Kalendari I Kujtesës 2021
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
KALENDARI I KUJTESËS 2021 TË DHËNAT PERSONALE EMËR, MBIËMER TELEFON ADRESA FAX VENDI E-MAIL IDMC - Instituti për Demokraci, Media dhe Kulturë është një organizatë e pavarur, jo- © IDMC 2020 fitimprurëse dhe joqeveritare me qendër në Tiranë. IDMC promovon zhvillimin e vlerave Institute for Democracy, Media & Culture demokratike, rolin dhe impaktin e medias e të kulturës brenda dhe jashtë vendit. IDMC Address: Bardhok Biba Street, Entrance A, synon të promovojë vlerat demokratike duke shërbyer si një Think Tank, duke inkurajuar Trema Building, 11th Fl., Apt. 36, Tirana, Albania sondimin e opinionit publik për çështje të ndryshme të politikbërjes. Si dhe përmes www.idmc.al mbështetjes dhe motivimit të brezit të ri drejt formave të reja të pjesëmarrjes politike. Duke marrë si shembull Shqipërinë, ku reflektimi mbi të shkuarën e saj totalitare nuk Kalendari i Kujtesës botohet me mbështetjen e ka zënë në këto 25 vjet vendin që meriton, IDMC ka si mision që përmes aktiviteteve Fondacionit Konrad Adenauer në Tiranë. sensibilizuese ta inkurajojë brezin e ri të njohë historinë dhe të reflektojë mbi të shkuarën për një të ardhme më të sigurt demokratike. Konrad Adenauer Stiftung Address: “Dëshmorët e Kombit” Blvd. Twin Tower 1, 11th Fl., Tirana, Albania www.kas.de/albanien/ Për kalendarin online kanë punuar disa autorë. IDMC falënderon historianin Uran Butka, i cili përpiloi versionin e parë më 2016 me 130 data përkujtimore. Gjatë vitit 2020, kalendari online u pasurua me rreth 65 data të reja përkujtimore për periudhën kohore 1944–1992 nga historiani i ri Pjerin Mirdita, drejtor i Muzeut të Dëshmisë dhe Kujtesës në Shkodër. Të nderuar lexues, rrëzimi i statujës së diktatorit E. Hoxha në Budapest, Tiranë etj., do të kishin fate të të diktaturës në Shqipëri (1944-1991), si sheshin „Skënderbej“ në mesditën e datës 20 ngjashme. 30 vjet më vonë, statuja e diktatorit dhe sfidat e sukseset pas vitit 1991 deri më shkurt 1991 konsiderohet si akti simbolik i Hoxha nuk është më, por hija e tij ka mbetur. sot. Kalendari i Kujtesës mund të aksesohet rënies së regjimit komunist shqiptar. Statuja e Ndërkohë që viktimat e regjimit enverist ende në faqen e Observatorit Shqiptar (www. Hoxhës jo vetëm u rrëzua me dhunë në atë ditë kanë mbetur pa monument dhe qëndrimi ynë observatorikujteses.al) dhe mbetet i hapur për të ftohtë shkurti, por edhe u tërhoq zvarrë dhe shoqëror mbi diktaturën dhe pasojat e saj nuk plotësime dhe sugjerime, për të arritur në një u përçudnua nga qytetarët e revoltuar. është ende pjesë integrale e identitetit dhe material sa më të plotë dhe më të konsoliduar. kujtesës sonë. Historia e ka vërtetuar shpesh skenarin e Dëshirojmë që Kalendari i Kujtesës t’ju mësipërm, veçse shekuj më parë, turmat e Në këtë 30 vjetor të demokracisë së brishtë shoqërojë përgjatë gjithë vitit në menaxhimin pakënaqura sulmonin “bastionet“ e pushtetit: shqiptare, Kalendari i Kujtesës që po merrni në e axhendës suaj të përditshme, por të shërbejë Bastinë (1789), pallatin dimëror në Shën dorë me iniciativë të Institutit për Demokraci, edhe si një kronikë e ngjarjeve dhe kujtesës Petersburg (1917), dhe jo statujat. Rrëzimi Media dhe Kulturë (IDMC), vjen si një sprovë për historike. Sepse mbajtja gjallë e kësaj kujtese i tyre duket se ka ardhur më vonë, dhe ka të regjistruar ngjarjet historike dhe zhvillimet është garanci që e shkuara e errët nuk do lulëzuar sidomos në vendet ish-komuniste kryesore që lidhen me përpjekjet për liri, përsëritet më. duke shenjuar simbolikën e “rënies së demokraci dhe të drejta e njeriut në Shqipëri. regjimeve totalitare“. Më 1991, në Berlin- Në pamundësi për t’i përfshirë të gjitha datat Friedrichshain, statujës së Leninit fillimisht do përkujtimore në këtë kalendar xhepi janë t’i shkëpusnin kokën, pastaj do ta groposnin përzgjedhur ato data që mendojmë se janë me ceremoni bashkë me pjesët e tjera të trupit. më përfaqësueset për të kuptuar mungesën e Dr. Jonila Godole Edhe “Leninët“ apo “Stalinët“ në Bukuresht, përvojës demokratike dhe arsyet e instalimit Drejtore e IDMC 28 H 29 M 30 M Plotëso Plotëso Plotëso JANAR 2021 1 2 3 4 5 E Hënë 4 11 18 25 E Martë 5 12 19 26 E Mërkurë 6 13 20 27 E Enjte 7 14 21 28 E Premte 1 8 15 22 29 E Shtunë 2 9 16 23 30 J 53 DHJETOR 2020 E Diel 3 10 17 24 31 31 E 1 P 2 SH Plotëso Plotëso Plotëso 3 D Plotëso J 1 DHJETOR 2020 / JANAR 2021 JANAR 4 H 5 M 6 M 5 janar 1991. Del në shtyp numri i parë i gazetës Rilindja Demokratike (RD), gazeta e parë e pavarur pas vendosjes së pluralizmit politik, si organ i Partisë Demokratike. Plotëso Plotëso JANAR 2021 1 2 3 4 5 E Hënë 4 11 18 25 E Martë 5 12 19 26 E Mërkurë 6 13 20 27 E Enjte 7 14 21 28 E Premte 1 8 15 22 29 E Shtunë 2 9 16 23 30 J 2 JANAR 2021 E Diel 3 10 17 24 31 7 E 8 P 9 SH 7 janar 1978. Në Berat zhvillohet një nga gjyqet më famëkeqe gjatë diktaturës komuniste. Luftëtar Proto- duari, Muharrem Protoduari, Riza Hazizi dhe Ushtar Çobo u arrestuan në verën e vitit 1977. L. Protoduari dhe R. Plotëso Plotëso Hazizi u dënuan me pushkatim, ndërsa M. Protoduari dhe U. Çobo u dënuan me 25 dhe 20 vjet burg. Prokuror i çështjes ishte Qemal Lame, kryetar i trupit gjykues Ali Zanko. 10 D Plotëso J 2 JANAR 2021 JANAR 11 H 12 M 13 M 11 janar 1946. Shqipëria shpallet Republikë Popullore 13 janar 1945. Doli ligji për tatimin e jashtëzakonshëm nga Asambleja Kushtetuese. Për Shqipërinë fillon një të fitimeve gjatë luftës dhe një ditë më pas, ligji për kon- rrugë e re e organizimit shtetëror, nën udhëheqjen e fiskimin e pasurive private, si dhe të shtetasve italianë e diktatorit Enver Hoxha. I gjithë pushteti u përqendrua në Plotëso gjermanë që ndodheshin në Shqipëri. duart e tij, duke shënuar fillim e një prej diktaturave më të egra në Europën Lindore. JANAR 2021 1 2 3 4 5 E Hënë 4 11 18 25 E Martë 5 12 19 26 E Mërkurë 6 13 20 27 E Enjte 7 14 21 28 E Premte 1 8 15 22 29 E Shtunë 2 9 16 23 30 J 3 JANAR 2021 E Diel 3 10 17 24 31 14 E 15 P 16 SH 14 janar 1945. U zhvillua beteja e Tamarës ndërmjet forcave të Ushtrisë Nacional Çlirimtare dhe forcave pop- ullore të Malësisë së Madhe (Kelmendit). Në këtë betejë të përgjakshme u vranë 19 partizanë dhe u plagosën Plotëso Plotëso dhjetëra të tjerë, ndërsa nga forcat e rezistencës antiko- muniste ranë katër malësorë nga Vukli, të gjithë viktima të luftës civile të shkaktuar nga komunistët. 14 janar 1990. Në Shkodër planifikohet një demonstratë mbi gjendjen e rënduar të vendit dhe heqjen e bustit të Stalinit nga qendra e qytetit. Ky organizim dështoi pas arrestimit që Sigurimi i Shtetit u bëri organizatorëve në mesnatën mes 13 dhe 14 janarit. Për pasojë, më 14 17 D janar u organizua vetëm një demonstratë e heshtur ku morën pjesë mijëra qytetarë shkodranë. Plotëso J 3 JANAR 2021 JANAR 18 H 19 M 20 M Plotëso Plotëso Plotëso JANAR 2021 1 2 3 4 5 E Hënë 4 11 18 25 E Martë 5 12 19 26 E Mërkurë 6 13 20 27 E Enjte 7 14 21 28 E Premte 1 8 15 22 29 E Shtunë 2 9 16 23 30 J 4 JANAR 2021 E Diel 3 10 17 24 31 21 E 22 P 23 SH 21 janar 1920. Nisi punimet Kongresi Kombëtar i Lush- njës, i cili miratoi Aktin Kushtetues për pavarësinë e plotë të Shqipërisë dhe të shtetit shqiptar. Plotëso Plotëso 21 janar 1924. Kuvendi Kushtetues u mblodh nga 21 janari deri më 2 qershor 1924 për hartimin e ligjit themeltar, kushtetutës. Ky objektiv nuk u arrit për sh- kak të atentatit ndaj kryeministrit Ahmet Zogu nga Beqir Valteri më 24 shkurt dhe dorëheqjes së tij, si edhe të shpërthimit më vonë të Kryengritjes së Qershorit. 21 janar 1925. Më 31 janar 1925, Ahmet Zogu u shpall President i Republikës me vendim të Kuvendit Kushtetues. 24 D Forma e qeverisjes në Shqipëri u përcaktua Republikë Parlamentare, sovraniteti i të cilës rridhte nga populli. 24 janar 1997. Rebelimet e vitit 1997 filluan si protesta Për herë të vetme në historinë e Shqipërisë, parlamenti popullore dhe vazhduan si lëvizje antiqeveritare nga 24 i saj përbëhej nga dy dhoma: Senati dhe Dhoma e De- janari deri më 24 korrik 1997, derisa President i atëher- putetëve. shëm Sali Berisha u dorëhoq. Shkaku i rebelimit ishte fal- imentimi i skemave piramidale, të cilat shkaktuan rreth 1,2 miliardë $ humbje në kursimet shqiptare. J 4 JANAR 2021 JANAR 25 H 26 M 27 M 25 janar 2006. Më 25 janar 2006 Asambleja parlam- 26 janar 1945. Para sheshit të Bashkisë së Shkodrës 27 janar 1945. Dita ndërkombëtare e kujtesës së vikti- entare e KE-së votoi Rezolutën Nr.1481, “Mbi nevojën ekzekutohen me pushkatim Major Shaban Elezi, Palok mave të Holokaustit. Rreth 6 milionë hebrenj të të gjitha për dënimin ndërkombëtar të krimeve të regjimeve total- Pikolini, Elez Hoti, Ded Shabani, Shefki Haliti, Pjeter Ni- moshave, përfshirë figura të shquara të shkencës dhe itare komuniste”. Delegacioni shqiptar votoi pro saj. Në kaj, Abdyl Bushati dhe Selim Rama. Pushkatimi i tyre nga kulturës, u masakruan dhe u vranë barbarisht në kampet tetor 2006 kjo rezolutë u miratua edhe nga Parlamenti regjimi i sapo instaluar komunist do ngjallte terror në naziste në Auschwitz, Dachau, Mathausen etj.