<<

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

schrijven al weer mei 2020 in een onwerkelijke tijd. Corona of COVID-19. Je hoort niet anders. Ooit hadden aan boord bier met het merk Corona. Of we dronken het bij het stappen in bijv. Mazatlán of Acapulco. Ik begreep dat die Mexicaanse fabriek tijdelijk dit bier W met die naam even niet meer maakt. Maar het is nog wel bij AH koop. Uiteraard liggen de activiteiten aan boord van ons mooie schip ook stil. Er lopen nog twee bewakers rond……. Daarom weer een extra dik nummer.

Wel is er sinds half maart een dagelijkse PI4RTD ronde om 20.30 uur via de PI3RTD repeater. Dus toch een manier om elkaar nog even te praaien. Helaas niet via echolink. Deze nieuwsbrief begint met een voorwoord van onze voorzitter. In de rubriek ‘wetenschap’ is er aandacht voor Émile Baudot. Vervolgens zijn er weer allerlei maritieme, , en aanverwante wetenswaardigheden. Op 18 april jl. vierde de Holland America Lijn het 147ste jaar van haar bestaan.

Als je met de muis ergens in het document links boven op het PI4HAL logo klikt dan kom je meteen weer terug naar het begin van dit document. Dit bevordert wellicht het online leesgemak.

Inhoudsopgave

Van de Voorzitter ...... 3 De Rotterdamse haven laat van zich horen...... 4 Samen Sterk tijdens de lockdown...... 5 Holland America Lijn viert 147 jarig bestaan ...... 6 Émile Baudot ...... 7 De rondleiding...... 9 Gestrande leerlingen steken oceaan over op schip: 'Iedereen is supertrots'...... 12 Zr.Ms. Karel Doorman naar Caribisch gebied voor hulp coronacrisis ...... 15 Zr.Ms. Zeeland nieuwe stationsschip Caribisch gebied ...... 17 Japans morse klinkt als maar is net even anders ...... 19 Torenhoge radiostoring opgelost door Ofcom ...... 20 Schuttevaer nieuws ...... 22

1

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Sail Amsterdam afgelast wegens coronacrisis ...... 29 Lucy Hughes met haar bioplastic van visafval ...... 30 Internationale QO-100 noodfrequentie ...... 31 In en om het radiostation ...... 32 Op dit schip gaat het normale leven van voor het virus nog door...... 33 Vasco da Gama ...... 35 De Morell en Byer Eilanden ...... 36 Spookeilanden ...... 37 Nieuw 144 MHz en 433 MHz record ...... 38 HAM RADIO in Friedrichshafen, cancelt 2020 show ...... 39 ARISS wijzigt haar aanpak in het licht van COVID-19 pandemie ...... 39 Outer Space is Your Next Radio Frontier! ...... 41 ARISS Celebrates Successful Launch Carrying Interoperable Radio System ISS 41 Leuk om te weten ...... 43

2

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Van de Voorzitter

Beste leden van onze vereniging en overige lezers van de PI4HAL nieuwsbrief

llereerst hoop ik dat het met allen goed gaat met de gezondheid in zijn algemeenheid en in het bijzonder tot de Corona-crisis. Ik zie verschrikkelijke beelden van mensen die het raakt en onder onze ogen voltrekt zich een ramp waarvan de impact pas in de geschiedenis boekjes terugzien. Hoe kwetsbaar kunnen we zijn!

Voorlopig heeft de regering nagenoeg alle maatregelen gecontinueerd en leuk is het voor niemand. Dit betekent dat ook onze activiteiten aan boord nog niet kunnen worden uitgevoerd. Als we straks op een gegeven moment kunnen versoepelen, dan zal het bestuur daarvoor eerst in overleg treden met WestCord en onderling akkoord kunnen we dan weer aan de slag. Niet eerder. En ik zeg dit toch met enige nadruk want de aansprakelijkheden jegens elkaar, jegens de medewerkers en hosts van WestCord en toeristen zijn groot. Wij komen pas in actie na groen licht door ons bestuur.

Natuurlijk heb ik begrip voor al diegenen die zeggen: “in mijn omgeving is alles rustig, dus het loopt zo’ vaart niet.” Beste mensen, dat is schijn. Zolang er geen vaccin is, is het risico op nieuwe uitbraakgolven groot. Je ziet ook al dat mensen de randen opzoeken maar ik hoop dat iedereen zijn verantwoordelijkheden neemt.

Activiteiten, vakanties, alles staat momenteel stil. Ook de activiteiten rond de Morseschool. Ook onze jaarvergadering. Ik zal binnenkort met het bestuur in overleg treden in hoeverre we niet alvast de formele stukken van de vereniging kunnen afronden en elektronisch kunnen toesturen. Ik hoop daar binnenkort of in een volgende nieuwsbrief met nadere mededelingen over te kunnen komen.

Toch schijnt buiten de zon op het moment dat ik dit schrijf. Het is een prachtig voorjaar al hoewel we de planten wel weer wat water mogen toewensen. Ik hoop dat jullie met mij toch een beetje van deze mooie kant van de natuur weten te genieten, terwijl er een onzichtbaar noodweer over de wereld raast. Tot de volgende nieuwsbrief in een aller goede gezondheid!

Edward Neef

3

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

De Rotterdamse haven laat van zich horen.

De Rotterdamse haven laat van zich horen. Klik op het plaatje voor het filmpje!

4

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Samen Sterk tijdens de lockdown.

5

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Holland America Lijn viert 147 jarig bestaan

18 april 2020

et het 147-jarige jubileum op zaterdag 18 april, eert Holland America Line haar rijke nalatenschap, roept zij op voor elkaar te zorgen en blikt zij vooruit M op het volgende hoofdstuk. Nu er voor de reisbranche op wereldwijd niveau een pauze is ingelast, kijkt de premium cruiseorganisatie terug op de veerkracht die het bedrijf in het verleden toonde. Holland America Line maakte veel uitdagende tijden mee, maar kwam daar altijd sterker uit dankzij loyale gasten, toegewijde bemanning en medewerkers en de ondersteuning van reisadviseurs.

Bron: Cruisereiziger.

6

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Émile Baudot

Jean-Maurice-Émile Baudot (Magneux (Haute- Marne), 11 september 1845 – Sceaux (bij Parijs), 28 maart 1903) was een Franse telegraaf-ingenieur en bedenker van de Baudotcode. Hij was een van de pioniers op het gebied van telecommunicatie. Met zijn code konden over een enkele verbinding drie telegrammen tegelijkertijd worden verzonden. Zijn zelfdrukkende telegraaf, de voorloper van de telex, werkte met een asynchrone seriële verbinding. De term baud is naar hem vernoemd.

In 1949 bracht de Franse Post een serie postzegels uit met zijn portret. Per ongeluk werd het geboortejaar 1848 weergegeven, in plaats van 1845. De postzegels werden hierna opnieuw uitgebracht met het juiste jaartal.

De Baudotcode is dus een door Émile Baudot ontworpen codering, die wordt gebruikt om informatie op een automatische wijze via een lijnverbinding over te dragen, aanvankelijk met de hand op een toetsenbord met vijf toetsen en naderhand door middel van een op de typemachine gebaseerd toetsenbord op telexmachines. Het systeem was een opvolger van de morsecode en maakte het mogelijk om tot vier berichten gelijktijdig over 1 lijn te verzenden. De allereerste apparatuur waarmee berichten volgens het systeem van Baudot konden worden verzonden werkte als volgt: Vier operators stonden rond een tafel waaroverheen een arm mechanisch ronddraaide over een aantal contacten. Alle vier de operators hadden een toetsenbord waarop met de vingers van de linkerhand twee en met de vingers van de rechterhand drie toetsen konden worden bediend. Deze toetsen waren verbonden met de contacten op de tafel waarover de arm bewoog. Iedere operator kon de toetsencombinatie voor 1 letter instellen zolang de arm niet over zijn kant van de tafel bewoog. Op deze manier werd een tijdwinst geboekt, waardoor de berichten sneller konden worden verzonden dan met de gangbare morsecode. De Baudotcode was geoptimaliseerd naar het gebruik van het toetsenbord, zodat de meest voorkomende letters konden worden ingesteld met zo eenvoudig mogelijke bewegingen van de vingers. Later gingen de ontwikkelingen verder.

Voor het overbrengen van morseberichten waren getrainde marconisten nodig en de snelheid was beperkt. In eerste instantie werden morseschrijvers ingezet, waarmee men de ontvangen code op een smalle papierstrook liet schrijven. Toch was nog steeds een persoon nodig om de punten en strepen om te zetten naar leesbare tekst.

Men ging op zoek naar mogelijkheden om dit proces te automatiseren. Tegelijk met de ontwikkeling van de typemachine werd een systeem bedacht om automatisch de toetsaanslagen in een code om te zetten, die vervolgens via de bestaande telegrafie- bedrading naar een ander telegrafie-station overgebracht kon worden. De aangepaste typemachines werden telex genoemd, of in het Engels teletype, om aan te geven dat

7

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

op afstand werd getypt. Op dit moment was de grond voor de indeling van de originele Baudotcode niet meer relevant. De code werd aangepast om een zo goed mogelijk gebruik te kunnen maken van de bandbreedte van de lijnverbinding. De nieuwe code werd Murraycode genoemd.

Cruciaal was het gebruik van de telegrafie-bekabeling, omdat dit netwerk reeds zeer uitgebreid voorhanden was. Om de letters van het alfabet om te zetten, maakte men gebruik van een 5-bits code. Elke letter kreeg een eigen 5-bits code, zodat met de 26 letters ook 26 codes in gebruik waren, waarbij er dus 6 codes overbleven (25=32). Om ook cijfers over te kunnen sturen, moest men een truc bedenken: twee extra codes werden toegewezen om van letters naar cijfers om te schakelen en terug. Bovendien kon men zo meer lettertekens overbrengen.

Er bestaan verschillende varianten van de Baudotcode, onder andere voor cyrillisch schrift. Door het grotere aantal letters in het cyrillisch alfabet moesten meerdere shifts worden gebruikt dan de twee die in de Baudot- of Murraycode bestaan.

De oorspronkelijke Baudotcode (later bekend onder de naam International Baudotcode Telegraph Alphabet . 1 (ITA1), CCITT- besturingstekens 1) werd door Émile Baudot in 1870 . ... omschakeling naar lettertabel ontworpen voor gebruik in combinatie .o ... omschakeling naar tekentabel met een toetsenbord met vijf toetsen, oo ... laatste teken verwijderen waarbij de linkerwijs- en middelvinger en de rechterwijs-, middel- en ringvinger lettertabel tekentabel werden gebruikt om de combinaties te .. o.. A oo o.. K .. o.. 1 o. o.. . maken. De snelheid van deze vorm van .. oo. É oo oo. L .. .o. 2 o. .o. 9/ communicatie kon tot 180 tekens per .. .o. E oo .o. M .. ..o 3 o. ..o 7/ minuut bedragen. .. .oo oo .oo N .. o.o 4 o. o.o 2/ .. ooo oo ooo .. ooo o. ooo Baudots telegraafsysteem werd in 1875 O P 5 ' 1 door de Franse overheid aangenomen. .. o.o U oo o.o Q .. oo. / o. oo. : Na de eerste geslaagde proeven op de lijn .. ..o Y oo ..o R .. .oo 3/ o. .oo ? Parijs-Bordeaux in november 1877 .o ..o B o. ..o S .o o.. 6 oo o.. ( breidde het succes ervan zich over Oost- .o o.o C o. o.o T .o .o. 7 oo .o. ) en Midden-Europa uit. De bijzondere .o ooo D o. ooo V .o ..o 8 oo ..o - tekens in de tekentabel sloten niet aan .o .oo o. .oo .o o.o oo o.o op de behoeften van andere F W 9 / telegraafdiensten, waardoor nationale .o .o. G o. .o. X .o ooo 0 oo ooo + varianten ontstonden. De letters en .o oo. H o. oo. Z .o oo. 4/ oo oo. = cijfers behielden echter in alle varianten .o o.. J o. o.. - .o .oo 5/ oo .oo £ hun positie.

Tegenover de handmatige codering met behulp van een toetsenbord stond een automatische decodering, waarbij de ontvangen tekens op een strook papier werden afgedrukt. Dit was met de indertijd ter beschikking staande techniek mogelijk omdat

8

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

alle tekens dezelfde lengte (vijf bits) hebben. Voor morsetekens was zoiets veel complexer, omdat morsetekens een variabele lengte hebben.

De nummering van de toetsen op het toetsenbord was 4 5 1 2 3. Ingedrukte toetsen zijn aangegeven met "o", niet-ingedrukte toetsen met "."

De rondleiding

Het onderstaande verslag is wellicht ooit weer bruikbaar voor de shiphosts van onze Rotterdam.

nderdaad, juffrouw, zei de stuurmansleerling, dit is de gangway. Waarom een Engels woord? Omdat het Nederlandse niet helemaal klopt. Dit is geen loopbrug I of loopplank. Dit is een ding van licht metaal, ziet u wel? Heus, er bestaan lichtmetalen. Dat is een van de redenen waarom een schip blijft drijven. Nooit over nagedacht? Begrijp ik, begrijp ik. Het is uw business niet. Neem ik u niet kwalijk, juffrouw. Pas op de gangway. Zo'n ding is niet gemaakt op naaldhakken. Wie of wat trouwens wel. Uw voeten, bij voorbeeld. Uw voetjes, mag ik wel zeggen.

Zo, nu staat u eindelijk met beide mooie benen op dek. Waar kijkt u naar, naar de reling. Jaja, da's de reling, juffrouw. Een ijzeren hekwerk om ons ervan te weerhouden overboord te vallen. 'n Heel verschil met een gewoon boerenhek. Daar plegen gewoonlijk drie kleine kleutertjes op te zitten. Hier aan boord nooit iets van gemerkt. De bootsman zit er wel eens op.

Ziet u wel, dat de beste stuurlui aan wal staan? Kijk maar omlaag. De wereld ziet er heel anders uit, van een schip af gezien. Goed opgemerkt, al zegt u het zelf. U bent een loos meisje, als ik zo vrij mag zijn. Bepaald fijn dat het mag. Leun maar op , dan gaan we verder. Pas op, daar ligt een slang. Niet schrikken, het is een olieslang. Ons schip loopt nog op olie, zolang het duurt. Een op hoeveel? Weet ik niet. Zou ik de boekhouder van de rederij moeten bellen. Veel te ingewikkeld om mijlen in kilometers om te rekenen. Schatting? Een mijl op zeven.

Grijp de leuning, dan gaan we de trap op. Tja, die is vuil. Komt omdat er zo weinig vrouwen aan boord zijn. Wij moeten het hebben van Drop Knapt het Op. Nooit van Drop gehoord? Een Rotterdamse firma, die schepen schoonmaakt, en opknapt als je zelf als zeeman afgeknapt van de reis ligt op te knappen. Zonder drop, uiteraard.

Dit daar is nou een echte reddingboot. Daarin kan je het zogeheten vege lijf redden, hoopt men altijd. Heb ik een veeg lijf, juffrouw? U in elk geval niet. U hebt ... afijn, dat is een davit. Daar hangt de sloep aan. Wat? Weet ik niet. Gaat terug naar bijbelse tijden. Zal wel iets met Goliath te maken hebben.

Er zit van alles in zo'n sloep, juffrouw. Kan zo gestreken worden. Nee, mallerd, niet als een overhemd. Kijk maar, er zitten snoeren aan die davits. Ze worden niet alleen in geval van nood gestreken, maar ook tijdens scheepvaartinspectie. Dat is een soort vachtenschouw, zoals bij de welpen. Ik was vroeger een leuk welpje. Het kan verkeren.

9

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Ik kan echt wel verkeren, u ook? Hoe bent u in het verkeren? Men kan inderdaad verkeerd verkeren.

Nee nee, dit zijn geen roeispanen, maar riemen. Men roeit altijd met de riemen die men heeft. Ik ook. Neemt niet weg dat je toch wel een goed zeeman kunt zijn. Hoe we roeien? Haal op gelijk! We halen gelijk op. En wee degene die niet gelijk ophaalt. Krijgt ie me daar op z'n donder van de Ouwe. Allemachtig, wat krijgt ie. Stouterd, zegt de Ouwe dan, wil je wel eens gelijk-op halen! Loereworst die je er bent. Je hebt toch je sloepsgastdiploma? Ja, onze Ouwe is niet gemakkelijk. U mag overal komen, behalve bij hem. Ik zal u alles laten zien, behalve de Ouwe. Brr! Ik moet er niet aan dénken. Dracula en de Maagd!

De zeevaart is ruw, juffrouw, ruw als een stormzee. Ik ben zelf van huis uit niet ongeschikt, maar waar je mee omgaat... Nee, de zeevaart is geen terrein voor een toekomstige huisvrouw als u. Tjonge, wat een huisvrouwtje zou u zijn. Je zou er als zeeman walman van worden. Jaja, dat gebeurt wel eens een enkele keer, dat 'n zeeman voor zijn vrouwtje thuis blijft. Niet elke zeeman blijft standvastig in tegenspoed. Sommige kollega's zijn na hun trouwen totaal overstag gegaan. Daar kan ik na vandaag wel inkomen, juffrouw. We zouden het samen best een tijd uithouden, denk ik. Ik bedoel in deze sloep. Er zit van alles in. Water, bijvoorbeeld; wel een beetje overdreven, dat geef ik toe. Waarom dat gat in de bodem zit, waar die prop bij ligt? Heel eenvoudig. Als er tijdens stormweer water in de sloep slaat, loopt het er dáár weer uit. En in die kasten zit lucht, voor het geval je adem tekort komt op zee. Ik voel me op het ogenblik een beetje kortademig. U er ook last van? Zal ik mond op mond beademing toepassen?

Ja, eten is er ook. Zeekaak voor de kindertjes en geweekte zeekaak voor de kunstgebitten. Daar heb ik nog geen last van. Ik heb alleen maar last van de kapitein.

Die vuurpijlen zijn er om onze sigaren aan te steken als we in de sloep zitten. Lucifers worden nat, begrijpt u. Dit zijn rookbommen. Die gooien we in het water op het moment dat we afleiding nodig hebben, vanwege onze benarde toestand. Psychologisch volkomen juist.

Bent u geïnteresseerd in psychologie? De Ouwe heeft er af en toe behoefte aan.

0, laat ik u even helpen. Gaat u voor de trap af, dan ga ik voor de trap óp. Waarom weet ik niet, heb ik zo op de zeevaartschool geleerd. Daar leer je zo veel rare dingen. Leun maar op me, niks tegen. We kunnen nog lang genoeg in de boot zitten, met uw welnemen.

Dit is dan de brug, de commandobrug, waarvan de kapitein met zijn big piecie mouth de order omlaag dondert. De brug is rond aan de voorzijde, ziet u wel. Een soort borstwering, zoals dames ook hebben. Kijkt u maar eens in de spiegel. Maar déze is niet om mannen aan te trekken, maar om vliegende vissen tegen te houden. Ze zouden de Ouwe anders zo in zijn grote bek vliegen, niet waar? Nu kaatsen ze vanzelf terug het water in. Het benne krengen van dingen met rijen slagtanden.

10

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Luchtbarracuda's worden ze ook wel genoemd. Ze bijten je neus af en jomp! terug in zee.

Links en rechts de brugvleugels. Nee, die gaan niet op en neer, alleen tijdens stormweer. En dit daar is de rookmelder. Wij mogen niet roken van de kapitein. Dit apparaat meldt rook. Een eenvoudig soort radarapparaat. Rookpluim boven de horizon, en rrringgg! waarschuwt ie. Big Brotber is Watching.

En dat is nou Jan, onze stuurmachine. Dag Jan, how are you today? Heel eenvoudige geest, het prototype van een robot. Je zegt wat ie doen moet, en dat doet ie dan. Hij blijft het doen, zelfs als er land recht vooruit ligt. Dat hebben we hem nog niet kunnen afleren.

En dit zijn onze brandblusapparaten. Hoe is je naam? Ans? Sprinkler systeem, Ans. Kom vlak bij me staan. Geheim zal ik je vertellen. Niemand mag het horen. Het is allemaal nep, zo’n Sprinkler systeem, Ans. Waarom een ingewikkeld buizensysteem maken, waar water of zo uitspuit, als het in een bepaalde ruimte te warm wordt? Onzin, Ans. Er is water genoeg om een schip heen. Nou dan!

En pst!, luister eens; die brandbijlen zijn voorschrift, maar van rood plastic gemaakt. Niet over praten. Dat mag niet verteld worden van de kapitein. Ik zal het je influisteren. Ze zijn er alleen om de Scheepvaartinspectie tevreden te stellen. Ze hangen er. Daarmee basta. Die lui slaan er toch nooit mee, en de kapitein vindt echte te gevaarlijk. Slecht geweten, denk ik.

Dit is inderdaad het kompas. De naam komt van kom pas. Kwam namelijk veel te laat, had al eeuwen eerder moeten komen. Gyrokompas, moederkompas, dochterkompas, vaderkompas, babykompaskijken. De hele familie bij elkaar. Zeg, jij bent pienter, Ans. Je zou goed bij me kompassen. Pas op het drempeltje. Hou me goed vast. 0, er is geen drempeltje. Toch maar goed vasthouden. Dit is de kaartenkamer. Hier wordt gekaart, als de stuurautomaat bij staat. Het is hier toevallig een beetje donker vandaag. Hier mogen we de Ouwe pesten. Schrik maar niet, pesten is een soort kaartspel.

Die kast daar is het echolood, speciaal ontworpen om te zien of je aan de grond zit. Gewoonlijk aan het eind van de reis.

En dat is de richtingzoeker. Speciaal door Marconi Himself gemaakt voor de beschonken zeelui van vroeger dagen. Marconi voer toen zelf op het jacht Elettra, en werd geïnspireerd door de beroemde shanty: what shall we do with the drunken sailor early in the morning. Hij begon te huilen en te werken. Het resultaat is een sociale daad: hij gaf ons de richtingzoeker, om laverend koers te kunnen houden. Draai er maar eens aan, Ans. Kan je je draai niet vinden? Nee, draai 'm de nek niet om! Sjonge Ans, wat ruik jij lekker. Gebruik je swaar de peries? Doe je er zeker om. Ga maar gauw mee naar de radar, dan doen we het gordijntje er omheen. Kan ik je beter zien. Toegegeven dat ie iets weg heeft van een teevee. Radar is een goedkoop soort teevee. Loer er maar eens in. Vlekkentest, zie je wel? Allemaal vlekken. Zie je niks? Verrek,

11

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

ik ben vergeten 'm bij te zetten. Toch zie ik allemaal vlekken voor mijn ogen. Hoe kan dat nou? Wil jij 'ns kijken, Ans? Zie je niks? Ik wel in de jouwe. Kijk nog eens goed ...

Pas op, daar komt de Ouwe, die brombeer. Wát zeg je, is dat je vader? Nou moet je me niet belatafelen, heb ik jou ook niet gedaan. Of wel soms?

Ah, goedenmiddag kapitein. Ik ben net Ans ... eh ... uw dochter aan het rondleiden. Juist, kapitein; aan het róndleiden. Ze heeft er veel van opgestoken, geloof ik, kapitein. Juist kapitein. Ik bén al weg, kapitein. Naar dek, kapitein ...

Goedenmiddag, juffrouw ...

Uit: schip op schip af Jan Noordegraaf

Gestrande leerlingen steken oceaan over op schip: 'Iedereen is supertrots'

De groep leerlingen op de Wylde Swan

Vlak voordat de coronacrisis wereldwijd uitbrak vertrokken 25 Nederlandse scholieren naar Sint-Maarten. De leerlingen, tussen 14 en 17 jaar, zouden daar aan boord van een schip een lesprogramma volgen over natuur en duurzaamheid. Zes weken lang zouden ze langs de Bovenwindse Eilanden, Jamaica en Cuba varen aan boord van het Friese zeilschip Wylde Swan.

Na 2,5 week varen werd het schip ingehaald door de coronamaatregelen. Het was inmiddels duidelijk dat de leerlingen niet meer terug zouden kunnen vliegen, vertelt Christophe Meijer van reisorganisatie Masterskip. Dus werd besloten: we varen terug naar Harlingen.

12

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Warriors of the ocean

De organisatie besloot op het eiland Saint Lucia genoeg diesel en voedsel in te slaan "zodat we wisten: we zijn klaar voor een oceaan-oversteek". Daarna werd de ouders om toestemming gevraagd en werden de leerlingen ingelicht dat ze met de boot terug zouden keren naar Nederland. Hoewel sommige leerlingen eerst erg schrokken, sloeg de sfeer snel om en had iedereen er zin in, vertelt Meijer.

"Ze noemden zich eerst the pirates of the Caribbean op deze reis en dat veranderde toen in Warriors of the Ocean. De knop is om en iedereen is supertrots dat ze dit aan het doen zijn."

Warme kleding

Behalve voedsel was er ook behoefte aan warme kleding voor onderweg. "Ze hadden gepakt voor een tropische reis, een dunne lange broek voor in het vliegtuig en verder vooral korte broeken en T-shirts. We zijn op Saint Lucia alle winkels afgegaan om zoveel mogelijk warme kleren voor ze te kopen, zoals joggingbroeken, fleecetruien, mutsen et cetera. Dat is schaars goed daar. Het grappige is dat ze daar een voorliefde hebben voor nepmerkkleding, dus iedereen loopt nu in hele gekke Gucci- en Dolce en Gabbana-kleding rond. Maar dat maakt allemaal niet meer uit. Op zee vallen alle maskers af."

Zelfstudie aan boord

De leerlingen hoeven zich onderweg niet te vervelen, want op Saint Lucia werd ook extra lesmateriaal ingeslagen. Iedere ochtend wordt er drie uur schoolwerk gemaakt en de rest van de tijd is bedoeld voor 'avontuurlijk leren'. "Dan gebruiken we de wereld om ons heen als klaslokaal. We zien onderweg bijvoorbeeld walvissen, dolfijnen en ander zeeleven en er is veel ruimte voor de individuele ontwikkeling van de leerlingen."

13

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Zoete geur van land

Na zo'n drie weken op de oceaan kwam het schip onlangs aan bij de Azoren. Daar volgde een grote teleurstelling, want vanwege de coronamaatregelen mocht niemand van boord.

De zeilen worden gestreken voor aankomst op de Azoren

"Je bent lang op zee, je neus zit vol met zout, al je smaakpapillen zijn op zout ingesteld", schetst Meijer de situatie na weken op zee. "Als je dan bij land in de buurt komt, dan ruik je die zoete geur van het land. Je ziet die groene hellingen van de vulkanen daar en 's nachts de flikkerende lichtjes van het stadje waar je vlakbij ligt, je hoort de geluiden van het land en dan mag je niet aan wal."

Er werd vers fruit door "een mannetje in een maanpak" op de kade gezet, "want uiteindelijk wil je toch graag na drie weken veel verse producten weer aan boord hebben". Na een teken vanaf de wal mocht dat worden ingeladen. Ook werd diesel ingeslagen en inmiddels is de Wylde Swan begonnen aan het laatste deel van de reis: van de Azoren naar Harlingen. Afhankelijk van de wind komt het schip naar verwachting tussen 20 en 24 april in Harlingen aan.

Bron: NOS

14

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Zr.Ms. Karel Doorman naar Caribisch gebied voor hulp coronacrisis

Zr.Ms. Karel Doorman vertrok maandag 13 april 2020 naar het Caribisch gebied. Defensie stuurt het marineschip om de civiele autoriteiten bij de bestrijding van de coronacrisis te ondersteunen als de situatie daar om vraagt. Het ondersteunings- en bevoorradingsschip wordt initieel ingezet voor 3 maanden.

Zodra de Karel Doorman in de Caribische wateren ligt kunnen eilanden terugvallen op een veelzijdige en snel inzetbare capaciteit. Het gaat bijvoorbeeld om transportondersteuning zodat de eilandbewoners voedsel krijgen. Daarnaast ondersteunt het marineschip desgewenst de kustwacht bij de maritieme grensbewaking. Ook kan het vaartuig dienen als uitvalsbasis. Denk aan het snel aan land zetten van personeel en materieel om de lokale autoriteiten te ondersteunen bij het handhaven van de openbare orde. Ook beschikt de Doorman over medische faciliteiten om de lokale gezondheidszorg te ondersteunen bij niet COVID-gerelateerde spoedzorg.

Helikopters en mariniers

2 Cougar-transporthelikopters van het Defensie Helikopter Commando gaan aan boord van Zr.Ms. Karel Doorman mee. De toestellen zijn in het Caribisch gebied beschikbaar voor medisch transport en medische evacuaties. Het schip beschikt over medische teams: 1 met chirurgische capaciteit, de ander voor basiszorg aan de wal. Drones van de landmacht en marine zorgen eventueel voor beeldopbouw in het

15

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

gebied. Ook marinierseenheden zitten met voertuigen en landingsvaartuigen aan boord zodat er transportcapaciteit in het gebied is. Indien nodig wordt er een extra marinierseenheid ingevlogen. Het schip heeft zelfs een orkaannoodhulppakket mee.

De lokale overheden van het Caribisch deel van het Koninkrijk dienden de afgelopen weken diverse bijstandsverzoeken in. Daarin werd Defensie gevraagd te helpen bij het bestrijden van het COVID-19-virus.

Defensie ondersteunt momenteel al met lokale eenheden bij onder meer de maritieme grensbewaking en het handhaven van de openbare orde. Met de nabijheid van Zr.Ms. Karel Doorman zorgt Defensie dat er snel extra ondersteuning ter plaatse is, wanneer daar om wordt gevraagd. Het stationsschip Zr.Ms. Zeeland is er dan al. Ook dit schip biedt de eilanden hulp.

Ook Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hebben elk een marineschip in het gebied. Met deze landen is een coördinatie-cel ingericht op Martinique om waar nodig samen te werken. Zo kan de Karel Doorman deze schepen voorzien van brandstof.

Bron: Defensie.nl

16

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Zr.Ms. Zeeland nieuwe stationsschip Caribisch gebied

et patrouilleschip Zr.Ms. Zeeland wordt het nieuwe stationsschip in het Caribisch gebied. Eind maart of begin april vertrok het schip naar H Curaçao om Zr.Ms. Groningen af te lossen die tijdelijk terugkomt naar Nederland. De wissel is een gevolg van de coronapandemie. Zr.Ms. Zeeland, met aan boord een NH90-gevechtshelikopter, blijft voor 3 maanden in ‘de West’.

Zr.Ms. Groningen komt naar Nederland voor een korte periode van onderhoud. Deze terugkomst was niet gepland. De wissel tussen de Groningen en de Zeeland is een direct gevolg van het sluiten van het luchtruim van Curaçao voor inkomende vluchten, als gevolg van het coronavirus. Deze vliegbeperkingen zorgen er voor dat de bemanning van de Zeeland, die naar Curaçao zou vliegen om daar de bemanning van de Groningen over te nemen, nu varend naar het Caribisch gebied gaat. De reisbeperkingen hebben ook gevolgen voor onderhoudspersoneel van de Koninklijke Marine, dat ter plekke onderhoud aan de Groningen zou uitvoeren. Zij doen dat nu in Nederland, zodra de Groningen terug is.

Quarantaine

De regering van Curaçao heeft inreisbeperkingen ingesteld om de bevolking van Curaçao te beschermen tegen het uitdijende coronavirus. De bemanning van de Zeeland krijgt hier ook mee te maken. Die is nu in Nederland al in quarantaine, om zieken te voorkomen en om te voldoen aan de inreisregels van Curaçao.

17

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

“Uiteraard heeft de bemanning en hun thuisfront zorgen over de mogelijke impact van het coronavirus op onze situatie, maar tegelijkertijd merk ik een enorme bereidheid om de taken waar wij als stationsschip voor staan uit te voeren”, aldus de commandant kapitein-luitenant ter zee Paul Bijleveld. “De zorgen proberen we aan de voorkant zo goed mogelijk weg te nemen door zo zorgvuldig mogelijk handelen, waarbij wij ons houden aan de richtlijnen van Defensie. De medische expertise aan boord speelt hierin een belangrijke rol.” De NH90 aan boord is indien nodig inzetbaar voor medische evacuatie.

Pilot wisselbemanning

Met de wissel tussen de Zeeland en de Groningen komt er ook een tijdelijke opschorting van de ‘pilot wisselbemanning’. Deze pilot houdt in dat er niet elke 4,5 maand een ander schip naar het Caribisch gebied vaart, maar dat alleen de bemanning invliegt en wisselt. De aanpassing van de pilot is onvermijdelijk door de impact van het coronavirus op de reismogelijkheden.

Het Oceangoing Patrol Vessel is in het Caribisch gebied onder andere verantwoordelijk voor kustwachttaken. Het schip kan ingezet worden voor drugsbestrijding en reddingsoperaties. Daarnaast is de marine paraat om noodhulp te verlenen. In 2017 verleende Zr.Ms. Zeeland noodhulp na orkaan Irma op Sint Maarten. De Koninklijke Marine heeft permanent een zogeheten ‘stationsschip’ in het Caribisch gebied.

Bron: Defensie.nl

18

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Japans morse klinkt als maar is net even anders

In het PI4HAL radiostation (wanneer kunnen we daar weer komen? ) ligt onder een glazen plaat onder meer een tabel met Japanse morsetekens. Wellicht is het onderstaande artikel interessant om te weten en om er wat over te kunnen vertellen aan de bezoekers.

Wabun of Kana code voor Japans morse

Norman Kendrick G3CSG (SK) is een bekend persoon als het gaat om zijn presentaties over Japans morse. Norman was tijdens de tweede wereldoorlog gestationeerd in het Verre Oosten. Hij legt in de lezing uit hoe het Japans morse in zijn werk ging en hoe deze is ontstaan. De hele lezing is in zeven delen te zien op het YouTube kanaal van de VERON

Grafisch schrift

Lang geleden kopieerden de Japanners een schrift uit China. Een schrift waarbij elk teken een eigen betekenis heeft. Dit laat zich eenvoudig uitleggen door bijvoorbeeld het woord boom. Hierbij lijkt het teken ook op een boom 木. Of het woord berg dat ook op een berg lijkt 山. Er bestaan wel 50.000 kanji –tekens– maar een hoogopgeleide Japanner kent er ongeveer 4000.

Morse in Wabun of Kana code

Stel je eens voor dat het grafische Japanse schrift omgezet moet worden in morse. Daarbij zouden zo’n 4000 pictogrammen omgezet moeten worden in morse tekens.

Stel je eens voor hoe het laatste karakter in een bericht zou klinken en het antwoord is ditditdahdahditdit (?).

Eigenlijk bestaat het Japanse schrift uit drie schrifttype, Kanji, Hiragana en . Katakana en is al ontstaan rond de 8e/9e eeuw en werd voornamelijk door mannen gebruikt. Omdat vrouwen geen toegang hadden tot hogere opleidingen gebruikten zij voornamelijk Hiragana. Op dit moment is hiragana, vanwege de eenvoud, het eerste Japanse geschrift dat onderwezen wordt.

Elk symbool –kana– staat voor een klank. Zo staat ditdahditdit (onze L) voor met het symbool カ. Hoe de telegrafisten in de tweede oorlog hiermee omgingen komt uitvoerig aan de orde in de lezing van Norman. Ben je op de banden naar morse signalen aan het luisteren en gaat deze vooraf door dahditditdahdahdah (– · · – – –) dan is het bericht dat volgt in Wabun code. Bron: Veron

19

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Torenhoge radiostoring opgelost door Ofcom

29/03/2020/in Algemeen nieuws /door Erwin van der Linden (PE1CUP)

Foto: Wikipedia

et zoals Agentschap Telecom beschikt ook het Britse Ofcom over een spectrumbewakingsdienst die in actie komt bij radiostoring.

N Enige tijd geleden ontving de dienst een wel heel bijzondere storingsmelding van de Britse luchtverkeersleiding. De oplossing van die storing was welhaast nog uitzonderlijker en vergde behoorlijk wat speurwerk. Ofcom berichtte daar kortgeleden over op haar website. Wij geven hier graag de Nederlandstalige bewerking van dat verhaal.

Radiostoring bij Glasgow Airport

De National Air Traffic Services (NATS) nam enige tijd geleden contact op met Ofcoms spectrumbewakingsdienst. Ze kwamen met de melding dat vliegtuigen die de luchthaven van Glasgow naderden, hinder ondervonden van radiostoring op vlieghoogten tussen de 1800 en 3000 meter. De storing beïnvloedde de spraakcommunicatie tussen de vluchtleiding op de grond en het vliegtuig. Telkens wanneer het vliegtuig in de buurt van de storing kwam, hoorde de bemanning de vluchtleiding niet meer: het signaal werd volledig overstemd door interferentie.

20

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Speld in een hooiberg

Maar wat veroorzaakte het probleem en – nog belangrijker – waar was het? Het was de taak van Ofcoms spectrumbewakingsteam om de storingbron te lokaliseren en identificeren. Echter, door de hoogte en de snelheid van de vliegtuigen, was het identificeren van een mogelijke oorzaak als het zoeken naar een speld in een hooiberg.

Waarschijnlijkheidsgebied

Ofcom nam daarom contact op met de NATS met het verzoek om te helpen bij het inperken van het zoekgebied. De medewerkers van de NATS waren in staat om een ‘waarschijnlijkheidsgebied’ op een kaart te maken, waarbinnen de storingsbron zich moest bevinden. Om die kaart te realiseren maakte de NATS gebruik van software voor het volgen van vluchten. Steeds wanneer vliegtuigen de storing meldden, werd de positie vastgelegd. Die informatie gebruikte men vervolgens om het gebied op de grond in te kaderen.

Onderzoek op de grond

Hierna ging het onderzoek op de grond verder, in de buurt van een klein stadje. Als eerste werd in het verdachte gebied rondgereden met een auto met daarin geschikte ontvangers om de storing te kunnen vaststellen. Nadat de plek met de sterkste storing gevonden was, ging de tocht te voet verder met draagbare ontvangers. Daarmee wist het team het pand te vinden van waaruit de storing werd veroorzaakt. De storingsbron zelf bleek uiteindelijk te bestaan uit vier ‘vintage’ gloeilampen die de huiseigenaar kort tevoren online had gekocht…

Het vervolg

Door de constructie van de lampen bleken ze een zeer breedbandige ruis uit te zenden. Omdat het pand zich direct onder het vliegpad richting vliegveld Glasgow bevond, ondervonden passerende vliegtuigen ernstige hinder wanneer de lampen brandden.

Helaas voor de eigenaar – maar gelukkig voor de bemanning en passagiers van vluchten van en naar de luchthaven van Glasgow – werden de lampen verwijderd. Controles door de NATS en de vliegtuigexploitanten bevestigden later dat het gebied nu storingsvrij is.

Om ervoor te zorgen dat nietsvermoedende klanten dit soort lampen niet opnieuw kopen en daardoor storing zouden kunnen veroorzaken, neemt het spectrumbewakingsteam contact op met de leverancier.

Bron: Veron

21

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Schuttevaer nieuws

e Amerikaanse cruisemaatschappij Carnival biedt in verband met de coronacrisis een deel van haar cruiseschepen aan om dienst te doen als D tijdelijke ziekenhuis. Het gaat om schepen van de Carnival Cruise Line zelf, Holland America Line, Princess Cruises en P&O Cruises Australia. Ze worden aangeboden om waar dat nodig is te worden ingezet om de druk op de gezondheidszorg te helpen verlichten.

Het idee is dat ziekenhuizen aan de wal zich meer richten op Corona patiënten. Andere minder kritieke patiënten kunnen dan geholpen worden op de cruiseschepen.

De kosten voor de afnemer van een dergelijke inzet omvatten alleen de essentiële kosten van het schip terwijl het in de haven ligt.

1000 bedden

Een cruiseschip kan snel bevoorraad worden en ingericht worden tot 1000 kamers voor patiënten die minder kritieke zorg nodig hebben. Volgens Carnival kan snel apparatuur geïnstalleerd worden. Een groot voordeel is dat elke kamer een eigen badkamer heeft én uiteraard een balkon voor een frisse neus. Een gemiddeld cruiseschip kan bovendien tot 7 Intensive Care units aan, in het medisch centrum van het schip. De huidige crew kan worden ingezet bij haar huidige taken, zoals schoonmaak, voeding en maritieme organisatie aan boord. De medische staf zal door het land (of ziekenhuis) zelf ingezet moeten worden.

KNVR: aflossing bemanning schepen steeds nijpender

Het wordt steeds lastiger bemanning te wisselen op zeeschepen door de corona- crisis. De Koninklijke Vereniging van Neder- landse Reders (KNVR) is zeer bezorgd over de groeiende problemen en dringt bij de overheid op een pragmatische aanpak.

22

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Bemanning op schepen van Maersk komende maand niet afgelost

A.P. Møller-Maersk heeft besloten om, als gevolg van het coronavirus, alle crewwissels bijna een maand op te schorten. De grootste container carrier van de wereld heeft het personeel daarvan per brief op de hoogte gesteld.

Geen Nationale Sleepbootdagen 2020 in Zwartsluis

23

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

De organisatie van de Nationale Sleepbootdagen heeft, in goed overleg met de Vereniging De Motorsleepboot (VDMS), moeten besluiten dat de 15e editie van de Nationale Sleepbootdagen Zwartsluis op 21, 22 en 23 mei niet door gaat.

Zeelieden massaal vast aan boord door corona

Het lukt reders nauwelijks nog bemanning aan boord van zeeschepen te wisselen. Door reisbeperkingen en gesloten grenzen kunnen zeelui niet van boord en nieuwe bemanning kan de schepen niet bereiken.

Opvarenden MSC Talia F ontvoerd bij Gabon

Piraten hebben zondagochtend 22 maart zeven Oekraïense bemanningsleden ontvoerd van het containerschip MSC Talia F (957 TEU). Dat gebeurde op ruim 50 mijl ten westen van Port Libreville.

Bevestigd dat het MSC TALIA F is, naar verluidt zijn zeven bemanningsleden ontvoerd van de in totaal 17, allemaal Oekraïners. Het schip hervatte de reis rond 1115 UTC, AIS op, vanaf 1415 UTC naderde ze Libreville.

22 maart 2020; 1030 UTC: Vrachtschip aangevallen in de Golf van Guinee halverwege tussen Sao Tome en Libreville Gabon, rond 0730 UTC op 22 maart. Het schip is niet geïdentificeerd, maar volgens scheepssporen is het bijna ongetwijfeld containerschip

24

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

MSC TALIA F, onderweg van Lome tot Libreville. Vanaf 0900 UTC was de AIS van het schip 3 uur uitgeschakeld.

Rechter veegt boete voor Oasis of the Seas van tafel

DEN HAAG 24 maart 2020, 18:19

Royal Carribean Cruise Ltd. (RCCL) hoeft de boete van 992.000 euro die de Inspectie SZW in 2014 oplegde aan de rederij niet te betalen. De rechtbank in Den Haag heeft het bezwaar van RCCL tegen de boete gegrond verklaard.

25

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Voormalige tanker Zaanstroom breekt op zee

De voormalige Nederlandse binnenvaarttanker Zaanstroom is woensdagavond 25 maart op de Middellandse Zee bij Malta doormidden gebroken. Het 89 meter lange schip voer intussen als Lady Sandra onder Britse vlag.

De Lady Sandra is op de Middellandse Zee doormidden gebroken. Het voor- en achterschip bleven nog enige tijd los van elkaar drijven. Lang genoeg om de driekoppige bemanning ongedeerd van boord te halen. (Foto’s Armed Forces of Malta)

Onderkoelde verstekelingen op schip Terneuzen

De Koninklijke Marechaussee heeft vrijdagmorgen 3 april vier Albanese verstekelingen van boord van een vrachtschip gehaald in de haven van Terneuzen. Ze waren onderkoeld en ondervoed.

Marechaussees hebben de verstekelingen bij aankomst in Nederland overgenomen. (Foto Koninklijke Marechaussee)

26

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Thalassa terug van Bermuda

Niet alleen de Wijlde Swan was met studenten op stap. Inmiddels is de Thalassa weer terug in Nederland. Zie onderstaande bericht.

HARLINGEN 13 april 2020

Een charterschip vol met mensen, dat is een ongebruikelijk tafereel, nu groepsreizen taboe zijn. Vlak voor het Paasweekeind bracht het zeegaande zeilschip Thalassa een kort bezoek aan thuishaven Harlingen, met aan boord naast de vaste bemanning de leerlingen en leraren van het studieproject ‘School at Sea‘.

De marechaussee zag er in Harlingen op toe dat niemand aan of van boord ging van de Thalassa, die rechtstreeks van Bermuda kwam varen. (Foto Gijs van Hesteren)

Barkentijn Thalassa is een imposant en zeewaardig zeilschip; deze driemaster is één van de mooiste en snelste zeezeilschepen uit de Nederlandse vloot!

Getuigd volgens oude traditie, maar uitgerust volgens de modernste veiligheidseisen is de Thalassa een solide en veilig schip, dat avontuurlijk zeilen en comfortabel genieten in perfecte harmonie brengt.

Een goede sfeer, de smaakvol ingerichte salon en de comfortabele hutten (met douche), zorgen ervoor dat een ieder zich meteen thuis voelt aan boord. Ook de vakkundige bemanning en de excellente keuken maken dat een reis met de Thalassa een onvergetelijke ervaring wordt.

Of u nu een dag, een weekend of een meerdaagse tocht boekt, het schip voldoet aan alle voorwaarden voor een succesvolle zakelijke bijeenkomst of een avontuurlijke, actieve vakantietrip.

27

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Zwarte doos Australisch ‘corona-cruiseschip’ in beslag genomen

SYDNEY [update] 09 april 2020

Een cruiseschip dat in verband is gebracht met honderden coronabesmettingen in Australië, mocht daar maandag 6 april weer aanleggen. Aan boord van de Ruby Princess zijn alleen nog bemanningsleden. Zo’n 200 van hen vertonen symptomen van het virus. De politie nam de zwarte doos van het schip en ander bewijsmateriaal in beslag voor onderzoek.

Met alleen nog bemanningsleden aan boord meerde de Ruby Princess af in de Australische haven Port Kembla. (Foto EPA / Dean Lewins)

Schip in quarantaine in Waalhaven om dode en coronabesmetting

ROTTERDAM [update]11 april 2020

Dertien bemanningsleden van offshoreschip Saipem FDS zijn vrijdag 10 april in quarantaine geplaatst. Aan boord is een overleden man aangetroffen die besmet was met het coronavirus, naar verluidt de 54-jarige Filipijnse scheepsarts. Bij een ander bemanningslid is coronabesmetting vastgesteld nadat hij woensdag werd overgebracht naar het ziekenhuis.

28

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Sail Amsterdam afgelast wegens coronacrisis

AMSTERDAM, 22 april 2020

ail Amsterdam gaat dit jaar niet door. Dat heeft de organisatie van het vijfjaarlijkse evenement woensdag 22 april laten weten. De beslissing is S genomen na het verlengen door de autoriteiten van het verbod op grote evenementen tot 1 september.

Pas in 2025 weer een mogelijkheid voor Sail Amsterdam. (Archieffoto Sail)

‘Je bent als kapitein nu van alles wat’

OP ZEE, 17 april 2020

De coronacrisis geeft ook de bemanning aan boord van zeeschepen veel zorgen, bijvoorbeeld over het wel en wee van het thuisfront. Het is dus als kapitein zaak om veel te praten met de bemanning, bijvoorbeeld als het gaat over problemen in de privésfeer. Maar de bemanning is natuurlijk wel gewend aan het leven in kleine ruimtes, net zoals veel mensen op de wal nu moeten doen. Twee (oud)kapiteins geven advies via het World Economic Forum.

29

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Lucy Hughes met haar bioplastic van visafval

n eerdere afleveringen van deze nieuwsbrief kwam regelmatig Boyan Slat in beeld met zijn Ocean Cleanup System voor het verwijderen van de plastic soep uit de I oceanen. Ook de Interceptor in grote rivieren helpt mee om te voorkomen dat plastic afval in de oceanen komt. Maar hoe voorkomen we überhaupt dat er plastic afval komt? Kijk naar onderstaand filmpje van deze Engelse studente met haar alternatief voor plastic. Klik op het onderstaande plaatje voor het YouTube filmpje.

De Britse uitvinder James Dyson, die elk jaar de hoofdprijswinnaar selecteert in de internationale studentenontwerpwedstrijd die zijn naam draagt, zei dat het materiaal de potentie had om traditionele kunststoffen voor eenmalig gebruik te vervangen. "MarinaTex lost elegant twee problemen op: de alomtegenwoordigheid van plastic en visafval voor eenmalig gebruik," zei hij. "Verder onderzoek en ontwikkeling zullen ervoor zorgen dat MarinaTex verder evolueert en ik hoop dat het een onderdeel wordt van een wereldwijd antwoord op de overvloed aan plastic afval voor eenmalig gebruik."

Hughes creëerde MarinaTex voor haar laatste jaarproject in de cursus productontwerp aan de Universiteit van Sussex, waar ze onlangs afstudeerde. Ze was van plan iets te maken met behulp van een afvalstroom in plaats van nieuwe materialen, wat haar naar de Britse visserij bracht. Ze voerde meer dan 100 experimenten uit om het bioplastische mengsel te verfijnen, voornamelijk met behulp van de keukenkachel in haar studentenhuis. De tijdens de verwerking verwijderde schubben en schil eindigen meestal verbrand of begraven op een stortplaats. En met "naar schatting 500.000 ton van dergelijk afval dat jaarlijks door de visserij van het land wordt geproduceerd", lijkt het mogelijk dat Marinatex kan worden opgeschaald naar industriële productie. Hughes zegt dat het afval van één Atlantische kabeljauw genoeg is om 1400 MarinaTex-zakken te produceren. Bron: Readers Digest

30

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Internationale QO-100 noodfrequentie door: Poll van der Wouw PA3BYV

AMSAT-DL meldt dat vanaf nu een internationale noodfrequentie op QO- 1001 is aangewezen. Deze frequentie is vastgelegd met de bedoeling deze vrij te houden voor noodcommunicatie. De coördinatie van noodcommunicatie tijdens de actuele of toekomstige crisis kan hier dus plaatsvinden. Genoemde frequentie bevindt zich in het mixed-en- special-purposes-gedeelte van de doorlaatband. Het bandplan is daartoe aangepast.

QO-100 internationale noodfrequentie

Downlink: 10489.860 MHz

Uplink: 2400.360 MHz

SSB : max. 2.7kHz bandbreeedte

Houd deze frequentie dus vrij voor noodverkeer, maar houd hem wel in de gaten!

Aanvulling op recent gewijzigd bandplan

Genoemde aanwijzing van een noodfrequentie is een aanvulling op het recent gewijzigde bandplan van QO-100. Want precies 1 jaar na de ingebruikname van de Qatar-OSCAR 100 kwam er een toegift. De smalband-transponder ging namelijk van 250 naar 500 kHz bandbreedte! Als gevolg daarvan kreeg de QO-100 een nieuw bandplan. Opmerkzame toeschouwers hadden natuurlijk allang in de gaten, dat de bandbreedte van de NB-transponder daadwerkelijk breder is. Des te prettiger, dat 99,9 procent van de zendamateurs zich aan het voorgaande bandplan hebben gehouden.

Zie ook: https://www.veron.nl/nieuws/internationale-qo-100-noodfrequentie/

Bron: Veron

1 QO-100 is een geostationaire amateur satelliet

31

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

In en om het radiostation

en tijdje geleden sprak ik op de brug leden van onze vereniging die het achterschot op de brug weer zo mooi op orde hebben gebracht. Ik beloofde E hen te zoeken naar oude foto’s. Bijgaand een foto uit december 1996. De jongen rechtsonder in beeld die zo serieus kijkt is mijn jongste zoon Maarten (toen 9 jaar) die tijdelijk als roerganger fungeerde bij vertrek uit Bonaire op 29 december 1996. Op de foto is te zien dat het achterschot toen wit was. Daarna is het - waarschijnlijk in de tijd dat het schip als Rembrandt voer - zwart geschilderd.

De andere foto stamt uit ca 1980 en is afkomstig uit de collectie van kapitein Posthumus. Hierop is te zien dat het achterschot er toen heel anders uitzag.

Met vriendelijke groet, Klaas Krijnen

32

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Op dit schip gaat het normale leven van voor het virus nog door.

Voor de passagiers van dit cruiseschip gaat het normale leven van voor de corona- maatregelen gewoon door. Dat betekent een biertje drinken op het terras en geen 1,5 meter afstand tot anderen houden, totdat ze dinsdag in Engeland voet aan wal zetten. Dan zit de cruise er voor honderden passagiers op.

Klik op het plaatje voor de film

De 'drie laatste cruiseschepen op aarde' zijn maandag eindelijk teruggekeerd in de haven. Eén van die schepen, de MSC Magnifica, maakte er zelfs een behoorlijke odyssee van door maar liefst zes weken onafgebroken op zee te blijven.

33

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

En dit allemaal vanwege het coronavirus, iets waar de passagiers onderweg overigens geen last van hadden. Sterker nog: terwijl het ene na het andere land een lockdown afkondigde, ging het normale leven aan boord gewoon door. Dat betekende een biertje drinken op het dek en geen 1,5 meter afstand tot anderen hoeven houden.

De Magnifica verliet op 5 januari de haven van het Italiaanse Genua voor een wereldreis. Van een pandemie was toen nog geen enkele sprake. Het schip voer via Kaapverdië naar Brazilië. Op 21 februari verliet de cruiseboot Chili.

"We hebben altijd contact gehouden met de lokale autoriteiten, maar nadat we Zuid- Amerika hadden verlaten, begon de situatie toch wel penibel te worden", zegt de Siciliaanse kapitein Roberto Leotta tegen de BBC.

Laatste stop was Nieuw-Zeeland

De laatste stop van het schip was zes weken geleden in de Nieuw-Zeelandse hoofdstad Wellington. Het cruiseschip was op weg naar Australië toen havens begonnen te sluiten wegens het coronavirus.

Het Zwitserse schip was vervolgens nergens meer welkom, zeker niet na de verhalen van diverse virusuitbraken op andere cruiseschepen, zoals de Diamond Princess in Japan. Hoewel niemand aan boord van de Magnifica besmet was, zag de bemanning geen andere optie dan de lange reis terug naar Europa te maken.

Maandag 20 april 2020 kwamen de 1.760 passagiers veilig aan in de Franse havenstad Marseille, zonder dat het coronavirus het schip ooit wist te bereiken.

Bron: Nu.nl

34

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Vasco da Gama

et was een doortastend man, Vasco da Gama. Hij was de eerste die India bereikte via een route om het Afrikaanse continent. Op 8 juli 1497 vertrok H een vloot van drie schepen onder leiding van da Gama uit de haven van Lissabon. Het werd een reis van bijna 10000 kilometer richting India, iets wat in die tijd voor vrijwel onmogelijk werd gehouden. De expeditie had af te rekenen met stormen, scheurbuik onder de bemanning en vijandelijke inboorlingen. Af en toe was da Gama genoodzaakt om de kanonnen van zijn schepen af te vuren of om inboorlingen te gijzelen. De vloot bereikte India op 20 mei 1498. De terugtocht verliep ook niet van een leien dakje: bijna de helft van de bemanning kwam om het leven door scheurbuik en Vasco da Gama was gedwongen om een van zijn 3 schepen te verbranden. Da Gama kwam in september 1499 terug in Lissabon aan.

Da Gama leidde nog een tweede expeditie naar India in 1502. Deze reis was bedoeld als een strafexpeditie tegen de Indiase stad Calicut, die hij gedurende twee dagen met kanonvuur bestookte. Da Gama was berucht om zijn wreedheid maar werd tegelijk ook gevierd als een man die van Portugal een machtig land maakte.

35

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

De Morell en Byer Eilanden

r is een bijzonder stel eilanden dat in 1825 ontdekt werd door de toen dertigjarige New Yorkse kapitein Benjamin Morrell. Dit was dan ook een E bijzondere man. Op zijn zeventiende was hij van huis weggelopen en naar zee gegaan. Dat resulteerde tien jaar later in het commando over een schoener, waarmee hij de Stille Oceaan over voer. Daarna zou hij in dienst van diverse scheepseigenaren varen. Die waren niet zo tevreden over Morrells zakelijke instincten en dat merkte Morrell ook. Om zijn werkgever te paaien noemde hij een van de twee door hem ontdekte eilanden naar James Byer, de scheepseigenaar voor wie hij op dat moment voer. Byer Eiland lag ten noordwesten van Hawaï. Bescheiden als hij was noemde Morrell het tweede eiland naar zichzelf.

In juli 1825 was de wereld zo twee eilanden rijker geworden: de Morrell en Byer Eilanden.

Eerder in zijn leven had Morrell al eilanden als ontdekt opgegeven die al door anderen ontdekt waren, maar nu was hij ontegenzeggelijk de eerste. Niemand anders meldde zich namelijk met de ontdekking van de eilanden. Dat had ook niet gekund, want Morrell had ze verzonnen. Dat kon de scheepvaart er echter lange tijd niet van weerhouden om met een grote boog om deze eilanden heen te varen. Veiligheid voor alles. De eilanden waren namelijk ingetekend op zeekaarten. Helaas voor Morrell gooide kapitein Sir Francis Frederick Evans in 1875 roet in het eten. Deze hydrograaf van de Britse marine gaf namelijk het bevel om de Stille Oceaan te ontdoen van meer dan honderd eilanden. Niet met kanongebulder, maar heel stilletjes. Het ging daarbij om familieleden van de Morrell en Byer Eilanden. De marine verwijderde 123 niet

36

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

bestaande eilanden van de kaart. Een grappige bijkomstigheid was dat daarbij ook drie wél bestaande eilanden zaten. Die moesten later dus opnieuw cartografisch tot leven gewekt worden. Het bestaan van de Morrell en Byer Eilanden was onwaar maar hardnekkig. Tot ver in de twintigste eeuw werden er nog globes geproduceerd met deze eilanden erop.

MEER WETEN? Lees A Narrative of Four Voyages: To the South Sea, North and South Pacific Ocean, Chinese Sea, Ethiopian and Southern Atlantic Ocean, lndian and Antarctic Ocean: From the Year 1822 to 1831 van Benjamin Morrell.

Uit: 100 Maritieme uitvindingen Michiel van Straten en Peter Schermer

Spookeilanden

ilanden kun je niet uitvinden, die kun je alleen ontdekken, zou je zeggen. Maar dat is niet helemaal waar, zo laat de geschiedenis zien. Zo meldden eind E 2012 enkele nieuwsberichten over Sandy Eiland, dat onvindbaar bleek. Het stond wel op diverse kaarten, gesitueerd in de Koraalzee, ten noordoosten van Australië. Dr. Maria Seton was een van de expeditieleden die tevergeefs op zoek was gegaan naar het eiland: 'Het is een raadsel en heel bizar,' zei ze. 'We hebben geen idee hoe het eiland op wereldkaarten terecht is gekomen.' Nou ik het toch over Australië heb: dat is eigenlijk ook uitgevonden.

Vóór de ontdekking ven Amerika in 1492 gaven wereldkaarten de drie toen bekende continenten weer: Europa, Azíë en Afrika. Omdat het grootste deel daarvan op het noordelijk halfrond ligt, dacht men dat er een groot zuidelijk continent moest zijn om de boel in evenwicht te houden. Anders zou de aardbol omkiepen. Maar het Terra

37

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Australis lncognita ('australis' betekent zuidelijk) bleek niet te bestaan. In 1ó06 ontdekte Willem Janszoon wel een groot eiland, dat daarvóór in Europa onbekend was en, ja, het lag in het zuiden: Australië.

MEER WETEN ? Lees Obituary: Sandy Island (1867 -2012) door Maria Seton e.a., in Eos 94, nr. 15 (9 april 2013).

Uit: 100 Maritieme uitvindingen Michiel van Straten en Peter Schermer

Nieuw 144 MHz en 433 MHz record

Het geclaimde transatlantische record op 2 meter is uitgebreid tot bijna 4.760 kilometer (2.951 mijl). "De ongelooflijke tropo-omstandigheden tussen de Kaapverdische eilanden en het Caribisch gebied blijven verbazen met transatlantische contacten op 144 MHz en 432 MHz", zei John Desmond, EI7GL, in een blogpost. Het FT8-contact op 8 april was tussen D4VHF op de Kaapverdische eilanden en PJ2BR op Curaçao. De afgelegde afstand was zo'n 300 kilometer groter dan het vorige transatlantische record, afgelopen zomer vastgelegd door D41CV en NP4BM. De nieuwe transatlantische recordafstand van 2 meter is ongeveer 10 kilometer korter dan het IARU Region 1 troposferische voortplantingsrecord op die band, zei Desmond.

Op 7 april voltooide een operator bij D4VHF en Burt Demarcq, FG8OJ, op Guadeloupe het eerste directe transatlantische contact op 70 centimeter, met een lengte van 3.867 kilometer (2.398 mijl) met FT8.

Bron: ARRL

38

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

HAM RADIO in Friedrichshafen, cancelt 2020 show

De jaarlijkse HAM RADIO-show in Friedrichshafen, Duitsland, heeft besloten de show in 2020 te annuleren vanwege de COVID-19-pandemie. Volgens de aankondiging handelde HAM RADIO in overeenstemming met een besluit van 15 april van de federale en nationale autoriteiten dat er geen grote evenementen zullen plaatsvinden tot 31 augustus. HAM RADIO 2020 was gepland voor 26 - 28 juni. Het evenement is Europa's belangrijkste hamradio show, die elke zomer zo'n 15.000 bezoekers van over de hele wereld trekt, waaronder een contingent van ARRL. De show van dit jaar zou de 45e HAM RADIO zijn geweest.

"Onze leden, binnen- en buitenlandse gasten, en wijzelf zijn hard getroffen door deze beslissing, die nu op korte termijn nodig was", zegt Christian Entsfellner, president van de Deutscher Club (DARC), DL3MBG. "Totdat we weer bij elkaar komen in Friedrichshafen, kijken we als amateurradio-operators ernaar uit met elkaar in contact te blijven via amateurradio."

Op de HAM RADIO-website bieden exposanten, waaronder DARC, een virtuele show aan.

Bron: ARRL

ARISS wijzigt haar aanpak in het licht van COVID-19 pandemie

Frank Bauer, voorzitter van ARISS International, KA3HDO, heeft uiteengezet hoe ARISS haar activiteiten verandert als gevolg van de COVID-19-pandemie.

"Ons belangrijkste doel in deze uitdagende tijden is om alle studenten, docenten, astronauten en ons vrijwilligersteam te beschermen bij alles wat we doen," zei Bauer. "Ieder van ons, over de hele wereld, heeft op de een of andere manier te maken met het COVID-19-virus. En de situatie op elke locatie verandert snel."

ARISS heeft de contacten tussen scholen en groepen in Georgië, Tennessee en Californië, maar ook in Zuid-Afrika en Roemenië uitgesteld. In totaal is ten minste één contactpersoon tussen school en groep in het VK geannuleerd.

"ARISS moet voorbereid zijn op een effect op langere termijn - maanden", zei Bauer. "Als resultaat hebben we een onmiddellijke reactie-inspanning ondernomen, gevolgd door een meer strategisch initiatief op langere termijn om iedereen te beschermen."

39

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Bauer zei dat ARISS-mentoren op korte termijn met elke school of organisatie in de wachtrij voor radiocontacten van ham zullen werken 'om de weg vooruit te bepalen'. Hij zei dat ARISS zou vertrouwen op het COVID-19-beleid van de lokale overheid als leidraad bij de beslissing om een contact te annuleren of uit te stellen of om het contactschema te wijzigen. 'Maar in elk geval moedigen we iedereen aan om gezondheid en veiligheid voorop te stellen', zei hij.

Er zijn op de langere termijn verschillende initiatieven in de maak "om de manier waarop we omgaan met studenten en gastinstellingen in het licht van COVID-19 te transformeren door virtueel met studenten en onderwijsinstellingen samen te werken", aldus Bauer. Een mogelijkheid die hij suggereerde, zijn ARISS- contacten voor "virtuele scholen", die ARISS- telebridge-grondstations over de hele wereld in dienst hebben om individuele studenten thuis te linken met audio en streaming video. "ARISS is van plan de komende weken over te stappen op dit model", aldus Bauer. ARISS plant ook ARISS-International President Frank verschillende slow-scan televisiesessies (SSTV), Bauer, KA3HDO. waarbij beelden van het ISS naar de thuisstudenten worden gestuurd.

Bauer karakteriseerde de ARISS-langetermijnbenadering als "een enorme spil" voor de organisatie, maar zei dat ARISS het in de toekomst "een grote strategische zet" vindt. Lees verder.

Bron ARRL

40

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Outer Space is Your Next Radio Frontier!

Je kunt contacten leggen via amateur-radiosatellieten en zelfs met het internationale ruimtestation ISS, met apparatuur die je waarschijnlijk nu al hebt! Het enige dat nodig is, is de juiste informatie, die u kunt vinden in ARRL's nieuwe boek, Amateur Radio Satellites for Beginners.

Tientallen ruimtevaartuigen zijn in een baan om de aarde en wachten op uw signalen, en er worden er elk jaar meer gelanceerd. Dit boek is uw gids voor een geheel nieuwe wereld van bedieningsplezier. Binnenin kun je satellieten lokaliseren en bepalen wanneer ze in een baan om de aarde beschikbaar zijn, tips krijgen voor het bouwen van je eigen "satellietstation", een eenvoudige stapsgewijze handleiding vinden om je eerste contacten te leggen en satelliet- antenneprojecten ontdekken die je kunt thuis bouwen.

"Zelfs met alleen een dual-band FM-transceiver en een mobiele antenne kun je contacten leggen via een amateur- satelliet!" zei ARRL-auteur en QST-redacteur Steve Ford, WB8IMY.

Het bouwen van amateurradiosatellieten is moeilijk; communiceren via amateursatellieten is dat niet. Amateurradiosatellieten voor beginners zullen u kennis laten maken met nieuwe ervaringen waarvan u dacht dat ze buiten uw bereik lagen. Begin met lezen en ontdek hoe gemakkelijk het kan zijn!

Amateurradiosatellieten voor beginners zijn verkrijgbaar bij de ARRL Store of uw ARRL-dealer. ARRL Artikelnr. 1304, ISBN: 978-1-62595-130-4, $ 22,95 detailhandel, speciale ARRL-ledenprijs $ 19,95. Bel 860-594-0355 of, gratis in de VS, 888-277- 5289. Het zal ook beschikbaar zijn als e-book voor de Amazon Kindle.

Bron: ARRL newsletter

ARISS Celebrates Successful Launch Carrying Interoperable Radio System to ISS

mateurradio op het International Space Station (ARISS) viert de succesvolle lancering en koppeling van de commerciële bevoorradingsmissie van SpaceX- A 20 naar het International Space Station (ISS). Een nuttige last tijdens de vlucht is het ARISS Interoperable Radio System (IORS), dat ARISS 'het fundamentele element van het ARISS next-generation radiosysteem' noemt op het ruimtestation. Amateurradio is sinds 2000 een integraal onderdeel van ISS-missies. De Dragon- vrachtcapsule is op 9 maart met succes aan het ruimtestation aangemeerd. ARISS- VS-afgevaardigde voor ARRL Rosalie White, K1STO, zei dat honderden ARRL-leden

41

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

hebben bijgedragen om het IORS-project tot stand te brengen, en ARISS viert het 4 jaar durende project.

"ARISS is ARRL en AMSAT echt dankbaar voor hun co-sponsoring en ondersteuning van ARISS sinds de eerste dag", aldus White. "ARISS waardeert enorm de honderden hamradio-operators die bij ARISS hebben gestaan, die financiële steun en aanmoediging hebben gestuurd. Een robuust hamstation is onderweg om de kapotte radio op het ISS te vervangen, en tienduizenden hammen zullen genieten van een sterk ARISS-pakket en ARISS SSTV-signalen als resultaat. Bovendien zullen duizenden studenten hamradio ontdekken en gebruiken om met een ham-astronaut te praten. We hopen dat de trend doorzet, waarbij meer ARISS-leraren en lokale clubs hamclubs oprichten. " Het nieuwe systeem omvat een radio met een hoger vermogen, een verbeterde spraakherhaler, bijgewerkte digitale pakketradio (APRS) en slow-scan televisie (SSTV) -mogelijkheden voor zowel het Amerikaanse als het Russische ruimtestation. White noemde de lancering op 7 maart 'mooi, onberispelijk'. ARRL-president Rick Roderick, K5UR, vertelde ARISS dat hij zijn vingers had gekruist voor een succesvolle lancering.

Volgens NASA Mission Control hebben de drie ISS-bemanningsleden een maand nodig om de ruim 2000 kilo te lossen en op te bergen aan boord van de Dragon-capsule en de IORS heeft geen prioriteit. De eigenlijke hamapparatuur zal worden geïnstal- leerd in de ISS Columbus-module. Een andere IORS-eenheid staat op het punt om later dit jaar te worden gelanceerd en geïnstalleerd in het Russische segment van het ISS.

De IORS bestaat uit een op maat gemaakte JVC Kenwood TM-D710GA transceiver, een multi-voltage voeding en verbindingskabels. Het ARISS-hardwareteam zal vier vluchteenheden samenstellen - en in totaal 10 IORS-eenheden - ter ondersteuning van vluchtoperaties aan boord, training, operationele planning en hardwaretests. Toekomstige upgrades en verbeteringen aan het systeem van de volgende generatie verbetert zich in verschillende stadia van ontwerp en ontwikkeling. Deze bepaling is een gerepareerd Ham-videosysteem - momenteel gepland voor lancering halverwege tot eind 2020, een L-band (uplink) repeater, een microgolf "Ham Communicator" en een prototype-experiment met Lunar Gateway.

Bron: ARRL newsletter

42

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Leuk om te weten V

Valreep. Eigenlijk een reep (dat is een touw), die men liet vallen om hun die met een sloep langszij kwamen de gelegenheid te geven langs de boordklampen (of stalen beugels tegen de huid van het schip) binnen boord te komen. De boordklampen zijn er nog, althans op sommige schepen. Het eind touw zal ook nu nog wel eens worden uitgeworpen, hoewel men gewoonlijk de Jacobsladder gebruikt en als ze niet afgetuigd is zeker de statietrap (met paarden om het schavielen van de sloep te voorkomen, doch ook om te beletten, dat de sloep door de golven onder de statietrap terecht en knijp komt te zitten). Toen een opening in de verschansing werd aangebracht om gemakkelijker binnenboord te kunnen komen (de verschansingen op de linieschepen, de fregatten en de schroefstoomschepen als de „Adolf van Nassau" en de „Van Galen" van 1858 tot 1912, waren bijna 2 m hoog), werd deze opening: valreep genoemd en de fraaie gebeeldhouwde wegneembare afsluitingen: valreepborden. Sinds torpedoboten, jagers en kruisers van het type „Java - en overig klein materiaal geen verschansing, doch een hekwerk kregen, is men de loopplank, waarmede men binnenboord komt als men langs de kale ligt, valreep gaan noemen. Niet door iedereen. Zij die aan traditie vasthouden, noemen de loopplank, loopplank en de valreep valreep. Zoals het behoort.

Valreepsgasten. Twee of vier man ( het kunnen matrozen, onderofficieren of officieren zijn), die eerbewijzen brengen aan de valreep ( een of twee voor en achter de valreep staande) als officieren, hooggeplaatste personen, leden van het vorstelijk huis of het Staatshoofd officiële bezoeken aan boord afleggen. Zij worden dan of door de onderofficier van de wacht of door de chef d ‘equipage „overgefloten'', die daarbij altijd met zijn linkerhand salueert, omdat hij met z'n rechterhand het bootsmansfluitje moet hanteren.

Vaste bemanning. Deze naam wordt gewoonlijk alleen gegeven aan de bemanning van een opleidingsschip. Onder de vaste bemanning worden dan niet gerekend de jongelui in opleiding, doch alleen dat deel van de opvarenden, dat met eventuele wisseling van afdelingen van opleidingen niets te maken heeft en steeds aan boord blijft. Op de stationsschepen en onderzeedienst met wisselende bemanning voor diverse boten wordt het personeel, dat steeds aan boord van het stationsschip of in de kazerne blijft ook vaste bemanning genoemd.

Veiligheidsmat. Ook wel reddingmat. Een groot vierkant stuk zeildoek, voorzien van kurken drijvers op de randen en staaldraad om de mat onder het schip te kunnen doorhalen, werd en wordt nog wel gebruikt om gaten in het schip, ontstaan door aanvaring of op een klip lopen, dicht te maken en het binnendringen van het water te beletten.

Vents, luchtuitlaat voor de tanks aan boord van de onderzeeboten; komt b.v. ook uit op het loopdek, buiten de drukvaste huid. Daaruit is de waarschuwing ontstaan, die men met nadruk uitspreekt als er een burger aan boord is tijdens het duiken: „denk

43

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

om die vent aan dek", waardoor men hoopte te bereiken, dat de burger zich ongerust zou tonen, althans de sensatie zou ondergaan van een vergeten mannetje aan dek.

Vertuien. Op de ree, in baaien of in het algemeen op plaatsen, waar de ruimte beperkt is, ankeren de schepen gewoonlijk vertuid. Bij het keren van het tij immers zwaait het voor anker liggende schip om de ankerketting. Om te ankeren werpt men gewoonlijk driemaal zoveel ketting uit als er water staat. Het zwaaiende schip heeft daardoor nogal enige ruimte nodig. Om dit te beperken werpt men een tweede anker uit en sluit beide met een eind ketting op een ketting aan elkaar, hetgeen men vertuien noemt. Dit vertuien kan natuurlijk eerst dan gebeuren, nadat beide ankers met hun eigen ketting op normale wijze gevallen zijn.

Vijfpitter. Een vijfpitter is een bolvormige kap, waarin vijf elektrische lampen geplaatst zijn. Deze werden, als 't donker was, bij de valreep opgehangen, doch ook wel op die plaatsen aan dek, waar gewoonlijk de schepelingen plachten te vertoeven en gezellige hoekjes vormden, waar menige mop getapt of zware verhalen verteld werden. „Onder de vijfpitter" zitten was dan ook een geliefkoosde bezigheid. „Een vijfpitter opgaan" wil zeggen „een helder ogenblik krijgen -. Tegenwoordig komen meer en meer grote bolvormige lampen van flinke lichtsterkte in gebruik.

Vlag in sjouw. Reeds in 1673 is er sprake van „de vlagh in chiouw” , n.l. de opgerolde vlag als noodsein, ook wel de vlag met een knoop er in. Wordt tegenwoordig soms nog gebruikt in combinatie met andere seinen.

Vrijenachtsgasten. Regel is, dat iedereen aan boord wachtdiensten verricht op de dag, of op de uren als men op zee is, waarop de divisie, waartoe men behoort wacht heeft. Er zijn echter diensten, die daarop uitzondering maken en de personen, die deze diensten verrichten, noemt men vrijenachtsgasten. Als het aantal manschappen aan boord groter is dan het aantal te bezetten wachtdiensten, wordt van de regel dat men twee wachten vrij is, doch de derde wacht aan boord moet blijven en/of wachtdiensten moet verrichten, dikwijls afgeweken. Zo'n wacht overslaan noemt men „een vrije prik hebben” . Dat men hier wacht, prik noemt is waarschijnlijk ontleend aan het systeem, zoals dit op sommige inrichtingen bij de marine ook wel bestaat, dat de wacht op gezette tijden een ronde moet maken (controle moet uitoefenen) waarvoor op een aantal vastgestelde plaatsen een prikklok is aangebracht.

44

NIEUWSBRIEF

Mei 2020, nr. 5

Colofon: De nieuwsbrief is bedoeld voor leden van de Vereniging radiozendamateurs stoomschip Rotterdam en andere geïnteresseerden. De nieuwsbrieven zijn terug te vinden op www.pi4hal.nl onder de rubriek Nieuws. De PI4HAL nieuwsbrief verschijnt eenmaal per maand.

De nieuwsbrieven mogen naar eigen inzicht worden verspreid.

Deze nieuwsbrief kwam tot stand met medewerking van en/of artikelen uit:

• Wikipedia • Van kim tot kim • ARRL • Defensie.nl • NOS

• Facebook • Schuttevaer • Readers Digest • PDRH • Veron • 100 Maritieme uitvindingen • v/d Steng Marine termen

corrector: Ger Rossel PC3GER (eind)redactie: Bert Trumpie PC4Y

45