22.05.2000 Pazartesi Sayı: 24056 (Asıl)
YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Milletlerarası Andlaşmalar Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında 15. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Mutabakat Zaptı'nın Onaylanması Hakkında Karar Karar Sayısı: 2000/507 Bakanlar Kurulundan
27 Ocak 2000 tarihinde Ankara'da imzalanan ekli "Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında 15. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Mutabakat Zaptı"nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığı'nın 4/4/2000 tarihli ve İEGY-II-1817 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu'nca 10/4/2000 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Süleyman DEMİREL CUMHURBAŞKANI
Bülent ECEVİT Başbakan
D.BAHÇELİ H.H.ÖZKAN M.C.ERSÜMER R.ÖNAL Devlet Bak.ve Devlet Bak.ve Enerji ve Tabii Kay. Devlet Bakanı Başb.Yrd. Başb.Yrd. Bak.ve Başb.Yrd.
Prof.Dr.T.TOSKAY M.KEÇECİLER Prof.Dr.Ş.S.GÜREL S.SOMUNCUOĞLU Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
Y.YALOVA M.YILMAZ Prof.Dr.R.MİRZAOĞLU R.K.YÜCELEN Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
H.GEMİCİ Prof.Dr.Ş.ÜŞENMEZ E.S.GAYDALI F.ÜNLÜ Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
Prof.Dr.Ş.ÜŞENMEZ M.A.İRTEMÇELİK Prof.Dr.H.S.TÜRK S.ÇAKMAKOĞLU Devlet Bakanı V. Devlet Bakanı Adalet Bakanı Milli Savunma Bakanı
S.TANTAN Prof.Dr.Ş.S.GÜREL S.ORAL M.BOSTANCIOĞLU İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı V. Maliye Bakanı Milli Eğitim Bakanı
K.AYDIN Doç.Dr.O.DURMUŞ Prof.Dr.E.ÖKSÜZ Prof.Dr.H.Y.GÖKALP Bayındırlık ve Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri İskan Bakanı Bakanı
Y.OKUYAN A.K.TANRIKULU M.İ.TALAY Çalışma ve Sos. Sanayi ve Ticaret Kültür Bakanı Güv.Bakanı Bakanı
E.MUMCU Prof.Dr.N.ÇAĞAN F.AYTEKİN Turizm Bakanı Orman Bakanı Çevre Bakanı Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında 15. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Mutabakat Zaptı İran İslam Cumhuriyeti Karayolları ve Ulaştırma Bakanı Sayın Mahmoud Hojjati, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanı Sayın Recep Önal'ın davetine icabetle, beraberinde yüksek düzeyli bir ekonomik heyet ile birlikte 25-28 Ocak 2000 tarihlerinde Türkiye'yi ziyaret etmiştir. Bu vesile ile, Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasındaki Karma Ekonomik Komisyon, 15. Dönem Toplantısını Ankara'da gerçekleştirmiştir. Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı sırasında, Türkiye Cumhuriyeti Heyetine Devlet Bakanı Sayın Recep Önal, İran İslam Cumhuriyeti Heyetine ise Karayolları ve Ulaştırma Bakanı Sayın Mahmoud Hojjati başkanlık etmiştir. İki heyet üyelerinin listeleri Ek 1 ve Ek 2'de yer almaktadır. Türk ve İran Karma Ekonomik Komisyon Eşbaşkanları, her iki ülkenin ön heyetlerinin, 23-25 Ocak 2000 tarihlerinde, çeşitli ticari ve ekonomik işbirliği alanlarında büyük bir başarı ile gerçekleştirdikleri müzakerelerden dolayı takdirlerini ifade etmiştir. İran İslam Cumhuriyeti Karayolları ve Ulaştırma Bakanı Sayın Mahmoud Hojjati, Ankara'da bulunduğu süre içerisinde, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel tarafından kabul edilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanı Sayın Enis Öksüz ile bir görüşmede bulunmuştur. Her iki heyet, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik işbirliğinin genişletilmesine yönelik alınabilecek tedbirler de dahil olmak üzere ayrıntılı görüşmelerde bulunmuş ve iki ülkenin ticari, ekonomik, sınai ve ulaşım kapasitelerinden daha fazla yararlanılmasının önemini vurgulamıştır. Bu bağlamda, taraflar, Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı sırasında aşağıdaki komitelerin kurulmasını kararlaştırmıştır:
a) Ticaret, Gümrük ve Tarım Komitesi, b) Ulaştırma ve Enerji Komitesi, c) Koordinasyon Komitesi. Çeşitli işbirliği konuları ile ilgili olarak detaylı müzakerelerde ve görüş teatisinde bulunulmasının ardından taraflar aşağıdaki hususlarda anlaşmıştır:
I. TİCARET, GÜMRÜK VE TARIM KOMİTESİ Ticari İşbirliği Taraflar, Türkiye ile İran arasındaki ticari ilişkileri gözden geçirmiş ve mevcut ticari ilişkilerin iki ülkenin potansiyellerini yansıtmaktan uzak olduğunu vurgulamıştır.
Görüşmeler sonucunda alınan kararlar aşağıda yer almaktadır; 1. Taraflar, tanıtım faaliyetlerinin iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesi açısından taşıdığı hayati önemi ifade etmiştir. Bu çerçevede taraflar, birbirlerinin ülkesinde düzenlenecek olan fuar ve sergilere katılmayı kararlaştırmıştır.
Bu amaçla taraflar, ülkelerinde 2000 yılında düzenlenecek olan Tahran Uluslararası Fuarı, Tebriz Ticaret Fuarı, Anzali'deki Gilan Ticaret Fuarı ve İzmir Uluslararası Fuarı'na katılmak hususunda mutabık kalmıştır.
2. Taraflar, Türkiye ve İran'daki serbest ticaret bölgeleri tarafından sunulan imkanlardan yararlanmanın önemini vurgulamıştır. Bu bağlamda taraflar, ülkelerinde konferanslar ve seminerler düzenlenmesinin yanısıra bilgi ve ticaret heyeti teatisi gerçekleştirilmesi yoluyla işbirliği yapmayı kararlaştırmıştır.
3. Her iki ülkenin özel sektörleri arasındaki ikili temasların önemini dikkate alarak taraflar, ülkelerine karşılıklı işadamları heyeti ziyaretleri düzenleme konusunda mutabakata varmıştır. Bu çerçevede, Türk tarafı İran tarafına, Türk kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşacak bir ticaret heyetinin 2000 yılının Mart veya Nisan ayında İran'a yapacağı ziyaret konusunda bilgi vermiş ve İran tarafı bu ziyareti memnuniyetle karşılamıştır. Buna ilave olarak taraflar, bir İran işadamları heyetinin 2000 yılı Ağustos veya Eylül ayında Türkiye'yi ziyaret etmesi hususunda anlaşmıştır. Taraflar ayrıca, her iki ülkenin Ticaret ve Sanayi Odaları arasında karşılıklı ziyaretler gerçekleştirilmesini kararlaştırmıştır.
4. Taraflar, her iki ülke tarafından ticari ilişkilerinin serbestleştirilmesine atfedilen büyük önemi vurgulamıştır. Bu bağlamda İran tarafı Türk tarafına, çok yakın bir gelecekte İran'da önemli bir tarife dışı engel indirimi yapılacağını bildirmiştir. Türk tarafı bu konuyu memnuniyetle not etmiştir.
5. Taraflar birbirlerini, her iki ülkenin devam etmekte olan özelleştirme programları ile ilgili olarak bilgilendirmiş ve ilgili programlarına tabi olan şirketlerin ve kuruluşların listelerini birbirlerine iletmeyi kararlaştırmıştır.
6. Taraflar, her iki ülkenin Ticaret Odaları arasında yapıcı ve sürekli bir işbirliği oluşturmak amacıyla, 1996 yılında yapılan Karma Ekonomik Komisyon 13. Dönem Toplantısı sırasında kararlaştırılan "Türk - İran Ortak Ticaret Odası" kurulması yönünde mümkün olan her türlü çabayı sarf etmek hususunda mutabık kalmıştır. Türk tarafı, her iki ülke özel sektör temsilcilerine birbirlerinin ülkelerinde yeni ticaret imkanları araştırmaları ve belirlemeleri için uygun bir platform oluşturmak amacıyla, Türkiye ve İran arasında bir Ortak İşadamları Konseyi kurmayı önermiştir. İran tarafı, sözkonusu Konseyin kurulması konusunun iki ülkenin ilgili kuruluşları arasında sonuçlandırılması gerektiğini ifade etmiştir. Bu nedenle İran tarafı ayrıca, sözkonusu öneriyi İran Ticaret, Sanayi ve Madenler Odası'na iletmeyi kabul etmiştir.
7. Taraflar, Türkiye ve İran'ın olanak ve kapasitelerini dikkate alarak, inşaat, petrokimya, demir-çelik ve otomobil yedek parçaları gibi çeşitli alanlarda iki ülke arasında teknik bir işbirliğibaşlatmayı kararlaştırmıştır.
8. Taraflar, ikili ticari işlemlerinin finansmanına yönelik kredi imkanları konusunda alınabilecek tedbirleri tartışmış ve Türk Eximbank ile İran İhracat Garanti Fonu (EGFI) arasında devam eden işbirliğinin önemini belirtmiştir. Bu nedenle taraflar, Türk Eximbank'tan bir heyetin, EGFI ve İran İhracat Geliştirme Bankası temsilcileri ile görüşmelerde bulunmak üzere, bahsekonu kuruluşlar tarafından sunulan sigorta ve garanti imkanları hakkında bilgi teatisinde bulunmak amacıyla üç ay içinde İran'ı ziyaret etmesi hususunda mutabık kalmıştır.
9. Taraflar, iki ülkenin özel sektör girişimleri hakkında gerekli bilgileri sağlayarak ticari ilişkilerini daha da geliştirmek için uygun bir zemin oluşturmak amacıyla, her iki ülkenin İhracatı Geliştirme Merkezleri arasında bir işbirliğibaşlatmayı kararlaştırmıştır.
10. Taraflar, Türkiye ve İran arasındaki sınır ticaretinin önemini vurgulayarak, Ortak Sınır Ticareti Komitesi 2. Dönem Toplantısının, sınır ticareti çerçevesinde ikili ilişkilerini gözden geçirmek ve bu bağlamda mutabakata varılmamış konulara uygun çözümler bulmak üzere 2000 yılının Nisan ayında Tahran'da veya Urumiye'de yapılmasını kararlaştırmıştır.
11. Taraflar, küçük ve orta büyüklükteki sanayiler alanında, karşılıklı konferanslar ve seminerler düzenlenmesi ve Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme İdaresi (KOSGEB) ile İranlı muhatabı arasında bir veri bankası kurulması yoluyla teknik bir işbirliğibaşlatma hususunda anlaşmaya varmıştır.
12. Taraflar, standardlar alanındaki teknik işbirliğinin ticari ilişkilerin gelişimine olan hızlandırıcı etkisini dikkate alarak, Türk Standardlar Enstitüsü'nü (TSE) ve İran Standardlar ve Sınai Araştırma Enstitüsü'nü işbirliği kurma yönünde teşvik etme hususunda mutabık kalmıştır.
13. Taraflar, iki ülkenin atıl kapasiteleri ile ilgili olarak bilgi teatisi gerçekleştirmeyi ve ortak üretimde bulunma ve üçüncü ülkelere re-export yapma imkanlarına yönelik olarak bu kapasitelerinden yararlanmayı kararlaştırmıştır. 14. Taraflar, gümrükler alanında karşılaşılan güçlüklere uygun çözümler bulunmasının iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin kolaylaştırılması açısından önemini vurgulamıştır. Bu nedenle taraflar, Türkiye Gümrük Müsteşarı ve İran Gümrükler İdaresi Başkanı tarafından başkanlık edilecek ve her altı ayda bir sırasıyla Türkiye ve İran'da toplanacak olan bir "Gümrük İşbirliği Komitesi" kurulması hususunda mutabakata varmıştır. Bu bağlamda taraflar ayrıca, sözkonusu Komitenin ilk dönem toplantısının 2000 yılı Nisan ayı içerisinde Tahran'da yapılmasını kararlaştırmıştır. Sözkonusu toplantının kesin tarihleri diplomatik kanallar ile belirlenecektir.
15. Taraflar, doğrudan yatırım akışına uygun bir zemin hazırlamak amacıyla, mal alımlarının yanısıra inşaat hizmetleri ve malzemeleri ile ilgili olarak Türkiye'de ve İran'da açılacak ihaleler hakkında birbirlerine bilgi verme hususunda mutabık kalmıştır.
16. Taraflar, tarımsal işbirliğinin ikili ilişkilerin gelişimi açısından önemini dikkate alarak, özellikle aşağıdaki alanlarda işbirliği yapmayı kararlaştırmıştır:
- Kuru tarım ve meracılık, - Ormancılık ve çevre turizmi, - Zeytin ve fındık üretimi, - Balıkçılık tesislerinin inşası, -Soğuk su balıkları ve balık biyolojisi alanında uzmanlık teatisi, - Veterinerlik konusundaki son "Mutabakat Zaptı"nın uygulanması.
17. Taraflar, hayvancılık, veterinerlik, ormancılık ve tarım gibi çeşitli alanlardaki işbirliği imkanlarının belirlenmesini teminen iki ülke temsilcileri arasında bir "Tarım İhtisas Komitesi Toplantısı" gerçekleştirme hususunda anlaşmaya varmıştır. Taraflar ayrıca, sözkonusu toplantının, tarihi ve yeri daha sonra diplomatik kanallardan belirlenmek üzere, 2000 yılının ilk yarısı içerisinde yapılmasını kararlaştırmıştır.
II. ULAŞTIRMA VE ENERJİ KOMİTESİ A. Kara Ulaştırması 1. İran tarafı, iki ülkenin Ulaştırma Bakanlıkları arasında 10 Eylül 1998 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde, mevcut sınır trafiğinin kolaylaştırılması amacıyla İran makamlarının Bazargan Gümrük Kapısı'nda gerekli inşaat faaliyetlerine başladığını belirtmiş ve sözkonusu inşaat faaliyetlerinin en yakın zamanda tamamlanacağını kaydetmiştir. Öte yandan Türk tarafı, Gürbulak Gümrük Kapısı'ndaki inşaat faaliyetlerinin 2000 yılı içerisinde başlatılacağını ve mümkün olan en kısa sürede ivedilikle tamamlanacağını ifade etmiştir.
Buna ilaveten, taraflar, mevcut sınır trafiğinin kolaylaştırılması amacına yönelik geçici çözümleri (eski binaların kaldırılması gibi) görüşmek üzere, işbu Mutabakat Zaptı'nın imzalanmasını müteakip bir ay içerisinde Gürbulak-Bazargan Gümrük Kapısı'nda bir araya gelmeyi kararlaştırmıştır. Sözkonusu görüşmelerin kesin tarihleri diplomatik kanallar aracılığıyla belirlenecektir.
2. İran tarafı, Türkiye üzerinden aralarında Suriye'nin de bulunduğudiğer ülkelere İran'dan yolcu taşımacılığında Türk makamlarınca verilen transit vizenin alımında karşılaştığı güçlükleri dile getirmiştir. Türk tarafı, mevcut yasal işlemlerin tamamlanması kaydıyla varış ülkesi onayı aranmaksızın gerekli transit vizesini sağlamayı taahhüt etmiştir. İran tarafı ayrıca, transit amaçlar için topraklarını kullanan Türk yolcu taşımacılarına da aynı işlemi uygulamaya hazır olduğunu ifade etmiştir. Taraflar, her iki ülkenin şirketleri tarafından Orta Asya ve Kafkasya ülkelerine ortak yolcu taşımacılığı imkanlarını değerlendirmeyi kararlaştırmıştır.
3. İran tarafı, iki ülkenin Ulaştırma Bakanlıkları arasında 10 Eylül 1998 tarihinde imzalanan protokol çerçevesinde, İran makamları tarafından ero-Esendere Sınır Kapısı'nda yolcu ulaşımına gerekli yardımın gösterildiğini belirtmiş ve Türk tarafının da aynı yardımı sağlamasını talep etmiştir. Türk tarafı, İran tarafının sözkonusu önerisinin ilgili Türk makamları ile görüşüleceğini belirtmiş ve görüşmelerin sonucunu iki ay içerisinde diplomatik kanallar aracılığıyla iki ay içerisinde İran tarafına iletmeyi kabul etmiştir.
4. Taraflar, mevcut sorunların tespit edilmesi ve çözülmesinin yanısıra ulaştırma konularının izlenmesi amacıyla her iki ülkenin Ulaştırma Bakanlıkları temsilcilerinden oluşan ve yılda en az iki kez toplanacak olan bir "İzleme Komitesi"nin kurulmasını kararlaştırmıştır.
5. Taraflar, mal ve yolcu taşımacılığına ilişkin olarak ülkelerinde uygulanacak yeni düzenlemeler hakkında bir ay önceden birbirlerine bilgi vermek hususunda mutabık kalmıştır.
6. Türk tarafı, İran topraklarını kullanan yolcu otobüslerine İran makamları tarafından uygulanan akaryakıt fiyat farkının Türk taşımacılarını olumsuz yönde etkilediğini belirtmiştir. İran tarafı, sözkonusu sıkıntının giderilmesine yönelik gerekli çalışmaları başlatmayı kararlaştırmıştır.
7. Taraflar, yolcu ve mal trafiğinde karşılaşılan mevcut geçiş sorunlarının giderilmesi ve gümrük kapısındaki sıkışıklığın önlenmesi amacıyla Gürbulak-Bazargan Gümrük Kapısı'nda 24 saat esasına göre çalışılmasını sağlamak amacıyla gerekli önlemleri almayı kararlaştırmıştır.
Mevcut koşulların iyileştirilmesini takiben, her iki taraftan olmak üzere günlük 700 aracın giriş ve çıkışının sağlanması kararlaştırılmıştır. Öte yandan İran tarafı, Bazargan Gümrük Kapısı'nın halihazırda 24 saat esasına göre çalıştığını belirtmiştir.
8. Taraflar, Karma Ulaştırma Komitesi Toplantısı'nın 2000 yılı Nisan ayında Tahran'da yapılmasını kararlaştırmıştır. Toplantının kesin tarihleri diplomatik kanallar aracılığıyla belirlenecektir.
B. Demiryolu Ulaştırması 1. Taraflar, her iki ülke arasındaki demiryolu ulaşımının önemini vurgulayarak 1999 yılındaki demiryolu ulaştırması sonuçlarını gözden geçirmiş ve 2000 yılında Türkiye ile İran üzerinden Avrupa ve Orta Asya arasındaki demiryolu ulaştırmasının geliştirilmesi amacıyla yoğun çaba göstermeyi kararlaştırmıştır.
2. Taraflar, İstanbul - Tahran ve Tahran - İstanbul tren seferlerinin kesin başlangıç tarihlerinin belirlenmesi amacıyla, iki ülkenin ilgili demiryolları kuruluşları arasında önümüzdeki dört ay içerisinde Tahran'da bir uzmanlar toplantısı yapılması hususunda mutabık kalmıştır.
3. İran tarafı, Van ile Tatvan arasındaki doğrudan demiryolu ulaşımının önemine dikkat çekerek, Türk tarafından Van Gölü Kuzey Demiryolu Geçişinin tamamlanmasını talep etmiştir. Türk tarafı, Van Gölü Kuzey Demiryolu Geçişine ilişkin etüt projesinin 2000 yılı içerisinde tamamlanmasının planlandığını ve bu çerçevede, projenin uygun olan zamanda bitirilmesi için mümkün olan her türlü çabayı göstermeye hazır olduğunu belirtmiştir.
4. İran tarafı, BDT ülkelerinin transit vagonlarının Türk limanlarına kadar ulaştırılmasını talep etmiştir. Türk tarafı cevaben, TCDD'nin gabarisine uygun BDT ülkelerinin transit vagonlarının Türkiye'de talep edilen demiryolu istasyonlarına kolaylıkla ulaşabileceğini ifade etmiştir.
5. İran tarafı, Türkiye'ye taşınacak İran ihraç malları için 50.000-75.000 ton arasında %20, 75.000-100.000 ton arasında %25, 100.000 ton ve üzerindeki miktar için %30 oranında sadece taşıma ücreti (ek ücretler hariç) üzerinden bir risturn talep etmiştir. RID, 1. sınıf ve 7. sınıf mallar ile sahibine ait boş vagon statüsündekiler bu risturn kapsamına alınmaz. Türk tarafı, sözkonusu öneriyi TCDD Yönetim Kurulu'na sunmayı ve sonucu hakkında İran tarafını mümkün olan en kısa sürede bilgilendirmeyi kabul etmiştir. 6. Taraflar, özellikle sinyalizasyon sistemleri ve demiryolu teçhizatı başta olmak üzere demiryolu teknolojisi değişiminde işbirliği yapmayı kararlaştırmıştır.
C. Elektrik Alanında İşbirliği 1. Taraflar, mevcut sözleşme kapsamında İran'dan Türkiye'ye elektrik iletimine ilişkin memnuniyetlerini belirtmiştir. Taraflar ayrıca, güç iletimi kapasitesinin artırılması amacıyla Bazargan alt istasyonunun genişletilmesi hususu iki ülkenin ilgili kuruluşlarınca çalışıldığını ifade etmiştir.
2. Taraflar, 8 Aralık 1998 tarihinde ilgili taraflarca imzalanan Üçlü Protokol ve Transit Sözleşmesi kapsamında İran güç sistemi vasıtasıyla Türkmenistan'dan Türkiye'ye elektrik iletiminde İran'ın katkısına ilişkin memnuniyetlerini belirtmiştir. Taraflar ayrıca, 15. Dönem Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı sırasında, Üçlü Transit Sözleşmesinin bir gereği olan İnşaat Anlaşmasının TEAŞ ve TAVANIR arasında imzalanmasından duydukları memnuniyeti dile getirmiştir.
3. Taraflar, ECO üyesi ülkelerin güç sistemlerinin paralel çalışması amacıyla ECO çalışmaları kapsamında gösterilen çabalardan duydukları memnuniyeti belirtmiş ve Khoy (Iran)-Başkale (Türkiye) iletim hattının da bu amaca yönelik daha fazla katkıda bulunacağını ifade etmiştir. 15. Dönem KEK Toplantısı görüşmeleri, iki dost ülke arasındaki ticari değişimlerin ve ekonomik ilişkilerin yoğunlaştırılması ve çeşitlendirilmesi amacına yönelik samimi arzuyu yansıtan tam bir anlayış ortamında gerçekleştirilmiştir. Taraflar, Karma Ekonomik Komisyonun bir sonraki toplantısını 2001 yılı Ocak ayında Tahran'da gerçekleştirmeyi kararlaştırmıştır. Kesin tarihler taraflar arasında diplomatik kanallar aracılığıyla tespit edilecektir. 27 Ocak 2000 tarihinde Ankara'da Türkçe, Farsça ve İngilizce dillerinde bütün metinler aynı derecede geçerli olmak üzere iki asıl nüsha olarak hazırlanmış ve imzalanmıştır. Farklılık olması halinde, İngilizce metin esas alınacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİİRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA RECEP ÖNAL MAHMOUD HOJJATI DEVLET BAKANI KARAYOLLARI VE ULAŞTIRMA BAKANI
EK I TÜRK HEYETİ LİSTESİ Kürşad TÜZMEN : Dış Ticaret Müsteşarı Abdullah KÖTEN : Dış Ticaret Müsteşar Yardımcısı Teknik Heyet Başkanı Mustafa TURHAN : Müsteşar Yardımcısı Ulaştırma Bakanlığı Tevfik MENGÜ : Anlaşmalar Genel Müdür Yardımcısı Dış Ticaret Müsteşarlığı Ümit ÇENDEK : Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Ulaştırma Bakanlığı İsmail KAYIPLAR: AT ile İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Bülent GÖKAY : Daire Başkanı (İEGY) Dışişleri Bakanlığı Cemal KILIÇLI : Daire Başkanı Ulaştırma Bakanlığı Gözen ALTUNDAĞ : Daire Başkanı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü Dış Ticaret Müsteşarlığı Metin KOÇAK : Daire Başkanı Gümrük Müsteşarlığı EK II İRAN HEYETİ LİSTESİ 1- Sayın Mahmoud HOJJATI : Karayolları ve Ulaştırma Bakanı Heyet Başkanı 2- Sayın Seyyed Mohammad Hosein: İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi LAVASANI 3- Sayın Seyyed Masih MOMENI : Ulaşım Ekonomisi Bakan Yardımcısı Karayolları ve Ulaştırma Bakanlığı 4- Sayın Mahdi KARBASIAN : Ekonomik ve Mali İşler Bakan Yardımcısı İran İslam Cumhuriyeti Gümrükler İdaresi Başkanı 5- Masood KHANSARI : Bakan Yardımcısı ve Ulaşım ve Terminaller KuruluşuBaşkanı 6- Saeed Mojtahed SOLEIMANI : Uluslararası İşler ve Teknik Hizmetler Genel Müdürü Karayolları ve Ulaştırma Bakanlığı 7- Masood HOJJAT : Elektrik ve TAVANIR Yardımcı Vekili Enerji Bakanlığı 8- Hormoz GHOTBI : İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları Yardımcısı 9- Mohammad Hasan AFSHAR : İran İslam Cumhuriyeti Gümrükler İdaresi Uluslararası İşbirliği Genel Müdürü 10- Gholam-Abbass ZANDI : Bazargan Gümrük İdaresi Genel Müdürü (Sınır Geçiş Noktası) 11- Majid Kiani BEJESTANI : Asya, Pasifik Ticaret Dairesi Genel Müdürü Ticaret Bakanlığı 12- Seyyed Mahmoud Beheshti : Bakan Özel Kalem Müdürü ROUI Karayolları ve Ulaştırma Bakanlığı 13- Mohammad Reza KARBASI : ECO Odası Genel Sekreteri ve İran Ticaret, Sanayi ve Madenler Odası Temsilcisi 14- Ali CHEGENI : Misyon Başkan Yardımcısı İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği 15- Seyed Ahmad MAHDAVI : Ticaret Müşaviri İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği 16- Akbar-Jabbari ASL : Batı Azerbaycan Ulaştırma ve Terminaller Kuruluşu Müdürü 17- Rahmatollah Mohammad : Daire Başkanı GHASEMI Ticaret Bakanlığı
18- Bay FROOTAN : İran Havayolları İstanbul Müdürü 19- Beheshti ROUI : Mellat Bank İstanbul Müdürü 20- Seyyed Mohammad H. : Uzman KHALILI Ulaşım ve Terminaller Kuruluşu 21- Mohammad Reza AHMADI : Batı Asya Dairesi Uzmanı Dışişleri Bakanlığı 22- Bay MEHRABI : Uzman İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği 23- Ali Mahmoudi SARAI : İran Uluslararası Karayolu Taşıma Şirketleri Derneği Temsilcisi 24- Gholam Hasan AGHAI : Tercüman Dışişleri Bakanlığı
ÖZEL SEKTÖR HEYETİ LİSTESİ 1- Dr. Mohammad Reza : ECO Odası Genel Sekreteri, ICCIM KARBASSI Heyet Başkanı 2- Mohammad Reza : Genel Müdür KETABI Sıhhi ve İnşaat Malzemeleri 3- Rasoul HEJAZI : Genel Müdür Yardımcısı Teknik İşler ve Dekorasyon Taşları 4- Mohammad Reza : Genel Müdür TUTUNCHIAN Prefabrik Konut 5- Hosein SHAHMORADY : Genel Müdür Petrol, Gaz ve Petrokimya Sanayi Projeleri 6- Ahmad RAHIMZADEH : Genel Müdür Deri Memorandum of Understanding of the 15th Session of the Joint Economic Commission Between the Republic of Turkey and the Islamic Republic of Iran Upon the invitation of H.E. Recep Önal, Minister of the State of the Republic of Turkey, H.E. Mahmoud Hojjati, Minister of Roads and Transportation of the Islamic Republic of Iran heading a high-ranking economic delegation visited Turkey between January 25-28, 2000 corresponding to 5th - 8th Bahman, 1378. On this occasion, the Joint Economic Commission (JEC) between the Republic of Turkey and the Islamic Republic of Iran held its 15th session in Ankara. During the JEC meeting, the two delegations were headed by H.E. Recep Önal, Minister of State of the Republic of Turkey and H.E. Mahmoud Hojjati, Minister of Roads and Transportation of the Islamic Republic of Iran. The lists of the member of the two delegations are shown in Annexes I and II. The Turkish and Iranian Co-Chairmen of the JEC expressed their appreciation to the heads of the preliminary delegations of the two countries for the excellent realization of expertise negotiations on different fields of commercial and economic cooperation, between January 23-25, 2000 corresponding to 3th - 5th Bahman, 1378. During his stay in Ankara, H.E. Mahmoud Hojjati, Minister of Roads and Transportation of the Islamic Republic of Iran was received by H.E. Süleyman Demirel, President of the Republic of Turkey and had meeting with H.E. Enis Öksüz, Minister of Transportation of the Republic of Turkey. The two delegations held detailed discussions including the ways and means to expand commercial and economic cooperation between the two countries and emphasized further utilization of commercial, economic, industrial and transport capacities of the two countries. In this regard, both sides agreed to establish the following commitees during the JEC meeting: a) Trade, Customs and Agriculture Committee, b) Transportation and Energy Committee, c) Coordination Committee. After having detailed discussions and exchanging views on various subjects of cooperation, both delegations agreed on the following:
I. TRADE, CUSTOMS AND AGRICULTURE COMMITTEE Trade Cooperation Both sides reviewed bilateral trade relations between Turkey and Iran and emphasized that existing commercial relations were far from reflecting the potentials of the two countries.
The results of the negotiations are as follows; 1. Both sides expressed the vital role of promotional activities towards the improvement of commercial relations between the two countries. In this framework, the two sides agreed to participate in fairs and exhibitions to be organized in each other's country. To this end, both sides agreed to participate in Tehran International Trade Fair, Tabriz Trade Fair, Gilan Trade Fair in Anzali and Izmir International Fair, which are going to be organized in their respective countries in the year 2000, corresponding to 1379.
2. Both sides emphasized the importance of benefiting from the facilities extended by free trade zones of Turkey and Iran. In this regard, the two sides agreed to cooperate through exchanging information and trade delegations as well as organizing conferences and seminars in their respective countries.
3. Concerning the importance of bilateral contacts between the private sectors of the two countries, the two sides agreed to organize reciprocal business missions to their respective countries. In this framework, the Turkish side informed the Iranian side that a trade delegation comprising public and private sector representatives of Turkey would visit Iran in March or April, 2000 corresponding to Farvardin-Ordibehesht, 1379, which was welcomed by the Iranian side. Furthermore, the two sides agreed that an Iranian business mission would visit Turkey in August or September, 2000 corresponding to Shahrivar-Mehr, 1379. The two sides also agreed to realize reciprocal visits between the Chambers of Commerce and Industry of the two countries.
4. Both sides underlined the utmost importance attached by the two countries to the liberalization of their trade relations. In this context, the Iranian side informed the Turkish side that a considerable non-tariff barriers reduction would be realized in Iran in the very near future. The Turkish side noted this with satisfaction.
5. Both sides informed each other on the ongoing privatization programs of the two countries and agreed to convey the lists of the firms and companies subject to their related programs.
6. With a view to constitute a constructive and continuous cooperation between the Chambers of Commerce of the two countries, both sides agreed to exert every possible effort towards the establishment of the "Turkish - Iranian Joint Chamber of Commerce", which was agreed on during the 13th Session of the JEC held in 1996 corresponding to 1375. The Turkish side proposed to establish a Joint Business Council between Turkey and Iran with a view to provide an appropriate platform for their private sector representatives to explore and determine new trade opportunities in each other's country. The Iranian side stated that the establishment of this Council should be concluded between the relevant organizations of the two countries. To this end, the Iranian side also agreed to convey this proposal to the Chamber of Commerce, Industry and Mines of Iran.
7. Considering the capabilities and capacities of Turkey and Iran, both sides agreed to initiate a technical cooperation between the two countries in various fields such as construction, petro-chemicals, iron, steel and auto-spare parts.
8. Both sides discussed the ways and means of credit facilities for financing their bilateral trade operations and expressed the importance of ongoing cooperation between the Turkish Eximbank and the Export Guarantee Fund of Iran (EGFI). To this end, the two sides agreed that a delegation from Turkish Eximbank would visit Iran within three months to realize negotiations with the representatives of the EGFI and the Export Promotion Bank of Iran with a view to exchange of information on insurance and guarantee facilities extended by the aforementioned organizations.
9. Both sides agreed to initiate a cooperation between Export Promotion Centers of the two countries with the aim to establish a suitable ground for further development of their commercial relations by providing necessary information on private sector initiatives of the two countries.
10. The two sides, emphasizing the importance of border trade between Turkey and Iran, agreed to hold the Second Session of the Joint Border Trade Committee in Tehran or Urumiyeh in April, 2000, corresponding to Farvardin-Ordibehesht 1379 to review their bilateral relations within the framework of border trade and to find appropriate solutions to the pending issues, in this regard.
11. The two sides agreed to initiate a technical cooperation in the field of small and medium sized industries via organizing reciprocal conferences and seminars and establishing a data bank between the Small and Medium Sized Industry Development Organization of Turkey (KOSGEB) and its Iranian counterpart.
12. Considering the accelerating impact of technical cooperation in the field of standards towards the improvement of commercial relations, both sides agreed to encourage the Standards Institution of Turkey (TSE) and the Institution of Standards and Industrial Research of Iran to establish a cooperation.
13. Both sides decided to exchange information regarding the idle capacities of the two countries and agreed to utilize from these capacities for joint-production and re-export opportunities to the third countries.
14. Both sides emphasized the importance of finding appropriate solutions to the difficulties faced in the field of customs towards the facilitation of trade relations between the two countries. To this end, the two sides agreed to establish a "Customs Cooperation Committee" headed by the Undersecretary for Customs of Turkey and President of Customs Administration of Iran to be met every six months in Turkey and Iran, alternately. In this regard, the two sides also agreed to hold the first session of this Committee in April, 2000, corresponding to Farvardin-Ordibehesht, 1379 in Tehran. The exact date of this meeting will be finalized through the diplomatic channels.
15. Both sides agreed to inform each other regarding the tenders on construction services and materials as well as goods procurement to be issued in Turkey and Iran aiming to provide the ground for direct investments in their respective countries.
16. Considering the importance of agricultural cooperation towards the improvement of commercial relations between the two countries, the two sides agreed to cooperate especially in the following fields: - dry farming and grassland, - forestry and eco-tourism, - production of olive and nuts, - construction of fishery ports, - exchange of expertise in the field of cold water fish and fish biology, - implementation of the recent "Memorandum of Understanding" for veterinary.
17. Both sides agreed to hold an "Expertise Agricultural Committee Meeting" between the representatives of the two countries in order to determine cooperation opportunities in various fields such as live-stock, veterinary, forestry, water shade and agricultural affairs. Both sides also agreed that this meeting would be held in the first half of 2000, corresponding to 1379 of which date and venue would be finalized through the diplomatic channels.
II. TRANSPORTATION AND ENERGY COMMITTEE A. Road Transportation 1. The Iranian side, within the framework of the protocol dated September 10, 1998, corresponding to 19 Shahrivar 1377 signed between the Ministries of Transportation of the two countries, stated that necessary construction activities was initiated at the Bazargan Custom Border Point by the Iranian authorities with the aim to facilitate the existing border traffic and expressed that the construction activities would be completed in the nearest time. The Turkish side, on the other hand, expressed that the construction activities at the Gürbulak Custom Border Point would be started in the year 2000, corresponding to 1379 and completed urgently in the nearest possible time. In addition, the two sides, decided to convene within a month from the date of the signing of this MOU at the Gürbulak-Bazargan Custom Border Points with the aim to negotiate the temporary solutions (i.e. removal of old building) for facilitating the existing border traffic. The exact dates of the negotiations will be determined through diplomatic channels.
2. The Iranian side expressed its difficulties faced in getting transit documents issued by the Turkish authorities for passenger transportation from Iran via Turkey to other countries including Syria. The Turkish side undertook to issue the necessary transit documents without looking for the approval of destination country provided that existing legal procedure is to be completed. Moreover, the Iranian side, expressed its readiness to implement the same procedure to the Turkish passenger transporters using its territory for transit purposes. The two sides decided to evaluate the opportunity of joint passenger transportation by their respective firms to the Central Asia and Caucasian countries. 3. The Iranian side, within the framework of the protocol dated September 10, 1998, corresponding to 19 Shahrivar 1377 signed between the Ministries of Transportation of the two countries, expressed that necessary assistance has been provided by the Iranian authorities to the passenger transportation at the Sero-Esendere Border Point and requested the Turkish Side to extend the same assistance. The Turkish side stated that the aforementioned proposal of the Iranian side would be negotiated with the concerned authorities of Turkey and agreed to convey the results to the Iranian side through diplomatic channels in two months.
4. Both sides decided to establish a "Follow-up" committee to be convened at least two times in a year comprising from representatives of the Ministries of Transportation of the two countries, with the aim to determine and solve the existing problems as well as to follow-up the implementation of the transportation issues.
5. Both sides decided to keep informed each other before one month period of time on the new regulations to be implemented in their respective countries regarding the cargo and passenger traffic.
6. The Turkish side expressed that oil differentiation rate applied by the Iranian authorities to the passenger busses using the territory of Iran has been negatively affecting the Turkish transporters. The Iranian side agreed to initiate the necessary works towards eliminating the aforementioned difficulty.
7. Both sides agreed to take necessary measures for enabling the Gürbulak-Bazargan Custom Point to work on 24 hours basis with a view to eliminate the existing passing problems faced in passenger and cargo traffic and for preventing the congestion of trucks in the border point. It was also decided that following the improvement of the existing conditions, entrance and exit of 700 trucks per day on both sides will be provided. The Iranian side, on the other hand, stated that the Bazargan Custom Point has already been working on 24 hours basis.
8. The two sides agreed to hold the Joint Transportation Committee meeting in April, 2000 corresponding to Ordibehesht, 1379 in Tehran. The exact dates of the meeting will be determined through diplomatic channels.
B. Railway Transportation 1. Both sides, emphasizing the importance of railway transportation between their respective countries, reviewed the railway transportation results of the year 1999, corresponding to 1378 and agreed to spend their utmost efforts to increase railway transportation between Europe and Central Asia through Turkey and Iran in the year 2000, corresponding to 1379.
2. Both sides agreed to hold an experts meeting between their concerned railway organizations within the next four months in Tehran with the aim to determine the exact date of activation of the İstanbul - Tehran and Tehran - İstanbul passenger trains.
3. The Iranian side, stressing the importance of direct railway transportation between Van and Tatvan, requested the Turkish side to realize the Lake Van Northern Railway passage. The Turkish side expressed that the project studies regarding the Lake Van Northern Railway passage was planning to be completed in the year 2000, corresponding to 1379 and in this regard, stated its willingness to spend every possible effort for completing the project in due time.
4. The Iranian side asked for the transmission of the transit wagons of the CIS Republics to the Turkish ports. The Turkish side in turn expressed that the transit wagons of the CIS Republics which are convenient to the railway gauge of the TCDD could easily be reached to the requested railway stations in Turkey. 5. The Iranian side requested a risturn for Iranian export goods to be transported to Turkey as 20% between 50.000-75.000 tons, 25% between 75.000-100.000 tons, 30% for and over 100.000 tons to be applied only for transportation charges (excluding additional charges). RID and 1st and 7th class goods as well as private empty wagons which are included in the exclusive transportation will not be subject to this risturn. The Turkish side agreed to submit this proposal to the Board of Directors of the TCDD and inform the Iranian side on the result in the earliest possible time.
6. Both sides agreed to cooperate in exchange of railway technology, particularly in the fields of signalling systems and railway equipment.
C. Cooperation in the Field of Electricity 1. Both sides expressed their satisfaction regarding the transfer of electricity from Iran to Turkey under the present contract. The two sides also stated that expansion of Bazargan substation to increase the capacity of power transfer was under consideration by the relevant organizations of both countries.
2. Both sides noted their satisfaction on the contribution of Iran for the transfer of electricity from Turkmenistan to Turkey via Iranian power system through the Trilateral Protocol and Transit Contract signed between the concerned parties on December 8. 1999, corresponding to 17 Azar, 1378. The two sides also stated their satisfaction for the signing of the Construction Agreement, which is a requirement of the Trilateral Transit Contract, between TEAŞ and TAVANIR during the present meeting of 15th Session of the Joint Economic Commission.
3. Both sides expressed their satisfaction for the efforts performed under ECO activities for the parallel functioning of the power systems of ECO member states and states that Khoy (Iran) - Başkale (Turkey) transmission line would also contribute further for this purpose. The discussion of the 15th Session of the JEC were held in an atmosphere of full understanding and reflecting the sincere desire for further intensifying and diversifying trade exchanges and economic relations existing between the two friendly countries. Both sides agreed to hold the next session of the Joint Economic Commission in Tehran in January, 2001, corresponding to Day-Bahman, 1379. The exact date will be determined between the two sides through diplomatic channels. Done and signed in Ankara on January 27, 2000, corresponding to 7 Bahman, 1378, in two originals in Turkish, Farsi and English languages, all texts being equally authentic. In case of divergence, English text shall prevail.
FOR THE GOVERNMENT OF FOR THE GOVERNMENT OF THE REPUBLIC OF TURKEY THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN RECEP ÖNAL MAHMOUD HOJJATI MINISTER OF STATE MINISTER OF ROADS AND TRANSPORTATION
ANNEX I LIST OF THE TURKISH DELEGATION Kürşad TÜZMEN : Undersecretary for Foreign Trade Abdullah KÖTEN : Deputy Undersecretary for Foreign Trade Head of Technical Delegation Mustafa TURHAN : Deputy Undersecretary Ministry of Transportation Tevfik MENGÜ : Deputy Director General of Agreements Undersecretariat for Foreign Trade Ümit ÇENDEK : Deputy Director General of Civil Aviation Ministry of Transportation İsmail KAYIPLAR: Deputy Director General of EU Relations Ministry of Industry and Trade Bülent GÖKAY : Head of Department Ministry of Foreign Affairs Cemal KILIÇLI : Head of Department Ministry of Transportation Gözen ALTUNDAĞ : Head of Department General Directorate of Free Zones Undersecretariat for Foreign Trade Metin KOÇAK : Head of Department Undersecretariat for Customs
ANNEX II LIST OF THE IRANIAN DELEGATION 1- H.E. Mahmoud HOJJATI : Minister of Roads and Transportation Head of Delegation 2- H.E. Seyyed Mohammad Hosein : Ambassador of the Islamic Republic of Iran in Ankara LAVASANI 3- H.E. Seyyed Masih MOMENI : Deputy Minister for Transport Economy Ministry of Roads and Transportation 4- H.E. Mahdi KARBASIAN : Deputy Minister for Economic and Financial Affairs President of the Islamic Republic of Iran's Customs Administration 5- H.E. Masood KHANSARI : Deputy Minister and Head of Transport and Terminals Organization 6- Mr. Saeed Mojtahed SOLEIMANI: Director General for International Affairs and Issuance of Technical Services Ministry of Roads and Transportation 7- Mr. Masood HOJJAT : Acting-Deputy Minister for Power and TAVANIR Ministry of Energy 8- Mr. Hormoz GHOTBI : Deputy of the Islamic Republic of Iran Railway 9- Mr. Mohammad Hasan AFSHAR : Director General for International Cooperations of the Islamic Republic of Iran Customs Administration 10- Mr. Gholam-Abbass ZANDI : Director General for Bazargan Customs Administration (Border Crossing Point) 11- Mr. Majid Kiani BEJESTANI : Director General of Asia, Pacific Commercial Dept. Ministry of Commerce 12- Mr. Seyyed Mahmoud Beheshti: Director General of Ministerial Office ROUI Ministry of Roads and Transportation 13- Mr. Mohammad Reza KARBASI : Secretary General of ECO Chamber and Representative of Chamber of Commerce, Industries and Mines of Iran 14- Mr. Ali CHEGENI : Deputy Head of the Mission Embassy of the Islamic Republic of Iran in Ankara 15- Mr. Seyed Ahmad MAHDAVI : Commercial Counsellor Embassy of the Islamic Republic of Iran in Ankara 16- Akbar Jabbari ASL : Director of Transport and Terminals Organization of West Azerbaijan
17- Mr. Rahmatollah Mohammad : Director of Department GHASEMI Ministry of Commerce 18- Mr. FROOTAN : Director of Iran Air in İstanbul 19- Mr. Beheshti ROUI : Director of Mellat Bank in Istanbul 20- Mr. Seyyed Mohammad H. : Expert KHALILI Transport and Terminals Organization 21- Mr. Mohammad Reza AHMADI : Expert of Western-Asia Dept. Ministry of Foreign Affairs 22- Mr. Ali Asghar MEHRABI : Expert Embassy of the Islamic Republic of Iran in Ankara 23- Mr. Ali Mahmoudi SARAI : Representative of Association of International Road Transport Companies of Iran 24- Mr. Gholam Hasan AGHAI : Turkish Translator Ministry of Foreign Affairs LIST OF PRIVATE SECTOR DELEGATION 1- Dr. Mohammad Reza : Secretary General of ECO Chamber KARBASSI ICCIM Head of Delegation 2- Mr. Mohammad Reza : General Director KETABI Sanitary and Construction Materials 3- Mr. Rasoul HEJAZI : Vice General Manager Techno Business and Decorative Stones 4- Mr. Mohammad Reza : General Director TUTUNCHIAN Pre-Fabricated House 5- Mr. Hosein SHAHMORADY: General Director By Projects in Petroleum, Gas and Petrochemical Industries 6- Mr. Ahmad RAHIMZADEH : General Director Leather and Skin (Hides)