DOCSLIB.ORG

Katarzyna Sawicka-Mierzyńska Poruszyć Miejsce Obraz Białegostoku W Twórczości Sokrata Janowicza I Ignacego Karpowicza

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Katarzyna Sawicka-Mierzyńska Poruszyć Miejsce Obraz Białegostoku W Twórczości Sokrata Janowicza I Ignacego Karpowicza KATARZYNA SAWICKA-MIERZYńSKA PORUSZYć MIEJSCE OBRAZ BIAłEGOSTOKU W TWÓRCZośCI SOKRATA JANOWICZA I IGNACEGO KARPOWICZA dwa PORUSZYć mIEJSCE Martusi Zespół Badań Regionalnych Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu Wydział Filologiczny Uniwersytet w Białymstoku Biała Seria prezentuje książki nauko‑ wyobrażali sobie Podlasie na podstawie we, poświęcone literaturze i kulturze cudzych przekazów. regionu podlaskiego oraz krain sąsiedz‑ W myśl praw optyki biel należy do naj‑ kich. Nazwa serii nawiązuje do często bardziej subiektywnie postrzeganych występujących na Podlasiu toponimów barw, ma wiele odcieni, a światło białe i hydronimów, np.: Białystok, Białowieża, tworzy mieszanina kolorów. Seria stwa‑ rzeka Biała. Wskazuje też na Białorusinów rza możliwość rozpoznawania pełnego współtworzących specyfikę naszego spektrum tożsamościowej bieli Podlasia: regionu. W przekazach kulturowych biel rozważania literackich i kulturowych jego była – i jest nadal – wykorzystywana topografii, oświetlania ich genezy, moni‑ do konstruowania tożsamości północ‑ torowania recepcji – zwłaszcza z biało‑ no‑wschodniej części Europy, np. jako stockiej perspektywy. Sprzyja krytyczne‑ „białej plamy”, „krainy białych niedź‑ mu współtworzeniu (obrazu) tych miejsc wiedzi”, „ziemi nieznanej” (terra incogni- i „ratowniczemu” zaangażowaniu na lo‑ ta), przyjaznej Zachodowi części Rusi kalnym gruncie. Biała Seria wpisuje się (Alba Russia) lub przeciwnie: matecznika w zainicjowane w XXI wieku i prowadzo‑ polskiego szowinizmu i rasizmu (white ne w wielu polskich ośrodkach akademic‑ power). Zazwyczaj były to identyfikacje kich badania regionalistyczne, określane nadawane z zewnątrz, przez tych, którzy mianem „nowego regionalizmu”. Zespół redakcyjny Biała Seria: Danuta Zawadzka – PRZEWODNICZąCA TOm pILOTAżOWY: Sokrat Janowicz – pisarz Elżbieta Dąbrowicz transgraniczny (2014) Marcin Lul TOm I: Podlasie – od „terra incognita” Katarzyna Sawicka‑Mierzyńska do „white power”. Szkice z nowego regiona- lizmu literackiego Rada redakcyjna TOm II: Katarzyna Sawicka‑Mierzyńska, Krzysztof Czyżewski Poruszyć miejsce. Obraz Białegostoku (FUNDACJA POGRANICZE) w twórczości Sokrata Janowicza i Ignacego Elżbieta Konończuk Karpowicza (UNIWERSYTEt w BIAłYMSTOKU) TOm III: Białostockie „Kontrasty”: historia – Małgorzata Mikołajczak przekaz – recepcja (UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI) Elżbieta Rybicka (UNIWERSYTET JAGIELLOńSKI) Joanna Szydłowska (UNIWERSYTET WARMińSKO‑MAZURSKI) KATARZYNA SAWICKA‑MIERZYńskA PORUSZYć MIEJSCE OBRAZ BIAłEGOSTOKU w tWÓRCZOśCI SOKRATA JANOWICZA i IGNACEGO KARPOWICZA Białystok 2018 RECENZENCI prof. dr hab. Elżbieta Dutka prof. UwB dr hab. Elżbieta Konończuk PROJEKT OKłADKI, OPRACOWANIE GRAFICZNE Andrzej Zawadzki REDAKCJA I KOREKTA Anna Szerszunowicz REDAKCJA TECHNICZNA I SKłAD Andrzej Zawadzki TłUMACZENIE STRESZCZENIA Krzysztof Puławski © Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2018 © Copyright by Katarzyna Sawicka-Mierzyńska, Białystok 2018 Wydanie książki sfinansowane ze środków Wydziału Filologicznego ZLOiR Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu ISBN 978-83-86064-61-8 DrUK Wydawnictwo Prymat ul. Kolejowa 19, 15-701 Białystok tel. 602 766 304 e-mail:[email protected], www.prymat.biasoft.net Spis treści Od autorki 7 Wykaz skrótów 8 I. WPROWADZENIE 9 1. Dlaczego Sokrat Janowicz i Ignacy Karpowicz? 14 2. Trzy pokolenia 19 3. Kilka słów o metodzie. Zakres badanego materiału 22 4. Aktywność kulturalna Białorusinów w Białymstoku. Chronologia 30 5. Korytarz – jeden nie znaczy wspólny. Kilka słów o stosunkach polsko‑białoruskich 38 6. Kim jest badaczka regionalistka? 45 II. „SIANO Na aSFALCIE” – BIAłYSTOK W tWÓRCZOśCI SOKRATA JANOwiCZA 51 1. Krynki – „stamtąd się szło” 53 2. Migracja. W poszukiwaniu mitu założycielskiego Podlasia 68 3. Białystok Sokrata Janowicza – deklaracje 78 4. Centrum i peryferie 93 5. Pałac – nieobecny omfalos 99 6. Miejski spektakl 109 7. Miejskie obrzeża i wiejski parergon 138 8. Białystok i kobiecość 156 9. Wstyd i „pejzaż z sekretem” 168 III. MIASTO BE, CZYLI Fuj – BIAłYSTOk w tWÓRCZOśCI IGNACEGO KArpOWICZA 179 1. „Autobiografizm... nic z tym się nie da zrobić” 181 2. Przesunięta recepcja 188 3. Fałdy i zagniecenia – mapa literacka twórczości Karpowicza 198 4. Nomadyzm i „linia powrotu” 202 5. Królowe Stojło – początek „na końcu niczego” 209 6. Prowincja jest kobietą 226 7. Kilka koniecznych dopowiedzeń 238 8. „Wiele jest miejsc, w których nie chciałbym być” 254 9. Gesty – ganek z widokiem na przeszłość 283 10. Okopy Świętej Trójcy/Miasto jak miasto (Balladyny i romanse, Miłość) 308 11. Karpowicz w Warszawie 331 IV. ZAKOńCZENIE 351 1. Czy istnieje literatura podlaska? 355 2. Regionalna, czyli światowa? 367 Bibliografia tekstów Sokrata Janowicza wykorzystanych w książce 373 Bibliografia tekstów Ignacego Karpowicza wykorzystanych w książce 374 Bibliografia artykułów prasowych i kontekstów literackich 376 Bibliografia literatury przedmiotu 377 Nota bibliograficzna 389 Summary 391 Indeks osób 395 Ta książka nie powstałaby, gdyby nie wsparcie i życzliwość wielu osób. Szczególne podziękowania należą się obu jej Recenzentkom, prof. Elżbiecie Dutce z Uniwersytetu Śląskiego i prof. Elżbiecie Konończuk z Uniwersytetu w Białymstoku. Dziękuję im za wnikliwą lekturę, wyrozumiałość i cierpliwość oraz szereg uwag, które pomogły mi w nadaniu rozprawie ostatecznego kształtu. Dziękuję Współpracownikom z Zakładu Literatury Oświecenia i Romantyzmu oraz Zespołu Badań Regionalnych UwB: Elżbiecie Dąbrowicz, Marcinowi Lulowi i Danucie Zawadzkiej, za dodawanie otuchy, stworzenie mi dogodnej przestrzeni do pracy, przyjaźń i liczne intelektualne inspiracje. Danucie Zawadzkiej jestem też wdzięczna za zainspirowanie mnie wiele lat temu do zaangażowania się w badania nad regionem i patronowanie, już od czasów studenckich, memu naukowemu (i nie tylko) rozwojowi. Dziękuję Annie Szerszunowicz za jej troskę – więcej niż profesjonalną – o językową formę książki. Dziękuję Ignacemu Karpowiczowi – za wszystko. Dziękuję też moim ukochanym: Marcie i Pawłowi, za wyrozumiałość i asystowanie mi we wzlotach, a zwłaszcza upadkach, pracy twórczej. Wykaz skrótów użytych w książce: B I. Karpowicz, Balladyny i romanse, Kraków 2010. BAS Białoruskie Zrzeszenie Studentów BKS Białoruski Komitet Społeczny BSL Białoruskie Stowarzyszenie Literackie BTSK Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne C I. Karpowicz, Cud, Kraków 2013. G I. Karpowicz, Gesty, Warszawa 2008. M I. Karpowicz, Miłość, Kraków 2017. N I. Karpowicz, Niehalo, Kraków 2013. NKC I. Karpowicz, Nowy kwiat cesarza (i pszczoły), Warszawa 2007. S I. Karpowicz, Sońka, Kraków 2014. Wprowadzenie 2016 roku Przemysław Czapliński „poruszył” mapą literatury polskiej, przesuwając oś jej orientacji wobec świata z poziomej na pionową, czyli z linii wschód-zachód na linię północ-po- łudnie. We wstępie do swoich rozważań badacz konstatuje, Wże literatura: Nie zawierza (…) oczywistościom, lecz je kwestionuje. Wciąga czytelników w doświadczenie kryzysu orientacji, a ustalając nowe współrzędne i wprawia- jąc w ruch środkowoeuropejską mapę, zmusza naszą geograficzną wyobraźnię do wysiłku. (…) Przyznaję zatem literaturze prawo do uprawiania swoistej geografii czynnościowej – geografii wytwarzającej, a nie odtwarzającej mapę. Traktuję literaturę jako laboratorium geografii wyobrażonej – jako miejsce kwestionowania i ustanawiania powiązań1. Wychodząc z tego samego założenia: o ogromnym potencjale literatury w zakresie wytwarzania wyobrażeniowych map, a także roli badaczy w ich odczytywaniu i interpretacji, postaram się w tej książce „poruszyć” jednym z obszarów, by nie rzec – zakątków – na literackiej mapie Polski, czyli Białym- stokiem i Podlasiem, poprzez interpretację ich obrazu w twórczości Sokrata Janowicza i Ignacego Karpowicza. Użyta w tytule fraza „poruszyć miejsce” ma kilka konotacji. Po pierwsze, chodzi o samo „poruszenie” tematu literac- kich topografii Białegostoku, słabo reprezentowanego we współczesnych ba- daniach literaturoznawczych. Zajmują się nim przede wszystkim badacze regionaliści, a właściwie badaczki regionalistki, związane z Uniwersytetem w Białymstoku. Po drugie, chcę to miejsce nieco „poruszyć”, czyli przesu- nąć, na mapie polskiej literatury, a także na mapie jej recepcji, między inny- mi przywracając rangę znaczeniu auto/bio/geo/graficznego doświadczenia regionu w prozie Ignacego Karpowicza. W efekcie okaże się, iż Podlasie i Bia- łystok bynajmniej nie należą do obszarów słabo zagospodarowanych sym- bolicznie. Interpretacja twórczości Sokrata Janowicza, pisarza białoruskiego, który całe życie spędził na Podlasiu, pozwala też na wprowadzenie pewnego 1 P. Czapliński, Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno‑kulturowa polskiej litera‑ tury przełomu XX i XXI wieku, Kraków 2016, s. 8–9. 11 I. Wprowadzenie „poruszenia” w myśleniu o tym, czym jest literatura polska, i na postawienie pytań o jej związki z etnicznością. Po trzecie, dotykam w tej książce wielu kwestii drażliwych, bolesnych, czasem – kontrowersyjnych, na przykład kie- dy analizuję polsko-białoruskie relacje. Mam świadomość, że mogę tym wy- wołać „poruszenie” wśród potencjalnych czytelników. Używając sformułowania „poruszyć miejsce” nie mogę nie odnieść się do kategorii „miejsca poruszonego”, wyróżnionej przez Małgorzatę Czer- mińską, obok „miejsca stałego”, jako jeden z rodzajów „miejsca autobiogra- ficznego”: Stałe ma charakter miejsca danego, w jakimś sensie odziedziczonego, zaś z poruszonym wiąże się wyjście w świat, ruch w drodze i ewentualne dojście do jakiegoś innego punktu, w którym następuje zatrzymanie. Jest to sytuacja tego, co wybrane, nabyte lub
Load more

Recommended publications
  • Evolution of the Belarusian National Movement in The
    EVOLUTION OF THE BELARUSIAN NATIONAL MOVEMENT IN THE PAGES OF PERIODICALS (1914-1917) By Aliaksandr Bystryk Submitted to Central European University Nationalism Studies Program In partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of Arts Advisor: Professor Maria Kovacs Secondary advisor: Professor Alexei Miller CEU eTD Collection Budapest, Hungary 2013 Abstract Belarusian national movement is usually characterised by its relative weakness delayed emergence and development. Being the weakest movement in the region, before the WWI, the activists of this movement mostly engaged in cultural and educational activities. However at the end of First World War Belarusian national elite actively engaged in political struggles happening in the territories of Western frontier of the Russian empire. Thus the aim of the thesis is to explain how the events and processes caused by WWI influenced the national movement. In order to accomplish this goal this thesis provides discourse and content analysis of three editions published by the Belarusian national activists: Nasha Niva (Our Field), Biełarus (The Belarusian) and Homan (The Clamour). The main findings of this paper suggest that the anticipation of dramatic social and political changes brought by the war urged national elite to foster national mobilisation through development of various organisations and structures directed to improve social cohesion within Belarusian population. Another important effect of the war was that a part of Belarusian national elite formulated certain ideas and narratives influenced by conditions of Ober-Ost which later became an integral part of Belarusian national ideology. CEU eTD Collection i Table of Contents Introduction ........................................................................................................................................... 1 Chapter 1. Between krajowość and West-Russianism: The Development of the Belarusian National Movement Prior to WWI .....................................................................................................
    [Show full text]
  • Number 120 the Western Borderlands of The
    NUMBER 120 THE WESTERN BORDERLANDS OF THE RUSSIAN EMPIRE, 1710-1870 Edward Thaden Colloquium Paper presented June 30, 1980, at Kennan Institute for Advanced Russian Studies The Wilson Center THE WESTERN BORDERLANDS OF THE RUSSIAN EMPIRE, 1710-1870 I The Podolian cycle of Wlodzimierz Odojewski chronicles the futile efforts of two young noblemen in the extreme southeastern corner of interwar Poland to fight during 1943-44 for what they thought was the Polish cause. A P~lish trilogy on this theme, published in 1962, 1964, and 1973, reminds us of the fascination the borderlands, or kresy, have had for Poles and of the domination they and other non-native elites and rulers once exercised over a vast region stretching from the Gulf of Bothnia in the north to the Dniester River in the south and from the Baltic Sea in the west to the Dnieper in the east. Great Russians, Poles, Germans, and Swedes competed for the control of this area since the thirteenth century. In it the major religions of Europe--Roman Catholicism, Eastern Orthodoxy, and Protestantism--clashed. Its indigenous population consisted of Estonian, Finnish, Latvian, Lithuanian, Belorussian, Polish, and Ukrainian peasants, who were generally serfs or at least economically dependent on landowners alien to them in language and culture. Only in certain areas of Finland and P·oland did the peasants speak the language of the local nobility. Between 1710 and 1815 the Russian Empire annexed western borderlands that, in 1815, accounted for about one-fifth of the land area of European Russia exclusive of the Caucasus. From the very beginning Russian rulers and their officials wanted to bring this area closer to the rest of the empire, and under Catherine II and, again, under Nicholas I a concerted effort was made to introduce Russian laws, institutions, and language.
    [Show full text]
  • International Reports 2/2020
    KONRAD-ADENAUER-STIFTUNG 2|2020 INTERNATIONAL REPORTS Nationalism Nationalism Between Identity Formation, Marginalisation, and INTERNATIONAL REPORTS 2|2020 REPORTS INTERNATIONAL Isolation INTERNATIONAL REPORTS 2 | 2020 Editorial Dear Readers, “It is very important to us that together we find a strong response to the coronavirus. It knows no borders, it knows no nationalities.” These are the words of Ursula von der Leyen, President of the European Commission, with regard to the coronavirus crisis. The outbreak of COVID-19 and the subsequent sustained pandemic have created a new level of global emergency in early 2020. This includes the closure of borders and introduction of border controls within the European Union. Narratives of threat and crisis can play into the hands of populists, as has been the case during the coronavirus pandemic. Political actors, who assert that belonging to a nation or state is based on descent, seek to exploit such situations to rationalise their policies of exclusion and isolationism. Of course, nationalism can also come in other guises. The idea of national unity within a society can, in principle, serve as a cohesive element that creates identity in a positive sense. However, particularly for democracies, nationalists and populists who exaggerate the idea of national unity pose a real challenge. They follow a familiar pattern by looking for scapegoats and spouting supposedly simple solutions. Over recent years, many parts of Europe have also seen the rise of right-wing, populist, and Eurosceptic parties. These parties have their differences, particularly as regards their stance towards the EU, but they have been gradually gaining seats in national parliaments and the Euro- pean Parliament.
    [Show full text]
  • The Reconstruction of Nations
    The Reconstruction of Nations The Reconstruction of Nations Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999 Timothy Snyder Yale University Press New Haven & London Published with the assistance of the Frederick W. Hilles Fund of Yale University. Copyright © by Yale University. All rights reserved. This book may not be reproduced, in whole or in part, including illustrations, in any form (beyond that copying permitted by Sections and of the U.S. Copyright Law and except by reviewers for the public press), without written permission from the publishers. Printed in the United States of America. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Snyder, Timothy. The reconstruction of nations : Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, ‒ / Timothy Snyder. p. cm. Includes bibliographical references and index. ISBN --- (alk. paper) . Europe, Eastern—History—th century. I. Title. DJK. .S .—dc A catalogue record for this book is available from the British Library. The paper in this book meets the guidelines for permanence and durability of the Committee on Production Guidelines for Book Longevity of the Council on Library Resources. For Marianna Brown Snyder and Guy Estel Snyder and in memory of Lucile Fisher Hadley and Herbert Miller Hadley Contents Names and Sources, ix Gazetteer, xi Maps, xiii Introduction, Part I The Contested Lithuanian-Belarusian Fatherland 1 The Grand Duchy of Lithuania (–), 2 Lithuania! My Fatherland! (–), 3 The First World War and the Wilno Question (–), 4 The Second World War and the Vilnius Question (–), 5 Epilogue:
    [Show full text]
  • Gidas EN.Pdf
    MAP OF THE LEFT AND RIGHT BANKS OF NEMUNAS 1 Kaunas Cathedral 8 Gelgaudiškis 2 Kaunas Vytautas Magnus Church 9 Kiduliai 3 Raudondvaris 10 Kulautuva 4 Kačerginė 11 Paštuva 5 Zapyškis 12 Vilkija 6 Ilguva 14 Seredžius 7 Plokščiai 15 Veliuona 1 2 3 THE ROAD OF THE SAMOGITIAN BAPTISM A GUIDE FOR PILGRIMS AND TRAVELERS LITHUANIAN CATHOLIC AcADEMY OF SCIENCE, 2013 4 5 UDK 23/28(474.5)(091)(036) CONTENTS Ro-01 Funded by the State according Presenting Guide to the Pilgrimage of the Baptism to the Programme for Commemoration of the Baptism of Samogitia of Samogitia to the Hearts and Hands of Dear and the Founding of the Samogitian Diocese 2009-2017 Readers Foreword by the Bishop of Telšiai 7 The project is partly funded Kaunas Cathedral 15 by THE FOUNDATION FOR THE SUPPORT OF CULTURE Kaunas Vytautas Magnus Church 20 Raudondvaris 23 Kačerginė 27 Zapyškis 30 Texts by mons. RImantas Gudlinkis and Vladas LIePUoNIUS Ilguva 33 Project manager and Special editor Vytautas Ališauskas Plokščiai 36 Assistant editor GIeDRė oLSeVIčIūTė Gelgaudiškis 39 Translator JUSTINAS ŠULIoKAS Kiduliai 42 editor GABRIeLė GAILIūTė Kulautuva 45 Layout by VIoLeta BoSKAITė Paštuva 47 Photographs by Vytautas RAzmA, KeRNIUS PAULIUKoNIS, Vilkija 50 TOMAS PILIPONIS, Arrest Site of Priest Antanas Mackevičius 52 also by ARūNAS BaltėNAS (p. 119), VIoLeTA BoSKAITė (front cover, Seredžius 54 p. – 105, 109 top, 112 top, 113 bottom, 114, 125, 128, 129, 130, 133 bottom, 134 top, 141), Klaudijus Driskius (p. 85 bottom), Veliuona 57 PAULIUS SPūDyS (p. 48 bottom), AntanAS ŠNeIDeRIS (p. 37), Gėluva. Birutkalnis 60 SigitAS VarnAS (p.
    [Show full text]
  • National Identity Against External Pressure
    Source: © Vasily Fedosenko, Reuters. Fedosenko, Vasily © Source: Nationalism National Identity Against External Pressure Will Belarus Reconcile Its Contradicting Narratives? Jakob Wöllenstein 26 Viewed dispassionately, the pro-Russian and pro-European poles of the Belarusian national identity, however much they disagree in questions of content, are both part of Belarus in its modern form. From the identity politics perspective, this realisation represents an opportunity to reconcile internal narratives and resolve internal tensions. This insight can ultimately lead to the heightening of the country’s profile at the international level – especially in the West, where Belarus is still often perceived as a mere Russian appendage because of the way it has positioned itself for years. A Hero’s Funeral demonstratively, not the most senior, since Pres- ident Aliaksandr Lukashenka was presiding over 22 November 2019 was a cold, windy day in Vil- regional agricultural deliberations at the time.1 nius, Lithuania. Yet the crowd that had gathered His compatriots, meanwhile, had travelled to in front of the cathedral welcomed the gusts. Vilnius and consciously assembled not under the They proudly held up their flags and the squared official red-green national flag, but under the his- blazed white and red – the most common motif torical flag from the early 1990s, which in turn was the old Belarusian flag with its red stripe on refers back to the short-lived Belarusian People’s a white field. The occasion of the gathering was a Republic ( BNR) of 1918
    [Show full text]
  • K. Kakareko.Pdf
    Ksenia KAKAREKO Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznañ To¿samoœæ Bia³orusinów ojêcie to¿samoœci, w rozumieniu filozoficznym, definiowane jest jako P„relacja miêdzy ka¿dym przedmiotem a nim samym, tzn. ka¿dy przed- miot jest to¿samy (identyczny) z samym sob¹. Poczucie to¿samoœci to po- czucie bycia sob¹, pomimo zmian zachodz¹cych w czasie”1. W literaturze na gruncie filozofii podkreœla siê, ¿e to¿samoœæ nigdy nie jest dana, przyjêta lub osi¹gniêta, a jest jedynie niekoñcz¹cym siê procesem2. W ujêciu fi- lozoficznym, to¿samoœæ to zespó³ wzajemnie powi¹zanych cech, które jednostka przepisuje sobie samej. Pojêcie to¿samoœci wystêpuje tutaj w kontekœcie relacji cz³owieka do siebie oraz do innych ludzi, a zarazem do kultury i tradycji. W tradycji socjologicznej, teoria to¿samoœci wi¹¿e siê z interakcjonizmem symbolicznym w ujêciu Georga Herberta Meada3. We wspó³czesnej socjologii trudno mówiæ o istnieniu jasnego pojêcia to¿- samoœci. Pojêciem tym pos³uguj¹ siê badacze w szeroki i swobodny spo- sób w odniesieniu do czyjegoœ poczucia jaŸni, czyichœ uczuæ i pogl¹dów, dotycz¹cych jego samego (w tym znaczeniu mowa o to¿samoœci p³ci lub to¿samoœci klasowej)4. Czasami uwa¿a siê, ¿e to¿samoœæ jest pochodn¹ oczekiwañ przypisanych do ról spo³ecznych lub ¿e konstruujemy to¿sa- moœci w sposób aktywny, korzystaj¹c z materia³ów, z którymi mamy kon- takt w toku socjalizacji5. 1 A. Podsiad, A. Wiêckowski, Ma³y s³ownik terminów i pojêæ filozoficznych, Warszawa 1983, s. 217. 2 J. Derida, Jednojêzycznoœæ innego czyli proteza oryginalna, „Literatura na Œwiecie” 1998, nr 11/12, s.
    [Show full text]
  • Programs for Students
    Warsaw East European Conference 2011 Warsaw Warsaw East European Conference 20 11 20 YEARS OF INDEPENDENCE OF POST-SOVIET MEDIA PARTNERS: COUNTRIES DAY 1 – Friday – July 15 Friday, July 15 4:00 p.m. OPENING CEREMONY 4:00 PM OPENING CEREMONY 5:00 p.m. Round Table I INAUGURAL SESSION 1 BY VALDAS1 ADAMKUS DAY 2 – Saturday – July 16 „From Common History to Common Future” 10:00 a.m.–12:00 p.m. Session I 1 12:30-2:30 p.m. Session II 4:00-6:00 p.m. Session III Friday, July 15, 5 p.m. 7:00 p.m. Round Table II Round Table I 1 The Soviet Union Collapse – the Greatest Geopolitical Catastrophe of the Twentieth Century DAY 3 – Sunday – July 17 10:00 a.m.–12:00 p.m. Session I Saturday, July 16, 7 p.m. 12:30-2:30 p.m. Session II Round Table II 4:00-6:00 p.m. Session III 7:00 p.m. Round Table III Years of Independence – the Balance of Profits and1 Losses. What remains of the Independence of the Former Socialist Camp? DAY 4 – Monday – July 18 10:00 a.m. – 12:00 p.m. Session I Sunday, July 17, 7 p.m. 12:30-2:30 p.m. Session II Round Table III 7:00 p.m. CLOSING CEREMONY Old and New1 Divisions in Europe: how to avoid a new Iron Curtain? Monday, July 18 7:30 PM CLOSING CEREMONY University of Warsaw – Main Campus Main Gate of the University 1 Old Library (Stara Biblioteka) 2 Kazimierzowski Palace 1 2 (Pałac Kazimierzowski) 1 3 3 Auditorium Maximum 1 Centre for East European Studies 4 (Studium Europy Wschodniej) 5 St.
    [Show full text]
  • OSW Report | Opposites Put Together. Belarus's Politics of Memory
    OPPOSITES PUT TOGETHER BELARUS’S POLITICS OF MEMORY Kamil Kłysiński, Wojciech Konończuk WARSAW OCTOBER 2020 OPPOSITES PUT TOGETHER BELARUS’S POLITICS OF MEMORY Kamil Kłysiński, Wojciech Konończuk © Copyright by Centre for Eastern Studies CONTENT EDITOR Adam Eberhardt EDITOR Szymon Sztyk CO-OPERATION Tomasz Strzelczyk, Katarzyna Kazimierska TRANSLATION Ilona Duchnowicz CO-OPERATION Timothy Harrell GRAPHIC DESIGN PARA-BUCH DTP IMAGINI PHOTOGRAPH ON COVER Jimmy Tudeschi / Shutterstock.com Centre for Eastern Studies ul. Koszykowa 6a, 00-564 Warsaw, Poland tel.: (+48) 22 525 80 00, [email protected] www.osw.waw.pl ISBN 978-83-65827-56-2 Contents MAIN POINTS | 5 INTRODUCTION | 11 I. THE BACKGROUND OF THE BELARUSIAN POLITICS OF MEMORY | 14 II. THE SEARCH FOR ITS OWN WAY. ATTEMPTS TO DEFINE HISTORICAL IDENTITY (1991–1994) | 18 III. THE PRO-RUSSIAN DRIFT. THE IDEOLOGISATION OF THE POLITICS OF MEMORY (1994–2014) | 22 IV. CREATING ELEMENTS OF DISTINCTNESS. A CAUTIOUS TURN IN MEMORY POLITICS (2014–) | 27 1. The cradle of statehood: the Principality of Polotsk | 28 2. The powerful heritage: the Grand Duchy of Lithuania | 32 3. Moderate scepticism: Belarus in the Russian Empire | 39 4. A conditional acceptance: the Belarusian People’s Republic | 47 5. The neo-Soviet narrative: Belarusian territories in the Second Polish Republic | 50 6. Respect with some reservations: Belarus in the Soviet Union | 55 V. CONCLUSION. THE POLICY OF BRINGING OPPOSITES TOGETHER | 66 MAIN POINTS • Immediately after 1991, the activity of nationalist circles in Belarus led to a change in the Soviet historical narrative, which used to be the only permit­ ted one. However, they did not manage to develop a coherent and effective politics of memory or to subsequently put this new message across to the public.
    [Show full text]
  • Słowiański Trójkąt: Rosja, Ukraina, Białoruś
    Rok Rocznik Rocznik Instytutu Europy 11 (2013) Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Środkowo-Wschodniej Rok 11 (2013) Rok 11 (2013) Zeszyt 2 Zeszyt 2 Europy Środkowo-Wschodniej Europy Instytutu Rocznik Ryszard Radzik Białorusini: między narodową odrębnością a ruską wspólnotowością W prezentowanych tu rozważaniach zostanie podjęta kwestia treści i zakresu wspólnotowości Białorusinów. Intere- suje mnie zwłaszcza ten rodzaj tożsamości sąsiadującego z nami od wschodu społeczeństwa, który łączy je wspólno- towo z Rosjanami (i Ukraińcami). W jakim stopniu zatem Białorusini odbierają siebie w kategoriach wspólnoty ogól- noruskiej (wschodniosłowiańskiej, prawosławnej)? W jakiej relacji jest ten typ ich wspólnotowości do białoruskości pojmowanej narodowo? Skupiając się na okresie zaistnienia niepodległego państwa białoruskiego, powoływał się będę na badania socjologiczne ostatnich dwudziestu dwóch lat. Odniesienie się do tej problematyki wymaga krót- kiego odwołania się do odległej przeszłości. Yearbook of the Institute of East-Central Europe Volume 11 (2013), Issue 2 Andrzej Wierzbicki Wschodniosłowiański naród cywilizacyjny w koncepcji Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Słowiański trójkąt: Rosja, Ukraina, Białoruś Ukraina, Rosja, trójkąt: Słowiański Trwałym elementem rosyjskiej tożsamości narodowej stało się przekonanie o ciągłości historii Rosji, począwszy od Rusi Kijowskiej poprzez Ruś Moskiewską, Imperium Rosyjskie, ZSRR aż po Federację Rosyjską. Konsekwencją Słowiański trójkąt: tego poglądu była naukowo udowadniana wiara we wspólne pochodzenie
    [Show full text]
  • Lithuanian Collectors Coins
    In the spring of 1864, after a pause in the winter, the insur- gents became active once more, but they no longer equ- alled in number the insurgents of 1863. According to the authorities, the tsarist army, which in the rst half of 1864 had as many as 144,800 soldiers in Lithuania, was oppo- sed by just 15,000 insurgents who were, in addition, badly armed. Having an overwhelming military advantage, the tsarist authorities, with Governor General Mikhail Mura- Lithuanian vyov at the forefront, suppressed the Uprising quite easily. The participants of the Uprising and its sympathizers were Collectors not only subject to direct repression but the Russi cation policy began to be implemented as well. Coins The Uprising soon became the subject of political and historical debates. In imperial Russian tradition it was mostly named a revolt or an uprising of the Poles, and was condemned. Polish conservative social strata 50 LITAS COIN DEDICATED TO THE 150TH ANNIVERSARY also condemned the Uprising as pointless, as something which could not be and was not useful for the society in OF THE 18631864 UPRISING any way. Nevertheless, in Polish tradition, in which this Uprising is usually named the January Uprising, its glo- Silver Ag 925 ri cation as a fearless ght for liberty was entrenched. Quality proof The Uprising was also very important as a testimony of Diameter 38.61 mm the continuity of the idea of the Polish State. In Lithuanian Weight 28.28 g society, the prevailing attitude changed more than once. On the edge of the coin: LAISVĖ * LYGYBĖ * NEPRIKLAUSOMYBĖ In the late 19th– rst half of the 20th century, the events of Designed by Vidmantas Valentas and Giedrius Paulauskis 1863–1864 were named “Poletime” or the Uprising of the Mintage 3,000 Poles, the aim of which was to restore Poland (The Polish– Issued in 2013 Lithuanian Commonwealth), hence it was considered as having nothing in common with the political programme of the Lithuanians.
    [Show full text]
  • The Curious Case of Belarusian Nationalism
    Per Anders Rudling. The Rise and Fall of Belarusian Nationalism, 1906-1931. Pitt Russian East European Series. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 2015. Illustrations. 448 pp. $29.95, paper, ISBN 978-0-8229-6308-0. Reviewed by Magdalena Waligorska Published on H-Nationalism (August, 2016) Commissioned by Cristian Cercel (Ruhr University Bochum) “People must be carefully and attentively cul‐ ed ... because it does not enjoy liberty of con‐ tivated the way a gardener tends a favorite tree,” science (freedom of religion), liberty of move‐ believed Josef Stalin (pp. 209-210). And if his ment, etc. Give it these liberties and it will cease metaphor sounds more benign than the way it to be discontented” (p. 126). And so, Soviet Be‐ was historically applied, we can certainly say that larus (BSSR), in its inception, promised equality the amount of experimental “gardening” that Be‐ for all of the country’s ethnic groups and carried larus received in the early twentieth century has out the policy of quadrilingualism (with Belaru‐ made it a rather exceptional case in the European sian, Russian, Polish, and Yiddish as official lan‐ orchard of nations. Given that Stalin the gardener guages). Not only was education, the militia, the did not refrain from brutal pruning, Per Anders legal system, the post, and the telegraph to be op‐ Rudling’s story of the slow birth and rapid decline erational in all four languages, but the policy of of Belarusian nationalism in the frst decades of sblizhenie (rapprochement) also was to ensure the twentieth century is also a fascinating history that each ethnic group had a chance to acquaint of collective traumas that continue to shape Be‐ itself with the languages and the cultures of the larusian society till this day.
    [Show full text]