ZATWIERDZAM

PLAN OPERACYJNY OCHRONY PRZED

POWODZIĄ

MIASTA I GMINY

PRZEDECZ

OPRACOWAŁ

z-ca kierownika USC Emilia Ewert

Przedecz, 2019 rok

1 Wstęp I. Część ogólna.

1. Objaśnienia skrótów użytych w planie. 2. Podstawy prawne. 3. Podstawowe definicje związane z zagrożeniem powodziowym. 4. Ogólna charakterystyka Powiatu Kolskiego. 5. Ogólna charakterystyka Miasta i Gminy Przedecz.

II. Ocena zagrożeń Miasta i Gminy Przedecz.

1. Zagrożenia powodziowe. 2. Opady atmosferyczne. 3. Wnioski z oceny zagrożeń powodziowych Miasta i Gminy Przedecz.

III. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Miasta i Gminy Przedecz.

1. Czynniki mające wpływ na poziom bezpieczeństwa przeciwpowodziowego Miasta i Gminy Przedecz. 2. Wykaz obwałowań dolin rzecznych, obiektów i urządzeń ze wskazaniem zagrożeń na terenie Miasta i Gminy Przedecz. 3. Wstępna ocena ryzyka powodziowego.

IV. Ocena administracyjnych i ekonomicznych środków zabezpieczenia przeciwpowodziowego.

1. Ocena możliwości realizacji ewakuacji w sytuacji zagrożenia powodziowego.

2. Ocena przewidywanej sytuacji prawnej, związanej z zagrożeniem powodziowym.

3. Ocena skuteczności działania systemu ostrzegania, alarmowania i informowania mieszkańców obszarów dotkniętych powodzią.

4. Ocena prawnego aspektu ogłaszania i odwoływania stanu pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego.

5. Osłona meteorologiczna i osłona hydrologiczna.

V. Wnioski.

VI. Załączniki. VII. Tabela aktualizacyjna.

2 Wstęp

Plan Operacyjny Ochrony Przed Powodzią Miasta i Gminy Przedecz – zwany dalej

„Planem” został opracowany na podstawie art. 31 a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2019 r. Poz. 506 z późn. zm.):

„Wójt opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy”.

„Plan operacyjny ochrony przed powodzią Miasta i Gminy Przedecz” stanowi jedno z podstawowych narzędzi Burmistrza oraz Gminnego Zespołu Zarządzania

Kryzysowego podczas działań w przypadku wystąpienia powodzi na skalę wymagającą koordynacji akcji ratowniczej i zaangażowaniu w nią sił i środków szczebla gminnego.

Plan ma zastosowanie do operacyjnych działań przeciwpowodziowych w fazie zarządzania tj. od momentu, kiedy zagrożenie powodziowe się pojawia, poprzez okres prowadzenia działań ratowniczych, aż do momentu wstępnego oszacowania strat przed fazą odbudowy.

3 I. CZĘŚĆ OGÓLNA.

1.Objaśnienia skrótów użytych w planie:

- PLAN – Plan operacyjny ochrony przed powodzią Miasta i Gminy Przedecz. - GZZK – Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego. - GCZK – Gminne Centrum Zarządzania Kryzysowego. - PCZK - Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego. - WCZK - Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego. - WZMiUW – Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu.

2. Podstawy prawne:

 ustawa z dnia 8 marca 199 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Z 2019 r. poz. 506 ze zm.),  ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U.

Z 2019 r. poz. 511 ze zm.),

 ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. Z 2019 r. poz. 125 ze zm. ),  ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2019, poz. 1398 ),  ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1897),  dekret z dnia 23 kwietnia 1953 r. o świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 89 poz.. 590).

4 3. Podstawowe definicje związane z zagrożeniem powodziowym i ogólna charakterystyka Miasta i Gminy Przedecz.

Powódź – wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności lub mienia

(art. 9 ust. 1 ustawy prawo wodne).

Rodzaje powodzi:

-opadowe – spowodowane dużą ilością opadów,

-roztopowe – występujące w okresach zimowych, spowodowane są ociepleniem

przy równoczesnym wystąpieniu opadów deszczu,

-zatorowe – występują w wyniku zablokowania koryta rzeki śryżem lub lodem,

-sztormowe – powstają podczas silnych wiatrów wiejących znad morza w

kierunku lądu.

Katastrofa naturalna – to zdarzenie związane z działaniami sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych albo też działanie innego żywiołu

(art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o stanie klęski żywiołowej).

Stan pogotowia przeciwpowodziowego – ogłaszany jest dla danego terenu w przypadku, gdy z analizy informacji o możliwym zagrożeniu powodziowym wynika, że może nastąpić jego zalanie powodujące zagrożenie ludności i mienia.

Ogłaszanie stanu pogotowia przeciwpowodziowego jest jednocześnie zobowiązaniem dla właściwych terenowo organów administracji publicznej jak i pozostałych jednostek organizacyjnych oraz ludności do sprawdzenia

5 przygotowania się na ograniczenie wszelkich skutków spowodowanych ewentualną powodzią.

W czasie stanu pogotowia przeciwpowodziowego do zadań terenowej administracji publicznej przede wszystkim należy:

-Dokonanie rekonesansu najbardziej zagrożonych terenów;

-Monitorowanie poziomu wód w rzekach;

-Przygotowanie sił i środków do udziału w akcji przeciwpowodziowej.

Ogłaszanie i odwoływanie stanu pogotowia przeciwpowodziowego należy do zadań wójtów i burmistrzów, prezydentów miast, starostów i wojewodów.

Stan alarmu przeciwpowodziowego - ogłaszany jest dla danego terenu w przypadku, gdy z analizy informacji hydrometeorologicznych oraz obserwacji w terenie wynika, że nastąpi lub już następuje jego zalanie wodami wezbraniowym i i niezbędne jest już (lub będzie w niedługim czasie) podjęcie działań ratowniczych i zabezpieczających, celem zminimalizowania zagrożenia ludzi i mienia.

Ogłaszanie stanu alarmu przeciwpowodziowego jest jednocześnie zobowiązaniem dla właściwych terenowo organów administracji publicznej jak i pozostałych jednostek organizacyjnych oraz ludności do działań ograniczających wszelkie skutki spowodowane powodzią.

W czasie alarmu przeciwpowodziowego do zadań administracji publicznej przede wszystkim należy:

-Monitorowanie poziomu wód w rzekach;

-Utrzymywanie sił i środków w gotowości do udziału w akcji

przeciwpowodziowej;

-Monitorowanie stanu wałów przeciwpowodziowych, grobli oraz urządzeń

hydrotechnicznych we współpracy z zarządcami tych obiektów;

-Monitorowanie stanu przygotowań do ewakuacji ludzi i inwentarza

na najbardziej zagrożonych terenach oraz wg potrzeb zarządzanie ewakuacji

i koordynowanie jej przebiegu;

6 -Monitorowanie i koordynowanie podjętych działań ratowniczych.

Ogłaszanie i odwoływanie stanu alarmu przeciwpowodziowego należy do zadań wójtów i burmistrzów, prezydentów miast, starosty i wojewody.

7 4.Ogólna charakterystyka Powiatu Kolskiego.

Powiat Kolski położony jest we wschodniej części województwa wielkopolskiego, utworzony został w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej.

Jego siedzibą jest miasto Koło.

Pod względem ukształtowania powierzchni kolski to obszar typowo nizinny. Na jego terenie znajdują się Kotlina Kolska i Wysoczyzna Kłodawska

(Nizina Południowo -Wielkopolska) oraz Pojezierze Kujawskie. Najważniejszą rzeką regionu jest Warta oraz jej dopływy, Ner, Rgilewka i Kiełbaska oraz przepływająca przez północne krańce powiatu Noteć.

Powiat Kolski graniczy z powiatami: konińskim, tureckim (województwo wielkopolskie), kutnowskim, łęczyckim, poddębickim (województwo łódzkie), radziejowskim oraz włocławskim (województwo kujawsko-pomorskie). Głównym zajęciem mieszkańców powiatu jest rolnictwo i przemysł, głównie wydobywczy (sól kamienna), ceramiczny i spożywczy.

W Powiecie Kolskim dobrze rozwinięta jest infrastruktura techniczna. Około 90 % miejscowości posiada sieć wodociągową. Przez powiat przebiega sieć światłowodu.

Na terenie powiatu kolskiego sieć komunikacyjna jest dobrze rozbudowana; znajduje się tu 2 300 km dróg oraz 101 km linii kolejowej.

Powiat administruje 454,7 km dróg zamiejskich i miejskich (393,3 km to drogi zamiejskie natomiast 61,4 km to drogi miejskie). W ciągach tych dróg znajduje się 21 obiektów mostowych o łącznej długości 709,9 mb. Tędy przebiegają trasy komunikacji samochodowej A-2 Paryż – Moskwa o długości 46,7 km oraz krzyżują ważne szlaki kolejowe Poznań – Warszawa - 37,5km i Herby - Gdynia – 47km.

Według danych z Głównego Urzędu Statystycznego stan ludności w Powiecie

Kolskim na dzień 31 grudnia 2017r. Wynosił 87 790 osoby, w tym: mężczyźni 43 061, a kobiety 44 729.

8 W podziale na gminy stan ludności przedstawia się następująco:

1) Miejska Koło

2) Gminy Miejsko – Wiejskie:

 Gmina Dąbie

 Gmina Kłodawa

3) Gminy Wiejskie:

 Gmina Chodów

 Gmina Grzegorzew

 Gmina Koło

 Gmina Kościelec

 Gmina Olszówka

 Gmina Osiek Mały

Powierzchnia Powiatu Kolskiego wynosi 1 011 km², co stanowi 101 071 ha, w tym 81 082 ha użytków rolnych stanowiących 80, 2 % ogólnej powierzchni.

9 5.Ogólna charakterystyka Miasta i Gminy Przedecz.

Gmina Przedecz położona jest w północno - wschodnim krańcu powiatu kolskiego i województwa wielkopolskiego, na Wysoczyźnie Kujawskiej. Graniczy z gminami województwa kujawsko – pomorskiego: Izbicą Kujawską (od północnego -zachodu),

Chodczem (od północnego wschodu), województwa łódzkiego: Dąbrowicami (od wschodu),oraz województwa wielkopolskiego: od południa z gminami Kłodawa i Chodów, od zachodu z gminą Babiak. Powierzchnia gminy wynosi 76,5 km2.

10 W skład gminy wchodzą: miasto Przedecz, oraz 19 miejscowości wiejskich stanowiących 14 sołectw:

1.

2. Chrustowo

3. Dziewczopólko

4.

5.

6. Jasieniec

7. Józefowo

8. Katarzyna,

9. Kłokoczyn

10. Łączewna

11. Nowa Wieś Wielka

12. Rybno

13. Zalesie

14. Żarowo

Komunikacje na terenie gminy zapewnia droga wojewódzka Izbica Kujawska -

Włocławek, 6 dróg powiatowych i 84 km dróg gminnych, z których większość posiada nawierzchnię asfaltową.

Siedzibą władz gminy jest Przedecz położony 30 km od miasta powiatowego Koło i ok. 155 km od miasta wojewódzkiego Poznań. Ponadto gmina położona jest 14 km od najbliższej stacji kolejowej: Kłodawa. Stosunkowo łatwy jest dostęp do międzynarodowych lotnisk w Poznaniu - 160 km oraz w Warszawie - 150 km.

Klimat na obszarze gminy należy do strefy klimatu umiarkowanego w obszarze wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych.

Lato trwa około 70 do 100 dni ze średnią temperaturą około 18 stopni C, zima trwa około 90 dni ze średnią temperaturą -1, -2 stopnie C.

11 Obszar gminy jest dość ubogi w wody powierzchniowe. Jedynym większym zbiornikiem naturalnym jest jezioro Przedeckie. Zasoby wód powierzchniowych uzupełniają drobne cieki zasilające jezioro, niewielkie stawy leżące w obrębie Rynny

Przedeckiej oraz Kanał Dzierzbicki. Jedynym bogactwem naturalnym gminy są lasy, zajmujące 1027 ha (ok. 13 % powierzchni), w których dominują: sosna, świerk, dąb, brzoza, klon, grab, lipa, olcha i jarzębina. W leśnictwie Rogoźno istnieje rezerwat florystyczny, utworzony w 1958 r. dla ochrony lasu mieszanego.

W południowo - zachodniej części gminy znajdują się znaczne obszary torfowisk.

Gmina ma charakter rolniczy. Z rolnictwa żyje tu ponad 70 proc. mieszkańców.

Istnieje ok. 800 gospodarstw rolnych. Użytki rolne wynoszą prawie 6000 ha.

Przeciętna wielkość gospodarstw wynosi 8,7 ha, a dominują gospodarstwa o powierzchni od 5 do 20 ha. Gleby na terenie gminy w większości należą do urodzajnych (bielicowe, brunatne i czarne ziemie). Przeważają grunty klasy IV -

61,5%. Dominuje produkcja zbóż (plony ok. 40 q z ha) i roślin przemysłowych, m.in. buraków cukrowych i rzepaku. Duże pogłowie stanowi trzoda chlewna i bydło mleczne.

Na terenie gminy zarejestrowanych jest 135 podmiotów gospodarczych, wśród których najliczniejszy grupę stanowią jednostki handlowe oraz usługowe.

W większości są to małe zakłady rzemieślnicze, zajmujące się stolarstwem, murarstwem, mechaniką pojazdową oraz przetwórstwem rolno - spożywczym.

Działają też dwie firmy zajmujące się produkcją odzieży. W "Ryk-Polu", działającym w Przedczu od 1993 r. szyte są ubrania dla pań i młodzieży. Firma zatrudnia ok. 20 osób, posiada nowoczesne maszyny, a swoje produkty sprzedaje na terenie całego kraju i za granicą. Do większych podmiotów gospodarczych zaliczają się Bank

Spółdzielczy, Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej oraz ubojnia z masarnią.

Na terenie gminy znajdują się dwa ujęcia wody pitnej: Dziwe i Żarowo. Wszystkie miejscowości są zwodociągowane. Większość miejscowości posiada linie telefoniczne oraz oświetlenie uliczne. Rozbudowie ulega sieć kanalizacji sanitarnej, funkcjonuje

12 oczyszczalnia typu LEMNA. W gminie funkcjonuje szkoła podstawowa oraz przedszkole gminne.

13 I. Ocena zagrożenia powodziowego na terenie powiatu kolskiego.

Powodzie mogą spowodować niebezpieczeństwo dla życia ludzkiego oraz poważne straty i szkody w rolnictwie, infrastrukturze technicznej, komunalnej oraz dobrach kultury. W przypadku powodzi podstawowym sposobem ochrony ludności, zwierząt gospodarskich i dobytku będzie ewakuacja lub samoewakuacja z rejonów zagrożonych, prowadzona według wcześniej przygotowanych zasad.

Ze względu na gwałtowność powstawania zagrożenia na całym obszarze zalewowym, wymagane jest utrzymanie w pełnej sprawności technicznej systemu ostrzegania i alarmowania.

Stan zagrożenia powodziowego dla wszystkich terenów powiatu może stanowić wystąpienie opadów atmosferycznych w wysokościach przekraczających

50 mm/dobę, oraz gwałtownych roztopów przy istniejącej, znacznej pokrywie

śnieżnej.

Główne zagrożenie powodziowe dla terenów powiatu stwarza rzeka Warta.

Rzeka Warta - największa rzeka województwa, a zarazem największy dopływ

Odry. Długość rzeki to 808,2 km. W granicach województwa wielkopolskiego płynie na odcinku około 369 km, z czego 30 km tworzy granicę z województwem łódzkim.

Źródła rzeki znajdują się na Wyżynie Krakowsko – Częstochowskiej w pobliżu wsi

Kromołów. Położone są na wysokości 350 m n.p.m. Ujście rzeki znajduje się na wysokości 11 m n.p.m. w miejscowości Kostrzyn, gdzie Warta wpływa do Odry w

617,6 km jej biegu. Spad bezwzględny wynosi 339 m, a spad jednostkowy wynosi

0,411‰. Powierzchnia zlewni rzeki Warty wynosi 54 528 km2 a w granicach województwa wielkopolskiego zajmuje obszar o powierzchni 20 580 km2. Wpływa ona w obszar województwa od południowego wschodu w okolicy Miłkowic pod

Uniejowem i dalej płynie w kierunku północnym do Koła, gdzie skręca na zachód, dzieląc województwo na dwie części: północną i południową.

14 Na 70-cio kilometrowym odcinku Burzenin-Uniejów w rejonie miejscowości

Jeziorsko znajduje się zapora wodna piętrząca wodę do wysokości 13,5 m i jezioro zaporowe o pojemności do 246,4 mln m3.

Rzeka Ner - jest prawostronnym dopływem Warty. Bierze swój początek w

Łodzi, a ujście ma w miejscowości Majdany, gmina Dąbie. Długość rzeki wynosi 134 km. Powierzchnia zlewni 1 866 km². W granicach powiatu kolskiego charakteryzuje się małymi spadkami.

Rzeka Rgilewka – prawostronny dopływ Warty, długości 35 km, bierze swój początek w Józefowie, a kończy w Powierciu. W swoim górnym i środkowym biegu, aż do miejscowości Barłogi gmina Grzegorzew posiada dość duże spadki. Poniżej traci impet rozlewając się po łąkach tej gminy. Na terenie Powiatu Kolskiego terenami objętymi zagrożeniami powodziowymi są obszary znajdujące się na terenie gmin: Kościelec, Koło, Dąbie, Grzegorzew oraz Miasto Koło. Potencjalne źródła zagrożeń powodziowych stanowią rzeki: Warta, Ner, Rgilewka. Na rzekach tych przybory wód spowodowane są głównie takimi czynnikami jak: długotrwałe opady deszczu, gwałtowne roztopy w okresie wiosennym, zrzuty wody ze zbiornika retencyjnego Jeziorsko. Na terenie Powiatu Kolskiego nie występuje zbiornik retencyjny. Rozmieszczenie wodowskazów na rzekach:

1) Rzeka Warta – stacja: Koło - 436,4 km rzeki ; stan zero 88,09, stan ostrzegawczy

340, stan alarmowy 390,

2) Rzeka Ner – stacja: Dąbie, rzeka Ner → Warta – 12,30 km rzeki; stan zero - 93,39, stan ostrzegawczy - 250, stan alarmowy – 300,

3) Rzeka Rgilewka – stacja: Grzegorzew, rzeka Rgilewka → Warta - 9 km, stan ostrzegawczy – 240, stan alarmowy – 280,

4) Rzeka Kiełbaska – stacja Kościelec, rzeka Kiełbaska → Warta. Największe zagrożenie powodziowe dla Powiatu Kolskiego występuje ze strony zbiornika Jeziorsko na rzece Warcie. W wyniku gwałtownego uszkodzenia zapory (piętrzącej wodę do wysokości 13,5 m) pod wodą znalazłaby się blisko 1/3 powierzchni powiatu.

15 II. Ocena zagrożenia powodziowego na terenie Miasta i Gminy Przedecz.

Stan zagrożenia powodziowego dla wszystkich terenów powiatu, w tym również dla miasta i gminy Przedecz może stanowić wystąpienie opadów atmosferycznych w wysokościach przekraczających 50 mm/dobę, oraz gwałtownych roztopów przy istniejącej, znacznej pokrywie śnieżnej. Obfite opady deszczu, gwałtowne roztopy mogą powodować w okresie wiosennym lokalne zagrożenia powodziowe – podtopienia na obszarze gminy.

Okres wiosny to napełnianie wodą z roztopów pojemności użytecznej rzeki

Noteć, kanału Dzieżbickiego, rowów melioracyjnych, zbiorników retencyjnych na posesjach. Wskutek gwałtownych roztopów połączonych np. z gwałtownymi opadami atmosferycznymi, poziom wody w w/w ciekach może przekraczać piętrzenie dopuszczalne, wówczas może wystąpić lokalne zagrożenie powodziowe – podtopienia. W ostatnich kilkunastu latach zanotowano na terenie miasta i gminy tylko podtopienia pól uprawnych, łąk i nieużytków, co nie stanowiło zagrożenia dla ludności. Wyżej opisane zagrożenia zostały ujęte w planie ewakuacji I i II stopnia, oraz planie ewakuacji III stopnia, w celu ewentualnego podjęcia działań zmierzających do ewakuacji ludności.

Największym zbiornikiem wodnym na terenie miasta i gminy Przedecz jest jezioro Przedeckie. Zdaniem części naukowców, tutaj bierze początek rzeka Noteć.

Jezioro Przedeckie położone jest 10 km na północ od Kłodawy i 13 km na południowy zachód od Chodcza.

Jest to jezioro rynnowe, polodowcowe, powstałe podczas ostatniego zlodowacenia bałtyckiego, wypełniające obniżenie rynny polodowcowej, długie i wąskie.

Jest to jezioro bardzo płytkie, głębokość maksymalna 1,9 m, średnia głębokość wynosi 0,9 m, zamulone na głębokości 2-3 m, długość jeziora 2330 m i szerokość

500 m. Z uwagi na usytuowanie oraz inne czynniki takie jak zlewnia z przewagą gruntów ornych (80%) oraz bezpośrednie sąsiedztwo gospodarstw produkcyjnych, jezioro jest podatne na degradację. Ma ono tendencję do eutrofizacji,

16 czyli gromadzenia materii organicznej. Nadmierne użyźnienie powoduje wzrost produktywności glonów (tzw. zakwity). Z tego powodu nadaje się ono praktycznie do hodowli ryb (karp, amur, płoć).

Jezioro Przedeckie położone jest 111 m n. p. m., zajmuje 114 ha, przy czym 50 ha stanowi roślinność przybrzeżna oraz łąki, objętość 851,3 tys. m2. Brzegi jeziora podlegają zarastaniu, zwłaszcza trzciną. W przybrzeżnej roślinności znajdują schronienie ptaki wodne: łabędzie, kaczki, rybitwy, czajki.

W historii miasta i gminy nie zanotowano zagrożenia powodziowego wywołanego wezbraniem wody w jeziorze, wręcz przeciwnie, stan wody z roku na rok maleje.

W przypadku gwałtownych roztopów lub opadów atmosferycznych, możliwość pojemnościowa jeziora jest bardzo duża i dodatkowy przyrost wody, nawet rzędu kilkunastu centymetrów, miałby w rzeczywistości niewielki ujemny skutek dla terenów przyległych do jeziora.

Rzeka Noteć bierze swój początek na obszarze pomiędzy wsią Szczecin a Bogołomia w gminie . Stąd płynie w kierunku południowo - zachodnim przez sołectwo Chrustowo, Rybno do jeziora Przedecz. Dalej z jeziora Przedeckiego płynie przez Żarowo, Zalesie do jeziora Modzerowskiego.

We wsi Żarowo na rzece Noteć Wschodnia przepływającej przez jezioro Przedeckie istnieje jaz piętrzący, służący do utrzymania naturalnego poziomu wody w jeziorze do celów rybackich Piętrzenie wody w jeziorze w granicach rzędnej 111,60 m npm jest utrzymywane przez bardzo wiele lat i mieści się w granicach naturalnych wahań stanu wody, przez co nie wywiera ujemnego oddziaływania na przyległe tereny i nieruchomości. Tak więc budowla spełnia cel w jakim została wykonana, tj. utrzymanie naturalnego poziomu wody w jeziorze.

Administratorem rzeki Noteć Wschodnia oraz jeziora Przedeckiego jest Regionalny

Zarząd Gospodarki Wodnej w Bydgoszczy.

Dyrektor RZGW w Bydgoszczy nie sporządził dla rzeki Noteć Wschodnia Studium ochrony przeciwpowodziowej. Omawiany teren nie jest definiowany jako obszar szczególnego zagrożenia powodzią, o którym mowa w art. 16 pkt 34 abcd ustawy

17 Prawo wodne. Zgodnie z „Raportem z wykonania wstępnej oceny ryzyka powodziowego” sporządzonym przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

PIB w konsultacji z Krajowym Zarządem Gospodarki Wodnej, rzeka Noteć

Wschodnia nie została zakwalifikowana do opracowania map zagrożenia i ryzyka powodziowego w żadnym z cyklów planistycznych.

2. Opady atmosferyczne.

Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza, co wpływa na stosunkową łagodność klimatu. Od kilkunastu lat województwo wielkopolskie wzmaga się raczej z deficytem opadów niż z ich nadmiarem.

Częstość wystąpienia opadów dobowych o wysokości równej lub wyższej od 10mm waha się do 3,8%.

Prawdopodobieństwo wystąpienia wśród opadów dobowych wyższych od

10mm i opadów od 35 do 40mm wynosi 50%, a prawdopodobieństwo przekroczenia sum dobowych 80-100mm jest niższe od 1%. Zjawiska te, nawet, gdy występują mają charakter krótkotrwały i ograniczony zasięg terytorialny, choć czasem ich przebieg jest gwałtowny. Z takimi opadami należy się liczyć częściej latem niż zimą i to głównie w lipcu. Obecnie także istnieją techniczne możliwości prognozowania tych zjawisk atmosferycznych ze znacznym wyprzedzeniem. Liczba dni z opadami w przybliżeniu wynosi 150, a liczba dni ze śniegiem około 40.

Klimat na obszarze gminy należy do strefy klimatu umiarkowanego w obszarze wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych.

Lato trwa około 70 do 100 dni ze średnią temperaturą około 18C. Zima trwa około

90 dni ze średnią temperaturą -1, -2C. Są to warunki średnie, podobne jak w całym kraju. Gmina leży na obszarze o najniższych opadach w skali kraju.

18 3. Wnioski z oceny zagrożeń powodziowych Miasta i Gminy Przedecz.

Zjawisko dużej (katastrofalnej) powodzi na terenie gminy jest bardzo mało prawdopodobne, ale nie można go wykluczyć. Ewentualne skutki takiego zjawiska są bardzo uciążliwe dla społeczeństwa. Największe zagrożenie dla Miasta i Gminy

Przedecz stanowi rzeka Noteć, kanał Dzierzbicki oraz jezioro Przedeckie.

Najbardziej zagrożone są miasto Przedecz oraz miejscowości: Kłokoczyn, Rybno,

Katarzyna, Żarowo, Zalesie, w których mogą wystąpić podtopienia.

Zagrożenia spowodowane występowaniem katastrofalnych opadów atmosferycznych stanowią generalnie zagrożenia lokalne, które pozostają w kompetencjach służb ratowniczych, a ewentualnie mogą wymagać koordynacji działań na poziomie miasta lub gminy, wymagają również podjęcia działań polegających na monitorowaniu i ostrzeganiu przez wszystkie szczeble administracji, służby (w tym drogowe) i straże.

19 III. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Gminy Przedecz.

3. Wstępna ocena ryzyka powodziowego.

Mapa obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi w powiecie kolskim.

20 Mapa znaczących powodzi historycznych w powiecie kolskim.

21 IV. Ocena administracyjnych i ekonomicznych środków zabezpieczenia przeciwpowodziowego.

1. Ocena możliwości realizacji ewakuacji w sytuacji zagrożenia powodziowego.

Sytuacja prawna związana z działaniami dotyczącymi powodzi wskazuje,

że największe trudności mogą dotyczyć ewakuacji ludności.

Przepisy nie określają jednoznacznych zasad ewakuacji w takich przypadkach gdyż ograniczają się jedynie do stwierdzenia faktu, że takie działanie może zostać wprowadzone jedynie w stanie klęski żywiołowej gdyż ewakuacja jest jednoznaczna z nakazem opuszczenia własności prywatnej.

Inną ewentualnością jest ewakuacja dokonywana przez służby ratownicze w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. Reasumując administracyjne wprowadzenie nakazu ewakuacji będzie możliwe jedynie w sytuacji wprowadzenia przez Radę Ministrów stanu klęski żywiołowej, co w rzeczywistości uniemożliwia ewakuację przed wystąpieniem zagrożenia. Należy więc założyć iż lokalne władze będą podawać komunikaty o sugestii opuszczenia zagrożonych terenów.

Prawdopodobieństwo zagrożenia powodziowego w naszym powiecie wskazuje, iż może dojść do konieczności ewakuacji pojedynczych rodzin lub niewielkich wsi.

Działania te pozostają więc w kompetencjach gmin.

2. Ocena przewidywanej sytuacji prawnej, związanej z zagrożeniem powodziowym.

Ten aspekt jest niezwykle skomplikowany. Można, bowiem na podstawie doświadczeń założyć, że w początkowej fazie narastania zjawiska powodziowego stosowana będzie ustawa o samorządzie gminnym w aspekcie ogłaszania i odwoływania pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego przez wójta. Prawo wodne nie określa jednak, co wiąże się z wprowadzeniem takich stanów. W dalszej

22 kolejności należy stwierdzić, że możliwym będzie stosowanie ustawy o zarządzaniu kryzysowym, lecz nie daje ona żadnych dodatkowych narzędzi działania.

Powódź może być interpretowana, jako sytuacja kryzysowa i prowadzone działania wymagają wprowadzenia sił i środków dodatkowych, ale jeszcze niezwiązanych ze stanem nadzwyczajnym. W rzeczywistości takie działania mogą ograniczać się do wsparcia sił KSRG i Policji siłami wojska lub przekazaniem

środków finansowych, jeżeli Rząd takie środki zadysponuje.

Nie sposób planować działań nie dysponując wiedzą o możliwych środkach finansowych. W sytuacjach bardziej katastrofalnych istnieje możliwość prawna skorzystania z przepisów o świadczeniach osobistych i rzeczowych z dekretu o

świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych z 23 kwietna 1953 roku (Dz. U. z 2007 r, Nr 89 poz. 590 wraz z rozporządzeniami wykonawczymi), w myśl których możliwe jest nakazanie osobom fizycznym i prawnym (na określonych zasadach) działanie na rzecz przeciwdziałania skutkom powodzi i zagrożeniu powodziowemu.

Realizacja takich działań jest jednak ostatecznością, gdyż wiąże się z wydatkowaniem określonych środków finansowych, którymi burmistrz w chwili obecnej nie dysponuje.

Ostatecznym rozwiązaniem jest podejmowanie szeregu działań interwencyjnych określonych w przepisach o stanie klęski żywiołowej lub stanie wyjątkowym.

Działania te mogą jednak zostać wprowadzone w przypadku wyczerpania innych możliwości zaradzenia kryzysowi, co wydaje się praktycznie niemożliwe. To niskie prawdopodobieństwo wprowadzenia stanu klęski żywiołowej związanej z powodzią wynika z faktu, iż czas trwania zagrożenia powodziowego ogranicza długotrwałość fali powodziowej i trwałość skutków po jej przejściu, gdzie najważniejszym jest podjęcie działań rekompensacyjnych, czyli potrzeba tylko środków finansowych.

23 3.Ocena skuteczności działania systemu ostrzegania, alarmowania i informowania mieszkańców obszarów dotkniętych powodzią.

Systemy alarmowania mieszkańców obszarów potencjalnie zagrożonych powodzią składają się z kilku środków: komunikatów przekazywanych przez media, dźwięku syren oraz komunikatów podawanych przez służby ratownicze. Informacja uprzedzająca przy wykorzystaniu dzisiejszych środków przekazu winna więc dotrzeć do każdego mieszkańca, chyba że nie korzysta z radia i telewizji oraz nie kontaktuje się z innymi ludźmi. Znajomość sygnałów alarmowych podawanych przez syreny jest znikoma wśród społeczeństwa, więc ten środek ma charakter ostateczny i jest potwierdzeniem zjawiska, o którym ludzie dowiedzą się z mediów.

Reasumując wydaje się, że problemem może być przekazywanie komunikatów na terenach dotkniętych powodzią, gdzie może przestać działać sieć elektryczna, komórkowa i telefoniczna. Wówczas osoby pozostałe na terenach zalanych będą musiały liczyć się ze skutkami swojej decyzji o nie ewakuowaniu, a ich jedynym kontaktem ze światem mogą okazać się patrole lotnicze i wodne służby ratownicze.

Niezależnym systemem alarmowym dysponuje zbiornik Jeziorsko, gdzie alarm sygnalizowany poprzez włączenie syren zlokalizowanych wzdłuż koryta rzeki poniżej zapory, a więc na terenie wielkopolski, musi być uruchomiony natychmiast po awarii zapory. System ten może być sterowany z dwóch miejsc: jednym jest zbiornik Jeziorsko i obsługuje go obsada zbiornika, a drugie miejsce to Centrum

Zarządzania Kryzysowego Wojewody Łódzkiego, którego służba dyżurna również ma możliwość uruchomienia syren tego systemu. Tak, więc, mimo że ewentualne skutki awarii zapory będą występować na terenie wielkopolski to system załączany jest poza nim.

24 4. Ocena prawnego aspektu ogłaszania i odwoływania stanu pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego.

Informacje o wzroście stanów wody do osiągnięcia poziomu ostrzegawczego

(alarmowego) z tendencją do dalszego podwyższania wywołuje konieczność ogłoszenia pogotowia (alarmu) przeciwpowodziowego. Są to stany podwyższonej gotowości działania wszystkich służb uczestniczących w akcji przeciwpowodziowej.

Należy tu dodać, że nie zawsze przekroczenie stanów ostrzegawczych (alarmowych) na wodowskazach musi sugerować ogłoszenie stanu pogotowia (alarmu) przeciwpowodziowego. Stan alarmu przeciwpowodziowego wprowadza się w przypadku zagrożenia życia, mienia większej liczby ludności lub zakłócenia w gospodarce narodowej.

Starosta oraz Wojewoda może ogłosić pogotowie i alarm przeciwpowodziowy w każdej innej sytuacji, jeżeli uzna, że stanowi ona zagrożenie dla danego obszaru w szczególności, gdy może wystąpić narażenie życia i zdrowia lub utraty mienia dużej ilości ludzi zamieszkałych na terenach potencjalnie zagrożonych. Ogłaszać oraz odwoływać pogotowie i alarm przeciwpowodziowy mogą także właściwy wójt, burmistrz, prezydent miasta.

Ogłoszenie zazwyczaj następuje po otrzymaniu ostrzeżenia z Instytutu

Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Poznaniu o przekroczeniu stanów wód na rzekach województwa wielkopolskiego powyżej stanów ostrzegawczych

(alarmowych) mogących spowodować wystąpienie wód z koryt rzek, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 sierpnia 2007r. w sprawie podmiotów, którym państwowa służba hydrologiczno-meteorologiczna i państwowa służba hydrogeologiczna są obowiązane przekazywać ostrzeżenia, prognozy, komunikaty i biuletyny oraz sposobu i częstotliwości ich przekazywania.

Monitorowaniem i oceną stopnia zagrożenia powodziowego zajmuje się Instytut

Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW PIB).

25 Wydaje on w tym celu stosowne komunikaty i ostrzeżenia, które podawane są do publicznej wiadomości (www.pogodynka.pl , prasa, radio, internet)

STAN WODY W RZECE - to wzniesienie zwierciadła wody (W2) w danym profilu rzeki ponad przyjęty umownie poziom odniesienia (tzw. „zero wodowskazu”) obierany zwykle poniżej dna koryta rzeki dla określenia jego wysokości nad poziomem morza. Poziom zwierciadła wody porównany z wysokością przylegającego terenu, pozwala ocenić zasięg możliwego zalewu w przypadku wystąpienia wody z brzegów. Miejsce, w którym prowadzone są obserwacje stanów wody, nazywa się posterunkiem wodowskazowym.

Na podstawie codziennych obserwacji stanów wody oblicza się stany charakterystyczne i wyznacza ich strefy. Spośród stanów charakterystycznych wymienić należy WW (wysoka woda) – najwyższy stan roczny oraz NW (niska woda) – najniższy stan roczny.

Na podstawie wieloletnich pomiarów stanów wody określa się stany ostrzegawcze i alarmowe. Stany te ustala się dla poszczególnych odcinków rzek indywidualnie, zależnie od kształtu przekroju poprzecznego koryta i doliny oraz zagospodarowania terenów przybrzeżnych.

STAN OSTRZEGAWCZY jest to umowny stan wody informujący o możliwości wystąpienia zagrożenia powodziowego w przypadku dalszego wzrostu stanu wody. Najczęściej, jako stan ostrzegawczy przyjmuje się stan o 10 cm niższy od stanu wody brzegowej, który oznacza takie napełnienie koryta, przy którym woda jeszcze nie występuje z brzegów, ale dalszy, nawet niewielki jej przybór grozi wylewem. Meldunki o przekroczeniu stanu ostrzegawczego są podstawą do ogłoszenia pogotowia przeciwpowodziowego.

STAN ALARMOWY leży zwykle w pobliżu wody brzegowej. Przekroczenie tego stanu wskazuje na zagrożenie zalaniem przybrzeżnych terenów, w przypadku dalszego przyboru wody. Osiągnięcie lub niewielkie przekroczenie, zwykle nie pociąga za sobą większych konsekwencji i strat ekonomicznych. Pozwala natomiast

26 na podjęcie działań zabezpieczających i jest sygnałem do wzmożonego czuwania oraz ochrony ludności i mienia znajdujących się na terenach zalewowych.

W wielu przypadkach dopiero znaczne przekroczenie stanu alarmowego jest sygnałem do ogłoszenia alarmu powodziowego.

Wyraźny wzrost stanów wody określa się, jako WEZBRANIE. Może być ono spowodowane opadami intensywnego deszczu, roztopami, zjawiskami lodowymi, silnym wiatrem lub pracą urządzeń hydrotechnicznych. Może być także wywołane awarią budowli hydrotechnicznej. Nie każde wezbranie wywołuje powódź.

O powodzi można mówić w sytuacji wystąpienia strat społecznych i gospodarczych.

Wezbranie na wodach płynących nie tworzy się jednocześnie na całej długości rzeki, lecz przemieszcza się wzdłuż jej biegu tworząc „FALĘ WEZBRANIOWĄ”.

Fala ma wyraźny początek, fazę wznoszenia, punkt kulminacyjny i fazę opadania.

W miarę przesuwania się jej z biegiem rzeki, czoło fali ulega skróceniu, a sama fala ulega wydłużeniu. W przypadku powstania w górnym odcinku rzeki kilku pojedynczych fal, mogą się one połączyć i utworzyć w środkowym i dolnym biegu jeden szczyt. Jest to związane z tym, że prędkość przemieszczania się fal w górnym biegu rzeki jest zawsze większa niż na odcinkach środkowym i dolnym.

Rys. Hydrogram fali wezbraniowej.

27 PROGNOZA HYDROLOGICZNA – jest to publikowana przez IMGW informacja o przewidywanym rozwoju sytuacji hydrologicznej. W zależności od potrzeb, zawiera ona takie dane jak: stan wody, natężenie przepływu, objętość fali wezbrania i czas jej trwania, czas wystąpienia kulminacji w określonym miejscu czy wielkość dopływu do zbiorników retencyjnych.

OSTRZEŻENIE HYDROLOGICZNE – jest to publikowana przez IMGW informacja o niebezpiecznym zjawisku pogodowym, które może zagrozić zdrowiu i życiu ludzi, ma wpływ m.in. na zmianę poziomu stanów rzek i wskazuje na możliwość zalania terenów zagrożonych podtopieniami (tereny bezodpływowe i obniżone). Stopień zagrożenia określa 3-stopniowa skala, która wskazuje na skutki, jakie mogą być następstwem niebezpiecznych zjawisk, po osiągnięciu określonych kryteriów.

Ostrzeżenie hydrologiczne wydawane jest, gdy wystąpienie niebezpiecznych zjawisk hydrologicznych jest prognozowane lub już wystąpiło. Zawiera m.in. takie informacje jak:

– rodzaj zagrożenia,

– stopień zagrożenia,

– określenie przedziału czasowego dla jakiego jest wydane,

– obszar, którego dotyczy (odcinek rzeki, zlewni rzek),

– prognozowany dalszy przebieg zjawiska,

– przewidywane skutki.

W celu ochrony ludności i mienia przed skutkami powodzi oraz przygotowania jej na nadchodzące zagrożenie, wydawane są komunikaty o ogłoszeniu pogotowia przeciwpowodziowego lub, w przypadku eskalacji zagrożenia, alarmu przeciwpowodziowego.

Komunikaty o wprowadzeniu pogotowia lub alarmu przeciwpowodziowego podawane są do publicznej informacji za pomocą lokalnej prasy, radia lub telewizji.

28 Informacje podane mogą być także na stronie internetowej urzędu gminy, powiatu lub województwa. W szczególnych przypadkach komunikaty o alarmie powodziowym mogą być ogłaszane z pojazdów służb miejskich lub przez megafony.

POGOTOWIE PRZECIWPOWODZIOWE wprowadza się, gdy stan wody wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi lub po wystąpieniu innych zjawisk lokalnych, które wg miejscowych obserwacji mogą świadczyć o zagrożeniu powodziowym.

W zależności od skali zagrożenia, pogotowie wprowadza i odwołuje dla obszaru:

 miasta – burmistrz, prezydent miasta

 jednej gminy – wójt, burmistrz

 więcej niż jednej gminy powiatu – starosta

 więcej niż jednego powiatu lub województwa – wojewoda

Wprowadzenie pogotowia przeciwpowodziowego skierowane jest głównie do służb i instytucji funkcjonujących na zagrożonym obszarze, które są odpowiedzialne za przeciwdziałanie skutkom powodzi i ochronę ludności. Stan pogotowia powoduje konieczność sprawdzenia gotowości działania jednostek zajmujących się akcją ratowniczą (PSP, policji, gminnych, powiatowych bądź wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego), przygotowanie do wprowadzenia dyżurów przeciwpowodziowych w jednostkach administracji rządowej i samorządowej, sprawdzenie możliwości korzystania z magazynów przeciwpowodziowych (drogi dojazdowe, dostępność do magazynów itp.) oraz wzmożoną obserwację stanów wód i wałów przeciwpowodziowych.

Po stwierdzeniu poprawy sytuacji hydrologicznej oraz spadku stanów wód poniżej stanów ostrzegawczych oraz po przeanalizowaniu zagrożenia powodziowego odwołuje się pogotowie przeciwpowodziowe.

29 ALARM POWODZIOWY - ogłasza się, gdy stan wody zbliża się do stanu alarmowego z tendencją wzrostową i stwarza realne zagrożenie wystąpienia powodzi.

W zależności od skali zagrożenia, alarm powodziowy wprowadza i odwołuje dla obszaru:

 miasta – burmistrz, prezydent miasta

 jednej gminy – wójt, burmistrz

 więcej niż jednej gminy powiatu – starosta

 więcej niż jednego powiatu lub województwa – wojewoda

W czasie alarmu wprowadza się całodobowe dyżury w administracji i w magazynach przeciwpowodziowych. Uruchamia się alarmowe środki łączności oraz rezerwy materiałowe i sprzętowe w przedsiębiorstwach związanych z budownictwem wodnym i melioracyjnym. Wojewoda, starostowie i wójtowie uruchamiają działania zespołów zarządzania kryzysowego. Na wałach przeciwpowodziowych, zbiornikach wodnych i innych urządzeniach przeciwpowodziowych wprowadza się ciągłe dyżury obserwacyjne. Obserwatorzy informują o swych spostrzeżeniach dyżurnych gminnych, powiatowych i wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego. Szefowie jednostek organizacyjnych, działających w akcji powodziowej działają zgodnie z planami przeciwpowodziowymi i zgodnie z poleceniami szefów obrony cywilnej 12 opartymi o wnioski zespołów zarządzania kryzysowego.

W czasie obowiązywania alarmu powodziowego ludność zamieszkała na zagrożonym terenie musi liczyć się z możliwością poddania się zarządzonej ewakuacji. Ewakuację prewencyjną może zarządzić burmistrz. Natomiast uprawnionym do przeprowadzenia jej w trybie decyzji administracyjnej z rygorem natychmiastowej wykonalności jest upoważniony strażak kierujący działaniem ratowniczym.

30 Po stwierdzeniu poprawy sytuacji hydrologicznej oraz spadku stanów wód poniżej stanów (alarmowych) oraz po przeanalizowaniu zagrożenia powodziowego odwołuje się alarm przeciwpowodziowy.

5. Osłona meteorologiczna i osłona hydrologiczna.

Osłona meteorologiczna składa się z sygnalizacji codziennej i powodziowej.

Sygnalizacja codzienna (stała) - oparta na niej sygnalizacja alarmowa nawiązuje do sieci posterunków organizacyjnych służby hydrologiczno -meteorologicznej

IMGW. Sieć obserwacyjno - sygnalizacyjna stanowi wydzielą grupę posterunków, na które nałożone są dodatkowe zadania z zakresu prowadzenia sygnalizacji.

Sygnalizacja codzienna – ma na celu:

 uzyskanie danych o aktualnym (codziennym) przebiegu zjawisk

hydrologicznych i metrologicznych w poszczególnych dorzeczach,

 informacja o wysokości opadu, wysokości pokrywy śnieżnej, stanach wody na

rzekach oraz zjawiskach lodowych,

 uzyskanie informacji o sytuacji przeciwpowodziowej i możliwości ogłaszania

wstępnych ostrzeżeń,

 dostarczanie danych do opracowania krótkoterminowych prognoz

metrologicznych mających wpływ na prognozy hydrologiczne.

Sygnalizacja alarmowa (powodziowa) uruchamiana jest, gdy stany wody szybko wzrastają – w obszarze działania IMGW w Poznaniu przyjmuje się 50 cm na dobę i osiągają miary uznane za groźne tzw. stany alarmowe. Przekroczenie stanów alarmowych i prognoza hydrologiczna zakładająca dalszy wzrost stanów wody w rzekach wywołany bądź to spływem wód roztopowych, czy opadowych, bądź też wywołane piętrzeniem lodowym (zatorami) lub wiatrowym, daje podstawę ogłoszenia alarmu powodziowego. Sygnalizacja alarmowa – wprowadzona może być również w czasie niebezpiecznego pochodu lodów zagrażających budowlom wodnym i urządzeniom wodnym i komunalnym, w okresie niżówkowym oraz

31 w sytuacjach zagrożenia skażeniem wód powierzchniowych (rzek, jezior) i wód podziemnych.

Osłona hydrologiczna to prowadzenie obserwacji wodowskazowych: a) w ujęciu czasowym:

 ciągłe – prowadzą odczyty za pomocą urządzeń samopiszących,

 terminowe – prowadzą obserwatorzy, b) w ujęciu sytuacyjnym:

 zwyczajne – prowadzone bez żadnych przerw, codziennie rano o ustalonej

godzinie (na terenie obszaru województwa wielkopolskiego),

 nadzwyczajne – prowadzenie obserwacji rozpoczyna się, gdy zbliża się

wezbranie, stan wody osiąga wysokość stanu alarmowego.

Z chwilą wystąpienia zagrożenia powodziowego Stacja Zbiorcza niezwłocznie przekazuje służbie obserwacyjnej polecenie dyżurnego synoptyka IMGW w zakresie wykonywania dodatkowych pomiarów i informowania o wysokościach opadów oraz stanach wód. Od momentu wprowadzenia stanu alarmowego aż do jego odwołania wszystkie wyniki dodatkowych pomiarów są niezwłocznie przekazywane do Biura Prognoz Hydrologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, które przekazuje do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania

Kryzysowego Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu ostrzeżenia i komunikaty hydrologiczne opracowane przez dyżurnego hydrologa IMGW.

W okresie wezbrań, po przekroczeniu ustalonego dla każdego wodowskazu stanu ostrzegawczego, obserwator ma obowiązek bez specjalnego zarządzenia wykonywać i sygnalizować obserwację trzy razy dziennie, a przy zbliżaniu się do stanu alarmowego i po jego przekroczeniu, co trzy godziny w ciągu doby.

W przypadku sytuacji wyjątkowych obserwacje zagęszcza się do odczytów, co jedną godzinę. Obserwacje nadzwyczajne wykonywane są do momentu opadnięcia wód poniżej stanów ostrzegawczych lub odwołania alarmu powodziowego.

Osłona meteorologiczna i hydrologiczna realizowana jest przez prognozy meteorologiczne, ostrzeżenia przed niebezpiecznymi zjawiskami, biuletyny

32 i komunikaty o bieżącej sytuacji hydrologicznej, krótkoterminowe prognozy stanów wody oraz ostrzeżenia hydrologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w

Poznaniu, który opracowuje i przesyła je do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania

Kryzysowego WUW, a ten z kolei do Powiatowych Centrów Zarządzania

Kryzysowego.

PCZK Koło przekazuje prognozy, komunikaty i ostrzeżenia hydrologiczne do wszystkich gmin, służb i inspekcji na terenie powiatu, a także powiatowych jednostek organizacyjnych, placówek oświatowo-wychowawczych, kierownictwa i wydziałów starostwa oraz do Nadleśnictwa Koło.

V. Wnioski.

Rzeczywiste działania przeciwpowodziowe (w wymiarze widocznym dla poszkodowanych w takim zdarzeniu) będą w praktyce realizowane przez wójtów, burmistrzów oraz jednostki Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego i Ochotniczych Straży Pożarnych. Działania te mogą być bardziej lub mniej wspierane siłami wojska lub osadzonymi z zakładów karnych.

Casus powodzi z 2010r. wskazuje, że z budżetu państwa będą lub mogą być refinansowane koszty działań przeciwpowodziowych ponoszone przez samorządy, w tym koszty ekwiwalentów dla członków OSP biorących udział w działaniach.

Burmistrz może kierować do działania podległe sobie służby (np. służby socjalne), czy podmioty gospodarcze (np. służby oczyszczania miasta, spółki komunalne).

Ważnym będzie również wykorzystanie rezerw zgromadzonych w magazynach przeciwpowodziowych oraz rezerwy celowej na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego w wysokości nie mniejszej niż 0,5 % wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszonych o wydatki inwestycyjne, wydatki na wynagrodzenia i pochodne oraz wydatki na obsługę długu.

33 Na dofinansowanie zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa.

34 VI. Załączniki

1. Projekty Ogłoszenie / Odwołanie stanu alarmu lub pogotowia przeciwpowodziowego.

2. Poradnik przeciwpowodziowy.

3. Pomoc na usuwanie skutków powodzi i odbudowę

4. Wykaz jednostek samorządowych powiatu kolskiego.

5. Skład osobowy gminnego zespołu zarządzania kryzysowego –

Miasto i Gmina Przedecz

6. Instytucje współpracujące.

1.Załączniki do planu - Projekty: 1. „Ogłoszenia” stanu alarmu przeciwpowodziowego. 2. „Odwołania „ stanu alarmu przeciwpowodziowego. 3. „Ogłoszenia „ pogotowia przeciwpowodziowego. 4. „Odwołania” pogotowia przeciwpowodziowego.

35 BURMISTRZ MIASTA I GMINY PRZEDECZ

KOMUNIKAT O OGŁOSZENIU

ALARMU PRZECIWPOWODZIOWEGO

Na podstawie art. 31 a ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U.

Z 2019 r. poz. 125 ze zm.) w związku z przekroczeniem stanu ostrzegawczego/alarmowego poziomu wody w rzece Noteć oraz pogarszającą się sytuacją hydrometeorologiczną z dniem ………………. od godz. …………. ogłaszam stan alarmu przeciwpowodziowego na obszarze Miasta i Gminy Przedecz.

Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz

………………………… Przedecz, dnia …………….

36

BURMISTRZ MIASTA I GMINY PRZEDECZ

KOMUNIKAT O ODWOŁANIU

ALARMU PRZECIWPOWODZIOWEGO

Na podstawie art. 31 a ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. Z

2019 r. poz. 125 ze zm.) w związku z obniżeniem stanów alarmowych poziomu wód w rzece Noteć oraz poprawą sytuacji hydrometeorologicznej z dniem ………… od godz. ………… odwołuję stan alarmu przeciwpowodziowego na obszarze Miasta i Gminy

Przedecz.

Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz ………………………… Przedecz, dnia …………….

37 BURMISTRZ MIASTA I GMINY PRZEDECZ

KOMUNIKAT O OGŁOSZENIU

POGOTOWIA PRZECIWPOWODZIOWEGO

Na podstawie art. 31 a ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. Z

2019 r. poz. 125 ze zm.) w związku z przekroczeniem stanu ostrzegawczego/alarmowego poziomu wody w rzece Noteć oraz pogarszającą się sytuacją hydrometeorologiczną z dniem …………… od godz. …………. ogłaszam pogotowie przeciwpowodziowe na obszarze

Miasta i Gminy Przedecz.

Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz ………………………… Przedecz, dnia …………….

38 BURMISTRZ MIASTA I GMINY PRZEDECZ

KOMUNIKAT O ODWOŁANIU

POGOTOWIA PRZECIWPOWODZIOWEGO

Na podstawie art. 31 a ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z

2019 r. poz. 125 ze zm.) w związku z obniżeniem stanów alarmowych poziomu wód w rzece Noteć oraz poprawą sytuacji hydrometeorologicznej z dniem ………… od godz. ………… odwołuję pogotowie przeciwpowodziowe na obszarze Miasta i Gminy Przedecz.

Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz ………………………… Przedecz, dnia …………...

39 2.Poradnik przeciwpowodziowy.

40 3.Pomoc na usuwanie skutków powodzi i odbudowę.

1 Zasiłki celowe na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej. Kwestie dotyczące pomocy dla powodzian reguluje ustawa z dnia 16 września 2011r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2019 r., poz. 1317). W sposób szczegółowy określa ona zasady udzielania pomocy poszkodowanym w wyniku powodzi. Zakłada, że jednorazowy zasiłek celowy dla „zaspokojenia niezbędnej pomocy bytowej” będzie przyznawany i wypłacany przez jednostkę samorządu terytorialnego, w terminie 2 dni od wpłynięcia wniosku do właściwego terytorialnie urzędu miasta lub gminy. Zasiłek może być przyznany osobie albo rodzinie, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2019r. poz. 1507 ze zm.). Jest wypłacany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, na terenie której wnioskodawca poniósł szkodę, albo gminy sąsiadującej, na terenie której przebywa w wyniku przeprowadzenia ewakuacji albo konieczności opuszczenia zagrożonego miejsca zamieszkania. Wysokość zasiłku jest równa wartości szkody określonej we wniosku jeśli szkoda nie przekracza 2 tys. zł, lub 2 tys. zł jeśli wartość szkody jest wyższa. Zasiłek może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi. Organ wydający zasiłek może wydać decyzję o jego zwrocie, jeśli w wyniku weryfikacji prawdziwości danych uzna, że rodzina albo osoba samotnie gospodarująca nie poniosła szkody w wyniku powodzi. Środki z zasiłków, są najszybciej przekazywaną formą pomocy finansowej.

2. Kredyty preferencyjne. Podstawa: ustawa z dnia 8 lipca 1999r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na usuwanie skutków powodzi – Dz. U. z 2010 r. Nr 149, poz. 996. Są to oprocentowane 2% w skali roku kredyty na remont i odbudowę mieszkań i budynków mieszkalnych. Kredyty udzielane są właścicielom lub zarządcom budynków mieszkalnych, lokali mieszkalnych oraz obiektów infrastruktury technicznej (towarzyszących budownictwu mieszkaniowemu), zniszczonych lub uszkodzonych przez powódź, osuwiska ziemi i huragany na: – remont lokalu mieszkalnego,

41 – remont lub odtworzenie budynku mieszkalnego, – remont lub odtworzenie części budynku mieszkalnego, stanowiącej współwłasność właścicieli lokali znajdujących się w tym budynku, – remont lub odtworzenie obiektu infrastruktury technicznej, - odtworzenie budynku mieszkalnego lub obiektu o podobnych parametrach w innym miejscu, gdy odtworzenie budynku lub obiektu w tym samym miejscu jest niemożliwe albo nieuzasadnione ze względu na możliwość ponownego wystąpienia zagrożenia, – zakup lokalu mieszkalnego albo budynku mieszkalnego o podobnych parametrach, jeżeli ich remont lub odtworzenie jest na skutek kataklizmu niemożliwe albo nieuzasadnione ze względu na zagrożenie takim zdarzeniem. Zgodnie z ustawą z dnia 16 września 2011r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2019 r. poz.1317), właściciel albo zarządca domu lub mieszkania uszkodzonego na skutek powodzi, z kredytu uzyskanego na zasadach określonych w ww. ustawie może dokonać spłaty całości bądź części kredytu bankowego lub pożyczki bankowej, zaciągniętych na budowę, odtworzenie albo remont.

3. Ułatwienia w remontach i odbudowie. Podstawa: ustawa z dnia 11 sierpnia 2001r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. z dnia 14 sierpnia 2001r.) – Dz.

U. Nr 84, poz. 906 z późn. zm). Obowiązujące obecnie rozwiązania prawne stanowią podstawę do stosowania uproszczonego trybu postępowania przed organami administracji architektoniczno- budowlanej w przypadku odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu w budynkach lub innych obiektach i urządzeniach budowlanych w rozumieniu ustawy Prawo budowlane (m.in.: zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę czy zgłoszenia remontu, wyłączenie stosowania przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Z udogodnień mogą skorzystać podmioty (w tym osoby fizyczne), których obiekty i urządzenia budowlane znajdują się na terenach gmin lub miejscowości wymienionych w rozporządzeniu wydawanym na podstawie art. 2 ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu.

42 4. Pomoc dla osób niepełnosprawnych. Podstawa: ustawa z dnia 16 września 2011r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2019 r. poz.1317). Osoby niepełnosprawne dotknięte skutkami powodzi, mogą liczyć na pomoc Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ze środków, którego może być sfinansowany zakup utraconego lub zniszczonego sprzętu rehabilitacyjnego, środków pomocniczych i przedmiotów ortopedycznych lub na ograniczenie barier technicznych i architektonicznych powstałych na skutek powodzi.

5. Pożyczki dla przedsiębiorców z funduszy pożyczkowych Przedsiębiorca, który w czasie wystąpienia powodzi wykonywał działalność gospodarczą na obszarze jednej z gmin lub miejscowości wskazanej w rozporządzeniu Rady Ministrów (rozporządzenie zawierające wykaz gmin lub miejscowości poszkodowanych w wyniku wystąpienia powodzi wydawane jest na podstawie art. 1 ust.2 ustawy z dnia 16 września 2011r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi - Dz. U. Nr 234, poz. 1385 ze zm.), jako osoba poszkodowana w wyniku wystąpienia powodzi, może uzyskać pożyczkę na usunięcie szkód. Dotyczy to rzeczowych aktywów trwałych i obrotowych, zarówno w miejscu faktycznego wykonywania działalności gospodarczej, jak i środków trwałych oddanych mu do używania na podstawie umowy najmu czy dzierżawy. W sytuacji, gdy usuwanie szkód w dotychczasowym miejscu prowadzenia działalności wiązałoby się ze zwiększonym ryzykiem ponownego zniszczenia przez powódź, pożyczka może być przeznaczona na remont innego lokalu. Przedsiębiorca przed upływem 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy z funduszem pożyczkowym, jest obowiązany do wykorzystania i przedstawienia rozliczenia otrzymanej pożyczki. W uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony przez fundusz pożyczkowy o kolejne 3 miesiące. Pożyczka może być udzielona przedsiębiorcy jednorazowo do wysokości szkody poniesionej w wyniku powodzi do kwoty 50 tys. zł.

6. Pomoc dla rolników Za uruchamianie pomocy dla rolników poszkodowanych w wyniku zdarzeń o charakterze klęsk żywiołowych dopowiada resort rolnictwa. Pomoc ta obejmuje

43 w szczególności preferencyjne kredyty (inwestycyjne i obrotowe) na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej. Oprócz pomocy kredytowej, w poprzednich latach Rząd RP ustanawiał odrębny programy dla poszkodowanych. Obejmował on takie formy pomocy jak m.in. ulgi w podatku rolnym, ulgi w opłacaniu składek KRUS, ulgi w czynszu dzierżawnym Agencji Nieruchomości Rolnych czy nieodpłatnej pomocy badania gleby przez Stację Chemiczno - Rolniczą. Ustanawiane programy w odróżnieniu od pomocy kredytowej nie mają charakteru stałego. Ustanawiane są na bieżąco, po rozpoznaniu rozmiaru zjawiska klęskowego.

44 4.Wykaz jednostek samorządowych powiatu kolskiego.

Instytucja Adres Numer telefonu w godz. pracy po godz. pracy Starostwo Powiatowe w Kole ul. Sienkiewicza 63 26-17-889 722-323-319 21/23 661-011-391 62-600 Koło 63 26-17-888 63 26-17-871 722-323-319 Urząd Miasta i Gminy w Dąbiu ul. Mickiewicza 12 63 27-10-073 511705644 62-660 Dąbie 63 27-100-82 722-323-280 Urząd Miasta i Gminy w Kłodawie ul. Dąbska 17 63 27-30-101 531-030-031 62-650 Kłodawa 531-030-031 609-977-311

Urząd Miasta i Gminy w Przedczu Plac Wolności 1 63 27-38-467 wew.133 604-492-380 62-635 Przedecz 604-492-380 Urząd Gminy w Babiaku Plac Wolności 5 63 27-11-624 w. 27 784-572-938 62-620 Babiak 63 27-11-071 603-786-208 784-572-938 664-947-082

Urząd Gminy w Chodowie 62-652 Chodów 63 27-37-277 505-185-630

Urząd Gminy w Grzegorzewie Plac 100-lecia 1 63 27-18-255 722-323-258 62-640 Grzegorzew 601-790-785 601-790-785 722-323-258

Urząd Gminy w Kole ul. Sienkiewicza 21 63 27-20-365 604-417-422 62-600 Koło 604-417-422 728-857-623 Urząd Miejski w Kole Stary Rynek 1 63 27-20-810 509604998 62-600 Koło 63 26-27-526 509604998 Urząd Gminy w Kościelcu ul. Turecka 7/3 63 27-16-206 664-907-143 62-604 Kościelec 63 27-16-222 609-004-247 664-907-14 Urząd Gminy w Olszówce 62-641 Olszówka 63 27-39-612 601-774-218 601-774-218 663-310-137 Urząd Gminy w Osieku ul. Główna 1 63 26-24-172 695-730-190 Małym 62-613 Osiek Mały 63 26--24-178 662-075-787 695-730-190 662-075-787

45 5. Skład osobowy Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego – Gmina Przedecz

Lp. Imię i nazwisko/stanowisko Instytucja

1 Witold Siwiński Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz

2 Paulina Nitecka Sekretarz Miasta

3 Katarzyna Białkowska- Inspektor ds. Ochrony Środowiska i Oświaty

Gawrysiak 4 Krzysztof Szewczyk Inspektor ds. Rolnictwa, Gospodarki Wodnej,

Inwestycji Gminnych i Dróg

5 Wojciech Dalak Inspektor ds. Rolnictwa, Gospodarki Wodnej,

Inwestycji Gminnych i Dróg

46 6. Instytucje współpracujące.

1. Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego w Poznaniu Al. Niepodległości 16/18, 61-713 Poznań Tel. 61 854-99-00, 61 854-99-10, 722-323-037 Fax 61 854-99-20, 61 852-73-27 e-mail: [email protected] 2. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu Rejonowy Oddział w Koninie Inspektorat w Kole Ul. Toruńska 80, 62-600 Koło Tel. 63 27-20-184 e-mail: [email protected] 3. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu Ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań Tel. 61 856-77-00 Fax 61 852-57-31 e-mail: [email protected] 4. Komenda Powiatowa Policji w Kole Ul. Sienkiewicza 14, 62-600 Koło Tel. 63 26-18-211, 63 26-18-210, 63 26-18-200, 997, 112 Fax 63 26-18-215 e-mail: [email protected] [email protected] 5. Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kole Ul. Toruńska 74, 62-600 Koło Tel. 998, 112, 477717800, 477717810 Fax 63 22-34-278 e-mail: [email protected] 6. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Kole Ul. Toruńska 72, 62-600 Koło Tel. 63 27-22-692, 695-426-274 Fax 63 27-22-279 e-mail: [email protected] 7. Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Kole Ul. Bogumiła 65, 62-600 Koło Tel. 63 272-24-20, 63 26-16-557 Fax 63 26-16-557 e-mail: [email protected]

47 VII. TABELA AKTUALIZACYJNA.

Przedmiot zmiany Data Imię i nazwisko wprowadzenia Uzasadnienie zmiany podpis Lp. zmiany wprowadzającego zmianę 1 Wprowadzono Zaktualizowano 12.07.2020 r. aktualnie działające n-ry jednostki samorządowe telefonów (zgodnie z powiatu kolskiego o aktualizacją w bazie aktualne numery telefonów ARCUS) str. 45 (wymieniono stronę).

2 Zaktualizowano wykaz instytucji 12.07.2020 r. Wprowadzono współdziałających -str. 47- aktualne numery telefonów. o aktualne numery telefonów (wymieniono stronę).

48 49