6 STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA NA LATA 2016 – 2026

Przedecz 2016

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

SPIS TREŚCI STRONA I. ZAŁOŻENIA METODYCZNE 4 II. ANALIZA OBECNEJ SYTUACJI - RAPORT O GMINIE 7 2.1. NATURALNE UWARUNKOWANIA GOSPODARKI GMINY 7 2.2. DEMOGRAFIA I RYNEK PRACY 11 2.3. GOSPODARKA GMINY 17 2.4. MIESZKALNICTWO I INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 22 2.5. INFRASTRUKTURA SOCJALNA 26 2.6. FINANSE GMINY 36 III. ANALIZA SWOT 40 3.1. ANALIZA PORÓWNAWCZA 44 IV. WIZJA I MISJA GMINY 50 4.1. WIZJA GMINY 50 4.2. MISJA GMINY 51 V. CELE STRATEGICZNE 54 5.1. CELE STRATEGICZNE I KIERUNKI ROZWOJU 57 VI. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE 62 6.1. ZAŁOŻENIA I MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z 62 PROGRAMÓW I PROJEKTÓW W OPARCIU O CELE STRATEGICZNE 6.2. PROGRAMY I PROJEKTY KOMPLEMENTARNE Z STRATEGIĄ ROZWOJU POWIATU I WOJEWÓDZTWA 72 WIELKOPOLSKIEGO VII. WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU MIASTA I GMINY 75 PRZEDECZ 7.1. WDRAŻANIE ZAPISÓW STRATEGII I MONITORING 75 REALIZACJI STRATEGII 7.2. OCENA SKUTKÓW REALIZACJI STRATEGII (EWALUACJA) 80 VIII. SPIS WYKRESÓW 82

1

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

WSTĘP

Zarządzanie gminą wiąże się z podejmowaniem szeregu działań i decyzji ważnych dla lokalnej społeczności. Aby mogła efektywnie nią zarządzać potrzebny jest wieloletni plan, który będzie wskazywać kierunki jej dalszego rozwoju. Działania właściwe ze strategicznego punktu widzenia mają większe znaczenie niż działania nastawione na przynoszenie natychmiastowych efektów. Zarządzanie strategiczne jest procesem zarządzania nastawionym na formułowanie i wdrażanie Strategii, które ma na celu sprzyjanie wyższemu stopniowi zgodności organizacji, w tym wypadku gminy, z jej otoczeniem zewnętrznym oraz zachowaniem spójności wewnętrznej, a co za tym idzie – osiągnięciem przyjętych celów strategicznych.

Głównym celem tworzenia dokumentu strategicznego, jakim jest Strategia Rozwoju, jest zdiagnozowanie priorytetowych kierunków rozwoju, zmierzających do rozwoju społeczno- gospodarczego. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz na lata 2016–2026 to długookresowy, bo dziesięcioletni plan działania, określający strategiczne cele rozwoju, zawierający kierunki oraz priorytety, które są niezbędne do realizacji przyjętych założeń. Opracowanie Strategii Rozwoju pozwala na określenie najbardziej efektywnych działań mogących zapewnić dynamiczny rozwój całego obszaru, stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz powstawanie nowych inicjatyw społecznych. Strategia stanowi ogół planowanych działań zmierzających do realizacji wyznaczonych celów rozwojowych. Jest to sposób w jaki gmina zamierza realizować swoją wizję i misję. Istotną cechą Strategii jest budowa wizerunku gminy. To właśnie jej wizerunek stanowi wizytówkę jednostki, jest źródłem informacji dla podmiotów gospodarczych, inwestorów i społeczności lokalnej o długoterminowych uwarunkowaniach rozwoju przyjętych przez gminę oraz o sposobach rozwiązywania przez nią pojawiających się problemów. Strategiczne planowanie polega przede wszystkim na wyeliminowaniu rozwiązań nierealnych. Każda Strategia jest inna, ponieważ endo- i egzogenny wkład w każdym programowanym przypadku jest inny. Za sprawą dokumentu strategicznego dana jednostka terytorialna może efektywnie wykorzystać własne zasoby, w tym zasoby finansowe, rzeczowe czy społeczne oraz określić sposoby przeciwdziałania pojawiającym się zagrożeniom.

Strategia powinna stanowić źródło zasad i zbiór rozwiązań. Niniejszy dokument zawiera informacje dotyczące kierunków rozwoju Miasta i Gminy Przedecz, działania związane z jej realizacją na lata 2016–2026. Horyzont czasowy, jaki Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz na lata 2016–2026 został przyjęty dla niniejszej Strategii, wiąże się z perspektywą finansową

2

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Unii Europejskiej na lata 2014–2020, która stanowi wyzwanie dla potencjalnych beneficjentów funduszy unijnych. Strategia potrzebna jest tam gdzie pojawiają się nowe wyzwania. Aby w pełni wykorzystać szanse, jakie dają środki unijne - w tym środki zewnętrzne - należy podjąć odpowiednie działania w chwili obecnej. Strategię opracowano w tym celu, aby stanowiła ona podstawowy dokument zawierający priorytetowe kierunki rozwoju Gminy Przedecz, obejmujące nowy okres programowania unijnego.

3

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

I. ZAŁOŻENIA METODYCZNE

Strategia w najbardziej ogólnym ujęciu oznacza sposób osiągania wyznaczonych celów przez sterowanie rozwojem. Cechą strategii jest podejście systemowe, wysuwając na pierwszy plan relacje zachodzące miedzy głównymi sferami jakimi są: sfera społeczna, produkcyjna, ekologiczna oraz infrastruktura techniczna stanowiąca ich szkielet funkcjonalno-przestrzenny.

Strategia rozwoju Miasta i Gminy Przedecz składa się z następujących elementów:

- diagnoza prospektywna,

- identyfikacja mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń (analiza SWOT),

- cele rozwoju gminy,

- strategiczne kierunki rozwoju,

- zbiór programów i projektów,

- monitoring realizacji strategii.

Diagnoza jest próbą odczytania przyszłości na podstawie stanu istniejącego.

Główny nacisk kładzie się w niej na czynniki determinujące dalszy rozwój, jak:

- bariery i ograniczenia rozwoju,

- sytuacje konfliktowe,

- uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne stanowiące podstawę przyszłego rozwoju.

W ujęciu działowym diagnoza obejmuje:

- sferę społeczną,

- budżet gminy,

- sferę gospodarczą,

- rolnictwo i leśnictwo,

- otoczenie działalności gospodarczej,

- sferę ekologiczną,

4

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

- infrastrukturę techniczną.

Przy analizie danych zawartych w diagnozie zastosowano metodę powszechnie stosowaną zwaną analizą SWOT, dzięki której zdefiniowano mocne i słabe strony, a także główne szanse i zagrożenia rozwoju Miasta i Gminy Przedecz.

W ocenie predyspozycji rozwojowych gminy zagrożenia zajmują pierwsze miejsce ze względu na ich realne istnienie i obiektywne oddziaływanie. Szanse mają charakter potencjalny, a ich wykorzystanie jest uznaniowe. Obie te kategorie w przeciwieństwie do słabych i mocnych stron zmuszają do podjęcia stosownych decyzji.

Do zagrożeń można zaliczyć:

- ograniczenia wynikające ze złej sprawności funkcjonowania układów przestrzennych bądź infrastruktury oraz trudności w wykorzystaniu możliwości tkwiących w rezerwach materialnych i intelektualnych,

- czynniki hamujące tempo przeobrażeń, oddziaływujące na całą gminę, lub województwo,

- powstające nieprawidłowości w zagospodarowaniu przestrzennym, powodujące zakłócenia w prawidłowym funkcjonowaniu układów osadniczych.

Do szans zaliczyć można np.:

- stan posiadania mierzony walorami środowiska przyrodniczego, kulturowego, społecznego, poziom oraz jakość funkcjonowania struktur życia społecznego i gospodarczego,

- położenie w stosunku do głównych ciągów komunikacyjnych, drogowych i kolejowych,

- czynniki materialne i psychospołeczne w postaci ofert, wsparcia finansowego, stworzenie sprzyjających warunków działania bodźców i dostępnych informacji,

- czynniki wpływające na sposób wykorzystania stanu posiadania, usprawnienia organizacji i zarządzania, otwarcie na pozytywny wpływ otoczenia.

Po zakończeniu analizy, kolejnym zadaniem było powiązanie szans z mocnymi stronami, a także zagrożeń ze słabymi stronami. Na ich podstawie zdefiniowano cele strategiczne.

5

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Następnym etapem prac nad strategią było wyznaczenie priorytetów oraz zadań i kierunków rozwoju.

Końcowym etapem było opracowanie propozycji programów i projektów zabezpieczających realizację wyznaczonych celów strategicznych.

W trakcie prac nad strategią przyjęto następujące ustalenia:

- zakres czasowy opracowanej strategii obejmuje lata 2016 – 2026, obejmuje teren miasta i gminy Przedecz wchodzący w skład powiatu kolskiego,

- opracowana strategia jest dokumentem otwartym i w miarę realizacji zadań i upływu czasu winna być modyfikowana i uzupełniania przy zachowaniu tego samego celu strategicznego, chyba że zmienią się uwarunkowania zewnętrzne rozwoju gminy,

- głównym podmiotem w realizacji strategii jest Burmistrz Miasta i Gminy Przedecz,

- opracowanie ma charakter praktyczny i nie aspiruje do pracy naukowej,

- strategia powinna być wykorzystana jako platforma współpracy i współdziałania takich podmiotów jak: administracja samorządowa powiatowa i gminna, instytucje pozarządowe, podmioty gospodarcze i społeczeństwo.

UKŁAD STRATEGII Strategia będzie zorganizowana na kilku poziomach - strukturą swoją przypomina piramidę, której wierzchołek stanowią wizja oraz misja.

Rysunek 1: Układ strategii. Opracowanie własne.

6

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

II. ANALIZA OBECNEJ SYTUACJI - RAPORT O GMINIE

2.1. NATURALNE UWARUNKOWANIA GOSPODARKI GMINY

W regionalizacji krain fizyko – geograficznych leży na obszarze zaliczanym do podprowincji Niziny Środkowopolskiej na pograniczu Wysoczyzny Kutnowskiej i strefy marginalnej fazy leszczyńskiej. Budowę geologiczną, rzeźbę terenu oraz typ krajobrazu na obszarze gmin uformowało działanie zlodowacenia bałtyckiego. Wpływ lądolodu i jego wód roztopowych przejawia się w równinnym charakterze terenu gminy oraz stosunków wodnych, jakości i rozmieszczeniu gleb. Krajobraz gminy jest mało urozmaicony, sprzyja natomiast rozwojowi komunikacji i produkcji.

Położenie gminy Gmina Przedecz położona jest na północno - wschodnim krańcu powiatu kolskiego i województwa wielkopolskiego.

Źródło: http://www.przedecz.konin.lm.pl/polozenie.html. Gmina graniczy: - od północy i północnego wschodu z gminą w województwie kujawsko-pomorskim, - od wschodu z gminą Dąbrowice w województwie łódzkim, - od południa z gminami Kłodawa i Chodów, - od zachodu z gminą Babiak,

7

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

- od północnego zachodu z gminą Izbica Kujawska w województwie kujawsko- pomorskim.

Kraj: Polska Województwo: wielkopolskie Powiat: kolski » Babiak » Chodów » Dąbie nad Nerem » Grzegorzew » Kłodawa » Koło » Kościelec » Olszówka » Osiek Mały » Przedecz

Źródło: https://www.osp.org.pl/hosting/katalog.php?id_w=16&id_p=315&id_g=2333.

Siedzibą władz gminy jest miejscowość Przedecz położona w odległości 30 km od siedziby powiatu Koła i około 160 km od miasta Poznania. Z racji położenia gmina ma liczne powiązania gospodarcze i historyczne z miejscowościami położonymi w sąsiadujących powiatach na terenie województwa kujawsko- pomorskiego i łódzkiego. Gmina ma kształt wydłużony ze wschodu na zachód i zajmuje powierzchnię 76,5 km2. Komunikację na terenie gminy i z otoczeniem zapewnia droga wojewódzka nr 269 Izbica Kujawska – Włocławek, 6 dróg powiatowych i sieć dróg gminnych. Na terenie gminy mieszka 4292 osoby, w tym 2169 kobiet. Podstawową sieć osadniczą tworzą miasto Przedecz i 14 wsi sołeckich: , Chrustowe, Dziewczopólko, , , Jasieniec, Józefowo, Katarzyna, Kłokoczyn, Łączewna, Nowa Wieś Wielka, Rybno, Zalesie, Żarowo. Na obszarze gminy brak jest większych cieków wodnych. Sieć hydrograficzną tworzy Jezioro Przedeckie i cieki zasilające jezioro.

8

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Warunki klimatyczne Klimat na obszarze gminy należy do strefy klimatu umiarkowanego w obszarze wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych. Lato trwa około 70- 100 dni ze średnią temperaturą około 18C. Zima trwa około 90 dni ze średnią temperaturą -1,-2C. Są to warunki średnie, podobne jak w całym kraju. Niższe od przeciętnych są roczne sumy opadów, które wynoszą około 500 mm. Gmina leży na obszarze o najniższych opadach w skali kraju. Dominującymi są wiatry zachodnie i południowo zachodnie. Pewne zróżnicowanie warunków klimatycznych występuje w obrębie granic gminy. Najkorzystniejsze warunki występują we wschodniej i centralnej części gminy, gdzie są dobre warunki nasłonecznienia i przewietrzania. W rejonie występowania rynien i dolin w zachodniej części gminy mają miejsce częste zmiany temperatur, występowanie mgieł i słaba przewietrzalność.

Gleby Gleby na terenie gminy należą w większości do urodzajnych. Większą część terenu gminy zajmują dobre gleby bielicowe, brunatne i czarne ziemie drugiego i czwartego kompleksu glebowego. Wskaźnik bonitacji gruntów ornych wynosi 0,95 i jest wprawdzie nieco niższy niż w gminach sąsiednich (1,09), ale wyższy niż w powiecie (0,93).

Udział poszczególnych klas gleb w użytkach rolnych ogółem kształtuje się następująco:

KLASY MIASTO GMINA OGÓŁEM Klasa I i II nie występują nie występują nie występują Klasa III 13,0 11,3 11,4 Klasa IV 72,2 61,1 61,5 Klasa V 11,6 19,5 19,1 Klasa VI 3,2 8,1 8,0 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz.

9

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Wykres 1 użytki rolne w podziale na poszczególne klasy gleb

Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI

Źródło: Opracowanie własne.

Przy uwzględnieniu właściwości fizykochemicznych, w strukturze jakościowej gleb w gminie udział kompleksów pszennych wynosi 16,25%, natomiast kompleksów żytnich 65,11%.

Charakterystyka hydrologiczna Obszar gminy jest dość ubogi w wody powierzchniowe. Jedynym większym zbiornikiem naturalnym jest Jezioro Przedeckie o powierzchni 1,2 km2, bardzo płytkie – średnia głębokość wynosi 0,9 m, z tendencją do eutrofizacji. Z tych powodów nadaje się ono praktycznie jedynie do hodowli ryb. Jezioro Przedeckie leży w obrębie Rynny Przedeckiej, w której znajdują się niewielkie stawy. Zasoby wód powierzchniowych uzupełniają drobne cieki zasilające jezioro oraz przepływająca przez jezioro rzeka Noteć. Sztucznym ciekiem jest Kanał Dzieżbicki, który spełnia zadania w systemie melioracji użytków rolnych. Podobnie jak na terenie całego subregionu, wody podziemne na terenie gminy występują na dwóch poziomach – w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Wody z utworów czwartorzędowych są dość znacznie zanieczyszczone.

Zasoby naturalne Jedynym bogactwem naturalnym gminy są lasy. Występują one w trzech kompleksach: - W północnej części gminy na powierzchni 850 ha, z rezerwatem przyrody Rogoźno, - We wschodniej części gminy na powierzchni 350 ha, - W południowej części gminy na powierzchni 200 ha.

10

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Oprócz tego w gminie występują również niewielkie lasy prywatne. Łącznie lasy zajmują 1051,19 ha; w tym lasy publiczne 984,53 ha, co stanowi 13,8% lesistości obszaru gminy. W południowo zachodniej części gminy znajdują się znaczne obszary torfowisk, które jednak nie są przeznaczone do eksploatacji gospodarczej.

Ochrona środowiska naturalnego Brak większych zakładów produkcyjnych powoduje, że źródłami zagrożenia środowiska na terenie gminy są: - tereny zurbanizowane, - główne szlaki komunikacyjne, - oczyszczalnia ścieków. Wody powierzchniowe i podziemne w tym Jezioro Przedeckie są zanieczyszczone przede wszystkim w wyniku spływów wód powierzchniowych. Źródłem zagrożenia dla wód powierzchniowych są również środki chemiczne wykorzystywane w produkcji rolnej. Zanieczyszczenia powietrza pochodzą głównie za spalin samochodowych oraz ze spalania węgla w paleniskach i kotłowniach domowych. Do obszarów, które charakteryzują się wysokimi walorami przyrodniczymi i winny być chronione w sposób szczególny zalicza się: - rezerwat leśny „Rogoźno”, - Jezioro Przedeckie z otoczeniem, - doliny boczne oraz krawędzie i zbocza dolin, - cieki i rowy melioracyjne oraz oczka wodne w zagłębieniach bezodpływowych, - torfowiska.

2.2. DEMOGRAFIA I RYNEK PRACY

Liczba i struktura ludności Na koniec 2014 roku na terenie gminy Przedecz mieszkało 4292 osoby, w tym 1753 osób w mieście Przedecz i 2539 osób na terenach wiejskich.

11

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Na przestrzeni lat liczba mieszkańców przedstawiała się następująco:

LICZBA LUDNOŚCI LATA OGÓŁEM KOBIETY NA 100 MĘŻCZYZN

2012 4325 104

2013 4314 103

2014 4292 102

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Powyższe liczby wykazują, ze w ciągu ostatnich lat liczba ludności gminy stale maleje. Tendencja ta dotyczy zarówno mieszkańców miast, jak i wsi oraz kobiet i mężczyzn. Średnia gęstość zaludnienia na terenie gminy Przedecz na koniec 2014 roku wynosiła 56 osób/1 km2, tj. znacznie mniej niż średnia w powiecie sięgająca 88 osób/1 km2. Stopień zurbanizowania gminy (udział ludności miasta w ogólnej liczbie populacji) wynosił 40,77%. Struktura ludności według wieku w gminie Przedecz przedstawia się następująco:

Ludność w wieku

przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym Wyszczególnienie z razem w tym w tym w tym razem razem w wieku razem kobiet kobiet kobiet mobilnym

Przedecz 827 414 2710 1237 1625 777 537

w tym miasto 316 145 1123 535 647 320 221

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Największa liczba osób w gminie Przedecz jest w wieku produkcyjnym 2710 osób, za to najmniej jest w wieku poprodukcyjnym 777 osób.

12

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Ruch naturalny ludności

Urodzenia Zgony Urodzenia Zgony

Przyrost Przyrost

Małżeństwa Małżeństwa

naturalny naturalny

żywe żywe

W tym W tym W

ogółem ogółem

niemowląt niemowląt zczególnienie

Wys W liczbach bezwzględnych Na 1000 ludności

Przedecz 19 39 53 - -14 4,42 9,07 12,33 - -3,26

W tym 5 8 27 - -19 2,83 4,52 15,27 - -10,75 miasto

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Tendencja zmniejszania się przyrostu naturalnego występuje na terenie całego powiatu kolskiego i można wnioskować, że jest jedną z przyczyn zmniejszenia się ilości mieszkańców gminy.

Migracje Inną przyczyną zmniejszania się liczby ludności w gminie mogą być również migracje, czyli przemieszczanie się ludności gminy. Na przestrzeni lat ujemne saldo migracji występowało przede wszystkim na terenach wiejskich. W ostatnich latach ujemne saldo migracji miało miejsce zarówno na wsi jak i w mieście. Wykres 2 sytuacja migracji ludności w Gminie Przedecz.

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

13

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Przyczyny ujemnego przyrostu naturalnego oraz ujemnego salda migracji należy upatrywać w zmianach sytuacji gospodarczej zarówno w kraju jak i regionie. Ujemne saldo migracji na terenach wiejskich można ponadto wiązać z nadmiernym zatrudnieniem ludności w rolnictwie.

Rynek pracy

W ostatnich latach ilość pracujących w gminie stopniowo się obniża, podobnie jak w pozostałych gminach powiatu kolskiego. Spadek liczby pracujących w całym powiecie powoduje, że udział pracujących w gminie w ogólnej liczbie pracujących w powiecie utrzymuje się na tym samym poziomie. Pracujący w gminie stanowią większy odsetek ogólnej liczby mieszkańców niż średnio w powiecie z wyłączeniem Koła i Kłodawy. Coraz mniejsza liczba pracujących przekłada się bezpośrednio na wielkość bezrobocia na terenie gminy.

Struktura bezrobotnych na dzień 31 grudnia 2014 roku w gminie Przedecz przedstawia się następująco:

WYBRANE DANE O RYNKU PRACY W 2014 ROKU

DANE POWIAT GMINA

Pracujący1 14009 262

Bezrobotni zarejestrowani 4945 239

w tym kobiety w % 57,1% 55,6%

Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie 8,9% 8,9% ludności w wieku produkcyjnym w %

Udział zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w 11,0% 10,9% liczbie kobiet w wieku produkcyjnym w %

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

1 Bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz gospodarstw indywidualnych w rolnictwie.

14

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Przedstawione liczby wskazują, że liczba bezrobotnych na terenie gminy rośnie. Kobiety stanowią ponad 50% bezrobotnych w gminie i w tej grupie bezrobotnych tendencje są takie same jak w ogólnej populacji bezrobotnych. Poziom i struktura bezrobocia w gminie i zmiany zachodzące w ramach tego zjawiska wykazują te same tendencje co w powiecie, subregionie i województwie wielkopolskim. Przejawia się to również w strukturze bezrobotnych według stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy. Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby o krótkim stażu pracy lub nie posiadające go w ogóle. Wydłuża się również czas pozostawania na bezrobociu. Społeczną uciążliwość tego zjawiska na terenie gminy pogłębia niewielki odsetek bezrobotnych uprawnionych do zasiłku. Istnienie bezrobocia i zjawisk mu towarzyszących stanowi jeden z podstawowych problemów gospodarki gminy.

Wykres 3 Przestępstwa stwierdzone w Przedczu w latach 2012-2014 kształtują się następująco:

Przestępstwa stwierdzone w Przedczu w latach 2012-2014

2500 2323 2000 2054 2012 r. 1652 2013 r. 1500 1002 2014 r. 1000 1006 859 848 812 431 699 666 500 669 34 384 259 254 22 28 0 Przestępstwa ogółem Przestępstwa o Przestępstwa o Przestępstwa drogowe Przestępstwa Przestępstwa charakterze charakterze przeciwko życiu i przeciwko mieniu kryminalnym gospodarczym zdrowiu Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/Przedecz#wskaźniki-obciążenia-demograficznego.

Można zauważyć, że skala przestępstw ogółem maleje z roku na rok jednak przestępstwa przeciwko mieniu wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o około 20%.

15

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Wykres 4 Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw w Przedczu w latach 2012-2014

Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw w Przedczu w latach 2012- 2014

100 105 97 88 91 99 74 100 86 86 77 88 70 73

35

0 Przestępstwa ogółem Przestępstwa o Przestępstwa o Przestępstwa charakterze charakterze drogowe kryminalnym gospodarczym

2012 r. 2013 r. 2014 r.

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/Przedecz#wskaźniki-obciążenia-demograficznego.

Poniższa tabela przedstawia dane statystyczne dotyczące przestępstw w Przedczu DANE STATYSTYCZNE DOT. PRZESTĘPSTW 2012 2013 2014

PRZESTĘPSTWA OGÓŁEM 88 86 86

Przestępstwa o charakterze kryminalnym 74 73 77

Przestępstwa o charakterze gospodarczym 97 88 91

Przestępstwa drogowe 100 100 99

Źródło: http://www.polskawliczbach.pl/Przedecz#wskaźniki-obciążenia-demograficznego

2.3. GOSPODARKA GMINY

Podmioty gospodarcze

Ilość podmiotów gospodarczych na terenie gminy Przedecz systematycznie rośnie.

Poniżej przedstawiamy dane na 2014 rok dotyczące podmiotów zarejestrowanych w rejestrze ROGON z terenu gminy Przedecz

PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON W 2014 ROKU POWIAT GMINA

Ogółem 6839 233

16

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

w tym w sektorze: rolniczym 141 7

przemysłowym 591 23

budowlanym 880 41

na 10 tys. ludności 770 543

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 10 tys. 617 443 ludności

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Porównanie z danymi dotyczącymi ilości pracujących i poziomu bezrobocia pozwala wnioskować, że wzrost ilości podmiotów gospodarczych następuje w wyniku zmiany struktury tychże. Likwidacji ulegają większe podmioty lub miejsca pracy w tych podmiotach, a w to miejsce powstaje większa liczba podmiotów zatrudniających jedną lub kilka osób.

Tabela przedstawia podmioty gospodarcze w podziale na różnego rodzaju branże

Ogółem Handel; naprawa Działalność pojazdów finansowa

samochodowych; e i Rolnictwo, transport Przemysł ubezpieczenio leśnictwo, i gospodarka i wa; obsługa W tym łowiectwo magazynowa; Ogółem budownictwo ruchu kobiety i rybactwo zakwaterowanie nieruchomości i gastronomia; Wyszczególnieni oraz pozostałe informacja usługi i komunikacja

Przedecz 262 185 - 76 77 109

W tym 233 182 - 73 51 109 miasto

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

W strukturze własnościowej dominują podmioty prywatne, wśród których największą liczbę stanowią podmioty osób fizycznych. Najwyższy odsetek podmiotów na terenie gminy zajmuje się handlem pozostali zaś prowadzą działalność usługową. Usługi transportowe i murarskie świadczy po kilkanaście zakładów. Po kilka zakładów występuje w branżach stolarskiej, mechaniki pojazdowej, usług C.O., usług medycznych. Pozostałe kilkanaście branż reprezentowanych jest przez 1 – 2 zakłady.

17

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Rolnictwo Rolnictwo jest podstawowym działem gospodarki gminy Przedecz - stanowi podstawowe źródło dochodów mieszkańców. Z rolnictwa żyje tu ponad 70% mieszkańców. Gmina Przedecz chlubi się przede wszystkim bardzo dobrym rolnictwem. Na tym terenie jest wiele nowoczesnych gospodarstw.

Poniższa tabela przedstawia % dochody i wydatki budżetu gminy Przedecz na rolnictwo

i łowiectwo w 2014 roku

DOCHODY BUDŻETU GMINY WYDATKI BUDŻETU GMINY

2012 2013 2014 2012 2013 2014

ROLNICTWO ROLNICTWO W % W % I ŁOWIECTWO 7,2 3,1 5,4 4,0 6,1 3,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

ROLNICTWO I UŻYTKOWANIE GRUNTÓW

Użytki Rolne (Stan 2014) Lasy i Powierzchnia W tym Grunty Pozostałe Ogółem Razem Grunty Sady Łąki Pastwiska Leśne Orne 7 645 6 108 5 523 65 84 239 1 080 457 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz.

Przeważające klasy gruntów uprawnych to IVa i IVb stanowiące około 61,5%. Główne uprawy w gminie Przedecz to: żyto, kukurydza, rzepak, jęczmień i pszenica. Liczba gospodarstw rolnych w gminie Przedecz ogółem – 780 szt. W gminie Przedecz najwięcej gospodarstw rolnych zlokalizowanych jest w następujących miejscowościach: Żarowo, Dziwie, Rybno. Niestety na terenie gminy nie istnieją żadne grupy producenckie i kółka rolnicze. Rolnictwo w gminie Przedecz działa w niekorzystnych warunkach klimatycznych, podobnie jak w całym regionie, natomiast na lepszych - niż średnio w powiecie - glebach. Wyniki produkcji roślinnej i zwierzęcej są lepsze od przeciętnych w powiecie szczególnie hodowla bydła i trzody chlewnej.

18

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Wśród gospodarstw rolnych dominują jednostki o produkcji mieszanej. Produkcja roślinna przeważa nad zwierzęcą. O jakości produkcji rolnej na terenie gminy świadczy wysoki poziom produkcji towarowej. Znaczna ilość gospodarstw produkuje głównie na sprzedaż. Produkcja towarowa w przeliczeniu na 1 zatrudnionego, jak i na 1 ha UR jest wyższa od średnich w powiecie.

Ludność rolnicza

Dla oceny rolnictwa na terenie gminy, obok innych uwarunkowań, należy dokonać analizy cech demograficznych i społecznych ludności rolniczej, czyli właścicieli gospodarstw rolnych i zatrudnionych w gospodarstwach. Z danych dotyczących poziomu i struktury ludności związanej z rolnictwem wynikają następujące wnioski: - struktura ludności związanej z rolnictwem według płci była nieco inna niż całej populacji na terenie gminy. Wskaźnik feminizacji jest bardzo wysoki, co biorąc pod uwagę znaczenie kobiety dla funkcjonowania gospodarstwa rolnego nie jest zjawiskiem pozytywnym, - struktura ludności związanej z rolnictwem według wieku jest następująca: osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowiły niespełna 30%, w wieku produkcyjnym około 60% i w wieku poprodukcyjnym około 10-15%. Oznacza to, że wśród ludności związanej z rolnictwem osoby w wieku produkcyjnym stanowią podobny odsetek jak w populacji ludności gminy ogółem. Wyraźnie mniejszy jest udział osób w wieku poprodukcyjnym na korzyść osób w wieku przedprodukcyjnym. - w strukturze wykształcenia ludności rolniczej przeważają osoby z wykształceniem podstawowym. Drugą co do wielkości grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, trzecią zaś osoby z wykształceniem średnim.

- gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą utrzymują się w większości również z innych źródeł dochodów. W sytuacji spadku ilości miejsc pracy poza rolnictwem i dynamicznego wzrostu bezrobocia sytuacja ta ma określone konsekwencje

społeczne.

19

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Struktura agrarna

Na terenie gminy znajduje się około 780 gospodarstw rolnych. Użytki rolne wynoszą prawie 6108 ha i około 250 działek. Przeciętna wielkość gospodarstwa wynosi 8,7 ha i jest wyższa o co najmniej 1 ha niż średnia w powiecie i w subregionie konińskim.

STRUKTURA GOSPODARSTW ROLNYCH PRZEDSTAWIA SIĘ NASTĘPUJĄCO:

POWIERZCHNIA GOSPODARSTW W HA UDZIAŁ W OGÓLNEJ LICZBIE (%) GOSPODARSTW 1 – 2 34 2 – 5 16 5 – 10 26 10 – 20 13 Pow.20 11 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz.

Z powyższych liczb wynika, że dominującą grupą gospodarstw są gospodarstwa między

5 a 10 ha powierzchni użytków rolnych. Struktura gospodarstw rolnych według powierzchni jest w gminie podobna jak średnia w powiecie, jednak przy wyższym udziale gospodarstw powyżej 10 ha. Dominuje produkcja zbóż (plony ok. 40 q z ha) i kukurydzy oraz roślin przemysłowych, m.in. rzepaku. Zmniejsza się pogłowie trzody chlewnej a zwiększa pogłowie bydła mlecznego i bydła mięsnego.

Leśnictwo Jedynym bogactwem naturalnym gminy są lasy, zajmujące 1051,19 ha tj. ponad 13% powierzchni. Dominują w nich sosna, świerk, dąb, brzoza, klon, grab, lipa, olcha i jarzębina. W leśnictwie Rogoźno istnieje rezerwat florystyczny, utworzony w 1958 roku dla ochrony lasu mieszanego. W południowo-zachodniej części gminy znajdują się znaczne obszary torfowisk.

Przemysł Działalność produkcyjna na terenie gminy Przedecz w przeszłości związana była przede wszystkim z produkcją rolniczą i przetwórstwem rolno – spożywczym. Drugim kierunkiem była produkcja odzieży.

20

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Obecnie na terenie gminy nie ma większych przedsiębiorstw produkcyjnych. Zarejestrowany jest 1 podmiot gospodarczy reprezentujący branżę odzieżową, zatrudniający łącznie około 15 osób, oraz Zakład Transportowo-Betoniarski wraz ze sprzedażą materiałów budowlanych i sprzedażą wyrobów spawalniczych np. takich jak piece CO, zatrudnia on obecnie około 20 pracowników. Produkcja zakładów nie ma określonych kierunków zbytu. Pozostała działalność wytwórcza prowadzona jest w drobnych osób fizycznych. I tak dla przykładu w małych warsztatach naprawia się samochody osobowe, ciągniki rolnicze, produkuję się wyroby betonowe oraz ogrodzenia ale również prowadzi się sprzedaż części do maszyn i urządzeń rolniczych, pasz i koncentratów znajdujący zbyt w śród hodowców. Tendencją jest całkowite zanikanie zakładów rzemieślniczych .

Usługi Działalnością usługową na terenie gminy zajmuje się ponad 135 podmiotów gospodarczych wśród, których najliczniejszą grupę stanowią jednostki handlowe oraz usługowe. W większości są to małe zakłady, zajmujące się stolarstwem, murarstwem, mechaniką pojazdową oraz przetwórstwem rolno-spożywczym, handel artykułami rolnymi, częściami do maszyn rolniczych i paszami dla zwierząt gospodarskich oraz powstała kilka lat temu i bardzo prężnie rozwijająca się firma cateringowa „CAT-MAR” zatrudniająca obecnie około 10 osób. Pozostałe branże reprezentowane w usługach to: - betoniarstwo, - usługi malarskie, - usługi w zakresie napraw sprzętu AGD, tele i radiomechanika, - usługi weterynaryjne, - pośrednictwo ubezpieczeniowe, - tłumaczenie z języka niemieckiego, - fryzjerstwo. Ilość zakładów i branże reprezentowane w usługach podlegają częstym zmianom. Wynikającym z popytu na rynku usług. Niski poziom dochodów ludności ogranicza zapotrzebowanie na usługi. W gminie Przedecz działa również jedna firma zajmująca się produkcją odzieży, która sprzedaje swoje produkty na terenie całego kraju.

21

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

2.4. MIESZKALNICTWO I INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Planem zagospodarowania przestrzennego została objęta cała Gmina Przedecz o powierzchni 7645 ha.

Warunki mieszkaniowe Zasoby mieszkaniowe na terenie gminy na przestrzeni ostatnich lat nie uległy większej zmianie. Statystyka wykazuje, że na koniec 2014 roku na terenie gminy znajdowało się 1435 mieszkań o przeciętnej powierzchni użytkowej 81 m2. Gmina dysponuje 2 lokalami socjalnymi. Stan budynków mieszkalnych jest zróżnicowany. Wiele mieszkań i budynków, w tym również komunalnych wymaga remontów. GOSPODARKA MIESZKANIOWA STAN NA KONIEC 2014 ROKU (WARTOŚĆ ŁĄCZNA POSZCZEGÓLNYCH CZYNNIKÓW) Ilość mieszkań 104 Liczba izb w mieszkaniach 228 Powierzchnia użytkowa mieszkań 3 775,25 UŚREDNIONA WARTOŚĆ NASTĘPUJĄCYCH DANYCH (STAN NA KONIEC 2014) Powierzchnia użytkowa jednego mieszkania 36,30 Powierzchnia użytkowa na 1 osobę 15,86 Liczba osób w mieszkaniu 2,3 Liczba izb w mieszkaniu 2,2 Liczba osób w 1 izbie 1,04 LICZBA MIESZKAŃ ODDANYCH DO UŻYTKU W LATACH 2013-2014 Mieszkania oddane do użytku 0 Przeciętna powierzchnia mieszkania 0 Przeciętna liczba izba w mieszkaniu 0 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz.

W gminie Przedecz jest dostępnych 104 komunalnych lokali mieszkalnych o łącznej powierzchni 3775,25 m2. Przeciętna powierzchnia 1 lokalu komunalnego stanowi około 36,30 m2. W 2014 roku wypłacono około 380 dodatków mieszkaniowych oraz oddano do użytkowania 8 indywidualnych domów/mieszkań.

Drogi Sieć drogową na terenie gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Siedzibą władz gminy jest miasto Przedecz położone 30 km od Kola i około 160 km od Poznania. Długość dróg gminnych wynosi 86,20 km w tym długość ulic 7,1 km , z których duża ich część posiada nawierzchnie asfaltową.

22

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Przez gminę przebiega odcinek drogi wojewódzkiej Izbica Kujawska – Włocławek o długości 4,72 km. Łączna długość dróg powiatowych to 22,15 km. Jakość dróg na terenie gminy jest na średnim poziomie. Sieć dróg gminnych i powiatowych jest rozłożona równomiernie na terenie gminy i zapewnia dobrą komunikację mieszkańców gminy z siedzibą władz gminy – Przedczem oraz z ośrodkiem powiatowym.

Wodociągi i kanalizacja Zaopatrzenie w wodę na terenie gminy zapewniają 2 wodociągi grupowe wraz ze stacjami uzdatniania wody: - Dziwie o wydajności 807 m3/dobę, - Żarowo o wydajności 260 m3/dobę. Prawie wszystkie miejscowości są zwodociągowane, długość sieci wodociągowej wynosi około 93 km. W mieście Przedecz znajduje się oczyszczalnia ścieków typu „Lemna” o wydajności 300 m3/dobę wraz ze zbiornikiem zlewnym ścieków dowożonych z terenu gminy. Oczyszczalnia zapewnia docelowo możliwość przyjęcia około 100% ścieków z terenu miasta. Obecnie dowiezione może być dziennie coraz mniejsza ilość ścieków i rozbudowa kanalizacji w mieście stopniowo ogranicza ilość ścieków przyjmowanych z zewnątrz. W tej sytuacji problemem otwartym pozostaje odbiór i oczyszczanie ścieków na terenach wiejskich Przedepcz ich alternatywą mogą być przydomowe oczyszczalnie ścieków. Gmina Przedecz 2013 roku wybudowała odcinek sieci wodociągowej z rur PVC fi 90 o dł. 330 mb w miejscowości Katarzyna.

GMINA PRZEDECZ 2012 2013 2014 Długość czynnej sieci rozdzielczej 92,8 93,1 93,1 Liczba przyłączy [szt.] 827 834 844 Poziom zwodociągowania [%] 98,5 99 99 Liczba osób korzystająca 4 308 4 336 4 375 Woda dostarczona gospodarstwom 144 145 154 domowym [tys. m3] Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz i ZUW Odział w Kole.

23

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

SIEĆ KANALIZACYJNA (STAN NA KONIEC ROKU 2014)

SIEĆ KANALIZACYJNA 2014 Oczyszczalnia ścieków – parametry dane Oczyszczalnia ścieków typu LEMNA techniczne o przepustowości 300 m3/dobę Ilość przepompowni ścieków 11 sztuk Ilość odbieranych ścieków (m3/doba) 210 m3/dobę Długość sieci kanalizacyjnej 15,5 km Ilość przykanalików 400 sztuk Łączna dł. przykanalików 4,2 km Źródło: Urząd Miasta i Gminy Przedecz i ZGKiM Przedecz.

Poniżej przedstawiamy miejscowości w gminie, które obecnie posiadają kanalizację sanitarną i % skanalizowania: - Miasto Przedecz – 98% - Katarzyna – 20% Stopień skanalizowania gminy w (%): - Miasto Przedecz - 98% - teren wiejski - 3% Ilość przydomowych oczyszczalni na terenie gminy to 7 szt. Ilość bezodpływowych zbiorników – 610 szt. Liczba ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w 2014 roku wynosi około 1500.

Sieć energetyczna Cały obszar gminy jest zelektryfikowany. Większość miejscowości w gminie posiada oświetlenie uliczne. Systematyczny wzrost zużycia energii zarówno dla celów gospodarczych jak i socjalnych wymaga jednak modernizacji linii energetycznych. Najbardziej narażone na awarie i przerwy w dostawach prądu są wszystkie sołectwa w Gminie Przedecz ale częściowo także jeszcze i m. Przedecz .

Łączność Na terenie gminy istnieje 1 placówka pocztowa, która świadczy podstawowy zakres usług. Biorąc pod uwagę średnią gęstość zaludnienia na terenie gminy można ocenić, że potrzeby mieszkańców gminy na usługi w tym zakresie są zaspokojone.

24

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Na terenie gminy występuje dostęp do sieci szkieletowej Internetu szerokopasmowego, który został wybudowany w latach 2010-2011 na teranie całej gminy Przedecz.

Składowanie i utylizacja odpadów Na terenie gminy brak jest składowiska odpadów stałych. Na terenie całej gminy prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych zmieszanych oraz segregowanych. Na terenie Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej znajduję się Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, z którego odpady odbierane są przez firmę zewnętrzną wyłonioną w drodze przetargu na świadczenie usług odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu całej gminy. Usługi komunalne Usługi komunalne na terenie gminy, a przede wszystkim w mieście, świadczy Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Przedczu, będący zakładem budżetowym Urzędu Miasta i Gminy. ZGKiM w Przedczu zatrudnia kilka osób i realizuje zadania w zakresie: - administrowania mieszkaniami komunalnymi, - dbanie o czystość i porządek oraz o zieleń w m. Przedecz, - wywozu nieczystości stałych i płynnych oraz zarząd nad oczyszczalnią ścieków w Przedczu, - prowadzenia oczyszczalni ścieków i obsługę Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Przedczu-PSZOK-u - dowozu dzieci do szkół, - usługi stolarskie.

2.5. INFRASTRUKTURA SOCJALNA

Oświata i wychowanie ŻŁOBKI 2012 2013 2014 Żłobki i kluby dziecięce - - - Dzieci przebywające w żłobkach i klubach dziecięcych - - - (w ciągu roku) EDUKACJA 2012/13 2013/14 2014/15 Placówki wychowania przedszkolnego 2 1 1 w tym przedszkola 1 1 1 Miejsca w przedszkolach 60 75 75 Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego 82 86 78 w tym w przedszkolach 75 86 78

25

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Szkoły podstawowe 2 1 1 Uczniowie szkół podstawowych 256 241 267 Szkoły gimnazjalne 1 1 1 Uczniowie szkół gimnazjalnych 138 141 123 Liczba uczniów przypadających na 1 oddział w szkołach: 15 20 21 podstawowych gimnazjalnych 23 24 21 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Na terenie gminy Przedecz jest jedno przedszkole gminne i jeden zespół szkół obejmujący (szkołę podstawową oraz gimnazjum). Do szkoły podstawowej uczęszcza 267 uczniów, a do gimnazjum 123 uczniów czyli średnio 21 uczniów przypada przeciętnie na 1 oddział zarówno w szkole podstawowej jak i w gimnazjum.

LUDNOŚĆ GMINY WEDŁUG EDUKACYJNYCH GRUP WIEKU W 2014 ROKU 0-2 LATA 122 3-6 LAT 190 7-12 LAT 283 13-15 LAT 135 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Baza oświaty, jeśli chodzi o szkoły podstawowe i przedszkole jest wystarczająca, natomiast odnosząc się do dzieci do 2 lat to widoczny jest brak żłobka w gminie. Na terenie gminy Przedecz znajduje się Miejsko Gminny Ośrodek Kultury, a także Miejsko-Gminna Biblioteka w Przedczu, która w 2014 roku zgromadziła około 415 czytelników.

Ochrona zdrowia Usługi z zakresu ochrony zdrowia na terenie gminy świadczą: 1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Przedczu (tzw. lekarz rodzinny), w którym zatrudnieni są lekarze internista i pediatra oraz stomatolog. Zakład działa w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia i świadczy usługi dla 4292 mieszkańców gminy. 2. Prywatne Gabinety Lekarskie, czynne są w określone dni tygodnia. NZOZ zatrudnia również personel pomocniczy, pielęgniarki, pomoc stomatologiczną, laborantkę, siostry środowiskowe oraz higienistkę szkolną. Zakład funkcjonuje w budynku po byłej przychodni zdrowia.

26

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Opieka społeczna Zadania w zakresie opieki społecznej realizuje na terenie gminy Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przedczu. Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przedczu pomaga rodzinom i osobom potrzebującym, których dysfunkcja bierze się m. in. z długotrwałej choroby, bezrobocia, problemów wychowawczych, patologii oraz wielu innych przyczyn wymagających interwencji. Pomoc dla osób potrzebujących realizowana jest w postaci wypłaty zasiłków oraz usług opiekuńczych, doradczych i innych. W 2014 roku wydatki na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej wyniosły 3051,5 tys. zł. W gminie ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta około 10% ludności. Zarówno w roku ubiegłym jak i bieżącym Ośrodek w pełni wywiązał się ze świadczeń obligatoryjnych, składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne.

Kultura fizyczna i sport Bazą kultury fizycznej i sportu na terenie gminy są sala gimnastyczna oraz otwarty w 2009 roku przy szkole podstawowej w Przedczu „Orlik 2012”, z kompleksem boisk do piłki nożnej, boiskiem wielofunkcyjnym do piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki. W Przedczu powstał również Ośrodek Sportu i Rekreacji z boiskiem piłkarskim i szatniami. Natomiast po oczyszczeniu brzegu jeziora z trzciny i uporządkowania terenu powstał park z alejkami, altaną, fontanną oraz pomostem, a dla lubiących czynny wypoczynek, zbudowano boisko do piłki siatkowej. Działalność sportowa prowadzona jest przede wszystkim w ramach młodzieżowego zespołu sportowego „SALUS”, który posiada sekcje piłki ręcznej, siatkowej, koszykówki i tenisa stołowego. W gminie Przedecz bardzo dynamicznie i prężnie rozwija się sport. Dzieci i młodzież uczestniczą w zawodach sportowych na wszystkich szczeblach osiągając bardzo wysokie lokaty. Nauczyciele wychowania fizycznego nieustannie doskonalą proces treningowy umożliwiając swoim podopiecznym osiągnięcie coraz wyższej sprawności fizycznej. Zajęcia SKS dla dziewcząt i chłopców poświęcone są przygotowaniu młodzieży do zawodów sportowych na różnym szczeblu od szkolnego do wojewódzkiego. Rezultatem tych zajęć są wysokie lokaty uczniów w zawodach sportowych.

27

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Turystyka, sport, rekreacja

Z Przedcza do Rybna można dostać się ścieżką rowerową o długości 1,6 km. Natomiast łączna długość ścieżek rowerowych na terenie gminy wynosiła w 2013 roku 2,8 km.

Ponadto wokół Przedcza występują 3 szlaki rowerowe:

 szlak rowerowy mała pętla

 szlak rowerowy średnia pętla

 szlak rowerowy duża pętla.

Szlaki powstały dzięki pozyskanym środkom unijnym w ramach PROW 2007-2013 oznakowano i wyposażono w małą infrastrukturę towarzyszącą trzy szlaki rowerowe:

1. Szlak rowerowy Solną Doliną Wokół Przedcza wraz z Centralną Przystanią Rekreacyjną – Amfiteatrem (mała pętla - 5,43 km). 2. Szlak rowerowy Solną Doliną Wokół Przedcza wraz z Centralną Przystanią Rekreacyjną – Amfiteatrem (duża pętla - 524,83 km). 3. Średni Szlak rowerowy Solną Doliną Wokół Przedcza wraz z Platanową Aleją Spacerową (średnia pętla - 13,26 km.) Wykaz imprez kulturalno-rekreacyjnych organizowanych cyklicznie w gminie: 1. Dożynki Gminno-Parafialne 2. Kujawskie Sypanie Piaskiem (ostatni weekend czerwca). Obiekty sportowe: 1. Kompleks boisk sportowych Orlik 2012 2. Ośrodek Sportu i Rekreacji- boisko do piłki nożnej i siatkowej plażowej. Imprezy sportowe organizowane w gminie: 1. Eliminacje do mistrzostw powiatu Szkół Podstawowych w piłce nożnej (marzec/kwiecień). 2. Eliminacje do mistrzostw powiatu Szkół Gimnazjalnych w piłce nożnej (marzec/kwiecień). 3. Mistrzostwa powiatu w czteroboju lekkoatletycznym uczniów szkół podstawowych (kwiecień). 4. Szczypiorniak na orlikach szkół podstawowych (maj). 5. Gminne mistrzostwa w piłce nożnej i ręcznej odbywające się jesienią. 6. Turniej pokoleń piłki ręcznej.

28

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Kluby i koła sportowe funkcjonujące na terenie gminy Przedecz: 1. Klub Sportowy BASZTA PRZEDECZ uczestniczący w rozgrywkach Konińskiej Okręgowej Ligi Piłki Nożnej – A klasa. 2. Uczniowski Klub Sportowy SALUS uczestniczący w rozgrywkach piłki ręcznej w wielkopolskiej III lidze.

Kultura i sztuka Głównym inicjatorem i koordynatorem życia kulturalnego na terenie gminy jest mieszczący się w zabytkowym zamku Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Przedczu. W tym zabytkowym gmachu działa również Biblioteka Gminna oraz Regionalna Izba Muzealna, a imprezy kulturalne i gminne uroczystości odbywają się w mierzącej 600m2 sali widowiskowej. Przy Miejsko – Gminnym Ośrodku Kultury w Przedczu działa zespół ludowy „Przedeczanki" oraz koło "Senior". Zespół swoimi występami uświetnia imprezy plenerowe w Przedczu, jakimi są coroczne "Dożynki”, „ Orszak Trzech Króli " czy Festyny Kujawskie "Kujawskie Sypanie Piaskiem" i "Puszczanie Wianków". „Przedeczanki" bardzo czynnie uczestniczą z programem artystycznym i pieśniami prezentując z okazji corocznych: „Dni Seniora”, W.O.Ś.P., „Dnia Kobiet", „Niezwykłej Choinki Wigilijnej”, „Misterium Wielkanocnego”, „Dni Działacza Kultury”, uroczystości rocznicowych i lokalnych, które można oglądać w pięknym zamku, będącym niewątpliwą wizytówką miasta Przedecz. Ważną rolę w życiu gminy odgrywa Ochotnicza Straż Pożarna. Jest tu sześć jednostek OSP. Działa także strażacka orkiestra dęta.

Zabytki kultury materialnej

Historia pozostawiła na terenie gminy dość znaczną ilość zabytków, które skupione są przede wszystkim w samym mieście. Do podstawowych zabytków kultury materialnej na terenie gminy należą: - teren średniowiecznego grodziska z reliktami zamku, - cmentarz ewangelicko – augsburski, - cmentarz rzymsko – katolicki, - Kościół św. Rodziny w Przedczu, - dzwonnica z 1834 r., - ratusz z 1820r., - remiza z 1927r.,

29

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

- jatki miejskie z 1826r., - domy z połowy XIX wieku przy ul. 1 Maja, Rybackiej i Placu Wolności. Wszystkie wymienione obiekty znajdują się w Przedczu. Ponadto: - cmentarz ewangelicko – augsburski w Nowej Wsi Wielkiej, - resztki parku dworskiego z XIX wieku w miejscowości Katarzyna.

Urząd Miasta i Gminy Przedecz

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

Zamek w Przedczu dawniej… Średniowieczny zamek wzniesiony został za czasów Kazimierza Wielkiego, prawdopodobnie przed rokiem 1360. Wzgórze zamkowe miało pierwotnie kształt kolisty o średnicy ponad 90 metrów. Sam zamek był murowany, a dookoła niego stały drewniane domy, tworząc wspólnie miasteczko otoczone wysokim na 11 metrów murem obronnym. Wejście było możliwe przez murowaną bramę oraz przez most zwodzony. Do wschodniej ściany warowni przylegała - istniejąca do dziś - okrągła wieża o średnicy 7,5 metra. Była to typowa wieża obronna (donżon), w której w razie zdobycia zamku, pewna grupa mieszkańców mogła schronić się i kontynuować walkę. W podziemiach mieściło się więzienie. Od wieży w kierunku jeziora ciągnął się mur, na którym co pewną odległość znajdowały się wieżyczki. Cała warownia była

30

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 otoczona była połączoną z jeziorem fosą. Fragment zamku zajmowała kaplica, w której, zgodnie poleceniem króla Kazimierza Wielkiego, do 1543 roku odprawiano trzy msze święte w ciągu tygodnia. Popuśćmy wodze wyobraźni i zagośćmy na zamkowym wzgórzu w czasach, gdy na tronie polski zasiadał Kazimierz Wielki.

Zamek w Przedczu dawniej i obecnie

Źródło:http://www.naszglos.info/wechiku-czasu/9845-porod-tajemnic-i-historii-zamku-w-przedczu

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

31

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Kościół św. Rodziny w Przedczu – neogotycki kościół w parafii Przedecz. Powstał w 1909 roku.

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu

32

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Dzwonnica z 1834 roku w Przedczu - w 1918 roku zakupiono za 32 500 zł dzwon (stary został zarekwirowany przez Niemców) o wadze 287 kg.

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

Ratusz w Przedczu – zabytkowa siedziba Urzędu Miasta w Przedczu mieszcząca się przy południowej pierzei rynku (Plac Wolności). Jest to budowla wybudowana w 1820 roku w stylu klasycystycznym na planie zbliżonym do kwadratu. Ratusz został wpisany do rejestru zabytków 21 maja 1984 roku.

33

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Ratusz z 1820 roku w Przedczu

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

Remiza z 1927 roku w Przedczu

Źródło: Fotografia Urząd Miasta i Gminy w Przedczu.

34

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

2.6. FINANSE GMINY Dochody oraz wydatki budżetu gminy W 2014 roku dochody gminy na 1 mieszkańca wyniosły 3 357,00 zł, a wydatki 3 378,00 zł. Dochody własne stanowiły w dochodach ogółem budżetu gminy 33,4%, a udział wpływów z tytułu podatku od osób fizycznych w dochodach własnych wyniósł 22,1%. Środki w dochodach budżetu gminy na finansowanie i współfinansowanie programów oraz projektów unijnych w 2014 roku wyniosły 1,6 mln zł. W gminie w 2014 roku 100% wydatków majątkowych przeznaczono na cele inwestycyjne. Wydatki majątkowe inwestycyjne stanowiły 24,6% wydatków ogółem budżetu gminy.

Wykres 5 Dochody oraz wydatki budżetu gminy

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

DOCHODY I WYDATKI GMINY PRZEDECZ

DOCHODY BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW 2012 2013 2014 2012 2013 2014

w % w % Dochody ogółem 100,0 100,0 100,0 Wydatki ogółem 100,0 100,0 100,00 Rolnictwo i łowiectwo 7,2 3,1 5,4 Rolnictwo i łowiectwo 4,0 6,1 3,3 Transport i łączność 1,1 2,7 0,9 Transport i łączność 6,0 7,3 9,0 Gospodarka 0,2 0,3 0,1 Gospodarka 0,1 0,1 0,2

35

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

mieszkaniowa mieszkaniowa Administracja Administracja 0,9 0,7 0,5 12,2 11,3 11,4 publiczna publiczna Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo publiczne i ochrona - - - publiczne i ochrona 0,5 0,3 0,3 przeciwpożarowa przeciwpożarowa Różne rozliczenia 48,7 49,2 43,0 Różne rozliczenia - - - Oświata i wychowanie 1,0 1,3 1,6 Oświata i wychowanie 38,9 34,1 31,6 Pomoc społeczna i Pomoc społeczna i pozostałe zadania w 18,8 17,8 18,3 pozostałe zadania w 27,8 19,7 21,0 zakresie polityki społ. zakresie polityki społ. Edukacyjna opieka Edukacyjna opieka 0,4 0,6 0,6 1,5 1,4 1,4 wychowawcza wychowawcza Gospodarka Gospodarka komunalna i ochrona 2,5 0,0 1,4 komunalna i ochrona 2,8 3,4 17,2 środowiska środowiska Kultura i ochrona Kultura i ochrona dziedzictwa 0,5 0,3 4,2 dziedzictwa 3,1 9,4 3,1 narodowego narodowego Kultura fizyczna - 0,0 0,0 Kultura fizyczna 0,4 0,4 0,4 Dochody od osób Działalność usługowa - - - prawnych i od osób 18,5 22,2 20,4 Ochrona zdrowia 0,5 0,4 0,4 fizycznych Pozostałe 0,0 2,0 3,6 Pozostałe 5,2 6,3 0,6

Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

DOCHODY BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW BUDŻET ROK 2014 (WYRAŻONY W %) Dochody ogółem 100% Rolnictwo i łowiectwo 5,43 Transport i łączność 0,90 Gospodarka mieszkaniowa 0,14 Administracja publiczna 0,49 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 0,18 Różne rozliczenia 43,02 Oświata i wychowanie 1,60 Pomoc społeczna i pozostałe 18,35 zadania w zakresie polityki społecznej Edukacyjna opieka wychowawcza 0,56 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 1,42

36

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 4,16 Kultura fizyczna Dochody od osób prawnych i od osób fizycznych 20,35 Pozostałe 3,4 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG DZIAŁÓW: ROK 2014 (WYRAŻONY W %) Wydatki ogółem 100% Rolnictwo i łowiectwo 3,26 Transport i łączność 9,04 Gospodarka mieszkaniowa 0,19 Administracja publiczna 11,43 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 0,33 Różne rozliczenia 0,00 Oświata i wychowanie 31,56 Pomoc społeczna i pozostałe 21,04 zadania w zakresie polityki społecznej Edukacyjna opieka wychowawcza 1,40 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 17,23 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 3,15 Kultura fizyczna 0,41 Działalność usługowa 0,00 Ochrona zdrowia 0,36 Pozostałe 0,60 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

37

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG RODZAJÓW DOCHODY 2014 WYDATKI 2014 MLN ZŁ MLN ZŁ Dochody ogółem 14 419 949,14 Wydatki ogółem 14 507 767,45 Dochody własne 3 226 814,31 Majątkowe 3 566 514,04 Dotacje 4 994 112,83 W tym inwestycyjne 3 454 930,31 Subwencja ogólna 6 199 022,00 Bieżące 1 941 253,41 W tym na część 3 748 545,00 W tym wynagrodzenia 4 403 979,32 oświatową Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

38

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

III. ANALIZA SWOT

SWOT to narzędzie analizy strategicznej służące do określenia najlepszych kierunków rozwoju badanego obiektu. W danym przypadku wykorzystana została ona do oceny kluczowych kierunków rozwoju jednostki samorządu terytorialnego – Miasta i Gminy Przedecz. Dokonana analiza określa uwarunkowania zewnętrze oraz wewnętrzne do realizacji Strategii

Rozwoju Gminy oraz aktualną i perspektywiczną pozycję samorządu.

SILNE STRONY SŁABE STRONY

czyli to co stanowi atut, przewagę, czyli to co stanowi słabość, barierę,

CZYNNIKI zaletę analizowanego obiektu wadę obiektu

WEWNĘTRZNE (CECHY (CECHY OBKIETU)

SZANSE ZAGROŻENIA

NE czyli to co stwarza dla czyli to co stwarza dla obiektu

analizowanego obiektu szansę niebezpieczeństwo zmiany

(CECHY (CECHY

CZYNNIKI OTOCZENIA)

ZEWNĘTRZ korzystnej zmiany niekorzystnej

SWOT — Analiza zasobów gminy i otoczenia zewnętrznego

Jest to metoda diagnozy sytuacji społeczności lokalnej. Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:

ZASOBY S - Strengths - Silne strony, atuty GMINY

ZASOBY W - Weaknesses - Wady, słabe strony GMINY

OTOCZENIE O - Opportunities - Okazje, szanse GMINY

OTOCZENIE T - Threats - Trudności, zagrożenia GMINY

Technika ta oceniająca zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne czynniki, mogące mieć wpływ na powodzenie planu strategicznego stanowi użyteczną pomoc prowadzącą do

39

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 dokonania analizy zasobów i otoczenia gminy oraz określenia priorytetów rozwoju. W celu uzyskania jasnej analizy traktuje się atuty i słabe strony jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, na które ma ona bezpośredni wpływ, a okazje i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, znajdujące się w bliższym i dalszym otoczeniu gminy, Zapisy analizy SWOT dla poszczególnych domen strategicznych Gminy Przedecz powstały w trakcie spotkań i konsultacji społecznych.

Prezentowana poniżej analiza dokonana została na podstawie dwóch podstawowych elementów: - przygotowanego na potrzeby opracowania Strategii, aktualnego raportu o stanie społeczno- gospodarczym gminy, oceny stanu środowiska naturalnego oraz infrastruktury technicznej;

- wniosków ze spotkań i dyżurów konsultacyjnych prowadzonych w gminie;

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

 brak przemysłu mającego szczególnie  zła sytuacja na rynku pracy uciążliwy charakter dla środowiska i życia  brak ofert aktywizacji osób mieszkańców starszych  stosunkowo dobrze rozwinięta  słabo rozwinięta baza usług dla działalność kulturalna społeczeństwa w zakresie infrastruktury i ochrony zdrowia  niedostatecznie rozwinięta baza oświatowa  słabo rozwinięta baza sportowo- rekreacyjna GOSPODARKA GOSPODARKA

 dobre warunki dla rozwoju rolnictwa  słaba promocja regionu  potencjalnie atrakcyjne tereny pod  braki w infrastrukturze technicznej inwestycje  słabo przygotowane tereny pod inwestycje  słaba aktywizacja mieszkańców  słaba promocja lokalnego produktu

ŚRODOWISKO NATURALNE ŚRODOWISKO NATURALNE

 czyste środowisko  brak bogactw naturalnych  brak potencjalnych większych źródeł  słaba edukacja ekologiczna zanieczyszczenia

40

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

SZANSE ZAGROŻENIA

SPOŁECZEŃSTWO SPOŁECZEŃSTWO

 rozwój edukacji i aktywizacji zawodowej  słabo rozwinięta polityka  wykorzystanie środków zewnętrznych na prorodzinna rozwój kapitału ludzkiego

GOSPODARKA GOSPODARKA

 wykorzystanie odnawialnych źródeł  migracja ludzi młodych i energii wykształconych  wzrost dochodowości rolnictwa, w tym  wysokie obciążenia podatkowe i ekologiczne rolnictwo inne dla osób prowadzących  rozwój turystyki i agroturystyki działalność gospodarczą  pozyskiwanie środków zewnętrznych na  utrudniony start na założenie aktywizację zawodową i wsparcie działalności gospodarczej przedsiębiorczości

ŚRODOWISKO NATURALNE ŚRODOWISKO NATURALNE

 możliwość pozyskania znacznych  niewykorzystanie możliwości środków zewnętrznych na ochronę zewnętrznego dofinansowania środowiska oraz rozwój infrastruktury przez mieszkańców gminy  możliwość zmniejszenia zanieczyszczeń poprzez termomodernizację obiektów w gminie i zmianę systemu grzewczych na nowe technologie ekologiczne  podniesienie stopnia zalesienia i zazielenienia gminy  poprawa stacji uzdatniania wody i sieci wodociągowych  wprowadzenie programu małej retencji wodnej

Wnioski i podsumowanie:

 Gmina Przedecz położona jest na uboczu posiada jednak stosunkowo dogodne połączenie z głównymi szlakami komunikacyjnymi przebiegającymi przez teren powiatu, dojazd do pracy poza obszar gminy nie stanowi dla mieszkańców większej bariery.

 Ze względu na swoje położenie oraz niską gęstość zaludnienia gmina jest dogodnym miejscem do osiedlania się, jednakże barierą w tym zakresie może być brak w

41

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

bezpośrednim sąsiedztwie dużych ośrodków miejskich, z których to ludność mogła by osiedlać się na terenie Gminy Przedecz.

 Ważnym czynnikiem pozytywnie wpływającym na warunki życie mieszkańców jest brak uciążliwego przemysłu i innych źródeł negatywnych zjawisk tj. hałas, zanieczyszczenie powietrza.

 Obecnie gmina posiada braki w zakresie usług i infrastruktury społecznej – oświata, ochrona zdrowia, baza sportowa i rekreacyjna wymagają dużych nakładów, co stanowi poważne wyzwanie w sytuacji ograniczonych środków budżetowych, szansą poprawy sytuacji w tym zakresie jest nowa perspektywa finansowa UE.

 Brak miejsc pracy, słabo rozwinięty sektor mikro i małych przedsiębiorstw niska przedsiębiorczość stanowią poważne zagrożenie wzrostu ubóstwa wśród mieszkańców i migracja osób młodych za pracą do większych ośrodków miejskich. Ważną kwestię dla samorządu stanowi w tym zakresie wypracowanie kompleksowego planu działania w celu pobudzenia postaw przedsiębiorczych wśród mieszkańców oraz stworzenie dogodnych warunków do tworzenia mikroprzedsiębiorstw.

 Stan dróg na terenie Gminy Przedecz mimo realizowanych inwestycji nadal jest na niezadawalającym poziomie co wpływa negatywnie na warunki życia mieszkańców oraz hamuje rozwój gospodarczy zwłaszcza na terenach wiejskich.

 Gospodarka gminy opiera się na rolnictwie, reprezentowanym głównie przez małe niskodochodowe gospodarstwa rolne. Szansą poprawy sytuacji w tym obszarze może być ukierunkowanie na rolnictwo ekologiczne oraz tworzenie grup producenckich.

 Głównym mankamentem gospodarki jest mała liczba podmiotów gospodarczych w tym praktycznie znikoma liczba zakładów produkcyjnych dających zatrudnienie mieszkańcom. Dodatkowo niekorzystnie na daną sytuację wpływają wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej oraz brak programu wsparcia ze strony samorządu dla osób chcących prowadzić własną działalność.

 Słabo rozwinięta infrastruktura techniczna oraz brak przygotowanych terenów pod inwestycje nie sprzyjają pozyskiwaniu inwestorów zewnętrznych zwłaszcza w sytuacji silnej konkurencji ze strony sąsiadujących samorządów, które na dzień dzisiejszy są lepiej przygotowane do pozyskiwania inwestorów mając przy tym dogodniejsze

42

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

położenie. W związku z powyższym przed lokalnymi władzami stoi trudne wyzwanie przygotowania skutecznej strategii pobudzenia gospodarczego. Wsparciem w tym zakresie będą dostępne środki z funduszy unijnych. Aby skutecznie aplikować o te środki konieczna jest jednak ścisła współpraca z instytucjami udzielającymi wsparcia w pozyskiwaniu środków takimi jak Punkty Informacji Funduszy Europejskich.

 Czyste środowisko oraz brak większych potencjalnych źródeł zanieczyszczenia to bez wątpienia atuty Gminy Przedecz. W celu wykorzystania tego potencjału konieczne są inwestycje w infrastrukturę turystyczną i rekreacyjną. Ze względu na brak szczególnych walorów przyrody tj. duże jeziora, rzeki, rezerwaty przyrody należałoby skupić się na agroturystyce.

 W celu zachowania i poprawy obecnego stanu środowiska konieczne są inwestycje w infrastrukturę techniczną w obszarze ochrony środowiska – budowa sieci kanalizacyjnej na terenach wiejskich lub budowa przydomowych oczyszczalni ścieków.

3.1. ANALIZA PORÓWNAWCZA

Analiza porównawcza jest źródłem informacji na temat sytuacji społeczno-gospodarczej i demograficznej Miasta i Gminy Przedecz w odniesieniu do najbliższych miejscowości, czyli pozostałych gmin powiatu kolskiego. Dla zachowania odpowiedniego poziomu wiarygodności przeprowadzonej analizy oparto się o dane pochodzące z jednego źródła dla wszystkich wykresów. Analizę sporządzono na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego w Poznaniu przyjmując rok 2014 za rok bazowy.

43

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

DEMOGRAFIA Wykres 6 Porównanie średniej liczby ludności w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Wykres 7 Porównanie gęstości zaludnienia mieszkańców Gminy Przedecz przypadająca na 1 km2 w roku 2014 do gmin powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Gęstość zaludnienia w gminie Przedecz wynosi 56 osób na km2 i jest to poziom zbliżony do pozostałych gmin wiejskich w powiecie kolskim. Natomiast liczba mieszkańców gminy Przedecz wynosząca 4292 osób sytuuje gminę jako jedną z mniejszych na terenie powiatu

44

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

kolskiego. Biorąc pod uwagę wszystkie gminy w powiecie kolskim gmina Przedecz plasuje się dopiero na 9 miejscu. Wykres 8 Porównanie przyrostu naturalnego w Gminie Przedecz w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Przedecz posiada ujemny przyrost naturalny (-15), czwarty co do wielkości w powiecie przy czym jest zbliżony do średniej dla powiatu. Dla przykładu znacznie gorzej pod tym względem prezentuje się gmina Chodów, która ma aż -37. Wykres 9 Porównanie migracji ludności Gminy Przedecz w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Jak wynika z przedstawionego powyżej wykresu migracja ludności Gminy Przedecz jest dość wysoka bo znajduje się na 4 miejscu w porównaniu do pozostałych gmin powiatu kolskiego. Wprawdzie ilość ofert w Polsce rośnie, ale dla wielu osób – zarówno młodych, jak i specjalistów z doświadczeniem warunki oferowane przez pracodawców nie są wystarczające

45

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 czego efektem jest szukanie pracy poza granicami państwa otwartości na wyjazd za granicę w tak dużym stopniu. Wykres 10 Porównanie powierzchni w km2 w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Gmina Przedecz jest małą gminą i stoi na trzecim miejscu od końca w porównaniu do innych sąsiadów powiatu kolskiego. Wykres 11 Porównanie ludności Gminy Przedecz w wieku nieprodukcyjnym do osób w wieku produkcyjnym w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w gminie Przedecz przypada około 60 osób w wieku produkcyjnym.

46

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

RYNEK PRACY, GOSPODARKA Wykres 12 Porównanie bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy Gminy Przedecz w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Wykres 13 Porównanie zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców Gminy Przedecz w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Zła sytuacja na rynku pracy, niski poziom przedsiębiorczości a także brak ofert aktywizacji osób starszych jest w przypadku gminy Przedecz sporym wyzwaniem dla samorządu na najbliższe lata choć poziom bezrobocia jest najmniejszy w powiecie kolskim.

47

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

BUDŻET Wykres 14 Porównanie dochodów Gminy Przedecz przypadające na 1 mieszkańca w złotych w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.).

Wykres 15 Porównanie wydatków Gminy Przedecz przypadające na 1 mieszkańca w złotych w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu (stan na grudzień 2014 r.). Dochody budżetu gminy Przedecz w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosiły w 2014 roku 3357,00 zł, natomiast wydatki kształtowały się na poziomie 3378,00 zł. Różnica 21 zł między dochodami a wydatkami świadczy o odpowiedzialnym i racjonalnym podejściu do budżetu. W analizowanym roku dochody własne gminy stanowiły 33,4% dochodów ogółem

48

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 budżetu gminy. Natomiast 24,6% wydatków stanowiły majątkowe wydatki inwestycyjne. Wydatki na oświatę i wychowanie wyniosły 4578 tys. Zł.

Warto też podkreślić fakt, że gmina w 2014 roku skorzystała ze środków na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych w kwocie aż 1,6 mln zł. Bardziej szczegółowa analiza budżetu gminy znajduje się w rozdziale 2.6. FINANSE.

49

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

IV. WIZJA I MISJA GMINY

4.1. WIZJA GMINY Wizja rozwoju Gminy Przedecz

Wizja rozwoju gminy uwzględnia opinię mieszkańców. Wzięto pod uwagę tradycję, ale i potencjał gminy, uwarunkowania wewnętrzne, także jego zdolności konkurencyjne. Określono cechy i procesy, które powinny charakteryzować gminę w przyszłości. Władze odpowiedzialne za realizację polityki rozwoju gminy pragną zjednoczyć mieszkańców, przypominając im o historii i bogatych tradycjach oraz zbudować miejsce atrakcyjne i przyjazne. Wizja rozwoju Gminy Przedecz nadaje kształt kierunkom działań władz, które to realizowane są poprzez wypełnienie celów operacyjnych i strategicznych.

Gmina Przedecz – Gmina będąca atrakcyjnym miejscem życia mieszkańców, zapewniająca wysoki poziom bezpieczeństwa oraz możliwość wszechstronnego rozwoju społeczności lokalnej, będąca atrakcyjnym miejscem pobytu turystów, ułatwiająca rozwój przedsiębiorczości, wspierająca tworzenie nowych miejsc pracy i gospodarce opartej o posiadane zasoby.

Ze sformułowanej wyżej wizji rozwoju Gminy Przedecz wynikają następujące obszary kluczowe, które warunkują jej realizację: Obszar tematyczny I. Gospodarka Obszar tematyczny II. Społeczeństwo Obszar tematyczny III. Środowisko

Strategia, prezentująca określoną wizję rozwoju, ma niemałe znaczenie dla pobudzenia pożądanej aktywności, zaangażowania i przedsiębiorczości mieszkańców gminy, szczególnie istotne w przypadkach występujących zjawisk apatii, zniechęcenia i braku perspektyw życiowych wśród lokalnych społeczności.

W świetle powyższego strategia rozwoju lokalnego spełnia szereg ważnych funkcji, a wśród nich:  funkcję regulacyjną, określając politykę władz samorządowych w zakresie kierunków i tempa rozwoju (gminy)

50

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

 funkcję stymulującą rozwój gospodarczy i cywilizacyjny  funkcję informacyjno-promocyjną  funkcję koordynacyjno-kontrolną. Strategia, rozumiana jako proces ciągłego przygotowywania i podejmowania decyzji dotyczących przyszłego rozwoju określonej jednostki terytorialnej i koordynacji działań na rzecz sprawnej realizacji przyjętych ustaleń. Wymaga to spójnego, partnerskiego podejścia, ciągłego współdziałania i zaangażowania wszystkich uczestników tego procesu – przedstawicieli różnych środowisk lokalnych, zorientowanych na osiąganie zamierzonych celów rozwojowych powiatu i chcących realizować określoną misję w gminie.

4.2. MISJA GMINY Misja rozwoju Gminy Przedecz

Gmina Przedecz – gmina dbająca i uwzględniająca potrzeby i dążenia lokalnej społeczności, wychodząca naprzeciw aspiracjom swoich mieszkańców, tworząca korzystne warunki dla aktywności społecznej i gospodarczej, przy jednoczesnej dbałości o środowisko naturalne i zasoby kulturowe.

STRATEGIA ROZWOJU GMINY

MISJA I WIZJA ROZWOJU GMINY

Cel (problem) Cel (problem) Cel (problem) Cel (problem) strategiczny I strategiczny II strategiczny III strategiczny IV

Program 2 Program 3 Program 1 Program 2 Program 3 Program 1 Program 2 Program 3 Program 1 Program 2 Program 3 Program 1 Program Rysunek 2: Elementy strategii rozwoju.

51

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Misja, to równocześnie forma samookreślenia gminy Przedecz w zakresie takich elementów, jak: 1. Po co istnieje? 2. Do czego dąży? 3. Co ma zamiar osiągnąć? 4. Na jakim obszarze chce działać? 5. Czyje potrzeby zaspokajać? 6. Jakie potrzeby zaspakajać?

Odpowiadając na powyższy zestaw pytań, stwierdzić można, że misja każdej gminy, w tym również Miasta i Gminy Przedecz sprowadza się do: Ad. 1. W celu: - Realizacji procesu demokratycznego systemu zarządzania - Kształtowania modelu społeczeństwa obywatelskiego Ad. 2. Dąży do: - Wykonania przyjętego programu poprawy warunków życia społeczeństwa - Realizowania zadań publicznych - Występowania w imieniu i na rzecz lokalnej społeczności Ad. 3. Ma zamiar osiągnąć: - Wiązkę celów strategicznych i programów operacyjnych określonych w strategii rozwoju gminy Ad. 4. Działać będzie na obszarze: - Określonym granicami administracyjnymi gminy Ad. 5. Zaspokajać będzie potrzeby: - Społeczeństwa Miasta i Gminy Przedecz oraz organizacji i instytucji działających w gminie Ad. 6. Dążyć będzie do zapewnienia: - Dostatniego życia w godnych warunkach - Pracy dającej satysfakcję i źródła utrzymania - Innych celów społecznych, gospodarczych, ekologicznych.

Gmina Przedecz realizuje swoją misję poprzez zaspokojenie dążeń i potrzeb miejscowego społeczeństwa.

52

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Podstawową częścią strategii rozwoju gminy jest zespół programów, które w fazie wdrażania strategii powinny przyjmować postać konkretnych opracowań projektowych i realizacyjnych. Treść programów powinna odpowiadać sformułowanej wcześniej misji i wizji rozwoju gminy i dotyczyć spraw określonych jako kluczowe (najważniejsze z punktu widzenia dalszego rozwoju Miasta i Gminy Przedecz).

53

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

V. CELE STRATEGICZNE CEL GŁÓWNY

POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY PRZEDECZ

CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE

Dążenie do stanu przedstawionego w wizji Gminy Przedecz odbywać się będzie poprzez podejmowanie działań w trzech priorytetowych kierunkach – filarach działań, które tworzą zarazem cele strategiczne.

Obszar tematyczny I. Gospodarka

Obszar tematyczny II. Społeczeństwo

Obszar tematyczny III. Środowisko

Niżej zaprezentowane cele oraz działania zostały opracowane na podstawie diagnozy społeczno-gospodarczej, którą sporządzono w oparciu o udostępnione dane z Urzędu Gminy Przedecz, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przedczu, dane Głównego Urzędu Statycznego, Powiatowego Urzędu Pracy w Kole oraz pozostałe informacje zawarte w dokumentach własnych Gminy Przedecz oraz na podstawie wyników konsultacji społecznych.

CELE STRATEGICZNE

GOSPODARKA

1. Wzmocnienie potencjału gospodarczego gminy i podniesienie jej konkurencyjności.

SPOŁECZEŃSTWO

2. Zwiększenie dostępu do wysokiej jakości usług publicznych.

ŚRODOWISKO

3. Poprawa stanu środowiska naturalnego i jakości przestrzeni.

Ustawa o finansach publicznych wprowadza istotne zmiany w stosunku do dotychczas obowiązującego prawa budżetowego. Przewiduje ona możliwość określenia w budżetach jednostek samorządu terytorialnego limitów na finansowanie wieloletnich programów

54

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 inwestycyjnych. Zmiana ta usuwa jedną z głównych przeszkód ograniczających dotąd możliwość wieloletniego planowania i programowania rozwoju wskazując, że strategie lokalnego rozwoju powinny stać się jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych do racjonalizacji działań podejmowanych przez władze samorządowe. Dlatego też strategie lokalnego rozwoju musi być zapisem postulatów adresowanych do bliżej przyszłości oraz powinny być usystematyzowane zbiorem najważniejszych celów rozwoju oraz odpowiednich programów gospodarczych służących ich realizacji w ciągu najbliższych kilku lat.

CELE OPERACYJNE

Źródło: Opracowanie własne.

55

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Źródło: Opracowanie własne.

Źródło: Opracowanie własne.

56

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

5.1. CELE STRATEGICZNE I KIERUNKI ROZWOJU GOSPODARKA

WZMOCNIENIE POTENCJAŁU GOSPODARCZEGO GMINY I PODNIESIENIE JEJ KONKURENCYJNOŚCI

KIERUNKI ROZWOJU:

I. ROZWÓJ EKONOMICZNY GMINY, ZE SZCZEGÓLNYM NACISKIEM NA ROZWÓJ DROBNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

1. Przygotowanie i udostępnienie terenów pod aktywizację gospodarczą.

2. Budowa infrastruktury pod aktywizację gospodarczą.

3. Wprowadzenie ulg podatkowych dla mieszkańców i przedsiębiorstw nowopowstających.

4. Tworzenie preferencyjnych warunków dla firm rzemieślniczych.

5. Budowa dróg, ulic i chodników na terenie Miasta i Gminy Przedecz.

II. UATRAKCYJNIANIE I PROMOCJA TERENÓW GMINY PRZEDECZ

1. Podjęcie działań na rzecz wypromowania gminy w regionie.

2. Poprawa jakości sieci energetycznej na rzecz zwiększenia udziału energii odnawialnej.

3. Podjęcie działań na rzecz budowy ekologicznych przydomowych oczyszczalni ścieków.

4. Stworzenie warunków na rzecz terenów inwestycyjnych.

5. Uatrakcyjnienie obszarów rekreacyjnych przyległych do jeziora przedeckiego.

III. WYKREOWANIE KIERUNKÓW ROZWOJU ROLNICTWA W TYM ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, DOSTOSOWANEGO DO LOKALNYCH I KRAJOWYCH MOŻLIWOŚCI

1. Tworzenie warunków dla gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierzęcej i roślinnej.

57

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

2. Wsparcie dla rozwoju rolnictwa, tworzenia i funkcjonowania grup producenckich.

3. Stworzenie warunków do rozwoju gospodarstw ekologicznego rolnictwa.

4. Podniesienie świadomości na rzecz wykorzystania środków z funduszy europejskich; w tym środków zewnętrznych.

5. Stworzenie warunków do sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych.

6. Działania na rzecz wykreowania produktu lokalnego.

IV. BUDOWA WIZERUNKU GMINY DLA CELÓW PROMOCJI I ROZWOJU MIKROTURYSTYKI

1. Budowa małej i dużej infrastruktury turystycznej.

2. Uruchomienie inwestycji związanej z ładem przestrzennym.

3. Rewitalizacja centrum Miasta Przedecz.

4. Budowa nowych centrów miejscowości w gminie Przedecz.

5. Renowacja punktów widokowych Miasta i Gminy Przedecz.

SPOŁECZEŃSTWO

ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO WYSOKIEJ JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH

KIERUNKI ROZWOJU:

I. ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO MIESZKAŃCÓW GMINY PRZEDECZ

1. Wzmocnienie potencjału służb działających na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców.

2. Modernizacja i uzupełnienie systemu oświetleniowego w gminie.

3. Poprawa i rozbudowa infrastruktury służącej bezpieczeństwu mieszkańców poprzez budowę chodników, ścieżek rowerowych i przejść dla pieszych oraz usunięcie barier architektonicznych.

58

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

4. Stworzenie systemu monitoringu obiektów użyteczności publicznej.

5. Wprowadzenie systemu powiadamiania mieszkańców o niebezpiecznych zjawiskach.

II. TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU SAMOORGANIZACJI ŚWIADCZENIA POMOCY SPOŁECZNEJ

1. Inicjowanie i wspieranie działań profilaktycznych na rzecz zdrowia mieszkańców.

2. Dbałość o infrastrukturę ochrony zdrowia i pomocy społecznej.

3. Zainicjowanie działań na rzecz opieki i terapii osób niesamodzielnych, starszych i niepełnosprawnych.

4. Aktywizacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

III. PODNIESIENIE JAKOŚCI SYSTEMU EDUKACYJNEGO W GMINIE

1. Podjęcie działań na rzecz organizacji zajęć dodatkowych, nadprogramowych i wyrównawczych dla dzieci i młodzieży.

2. Edukacja personelu oświatowego Miasta i Gminy Przedecz.

3. Rozwój bazy dydaktyczno-sportowej.

4. Rozwój kształcenia ustawicznego mieszkańców Miasta i Gminy Przedecz.

IV. KULTYWOWANIE FOLKLORU, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO, TRADYCJI LOKALNYCH ORAZ SPORTU

1. Wzmacnianie działań na rzecz rozwoju podmiotów życia kulturalnego i sportowego.

2. Motywowanie lokalnej społeczności do identyfikacji i pielęgnowania dziedzictwa kulturalnego i historycznego gminy oraz regionu.

3. Modernizacja i rozbudowa bazy sportowej.

4. Kultywowanie tradycji sportowych.

5. Ochrona dziedzictwa kulturowego Miasta i Gminy Przedecz.

59

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

ŚRODOWISKO

POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I JAKOŚCI PRZESTRZENI

KIERUNKI ROZWOJU:

I. DĄŻENIE DO POPRAWY JAKOŚCI ŚRODOWISKA NATURALNEGO

1. Podniesienie stopnia zalesienia i zazielenienia gminy.

2. Budowa i modernizacja stacji uzdatniania wody i sieci wodociągowych.

3. Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej.

4. Uruchomienie programu małej retencji wodnej.

5. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń poprzez termomodernizację obiektów w gminie i zmianę systemów grzewczych na nowe technologie ekologiczne.

II. PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW GMINY PRZEDECZ

1. Propagowanie postaw ekologicznych.

2. Wsparcie procesów usuwania, wymiany, składowania i utylizacji odpadów szczególnie azbestowych.

3. Podejmowanie działań edukacyjnych na rzecz świadomości ekologicznej wśród dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych.

4. Prowadzenie szkoleń wśród mieszkańców dotyczących prawidłowego stosowania środków ochrony roślin.

III. USPRAWNIENIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE PRZEDECZ

1. Edukacja dotycząca prawidłowej segregacji odpadów.

2. Podjęcie działań na rzecz zapobiegania wykorzystywania odpadów do ogrzewania mieszkań i domków jednorodzinnych.

3. Współpraca międzygminna w zakresie gospodarki odpadami.

60

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

IV. ROZWÓJ I WYKORZYSTYWANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII (OZE)

1. Promocja wśród mieszkańców rozwiązań w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE).

2. Wspieranie dogodnych warunków do budowy instalacji OZE.

3. Pomoc w pozyskaniu środków zewnętrznych dotyczących odnawialnych źródeł energii.

61

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

VI. PROGRAMY I PROJEKTY STRATEGICZNE 6.1. ZAŁOŻENIA I MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z PROGRAMÓW I PROJEKTÓW W OPARCIU O CELE STRATEGICZNE O osiągnięciu określonego celu w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz decyduje m.in. skuteczność w pozyskiwaniu zewnętrznego finansowania, w tym realizacja projektów współfinansowanych przez Unię Europejską. Obecna perspektywa finansowa daje szereg możliwości w pozyskiwaniu środków na realizację przedsięwzięć pozwalających osiągnąć wizję zawartą w powyższym dokumencie. Źródłem pozyskiwania środków na realizację założeń Strategii będzie głównie Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2014+ i Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014- 2020 oraz Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko.

GOSPODARKA W celu poprawy atrakcyjności inwestycyjnej w Mieście i Gminie Przedecz pomocna okazać się może realizacja projektu polegającego na uzbrojeniu terenów inwestycyjnych (infrastruktura wodno – kanalizacyjna, telekomunikacyjna, energetyczna, gazowa). Projekt zakłada budowę lub modernizację układu komunikacyjnego terenu inwestycyjnego. W ramach celu: Rozwój ekonomiczny Gminy, ze szczególnym naciskiem na rozwój drobnej przedsiębiorczości przewidziane jest dofinansowanie dla osób, które planują rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Obejmuje ono diagnozę kompetencji zawodowych, szkolenia i doradztwo przygotowujące do prowadzenia własnego biznesu. W rozwoju przedsiębiorczości istotną rolę odgrywa kształtowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży uczącej się. Fundusze europejskie dają możliwość podnoszenia kwalifikacji zawodowych uczniów i wychowanków szkół i placówek systemu oświaty poprzez staże, praktyki, kształcenie indywidualne. Rozwijanie kompetencji kluczowych, właściwych postaw i umiejętności niezbędnych na rynku pracy. Olbrzymią możliwością rozwoju dla przedsiębiorców jest realizacja projektów dotyczących rozwoju działalności na rynkach międzynarodowych poprzez m.in.:  systemy komunikacji w postaci platform internetowych,  aktualizację bazy ofert inwestycyjnych,  uczestnictwo w międzynarodowych imprezach gospodarczych,  budowanie marki Wielkopolska.

62

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

W tym miejscu należy także wspomnieć o inwestycjach dla firm istniejących już dość długo na rynku. Wsparcie przedsiębiorców z sektora MŚP ma podnieść poziom innowacyjności, eko - innowacyjność, efektywność energetyczną oraz rozpowszechnić wykorzystanie technik informacyjno – komunikacyjnych. W najbliższych latach szeroki wachlarz możliwości - przede wszystkim mieszkańcom Miasta i Gminy Przedecz - daje Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Program wspiera głównie rolników i działalność rolniczą. Pomoc kierowana jest do osób młodych planujących rozpoczęcie prowadzenia gospodarstwa rolnego. Możliwe do realizacji są projekty polegające na restrukturyzacji małych gospodarstw rolnych, płatnościach dla rolników, którzy chcą przekazać swoje gospodarstwo innemu rolnikowi. W realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich ważną rolę pełnią Lokalne Grupy Działania, do których beneficjenci funduszy będą się zgłaszać po pomoc finansową na realizację m.in. projektów turystycznych. Miasto i Gmina Przedecz włączona została w obszar działalności Lokalnej Grupy Działania „Solna Dolina“. Obszarów wsparcia oferowanego w programie jest wiele; na pomoc mogą liczyć rolnicy, których gospodarstwa są zlokalizowane na Obszarze NATURA 2000, Obszarach Szczególnie Narażonych (OSN), a także rolnicy chcący zmodernizować swoje gospodarstwa. PROW to także wsparcie:  budowy/modernizacji dróg lokalnych,  w gospodarkę wodno/ściekową,  obiektów kulturalnych – odnawianie, poprawa stanu zabytkowych obiektów budowlanych służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, odnowa centrów miejscowości,  inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów,  rolnictwa ekologicznego poprzez przekazywanie płatności na uprawy rolnicze/warzywne/zielarskie/sadownicze lub paszowe w okresie konwersji oraz płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego (po okresie konwersji),  na zalesianie i tworzenie terenu zalesionego,  na tworzenie grup i organizacji producentów,  działań rolno - środowiskowych – klimatycznych,  płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi. Wspierane będą także inwestycje odtworzeniowe gruntów rolnych zniszczonych w wyniku klęsk żywiołowych.

63

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Na podniesienie konkurencyjności Miasta i Gminy Przedecz wpływa poziom aktywności zawodowej jej mieszkańców. Samorząd gminny w tym celu może wykorzystać instrumenty obejmujące:  identyfikację potrzeb osób bezrobotnych,  pośrednictwo pracy,  poradnictwo zawodowe w tym szkolenia z aktywnego poszukiwania pracy,  wsparcie psychologiczno – doradcze osób wchodzących/powracających na rynek pracy i na początkowym etapie zatrudnienia,  staże, praktyki/przygotowanie zawodowe dorosłych,  podniesienie, uzupełnienie/zmianę kwalifikacji zawodowych,  dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy,  subsydiowane zatrudnienia,  doposażenie stanowiska pracy.

Odnosząc się w dalszym ciągu do aktywności zawodowej mieszkańców Miasta i Gminy Przedecz wspomnieć należy o profilaktyce zdrowotnej osób pracujących. Szczególny nacisk kładzie się na profilaktykę nowotworową, programy rehabilitacji zdrowotnej czy przekwalifikowanie osób długotrwale pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie. W ramach aktywizacji zawodowej wsparciem objęte zostaną osoby powracające na rynek pracy po przerwie związanej z opieką nad małym dzieckiem. Gmina może utworzyć żłobek/klub dziecięcy, dofinansować usługi niań, opiekunów dziennych, doposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez opiekunów dziennych. Na tym polu na wsparcie mogą liczyć pracodawcy i przedsiębiorcy. Projekty zakładają opracowanie Strategii w zakresie stosowania elastycznych form czasu pracy, wdrażania konkretnych form organizacji pracy (telepraca) czy zakup wyposażenia. Kolejnym ważnym obszarem dla rozwoju gospodarki jest podnoszenie kwalifikacji i kompetencji przez mieszkańców Miasta i Gminy Przedecz będących w wieku aktywności zawodowej. W tym zakresie Fundusze Europejskie proponują szkolenia językowe oraz szkolenia dotyczące nabywania umiejętności komputerowych.

64

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

SPOŁECZEŃSTWO Podstawowym celem w obszarze „społeczeństwo“ jest zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom gminy. Dużą rolę w tej kwestii odgrywają służby działające na rzecz mieszkańców; które dzięki środkom zewnętrznym mogą zakupić sprzęt specjalistyczny do zapobiegania i likwidacji skutków klęsk żywiołowych i awarii środowiskowych. Samorząd może pozyskać wsparcie na realizację projektów dotyczących systemów oceny i zarządzania ryzykiem, wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń. Tak, aby udało się to zrealizować należy poprawić infrastrukturę na terenie gminy tzn. wybudować/wyremontować chodniki i przejścia dla pieszych, zadbać o odpowiednie oświetlenie w tych miejscach, wybudować ścieżki rowerowe. Istotnym zadaniem dla samorządu jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu wśród mieszkańców. Można to osiągnąć poprzez aktywizację osób/grup/rodzin czy środowisk zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. W tym celu wykorzystać można elementy aktywizacji: zawodowej, społecznej, zdrowotnej i edukacyjnej oraz działania środowiskowe i integracyjne. Podniesienie jakości systemu edukacyjnego w gminie to kolejny ważny aspekt w obszarze „społeczeństwo“. Na wsparcie w tym miejscu mogą liczyć istniejące w gminie przedszkola, mogą one rozszerzyć ofertę swojej placówki o zajęcia z psychologiem, logopedą, pedagogiem czy terapeutą lub utworzyć nowe miejsca dla dzieci wraz z finansowaniem bieżącej działalności placówki przez okres około 12 miesięcy. Nauczyciele wychowania przedszkolnego mogą podnieść swoje kwalifikacje. Dofinansowanie obejmuje również poprawę warunków dydaktycznych dla uczniów poprzez doposażenie pracowni przedmiotowych, wspierając uczniów w rozwoju kompetencji kluczowych, realizując dodatkowe zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze, mające na celu wyrównanie dysproporcji edukacyjnych. Możliwa jest organizacja kółek zainteresowań, warsztatów, laboratoriów. Zajęcia specjalistyczne stymulujące rozwój poznawczy i zmniejszające trudności w opanowaniu wiadomości przez uczniów ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi. Technologie informacyjne są dziś obecne we wszystkich sferach życia, nie brakuje ich także w edukacji. Program Regionalny pozwala rozwijać w uczniach kompetencje cyfrowe poprzez realizację wirtualnych eksperymentów, tworzenie i wdrażanie wielofunkcyjnych platform edukacyjnych. Przeszkodą w edukacji dzieci i młodzieży często jest trudna sytuacja materialna

65

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 ich rodzin. W odpowiedzi na ten problem fundusze oferują pomoc stypendialną dla uczniów szczególnie zdolnych. Kolejnym krokiem na ścieżce edukacji dzieci i młodzieży jest doradztwo zawodowe dla uczniów oraz podnoszenie kwalifikacji uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe i ustawiczne poprzez staże, praktyki, kształcenie indywidualne. Nie można w tym miejscu pominąć możliwości inwestycyjnych z zakresu edukacji i szkoleń. Poza projektami dotyczącymi budowy, rozbudowy istniejących placówek oświatowych istnieje także możliwość zakupu wyposażenia z materiałami dydaktycznymi, tworzenia obiektów dydaktycznych dla osób uczących się tzw. „Małe Koperniki" promujące wśród dzieci ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgminazjalnych naukę i innowacje. Możliwe jest wyposażenie laboratoriów do nauki matematyki, języków obcych czy nauk przyrodniczych. Warto przy współfinansowaniu rozważyć możliwość realizacji projektów dotyczących budowy hal sportowych i sal gimnastycznych oraz modernizację obecnego stadionu. Rozwojowi społeczności lokalnej sprzyja obcowanie z kulturą, poprzez angażowanie mieszkańców gminy w organizację wydarzeń o charakterze kulturalnym wnoszących trwały wkład w zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu wraz ze wsparciem niezbędnej infrastruktury. Istotny z punktu widzenia społeczności lokalnej jest dostęp do wysokiej jakości usług publicznych. W tym zakresie skorzystać można z projektów unijnych zakładających dofinansowanie na doposażenie i adaptacje istniejących placówek takich jak: ośrodki interwencji kryzysowej, placówki opiekuńczo – wychowawcze, rodzinne domy dziecka i rodziny zastępcze. Fundusze unijne kładą nacisk na działania profilaktyczne mające za zadanie ograniczenie umieszczania dzieci w pieczy zastępczej. Działania te nie przyniosą efektów dopóki rodzina nie będzie funkcjonowała prawidłowo. Pomóc rodzinom dysfunkcyjnym pomoże wsparcie asystenta rodziny, pomoc psychologa, psychoterapeuty czy praca z rodzinami lub inne specjalistyczne usługi. Dobrym pomysłem, który podsuwają fundusze jest zaangażowanie społeczności lokalnej w realizację projektów polegających na świadczeniu usług opiekuńczych nad osobami niesamodzielnymi. Usługi te świadczone będą w miejscu zamieszkania osób nie mogących funkcjonować samodzielnie lub w mieszkaniach wspomaganych, ewentualnie całodobowych lub dziennych ośrodkach opieki. W realizacji tego zadania pomocne może się okazać stworzenie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, pielęgnacyjnego i medycznego; możliwości przeszkolenia wraz z odbyciem praktyk czy wymianę doświadczeń przez opiekunów nieformalnych.

66

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

ŚRODOWISKO Miasto i Gmina Przedecz, aby zapobiegać zanieczyszczeniom środkowiska może pozyskać wsparcie na projekty zakładające budowę, rozbudowę czy modernizację oczyszczalni ścieków komunalnych, modernizację systemów kanalizacji zbiorczej czy systemów zaopatrzenia w wodę. Możliwa jest również realizacja projektów w zakresie małej retencji mająca na celu jej zwiększenie lub zachowanie. W zakres wsparcia wchodzi tu m.in. budowa sztucznych zbiorników czy podpiętrzanie jezior; stawów naturalnych. Fundusze kierują swoje środki na tworzenie przydomowych oczyszczalni ścieków. W zakresie środowiska i efektywności energetycznej mieszczą się projekty polegające na kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej poprzez ich ocieplenie, wymianę okien i drzwi zewnętrznych, wymianę oświetlenia, audyt energetyczny czy systemy monitorowania i zarządzania energią, a także instalację Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) w modernizowanych budynkach. Pozostając przy OZE należy mieć na uwadze fakt, że fundusze dofinansowują projekty polegające na wytwarzaniu energii przy wykorzystaniu energii wiatrowej, słonecznej, geotermalnej, biomasy, biogazu czy energii wodnej. Na wsparcie unijne mogą liczyć przedsiębiorcy, którzy planują wykorzystać OZE w swojej działalności chcąc tym samym wpłynąć na poprawę efektywności energetycznej w swojej firmie. Środki unijne również przychodzą z pomocą w usprawnieniu gospodarki odpadami. Dofinansowanie, które można pozyskać obejmuje projekty dotyczące selektywnej zbiórki odpadami, budowy zakładów zagospodarowania odpadami czy rekultywację składowisk przewidzianych do zamknięcia. Fundusze unijne wspierają także usuwanie i unieszkodliwianie azbestu. Ośrodki zajmujące się edukacją ekologiczną mogą realizować projekty inwestycyjne dotyczące rozbudowy, modernizacji czy doposażenia swoich placówek. Dopełnieniem inwestycji w obszarze środowiska jest edukacja ekologiczna mieszkańców Gminy Przedecz. Środki można pozyskać na działania informacyjno – edukacyjne.

W zakresie środowiska gmina może korzystać ze wsparcia z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Program ten daje samorządowi możliwość realizacji projektów polegających na przebudowie systemów ciepłowniczych i sieci chłodu w celu zmniejszenia strat

67

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 na przesyle i dystrybucji; likwidacji węzłów grupowych poprzez budowę przyłączy do istniejących budynków; budowie nowych odcinków sieci cieplnej wraz z przyłączami i węzłami ciepłowniczymi w celu likwidacji istniejących lokalnych źródeł ciepła opalanych paliwem stałym; podłączeniu budynków do sieci ciepłowniczej mających na celu likwidację indywidualnych i zbiorowych źródeł niskiej emisji. Projekty z zakresu wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe zakładają:  w przypadku instalacji spalania paliw o nominalnej mocy cieplnej powyżej 20 MW w paliwie wprowadzonym do instalacji: budowę, przebudowę jednostek wysokosprawnej kogeneracji wykorzystujących biomasę jako paliwo;  w przypadku instalacji spalania paliw o nominalnej mocy cieplnej mniejszej lub równej 20 MW w paliwie wprowadzonym do instalacji: budowę, uzasadnionych pod względem ekonomicznym, nowych jednostek wysokosprawnej kogeneracji o jak najmniejszej z możliwych emisji CO2 oraz innych zanieczyszczeń powietrza (w przypadku paliw pochodzących z OZE lub paliw kopalnych). W przypadku nowych jednostek kogeneracji powinno zostać osiągnięte co najmniej 10% uzysku efektywności energetycznej w porównaniu do rozdzielonej produkcji energii cieplnej i elektrycznej przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technologii;  przebudowę istniejących instalacji na instalacje wykorzystujące jednostki wysokosprawnej kogeneracji skutkujące redukcją CO2 o co najmniej 30% w porównaniu do strumienia ciepła w istniejącej instalacji. Dopuszczona jest pomoc inwestycyjna dla jednostek wysokosprawnej kogeneracji spalających paliwa kopalne pod warunkiem, że jednostki te nie zastępują urządzeń o niższej emisji, a inne alternatywne rozwiązania byłyby mniej efektywne i bardziej emisyjne;  budowę sieci ciepłowniczych lub sieci chłodu (w tym przyłączy) umożliwiających wykorzystanie energii cieplnej wytworzonej w źródłach wysokosprawnej kogeneracji;  wykorzystanie ciepła odpadowego wyprodukowanego w układach wysokosprawnej kogeneracji w ramach projektów rozbudowy/budowy sieci ciepłowniczych;  budowę sieci cieplnych lub sieci chłodu umożliwiających wykorzystanie ciepła wytworzonego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji, ciepła odpadowego, ciepła z instalacji OZE, a także powodujących zwiększenie wykorzystania ciepła wyprodukowanego w takich instalacjach.

68

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Projekty z zakresu adaptacji do zmian klimatu oraz zabezpieczenia przed klęskami żywiołowymi dotyczą: I. Opracowania i aktualizacji dokumentów strategicznych/planistycznych dot.:

 opracowania lub aktualizacji dokumentów z zakresu gospodarowania wodami. Opracowane lub aktualizowane mogą zostać nastepujące dokumenty:  wstępna ocena ryzyka powodziowego,  mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego,  plany przeciwdziałania skutkom suszy w regionach wodnych i na obszarach dorzeczy,  plany zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych;  plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy,  program wodno – środowiskowy kraju.

II. Realizacji zadań służących osiągnięciu dobrego stanu wód. Wspierane będą projekty, których zakres, charakter oraz lokalizacja zapewni kompleksowe podejście do realizacji zadań służących osiągnięciu dobrego stanu/potencjału jednolitej części wód powierzchniowych. Preferowane będą projekty, które wynikają z programu wodno- środowiskowego kraju lub jego aktualizacji. Dofinansowane będą w szczególności następujące elementy:  renaturyzacja przekształconych cieków wodnych i obszarów od wód zależnych przywracanie ciągłości ekologicznej cieków (w tym odtwarzanie mokradeł i poprawa warunków wodnych torfowisk) oraz przywracanie zdolności wód do samooczyszczania,  przywracanie ciągłości ekologicznej cieków,  tam gdzie jest uzasadniona rozbiórka wałów przeciwpowodziowych,  zwiększenie retencji dolinowej cieku,  realizacja zdań zmierzających do osiągnięcia dobrego stanu wód zbiorników wodnych, położonych na cieku objętym kompleksowym projektem poprawy stanu wód,  poprawa stanu wód jezior przepływowych i bezodpływowych zasilanych ciekiem oraz poprawa stanu wód pozostałych typów jezior.

III. Wsparcie ponadregionalnych systemów małej retencji. Wsparcie skierowane na realizację kompleksowych projektów z zakresu budowy

69

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026 ponadregionalnych systemów małej retencji.

Projekty dotyczą:  odbudowy, modernizacji, budowy małych urządzeń piętrzących w celu wykorzystania wody do nawodnień, spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych (w przypadku obiektów o ciekach wodnych z zapewnieniem drożności cieku dla ryb),  odbudowy, modernizacji stopni przeciw erozyjnych dla podniesienia poziomu wody gruntowej na obszarach przyległych (progi, brody, zastawki, małe zbiorniki, jazy, groble, etc.) pod warunkiem zapewnienia drożności cieku dla ryb i z wyłączeniem piętrzeń dla małych elektrowni wodnych.

IV. Budowa, przebudowa, remont urządzeń wodnych przyczyniających się do zmniejszenia skutków powodzi i suszy. Wsparcie przyznawane w momencie spełnienia warunków wynikających z Dyrektywy Powodziowej. Dopuszczalne będzie realizowanie inwestycji przede wszystkim w zakresie następujących urządzeń wodnych:  zbiorniki suche służące redukcji fali powodziowej pracujące w reżimie chroniącym tereny zurbaniowane i jednocześnie ekosystemy od wody zależne, zbiorniki służące magazynowaniu wody na okres suszy (zbiorniki retencjonujące wodę do celów zaopatrzenia w wodę),  kanały ulgi,  poldery przeciwpowodziowe,  wały przeciwpowodziowe w przypadku braku możliwości zastosowania innych rozwiązań alternatywnych,  wrota przeciwsztormowe, przeciwpowodziowe,  kierownice, ostrogi, opaski brzegowe i inne budowle służące realizacji ochrony przed powodzią, wyłącznie jako elementy kompleksowego projektu,  zakup i montaż mobilnych barier przeciwpowodziowych.

V. Zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń.

70

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Projekty odnoszą się do:  rozwoju systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń,  wsparcia systemu ratowniczo-gaśniczego,  wsparcia w zakresie adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu,  wdrażania metod obserwacji i zakupu sprzętu w celu usprawnienia systemu monitoringu środowiskowego,  tworzenia bazy wiedzy w zakresie zmian klimatu i adaptacji do nich,  działania informacyjno – edukacyjne w zakresie zmian klimatu i adaptacji do nich,  budowy specjalistycznych jednostek pływających do prowadzenia czynnej osłony przeciwzatorowej,  prac przygotowawczych polegających na przygotowaniu lub aktualizacji dokumentów niezbędnych do wnioskowania i realizacji projektów.

Projekty w obszarze gospodarki odpadami komunalnymi obejmują:  projekty z zakresu gospodarki odpadami zgodnej z chierarchią sposobów postępowania z odpadami, w tym instalacje do termicznego przekształcania odpadów,  projekty, w których wyłączone są instalacje do termicznego przekształcania odpadów,  projekty dotyczące wyłącznie instalacji do termicznego przekształcania odpadów.

Program Infrastruktura i Środowisko stwarza możliwość realizacji projektów mających na celu ochronę przyrody oraz edukację ekologiczną. Do wskazanych typów projektów zaliczamy:  działania o charakterze dobrych praktyk, związane z ochroną zagrożonych gatunków i siedlisk przyrodniczych,  wdrażanie działań o zasięgu ogólnokrajowym realizowanych na obszarach Natura 2000,  wdrażanie kompleksowych koncepcji czynnej ochrony oraz zmniejszenia presji na gatunki i siedliska na kluczowych obszarach przyrodniczych o randze międzynarodowej,  zwiększenie drożności korytarzy ekologicznych lądowych i wodnych o zasięgu lokalnym i regionalnym mających znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej i adaptacji do zmian klimatu,  zapewnienie ochrony i drożności sieci lądowych korytarzy ekologicznych o zasięgu ogólnokrajowym i międzynarodowym,

71

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

 opracowanie instrumentów planistycznych dla obszarów Natura 2000,  wsparcie procesów wdrażania instrumentów zarządczych w ochronie przyrody, w tym wykonywanie wielkoobszarowych inwestycji cennych siedlisk przyrodniczych i gatunków oraz stworzenie krajowego banku danych o zasobach przyrodniczych,  rozwój, integracja systemów monitoringu przyrodniczego,  prowadzenie działań informacyjno – edukacyjnych w zakresie ochrony środowiska i efektywnego wykorzystania jego zasobów,  edukacja w obszarze zrównoważonego rozwoju,  budowanie potencjału i integracja,  edukacja społeczności obszarów chronionych,  budowanie potencjału i integracja na szczeblu ogólnokrajowym,  rozwój bazy ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej,  rozwój bazy ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji podlegających parkom narodowym. Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury to następny obszar wsparcia w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, na dofinansowanie mogą liczyć następujące przedsięwzięcia:  prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane przy obiektach i na obszarach zabytkowych i zespołach tych obiektów oraz ich otoczeniu,  rozbudowa, przebudowa, remont niezabytkowej infrastruktury na cele działalności kulturalnej, edukacji artystycznej, archiwów,  zakup trwałego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej, w tym edukacji artystycznej oraz realizacji prac konserwatorskich,  modernizacja wystaw stałych,  ochrona i zachowanie zabytków ruchomych oraz zabytkowych muzealiów, starodruków, księgozbiorów, materiałów bibliotecznych, archiwalnych, zbiorów audiowizualnych oraz ich ochrona i udostępnienie poprzez proces digitalizacji,  zabezpieczenie obiektów przed kradzieżą i zniszczeniem,  rozbudowa, przebudowa i remont pomieszczeń lub obiektów z przeznaczeniem na magazyny studyjne.

72

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

6.2. PROGRAMY I PROJEKTY KOMPLEMENTARNE Z STRATEGIĄ ROZWOJU POWIATU I WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO

Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz jest kompatybilna ze Strategią Rozwoju Powiatu Kolskiego i Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego w takich obszarach jak: gospodarka, społeczeństwo, środowisko czego dowodem jest zbieżność celów operacyjnych w zakresie:

I. GOSPODARKA Wzmocnienie potencjału gospodarczego gminy i podniesienie jej konkurencyjności Cel operacyjny: Uatrakcyjnianie i promocja terenów Gminy Przedecz znajduje swoje odzwierciedlenie w Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego; pole operacyjne 1.1. Atrakcyjność inwestycyjna, a także w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego w celu operacyjnym 6.8. Przygotowanie i racjonalne wykorzystanie terenów inwestycyjnych. Rozwój ekonomiczny Gminy, ze szczególnym naciskiem na rozwój drobnej przedsiębiorczości oraz Wykreowanie kierunków rozwoju rolnictwa: w tym rolnictwa ekologicznego, dostosowanego do lokalnych i krajowych możliwości to kolejne cele Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz, które przyczynią się do realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego określonej w polu operacyjnym 1.2. Konkurencyjne gospodarstwa rolne i przedsiębiorstwa oraz do realizacji Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego zawartej w celu operacyjnym 6.1. Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw. W zakresie gospodarki pozostaje jeszcze jeden cel a mianowicie Budowa wizerunku gminy dla celów promocji i rozwoju mikroturystyki - który to wpisuje się w Strategię Rozwoju Powiatu Kolskiego - pole operacyjne 2.1. Infrastruktura drogowa i towarzysząca a także w Strategię Rozwoju Województwa Wielkopolskiego zapisaną w celu operacyjnym 5.2. Rozwój Obszarów Wiejskich.

II. SPOŁECZEŃSTWO Zwiększenie dostępu do wysokiej jakości usług publicznych. Podstawowym celem operacyjnym w powyższym zakresie jest: Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego mieszkańców gminy Przedecz. Cel ten ma swoje odbicie w Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego, w polu operacyjnym 8.1. Ochrona przed zagrożeniami i w polu 8.2. Zarządzanie kryzysowe, jak również w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego w celu operacyjnym 9.5. Budowa regionalnych systemów zabezpieczenia i reagowania na zagrożenia.

73

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Cel operacyjny: Tworzenie warunków dla rozwoju samoorganizacji świadczenia pomocy społecznej ma swoje odzwierciedlenie w Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego, w dwóch polach operacyjnych 3.3. Infrastruktura włączenia społecznego i 3.4. Programy włączenia społecznego, a także w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, w celu operacyjnym 8.5. Wzmocnienie włączenia społecznego. Podniesienie jakości systemu edukacyjnego w gminie przyczyni się do realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego pola operacyjnego 1.4. Edukacja ponadgimnazjalna i kształcenie ustawiczne oraz do Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego poprzez realizację celu 7.4. Rozwój oraz promocja postaw kreatywnych i innowacyjnych. Kultywowanie folkloru, dziedzictwa kulturowego, tradycji lokalnych oraz sportu wpisuje się w Strategię Rozwoju Powiatu Kolskiego w pole operacyjne 4.1. Usługi czasu wolnego oraz Strategię Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, cel operacyjny 8.10. Ochrona i utrwalenie dziedzictwa kulturowego.

III. ŚRODOWISKO Poprawa stanu środowiska naturalnego i jakości przestrzeni. Pierwszym celem na tej płaszczyźnie jest Dążenie do poprawy jakości środowiska naturalnego. Cel ten ma swoje odzwierciedlenie w polu operacyjnym 5.3 Dziedzictwo przyrody Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego oraz w celu operacyjnym 2.1. Wsparcie ochrony przyrody strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego. Podobnie jak poprzedni, cel: Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy Przedecz także odnosi się do pola 5.3. Dziedzictwo przyrody Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego, dodatkowo do celu operacyjnego 2.10. Promocja postaw ekologicznych. Cel operacyjny: Usprawnienie gospodarki odpadami w gminie Przedecz to kolejny obszar przyczyniający się do realizacji pola 5.3. Dziedzictwo przyrody Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego oraz do realizacji celu operacyjnego 2.6. Uporządkowanie gospodarki odpadami Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego. Cel operacyjny: Rozwój i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii zawarty w niniejszym dokumencie odnosi się do pola operacyjnego 5.2. Odnawialne Źródła Energii Strategii Rozwoju Powiatu Kolskiego oraz celu operacyjnego 3.2 Rozwój produkcji i wykorzystania alternatywnych źródeł energii Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego.

74

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

VII. WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU MIASTA I GMINY PRZEDECZ 7.1. WDRAŻANIE ZAPISÓW STRATEGII I MONITORING REALIZACJI STRATEGII W procesie realizacji Strategii ważna jest kontrola tego procesu oraz ocena uzyskanych efektów społecznych i gospodarczych, a także zmian w środowisku przyrodniczym. Zadanie to, mające charakter permanentny, nazywa się monitoringiem strategii.

Efektywna realizacja strategii wymaga więc kontrolowania skuteczności wdrażania przedsięwzięć.

Pomiar i kontrola działań strategicznych w gminie powinny odpowiadać na dwa zasadnicze pytania:

1. Czy strategia jest faktycznie realizowana? 2. Czy strategia przynosi zamierzone skutki?

Monitoring musi zatem dotyczyć: - oceny przebiegu realizacji strategii tj. jej celów, programów i zadań, - oceny uzyskiwanych efektów rozwoju społecznego i gospodarczego oraz stanu środowiska, co w sumie traktować i uznać można za efekty realizacji strategii. Taki monitoring realizacji zapisów strategii ma zatem dwie funkcje: - sprawdzającą - korygującą.

Funkcja sprawdzająca to zestawienie wykonanych przedsięwzięć najlepiej co 5 lat w relacji do zapisanych programów. Należy tu określić zadania (wykonane i niewykonane), a także podać przyczyny opóźnień i innych odchyleń od zapisów. Chodzi oczywiście nie tylko o zadania rzeczowe, ale również o zadania organizacyjno-finansowe (montaż finansowy).

Funkcja korygująca to wprowadzanie do zapisów Strategii zmian wynikających ze szczególnie istotnych okoliczności, których nie dało się przewidzieć w fazie tworzenia Strategii, lub co do których przyjęto niewłaściwe założenie.

Monitoring strategii umożliwi więc:

- bieżącą ocenę realizacji programów i zadań oraz osiągania celów, - prognozowanie ewentualnych zmian warunków realizacji, - dokonanie bieżących korekt i poprawek, - podjęcie działań zabezpieczających i naprawczych,

75

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

- informowanie społeczności lokalnej o uzyskanych wynikach. Monitoring umożliwi zatem rzecz bardzo ważną, praktycznie nieodzowną, a mianowicie traktowanie prac nad Strategią rozwoju gminy jako zadania ciągłego.

Działania mające na celu monitorowanie strategii rozwoju opierają się na założeniu, iż uchwalenie planów rozwojowych stanowi etap inicjujący właściwe poczynania strategiczne w aspekcie rozwoju gminy, nie zaś koniec prac. Stworzenie dokumentu „Strategii rozwoju Miasta i Gminy Przedecz na lata 2016-2026” jest zatem początkiem działalności strategicznej w gminie na okres najbliższych 10 lat.

Decydując się na budowę strategii władze gminy opowiedziały się za nowym typem zarządzania bazującego na świadomej i perspektywicznej polityce strategicznej. Z tą myślą organizowany nadzór nad realizacją strategii, zakładać powinien trzy kierunki działania:

1. Aktualizowanie danych zebranych na etapie diagnozy.

W trakcie opracowania raportu o stanie gminy Przedecz w wybranych dziedzinach życia w roku 2016 posłużono się informacjami pochodzącymi z roku 2014, 2015 oraz dla celów porównawczych, z danymi z lat poprzednich. W celu efektywnego wykorzystania opracowanych przez ekspertów zestawień należy aktualizować istniejące dane. Jest to jeden z zasadniczych etapów monitoringu strategii, umożliwiający obserwację dynamiki zmian zachodzących w wybranych dziedzinach życia oraz dostrzeganie kształtujących się trendów.

Sugeruje się następującą częstotliwość wspomnianych prac:

- uzupełnianie ilościowych danych statystycznych dla profilu społecznego oraz gospodarczego – co 5 lat, w miarę pojawiania się aktualnych danych za miniony okres, uzupełnianie informacji jakościowych dla profilu środowiskowego w miarę zachodzących zmian i potrzeb, monitorowanie opinii i nastrojów społecznych – w formie badań ankietowych lub częściej, jeśli zachodzi taka potrzeba np. przed podejmowaniem strategicznych dla gminy decyzji w celu rozpoznania stanowiska społeczności. Badania ankietowe mogą być uzupełnione o wywiady grupowe ze zbiorowościami, których poglądy chce się poznać bardziej szczegółowo.

2. Nadzór nad realizacją kolejnych celów rozwoju i oceną efektu działań strategicznych.

Nadzór nad realizacją kolejnych celów rozwoju powinien być gwarantem wdrażania planów rozwoju ustalonych w „Strategii rozwoju Miasta i Gminy Przedecz na lata 2016-2026”.

76

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Przy założeniach właściwego nadzoru nad strategią przestaje ona być tylko dokumentem, a staje się sposobem zarządzania. W trakcie jej tworzenia został zrealizowany pierwszy bardzo ważny etap wdrażania systemu zarządzania strategicznego. W wyznaczaniu szczegółowych celów rozwoju gminy udział brali przedstawiciele społeczności gminy. W ten sposób spełniono warunek oddolnego określania celów, który zapewnia poparcie dla przyszłych działań władz oraz umożliwia włączenie się lokalnych liderów do działań rozwojowych. W czasie realizacji założeń strategicznych należy dopilnować, aby sformułowana wizja oraz cele szczegółowe miały swe odzwierciedlenie w planowanych konkretnych zadaniach i ich efektywnym wdrażaniu.

3. Nadzór nad zasadnością utrzymania lub zmiany wyznaczonych celów rozwojowych.

Kolejny etap monitoringu stanowi nadzór nad zasadnością modyfikacji wyznaczonych celów i działań strategicznych. Decyzja o ewentualnej modyfikacji celów rozwojowych zależy w dużej mierze od tzw. luki efektywności, czyli różnicy między wyznaczonymi celami i zadaniami a wynikami wdrażania zamierzonych celów. Jeśli pojawia się rozbieżność między planami i realiami wówczas można, a niekiedy wręcz należy, skorygować priorytety rozwojowe.

Proponowany szczegółowy harmonogram organizacyjny wdrażania strategii:

 Jeśli nie zajdą szczególne okoliczności wymagające wcześniejszej aktualizacji, Strategia powinna być aktualizowana raz na pięć lat, jeżeli zachodzi taka potrzeba.  Ewentualną korektę Strategii należy przyjąć uchwałą Rady.

SZCZEGÓŁOWY HARMONOGRAM ORGANIZACYJNY WDRAŻANIA STRATEGII

KOMÓRKA MIESIĄC ZADANIE ODPOWIEDZIALNA III Informacja na sesji Rady o realizacji Sekretarz Strategii (co pięć lat) III-VIII Przygotowanie aktualizacji Strategii Sekretarz (co pięć lat) komórka promocji IX Uchwała Rady w sprawie ewentualnej Rada Miejska korekty Strategii Źródło: Opracowanie własne.

77

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

Kontynuacja działalności przez zespoły robocze powołane w trakcie prac nad strategią:

a. Gmina może realizować swoje cele tylko dzięki autentycznej współpracy, poprzez zaangażowanie pracowników, radnych i reprezentantów społeczności lokalnej. b. Konieczne jest więc podtrzymanie dobrych doświadczeń, zapoczątkowanych w okresie prowadzenia prac nad strategią, współpracy osób reprezentujących poszczególne sfery rozwoju gminy (infrastruktury technicznej, ekonomicznej działalności w sferze pozarolniczej, rolnictwa i jego otoczenia, sfery społecznej, gospodarki przestrzennej, ochrony środowiska). c. Liczba i skład zespołów mogą się zmieniać i zależeć będą od zakresu tworzonych projektów przedsięwzięć związanych z głównymi sferami funkcjonowania gminy. d. Spotkania powołanych zespołów oparte na wypracowanych standardach współpracy powinny mieć charakter cykliczny (przynajmniej raz na pół roku). e. Działalność zespołów będzie skupiać się na: - realizacji podjętych już wspólnych przedsięwzięć, - ustalaniu stopnia realizacji zadań, - generowaniu nowych inicjatyw umożliwiających realizację celów strategicznych, - przekazaniu swoich wniosków i sugestii Sekretarzowi Gminy. Zapewniona cykliczność spotkań i ustalone zasady postępowania warunkują efektywność pracy zespołów.

Stopień realizacji przedsięwzięć mierzony wskaźnikami może wpływać na modyfikację przyjmowanych w następnych latach działań i celów.

Niezbędna jest jednak ochrona programu przed pokusami zbyt częstych zmian wynikających m.in. z kadencyjności władz lokalnych. Temu służyć może powołanie specjalnej instytucji koordynującej.

78

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

WZÓR WYKAZU PROJEKTÓW PRZEDSIĘWZIĘĆ W RAMACH POSZCZEGÓLNYCH CELÓW

CEL STRATEGICZNY, CEL GŁÓWNY

WSKAŹNIK LP. PRZEDSIĘWZIĘCIE REALIZATORZY CZAS KOSZTY REALIZACJI 1.

2.

3.

4.

5.

Źródło: Opracowanie własne.

WZÓR KARTY PROJEKTU (ZADANIA)

Nazwa zadania Oznaczenie:

Zadania w ramach Zadanie prowadzi programu do osiągnięcia celu strategicznego:

Uzasadnienie

Opis zadania:

Jednostka (osoba) odpowiedzialna za realizację:

Szacunkowy koszt wdrożenia:

Źródło finansowania: Łączne finansowanie z budżetu Gminy

Data rozpoczęcia Data realizacji: zakończenia realizacji:

Planowane efekty

79

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

końcowe:

Wskaźniki rezultatu

Wskaźniki oddziaływania bezpośredniego

Wskaźniki oddziaływania

pośredniego

Jednostka (osoba) nadzorująca realizację

Źródło: Opracowanie własne.

7.2. OCENA SKUTKÓW REALIZACJI STRATEGII (EWALUACJA) Ewaluację definiuje się jako badanie społeczno-ekonomiczne, realizowane w celu oceny jakości i efektów wdrażanej strategii. Ocena taka dokonywana jest w oparciu o odpowiednie kryteria: − trafność (ang. relevance) − czy cele Strategii odpowiadają potrzebom beneficjentów (różnych grup mieszkańców, przedsiębiorców, turystów) − efektywność (ang. efficency) − czy działania w ramach realizacji projektu są racjonalne z ekonomicznego punktu widzenia? Czy ponoszone koszty są proporcjonalne do osiąganych efektów? − skuteczność (ang. effectivenness) − czy wdrażanie działań w ramach Strategii przyczynia się do realizacji założonych celów strategicznych? − użyteczność (ang. utility) − czy realizacja Strategii przyczynia się do lepszego zaspokojenia potrzeb beneficjentów i rozwiązywania zidentyfikowanych problemów? Udostępnianie wyników ewaluacji (analiz wskaźnikowych, wniosków i rekomendacji). Wnioskowanie na podstawie wskaźników monitoringu oraz badań opinii mieszkańców. Ewentualne przeprowadzenie dodatkowych badań. Zakres ewaluacji: 1. Pozyskiwanie i dokumentowanie danych. 2. Edycja wskaźników i porównanie z wartościami planowanymi monitoringu. 3. Prowadzenie badań opinii mieszkańców, opracowanie raportów.

80

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

4. Weryfikacja i gromadzenie danych. 5. Konsultowanie i akceptacja aktualizacji Strategii. 6. Realizacja Strategii rozwoju Miasta i Gminy Przedecz. 7. Wykorzystanie wyników ewaluacji. Czy beneficjenci faktycznie korzystają z efektów działań? Czy pojawiają się niepożądane, negatywne efekty uboczne realizowanych działań? − trwałość (ang. sustainability) − Czy pozytywne skutki realizacji strategii mają charakter stały? Czy efekty działań będą trwałe? Ewaluacja będzie polegała na analizie informacji uzyskanych z systemu monitoringu i badań opinii mieszkańców. Kryteriami oceny realizacji strategii będą: − osiągnięty poziom wskaźników celów operacyjnych wpływających na realizację celów strategicznych, − oraz poziom rozwiązywania problemów zidentyfikowanych w Strategii. W ewaluacji wykorzystane zostaną dane pochodzące z monitorowania, uwzględniające wskaźniki produktu lub rezultatu odnoszące się do celów operacyjnych. Badanie ewaluacyjne będzie prowadzone co 5 lat. Wydział Rozwoju Miasta i Gminy Przedecz odpowiada za jego przeprowadzenie oraz określa szczegółowy zakres i metodę badania ewaluacyjnego. Na podstawie badań ewaluacyjnych, sporządzany będzie raport z ewaluacji Strategii. Okresowe raporty z ewaluacji będą opisywały stan realizacji Strategii w układzie narastającym. Raporty z ewaluacji będą udostępniane publicznie na stronie internetowej gminy. Komórki organizacyjne Urzędu Miasta i Gminy Przedecz oraz miejskie jednostki organizacyjne będą prowadziły działania w oparciu o programy i dokumenty operacyjne odpowiednio do swojej odpowiedzialności zawarte w Strategii.

81

STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA PRZEDECZ NA LATA 2016 – 2026

SPIS WYKRESÓW

 Wykres 1 Użytki rolne w podziale na poszczególne klasy gleb  Wykres 2 Sytuacja migracji ludności w Gminie Przedecz  Wykres 3 Przestępstwa stwierdzone w Przedczu w latach 2012-2014  Wykres 4 Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw w Przedczu w latach 2012- 2014  Wykres 5 Dochody oraz wydatki budżetu gminy  Wykres 6 Porównanie średniej liczby ludności w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 7 Porównanie gęstości zaludnienia mieszkańców Gminy Przedecz przypadająca na 1 km2 w roku 2014 do gmin powiatu kolskiego  Wykres 8 Porównanie przyrostu naturalnego w Gminie Przedecz w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 9 Porównanie migracji ludności Gminy Przedecz w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 10 Porównanie powierzchni w km2 w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 11 Porównanie ludności Gminy Przedecz w wieku nieprodukcyjnym do osób w wieku produkcyjnym w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 12 Porównanie bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy Gminy Przedecz w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 13 Porównanie zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców Gminy Przedecz w 2014 roku do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 14 Porównanie dochodów Gminy Przedecz przypadające na 1 mieszkańca w złotych w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego  Wykres 15 Porównanie wydatków Gminy Przedecz przypadające na 1 mieszkańca w złotych w roku 2014 do gmin z powiatu kolskiego

82