27-U. Ayd›No€Lu
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ISSN 1301-7667 m MERS‹N ÜN‹VERS‹TES‹ KILIKIA ARKEOLOJ‹S‹N‹ ARAfiTIRMA MERKEZ‹ MERSIN UNIVERSITY PUBLICATIONS OF THE RESEARCH CENTER OF CILICIAN ARCHAEOLOGY KAAM YAYINLARI OLBA VIII (Özel Say›) MERS‹N 2003 KAAM YAYINLARI OLBA VIII (Özel Say›) © 2003 Mersin/Türkiye ISSN 1301-7667 OLBA dergisi hakemlidir ve May›s-Haziran aylar›nda olmak üzere, y›lda iki kez bas›lmaktad›r. Published each year in May and June. KAAM’›n izni olmadan OLBA’n›n hiçbir bölümü kopya edilemez. Al›nt› yap›lmas› durumunda dipnot ile referans gösterilmelidir. It is not allowed to copy any section of OLBA without the permit of KAAM. OLBA’ya gönderilen makaleler afla¤›daki web adresinde yada KAAM taraf›ndan da¤›t›lan broflürlerde bildirilmifl olan formatlara uygun oldu¤u taktirde bas›lacakt›r. Articles should be written according the formats mentioned in the following web address or brochures distributed by KAAM Yay›nlanmas› istenilen makalelerin, her y›l›n sonuna kadar afla¤›da belirtilen iletiflim adreslerine teslim edilmifl olmas› gerekmektedir. Articles should be sent to the following correspondence addresses till the end of the year. OLBA’n›n yeni say›lar›nda yay›nlanmas› istenen makaleler için yaz›flma adresi: Correspondance addresses for sending articles to following volumes of OLBA: Prof. Dr. Serra Durugönül Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Çiftlikköy Kampüsü 33342-MERS‹N TURKEY Di¤er ‹letiflim Adresleri Other Correspondance Addresses Tel:00.90.324.361 00 01 (10 Lines)/162-163 Fax: 00.90.324.361 00 46 web mail: www.kaam.mersin.edu.tr e-mail: [email protected] m MERS‹N ÜN‹VERS‹TES‹ KILIKIA ARKEOLOJ‹S‹N‹ ARAfiTIRMA MERKEZ‹ (KAAM) YAYINLARI-VIII MERSIN UNIVERSITY PUBLICATIONS OF THE RESEARCH CENTER OF CILICIAN ARCHAEOLOGY (KAAM)-VIII (Özel Say›) Editör Serra DURUGÖNÜL Murat DURUKAN Bilim Kurulu Prof. Dr. Serra DURUGÖNÜL Prof. Dr. Coflkun ÖZGÜNEL Prof. Dr. Tomris BAKIR Prof. Dr. Hayat ERKANAL Prof. Dr. Sencer fiAH‹N Prof. Dr. Y›ld›z ÖTÜKEN MERS‹N 2003 Prof. Dr. Jale ‹nan ve Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal’› kaybettik, sayg›yla an›yoruz... OLBA’n›n Bas›lmas› ‹çin Vermifl Oldu¤u Desteklerden Dolay› Mersin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. U¤ur Oral’a Teflekkür Ederiz. Ege Yay›nlar› 2003 - ‹STANBUL ‹çindekiler/Contents Marcello Spanu Roman Influence in Cilicia through Architecture ...................................................................................... 1 Suna Güven Evolution of Colonnaded Avenues in the Roman Cityscape: Role of Cilicia ............. 39 Fikret K. Yegül Cilicia at the Crossroads: Transformations of Baths and Bathing Culture in the Roman East .................................... 55 Burcu Ceylan Temple-Church in OLBA and the Reuse of Antique Monument in Late Antiquity ............................................................................................................................................................................... 73 Ayfle Ayd›n Der Ambon der Kirche “A” in Tapureli ........................................................................................................... 83 Mark Wilson Was Paul a Cilician, a Native of Tarsus? A Historical Reassessment .............................. 93 Turhan Kaçar Cilician Bishops and Fourth-Century Church Politics ................................................................. 109 Paolo Desideri The presence of Cilicia and its towns in the Greek writers of the Roman Empire (I-II Cent. A.D.) ............................................................................................................................ 129 Murat Özy›ld›r›m ‹lkça¤ ve Erken H›ristiyanl›k Kaynaklar›nda OLBA Sözcü¤ünün De¤iflik Kullan›mlar› ......................................................................................................................................................... 145 Erendiz Özbayo¤lu Notes on Natural Resources of Cilicia: A Contribution to Local History ................. 159 Hugh Elton The Economy of Cilicia in Late Antiquity ................................................................................................... 173 Mustafa Adak Welche Trachäer Bekämpfte Veranius? .......................................................................................................... 183 Murat Arslan Piracy on the Southern Coast of Asia Minor and Mithridates Eupator ...................... 195 Nevzat Çevik Anadolu’daki Kaya Mimarl›¤› Örneklerinin Karfl›laflt›r›lmas› ve Kültürleraras› Etkileflim Olgusunun Yeniden ‹rdelenmesi ......................................................... 213 Ümit Ayd›no¤lu The Settlement Patterns of the Olbian Territory in Rough Cilicia in the Hellenistic Period ................................................................................................................................................................ 251 Giovanni Salmeri Processes of Hellenization in Cilicia ............................................................................................................... 265 THE SETTLEMENT PATTERNS OF THE OLBIAN TERRITORY IN ROUGH CILICIA IN THE HELLENISTIC PERIOD (LEV. 47-53) Ümit AYDINO⁄LU* ÖZET Olba Territoriumu, Da¤l›k Kilikia’da, Kalykadnos (modern Göksu) ve Lamos (modern Limonlu) nehirleri aras›nda yeral›r. Anadolu tap›nak devletlerinden birinin otonom bir yönetime sahip oldu¤u bu territoriumda M.Ö. 2. yüzy›l bafl›nda yerel rahip hanedanl›¤› ile Seleukos’lar›n iflbirli¤i ile bir imar etkinli¤i dönemi yaflanm›flt›r. Ortak bir savunma ve yerleflim sistemi kurma iste¤inin sonucu olarak ortaya ç›kan yerleflim düzenlemesi bu çal›flmadaki inceleme konusunu olufltur- maktad›r. Ancak, Olba Territoriumu’ndaki çal›flmada ele al›nan yerleflimler bilinen anlam›yla birer kent de¤ildirler. Bunlar savunmaya, kontrole ve tar›msal ekonomiye yönelik yerleflimlerdir ve sahip olduklar› savunma yap›lar› ve di¤er mekanlar›yla “kent benzeri” bir yap›lanmaya sahiptirler ve tek tek yerleflimlerin oluflturdu¤u bölgesel a¤ yerel bir yerleflim düzenlemesinden bahsetmemize olanak sa¤lamak- tad›r. Olba Territoriumunda incelenen yerleflimlerin karfl›l›klar› Hellen dünyas›nda vard›r ve bunlar garnizon-kale olarak bilinen, genellikle bir akropolis üzerinde bulunan ve bir surla çevrili olan alanlard›r ve bir garnizon niteli¤indedirler. Bunlar›n, bulunduklar› bölgenin özel flartlar›na ba¤l› olarak farkl› ifllevleri olmakla birlikte, genelde içinde bulunduklar› territoriumun savunmas›n› sa¤lad›klar› kabul edilmektedir. Territoriumdaki düzenlemenin temel unsuru, yerleflimlerin savunma amac›n› ve sivil ihtiyaçlar› içinde bar›nd›rmas› olmufltur. Territoriumdaki M.Ö. 2. yüzy›l imar etkinli¤inin karakteristik özelli¤i olan özenli iflçilikli polygonal duvarlar bu dönemin yerleflimlerinde kullan›lm›fllard›r. Bu yerleflimlerin hepsinde yerleflimi çevreleyen bir savunma duvar› vard›r, sivil amaçl› mekanlar bu sur yap›lanmas›n›n içerisinde bulunurlar ve bu sur taraf›ndan korunurlar. ‹çlerinde sivil amaçl› mekan- lar› da içermeleri sebebiyle bu karakterdeki yerleflimleri kale-yerleflim olarak adland›rmak mümkündür. Ayr›ca, akropolis konumlar› ve kuleler de bu * Dr. Ümit Ayd›no¤lu, Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Çiftlikköy Kampüsü, TR-33342 Mersin. I would like to thank Y›lmaz Yald›r for his supervision on the English Text. 252 Ümit Ayd›no¤lu yerleflimlerin di¤er bir karakteristik özelli¤idir. Ayr›ca, ulafl›m› sa¤layan vadilere hakim noktalarda kurulmufl olmalar› da bir diger yerleflim özelli¤idir. Territoriumda, varolan ikinci bir yerleflim düzenlemesi ise, di¤er düzenleme- den savunma yap›lar›na sahip olmamas› aç›s›ndan farkl›l›k tafl›maktad›r. Sahip olduklar› konum, territoriumdaki kale-yerleflimlerde oldu¤u gibi bir akropolis kale yaratmaya elveriflli de¤ildir. I. Introduction The Olbian Territory is located between the Kalykadnos river and the Lamos river in Rough Cilicia. In this article, the two peculiar settlement patterns of the Olbian Territory will be investigated in detail on the basis of the architectural structures that these settlements have and their geographical locations. By doing so, it is aimed that the characteristic of the urbanization in the territory will be determined in order to find out whether the factors that affect this urbanization process are external or internal the Olbian Territory in the Hellenistic period. In the early 2nd century B.C., an extensive construction period began in the Olbian Territory. These construction activities were carried out by the local dynasty, supported by the Seleucid kingdom in order to protect and secure their western borders after the Apameia treaty1. The major elements of this construction activities is the extensive use of the polygonal masonry, either with roughly or finely carved stones, which provides evidence about the existence of the Hellenistic settlements. Up to now, a few scholars have researched a number of construction in the territory and have observed the types of the polygonal masonry used in this construction. Based on these observations, they have proposed various classifications of the polygonal masonry, which, in turn, have been used to date these constructions archaeologically2. However, the present article adopts the view that the polygonal masonry is a sufficient indicator to prove the existence of the Hellenistic activities in the territory. This position implies that this article does not attempt either to classify or to date the constructions with the polygonal masonry in detail. Rather, it tries 1 Durugönül 1998a, 116 2 About relations between settlements and fortification systems in Olbian Territory see Durugönül, Türme und Siedlungen im Rauhen Kilikien, Eine Untersuchungen