STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY przewodnik

Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych www.parki.lubelskie.pl STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY 3 Żołna, fot. R. Wróblewski fot. Żołna, STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Celem utworzenia Strzeleckie Parku Kra- 363 kilometrach stanowi granicę polsko- jobrazowego jest ochrona zwartego kom- -ukraińską, zaś ostatnie 224 kilometry pły- pleksu Lasów Strzeleckich wraz z fragmen- nie po terytorium Polski. Bug wpada do tem doliny Bugu. Park powstał dla ochrony Narwi, choć do 1962 roku uważano go za walorów przyrodniczych i krajobrazowych dopływ Wisły. Bug przepływa przez szereg styku Obniżenia Dubieńskiego (wchodzi krain geograficznych. Wypływa z Gołogór le- w skład nizinnego Polesia Wołyńskiego) żących na Wyżynie Podolskiej, dalej płynie i Grzędy Horodelskiej (Wyżyna Zachodnio- między Wyżyną Lubelską a Wołyńską, prze- -Wołyńska). Obszar jest słabo urzeźbiony cina Polesie Zachodnie i wpływa na Nizinę Orlik krzykliwy, fot. archiwum ZLPK archiwum fot. Orlik krzykliwy, i ma charakter równinny. Bardziej urozma- icona jest południowo-wschodnia część « Strzelecki Park Krajobrazowy został utworzony w 1983 roku jako jeden otuliny parku, gdzie różnice wzniesień z elementów Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych byłego dochodzą do kilkudziesięciu metrów. Naj- województwa chełmskiego. Obecnie zajmuje powierzchnię 12 026 hektarów i obejmuje w powiecie chełmskim gminy i Białopole, oraz bardziej czytelną formą jest rozległa doli- w powiecie hrubieszowskim gminy Horodło i Hrubieszów. » na Bugu, rzeki o długości 772 kilometrów, która swój początek bierze w Gołogórach na Ukrainie, niedaleko wsi Wierchobuż na wysokości 311 metrów n.p.m. Na długości pierwszych 184,8 kilometrów od źródeł, Bug Grążel żółty, fot. Tadeusz Pawluk płynie po terytorium Ukrainy, na dalszych 4 STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY STRZELECKI PARK KRAJOBRAZOWY 5

Podlaską, zaś w dolnym biegu płynie po Nizinie Mazowieckiej. Powierzchnia zlewni Bugu wynosi 39 560 km2 i jest położona na terenie Polski, Ukrainy i Białorusi (Granicz- ny BUG). Bug jest jedną z ostatnich tej wielkości rzek w Europie, która zachowała się w zbliżonym do naturalnego stanie. Rzeka jest zmelioro- wana i obwałowana w niewielkim stopniu, a w jej dolinie nie prowadzono większych prac hydrotechnicznych, dlatego płynie na- turalnym, meandrującym korytem i tworzy liczne starorzecza a nawet jezioro. W nur- cie rzeki powstają i zanikają wyspy i łachy, tworzą się urwiste skarpy, zaś wiosną rzeka wylewa i zmienia koryto, zalewając i użyź- niając okoliczne łąki i lasy łęgowe. W doli- nie Bugu stosunkowo niewielkie zaburze- nia naturalnych procesów ekologicznych Lasy Strzeleckie, fot. K. Łapińska spowodowały, iż na tym terenie przyroda zachowała się w bardzo dobrym stanie. Za- lepiej chroniona (poprzez ochronę granicy obserwować tu można wiele naturalnych państwowej) niż nasza część. Należy więc procesów, jak tworzenie się starorzeczy dążyć do zachowania doliny Bugu w jak i wysp w nurcie rzeki czy powstawanie wą- najmniej zmienionym stanie, zapobiegać wozów. Odzwierciedleniem tego bogactwa poważnym inwestycjom zwłaszcza hydro- doliny Bugu jest rozbudowany i ciągle się technicznych oraz takim, które mają na celu rozbudowujący system obszarów chronio- zmianę rzeki w żeglowny kanał. Alternatywą nych i bezpośrednim jej sąsiedztwie. dla tego rodzaju inwestycji będzie promo- Dolina Bugu, zwłaszcza w odcinku pogra- wanie różnego rodzaju form zrównoważo- nicznym, to zespół unikalnych na skalę eu- nego gospodarowania eko- i agroturystyki, ropejską ekosystemów siedlisk flory i fauny. turystyki pieszej i kajakowej, ekologicznego Cechuje ją różnorodność siedlisk i gatun- rolnictwa oraz propagowanie i wdrażanie ków. Nasycenie obszarami chronionymi jest programów rolno- i leśnośrodowiskowych. zadowalające w części p