- KARTA INFORMACYJNA-
GŁÓWNE ZAŁO ŻENIA DO PROJEKTU PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
DLA GMINY KALISZ POMORSKI NA LATA 2015-2020
KALISZ POMORSKI, sierpie ń 2015 r.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013
Opracował:
Ekoplan Rachuta, Bering, Arciuszkiewicz-Rachuta s.c.
Siedziba: ul. Batalionów Chłopskich 50/1, 70-770 Szczecin oddział: ul. Górna 12, 78-550 Czaplinek
Tel./fax: 94 372 09 29 e-mail: [email protected]
Zespół autorów: mgr Marcin Rachuta mgr Katarzyna Agnieszka Rachuta mgr inż. Urszula Arciuszkiewicz-Rachuta inż. Tomasz Sapiński
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 2
Spis tre ści
1. Wst ęp - stopie ń, w jakim dokument ustala ramy dla pó źniejszej realizacji przedsi ęwzi ęć 4 1.1. Podstawy formalno-prawne opracowania 7 1.2. Cel opracowania 8 1.3. Usytuowanie, rodzaj i skala przedsi ęwzi ęć 9 1.4. Zu życie energii na terenie gminy Kalisz Pomorski 14 1.5. Powi ązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach 18 1.6. Przydatno ść w uwzgl ędnieniu aspektów środowiskowych, w szczególno ści w celu wspierania zrównowa żonego rozwoju, oraz we wdra żaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska 39 1.7. Powi ązania z problemami dotycz ącymi ochrony środowiska 41 2. Rodzaj i skala oddziaływania na środowisko 50 2.1. Prawdopodobie ństwo wyst ąpienia, czas trwania, zasi ęg, cz ęstotliwo ść 51 i odwracalno ść oddziaływa ń 2.2. Prawdopodobie ństwo wyst ąpienia oddziaływa ń skumulowanych lub 54 transgranicznych 2.3. Prawdopodobie ństwo wyst ąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub 54 zagro żenia dla środowiska 3. Cechy obszaru obj ętego oddziaływaniem na środowisko 55 3.1. Obszary o szczególnych wła ściwo ściach naturalnych lub posiadaj ące znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wra żliwe na oddziaływania, istniej ące przekroczenia standardów jako ści środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu 68 3.2. Formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegaj ące ochronie 70 zgodnie z prawem mi ędzynarodowym
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 3
1. Wst ęp - stopie ń, w jakim dokument ustala ramy dla pó źniejszej realizacji przedsi ęwzi ęć
Poj ęcie niska emisja oznacza emisj ę pochodz ąca z produktów spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych do atmosfery ze źródeł emisji (emiterów) znajduj ących si ę na wysoko ści nie wi ększej ni ż 40 m. Wyró żnia si ę emisj ę komunikacyjn ą, emisj ę wynikaj ącą z produkcji ciepła dla potrzeb centralnego ogrzewania i ciepłej wody u żytkowej oraz emisj ę przemysłow ą. Do produktów spalania wpływaj ących na wyst ępowanie niskiej emisji zaliczy ć mo żna takie gazy jak: dwutlenek w ęgla CO 2, tlenek w ęgla CO, dwutlenek siarki SO 2, tlenki azotu NO X, wielopier ścieniowe w ęglowodory aromatyczne np. benzo(a)piren oraz dioksyny, a tak że metale ci ęż kie (ołów, arsen, nikiel, kadm) i pyły zawieszone PM10, PM2,5.
Główn ą przyczyn ą niskiej emisji jest emisja komunikacyjna i emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodz ąca z lokalnych kotłowni w ęglowych i domowych pieców grzewczych, w których spalanie węgla odbywa si ę w nieefektywny sposób najcz ęś ciej węglem tanim, a wi ęc o złej charakterystyce i niskich parametrach grzewczych . W miejscowo ściach o słabej wentylacji niska emisja jest główn ą przyczyn ą powstawania smogu , który zwi ększa zachorowalno ść oraz śmiertelno ść zwi ązan ą z chorobami układu kr ąż enia i oddychania.
Pod poj ęciem gospodarki niskoemisyjnej nale ży rozumie ć gospodark ę szanuj ącą środowisko naturalne, bior ącą pod uwag ę interesy nie tylko bie żą cego, ale i przyszłych pokole ń, dla których czyste powietrze, niezdewastowany krajobraz i zdrowie publiczne nie s ą mniej wa żne ni ż zysk finansowy. Pierwszym celem polityki publicznej w scenariuszu niskoemisyjnej modernizacji jest przełamanie barier informacyjnych, technologicznych i finansowych, mog ących zablokowa ć pełne wykorzystanie potencjału efektywno ści drzemi ącego w polskiej gospodarce. Polityka publiczna mo że dawa ć gospodarstwom domowym oraz przedsi ębiorstwom silne bod źce do inwestycji w energooszcz ędne budynki, sprzęt RTV i AGD, paliwooszcz ędne samochody. Mo że te ż wspomaga ć modernizacj ę praktyk w rolnictwie oraz bardziej efektywne wykorzystanie dost ępnych surowców w przemy śle i zarz ądzaniu odpadami. Pozwoli to w krótkim czasie uzyska ć du ży zwrot z podj ętych inwestycji, zwłaszcza, je śli jednocze śnie dojdzie do rozwoju energetyki prosumenckiej, która w naturalny sposób współgra z efektywnymi energetycznie budynkami, a której koszty ju ż w kolejnej dekadzie stan ą si ę w pełni konkurencyjne z cenami detalicznymi energii elektrycznej w Polsce. Drug ą kategori ą działa ń tworz ących program niskoemisyjnej modernizacji s ą te, które, cho ć troch ę bardziej kosztowne, w bardzo pozytywny sposób oddziałuj ą na swoje otoczenie zewn ętrzne. Dodatkowe nakłady zwracaj ą si ę społecze ństwu w postaci poprawy bezpiecze ństwa energetycznego, ni ższych kosztów zdrowotnych oraz środowiskowych. Polityka publiczna musi dostarczy ć wystarczaj ących bod źców do tego, by rachunek inwestorów uwzgl ędniał koszty zewn ętrzne ich działalno ści. Dotyczy to przede wszystkim sektora energetycznego, którego dywersyfikacja wymaga poniesienia nieco wy ższych inwestycji w porównaniu do opcji w ęglowej. Dodatkowe nakłady zwracaj ą si ę jednak nawet w przypadku bardzo powolnego wzrostu opłat za emisje, obni żaj ąc jednocze śnie szkodliwy wpływ sektora na zdrowie obywateli i środowisko naturalne.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 4
Gospodarka niskoemisyjna to przede wszystkim: - energooszcz ędne budynki, - efektywny transport, - nowe technologie.
Energooszcz ędne budynki Pogł ębiona termomodernizacja istniej ących budynków mieszkalnych i u żytkowych, stopniowe przej ście do pasywnego budownictwa w przypadku nowych inwestycji budowlanych oraz zaostrzanie standardów energetycznych sprz ętu AGD i RTV pozwoli na obni żenie zu życia energii w budynkach o około 40%. Zmniejsz ą si ę przy tym koszty ogrzewania – kluczowa przyczyna ubóstwa energetycznego w Polsce. Przeci ętna rodzina b ędzie wydawa ć na ogrzewanie oraz elektryczno ść o blisko jedn ą trzeci ą mniej. Spadn ą te ż szkodliwe dla zdrowia niskie emisje, będące obecnie jednym z głównych problemów środowiskowych polskich miast i wsi.
Efektywny transport Systematyczne zaostrzanie norm w zakresie emisyjno ści samochodów doprowadzi do poprawy ich efektywno ści paliwowej i rozwoju nap ędów alternatywnych. Wraz z rozwojem nowej generacji biopaliw pozwoli to na ograniczenie importu ropy naftowej o niemal połow ę wzgl ędem scenariusza odniesienia oraz o jedn ą trzeci ą wzgl ędem jego obecnego wolumenu. Udział wydatków na paliwa transportowe w bud żetach domowych Polaków równie ż spadnie. Do ograniczania zale żno ści paliwowej Polski oraz uzyskania korzy ści środowiskowych i zdrowotnych przyczyni si ę tak że promowanie transportu zbiorowego oraz planowanie przestrzenne sprzyjaj ące zrównowa żonym formom mobilno ści.
Nowe technologie Rozpoznanym, ale, jak dot ąd, mało wykorzystywanym zasobem energetycznym s ą źródła odnawialne. Si ęgni ęcie przez Polsk ę w przyszło ści do zasobów wiatru, wody czy sło ńca – w szczególno ści poprzez energetyk ę rozproszon ą – pozwoliłoby wykorzysta ć cz ęść pomijanego dzi ś polskiego potencjału energetycznego. Od blisko dekady w czołowych gospodarkach maj ą miejsce du że inwestycje w rozwój alternatywnych źródeł energii i ekoinnowacje. Ich celem jest dokonanie przełomu technologicznego, dzi ęki któremu mo żliwe byłoby cz ęś ciowe lub nawet całkowite wyeliminowanie potrzeby wytwarzania energii z paliw kopalnych. Działania te doprowadziły ju ż do tego, że w niektórych lokalizacjach energetyka słoneczna i wiatrowa zaczyna by ć konkurencyjna wobec technologii konwencjonalnych, sprzyjaj ąc rozwojowi źródeł rozproszonych oraz pojawieniu si ę tzw. prosumenta – odbiorcy energii, który jednocześnie posiada instalacje do produkcji energii na własny użytek oraz do jej sprzeda ży do sieci.
Gospodarka niskoemisyjna przyczyni si ę do zmniejszenia koncentracji substancji w powietrzu wyrz ądzaj ących bezpo średni ą szkod ę ludzkiemu zdrowiu. Najwi ększe korzy ści zdrowotne przyniesie ograniczenie tzw. „niskich emisji” z ogrzewania budynków poprzez popraw ę efektywno ści energetycznej
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 5
Tak jak wspomniano powy żej poj ęcie „niskiej emisji” najogólniej oznacza zanieczyszczenia, powstaj ące w wyniku procesów spalania paliw konwencjonalnych, głównie w lokalnych kotłowniach i paleniskach domowych, sektora komunalno-bytowego. Procesowi spalania w źródłach o małej mocy towarzyszy emisja m.in. pyłów, tlenków azotu, dwutlenku siarki, tlenków w ęgla, metali ci ęż kich. Emisja ta jest jednym z kluczowych czynników wpływaj ących na stan środowiska naturalnego, jako zespołu zale żnych i oddziałuj ących na siebie elementów. Obecnie w przewa żaj ącej cz ęś ci indywidualnych systemów grzewczych stosuje si ę w ęgle kamienne i w ęgle brunatne (najcz ęś ciej o niskich parametrach grzewczych) oraz drewno. Niechlubn ą praktyk ą, zwłaszcza w mniej zamo żnych regionach kraju, jest równie ż spalanie znacznych ilo ści odpadów komunalnych. Ponadto stan techniczny kotłów nierzadko nie odpowiada normom (np. s ą to urz ądzenia zu żyte), jak równie ż cechuje je niska sprawno ść spalania. Dodatkowo pot ęguj ący negatywny wpływ, maj ą wysoko ści emitorów (kominów) poni żej 30 (m), co powoduje, i ż w zwartej zabudowie mieszkaniowej, zanieczyszczenia gromadz ą si ę na niskim poziomie, staj ąc si ę powa żnym problemem zdrowotnym i środowiskowym. Aby mo żliwe było skuteczne ograniczenie negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszcze ń, konieczne s ą inwestycje w tym zakresie.
Opracowanie i realizacja zada ń okre ślonych w Planie gospodarki niskoemisyjnej pozwala na osi ągni ęcie celów okre ślonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.: 1. redukcja emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20% w stosunku do poziomu z roku 1990 lub innego, mo żliwego do inwentaryzacji, 2. zwi ększenie udziału zu życia energii z odnawialnych źródeł do 20% w ogólnym zu życiu energii (w przypadku Polski 15%, 3. redukcj ę zu życia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli podniesienie efektywno ści energetycznej.
Dodatkowym celem sporz ądzenia i realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej jest: a) zmniejszenie emisji pyłów i gazów powstaj ących na skutek działalno ści człowieka - głównie z procesów energetycznego spalania paliw dla celów bytowych i przemysłowych, z rolnictwa i transportu drogowego, b) zmniejszenie źródła emisji NH 4 i CH 4 z wszystkich sektorów gospodarki, c) wspieranie działa ń termomodernizacji budynków mieszkalnych i u żyteczno ści publicznej, budynków i urz ądze ń komunalnych, budynków i urz ądze ń usługowych nie komunalnych, d) wspieranie działa ń wprowadzaj ących racjonalizacj ę u żytkowania energii elektrycznej w sferze u żytkowania, e) zwi ększenie sprawno ści wytwarzania ciepła zast ępuj ąc stare kotłownie w ęglowe jednostkami zmodernizowanymi o wysokiej sprawno ści, f) wspieranie budowy nowych zautomatyzowanych, wysokosprawnych źródeł ciepła i w ęzłów cieplnych, g) ograniczenie strat ciepła w ogrzewanych budynkach (opomiarowanie odbiorców ciepła, termomodernizacja, instalacja termozaworów), h) zwi ększenie sprawno ści wytwarzania energii i zmniejszenia strat energii w przemy śle.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 6
Cele te osi ąga si ę wykorzystuj ąc sporz ądzon ą baz ę danych zawieraj ącą wyselekcjonowane i usystematyzowane informacje pozwalaj ące na ocen ę gospodarki energi ą w gminie oraz w jej poszczególnych sektorach i obiektach, oraz inwentaryzacj ę emisji gazów cieplarnianych. Jednym ze środków osi ągni ęcia ww. celów jest przyst ąpienie do Porozumienia Burmistrzów. Porozumienie Burmistrzów to oddolny ruch europejski skupiaj ący władze lokalne i regionalne, które dobrowolnie zobowi ązuj ą si ę do podniesienia efektywno ści energetycznej oraz zwi ększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii na swoim terenie. Celem sygnatariuszy Porozumienia jest wykroczenie poza przyj ęty na szczeblu unijnym cel redukcji emisji CO 2 o 20 (%) do 2020 roku. Aby ten cel osi ągn ąć i przeło żyć swoje polityczne zobowi ązanie na konkretne działania i projekty, sygnatariusze Porozumienia podejmuj ą si ę sporz ądzenia bazowej inwentaryzacji emisji (BEI), opracowania i wdro żenia Planu działa ń na rzecz zrównowa żonej energii (SEAP) oraz zaanga żowania mieszka ńców i lokalnych interesariuszy w pro energetyczne działania. Wsparcia sygnatariuszom Porozumienia udzielaj ą Komisja Europejska, Biuro Porozumienia Burmistrzów oraz tzw. Koordynatorzy Porozumienia i Organizacje Wspieraj ące Porozumienie.
Porozumienie Burmistrzów jest otwarte dla wszystkich samorz ądów lokalnych wybranych w demokratycznych wyborach, niezale żnie od ich rozmiaru oraz stopnia realizacji działa ń na rzecz ochrony klimatu i zrównowa żonego wykorzystania energii.
1.1. Podstawy formalno-prawne opracowania
Potrzeba sporz ądzenia i realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej wynika ze zobowi ąza ń, okre ślonych w ratyfikowanym przez Polsk ę Protokole z Kioto oraz w pakiecie klimatyczno-energetycznym, przyj ętym przez Komisj ę Europejsk ą w grudniu 2008 roku. Ponadto jest zgodna z polityk ą Polski i wynika z Zało żeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyj ętych przez Rad ę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Kalisz Pomorski pomo że w spełnieniu obowi ązków nało żonych na jednostki sektora publicznego w zakresie efektywno ści energetycznej, okre ślonych w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywno ści energetycznej, (Dz. U. Nr 94, poz. 551 z pó źn. zm.). Posiadanie Planu b ędzie podstaw ą do uzyskania wyst ąpienia o współfinansowanie inwestycji w zakresie optymalizacji zu życia, wytworzenia i wykorzystania energii na terenie gminy, przez jej mieszka ńców oraz zlokalizowane tam przedsi ębiorstwa. „Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Kalisz Pomorski na lata 2014 – 2020” (dalej: „Plan” lub PGN) opracowano na mocy NR L/351/13 Rady Miejskiej w Kaliszu Pomorskim z dnia 31 pa ździernika 2013 r. w sprawie przyst ąpienia do opracowania i wdra żania planu gospodarki niskoemisyjnej.
W zwi ązku z powy ższym została opracowana dokumentacja środowiskowa zgodnie z art. 46 oraz według art. 49 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 627, z pó źn. zm.).
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 7
1.2. Cel opracowania
Celem niniejszego opracowania jest analiza zakresu mo żliwych działa ń i przedsi ęwzi ęć pod kontem oddziaływania na środowisko, których wcielenie w życie skutkowa ć b ędzie zmian ą struktury u żywanych no śników energetycznych oraz zmniejszeniem zu życia energii, czego konsekwencj ą ma by ć stopniowe obni żanie emisji gazów cieplarnianych (CO 2) na terenie gminy Kalisz Pomorski.
Poziom emisji gazów cieplarnianych, który powinien by ć osi ągni ęty w roku 2020, wyznaczany jest, jako warto ść wynosz ąca 80% zinwentaryzowanej emisji roku bazowego, za który w opracowaniu przyj ęto rok 2013. Wyniki przeprowadzonej na terenie gminy inwentaryzacji stanowi ą podstaw ę do okre ślenia szczegółowego planu działa ń, pozwalaj ących na osi ągni ęcie tego poziomu.
Do celów szczegółowych, wyznaczonych w „Planie” nale żą : - systematyczna poprawa jako ści powietrza atmosferycznego, poprzez redukcj ę lokalnej emisji zanieczyszcze ń i gazów cieplarnianych, zwi ązanej ze spalaniem paliw na terenie gminy w szczególno ści w domkach jednorodzinnych i indywidualnych kotłowniach przede wszystkim wykorzystuj ących w ęgiel niskiej jako ści, - zwi ększenie udziału energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych (OZE), - redukcja zu żytej energii finalnej w szczególno ści energii cieplnej,
a w efekcie środowiskowym: - poprawa jako ści powietrza, poprzez zmniejszenie globalnej emisji zanieczyszcze ń i gazów cieplarnianych zwi ązanej z wykorzystaniem energii elektrycznej produkowanej w krajowym systemie elektroenergetycznym, - rozwój planowania energetycznego w gminie oraz zapewnienie bezpiecze ństwa dostaw no śników energii na jej terenie, - rozwój systemu zarz ądzania energi ą i środowiskiem, - optymalizacja działa ń zwi ązanych z produkcj ą i wykorzystaniem energii, - obni żenie energochłonno ści w poszczególnych sektorach odbiorców energii w szczególno ści w przedsi ębiorstwa produkcyjnych oraz obiektach publicznych, - kreowanie i utrzymanie wizerunku gminy Kalisz Pomorski, jako jednostki samorz ądowej, która w sposób racjonalny wykorzystuje energi ę i dba o jako ść środowiska na swoim terenie – w szczególno ści w zachowanie jej potencjału przyrodniczego – kreowanie wizerunku gminy ekologicznej, - utrzymanie tendencji wzrostowej wykorzystania energii pochodz ącej ze źródeł odnawialnych, zlokalizowanych na terenie gminy poprzez wykorzystanie potencjału dla rozwoju odnawialnych źródeł energii w szczególno ści wytwarzanej w technologiach wysoko zaawansowanych.
„Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Kalisz Pomorski na lata 2015 – 2020” proponuje sposoby miarodajnego monitorowania efektów środowiskowych podejmowanych działa ń, jak równie ż przedstawia szereg mo żliwych do wykorzystania wska źników oraz propozycj ę harmonogramu monitoringu.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 8
1.3. Usytuowanie, rodzaj i skala przedsi ęwzi ęć
Gmina Kalisz Pomorski le ży w północno zachodniej cz ęś ci kraju, na terenie województwa zachodniopomorskiego, w południowo zachodniej cz ęś ci powiatu drawskiego (ryc. 1, 2). Jest to najwi ększa gmina pod wzgl ędem powierzchni w powiecie, stanowi ąca 27,3% jego powierzchni. Obszar gminy zajmuje 480,93 km², z czego połow ę stanowi Poligon Drawski. Jest to gmina miejsko-wiejska, s ąsiaduj ąca od północy z gminami: Drawsko Pomorskie, Złocieniec i Wierzchowo, od zachodu z gmin ą Ińsko, Dobrzany, Recz, od strony południowej z gmin ą Drawno, a od strony wschodniej z gmin ą Tuczno i Mirosławiec. Siedzib ą gminy jest miasto Kalisz Pomorski.
Na terenie gminy znajduje si ę jedno miasto: Kalisz Pomorski oraz 15 sołectw (tab. 1) . Najwi ększym sołectwem w gminie jest Suchowo, które zajmuje 160,4 km², co stanowi 1/3 powierzchni gminy, za ś najmniejszym Prostynia o powierzchni 7,06 km², tj. 1,5% ogólnej powierzchni gminy. Samo miasto Kalisz Pomorski zajmuje powierzchni ę blisko 12 km², co stanowi 2,5% powierzchni gminy.
Tabela 1. Podział administracyjny gminy Kalisz Pomorski wg sołectw Lp. Sołectwo Powierzchnia Miejscowo ści wchodz ące (km²) w skład sołectwa (poza m. b ędącą siedzib ą sołectwa) 1. Po źrzadło Wielkie 37,53 2. Pomierzyn 16,80 Tarnice, Ślizno 3. Pepłówek 7,89 4. Stara Studnica 11,74 5. Sienica 11,90 6. Gi żyno 23,08 Wierzchucin, Skotniki 7. Gł ębokie 47,00 Jaworze 8. Prostynia 7,06 9. Suchowo 160,40 Jasnopole, Borowo 10. Cybowo 19,96 11. Dębsko 42,55 Lipinki, Łowno 12. Biały Zdrój 31,29 13. Kr ęż no 14,65 Pruszcz, Pniewy, Siekiercze, Smugi 14. Bralin 19,82 15. Stara Korytnica 17,14 Karwiaga ć 16. miasto Kalisz Pomorski 11,97
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 9
Rycina 2. Poło żenie gminy Kalisz Pomorski na schematycznej mapy Polski
Rycina 2. Lokalizacja gminy Kalisz Pomorski na tle fragmentu mapy województwa, schematu powiatu drawskiego i województwa zachodniopomorskiego
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 10
Poł ączenia drogowe - przez Kalisz Pomorski biegnie droga tranzytowa nr 10 Szczecin – Bydgoszcz – Warszawa, która stanowi dogodne poł ączenie z krajem, a tak że ze wschodem i zachodem Europy. Miasto le ży 100 km od Szczecina, 124 km od Koszalina i 74 km od Piły. Ponadto droga wojewódzka nr 175 ł ączy Drawsko Pomorskie z Kaliszem Pomorskim (powiat drawski) i dalej z Choszcznem (powiat choszcze ński). Droga ta ł ączy si ę w Drawsku Pomorskim z kolejn ą drog ą krajow ą nr 20, relacji Stargard Szczeci ński – Gda ńsk. Poł ączenia kolejowe - przez Kalisz Pomorski biegnie linia kolejowa obsługuj ąca tras ę Kalisz Pomorski – Szczecin. Po zmodernizowaniu regionalnej linii kolejowej nr 403 Wałcz – Kalisz Pomorski – Ulikowo (w trakcie modernizacji), przez Kalisz Pomorski przebiegała będzie wa żna trasa kolejowa ł ącz ąca najbardziej odległy kraniec województwa - Wałcz ze Szczecinem. Poł ączenia morskie - komunikacj ę morsk ą zapewnia zespół portów Szczecin – Świnouj ście. Port w Szczecinie jest to handlowy port morski i rzeczny w województwie zachodniopomorskim w Szczecinie, usytuowany na Odrze i jej prawym ramieniu - Regalicy, w Dolinie Dolnej Odry, na Mi ędzyodrzu. Razem z portem Świnouj ście tworzy zespół portów, który jest najbli ższym du żym zapleczem gospodarki morskiej dla obszaru zachodniej i południowo-zachodniej Polski. Port w Szczecinie znajduje si ę w odległo ści ok. 100 km od Kalisza Pomorskiego. Poł ączenia lotnicze - komunikacj ę lotnicz ą obsługuje poło żony ok. 110 km od Kalisza Pomorskiego mi ędzynarodowy Port Lotniczy Szczecin – Goleniów. Port ten ma stałe poł ączenia lotnicze z Warszaw ą, Londynem, Liverpoolem, Dublinem, Oslo. W ofercie s ą tak że loty czarterowe i sezonowe. Roczna przepustowo ść terminalu lotniczego wynosi 1 milion pasa żerów. Terminal jest przystosowany do wymogów Unii Europejskiej. Obecnie port lotniczy w Szczecinie stara si ę o lokalizacje bazy Ryanair. Jego szanse na to poważnie wzrosły po wybudowaniu nowego terminalu pasa żerskiego i najnowocze śniejszej w Polsce wie ży kontroli lotów. Port lotniczy poło żony jest przy drodze krajowej nr 6 (Goleniów – Gdynia) w pobli żu wsi Glewice. Swoim zasi ęgiem obejmuje około 1,6 mln mieszka ńców. Obecnie jest to dziewi ąty najbardziej ruchliwy polski port lotniczy. Gmina Kalisz Pomorski to tak że tereny atrakcyjne dla rozwoju przedsi ębiorczo ści. Gmina posiada dobre poł ączenia komunikacyjne ze Szczecinem, Koszalinem, Piłą oraz Warszaw ą. Pełna infrastruktura komunalna: wodoci ągi, kanalizacja, nowoczesna oczyszczalnia ścieków oraz stacje uzdatniania wody, dobry stan dróg, blisko ść granicy pa ństwa i przebiegaj ąca przez gmin ę droga krajowa nr 10 stwarzaj ą optymalne warunki dla rozwoju nieuci ąż liwego przemysłu i drobnej wytwórczo ści. Władze samorz ądowe od lat inwestuj ą w rozwój infrastruktury drogowej, społecznej, edukacyjnej, wodno-kanalizacyjnej, co podnosi poziom życia mieszka ńców i jest podstawowym warunkiem przyci ągania inwestorów. Dzi ęki temu wzrasta atrakcyjno ść miasta, gdzie warto mieszka ć, wypoczywa ć i prowadzi ć działalno ść gospodarcz ą. Inwestorzy znajd ą tu w pełni uzbrojone tereny do zagospodarowania, poło żone przy głównych szlakach komunikacyjnych oraz ludzi, którzy doło żą wszelkich stara ń, aby cały proces inwestycyjny przebiegał szybko i sprawnie. W strukturze u żytkowania ziemi zdecydowanie dominuj ą lasy i grunty le śne, które zajmuj ą blisko 60% ogółu powierzchni gminy (tab. 2). Nast ępne s ą tereny rolnicze z udziałem 17,7% oraz wody zajmuj ące ok. 2,5%. Tereny zaj ęte pod budownictwo mieszkaniowe, to jedynie 14 ha (0,03%). Struktura u żytkowania gruntów w gminie jest odmienna od wi ększo ści gmin w Polsce, co uwarunkowane jest du żą powierzchni ą le śną oraz jak wspomniano poligonem wojskowym.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 11
Tabela 2. Struktura u żytkowania ziemi w gminie Kalisz Pomorski* Rodzaj gruntów Powierzchnia w ha Powierzchnia gminy ogółem 48 078 Lasy 28 994 Tereny u żytkowane rolniczo, 8 493 w tym grunty orne 6 790 użytki zielone 1 420 Wody otwarte 1 190 Pozostałe (w tym nieu żytki, inne 1 162 Tereny pod inwestycje 15 Tereny pod budownictwo mieszkaniowe - indywidualne 11 - wielorodzinne 3 * Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Kalisz Pomorski na lata 2014-2020, Wrocław-Kalisz Pomorski 2014 r.
Z wielu miejsc na obszarze gminy rozci ągaj ą si ę pi ękne widoki, stanowi ąc du żą atrakcj ę wizualn ą. Urozmaicony teren ma szczególne znaczenie zarówno dla turystów pieszych jak i zmotoryzowanych. Zró żnicowana młodo glacjalna rze źba tworzy podstaw ę pi ęknego krajobrazu i nadaje zasadnicze oblicze gminie wraz z przyległym terenem.
Drugim, oprócz lasów, istotnym elementem środowiska sprzyjaj ącym turystyce z rekreacj ą s ą warunki wodne, zwi ązane ści śle ze zbiornikami jeziornymi, rzekami i ciekami. Zasadnicze pi ętno wywieraj ą tutaj liczne i akweny wodne, których ł ączna liczba si ęga ok. 60 i które umo żliwiaj ą uprawianie w ędkarstwa. Samo miasto poło żone jest po śród czterech jezior: Bobrowo Wielkie (24 ha), Bobrowo Małe (10,5 ha), Mły ńskie (30 ha) i Jez. Lasek (6 ha) i rozpostarte jest pomi ędzy pagórkami i wzgórzami na wysoko ści ok. 90 - 100 m n.p.m. Osie hydrograficzne gminy tworz ą dwie główne rzeki: Drawa i Korytnica.
Obszar Miasta i Gminy Kalisz Pomorski poło żony jest w strefie przenikania się wpływów powietrza polarnego, arktycznego i zwrotnikowego. Jest to strefa klimatu umiarkowanego, przej ściowego środkowej Europy, którego charakterystyczn ą cech ą jest przej ściowo ść , zmienno ść i kontrastowo ść . Obszar gminy posiada klimat cieplejszy i suchszy od pozostałych mezoregionów krain pojeziernych, co jest dodatkowym atutem wspieraj ącym walory turystyczne.
Gospodarczo gmina opiera si ę głównie na przemy śle drzewnym, le śnictwie, rolnictwie indywidualnym i wielkoobszarowym, przemy śle rolno-spo żywczym, a tak że handlu i usługach. W ostatnich latach rozwin ął si ę przede wszystkim handel drobno-detaliczny, usługi transportowe, usługi hotelarskie, gastronomiczne, produkcja galanterii drzewnej. Polityka inwestycyjna władz gminy nastawiona jest głównie na systematyczny i planowy rozwój gospodarczy z jednoczesn ą dbało ści ą o zachowanie walorów przyrodniczych.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 12
Demografia Według stanu na dzie ń 31 grudnia 2013 roku w gminie zamieszkiwało 7 383 osób 1, w tym na terenie miasta Kalisz Pomorski 4 361 osoby, na terenie wiejskim 3 022 osób. Zatem w miar ę proporcjonalnie rozkłada si ę stosunek ludno ści zamieszkałej w mie ści na wsi, odpowiedni: ludno ść w miastach stanowi 59%, na wsi 41%. Powiat drawski zamieszkuje 58 865 osób, zatem mieszka ńcy gminy Kalisz Pomorski 12,6 % ludno ści w całym powiecie. Gmina charakteryzuje si ę wysokim stopniem zurbanizowania. Tabela 3. Ludno ść gminy Kalisz Pomorski na przestrzeni lat 2010-2014 (stan w dniu 31.12) 2010 2011 2012 2013 2014 Ludno ść faktycznie zamieszkała ogółem 7320 7356 7376 7383 7365 kobiety 3713 3737 3755 3770 3784 męż czy źni 3607 3619 3621 3613 3581 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Baza Danych Lokalnych.
Gmina charakteryzuje si ę niskim, w stosunku do powiatu, wska źnikiem g ęsto ści zaludnienia, który wynosi 15,3 os./1 km 2 przy średniej dla Powiatu Drawskiego 33 os./1 km 2 oraz dla województwa 75 os//1 km 2. Taki stan powodowany jest po cz ęś ci specyfik ą gminy, która ma du żą powierzchni ę ogóln ą, w znacz ącym stopniu zaj ętą jednak przez poligon wojskowy. Rozmieszczenie ludno ści w gminie jest bardzo nierównomierne. Miasto, jako stolica gminy, koncentruje wi ększo ść ludno ści, bo ok. 59%. Poza Kaliszem najwi ększa populacja zamieszkuje w sołectwach: Pomierzyn – 484 osoby (6,6% ogółu ludno ści w gminie), Gi żyno - 379 os. (5,1%), Cybowo – 324 os. (4,4%) oraz Suchowo – 311 os. (4,2%). Najmniejsza populacja zamieszkuje w sołectwach: Gł ębokie – 45 os. (0,6%), Kr ęż no – 59 os. (0,8%) i Prostynia – 68 os. (0,9%). Tabela 4. Ludno ść gminy Kalisz Pomorski wg wieku na przestrzeni lat 2010-2014 2010 2011 2012 2013 2014 Ludno ść w wieku: przedprodukcyjnym 1589 1557 1561 1593 1579 produkcyjnym 4748 4768 4714 4652 4622 poprodukcyjnym 983 1031 1101 1138 1164 W % ogółem ludno ść w wieku: przedprodukcyjnym 21,7 21,2 21,2 21,6 21,4 produkcyjnym 64,9 64,8 63,9 63,0 62,8 poprodukcyjnym 13,4 14,0 14,9 15,4 15,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Baza Danych Lokalnych.
W strukturze ludno ści dominuj ącą grup ą s ą osoby w wieku produkcyjnym, (63%). Udział osób w wieku przedprodukcyjnym (21,6%), jest zauwa żalnie wy ższy od odsetka osób w wieku poprodukcyjnym (15,4%). Na przestrzeni ostatnich pi ęciu proporcje pomi ędzy
1 Dla danych statystycznych ( źródło GUS) przyj ęto rok bazowy 2013, tam gdzie jest to mo żliwe przywołane s ą dane ju ż z roku 2014. Wynika to ze specyfiki agregowania i udost ępniania danych przez GUS. Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 13
analizowanymi grupami nie zmieniaj ą si ę bardzo znacz ąco, obserwujemy wzrost odsetka osób w wieku poprodukcyjnym w stosunku do osób w wieku produkcyjnym. Tabela 5. Rynek pracy – liczba pracuj ących i bezrobotnych zarejestrowanych w gminie Kalisz Pomorski na przestrzeni lat 2010-2014 2010 2011 2012 2013 2014 Pracuj ący* ogółem 1024 935 835 926 : męż czy źni 444 457 358 381 : kobiety 580 478 477 545 : Bezrobotni zarejestrowani ogółem 645 851 826 763 555 męż czy źni 287 343 346 345 246 kobiety 358 508 480 418 309 Udział % bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ści w wieku produkcyjnym ogółem 13,6 17,8 17,5 16,4 12,0 kobiety 15,9 22,5 21,6 19,2 14,1 męż czy źni 11,5 13,7 13,9 14,0 10,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Baza Danych Lokalnych. Dane dotycz ą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracuj ących przekracza 9 osób, bez pracuj ących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie.
Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec 2013 r. wyniosła 763 osoby, co stanowi 16,4 % udziału w liczbie ludno ści w wieku produkcyjnym. Analizuj ąc bezrobocie w podziale na płe ć, dominuj ącą grup ą są kobiety. Warto zaznaczy ć, że odsetek ten zmienił si ę w roku 2014 i wyniósł 12%. W tym wzgl ędzie gmina zbytnio nie odbiega od średniej warto ści całego powiatu drawskiego, która wynosi 13,8%. Bezrobocie zarejestrowane na koniec 2014 r. jest najni ższym w ciągu ostatnich 5 lat, przy nieznacznych wahaniach w analizowanych okresie.
1.4. Zu życie energii na terenie gminy Kalisz Pomorski
Na terenie gminy Kalisz Pomorski nie funkcjonuje jedna scentralizowana gospodarka cieplna, działa natomiast system ogrzewania rozproszonego i indywidualnego. Ogrzewanie obiektów indywidualnych oraz publicznych wraz z wytwarzaniem ciepłej wody u żytkowej opiera si ę na indywidualnej lokalnych jednostkach wytwórczych energii. Do ogrzewania budynków przede wszystkim wykorzystywane s ą następuj ące rodzaje źródeł energetycznych: gaz płynny oraz olej opałowy, drewno, w ęgiel i sporadycznie miał w ęglowy. W odniesieniu do zabudowy wielorodzinnej przewa żaj ą jednostki wytwórcze ciepła wykorzystuj ące gaz, zarówno w kotłowniach przy budynkach czy w ramach indywidualnych gospodarstw domowych (indywidualne piece grzewcze gazowe wytwarzaj ące ciepło oraz podgrzewaj ące wod ę u żytkow ą). Stan ten wynika z działa ń inwestycyjnych w du żym stopniu zainicjowanych przez gmin ę i przy jej wsparciu.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 14
Tabela 6. Wielko ść zu życia gazu sieciowego na terenie gminy Kalisz Pomorski w latach 2008, 2013 i 2014 Rodzaj Opis Zu życie gazu (ty ś Zu życie gazu (ty ś m 3) Zu życie gazu (ty ś gazu m3) w 2008 w 2013 m3) w 2014 Ls Odbiorcy domowi 778,3 832,1 661,1 Ls Pozostali 664,6 438,6 268,2 Ls Razem 1 412,6 1 270,7 929,3 Źródło: PGNiG, kwiecie ń 2015 r.
Energia elektryczna Na terenie gminy Kalisz Pomorski głównym operatorem zarz ądzaj ącym sieci ą elektryczn ą jest ENERGA Operator SA w Koszalinie. Moc Głównego Punktu Zasilaj ącego w gminie to 2,5 MW. W Kaliszu Pomorskim znajduje się 109 stacji transformatorowych o mocy 15/0,4 kV, rozdzielnia sieciowa SN/SN 15/15kV, linie kablowe i napowietrzne 15 i 0,4 kV oraz elektrownia wodna o mocy 1000 kW.
Udział gospodarstw domowych przył ączonych do sieci elektrycznej w stosunku do ogólnej liczby gospodarstw domowych w gminie si ęga 100%, wi ęc obecnie istniej ąca sie ć elektroenergetyczna zabezpiecza potrzeby mieszka ńców. Tabela 7. Zu życia energii elektrycznej o niskim napi ęciu w m. Kalisz Pomorski 2010 2011 2012 2013 Odbiorcy energii elektrycznej na niskim napi ęciu w gospodarstwach domowych w miastach szt. 1305 1468 1493 1474 Zu życie energii elektrycznej na niskim napi ęciu w gospodarstwach domowych w miastach MWh 2612 2743 2665 2694 zu życie energii elektrycznej w gospodarstwach kWh 603,1 633,2 612,2 621,5 domowych w miastach na 1 mieszka ńca Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Baza Danych Lokalnych.
Znaczna rezerwa mocy transformatorów pozwala na zabezpieczenie potrzeb rozwojowych obszaru i ewentualny rozwój lub mo żliwo ść przył ączenia nowych źródeł wytwórczych, w tym obiektów i instalacji wykorzystuj ących OZE.
Energia odnawialna
W gminie Kalisz Pomorski funkcjonuj ą dwa obiekty wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł. Elektrownia wodna w Borowie oraz biogazownia w miejscowo ści Ro ścino funkcjonuj ąca w ramach du żego gospodarstwa rolniczego i została zintegrowana technologicznie z budynkami inwentarskimi wykorzystywanymi przy hodowli trzody chlewnej.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 15
Elektrownia wodna w Borowie Historia i opis Elektrownia wodna Borowo została wybudowana w latach 1916-1918, prawdopodobnie w miejscu stoj ącego, od co najmniej 1892 roku młyna wodnego, który figurował na ówczesnych mapach. Elektrownia ta miała słu żyć, jako podszczytowa, o czym świadczy trzecia wolna komora turbinowa. W elektrowni zainstalowano dwie turbiny bli źniacze typu Franciss'a o wałach poziomych, o mocy 455 kW ka żda, wyprodukowane w 1917 roku w firmie J.M. Voith HEIDENHEIM z generatorami firmy SIEMENS - SCHUCKERT. Elektrownia wodna Borowo znajduje si ę w obr ębie geodezyjnym Borowo, w gł ębi du żego kompleksu le śnego na Równinie Drawskiej, na rzece Drawie obok najwi ększego poligonu wojskowego w Polsce. Elektrownia poło żona jest w 90 km od uj ścia rzeki Drawy do rzeki Note ć w rejonie Krzy ża. Wykorzystywana ró żnica poziomów wody wynosi około 8,6 m. Elektrownia wodna pracuje bez przerwy od roku 1918 (jedyna przerwa wyst ąpiła w 1945 i trwała ok. 2 - 3 miesi ęcy) jako elektrownia przepływowa z niewielk ą mo żliwo ści ą retencji w ci ągu jezior Mielno, oraz Zły Ł ęg. Operatorem tej elektrowni jest obecnie spółka Energa wytwarzanie Sp. z o.o.
Turbina Generator Regulator obrotów ilo ść turbin: 2 typ: WJd840/250 typ: 2 szt. elektrohydrauliczny typ: Francis bli źniacza firma: SSW rok budowy: 2008 (w tym roku firma: Voith napi ęcie generatora: 10,5 kV dokonano równie ż konserwacji rok budowy: 1917 napi ęcie wzbudzenia: 0,115 kV pozostałych urz ądze ń obroty/minut ę: 250 rok budowy: 1917 wytwórczych) układ konstrukcyjny: pozioma obroty/minut ę: 250 moc zainstalowana: 450 kW
Biogazownia Gi żyno Instalacja biogazowa została oddana do u żytku w roku 2011, jako obiekt współdziałaj ący w ramach du żego gospodarstwa rolnego zajmuj ącego si ę w tej miejscowo ści produkcja trzody chlewnej. W zwi ązku z tym, że hodowla obci ąż ała środowiska przede wszystkim w zakresie odoru, wła ściciel firma Poldanor podj ęła działania polegaj ące na zagospodarowaniu głownie gnojowicy w taki sposób, aby móc zneutralizowa ć negatywne oddziaływanie i uzyska ć dodatkowa warto ść w postaci energii elektrycznej i cieplnej. Instalacja posiada moduł kogeneracyjny o mocy elektrycznej – 1,063 MW oraz mocy cieplnej o warto ści 1,103 MW. Zgodnie z informacj ą uzyskan ą od wła ściciela w jednostce wytwarza si ę rocznie około 8,6 tys. MWh energii elektrycznej, gdzie 2,5 MWh jest wykorzystywanych na miejscu pozostał ą cz ęść jest oddawana do sieci przesyłowej. Natomiast energii cieplnej wytwarza si ę rocznie około 8,8 tys. MWh, gdzie ok. 5 MWh jest wykorzystywanych na miejscu w ramach gospodarstwa. Tabela 8 Instalacje OZE na terenie Gminy Kalisz Pomorski Miejscowo ść Rodzaj instalacji Moc instalacji Rok zako ńczenia Borowo Elektrownia Wodna 0,91 MW b.d. Gi żyno Elektrownia Biogazowa 1,063 MW 2011 Źródło: dane Energa - Operator
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 16
Inne projektowane OZE na terenie gminy Kalisz Pomorski Na dzie ń dzisiejszy s ą prowadzone prace projektowa w zakresie budowy 2 Farm Wiatrowych przy miejscowo ściach D ębsko oraz Cybowo – dwa zespoły po 15 turbin o ł ącznej mocy do 45 MW ka żdy zespół. Ponadto prowadzona jest procedura administracyjna oraz proces uzyskania pozwolenia na budow ę dla instalacji fotowoltaicznej o mocy do 1 MW przy miejscowo ści Pomierzyn. Tak że na terenie gminy, gdzie inwestorem wnioskuj ącym o realizacj ę przedsi ęwzi ęcia jest sam gmina Kalisz Pomorski planuje si ę budow ę elektrociepłowni wykorzystuj ącej odpady pochodzenia komunalnego, gdzie zakłada moc cieplna obiektu to 7 MWt oraz moc energetyczne to 1,5 MW.
Bazowa inwentaryzacja emisji CO 2 za rok 2013 - podsumowanie i wnioski
Na podstawie przyj ętych w rozdziale 5.2. zało żeń obliczono ł ączn ą emisj ę dwutlenku węgla do atmosfery ze źródeł pierwotnych i wtórnych na terenie gminy Kalisz Pomorski. Poni ższa tabela przedstawia emisj ę dwutlenku w ęgla do atmosfery na terenie gminy Kalisz Pomorski. Tabela 9. Wielko ść emisji dwutlenku w ęgla do atmosfery na terenie gminy Kalisz Pomorski. Wyszczególnienie Emisja CO2 w gminie Kalisz Pomorski w 2013 roku [Mg]
Budynki Mieszkalne 1 671,19 Budynki Niemieszkalne 776,29 Przemysł i Usługi 391,41 Transport 56 748,88 Oświetlenie uliczne 295,57 Energia elektryczna 14 468,48 RAZEM 74 351,81 redukcja emisji w wyniku OZE 10 898,66 EMISJA Ł ĄCZNIE z uwzgl ędnieniem 63 453,15 redukcji
Łączna emisja dwutlenku w ęgla w roku 2013 wyniosła 63 453,15 ton. Oznacza to, że emisja dwutlenku w ęgla w gminie w przeliczeniu na jednego mieszka ńca wynosi 8,6 tony. W porównaniu ze średni ą dla Polski (8,6 tony) emisja dwutlenku w ęgla odpowiada średnie krajowej. Poni ższy wykres przedstawia struktur ę emisji dwutlenku w ęgla z podziałem na źródła.
Projekt współfinansowany przez Uni ę Europejsk ą ze środków Funduszu Spójno ści w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 17
Rycina 3. Struktura emisji dwutlenku w ęgla na terenie gminy Kalisz Pomorski z podziałem na źródła. Najwi ększym źródłem emisji dwutlenku w ęgla do atmosfery na terenie gminy jest transport, generuje, a ż 76% udziałów w ł ącznej emisji CO2. Jest to wynik, tego, że przez gmin ę przebiega główna trasa tranzytowa Szczecin-Bydgoszcz, mocno obci ąż ona przez transport samochodowy, głównie samochody ci ęż arowe oraz dostawcze, itp. Kolejnym, niemal równie du żym źródeł emisji jest zu życie energii elektrycznej, odpowiedzialnej za 20% emisji dwutlenku w ęgla.
1.5. Powi ązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach
Poni żej wyszczególniono, wraz z podaniem kontekstu, kluczowe (pod wzgl ędem obszaru zastosowania oraz poruszanych zagadnie ń) dokumenty strategiczne, potwierdzaj ące zbie żno ść niniejszego „Planu” z prowadzon ą polityk ą na szczeblu mi ędzynarodowym, krajowym i lokalnym.