DOCSLIB.ORG

Türkiye Şelçuklu Uç Teşkilatinin Kurulmasi

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Türkiye Şelçuklu Uç Teşkilatinin Kurulmasi i T.C. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ORTA ÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI TÜRKİYE ŞELÇUKLU UÇ TEŞKİLATININ KURULMASI SALİH ÖZTÜRK YÜKSEK LİSANS DANIŞMAN: PROF. DR. AYŞE DUDU KUŞÇU KONYA-2019 iii ÖNSÖZ Türkiye Selçukluları, Anadolu’da Türklüğün kalıcı olması ve İslamiyet’in yayılması açısından büyük rol oynamıştır. Selçukluların izlediği politikalar ve oluşturdukları kurumlar sayesinde Türk illeri daha ileri taşınmış, İslam kültürü Anadolu’da inkişaf göstermiştir. Başta Bizans ve Moğollar olmak üzere çeşitli düşmanlarla varlık mücadelesine girmişlerdir. Uçlar ise bu mücadelenin en yoğun yaşandığı bölgeler, İslam gazasının ve cihat ruhunun en canlı olduğu yerlerdir. Anadolu’da, Türklüğün var olma savaşını ve İslamiyet’i yayma düşüncesini daha iyi kavramak için Türkiye Selçuklu uç teşkilatını açıklamak önem taşır. Bu sebeple, Türkiye Selçuklu Uç Teşkilatının Kurulması konusunu inceleyerek, bu teşkilatın kuruluşundaki temel gerekçeleri belirlemek ve bunlar içerisinde İslam cihadının önemini göstermek istedim. Ayrıca uçlardaki sosyal ve ekonomik tabloyu daha derinden tahlil ederek Oğuzların Anadolu’ya göçlerini, Anadolu’nun Türkleşmesini ve uçtaki sosyal yapının bu şekilde ortaya çıkışını, İslam gaza düşüncesi ile sentezlemeyi hedefledim. Yukarıda bahsettiğim çerçeve dahilinde, birinci bölümde XI. ve XIII. yüzyılları arasında Oğuzların Anadolu’daki yurt bulma çabasını, ikinci bölümde uç teşkilatının kuruluşunu ve yapısal özelliklerini, üçüncü ve son bölümde ise uçlardaki sosyo-ekonomik ve dini hayatı ele alarak Türkiye Selçuklu Uç Teşkilatının Kurulması konusunu, üç temel aşamada analiz etmeye ve yapılandırmaya çalıştım. Araştırma sürecinde ve çalışmamı gerçekleştirme anında bana yön gösteren Değerli Hocam Prof. Dr. Ayşe Dudu KUŞÇU’ya teşekkür ediyorum. Salih ÖZTÜRK Konya, 2019 iv T.C. NECMEDDİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Adı Soyadı Salih ÖZTÜRK Numarası 158105011009 Bilim Dalı/Ana Bilim Tarih/Orta Çağ Tarihi Dalı Programı Tezli Yüksek Lisans Öğrencinin Tez Danışmanı Prof. Dr. Ayşe Dudu KUŞÇU Tezin Adı Türkiye Selçuklu Uç Teşkilatının Kurulması ÖZET XI. yüzyılda çeşitli konar-göçer Oğuz boyları, kalabalık gruplar halinde Selçuklu topraklarında muhaceret etmiş, Büyük Selçuklu Devleti de Türkmenleri, Anadolu’ya yönlendirme politikasını izlemiştir. Anadolu coğrafyasında Süleyman Şah tarafından kurulan Türkiye Selçuklu Devleti ise bu konar-göçer Türkleri, iskân etme sorumluluğunu yerine getirmiştir. Böylece uçlara yerleştirilen Türkmenler, bir yandan geldikleri yerlerde gelenekleri çerçevesinde yaylak- kışlak hayatı kurup kültürlerini yaşatırken bir yandan da Türkiye Selçukluları tarafından kurulan uç teşkilatının temel insan kaynağını oluşturdu. Bizans, Ermeni ve Trabzon Rum İmparatorlukları gibi sınır bölgelerinde yer alan uç teşkilatı, çeşitli dini, siyasi, sosyal ve ekonomik sonuçları ortaya çıkardı. Uç beyleri, Bizans, Haçlılar ve Moğollara mücadele ederek Anadolu’da Türklüğü ve İslamiyet’i korudular. Çobanoğlu, v Germiyan, Ladik ve Osmanlı Beylikleri, bu teşkilatın temel güçleri oldu. İslam gazasında sahip çıkan bu beylikler, yaptıkları akınlarla İslam dinini yaymışlar ve Türklüğün sınırlarını daha ileriye taşımışlardır. Aynı zamanda meydana getirdikleri mimari eserleriyle uçları mamur kılıp, ilmi çalışmaları destekleyerek hâkimiyetleri altındaki sınır bölgelerine Türk-İslam kimliğini kazandırmışlardır. Bu çalışman sırasında uç teşkilatı olgusunu siyasi, sosyal, ekonomik ve dini gibi farklı boyutlardan değerlendirirken konuya özellikle uç organizasyonunu ortaya çıkaran temel nedenler yönünden yaklaşmak istedim. Kaynakların taranması, kaynakların sınıflandırılması, kaynak tahlili, kaynakların eleştirisi ve son olarak senteze ulaşma basamaklarını takip ettim. Anahtar Kelimeler: Türkiye Selçuklu Devleti, Uç Teşkilatı, Uç Beyi, Cihad, Göç, Türkmenler vi T.C. NECMEDDİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Name and Surname Salih ÖZTÜRK Student Number 158105011009 Department Tarih /Orta Çağ Tarihi Master’s Degree (M.A.) Author’s Study Programme Supervisor Prof .Dr. Ayşe Dudu Kuşçu Title of the Thesis/Dissertation Establishment of Turkey Seljuk Border Organization ABSTRACT XI. century, various semi-nomadic Oghuz tribes, in large groups migrated to the Seljuk lands, the Great Seljuk State followed the policy of routing Turkmen to Anatolia. Founded by Turkey Suleyman Shah, the Seljuk Empire in Anatolia these nomad Turks, it has fulfilled its responsibility to resettle. Thus Turkmen placed in the end, human resources formed the basis of a news organization founded by the Seljuks in Turkey on the one hand in the end they came to the place in the framework of the cultural traditions plateou-barracks and shelters set up for life. The extremist organizations in the border regions such as Byzantine, Armenian and Trabzon Greek Empires revealed various religious, political, social and economic results. Border beys maintained the Turkishness and Islam in Anatolia by fighting against the Byzantines, Crusaders and Mongols. Çobanoğlu, Germiyan, Ladik and Ottoman Principalities became the main forces of this organization. These principalities in the vii Islamic Gaza have spread the religion of Islam with their raids and carried the boundaries of Turkishness further. At the same time, they created the Turkish- Islamic identity to the border regions under their dominance by rendering the ends well-formed with their architectural works and supporting scientific studies. During this study, while evaluating the phenomenon of extremism from different dimensions such as political, social, economic and religious, I tried to approach the subject especially in terms of the main reasons that lead to extremist organization. I followed the steps of scanning the sources, classifying the sources, analyzing the sources, criticizing the sources and finally reaching the synthesis. Keywords: Turkey Seljuk Empire, Border Organization, Border Bey, Jihad, Migration, Turkmen viii KISALTMALAR a.g.e.: adı geçen eser a.g.m: adı geçen makale Bkz.: Bakınız c: cilt Çev : Çeviren Ed.: Editör Haz: Hazırlayanlar İSAR : İslam Tarih, Sanat ve Kültürü Araştırma Vakfı s: sayfa Trc: Tercüme eden TTK : Türk Tarih Kurumu vb.: ve bunun gibi/ ve benzeri Yay . : Yayınlayan , Yayını yy.: yüzyıl ix İÇİNDEKİLER Giriş………………………………………………………………………..……,,,,,…1 BİRİNCİ BÖLÜM XI. VE XIII. YÜZYILLAR ARASINDA OĞUZ TÜRKLERİNİN ANADOLU’DA YURT ARAYIŞLARI A. Yurt Bulma Düşüncesinin Sebepleri…………………………………………... 5 B. Oğuzların Anadolu’ya Göç Süreci…………………………………………….. 9 a. Oğuzların Anadolu’ya Göç Yolları ……………………………………….9 b. Büyük Selçukluların Türkmenleri Batıya Yönlendirme Politikası.…….. 13 c. Malazgirt Savaşı’nın Sonuçları …………………………………………17 d. Moğol İstilasından Sonra Anadolu’ya Türk Göçleri …………………... 20 d. a. Moğol İstilasının Sonuçları …………………………………………..20 d . b . Türkmenlerin Uçlara Yığılması Meselesi …………………………..23 e. Sosyal Grupların Uçlara Göçleri……………………………………….. 25 C. Türkiye Selçuklularının Türkmenleri Uçlara İskân Politikası…......……….. 27 İKİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE SELÇUKLU UÇ TEŞKİLATININ YAPISI A. Uç Sisteminin Doğuşu ve Gelişmesi …...…………………….………………....5 a. Uç Teşkilatına Neden İhtiyaç Duyulmuştur………………….……..…...32 b. II. Kılıç Arslan’ın Batı Anadolu Uç Teşkilatını Kuruşı…………………34 c. Miryokefalon Savaşı’nın Uçlar Açısından Önemi ..…………………....37 d. Alaeddin Keykubat’ın Rolü…………...………...…...…………….…... 39 x B. Başlıca Uç Merkezleri ………………………………………………………..…41 a. Bizans Sınırındaki Uç Teşkilatı………………………………………..... 41 b. Ermeni Sınırındaki Uç Teşkilatı ……………………………………..…..46 c. Trabzon Rum İmparatorluğu Sınırındaki Uç Teşkilatı …………………..49 C. Uç Beylerinin Görevleri………………………………………………………... 51 a. Bizans Sınırına Akın Yapma …...……….…………………………..…...51 b. Anadolu’ya İskan……………. ……….……………………………..….52 c. İslam Dinini Yayma …………...…………………………………..…... .55 d. Uç Bölgelerde Adaleti ve Düzeni Sağlama ……………..……………….56 e. Hudut Savunması ve Önemli Geçitlerin Korunması ……..……………...57 f. Keşif Yapma Görevi ……………………………………..………………59 g.Yardımcı Kuvvet Olarak Orduya Katılma Görevi ………….……………60 D. Uç Beylerinin Merkezle Olan İlişkileri…………………...………….……….… 33 E. Uçlarda Teşkilatlanma …………………………………….………………….…37 F. Anadolu Selçuklularında Başlıca Uç Beylikleri………… .…………………….. 68 a. Çobanoğlu Uç Beyliği…………………………………………………... 68 a.a. Çobanoğlu Beyliği’nin Kuruluşu…………………………………….... 68 a.b. Hüsameddin Çoban Bey’in Suğdak Seferi …………………………….70 a. c. Çobanoğullarının Sınır Bölgelerde Gerçekleştirdiği Gaza Faaliyetler ……………………………………………………………………………………… 72 b. Ladik (Denizli) Uç Beyliği ……………………………………….……..73 b. a. Ladik Beyliğinin Kuruluşu ve Mehmet Bey’in Beyliğin Başına Geçişi …………………………………………………………………………………….…73 xi b.b. Mehmet Bey’in II. İzzeddin Keykâvus’un Moğollara Karşı Yaptığı Cihada Katılması ……………………………………………………………………76 c. Germiyanoğlu Uç Beyliği ………………………………………………..78 c. a. Germiyan Türklerinin Batı Uçlarına Gelişi …………...……………….78 c. b. Germiyanoğlu Uç Beyliği’nin Teşekkülü ………..……………………79 c. c. Germiyanlıların Batı Anadolu’da Yaptığı Fetihler……….………....... 80 d. Osmanlı Uç Beyliği ………………….…………………………………. 82 d. a. Alâeddin Keykubad’ın Kayıları Anadolu’ya İskânı …………………..82 d. b. Kayıların Söğüt ve Domaniç Havalisinde Yurt Tutuşları ….…………84 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM UÇLARDA SOSYO-EKONOMİK VE DİNİ HAYAT A. Türkiye Selçuklu Devleti’nin Genel Ekonomik Politikası ……………………87 B. Uç Bölgelerindeki Ekonomik Yapı …………………………………………….91 C. Türkiye Selçuklularında Ordunun Mali Kaynakları …………………………...94 a. Ganimet Elde Etme Düşüncesi…………………………………………. 94 b. Türkiye
Load more

Recommended publications
  • T.C. Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali
    T.C. KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ (YÜKSEK LİSANS TEZİ) İlknur GÜNDOĞDU DANIŞMAN Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU KASTAMONU 2018 T.C. KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ İlknur GÜNDOĞDU Danışman Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU Jüri Üyesi Prof. Dr. İlhan ERDEM Jüri Üyesi Doç. Dr. Namıq MUSALI KASTAMONU – 2018 iv ÖZET Yüksek Lisans Tezi ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ İlknur GÜNDOĞDU Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU Türk tarihi boyunca kadın; her daim hayatın başlangıcı, yönetiminde hâkimiyetin ortağı olarak değerlendirilmiş ve bu konuda ikinci plana atılmamıştır. Kadın; yeri geldiğinde şefkatli ana oluş, yeri geldiğinde ise; eline kılıç alıp, atına binip, cesurca erlerle birlikte savaşmaktan geri kalmamıştır. Eri ile neredeyse aynı haklara sahip olan Türk kadınına verilen değer abidelerde, yazıtlarda ve destanlarda kendini göstermiştir. Her daim bir otoriteye dâhil olan kadın, siyasi ve sosyal haklarını uzun bir süre korumayı başarmıştır. Türk kadını; Anadolu coğrafyasına ayak basmasından itibaren, var olan ve sonradan var olacak gerek ekonomik, gerekse siyasi hadiseler neticesinde Türkiye Selçuklu Devletinin yıkılışına kadar bir nebze geri planda kalmıştır. Anadolu Beylikleri’nde, Türk kadını eski haklarını ve özgürlüklerini geri almayı başarmıştır. Yeni oluşan siyasi otoriteler arasında yer bulmuştur. Öyle ki yönetime doğrudan katılarak bir bölgenin sorumluluğunu, yani valiliğini üstlenmiştir. Hatunlar bağlı bulundukları siyasal otoritenin hâkimiyetlerini ve devamlılığını sürdürmek için birçok siyasi evliliğe de imza atmış oldukları görülmektedir. Bu evlilikler doğrultusunda iki siyasal güç arasında denge unsuru oluşturmuşlardır. Türk kadınının siyasi varlıkları bunlarla sınırlı kalmamıştır.
    [Show full text]
  • Phd 15.04.27 Versie 3
    Promotor Prof. dr. Jan Dumolyn Vakgroep Geschiedenis Decaan Prof. dr. Marc Boone Rector Prof. dr. Anne De Paepe Nederlandse vertaling: Een Spiegel voor de Sultan. Staatsideologie in de Vroeg Osmaanse Kronieken, 1300-1453 Kaftinformatie: Miniature of Sultan Orhan Gazi in conversation with the scholar Molla Alâeddin. In: the Şakayıku’n-Nu’mâniyye, by Taşköprülüzâde. Source: Topkapı Palace Museum, H1263, folio 12b. Faculteit Letteren & Wijsbegeerte Hilmi Kaçar A Mirror for the Sultan State Ideology in the Early Ottoman Chronicles, 1300- 1453 Proefschrift voorgelegd tot het behalen van de graad van Doctor in de Geschiedenis 2015 Acknowledgements This PhD thesis is a dream come true for me. Ottoman history is not only the field of my research. It became a passion. I am indebted to Prof. Dr. Jan Dumolyn, my supervisor, who has given me the opportunity to take on this extremely interesting journey. And not only that. He has also given me moral support and methodological guidance throughout the whole process. The frequent meetings to discuss the thesis were at times somewhat like a wrestling match, but they have always been inspiring and stimulating. I also want to thank Prof. Dr. Suraiya Faroqhi and Prof. Dr. Jo Vansteenbergen, for their expert suggestions. My colleagues of the History Department have also been supportive by letting me share my ideas in development during research meetings at the department, lunches and visits to the pub. I would also like to sincerely thank the scholars who shared their ideas and expertise with me: Dimitris Kastritsis, Feridun Emecen, David Wrisley, Güneş Işıksel, Deborah Boucayannis, Kadir Dede, Kristof d’Hulster, Xavier Baecke and many others.
    [Show full text]
  • Yûnus Emre Kitabi | 1
    YÛNUS EMRE KİTABI | 1 “Yûnus der eşkere nihân” YÛNUS EMRE KİTABI 2 | YÛNUS EMRE KİTABI T.C AKSARAY VALİLİĞİ İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ KÜLTÜR YAYINLARI - 15 YAYIN KOMİSYONU Mustafa DOĞAN: İl Kültür ve Turizm Müdürü Mümin BERK: Müdür Yardımcısı Mahmut YILMAZ: Şube Müdürü Çağatay VAN: İl Halk Kütüphanesi Müdürü Ebru SERT: Folklor Araştırmacısı EDİTÖR: Orhan Kemâl TAVUKÇU KAPAK TASARIM: Ömer OK/Ar-Ge Sorumlusu BASKI: Akçağ Yayınevi Tuna Cad. No:8/1 Kızılay/Ankara 1. Baskı Aralık 2017 Kitapta yer alan yazıların bilimsel sorumluluğu yazarlarına aittir. ISBN : 978-605-149-932-1 Kültür Bakanlığı Sertifika No: 11382 Aksaray Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Taşpazar Mah. Kadıoğlu Sok. No:1 68100 AKSARAY Tel: 0 382 213 24 74 Fax: 0 382 212 35 63 e-mail: [email protected] www.aksaraykulturturizm.com Bu yayın Aksaray Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından bastırılmıştır. Kitabın, telif ve dağıtım hakları İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne aittir. YÛNUS EMRE KİTABI | 3 “Yûnus der eşkere nihân” YÛNUS EMRE KİTABI Editör Prof. Dr. Orhan Kemâl Tavukçu 4 | YÛNUS EMRE KİTABI YÛNUS EMRE KİTABI | 5 İÇİNDEKİLER TAKDİM ........................................................................................................................... 7 Aykut PEKMEZ Aksaray Valisi TAKDİM ........................................................................................................................... 9 Haluk Şahin YAZGI Aksaray Belediye Başkanı TAKDİM .........................................................................................................................
    [Show full text]
  • Historical Analysis Volume 14 Issue 3, 2019, P
    Turkish Studies Historical Analysis Volume 14 Issue 3, 2019, p. 565-575 DOI: 10.29228/TurkishStudies.24795 ISSN: 2667-5552 Skopje/MACEDONIA-Ankara/TURKEY Research Article / Araştırma Makalesi A r t i c l e I n f o / M a k a l e B i l g i s i Received/Geliş: 11.07.2019 Accepted/Kabul: 10.09.2019 Report Dates/Rapor Tarihleri: Referee 1 (02.08.2019)-Referee 2 (09.08.2019)- Referee 3 (10.08.2019) This article was checked by iThenticate. KARAMANOĞULLARI’NIN TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Fatma İNCE* ÖZ Karamanoğullarının Anadolu’ya ne şekilde geldikleri ile alakalı bir çok rivayet vardır. Ancak bu rivayetlerin içerisinde en muteber olanı Karamanlıların Ahmet Yesevi ile yaşamış oldukları bir takım sorunlar dolayısıyla Türkistan’dan Anadolu’ya geldiklerine dairdir. Karaman aşiretinin reisi Nure Sufi’dir. Nure Sufi’ye Alaaddin Keykubad zamanında Ermenek bölgesi verilmiştir. Ermenek bölgesinin ona verilmesinin en önemli sebebi hem bölgedeki Ermeni isyanlarını bastırması hem de burada bir uç beyliği kurmasının istenmesidir. Nure Sufi 1231 yılındaki Baba İlyas isyanında onun yanında yer almıştır. Karamanlılar Nure Sufi’den sonra Kerimüddin Karaman Bey’in önderliğinde Kilikya sınırlarındaki uçlarda Türkmen Dağları diye bilinen dağlık kesimde Varsak, Durgut, Bulgar, Kosun, Göğes gibi diğer Türkmen aşiretleri ile işbirliği yaparak güçlendiler. Karaman Bey özellikle Moğol kumandanı Baycu’nun Anadolu’ya geldiği sırada yaşanan karmaşadan istifade ederek aşireti ile birlikte yol kesmeye ve yağmacılığa başladı. Bu esnada Selçuklu tahtında bulunan IV. Rükneddin Kılıç Arslan, Karaman Bey’e sahip olduğu yerleri ikta olarak vermek suretiyle itaat altına almak istemiş, kardeşi Bonsuz’a da Emir-i Candarlık payesi vermiştir.
    [Show full text]
  • Asst. Prof. Dr, Karamanoğlu Mehmetbey University, Faculty of Literature, Department of History [email protected]
    Dr. Öğr. Üyesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Asst. Prof. Dr, Karamanoğlu Mehmetbey University, Faculty of Literature, Department of History [email protected] https://orcid.org/0000-0002-7812-1406 Y.Lisans Öğrencisi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Graduate Student, Karamanoğlu Mehmetbey University, İnstitute of Social Sciences [email protected] https://orcid.org/ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi - Journal of Turkish Researches Institute TAED-65, Mayıs - May 2019 Erzurum ISSN-1300-9052 Makale Türü-Article Types : Araştırma Makalesi-Research Article Geliş Tarihi-Received Date : 23.01.2019 Kabul Tarihi-Accepted Date : 17.04.2019 Sayfa-Pages : 245-264 : http://dx.doi.org/10.14222/Turkiyat4107 www.turkiyatjournal.com http://dergipark.gov.tr/ataunitaed This article was checked by Atatürk Üniversitesi • Atatürk University Öz Abstract XII. yüzyıldan itibaren Moğollar, Türklerin Since XII. Century, Mongols started an yoğun olarak yaşadıkları Mâverâünnehir ve invasion movement to Transoxiana / Horasan coğrafyasına yönelik istila hareketi Maveraünnehir and Khorasan/Horasan başlatmıştır. Bu istilalar, kesif Türkmen geographies where Turks live intensively. These nüfusunun Anadolu’ya doğru göç hareketine invasions caused immigration of intense neden olmuştur. 3 Temmuz 1243 Kösedağ Turkmens population towards Anatolia. In 3rd Savaşı’nda Türkiye Selçuklu Devleti’nin July 1243 Battle of Kose Dagh, Mongols Moğollar karşısında bozguna uğramasıyla da dominance process on
    [Show full text]
  • Science Versus Religion: the Influence of European Materialism on Turkish Thought, 1860-1960
    Science versus Religion: The Influence of European Materialism on Turkish Thought, 1860-1960 Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy in the Graduate School of The Ohio State University By Serdar Poyraz, M.A. Graduate Program in History The Ohio State University 2010 Dissertation Committee: Carter V. Findley, Advisor Jane Hathaway Alan Beyerchen Copyright By Serdar Poyraz 2010 i Abstract My dissertation, entitled “Science versus Religion: The Influence of European Materialism on Turkish Thought, 1860-1960,” is a radical re-evaluation of the history of secularization in the Ottoman Empire and Turkey. I argue that European vulgar materialist ideas put forward by nineteenth-century intellectuals and scientists such as Ludwig Büchner (1824-1899), Karl Vogt (1817-1895) and Jacob Moleschott (1822-1893) affected how Ottoman and Turkish intellectuals thought about religion and society, ultimately paving the way for the radical reforms of Kemal Atatürk and the strict secularism of the early Turkish Republic in the 1930s. In my dissertation, I challenge traditional scholarly accounts of Turkish modernization, notably those of Bernard Lewis and Niyazi Berkes, which portray the process as a Manichean struggle between modernity and tradition resulting in a linear process of secularization. On the basis of extensive research in modern Turkish, Ottoman Turkish and Persian sources, I demonstrate that the ideas of such leading westernizing and secularizing thinkers as Münif Pasha (1830-1910), Beşir Fuad (1852-1887) and Baha Tevfik (1884-1914) who were inspired by European materialism provoked spirited religious, philosophical and literary responses from such conservative anti-materialist thinkers as Şehbenderzade ii Ahmed Hilmi (1865-1914), Said Nursi (1873-1960) and Ahmed Hamdi Tanpınar (1901- 1962).
    [Show full text]
  • UNIVERSITY of CALIFORNIA Los Angeles the Lazy, the Idle, The
    UNIVERSITY OF CALIFORNIA Los Angeles The Lazy, the Idle, the Industrious: Discourse and Practice of Work and Productivity in Late Ottoman Society A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy in History by Melis Hafez 2012 © Copyright by Melis Hafez 2012 ABSTRACT OF THE DISSERTATION The Lazy, the Idle, the Industrious: Discourse and Practice of Work and Productivity in Late Ottoman Society by Melis Hafez Doctor of Philosophy in History University of California, Los Angeles, 2012 Professor James L. Gelvin, Chair This dissertation traces the establishment of a binary between work and laziness from 1839 to 1920, the last century of the Ottoman Empire. Over this period, Ottoman society experienced an epochal shift in the discourses and practices of work. This study examines this shift, first, by exploring how concepts of work and productivity were moralized, socially practiced, militarized and politicized in a non-European modernity project, and second, by demonstrating how this emergent discourse, formulated as an issue of ‘national’ importance, became a constitutive element of the general nation-formation process within the last Ottoman century. I examine the configuration and development of the moralistic discourse of an ‘Islamic work ethic’ as an integral part of creating productive citizens. To do this, I consult an underutilized source, morality books, which display the connection between the mobilization for productivity, modern ii conceptualizations of body and time, and nation formation. Emphasizing the role of social practice in emergent discourses, I investigate how the bureaucratic reforms of the state in the last Ottoman century played a pivotal role in the transformation of concepts and practices of work.
    [Show full text]
  • KARAMAN Tarihi KULTURU
    T.C. KARAMAN VALiLiGi • ll Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları ·IV· KARAMAN TARiHi ve •• •• •• ·· -.... .. _KULTURU -XVI Yüzyıl Larende (Karaman) Kazasında Yerle~me ve Nüfus Osman GÜMÜŞÇÜ - Karamanoğulları Tarihi Dr. Tahsin ÜNAL • • - Karaman Ili Dini Tarihi ve Günümüz Inanç Coğrafyası Bayram POLAT Karaman'ın 4500. Kurulu~ Yılı Anısına Sunulmu~tur ISBN 975-585-588-2 (ISBN 975-585-584-7 Tk) Karaman İl Kültür Turizm Müdürlüğü'nden 21/05/2005 Tarih ve 4'12/2876 Sayılı Yazı ile basım Izni AJıruruştır Her hakkı saklıdır. Bu kitabın içinde yer alan belgelerin, fotografların ve yazıların hiçbir lasou yazar ve Karaman ll Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün yazılı izni olmaksızın tamamen, kısmen veya değiştitilerek yayımlanamaz. hiçbir şekilde iktibas edilemez. fotokopi dalıil, elektronik veya mekanik yollarla kopyası yap ılamaz, bilgi olarak depolanamaz ve çoğaltılamaz. Fabrika Basım Ltd. Şti. Tarafından Basılmıştır Tel: O 212 3321918-19 Karaman Ili• Dini Tarihi ve • Günümüz Inanç Coğrafyasi Bayram POLAT .. KARAMAN TARİH i 4 Karaman ili Dini Tarihi ve Günümüz inanç Coğrafyası KARAMAN İLİ DİNİ TARİHİ VE GÜNÜMÜZ İNANÇ COGRAFYASI GİRİŞ Çalışmanın başlangıcında, Karaman' a giderek yerinde gözlem metodunu kullanarak elde ettiğimiz verileri not aldık. Karaman"ın köylerini dolaşarak oralarda yaşayan halkın dini mezhep ve cemaatler açısından durumlarını yerinde tespit etmeye özen gösterdik. Diğer taraftan çeşitli dini mezhep ve cemaat lider­ leriyle birebir görüşerek millakatlar yaptık. Onlara konumuzia ilgili belirlecliğiıniz sorular yöneltip, verilen cevapları kaydetlik Daha sonra bu cevap­ ları eliğer verilerle karşılaştırarak değerlendirme yaptık ve böylelikle verilen bil­ gilerin doğruluğunu test etmeye gayret ettik. Diğer taraftan Karaman hakkında yazılı belge ve kaynakları derleyerek, dalaylı gözlem metodunu da kullandık. Görüldüğü gibi bu çalışmamız katılımcı gözlem, millakat ve dalaylı gözlem metotl~ıyla elde edilen verilerden yararlarularak oluşturulmuştur.
    [Show full text]
  • ÇOBAN OĞULLARI BEYLİĞİ Dr. M. Yaşar YÜCEL XIII. Yüzyıl Sonlarına Doğru Anadolu Selçuklu Devletinin Kuvvetten Düşme
    ÇOBAN OĞULLARI BEYLİĞİ Dr. M. Yaşar YÜCEL XIII. yüzyıl sonlarına doğru Anadolu Selçuklu Devletinin kuvvetten düşmesi üzerine Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde bir takım beylikler ortaya çıkmışlardır. Eski kaynaklarda "Tevaif-i Mülûk" diye anılan bu beylik­ lerin, sayıları büyüklü küçüklü olmak üzere yirmiyi geçmektedir. Başta merkezî otoritenin zayıflaması olmak üzere bir çok siyasî ve toplumsal olaylar sonucunda meydana çıkan bu beylikler, XIII. yüzyılın sonundan başlayarak hemen hemen -Dulkadir ve Ramazan oğulları beyliklerinin egemenliklerini kaybettikleri- XVI. yüzyılın başına kadar gelen bir süre içinde Anadolu'nun tarihî çehresini karekterize etmişlerdir. Biz yazımızda bu beyliklerden biri olan Hüsameddin Çoban Bey'in Kastamonu bölgesinde tesis ettiği beyliğinden bahsedecek ve kaynakların müsaadesi nisbetinde bu siyasî teşekkülün tarihi ile hâkimiyet sahasına da­ hil bölgenin, Türkler tarafından fethini aydınlatmağa çalışacağız. Bölgenin Türk hâkimiyetine girişi 1071 Malazgirt zaferinden sonra, Selçukluların maiyetinde akıp gelen Türk boylarının Anadolu'da Karadeniz ile Çanakkale Boğazı, Ege Denizi, Doğu Akdeniz ve Antalya körfezine kadar yayıldıkları genel olarak kabul edilmektedir1. Şu halde Bizans kaynaklarında Paflagonya adı verilen2 ve konumuzu teşkil eden Çoban-oğulları Beyliğinin hâkimiyet sahasını içine alan Sakarya ırmağı üzerinde Bizans hududundan Kastamonu'ya kadar uzanan Uc kısmının Türk­ ler tarafından ilk fethini, XI. yüzyılın sonlarına çıkarmak yerinde olur. Nitekim, o sıralarda Çankırı'yı alarak fütühatını sahile doğru genişleten, 1084'te Sinop'u muhasara ederek zapta muvaffak Emir Karatekin'in bu havalide-Sinop, Kastamonu ve Çankırı- kısa bir müddet dahi olsa hüküm sürdüğü bilinmektedir3. Bununla beraber bu asrın son yıllarında I. Haçlı seferi neticesi Bizans'ın bu bölgenin bir kısmında hükümranlığını tekrar kurması, buranın uzun yıllar süren Türk - Bizans mücadelelerine sahne 1 Bk. Mükrimin Halil Yınanç, Türkiye Tarihi Selçukluları Devri.
    [Show full text]
  • İçindekiler Ve Önsöz (.Pdf)
    İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ..............................................................................................................................................................................11 1. BÖLÜM MALAZGİRT’İN SONRASI: ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ DÂNİŞMENDLİLER .......................................................................................................................................15 Dânişmend Gümüştekin Ahmed Gazi................................................................16 Dânişmend Gazi’nin Antakya Prinkepsi Bohemund’u Esir Edişi (1100) ....................................................................................................................................17 1101 Yılı Haçlı Seferleri ve Dânişmend Gümüştegin Ahmed Gazi .................................................................................................................................................19 Dânişmend Gümüştegin Ahmed Gazi’nin Malatya’yı Fethi ..............20 3 Emîr Gazi .....................................................................................................................................................22 Emîr Gazi’nin Yardımıyla Mesud’un Türkiye Selçuklu Sultanı Olması .........................................................................................................................................23 Emîr Gazi-Belek Gazi İttifakı ve Mengücükoğulları ile İlişkiler .....26 Emîr Gazi-Sultan Mesud İttifakı ve Malatya’nın Dânişmendlilerin Eline Geçmesi .........................................................................................27
    [Show full text]
  • Beylikler Devri Mimarisi Ve Sanatı
    BEYLİKLER DEVRİ MİMARİSİ VE SANATI KÜLTÜREL MİRAS VE TURİZM ÖN LİSANS PROGRAMI PROF. DR. M.BAHA TANMAN- DOÇ.DR. SEVGİ PARLAK İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ KÜLTÜREL MİRAS VE TURİZM ÖN LİSANS PROGRAMI BEYLİKLER DEVRİ MİMARİSİ VE SANATI PROF. DR. M.BAHA TANMAN- DOÇ. DR. SEVGİ PARLAK ÖNSÖZ Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasına parelel olarak Anadolu topraklarında kurulmaya başlayan Türk Beylikleri, mimari ve el sanatları alanlarında, bazen Selçuklu geleneğine bağlı bazen ise bulunduğu konumdan kaynaklanan, çevre kültürleri süzüp yeni bir sentez ortaya koyan bir yorum sunmuştur. Selçuklu’dan Osmanlı’ya giden yolda özellikle de Batı Anadolu’da tesis edilmiş olan Beylikler ile Osmanlı mimarisinin olgun örneklerine giden yolda temel ilkeler belirlenmiş ve bu alanda öncü olacak uygulamalar ortaya konumuştur. Bu açıdan Anadolu Beylikleri’ni Selçuklu ile Osmanlı arasında kültürel bağ kuran bir “köprü” olarak tanımlamak yanlış olmaz. Selçuklular ve ilk Türk Beylikleri ile başlayan Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma süreci, bu dönemde büyük bir yol katetmiştir. 11-12. yy.larda Anadolu’da kullanılan ve üretilen edebi eserlerin diline baktığımızda, Arapça ve Farsça ile karşılaşırken Beylikler döneminde giderek Türkçe’ye önem verildiği ve Türkçe’nin kullanımının arttığı görülür. 1277 yılında Karamanoğlu Mehmed Bey, Türkçe’nin kullanılmasını istediğini bir fermanla duyurmuştur. Dil alanındaki gelişmelerin yanında, Selçuklu döneminde, Anadolu’da merakla gerçekleştirilen astronomi v.b. alanlardaki çalışmaların bu dönemde de devam ettiğini, Germiyanoğlu Beyliği tarafından Kütahya’da kurulan Vacidiye Medresesi’nde gözlem çalışmalarının yapıldığını ayrıca buranın bir rasathane olarak hizmet verdiğini görmekteyiz. Denizcilik alanında da bu dönemde gerçekleşen ilerlemeler kayda değerdir. Batı Anadolu Beylikleri deniz ticaretine önem vererek, buradan kendilerine önemlibir gelir kaynağı temin etmişlerdir.
    [Show full text]
  • Divan Şiirinde Karaman
    Türkiyat Mecmuası, c. 26/2, 2016, 205-239 DİVAN ŞİİRİNDE KARAMAN Hasan KAPLAN ÖZ Divan edebiyatında tüm Ģairler tarafından müĢterek olarak kullanılan, standart, umumî ve bazen de belirsizlik gösteren bir coğrafya vardır. Hemen hemen her divan Ģairinin Ģiirinde Mısır, ġam, Rum, Çin, Hoten, BedahĢan gibi bu standart coğrafyaya ve bu coğrafya etrafında oluĢturulan benzer söyleyiĢ ve hayallere rastlamak mümkündür. Bu coğrafya en küçük yerleĢim biriminden en büyüğüne, en yakınından en uzağına kadar Ģairler için hazır bir malzeme olmuĢtur. ġairler gezip görmedikleri, içinde yaĢamadıkları ve doğrudan bilmedikleri bu coğrafya yanında mahallî coğrafyalara da farklı yönleriyle yer vermiĢlerdir. Bu mahallî coğrafyalardan biri de Karaman‟dır. Karamanoğlu Beyliği‟nin önemli merkezlerinden biri olan Karaman divan Ģairleri tarafından coğrafî, tarihî, siyasî, kültürel ve bazı sosyal özellikleriyle ele alınmıĢtır. ġairler, Karaman‟ı sevgilinin çeĢitli güzellik unsurlarıyla iliĢkilendirmiĢler, bazen de çeĢitli söz ve anlam oyunları içinde dekoratif amaçla kullanmıĢlardır. Karaman gerek gerçek bir coğrafya gerekse burada yaĢayanları da kapsayan bir yer olarak övülen, yerilen, sevilen bir hususiyet arz etmiĢ, müstakil manzumelere konu olmuĢtur. Bu çalıĢmada divan Ģiirinde Karaman‟ın hangi durumlarda ve ne gibi yönlerden Ģiire malzeme olduğu, bu kelime etrafında ne gibi nükte, hayal ve söyleyiĢlerin oluĢturulduğu incelenmiĢtir. Anahtar Kelimeler: Karaman, Karaman bahĢiĢi, Karamanoğulları, yer adları, mahallî coğrafya, Osmanlı-Karaman mücadelesi. KARAMAN IN DIVAN POETRY ABSTRACT In Divan Literature, there is a standard, general and sometimes vague geography that was referred to by all poets. In almost all of the divan poetry, it is possible to encounter references to a standard geography such as Egypt (Mısır), Damascus (ġam), Rumelia (Rum) China (Çin) Hotan (Hoten) and Badakshan (BedehĢan) and saying and imagery woven around this geography.
    [Show full text]