Nummer 66 - Maart 2005 17e jaargang Verschijnt 4 x per jaar Prijs per stuk T 3,00 Limburgs Schutterstijdschrift
drs. Frans Wolters Federatiepresident 1998-2005 HENDRIX Ambachtelijke geweermakerij
UIT VOORRAAD LEVERBAAR: DE NIEUWSTE ONTWIKKELDE SCHUTTERIJBUKS DIE VOORZIEN KAN WORDEN VAN EEN MODIFICATOR, VERVAARDIGD DOOR MICHEL HENDRIX. Tevens verkrijgbaar: Kruit : TP 103, VECTAN BA10 Slaghoedjes : Fiocchi, Hirtenberg, Rio en Cheddite Hulzen : Caliber 12 met een hoge kwaliteit `
U heeft nu slechts één apparaat nodig voor het herladen van uw munitie.
Voor alle onderhoudsbeurten en reparaties aan de buksen bent u bij ons aan het juiste adres.
Voor meer advies kunt u altijd contact met ons opnemen of ons e-mailen ([email protected]), tot ziens in Lottum.
Onze openingstijden: ma.- di. gesloten, wo.- do. van 9.00/18.00 vr. van 9.00/20.00 en za. van 9.00/16.00 uur.
WIJ FELICITEREN SCHUTTERIJ ST. JORIS WESSEM MET HET BEHALEN VAN D’N UM EN SCHUTTERIJ ST. ANTHONIUS NEDERWEERT MET HET BEHALEN VAN D’N UT (LDS)
Zandterweg 6, 5973 RC LOTTUM - Tel. 077 – 366 24 29 - Fax. 077 – 366 34 00 - Website: www.wapenmakerij.nl Het ‘Limburgs Schutterstijdschrift’ Beste schuttersvrienden,
Eind vorig jaar vroeg Jeu Smeets me of ik geen belangstelling had om eindredacteur te worden van het LS. En toen begon het: eerst een informatief gesprek met Luc Wolters, vervolgens een tijd- schrift mee naar huis en een uitnodiging om op 8 januari 2005 in Baexem kennis te maken met correspondenten en redactie, zeer enthousiaste mensen van uiteenlopende leeftijden, allen uit de schutterswereld met soms wat meer of minder ervaring. ’s Middags stelde Jeu Smeets mij voor aan de bezoekers van de Schuttersdag. Wat de functie inhield besefte ik toen nog niet. Ik ben me gaan verdiepen, heb gesprekken gevoerd en op internet gesurfd. Natuurlijk had ik al enige kennis van schutterijen, maar dat de schutterswereld zo boeiend was, Het Limburgs Schutters- wist ik niet. Mijn kennis en enthousiasme groeiden met de dag en daarmee mijn twijfels. Kan ik tijdschrift wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid wel aan wat men van mij verwacht? Ik kom uit een heel andere wereld, namelijk onderwijs en van de Stichting Limburgs politiek. Die taal ken ik, maar de schutterswereld met zijn specifieke aandachtspunten is me nog Schutterstijdschrift te Thorn. vreemd. Gelukkig is er Luc Wolters! Hij zal me de eerste tijd met raad en daad bijstaan zodat ik kan groeien Abonnementen: in mijn nieuwe uitdaging. Ook bij Wim Pijpers kan ik terecht, een hele geruststelling. Met onder- Het Limburgs Schutterstijd- steuning van hen en de correspondenten heb ik het vertrouwen dat het gaat lukken. Overigens ook schrift verschijnt 4x per jaar. Abonnementsprijs E 12,50 van de correspondenten zijn enkele pas begonnen. U kunt meer over hen lezen in de rubriek: Even per jaar. voorstellen. Ik kijk uit naar het komend seizoen en de vele schuttersactiviteiten. Ik zal trachten er Losse nummers E 5,- zo veel mogelijk bij te zijn. inclusief verzendkosten Schuttersvrienden, er gaat nog meer veranderen. Ik wijs u op de interviews met de beide gouver- neurs die binnenkort hun functie gaan neerleggen: mevr. Houben-Bertrand en baron Van Voorst Bankrelaties: tot Voorst. Hopelijk hebben hun opvolgers evenzeer in de gaten hoe waardevol de schutterscultuur Nederland: Rabobank Centraal Plateau voor de beide Limburgen is. Wellicht een criterium bij de selectieprocedure? Rekeningnr. 15.48.43.105 Bij de voorbereiding van dit nummer heeft ons het overlijden van Federatiepresident drs. Frans België: Wolters diep getroffen. Hij heeft in zijn rol als president een enorme visie en daadkracht getoond, Dexia bank te Kinrooi waardoor het schutterswezen een grote professionele sprong voorwaarts heeft gemaakt. Dat is Rekeningnr. 068.2059877.12 zeer uitzonderlijk voor een man met zoveel bestuurlijke functies en taken. Hij was onder meer de initiatiefnemer van de Stichting Voorbehoud Limburgs Schutterstijdschrift. We openen dit nummer met een Voor alle administratieve zaken, © Copyright Limburgs zoals aan- en afmelden van Schutterstijdschrift artikel tot zijn nagedachtenis. Mogen we de door hem ingeslagen abonnees, adreswijzigingen weg verder bewandelen. etc. en voor advertenties Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden en betalingen kunt u verveelvoudigd, opgeslagen in een Herman Hawinkels contact opnemen met de automatisch bestand of openbaar secretaris-penningmeester gemaakt, in enige vorm of op van de Stichting Limburgs enige wijze zonder voorafgaande Schutterstijdschrift, Henk schriftelijke toestemming van de Bij de voorpagina: redactie. Redactie, correspondenten Smeets, Zwarte Graaf 10, 6439 en auteurs verklaren dat deze Staatsieportret van drs. Frans Wolters als president van de BB Doenrade, tel.: 06-55301971 uitgave op zorgvuldige wijze en OLS-Federatie. Foto: van Frans Wolters of 046-4422790. E-mail: naar beste weten is samengesteld, Onderaan de inspectie tijdens het OLS in Kessenich 2003. [email protected] evenwel kan op geen enkele wijze ingestaan worden voor juistheid Tussen paradecommandant en adjudant lopen Jos Michels, Het abonnement op het en volledigheid van de informatie. vice-president OLS, de gouverneurs mevr. Houben Bertrand Limburgs Schutterstijdschrift Derhalve aanvaarden noch de loopt gedurende het kalender- redactie noch de stichting Limburgs en baron Van Voorst tot Voorst die bij gelegenheid van hun jaar. Opzeggingen a.u.b. één Schutterstijdschrift geen enkele afscheid geïnterviewd zijn door het LS en president Frans maand voor het einde van het aansprakelijkheid voor schade, Wolters, die ons veel te vroeg ontvallen is. Foto: Wim Pijpers van welke aard dan ook, die het jaar aan bovenstaand adres. gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Plaatsing van een artikel in dit tijdschrift houdt niet in dat de inzichten van de Druk: Ontwerp: Het volgende nummer van het schrijver worden gedeeld door de Limburgs Schutterstijdschrift redactie. Redactie en stichting LS zal in maart verschijnen. stellen het algemene belang boven Copij kan tot 1 mei ingeleverd het persoonlijk belang en behouden worden bij de redactie, t.a.v. zich daarmee het recht voor om aangeboden teksten te wijzigen, in Drukkerij Paesen NV Grafisch Vormgever TMdesign Luc Wolters, te korten of zelfs niet te plaatsen. Industrieweg-Noord 1199 Irmstraat 7 dr. Schweitzerstraat 4, 3660 Opglabbeek 6369 VL Simpelveld 6369 XL Simpelveld ISSN: 1382-0893 België Nederland E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] E-mail: [email protected]
Limburgs Schutterstijdschrift 65 December 2004 In Memoriam: drs. Frans Wolters, president van de OLS-Federatie
“Bedenk dat ge stof zijt en tot stof zult terugkeren” zijn de memorabele woorden, die ons er op de Aswoensdag aan herinneren dat al het menselijke vergankelijk is. Dat is ons weer eens duidelijk geworden door het plotselinge overlijden op Aswoensdag van onze grote schuttersvriend Frans Wolters, president van de Oud- Limburgse Schuttersfederatie. Frans was niet alleen president in naam, hij was dit ook in woorden en vooral in daden, hij was boegbeeld van de schutters, iemand die kon bogen op enorme netwerken, iemand die overal relaties had, die hij voor de goede zaak enthousiasmeerde, een bestuurder van de bovenste plank, een man met visie en met de dadendrang om zijn plannen te verwezenlijken.
Groot verlies de studie economie aan de De schutterswereld leidt met Hogeschool Tilburg, waar hij het overlijden van Frans cum laude afstudeerde. Terug Wolters een groot verlies. Was in Blerick werd Frans direc- het niet de president zelf die teur detailhandel van de tot met visie en idealen kwam hoe warenhuis uitgegroeide winkel de organisatie nog beter zou van zijn ouders, Wolters-Van lopen? Die het schieten door Dijk BV. de vrouwen vrijwel probleem- loos door de Federatie loodste? Stappen in de politiek Was het niet Frans Wolters die In huize Wolters was de poli- de taken van het SAS herstruc- tiek een vanzelfsprekend tureerde, de stichtingen van de thema: zijn broer en moeder Vrienden en van het Limburgs waren erbij betrokken, de laat- Schutterstijdschrift vorm gaf ste stond zelfs op de bres voor verkiezingen en werd met een veeleisende functie met en oprichtte? Hij heeft in een aparte Venlose vrouwen- 31 jaar direct wethouder in zeer veel overleg en regelen. amper zeven jaar van zijn pre- kieslijst. Nadat Frans onder Venlo. Hij kreeg de portefeuille In 1990 werd hem een staats- sidentschap enorm veel voor meer ervaring had opgedaan Volkshuisvesting en Sociale secretariaat aangeboden, maar elkaar gekregen. Het interesse bij de vrienden van schut- zaken, later ook Financiën. In de functie bleek uitgehold en voor verenigingen en de schut- terij en harmonie en voor de die functie boekte hij succes- Frans liet de beker aan zich terijen in het bijzonder kreeg winkeliersvereniging, nam hij sen in het afbouwen en sprei- voorbij gaan. In 1994 zou hij Frans al in zijn jeugd. deel aan de gemeenteraads- den van een groot woonwa- vervolgens fractievoorzitter genkamp en de bouw van de van de Tweede Kamerfractie Winkel en studie schouwburg De Maaspoort. van het CDA worden, maar het Het levensverhaal van Frans CDA verloor de verkiezingen Wolters start op 21 oktober De landelijke politiek en de post van fractievoorzit- 1943, toen hij in Blerick het In 1981 maakte Frans de over- ter ging naar Elco Brinkman, levenslicht zag als nakomertje stap naar de landelijke politiek die minister had moeten in een middenstandsgezin. en kwam hij voor het CDA in worden. In 1998 stapt hij na Vader had een schoenenwin- de Tweede Kamer. Hier kwam zeventien intensieve jaren uit kel, moeder was de stuwende zijn sociaal-economisch talent de landelijke politiek. figuur. Het was thuis hard tot ontplooiing, maar hij bleef aanpakken en Frans verzorgde altijd op de achtergrond ope- Regelen op de al gauw de administratie van reren. In de wandelgangen, via achtergrond de zaak. Hij ging op kostschool telefoon en fax onderhield hij In politieke terugblikken wordt naar het bisschoppelijk college zijn vele contacten. In 1989 Frans omschreven als “iemand in Roermond en volgde later werd hij vice-fractievoorzitter, die veel heeft gepresteerd zon-
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 eens de tijd en gelegenheid perfect. Frans beschouwde het spreken. heb en ze willen me, dan wil presidentschap dan ook als de ik die functie van jou ooit heel kroon op zijn loopbaan. Milieuproblemen bij graag overnemen”. Achteraf het schieten beschouwd zijn er tussen Werken aan doelen Door het schieten van de Wolters en Haffmans meerdere Frans had zich voorgenomen schutterijen kwamen er loden overeenkomsten: ze waren om een betere pr voor het kogels in de grond en dat was beide een groot redenaarsta- schutterswezen te bewerk- niet wenselijk. Frans Wolters lent en – misschien het belang- stelligen. Zelf stelde hij het had met de problematiek al rijkste – ze zijn allebei veel te voorbeeld. Na Boukoul (1959) te maken gehad tijdens de vroeg overleden. stond het OLS steevast op periode van zijn kamerlid- zijn agenda. Éénmaal heeft maatschap. Hij vocht tegen het Generaalsuniform hij verzuimd, toen in 1974 imago van milieuvervuilers Welnu, in 1998 na het verlaten Nederland in de finale tegen en zocht naar bestuurlijk aan- van de landelijke politieke Duitsland voetbalde. Zijn vaardbare oplossingen. Was arena had Frans Wolters de reeks van 40 OLS-feesten heeft het thema voor zijn aantreden “tijd” en gelegenheid om de Frans dus ruimschoots vol amper bespreekbaar, Frans functie van Frans Haffmans kunnen maken. In 1969 droeg maakte een odyssee langs alle over te nemen. En natuurlijk hij een fantasie-uniform om gemeentehuizen om voor de wilden de schutters in tijden de Blerickse schutterij te steu- lokale schutterijen te pleiten. der dat de buitenwacht dat van overheidsproblemen met nen, sinds 1998 had hij zijn Hij zorgde voor acceptatie weet”. Dat was Frans Wolters het geluid een deskundige eigen galakledij. Van begin af bij bestuurders en bij schut- ten voeten uit. Hij hoefde ters. Een volgend probleem niet zo nodig voorop te staan. dat zich hierbij aandiende Anderzijds deed hij er alles was het geluid dat de kogel- aan om een organisatie, een vangers maakten. Hij stelde kamerfractie, de OLS-Federatie zich open voor de problemen of een van de vele bestuurlijke die de schutterijen hierbij of organisatorische verbanden op lokaal vlak ondervonden. waarin hij een rol speelde zo Bovendien mobiliseerde hij de geolied mogelijk te laten rol- politiek, dreigde openlijk met len. Achter de schermen regel- een “mars op Den Haag” om de en organiseerde hij. Hij had de argumenten kracht bij te niet zo’n behoefte aan pro- zetten en wist politici voor de filering en vergeleek zichzelf goede zaak te winnen, zoals in een interview in de krant gedeputeerde Driessen die tij- wel eens met zijn moeder, die dens de afgelopen najaarsver- eveneens zakelijk goed onder- gadering sprak. legd was en de dingen vooral bestuurlijke duizendpoot, die aan stelde hij zich een aantal rationeel analyserend en vanaf niet kwam voor zijn eigen doelen, waaraan hij in de jaren Vrouwen onder de buks afstand bekeek. profilering, maar ten bate van daarna in hoog tempo en hard Het schieten van dames tij- de organisatie. Een stemming heeft gewerkt om ze te reali- dens het OLS was vanouds De baan van Frans was in het voorjaar van 1998 seren. De milieuproblemen een heikel thema, dat al jaren Haffmans dan ook niet nodig om Frans kende hij al en hij sloot ook al op de agenda stond, maar niet Frans toonde al vroeg belang- te benoemen tot president van bij zijn aantreden niet uit dat tot uitvoering kwam. Met zijn stelling voor het schutterswe- de OLS-federatie. Hij baarde dames mee zouden schieten. zen. In Blerick was hij actief opzien door bij het eerstvol- Als president hield hij oren en bij de vrienden van schutterij gende OLS in een prachtig ogen open om te weten wat er St.-Thomas van Aquino, maar ontworpen generaalsuniform speelde. In 2000 vond vanuit tijdens zijn studie toonde te verschijnen anno 1825, het Schutterstijdschrift voor ’t hij ook al belangstelling uit de tijd dat Nederlands eerst een “knelpuntensessie” voor de functie van OLS- en Belgisch Limburg nog bij plaats, waarbij vertegenwoor- Federatiepresident. Dankzij elkaar hoorden. De schutters digers uit het schutterswezen zijn broer die een tijdlang ten oosten en westen van de te berde konden brengen wat voor mr. Frans Haffmans Maas tonen anno nu ook die zij als problematisch ervoeren gewerkt had, kende hij deze verbondenheid over de grens en wat mogelijke oplossin- Federatiepresident. In 1965, heen. Hoewel bovenmatig gen daarvoor waren. Frans toen Frans in Tilburg studeer- bescheiden was hij zelf stra- steunde dit initiatief, dat hem de, vertrouwde hij Haffmans lend middelpunt. De sym- de mogelijkheid gaf over al eens toe: “Als ik later nog boliek en uitstraling waren problemen èn oplossingen te
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 jarenlange politieke ervaring jury en de normen kwamen werd het thema bespreekbaar onder het OLS en het SAS zou gemaakt. Basis was en bleef dat nieuwe taken ter hand nemen elke vereniging zelf bepaalde op het gebied van publiciteit, of het al dan niet vrouwen op public relations, juridische het OLS wilde laten schieten. zaken, reglementen en milieu- Aan de andere kant moesten zaken. Voorts zou het als de schutterijen die dat wens- denktank fungeren, waarden ten, wel de vrijheid en de en normen bewaken en de mogelijkheid krijgen om de overige stichtingen van advies dames te laten schieten. Dit dienen. Behalve de stichting voorstel werd als een simpele voor het Limburgs Schutterij reglementswijziging (heren Museum werden nog twee en dames dezelfde kleur fede- nieuwe stichtingen in het ratiebewijs) op de algemene leven geroepen, één voor het ledenvergadering in oktober Limburgs Schutterstijdschrift 2001 ingebracht. Gelukkig was en de stichting Vrienden via de media tijdig aandacht van het Limburgs besteed aan de consequenties Schutterswezen. Voor de nieu- van deze beslissing, een horde we Vriendenstichting zocht die met wat horten en stoten Frans alle oud-OLS-organi- hij zocht er de mensen voor ruimtelijke ordening van de diezelfde dag genomen werd in satoren aan, hij keerde zijn die daarin moesten komen gemeente Venlo. Om deze het voordeel van de dames. hele adresbak van netwerken te zitten en zorgde voor de job op zich te nemen, moest om en schreef iedereen per- start. Als vervolg hierop waren Frans van een aantal functies Het SAS op de schop soonlijk aan. Het leverde vele er plannen om elke schutter afstand doen, maar niet van Frans Wolters beperkte zich nieuwe vrienden op, abon- tegen een goedkopere prijs het schutterswezen. De schut- als president niet tot de OLS- nees voor het tijdschrift en abonnee te maken op het tijd- ters hadden bij Frans Wolters Federatie als werkterrein, maar enig geld voor het museum. schrift en zo mogelijk een full- een streepje voor. Hij was nam het totale spectrum van De actie was nog lang niet af colour uitgave te realiseren. De erbij waar hij kon. In een jaar het Limburgse schutterswe- en was recent uitgebreid voor Museumstichting, die bevolkt trok hij er wel 100 (honderd!) zen onder de loep. Zo ging bedrijven in Limburg. Frans wordt door de Tegeliers die het keer op uit om schutters te ook het SAS op de schop en stond ook aan de basis van de museum in Steijl gerealiseerd huldigen, keizers te installeren, werd hergestructureerd. De stichting voor het tijdschrift: hebben, was een volgende commandanten hun diploma’s uitdaging, waar Frans nog niet te overhandigen, deel te nemen aan toe gekomen was. Er wor- aan vergaderingen van het den bestuurders en schutters OLS of van de vele stichtingen gezocht om hier de fakkel over die aan het schutterswezen te nemen. gelieerd waren. Het is werkelijk ongelofe- Schutters lijk wat hij allemaal hadden een gedaan heeft en waar streepje voor hij overal present was. Onderwijl werd Frans nog voor vele Alle aspecten andere organisaties van het gevraagd, waarvoor schutterswezen hij zich inzette. Ondanks het feit Zo had hij wel 35 dat Frans in neven- (neven)functies functies grossierde, en diende hij vele deinsde hij er niet heren. Ook vroeg het voor terug om bin- openbaar bestuur nen het schutterswe- hem nog voor enkele zen telkens nieuwe grote klussen, zoals uitdagingen aan te het waarnemend gaan. Op verzoek van burgemeesterschap weduwe Haffmans van Horst (2000- had hij van haar al 2001), waar een fusie speelde, eerder het beschermheerschap en vanaf juli 2004 wethou- van de schuttersbond Juliana der van volkshuisvesting en overgenomen. Ook was hij
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 voeren, hij ook zelf aan de slag deldrager per schuttersbond moest. Frans vervulde altijd de die hun president uitgeleide voorbeeldfunctie: tonen wat je deden. Burgemeester Schrijen van plan bent en alvast zelf de van Venlo constateerde dat de eerste stappen ondernemen. dertig jaren in het openbaar En dat deed hij met een enor- bestuur voor Frans dubbel me, ontzagwekkende en onge- telden, gelet op de enorme lofelijke werkijver. Ik vrees dat veelheid aan werk en neven- we zo snel niet in staat zijn een jobs die hij vervuld heeft. Of opvolger als Federatiepresident anders gezegd: het lont van te vinden met een vergelijk- zijn actieve leven brandde bare visie en daadkracht als aan twee kanten, want hij was Frans Wolters. altijd op vele fronten actief. Hij heeft zijn kroon maar zeven Verder bouwen jaar mogen dragen, maar heeft Waar we wel voor moeten in die tijd veel bereikt. Één waken is dat de vele funda- ding is zeker. Het schutters- menten die Frans gestort wezen in Limburg heeft een voorzitter van de vrienden van de Blerickse schutterij. Zijn Visie en daadkracht inbreng bij de diverse stichtin- De tijd en moeite die Frans gen hebben we reeds genoemd. in het schutterswezen stak, is Uit hoofde van zijn functie onvoorstelbaar. Tot diep in de was Frans Wolters bovendien nacht mailde hij om vragen grootmeester van de Edele te beantwoorden, schreef hij Eedbroederschap van de adressen voor nieuwe vrienden Soevereine Orde van de Rode of maakte hij persberichtjes Leeuw van Limburg en de om het schutterswezen onder heilige Sebastianus. Hij wilde de aandacht van de media te meer nog dan voordien bena- brengen. Per e-mail en tele- drukken dat dit een Orde door foon was hij altijd goed bereik- en voor de Limburgse schut- baar. Geen moeite was hem te heeft voor het schutterswezen, gevoelig verlies geleden: met ters was en stelde de Rode veel. Zo zou Frans in het kader behouden blijven en verder Frans Wolters is ons een zeer Leeuw ook open voor dames. van het OLS 2005 in hoogst- uitgebouwd worden. Er moe- bekwaam, gedreven en uiterst Tijdens de laatste investituur eigen persoon een lezing te ten geen plannen als kaarten- aimabel bestuurder en inspira- zag Frans er niet goed uit. Wessem verzorgen, bedoeld huisjes in elkaar gaan vallen tor ontvallen. De orde die dit jaar zijn 25- omdat de initiatiefnemer er jarig bestaan viert, moet haar niet meer zijn schouders onder grootmeester thans missen. In kan zetten. Er moet verder het kielzog van zijn president- worden gebouwd aan datgene schap kwam hier ook nog een dat Frans als architect gepland aantal schuttersfuncties bij op en in uitvoering had. In de Europees niveau. Zo werd hij uitvaartdienst op 16 febru- vice-president van de Europese ari in Blerick omschreef de Gemeenschap van Historische pastoor Frans Wolters als een Schuttersgilden en subprior routeplanner voor een orga- van de Orde van de heilige nisatie: iemand die de route Sebastianus in Europa. Van de uitstippelde en er vervolgens overlegstructuur, die tot stand immens goed in slaagde om kwam tussen de Gelderse, velen te enthousiasmeren om Brabantse en Limburgse ondersteuning te bieden aan Schuttersfederaties, werd hij de uitvoering van de plannen. voorzitter. Frans Wolters was om de gemeenschap warm te Veel organisaties moeten nu Luc Wolters zodoende vertrouwd met alle maken voor de organisatie van dus zonder deze planner en aspecten van het schutters- het OLS. Frans regelde bijna organisator verder. Tijdens de Foto’s: van Frans Wolters, door wezen, hetgeen zijn kennis en alles zelf. Hij had visie, maar dienst was het schutterswezen Wim Pijpers en van de website mogelijkheden van zijn presi- liet het niet alleen bij ideeën. vertegenwoordigd door één OLS 2005, Ton Driessens Wessem dentschap enorm versterkte. Hij wist dat als hij ze wilde uit- commandant en één vaan- p. 3 l.b. en r.o. en p. 4 l.o. (inzet)
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 Interview met Gouverneur Berend-Jan van Voorst tot Voorst van de provincie Nederlands-Limburg
van Margraten hebben wij dit schadepost. De schutters hebben schuttersfeest toen bezocht. In toen ook weer eens getoond wat mijn functie als Staatssecretaris broederschap betekent; massaal van Defensie had ik ook hebben zij hun medewerking en regelmatig te maken met het steun gegeven. Daardoor kon Limburgse Schutterswezen. Schutterij St.-Elisabeth Stokkem Dit was echter een binding “op haar boeken sluiten zonder afstand”. Echt betrokken met schulden.” het Limburgse Schutterswezen raakte ik toen ik Gouverneur LS: De openingsschoten tij- werd van Nederlands-Limburg dens een OLS, van U en Uw in juli 1993. Vanaf dat moment Belgisch-Limburgse collega, heb ik geen OLS meer gemist en zijn momenten waar elke heb ik jaarlijks meerdere schut- Limburger naar uitziet. Uw tersfeesten bijgewoond.” Belgisch-Limburgse collega heeft meermalen bewezen dat LS: Welk OLS-feest is U het zij goed kan schieten. meest bij gebleven en waarom? Gouverneur: “Ik weet waar U Gouverneur: “Ik geniet steeds naar toe wilt met Uw vraag. weer van een OLS-Feest. Om mijn schietresultaten wat te De prachtige uniformen, de verbeteren, kreeg ik van meer- discipline en vergeet vooral dere schutterijen de uitnodiging niet het enthousiasme van de om te komen schieten. Dit heeft deelnemers en het publiek. In beslist geholpen, want ik ben één woord; “Grandioos”. We daardoor trefzekerder geworden. zullen ons allen moeten blijven Het is natuurlijk leuk om een inzetten om dit stukje typisch bölke af te schieten, maar een Limburgse cultuur te behouden. OLS heeft zoveel meer te bieden Nergens anders, dan in de beide waar men van kan genieten.” provincies Limburg, zie je dat mensen uit twee landen zich zó goed verstaan. Het Limburgse Dit jaar neemt Mevrouw Schutterswezen is een toonbeeld Hilde Houben-Bertrand LS: Had U, voordat U gouver- van internationale vriendschap. afscheid als Gouverneur neur van onze provincie werd, Als U me vraagt welke OLS de van Belgisch-Limburg. al een binding met het schut- gróótste indruk op mij heeft Vlak vóór het OLS-2005 terswezen en zo ja, op welke gemaakt, dan was dat onge- zal ook Berend-Jan van wijze? twijfeld het OLS in Stokkem. Voorst tot Voorst afscheid Gouverneur: “Zoals U wellicht Ik herinner me nog die hitte. nemen, als Gouverneur weet, ben ik in Noord-Brabant Het voortdurende geloei van de van Nederlands-Limburg. geboren. Dat betekende dus ambulancesirenes overstemde de Een ideale gelegenheid ook dat er reeds in een zeer trommels. Toch waren en bleven om bij beide Gouverneurs vroeg stadium een binding ont- de schutters paraat. Gestoken op bezoek te gaan en stond met de Noord-Brabantse in hun uniformen paradeerden een gesprek te hebben. schuttersgilden. De eerste ken- ze aan de hoofdtribune voorbij. Natuurlijk stond het nismaking met het Limburgse Dat vele schutters onmiddel- Limburgse Schutterswezen Schutterswezen is van latere lijk daarna verkoeling zochten LS: Vier achtereenvolgende centraal in het gesprek. datum en gaat terug tot het of naar een zwembad gingen is jaren was het OLS in Belgisch- Zuid-Limburgs Federatiefeest begrijpelijk. De organiserende Limburg. Dit jaar is schutterij in St.-Geertruid. Op uitno- schutterij bleef door die hitte St.-Joris Wessem organisator diging van de burgemeester achter met een grote financiële van het OLS-2005. Wat is Uw
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 mening over deze onevenre- overzien. Getalsmatig zijn de dige verdeling? Nederlands-Limburgse schut- Gouverneur: “Een traditie mag terijen in de meerderheid. Het je nooit zonder echte reden feit dat de Stichting Steun Aan doorbreken. Dat geldt ook voor het Schutterswezen in de beide een OLS. De schutterij die wint Limburgen (SAS) een Belgisch- bij het schieten, heeft het recht Limburgse voorzitter heeft, om het OLS een jaar later te houdt de balans in evenwicht. organiseren. Dit is een traditie De huidige voorzitter van de die moet blijven. Indien je op stichting SAS is bovendien de een andere wijze de winnaar vice-president van de OLS- wilt aanwijzen, dan zal ieder- Federatie. Een organisatie een hierover vooraf zijn/haar waarbij zo’n 175 schutterijen mening moeten kunnen geven. zijn aangesloten dient niet Feit is wel dat de Belgische alleen berekend te zijn op haar schutters meer aandacht bestuurlijke taak, maar dient besteden aan het schieten. In zich ook bij voortduring bewust Nederlands-Limburg krijgen te zijn van de culturele aspecten. Gouverneur: “Het Limburgse overheid in overleg blijven en meerdere onderwerpen van Dus ook het bewaken van de Schutterswezen heeft het uiter- samen blijven zoeken naar het Schutterswezen aandacht. traditie.” lijk van folklore, maar daar oplossingen. Ik doel hier op pro- Het winnen van vier Belgisch- onder bevindt zich een leven- blemen als milieu/lood/lawaai; Limburgse schutterijen op rij is dige en levende verbondenheid; de overheid kan hierbij deskun- zeker geen gevolg van de strenge het is zeker geen museaal iets. digheid en maatwerk leveren. regelgeving in Nederland ten Het woord “Broederschap” is We moeten ook geen spookbeeld aanzien van het schieten. De hier ten volle van toepassing. creëren van de vergrijzing. regelgeving in België is zelfs Het Oud-Limburgs Tegen de schutterijbesturen strenger. Ik denk dat het een Schuttersfeest domineert één zou ik willen zeggen: Kijk wat kwestie is van waar een vereni- levende traditie in stand te je kunt doen om de jongste ging haar accenten legt.” houden. Het OLS is veelzijdig generatie te binden aan de en geeft een breed beeld van de vereniging. Limburgse muziek- Limburgse cultuur. Verder toont gezelschappen zien een grote het Limburgse Schutterswezen toename van jeugdleden. In ons de sterke band met de noodgeval kan een fusie een Katholieke Kerk. De aanwezig- oplossing betekenen om twee heid van beide bisschoppen, verenigingen nieuw ‘leven in te een eigen moderator voor het blazen’.” Limburgse Schutterswezen en de LS: Blijft U ook na Uw ambts- H. Mis, voorafgaande aan het LS: Gouverneur, mag ik van termijn als Gouverneur voor OLS, onderstrepen die band.” harte danken voor dit inter- het Limburgse Schutterswezen view. Uw interesse, om in Uw actief, eventueel in een LS: Dit waren de vragen. werkkamer zo uitgebreid te bestuurlijke c.q. adviserende Wellicht dat U nog een afslui- praten over het Limburgse taak? tende boodschap heeft voor de Schutterswezen, was hartver- Gouverneur: “Voorlopig zal ik lezers. warmend. met mijn gezin nog in Limburg Gouverneur: “Zoals ik reeds blijven wonen. Ongetwijfeld gezegd heb, moeten wij ons Wim Pijpers zal ik nog eens een schutters- allen blijven inspannen om het LS: De functie van OLS-pre- feest bezoeken en zal ik, daar Limburgse Schutterswezen, sident is voorbehouden aan waar nodig, het Limburgse als uiting van onze de Nederlanders. Vindt U dit Schutterswezen graag van Limburgse volkscultuur, in terecht? advies dienen. Zodra ik elders stand te houden. Je moet Gouverneur: “Een derge- woon, zal het moeilijker zijn met de lijke regel past niet echt in het om een bestuurlijke taak te Limburgse Schutterswezen. vervullen ten behoeve van het Ik ben van mening dat het Limburgse Schutterswezen.” Limburgse Schutterswezen recht heeft op een bestuur- LS: Hoe zou U het Limburgse der die de mogelijkheid heeft Schutterswezen voor een bui- om het Schutterswezen in de tenstaander willen omschrij- beide provincies Limburg te ven?
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 Interview met Gouverneur Mevrouw Hilde Houben-Bertrand van de provincie Belgisch Limburg
natuurlijk nog nooit zo’n zware veranderd en ben ik niet de buks ter hand genomen, zelfs enige vrouw die schiet op een nog niet van dichtbij gezien. Als OLS, maar toen voelde ik dat ik burgemeester van Bocholt heeft een voorbeeld moest stellen, om hij er toen voor gezorgd dat ik te laten zien dat vrouwen wel eens kon gaan oefenen met de degelijk een plaats verdienen als zware buks. Dat was in Kaulille, schutter op een OLS. bij de Sint-Jorisschutterij. Daar Ik moet toegeven dat de span- heb ik voor het eerst echt ken- ning -toen ik onder de buks nis mogen maken met schutters stond in Bocholt- de grootste in hart en nieren. Toen zij over spanning is geweest, die ik hun hobby vertelden kon ik mij tot nu toe heb gekend in mijn al meer een beeld vormen van ambtstermijn als gouverneur. wat een OLS eigenlijk inhield Alles speelt dan door je hoofd en betekende voor de schutte- en als je dan bedenkt dat er een rijen. Het schieten met de buks honderdtal mensen enkel en is mij daar toen aangeleerd en alleen staan te kijken of je het ik mag wel zeggen dat ik er snel bölke afschiet, maakt dat het mee weg was. Maar dat kwam er niet makkelijker op. Ik kon natuurlijk ook door de goede gelukkig mijn hoofd koel hou- leermeester, Jan Creemers. Hij den en denken aan de tips die ik was toen de buksmeester van van Jan Creemers had gekregen. de schutterij van Kaulille en hij Ik was dan ook blij als een klein heeft mij de buks leren hante- kind toen ik het bölke afschoot. ren. Het was toen een hele bele- Ik heb toen even als een jong venis, het was iets wat ik nog veulen staan ronddansen. Het nooit had meegemaakt, maar deed mij ook veel toen ik zag wat mij wel meteen aansprak.“ dat de mensen van de schut- terij van Kaulille bijna even blij LS: Als Gouverneur heeft U waren toen ik mijn punt schoot al enkele OLS-feesten mee mogen maken. Welk feest is LS: Had U, voordat U gouver- nodigd werd op het OLS in U het meest bijgebleven en neur werd, al binding met het Bocholt. Toen is het voor mij waarom? schutterswezen en zo ja, op allemaal begonnen en heb ik “Het OLS-feest in Bocholt in welke wijze? een zeer waardevol cultuurhis- 1996 is mij toch wel het meest “Niet echt, ik wist wel dat het torisch evenement op een hele bijgebleven en dat om verschil- bestond, maar wat het allemaal leuke manier leren kennen. lende redenen. Ten eerste was precies inhield wist ik toen nog Gelukkig voor mij waren er in het voor mij persoonlijk de niet. Het enige wat ik mij kan de provincieraad wel enkele eerste keer dat ik als gouverneur herinneren is dat ik als gede- leden die mij er toen in 1996 het OLS meemaakte en dat ik puteerde van toerisme eens een meer over konden vertellen. de Belgisch-Limburgse pro- historische stoet heb bijgewoond Jos Michels, burgemeester van vincie vertegenwoordigde. Dat waarin er schutterijen meelie- Bocholt en huidig vice-president gaf al een bepaalde spanning. pen.” van de OLS-Federatie en toen- Ten tweede omdat ik als eerste malig provincieraadlid en voor- vrouw een schot mocht lossen LS: Wanneer is die binding zitter van de stuurgroep van het op een OLS. In 1996 mochten dan wel gekomen? OLS in Bocholt, stelde voor om vrouwen nog niet meeschieten. “De binding is er eigenlijk ook eens de praktijk te oefenen. Dat was iets waar toen redelijk pas gekomen toen ik in 1996 Ik moest namelijk op het OLS veel aandacht aan geschonken Gouverneur werd en uitge- een ereschot lossen, en had werd. Nu is de situatie terecht
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 en mij allemaal kwamen felici- vastgehad en enkele oefenscho- teren. Toen wist ik echt wat het ten gedaan. Dat vind ik een OLS-feest en heel het schutters- goede oefening voor het OLS. wezen allemaal betekende en Misschien kan ik ervoor zorgen hoe belangrijk het broederschap dat mijn Nederlandse collega is in de schutterijen. ook eens mag komen oefenen bij Wat ik mij ook nog levendig een van onze schutterijen in de herinner van het OLS in 1996 aanloop naar het OLS, het kan is, wanneer ik de zondag erop maar helpen. werd gebeld en men mij vertelde Ik vind ook dat ik met mijn dat Sint-Joris Kaulille d’n Um ereschot de hele Belgisch- had gewonnen. Toen was ik Limburgse provincie vertegen- net zo blij voor hen dan dat zij woordig en dat ik het imago voor mij waren toen ik het bölke van onze provincie hoog moet afschoot. Ik kon toen immers houden. Een misser is hier dan ontvangen als overwinnaar op En of die nu uit Belgisch of begrijpen wat de overwinning eigenlijk niet op zijn plaats. het OLS. Maar een gezonde uit Nederlands Limburg stamt betekende voor de schutterij. En laten we eerlijk zijn; de concurrentiestrijd mag en moet is dan ondergeschikt aan de Ik wist dat zij de favoriet voor eeuwige strijd tussen België en er zijn en uiteindelijk wint toch ingesteldheid en aanpak van de de overwinning waren en dat Nederland zit er ook voor iets de beste, en zo hoort het ook.” OLS-president.” ze daar zelf ook een beetje op tussen.” hoopten. Toen later de vraag LS: De functie van OLS-pre- LS: Blijft U ook na uw ambts- kwam of ik meter wilde zijn van LS: Het OLS 2004 in sident is voorbehouden aan termijn als Gouverneur het de schutterij van Kaulille heb ik Opglabbeek is het vierde in de Nederlanders. Vindt U dat schutterswezen trouw, eventu- ook niet lang getwijfeld en posi- successie op Belgisch grond- terecht? eel in een bestuurlijke cq advi- tief geantwoord.” gebied. Vindt U dat dat ook “Om eerlijk te zijn wist ik serende taak? dit niet, maar ik kan begrij- “Dat weet ik nog niet, maar pen waarom dit zo is. Er is wat ik nu wel al weet is dat ik natuurlijk een meerderheid van elk jaar zal uitkijken naar de Nederlands-Limburgse schutte- eerste zondag van juli, naar het rijen, maar waarom zou er bij- OLS. Ik zal dus zeker het schut- voorbeeld na twee ambtstermij- terswezen blijven volgen, ik mag nen van een Nederlandse OLS- stellen dat ik door de schut- president niet een Belgische tersmicrobe gebeten ben en dat president kunnen komen. Niet ik de fijne momenten die ik mag dat Frans Wolters nu geen goede meemaken in het schuttersmi- president is, integendeel zelfs. lieu niet meer wil missen.” Maar ik zie geen problemen in een Belgische president. LS: Kan de provinciale poli- Er zit wel een verschil in de tiek volgens U de landelijke onderscheiden wetgevingen van politiek overtuigen dat het beide landen, maar op zich zijn schutterswezen in zijn huidige LS: Tijdens de officiële ope- de komende jaren zo moet de provincies hetzelfde en de hoedanigheid moet blijven ning is er meestal een kleine blijven. schutterijen zeker. Zij zijn alle- bestaan? krachtmeting met Uw “Ik vind het een heel grote eer maal met dezelfde hobby bezig “Ja daar ben ik van overtuigd. Nederlandse collega. Hoe komt dat een dergelijk evenement en moeten vertegenwoordigd In Vlaanderen wordt er al het dat U al vaker als winnaar kan doorgaan in onze provin- worden door iemand die weet enkele jaren een grote nadruk voor de dag bent gekomen? cie. Want het OLS heeft een wat er zich allemaal afspeelt in gelegd op het verenigingsleven “Zoals ik al zei, heb ik een fan- grote uitstraling en stelt de hele het schutterswezen en zelf ook en het samenbrengen van men- tastische leermeester gehad in de provincie in een mooi daglicht. een groot schuttershart heeft. sen. Deze tendens zal de nieuwe persoon van Jan Creemers. Hij Het feest is een prachtig voor- Vlaamse regering hopelijk door- heeft mij alle stappen geleerd en beeld van een cultuurhistorisch trekken. Dat wil zeggen dat de mij interessante en bruikbare evenement waarbij een grote politici willen bekijken hoe men tips gegeven. Ik ben dus goed groep mensen verbroederen mensen samen kan brengen en opgeleid. Of ik beter ben opge- over de landsgrenzen heen. In ze terug kan laten deelnemen leid dan mijn Nederlandse col- dat opzicht mag een dergelijk aan het verenigingsleven. Het lega weet ik niet, maar ik zorg feest elk jaar in onze provincie schutterswezen in Limburg past er wel elk jaar voor dat ik voor plaatsvinden maar ik zou het hier perfect in. Hier komen de het OLS eens kan gaan oefenen helemaal niet erg vinden als mensen samen op de schutters- bij de schutterij van Kaulille. de gouverneur nog eens een feesten en andere activiteiten, Dan heb ik de buks weer eens schutterij in Maastricht mag dus daar hoeven ze zich geen
Limburgs Schutterstijdschrift 66 Maart 2005 zorgen over te maken in Brussel. verwaarloosbaar, één schot. Bij een dergelijke situatie zullen Voor mij is dit echter een ware de politici kijken welke pro- belevenis die elke keer emoties blemen zich voordoen bij deze bij mij losweekt. verenigingen, en ze dan ook Zo weet ik nog goed dat ik proberen op te lossen. Hierbij een keer werd uitgedaagd op komen de plaatselijke manda- een OLS in Nederland. Ik had tarissen of parlementairen van mijn ereschot afgeschoten en het Maasland en het Noorden de omstaanders waren verrast. van Limburg op het voortoneel. Maar ik voelde mij zelfzeker. Deze politici kennen het schut- Toen ze mij het voorstel deden tersmilieu en willen er zich ook om het Nederlands vlaggetje voor inzetten. Op deze manier -dat verticaal op een stokje op kunnen de plaatselijke politici de hark stond- af te schieten ervoor zorgen dat thema’s zoals twijfelde ik niet. Dat vonden milieu, veiligheid en de wapen- ze al vreemd, want ze dachten wet in de juiste context kunnen wellicht dat ik het voorstel niet Schutterijen en de bijhorende de kerk in ere houden. En elke bekeken worden en zonodig zou aannemen, maar lieten mij feesten, zoals het OLS, zijn tra- schutter, jong of oud, begrijpt aangepast worden aan de noden er toch op schieten. Toen ik dan ditievol maar gaan tevens met dat dit belangrijk is, iets wat je van het plaatselijke verenigings- ook dat Nederlands vlaggetje de tijd mee. Er is ruimte voor zelfs moet koesteren omdat het leven. Op deze manier zal het eraf schoot was de verwonde- vernieuwing en aanpassing aan nu eenmaal bij de schutterij schutterswezen in zijn huidige ring om mijn schietkunsten des de hedendaagse noden van de hoort. hoedanigheid kunnen blijven te groter. Dat zijn van die leuke mensen. Dat zijn allemaal zaken die toch bestaan en er zelfs op vooruit anekdotes.” Centraal staan broederschap wel uniek mogen genoemd wor- gaan.” en vriendschap in en tussen den en daarom ook zeer belang- de verschillende schutterijen. rijk zijn voor onze Limburgse Vandaag de dag, ten tijde van volkscultuur. Ik denk dat mijn de vergrijzing en van het indi- collega-gouverneurs lang zul- vidualisme van de maatschap- len moeten zoeken voordat ze pij, zijn de schutterijen zeker een dergelijk fenomeen in hun een uitzondering en daarom provincie vinden, en als ze het kunnen zij dynamisch en jong al vinden zal het zeker niet zo blijven. Het feit dat ook veel grootschalig zijn als dat bij ons jongeren betrokken zijn bij het het geval is. schutterswezen is een zeer posi- Laten we dus terecht trots zijn tief gegeven. Schutterijen zijn op het schutterswezen in de verenigingen die voor iedereen beide Limburgen, maar laten wel wat te bieden hebben en dat we er ook samen voor zorgen terecht uitspelen. dat dit fantastische gebeuren Wat ik ook mooi vind is dat de zijn rijke traditie kan behouden LS: Welke functie binnen een LS: Hoe zou U uw collega- band met de kerk overeind blijft en nog een mooie toekomst mag schutterij zou U (indien de gouverneurs vertellen wat het in het schutterswezen. De kerk kennen.” gelegenheid zich voor doet) schutterswezen (met name het wordt met aan minder populair, willen bekleden (bijvoorbeeld OLS) is en hoe belangrijk het zeker bij de jongeren, maar de Jo Bloemen Marketentster?) is voor de Limburgse volkscul- schutterijen blijven de band met Foto’s: Wim Pijpers “Dat is een interessante vraag tuur? waar ik niet zo meteen een “Het schut- antwoord op weet. Ik zou zeker terswezen in de schutter willen zijn. De schiet- beide Limburgen microbe heeft mij echt te pakken is een belangrijk en dat laat mij niet meer los cultuurhistorisch denk ik. gegeven dat een Je moet weten dat ik daar echt zeer rijke traditie naartoe leef, naar dat ene schot en geschiede- dat ik mag lossen. Ik weet wel nis heeft. Het dat dat voor de echte schutter feit dat het een een beetje banaal klinkt, maar grensoverschrij- ik mag maar één keer schieten dend gebeuren per jaar. In vergelijking met de is maakt het echte schutter is dit natuurlijk des te unieker.
Limburgs Schutterstijdschrift 66 10 Maart 2005 C O L U M N De keerzijde van de medaille De medaille, letterlijk ver- zijn medaille. Welke medaille wel meest omstreden vraag in tersfeesten in 2052 als een taalt: gedenk- of ere pen- is nou meer waard? De grote, deze materie. De ware reden als een aan hem toebedeelde ning, maar in de praktijk blinkende spiegel die meteen hiervoor is dat men het, in taak ziet en ook dan nog meest voorkomend als het na het feest wordt opgebor- veel gevallen, niet aandurft op steeds terugdenkt aan hoe eremetaal waarmee win- gen in de prijzenkast, of de voorhand 3 medailles per cate- het ooit begonnen is … met naars worden bekroond, zo kleine, bescheiden, zonder na gorie aan te schaffen. Deze uit- zijn allereerste medaille in ook in het schutterswezen. te denken zo goedkoop moge- gaven (3 medailles maal maxi- Illikhoven, Siebengewald of Medailles zijn er in allerlei lijk aangeschafte en in veel maal 10 categorieën) bedra- Manestraat. soorten en maten variërend gevallen nabestelde medaille gen, uitgaand van een kostprijs van zilveren OLS-schilden tot voor de solist jeugddivisie, die van E 4 per medaille, E 120. Frank Lebens de door diverse verenigingen fier gedragen wordt tot het Van deze 30 medailles worden uitgegeven plastic plaatjes. borstkastje volgroeid zal zijn er gemiddeld 22 uitgegeven. Merkwaardig aan de medaille tot borstkast. Het antwoord Samenvattend houdt men dus is dat elk uitgegeven exem- schuilt reeds in de vraag- gemiddeld 8 medailles à E plaar een waarde heeft voor stelling. Een vereniging die 4 over aan een bondsschut- de ontvanger, de winnaar grossiert in medailles is daar tersfeest waarmee enkele ervan. Zo heeft een zilveren terecht blij mee, echter een tienduizenden Euro’s A-schild, verdient voor de jeugdlid dat met een tome- gepaard gaan. Waar beste prestatie tijdens een loze inzet een medaille wint ligt de toekomst van OLS-defilé, een bijzondere bij welke wedstrijd dan ook, onze schutterijen, plaats in de prijzenkast van is zo trots als een pauw. De ons schutterswe- de vereniging die het gewon- trotsheid van deze mogelijke zen, de toekomst nen heeft. Maar evenzo krijgt toekomstige naaf in het rad van de grootste ook de medaille gewonnen dat schutterswezen heet, wordt Limburgse fol- door de beste solist bla- abrupt afgebroken wanneer klore? Mijn inziens niet zers in de jeugddivisie op de gewonnen medaille niet in deze E 32, maar wel het bondsschuttersfeest in wordt uitgereikt en de win- in de jeugdige schut- Illikhoven, Siebengewald of naar bij het thuisfront niet kan ter, die zich over een Manestraat, een belangrijke pronken met het door hem x aantal jaren wel- Winnaar jeugd plaats. Meestal op het borst- gewonnen eremetaal. “Wat kan licht ontfermt over St.-Paulus Vaals, kastje van de winnaar, die de reden zijn dat men solisten- het voortbestaan van solistenconcours op het eerstvolgende feest medailles op nabestelling uit- dit blad, de orga- Foto : St.-George vol trots zal pronken met geeft?”, is de laatste en wellicht nisatie van schut- Simpelveld
Jeugdige winnaars solistenconcours RKZLSB Simpelveld Foto: St.-George Simpelveld
Limburgs Schutterstijdschrift 66 11 Maart 2005 Beste Schutterswebsite
Mathy Leunissen • Correcte werking, bedie- deze als uitgangspunt werd ningsgemak en toegankelijk- genomen voor de te beoorde- Tijdens de schuttersdag in Baexem werd naar aanleiding heid len websites. Bovendien werd van een initiatief van Alfred Disch voor het eerst een • Gebruik van foto’s op een later tijdstip gejureerd prijs toegekend aan de beste website van bij de OLS • Welke informatie wordt aan- dan eerder aangegeven: in aangesloten verenigingen. Hoe het tot deze wedstrijd geboden plaats van november werd het kwam en wat de bevindingen waren van de jury leest u • Vormgeving en structuur eind december, begin januari. hier. • Actualiteit • Interesseverhogend Juryrapport en • Taalkundig de top vijf Schuttersbrief schuttersgedachte uitgedragen • Afwikkeling van de input van Voordat men de beste vijf web- De aanzet voor deze wedstrijd, word. Daarom legde Alfred bezoekers sites bekend maakte, werden werd gegeven door Alfred Disch dit idee voor een wed- er eerst punten toegekend aan Disch. Deze oud-koning/ strijd niet alleen voor aan de Schuttersdag te de verschillende bonden en historicus kennen we behalve OLS-Federatie, maar ook aan Baexem werd er aandacht geschonken van zijn tomeloze inzet voor Noord-Brabantse Federatie Tijdens de 12e Limburgse aan enkele plus- en minpunten het schutterswezen ook van en hun website-redactie, de Schuttersdag te Baexem op van de websites. Hier volgt zijn Schuttersbrief. Voor het Gildetrom en andere ver- zaterdag 8 januari j.l., was het officiële en onaangepaste opzetten van deze wedstrijd gelijkbare organisaties in het dan zo ver. Voor de eerste juryrapport dat gepresenteerd had hij de volgende Gelderland, Limburg en keer zou er een prijs uitge- werd in Baexem. motivering 1): Vlaams België. reikt worden voor de beste A: Hoewel alle schuttersweb- schutterswebsite. Karel van Websites verlegen om sites als overeenkomst hebben Naar aanleiding van zijn Knippenberg kon, met onder- toeters en bellen dat ze proberen de schutters- voorstellen en publicaties in steuning van zijn jury, bekend- De Limburgse schutterijen gedachte uit te dragen, slagen de Schuttersbrief kreeg Disch maken wie de beste website zijn toegetreden tot het digi- de meeste hier niet in vanwege diverse reacties. Wiel, Ron en had gebouwd. Alvorens hij tale tijdperk. Tijd voor een hun slechte bediening, slechte Mathy Leunissen maakten een deze prijs uitreikte, gaf hij beoordeling van ruim zeventig overzichtelijkheid en gebrek- eerste opzet voor de beoorde- een korte toelichting op het werkende websites. De internet- kige informatie. ling, die nog van aanvullingen verloop van de wedstrijd, de pagina’s van de verschillende B: Door het uitloven van een werden voorzien.2) Vervolgens wijze van jurering en de tot- Nederlandse en Belgische gezel- prijs, zal men gestimuleerd reageerde de OLS-Federatie standkoming van de top vijf. schappen zitten (nog) verlegen worden om de site zo goed positief op het idee en vroeg Hierbij bleek dat de eerder om toeters en bellen. Toch schiet mogelijk te onderhouden en te de redactie van het Limburgs gepubliceerde criteria aange- iedere schutterij met site in de perfectioneren. Schutterstijdschrift (LS) om past waren. De websites waren roos: een welverdiende pluim is C: Door de prijsuitreiking zal deze wedstrijd te organiseren. beoordeeld aan de hand van er alleen al voor het initiatief. het schutterswezen en vooral Namens de redactie zou Karel de volgende acht punten: de winnende schutterij meer van Knippenberg de wedstrijd • Inhoudelijke informatie De jury werd gevormd door: in het nieuws komen. en de jurering op touw te zet- • Overzichtelijkheid Monique Parren, chef van D: De ‘buitenwereld’ ervaart ten. • Gebruiksvriendelijkheid de lezersredactie Dagblad hoe zeer de schuttersgilden bij • Navigatie de Limburger en Limburgs de tijd zijn. Criteria • Actualiteit Dagblad. E: De organisatie die deze In het LS werd een twaalftal • Vormgeving Raoel van den Booren, wedstrijd organiseert, zal criteria gepubliceerd, groten- • Toegankelijkheid (i.v.m. webmaster van Dagblad de eveneens in de schijnwerpers deels gebaseerd op suggesties foto’s alleen voor snelle inter- Limburger en het Limburgs komen te staan. uit de Schuttersbrieven en van netverbinding?) Dagblad. de familie Leunissen: 3) • Interactiviteit Michiel Metsaars, internet- Een wedstrijd voor de beste • ’t geldt alleen voor schutte- Uit deze criteria blijkt dat géén redacteur van het Limburgs schutterswebsite zou een rijen van de OLS-Federatie onderscheid werd gemaakt Dagblad Parkstad. motivatie zijn voor veel • De site moet over een schut- tussen een door een profes- Jo Bloemen, correspondent webmasters om hun site te terij gaan en door deze sioneel bedrijf gemaakte web- van het LS en schutter uit de verbeteren of, voor anderen, gemaakt zijn site en een site die gemaakt Bond Maas en Kempen. Hij om een site te maken. Tevens • Het webdesign mag niet door is door een ‘amateur’. Een heeft het team versterkt als zou het een grote stimulans een professioneel bureau andere voorwaarde voor jure- ‘publieksjury’. voor het schutterswezen zijn, gemaakt zijn ring was een vermelding op omdat via de websites de • Uitdragen schuttersgedachte schutterijstartkabel.nl omdat
Limburgs Schutterstijdschrift 66 12 Maart 2005 RK Zuid-Limburgse site van de Schuttersbond 8,5: schutterij uit Over het algemeen vrij sta- het Belgische tische sites met weinig actu- As is helaas niet aliteit en interactiviteit. Wel al te best: de enkele duidelijke uitschieters. foto’s zijn niet Zo heeft St.-Paulus uit Vaals zichtbaar, som- de site spannend gemaakt met mige pagina’s enkele javascriptjes. Ook een zijn niet zicht- uitschieter is Strucht, die de baar en actuele foto’s van de nieuwjaarsrecep- informatie ont- tie (al) op de site heeft staan, breekt. Dus niet goede mouse-over informatie bijgehouden en biedt en duidelijk van opzet dat zijn min- is. Erg goed vindt de jury punten. schutterij Sint-Martinus uit Houthem-Sint Gerlach. Een Midden- mooie, rustige lay-out, veel Limburgse informatie, een forum met Schuttersbond goede onderwerpen, informa- 7: tie over hobby’s van de leden Sommige sites en de mogelijkheid voor een zijn onderge- abonnement op een nieuws- bracht bij min- brief. Misschien wel de beste der gelukkige (gratis) webhosts een aardig profiel van alle matie en het hebben van een die we tegenkwamen..? als Lycos en Freeweb, die de leden. Dat vergroot de betrok- discussieforum, een eerste argeloze bezoekers lastigval- kenheid bij de club en maakt plaats. Webmaster Maurice Schuttersbond Juliana 8: len met vervelende banners. het allemaal meer persoonlijk de Lange, van harte gefelici- Verschillende sites met opmer- Webhosting is op deze manier en aansprekend. Let wel op de teerd met je eerste prijs. kelijke details: St.-Urbanus wel goedkoop of zelfs gratis. privacybescherming van de 2. Akkermansgilde Venlo: Deze Belfeld geeft info in het Positieve uitschieter is St.- leden en beveilig de site met site was zeer interactief. Engels, het Akkermansgilde Sebastianus uit Herkenbosch een persoonlijk wachtwoord! 3. St.-Hubertus Ubachsberg: Venlo heeft een mooie vorm- die opmerkelijke multimedia . Deze site was zeer actueel. geving en regels voor - het (geluid, filmpjes) aanbiedt op Schuttersbond Eendracht 4. St.-Lambertus Helden: De gebruik van - het gastenboek, haar site. Dat zijn de toeters en Maakt Macht 5,5: vormgeving van deze site is een zeldzaamheid. Ook de bellen waarmee je je als schut- Dit cluster heeft binnen zijn leuk en uitnodigend. site van Helden is opvallend terij kunt onderscheiden en gelederen de slechtste site die 5. St.-Sebastianus Klimmen: mooi, maar inhoudelijk iets die je dus ook mag verwach- we tegenkwamen: die van St.- Redelijk up-to-date en het minder sterk, terwijl de histo- ten. Jacobus uit Hunsel, met irri- beluisteren van de muziek rische foto’s van St.-Hubertus tant veel pop-ups en een uitge- was een pluspunt. Beringe ook in het oog sprin- Schuttersbond Eendracht 6,5: sproken slechte vormgeving. gen. Minpunten zijn er voor De sites voldoen, maar verras- . Redactie, correspondenten en St.-Lucia Horst vanwege de sen niet. De bekeken internet- Schuttersbond Berg en Dal 5: alle andere medewerkers van ingewikkelde koppeling met pagina’s zijn niet sprankelend We kwamen hier nogal wat het Limburgs Schutterstijd een teletekstpagina. De ver- noch uitgesproken interactief. vormgeving tegen die niet erg schrift feliciteren de webmas- eniging uit Venray moet nodig Veel sites zijn zo zakelijk dat ze fraai was. Ook lijkt het alsof ters van deze vijf websites met eens naar het de navigatie niet de sfeer uitademen die bij weinig tijd wordt besteed aan hun behaalde plaatsen. kijken. de schutterij hoort. Een plus- de sites: storende taalfouten en punt is er voor Hingen-Echt. slordigheden waarop ook de Noten: Schuttersbond Maas en De webmaster is erin geslaagd leden in het gastenboek wijzen. 1) Korte samenvatting uit Kempen 7,5: de vormgeving zeer goed te Schuttersbrief 1, 14 juni 2004, De vormgeving in het alge- laten aansluiten bij het schut- Na de presentatie van het pagina 4 e.v. meen simpel maar doeltref- terswezen. bovenstaande juryrapport, 2) Schuttersbrief 1, 14 juni 2004, fend. Jammer genoeg laat werd de topvijf bekend p. 12 e.v. / p. 27 e.v. de actualiteit van de diverse Schuttersbond St. Gerardus 6: gemaakt. De top vijf met het 3) LS 64 (september 2004) p. 30. sites vaak te wensen over en Over het algemeen redelijk commentaar van de jury erbij zijn agenda’s niet bijgewerkt. degelijke sites, maar niet echt zag er als volgt uit: Ook is er geen interactiviteit. opvallend. Niks echt fout, Van alle aangesloten zes sites niks echt heel geweldig. Een 1. St.-Martinus Houthem is er slechts één site die ook van de betere sites is hier St.- St.-Gerlach: Vanwege de lay- (schutters)nieuws bevat. De Gregorius uit Brunssum, met out, de hoeveelheid infor-
Limburgs Schutterstijdschrift 66 13 Maart 2005 Patroonsfeest St.-Sebastianus Oost-Maarland
Op zaterdag 15 januari vierde de schutterij van Oost-Maarland haar jaarlijkse patroonsfeest. Voorafgaande aan het feest was er een H. Mis voor de levende en overleden leden van de schutterij. Deze eucharistieviering werd opgeluisterd door het tamboerkorps van de schutterij onder leiding van instructeur Martin Warnier en door het kerkelijk zangkoor St.-Jozef. Tijdens de mis werd de 2e luitenant Johnny de Lang beëdigd op het vaandel van de schutterij door overste Koos Vaes, militair adviseur van de schutterij en oud-commandant van het korps Nationale Reserve. De oude en nieuwe voorzitter, inzet voor de schutterij en de Gerard Odekerken (l.) en gemeenschap Oost-Maarland Pierre Stienen (r.). Op de feestavond waren als Liedekerke de erepenning in en werd uitgereikt door gra- eregasten aanwezig gravin zilver verbonden aan de Orde vin De Liedekerke. Marieke De Liedekerke, burgemeester Broederschap Sebastianus Rompelberg-Spits werd door 50-jarig jubileum een kroon Schmidt, pastoor Wim van Oost-Maarland (BSOM) voorzitter Gerard Odekerken op zijn schutterscarrière. De den Berg en alle gedecoreerde voor hun inzet voor het ZLF geïnstalleerd tot erelid, van- schutterij liet zijn vertrek als leden van het Broederschap. 2004. Erevoorzitter Twan wege haar bijzondere inzet. voorzitter niet ongemerkt De feestavond begon met Rompelberg werd officier Soldaat Ronnie Odekerken voorbijgaan. In 2004 werd een een feestelijke vergadering. en de heren Paul Lousberg, ontving de eremedaille in comité opgericht door leden Voordat de traditionele hul- Patrick Liebens en Han brons van de BSOM vanwege om Gerard een cadeau aan digingen plaatsvonden, werd Janssen ridder in de BSOM. zijn 12,5 jarig jubileum. te bieden. Bij zijn afscheid namens woningstichting kreeg hij een gedenkplaat met Servatius een cheque aan- Tijdens de feestvergadering daarop een voorzittershamer geboden van 700 euro voor nam Gerard Odekerken na 31 en een aantal andere schit- het bezorgen van boekjes. jaar afscheid als bestuurslid, terende cadeaus, ook van Daarna werden er enkele per- waarvan de laatste 17 jaar als zijn familie. Natuurlijk werd sonen gehuldigd, ten eerste voorzitter. Toen hij het nieuwe hierbij zijn steun en toeverlaat Angelique Hacquier, Patrick bestuur had voorgesteld, droeg Ben Odekerken-Brouwers niet Wijnans, en Tamara Wolfs, hij de voorzittershamer over vergeten; ook zij werd in de die naar het solistenconcours aan Pierre Stienen. Gerard bloemetjes gezet. De eerste waren geweest. Daarna wer- heeft in zijn tijd als voorzit- taak van de nieuwe voorzitter den de dames en heren in de ter enkele bondsfeesten en Pierre Stienen was om Gerard bloemetjes gezet, die iedere het afgelopen jaar het ZLF Odekerken te benoemen tot week helpen bij het kienen. P. Liebens, georganiseerd, hij heeft Paus erebestuurslid. Gerard zal nog Hub de Lang werd door gene- eveneens gedecoreerd Johannes Paulus mogen ont- verschillende taken blijven raal Jac Rousch bevorderd tot moeten en in 1995 heeft hij vervullen en het bestuur in de tamboer-sergeant. De leden Koningin Beatrix begeleid op komende jaren met raad en van het Stichtingsbestuur ZLF Deze onderscheiding kwam het kasteel en in de kasteellaan daad bijstaan. 2004 ontvingen van gravin De hen toe voor hun bijzondere van Eijsden. Vorig jaar was zijn Tamboer-majoor Angelique Kloos kreeg door de voorzitter De Oost-Maarlandse gedeco- een nieuwe tamboer-maître- reerden, v.l.n.r. nieuwe voor- stok overhandigd. Na de hul- zitter Pierre Stienen, ridder diging dankte de burgemeester BSOM P. Lousberg, sergeant- de scheidende voorzitter en de tamboer H. de Lang, beëdigd schutterij voor hun inzet in de officier J. de Lang, erelid M. gemeenschap Eijsden en daar- Rompelberg-Spits, officier buiten, ook de pastoor sloot BSOM A. Rompelberg, ridder zich bij deze woorden aan. BSOM H. Janssen, 12,5 jaar lid Daarna volgde het koud buffet. R. Odekerken, erebestuurslid G. Na het eten dankte de voorzit- Odekerken. ter iedereen, waaronder ook
Limburgs Schutterstijdschrift 66 14 Maart 2005 de traiteurs en het kasteleins- Nieuwe secretaris tariaat na 1 maart is: echtpaar. Er werd nog feestge- Oost-Maarland P. Magermans vierd tot in de vroege uurtjes. Patrick Magermans is vanaf Veldje 34 Zondag werd het feest afge- 15 januari de nieuwe secretaris 6245 CT Eijsden sloten met een kranslegging van de schutterij. Hij neemt tel.: 043-4092877 voor de overleden leden op het het secretariaat over van Pierre E-mail: [email protected] kerkhof van Oost-Maarland en Stienen die deze functie 17 jaar Vanaf 1 maart heeft de schut- met een feestelijke rondgang heeft vervuld. Pierre is vanaf terij ook een nieuwe site door Oost-Maarland. 15 januari voorzitter. Patrick WWW.SSSOM.NL is 8 jaar lid van de schutterij, Secretaris Patrick Magermans daarbij vervult hij ook nog de Kolonel Gerard Odekerken functie van schietmeester. Hij is op 18 juni 2004 getrouwd met Juliëtte en in februari De nieuwe secretaris Patrick wordt hun eerste kindje ver- Magermans is op 18 juni j.l. in wacht. Het adres van het secre- het huwelijk getreden.
De eenmalige organisatie van een schuttersfeest en de BTW
Een schutterij is voor de organisatie van een schuttersfeest in beginsel BTW-plichtig. Indien het feest een batig saldo oplevert zal BTW-plicht in het algemeen nadelig zijn, omdat de af te dragen BTW over de omzet (entreekaartjes, verkochte consumpties, sponsorinkomsten) hoger zal zijn dan de aftrekbare BTW die aan de schutterij in rekening werd gebracht (bijv. door de brouwerij, door ingehuurde orkesten en voor de huur van tenten en ander materieel). Bij de organisatie van grote feesten bieden de kantinevrijstelling en de fondswervingsvrijstelling geen soelaas, omdat de maximumbedragen van die BTW- vrijstellingen daarbij overschreden zullen worden.
Indien een feest wordt werkzaamheid, zich met niets georganiseerd door een anders bezighoudt dan met (neven)stichting is de con- alleen de organisatie van één clusie niet anders, wanneer feest, voor die activiteit niet die stichting met regelmaat BTW-plichtig is, ook al vergt Beslastingdeskundige mr. J. Smeets lichtte het publiek op de schut- aan het economische verkeer het feest maanden van voorbe- tersdag voor over de BTW-plicht. Foto: Luc Wolters deelneemt, en zij daarmee als reiding. In die omstandighe- ondernemer voor de BTW is den is de stichting niet aan te aan te merken. merken als BTW-ondernemer, niet BTW-plichtig zijn van een van een OLS, Federatiefeest of omdat de voor deelname aan stichting zal dan ook discus- Bondsfeest, verder geen andere Uit een uitspraak van de het economische verkeer sie kunnen ontstaan. Niet alle werkzaamheid heeft, en die na Hoge Raad van 14 mei vereiste duurzaamheid situaties lenen zich voor de afsluiting van de administratie 2004 kan echter wor- ontbreekt. Van een toepassing van de bedoelde wordt geliquideerd, met suc- den afgeleid dat economische acti- uitspraak. Zo zal een schut- ces kan stellen dat zij voor die een stichting, die viteit is dan geen terij die voor haar jaarlijkse activiteit niet BTW-plichtig is. naar doelstel- sprake. feest ieder jaar een nieuwe ling en feitelijke stichting opricht op weerstand Joost Smeets Opgemerkt van de Belastingdienst moeten KPMG Meijburg & Co Een goede fiscale wordt dat de rekenen. In elk geval lijkt het Belastingadviseurs voorlichting leidt tot Belastingdienst een goed verdedigbaar dat een Heerlen / Maastricht besparingen. ander standpunt zal kun- stichting, die specifiek wordt nen innemen. Over het wel of opgericht voor de organisatie
Limburgs Schutterstijdschrift 66 15 Maart 2005 De inventarisatie van het schutterszilver in Belgisch-Limburg
Belgisch Limburg heeft evenals Nederlands Limburg een rijke traditie op het vlak van de schutterijen. Deze traditie leeft door tot de dag van vandaag. Maar deze traditie ligt ook aan de basis van een rijk historisch patrimonium. Ondanks de inspanningen van velen, verdwijnt dit patrimonium geleidelijk. Een inventarisatie is daarom noodzakelijk. Deze inventarisatie moet tegelijk de aanzet worden voor verder historisch onderzoek van de schutterijen in Limburg. Dit was het onderwerp, waarover dr. Robert Nouwen van het Openluchtmuseum Domein Bokrijk tijdens de Limburgse Schuttersdag op zaterdag 8 januari sprak. Over het voorgenomen inventarisatieplan deelt Toon Verlaak uit Kaulille ons het volgende mede.
Het zilver en de breuken zijn omdat het zijn functie verloren voor de schutterijen altijd zeer heeft en niet meer is dan één belangrijk geweest. Over het van de historische voorwerpen Robert Nouwen, bij de lezing algemeen hebben deze stuk- in het archief of de verzame- te koop aangeboden bij een tijdens de Schuttersdag in ken geen grote geldwaarde. Ze ling. Brusselse antiquair. Ze konden Baexem Foto: Luc Wolters worden ‘landelijk’ schutterszil- Tijdens de voorbereiding nog net gerecupereerd worden ver genoemd. Hun waarde ligt van de tentoonstellingen rond dank zij het snel ingrijpen van vooral in de betekenis die ze 450 jaar Koninklijke Schutterij een pater-dorpsgenoot. Maar uit de collectie ter beschikking. hebben voor de dorpsgemeen- Sint-Joris Kaulille kregen we in hoeveel andere gevallen was Maar hij toonde meteen ook schappen. Bij optochten en enkele pareltjes van landelijk er geen reddende engel, zodat veel interesse voor het schut- feesten worden ze met fierheid schutterszilver te zien. Met de stukken voor altijd in een terszilver van de buksschutte- gedragen door de koningen en enthousiasme vertelden schut- of andere privé-verzameling rijen uit Noordoost-Limburg. de keizers, de hoogste gezags- tersvrienden de verhalen die verdwenen? Op die manier Over dit onderwerp bleef het dragers binnen de schutterij. er mee verbonden waren. raakten vooral rustende schut- aantal publicaties tot nu toe De breuken en schilden illu- Daardoor ontstond het idee terijen heel wat originele stuk- beperkt: er verschenen enkele streren nadrukkelijk de band om dit Limburgs cultuurhisto- ken kwijt. Op zich is er niets teksten in de tijdschriften van die we hebben met ons verle- risch erfgoed te redden van de tegen verzamelaars en zeker heemkundige kringen, maar den en met gildenbroeders die anonimiteit en het de plaats te niet tegen hun interesse voor meestal ging het dan uitslui- ons zijn voorgegaan. De zilver- geven die het verdient. Bij de ons erfgoed. Het wordt wel een tend over de breuken van de schat wordt door de bewaarder schutterijen die meewerkten probleem, als het zilver defini- lokale schutterij. Er werd, voor dan ook op een bijzondere aan de zilvertentoonstelling ter tief verloren gaat of gesmolten zover wij weten, nog geen alge- wijze verzorgd. gelegenheid van ons bonds- wordt om er siervoorwerpen mene studie gepubliceerd over Die zorg en aandacht ver- feest, voelden we niet alleen van te maken. Een tijd lang dit onderwerp. Een verklaring dwijnen, wanneer de schut- een grote fierheid, maar tege- heeft het gebruik bestaan om hiervoor is waarschijnlijk terij in moeilijkheden raakt of lijk een duidelijke bezorgdheid. op die manier een bijdrage te het feit dat in deze regio het zelfs helemaal inactief wordt. Schutters vertelden ons anek- leveren aan de zilverschat van grootse gedeelte van het his- Het schutterszilver valt in dotes rond de verdwijning en de lokale kerken. torisch schutterzilver in het dergelijke omstandigheden - de verkwanseling van schut- Voor de zilvertentoonstelling bezit is van actieve schutterijen soms na lange en onduidelijke terszilver. Die verhalen waren van mei 2004 in Kaulille deden of andere lokale groepen. Dit omzwervingen – niet zelden soms wel amusant, maar ze we een beroep op mede- maakt het anderzijds dan weer in handen van antiquairs of gaven ons eerder redenen tot werkers van het Provinciaal mogelijk dat de inventarisatie particuliere verzamelaars. In bezorgdheid. Domein in Bokrijk. Daar ervan op een vlotte en gestruc- het beste geval komt het na Eén van die verhalen was dat ontmoetten we dr. Robert tureerde manier kan verlopen. de stopzetting van de schut- van een gildenbroeder die héél Nouwen, een historicus die Dat is in elk geval handig als tersactiviteiten terecht bij het lang geleden op een moment al enkele artikels over schut- uitgangspunt. gemeentebestuur of de plaat- van grote dorst het hem toe- tersbreuken publiceerde in het Eén zaak werd tijdens de selijke heemkundige kring. vertrouwde zilver van de hand geschiedkundig tijdschrift “Het voorbereidende gesprekken Het krijgt daarna nog zelden deed voor een fles jenever… Oude Land van Loon”. Hij stel- vrij snel duidelijk: om doelge- de aandacht die het verdient, Jaren later werden de stukken de ons graag enkele stukken richt te kunnen werken, moe-
Limburgs Schutterstijdschrift 66 16 Maart 2005 ten we ons in eerste instantie De zilveren koningsvogel van schutterij St.-Anna beperken tot opzoekingen in Achel, in bewaring bij de gemeente. een duidelijk omlijnd gebied. Met dank aan het stadsbestuur van Hamont-Achel Er werd geopteerd om te beginnen met het zilver uit de regio Noordoost-Limburg. tenland. Het Dit is het gebied waar de internet kan buksschutterijen van de bon- als medium den Maas en Kempen en De een grote rol Maasvallei actief zijn. In de spelen bij het eerste fase van het project leggen van wordt het zilver dat in het len de lokale heemkundige contacten en het opzetten van bezit van de schutterijen is, kringen en de plaatselijke een forum. De database die geïnventariseerd. In een twee- medewerkers een uiteenzet- zal ontstaan, zal toegankelijk de fase zal de aandacht gaan ting krijgen over de manier gemaakt worden voor geïnte- naar de breuken en de stukken van inventariseren. Dit is resseerde amateur-historici en van de rustende schutterijen nodig, omdat het opzoek- wetenschappelijke vorsers. die zich bij de gemeentebestu- werk ook zal dienen als basis Het is niet de bedoeling om ren, bij heemkundige kringen voor verder wetenschappelijk het zilverwerk te verzamelen en in particuliere verzamelin- en cultuurhistorisch onder- in megacollecties. Het schut- gen bevinden. Daarna kunnen zoek. Eenvormigheid is dan terszilver blijft best in de lokale Een zilveren plaat uit 1646 dan eventueel de stukken van een groot voordeel. Over gemeenschappen, waar het van schutterij St.-Anna Achel de schutterijen uit de rest van de gedeelten van het schut- al sinds eeuwen bewaard en met een bekende afbeelding Belgisch-Limburg opgezocht terszilver die afgewerkt zijn, gekoesterd wordt. Mensen die van de H. Anna rechts en en geïnventariseerd worden. zullen er tussentijdse uitgaven vinden dat hun schuttersplaat Maria met het kindje Jezus We beperken ons bij deze verschijnen. Een overzichts- in de collectie van de provincie links, een zogenaamde “St.- opdracht tot het historisch tentoonstelling van het schut- Limburg thuishoort, kunnen Anna te drieën”. Het schild is zilverwerk uit de periode vanaf terszilver in Belgisch-Limburg best contact opnemen met in 1646 geschonken door de het ontstaan van de schut- zal uiteindelijk de bekroning Robert Nouwen. Door dit toenmalige pastoor van Achel, terijen in de 16e en 17e eeuw moeten worden van dit pro- project hopen we te realiseren Jan Christiaens. Het is het tot aan de vooravond van de ject. De plaats en het tijdstip dat de mensen die nog niet oudste schild van St.-Anna Eerste Wereldoorlog. Dit is de daarvoor staan nog niet vast, overtuigd zijn van de grote Achel en is gemaakt door zil- meest interessante tijd, want maar we menen toch dat dit cultuurhistorische waarde van versmid Fredericus Malders na 1918 was een aantal schut- ergens “in het schuttersgebied” het zilver, zich daarvan bewust van Maaseik. terijen niet meer actief. Het moet zijn om de schutters en worden, zodat er in de toe- Met dank aan het stadsbestuur zilver dat daarna in gebruik andere geïnteresseerden de komst nog zorgzamer zal wor- van Hamont-Achel kwam, is ook wel een studie kans te bieden de tentoonstel- den omgegaan met deze volks- waard, maar het is toch meer ling te bezoeken en de schatten schatten. In de gesprekken verwant aan de sportmedail- van de schutterijen te bewon- die we al hadden met leden work, enthousiasme en les en de trofeeën die recenter deren. Om grotere publieke van de schutterijen en van de doelgericht werken kunnen als prijzen gegeven werden. belangstelling voor dit project heemkundige kringen, werd wonderen doen. Daar zijn Dit betekent niet dat er na te wekken zal er een speciaal duidelijk dat er ruime interesse wij van overtuigd geraakt tij- die tijd geen degelijke zilver- beroep op de regionale pers bestaat voor dit project. Er dens de voorbereiding en de smeden meer werkten, gedaan worden. werd ons gevraagd om ook uitvoering van de activiteiten maar er is teveel Ook zal er in de andere historisch belangrijke rond het 450-jarig bestaan zilverwerk en het is beginfase con- stukken zoals documenten, van onze schutterij. Ook bij te uniform. Denk in tact gezocht reglementen, sjerpen, hoeden, dit project is het welslagen in dit verband maar even worden met trommels, wapens en buksen grote mate afhankelijk van de aan al het zilverwerk musea en op te nemen in dit onderzoek. medewerking die we zullen dat kan worden met parti- Deze soms prachtige stukken krijgen van de schutterijen en gewonnen op het culiere ver- verdienen zeker alle aandacht, de heemkundige kringen. Als Oud-Limburgs zamelaars in ze zullen in het kader van dit iemand nog particulieren of Schuttersfeest en op de binnen- en bui- project ook aan bod komen. openbare instellingen kent die bondsfeesten. Misschien groeien er in de schutterszilver bewaren, laat De werkwijze voor Tekening van een toekomst nog andere initiatie- het ons dan weten, want we dit onderzoek zal schutter, gemaakt ven uit dit eerste project. Wat willen voor dit project zoveel worden uitgewerkt door Bart Verlaak houdt u overigens tegen om mogelijk bronnen aanboren. door Robert Nouwen. voor de tentoonstel- een samenwerkingsplatform Tijdens een nog te ling van 450 jaar Sint tot stand te brengen? Toon Verlaak plannen studiedag zul- Joris Kaulille Overleg, openheid, team- Schutterij Sint-Joris Kaulille
Limburgs Schutterstijdschrift 66 17 Maart 2005 OLS-1948 kreeg een vervelend staartje (I) Jonge Schuttersfederatie kraakte in al haar voegen
Wim Pijpers en Ger Peters; Melick
Het vorige Oud-Limburgs Schuttersfeest (OLS) dat in Wessem plaatsvond, werd ook georganiseerd door schutterij St.-Joris; het OLS-1948 was een goed georganiseerd OLS. Toch kreeg dit OLS een vervelend staartje, want de winnende schutterij moest de prijs teruggeven. Schutterij van het H. Sacrament uit Neer zou gehandeld hebben in strijd Op de voorgrond: Enkele Schutters van schutterij St.-Nicolaas met de “geschreven en ongeschreven regels van het Heythuysen tijdens de kaveling van het OLS-1948. OLS”. Over de handelswijze van het Federatiebestuur Foto: Schutterij St.-Nicolaas Heythuysen 1881-1981. 100 Jaar in woord en beeld, p. 35 zou nog veel en lang gesproken én geschreven worden. . De emoties liepen daarbij vaak hoog op. De 123 Nederlands-Limburgse schutterijen, verzameld in Wat er aan vooraf ging aan de Maas. Daardoor kwam zeven schuttersbonden, raakten verdeeld en de nog Ofschoon de aanzet tot de zelfs de Gouverneur te laat jonge Schuttersfederatie kraakte in al haar voegen. Het oprichting van een over- voor de openingsplechtigheid. heeft jaren geduurd alvorens het Federatiebestuur het koepelende organisatie voor Maar liefst 104 deelnemende verloren vertrouwen heeft weten te herstellen. Uit de schutterijen reeds in 1931 was schutterijen en ruim 10.000 grote hoeveelheid artikelen, advertenties en ingezonden gegeven, vond de feitelijke bezoekers waren aanwezig op brieven in o.a. dagblad de Maas- & Roerbode (MR) oprichting van de Federatieve de feestweide aan de Maasdijk. stelden wij drie afleveringen samen. In twee afleveringen Bond van Schutterijen in Bij de inval van de duisternis wordt het ontstane probleem van verschillende kanten Limburg pas plaats in 1937. op 4 juli 1948 waren de schut- bekeken. Aflevering drie is gereserveerd voor wat er na Initiatiefnemer en eerste terijen St.-Anna Santfort, St.- het OLS-1949 gebeurde. We ronden het verhaal af met Federatievoorzitter was Frans Antonius Baarlo, St.-Hubertus enkele aanbevelingen. van der Velden* uit Weert. Na Tegelen-Heide, St.-Lambertus de gedwongen rustperiode tij- Bingelrade, St.-Martinus dens Wereldoorlog II, pakte de Asenray, St.-Michaël Thorn, Federatie in 1946 haar werk- St.-Nicolaas Heythuysen, zaamheden weer op. Frans van schutterij van het H. Sacra der Velden werd in juni 1946 ment Neer, St.-Urbanus opgevolgd door Lei Peters, Maasniel, en St.-Willibrordus hoofd der school in Ittervoort. Obbicht nog in de strijd; zij Het eerste naoorlogse OLS hadden 18 punten geschoten vond in 1947 plaats bij St.- en mochten dus terugkomen Anna Santfort-Ittervoort. Hier voor het kavelen op zaterdag behaalde St.-Joris Wessem de 10 juli. overwinning. De voorberei- dingen en de uitvoering door Er is een haar schutterij St.-Joris van haar in de boter OLS op 4 juli 1948 verliepen Zaterdagmiddag 10 juli 1948 goed, de opkomst van schut- werd op de schutterswei in ters en bezoekers was zelfs Wessem een verbeten strijd Beeld van het OLS 1948 in Wessem. Schutterij St.-Martinus boven verwachting. De drukte gestreden. Het ging er om, Maasbree bij het defilé aan de Markt. was zó groot dat er veel wach- erop of eronder. Naar schatting Foto: Sint Joris 1995. Vier eeuwen Schutterij in Wessem, p. 99. tenden waren bij het veerpont waren nog een paar duizend
Limburgs Schutterstijdschrift 66 18 Maart 2005 man komen H.K.H. Prinses kijken naar dit Juliana met enerverend spel. diploma en f Even over vieren 60, schutterij knalden de buk- St.-Antonius sen dat het een Baarlo. lust was. Het 3e Prijs: zilve- weer was prima. ren medaille En nu werd van Prins het definitief Bernhard en f uitgevochten. 40, schutterij Was het dus een St.-Lambertus wonder, dat bij Bingelrade. sommigen de zenuwen parten Het zestal en de supporters van de H. Sacramentsschutten tijdens het 4e Prijs: zilveren medaille van speelden? Zo kon het gebeuren OLS 1948, die toch niet wonnen. Foto: Jo Beeren de Commissaris der Koningin dat op een gegeven moment in Limburg en f 25, schutterij een schutter in zijn ijver een St.-Willibrordus Obbicht. complete lat met bölkes en Wat was er gebeurd? ment en derhalve de eerste 5e Prijs: zilveren medaille al van de stang wegschoot. Waar het vandaan kwam, is prijs niet toekwam. De moti- en f 10, schutterij St.-Anna Homerisch gelach daverde nog steeds niet bekend, maar vatie van het Federatiebestuur Santfort-Ittervoort (MR 24-7- over de schietwei. Toen tegen bij het Federatiebestuur waren luidde: “Uit de ledenlijst, door 1948). zessen de kruitdamp optrok, protesten binnengekomen. Er de Sacramentschutterij bij het bleek dat de schutterij van werd beweerd, dat tegen het bondssecretariaat ingediend, Schutterij St.-Nicolaas het H. Sacrament uit Neer als reglement in, andere schutters blijkt dat deze lijst slechts één Heythuysen kreeg bijgevolg overwinnaar uit het strijdperk uit Neer dan zondag 4 juli aan naam bevat van de zes schut- door het Federatiebestuur was gekomen. De vreugde in de wedstrijd hadden deelge- ters, die het zestal vormde. Vier de eerste prijs toegekend deze hoek was niet gering. De nomen. Het Federatiebestuur van de overige namen werden en de organisatie voor het eerste prijs en tevens het recht beloofde de zaak te zullen aangetroffen in de ledenlijsten OLS-1949 opgedragen. om het volgend jaar het OLS onderzoeken en woensdag 14 van de andere vier schutterijen Door deze uitspraak van het te organiseren, was veroverd. juli haar beslissing bekend te uit Neer. Eén naam kwam op Federatiebestuur barstte er een En daar ging het toch om. Het maken of Neer al dan niet de geen enkele lijst voor”. feeststemming in Heythuysen zestal ging op de schouders. terechte winnaar van dit OLS los (MR 24-7-1948). Het bericht van de overwin- zou zijn (MR 12-7-1948). Vóór het OLS-1948 luidde ning ging als een lopend vuur- artikel 11 nog: “De zes schutters Twee leden van het zestal tje door Neer; “Naer haet ‘m”. Prijstoekenning moeten allen lid zijn van het van St.-Antonius Baarlo had- De vreugde was slechts van Woensdag 14 juli 1948 verga- gezelschap. Een schutter mag den tijdens het OLS-1948 al korte duur. derde het Federatie-bestuur in niet voor meer dan één gezel- openlijk verklaard dat ze van tegenwoor- schap schieten”. In 1949 werd de twee verenigingen lid waren. digheid van tekst van dit artikel gewijzigd Eén van de schutters van het het voltallige in: “Een schutter mag niet van Baarlose zestal bekende jon- bestuur van twee of meer korpsen werkend ger dan 16 jaar te zijn. Ook schutterij St.- lid zijn”. De vergelijking van ging het gerucht als zou de Joris Wessem bovenstaande versies van arti- Baarlose schutterij geschoten over de kel 11 door o.a. het bestuur hebben met een buks waarin prijstoeken- van de Midden-Limburgse zich een “zwevende korrel” ning van het Schuttersbond (MLSB) Juliana bevond. Toch werd de vereni- OLS-1948. werd uitgelegd als zou het ging niet gestraft. St.-Nicolaas Het Federatie dubbele lidmaatschap in 1948 Heythuysen zou helemaal géén bestuur was zeker niet verboden zijn. ledenlijsten ingediend heb- eenstemmig ben. In Neer vroeg men zich de mening Het Federatiebestuur bepaalde af waarom de een wel gestraft toegedaan de uitslag op 14 juli 1948 als werd en de ander niet? dat de schut- volgt: Het zestal van St.-Nicolaas Heythuysen dat na terij van het 1e Prijs: medaille geschonken Verdediging lang getouwtrek toch uiteindelijk de overwin- H. Sacrament door H.M. de Koningin met Federatiebestuur ning kreeg toegewezen: zittend vlnr. Jac Opbroek, uit Neer in diploma en wisselmedaille van Nodeloze deining rond Handrie van der Kop en Harry Schroën. Staand strijd had Z.M. Koning Albert van België bestuursbesluit. Het gekrakeel vlnr. Gert Timmermans, Jan Hobus en Huub gehandeld en f 100, schutterij St.-Nicolaas rond de uitslag van het OLS, Cillekens. Foto: Schutterij St.-Nicolaas Heythuysen met artikel 11 Heythuysen. dat dit jaar te Wessem verscho- 1881-1981. 100 Jaar in woord en beeld, p. 36. van het regle- 2e Prijs: zilveren medaille van ten is, schijnt nog niet geluwd
Limburgs Schutterstijdschrift 66 19 Maart 2005 te zijn, althans te Neer niet. namelijk Neer de eerste prijs klaard. Uit bovenstaande blijkt aan te tekenen en de eis te stel- Men kan maar niet inzien dat niet toe te kennen, omdat het dus wel, dat het besluit van len, dat een nieuwe vergadering de organisatie van dit feest, dat gehandeld had in strijd met de het Federatiebestuur degelijk van het Federatiebestuur zal aan de eerste prijs verbonden geschreven en ongeschreven gefundeerd was, geen nieuw worden belegd, waarop Neer is en waarop natuurlijk iedere spelregels van het OLS. Zou standpunt is, en ook voor geen zijn rechten ten volle zal kun- schutterij terecht tuk is, hen dit besluit anders geweest zijn, wijziging vatbaar is (MR 27-7- nen verdedigen.” is voorbij gegaan, doordat dan waren hiermee de pijlers 1948). de Sacramentschutten zich weggenomen waarop destijds Verweer niet aan de geschreven en schutterij St.-Catharina uit Schuttersbond Juliana Sacramentsschutterij ongeschreven regels van het Stramproy het huidige OLS verdedigt meervoudig Natuurlijk liet Neer het niet spel, die allen wel bekend zijn, heeft opgebouwd, georga- lidmaatschap bij de uitspraak van het gehouden hebben. Om aan alle niseerd en gezuiverd van tal Maas- & Roerbode, 28-7-1948: Federatiebestuur. Haar ver- legenden en misverstanden die van praktijken die vroeger “Zondag j.l. vergaderde te weer luidde: ‘De ledenlijsten om dit geval de ronde doen dit schuttersfeest ontsierden. Tegelen de MLSB Juliana van bij de Bond ingediend, gelden een einde te maken, hebben Dat was in 1927. Die poging Baarlo en omstreken. Tijdens slechts voor Bondswedstrijden! wij ons tot de meest bevoegde is Stramproy gelukt, het heeft de vergadering kwam de vraag Nergens, ook niet in het regle- instanties in deze gewend. De tal van rotte plekken, die naar voren of het volgens de ment voor het OLS-1948, staat onderstaande gegevens kun- in de loop der jaren waren reglementen van de Bond geschreven, dat deze bonds- nen als vaststaand beschouwd ingekankerd, uitgesneden. En geoorloofd is lid te zijn van lijsten ook gelden voor ’t OLS. worden. een van die praktijken was twee schutterijen. Eenstemmig Dat intussen het federatiebe- datgene waarvan Neer zich nu antwoordde de vergadering stuur een week vóór ’t OLS De juiste toedracht trachtte te bedienen. Zou het hierop, dat dit wel degelijk is te Wessem een besluit neemt, Te Wessem bereikte het bestuur dit geval hebben laten geoorloofd. Het staat elke schut- dat “alléén schutters mogen Federatiebestuur klachten dat passeren dan had het wel een ter vrij, uit te komen voor een schieten, die op de bondslijsten het H. Sacrament uit Neer kwade dienst aan onze schut- schutterij, welke hij zelf verkiest, voorkomen” is haar goed recht. andere schutters zou gerekru- terijen bewezen. Deze beslis- ook al staat hij bij de Bond voor Maar wanneer dit besluit in de teerd hebben voor het zestal, sing van het bestuur was dan een andere schutterij ingeschre- betreffende bonden niet wordt namelijk schutters die inge- ook slechts een uitvloeisel van ven. De ledenlijst van de Bond doorgegeven, hoe moet een schreven stonden bij zusterver- besluiten reeds jaren geleden geldt immers niet voor het OLS vereniging dan in vredesnaam enigingen uit hetzelfde dorp. genomen en die in latere ver- en volgens het reglement van de deze nieuwigheid aan de weet Neer telde vier of vijf schut- gaderingen terijen. Het onderzoek in deze zijn bevestigd was voor het Federatiebestuur en algemeen vrij gemakkelijk, want het bekend allergrootste deel der korpsen waren. uit Neer had begin januari de Trouwens ledenlijsten in moeten dienen wat blijft er bij de MLSB, kortweg de Bond dan nog over van Baarlo. Men reed dus naar van het oude Baarlo en controleerde de en alleszins lijsten. Op de ledenlijst, begin gerechtvaar- 1948 door het H. Sacrament digde stand- Neer ingediend, kwamen min- punt onder stens 4 leden niet voor, die wel de schutte- voor de H. Sacramentschutten rijen: gelijke in het zestal geschoten hadden. rechten, gelij- Dat heeft Neer toegegeven. ke middelen De schutterij van het H. Sacra- Neer heeft ook bekend dat het en gelijke kansen voor allen? Bond behoeft voor het OLS geen ment in 1939. Foto: Jo Beeren wist, dat die 4 schutters lid Waar de schutterijen ieder ledenlijst te worden ingediend. waren van andere schutterijen voor zich hun kansen moeten Een schutter van een zestal, het- uit Neer. Tenslotte heeft Neer verdedigen aan de schietstang, welk zich wél een prijs door het komen?! Was Neer wèl op de ook bevestigd, tussen januari stond Neer met een geselec- Federatiebestuur zag toegekend, hoogte gebracht dan was het en juli 1948 geen nieuwe leden teerde groep van schutters, wist zelfs te verklaren, dat hij toch zo eenvoudig geweest, om aan het bestuur van hun bond samengesteld uit diverse schut- lid was van eventjes drie schut- de namen van de nieuw aange- doorgegeven te hebben. terijen. Juist deze praktijk is terijen. De Bond was dan ook nomen leden, die nog niet op het, die ook in andere bonden eenstemmig van gevoelen, dat de reeds in januari ingezonden Met deze wetenschap was het zo sterk geweerd wordt. In de het H. Sacrament van Neer met bondslijsten voorkwamen voor het Federatiebestuur voetbalwereld worden afde- recht de eerste prijs toekomt. - maar wèl op de verenigings- duidelijk en gemakkelijk welk lingen die dit doen beboet en Besloten werd tegen het besluit lijst - de week vóór 3 juli even besluit het te nemen had, de wedstrijden ongeldig ver- van het Federatiebestuur protest door te geven. Nu werd Neer
Limburgs Schutterstijdschrift 66 20 Maart 2005 P. Geraedts van de schuttersbond één. Sacramentsschutten werd in 1948 Neer zag dit zonder meer als bondskoning van de Midden- contractbreuk. Neer vond dat Limburgse Schuttersbond Juliana. dit nieuwe voorstel op geen Foto: Jo Beeren enkele wijze te verdedigen was. Reden waarom Neer het Federatiebestuur vervolgens Arbitrage (-s) berichtte aan dit nieuwe voor- De Sacramentschutten of stel niet mee te willen werken. liever de te Neer bestaande conglomeratie van schutterijen Het “Oud-Limburgs” is vervolgens tegen het besluit incident van het Federatiebestuur in Het verloop van het OLS te verzet gekomen en stelde Wessem vorig jaar heeft in de dupe van een bepaling die afwijzing aan Neer”. Engels voor om de kwestie aan een schutterskringen veel stof Neer niet eens kende!’ refereert aan een schrijven van arbitragecommissie voor te doen opdwarrelen en tot Federatievoorzitter L. Peters leggen. Toen Neer bij het een incident tussen Neer en Neer op z’n kop d.d. 20 april 1949 hetwelk Federatiebestuur, en heel in Heythuysen geleid. De kwestie Het dorp Neer stond maan- inhoudt: “dat hij, zolang dit het bijzonder bij voorzit- kwam ter sprake, waarop de denlang op z’n kop; de chaos geschil hangende is, geen offici- ter Peters, geen vruchtbaar voorzitter van de Bond Juliana was er compleet. De woede ële uitspraak zal doen”. “Alles, gehoor kon krijgen, gaf Neer meedeelde, dat een arbitra- richtte zich vooral tegen de wat wordt gedaan, is op eigen aan het Federatiebestuur te gecommissie is ingesteld, die krant, die zich, we moeten risico”. kennen om de kwestie voor donderdag a.s. uitspraak zal hier een tikkeltje chauvinisme de rechtbank te trekken. doen. De vergadering bleek incalculeren, niet objectief Bondsvergaderingen Hierop kwam toen van de over het algemeen de zijde van opgesteld zou hebben. Massaal EMM Federatievoorzitter, via een Neer gekozen te hebben. De werd het dagblad de Maas- en Op 28 november 1948 werd tussenpersoon, het voorstel de vraag, waar het OLS zal plaats- Roerbode opgezegd. Kortom, in Café Camp te Ell een ver- zaak aan arbitrage te onder- vinden hangt af van de beslis- het was oorlog. Alles wat gadering gehouden van de werpen. Neer ging akkoord sing die inzake het geschil schuttersbloed in de aderen Schuttersbond EMM. Als en benoemde mr. Van Boven Neer-Heythuysen wordt geno- voelde vloeien, en dit waren er hoofdpunt kwam ter behan- uit Roermond. De voorzitter men (MR 3-3-1949). plotsklaps velen in Neer, stelde deling de kwestie van het deelde bij brief van 6 febru- zich vierkant op achter hun OLS-1948. Het voor en tegen ari 1949 aan mr. Van Boven Advertentie Sacramentschutters. werd door de leden naar voren mede, dat de Federatie mr. dr. In Neer bleef men bij het gebracht. Als resultaat van de Rieter had benoemd. Op voor- standpunt dat ze niet in strijd Wel of niet overtuigd? besprekingen, door de verga- stel van Federatievoorzitter met bestaande reglementen Naarmate de tijd verstreek dering van de 13 aangesloten Peters benoemden de heren had gehandeld. Men hoopte was het Federatiebestuur schutterijen van de Bond van Van Boven en Rieter de 3e alsnog op een beslissing in hun schijnbaar niet meer zo Weert, werd unaniem besloten arbiter, namelijk mr. C. Baron voordeel. De impasse met het overtuigd van de juistheid er bij het Federatiebestuur van Hövell tot Westerflier. Federatiebestuur leidde tot van de door haar genomen ten krachtigste op aan te Hiertegen werden èn door het plaatsen van onderstaande beslissing. In een brief van 27 dringen, het recht onverkort de federatie èn door Neer advertentie: november 1948 aan voorzit- te handhaven, en de prijs te nooit bedenkingen gemaakt. ter Sjang Coenen van St.- brengen daar waar hij thuis- De arbiters stelden de acte Het Bestuur van de Nicolaas Heythuysen gelast hoort. De gehele vergadering van compromis op, waarin Sacraments-schutterij van Federatievoorzitter L. Peters stond in deze volledig achter de voorwaarden, welke het Neer waarschuwt eventuele “voorlopig stopzetting van het Federatiebestuur (MR 30- federatiebestuur stelde, waren gegadigden voor inschrij- de voorbereidingen voor het 11-1948). Tijdens de bonds- opgenomen. Neer tekende die ving voor het Oud-Limburgs OLS-1949.” De reden die in vergadering op 5 december acte, maar …. het federatiebe- Schuttersfeest, daar nog deze brief werd aangevoerd 1948 stelde Chr. Aengevaeren stuur niet!! niet vaststaat, waar dit feest was dat Neer alsnog via een (St.-Catharina Stramproy): gehouden wordt. arbitragecommissie wilde “dat als Neer het OLS-1949 Federatievoorzitter Peters trachten het OLS-1949 te zou toegewezen krijgen, er geen schreef op 27 maart 1949 aan MR 23-4-1949. organiseren. Dré Engels, enkele schutterij van de bond de Sacramentsschutterij te secretaris van de Bond Juliana EMM naar toe zou moeten Neer, dat het Federatiebestuur * Zie ook: LS (50) p. 13 e.v. én Federatiesecretaris, stelt gaan; men zou nog eerder een op 26 maart 1949 had ver- over Frans van der Velden. op 18 juni 1949 (let op de nieuw Limburgs schuttersfeest gaderd, en nu alléén met een datum): “Bij mijn weten is er inrichten en een nieuw regle- nieuw voorstel van arbitrage Wordt vervolgd. nog geen officiële toewijzing ment opstellen.” (boek 100 jaar akkoord ging, namelijk 7 arbi- aan Heythuysen, noch een EMM, p. 96). ters; voor iedere aangesloten
Limburgs Schutterstijdschrift 66 21 Maart 2005 Verslag opening kogelvanger Sint-Martinus Kinrooi
Peter Ressen
Door het landinrichtingsproject Noord Limburg waren enkele schutterijen in Kinrooi genoodzaakt om kogelvangers te plaatsen. Na het verkrijgen van de nodige vergunningen, werd begin 2004 gestart met de graafwerken en het storten van de fundering. In maart werd dan de kogelvanger geplaatst, maar de aanleg van de schietstand en het bijbehorende terrein nam nog wat tijd in beslag. Uiteindelijk kon dan op vrijdag 27 augustus 2004 de kogelvanger officieel in gebruik worden genomen en ingeschoten worden door de genodigden. Maar eerst werden natuurlijk enkele toespraken gehouden, die niet onopgemerkt voorbij gingen. De voorzitter van de schutterij, Jan Houben, heette de genodigden welkom en wees in zijn toespraak op het belang van de kogelvanger, om het schieten met de zware buks in de toekomst nog te kunnen beoefenen. Burgemeester Hubert Brouns zette op een rijtje welke stappen nodig waren geweest om het plaatsen van kogelvangers te kunnen realiseren, en wees daarbij op de positieve samenwerking tussen de verschillende betrokkenen.
Paul Stoop als voorzitter van de Federatie van Vlaamse Historische Tenslotte kwam Paul Stoop, de kruisbogen in al zijn soor- Schuttersgilden bij de toespraak tot de deelnemende schutterijen aan voorzitter van de Federatie ten, ik denk aan de voetbogen, de Derde Gildendag in Diest op 26 september 2004. van Vlaamse Historische kleine en grote kruisbogen en Schuttersgilden aan het woord. de jachtkruisbogen die nor- Hij ging in zijn toespraak in maal niet gebruikt worden in wapens verder technisch te keren in de gemeenschap. op het belang en de rol van de gilden. Deze wapens wor- bespreken. Het zou ons onein- Onze wapens dienen de dag het schieten binnen de schut- den gebruikt op doelen. Wij dig ver brengen vrees ik. van vandaag gelukkig nog tersgilden. Deze opmerkelijke kennen de luchtdrukwapens maar alleen als amusement en toespraak, volgt hieronder. waarmede vooral door de Wat is nu de betekenis van het ontspanning. Daar zit al een Limburgse karabijnschutters schieten in de schuttersgilde: eerste groot verschil met een geschoten wordt. Klepschieten Het wapen was destijds nodig gewone schietclub. Schietclubs Kinrooi 27 augustus 2004 noemt men dat. Wij kennen voor het beschutten. Het hebben die voorgeschiede- ook de punt 22 geweren die beschutten was de hoofdtaak nis niet. Wij hebben heel wat Geachte heer burgemeester, her en der gebruikt worden van de gilden. Wij spreken tradities rond het schieten en geachte bestuursleden, geachte en waarmede o.a. naar een over de schuttersgilde en niet de schietboom. Daarom kan schuttersvrienden, houten vogel wordt gescho- over de schietersgilde. Maar men het schieten niet loskop- ten. En natuurlijk de buksen tegenwoordig spreken we pelen van de tradities. Zij gaan Mij werd gevraagd hier van- en de “bollekes” die zeker bij over schieten en niet meer onherroepelijk samen of we daag een woordje te zeggen jullie uiteraard goed gekend over schutten of beschutten. zitten niet meer in een schut- over het “schieten” in de schut- zijn. Weet evenwel dat de De schuttersgilden hadden tersgilde. Ik denk aan schut- tersgilden. Geen gemakkelijke meeste oude schuttersgilden destijds de opdracht, en hun tersgilden die bij de aanvang opdracht omdat schieten in de bogen als hun eerste wapen reden van oprichting was, o.a. van hun koningsschieting eerst de gilde uit veel variëteiten gehanteerd hebben. Zij zijn op de bevolking te beschermen driemaal rond de schietboom bestaat en men er ook veel termijn overgeschakeld naar tegen aanvallen van buiten gaan, voorafgegaan door vaan- betekenissen aan kan geven. luchtdruk of vuurwapens. af maar ook tegen boeven. del en trom. Dit doen zij in Men heeft eerst en vooral de Een ander deel van de schut- Zij dienden meermaals boe- gesloten cirkel. De betekenis soorten wapens waaronder de terijen is nog relatief jong en is ven te begeleiden die naar hiervan is dat zij in de gilde oudsten van al, de handbogen onmiddellijk gestart met hun de rechter werden gebracht. niet willen dat er vreemden, die men gebruikt op staande huidige wapen. Dit als inlei- Zij hadden ook een sociale met eventuele kwade bedoe- en liggende wippen. Men heeft ding zonder de bedoeling deze taak. Zorgen voor de zwak- lingen, de vriendschap komen
Limburgs Schutterstijdschrift 66 22 Maart 2005 verstoren. Vandaar dat zij eveneens bij de vele bondsfees- ons midden. Ik wou alléén even de aan- de cirkel gesloten houden. ten en uiteraard ook bij grote dacht vestigen op de toekomst. Niemand kan of mag er tus- organisaties zoals het OLS, Tot slot wil ik even terug Het verder bestaan van jullie sen. Ziet ge dit al in schietclubs Nationaal koningschieten en naar de boogschuttergilden. schuttersgilde waar jullie van- of gewone schuttersvereni- bij de Europese schuttersfees- Uiteindelijk ben ik ook een daag hard voor werken. Laat gingen gebeuren? Nochtans ten. Overal zijn deze wedstrij- boogschutter en zeg daarom a.u.b. de tradities niet los. Zorg een prachtige betekenisvolle den omringd met tradities. dat de boog niet altijd mag ervoor dat ook uw kinderen en traditie… vriendschap bewa- Met de Eucharistieviering, met gespannen staan en, we ook kleinkinderen morgen nog een ren!!!! Wanneer een koning de optocht en al zijn wedstrij- eens plezier mogen maken schuttersgilde hebben waar is gekend wordt er op vele den wat kledij, muziek, vlaggen zonder dat er steeds moet ze fier over zijn. Het is onze plaatsen naar de kerk gegaan. enz. betreft. Op vele plaatsen geschoten worden. Men moet plicht het verleden te bewaren Dit gebeurt onder trommel- zijn jammerlijk de volksdansen ook zoals vroeger, zorg dragen omwille van de toekomst. Wij geroffel terwijl de klokken verdwenen. Ook hier in Maas dat mensen die weinig pijlen hebben niet het recht dit te van uit de kerktoren feestelijk en Kempen, en het zou goed op hun boog hebben, in het laten verloren gaan. Als je dit luiden. Op vele plaatsen wordt zijn om eens naar jullie oude schutterswezen ook aan hun kan bereiken, wel, dan hebt ge tijdens die kleine plechtigheid archieven en foto’s te kijken. trekken komen. pal in de roos geschoten. Ik de patroonheilige herdacht wens het jullie allemaal van of worden gewoon bloemen De federatie van Vlaamse Kortom beste schuttersvrien- harte toe en wens tevens de neergelegd bij het beeldje van Historische Schuttersgilden is den, in mijn klein betoog Sint Martinus schuttersgilde Maria. In stoet wordt er terug erkend door het ministerie als moest ik jullie zeker niet nog véél plezier met haar ver- naar de feestweide gemar- organisatie voor volkscultuur. komen uitleggen hoe een buks nieuwde schietstand. cheerd. Wee hen die de stoet Dit is niet gebeurd omwille moet geladen worden en wat Ik dank jullie voor de aan- durven te verlaten in de buurt van het schieten alléén maar de voorschriften en regels zijn. dacht. van een café. Zij betalen een omdat het schieten één geheel Daar zijn onduidelijke wapen- boete… Bestuursleden betalen vormt met zo vele prachtige wetten voor. Anderzijds zijn er, Paul Stoop een dubbele boete. Als men tradities. Men aanziet het en gelukkig maar, de wapen- het zo allemaal bekijkt krijgt gildenschieten niet als een meesters, die zorgen voor de uiteindelijk het schieten in sport maar als een culturele nodige veiligheid en discipline. de schutterij een heel andere en folkloristische activiteit. betekenis dan wat er jammer Ook het OLS spreekt niet over genoeg op veel plaatsen van- schietwedstrijden maar over daag gebeurt. Veel schutterijen het grootste culturele gebeuren Koningen zijn schietclubs geworden. Het in Limburg. Mensen die hier Rico Beckers St.-Nicolaas Susteren enige wat telt is het pluimpje niet mee akkoord gaan, en zij Jan Oudenaar St.-Petrus & Paulus Susteren of het klepje of het bolletje zullen dit niet graag horen, Lau van Bilsen St.-Aldegundis Buggenum schieten en van de ene schie- zijn niet op hun plaats bij de Marian Beurskens, dames St.-Aldegundis Buggenum ting naar de andere rennen. Ik schuttersgilden. Frans Wiertz, koning St.-Sebastianus Schinnen ken schutterijen, en geloof me, Mo Tuncbilek, burgerkoning St.-Sebastianus Schinnen waar de schutters vlug even Daarom toch dit, wanneer uw Jeroen Heuts, jeugdkoning St.-Sebastianus Schinnen komen schieten, voor of na schutterij of schuttersgilde, Johan Metsemakers, koning 2005 St.-Paulus Roggel (80 schoten) hun beurt, en dan snel terug- zich alléén nog bezig houdt Roij Frenken, jeugdkoning 2005 St.-Paulus Roggel (57 schoten) keren naar ergens anders. Met met schietwedstrijden, met Sander Rooyakkers St.-Gregorius Visserweert wat zijn zij bezig? Zij maken de nadruk op wedstrijden, hun schuttersgilde kapot. geloof me vrij, dan komt eens Anderen zwaaien met wetten de dag dat uw schuttersgilde en reglementen. Ze slaan er zich doodschiet. U bent dan Prins Bernhard Cultuurfonds mekaar mee rond de oren… een gewone schietclub gewor- In de vergadering van december 2004 zijn de volgende bijdra- Is dat de bedoeling??? den waar misschien nog een gen vastgesteld : koning is maar niet meer op - Schutterij St.-Urbanus Grashoek jubileum 1000,- Natuurlijk is het schieten een de manier zoals het hoort. - Schutterij St.-Sebastianus Herkenbosch instrumenten 350,- belangrijke activiteit in een Beste vrienden, dit heb IK schuttersgilde. Het schieten niet uitgevonden. Dit heeft is een middel om de mensen de geschiedenis ons geleerd. samen te brengen en voor Gilden hebben de eeuwen activiteit, spanning en plezier overleefd dank zij hun tradities te zorgen. Dat is evident. Maar en niet dank zij het schieten. het mag niet de enige activiteit Waar schieten vroeger een zijn en de enige reden van noodzaak was, is het nu een bestaan. Wij zien dat bij alle ontspanning geworden. Eén plaatselijke schuttersgilden, van de velen ontspanningen in
Limburgs Schutterstijdschrift 66 23 Maart 2005 Schutterij Sint-Thomas van Aquino Blerick
In de tweede helft van de 19e eeuw ontstond er overal in onze regio de behoefte om zogenaamde zieken- en begrafenisbussen op te richten.
Deze behoefte was ontstaan Het schuttersfeest in 1888 in door het ontbreken van Blerick werd in de krant aange- voorzieningen en uitkeringen kondigd. wanneer werknemers door ziekte en overlijden niet in staat waren te werken en geldelijke ondersteuning bij dus geen inkomen hadden. ziekten, bij lichaamsgebreken, Voor en na zag men dan ook (…)”. Een naam had deze dergelijke bussen ontstaan. ziekenbus niet. En wanneer Zo ook in Blerick, dat de leden zijn begonnen toen nog tot de gemeente met schieten, is eveneens een bepaald bedrag, dat Maasbree hoorde. Een onbekend. Maar het is een naar believen kon worden binnen de eigen gelederen schriftelijk bewijs daarvan feit dat in 1884 in Blerick de besteed, uitbetaald. Rond plaats. bestaat niet. Maar volgens ziekenbus annex schutterij 1827 werden de bezittingen Een van de eerste clublokalen de overlevering richtten op met de naam Sint-Thomas van de broederschap door was bij ‘d’n Dieke van zondag Laetare - Halfvasten bestond. En in 1891 werd bij de Blerickse kerkfabriek Schreurs’, gelegen op de 7 maart - 1875 enkele Koninklijk Besluit nummer overgenomen. Hierdoor huidige parkeerplaats van het Blerickenaren een ziekenbus 30 toestemming verleend om ontstond wat de onderlinge koopcentrum ‘La Plaza’ aan op. Dit moet wel kloppen, van schutterij Sint-Thomas hulpverlening en de jaarlijkse de Laurentiusstraat. Enkele want in een inventarisatie van een weerbaarheidsvereniging uitbetaling betreffen een jaren later was de schutterij Limburgse schutterijen in te maken. Dit hield in dat leemte. Door de opkomende te gast bij het café van Toeën het jaarboek 72 ‘Publications’ de officieren door de Kroon industrie, die bij verlet Bouts, later uitgebaat door (1936) vermeldt J. Jolles de werden benoemd en dat er op door ziekte en ongeval Bet Simons, aan de Pontanus- oprichting van de Blerickse voorgeschreven tijden schiet- niet uitkeerde, werden straat, om vervolgens schutterij op die datum. en exercitieoefeningen werden de arbeiders economisch verplaatst te worden naar café En in het gemeentearchief gehouden. kwetsbaar. En dat zal in 1875 ‘d’n Breer’ - daar lag vroeger van Maasbree bevindt zich ongetwijfeld de reden tot een wegbarrière, waar tol een document dat dit feit In de tijd van de Blerickse oprichting van de ziekenbus, moest worden betaald - van eveneens bewijst: “In het dorp Antonius- en Sebastianus- waaronder later de schutters Houben aan de Baarlosestraat. Blerick bestaat ene ziekenbus, broederschap stonden de als erfgenamen van de oude Het schietterrein, dat welke in 1875 is opgericht leden elkaar in geval van broederschaptradities gingen aanvankelijk werd gepacht, (…) ten doel hebbende ziekte, ongeluk en overlijden ressorteren, zijn geweest. lag daar vlak bij, namelijk bij. Daarnaast kregen De leden van de ziekenbus aan de Romeinenweg, waar zij jaarlijks uit de moesten iedere zondag één de schutterij een stuk grond broederschapkas gros - zes centen - betalen. van bijna een hectare groot Bij ziekte ontvingen zij dan bezat. Deze grond had de veertig cent per dag. En bij schutterij in 1894 gekocht overlijden ontvingen de van de erven Clercx en Sint Thomas van nabestaanden een bepaald landbouwer Sjang Gerards. Aquino is de patroon bedrag. De ziekenbus is Erg lang heeft de schutterij heilige van de Blerickse in 1907 opgeheven en is deze grond niet in eigendom schutterij, was een 13e opgegaan in het Limburgs gehad. Want in 1908 verkocht eeuwse Italiaanse heilige. Ondersteuningsfonds. zij de grond aan de Tegelse Hij trad in bij de klooster- De opheffing van de kleiwarenfabrikant Teeuwen, orde van de Dominicanen, weerbaarheidsvereniging die in deze omgeving een onderzocht en onderwees vond zeven jaar later - in baksteenringoven - ‘de de kerkelijke leer, hetgeen 1914 - plaats. Maar Sint- ringkaove’ - had opgericht. hem de titel “Kerkvader” Thomas bleef als schutterij Maar wanneer er in Blerick opleverde. bestaan en de benoeming van grote schuttersfestijnen plaats Schilderij: Francesco Solimena de officieren vond voortaan vonden week men uit naar
Limburgs Schutterstijdschrift 66 24 Maart 2005 Op een zilveren plaat uit 1614 uniformen. Alleen is het erg zien we een schutter schieten jammer dat de schutterij niet op de vogel bovenop een paal. de beschikking heeft over een eigen muziekkorps. Want nu kunnen de Blerickse schutters was oud-zouaaf Louis niet meedoen aan het OLS, Grubben. Enkele van zijn het LDS en de Bondsfeesten. opvolgers waren Willem Dit is dan ook de reden dat de - d’n Dieke - Schreurs en schutterij dringend behoefte Grubben’s oudste zoon Sjraar. heeft aan enkele trommelaars en muzikanten. Ook kan zij ‘Carleij’s Bóngerd’, een groot In 1932 vond er een uitbrei- nog wel wat nieuwe leden Toenmalig burgemeester van Venlo, weiland gelegen tussen de ding van de activiteiten gebruiken. mr. dr. Charles van Rooy (later huidige Kloosterstraat en de plaats, want toen werd gouverneur) lost een openingsschot. Urbanusstraat. Dat was het binnen de vereniging de Jacq Grubben Koning Frits Rutten kijkt toe. geval op 27 mei 1888 toen afdeling boogschutters Blerick, oktober 2004 Foto’s p. 25 uit: Blariacum, liefst twintig schutterijen opgericht. Deze had binnen Blerke, Blerick (1978) 179. naar Blerick kwamen om de grote vereniging een de hoogste eer te behalen. eigen bestuur. De eerste De gouden medaille plus boogkoning was Jos Kerstjens. Benefietactie René Maesen dertig franks werden door In 1934 ontstond er bonje erevoorzitter notaris J.M.L.H. binnen de vereniging en de In 2003 werd de ziekte ALS die een methode heeft ontdekt Clercx overhandigd aan boogschutters scheidden zich (Amyotrofische Laterale om de ziekte te stagneren of de winnaar schutterij Sint- af en namen de naam Sint- Sclerose) vastgesteld bij René zelfs de levenskwaliteit terug te Aldegondis uit Buggenum. Thomas mee. Om verwarring Maesen. René is een schutter verbeteren. Hij spuit middels te voorkomen noemden de in hart en nieren en zeer actief een relatief simpele ingreep Maar normaal gesproken geweerschutters zich voortaan in het schutterswezen. Hij is stamcellen in de hersenen van schoten de schutters op het noodgedwongen Sint-Thomas voorzitter van schutterij St.- ALS-patiënten, in de veronder- terrein aan de Romeinenweg. van Aquino. Martinus Niel-bij-As, onder- stelling dat die cellen uitgroei- Wanneer de schutterij uittrok voorzitter van de Bond Maas en tot werkende zenuwcellen. was het groot feest. Aertse Een naam die tot op de en Kempen, voorzitter van René krijgt nu de kans om Wiel (1882-1970) alias dag van vandaag nog de schietcommissie van het in augustus van dit jaar de Bestevader vertelt daarover steeds bestaat. Aangezien OLS, momenteel neemt Peter dure behandeling in China te in zijn verhalen ‘óet d’n de schutterij nog steeds Ressen, voorzitter van de Bond ondergaan. De behandeling alden tièd’; zo rond 1900: de tradities van de oude Maas en Kempen, deze taak kost meer dan 20.000 € en is “As den de fomfaar inzat, Antonius- en Sebastianus over. Ook is René lid van de volledig door de patiënt zelf te waas Blièrick te klein. Den broederschap voortzet, is schietcommissie van het LDS. betalen. Daarom wil de schut- góng ’t d’n Baoldersewaeg het logisch dat zij het fraaie ALS is een aandoening van terij van Niel-bij-As, samen op nao de scheetrooi. Op de 17e eeuwse schutterszilver de motorische zenuwcellen in met de familie van René, een Romeinewaeg loog zónne onder haar beheer heeft. ruggenmerg en hersenstam fondseninzamelingsactie hou- dreejhook smele, hei en eike De kostbaarste exemplaren die de willekeurige spieren in den in de komende maanden stroeëkholt. In de midde - drie platen: Sint-Anna te gans het lichaam controleren. om deze levensnoodzakelijke stóng de vogel op eine staak Drieën, Sint-Hubertus en Wanneer motorische neuronen ingreep te kunnen laten door- te wachte en róngkum dae Sebastianus plus een fraaie afsterven tengevolge van ALS gaan. Meer informatie over de staak ein stök of zes päöl vur gaai (vogel) - berusten in het verliezen de hersenen het ver- acties en hoe u René kan steu- op te legke. Op det terrein Limburgs Museum in Venlo. mogen om de spierbewegingen nen zal u de volgende maan- dalik links ware zoeëwet gate Momenteel is Sint-Thomas te controleren. Dit leidt tot den via de pers en diverse en koèle, woeë gen holt stóng. van Aquino een redelijk progressieve krachtverminde- websites van de schutterijen En dao stónge Ieëwalds Han gezonde vrij kleine schutterij ring in de ledematen, sliklast, vernemen. en Breerhuùskes Truu met die op haar schietterrein aan spraakstoornissen, en adem- Geef René een kans en steun ein paar vaetjes natigheid de 3 Decembersingel een halingsproblemen De ziekte hem! klaor um d’n dors te verdriève gezellig en goed uitgerust komt overal ter wereld voor (…)”. Daarna heeft de onderkomen heeft, bestaande en treft elk jaar 1 à 2 nieuwe Contactpersonen: schutterij o.a. nog geschoten uit twee schietbakken, vier patiënten per 100.000 inwo- jaak.gabrië[email protected] (schoon- bij Grutters op de Horsterweg affuiten en een recent mooi ners. broer van René) en andere terreinen. In 1923 opgeknapt schuttershome. Momenteel is er nog geen Mathilde Maesen Tel: 089/ keerde de schutterij weer En wanneer alles goed afdoende behandeling voor de 65.74.15 (zus van René) terug naar een terrein achter gaat, krijgen de schutters ziekte in de Westerse wereld. [email protected] (Sint- café ‘d’n Breer’. binnenkort fraaie nieuwe Sinds vorig jaar is er een Martinus Niel-bij-As) De eerste majoorcommandant historisch verantwoorde Chinese professor in Peking [email protected]
Limburgs Schutterstijdschrift 66 25 Maart 2005 Schutterij St.-Willibrordus Meijel huldigde negen jubilarissen Op zaterdag 13 november werd in het clubgebouw van schutterij St.-Willibrordus te Meijel de jaarlijkse feestavond gehouden voor alle leden en hun partners. zijn zwager aan. Tegenover het ook de reden dat de schutterij Zoals gebruikelijk begon deze avond met het opluisteren huis van zijn zwager was net Piet niet in de vereniging van de H. Mis in de parochiekerk van Meijel. Tijdens een schuttersfeest gaande. Ben, heeft laten marcheren, maar de aansluitende feestavond werden maar liefst 9 afkomstig uit een schuttersfa- eerst ervoor en nu ernaast, als jubilarissen gehuldigd voor hun respectievelijke 10-, 25-, milie, kwam daar in gesprek commandant… 40- en 50-jarig lidmaatschap. met Willem Snijders. Gradje van Lier schreef de naam van Alle jubilarissen werden Ben op de achterkant van een op fantastische wijze Als eerste werden de FKM bestuurslid; sinds hij in de sigarendoos en zo werd Ben lid toegesproken door Ben Cox onderscheidingen uitgereikt VUT is op vele gebieden actief van St.-Willibrordus. Volgens en kregen vervolgens hun aan de jubilarissen van het voor de schutterij. Als laatste Ben gelukkig voor ‘de grúún’, medailles opgespeld. Hierna jachthoorn en trompetter- waren er twee jubilarissen die want als er toevallig een schut- werd er door de vereniging korps. 50 jaar bij de vereniging waren, tersfeest van St.-Nicolaas was samen met de jubilarissen 10 jaar lid waren: Miriam die vol trots kunnen vertellen geweest, had hij nu waar- volop feest gevierd. Voor de Ghielen en Mariël van de over wat ze in die halve eeuw schijnlijk een blauw uniform beide gouden jubilarissen was Asdonk. bij hun schutterij hebben mee- gehad. De laatste jubilaris die er op zondag 14 november nog 25 jaar lid waren: Marianne gemaakt. Vanaf de Sondagh-van Montfort (hoog- prille beginperiode zwanger bij de uitreiking, van de schutterij, de inmiddels bevallen van zoon schuttersfeesten, de Roel, proficiat!), Theo van eerste uniformen, Montfort en tamboer-maître die bestonden uit van het korps: Erwin Daems. groene broeken, Zij werden allen namens de gele sporthemden LBT toegesproken door de met koord en een vice-voorzitter van het district pet, tot de bloeiende Weert Mathieu Timmermans, vereniging met maar die hen ook de bijbehorende liefst tachtig geüni- onderscheidingen opspeldde. formeerde leden die Opvallend bij deze jubilarissen de schutterij nu is. was dat zij allen een aandeel leveren in het clubblad van de Ben Janssen was lid geworden De jubilarissen, v.l.n.r.: 40 jaar lid Wim Basten en Giel Daems, 50 jaar vereniging: ’t Sjutterke. toen hij 50 jaar geleden in lid Ben Janssen en Piet Daems, 10 jaar lid Mariël van de Asdond en Meijel kwam wonen. Van 1989 Miriam Ghielen, 25 jaar lid Marianne Sondagh-van Montfort, Erwin Hierna was het woord aan de tot 1992 was hij bestuurslid, Daems en Theo van Montfort voorzitter van de Bond EMM gedurende zijn lidmaatschap dhr. Ben Cox die de volgende is Ben altijd een actief schut- personen roemde voor hun ter geweest. Daarnaast heeft in het zonnetje werd gezet was een receptie in het clubgebouw trouw en inzet voor de schut- hij veel vrijwilligerswerk voor een heel bijzondere jubilaris, van de schutterij. Tijdens terij: Marianne Sondagh- van de vereniging verricht. De iemand die vele jaren het deze druk bezochte receptie Montfort, Theo van Monfort datum waarop hij lid werd gezicht van schutterij werden deze twee jubilarissen en Erwin Daems (25 jaar lid). van schutterij St.-Willibrordus St.-Willibrordus heeft bepaald: ook nog verrast door een Twee leden van de vereniging heeft hij altijd onthouden: 16 de vroegere tamboer-maître serenade van het muziekkorps voor hun 40 jarig lidmaat- mei 1954. Ben vertelt dat hij Piet Daems. Tegenwoordig en een optreden van de schap, namelijk Wim Basten, destijds vanuit Kelpen-Oler in is Piet commandant bij de exercitiegroep, voor deze keer van 1973 tot 1998 was hij Meijel kwam wonen. Op die schutterij. Volgens sommige speciaal begeleid door een commandant, daarna schutter zestiende mei (vier dagen na schutters liep Piet eerst gast-commandant, namelijk en lid van de exercitiegroep. zijn trouwdag) kwam hij met gewoon bij de schutters mee in dhr Wiel Nouwen. En Giel Daems, schutter en zijn kersverse vrouw Miet op de optochten, maar trapte hij lid van de exercitiegroep, van de fiets, met hun bezittingen daarbij steeds degene die voor M. Timmermans 1977 tot 1988 was hij tevens in koffers gepakt, in Meijel bij hem liep op de hakken. Dat is Bond EMM
Limburgs Schutterstijdschrift 65 26 December 2004 Piet Daems, een bijzondere schuttersvriend
Al 50 jaar is Piet lid van schutterij St.-Willibrordus uit Meijel. Hij was een bijzondere jubilaris, iemand die vele jaren als tamboer-maître het gezicht van ‘zijn’ Piet Daems vereniging, schutterij St.-Willibrordus, heeft bepaald. Vol trots vertelt Piet over zijn jaren bij de schutterij, over hoe het vijftig jaar geleden voor hem allemaal is commandant van de begonnen. door hem opgerichte exercitiegroep.
Op een middag na afloop van bus werden opgegeten. Ook In zijn 50 jaren een schuttersfeest zitten de verhaalt hij over de acties om lidmaatschap was schutters van St.-Willibrordus geld te verdienen voor zijn Piet een verdienste- gezellig nog na te genieten schutterij, zoals bieten telen, lijke schutter, liefst bij ‘de Krémmer’ (indertijd persilbonnen sparen en tod- driemaal wist hij een bekend café in Meijel) den en resten stof ophalen de koningsvogel als buiten een stel jongens uit en sorteren, een ongelooflijk naar beneden te de buurt aan het “schutterij” stoffig werk. In 1973 werd hij halen, in 1975-1998 spelen zijn. Voorop Bart van tamboer-maître, iets wat hij op en in 2000 was Rijt als tamboer-maître, een zijn geheel eigen wijze, 25 jaar Piet de koning van geschilde bonenstaak met een lang heeft gedaan. Als tam- St.-Willibrordus. aardappel als handvat eraan boer-maître viel Piet vooral op Ook op bestuur- gespietst en een gejatte meis- door zijn “stokbehandeling”, lijk gebied is Piet jesstrik erboven voor de show; hij oogstte veel applaus en actief: vanaf 1990 daarachter lopen de andere bewondering bij het publiek is hij bestuurslid en kinderen, waaronder Piet door het in de lucht gooien tevens vice-voorzit- Daems. De maat wordt gesla- (en weer opvangen) van zijn ter. Piet Daems, als tamboer, St.-Willibrordus uit Meijel. De gen op alles wat hiervoor maar tamboer-maître stok; als com- als tamboer-maître, als com- schutterij is hem daar ook zeer gebruikt kan worden, zoals mandant valt hij op door de mandant en vice-voorzitter, de dankbaar voor. oude maggi-blikken, versleten krachtige manier van com- afgelopen halve eeuw heeft hij melkemmers, shell-bussen en mando’s geven. op veel gebieden een bijdrage M. Timmermans stukken hout als trommelstok- geleverd aan het succes van Bond EMM ken. Deze ”jeugdschutterij” In 1998 vindt de overdracht wordt door de schutters naar van ‘stok en sabel’ plaats binnen geroepen, het clublok- bij de Meijelse schutterij. Nieuwe vrienden aal in. Er wordt gepraat over Commandant Wim Basten, die Dhr. T.L. Leblanc, Wessem - Mr. W.J.G. Geraedts, Slenaken het oprichten van een drum- na 25 jaren als commandant - Dhr. G.J. Simons, Roggel - Dhr. A.P.M. Forschelen, Wessem band, waar de jeugd wel oren zijn sabel wil overdragen, en - Dhr. H.W.J. Coolen, Weert - Dhr. P.J.R.L. Verheggen, Weert - naar had. Dit was het begin Piet Daems, die na 25 jaar Dhr. ing. H.G.M. Wiekken, Schimmert - Dhr. J.M.G. Maessen, van het huidige jachthoorn en als tamboer-maître vindt dat Wessem - Dhr. G.H. Moesker, Blerick - Dhr. H.P.J. Cuijpers, trompetterkorps van schutterij er verjonging nodig is. Wim Nederweert - Mevr. M. Hofman, Lemiers-Vaals - Dhr. J.C.M. St.-Willibrordus. En zo werd denkt dat hij uitgenodigd is Driessen, Urmond - Dhr. M.M.J. Kleinen, Baarlo - Schreurs de drumband opgericht. omdat Piet de ‘stok’ overdraagt Wessem BV, Wessem - G. Peeters Geluidsverhuur, Kelpen-Oler aan zijn neef Erwin Daems en - Dhr. en mevr. Mengde-Kruithof, Sevenum - Dhr. W. van Piet is bij die drumband Piet op zijn beurt meent dat Pol, Baexem - Directie Gommans van de Vinne Kessel BV, jarenlang tamboer geweest, hij de sabel van Wim krijgt. Kessel - Directie Restaurant Da Vinci, Maasbracht - Directie hij bespeelde de kleine trom Het wordt voor zowel Wim als Beijers Bouw Meijel BV, Meijel - Directie Verhoeven Groen, en later de overslagtrom. Hij voor Piet een gedenkwaardig Venray - Dhr. R.J.P.M. Vroomen, Echt - Munckhofhorst BV, vertelt over de schuttersfeesten moment van grootse huldiging Horst - Dhr. John Bannier, Spaubeek - Slagerij Wolfhagen, in die tijd, die gewoonlijk met voor 25 jaar geweldige inzet. Maasbracht - Straten Schilderwerken, Grubbenvorst - een bus werden bezocht. Een Dan gaat plechtig de tam- Aannemings & Timmerbedrijf Waeijen, Haelen - Dhr. L.H.J. fles prikkellimonade (kostte boer-maître stok van Piet naar Adams, Ell - Smals Bouwstoffen BV, Herten - J. Niens & toen 39 cent, volgens Piet) Erwin en de commandanten- Zonen BV, Maasbree en de nodige boterhammen sabel van Wim naar Piet. Vanaf werden meegenomen die na dat jaar is Piet commandant afloop van de optocht in de van de schutterij en tevens
Limburgs Schutterstijdschrift 64 27 September 2004 Limburgse Schuttersagenda 2005
Maart St.-Elisabeth Stokkem; Kavelen Beker Maasvallei; 05 mrt Algemene Ledenvergadering OLS in Baexem Maaslandtreffen St.-Martinus Linne. Kavelen kampi- 08 mrt Loting OLS 2005 in Wessem oenschieten St.-Margaretha Ittervoort 12 mrt Inrichten Winnaarshoekje Museum Steyl 15 mei St.-Georgius en St.-Sebastianus Beesel: kampioen- 20 mrt Opening seizoen St.-Margaretha Ittervoort met prijs- schap en dorpskoning; Koningschieten St.-Monulphus schieten & Gondulphus 1 Maasmechelen 24 mrt Witte Donderdag. St.-Sebastianus Eys: Paaswake 16 mei St.-Georgius en St.-Sebastianus Beesel: drietal- 28 mrt Koningsvogelschieten bij: St.-Trudo Opitter, St.- lenwedstrijd (zestallen gratis); Koningsschieten bij Margaretha Ittervoort St.-Martinus Kessenich, Sr.-Martinus Kinroo1, St.- Martinus Niel-Bij-As, St.-Dionysius Opoeteren, April St.-Monulphus en Gondulphus Rotem, St.- Martinus 03 apr St.-Gertrudis Amstenrade: koningsvogelschieten Dilsen, St.-Pieter Leut 16 apr St.-Margaretha Ittervoort: mixtoernooi 21 mei Bert Janssen Schiettrofee te Ospeldijk 17 apr St.-Sebastianus Eys: koningsvogelschieten; St.- 22 mei Bondsfeesten bij: St.-Martinus Horn, St.-Hubertus Lambertus Neeritter: Grenslandschuttersfeest, St.- Kessel, St.-Pieter Leut, St.-Willibrordus Meijel, St.- Monulphus en Gondulphus 2 Maasmechelen: E314- Dionysius Opoeteren. St.-Petrus en Paulus Susteren- schietwedstrijd Heide: Wisselkruis voormalige gemeente Susteren 22 apr Voorjaarsvergadering Bond Maas en Kempen 450-jarig bestaansfeest St.-Sebastianus Neer 23 apr 25-jarig jubileum Orde Rode Leeuw te Stramproy 28 mei Erekruisschieting St.-Dionysius Opoetern, St.-Pieter 24 apr St.-Rosa Sittard: koningsvogelschieten; St.- Leut; vogelschieten drumband St.-Salvius Limbricht Monulphus en Gondulphus Rotem: Vrije wedstrijd; 29 mei D.d. Stadsschutterij Maastricht: bondsfeest, vogel- Schutterscombinatie Noord-Limburg bij St.-Jan schieten St.-Salvius Limbricht; 450-jarig bestaansfeest Grubbenvorst St.-Catharina 1480 Weert 28 apr Koningsschieten bij: St.-Harlindis en Relindis Ellikom; St.-Martinus Grootbeersel; Breidelzonen Kessenich, Juni St.-Hubertus Manestraat, St.-Lambertus Molenbeersel, 04 juni St.-Margaretha Ittervoort: feestavond bondsfeest St.-Trudo Opitter, St.-Servatius Raam, St.-Anna 05 juni Bondsfeesten bij: St.-Lambertus Broeksittard, St.- Voorshoven, St.-Ambrosius Kinrooi, St.-Margaretha Sebastiaan Grote Brogel, St.-Margaretha Ittervoort, Ittervoort: voorjaarskampioenschap ’t Zandakker St.-Monulphus en Gond. Maasmechelen 2. St.- Gilde St.-Jan Venray Lambertus Birgelen-Wassenberg (D): dekenaatfeest 30 apr Viering Koninginnedag Nederland. St.-Joris Wessem: Roermond. Persoonlijk Kampioenschap OLS Federatie. St.- 11 juni St.-Petrus Kelpen-Oler: Janssen-Hendrix beker; Sebastianus Eys: koningsdenplanten; Koningsschieten St.-Sebastiaan Grote Brogel Erekruisschieting; St.-Leendert Urmond, Bussen Schutten Neer Uitkavelen erekruis Sint Monulphus & Gondulphus Maasmechelen: Janssen-Hendrkix schietwedstrijd te Mei St.-Petrus Kelpen-Oler. Mierlo: kringdag Kempenland 01 mei St.-Joris Wessem: Persoonlijk Kampioenschap OLS (NBr) Federatie; Koningsschieten 12 juni Bondsfeesten bij: St.-Hubertus Schaesberg, St.-Joseph St.-Pieter Elen, ’t Zandakker Gilde St.-Jan Venray Vijlen. Dekenaatfeesten bij: St.-Aldegundis Buggenum, 04 mei Dodenherdenking NL St.-Petrus Kelpen-Oler; Finale Schutterscombinatie 05 mei Hemelvaartsdag. Bevrijdingsdag NL. St.-Paulus Noord-Limburg St.-Anna Maasbree; Roggel: 3-tal schieten; koningsschieten bij St.- Vrije schietwedstrijd St.-Laurentius Meeswijk. Lierop: Sebastiaan As, St.-Lambertus Louwel, St.-Amandus kringdag Peelland (NBr) Opglabbeek, St.-Anna Opglabbeek: St.-Martinus 19 juni Bondsfeesten bij: St.-Harlindis en Relindis Ellikom, Dilsen: fusiefeest St.-Agatha Haelen, St.-Ambrosius Kinrooi, St.- 07 mei St.-Margaretha Ittervoort: kampioenschieten: Sebastianus Puth, St.-Catharina Stramproy, St.- Schutterscombinatie Noord-Limburg St.-Lucia Horst Martinus Tegelen, St.-Joseph Vijlen. Overloon: kring- 08 mei St.-Gregorius Illikhoven: bondsfeest. St.-Sebastianus dag Land van Cuyk (NBr). Alphen: kringdag Baronie Neer: 450-jarig jubileum; St.-Harlindis en Relindis en Markiezaat (NBr) Ellikom Beker Maasvallei; Koningschieten 25 juni Neer: Lindeboom beker, St.-Harlindus en Relindus St.-Laurentius Meeswijk. Bergheim (D): Ellikom; Erekruisschieting; Uitkavelen erekruis Bundesköniginnetag St.-Ambrosius Kinrooi; Familie- en verenigingsschie- 14 mei St.-Georgius en St.-Sebastianus Beesel: koningsvogel- ten ‘t Zandakker Gilde St.-Jan Venray schieten; St.-Harlindis en Relindis Ellikom: 26 juni St.-Stephanus Dieteren: 6-tal schietconcours; St.-
Limburgs Schutterstijdschrift 66 28 Maart 2005 Catharina Beek: vrije wedstrijd 22 aug St.-Sebastiaan St.-Huibrechts-Lille: koningsschieten 30 juni Terreinkeuring Oud Limburgs Schuttersfeest St.-Joris 27 aug St.-Laurentius Bocholt: Kavelen Beker Meester Wessem Creemers; Koningschieten St.-Joseph Koningsbosch 28 aug Bondsfeesten bij: Wilhelmina Hingen, St.-Lambertus Juli Oirsbeek, St.-Paulus Roggel (50 jarig jubileumfeest); 02 juli St.-Joris Wessem: opening OLS met H. Mis; St.-Joris Kaulille: Koningsschieten. Oeffelt: vrije gil- Gemeentebeker Oud Limburgs Schuttersfeest dendag (NBr) St.-Margaretha Ittervoort 03 juli St.-Joris Wessem: Oud-Limburgs Schuttersfeest. September Berlicum: kringdag Maasland (NBr) 01 sept St.-Leendert Urmond: 12,5 jarig jubileumfeest 09 juli St.-Joris Wessem: kavelen Oud-Limburgs 02 sept St.-Leendert Urmond: 12,5 jarig jubileumfeest Schuttersfeest 03 sept St.-Leendert Urmond: 12,5 jarig jubileumfeest, 10 juli St.-Joris Wessem: kavelen Oud-Limburgs Burger- en koningschieten; persoonlijk kampioen- Schuttersfeest; Schietwedstrijd Bond de Maasvallei schap bond St.-Gerardus te Oirsbeeek St.-Pieter Leut 04 sept St.-Leendert Urmond: bondsfeest; Vrije schietwed- 11 juli St.-Sebastiaan Grote Brogel; Koningsschieten strijd St.-Monulphus & Gondulphus Maasmechelen 1 13 juli St.-Trudo Opitter: 50+ schieten 9-11 sept Leverkussen (D) Bundesfest 17 juli St.-Martinus Born: Zuid-Limburgs Federatiefeest; 11 sept St.-Martinus Vaesrade: Dreiländereck Schutterstreffen; St.-Trudo Opitter: Vrije wedstrijd St.-Martinus Linne: koningsvogelschieten; Vrije 21 juli Nationale Feestdag België: viering 175 jaar België. schietwedstrijd St.-Elisabeth Stokkem. H. Kruis Vrije schietwedstrijd St.-Martinus Dilsen en Eendracht Grevenbicht: koningsvogelschieten. 24 juli Bondsfeesten bij: St.-Pieter Elen en St.-Joseph Leverkussen (D) Bundesfest. Deurne: vrij gildenfeest Koningsbosch. St.-Margaretha Ittervoort: dorpsfeest (NBr) 30 juli St.-Pieter Elen; Erekruisschieting; Uitkavelen erekruis- 17 sept St.-Hubertus Kessel: dekenaatfeest. H. Kruis schieten St.-Joseph Koningsbosch, Kavelen dorps- Grevenbicht: Bieleman- en Sappeurtreffen; schuttersfeest St.-Margaretha Ittervoort Koningschieten St.-Stephanus Dieteren; 31 juli St.-Servatius Raam: Vrije wedstrijd, Bondsfeest Oranje Gemeentebeker Limburgs Damesschuttersfeest St.- Nassau Roermond Margaretha Ittervoort 18 sept St.-Antonius Nederweert: Limburgs Dames Augustus Schuttersfeest; Federatietoernooi NBFS St.-Barbara 06 aug Dorpsschieten St.-Martinus Linne Ravenstein 07 aug St.-Anna Voorshoven: Vrije wedstrijd 24 sept St.-Antonius Nederweert: kavelen Limburgs Dames 14 aug Bondsfeesten bij: St.-Hieronymus Biest-Weert, St.- Schuttersfeest Laurentius Bocholt, St.-Gregorius de Grote Brunssum, 25 sept Brugge: Gildedag van de Federatie van Vlaamse St.-Joseph Buchten Historische Schuttersgilden 15 aug Koningsschieten bij: St.-Catharina Beek, St.- Laurentius Bocholt, St.-Sebastiaan Dorne Oktober 20 aug St.-Margaretha Ittervoort: fam. Huyskensbeker; St.- 01 okt Najaarsvergadering OLS Baexem Laurentius Bocholt: Erekruisschieting 02 okt Nationaal Koningschieten België te Rodt (bij Sankt 21 aug Bondsfeesten bij: St.-Georgius en St.-Sebastianus Vith) Beesel, St.-Martinus Houthem, St.-Leonardus 7-9 okt Kaisersesch (D): Bundesjungschützentag Panningen-Egchel, St.-Laurentisu Bocholt: Beker 16 okt Najaarsvergadering Schuttersbond Juliana Meester Creemers; dorpsschietfestijn St.-Salvius Limbricht. Moergestel: kringdag Kwartier van Oirchot November (NBr) 13 nov De Heeg Maastricht: marketentstertreffen
Limburgs Schutterstijdschrift 66 29 Maart 2005 Een verslag van een nadere kennismaking door kinderen met een traditie Jeugd toont interesse in schutterijen
Deel I
Kessel/Neer – Het is al weer een tijdje geleden dat het scholenproject gestart is. Doel van dit project is om de jeugd weer bekend maken met het schutterswezen.Het is gebleken dat veel kinderen niet eens meer weten wat een schutterij is. Laat staan dat ze weten dat er in hun eigen plaats een schutterij actief is. Reden dus om de modernste mediatechnieken in te zetten om ons eeuwenoude cultuurgoed te gaan promoten bij de jongere generaties. En wat blijkt? De jeugd vindt de schutterij ‘vet, cool, gaaf en sjiek’.
Binnen de federatie is men er zijn bij het schutterswezen en een stukje ontspanning te vin- Het schoolbezoek zich van bewust dat veel schut- een bijdrage wilden leveren den zijn, denk aan het schiet- Uitgerust met zo veel attri- terijen aan het vergrijzen zijn. aan, het toen nog te starten, spelletje van L1 op internet, buten dat deze net in de auto Er zijn verenigingen waar er scholenproject. dat het afgelopen OLS zoveel pasten, het uniform aangetrok- nauwelijks sprake is van aan- belangstellenden trok. Zo zijn ken en een gedegen lesvoor- was van nieuwe leden, met als Website er nog meer suggesties en bereiding in het hoofd, gingen gevolg dat sommige schutte- Binnen afzienbare tijd is een ideeën geopperd, welke op dit we naar de basisschool, in dit rijen in de loop der jaren toch groep bij elkaar gekomen en is moment vorm worden gege- geval basisschool De Kwir in wel sterk aan ledenaantal inge- men aan de slag gegaan. Men ven. Neer. Enkele weken van tevo- boet hebben. Een reden om was al vlug van mening dat ren hadden we reeds met de een tegenoffensief te beginnen. men de kinderen moet aan- Aangezien de mens nu een- directie overleg gehad en was Maar daarvoor moest wel eerst spreken door de middelen van maal visueel is ingesteld, afgesproken dat we in elke bekeken worden bij welke de huidige tijd. Dit leidde tot zal veel informatie gegeven klas ongeveer een uur zouden mensen het beste interesse het voorstel om een website te moeten worden middels krijgen om ons verhaal te ver- gewekt zou kunnen worden. gaan maken, welke geschikt zal beeldmateriaal. Vandaar dat tellen. Na ons voorgesteld te En al vlug kwam men bij de zijn voor het onderwijs, maar in Opglabbeek enkele camera- hebben, werd verteld wat we jeugd terecht, want wie de die tevens uitnodigend genoeg ploegen hebben rondgelopen kwamen doen. jeugd heeft, heeft de toekomst. moet worden om kinderen te die het schutterswezen gefilmd Om de kinderen meteen te Vandaar dat Tim Schmitz op motiveren om ook eens alleen hebben vanuit het kind beke- betrekken bij de les hebben we een vergadering van de fede- hier naartoe te surfen. Er moet ken. Onder anderen dit mate- de vraag gesteld waar de kin- ratie een oproep deed aan informatie te vinden zijn om riaal dat hier verzameld is, deren zelf aan dachten bij het mensen die werkzaam zijn met bijvoorbeeld een spreekbeurt zal te zijner tijd op de website woord ‘schutterij’. kinderen, jong zijn, betrokken te maken. Maar er moet ook gebruikt gaan worden. Maar dit alles zal niet voldoende Alle woorden die de kinderen zijn. Het daadwerkelijke toen noemden werden in een contact en kennismaken met zogenaamd woordveld, ook een schutterij zal een niet te wel bekend als woordweb, op vergeten schakel worden bin- het bord geschreven. Dit zou nen het hele gegeven. Vandaar de kapstok zijn waar de rest dat schutterijen ook de boer van de les aan zou worden op zullen moeten gaan om opgehangen. Een woord werd zichzelf te gaan verkopen. En echter door ons zelf toege- om te weten te komen hoe voegd, namelijk het woord dat er uit zou kunnen zien, ‘beschutten’, wat beschermen bezochten een aantal leden van betekent. Met dit woord zijn de werkgroep de basisschool we telkens begonnen. Vanuit in Neer en een workshop in de betekenis van dit woord Kessel. Een verslag. waren we meteen bij de oor- sprong van veel schutterijen:
Limburgs Schutterstijdschrift 66 30 Maart 2005 dat ze zijn ontstaan om altaar, schieten. Door enkele oude hoe een kogel wordt gegoten. Alles wat verder nog bespro- haard en troon te beschermen. wapens te laten zien uit de Slaghoedje in de huls, ‘kruit’ ken werd kon natuurlijk Hier kon toen weer de locale Franse tijd, werd duidelijk erin, kogel erop en klaar. middels materiaal onder- geschiedenis aan gekoppeld waarom schutterijen tegen- Samen met een ‘broodje’ lood steund worden. Zo kon het worden: Waarom hebben woordig met zulke grote (toch wel zwaar zo’n klein naambordje getoond worden we in Neer een plaats die De buksen schieten. Daarna werd stukje) door de klas laten gaan. en de sjerp en stok van de Schans heet? (Denk aan het uitgelegd hoe een kogel in tamboer-maître. Na hier uit- woord verschansen, dat ver- elkaar zit. Juist door het heel Daarna werd het erg eenvou- leg over gegeven te hebben, stoppen, verbergen betekent.) En hoe komt het dat de volg- orde van de schutterijen in de processie zo bepaald is? Zeer opvallend was dat juist deze locale geschiedenis een enorme interesse had. Blijkbaar is juist de eigen geschiedenis, het ver- haal van wat er op bepaalde plekken in hun eigen dorp is gebeurd, veel interessanter dan de gebruikelijke geschiedenis- les over ons vaderlands verle- den. De kinderen luisterden in elk geval zeer geboeid naar het verhaal over de Hessen, die Neer in de 17e eeuw hebben platgebrand en er vervolgens met de kerkschatten vandoor gingen. Welke vervolgens werden teruggevonden door schutters. Dat in de over- levering dit verhaal nogal aangedikt is, de ongeoefende schutters zouden de achter- concreet te maken werd het dig: naar aanleiding van het volgde de bespreking van de volging ingezet hebben op interessant: eerst de vraag woordje optocht werden alle drumband, in dit geval een een getraind huurleger en de stellen hoeveel kruit er in een andere onderdelen van een klaroencorps met es-cornetten. kerkschatten vervolgens na een huls zit en ze vervolgens met schutterij besproken. Alle Daarmee waren we gekomen heftige strijd hebben terugver- een maatschepje de werkelijke overige woorden die nog op aan in feite het belangrijkste overd, deed niet terzake. hoeveelheid laten zien. In het bord stonden, hadden hier gedeelte uit de hele les. Want plaats van kruit werd suiker namelijk mee te maken. Dit juist dit onderdeel is voor kin- Vanuit dit voorbeeld over de gebruikt. Vervolgens werd bewijst maar eens dat buiten- deren de manier om bij een beschermende taak als semi- middels een stuk lood, de volle staanders de schutterij vooral schutterij te komen. We zijn militaire organisatie, werd de loodketel, het loodschepje en kennen door de optochten, een begonnen om uit te leggen overstap gemaakt naar het de kogeltang gedemonstreerd reden temeer om vooral veel wat voor een soort muziek we aandacht te blijven besteden maken. Gezien het militaire aan de presentatie op straat. karakter kon ook verklaard Juist hier wordt het visitekaart- worden waarom veel corpsen je afgegeven. Het is dan ook de muziek maken die van jammer dat het soms lijkt of er oudsher alleen op signaalin- schutterijen zijn die dit als een strumenten gespeeld worden. ondergeschoven zaak zien. Daarna werd het instrumen- Schutterijen waar niet de tarium besproken en daarbij moeite wordt genomen om werden ook de instrumenten zich te verdiepen in de exerci- betrokken die gebruikt worden tie en het normenboekje, met wanneer de drumband op als gevolg publiek dat zich op concours gaat. Natuurlijk zijn de stoep staat te vermaken om er ook kinderen die vragen of de benedenmaatse uitvoering. het mogelijk is om gitaar of Maar datzelfde publiek is wel saxofoon te leren spelen. Maar het potentieel waar leden uit dit zit nu eenmaal niet in ons geworven moeten worden! muziekpakket en daarvoor
Limburgs Schutterstijdschrift 66 31 Maart 2005 moest dus verwezen worden zich en wat zit erin? Natuurlijk en natuurlijk ook de kist met het vertellen aan de hand van naar andere instanties. ontbraken ook deze attributen het koningszilver. Onder de attributen maakt het gemak- niet. Daarna was de vaandrig les door ons aangeduid als de kelijk om erover te praten. Het Omdat het niet mogelijk is aan de beurt. Na kort uitleg te ‘schatkist’ van de schutterij. maakt de schutterij ‘levend’ en om alles te laten zien, hadden hebben gegeven over de sym- Niet alleen de oude platen ‘tastbaar’. Tijdens de afsluiting we ons beperkt tot klaroen, boliek en betekenis van een oogstten veel bewondering, van de les bleek dat zowel es-cornet en kleine trom. Na vlag, was hier de afbeelding maar zeker ook het recent leerlingen als leerkrachten erg eerst een kleine stukje gespeeld van St.-Sebastianus aankno- geschonken zilver. Juist omdat positief waren over de gastles. te hebben, hebben we, mid- pingspunt om iets te vertellen hier namen opstaan van men- De kinderen zijn met hun dels het afspelen van een cd, over de banden met de kerk sen die ze kennen, bij hun in aandacht meer dan een uur een stukje van de Esprit laten die er van vroeger uit zijn. de straat wonen of familie zijn. betrokken gebleven, ze hebben horen. De bekende schutters- Tevens wordt de traditie hier veel vragen gesteld en ze rea- mars welk L1 al sinds jaar en Daarna volgde de koning. We wel erg tastbaar: platen van geerden enthousiast. Datgene dag gebruikt om aan te duiden hadden bewust gekozen om 400 jaar oud samen met platen wat verteld werd leidde tot dat er weer een vereniging het woord ‘koning’ op het bord van nog geen jaar oud, en dan uitroepen als ‘vet, cool, gaaf afgevallen is bij de schiet- te zetten en niet ‘koningin’ of ook nog eens van bekenden. en sjiek’. Er was veel verteld wedstrijd op het OLS Daarna ‘koningspaar’. Juist omdat hier Het is voor de kinderen toch wat de kinderen helemaal niet werd een videofragment van veel schutterijen vasthouden echt interessanter om te zien wisten en daarmee is dus goed 5 minuten getoond van het aan de traditie om het koning- dat er een motor opstaat van aangesloten bij het doel van uittreden van de drumband schieten alleen open te stellen iemand die ze kennen, dan een school: kinderen onder- bij de marswedstrijden op het voor mannen. De link naar te lezen over de abt van het wijzen. OLS en een stukje optocht met verenigingen die alleen maar klooster wat er al lang niet defilé. mannen toelaten als lid was meer is. Wordt vervolgd. daarmee ook vlug gelegd. We Vervolgens werd verder gegaan hadden verder niet alleen de Als afsluiting kwamen uitein- Audrey van Gaans en met het volgende onderdeel houten plaat meegenomen, delijk de officieren en schutters Twan Stemkens binnen de schutterij, de mar- die het afgelopen jaar naar aan de beurt om besproken ketentsters. Waarom hebben zij beneden was geschoten, maar te worden. En daarmee was een vaatje en een mandje bij ook de sabel, steek, mantel het uur meer dan vol. Juist Commandantencursus Oude exercitie
Op 2 januari is de commandanten- cursus voor oude exercitie weer gestart in de sporthal in Brunssum. De cursisten worden opgeleid voor de certificaten aspirant tot en met instructeur en de lessen worden weer gegeven door de heren Beaujean, Wijnands en Duckers. Naast de cursisten zijn er een paar “vaste” deelnemers (figuranten) en ook juryleden laten zich regelmatig zien. Op 3 april zal de cursus afgelopen zijn en diverse aspiranten en gevorderden zullen dan hun certificaat of diploma uitgereikt krijgen.
André Meijers
Limburgs Schutterstijdschrift 66 32 Maart 2005 Piet en Twan van Lierop in Boshoven Samen 108 jaar lid en goed voor 11.200 uur repetities
Het resultaat dat de gebroeders Piet en Twan van Lierop haalden bij de drumfanfare van schutterij St.-Oda te Boshoven – Weert is enorm: samen zijn ze 108 jaar lid en in totaal hebben ze ruim elfduizend uur aan de repetities deelgenomen.
Piet (56 jaar muzikant) begon den binnen het muziekkorps zijn muzikale loopbaan in en was hij een groot voor- 1948 als 7-jarig jongetje bij het beeld voor menig muzikant. net opgerichte muziekkorps Drumfanfare St.-Oda zal Piet van St.-Oda te Boshoven- node missen. Weert als fluitist. Piet bleef dit instrument jaren trouw, Vier jaar nadat Piet lid was maar later ruilde hij het toch geworden van St.-Oda werd in voor de lyra. Deze heeft zijn broer Twan ook besmet Piet bespeeld tot het einde met het virus “muziek”. van het afgelopen jaar. Op Misschien ook wel aangemoe- Piet (links) en Twan van zondag 19 september was digd door vader Frans van waarvan 21 jaar secretaris, dit Lierop zijn laatste officiële optreden Lierop kwam Twan als 10-jarig tot volle tevredenheid van de tijdens het drumbandcon- jongetje bij het muziekkorps schutterij. cours van de Limburgse Bond en begon hij eveneens met het zilver, zodat hun namen voor van Tamboerkorpsen (LBT) bespelen van de fluit. Toen Beiden hebben veel inzet altijd verbonden zal blijven te Nieuw-Bergen. Zijn grote het muziekkorps overstapte getoond voor de schutterij, aan de schutterij. Op deze betrokkenheid bij het muziek- van fluiterkorps naar jacht- maar vooral voor het muziek- manier wil de schutterij hun korps blijkt uit de bereidheid hoornkorps verruilde Twan korps. Mede door hun inzet waardering uitspreken voor van Piet om tijdens het laatste zijn instrument voor een is de drumfanfare in 1985 de inzet en betrokkenheid optreden de lyra te verruilen jachthoorn. Echter in 1974 Limburgs kampioen en in van beide broers. Bestuur en voor de overslagtrom. Het werd ook dit concept verlaten 1986 Nederlands kampioen leden van de schutterij danken belang van het muziekkorps en werd er een drumfan- geworden in de derde divisie. Piet en Twan voor hun inzet stond bij hem op de eerste fare opgericht. Hierin werd Momenteel komt het korps over een periode van ruim plaats en waar nodig bood Piet er weer gewisseld van instru- uit in de eerste divisie. Nu dat een halve eeuw betrokkenheid zijn hulp aan. Ook moeilijke ment en stapte Twan over op beide broers hun instrument, bij de schutterij en hopen dat muziekwerken ging Piet niet de trombone, die hij tot op na respectievelijk 56 en 52 beide nog vele jaren in hun uit de weg, door zelfstudie heden altijd trouw is geble- jaar, aan de wilgen hebben midden mogen zijn. en veel oefenen thuis wist hij ven. Van 1980 tot 2002 was gehangen kon St.-Oda deze Behalve de gebroeders Van zich al die jaren stand te hou- Twan bestuurslid van St.-Oda, gebeurtenis niet zonder meer Lierop kregen de volgende voorbij laten gaan. Schutterij personen een onderscheiding en drumfanfare hebben dan van de OLS-federatie wegens ook op zaterdag 27 november hun 25-jarig lidmaatschap: 2004 aan Piet en Twan een de dames Sjaan van Maurik, zilveren herdenkingsschild Toos Smeets-Lintjens, Fien aangeboden, dat zal worden Hompens-Litjens en Mary van toegevoegd aan het schutters- Lierop-Adams. Namens de LBT kregen de dames Mary van Lierop-Adams en Inge De jubilarissen van St.-Oda Clement respectievelijk een Boshoven met v.l.n.r. Inge zilveren en bronzen medaille Clement 10 jaar lid, Mary van uitgereikt voor hun 25- en Lierop-Adams 25 jaar lid, Fien 10-jarig lidmaatschap van de Hompes-Litjens 25 jaar lid, Sjaan drumfanfare. van Maurik 25 jaar lid en Toos Smeets-van Lierop eveneens 25 M.Timmermans jaar lid. Bond EMM
Limburgs Schutterstijdschrift 66 33 Maart 2005 Gerard Fleischeuer overleed voor 60 jaar in Dachau Ter herdenking aan de Oirsbeekse OLS- secretaris en naamgever bond St.-Gerardus
Op de donderdag voor Pasen 1945 overleed Gerard Fleischeuer in het concentratiekamp Dachau. Hij was door de Duitsers opgepakt omdat hij Joodse in het sta- onderduikers had geholpen. In schutterskringen is tige huis met Gerard Fleischeuer nog altijd een bekende naam: hij was trapgevel van voorzitter van de Oirsbeekse schutterij, mede-oprichter Gerards vader, en eerste voorzitter van de Amstenraadse schuttersbond, dat gebouwd die na de oorlog naar hem bond St.-Gerardus was door zijn vernoemd werd en secretaris van de Oud-Limburgse oom, pastoor Schuttersfederatie (OLS). We geven een schets van zijn J.H. America, op leven. de hoek van de Dorpstraat en tegenwoordige Een gezien persoon in hij benoemd tot gemeentese- Beethovenstraat. Oirsbeek cretaris en in 1943 bovendien Gerard Fleischeuer (met alle tot ontvanger van de voor- Betrokken- doopnamen: Adèle Jan Gerard) malige gemeente Oirsbeek. heid bij St.- werd op 25 februari 1889 als Dit waren functies die van Lambertus zoon van Frans Fleischeuer in belang waren, waardoor hij tot Oirsbeek Oirsbeek geboren. Zijn vader de elite van het dorp hoorde. Al vroeg had en grootvader exploiteerden In Oirsbeek bekleedde hij tal Fleischeuer ook een leerlooierij als familie- van lidmaatschappen, zoals interesse in de bedrijfje. Grootvader reisde van de burgerwacht (sinds schutterij. Zijn geregeld naar Antwerpen om 1919), de luchtbescherming familie was er in de haven runderhuiden op en de boerenbond en lid van al geruime tijd te halen die daar vanuit Zuid- de Nederlandse Grondkamer bij betrokken. Amerika aangevoerd waren. voor Limburg. Ook werd hij Zo komen we in Gerard Fleischeuer als soldaat Gerard was een zeer ontwik- lid van het kerkbestuur van 1882 Frans Fleischeuer (zijn in het regiment infanterie, met kelde jongeman, die zich na de St.-Lambertusparochie te vader?) tegen als kolonel en het in 1829 ingevoerde uni- zijn middelbare schooloplei- Oirsbeek. Hij huwde in 1923 Felix Fleischeuer als majoor. form der grenadiers. ding bekwaamde in het leer- met C. Philomena Bettonville Gerard zelf kreeg ook al Foto: privé-collectie fam. Servaes- looiersvak, maar die boven- uit het gauw een officiersrang bin- Fleischeuer met dank aan Wim Douven dien een ambtelijke carrière Belgische nen de schutterij, in 1928 was en Sjaak Giezenaar. bewandelde. Gerard volgde Kanne hij in ieder geval al generaal het gymnasium in Sittard. en het en betaalde hij de hoogste Hij diende circa tweeëneen- echtpaar inlage van f 2,50. Hij nam het bracht weer nieuw élan in de half jaar in het leger bij de kreeg vijf voorzitterschap van schut- vereniging en zorgde voor grenadiers. Circa 1925 werd kinderen. terij St.-Lambertus Oirsbeek een gepaste opluistering van Het gezin op zich en maakte het tot een de schuttersfeesten. In 1934 woon- bloeiende vereniging. De func- werd Karel Beugels gekozen Gerard Fleischeuer als de tie van voorzitter was gekop- tot voorzitter van de schutterij generaal en voorzit- peld aan de hoogste rang van en tevens tot zijn opvolger ter in 1932 van generaal, die Gerard bekleed als generaal. Fleischeuer trad St.-Lambertus heeft. Vele jaren vervulde hij vanaf toen wat meer op de Oirsbeek. Detail die voorzittersrol met verve en achtergrond bij de schutterij van een onder zijn leiding werd onder van Oirsbeek. Wegens zijn vele groepsfoto. meer in 1930 een nieuwe buks verdiensten werd hij benoemd aangekocht voor f 240 en tot erevoorzitter. Foto: werd in 1931 een trommel- en documentatie Zwart f1uiterskorps opgericht. Dat Bondsvoorzitter
Limburgs Schutterstijdschrift 66 34 Maart 2005 Amstenraadse bond regels op na en dit zorgde voor taris Fleischeuer werd de zware onderduikers verbleven op de Behalve bij de Oirsbeekse onderlinge wrevel. De animo buks (waarvoor hij zich als bovenverdieping. Meer dan schutterij was Gerard voor een koepelorganisatie als voorzitter sterk had gemaakt) zestien mensen samen in één Fleischeuer ook betrok- het OLS was dan ook groot in op een avond stiekem weg- huis, die met de inkomsten ken bij de schuttersbond 1937. Frans van der Velden uit gehaald en opgeborgen onder van Gerard als secretaris-ont- “Amstenrade”. In 1931 werd Weert leidde in januari 1937 een stapel hout ten huize van vanger en met steun van het er een vergadering gehouden een oprichtingsvergadering. voorzitter Karel Beugels, waar verzet gevoed moesten wor- om te komen tot de oprich- Bij die gelegenheid werd hem men ze veilig waande. Door den. Want Gerard hielp niet ting van een Zuid-Limburgse voor dit initiatief dank gezegd toeval werd de buks niet ont- alleen onderduikers, maar was schuttersbond. Oirsbeek was door Fleischeuer, die er even- dekt, want toen leden van de ook bij een verzetsgroep – de present maar stemde tegen wel op aandrong om het aantal SS (Schutzstaffel) bij Beugels groep Bongaerts - waarvoor een paar wijzigingsvoorstel- schuttersfeesten niet fors te het hout gevorderd hadden, hij wapens en administratie len. De belangstelling was laten groeien en hij hield een was het slechts te danken aan verborg. groot en nam alleen nog pleidooi dat de nieuwe (OLS- het feit dat ze niet alles in een maar toe. Uiteindelijk ble- )Federatie zich zou beperken keer konden transporteren, dat Maar het ging mis ken zoveel schutterijen in tot de organisatie van het OLS. de buks niet gevonden werd. Op 16 november 1943 kreeg Zuid-Limburg interesse in Zo werd initiatiefnemer Van Fleischeuer in het gemeen- een schuttersbond te heb- der Velden de eerste voorzit- Joodse onderduikers tehuis onverwacht bezoek ben dat in 1932 een Zuid- ter van het OLS en Gerard Gerard Fleischeuer ging ook van enkele mannen, die zich Limburgse Bond te Heerlen en Fleischeuer de eerste secreta- grotere uitdagingen niet uit identificeerden als leden van een Zuid-Limburgse bond te ris. In 1938 kon de Federatie de weg, waar meer risico aan de Sicherheitsdienst (SD). Hij Amstenrade werden opgericht, gelijk in actie komen omdat verbonden was. De oorlog moest met hen mee naar zijn die beide in datzelfde jaar hun er problemen waren met de werd grimmiger en de wrede woning, waar bij een huis- eerste bondsfeesten organiseer- Hinderwet en Vuurwapenwet bedoelingen van de bezetter op zoeking de tien onderduikers den. Gerard Fleischeuer werd in Obbicht (in de bond van het gebied van “rassenzuive- werden aangetroffen. De ver- de nieuwe voorzitter van deze Fleischeuer) en in Tegelen. ring” werden steeds meer hel- zetsgroep, waar Fleischeuer laatste bond, die van begin af der. Zo werd Fleischeuer door bij was aangesloten bleek aan circa twintig leden telde en De schutterij tijdens de de Heerlense rector Voesten geïnfiltreerd. De infiltrant die hij met zijn grote organisa- Duitse bezetting van de Landelijke hulp aan was bij de groep gekomen op tietalent en leiderschapscapaci- De bezetting door de Duitsers Onderduikers (LO) gevraagd aanbeveling van gecodeerde teiten tot ontplooiing bracht. in 1940 trok een streep door of het gezin geen onderduikers taal via Radio Oranje. Nadat het gemeenschaps- en ver- wilde onderbrengen. Gerard namelijk eerder een geheim Secretaris van de OLS- enigingsleven. Zo ook voor en echtgenote Philomena agent met zijn code in handen Federatie Oirsbeek: het gewone leven namen begin 1943 de moei- van de Duitsers was gevallen, Enkele jaren later stond van alledag en de kerkelijke lijke en belangrijke beslissing onderhielden deze radiocon- Fleischeuer wederom aan de feestdagen gingen door, zo om te pogen mensenlevens te tact met de Britse geheime wieg van een nieuw schut- goed en zo kwaad als het ging. redden. In februari 1943 kwa- dienst, onderschepten agen- tersorgaan, ditmaal de Oud- De culturele verenigingen men de eerste Joden naar hun ten en goederen en trachtten Limburgse Schuttersfederatie. moesten hun activiteiten stil Oirsbeekse onderduikadres. verzetsgroepen bloot te leg- Nadat er links en rechts bon- leggen. Zo ook de schutterijen. Ondanks hun vijf eigen kin- gen. Dit radiocontact en de den waren ontstaan, bleek dat De Oirsbeekse schutterij moest deren nam het gezin in totaal desastreuze consequenties voor er meer coördinatie wenselijk haar wapens bij het gemeen- dertien onderduikers op, waar- diverse Nederlandse verzets- was op het niveau van het tehuis inleveren, die er op de van acht namen nog bekend groepen is bekend geworden OLS-feest. Elke organisator zolder werden opgeborgen. zijn: het echtpaar Max Wolff onder de naam “Englandspiel” hield er namelijk weer andere Met hulp van gemeentesecre- met dochter Diny (Sittard), en ook de verzetsgroep rond Nannia de Keizer (Utrecht), Fleischeuer schijnt hierdoor mevr. Goedhart met dochter geïnfiltreerd geraakt te zijn. Yvonne (Roermond), dhr. Deze infiltrant legde de ver- Schepp met dochter Emma zetsgroep bloot en de hele (Maastricht) en een moeder groep inclusief de onderdui- met haar driejarig zoontje. De kers werd opgerold. De wapens en documenten van het verzet, die Fleischeuer bewaarde, wer- De opening van het verbouwde den weliswaar niet gevonden, gemeentehuis van Oirsbeek in maar wel de onderduikers; 1939. Rechts achter burgemeester er zouden er destijds tien Gabriëls aan het hoofd van de in het Oirsbeekse herenhuis tafel staat gemeentesecretaris verbleven hebben. Zij werden Gerard Fleischeuer. samen met Gerard meege- Foto: documentatie Zwart nomen en zouden geen van
Limburgs Schutterstijdschrift 66 35 Maart 2005 allen nog terugkeren. Zelf nam Het slechte nieuws het einde van de oorlog was die onder de Nederlandse hij kalm en waardig afscheid Weduwe Fleischeuer- hier geen tijd meer voor en Oorlogsgravenstichting van zijn familie en zei tegen Bettonville was na de gevan- waren de lijken in geordende valt. Het ministerie van zijn kinderen dat ze goed hun genname van haar man met massagraven terechtgekomen. Binnenlandse Zaken verleende best moesten doen en goed haar vijf kinderen in Oirsbeek Ondanks de omstandighe- toestemming voor herbegrafe- studeren op school omdat ze gebleven, waar het gezin zon- den werd hiervan een goede nis in Maastricht. Inmiddels moeder en hem zo het beste der kostwinnaar in behoeftige administratie bijgehouden, schrijven we 1965. zouden helpen. Het was de omstandigheden verkeerde. zodat latere lokalisatie en zelfs laatste maal dat zijn familie Men had voortdurend de hoop identificatie niet kansloos zou- Herbegrafenis in hem levend zag. gekoesterd dat Fleischeuer den zijn. In 1955 maakte de Maastricht behouden terug zou keren. Nederlandse Oorlogs‑ Op zaterdag 4 december 1965 Strafkampen en Na de bevrijding vernamen ze gravenstichting de familie erop vond de plechtige herbegrafe- dwangarbeid het slechte nieuws. Ze kregen attent dat de mogelijkheid van nis van Gerard Fleischeuer in Gerard Fleischeuer werd bezoek van twee medegevan- identificatie bestond, waardoor Maastricht plaats. In de St.- overgebracht naar de genen van Fleischeuer, name- opgraving en herbegrafenis Servaaskerk werd een h. Mis beruchte strafgevange- lijk de heren Van Kerkoerle mogelijk zouden worden. opgedragen, die mede werd nis in Scheveningen (het uit Heerlen en Van de Berg Hiertoe startte in 1959 het gecelebreerd door de pastoors “Oranjehotel”), waar verhoren uit Haarlem. Deze vertelden onderzoek met behulp van het Lemmens en Rothkrans die plaatsvonden. Zonder vorm van de kampgeschiedenis van Bureau Gravendienst van het samen met Fleischeuer in van proces kwam hij hierna in Gerard Fleischeuer en wisten ministerie van Defensie. Na Dachau verbleven. Rothkrans het concentratiekamp Vught zich de dag van het overlijden nauw en langdurig overleg met had over zijn tijd in het terecht (circa Kerstmis 1943). concentratiekamp een boek Vandaar werd hij samen met geschreven “Dachau hemel en ettelijke andere landgenoten hel” en hij hield de preek tij- circa mei 1944 op transport dens de mis in een kerk die tot gesteld naar Dachau, het oud- op de laatste plaats bezet was. ste concentratiekamp van de Rothkrans noemde Fleischeuer Nazi’s, nabij München. Gezien een christen van de daad, die zijn ervaring als secretaris zou zowel in de oorlog als in het Fleischeuer hier enige tijd in kamp Dachau zijn christen- de kampadministratie gewerkt dom uitdroeg en daarom een hebben. Volgens getuigen was voorbeeld voor ons allemaal hij ook in het kamp nog een is. Tijdens de dienst en op bezieling voor veel gevange- weg naar het kerkhof vormde nen, die mede dankzij hem een twaalftal officieren van standhielden. Echter later de Oirsbeekse schutterij de kwam hij terecht in het buiten- erewacht bij de baar, die met kamp (“Aussenlager”) Allach, de Nederlandse driekleur was waar hij werd tewerkgesteld in bedekt. Een indrukwekkende de fabriek van de Bayerische Het bidprentje van Gerard Fleischeuer stoet begeleidde de verzetsheld Motoren Werke AG, die alleen Foto: met dank aan Wim Douven en Sjaak Giezenaar. op zijn laatste tocht. Behalve nog oorlogsmaterieel produ- de koninklijke schutterij St.- ceerde, voornamelijk vliegtuig- Lambertus, was het gemeen- motoren. Na bijna anderhalf nog zo goed te herinneren beide organisaties en nadat tebestuur van Oirsbeek, het jaar gevangenschap en dwang- omdat het de donderdag voor dochter Fé zelfs enkele keren Limburgs Verzet, de Vereniging arbeid in diverse kampen Pasen was: Witte Donderdag. naar Dachau was gereisd om van ex-politieke gevange- overleed Gerard Fleischeuer Van de Berg uit Haarlem deed bij te dragen aan de identifi- nen, de burgemeester van op 29 maart 1945. Het was bij die gelegenheid tevens de catie, werd de herbegrafenis Maastricht, de schuttersbond Witte Donderdag, zo wisten aangifte van zijn overlijden een reële optie. Echter niet in en officieren van het garnizoen kampgenoten zich te herinne- op de burgerlijke stand van Oirsbeek, waar de overledene vertegenwoordigd. Op het ren. Dit terwijl de Amerikanen de gemeente. Hierna had gewerkt en gevochten had. kerkhof klonk “The Last Post”, met hun bevrijdende opmars het gezin Fleischeuer weinig De regering had namelijk één geblazen door een hoornbla- bezig waren. Zij bevrijdden op reden meer om in Oirsbeek te centrale plek op de Veluwe bij zer van de schutterij, over de 11 april het concentratiekamp blijven en het verhuisde naar Loenen als nationale erebe- koude en troosteloze begraaf- Buchenwald en op 29 april, Maastricht. graafplaats ingericht voor alle plaats. Aan het open graf sprak exact een maand na het over- oorlogsslachtoffers. Een tus- mr. Moszkovicz namens de lijden van Fleischeuer, werd De zoektocht senoplossing werd uiteindelijk Joodse gemeenschap, die aan- het kamp Dachau door de Gewoonlijk werden de massale gevonden in de erehof op de kondigde dat ter nagedachtenis 45e Infanterie Divisie van het doden uit de concentratiekam- algemene begraafplaats aan aan Gerard Fleischeuer vijf Amerikaanse 7e Leger bevrijd. pen gecremeerd. Echter tegen de Tongerseweg in Maastricht, bomen zouden worden geplant
Limburgs Schutterstijdschrift 66 36 Maart 2005 opmerking de patroonheilige van haar mevr. Frieda Yovel. Een rijke- dat hij heeft eerste leidsman. De voorma- lijk eerbetoon aan een dap- geleden en lige gemeente Oirsbeek liet per echtpaar. We moeten de is gestorven zich eveneens niet onbetuigd gedachte levend houden aan voor andere en vernoemde een straatnaam de moed, eenvoud en bezieling mensen in naar haar bijzondere dorps- van Gerard Fleischeuer en het navolging genoot. Op 30 maart 1982 offer dat hij hiervoor gebracht van Christus. werd aan Gerard Fleischeuer heeft. We moeten ons blijven Verder werd postuum het verzetsherden- voorstellen wat hij door zijn het woord kingskruis uitgereikt, dat hem daden heeft betekend en heeft gevoerd bij koninklijk besluit was willen betekenen. In die zin namens het toegekend. Toenmalig bur- hoop ik dat we de naamgever Dachau- gemeester Frans Loefen van en eerste voorzitter van de comité, het Schinnen overhandigde de schuttersbond St.-Gerardus, Voormalig onderscheiding tijdens een bij- de oud-secretaris van de OLS- Verzet, de eenkomst in de raadszaal aan Federatie en de oud-voorzitter Vereniging de oudste dochter uit het gezin van St.-Lambertus Oirsbeek van ex-poli- Fleischeuer. Bij die gelegenheid omwille van de waarden die tieke gevangen sprak bondsvoorzitter Maurice hij heeft uitgedragen, blijven en door secre- Kerkhofs tot familie en geno- gedenken, ook nu zestig jaar taris Mulkens digden. na zijn overlijden. namens de Herbegrafenis van Gerard Oirsbeekse Betekenis Luc Wolters Fleischeuer in 1965 te Maastricht. schutterij. De jongste Het Israëlische Yad Vashem Hij was overleden in het con- zoon Jacques uit het gezin Instituut is opgericht door de Dank bij de samenstelling van centratiekamp van Dachau op Fleischeuer dankte de vele regering en wil de zes miljoen dit artikel gaat uit naar Wim 29 maart 1945. Lijkkist werd aanwezigen voor het eerbetoon Joden herdenken die door de Douven uit Oirsbeek, namens geflankeerd door de schutters aan zijn vader gebracht. Holocaust gedood zijn, maar de Heemkundevereniging van de koninklijke Schutterij het wil ook de niet-Joden Historie Schinnen, voor opzoek- St.-Lambertus van Oirsbeek. Herdenking door herdenken en danken die met werk in het gemeentelijk archief V.l.n.r. Paul Kusters, generaal Jan schutters en anderen gevaar voor eigen leven de en aan Sjaak Giezenaar voor Roberts en gezien op de rug Sjef Na het bekend worden van zijn Joden in hun ongelijke strijd het digitaliseren van foto’s. Debije, Sjef van Meij Roberts en overlijden, direct na de oorlog, hebben geholpen. Enkele ... Debije. was de schok ook bij de schut- duizenden Nederlanders zijn Bronnen / literatuur: Foto: privé-collectie fam. Servaes- ters groot. Men realiseerde hier door hun onbaatzuchtige A.P.M. Cammaert, Het Verborgen front. Deel I en II. (Leeuwarden, Fleischeuer met dank aan Wim Douven zich dat Gerard Fleischeuer de inzet tijdens de oorlog voor 1994). Bert Spoelstra, “Twee en Sjaak Giezenaar. hulp aan vervolgden met de in aanmerking gekomen. Op die zich verzetten” in: Historie dood heeft moeten bekopen. zondag 11 november 1990 Schinnen. Jaarboek (1994) 140-149. Sindsdien werd hij met eer- werd de Yad Vashem onder- Schuttersarchief Zwart, Oirsbeek, in het erewoud in Galilea in bied herdacht. Na een vroege scheiding in de hoofdsynagoge thans bij schrijver dezes: gegevens Israël, dat aangelegd was ter herdenkingsdienst ter van Maastricht toegekend uit 1882, 1928, 1945, 1965, 1981, 1982 en 1990. Luc Wolters, “Zuid- ere van mensen die Joden ere van hem, zou aan Gerard en zijn Limburgse Schuttersbond. Deel VI” tijdens de oorlog geholpen op de koffietafel vrouw Philomene in: LS 41 (dec 1998) 33-35. 40-Jarig hadden. Rabbijn J. van Gelder het idee gebo- Fleischeuer. Jubileum OLS-federatie1937-1977, van de Israëlitische gemeente ren zijn om de Jongste zoon p. 18-19, 36. De Nieuwe Koerier, 26 januari 1937. De Nieuwe Limburger, van Maastricht vergeleek hem “Zuid-Limburgse Jacques kreeg de 4 december 1965 (hierbij is sprake met een parel, die waar hij Bond van hoge Israëlische van 13 i.p.v. 10 onderduikers op de ook terecht komt, zijn waarde Geweerdragende onderscheiding dag van de inval) en 6 december behoudt. Burgemeester baron Schutterijen, uit handen 1965. Limburgs Dagblad, 6 decem- Van Hövell tot Westerflier gevestigd te van de cultu- ber 1965 en 28 november 1990. De Limburger, 12 november 1990. sprak namens het gemeente- Amstenrade” rele attaché van bestuur van Oirsbeek, waar om te dopen tot de Israëlische Fleischeuer zijn beste krachten Schuttersbond ambassade had gegeven als raadslid, wet- Sint Gerardus. houder en gemeentesecretaris- Fleischeuer was Het graf van Gerard Fleischeur op het erehof van ontvanger. Hij roemde zijn er immers de de begraafplaats te Maastricht aan de Tongerseweg. organisatietalent en idealisme, eerste voorzitter Geplaatst vanwege de staat der Nederlanden. Niet ver memoreerde zijn godsdien- van. En aldus van dit ereveld is weduwe Fleischeuer-Bettonville in stigheid door zijn dagelijkse werd de bond 1967 begraven, eveneens te Maastricht. kerkgang en sloot met de genoemd naar Foto: Luc Wolters
Limburgs Schutterstijdschrift 66 37 Maart 2005 Onder de schietboom...
Bielemannen- en tenis tot een succes. Volgend sappeurstreffen in jaar zullen de bielemannen van Schinnen Grevenbicht de organisatie op alleen het beste goed genoeg verkrijgen. Inschieten vanaf Op een stralende nazomerse zich nemen. kon zijn voor de soldaten die 9.30 uur. De wedstrijd vindt zaterdag op 18 september hun leven gegeven hadden. plaats op een gedeelte van het werd door de bieleman- Jo Schoonbrood toekomstige OLS-terrein, gele- nen van Schinnen het Inzameling Baexem gen aan de Hagenbroekerweg Bielemannen- en sappeurs- Amerikaans kerkhof De tsunami in Azië heeft tot te Wessem. Let wel: u dient treffen georganiseerd op de Naar aanleiding van het artikel veel hartverwarmende reacties vóór de schietwedstrijd in Oude Markt te Schinnen. over het Amerikaans kerkhof geleid aan de slachtoffers en te schrijven. De uiterlijke Na een openingswoord van in Margraten (LS 64, sept. nabestaanden van de vloed- inschrijfdatum is woensdag burgemeester Beckers werd er 2004) ontvingen we een brief golf. Zo haalden de drumband 27 april. Voor eventuele vra- een korte optocht gehouden. van dhr. H.H. Mooren uit van schutterij St.-Jan Baexem, gen met betrekking tot de Maar voor men het defilé Bergen op Zoom, die een toe- het gemengd koor Con Amore wedstrijdleiding vanuit de kon houden, moest eerst de lichting geeft op de totstand- en de fanfare Aurora tijdens organiserende vereniging kunt brandweer vanuit de brand- koming van dit kerkhof. Hij hun nieuwjaarsconcert 1025 u contact opnemen met Ted weerkazerne de weg op voor laat ons weten dat initiatief- euro op voor dit goede doel. Scheeren, tel. 0475-562719. een spoedklus. Deelname was nemer Shomon afgestudeerd er van vele Limburgse schut- was als bosbouwingenieur aan Foto’s met Winterkoning 2004 terijen, van Oost Maarland tot de Universiteit van Michigan. hoge resolutie De schutterskoning van 2003 Grubbenvorst. Onder grote Hij kwam als soldaat in dienst De redactie krijgt steeds vaker van schutterij St.-Gregorius belangstelling, ook van inwo- en werd kapitein bij de Graven digitale foto’s aangeleverd. Visserweert-Illikhoven, ners van Schinnen, werden Identificatie dienst voor het Dit geeft aan dat veel schut- het drumbandlid Sander de spelen afgewerkt. Er waren opzetten van militaire kerkho- terijen bij de tijd zijn om de Rooyakkers, wist na een zeer enkele verrassend creatieve ven. Uiteindelijk is hij reserve informatie via de digitale weg spannende middag op 19 spelen, bijvoorbeeld het spij- luitenant-kolonel geworden. aan te leveren. De redactie december met 350 schoten kerbroekhangen en de gaten- Hij was in Zuid-Limburg wil daarbij wel aandacht voor deze eer voor zich op te eisen. kaas. Voor de deelnemende op zoek naar een geschikte foto’s die voldoende scherp Want het was een “mistige” jeugdige bielemannen waren er locatie voor de aanleg van zijn. In vaktermen: foto’s die middag, daar de schutterij op aparte spelen opgezet. Na het een militair kerkhof. Hierbij een voldoende hoge resolutie 18 december met een serenade eten van bekende Limburgse had hij het terrein op het oog hebben. Scant u foto’s in, doe de afscheidsreceptie bezocht kost, uitermate geschikt voor waar nu het vliegveld Zuid- dit dan op een resolutie van had van het beheerdersecht- bielemannen na gedane arbeid, Limburg ligt. Aangezien op 300 dpi. Levert u een foto aan paar Geert en Mia Colé. namelijk verschillende soor- het gemeentehuis van Beek voor het tijdschrift, zorg dan ten stamppot, met kotelet, niemand Engels verstond, dat deze minimaal een paar gehaktbal en een reep spek, begreep men niet wat Shomon honderd KB (of zelfs een paar was het tijd voor de tombola wilde. Daarop is hij verder MB) groot is. Dat biedt garan- en de prijsuitreiking. Als win- gereden (Bij die tocht zou zich tie voor een scherpe foto in naar bij de jeugd mocht Denny een vergelijkbaar incident als het gedrukte tijdschrift. Een Swelsen van schutterij St.- in Beek hebben voorgedaan fotoformaat als JPEG verdient Martinus Vaesrade met de eer in het gemeentehuis van Berg daarbij de voorkeur. gaan strijken en door het bie- & Terblijt, aldus een medede- lemannenteam van schutterij ling van de familie Lebouille). Persoonlijk het H. Kruis uit Grevenbicht Op zoek naar een goede plek kampioenschap werd de eerste prijs ook met is Shomon vervolgens in OLS-Federatie uitbundige grote vreugde Margraten terecht gekomen. Door de winst van Eric door het grote meereizende Omdat aldaar de ambtenaar Steffanie van het persoonlijk Het nieuwe koningspaar van supportersteam begroet. De Joseph van Laar het Engels kampioenschap is St.-Joris Illikhoven bielemannen van Schinnen machtig was, kwam er schot Wessem – naast de organisatie kunnen terugkijken op een in de zaak. Toen Shomon de van het OLS – ook de organi- Nieuwe uitgave voortreffelijk georganiseerd en beoogde plek had uitgezocht, sator van het kampioenschap Vendel Nu geslaagd bielemannentreffen. antwoordde Van Laar dat dit van de OLS-Federatie. De De werkgroep Vlaams Vooral de medewerking van de niet kon omdat het zo’n goede wedstrijd vindt plaats op zater- Vendelarchief van het Instituut leden van de schutterij en vele landbouwgrond was. Daarop dag 30 april, om 10 uur. Vanaf voor Vlaamse Volkskunst anderen maakten deze gebeur- antwoordde Shomon, dat 9 uur zijn de schietkaarten te heeft in haar serie “Vendel
Limburgs Schutterstijdschrift 66 38 Maart 2005 Nu” een nieuwe uitgave ver- bij de Zamenhoflaan 4/8, 2900 het ontstaan van de schutterij halen. Het jaarboek “Historiek zorgd. Hierin wordt een viertal Schoten, België. Kosten EU 8 St.-Gertrudis van Amstenrade. 2004” is voor 12 euro te koop vlaggenspelen besproken. (exclusief porto). In dit artikel (gedocumen- bij drukkerij Van Breugel Dit zijn de “Meiboom”, de teerd, 22 pagina’s) van Luc in Oirsbeek en bij Frans “Mengelslag” (met trombege- Historie schutterij Wolters worden alle bronnen Diederen in Puth of neem tel. leiding voor het vendelen tij- Amstenrade besproken, zoals het zilver contact op via 06-11157153 dens een stoet), de “Ter Aerde” In het jaarboek 2004 van de en de oude papieren, om wat of 046-4431458. Voor meer en de “Trippel”. Deel 6 van Vereniging Historie Schinnen meer zekerheid omtrent het informatie zie www.historie- Vendel Nu kan besteld worden is een artikel verschenen over jaar van oprichting te achter- schinnen.nl
Marketentster-treffen en Pater Karel de Wilde, met 2004 in Linne medewerking van de suisse Na een maandenlange voorbe- dhr Pollaerts. Tijdens deze reiding vond op 21 november mis zijn de dames van de 2004 het jaarlijks marketent- Stichting Marketentsters offi- ster-treffen bij schutterij cieel geïnstalleerd. Het betreft St.-Martinus in Linne plaats. de marketentsters L. Nieling, Vanaf 9.30 uur was er een A. Erdkamp en M. Koolen. ontvangst met koffie en een Na afloop van de mis vertrok broodje in Zalencentrum bij een stralend zonnetje een De Harmonie, waarbij de optocht door het dorp, het- diverse deelneemsters aan geen door de Linner bevolking het marketentster-treffen met zeer gewaardeerd werd. Bij elkaar kennis maakten. Zo aankomst in het Zalencentrum waren niet alleen de dames was het tijd voor een prachtig Aan het einde van het programma werd de organisatie van Linne uit alle bonden van de OLS- buffet. overgedragen aan De heeg maastricht, die het treffen in 2005 op Federatie aanwezig, maar ook touw zetten. uit onder andere Nieuwegein en de Gelderse Federatie St.- Hubertus. Bovendien was een programma in clublokaal café groep van 27 personen van Stienen. Het programma, dat een schutterij uit de Wedde in zeer gewaardeerd werd, duurde Groningen present. Deze was tot circa 18 uur. Hierna extra met een bus uit het verre vond de officiële overdracht Noorden gekomen, een reis plaats aan de marketentsters van bijna 4 uur. van schutterij De Heeg van Na de ontvangst werd er in Maastricht, die het treffen optocht vertrokken naar de in 2005 op touw zetten. Als St.-Martinuskerk in Linne, aandenken kregen alle dames alwaar een plechtige hoogmis een paraplu met als opschrift volgde, die gecelebreerd werd “Marketentster-treffen 2004 door kapelaan Bert Grotaers St.-Martinus Linne” mee. Toch Trom en penningen tijdens de was het nog niet helemaal marketentstersmis. afgelopen: het marketentster- bal werd aansluitend nog druk bezocht; dat was de kroon op Hierna kon om 14.30 uur het het werk van de organiserende middagprogramma beginnen. stuurgroep. Wij danken dan Een keur aan artiesten trad ook alle marketentsters voor op, waaronder het bekende hun interesse en wensen de duo “Oetgesjloape” en buut- dames van schutterij De Heeg tereedner Fer Naus, één van veel succes toe met de organi- de finalisten van het Limburgs satie van het treffen in 2005. buuttekampioenschap en bovendien inwoner van Linne. H. Kleinstra In de pauze was er een tom- Secretaris stuurgroep bola .Voor de begeleidende marketentster-treffen 2004 De installatie van drie dames van de Stichting Marketentsters, met heren was er een alternatief links de kerkelijk ordebewaker, de “suisse”.
Limburgs Schutterstijdschrift 66 39 Maart 2005 Schuttersjubileum den drie personen, in opval- Neer op de lend Middeleeuwse dracht Nieuwjaarsreceptie gekleed, langzaam de trap De gebruikelijke nieuwjaars- af, die zich midden in deze receptie op 1 januari jl. van ruimte bevindt. Even later zou burgemeester en wethouders blijken dat dit niemand min- van de gemeente Roggel en der waren dan de ‘doorluchtige Neer, kende dit jaar wel erg hoogheid’ graaf van Horne, verrassende gasten. Terwijl bijgestaan door een ‘vorstin’, iedereen nog druk doende was de abdis van het Stift Thorn, om elkaar het allerbeste toe te en gevolgd door de abt, prior wensen, werden de aanwezigen van het klooster Keyserbosch onthaald op klaroengeschal uit Neer. Alle drie nauw ver- van een viertal muzikanten bonden met de locale geschie- Nieuwjaarsreceptie Neer: burgemeester Peeters ontvangt het jubile- van de drumband van schut- denis van Neer, maar ook met umlogo van de graaf van Horn, gadegeslagen door de prior van het terij St.-Sebastianus uit Neer. die van de schutterijen uit die klooster en de vorstin-abdis van Thorn. Terwijl de klanken de hal van plaats. Bijna niemand was op het gemeentehuis vulden, daal- de hoogte van het gebeuren wat zich nu afspeelde, met woordde: “Een groots toernooi hoofdsponsors) met naam te als gevolg dat iedereen de met ene optocht van schutters noemen. Verder maakte hij aandacht richtte en er zeer ende hunne jonckvrouwen ook bekend om na 2006 het geattendeerd geluisterd werd in den heerlijckheid Neer.” bestuurschap weer op zich te naar de graaf, die ondertus- Het stond in elk geval voor willen nemen, als na de her- sen het woord richtte tot de de graaf vast dat dit schut- indeling zijn graafschap weer aanwezigen. Hij maakte de tersfeest voor de brouwers van nagenoeg in ere hersteld zal aanwezigen er op opmerkzaam het Lindeboombier, een mooie zijn. Als laatste overhandigde dat het jaar 2005 voor schut- gelegenheid is om hun kun- de graaf aan burgemeester terij St.-Sebastianus uit Neer nen te tonen en voor hen zal Peeters ‘een plakkaat’ waar het het jaar is, waarin het 450-jarig gelden als een soort van gene- logo op te zien is dat de schut- bestaan van die schutterij zal rale repetitie voor het grootste terij zal gaan gebruiken, en worden gevierd. Tevens zal in toernooi later in de zomer, welk een plaats zal krijgen in dit jaar de 50e verjaardag van het OLS te Wessem. Andere de hal van het gemeentehuis. het klaroenkorps gevierd wor- zaken die genoemd werden, Al met al een zeer geslaagde den. Op ludieke wijze sprak hij waren de presentatie van een opening van het jubileumjaar over de activiteiten welke door jubileumboek, een taptoe op en waar de aanwezigen op de de vereniging georganiseerd 11 juni met deelname van een receptie nog geruime tijd vol zullen gaan worden, o.a. een aantal zeer gerenommeerde lof over gesproken hebben. feestweekend op 6, 7 en 8 mei, korpsen en een foto-expositie Vier klaroenblazers van met als hoogtepunt het grote over “de Aoj Sjötte”. Tevens Twan Stemkens St.-Sebastianus Neer kondigen internationale schuttersfeest liet hij niet achterwege om alle hoge gasten aan. op 8 mei. Of zoals hij het ver- ‘rentmeesters en kassiers’ (lees
25 Jaar Rode Leeuw een H. Mis in de Kapittelkerk, maal, helaas niet in opeenvol- Koninklijk In 2005 bestaat de Edele waarna een feestelijke bij- ging, de nieuwe jeugdkoning. schuttershuwelijk in Eedbroederschap van de soe- eenkomst met Limburgse Maasbree vereine Orde van de Rode artiesten en aansluitend buffet, Op zaterdag 11 december Leeuw van Limburg en de waarvoor men heeft kunnen traden koning Henny Janssen Heilige Sebastianus 25 jaar. inschrijven. van schutterij St.-Anna en zijn De Orde werd destijds met schutterskoningin Chantal toestemming van de bisschop- Koningsschieten St.- van Horck uit Horst in het pen van Roermond en Hasselt Sebastianus Schinnen huwelijk. Chantal van Horck opgericht. De investituur op Zondag 12 september werd was in 2003 de eerste vrou- 23 januari 2005 had al een het koningsschieten gehou- welijke schutterskoning uit de bijzonder karakter. Bovendien den en is na een spannende geschiedenis van de oudste vindt op zaterdag 23 april 2005 strijd en 210 schoten Frans schutterij in de gemeente in Stramproy een ontmoe- Wiertz koning geworden. Maasbree. Natuurlijk gaf tingsdag voor alle leden van de Burgerkoning werd Mo Frans Wiertz, koning van schutterij St.-Anna in uni- Orde plaats, waarbij voorzien Tuncbilek en bij de jeugd werd Schinnen form acte de présence bij de is in een ontvangst, om 16 uur Jeroen Heuts voor de derde kerkelijke inzegening in de
Limburgs Schutterstijdschrift 66 40 Maart 2005 St.-Aldegundiskerk. Bij het alleen binnen de vereni- verlaten van de kerk werd het ging, maar ook een robijnen kersverse bruidspaar opge- huwelijksjubileum. Officier wacht door een erewacht van May Kuijpers was veertig jaar schutterij Sint Anna. ’s Avonds getrouwd met zijn Billa en tijdens het bruiloftsfeest in dit werd groots gevierd. May Horst ontvingen Chantal en heeft bij de Nieuwenhaagse Henny een mooi cadeau van schutterij een bijzonder staat de Maasbreese schutterij. Bijna van dienst. Hij is al 55 jaar de hele schutterij gaf acte de lid van de vereniging en zit présence op het bruiloftsfeest. al veertig jaar (net zo lang Schutterij St.-Anna liet ook dit als hij getrouwd is) in het bruiloftsfeest zien, dat het een bestuur van schutterij konin- hechte familie is. gin Wilhelmina, waarvan hij 24 jaar in de functie van pen- V.l.n.r. adjudant Gradje ningmeester de verenigingskas Prinselijk trio CV “den Nijssen, prins René I Lemmen bewaakt. Andere jubilea die Hab” Maasbree en adjudant William Steegh. bij Nieuwenhagen gevierd René Lemmen, lid van zestal- werden, betroffen de vereni- commissie van schutterij St.- gingsjubilea van de volgende Anna Maasbree en coach van schutterij St.-Anna te weten schutters: Ad Crutzen, Truus het A-zestal tijdens het OLS. bestuurslid en leider van de Dierks, Margriet Huveneers, 2004, is op zondag 9 januari schöttekapel Gradje Nijssen Antoinette Kuijpers, Pierre 2005 uitgeroepen tot prins car- (werkzaam als manager van ‘t Mosmuller, Angelique Purschel naval 2005. René is een fervent Wijnhuis in Heythuysen) en en Leo van der Wall waren schutter, die jarenlang deel commandant en vooropsjöt allen 12,5 jaar lid. Ook waren uitmaakte van het OLS-zestal William Steegh (werkzaam er vier zilveren jubilarissen, van schutterij St.-Anna, is een als beveiligingsbeambte bij fervent schutter en werkt bij Security Professionals, Oss). de gemeente Venlo op de afde- Het prinselijk motto is “Paaf ling stadsbeheer. Zijn adju- Alaaf”. Chantal en Henny bij het danten zijn ook afkomstig van verlaten van de Maasbreese parochiekerk. De erewacht wordt gevormd door de leden namelijk Jos Göttgens, Hubert St.-Hubertusgilde van schutterij St.-Anna. en Robert Kuijpers en keizer Gulpen rustend Foto Jos de Boer Rijk Valize, die zich allen al 25 De Gulpense schutterij St.- jaar inzetten voor de schut- Hubertusgilde is momen- Jubilea in May en Billa Kuijpers vierden terij. Behalve de huldiging teel rustend. De vereniging Nieuwenhagen in Nieuwenhagen hun robij- van de jubilarissen werden kampte de laatste jaren met In Nieuwenhagen werden nen huwelijksfeest. ook nieuwe officieren en bloedarmoede, heeft binnen enkele jubilea gevierd, niet onderofficieren benoemd, de Zuid-Limburgse bond een waarbij veel leden betrokken jaar verstek laten gaan, heeft waren die al jarenlang voor vervolgens weer een jaar met de Nieuwenhaagse vereniging moeite aan de bondsverplich- actief zijn. tingen voldaan, maar heeft in het afgelopen twee jaren toch Aanvulling Holtum wederom een rustperiode Naar aanleiding van het moeten inlassen. Als gevolg artikel “Huldiging jubilaris- hiervan heeft de schuttersbond sen en benoeming ereleden helaas het lidmaatschap van St.-Martinus Holtum” (LS de Gulpense schutterij moeten 65, p. 22) ontvingen we vol- beëindigen. Dit ondanks het gende aanvulling: Jubilaris Jan feit dat er in maart 2004 nog Janssen is niet slechts eenmaal een mooie tentoonstelling koning geweest, maar drie over deze eeuwenoude schut- keer. Samen met echtgenote terij georganiseerd werd, die Mia heeft hij het koningspaar diverse Gulpense belangstel- gevormd in de jaren 1960, lenden trok. Wij wensen de De zilveren jubilarissen Rijk Valize, Hubert en Robert Kuijpers en Jos 1961 en 1981. Gulpense schutters toe dat zij Göttgens. zich binnenkort weer met een
Limburgs Schutterstijdschrift 66 41 Maart 2005 vernieuwde en versterkte ploeg Fakkelweg 33 het metselwerk. Bij de drum- Bovendien overlegden Bob kunnen vertonen. 6077 GC St.-Odiliënberg. band is hij ook altijd van de en Rinus vaak over allerlei Tel.: 0475-533638 (na 20 uur) partij, helpt vaker in de kan- onderwerpen aangaande de Schuttersprins in tine. Hij verzet veel werk voor schutterij. Klimmen Gouden jubilarissen in de drumband. Frank is reserve In Klimmen is de 22-jarige Klimmen tamboer-maître en hij heeft 2 Door de OLS-president Ralf Lambij prins geworden. Tijdens de feestvergadering keer een promotie mee mogen drs. Frans Wolters is hij Hij is logistiek medewer- ter ere van de Klimmense maken samen met de drum- gevraagd om bestuurslid ker bij de firma Erens in Bastianus-kermis, heeft band. Van de 3e naar de 2e en te worden van de Stichting Wijnandsrade en werkzaam Broederschap St.-Sebastianus daarna naar de 1e divisie. Hij SAS, die zich bezighouden als heftruckchauffeur. Zijn twee leden gehuldigd en gefeli- is sinds kort nu ook bestuurs- met aangelegenheden van hobby’s zijn voetballer bij citeerd met hun vijftigjarig lid- lid. Hij is zich pas enkele jaren het schutters- en gildewe- Klimmania TC, jeugdleider maatschap van de Klimmense aan het toeleggen op het schie- zen in de beide Limburgen. van de C2, lid van dartclub schutterij: Math Leunissen en ten en de resultaten zijn in Onder de stichting vallen het DC Böllcher en grenadier bij Albert Caubo. Verder heeft de stijgende lijn. Frank ontving de museum, het tijdschrift en Broederschap Sint Sebastianus. vereniging een nieuw erebe- zilveren OLS-onderscheiding de stichting Vrienden van het Op 8 januari werd hij in de stuurslid in de persoon van met bijbehorende oorkonde, Schutterswezen. Het SAS is narrentempel ‘t Köppelke uit- Henk Geisen. voor het feit dat hij 25 jaar lid bovendien bedoeld als denk- geroepen tot Prins Ralf I en is van onze schutterij. Tevens tank, waarbij Rinus in het bij- werd daarmee heerser over de ontving hij de zilveren speld zonder de fiscale kanten voor Molmuus van Klimmen. van de Limburgse bond van zijn rekening neemt. Zo heeft tamboerkorpsen, wegens het hij in januari 2003 de schut- feit dat hij ook 25 lid is van de tersdag mede georganiseerd, drumband. Wij wensen Frank waarbij sprekers de diverse heel veel plezier met de onder- aspecten van fiscaliteit voor scheidingen en hopen dat wij verenigingen en stichtingen nog heel lang van zijn diensten behandelden. Voor de schut- gebruik mogen maken. tersdag van 8 januari 2005 strikte hij een fiscalist voor Rinus Klinkenberg een korte lezing over de BTW- beschermheer plicht van schutterijen die een Spaubeek schuttersfeest organiseren. Tijdens de najaarsvergade- Math Leunissen, 50 jaar lid ring in december 2004 werd Rinus Klinkenberg aan de Ralf Lambij van de Molmuus leden gepresenteerd als nieuwe beschermheer van schutte- Blokjes en stokjes rij St.-Laurentius Spaubeek. Naar aanleiding van het over- Rinus Klinkenberg neemt lijden van Pierre Stienen uit de taak over van de deze Linne is veelvuldig de vraag zomer plotseling overleden gesteld wie in de toekomst beschermheer en van zijn de blokjes en de stokjes gaat vriend Bob Mevis. Voor de maken. Ter informatie doen leden is Rinus Klinkenberg we u vrijblijvend een aantal geen onbekende, in het najaar mogelijke adressen toekomen, van 1987 werd hij door Bob waar u met deze vraag terecht Mevis gevraagd mee te denken kunt: over het uniformenfonds. Bob De nieuwe beschermheer Rinus was toen voorzitter van het Klinkenberg. Dhr. Piet van Lierop fonds. Naar aanleiding daar- Hogenakkerstraat 36 Albert Caubo, gouden jubilaris van is Rinus door de schutterij Verder heeft Rinus voor schut- 6002 BB Boshoven aangetrokken om mee te hel- terij St.-Laurentius Spaubeek Tel.: 0495-530027 Jubilaris in Beesel pen aan de organisatie van de meegewerkt aan het verkrijgen Frank Schreurs is 25 jaar lid kassa’s tijdens het bondsfeest van geld voor de kogelvan- Dhr. Jan Peters, van de schutterij en zo ook van 1988 en het Dreiländereck ger en neemt hij deel in het Kapittellaan 7 van de drumband. Hij staat in september van datzelfde comité ter realisering van die 6077 BK St.-Odiliënberg. altijd klaar als er gewerkt moet jaar. Daarna is Rinus telkens 1e kogelvanger. Tevens is hij lid Tel.: 0475-533448 (na 20 uur) worden. Bij de bouw van het of 2e penningmeester geweest van het groepje “Vrienden van schutterslokaal heeft hij vele van het Federatiefeest in 1991 de schutterij” die met allerlei Dhr. Ruud Karau, uren besteed aan met name en de diverse bondsfeesten. activiteiten geld bij elkaar
Limburgs Schutterstijdschrift 66 42 Maart 2005 verdienden om de schutterij terij voor zijn bijdrage aan de zaal omgetoverd in een prach- een nieuw koningszilver aan vereniging. Die bijdrage krijgt tige eetzaal. De bekers die her te bieden tijdens het schut- nu een formeel karakter. en der gewonnen waren, had- tersfeest in augustus 2004. den ze als decoratie gebruikt Daarnaast zit Rinus nog in de Henri Willems om het geheel op te fleuren. redactie van het kwartaalblad Op het menu stond het tra- “Der Sjöt” dat nu het 26e jaar Schutterij St.- ditioneel gerecht soep, “knien ingaat. Op schuttersfeesten Sebastianus Mheer met sproeten” en een toetje is hij altijd van de partij om Op vrijdag 21 januari vierde met slagroom. Na de soep de schutterij te supporteren. schutterij St.-Sebastianus werden door de voorzitter nog Met zijn jarenlange betrok- uit Mheer het feest van onze enkele medailles uitgereikt kenheid bij St.-Laurentius patroon Sint-Sebastianus met aan leden die het afgelopen was het niet moeilijk om een het jaarlijks “maol”. Tijdens dit seizoen een prijs behaald had- nieuwe beschermheer te vin- maol werd onze 40-jarige jubi- den maar waar de medailles op De jubilerende Jack de Roo den in de persoon van Rinus laris Jack de Roo in de bloe- dat moment niet beschikbaar uit Mheer werd onderschei- Klinkenberg. Zijn benoeming metjes gezet. De leden van de waren. den door bondssecretaris Hub is de waardering van de schut- “vrun” hadden de harmonie- Na “d’r knien” was het Kockelkoren.
St.-Antonius Tegelen Clublokaal en schietboom heeft een nieuwe keizer stonden namelijk bij café Op zondag 16 januari 2005 ‘d’n Huub’, gelegen aan de vond een historische gebeurte- Hoogstraat, vlak aan de Maas. nis plaats binnen de Tegelse Tijdens het oefenen vlogen gemeenschap. Jan Faassen, lid de proppen tot in en over de van schutterij St.-Antonius te Maas en kwam er een boot Tegelen, werd in de plaatse- aan, dan was er Jan die zorgde lijke St.-Martinuskerk officieel dat het schieten onderbroken geïnstalleerd tot de nieuwe werd. keizer van de Tegelse schut- terij. Na Joep Krijnen van Bij hoge uitzondering werd Jan ’t Zandakker Gilde St.-Jan reeds als 14-jarige ingeschre- Venray en Hay Bouten van St.- ven als lid van St.-Antonius Anna Maasbree is Jan Faassen Tegelen en is sindsdien niet de derde keizer binnen de meer weg te denken. In de schuttersbond ‘Juliana’. jaren ’70 had Jan een groot Jan Faassen (54) kwam op 11- aandeel in het tot stand komen jarige leeftijd bij de schutterij van het clublokaal van de Burgemeester Jan Schrijen spreekt de nieuwe Tegelse keizer tijdens de als vlaggenist. Zijn eerste taak gezamenlijke schutterijen op kerkdienst toe. was de schutters te waarschu- het huidige George Goossens wen op het moment dat er een terrein. Om de financiële situ- van de drumband in de jaren derde maal op rij en dus had schip op de Maas aankwam. atie te kunnen waarborgen ’80 was Jan de grote drijfkracht hij het keizerschap voor het startte Jan diverse acties op, en sloeg hij ook actief een leven behaald. zoals: loterij, kerstbomenver- roffeltje mee. In het uniform Op zondag 16 januari 2005 koop, stickerverkoop, kien- heeft hij vele jaren de functie werd Jan Faassen officieel avonden, meewerken tijdens van vaandeldrager bekleed en geïnstalleerd door burgemees- de Vastelaovend in K.C. De de laatste tien jaren liep hij ter Jan Schrijen, geassisteerd Haandert en er werden beeld- als officier de optochten mee, door wethouder Janssen van jes van Joes en Petatte Nelke voordat hij drie jaar geleden de gemeente Venlo. De schei- gemaakt en verkocht. koning werd. Vorig jaar, op dende burgemeester richtte in Jan Faassen is in zijn loopbaan de eerste zaterdag na Pasen, zijn speech nog enkele onder- 20 jaar bestuurslid geweest, bood zich de gelegenheid dat steunende woorden aan het waarvan 10 jaar in de functie hij zich voor de derde maal op schutterswezen en natuurlijk van vice-voorzitter. Zijn echt- rij tot koning kon schieten en in het bijzonder aan schutterij genote is op dit moment de daarmee keizer zou worden. St.-Antonius, die vanaf dit jaar voorzitter van deze schutterij. De tegenstand van de collega- met een keizer door het leven Tijdens de festiviteiten rond- schutters was enorm, het 121e zal gaan. om het 475-jarig bestaan was schot bracht uiteindelijk de Keizer Jan Faassen van St.- hij tevens enkele jaren pen- beslissing. Jan Faassen schoot Bernie van Lierop Antonius Tegelen ningmeester. Bij de oprichting de koningsvogel af, voor de
Limburgs Schutterstijdschrift 66 43 Maart 2005 Burgemeester Gresel door de voorzitter van schut- nieuwe beschermheer tersbond St.-Gerardus, Karel van Heerlense van Knippenberg, die met stadsschutterij een delegatie aanwezig was Op zondag 23 januari j.l. werd onderscheiden voor hun 25 burgemeester Gresel tijdens de jarig lidmaatschap. Zij ont- patroonsviering geïnstalleerd vingen de OLS-orde en een als nieuwe beschermheer van oorkonde. Na een serenade stadsschutterij St.-Sebastianus van het schalmeienkorps hield Heerlen. ‘s Morgens vertrok de voorzitter van het erebe- de hele schutterij onder een stuur, Jo Peters, een toespraak. stralende winterzon vanuit In deze speech haalde de heer het nieuwe schutterslokaal Peters de geschiedenis van de aan de Voskuilenweg naar schutterij aan, die al vanaf het centrum van Heerlen. 1459 bestaat, aan. Opmerkelijk Hier luisterde de schutterij was dat er nog een schuld de plechtige Hoogmis op in van de gemeente Heerlen aan de Pancratiuskerk. Na afloop de schutterij uit de 80 jarige ging het gezelschap naar het oorlog bestaat (toentertijd 54 kerkhof aan de Akerstraat Brabantse guldens) die nu 30 Generaal Theo Hendriks slaat waar voor de overleden leden miljoen euro waard blijkt te kleinood is vervaardigd door burgemeester Toine Gresel van de Last Post werd geblazen. zijn. de Heerlense goudsmid Rob Heerlen tot nieuwe bescherm- Na het bezoek aan het kerkhof Na de speech stelde de schut- Oostwegel. heer. en een brunch marcheerde terij zich op voor het hoogte- Na afloop van deze ceremonie de schutterij in gezelschap punt van deze dag, de installa- volgde een receptie. Behalve van de aanstaande bescherm- tie van hun nieuwe bescherm- een delegatie van de schutters- zijn echtgenote en oud-deken heer en begeleid door het heer. Nadat burgemeester bond St.-Gerardus en enkele Jochems bezochten de recep- Schalmeienkorps Glück Auf Gresel door generaal Theo bevriende schutterijen waren tie. Na de receptie ontvingen terug naar het schutterslokaal. Hendriks was geridderd en tot ook het Garderezjiment d’r Wannie Kwakkelaar en Leon Na het, onder de tonen van beschermheer was geslagen Keüb va Heële, stadscarna- Holtus een onderscheiding het Wilhelmus, hijsen van de inspecteerde hij samen met de valsvereniging de Winkbülle voor hun verdiensten voor Limburgse en de Nederlandse generaal en de commandant met Sjtadsprins Ferrie I, stadsschutterij St.-Sebastianus. driekleur ging het hele gezel- van de schutterij de troepen. het gilde Blauw Sjuut het Als allerlaatste werd de “Nol schap naar binnen. In zijn dankwoord overhan- Schalmeienkorps Glück Auf Lammeretzorde” aan Jo Kok Eerst werden Theo Agelink digde de nieuwe beschermheer en een aantal Brabantse en uitgereikt. Bijzonder is dat en Wiel Giebels in het zon- aan de voorzitter van de stads- Gelderse schuttersgildes deze orde om de 5 jaar wordt netje gezet. Beide heren zijn schutterij, Rob de Vries, een aanwezig. Ook de vorige uitgereikt. 12,5 jaar lid van de vereniging. prachtig schild met het wapen beschermheer de heer Sakkers, Vervolgens werden Sjef van van de gemeente Heerlen en momenteel burgemeester van der Looy en Piet Meeuwsen het logo van de schutterij. Dit Eindhoven, vergezeld door moment aangebroken om Jack korps en tamboer-maître. Pjer belangrijkste bijeenkomsten schap. Hen werd door een te huldigen. In zijn toespraak reikte Jack de verenigingsme- in de winter van onze vereni- vertegenwoordiger van de haalde de voorzitter Pjer daille uit voor zijn 40-jarig lid- ging waarbij de pastoor, de OLS-federatie de versierselen Senden bepaalde hoogtepun- maatschap. Namens de OLS- kapelaan, de leden van het opgestoken. De 60-jarige jubi- ten uit de lange carrière van federatie was bondssecretaris Broederschap St.-Sebastianus larissen werden benoemd tot Jack aan. Jack begon als tam- Hub Kockelkoren aanwezig om en de ereleden en leden van erelid en Jan Verstegen werd boer toen de drumband nog Jack de gouden OLS-onder- verdiensten graag geziene benoemd tot lid van verdien- van de harmonie en schutterij scheiding uit te reiken. gasten zijn. Een bijna voltal- ste. Broedermeester Herman samen was. Hij nam geregeld lige vereniging bezocht eerst Beugelsdijk droeg officieel een deel aan solistenwedstrijden Fons Bastings de Heilige Mis die dit jaar bandelier voor onze vaandel- en deed dat niet zonder succes. muzikaal door ons fluit- en drager over die door de leden Hij bleef trommelen totdat hij Herkenbosch: trommelkorps werd opgeluis- van het Broederschap aan de tamboer-maître van de schut- jubilarissen en terd. Tijdens de feestavond vereniging werd geschonken. terij werd. Bij het opstarten bandeliers werden Dré Biermans, Wiel Deze bandelier is werkelijk een van het klaroenkorps heeft De jaarlijkse viering van onze Biermans en Frans Thissen pronkstuk, een aanwinst voor Jack enkele jaren meegespeeld patroonheilige St.-Sebastianus gehuldigd voor hun 60-jarig onze vereniging. De schutterij op klaroen. Momenteel is hij Herkenbosch is inmiddels lidmaatschap en Richard Briels is het Broederschap voor deze instructeur van het klaroen- uitgegroeid tot een van de voor zijn 25-jarig lidmaat- geste dan ook zeer erkentelijk.
Limburgs Schutterstijdschrift 66 44 Maart 2005 De vaandeldrager en de tam- Kelpen Oler organisator bour-maitre met hun nieuwe Hendriks bokaal bandeliers. Als winnaar van de Hendriks wisselbokaal in 2004 mag schutterij St.-Petrus dit jaar De vereniging onthulde op deze schietwedstrijd organise- haar beurt een nieuwe bande- ren. Aan deze schietwedstrijd lier voor de tambour-maitre, mogen die verenigingen deel- die qua uitvoering hetzelfde nemen die in het bezit zijn van is als voor het vaandel. Ook een Janssen- of een Hendriks- bood het Broederschap ons buks. Al deze verenigingen de ingelijste oorkonde met hebben een uitnodiging ont- Koninklijke Erepenning aan, vangen aangezien inschrijving die wij in 1992, ter gelegen- verplicht is in verband met heid van ons 450 jarig bestaan, de organisatie. Naast de twee mochten ontvangen en nu zestallen per vereniging die een mooi plekje in ons ver- strijden om de Hendriks wis- enigingslokaal De Witte heeft selbokaal, mogen de overige gekregen. zestallen voor prijzen schieten.
Historische buks in enigingswapen bleek deze de laatste proef met zwartkruit is de buks nu, via het onderte- bruikleen de schoten te “strooien”. Een voor kogelgeweren. Dit wapen kenen van een bruikleenover- Op zaterdag 29 januari 2005 bijkomend probleem was het moet later zijn omgebouwd eenkomst door voorzitter Eric ontvingen Harrie Thissen en gebruik van zwartkruit in tot wat het nu is namelijk een Tolen en buksmeester Hein Jan Willems, voorzitter en lid combinatie met een niet goed kogelgeweer voor kaliber 12 Willems van schutterij St.- van de beheersgroep van het sluitende kamer waardoor getuige ook de aanduiding Hubertus en Harrie Thissen en Limburgs Schutterijmuseum menig schutter als een Zwarte 19,0 op het geweer. Het geweer Jan Willems van het museum, uit handen van keizer Pierre Piet onder de buks vandaan is slechts geschikt voor zwart- overgedragen aan de beheers- Demandt van schutterij St.- kwam. Om de woorden van kruit en beschikt over een groep. In zijn dankwoord gaf Hubertus uit Nattenhoven oud schutters te gebruiken: grendelmechanisme waarvan Harrie Thissen de schutterij de een historische buks. Eerder, “Die buks kotsde kroetsliem”. de eenvoud kenmerkend is. absolute zekerheid dat de buks tijdens de najaarsvergadering Tevens was de diopter zo Bron: boek 50 jaar schutterij als een grote aanwinst wordt van de schutterij in 2004 had gemonteerd dat de schutter St. Hubertus Nattenhoven beschouwd en als een zeld- Pierre Duykers het voorstel er met zijn oog vlak tegenaan zaam, kostbaar stuk als goud gedaan om de historische lag en in combinatie met een Bruikleen bewaard zal worden voor de buks, die de schutterij al enorme terugslag leverde dat Omdat het Limburgs toekomst. sedert 1949 in bezit heeft, in nogal eens kapotte wenkbrau- Schutterijmuseum geen stuk- bruikleen te geven aan het wen op. In de woorden van ken in eigendom wil hebben Herman Hawinkels Schutterijmuseum. Op deze de oud schutters: ”Die buks manier kan iedereen dit bij- heef dich veur diene stier”. De zondere wapen aanschouwen. buks werd afgedankt en in een De ledenvergadering was het schuur opgeborgen tot hij in er mee eens en de beheers- de jaren zeventig weer opdook. groep van het museum toonde Uit onderzoek bleek dat de zich zeer verheugd met dit buks in een wapenfabriekje in initiatief. Luik omstreeks 1880 – 1890 is geproduceerd. Op het wapen De buks treft men de volgende namen De buks werd in maart 1949 aan: “DE HAREG AR” en gekocht van dhr. Horbach uit daarna twee onleesbare letters, Bocholtz voor het in die tijd verder “CUPILLE LIEGE” en niet onaanzienlijke bedrag de naam “ENGLEBERT” met van f. 400,00. Al gauw bleek hiervoor een “A” met erboven dat de buks als verenigingswa- een driehoekje wat volgens de pen ongeschikt was. De buks wapendocumentatie duidt op De schuttersbuks van Nattenhoven wordt in bruikleen overgedragen was door de eerste eigenaar een controleursteken. Tevens aan het Limburgs Schutterij Museum. V.l.n.r. Harrie Thissen en Jan gebruikt als persoonlijk wapen zijn nog merktekens aange- Willems van het museum, voorzitter Wil Scheijvens, keizer Pierre en voor dit doel voldeed het bracht die duiden op de eerste Demand en buksemeester Hein Willems. Geheel links initiatiefnemer ook. Bij het gebruik als ver- proef voor jachtgeweren en op Pierre Duckers. Foto: Jos Leufkens, penningmeester
Limburgs Schutterstijdschrift 66 45 Maart 2005 Site tamboer-majoors Showelement rond te kijken, o.a. het van stokken en sabels, de Tijdens een van mijn zoek- Deze site is opgezet door de Nederlands Legermuseum, het soorten en kwaliteiten, die in tochten op het internet, tamboer-majoor van schut- Mariniersmuseum en het The binnen- en buitenland aan te stuitte ik kortgeleden op terij St.-Martinus Born. Louis Guards museum te Londen. schaffen zijn. Voor de belang- een interessante site: http: Swelsen brengt een ruim aan- Er worden diverse authentieke stellende tamboer-majoors //members.home.nl/ tamboer- tal tamboer-majoors van de tamboer-majoorattributen onder ons een interessante site! majoor/ tamboer-majoor.htm Bond Eendracht Born-Echt getoond. Vervolgens kom je Deze site bevat allerlei leuke e.o. in beeld. Te zien is hoe de een beschrijving tegen van Peter Peeters zaken en wetenswaardigheden stok gehanteerd kan worden: diverse methodes voor het van de functie van tamboer- zonder vuur voor ’t vak ( want uitvoeren van de functie van majoor. dat is het) statig, of met show! tamboer-majoor. De maker Tevens wordt de bezoeker van deze site geeft in een lite- Tamboer-majoor geïntroduceerd in de wereld ratuurlijst een ruim aantal Dit is de persoon die de lei- van de tamboer-majoor. Er is titels aan waar men informatie ding heeft over de drumband te zien welke soorten en uit- kan vinden over de functie van c.q. het trompetterkorps. voeringen van hun attributen de “chef” tamboer. De histo- Vaak is deze persoon ook de voorhanden zijn. Op de site is rische achtergrond van deze instructeur van de drumband ook een mooie fotogalerij te functie komt op deze site ook / trompetterkorps. Tijdens zien van de diverse tamboer- aan bod. de mars- en showwedstrijden majoors en hun uitmonste- tijdens de schuttersfeesten ringen. Aanschaf attributen leidt de tamboer-majoor het Op de site is een tal van moge- muziekkorps. Via een beoorde- Musea en boeken lijkheden aangegeven waar de ling zijn hierbij zowel prijzen De geïnteresseerde bezoe- tamboer-majoor zijn attribu- Tamboer-majoor Louis voor het korps als de tamboer- ker heeft de mogelijk- ten kan aanschaffen. Getoond Swelsen van Born, die een site majoor te verdienen. heid om in diverse musea worden tal van voorbeelden over tamboer-majoors opzette.
Dit evenement vindt plaats op Sebastianus Ell, St.-Severinus 100-jarig Bestaansfeest Persoonlijk zaterdag 11 juni a.s. en begint Grathem, St.-Sebastianus bond Juliana bondskampioenschap om 14 uur. Het schietterrein is Heel, St.-Jacobus Hunsel, Voor de organisatie van het Het persoonlijk bondskampi- gelegen aan de Oranjestraat in St.-Magaretha Ittervoort, 100-jarig bestaansfeest van oenschap van de bond ‘Juliana’ Kelpen-Oler. De organiserende St.-Lambertus Neeritter, de bond ‘Juliana’ hebben zal op 16 en 17 april a.s. wor- vereniging, in samenwerking St.-Ansfried en St.-Michaël zich vier schutterijen gemeld, den georganiseerd door de met dhr. Hendriks als schenker Thorn, St.-Joris Wessem en te weten: Bussen Schutten schutterij ’t Zandakker Gilde van deze prachtige bokaal, is St.-Petrus Kelpen Oler. Dit Neer, St.-Martinus Tegelen, Sint Jan te Venray. er van overtuigd dat deze wed- Dekenale feest is een treffen St.-Hubertus Beringe en St.- strijd weer een spannend ver- tussen zeven verenigingen uit Hubertus Kessel. Zij zullen Op weg naar het OLS loop zal hebben. De win- de bond Weert en vier vereni- hun plannen voor dit feest op 2005 naar heeft het recht om dit gingen uit de bond Roermond 1 juli a.s. inleveren, waarna de Het kan niemand ontgaan treffen het volgend jaar te en staat borg voor een vrien- najaarsvergadering zal beslui- zijn, dat schutterij St.-Joris mogen organiseren. Schutterij delijk en sportief treffen. ten wie voor de organisatie zal uit Wessem vorig jaar de UM St.-Petrus zal er zorg voor Evenals bij grote schuttersfees- tekenen. Het bondsbestuur gewonnen heeft. Dat betekent dragen een goede gastheer te ten zullen ook hier naast een wil voorts starten met het automatisch dat het OLS dit zijn, zodat niet alleen schut- optocht door de gemeenschap maken van een jubileumboek. jaar in Wessem gaat plaatsvin- ters maar ook bezoekers zich Kelpen Oler de wedstrijden Hiervoor is het op zoek naar den. Omroep Leudal zal de thuis zullen voelen. Daarom op het feestterrein beoordeeld ideeën en vrijwilligers van de komende maanden St.-Joris tot zaterdag 11 juni in Kelpen worden door een professionele aangesloten verenigingen. Er en alle andere schutterijen uit Oler. jury. Deze onderdelen zijn o.a. wordt vervolgens een com- het uitzendgebied Leudal en koningen, koningsparen, mar- missie samengesteld, die de Thornerkwartier via speciale Dekenaal schutters- ketentsters, exercitie, vendelen samenstelling van het jubile- radio en televisieprogramma’s feest op zondag 12 Juni en diverse muziekkorpsen. Het umboek zal voorbereiden. volgen ‘op weg naar het OLS Op deze dag wordt door schut- feestterrein is gelegen aan de 2005’. terij St.- Petrus het Dekenale Oranjestraat. De aanvang van Schuttersfeest van het deke- dit schuttersfeest is 13.30 uur. naat Thorn georganiseerd. Aan Ook deze middag is beslist het dit schutterstreffen nemen de bezoeken waard. elf schutterijen uit dit deke- M. Timmermans naat aan deel. Dit zijn: St.- Sebastianus gilde Beegden, St.-
Limburgs Schutterstijdschrift 66 46 Maart 2005 Jubilarissen E.H. Simons St.-Brigida Noorbeek H.B.G. Stals St-.Catharina Stramproy 12,5 jaar P.J. Tulkens St.-Nicolaas Meijel Theo Agelink St.-Sebastianus Heerlen Wiel Giebels St.-Sebastianus Heerlen 50 jaar Paul Hazelhof St.-Sebastianus Voerendaal M. Bouwels St.-Margaretha Ittervoort Hub Hendriks St.-Sebastianus Voerendaal Albert Caubo St.-Sebastianus Klimmen Dave Lardinois St.-Joseph Sint-Geertruid Sjef Eijkenboom St.-Sebastianus Eys Marjan Philippens St.-Joseph Sint-Geertruid P.W.H.W. Greijmans St.-Sebastianus Laar Cindy Wolfs St.-Joseph Sint-Geertruid W.J.C.J. Greijmans St.-Sebastianus Laar Henny Wolfs St.-Joseph Sint-Geertruid Jan Lemmens St.-Sebastianus Voerendaal Marco Wolfs St.-Joseph Sint-Geertruid Math Leunissen St.-Sebastianus Klimmen L.J.M. Nijnens St.-Sebastianus Laar 25 jaar Herman Schmitt St.-Sebastianus Voerendaal H. Adams St.-Margaretha Ittervoort H. Stassen St.-Sebastianus Margraten C.K. Aengevaeren St.-Catharina Stramproy M. Bas St.-Servatius Raam-Ophoven 60 jaar Richard Briels St.-Sebastianus Herkenbosch Dré Biermans St.-Sebastianus Herkenbosch Paul Broers St.-Sebastianus Eys Wiel Biermans St.-Sebastianus Herkenbosch P. Essers St.-Sebastianus Margraten Hub Boumans St.-Sebastianus Voerendaal Maurice Eussen St.-Sebastianus Voerendaal Frans Thissen St.-Sebastianus Herkenbosch R.J.H. Gabriëls St.-Ansfried Thorn H.E.L. Gommans St.-Barbara Reuver W.A.M.C. Greijmans-Götzen St.-Sebastianus Laar G. Goossens St.-Sebastiaan Schimmert Ben Grooten St.-Sebastianus Eys H. Faarts St.-Sebastianus Margraten H. Heijnens St.-Sebastianus Margraten N. Hermans-Claassen St.-Nicolaas Heythuysen F. van den Heuvel St.-Margaretha Ittervoort C.H.A. Houben-Teeuwen St.-Sebastianus Laar H.E.M. Huntjens St.-Sebastiaan Schimmert J.P. Janssen St.-Barbara Leveroy T. Janssen St.-Servatius Raam-Ophoven J. Lemmerlijn St.-Sebastianus Margraten Sjef van der Looy St.-Sebastianus Heerlen P.H.H. Nijnens-Strijbos St.-Sebastianus Laar Piet Meeuwsen St.-Sebastianus Heerlen H.J.G.M. Schoffeleers St.-Sebastiaan Schimmert De 60-jarige jubilarissen Dré en Wiel Biermans en Frans Thissen F.K.L. Schreurs HH. Georg.&Sebast. Beesel werden gehuldigd en benoemd tot erelid in Herkenbosch. H. Sikkenga St.-Sebastianus Margraten J.A.L. Slabbers St.-Barbara Leveroy J.T.A. Streutjens St.-Catharina Stramproy M. Verdonschot-Sijben St.-Nicolaas Heythuysen Peeters tentenver- H.P.J. Verhaagh St.-Jan Grubbenvorst R.J. Verkoelen St.-Catharina Stramproy
40 jaar J. Bessems St.-Sebastianus Margraten M.J.H.J. Brentjens St.-Barbara Leveroy Aloïs Eussen St.-Sebastianus Voerendaal Wij hebben tenten van: L.G.G. Janssen St.-Barbara Leveroy 10, 12, 16, 20, 32 meter breed. C. Luijten St.-Nicolaas Meijel Ook podiums & vloeren. H.L. Kirkels St.-Catharina Stramproy H. Klaessens St.-Sebastianus Laar C. Luijten St.-Nicolaas Meijel Berkenstraat 3 - 3670 Meeuwen (B) J.A.G. Niellissen St.-Antonius Stramproy Tel. 0032 (0)11/66 66 65 - Fax 0032 (0)11/66 66 67 P.A.M. Nijnens St.-Sebastianus Laar Internet www.peeterstenten.be Jack de Roo St.-Sebastianus Mheer E-mail: [email protected] H.A.G.M. Sijben St.-Sebastianus Laar
Limburgs Schutterstijdschrift 66 47 Maart 2005 Laatste Nieuws Museum koopt Rode Leeuw schutterszilver aan Het Limburgs Schutterij Museum heeft Limburgs schutterszilver Op zondag 23 januari 2005 zijn de volgende personen tijdens een plechtige Hoogmis verworven, dat in Den Bosch op in de kerk van Stramproy opgenomen in de Edele Eedbroederschap van de Soevereine een veiling werd aangeboden. Orde van de Rode Leeuw van Limburg en de Heilige Sebastianus. Het betreft het schutterszilver (12 schildjes) van de inmiddels opge- Schutbroeder: heven schutterij St.-Honorius Michaël Bongers schutterij St.-Antonius-Stramproy Diergaarde-Echt, waarover Wim Ger van Bun d.d. Maastrichtse Stadsschutterij Pijpers recent heeft geschreven B.J. Janssen schutterij St.-Willibrordus Meijel (zie L.S. 62, maart 2004, p. 11- Coen Kristus schutterij HH. Marcellinus en Petrus Geleen 12). Lees de volgende keer meer Joep Krijnen schutterij Zandakkergilde St.-JanVenray over dit zilver en de presentatie Peter Lambrechts schutterij St.-Gregorius de Grote Brunssum hiervan bij de mini-expositie die Jacobus Maessen schutterij St.-Joris Wessem OLS-organisator St.-Joris Wessem Gerard Odekerken schutterij St.-Sebastianus Oost-Maarland op 12 maart in het museum in W.J. Peeters schutterij St.-Urbanus Grashoek Steijl inricht. Jo Peters schutterij Prins Hendrik Sint Odiliënberg Michaël Rademacher schutterij St.-Sebastianus Mechelen P.J.M. Roberts kon. schutterij St.-Lambertus Oirsbeek H.L.L.M. van Roosmalen beschermheer St.-Rochus Stevensweert L.A. Stultiens schutterij St.-Job te Leuken-Weert W.H.A. Tissen schutterij St.-Urbanus Montfort Theo Voorter schutterij St.-Elisabeth Stokkem M.G.P.H. van der Vorst schutterij St.-Mathias en Cornelius Posterholt Henk Vossen voorzitter Stichting Schutterij Museum Steijl Bevorderd tot Officier: W.G.L. Janssen schutterij HH. Marcellinus en Petrus Geleen Ben F.A. Cox schutterij St.-Lambertus Neeritter Raymond Vranken schutterij St.-Laurentius Meeswijk Het zilver van schutterij St.- Bevorderd tot Commandeur: Honorius Diergaarde-Echt Jos J. Michels Vice-president van de OLS-Federatie Foto: Frank van Loon
De nieuwe schutbroeders en officieren van de Orde van de Rode Leeuw. Foto: Bernie van Lierop
Limburgs Schutterstijdschrift 66 48 Maart 2005 Wij gedenken...I N m e m o r i a m
Colla Janssen, Piet Stienen, ten nemen van Jan Duyckers Daarbij maakte het niet uit wie officier in de Sebastianus Orde beschermheer van St.-Michaël die aan kanker is overleden. hij tegenover zich had. Zelf gaf van schutterij St.-Sebastianus Thorn. Onderscheiden met Zijn aanvankelijke pijnklach- hij het goede voorbeeld door Oost-Maarland. Overleden de eremedaille in zilver van ten bleken te berusten op een bijna altijd aanwezig te zijn. eind november 2004. de Orde van Oranje-Nassau. uitzaaiing, die een onverbid- Door zijn gedrag en verdien- Overleden op 69-jarige leeftijd delijke boodschap bracht. Die sten leverde Jan een bijdrage op 21 november 2004. van afscheid nemen. Bij leven aan de bloei van de schutterij, afscheid nemen van gezin die hem veel dank verschul- Piet Haemers, en familie, maar ook van de digd is. Moge hij rusten in lid van het St.-Sebastianus schutterij, en de schutterij vrede. Schuttersbroederschap van van hem. Dat was een harde Kerkrade. Hiervan was hij in verplichting voor Jan en zijn Schuttersgezelschap St.- 1982 schutterskoning. Tevens omgeving. Maar hij trok zich Sebastiaan Schimmert maakte hij 33 jaar deel uit niet terug, met een ongekend van de raad van elf en was hij optimisme bezocht de schut- Zijne Koninklijke Hoogheid senator van de “Kirchröatsjer terijactiviteiten en tot het Prins Bernhard Vasteloavends Verain”. laatst toe werd samen gelachen der Nederlanden, overleden op Colla Janssen, Oost Maarland Overleden op 71-jarige leeftijd en stil geweend. Zo bezocht 93-jarige leeftijd op 1 decem- op 22 november 2004. hij nog het vogelschieten en ber 2004. In 1937 huwde de In memoriam Colla Janssen een bondsfeest en toen dat Duitse levenslustige Bernhard Op vrijdag 19 november 2004 Jan Duykers, niet meer ging was hij aan de von Lippe Biesterfeld prinses bereikte ons het droeve bericht bestuurslid en lid van St.- radio gekluisterd om te horen Juliana en ontvoerde haar in van het overlijden van Colla Sebastiaan Schimmert. Lid hoe het Schimmert tijdens het de wittebroodsweken naar Janssen in de leeftijd van 71 geworden in 1975 en drie maal OLS verging. Bij gelegenheid alle grote steden van Europa. jaar. Colla werd op 19 januari koning. Hij was tambour- van hun 35-jarig huwelijks- Die globetrotter van des- 2002 als officier opgenomen maître en later trompettist. feest werd aan Jan en Joke tijds is prins Bernhard altijd in de Orde Broederschap Overleden op 25 november door het trompetterkorps een gebleven. Tijdens de Tweede Sebastianus Oost-Maarland 2004 in de leeftijd van 58 serenade gebracht. De schut- Wereldoorlog had hij zich voor zijn vele verdiensten jaar en met schutterseer op terij van Schimmert verliest ingezet aan geallieerde zijde, voor de schutterij en de 1 december naar zijn laatste met Jan Duykers dan ook een waardoor de veteranen hem gemeenschap Oost-Maarland. rustplaats begeleid. lid met veel verdiensten voor sindsdien op handen droegen. Colla was jaren lang cere- de vereniging: hij was bijna moniemeester op de schut- 30 jaar lid, waarvan 15 jaar tersfeesten en op recepties die bestuurslid, 12 jaar tambour- de schutterij organiseerde. maître van het klaroenkorps, Afgelopen jaar heeft hij nog de begeleider van de klaroenbla- Eucharistieviering ter gelegen- zers vanaf het begin in 1979, heid van de installatie van de bastrompettist van het trom- keizer en de opening van het petterkorps, schutter van het federatiefeest in elkaar gezet. B-zestal en meervoudig win- Menigmaal verving hij in de naar van het erekruisschieten loop der jaren de koning bij van de Bond St.-Gerardus. In zijn afwezigheid op bonds- 1987, 1988 en 1992 was Jan feesten en in processies. Colla schutterskoning. En als enige Janssen laat een grote leegte van de schutters ooit heeft hij achter bij onze schutterij en in in 1989 op de vogel geschoten Oost-Maarland. Op dinsdag om de keizerstitel te behalen, 23 november was een delegatie waarin hij helaas niet geslaagd De prins in uniform. Hij is in van de schutterij aanwezig bij Jan Duykers als tambour-maî- is. Hij was ook met zijn vrouw uniform begraven en wil aldus zijn begrafenis. Colla Janssen tre (1985) Joke bij feesten de beheerder herinnerd worden. zal als een geweldig persoon van de drank- en eetbuffet- in onze herinnering blijven. In memoriam: Jan Duykers ten. Maar bovenal was Jan een Hij hield er ook vele mili- Dat hij moge rusten in vrede. Schuttersgezelschap St.- schutter zonder capsones, die taire connecties aan over en Sebastiaan Schimmert heeft voor zijn mening uitkwam in nauwe banden met voormalige Kolonel Gerard Odekerken begin december afscheid moe- het belang van de schutterij. verzetsmensen. Vandaar dat
Limburgs Schutterstijdschrift 66 49 Maart 2005 Bernhard bij uitstek de icoon volgen. De laatste jaren werd afscheid genomen van Peter. En doe sjtroaldes altied, doa was bij de jaarlijkse parade op hij steeds meer de grootvader waas doe bliej Bevrijdingsdag in Wageningen. van de hele natie, die van zich Auch in diene leste stried De vrijheid van de mon- liet horen als hij tegen staaltjes Haaj’s doe ut altied euver diene daine Bernhard werd door van sociale onrechtvaardig- Schutterstied zijn huwelijk ingeperkt en heid ageerde. Hij wist als Wie’s doe toet ut list vol trots meer nog nadat Juliana konin- geen ander met de media om Kaldes euver diene sjoone tied gin geworden was. Echter te gaan. In hetzelfde jaar als in Hirkenbosch de ruime mogelijkheden als Juliana overleed, verwisselde Toet ziens feine Schuttersvrundj prins-gemaal boden ook ver- ook Bernhard het tijdige met Toet sjlot zegk ich dich names leidingen, die hij getuige de het eeuwige. Hij werd op 11 alle aad Keuninge Lockheed affaire moeilijk kon december met groot militair Beater get Sjoons te verleeze weerstaan. Het daaropvol- ceremonieel uitgeleide gedaan Es ut nooit te hubbe gehad. gende uniformverbod heeft en bijgezet in de koninklijke hem dan ook zwaar getrof- grafkamer in de Delftse kerk. Teun Smeets, fen. Bernhard zocht andere Maar ook na zijn dood liet ruim 70 jaar lid van schutterij- beslommeringen en vond hij nog van zich horen, door broederschap St.-Georgius en een tweede thuis in Afrika, een aantal ontboezemingen, St.-Sebastianus te Beesel. Teun waar hij veelvuldig naartoe waarvan de natie opkeek en is geboren op 10 mei 1925 te reisde en zich van begin af de prins blijk gaf de regie Beesel en gestorven op 79- aan inzette voor het Wereld zelf in handen te willen heb- jarige leeftijd op 14 december Natuur Fonds, waarvan hij ben. Nederland heeft afscheid 2004 eveneens te Beesel. Op de eerste internationale pre- genomen van een opmerkelijk 18 december ná de plechtige sident werd. Een ander goed prins-gemaal. uitvaartdienst met schutterseer doel waar Bernhard zelfs zijn werd Teun door de schutterij naam aan verbond, was het Luc Wolters begeleid naar het crematorium Prins Bernhard Cultuurfonds, te Blerick. of kortweg het Anjerfonds, Peter Luijten als koning van dat vandaag de dag opvallend Herkenbosch genoeg een van de zeer weinige fondsen is waar de culturele In memoriam Peter Luijten verenigingen met een dikwijls Peter hiej sjtoan veer dan es aad traditioneel aanbod (zoals keuninge schutterijen, harmonieën of Es versjlage schuttersvrunj fanfares en carnavalsverenigin- Doe waars eine Sjut in Hert en gen) subsidie kunnen krijgen. Neere Dit Prins Bernhardfonds werd Veer wille dich mit ein leste al in 1940 opgericht om geld groet vereere in te zamelen voor spitfires en Veule joare commandant van ander oorlogsmateriaal om Schutterie St.Sebastianus Nederland van de Duitsers te Trots leeps doe neave de troepen Teun Smeets, Beesel (1925- bevrijden. Na de oorlog werd Prins Bernhard, overleden op dus 2004) dit spitfirefonds met instem- 93-jarige leeftijd Doe waars Keuning in negen- ming van de prins omgezet teen negenenzeventig In memoriam: Teun Smeets in een fonds voor cultuur in Peter Luijten, Pauline leep toen auch al neave Onlangs ontvingen wij het Nederland. De vrijheid en het lange tijd lid van St.-Sebastia dich droevige bericht dat een waar- avontuur dat de prins trachtte nus Herkenbosch en vele Auch waars doe Keuning van dig lid van de schutterij “Teun op te zoeken, vond hij ook al jaren commandant en lid alle Keuninge Smeets”ons is ontvallen. Hij vliegenier. In deze vele activi- van het Genootschap der Ein internationaal evenement was ruim 70 jaar lid van de teiten en mogelijkheden dat Koningen in Herkenbosch. Toen waas ze pas echt in die vereniging en was schutter in het leven als prins-gemaal Meerdere jaren was Peter jury- element hart en nieren. Op 9 jarige bood, heeft Bernhard een lid van de Midden Limburgse Joare bus ze oos toen neave de leeftijd begon hij bij de drum- bijzonder benijdenswaardig Schuttersbond. Peter overleed kantj goan Jureere band met de kleine trom, ook leven gevoerd met contacten op 2 december 2004 in de leef- En doe waars nooit te beroert de grote trom heeft hij vele en reizen over de gehele globe, tijd van 48 jaar. Tijdens de uit- om os nag get te leere. jaren bespeeld. Later werd hij met avontuurlijke en afwisse- vaartdienst en crematieplech- Toen d’r ein genootschap van geweerdrager. Wanneer er iets lende ondernemingen en met tigheid hebben de leden van aad Keuninge wearde opgericht gedaan moest worden, dan een grote familie, waarvan hij het Genootschap der Koningen waas doe de eerste dea toonde stond Teun altijd klaar, je kon de ontwikkeling tot op zeer en leden van St.-Sebastianus zien gezicht altijd een beroep op hem doen. hoge leeftijd heeft kunnen Herkenbosch op gepaste wijze Doe waas altied d’r biej Ook vertelde Teun graag over
Limburgs Schutterstijdschrift 66 50 Maart 2005 hoe het vroeger was bij de 17 december 2004. Uit de lijk- Tilla Zelissen- eerste borreltje dronken. Tilla schutterij en wat ze allemaal rede komt de tekst voor het “in Merkelbach, had gouden handen, denk mee hadden gemaakt. memoriam”. lid en marketentster van maar aan de schortjes van de Hij was ook een goede schut- St.-Sebastianus Schinnen. marketentsters. Maar wat het ter, dat bewees hij door twee- In memoriam Jaak Stegen Overleden op 24 december meest in het oog springt, is de maal de titel “schutterskoning” Jaak trad op jeugdige leef- 2004. mascotte op onze dikke trom te behalen, de koningsplaten, tijd toe tot onze schutterij. en daarmee zal je altijd in ons welke aan het koningszilver Beschikkend over een aange- midden blijven. In september prijken, hebben voor de schut- boren muzikaal talent, was liep ze nog dapper met ons terij dan ook grote waarde. Hij hij actief als trommelaar en mee op het koningsvogelschie- haalde veel prijzen naar Beesel klaroenspeler. Gedurende ten, dat was toen al erg moei- toe. In 1956 was hij één van dertig jaar was hij de gewaar- lijk voor haar, maar ze wilde er de 6 die de 1e prijs behaalden deerde leraar van ons trom- bij zijn. In stilte hebben we van op het OLS in Kelpen-Oler melkorps. Honderden kleine haar afscheid genomen. Wij en zodoende het OLS-feest trommelaars leerden bij Jaak wensen haar man Lei, zoon naar Beesel toe haalde. Teun de trommelstokken ter hand Paul, kleinkinderen en familie heeft diverse onderscheidingen te nemen. Zijn engelengeduld namens bestuur, leden, niet mogen ontvangen.Hij kreeg en zachtaardig karakter hiel- lopende leden en stichting Zes de zilveren en de gouden pen hem de goede geest in de van schutterij St.-Sebastianus speld van de OLS-federatie. groep te houden. Zijn verschij- Schinnen veel sterkte toe. En bovendien heeft hij de ning als tambour-maître van gouden onderscheiding met het trommelkorps gaf de ganse Sjeng Lemmen, kroontje gekregen. Voor de compagnie een extra uitstra- oudste lid van St.-Paulus vele verdiensten voor de schut- ling. Als bestuurslid kwam hij Roggel. Overleden op 24 terij werd Teun benoemd tot steeds op voor “de kengerkes”, december en begraven met “Koningsofficier” en mocht hij zoals hij zijn trommelaars schutterseer. naast de koning in de optocht noemde. Jaak was een harde mee marcheren. Zo heeft werker, zijn gezin was zijn Marketentster Tilla Zelissen- In memoriam Lemmen Sjeng Teun ook vele jaren de kamer- grote trots. Ondanks het feit Merkelbach Op 24 december overleed ons schoten gelost, bij bijzondere dat hij niet gespaard bleef van oudste lid van de vereniging gelegenheden. Deze schoten tegenslagen des levens was hij In memoriam Tilla Zelissen– Lemmen Sjeng op 89-jarige worden ook gelost als een laat- steeds optimistisch en bij Lena Merkelbach leeftijd. Sjeng was ruim 50 jaar ste eerbewijs van de schutterij, vond hij weer liefde en gebor- Belangrijk is niet de weg die je lid van de OLS-Federatie. De aan een overleden lid. Teun is genheid. In de laatste jaren gaat, eerste 25 jaar was hij lid van ook met “schutterseer” uitge- werd zijn sterke gestel op de Maar het spoor dat je achter- zustervereniging schutterij leide gedaan. Ná de uitvaart- proef gesteld door zware ope- laat. St.-Petrus waarna hij de over- dienst heeft de schutterij zich raties. Niettemin volgde hij het Onverwachts is op 24 decem- stap maakte naar schutterij buiten de kerk, voor het Heilig reilen en zeilen van zijn schut- ber 2004, na een kort ziekbed, St.-Paulus. Bij onze vereniging Hartbeeld, aan weerszijden van terij op de voet. Hij bloeide onze marketentster Tilla was hij 27 jaar lid. Sjeng was de weg opgesteld en toen Teun op als hij met zijn schutters- Zelissen–Merkelbach overle- geen wedstrijdschutter. Wel voor het laatst in hun midden vrienden uren kon nakaarten den. Het was voor ons moeilijk was hij altijd aanwezig bij de was, werden er 3 kamerschoten en anekdotes ophalen uit die te bevatten, dit was een zware persoonlijke wedstrijden van afgevuurd, dit als laatste eerbe- goeie ouwe tijd. In 1998 mocht slag. Tilla was een vrouw die de vereniging en zolang het wijs aan een goede schutters- hij de erkentelijkheidsmedaille nooit in de belangstelling ging probeerde hij ook enkele vriend. “Teun Smeets”, we zul- van de OLS-Federatie ont- wilde staan, maar altijd veel schoten te lossen. Verder gaf len hem in ons midden missen vangen ten gevolge van zijn werk deed op de achtergrond. hij diverse malen financiële en onze gedachten gaan speci- 50-jarig lidmaatschap. Jaaks Tilla was altijd een bezig bijtje. ondersteuning, met name bij aal uit naar zijn familie die hij heengaan kwam voor ons allen Ze deed graag naaien, sporten, de aanschaf van een nieuw achterlaat en wij als schutterij, te vroeg en te onverwacht en fietsen, knutselen en wande- vaandel en het beschikbaar wensen hen heel veel sterkte laat een grote leemte na, vooral len. Daar was ze uren mee stellen van de Lemmen Sjeng toe in deze moeilijke tijd. bij familie en nabestaanden. bezig samen met haar gezin en wisselbeker. Ook voor de vol- In naam van de koninklijke vrienden. Maar voor de schut- gende wedstrijd om de door Schutterij/broederschap “St.- schutterij St.-Monulphus en terij had ze alles over en ze hem beschikbaar gestelde Georgius en St.-Sebastianus” Gondulphus Rotem bieden stond er altijd tot in de puntjes wisselbeker was zelfs een gift te Beesel wij onze diepste gevoelens van verzorgd op. Als marketent- gereserveerd. Op 29 december medeleven aan. En tot Jaak, ster wist ze veel prijzen in de hebben we hem als vereniging Jaak Stegen, dierbare schuttersvriend, zeg- wacht te slepen tot meerdere naar zijn laatste rustplaats 56 jaar lid van St.-Monulphus gen wij: “Rust in vrede, gij eer van onze schutterij. Na het gebracht en op waardige wijze en Gondulphus Rotem in woart ein fijn menke!” uittreden was het altijd gezel- in vol ornaat van hem afscheid diverse functies. Begraven op lig als jullie gezamenlijk het genomen. ”Ich höb good
Limburgs Schutterstijdschrift 66 51 Maart 2005 gelaefd, Ut is good gewaes” was daonao bie zwa veul verei- werke meh auch genete van huis van Roermond. Hij is op een van zijn laatste uitspraken. niginge heit oetgedrage. Ich ’t leeve. Pie hauw zien Leeve 11 februari met schutterseer neum; De Beeker Liedertafel, in balans en saame mit Mia begraven in Beesel. Bestuur en leden schutterij De Hermenie, Sjeigelentaire, ’t hubbe ze dat auch oetgedrage. St.-Paulus Roggel Meersjes Mannekwar, Sjutterie Veer goon noe aafsjeid neume St. Remigius. Pie trouwde van Pie… ‘nne biezoondere Jozef Moederscheim, zien Mia en saame kreege Miensj. Pie, Kammeraod… kleermaker te Kunrade- ze 4 kinger. Hun geluk waor nog eine kjer marsjeer veer mit Voerendaal, overleden op 70- heum alles aan gelege en dao dich.” jarige leeftijd op 25 december heit heer op de Pepierfebrik 2004. Hij vervaardigde voor mennig euvereurke veur A. Frenken, diverse schutterijen uniformen gedrejd. Zien kinger kreege ’t lid van schutterij St.-Antonius of gildekledij. vereinigingsleeve mit de pap- Altweert. Overleden op 78- lepel ingegeve en auch wie de jarige leeftijd op 23 januari Tinus Hendriks, kleinkinger begooste te koome 2005 te Budel-Schoot. erelid van schutterij St.- wis Pie bie hun de sjuste sjn- Martinus Horn. Hij was meer aar te raake. Sjus wie ’t gezin Jan Adams, dan 40 jaar dienstbaar aan de waor veur Pie ’t vereinigings- lid en penningmeester van St.- Sef Smeets, Beesel (1934-2005) vereniging. Overleden op 29 leeve ‘nne hooksjtein van oos Severinus Grathem. Overleden december 2004. Saameleving. En dao mootste op 5 februari op 58-jarige In memoriam: Sef Smeets hel aan werke en dich zelf bie leeftijd. De schutterij heeft weer Piere Barbier, wegciefere. En dat letste koos afscheid moeten nemen van lid en officier van St.-Remigius Pie good. Pie sjtoong neet geer In memoriam: Jan Adams een dierbaar lid: Sef Smeets. Meerssen. Overleden op 73- op de veurgroond. De einigste Op zaterdag 5 februari bereik- Hij kwam uit een echte schut- jarige leeftijd op 21 januari kjer dat heer solo zoong waor te ons het droeve bericht van tersfamilie, zijn vader en 2005. Begraven met schut- nao de sacrementsprocessie het plotseling overlijden van maar liefst drie broers waren terseer op 26 januari. Uit de aan ’t buffet bie de Keizer. ons 58-jarige lid Jan Adams. lid van de schutterij. Sef was lijkrede komt het volgende “in Oondanks zien besjeijeheit Vanaf 1997 was hij penning- 52 jaar lid en hij stond altijd memoriam”. profileerde Pie zich door meester van onze schutterij. In klaar, je hoefde hem maar te plichtsbesef, inzat en veurbeeld Jan Adams verliest schutterij vragen, hij had altijd tijd. Voor geve. Daoveur is heer bie de St.-Severinus een gewaardeerd de bouw van de Gildekamer Sjutterie dan auch beneump lid, dat door de bijzondere heeft hij veel werk verzet, hij tot Officier. Dao waor Pie wijze waarop hij zich voor de voorzag al het hout van het biezoonder grwetsj op. Pie is schutterij inzette, altijd in onze verenigingslokaal een kleurtje. oondersjeije mit de medaille herinnering zal blijven. Jan Ook was hij een goed schutter, van beste A-Sjutter en tot zien was graag onder de mensen getuige de vele prijzen die hij letste daag heit Pie in zien en zeer zeker bij zijn schut- mee heeft weten te behalen. garage gezeuk nao de beste tersvrienden. Donderdag 10 Sef was drie keer schuttersko- saamesjtelling veur de keugel, februari hebben we hem met ning en behoorde vele jaren wah heer oontelbare van heit een afvaardiging van de schut- bij de selectie voor het OLS. gegote. Pie waor waal besjeije terij naar zijn laatste rustplaats Trots was Sef op zijn zoon Roy, meh dat naom neet weg dat begeleid op de begraafplaats die ook lid is van onze schut- heer zien meining oongezoute van de H. Severinuskerk te terij. Hij kon genieten van gaof. Es Pie op de jaorvergade- Grathem en daar met schut- diens prestaties als schutter en ring in de roondvraog ’t woord terseer afscheid van hem als lid van de drumband. De vroog en begoos mit:’Dat zal genomen. Dat hij moge rusten laatste jaren kon Sef vanwege ich uch vertelle… en dan auch in vrede. Bestuur en leden van zijn ziekte niet altijd meer nog ’n sigaretsje debie drejde de Koninklijk Erkende schut- aanwezig zijn, maar bleef wel koos te ’n hauf eurke oettrek- terij St.-Severinus wensen zijn de prestaties van de schutterij ke. Meistal es heer dan gein familie alle sterkte toe. volgen. Als het even kon, dan Pierre Barbier (1931-2005) geliek kreeg sjloot heer geksjer- was hij aanwezig bij ‘t oefenen. end aaf mit legendarische oets- Sef Smeets Sef kon ook genieten van het In Memoriam: Pierre Barbier prake wie: Leig Petrwanne zeet (jongere broer van Teun samenzijn in de Gildekamer. “Pierre woort op 10 juli 1931 g’r of Corrupte Boevebende. Smeets, hierboven vermeld), Als het kon draaide hij bar- geboore in zien geleefde Wie veer ’n paar jaor geleje lid van schutterij-broeder- dienst. Sef was graag onder Meersje en ging es klein men- de winnaarpokaal van ‘t sjeete schap “St.-Georgius en St.- zijn schuttersvrienden, om een neke sjus wie ziene Pap bie op Pinksterzaoterdig de Pie Sebastianus” uit Beesel. Sef kaartje te leggen of gewoon de Meerssener Nachtegale. Barbiercup umduipte waor Pie is geboren op 22 maart 1934 een praatje te maken, of samen Dao preufde heer veur ‘t jers ’n levende legende gewoore. in Beesel en overleden op 6 wat te drinken. Ook was hij de gemeinsjapsgeis deih heer Pie is 73 jaor gewoore mit hel februari 2005 in het zieken- altijd te porren voor een grapje
Limburgs Schutterstijdschrift 66 52 Maart 2005 en had dan zelf de meeste pret. bekleedde hij vele functies Sef is tijdens zijn lidmaatschap in het maatschappelijke en Van de bestuurstafel diverse malen onderscheiden, culturele leven (vóór zijn Bestuursvergadering OLS-federatie d.d. 16 november 2004 met de zilveren en gouden wethouderschap waren het • Het federatiebestuur staat stil bij het overlijden van erebe- OLS-speld en met de gouden er maar liefst 35). Zo was hij stuurslid Fried Schrijvers. OLS-medaille met kroon. Wij onder meer president van • De organisatie van het OLS-feest 2005 in Wessem ligt op als schutterij willen Sef graag de OLS-federatie met vele schema. bedanken voor alles wat hij bijhorende functies in het • Tijdens de loting op 8 maart 2005 in Wessem zal een gewij- voor de schutterij heeft bete- schutterswezen, voorzitter zigde groepsindeling worden toegepast. De indeling ziet er kend en onze gedachten gaan van het Limburgs Landschap, als volgt uit: 1-11; 12-40; 41-80; 81-120; 121- laatste num- uit naar zijn familie; we wen- van de Venlose schouw- mer. sen hen heel veel sterkte om burg De Maaspoort, van de • Het federatiebestuur zal in de komende voorjaarsvergade- dit grote verlies te verwerken. Commissie Extern Overleg ring een voorstel doen om te komen tot een ordelijk verloop Sef we zullen jou in ons mid- van DSM/Sabic, van de van de kaveling op het OLS-feest. den missen. Promotie Gehandicaptensport Dit voorstel ziet er als volgt uit : Nederland, van de Lei Alberigs − Als de winnaar bekend is en er niet meer gekaveld hoeft Schutterij/broederschap “St.- prijs en bestuurslid van het te worden, zal de huldiging plaats vinden EEN uur na het Georgius en St.-Sebastianus” Prins Bernhard Cultuurfonds laatste schot. uit Beesel en van het Nolensfonds. Voor − Mocht er nog gekaveld moeten worden om de overige zijn vele verdiensten werd plaatsen [bijvoorbeeld om plaats 4 en 5] dan gaat de kave- Peter Nissen, Frans benoemd tot Ridder in ling nog twee ronden door. Mocht er na anderhalf uur lid van St.-Urbanus Montfort. de Orde van de Nederlandse nog geen beslissing zijn gevallen, dan worden de prijzen Van deze schutterij was hij Leeuw (1994) en bij zijn gedeeld, waarna onverwijld met de huldiging wordt gestart. sinds 1948 lid en hij vervulde afscheid uit de Tweede Kamer gedurende die tijd diverse tot Ridder in de Orde van • Milieu: functies. Nissen was drager van Oranje Nassau (1998). Frans − Gedeputeerde Ger Driessen zal het initiatief nemen de gouden OLS-medaille. Hij Wolters was in het VieCuri voor het oprichten van een werkgroep, bestaande uit het is overleden vier dagen voor Medisch Centrum in Venlo Ministerie van VROM, de Provincie Nederlands-Limburg zijn 85e verjaardag. Overleden opgenomen met ademhalings- en de OLS-federatie. Doel: een bijdrage leveren aan de op 7 februari 2005, vier dagen problemen. Hij stierf als gevolg oplossing van de geluidsproblematiek. voor zijn 85e verjaardag. van hartfalen. De uitvaart- − Verder zal gedeputeerde Driessen bemiddelen richting het plechtigheid met schutterseer Ministerie van Defensie [problematiek met betrekking tot Drs. F.L.A.J. Wolters, vond plaats op woensdag 16 de omvang van het schootsveld]. president van de Oud- februari 2005 te Blerick (voor − Vanuit de Denktank Milieu is het initiatief ontstaan voor Limburgse Schuttersfederatie. zijn grote verdiensten voor het een cursus voor buksmeesters. Het federatiebestuur onder- Overleden op 9 februari 2005 schutterswezen, zie het afzon- steunt dit initiatief en vraagt de Denktank hun plannen op 61-jarige leeftijd. Frans derlijke artikel in dit nummer). samen met de Schietcommissie van het OLS uit te werken. Wolters was 31 jaar lang − De Schietcommissie van het OLS zal overgaan tot de aan- een vooraanstaand politi- schaf van negen mondingssnelheidsmeters ten behoeve van cus van de KVP, later het de aangesloten bonden en zal deze per bond introduceren. CDA. De belangrijkste bestuurlijke functies die hij • Jury: uitoefende, waren: wethou- − De cursusdagen voor het seizoen 2005 zijn te vinden op der van Volkshuisvesting, onze website. Sociale Zaken en Financiën − In 2005 zal een praktijkavond worden georganiseerd, waar- in Venlo (1974-1981), lid bij exercitieonderdelen worden getoond. van de Tweede Kamer, waar- − In 2005 wordt ernaar gestreefd te komen tot uniformiteit in onder vice-fractievoorzitter de beoordelingsformulieren, die de Bonden gebruiken. (1981-1998), waarnemend burgemeester van Horst * Normen: (2000-2001), voorzitter • Alle vragen aangaande normen en normencommissie die- College van Bestuur van het nen via de eigen schuttersbond naar de secretaris van de Voortgezet Onderwijs in OLS-federatie te worden gestuurd. Limburg (2001-2003) en wet- • In januari 2005 vindt er een gesprek plaats tussen het fede- houder van Volkshuisvesting Frans Wolters (1943-2005) ratiebestuur en de normencommissie. en Ruimtelijke Ordening in • Start van de commandantencursus oude exercitie: 2 januari Venlo, tevens loco-burgemees- Joseph Godderij, 2005 ter en voorzitter van de Regio oud-generaal van St.-Grego- • Start van de commandantencursus nieuwe exercitie: 8 janu- Noord- en Midden-Limburg rius Brunssum. Overleden 87 ari 2005 (2004-2005). Hiernaast jaar oud op 23 febr.
Limburgs Schutterstijdschrift 66 53 Maart 2005 Zóndig 20 juni 2004: Bondjsfiës Sjötterieje
Dit is ’t verhaol van de Ruiver en van Ôffebek … maar is nèt zoë good ’t verhaol van alle sjötterieje tössen Siebengewald en Beringe; kortôm … van oos ganse Provincie Limburg!
“Miër den hónderd mansluuj zoote … En .. nao ’t gebed begós ’t knalle vreuger in die sjoën sjötterie …, Met ’n touw trok men de sjeetbaum op … Nëet, ómdet die zoëgaer sjoote … En de veurzitter leet zich waal ens óntvalle: Nae, ze ware meis d’t biej ….. “Noë sjuut idderein veur ziene eige kop!” Veur dae gölde dae ‘t opbrach, Det waas tradisie; det waas gezellig … Want as ‘t ens èch nëet miër ging, “Milieu” is den get, wat nag nëet besjteit … Den waas d’r altiëd de sjötterie nag … Gen miens zag: “Loëd?? Wach mer, noë bel ich … As ’n saort verzekering … Eine ambtenaar dae dao euver geit! Mennige miens haedt, óngelaoge … Ze besjtaon nëet miër die aaj sjöttrieje … Biënao van de piën gesjriëf … Tenminste … nëet miër in die vorm … Iër det hae ’t dors te waoge … “’t sjötterswaeze” mós verniëje … Ôm weg te bliëve biej “De tiejf”… Noë lik dao de grens en is dit de norm! … Auch biej Lomans ging men werke … ’t O.L.S. organizere ? Sóms met koorts en dök met pien!! ‘t waas de K.N.V.B. get waerd … Neemes zôl get aan häör merke … As ziëj ein E.K. kóste presentere … En met ‘n “Akkertje” as medisien …. Met eine pliesie oppe fiets en twiëje op ’n paerd …! Waerde nao de baas gegange … Maar ja, veur kenne det noë waal zekge … En geknuürd toèt s’aoves laat Maar ’t waerdt mer half of nëet gehüurd … En men zag saoves: “” Ich bön meug gesjtange; ’t duurt mei nag langer óm de situasie oët te lekge … Mam, ich gaon nao bed, det baat! Den det ’t ganse sjötterstreffe duurt! Want … nëet werke en toch beure … Maar ….. ich sjtaon hiëj nëet óm get te kletse … Det waas vreuger nëet d’t biej, Maar ich haaj John aan de tillefoon Man, d’r mós al get gebeure En dae wis mich presies te sjetse … Iër vader zag: “Mam, ich bliëf hiëj!” Woë det geur veur ein fiës aan mót voldoon: Maar … de tiëd zól ’t wëer liëre … “Calamiteite-plan, milieuvergunning, E.H.B.O. en bouwvergunning, Langsaam kwaam de ziekekas: Pachcòntrac en evenemente vergunning, “Krank zien” waerde toen ech “viëre”, Brandj-veiligheid – W.C. aansjloëting wae noë de griep kreeg, zag: “Ich pas!” Kogelvengers – Rioolaansjloëting” En met dae gölde van de sjötte … Enzovoort – enzovoort e en-zo-voort …!! Kreeg d’n börger toch weer mood Maar tòch zalt geur van Zuid toet Noord … Door det men dao oët kôs pötte … Ugge prachtige hobbie altiëd oët bliëve drage … Waerde tòch de waek nag good! Want eine sjötter mót sjeete; ’t besjtuur det moog klage!! En daorôm zoote zoëväöl leeje … De sjötter helt van zien buks en de sfeer d’r óm haer; Biej de sjoëne aai sjötterie … Hae löp sjtolz in d’n optoch, auch biëj gloeiend heit waer … En daorom leepe ziëj tevreje … En hae wèt: haedt d’r ens met sjeete get minder gelök, Met die houte lans en ‘nne sjerp opziëj … Den helt ziene vrundj ‘m ein handj in de rök … En dae zaet: “Kom mèr nao de beertent, dao zien d’r besjlis … Maar … eine kiër per jaor den leete Ein paar hóngerd miër, die d’r eine höbbe gemis! De sjötters zich ech richtig gaon … Den waas biëj “Poksus” vogelsjete; En zëen ich die sjötters den sjtaon aan de tap Hèt fiës in ’t sjötteriejbestaon! Dèn zeen ich wëer det Sint Barbara van ózze pap … Men ging de harmeniëj aafhaole … Die sjoën sjötterie die dit organiseert … Dèn de besjermhiër … aan zien hoës En die op dit bóndjsfiës met verve probeert … Den trok de sjtoet, men zöog ze sjtraole … Óm veur uch allemaol dae veurtreffelijke gashiër te zien … Door Ôffebek; dao waas me thoës! Woèt geur nag lang euver zalt praote, missjien! Eine, door jónges metgedrage vogel … Gank geniete ónger ’t motto (en ich weit nèèt woë ’t van is) Waas Janse-Jeu zien laeveswerk … Nëet gesjaote – altiëd mis!” En dae zag: “Iddere loëje kogel … Kriëg meute, want det biës is sjterk!” Ar(Nol)d Wassen, 20 juni 2004. (Oppe) Ruiver
Limburgs Schutterstijdschrift 66 54 Maart 2005 Even voorstellen: correspondenten en nieuwe eindredacteur
Omdat in de laatste tijd diverse nieuwe personen zijn toegetreden tot de correspondenten van het Limburgs Schutterstijdschrift, willen we de nieuwe crew graag Frank Lebens (29) aan u voorstellen, zodat u weet wie uw schuttersnieuws Lid en bestuurslid van schutterij St.- behartigt. Dit voorstellingsrondje wordt geopend door Salvius uit Limbricht. Bespeelt binnen de nieuwe eindredacteur. De overige redacteuren en de drumband de trom. Na zijn schrij- vertrouwde krachten Wim Pijpers, Werner Smet, Jean versdebuut in de extra-uitgave van het Walraven en Luc Wolters zullen u allen reeds bekend schutterstijdschrift (juni 1998) twee jaar zijn. geleden benaderd om de rol van corres- pondent te vervullen voor de schutters- bond St.-Gerardus Amstenrade. Eindredacteur: Herman Hawinkels (59) Mathy Leunissen (21) Lid van schutterij St.-Sebastianus Puth Vanaf 2000 lid van Broederschap St.- (niet geüniformeerd). Lid van het Sebastianus Klimmen. Begonnen als Organisatie Comité Bondsfeest 2005 grenadier/geweerdrager en toen in 2004 Puth en secretaris van het Comité een van onze vaandrigs zijn lidmaatschap Schuttersdagen Puth. Dit comité organi- beëindigde, ‘gepromoveerd’ tot vaandrig seert ten bate van de voetbalvereniging, en drager van de Nederlandse driekleur. de fanfare en de schutterij uit Puth, een Tevens lid van zowel bij de exercitieploeg week lang feesten met als hoogtepunt een als het B-zestal. Verder een van de web- schuttersdag voor bedrijven, organisaties masters van de website van onze broeder- en instellingen. Na carrière in onderwijsmanagement momenteel schap. in VUT. Politiek actief voor CDA in gemeenteraad Schinnen. Bestuurslid van meerdere verenigingen en stichtingen. Bernie van Lierop (29) Voorzitter van de schutterij ’t Zandakker Correspondenten: Gilde Sint Jan uit Venray. Begonnen als Audrey van Gaans (29) bordjesdrager en via schutter, guide, Lid van schutterij St.-Gregorius de Grote sappeur, vaandeldrager tot op heden uit Brunssum als markententster. Tevens driemaal koning. Lid van het bondsbe- lid van de pr-commissie. Deze commissie stuur van de Schuttersbond ‘Juliana’ als verzorgt de pr naar buiten toe en verzorgt secretaris/penningmeester en interim- diverse nevenactiviteiten voor de schut- voorzitter van de eigen Venrayse schutte- terij buiten het seizoen. Werkzaam in rij. Overige functies: Webmaster OLS-site het onderwijs, als groepsleerkracht van en lid van het Kapittel van de Nobele Orde van de Papegay te groep acht op basisschool Meander te Antwerpen. Voorzitter Schutterscombinatie Noord-Limburg. Brunssum. Beroep: planner/calculator. Politiek actief als fractiesecretaris van de grootste lokale politieke partij, Samenwerking Venray. Jo Bloemen (23) Eén van de jongste correspondenten maar André Meijers (59) al lang schutter. Vanaf zijn vijfde levens- Lid van schutterij St.-Gertrudis jaar lid van de Koninklijke schutterij Amstenrade. Ruim 30 jaar bestuurslid St.-Joris van Kaulille en heeft al drie maal (1969-1999) waarvan 25 jaar voorzit- de eer gehad koning der gilde te zijn. Al ter. Commandant in Amstenrade na enkele jaren lid van het bestuur en tevens het volgen van de cursus. Gestart als spelend lid van de drumband. leerling-tamboer en na de diensttijd bij het Trompetterkorps van de Artillerie Twan Cratsborn (63) tamboer-majoor geworden en weer Bestuurslid van schuttersbond “Berg en Dal”. Lid St.-Sebastianus later overgestapt naar de blazersgroep Spekholzerheide, met als rang luitenant. Tevens tweede schiet- met een marching bariton. Tussen 1966 en 1992 instructeur meester en kogelmaker. Voorheen lange tijd lid geweest van het geweest van diverse drumbands, waaronder ons eigen korps. Nachtwachtgilde Berg & Terblijt. Onderscheiden met de Rode Hierbij verantwoordelijk voor de partijrepetities en deels voor Leeuw. Gepensioneerd. de jeugdopleiding. Van 1975 tot 1989 jurylid voor de solisten
Limburgs Schutterstijdschrift 66 55 Maart 2005 van de RKZLSB en vanaf 1990 voor de bond Gerardus. Lid van de muziekcommissie van de bond Gerardus en van de Federatie Zuid. Gepensioneerd. Inhoudsopgave Peter Peeters Lid van schutterij St.-Martinus Holtum. Colofon en voorwoord...... 1 Functies binnen de schutterij: bestuurslid In memoriam: drs. Frans Wolters, president OLS...... 2 en 2e secretaris, belast met schrijven en Interview Gouverneur B.J. van Voorst tot Voorst...... 6 verzenden van artikelen, motor achter Interview Gouverneur mevr. H. Houben-Bertrand...... 8 (winter)-windbuksschieten, motor achter Column: de keerzijde van de medaille ...... 11 schietcommissie zware buks en lid van het Beste schutterswebsite...... 12 A zestal. Tevens enthousiast Webmaster Patroonsfeest St.-Sebastianus Oost-Maarland...... 14 en fotograaf t.b.v. websites van http: Eenmalige organisatie schuttersfeest en de BTW...... 15 //www.freewebs.com/schutterijholtum en Inventarisatie schutterszilver Belgisch-Limburg ...... 16 http://www.freewebs.com/bondeendracht. Werkzaam als dou- Jonge Schuttersfederatie kraakte in al haar voegen ...... 18 anesurveillance. Binnen mijn werk redacteur / correspondent Verslag opening kogelvanger St.-Martinus Kirooi...... 22 / fotograaf voor het personeelsblad Douane-Zuid oplage: 1550 Schutterij Sint-Thomas van Aquino Blerick...... 24 stuks. Benefietactie René Maesen...... 25 St.-Willibrordus Meijel huldigde negen jubilarissen...... 26 Jos Thomassen Piet Daems, een bijzondere schuttersvriend...... 27 Werkzaam voor Het Belang van Limburg en heeft vanuit die Limburgse Schuttersagenda 2005 ...... 28 journalistieke insteek een beroepsmatig interesse voor de schut- Jeugd toont interesse in schutterijen...... 30 terijen. Hij is eerder enkele jaren redacteur van dit tijdschrift Commandantencursus oude exercitie...... 32 geweest en vertegenwoordigt thans de bond Maasvallei als cor- Piet en Twan van Lierop in Boshoven...... 33 respondent. Gerard Fleischeuer overleed voor 60 jaar in Dachau...... 34 Onder de Schietboom...... 38 Mathieu Timmermans (61) Jubilarissen...... 47 Lid van het schuttersgilde St.-Lucie te Rode Leeuw...... 48 Nederweert. Begonnen als tamboer, na Laatste nieuws: museum koop schutterszilver aan...... 48 enkele jaren overgestapt op paukentrom Wij gedenken...... 49 en speelt sinds 1970 op de lyra. Van 1975 Gedicht...... 54 tot 1997 bestuurslid binnen deze vereni- Even voorstellen: correspondenten en redactie...... 55 ging, waarvan 19 jaar als voorzitter. Vanaf 1992 lid van het districtsbestuur van de Nieuwe secretaris Oost-Maarland 15 - Koningen 23 - PBCF 23 Limburgse Bond van Tamboerkorpsen - Nieuwe vrienden 27 - Van de bestuurstafel 53 - Inhoudsopgave (district Weert) waarvan reeds enkele 56 - Redactie en correspondenten 56 jaren vice-voorzitter. Vanaf 2000 lid bondsbestuur van de kan- tonnale schuttersbond EMM te Weert, belast met de marswed- strijden tijdens bondsfeesten. Redactie: Hoofdredacteur: vacature Eindredacteur: Herman Hawinkels, Bovenste Puth 54, 6155 NJ Puth, tel. 046-4438043. E-mail: [email protected] Wim Pijpers, Melick Werner Smet, Nachtegalenlaan 84, B-3650 Rotem, tel. 089-868782 Drs. Jean Walraven, Borgeind 21, 6041 AP Roermond, tel. 0475-318124 Drs. Luc Wolters, Dr. Schweitzerstraat 4, 6369 XL Simpelveld, tel. 045-5442585. E-mail: [email protected] Correspondenten: Bond Maas en Kempen: Jo Bloemen, Herenstraat 61, B-3960 Bree. E-mail: [email protected] Bond Berg en Dal: A.J.H. Cratsborn, Donatusstraat 97, 6361 TP Nuth, tel. 045-5242468. Bond St.-Gerardus: Frank Lebens, Bovenstraat 12, 6141 CD Limbricht. GSM: 06-30457478. E-mail: [email protected] Bond St.-Gerardus: Audrey van Gaans, Pelgrimsweg 32, 6445 XP Brunssum, E-mail: [email protected] Bond Juliana: Bernie van Lierop, Bingelkruid 7, 5803 BM Venray, tel. 0478-510400, GSM 06-43016134. E-mail: [email protected] Bond E.M.M.: Tjeu Timmermans, Kruisstraat 73, 6034 RJ Nederweert-Eind, tel. 0495-633840. E-mail: [email protected] (let op: gewijzigd e-mail adres!) Bond Maasvallei: Jos Thomassen, Eikenlaan 32, B-3630 Maasmechelen, tel. 089-767789 of 0473-452690. E-mail: [email protected] Bond Eendracht Born-Echt e.o.: Peter Peeters, Graaf van Loonstraat 19, 6121 JS Born, tel. 046-4856783. E-mail: [email protected] Inventarisatie: André Meijers, Panhuisstraat 11, 6436 BH Amstenrade, tel. 046-4423644, E-mail: [email protected] Documentatie: Mathy Leunissen, Bourgondië 10, 6343 DD Klimmen, tel. 045-4053824, E-mail: [email protected]
Limburgs Schutterstijdschrift 66 56 Maart 2005