SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 WYDANIE BEZPŁATNE ISSN 2657-8255

GAZETA SAMORZĄDOWA – TWOJE ŹRÓDŁO INFORMACJI LOKALNYCH

81. rocznica wybuchu II wojny światowej www.kaliszpom.pl czytaj na str. 12

W TYM NUMERZE M.IN:

str. 10 str. 15 str. 23 str. 24

Samorząd Kultura Seniorzy Historia Za nami Sezon artystyczny Wakacyjne warsztaty, Kaliskie „Rajd Rowerowy 2020/2021 majstersztyk, sukcesy początki Kaliskiego Ogórka” SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O SAMORZĄD SENIORZY Spotkanie z żołnierzami 1. Spotkanie z żołnierzami wojsk amerykańskich...... 2 1. Wakacyjne warsztaty, majstersztyk, sukcesy...... 23 2. „Olimp” naszych szkół podstawowych w Kaliskim wojsk amerykańskich Pałacu...... 2 HISTORIA 3. Kłamstwa „Gala Anonima” i fakty...... 3 3 września 2020 roku w kaliskim Urzędzie odbyło się 4. „Iwonka”...... 4 1. Kaliskie początki...... 24 spotkanie z przedstawicielami wojsk sojuszniczych ar- 5. Otwarcie parku rodzinnego „Posiadówka”...... 5 mii Stanów Zjednoczonych. 6. Pożegnanie Proboszcza...... 6 7. Festyn rodzinny...... 7 Podczas spotkania omówiono kwestie związane 8. Za nami „Rajd Rowerowy Kaliskiego Ogórka”...... 10 z organizacją wspólnych inicjatyw oraz udziału armii 9. 81. rocznica wybuchu II wojny światowej...... 12 USA w przedsięwzięciach organizowanych na tere- nie gminy. Omówiono również możliwość współpracy BEZPIECZEŃSTWO z placówkami oświatowymi oraz wspólne zaangażo- wanie w integrację społeczności lokalnej i żołnierzy 1. Podsumowanie działań ratowniczo-gaśniczych amerykańskich. Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliszu Pomorskim...14 2. Oficjalne sfinalizowanie Budżetu Obywatelskiego Wieloosobowe stanowisko ds. promocji 2020...... 14

KULTURA 1. Sezon artystyczny 2020/2021...... 15 2. Borneński UTW w Kaliszu Pomorskim...... 16 3. Koncertowe lato...... 17

OŚWIATA 1. Nie wyrzucajcie jeszcze zabawek! ...... 19 2. Rozpoczęcie roku szkolnego w kaliskim Liceum i Technikum...... 21

Magdalena Płuciennik, Sławomira Publikacja ani żadna jej część nie może nakład 800 egz. Sydlewska być przedrukowywana, ani w jakikol- wydanie bezpłatne wiek inny sposób reprodukowana czy ISSN 2657-8255 REDAKTOR NACZELNY powielana mechanicznie, fotooptycz- Dominika Bejnarowicz nie, zapisywana elektronicznie, magne- tycznie lub w innej formie bez pisemnej „Olimp” naszych szkół podstawowych OPRACOWANIE GRAFICZNE, zgody Wydawcy. /kalisznews WYDAWCA INFORMATORA SKŁAD DTP, PROJEKT OKŁADKI, Urząd Miejski ŁAMANIE I PRZYGOTOWANIE w Kaliskim Pałacu w Kaliszu Pomorskim DO DRUKU ul. Wolności 25 HAVRAN Wydawnictwo domowe 78-540 Remigiusz Dalecki W dniu 1 września br. w kaliskim Pałacu wręczono akty stanowiące o przyznaniu tytułu nauczyciela mianowane- tel.: 94 361 77 80 © Copyright by HAVRAN Wydawnictwo HAVRAN Wydawnictwo domowe go dla: Oktawii Broś, Jolanty Długiej-Kłos, Katarzyny Car i Macieja Tuźnika. W pierwszym dniu swojej pracy kwiaty INFORMATOR POWSTAJE domowe. Wszelkie prawa zastrzeżone. Remigiusz Dalecki otrzymali dyrektorzy szkół podstawowych, tj. Dorota Ławniczak – Dyrektor SP Kalisz Pomorski oraz Wicedyrektorzy PRZY WSPÓŁPRACY All rights reserved. Wejherowo 2020 ul. Rogaczewskiego 62 Magdalena Bądźwol, Wioletta Burdyńska, 84-200 Wejherowo tejże szkoły – Anna Niezgoda i Anna Rydzewska, a także Dyrektor SP – Monika Kawecka. Monika Kawecka, Marek Leśniewski, Wydanie VII. Publikacja ta chroniona www.havran.pl Ewelina Litwin, Joanna Mączkowska, jest prawami autorskimi. e-mail: [email protected] Wieloosobowe stanowisko ds. promocji 1 2 SPIS TREŚCI SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O

Kłamstwa „Gala Anonima” i fakty

Na jednym z portali internetowych „Gal Anonim” na- 1. W 2020 roku w Kaliszu Pomorskim wybudowali- czyłem schedę w spłacie długu: pałac – kredyt z 2007 r. w kwocie 3,0 mln (kredyt 5,7 mln zł – dotacja z RPO w kwo- pisał o dramacie inwestycyjnym w Kaliszu Pomorskim. śmy świetlicę w Białym Zdroju za ok. 1,2 mln zł, ulicę cie 2.712.350,79 zł), budynek gimnazjum – kredyty z 2012 r. i 2013 r. w kwocie 8,3 mln zł, blok na ul. Wrocław- Patrząc na ilość kłamstw zawartych w tym materiale, Świerkową w Kaliszu Pom. za ok. 0,9 mln zł, zakoń- skiej – kredyt 2010 r. kwota 2,6 mln zł (kredyt 3,3 mln zł – 657.000,00 z Banku Krajowego). Zatem: blok ul. Wrocław- nie dziwi mnie brak podpisu „redachtóra” (wyraz zapo- czyliśmy remont dachu przedszkola za ok. 0,8 mln zł, ska, Pałac i Gimnazjum to kredyty na łączną kwotę 13,9 mln zł i pozostawione zadłużenie w kwocie aż 12 mln zł. życzony z komentarza Pana Piotra J.). Mając na uwadze przystąpiliśmy do modernizacji przedszkola za 0,5 mln Reasumpcja jest prosta – blok, gimnazjum i pałac stoją od 2013 roku, a zadłużenie z nimi też stoi (pozostało) liczne prośby Mieszkańców Kalisza Pomorskiego, niniej- zł. Pomijam tu inne wydatki inwestycyjne w kwocie i to do objęcia przeze mnie funkcji Burmistrza – myślę, że nawet nasze Przedszkolaki z Bajkolandii czy Wesołych Nu- szym odniosę się do kłamstw zawartych w tymże arty- poniżej 100.000 zł. Razem ok. 3,4 mln zł. A ponoć tek byłyby bardziej gospodarne w ostatnim 10-leciu. kule. Zanim jednak podam konkretne liczby i przykłady, w Kaliszu Pomorskim brakuje planów inwestycyjnych Burmistrz Kalisza Pomorskiego kilka słów od siebie. na 2020 rok – kolejne kłamstwo. Janusz Garbacz

Słyszałem na swój temat różne opinie, ale mówienie, 2. Powyższe proszę zestawić z osiągnięciami poprzed- że jestem leniwy, to nawet brzmi śmiesznie w oczach niej władzy za rok 2018 (inwestycje powyżej 100.000 moich oponentów. Nie pozwolę również obrażać moich zł): mostek – 0,135 mln zł, ultrasonograf – 0,130 mln Współpracowników, którzy po prostu uczciwie i ciężko zł, instalacje wod.-kan. ulica Przemysłowa i Kolejowa pracują na rzecz Kalisza Pomorskiego. – 0,519 mln zł, budowa przyłączy wodociągowych Ko- szalińska – 0,116 mln zł, urządzenie 4 placów zabaw – 0,207 mln zł. Razem ok. 1,1 mln zł, czyli 3 razy mniej! Przywołano Kalisz Pomorski jako najgorzej zarządza- Inaczej poprzednia władza potrzebowałaby co naj- ną Gminę naszego powiatu, która otrzymuje minimalne mniej 3 lat, by wykonać obecne inwestycje roku 2020. środki zewnętrzne. Ten anonimowy hejter pewnie pisał o dotacjach z Funduszu Inwestycji Lokalnych. Jedyną 3. Rzekome zawyżanie przetargów – otóż I przetarg prawdą jest fakt, że największe wsparcie w naszym po- na budowę świetlicy w Białym Zdroju unieważniłem wiecie otrzymała najbiedniejsza. Otóż przypo- (przygotowany przez niepracujących już urzędni- minam, że z Funduszu Inwestycji Lokalnych gminy nale- ków) – to kwota ok.1,6 mln zł; w II przetargu osiągnię- żące do Powiatu Drawskiego otrzymały następujące kwo- to kwotę aż o 420 tysięcy złotych niższą. Przetarg ty: Czaplinek – 500.000 zł, – 1.415.821 zł, na modernizację przedszkola – kwoty przetargowe: Kalisz Pomorski – 500.000 zł, Wierzchowo – 930.548 zł 558.656,87 zł i 490.000,00 zł, 509.000,00 zł i 731.158,52 oraz Złocieniec – 772.689 zł, co w przeliczeniu na 1 miesz- zł, 558.656,87 zł i 508.873,98 zł – po odrzuceniu ofert kańca gminy – spośród 5 gmin Powiatu Drawskiego lo- wadliwych (nie spełniających wymogów Prawa zamó- kuje Gminę Kalisz Pomorski na 3. miejscu, nieznacz- wień publicznych) wybrana została oferta z kwotą nie tylko ustępując Drawsku Pomorskiemu (2. miejsce). 508.873,98 zł i to jest oferta najniższa tego wyko- Z powyższego niezbicie wynika, że Drawsko Pomorskie nawcy. otrzymało na 1 mieszkańca ok. 2,5 razy mniej od Wierz- chowa i zapewniam, że tutaj nie występuje żadne prze- 4. Zestawienie gospodarności. Wyremontowałem m.in. łożenie gospodarcze czy ekonomiczne. drogę wewnętrzną BASIĘ, której remont był ocze- kiwany od co najmniej 10 lat, za jedyne 65 tys. zł, Anonim twierdzi, że inwestycje i remonty w naszej z kolei była władza za kwotę dwukrotnie wyższą, „Iwonka” Gminie to zła wizja jej rozwoju. Przepraszam, jak można to jest 135.266,85 zł postawiła w 2018 r. mostek w par- rozwijać gminę, gdy się nie buduje i nie remontuje te- ku miejskim. Nie wspomnę o innej infrastruktu- go, co jest? To właśnie jest wizja na rozwój gminy. Roz- rze, która wymaga już kapitalnego remontu: mostek W niedzielę 23 sierpnia mieszkańcy Samorządu Mieszkańców nr 1 spotkali się na Festynie Rodzinnym, który sądne inwestycje, a przede wszystkim solidne ich wyko- za pałacem, tarasy przy stanicy, itd. kończył cykl Kaliskiego Ogórka w trasie. Tegoroczne spotkanie było niezwykle ważne dla lokalnej społeczności, nanie, by po zakończeniu okresu gwarancyjnego wyko- bowiem podczas imprezy nastąpiło uroczyste otwarcie nowo powstałej wiaty integracyjnej „Iwonki”, która stano- nanej inwestycji nie przystępować do remontu kapital- 5. Kolejna kwestia – finanse. Stan faktyczny, o którym wi doposażenie odnowionego placu zabaw, wzbogaconego również o nowe przyrządy do ćwiczeń i ogrodzenie. nego (przykładów takich jest wiele w naszej Gminie). co niektórzy próbują lub chcieliby zapomnieć – zadłu- żenie Gminy na dzień objęcia przeze mnie funkcji Bur- Podczas spotkania przewodniczący Samorządów Mieszkańców – Iwona Szczęsna i Wiesław Kowalski w obecności Do zarzutów złego zarządzania i niejasnych przetar- mistrza wynosiło aż 12 mln zł, spłaciłem już 2,5 mln cyklistów Rajdu Rowerowego dokonali uroczystego otwarcia wiaty. gów odniosę się pokazując konkretne liczby: w 2019 r. i były to pierwsze spłaty od 4 lat. Odziedzi- Wieloosobowe stanowisko ds. promocji 3 4 SAMORZĄD SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Otwarcie parku rodzinnego „Posiadówka”

Jak na zamówienie pogoda nam dopisała i 29 sierp- nia odbyło sie otwarcie parku rodzinnego „Posiadówka”, który jest efektem wielomiesięcznej pracy mieszkań- ców Suchowa w ramach projektu „Poszukiwacze zagi- nionych inicjatyw”. Jak to przystało na otwarcie, uroczy- stą wstęgę przecięli Nasi honorowi goście: przedstawi- ciel fundacji Nauk dla środowiska, animator, koordyna- tor projektu – Pani Dorota Bukowska, Burmistrz Kalisza Pomorskiego – Pan Janusz Garbacz wraz z młodą miesz- kanką Suchowa – Hanią i Sołtys sołectwa Suchowo – Ma- rek Kamiński.

Na przybyłych gości czekało wiele atrakcji – Anima- torka Ania Kuleczka z klaunami, fotobudka, która cieszy- ła się dużą popularnością, puszczanie gigantycznych ba- niek mydlanych, malowanie twarzy oraz bogaty poczę- stunek.

Cieszymy się, ze nasza „Posiadówka” jest miejscem innowacyjnym, w którym będziemy mogli wypoczywać, integrować się, a także podejmować kolejne działania na rzecz rozwoju lokalnej społeczności.

Serdeczne podziękowania kierujemy dla zaangażo- wanych mieszkańców Suchowa, którzy przyczynili się Pożegnanie Proboszcza do powstania tak pięknego miejsca.

Grupa inicjatywna projektu „Wszystko ma swój czas, i jest wyznaczona godzina na wszystkie sprawy pod niebem” (Koh 3,1-11). Rewitalizacji Społecznej w Suchowie Był czas witania, a po 4 latach nastał czas pożegnania. To niełatwy moment dla nas wszystkich. Dzień 16 sierpnia 2020 r. stał się dla Parafii Matki Bożej Królowej Polski w Kaliszu Pomorskim wielkim, chociaż smutnym świętem. Parafia- nie tłumnie przybyli do świątyni na uroczystą mszę, aby swoją obecnością podziękować odchodzącemu na emerytu- rę Księdzu Proboszczowi – Kazimierzowi Serafinowi za jego lata posługi w parafii. Po mszy nadszedł czas pożegnania, podczas którego nawet najtwardsi ronili łzy. Podziękowania rozpoczął Ksiądz Kazimierz, który podziękował za owocną współpracę wszystkim Parafianom, za wszelką pomoc, życzliwość i wspólną modlitwę.

Za lata duszpasterskiej posługi podziękowały Księdzu liczne delegacje, Mieszkańcy Kalisza Pomorskiego oraz wła- dze samorządowe Kalisza Pomorskiego. Nie zabrakło parafian, którzy w milczeniu podchodzili do Księdza Proboszcza i składali podziękowania, ponieważ wzruszenie nie pozwalało im mówić. Z pożegnalnych przemówień wyłonił się pięk- ny i ujmujący za serce obraz Księdza Proboszcza Kazimierza Serafina i jego duszpasterskiej posługi. W pamięci parafian pozostanie jako kapłan, dzięki któremu plebania odzyskała swój blask. Starania księdza zaowocowały gruntownym re- montem nie tylko plebani, ale również wikarówki oraz pracami remontowymi w innych kościołach. Jesteśmy wdzięczni Księdzu Proboszczowi za coroczne wspólne przeżywanie dziękczynienia, za plony podczas dożynek, za integrację lokal- nej społeczności, za organizację festynów parafialnych oraz życzliwą i serdeczną współpracę z całą społecznością kaliską.

Dziękujemy Panu Bogu, że postawił nam na Naszej drodze wspaniałego Kapłana, przyjaciela Boga i ludzi, energicz- nego w działaniu, rozmodlonego, otwartego na potrzeby innych, służącego pomocą, mającego dla każdego czas, do- bre słowo, pozdrowienie i uśmiech. Podczas mowy dziękczynnej Burmistrza skierowanej do Księdza Proboszcza padły słowa: „My Polacy mieliśmy wspaniałego Króla – Kazimierza Wielkiego, z kolei my Mieszkańcy Kalisza Pomorskiego mie- liśmy wspaniałego Księdza Proboszcza – Wielkiego Kazimierza Serafina. Serdeczne Bóg zapłać”.

Wieloosobowe stanowisko ds. promocji 5 6 SAMORZĄD SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Festyn rodzinny

W dniu 21 sierpnia br. na osiedlu „Jordanowskim” festyn rodzinny, to musiały odbyć się konkurencje ro- odbył się Festyn Rodzinny zorganizowany przez Samo- dzinne. Nową konkurencją rodzinną wprowadzoną rząd nr 5 oraz radnych. Impreza została przeprowadzo- w tym roku była konkurencja pod nazwą „jazda taczką na z zachowaniem wszystkich procedur obowiązują- po slalomie”. Do tych zawodów potrzebny był jeden cych w dobie epidemii. rodzic i jedno dziecko. Osoba dorosła musiała wyko- nać slalom taczką, w której siedziało dziecko w jak Jak co roku pogoda dopisała i można było prze- najkrótszym czasie. Nie obyło się tutaj bez uśmiechu prowadzić wiele konkurencji oraz zabaw dla dzieci i dużych braw kibiców. Kolejną zabawą było malowa- i młodzieży. Dużym zainteresowaniem cieszyły się prze- nie kredą na ulicy, w której brało udział dużo ro- prowadzone przez panią animator zabawy z chustą dzin. Tematyka prac była dowolna, a uczestnicy mie- animacyjną, malowanie twarzy, klocki 3D oraz nie mo- li na to wszystko 30 minut. Najbardziej emocjonującą gło zabraknąć również zumby. Najmłodsze dzieci były konkurencją rodzinną okazało się przeciąganie liny. zachwycone, przez co brały chętnie udział we wszyst- W tych zawodach wzięło udział 8 rodzin, które walczy- kich zabawach. Dla starszych dzieci również przygoto- ły do upadłego o wygraną w tej zabawie. wane były różnego rodzaju atrakcje i zawody, takie jak: skoki zajęcze, konkurs trików na deskorolce lub hulaj- We wszystkich zawodach dzieci lub rodziny otrzy- nodze, slalom rowerowy. Podobnie jak rok temu, dużo mały nagrody za 3 pierwsze miejsca oraz zostały wrę- chętnych dzieci zgłosiło się do wyścigów rowerowych. czone słodkości dla wszystkich uczestników, a więc Fajną ciekawostką jest fakt, że przed wyścigiem od- nikt nie wyszedł od nas z pustymi rękoma. Oprócz za- była się runda honorowa po osiedlu przeprowadzona wodów sportowych można było coś zjeść. Organiza- przez wóz Straży Miejskiej i zaproszonych na festyn torzy zadbali o to, aby nikt z tego festynu nie wyszedł motocyklistów. Na przygotowanych boiskach sporto- głody. Była grochówka przygotowana przez naszych wych odbyły się mecze pokazowe w piłkę koszykową, strażaków, kiełbaski z ogniska, ciasto, kawa, lody i pi- nożną oraz siatkówkę plażową. Ponadto można było wo. skorzystać ze strzelnicy i sprawdzić swoje umiejętności strzelając do tarczy. Dziękujemy wszystkim sponsorom oraz osobom, które pomagały nam w organizacji tej imprez. Miejmy Na festynie odwiedziła nas również Żandarmeria nadzieja, że za rok znowu się spotkamy. Wojskowa z Oleszna. Dzieci mogły zobaczyć od środ- ka wóz kryminalistyczny oraz pojeździć quadem. Jak Samorząd Mieszkańców nr 5

7 8 SAMORZĄD SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Za nami „Rajd Rowerowy Kaliskiego Ogórka”

Korzystając z ostatnich słonecznych dni wakacji, 23 sierpnia 2020 r. odbył się Rajd Rowerowy organizo- wany w ramach Kaliskiego Ogórka w trasie 2020, któ- rego organizatorem był Urząd Miejski w Kaliszu Pomor- skim.

Na starcie stanęło 50 pasjonatów „dwóch kółek”. Trasa rajdu przebiegała przez pełne uroku miejsca naszej gminy. Z Kalisza Pomorskiego wyruszyliśmy do Dębska, a stamtąd polnymi drogami nad jezioro Mąkowary, gdzie zatrzymaliśmy się na zasłużony od- poczynek. Następnie pojechaliśmy do Cybowa, skąd udaliśmy się do Suchowa, gdzie zaplanowano dłuż- szy postój, na którym na rajdowiczów czekała chwila ochłody pod postacią lodów ufundowanych przez Bur- mistrza Kalisza Pomorskiego – Pana Janusza Garbacza.

Gdy dojechaliśmy na metę, czekały na nas zapew- nione przez organizatora kiełbaski, ciasto, kawa i her- bata, chleb ze smalcem wraz z jeziornym ogórkiem kiszonym, loteria fantowa oraz konkursy z nagroda- mi, przygotowane i poprowadzone przez pracownice Urzędu Miejskiego w Kaliszu Pomorskim. Zabawy było co nie miara. Wszyscy w doskonałych humorach roz- jeżdżali się do domów, deklarując swój udział na ko- lejnej rowerowej imprezie.

Wieloosobowe stanowisko ds. promocji

9 10 SAMORZĄD SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O 81. rocznica wybuchu II wojny światowej

W dniu 1 września 2020 r. w Kaliszu Pomorskim od- były się uroczystości upamiętniające 81. rocznicę wy- buchu II wojny światowej. Część oficjalną poprzedziła Msza św. w intencji Ojczyzny, odprawiona przez Księ- dza Kapelana – Rafała Dańca oraz Księdza Proboszcza – Tomasza Jaskółkę. Po jej zakończeniu uczestnicy wy- darzenia przeszli na plac przy pomniku Pionierów Zie- mi Kaliskiej, by złożyć wieńce i zapalić znicze, czcząc w ten sposób pamięć Bohaterów, którzy zginęli w cza- sie walki o wolność. Uroczystości odbyły się z zacho- waniem ceremoniału wojskowego.

W uroczystościach wzięli udział Żołnierze Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko (m.in. kompania honorowa i poczet flagowy) z Komendantem CSWL Drawsko – płk. Markiem Gmurskim, Żołnierze USA, Komendant 16. WOG – ppłk Bogusław Pisała, Komen- dant Żandarmerii w Olesznie – kpt. Karol Glinda, Bur- mistrzowie: Janusz Garbacz i Stanisław Samek, Radni Miejscy z przewodniczącym Pawłem Kulbackim, dele- gacje kaliskich szkół i instytucji oraz Mieszkańcy naszej Gminy.

Wieloosobowe stanowisko ds. promocji

11 12 SAMORZĄD SAMORZĄD SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Podsumowanie Oficjalne sfinalizowanie działań ratowniczo- Budżetu Obywatelskiego -gaśniczych 2020

Ochotniczej Straży Dnia 18 sierpnia 2020 r. odbyło się oficjalne sfinalizo- wanie projektu „Bezpieczna ” reali- Pożarnej w Kaliszu zowanego w ramach Budżetu Obywatelskiego 2020.

Pomorskim W czasie spotkania przedstawiono raz jeszcze, jak ważnym elementem jest wdrożenie defibrylatorów ze- W miesiącach czerwiec-sierpień 2020 r. od momentu wnętrznych AED na trenie Kalisza Pomorskiego. Omó- podpisania umowy dotyczącej realizacji zadania publicz- wiono także, że stopniowo realizowane są szkolenia nego „Bezpieczeństwo ponad wszystko”, w ramach któ- z zakresu resuscytacji krążeniowo-oddechowej z zasto- rej zostały zakupione rękawice techniczne dla uspraw- sowaniem defibrylatora zewnętrznego dla mieszkańców nienia działań ratowniczo-gaśniczych strażaków z Kali- Kalisza Pomorskiego, które mają przybliżyć naszej spo- sza Pomorskiego byliśmy zadysponowani dziesięciokrot- łeczności lokalnej, jak prawidłowo reagować i posługi- nie do zdarzeń na terenie całego Powiatu Drawskiego. wać się AED w przypadkach zagrożenia życia ludzkiego Do zadań należały: związanego z zawałem mięśnia sercowego.

1. Samochód w rowie na DK10 (26.06.2020 r.); Na sam koniec spotkania Burmistrz Kalisza Pomorskie- 2. Zabezpieczenie roju pszczół (07.07.2020 r.); go – P. Janusz Garbacz serdecznie podziękował straża- 3. Pożar trocin (07.07.2020 r.); kom, którzy zaangażowali się w realizację projektu, Pa- 4. Pomoc dla ZRM (08.07.2020 r.); nom: Wiesławowi Kulbackiemu, Mirosławowi Stefanów, 5. Zderzenie dwóch samochodów na DW175 (09.07.2020 r.); Karolowi Kalinie oraz Grzegorzowi Furman. Warto wspo- 6. Powalone drzewo na drogę w Giżynie (10.07.2020 r.); mnieć, że piątą osobom tworzącą skład zespołu jest 7. Powalone drzewo na drogę w Kaliszu Pomorskim Grzegorz Błądek, który miał nieodzowny wkład w reali- (28.07.2020 r.); zację projektu. 8. Pożar ścierniska (16.08.2020 r.); 9. Pożar komina w budynku mieszkalnym (19.08.2020 r.); Projekt „Bezpieczna Gmina Kalisz Pomorski 2020” zo- 10. Usunięcie zwisającego konaru nad drogą (22.08.2020 r.); stał dofinansowany w ramach Budżetu Obywatelskiego 11. Udział w uroczystości zanurzania kaliskich ogórków 2020. (17.07.2020 r.). OSP Kalisz Pomorski Zadania zostały zrealizowane w ramach zadania pu- blicznego „Bezpieczeństwo ponad wszystko” dofinanso- wanego przez Urząd Miasta i Gminy Kalisz Pomorski.

OSP Kalisz Pomorski

13 14 SAMORZĄD BEZPIECZEŃSTWO ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Borneński UTW w Kaliszu Pomorskim

W dn. 19. sierpnia 2020 r. mieliśmy przyjemność gościć grupę mieszkańców Bornego Sulinowa, składa- jącą się z uczestników Borneńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku wraz z opiekunką – panią Wiolettą Michalską z Centrum Edukacji Ekologicznej i Rewitali- zacji Jezior w Szczecinku. W sali rycerskiej, autor – pan Piotr Bejnarowicz, promował rowerową grę terenową pt. „Skrzacie opowieści”, zachęcając do kolejnych od- wiedzin gminy Kalisz Pomorski szlakiem wyznaczo- nym w książce. Jeden egzemplarz publikacji opatrzo- ny autografem autora, osobiście wręczył opiekunce grupy z zachętą na wyprawę śladem legend Kalisza Pomorskiego, po czym kreślił dedykacje na egzempla- rzach uczestników wycieczki.

W drugiej części spotkania Urszula Miłoszewska za- prezentowała uczestnikom wycieczki historię Kalisza Pomorskiego. Po wysłuchaniu opowieści o burzliwych losach miasta zaprosiła uczestników do przechadzki po pałacu, podczas której prezentowała pałac wyja- śniając wykorzystanie poszczególnych pomieszczeń w działalności instytucji kultury. Szczególną uwagę uczestników skupiła wystawa Renaty Kamińskiej pod tytułem „Kwiaty, kwiatki i kwiatuszki”, przy której uczestnicy zechcieli pozostać na dłużej, by podziwiać poszczególne kompozycje, ale także stylowe wypo- sażenie Biblioteki Publicznej w Kaliszu Pomorskim, w której znalazło się miejsce dla zabytkowego piani- na z klawiszami z kości słoniowej. Podczas podziwia- nia lochów uczestnicy dzielili się wspomnieniami spo- glądając na eksponaty wystawy „Dawne przedmioty życia codziennego” skompletowanej przez mieszkań- ców wsi Pomierzyn.

Pożegnaliśmy się przed głównym wejściem do obie- ktu wymieniając pamiątki i pozując do wspólnej foto- grafii.

16 KULTURA SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Koncertowe lato

Nasze spotkania z muzyką z cyklu „Koncertowe lato”, których organizatorem był Miejsko-Gminny Ośrodek Kul- tury w Kaliszu Pomorskim rozpoczęliśmy przed kaliskim Pałacem. Artyści z kwartetu smyczkowego AQuartet za- grali przepiękny koncertu pt. „W 80 MINUT DOOKOŁA ŚWIATA”. Dzięki wspaniałej muzyce zabrali nas w niezwykłą podróż dookoła świata. Był to wyjątkowy piątkowy wieczór z dużą ilością dobrej muzyki, a to za sprawą profesjo- nalnie i pięknie wykonanych utworów, takich jak „Najtrudniejszy pierwszy krok” z repertuaru Anny Jantar oraz „Prze- żyj to sam” zespołu Lombard. Z klasyki włoskiej usłyszeliśmy „San Remo” czyli „Felicita”, zaś amerykańskie standar- dy przybliżył nam jazzowy „Summertime” Gershwina. Publiczność miała również możliwość wspólnie z muzykami i prowadzącym koncert Witoldem Pełką zaśpiewać nie wykonywaną wcześniej, znaną jedynie ze strony interneto- wej piosenkę pt. „Deszczowa piosenka o słońcu”.

Kolejną letnią propozycją był koncert „ZA WODĄ”, w wykonaniu znakomitych artystów: NOIA LLUNA – wokal, zwyciężczyni Grand Prix w The Voice of Polonia 2019, Cezariusz Gadzina – saksofony, Zbigniew Zawadzki – gitara, Marco Giovinazzo – wodafon, Robert Kubiszyn – gitara basowa oraz Cezary Konrad – perkusja. Ciekawym instru- mentem okazał się wodafon, który jest u nas jeszcze bardzo mało popularny. Grał na nim Marco Giovinazzo – cenio- ny perkusjonista włoski, który wcześniej poprowadził warsztaty w naszym ośrodku kultury.

Zarówno warsztaty, jak i koncert są częścią projektu „Za Wodą” realizowanego przez Fundację TAK – Temat Aktu- alny Kultura we współpracy z Urzędem Miejskim w Kaliszu Pomorskim i Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Kaliszu Pomorskim oraz przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury. Z pewnością dla zgromadzonej przy kalis- kim Pałacu publiczności było to niezwykłe doznanie muzyczne.

W ostatnim koncercie tego lata, tym razem w Ośrodku Kultury w Kaliszu Pomorskim wystąpiła znakomita woka- listka, aktorka, absolwentka Akademii Muzycznej w Katowicach – Barbara Broda-Malon wraz z zespołem. Licznie zebrana publiczność wysłuchała piosenek z recitalu „OCALMY JE OD ZAPOMNIENIA...”. Były to piosenki z repertu- aru znanych artystów, m.in.: „Tango D' amore” Anny German, „Wielki targ” Alicji Majewskiej, „Skrzypek Hercowicz” Ewy Demarczyk, „Czas nas uczy pogody” Grażyny Łobaszewskiej czy „Niebieska piosenka” z repertuaru Grzegorza Tomczaka. Wszyscy byli zachwyceni kunsztem wokalnym Pani Barbary i oczywiście nie obyło się bez bisów. Cudowny koncert, aż chciałoby się więcej.

17 18 KULTURA KULTURA SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O

czeństwa podzielono na sektory dla poszczególnych Nie wyrzucajcie jeszcze zabawek! poziomów klas. Architektura naszej placówki stworzy- ła dogodne warunki na wydzielenie odpowiednich Całość! Baczność! Do hymnu państwowego! Tą uro- pana Janusza Garbacza, Przewodniczącego Rady wejść prowadzących do konkretnych sektorów. Szko- czystą komendą rozpoczęto o godzinie 9:00 nowy rok Miejskiej pana Pawła Kulbackiego, Przewodniczącą ła tym samym zapewniła możliwie najbezpieczniejszy szkolny 2020/2021 w Szkole Podstawowej im. Kornela Rady Rodziców panią Agnieszkę Fajger oraz Probosz- sposób funkcjonowania swoim uczniom, dzieci nato- Makuszyńskiego w Kaliszu Pomorskim. cza kaliskiej parafii ks.Tomasza Jaskółkę. W apelu miast wykazały się niesłychaną dyscypliną, z której je- uczestniczyły Dyrektor szkoły pani Dorota Ławniczak steśmy bardzo dumni. Do hymnu w zgodzie z obowiązującym zwyczajem oraz wicedyrektorki panie Anna Niezgoda i Anna Ry- wywołała zgromadzonych prowadząca Kamila Sta- dzewska. Mazurek Dąbrowskiego rozbrzmiewał na dzie- szewska-Kołtun. Apel, ze względu na trzymającą nas dzińcu głównym nie tylko z powodu powrotu dzieci nadal w ryzach pandemię, skierowany był do pierw- Pan Burmistrz w swoim przemówieniu skierował do szkół. Jego melodia przypominała o ważnej rocz- szoklasistów – najważniejszych w tym dniu osób w na- krzepiące słowa do nowych uczniów. Pani Dyrektor nicy dla naszego kraju – wybuchu II wojny światowej szej szkole. Dzieci pod opieką swoich wychowawczyń, Dorota Ławniczak zaskoczyła natomiast dzieci, pro- w dniu 1 września 1939 roku. Pani Dyrektor zaprosiła pań Katarzyny Car (klasa a), Urszuli Jarzyńskiej (klasa sząc je o to, by przypadkiem nie wyrzucały zabawek zgromadzonych na uroczystą mszę polową. Uczestni- b) i Katarzyny Magac (klasa c) rozpoczęły w ten spo- i dalej pozostały dziećmi. Dała w ten sposób sygnał, czyła w niej delegacja przygotowana przez panią Mał- sób oficjalnie przygodę ze szkołą. że nasza placówka dba nie tylko o edukację, ale ma gorzatę Potoczną-Galerę oraz Poczet Sztandarowy na uwadze także rozwój emocjonalny i potrzeby ducho- pod opieką pana Zbigniewa Witka. Pod Pomnikiem Ciepłe słowa wiersza „Życzenia dla pierwszoklasi- we swoich uczniów. Wyraziła także nadzieję na dobrą Pionierów Ziemi Kaliskiej Pani Dyrektor wraz z delega- stów” zachęciły maluchy do przekroczenia progów na- współpracę z rodzicami, ponieważ obok uczniów i na- cją uczniów złożyła kwiaty. szej szkoły i wprowadziły atmosferę serdeczności. uczycieli to rodzice stanowią jeden z głównych filarów szkoły. I to oni, ramię w ramię z kadrą pedagogiczną, Z racji tej ważnej rocznicy na dziedzińcu byłego bu- Czołem uczniowie pierwszych klas! są ważnymi przewodnikami na nowej drodze szkolnej dynku gimnazjum można było obejrzeć pokaz sprzętu Wszyscy serdecznie witają was. swoich dzieci. wojskowego przygotowany przez Centrum Szkolenia Czego wam życzyć na początek? Wojsk Lądowych Drawsko Pomorskie, zaprezentowany Życzymy kolegów, zabaw, piątek. Pozostali podopieczni Kornelówki przywitani zos- przez żołnierzy z Oleszna. Każdy mógł obejrzeć sprzęt I żeby nikt się szkoły nie bał, tali przez swoich wychowawców w wyznaczonych wojska polskiego i amerykańskiego. Również z tej oka- Bo nie ma czego, bo nie trzeba. klasach. Uczniowie klas II-VIII, poinformowani wcze- zji po rozpoczęciu roku szkolnego każdy mógł spróbo- śniej przez opiekunów o sposobie funkcjonowania wać smacznej „wojskowej grochówki”. Tuż przed poetyckim akcentem prowadząca powi- w szkole w trakcie zagrożenia COVID-19, nie mieli kło- tała zebranych gości, którzy zechcieli towarzyszyć nam potu z odnalezieniem się w na nowo zorganizowanej O sprawne przeprowadzenie inauguracji roku szkol- w tym ważnym dniu: Burmistrza Kalisza Pomorskiego przestrzeni szkolnej. Budynki ze względów bezpie- nego zadbali wszyscy pracownicy szkoły. Za oprawę plastyczną odpowiadały tradycyjnie panie Karolina Wagner oraz Dorota Wilgocka. Nagłośnieniem zaj- mował się zwyczajowo pan Zbigniew Witek, zaś w ro- lę fotografa szkolnego wcieliła się pani Kinga Łuc.

Wydarzenie podsumować można słowami: spraw- na organizacja, wspólny wysiłek, mnóstwo serdecz- ności, wspaniałe emocje na widok utęsknionych kole- gów i koleżanek. Pokazuje ono, że współpraca, wza- jemny szacunek i wyrozumiałość to zasady, którymi warto się kierować, by odnaleźć się w trudnym cza- sie pandemii. Życzymy, by rozpoczynający się dziś rok szkolny przyniósł sukcesy i radość oraz zdrowie. By szkoła dzięki wzmożonej wzajemnej współpracy była nadal drugim domem naszych dzieci. Miejscem bezpiecznym, pełnym ludzi, na których można pole- gać, zupełnie tak jak mówią słowa przywołanego już wyżej wiersza:

Jeszcze Wam jedną radę dam, W szkole nikt nigdy nie jest sam. Gdyby się kłopot zdarzył czasem, Zaraz odwiedźcie drugą klasę. Znajdzie się sposób na zmartwienia. Czołem pierwszaki! Powodzenia!

S. Sydlewska 19 20 OŚWIATA OŚWIATA SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Rozpoczęcie roku szkolnego w kaliskim Liceum i Technikum

byłym rodzicom. Życzenia sukcesów w nauce oraz sa- morealizacji w poszukiwaniu własnej drogi przez ucz- niów, a także satysfakcji w pracy nauczycielom złożyli: Mariusz Nagórski – wicestarosta drawski oraz Sta- nisław Samek – wiceburmistrz Kalisza Pomorskie- go, który w krótkim wystąpieniu podkreślił znaczenie dla miasta szkoły średniej, mającej tak dobre notowa- nia i tak wielu uczniów.

Jednym z dowodów wysokiego poziomu naucza- nia było przekazanie pucharu przechodniego drużynie z Zespołu Szkół w Kaliszu Pomorskim, która zwycię- żyła w IV sezonie Pomorskiej Ligi Historycznej. Młodzie- ży wręczyli go: Radosław Skrycki – zastępca Dyrek- Życzenia powodzenia w nowym roku szkolnym zło- rem szkoły złożyła wiązankę kwiatów i znicze, odda- tora Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodo- żyła kolegom i koleżankom oraz nauczycielom i pra- jąc hołd Bohaterom Września 1939 r. wych Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Romuald cownikom szkoły przewodnicząca Samorządu Szkol- Kurzątkowski – przewodniczący Komisji Oświaty nego Małgorzata Mickun. W uroczystości uczestni- M. Rydzewski, J. Mączkowska Uroczysta inauguracja roku szkolnego 2020/2021 Rady Powiatu Drawskiego, zarazem opiekun druży- czyła także wiceprzewodnicząca Rady Gminy Kalisz w Zespole Szkół w Kaliszu Pomorskim odbyła się ny z ZS z Drawska Pomorskiego, która zwyciężyła w Li- Pomorski – Grażyna Kowalska oraz przewodnicząca 2 września 2020 roku. Ze względu na bezpieczeństwo dze w ubiegłym roku. Ponadto dr inż. Grzegorz Stę- Rady Rodziców w ZS w Kaliszu Pomorskim – Elwira w apelu uczestniczyli uczniowie klas pierwszych oraz pień z Akademii Morskiej w Szczecinie wręczył Poniecka. młodzież z klasy drugiej o profilu wojskowym i czwar- w imieniu Rektora AM upominek dla najlepszego ucz- tej technikum informatycznego. Pozostali uczniowie nia przyjętego do klasy pierwszej technikum informa- Na zakończenie wysłuchano piosenki w wykonaniu udali się z wychowawcami do klas w celu omówienia tycznego – klasy patronackiej tej Uczelni. Wyróżniona Hani Bruzi – solistki z grupy teatralnej „Klepsydra”. zadań na nowy rok szkolny. została Anna Preca. Dyrektor Maciej Rydzewski podziękował koordynator- ce apelu Joannie Mączkowskiej, nauczycielce języ- Wszystkich zgromadzonych w szkolnym ogrodzie Samorządowcy, dyrektor szkoły, wychowawczyni ka polskiego i opiekunce „Klepsydry”, Konradowi powitał dyrektor Zespołu Szkół – Maciej Rydzew- Katarzyna Witek i nauczyciel informatyki Adam Stą- Chwastkowi, Adamowi Stąporkowi oraz Andrze- ski, wskazując na wyjątkowość sytuacji, która jednak porek wręczyli świadectwa uzyskania kompetencji za- jowi Kowalewskiemu. Serdeczne słowa skierował tak- nie będzie miała wpływu na wysoki poziom kształcenia wodowych w kwalifikacji EE.08 trzynaściorgu uczniom że do prowadzących uroczystość: Hanny Bruzi i Małgo- kaliskiej placówki. Dyrektor podkreślił, że w ZS w Kali- czwartej klasy technikum informatycznego. rzaty Mickun oraz Wiktorii Kujawskiej, tegorocznej szu Pomorskim uczniowie mogą nie tylko pogłębiać absolwentki, która wykonała zdjęcia. wiedzę i przygotowywać się do matury, ale również Następnie pedagog szkolny – Anna Józiak wrę- rozwijać swoje pozalekcyjne zainteresowania odkrywa- czyła uczennicom Anecie Myślińskiej, Julii Dębiec Po uroczystości klasa druga o profilu wojskowym jąc własne talenty pod kierunkiem nauczycieli pasjo- dyplomy i podziękowania za reprezentowanie szkoły z majorem rez. Andrzejem Kowalewskim i dyrektorem natów. Podziękował także za pomoc w tych trudnych oraz wyróżnienie w Konkursie Retorycznym, organizo- Maciejem Rydzewskim wzięła udział we mszy świętej dla edukacji czasach przedstawicielom samorządów wanym przez Akademię Retoryki z Warszawy. Uczen- upamiętniającej 81. rocznicę wybuchu II wojny świa- powiatu drawskiego i gminy Kalisz Pomorski, przed- nice do konkursu przygotowała Aleksandra Radec- towej oraz obchodach pod pomnikiem w Kaliszu Po- stawicielom współpracujących wyższych uczelni, re- ka – polonistka w kaliskim Liceum oraz opiekunka morskim zorganizowanych przez Urząd Miejski w Ka- prezentantom wojska i służb mundurowych oraz przy- szkolnej gazety „Kontrast”. liszu Pomorskim, gdzie delegacja uczniów z dyrekto-

21 22 OŚWIATA OŚWIATA SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O Wakacyjne warsztaty, majstersztyk, sukcesy

KOŁO NR 21 STOWARZYSZENIA SAPERÓW POLSKICH W DRAWNIE IZBA HISTORYCZNA ZIEMI PEŁCZYCKIEJ W PEŁCZYCACH STOWARZYSZENIE HISTORYCZNO-KULTURALNE "BASTION TRADYCJI" W KALISZU POMORSKIM

Wakacyjne warsztaty prowadzone w Dziennym Do- mu „Senior +” opierały się na innowacyjnych pomys- łach i starannej pracy seniorów. Powstało wiele prac inspirowanych naturą oraz z użyciem materiałów, czy też skarbów pochodzących z natury. Seniorzy znaleźli kolejne zastosowanie dla kamieni, które już wcześniej wykorzystywali do stworzenia oryginalnej biżuterii. Tym razem kamienie posłużyły do stworzenia wielo- wymiarowych obrazów, pewnego rodzaju dzieł sztu- ki, swoistego majstersztyku, który swoim mistrzo- Ostatnie lata przynoszą w historii Pomorza i No- wych szlaków” artykuł Kalisz Pomorski młodszy brat Kali- stwem cieszy oko i niezmiennie wzbudza zachwyt. wej Marchii liczne opracowania. Nowe badania co- sza nad Prosną. Utrwala to też histopriografia do dzisiaj. raz częściej wnoszą nowe hipotezy, weryfikują stare Nasi podopieczni rozwijają talenty na wielu płasz- i korygują spojrzenie na utrwalone wydawałoby się Etymolodzy wywodzą słowiańską nazwę Kalisz czyznach, ich zaangażowanie dostrzegane jest na każ- „na zawsze” kwestie. Tak jest w przypadku począt- od słów kal, kaliszcze czyli bagno, uważając, że była dym szczeblu, zarówno lokalnym jak i ogólnokrajo- ków Kalisza Pomorskiego. Nie wypowiadam się ona odniesieniem do warunków naturalnych. Wszak wym. W ostatnim czasie nasza działalność została sze- na temat badań archeologicznych, które w tej kwe- miasto założono na terenie pomiędzy jeziorami, jest roko skomentowana i doceniona przez Ministerstwo stii z pewnością będą też miały wiele do powie- to jednak mało prawdopodobne, aby w nazwie osady Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, co jest dla nas dzenia w najbliższych latach. Dzisiejsze uwagi zo- utrwalano warunki naturalne, jakie znajdowały się w o- ogromnym wyróżnieniem. Zainteresowanie nie male- stały sformułowane na marginesie moich badań toczeniu niemal wszystkich lokowanych miast i nie wi- je, dzięki czemu już we wrześniu nasze prace będzie nad osadnictwem, onomastyką i heraldyką miast dać powodu, aby tutaj nabrały one szczególnego zna- można oglądać na wystawie otwierającej światowej byłej Nowej Marchii. czenia. sławy Festiwal Filmowy Senior Movie w Szczecinie. Nie- bywałe osiągnięcie, którym warto się chwalić. Kalisz Pomorski Dlatego słusznie uważa się, że nazwa została tutaj przyniesiona, a zatem utrwala etymologicznie rzecz M. Bądźwol Wiemy, iż w 1945 roku przez krótki czas nazywano biorąc, warunki naturalne innego Kalisza. I tutaj histo- miasto Nowym Kaliszem, czasem w nawiązaniu do jego riografia wskazuje na Kalisz nad Prosną, skąd zapew- położenia „na Krajnie” – Kaliszem Kraińskim, a wreszcie ne na długo przed lokacją, bo trudno dopuścić możli- dla odróżnienia od Kalisza w Wielkopolsce, wprowa- wość, aby słowiańską nazwę nadali margrabiowie, dzono nawę Kalisz Pomorski. Utrwalał to Czesław Pis- lub ich lennicy – przeniesiono na tereny położone korski publikując w 1979 roku na łamach pisma „Jantaro- na wschód od Drawy. 23 24 SENIORZY HISTORIA SIERPIEŃ/WRZESIEŃ NUMER 7/2020 ECHO KALISZA P O M O R S K I E G O

Kalisz wielkopolski Wówczas to, dopiero z okazji lokacji miasta w roku Kalisz meklemburski 1303 pojawiła się w źródłach po raz pierwszy nazwa Przypuszcza się, że przedlokacyjny Kalisz to osada, Kalisz (Calis), a w licznych kolejnych zapisach mamy Propozycja nowego spojrzenia na pochodzenie być może targowa, o charakterze obronnym, leżąca dowód używania nazwy Nowy Kalisz (Noua Calys, Novo Kenstelów rzutuje na kwestię pojawienia się nazwy w pobliżu ważnego szlaku z Wielkopolski na Pomorze, Kalis, Novum Kalisz, Nove Kalis), w skrócie Kalisz (Calis, „Kalisz”. W związku z nowymi ustaleniami warto za- wiodącego na zachód przez Recz i Stargard. Kaliz, Kalisz, Kalliezs, Kalicz, Calais, Calliss, Kalisz, Kallies) stanowić się nad tym, czy czasami nazwa Kalies nie do 1945 roku. została przeniesiona z Meklemburgii, skąd na Pomo- Jeżeli nazwa miałaby być przeniesiona z Kalisza rze w XIII wieku napłynęło wielu rycerzy. Dotąd wcale wielkopolskiego, to musiałoby to stać się w okresie Korekta pochodzenia Kenstela nie brano takiej możliwości pod uwagę. Ale przecież rządów Piastów wielkopolskich, w okresie kiedy okoli- znajdujemy tam miejscowości Gross i Klein Kaliess. ca na wschód od Drawy znajdowała się pod kontrolą Już w 1846 roku Johann Bagmihl w Herbarzu Po- Te nazwy są zniemczoną nazwą słowiańskiej, bo Me- Polski. A ta jak wiemy, załamała się po zabójstwie kró- morskim ukazał pieczęcie Kenstelów z 1336 roku, które klemburgia przed podbojem była słowiańska. Na jej la Przemysła II w lutym 1296 roku i została opanowana zawierały herb rodowy w postaci głowy dzika. Histo- terenie istnieje ogromna ilość zniemczonych nazw przez margrabiów brandenburskich. riografia jak dotąd nie zwróciła na to większej uwagi, słowiańskich i duża ich część została przeniesiona kierując się zdaniem księdza Stanisława Kozierowskie- przez rycerstwo napływowe. Pomorskie obszary położone na północ od Noteci, go (1929 r.), który miał widzieć na ich pieczęci Ken- a pomiędzy rzekami Drawą i Gwdą, podlegały w latach stela głowę jelenia. Ale najnowsze badania Ewy Syski Na meklemburskie onomastyczne ślady trafiamy 1202-1223 księciu Władysławowi Laskonogiemu, w latach z 2012 roku dowodzą, a co niepodważalnie potwier- w przypadku niedalekiego od Kalisza Pomorskiego mia- 1223-1239 księciu Władysławowi Odonicowi († 5.06.1239 r.), dzają pieczęcie z 1386, 1406 i 1436 roku, że Kenstelo- sta Frydlandu (Mirosławiec). Ten jednak pogląd, iż na- a potem jego synom: Przemysłowi I († 4.06.1257 r.) wie posiadali w herbie głowę dzika, a nie jelenia. zwa została dla Mirosławca (Frydland) przyniesiona i Bolesławowi II Pobożnemu († 13/14.04.1279 r.). Ostat- Autorka tej ważnej dla nas korekty doszła też do ko- z Meklemburgii, z miasta położonego w ziemi star- nim panującym był tutaj Przemysł II († 8.02.1296 r.), lejnego ważnego wniosku w sprawie pochodzenia tej gardzkiej, istnieje od dawna. Być może na meklembur- za którego wspomniano po raz pierwszy w tych okoli- rodziny. Nie była to polska rodzina rycerska, ale nie- skie związki Kalisza wskazuje także herb miasta. cach rycerzy Kenstelów (1286 r., właściwie w 1290 r.), miecka, wywodząca się z Dolnej Saksonii z okolic mias- w których upatruje się założycieli przedlokacyjnego ta Stade. I ta uwaga jest niezwykle ważna, bo w hrab- opracował: G. J. Brzustowicz Kalisza i odpowiedzialnych za nadanie nazwy. Ksiądz stwie Stade miały siedzibę inne rody rycerskie jakie Stanisław Kozierowski podał, że Kenstelowie mieli dotarły na Pomorze. Należy zatem dopuszczać, iż Ken- w herbie głowę jelenia, dlatego też uznano Kensteli stelowie, podobnie jak Wedlowie, czy Behrowie po- za linię polskiego rodu Niałków albo Zarębów. Kenste- dążyli utartą trasą na Pomorze, przez Meklemburgię lowie z ramienia Piastów posiadali osadę Kalisz, obok około połowy XIII wieku. Początkowo osiedli w oko- której wznieśli swój zamek i trzymali go do czasu po- licy Suchania, gdzie później przez wieki posiadali kil- jawienia się tutaj margrabiów brandenburskich w roku ka miejscowości, a wśród nich Nosowo (Güntersberg), 1296. Bytowo (Butow), Sicko (Altenwedel) i Wapnicę (Raven- stein). Pierwszym znanym przedstawicielem rodu był które objął proces upominawczy z lat 1269-1271, zmu- Kalisz brandenburski Jan Kenstel (1290-1303) – pan kaliski. szający wyznaczonych rycerzy do oddania dóbr joan- nitom, tym samym pozbawiający ich majątku i popy- Zamek Kenstelów uległ zniszczeniu i zburzeniu. W związku z tymi nowymi hipotezami i ustalenia- chający do szukania nowych lenn. Tak mogło być 29 września 1313 roku margrabia Waldemar potwier- mi rodzą się pytania co do początków Kalisza. Jak wy- w przypadku Liebenowów i ich sąsiadów Kenstelów. dzając prawa miejskie oraz nadając miastu Kaliszowi tłumaczyć pojawienie się niemieckiego rycerza Jana Drogę na wschód, na tereny podporządkowane Pias- (Calis) tamę, staw, sad i młyn pana Kenstela, określił, Kenstela za Drawą w Kaliszu, gdzie stał się poddanym tom otworzyło prawdopodobnie pierwsze małżeństwo że daje go wraz z placem po zamku. Margrabiowie usu- księcia wielkopolskiego Przemysła II. Skoro Kenstel księcia Przemysła II z księżniczką meklemburską Lud- wali poddanych Piastów wielkopolskich i w ich miejsce był rycerzem niemieckim, to czy wprowadziłby nazwę gardą, zawarte w 1273 roku i trwające do 1283 roku. sprowadzali swoich kolonistów i lenników. Było to dla słowiańską „Kalisz”. Odpowiedzi na te pytania mogą Proces trwał chyba i w czasach trzeciego małżeństwa nich typowe postępowanie na terenach włączanych co najmniej podważyć, jeśli nie zmienić utrwalony po- tego władcy z Małgorzatą brandenburską, zawartego do Nowej Marchii. gląd na początki Kalisza Pomorskiego. w latach 1290-1292 i trwającego do 1296 roku.

Natomiast Kenstelom, dotąd poddanym polskiego W służbie Przemysła II Przypuszczam, że migracja Kenstelów z okolic Su- władcy, pozwolono pozostać na terenach Zadrawia. chania i Recza mogła przypaść na czasy pierwszego 23 kwietnia 1303 roku, gdy margrabiowie Otto IV, Kon- Z badań Profesora Edwarda Rymara wiemy od daw- z tych związków. Przed 1280 rokiem Jan Kenstel mógł rad I, Jan II i Waldemar zlecali lokację miasta Wałcza, na, iż rycerstwo niemieckie wchodziło na służbę księ- otrzymać zgodę na osiedlenie się na wschód od Dra- w ich otoczeniu znaleźli się wówczas nie tylko Wedlo- cia wielkopolskiego przed 1296 rokiem. Zazwyczaj po- wy. Zbudował tutaj zamek, który z pobliską osadą na- wie i Hertzlebenowie, ale znany nam stary pan kaliski daje się przykład Liebenowów, którzy podporządko- zwano Kalisz. Kenstel zamieszkiwał tutaj w 1290 roku, Kenstel i jego syn Jan. A pięć miesięcy później, 14 wrze- wali się margrabiom zaraz po zamordowaniu Przemy- kiedy z polecenia księcia Przemysła II wprowadzał śnia 1303 roku, ci sami władcy podczas pobytu w Dan- sła II i uczynili to z dóbr posiadanych już na wschód templariuszy w nadane im przez księcia dobra w Cza- kowie koło Barlinka, wydali dokument lokujący miasto od Drawy. Słusznie przypuszcza się, że poza Liebe- plinku. Chyba słusznie uważa się Kenstela w związku w Kaliszu. Jednak wtedy Kenstelów już w ich otoczeniu nowami musiały być tutaj wcześniej i inne rody. Przy- z tym zadaniem, iż mógł być urzędnikiem – kasztela- nie było. Pomimo tego uważa się, że stary Jan Kenstel kład rodu von Liebenow, który zamieszkiwał w oko- nem kaliskim Przemysła II. Po pojawieniu się tutaj mar- wziął udział w lokacji Kalisza i przyczynił się do zacho- licy Recza pozwala wnioskować, że wśród tych mi- grabiów, zamek polecono rozebrać, co uczyniono jesz- wania starej nazwy osady. grujących na wschód za Drawę rodów mogły być i te, cze przed 1313 rokiem.

25 26 HISTORIA HISTORIA Rozkład jazdy autobusów gmina Kalisz Pomorski

ważny od 02.09.2020 r.

Wyjazd Miejscowość Odwóz 7:20 St. Korytnica 13:00 15:40 7:25 Bralin 13:00 15:40 7:00 Biały Zdrój 13:00 15:40 7:30 7:10 Suchowo 13:55 15:40 7:15 Jasnopole 13:55 15:40 7:00 Prostynia 13:55 15:40 7:15 os. 13:55 15:40 7:20 Cybowo 13:55 15:40 11:50 13:00 7:35 Dębsko 14:50 15:40 11:50 13:00 14:05 7:40 Kalisz D.K. 14:50 15:40 11:50 13:00 14:05 7:42 Kalisz ul. Brzozowa 14:50 15:40 7:35 11:50 13:00 14:05 Kalisz os. 7:40 14:50 15:40 7:10 Pomierzyn 14:00 15:45 7:38 Ślizno 14:00 15:45 7:04 Poźrzadło 14:00 15:45 6:51 Sienica 14:00 15:45 6:54 St. Studnica 14:00 15:45 7:03 Giżyno 14:00 15:45 6:58 Pępłówek skrz. 14:00 15:45