AKDENİZ HAVZASI VE AFRİKA MEDENİYETLERİ DERGİSİ (AKAF) Cilt 2 / Sayı 1 / 2020 YAZ
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
AKDENİZ HAVZASI VE AFRİKA MEDENİYETLERİ DERGİSİ (AKAF) Cilt 2 / Sayı 1 / 2020 YAZ • Heba ABU-SALİH Ürdün’deki Doğum Adetleri Üzerine Bir Karşılaştırma (Amman-Samsun Örneği) • Victor MOININA Has the African Education System Ignored African Knowledge? What Re- commendations Do You Have For Its Inclusion? • Öğr. Gör. Hatice DELİBAŞ Transatlantik Köle Ticaretine Dair Bir Analiz • R. A. Lukman QUADRI One Belt One Road: Should Nigeria Sieve the Chinese Benevolence, or Ac- cept It As a Free Lunch? • Arş. Gör. Güngör LEVENT MENTEŞE Kara Vebanın Batı ve Doğu Toplumlarına Etkisi • Raushan MUKHTARKHANOVA Kazak Türklerinde (Zhambyl Yöresi) Doğum Adetleri • Arş. Gör. Hilal ARSLAN Gassân Kenefânî’nin Es-Silâhu’l-Muharrem Adlı Kısa Hikâyesinin Edebi Me- tin İnceleme Kriterleri Bağlamında Değerlendirilmesi • Arş. Gör. Çile MADEN KALKAN Çinli Seyyah Zheng He(郑和)’nın Seyahatleri Üzerine Bir İnceleme • Prof. Dr. Saadeldin A. IDRIS & Dr. Abdalla A. Elamin Short Communication Kitap Tanıtımları • Arş. Gör. Mehmet KÖLE Doç. Dr. Pascal Boniface, Herkes İçin Jeopolitik, Erdem Yayınları, İstanbul, 2018. • Öğr. Gör. Ercan DEMİRCİ Aimé Cesaire, Sömürgecilik Üzerine Söylev, Doğu Kütüphanesi, İstanbul 2005. Haberler Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Merkezi 2019-2020 , • Sahibi Yayın Kurulu Üyeleri Owner Editorial Board AHBV Üniversitesi adına / In the name of AHBV University Doç. Dr. Ayşe Fatma EROL Prof. Dr. Yusuf TEKİN (AHBV Üniversitesi) • Kurucu Editör Doç. Dr. Evren Göçer Founding Editor (AHBV Üniversitesi) Prof. Dr. Suna TİMUR AĞILDERE Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL (AHBV Üniversitesi) • Yazı İşleri Müdürü Directorate of Editorial Affairs Prof. Dr. Güljanat KURMANGALİYEVA ERCALİSUN Öğr. Gör. Dr. Murat DELİBAŞ (AHBV Üniversitesi) • Editör Yardımcıları Dr. Kemal ŞAMLIOĞLU Editorial Assistants (AHBV Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Esra ULUŞAHİN Prof. Dr. M. Fatih KİRİŞÇİOĞLU Doç. Dr. Murat DEMİR (AHBV Üniversitesi) Doç. Dr. Murat ÖZCAN Doç. Dr. Muammer SARIKAYA • İngilizce Editörleri (AHBV Üniversitesi) English Manuscripts Editor Dr. Öğr. Üyesi Nesrin TEKİN Dr. Öğr. Üyesi Aydan IRGATOĞLU (AHBV Üniversitesi) • Düzenleme Prof. Dr. Nurşen ÖZKUL FINDIK Technical Editors (AHBV Üniversitesi) Arş. Gör. Arife ERAY Prof. Dr. Orhan KURTOĞLU Arş. Gör. Çile Maden (AHBV Üniversitesi) Arş. Gör. Dilara EMİROĞLU Arş. Gör. Mehmet KÖLE Dr. Ömer Faruk YELKENCİ (AHBV Üniversitesi) • Haberleşme Communication Prof. Dr. Rabia SARIKAYA (Gazi Üniversitesi) [email protected] Prof. Dr. Suna TİMUR AĞILDERE (AHBV Üniversitesi) Doç. Dr. Semih AKTEKİN (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi) Prof. Dr. Yavuz KARTALLIOĞLU (AHBV Üniversitesi) AHBV Üniversitesi, Emniyet Mah. Abant 1. Cad. Toki Blok- ları No: 10/2E 10. Kat Yenimahalle/ANKARA 0312 546 06 00/01 Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi uluslararası, bilimsel ve hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı (Haziran / Aralık) yayımlanır. Yayın Tarihi 30 Haziran 2020 • Danışma Kurulu Üyeleri Advisory Board Prof. Dr. Ahmed SKOUNTI Doç.Dr. Frédéric HITZEL (Institut National des Sciences de l’Archéologie et (EHESS Üniversitesi, Fransa) du Patrimoine, Maroc ) Prof. Dr. Foued LAROUSSI Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU (Rouen Üniversitesi, Fransa) (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Gül TUNCER Büyükelçi Ahmet Rıza DEMİRER (AHBV Üniversitesi) (T.C. Dışişleri Bakanlığı) Büyükelçi Doç Dr. İrfan NEZİROĞLU Dr. Ali BOUJDIDI (T.C. Dışışleri Bakanlığı) (Gabès Üniversitesi, Tunus) Prof.Dr. M. Öcal OĞUZ Doç. Dr. Atakan AKÇAY (AHBV Üniversitesi) (AHBV Üniversitesi) Prof.Dr. Mehmet Ali AKINCI Doç. Dr. Bülent İŞLER (Rouen Üniversitesi, Fransa) (AHBV Üniversitesi) Doç. Dr. Merih EREK Dr. Öğr. Üyesi Demet ÖRNEK (AHBV Üniversitesi) (AHBV Üniversitesi) Prof.Dr. Muhammet HEKİMOĞLU Büyükelçi Deniz ÇAKAR (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi) (T.C. Dışişleri Bakanlığı) Prof. Dr. Musa YILDIZ Prof. Dr. Enver ARPA (Gazi Üniversitesi) (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi) Dr. Öğr. Üyesi Mürsel BAYRAM Prof. Dr. Erdal AKSOY (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi) (AHBV Üniversitesi) Prof. Dr. Naciye YILDIZ Dr. Erkan KARAGÖZ (AHBV Üniversitesi) (Cezayir II Üniversitesi, Cezayir) Prof. Dr. Nahide BOZKURT Prof. Dr. Esma REYHAN (Ankara Üniversitesi) (AHBV Üniversitesi) Prof. Dr. Nevin GÜNGÖR ERGAN Prof. Dr. Fatma Ahsen TURAN (Hacettepe Üniversitesi) (AHBV Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman Yücel ŞENYURT (AHBV Üniversitesi) İÇİNDEKİLER / CONTENTS Sayfa Prof. Dr. Suna Timur AĞILDERE TAKDİM 7 EDITORIAL 8 Heba ABU-SALİH Ürdün’deki Doğum Adetleri Üzerine Bir Karşı- laştırma (Amman-Samsun Örneği) A Comparıson Of The Birth Traditions in Jor- dan (Example Of Amman-Samsun) 10-22 Victor MOININA Has the African Education System Ignored African Knowledge? What Recommendations Do You Have For Its Inclusion? 23-32 Öğr. Gör. Hatice DELİBAŞ Transatlantik Köle Ticaretine Dair Bir Analiz (Gorée ve Saint Louis Köle Ticareti) An Analysis of Transatlantıc Slave Trade (Gorée and Saint Louis Slave Trade) 33-43 R. A. Lukman QUADRI One Belt One Road: Should Nigeria Sieve the Chinese Benevolence, or Accept It As a Free Lunch? 44-78 Arş. Gör. Güngör Kara Vebanın Batı ve Doğu Toplumlarına Et- LEVENT MENTEŞE kisi The Effects Of Plague On West And East Socıeties 79-88 Raushan MUKHTARKHANOVA Kazak Türklerinde Doğum Adetleri Birth Tradition in Kazakhs (Zhambyl Region) 89-95 Arş. Gör. Hilal ARSLAN Gassân Kenefânî’nin Es-Silâhu’l-Muharrem Adlı Kısa Hikâyesinin Edebi Metin İnceleme Kriterleri Bağlamında Değerlendirilmesi Analysing Gassân Kenefânî’s Short Story Es-Silâhu’l-Muharrem Based On The Literary Text Analysis Criteria 96-102 Arş. Gör. Çile MADEN KALKAN Çinli Seyyah Zheng He(郑和)’nın Seyahatleri Üzerine Bir İnceleme A Review of the Voyages of Chinese Trave- ler Zheng He (郑和) 103-111 Prof. Dr. Saadeldin A. IDRIS & Short Communication Dr. Abdalla A. Elamin 112-120 Yayın Tanıtımı Book Review Arş. Gör. Mehmet Köle Doç. Dr. Pascal BONIFACE, Herkes İçin Jeopolitik, Erdem Yayınları, İstanbul, 2018 121 Öğr. Gör. Ercan DEMİRCİ Aimé CÉSAİRE, Sömürgecilik Üzerine Söy- lev, Doğu Kütüphanesi, İstanbul 2005. 122 Haberler News Arş. Gör. Dilara EMİROĞLU Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri 123-125 TAKDİM / EDİTÖRDEN Değerli okurlarımız, Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınına karşı aralıksız olarak mücadele verildiği olağanüstü günlerden geçmemize rağmen, Türkiye, Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya’dan araştırmacıların Akdeniz Havzası ve Afrika kültürlerine ilişkin kıymetli çalışmaları ile katkı sağladıkları 2. sayımız ile huzurlarınızda olmanın memnuniyetini yaşıyoruz. Bu bağlamda, bu sayımızda Afrika ile Çin’in tarihî ve sosyokültürel ilişkilerini irdeleyen iki araştırma ma- kalesi ile birlikte, Afrika eğitim sisteminde kadim Afrika geleneksel ilminin yerini, Amman ve Samsun illeri doğum âdetlerinin karşılaştırmalı incelemesi ile yine halkbilimi alanında Kazak Türklerinde doğum âdet- lerinin incelenmesini, Transatlantik köle ticaretinde Gorée Adası’nın önemini, kara vebanın Batı ve Doğu toplumlarına etkisi ile Filistin edebiyatının önde gelen yazarlarından Gassân Kenefânî’nin öykülerinin edebî analizini konu alan sekiz araştırma makalesinin yanı sıra bir ülke tanıtımı ile iki kitap tanıtımı yer almaktadır. Öte yandan, geçen ay 22 Mayıs’ta hayata gözlerini yuman Batı Sahraltı sözlü geleneğinin dünya ça- pındaki temsilcisi, kora üstadı büyük sanatçı Mory Kanté’nin vefatı nedeniyle Afrika sözlü kültürü yasa büründü. Hiç kuşkusuz ki Kanté’nin vefatını en iyi tanımlayabilecek ifade; “Afrika’nın Bilge Adamı” Malili edebiyatçı ve etnolog Amadou Hampâté Bâ’nın (1900-1991) zengin Afrika atasözü envanterine kazandırdığı “Afri- ka'da yaşlı bir adam öldüğünde, bir kütüphane yanmış demektir.” ünlü özdeyişidir. Mory Kanté 29 Mart 1950’de Gine'nin güneyinde, Kissoudougou yakınlarındaki küçük bir köyde Gine’nin meşhur Kanté griyo1 ailesinin bir ferdi olarak doğdu. Babası Gineli Hacı Jele Fodé Kanté annesi ise Malili griyoların manevi lideri Jele Mory Kamissoko'nun kızı, Fatıma Kamissoko’dur. Şüphesiz ki annesi ve babasının yanı sıra, çocukluğunu ve gençlik yıllarını Bamako’da yanında geçirdiği, kendisi de Mali Müziği Ulusal Topluluğu’nun ünlü bir griyosu olan teyzesi Maman Ba Kamissoko’nun, Mory Kanté’nin Batı Sahraaltı Afrika ezgilerini dünya çapında bu denli sevdirmesinde emeği büyüktür. 1971'de profesyonel müzik hayatına kendisini tüm Batı Sahraltı’ya tanıtacak ünlü Bamoko Rail Band orkestrasında adım atar, bu yıllarda üstadı olduğu kora (arp çalgısına yakın tınısı olan 21 telli çalgı) eşliğinde şarkılarını seslendirir, 1976 yılına geldiğinde ise Nijerya’da “Altın Ses” ödülünü alır. 1978, Afrika’nın en gözde müzik merkezlerinden biri olan Fildişi Sahili’nin en kozmopolit şehri Abidjan’a yerleşir ve bir yandan üvey kardeşi Musa Diavara ile birlikte gözde lokallerde sahne alırken, diğer yan- dan da geleneksel Batı Sahraltı halk müziğini çok sesli Batı müziği ile harmanlar. Söz konusu eşsiz müzik harmanı, 1981’de Los Angeles’de kaydettiği Courougnégné albümünde kendini gösterir ve tüm Afrika kıtasında satış rekorları kırar. Mory Kanté’nin tüm dünyada tanınmasını sağlayacak Yéké Yéké şarkısı, 1987 yılına gelindiğinde tüm müzik sıralamalarında birinci sırada yer alacak ve yirminin üzerinde dile çevrilecektir. 2001’de Birleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisi olarak atanan Mory Kanté’nin örnek gösterilen sanatçı kişiliği- nin yanı sıra, Afrika Kıtası’nda özellikle yoksulluk, ırkçılık ve eğitim sorunlarına ilişkin toplumsal sorum- luluk faaliyetlerinde hep ön sıralarda yer aldı. Öyle ki 1995’lerde anavatanı Gine’nin başkenti Konakri’de gençlere yönelik Afrika’nın en kapsamlı müzik