143
www.rrugaearberit.com gazetë e pavarur. nr. 3 / 2018. Çmimi: 50 lekë. 20 denarë. 1.5 Euro.
Intervistë Art Profil Dr. Ahmet Alliu, Bajram Mata zgjodhi Pajtim Beça, një mjeku i parë i Dibrës të jetojë me fjalën e histori suksesi në Historiku i shërbimit shëndetësor në veprat e realizuara breg të Drinit optikën e mjekut të parë dibran Nga prof.as.dr.Nazmi Koçi 16 Nga Selami Nazifi 12 Nga Osman xhili 9
Në brendësi: Rruga e Arbrit: Qeveria firmos kontratën, Jemi skeptike për aq kohë sa nuk ka transparencë për fondet dhe projektin “Gjoka Konstruksion” gati të nisë punën Rruga e Arbrit i bashkon shqiptarët Dhjetë arsye përse duhet vizituar Dibra Rafting lumenjve të Dibrës që s’bëzajnë “FERRA E PASHËS” Jashar Bunguri, gjeneral i bujqësisë shqiptare Kastrioti, fshati pa Kastriotë Asllan Keta: Më shumë se Partinë, dua Shqipërinë Tenori Gerald Murrja: Ëndrra ime është të këndoj në skenat e operave në botë Shkolla Pedagogjike e Peshkopisë, tempull i dijes dhe edukimit Mustafa Shehu, një zemër
Lexoni në faqen 2 që skaliti me zjarr emrin e tij në histori reportazh sport: Alia dhe Halili, dy dibranët e Kombëtares U-19 Fadil Shulku, portieri modern i kohës Cerjani, një fshat Drini Halili:Objektivi është Kombëtarja!. Shqiponja dibrane i braktisur dhe i Marko Alia: Mes Italisë dhe Shqipërisë zgjodha vendin tim! Njerëz që hynë dhe mbetën në kujtesën e dibranëve rrënuar nga migrimi Islamil Hida, njeri i edukuar, fjalëpak e punëshumë
Më shumë mund të shikoni në faqen e gazetës Nga Besnik Lami në FB: Rruga e Arbërit ose ndiq linkun: https://tinyurl.com/lcc3e2f erjani është një nga katër fshatrat e zonës së CBellovës që shtrihet në verilindje të qytetit të Peshkopisë, rreth 7 km larg tij. Ai është fshati më Njoftohen lexuesit tanë i largët i zonës nga qyteti, fshat kufitar. Ai ndodhet në Durrës, se gazetën tonë në lartësinë 1240 m mbi nivelin e detit dhe shtrihet në një pllajë trekëndëshe në mes dy përrenjve, në mund ta gjejnë pranë rrjetit rreze të vargmaleve të Korabit. Alia Lexoni në faqen 21 Halili të librarive Dyrrah (Lexoni në faqen 4) Like Share Bej “ ” dhe “ ”. Pajtohu dhe qëndro me gazetën #rrugaearberit më pranë #Dibrës! cyan magenta yelloë black 1 2 - Mars 2018 nr. 143 Gazeta “Rruga e Arbërit” është një media e lirë dhe e hapur. Çdo kontribut me shkrime, abonime ose donacione është i mirëpritur! Bëj pajtimin tënd me PayPal përmes emailit
Gazetë e pavarur. Nr. 3 (143). Mars 2018 “Gjoka Konstruksion” gati të nisë punën Gjendet në treg gjatë gjithë muajit prill
Redaksia e gazetës falënderon lexuesit dhe bashkëpunëtoret e saj për mesazhet dhe shkrimet e sjella për botim. Kujtojmë bashkëpunëtorët, të cilët duan që shkrimet e tyre të botohen patjetër në numrin e radhës, të konfirmojnë më parë sjelljen e materialit në numrat e telefonit të redaksisë ose emailin e gazetës. Shkrimet refuzohen për botim vetëm në rast se merrni përgjigje me email. Për çdo rast tjetër shkrimet priten për botim në numrat e radhës. Shkrimet në redaksi për numrin e radhës priten deri më datë 20 të muajit, përveç rasteve të bashkëpunëtorëve të rregullt. Gjithashtu, ju kujtojmë bashkëpunëtorëve se shkrimet deri në dy faqe daktilografike kanë përparësi botimi. Gjithashtu, kujtojmë se çdo shkrim i botuar në një media tjetër apo rrjete sociale nuk ka përparësi botimi. Ju lutemi, shkrimet që vijnë përmes email-it, të kenë patjetër zanoren “ë”. Ju falënderojmë që jeni pjesë e gazetës! Tuneli i Murrizit. 3246 m. Botues: Musa Riçku everia shqiptarë, në mbledhjen e saj të janë ende të pa projektuar ( gjatësi ne skajin Segmenti 2 : Ura e Brarit - Zall Bastar, me Bujar Karoshi datës 28 mars 2018, miratoi kontratën e lidhjen me Tiranën dhe gjatësi në skajin e L=5.46 km. Shaqir Skarra Qe koncesionit/ppp, ndërmjet Repub- lidhjes me Blladën - pika kufitare). Segmenti 3: Zall Bastar – Dalja e Urës së Editor i faqes online: Agim Deva likës së Shqipërisë, të përfaqësuar nga Ministria Në këto kushte Projekt Ideja për “Përmirë- Vashës, sipas projekt idesë eshte me gjatësi e Infrastrukturës dhe Energjisë, dhe shoqërisë sim, Ndërtim, Operim, dhe Mirëmbajte e L=23.188 km. Korrespondentë të përhershëm: “Gjoka Konstruksion”, sh.a., për përmirësimin, Rrugës se Arbrit” për kompletimin e të gjithë Segmenti 4: Dalja e Urës së Vashës – Bul- Abdurahim Ashiku ndërtimin, operimin dhe mirëmbajtjen e Rrugës gjurmës së Rrugës së Arbërit qe përfshin: qizë, me gjatësi L=9.715 km. Osman Xhili së Arbrit. projektet e segmenteve të pa projektuar( Segmenti 5: Bulqizë-Ura e Çerenecit, me Alban Tufa Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës skajet lidhëse) , përmirësimin e projekteve të L=20.12 km, i përfunduar në v. 2009 dhe Hysen Likdisha dhe të vendimit nr.634, datë 1.10.2014, të segmenteve ku punimet janë ende të papër- 2011.Nuk është pjese e Projekt Idesë. Samet Zagradi Këshillit të Ministrave, qeveria miratoi kon- funduar me synimin e përmirësimit të tyre nga Segmenti 6: sipas studim-projektim qe lidh Defrim Methasani tratën e nënshkruar në fillim të shkurtit 2018, standardi C3 te standardit te vitit 2001 në atë Urën e Çerenecit me rrugën Maqellarë-Pika Grehans Uka duke i dhënë autoritet të plotë Ministrisë së C2 sipas standardit te vitit 2015, përmirësimin kufitare Bllatë. Gjatësia e tij është L=9.111 km. Arsim Kolari Infrastrukturës dhe Energjisë për zbatimin e e projekteve të zbatimit për segmentet ku ka Segmenti D (7): Për të plotësuar nevojat e këtij vendimi. projekt zbatim por qe nuk është ndërtuar duke trafikut të ardhshëm, rruga ekzistuese Maqel- Kontribuan për këtë numër: Ky vendim vjen gati dy muaj pas firmosjes përmirësuar standardin C3 te rrugës sipas stan- larë-Pika kufitare Bllatë duhet të rikonstruktohet NAZMI KOÇI së kontratës nga Sekretari i Përgjithshëm i dardit te vitit 2001 në atë C2 sipas standardit në standardin e një rruge urbane për shpërn- Selami Nazifi Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë te vitit 2015 dhe mirëmbajtjen e segmenteve darjen e të tërë trafikut të Rrugës së Arbrit në Halil Teodori z.Gentian Keri dhe Presidentit të kompanisë te ndërtuara. Drejtim të Peshkopisë (Maqellarë) dhe Maqe- Besnik Lami “Gjoka Konstruksion” z.Rrok Gjoka. Gjatë asaj Ne projekt ide, të nxitur nga rëndësia që ka donisë (Pika kufitare Bllatë). Azis Keta ceremonie Ministri i Infrastrukturës dhe Energ- segmenti Zall Bastar-Dalja e Urës së Vashës, që Segmenti K (8) është degëzimi Dalje Ura e Fitim Bunguri jisë z.Damian Gjiknuri deklaroi se kontrata u është sa 1/3 e të tërë Rrugës së Arbrit është studi- Vashës - Klos (Segmenti K) me L= 3.092 km. Sevo Tarifa përmbyll pas një procedure të gjatë konkurimi uar dhe projektuar sipas standardit C2 te vitit Projektet e segmenteve 1 deri 6 (pervec dhe negocimi investiv. 2015 ku është projektuar edhe lidhja e Rrugës segmentit 5-qe nuk është pjese e Projekt Idesë) Destan Rama “Jemi shumë të bindur që shoqëria, nga së Arbrit me Klosin. Ne projekt ide është marr janë hartuar sipas Standardin C2 të Manualit për Hilmi Cani diskutimet dhe ato çka na prezantoi gjatë ne- ne konsideratë distance kohore më e shkurtër, Projektimin e Rrugëve Shqiptare – MPRrSh 2 – Mehmet Dume gociatave të kontratës i ka marrë të gjitha masat siguria e kërkuar në tunele, pasi parashikon Projektimi Gjeometrik (viti 2015). Ky standard që brenda afateve të përcaktuara në kontratë, edhe një tub emergjence, krahas atij kryesor kënaq kërkesat që burojnë nga Studimi i Fizibi- pra brenda këtij viti do të realizohet pjesa e fi- dhe aksesi me i shpejt i rrugës nga banoret litetit për Rrugën e Arbëri. Ky standard, kërkesat nancimit dhe fillimi i punimeve të rrugës. Është e Matit përmes lidhjes me Klosin. Kështu, në evropiane të sigurisë për rrugët automobilistike një nga veprat e rëndësishme, një lajm shumë Projekt Ide, Rruga e Arbrit nga Tirana deri në dhe elementëve përbërës të tyre. Arkivi i gazetës është PA pagesë në faqen e internetit www.rrugaearberit.com. i mirë për qytetarët shqiptarë por mbi të gjitha Bllatë skematikisht në mënyrë të njëpasnjëshme Segmenti D është projektuar për të plotësuar Falënderojmë z. Agim Deva për kontributin e për qytetarët dibranë të cilët prej shumë vitesh është e ndarë në 8 segmente si më poshtë: nevojat e kalimtarëve, trafikut urban dhe ato në vazhdueshëm për mirëmbajtjen e faqes së gazetës në e kanë pritur këtë rrugë”, u shpreh në fillim të Segmenti 1, fillon në dalje të Tiranës, aty interes të Rrugës së Arbrit. I vetmi Segment i internet dhe arkivin online. Pajtimet në gazetë mund t’i bëni në çdo kohë duke shkurtit ministri Gjiknuri. ku mbaron rruge ekzistuese, dhe përfundon projektuar në standardin C3 është ai i degëzimit komunikuar në adresat e redaksisë. Sipas Ministrit, kemi të bëjmë me një vepër tek Ura e Brarit, aty ku kane filluar punimet për në Klos (Seg. K), kjo në përputhje me volu- Bëj pajtimin tënd me PayPal përmes emailit të vështirë, një vepër të rëndësishme por që për ndërtimin e rrugës. Gjatësia e tij është mit e trafikut në atë rrugë.
Para 30 vjetësh Cerjani ishte një fshat Në Cerjan tani është i bukur me rreth 120 shtëpi e 820 urgjente që Bashkia e njësia banorë, me shtëpi të reja bukura... administrative të investojnë Nga Besnik Lami në rregullimin e rrugës që të
erjani është një nga katër fshatrat e zo- shpie në fshat, në rregullimin e nës së Bellovës që shtrihet në verilindje kabinës elektrike të fshatit dhe Ctë qytetit të Peshkopisë, rreth 7 km larg tij. Ai është fshati më i largët i zonës nga në drejtime të tjera sociale. qyteti, fshat kufitar. Ai ndodhet në lartësinë 1240 m mbi nivelin e detit dhe shtrihet në një pllajë trekëndëshe në mes dy përrenjve, në rreze të vargmaleve të Korabit. Sipër fshatit Cerjani, një fshat i braktisur shtrihet brezi i pyjeve me dru ahu e pishe dhe sipër këtij brezi shtrihen kullotat alpine në një terren të thyer malor deri në maje të maleve në lartësi 2100 mbi nivelin e detit dhe i rrënuar nga migrimi dhe grykën e Skërtecit ku lind çdo mëngjes dielli rrezeart. rritjes në ekonomi e popullsi rriteshin nga viti Të katër fshatrat e zonës: Bellova, Cer- vjeshtën e vitit 1913 serbët plaçkitën shtëpitë e Krahas punës për rindërtimin e ndërtimin e në vit se atëherë lëvizjet e popullsisë ishin të jani, Rabdishti e Zagradi e kanë origjinën e fshatrave tona, grabitën bagëtinë, dogjën shtëpi vendit dhe sistemimin e mbjelljen e tokës, një kontrolluara e s’mund të ikje kund pa leje. themelimit të tyre që para mesjetës, kohës së e vranë njerëz të pafajshëm. Dogjën e plaçkiten punë të madhe bëri pushteti popullor që në 60% e popullsisë jetonin në fshat. Skënderbeut, gjë që argumentohet nga gjetjet më 1913 Cerjanin, plaçkitën Zagradin, kurse vitet e para të çlirimit në luftën kundër analfa- Pas përmbysjes të sistemit socialist më arkeologjike të zbuluara nga arkeologët në në Rabdisht dogjën shumë shtëpi e vranë rreth betizmit që ishte një plagë e rëndë e shoqërisë 1991 ndryshoi komplet punë dhe jeta në zonën e Bellovës si enë qeramike dhe vegla 70 vetë: burra, gra, pleq e plaka e fëmijë të shqiptare të kohës. Duhesh më shumë punë fshat. Me prishjen e koop. bujqësore dhe e shtiza prej hekuri. Këtë e dëshmojnë dhe pafajshëm. Në vjeshtën e parë të 1918 serbët dhe më shumë dije e kulturë. Që më 1945 hapjen e rrugëve për lëvizje të lira në vend defterët e regjistrimit të popullsisë dhe ai i kapën, lidhën e pushkatuan 19 djem e burra në të gjithë fshatrat u hapën kurse kundër e jashtë tij shumë familje e banorë të fshatit mbledhjes së taksave në kohën e pushtimit të rinj cerjanas në vendin e quajtur Greke ku analfabetizmit. Që më 1945 u rihap në Bell- Cerjan, por dhe të fshatrave të tjerë filluan të osman. Kështu në defterët e pushtuesve turq ekziston edhe sot një lapidar në kujtim të këtyre ovë shkolla fillore, kurse në shtator të 1947 lëviznin, të migronin nëpër qytete si në Pesh- të vitit 1467 rezulton që Cerjani të ketë 19 martirëve të vrarë. Lufta kundër serbëve vazhdoi u hapën shkolla të CU në fshatrat Cerjan, kopi apo Tiranë, si dhe të rinjtë të lëviznin shtëpi, Biloja (Bellova) 6 shtëpi, Zagradi 4 në Dibër deri në fund të vitit 1920. Serbët hynin Rabdisht e Zagrad. Si mësues shërbyen shumë për të gjetur punë jashtë vendit si në Greqi, shtëpi dhe Radibodishti (Rabdishti) 9 shtëpi. e dilnin në kufijtë tanë të 1913 dhe sa herë që mësues atdhetarë të ardhur nga Elbasani, Itali apo Angli. Gjatë këtyre 27 vjetëve plu- Cerjani figuron si fshati më i madh i zonës në hynin ata plaçkitnin, grabisnin bagëti, digjnin Korça, Gjirokastra etj. Zymtësia e jetës filloi ralizëm 80% e familjeve cerjanase kanë lëvi- këtë kohë. Po sipas defterëve osmane të kësaj shtëpi e vrisnin njerëz. të terrej nga sytë e popullit. Fshatarët filluan zur për një jetë më të mirë pranë qendrave periudhe rezulton që popullsia e katër fsha- Dihet se vendi ynë më 1938 kishte rreth të mbjellin e të shfrytëzojnë më mirë tokën, urbane. Rreth 50 familje braktisën shtëpitë trave të zonës sonë, por dhe i gjithë fshatrave 800 000 banorë. Ishte vendi me i varfër dhe të rrisin numrin e blegtorisë, të shkollohen, e tyre në fshat dhe erdhën e u nguliten në të Dibrës të ishte i besimit katolik, sepse taksa me i shkatërruar nga Lufta e II Botërore në të ndërtojnë shtëpi të reja e të punojnë sipas lagjen Llixha të Peshkopisë. Thënia e vjetër: mbledhësit turq shënonin në defterët e tyre Europë. Skamja, mjerimi i fshatarëve ishin mundësive dhe në ndërmarrje të ndryshme “Rëntë Cerjani te banjat” u bë realitet tani dhe emrat e fshatareve nga të cilët mblidhnin në kulm. Anafalbetizmi kapte mbi 90% të shtetërore duke përfituar të ardhura dhe zan- në ditët e sotme, ku kanë ngritur strehet e taksat e tyre në të holla dhe në drithëra buke popullsisë. Shumë fshatarë të zonës e sido- ate e mjeshtëri. Krahas përmirësimit të jetës në tyre të reja e të bukura 50 familje cerjanase. dhe në tërshërë e elb, emra katolik. mos nga fshati Cerjan morën që në kohën e sajë të punësimit të njerëzve dhe shërbimeve 30 familje banojnë në lagjet e tjera të Pesh- Vetëm pas vdekjes se Skënderbeut, nga Zogut rrugët e kurbetit (si sot), shkonin për më të mira shëndetësore, arsimore e kulturore kopisë dhe disa familje të tjera banojnë në mesi i shek. XVI, kur sundimi turk u kon- të punuar e për të mbajtur gjallë me bukën filloi të rritej popullsia e fshatrave tona, të qytetin e Tiranës, në rrethin e Durrësit apo solidua në Arbëri dhe turqit ngritën teqe e e gojës familjet e tyre. Shkonin për punë në krijoheshin familje të reja e të ndërtoheshin të Lushnjës. Nga migrimi i njerëzve dhe ulja xhamia, mejtepe për të mësuar turqishten u Greqi, Bullgari, por punonin si qiraxhinj dhe shtëpi të reja. Kështu në vitet 1950 Cerjani e numrit të lindjeve, Cerjani nga fshati me përhap myslimanizmi. Banorët e fshatrave në Prizren e Tetovë, në Tirane e Gostivar. kishte rreth 56 shtëpi me rreth 350 banorë. i madh i zonës ka mbetur fshati më i vogël e të qyteteve tona të ndodhur nën trysninë Megjithëse të varfër e analfabete, banorët Rritje e zhvillim ekonomik, social e kul- nga numri i popullsisë. Sot fshati më i madh dhe shtypjen e shfrytëzimin e egër të turqve e zonës sonë e përkrahën fuqimisht LNCl. Si turor patën fshatrat e Bellovës pas vitit 1967 mbetet fshati Rabdisht. Ai sot ka 530 ban- osmanë u detyruan të ndërrojnë fenë, të patriotë të vërtetë rreth 40 të rinj nga fshatrat kur u krijua koop. bujqësore dhe fshatarët orë dhe Bellova 324 banorë. Edhe nga këto kthehen në myslimanë. Për shekujt e sundimit e zonës sonë rrokën armët për lirinë e vendit. e vuajtur në shekuj bashkuan tokat, mjetet fshatra janë larguar shumë familje e njerëz, turk ka pak ose fare të dhëna për banorët e Ata u regjistruan në formacione të ndryshme e forcat e punës për ndërtimin e jetës së re. por jo si në Cerjan ku largimet kanë qenë fshatrave tona. Vetëm në vitin 1903, sipas të ushtrisë NCl dhe luftuan deri ne çlirimin Ky zhvillim e përparim u rrit më shumë pas masive. Rabdishti është shpallur këtë vit prof. Kristo Frashërit, kemi një të dhënë të e plotë të vendit. Vetëm nga fshati Cerjan elektrifikimit të fshatrave në shtator të 1970. fshat turistik ndër 100 fshatra te Shqipërisë regjistrimit të shtëpive në zonën tonë i bërë dolën 12 partizanë (djem të rinj) dhe tre prej Autori i këtij shkrimi është rreth 70 vjeç dhe dhe së shpejti do t’i vijë e mira tek dera si nga Instituti Gjeografik i Sofjes. Sipas këtij tyre derdhën gjakun në altarin e lirisë duke u këto ndryshime sociale, ekonomike, kulturore asfalti, turisti i huaj, paraja, teknologjia e re, regjistrimi të këtij viti fshati Bellovë ekziston shpallur dëshmorë të atdheut: si Nesim Kaza, e historike i ka parë me sy dhe i ka ndjerë etj. Të vjen keq e trishtohesh në shpirt, kur me 50 shtëpi, Cerjani me 75 shtëpi, Rabdishti Shemsi Haka dhe Zenel Paci. Pas çlirimit në të e përjetuar vetë. Jeta kish marrë zhvillim e sheh sot vendlindjen tënde të braktisur e të me 80 shtëpi dhe Zagradi me 35 shtëpi. gjithë vendin rilindi jeta. Populli me besim e përparim në shumë dimensione. Përveç dritës shkatërruar totalisht në shumë aspekte. Fshati Rabdisht e Cerjan janë me popullsi optimizëm te pushteti i ri popullor ju përvesh elektrike në fshat erdhi dhe radio e televizioni Dikur para 30 vjetësh Cerjani ishte një më të madhe në zonë. (K. Frashëri, “Historia punës për zhdukjen e pasojave të Luftës si dhe që përhapnin në shtëpitë tona arsim e kulturë. fshat i bukur me rreth 120 shtëpi e 820 ban- e Dibrës”) Po sipas regjistrimit të vitit 1927, për rindërtimin e vendit. Puna ziente kudo, Që në vitet e para të çlirimit apo më saktë orë, me shtëpi të reja e të bukura plot dritë, në kohën e mbretit Zog, Bellova na del si në fshat e qytet. Shumë të rinj nga fshatrat e në vitet ‘50 nga fshatrat tona filluan të dalin të ndërtuara pranë njëra tjetrës, me rrugë të fshati me popullsi më të madhe në zonë. Në zonës sonë ju përgjigjen thirrjes së Partisë e të kuadrot e para si mjekë, mësues, oficerë, pastra e të shtruara me kalldrëm, me shpirt këtë fshat banonin 325 banorë, në Cerjan pushtetit popullor për ndërtimin e veprave të ekonomistë e inxhinierë që i shërbyen popul- bujar e mikpritës, me objekte social-kulturale 231 banorë, në Rabdisht 233 banorë dhe në reja siç ishin: ndërtimi i hekurudhave të para, lit e atdheut atje ku kish më tepër nevojë. Në e shkolle te mirë e mbi te gjitha me një rini Zagrad 106 banorë. hapja e rrugës automobilistike Kukës-Peshkopi, fshatra u ngritën kopshte e çerdhe, infermieri, punëtore, të kulturuar e dinamike. Sot ai Në këtë shkrim duhet të shënojmë dhe ma- ndërtimi i hidrocentraleve të para, i kombinatit furra buke, vatra kulture që përmirësonin e duket i braktisur, i heshtur e i sfilitur se ka pak sakrat e shovinistëve serbe në fshatrat e krahinës të tekstileve në Tiranë e të shumë veprave të ngazëllenin jetën e punën e fshatarëve. Që banorë. Të shohësh Cerjanin sot nga Bregu sonë fill pas shpalljes së Pavarësisë. Kështu në tjera industrial e bonifikuese dhe të rrugëve. më 1963 në qendrën e zonës, Bellovë, u hap shkolla 8-vjeçare “Shemsi Haka” e cila u bë apo nga qielli te duket se këtu ka rënë bomba detyrueshme për çdo fëmijë nga qeveria. atomike e Kim Jongut, sepse shumë shtëpi të Krahas punës në prodhim e ndërtim, shumë braktisura në vite nga njerëzit janë shkatërruar fshatarë e familje të reja, konform rregullave e rrënuar se shtëpitë i mban gjallë në këmbë të urbanistikës dhe me ndihmën e koop. fryma e kujdesi i njeriut. Ata janë shkatërruar bujqësore, filluan të ndërtojnë shtëpi të vetvetiu nder vite nga agjentet atmosferike si reja. Numri i lindjeve rritej nga dita në ditë shiu, bora, era, etj. Mallëngjehesh, trishtohesh dhe kështu rritej dhe numri i familjeve dhe e përlotesh nga kjo katandisje e vendlindjes. i popullsisë për çdo fshat. Kështu në vitin Pas vitit 1990 brenda 2-3 vitesh u shkatërruan 1979 fshati Bellove kishte 105 familje me 629 dhe objektet social-kulturore, shkolla e fshatit banorë, fshati Cerjan kishte 94 familje me 654 dhe stallat e blegtorisë në Smile. Fshati s’ka banorë, Rabdishti kishte70 familje me 499 më ambulancë si dikur. Kabina elektrike e banorë dhe Zagradi kishte 41 familje me 262 fshatit e ngritur që më 1970 është gati në të banorë. Si zonë gjithsej Bellova kishte 310 shembur se nuk është vënë dorë fare mbi të familje me 2044 banorë. Numrin më të madh që 58 vjet as nga Elektriku e as nga komuna. të banorëve e kishte fshati Cerjan. Më1984 ky Edhe rrugët e fshatit e të blloqeve të arave fshat kishte 116 familje me 820 frymë. Kishte janë ngushtuar e degraduar se s’punon mirë shkollë të ciklit të ulët me 4 fuqi mësimore, pleqësia e fshatit. Mungon fryma kolektive e me 84 nxënës, kurse sot (me 2017) Cerjani ka punës, fryma e aksionit dhe humanizmi për të vetëm 15 familje me 112 banorë, një shkollë ndrequr diçka. Njerëzit kanë firuar, blegtoria në shtëpi private me një fuqi mësimore me është pakësuar. Shtëpia e Zabit Pacit, e shkatërruar. Mars 2018 7-8 nxënës nga kl. I në kl. e V-të. Ritmet e (vijon në faqen 5) 4 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 5 141 141143
Para 30 vjetësh Cerjani ishte një fshat Në Cerjan tani është Emigracioni dhe imigracioni kanë bërë edhe këtu punën vet, shumë nga fshati janë shpërgulur i bukur me rreth 120 shtëpi e 820 në vende tē tjera, kryesisht në Tiranë edhe në Durrës, por edhe në Sarandë, ndërsa të rinjtë kanë urgjente që Bashkia e njësia banorë, me shtëpi të reja bukura... reportazh kaluar në Greqi, itali, Gjermani, angli, madje edhe në amerikë. administrative të investojnë Nga Besnik Lami në rregullimin e rrugës që të Nga alban Tufa erjani është një nga katër fshatrat e zo- shpie në fshat, në rregullimin e ur përmendet emri Kastriot, dashje nës së Bellovës që shtrihet në verilindje kabinës elektrike të fshatit dhe pa dashje mendja shkon tek heroi Ctë qytetit të Peshkopisë, rreth 7 km KKombëtar Gjergj Kastrioti Skënder- larg tij. Ai është fshati më i largët i zonës nga në drejtime të tjera sociale. beu, sidomos shto këtu edhe shpalljen e qyteti, fshat kufitar. Ai ndodhet në lartësinë këtij viti si Viti i Skënderbeut. Emri i këtij 1240 m mbi nivelin e detit dhe shtrihet në një fshati është intrigues për këdo që e ndesh, pllajë trekëndëshe në mes dy përrenjve, në dhe sidomos për studiuesit e historisë të rreze të vargmaleve të Korabit. Sipër fshatit Cerjani, një fshat i braktisur cilët ende sot nuk janë të njëmendje për shtrihet brezi i pyjeve me dru ahu e pishe prejardhjen e Kastriotëve. Por i vetmi emër dhe sipër këtij brezi shtrihen kullotat alpine pa ndryshuar lakime dhe tjetërsime është ky në një terren të thyer malor deri në maje të fshat. Në Shqipëri ka disa fshatra me emrat maleve në lartësi 2100 mbi nivelin e detit dhe i rrënuar nga migrimi Kastriot (Peshkopi), Kastri (Mirditë), Kastra dhe grykën e Skërtecit ku lind çdo mëngjes (Shkodër dhe Tropojë), dhe Kastrat në Has. dielli rrezeart. Gjithsesi ne nuk do merremi me historinë rritjes në ekonomi e popullsi rriteshin nga viti Të katër fshatrat e zonës: Bellova, Cer- vjeshtën e vitit 1913 serbët plaçkitën shtëpitë e Krahas punës për rindërtimin e ndërtimin e por do njihemi sadopak me këtë fshat që në vit se atëherë lëvizjet e popullsisë ishin të jani, Rabdishti e Zagradi e kanë origjinën e fshatrave tona, grabitën bagëtinë, dogjën shtëpi vendit dhe sistemimin e mbjelljen e tokës, një mban një emër me peshë të rëndë. kontrolluara e s’mund të ikje kund pa leje. themelimit të tyre që para mesjetës, kohës së e vranë njerëz të pafajshëm. Dogjën e plaçkiten punë të madhe bëri pushteti popullor që në Kastrioti është fshat dhe ish-komunë, sot 60% e popullsisë jetonin në fshat. Skënderbeut, gjë që argumentohet nga gjetjet më 1913 Cerjanin, plaçkitën Zagradin, kurse vitet e para të çlirimit në luftën kundër analfa- Njësi Administrative në Qarkun e Dibrës, Pas përmbysjes të sistemit socialist më arkeologjike të zbuluara nga arkeologët në në Rabdisht dogjën shumë shtëpi e vranë rreth betizmit që ishte një plagë e rëndë e shoqërisë në verilindje të Shqipërisë. Në reformën 1991 ndryshoi komplet punë dhe jeta në zonën e Bellovës si enë qeramike dhe vegla 70 vetë: burra, gra, pleq e plaka e fëmijë të shqiptare të kohës. Duhesh më shumë punë territoriale të qeverisjes lokale të vitit 2015 fshat. Me prishjen e koop. bujqësore dhe e shtiza prej hekuri. Këtë e dëshmojnë dhe pafajshëm. Në vjeshtën e parë të 1918 serbët dhe më shumë dije e kulturë. Që më 1945 u bë nënndarje e komunës Dibër. Popullsia Kastrioti, hapjen e rrugëve për lëvizje të lira në vend defterët e regjistrimit të popullsisë dhe ai i kapën, lidhën e pushkatuan 19 djem e burra në të gjithë fshatrat u hapën kurse kundër në këtë njësi bazuar në regjistrimin e vitit e jashtë tij shumë familje e banorë të fshatit mbledhjes së taksave në kohën e pushtimit të rinj cerjanas në vendin e quajtur Greke ku analfabetizmit. Që më 1945 u rihap në Bell- 2011 ishte 6,200 banorë. Kastrioti gjendet Cerjan, por dhe të fshatrave të tjerë filluan të osman. Kështu në defterët e pushtuesve turq ekziston edhe sot një lapidar në kujtim të këtyre ovë shkolla fillore, kurse në shtator të 1947 7-8 km, larg qytetit të Peshkopisë në drejtim lëviznin, të migronin nëpër qytete si në Pesh- të vitit 1467 rezulton që Cerjani të ketë 19 martirëve të vrarë. Lufta kundër serbëve vazhdoi u hapën shkolla të CU në fshatrat Cerjan, të Kukësit. Rruga me makinë nga Peshkopia kopi apo Tiranë, si dhe të rinjtë të lëviznin shtëpi, Biloja (Bellova) 6 shtëpi, Zagradi 4 në Dibër deri në fund të vitit 1920. Serbët hynin Rabdisht e Zagrad. Si mësues shërbyen shumë bëhet për 10-12 minuta. për të gjetur punë jashtë vendit si në Greqi, shtëpi dhe Radibodishti (Rabdishti) 9 shtëpi. e dilnin në kufijtë tanë të 1913 dhe sa herë që mësues atdhetarë të ardhur nga Elbasani, Është muaji mars dhe bën ftohtë. Ka hynin ata plaçkitnin, grabisnin bagëti, digjnin Korça, Gjirokastra etj. Zymtësia e jetës filloi Itali apo Angli. Gjatë këtyre 27 vjetëve plu- fshati pa Kastriotë Cerjani figuron si fshati më i madh i zonës në rënë dëborë prej disa ditësh. Vendi është ralizëm 80% e familjeve cerjanase kanë lëvi- këtë kohë. Po sipas defterëve osmane të kësaj shtëpi e vrisnin njerëz. të terrej nga sytë e popullit. Fshatarët filluan i mbuluar në të bardhë. Kështu është e zur për një jetë më të mirë pranë qendrave periudhe rezulton që popullsia e katër fsha- Dihet se vendi ynë më 1938 kishte rreth të mbjellin e të shfrytëzojnë më mirë tokën, gjithë Dibra, krejt çka rrok syri, malet rrotull Kulla e Leshe, qëndron e premte dhe duhet falur e xhumaja. Marr përket Topalltisë, ndërsa Kastrioti i një ose dy urbane. Rreth 50 familje braktisën shtëpitë trave të zonës sonë, por dhe i gjithë fshatrave 800 000 banorë. Ishte vendi me i varfër dhe të rrisin numrin e blegtorisë, të shkollohen, edhe fshati Kastriot mu në mesi e gropës së abdes dhe futem brenda. Xhamia është e kilometrave më poshtë i përket Malsisë, ose e tyre në fshat dhe erdhën e u nguliten në të Dibrës të ishte i besimit katolik, sepse taksa me i shkatërruar nga Lufta e II Botërore në të ndërtojnë shtëpi të reja e të punojnë sipas Dibrës. Rruga për në Kukës e ndan fshatin akoma, duke i mbijetuar re, e kanë ndërtuar ka ca vite dhe e kanë më saktë Krahinës së Çidhnës. Ndryshimet lagjen Llixha të Peshkopisë. Thënia e vjetër: mbledhësit turq shënonin në defterët e tyre Europë. Skamja, mjerimi i fshatarëve ishin mundësive dhe në ndërmarrje të ndryshme përmes si një mollë, duke në dy mëhalla: e restauruar tashti vonë, këtë vjeshtë që shkoi. janë në zakone dhe kryesisht në gjuhë, sepse “Rëntë Cerjani te banjat” u bë realitet tani kohës gati 100 vjeçare. ajo dhe emrat e fshatareve nga të cilët mblidhnin në kulm. Anafalbetizmi kapte mbi 90% të shtetërore duke përfituar të ardhura dhe zan- poshtme dhe ajo e epërme. Fshati në perën- Brenda gjenden tre burra, dy të rinj dhe një në Kastriot janë norma të tjera nëndialektore: në ditët e sotme, ku kanë ngritur strehet e taksat e tyre në të holla dhe në drithëra buke popullsisë. Shumë fshatarë të zonës e sido- ate e mjeshtëri. Krahas përmirësimit të jetës në dim kufizohet me Kuket, në jug me Brestin, është një kullë trekatëshe fëmijë. Është shumë ftohtë sërish, brenda këtë fare lehtë mund t’iu referohemi disa tyre të reja e të bukura 50 familje cerjanase. dhe në tërshërë e elb, emra katolik. mos nga fshati Cerjan morën që në kohën e sajë të punësimit të njerëzve dhe shërbimeve ndërsa në lindje me Sohodollin, të gjitha këto nuk asnjë llojë mënyre për tu ngrohur. Pasi fjalëve ku në Sohodoll i thuhet “lugë”, ndërsa 30 familje banojnë në lagjet e tjera të Pesh- dhe e ndërtuar me tulla Vetëm pas vdekjes se Skënderbeut, nga Zogut rrugët e kurbetit (si sot), shkonin për më të mira shëndetësore, arsimore e kulturore fshatra janë pjesë e Njësisë Administrative mbarojnë shpërndahen të gjithë. në Kastriot i thuhet “lugjë”; në Sohodoll i kopisë dhe disa familje të tjera banojnë në mesi i shek. XVI, kur sundimi turk u kon- të punuar e për të mbajtur gjallë me bukën filloi të rritej popullsia e fshatrave tona, të Kastriot. Edhe fshati ka si bazë ekonomike emi- thuhet “gisht”, ndërsa në Kastriot i thuhet qytetin e Tiranës, në rrethin e Durrësit apo dhe llaç gëlqereje. Shtëpitë solidua në Arbëri dhe turqit ngritën teqe e e gojës familjet e tyre. Shkonin për punë në krijoheshin familje të reja e të ndërtoheshin Unë eci buzë rrugës, është qetësi, gati gracionin, sërish ka familje që mbahen me “xhisht” etj. të Lushnjës. Nga migrimi i njerëzve dhe ulja xhamia, mejtepe për të mësuar turqishten u Greqi, Bullgari, por punonin si qiraxhinj dhe shtëpi të reja. Kështu në vitet 1950 Cerjani drekë. Pragjet e dyerve janë me borë, pul- e boshatisura mbartin në bujqësi dhe blegtori. Rrugicave ndesh me Teksa eci, përmes fshatit nëpër rrugica e numrit të lindjeve, Cerjani nga fshati me përhap myslimanizmi. Banorët e fshatrave në Prizren e Tetovë, në Tirane e Gostivar. kishte rreth 56 shtëpi me rreth 350 banorë. lazet e dritareve po ashtu, ndërsa oxhaqet ndonjë grua me ndonjë ballë apo barrë ndjehet lehtë mungesa e të rinjve. Shoh në i madh i zonës ka mbetur fshati më i vogël shpatulla vite, kujtime të e të qyteteve tona të ndodhur nën trysninë Megjithëse të varfër e analfabete, banorët Rritje e zhvillim ekonomik, social e kul- tymosin si pleqtë e vjetër me llulla buzë jonxhe e kashte. Kryesisht ato merren me pragun e një porte hekuri një plakë, e cila nga numri i popullsisë. Sot fshati më i madh dhe shtypjen e shfrytëzimin e egër të turqve e zonës sonë e përkrahën fuqimisht LNCl. Si turor patën fshatrat e Bellovës pas vitit 1967 tyre. Të rrallë janë të tillë pleq tashmë këtu. pafundme dhe zhurma të bagëtitë përgjatë dimrit, ndërsa burrat rrinë. mban përdore një vajzë të një moshe thuajse mbetet fshati Rabdisht. Ai sot ka 530 ban- osmanë u detyruan të ndërrojnë fenë, të patriotë të vërtetë rreth 40 të rinj nga fshatrat kur u krijua koop. bujqësore dhe fshatarët Shpesh ia beh ndonjë makinë aty pranë dhe Kafeneja e fshatit edhe pse është mesditë, 6-vjeç. Ajo mban në duar kokoshka dhe të orë dhe Bellova 324 banorë. Edhe nga këto kthehen në myslimanë. Për shekujt e sundimit e zonës sonë rrokën armët për lirinë e vendit. e vuajtur në shekuj bashkuan tokat, mjetet mjaft sa të trazon me zhurmën e saj, që herë pandara fëmijësh. qëndron e mbushur përplot me burra dhe sheh me ca sy të jeshiltë. Ja pra, nëpër rrugë fshatra janë larguar shumë familje e njerëz, turk ka pak ose fare të dhëna për banorët e Ata u regjistruan në formacione të ndryshme e forcat e punës për ndërtimin e jetës së re. i jep jetë dhe herë i merr dertet këtij fshati. disa prej tyre luajnë domino, disa luajnë me sheh dy breza, por mungon i treti, babai por jo si në Cerjan ku largimet kanë qenë fshatrave tona. Vetëm në vitin 1903, sipas të ushtrisë NCl dhe luftuan deri ne çlirimin Ky zhvillim e përparim u rrit më shumë pas Para se të arrish fshatin gjenden varrezat, letra, ndërsa të tjerë bilardo. ndoshta i kësaj vajze, i cili ka marrë dhenë masive. Rabdishti është shpallur këtë vit prof. Kristo Frashërit, kemi një të dhënë të e plotë të vendit. Vetëm nga fshati Cerjan elektrifikimit të fshatrave në shtator të 1970. duket sikur i kanë pozicionuar aty vetëm për luar në Greqi, Itali, Gjermani, Angli, madje Shtëpitë në Kastriot janë kryesisht të reja, nëpër Europë. fshat turistik ndër 100 fshatra te Shqipërisë regjistrimit të shtëpive në zonën tonë i bërë dolën 12 partizanë (djem të rinj) dhe tre prej Autori i këtij shkrimi është rreth 70 vjeç dhe të na kujtuar të gjithëve kur kalojmë se edhe edhe në Amerikë. E njoh prej kohësh këtë të cilat kanë zëvendësuar ato të vjetrat, Me të kaluar tutje, ndeshem me një plakë, dhe së shpejti do t’i vijë e mira tek dera si nga Instituti Gjeografik i Sofjes. Sipas këtij tyre derdhën gjakun në altarin e lirisë duke u këto ndryshime sociale, ekonomike, kulturore ne jemi të vdekshëm. vend, por edhe kur nuk e njeh, mjafton të ndërsa ato që janë të vjetra, janë vetën ato e cila mbi kurriz mban një deng kashte misri. asfalti, turisti i huaj, paraja, teknologjia e re, regjistrimi të këtij viti fshati Bellovë ekziston shpallur dëshmorë të atdheut: si Nesim Kaza, e historike i ka parë me sy dhe i ka ndjerë Kaloj varrezat dhe afrohem me shtëpitë njohësh një fshat verior të Shqipërisë sepse të braktisurat, përveç Kullës së Leshe, e cila Duke që mban në shpinë që prej larg, sepse etj. Të vjen keq e trishtohesh në shpirt, kur me 50 shtëpi, Cerjani me 75 shtëpi, Rabdishti Shemsi Haka dhe Zenel Paci. Pas çlirimit në të e përjetuar vetë. Jeta kish marrë zhvillim e e para që shihja së largu. Mandej zhytem nuk përbën ndryshim. Dimri këtej i zym- qëndron akoma, duke i mbijetuar kohës gati në ballin e saj ka ca bulëza djerse. Rruga sheh sot vendlindjen tënde të braktisur e të me 80 shtëpi dhe Zagradi me 35 shtëpi. gjithë vendin rilindi jeta. Populli me besim e përparim në shumë dimensione. Përveç dritës në mesin e fshatit i cili nuk i ka më shumë ton fshatrat, rrugët e zbrazëta, mungesa e 100 vjeçare. Ajo është një kullë trekatëshe tek po ecën është dishezë, dhe tek ecën i shkatërruar totalisht në shumë aspekte. Fshati Rabdisht e Cerjan janë me popullsi optimizëm te pushteti i ri popullor ju përvesh elektrike në fshat erdhi dhe radio e televizioni se 50 shtëpi, përfshi këtu edhe shtëpitë e zhurmave dhe mungesa e diellit shkojnë dhe e ndërtuar me tulla dhe llaç gëlqereje. rrëshqet këmba, ndërsa ajo ia del të mbahet Dikur para 30 vjetësh Cerjani ishte një më të madhe në zonë. (K. Frashëri, “Historia punës për zhdukjen e pasojave të Luftës si dhe që përhapnin në shtëpitë tona arsim e kulturë. braktisura. Emigracioni dhe imigracioni sinkron me shpirtrat e nënave që presin Shtëpitë e boshatisura mbartin në shpatulla dhe vazhdon rrugën për në shtëpinë e saj. fshat i bukur me rreth 120 shtëpi e 820 ban- e Dibrës”) Po sipas regjistrimit të vitit 1927, për rindërtimin e vendit. Puna ziente kudo, Që në vitet e para të çlirimit apo më saktë kanë bërë edhe këtu punën vet, shumë djemtë. vite, kujtime të pafundme dhe zhurma të Kështu Kastrioti qëndron në mes të Dibrës. orë, me shtëpi të reja e të bukura plot dritë, në kohën e mbretit Zog, Bellova na del si në fshat e qytet. Shumë të rinj nga fshatrat e në vitet ‘50 nga fshatrat tona filluan të dalin nga fshati janë shpërgulur në vende tē tjera, Papritmas dëgjoj një Ezan që vjen nga pandara fëmijësh. Ia del të mbijetojë në kohë. Sërish të nxjerrë të ndërtuara pranë njëra tjetrës, me rrugë të fshati me popullsi më të madhe në zonë. Në zonës sonë ju përgjigjen thirrjes së Partisë e të kuadrot e para si mjekë, mësues, oficerë, kryesisht në Tiranë edhe në Durrës, por një minare që qet krye pas një qendre spita- Kastrioti është pika ndarëse me Malsisë breza, të tillë djem me dije, bijë prindërish pastra e të shtruara me kalldrëm, me shpirt këtë fshat banonin 325 banorë, në Cerjan pushtetit popullor për ndërtimin e veprave të ekonomistë e inxhinierë që i shërbyen popul- edhe në Sarandë, ndërsa të rinjtë kanë ka- lore, e cila nuk ka punuar kurrë. E di është së Dibrës dhe Topalltisë. Pra, Sohodolli i me vuajtje. bujar e mikpritës, me objekte social-kulturale 231 banorë, në Rabdisht 233 banorë dhe në reja siç ishin: ndërtimi i hekurudhave të para, lit e atdheut atje ku kish më tepër nevojë. Në e shkolle te mirë e mbi te gjitha me një rini Zagrad 106 banorë. hapja e rrugës automobilistike Kukës-Peshkopi, fshatra u ngritën kopshte e çerdhe, infermieri, punëtore, të kulturuar e dinamike. Sot ai Në këtë shkrim duhet të shënojmë dhe ma- ndërtimi i hidrocentraleve të para, i kombinatit furra buke, vatra kulture që përmirësonin e të tekstileve në Tiranë e të shumë veprave të ngazëllenin jetën e punën e fshatarëve. Që duket i braktisur, i heshtur e i sfilitur se ka pak Cerjani, një fshat i braktisur dhe i rrënuar nga migrimi sakrat e shovinistëve serbe në fshatrat e krahinës banorë. Të shohësh Cerjanin sot nga Bregu sonë fill pas shpalljes së Pavarësisë. Kështu në tjera industrial e bonifikuese dhe të rrugëve. më 1963 në qendrën e zonës, Bellovë, u hap shkolla 8-vjeçare “Shemsi Haka” e cila u bë apo nga qielli te duket se këtu ka rënë bomba (vijon nga faqja 4) viteve 1970, për 15 vjet rresht me radhë ku detyrueshme për çdo fëmijë nga qeveria. atomike e Kim Jongut, sepse shumë shtëpi të Rruga automobilistike e fshatit është janë zbuluar rezerva bakri e mangani. Krahas punës në prodhim e ndërtim, shumë braktisura në vite nga njerëzit janë shkatërruar në gjendje të mjeruar. Ajo është tërë gurë Dikur ne kohen e kooperativës si në Cerjan fshatarë e familje të reja, konform rregullave e rrënuar se shtëpitë i mban gjallë në këmbë e gropa, e paasfaltuar dhe s’ka punëtor e në mbare kooperativën prodhoheshin qin- të urbanistikës dhe me ndihmën e koop. fryma e kujdesi i njeriut. Ata janë shkatërruar mirëmbajtës. Edhe ata pak njerëz që jetojnë dra e mijëra kv patate, te cilat shteti i tërhiqte bujqësore, filluan të ndërtojnë shtëpi të vetvetiu nder vite nga agjentet atmosferike si në fshat jetojnë në kushte të vështira, sepse me kamiona e i transportonte anë e mbanë reja. Numri i lindjeve rritej nga dita në ditë shiu, bora, era, etj. Mallëngjehesh, trishtohesh mungojnë kushtet social-kulturore, shënde- vendit si ato për tregti, edhe ato për farë që dhe kështu rritej dhe numri i familjeve dhe e përlotesh nga kjo katandisje e vendlindjes. tësore, mungon rruga, fugoni, ambulance, dërgoheshin për t’u mbjelle në Myzeqe që në i popullsisë për çdo fshat. Kështu në vitin Pas vitit 1990 brenda 2-3 vitesh u shkatërruan dyqani i tregtisë, shkolla, fryma e solidaritetit janar. Disa fshatarë që banojnë në qytet kanë 1979 fshati Bellove kishte 105 familje me 629 dhe objektet social-kulturore, shkolla e fshatit vëllazëror, etj. Përpiqen bashkëfshatarët e mbuluar shtëpitë e tyre me llamarinë që të banorë, fshati Cerjan kishte 94 familje me 654 dhe stallat e blegtorisë në Smile. Fshati s’ka mi të gjorë të punojnë tokën, të prodhojnë mos i kapë pika e të rrënohen. Disa prej tyre banorë, Rabdishti kishte70 familje me 499 më ambulancë si dikur. Kabina elektrike e sa më shumë patate, grurë, etj, por mungon në pranverë e verë venë çdo ditë nga qyteti në banorë dhe Zagradi kishte 41 familje me 262 fshatit e ngritur që më 1970 është gati në të rruga, mungon shpesh mekanika bujqësore, fshat për të punuar tokat që ata të mos ngelin banorë. Si zonë gjithsej Bellova kishte 310 shembur se nuk është vënë dorë fare mbi të janë shtrenjtësuar shumë farërat e plehrat djerrë, por me vështirësi të panumërta, sepse familje me 2044 banorë. Numrin më të madh që 58 vjet as nga Elektriku e as nga komuna. kimike e mbi të gjitha mungon tregu i shitjes mungon rruga, asfalti, mungon mekanika të banorëve e kishte fshati Cerjan. Më1984 ky Edhe rrugët e fshatit e të blloqeve të arave së patates se shteti ynë i handakosur s’e ka bujqësore, mungojnë subvencionet e shtetit fshat kishte 116 familje me 820 frymë. Kishte janë ngushtuar e degraduar se s’punon mirë në farëra e plehra kimike. Në një vend ku mendjen te fermeri i gjorë e prodhimet e tij si Shtëpia e Halil Pacit, e rrënuar. Mars 2018 shkollë të ciklit të ulët me 4 fuqi mësimore, pleqësia e fshatit. Mungon fryma kolektive e administrues i jetës shoqërore, ekonomike e ndihet dora e shtetit jeta ndryshon, prandaj me 84 nxënës, kurse sot (me 2017) Cerjani ka punës, fryma e aksionit dhe humanizmi për të politike të vendit. Fshati Cerjan ka pasur poste shteti duhet ta shohë më mirë fshatin me Në Cerjan tani është urgjente që Bash- në drejtime të tjera sociale. Shpresa thonë vetëm 15 familje me 112 banorë, një shkollë ndrequr diçka. Njerëzit kanë firuar, blegtoria kufitare që nga viti 1948 e deri më 1991 kur shpirt e mendje, me zemër e fonde se dhe atje kia e njësia administrative të investojnë në se vdes e fundit. Le të shpresojmë se jeta në në shtëpi private me një fuqi mësimore me është pakësuar. u prish sistemi. Në Cerjan janë bërë kërkime jetojnë njerëz qe prodhojnë bukën e perimet rregullimin e rrugës që të shpie në fshat, në fshatin tim do të rilindë e do të gjallërohet dhe Shtëpia e Zabit Pacit, e shkatërruar. Mars 2018 7-8 nxënës nga kl. I në kl. e V-të. Ritmet e (vijon në faqen 5) gjeologjike që nga 1965 e deri në fund të e popullit, mishin e qumështin. rregullimin e kabinës elektrike të fshatit dhe fshati do të rritet e rinohet. 7.03.2018 6 - Mars 2018 nr. 143
Dini i Zi dhe degët e tij një hapësirë e madhe e panjohur raftingu debat / turizëm Rafting lumenjve të Dibrës që s’bëzajnë Nga Abdurahim Ashiku
kam jetuar lumenjtë e Dibrës, të vegjëlit duke udhëtuar anash tyre, duke i kaluar në I ura teli apo në trungje pishe me gozhda mbi pardia, thupra apo furde. Në Murrë jam futur hurdhave të thella e zhytas kam provuar të kap ndonjë troftë rrëshqitëse sa edhe ngjalës ia kalon. Me Drinin jam lidhur që fëmijë kur zhytesha hapa këmbësh mbi qafën e dajë Ganiut e më vonë lidhur pas mesit me hinka, “kunguj ujës” siç i quanim dhe i mbillnim në kopsht. Më pas kam ndjerë në gjoks tallazet kur provoja të notoja kundër rrymës apo kur zhytesha thellë “Hurdhës së Mone”... I kam njohur degët e Drinit pranverës kur shfrynin me dallgë të shkumëzuara e verës kur rridhnin aq sa nuk mbulonin gurët e zallit. E kam jetuar Zallin e Okshtunit në burim e Zallin tek Ura e Qytetit që mbledh në shtrungë ujërat e Fushë-Bulqizës... Kam mbush grushtet me ujë të pastër qelibar në Shtrungë e kam parë troftat të hidheshin nga 3-4 metra lartësi në ujëvarën që binte mbi Kacni e bashkohesh tek Ura e Selishtës për të marrë emrin e Katër Grykëve, Murra... Kam pi ujë me kallam në burimet e Bjesh- kës së Shehut, ato të Preshit e të Shpellasit për të mos futë këtu burimin e Bjeshkës së Ponairit ku kam një fotografi përjetësuar në kopertinën e librit “Njerëz që i dua”. E kam shoqëruar Veleshicën deri në deltën që hapet para se të derdhet në Drinin e Zi. Mollën e kam parë dhe fotografuar në ar kaq pastër trimëria dhe begatia, heroizmi Çidhnës ku takohet me Setën e Përroin e ngun kanioneve të saj që mblidhen e hapen rrjedhën e saj mes përmes Borie Lurës e i vjetër dhe heroizmi i ri i një populli që e Gramës dhe në ndrydhjen e tij nga takimi me derisa qetësohen përpara se të bashkohen në Fushë-Lurës, në shkumëzimin e saj në te- ka në gjak punën, shpatën dhe barotin por ujërat e Veleshicës deri në Skavicë... Zall-Kalis me ujërat e Drinit të Zi. poshtën e Zabelit të Nikës, e kam kapërcyer jo penën... Në këtë rrjedhë Drini lag themelet e lashta Murra (19 kilometra) me burime nga malet në një urë me trungje pishe në Arrëmollë për E kam jetuar Drinin e Zi dhe degët e tij që lidhen me Kalanë e Grazhdanit, Kullën e Katër Grykëve të Murrës, veçanërisht nga ta takuar në Gjurë Reç e në rënien në Dri. duke ecë e kundruar bukuritë anash. Nuk historike të Murre nëHotesh, kullat e Dine burimet e Shtrungës ku hasen një grup liqe- E kam jetuar Setën ndryshe nga degët i kam jetuar duke u përplasur dallgëve të Hoxhës në Muhurr, Sinën si vend origjina nesh, për mendimin tim më të bukur se ato të e tjera që mjelin malet për ta përcjellë tyre... e Kastriotëve, Fushën e Kastriotit dhe atë Lurës, shumë pak të vizituar e të fotografuar, shkumën e vluar mbi Drinin Zi. Asokohe nuk kishte mjete për tu zhytur të Fushë-Çidhnës ku flitet për Betejën e ka një rrjedhë që veçanërisht nga Lunara E kam jetuar në shkulmin që buron nga gji- dallgëve e duke u përplasur shkëmbinjvetë Torviollit, e para ndër 19 beteja fitimtare të krijon mundësi të sporteve lumore përmes ri i malit e në rrjedhën që zbret nga liqenet. E ngushtë vende-vende sa i takon me krah Gjergjit të Gjon Dibranit kundër pushtuesve një peizazhi mahnitës. kam fotografuar dhe jam fotografuar përballë hapur. osmanë, për të vijuar rrjedhën në themele Zalli i Zerqanit (29 kilometra) dhe ai i ujit që përplaset gurëve të latuar të shkëmbit. Tash mosha nuk ma lejon, ndonëse shpirti të Zallë-Dardhës djep i këngës popullore Okshtunit (34 kilometra) i pari me burim në E kam me vete negativin bardhë e zi... ma do... dibrane, për tu ngushtuar aq shumë midis Vajkal të Bulqizës dhe i dyti me burime në E kam jetuar në “tamë të vijës”, atje ku Me shpirt po i ftoj të rinjtë të udhëto- maleve të Reçit e të Kalisit sa kur e sheh Prodan të Gollobërdës janë një ndër udhët merr rrugë një kanal që i foli kohës me një jnë Drinit e degëve të tij, mbi kajakë apo nga larg të duket sikur do ta kalosh me një turistike ujore që flasin për histori qëndrese “piketë me plumb pushke”, me trimërinë më gomone, veshur me rroba raftingu, për të kërcim një hapësh. e kulturë popullore (në deltën e tyre Ha- të pastër e më heroike të dibranëve, me rr- tërhequr turistë në një trevë gjeografike nga Harqet e këputura të një ure të lashtë në jredin Pasha, në Gjoricë ku bashkohen me jedhën e ujit në gjashtë kilometra mbi e mes më të bukurat që mund të përshkruhet... Zall-Reç të bëjnë të mendohesh e të kërkosh Drinin, siç thotë kënga, la: “Jo ma pak por shkëmbinjve të paarritshëm deri atëherë, me Për kërshëri të tyre, duke shfrytëzuar një të dish... dymbëdhjetë mijë”) tetëqind metro tunel nëpër Gjalicat asokohe vjetar statistikor të vitit 1966 të ekonomistit Seta me një burim spektakolar në Gurë- Molla (18 kilometra) merr ujërat e Kunorës të pakalueshme… të shquar dibran Shemsi Hoxha por përcjell Lurë, në tërë gjatësinë e saj prej13 kilo- së Lurës, liqeneve emri i të cilëve i ka kalu- Në korrik të vitit 1967 uji i Setës vaditi për hapësirën që krijon Dibra për spote cilësore metrash deri në takim me Drinin në Arras, ar kohët dhe vendet për ti zbritur në një herë të parë tokat e Çidhnës për të vijuar në të Raftingut... është lumi ku mund të maten guximtarët në peizazh mahnitës në pasqyrë të fshatrave vitet më tej drejt Dardhës e Reçit nga njëra Dibra me një pellg të gjerë ujor, me Drinin raffting nëpër kalimin mbase më të ngushtin të Krej-Lurës, Arrmollës, Gjurë Reçit për ti anë, me sifon drejt Sinës e po me sifon drejt e Zi shtyllë kurrizore e të paktën gjashtë de- e një kanioni ku majat e maleve duket sikur bashkuar me Drinin e Zi... Fushës së Çidhnës dhe Kastriotit deri në gëve të tij që rrjedhin ujë të pastër burimesh takohen. Një vendas thotë se kanionin e Nuk kam dëgjuar që në Dibër të ketë Vakuf në dhjetor 1969… tërë vitin, është më pak e eksploruara në Setës, në rrjedhë uji, deri sot nuk njihet ta ndonjë shoqatë apo grupim sportiv që të Edhe sot, po të kalosh anës kanalit të sportin e raftingut dhe lundrimit me kanoe. ketë kaluar askush. Rëniet e ujit në shkallë udhëtojë e të promovojë bukuritë e Dibrës Setës, Gjalicave, rrugicës si fije peri që va- Malet e sajë s’bëzajnë... natyrore pjerrësie, ujëvarat, vorbullat dhe ato nëpërmjet sportit burrëror të raftingut. ret pas shkëmbinjve, pyet i habitur “Çfarë Hapësira e mundshme për rafting në që vendasit i quajnë “gropat e zeza” janë të Nuk kam dëgjuar as që Albania Rafting njerëzish kanë qenë ata që u varën në këto hapësirën gjeografike prej 1569 kilometra frikshme e ta ndalin hapin. Grup ta ketë shtrirë hapin e saj drejt rrjed- hone të thella, që çanë malin dhe krijuan katrore përshkohet nga Drini i Zi dhe degët Seta është lumi që s’bëzan... have ujore të Dibrës. Në faqen e saj zyrtare këtë vepër ujore, këtë vepër arti me përmasa e tij në një gjatësi të përgjithshme prej 179 E ndërsa rrjedhës së ujit flitet që nuk ka shoh vetëm veprimtari rafftingu në kanionet mbarëkombëtare?” kilometrash, hapësirë lineare më e gjata në kaluar askush, shpatit të thepisur të malit e Osumit... Në gazetën “Bashkimi” të 30 gushtit 1967 Shqipëri. vendasit, mjeshtrit e mëdhenj dibranë të Shqipëria nga Valbona në Bistricë duhet ikona e gazetarisë shqiptare Hamit Boriçi Drini i Zi nga hyrja në Gjoricë e deri në ndërtimit të kanaleve ujitëse, kanë shkruar të tërheqë guximtarë të këtij sporti të bukur shkruante: “…Më 1 mars filloi puna. Uji në liqenin e Fierzës, 57 kilometra gjatësi, në një heroizëm që do të befasonte çdo turist nga e gjithë bota duke i dhënë një hapë- bazë të planit duhej ti jepej fshatarëve në saj të ujit të bollshëm si dimrit edhe verës, me tregime njerëzish që e kanë jetuar. sirë të gjerë turizmit në të gjithë hapësirën vitin 1969, kurse ai filloi të rrjedhë 6 muaj mundëson zhvillimin e shumë sporteve Seta, gjykoj që është sfida më e madhe për shqiptare. pas fillimit të punimeve, pra dy vjet para ujore, individuale e kolektive, kanotazh me guximtarët e raftingut, sfidë që të fton për të Lumi Drini i Zi dhe degët që e ushqejnë afatit…Ishte planifikuar të punohej gjatë tre kanoe njëshe e me gomone të mesme e të guxuar veçanërisht në pranverë kur ende uji atë verë e dimër janë një rrugë e madhe vjetëve, të hapeshin tre tunele, të punohej mëdha. i saj është në rrjedhjen e vet më të madhe sportive e turistike që duhet përshkuar e në 6 fronte pune. U punua 6 muaj, u hapën I bukur udhëtimi nëpër Drinin e Zi është natyrore, ende pa u futur në kanalet ujitëse... përshkruar... 13 tunele, u punua në 26 fronte pune njeri nga Ura e Topojanit në dalje tek delta e Veleshica (15 kilometra) që merr e mbush Ata duhet të zgjohen nga gjumi dhe të më i vështirë se tjetri…” Katundit të Ri, në ngushticën e Muhurrit rrjedhën nga burimet e Korabit është kom- bëzajnë fort, fort, fort... si vikamat e kushtri- Nuk ka degë të Drinit të Zi ku të jetë shkru- ku takohet me Murrën, në deltën e Fushë binimi më i bukur i turizmit malor me rafti- meve në kohë betejash... nr. Mars 20182017 - 7 143143
Dibra ka një milion arsye përse duhet vizituar. ajo është një zonë e bekuar nga Zoti, por e lënë pas dorë nga investimet qeveritare. investimet e munguara, kryesisht rruga që e lidh me turizëm kryeqytetin, janë shkaku që ky rajon është i prapambetur në aspektin e zhvillimit ekonomik. Dhjetë arsye përse duhet vizituar Dibra
Nga Samet ZagraDi Bulevardi i blineve. Foto © FB/Ketumblidhendibranet ibra ndodhet lindje të Shqipërisë, në një terren pothuajse malor. Ajo Dshtrihet në dy anët e Drinit të Zi duke u kufizuar në lindje me malin e Korabit, mali me i madh në Shqipërisë dhe në perëndim nga vargmalet e Lurës. Është një zonë ku Zoti është treguar shumë bujarë me bukuritë dhe pasuritë natyrore. Banorët e kësaj zone kanë fatin e mirë të jetojnë në një vend të bekuar nga Zoti, por fatin e keq që në këtë krahinë politika është bërë pengesë e zhvillimit total të kësaj zone. Pavarësisht këtij fakti, Dibra duhet vizituar për të parë dhe shijuar nga çdo aspekt që e bën kaq tërheqëse. Më poshtë, po rendimsim 10 arsye (sipas nesh) se pse duhet vizituar Dibra: Mikpritja dibrane. Dibranët prej brezash mbeten unikë për respektin dhe mënyrën se si pritet një mik. Në Dibër, miku, pavarësisht rëndësisë apo situatës ekonomike, pritet akoma me nderime dhe respekt të veçantë. “Shtëpia është e mikut, më pas e zotit të shtëpisë”. Miku mbetet kryesori, madje sipas disa his- torive të vjetra, një zonjë sakrifikoi fëmijën e vogël, duke i dhënë ushqimin mikut si shenjë vlerësimi për atë që shkeli pragun e derës. Përveç miqve familjarë, njerëzit që nuk janë nga Dibra ndihen si në shtëpi, pasi dibranët njihen si njerëz bujarë dhe të besës. “Bukë, kripë e zemër të bardhë” është shprehja që Bulevardi i Blinave. me i lartë në Shqipëri, mali i Korabit kohët dëshmi e gjallë e arkitekturës së mjeshtrave e fundit është bërë një destinacion i mirë të ndërtimtarisë në Dibër. tregon se Dibra di si ta respektojë mikun. i ndërtuar në vitin 1967, Ushqimet tradicionale. Të parezis- turistik nga shumë turistë të huaj. Pamja për- Historia. Dibra ka qenë qendër e për- tueshme, mjaftë të veçanta dhe çfarë është njihet sot si simbol i rallore që të shfaqet kur ti ngjitesh më majën pjekjeve të shqiptarëve për liri dhe pavarësi. më të lartë është me të vërtetë mahnitëse. Ushtritë e osmane e serbe, duke u bazuar me e rëndësishmet ushqimet tradicionale Peshkopisë. Blinet janë të Dibrës janë plotësisht bio. Ndoshta disa Destinacion të tjera turistike interesante janë në pozicionin gjeografik, e kanë përdorur nga ju vetëm keni dëgjuar dhe nuk keni pasur veçantia më e bukur e këtij Selishta, Bulaçi, bjeshkët e Gramës, të Ilnicës Dibrën si rrugë për dalje në det. Heroi ynë rastin të provoni të famshmet “jufka me pulë” etj. Në territorin e Dibrës kalon dhe lumi më kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu e ka apo “flinë me renda”, dy nga ushqimet më qyteti dhe njihet nga njerëzit i gjatë në Shqipëri që mund të përdoret për vendlindjen në Dibër dhe 26 betejat e tij tradicionale të zonës. Disa ushqime tjera si “shëtitorja e blineve”. turizëm dhe për ushtrimin e sporteve si raft- kundër perandorisë osmane i ka zhvilluar në që ju këshillojmë të kërkoni, sa herë rruga ing. Çiklizmi malor është një tjetër sport që Dibër. Elez Isufi mbahet mend si udhëheqësi ju çon në Dibër, janë brijani, sheqerparja, po lulëzon kohët e fundit, ndërsa alpinizmi që organizoi luftën kundër pushtuesve serb, paça etj. Dibra gjithmonë ka një kuzhinë që ka qenë traditë. ndërsa Dom Nikollë Kacorri ishte edhe të veçantë. Amvisat dibrane nuk harrojnë të tjera të qumështit si dhe ato të mishit Kultura: Aspektet kulturore në zonën e firmëtar i pavarësisë si dhe nënkryetari i parë traditën, duke e trashëguar nga një brez në kanë origjinën tërësisht natyrale që kohët e Dibrës janë mjaftë të pasura dhe unike nga i qeverisë së Ismail Qemalit. Po ashtu, Haxhi tjetrin. Byrekët, zahiretet e dimrit, sallatat, fundit sa vijën e bëhen më të rralla. Mjalti të gjithë zonat e tjera. Traditat, zakonet, Vehbi Dibra ishte kryetari i parë i parlamentit pastramaja e shumë ushqime të veçanta, në është i kërkuar edhe jashtë territorit dhe veshjet, vallet, muzika, leksiku e shumë në shtetin e ri. Të shumtë janë emrat, ngjar- Dibër kanë një shije krejt të veçantë. është vlerësuar në cilësinë më të mirë nga aspekte të tjera e bëjnë Dibrën shumë të jet, datat dhe veprat që Dibra dhe dibranët Prodhimet bio. Janë karakteristike të ekspertët e fushës. Fabrika e lëngut të mollës veçantë. Origjinale mbetet odat dibrane. kanë bërë në histori. zonës. Natyra është treguar bujare me bio në Tomin dhe suksesi në tregun vendas Diskutimet dhe debatet e odave duan një Bulevardi i Blinave. I ndërtuar në vitin terrenin ku kjo zonë shtrihet. “Mollët e është dëshmia e suksesit dhe e cilësisë së mprehtësi dhe inteligjencë që ti kuptosh, 1967, njihet sot si simbol i Peshkopisë. Dibrës” janë mjaftë të njohura në të gjithë produkteve dibrane. madje shumë herë mjaft të vëshira për tu Blinet janë veçantia më e bukur e këtij Shqipërinë. Kanë një shije të rrallë. Rritur Turizmi malor. Dibra njihet si një zonë kuptuar nga masa. Festivali i përvitshëm qyteti dhe njihet nga njerëzit si “shëtitorja e larg pesticideve, produkte të zonës si patatja, me një reliev të thyer që të jep mundësinë që “Oda Dibrane”, që mbahet në vjeshtë, është blineve”. Ajo është rreth 600 metër dhe në gështenja, arra, lajthia perimet e shumë të të zhvillohet turizmi malor. Lura dhe mali i kthyer në një traditë të përvitshme të këngës, dy anët e këtij bulevardi janë vendosur insti- tjera mbajnë një aromë dhe shije mjaftë të Korabit janë dy nga vendet kryesore që pat- valles humoristike dhe alegorisë. Ky festival tucione kryesore, bare dhe restorante, hotele mirë. Produktet e bulmetit zotërojnë cilësinë jetër duhen vizituar. Lura me shtatë liqenet e mbledh rapsodë dhe valltarë nga të gjitha e pjesë të tjerë të shërbimeve. Gjatë verës së e parë dhe janë mjaft të kërkuara kudo. saj ka bërë që ai vend të jetë një nga vendet trojet shqiptare. vitit 2016 nisën punimet për ndërtimin dhe Djathi, gjiza, qumështi dhe nënprodukte kryesore që duhet vizituar nga turistët. Mali Natyra. Zoti është treguar bujar më kthimin e bulevardit në pedonale. natyrën. Mund të gjesh çfarëdo që të Llixhat e Peshkopisë. Llixhat e Peshkopisë kërkosh: malin, fushën, lumin, ujin dhe ndodhen rreth 1.5 km larg qendrës së qytetit. mijëra llojë speciesh të faunës dhe florës. Ato burojnë nga formacionet e gipseve. Janë Parqet kombëtare, bjeshkët e pafund, bimë- dy burime sulfurore me një temperature 35- sia dhe aspekte të tjera natyrore e bëjnë këtë 43. 5 gradë celcius dhe me një prurje prej vend të veçantë. Ujërat termal të Llixhave 14 litrash për sekond. Ato kanë përmbajtje janë një tjetër burim që tërheq mijëra vizitorë kaliumi dhe sulfatesh. Efektet e tyre lidhen në vit. “Ato kanë ujin më të nxehtë dhe më me sëmundjet e rrugës së frymëmarrjes si kurativ në Ballkan”, thonë specialistët. Bimët astma bronkiale, bronshite, reomatizmi, mjekësore që gjinden në bjeshkë, përveç diabeti, sëmundjet e lëkurës dhe problemet vlerave të padiskutueshme që kanë, shërbe- gjinekologjike. Sipas specialistëve ujërat jnë edhe si një mënyrë jetese për banorët e e llixhave të qytetit Peshkopi janë më të zonave malore. Ajri dhe uji janë dy pasuritë nxehta dhe si rrjedhojë janë më efektivë në e tjera që nuk shpjegohen me fjalë. shpejtësinë e shërimit të sëmundjeve. Arkitektura: Mjaftë e veçantë është edhe mënyra se si mjeshtrit e ndërtimit në Dibër * * * kanë ndërtuar banesat e tyre. Një nga Dibra ka një milion arsye përse duhet fshatrat që ka ruajtur traditën e ndërtimit vizituar. Ajo është një zonë e bekuar nga më gur është Rabdishti, ku çdo cep i fshatit Zoti, por e lënë pas dorë nga investimet është i shtruar me kalldrëm dhe shtëpitë e qeveritare. Investimet e munguara, kryesisht forta me gur. Kullat e larta si ajo Zunës rruga që e lidh me kryeqytetin, janë shkaku në Sohodoll, e Dine Hoxhës në Muhurr, e që ky rajon është i prapambetur në aspektin Foto © G.Uka Markut në Zogje, e Hupit në Bulqizë, janë e zhvillimit ekonomik. 8 - Mars 2018 nr. 143
Nga Shaqir Skarra laku Zenel Dika, kishte ardhë enkas nga “FERRA E PASHËS” Luznia në Sinë, për të marrë pjesë në Ppërurimin e “Muzeut të Kastriotëve”. Edhe pse i kishte tetëdhjetë vjet kokërr në kokërr, mbahej ende i fortë. Trupi i tij i rreshkur, pak i imët, dukej si dru thane që nuk thyhet kollai. Koka e bardhë nën qeleshe, ishte plot mend dhe të paplakura. Ishte një dibran tipik nga karakteri, burrëria dhe muha- beti. Zenel Dikën, e kishte sjellë këtu krenaria dibrane: Ky muze vërtetonte edhe një herë se Skënderbeu, ishte dibranë. Ja vlente rruga e gjatë që bëri, për të dëgjuar me veshët e tij historianët që e vërtetonin këtë. Këtu takoi mikun e tij, mësuesin e historisë, Tomorr Lika. U lidh me të dhe nuk u ndanë. Bashkë shkuan në sallën e konferencave për të dëgjuar kumtesat që do të mbaheshin me këtë rast. Mësuesi i historisë, ishte i interesu- ar, se i kishte vënë barrë vetes të hulumtojë etnografin dibrane. Këto kumtesa i vlenë shumë atij. Për herë të parë mësoi rëndësinë e madhe që paskan toponimet, pas të cilave fshihet një pjesë e historisë. Tomorr Lika, u habit se ishin toponimet që ruhen edhe sot që vërtetonin se Gjon Kastrioti, kishte banuar në Sinë... Tek po dilnin nga salla, plaku e zuri për krahu mësuesin dhe në vazhdim të kumte- save i tha: -Dibrës i kanë munguar përherë kalemxhijt -Dibra, biri im, ka parë shumë e I bështetur pas shkëmbit, ngjasonte me të. cerët e kapur rob nuk dinin gjë për zhdukjen për të shkruar historinë e saj. Në mungesë të ka hequr shumë. E kanë vrarë, Fytyra e tij e rrudhosur, e hequr, thatine, me e tij. U derdhën për t’a kërkuar midis çadrave tyre, dibranët e mbushën këtë boshllëk, me e kanë prerë, e kanë djegur, por mustaqet pak të varura, dukej si një bust i dhe robërve. Dikush e pikasi bash këtu, i emërtime nga më të ndryshmmet që të mos gdhendur në gur. Shikimi i tij dukej pak i strukur në ferrë tek dridhej si një lepur... harrojnë ngjarjet, zakonet e tyre. Pas këtyre kurrë nuk arritën t’a nënshtrojnë... mjegulluar sikur po ëndërronte. Zëri i tij i Një shakaxhi e pagëzoi këtë shkurrre toponimeve, si e quani ju, ruhen ngjarje Pashallarët osmanë që erdhën butë, i shtruar, vinte si jehonë që dilte nga “Ferra e Pashës”! historike që kanë mbetur si murane që nga në Dibër gjithmonë kanë ikur të shkëmbi: Krerët e maleve, u mblodhën këtu në ku- kohë të hershme. Në Dibër, Tomorr, i gjen mundur prej këtej. Këtë fat pati -Dibra, biri im, ka parë shumë e ka hequr vend për të vendosur për robërit dhe për të me bollëk këto emërtime. Ato janë si sinoret edhe Hysni Pasha... shumë. E kanë vrarë, e kanë prerë, e kanë ndarë plaçkën e luftës që ishte me bollëk... e arave... djegur, por kurrë nuk arritën t’a nënshtrojnë... Kuvendi vendosi që ky vend do të ishte këtej Mësuesi i historisë i mori si vrejtje në Pashallarët osmanë që erdhën në Dibër gjith- e tutje edhe logu i kuvendit të maleve të Di- adresë të tij këto fjalë të plakut. Atë e habiste monë kanë ikur të mundur prej këtej. Këtë brës. Ishte edhe një nder që i bëhej Çidhnës, ky plak i pashkollë që e njihte historinë e Di- ndejtur burrat më në zë të maleve të Dibrës. fat pati edhe Hysni Pasha... e cila hoqi më shumë në këtë luftë... brës më mirë se ai. Zenel Dika, me njohuritë Këtu ka qenë logu i Kuvendit të Dibrës. Ai erdhi në krye të një ushtrie të madhe Mësues! E kam arritur edhe unë atë kohë, e tij, ju çfaq si një kronist që silltë një kujtesë Mësuesi, kureshtar edhe pse në fakt dinte për të nënshtruar Dibrën. Kudo që vuri këm- kur këtu vazhdonte të mblidhej kuvendi i për një epokë pothuajse të “harruar”. shumë pë historinë e Dibrës përsëri e pyeti bën, la pas gjurmë gjaku dhe e bëri vendin burrave të Dibrës. Kur erdhi koha për t’u ndarë, plaku i tha: si kureshtar: shkrumb e hi. Katil i madh kishte qenë. Në Tomorr Lika, mbeti i befasuar nga ky -Mos u ngut. Nëse nuk e ke bezdi e bëjmë - Si i thonë këtij vendi? këtë vend ku ne po rrimë sot, , ai ngriti sha- rrëfim. Plaku, Zenel Dika, ulur këmbëkryq, rrugën bashkë. Në katundin ku ti je mësues, - ”Ferra e Pashës” - u gjegj plaku. -Po më torret dhe shtabin e tij. Këtu nxinte vendi nga mbështetur pas shkëmbit, ngjasonte me kam një vajzë të martuar. Me që jam në mes habisni, foli përsëri plaku- Mendoj se nuk ka çadrat e ushtrisë së tij. E shikon atë shtonën tregimtarët e lashtë që u bënin jehonë luftrave të rrugës, po vij ta shoh si i ka hallet. dibranë që nuk e din ku bije ky emër! e ujit që sot rrjedh si fije peri, dikur ka qenë epike. Kështu pati treguar edhe Homeri për Tomorr Likës i qeshi nuri. Shok më të mirë Mësuesi e gëlltiti këtë kunj pa ditur si të një krua që nxirrte një krah ujë. E zgjodhi Luftën e Trojës. për këtërrugë të gjatë, zor se mund të gjeje. justifikohej. Kishte dëgjuar për këtë toponim, këtë vend buzë lumit Drin që pasi të lante Edhe për shumë kohë, i mbeti në mendje Dolën nga Sina dhe zbritën në Dri. Ura po se ku bie nuk e kishte paturfare idenë. U hesapet me Çidhnën, ti përveshej malësisë... mësuesit të historisë, Tomorr Likës, “Ferra e mbi lumin Drin, ishte një lloj pasarele që kur vu ta sodisi këtë emër të çuditshëm që në fakt Çidhna e pësoi më keq nga ekspedita e tij. Pashës”, ky toponim me këtë emër grotesk, ecje mbi të, lëkundej si kolovajzë. Tomorri i erdhën në kujtesë mjaft ngjarje e histori por Pas luftimeve të përgjakshme, çidhnakët u që ruante të fshehtat e një lufte heroike e kishte tmerr këtë urë. Plaku tek e pa që që nxënësve të tij nuk ua kishte thënë kurrë tërhoqën, kaluan Drinin me gra e fëmijë dhe bashkë me sarkazmën dhe ironinë e dibranit. dridhej, i dha dorën dhe kaluan përtej. më parë. Një lëmë vend hapej para shkëmbit u hodhën matanë e u strehuan në malësi. Para Mësuesin e shqetësonte “harresa” “in- Lanë pas lumin dhe hynë në një korije që dikur do të kishte qenë një lëndinë. Pak këtij rreziku, malet e Dibrës u mblodhën në diferenca” dhe “pakujdesia” e brezave që shelgjishtesh që me freskinë dhe bukurinë e më tej një fierishte që e mbyllte një kodër e Kuvend dhe lidhën besën për t`i bërë ballë erdhën me sfidën e tyre ndaj kësaj epoke saj të mahniste. Shtegu i ngushtë tek kalonin, veshur nga drujt e gështenjave. Në krah të këtij pashai të egër. Beteja të ashpra janë bërë zulmëmadhe. E keqja e kësaj harrese vazh- nuk të jepte arallëk për muhabet. Kur dolën majt të këtij “lëmi” jeshilonte bari nga një luginës së Drinit, ku ishte përqendruar edhe don. Në vend të një memoriali që do të nga koria, para tyre u çfaq fusha e gjerë, shtonë uji që rridhte i pakët, i përgjumur, si ushtria e tij. Dibranët në këtë luftë përdorën përjetsonte këtë trashëgimi, është natyra që katundet e rralla që kishin zënë vend brij një fije kashte. Brij shkëmbit, harlisej një ferrë taktikën e goditjeve të befasishme, nga krahët sfidon historinë, e ka ruajtur të paprekur atë kodrave të bukura e të veshura që rrethonin e madhe që nxinte nga manaferrat. duke mos u lënë kohë t`a mbledhnin veten. shkëmb dhe shkurrën e ferrës, ashtu siç ishte këtë hapsirë dhe ngjasonin si shkallët e një Plaku po tymoste kokëulur e i heshtur. Më- Këto luftime në një front të gjerë, e lodhën njëqind vjet më parë... amfiteatri gjigand. Zeneli e theu heshtjen: suesi, me “injorancën” e tij, ja kishte prishur dhe e raskapitën ushtrinë turke, duke ja Ani! Ky toponim do të mbetet edhe pas -Tani po shkelim në Çidhën. Nëse malet disi humorin. Deshi të pajtohej më në fund ngushtuar çdo ditë vallen. këtej si një copë legjende. Por, medet! A do e Dibrës, kanë seicili meritën e vet, Çidhna, me të. Ndaj edhe e pyeti: Erdhi sahati për t`i dhënë goditjen e fun- të ketë më një plak që do t’u tregojë brezave ka një pëllëmbë më tepër...por që në fakt -Jam kureshtar t’a dij, si ka mbetur ky dit, për t’a sulmuar m’u këtu, në zemër ku që do të vijnë, si mbeti emri “Ferra e Pashës”. çidhnakët duan edhe më shumë se kaq. emër? Ju me siguri duhet t’a dini. Nëse nuk e pashai kishte shtabin e tij. Për gjithë natën Mësuesi nuk e kapi menjëherë këtë meta- keni bezdi, flisni...ju lutem më tregoni gjithë grupe malësorësh, zbritën nga malet, kaluan forë edhe pse nuk qe dakort me mendimin e sa dini. Unë sot jam si një nxënës i dobët Drinin me not dhe erdhën e u ngjeshën në plakut. Deshi ti përgjigjet, por ai bëri përpara. përballë një mësuesi të kualifikuar e me mjaft Shelgjishtet që mbulonte zallishten e lumit. Ecte si një djalë i ri. Terreni ku po shkelnin, përvojë të gjatë. Grupe të tjera e rrethuan nga krahët për ti ishte një djerrinë, që jeshilonte nga bimët e Plaku, i përkiste atij brezi të hershëm që prerë rrugën e tërhqjes. Një orë para se të fierit që të arrinin deri në brez. Zenel Dika ishte përfshirë në luftërat e gjata kundër os- zbardhte sabahu, dibranët bënë hoxhum me u ndal bri një shkëmbi që ngrihej i vetëm si manëve dhe serbëve për të mbrojtur lirinë e thirrjet e tyre “a besa-besë”! Sulmi i dibranëve një piramidë e tejdukshme nga larg. vatanin. Zenel Dika, ishte një nga ata. Në një ngjante me një shtrëngatë që s’kishte zot që -Ulemi e pijmë nga një cigare - sugjeroi këngë të hershme, përmendet edhe babai i dilte përpara. Dukej se u përmbys bota. plaku. i tij që ra në përpjekje me turqit. Ndoshta Në më pak se pesë sahat, turqit u thyen dhe Tek po çlodheshin, Zenel Dika, i cili jo ishin të gjitha këto që ai ruante një nostalgji dibranët shkelën shtabin e pashait. Flamurët pa qëllim e kishte ulë në këtë vend, hyri në për të kaluarën e Dibrës. U bind më së fundi e bardhë stolisnin çadrat e ushtrisë osmane... muhabet: që të flasë. Kur dibranët futën në dorë shtabin, u sulën -Tamam këtu, ku jemi ulur, dikur kanë Mësuesi po e sodiste me vëmendje plakun. drejt çadrës së pashait. Ai nuk ishte aty. As ofi- nr. Mars 20182017 - 9 143143
Do të vijë dita, kur njerëzit ta quajnë fat, të prenotojnë disa ditë pushimi në resortin e tij turistik. Jo vetëm Pajtimi do të jetë i fituar, por dhe profil Maqëllara e Dibra. Ndërtimi i rrugës së arbërit do ta shpejtojë këtë ditë. Pajtim Beça, një histori suksesi në breg të Drinit Nga Osman XhiLi Pajtimi shpreson termin bio dhe te puna me bletën. Kurimet në parkun e tij të bletëve, i bën me bimë jëzetë vite më parë, Pajtim Beça nga një prodhim të mirë mjekësore shumë efektive. Hithrën e përdor Vojnika e Maqëllarës, po hapte një mjalti, pasi shenjat për të luftuar Vartozën, kurse nenexhikun për Nrrugë me fadromë, nga ura e Topojanit, duken premtuese. të luftuar diarenë dhe problemet e barkut. Por përgjatë bregut të lumit Drin. Nga gjyshi kishte koncepti bio për bletarin tashmë të fuqishëm, trashëguar një copë toke dhe mendja i shkonte Por veç këtij produkti, shtrihet akoma më tej. Jo vetëm që nuk bëhet të bëjë diçka në atë vend. Tre muajt e verës do nga bleta merr dhe fjalë për hile që mund ti bëhen mjaltit, por të bënte hamburgera, apo ndonjë ushqim tjetër dhe punimi i piteve bëhet në një mënyrë mjaft të shpejtë për fëmijët që do të vinin për tu larë qumështin e saj, apo korrekte. Ka vite që ka blerë një makineri të në lumë. Dikush tha se djali paska lajthitur, të tjera gjëra me thjeshtë për të bërë pitet me dyllin e tij. Pitet pasi aty vetëm ferra kishte dhe pak bar për të e prodhuara në këtë mënyrë, janë njëqind kullotur dhentë. Babai i tij, Allamani i bërtiti, vlerë si propolisi dhe përqind me dyllë dhe i kushtojnë më lirë, kurse se po i hidhte në lumë ata pak lekë që kishin poleni. Që të katër te blerat kanë vetëm 30 përqind dyll dhe 70 kursyer, me shumë mund e sakrifica. Me shumë përqind miell misri e parafinë. Për pasojë, bleta vota kundër, por me dëshirën dhe pasionin pro, këto produkte të e ka shumë të vështirë për të ndërtuar hojet, Pajtimi filloi të hedhë hapat e para. Baraka që bletës, luftojnë një në rastin e dytë, pasi ka shumë pak material të kishte ngritur në fillim, filloi të marrë formë të pastër në dispozicion. Prodhimi i piteve me re e të zbukurohej. Jo vetëm fëmijë, por dhe seri sëmundjesh dhe atë makineri të thjeshtë i merr familjes shumë të rritur filluan të vinin, madje jo vetëm nga rrisin mjaft imunitetin kohë dhe energji. Atyre u duhen rreth gjashtë zona, por dhe nga larg. Pajtimi, bashkë me mijë pite në vit, kur ato nuk mund të prodhojnë të shoqen, vinin çdo ditë nga fshati, diku tre e organizmit, më shumë se 40 fletë të tilla në ditë, pra mbi kilometër larg dhe sërish në darkë shkonin të ndaj rreziqeve të katër muaj. Por gjithë ky stërmundim mund të lodhur. Dukej më e udhës që banesa e tyre, të ndryshme. kapërcehet lehtë, nëse pajisja e thjeshtë do të ishte pranë lokalit, pasi ashtu do të ishte më e zëvendësohej me një makineri më të madhe. kollajtë për të menaxhuar punët e shumta që Ajo gjendet fare lehtë në Tuqi, apo diku tjetër, kishin përpara. që i ka provuar njëherë, nuk mund të qëndrojë pa ardhur sërish, por tashmë jo vetëm. Do të reSorTi TuriSTik ketë marrë dhe miq e shokë të tjerë. Para dy Pajtimi e kishte të qartë, se njerëzit nuk javësh erdhën për të drekuar tetë italianë që donin vetëm detin për të pushuar, por dhe kanë lidhje pune me një firmë vendase. Morën lumin, pyllin, ajrin e pastër, cicërimat e në telefon dhe prenotuan mish të gatuar e të zogjve. Donte të bëjë shumë gjëra njëherësh, zier në qumësht. Mishi i qingjit, i bashkuar me por duheshin shumë para. Shteti kurrë nuk qumështin dhe erza të ndryshme, qëndrojnë e ndihmoi me ndonjë kredi të butë, apo fi- në furrë për katër pesë orë. Cili stomak në nancime të ndonjë lloji tjetër. As për rrugën, botë do ti rezistonte një oferte të tillë e nuk do as për ndriçimin, as për lokalin. Ashtu, duke të tejngopej? Në fund ata u shprehën se nuk bërë hapa të vegjël, por të sigurt, biznesi i tyre kishin konsumuar kurrë mish më të shijshëm. familjar rritej e rritej, duke zgjuar ide e dëshira Këtë metodë Pajtimi e ka mësuar nga gjyshi, që të reja. Sot, pas njëzetë vitesh, ai kthen kokën shpesh u thoshte në shtëpi të bënin një gatim të pas dhe as vetë nuk e beson se si rrodhën gjërat. tillë. Të shumtën e kohës, Pajtimi mban deri në Ai ka një lokal të bukur, por një tjetër më i pesëdhjetë qingja e keca, dhe njerëzit mund ta madh, më komod e më modern, po ngrihet zgjedhin vetë po të duan. Ka dhe pula e gjela pranë të parit. Nga tre muaj që e pat menduar, në fermën e tij, bile ka në projekt, të ndërtojë Pajtimi punon, pothuaj se gjithë vitin. Gjithë një stallë me kapacitet prej 50 viçash. Pothu- familja është e punësuar aty. Ai, bashkë me ajse gjitha ushqimet te restoranti i tij janë bio. të shoqen, Fidanen, kurse fëmijët, vajza që Kecat e qingjat, që i zgjedh vetë te fermerët, po mbaron shkollën e mesme dhe dy djemtë speci me gjizë, që e përgatitën e shoqja, sal- më të vegjël, i ndihmojnë pas mësimeve. Disa latat e ndryshme, turshitë me domate, karrotë djem të rinj, punojnë si kamarierë në pikun e e kastravecë. Ullinjtë i merr vetë dhe i përgatit sezonit të verës. në disa mënyra, saqë habiten dhe njerëzit që Gatimet e Pajtimit janë tejet të veçanta. Ai vijnë nga jugu. Vajin e ullirit e merr prej vitesh
në Ndroq, ku shpesh pëlqen ata të egrit. mjafton të paguash një shumë prej 43 mijë Nuk janë të pakta rastet kur në lokal vijnë eurosh. Bile, jo vetëm Pajtimi do të shpëtonte, turistë të huaj, francezë, zviceranë, italianë, por të gjithë bletarët e zonës, pasi do ti punonin gjermanë e austriakë. Parvjet pati 22 veta, pitet e tyre me të njëjtën makineri. Kur bleta njëherësh, Nuk kishin pretendime për të fjetur, ka hyrë në listën e kuqe, si specie në zhdukje, hapnin çadrat dhe flinin në ajër të pastër. Ja, a nuk do të duhej dora e shtetit, për të ndi- kështu shtohen njohjet e reja, takimet, shkëm- hmuar këta bletarë të talentuar, duke u blerë behen kartëvizita, shkëmbehen përvojat, gjuhë një makineri të tillë, apo duke shtuar pak më dhe kultura të ndryshme nga e gjithë bota. tepër subvencionet? Këtë vit Pajtimi shpreson një prodhim të Parku i bleTëve mirë mjalti, pasi shenjat duken premtuese. Gati njëkohësisht me lokalin, Pajtimi bleu Por veç këtij produkti, nga bleta merr dhe dhjetë koshere blete, sa për nevojat e familjes qumështin e saj, apo të tjera gjëra me vlerë si dhe për të qerasur ndonjë mik të rëndësishëm. propolisi dhe poleni. Që të katër këto produkte Shumë shpejt u bënë tridhjetë, më pas akoma të bletës, luftojnë një seri sëmundjesh dhe 120 koshere dhe tani shifra ka shkuar në rrisin mjaft imunitetin e organizmit, ndaj rr- katërqind, si një ortek masiv, që i shumëfishon eziqeve të ndryshme. përmasat shumë shpejt. Dikush mund ta dijë të Shumë punë të mëdha e presin Pajtimin lehtë punën me bletën, por ndoshta gabohet. dhe familjen e tij kësaj vere. Restoranti i ri Kosheret e blera, pitet që duhen vënë, të ushqy- që po hedh shtat, magazina e re për pajisjet erit në pranverë e vjeshtë, kurimi i sëmundjeve, e bletës, rrethimi i parkut dhe gjithë territorit janë probleme me shumë ndikim në prodhimin me rrjetë teli, ndërtimi i disa shtëpizave prej e mjaltit, në sasi e cilësi. Një specialist ameri- druri për turistët e huaj, do të jenë prioritetet. kan, duke folur për rrezikun e Varroatozës, Ai hedh shikimin afër dhe larg, në të njëjtën thotë se ajo po pëson rritje të ndjeshme në kohë. Shumë shpejt do të vijë dita, kur njerëzit numër e për pasojë rrezikshmëri të lartë. Nga ta quajnë fat, të prenotojnë disa ditë pushimi dy përqind, në vitin 2002, po shkon në 20 në resortin e tij turistik. Jo vetëm Pajtimi do përqind në vitin 2020, duke paraqitur kështu të jetë i fituar, por dhe Maqëllara e Dibra. Me një rrezik serioz. siguri, që ndërtimi i rrugës së Arbërit do ta Ashtu si për restorantin, Pajtimi dëshiron shpejtojë këtë ditë. 10 - Mars 20182017 nr. 143143 i rritur me korrektesën në orar, me rigorozitet në regjimin ditor, këto formësuan tek asllani vlerësimin për kohën në funksion të detyrave kryesore dhe atyre ndihmëse, nxitën aftësinë për të punuar në grup dhe për të marrë përgjegjësi lideri. portret asllan Keta: më shumë se Partinë, dua Shqipërinë Nga azis keTa e parë të batalionit të katërt dhe Ibe Palikuqi ku e gJeNTe “PaPrekSHMeriNe” “Edhe ai që firmoste me gisht, por kishte zevendeskomisare. Të dy vinin nga bota aSllaN keTa? dalë në luftë për liri, e deshte Atdheun njëlloj JeTeSHkriMi i aSllaN keTeS studentore. Të dy ishin ushtarë lirie. Të dy ishin si ai”.2 “truri” i “Gazetës Xhepit” që nxirrte batalioni i “Nëse ndjehesh komisarë- thoshte Asllan Ishte ky formim i Asllan KETES që i jepte atij sllan Keta, sipas dokumentacionit zyrtar katërt, ku i bëhej jehonë luftës dhe heroizmit KETA- duhet të luftosh në vijë të parë! aq shumë fuqi, aq sa askush nuk bënte çudi: dhe arkivor ka lindur më 6 maj 1928 partizan. Të dy ishin efektiv të batalionit të Nëse komisari është në ballë duke luftuar, Kush prekte Asllan KETEN, që ishte simboli Adhe, këtë vit, ka 90 vjetorin e lindjes. katërt që kishte një komandant trim, Gafurr njëkohësisht ka komanduar.” i trimërisë, inteligjencës, arsyes, sinqeritetit dhe Respektohet kjo datë sepse ajo shoqëron Mehmetin, me përvojë të gjatë luftarake. Ja pse Asllan KETA ishte aq i besueshëm. I entuziazmit të rinisë, kishte prekur shpirtrat e jetëshkrimin e tij në arkiva dhe në libra historikë. Batalioni i katërt me efektiv 453 veta ishte më pranuar nga të gjithë. Aq i guximshëm dhe i 453 luftëtarëve të lirisë! “Ishte i biri Bajramit dhe Tushes - shkruhej i kompletuari në raport me batalionin të parë që drejtpërdrejtë në mendimet e veta. Aq i kthjelltë Ndaj Asllan KETA pati funksion madhor qysh në “Certificatë- Lindje” lëshuar në shtator të kishte 428 veta. I dyti 366 veta dhe i treti 403 në mbrojtjen e parimeve. Aq këmbëngulës në 19- 20 vjeç, që njësohet dhe sot me gradën vitit 1938, kur Asllan KETA, sipas dëshmisë veta. Duke qenë në funksione drejtimi, aq më mendimin kundër, aty ku ai gjykonte se kishte madhore major. që përpilonte mësuesi i shkollës fillore Asllan tepër komisarë, Asllani dhe Ibja mund të mos të drejtë. Që kishte guximin të merrte”zjarr mbi Zeneli. Kishte përfunduar tremujorin e parë të ishin gjithnjë në vijë të parë por në vendkomandë vete” aty ku mendonte se po bënte më të mirën PSe fuNkSioN MaDHor? vitit të tretë të shkollës së detyrueshme fillore të kompanisë, që ishte më në thellësi, e maskuar për atdheun e vet. në Bulqizë”. (AQSH, Nëprefektura e Artës dhe relativisht e mbrojtur. Për rrjedhojë, edhe Ku e gjente këtë guxim? Sepse gjithë Brigada e XVIII Sulmuese kishte (Zerqanit), f 284, v. 1938, d. 284, fq 2-3). më pak të rrezikuar për jetën. Ishte niveli intelektual dhe shpirti i revoltës vetëm 4 batalione dhe në krye të njerit prej tyre - me vendim të ministrisë arsimit Nr 37 Por Asllani dhe Ibja do ishin në vijën e parë. ndaj çdo padrejtësie, që tek Asllan KETA ishin do ishte Asllan KETA. dt. 23.vii. 1938, u vendos kuotë pranimesh në Se ndryshe – thoshte Asllan KETA- nuk mund kalitur qysh student. Sepse ndër 17 studentët që ju bashkuan “Internatin Dibra” të Kastriotit për vitin mësimor të ishe komisar i besueshëm para njerëzve që Rritja në jetë konviktore qysh 12 vjeç, mes luftës në një ditë me Asllan KETEN, askush nuk 1938- 1939 gjithsej 25 veta. (AQSH, f.295, v. komandoje dhe edukoje. Sipas Asllanit, komisari kolektivit të gjithë niveleve dhe krahinave, e pati funksion kaq të lartë sa Asllan KETA, kur 1938, d. 152) Nga këto, 10 bursa i planifikoheshin nuk kishte detyrë t’u imponohej partizanëve regjimi ditor me disiplinë kolegji në “Internatin batalionet numëroheshin me gishtat e dorës. Nënprefekturës Zerqanit. (Po aty, Nr 187/VI Res, me fuqinë e funksionit si “Osman Gazepi”, por Dibra dhe, veçanërisht në “Institutin Bujqësor të Ishin këto arsyet që Asllan KETA ishte Peshkopi më 12.09. 1938, fleta 141). të udhëhiqte nëpërmjet shembullit që fliste më Kavajës”, kishin kultivuar tek Asllani elemente dinjitoz në detyrën që ju besua. Kishte guximin - me vendimin Nr 91. 27. 08. 1938 të shumë se fjala. të “disiplinës spartane”, ku zgjimi dhe pushimi të ngrinte probleme aq delikate, që sot vështirë Këshillit adminitrativ të Nëprefekturës artës Sipas Asllanit, detyra e komisarit nuk ishte të bëhej si në ushtri, me bori. t’i besosh nëse nuk do ju referohesh burimeve (Zerqanit), në nuërin rendor 4 ishte emri i shihte si luftonin të tjerët dhe në fund t’ju “vinte Asllan KETA, i mësuar me regjimin e zgjimit historike dhe arkivore. Asllan Bajram KETA nga Koçaj Bulqizë. notat” por të luftonte vetë i pari dhe, pas sulmit, qysh nga gjyshja “që dielli nuk duhej të zerë - Ministria e Arsimit më datë 29. 07. 1938 secili partizan të vinte notën vetes në raport me në krevat” dhe në Institut ku konviktorët ku e gJeNTe forcëN? miraton këtë listë me shkresën Nr. 317/II Res, komisarin. zgjoheshin në orën 05.30 të mëngjesit, Tiranë, dt. 27. 09.1938. Ibe Palikuqi dha shembullin e vajzës sepse, veç regjimit studentor, përballonin dhe Ndoshta tek tradita luftarake e krahinës , që - Në listën e nxënësve që raportonte “Internati idealiste, që edhe se vetëm 17 vjeç, solli ekonominë didaktike bujqësore dhe blegtorale fillonte me tre beteja të mëdha të Skënderbeut Kastriot” për vitin mësimor 1938- 1939, nga modelin e brezit të vet, që vinte si vazhdimësi që kishte Instituti. Shkolla dhe puna e formuan në Bulqizë; lufta me Haredin Pashën; dy 98 nxënës gjithsej, Asllan Bajram KETA ishte e traditës luftarake dhe atdhetare e vajzave Asllanin qysh kërthi me instiktin e disiplinës si luftërat ballkanike dhe Lufta Antifashiste i regjistruar në klasën e tretë me 24 nxënës shqiptare që nga e “Bukura e Lalës” e betejave në ushtri sikur të ishte “Skënderbegas”. Nacionalçlirimtare ku Asllani, bashkë me dhe mbante numrin 16 në listën e kësaj klase. të Vajkalit deri tek Shote Galica e dy luftrave I rritur me korrektesën në orar, me rigorozitet Feritin3, do ishin pjesë. (AQSH, f. 295, v.1938, fq 357). Po në këtë ballkanike. në regjimin ditor, formësuan tek Asllani Ndoshta, burim force shkrimi në pllakë klasë, nga Bulqiza ishin: Hysen Ali Alliu, Qamil Titulli “Heroinë e Popullit” dhënë Ibe Palikuqit vlerësimin për kohën në funksion të detyrave guri të kullës së katragjyshëve të Asllan KETES Mustafa Gjini dhe Muharrem Dullë Gjini. për Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare, kryesore dhe atyre ndihmës, nxitën aftësinë për ”Atdheu mbi të gjitha”. - Në listën e nxënësve të klasës katërt në një arsye më shumë për vlerësimin e gjithë të punuar në grup dhe marrë përgjegjësi lideri. Ndoshta burim force shpirti i revoltës i fshatit “Internatin Dibra”për vitin mësimor 1939- kompanisë ku komisar ishte 19- 20 vjeçari Ishin këta faktorë që e bënin Asllan KETEN rast të tij që sillte qeverinë në Koçe kur ishte fjala për 1940, Asllan KETA mbante nr rendor 47 ndërsa Asllan KETA. të veçantë dhe pati funksione aq befasuese dhe shkollë, vlerësim kushtesh dhe pamundësinë e në vitin e pestë 1940- 1941 nr rendor 42. aq të vlerësuara në një moshë aq të re. Madje, pagimit të taksave. - Në shtator 1941- prill 1943 Asllan KETA aSllaN keTa DHe gaZeTa e XHePiT vështirë ta qortoje. Aq më tepër ta ndëshkoje. Ndaj Asllan KETA, veç kësaj tradite, kishte ishte në Institutin Bujqësor të Kavajës dhe mbylli Sepse ai ishte i “blinduar” në karakter. Kishte dhe formim e vet si qytetar dhe atdhetar aq sa, edhe semestrin e parë të vitit të tretë, nga katër Edhe në kohë lufte ka funksionuar shtypi. formimin e duhur intelektual dhe nuk të jepte kur bëhej fjalë për çlirimin kombëtarë, ai, “nuk vjet që ishte programi studentor i Institutit. Nevoja për informim, motivim, pasqyrimi i shkak, ç’ka nuk e kishin të gjithë, aq më tepër, pranoj kompromis as me vdekjen”. - Në prill- qershor 1943, Asllan KETEN e dinamikës së veprimeve luftarake sa më afër në moshë të tij. gjejmë të përfshirë në lëvizjen studentore dhe në veprimeve luftarake, përgjithësimi i shembullit Pyetja shtrohet: Për atë moshë që kishte MuND Të kiSHTe maj 1943 kishte kaluar në ilegalitet sepse ndiqej. pozitiv në to, e bënin shtypin më shumë se të Asllan KETA, në ato kushte që ishte rritur Asllan DHe NJë fakTor Të fuNDiT: - Në qershor 1943, Asllani ishte në listën e 17 domosdoshëm. KETA, çfarë shkolle më të mirë pati Shqipëria e studentëve që ju bashkuan Luftës Antifashiste Gazeta e Xhepit, duke qenë afër njerëzve, kohës së tij dhe ai nuk e bëri? Asllan KETA, me shembullin e vet, ndoshta, Nacionalçlirimtare. secili kishte mundësinë të gjente veten në të. Ç’la pa bërë Asllan KETA në aq pak jetë sa i kishte dhënë vetes detyrën të shfaqte në Ja lista: Njazi Islami, Emin Agolli, Rexhep Ndaj dhe interesi për këtë lloj informacioni, i fali Zoti? Dhe, nëse në qindra kërkesa, Asllan batalion dhe jo vetëm, modelin e njeriut Doda, Asllan KETA, Sali Hoxha, Prokop Murra, që ishte real dhe në kohë, pati efekte pozitive KETA, fitonte me konkurs edhe Internatin Dibra të së ardhmes që kishte nevojë Shqipëria e Muntaz Kodra, Veli Cani, Vehbi Skënderi, etj. dhe gjithnjë në ngritje. Shtypi ndihmonte për edhe Institutin Amerikan të Kavajës; nëse nga nesërme. Që, aq sa e kishte “shpirtin det”, (Lufta Nacionalçlirimtare e Popullit Dibranë, njohjen e gjendjes, përgjithësimin e përvojës lista e shumtë studentëve antifashistë, Asllan po aq, kthehej në “dallgë deti” kur shihte: 23 gusht 1969, komisioni redaktues, fq 47). dhe rritjen e mobilizimit. KETA, do ishte në listën 17 studentëve të parë intrigë, pabesi, tradhëti. Kjo i dha tek vetja më - Asllan KETA në qershor 1943 mbante Asllan KETA, qysh kur ishte në kompani, elitarë që ju bashkuan luftës dhe u dërguan në shumë guxim, trimëri,respekt, autoritet dhe numrin 11 në çetën partizane të “Grykës bashkë me Iben, ishin pjesë e stafit të “Gazetës përforcim të saj, a nuk kemi të bëjnë me një dashuri. Aq sa: Madhe” nga 56 veta gjithsej. Po në këtë çetë, Xhepit” që nxirrte batalioni i katërt, një rast i individualitet të spikatur qysh në rini? Kush prekte Asllan KETEN, kishte prekur në numrin rendor 46 ishte Sadik KETA (Po aty, rrallë për ushtrinë e asaj kohe, që batalioni të Nëse në listën prej 17 studentësh që dilnin zemrat e 465 partizanëve që kishte batalioni Historiku Br18S, fq 331) kishte gazetë. nga demonstratë antifashiste dhe ju bashkuan i tij. Kush prekte Asllan KETEN, kishte prekur - Aksionin e parë luftarak në Dibër, Asllan Qënja në krye të kompanisë në moshë luftës, Asllan KETA, ishte i katërti në këtë listë, dhe komandantin veteran të batalionit të katërt, KETA e bëri më 22 qershor 1943 tek “Hani kaq të re, thjeshtësia e tyre, që edhe se ishin dhe nëse katër prej kësaj liste do i kishim Gafurr Mehmetin. Se ata ishin të lidhur si zemra Trebishtit” të zonës Gollobordës. Këtu u zhvillua në detyra drejtimi, silleshin si të barabartë mes ministra pas lufte ( Rrahman Hanku, Prokop me damarët e gjakut me gjithë partizanët me “luftim në pritë” kundër një autokolone italiane të barabartëve, ju dhanë atyre qysh në fillim Murra, etj), ku mund ta kishim Asllan KETEN të cilët bashkëluftëtonin pas as më të voglin që lëvizte nga Struga në Dibër. Në këtë aksion, autoritet të merituar. nëse do e kishim gjallë? dallim me atë të vijës së pare të zjarrit. Kjo i çeta vrau 3 karabinierë italianë, zunë 5 robër, Asllan KETES dhe Ibe Palikuqit, edhe se bënte ata : ndër ta 1 oficer. Asllani ende pa kaluar brisk në faqe dhe Çfarë THoNiN baSHkëkoHëSiT? Komandë unike në shpirt, karakter,ideal. - Asllan KETA pas disa luftimeve në Dibër Ibja vetëm 17 vjeç, partizanët ju ngriheshin Edhe komandanti me Kosarin se ishin me delegohet në batalionin e Çermenikës ku në këmbë në shenjë respekti dhe dashurie. “Tek Asllan KETA vështirë të gjeje një grimë diferencë moshe midis tyre, ata plotësonin njeri komandonte Gafurr Mehmeti. Në batalionin Asllani, prej kësaj sjellje kaq dashamirëse ndaj mangësie, mendjemadhësie, arrogance, shtirje tjetrin mrekullueshëm: e Çermenikës kombinohej magjishëm përvoja tij e shihte të tepruar dhe ndjehej keq. Mënyra në karakter. Ai ishte shëmbëlltyrë e rinisë Komandanti, me përvojën e luftës dhe me e një komandanti në moshë të pjekur dhe i për ta kthyer këtë respekt ndaj njerëzve që e idealiste që ëndërronin një Shqipëri ndryshe, maturi. Komisari, me energjinë e moshës dhe rreshkur në llogore me një student që vinte nga rrethonin, ishte: të çliruar nga fashizmi dhe nazizmi. Pas lufte, dituri. radhët e demonstruesve antifashistë. Shembull personal në veprime luftarake, Asllani, synonte t’i kthehej shkollës”..1 Në batalionin e Cermanikës Asllan KETA qëndrimi sa më pranë partizanëve në nevojë Po ata: Gafurr Mehmeti thoshte: sillte, veç inteligjencës së një studenti të dhe reflektimin e inteligjencës jo me fjalë por “Asllan KETEN e kishte falë Zoti si një syth “Asllanin Komisar, nga pikëpamja shkollës amerikane edhe përvojën luftarake të me vepra. pranveror për nga hijeshia dhe zgjuarsia. Ai ushtarake, e kam rritur me këta duar, që kur çetës/batalionit të Dibrës me në krye mikun e “Gazeta e xhepit” ishte mundësia e parë për bënte diferencën mes nesh, sepse kishte shkollë ishte ushtar në luftime të përgjakshme nga shtëpisë së tij, Haxhi Lleshi. Asllanin dhe Iben ku ata patën mundësinë të dhe formim më shumës e ne. Ndaj dhe pati Okshtuni në Opar. Por ai do bëhet më i mirë - Në Çermenikë Asllan KETA përballojë situata shfaqeshin jo vetëm në inteligjencë. Nëpërmjet funksione më të larta se ne. Sepse Asllan KETA, se unë sepse, veç trimërisë, ka “magjinë” të bëj tepër të vështira, sidomos në “Operacionin e gjuhës së thjeshtë, mendimit të ngjeshur, fjalisë sa ishte në shkollë, kudo ku mësoi dhe studioi, gjithë batalionin për vete. Dimrit”. Në këtë periudhë, Asllan KETA mori së shkurtër, pasqyrimit të ngjarjeve flakë për dallojë. Edhe kur ju bashkua luftës, kudo ku Prandaj kur flet Asllan KETA, nuk pipëtin plevit të rëndë, por asnjëherë nuk e braktisi flakë, gazeta u kthye në “ditar lufte” dhe e ai i luftoj dhe edukoj, mes gjithë nesh bënte as miza. Se ato që thotë Asllani, i thonë dhe Luftën. pranueshme për të gjitha nivelet. diferencën. Sepse forca e Asllanit nuk vinte nga 453 partizanë të batalionit. E kam thënë dhe Po të vëzhgohet me kujdes problematika imponimi: zbato urdhrin se jemi në ushtri, por unë. Prandaj ato që vendos komanda jonë, Në brigaDëN e Xviii SulMueSe e “Gazetës Xhepit” dhe roli që ajo luajti edhe tek ndërgjegjësimi i njerëzve me bindje, kulturë s’e luan as “topi i karadakut”. Ku dallonte si burim arkivi, kupton inteligjencën e atyre dhe butësi. Mbi të gjitha, duke i gjykuar të gjithë Asllani? Nuk të imponohej me hu’ por me tru. Qysh në krijimin e Brigadës XVIII Sulmuese, të rinjve që e drejtuan atë me kaq pasion. Kjo me drejtësi. Dhe kurrë nuk ngriti zë por foli ulët. Prandaj, kush prekte Asllanin, kishte prekur Asllan KETA emërohet Komisar në kompaninë mbetet objekt i një studimi të veçantë. Se tek e Asllani ishte kjo mendësi: batalionin”. 10 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 11 143 143143 i rritur me korrektesën në orar, me rigorozitet në regjimin ditor, këto formësuan tek asllani Dibra është vendlindja jonë dhe çdokush ka vlerësimin për kohën në funksion të detyrave kryesore dhe atyre ndihmëse, nxitën aftësinë detyrë të kontribuojë dhe ta dojë ashtu siç është. për të punuar në grup dhe për të marrë përgjegjësi lideri. portret të rinj të talentuar asllan Keta: më shumë se Partinë, dua Shqipërinë tenori Gerald Murrja: Ëndrra ime është Nga azis keTa e parë të batalionit të katërt dhe Ibe Palikuqi ku e gJeNTe “PaPrekSHMeriNe” “Edhe ai që firmoste me gisht, por kishte zevendeskomisare. Të dy vinin nga bota aSllaN keTa? dalë në luftë për liri, e deshte Atdheun njëlloj JeTeSHkriMi i aSllaN keTeS studentore. Të dy ishin ushtarë lirie. Të dy ishin si ai”.2 “truri” i “Gazetës Xhepit” që nxirrte batalioni i “Nëse ndjehesh komisarë- thoshte Asllan Ishte ky formim i Asllan KETES që i jepte atij të këndoj në skenat e operave në botë sllan Keta, sipas dokumentacionit zyrtar katërt, ku i bëhej jehonë luftës dhe heroizmit KETA- duhet të luftosh në vijë të parë! aq shumë fuqi, aq sa askush nuk bënte çudi: dhe arkivor ka lindur më 6 maj 1928 partizan. Të dy ishin efektiv të batalionit të Nëse komisari është në ballë duke luftuar, Kush prekte Asllan KETEN, që ishte simboli Adhe, këtë vit, ka 90 vjetorin e lindjes. katërt që kishte një komandant trim, Gafurr njëkohësisht ka komanduar.” i trimërisë, inteligjencës, arsyes, sinqeritetit dhe Nga Samet ZagraDi Gerald murrja është një Respektohet kjo datë sepse ajo shoqëron Mehmetin, me përvojë të gjatë luftarake. Ja pse Asllan KETA ishte aq i besueshëm. I entuziazmit të rinisë, kishte prekur shpirtrat e jetëshkrimin e tij në arkiva dhe në libra historikë. Batalioni i katërt me efektiv 453 veta ishte më pranuar nga të gjithë. Aq i guximshëm dhe i 453 luftëtarëve të lirisë! erald Murrja është një nga artistët prem- nga artistët premtues dhe i “Ishte i biri Bajramit dhe Tushes - shkruhej i kompletuari në raport me batalionin të parë që drejtpërdrejtë në mendimet e veta. Aq i kthjelltë Ndaj Asllan KETA pati funksion madhor qysh tues dhe i talentuar në tregun muzikor në talentuar në tregun muzikor në “Certificatë- Lindje” lëshuar në shtator të kishte 428 veta. I dyti 366 veta dhe i treti 403 në mbrojtjen e parimeve. Aq këmbëngulës në 19- 20 vjeç, që njësohet dhe sot me gradën Gvendin tonë. Me babain nga Luznia dhe vitit 1938, kur Asllan KETA, sipas dëshmisë veta. Duke qenë në funksione drejtimi, aq më mendimin kundër, aty ku ai gjykonte se kishte madhore major. nënën nga Topojani i Dibrës ai lindi në qytetin në vendin tonë. me babain që përpilonte mësuesi i shkollës fillore Asllan tepër komisarë, Asllani dhe Ibja mund të mos të drejtë. Që kishte guximin të merrte”zjarr mbi e minierës, në Bulqizë. Zeneli. Kishte përfunduar tremujorin e parë të ishin gjithnjë në vijë të parë por në vendkomandë vete” aty ku mendonte se po bënte më të mirën PSe fuNkSioN MaDHor? Në moshën 5 vjeçare bashkë me familjen e tij nga Luznia dhe nënën nga udhëtuan drejt Tiranës për një jetë më të mirë. vitit të tretë të shkollës së detyrueshme fillore të kompanisë, që ishte më në thellësi, e maskuar për atdheun e vet. Topojani i Dibrës ai lindi në në Bulqizë”. (AQSH, Nëprefektura e Artës dhe relativisht e mbrojtur. Për rrjedhojë, edhe Ku e gjente këtë guxim? Sepse gjithë Brigada e XVIII Sulmuese kishte Është vetëm 23 vjeç dhe sipas maestro Zhani (Zerqanit), f 284, v. 1938, d. 284, fq 2-3). më pak të rrezikuar për jetën. Ishte niveli intelektual dhe shpirti i revoltës vetëm 4 batalione dhe në krye të njerit prej tyre Cikos mbetet i vetmi tenor dibran në aq kohë sa qytetin e minierës, në bulqizë. - me vendim të ministrisë arsimit Nr 37 Por Asllani dhe Ibja do ishin në vijën e parë. ndaj çdo padrejtësie, që tek Asllan KETA ishin do ishte Asllan KETA. ai ka drejtuar operan. Ai është pjesë e një grupi dt. 23.vii. 1938, u vendos kuotë pranimesh në Se ndryshe – thoshte Asllan KETA- nuk mund kalitur qysh student. Sepse ndër 17 studentët që ju bashkuan muzikor të quajtur “Classic Boys“ të krijuar në është vetëm 23 vjeç dhe sipas “Internatin Dibra” të Kastriotit për vitin mësimor të ishe komisar i besueshëm para njerëzve që Rritja në jetë konviktore qysh 12 vjeç, mes luftës në një ditë me Asllan KETEN, askush nuk spektaklin e muzikës “X Factor” në televizionin 1938- 1939 gjithsej 25 veta. (AQSH, f.295, v. komandoje dhe edukoje. Sipas Asllanit, komisari kolektivit të gjithë niveleve dhe krahinave, e pati funksion kaq të lartë sa Asllan KETA, kur Klan. Ishte pjesëmarrës në këtë spektakël ku maestro Zhani Cikos mbetet i 1938, d. 152) Nga këto, 10 bursa i planifikoheshin nuk kishte detyrë t’u imponohej partizanëve regjimi ditor me disiplinë kolegji në “Internatin batalionet numëroheshin me gishtat e dorës. nga 8 mijë konkurrentë nga Kosova, Shqipëria, vetmi tenor dibran në aq kohë Nënprefekturës Zerqanit. (Po aty, Nr 187/VI Res, me fuqinë e funksionit si “Osman Gazepi”, por Dibra dhe, veçanërisht në “Institutin Bujqësor të Ishin këto arsyet që Asllan KETA ishte Maqedonia dhe Mali i zi arriti të shkojë në 4 më Peshkopi më 12.09. 1938, fleta 141). të udhëhiqte nëpërmjet shembullit që fliste më Kavajës”, kishin kultivuar tek Asllani elemente dinjitoz në detyrën që ju besua. Kishte guximin të mirët në X Factor sezoni i dyte. Vazhdimisht sa ai ka drejtuar operan. - me vendimin Nr 91. 27. 08. 1938 të shumë se fjala. të “disiplinës spartane”, ku zgjimi dhe pushimi të ngrinte probleme aq delikate, që sot vështirë merr pjesë në spektakle elitare të muzikës në Këshillit adminitrativ të Nëprefekturës artës Sipas Asllanit, detyra e komisarit nuk ishte të bëhej si në ushtri, me bori. t’i besosh nëse nuk do ju referohesh burimeve vendin tonë si Kënga Magjike, Festivalin e (Zerqanit), në nuërin rendor 4 ishte emri i shihte si luftonin të tjerët dhe në fund t’ju “vinte Asllan KETA, i mësuar me regjimin e zgjimit historike dhe arkivore. këngës në Radio Televizonin Shqiptar, në këndi- Asllan Bajram KETA nga Koçaj Bulqizë. notat” por të luftonte vetë i pari dhe, pas sulmit, qysh nga gjyshja “që dielli nuk duhej të zerë min e hymnit kombëtar në ndeshjet përfaqësues përkrah të madhit Kastriot Tusha. - Ministria e Arsimit më datë 29. 07. 1938 secili partizan të vinte notën vetes në raport me në krevat” dhe në Institut ku konviktorët ku e gJeNTe forcëN? një ditë e zakonshme e imja. miraton këtë listë me shkresën Nr. 317/II Res, komisarin. zgjoheshin në orën 05.30 të mëngjesit, - Projektet e tua në të ardhmen dhe mendon - Gerald, ti je një i ri premtues në botën e Tiranë, dt. 27. 09.1938. Ibe Palikuqi dha shembullin e vajzës sepse, veç regjimit studentor, përballonin dhe Ndoshta tek tradita luftarake e krahinës , që që mund të provosh të fillosh një karterë solo? muzikës dhe ne jemi me fat që je nga Dibra. - Në listën e nxënësve që raportonte “Internati idealiste, që edhe se vetëm 17 vjeç, solli ekonominë didaktike bujqësore dhe blegtorale fillonte me tre beteja të mëdha të Skënderbeut - Tani shpejt më datën 3 prill me orkestrën dhe Na fol pak më shumë rreth vetes tuaj për një Kastriot” për vitin mësimor 1938- 1939, nga modelin e brezit të vet, që vinte si vazhdimësi që kishte Instituti. Shkolla dhe puna e formuan në Bulqizë; lufta me Haredin Pashën; dy korin e universitetit të arteve bëhet “Rekujemi publik më të gjerë. 98 nxënës gjithsej, Asllan Bajram KETA ishte e traditës luftarake dhe atdhetare e vajzave Asllanin qysh kërthi me instiktin e disiplinës si luftërat ballkanike dhe Lufta Antifashiste i Tonin Harapit” ku unë do të kem disa numra - Faleminderit për fjalët e mira dhe unë jam i regjistruar në klasën e tretë me 24 nxënës shqiptare që nga e “Bukura e Lalës” e betejave në ushtri sikur të ishte “Skënderbegas”. Nacionalçlirimtare ku Asllani, bashkë me solo. Ky aktivitet do të xhirohet edhe do të 3 krenar që vij nga kjo zonë kaq e nderuar dhe kaq dhe mbante numrin 16 në listën e kësaj klase. të Vajkalit deri tek Shote Galica e dy luftrave I rritur me korrektesën në orar, me rigorozitet Feritin , do ishin pjesë. mbetet si dokument. Për sa i përket pyetjes tuaj bujare. Unë vij nga një familje e thjeshtë dibrane (AQSH, f. 295, v.1938, fq 357). Po në këtë ballkanike. në regjimin ditor, formësuan tek Asllani Ndoshta, burim force shkrimi në pllakë nëse kam menduar të këndoj solo, përse jo. Do klasë, nga Bulqiza ishin: Hysen Ali Alliu, Qamil Titulli “Heroinë e Popullit” dhënë Ibe Palikuqit vlerësimin për kohën në funksion të detyrave guri të kullës së katragjyshëve të Asllan KETES me babain nga Luznia dhe nënën nga Topojani, ta mendoj. Kam në plan të bëj disa këngë të reja Mustafa Gjini dhe Muharrem Dullë Gjini. për Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare, kryesore dhe atyre ndihmës, nxitën aftësinë për ”Atdheu mbi të gjitha”. por vetë kam lindur në qytetin e Bulqizës. Në përse jo edhe një klip. Për sa i përket festivaleve - Në listën e nxënësve të klasës katërt në një arsye më shumë për vlerësimin e gjithë të punuar në grup dhe marrë përgjegjësi lideri. Ndoshta burim force shpirti i revoltës i fshatit moshën 5 vjeçare bashkë me familjen u zhven- mendoj serish te Kënga Magjike dhe Festivalin “Internatin Dibra”për vitin mësimor 1939- kompanisë ku komisar ishte 19- 20 vjeçari Ishin këta faktorë që e bënin Asllan KETEN rast të tij që sillte qeverinë në Koçe kur ishte fjala për dosëm për në qytetin e Tiranës për të pasur më në Radio Televizionin Shqiptar. Përveç kësaj 1940, Asllan KETA mbante nr rendor 47 ndërsa Asllan KETA. të veçantë dhe pati funksione aq befasuese dhe shkollë, vlerësim kushtesh dhe pamundësinë e shumë mundësi të mira jetese. Unë jam 23 vjeç kam në plan të vazhdoj studimet për specializim në vitin e pestë 1940- 1941 nr rendor 42. aq të vlerësuara në një moshë aq të re. Madje, pagimit të taksave. dhe që nga klasa e parë jetoj në kryeqytet. Tani jashtë Shqipërisë. Ëndrra ime është të këndoj në - Në shtator 1941- prill 1943 Asllan KETA aSllaN keTa DHe gaZeTa e XHePiT vështirë ta qortoje. Aq më tepër ta ndëshkoje. Ndaj Asllan KETA, veç kësaj tradite, kishte jam student i Universitetit të Arteve. skenat e operave në botë dhe shpresoj që një ishte në Institutin Bujqësor të Kavajës dhe mbylli Sepse ai ishte i “blinduar” në karakter. Kishte dhe formim e vet si qytetar dhe atdhetar aq sa, ditë do të bëhet realitet. - Si e zbulove talentin tënd në këndim dhe edhe semestrin e parë të vitit të tretë, nga katër Edhe në kohë lufte ka funksionuar shtypi. formimin e duhur intelektual dhe nuk të jepte kur bëhej fjalë për çlirimin kombëtarë, ai, “nuk shkonim më finale dhe të fitonim çmimin “Best ca vitesh kam qenë pjesë e ekipit të Partizanit kush kanë qenë disa nga projektet e tua? vjet që ishte programi studentor i Institutit. Nevoja për informim, motivim, pasqyrimi i shkak, ç’ka nuk e kishin të gjithë, aq më tepër, pranoj kompromis as me vdekjen”. Grup” me këngën “Poltroni jot bosh”. B. Tani nuk është se kam shumë kohë për ta - Kush është mendimi juaj për rininë shq- Unë kam filluar të merrem me muzikë që në - Në prill- qershor 1943, Asllan KETEN e dinamikës së veprimeve luftarake sa më afër në moshë të tij. - E mendoje ndonjëherë që do punoje dhe praktikuar, por sa herë e gjejmë kohën dhe iptare? shkollën 9-vjeçare ku merrja gjithmonë pjesë në gjejmë të përfshirë në lëvizjen studentore dhe në veprimeve luftarake, përgjithësimi i shembullit Pyetja shtrohet: Për atë moshë që kishte MuND Të kiSHTe konkurroje në spektaklet më të njohura në luajmë. Më pëlqen të dëgjoj muzikë dhe një - Tani, për sa i përket te rinjve sot, ku dhe unë koncertet që organizoheshin në shkollë. Më pas maj 1943 kishte kaluar në ilegalitet sepse ndiqej. pozitiv në to, e bënin shtypin më shumë se të Asllan KETA, në ato kushte që ishte rritur Asllan DHe NJë fakTor Të fuNDiT: Shqipëri? nga këngëtari im i preferuar është një këngëtar bëj pjesë, kemi harruar të shijojmë shumë gjëra mora pjesë në një talent show në Vizion Plus të - Në qershor 1943, Asllani ishte në listën e 17 domosdoshëm. KETA, çfarë shkolle më të mirë pati Shqipëria e Mendoj që në qoftë se punon çdo gjë bëhet. grek me emrin Mario Frangoulis. Lexoj dhe duke u bërë tepër të varur nga teknologjia. Unë quajtur “Elefant Show” dhe vitin e parë nisa në studentëve që ju bashkuan Luftës Antifashiste Gazeta e Xhepit, duke qenë afër njerëzve, kohës së tij dhe ai nuk e bëri? Asllan KETA, me shembullin e vet, ndoshta, Unë kam fatin e madh të punoj dhe këndoj me libra, madje libri që tani po lexoj është Harku i do doja t’u thoja që të merreni më shumë me liceun artistik për kanto. Aty fillova mësimin me Nacionalçlirimtare. secili kishte mundësinë të gjente veten në të. Ç’la pa bërë Asllan KETA në aq pak jetë sa i kishte dhënë vetes detyrën të shfaqte në një nga këngëtarët (tenor) më të famshëm në Shq- Triumfit. Po më shijon. Mendoj që koha në ditët sport, art dhe të lexoni sa më shumë për të pasur Ja lista: Njazi Islami, Emin Agolli, Rexhep Ndaj dhe interesi për këtë lloj informacioni, i fali Zoti? Dhe, nëse në qindra kërkesa, Asllan batalion dhe jo vetëm, modelin e njeriut pedagogen Zina Zdrava, ku mora mësimet e para ipëri si Katriot Tusha. Me një emocion të madh e sotme është shumë e kufizuar, por në qoftë se një të ardhme më të mirë. Të punojmë sepse për Doda, Asllan KETA, Sali Hoxha, Prokop Murra, që ishte real dhe në kohë, pati efekte pozitive KETA, fitonte me konkurs edhe Internatin Dibra të së ardhmes që kishte nevojë Shqipëria e në muzikën klasike, ndërkohë në lice paralelisht kam pasur nderin e madh të këndoj himnin tonë ne e menaxhojmë ashtu siç duhet, ia dalim të veten tonë e kemi. Muntaz Kodra, Veli Cani, Vehbi Skënderi, etj. dhe gjithnjë në ngritje. Shtypi ndihmonte për edhe Institutin Amerikan të Kavajës; nëse nga nesërme. Që, aq sa e kishte “shpirtin det”, kam marrë pjesë në disa kompeticione ku jam kombëtar në ndeshje shumë të rëndësishme të bëjmë çdo gjë. (Lufta Nacionalçlirimtare e Popullit Dibranë, njohjen e gjendjes, përgjithësimin e përvojës lista e shumtë studentëve antifashistë, Asllan po aq, kthehej në “dallgë deti” kur shihte: vlerësuar me çmime të ndryshme. Më pas mora kombëtares sonë në stadium si ajo kundër Izra- - Ti the që ke ikur i vogël nga Dibra, vjen 23 gusht 1969, komisioni redaktues, fq 47). dhe rritjen e mobilizimit. KETA, do ishte në listën 17 studentëve të parë intrigë, pabesi, tradhëti. Kjo i dha tek vetja më pjesë në në “X Factor” ku në fillim isha solist dhe elit, Sllovenisë dhe kohët e fundit kundër kundra - Si është një ditë e jotja Gerald? shpesh ta vizitosh? - Asllan KETA në qershor 1943 mbante Asllan KETA, qysh kur ishte në kompani, elitarë që ju bashkuan luftës dhe u dërguan në shumë guxim, trimëri,respekt, autoritet dhe më pas u bëmë grup ku atë e quajtëm “Classic Italisë. Kam marrë pjesë në emisionin “100 vjet - Mua më pëlqen shumë gjumi i mëngjesit dhe - Unë kam dajat në qytetin e Bulqizës dhe numrin 11 në çetën partizane të “Grykës bashkë me Iben, ishin pjesë e stafit të “Gazetës përforcim të saj, a nuk kemi të bëjnë me një dashuri. Aq sa: Boys” nga vetë rryma e muzikës që këndonim. muzikë” sërish në televizionin Klan ku kemi ca është e vërteta ngrihem pak vonë. (Qesh). Më çdo vit shkoj dhe qëndroj. Kënaqem me ajrin Madhe” nga 56 veta gjithsej. Po në këtë çetë, Xhepit” që nxirrte batalioni i katërt, një rast i individualitet të spikatur qysh në rini? Kush prekte Asllan KETEN, kishte prekur Nga 8 mijë konkurrentë që kishin marrë pjesë nga bashkëpunuar me Elia Zaharinë (gruaja e princ pëlqen që kafenë në mëngjes ta pi me familjen e pastër dhe me njerëzit që unë kam atje. Edhe në numrin rendor 46 ishte Sadik KETA (Po aty, rrallë për ushtrinë e asaj kohe, që batalioni të Nëse në listën prej 17 studentësh që dilnin zemrat e 465 partizanëve që kishte batalioni Kosova, Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia ne Lekës), Renis Gjokën dhe Redon Makashin. ose me shoqërinë. në Peshkopi unë kam miq, të cilët i takoj shpesh Historiku Br18S, fq 331) kishte gazetë. nga demonstratë antifashiste dhe ju bashkuan i tij. Kush prekte Asllan KETEN, kishte prekur arritëm të shkonim në 4 më të mirët në edicionin Më pas në shkollë, studim futboll. Darkat më dhe ndihem shumë mirë kur flas me ta. Fundja - Aksionin e parë luftarak në Dibër, Asllan Qënja në krye të kompanisë në moshë luftës, Asllan KETA, ishte i katërti në këtë listë, dhe komandantin veteran të batalionit të katërt, e parë të “X Factor”. - Përveç muzikës Gerald, ke ndonjë hob apo pëlqen ti kaloj me familjen. Unë kam dhe dy ajo është vendlindja jonë dhe çdokush ka detyrë KETA e bëri më 22 qershor 1943 tek “Hani kaq të re, thjeshtësia e tyre, që edhe se ishin dhe nëse katër prej kësaj liste do i kishim Gafurr Mehmetin. Se ata ishin të lidhur si zemra Më pas na u hapën shume dyer, ku konkurruam pasion tejtër? vëllezër më të vegjël të cilët përpiqem të kaloj të kontribuojë dhe ta dojë ashtu siç është, ashtu Trebishtit” të zonës Gollobordës. Këtu u zhvillua në detyra drejtimi, silleshin si të barabartë mes ministra pas lufte ( Rrahman Hanku, Prokop me damarët e gjakut me gjithë partizanët me për herë të parë në këngën magjike ku arritëm të - Po. Unë e pëlqej shumë futbollin dhe para sa më shumë kohë me ta. Mendoj që kjo është siç bëni edhe ju. “luftim në pritë” kundër një autokolone italiane të barabartëve, ju dhanë atyre qysh në fillim Murra, etj), ku mund ta kishim Asllan KETEN të cilët bashkëluftëtonin pas as më të voglin që lëvizte nga Struga në Dibër. Në këtë aksion, autoritet të merituar. nëse do e kishim gjallë? dallim me atë të vijës së pare të zjarrit. Kjo i çeta vrau 3 karabinierë italianë, zunë 5 robër, Asllan KETES dhe Ibe Palikuqit, edhe se bënte ata : luftarake” edhe në sport. nuk e braktisi rajonin mbrojtës. Në vijën e parë bukë dhe fishekë gjithmonë do marrësh e para ndër ta 1 oficer. Asllani ende pa kaluar brisk në faqe dhe Çfarë THoNiN baSHkëkoHëSiT? Komandë unike në shpirt, karakter,ideal. Ky ishte çelësi i suksesit të Asllan KETES që të zjarrit të kompanisë ishin Asllani dhe Ibja. dhe gjithmonë do zgjedhësh.” - Asllan KETA pas disa luftimeve në Dibër Ibja vetëm 17 vjeç, partizanët ju ngriheshin Edhe komandanti me Kosarin se ishin me në gjithë jetëshkrimin e tij na ofron modelin e aSllaN keTa: kurre Nuk koMaNDova Për të qenë të pranishëm në çdo veprim - Ou? Për sa kohë kjo? delegohet në batalionin e Çermenikës ku në këmbë në shenjë respekti dhe dashurie. “Tek Asllan KETA vështirë të gjeje një grimë diferencë moshe midis tyre, ata plotësonin njeri një “kampioni”. Mos u çudisni: Para se të vijmë “Para ParTiZaNe” Por “Te gJiTHe PaS luftarak, para çdo luftimi, Asllani dhe Ibja -Sa të kem jetën! komandonte Gafurr Mehmeti. Në batalionin Asllani, prej kësaj sjellje kaq dashamirëse ndaj mangësie, mendjemadhësie, arrogance, shtirje tjetrin mrekullueshëm: tek tre djemtë e sotëm të “KETA Kampionëve”, MeJe, Para ParTiZaNe!” ndanin togat ku do të ishin për drejtim dhe - Domethënë dhe pas lufte? Pushka top! - uroj e Çermenikës kombinohej magjishëm përvoja tij e shihte të tepruar dhe ndjehej keq. Mënyra në karakter. Ai ishte shëmbëlltyrë e rinisë Komandanti, me përvojën e luftës dhe me kulla e KETES ka pas dhe dy të tjerë para tyre. luftime. Në luftimin e Kërçovës, pyet Asllani: Ibja dhe “qoku paçim” përsëri tytat me Asllanin e një komandanti në moshë të pjekur dhe i për ta kthyer këtë respekt ndaj njerëzve që e idealiste që ëndërronin një Shqipëri ndryshe, maturi. Komisari, me energjinë e moshës dhe Asllani dhe Ibja, ishin bashkë në luftë -Ibe, tek cila togë dëshiron të shkosh? dhe fluturojë në drejtim të togës parë. Asllani e rreshkur në llogore me një student që vinte nga rrethonin, ishte: të çliruar nga fashizmi dhe nazizmi. Pas lufte, dituri. kuSH iSHiN aTa? kundër gjermanëve. Ishte koha kur gjermanët - Pse unë vendos? Jemi në luftë komisar! Më përcolli me sy Iben deri sa ajo kalojë kreshtën. radhët e demonstruesve antifashistë. Shembull personal në veprime luftarake, Asllani, synonte t’i kthehej shkollës”..1 kishin ndërmarrë në katër drejtime operativo- thuaj ku të shkoj dhe pikë- përgjigjet Ibja. Edhe Ibja, para se të futej në një rrëpirë, kthej Në batalionin e Cermanikës Asllan KETA qëndrimi sa më pranë partizanëve në nevojë Po ata: Gafurr Mehmeti thoshte: Asllan KETA, qysh në Internatin e Kastriotit strategjike operacionin “Fuchsjargd” (Gjahu i - Jo, edhe sot do zgjedhësh ti. Kemi shumë kokën nga Asllani. U ndje mirë që ai po e ndiqte sillte, veç inteligjencës së një studenti të dhe reflektimin e inteligjencës jo me fjalë por “Asllan KETEN e kishte falë Zoti si një syth “Asllanin Komisar, nga pikëpamja (12 – 15 vjeç) ishte pjesë e skuadrës së Dhelprave) me synimin: armiq përballë. Të kemi vajzë. Je më e vogël. me sy. Ngriti armën në shenjë përshëndetëse.Të shkollës amerikane edhe përvojën luftarake të me vepra. pranveror për nga hijeshia dhe zgjuarsia. Ai ushtarake, e kam rritur me këta duar, që kur volejbollit të grup moshave. Dhe në Institutin Për të shuar përfundimisht rezistencën I vogli zgjedh. njëjtin gjë bëri dhe Asllani. Ibja, zuri vend në pritë çetës/batalionit të Dibrës me në krye mikun e “Gazeta e xhepit” ishte mundësia e parë për bënte diferencën mes nesh, sepse kishte shkollë ishte ushtar në luftime të përgjakshme nga Bujqësor të Kavajës (16-18 vjeç) ishte në shqiptare! Në kuadër të kësaj rezistence, - Mirë. Në kompani të parë dhe, pasi e toku në mes të togës dhe nga koka nuk i largohej fjalia shtëpisë së tij, Haxhi Lleshi. Asllanin dhe Iben ku ata patën mundësinë të dhe formim më shumës e ne. Ndaj dhe pati Okshtuni në Opar. Por ai do bëhet më i mirë skuadrën “kampione” të Institutit. batalioni i katërt i Br. XVIII Sulmuese (gusht “paçim“ me majë bajonete automatikun e e fundit e komisarit: “Ti e para sa të kem jetën!” - Në Çermenikë Asllan KETA përballojë situata shfaqeshin jo vetëm në inteligjencë. Nëpërmjet funksione më të larta se ne. Sepse Asllan KETA, se unë sepse, veç trimërisë, ka “magjinë” të bëj Në historikun e mundjes të ekipit të Korabit 1944) mori detyrë: Si repart autonom, bashkë Asllanit, “fluturoj” në drejtim të sektorit të togës Dhe për herë të parë dhe të fundit, Ibja, ëndërroj tepër të vështira, sidomos në “Operacionin e gjuhës së thjeshtë, mendimit të ngjeshur, fjalisë sa ishte në shkollë, kudo ku mësoi dhe studioi, gjithë batalionin për vete. të Peshkopisë (që në ato vite ishte në elitë të me njësi të tjera, të marshonte në drejtimin parë. Asllani e thirri të ndaloj pak. E urdhëron dhe për jetën e pasluftës, që e mendonte më shumë Dimrit”. Në këtë periudhë, Asllan KETA mori së shkurtër, pasqyrimit të ngjarjeve flakë për dallojë. Edhe kur ju bashkua luftës, kudo ku Prandaj kur flet Asllan KETA, nuk pipëtin mundjes shqiptare), sa ishte Izet KETA në ekip Kërçovë- Gostivarë. Batalioni i katërt i Brigadës të hapë gjerdanin e fishekëve. Pa dhe të tijët. I se të lumtur. Se tek e fundit, pse luftonin? plevit të rëndë, por asnjëherë nuk e braktisi flakë, gazeta u kthye në “ditar lufte” dhe e ai i luftoj dhe edukoj, mes gjithë nesh bënte as miza. Se ato që thotë Asllani, i thonë dhe të Korabit nuk doli një i dytë t’i zinte vendin XVIII Sulmuese kapi lartësitë mbi Goran dhe shtoj Ibes një ballë fishekësh nga të vetët. Ibja (vijon numrin e ardhshëm) Luftën. pranueshme për të gjitha nivelet. diferencën. Sepse forca e Asllanit nuk vinte nga 453 partizanë të batalionit. E kam thënë dhe në peshën e tij. Kjo arsye që i ngjitën nofkën: Shutovo. kundërshtoj por Asllani, jo me urdhër por me Po të vëzhgohet me kujdes problematika imponimi: zbato urdhrin se jemi në ushtri, por unë. Prandaj ato që vendos komanda jonë, “arusha e malit të Bardhë!” Kompania e parë me komisar Asllan KETA arsye, i thotë me butësi: 1 Dy intervista me ish partizanët e Luftës : Hajri Hoxha, Lufi Hanku, Selim Pira, të tre bashkëkohës të Asllan KETES që ruhen në arkivin Në brigaDëN e Xviii SulMueSe e “Gazetës Xhepit” dhe roli që ajo luajti edhe tek ndërgjegjësimi i njerëzve me bindje, kulturë s’e luan as “topi i karadakut”. Ku dallonte Ja pse nuk duhet të çuditeni pse tre herë dhe zevendeskomisar Ibe Palikuqi, ishin në - “Jemi të dy nga Dibra e Epër. Zakonet personal të AK. si burim arkivi, kupton inteligjencën e atyre dhe butësi. Mbi të gjitha, duke i gjykuar të gjithë Asllani? Nuk të imponohej me hu’ por me tru. kampioni i Botës Ismaili dhe pas tij, Gjetani rrethina të Kërçovës. Luftohej me gjermanët. i kemi njësoj. Detyrat po ashtu. Por ti je dy 2 Po aty: intervistë me H. Hoxhën. L. Hankun. S. Pirën. dhe Feriti, janë kaq të suksesshëm. Se as këta Raporti forcave ishte krejt i pabarabartë në vjet më e vogël se unë. Je dhe vajzë mes nesh. 3 Nga Kulla e KETES, që në Prill të vitit 1942, kur Haxhi Lleshi kërkoj Qysh në krijimin e Brigadës XVIII Sulmuese, të rinjve që e drejtuan atë me kaq pasion. Kjo me drejtësi. Dhe kurrë nuk ngriti zë por foli ulët. Prandaj, kush prekte Asllanin, kishte prekur mbështetje nga familjet me influence për t’ju bashkuar Luftës, ju premtuan Asllan KETA emërohet Komisar në kompaninë mbetet objekt i një studimi të veçantë. Se tek e Asllani ishte kjo mendësi: batalionin”. nuk kanë dalë në boshllëk por nga një “traditë favor të gjermanëve, por asnjë nga kompania Prandaj, sa të jetë Asllan KETA komisar, ti, dy partizanë . Ishin Asllani dhe Feriti që ju përgjigjën kësaj thirrje.
12 - Mars 20182017 nr. 143143
Për artistin Bajram mata, në 35-vjetorin e vdekjes rekuiem
“Duket se e ka dritën të pavdekur rriten e lartësohen nga vepra që lënë pas. në pafundësi Më afër tij, gjatë viteve krijuese, kishte qenë BajramSa vjen flaka në të mekur MataLavdrim Kaba: Ndizet një fitil i ri” “Kam pasur shoqëri të hershmeve me Dritëro Ame Bajramin, - rrëfen Lavdrimi, - që kur filloi punën për herë të parën si mësues vizatimi në Nga Selami NaZifi shkollën pedagogjikë “8 Nëntor” Peshkopi, në vitin 1964. ’më shtyu që të ndërmarr e të shkruaj Ai vazhdoi të punonte si piktor. Dhe nuk për intelektualin e artistin piktor të hoqi dorë për asnjë ditë. Mund të them se Çndjerin Bajram Mata. kjo ka qenë periudha më produktive e më Para 4 vitesh shkrova një libërth të vogël në cilësore. Banonte në një dhomë në katin e kujtim të një mikut tim, piktor Tahir Tahiraj, i parë të Shkollës Pedagogjike, aty flinte, aty cili ishte nga Mati, koleg e mik me të ndjerin gatuante, aty punonte pikturë. Bajram Mata. Të dy jo vetëm që ishin shokë Në pikturat e tij mbijetonte ngjyra e kuqe. e kolegë, por patën të njëjtin fund tragjik; Më kujtohet që gjatë vitit 1967 ku ishte ndërruan jetë papritur nga mbingarkesa e i pamartuar, në aksionin në hekurudhën alkoolit. Bajrami në 3 marsin e vitit 1983, Rrogozhinë-Fier sektori Çermë-Lushnjë, me gotën e rakisë përpara dhe kokën të Bajrami gjithë ditët nuk pushonte së punuari mbështetur në tavolinë, dhe Tahiri, pas viteve e nuk e hiqte letrën e fletoren nga dora, duke ‘90, pasi kishte dalë nga lokali, ulet për t’u bërë skica, vizatime të studentëve, portrete, çlodhur në lulishten e Qytetit Studenti, 100 peizazhe, ura, hynte në çdo aspekt të jetës. m larg shtëpisë dhe nuk u ngrit më. Në këtë vit, shkurt 1967, në fshatin Çermë, Miku im Zaim Elezi, pasi lexoi atëherë në kuadrin e lëvizjes kundër fesë e zakoneve kujtimet e mia për Tahirin, më thotë: prapanike, u prish një kishë. Kur shkojmë -Selami, si pasionant i madh që je pas të shohim, vëmë duart në kokë. Afresket të pikturës, pse nuk shkruajte për Bajram Matën prishura, të goditura me mjete të forta e të që e kemi dibran? Piktor i talentuar dhe prej të hedhura sa andej-këndej. Aty Bajrami ka cilit i ke nja 5-6 tablo të tij në sallonin tuaj. punuar 10 ditë rresht, duke bërë mbi 100 Kjo bisedë e shkurtër këtu u mbyll. Por vizatime e skica me pamje rrëqethëse”. mua më vuri në mendime. Shkoj shpesh në Duke qëmtuar mbi historitë e jetës së qytetin tim të lindjes Peshkopi, për gëzime tij, mësova se u martua me Dranen në vitin e derte, shto këtu edhe nostalgjinë. Herën 1967. Deri në këtë kohë Bajrami jetonte tek e fundit hyra në librarinë e qytetit. Takohem hoteli “Klubi i sportit”. Më vonë, pas shumë me çiftin e respektuar Besë dhe Hysen Uka. kërkesash iu dhanë vetëm një dhomë tek Kërkoj disa libra me autorë dibranë dhe mora pallati në rrugën “Gjokë Doçi”. A mundte që 7 a 8-të. Ndër ta çifti Uka përpos respektit të një artist të jetojë dhe krijojë në një dhomë?!... kafesë, më bënë dhuratë librin “100 vjet në Një familje prej tri vetash. 36 shkronja” të zonjës Emrie Skuka. Në libër “Donte të bënte një portret të nënës, - bëhej fjalë për mësuesit e mi. kujton Lavdrimi, - por i thosha lëre se je i E lexova me një frymë. E rilexova me shumë dehur? Por njëherë bëri grafikë të portretit të endje. Leximi më dhuroi kënaqësi, nostalgji, babës. Kryevepër. Ta dija se i bën më të mira ripërtëritje të kujtesës. I lumtë mendja e kur je i dehur do kisha pranuar t’i bëjë edhe respekt për mundin që ka bërë autorja. Lexova një nënës? E thirrën në Komitetin e Partisë në të edhe shkrimin për Bajram Matën. Figura së rrethit për t’i tërhequr vëmendjen se do e e tij si intelektual e si njeri më bëri të sjell pësonte ndryshime pozitive pothuajse nga xhaketën time të re, kur do shkonte në degdisnin fshatrave për punën e pijes. Bajrami në kujtesë vërejtjen e mikut tim Zaim Elezi. dita në ditë, në javë e muaj. Ishte e bëhej mbrëmjet e rinisë apo tek të afërmit. me gjakftohtësi iu përgjigjet: Kudo ku të më Nuk shkoi shumë kohë, u ndodhëm në një më i qeshur, i hapur me shokët, gazmor, që Njëherë më mori xhaketën e i them që ma çoni, gishtat do t’i kem me vete për të bërë tavolinë mes disa piktorëve. Në bisedë e sipër e reflektonte dhe në punën e tij në telajo, bjer të nesërmen. Ai nuk ma solli dhe unë pikturë”. u përmend dhe emri i piktorit Bajram Mata. ku penelin dhe pastelin i përdorte me një u zemërova se më duhej dhe mua për dreq Pikturat e Bajramit përmbajnë shumë kolorit, Ndër të pranishmit më shumë foli Kujtim shkathtësi të habitshme, dhe sikur aktronte atë ditë. Por nuk zgjati shumë zemërimi e u të tërheqin. Nuk e kuptoj shumë artin e pikturës Buza, që me Bajramin kishin qenë studentë kur punonte. I vinte nga brenda vetes ajo liri pajtuam. Kur mbaruam studimet në vitin 1964 dhe vë re se piktura e tij konsiderohej disi në vitet 1959-1960 në Leningrad. e shkathtësi të punuari. Edhe kur u kthyem pas në Akademinë e Arteve, Bajrami u caktua në disidente e me shumë kolorit. Madje, kontrasti “Njiheshim shumë mirë, - kujton piktori një viti në Shqipëri ne e ruajtëm shoqërinë. Peshkopi si mësues vizatimi”. mes punëve te tij dhe të “të tjerëve” që merrnin Buza. Bajrami dallohej nga të gjithë të tjerët Vinte në shtëpinë tonë. Babai (Abdurahim Teksa ndjek bisedën e tyre, e cila pohon se lavde dhe konsiderata të pamerituara, përbente për talentin që kishte. Në klasë kishim edhe Buza) e vlerësonte dhe e deshte shumë si në Tiranë, pjesa më e mirë e shokëve të tij, dhe thelbin e nervit të tij artistik. Në shtëpi kam 3 Fatmir Haxhiun. Mbaj mend se Bajrami student. Mbaj mend në fundjavë, me kërkonte jo aq fort të talentuar sa ai, po bënin emër, me punë të tij. siguri e bënin Bajramin të ndjente që dallimet I vëllai, Dylber Mata tregon se “pati edhe në kësi rastesh nuk i bënin vlerat e artit, por momente kur për hir të talentit të tij iu hap rrethana krejt të tjera, deri edhe politike e edhe ndonjë derë pas ndonjë zëri miqësor biografike. Ky mesa duket është shkaku që për ta marrë në Tiranë, por miopia e pushtetit dalëngadalë filloi të pinte e të krijonte shenja fanatik vendos se “ky kuadro na duhet ne se dëshpërimi. na bën punë në Dibër” ia mbylli përgjithmonë “Rreth viteve 1979-‘80, - vijon Kujtimi, - më derën drejt metropolit, kulturës dhe artit të dërgon një letër personale në Tiranë. Ndër të kohës”. tjera më shkruante se do të vras veten. Kjo më Mësoj se ai, si artist ishte antikonformist. bëri që të alarmohem dhe brenda 2-3 ditëve Në vlerësimin e punëve të kolegëve mbante ndodhem në Peshkopi. Takoj një sekretar qëndrim shumë të drejtpërdrejtë. Nuk iu bënte të parë të rrethit dhe i paraqes shqetësimin qejfin. Në vetvete mbante cilësi njerëzore, që kisha. E lamë që të takoheshim, gjasme human, intelektual. Njerëzit e thjeshtë e si rastësisht të tre. Biseda qe e ngrohtë dhe donin shumë. dashamirëse. Vura re se pas saj Bajrami mori Shkrimtari Petro Mjedi kujton: “Një ditë një kurajë e ngrohtësi”. ndodhesha në Peshkopi, në një seminar nga Mendova atë çast se arsye të jashtëzakonshme ata që organizonte shpesh kabineti pedagogjik. mund ta detyrojnë një artist dhe piktor të Po haja darkë te “Turizmi”. Më afrohet në kërkojë të bëjë vetëvrasje. Dhe mbi të gjitha, tavolinë dhe pa më marrë leje, ulet një burrë, historia e artit njeh pafund rastet se, këta janë moshën e të cilit nuk mund ta përcaktoje dot, me të vërtetë artistë që, sa më shumë kohë me trup mbi mesatar, i zeshkët, i bëshëm kalon pas jetës së shuar fizike, aq më shumë dhe me flokë të shpupurishura. Vetëm më
cyan magenta yellow black
12 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 13 143 143143
Për artistin Bajram mata, arif lushi: bajram Mata ishte piktor i veçantë e unikal. Pse them unikal? Punët e tij janë komplet të në 35-vjetorin e vdekjes diferencuara në mënyrën e pikturimit mes autorëve të tjerë që kërkonin medoemos suksesin në punën e tyre. rekuiem me plot gojën mund të them se është një meteor. Piktura e tij lëviz me metodën që ai përdorte. zgjodhi të jetojë madhërishëm me fjalën dhe veprat e realizuara
“Duket se e ka dritën të pavdekur rriten e lartësohen nga vepra që lënë pas. Bajram mata e dashuronte me gjithë shpirt profesionin e tij, por si opinionit tim. Bile, ja shikoje si godet vepra në pafundësi Më afër tij, gjatë viteve krijuese, kishte qenë e tij. Është një ndër autorët më piktoreskë të BajramSa vjen flaka në të mekur MataLavdrim Kaba: kudo dashuria është vuajtje e dhimbje. Shpirti i tij i dëlirë pranoi të lindur. Diferencohen aty se ç’bëri koha me të, Ndizet një fitil i ri” “Kam pasur shoqëri të hershmeve me vuante e të arrinte deri në flijim, sesa të bënte kompromis me rregullat ku e la me tituj apo pa tituj dhe se ç’është në Dritëro Ame Bajramin, - rrëfen Lavdrimi, - që kur filloi të vërtetë vepra e piktorit. punën për herë të parën si mësues vizatimi në e sistemit me të cilat nuk u pajtua asnjëherë. a mund të konsiderohet - Kur shoqëria do të bëhet aleati i vlerës, Nga Selami NaZifi shkollën pedagogjikë “8 Nëntor” Peshkopi, atdheu edhe ne si komb do të rritemi të në vitin 1964. qëndrimi i tij si disident. mendoj se në kuptimin politik jo, por ai ishte shëndetshëm. Dhe pas këtyre fjalëve të piktorit ’më shtyu që të ndërmarr e të shkruaj Ai vazhdoi të punonte si piktor. Dhe nuk disident i parë me koshiencë të plotë që iu kundërvu në mënyrën e tij Arif Lushi, iu ktheva edhe njëherë shkrimit për intelektualin e artistin piktor të hoqi dorë për asnjë ditë. Mund të them se të Emrie Skukës “100 vjet me 36 shkronja”. Çndjerin Bajram Mata. kjo ka qenë periudha më produktive e më burgosjes së shpirtit të lirë. Kërkonte liri për shpirtin e lirë. Vlerësime për artistin, të cilat ndjej dhe Para 4 vitesh shkrova një libërth të vogël në cilësore. Banonte në një dhomë në katin e përjetoj në çdo fjalë të këtij shkrimi që shkruaj kujtim të një mikut tim, piktor Tahir Tahiraj, i parë të Shkollës Pedagogjike, aty flinte, aty dhe mblodha për të. cili ishte nga Mati, koleg e mik me të ndjerin gatuante, aty punonte pikturë. Bajrami ishte mësuesi, artisti, qytetari që Bajram Mata. Të dy jo vetëm që ishin shokë Në pikturat e tij mbijetonte ngjyra e kuqe. menaxhoi me burrëri, zjarrmimet e brendshme e kolegë, por patën të njëjtin fund tragjik; Më kujtohet që gjatë vitit 1967 ku ishte kundër sistemit, saqë flakët u ngritën, e ndërruan jetë papritur nga mbingarkesa e i pamartuar, në aksionin në hekurudhën mbështollën dhe e dogjën jetën e tij. alkoolit. Bajrami në 3 marsin e vitit 1983, Rrogozhinë-Fier sektori Çermë-Lushnjë, Ai kurrë nuk e krodhi veten në ëmbëlsinë me gotën e rakisë përpara dhe kokën të Bajrami gjithë ditët nuk pushonte së punuari e lavdisë. Bajram Mata zgjodhi të jetojë mbështetur në tavolinë, dhe Tahiri, pas viteve e nuk e hiqte letrën e fletoren nga dora, duke madhërishëm vetëm në fjalën e tij të folur ‘90, pasi kishte dalë nga lokali, ulet për t’u bërë skica, vizatime të studentëve, portrete, dhe në veprat e realizuara brenda kornizave... çlodhur në lulishten e Qytetit Studenti, 100 peizazhe, ura, hynte në çdo aspekt të jetës. duke derdhur fjalën e tij të lirë. Emri Bajram m larg shtëpisë dhe nuk u ngrit më. Në këtë vit, shkurt 1967, në fshatin Çermë, Mata është nga ata emra që ia shton vlerat Miku im Zaim Elezi, pasi lexoi atëherë në kuadrin e lëvizjes kundër fesë e zakoneve kësaj shkolle. kujtimet e mia për Tahirin, më thotë: prapanike, u prish një kishë. Kur shkojmë Ndoshta ai jetoi dhe krijoji në një kohë -Selami, si pasionant i madh që je pas të shohim, vëmë duart në kokë. Afresket të të gabuar. Sot, ish mësuesi i vizatimit të një pikturës, pse nuk shkruajte për Bajram Matën prishura, të goditura me mjete të forta e të shkolle të largët në veri të Shqipërisë, do të që e kemi dibran? Piktor i talentuar dhe prej të hedhura sa andej-këndej. Aty Bajrami ka konkurronte me piktorët më me zë të globit. cilit i ke nja 5-6 tablo të tij në sallonin tuaj. punuar 10 ditë rresht, duke bërë mbi 100 Në kujtimin e këtij qyteti si Peshkopia, ai Kjo bisedë e shkurtër këtu u mbyll. Por vizatime e skica me pamje rrëqethëse”. shikonte me sy të picëruar. Kamerier Ceni, nuk mbeti thjesht një bir i tij, por një realitet. mua më vuri në mendime. Shkoj shpesh në Duke qëmtuar mbi historitë e jetës së një nga kamerierët më të famshëm dhe me Një realitet i bukur, më shumë se nostalgji, por qytetin tim të lindjes Peshkopi, për gëzime tij, mësova se u martua me Dranen në vitin emër, jo vetëm në Dibër, por edhe më tej, edhe një dhimbje. Një dhimbje për dramën e derte, shto këtu edhe nostalgjinë. Herën 1967. Deri në këtë kohë Bajrami jetonte tek më afrohet dhe më thotë ngadalë: “Jepi një që mbante në vetvete ato të mosnjohjes e të e fundit hyra në librarinë e qytetit. Takohem hoteli “Klubi i sportit”. Më vonë, pas shumë dopio, se ikën vetë ai!” Ashtu dhe bëra… Ky mosvlerësimit për atë që ishte. A mund të me çiftin e respektuar Besë dhe Hysen Uka. kërkesash iu dhanë vetëm një dhomë tek ishte piktori Bajram Mata. Më vonë mësova justifikohemi për të duke thënë: Ishte koha? Kërkoj disa libra me autorë dibranë dhe mora pallati në rrugën “Gjokë Doçi”. A mundte që se ishte shumë i muhabetit, sidomos për Ishte koha! – Dhe sa herë nuk reflektohen 7 a 8-të. Ndër ta çifti Uka përpos respektit të një artist të jetojë dhe krijojë në një dhomë?!... pikturën, të cilën e njihte mirë dhe teorikisht, nga shoqëria, ashtu si duket, ndaj ngjarjeve kafesë, më bënë dhuratë librin “100 vjet në Një familje prej tri vetash. por dhe për letërsinë. Mësova se kishte një të kohës me qëndrimin e duhur, në aspektin 36 shkronja” të zonjës Emrie Skuka. Në libër “Donte të bënte një portret të nënës, - familje të shkëlqyer, të cilën e ka përshkruar përshtypje tablotë e këtij piktori, por jo vetëm mënyrën e pikturimit mes autorëve të tjerë moral dhe kohë të tilla nuk kanë për të bëhej fjalë për mësuesit e mi. kujton Lavdrimi, - por i thosha lëre se je i shumë bukur, me të gjitha dritëhijet që mund mua. Ja, p.sh., kjo pikturë, titulluar “Vajza tek që kërkonin medoemos suksesin në punën ndryshuar shoqërinë edhe për shumë e shumë E lexova me një frymë. E rilexova me shumë dehur? Por njëherë bëri grafikë të portretit të të ketë një familje artistësh, shkrimtarja Sadie misri”. Është një ndër pikturat më të bukura ose e tyre. Me plot gojën mund të them se është dekadash. Intelektualëve si Bajram Mata u endje. Leximi më dhuroi kënaqësi, nostalgji, babës. Kryevepër. Ta dija se i bën më të mira Agolli, në një tregim të gjatë, gati një novelëz, kryevepra të Bajram Matës. Këtë lloj pikture një meteor. Piktura e tij lëviz me metodën që duhet dhënë vendi që u takon, jo vetëm si ripërtëritje të kujtesës. I lumtë mendja e kur je i dehur do kisha pranuar t’i bëjë edhe të botuar pas vdekjes së piktorit, në revistën unë e dua shumë. Do them vetëm dy fjalë ai përdorte. profesionist apo të talentuar, por si frymë respekt për mundin që ka bërë autorja. Lexova një nënës? E thirrën në Komitetin e Partisë “Nëntori”. për këtë autor të jashtëzakonshëm e piktor i - S’po flet pak si shumë, - e pyes, Arifin, - me morale e dukshme në radhë të parë për brezin në të edhe shkrimin për Bajram Matën. Figura së rrethit për t’i tërhequr vëmendjen se do e Në shkrimin që Tahir Tahiri ka bërë për veçantë e unikal. Pse them i jashtëzakonshëm? fjalë superlative? e sotëm dhe për brezin e ardhshëm. e tij si intelektual e si njeri më bëri të sjell pësonte ndryshime pozitive pothuajse nga xhaketën time të re, kur do shkonte në degdisnin fshatrave për punën e pijes. Bajrami Punët e tij janë komplet të diferencuara në - Jo s’kam thënë asgjë jashtë mendimeve e Bajram Mata e dashuronte me gjithë shpirt dita në ditë, në javë e muaj. Ishte e bëhej mbrëmjet e rinisë apo tek të afërmit. Bajram Matën, thotë: “Nuk duhet të habitet në kujtesë vërejtjen e mikut tim Zaim Elezi. me gjakftohtësi iu përgjigjet: Kudo ku të më ndonjë lexues kur them se ishte një piktor e profesionin e tij, por si kudo dashuria është Nuk shkoi shumë kohë, u ndodhëm në një më i qeshur, i hapur me shokët, gazmor, që Njëherë më mori xhaketën e i them që ma çoni, gishtat do t’i kem me vete për të bërë vuajtje e dhimbje. Shpirti i tij i dëlirë pranoi e reflektonte dhe në punën e tij në telajo, bjer të nesërmen. Ai nuk ma solli dhe unë talent tek i cili ne prisnim një begati krijuese tavolinë mes disa piktorëve. Në bisedë e sipër pikturë”. në hapësirën e pikturës shqiptare. Pas vdekjes të vuante e të arrinte deri në flijim, sesa të u përmend dhe emri i piktorit Bajram Mata. ku penelin dhe pastelin i përdorte me një u zemërova se më duhej dhe mua për dreq Pikturat e Bajramit përmbajnë shumë kolorit, bënte kompromis me rregullat e sistemit me shkathtësi të habitshme, dhe sikur aktronte atë ditë. Por nuk zgjati shumë zemërimi e u iu dha titulli Piktor i Merituar. Ai punoi e Ndër të pranishmit më shumë foli Kujtim të tërheqin. Nuk e kuptoj shumë artin e pikturës krijoi në një ambient tepër të kufizuar e aspak të cilat nuk u pajtua asnjëherë. A mund të Buza, që me Bajramin kishin qenë studentë kur punonte. I vinte nga brenda vetes ajo liri pajtuam. Kur mbaruam studimet në vitin 1964 dhe vë re se piktura e tij konsiderohej disi konsiderohet qëndrimi i tij si disident. Mendoj e shkathtësi të punuari. Edhe kur u kthyem pas në Akademinë e Arteve, Bajrami u caktua në favorizues. Natyrisht, ky tip i çiltër, i sinqertë, në vitet 1959-1960 në Leningrad. disidente e me shumë kolorit. Madje, kontrasti gojëmbël, i dashur me të gjithë, nuk u kuptua se në kuptimin politik jo, por ai ishte disident “Njiheshim shumë mirë, - kujton piktori një viti në Shqipëri ne e ruajtëm shoqërinë. Peshkopi si mësues vizatimi”. mes punëve te tij dhe të “të tjerëve” që merrnin i parë me koshiencë të plotë që iu kundërvu Vinte në shtëpinë tonë. Babai (Abdurahim Teksa ndjek bisedën e tyre, e cila pohon se e nuk u vlerësua. Stimulues e inkurajues. Buza. Bajrami dallohej nga të gjithë të tjerët lavde dhe konsiderata të pamerituara, përbente Ambienti që e rrethonte e fundosi talentin e tij, në mënyrën e tij burgosjes së shpirtit të lirë. për talentin që kishte. Në klasë kishim edhe Buza) e vlerësonte dhe e deshte shumë si në Tiranë, pjesa më e mirë e shokëve të tij, dhe thelbin e nervit të tij artistik. Në shtëpi kam 3 Kërkonte liri për shpirtin e lirë. student. Mbaj mend në fundjavë, me kërkonte jo aq fort të talentuar sa ai, po bënin emër, me para se ai të jepte maksimumin krijues. Forca Fatmir Haxhiun. Mbaj mend se Bajrami punë të tij. e mjedisit e fundosi para kohe. Me mirënjohje Sidoqoftë, them sërish se historia artistëve siguri e bënin Bajramin të ndjente që dallimet I vëllai, Dylber Mata tregon se “pati edhe të mëdhenj është tragjike, edhe në ato raste se në kësi rastesh nuk i bënin vlerat e artit, por për të Tahir Tahiraj, 1998”. momente kur për hir të talentit të tij iu hap Kishte një ndikim nga shkolla ruse, që dinin punimet e tyre zënë të çmohen e të vlerësohen rrethana krejt të tjera, deri edhe politike e edhe ndonjë derë pas ndonjë zëri miqësor kur autori ka mbyllur sytë. Në të gjallë u duhet biografike. Ky mesa duket është shkaku që t’ia dallonin mjaft ustallarë të kohës, por që për ta marrë në Tiranë, por miopia e pushtetit nuk flisnin me zë të lartë. Rreth viteve ‘79-të u të heqin të zitë e ullirit, të shihen me urrejtje dalëngadalë filloi të pinte e të krijonte shenja fanatik vendos se “ky kuadro na duhet ne se e përçmim, të pakuptuar. dëshpërimi. ndodha dhe unë vetë në një situatë të tillë. U na bën punë në Dibër” ia mbylli përgjithmonë ulëm në një tavolinë në Turizmin e Peshkopisë Jo, për artistin e vërtetë nuk ka vdekje. Ato “Rreth viteve 1979-‘80, - vijon Kujtimi, - më derën drejt metropolit, kulturës dhe artit të jetojnë me veprat e tyre, me shpirtin e tyre. Le dërgon një letër personale në Tiranë. Ndër të me të ndjerin Shemshedin Kokona. Më pyet, kohës”. duke bërë me gisht në një faqe muri ku ishte të mbetet ky shkrim i imi për piktorin Bajram tjera më shkruante se do të vras veten. Kjo më Mësoj se ai, si artist ishte antikonformist. Mata, në radhën e fitilave të ndezur. Kur flaka bëri që të alarmohem dhe brenda 2-3 ditëve vendosur një tablo. E dija dhe e njihja mirë Në vlerësimin e punëve të kolegëve mbante autorin e saj, Bajram Mata. I them emrin. vjen në të mekur, siç thonë vargjet e artistit e ndodhem në Peshkopi. Takoj një sekretar qëndrim shumë të drejtpërdrejtë. Nuk iu bënte aktorit dibran, Dritëro Ame, dhe ndizet një fitil të parë të rrethit dhe i paraqes shqetësimin Qenka piktor i mirë. Me ndikim rus në pikturë. qejfin. Në vetvete mbante cilësi njerëzore, Ai vetë kishte mbaruar në Rusi. Hapa sytë se i ri, drita e fortë e artit e veprës, e shpirtit. që kisha. E lamë që të takoheshim, gjasme human, intelektual. Njerëzit e thjeshtë e Çfarë arsyesh e shtynë artistin Bajram Mata si rastësisht të tre. Biseda qe e ngrohtë dhe mos si zakonisht të shihja Bajramin në ndonjë donin shumë. tavolinë. Por nuk qëlloi të ishte aty. të arrijë deri në vetëvrasje? Arsye ekonomike? dashamirëse. Vura re se pas saj Bajrami mori Shkrimtari Petro Mjedi kujton: “Një ditë Politike? Familjare? etj. Jo, jo. Trysnia e një një kurajë e ngrohtësi”. Duke ndjekur rrënjët e veprës së Bajram ndodhesha në Peshkopi, në një seminar nga Matës, këmbët më çuan kësaj here në Galerinë ambienti të gjerë apo të ngushtë që ushqenin Mendova atë çast se arsye të jashtëzakonshme ata që organizonte shpesh kabineti pedagogjik. xhelozi, smirë e prepotencë e çdo natyre mund ta detyrojnë një artist dhe piktor të e Arteve për të bashkëbiseduar me piktorin Po haja darkë te “Turizmi”. Më afrohet në Arif Lushi, punonjës i GKA Tiranë. qoftë sjell pasoja shkatërruese, ngaqë përherë kërkojë të bëjë vetëvrasje. Dhe mbi të gjitha, tavolinë dhe pa më marrë leje, ulet një burrë, kërkojnë nënshtrimin pa kusht të tjetrit. E më historia e artit njeh pafund rastet se, këta janë E pyes nëse e ka njohur piktorin Bajram moshën e të cilit nuk mund ta përcaktoje dot, Mata. në fund ai u lodh e iu nënshtrua fatit e ashtu me të vërtetë artistë që, sa më shumë kohë me trup mbi mesatar, i zeshkët, i bëshëm qetë-qetë, shoqëruar me buzëqeshjen e një të kalon pas jetës së shuar fizike, aq më shumë - Jo, direkt nuk e kam njohur, por pasi erdha dhe me flokë të shpupurishura. Vetëm më me punë në GKA në Tiranë, më kanë bërë pafajshmi, si të një fëmije, perëndoi. cyan magenta yellow black cyan magenta yellow black 13 14 - Mars 20182017 nr. 143143 Në kuadrin e 70 vjetorit arsim shkolla Pedagogjike e Peshkopisë, temPull i DijeS Dhe eDukimit Nga hilmi CaNi kontributet që solli shkolla e famshme peda- gogjike e Peshkopisë me nxënësit e talentuar iti 1948 shënoi suksesin arsimor për dhe pedagogët e saj të shkëlqyer. Jo pa vend, popullin e Dibrës dhe zonave verilin- por me të drejtë, shpeshherë nga populli dhe Vdore të Shqipërisë, duke u hapur e para personalitete të ndryshme, shkolla pedagogjike shkollë e mesme pedagogjike. Në qendër të e Peshkopisë quhej “Universiteti i Dibrës”. qytetit lëshoi shtat shkolla e re tri katëshe si dhe Në vitin 1951 ngrihet shkolla ushtrimore që me pjesën e podrumit plotësisht funksional për mundësonte vënien e teorisë në praktike dhe nevojat e shkollës dhe konviktit. Ndërtesë e përgatitjen reale të nxënësve për mësues. Me bukur, me kubaturën e nevojshme, me sallone respekt të thellë kujtojmë mësuesit mjaft të të mëdha, me shkallë të gjera dhe me pjer- nderuar të kësaj shkolle, Remzi Prapaniku, rësinë normale, banjo brenda, me një mensë të Jolanda Rada, Hava Hoxha, Sanie Zeneli, Drita shkëlqyer ku ushqeheshin rreth 300 konviktorë Zhulali etj., më vonë. njëherësh. Në pjesën e bodrumit ishin vendosur Në biseda të lira me shokë, duke festuar komodinat që konviktorët i përdornin person- përvjetorë maturash, kujtonim dhe konviktin e alisht për mbajtjen e librave, të veshjeve dhe shkëlqyer të shkollës, i cili ishte një “prapavijë” mjeteve tjera për higjienën personale. Shkolla e vërtetë që mbështeste me sukses shkollën në nga jashtë, në pjesën nga bulevardi si dhe nga gjithë punën mësimore edukative. Një konvikt pjesa lindore zbukurohej me lulishte të kënd- shumë i mirë për kohën, me ushqime të mira, shme dhe me drunj gjelbërues që i jepnin jetë gatim cilësor, fjetje normale, higjienë shembul- nxënësve të shkollës e gjithë qytetit. Nga ana e lore dhe më e rëndësishmja e personelit ishte pasme shtrihej oborri i shkollës ku rreshtoheshin dashuria prindërore ndaj nxënësve. I kujtojmë nxënësit. Pjesa e oborrit ishte aq e madhe saqë me shumë respekt e dashuri ne si nxënës, plotësonte nevojat e qëndrimit të nxënësve në nëndrejtorët Shemsi Zhulali, Adem Shehu, kohën e lirë dhe mbante në vetvete dhe terrenin Terzi Dungu dhe Rremzi Prapaniku, kujdestarët sportiv, me fushë volejbolli, fushë basketbolli, Iljaz Kaca, Qemal Kurtaga, Islam Kosova, Tefta futbolli dhe veglat sportive për përgatitje fizike bëhej pa tjetër mësues i brezit të ri, detyrë kjo në rrethe, drejtues në sektorët e pushtetit dhe Pahumi dhe Fatmira Iljazi, magazinier Refiku, si hekura, paralele, gropë kërcimi etj. Ndërkohë, shumë fisnike dhe e nderuar për kohën. Si në ekonomisë, gazetare, ushtarake, deri në post rrobaqepëse Tixhe Agolli, kuzhinierët Shukri në pjesën e parë të viteve ’60 u ndërtua dhe ekran ruhen në kujtesë drejtorët e kësaj shkolle, ministër arsimi, drejtues të lartë në KQPPSH, Çorja, Ali Hoxha dhe nënë Tixhe Bardulla palestra mjaft e mirë dhe e përshtatshme për filluar me Rexhep Kadzadejn, Pandi Cici, Shefik ambasador, profesorë në shkolla të larta dhe bashkë me Fatimen e Myrgjezetin, roja i paf- zhvillimin e lëndës së edukatës fizike. Kati i parë Osmani, Zenel Sula, Sami Ferizi, Shemsi Man- shumë prej tyre morën tituj të lartë shkencor. jetur Hyseni që na ruante gjithë natën pa mb- dhe i dytë i shkollës përdoreshin për mësim, jani, Myslim Koka e të tjerë më vonë. Aktivitetet jashtë klase dhe shkolle, plotë- yllur fare sytë deri në mëngjes. Të paharruara ndërsa kati i tretë përdorej për fjetjen e nxënësve Ora e mësimit ishte e shenjtë. Asnjë person, sonin më së miri procesin mësimor të orës së mbetën kremtimi i festave, sidomos ajo e vitit konviktorë i ndarë në mes me murë që krijonin qoftë dhe ministri i arsimit, nuk mund të futej mësimit. Konkurset, aktivitetet letrare, historike të ri, ku kishte ushqime me bollëk, gatime me siguri të plotë dhe Ishte i pamundur komunikimi në një orë të çdo lëndë nëqoftëse kishte filluar e mbrëmjet tematike të vallëzimit, ekskursio- ëmbëlsira të shumë llojeve, recitimet, vallëzimi i njërës pjesë me tjetrën. Dyert e klasave ishin mësimi. Mësuesit dhe nxënësit vinin shumë të net, aktivitetet fizkulturore e sportive ishin të herë kavalierët në fuqi e herë damat, e më e shumë të mëdha, me dy fletë, po kështu dhe përgatitur në orët e mësimit. Kërkesa e llogarisë vazhdueshme në shkollën pedagogjike. Në rëndësishmja ishte Ora Gazmore që përgatitej dritaret ishin sa dyert dhe sillnin aq shumë dritë për punën mësimore edukative ishte mjaft e vitin shkollor 1952-1953 shkolla kishte ekipin nga nxënësit. Ora Gazmore ishte një satirë dhe saqë studiohej dhe shkruhej në kushte shumë të madhe. Më kujtohet shumë mirë që zbatohej sportiv të saj të futbollit, me emrin ‘’Studenti.’’ një thumbim dashamirës për nxënësit, mësuesit mira. Në shkollë, përveç klasave kishte zyrë për me korrektesë parimi i madh i Makarenkos: “Sa Nga veprimtaritë e shumta që zhvilloheshin, u dhe punonjësit. Nëpërmjet saj gajaseshin se drejtorin në katin e dytë, për nëndrejtorët, për më shumë kërkesa, aq më shumë respekt për zbuluan dhe edukuan shumë talente të rinj në qeshuri, por duke përdorur ironinë e figura tjera këshillin pedagogjik, sekretarinë, kujdestarët e nxënësin”. Të tillë parim ndiqnin pedagogët e shumë drejtime, talente të shkëlqyera në fusha letrare rregulloheshin të metat që viheshin re konviktit, bibliotekën, magazinën e ushqimeve talentuar të kësaj shkollë, Astrit Hoxha, Shefik të ndryshme si Lutfi Manjani, Shemsi Manjani, dhe përmiresohej dhe puna në t’ardhmen. dhe të veshmbathjes, vendqëndrim për rojën Osmani, Zenel Sula, Mois Cami, Kolë Tahiri, Riza Manjani, Rexhep Bardulla, Xhafer Martini, Në vitin 1967 u diplomua matura e fundit etj. Ishte vërtet fat i madh të ishe nxënës i asaj Shemsi Manjani, Osman Turja, Ismail Erebara, Islam Rama futbollist, Ilir Ramizi shahist në dhe shkolla mbyllet, kurse nxënësit që ishin shkolle. Lutfi Hanku, Nevrez Manjani, Mois Cami, vitin 1950, Emin Jashari peshëngritës në vitin në vitin e tretë, u transferuan dhe e kryen vitin Shkolla në fillim, me datë 1 shtator 1948, e Durmish Shehu, Riza Manjani, Munir Shehu, 1959 rekord kombëtar në peshën 51,5 kg., e katërt shumica në pedagogjiken e Shkodrës nisi punën me një klasë me 17 nxënës bursiste Fatmira Zeqo, Kadri Zhulali, Sabri Vraniçi, pedagogu Astrit Hoxha në vitin 1955 skiator ku dhe disa në atë të Korçës. që vinin nga Dibra, Kukësi dhe 2 nga Peqini. Xhetan Strazimiri, Lutfi Manjani, Lavdrim Kaba, zuri vend të dytë në kampionatin lokal, plus që Shkolla pedagogjike hapet sërish në vitin Në vitin 1951 shkollës i jepet emri: “’Shkolla Myslim Koka, Hamza Spahiu, Hasan Shehu, ishte dhe basketbollist, Rexhep Bardulla skiator 1970 dhe vazhdon deri në vitin 1977 ku mbyl- Pedagogjike 8 Nëntori’’, e cila e mban këtë Mufit Trepça, Fadil Kaca, Bajram Mata, Nazmi zuri vendin e tretë në kampionatin lokal 1954, let për herë të dytë. Hapet përsëri në vitin 1984 emër deri në vitin 1967 kur ajo mbyllet për herë Mziu, Fitim Mati, etj, etj, që të gjithë pedagogët Qemal Kurtnjaga në vitin 1959 zë vendin e dhe vazhdon deri në vitin 1994. Së fundmi, të parë. Në vitet e para pas çlirimit, shkollën shkëlqenin me punën e tyre. Ishin shembull në parë në mundje peshat e rënda, Lutfi Manjani meqenëse kishte nevojë për shumë mësues, nuk e vazhdonin lehtë. Shpesh bëhej dhe pre- punën mësimore edukative, model në sjellje fitues i kampionatit lokal në ping-pong, Murat hapet për herë të tretë në vitin 1997 dhe va- sion, përveç bindjes, për të vazhduar shkollën. dhe paraqitje të jashtme, shumë korrekt në Koltraka ish-nxënës që zuri vendin e parë në zhdon me një kontigjent të madh nxënësish të Ish drejtori i shkollës, Shefik Osmani, në vitin biseda e marrëdhëniet me nxënës. hedhje shtize në vitin 1960 si dhe volejbollist profilit pedagogjik, duke u shtuar dhe dy klasa 1951 i shkruante Komitetit të Partisë Dibër: Qëllimi kryesor ishte përgatitja shkencore rezultativ, Safet Zhulali trajner i ekipit që zuri për gjuhë të huaj dhe nga viti 2003 një klasë e “Jam i mendimit që nga konviktorët tanë që dhe metodike e nxënësve për të qenë të aftë vendin e parë në shah 1980, Tonin Lufi sportist profilit ekonomik. Hapje mbylljet e shpeshta mbarojnë klasën e shtatë, të mos u jepet asnjërit të ushtronin profesionin e nderuar të mësuesit. basketbollist dhe futbollist, prof. Jorgji Sinjari dhe shumë herë pa një strategji zvillimi tashmë bursë gjetiu, veçse në shkollën pedagogjike, Këtij qëllimi i shërbente kryesisht puna brenda si dhe Agim Kaba e Shahin Lazri kontribues në të kësaj shkolle, natyrisht ulen nivelin arsimor, duke përfshirë këtu dhe dy vajzat”. Kështu orës së mësimit, por dhe ajo jashtë saj. Me- kulturën fizike, Haki Duka basketbollist atlet humbi përvoja e shkollës së parë pedagogjike numri i nxënësve filloi të rritej. Nga një vajzë todat që përdoreshin në orët e mësimit ishin në vitet 1960, Flamur Bardulla basketbollist por përsëri në kontrollin që u ushtrua nga që vazhdonte shkollën në vitin 1951-1952, në kryesisht, shpjegimi, biseda, punët e pavarura në vitet 1960, skuadra e vajzave e volejbollit e Ministria e Arsimit në vitin 2004 në të gjitha vitin 1954-1955 kishte 249 nxënës, prej tyre praktike e laboratorike, pa lënë pas dore as- vitit 1960 e përbërë nga talentet Zinet Spahiu, shkollat pedagogjike të vendit, shkolla jonë 19 vajza. Në vitet 1964-1965 shkolla është me njëherë parimin e madh të konkretizimit. Natasha Shehu, Hamdie Ramizi, Nexhmie që tashmë mbante emrin e heroit të popullit ngarkesën më të madhe të nxënësve. Në këtë Kontrolli i njohurive zhvillohej me shumë Shehu, Lumturi Rexha, Shpresa Agolli, Fiqiret “Nazmi Rushiti”, zuri vendin e parë për punën periudhë vazhdonin mësimet 380 nxënës, prej korrektesë nga ana e pedagogëve, vlerësimi Xhemalçe, Vjollca Duka, Burbuqe Musaraj mësimore edukative që bëhej. Në vitin 2008 tyre 110 vajza. Fillimisht vështirësitë e punës ishte objektiv dhe lënda e re jepej shumë qartë, që përfaqësonin me dinjitet rrethin. Në verën mbarojnë kontigjentet e fundit të nxënësve ishin të mëdha dhe për mësuesit, sidomos për koncize dhe e kuptueshme, shoqëruar për çdo e vitit 1966, u organizua brigada kulturore pedagogjikas dhe u vazhdua shkolla me profil ata të ardhur nga rrethet tjera, por përkushtimi temë me mjete konkrete. Në vitin 1952 pranë e shkollës e cila qëndroi një javë në zonën profesional duke përgatitur teknikë të mesëm për detyrën dhe shpirti i sakrificës, bashkëpuni- shkollës hapet dhe sistemi i korrespondencës, e Luznisë duke punuar për futjen e mënyrës për tregun e punës. mi me njëri-tjetrin bënë të mundur mposhtjen e me përgjegjës pedagogun Ismail Erebara. Me së jetës së re në fshat, duke luftuar zakonet Me rastin e 70 vjetorit të hapjes saj, përkulem vështirësive. Ja si shprehej njëri nga mësuesit e këtë sistem mbaruan studimet dhe u diplomuan prapanike dhe mënyrën primitive të jetesës. me nderimin e nostalgjinë më të madhe para asaj kohe: “Erdhëm këtu porsa kishim mbaruar 230 mësues. Nga vitet 1948-1967 nga dyert Për herë të parë në këtë zonë u organizua në kësaj shkolle, para këtij tempulli të shkëlqyer studimet e larta plot dëshirë për profesionin e kësaj shkolle u përgatitën 772 mësues që shkollën e fshatit Lishan i Poshtëm mbrëmje të dijes dhe edukimit dhe i jam mirënjohës e mësuesit, plot pasion për të dhënë mësim, dhanë mësim në ciklin e ulët dhe të lartë të vallëzimi, me rininë e shkollës dhe të fshatit, ku asaj dhe pedagogëve tanë të shkëlqyer përjetë plot etje për të punuar. Etje, pasion dhe vullnet shkollës 8-vjeçare për shumë e shumë vite, u përdor dhe xhazi e fizarmonika në orkestër. për atë ç’ka bënë për mua dhe shumë shokë kishin dhe nxënësit tanë. Me disa prej tyre duke plotësuar nevojat e rrethit me kuadër Ish nxënësit Flamur Bardulla dhe Bashkim e shoqe të tjerë, që na nxorrën nga errësira e moshat nuk na ndanin shumë. U mësuam me arsimor, si dhe duke ndihmuar dhe disa rrethe Nasufi dhe më vonë dhe Haxhi Çira mësuan paditurisë dhe na përgatiti me arsim, kulturë klimën e ftohtë të natyrës dhe pritjen e ngrohte të tjera me mësues të cilët atyre u mungonin. t’i binin fizarmonikës në shkollë dhe në të dhe edukatë duke i shërbyer me kënaqësi vetes, të dibraneve”. Në shkollë mbizotëronte rregulli Kudo që punuan pedagogjikasit u shquan për shumtat e rasteve këta shërbenin si orkestrantë familjes dhe Atdheut. e disiplina e ndërgjegjshme, pasi çdo nxënës që punë cilësore mësimore edukative, shumë prej në mbrëmjet që organizonin klasat dhe shkolla. kishte hyrë në këtë shkollë, kishte synimin të tyre si drejtues shkollash, drejtues të arsimit Të gjithë këta që përmendëm ishin disa nga * Ish nxënës dhe drejtor i shkollës pedagogjike. 14 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 15 143 143143
Në kuadrin e 70 vjetorit Sheh mustafa lindi në Zerqan, në vitin1790, në një familje që përmendet si derë klerikësh, mendjendritur dhe bujare, patriotë dhe trima, arsim histori njerëz të penës, të pushkës dhe të urtësisë. shkolla Pedagogjike e Peshkopisë, muStafa Shehu, një zemër që skaliti temPull i DijeS Dhe eDukimit me zjarr emrin e tij në histori Nga hilmi CaNi kontributet që solli shkolla e famshme peda- Nga halil TeoDori kujtesa dhe vlerësimi i figarave në Gjoric. Në këtë kuvend morën pjesë të gjithë malet, morën pjesë të gjithë burrat më të gogjike e Peshkopisë me nxënësit e talentuar si mustafa Shehu i Zerqanit është iti 1948 shënoi suksesin arsimor për dhe pedagogët e saj të shkëlqyer. Jo pa vend, ujtesë dhe mirënjohje për Mustafa zë të krahinës, ata të cilët kishin shkruar me kaq popullin e Dibrës dhe zonave verilin- por me të drejtë, shpeshherë nga populli dhe Shehun e Zerqanit, në 228-vjetorin e një detyrim qytetar dhe patriotik, shumë përpjekje atë që do të quhej qëndresë, lindjes, shembullin e mirë të krenarisë ndër ta Cen Leka, Sale Marka, Ismail Kaloshi, dore të Shqipërisë, duke u hapur e para personalitete të ndryshme, shkolla pedagogjike K është një konsideratë që rrit V Nel Hoxha, Abaz Pira e tjerë... Po kështu, shkollë e mesme pedagogjike. Në qendër të e Peshkopisë quhej “Universiteti i Dibrës”. kombëtare. qytetit lëshoi shtat shkolla e re tri katëshe si dhe Në vitin 1951 ngrihet shkolla ushtrimore që Kujtesa dhe vlerësimi i figarave si Mustafa predispozitën e angazhimit dhe Mustafa Shehu i kërkoi ndihmë Kaloshit, një Shehu i Zerqanit është një detyrim qytetar nga krerët e Cidhnës si dhe Mustafa Jakini nga me pjesën e podrumit plotësisht funksional për mundësonte vënien e teorisë në praktike dhe instalon në ndërgjegjen e kohës nevojat e shkollës dhe konviktit. Ndërtesë e përgatitjen reale të nxënësve për mësues. Me dhe patriotik, është një konsideratë që rrit Dardha. Ata u treguan të gatshëm dhe ndima bukur, me kubaturën e nevojshme, me sallone respekt të thellë kujtojmë mësuesit mjaft të predispozitën e angazhimit dhe instalon në sensorë të ndjeshëm të krenarisë. e tyre ishte e pa kursyer. Kjo bëri që fushata e luftimeve të Hajredin Pashës të dështonte. të mëdha, me shkallë të gjera dhe me pjer- nderuar të kësaj shkolle, Remzi Prapaniku, ndërgjegjen e kohës sensorë të ndjeshëm të ishin ata, të cilët me mish e me rësinë normale, banjo brenda, me një mensë të Jolanda Rada, Hava Hoxha, Sanie Zeneli, Drita krenarisë. Ishin ata, të cilët me mish e me shpirt, E gjithë dibra mori pjesë në luftë,Gjorica, shkëlqyer ku ushqeheshin rreth 300 konviktorë Zhulali etj., më vonë. ndërtuan dhe nderuan, u përkushtuan dhe re- shpirt, ndërtuan dhe nderuan, u Cereneci, Vicishti, Ura e Topojanit,Shupenza, Qafa e Buallit, dhe katër grykët u organizuan njëherësh. Në pjesën e bodrumit ishin vendosur Në biseda të lira me shokë, duke festuar alizuan, dhanë gjithçka kishin më të mirën nga përkushtuan dhe realizuan, dhanë komodinat që konviktorët i përdornin person- përvjetorë maturash, kujtonim dhe konviktin e vetja e tyre, jo vetëm për të vënë emrin në pan- dhe zunë pritat. Pleqtë, fëmijët, gratë dhe alisht për mbajtjen e librave, të veshjeve dhe shkëlqyer të shkollës, i cili ishte një “prapavijë” teonin e nderimeve, por edhe për të shkruar një gjithçka kishin më të mirën nga bagëtit i shvendosën në Fush të Sopotit, Vorre të Vrame, Bllatë e Qaf Muhurr. mjeteve tjera për higjienën personale. Shkolla e vërtetë që mbështeste me sukses shkollën në faqe në histori, për të dëshmuar ekzistencën, vetja e tyre, jo vetëm për të vënë nga jashtë, në pjesën nga bulevardi si dhe nga gjithë punën mësimore edukative. Një konvikt për të përmbushur misionin e tyre. Më 23 tetorë 1844, Hajredin Pasha u nis pjesa lindore zbukurohej me lulishte të kënd- shumë i mirë për kohën, me ushqime të mira, Dibra, si trevë e traditës së urtësisë, trimërisë emrin në panteonin e nderimeve, të kaloi Vaun e Gjoricës. Në Gjoricë u zhvil- shme dhe me drunj gjelbërues që i jepnin jetë gatim cilësor, fjetje normale, higjienë shembul- dhe atdhetarisë, ka patur fatin që ka rritur por edhe për të shkruar një luan përleshje të ashpra, u luftua pëllëmbë për nxënësve të shkollës e gjithë qytetit. Nga ana e lore dhe më e rëndësishmja e personelit ishte dalëzotës dhe prijës të arbërit, që nga Gjergj pëllëmbë. Me gjak e vaditën bijt e nanave atë pasme shtrihej oborri i shkollës ku rreshtoheshin dashuria prindërore ndaj nxënësve. I kujtojmë Kastrioti-Skënderbeu, për të pasuruar këtë faqe në histori, për të dëshmuar copë tokë. Në luftime morën pjesë dhe gratë nxënësit. Pjesa e oborrit ishte aq e madhe saqë me shumë respekt e dashuri ne si nxënës, truall gjaku të kulluar me emra dhe vepra ekzistencën, për të përmbushur përkrah burrave, sepse kjo ishte një betejë për plotësonte nevojat e qëndrimit të nxënësve në nëndrejtorët Shemsi Zhulali, Adem Shehu, si Mustafa Shehu i Zerqanit, Elez Isufi e Isuf liri a vdekje. Nga rezistenca e popullsisë di- kohën e lirë dhe mbante në vetvete dhe terrenin Terzi Dungu dhe Rremzi Prapaniku, kujdestarët Xhelili... Personalitet të këtilla, vizionar dhe misionin e tyre. branë, pashai pasi vrau dhe plaçkiti, u detyrua sportiv, me fushë volejbolli, fushë basketbolli, Iljaz Kaca, Qemal Kurtaga, Islam Kosova, Tefta të kthehej andej nga erdhi. Ndersa dibra i ngriti bëhej pa tjetër mësues i brezit të ri, detyrë kjo në rrethe, drejtues në sektorët e pushtetit dhe dijeshumë, trima dhe zemërluanë, nderojnë futbolli dhe veglat sportive për përgatitje fizike Pahumi dhe Fatmira Iljazi, magazinier Refiku, kenge kesaj beteje. shumë fisnike dhe e nderuar për kohën. Si në ekonomisë, gazetare, ushtarake, deri në post Dibrën, krenojnë brezat, skalitin faqe në His- si hekura, paralele, gropë kërcimi etj. Ndërkohë, rrobaqepëse Tixhe Agolli, kuzhinierët Shukri Hajredin Pasha po vjen Radikës ekran ruhen në kujtesë drejtorët e kësaj shkolle, ministër arsimi, drejtues të lartë në KQPPSH, torinë e Arbrit. mendjendritur dhe bujare, patriotë dhe trima, në pjesën e parë të viteve ’60 u ndërtua dhe Çorja, Ali Hoxha dhe nënë Tixhe Bardulla tafa Shehu është një personazh i përmasave Pejt ku jon malet e Dibrës: filluar me Rexhep Kadzadejn, Pandi Cici, Shefik ambasador, profesorë në shkolla të larta dhe Në periudha të ndryshme, shumica e tyre u njerëz të penës, të pushkës dhe të urtësisë. palestra mjaft e mirë dhe e përshtatshme për bashkë me Fatimen e Myrgjezetin, roja i paf- kombëtare. “Vall ku jon malet e Dibrës?” Osmani, Zenel Sula, Sami Ferizi, Shemsi Man- shumë prej tyre morën tituj të lartë shkencor. rreshtuan e u vunë në krye të kryengritësve të Ai u shqua në luftën kundër ekspeditës së zhvillimin e lëndës së edukatës fizike. Kati i parë jetur Hyseni që na ruante gjithë natën pa mb- Sepse e tillë ishte veprimtaria e tij, i tillë “Bojn’ xhilis në fushë t’Gjuricës, jani, Myslim Koka e të tjerë më vonë. Aktivitetet jashtë klase dhe shkolle, plotë- popullit të Dibrës, në mbrojtje të qenies kom- Hajredin Pashës, në nëntorin e vitit 1844, në dhe i dytë i shkollës përdoreshin për mësim, yllur fare sytë deri në mëngjes. Të paharruara ishte kontributi që ai dha, e tillë ishte kuraja të bojn xhilis e lidhin besën Ora e mësimit ishte e shenjtë. Asnjë person, sonin më së miri procesin mësimor të orës së bëtare kundër pushtuesve turk, serb, bullgar e Gjoricë. Turqit e torturuan dhe e internuan ndërsa kati i tretë përdorej për fjetjen e nxënësve mbetën kremtimi i festave, sidomos ajo e vitit cilën ai e vuri përballë si dëshmi e qëndresës, Hajredin pashën do ta presim” qoftë dhe ministri i arsimit, nuk mund të futej mësimit. Konkurset, aktivitetet letrare, historike të gjithë atyre që kërkuan të na cënojnë integ- në Kojne të Turqisë, ku dhe vdiq atje në vitin konviktorë i ndarë në mes me murë që krijonin të ri, ku kishte ushqime me bollëk, gatime me i këtyre përmasave ishte dhe mbeti, Ai Shehu “Moj Gjuricë, moj kasaba, në një orë të çdo lëndë nëqoftëse kishte filluar e mbrëmjet tematike të vallëzimit, ekskursio- ritetin, të na përdhosin varret e të parëve, të na 1847. siguri të plotë dhe Ishte i pamundur komunikimi ëmbëlsira të shumë llojeve, recitimet, vallëzimi i Zerqanit. Çon Pasha e t’bon rixha. mësimi. Mësuesit dhe nxënësit vinin shumë të net, aktivitetet fizkulturore e sportive ishin të marrin tokë e vatan, të na grabisin historinë, të Më 3 tetor 1839 në një mbledhje në pallatin i njërës pjesë me tjetrën. Dyert e klasave ishin herë kavalierët në fuqi e herë damat, e më e Mustafa Shehu ishte një ndër burrat e Po rixhaja s’ju ka digjou përgatitur në orët e mësimit. Kërkesa e llogarisë vazhdueshme në shkollën pedagogjike. Në na shkelin gjakun e heronjve. e tije mbretrore, Salla e Trandafilave, Abdyl shumë të mëdha, me dy fletë, po kështu dhe rëndësishmja ishte Ora Gazmore që përgatitej pashoq të Dibrës, ndoshta nga ata që do të I kthej topat me luftou” për punën mësimore edukative ishte mjaft e vitin shkollor 1952-1953 shkolla kishte ekipin Këto burra kanë qenë dhe do të jenë në jetë Mexhiti firmosi dekretin, me të cilën filloi dritaret ishin sa dyert dhe sillnin aq shumë dritë nga nxënësit. Ora Gazmore ishte një satirë dhe ngulitet thellë në ndërgjegjen e kohës. Sheh Zerqani fjalë ka cou: madhe. Më kujtohet shumë mirë që zbatohej sportiv të saj të futbollit, me emrin ‘’Studenti.’’ të jetëve. Shqiptari kurrë nuk ka lakmuar tokën periudha e Tanzimatit. saqë studiohej dhe shkruhej në kushte shumë të një thumbim dashamirës për nxënësit, mësuesit Dëshmitë e ndryshme historike e marrin “Thoj Kaloshit me na ndihmou. me korrektesë parimi i madh i Makarenkos: “Sa Nga veprimtaritë e shumta që zhvilloheshin, u e huaj, sikurse kurrë nuk është nënshtruar atyre Parimet themelore të kësaj reforme ishin: mira. Në shkollë, përveç klasave kishte zyrë për dhe punonjësit. Nëpërmjet saj gajaseshin se në konsideratë rolin e këtij personaliteti. Sipas Grikn e Madhe e kanë rrethou. drejtorin në katin e dytë, për nëndrejtorët, për më shumë kërkesa, aq më shumë respekt për zbuluan dhe edukuan shumë talente të rinj në që kanë guxuar ta bëjnë këtë, edhe pse i është administrative, financiare, juridike, ushtarake, qeshuri, por duke përdorur ironinë e figura tjera tyre, pas Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, ishte Përreth Drinit tu luftou këshillin pedagogjik, sekretarinë, kujdestarët e nxënësin”. Të tillë parim ndiqnin pedagogët e shumë drejtime, talente të shkëlqyera në fusha dashur ta paguajnë me jetë. arsimore e shoqërore. Me këtë dekret, salltani letrare rregulloheshin të metat që viheshin re ai që u përpoq ti bashkonte Malet e Dibrës. Ximca mbet, ximca pjagou” konviktit, bibliotekën, magazinën e ushqimeve talentuar të kësaj shkollë, Astrit Hoxha, Shefik të ndryshme si Lutfi Manjani, Shemsi Manjani, dhe përmiresohej dhe puna në t’ardhmen. Në vitiet 1835-1844, një ndër klerikët që iu rikërkonte të nxirrte Turqinë nga sistemi i vjetër Dhe si atëherë kur biri i derës së Kastriotëve Mustaf Jakini mustaqebardhë, dhe të veshmbathjes, vendqëndrim për rojën Osmani, Zenel Sula, Mois Cami, Kolë Tahiri, Riza Manjani, Rexhep Bardulla, Xhafer Martini, Në vitin 1967 u diplomua matura e fundit kundërvu pushtetit osman qe pikërisht ai, Sheh perondorak dhe ti ndihmonte vendit e tijë të mblodhi arbërit ngado ishin për t’i bërë ballë Boni irish e zou në dardhë, etj. Ishte vërtet fat i madh të ishe nxënës i asaj Shemsi Manjani, Osman Turja, Ismail Erebara, Islam Rama futbollist, Ilir Ramizi shahist në dhe shkolla mbyllet, kurse nxënësit që ishin Mustafa i Zerqanit. ecte përpara në rrugën e modernizimit. ordhisë osmane, i mblodhi kundër Hajredin Hiçu pashë, se të kam falë, shkolle. Lutfi Hanku, Nevrez Manjani, Mois Cami, vitin 1950, Emin Jashari peshëngritës në vitin në vitin e tretë, u transferuan dhe e kryen vitin Për Mustafa Shehun është folur shumë pak, Dekreti i Gjylhanes u prit nga popullsia Pashës që deshi të nënshronte me gjak e me kom kuvend me Mirallajnë” Shkolla në fillim, me datë 1 shtator 1948, e Durmish Shehu, Riza Manjani, Munir Shehu, 1959 rekord kombëtar në peshën 51,5 kg., e katërt shumica në pedagogjiken e Shkodrës siç është bërë edhe me personalitete të tjera, hekur Dibrën në nëntor të vitit 1844. shqiptare me zemërim të madh. Në Dibër pedagogu Astrit Hoxha në vitin 1955 skiator ku Ditën e martë u zou nizaja nisi punën me një klasë me 17 nxënës bursiste Fatmira Zeqo, Kadri Zhulali, Sabri Vraniçi, dhe disa në atë të Korçës. kontributi i të cilëve ka patur një ndikim të fuq- Filozofia e tij ishte diçka magjike, sidomos dhe në shumë vise të tjera shqiptare vendimet Xhetan Strazimiri, Lutfi Manjani, Lavdrim Kaba, zuri vend të dytë në kampionatin lokal, plus që Hajredi pashën e xhet belaja; që vinin nga Dibra, Kukësi dhe 2 nga Peqini. Shkolla pedagogjike hapet sërish në vitin ishëm në fokusimin e interesave kombëtare si për sulltanin dhe pashain, i cili dridhmohej nga e portës së lartë, jo vetëm se nuk u zbatuan, Myslim Koka, Hamza Spahiu, Hasan Shehu, ishte dhe basketbollist, Rexhep Bardulla skiator E xhet belaja çi e ka xhetë, Në vitin 1951 shkollës i jepet emri: “’Shkolla 1970 dhe vazhdon deri në vitin 1977 ku mbyl- prioritare, si i vetmi obligim, të cilit i detyrojmë magjia e filozofisë paqësore, që dilte nga një por u luftuan deri në fund, derisa në vitin 1875 Mufit Trepça, Fadil Kaca, Bajram Mata, Nazmi zuri vendin e tretë në kampionatin lokal 1954, Shtatë taborret i janë shkretë; Pedagogjike 8 Nëntori’’, e cila e mban këtë let për herë të dytë. Hapet përsëri në vitin 1984 origjinën, emrin, nderin, krenarinë, gjakun. rajon si Dibra i stërmbushur me urrejtje, luftëra porta e lartë hoqi dorë përfundimisht nga ideja Mziu, Fitim Mati, etj, etj, që të gjithë pedagogët Qemal Kurtnjaga në vitin 1959 zë vendin e Nandë mijë vorret kush i boni? emër deri në vitin 1967 kur ajo mbyllet për herë dhe vazhdon deri në vitin 1994. Së fundmi, E nesërmërja do të hedhë më shumë dritë, të gjata për liri e pavarësi kombëtare. e Tanzimatit. shkëlqenin me punën e tyre. Ishin shembull në parë në mundje peshat e rënda, Lutfi Manjani “Të nandë malet e sheh Zerqani” të parë. Në vitet e para pas çlirimit, shkollën meqenëse kishte nevojë për shumë mësues, do të korigjojë të shkuarën duke nxjerr si parë- Si ndodhi? punën mësimore edukative, model në sjellje fitues i kampionatit lokal në ping-pong, Murat Dhe kështu, ngazëlleu zemrat e dibranëve Rizvan Halla me atë sokore, nuk e vazhdonin lehtë. Shpesh bëhej dhe pre- hapet për herë të tretë në vitin 1997 dhe va- sore rivlerësimin e figurave, rishqyrtimin e tyre Dibranët me të dëgjuar për vendimet e portës dhe paraqitje të jashtme, shumë korrekt në Koltraka ish-nxënës që zuri vendin e parë në dhe gjithë shqiptarëve, e të sa e sa prijësve , të S’ po pushon tue bomun vore! sion, përveç bindjes, për të vazhduar shkollën. zhdon me një kontigjent të madh nxënësish të dhe trajtimin me konsideratë dhe respekt për së lartë u bënë gati dhe rrëmbyen armët. biseda e marrëdhëniet me nxënës. hedhje shtize në vitin 1960 si dhe volejbollist kombeve të mëdha, që i dolën zot kombit të tij, “Kush ja prejshi fesin Pashës?” Ish drejtori i shkollës, Shefik Osmani, në vitin profilit pedagogjik, duke u shtuar dhe dy klasa gjithçka ata kanë bërë. Pasi të studjohet me ashtu sikurse deshi ai. Është kjo magjia e fuqisë Ndërsa Sulltani emroi Hajredin Pashën, 1951 i shkruante Komitetit të Partisë Dibër: Qëllimi kryesor ishte përgatitja shkencore rezultativ, Safet Zhulali trajner i ekipit që zuri “Fazli Malja e Pjaku i Krajkës.” për gjuhë të huaj dhe nga viti 2003 një klasë e kujdes kjo figurë dhe veprimtaria e tij, pasi të së paqes, e fuqisë së besimit, e fuqisë së drejtë- në krye të ushtrisë që zgjodhi për të shtypur “Jam i mendimit që nga konviktorët tanë që dhe metodike e nxënësve për të qenë të aftë vendin e parë në shah 1980, Tonin Lufi sportist Me heroizmin e treguar Dibra mbeti lavdia profilit ekonomik. Hapje mbylljet e shpeshta shterrohen të gjithë burimet e informacionet, sisë, të cilën diti ta jetësoi një njeri si Ai. kryengritjen e armatosur në Dibër e gjithë Shq- mbarojnë klasën e shtatë, të mos u jepet asnjërit të ushtronin profesionin e nderuar të mësuesit. basketbollist dhe futbollist, prof. Jorgji Sinjari e shqiptarëve dhe pengesa e osmanllinjve për dhe shumë herë pa një strategji zvillimi tashmë arkivat osmane dhe ato të vendeve të tjera, të Sheh Mustafa lindi në Zerqan, në vitin1790, ipërinë. Ky vendim i sulltanatit i detyroi malet bursë gjetiu, veçse në shkollën pedagogjike, Këtij qëllimi i shërbente kryesisht puna brenda si dhe Agim Kaba e Shahin Lazri kontribues në të zbatuar reformat e tanzimatit. të kësaj shkolle, natyrisht ulen nivelin arsimor, ballafaqohen faktet, do të dalë në dritë se Mus- e Dibres të mblidheshin në kuvend tek kalaja e duke përfshirë këtu dhe dy vajzat”. Kështu orës së mësimit, por dhe ajo jashtë saj. Me- kulturën fizike, Haki Duka basketbollist atlet në një familje që përmendet si derë klerikësh, Udhëheqësi i kësaj lufte popullore ishtë, humbi përvoja e shkollës së parë pedagogjike Brezhdani. Kuvendi vendosi të kundërshtonte numri i nxënësve filloi të rritej. Nga një vajzë todat që përdoreshin në orët e mësimit ishin në vitet 1960, Flamur Bardulla basketbollist Mustafa Shehu i Zerqanit. Kjo ishte ajo faqe por përsëri në kontrollin që u ushtrua nga me luftë ekspeditën e Hajredi Pashës. Bashkë që vazhdonte shkollën në vitin 1951-1952, në kryesisht, shpjegimi, biseda, punët e pavarura në vitet 1960, skuadra e vajzave e volejbollit e e rëndësishme e historisë së përpjekjeve të Ministria e Arsimit në vitin 2004 në të gjitha me nëntë malet u bashkua dhe krahina e Rekës vitin 1954-1955 kishte 249 nxënës, prej tyre praktike e laboratorike, pa lënë pas dore as- vitit 1960 e përbërë nga talentet Zinet Spahiu, përgjashme dhe vetëmohuese të dibranëve dhe shkollat pedagogjike të vendit, shkolla jonë dhe Golloborda. Kuvendi i maleve vendosi që 19 vajza. Në vitet 1964-1965 shkolla është me njëherë parimin e madh të konkretizimit. Natasha Shehu, Hamdie Ramizi, Nexhmie roli vendimtar që pati në këtë fitore të madhe, që tashmë mbante emrin e heroit të popullit këtë luftë ta drejtonte Mustafa Shehu një per- ngarkesën më të madhe të nxënësve. Në këtë Kontrolli i njohurive zhvillohej me shumë Shehu, Lumturi Rexha, Shpresa Agolli, Fiqiret Mustafa Shehu, ai i cili diti të shndërronte “Nazmi Rushiti”, zuri vendin e parë për punën sonalitet i sprovuar në beteja të rëndësishme. periudhë vazhdonin mësimet 380 nxënës, prej korrektesë nga ana e pedagogëve, vlerësimi Xhemalçe, Vjollca Duka, Burbuqe Musaraj mësimore edukative që bëhej. Në vitin 2008 gjithë atë urrejtje, gjithë atë zemëratë dibrane Shtabi i Hajredin Pashës ishte i vendosur tyre 110 vajza. Fillimisht vështirësitë e punës ishte objektiv dhe lënda e re jepej shumë qartë, që përfaqësonin me dinjitet rrethin. Në verën mbarojnë kontigjentet e fundit të nxënësve në një fuqi sfiduese ndaj një prej ushtarakëve në Pollog. Marshimin pashai e nisi nga Tetova ishin të mëdha dhe për mësuesit, sidomos për koncize dhe e kuptueshme, shoqëruar për çdo e vitit 1966, u organizua brigada kulturore pedagogjikas dhe u vazhdua shkolla me profil më të rëndësishëm të portës së lartë dhe ndaj nëpër Radikë, e drejt e në Dibër. Nga Pol- ata të ardhur nga rrethet tjera, por përkushtimi temë me mjete konkrete. Në vitin 1952 pranë e shkollës e cila qëndroi një javë në zonën profesional duke përgatitur teknikë të mesëm një prej ushtrive më të frikshme që ka njohur logu u nisën drejt Dibrës një armatë e madha për detyrën dhe shpirti i sakrificës, bashkëpuni- shkollës hapet dhe sistemi i korrespondencës, e Luznisë duke punuar për futjen e mënyrës për tregun e punës. ajo kohë. ushtarësh dhe bashkëpunëtorësh të pushtuesit mi me njëri-tjetrin bënë të mundur mposhtjen e me përgjegjës pedagogun Ismail Erebara. Me së jetës së re në fshat, duke luftuar zakonet Me rastin e 70 vjetorit të hapjes saj, përkulem Kur ke të drejtën në krah, kur ke një zemër dhe mercenare që numronin rreth 50 taborë. vështirësive. Ja si shprehej njëri nga mësuesit e këtë sistem mbaruan studimet dhe u diplomuan prapanike dhe mënyrën primitive të jetesës. me nderimin e nostalgjinë më të madhe para të vaditur me gjak lirie, kur krenarinë, tokën e Ushtria e të dërguarit të Sulltanit u ndesh me asaj kohe: “Erdhëm këtu porsa kishim mbaruar 230 mësues. Nga vitet 1948-1967 nga dyert Për herë të parë në këtë zonë u organizua në kësaj shkolle, para këtij tempulli të shkëlqyer të parëve dhe zotin ke në anën tënde, nuk ka luftëtarët dibranët tek Çezma e Sulltanit në grykë studimet e larta plot dëshirë për profesionin e kësaj shkolle u përgatitën 772 mësues që shkollën e fshatit Lishan i Poshtëm mbrëmje të dijes dhe edukimit dhe i jam mirënjohës fuqi, ushtri apo hordhi që të mposht. e mësuesit, plot pasion për të dhënë mësim, dhanë mësim në ciklin e ulët dhe të lartë të vallëzimi, me rininë e shkollës dhe të fshatit, ku asaj dhe pedagogëve tanë të shkëlqyer përjetë të Radikës. Më 22 shtatorë 1844 u zhvilluan plot etje për të punuar. Etje, pasion dhe vullnet shkollës 8-vjeçare për shumë e shumë vite, u përdor dhe xhazi e fizarmonika në orkestër. për atë ç’ka bënë për mua dhe shumë shokë luftime të përgjakshme. Mbas shume luftimesh, Referenca: kishin dhe nxënësit tanë. Me disa prej tyre duke plotësuar nevojat e rrethit me kuadër Ish nxënësit Flamur Bardulla dhe Bashkim e shoqe të tjerë, që na nxorrën nga errësira e Pashai i theu kryengritësit dhe me 23 shtator u moshat nuk na ndanin shumë. U mësuam me arsimor, si dhe duke ndihmuar dhe disa rrethe Nasufi dhe më vonë dhe Haxhi Çira mësuan paditurisë dhe na përgatiti me arsim, kulturë fut në Dibër (Shehër) dhe filloi politikën e luftës Historia e Dibres, Gazeta Rruga e Arberit, Gazeta klimën e ftohtë të natyrës dhe pritjen e ngrohte të tjera me mësues të cilët atyre u mungonin. t’i binin fizarmonikës në shkollë dhe në të dhe edukatë duke i shërbyer me kënaqësi vetes, përçarse midis bejlerëve të Dibrës. Bulqiza,Doc. I shkencave: H Mandi Moisi Murra, Haziz të dibraneve”. Në shkollë mbizotëronte rregulli Kudo që punuan pedagogjikasit u shquan për shumtat e rasteve këta shërbenin si orkestrantë familjes dhe Atdheut. Në këto kushte ku u gjendën paria e Dibrës, Ndreu, Publicisti H. Rama, Gojdhana nga njerze te e disiplina e ndërgjegjshme, pasi çdo nxënës që punë cilësore mësimore edukative, shumë prej në mbrëmjet që organizonin klasat dhe shkolla. Mustafa Shehu mblodhi kuvendin e qëndresës zones...... Fotografia derguar Nga mjeku Naim Shehu kishte hyrë në këtë shkollë, kishte synimin të tyre si drejtues shkollash, drejtues të arsimit Të gjithë këta që përmendëm ishin disa nga * Ish nxënës dhe drejtor i shkollës pedagogjike. sternip i Mustafa Shehut...
16 - Mars 2018 nr. 143
Historiku i shërbimit shëndetësor të Dibrës në optikën e mjekut të parë dibran Dr. Ahmet Alliu, mjeku i parë i Dibrës
Nga prof.as.dr.Nazmi Koçi e këtij objektivi që e kishim ëndërruar shumë e tanimë po bëhej realitet. e mjekun e parë dibran, Dr. Ahmet Alliun, u takova para disa ditësh në - Dr. Ahmeti, Ju keni studiuar në kohën Mmënyrë krejt të rastësishme. Kisha kur pedagoget ishin nga Rusia dhe programet pyetur për të sa herë kishte rënë rasti, sido- ishin rusë, pra shkolla ishte e tillë. A mund mos gati çdo ditë të bijën, Anjeza Alliu, kur të na thoni ndonjë detaj, si funksiononte se punonja në Ministrinë e Shëndetësise dhe veç të tjerave problem ka qenë edhe gjuha, kisha mësuar se ishte mirë nga shëndeti, shumica e pedagogëve nuk dinin shqip? (përveç një inerventi kirurgjikal që e kishte - Po ka patur shumë veçori shkolla në kaluar me sukses) dhe bënte një jetë të qetë kohën tonë. Kjo së pari se pedagogët ose e normale. Realisht më kishte marre malli ishin shqiptare të shkolluar në perëndim dhe doja ta takoja e të çmallesha me të, por në shkollat më në zë të kohës, ose ishin rasti nuk më ishte krijuar, pasi Tirana është pedagoge të shkollës ruse, të moshuar e qytet edhe i vogël edhe i madh njëkohësisht. me eksperiencë të madhe klinike e peda- Një ditë në mëngjes teksa po nxitoja në gogjike. Midis pedagogëve shqiptarë, që rrugën e Barrikadave për në punë, pashë në shkollë të mesme por dhe më vonë, na të vinte përballë meje një zotëri i veshur jepte obstetrike-gjinekologji Dr. Jovan Basha shik dhe me një kapele republike të vënë që kishte mbaruar shkëlqyeshëm në Vjenë, në kokë në mënyrë që të lejonte të shihje shok e mik i Lasgush Poradecit. Lëndën e vetëm pjesën e fytyrës poshtë syve. Ecte Mikrobiologjisë e Bakteriologjisë e jepte i qetë e i shkujdesur dhe ishte në qejfin e Mjeku erudit shkodran Luigj Benusi që kishte vet. Kur u shkëmbyem më ra në sy një stil punuar në Romë dhe në Institutin Luigj Pas- i veçante të ecuri që dikë më kujtonte. Pasi ter në Francë dhe vetë ai kishte krijuar atje bëra disa hapa e tanimë po largoheshim një vaksinë me emrin e tij. Të tjerë pedagogë nga njëri-tjetri, më ra ndërmend ecja disi kanë qenë patologu Nikolla Shurbani, pedi- karakteristike e Doktorit dhe u ktheve që atri Selaudin Bekteshi, Infeksionisti Nikolla ta pyes. Por sapo u ndodhem përballë , ai Dushniku, i cili ishte edhe kryetar i komi- qeshi, hoqi kapelen dhe më tha; Jam Dr. sionit shtetëror të diplomimit të mjekëve Ahmeti. U përqafuam si vëllezër dhe pa të parë shqiptar. Ndërsa Kirurgjinë e jepte asnjë diskutim i lamë problemet e ditës dhe i famshmi Frederik Shiroka dhe Frederik ju drejtuam një kafeneje aty afër. Paparisto edhe ky një mjek i shkëlqyer. Ne Biseduam hollë e gjatë, por pas pyetjeve që kishim bërë Teknikumin mjekësor ishim të zakonshme për shëndetin, familjen, hal- më të përgatitur pasi kishim marrë më parë let e jetës në këtë periudhë tranzicioni etj., njohuri në fushën e mjekësisë dhe arrinim biseda jonë shkoi përpara. Mjekët kanë një rezultate më të mira kur krahasoheshim me avantazh të madh që unë e kam paraqitur ata që vinin nga gjimnazet. Dr. Ahmet Alliu, Tiranë 2016 thjeshtë, janë simite të një furre, pasi janë formuar në të njëjtën shkollë. Kjo i bën ata ishte mësues edhe për mua. Kam dy vajza: shkova në katund. Për fatin tim të mirë, atë - Po pedagoget ruse si ishin si mësim- që të kenë njohje për shkollën, për peda- Ildën dhe Anjezën dhe bashkëshorte Anasta- vit u hap në Tiranë Teknikumi mjekësor me dhënës, a ju kuptonin ata juve apo thjeshtë gogët, profesionin pasi kanë studiuar një- si Alliun një mësuese e njohur në Peshkopi. konvikt dhe pa hezituar unë shkova dhe u bënin punën e tyre? kohësisht ose pak vite më parë apo pak më regjistrova atje. Gjatë viteve 1948-1952 kam Pedagoget ruse ishin të një kalibri të lartë vonë në të njëjtin vend. Dhe për çfarë mund - Na thoni ndonjë detaj për fëmijërinë dhe kryer Tenikumin mjekësor dhe u titullova dhe vinin pas eksperiencave shumëvjeçare të bisedojnë dy dibranë, mjekë, përveç se shkollimin tuaj fillestar. ndihmës Mjek. në fushën e mjekësisë në vendet e tyre. për mjekësinë e për Dibrën, natyrshëm për - Fëmijëria ime ka kaluar përmes viteve Drejtori i pare i Institutit Mjekësor ka qenë mjekësinë dibrane. të luftës së dytë botërore ku edhe vendi ynë - Dr. Ahmeti, meqenë se rreth nja 10 Medar Shtylla. Por Zv. Drejtor i Institutit Bisedën e udhëhiqte Dr. Ahmeti dhe unë ishte i përfshirë. vjet pas jush atë shkollë e kam kryer edhe Mjekësor në vitet 1952-1957 ka qenë pro- më tepër po bëja dëgjuesin, edhe pse dhe Klasën e parë fillore e kam bërë në unë, na thuaj ndonjë detaj, si ishte atëherë fesori rus Anikin, i cili jepte edhe Histologji. unë kam studiuar shpejt dhe kam përvojen shkollën fillore të Zerqanit në vitin 1944. ajo shkollë, që në kohën time u quajt Po- Nikulçenko, profesor në moshën 70 vjeçare time në Dibër dhe në Tiranë. Tek po e dëg- Duke qenë se vinim nga fshatrat për rreth liteknikum, pasi përgatiste edhe farmaciste, jepte Anatomi normale, Profesori i Institutit joja me respekt Doktorin e parë të Dibrës, edhe drekën e hanim në shkollë. Shkolla ndihmës dentiste, laborante dhe mami? të Neurologjisë në Moskë, Zaharov, erdhi vura re se ai po më thoshte ca gjëra intere- fillore e Zerqanit asokohe kishte 4 mësues - Në vitin e parë kishte më shumë lëndë të më dhe jepte Neurologji. Po kështu sante edhe për mua që jam diplomuar para që kishin mbaruar normalen e Elbasanit. Më- të përgjithshme. Bënim pak fizike dhe Semjanova jepte Anatomi patologjike dhe 49 vjetësh. E kam thënë edhe diku tjetër se suesi im i klasës së parë ishte nga Kosova dhe matematike, por aq sa mendohej se i vlen Mjekësi Ligjore, Shçepkin ishte profesor i duhet t’i bëjmë më të mëdhenj të flasin, t’i quhej Elhami Nimani, vëllai i të cilit erdhi më profesionit tonë. Studionim latinisht dhe Fizio-patologjise e mjaft të tjerë. pyesim e t’i dëgjojmë, pasi secili prej tyre vonë nëpunës në Ambasadën Jugosllave në sidomos Rusisht. Nga lëndët mjekësore fillo- Mësimi fillonte në 8 të mëngjesit me është një bibliotekë më vete dhe këtë fond Tiranë. Punohej me përkushtim të madh si hej me Anatomin normale të njeriut. Në vitet leksione e vazhdonte me praktika e zaçote nuk na e servir askush tjetër përveç vetë au- nga ana e mësuesve, por edhe ne nxënësve. e mëvonshme dominonin lëndët mjekësore deri në orën 17 çdo ditë, veç të djelës. Çdo torit. Duke qenë se po dëgjoja të dhëna mjaft Gjate viteve 1944, 45, 46 mbarove arsimin dhe studimi i sëmundjeve të brendshme, pedagog rus ishte i shoqëruar edhe nga një interesante vazhdova ta pyes e ta ripyes dhe e plotë fillor. infektive, të lëkurës që bëheshin në teori pedagog shqiptar që kishte studiuar në Rusi më lindi ideja që mendimet e tij t’i hedh në por edhe me praktike. Kështu ne dolëm të dhe që bënte edhe përkthyesin. Përkthyes letër. Ndoshta dhe lexuesi do të gjejë gjëra - Po më tej si vazhdoi shkollimi juaj? përgatitur dhe një pjesë që nuk vazhduan ishin Profesorët Ferdinand Paparisto, Petrit interesante pasi bëhet fjalë për shërbimin - Më vonë kam vazhduar shkollën unike me tej, kanë shërbyer gjatë si N/mjeke në Gaçe, Pëllumb Bitri etj., që më vone do të tonë nga koha kur Dibra nuk kishte mjekë (kështu e quanim atëherë arsimin 7 vjeçar, fshatrat e rrethet e tyre dhe kanë zgjidhur ishin autoritetet më të shquara të Mjekë- e mbahej me “miell uha” dhe deri në ditët më vonë 8 vjeçar) në Peshkopi ku rrinim në hallet e njerëzve duke qenë pranë tyre, por sisë shqiptare. Ne ishim të interesuar që të tona. Se nuk ka qenë kështu. Për të arritur konvikt. Kisha shokë nga krahina ime Selami dhe të aftë profesionalisht. mësonim rusisht dhe të përgjigjeshim në aty ku jemi sot është dashur mundi e djersa Muglicën, Esat Cakën, Adem Sollakun dhe gjuhën ruse në provime pasi pedagogët ruse e shumë kolegëve, një pjesë e të cilëve Riza Liken (për kuriozitet të lexuesit këta janë - Po në Fakultetin e Mjekësisë si u reg- ishin shumë të arsyeshëm e tolerantë me ne janë larguar nga Dibra, ndërsa disa të tjerë të katër nga Okshtuni). Kështu gjatë viteve jistruat? sidomos kur flisnim në gjuhën e tyre. Kjo na mjerisht janë ndarë nga jeta, është dashur 1946, 47 dhe 48 e kreva me sukses shkollën - Edhe këtu më ndihmoi fati. Më 22 shtator nxiti shumë që të përparonim më shpejt në kontributi i gjithë personelit shëndetësor për unike në Peshkopi të viti 1952 u hap në Tirane Instituti Mjekë- gjuhën ruse. Sigurisht kjo ishte një bonus për t’i dhënë këtij shërbimi atë emër të bukur e sor që unë e konsideroj një date historike në, pasi asokohe literature ruse në vendin të thjeshtë - Mjekësia dibrane. Megjithatë le - Si vijuat më tej me arsimin e mesëm? për Mjekësinë shqiptare. Nga ata që kishin tonë ishte dominuese, ndërsa mjekësia e të ja lëmë fjalën mjekut të parë të Dibrës, Në atë kohë ishte hapur shkolla Pedagog- përfunduar Teknikumin Mjekësor, rreth 32 tyre e zhvilluar edhe në shkallë botërore. Dr. Ahmet Alliut. jike në Peshkopi dhe trendi ishte të studiojë veta kaluam direkt në Institutin Mjekësor ku Unë kisha një avantazh se isha gjithmonë aty për mësuesi. Po thuaj të gjithë ata që ishim gjithsej 54 studente, prej të cilëve rreth me numër rendor 1, pasi emri fillonte me Pyetje: Dr. Ahmeti, kur dhe ku keni mbaruan uniken kaluan në shkollën Peda- 40 ishin konviktore. Hapja e Fakultetit në atë A dhe, përsëri i pari se mbiemri me fillonte lindur? gogjike. Veç atyre që thashë më lart ishin kohë bëri bujë të madhe dhe ne ishim vërtetë me A. Kjo bënte qe të isha gjithmonë i pari - Kam lindur me 25 mars të vitit 1933 në edhe të tjerë si Mois Cami, Zenel Sula, Lutfi të kënaqur se do te bëheshim mjeke dhe do që do të pyetesha në provime, bile dhe në fshatin Strikçan të Zerqanit dhe jam i biri Hanku, të cilët studiuan për mësuesi. të ishim mjekët e parë të vendit. Kështu nuk provimin e shtetit isha i pari, kështu unë u i Ramadan Alliut e kam dy motra dhe një Unë refuzova të shkoj në Pedagogjike dhe kursyem asgjë, të gjitha forcat për realizimin bëra mjek nja 30 minuta para shokëve. Në vëlla, mësuesin e popullit Selim Alliu, i cili këtë kuptim jam jo vetëm mjeku i parë i Di-
cyan magenta yelloë black
nr. Mars 2018 - 17 143 Libra Lexuesi do të gjejë gjëra intere- sante pasi bëhet fjalë për shërbi- min tonë nga koha kur Dibra nuk kishte mjekë e mbahej me “miell uha” dhe deri në ditët tona. Se nuk ka qenë kështu. Për të arritur aty ku jemi sot është dashur mun- di e djersa e shumë kolegëve, një pjesë e të cilëve janë larguar nga Dibra, ndërsa disa të tjerë mjer- isht janë ndarë nga jeta, është dashur kontributi i gjithë persone- lit shëndetësor për t’i dhënë këtij shërbimi atë emër të bukur e të thjeshtë - Mjekësia dibrane.
1500 meningo koksike e purulente dhe Difteri, pasi krupet difterike shkaktonin vdekje. Më lekë vonë u mësova të bëj punksion lumbar të cilin vetëm e kisha parë në shkollë, mësova nga halli dhe kjo u bë rutinë në punën time. Më vonë u hap shërbimi i Neurologjise dhe kjo ishte punë e tyre, por ky ekzaminim bëhej me raste. Në rrethin e Dibres Tuberkulozi ishte rrezik serioz dhe prekte edhe mosha të reja deri edhe fëmijë, pasi të sëmurët e moshuar Dr. Ahmet Alliu, vizita e parë në Peshkopi, shtator 1957 hanin e flinin bashkë me ta. Ai ishte i përha- brës, por dhe i pari në Shqipëri i diplomuar e shquar në Fakultet, ndërsa mësimi i tij ishte pur në gjithë rrethin, por sidomos në zonën në vendin tonë. Kjo kishte një të keqe se udhërrëfyes për mua. Përveç se një njeri i e Reçit, Dardhës etj. Në spitalin e Peshkopisë duke qene i pari, komisioni i freskët dhe mirë e fisnik, Dr. Rusi ishte human, studi- gjeta një Ndihmës Mjek që quhej Skender merrej me mua më shumë se me të tjerët, por ues i zellshëm i mjekësisë dhe simpatizant i Hoxha, mjaft i aftë dhe shumë i rregullt në pastaj çlirohesha dhe e gjithë dita ishte e lirë letërsisë dhe i muzikës. punë. I apasionuar në punë Skënderi kishte për mua, ndërsa shokët rrinin në radhë para Në Peshkopi do të vinte edhe Dr. Koço bërë i pari kartelizimin e Sëmundjes tuberku- derës së provimit. Por e shijoja fitoren para Poro, por ai po vazhdonte një kurs për ek- lare. Ai u martua me një vajzë nga Trepçet të gjithëve. Vitet ecën shpejt dhe më në fund zaminimin Radiologjik të stomakut, kështu në Peshkopi, por kishte dëshirë të madhe të në u diplomuam Mjekë dhe ishim 52 mjekët unë mbeta për një periudhë dy mujore bëhej mjek. Iku nga Dibra dhe u bë Mjek e u e parë të shkollës shqiptare në vitin 1957. mjeku i vetëm i spitalit të Peshkopisë. Ishte specializua në Kirurgji, ka punuar në Lushnje përgjegjësi e madhe pasi përveç se mjek i dhe kohët e fundit ka ardhur në Tiranë. 1500 - Po më tej si ecën punët me mjekët e ri duhet të mbuloja të gjithë repartet përveç lekë parë shqiptarë? Kirurgjisë të cilën e mbulonte Lona Toptani. - Dr. Ahmeti, po para se të vinit ju në U shpërndamë të gjithë nëpër rrethe dhe Peshkopi dhe para se të bëhej ky spitali një unë erdha me gëzimin e një të riu në Pesh- - Na thuaj ndonjë gjë për këtë specialiste katësh (që atëherë quhej “spitali i ri” ) për të kopi. Shoku im i klasës, Zenel Kazhani nga pasi nuk dimë sa duhet për te. cilin na folët, si ishte shërbimi shëndetësor Mati, shkoi në rrethin e tij dhe u emërua në - Lona Toptani nuk e kishte mbaruar në Peshkopi? Burrel. Peshkopinë e njihja dhe erdha me Fakultetin. Kishte arritur deri në vitin e - Mbaj mend se që kur unë isha në shkollë gëzim se atje kisha bërë edhe shkollën unike pestë dhe e kishte ndërprerë nga lufta. Por unike na takonte të shkonim për t’u vizit- siç ju thashë më lart. Por tani vija si mjek, bile ajo kishte punuar gjatë gjithë jetës në Kiru- uar në spitalin e Peshkopisë. Në vitet e pas i pari mjek dibran dhe kjo ishte përgjegjësi rgji me Kirurgun tonë më të famshëm, Dr. çlirimit, më 1944-1945, në Peshkopi kishte e madhe për mua. Me këtë entuziazëm që Frederik Shirokën dhe kishte mësuar shumë shërbim shëndetësor lëvizës, vinin herë pas më shoqëronte nuk bëra asnjë ditë pushim, mirë, prandaj ishte e aftë profesionalisht. here ekipe mjekësore nga Tirana, kishte dhe por shkova në Peshkopi dhe direkt në spital. Krahas Kirurgjisë ajo mbulonte me kompe- një spital të vogël i cili ishte vendosur në një Aty më priti me shumë ngrohtësi. Dr. Hysni tencë edhe Maternitetin dhe ishte plotësisht shtëpi private, në shtëpinë e Imer Maliqit. Në Rusi, i cili kishte kohë që donte të largohej e suksesshme. Ishte njeri i mirë, e urtë e atë spital sipas të dhënave që kam mundur nga Dibra, kështu që dhe ai e priti me gëzim me shumë kulturë. Mbrëmjeve kur ishim të mbledh ka pas punuar një mjek Italian që ardhjen time në Peshkopi. Ai më njohu të lirë, unë dhe disa intelektualë të tjerë, quhej Savochio De Michele. Më vonë, gjatë me spitalin që asokohe ishte te ndërtesa mblidheshim në dhomën e saj dhe luanim vitit 1944 ky ishte Mjek në Zerqan dhe unë njëkatëshe në formë U-je dhe i ndarë në pavi- me letra e dëgjonim muzikë, natyrisht vendin e njihja pasi ishte aty kur unë fillova klasën one. Reparti Infektiv dhe Dispanceria ishin e parë në bisedat tona e zinte Mjekësia. Në e parë në Zerqan. të ndarë nga spitali. Kapaciteti i shtretërve Maternitetin e Peshkopisë kanë punuar edhe varej sipas profilit te pavionit. Kështu Reparti Margarita Menzelxhiu (ishte gruaja e Jashar - A dini gjë për fatin e këtij mjeku që u i Patologjisë kishte rreth 40 shtretër, Pediatria Menzelxhiut) si dhe Nora Palushi , Bardha muar me shëndetin e dibranëve para jush, 700 35, dhe Kirurgjia 35 shtretër. Infektivi kishte Hasani, Drita Nura etj. të cilat patën emër kur ju ishit fëmijë? lekë 20 shtretër dhe ishte i ndarë nga pjesa tjetër. të mirë në Peshkopi. - Po, për çudi, ky mjek erdhi në Peshko- I dëgjova me vëmendje shpjegimet e kolegut, pi në vitin 1982, pasi i kishte lënë mbresa por u befasova kur më tha se ti do të punosh - Dhe si vazhdoi puna juaj në spitalin e kultura dhe mikpritja e dibranëve dhe ishte i në Pediatri, në repartin infektiv, Mjekësi Peshkopisë në ato vite? shoqëruar nga Thanas Nano që asokohe ishte Të gjitha këto botime i gjeni ligjore dhe Anatomi Patologjike. Ndërhyra - U përballa me një sëmundshmëri të Drejtor i radio-televizionit. Thanas Nano dhe dhe i them se unë nuk jam i specializuar dhe pa imagjinueshme në rrethin e Dibrës, ku i biri (Fatos Nano) e kishin mik familjar Dr. pranë rrjetit të librarive Pediatria është delikate e kërkon njohuri prej më alarmante ishin sëmundjet infektive DE Michelen dhe e shoqëruan ngado ku ai Adrion në Tiranë, deshi nëpër Shqipëri. Unë e takova Doktorin specialisti. Por Doktori nuk më la të flas më që kërcënonin jetën e njerëzve , shpesh e librarisë M&B në Tiranë tej, por më tha: Në se ke vullnet dhe dëshirë ndërprisnin para kohe atë. Mjaft sëmundje dhe bisedova italisht me të, pasi nuk isha i për misionin që ke marrë për t’u bërë mjek, vinin nga burime të ndryshme infeksioni, panjohur me gjuhën e tij. Prej tij mësova se (pranë kryqëzimit te Selvia në do ta shohësh edhe vetë pa kaluar shumë por kishte edhe probleme të kulturës së jetonte në Romë dhe kishte atje një fermë Rrugën e Dibrës ose në librari kohë rezultatin. Askush nga ne nuk ka dalë jetesës. Na u desh të ecnim shumë, shtëpi me mollë. Ai shprehu dëshirën që të shkon- nga shkolla specialist për të gjitha, por unë më shtëpi dhe të punonim sa me mjekime e te në Zerqan dhe ne e dërguam. U kënaq “Fleta XXI” në Peshkopi. e them me kompetence se jam Patolog, ilaçe aq edhe me propagandë shëndetësore. e çmall me Zerqanin. Populli i Zerqanit , Email: mbbotime@gmail. Radiolog, Pediatër, bile dhe Administrator Në një epidemi fruthi në vitin 1957 më është kuptohet ata më të moshuarit që e mbanin specialist. Ne na bën puna specialistë. Tani e dashur të vizitoj brenda një ditë fëmijët mend, u mblodhën në qendër dhe e takuan, com Tel: +355 69 20 68 ndjej veten të përgatitur dhe jam i gatshëm të e sëmurë dhe të bëj qindra vizita në një e pritën me përzemërsi të madhe. Doktori 603 (Viber) +355 68 65 punoj kudo në sektorin e shëndetësisë qoftë kohë të shkurtër në zonën e Gollobordës. iku i përmalluar e me emocione të medha 08 441 (Whats App): edhe si Pedagog në Fakultetin e Mjekësisë. Në zonat malore kam hasur e mjekuar tifo nga Zerqani dhe nga Dibra. Dhe ashtu ndodhi ai u bë një nga pedagogët ekzentematike, tifo abdominale, meningjite (Vijon numrin e ardhshëm)
18 - Mars 2018 nr. 143
Shënime për Jashar Bungurin, dibranin që u qëndroi betejave të jetës së tij me pushkë, penë, dije, gërshërën e krasitësit dhe briskun e shartuesit... profil Jashar Bunguri, gjeneral i bujqësisë shqiptare
sa, të gjithë anglisht folësit amerikanë me e konsideronte këtë grupim si një kërcënim Një pyetje për Bashkinë të cilët pati rastin të komunikonte nuk e potencial për rendin në Shqipëri. e Dibrës: A është “qytetar besonin se e kishte mësuar atë jashtë ndonjë Grupi pat luhatjet e veta sidomos për vendi ku anglishtja ishte gjuhë zyrtare dhe e arsye të depërtimit në të të elementëve të nderi” Jashar Bunguri? folur).Nga shkolla u përgatitën letrat për të tillë si Sadri Dini e Stavri Bojaxhiu të cilët vazhduar studimet e larta në Libi në“Robert më vonë vërtetuan se nuk qenë elementë të Nga Abdurahim Ashiku Colledge”, shkollë kjo që kishte lidhje me shëndoshë. Fitim Bunguri dy shkollat amerikane në Shqipëri, me bursë Për arsye edhe të protestave të autoriteteve shteti, por për arsye që nuk u sqaruan kurrë shqiptare, grupi i emigrantëve me vonë u nda kam të fiksuar portretin e tij në zyrën kjo gjë nuk u realizua. në grupe më të vogla, të cilat u depërtuan në e kryeagronomit të rrethit të Dibrës në thellësi të vendit deri ne kufi me Rumaninë e E solemnitetin e specialistit dhe të njeriut. PUNËTOR KRAHU NË FIDANISHTEN Hungarinë, ku qëndruan deri ne pushtimin Isha asokohe agronom i mesëm në loka- XHAFZOTAJ... e Jugosllavisë nga forcat gjermane në vitin litetin e Qendrës. Zyrat i kishim në nënd- Pavarësisht mbarimit të shkollës, duke 1941, pas të cilit, ata u përqendruan në një hesen e Komitetit Ekzekutiv të rrethit. Një mos ju siguruar punë nga ana e Ministrisë kamp përqendrimi në Jugosllavi të vjetër. kat më lartë, në krah të majtë kur ngjisje së Ekonomisë, fillimisht punoi si punëtor Në këtë kohë, të ngarkuarit shtetërorë, që shkallët, ishin zyrat e seksionit të bujqë- krahu me një grup të punëve botore dhe nga merreshin me ndjekjen e emigrantëve në sisë; zyra e shefit asokohe Idriz Lala, zyra e tetori 1936, përsëri punëtor, në fidanishten këtë kamp, iu deklaruan atyre se tashmë ekonomistëve, ajo e krye zooteknikut dhe antifilokserike në Xhafzotaj. Për mungesë qeveria jugosllave ka rënë, ata janë pa asnjë kryeveterinerit e në qosh, majtas zyra e fondesh edhe nga kjo punë u ndërpre, e mbështetje dhe në këto kondita do të duhej kryeagronomit. pas shumë përpjekjesh, më vonë u bë kry- t’i dilnin vetë zot vetvetes dhe fateve. Ajo që më kishte bërë përshtypje ishte epunëtor i rrugëve pranë zyrës së punëve bukurshkrimi i tij dhe paraqitja e eviden- botore në Durrës, ku punoi deri ne vitin RRUGA E VËSHTIRË E KTHIMIT NË cave, përmbledhje që i çonim ne agronomët 1937. ATDHE... e lokaliteteve dhe raportet që përgatiste. Rruga e kthimit u bë në kushtet e mung- Nuk kam njohur njeri në jetën time që të AGJENT BUJQËSOR NË GURI I ZI NË esës së dokumenteve, udhëtim që falë aftë- ketë një kaligrafi kaq të bukur e rregull në SHKODËR sive të Jasharit që ndërkohë kishte mësuar drejtshkrimin e gjuhës shqipe e në evidenca. Pas pak kohe u largua nga kjo punë dhe gjuhen serbo-kroate shkëlqyeshëm, në të Bukurshkrimin e tij e gjeta në një fotografi ndoqi kursin njëmujor në Xhafzotaj, për folur dhe në folklor, arritën të marrin do- ku shkruante: Gostivar Qershor 1939... agjent bujqësor, të cilin e përmbushi me kumente fallco duke u deklaruar si tregtarë Më vonë, kur mbarova studimet e larta, rezultate shumë të mira dhe që me mbarimin kosovarë. pak larg me njeri tjetrin në detyra, do ta ta- e tij u emërua agjent bujqësor në Shkodër, Një udhëtim mes peripecive e lëvizjeve koja e admiroja sa shembulli i tij më vlonte në lokalitetin Guri i Zi. Atje ka vazhduar tepër të vështira, tepër të rrezikshme për e më frymëzonte... Në vitin 1925-1926, u regjistrua në e ka kryer një punë shumë të mirë e duke jetën, nga Negotini i Serbisë së Vjetër, në Ky ishte Jashar Bunguri, agronomi, gjen- shkollën fillore të fshatit, ku jepte mësim një lënë kujtime shumë të mira. Një nga bash- Kosovë, Prizren e mandej në Shqipëri, në erali i bujqësisë shqiptare e në veçanti asaj mësues nga Kosova. Aty ai tregoi mjaft zell e kë shokët e tij të asaj kohe të quajtur Shuk Kukës. dibrane... dëshirë për të mësuar, kështu që, mbështe- Radoja e kam njohur personalisht dhe ende Rënia e qeverisë jugosllave, kishte bërë Më vonë kur lexova në një maket për tur në këshillat nga mësuesi i tij, si dhe me i kam në vesh kujtimet e mira dhe fjalët e që të ngrinin krye kundërshtitë e vjetra historinë e luftës për Çlirimin e vendit nga ndihmën e influencën e nipërve të Zeqirit, që ngrohta për tim atë. nacionaliste ku serbet vrisnin çdo kalimtar pushtimi nazi-fashist Jashar Bunguri më doli ishin nga shehlerët e Peshkopisë, në 1928 u që mbante në kokë një qeleshe të bard- “me pushkë në dorë” maleve të Dibrës, kësaj regjistrua në shkollën fillore në Kastriot, me PJESËMARRËS NË DEMONSTRATËN hë, shqiptarët nga ana e tyre vrisnin çdo e asaj ane të kufirit shqiptaro-shqiptar... bursë të shtetit i sistemuar në internatin e asaj ANTIFASHISTE... kalimtar që mbante në kokë kasketë duke E ndjeja se diçka duhet të fusja në arkivin shkolle. Kjo shkollë, megjithëse fillore, kishte Në maj të 1938, përsëri për mungesë e konsideruar atë serb dhe të dyja palët e shkrimeve të mia për njerëz që i dhanë një nivel përgatitës shumë të lakmueshëm fondesh u lajmërua për ndërprerjen e mar- vrisnin çdo person që nuk mbante asgjë Dibrës dhe Shqipërisë pa u mburrur dhe ikën përçka, shumë nxënës që mbaruan atë, me rëdhënieve të punës por ndërkohë, ai u në kokë. Grupi ka lëvizur, me masa sig- duke marrë me vete heshtjen. vonë u futën në punë në shtet dhe treguan njoftua për tu paraqitur të kryente shërbimin urie, duke u transportuar nga një bazë në Më ndihmoi i biri, Fitim Bunguri... se kishin një përgatitje mjaft të mirë. ushtarak aktiv, shërbim të cilin e kreu pranë tjetrën në distanca të shkurtra dhe jo ditën. Kur i dhashë fund e quajta GJENERAL... Në këtë shkollë, Jashari u detyrua që Gardës Mbretërore me detyrë llogaritar toge, Shumë nga ata njerëz, që ai i trajtonte më Kur t’i dilni në fund rrëfimit do të bashko- mësimet t’i fillonte që nga klasa e parë. Falë me grade tetar, ku qëndroi në shërbim deri vonë miq, kam pasur rastin t’i takoj edhe heni me mua... përgatitjes së tij të mëparshme, zellit dhe më 7 prill 1939, shërbim ky që u ndërpre për vetë personalisht edhe ani pse nuk po ju a Ai, Jashar Bunguri, ku nuk shkoi dhe ku përkushtimit, arriti që brenda tre viteve t’i arsye të okupimit fashist të vendit. përmend këtu emrin, mbeten ndër personat nuk fitoj betejës së jetës së tij: me pushkë, merrte të pesë klasat. Në vitin e parë mbaroi Në prag të pushtimit, me datat 5-6 prill më të nderuar e më të respektuar. me penë, me dije, me gërshërën e krasitësit klasën e parë e të dytë si dhe tremestrin e në Tirane u organizuan demonstrata, në Pas rikthimit në Shqipëri punoi disa kohë dhe briskun e shartuesit. parë të klasës së tretë, në të dytin mbaroi përgjigje të rrezikut të para ndjerë. Edhe pse në një shoqëri italiane ndërtimore në rrugën Tash e kam të gjerë portretin e një njeriu klasën e tretë dhe të katërt, në vitin e tretë ushtarak ai mori pjesë nëkëto demonstrata. Burrel-Peshkopi, si magazinier, për të kaluar që do të desha ta shoh me emër e mbiemër mbaroi klasën e pestë duke mbaruar kështu më vonë agjent bujqësor, në zyrën e bujqë- në një rrugë të vendeve ku punoi, në një bust komplet shkollën fillore në vitin 1930, në EMIGRANT NË JUGOSLLAVI... sisë Peshkopi. atje ku lindi dhe iku... moshën 14 vjeç. I pikëlluar thellë nga fatkeqësia që pllakosi Po atë vit, me mbarimin e verës, për arsye Shqipërinë me pushtimin fashist, së bashku ME ARMË NË DORË PËR ÇLIRIMIN E KUSH ISHTE JASHAR BUNGURI? të ecurisë së mirë në mësime dhe rezultat- edhe me disa të tjerë, me 11 prill, emigruan ATDHEUT NGA PUSHTUESIT Jashar Bunguri u lind më 24 korrik 1916, eve të mira që kishte arritur, iu akordua e jashtë Shqipërie, në Jugosllavi. Në vitin1942, edhe në Dibër ishin shfaqur në Grevë, një fshat pranë Peshkopisë, në një drejta e studimeve më tej, me bursë shteti, Qeveria Jugosllave e kohës e Kral Petrit, elementë të nacional çlirimtares si Nazmi familje fshatare të mesme, me një ekonomi të në shkollën amerikane teknike Harry Fultz të gjithë emigrantët i mblodhi në një kamp Rushiti, mjeku veteriner Stefan Luarasi, dorës së tretë. I ati, Zeqiri, nga fisi Bunguri, i në Tiranë. përqendrimi në Gostivar. Pavarësisht faktit doktor Toma Harito etj. Jashari që gjatë em- vetmi fis ky në Shqipëri dhe vetëm në Grevë, Në vitin 1933, për arsye të një grindjeje e të qenit emigrant, masa e tyre nuk ishte e igracionit, kishte shfaqur afëri dhe aktivitete pjesëtarët e të cilit, edhe pse midis tyre së bashku me një shok tjetër me një nga njëjtë sa i takon bindjeve. Jashari, bashkë me elementë progresistë si Mustafa Gjinishi tashmë mund të jenë 7-8 brezash kushërinj, profesorët, u përjashtuan një vit nga shkolla. me disa shokë të tjerë me bindje përparim- dhe ishte pjekur tek ai plotësisht mendimi vazhdojnë të trajtohen si të afërt. Me disa ndërmjetësime u arrit të vazhdonte tare, edhe përkundrejt qëndrimeve krejt të për qëndrimin e tij politik, ndaj ai që në fillim E ëma e tij Nailja, bashkëshortja e Zeqir- mësimin në Shkollën Bujqësore Shqiptaro kundërta të një pjese tjetër emigrantësh, ra në kontakt me të sipër përmendurit. Në it, ishte nga shehlerët e fshatit Vranjt, në Amerikane të Kavajës, duke i u njohur vitet e arritën të formojnë një grup që kishte në këtë kohë pat rastin të binte në kontakt edhe një familje të varfër e me pak tokë, por me kryera në Tiranë. Në vitin 1935, korrik, mori përbërje mjaft studentë, punëtorë, zanatçinj me Haxhi Lleshin, në fshatin Grevë. cilësi të larta morale e etike, motra e Shahin dëftesën që e shpallte atë teknik të mesëm etj, në krye të të cilëve dalloheshin disa ud- Në vitin 1943, për arsye sigurie dhe Shehut. bujqësor. Këtë shkollë ai e kreu me rezultate hëheqës si Mustafa Gjinishi etj, dhe ku në presioni të vazhdueshëm, ndërpreu mar- Nailja humbi jetën shumë shpejt e kështu, shumë të mira. U shpall nxënësi më i mirë i përbërje mund të përmenden edhe anëtarë rëdhëniet e punës si agjent bujqësor, ai u Jashari mbeti jetim që në moshë minore. shkollës, dhe emri i tij, për disa vite më vonë, të tjerë si Hamit Shijaku, Xhevdet Doda etj. vu në lidhje me një grup të veçantë i cili Në këto kondita, Zeqiri u martua dhe mori mbeti i pa ndryshuar e i pa konkurruar nga Grupi do të vazhdonte gjatë e do të kishte bashkëpunonte ngushtësisht, fillimisht me një grua të dytë, Lumnijen, nga Dovolani, e ndonjë tjetër siç do të më deklaronte në vitin ecur përpara, por qëndrimi në Gostivar çetën dhe më vonë me batallonin partizan martuar më parë në Dibër të Madhe dhe e 2010, kur unë punoja në Fushe Krujë, një nuk zgjati shumë. Qeveria shqiptare e asaj që komandohej nga Haxhi Lleshi. mbetur atje e ve me një djalë jetim të cilin bashkë shok shkolle i tij, emrin e të cilit tani kohe nën pushtimin fashist, kohë pas kohe, Mbas kapitullimit të ushtrisë italiane, për ajo e mori me vete dhe e rriti nën kujdesin nuk e kujtoj, që gjithashtu kishte mbaruar atë me nota proteste, kërkonte largimin sa me arsye edhe të gjuhës angleze, qëndroi disa ekonomik të Zeqirit deri kur ai arriti moshën shkollë tre vite me vonë. Për rezultatet e mira larg të të gjithë grupimit të emigrantëve, që kohë përkthyes pranë një misioni ushtarak 16 vjeç dhe u largua për të ndjekur jetën e në mësime (Jashari zotëronte anglishten, edhe për arsye të pranisë mes tyre të ish ofi- anglez, nga i cili u shkëput në nëntor të vitit tij të lirë. versionin amerikan, në mënyrë ekselente cerëve dhe zyrtarëve të ndryshëm të Zogut, 1943. nr. Mars 2018 - 19 143
Me ardhjen në Peshkopi të Brigadës së t’i rezistojë asaj sëmundjeje. Për fatin e saj Parë, të Katërt dhe të Pestë, mori pjesë në të zi dhe për ironi të fatit, 20 vite më vonë të gjitha betejat për çlirimin e Peshkopisë si për t’i rikujtuar dramën e tmerrshme që dhe me 18 gusht të 1944, me themelimin kaloi me tim atë, ajo po ashtu përfundoi me e Brigadës së 18–të Sulmuese, u inkuadrua parkinson, a thua se ky ishte shpërblimi për në radhët e saj, fillimisht si partizan e më sakrificën e saj. vonë komandant kompanie që e vazhdoi Do të desha po ashtu, duke përfituar nga deri në çlirimin e vendit. Pas kësaj Brigada rasti, se një kontributore mjaft e rëndësishme vazhdoi luftimet jashtë kufijve të Shqipërisë në mbështetjen ndaj tim eti fillimisht, por si Kërçovë, Prizren etj. më vonë edhe ndaj mamasë sime, ka qenë Në dhjetor 1944 kaloi në Brigadën e Dytë edhe bashkëshortja ime Mukadesi, bijë e të mbrojtjes së popullit me detyrë komandant Piperkëve, një grua kryeulët, e urtë e pajisur kompanie në Shkodër. me të gjitha cilësitë më të mira të cilës nuk do të mund t’ia shpërblej dot kurrë. Ajo i trajtoi DETYRA TË REJA NËPËR ATDHE ... prindërit e mi dhe iu shërbeu atyre sikur të Në shkurt 1945, për të plotësuar nevojat ishin prindërit e vet, bile më shumë se vetë për kuadro në administratën civile, të gjithë prindërve të vet. kuadrot me formim teknik profesional, u liru- Pavarësisht faktit që im atë përfundoi në an nga detyrat ushtarake. Edhe babai im, doli pension me parkinson, mbështetur edhe oficer në lirim me grade n/toger dhe u caktua mbi rekomandimin e Dr.Prezës, u kërkua ndihmës agronom në Peshkopi. Ndërkohë dhënia e lejes për ndërtimin e një shtëpie pas 5-6 muajsh falë edhe rekomandimeve u private, me oborr d.m.th. me bahçe ku të pranua edhe anëtari PKSH. ku u muar me punë të ndryshme. Por Jashari, ARKITEKT I BUJQËSISË SË RE DIBRANE... mund të ushtrohej në punë fizike dhe tërme- Në vjeshtë të 1945 u emërua përgjegjës për disa, nuk duhej të qëndronte në Ministri Krahas kujdesit dhe maturisë së vazhduar, ti i 67-ës e gjeti shtëpinë tonë karabina. Falë i Seksionit të Bujqësisë dhe Ekonomisë të të Bujqësisë. Ai u transferua në janar të 1952 im atë, nisur edhe nga fakti se të dy pleqtë e edhe saj, im atë vazhdoi të zhvillonte punën rrethit për të kaluar nga 1 tetori ndihmës kryeagronom në Sektorin e Kullës të NB “8 tij, në moshë goxha të shtyrë kishin mbetur me pemëtariçka ishte pasioni i tij duke agronom i bujqësisë i qarkut Dibër ku qën- Nëntori” Sukth, një sektor ky i ri ku përftohej vetëm e pa mbështetje, (por jo vetëm për ndërtuarnjë bahçe modeste por edhe mod- droi nga 1 tetori 1946 deri 31 janar 1947 tokë e re përmes shpyllëzimeve ku qëndroi këtë), edhe për t’ju larguar rrezikshmërisë el të cilën që të gjithë ata që e shikonin e kur u transferua në Ministrinë e Bujqësisë deri në shkurt 1953. Drejtor i NB nëatë kohe potenciale që paraqiste qëndrimi i tij atje, u vlerësonin pa masë, sa që nuk kanë qenë të dhe të pyjeve fillimisht inspektor i degës ka qenë Kalo Plaku, i cili, pasi e ka thërritur kthye në Dibër ku u emërua N/Drejtor dhe rralla rastet kur njerëz të ndryshëm, që nuk së kontrollit, e më vonë shef i Seksionit të në zyrë, edhe pse nuk njiheshin midis tyre, Agronom i SMT, detyrë të cilën e mbajti deri na njihnin, duke kërkuar të takonin Haxhi Planifikimit. Më 16 shkurt 1949 u emërua i ka thënë atij fjalë për fjalë: “Ndigjo Jashar kur në vend të tij u emërua një njeri tjetër Lleshin, i cili vinte shpesh në pushime në Drejtor i Teknikumit Bujqësor në Kamzë ku Bunguri, këtu do të ta shtyp kokën si të miut”. agronom me arsim të lartë. Pranë SMT ai shtëpinë e pritjes, gabimisht drejtoheshin qëndroi deri në fund të prillit të po atij viti. Kalua, nuk e njihte tim atë dhe s’kishte arsye punoi deri 31 dhjetor 1956. tek shtëpia jonë duke menduar se ajo ishte Duke qenë në Ministri të Bujqësisë nga 1.10 të shprehej kështu përveçse të reflektonte çka Me 1 janar 1957, me vendim të Byrosë shtëpia e pritjes. deri 1.11 1947 mori pjesë në një kurs special shprehej në letrat që ndiqnin atë. të KP të Rrethit u emërua agronom i II-të i Jashari, pavarësisht sëmundjes, raportet për instruktor në ngritjen dhe organizimin e Se çfarë ndodhi më vonë me familjen e rrethit e që më vonë, për 14 muaj u emërua me shokët e miqtë e tij të punës i mbajti kooperativave bujqësore, kurs të cilin e kreu Plakajve, familje me goxha peshë e goxha e punoi Drejtor i Ndërmarrjes Lokale Bu- të gjalla deri në fund. Parkinsoni i kufizoi me rezultate të shkëlqyera. Më 1 maj 1949 u merita të veçanta, i dimë mirë të gjithë. jqësore Peshkopi. Këtu ai bëri shumë punë lëvizjen fizike por logjika e tij dhe memoria transferua pranë Komitetit Qendror me de- Dikush nga ata u arratis, dikush u push- në bashkëpunim me shokë të tij të vjetër si mbetën të paprekura e të admirueshme deri tyrë Instruktor pranë Drejtorisë së Bujqësisë katua, shumë u internuan, u persekutuan Xhavid Hysa, Met Hajrullai, Sadik Papuli, në fund. Gjithë jetën e kishte zhvilluar anën ku punoi deri më 31 korrik 1951. disa edhe u helmuan, një histori kjo mjaft e Sabri Kaba, Xhevat Xhidra (nga Kërçishti) e tij të intelektit. Ai ishte një studiues i pa dhimbshme. Për ironi të fatit nuk qe babai e ndonjë tjetër që nuk më kujtohet tani, ndërprerë dhe një mësues e përvetësues i NJOLLA NGA NJOLLAT E KOHËS... im të cilit t’ia“shtypnin kokën si të miut.” duke ngritur kështu fidanishten e parë, gjuhëve të huaja. Ai fliste ekselent anglisht- Jashar Bunguri, partizani, agronomi, Pavarësisht, ti themi “armiqve të tij”, të përzgjedhjen e kultivarëve më të mira të en, ekselent serbo-kroatishten, fliste mirë komunisti nuk i shpëtoi njollave të kohës... cilët punonin fuqishëm për ta ulur gjithnjë ershive, kumbullave e hardhive vendase të italishten, dhe me hapjen e kurseve të para Punimet e plenumit të 11-të të Tiranës e më poshtë, im atë kishte edhe shokë e miq Dibrës, si dhe përgatitjen e frutikultorëve u fut dhe mësoi goxha rusishten. dhe dënimi i grupit të deputetëve midis të midis të cilëve Haki Toska, Pirro Dodbiba e dhe specialistëve krasitës të Dibrës të cilët u cilëve edhe ai i Faik Shehut i cili ishte nip tjerë, të cilët, të bindur për pafajësinë e tim bënë më vonë emblematikë në punën e tyre I DASHURUAR ME SKENËN DHE i familjes sonë (djali i hallës i babait), nuk eti dhe goditjet e padrejta ndaj tij,shfrytëzo- dhe krenaria e Dibrës në këtë fushë duke e KËNGËN... kaloi pa reperkusione dhe pasoja për babain nin çdo mundësi që u jepej për ta emëruar shndërruar atë në një shkollë të vërtetë të Por babai, kishte edhe një dimension dhe familjen tonë. Për arsye se ai nuk bash- nën donjë punë të mirë në pozicion drejtues. pemëtarisë moderne. tjetër. Ndonëse shumë i zënë me punë, ai këpunoi me sigurimin e shtetit që të bënte Më 1 dhjetor të vitit 1951 ai emërohet Me 1 maj 1960, me largimin e ish k/ e dashuronte artin skenik. Ai mori pjese në dëshmi të rreme në dëm të Faik Shehut, filli- Drejtor NB Ullishtore të Vlorës por që ende agronomit te rrethit, Adil Maksuti, ai u ekzekutimin e pjesës teatrale “Lulja e Kujti- misht u dënua si mos bashkëpunues, por me pa e marrë detyrën me 8.12.1951 shkarko- emërua k/agronom, detyrë të cilën e mbajti mit”, në rolin e Kristos si dhe rolin e Bejto vonë u hoq edhe nga të qenit anëtar partie. het nga kjo detyrë dhe emërohet N/Drejtor, deri me 30 shtator 1960, kohë në të cilën Flakës tek komedia” Kthimi” të Jonuz Dinit. Dy persona, madje shokë të tij kanë qenë Agronom pranë SMT Kavajë. u emërua Kryetar i Kooperativës Bujqësore Për të dy ato role ka mare çmime lavdëruese. ata të cilët insistuan shumë ta detyronin të Duket se për ata të cilët ndiqnin me in- Melan e ku qëndroi deri në shkurt të 1961 Im atë gjithashtu ishte një këngëtar shumë i depononte në gjyq, që të dy me funksione të teres jetën e tim eti Kulla nuk përbente një kur u rikthye në detyrën e k/agronomit të mirë, kishte njëzë burrëror e të plotë, vesh larta në parti e që kanë punuar edhe në Dibër pozicion aq ndëshkues. Në shkurt 1953 ai rrethit. muzikor të shkëlqyer, ndonëse nuk e ushtroi (emrat e të cilëve nuk po i bëj publike) qenë (kuptohet edhe familja jonë) u transferua Jeta e vështirë që në fillimet e saja, që zërin e tij. Ai, që në shkollën amerikane, ata që përcaktuan edhe vijën ndëshkuese fillimisht Përgjegjës Sektori, por që më vonë në mbetjen jetim, peripecitë e ndryshme, mësoi dhe iu binte mandolinës dhe violinës dhe goditëse mbi babanë tim. Që të dy, i kam u zbrit në detyrën e Agronomit të sektorit, sidomos ato që lidhen me periudhën pas vegla që kanë qenë nështëpinë tonë deri në njohur shumë mirë e më vonë do të dëno- në Plug, sektor ky i ri, pranë kënetës ku edhe përjashtimit nga partia sidomos, nuk do 1966. Ka qenë ndër të parët që ka realizuar heshin nga partia, do të përjashtoheshin, e hapej tokë e re, në NB 29 Nëntori Lushnjë. të kalonin pa pasoja përshëndetin e tij. U fotografi. Kishte një aparat ZeissIkon i cili njeri prej tyre edhe u pushkatua. Tjetrin, pata Kur ne shkuam atje gjetëm shumë njerëz, shfaqën shenjat e para të pakësonit, nga vitet punonte me pllaka xhami. rastin ta takoj me fillimet e demokracisë. I të cilëve u thonim demokratë, (nuk e di as ’60-të e cila u konfirmua me vonë nga vizita Për merita lufte, për kontributin e madh ardhur në Dibër me detyrë elektorale edhe vete për ç’aresye), tëcilët ishin të huaj ende në Tiranë në klinikën e neurologjisë nga Dr. në mbështetje të lëvizjes, pasi im atë por pse në pension, paturpësisht iu drejtua të mbetur në Shqipëri. Midis tyre kishte Prof. Bajram Preza. Ky do të ishte pushkatimi edhe ati i tij Zeqiri, ndonëse i madh në bashkë shokut të tij edhe ai dikur Sekretar i maqedonas, italianë, grekë etj. shumë prej i dytë për tim atë. I përgatitur, me një kulturë moshë, merrnin pjesë aktive në luftë dhe dytë në Dibër, “ja shoku... këtu kemi djalin të cilëve ende i kujtoj mirë, por që do të të gjerë, shumë dije prej të cilave i siguroi si shtëpia jone në Grevë shërbente si bazë e shokut Jasharit, një shok i mirë partie, i cili lëvizeshin nga aty sepse në vend të tyre studiues autodidakt, ai ishte i ndërgjegjshëm lufte. Për këtë arsye, si mase represive, do të na ndihmojë ne”. E pashë me neveri, do të vinin, të internuarit, të dënuarit poli- për pasojat e rënda të asaj sëmundjeje, por ajo shtëpi u dogj, madje dy herë. Ishte e dhe i thashë, “Zoti..., unë disponoj të gjitha tikë, ajka e tyre si markagjonajt, mirakajt, që kurrë nuk i u nënshtrua, kurrë nuk paraqiti vetmja shtëpi në Grevë e cila u dogj, e që kujtimet me shkrim të babait tim, përshtypjet agollet, kaloshet etj. Ishte e qartë. Lëvizja ndonjë rënie a demoralizim, përkundrazi u rindërtua mbas luftës, por e cila për ironi që ai kishte për njerëzit dhe emri juaj nuk më ishte e studiuar dhe e paramenduar. Jashari, deri në fund ai qëndroi luftarak. të fatit dhe për turp të atyre që e bënë nuk del në anën e miqve dhe shokëve e dasham- shpejt do të futet në bashkëpunim me ta, Pas një pune katërvjeçare në drejtim të u shpall kurrë bazë lufte dhe nuk i u vendos irësve të tij.” Iku i menderosur. me ndonjërin apo disa prej tyre, do tu bënte Degës së Farërave e cila i u ofrua si një punë pllaka përkujtimore. favorizime dhe kështu do të kompletohej më e qetë, në 1966, me rekomandim po të Pavarësisht kësaj babai vetë mori medal- RRUGA E GJATË E QËNDRESËS DHE E dosja ndaj tij për ta marrë në përgjegjësi Dr. Prezes, Komisioni Mjeko-Ligjor i Dibrës jen e trimërisë e të kujtimit si dhe medalje PËRKUSHTIMIT PROFESIONAL penale dhe për ta kaluar nga i lirë në të e kaloi atë në pension invaliditeti të shkalles të tjera dhe mori pensionin shtesë si veteran Heqja nga partia ishte baras me një push- dënuar. Im atë, me një përkujdesje brilante, së dytë ku për 20 vjet deri në vdekjen e tij, lufte deri në fund. Jo pse është babai im por katim për atë kohë. Ajo qe pararendësja e një in extremis, u ruajt nga çdo mundësi kor- falë mjekimeve, kujdesit të vazhduar e të kam qenë dhe jam tepër krenar për një prind serie lëvizjesh të cilat në thelb ishin dënime. ruptimi dhe provokimi. Unë atëherë kam pandërprerë të mamasë sime, bashkëshortes si ai, model që më ka udhëhequr gjithë kohës Fillimisht, me 1 gusht 1951, deri 15 janar qenë në klasë të katërt e fillova të pestën, se tij Dilfiruzit, një grua sa punëtore aq e e gjithë jetës sime. 1952 si kuadër në dispozicion në Ministrinë dhe isha aq i pjekur sa të kuptoja gjithçka fisme, e palodhur, që për mua do të mbetet Shënim: Një pyetje për Bashkinë e Dibrës: e Bujqësisë pa ndonjë detyrë të përcaktuar ndodhte rreth nesh. simboli i bashkëshortes ideale, ai mundi A është “qytetar nderi” Jashar Bunguri? 20 - Mars 20182017 nr. 143143
Në 8- vjetorin e mungesës së një figure të respektuar të futbollit dibran sport / kujtesë Fadil shulku, portieri modern i kohës
Nga Defrim MeTHaSaNi
vjet më parë, ndërsa luhej finalja e madhe e kampionatit botërorë mes Dr SelaMi NaZifi: Kush nuk Gjermanisë dhe Spanjës, zhurma e 8 e mban mend fadil Shulkun, tifozëve në qytetin e Peshkopisë, sikur u zbeh dhe ajo mbrëmje vere në qytetin e blirëve djaloshi intuitiv dhe gaztor. pllakosi në zi. Njëri prej njerëzve të shquar të Pritjet e tij i kam edhe sot ne familjes Shulku dhe këtij qyteti, ndërroi jetë. kujtese. Ne vitet 66-68 pata fatin Fadil Shulku nuk ishte vetëm një dhimbje familjare, por edhe qytetare. Humbja e tij, te jem pjesë e korabit. Natyrisht ishte edhe për familjen e madhe të sportit nuk isha në lartësinë e tyre, dibranë dhe klubin e futbollit Korabi. Por por isha në skuadër dhe shihja cili është Fadil Shulku, portieri i njohur I nga afër duelin tepër miqësore skuadrës së Korabit, që bëri emrin e tij dhe së bashku me Bashkim Lalën, krijuan duetin mes fadilit dhe bashkim lalës. e bukur të portës dibrane. ata ishin rival, por miq të dy Fadil Shulku ka lindur ne Peshkopi me bashkë. Në lojë shpesh herë 2.9.1948. Ka mbaruar shkollën 8-vjeçare “Demir Gashi”, ndërsa në vitin 1967 mbaron vendoste fatet e ndeshjes, ashtu gjimnazin në këtë qytet. Historia sportive e siç kishte ndonjë moment kur tij nis që në bankat e shkollës, kur në vep- mund të bëhej nevrik dhe mund rimtaritë shkollore ai spikaste shumë. Fadili të pësonte ndonjë gol. Gjithsesi ishte një djalë pasionant i shkathët dhe mjaft aktivist në të gjitha sportet, por duket se kua- respekti për këtë figurë të drati i portës i shkonte më shumë përshtat. futbollit është i padiskutueshëm. Cilësi të tilla, nuk i shpëtuan syrit të trajnerit pasionant Luan Kumbarçe. Ishte viti 1965 iSMail SHulku: ishte dhe dhe Fadili pasi shfaqet mirë në ekipin e pioni- mbetet vëllai më i mirë për erëve, aktivizohet tek të rinjtë e Korabit. Ai ne. unë shpesh herë e marr si rritej shpejt dhe bashkë me të dhënat trupore, duket se rritej edhe personaliteti si lojtarë. shembull kur flas me miq dhe Në vitin 1967 trajneri i mirënjohur Bexhet njerëz të afërt. ishte shumë Shehu, guxoi dhe ofroi pranë skuadrës së kavalier dhe i gjendshëm jo të rriturve një djalë të ri, por të talentuar të portës, siç ishte Fadil Shulku. Ky afrim i tij vetëm për gjakun tonë, por për tek ekipi i parë i Korabit, do ti shërbente si të gjithë ata që e njihnin. u bënë trampolinë, në vitet që kreu shërbimin ush- 8 vjet pa të dhe vërtet akoma tarak në Elbasan, ku Fadili do të bëhej pjesë ndjej dhimbje si atë ditë që na e skuadrës së njohur të Labinotit, krahas em- rave legjendë, si Mihal Gjika, Rifat Ibërshimi, iku. mbaj mend kur shkonim Nevruz Duçka, etj. Pas rikthimit në Peshkopi, me babën të shihnim ndeshjet në stadiumin Korabi. Edhe pse Deri në vitin 1978, ai luajti për i vjetër dhe me një shkop në rikthehet sërish në fushën stërvitore. Tashmë udhëtimin në rrugën e bukur të futbollit. Re- ngjyrat e korabit, duke spikatur gara për një vend në kuadratin e portës, ishte flekset, pritjet e guximshme dhe plazhonet, dorë, ai ndiqte vëllain dhe kur me pritjet e tij, saqë ishte bërë bërë me e fortë dhe më e bukur. Bashkim krijuan personalitetin e duhur të një portieri dëmtohej ndonjëherë baba figurë shumë e dashur nga Lala dhe Fadil Shulku, ishin binjakë të portës, modern të kohës. Deri në vitin 1978, ai luajti bëhej keq. fadili është gëzuar që konkurronin për një vend në formacionin për ngjyrat e Korabit, duke spikatur me pritjet më shumë nga ne të gjithë kur spektatorët dibranë. Ndryshe e Korabit. Trajnerët hasnin vërtet vështirësi, e tij, saqë ishte bërë figurë shumë e dashur djali im iliri u bë futbollist. Sa konsiderohet si akrobat dhe për të përcaktuar më të mirin dhe shpesh nga spektatorët dibranë. Ndryshe konsidero- herë bëhej me mirëkuptim të tyre. Në fillim het si akrobat dhe pozicional, ku me pritjet e herë e shihte në tv më merrte në pozicional, ku me pritjet e të viteve 70-të, Fadil Shulku kërkohet nga shkëlqyera, dhuronte spektakël në fushë. Në tel dhe më uronte. ishim shumë shkëlqyera, dhuronte spektakël Besëlidhja e Lezhës, por ai nuk e pranoi karrierën e tij të gjithë mbajnë mend portierit të lidhur bashkë dhe vërtet e në fushë. Në karrierën e tij të këtë ofertë, duke mbetur besnik i Korabit që priste penalltitë, madje numri 14 është dhe shokëve të tij. Në vitin 1971 ky portier fiksuar në kujtesën e sportdashësve dibranë, ndjej shumë mungesën e tij. gjithë mbajnë mend portierit që i talentuar, kërkohet nga ekipi Shpresa, por si një rast i rrallë që ky portier kish kolek- Përfundimisht pa hezitim e them priste penalltitë, madje numri pa I dhënë asnjë arsye, autoritet në rreth nuk sionuar në një histori sportive. Në ndeshjen që ishte më i miri. 14 është fiksuar në kujtesën e e lejuan të shkonte. e fundit kundër 10 Korrikut të Gramshit, për fat të keq ai u dëmtua në gju dhe iu desh Gjithsesi kjo nuk e zbehu dëshirën e beXHeT SHeHu, ish trajner sportdashësve dibranë... tij, për të vazhduar me të njëjtin pasion të ndërpriste karrierën futbollistike, por asnjëherë dashurinë e tij për futbollin dhe i korabit: fadil Shulku ishte Korabin. Në stadiumin Korabi, asnjëherë një portier i gjatë dhe me një nuk do të mungonte edhe si spektator Fadil trup të bukur. Në kohën e tij, Shulku, që më pas, do të ishte po kaq shumë I dhënë pas volejbollit të vajzave. Së pari konkurrenca me Bashkim Lalën sepse shoku i tij i ngushtë Bashkim Lala mori ishte super e vështirë që unë të në dorë fatet e këtij sporti dhe arriti maja, bëja zgjedhje. gjithsesi, të dy por së dyti sepse edhe vajza e tij Miranda Shulku Damzi, do të bëhej volejbolliste dhe i kisha për zemër. fadili bënte do të luante për ngjyrat e kësaj skuadra të pritje të vështira dhe dhuronte dashur, Korabi. Fadili deri në ditën e ndarjes spektakël në fushë. së tij nga jeta, mbeti një veprimtar i mirë dhe njeri po i tillë, që asnjëherë nuk u nda nga eDMoND HaSaNi, gazetar: sporti dhe veçmas futbolli. Ai la pas gjurmë fadili ishte shembull i portierit kujtese dhe respektin si njeri, duke pasuruar më shumë opinionin dhe vlerësimin për në epokën moderne të futbollit, familjen Shulku dhe protagonistët e saj në që pati ndikim dhe në Shqipëri! sportin dibran dhe atë shqiptar. Të gjithë e ishte një nga portierët më mbajmë mend edhe nipin e tij, Ilir Shulku, që aktualisht është sekretar i FSHF, por që prezentabël dhe autoritarë në ka qenë njëri nga futbollistët më të mirë të fushë në Shqipëri! Partizanit dhe ekipit tonë kombëtar. 20 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 21 143 143143
Në 8- vjetorin e mungesës alia dhe Halili, dy dibranët së një figure të respektuar të futbollit dibran e kombëtares u-19 sport / kujtesë talente në futboll Nga Defrim Methasani Fadil shulku, portieri modern i kohës Drini halili: markO alia: Nga Defrim MeTHaSaNi Objektivi është kombëtarja! mes italisë dhe Shqipërisë, vjet më parë, ndërsa luhej finalja e madhe e kampionatit botërorë mes Dr SelaMi NaZifi: Kush nuk rini Halili, është dibrani 18 vjeçar Fillimet e mia i takojnë klubit Leibnitz, por Gjermanisë dhe Spanjës, zhurma e 8 e mban mend fadil Shulkun, që luajti për ekipin tonë përfaqësues kohëzgjatja dhe bashkëpunimi aty ishin zgjodha vendin tim! tifozëve në qytetin e Peshkopisë, sikur u zbeh U-19 kundër Kazakistanit, në dy vetëm tre muaj, sepse menjëherë kalova te dhe ajo mbrëmje vere në qytetin e blirëve djaloshi intuitiv dhe gaztor. D sidat miqësore që ekipi ynë luajti në stadi- ekipi “GAK 1992”. pllakosi në zi. Njëri prej njerëzve të shquar të Pritjet e tij i kam edhe sot ne umin “Roza Haxhiu” të qytetit të Lushnjës. Cilat janë disa nga arritjet e tua ne Graz? familjes Shulku dhe këtij qyteti, ndërroi jetë. kujtese. Ne vitet 66-68 pata fatin Ai jeton në Graz të Austrisë dhe aktivizohet Fadil Shulku nuk ishte vetëm një dhimbje Ndjehem mjaft mirë atje edhe pse në te jem pjesë e korabit. Natyrisht me skuadrën e dytë të qytetit GAK dhe është fillim e kam pasur të vështirë për tu ambien- familjare, por edhe qytetare. Humbja e tij, kandidat kryesorë për të veshur fanellën e ishte edhe për familjen e madhe të sportit nuk isha në lartësinë e tyre, tuar, sepse kuptohet vendi, skuadra, qyteti, ekipit të parë me të rriturit. Edhe babai i tij Ilir njerëzit, shokët, të gjithë ishin të huaj...Por dibranë dhe klubin e futbollit Korabi. Por por isha në skuadër dhe shihja Halili, ka qenë futbollist me ekipin e Korabit cili është Fadil Shulku, portieri i njohur I u përshtata dhe ia dola. Deri tani kemi dalë nga afër duelin tepër miqësore të Peshkopisë, ndërsa sot familja e tij jeton nënkampion me ekipin U-17. Në moshën 16 skuadrës së Korabit, që bëri emrin e tij dhe në Durrës. Drini Halili ka luajtur 6 ndeshje vjeç kam arritur të jem pjesë e ekipit të dytë së bashku me Bashkim Lalën, krijuan duetin mes fadilit dhe bashkim lalës. me ekipin përfaqësues U-19 dhe ka shënuar të të rriturve, që për momentin ndodhemi në e bukur të portës dibrane. ata ishin rival, por miq të dy dy gola, por po kaq ndeshje ka luajtur edhe vend të parë. Së shpejti do të kaloj tek ekipi i Fadil Shulku ka lindur ne Peshkopi me bashkë. Në lojë shpesh herë me ekipin përfaqësues U -17. Pas ndeshjes parë dhe ndoshta sapo të arrij në Austri. Por 2.9.1948. Ka mbaruar shkollën 8-vjeçare vendoste fatet e ndeshjes, ashtu së dytë të luajtur në Lushnjë me Kazakistanin krahas arritjes brenda klubit, qëllimi im ka “Demir Gashi”, ndërsa në vitin 1967 mbaron i morëm një intervistë për gazetën “Rruga e siç kishte ndonjë moment kur qenë gjithmonë Shqipëria dhe ekipet tona gjimnazin në këtë qytet. Historia sportive e Arbërit”, që ai e dha me shumë kënaqësi. përfaqësuese. Fillimisht jam aktivizuar me tij nis që në bankat e shkollës, kur në vep- mund të bëhej nevrik dhe mund ekipin përfaqësues U-17 dhe kam luajtur rimtaritë shkollore ai spikaste shumë. Fadili të pësonte ndonjë gol. Gjithsesi në gjashtë ndeshje, ndërsa më pas kalova te ishte një djalë pasionant i shkathët dhe mjaft moshat U-19. aktivist në të gjitha sportet, por duket se kua- respekti për këtë figurë të drati i portës i shkonte më shumë përshtat. futbollit është i padiskutueshëm. Si erdhi kjo ftesë e trajnerit Bogdani dhe Cilësi të tilla, nuk i shpëtuan syrit të trajnerit si është bërë përzgjedhja juaj? pasionant Luan Kumbarçe. Ishte viti 1965 iSMail SHulku: ishte dhe Ka qenë një turne që stafi i skuadrës U-19 dhe Fadili pasi shfaqet mirë në ekipin e pioni- mbetet vëllai më i mirë për me trajnerin Bogdani realizuan në Zvicër. erëve, aktivizohet tek të rinjtë e Korabit. Ai ne. unë shpesh herë e marr si Aty mblodhën shumë talente shqiptarë që rritej shpejt dhe bashkë me të dhënat trupore, jetonin jashtë Shqipërisë. Unë pata fatin të duket se rritej edhe personaliteti si lojtarë. shembull kur flas me miq dhe isha i pranishëm dhe s’duket cilësitë e mia arko Alia është talenti 18-vjeçar Në vitin 1967 trajneri i mirënjohur Bexhet njerëz të afërt. ishte shumë i bënë për vete stafin dhe trajnerin, që të Talenti dibran dhe shqiptar i lacios që veshi fanellën e skuadrës sonë Shehu, guxoi dhe ofroi pranë skuadrës së bëhesha pjesë tashmë e një moshe më të kavalier dhe i gjendshëm jo kombëtare U-19, duke ruajtur portën marko alia, rrëfen emocionet e tij të rriturve një djalë të ri, por të talentuar të rritur. Turneu që u bë vitin që shkoi, më M kuq e zi. Fitorja e kësaj skuadre përballë Ka- portës, siç ishte Fadil Shulku. Ky afrim i tij vetëm për gjakun tonë, por për ndihmoi të nxirrja në pah vlerat e mia dhe aty në kombëtare, ftesën, zgjedhjen që zakistanit dhe pritja e tij spektakolare në një tek ekipi i parë i Korabit, do ti shërbente si të gjithë ata që e njihnin. u bënë shënova edhe dy gola kundër Maltës. Ftesa rast përballë tij, kanë mbetur në kujtesën e të bëri, fitoren me kazakistanin dhe trampolinë, në vitet që kreu shërbimin ush- tjetër ishte kjo e fundit, që luajtëm përballë 8 vjet pa të dhe vërtet akoma gjithëve, duke evidentuar djaloshin dibran që tarak në Elbasan, ku Fadili do të bëhej pjesë Kazakistanit. Ndeshjen e parë mendoj se ia qëllimet e së ardhmes. ndjej dhimbje si atë ditë që na luan për skuadrën e Lacios në Itali. Edhe pse e skuadrës së njohur të Labinotit, krahas em- dolëm jo vetëm në rezultat, por edhe në lojë. Italia e ftoi për të qenë pjesë e skuadrës për- rave legjendë, si Mihal Gjika, Rifat Ibërshimi, iku. mbaj mend kur shkonim Ndërsa ndeshja e dytë ishte më shumë një test për lojtarët se qëllim pqër të fituar. faqësuese të moshave, Marko zgjodhi fanellën isha, Strakosha, etj. A po bëhet një shkollë Nevruz Duçka, etj. Pas rikthimit në Peshkopi, me babën të shihnim ndeshjet kuq e zi dhe atdheun e tij për ta përfaqësuar. shqiptarësh ky klub që drejtohet nga Igli në stadiumin Korabi. Edhe pse Si u njohe me Marko Alinë dhe a e dije Prindërit e tij, Gazmiri dhe Zemria, emigruan Tare? Deri në vitin 1978, ai luajti për i vjetër dhe me një shkop në që është dibran? pas vitit 1997 në Itali, ndërsa në vitin 2000, Është më se e drejtë kjo që ju thoni. Lacio rikthehet sërish në fushën stërvitore. Tashmë udhëtimin në rrugën e bukur të futbollit. Re- dorë, ai ndiqte vëllain dhe kur Që ditën e parë qëllova te dhoma e tij bëhen me djalë dhe pikërisht atë vit lindi ky për fatin e mirë ka drejtues të saj një shqiptar ngjyrat e korabit, duke spikatur gara për një vend në kuadratin e portës, ishte flekset, pritjet e guximshme dhe plazhonet, dhe ai tha që jam nga Fushë Alia e Dibrës. të suksesshëm në Itali si Igli Tare, që pady- dëmtohej ndonjëherë baba futbollist i spikatur që dashurinë për Dibrën me pritjet e tij, saqë ishte bërë bërë me e fortë dhe më e bukur. Bashkim krijuan personalitetin e duhur të një portieri U gëzova që ishim dy dhe krijuam vërtet dhe Shqipërinë kurrë s’do ta mohonte. shim ka pasur rolin e tij në promovimin e figurë shumë e dashur nga Lala dhe Fadil Shulku, ishin binjakë të portës, modern të kohës. Deri në vitin 1978, ai luajti bëhej keq. fadili është gëzuar shoqëri. Edhe Marko është një talent dhe të talenteve shqiptarë. Por duhet përmendur që konkurronin për një vend në formacionin për ngjyrat e Korabit, duke spikatur me pritjet luash tek Lacio në Itali nuk është kollaj. Me fakti që atje vetëm me punën tënde mund spektatorët dibranë. Ndryshe më shumë nga ne të gjithë kur Marko si e prite ftesën e trajnerit Erjon e Korabit. Trajnerët hasnin vërtet vështirësi, e tij, saqë ishte bërë figurë shumë e dashur Markon flasim shpesh jo vetëm për futbol- Bogdani? t’ia dalësh, aspak nga ndikimi i të tjerëve. djali im iliri u bë futbollist. Sa lin, por edhe për Dibrën. Në fakt as unë konsiderohet si akrobat dhe për të përcaktuar më të mirin dhe shpesh nga spektatorët dibranë. Ndryshe konsidero- E prita me shumë emocion. Kohë më parë Emrat që ju përmendët më lart, janë pararoja dhe as ai s’kemi lindur atje, por prindërit herë bëhej me mirëkuptim të tyre. Në fillim het si akrobat dhe pozicional, ku me pritjet e herë e shihte në tv më merrte në kisha ofertën e trajnerit italian për të qenë ime, janë vlera dhe kualitete që jo rastësisht pozicional, ku me pritjet e tanë dhe natyrisht është vendi që duam dhe të viteve 70-të, Fadil Shulku kërkohet nga shkëlqyera, dhuronte spektakël në fushë. Në tel dhe më uronte. ishim shumë pjesë e përfaqësues së tyre të moshave, por erdhën deri këtu, por përmes një pune të shkëlqyera, dhuronte spektakël respektojmë. Besëlidhja e Lezhës, por ai nuk e pranoi karrierën e tij të gjithë mbajnë mend portierit të lidhur bashkë dhe vërtet e Si e nise futbollin Drini? bëra zgjedhjen e zemrës, erdha me Shq- pavdërueshme. Edhe unë përpiqem t’ju në fushë. Në karrierën e tij të këtë ofertë, duke mbetur besnik i Korabit që priste penalltitë, madje numri 14 është E kam nisur në moshën 7 vjeçare në Dur- ipërinë, vendin ku kanë lindur prindërit e mi, ngjaj atyre. Punoj me orë të tëra. Stërvitem dhe shokëve të tij. Në vitin 1971 ky portier fiksuar në kujtesën e sportdashësve dibranë, ndjej shumë mungesën e tij. Meqë ra fjala për Dibrën, sa nostalgji keni gjithë mbajnë mend portierit që rës. Duke pasur dhe babin tim Ilirin një ish për të dhe a shkoni ndonjëherë atje? vendin që sado ka probleme, më duket më edhe pasi të tjerët e kanë lënë fushën e i talentuar, kërkohet nga ekipi Shpresa, por si një rast i rrallë që ky portier kish kolek- Përfundimisht pa hezitim e them futbollist, gjithmonë ky sport më ngacmonte i miri se askush tjetër. Ftesën e prita shumë stërvitjes. priste penalltitë, madje numri pa I dhënë asnjë arsye, autoritet në rreth nuk sionuar në një histori sportive. Në ndeshjen Kam lindur në Durrës, por e them me që ishte më i miri. brenda shpirtit dhe ëndrrës sime për tu bërë krenari që jam dibran. Dibrën e kam shumë mirë. Në fakt Bogdani më kishte testuar tek e lejuan të shkonte. e fundit kundër 10 Korrikut të Gramshit, për 14 është fiksuar në kujtesën e edhe unë si ai, pra futbollist. Fillimet janë për zemër. Babai dhe xhaxhallarët më flasim një turne miqësor që u bë një vit më parë. Si e vlerëson këtë grup që prezantuat Shq- Gjithsesi kjo nuk e zbehu dëshirën e fat të keq ai u dëmtua në gju dhe iu desh me ekipin e trajnerit Mikel Furxhi dhe aty ipërinë në dy miqësoret me Kazakistanin? sportdashësve dibranë... beXHeT SHeHu, ish trajner gjithmonë për vlerat dhe bukuritë e saj. Kur Edhe aty ia dolëm dhe fituam. Fati e desh që tij, për të vazhduar me të njëjtin pasion të ndërpriste karrierën futbollistike, por jam hedhur hapat e parë, madje në jo pak, të dallohesha dhe t’ju hyja në zemër edhe Mendoj se trajneri kishte qëllim konsoli- asnjëherë dashurinë e tij për futbollin dhe i korabit: fadil Shulku ishte isha në Durrës shkonim shpesh me prindërit. por pesë vite. Trajneri dhe shokët, me jepnin Kemi akoma shumë njerëz të gjakut tonë stafit dhe trajnerëve. dimin e grupit për kualifikueset që mbahen Korabin. Në stadiumin Korabi, asnjëherë një portier i gjatë dhe me një vlerësime pas stërvitjes ose ndeshjeve të atje. Lagja që jetonte familja ime në Dobrovë këtë vit dhe jo për të fituar ose marrë pikë nuk do të mungonte edhe si spektator Fadil trup të bukur. Në kohën e tij, shumta që bënim, por babai im nuk kënaqej me ngjallte shume emocione. Familja jonë Përballë Kazakistanit fituat ndeshjen e në këto dy ndeshje. Njërën e fituam dhe Shulku, që më pas, do të ishte po kaq shumë kollaj, sepse kërkonte shumë nga unë. Golat ishte shumë sportive. Kam dëgjuar për gjy- parë ku ti ishe në formacion. Prite edhe një njërën e humbëm me të njëjtin rezultat 1-0. I dhënë pas volejbollit të vajzave. Së pari konkurrenca me Bashkim Lalën që shënoja në ndeshje e lumturonin atë dhe shin tim Avni Halili që ka qenë mundës i rast. Si ju përgëzuan pas ndeshjes? Por mendoj se Bogdani nuk hodhi në fushë sepse shoku i tij i ngushtë Bashkim Lala mori ishte super e vështirë që unë të aty nisi të bindej është ai, që rruga ime mund mirë, po ashtu edhe babi im futbollist, ndërsa Në fakt unë gjatë gjithë ndeshjes vetëm një formacion për ta fituar me çdo kush ta- në dorë fatet e këtij sporti dhe arriti maja, të ishte edhe jashtë Shqipërisë. bëja zgjedhje. gjithsesi, të dy unë jam vazhdimësia e zinxhirit sportiv të një rast pata për t’u evidentuar, kur sulm- kimin, por për të parë se kush do ti shërbej por së dyti sepse edhe vajza e tij Miranda Dhe kjo rrugë prej aty nisi? kësaj familje. uesin kundërshtar e kisha vetëm pak metra më mirë në të ardhmen. Unë them që ka Shulku Damzi, do të bëhej volejbolliste dhe i kisha për zemër. fadili bënte Jo, kalova te skuadra U 15 e Teutës dhe larg portës, por e prita topin pas gjuajtjes së kualitete dhe ka frymë grupi. Në një ekip do të luante për ngjyrat e kësaj skuadra të pritje të vështira dhe dhuronte aty punova me një tjetër emër të njohur të Ëndrra tjetër cila është...? tij dhe e devijova atë mundësi, duke mos nëse funksionojnë të dyja, atëherë suksesi dashur, Korabi. Fadili deri në ditën e ndarjes trajnimit durrsak, Lutfi Sejdini. Kishim një Qëllimi i radhës është kualifikueset të spektakël në fushë. pësuar gol. Detyra e një portieri është të do të vijë. Këtë e shpresoj edhe për ne, që të së tij nga jeta, mbeti një veprimtar i mirë dhe ekip të bukur që rivalizonte në kampionate ekipit U19, Dua të jap maksimumin tim në mos pësojë gol dhe natyrisht në atë ndeshje kualifikohemi në ndeshjet paraeleminatore njeri po i tillë, që asnjëherë nuk u nda nga eDMoND HaSaNi, gazetar: dhe aty edhe unë personalisht pata një ndeshjet kualifikuese dhe uroj që skuadra rritje të cilësive fizike, teknike dhe taktike. nuk pësuam. Shokët dhe trajnerët, por edhe të evropianit. sporti dhe veçmas futbolli. Ai la pas gjurmë fadili ishte shembull i portierit jonë të arrij këtë objektiv. Më tej kuptohet Xhaxhallarët e mi që jetojnë atje, më krijuan që objektivi dhe qëllimi është kombëtarja e sportdashësit më pritën mjaft mirë. Pas kujtese dhe respektin si njeri, duke pasuruar Cila është ëndrra e radhës? më shumë opinionin dhe vlerësimin për në epokën moderne të futbollit, mundësinë që të provohesha në Graz, qyte- madhe. Nëse arrij ta vesh atë bluzë, do të ndeshjes kishin ardhur edhe shume tifozë tin ku Uzriu, Arjani dhe Arturi jetonin prej isha njeriu më i lumtur. Gjithmonë mendoj të më takonin. Aty pashë edhe kushërinj ose Kuptohet që është Kombëtarja e madhe. familjen Shulku dhe protagonistët e saj në që pati ndikim dhe në Shqipëri! Por akoma jam i ri. Uroj që gjërat të vijnë në sportin dibran dhe atë shqiptar. Të gjithë e vitesh. Veçmas Arjani është marrë shumë me për Shqipërinë edhe pse jetoj jashtë saj... sportdashës dibranë që kishin marrë rrugën ishte një nga portierët më kohën e vet. Duhet shumë punë dhe kurajo, mbajmë mend edhe nipin e tij, Ilir Shulku, mua. Ndaj vendosa dhe shkova atje, duke prej andej. Emocion i bukur patjetër. grinte dhe optimizëm. Mbi të gjitha duhet që aktualisht është sekretar i FSHF, por që prezentabël dhe autoritarë në ndryshuar kësisoj kursin e rrugëtimit tim për Të uroj suksese dhe shpresoj që inter- vullnet dhe besim që gjërat arrihen kur ke ka qenë njëri nga futbollistët më të mirë të fushë në Shqipëri! futbollin. Atje bëra provat dhe u pëlqeva nga vistën tjetër ta bëjmë kur të kthehesh për Lacio është skuadra juaj, por edhe e disa specialistët e ekipeve të moshave në Graz. pikësynime të qarta. Partizanit dhe ekipit tonë kombëtar. ndeshjet kualifikuese. emrave të tjerë talentesh shqiptarë, si Ber-
22 - Mars 20182017 nr. 143143 rukie roshi nga begjuneci, fshat i vogël majë një kodre afër qytetit të Peshkopisë, ishte gonxhe, do rritej e do bëhej lule... kujtesë
Nga Sevo Tarifa jashtme, përmes së cilës kuptohet dhe bota e brendshme, gjendja shpirtërore e vajzës. ur nis të shkruaj për dëshmorë, ashtu Shqiponja dibrane E veshur thjeshtë. Ka mbajtur gërshetat si dhe shokë të tjerë, nuk e kam lehtë. e vajzërisë. Në fytyrë e vërejtur, shpreh KMë mbulojnë emocione. Më bie mërzitje. Po edhe urrejtje. Mërzitje se është stilolapsi nga dora. E përfytyroj dëshmorin Shikojeni në këtë fotografi, fatkeqe, jetime. Urrejtje për pushtuesit dhe që hidhet në sulm si luan dhe bie me lavdi veglat e tij. në fushën e nderit. Dhe sytë më mbeten te ai, në të cilën mund të dallohen te shpirti luftarak i tij. Njëherazi krenohem. qartë dy pamje: ana e jashtme, “MoS Më kërkoNi. JaM Në Mal”! Kjo ndjenjë njerëzore më ndryshon gjendjen Qyteti i Peshkopisë po zbrazej. Luftonin shpirtërore. Dhe gjej guxim. Rimarr lapsin përmes së cilës kuptohet dhe partizanët për çlirimin e tij nga pushtuesit dhe vazhdoj të shkruaj... gjermanë dhe tradhtarët. Njerëzit iknin nga bota e brendshme, gjendja qyteti në fshatra, atje ku të ishte më e sigurt DëSHMorJa Me Dy MbieMra! shpirtërore e vajzës. E veshur jeta e tyre. Rukia po vinte në moshë gati 17 Në libra dhe shtypin e përditshëm kam vjeçare. Nuk dihej ku ishte. Pyetej: ç’u bë botuar mbi dyqind portrete dëshmorësh, thjeshtë. Ka mbajtur gërshetat Rukia? Ku shkoi? U mësua se mbërriti në që kanë dhënë jetën në lulen e rinisë, për fshatin e saj. Andej në mal, te partizanët! U idealin e lirisë. Por nuk më është dhënë e vajzërisë. Në fytyrë e hap fjala e Rukies: “Mos më kërkoni, jam rasti të shkruaj ndonjë portret si ky, për një vërejtur, shpreh mërzitje. Po malit, do luftoj për lirinë e populli”! luftëtare dëshmore me dy mbiemra! Nuk Ishte fillimi i tetorit 1944. Rukia hyri është fjala se u martua një vajzë, u bë nuse edhe urrejtje. mërzitje se është në radhët e Brigadës IV Sulmuese, në dhe mbajti mbiemrin e familjes së saj, mori fatkeqe, jetime. urrejtje për batalionin e 4-t, me komandant Mitat dhe mbiemrin e dhëndrit dhe u bë me dy Goskova, i cili tregon se “Rukija është një mbiemra. Jo, puna qëndron ndryshe. Është pushtuesit dhe veglat e tij. vajzë sypatrembur, partizane e vendosur, e një vajzë partizane dibrane, dëshmore, disiplinuar, që lufton me trimëri, pa pyetur se prindërit e së cilës u ndanë nga jeta dhe ajo do të japë dhe jetën e saj, pret me padurim mbeti katër vjeçe jetime, pa nënë, pa babë, pa ta shohë Atdheun të çliruar. Ka dashuri e vëlla, pa motër, e cila u rrit me sakrifica dhe, Qefsere, Myzejen, Sadoshe Baholli, Ora respekt për luftëtarët e lirisë. Është me shpirt adoleshente, rrëmbeu armën, fluturoi si një Kazazi, Vera Nura etj. sulmues. E shkuar me vëllezër partizanë. I shqiponjë, luftoi me trimëri dhe ra heroikisht Sytë e Rukies tani u çelën më shumë. ndritin sytë që ishte me armë në sup dh ee në emër të nënës së madhe Shqipëri! Horizonti i saj po zgjerohej. Ajo mësonte shkrepte pa mbyllur sytë”... Kjo është Rukie Roshi nga Begjuneci, gjëra të reja, që nuk i dinte. Po rritej ndjenja e Shqipëria po shkonte drejt çlirimit të fshat i vogël majë një kodre afër qytetit Trajtohej si vajzë nga e njëjta familje. Ishin atdhedashurisë. Në zemrën e saj kishte mbirë plotë. Lajmet pasonin njëri-tjetrin. Zemra të Peshkopisë. Çdo bëhej paskëtaj kjo si tri flutura. Punëtore si bleta. një “Manushaqe”, Manushaqja e Naimit, e Rukies hidhte vallë. Brigada e IV mori vogëlushe? Ishte gonxhe, si do rritej e Në ato vite Rukia më shumë njihej Shqipëria, “E bukura e dheut”, “pikuar nga detyrën t’i afrohet Tiranës, të luftonte për do bëhej lule? E vogël, vinte rreth nëpër me mbiemrin “Barçi” se sa me mbiemrin lart, nga reja”, që “ndrit si margaritar”, “e çlirimin e saj. Ishte mesi i tetorit dhe gjysma shtëpi si një kanarinë. Kërkonte nënën dhe “Roshi”. Dhe i mbetën të dy mbiemrat. bardhë si shkuma e detit”. e parë e nëntorit. Çaste vendimtare për t’i babin, të këpuste shpirtin. Dilte aty afër Portreti i saj në “Yje të pashuar” figuron Rritej, mësonte, kuptonte se malet dhe dhënë goditjen e pushtimit nazist. Beteja shtëpisë në një lëndinë, luante me shoqe dhe “Ruki Barçi”, ndërsa lapidari dhe një rrugë liria janë të lidhur ngushtë. “Liria është thelbi e kësaj brigade po zhvillohej në kodrat e kthehej në shtëpi si dallëndyshja në folenë në fshat lindjen Begjunec kanë emrin “Rukie i zemrës dhe i mendjes. Aty ku s’ka liri, edhe Kasharit. Luftë e ashpër. Partizanët donin e saj. Kujt nuk i vinte keq për këtë jetime Roshi”! Me dy mbiemra, por është po ajo, shpirti thahet si pema pa ujë”. Po e shikonte ta çlironin sa më parë kryeqytetin. Në ballë nga bashkëfshatarët? Njerëzit bisedonin, e njëjta vajzë, pa prindër, por “prindërit” e Shqipërinë të rrethuar me male, që e bëjnë të sulmit ishte dhe Rukie Roshi, e cila me shprehnin keqardhjen, u pikonte në zemër. gjendën dhe ajo u rrit në prehrin e ngrohtë edhe më shumë bukuroshe. Të fortë si çeliku. shkathtësi hidhej nga pozicioni në pozicion, Dhe nuk qëndruan sehirxhi. Hodhën dorën të atyre dhe të të afërmve dashamirës fisnikë. Të pathyeshme si diamanti. Të patundur si duke luftuar kundër gjermanëve. Dhe në e tyre të ngrohtë të afërmit e saj. Kujdeseshin Vazhdoi jetën e përbashkët si në shtëpinë e vetë malet që ngrihen lart mbi tokë. Male luftë e sipër një plumb i gjermanit e godit si për vajzën e tyre. ajo rritej, vente-vinte, vet, me njerëz të dashur e bujarë. me kreshta. Me shpate. Me përrenj. Me në gjoks. Ra trimëresha 17 vjeçare. Puthi luante, qeshte, belbëzonte. Nisi shkollën gryka. Me lugina. Me kurrize. Me brinja. Me tokën dhe në frymëmarrjen e fundit arriti të fillore. Më të rriturit e shikonin në bebe të DriTë Në fuND Të TuNeliT qafa. Me faqe. Me shkëmbinj... Shihte dritë thoshte: “Përpara shokë, mos u ndalni. Rroftë syrit. Vajzë e zgjuar. Dinamike. Merrte nota Vite lufte. Jetë e pasigurtë. Në fshat në fund të tunelit. Shpirti i saj i ri ndizej si Shqipëria! Rroftë Partia Komuniste!”. aq të mira, gëzonte. prapambetje. Moshë e veçantë, me kërkesa barut i thatë. Zemra e saj rrihte nga gëzimi. Ishte 20 tetori 1944. Trupi i saj u rrethua U bë 13 vjeçe. Zbukurohej. Do kalonte specifike. Nga një mjedis i mbyllur fshati, Buzëqeshja e saj ishte si lule. I qeshnin dhe nga partizanët. Nderim me grusht, heshtje, adoleshencën. E ndiente nevojën e prindërve, Rukia jetonte tani në qytet. Hapet në shoqëri. ata sy të zinj, të ndritur. një minutë zi! Betimi partizan: do t’ia marrim sidomos të nënës. Ndërkaq u ndodh një Mëson, ndryshon jetën, sjelljen, mirëqenien. Në ato male dëgjohen pushkë. Janë hakën! Rukia nuk arriti ta shohë çlirimin e familje mirëbërëse në qytetin e Peshkopisë, Sheh më shumë përparim, hapësirë. Nuk pushkë që këndojnë në duar të trimave Tiranës. Por u shua me besimin se Tirana me kryefamiljar avokatin e nderuar me shpirt shikon vajza që janë të mbyllura brenda katër partizanë. Ata janë në roje të Shqipërisë. dhe gjithë Shqipëria shpejt do çlirohej. Ditët humanitar, Emin Barçi, që kishte dy çupa, mureve të shtëpisë. Është larg asaj varfërie Atdheu rënkon nën thundrën fashiste. Shoqe iknin, Tirana u çlirua më 17 dhe e gjithë Dritën e Sadien dhe duke marrë Rukien u bënë të fshatit. Në sytë e saj rrezatohet qytetari. ka, midis tyre dhe më të rritura. Dhe këto Shqipëria më 29 nëntor 1944. tri, tri si motra, shoqe, sikur të ishin trinjake të Dëgjon zhvillime të gjendjes të kohës së bisedojnë me të, e futin dhe në “politikë”. një shtëpie. Fëmijët miqësohen shpejt. luftës, shton njohuritë e saj. Rukia dëgjon, i shikon shoqet në sy, sot di *** Ditët e Rukies kalonin me njerëz. Shoqëri Të tria vajzat tërhiqen në organizatën më shumë se dje, të nesërmen di më shumë Portreti i kësaj dëshmoreje është botuar e këndshme. Tri vajza ishin si “tri motërza”, e rinisë antifashiste, në veprimtari aktive. se sot. Mëson gjithnjë më mirë e më shumë në librin “Yje të Pashuar” dhe në librin kudo bashkë në shkollë, në familje dhe jashtë Lexojnë libra me autorë Sami e Naim pse vuajnë njerëzit e varfër. Dhe arrin në “Dëshmorë 90-vjeçarë”, por meqë nuk ishin saj. Me kukulla në duar. Aktivizohen në Frashëri, Haki Stërmilli, Andon Zako përfundim se jeta është luftë. Se fashizmi të plotë, veterani Selim Pira, dibran dhe punë të lehta shtëpiake. I shihje me fshesë Çajupi etj. Dëgjojnë episode e tregime nga po na shtyp. Çfarë do ai në Shqipëri? Duhet kolonel në pension, me punë kërkimore në dorë duke pastruar. Me qese artikujsh lufta partizane. Frymëzohen nga veprime luftuar për liri, kundër pushtuesve dhe që bëri bashkë me shokët e Komitetit të industrialë e bujqësorë që kthehen nga luftarake të shoqeve me armë në dorë: sahanlëpirësve të tyre. Veteranëve të Peshkopisë, u mundësua që pazari. Ndihmonin familjen “Barçi”. Rukia Hibe Palikuqi, Zinete Kerliu, Vera Najdeni, Shikojeni në këtë fotografi, në të cilën ky portret të jetë më i gjerë dhe i merituar nuk dallohej se ishte nga një familje tjetër. Nexhmie Xhuglini, Qefsere Greva, Esma, mund të dallohen qartë dy pamje: ana e për këtë shqiponjë mali dibrane. Keni ndonje shqetesim per te ndare me komunitetin? Shkruani në gazetë! BaS hkëpuno edhe ti! < [email protected] > 22 - Mars 2017 nr. nr. Mars 20182017 - 23 143 143143 rukie roshi nga begjuneci, fshat i vogël majë një kodre afër qytetit të Peshkopisë, ishte gonxhe, do rritej e do bëhej lule... kujtesë meditim Homazh
Nga Sevo Tarifa jashtme, përmes së cilës kuptohet dhe bota e brendshme, gjendja shpirtërore e vajzës. islaMil HiDa, ur nis të shkruaj për dëshmorë, ashtu E veshur thjeshtë. Ka mbajtur gërshetat njerëz që hynë dhe mbeten si dhe shokë të tjerë, nuk e kam lehtë. Shqiponja dibrane e vajzërisë. Në fytyrë e vërejtur, shpreh njeri i edukuar, KMë mbulojnë emocione. Më bie mërzitje. Po edhe urrejtje. Mërzitje se është stilolapsi nga dora. E përfytyroj dëshmorin Shikojeni në këtë fotografi, fatkeqe, jetime. Urrejtje për pushtuesit dhe që hidhet në sulm si luan dhe bie me lavdi veglat e tij. fjalëpak e punëshumë në fushën e nderit. Dhe sytë më mbeten te ai, në të cilën mund të dallohen në kujtesën e dibranëve Nga Destan RAMA te shpirti luftarak i tij. Njëherazi krenohem. qartë dy pamje: ana e jashtme, “MoS Më kërkoNi. JaM Në Mal”! Kjo ndjenjë njerëzore më ndryshon gjendjen Qyteti i Peshkopisë po zbrazej. Luftonin Nga abdurahim aSHiku shpirtërore. Dhe gjej guxim. Rimarr lapsin përmes së cilës kuptohet dhe partizanët për çlirimin e tij nga pushtuesit Sa herë që bise- dhe vazhdoj të shkruaj... gjermanë dhe tradhtarët. Njerëzit iknin nga a herë më merr malli për Dibrën, doje me Ismailin bota e brendshme, gjendja qyteti në fshatra, atje ku të ishte më e sigurt për njerëz e për vende që kanë nuk mund të rrinte hyrë për të mbetur përgjithmonë në DëSHMorJa Me Dy MbieMra! shpirtërore e vajzës. E veshur jeta e tyre. Rukia po vinte në moshë gati 17 S pa përmendur Në libra dhe shtypin e përditshëm kam vjeçare. Nuk dihej ku ishte. Pyetej: ç’u bë shpirtin tim, shfletoj arkivin tim fotografik, shprehjen se “Va- botuar mbi dyqind portrete dëshmorësh, thjeshtë. Ka mbajtur gërshetat Rukia? Ku shkoi? U mësua se mbërriti në skanuar nga filma bardh e zi që më kanë jkali për mua është që kanë dhënë jetën në lulen e rinisë, për fshatin e saj. Andej në mal, te partizanët! U mbetur tash më se gjysmë shekulli. vendi më i dashur”. idealin e lirisë. Por nuk më është dhënë e vajzërisë. Në fytyrë e hap fjala e Rukies: “Mos më kërkoni, jam Ndjej kënaqësi, ndjej mall e dashuri. Bashkëbiseduesi i rasti të shkruaj ndonjë portret si ky, për një vërejtur, shpreh mërzitje. Po malit, do luftoj për lirinë e populli”! Kësaj here u ndala në një fotografi jepte të drejtë me luftëtare dëshmore me dy mbiemra! Nuk Ishte fillimi i tetorit 1944. Rukia hyri fiksuar diku në male... Një njeri me arsyetimin se me është fjala se u martua një vajzë, u bë nuse edhe urrejtje. mërzitje se është në radhët e Brigadës IV Sulmuese, në mushkën përdore ngarkuar me arka një të vërtetë s’ka gjë mbi një në të dy anët e samarit. I qetë, me të dashur se dhe mbajti mbiemrin e familjes së saj, mori fatkeqe, jetime. urrejtje për batalionin e 4-t, me komandant Mitat dhe mbiemrin e dhëndrit dhe u bë me dy Goskova, i cili tregon se “Rukija është një përqendruar në punë... vendlindja. mbiemra. Jo, puna qëndron ndryshe. Është pushtuesit dhe veglat e tij. vajzë sypatrembur, partizane e vendosur, e Më kujtoi Dhaskal Todrin në filmin Vajkali, ky emër i bukur që vjen nga legjenda një vajzë partizane dibrane, dëshmore, disiplinuar, që lufton me trimëri, pa pyetur se “Udha e shkronjave”... Me siguri një ditë “Vaj i Kalit” apo sipas Nolit, “Valë Kali”, është vendi prindërit e së cilës u ndanë nga jeta dhe ajo do të japë dhe jetën e saj, pret me padurim e ka përcjellë atyre maleve... Vendin ku e ku u lind në vitin 1938 Ismail Hida. Në fshat kreu mbeti katër vjeçe jetime, pa nënë, pa babë, pa ta shohë Atdheun të çliruar. Ka dashuri e kisha fiksuar e dija. Emrin jo.... E përcolla arsimin fillor, kurse atë 7-vjeçar edhe të mesëm i vëlla, pa motër, e cila u rrit me sakrifica dhe, Qefsere, Myzejen, Sadoshe Baholli, Ora respekt për luftëtarët e lirisë. Është me shpirt në facebook me diciturën: “Njeriu që kreu në Qytetin e Bulqizës. Ai u lind në një familje adoleshente, rrëmbeu armën, fluturoi si një Kazazi, Vera Nura etj. sulmues. E shkuar me vëllezër partizanë. I ngarkonte dhe transportonte kulturë edhe të varfër, por me tradita atdhetare. Fëmijërinë e shqiponjë, luftoi me trimëri dhe ra heroikisht Sytë e Rukies tani u çelën më shumë. ndritin sytë që ishte me armë në sup dh ee në fshatrat më të largët malorë. Ku është kaloj në kushte të vështira, si edhe shumë fëmijë në emër të nënës së madhe Shqipëri! Horizonti i saj po zgjerohej. Ajo mësonte shkrepte pa mbyllur sytë”... fiksuar dhe kush është?” të tjerë të asaj kohe. Në këto kushte në një moshë Kjo është Rukie Roshi nga Begjuneci, gjëra të reja, që nuk i dinte. Po rritej ndjenja e Shqipëria po shkonte drejt çlirimit të Vërshuan komentet, pëlqimet... Po i fare të re, 14-vjeç, detyrohet të fillojë punë për herë fshat i vogël majë një kodre afër qytetit Trajtohej si vajzë nga e njëjta familje. Ishin atdhedashurisë. Në zemrën e saj kishte mbirë plotë. Lajmet pasonin njëri-tjetrin. Zemra përcjell ashtusiç ushkruan prej tyre, duke të parë në centralin elektrik të minierës, në fillim si të Peshkopisë. Çdo bëhej paskëtaj kjo si tri flutura. Punëtore si bleta. një “Manushaqe”, Manushaqja e Naimit, e Rukies hidhte vallë. Brigada e IV mori e zgjeruar shikimin tim, duke përmendë punonjës, edhe pastaj si teknik. Këtu i kaloj vitet vogëlushe? Ishte gonxhe, si do rritej e Në ato vite Rukia më shumë njihej Shqipëria, “E bukura e dheut”, “pikuar nga detyrën t’i afrohet Tiranës, të luftonte për emra që brezi që i njohu në udhëtimet e e rinisë së hershme. Më pas punoi si elektricist në do bëhej lule? E vogël, vinte rreth nëpër me mbiemrin “Barçi” se sa me mbiemrin lart, nga reja”, që “ndrit si margaritar”, “e çlirimin e saj. Ishte mesi i tetorit dhe gjysma tyre për të shpërndarë dije e kulturë në minierën e kromit Bulqizë. Në vitin 1970 Ismaili shtëpi si një kanarinë. Kërkonte nënën dhe “Roshi”. Dhe i mbetën të dy mbiemrat. bardhë si shkuma e detit”. e parë e nëntorit. Çaste vendimtare për t’i një trevë të harruar nga bota i nderon dhe punoi në Fabrikën e Pasurimit të Kromit Bulqizë, babin, të këpuste shpirtin. Dilte aty afër Portreti i saj në “Yje të pashuar” figuron Rritej, mësonte, kuptonte se malet dhe dhënë goditjen e pushtimit nazist. Beteja i respekton duke përmendë me respekt si përgjegjës turni. Duke parë tek ai aftësitë e rralla shtëpisë në një lëndinë, luante me shoqe dhe “Ruki Barçi”, ndërsa lapidari dhe një rrugë liria janë të lidhur ngushtë. “Liria është thelbi e kësaj brigade po zhvillohej në kodrat e emrat e tyre... organizative, drejtuese, dhe shkencore, sidomos në kthehej në shtëpi si dallëndyshja në folenë në fshat lindjen Begjunec kanë emrin “Rukie i zemrës dhe i mendjes. Aty ku s’ka liri, edhe Kasharit. Luftë e ashpër. Partizanët donin fushën e elektricitetit, organet kompetente të kohës, e saj. Kujt nuk i vinte keq për këtë jetime Roshi”! Me dy mbiemra, por është po ajo, shpirti thahet si pema pa ujë”. Po e shikonte ta çlironin sa më parë kryeqytetin. Në ballë * * * vendosën që bashke me një grup shokësh i dërguan nga bashkëfshatarët? Njerëzit bisedonin, e njëjta vajzë, pa prindër, por “prindërit” e Shqipërinë të rrethuar me male, që e bëjnë të sulmit ishte dhe Rukie Roshi, e cila me për specializim për 1 vit në Kinë. Atje ai u dallua Meleq Beqiri: Këtë nuk e njoh Duro. shprehnin keqardhjen, u pikonte në zemër. gjendën dhe ajo u rrit në prehrin e ngrohtë edhe më shumë bukuroshe. Të fortë si çeliku. shkathtësi hidhej nga pozicioni në pozicion, në përvetësimin e njohurive, gjë që e reflektonte Por kujtoj me shumë respekt kinoop- Dhe nuk qëndruan sehirxhi. Hodhën dorën të atyre dhe të të afërmve dashamirës fisnikë. Të pathyeshme si diamanti. Të patundur si duke luftuar kundër gjermanëve. Dhe në në diskutimet e tij në grup, si dhe në rezultatet eratorin e zonës tonë (Zerqan) Ahmet e tyre të ngrohtë të afërmit e saj. Kujdeseshin Vazhdoi jetën e përbashkët si në shtëpinë e vetë malet që ngrihen lart mbi tokë. Male luftë e sipër një plumb i gjermanit e godit përfundimtare. Atje ai u shqua edhe si një shok i Qylhani. si për vajzën e tyre. ajo rritej, vente-vinte, vet, me njerëz të dashur e bujarë. me kreshta. Me shpate. Me përrenj. Me në gjoks. Ra trimëresha 17 vjeçare. Puthi mirë, i sjellshëm, i edukuar, fjalëpak e punëshumë, Dini Totraku: Po nuk e njoh po mbaj luante, qeshte, belbëzonte. Nisi shkollën gryka. Me lugina. Me kurrize. Me brinja. Me tokën dhe në frymëmarrjen e fundit arriti të gojëembël e mendimtar i mprehtë në zgjidhjen e mend kinooperatorin e zonës së Selishtës fillore. Më të rriturit e shikonin në bebe të DriTë Në fuND Të TuNeliT qafa. Me faqe. Me shkëmbinj... Shihte dritë thoshte: “Përpara shokë, mos u ndalni. Rroftë situatave. Pas 1 viti Ismaili kthehet në Bulqizë dhe Rrahman Miha. syrit. Vajzë e zgjuar. Dinamike. Merrte nota Vite lufte. Jetë e pasigurtë. Në fshat në fund të tunelit. Shpirti i saj i ri ndizej si Shqipëria! Rroftë Partia Komuniste!”. vazhdon punën në Fabrikën e Pasurimit të Kromit, Lili Mero: Nuk e njoh por kujtoj me aq të mira, gëzonte. prapambetje. Moshë e veçantë, me kërkesa barut i thatë. Zemra e saj rrihte nga gëzimi. Ishte 20 tetori 1944. Trupi i saj u rrethua si përgjegjës i saj. Por tashmë punon me autoritetin respekt Burhan Shehun te kinemaja jonë U bë 13 vjeçe. Zbukurohej. Do kalonte specifike. Nga një mjedis i mbyllur fshati, Buzëqeshja e saj ishte si lule. I qeshnin dhe nga partizanët. Nderim me grusht, heshtje, Ndjej kënaqësi, ndjej mall e Menën, njeri nga Grykë Noka e tjetri e specialistit dhe të përgjegjësisë së lartë në kryer- në Peshkopi. adoleshencën. E ndiente nevojën e prindërve, Rukia jetonte tani në qytet. Hapet në shoqëri. ata sy të zinj, të ndritur. një minutë zi! Betimi partizan: do t’ia marrim nga Lura. jen e detyrës. Këtë detyrë e kreu për 10 vite rresht. Avni Shehu: Në zonën e Kastriotit dashuri. Kësaj here u ndala në sidomos të nënës. Ndërkaq u ndodh një Mëson, ndryshon jetën, sjelljen, mirëqenien. Në ato male dëgjohen pushkë. Janë hakën! Rukia nuk arriti ta shohë çlirimin e Naim Lleshi: Në Muhurr kemi pasur Pas këtyre viteve ai rikthehet sërisht elektricist në dhe fshatrat përreth, zonën e Sllovës familje mirëbërëse në qytetin e Peshkopisë, Sheh më shumë përparim, hapësirë. Nuk pushkë që këndojnë në duar të trimave Tiranës. Por u shua me besimin se Tirana një fotografi fiksuar diku në Setki Xhanin. Në Zall Leshe ka qenë minierën e kromit Bulqizë, në pusin numër 1, deri deri në Z.Dardhë, kinooperatorin Azur me kryefamiljar avokatin e nderuar me shpirt shikon vajza që janë të mbyllura brenda katër partizanë. Ata janë në roje të Shqipërisë. dhe gjithë Shqipëria shpejt do çlirohej. Ditët kinooperator Sul Hoxha. sa doli në pension. Mandri... male... Një njeri me mushkën humanitar, Emin Barçi, që kishte dy çupa, mureve të shtëpisë. Është larg asaj varfërie Atdheu rënkon nën thundrën fashiste. Shoqe iknin, Tirana u çlirua më 17 dhe e gjithë Haki Pernezha: Duro! Kujtoj Xhavit Ismaili jo vetëm si kuadër, shok e veprimtarë i Fari Methasani: Duro respekte vërtet- Dritën e Sadien dhe duke marrë Rukien u bënë të fshatit. Në sytë e saj rrezatohet qytetari. ka, midis tyre dhe më të rritura. Dhe këto Shqipëria më 29 nëntor 1944. përdore ngarkuar me arka Sufen nga Reçi dhe Uzur Mandrin që shquar, por ai u dallua edhe si një familjarë, bash- për memorien që na sjell për njerëzpu- tri, tri si motra, shoqe, sikur të ishin trinjake të Dëgjon zhvillime të gjendjes të kohës së bisedojnë me të, e futin dhe në “politikë”. vinte me makinën e kinemasë. këshort e baba shembullor. Lidhja e tij me Limen, nëtorë dhe tëndershëm. një mbi një në të dy anët e një shtëpie. Fëmijët miqësohen shpejt. luftës, shton njohuritë e saj. Rukia dëgjon, i shikon shoqet në sy, sot di *** bijë kjo e një dere të nderuar e familjes Hoxha, në Abdurahim Ashiku: U kënaqa. Më Ditët e Rukies kalonin me njerëz. Shoqëri Të tria vajzat tërhiqen në organizatën më shumë se dje, të nesërmen di më shumë Portreti i kësaj dëshmoreje është botuar *** Vajkal, rriten edhe edukuan 2 vajza, si dy lule që sollët të gjithë njerëzit që shpërndanin samarit. i qetë, përqendruar e këndshme. Tri vajza ishin si “tri motërza”, e rinisë antifashiste, në veprimtari aktive. se sot. Mëson gjithnjë më mirë e më shumë në librin “Yje të Pashuar” dhe në librin Ishin shumë, nga njeri skaj i Dibrës dalin nga një degë; Xhemilen dhe Mbarimen. Të dyja kulturë. Vazhdoni. Marr shkas për të bërë kudo bashkë në shkollë, në familje dhe jashtë Lexojnë libra me autorë Sami e Naim pse vuajnë njerëzit e varfër. Dhe arrin në “Dëshmorë 90-vjeçarë”, por meqë nuk ishin në punë... në tjetrin. Të përkushtuar në punë, gjetën fatin dhe krijuan familjet e tyre për ti pasur një shkrim në nderim të tyre. saj. Me kukulla në duar. Aktivizohen në Frashëri, Haki Stërmilli, Andon Zako përfundim se jeta është luftë. Se fashizmi të plotë, veterani Selim Pira, dibran dhe të mirëpritur nga njerëzit e të gjitha zili. Por ja që zoti s’deshi të shkojë kjo mbarësi. Dilaver Nela: Është vëlla i Beqir Shehut moshave, veçanërisht nga fëmijët. Ai e gjymtoi, ja preu njërin krah, ia mori me pa të punë të lehta shtëpiake. I shihje me fshesë Çajupi etj. Dëgjojnë episode e tregime nga po na shtyp. Çfarë do ai në Shqipëri? Duhet kolonel në pension, me punë kërkimore Drini Gjeci: Setki Xhani!! nga fshati Vasije po udhëton rrugës nga Prisja një emër, i përveçëm për mua, drejtë Mbarimen, vajzën me të vogël, në moshën 35 në dorë duke pastruar. Me qese artikujsh lufta partizane. Frymëzohen nga veprime luftuar për liri, kundër pushtuesve dhe që bëri bashkë me shokët e Komitetit të Beqir Shehu: u përshëndes i nderuar Vlesha për Kala. organizator i kësaj forme të përcjelljes vjeçare, duke lënë prapa dy jetime. Këtu filloi për industrialë e bujqësorë që kthehen nga luftarake të shoqeve me armë në dorë: sahanlëpirësve të tyre. Veteranëve të Peshkopisë, u mundësua që Abdurahim.Personi që ju kërkoni ta Mile Arben: Më vjen në mendje filmi së kulturës në çdo skaj të rrethit. Ismailin gjëma e madhe, këtu ju shkallua zemra e pazari. Ndihmonin familjen “Barçi”. Rukia Hibe Palikuqi, Zinete Kerliu, Vera Najdeni, Shikojeni në këtë fotografi, në të cilën ky portret të jetë më i gjerë dhe i merituar njihni është Muharrem Ajet Shehu nga Udha e shkronjave.. Prisja Shahun e Kinemasë, siç e quanin, tij e mirë dhe bujare. Që nga ajo ditë ai nuk njohu nuk dallohej se ishte nga një familje tjetër. Nexhmie Xhuglini, Qefsere Greva, Esma, mund të dallohen qartë dy pamje: ana e për këtë shqiponjë mali dibrane. Vasiet e Kalasë së Dodës,vëllai i Beqir Ilijaz Kica: Është Muharrem Shehu që SHAH KAMBERIN, një njeri të përkush- më gëzim në jetën e tij. U duk sikur këto vitet e Ajet Shehut,kinooperator që me mushkën jepte filma tuar për kulturën, një njeri që në krye të fundit, pasi ju rritën nipërit edhe mbesat, e mori pak e tij, një herë në javë shfaqte filmin në Met Zebi: Ky person është Muharrem mjeshtërve dibranë të ndërtimeve ngriti veten, por kjo mbeti vetëm një shkëndijë e humbur çdo lagje e fshat të Kalasë së Dodës.Jeton Shehu nga Vasia në kufi me Bushtricën nga themelet dhjetëra shkolla fillore e në hapësirë. Një sëmundje e rëndë që ju shfaq krejt në kushte normale me gjithëfëmijët e tij dhe sot jeton n Kavajë. tetëvjeçare që nga Llanga në Draj Reç... papritur e bëri të dorëzohej përpara ligjit të natyrës. Keni ndonje shqetesim per te ndare në Sektorin Rina Durrës. Ju përshëndet e Hazir Mehmeti - Kosovar, mësues i Elektrifikimi i plotë i vendit do të sillte Nuk reshtën përpjekjet e Xhemilës, të Petritit, por falënderon për këtë kujtim të bukur që i gjuhës shqipe-Vjenë: Një foto e mrekul- në male jo thjeshtë dritë elektrike në bashkë me ta edhe të Ardianit dhe Hysenit, për ta dhuruat. lueshme! Në mua solli një kohë malli, shtëpitë e varfëra por edhe dije e kul- shëruar por qe e pamundur. Atë ditë të 11 Marsit Abdurahim Ashiku: Faleminderit Beqir. kohë vuajtjesh, kohë skamje për bukë e turë, radio e më vonë televizorë, filma pushoi së rrahuri zemra e tij e copëtuar. me komunitetin? Përcilli të falat e mija dhe njëkohësisht kulturë. Kjo flet sa një roman! Respekt e “brigada kulturore”, teatër e estradë, Ismaili ndonëse banonte për disa vite në Tiranë, shkarkoje fotografinë, stampoje dhe dër- për ju miku im Abdurahim Ashiku dhe festivale folklorike që nisnin nga fshati ku edhe atje ai krijoj një shoqëri të shkëlqyer, malli goja si dhuratë nga ana ime. Mbase nisur rrethin tuaj! për tu ngjitur në shkallë zone e rrethi, për vendlindjen Vajkalin e dashur e ngacmonte nga ai do të bëj një shkrim për ata që Ilir Jakupi: Kujtoj me respekt Borisin shkolla të mesme në çdo zonë të Dibrës vazhdimisht, ndaj edhe donte që trupin e tij ta Shkruani në gazetë! BaS hkëpuno edhe ti! shpërndanin kulturë në të gjithë Dibrën. dheXhevahirin deri në Arrmollë të Lurës, Reç, Klenjë, treste dheu i Vajkalit, aty pranë bashkëshortes edhe Më duhen edhe emra të tjerë sepse e ndjej Nexhbedin Meda: Xhevahir Saraçi, Kala të Dodës... Mbarimës, vajzës së tij të dashur. se ka shumë Kino operatori zonës sonë. Këta i bënë njerëz të përkushtuar që Lamtumirë Ismail i Dashur! Ti ike, por ne na le Iljas Mani: Keni harruar pa përmend- Ilir Jakupi: Edhe ato kinooperator përveç rrogës nuk futën gjë tjetër në mallin, na le kujtimet e mendimet e vyera, që nuk Pëllumb Elezin nga Gradeci përzonën e < [email protected] > dheshoferë të zot e të respektuar xhep... do të i harrojmë kurrrë. U prefsh në Paqe! Tu bëftë Uzri Gjeci: Ne kemi pasur Setki Maqellarës. shpirti dritë, se dritë ishe. Ngushëllime Familjes. Gjonin. Namik Laçi: Po Elmaz Laçin, e Skënder Athinë, 25 mars 2018
24 - Mars 2018 nr. 143
Shija dibranew në kuzhinën bashkëkohore gatuajmë me Adilin
Përberësit për 6 persona: Për llagajën nevojiten: 5 vezë; 50 ml qumësht; 400 gr miell gruri; vaj 50 ml; kripë. Për mbushjen: 600 gr presh; 200 gr gjizë; 2 vezë; kripë. Për bashamelen: 50 gr gjalp; 50 gr miell; 500 ml qumësht; kripë. Vështirësia: normale. Kohëzgjatja: 45 minuta. Përgatitja e mbushjes: Fillimisht lajmë preshin në një tenxhere dhe e presim shumë hollë. Skuqim preshin në një tenxhere me pak vaj, shtojmë pak ujë derisa të ketë zier plotësisht. Pasi ka zier e vendosim në një enë ku e lemë të ftohet, më pas shtojmë gjizën, vezën dhe pak kripë duke i trazuar deri sa të kemi një masë homogjene. Përgatitja e llaga- jave: Marrim një enë ku www.rrugaearberit.com hedhim vezët dhe i përziejmë, shtojmë miellin ngadalë duke Na ndiqni online, falë ndihmës së z. Agim Deva, të cilin e vazhduar përzierjen. Më pas shtojmë qumështin, vajin dhe falenderojmë për ndihmën dhe përkushtimin. kripën duke i përzier mirë Informacioni për faqen online: të gjithë përbërësit. Në një [email protected] tigan të ngrohur me pak gjalp Informacioni për versionin e printuar: [email protected] hedhim me një garuzhde për- bërësin që sapo përgatitëm, në Përdor kontakt page për pyetje dhe sygjerime. mënyrë të tillë që të përhapet në të gjithë tiganin, e lemë pak sekonda dhe e kthejmë. Në momentin që është pjekur e heqim. Vazhdojmë kështu derisa Shtyp butonin “NDIHMO EDHE TI” që gjendet në faqen e parë në versionin të përfundojmë gjithë përgatesën duke e bërë peta. online për tu abonuar dhe kontribuar në botimin e gazetës, ose kontakto me Tani përgatisim bashamelën: Shkrijmë gjalpin në një tenxhere, shtojmë miellin dhe i trazojmë mirë derisa përgatesa të marrë ngjyrën e arrës. redaksinë. Çdo kontribut bëhet publik. Shtojmë qumështin e vakët duke e përzier vazhdimisht derisa të përftojmë një salcë të trashë. Shtojmë kripë sipas dëshirës dhe bahamela është gati. Çdo lloje kontributi shkon në masën 100% në llogarinë e gazetës në Tiranë/ Hapim petët e përgatitura në tavolinën e punës dhe shtojmë përbërjen me Shqiperi në mënyrë të sigurtë përmes PayPal. presh dhe gjizë, duke e hapur në të gjithë sipërfaqen e petës. Palosim petën në dysh dhe i vendosim në një tavë. Sipër petëve të palosura e të vendosura Ky ëebsite është një kontribut në shërbim të botimit të gazetës “Rruga e Arbërit”, në tavë (tepsi) hedhim bashamelën me ndihmën e një garuzhdeje duke i mbuluar plotësisht petët e palosura. Vendosim tavën në furrë 1800 për 15 lobimit për ndërtimin e rrugës me të njëjtin emër, që do lidhë Tiranën me minuta. Nxirret dhe serviret në pjata. pjesën tjetër të Ballkanit në Lindje të Shqipërisë, si dhe zhvillimin e Dibrës dhe krahinave përreth. Ndiqini gatimet e Adil Pernezhës në instagram.com/ipiattidiadil/
printime dixhitale me ngjyra dhe bardh e zi shpejtësi | cilësi | çmime të favorshme libra | broshura | revista | fletëpalosje katalogë | kalendarë | postera | ftesa etj. duke filluar nga 1 kopje e vetme për informacion: [email protected] / Cel. 068 65 08 441
cyan magenta yelloë black