Slownik Pisarzy Slaskich Tom 5.Pdf

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Slownik Pisarzy Slaskich Tom 5.Pdf SŁOWNIK PISARZY ŚLĄSKICH Tom 5 SŁOWNIK PISARZY ŚLĄSKICH Tom 5 pod redakcją Jacka Lyszczyny i Dariusza Rotta Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2017 Redaktor serii: Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent krystyna kossakowska-Jarosz WSTĘP Przekazujemy w ręce czytelników już piąty tom — będący kontynuacją wydawanych nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego od roku 2005 kolejnych części — Słownika pisarzy śląskich. Słownik..., wydawany w systemie holenderskim i w za- mierzeniu inicjatorów i autorów przygotowywany jako edycja wielotomowa, zawiera biogramy postaci, które współtworzyły od czasów najdawniejszych dzieje literatury śląskiej. Przyjęto w nim zasadę prezentacji biogramów twórców już nieżyjących, także tych, których związki ze Śląskiem były tylko czasowe, niemniej jednak — jak np. w przypadku Zofii Kossak — wyraźne i ważne w całokształcie dorobku twórczego pisarza. Umożliwić ma to ukazanie wielokulturowości i wielojęzyczności śląskich twórców literatury, ale też powinno służyć prezentacji i po- rządkowaniu aktualnego stanu wiedzy. Publikacja ta stanowi więc w zakresie badań śląskoznawczych pozycję nową, przewartościo- wującą i weryfikującą wielokrotnie powtarzane stereotypy oraz sta- nowiącą wskazówkę i zachętę do dalszych badań umożliwiających powstanie metodologicznie nowoczesnej syntezy literatury śląskiej. Słownik pisarzy śląskich spełnia dwie podstawowe funkcje — jest rodzajem przewodnika faktograficznego i bibliograficznego dla humanistów uniwersyteckich różnych specjalizacji oraz może stanowić pomoc dydaktyczną na poziomie szkolnictwa średniego, ułatwiając realizację założeń programowych związanych z edu- kacją regionalną — dziedzictwem kulturowym regionu, będącym jednym z najistotniejszych czynników, od których zależy zacho- wanie tożsamości narodowej w zjednoczonej Europie. Pomocą dla wszystkich korzystających ze słownika powinien być także umieszczony tu spis alfabetyczny haseł ze wszystkich pięciu tomów, ułatwiający dotarcie do poszukiwanych biogramów. Jacek Lyszczyna, Dariusz Rott B Baranowicz Jan (1906—1983), właściwie Jan Baran; inne pseudonimy i kryptonimy (wybrane): Adam Bargiel, Aren, B., b.j., (b.j.), B.J., (B.J.), J. Bar., Jan Piłat, Jan Skiba, Jan Solak, Ję- drzej Sufczyn, jotbe, Józef Czaja, Józef Olszewski, Mazur, Stefan Bieńkowski, Stefan Wyrwa, Zbigniew Dutkowski. Poeta, powieś- ciopisarz, autor baśni i opowiadań, tłumacz. Urodził się 15 maja w Borzęcinie, w powiecie Brzesko, jako syn chłopa małorolnego Pawła Barana i Katarzyny z domu Wijas. Dziadkami ze strony ojca byli Mateusz Baran i Aniela z domu Knap, a ze strony matki: Stanisław Wijas i Jonniae (?) z domu Fasula. Został ochrzczony w rzymskokatolickiej parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Borzęcinie. Rodzicami chrzestnymi byli: Ludwik Wrona i Maria Kózka. Edukację rozpoczął w szkole ludowej w Borzęcinie. W roku szkolnym 1918/1919 uczęszczał do I klasy (dział klasyczny) Prywatnego Gimnazjum Powiatowego im. J. Goetza w Brzesku, którą ukończył z wynikiem: uzdolniony. Następnie przeniósł się do Gimnazjum Klasycznego im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. W 1926 r. złożył w nim egzamin dojrzałości. Podczas nauki gim- nazjalnej ogłosił drukiem wiersze satyryczne w dodatku do tar- nowskich „Nowin” (1922 r., pod pseud. Aren). W roku 1926 rozpo- czął studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przerwał je w 1927, po czym do 1928 r. studiował teologię w seminarium duchownym w Tarnowie. Równocześnie publikował wiersze i opowiadania w periodykach „Piast” i „Rola” oraz działał w organizacjach młodzieżowych Znicz i Wici. Po przerwaniu nauki z powodu trudności materialnych, od 1928 do 1931 r. (1932 r.?) pozostawał bezrobotny. W tym czasie kierował amatorskim teatrem młodzieżowym w Borzęcinie, dla którego napisał trzy widowiska: Szopkę betleemską, Madejową klechdę oraz Skały Golgoty. Wszystkie sztuki zostały wystawione Baranowicz Jan 8 przez tenże teatr. Napisał również wówczas powieść Syn Drzazgi oraz Opowieści wieczorne, które nie ukazały się drukiem, a ich rękopisy uległy zniszczeniu podczas drugiej wojny światowej. W latach 1932—1936 pracował w Ochotniczych Drużynach Roboczych na Śląsku. Początkowo był pracownikiem fizycznym, następnie instruktorem oświatowym i redaktorem naczelnym mie- sięcznika „Junak”. W latach 1934—1935 jego Szopkę betleemską wystawiano dla środowiska bezrobotnej młodzieży z Ochotniczych Drużyn Roboczych. 30 sierpnia 1937 r. w Mysłowicach zawarł związek małżeński z Franciszką Larysz (1909—1987). Pod koniec listopada 1937 Zespół Literacki „Kuźnica” zorga- nizował w Katowicach wieczór trzech poetów: J. Baranowicza, J.K. Zaremby i K. Forysia. W maju 1938 r. Klub Literacki „Fantana” (jego ówczesna nazwa) wystąpił po raz pierwszy jako grupa podczas wieczoru literackiego w Białej. Wzięli w nim udział: J. Baranowicz, A. Hanzlówna, Z. Hierowski, W. Szewczyk, A. Widera i J.K. Zaremba. 17 czerwca 1938 r. odbyło się oficjalne organizacyjne spotkanie Zespołu Literatów i Artystów „Fantana”. W skład zarządu weszli: J.K. Zaremba — prezes, A. Piotrowski — wiceprezes, W. Szewczyk — sekretarz, A. Hanzlówna — skarbnik, J. Baranowicz, T. Dobrowolski, W. Pawłowski. W połowie roku 1938 w Bibliotece „Kuźnicy” ukazał się pierw- szy tomik wierszy Baranowicza, zatytułowany Pieśń o jaworowym krzaku, który P. Musioł przedstawił w 15. numerze „Kuźnicy” (1938 r.), w artykule Nowe środowiska w poezji. Autor omówienia stwierdził, że poeta pomimo studiów oraz pracy w mieście i wśród robotników całym sercem i duchem czuł się nadal związany z ro- dzinną wsią i nie wyrzekł się swojego chłopskiego pochodzenia. Za najpiękniejsze utwory Musioł uznał: Oraczkę, Testament, Kosaćce i Litanię Loretańską. Powojenne recenzje również podkreślają sil- ny związek liryki Baranowicza z krajobrazem wiejskim, ziemią, akcentują chłopski punkt spojrzenia i sposób myślenia pisarza, a także jego niechęć do miasta, które go „dręczy, wyniszcza, prześladuje i przygniata”. W grudniu 1938 r. „Fantana” zorganizowała pierwszy w kato- wickim radiu wieczór poetycki, w którym wystąpili: J. Baranowicz, W. Szewczyk, J.K. Zaremba, A. Hanzlówna, A. Widera, A. Fierla i Z. Bednorz. Kolejne spotkanie odbyło się w marcu 1939 r., w sali Instytutu Śląskiego. Nowe utwory odczytali: J. Baranowicz, Z. Bednorz, A. Hanzlówna, Z. Pyzik, W. Szewczyk, A. Widera oraz J. Wypler. Zagajenie wygłosił J.K. Zaremba, a całość poprowadził 9 Baranowicz Jan Z. Hierowski. Podobny wieczór „Fantana” zorganizowała w tym sa- mym miesiącu w Dziedzicach, a następnie w maju w Mysłowicach i Krakowie. Podczas krakowskiego spotkania utwory Baranowicza recytował Z. Estreicher. Było to podobno wówczas najlepsze od- czytanie jego wierszy. 18 czerwca 1939 r. „Fantana” przygotowała w Katowicach Zjazd Literacki z okazji pierwszej rocznicy swego istnienia. Oprócz członków zespołu udział wzięli m.in.: F. Goetel, K. Irzykowski, A. Jesionowski, I. Fik oraz J. Koraszewski. W ostatnim nume- rze „Fantany” (1939, nr 7/8) ogłoszono ukazanie się pierwszego tomu Książnicy „Fantany”. Jak się później okazało, zbiór Chrystus w zaułku Baranowicza był równocześnie ostatnią publikacją w tej serii. Nie zdążył on zresztą zaistnieć na półkach księgarskich. Autor zdołał rozdać tylko kilka egzemplarzy swoim przyjaciołom, a większość nakładu zniszczyła niemiecka żandarmeria. W latach 1936—1938 publikował prozę i poezję na łamach „Kuźnicy”, następnie pomiędzy 1938 a 1939 r. w „Fantanie”. Wiersz Osobiste, dedykowany żonie, ukazał się także w „Zaraniu Śląskim” (1939, z. 1). W 1937 r. (1938 r.?) teatr amatorski Reduta Śląska wystawił w Chorzowie jego baśń sceniczną Madejowa klechda. Natomiast w 1939 r. ukazało się w Katowicach dru- kiem „plątowisko misteryjne” Skały Golgoty w ramach Biblioteki Scenicznej Śląskiego Związku Teatrów Ludowych. W latach 1938—1939 Baranowicz sprawował funkcję urzęd- nika Wojewódzkiego Biura Funduszu Pracy w Katowicach. Jego ostatnim zajęciem była pomoc przy ewakuacji Biura w ostat- nich dniach sierpnia 1939 r., po czym na krótko udał się do Rejonowej Komisji Uzupełnień w Bochni, a następnie powrócił na Śląsk, by odebrać dokument mobilizacyjny. Nie zdążył już jed- nak do swojego oddziału. Pociągiem dotarł do Tarnowa, a dalej pieszo i rowerem do Lwowa, gdzie poprosił o pomoc O. Ortwina i T. Parnickiego. Pisarze nie mogli jednak wiele uczynić dla poety. Gdy lwowski Oddział ZZLP przestał działać, Baranowicz powrócił w rodzinne strony, do Borzęcina i Bogumiłowic. Pracował w wiej- skiej spółdzielni w Tarnowie, sprzedawał tam towar i przyjmował zboże do magazynu. W tym czasie współpracował z Batalionami Chłopskimi, rozprowadzając ludową prasę konspiracyjną, za co trafił w 1943 r. na półtora miesiąca do więzienia gestapo w Tarnowie. Lata okupacji wypełnił także gorączkowo sporządza- nymi notatkami wierszem i prozą, które miały mu pomóc utrwalić liczne szczegóły i zrozumieć to, co działo się wokół. Okres ten poświęcił ponadto na gruntowne osobiste studia etnograficzne Baranowicz Jan 10 i folklorystyczne. Zgromadzoną wiedzę oraz zapiski wykorzystał w twórczości powojennej. Na Śląsk powrócił w połowie 1945 r. W tym samym roku rozpoczął pracę w Polskim Radiu Katowice jako redaktor au- dycji dla wsi. Stworzył ich ok. 500. Z rozgłośnią był związany do 1953. Po wojnie współpracował z redakcjami następujących czasopism: „Gazeta Robotnicza” (1945—1946; redakcja dodat- ku „Gospoda Poetów”), „Zagroda Chłopska” (1945—1947, redak- cja dodatku „Zagroda Literacka”), „Odra” (1949—1950), „Śląsk Literacki” (1952—1956), „Przemiany” (1956—1957). Ponadto pub- likował własne utwory oraz przekłady (m.in.
Recommended publications
  • The Influence of Progressive Judaism in Poland—An Outline
    The Influence of Progressive Judaism in Poland ♦ 1 The Influence of Progressive Judaism in Poland—an Outline Michał Galas Jagiellonian University In the historiography of Judaism in the Polish lands the influence of Reform Judaism is often overlooked. he opinion is frequently cited that the Polish Jews were tied to tradition and did not accept ideas of religious reform coming from the West. his paper fills the gap in historiography by giving some examples of activities of progressive communities and their leaders. It focuses mainly on eminent rabbis and preachers such as Abraham Goldschmidt, Markus Jastrow, and Izaak Cylkow. Supporters of progressive Judaism in Poland did not have as strong a position as representatives of the Reform or Conservative Judaism in Germany or the United States. Religious reforms introduced by them were for a number of reasons moderate or limited. However, one cannot ignore this move- ment in the history of Judaism in Poland, since that trend was significant for the history of Jews in Poland and Polish-Jewish relations. In the historiography of Judaism in the Polish lands, the history of the influ- ence of Reform Judaism is often overlooked. he opinion is frequently cited that the Polish Jews were tied to tradition and did not accept ideas of religious reform coming from the West. his opinion is perhaps correct in terms of the number of “progressive” Jews, often so-called proponents of reform, on Polish soil, in comparison to the total number of Polish Jews. However, the influence of “progressives” went much further and deeper, in both the Jewish and Polish community.
    [Show full text]
  • Geographischer Index
    2 Gerhard-Mercator-Universität Duisburg FB 1 – Jüdische Studien DFG-Projekt "Rabbinat" Prof. Dr. Michael Brocke Carsten Wilke Geographischer und quellenkundlicher Index zur Geschichte der Rabbinate im deutschen Sprachgebiet 1780-1918 mit Beiträgen von Andreas Brämer Duisburg, im Juni 1999 3 Als Dokumente zur äußeren Organisation des Rabbinats besitzen wir aus den meisten deutschen Staaten des 19. Jahrhunderts weder statistische Aufstellungen noch ein zusammenhängendes offizielles Aktenkorpus, wie es für Frankreich etwa in den Archiven des Zentralkonsistoriums vorliegt; die For- schungslage stellt sich als ein fragmentarisches Mosaik von Lokalgeschichten dar. Es braucht nun nicht eigens betont zu werden, daß in Ermangelung einer auch nur ungefähren Vorstellung von Anzahl, geo- graphischer Verteilung und Rechtstatus der Rabbinate das historische Wissen schwerlich über isolierte Detailkenntnisse hinausgelangen kann. Für die im Rahmen des DFG-Projekts durchgeführten Studien erwies es sich deswegen als erforderlich, zur Rabbinatsgeschichte im umfassenden deutschen Kontext einen Index zu erstellen, der möglichst vielfältige Daten zu den folgenden Rubriken erfassen soll: 1. gesetzliche, administrative und organisatorische Rahmenbedingungen der rabbinischen Amts- ausübung in den Einzelstaaten, 2. Anzahl, Sitz und territoriale Zuständigkeit der Rabbinate unter Berücksichtigung der histori- schen Veränderungen, 3. Reihenfolge der jeweiligen Titulare mit Lebens- und Amtsdaten, 4. juristische und historische Sekundärliteratur, 5. erhaltenes Aktenmaterial
    [Show full text]
  • JEWISH STATISTICS the Statistics of Jews in the World Rests Largely Upon Estimates
    306 AMERICAN JEWISH YEAR BOOK JEWISH STATISTICS The statistics of Jews in the world rests largely upon estimates. In Russia, Austria-Hungary, Germany, and a few other countries, official figures are obtainable. In the main, however, the numbers given are based upon estimates repeated and added to by one statistical authority after another. In spite of the unsatisfactor- iness of the method, it may be assumed that the numbers given are approximately correct. For the statistics given below various authorities have been consulted, among them the " Statesman's Year Book" for 1904, the English " Jewish Year Book" for 5664, the " Jewish Ency- clopedia," and the Alliance Israelite Universelle reports. Some of the statements rest upon the authority of competent individ- uals. A comparison with last year's statistics will show that for several countries the figures have been changed. In most of the cases, the change i6 due to the fact that the results of the census of 1900 and 1901 have only now become available. THE UNITED STATES As the census of the United States has, in accordance with the spirit of American institutions, taken no heed of the reli- gious convictions of American citizens, whether native-born or naturalized, all statements concerning the number of Jews living in this country are based upon estimate, though several of the estimates have been most conscientiously made. The Jewish population was estimated In 1818 by Mordecai M. Noah at 3,000 In 1824 by Solomon Etting at 6,000 In 1826 by Isaac C. Harby at 6,000 In 1840 by the American Almanac at 15,000 In 1848 by M.
    [Show full text]
  • Sfifficy1emooismel
    .. ------.,~ SfiffiCy1emooIsmel NOVEMBER,2004/CHESHVAN-KISLEV,5765 What do Andrew & Lauren Amsterdam Randi-Ellen & Steven Lehrhoff Steve & Alison Auerbach Fred & Lizzy Leighton Jess & Amelia Berkowitz all these Scott & Nancy Levy Ronald & Judith Bickart Ibrahim Medawar & Carla Edelstein George & ~auren Blair wonderful Mark Mos'kbvitz & Marilyn Harris Robert & Diane Blumenfeld Igor & Elina Nachevnik Andrea & Daniel Cohen Andrew Nadel & Wendy Ferber Ronald & Joanne Doades people Nora Patrone Ron Fastov & Laurie Levine Staci Pereira Jeffrey & Katherine Feld Bruce & Arianna Pleat Evan & Sherri Fischer have in Lance & Margaret Podell Stephen & Joanne Fisher Douglas & Susan Present Elaine Gaidemak Paula Radding Scott & Nina Gallin common RhodaRaff Craig & Pamela Garretson Eric & Kathy Reinstein Daniel & Joanne Goldberg with Michael & Wendy Sachs Leonard & Rita Goldschmidt Lewis & Phyllis Sank Edward & Debbie Goodman David & Lois Schilling David & Glori Graziano Sharey­ Nancy Schwartz & Sean Bailey Jason & Lorie Grebin Tom Singer & Lisa Chenofsky Mark & Deborah Hager Beth Sklar-Baker James Hamant & Barbara Rosen Tefilo Stuart & Hannah Slavin Peter & Kelly Heinze David & Robin Siavit Syma & Sumner Herzog Israel Mario & Wily Solodkin Steven & Janet Hess David & Joanne Strauss Philip & Sue Hoch Richard & Wendy Straussman Jonathan & Jamie James and each William & Jenifer Strugger Jeff & -Ellen Kagan Terrence Sullivan & Miranda Aaron Michael & Gail Kanef Stephen & Susan Thomas Michael & Barbara Kanefsky other? Matthew & Stacy White Adam & Kacey Karp David & Jill Williams Dean & Elisabeth Kravitz John & Karen Williams William Kritzberg & Ruth Landa T Karl & Roberta Wolfe David & Mara Lateiner urn th e page Judith Wolochow-Kisch Richard & Claudia Lechtman Philippe & Adrienne Zimmerman to find out! Page 2 Temple Sharey Tefilo-Israel Bulletin Schedule of Services Friday, November 5 Friday, November 19 Clergy Rabbi Daniel M.
    [Show full text]
  • Descendants of Nathan Spanier 17 Feb 2014 Page 1 1
    Descendants of Nathan Spanier 17 Feb 2014 Page 1 1. Nathan Spanier (b.1575-Stadthagen,Schaumburg,Niedersachsen,Germany;d.12 Nov 1646-Altona,SH,H,Germany) sp: Zippora (m.1598;d.5 Apr 1532) 2. Isaac Spanier (d.1661-Altona) 2. Freude Spanier (b.Abt 1597;d.25 Sep 1681-Hannover) sp: Jobst Joseph Goldschmidt (b.1597-witzenhausen,,,Germany;d.30 Jan 1677-Hannover) 3. Moses Goldschmidt 3. Abraham Goldschmidt sp: Sulke Chaim Boas 4. Sara Hameln 4. Samuel Abraham Hameln sp: Hanna Goldschmidt (b.1672) 3. Jente Hameln Goldschmidt (b.Abt 1623;d.25 Jul 1695-Hannover) sp: Solomon Gans (b.Abt 1620;d.6 Apr 1654-Hannover) 4. Elieser Suessmann Gans (b.Abt 1642;d.16 Oct 1724-Hannover) sp: Schoenle Schmalkalden 5. Salomon Gans (b.Abt 1674-Hameln;d.1733-Celle) sp: Gella Warburg (d.1711) 6. Jakob Salomon Gans (b.1702;d.1770-Celle) sp: Freude Katz (d.1734) 7. Isaac Jacob Gans (b.1723/1726;d.12 Mar 1798) sp: Pesse Pauline Warendorf (d.1 Dec 1821) 8. Fradchen Gans sp: Joachim Marcus Ephraim (b.1748-Berlin;d.1812-Berlin) 9. Susgen Ephraim (b.24 Sep 1778-Berlin) 9. Ephraim Heymann Ephraim (b.27 Aug 1784;d.Bef 1854) sp: Esther Manasse 10. Debora Ephraim sp: Heimann Mendel Stern (b.1832;d.1913) 11. Eugen Stern (b.1860;d.1928) sp: Gertrude Lachmann (b.1862;d.1940) 12. Franz Stern (b.1894;d.1960) sp: Ellen Hirsch (b.1909;d.2001) 13. Peter Stern Bucky (b.1933-Berlin;d.2001) sp: Cindy 10. Friederike Ephraim (b.1833;d.1919) sp: Leiser (Lesser) Lowitz (b.Abt 1827;m.11 Jan 1854) 9.
    [Show full text]
  • History of the Jews, Vol. VI (Of 6) - Containing a Memoir of the Author by Dr
    History of the Jews, Vol. VI (of 6) - Containing a Memoir of the Author by Dr. Philip Bloch, a Chronological Table of Jewish History, an Index to the Whole Work By Graetz, Heinrich English A Doctrine Publishing Corporation Digital Book This book is indexed by ISYS Web Indexing system to allow the reader find any word or number within the document. 6)*** generously made available by Internet Archive (https://archive.org) Images of the original pages are available through Internet Archive. See https://archive.org/details/historyofjews06graeuoft Transcriber's note: Text enclosed by underscores is in italics (italics). Text enclosed by equal signs is in bold face (=bold=). Small-capital text is shown as all-capital. Transcriber-provided Hebrew transliterations are enclosed by curly braces next to the Hebrew text .({Hebrew: Beyt Shmuel Acharon} בית שמואל אחרון :example) Some devices might lack the necessary character sets, in which case question marks, squares, or other symbols will be displayed. In this case the reader should refer to the html version referred to above or to the original page images at Internet Archive. Other transcriber's notes will be found at the end of this eBook, following the Footnotes. HISTORY OF THE JEWS by HEINRICH GRAETZ VOL. VI CONTAINING A MEMOIR OF THE AUTHOR BY DR. PHILIP BLOCH A CHRONOLOGICAL TABLE OF JEWISH HISTORY AN INDEX TO THE WHOLE WORK [Illustration] Philadelphia The Jewish Publication Society of America 5717-1956 Copyright, 1898, by The Jewish Publication Society of America All rights reserved. No part of this book may be reproduced in any form without permission in writing from the publisher: except by a reviewer who may quote brief passages in a review to be printed in a magazine or newspaper.
    [Show full text]
  • Degel Tishrei 5772
    DEGELDEGEL תשרי תשע”ב תורה וחכמת ישראל מקהילת עלי צליון AND JEWISH STUDIES FROM ALEI TZION TISHREI 5772 דגלTORAH VOLUME 4 ISSUE 1 שנה טובה ומתוקה RABBI DANIEL AND NA’AMAH ROSELAAR DEVORAH, ELISHEVA, NETANEL AND CHANANYA TOGETHER WITH KEHILLAT ALEI TZION, WISH THE ENTIRE COMMUNITY A HAPPY NEW YEAR Aarons family Gaby, Guv and Gidon Lebens Michelle and Eli Bauernfreund Miriam and Alan Levenson Daphna, Ellie, Yoel, Ashira, Akiva Shimshon and Lauren and Simon Levy Rafael Mordechai Bergin Katten family Bloch family Susie, Eliot, Rina and Sara Kaye Karen and Anthony Bodenstein Saranne, Neil and Eliora Maurice Jessica, Sam, Aviva, Gil, Nomi, Noa and Emuna Caplan Adina, Rafi and Ella Mendelsohn Rachel, Elliot, Netanel and Maytal Cohen Jenny Goldsmith and Jacob Morrison Wood Raph Cooper Yolanda, Jonathan, Alex and Gidon Rosalki Ben Elton Jenna-Lee and David Sandler Mordechai Gedalla Leah, Trevor, Noa and Eli Silverman Lucinda, Martin and family Glasser Devora, Moishe Dovid, Tzivia, Avi and Yehuda Spitzer Moshe Goldin and family Joseph Sueke The Goldman Bnei Akiva shlihim Sandy Tapnack Gemma, Alastair and Rebecca Goldrein Ben Vos Hannah and Yossi Hanstater Sarah, Nathan, Sophie and Benjamin Woodward Jemma Jacobs Judy and Ed Zinkin Danielle and Simon Klinger CONTENTS Editor 4 Notes from the editor Ben Elton BEN ELTON questions and answers from Alei Tzion – שאלי ציון Design 5 David Bloxham, with RABBI DANIEL ROSELAAR thanks to Tammy 10 Hiddur mitsva Youngerwood MORDECHAI GEDALLA Sub editors תפילה established in גאולה The concept of 15 Joshua Freedman,
    [Show full text]
  • "Translating Judaism for Modernity: Adolf Jellinek in Leopoldstadt, 1857
    Sonderdruck aus JAHRBUCH DES SIMON-DUBNOW-INSTITUTS (JBDI) SIMON DUBNOW INSTITUTE YEARBOOK (DIYB) 2015 Herausgeber Editor Raphael Gross Redaktion Manuscript Editor Petra Klara Gamke-Breitschopf Redaktionsbeirat Editorial Advisory Board Marion Aptroot, Düsseldorf · Aleida Assmann, Konstanz · Jacob Barnai, Haifa · Israel Bartal, Jerusalem · Omer Bartov, Providence, N.J. · Esther Benbassa, Paris · Dominique Bourel, Paris · Michael Brenner, München/Washington, D.C. · Matti Bunzl, Urbana-Cham­ paign · Lois Dubin, Northampton, Mass. · Todd Endelman, Ann Arbor, Mich. · David Engel, New York · Shmuel Feiner, Ramat Gan · Norbert Frei, Jena · Sander L. Gilman, Atlanta, Ga. · Frank Golczewski, Hamburg · Michael Graetz, Heidelberg · Heiko Haumann, Basel · Susannah Heschel, Hanover, N.H. · Yosef Kaplan, Jerusalem · Cilly Kugelmann, Berlin · Mark Levene, Southampton · Leonid Luks, Eichstätt · Ezra Mendelsohn (1940– 2015), Jerusalem · Paul Mendes-Flohr, Jerusalem/Chicago, Ill. · Gabriel Motzkin, Jerusalem · David N. Myers, Los Angeles, Calif. · Jacques Picard, Basel · Gertrud Pickhan, Berlin · Anthony Polonsky, Waltham, Mass. · Renée Poznanski, Beer Sheva · Peter Pulzer, Oxford · Monika Richarz, Berlin · Manfred Rudersdorf, Leipzig · Rachel Salamander, München · Winfried Schulze, München · Hannes Siegrist, Leipzig · Gerald Stourzh, Wien · Stefan Troebst, Leipzig · Feliks Tych (1929–2015), Warschau · Yfaat Weiss, Jerusalem · Monika Wohlrab-Sahr, Leipzig · Moshe Zimmermann, Jerusalem · Steven J. Zipperstein, Stanford, Calif. Gastherausgeber der Schwerpunkte
    [Show full text]
  • “Better a Scholar Than a Prophet"
    Schriftenreihe wissenschaftlicher Abhandlungen des Leo Baeck Instituts 81 In collaboration with Michael Brenner · Astrid Deuber-Mankowsky · Sander Gilman Raphael Gross · Daniel Jütte · Miriam Rürup Stefanie Schüler-Springorum · Daniel Wildmann (managing) edited by the Leo Baeck Institute London Ismar Schorsch “Better a Scholar than a Prophet” Studies on the Creation of Jewish Studies Mohr Siebeck Ismar Schorsch, born 1935; 1957 B.A., Ursinus College; 1961 M.A., Columbia University; 1962, Rabbinic Ordination, Jewish Theological Seminary; 1969 Ph.D in History, Columbia University; 1986–2006 chancellor of the Jewish Theological Seminary in New York; 1991– 2010 president of the Leo Baeck Institute in New York; currently holds the titles chancellor emeritus and Herman Abramowitz distinguished service professor of Jewish History. ISBN 978-3-16-159297-3 / eISBN 978-3-16-159298-0 DOI 10.1628/978-3-16-159298-0 ISSN 0459-097X / eISSN 2569-4383 (Schriftenreihe wissenschaftlicher Abhandlungen des Leo Baeck Instituts) The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Nationalbiblio- graphie; detailed bibliographic data are available at http://dnb.dnb.de. © 2021 Mohr Siebeck Tübingen. www.mohrsiebeck.com This book may not be reproduced, in whole or in part, in any form (beyond that permitted by copyright law) without the publisher’s written permission. This applies particularly to reproductions, translations and storage and processing in electronic systems. The book was printed on non-aging paper and bound by Hubert & Co. in Göttingen. The cover was designed by Uli Gleis in Tübingen. Image: Alexander Marx, Librarian and Professor of Jewish History at the Jewish Theological Seminary (1903–1953), a student of Moritz Steinschneider and creator of the Seminary᾿s renowned library.
    [Show full text]
  • Jewish-Polish Relations in the Writings of Rabbi Marcus Jastrow
    MICHAl T. GALAS JEWISH-POUSH RELATIONS 1N THE WRITINGS OF RABBI MARCOS JASTROW Rabbi MarcusJastrow's life is connected with rnany aspects ofJewish life and bistory in Gerrnany, Poland and the United States. His activities and works break all stereotypes of Polish, Jewish and Gerrnan historiography. But, unfortunately, bis narne is almost absent from conternporary historiography. 1 That is why I would like to dedicate this article to his youth, and his tirne spent in Warsaw as a preacher ina so-called "German" progressive synagogue. I will also pay special attention to J ewish-Polish relations in his writings. 2 I We do not know exactly when the Jastrow family settled in Rogasen (Polish: Rogoino), but it was probably around the end of the 18'h or beginning of the 19'h century. The fact that they were immigrants is shown by their sumame, originally recorded as Jastrauer. We can therefore assume that the narne Jastrow may be connected to the settlementJastrowie, or in GermanJastrow, to the north of the town of Schneidernühl (Polish: Pila), where the Jewish community also lived. We do not know when Abraham or his family arrived in Rogasen, because unfortunately the history of the Jews there has not been researched in detail. The information we have about Jastrow's family and youth are scant. Abraham's father was a merchant, active in the Jewish congregation in Rogasen.3 Marcus was the eldest son, bom onJune 5, 1829 in Rogasen.4 He had two brothers, Chaim and Isaac, and Isaac continued the family trade. He was also a member of the town council for 42 years, and for over 20 years fulfilled various important functions in theJewish community.
    [Show full text]
  • Information Issued by the Association of Jewish Refugees in Great Britain 8 Fairfax Mansions
    Vol. XIX No. 3 March, 1964 INFORMATION ISSUED BY THE ASSOCIATION OF JEWISH REFUGEES IN GREAT BRITAIN 8 FAIRFAX MANSIONS. FINCHLEY RD. (corner Fairfax Rd.), London. N.W.S Office and Consulting Hours: Telephone : MAIda Vale 9096/7 (General Office and Welfare for the Aged). Monday to Thursday Wa.m.—lp.m. 3—6p.m. MAIda Vale 4449 (Employment Agency, annually licensed by the L.C.C.. and Social Services Dept.) Friday 10a.m.—} p.m. 1964, and it was highly essential to reduce the deficit by obtaining more income from JOINT EFFORTS REVIEWED subscriptions and donations. As the work would have to go on for a very long time to come it was also increasingly essential AJR Board Meeting to secure the support of members of the comparatively younger age groups. Organisations often face the danger of how only covered the current ordinary The general report was followed by a becoming bureaucratic institutions and expenses, and not any major repairs, special report given by Mr. A. S. Dresel tosing contact with the community for administration expenses of the AJR and the (Chairman) on the Flatlet Scheme, Avenue ^ose benefit they have been built up. C.B.F. and amortisation of invested capital. Road, Highgate. The property, he stated, itie AJR, established at the outset as a At Osmond House the present maintenance would be jointly owned by the C.B.F. (two- membership organisation, has always had rates of £15 per week for self-paying resi­ thirds) and the AJR (one-third). It was jhe good fortune of being able to enlist the dents were considerably below the actual envisaged to build 48 one-room flats in a ^elp of a great number of men and women current expenses.
    [Show full text]
  • Adolf Jellinek and the Creation of the Modern Rabbinate
    “A NEW SHOOT FROM THE HOUSE OF DAVID:” ADOLF JELLINEK AND THE CREATION OF THE MODERN RABBINATE Samuel Joseph Kessler A dissertation submitted to the faculty at the University of North Carolina at Chapel Hill in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Department of Religious Studies. Chapel Hill 2016 Approved By: Randall Styers Yaakov Ariel Susannah Heschel Jonathan Hess Malachi Hacohen Lloyd Kramer @2016 Samuel Joseph Kessler ALL RIGHTS RESERVED ii ABSTRACT Samuel Joseph Kessler: “A New Shoot From the House of David:” Adolf Jellinek and the Creation of the Modern Rabbinate (Under the direction of Randall Styers) This dissertation is a social history of Jewish religious experience in Central Europe during the nineteenth century, primarily told through the life and work of one of its founding rabbis, Adolf Jellinek (1821-1893). In response to Enlightenment ideology, emancipation, and urbanization, from about 1830 to 1860 three major changes occurred in institutional Jewish religious life, changes that transformed the very essence of what the practice of Jewish religion meant between the pre-modern and modern periods. First, the role of the rabbi in the life of the Jewish community shifted fundamentally. Second, because of demographic shifts brought about by emancipation and economic conditions, the monumental urban synagogue became the dominant space for the expression of Jewish religious activity and expression in European cities. Third, the sermon became an integral part of Jewish religious practice and rabbinical responsibility, one that introduced a new form of public Jewish theology focused on individual belief and history (the constituent components of “religion” as it came to be defined in modern Europe).
    [Show full text]