Infheistíocht Inár Gcultúr, Inár Dteanga & Inár Noidhreacht
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Tionscadal Éireann Project Ireland 2040 culture.ireland.ie InfheistíochtInfh eistíocht inár gCultúr, inár dTeanga & inár nOidhreacht Investing in our Culture, LanguageInfh eistíocht & Heritage inár gCultúr, 2018-2027inár dTeanga & inár nOidhreacht Infheistíocht inár gCultúr, inár dTeanga & inár nOidhreacht inár dTeanga inárInfheistíocht gCultúr, Infheistíocht inár gCultúr, inár dTeanga & inár nOidhreacht inár dTeanga Infheistíocht inár gCultúr, Investing in our Culture, Language & Heritage 2018-2027 Investing in our Culture, Language & Heritage Culture, in our Investing Investing in our Culture, Language & Heritage Culture, in our Investing 2018-2027 2018-2027 DevelopedForbartha ag by an the Roinn Department Cultúir, DevelopedForbartha by the Department ag an Roinn Cultúir, Oidhreachtaof Culture, Heritage agus Gaeltachta & the Gaeltacht of Culture,Oidhreachta Heritage & agusthe Gaeltacht Gaeltachta mar chuid de Chlár Éire Ildánach as part of the Creative Ireland Programme creative.ireland.ie Infheistíocht inár gCultúr, inár dTeanga & inár nOidhreacht Investing in our Culture, Language & Heritage 2018-2027 Clár Contents Brollaigh 6 1 Forewords Réamhrá 12 Ár gCultúr Our Culture 2 Introduction Forléargas ar an Infheistíocht 16 3 Overview of Investment Infheistíocht inár gCultúr, inár dTeanga & inár nOidhreacht Cultúr 20 Investing in our Culture, Culture Language & Heritage 4 Ár dTeanga Ár nOidhreacht Oidhreacht 44 Our Language Our Heritage 5 Heritage An Ghaeilge agus na hOileáin 60 6 Irish language and the islands infheistíocht inár gcultúr, inár investing in our culture, dteanga & inár noidhreacht language & heritage Réamhrá leis an Taoiseach 1 Taoiseach’s Foreword Is é is cuspóir do Thionscadal Éireann 2040 ná he objective of Project Ireland 2040 is to • Is é atá in abairt a trí ná go bhfuil ról mór ag an of awareness, emotion, truth and creativity to infreastruchtúr sóisialta, eacnamaíochta agus cultúir i provide much better social, economic and oidhreacht i ndáil le comhtháiteacht phobail everyday life bhfad níos fearr a chur ar fáil le gur féidir le gach duine T cultural infrastructure so that every individual a chruthú agus a chothú, i ndáil le folláine • Sixth, participation in arts and culture is aonair agus gach cuid den tír barr a gcumais a bhaint and every part of the country can reach its potential: chomhchoiteann agus i ndáil le meon tréan instrumental in developing individual and collective amach: • Better for children and families muintearais a bhunú. creativity – with enormous implications for our • Níos fearr do leanaí agus do theaghlaigh • Better for learning and innovating • Is é atá in abairt a ceathair ná go bhfuil ár dteanga society and our economy. ina gné bhunúsach dár bhféiniúlacht agus den tslí • Níos fearr don fhoghlaim agus don nuáil • A more creative and innovative society ina dtugaimid léiriú orainn féin mar phobal ar leith. The scale of the investment in our cultural • Sochaí níos cruthaithí agus níos nuálaí • A place where we have more opportunity to • Is é atá in abairt a cúig ná go bhfuil luach intreach infrastructure that we are now announcing is • Áit ina bhfuil níos mó deiseanna againn chun enjoy our cultural heritage, our language and our ag na healaíona do dhaoine aonair agus don unprecedented. It will deepen our cultural foundations taitneamh a bhaint as ár n-oidhreacht chultúir, as ár landscape tsochaí: Tugann an t-ealaíontóir cáilíochtaí in every part of the nation. It will allow us to create dteanga agus as ár dtírdhreach • A cleaner and healthier environment to bequeath riachtanacha na feasachta, an mhothúcháin, na world-class cultural institutions. It will protect and • Timpeallacht níos glaine agus níos sláintiúla do na to future generations macántachta agus na cruthaitheachta don saol enhance our built and natural heritage. It will support glúnta a bheidh ann amach anseo • A more equal society in which we all have the laethúil our Gaeltacht communities, allowing our language to • Sochaí níos comhionainne ina bhfuil deis ag gach opportunity to share increasing prosperity, • Is é atá in abairt a sé ná gurb é a leanann as prosper. duine dínn a bheith rannpháirteach sa rathúnas wherever we choose to live and work rannpháirtíocht sna healaíona agus sa chultúr ná Capital expenditure on culture, language and heritage will increase from €54m in 2018 to €110m in méadaitheach is cuma cén áit a roghnaítear chun • A society where individual wellbeing is the cruthaitheacht an duine aonair agus cruthaitheacht 2022, an increase of 100%. This will go a long way to cónaí agus obair a dhéanamh ann cornerstone of all public policy chomhpháirteach a fhorbairt - agus tá impleachtaí honouring our commitment to double funding for the • Sochaí ina bhfuil folláine an duine aonair ina cuid móra aige sin dár sochaí agus dár ngeilleagar. arts and culture within seven years. lárnach de gach beartas poiblí Culture crosses all of these objectives. Culture defines It would be very wrong, however, to think of this us. So we chose to launch the cultural investment Tá scála na hinfheistíochta san infreastruchtúr atá investment as simply more of what we have done in Tá an cultúr bainteach leis na cuspóirí sin go léir. Is tríd component of Project Ireland 2040 before any other. á fógairt againn anois níos mó ná aon infheistíocht the past. This is a moment when we must think deeply an gcultúr a dhéantar sainmhíniú orainn. Dá bhrí sin, It is a statement of the importance of culture to how den chineál céanna riamh roimhe seo. Leathnóidh an about what cultural infrastructure means in the 21st tá sé roghnaithe againn an chomhchuid de Thionscadal we live and the kind of society we want to create for infheistíocht ár gcuid dúshraitheanna cultúir i ngach century, the needs that cultural infrastructure should Éireann 2040 a bhaineann le hinfheistíocht chultúir a our children and grandchildren. cuid den tír. Ligfidh sí dúinn forais chultúir den scoth serve, and the overall social and economic context in sheoladh roimh aon chuid eile de. Is ráiteas é sin faoi ar domhan a chruthú. Cosnóidh sí agus feabhsóidh which cultural infrastructure needs must be assessed. thábhacht an chultúr don tslí ina mairimid agus don And so we could summarise the case for cultural sí ár n-oidhreacht fhoirgnithe agus ár n-oidhreacht We must think in terms of a truly inclusive and chineál sochaí ar mian linn í a chruthú dár leanaí agus investment in these six simple propositions: nádúrtha. Tacóidh sí lenár bpobail Ghaeltachta, rud a democratic cultural infrastructure that reaches and dár ngarleanaí. ligfidh dár dteanga bisiú. • First, it is the window through which the world sees serves all of our people. That is the real challenge of Agus, dá bhrí sin, d’fhéadfaimis an cás i leith Tiocfaidh méadú ar an gcaiteachas caipitiúil ar us and our country this plan. It is a challenge we will meet. infheistíocht chultúir a leagan amach go hachomair réimse an chultúir, na teanga agus na hoidhreachta • Second, arts and culture function as a robust social sna sé abairt shimplí seo a leanas: ó €54m sa bhliain 2018 go dtí €110m sa bhliain Leo Varadkar T.D. infrastructure and underpins individual wellbeing 2021, sin méadú 100%. Beidh sé sin ina chuidiú An Taoiseach • Ar an gcéad dul síos, is tríd an fhuinneog seo a • Third, heritage plays a major role in creating mór i dtaca le déanamh de réir ár ngealltanais chun fhaigheann an domhan mór radharc orainne agus ar and sustaining community cohesion, collective an maoiniúchán do na healaíona agus don chultúr a ár dtír wellbeing, and instilling a deep sense of belonging dhúbailt laistigh de sheacht mbliana. Bheadh sé mícheart ar fad, áfach, a cheapadh • Is é atá in abairt a dó ná go bhfeidhmíonn na • Fourth, our language is fundamental to our identity nach bhfuil ann san infheistíocht ach tuilleadh rudaí healaíona agus an cultúr mar infreastruchtúr and to our expression of ourselves as a distinct den chineál céanna atá déanta againn san am a daingean sóisialta agus is buntaca iad d’fholláine an people caitheadh. Seo an t-am chun machnamh domhain duine aonair • Fifth, the arts are of intrinsic value to individuals and to society: The artist brings essential qualities a dhéanamh faoi cad is brí le hinfreastruchtúr cultúir sa 21ú haois, faoi cad iad na riachtanais ar 6 7 rialtas na hÉireann government of ireland infheistíocht inár gcultúr, inár investing in our culture, dteanga & inár noidhreacht language & heritage Réamhrá na nAirí Minister’s Foreword ceart don infreastruchtúr cultúir fónamh dóibh, Is ionann gealltanas an Rialtais chun gar do €1.2bn he Government’s commitment to provide agus faoi cad é an comhthéacs foriomlán sóisialta a sholáthar mar mhaoiniú caipitil do chúrsaí cultúir, close to €1.2bn in capital funding for culture, agus eacnamaíochta ar dá réir nach mór measúnú a oidhreachta agus teanga thar thréimhse dheich T heritage and our language over a ten year dhéanamh ar riachtanais an infreastruchtúir cultúir. mbliana agus mór-athrú ar chur chuige an Stáit i leith period represents a major step-change in the State’s Ní mór dúinn machnamh a dhéanamh i dtaobh infheistíocht chultúir. Nuair a dhéantar an gealltanas approach to cultural investment. Combined with our infreastruchtúr cultúir atá fíor-uilechuimsitheach agus atá tugtha againn maidir leis an gcaiteachas ar na commitment to double expenditure on the arts over fíordhaonlathach, ar infreastruchtúr é a shroicheann healaíona a dhúbailt thar na seacht mbliana atá the next seven years, the overarching vision set out gach dúine dár bpobal agus a fhónann do gach duine romhainn, an fhís uileghabhálach atá leagtha amach i in Culture 2025/Éire Ildánach and the crosscutting dár bpobal. Is é sin fíordhúshlán an phlean seo. Is gCultúr 2025/Éire Ildánach agus na gealltanais leathana commitments of the Creative Ireland Programme, dúshlán é a dtabharfaimid faoi. atá ann i gClár Éire Ildánach a chur in éineacht lena what we are now seeing is the most significant bhfuil beartaithe anois, is léir gurb é seo an gealltanas commitment to culture that any Irish government has Leo Varadkar T.D.