04 05 06 2018

Tarihten James Joyce’un Dublin’i Hayat Tarihin gösterişli tanıkları Türkiye’nin sarayları Yeme-içme Anadolu’nun en özel peynirleri

Sagalassos’tan Göbeklitepe’ye Antik kentlerin keşfi English Summary of Contents Yeni 10 Yılda, Yeni Başarılara!

İkinci on yılımıza başlarken enerjimiz her zamankinden daha yüksek. Geçen sene 10. Yıl kutlamala- rımız esnasında altını çizdiğimiz gibi yeni başarılara imza atmaya hazırız. Daha büyük yatırımlar ger- çekleştirerek hizmet kalitemizi tüm Türkiye’yi kapsayacak şekilde ve sürekli artırmak; ülkemizi la- yık olduğu şekilde temsil etmek ve -belki de en önemlisi- hep beraber trafik güvenliğine daha da fazla katkıda bulunmak, ikinci on yılımızda da öncelikli hedeflerimiz arasında. Başarı hedeflerimize ulaşmak için öncelikle büyüme stratejimizi sürdürüyoruz. Geçen yılın sonun- da açılan İstanbul-Onuncu Yıl ve Hakkari-Yüksekova istasyonlarımızla hız kazanan yatırımlarımıza Türkiye’nin dört bir yanında devam ediyoruz. 2018’in bahar döneminde Konya-Selçuklu ve Hatay- Kırıkhan istasyonlarımızın açılışını gerçekleştireceğiz. Rize-Ardeşen’de de inşaat çalışmalarına baş- lıyoruz. Yeni yatırımlarımızın bölgelerinde, özellikle meslek lisesi ve meslek yüksekokulu mezunları- mıza istihdam yaratacak olması da bizi ayrıca gururlandırıyor. TÜVTÜRK olarak Türkiye’nin tanıtım faaliyetlerine destek olmaya da devam ediyoruz. 2011 yılın- dan bu yana her sene katıldığımız Europa Orient Rallye - Dostluk ve Barış Rallisi’nin sadece tutku- “KIŞIN ZORLU ŞARTLARINI GERIDE lu bir yarışmacısı değil, aynı zamanda destekçisiyiz. Bu yıl Fransa’nın Strazburg kentinden start alıp BIRAKTIKÇA YOLA ÇIKMAK IÇIN Balkanlar ve Türkiye üzerinden geçerek Ürdün’de sona erecek ve yabancı misafirlerin ülkemizin gü- zelliklerini tanıma fırsatı bulacağı bu ralliye destek veren valiliklerden belediyelere, tüm kurum ve DAHA ÇOK SABIRSIZLANIYORUZ. paydaşlarla, dünyanın ‘otomobil ve yolculuk kültürü’ etrafında birleşmesine tanık olmak bizlere bü- ANCAK ACELE ETMEMEKTE FAYDA yük mutluluk veriyor. VAR. HER DÖNEM SONUNDA Baharın hepimiz için özel bir çekiciliği var. Kışın zorlu şartlarını geride bıraktıkça yola çıkmak için daha çok sabırsızlanıyoruz. Ancak acele etmemekte fayda var. Her dönem sonunda olduğu gibi kış OLDUĞU GIBI KIŞ SONUNDA sonunda da yıpranan araçlarımızın bakımlarının ve zamanı gelen muayenelerinin geciktirilmeden DA YIPRANAN ARAÇLARIMIZIN yapılması hayati önem taşıyor. Özellikle lastik ve fren bakımlarının yapılması, ailelerimiz ve sevdikle- rimizle güvenli bir yolculuğun olmazsa olmazı. BAKIMLARININ VE ZAMANI Biliyorsunuz bayram tatilleri, karayollarının en yoğun olduğu dönemler. 14-17 Haziran tarihinde- GELEN MUAYENELERININ ki Ramazan Bayramı da, 8 Haziran’da okulların kapanmasının da etkisiyle, tatili özleyen milyonlarca ailenin seyir halinde olacağı anlamına geliyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının is- GECIKTIRİLMEDEN YAPILMASI tatistiklerine göre 2017 yılında Kurban Bayramı’nda otoyolları ve köprüleri kullanan araç sayısı 15,5 HAYATI ÖNEM TAŞIYOR.” milyonu buldu. Tüm bu araçların muayenelerinin eksiksiz yapılması ve trafik güvenliğini tehdit eden kusurlarının giderilmiş olması, TÜVTÜRK olarak en çok önem verdiğimiz konuların başında geli- yor. Bizler muayenelerin kusursuzluğu için kollarımızı sıvarken, siz değerli sürücülerimizi de trafik kuralları ve güvenliğine dair bilgilerinizi güncellemeye davet ediyorum. Üretmek ve sevdiklerimizle bir arada kaliteli zaman geçirmek için daha fazla enerji bulacağımız bu güneşli günlerde sizlere keyifli ve sağlıklı yolculuklar diler, Ramazan Bayramı’nızı şimdiden kutlarım.

Saygılarımla…

KEMAL ÖREN TÜVTÜRK CEO 44 Otomobil 22 32 Tarihten Gezi

İçindekiler 10 18 NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 Hayat Söyleşi

06 HABERLER 22 TARIHTEN Anadolu’nun gizemli antik kentleri vesilesiyle onkoloji uzmanı Prof. Dr. Dünya Kupası öncesi bizi havaya Dünyada ve Türkiye’de öne çıkan Perihan Mağden, İrlandalı yazar bizi insanlık tarihinde heyecan verici Mustafa Benekli’ye kanser tedavisi sokacak, her an her yerde haberler... James Joyce’u ve onun başyapıtı yolculuklara çıkarıyor konusunda dünyanın geldiği noktayı oynayabileceğiniz 10 mobil futbol ve İmtiyaz Sahibi sorduk antrenörlük oyunu... TÜVTURK Kuzey Taşıt Muayene İstasyonları Yapım olan Ulysses’in üzerinden Dublin’in ve İşletim A.Ş. Adına Kemal Ören 10 HAYAT psikolojik topografyasını anlatıyor 40 YEMEK Yönetim Yeri Otlu, isli, küflü... 100’ü aşkın çeşidiyle Ayazağa Mahallesi Mimar Sinan Sokak No: 21 Mimarileri ve hikâyeleriyle büyüleyen, 50 SOSYAL MEDYA 56 POPÜLER KÜLTÜR Seba Ofis Bulvar B Blok 34396 Sarıyer-İSTANBUL Osmanlı hanedanının gösterişli 28 KITAP DÜNYASI Anadolu, nesillerdir peynir cenneti Sosyal medya dünyasından en yeni Sinema, müzik, televizyon... Projeler Koordinatörü Özge Sarıkadılar olmayı sürdürüyor haberler, yenilikler, trendler Projeler İçerik Direktörü Güldeniz Ayral tanıkları saraylarımızı mercek altına Gelişim psikolojisinin önde gelen Editör Zeynep Yosun Akverdi aldık isimlerinden Michael Tomasello, İnsan 58 TÜVTÜRK Görsel Yönetmen Erhan Teksöz TÜVTÜRK’ten haberler Yayın Koordinatörü Melis Avalin (Sorumlu Müdür) İletişiminin Kökenleri adlı kitabında 44 OTOMOBIL 52 UZMAN GÖZÜYLE Yapım Yeri Doğuş Grubu İletişim Yayıncılık ve Günümüzde otomobiller hayatımızın Motorlu taşıtlardan yayılan zararlı Ticaret A.Ş. Doğuş Power Center Ahi Evran Polaris 18 SÖYLEŞI insanın işaretlerle başlayıp bugün dijital Caddesi No: 4 Maslak 34398 İstanbul Onlarca araştırma, roman, anı ve dile evrilen iletişim yolculuğunu gözler her alanını kolaylaştırmak için varlar. emisyonları ve Egzoz Gazı Emisyon 60 ÇOCUK Tel: 0212 304 00 00 (Santral) Baskı yeri Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık A.Ş. öykü kitabının yazarı, gazeteci Hıfzı önüne seriyor En yeni otomobil teknolojilerini derledik Ölçümünü TÜVTÜRK Teknik Eğitmeni İlginç bilgiler, şaşılacak haberler Dudullu Org. San. Bölgesi 1.Cad. No:16 Ümraniye-İST Mehmet Savaş Uçar anlatıyor Tel: 444 44 03 Faks: 0216 365 99 07 Topuz’dan Nişantaşı’ndan Paris’e www.bilnet.net.tr Yayın Türü Üç aylık yaygın süreli yayın, TÜVTÜRK uzanan gençliğini, gazetecilik yıllarını 32 GEZI 48 SAĞLIK 62 ENGLISH SUMMARY OF Araç Muayene İstasyonları kurumsal yayınıdır, parayla satılmaz. [email protected] ve UNESCO anılarını dinledik Göbeklitepe’den Sagalassos’a, 1-7 Nisan Kanserle Savaş Haftası 54 OYUN VE TEKNOLOJİ CONTENTS

4 İSTASYON İSTASYON 5 HABERLER HAZIRLAYAN: MİNE AKVERDİ DENKTAŞ

ÇIPLAK AYAKLA ÇOCUĞA SARILMAK YÜRÜME MUCIZESI ZEKASINI PARLATIYOR Yeni yapılan bilimsel araştırmalar sarılmanın zihinsel gelişim üzerinde de ciddi bir etkisi olduğunu ortaya koyuyor. Yani sarıl- Çitalar tehdit altında mak çocuğunuzu sadece mutlu değil aynı zamanda n Dünyanın en hızlı kara hayvanı olarak haklı bir üne daha zeki de yapıyor. İnsa- ve gözükara bir avcı olarak müthiş bir asalete sahip nın beyni, bebeğin hayata olan çitaların soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. başladığı ilk günden itiba- National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan ‘Earthing’, yani yalınayak toprakta yürüyerek yeryüzüne dokunma trendi ren gelişmeye ve şekillen- yeni bir makaleye göre Afrika’da yaşayan çitaların sayı- meye başlıyor: Milyarlarca Alzheimer’a karşı yayılıyor. Uzmanlar, çıplak ayakla toprağa bastıktan sadece 20 dakika sı 7 bin 100’e düştü. Asya’da ise neredeyse hiç çita kal- sinir hücresi (nöron) doğ- sonra vücudumuzda olumlu etkilerin oluşmaya başladığını belirtiyor. madı; İran’da sadece 50 çita kaldığı sanılıyor. Yaşamak n Sarılmak her insana iyi gelir. Üzgünken duğumuzdan andan itibaren hızla birbiriyle dansın gücü ve avlanmak için geniş bir alana ihtiyaç duyan çitala- n de mutluyken de içten bir sarılmaya ihtiyaç bağlantı kurmaya girişiyor. Zeka, akıl, mantık, n İnsan ömrü uzadıkça Alzheimer da yaygınlaşarak Şehirlerde binaların arasında yaşıyor, beton ve asfalt dökülmüş yollarda yürüyor, oturup dinleni- rın en büyük düşmanı ise yaşam alanlarının yüzde 91’ini duyarız. Çünkü bu sıcacık hareket ruhumuzu düşünce, algı ve sinirbilim ile ilgili her şey de çağın hastalığına dönüştü. Bilim dünyası da beynin bu yoruz. Toprağı, çimeni ve ağaçları yeşil alanlarda görüyoruz ama çoğu zaman izlemekle yetiniyoruz. yok eden insan. Çitalar koruma altında olmasına rağ- anında ısıtıverir. Ancak küçük çocuklar için işte bu nöral aktiviteden kaynaklanıyor. Be- hastalığa yakalanmasını engelleyecek yöntemler bulmak Toprakla temasımız neredeyse sıfır! Oysa sağlıklı ve huzurlu bir hayat için doğaya daha yakın olmaya men nevi şahsına münhasır gözalıcı benekli kürkü için sarılmak çok daha büyük anlamlar taşıyor. yinde nöronların birbiriyle kurduğu bağlantı için canla başla çalışıyor. Kitap okumak ve bulmaca ihtiyacımız var. Şimdilerde dünyayı saran ve Gwyneth Paltrow gibi ünlüleri de peşinden sürükleyen de hâlâ avlanıyor. Koruma önlemleri artırılmazsa bu Biliminsanlarına göre sadece 20 saniyelik ne kadar çok olursa, bebeğiniz de o kadar çözmek gibi aktivitelerin bu hastalığı önlemeye yardımcı yeni trend ‘earthing’ insanlara “ayakkabılarınızı çıkarın ve toprağa basın” diyor ve çıplak ayakla güzel hayvana elveda demek zorunda kalabiliriz. yeryüzüyle temas kurmanın her derde deva olduğunu savunuyor. Earthing trendi ilhamını bilimsel sıcak bir sarılma, çocuklarda son derece çar- zeki oluyor. Bebeğin beyin hücrelerini tetik- olduğu zaten biliniyordu. Ancak ABD’deki Albert Einstein araştırmalardan alıyor. Araştırmalara göre negatif yüklü elektronlar yayan toprağa, çıplak ayakla pıcı etkiler yaratıyor. Buna göre çocuğunuza leyici ortamlara sokulmasının zeka gelişimini Tıp Fakültesi’nin 21 yıldır sürdürdüğü araştırmasından direkt temas ettiğimizde vücudumuz bu negatif elektronlarla yükleniyor ve bir dizi olumlu etki oluşu- sık sık sevgiyle sarılmak onu duygusal açıdan artırdığı biliniyordu. Ama şaşırtıcı bir şekilde, elde edilen veriler Alzheimer’ı önlemede hepsinden yor. Günde en az bir saat boyunca toprak üzerinde çıplak ayakla vakit geçirmek, serbest radikallerin daha dengeli, daha sağlıklı, daha mutlu, daha bebeğe sevgi ve şefkatle sık sık sarılmak da daha etkili bir faaliyet olduğunu ortaya çıkardı: dans dolaşımını azaltıyor ve vücutta iltihaplanmaların önüne geçiyor. Ayrıca vücuttaki ‘stres hormonu’ olan Çikolatasız yaşamak özgüvenli, daha sakin ve daha sevgi dolu bir aynı nöral aktiviteyi tetikliyor. Bilimsel deney- etmek! Araştırmaya göre, Alzheimer’ı önlemede okumak kortizol seviyesini düşürerek psikolojimize olumlu etki ediyor. Toprakla temas uyku kalitesini artırıyor. mı? Asla! insan yapıyor. Şefkatli bir sarılma çocuğun lere göre 10 hafta boyunca ebeveynleri tara- yüzde 35, bulmaca çözmek yüzde 47 oranında etkili Toprağın kaslar üzerinde de iyileştirici etkisi var. Toprakta çıplak ayakla yürümenin doku onarımını oksitosin hormonu salgılamasını sağlıyor fından günde en az 20 dakika sevgi ve şefkat- olurken sık sık dans etmenin bu hastalığı önleme oranı hızlandırdığını ve yaraların iyileşme süresini kısalttığını, kanın akışkanlığını artırdığını ve pıhtılaşmanın n Çikolata tutkunlarına endişe verici bir haberimiz var: ve mutluluk hormonu olan oksitosin miktarı le sarılınan bebeklerin beynindeki hafıza ve yüzde 76. Biliminsanları, dans ederken birbirinden ayrı önüne geçerek kalp sağlığını koruduğunu da ekleyelim. Toprağın bütün bu iyileştirici etkilerini hisset- Çikolatanın akılları baştan alan leziz tadı yakın gelecek- arttıkça çocuğun fiziksel olarak büyümesini öğrenmeden sorumlu hippocampus bölgesi çalışan kinestetik, rasyonel, müzikal ve emosyonel beyin mek içinse 20 dakika yeterli. Bir saat toprakta yürümekse etkileri doruk noktasına çıkarıyor. Baharın te ulaşılmaz olabilir. Tehdidin boyutu ciddi: Biliminsan- sağlayan hormonlar da daha hızlı çalışıyor, yüzde 10 oranında daha fazla gelişiyor. Aynı düzeneklerinin aynı anda devreye girdiğini ve bunun güzel yüzünü cömertçe sergilediği şu günlerde ‘earthing’ trendine uyun ve ilk fırsatta ayakkabılarınızı ları önümüzdeki 40 yılda çikolatanın “yok olup tarihe bağışıklık sistemi güçleniyor, yaralar daha şekilde beynin bilgi toplamaktan ve duygu- beyni aktif tutarak yaşlanmasını önlediğini söylüyor. En çıkarıp yeryüzüne dokunun! karışacağını” düşünüyor. Bunun sebebi ise 98 milyar hızlı iyileşiyor, beden gelişimi gibi vücuttaki sal tepkilerden sorumlu bölgesi prefrontal etkili dans türüyse karşındakine uyum sağlamak için dolarlık çikolata endüstrisinin temelini oluştu- sinir sisteminin gelişimi de hızlanıyor. cortex’in de gelişimi artıyor. beyine ekstra çaba harcatan çiftli danslar. ran kakaonun geleceğinin tehdit altında olması. Euromonitor araştırma şirke- tinin raporuna göre küresel çi- BIRLIKTE YAŞAYANLAR BIR DÜŞÜNÜYOR kolata tüketimi 2016-17’de n Bir günlük mutfak atığınızla üç dört saatlik tüp gazı elde etmeye ne dersiniz? n Beyinlerimiz biz farkına bile varmadan birbirleriyle konuşuyor olabilir mi? Evet, olabilir! En 7 milyon tonu geçti. Bu, beş EV YAPIMI ENERJIYLE TANIŞIN Dünyada yenilenebilir enerjilerin üretimi son iki yılda iki kat arttı. Hızla gelişen azından ABD’deki Northwestern Üniversitesi’nden nöroloji profesörü Dr. Moran Cerf’in beynin yıl öncesine göre yüzde 10 yeni teknolojiler sayesinde enerji üretimini artık evlerimizde bile yapmak elektrik sinyallerinin senkronizasyonu üzerine yaptığı çalışmalara göre durum böyle. Cerf, on yılı daha fazla. Tüketimin kat- mümkün. İşte HomeBiogas adlı ürün de tam bu amaca hizmet ediyor. Bir

aşkın süredir insanların karar alma süreçlerini mercek altına alıyor. Sadece sinyallerin iletimini lanarak artmasının yanı Aydınlatma için startup tarafından geliştirilen HomeBiogas, günde altı litre organik mutfak değil, ayrıca insanların farklı uyaranlara tepkiler verirken hangi beyin bölgelerinin faaliyete sıra kakao üretiminde de biyogaz atığını veya 15 litrelik hayvansal atığı biyogaza dönüştürme kapasitesine sahip. geçtiğini de özel beyin röntgenlerini kullanarak izliyor. Dr. Moran Cerf, yaptığı araştırmalarda sıkıntılar var: Küresel ısın- Buna göre, evlerin doğalgaz ya da tüpgaz sistemine bağlanabilen HomeBiogas insanların birlikte zaman geçirmeye başladıklarında, beyin dalgalarının da birbirine benzemeye manın sebep olduğu ik- ile örneğin 1 kilogram mutfak atığından 200 litre biyogaz, yani yüksek ateşte başladığını keşfetti. Ona göre biriyle birlikte lim değişiklikle- 1 saatlik yemek pişirmek için gerekli olan enerjiyi üretebilirsiniz. Bir günlük vakit geçirdiğinizde, her iki beyinde uyum ri nedeniyle kakao mutfak atığınızı ise 3-4 saat kullanılabilecek gaza dönüştürebilirsiniz. Bu enerjiyi Mutfak için biyogaz oluşuyor, bazı vakalarda beyin aktiviteleri üreticilerin karşı- su ısıtmak için de kullanabilirsiniz. HomeBiogas, bahçecilikle uğraşanlar içinse birebir aynı bile olabiliyor: “Sadece iki hafta laştığı zorluklar ve haşerat gibi birden fazla faktör, ka- 5-8 litrelik sıvı gübre üretebiliyor. Bu sistem, kurulumu yapılan her evde yıllık içinde aynı filmi izleyen, aynı kitapları okuyan, kao üretimini etkiliyor. Umarız zorluklar bertaraf edilir 1 ton mutfak atığının değerlendirilmesini sağlıyor ve 6 ton karbondioksite aynı tecrübeyi paylaşan ve sadece birbiriyle ve tatlılar listesinin zirvesinde oturan ve yedikçe insana eşdeğer sera gazı salınımının atmosfere yayılmasını önlüyor. 900 dolara satışa Organik atık konuşan iki kişi dil, duygu ve bakış açısında mutluluk veren çikolata uzun yıllar damağımızı tatlan- sunulan minimalist ve şık tasarımlı ev tipi dönüştürücü, çevreci evler ve aileler Sıvı gübre ortak kalıplar geliştiriyorlar.” dırmayı sürdürür. için birebir.

6 İSTASYON İSTASYON 7 HABERLER HAZIRLAYAN: RESUL BUKSUR

MOBİL DÜNYADAN KISA HABERLER PİL DEVİNDEN DEV PİLLİ AKILLI TELEFON n Energizer, tam 16.000 mAh ba- taryalı kendi markasıyla bir akıl- AKILLI TELEFON DÜNYASININ lı telefon tanıttı. Energizer Power Max P16K Pro adındaki cihaz, 5,99 inçlik ekrana sahip telefon piliyle EN YENILERI dikkat çekse de, 15.2 mm kalınlığı ve 300 gram ağırlığıyla biraz irice. Hem ön, hem arka tarafta çift ka- Her yıl şubat ayında Barselona’daki Mobil Dünya Kongresi’nde en yeni akıllı telefonlar mera kullanılmış. 6 GB RAM bulu- görücüye çıkıyor. Bu yıl tanıtılan onlarca yeni ürünle tam bir teknoloji şovu yaşanan LG V30S THINQ nan P16K Pro’da 128 GB dahili de- kongreden göz atmanız gereken beş yeni akıllı telefonu seçtik. LG, “yapay zeka” temelli yeni bir model geliştireceği konuşuluyordu. Şirket V30S polama alanı var. ThinQ, adını verdiği modelini tanıttı. Mevcut LG V30 modeli üzerine kurulan ürün 6 GB RAM ile geliyor. 128 GB veya 256 GB dahili hafızalı telefon, 6 inç P-OLED Quad HD+ ekrana sahip. Gücünü Snapdragon 835’den alan telefon Android 8.0 Oreo ile TERMAL KAMERALI NOKIA 6 (2018) geliyor. Mavi ve gri olmak üzere iki yeni renk seçeneği sunuyor. Arkada biri 16, di- ZOR KOŞULLARIN Nokia marka cep telefonları geçen yıl sıkı bir geri dö- ğeri 13 megapiksel olmak üzere çift kameraya sahip. Yapay zeka altyapısıyla AI nüş yaptı. HMD Global adındaki şirket, birçok yeni Cam ve QLens uygulamaları öne çıkıyor. Aynı zamanda şirketin “ThinQ” destekle- TELEFONU Android’li Nokia modeliyle kullanıcıların gönlünü ka- yen tüm akıllı ev ürünleriyle de iletişim kurabiliyor. Fiyatı henüz açıklanmadı. n Caterpillar şirketinin zorlu koşullar için ta- zanmaya çalışıyor. Şirket, geçen yıl Nokia 6 mode- sarlanmış telefonlarının son versiyonu S61 du- liyle Çin’de büyük bir başarı kazanınca bu mode- ASUS ZENFONE 5 yuruldu. Cat S61’in en dikkat çeken özelliği li güncelleyerek yeniden çıkardı. Snapdragon 630 Asus‘un yeni telefonu Zenfone 5, Apple’ın iPhoneX’ine termal, yani ısıya duyarlı çekim yapan kamera işlemcisiyle 3 GB ya da 4 GB RAM sunuyor. 32 GB bir hayli benziyor. Özellikle çentikli çerçevesiz ekra- özelliği. Ayrıca hava kalitesi ölçümü ve lazerle ve 64 GB dahili depolama versiyonları var. Pil gücü nıyla dikkat çekiyor. 6,2 inçlik IPS ekranıyla Full HD mesafe ölçümü yapabiliyor. Tabii en zorlu koşulara dayanıklılık konusunda 3.000 mAh olan telefon, 16 megapiksel Zeiss optikli kame- çözünürlük sunuyor. Arkada çift lensli bir kame- iddiasını da sürdürüyor. 5.2 inçlik FHD ekran Gorilla Glass 5 desteğine sa- raya sahip. 5,5 inçlik 1920x1080 piksel IPS ekranı bulunuyor. USB-C üzerinden hız- ra bulunuyor. Qualcomm’un Snapdragon 636 hip. IP68 standartlarında toza ve üç metre suya dayanıklılık sunuyor ve MIL lı şarj desteği veren Nokia 6, Android 8.0 Oreo ile çalışıyor. Alüminyum gövdesiyle işlemci seti kullanan telefon 6 GB RAM’e sa- Spec 810G standartlarında 1.8 metreden düşmeye dayanıklı. Alüminyum tasarımı da dikkat çeken telefonun üç farklı renk seçeneği sunulacak. hip. Çift SIM kart destekleyen cihazda 3300 kasası, ıslak ve eldivenli kullanılabilen dokunmatik ekranı, 4500mAh pili, Fiyatı 1.699 TL. mAh’lik pil bulunuyor. Android 8.0 Oreo 16MP arka kamerası, 4K video çekim S61’in diğer özellikleri arasında. Fiyatı sistemiyle gelecek akıllı telefonun üç İngiltere için 899 Pound olarak açıklandı. SONY XPERIA XZ2 VE XPERIA XZ2 COMPACT renk seçeneği sunması bekleniyor ve Sony merakla beklenen iki modeli olan Xperia XZ2 ve Xperia XZ2 Compact’ı tanıt- fiyatı henüz belli değil. tı. İki telefonun tasarımları birbirine çok benziyor. Sonsuz ekran denilen yan çer- LENOVO’DAN SUYA çevelerin küçülmesi beklentilerine rağmen iki modelde de önyüzlerde geniş çerçe- ZTE AXON M DAYANIKLI veler dikkat çekiyor. İki model de Snapdragon 845 işlemci ve 4 GB RAM kullanıyor ZTE çok ilginç tasarımıyla Axon M’yi tanıttı. DİZÜSTÜ BİLGİSAYAR ve 64 GB‘lık dahili hafızaları bulunuyor. 5 inç ekranlı Xperia XZ2 Compact 2.870 Telefonun iki ekranı bulunuyor. Arka ve ön yü- mAh, 5,7 inçlik Sony Xperia XZ2’de ise 3.180 mAh pil bulunuyor. Android 8.0 Oreo zünde ekran bulunan farklı kullanım tarzıyla ilgi çekecek gibi. Çift ekranlar Full n Lenovo her koşula dayanıklı ve bütçe kullanan telefonlarda 19 megapiksellik, 960 fps (Full HD) yavaş çekim ve 4K çözü- HD çözünürlüğünde ve 5.2 inç büyüklüğünde. Ekranlar açılıp yanyana geldiğinde dostu dizüstü bilgisayarıyla dikkatleri çek- SAMSUNG GALAXY S9 VE GALAXY S9+ nürlükte 10-bit HDR videolar çekebilen ka- 6.75 inçlik bir tablete dönüşüyor. ZTE, Axon M’in çift ekranıyla farklı arayüz dene- ti. Eğitim sektörünü hedefleyen üç yeni Yılın en çok merak edilen Android cihazlarından Samsung Galaxy S9 ve Galaxy mera yer alıyor. Parmak izi sensörle- yimleri de sağlıyor. Dört farklı kullanım seçeneğiyle, örneğin iki ekranı tek ekran modeli olan 500e, 300e ve 100e’yi tanı- S9+ resmen duyuruldu. Tasarım olarak bir önceki modellerden çok büyük far- ri de arkada yer alıyor. XZ2, Qi kablosuz gibi, aynı içeriği iki ekranda birden görebiliyorsunuz. Snapdragon 821 işlemcisi, tan Lenovo’ların en önemli iki özelliği da- kı yok. Sonsuz ekran ve köşeli kıvrımlar dikkat çekiyor. S9 ve S9+ arasındaki en şarj desteğine sahip. Her iki telefonun da 4 GB RAM’i, 32 GB microSD destekli hafızası, 20 Megapiksellik arka kamerası ve yanıklı gövdeleri ve uygun fiyatları. Kolayca zarar görmeyecek bir gövdeyle önemli fark arka kameralarda. S9’da sadece tek kamera varken S9+ iki arka ka- IP68 sertifikasıyla zorlu şartlara daya- 3180 mAh bataryası bulunuyor. Fiyatı henüz belli değil. gelen cihazlar, su dökülmeleri ve yere düşmelere karşı dayanıklı. Ürünlerin meraya sahip. Her iki model de yüz tanıma teknolojisiyle gelse de arkasındaki nıklı olduğunu ekleyelim. Türkiye fiyatla- fiyatları ise sırayla 219, 279 ve 349 dolar olacak. parmak izi okuma sensörleri yerini koruyor. S9, 5,8 inç ekranıyla QHD+ çözünür- rı henüz belli olmayan Xperia XZ2, 800 lük sunuyor ve Super AMOLED. S9+ modelinde ise ekran boyutu 6,2 inç. İşlem- Euro; Xperia XZ2 Compact’ın fiyatı ise cileri ise 4 GB ve 6 GB RAM ile geliyor. S9 modelinde 3.000 mAh’lik, S9+’ta ise 600 Euro olarak açıklandı. APPLE IPHONE X’İN 3.500 mAh gücünde birer pil bulunuyor. Kamera yetenekleri açısından da her EKRANINI BÜYÜTECEK Mİ? iki model de 12 MP’lik arka kameralara sahip (S9+’ta iki tane). Kamera konusun- n Apple’ın, iPhone X’in büyük ekranlı bir mode- da dikkat çeken noktalardan biriyse çektiğiniz selfie’yi otomatik olarak emojini- li üzerinde çalıştığı söylentileri giderek güçleniyor. ze çeviriyor. Disney’le de iş birliği yapan Samsung belli başlı Disney karakterle- iPhone X Plus’ın, 6,5 inç OLED ekrana sahip olma- rini emoji yapmanızı sağlıyor. Android’in yeni sürümü Oreo yüklü olan cihazların sı bekleniyor. fiyatları ise şu şekilde açıklandı: 64 GB’a sahip S9’un fiyatı 4.599 TL; 64 GB S9+ ise 5.199 TL.

8 İSTASYON İSTASYON 9 HAYAT

Tarihin gösterişli tanıkları

Kusursuz mimarileri, hikâyeleri, konukları, efsaneleri ve sırlarıyla büyüleyen, Osmanlı hanedanının gösterişli tarihinin tanıkları saraylarımızı mercek altına alıyoruz.

Yazı: ZEYNEP YAYINOĞLU

İSHAK PAŞA SARAYI

10 İSTASYON İSTASYON 11 HAYAT

İSHAK PAŞA SARAYI

İSHAK PAŞA SARAYI, AĞRI Ziyaret saatleri mevsimsel olarak değişiyor. divan toplantılarının yapıldığı Divan-ı Hüma- 18’inci yüzyıl Osmanlı mimarisinin en önemli Ekim-nisan aylarında 07.30-15.45 saatleri yun ve yanında Divan-ı Hümayun Hazinesi yer örneklerinden biri olan İshak Paşa Sarayı, Lale arasında açık olan saray, nisan-ekim aylarında alıyor. Hemen arkasında ise sultanın adaletini Devri’nin son büyük anıtı olarak sayılıyor. 1685 08.00-19.00 arasında konuklarını ağırlıyor. temsil eden Adalet Kulesi bulunuyor. Üçüncü yılında Doğubayazıt Sancak Beyi Çolak Abdi Pazartesi günleri ziyarete kapalı. Giriş için 5 TL avluda ise padişahın devlet adamlarını kabul Paşa tarafından inşaatı başlatılan yapıt, bugün- ödemeniz yeterli. ettiği Arz Odası, Fatih Köşkü ve Has Oda gibi kü haline 1784 yılında oğlu Çıldır Valisi İshak Paşa sayesinde kavuşmuş. 99 yıl süren yapımı sırasında birçok kültürün etkisinde kalmış olsa da büyük oranda Osmanlı, Fars ve Selçuklu iz- leri göze çarpıyor. 7600 metrekarelik bir alana yayılan saray, genel itibarıyla iki avlu ve bu avlularda yer alan yapılardan oluşuyor. Taçkapı, muhafız koğuş- ları, çeşme, zindan ve misafir odalarının bulun- duğu birinci avludaki yapıların bir kısmı yıkıntı halinde. Dört tarafı duvarlarla çevrili, dikdört- gen şeklindeki ikinci avluda ise taçkapı, selam- lık, cami, cemaat yeri, hizmetli odaları ve Çolak Abdi Paşa Türbesi yer alıyor. Sarayda bulunan Kızıl toprak rengine yakın dokusu dolayısıyla özellikle günbatımlarında büyüleyici bir görünüme sahip olan sarayda 366 oda bulunuyor. Sarayın altından yapılmış kapısı 1917 Rus camilerin, Osmanlı’nın kubbe formundan fark- İhtilali sırasında Ruslar tarafından çalındığından bugün ancak Moskova Müzesi’nde görülebiliyor. lı olarak kırık korniş hatlı yıldız şeklinde yapıl- mış olması dikkat çekici özelliklerinden sadece biri. Kızıl toprak rengine yakın dokusu dolayı- sıyla özellikle günbatımlarında büyüleyici bir görünüme sahip olan sarayda 366 oda bulunu- TOPKAPI SARAYI yor. Sarayın altından yapılmış kapısı 1917 Rus İhtilali sırasında Ruslar tarafından çalındığın- dan bugün ancak Moskova Müzesi’nde görüle- TOPKAPI SARAYI, İSTANBUL önemli mekânların yanı sıra II. Murat döne- biliyor. Tarihî İstanbul yarımadasının ucundaki minde yapılmış Saray Okulu’na ait koğuşlar 2000 yılında Unesco Geçici Miras Listesi’ne Sarayburnu’nda 700 bin metrekarelik bir var. Padişaha ait köşkler ve asma bahçeleri ise giren İshak Paşa Sarayı’nın bir diğer önemi ise alana yayılan Topkapı Sarayı, Fatih Sultan dördüncü avluda yer alıyor. Burada Sünnet dünyanın ilk kalorifer sistemi kullanılan sara- Mehmet’ten Sultan Abdülmecid dönemine Odası, Bağdat ve Revan Köşkleri ile İftariye yı olarak tarihe geçmiş olması. Halk arasında kadar yaklaşık 400 yıl süreyle imparatorluğun Kameriyesi bulunuyor. Dördüncü avlunun alt sarayla ilgili efsanelerin ise ucu bucağı yok. idare, eğitim ve sanat merkezi olarak kullanıl- kotunda ise Kara Mustafa Paşa Köşkü, He- Saraydaki zindanların içerisinde mucizevi bir mış bir yapı. 19’uncu yüzyılın ortalarında hane- kim Başı Kulesi ve bir alt katında Sofa Cami, ışık oyunu olduğuna inanılıyor. Rivayete göre danın Dolmabahçe Sarayı’na taşınmasıyla bir- Mecidiye Köşkü ve Esvab Odası’nı görmek o tarihlerde mahkumlar, işlediği suçun oranı- likte hükümdarın evi olarak kullanımına son mümkün. Ancak bütün bu yapıların yanı sıra na göre az ya da çok ışıklı bir zindanda cezala- verilse de tarihteki önemini hiç kaybetmemiş günümüze ulaşmayan çok sayıda köşk ve kasır rını çekiyor. Bir diğer efsaneye göre ise sarayın bir saraydan bahsediyoruz. 1924 yılında müze olduğu düşünülüyor. dört bir yanındaki dağlarda yaşayan köylülerin haline getirilen saray, Türkiye Cumhuriyeti’nin Sarayın en çok ilgi çeken bölümü olan ha- sağdıkları süt, oldukça gelişmiş bir yeraltı siste- ilk müzesi olma özelliğinin yanı sıra yaklaşık rem, Arapça “herkesin girmesine izin verilme- miyle saraya ulaştırılıyor ve sarayın içerisindeki 300 bin arşiv belgesiyle dünyanın en büyük sa- yen kutsal yer” anlamına geliyor ve padişahın çeşmelerden su yerine süt akıyor. ray-müzelerinden biri. ailesinin yaşadığı mekânı ifade ediyor. Birbiriyle kesişen kapıları ile dört avlu çev- Nasıl gidilir Van’a 171 kilometre uzaklıkta- resindeki mimari yapılardan oluşan sarayın ilk Nasıl gidilir İstanbul’daki Topkapı Sarayı’na ki Doğubayazıt ilçesinde yer alan İshak Paşa avlusunda darphane, Aya İrini Kilisesi, fırın, ulaşım toplu taşıma araçlarıyla oldukça kolay. Sarayı’na gitmek için Van’dan kalkan minibüs- hastane, odun ambarı, hasırcılar ocağı gibi sa- Marmaray hattıyla Sirkeci istasyonuna gelerek leri kullanmak mümkün. Saray, Doğubayazıt rayın dış hizmetler için kullandığı yapılar bulu- buradan İstanbul Valiliği yönünde ilerleyerek ilçe merkezinden ise 5 kilometre uzaklıkta. nuyor. İkinci avlu olan Divan Meydanı’nda ise Gülhane Parkı girişine ulaşmak mümkün.

12 İSTASYON İSTASYON 13 bahçe Sarayı, dönemin gözde mimarı Garabet Balyan ve oğlu Nikoğos’un imzasını taşıyor. Saray geleneksel Türk Evi yapı planına göre çi- zilmiş olsa da geleneksel Osmanlı mimarisi ile Rokoko, Barok ve Neoklasik gibi Batı kökenli yaklaşımların sentezi olarak görülüyor. Yapımı, Osmanlı’nın ekonomik olarak çöküşte olduğu döneme denk geldiğinden gerekli bütçe büyük ölçüde Avrupa bankalarından alınan kredilerle sağlanıyor. Dışı kadar iç dekorasyonunda da ihti- şamını koruyan Dolmabahçe, dünyanın en büyük saray içi balo salonuna sahip mekânı. İnşası tamamlandığında hanedan tarafından artık yetersiz görülen Topkapı Sarayı yerine kullanılmaya başlanan saray, 1924 yılına kadar Osmanlı’nın yönetim merkezi işlevini görüyor. TOPKAPI SARAYI Osmanlı Hanedanı’nın yurdu terk etmesiyle Tarihî İstanbul yarımadasının ucundaki Sarayburnu’nda 700 bin metrekarelik bir alana yayılan Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet’ten Sultan Abdülmecid dönemine kadar yaklaşık Türk halkının mülkiyetine geçen saray 1927- 400 yıl süreyle imparatorluğun idare, eğitim ve sanat merkezi olarak kullanıldı. 1924 yılında müze haline getirilen saray, dünyanın en büyük saray-müzelerinden biri. mükemmel bir mühendislik sergilendiği- Nasıl gidilir Edirne Sarayı’nı ziyaret etmek için 1949 tarihleri arasında ise Cumhurbaşkanlığı ni gösteriyor. Saadet Kapısı anlamına gelen kent merkezinden düzenli olarak sefer yapan makamı olarak hizmet veriyor ve 1984 yılında TOPKAPI SARAYI Bab-üs Saade adlı giriş kapısı, günümüze dek araçlarla Sarayiçi semtine gitmek yeterli. Arke- müze-saray haline getiriliyor. ulaşan ender kalıntılardan biri. Bunun yanı olojik kazılardan elde edilen bulguların toplu Saray, Mabeyn-i Hümayun (Selamlık), Mu- sıra 1450-52 yıllarında yapılan ve sarayın en halde sergilenmesi için çalışmalar devam edi- ayede Salonu (Tören Salonu) ve Harem-i Hü- önemli yapıları arasında yer alan Cihannüma yor olduğundan bugün kalıntılar ancak açık mayun (Harem) adı verilen üç bölümden olu- Kasrı, tarihî kaynaklara göre içerisinde Has alanda görülebiliyor. şuyor. Mabeyn-i Hümayun, devletin yönetim Oda Yediler Odası, Sancak-ı Şerif Dairesi, işleri; Harem-i Hümayun, padişah ve ailesinin Kütüphane-i Hümayun Sancak-ı Şerif Mes- DOLMABAHÇE SARAYI, İSTANBUL özel yaşamı; Muayede Salonu ise padişahın cidi gibi dairelerin bulunduğu yedi katlı ve 1843-1856 yılları arasında Osmanlı devlet ileri gelenleriyle bir araya gelmesi için en üst katında sekiz köşeli bir odanın bulun- İmpartorluğu’nun 31’inci padişahı Sultan ayrılmış alanlar. duğu olağanüstü bir yapı olarak tarif ediliyor. Abdülmecid’in emriyle inşa edilen Dolma- Harem dairelerinin bulunduğu bölüm dört OSMANLI’NIN TOPKAPI’DAN SONRAKI EN BÜYÜK SARAYI OLAN EDIRNE SARAYI, AYNI ZAMANDA FATIH SULTAN MEHMET’IN DE DOĞDUĞU YERDIR. Saray, 30 Ekim-15 Nisan tarihleri arasında zamanında inşasına devam edilerek 1475 yılın- Rusların Edirne’yi işgal edeceği korkusuyla pat- 09.00-16.45 arasında, 15 Nisan-30 Ekim ta- da Mimar Şehabettin sayesinde tamamlanıyor. latılan cephaneler sonrasında da sarayın birçok EDİRNE SARAYI rihleri arasında ise 09.00-18.45 arasında zi- Ancak son haline kavuşması yıllar alıyor; zira yapısı adeta bir harabeye dönüşüyor ve yağma- yarete açık. Harem bölümü hariç müze giriş Kanuni Sultan Süleyman, I. Ahmet, Avcı Meh- lar başlıyor. bileti 40 TL iken Harem ve Zülüflü Baltacılar met, II. Ahmet ve III. Ahmet zamanında sara- Dönemin kayıtlarına bakıldığında saray Koğuşu girişi, 25 TL olmak üzere ayrıca fiyat- ya onarımlar yapılıp yeni yapılar ekleniyor. 1718 nüfusunun 15 bini aştığı düşünülüyor. Ya- landırılıyor. Ziyaretçiler dilerse www.muze.gov. yılında III. Ahmet’in İstanbul’a gelişinden iti- vuz Sultan Selim tarafından edinilen kutsal tr adresi üzerinden online bilet alabiliyor. baren 1768’e kadar hiçbir hükümdar Edirne’ye emanetlerin bir dönem burada korunması gitmediğinden saray ihmale uğramış ve tah- da kayıtlara geçmiş bir başka önemli bilgi. EDIRNE SARAYI, EDIRNE ribatlar oluşmuş. 1752’deki büyük deprem ve Hazine dairesi, harem, meydanlar, hasbah- Saray-ı Cedid-i Amire adıyla anılan Edirne 1776’daki yangınla büyük darbe alan sarayın çe ve arz odalarıyla gösterişli bir mimariye Sarayı, Edirne’nin kuzeyindeki Tunca Nehri bir kısmı, II. Mahmut zamanında onarılmış sahip olan Edirne Sarayı’nın mükemmel bir kenarında yaklaşık 355 bin metrekarelik bir olsa da 1829 yılında Edirne’yi işgal eden Rus- altyapısı var. Temiz ve atık su kanallarının alana yayılmış bir yapıt. 1450 yılında yapımı- ların sarayı bir ordugâh olarak kullanmasıyla ayrı ayrı döşenmiş olması, hamam ve mutfak na başlansa da II. Murat’ın ölümüyle bir süre Edirne Sarayı yeniden ve çok daha büyük bir için kullanılan sıcak su kanallarının bulun- duraklıyor, daha sonra Fatih Sultan Mehmet zarara uğruyor. Osmanlı-Rus Savaşı esnasında ması döneminin koşulları düşünüldüğünde 1752’deki büyük deprem ve 1776’daki yangınla büyük darbe alan Edirne Sarayı’nın birçok yapısı, Osmanlı-Rus Savaşı’nda da tahrip olmuş ve yağmalanmış.

14 İSTASYON İSTASYON 15 HAYAT

DOLMABAHÇE SARAYI SULTAN ABDÜLAZIZ VE II. ABDÜLHAMID’IN SALTANAT YILLARINDA YAZLIK SARAY OLARAK KULLANILAN BEYLERBEYI SARAYI, FRANSA KRALIÇESI EUGENIE, AVUSTURYA-MACARISTAN İMPARATORU JOSEPH, PRUSYA VELIAHD PRENSI FREDERIC GUILLAUME NICOLA CHARLES, İRAN ŞAHI NASIREDDIN GIBI ÖNEMLI KIŞILERI AĞIRLAMAK IÇIN DE KULLANILDI.

kattan oluşuyor ve mimarisindeki Batı yakla- lamlık, Harem, Camlı Köşk ve Saat Müzesi da- Mabeyn-i Hümayun’un giriş cephesinde ise şımı kolaylıkla göze çarpıyor. 45 bin metreka- hil bir tam tur yapmak istiyorsanız giriş için 60 Neo-Barok tarzının daha belirgin olduğu gö- relik bir alana yayılan bu bölümde 285 oda, 44 TL ödemeniz gerekiyor. rülüyor. Ana yapıdan ayrı olarak inşa edilen salon ve 6 hamam bulunuyor. Devlet işlerinin Harem bölümü ise günümüze ulaşamamış bö- yürütüldüğü Mabeyn-i Hümayun ise sarayın BEYLERBEYI SARAYI, İSTANBUL lümlerinden yalnızca biri. Sarayın özellikle sa- girişindeki Medhal Salonu, üst kata çıkmayı Sultan Abdülaziz’in emriyle 1861 yılında in- lon tavanlarındaki Osmanlı armalı askeri gemi sağlayan Kristal Merdiven, elçilerin ağırlandı- şasına başlanan Beylerbeyi Sarayı, Osmanlı resimleri ve koltuk ve aynaların kenarlarındaki ğı Süfera Salonu, padişahın huzuruna çıkılan padişahlarının sayfiye mekânı ve yabancı dev- gemi halatları Abdülaziz’in deniz tutkusu dola- Kırmızı Oda, üst katta padişaha özel olarak let konuklarının ağırlanacağı bir misafir evi yısıyla özellikle seçilmiş detaylar. Bunun dışın- ayrılmış daireye geçiş mekânı oluşturan Zül- olarak düşünülerek tasarlanmış bir yapı. Baş da Mısır’dan getirilen hasır örgüler, iç dekoras- vecheyn Salonu gibi bölümlerden oluşuyor. mimarının, Dolmabahçe Sarayı’nın mimarı yonda kullanılan Bohemya süsleme ve avizeler Padişaha ayrılmış olan dairede ise Mısır’dan olan Balyan ailesinden gelme Serkis Bey olma- gösterişli bir ortam yaratıyor. özel olarak getirilmiş mermerlerle hazırlanmış sı, iki sarayın ortak özelliklerinden sadece biri. II. Mahmut döneminde Beylerbeyi görkemli hamamı, Abdülmecid’in kitapların- Mimarisindeki Batı etkileri de kolaylıkla göze Sarayı’na eklenen Ahır Köşkü, saray bahçesinin Dünyanın en büyük iç balo salonuna sahip sarayı olan Dolmabahçe Sarayı’nın dışı kadar iç dekorasyonunda da ihtişam dan oluşan geniş kütüphaneyi, sultanın ye- çarpıyor. son seddi üzerinde atlara ayrılan ayrı bir bölüm. göze çarpıyor. Geleneksel Türk Evi yapı planına göre çizilmiş olsa da Batı kökenli yaklaşımların sentezi olarak görülüyor. mek ve dinlenme odalarını görmek mümkün. 12 Nisan 1865 günü Beylerbeyi Cami’nde Sağlı sollu 20 bölümden oluşan bu bölümdeki Sarayın en görkemli bölümü olan Muayede kılınan Cuma namazının ardından Abdülaziz avize ve aksesuarlarda at başı ve gözleri temalı Salonu ise 2000 metrekareyi aşan alanı, 36 tarafından açılışı yapılan sarayda, 24 oda, altı kabartmalara rastlanıyor. Aynı dönemde inşası metreyi bulan kubbesi ve bu kubbeye bağlı salon, bir hamam ve bir banyo bulunuyor. Ha- gerçekleşen Mermer Köşk ve dinlenme amaçlı yaklaşık 4,5 tonluk avizesiyle oldukça etkileyi- remlik ve selamlık olmak üzere iki ana bölüm- kullanılan Sarı Köşk de görülmesi gereken yer- ci bir mimariye sahip. den oluşan ve 2500 metrekarelik bir alanda ler arasında. dikdörtgen bir zemin üzerine kurulu sarayın Nasıl gidilir İstanbul’un en merkezi yerlerinden üç ana kapısından Üsküdar tarafına bakanı Nasıl gidilir Saray, Beylerbeyi merkezinde bu- Sarayın en görkemli bölümü olan Muayede Salonu’ndaki 4,5 birinde olan Dolmabahçe Sarayı’na Taksim ya Selamlık bölümü, Beykoz tarafına bakanı ise lunduğundan Üsküdar yönünden toplu taşım tonluk avizesi ve zarif bahçesindeki saat kulesi, ziyaretçilerin da Beşiktaş üzerinden 15 dakikalık bir yürü- Harem bölümüne açılıyor. araçlarıyla ulaşmak oldukça kolay. Pazartesi ve en çok ilgi gösterdiği yerlerden. yüşle ulaşmak mümkün. Pazartesi ve perşembe Batı ve Doğu’nun mimari yaklaşımları- perşembe günleri haricinde 09.00-17.00 arası günleri haricinde haftanın her günü 09.00- nın sentezlendiği sarayın Harem ve Mabeyn ziyarete açık. Saray turu için tam 30 TL, indi- 16.00 arasında ziyaret edilebilen sarayda, Se- bölümleri Türk Evi plan özelliğini taşıyor. rimli 15 TL giriş ücreti ödenmeniz yeterli.

Beylerbeyi Sarayı’nın tavanlarındaki askeri gemi resimleri, koltuk ve aynaların kenarlarındaki gemi halat detayları, Sultan Abdülaziz’in deniz tutkusu nedeniyle özellikle seçilmiş.

BEYLERBEYİ SARAYI

16 İSTASYON İSTASYON 17 SÖYLEŞİ

Nişantaşı’na her gidişimde duygulanıyorum

Geçen yıl Bir Zamanlar Nişantaşı’nda adlı anı kitabı Remzi Kitabevi’nden yayımlanan Hıfzı Topuz, onlarca araştırma, roman, anı ve öykü kitabının yazarı. Nişantaşı’ndan Paris’e uzanan gençliğini, gazetecilik hayatını ve UNESCO anılarını kendisinden dinledik.

SÖYLEŞİ: BIRAY ANIL BIRER FOTOĞRAFLAR: DİNÇER DİNÇ

Bir Zamanlar Nişantaşı’nda kitabını bir özlemle bir Nişantaşı kitabı yazmak yazmaya nasıl karar verdiniz? Ne ifade benim çok hoşuma gitti. Kitap umdu- ediyor size Nişantaşı? ğumdan büyük ilgi uyandırdı. İki ay Nişantaşı benim doğduğum yer. Za- içerisinde yedi baskı yaptı. ten kitapta da anlatıyorum, annem de orada doğmuş, kardeşlerim de. Gençliğinizin İstanbul’uyla şimdiki Ailem uzun yıllar oradaki konakta İstanbul arasında muhakkak farklar yaşamış. Konak şimdi yıkıldı, onun vardır. Eski İstanbul’a dair en çok neyi yerinde bizimle alakası olmayan bir özlüyorsunuz? apartman var. Yani, çocukluğum ora- Sokaklar var mesela, Vali Konağı Cad- da geçtiği için Nişantaşı’yla duygusal desi, Güzelbahçe, Hacı Emin Efendi... bir bağım var. Arkadaşlarım bana Bütün sokaklar aynı ama o sokaklar- “Niye Nişantaşı’nı yazmıyorsun?” der- daki bütün binalar değişti. Nişantaşı di. Yedi sene önce de İstanbul Avrupa başka bir Nişantaşı oldu. Kitapta da Kültür Başkenti seçildiğinde bir yayın yazdığım gibi, benim zamanımda Ni- evi İstanbul’un semtleri hakkında 40 şantaşı evvela saraylıların yerleştiği bir kitap yayımladı. O serinin Nişanta- yerdi. Kırktan fazla konak vardı galiba. şı bölümünü ben yazdım. Ardından, Hiçbiri kalmadı şimdi. Orada oturan- Remzi Kitapevi o kitabın telifini aldı. lar İstanbul’un seçkinleriydi. Sonra da Üzerinde yeniden çalıştım. Bazı bö- Selanik göçmenleri yerleşti. Batılı bir lümleri attım, yeni bölümler ekledim. Böylece kitap ye- havası vardı her zaman. Şimdi yine İstanbul’un seçkin niden çıktı. Nişantaşı’nda benim çocukluk ve gençlik bir yerleşim yeri. Ama insanlar aynı değil. Karakterini anılarım var. Gazeteciliğe başladığımda oradaydım; üni- korudu ama eskiden mesela bu kadar çok dükkân yoktu versite dönemimde de Nişantaşı’nda oturuyordum. Böyle Nişantaşı’nda; tek bakkal dükkânı vardı. Ne takıcılar var-

18 İSTASYON İSTASYON 19 SÖYLEŞİ

dı ne lokantalar... Şimdi bütün evlerin altı dükkân. Yine lılar, İtalyanlar Hollandalılar, hepsiyle temas kurdum. ri, tılsımları, devlet başkanlarını ve onlarla ilişkilerimi, de oraya dair bir özlemim var ve her gittiğimde duygula- Sonra da Strazburg’da doktoraya yazıldım. O zamanlar Türkiye’deki Afrikalıları içerecek. Bir de Zerrin Arbaş nırım. UNESCO’da bir iş olanağı varmış diye duydum. Hemen ile görüşüyorum. Onun, Türk resim dünyasının büyük özgeçmişimi yazıp gönderdim. Paris’te tanıdığım insanla- ismi, babası Avni Arbaş’ın ve kızı Derya’nın hayatlarını Nişantaşı dışında İstanbul’un en sevdiğiniz semtleri han- ra “Ben adaylığımı koyuyorum” dedim. “Seksen aday var yazıyorum. Galatasaray Tevfik Fikret’le birlikte Galata- gileri? ve sadece bir kişi alınacak” dediler. İşi ben kazandım. O saray hayatımı yazmamı istedi. Onu yazacağım. Bir de, Benim bütün gençliğim Harbiye, Osmanbey, Şişli bölge- hayatımı değiştirdi tabii. UNESCO’ya gelince bambaşka Meyyale’nin devamı niteliğinde Nevbahar diye bir kita- sinde geçti. Bütün binalar, apartmanlar, dükkânlar de- bir çevrem oldu. İlk olarak gazetecilik eğitiminden so- bım çıktı yakın zamanda. ğişse de o bölgeyi çok seviyorum. Bir de çocukluğumun rumlu tutuldum. Strazburg merkezi bana bağlı oldu. Her yazları Kartal’da geçerdi. Oraya da özel bir merakım var. sene orada seminerler düzenliyordum. Dünyayı dolaş- Afrika’ya dair neler kaldı elinizde? Her yaz Kartal’da kalıyorduk. Büyük bir çiftliğimiz vardı. ma olanağı çıktı ve o durum bana çok şey kattı. Mesela Afrika’da her gittiğim yerden maske ve heykel aldım ve on- Orada ava gidiyorduk. Bağ bahçe, üzüm, vişne ağaçları... Afrika’ya 40 kere gitmişimdir. Latin Amerika’ya, Kuzey ları biriktirmeye başladım. Bunu gören insanlar da bana Böyle bir köy hayatı. İnsanlarla içli dışlıydık. Pazara mal Amerika’ya ve Uzakdoğu ülkelerine gittim. Bütün ülke- maskeler getirdi. Otantik parçalar buldum ve onları birik- götürüyorduk, denize de orada giriyorduk. Kartal yazla- lerin insanlarını tanıdım; hepsini çok sevdim. Benim için tirdim. O kadar fazla maske birikti ki eve sığmamaya baş- rını hiç unutmadım. 1940’ta çiftliğimiz satıldıktan sonra bütün insanlar bir oldu. Üstün bir millet zaten yoktu, hiç ladı artık. Bu maskeler halka mal olsun istediğim için rö- alakam kalmadı Kartal’la. Şimdi imza günlerine gidiyo- kalmadı benim için. portajlarda ve başka her fırsatta bağışlamak istediğimi dile rum bazen. İstanbul’da iki yer var duygusal bağ kurdu- getirdim ama talip çıkmadı. En sonunda maskeleri İzmir ğum: Nişantaşı ve Kartal. Boğaz’da da sevdiğim semtler Entelektüel çevrelerden çok fazla dostunuz olmuş. Ne- Belediyesi, ardından da Büyükçekmece Belediyesi istedi. var tabii: Emirgan, Sarıyer, Tarabya. cati Cumalı, Melih Cevdet Anday, Abidin Dino, Nâzım Büyükçekmece Belediyesi, İzmir’i ikna etti. Şimdi orada Hikmet, Avni Arbas, Zekeriya Sertel, Fikret Mualla... büyük bir Afrika müzesi yapılıyor, temelleri atıldı. Müze Gençliğinizde Paris’te yaşamışsınız. Nasıl bir yerdi Paris Hatırınızda en çok kalan, en çok gönül bağı kurduğunuz binası Afrika kulübelerine benzeyecek. Bütün heykelleri o dönemlerde? dostunuz kim oldu? oraya gönderdim; hiçbiri ziyan olmadan sergilenecek. İlk kez 1952’de gitmiştim. Galatasaray Lisesi’nde Fran- Melih Cevdet 20 sene boyunca en yakın arkadaşımdı. 20 sızca ders grubunun bir müdürü vardı, adı da Camille sene içtiğimiz su ayrı gitmedi. Beraber çalıştık. Paris’e Son kitabınız Nevbahar’ın konusu nedir? Bergeaud’du. Kendisi sonra Fransız kültür ataşesi oldu. geldi, bende kaldı. Onun bir ayrıcalığı oldu benim için Nevbahar, Meyyale’nin devamı niteliğinde. Meyyale Ha- Paris’e ilk kez onun bulduğu bir yüksek lisans-doktora ama sonra koptuk. Orhan Kemal çok yakınımdı. Onun- nım, ananemin annesi. Soylu bir aileden, İstanbul aris- bursuyla gittim. Sonra da Paris’e gitmek için hep fırsat la da çok içli dışlı idik. Sonra o takımdan Necati Cumalı tokrasisinden geliyor. Bunlar kız verirken damat hangi aradım. Her tatilimi Paris’te geçirdim. Orada, çoğunluk- vardı. O da canciğer dostumdu. Karikatürist Ferruh Do- paşanın oğlu diye bakıyorlar veya kız alırken hangi pa- la avangart insanların yaşadığı, eski üniversite gençlik ğan benden 10 yaş küçüktü ama çok yakın arkadaşımdı. şanın kızı diye bakıyorlar. Aristokratik bazı değerleri var. mahallesi Quartier Latin’i severim. Gittiğimde de orada Paris’te Abidin Dino çok yakınım oldu. Arkadaşlık bir Büyükbabam, annemin babası, asker ve o da soylu bir kalıyorum; başka bir semtine pek gitmiyorum. Afrika’da şeyi paylaşmak demektir. Her şeyini, sevinçlerini ve sıkın- aileden geliyor. İkinci meşrutiyetten sonra da aristokrasi kaldığım bir yıl boyunca biriktirdiğim parayla bu mahal- tılarını da paylaşmak demektir. Ferruh, Melih Cevdet ve çöküyor. Büyük babam lede bir ev aldım; bir ayağım hep orada oldu. Üniversite Orhan Kemal benim o kadar yakın arkadaşlarımdı. Birbi- burjuvazinin, burjuvazi Hıfzı Topuz’un oradadır, gençlik toplantıları orada yapılır. Eskiden gös- rimizle her şeyimizi paylaşırdık. ticaretinin yükseldiğini arşivinden Türk teriler de Bastille’de yapılırdı. Ben de o eylemlere katıl- “RÖPORTAJ YAPTIKLARIMIN ARASINDA DADAIZM’IN edebiyatının iki görüyor. O dönemde dım yıllarca. 1958-59 yıllarında kente yerleştim; 25 sene Yeni kitap projeleriniz var mı? büyük ismi: yakın de babamı beğeniyor UNESCO ile orada kaldım. Sonra senede iki defa gittim; BABASI, SÜRREALIST TRISTAN TZARA VE BÜYÜK ŞAIR Afrika üzerine bir kitabım yayınlanacak; ismi de Büyülü arkadaşı Melih ve “Kızımı buna vere- oradaki evimi bozmadım, dolayısıyla Paris’le ilişkim hep JACQUES PRÉVERT GIBI ISIMLER DE VARDI. RÖPORTAJ Afrika. Birkaç ay sonra çıkacak. Afrika’dayken yaptığım Cevdet Anday ve ceğim” diyor. Kitaptaki devam etti. röportajları, Afrika’daki inançları, gelenekleri, büyüle- Necati Cumalı. Nevbahar, yani annem YAPMAYI ÇOK SEVDIM VE O IŞI HIÇ BIRAKMADIM.” daha 13 yaşında. Aile Biraz da gazetecilik yıllarınızdan bahseder misiniz? Mes- evlenmesini istemiyor, leğinizi seviyor muydunuz? kız hiç istemiyor. “Oku- Ben gazeteci olmadan evvel de gazeteci olmak istiyordum. yacağım ben” diyor. İlk kez teşebbüs ettiğimde kapı kapı dolaştım fakat iş bu- deriyordum. O dönem röportaj yaptıklarımın arasında Zorla evlendiriyorlar lamadım. İki sene sonra hukuk bölümü son sınıftayken önemli insanlar var. Mesela Dadaizm’in babası, sürrealist annemi. Nevbahar’ın yeniden gittim. Bu sefer Akşam gazetesine gittim. Gazete- Tristan Tzara ve büyük şair Jacques Prévert. Röportaj hayatı böyle. Aristokra- nin sahibi benimle Fransızca konuşarak beni Fransızca- yapmayı çok sevdim ve o işi hiç bırakmadım. Gazeteciliğe siden burjuvaziye geçiş dan imtihan etti. Sonra “Ben size haber veririm” dedi. Ben UNESCO döneminde de devam ettim. dönemini anlatıyorum kitapta. İstanbul’daki kurtuluş de “Sonucu açık açık söyleyin, beni oyalamayın” dedim. hareketini, direniş eylemlerini anlatıyorum. İstanbul’da- “Hayır, cidden çağıracağım” dedi ve bir hafta sonra ça- UNESCO deneyimi size neler kazandırdı? ki ailelerin Ankara’ya sıcak bakmalarını ve o harekete ğırdı. “Bizden pek bir ücret beklemeyin” dedi. Asgari üc- Akşam gazetesinde yazıişleri müdürüyken, “Strazburg’da katılmalarını... Tüm bunlar romanda kurgusal olayların ret 90 liraydı, ben 50 liraya girdim gazeteye. İki ay sonra üç aylık bir gazetecilik toplantısı var. Katılmak ister mi- içerisinde geçiyor. O yüzden kitapta roman kahramanla- maaşım 70 lira, sonra da 90 lira oldu. Derken, istihbarat sin?” diye sordular. Fransa’da gazetecilik eğitiminin rından annemin ve babamın isimlerini değiştirdim. Ba- şefi, ardından yazıişleri müdürü oldum. Paris’te de gaze- kurulması ve geliştirilmesi için bir merkez açılıyordu. bamın adını Ahmet Şadi yaptım, anneminki Nevbahar teciliği sürdürdüm. Akşam gazetesine haftada iki röpor- Ben o toplantıda çok insan tanıdım. Bütün Fransız ga- oldu. Ama büyükbabamın, eniştelerimin, teyzelerimin taj hazırlıyordum. Yeni Asır gibi dergilere de yazılar gön- zeteciler geldi ve konuşmalar yaptı. Ruslar, Amerika- adları aynı kaldı.

20 İSTASYON İSTASYON 21 TARİHTEN

Bir şehrin psikolojik topografyası, edebiyat tarihinin bir başyapıtı... James Joyce’un Dublin’i: Ulysses

PERİHAN MAĞDEN şınca korkmuş tavşanlar gibi donakalır Fotoğrafçı William Lawrence’ın objektifinden 19’uncu Dublinliler. Onlar irade kanamasından yüzyılda Liffey kenarındaki ana mahkeme binası ve Joyce'un romanında geçen köprü. erhalde hiçbir kitap (yine bırakır. müştekidirler. Zira ya da/ve de ahlaki bir Joyce’un bir diğer eseri Ya da katılımını talep eder. felçten. Finnegan’s Wake’i saymaz- Ya da boşlukları doldurmasını ister. “Dublinliler bu adada ya da kıtada konuşturur Joyce. (Aşırı kendine güve- sak) okurları Ulysses kadar Zira aynen gerçek hayatta gerçek karşılaştığım en çaresiz, yararsız, tutarsız nen bir adam) Zira o Dublin’i anlatma korkutmamıştır.H insanlar arasında olduğu gibi, Joyce’un karakterler. İşte onlar sayesinde İngiliz kıtlığı altında, “modern” insanı anlatır. Bu kitap yalnızca modern edebiyatın kahramanları da kırık dökük cümlelerle Ulysses, ilk baskı, 1922. parlamentosu dünyanın en büyük pa- Katmanlarına inmeye, nüfuz etmeye değil, modernizmin de yapıtaşlarından yarım yamalak laflar ederler. Boşluklar lavracılarından geçilmiyor.” hiç üşenmez. Neredeyse mikroskobunu biri kabul ediliyor. Stravinsky müzik için bırakırlar. Joyce’un bir konuşmasına aldığı dayar. Ya da teleskobunu. (Yine, size neyse, Picasso resim için; James Joyce’un Bazen en büyük, manalı laflarını İrlandalı yazar bu iki cümle onun hayatını anlama- bırakıyorum.) Ulysses’i de edebiyat için aynen öyle: Bu sessizlikle söylerler: Hiçbir laf etmeyerek; Joyce’un ünlü ya adadığı “hemşehrilerine” olan Bu yüzden bizler de Joyce’u okumaya, kitaptan sonra bir daha hiçbir şey eskisi edemeyerek. muhabbetini kanıtlamıyor mu? anlamaya, dinlemeye üşenmeyelim. gibi olmadı. Bu nedenle genç yaşında terk edip ha- eseri Ulysses Öylesine eleştirel zehir zemberek bir Evet: dinlemeye. Olamadı. James Joyce, yarattığı yeni yatının sonuna kadar “derdinin” bitme- (1922), Dublin'de dil, bir bakış açısı. Mizah da dolu; es Zira Joyce defalarca “When in doubt- edebiyatla buna imkân bırakmadı. yeceğini şehriyle, Dublin’le, Dublinlilerle tek bir günde, geçmeyelim. Read aloud” (“Emin değilsen- yüksek Dublin şehri ve Dublinliler için de ilgili Joyce en büyük kelamını etmiş olur. Tamam, Joyce hayatını Dublinlile- sesle oku”) diyor yazdıklarıyla ilgili. Hele öyle. Artık onları Joyce’tan, Joyce’un Onları “felçli” olmakla suçlar: Ahlaki 16 Haziran’da, ri yerin dibine batırmakla (ya da bilinç İngilizcesinden ve de İrlanda aksanıyla edebiyatından ayrı düşünmenin imkânı bir felçle ya da irade kanaması ile itham roman kahramanı altının dibine) geçirmiş gözüküyor. okursak yazdıklarını anlamamamızın yok. Kalmadı. eder. Teşhis eder de. Ama ona kalırsa Dublinliler’i yazar- imkânı yok, ona kalırsa. Bir şehir için ne büyük lütuf! Ya da Bir an önce alıp okumanızı önerece- Leopold Bloom’un ken, ya da satır satır Dublin’de dolaş- O, o kadar uzun yıllar uğraşmış ki yaz- ne bitmez bir lanet: Kararı size bırakıyo- ğim (kolay da okunur) Dublinliler öykü yaşadıklarını tırırken bizi, diğer eserlerinde tam da mak için. Sizlerden de emeğinin karşılığı rum. Joyce kitapları arasında çok daha kitabı boyunca habire “boşuna”, “fayda- insanlığı, bütün katmanlarıyla insanı kadar uzun süreler olmasa da, belli bir kolay okunulabilir/anlaşılabilir eseri sız”, “bıktırıcı” ,“umutsuz” kelimelerini anlatıyor. anlatıyor. zaman ayırmanızı talep ediyor eserlerine. Dublinliler’de bile, okura acayip çok “iş” kullanır Joyce. Ve de “şaşırmış” kelime- Dublinliler Zaten “Dublin günün birinde yokolsa, Böyle yaparak bir nevi eşitlik talep sini. 16 Haziran’ı benim kitaplarımla yeniden inşa edi- ediyor: Araları da doldurun. Boşlukları Karakterleri hep kala- lebilir” derken de meşhur atmacalığını da tamamlayın. Bazı yerleri harmanlayın. kalırlar, şaşırmışlardır; ne “Bloomsday” yapacaklarını bilemezler. olarak yıllardır Joyce’a göre olumlu bir hayat seçmeleri ihtimali ile karşıla- kutluyor.

Perihan Mağden, Dublin’de Joyce’un izini sürdü; Ulysses’in karmaşık ve “çok entelektüel” yapısını anlaşılır kıldı. 22 yaşındaki genç Dublin şehrini ortadan ayıran Liffey Nehri, Joyce için bir roman kahramanıdır. Joyce. 22 İSTASYON İSTASYON 23 TARİHTEN

Joyce Center’da Bunca çalışıp didinmeden sonra, oturup Joyce böylece bu prestijli birkaç odada yazarın seyrine bakın. okulu bitirebiliyor. Kendin- Bunları söylemeden söylüyor. den çok daha varsıl çocukla- eşyaları duruyor. Ya Hadi diyelim hiçbirini yapamadınız. rın arasında sürekli ezilmek, da bunların kopyaları. O zaman bari yolunuz Dublin’e düşerse, ailesinin içinde debelendiği Joyce’un adımlarıyla, gözlükleriyle de iflas sarmalında bunalıp Kamara boyutlarında şehri şöyle bir dolanın. utanç içinde yıllarını geçir- bir odada iki Joyce tam bunu talep etmese de, bu mek pahasına. Bütün bu çocukla nasıl tıklım yazı talep ediyor. Ya da “öneriyor” diye- Ulysses’i Paris’te yayımlayan ünlü kadın yazar ve yayıncı hisleri, deneyimleri Joyce’un lim. Sıkı durun. kaldığını görmek de, içinize iyi geliyor. Sylvia Beach, James Joyce ile birlikte, 1922. eserlerinde bulmak/okumak tıkış yaşadıklarını, Bir kere çok cazip bir şehir Dublin. Bir parantez: Finn’s Hotel’de oda mümkün. romanın nasıl bavulun Canlı, sıcak, hoş ve boyutları efendice bir temizlikçisiymiş Nora Barnacle. Ve hayatı Bir yazarın çilesini hissetme hali; Şehir, Joyce’un eserlerin- şehir. Hemen her yer yürüme mesafesin- boyunca olup olabilecek en dağınık, dü- eşsiz, benzersiz bir deneyim bence. Ve den ve özellikle Ulysses’ten üstünde yazıldığını de. Parklardan, bahçelerden geçilmiyor. zensiz “ev” kadını. içinde debelendiğimiz post-mortem anı taşlarından geçilmiyor. görüyor, anlıyor, Kafe ve lokantalardan da. Joyce (nitekim) Joyce Center’da birkaç odada Joyce’un zamanlarda artık yazarların bizlere bah- Kitabın anti-kahramanı “bir Avrupa başkenti sayılacak kadar eşyaları da duruyor. Ya da bunların şedemeyecekleri arkeolojik bir hislenme Leopold Bloom’un öğle hissediyorsunuz. büyük, ancak bir bütün olarak anlaşılabi- kopyaları. En azından kamara boyutla- hali (Yazarlar çok kıvanç içinde gülüp yemeğini yediği bardan girip çıktığı Romanın ölümsüzleştirdiği Sweny Eczanesi. lecek kadar küçük bir şehirde doğduğum rında (aşırı ufak kastediliyor) bir odada eğleniyorlar. Çok semirmiş ve rahatla- binalara kadar bir sürü noktayı görmek için şanslıyım” diyor Dublin’e dair. iki çocuklarıyla nasıl tıklım tıkış yaşadık- mış vaziyetteler; bu satırların yazarına hâlâ olası. Şehrin arkasında bir dekor gibi Dublin larını, kesif bir yoksulluk içinde bütün kalırsa). Buna karşılık Bloom’un evinin adresi Dublin’de Marjorie Fitzgibbon’un yaptığı dağları, deniz bir yandan yarısını sarma- o başeserlerin bir masası dahi olmayan, Joyce Center’dan çıkıp sokağın başına olarak habire anlatılan, kitap boyunca James Joyce heykeli. lıyor, Liffey Nehri ise şehrin tam ortasın- geçirdiği operasyonlar yüzünden gözleri varınca, hemen karşımıza saygın Belve- karşımıza çıkan Eccles Sokağı 7 numara dan geçip denize kavuşuyor. doğru dürüst görmeyen Joyce tarafından dere Lisesi çıkıyor diyelim. Joyce’un tam yerle bir edilmiş. Hem de yetmişlerde! O Liffey Nehri ki; Finnegan’s nasıl bavulun üstünde yazıldığını görü- bir keyif ve âlem adamı olan babası John Sokak orada, karşı sırasındaki bütün Wake’de Anna Livia Plurabelle yor, anlıyor, hissediyorsunuz. Stanislaus Joyce tamamen dibe vurup evler orada. 7 numara bir hastanenin adıyla, romanın baş kadın kahra- yazıyla seksendokuzuncu kez iflas edince inşaat büyütme eylemlerine kurban manıdır/ karakteridir/ varlığıdır. oğlunu özel okula yollayamaz hale verilmiş! Joyce’a İrlandalıların verdiği Romanda “geçen” o Şehre vakit ayıracaksanız soluğu geliyor. Ta ki sokakta karşısına çıkan “ehemmiyeti” tahayyül edin. Joyce Center’da alın ve bir rehber Belvedere Lisesi Müdürü, küçük Joyce İrlanda’da ortaokullarda-lise- eski model eczane tutun. Elli euro gibi çok makul James’e (Joyce oluyorlar) burs verme- lerde de okutulmuyor hâlâ. Ve de heykeli iflas etmiş, bir bir ücret karşılığında iki-üç saat yi kabul edene kadar. şehrin o kadar da şahane bir yerine avuç Joyce sever kadar şehri gezdiriyor bir “Joyce dikilmemiş. rehberi” (neredeyse bu kavram da James Joyce adını ver- devralmışlar ve bir Borgesvari, değil mi?) ve öylesine dikleri cadde ise, şehrin bir nevi anıcı-eskici ayrıntılar açıklıyor ki şehre dair/ zamanki karanlık ve tehlikeli Joyce’a dair/ Ulysses’e dair. Hem bölgesinde (Şimdilerde de gibi yaşatıyorlar. bütün bunların içiçe geçmişliğine harika bir yer sayılmaz). İçine girip afallıyorsunuz hem de Joyce’a ve Yani İrlandalıların şehir- eserlerine kendinizi müthiş yakın lerini böylesine mühim kılan, romanda anlatılan hissediyorsunuz. edebiyat tarihindeki mevcut limon kokan Nasıl biricik eşi Nora taşları yerinden oynatan sabundan satın Barnacle’la tanıştığı Nassau soka- yazarlarına karşı hürmeti ğında yürümek apayrı bir zevke, ve muhabbeti, hayalkırıklığı alabiliyorsunuz. heyecana dönüşüyorsa, artık Dub- yaratıyor. lin Üniversitesi’nin bir binası hali- Yeni yeni bünyelerine kabul ni almış olan Finn’s Hotel’in en Joyce'un romanında geçen Westmoreland sokağı etmeye başlamışlar Joyce’u, azından duvar yazısının yerinde (üstte) ve College Green meydanı (sağda). Joyce’un önemini (Tamam;

24 İSTASYON İSTASYON 25 TARİHTEN

James Joyce, Kathleen Markwell, Daisy Drinkwater ve Joyce’un eşi Nora Barnacle, Bristol Oteli’nin önünde, Salzburg 1928.

demir leblebi). Ve de Ulysses’in geçtiği eczane yakın zamanda iflas etmiş, tam Odysseia’da Odiseus’un yola çıkması gibi. gün olan 16 Haziran’ı bir nevi bayram- kapanmak üzereyken bir avuç Joyce sever On yıl alıyor ya onun da evine dönmesi. şenlik gibi kutlamaya başlamışlar (Bu devralmışlar ve bir nevi anıcı-eskici gibi Joyce’un da Ulysses’i tamamlaması uzun paragözlük de telakki ediliyor, yüksek yaşatıyorlar. İçine girip raflarda dizi dizi yıllarını alıyor. edebiyat sevgisinden ziyade). duran eski şişelere, ilaçlara, kıvıra zıvıra Büyük bir yoksullukla boğuşmayı da Ulysses’in tamamı bir günde (tam da bakabiliyor ve limon şeklindeki limon ko- göze alıyor bu arada. Ulysses’e nazaran Leopold Bloom’un evi: Eccles 16 Haziran’da) geçiyor. Leopold Blo- kan sabundan (limon sabunu denilemez; çok daha “ehli” öykü kitabı Dublinliler’i Sokağı, 7 numara. om sabahın sekizinde iğrenç bir sabah öyle değil) satın alabiliyorsunuz hâlâ. bastırmaya muvaffak olması dahi ON YI- kahvaltısı yapmak üzere (hakikaten: bir İtalya’da imal ediliyormuş; zarif kutular LINI alıyor. Diyelim kitap tam basılacak, tavada bilumum sakatat, böbrek kızartı- içinde ya da tek tek Dublin’e Joyce uğru- argo kelimeler var diye; ama özellikle de Joyce şöyle der: yor) kalkıyor ve roman (ya da yolculuk) na gelen hatıra avcılarına satılıyor. “bloody” (kanlı? lanet?) kelimesi kitap “Dublinliler öyle başlıyor. Tam da Leopold Bloom’un yaptığı gibi boyunca çok fazla kullanılıyor diye bu ke- karşılaştığım en Joyce sevgili eşi Nora Barnacle’dan limon sabunu cebinize koyabilir, şehri limeye alerjisi olan İngiliz yayıncı kitabı ilk randevusunu tam da bu tarihte: 16 roman kahramanı gibi dolanabilirsiniz. yayımlamaktan vazgeçiveriyor! çaresiz, yararsız Haziran’da kopartıyor. Şehrin içlerindeki Şekli de güzel, kokusu da. Üstelik böyle- Dili çok argo, tasvirleri çok müstehcen karakterler. İşte onlar bir plaja yürüyorlar. Ve muhtemelen ara- sine mühim bir romandan “fırlama” kaç bulunuyor Joyce’un. Bilinçakışı tekni- larında bir yakınlaşma da cereyan ediyor. sabun tanıyorsunuz? ğiyle yazdığı ve modern insanın/erkeğin sayesinde İngiliz İşte Joyce, dünya edebiyatına dair Dublin kesinlikle Joyce’la, onun yaz- kafasından cinsellik ne kadar geçiyorsa, parlamentosu en büyük bir eşiği cümlemize Ulysses’te dıklarıyla dolu. Joyce şehri parmağına o da kahramanlarına o kadar cinsellik aşırtırken, yegâne karısıyla geçirdiği ilk dolamış, eline geçirmiş, lanetlemiş, kut- yaşattığı/düşündürttüğü için uzun yıllar büyük palavracılardan günü de sonsuzluğa kazımış oluyor. Ne samış, rezil etmiş, abad etmiş, pelesenk boyunca sansüre uğruyor. geçilmiyor.” harikulade bir hediye! etmiş, dokumuş, efsunlanmış, fotoğraf- Nitekim en sonunda Paris’te İngilizce- Bloom gün boyunca Dublin’de ordan lamış, kazımış, inşa etmiş, yıkmış-burda ye hiç de hakim olmayan matbaa işçileri oraya seğirtirken sürekli karısı Molly’yi duruyorum. tarafından dizilip basıldığı için eserleri, Joyce’un eşi Nora’nın çalıştığı aklından geçirecektir. Aynen Molly’nin Yüz binlerce “şey” etmiş Dublin şehri- Ulysses’teki bazı kelimelerin yalnızca diz- Finn’s Oteli. hergele Blazes Boylan’la ihanet etti- ne Joyce eserlerinde. Zira Dublin de ona gi hatası eseri olduğu, Joyce’un bu hata- ği kocası Leopold’u sürekli yüz binlerce “şey” etmiş. Esasında genç ları beğenip öylece bıraktığı da biliniyor. aklından, ruhundan, içinden, yaşlarda çekip gidiyor Dublin’den Joyce Dublin’e yolunuz düşerse/düşecekse geçirmesi gibi. Kahramanımız ve Trieste’de, Zürih’te, Paris’te yaşı- en azından Ulysses’e bir göz atın. Siz de Nasıl rahatlar ve rahatsız edilmiyorlar! İşte Joyce, dünya Bloom’la karısı Molly’nin bü- yorlar ailece. Orta yaşlarında Dublin’e kendi bilinçakışı nehirlerinize kapılacak- Tahayyül dahi edemezsiniz. yük bir “ruh birleşmesi” içinde hiç dönüp dönmeyeceğini soran birine sınız böylece. Joyce’a “Peki üstad insan hayatına dair edebiyatına dair olduklarını Ulysses boyunca “Öldüğümde kalbime Dublin’in kazınmış Joyce’un esas mahareti de burada ne anladın?” derseniz... Onun cevabı: büyük bir eşiği bize duyurur Joyce, demem o olduğunu görecekler”, diyor Joyce. “Ben gizli: okurunda kayıtsızlığa, pasifliğe, “Bazen kasvetli, daha çok komik ama ki. ordan hiç gitmedim ki.” katılımsızlığa izin vermemesinde. kesinlikle umutsuzca coşkulu”. cümlemize Ulysses’te Leopold Bloom, Molly’nin Ancak Dublinliler kitabını Dublin’de En son kelâm olarak: ben bir şehri Dublin de öyle. Tamam; âlem de, öyle. aşırtırken, yegâne ısmarladığı kremi almak üzere “Onlar Nasıllar” ismiyle Fransızcaya çe- kadınlarının hayata katılımıyla ölçer Ama “umutsuzca coşkulu” mühim bir karısıyla geçirdiği ilk (nerdeyse tam da eski Finn’s virmeye kalkan arkadaşına da “Dublinliler biçerim. Sokaklarında, dükkânlarında tasvir. Ciddi bir saptama. Belki de bir Hotel’in karşısında bulunan) bizler her yerde nasılsak, aynen öyleler. kadın yoksa, hayat da yok demektir. Az tercih. günü de sonsuzluğa eczaneye girer, kafası yüz bin Modern şehirli yaşamın deneyimidir yaz- ise; hayat da az demektir. Joyce’un kitaplarında ne denli büyük kazımış oluyor. sıçramayla meşgul olduğu dıklarım”, diyerek sıkı bir çıkışır Joyce. Ben Dublin’de gördüğüm kadar hayat bir neşe ve coşku damarı atıyor her daim, için kremi almayı unutur ve Dublin’den, “hemşehrilerinden” (bu dolu, eğlence dolu, neşe ve canlılık dolu bunu bilin ve Dublin’de de gözleyin- di- Ne harikulade bir bir “limon sabun” (lemon rustik ve otantik kelimeyi kullanmaktan kadın görmedim. Gece üç kadın, beş lerim. hediye! soap) alarak çıkar gider. İşte kaçınıyorum ama arada kaçınılmaz olu- kadın eğlenmeye gidiyorlar ve nasıl kay- “Joyous” son kertede Joyce’un tüm romanda “geçen” o eski model yor, korkarım) yola çıkıyor Joyce. Aynen gısızca, kayıtsızca, cömertçe eğleniyorlar. eserleri. Dublin? Dublin de, tam öyle.

26 İSTASYON Bu konu NTV Tarih dergisinden özetlenerek alınmıştır. İSTASYON 27 KİTAP DÜNYASI

Uzun yol:

İnsan iletişiminin geçmişini ve gelişimini irdelemek, insanlık insan iletişiminin tarihine dair onlarca yıl çalışmayı gerektiren sıkı bir serüven. Gelişim psikolojisinin önde gelen isimlerinden Amerikalı psikolog Michael Tomasello, İnsan İletişiminin Kökenleri adlı kitabında bu uzun yola çıkma cesareti gösteriyor.

kökenleri YAZI: BİRAY ANIL BİRER

üçücük bir parmak hareketiyle devasa bir oto- odaklanıyor. Bugüne değin insanlar ile primatların (bü- büsü durdurmak... Ya da ağlayan bir bebeği yük maymun) bilişsel yetenekleri arasındaki farklılık ve kucağa alarak susturmak... Bir mağara du- benzerliklerle odaklanan birçok araştırma yürüttü. Ço- varına öküz resmi yapmak ya da sosyal med- cuklarda dil edimi konusunda literatüre önemli katkıları yada bir fotoğrafta, bir şarkıda sevgiliyi eti- bulunan yazar birçok uluslararası ödüle de layık görüldü Kketlemek... Bir arkadaşın yüzüne içtenlikle gülmek, bir ve böylelikle kendi alanının en yetkin isimlerinin arasına başkasının ardından öfkeyle söylenmek... Bazen de bir girdi. Amerikalı yazarın İstasyon okurları için ele aldığı- dergi alıp eline, insan iletişimine dair böylesi bir yazı mız kitabı, Tomasello’nun bilişsel bilim alanının prestijli okumak... İletişim, yaşamımızın öylesine ayrılmaz bir ödüllerinden Jean Nicod Ödülü’nü alması üzerine davet parçası ki, onun üzerine düşünmek hayatı, kültürü, hatta edildiği Paris’te düzenlediği konferans dizisinden derle- insanlık tarihini sırtlanıp sıkı bir serüvene çıkmayı gerek- miş. Bu konferanslarda Tomasello, birkaç on yıla yayılan tiriyor. Bu serüvene çıkma cesareti gösteren ABD’li psi- ve türler arası karşılaştırma yapan deneysel çalışmala- kolog Michael Tomasello, onlarca yıllık araştırmalarının rının sonuçlarını sistematik hale getirerek katılımcılara sonuçlarını İnsan İletişiminin Kökenleri kitabında top- sunmuştu. Elde ettiği bilimsel verileri, sadece bu alanda ladı. çalışan uzmanlara değil, insanın en önemli yeteneklerin- den biri olan iletişime ilgi duyan herkese hitap ediyordu. MICHAEL TOMASELLO’NUN Sonuç olarak kaleme aldığı İnsan İletişiminin Kö- UZUN YOLCULUĞU kenleri (Metis Yayınları, Metis Bilim Serisi) kitabı 1950 yılında Florida’da da bu nedenle büyük ilgi gördü ve dünyanın pek doğan Michael Tomasel- çok diline çevrilme fırsatı buldu. lo yükseköğrenimini Duke Üniversitesi’nde, doktorasını DILE INDIRGENMEYEN INSAN ILETIŞIMI Georgia Üniversitesi’nde ta- Bugün dünya üzerinde 6000 dil konuşuldu- mamladı. 1980’lerde ve 90’lar- ğu düşünülüyor. Hatta Birleşmiş Milletler da Amerika’da psikoloji profe- tarafından yapılan açıklamalara göre bu sayı sörü olarak çalıştı ve ardından 8000’i buluyor. Bu dillerden bazıları aynı ai- Almanya’daki Max Planck leden olurken bazıları da birbirinden tamamen Enstitüsü’ne geçti. Günümüz- farklı özellikler taşıyor. Bizler günümüzde tama- de alanının en yetkin isim- men farklı dilleri konuşan iki insanın birbi- lerinden, gelişimsel ve karşılaştırmalı psikolog, riyle gayet iyi iletişim kurabildiğini primatolog ve antropolog Michael Toma- biliyoruz. Özellikle de somut bir sello araştırmalarında özellikle insan- mesele üzerine birlikte çalış- ların bilişsel yeteneklerinin evrimine malarını gerektiren durum-

28 İSTASYON İSTASYON 29 KİTAP DÜNYASI

rak ona yardım teklifinde bulunma) ve duygu ve tavırları paylaşma (ortak zeminin gelişmesini sağlayacak toplum- sal ilişki kurma) olarak açıklayabiliriz. Bebeklerin işaret jestleri üzerine yapılan deneyler de ortak maksatlılık altyapısının önemli bir role sahip oldu- ğuna dair bilgiler sunuyor: Bu altyapı, üç temel güdü olan talep etme, bilgi verme ve paylaşma güdülerinin, niyet ve işbirliği normlarının oluşmasında önemli rol oynuyor. Çünkü bebeklerin jestleri, gerekli birçok koşul önceden sağlandığı halde ancak işbirliksel eylemlerde ortak mak- satlılık becerileri ortaya çıktıkça belirmeye başlıyor. İnsanlarda işbirliğine dayalı iletişim, toplumsallaşma sürecinde genel olarak ‘kültürel hayata uyum sağlamanın’ bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. İnsanların taklit ye- teneği, başkalarına karşı tümce-sözcük olarak kullanılan sında bilgi ve duygu paylaşmak amacıyla iletişime daha görüntüsel jestlerin üretilmesini ve öğrenilmesini sağla- sık girer. Buna ek olarak ortak zemine de ihtiyaç vardır. mıştır. Zemin ortaklaştıkça ve tekrarlandıkça, dil bilgisi Bir yöne doğru bakmamız için işaret edildiğinde kendi ve gramer oluşur, böylelikle de dil yapıları ortaya çıkar. kendimize “Neden oraya bakmamı istiyor ki?” diye sora- Tomasello’nun kitabı, gündelik faaliyetlerinde işbirli- rız ve neyin kastedildiğini kestirebiliriz. Bakarız, çünkü ği yapmaya başlayan ilk insanın bilgi paylaşımına, yani bunu talep edenin aslında neyin ilgimizi çekeceğini bil- daha ayrıntılı bir iletişime ihtiyaç duymasıyla gelişen diğini biliriz. Buna ulaşmak için ise “ortak zemin”e danı- ve bugün klavyenin ucundaki işaretlerle dahi derdimizi şırız; işaret edilen yönde acaba ortak zeminimize uygun anlatmamızı sağlayan insan iletişimin ‘uzun yolculuğu’ ne var? Ortak maksatlılık denilen şey yazara göre işbirliği gözler önüne seriyor. İnsan iletişiminin kökenlerine dair bilincini oluşturuyor. topladığı tüm parçalara bakarken aklımızda da sorular kalıyor: Eğer işbirliği yapmaya ihtiyaç duymasaydık ya da JESTLERDEN YOLA ÇIKMAK ortak bir maksatlılık duygusu etrafında buluşmasaydık, YARDIMSEVERLIK VE IŞBIRLIĞI, INSAN ILETIŞIMINI yapan kişiyle birbirinizi ne kadar iyi tanıyorsanız, iletilen İnsanlardaki işbirliğine dayalı iletişim, primatlarda özel- acaba nasıl iletişim kuruyor olurduk? Belki biz de bize en anlam o kadar incelikli olacaktır” diyor ve açıklıyor: “Kü- likle jestlerle kendini gösteren maksatlı iletişime benzi- yakın tür olan primatlar ya da küçük çocuklar gibi sade- FARKLILAŞTIRAN EN ÖNEMLI ETKENLERDEN BIRI. çücük bir işarette bunca anlam saklı olabiliyorsa, insanla- yor. Ancak insanlardaki işbirliğine dayalı iletişim, pri- ce jestlerle anlaşacaktık. Böyle bir durumda, yani sadece rın gerek sistemli diller gerekse çeşitli jest ve hareketlerle matların maksatlı iletişiminden daha karmaşık. Çünkü talep eden, duygularını aktarmayan bir tür olduğumuzda BU SAYEDE KÜÇÜK BIR HAREKET BILE PEK ÇOK gerçekleştirdiği iletişimin mekanizması baş döndürücü altında yatan şey sadece bireysel maksatlılık değil, ortak da ne mağaralara resimler çizecek ne de roman yazacak- KARMAŞIK ANLAMA SAHİP OLABİLİR. olsa gerek.” Peki, ileri uzatılmış bir parmak gibi basit bir maksatlılıkla ilgili yetenek ve güdüleri de kapsıyor. Or- tık... İnsan İletişiminin Kökenleri, geleceğin sanal ve di- şey böyle karmaşık anlamları nasıl iletebilir ve bunu fark- tak maksatlılığın temel güdüleri ile anlatmak istediği şey, jital iletişim yöntemlerine dair aralıksız kafa yorduğumuz lı durumlarda farklı şekillerde nasıl başarabilir? yardım etmek ve paylaşmak. Bunu talep etme (yardım ta- çağımızda merceği geçmişe çevirerek bize algılarımızı Yazar bu iletişim mekanizmasını “işbirliği modeli” ile lebi), bilgi verme (karşı tarafın işine yarayacak bilgi suna- açma şansı veriyor. larda, bu daha da geçerli oluyor. Bu nedenle Tomasello açıklıyor. Ona göre karşılıklı yardımseverlik ve işbirliği, da savını, insan iletişimini dillere indirgemeden, dillerin insan iletişimini farklılaştıran en önemli etkenlerden kökenine dair evrimsel bir anlatı sunarak ortaya koyuyor. biri. Çünkü insanlar, primatlara oranla kendi türü ara- Bu anlatı, ‘dilsel olmayan iletişimle’ başlıyor; yani işa- ret etme ve hareketlerle iletişim kurma gibi insana özgü jestlerle. Yazarın temel iddiasına göre insanların bir dil yardımıyla birbirleriyle iletişim kurduklarını ve bu kabi- liyetin nasıl ortaya çıkmış olabileceğini anlamak için ön- celikle insanların birbirleriyle doğal jestlerle nasıl ileti- şim kurduklarını anlamamız gerekiyor. Yazarın hipotezi, insana özgü ilk iletişim biçimlerinin işaret ve jestler ol- duğu yönünde. Bu hipotezini, bebeklerin dil öncesi evresi ile insana en yakın hayvanlar olan primatların iletişim biçimleri arasındaki benzerlikler üzerine gerçekleştirilen kapsamlı araştırmalara dayandırıyor.

İŞARET EDEN PARMAKTAN IŞBIRLIĞI MODELINE Tomasello, kitapta “İşaret eden bir parmağın ne kadar çok anlama gelebileceğini düşünün: Sizi bir tehlike ko- nusunda uyarabilir, şaşırtıcı ya da komik bir şey göste- rebilir, bilmek isteyebileceğiniz bir bilgi verebilir. İşareti

30 İSTASYON GEZİ

AnAdolu’nun AnT{k HAr{kAlAr{ GEZİ

Anadolu'nun dört bir yanına serpiştirilmiş antik kentler, bu kadim topraklar için söylenegelen 'medeniyetlerin beşiği' yakıştırmasını haklı kılıyor. Bu sayımızda, ziyaretçilerini insanlık tarihinde heyecan verici yolculuklara bu çıkaran antik kentlere uzanıyoruz. YAZI: TÜMAY YAZICI

olduğu ortaya çıktı. Dünyanın ilk tapınakları sayılan yapılar, boy- ları üç ila altı metre arasında değişen, üzerinde hayvan tasvirleri ve soyut sembollerin işlendiği T biçiminde sütunlarla çevrili. Arke- ologlar bu sütunları, stilize edilmiş insan tasvirleri olarak yorum- luyor. 2011’den beri UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Göbeklitepe'nin Doğuş Grubu'nun ana sponsorluğunda 2017'de açılan uluslararası standartlara sahip Göbeklitepe Ziyaretçi Merkezi'yle her yıl milyonlarca turiste ev sahipliği yapması hedef- leniyor. Ama arkeolojik alandaki gizem perdesi tamamen kalkmış değil. İlkel el aletlerinden başka bir aletin olmadığı bir dönemde ağırlıkları 40 ila 60 ton arasında değişen sütunlar nasıl taşındı, GÖBEKLİTEPE nasıl dikildi? İnsanlığın henüz yerleşim ve tarım kavramlarından Şanlıurfa bihaber olduğu bir dönemde bu yapılar nasıl tasarlandı? Tüm bu sorular, yanıtlanmayı bekliyor. Bu da gözünüzü Göbeklitepe’den Göbeklitepe tarihi değiştiren arkeolojik keşiflerden biri; günışığına ayırmamanız için iyi bir neden. Çünkü karanlık noktalar aydınlan- çıkana kadar din ve inançların avcı ve toplayıcı toplulukların ardın- dığında insanlık tarihinde bazı satırlar sil baştan yazılacak... dan ortaya çıktığı sanılıyordu. Fakat Göbeklitepe, bu sanının aksiy- le çıkageldi: Yapılan kazılarda avcı toplulukların dünyanın bilinen NASIL GİDİLİR en eski kült yapılarını yaptığı ortaya çıktı. Biraz daha vurucu bir İnceleme kitaplarına olduğu kadar etrafını saran gizem bulutuyla şekilde ifade edersek Göbeklitepe, Stonehenge’den 7700 yıl daha kurgu kitaplara, hatta çizgi romanlara bile konu olan Göbeklitepe, GEÇMIŞI 12 BIN YIL ÖNCESINE TARIHLENEN yaşlı; Mısır piramitlerinden daha gizemli; insanlık tarihini yeniden Şanlıurfa il merkezinin yaklaşık olarak 15 kilometre kuzeydoğu- GÖBEKLITEPE, İNGİLİZLERİN NEOLITIK TAŞ yazabilecek güçte. sunda, Örencik Köyü yakınlarında yer alıyor. Geçmişi 12 bin yıl öncesine tarihlenen Göbeklitepe, 1963 yılında DEVRINDEN KALMA ÜNLÜ STONEHENGE İstanbul Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi iş birliğiyle yürütü- MUTLAKA YAPIN TAŞLARINDAN 7700 YIL DAHA YAŞLI; MISIR len Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırmalar Projesi kapsa- • Göbeklitepe’ye ait buluntuların da sergilendiği Şanlıurfa Arkeo- mındaki yüzey çalışmaları sırasında bulundu. Yıllar sonra 1995’te, loji ve Mozaik Müzesi’ni ziyaret edin. PIRAMITLERINDEN DAHA GIZEMLI; INSANLIK 2014’ün yazında ölen değerli Alman arkeolog Prof. Klaus Schmidt • Şanlıurfa’da Balıklı Göl’ü görün; isotçu pazarına uğrayın ve isot TARIHINI YENIDEN YAZABILECEK GÜÇTE. liderliğinde başlayan kazılarda, bulunan ve konut olduğu sanılan çeşitlerinin yanı sıra biber ve domates salçası alın; etseverler, ke- yuvarlak biçimli çok sayıdaki yapının aslında dini amaçlı yapılmış bap çeşitlerinin yanı sıra kemiksiz pirzolasını deneyin.

34 İSTASYON İSTASYON 35 GEZİ

AĞLASUN'UN EL DEĞMEMİŞ DOĞASINA SIRTINI VEREN SAGALASSOS'UN YUKARI AGORASINDA YER ALAN ANTONINLER ÇEŞMESI, BUGÜN DE EN ŞAŞAALI GÜNLERİNDEKİ GİBİ ÇAĞLIYOR. SAGALASSOS Burdur Akdağ’ın yüksek yamaçlarına kurulmuş Sagalassos’ta yerleşim izleri MÖ 4200’e dayanmakla birlikte adı, Büyük İskender’in bölge- Akdeniz bölgesinin en iyi korunmuş antik kentlerinden yi kendi topraklarına kattığı MÖ 4’üncü yıla denk geliyor. Altın ça- Sagalassos’un adını son yıllarda sıkça duymaya başladık. 2009 ğını ise – tahmin edebileceğiniz üzere – Roma İmparatorluğu çatısı dığı Akdağ’ın toprağıyla örtülmüş. Ama Tabiat Ana, bir yerden yılında UNESCO Dünya Mirası geçici listesine dâhil edilen an- altındayken yaşamış. MÖ 25’te Roma İmparatorluğu’na bağlanan alırken bir yerden de veriyor... Sagalassos, Akdeniz bölgesinin en tik kentin, geç gelen şöhretini sonuna kadar hak ettiğini söylesek Sagalassos, hızla gelişmiş ve İmparator Hadrian tarafından Pisid- iyi korunmuş antik kentlerinden biri unvanını, altında yüzlerce yıl abartmış olmayız. Zira söz konusu, neredeyse Efes kadar görkemli ya eyaletinin başkenti ilan edilmiş. Bugün antik kente girdiğinizde gizli kaldığı toprağa borçlu. bir antik kent. Bu iddianın en gözle görülür kanıtı da Antoninler sağ tarafta göreceğiniz sarayvari kent konağı, ileride soldaki büyük MUTLAKA YAPIN Çeşmesi. Sagalassos’un Efes’in Celcus Kütüphanesi’ne yanıtı da Roma hamamı, hamamda bulunan ve Burdur Müzesi’nde sergile- NASIL GİDİLİR • Ağlasun’a 141 kilometre uzaklıkta, Burdur’un Gölhisar ilçesinde denilebilecek çeşme, antik kentin Yukarı Agora’sında yer alıyor ve nen Roma imparatorları Hadrian ve Marcus Aurelius’un devasa Roma İmparatorluğu’nun beş en önemli seramik üretim merke- yer alan, heybetli Medusa başlı mozaik zeminiyle ünlü Likya antik tıpkı en şaşaalı günlerindeki gibi çağlıyor. 1998 yılında başlayıp heykelleri ile Antoninler Çeşmesi’nin süslemeleri, Sagalassos’un zinden biri olan Sagalassos antik kenti Burdur’da, kent merkezi- kenti Kibyra’yı görün. 2010’da tamamlanan restorasyon projesinde 28 metre genişliğinde vaktiyle sahne olduğu ihtişamlı günlerin birer göstergesi. MS 6’ncı ne yaklaşık 35 kilometre uzaklıktaki Ağlasun ilçesinde yer alıyor. • 2008 Avrupa Yılın Müzesi adayı, Sagalassos ve Kibyra başta ol- ve dokuz metre yüksekliğindeki çeşme ayağa kaldırılıp restorasyon yüzyıldan itibaren kent için geri sayım başlamış denilebilir. Dep- 1450-1700 metre yükseklikte meyilli bir arazi üzerine kurulu antik mak üzere bölgedeki antik kentlerden çıkarılan çok önemli parça- sırasında bulunan bir kaynak su verilerek, baktığınızda tüylerinizi rem, veba salgını, akınlar, savaşlar derken yaşam, Sagalassos’u terk kentin kalıntıları doğu-batı yönünde 2,5 kilometre, kuzey-güney lara ev sahipliği yapan Burdur Müzesi’ni ziyaret edin. diken diken edecek bir etkiye kavuşturulmuş. etmiş. Bir başına kalan yerleşim yerinin üstü de zamanla, yaslan- yönünde ise 1,5 kilometrelik bir alana yayılıyor. www.burdurmuzesi.gov.tr

36 İSTASYON İSTASYON 37 GEZİ

Ve diğerleri...

NEMRUT DAĞI, Adıyaman İstanbul şehri ve Divriği Ulu Camii'nden sonra Türkiye’den UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren üçüncü harika Nemrut Dağı, Kommagene Kralı I. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı dev heykellerle, özellikle gün doğumu ve batımında eşsiz bir güzelliğe bürünüyor. İPEK YOLU’NUN KAFKASLAR’DAN ANADOLU’YA ILK GIRIŞ NOKTASI OLUŞUYLA EKONOMIK GÜÇ KAZANAN ANI, TARIH BOYUNCA ÖNEMLI BIR TICARET KAVŞAĞI OLMAYI SÜRDÜRDÜ. BUGÜN ISE SANKI DERIN BIR UYKUDA.

PERGAMON, İzmir Geçmişi MÖ 7’nci yüzyıla kadar uzanan Pergamon, Helenistik dönemin en görkemli yerleşim merkezlerinden biriydi. Aynı zamanda döneminin ANİ muş ortaçağ şehirciliğinin karakteristik özelliklerini yansıtıyor. Ani alternatif tıp merkezi olarak da bilinen Pergamon’un ünlü Zeus Tapınağı’nı, Bizanslılar, Selçuklular ve Gürcülerin egemenliği altına girdikten Kars Berlin’deki Bergama Müzesi’nde görebilirsiniz. sonra da tüccarlar için önemli bir kavşak olmayı sürdürdü. Moğol 2000’lerin ortasında önce usta yönetmenlerin gözünden beyaz- istilası ve 14’üncü yüzyılda meydana gelen depremden sonra ise perdeye yansıyan, ardından da ev sahipliği yaptığı festivallerle ha- kent ‘solmaya’ başladı. reketlenen Kars'ta turizm, YouTube ve Instagram sayesinde son Uzunluğu 4 bin 500 metre, yüksekliği 8 metre kadar olan günlerde tekrar yükselişte. Aslında kentin turist çekme açısından surlarından, üzerinde kükreyen bir aslan kabartması ve Manu- sağlam bir eli var: 1877’de işgal edip 40 yıl boyunca burada kalan çehr tarafından koydurulmuş kitabenin bulunduğu Orta Kapı Rusların elinden çıkma taş yapıları ve onların sıralandığı geniş kal- nam-ı diğer Aslanlı Kapı’dan içeri girdiğinizde sizi muazzam bir dırımlı caddeleri ya da Osmanlılardan kalma konakları, hamamları manzara karşılıyor: Ermeni ve Gürcülerden yadigâr kiliseler, NASIL GİDİLİR ve taş köprüsüyle Kars, zengin bir tarihî hazineye sahip. Ama belki Türklerden kalma camiler ve kervansaray yan yana duruyorlar. Arkeolojik kazılarda Urartulara dair izlerin de bulunduğu, ayrıca de bu hazinenin en etkileyici parçası Merkez ilçesinde, Türkiye ve Yıkık dökük halleriyle bile vaktiyle hakkında söylenmiş “Ani Anadolu’nun ilk Zerdüşt tapınağının yapıldığı Ani, Kars’ın 44 kilo- Ermenistan sınırında yer alan Ani Harabeleri. bir dünya, ama dünya bir Ani değil” sözünü doğruluyor. 989 yı- metre doğusunda Ocaklı köyü bitişiğinde yer alıyor. 2016’da UNESCO Dünya Mirası listesine giren kent, yerleşim lında, Ayasofya’nın kubbesini onaran mimar Trdat tarafından ve savunmaya elverişli topografyası nedeniyle tarih öncesi dönem- inşa edilmiş Ani Katedrali olarak bilinen Meryem Ana Kilisesi; MUTLAKA YAPIN lerden itibaren birçok kültüre ev sahipliği yaptı. Ani, 100 bini aşkın freskleriyle dikkat çeken, Arpaçay’a inen kayalıkların eteğinde- • Kars’ı gezin. Kartal gibi kenti süzen kaleye çıkın; tarihi boyunca KAUNOS, Muğla nüfusuyla 10’uncu ve 11’inci yüzyıllarda Bagrat Hanedanı’nın gör- ki Aziz Grigor Kilisesi; yıldırım düşmesi sonucu yarısı yıkılmış, kilise ve cami arasında mekik dokuyan ve son olarak cami kalan Antik çağın en önemli şehirleri arasında sayılan Kaunos’a gitmenin en güzel kemli başkenti oldu ve İpek Yolu’nun Kafkaslar’dan Anadolu’ya ilk yarısı ayakta kalmış, halk arasında Keçel Kilisesi olarak anılan Kümbet Camii’nin bulunduğu Kaleiçi Mahallesi’nde dolaşın; Rus- yolu, Dalyan’dan kalkan teknelere binmek. Dalyan’ın kanallarından geçerek giriş noktası oluşuyla ekonomik güç kazandı. Arpaçay ve Alacasu Aziz Prkitch Kilisesi; Anadolu’da inşa edilmiş ilk Türk camisi lardan ve Ermenilerden kalma etkileyici binaların sıralandığı bir- kayalara inşa edilmiş görkemli Kral mezarları tarafından karşılanıyorsunuz. vadilerine hakim yüksek bir kayalık üzerinde kurulan kent askeri olarak kabul edilen, 99 basamaklı minaresi aynı zamanda gözcü birini dik kesen geniş kaldırımlı caddelerde yürüyün. Kral mezarlarından kısa bir tırmanışın sonunda antik kente varıyorsunuz. ve dini yapılara, konutlara ve surlara ev sahipliği yapıyor. Bu ya- kulesi olarak kullanılan Ebu’l Menuçehr Camii, tarihî Ani ken- • Kentin meşhur kaşar ve gravyeri, ayrıca karakovan ve çiçek ba- pılar, Hristiyanlar ve Müslümanlar tarafından asırlarca oluşturul- tinin yıldızları. lından alın.

38 İSTASYON İSTASYON 39 YEME-İÇME

SÜT UYKUDA Anadolu’nun her köşesi peyniri farklı bir usulle yapıyor. Bazen otlarla kurutuluyor, kimi yerde isleniyor, küfleniyor. 100’ü aşkın çeşidiyle Anadolu, nesillerdir peynir cenneti olmayı sürdürüyor.

YAZI: GAYE ŞAHİN

irçok kültürde sabahları tüketilen mısır gevreği ve kahve, bizim için bir şey ifa- de etmiyor. Kahvaltının yıldızı, yanın- da zeytini, domatesi ve tavşan kanı ça- yıyla elbette peynir... Sadece kahvaltıda Bda değil, meze sofrasında, tostun içinde, simidin yanında, omlette, makarnada gözümüz mutlaka peynir arıyor. Sütün bekletilmesi ya da bazı yöre- lerdeki tabiriyle ‘uyutulmasıyla’ elde edilen pey- nir, Anadolu ve aşağı Mezopotamya’dan dünyaya yayılmış. ‘Peynir’ sözcüğü ise Türkçeye Farsça- dan girmiş. Nedense, özellikle de büyük şehirler- de sadece ezine ve kaşar peyniri tüketmeye me- yilliyiz. Oysa Anadolu müthiş bir yöresel peynir çeşitliliğine sahip. Hangi ilçeye, köye giderseniz gidin, sofranıza mutlaka bir taze köy peyniri çı- manlanarak testiye basılıp üç ay kadar toprakta karılır. Basit bir süzme biçimi uygulanıp taşla bekletilmesiyle elde edilen testi peyniri, genelde bastırılarak dilim dilim salamuraya atılan peyni- sadece çarşıda bulunuyor. Evlerde yapılan pey- rin tuzsuz, yumuşak ve diri tadına doyum olmaz. nirlerden sürk ise turuncu rengi ve yumurtaya Keçiden, koyundan ve inekten elde edilen sütlere benzeyen şekliyle yörenin en özgün peyniri. Taze katılan baharat ve otlarla farklı farklı peynirler çökeleği tuz ve çökelek baharatları ekledikten yapılır. İstasyon’un bu bahar sayısında, kah- sonra top şekli verip gölgede bekletiyor, kısa sü- valtıdan akşamüstü atıştırmasına, sofralarınıza rede tüketiyorlar. Çökelek baharatı aileden aile- koymaktan keyif alacağınız özel yerel peynirleri ye farklılık gösterse de genelde kuru zahter, kim- derledik. yon, bahar, karabiber, fesleğen yaprağı, karanfil, pul veya toz biber gibi baharatların karışımından Sürk peyniri oluşuyor. Antakya’nın salamura edilen, ot ve baharatlarla süslenen pek çok özgün peynir çeşidi var. Suyu İsli Çerkez peyniri alınmış çökeleğin çörek otu ya da zahterle har- Tam yağlı inek sütünden üretilen İsli Çerkez

40 İSTASYON İSTASYON 41 YEME-İÇME

NEDENSE ÇOĞU ZAMAN EZINE VE KAŞAR PEYNIRI GİBİ EN KOLAY ULAŞILAN PEYNİRLERİ TÜKETMEYE MEYILLIYIZ. OYSA ANADOLU MÜTHIŞ BIR YÖRESEL PEYNIR ÇEŞITLILIĞINE SAHIP. HANGI ILÇEYE, KÖYE GIDERSENIZ GIDIN, SOFRANIZA MUTLAKA BIR TAZE KÖY PEYNIRI ÇIKARILIYOR.

peyniri bilinen hakiki Çerkez peynirinin üretildikten havalandırılan peynirler, ağustosta koyun derisinden sonra tütsülenerek saklanmış hali. Çoğunlukla Adapa- tulumlara basılıyor ve bir yıl boyunca tulum peyniri zarı ve çevresinde üretilen bu peynir, az yağlı, az tuzlu, olarak tüketiliyor. Kasım başında Kargı’da peynir için nefis kokulu ve füme bir tada sahip. Cevizli ve biberli bir panayır da düzenleniyor. gibi çeşitleri de yapılıyor. Kars gravyeri Van otlu peyniri Kars yöresine özel, tam yağlı inek sütünden yapılan çok Zengin kahvaltı denilince akla Van geliyor elbette. Böl- özel bir peynir Kars gravyeri. Son dönemlerde üretimi- genin en sevilen ve şöhretli otlu peynirinin lezzeti, içi- nin azalması endişe uyandırsa ne katılan yabani sarımsakotundan geliyor. Bu peynir, da hâlâ yöre ziyaretçilerinin otun ve sütün bol olduğu ilkbahar döneminde genel- ve büyük şehirlerdeki gurme likle koyun sütünden elde ediliyor. Mayalanma işlemi marketlerin ilk tercihi. Kars sırasında eklenen ‘şirmo’, yani yabani sarımsakotu pey- gravyerinin yapım süresi de rinde tam yağlı inek sütünden yapılıyor. Yapımı için nire benzersiz lezzetini veriyor. oldukça uzun. Olgunlaşması, Kopanisti kaymağı alınan birkaç günlük sütün içine maya ilave yani kıvama gelmesi yakla- Ege’de, İzmir-Çeşme ve Karaburun yöresinde yapılan, ediliyor. Süt, istenen kıvam alıncaya kadar pişiriliyor. Kargı tulumu şık 10 ay sürebiliyor. Peynirin bulması artık hayli zor bir peynir çeşidi kopanisti. Yu- Peynire adını veren bez torbalara konulduktan sonra Çorum’un Karadeniz’e yakın iklimi, çam ağaçları ve içinde çizgi filmlerdeki klasik nan Adaları’nda da üretilen, hatta vaktiyle bizdeki üre- süzülüyor. Tuzu serpildikten sonra üç ay boyunca ol- yaylalarıyla iç açan ilçesi Kargı, belki Türkiye’nin yapı- peynir görüntüsünü aratma- timden ihraç edilen bu peynir, daha çok meze olarak gunlaşmaya bırakılıyor. mı en uzun süren peynirinin memleketi. Tazesi de tulu- yan bir-iki santim büyüklü- tüketiliyor. Mayhoşla acı arasında gidip gelen farklı ma basılmış versiyonu da müthiş bir lezzete sahip Kar- ğünde delikler bulunuyor. Bu lezzet, hem tek başına yemek hem de domates, biber, Muhlama ve kolot Kars gravyeri gı tulumu sadece yaylalarda yapılıyor. Mayıs başında delikler aynı zamanda gravye- çörekotu gibi türlü malzemeyle karıştırılarak nefis me- sütler sağılıp mayalanıyor, bez torbalara konup ağaca rin kalitesi hakkında da size ipucu verebilir. Peynir sarı zeler yaratmak için ideal. Kopanisti, keçi sütünden ya- asılıyor. Suyu birkaç kez süzdürülüyor. Tuzlama sonra- canlı renkte, peyniri saran kabuk ise daha koyu renkte pılan kelle peynirinin loru ekşitilerek hazırlanıyor. Lor sı çarşaf üzerine dökülüp ufalanıyor, karıştırılıyor. 1,5 olmalı. peyniri krema kıvamına gelene kadar ezildikten sonra kiloluk bez torbalara basılıyor. Gün gün bu şekilde ha- toprak kaplarda, üzeri tülbentle kapatılarak bekletili- zırlanıp torbalarda biriken peynirler bir ay kadar sonra Konya küflü peyniri yor. Peynirin fermente sürecinde hava alması şart. Ya- çarşafa dökülüp yeniden birbiriyle karıştırılıyor ve bü- Konya küflü peyniri, yoğun ve farklı lezzetiyle ülke- pımının kilit noktası ise sürekli tuzlanıp tekrar yoğru- yük bir beze aktarılıyor. Eylül civarını bulan uzun sü- mizin peynir yelpazesinde önemli bir yere sahip. Yağı larak geçirilen bekletme süreci. Tuzlama zamanını bir recin sonunda taze haliyle yeniliyor. Kasımda yeniden alınmış koyun sütünden doğal yollarla küflendirilerek gün kaçırırsanız peynirin tadı da anında bozuluyor. yapılan bu peynir, genellikle Divle, Berendi, Karapınar, Ereğli gibi yerlerde üretiliyor. Yağın alınmasının sebe- bi, bu işlemin doğal küflenmeyi sağlıyor olmasından kaynaklanıyor. Maalesef piyasada, hatta Konya’da bile satılanların çoğu gerçek Konya küflüsü değil; Doğu Anadolu’dan getirilen tulum peynirlerinin hava depo- larında bekletilmesiyle elde edilen taklitler. Geleneksel yöntemlerle üretilenler için Konya kırsalında doğal yolla küflenmeye bırakılanların peşine düşmeniz gerek.

Çamur peyniri Tire, binbir çeşit taze otlarının, etlerinin ve sütlerinin lezzetiyle memleketin en bereketli bölgelerinden. Yöre Kopanisti peynirlerinin en özellerinden çamur peyniri, tulum peyniri yapılırken ortaya çıkmış. Deri tuluma dizilen Kolot kat kat tulum peynirinin arasına konulan tuzsuz lor Karadeniz’in nefis muhlamasının olmazsa olmazı. peyniri, tulumla birlikte fermente olup yumuşuyor ve Kolof, golot gibi farklı isimlerle de bilinen peynir, çamur denilen bu aromalı lor tadını alıyor. kuzeydoğu kıyılarımızda, Rize, Artvin, Trabzon ille-

42 İSTASYON İSTASYON 43 OTOMOBİL HAZIRLAYAN: FATIH YURDATAPAN

Teknoloji vitrini otomobiller Günümüzde kullandığımız otomobiller bizi artık sadece bir yerden bir yere götürmek için değil hayatımızın her alanını kolaylaştırmak için varlar. İşte hayatımıza hızlıca adapte olan yeni otomobil teknolojileri…

tomobilleri sadece metal ve plastikten üretilen öne çıkıyor. Bu teknolojiye sahip bir otomobilde hızınızı birer makine olarak gördüğümüz günler çok ge- ayarladığınızda, aynı zamanda öndeki araçla bırakacağı- ride kaldı. Günümüzün modern otomobilleri nız mesafeyi de ayarlayabiliyorsunuz. Böylece öndeki araç artık iyi birer yol arkadaşı olmanın da ötesinde, yavaşladığında sizin aracınız da yavaşlıyor veya hızlandı- Otüm hayatımızı etkileyen birer dost haline dönüştüler. El- ğında siz de ayarladığınız sürate kadar otomatik olarak bette bu etki artarak devam edecek ve otomobillerle daha hızlanıyorsunuz. Böylece hem kaza olasılığı bir hayli azal- fazla etkileşim haline gireceğiz. Bu sayımızda sizlere şu mış oluyor hem de konforlu bir şekilde ilerliyorsunuz. Bu anda kullanılan hayat kolaylaştıran teknolojiler ve yakın teknolojiyi son dönemde kullanan otomobiller, frenleme- gelecekte göreceğimiz bazı yenilikleri yazdık. Bu tür tek- yi de içeridekileri sarsmadan yapabiliyor. nolojiler her zaman olduğu gibi üst segmentten alt seg- Adaptif hız sabitleyicisinin yapabildikleri bununla sı- mentlere doğru inerek yayılıyor. nırlı değil. Eğer daha gelişmiş bir araç kullanıyorsanız, bu özellik şerit takip asistanıyla da birleşiyor. Böylece bir FREN YAPARAK YORULMAYIN! anlık dalgınlıkla şeridinizden çıksanız da araç otomatik Otoyolda giderken düğmeye basarak hızınızı sabitlemek, olarak direksiyonu çevirerek kendi şeridinizde kalmanızı sürüş konforu açısından güzel bir özellikti. Fakat bu dik- sağlıyor. katin dağılmasına ve öndeki araçlar yavaşladığında ka- zaların yaşanmasına sebep olabiliyordu. Bunun üzerine DUR-KALK TRAFIKTE CANINIZ SIKILMASIN çalışmalar yapan mühendisler, adaptif hız sabitleyicileri Muhtemelen hepimiz istemeden trafikte sıkışıp kalmı- geliştirdi. Bu teknoloji, aynı zamanda bizi otonom, yani şızdır. Otomatik şanzımana sahip otomobiller, bir parça sürücüsüz otomobile doğru götüren yollardan biri olarak olsun bizi rahatlatmışsa da trafikte kalmak hâlâ çok sıkı- cı. Otomobil firmalarının bu konuda çalışmaları var. Bazı yeni otomobillerde satın alınabilen trafik asistanı, bu tür dur-kalk trafikte tüm sıkıcı işleri sizin adınıza yapabili- yor. Trafik açıldıktan sonra ise işin keyifli tarafını, yani otomobil kullanma işini yeniden siz devralabiliyorsunuz.

ELLER SERBEST BAGAJ AÇMA Anahtarsız giriş özelliğinin bir sonraki seviyesi olarak el- ler serbest bagaj kapağı açma özelliğini söyleyebiliriz. El- leriniz alışveriş poşetleriyle doluyken bagaj kapağı açma- nın ne kadar sıkıntılı olduğunu hepimiz biliyoruz. Ama bu yaygınlaşan teknoloji sayesinde elinizi cebinize bile

44 İSTASYON İSTASYON 45 OTOMOBİL

Birliği, 2018 Mart ayından itibaren satılacak tüm otomo- billerin otomatik SOS düğmesi olacak şekilde satılmasını zorunlu kıldı. Henüz ülkemizde pek yaygınlaşmadı ama şimdiden SOS düğmesine sahip araçlar satılmaya başlan- dı. Bu düğme, acil bir durumda içeridekiler tarafından kullanılabiliyor ve aracın yerinin tespit edilmesini de sağ- layan sistem anında acil durum ekiplerini harekete geçi- riyor. Bununla birlikte bir kaza anında ise SOS düğmesi otomatik olarak çalışıyor. Sistemin kazalarda yaşanan ölümleri yüzde 10 oranında azaltması bekleniyor.

KAZA ANI KAMERA KAYDINDA OTOMOBİL FİRMALARININ SÜREKLİ GELİŞTİRDİĞİ Ülkemizde kokpit kameraları pek yaygın değil ama bazı üreticiler bunları standart olarak sunmaya başladı. İç di- TEKNOLOJİLERLE MODERN OTOMOBİL BUGÜN BİZİM kiz aynasının arkasına yerleştirilen kamera, sürekli olarak İÇİN BİR ARAÇTAN ÇOK DAHA FAZLASI. OTONOM dışarıdaki trafiği kayıt ediyor. İstediğinizde fotoğraf çek- menize veya video paylaşmanıza imkân veren bu sistem, OTOMOBİL İSE SANILANDAN DAHA YAKIN. kaza sırasında kayıtları otomatik olarak saklıyor. Böylece kritik olabilecek her türlü bilgiye buradan erişmek müm- Markaların birçoğu telefon tarzı dokunmatik ekranlar kullanmaya kün oluyor. atmadan sadece ayağınızı tamponun altında sallamanız başladı. Ekran menülerİ de tıpkı akıllı telefon mantığıyla işliyor. yeterli olacak. Elektrikli bagaj kapağı böylece otomatik TRAFIK IŞIKLARI ILE KONUŞAN ARABALAR olarak açılacak. Trafik ışıklarının ne zaman yeşil yanacağını bilseniz na- sıl olurdu? Yeni nesil bağlantılı otomobillerin en önemli PARK YARDIMCINIZ EMRINIZE AMADE anahtarlar tamamen kaybolursa hiç şaşırmamak gerek. servise çağırabiliyor. Yakın gelecekte bu sistemin giderek özelliklerinden biri de bu olacak: Otomobiller şehir alt- Kimi zaman park etmek çok sıkıntılı olabilir ya da bazı oto- Akıllı telefona yüklenebilecek bir yazılımla birlikte tele- artacağını ve gelişeceğini tahmin edebiliyoruz. yapısıyla bağlantılı çalışacak. Böylece sizi en hızlı yoldan mobillerin kalın sütunları görüş açısını mahvedebilir. Ama fonu aracın kapı koluna yaklaştırmanız yeterli olacak. Ya götürmek için daha az trafik ışığının olduğu yolu seçebi- artık bir acemi gibi park etme endişesine kapılmanıza veya da akıllı saatleri de bir anahtar olarak kullanabileceksi- SÜRÜŞ MODLARI lecek veya ışıklar hakkında size net bilgi verebilecek. Bu dışarıdan birinin yardımına gerek kalmadı. Geri görüş ka- niz. Bazı markalar bu tür giyilebilir ekipmanları sunmaya Bu teknoloji bir süredir var ama çok fazla yaygınlaşama- da hem daha az yakıt tüketimi hem de trafikte daha az merası size sıradan gelebilir ancak bugün daha gelişmiş başladılar bile. mıştı. Gelecekte ise giriş seviyesi segmentlere kadar yay- zaman kaybı anlamına geliyor. kamera sistemleri aracılığıyla aracın etrafını 360 derece Elbette akıllı telefonların, otomobiller üzerindeki etkisi gınlaşmasını bekleyebiliriz. Adaptif süspansiyonlarla bir- Bununla birlikte şimdiden trafik ışıklarının durumunu, tarayarak ekrana yansıtmak mümkün. Otomatik olarak bununla sınırlı değil. Zaten son beş yıllık döneme baktığı- likte anlam kazanan sürüş modları, sürücünün tercihine yaşanan yoğunluğa göre tahmin eden uygulamalar da ge- mızda akıllı telefonların araç içerisindeki menülere kadar göre spor kullanım veya konfor kullanım odaklı olabili- liştirildi. Böylece sürücü ne zaman ne yapacağını daha iyi girdiğini görebiliyoruz. Markaların birçoğu telefon tarzı yor. Spor kullanım seçildiğinde süspansiyonlar ve direksi- tahmin edebiliyor. dokunmatik ekranlar kullanmaya başladı. Bununla birlik- yon sertleşirken, aynı zamanda gaz pedalı da daha hassas te menüler de akıllı telefon mantığıyla işliyor. Ayrıca akıllı hale geliyor. Ayrıca araç otomatikse, vites devir aralıkları telefon bağlantı sistemleriyle birlikte telefon ekranını, ara- daha performans odaklı olarak kullanılıyor. Konforda ise cın konsolundaki ekrana aktarmak da mümkün hale geldi. bunun tam tersini düşünebilirsiniz. İşte bu tür teknoloji- Araç ekranını dokunmatik yolla kullanmanın dikkat ler, bir otomobili çok yönlü hale getiren önemli özellikler- dağıttığını düşünenler için de farklı seçenekler var. El ha- den biri olarak öne çıkıyor. reketlerini kullanarak multimedya sistemini yönetebile- ceğiniz otomobiller, sürüş keyfini daha da ileriye taşıyor. Mesela müziğin sesini açmak için sadece parmağınızı oy- natmanız yeterli oluyor.

paralel park veya dikey park edebiliyorsunuz. Son jeneras- CEP TELEFONUNDAN SERVIS RANDEVUSU yon lüks araçların en büyük park yardımcısı ise akıllı te- Akıllı telefon dünyasının imkânları çok geniş olunca, el- lefon veya akıllı anahtarla park etmek. Bunun için aracın bette çok daha fazla hayat kolaylaştıran teknoloji de işin MASAJINIZI NASIL ALIRSINIZ? dışında ve yakınında olmanız yeterli. Çocukluğunuza geri içine giriyor. Son dönemde markaların kendi bağlantı alt- Otomobilde uzun süre vakit geçiriyorsanız, koltukları- dönüp adeta uzaktan kumandalı bir oyuncak gibi kendi yapısını kurmasıyla birlikte müşteri ve otomobille daha nın rahat olması büyük önem taşır. Bu konuda rekabet otomobilinizi istediğiniz gibi yönlendirebilirsiniz. fazla iletişim imkânı oluştu. Kullanıcı kendi akıllı telefo- o kadar üst seviyede ki, otomobil üreticileri gerçek masaj nuna aracı için tasarlanmış uygulamayı kurduktan sonra deneyimi yaşatan koltuklar üretmeye başladılar. Buna ANAHTAR AKILLI TELEFON evinden yakıt durumunu kontrol edebiliyor veya farların, özel koltuklar üreten markalar, genel bir masajın yanı Anahtarsız giriş sistemine henüz alışmışken, otomobil kapıların açık olup olmadığına bakabiliyor. Diğer yandan ACIL DURUM DÜĞMESI sıra istenen bölgeye masaj yapılmasını veya ısıtılmasını üreticileri şimdi de akıllı telefonlarımız vasıtasıyla araç- şirketlerse servis zamanı gelince müşterinin randevu ala- Otomobillerde bize fayda sağlayacak önemli özellikler- da sağlayabiliyorlar. Masaj uzmanlarıyla geliştirilen bazı ları kullanmanın yollarını buldu. Yakın zamanda fiziksel bilmesini sağlarken, arıza durumlarında da aracı erken den biri de SOS, yani acil durum düğmesi olacak. Avrupa sistemler gerçek el hissi bile veriyor.

46 İSTASYON İSTASYON 47 SAĞLIK

teknikle veya robot kullanılarak yapılabiliyor. makul fiyatlarla ulaşılabilirken, yeni nesil akıllı YUMURTALIK KANSERİ Böylece yara iyileşmesi, kanama, enfeksiyon ilaçlar, özellikle immünoterapiler çok pahalı. RAHİM AĞZI KANSERİ gibi sebepler ve hastanede uzun kalış süresi Yeni tedavilerin, yeni nesil ilaçların Türkiye’ye gibi problemler azaltı- girmesi ve bizim hastala- labildi. Radyoterapinin rımıza ulaşımı ne yazık ki MEME KANSERİ gelişmesiyle de sağlam “AKILLI ILAÇLAR, uzun sürüyor. organlar korunarak tü- BIYOLOJIK TEDAVILER mörlere nokta atışı yap- Alternatif/tamamlayıcı mak veya daha küçük bir VE IMMÜNOLOJIK tıbbın, kanser tedavisin- Onkoloji uzmanı alanı aynı etkinlikle ışın- TEDAVILERIN deki yeri hakkında ne dü- TÜM KANSER TÜRLERİ Prof. Dr. Mustafa lamak mümkün hale gel- şünüyorsunuz? Benekli di. Kemoterapi kanser te- KULLANIMA GIRMESI, Tamamlayıcı tıp sadece davisinde olmazsa olmaz kanser tedavisinde değil PANKREAS KANSERİ Dünyada ve Türkiye’de kanserin sıklığı artış yerini koruyor. Özellikle KANSER TEDAVISINDE pek çok hastalığın tedavi- gösteriyor mu? Bunun nedenini neye bağlıyor- son yıllarda bu alanda YENI BIR ÇIĞIR AÇTI. sinde çok önemli bir yere sunuz? çok ciddi gelişmeler oldu. sahip. Ancak alternatif “Pek çok kanser Dünyada ve Türkiye’de kanserin artış gösterdi- Akıllı ilaçlar, biyolojik te- DAHA ÖNCE TEDAVISI kelimesi yerine tamam- BEYİN KANSERİ ÇOCUKLUK KANSERLERİ ği doğru. Kanserin en önemli sebepleri tütün daviler ve immünolojik OLMAYAN BAZI KANSER layıcı ve bütünleştirici ve tütün ürünleri kullanımı, obezite ve alkol. tedavilerin kullanıma gir- tedaviler denmesini daha türünden Kanser sıklığındaki artış bazı kanser türlerinde mesi, kanser tedavisinde TÜRLERI, BUGÜN AKILLI uygun buluyorum. Bu tür daha belirgin. Bazı kanser türlerinde de kanser yeni bir çığır açtı. Daha tedaviler hastaların kan- sıklığında azalma görülüyor. Bu nedenle genel önce tedavisi olmayan ILAÇLARLA TEDAVI ser tedavilerine yardımcı PROSTAT KANSERİ olarak tüm kanserlerin sıklığı artıyor gibi bir bazı kanser türlerinin EDILIYOR.” olarak kullanıldığı zaman yaklaşım çok doğru değil. Kansere yol açan pek tedavisi akıllı ilaçlarla ya- çok başarılı sonuçlar elde korunmak çok ortak faktör olsa da her kanserin kendine pılabilir hale geldi. Bazı edilebiliyor. Tamamlayıcı SARKOM KANSERİ özgü sebepleri de var. Örneğin ABD ve diğer kanserlerde de uzun süreli yaşam elde edildi. tedaviler, bitkisel ilaçların yanı sıra akupunk- Batı ülkelerinde sigarayla mücadele prog- Özellikle immünoterapilerin kullanıma girme- tur ve yoga gibi bazı davranış terapilerini içeri- ” AKCİĞER KANSERİ ramlarının başarısı ve sigara içme oranlarının si son yıllardaki en önemli gelişme. İmmüno- yor. Bu tür yaklaşımlar, kemoterapinin yan et- mümkün azalmasına paralel olarak, akciğer kanseri sık- terapi ile hastanın bağışıklık sistemi uyarılıyor, kilerini azaltma ve hastaların tedavilerini daha lığında belirgin bir azalma var. Sigara ve diğer böylece kansere karşı savaşması sağlanıyor. Bu iyi tolere edebilmelerini sağlama açısından son tütün mamulleri kullanımında herhangi bir yeni ilaçlar ile ilgili en önemli problem maliyet- derece önemli. Ancak bu tedaviler kanser teda- MELANOM CİLT KANSERİ gerileme olmayan, ağırlıklı olarak gelişmekte leri. Kimyasal kemoterapi ilaçlarına artık çok visinin alternatifi olarak düşünülemez. BÖBREK KANSERİ olan ülkelerin bulunduğu bölgelerde akciğer kanserindeki artış devam ediyor ve ciddi bir KOLON KANSERİ halk sağlığı problemi haline gelmiş durumda. Kanser sıklığındaki artışın sebeplerinden biri “Sağlıklı beslenme çok önemli” de, daha gelişmiş tarama programları kullanıl- RAHİM KANSERİ ması nedeniyle pek çok kanserin erken evreler- Kanserden korunmak mümkün mü? Bu konuda tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünlerini de tespit edilebilmesine bağlı olabilir. Böylece toplumsal ve bireysel olarak neler yapılabilir? tüketmek daha uygun olur. Düzenli egzersiz

belki de uzun yıllar teşhis edilmeyecek olan Her kanser türünden korunmak mümkün değil yapılması da kanserden korunmak için önemli

LENF KANSERİ LENF KAN KANSERİ KAN bir faktör. Bunun için saatlerce egzersiz yapmaya kanserler fark ediliyor ve tedavi ediliyor. En- ama pek çok kanser türünden korunmak mümkün. düstrileşme ve buna bağlı beslenme alışkanlık- gerek yok. Her gün 15-20 dakika boyunca orta Kanser türlerinin yaklaşık yüzde 40’ı engellenebilir larındaki değişiklikler de önemli. Hazır, katkılı şiddette yürüyüş veya benzeri bir egzersiz kanser sebepler nedeniyle ortaya çıkıyor. Kanserin en ve işlenmiş gıdaların tüketimindeki artış ve do- riskini yüzde 25-30 civarında azaltır. Kanserden önemli üç sebebi olan sigara, obezite ve alkolden ğal gıda tüketimindeki azalma kanser artışının korunma konusunda önemli faktörlerden biri de uzak durularak engellenebilir kanserlerden sebeplerinden. tedavi edilebilir kanserlerin erken teşhisi veya korunmak olası. Ayrıca radyasyon, duman, toz gibi henüz oluşmadan engellenmesi amacıyla yapılan Kanser, dünyanın ve günümüz insanının kanayan yarası; hatta bir çağ Dünyada kanser tedavisinde gelinen son nokta çevresel maruziyetler de en aza indirilebilir. Sağlıklı tarama programlarına katılmak. Bu amaçla meme nedir? Türkiye’nin bu konuda eksiklikleri veya beslenme, kanserden korunmada çok önemli bir kanseri, rahim ağzı kanseri ve bağırsak kanseri yangını. 1-7 Nisan Kanserle Savaş Haftası vesilesiyle onkoloji uzmanı avantajları var mı? faktör. Her şeyin doğalı tüketilmeli. Mümkün olduğu taramalarının programa uygun yapılması halinde Prof. Dr. Mustafa Benekli’ye kanser tedavisi konusunda dünyanın geldiği Kanser tedavisinde kullanılan yöntemler cer- kadar işlenmiş ve katkılı gıdalardan uzak durulmalı. bu hastalıkların tam olarak tedavisi mümkün. Uzun rahi, radyoterapi ve kemoterapi olarak adlan- Dengeli bir beslenme alışkanlığı edinilmeli ve bu yıllar sigara içmiş, risk altındaki kişilerin kanser noktayı ve bizim üzerimize düşenleri sorduk. dırılan ilaç tedavisi. Teknolojinin gelişmesiyle bir hayat tarzı haline getirilmeli. Kızartmalardan taramaları yapıldığında da akciğer kanserinin cerrahi teknikler ilerledi ve radyoterapi aletleri kaçınmak, zeytinyağı ve doğal tereyağı tüketmek erken teşhisinin mümkün olabileceğini gösteren RÖPORTAJ: BİRAY ANIL BİRER çok daha etkili ve verimli kullanılabilir hale gerek. Protein kaynağı olarak kırmızı eti azaltıp çalışmalar var. geldi. Artık pek çok kanser ameliyatı kapalı

48 İSTASYON İSTASYON 49 SOSYAL MEDYA

En güvenilir sosyal Facebook’a mecra: LinkedIn! YOUTUBE GO ARTIK listeleme özelliği n AdColony ve Nielsen’in yaptığı araştırma n Dünyanın en popüler sosyal ağ sonuçlarına göre, 18-55 yaş arası internet TÜRKIYE’DE! uygulamalarından Facebook, yeniliklerini kullanıcılarının en güvenilir buldukları sosyal hızla sürdürmeye devam ediyor. Sahip mecra yüzde 43 oranla LinkedIn oldu. olduğu kullanıcıları aktif halde tutmayı Araştırma sonuçlarına göre sosyal medyada hedefleyerek geniş bir ‘listeleme’ özelliğiyle en güvenilir içerikleri LinkedIn sunuyor. insanların karşısına çıkıyor. Kullanıcıların mecrayı daha güvenli YouTube Go, Son zamanlarda yayıncı videoları, sayfa bulmasının en önemli sebeplerinden biri videoları indirmeye paylaşımları ve reklamlarla yoğun bir trafik LinkedIn’in farklı sosyal medya mecralarıyla oluşan Facebook’ta kişisel paylaşımlar karşılaştırıldığında alanında tek olması. ve çevrimdışıyken azalmaya başlamıştı. Bunun önüne geçmek Kullanıcılar LinkedIn’i de izlemeye olanak adına listeler özelliğiyle kullanıcılara tercih etme sağlıyor. Bu sayede o diledikleri her konuyla ilgili olarak liste sebeplerini mecranın izlemeye doyamadığınız hazırlama imkânı veriliyor. Bu özellikle sadece iş amaçlı kişisel paylaşımların artması için önemli bir kullanılıyor olması, müzik klibini tekrar adım atan Facebook’ta artık hem madde kişisel gelişime tekrar izlerken veri madde hem de rakamlarla yapılabilecek katkıda bulunması, harcamıyorsunuz. listelerde “İzlenecek Filmler”, “Gezilecek sektörden Yerler” gibi birçok farklı konuyla ilgili güncel haberleri paylaşımlar yapılabilecek. Bu listelerin ayrı barındırması, INSTAGRAM’DA n YouTube, geçen yıl geliştirdiği YouTube Go girişimcilere destek veren bir start-up, küçük bir bir özelliği de farklı renkler ve emojilerle tecrübe, bilgi, uygulamasını Hindistan, Nijerya ve Endonezya’nın işletme kurup işletmekle ilgili videoları YouTube’a desteklenebilecek olması. deneyim ve başarı hikâyelerine erişilebilir bir da dâhil olduğu 14 ülkede test etmeye başladı. Bu bir çalma listesi halinde yüklüyor. Topluluktan biri Kerem Elkit, Sosyal Medya Uzmanı, Pixelplus platform olması şeklinde sıralıyorlar. KOLEKSIYON REKLAMLARI uygulama, daha önce görülmemiş ve kullanılmamış internet erişimi olduğunda bu videoları YouTube LinkedIn’in kadınlar için güvenilirlik birçok yenilikle doluydu. Test edilen ülkelerdeki Go aracılığıyla telefonuna indiriyor ve yine YouTube bakımından ilk sırada yer almasının sebebi E-ticaret alanında daha aktif bir rolde bulunmak için önemli bir yeniliğe giden olumlu görüşlerden sonra YouTube artık bu Go’nun “yakınındakilerle paylaş” özelliği sayesinde güvenilir içerikler barındırması; erkekler Instagram, markalara yeni bir bir satış modeli sunuyor. uygulamayı 130 ülkede daha yayına aldı. indirdiği videoları diğer kadınlara gönderebiliyor. içinse profesyonellerin bulunduğu bir Normal YouTube uygulamasından farklı olarak Uygulamanın sunduğu tek özellik videoları network ağı olması. n Markaların ürün kataloglarını kullanıcılara farklı e-ticaret sitelerine yönlendirme yapılacak. YouTube Go, videoları indirmeye ve çevrimdışıyken indirme değil elbette. YouTube Go sayesinde artık Araştırmaya göre, kullanıcıların yüzde 24’ü bir görsel dünyayla sunarak e-ticaret sitesine Instagram’ın yaptığı açıklamaya göre moda ile de izlemeye olanak sağlıyor. Bu sayede o izlemeye videoların üzerine tıklayıp ön izleme yapabileceğiz. haftada 3-4 gün LinkedIn’e girerken, yüzde yönlendiren koleksiyon reklamları, Facebook’tan ilgili hesaplar 200 milyon kullanıcı tarafından takip doyamadığınız müzik klibini tekrar tekrar izlerken Ayrıca izleyeceğimiz veya indireceğimiz videoların 20’si her gün giriş yapıyor. Özellikle 18-44 sonra şimdi de Instagram’da test ediliyor. E-ticaret ediliyor. Dolayısıyla bu reklam modelinin marka veri harcamıyorsunuz. çözünürlüğünü de önceden seçebileceğiz. Eğer yaş aralığı kullanıcıların ortalama girme sıklığı alanında daha aktif bir rolde bulunmak için önemli satışlarına önemli katkı sağlayacağını tahmin Uygulamanın esas faydası ise internet uygulama ilginizi çektiyse, akıllı telefonunuzun yaklaşık 2-7 gün olarak görülüyor. LinkedIn bir yeniliğe giden Instagram, markalara yeni bir bir etmek zor olmayacaktır. Kullanıcılar videonun erişiminin kısıtlı olduğu ülkelerde ortaya çıkıyor. mağazasından hemen indirebilirsiniz. üyelerinin en aktif oldukları zaman aralığı ise satış modeli sunuyor. Koleksiyon reklamları, üst altında yer alan ürünler arasında gezerek e-ticaret Test ülkelerinden biri olan Endonezya’da kadın Onur Akdoğan, Reklam Yazarı, Pixelplus 14:00-18:00 saatleri arası gösteriliyor. Hafta kısımda yer alan dikkat çekici bir video ile birlikte sitelerine satış için direkt yönlendirilebilecek. Bu içi LinkedIn’de geçirilen zaman yaklaşık 18 videonun altında sıralanan ürünlerden oluşuyor. reklam modelinin yakın zamanda yayına alınan dakikayken hafta sonu yaklaşık 17 dakikayı Marka satışlarına önemli katkıda bulunacağı Snap Store’a bir meydan okuma olduğu da tahmin buluyor. tahmin edilen bu reklam modelinde videonun ediliyor. Mobil veri dostu ‘Gmail Go’ Google Play’de! Şeyda Nur Cevahiroğlu, Reklam Yazarı, Pixelplus altında yer alan ürünler arasında gezilerek Kerem Elkit, Sosyal Medya Uzmanı, Pixelplus n Gmail, sonunda “Go” versiyonunu yayınladı. Google, bir süre önce giriş seviyesi cihazlara yönelik Android Oreo Go Edition sürümü ile birlikte Files Go, YouTube Go ve Map Go’yu yayınlamıştı. Google son olarak versiyonlarına bir yenisini daha ekleyerek Gmail Go’yu kullanıma çıkardı. Snap Map’e artık internetten de erişilebilecek Gmail Go, eski sürümüne oranla daha düşük kaynak ve veri tüketimine sahip. 1 GB RAM’li telefonlarda dahi seri şekilde çalışacak altyapısı bulunan uygulama, içerisindeki fotoğrafları sadece siz n Getirdiği tüm yenilikler diğer uygulamalar tarafından taklit edildiği için Snapchat kullanım oranı çok düştü. isterseniz indiriyor. Günümüzde birçok popüler uygulama çoğu kullanıcının işine yaramayan gereksiz Ancak şirket, kullanıcıların Snapchat’e geri dönmeleri için sürekli yeni fikirler düşünüyor ve var olan özellikleri özellikler barındırarak cihazların çalışma hızını etkiliyor. Ciddi mobil veri tasarrufu sağlayan Gmail geliştiriyor. Şirketin son güncellemesi, Snapchat’in en sevilen özelliklerinden birisi olan Snap Map üzerine: Go, sunduğu özelliklerle kullanıcıların dikkatini daha şimdiden çekmeye başladı. Gmail’in Go sürümü, Eskiden sadece uygulama üzerinden erişilebilen ve Snapchat üzerinde yapılan paylaşımları harita üzerinden e-postaları sosyal, tanıtım, arkadaşlar ve daha fazlasına göre sıralıyor. Uygulama “daha akıllı gelen izleyebilmemize olanak sağlayan bu özellik, şimdi internet üzerinden de erişilebilir hale geliyor! Artık bir kutusu” özelliğine sahip. Ayrıca, bu sürüm spamleri engelliyor ve birden fazla hesap desteği içeriyor. bölgeyi ya da haritadaki belli bir bölgedeki snap’leri internette paylaşmak mümkün olacak. Tabii snap’inizin Gmail uygulaması 20 MB’lık alan kaplarken, Go uygulaması sadece 9.51 MB depolama alanı kaplıyor. herkese açık olmasına izin verirseniz. Bu özellik ayrıca medya kuruluşlarının Snapchat üzerinden güncel ve Ayrıca 15 GB ücretsiz bulut depolama alanı sunuyor. Gmail Go, Google Play’de yerini almış durumda eş zamanlı yayın yapabilmelerinin de önünü açıyor. Bir olay yerinden atılacak Snap serisi ile, haberin tüm fakat şu an için sadece sınırlı bir ülke grubunun kullanımına açık ve yalnızca Android 8.1 Oreo detayları fotoğraf veya videolu olarak tüm dünyaya açık olacak. Onur Akdoğan, Reklam Yazarı, Pixelplus çalıştıran cihazlara indirilebiliyor. Şeyda Nur Cevahiroğlu, Reklam Yazarı, Pixelplus

50 İSTASYON Sosyal medya sayfaları tarafından hazırlanmıştır. İSTASYON 51 UZMAN GÖZÜYLE

Egzoz Emisyon Muayene Periyotları Kamuya ait araçlar da dahil olmak üzere trafikte bulunan dört ve daha fazla tekerlekli yolcu ve yük taşımaya mahsus karayolu motorlu taşıtlarının aşağıda belirtilen periyotlarda egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırması zorunludur. Araçlar, taşıt kategorileri esas alınmak kaydıyla cinslerine, kullanılma amaç ve şekillerine uygun olarak aşağıda belirtilen periyotlarda egzoz emisyon ölçümüne tabi tutulur: Egzoz gazı emisyon ölçümü 1. Hususi ve resmi otomobiller ilk 3 yaş sonunda ve devamında her 2 yılda bir. 2. Diğer motorlu taşıtlar ilk 1 yaş sonunda ve devamında yılda bir. Motorlu taşıtlardan yayılan zararlı emisyonları ve bu emisyonların kontrol altında Bununla birlikte yönetmelik gereği; model yılı 1979 ve öncesi dizel motorlu araçlar, tarım ve orman traktörleri, motosikletler ve motorlu tutulması için gerçekleştirilen Egzoz Gazı Emisyon Ölçümünü TÜVTÜRK Teknik Eğitmeni bisikletler, elektrikli ve hibrit araçlar Egzoz Emisyon Ölçümünden muaftır. Mehmet Savaş Uçar anlatıyor.

Günlük yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası olan motor- Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü lu taşıtlar, hayatımızı kolaylaştırır. Motorlu taşıtlarda güç Ölçüm yapılacak araç, egzoz sistemi görsel kontrolleri için araç sahibi tarafından egzoz emisyon teknisyeni kontrolünde istasyonda hazır bulunan elde etmek için kullanılan benzin, dizel, LPG, CNG türü (rampa/kanal/yatma çukuru) alt kontrol noktasına getirilir. Muayenenin ilk adımında aracın rampada egzoz sistemi, yani tüm egzoz boruları, katalitik yakıtların yanması sonucu, enerjinin yanı sıra atık gaz- konvertör ve egzoz bağlantı kısımlarında hasar ve kaçak olup olmadığı kontrol edilir. lar da üretilir. Egzoz sisteminde kaçak olması, emisyon kontrol sistemlerinin sökülmüş olması gibi durumlar kusur olarak değerlendirilir ve egzoz muayenesi CO (karbonmonoksit), CO2 (karbondioksit) NOx (azotoksit- olumsuz sonuçlandırılır. ler) gibi gazların yanı sıra yanmamış yakıt ve yağ buha- rının oluşturduğu HC (hidrokarbonlar), egzoz sistemiyle dışarıya atılır. Bu atık gazların çevremize zararlarının mi- Ön kontrollerin tamamlanmasını ta- nimum düzeyde tutulması için araçlarımızın motor ve eg- kiben araç ölçüm için hazırlanır. Bu zoz sistemlerinin araç imalatçıları tarafından belirlenen en aşamada motor üzerine devir algıla- uygun durumda çalışmalarının sağlanması gerekir. Bahsi yıcı ve arka susturucuya ölçüm son- geçen uygunluk düzeyinin kontrolü ve gerektiğinde tekrar dası yerleştirilerek ölçüme başlanır. düzenlenmesi için araçların cinslerine, kullanılma amaç ve şekillerine uygun olarak aynı zamanda yasal bir zorunluluk olan egzoz emisyon ölçümleri gerçekleştirilir. Dizel araçlarda, egzozdan çıkan duman koyuluğu (Absorbsiyon) ölçümü yapılır. Ölçüm vites boşta ve motor yüksüz durumda yapılır. Her bir CO (Karbonmonoksit) Motorun silindirine alınan yakıtın bir kısmının, silindir içerisinde yanarken, yetersiz serbest ivme çevrimini başlatmak için, dizel enjeksiyon pompasından oksijenden dolayı tam yanmaması sonucu ortaya çıkan zehirli gazdır. azami yakıt beslemesini sağlamak üzere gaz pedalına bir saniyeden az, Karbonmonoksitin oksijen taşıma kapasitesini azaltması sonucunda kandaki oksijen yetersizliği nedeniyle kan tam ve devamlı olarak, fakat sert olmayacak bir şekilde basılır. En az üç damarlarının çeperleri, beyin kalp gibi hassas organ ve dokularda fonksiyon bozuklukları meydana gelir. defa tam gaz ölçümü yapılır, bu ölçümlerin aritmetik ortalaması alınır. Sınır Değerler: NOx (Azotoksit) Motorun 1350°C’den yüksek sıcaklıklarda çalışması sırasında havadaki azot ile oksijenin Turbo beslemeli dizel araçlada 3.0, 2011 yılı sonrası dizel araçlar için 1.5’tur. birleşmesiyle ortaya çıkan zehirli gazların tümüdür. Turbo beslemesi olmayan dizel araçlar için 2.5’tur.

Ölçüm metodu aracın yakıt cinsine göre farklılık görterir. HC (Yanmamış Yakıt Buharı) Motorun silindirlerindeki kötü yanma sonucunda silindire alınan yakıtın bir kısmının ateşleme zamanında yanmadan Katalitik konvertörlü benzinli araçlarda, biri rölanti devrinde biri kalması ve egzozdan buhar olarak atılması sonucu oluşur. yüksek devirde olmak üzere iki ölçüm değeri alınır. Rölanti devrinde karbonmonoksit (CO) değeri, yüksek devirde CO ve Lamda değerleri ölçülür. Katalitik konvertörü bulunmyan araçlarda Motorun yaydığı zararlı Katalitik Konvertör sadece rölanti devrinde ölçüm alınır. Çift yakıtlı (Benzin+LPG) araçlarda emisyonların, mekanik veya Egzoz gazındaki kirleticileri zararsız veya daha az zararlı bileşenlere her yakıt cinsi için ölçüm ayrı ayrı uygulanır. Benzinli araçlarda sınır elektronik kontrollü yöntemlerle, dönüştürmek amacıyla bir taşıtın egzoz sistemine yerleştirilen değerler aracın modeline ve emisyon kontrol sistemine göre farklılık kanunların belirlediği sınırlar reaktördür. göstermektedir. içerisinde tutulmasına ise Emisyon Orjinalinde katalitik konvertör olan otomobil ve kamyonet sınıfı Kontrolü denilir. araçlarda bulunması zorunludur. Üç yollu bir katalitik konvertörde aşağıdaki üç tepkime eşzamanlı olarak Egzoz Gazı Emisyon Kontrolü Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle birlikte meydana gelir: 01/01/2018 tarihinden itibaren egzoz gazı emisyon ölçümleri “Egzoz Gazı Araçlarda kullanılan bazı emisyon azaltıcı sistemler aşağıda Karbonmonoksitin yakılarak karbondioksite çevrilmesi: 2CO + O2 ° Emisyon Ölçümü Takip Sistemi” üzerinden elektronik olarak takip edilmeye örneklendirilmiştir: 2CO2 başlanmıştır. -Katalitik Konvertör Azot oksitlerin azota indirgenmesi: Bu değişiklik sonrası Egzoz Gazı Emisyon Ruhsatı ve Ölçüm Pulu -Kapalı Çevrim Yakıt Sistemi NOx ° O2 + N2 yürürlükten kaldırılmıştır. -Egzoz Gazı Çevrimi (EGR) Yanmamış hidrokarbonların (yani yanmamış Ölçümü başarılı olarak sonuçlanan araç için müşteriye ölçüm yapılan aracın -Yakıt Buharlaşması Kontrol Sistemi (EVAP) yakıtın) karbondioksit ve suya fotoğrafını da içeren ölçüm raporu verilir. -Karter Havalandırma Sistemi dönüştürülmesi: Bu rapor bir sonraki ölçüme kadar araç sahibi tarafından saklanmalıdır. -Yavaşlamada Yakıt Kesme Sistemi CxHy + nO2 ° xCO2 + mH2O

52 İSTASYON İSTASYON 53 OYUN VE TEKNOLOJİ HAZIRLAYAN: RESUL BUKSUR

biliyorsunuz. 50’den fazla formasyon ve 100’den OYUN DÜNYASINDAN HABERLER fazla taktikle kendi oyun tarzınızı yaratabiliyorsu- n YOK, KLAVYE KIRIK DEĞİL! nuz. Bir hayli iddialı hareket yakalama teknoloji- Profesyonel bir oyuncu klavye tasarlarsa nasıl olur? HADI BIRAZ ANTRENMAN YAPALIM! si, 2 binden fazla gerçek futbolcusuyla hayli heye- İşte böyle olur. Sinirden masaya çarpıp ikiye bölmüş- can verici bir oyun. Oyunu oynamak için 2 GB üzeri sünüz gibi görünün Dygma Raise adındaki bu klavye, Futbolseverler için önümüzdeki günler Dünya Kupası zamanı… Futbol ile yatıp futbolla kalkacağımız bir yaz RAM ve yüksek çözünürlüklü bir akıllı telefon öne- ünlü elektronik-spor (e-spor) takımı Fnatic’in Lol takı- bizleri bekliyor. Eğer sabırsızlanıyorsanız ve biraz havaya gireyim diyorsanız işte size her an her yerde oynayabileceğiniz riliyor. Ücretsiz. mının baş antrenörlüğünü yapan Luis “Deilor” Sevilla tarafından geliştirildi. Kendi deneyimlerinden yola 10 mobil futbol ve antrenörlük oyunu... çıkan Sevilla, klavyenin bir e-spor oyuncusunun ihtiyaç duyduğu her şeye sahip olduğunu iddia ediyor. Yüksek kaliteli RGB alttan ışıklandırmaya sahip mekanik Kore ve ABD ligleri de eklendi. Yeni ve güncellenen klavye, sol ve sağ elinizin rahat etmesi amacıyla ikiye arayüzüyle daha rahat oynama yönetim olanakları bölünmüş. Sol ve sağ eliniz için ayrı ayrı ayarlayabildi- sunuluyor. Fiyatı 39 TL. ğiniz klavye, kaslarınızı yormayarak çok daha sağlıklı ve konforlu bir oyun deneyimi vadediyor. 165 euro’ya ilk müşterilerinden biri olabilirsiniz. n KAPTAN TSUBASA: RÜYA TAKIM Yoichi Takahashi tarafından geliştirilen ve bir- kaç kuşağın efsane anime serisi haline gelen futbol kahramanı Tsubasa artık akıllı telefonlar- n FLICK KICK FOOTBALL n FIFA FUTBOL 2018 n PES CLUB MANAGER la cebinizde. 2017 yılının sonunda tüm dünyada Eğlenceli iki boyutlu çizimleriyle Flick Kick Foot- Konu futbol oyunları olunca EA Sports’un oyunu FIFA Herkes sahaya çıkacak değil ya. Pek çok futbolse- piyasaya çıkan mobil versiyon KLab Inc. tarafın- ball farklı bir deneyim sunuyor. Takım kuruyor, serisiyle başlamak yerinde olur. FIFA Futbol, konsol verin gönlünde oynamak değil de antrenör, mena- dan geliştirildi. Captain Tsubasa: Dream Team liglerde mücadele ediyorsunuz. Ama 1970’le- ve PC’nin vazgeçilmez oyunu. 2016 yılında akıllı te- jer ya da kulüp başkanı olmak yatar. Bir takım kura- ile serideki tüm karakterlerden takımınız oluş- rin tiplemeleriyle oluşturulmuş canlı karakter- lefon ve tablet için yayınlanan FIFA, Mobile 2018’de yım, yeni yetenekler bulup geliştireyim, menajerlik n DREAM LEAGUE SOCCER 2018 turup dünya çapında diğer oyuncularla karşıla- leri ve acayip senaryolarıyla çizgi roman tadın- ciddi bir yenilenme geçirdi ve mücadele dinamikleri, yapayım, takıma yeni stadyum inşa edeyim diyor- İşte kendi rüya takımınızı yaratabileceğiniz bir fut- şabiliyorsunuz. Orijinal anime serisindeki tüm da sürükleyici bir oyun. Sürükle bırak tekniğiyle oyuncu antrenmanları, beceri geliştiricileri, yeni oyun sanız işte dermanınız burada. Rakiplerine oran- bol antrenörlük ve yöneticilik oyunu daha. 2018 efsane kahramanları ve sahneleri tecrübe ede- geliştirilen kullanışlı arayüze sahip eğlenceli bir n KEBAP WORLD OYUNU ÇIKTI mekanikleriyle FIFA tutkunlarının ceplerindeki yerini la PES, menajerlik tarafında, futbol oyunu tarafın- versiyonu yeni özellikleriyle dünyanın en iyi takı- bileceğiniz bir hikâye modu da bulunuyor. 3D futbol oyunu. Ücretsiz. Yöresel yemek hazırlama oyunu olan Kebap World almayı başardı. Müthiş grafikleri, futbol yıldızlarıyla ve da olduğundan açık ara daha iyi. Tüm dünyadan mını kurma macerası sunuyor. FIFPro lisanslı ger- animasyonlar, manga havasını bozmadan kolay çıktı. Diğer yemek oyunlarından farklı olarak Kebap dünya takımlarıyla oynayabilme imkânı, kendi takımı- 2017/18 kadrolarının dahil olduğu futbolcu verita- çek oyuncuları transfer edebiliyor, kendi stadyu- oynanan bir arayüzle keyifli bir oyun deneyimi World sadece Türk mutfağını temel alıyor. Oyunda nızı kurma ve yönetmek için süper olanaklar sağlıyor. banı, yeni tesisler, online canlı maç modu ve oyun- munuzu inşa edebiliyorsunuz. Altı lig ve yedi kupa sunuyor. Ücretsiz. amaç müşterileri memnun etmek ve siparişleri Ronaldo gibi efsanelerle oynayabilir, eski ve yeni ef- cuların yeteneklerini artıran yeni özellikler sizleri müsabakalarıyla tüm dünyadan başka antrenörler- zamanında hazırlamak. Oyuncular Türkiye’nin farklı sane futbolculardan kendi takımınızı kurup her yer- bekliyor. Ücretsiz. le mücadele edebiliyorsunuz. Oyundaki yapay zeka coğrafyalarından farklı mutfaklarda yemek pişirebili- de futbolun havasını soluyabilirsiniz. Ücretsiz olması sayesinde daha akıllı ve taktiksel oyun kurgusu, yor. Adana’ya gidip Kebap, Samsun’a gidip pide veya da çabası... yeni görsel arayüz ve gerçekçi animasyonlarla tat- Ege’ye gidip balık hazırlayabilirsiniz. min edici bir performans sunuyor. Ücretsiz.

n ONLINE KAFA TOPU En son oyunumuz “Türkler de dünya çapın- da futbol oyunu yapabilir” dedirten Online Kafa Topu. Halen dünya çapında 30 milyon- n SCORE! HERO dan fazla oyuncusu bulunan oyun oldukça ba- n FOOTBALL MANAGER MOBILE 2018 İşte kendinizi bir futbol yıldızı gibi hissedece- sit ama bir o kadar eğlenceli kurgusuyla öne FM Manager kuşkusuz konsol ve PC’de futbol tut- ğiniz popüler bir oyun. Antrenörlükten sıkılan- çıkıyor. Kocaman kafalı iki karakterden birini n PES 2018 PRO EVOLUTION SOCCER kunlarının en çok sevdiği antrenörlük oyunu... Artık ların kendini sahada ‘yorabileceği’ en iyi alter- seçerek dünyanın bir ucundaki diğer oyuncuy- n MARIO KART TOUR AKILLI TELEFONLARDA “FIFA mı, PES mi?” tartışması hiç bitmez. Konsol ve akıllı telefonlarınızla her an takımınızı yönetmeye n FOOTBALL REVOLUTION 2018 natiflerden: Oyuna sıradan bir oyuncu olarak la teke tek maç yapıyorsunuz. İsterseniz offli- Nintendo kendi konsolları dışında oyun çıkarmayan bir PC’de FIFA’nın en büyük rakibi Pro Evolution Soc- devam edebiliyorsunuz. Oyun içinde 17 ülkeden en Bir futbol yöneticiliği oyunu olan Football Revolu- başlıyorsunuz. Her sezonda belirli sayıda gol, ne modda da oynamak mümkün. Kafa vurarak şirketti. Geçen yıl Super Mario Run ve Animal Crossing cer yani PES, 2018 mobil sürümüyle FIFA’dan aşağı iyi oyuncularla kendi takımınızı kurabiliyorsunuz. tion 2018, FIFPro desteğiyle dünya çapında gerçek pas verme, kafa golü gibi belirli görevleri yerine ve şut atarak karşı kaleye sürekli şut atıyorsu- oyunlarını iOS ve Android platformla- kalmıyor. Yeni takım lisans anlaşmaları, kadro gün- İsterseniz hazır takımları yönetiyorsunuz. Transfer- oyunculara erişmenize olanak sağlıyor. Oyunun getirerek para kazanıyor ve sezonları geçerek nuz. Seçtiğin karakteri başarı kazandıkça bü- rında çıkararak bir ilki gerçek- cellemeleriyle en önemli futbol oyun alternatifi ol- ler yapabiliyor ve taktiklerle takımınızı şampiyon- 3D (üç boyutlu) desteğiyle gerçek oyuncular tara- kendinizi bir yıldız haline getiriyorsunuz. Video- yütebiliyor, zıplama, vuruş gücü ve hız yete- leştirmişti. Oyunlar büyük ilgi mayı başarıyor. Yine kadronuzu kuruyor, maçlara luğa taşımaya çalışıyorsunuz. Football Manager, fından kaydedilen hareketleri sayesinde daha ger- ları izleyerek de para kazanıyorsunuz ve bunun- neklerini güçlendirebiliyorsunuz. Rakip kaleyi görünce Nintendo şimdi de Mario giriyor, rakip takımın kalesine topları yolluyorsu- Mobile 2018 versiyonuyla bugüne kadarki en bü- çekçi bir deneyim vadediyor. Oyunun kritik zaman- la da oyundaki yüzünüzü, formanızı tasarlayabi- büyütmek, süre uzatmak, rakibi dondurmak ve Kart Tour oyununu akıllı telefonlar nuz. Dünyanın dört bir yanından oyuncular, Blue- yük oyuncu listesini sunuyor: Farklı lig ve ülkeler- larında, pas vermek, top sürmek ya da şut çekmek liyorsunuz. Oyunda toplam 280 adet görev var. görünmez olmak gibi 11 farklı süper yetene- için uyarlayacağını duyurdu. tooth oyun desteği, tamamı lisanslı takımlar, fut- den tam 21 bin 500 gerçek oyuncunun bilgi ve per- arasında seçim yaparak sonuca etki edebiliyorsunuz. Score! Hero, başarılı grafikleri ve akıcı kurgu- ği kullanılabiliyorsunuz. Basit ama sürükleyici Oyunun çıkışının 2019’u bulması bolcular ve dahası birçok grafik ve oynanış yeniliği formansları yer alıyor. Böylece kendi yıldızlarınızı C. Ronaldo, Lionel Messi, Neymar gibi dünyanın en iyi suyla mutlaka denemeniz gereken futbol oyun- kurgusuyla saatlerin nasıl geçtiğini anlamaya- bekleniyor. sizleri bekliyor. keşfedebilirsiniz. 2018 versiyonunda listeye Güney takımlarından en iyi oyuncuları takımınıza dahil ede- larından biri. Ücretsiz. caksınız. Ücretsiz.

54 İSTASYON İSTASYON 55 KÜLTÜR HAZIRLAYAN: MİNE AKVERDİ SANAT Arzu Tramvayı 35 yıl sonra sahnede SABAHATTIN ALI’NIN DÜNYASI ro oyunlarına, sinema filmlerine uyarlanıyor. Bunlar arasın- n 75 yıl önce Amerikalı yazar da baş döndürücü güzellikteki romanı Kürk Mantolu Madonna Tennessee Williams’ın kaleme aldığı başı çekiyor. İlk kez 1943 yılında basılan Kürk Mantolu Madon- ve tiyatro için bir dönüm noktası na, son dönemde en çok satan kitaplardan biri. 2016’da İn- kabul edilen Arzu Tramvayı Hira gilizceye çevrilerek Madonna In A Fur Coat ismiyle Penguin Tekindor’un yönetmenliği, BKM ve ID Isle of Dogs tarafından yayımlandı, ardından altı dile daha çevrildi. Şimdi- İletişim’in yapımcılığında 35 yıl sonra lerdeyse hem tiyatro sahnesine hem de beyazperdeye taşını- yeniden sahnede. Acımasız eniştesi yor. Filmin detayları henüz belli değil ancak tiyatro oyunu izle- Stanley Kowalski tarafından uçuruma yicisiyle buluştu bile. 20’li yıllarda babasının isteğiyle Berlin’e Futbolun itilen Blanche DuBois’nın umutsuz giden ve orada tüm benliğini teslim ettiği ressam Maria Puder hikâyesi, 1951 yılında ünlü yönetmen ile baş döndürücü bir aşk yaşayan Raif’in hikâyesini anlatan karanlık yüzü Elia Kazan tarafından sinemaya Kürk Mantolu Madonna, başarılı yönetmen Engin Alkan tara- da uyarlanarak dört Oscar birden n Metnini iki ünlü oyuncu Alper n “Dünya’nın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı fından sahneye uyarlanıyor. Başrollerdeyse Menderes Saman- kazanmıştı. Marlon Brando ve Vivien Kul ve Özgür Özgülgün’nün kaleme bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karı- cılar, Tuba Ünsal, Alper Saldıran, Sercan Badur, Lila Gürmen, Leigh’in unutulmaz performansları aldığı, Asmalı Sahne’nin çarpıcı şık bir ruha maliktir!... Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçı- Sacide Taşaner ve Kayhan Yıldızoğlu yer alıyor. Sabahattin tarihe geçmiş, Leigh En İyi Kadın oyunu AUT futbolun ele avuca sığmaz yor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hü- Ali’nin ölümsüz eseri Kürk Mantolu Madonna’yı, 3-4 Nisan’da Oyuncu Oscar’ını kazanmıştı. 1982 çocuklarının yönetim tarafından Twarz Looking for Oum Khultum küm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?” diye Ankara’da MEB Şura Salonu’nda, 6 Nisan’da İstanbul’da Uniq yılındaysa oyun Türkiye’de Yıldız suça itiliş hikâyesini anlatıyor. Futbol yazar Sabahattin Ali. Nitekim, 25 Şubat 1907’den doğan ve 2 Hall’da, 9 Nisan’daysa Bursa’da Atatürk Kongre Merkezi’nde Kenter ve Müşfik Kenter tarafından dünyasındaki kirli ilişkileri, çarpıcı Nisan 1948’de Türkiye’den izleyebilirsiniz. sahnelendi. Zerrin Tekindor, Onur ve gerçekçi bir dille sahneye taşıyan Bulgaristan’a kaçmaya çalı- Öte yandan Sabahattin Ali’nin kendi kaleminden anlatı- FILM MARATONU BAŞLIYOR Saylak, Şebnem Bozoklu ve İbrahim oyun genç yeteneklerin yer aldığı şırken faili meçhul bir cina- mıyla kurgulanan, küratörlüğünü Sevengül Sönmez’in yap- Selim’in müthiş performanslarını 7 ve özel bir kadro ile sahnede. Muharrem IKSV tarafından 1982 yılında bir sinema haftası olarak başlayan ve bugün dünya yete kurban giden Sabahat- tığı Şehirlere Alışamadı: Sabahattin Ali’nin Şehirleri sergi- 21 Nisan’da Uniq Hall, 28-29 Nisan’da Uğurlu’nun yönetmenliği ve Ali tin Ali, 41 yıllık kısa yaşamında si de ünlü yazarın hayatına ve gizli dünyasına ışık tutuyor. çapında prestij sahibi önemli bir uluslararası sinema etkinliğine dönüşen İstanbul Film Zorlu PSM kaçırmayın. Düşenkalkar’ın süpervizörlüğünde Festivali, 37’nci kez sinemaseverleri selamlıyor. verdiği eserlerle insanın özü- Sabahattin Ali’nin yaşamı boyunca bulunduğu Anadolu şe- seyirciyle buluşan AUT, tiyatro ne, ruhunun en derinlikleri- hirlerine ve Berlin’e yazarın gözünden bakmayı amaçlayan salonlarında pek sık rastlanmayan n Bu yıl 6-17 Nisan tarihleri arasında düzenlenecek olan giyi incelediği filmi Madeline’s Madeline ve savaşın saç- ne, görünmeyen yüzüne ışık sergide eserler, filmler, çektiği fotoğraflar ve müzikler eşli- film tadında aksiyon sahneleri ile 37. İstanbul Film Festivali, yine sinemaseverlere usta malığını gerçek askerler aracılığıyla sinemaya aktaran tutmayı başarmıştır. Gerek in- ğinde, Sabahattin Ali’nin Sivas-Kayseri-Erzincan-Zonguldak seyirciyi şaşırtıyor. Oyunun hareketli yönetmenlerin yeni filmlerinden genç sinemacıların Arjantinli tiyatro yönetmeni Lola Arias’ın filmi Teatro de sanımızı gerek toplumumu- gezi notları ve bu gezide çektiği fotoğraflar, Balıkesir Öğret- sahnelerine hayat veren müziklerini eserlerine, yaratıcılığın sınırlarını zorlayan filmlerden Guerra da festivalde öne çıkıyor. zu tutkularından korkularına, men Okulu’nda tuttuğu günlük, Kürk Mantolu Madonna’nın Orhan Enes Kuzu besteledi; tüm klasik başyapıtlara zengin bir program sunacak. aşklarından alçaklıklarına her açıdan tüm çıplaklığıyla anla- taslakları, Almanya’dan Mustafa Seyit Sutüven’e yazdı- görsel tasarımlarsa Can Tiryaki’nin Yaklaşık 20 bölümde 180’e yakın filmin gösterileceği · Müzik tutkunları: Festivalin Musikişinas bölümün- tan Sabahattin Ali işte tam da bu yüzden Türk edebiyatının en ğı Mustafa’ya Mektup şiiri, Nahit Vedat Fıratlı ve Ayşe Sıt- klavyesinden çıktı. Farklı bir tiyatro festival, usta sinemacıların katılacağı ve ücretsiz olarak de de yine müzik tarihine damga vurmuş ikonik isimle- büyük yazarlarından biri. Bugün, yani ölümünden 70 yıl son- kı İlhan’a yazdığı mektuplar ve yakınlarının anıları ilk kez deneyimi istiyorsanız, AUT’u Haziran’a gerçekleştirilecek söyleşi ve atölye çalışmaları, festival rin çarpıcı hikâyelerini anlatan filmler karşımızda. İran ra, Sabahattin Ali hiç olmadığı kadar popüler. Eserleri yeniden sevenleriyle buluşuyor. Sergi 27 Nisan’a kadar Yapı Kredi kadar Beyoğlu Asmalı Sahne’de sohbetleri ve özel etkinliklerle 12 gün boyunca İstanbul’a asıllı ünlü sanatçı Shirin Neshat’ın yönettiği Looking for keşfediliyor, çoksatanlar listelerinde zirveye tırmanıyor, tiyat- Kültür Sanat Yayıncılık binasında ziyaret edilebilir. izleyebilirsiniz. sinema heyecanı yaşatacak. Oum Khultum, Türkiye’de Ümmü Gülsüm olarak tanıdı- ğımız, Arap müziğinin öncülerinden Mısırlı eşsiz şarkıcı- Ruhunuz Ve işte festivalin öne çıkanları: nın hayat hikâyesini, onun hakkında bir film çekmek iste- müziğe doyacak · Ödüllü yapımlar: Bu yıl Berlin Film Festivali’nde yen bir kadının hikâyesi üzerinden izliyor. Bir punk idolü n Baharı festivaller ve karnavallarla karşıla- yada her sene büyük bir coşkuyla kutlanan ünlü yönetmen Wes Anderson’a En İyi Yönetmen ve hem müzik hem moda dünyasında androjen bir ikon n İstanbul Müzik Festivali, bu yıl 23 Karnaval ve festival zamanı mak isteyenler için yurtiçindeki en gözde festi- Hindistan’a özgü HoliFest’i kutlayabilirsiniz. Ödülü’nü getiren, çocuklarla köpeklerin kahraman oldu- olarak parlayan Grace Jones da, sıra dışı belgeselleriy- Mayıs-12 Haziran tarihlerinde 46’ncı valleri derledik: Girne’de düzenlenen ve cumartesi gününüzü ğu, aksiyon, macera ve duygu dolu masalsı animasyon le dikkat çeken Sophie Fiennes’ın Grace Jones: Bloodlight kez müzikseverlerle buluşuyor. Nisanda tatile çıkacaksanız Alaçatı ile rengârenk bir bahar festivaline çevirecek bu Isle of Dogs ve yine Berlin’de Malgorzata Szumowska’nın and Bami filmiyle beyazperdeye yansıyor. Rock dünya- Aya İrini Müzesi’nden Kapalıçarşı Adana arasında kararsızlık yaşayabilirsiniz. organizasyon kapılarını 12 Mayıs 2018 Cumar- Gümüş Ayı-Büyük Jüri Ödülü kazanan son filmi Twarz sının 18 Grammy’li efsanevi gitaristi Eric Clapton ise, Lili ve Sirkeci Garı’na şehrin pek Adana Portakal Çiçeği Karnavalı 5-8 Nisan ara- tesi günü saat 12.00’da açacak ve gece geç sa- (Mug) dikkat çeken yapımlardan. Marcelo Martinessi’nin Fini Zanuck’un yönettiği, dünya prömiyerini Toronto Film çok tarihî ve kültürel mekânında sında yapılıyor. Portakal çiçeklerinin kokusu atlere kadar sizi her saat başı boyalara bulana- FIPRESCI Ödülü’ne layık görülen son filmi Las Herederas Festivali’nde yapan ve rock tarihine de nefis bir bakış gerçekleştirilecek konserlerde eşliğinde kentin renkli sokaklarındaki eğlence- cağınız bir eğlenceyle buluşturacak. ve Alexey German Jr.’ın Dovlatov’u da sinemaseverlerin atan Eric Clapton: A Life in 12 Bars ile karşımıza çıkıyor. Filarmonica della Scala, Amsterdam li ve coşkulu etkinliklere katılabileceğiniz fes- Haziranın en renkli eğlencesi ise heyecanla beklediği filmler arasında. Sinfonietta, İngiliz Oda Orkestrası, tivali kaçırmayın. Ama aklınız Ege’nin otlarına Kapadokya’nın ünlü Cappadox festivali. · Efsanelerin anısına: Dünya sinemasının en say- Franz Liszt Oda Orkestrası gibi gidiyorsa rotanızı Alaçatı’ya, 6-8 Nisan’da ya- Türkiye’nin her yıl heyecanla beklenen festi- · Dünya sinemalarından: Alman yönetmen Christi- gın yönetmenlerinden Ingmar Bergman, doğumunun dünyanın önde gelen orkestraları pılacak Alaçatı Ot Festivali’ne çevirebilir ve bu vallerinden biri haline gelen Cappadox bu yıl an Petzold’un günümüz göçmenlerine geçmişten bakan 100’üncü yılında özel bir bölümle anılıyor. Öncü yönet- ile dünyaca ünlü yıldızlar sahne güzeller güzeli yerde nefis bir lezzet turu ya- dördüncü kez düzenleniyor. 14-17 Haziran ta- filmi Transit, Philipp Jedicke’nin Grammy ödüllü besteci, menlerimizden Bilge Olgaç’ın 1987 yapımı başyapıtı alacak. Festival, Ücretsiz Hafta Sonu pabilirsiniz. rihleri arasında Kapadokya’nın büyülü atmos- piyano virtüözü Chilly Gonzalez’in nasıl bir pop yıldızına İpekçe’nin restore edilerek 30 yıl sonra yenilenmiş kop- Klasikleri Serisi’yle tüm İstanbulluları Mayısta gidilecek adres belli: Kıbrıs. Ma- ferinde müzik, çağdaş sanat, gastronomi ve dönüştüğünü anlattığı filmi Shut Up And Play The Piano, yası ise festival aracılığıyla beyazperdede izleyiciyle bulu- cumartesi sabahlarına keyifli bir yıs ayında çoktan yaz mevsimini kucaklayan açık hava deneyimleriyle Cappadox yine dop- Josephine Decker’ın delilikle dahilik arasındaki ince çiz- şuyor. İyi seyirler! başlangıç yapmaya davet ediyor. Kıbrıs’ta hem denize girip hem de tüm dün- dolu geçecek gibi görünüyor.

56 İSTASYON İSTASYON 57 TÜVTÜRK

BÜYÜMEYE Şırnak İstasyonu’na üst VE GELIŞMEYE düzey ziyaret DEVAM Türkiye’nin dört bir yanındaki istasyonlarıyla müşterilerine aynı kalitede hizmet vermeye devam eden TÜVTÜRK’ün Şırnak’taki Yurt genelinde yatırımlarını Merkez İstasyonu, 7 Şubat’ta Şırnak Valisi Mehmet Aktaş, Şır- sürdüren TÜVTÜRK’ün güneydoğu nak İl Emniyet Müdürü Ömer Uslusoy, İl Jandarma Komutanı illerimizden Hatay’ın Kırıkhan Albay Selçuk Yıldırım’ı ağırladı. Ziyaret sırasında Şırnak Merkez ilçesinde açacağı yeni istasyonun İstasyonu çalışanlarına ve konuklara TÜVTÜRK Bölge Müdü- temel atma töreni, 12 Ocak tarihinde rü Namık Volkan Akdemir eşlik etti. Vali Aktaş, istasyonda Hatay Kırıkhan Kaymakamı Mustafa yürütülen operasyonlarla ilgili istasyon çalışanla- Erkayıran, Hatay Kırıkhan Belediye Van Merkez rından detaylı bilgi aldı. Başkanı Ayhan Yavuz, Adana İçel Hatay A.Ş. Genel Müdürü Naci İstasyonu’na bakanlık Menteş, Adana İçel Hatay A.Ş. denetimi Genel Müdür Yardımcısı Erkan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının (UDHB) istas- Dinç, TÜVTÜRK İşletmeler yon denetimleri aralıksız devam ediyor. Bu kapsamda Van Mer- Yönetimi Müdürü Cem kez İstasyonu’nun Ek Kanal Denetimi de 4 Ocak tarihinde ba- Emlek ve TÜVTÜRK Bölge Müdürü Alkan Kolbaşı’nın katılımıyla gerçekleşti. şarıyla gerçekleştirildi. UDHB yetkilileri Ethem Haktanıyan ve Törenin ardından 18 Ocak tarihinde istasyon inşaatı, Ulaştırma Denizcilik Abdullah Yaylıoğlu’nun Van Merkez İstasyonu’nda açılacak ek ve Haberleşme Bakanlığı Yetkilileri Erdal Uzun ve Serdar Günaydın kanal açılışı öncesinde yaptığı denetimde, İş Ortağı Yöneti- tarafından ziyaret edildi. TÜVTÜRK yetkililerinin de katılımıyla cisi Fatih Şengül, Bölge Müdürü Namık Volkan Ak- gerçekleşen bu ziyarette bakanlık yetkilileri inşaat demir, tesis yönetimi yetkilileri Burak Er- hakkında bilgiler aldı ve incelemelerde bulundu. man ve Kadir Canpolat da hazır bulundu.

Erdemli İstasyonu’nda ek kanal göreve hazır ISO 9001 İÇ TÜVTÜRK, Mersin ilindeki araç sahiplerine daha iyi hizmet verebil- DENETÇI EĞITIMI mek amacıyla 23 Ocak’ta Erdemli Araç Muayene İstasyonu’nda yeni TAMAMLANDI bir kanalı faaliyete açtı. Müşteri memnuniyetinin sağlanması ve araç ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin şartlarını sağladıktan sahiplerinin ihtiyaçlarının karşılanması için sürekli yeni adımlar atan sonra, sistemin verimliliğini artırmak için iç denetimlerini TÜVTÜRK, bu yatırımla Erdemli istasyonundaki kanal sayısını ikiye sürdüren TÜVTÜRK, 21-22 Şubat tarihlerinde TÜV SÜD yükseltti. Ağır vasıta araçlar da dahil tüm araç tiplerine hizmet veren tarafından verilen ISO 9001 İç Denetçi Eğitimi’ni de başarıyla istasyon, yeni binek araç kanalıyla daha fazla araç muayenesi ger- tamamladı. TÜVTÜRK bünyesinden 13 Teknik Kalite ve çekleştirebilecek. TÜVTÜRK Mersin ilinde Merkez, Anamur, Mut, İSGÇ yöneticisinin katıldığı eğitimde katılımcılar denetim Silifke, Tarsus ve Erdemli olmak üzere altı sabit ve bir faaliyetleri hakkında hazırlama, yönetme ve gezici muayene istasyonuyla hizmet veriyor. izleme ile kalite yönetim sistemini yönetme D.O.S.T PROJESINDE konularında bilgilendirildi. ‘SÜREKLI TAKIP ADIMI’ Türkiye’deki araç muayene istasyonlarında organizasyonel gelişim faaliyetlerinin standardizasyonunu hedefleyen ve 16 Şubat 2017’de start verilen D.O.S.T projesinde çalışmalar büyük bir hızla devam ediyor. TÜVTÜRK Akademi ve İş Ortağı işbirliğinin ilerletilmesini, bu işbirliğinden doğacak sinerjiyle sürekli gelişimin desteklenmesini hedefleyen proje, dört adımdan oluşuyor. Projenin ‘Odaklı Eğitim’ adımında, Mülakat Teknikleri ve İç Eğitmen Gelişim Programlarına katılan tüm çalışanların eğitimleri tamamlandı. Aynı bakış açısıyla araç muayene teknisyeni işe alım sürecinde doğru kişinin, doğru zamanda, doğru adımlar izlenerek işe yerleştirilmesi için geliştirilen çalışmalar ve istasyondaki çalışanların teknik bilgi ve donanımı, kaliteli iş sonuçları ve verimliliklerinin artmasına yönelik istasyonlarda verilen eğitimlerin takibi için hazırlanan dokümanların kullanımına ise Şubat 2018 itibarıyla başlandı.

İSTASYON 59

ENGLISH SUMMARY

Dashing Witnesses of History Having preserved its external splendor as TOPKAPI PALACE well as internal excellence, Dolmabahçe hous- es the world’s largest in-palace ballroom. Since Topkapı Palace was seen insufficient by the dynasty, after its construction was completed Dolmabahçe palace began to take its place. It continued to serve as the Ottoman Empire’s center of governance until 1924. With the departure of the Ottoman dynasty from the country, the palace was left the public own- ership and from 1927 to 1949 it served as the office of presidency. The palace finally became Palaces dazzle with their perfect architecture, stories, guests, legends and secrets. ace’s external services. In the second courtyard, to Architect Şehabettin, the palace was com- a museum-palace in 1984. We are taking a closer look at the witnesses of Ottoman dynasty’s splendid history. namely Divan Square, there is Divan-ı Hü- pleted in 1475. However, it took years for the How to get there? Located in one of the most mayun, where imperial council was held and palace to take its final form. As no ruler visited central districts of İstanbul, Dolmabahçe Pal- next to it is the Treasury of Divan-ı Hümayun. Edirne since the arrival of Ahmed the Third ace is easy to reach with a 15-minute walk from Author: ZEYNEP YAYINOĞLU Right behind it is the Justice Tower, which in Istanbul in 1718 until 1768, the palace was either Taksim or Beşiktaş. Except for Mondays represented the fairness of the sultan. In the neglected and there were some damages. Af- and Thursdays it is open to visitors from 09:00 İSHAK PASHA PALACE, AĞRI shaped courtyard includes a portal, men’s area, TOPKAPI PALACE, İSTANBUL third courtyard, there is important places such ter the great earthquake of 1752 and the fire in to 16:00 everyday of the week. If you want to As one of the most important example of the mosque, commoners’ area, servants’ rooms Located in Sarayburnu, the tip of the histori- as Imperial Reception Hall, where the emper- 1776 a large part of the palace was left in ruins. take the complete tour including Selamlık, Ha- 18th century Ottoman architecture, İshak Pasha and Çolak Abdi Pasha Shrine. The fact that the cal İstanbul peninsula, Topkapı Palace is sit- or accepted statesmen, Fatih Kiosk and Has Even though, some parts of it were repaired rem, Glass Kiosk and the Clock Museum you Palace is considered to be the last great mon- mosques of the palace are built in the shaped uated in a 7000 square meter area and it has Room, as well as ward that belong the Roy- during the time of Mahmud the Second, after will need to pay 60 TL for entrance. ument of the Tulip Age. After Doğubayazıt’s of stars with broken cornices instead of the been home to various emperors from Mehmed al School built during the rules of Murat the Flag Officer Çolak Abdi Pasha started its traditional Ottoman domes is just one of the the Conqueror to Sultan Adbülmecid for 400 Second. Kiosks and hanging gardens that be- DOLMABAHÇE PALACE construction in 1685, the building was comp- interesting characteristic of this palace. Since years. It lost its title as the home of the ruler longed to the emperor are located in the fourth leted in its current condition by his son Çıldır the palace door, which was made of gold, was after the dynasty moved to Dolmabahçe Pal- courtyard. In this courtyard, there is Circumsi- Governor İshak Pasha in 1784. Even though stolen by the Russians during the Russian Rev- ace in the middle of the 19th century. Turned cion Hall, Baghdad and Revan Kiosks as well the building was influenced by many cultures olution of 1917, you can only catch a glimpse of into a museum in 1924, Topkapı Palace is the as the İftariye Pavilion. In the lower part of the during its 99 year-long construction, Ottoman, it in the Moscow Museum today. Having made first museum of Turkish Republic. Moreover, fourth courtyard, visitors will find Kara Musta- Persian and Seljuk influences can most promi- it into the Unesco’s Temporary Heritage List in thanks to more than 300,000 archival docu- fa Pasha Kiosk, Hekim Başı Tower. And on the nently be seen in its features. 2000, İshak Pasha Palace has also left its mark ments it houses, it is also one of the largest pal- lower level, it is possible to see Sofa Mosque, With a total area of 7600 square meters, on the history as the first palace to be equipped ace-museums in the world. Mecidiye Kiosk and Esvab Room. However the palace generally consists of two courtyards with the worlds first radiator system. Consisting of various architectural struc- it is believed that there used to be many more the Russian army used the palace as a military and various structures located in these court- How to get there? Situated in the Doğubayazıt tures surrounding four courtyards with inter- kiosks and pavilions that didn’t survive today camp during its occupation in 1829, Edirne BEYLERBEYİ PALACE, İSTANBUL yards. Some of the structures in the first court- district 171 kilometers from Van, it is possible secting gates, the palace offers the royal mint, besides the ones listed here. Palace was left with an even bigger damage. Beylerbeyi Palace’s construction began in yard which includes the portal, guard wards, to used the minibuses departing from Van. The Hagia Irene church, a bakery, hospital, a ware- As the most appealing part of the palace, How to get there? To visit Edirne Palace it is 1861 with the order of Sultan Adbülaziz. This fountain, dungeon and guest rooms is in ruins. palace is 5 kilometers from the center of Doğu- house for storing wood and a caners’ furnaces harem comes from the Arabic word which enough to take the buses that depart regularly structure was planned as the summerhouse Surrounded by walls on all sides, the square bayazıt district. in its first courtyard, which was used for pal- means “the sacred place where only a few peo- from the city center and go to Sarayiçi district. of Ottoman rulers and a guesthouse for fo- ple are allowed.” Referring to the place where Efforts are ongoing for the collective display of reign statesmen. The fact that head architect the emperor’s family lived, the main purpose of findings discovered in archeological digs so to- was Mr. Serkisi from the Balyan family who the harem was to educate the odalisque girls in day all the ruin can be seen outdoors. also designed the Dolmabahçe Palace is just a disciplined way and then to marry them off one of the common points these two palaces to aghas trained at Enderun School, thereby DOLMABAHÇE PALACE, İSTANBUL share. Western influences on this place can creating a state aristocracy. Built with the order of Sultan Abdülmecid, also be easily noticed. With its 24 rooms, 6 How to get there? It is possible to take the the 31st emperor of the Ottoman Empire be- halls, 1 hammam and 1 bathroom this palace Marmaray line to Sirkeci station and then tween the years of 1843 and 1856, Dolmabahçe opened its doors with a ceremony attended reach the Gülhane Park entrance by walking. Palace bears the signature of Garabet Balyan, by Abdülaziz which took place after the Fri- www.muze.gov.tr the most prominent architect of the time and day prayer in Beylerbeyi Mosque on April 12th his son Nikoğos. Even though the palace was 1865. The palace has three main gates. The one EDİRNE PALACE, EDİRNE drawn up according to the traditional Turkish looking towards Üsküdar opens to the Selam- Also know as Saray-ı Cedid-i Amire, Edirne house structure plan, it is generally seen as a lık area and the one looking towards Beykoz Sarayı is located near the Tundzha River, synthesis of traditional Ottoman architecture opens to the harem area. Merging Eastern and norh of Edirne. This structure is situated in a with a touch of Western approaches such as Western architectural approaches, the palaces 355.000 square meter area. Even though its Rococo, Baroque and Neoclassical. Since its Harem and Mabeyn parts display the charac- construction began in 1450, due to the death of construction coincided with the Ottoman Em- teristics of a Turkish house. Murat the Second its progress was stalled. And pire’s economical decay, the necessary budget How to get there? As the palace is located at the then during the reign of Mehmed the Con- was provided by loans from European banks to center of Beylerbeyi, it is easy to get there with İSHAK PASHA PALACE queror the construction was resumed. Thanks a large extent. public transportation from Üsküdar.

İSTASYON 63 ENGLISH SUMMARY

AND OTHERS

SAGALASSOS

MT. NEMRUT, Adıyaman As the third wonder to makes to UNESCO’s World Heritage List after city of İstanbul and Divriği Ulu Mosque and its Hospital, Mt. Nemrut offers a unique sight, especially during dawn and sunset thanks to the giant statues built by the order of the King of Commagene I. Antiochos to show his gratitude to the gods and his ancestors. PERGAMON, İzmir With a history that goes back to 7th century BC Pergamon was one of the most splendid settlement centers of the Hellenistic era. Also known as an alternative medicine center of the time, you can visit Pergamon’s famous Zeus Shrine in Bergama Museum in Berlin. ANİ

SAGALASSOS, Burdur SAGALASSOS As the best preserved ancient cities in the Mediterranean Region, Acknowledging the legend that claims that Anatolia is the cradle of civilizations, ancient cities sprinkled we have been hearing Sagalassos’s name more and more recently. Included in UNESCO’s World Heritage Temporary List in 2009, over these archaic lands are taking their visitors to an exciting journey to the history of humankind. the ancient city here is almost as magnificent as Ephesus. Author: TÜMAY YAZICI Built on the high slopes of Akdağ, the traces of settlement in Sagalassos go back to 4200 BC and its name dates from 4 BC when GÖBEKLİTEPE, Şanlıurfa Göbeklitepe was discovered during surface mission carried out in Great Alexander annexed the area. Its golden age happened – as cooperation with İstanbul University and Chicago University as a you can easily guess – under the rule of the Roman Empire. Be- KAUNOS, Muğla Göbeklitepe is one of those discoveries that changed history. Before part of Southeastern Anatolia Prehistory Studies Project in 1963. coming a part of the Roman Empire in 25 BC, Sagalassos devel- The best way to visit Kaunos is to board one of the boats departing it was unearthed, it was believed that religion and religious beliefs In 1995 a group of scientists under the leadership of German Ar- oped quickly and Emperor Hadrian turned it into the capital of from Dalyan. Passing through the channels of Dalyan, you are came after the hunter and gatherer societies. However, Göbeklitepe cheologist Professor Klaus Schmidt, who died in 2014, started a Pisidia. Today, when you enter the ancient city, the palatial city welcomed by the magnificent King tombs built in the rocks. After a disproved that notion completely: During the archeological digs, dig in the area and they found out that a number of round-shaped hall to your right, the great Roman hammam further to your left short climb through these tombs, you finally reach the ancient city. it was discovered that hunter societies produced the oldest known structures, thought to be residences were in fact religion-related and the giant statues of Roman emperors Hadiran and Marcus cult structures in the world. Göbeklitepe is 7700 years older than constructions. Considered among the first shrine of the world, Aurelius, which were unearthed in the hamman and which are dis- Stonehenge; it is more mysterious than the Pyramids; and it is these structures are between three to six meters tall and they are played in Burdur Museum, as well as the ornaments of Antoninler powerful enough to rewrite the entire history of the human race. surrounded with T-shaped columns carved with depictions of an- Fountain are some of the symbols of Sagalassos’s magnificent days. home to a number of cultures since the prehistoric times. With a Dated to be older than approximately 12 thousand years, imal and abstracts symbols. Archeologists interpret these columns How to get there population of over 10,000, Ani was the stately capital of the Bagrat as stylized depictions of human beings. According to this interpre- It is located in Burdur’s Ağlasun district, 35 kilometers from the Dynasty in 10th and 11th centuries. And as the entrance point to tation, hand and arm motifs found on the column at the heart of city center. Built on 1450 to 1700 meter-downhill, the ruins of this Anatolia from Caucasus on the Silk Road, it gain a significant the shrine play a significant role. Included in UNESCO’s World ancient city is spread out on a large area. economic power. Structures reflect the characteristic features of Heritage Temporary List since 2011, Göbeklitepe was opened its medieval town planning developed by Christians and Muslims new visitors center in February 2017 with the support of Doğuş ANİ, Kars throughout centuries. After Ani was ruled by Byzantines, Seljuks Group. In an age where humankind was yet completely unaware and Georgians, it continued to be an important intersection for of concepts like settlement and agriculture, how could structures With stone structures built by the Russians who occupied Kars in traders. But after the Mongolian occupation and an earthquake like this be designed? How did they carry and erect those columns? 1877 and stayed here for 40 years, wide paved roads or the man- in the 14th century, the city started to ‘fade away.’ All these questions await answers. And this is another good reason sions, hammams and the stone bridge left by the Ottomans, Kars How to get there to keep your eyes on Göbeklitepe. already has a very rich historical heritage. But perhaps the most Ani, where traces of Urartian civilization were discovered How to get there impressive part of this heritage is the Ani Ruins, situated in Merkez during archeological digs and where the first Zoroaster shrine Göbeklitepe is about 15 kilometers northeast of the city center of district, right on the border of Turkey and Armenia. was built in Anatolia, is adjacent to Ocaklı village, located 44 GÖBEKLİTEPE Şanlıurfa. It is close to Örencik Village. Included in UNESCO’s World Heritage list in 2016, Ani was kilometers east of Kars.

64 İSTASYON İSTASYON 65 ENGLISH SUMMARY

TÜVTÜRK news İlhamımızı dünyadan, gücümüzü analitik düşünceden, çeşitlilikten ve mantıksal yapıdan alıyoruz!

Strateji Web Tasarımı Yazılım Geliştirme Sosyal Medya

TOP OFFICALS VISIT TO and TÜVTÜRK Regional Manager Alkan Kolbaşı. After yılından beri tam entegre dijital the groundbreaking ceremony, the construction site was 2000 ŞIRNAK STATION visited by Erdal Uzun and Serdar Günaydın, officials of pazarlama hizmetleri. the Ministry of Transport, Maritime Affairs and Com- TÜVTÜRK’s Central Station in Şırnak welcomed Şırnak munications on January 18th. With the participation of geniş kadro. Governor Mehmet Aktaş, Şırnak Province Police Com- TÜVTÜRK officials, during this visit the ministry officials missioner Ömer Ulusoy and Şırnak Province Gendarme were informed about the construction and they also made 80 kişilik çalışmanın Commander Colonel Selçuk Yıldırım. Durnig their visit, various inspections. TÜVTÜRK Regional Manager Namık Volkan Akdemir accompanied the guests of Şırnak Central Station. Gover- nor Aktaş was informed about the details of the opera- 100+ markayla tions carried out at the station by the employees. dijital deneyimi. CONTINUED GROWTH AND IMPROVEMENT

Dünya çapında sayısız ödül: 2014, 2013 and 2012 Fast 50 Increasing its investments throughout the country, and EMEA Fast 500 winner TÜVTÜRK’s groundbreaking ceremony for its soon- to-be launched new station in Hatay’s Kırıkhan district was done on January 12th. The ceremony was attended by Hatay Kırıkhan District Governor Mustafa Er- kayıran, Hatay Kırıkhan Mayor Ayhan Yavuz, Adana İçel Hatay A.Ş. General Manager Naci Menteş, Adana Teknolojinin gücü ile muhteşem dijital deneyimler yaratmayı seviyoruz. İçel Hatay A.Ş. Assistant General Manager Erkan Dinç, TÜVTÜRK Business Operations Manager Cem Emlek

66 İSTASYON www.pixelplus.net 0 212 283 00 99 /PIXELPLUS