uit, maar had evengoed links met globaal kapitaal. In 2003 claimde het 42 miljoen gezinnen te bereiken, of 13 percent van het totaal. Ze noemen zich graag een kleine speler, maar wel één die aan zijn adverteerders kan bewijzen dat ze de rijkste en sociaal invloedrijkste delen van de populatie bereiken. 62

Wat zeer voordelig is voor Phoenix, is dat lokale en provinciale stations ontmoedigd worden om nationaal en internationaal nieuws te brengen, een domein gereserveerd voor de staatstelevisie. Maar net dat verboden terrein is een belangrijk onderdeel van de programmering van Phoenix: men brengt belangrijk recent nieuws dat de andere kanalen liever weren. Hier maakt Phoenix het verschil: men bracht openlijk en zelfs live verslag uit over de presidentsverkiezingen in Taiwan, wat niet naar de zin was van de leiding in Peking. Dit kan men dus zeker aanduiden als een positief gevolg van globalisatie, die de macht van staatszenders en politieke inmenging probeert te breken en daar toch deels in slaagt (hoewel Murdoch toch liever de Chinese overheid pampert in plaats van ze tegen te spreken). Murdoch heeft zijn aandelen in Phoenix ondertussen wel laten zakken van 45 naar 18 percent (Curtin, 2005, pp. 163-169).

4.3 Lokale stations in India

Murdoch kondigde in 2008 aan 100 miljoen dollar te investeren in de lancering van zes lokale televisiekanalen in India om zo te kapitaliseren op een van Azië‟s snelst groeiende televisiemarkten. Murdoch verwacht namelijk schitterende vooruitzichten voor de media- en reclamemarkt daar omwille van de opkomende rijke middenklasse. Hij wilde zich vooral richten tot de lokale markt omdat de nationale markt extreem competitief en gefragmenteerd is en daar dus minder groeikansen heeft. Toch vermoeden specialisten dat het niet gemakkelijk zal zijn om die lokale markt te penetreren door de aanwezigheid van gigantische regionale bedrijven. Deze zijn in staat om zowel televisie, radio als de krantensector te controleren en hebben het voordeel dat ze vaak zeer goede politieke connecties hebben. Dit alles maakt de markttoegang een stuk moeilijker voor Murdoch, maar die is nooit om een uitdaging verlegen. Ook opvallend is dat deze kanalen zullen uitzenden in de lokale talen, waardoor Murdoch duidelijk de „think global, act local‟ strategie volgt en dus niet weer de Engelstalige kaart trekt (Arnott, 2008, 5 augustus).

Murdoch meldde op hetzelfde moment ook de introductie van een nieuwe Dow Jones index om de Indische aandelenmarkten te volgen. Dit natuurlijk als gevolg van zijn toenemende interesse in India (Neelabh & Raghavendra, 2008, 8 mei).

5. Wendy Deng

Over de bijna 40 jaar jongere vrouw van Murdoch mag weinig geweten worden. Toen Good Weekend van Fairfax een nogal kritisch artikel over haar wou brengen, werd dit tegengehouden door Murdoch, die 7,5 percent van de aandelen van Fairfax bezit. Intern werd er zelfs gesleuteld aan haar Wikipedia- pagina om haar imago vlekkeloos te houden. Voor Murdoch WSJ in handen had, schreven zij een stuk over haar dat niet echt mals was: Deng werd omschreven als iemand die enkel denkt aan succes en faam en probeert om met weinig talent haar zoektocht naar roem te ondersteunen. Na haar studies

63

mocht Deng stage lopen bij Star TV en mocht er daarna vast blijven. Ze plande mee de operaties in Hong Kong en China, hielp mee bij het opzetten van muziekkanaal Channel [V] en onderzocht interactieve televisiemogelijkheden voor News Digital Systems. Eind jaren ‟90 verliet ze haar job als vicepresident bij Star, maar recent is ze terug betrokken bij News Corp: ze lanceerde een Chinese versie van MySpace in 2007 met Chinese partners, echter zonder veel succes. Het heeft maar zes miljoen Chinese gebruikers en zou binnenkort wel eens de boeken kunnen toedoen. Deng wordt wel eens gezien als degene die het imperium van Murdoch kan laten uiteenvallen. In het verleden zorgde ze al voor spanningen rond de stemrechten van de Trust. De oudere Murdochs willen gerust de weelde delen met hun twee kleine zussen, maar vonden niet dat ze stemrechten moeten hebben (ABC Television, 2007; Ellis, 2007; juni; Tsuruoka, 2009).

6. Murdoch: invloed, maar ook aanpassing

Dat Murdoch helemaal geen invloed heeft in Azië zou teveel gezegd zijn. Ze hebben zelfs een begrip uitgevonden om zijn effect op de mediamarkten daar duidelijk te maken: Murdochisatie. Het betekent een combinatie van volgende factoren: convergentie van globale mediatechnologieën; een tendens naar marktgedreven journalistiek gedreven door oplage- en kijkcijferoorlogen; transnationalisatie van media formats die inspiratie uit de USA halen en nadruk op infotainment, dat de rol van de media voor publieke informatie ondermijnt. Murdoch hoeft zelfs niet aanwezig te zijn op de bewuste markt en toch wordt hij door bepaalde televisienetwerken en kranten zoals The Times of India nageaapt, want ook zij zitten in de strijd om reclame-inkomsten en een gefragmenteerd publiek. Zulke klemtoon is eigenlijk niet gepast in landen met serieuze sociaaleconomische problemen (Sonwalkar, 2002, p. 828; Thussu, 1998, p. 7).

Maar Murdoch kan niet zomaar doen wat hij wil in Azië: vaak wordt hij geconfronteerd met overheden die buitenlandse bedrijven niet zomaar verwelkomen en dan ook veel beperkingen voor hen opleggen. In India wist hij de overheid wel te overhalen om regulering voor buitenlandse mediabedrijven te milderen, maar hij betaalde daar wel een prijs voor: hij moest voormalige overheidsmedewerkers opnemen in zijn lokale topbesturen. Om nieuwskanaal Star News op te zetten moest hij verplicht een joint venture partner zoeken omdat buitenlanders daarin geen meerderheidsaandeel mogen hebben. Hij kan ook niet zomaar zijn uitgebreide bibliotheek aan producten naar Azië transporteren, maar moet lokaliseren om voldoende publiek aan te trekken. Om de eigenheden van de markt te ontdekken moet hij dus ook beroep doen op joint venture partners (McChesney, 1999, p. 99; Thussu, 2007, pp. 597-598).

Vooral in China stoot hij op beperkingen: toen hij in 1993 meedeelde dat nieuwe communicatietechnologieën zoals satellieten een bedreiging zouden zijn voor totalitaire regimes kreeg hij de Chinese overheid op zijn dak, die prompt private eigendom van satellietschotels verbood, want 64

private firma‟s mochten en konden niet zomaar staatsgecontroleerde kanalen voorbijlopen. Sindsdien is Murdoch de Chinese leiders beginnen pamperen en beginnen inspelen op de voorkeuren van provinciale bureaucraten en op nationale sentimenten van het Chinese publiek. Zo verwijderde hij de BBC van Star‟s China signaal omdat die te kritisch zouden zijn tegenover het land. Zijn uitgeverij HarperCollins betaalde ook een fortuin om de biografie van Deng Xiaoping uit te geven en hij bouwde een website uit voor People‟s Daily, de propagandakrant van het regime. Murdoch gaf ook de instructie om het kritisch boek van de voormalige gouverneur van Hong Kong Chris Patten niet uit te geven. Ook in zijn kranten en televisieprogramma‟s worden beledigende artikels en reportages over China gemeden en dat allemaal om zijn businessbelangen zo goed mogelijk te dienen. Toch moeten we stellen dat hij de enige mediagigant is die een echt stevige voet aan wal heeft gekregen in Azië, vooral dankzij deze verdedigende strategie (Curtin, 2005, pp. 172-173; McChesney, 1999, p. 99; Monbiot, 2008, 22 april).

65

8. Algemeen besluit

In hoofdstuk 2 kwam naar voren dat het concentratieproces in de media zich fors heeft doorgezet: we zagen de opkomst van echte megaconglomeraten die steeds meer greep beginnen te krijgen op de volledige mediamarkt. Vele van die grote spelers hadden grote ambities en staken de landsgrenzen over op zoek naar expansiemogelijkheden. Een bedrijf als News Corporation werd een globale speler die vooral werkt op basis van commerciële motieven: men onderneemt alle mogelijke stappen om de winst zoveel mogelijk te maximaliseren.

Rupert Murdoch heeft veel te danken aan zijn vader, die hem de basis aanreikte van zijn imperium en die hem de kneepjes van het vak bijbracht. Maar voor de verdere uitbreiding was vooral hijzelf verantwoordelijk. Het werd snel duidelijk dat Murdoch zakelijk talent had, waardoor zijn imperium gigantische afmetingen is beginnen krijgen. Hij is trouwens nog altijd het hoofd van News Corporation en weet de touwtjes strak in handen te houden, ondanks het feit dat de familie geen meerderheidsaandeelhouder is. Murdoch kan ervan op aan dat zijn bedrijf in de toekomst zal blijven draaien en expanderen. Hij heeft namelijk drie kinderen die in de media actief zijn en die de expertise hebben om News Corporation ook in de toekomst te laten floreren.

News Corporation is door de jaren heen gegroeid van een Australisch mediabedrijf tot een globaal multimediaconglomeraat met activiteiten in Australië, Groot-Brittannië, USA, Azië, Europa en Latijns-Amerika. Vooral in de kerngebieden zien we dat Murdoch steevast een dominante rol op de markt wil spelen en niet aan de zijlijn wil blijven kijken. Op de Australische krantenmarkt bijvoorbeeld heeft hij een alarmerend aandeel van 70 percent. In Groot-Brittannië bezit hij ook een belangrijk aandeel van de pers en brak hij zelfs het duopolie van BBC-ITV. In de USA hebben vooral zijn Fox-producten een toonaangevende rol. Ook in Azië is Murdoch een man waarmee men in de komende jaren rekening zal moeten houden. Dit wijst duidelijk op de globaliseringstendens uit hoofdstuk 2. De grote vraag was natuurlijk hoe het zover is kunnen komen, omdat het toch de plicht is van overheden om zulke concentratiebewegingen af te remmen. Het probleem is dat Murdoch door zijn vele mediabezittingen een spel kan spelen met politici: in ruil voor steun zijn ze in staat om de wetgeving in diens voordeel te laten uitkomen. Daarenboven heeft hij nog machtige lobbygroepen die door hun enorme budget veel kunnen verwezenlijken.

De concentratietendens bij Murdoch is overduidelijk: niet alleen is er sprake van horizontale concentratie, maar ook van verticale concentratie, kruisparticipatie, relatieve concentratie en synergie. Murdoch probeert een submarkt zoveel mogelijk in te palmen, heeft zowel productie- als distributiekanalen in het bezit, is actief op de verschillende mediamarkten zoals kranten, televisie, tijdschriften, film en nieuwe media en profiteert van synergetische mogelijkheden zoals cross- promotie. 66

Ook de commercialiseringstrend die in hoofdstuk 2 aangehaald werd komt duidelijk naar voren. Murdoch zal in de meeste situaties proberen strategieën door te voeren die oplage- en kijkcijfers en winst zoveel mogelijk doen toenemen. Wanneer Murdoch zijn intrede doet, betekent dat vaak herstructureren: personeel moet afdruipen of er worden nieuwe krachten ingezet die ervaring hebben met de commerciële methode en het product wordt op zodanige manier aangepast aan de wensen van adverteerders om het meer reclame-inkomsten te verwerven. Zowel op vlak van print- als AV-media gebruikt Murdoch zijn tabloidiseringsformule. Deze trend trekt hij zelfs door naar zijn kwaliteitsbrands zoals The Times. De welgekende associatie van Murdoch met zijn „Page-three-girls‟ is dan ook niet uit de lucht gegrepen. Deze strategie wordt door News Corp. verdedigd door te stellen dat ze op die manier het publiek „geeft wat het wil‟, maar iedereen weet dat hier vooral winstmotieven achterzitten.

Het is na analyse van de Aziatische markt duidelijk geworden dat uitbreiding soms ook aanpassing vereist. Zo moest Murdoch de „desiglobalisatie‟ strategie toepassen om voet aan wal te krijgen op de verschillende Aziatische mediamarkten en een lokale denkstrategie hanteren. Hier zien we ook het fenomeen van de joint ventures naar voren komen: Murdoch zocht lokale zakenpartners om de eigenheden van de markt te leren kennen en meer credibiliteit te verwerven bij lokale overheden.

Doordat News Corporation een zodanig grote speler is, heeft het ook enorm veel invloed en macht. Het kan niet alleen de mediamarkt mee sturen, maar het kan ook de politiek en economie mee richting geven. Zo zien we dat Murdoch in bepaalde van zijn producten zijn neoliberale ideologie of rechts- conservatieve gedachtegoed aan bod laat komen. Hij grijpt dus wel degelijk in in redactionele beslissingen om zo de publieke opinie te beïnvloeden. Maar business primeert wel altijd boven overtuiging: als een linkse politicus hem voordelen wil verschaffen dan zal hij met graagte zijn rechtse ideologie aan de kant schuiven, zoals het geval was in Groot-Brittannië in het Blair-tijdperk. Murdoch maakt politici tot zijn marionetten en kan daardoor vaak naar hartenlust uitbreiden en het pluralisme doen verminderen. Enkel in Azië zagen we dat het politiek weerwerk hem soms te groot werd, waardoor hij met tegenzin moest plooien en zich beperkt zag in zijn expansiemogelijkheden.

Murdoch heeft dus inderdaad een media-imperium waarin alle algemene tendenzen zoals concentratie, globalisering en hypercommercialisatie duidelijk naar voren komen. We verwachten dat zijn globaal mediarijk ook in de toekomst nog verder zal bloeien en de mediamarkt mee zal bepalen.

67

9. Bibliografie

1. Boeken en bijdragen uit readers

Alger, D. (1998). Global Media Economics, Commercialisation, Concentration and Integration of World Media Markets. Ames: Iowa State University.

Andersen, R. (2000). Introduction. In R. Andersen & L. Strate (Eds.), Critical Studies in Media Commercialism (pp. 1-21). Oxford: University Press.

Auletta, K. (1998). The highwayman: Warriors of Information Superhighway. New York, N.Y.: Hardcourt, Brace.

Bagdikian, B.H. (2004). The New Media Monopoly. Boston, Mass.: Beacon press.

Baistow, T. (1985). Fourth-Rate Estate: An Anatomy of Fleet Street. London: Comedia.

Barr, T. (2000) Newmedia.com.au. St Leonards: Allen and Unwin.

Baker, C.E. (2007). Media Concentration and Democracy: Why Owernship Matters. New York, N.Y.: Cambridge University Press.

Bogart, L. Commercial Culture, the Media System and the Public Interest. New Brunswick & London: Transaction Publishers.

Clarcke, N & Riddell, E. (1992). The Sky Barons. London: Methuen.

Coleridge, N. (1994). Paper Tigers: the Latest, Greatest Newspaper Tycoons and how they won the World. London: Mandarin Paperbacks.

Compaine, B. (2000a). The Newspaper Industry. In B. Compaine & D. Gomery (Eds.), Who owns the Media? Competition and Concentration in the Mass Media industry (pp. 481-506). Hilsdale: Erlbaum.

Compaine, B. (2000b). Distinguishing between Concentration and Competition. In B. Compaine & D. Gomery (Eds.), Who owns the Media? Competition and Concentration in the Mass Media industry (pp. 537-581). Hilsdale: Erlbaum.

Curran, J. & Seaton, J. (1997). Power without Responsibility: The Press and Broadcasting in Britain (5th ed.). London: Routledge.

Doyle, G. (2002). Media Ownership: The Economics and Politics of Convergence and Concentration in the UK and European Media. Thousand Oaks, Calif.: Sage.

68

Ellison, S. (2010). War at The Wall Street Journal. How Rupert Murdoch bought an American icon. Melbourne: Text Publishing.

Emery, E., Emery, M. & Roberts, N.L. (2000). The Press and America: An Interpretative History of the Mass Media (9th ed.). Boston, Mass.: Allyn and Bacon.

Flew, T. (2007). Understanding Global Media. Houndmills: Palgrave Macmillan.

Franklin, B. (1997). Newszak and the News Media. London: Arnold.

Henningham, J. (1993). The press. In S. Cunningham & G. Turner (Eds.), The Media in Australia (pp. 59-71). St Leonards: Allen & Unwin.

Herman, E. & Chomsky, N. (1988). Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media. New York: Pantheon Books.

Herman, E. & McChesney, R. (1997). The Global Media. The News Missionaries of Global Captialism. London & Washington, WA: Cassell.

McAllister, P. (2000). From Flick to Flack: The Media Increased Emphasis on Marketing by Media Entertainment Corporations. In R. Andersen & L. Strate (Eds.), Critical Studies in Media Commercialism (pp. 101-122). Oxford: University Press.

McChesney, R.W. (1999). Rich Media, Poor Democracy: Communication Politics in Dubious Times. New York, N.Y.: New press.

McChesney, R.W. (2004). The Political Economy of International Communications. In P.N. Thomas & N. Zaharom (Eds.), Who owns the Media? Global Trends and Local Resistances (pp. 3-22). London: World Association for Christian Communication.

McNair, B. (1994). News and Journalism in the UK. A Textbook. London: Routledge.

McNair, B. (2001). The Transformation of the British Press. In N. Abercrombie & A. Wade (Eds.), The Contemporary British Society: Reader (pp. 205-209).

Palmer, M. & Tunstall, J. (1991). Media Moguls. London: Routledge.

Price, M.E. (1996). Television, The Public Sphere and National Identity. Oxford: Clarendon.

Raeymaeckers, K. (2008). Gedrukte Media II. Leuven: Acco.

Regan, S. (1976). Rupert Murdoch: a Business Biography. London: Angus & Robertson.

69

Sánchez-Tabernero, A. & Carvajal, M. (2002). Media Concentration in the European Market: New Trends and Challenges. Pamplona: University of Navarra. Department of media management.

Serle, G. (1986). Murdoch, Sir Keith Arthur (1885-1952). In G. Serle (Ed.), Australian Dictionary of Biography (pp. 622-627). Melbourne: Melbourne University Press.

Seymour-Ure (1996). The British Press and Broadcasting since 1945 (2nd ed.). Oxford: Blackwell.

Siochrú, S.Ó. (2004). Global Institutions and the Democratization of Media. In P.N. Thomas & N. Zaharom (Eds.), Who owns the Media? Global Trends and Local Resistances (pp.23-48). London: World Association for Christian Communication.

Smith, A. (1974). The British Press since the War. Newton Abbot: David and Charles.

Smith, A. (2000). Global Ethic in the Age of Behemoths. In R. Andersen & L. Strate (Eds.), Critical Studies in Media Commercialism (pp. 71-83). Oxford: University Press.

The Center for Public Integrity (2000). Off the Record: What Media Corporations don’t tell you about their Legislative Agendas. Washington, D.C.: The Center for Public Integrity.

Thussu, D.K. (1998). Introduction. In D.K. Thussu (Ed.), Electronic Empires - Global Media and Local Resistance (pp.1-9). London: Arnold.

Tunstall, J. (1997). The United Kingdom. In B.S. Østergaard (Ed.), The Media in Western Europe: The Euromedia Handbook (pp. 244-259). London: Sage.

Zhao, Y. (1998). Media, Market, and Democracy in China: Between the Partyline and the Bottomline. Illinois: University of Illinois Press.

2. Wetenschappelijke artikels

Arsenault, A. & Castells, M. (2008). Switching Power: Rupert Murdoch and the Global Business of Media Politics: A Sociological Analysis. International Sociology, 23(4), 488-513.

Bennett, W.L. (2004). Global Media and Politics: Transnational Communication Regimes and Civic Cultures. Annual Review of Political Science, 7(1), 125-148.

Carpenter, S., Diddi, A., Fico, F. & Zeldes, G.A. (2008). Broadcast and Cable Network News Coverage of the 2004 Presidential Election: An Assessment of Partisan and Structural Imbalance. Mass Communication and Society, 11(3), 319-339.

70

Columbia University Graduate School of Journalism (1980). Doing the Devils Work. Columbia Journalism Review, 18(5), 22.

Curtin, M. (2005). Murdoch‟s Dilemma, or „What‟s the Price of TV in China?‟. Media, Culture & Society, 27(2), 155-175.

DellaVigna, S. & Kaplan, E. (2007). The Fox News Effect: Media Bias and Voting. Quarterly Journal of Economics, 122(3), 1187-1234.

Esser, F. (1999). „Tabloidization of News: A Comparative Analysis of Anglo-American and German Press Journalism. European Journal of Communication, 14(3), 291-324.

Freedman, C. (1996). Citizen Murdoch: A Case Study in Economic Efficiency. Journal of Economic Issues, 30(1), 223-242.

Griffen-Foley, B. (2002). The Fairfax, Murdoch and Packer Dynasties in Twentieth-century Australia. Media History, 8(1), 89-102.

Hobbs, M. (2007). „More Paper than Physical‟. The Reincorporation of News Corp and its Representation in the Australian Press. Journal of Sociology, 43(3), 263-281.

King, A. (1998). Thatcherism and the Emergence of Sky Television. Media, Culture & Society, 20(2), 277-293.

Klinenberg, E. (2005). Convergence: News Production in a Digital Age. Annals of the American Academy of Political & Social Sciences, 597(1), 48-64.

Litman, B.R. & Thomas, L. (1991). Fox Broadcasting Company, why now? An Economic Study of the Rise of the fourth Broadcast “Network”. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 35(2), 139- 157).

McKenzie, R. Comparing Media Regulation between France, the USA, Mexico and Ghana. Comparative Media Law Journal, 3(6), 129-170.

McKnight, D. (2003). “A World Hungry for a New Philosophy”: Rupert Murdoch and the Rise of Neo-liberalism. Journalism Studies, 3(4), 347-358.

McKnight, D. (2009). The Sunday Times and Andrew Neil. Journalism Studies, 10(6), 754-768.

Morris, J.S. (2005). The Fox News Factor. Harvard International Journal of Press-Politics, 10(3), 56- 79.

Rooney, D. (1998). Dynamics of the British Tabloid Press. Javnost/The Public, 5(3), 95-107. 71

Sampson, A. (1996). The Crisis at the Heart of our Media. British Journalism Review, 7(3), 42-51.

Sonwalkar, P. (2002). „Murdochization‟ of the Indian Press: From By-line to Bottom-line. Media, Culture & Society, 24(6), 821-834.

Thussu, D.K. (1997). Globalisation of the „Infotainment‟ Industry. Third World Quarterly, 18(2), 391- 396.

Thussu, D.K. (2005). From MacBride to Murdoch: The Marketisation of Global Communication. Javnost/The Public, 12(3), 47-60.

Thussu, D.K. (2007). The „Murdochization‟ of News? The Case of Star TV in India. Media, Culture & Society, 29(4), 593-611.

Tomlinson, J. (1996). Cultural globalisation: placing and displacing the West. The European Journal of Development Research, 8(2), 22-35.

Weaver, D. (2005). A Review of: “Outfoxed: Rupert Murdoch‟s War on Journalism”. Political Communication, 22(3), 421-422.

Yong Jin, D. (2008). Neoliberal Restructuring of the Global Communication System: Mergers and Acquisitions. Media, Culture & Society, 30(3), 357-373.

3. Artikels uit kranten en magazines

ABCs: National daily newspaper circulation December 2008 (2009, 9 januari). The Guardian.

Arnott, S. (2008, 5 augustus). Murdoch to put 100 million dollar into India‟s local TV market. The Independent.

Bearne, S. (2009, 14 mei). Further publishers investigate moving to paid-for content. New Media Age, 4.

Benady, D. (2005, 15 september). Rupert rides back in. Marketing Week, 24-25.

Bianco, A. (2009, 21 februari). The New York Post: Profitless paper in relentless pursuit. BusinessWeek.

Borton, J. (2004, 2 november). Wall Street blow to Asian media. Asian Times.

Bowden, M. (2008, jul/aug). Mr. Murdoch goes to War. Atlantic Monthly, 106-114.

Brook, S. (2009, 22 september). Far Eastern Economic Review to close. The Guardian.

72

Burt, T. (2003, 27 september). Sky and Star‟s rising son. The Financial Times.

Busfield, S. (2009, 9 januari). Sales woe continues for quality dailies. The Guardian.

Charlesworth, E. (1997, 1 september). News Corp. Pulls Out Stake (Unit News Ltd. Sells Its Shares in PMP Communications. Folio, 17.

Dickie, M. & McGregor, R. (2004, 6 juli). China opens advertising to Murdoch‟s Star. The Financial Times.

Ellis, E. (2007, juni). Wendy Deng Murdoch: The great leap forward. The Monthly, 28-40.

Fabrikant, G. & Siklos, R. (2005, 3 november). Old media learning digital tricks? Maybe. Herald Tribune.

Fildes, N. (2006, 22 november). Brandon fury as ITV snubs NTL bid. The Independent.

Gallagher, R. (2008, 19 februari). „Since I‟ve joined, NW has every bit of support drawn from it‟. Press Gazette.

Gibson, J. & Wells, M. (2010, 8 mei). „I‟ll never leave the family business‟. The Guardian.

Gibson, O. & Milmo D. (2005, 1 augustus). End of the line. The Guardian.

Gwynther, M. & Saunders, A. (2007, mei). James Murdoch. Management Today, 32-36

Home Alone. (2009, 28 februari). The Economist.

Leyden, F. (2009, 30 april). Lachlan Murdoch‟s big stake in Prime Media Group. Herald Sun.

Levine, S. (2008, 14 januari). News in the Hands of too few? U.S. News & World Report, 23-25.

Maiden, S. (2006, 19 oktober). Coonan tries to dampen the frenzy. The Australian.

Martinson, J. (2010 10 maart). James Murdoch: illegal downloading no different from stealing a handbag. The Guardian.

Martinson, J. (2010, 22 maart). Elisabeth Murdoch on Shine, Family Succession and Ambition. The Guardian.

McChesney, R.W. (2001, maart). Global Media, Neoliberalism and Imperialism. Monthly Review: An Independent Socialist Magazine.

McEleny, C. (2009, 23 juli). MySpace advised to focus on music to clarify its brand. New Media Age, 4. 73

Monbiot, G. (2008, 22 april). The most potent weapon wielded by the empires of Murdoch and China. The Guardian.

Murphy, K. (1993, 4 september). Murdoch sale signals Asian TV shift. The New York Times.

MySpace relaunch to „make old new again‟ (2010, 9 april). The Sydney Morning Herald.

Neelabh, C. & Raghavendra, U. (2008, 8 mei). News Corp. plans TV channels in India. The Wall Street Journal Asia.

Pilger, J. (1995, 28 juli). Tony in Murdochland. New Statesman & Society, 16-18.

Roberts, J.L. (2008, 28 april). Murdoch, Ink. Newsweek, 40-46.

Robinson, J. (2009, 28 augustus). James Murdoch hits out at BBC and regulators at Edinburgh TV festival. The Guardian.

Sherman, S. (2009, 11 mei). Has the „Journal‟ lost its soul? The uncertain future of Murdoch‟s paper. The Nation, 12-17.

Snoddy, R. (2005, 6 augustus). James Murdoch. The rising son. The Independent.

Steffens, M. (2008, 7 april). Murdoch‟s CMH deal fails. The Sydney Moring Herald.

Stelter, B. (2009, 11 oktober). Fox‟s volley with Obama intensifying. The New York Times.

Strupp, J. (2002, 16 december). Murdoch, the Next Generation. Editor & Publisher.

Sweney, M. (2009, 9 januari). News of the World falls to lowest circulation for nearly 50 years. The Guardian.

Tabakoff, N. (2008, 22 januari). Murdoch, Packer in 3 billion dollar deal. The Australian.

TES in Pounds 235m supplement sale (2005, 4 oktober). The Times.

The Murdoch factor. (2006, 25 november). The Economist.

Van Duyn, A. (2005, 4 augustus). Murdoch children battle over father‟s empire. The Financial Times.

Van Lissum, D. (2008, 2 oktober). MySpace en de kleine platenlabels: verstandshuwelijk wordt vechtscheiding. De Standaard.

Wolgemuth, L. (2009, maart). Rupert Murdoch. U.S. News & World Report, 37.

74

Wollenberg, S. (1985, 22 juni). Murdoch seeks more time to sell newspapers in cities of TV buys. Schenectady Gazette.

4. Internetbronnen

ABC Television (2007). Spiked! Geraadpleegd op 7 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.abc.net.au/mediawatch/transcripts/s1916646.htm

APN News & Media (2010). APN Shareholder Review 2009. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://www.apn.com.au/pdf/radCTIAC2009.pdf

Associated Press (2009, 26 oktober). Circulation numbers for the 25 largest newspapers. Geraadpleegd op 2 mei 2010 op het World Wilde Web: http://abcnews.go.com/Business/wireStory?id=8918819

Associated Press (2010, 29 april). Sale of ITV shares boosts BSkyB Q3 profit. Geraadpleegd op 30 april 2010 op het World Wide Web: http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5gbodvAYwrC3eGRgFcGicNkwl4CqgD9FCJE 6G0

BBC News (2004, 26 oktober). News Corp investors agree US move. Geraadpleegd op 1 mei op het World Wide Web: http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/3953407.stm

BBC News (2008, 29 januari). BSkyB told to sell shares in ITV. Geraadpleegd op 30 april op het World Wide Web: http://news.bbc.co.uk/2/hi/7214629.stm

BBC News (2009, 18 september). Closure looms for London Paper. Geraadpleegd op 29 april 2010 op het World Wide Web: http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8212132.stm

Callewaert, C. (2010, 1 maart). Murdoch krijgt BBC op de knieën. Geraadpleegd op 3 maart 2010 op het World Wide Web: http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/03/01/murdoch-krijgt-bbc-op-de- knie%C3%ABn

CNN (2009, 25 februari). New York Post drops gossip columnist Liz Smith. Geraadpleegd op 4 mei 2010 op het World Wide Web: http://edition.cnn.com/2009/SHOWBIZ/02/25/liz.smith.layoff/

Columbia Journalism Review (2005). Who owns what: News Corp. Corporate Timeline. Geraadpleegd op 3 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.libertyparkusafd.org/lp/Hancock/reports/Who%20Owns%20What%20-- %20News%20Corp%20Timeline.htm

75

Community Newspaper Group (2010). Our Newspaper: About us. Geraadpleegd op 3 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.yournabe.com/our_newspaper/about_us/

Dow Jones Local Media Group (2009, 8 juni). Dow Jones to change name of Community News Subsidiary to Dow Jones Local Media Group. Geraadpleegd op 3 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.dowjoneslmg.com/news/dow-jones-change-name-community-news-subsidiary-dow-jones- local-media-group-inc

Dow Jones Local Media Group (2010). About Dow Jones Local Media Group. Geraadpleegd op 3 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.dowjoneslmg.com/about-djlmg

Dyer, G (2009). Newspaper circulation figures slip again: read all about it. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://www.crikey.com.au/2008/11/14/newspaper-circulation-figures- slip-again-read-all-about-it/

Haber, M. (2009, 2 december). Murdoch planning New York section for WSJ. Geraadpleegd op 3 maart 2010 op het World Wide Web: http://www.portfolio.com/views/blogs/pressed/2009/12/02/murdoch-planning-new-york-section-for- wsj/

Hutchison, G. (2010). Melbourne Express ceases to be published. Geraadpleegd op 27 april 2010 op het World Wide Web: http://www.abc.net.au/worldtoday/stories/s361034.htm

Lieberman, D. (1998). Murdoch sells TV Guide. Geraadpleegd op 3 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.faqs.org/abstracts/News-opinion-and-commentary/Deal-sends-shock-waves- through-industry-Murdoch-sells-TV-Guide.html mX (2009). Australia‟s brightest new medium. Geraadpleegd op 27 april 2010 op het World Wide Web: http://www.mxnet.com.au/ News Corporation (2010). Annual Report 2009. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newscorp.com/Report2009/AR2009.pdf

News Digital Media (2008). About us. Geraadpleegd op 26 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newsdigitalmedia.com.au/about-us

News International (2009). News International Limited publishes The Times, The Sunday Times and News of the World. Geraadpleegd op 29 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newsinternational.co.uk/page.html

76

News Limited (2007). About our Metropolitan Newspapers. Geraadpleegd op 26 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newsspace.com.au/metronews

News Limited (2007). News Community Media. Geraadpleegd op 26 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newsspace.com.au/communitynews

News Limited (2007). News Magazines. Geraadpleegd op 27 april 2010 op het World Wide Web: http://www.newsspace.com.au/magazines

Newswatch (2009, 20 augustus). As waste piles up, London freesheets talk a lot of garbage. Geraadpleegd op 29 april op het World Wide Web: http://oldcontent.newswatch.in/news- analyses/circulation-audience/6662.html

NOS Nieuws (2010, 12 mei). David Cameron nieuwe premier Groot-Brittannië. Geraadpleegd op 13 mei 2010 op het World Wide Web: http://nos.nl/video/156805-david-cameron-nieuwe-premier- grootbrittannie.html?from=video.carousel

Paige, C. & Trichter, J. (2004, 16 juni). Tabloids, Broadsheets, and Broadcast News: What New York City Residents Think About Their Hometown Media. Geraadpleegd op 4 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.pace.edu/emplibrary/pace_poll_061604.pdf

PMP Limited (2010). About us. Geraadpleegd op 27 april 2010 op het World Wide Web: http://www.pmplimited.com.au/about-us

Premier Media Group (n.d.) Home. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://www.premiermediagroup.com.au/home/

Screen Australia (2008). Comments on Screen Australia Terms of Trade (december 2008). Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: www.screenaustralia.gov.au/new.../DTT- documents/PMPShowtime_TT_comment.doc

The Wall Street Journal Asia (2008). The Journal Asia at a glance: Introduction. Geraadpleegd op 6 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.wsj-asia.com/advertising/guide/at_a_glance

The Wall Street Journal Asia (2010). Audited Daily Circulation: July to December 2009. Geraadpleegd op 6 mei op het World Wide Web: http://www.wsj- asia.com/advertising/guide/assets/files/circulation.pdf

Tsuruoka, D. (2009, 10 april). Report: Facebook may enter China this year. Geraadpleegd op 8 mei 2010 op het World Wide Web: http://blogs.investors.com/click/index.php/home/60-tech/1448-report- facebook-may-enter-china-this-year

77

Tugend, A (2009). Rupert Murdoch’s Price War. Geraadpleegd op 30 april op het World Wide Web: http://www.ajr.org/Article.asp?id=2166

Van Heekeren, M. (2007, 18 oktober). Convergence. On-line News 2007. Geraadpleegd op 22 april 2010 op het World Wide Web: http://www.presscouncil.org.au/snpma/snpma2007/ch04_snpma2007.html

Walsh, K.T. (2009, 23 oktober). White House: Fox pushed team Obama over the Brink. Geraadpleegd op 5 mei 2010 op het World Wide Web: http://www.usnews.com/articles/news/obama/2009/10/23/fox-pushed-team-obama-over-the- brink.html

Willacy, M. (2010). Howard dines with Murdoch. Geraadpleegd op 27 april 2010 op het World Wide Web: http://www.abc.net.au/pm/stories/s363796.htm

5. Ander Bronnenmateriaal

Green, K., Leabeater, F., Slater, C. (Producers) & Atkins C. (Regisseur). (2009). Starsuckers [Film].

78