BURMISTRZ MIASTA I GMINY SIEWIERZ
STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SIEWIERZ
przyj ęte Uchwał ą nr XX/158/2000 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 25 kwietnia 2000r.
UJEDNOLICONY TEKST
ZE ZMIAN Ą STUDIUM WPROWADZON Ą UCHWAŁ Ą NR LVI/384/2006 RADY MIEJSKIEJ W SIEWIERZU Z DNIA 26 PA ŹDZIERNIKA 2006 r. , ZMIAN Ą STUDIUM WPROWADZON Ą UCHWAŁ Ą NR XXV/189/08 RADY MIEJSKIEJ W SIEWIERZU Z DNIA 30 PA ŹDZIE RNIKA 2000 r. ORAZ ZMIAN Ą STUDIUM WPROWADZON Ą UCHWAŁ Ą NR VII/54/11 RADY MIEJSKIEJ W SIEWIERZU Z DNIA 28 KWIETNIA 2011 R.
Zał ącznik nr 1 do Uchwały nr VII/54/11 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 28 kwietnia 2011 r.
SIEWIERZ, KWIECIE Ń 2011 R.
2
STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SIEWIERZ
WYKONAŁO BIURO ROZWOJU REGIONU SP. Z O.O. W KATOWICACH 40-539 KATOWICE, ul. Skowronków 35,tel./fax. 2512912, 2052393. Zespół autorski: dr in Ŝ. arch. Michał Łukowski- główny projektant mgr Wojciech Tomczyk mgr in Ŝ. Maciej Kapias mgr Krystian Kmie ć oraz: środowisko kulturowe- mgr in Ŝ. arch. Małgorzata Zygmunt komunikacja- Przedsi ębiorstwo- Projektowo- Usługowe INCOM S.C. w Katowicach: mgr in Ŝ. Piotr Trybu ś mgr in Ŝ. Jan Gregorowicz energetyka- ENERGOEKSPERT Sp. z o.o. w Katowicach: mgr in Ŝ. Andrzej Mizera mgr in Ŝ. Adam Jankowski gospodarka odpadami- doc. dr Ewa Mieczkowska zaopatrzenie w wod ę- mgr in Ŝ. Sebastian Skrzypiec koordynator prac z ramienia Zarz ądu Miasta i Gminy Siewierz- in Ŝ. Mirosława Górka
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 3
Zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla terenów obejmuj ących sołectwo Tuliszów KM-1, KM-2, oraz cz ęść terenów poło Ŝonych w Siewierzu KM-41
PRZEDSIĘBIORSTWO PROJEKTOWANIA, STUDIÓW, USŁUG I REALIZACJI SPÓŁKA Z O.O NIP 634 012 90 90 40 027 KATOWICE, ul. Francuska 35, tel./fax. (032) 7572799
ING B.Śl. VII O/K ce 51 1050 1214 1000 0007 0000 9293
e:mail: [email protected] www.terplan.com.pl
Umowa nr 269/05
ZESPÓŁ AUTORSKI: mgr in Ŝ. arch. Ryszard Wyszy ński
mgr Gra Ŝyna Szyma ńska mgr in Ŝ. Maciej Wyszy ński tech. Ewa Majer tech. Teresa Malcharek tech. Ewa Oszek
Zamawiaj ący: Gmina Siewierz
Koordynator prac z ramienia Gminy Siewierz in Ŝ. Mirosława Górka
KATOWICE - SIEWIERZ WRZESIE Ń 2006
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 4
Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla: 1. obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 42, KM 43, części terenów KM 41 po obu stronach drogi krajowej Nr 1 2. obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 23
PRZEDSIĘBIORSTWO PROJEKTOWANIA, STUDIÓW, USŁUG I REALIZACJI SPÓŁKA Z O.O NIP 634 012 90 90 40 036 KATOWICE, ul. Wita Stwosza 6/lok.7, tel./fax. (032) 2066 52 69 ING B.Śl. VII O/K ce 51 1050 1214 1000 0007 0000 9293 e:mail: [email protected] www.terplan.com.pl
Umowa nr ZP.342 5/07
ZESPÓŁ AUTORSKI:
mgr inŜ. arch. Ryszard Wyszyński Członek Południowej OIU w Katowicach – nr KT 134
mgr inŜ. arch. Maciej Mycielski mgr inŜ. Maciej Wyszyński tech. Ewa Majer tech. Teresa Malcharek tech. Ewa Oszek tech. Leszek Kamieniarz
Zamawiający: Gmina Siewierz
Koordynator prac z ramienia Gminy Siewierz inŜ. Mirosława Górka
Katowice, Siewierz, październik 2008r.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 5
Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla: 1. obszaru połoŜonego w Czekance – Gmina Siewierz przy drodze wojewódzkiej nr 793 2. obszaru połoŜonego w obrębach Wojkowice Kościelne i WaręŜyn
PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 44-200 Rybnik, ul. Sobieskiego 15
Umowa nr ZP.342 28/09
ZESPÓŁ AUTORSKI:
główny projektant mgr inŜ. arch. Wiesław Chmielewski Członek Południowej OIU w Katowicach nr KT 079
projektant prowadz ący mgr in Ŝ. arch. Mirella Ruczka
projektanci mgr in Ŝ. Piotr Mocek mgr Tomasz Miłowski mgr Łukasz Pomykoł techn. bud. Adam Piórecki techn. ekon. Gra Ŝyna Skotarczyk
Zamawiający: Gmina Siewierz
Koordynator prac z ramienia Gminy Siewierz inŜ. Mirosława Górka
Siewierz, kwiecień 2011 r.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 6
SPIS TREŚCI Strona 1. Wprowadzenie 7 1.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 7 w systemie planowania przestrzennego 1.2. Podstawy prawne oraz załoŜenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia studium 8 1.3. Podstawy prawne oraz zamierzenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia 9 zmiany studium z 2006r. 1.4. Podstawy prawne oraz zamierzenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia 11 zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 42, KM 43, części terenów po obu stronach drogi krajowej nr 1 (teren nr 1) oraz obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 23 (teren nr 2). 1.5. Podstawy prawne oraz załoŜenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia zmiany 14 studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w Czekance – Gmina Siewierz przy drodze wojewódzkiej nr 793 (teren nr 1) oraz dla obszarów połoŜonych w obrębach Wojkowice Kościelne i WaręŜyn – Gmina Siewierz (teren nr 2) 2. Uwarunkowania rozwoju przestrzennego 15 2.1. Układ osadniczy 15 2.2. Zadania wynikające z ponadlokalnych celów publicznych 18 2.3. MoŜliwości, ograniczenia i zagroŜenia rozwoju przestrzennego 22 2.4. Problemy rozwoju 26 3. Wizja przyszłości 30 4. Cele rozwoju 33 5. Kierunki zagospodarowania przestrzennego 36 5.1. Obszary objęte lub wskazane do objęcia ochroną na podstawie przepisów 36 szczególnych 5.2. Lokalne wartości zasobów środowiska przyrodniczego oraz jego zagroŜenia 51 5.3. Obszary otwarte, wyłączone z zabudowy, w tym rolnicza przestrzeń produkcyjna 54 5.4. Obszary zabudowane oraz tereny wymagające przekształceń i rehabilitacji 55 5.5. Obszary przeznaczone do zabudowy oraz przewidziane do zorganizowanej 65 działalności inwestycyjnej 5.6. Kierunki rozwoju układu komunikacyjnego 71 5.7. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej 74 6. Instrumenty Realizacji Polityki przestrzennej 78 6.1. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego 78 6.2. Standardy urbanistyczne 82 7. Postulaty wynikające z polityki przestrzennej Siewierza do planu rozwoju 86 regionu Śląskiego
TABLICE STR Tabl. 1. Stanowiska archeologiczne 88 Tabl. 2. Dobra kultury nagrobki proponowane do objęcia ochroną 91 Tabl. 3. Tereny mieszkaniowe Stan docelowy 92 Tabl. 4. Luki budowlane (na terenach mieszkaniowych bez mieszkalnictwa 93 letniskowego i wielorodzinnego) Tabl. 5. Mieszkania (Stan istniejący i docelowy bez mieszkalnictwa letniskowego) 94 Tabl. 6. Obszary przewidywane do sporządzenia miejscowych planów 95 zagospodarowania przestrzennego
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 7
1. WPROWADZENIE
1.1. STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W SYSTEMIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO
Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994r. ustala, Ŝe na szczeblu lokalnym obowi ązuj ą dwa rodzaje opracowa ń planistycznych:
• studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, którego celem jest okre ślenie polityki przestrzennej gminy a tak Ŝe koordynacji działa ń w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
• miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, sporz ądzane w oparciu o informacje i ustalenia zawarte w studium, stanowi ące podstawowe narz ędzie dla prowadzenia polityki przestrzennej, jako przepis gminny- prawo lokalne; plany miejscowe s ą sporz ądzane wył ącznie na samorz ądowym szczeblu administracji, co bezpo średnio wynika z art. 4 i art. 7 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.
Studium, jako zupełnie nowa konstrukcja planistyczna, jest “planem przestrzennym”, jednak ró Ŝni ącym si ę od ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego. Studium, zastępuje elementy dotychczas obowi ązuj ącego planu ogólnego, dotycz ące rozmieszczenia funkcji w przestrzeni i zało Ŝeń przestrzennego jego rozwoju, a ponadto wyznacza kierunki przekształce ń przestrzennych i okre śla polityk ę przestrzenn ą, przy przestrzeganiu uwarunkowa ń rozwojowych.
Relacja mi ędzy studium a planem miejscowym polega na tym, Ŝe studium w śród wielu innych ustale ń polityki przestrzennej, jaka winna by ć realizowana ró Ŝnymi narz ędziami, okre śla przedmiot, zakres, obszar i kolejno ść planów miejscowych, jakie gmina jest zobowi ązana wykona ć, na podstawie przepisów szczególnych, lub, których potrzeba opracowania wynika z istniej ących lub przyszłych uwarunkowa ń.
Potrzeba sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla Siewierza, jako dokumentu słu Ŝą cego prowadzenia polityki przestrzennej, wynika wprost z artykułu 6 Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, a tak Ŝe z jej 67 artykułu, który nakłada obowi ązek posiadania uchwalonego studium przed sporz ądzeniem i uchwaleniem nowych planów miejscowych. Artykuły te stanowi ą, Ŝe: “w celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, rada gminy podejmuje uchwał ę o przyst ąpieniu do sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego” (Art. 6.1.); “przed utrat ą mocy planów miejscowych (opracowanych wg poprzedniej ustawy o planowaniu przestrzennym, tj. przed 2000r.) rada gminy obowi ązana jest do uchwalenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” (Art. 67.3.). Według ustawy polityka przestrzenna gminy, winna:
• uwzgl ędni ć uwarunkowania dla planowanych przekształce ń zagospodarowania przestrzennego (ust. 4 art. 6), oraz
• okre śli ć zakres, przedmiot i miejsce przyj ętych przedsi ęwzi ęć podejmowanych przez samorz ąd terytorialny dla przekształce ń zagospodarowania przestrzennego (ust. 5 art. 6).
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 8
Studium jest wewn ętrznym dokumentem władz samorz ądowych, “nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,” a tak Ŝe nie przes ądza o u Ŝytkowaniu terenów. Studium uchwala rada gminy (art. 6 ust. 6), jako narz ędzie dla prowadzenia polityki przestrzennej, słu Ŝą ce równie Ŝ dla okresowej oceny zmian w zagospodarowaniu przestrzennym Siewierza i weryfikacji narz ędzi polityki przestrzennej, przynajmniej raz w ci ągu kadencji Rady (art.31 ust.1).
Podstawowym celem sporz ądzenia studium jest okre ślenie i prowadzenie polityki rozwoju Miasta i Gminy Siewierz w zakresie, w jakim posiada ona wpływ na kształtowanie struktury funkcjonalnej i przestrzennej. Nast ępne cele sporz ądzenia studium obejmuj ą wykorzystanie studium, jako:
• programu, okre ślaj ącego mo Ŝliwo ści oraz propozycje dla rozwoju społecznego i gospodarczego, sprzyjaj ącego aktywno ści społecznej oraz przedsi ębiorczo ści;
• płaszczyzny koordynacji społecznych i gospodarczych planów rozwojowych oraz wynikaj ących z nich projektów, pod wzgl ędem zgodno ści z celami, oraz zale Ŝno ści przestrzennych i czasowych;
• podstawy dla sporz ądzania planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego, przez okre ślenie obszarów, dla których winny by ć one opracowane, a tak Ŝe przez okre ślenie zbioru zasad kształtuj ących rozwój przestrzenny, a ponadto stosowny zasób informacji i standardów przestrzennych.
Ponadto studium winno odpowiada ć wymaganiom Nowej Karty Ate ńskiej 1998, jako dokumentu, okre ślaj ącego programy i zasady planowania miast obowi ązuj ące w Unii Europejskiej.
1.2. PODSTAWY PRAWNE ORAZ ZAŁO śENIA MERYTORYCZNE I PROCEDURALNE SPORZ ĄDZENIA STUDIUM
Podstaw ą formaln ą sporz ądzenia studium jest Uchwała nr XXVIII/26/97 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 2 lipca 1997r. o przyst ąpieniu do sporz ądzenia “Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Siewierz”. Realizuj ąc t ę Uchwał ę Zarz ąd Miasta i Gminy spowodował przyst ąpienie do sporz ądzenia studium.
Podstaw ą prawn ą dla studium jest ustawa z dnia 7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 89, poz. 415; zm. Dz. U. z 1996r. nr 106 poz. 496) oraz ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorz ądzie terytorialnym (tekst jednolity: Dz. U. z 1996r. nr 13, poz. 74; zm. Dz. U. nr 58, poz. 261).
W oparciu o powy Ŝsze przepisy ustaw kompetencyjnej i przestrzennej sporz ądzane jest studium. Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym umieszcza studium w rozdziale “Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego” nadaj ąc mu charakter planu przestrzennego oraz zawiera siedem przepisów zawartych w art. 6 ustawy. Artykuł ten tworzy ramy obowi ązuj ące a tak Ŝe daje mo Ŝliwo ść uwzgl ędnienia specyfiki gminy, ustala adresata polityki przestrzennej wynikaj ącej z tre ści studium, którymi jest Rada Miejska oraz Zarz ąd Miasta i Gminy wraz ze swymi jednostkami organizacyjnymi oraz okre śla studium jako “akt kierownictwa wewn ętrznego”, nie rodz ącego skutków prawnych dla podmiotów znajduj ących si ę poza strukturami siewierskiej władzy samorz ądowej.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 9
Z art. 6 ust. 4 i 5 ustawy wynika, Ŝe w konstruowaniu polityki przestrzennej, jako efektu studium, uwzgl ędni ć nale Ŝy:
• uwarunkowania dla planowanych przekształce ń zagospodarowania przestrzennego- zawarto ść rozpoznawcza i diagnostyczna studium;
• zasady i sposoby przekształcenia zagospodarowania przestrzennego gminy oraz zakres, przedmiot i miejsce, podejmowanych przez Gmin ę działa ń- zawarto ść kreacyjna studium.
Cz ęść rozpoznawcza i diagnostyczna studium identyfikuje:
• stan zagospodarowania oraz charakterystyk ę u Ŝytkowania terenów;
• zewn ętrzne i wewn ętrzne uwarunkowania rozwojowe, wynikaj ące np. ze zmian społeczno- gospodarczych, ochrony walorów przyrodniczych i kulturowych oraz z poło Ŝenia gminy w regionie i jego zwi ązków z otoczeniem;
• istniej ące oraz przewidywane problemy rozwoju przestrzennego, jako zasadnicza cz ęść wynikowa oceny stanu zagospodarowania i uwarunkowa ń rozwojowych.
Cz ęść kreacyjna studium- kierunki polityki przestrzennej, stanowi ące wynik studium wymagany ustaw ą o zagospodarowaniu przestrzennym, zawiera:
• zało Ŝenia rozwoju przestrzennego Siewierza wynikaj ące ze zbioru dost ępnych uwarunkowa ń zewn ętrznych oraz wizji przyszło ści;
• cele rozwoju- cel główny i jego składowe;
• plany miejscowe, jakie winny by ć sporz ądzone zgodnie z art. 13 ustawy.
Studium zostało opracowywane w trzech, kolejno po sobie nast ępuj ących fazach:
raport , (przedmiot niniejszego opracowania) zawieraj ący okre ślenie uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych zagospodarowania przestrzennego gminy;
diagnoza , zawieraj ąca problemy, cele oraz koncepcj ę- strategi ę zagospodarowania przestrzennego;
projekt , stanowi ący wyraz polityki przestrzennej, zawieraj ący uwarunkowania rozwojowe oraz kierunki zagospodarowania przestrzennego, jako zmodyfikowana koncepcja przestrzenna, a ponadto uzupełniony o narz ędzia realizacji tej polityki, wła ściwe dla planowania przestrzennego.
Projekt uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, poddany ustawowej procedurze opiniowania, przedstawiony zostanie do uchwalenia Radzie.
1.3. PODSTAWY PRAWNE ORAZ ZAMIERZENIA MERYTORYCZNE I PROCEDURALNE SPORZ ĄDZENIA ZMIANY STUDIUM Z 2006R.
Podstaw ą formaln ą dla sporz ądzenia zmiany Studium jest Uchwała XL/290/05 z dnia 25 sierpnia 2005r. Rady Miejskiej w Siewierzu w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia „zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz” obejmuj ącej tereny sołectwa Tuliszów KM1 i KM2 oraz cz ęść terenów poło Ŝonych w Siewierzu KM-41,
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 10
Podstaw ę prawn ą dla zmiany Studium stanowi ą:
• Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. nr 80 poz. 717 z pó źn. zm.). ( w skrócie uopizp). • Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz.U. z 2004r. nr 118 poz. 1233 ). Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami (art.8 ustawy o pizp), w celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego rada gminy podejmuje uchwał ę o sporz ądzeniu studium lub zmiany studium. Przy czym zgodnie z art.27 uopizp zmiana studium nast ępuje w takim samym trybie w jakim jest uchwalana, co znaczy przej ście całej procedury sporz ądzenia okre ślonej w art.11 ustawy. Studium (zmiana studium) nie jest aktem prawa miejscowego (art.9 ust.5) natomiast ustalenia studium s ą wi ąŜą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych (art.9 ust.4). Zapis powy Ŝszy wymaga od miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodno ści z ustaleniami studium (zmiany Studium) co potwierdza art. 15 ustawy. Ustawa o pizp, a art.10 ust.1 okre śla szczegółowo zakres uwarunkowa ń studium, obejmuj ący: 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) warunków i jako ści Ŝycia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagro Ŝenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) potrzeb i mo Ŝliwo ści rozwoju gminy; 8) stanu prawnego gruntów; 9) wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych; 10) wyst ępowania obszarów naturalnych zagro Ŝeń geologicznych; 11) wyst ępowania udokumentowanych złó Ŝ kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 12) wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Cz ęść kreacyjn ą studium, zakres i ustalenia precyzuje art.10 ust.2 ustawy: 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 11
5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych; 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); 14) obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; 16) inne obszary problemowe, w zale Ŝno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. Zmiana Studium została opracowana w trzech nast ępuj ących po sobie etapach:
Etap I – wysłanie projekty zmiany studium do uzgodnie ń i opiniowania,
Etap II - przedło Ŝenie projektu zmiany Studium do uchwalenia,
Etap III – uchwalenie i sprawdzenie przez Wojewod ę Śląskiego. Zmiana Studium została przyj ęta Uchwał ą nr LVI/384/2006 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 26 pa ździernika 2006r
1.4. Podstawy prawne oraz zamierzenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 42, KM 43, części terenów po obu stronach drogi krajowej nr 1 (teren nr 1) oraz obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 23 (teren nr 2).
Podstawę formalną sporządzenia zmiany Studium stanowią: 1) Uchwała LVI/387/06 z dnia 26 października 2006r. Rady Miejskiej w Siewierzu w sprawie zmiany „Studium” dla obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 42,KM43, części terenów KM 41 po obu stronach drogi krajowej nr 1 (Teren nr 1).
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 12
2) Uchwała VI/25/07 z dnia 29 marca 2007r. Rady Miejskiej w Siewierzu w sprawie zmiany „Studium” dla obszarów połoŜonych w granicach miasta Siewierza KM 23 (Teren nr 2). 3) Umowa nr ZP 342 5/07 z dnia 11.06.2007r. zawarta pomiędzy Gminą Siewierz – Urzędem Miasta i Gminy Siewierz a Przedsiębiorstwem Projektowania, Studiów, Usług i Realizacji „Terplan” Sp. z o.o. z Katowic.
Podstawę prawną dla zmiany Studium stanowią:
• Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003r. nr 80 poz. 717 z późn. zm.). ( w skrócie uopizp). • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz.U. z 2004r. nr 118 poz. 1233). Zgodnie z obowiązującymi przepisami (art.8 ustawy o pizp), w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego rada gminy podejmuje uchwałę o sporządzeniu studium lub zmiany studium. Przy czym zgodnie z art.27 uopizp zmiana studium następuje w takim samym trybie w jakim jest uchwalana, co znaczy przejście całej procedury sporządzenia określonej w art.11 ustawy. Studium (zmiana studium) nie jest aktem prawa miejscowego (art.9 ust.5) natomiast ustalenia studium są wiąŜące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych (art.9 ust.4). Zapis powyŜszy wymaga od miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodności z ustaleniami studium (zmiany Studium) co potwierdza art. 15 ustawy. Ustawa o pizp , a art. 10 ust. 1 określa szczegółowo zakres uwarunkowań studium, obejmujący:
1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;
3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) warunków i jakości Ŝycia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;
6) zagroŜenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7) potrzeb i moŜliwości rozwoju gminy;
8) stanu prawnego gruntów;
9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;
10) występowania obszarów naturalnych zagroŜeń geologicznych;
11) występowania udokumentowanych złóŜ kopalin oraz zasobów wód podziemnych;
12) występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów
13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;
14) zadań słuŜących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 13
Cześć kreacyjną studium, zakres i ustalenia precyzuje art.10 ust.2 ustawy:
1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz uŜytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy;
3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk;
4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;
7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;
8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a takŜe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŜy powyŜej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej;
9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;
10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
11) obszary naraŜone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;
12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złoŜu kopaliny filar ochronny;
13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271);
14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
16) inne obszary problemowe, w zaleŜności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie.
Zmiana Studium została opracowana w trzech następujących po sobie etapach:
Etap I – wysłanie projekty zmiany studium do uzgodnień i opiniowania,
Etap II przedłoŜenie projektu zmiany Studium do uchwalenia, Etap III – uchwalenie i sprawdzenie przez Wojewodę Śląskiego.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 14
1.5. Podstawy prawne oraz zamierzenia merytoryczne i proceduralne sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w Czekance – Gmina Siewierz przy drodze wojewódzkiej nr 793 (teren nr 1), oraz dla obszarów połoŜonych w obrębach Wojkowice Kościelne i WaręŜyn – Gmina Siewierz (teren nr 2).
Podstawę formalną sporządzenia zmiany Studium stanowią:
1) Uchwała Nr XXXI/250/09 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 26 marca 2009 roku w sprawie przystąpienia do zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w Czekance – Gmina Siewierz przy drodze wojewódzkiej nr 793 (Teren nr 1) 2) Uchwała Nr XXXI/251/09 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 26 marca 2009 roku w sprawie przystąpienia do zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla obszarów połoŜonych w obrębach Wojkowice Kościelne i WaręŜyn – Gmina Siewierz (Teren nr 2) 3) Umowa nr ZP.342 28/09 z dnia 7.12.2009 r. zawarta pomiędzy Gminą Siewierz – Urzędem Miasta i Gminy Siewierz a Pracownią Urbanistyczną w Rybniku sp. z o.o..
Podstawę prawną dla zmiany Studium stanowią:
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. nr 80 poz. 717 z późn. zm.). ( w skrócie uopizp). • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r.. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz.U. z 2004 r. nr 118 poz. 1233). • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz. 1227 z późn. zm.). Zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 8 ustawy o pizp), w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego rada gminy podejmuje uchwałę o sporządzeniu studium lub zmiany studium. Przy czym zgodnie z art. 27 uopizp zmiana studium następuje w takim samym trybie w jakim jest uchwalana, co znaczy przejście całej procedury sporządzenia określonej w art. 11 ustawy. Studium (zmiana studium) nie jest aktem prawa miejscowego (art. 9 ust. 5) natomiast ustalenia studium są wiąŜące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych (art. 9 ust. 4). Zapis powyŜszy wymaga od miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodności z ustaleniami studium (zmiany Studium) co potwierdza art. 15 ustawy. Ustawa o pizp, oraz art. 10 ust. 1 tej ustawy określa szczegółowo zakres uwarunkowań studium, który został objęty niniejszym opracowaniem.
Część kreacyjną studium, zakres i ustalenia precyzuje art. 10 ust. 2 ustawy. Zmiana Studium została opracowana dla obszarów objętych zmianą (tekst uwarunkowań i ustaleń oraz rysunki uwarunkowań i ustaleń oraz rysunki uwarunkowań i ustaleń w skali 1:5000) oraz jako ujednolicona forma tekstowa i graficzna w granicach miasta i gminy Siewierz.
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 15
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
Pełny zakres informacji o stanie zagospodarowania oraz o uwarunkowaniach rozwoju przestrzennego Siewierza zawiera opracowanie pt. “Raport o stanie gminy”, stanowi ące pierwsz ą cz ęść “Studium...”.
2.1. UKŁAD OSADNICZY
Siewierz stanowi istotny element sieci osadniczej na północno- wschodnim obrze Ŝu aglomeracji katowickiej, jako o środek poło Ŝony na skrzy Ŝowaniu głównych szlaków komunikacyjnych regionu, obsługuj ący obszar zawarty mi ędzy B ędzinem, Zawierciem i Tarnowskimi Górami. S ąsiaduj ącymi jednostkami administracyjnymi z Siewierzem s ą dwa miasta i gminy (Koziegłowy i Łazy), dwie gminy (Mierz ęcice i T ąpkowice) oraz trzy miasta (D ąbrowa Górnicza, Myszków i Por ęba). Wszystkie te jednostki administracyjne, z wyj ątkiem D ąbrowy Górniczej i Myszkowa nie przekraczaj ą liczby 20 tysi ęcy mieszka ńców i s ą wzgl ędnie do siebie podobne. Potencjał D ąbrowy Górniczej dominuje nad Siewierzem, poniewa Ŝ jest ona jednym ze znacz ących o środków aglomeracji katowickiej- Katowickiego Zespołu Metropolitalnego. W śród otaczaj ących miasto o środków specyficzn ą rolę spełniaj ą dwa o środki powiatowe B ędzin i Zawiercie, o podobnym potencjale ludno ściowym (ok. 60 tys.). Pierwszy z nich- B ędzin, jako stolica powiatu, w skład którego po reformie administracyjnej wchodzi Siewierz, oraz Zawiercie (a tak Ŝe Myszkowa), w tradycyjnych powi ązaniach usługowych.
Porównanie do otaczaj ących go miast i gmin nie wyró Ŝnia Siewierza w śród otoczenia pod wzgl ędem wi ększo ści wska źników rozwojowych. Podobie ństwa dotycz ą struktury demograficznej- ujemne przyrosty naturalne i zanik migracji, dochodów i wydatków budŜetowych, mieszka ń oddanych do u Ŝytku, rolnictwa i innych (z wyj ątkiem D ąbrowy Górniczej). Natomiast bardziej istotne ró Ŝnice wyst ępuj ą w sferze gospodarczej, co ustawia Siewierz w lepszej pozycji w stosunku do otoczenia. Dotyczy to głównie sfery gospodarczej, a to:
• struktury zatrudnienia, w której wyró Ŝnia si ę relatywnie niski udział pracuj ących w przemy śle, a wysoki w usługach;
• ilo ści osób fizycznych i spółek cywilnych, wska źnika nakładów inwestycyjnych podmiotów gospodarczych oraz wska źnika ilo ści sklepów przypadaj ących na tysi ąc mieszka ńców;
• ilo ści spółek z udziałem kapitału zagranicznego;
• wska źnika motoryzacji.
Relatywnie nieco lepsza pozycja Siewierza w sferze gospodarczej, stwarza szans ę na przyspieszenie rozwoju siewierskiego o środka gospodarczego w powi ązaniu z rozwojem społeczno- kulturowym. Przekształcenia struktury przestrzennej winny tworzy ć warunki rozwoju gminy, jako cało ści, tym bardziej, Ŝe w przyszło ści mog ą zaistnie ć sprzyjaj ące okoliczno ści, szanse zewn ętrzne do promowania rozwoju gminy.
Siewierz, dzi ęki swemu poło Ŝeniu, posiada z otoczeniem wielorakie powi ązania infrastrukturalne, a zwłaszcza komunikacyjne, których znaczenie w przyszło ści jeszcze wydatnie wzro śnie. Dotyczy to dróg krajowych Nr 1 (Warszawa- Katowice) i Nr 15 (Siewierz- granica słowacka) oraz dróg Nr 78 (droga kielecka) i
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 16
Nr 914 (droga pozna ńska), oraz przewidywanej rozbudowy siewierskiego w ęzła drogowego i jego modernizacji. Równie mocne s ą powi ązania komunikacj ą publiczn ą z Zawierciem przez Por ębę, oraz z B ędzinem, z głównymi miastami aglomeracji katowickiej, w tym z Sosnowcem- głównym miastem Zagł ębia i Katowicami- stolic ą regionu i województwa. Ponadto gmina posiada powi ązania z D ąbrow ą Górnicz ą (przez Trzebiesławice, Chuszczobród i Ujejsce) oraz z Myszkowem, Tarnowskimi Górami i Cz ęstochow ą przez Koziegłowy. Taki układ powi ąza ń komunikacyjnych stanowi o obecnej i przyszłej funkcji Siewierza, jako miasta poło Ŝonego na rozstaju dróg o znaczeniu mi ędzynarodowym i krajowym. Poło Ŝenie takie stanowiło w przeszło ści, a b ędzie zyskiwało na znaczeniu w przyszło ści, jako jeden z pierwszoplanowych czynników miastotwórczych.
Siewierz posiada podobnie silne powi ązania infrastruktur ą techniczn ą ze swym otoczeniem jak komunikacyjne, aczkolwiek ich znaczenie jest mniejsze. Przez Siewierz przebiegaj ą gazoci ągi magistralne wysokopr ęŜ ne i tranzytowe średniopr ęŜ ne w relacjach: rozdzielnia “Pogoria” w D ąbrowie Górniczej- Siewierz- Cz ęstochowa oraz Świerklaniec- Siewierz- Por ęba. Elektroenergetyczna linia n/w 400 kV wi ąŜe układ krajowy ze stacjami 400/220 kV w Tucznawie (D ąbrowa Górnicza) i Wielopolu (Rybnik). Powy Ŝsze układy sieci energetycznych powoduj ą ograniczenia w u Ŝytkowaniu terenów, jedynie po średnio słu Ŝą c zaopatrzeniu gminy.
Układ osadniczy Siewierza nie jest organizmem jednorodnym. Wyró Ŝniaj ą si ę trzy o środki typu miejskiego lub podmiejskiego. S ą to:
• Siewierz- miasto, jego cz ęść wschodnia wraz z Piwoni ą oraz cz ęść zachodnia;
• śelisławice oraz Wojkowice Ko ścielne, jako osady typu podmiejskiego.
W obszarach wiejskich dominuj ą wsie- ulicówki, o znacznie zaawansowanym procesie urbanizacji, wchodz ące w skład sołectw lub tworz ących samodzielne sołectwa. S ą to: Brudzowice, Dziewki, Podrza Ŝe, Słowik, Górny Las, Huby, Le śniaki, Podwarpie, Zawodzie, Pastwiska, Karsów, Nowa Wie ś, War ęŜ yn i Ku źnica War ęŜ yńska. Do tego typu osadniczego nale Ŝą równie Ŝ poło Ŝone w granicach miasta wsie Ku źnica Sulikowska i Sulików.
Powy Ŝszy układ osadniczy Siewierza jest jeszcze dostatecznie ziarnisty, aczkolwiek widoczne s ą tendencje do rozpraszania zabudowy w obszarach wiejskich. Jest to strukturalnie i przestrzennie niekorzystne zjawisko, utrudniaj ące rozwój i godz ące w działalno ść istniej ących usług publicznych oraz skuteczno ść projektowanych inwestycji publicznych (np. budowy systemu kanalizacji). Stopie ń urbanizacji wsi siewierskiej powinien by ć dalszym przedmiotem analiz, dla opracowania wła ściwych instrumentów polityki społeczno- gospodarczej i przestrzennej.
Główne o środki układu osadniczego Siewierza posiadaj ą nast ępuj ące cechy charakterystyczne:
• Siewierz- miasto na które składaj ą si ę:
• cz ęść wschodnia- stare miasto wraz z Ku źnic ą Świ ętoja ńsk ą, jest ograniczone ulic ą Warszawsk ą, lini ą kolejow ą i dolin ą Czarnej Przemszy; jest to obszar posiadaj ący jeszcze nie pełn ą struktur ę, co wynika z kolizji funkcjonalnych, głównie komunikacyjnych oraz znacznych rezerw niezainwestowanych terenów oraz luk budowlanych; sił ą miastotwórcz ą jest poło Ŝenie komunikacyjne oraz rozległy zasi ęg wpływów tego o środka;
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 17
• cz ęść zachodnia- nowe miasto, obszar ograniczony ulic ą Warszawsk ą, lini ą kolejow ą, skrajem lasu Szeligowiec i ulic ą Parkow ą, o jednorodzinnej strukturze zabudowy mieszkaniowej, posiada znaczne rezerwy w niezabudowanych działkach; stanowi obszar rozwojowy głównie dla budownictwa mieszkaniowego i usług publicznych;
• Piwo ń - dzielnica podmiejska poło Ŝona wzdłu Ŝ ulicy Kieleckiej, mi ędzy lasem a Czarn ą Przemsz ą z wyra źnym podziałem funkcjonalnym na tereny zabudowy mieszkaniowej oraz na tereny przemysłowe po przeciwnej stronie ulicy;
• śelisławice - wielodro Ŝny układ przestrzenny z kształtuj ącym si ę o środkiem usługowym obsługuj ącym przyległe sołectwa i wsie;
• Wojkowice Ko ścielne - stanowi ące układ przestrzenny z kształtuj ącym si ę o środkiem usługowym obsługuj ącym przyległe tereny wraz z usługami w Podwarpiu; dla tego o środka główn ą szans ą jest poło Ŝenie w zasi ęgu wpływów w ęzła dróg krajowych.
Tereny przemysłu wydobywczego zajmuj ą wydzielone powierzchnie w trzech kompleksach w północnej cz ęść gminy oddzielaj ąc obszary zabudowy sołectwa Dziewki od śelisławic; stan ten powoduje ograniczenia rozwoju zabudowy w Nowej Wiosce.
Mocn ą stron ą struktury przestrzennej Siewierza s ą tereny otwarte. Składaj ą si ę na nie zarówno pola uprawne i obszary ł ąk, jak równie Ŝ lasy i wody, w tym Zalew Przeczycko- Siewierski, stawy w Ku źnicy Świ ętoja ńskiej oraz rzeki Czarna Przemsza i Mitr ęga wraz z dopływami. W układzie przestrzennym na północy gminy istnieje jeszcze ci ągło ść przestrzenna terenów otwartych ci ągn ących si ę od lasu Szeligowiec dwoma pasmami przez Dziewki, Now ą Wiosk ę, śelisławice do lasów Czekanki i Krzemiendy oraz wzdłu Ŝ linii kolejowej do Piwonii i Czekanki. W południowej cz ęś ci gminy pasmo terenów otwartych zwi ązane jest z wod ą- zalewem i rzekami Czarn ą Przemsz ą i Mitr ęgą. Z przywodnymi obszarami otwartymi zwi ązane s ą o środki turystyczno- wypoczynkowe “War ęŜ yno”, rejon ulicy Rybackiej oraz Tuliszów - Chmielowskie. Odr ębnym elementem struktury obszarów wypoczynkowych jest zespół domów letniskowych w Czekance w pa śmie le śnym śelisławice- Krzemienda.
Trwałym elementem struktury południowej cz ęś ci gminy jest obszar Kopalni Piasku “Ku źnica War ęŜ yńska”, poło Ŝona nad Czarn ą Przemsz ą i Trzebyczk ą. Jest to obszar (wraz z cz ęś ci ą poło Ŝon ą w granicach Dąbrowy Górniczej) stanowi ący trwały, przez sw ą rozległo ść , składnik krajobrazu tej cz ęś ci gminy.
Struktura u Ŝytkowania terenów gminy oddaje charakter układu funkcjonalno- przestrzennego. Udział terenów zainwestowanych w ogólnej powierzchni Siewierza jest niski i wynosi zaledwie 8%. W mie ście jest on nieco wy Ŝszy i wynosi 9,2%. W sołectwach najwy Ŝszy udział terenów zainwestowanych wyst ępuje w Wojkowicach Ko ścielnych- 22%, a w pozostałych wska źniki s ą znacznie ni Ŝsze. Wynika to równie Ŝ z przebiegu granic mi ędzy sołectwami. Wielko ści terenów zainwestowanych i niezainwestowanych ilustruje poni Ŝsze zestawienie:
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 18
TERENY ZAINWESTOWANE I NIEZAINWESTOWANE Obszary Tereny ogółem w % Zainwestowane w ha % Niezainwestowane w ha % Miasto 3808 33 330 36 3478 33 Wie ś 7591 67 590 64 7001 67 Siewierz- ogółem 11399 100 920 100 10479 100 Udział w pow. ogółem w % x 100 x 8 x 92 ŹRÓDŁO: opracowanie własne.
Pełny profil struktury u Ŝytkowania terenów jest widoczny jedynie w mie ście, gdy Ŝ w terenach sołectw jest ograniczony wachlarz rodzajów funkcji osadniczych i rolniczych. Tereny mieszkaniowe w mie ście stanowi ą 40% ogółu terenów mieszkaniowych Siewierza. Zakłady przemysłowe wyst ępuj ą, podobnie jak usługi, głównie w mie ście. Tereny przemysłu wydobywczego (2,1% powierzchni Siewierza) znajduj ą si ę prawie w cało ści na terenie sołectw. Natomiast większo ść terenów usługowych znajduje si ę w mie ście oraz w śelisławicach i Wojkowicach Ko ścielnych (0,5% powierzchni Siewierza). W śród terenów nie zainwestowanych poczesne miejsce zajmuj ą uprawy polowe (33,8% powierzchni Siewierza), lasy (31,5%) oraz wody (21,3%).
2.2. ZADANIA WYNIKAJ ĄCE Z PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH
1) Wyrazem polityki regionalnej, której uwzgl ędnienia wymaga art. 6 ust. 2 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, s ą ustalenia studium zagospodarowania przestrzennego województwa katowickiego. S ą to jedyne ustalenia polityki regionalnej dla Siewierza, bowiem według aktualnego stanu rejestru programów rz ądowych i wojewódzkiego rejestru zada ń rz ądowych i wojewódzkich nie ma takich, które wymagałyby wprowadzenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminie Siewierz. Ponadto powstanie województwa śląskiego i wprowadzenia nowej kategorii planu rozwoju województwa, a tak Ŝe rozpocz ęte prace nad strategi ą rozwoju województwa śląskiego, spowodowały, Ŝe zasób informacji planistycznych ze szczebla regionalnego jest znacznie ograniczony. Wynika z tego, Ŝe okre ślenie zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych w Siewierzu mo Ŝe obecnie nast ąpi ć wył ącznie przez uwzgl ędnienie zapisów studium zagospodarowania przestrzennego b. województwa katowickiego, je śli nie zostan ą one zmienione. Ponadto, je śli b ędzie to uzasadnione, nale Ŝy w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Siewierza sformułowa ć wnioski o uj ęcie zada ń wynikaj ących rozwoju gminy w programach rządowych lub wojewódzkich.
W informacjach przekazanych z poziomu opracowanego studium zagospodarowania przestrzennego województwa katowickiego zawarto ustalenia, posiadaj ące istotne znaczenie dla przyszło ści Siewierza. Zostały one przyj ęte jako zewn ętrzne uwarunkowania rozwoju, a s ą one nast ępuj ące:
• Siewierz posiada istotne walory przyrodnicze, których ochrona i celowe wykorzystanie wyznacza zapewnienie ci ągło ści pasm ekologicznych województwa do których zalicza si ę kompleksy le śne oraz Zalew Przeczycko- Siewierski i dolin ę Białej Przemszy wraz z jej dopływami.
• Na terenie Siewierza ochronie podlegaj ą zło Ŝa surowców a w szczególno ści złó Ŝ rud cynkowo- ołowianych w rejonie zawiercia ńskim. Rozpocz ęcie ich eksploatacji mo Ŝe mie ć miejsce ju Ŝ w pierwszej
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 19
dekadzie przyszłego stulecia. Ochrona ta dotyczy głównie zło Ŝa gołuchowickiego tych rud, złó Ŝ dolomitowych oraz zasobów wód podziemnych.
• Siewierz stanowi lokalny o środek usługowy w północnej cz ęś ci województwa. W polityce przestrzennej gminy winno by ć uwzgl ędnione kreowanie lokalnego o środka kultury, tworzenie warunków dla rozwoju małych i średnich przedsi ębiorstw oraz dla rozwoju siewierskiego o środka turystyki i wypoczynku w oparciu o jego walory przyrodnicze. Ponadto w polityce nale Ŝy uwzgl ędni ć te zadania, posiadaj ące odzwierciedlenie w przestrzeni, które stan ą si ę zadaniami własnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej.
• Istotne zmiany w stosunku do dotychczasowych ustaleń wprowadza si ę w układzie komunikacyjnym. Droga krajowa nr 1 utrzymuje sw ą II klas ę techniczn ą jako droga ekspresowa (S) na odcinku od Cz ęstochowy do w ęzła z DK 15 w Podwarpiu. Dalej w kierunku Katowic (ulica Zachodnia) zmienia ona sw ą funkcj ę przyjmuj ąc parametry drogi III klasy technicznej, jako ulica główna ruchu przyspieszonego (GP). Droga krajowa nr 15 (Wschodnia obwodowa GOP) winna przyj ąć parametry II klasy technicznej, jako drogi ekspresowej (S), o znaczeniu mi ędzynarodowym, prowadz ącym ruch na Słowacj ę. Trasami projektowanymi s ą:
• odcinek drogi ekspresowej (S- II klasa techniczna) ł ącząca projektowan ą autostrad ę A 1 w rejonie lotniska w Mierz ęcicach z w ęzłem dróg krajowych nr 1 oraz nr 15 w rejonie Podwarpia i Wojkowic Ko ścielnych; droga ta przebiega ć b ędzie na południe od Zbiornika Przeczycko- Siewierskiego;
• trasa pozna ńsko- kielecka (II klasa techniczna), jako droga ekspresowa (S), przebiegaj ąca niezale Ŝnie od istniej ących dróg krajowych nr 910 i nr 78, z obej ściem miasta Siewierza, Por ęby i Zawiercia; w rezultacie realizacji tej drogi istniej ący układ przejmie wył ącznie ruch lokalny wewn ątrzmiejski i mi ędzy s ąsiaduj ącymi miejscowo ściami.
• Istniej ąca linia kolejowa prowadz ąca z Zawiercia do Tarnowskich Gór b ędzie w przyszło ści nadal utrzymywana, jako linia obsługuj ąca przewozy towarowe oraz jako linia strategiczna.
Powy Ŝsze zmiany w projektowanym przebiegu dróg ekspresowych przez Siewierz powoduj ą konieczno ść ich takiego wytrasowania w studium, by wykorzysta ć w przyszło ści ich przebieg dla rozwoju gminy, a jednocze śnie ograniczaj ąc niekorzystne zjawiska w strukturze funkcjonalno- przestrzennej, jakie mog ą one wywoła ć w strukturze funkcjonalno- przestrzennej.
2) Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Śląskiego
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego został przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego Nr II/21/2/2004 z dnia 21 czerwca 2004r. (Dz.U.W.Śl. z 2004r. nr 68 poz.2049).
Realizacja polityki przestrzennej wyraŜonej w planie zagospodarowania przestrzennego województwa Śląskiego winna wspomóc działania Gminy Siewierz prowadzące do: • poprawy bezpieczeństwa publicznego, • wykreowania ośrodka turystycznego o znaczeniu regionalnym,
BIURO ROZWOJU REGIONU W KATOWICACH P.P.S.U.I R. „TERPLAN” W KATOWICACH PRACOWNIA URBANISTYCZNA W RYBNIKU SP. Z O.O. 20
• budowy urządzeń gospodarki wodnej i ściekowej, Z planu zagospodarowania województwa śląskiego odnoszą się do zmiany Studium dla terenu Tuliszowa oraz dla terenu nr 1 i terenu nr 2 objętych zmianą studium następujące wybrane cele, kierunki i działania: 16.1 Cel nr I. Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa. Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa, realizowana poprzez następujące kierunki polityki przestrzennej i działania, w tym inwestycje celu publicznego:
Kierunek nr 3. „Przeciwdziałanie największym zagroŜeniom i poprawa bezpieczeństwa publicznego”
Działanie nr: 3.2. „realizacja zabezpieczeń przeciwpowodziowych na terenach zalewowych oraz wyłączenie dolin z lokalizacji zabudowy i obiektów mogących przyczynić się do skaŜenia środowiska”.
Kierunek nr 4. Wykreowanie zintegrowanego regionalnego produktu turystycznego
Działanie nr: 4.2 „tworzenie markowych produktów turystycznych, obejmujące między innymi zagadnienia koncentracji działań wokół tych produktów, które mają największą szansę na odniesienie sukcesu rynkowego, w tym na przykład dotyczących”:
• turystyki rekreacyjnej, aktywnej i specjalistycznej organizowanej w otoczeniu miast aglomeracji dla rozwoju między innymi: turystyki pieszej, rowerowej i konnej (szlaki turystyczne), turystyki wodnej na jeziorze Przeczyce.
Kierunek nr 6. Rozwijanie potencjału wewnętrznego obszarów zagroŜonych marginalizacją
Działanie nr: 6.1 wykorzystanie dla gospodarczego rozwoju lokalnego walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego obejmujące między innymi zagadnienia zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego, w tym na przykład w powiatach: częstochowskim, myszkowskim, zawierciańskim i Ŝywieckim oraz w otoczeniu miejskich aglomeracji;
16.2 Cel nr III. Ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie Systemu Obszarów Chronionych i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych.
Kierunek nr 1. Ochrona zasobów środowiska
Działanie nr 1.1. tworzenie systemu obszarów chronionych przyrody i krajobrazu obejmującego projektowanej europejskiej sieci Natura 2000 oraz Krajowej Sieci Ekologicznej EcoNet – Polska w tym między innymi: