DOCSLIB.ORG

2. Edeler.Indd 80 11/9/2012 6:05:57 PM Een Maatschappelijk Debat Zonder Winnaars of Verliezers

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
2. Edeler.Indd 80 11/9/2012 6:05:57 PM Een Maatschappelijk Debat Zonder Winnaars of Verliezers UvA-DARE (Digital Academic Repository) De drinkwaterfluoridering in Nederland, 1946-1976 een maatschappelijk debat zonder winnaars en verliezers Edeler, D.; Eijkman, M. DOI 10.18352/studium.8193 Publication date 2012 Document Version Final published version Published in Studium License CC BY Link to publication Citation for published version (APA): Edeler, D., & Eijkman, M. (2012). De drinkwaterfluoridering in Nederland, 1946-1976: een maatschappelijk debat zonder winnaars en verliezers. Studium, 5(2), 80-94. https://doi.org/10.18352/studium.8193 General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:02 Oct 2021 Vol. 5 no. 2 (2012) 80–94 | ISSN: 1876-9055 | e-ISSN: 2212-7283 De drinkwaterfluoridering in Nederland, 1946–1976. Een maatschappelijk debat zonder winnaars of verliezers DENNIS EDELER & MICHIEL EIJKMAN Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (UvA/VU), afdeling Sociale Tandheelkunde e-mail: [email protected]; [email protected] ABSTRACT The fluoridation of drinking water in the Netherlands, 1946–1976. A debate without a winner or a loser During the period 1946–1960, as a result of the shortage of dentists and the large number of dental caries under the Dutch population, the need of dental care was enormous. But there was a solution. It was commonly known that fluoride could be an effective prevention tool in dental care. Based on the American research this knowledge concerning the possibilities of applying fluoride to drinking water reached The Netherlands. In the period 1960–1968 the powerful coalition of dentistry, government and politicians tried to implement decentralized water fluoridation at municipal level to reduce the high level of dental caries in The Netherlands. By advice of the Health Council the ministry of Social Affairs decided by means of a license system under the water control law to permit water fluoridation in (municipal) care areas. In 1968 optimism dominated despite some criticism. The number of people who consumed fluoridated water increased up to two and a half millions in this period and initially it seemed like the growth was endless. Dentistry, government and politicians have been united in a pow- erful coalition. During the last period, 1968–1976, legal arguments were predominant leading for the outcome of the debate over water fluoridation in the public domain. The powerful coalition between the dentistry, government and politicians was disturbed. Despite lack of a legal base in the Water Supply Act, the decentralized implementation of water fluoridation, the loss of scientific independence of the Tiel-Culemborg researchers, not wanting to hear from the government to the (legal) advice and oppo- nents, the increase assertiveness in the media, the powerful influence of dissent and the passive role of the Parliament have all resulted that this collective arrangement of public health inglorious disappeared from off the public and political agenda after 1976. Keywords: water fluoridation; public health; social change and dentistry © Gewina | Published in cooperation with Huygens ING Content is licensed under a Creative Commons Attribution (CC BY 3.0) www.gewina-studium.nl | URN:NBN:NL:UI:10-1-113884 80 2. Edeler.indd 80 11/9/2012 6:05:57 PM Een maatschappelijk debat zonder winnaars of verliezers Inleiding1 Midden jaren zestig vroegen de ouders van een zestienjarige zoon aan hun tandarts het volgende: Onze Jan wordt binnenkort zeventien en een brommer heeft hij al voor zijn verjaardag gekregen. Wij wilden hem nu iets goeds, iets blijvends geven. Kunt U voor hem een kunstgebit maken?2 Nog niet zo lang geleden werd het schenken van een kunstgebit aan een toekomstige bruid – of bruidegom – beschouwd als een vanzelfsprekendheid èn een statussymbool. Niet met je eigen tanden en kiezen het graf in te gaan, maar met een ‘echt’ gebit – een kunstgebit – was het ideaal onder grote gedeeltes van de Nederlandse bevolking in de provincie. Mondhy- giëne was, zeker bij de lagere sociaal-economische klassen in ons land, geen gemeengoed. Het ontstaan van een fenomeen dat later bekend zou worden als gebitsbewustheid, heeft zich voltrokken in een korte periode waarbij de geschiedenis van de drinkwaterfluoridering (DWF) een belangrijke rol heeft gespeeld. Deze collectieve maatregel werd bovendien inge- voerd in de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw, een tijd waarin de Nederlandse maatschappij in een hoog tempo veranderde.3 Al vanaf het begin van de twintigste eeuw pleitten tandheelkundige verenigingen zoals het Ivoren Kruis en haar voorloper de Vereeniging tot Bestrijding van het Tandbederf voor preventie binnen de tandheelkunde. Vooral de tandmeester en grondlegger van de Sociale Tandheelkunde Carl Witthaus (1868–1950) deed daarbij van zich spreken. Hij stond in een lange tandheelkundige traditie die de bestrijding van tandbederf een hoge prioriteit gaf.4 Al in 1897 hield hij een rede waarbij hij het belang van preventie in de tandheelkunde beklemtoonde.5 Het voorkomen van gebitsziekten werd in het Interbel- lum een sterk punt van aandacht in de zich ontwikkelende tandheelkundige professie. Na de Tweede Wereldoorlog zag een aantal zeer betrokken tandartsen het gebruik van fluoride als hét preventiemiddel bij uitstek en als de oplossing voor de volksziekte die in Nederland tandcariës heette. Vanaf 1946 kwam mondjesmaat op de voorgrond te staan hoe deze infectieziekte bij het ontstaan ervan kon worden voorkomen: met name door gedragsverandering, het tanden borstelen en het gebruik van fluoride. In het tandheel- kundig denken ontstond derhalve een nieuw paradigma: naast de traditionele, curatieve kant – het trekken, boren en vullen van gaatjes in de gebitten – werd getracht via preven- tie gebitsziekten te voorkomen. In dit bewustwordingsproces kreeg het debat rond drinkwaterfluoridering een belang- rijke plaats. Bijna dertig jaar lang was de bestrijding van gebitsziekte door het kunstmatig verhogen van het fluoridepeil in het drinkwater regelmatig onderwerp van bestuurlijk debat en daardoor dikwijls in het nieuws. Uiteindelijk leidden de soms fel gevoerde discussies, 1 Dit artikel betreft een korte bewerking van een in 2009 verschenen proefschrift door Dennis Edeler bij de Univer- siteit van Amsterdam: De drinkwaterfluoridering. Tandartsen, staat en volksgezondheid in Nederland, 1946–1976. Promotoren: em. prof. dr. M.A.J. Eijkman & prof. dr. E.S. Houwaart. 2 Tandarts A.Ch.H.M. Veraart kreeg dit verzoek tussen 1966–1968 in zijn avondpraktijk in een café te Winkel (Noord-Holland). E-mail aan H.A. Edeler jr., d.d. 10 september 2007, in: C-DWF / lemma kunstgebitten. 3 J. Kennedy, Nieuw Babylon in aanbouw. Nederland in de jaren zestig (Amsterdam 1995) 152–154. 4 Ad de Jongh, ‘Lijdt en mijdt!’ (Amsterdam 2004) 9. 5 M.A.J. Eijkman, De jaren negentig: omslag in het sociaal-tandheelkundig denken (Amsterdam: afscheidsrede UvA, 2003) 10. 81 2. Edeler.indd 81 11/9/2012 6:05:58 PM Dennis Edeler & Michiel Eijkman die hun climax vonden in een politiek fiasco voor de PvdA-minister van Volksgezondheid, Irene Vorrink, tot intrekking van het wetsvoorstel om de drinkwater fluoridering defini- tief in Nederland in te voeren. Tijdens deze dertigjarige (1946–1976) periode groeide bij tandartsen, beleidsambtenaren, politici en natuurlijk de Nederlandse bevolking langzamer- hand het besef dat, met het juiste (poets)gedrag, een verminderde suikerconsumptie en het gebruik van fluoride, tanden en kiezen tot op hoge leeftijd behouden konden worden. Centraal in dit artikel staat de tegenstelling tussen wetenschappers en maatschap pelijke krachten. De eerste groep bestond uit grote voorstanders van de collectieve invoering van deze preventieve tandheelkundige maatregel, die uiteindelijk niet doorging dankzij de oppo- sitie van haar maatschappelijke tegenstanders. Het betoog is opgebouwd rond vijf thema’s, te weten: [1] de afbraak van een collectieve maatregel, [2] toenemende media-aandacht, [3] de debatcultuur van de jaren zestig en zeventig, [4] de tandheelkundige professie in bewe- ging, [5] de fluoridering en de wetgeving, gevolgd door een korte slotbeschouwing. Vooraf gaat een schets van de ontwikkelingen tussen 1946 en 1976 op het gebied van tandheelkunde en drinkwater fluoridering, in relatie tot de Nederlandse parlementaire geschiedenis. De drinkwaterfluoridering in de Nederlandse geschiedenis De geschiedenis van de drinkwaterfluoridering loopt parallel aan de transformatie die Nederland onderging tijdens de eerste dertig jaar na de Tweede Wereldoorlog. Al in de jaren vijftig kwam de vanzelfsprekendheid van de Verzuiling flink onder spanning te staan door het nieuwe vooruitgangsdenken.6 Deze veranderingen zetten zich door op zowel soci- aal-economisch
Load more

Recommended publications
  • Gevallen Op Het Binnenhof
    CHARLOTTE BRAND Gevallen op het Binnenhof Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1918-1966 Boom – Amsterdam Gevallen op het Binnenhof Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1918-1966 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op vrijdag 8 januari 2016 om 14.30 uur precies door Charlotte Josephina Maria Brand geboren op 4 februari 1982 te Roermond Inhoud Inleiding 11 hoofdstuk 1 Ministers Geslachtofferd door de kaMer 27 Een katholiek aan het roer 27 Invulling Oorlog en Marine baart zorgen 29 ‘Daar zien ze me nooit meer terug!’: minister van Marine Naudin ten Cate (1919) 31 Na aarzeling toch bewindsman 31 De kruisers als pijnpunt 35 Een fataal parlementair debuut 36 Ten val gebracht door zijn eigen staf: minister van Marine Bijleveld (1920) 40 Een burger op Marine 40 De kruisers zorgen opnieuw voor problemen 42 ‘Draaitol’ geslachtofferd 44 Napraten over de streek van Olivier 48 Begroting uitgekleed: minister van Oorlog Alting von Geusau (1920) 50 Slecht materieel en muitende soldaten 50 Bezuinigingen en hervormingen 51 Niemand blijft ‘voor zijn pleizier Minister van Oorlog’ 54 De begroting getorpedeerd 56 Gestrand in het zicht van het Poppenleger: minister van Oorlog en Marine Pop (1921) 59 ‘Men moet het aandurven van het defensie-departement te maken een politiek departement’ 59 Een nieuwe minister met ‘militaire snorrebaard’ 63 Naar een ‘poppenleger’? 64 De nieuwe Dienstplichtwet
    [Show full text]
  • Van Oppen-Nieuws=Heerlen-Nieuws
    13e Jaargang Aflevering (, nov.-dec. 1963 HET LANDVAN HERLE Tijdschrift en ctJntactorgaan voor beoefenaars en vrienden van de historie van oostelijk Zuidlimbur& Bij het heengaan van Burgemeester mr dr Charles ]. M. A. van Rooy og helder in het geheugen liggen de begroetingswoorden, die nauwelijks twee jaren geleden de toenmalige gemeentesecretaris N J. B. Sens namens het gemeentepersoneel de nieuwe burgemeester van Heerlen, oud-minister mr dr Charles van Rooy, toesprak. Zijn tekst werd gedragen door het klassieke Ovidius-vers, waarin het aanbreken van een vreugdevolle dag zijn dichterlijke uitdrukking kreeg en dat alsvolgt luidt: "salve, laeta dies, me!iorque revertere semper". Gegroet, gij vreugdevolle dag, mogen er vele, nóg gelukkiger, dagen op volgen! 149 Als een wervelwind is de ambtsperiode van burgemeester van Rooy aan ons voorbij gegaan. In een hoog werktempo ontwikkelde hij vele initia­ tieven, totdat in een officieel communiqué het vermoeden bevestiging kreeg van zijn benoeming tot commissaris der Koningin in Limburg met ingang van 1 januari 1964. Dit betekende, dat Heerlen aan Limburg zijn "gouverneur" schonk, maar anderzijds, dat Heerlen een magistraat zon­ der meer kwijt raakte met brede belangstelling en met een oprecht mee­ levend gemoed. Ook het werk van onze historische Kring interesseerde hem. Hij was overigens van zich zelf niet de man om alles alléén maar binnen "het heden" te bekijken. Integendeel: burgemeester van Rooy had oog voor ons plaatselijk alsmede voor ons regionaal verleden en waar hij het niet zag, wenste hij historisch georiënteerd te worden om de hangende zaken in zijn geheel te kunnen benaderen. Loco-burgemeester Schutgeus gaf in een literaire kwalificatie op 30 december 1963 de zeer korte ambtsperiode van deze burgemeester aan als had hij voor Heerlen een "puntdicht" geschreven.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Uva-DARE (Digital Academic Repository)
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het onafhankelijkheidssyndroom: Een cultuurgeschiedenis van het naoorlogse Nederlandse zorgstelsel van Klaveren, C.J. Publication date 2015 Document Version Final published version Link to publication Citation for published version (APA): van Klaveren, C. J. (2015). Het onafhankelijkheidssyndroom: Een cultuurgeschiedenis van het naoorlogse Nederlandse zorgstelsel. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:27 Sep 2021 Het onafhankelijkheidssyndroom Een cultuurgeschiedenis van het naoorlogse Nederlandse zorgstelsel Kees-Jan van Klaveren Juni 2015 Het onafhankelijkheidssyndroom Een cultuurgeschiedenis van het naoorlogse Nederlandse zorgstelsel ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof. dr. D.C. van den Boom ten overstaan van een door het College van Promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Aula der Universiteit op woensdag 30 september 2015, te 11 uur door Cornelis Jan van Klaveren geboren te Poortugaal Promotor: Prof.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]
  • Braving Troubled Waters: Sea Change in a Dutch Fishing Community Ginkel, Rob Van
    www.ssoar.info Braving troubled waters: sea change in a Dutch fishing community Ginkel, Rob van Veröffentlichungsversion / Published Version Monographie / monograph Zur Verfügung gestellt in Kooperation mit / provided in cooperation with: OAPEN (Open Access Publishing in European Networks) Empfohlene Zitierung / Suggested Citation: Ginkel, R. v. (2009). Braving troubled waters: sea change in a Dutch fishing community. (Mare Publication Series, 4). Amsterdam: Amsterdam Univ. Press. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-271720 Nutzungsbedingungen: Terms of use: Dieser Text wird unter einer CC BY-NC-ND Lizenz This document is made available under a CC BY-NC-ND Licence (Namensnennung-Nicht-kommerziell-Keine Bearbeitung) zur (Attribution-Non Comercial-NoDerivatives). For more Information Verfügung gestellt. Nähere Auskünfte zu den CC-Lizenzen finden see: Sie hier: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.de 4 MARE PUBLICATION SERIES 4 Rob van Ginkel This ethnographic study is about Dutch fisher folk’s engagements with erratic marine Rob van Ginkel living resources, capricious markets and the vicissitudes of political interventions in the fishing industry from the early 18th century until the present day, with an emphasis on post-war developments. More specifically, it focuses on the owner-operators, deckhands, fishermen’s wives and others involved in the fisheries of Texel, an island in the north- western part of the Netherlands. Braving Troubled Waters Troubled Braving The book attempts to situate their occupational community at the interface of local and (supra)-national processes and aims to show how the latter affect the socio-cultural fabric of the island’s fishing villages and prompt particular responses in the fishermen’s perceptions and modes of action.
    [Show full text]
  • Frits Bolkestein Is Een Leergierig Ventje Van Veertien Jaar En
    1 HET BEGIN: 1948-1963 rits Bolkestein is een leergierig ventje van veertien jaar en zit in de tweede klas van het prestigieuze Barlaeus Gymnasium Fin Amsterdam, Neelie Kroes speelt in Rotterdam op de kleu­ terschool, niet met poppen maar met houten vrachtautootjes, en ook Hans Wiegel vermaakt zich nog in de zandbak, terwijl Ed Nijpels nog geboren moet worden. Terwijl deze kinderen nog geen flauwe notie hebben van de roem die zij later in politiek en bestuur zullen vergaren, loopt de 21-jarige Schilleman Overwa­ ter het Amsterdamse Centraal Station uit. Het is zaterdag 24 ja­ nuari 1948. De snijdende en harde oostenwind maakt het met een paar graden boven nul onaangenaam koud. Gevoelstemperatuur min vijf, zouden we nu zeggen. De jongeman uit het Zuid-Hol- landse dorpje Strijen trekt zijn kraag hoog op, steekt zijn handen diep in zijn jaszakken en loopt naar de halte van lijn 1. De tram staat gelukkig al klaar en negen haltes verder stapt hij uit op het Leidseplein. Overwater heeft van tevoren goed geïnformeerd hoe hij bij Theater Bellevue moet komen; hij kent de hoofdstad niet. Het is gaan sneeuwen, grote, natte vlokken, en dat zal nog uren zo doorgaan. Gelukkig hoeft hij niet ver te lopen. Hij wandelt langs hotel-restaurant Americain, slaat rechts af de Leidselcade op en betreedt even later het zalencomplex waar ruim twaalf jaar eerder Max Euwe wereldkampioen schaken is geworden tegen de Rus Aljechin. 9 Een week daarvoor is O ver water voor het eerst van zijn leven in Amsterdam. Zijn Partij van de Vrijheid (PvdV) heeft er ver­ gaderd over samenwerking met het Comité-Oud.
    [Show full text]
  • De Feiten in De Tijd Gezien Vanaf Mijn
    Aantekenen Aan het Landelijk Parket Rotterdam T.a.v. mr. G.W. van der Brug Hoofdofficier van Justitie Posthumalaan 74, 3072 AG Rotterdam Datum: 27 februari 2011 Ons kenmerk: NCF/EKC/270211/AG Betreft: - A.M.L. van Rooij, ‟t Achterom 9, 5491 XD, Sint-Oedenrode; - A.M.L. van Rooij, als acoliet voor de RK Kerk H. Martinus Olland (Sint-Oedenrode); - J.E.M. van Rooij van Nunen, ‟t Achterom 9a, 5491 XD, Sint-Oedenrode; - Camping en Pensionstal „Dommeldal‟ (VOF), gevestigd op ‟t Achterom 9-9a, 5491 XD, Sint-Oedenrode; - Van Rooij Holding B.V., gevestigd op ‟t Achterom 9a, 5491 XD, Sint-Oedenrode; - Ecologisch Kennis Centrum B.V., gevestigd op ‟t Achterom 9a, 5491 XD, Sint-Oedenrode, - Philips Medical Systems Nederland B.V., namens deze safety manager A.M.L. van Rooij, Veenpluis 4-6, 5684 PC te Best: - Politieke partij De Groenen, namens deze A.M.L. van Rooij als lijsttrekker van De Groenen in Sint-Oedenrode, ‟t Achterom 9, 5491 XD, Sint-Oedenrode, - Verbeek, Erik, Seovacki Put 43, KR-34550, Pakrac (Kroatie) - No Cancer Foundation, Paul Bellefroidlaan 16, 3500 Hasselt (België) Strafaangifte tegen: - de Raad van State met Vice-President H.D. Tjeenk Willink - de Staat der Nederlanden als rechtspersoon - Frank Houben (CDA), kamerheer en persoonlijke vriend van Koningin Beatrix; - alle huidige ministers in Kabinet-Rutte, waaronder met name Minister P.H. Donner (CDA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. - alle nog in leven zijnde ministers en staatsecretarissen vanaf kabinet De Quay (21 april 1962) tot op heden Kabinet Rutte. - alle voormalige en huidige betrokken ministers, staatssecretarissen, vertegenwoordigers van VROM-inspectie, Unie van Waterschappen, Vereniging van de Nederlandse Gemeenten, Interprovinciaal Overleg, Openbaar Ministerie, College van Procureurs- generaal die zich hebben verenigd in het BLOM.
    [Show full text]
  • Vier Kabinetten-Balkenende in Parlementair-Historisch Perspectief
    35 Vier kabinetten-Balkenende in parlementair-historisch perspectief Oud-premier Jan Peter Balkenende was de meest bepalende Nederlandse politicus van het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw. Zijn maatschappelijke en politiek- ideologische opvattingen gaven het CDA in de praktische politiek richting. Balkenendes regeerperiode kenmerkte zich door grote politieke onrust en een snelle opvolging van incidenten. In het parlement leidde dat onder meer tot vele spoeddebatten en een grote aandacht voor hypes. door Alexander van Kessel De auteur is als onderzoeker werkzaam bij het Centrum voor Parlementaire Ge- schiedenis in Nijmegen. In 2003 is hij gepromoveerd op de rol van de Nederlandse christendemocraten bij de voorgeschiedenis en ontwikkeling van de Europese Volkspartij. Op 14 oktober 2010 verliet Jan Peter Balkenende voor het laatst het Torentje, dat hij op 22 juli 2002 voor het eerst had betreden.1 In de meer dan acht tussenliggende jaren had hij het cda bij drie opeenvolgende Kamer- verkiezingen naar de overwinning geleid en was hij premier geweest van vier kabinetten van verschillende signatuur. Daarmee is hij zonder twijfel de meest bepalende Nederlandse politicus van het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw, een periode die werd gekenmerkt door grote po- litieke onrust en een snelle opeenvolging van incidenten. In het parlement had dat onder meer een grote aandacht voor hypes en vele spoeddebatten tot gevolg. Oude (pers en televisie) en nieuwe media (internet) droegen bij aan de grotere hectiek. In de zomer van 2001 lag een prominente rol voor het cda en Balkenende niet voor de hand. Op dat moment maakten de paarse partijen PvdA, vvd en D66 de dienst uit; het cda kon zich – onder leiding van Jaap de Hoop Scheffer – in de oppositie maar moeizaam profileren.
    [Show full text]
  • Popular Politicians: the Interaction Between Politics and Popular Culture in the Netherlands, 1950S–1980S
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/198340 Please be advised that this information was generated on 2021-10-03 and may be subject to change. Cultural and Social History The Journal of the Social History Society ISSN: 1478-0038 (Print) 1478-0046 (Online) Journal homepage: http://www.tandfonline.com/loi/rfcs20 Popular politicians: the interaction between politics and popular culture in the Netherlands, 1950s–1980s Harm Kaal To cite this article: Harm Kaal (2018): Popular politicians: the interaction between politics and popular culture in the Netherlands, 1950s–1980s, Cultural and Social History, DOI: 10.1080/14780038.2018.1492787 To link to this article: https://doi.org/10.1080/14780038.2018.1492787 © 2018 The Social History Society Published online: 23 Jul 2018. Submit your article to this journal Article views: 54 View Crossmark data Full Terms & Conditions of access and use can be found at http://www.tandfonline.com/action/journalInformation?journalCode=rfcs20 CULTURAL AND SOCIAL HISTORY https://doi.org/10.1080/14780038.2018.1492787 ARTICLE Popular politicians: the interaction between politics and popular culture in the Netherlands, 1950s–1980s Harm Kaal Faculty of Arts, Department of History, Radboud University Nijmegen, Nijmegen, The Netherlands ABSTRACT KEYWORDS From the late 1950s onwards, the Netherlands witnessed a trans- The Netherlands; politics; formation of the emotional codes of politics. A culture of political popular culture; emotions; leadership marked by notions of duty and restraint, made way for celebrity self-expression and authenticity.
    [Show full text]
  • De Geboorte Van De Toeschouwersdemocratie in Nederland De Vergelijking Van Oude En Nieuwe Partijen in De Landelijke Verkiezingen Van 1967
    De geboorte van de toeschouwersdemocratie in Nederland De vergelijking van oude en nieuwe partijen in de landelijke verkiezingen van 1967 E.S. Langbroek (5689724) UNIVERSITEIT UTRECHT 2016 – 2017 Master Geschiedenis van politiek & maatschappij Begeleider: Dr. Pepijn Corduwener Samenvatting Politicoloog Bernard Manin betoogt dat er rond 1970 een overgang is geweest van het massapartijensysteem naar de toeschouwersdemocratie. Dit onderzoek verklaart aan de hand van zijn theorie hoe politieke nieuwkomers D66 en de Boerenpartij succesvol konden zijn in de landelijke verkiezingen van 1967 en de gevestigde, stabiele PvdA niet. Met de uitkomst wordt bewezen dat er in Nederland in 1967 een geboorte van de toeschouwersdemocratie plaatsvond. In hoofdstuk 1 wordt beargumenteerd dat politieke partijen minder ideologische partijprogramma’s presenteren, omdat ze zoveel mogelijk zwevende kiezers willen aantrekken. D66 en de Boerenpartij vallen onder deze zogenoemde catch-all partijen. In het tweede hoofdstuk wordt aangetoond dat het professionaliseren van de verkiezingscampagne en goed gebruik van de nieuwe media, zoals D66 deed, een belangrijke stap is in de overgang naar de toeschouwersdemocratie. In het laatste hoofdstuk wordt onderzocht in welke mate de drie partijen hun lijsttrekker centraal stelden. D66 en de Boerenpartij hadden een duidelijk naar voren gebrachte partijleider, terwijl de PvdA te veel bezig was met het interne programma. Dit leidde ertoe dat D66 en de Boerenpartij winst boekten in ’67 en de PvdA juist verlies. 1 Inhoud Samenvatting................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • PDF Hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
    PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/150420 Please be advised that this information was generated on 2021-09-27 and may be subject to change. Gevallen op het Binnenhof Bovenste rij v.l.n.r.: Marchant, Van Roijen, Pop, Schokking, De Geer, Van den Bergh, Alting von Geusau, Van Rooy en De Vries Czn. Onderste rij v.l.n.r.: Smallenbroek, Naudin ten Cate, Schagen van Leeuwen, Steenberghe, Ringers, Van Karnebeek, Bijleveld, Sassen, Kranenburg en De Wilde Gevallen op het Binnenhof Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1918-1966 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op vrijdag 8 januari 2016 om 14.30 uur precies door Charlotte Josephina Maria Brand geboren op 4 februari 1982 te Roermond Promotoren: prof. dr. R.A.M. Aerts prof. dr. C.C. van Baalen Manuscriptcommissie: prof. dr. M.E. Monteiro prof. dr. G. Voerman (Rijksuniversiteit Groningen) prof. dr. J.Th.J. van den Berg (Universiteit Leiden/Universiteit Maastricht) Seriously, the pM likes you personally. I like you personally. And we have absolutely no desire to get rid of you. I just want you to know that. None of this negative stuff is coming from us. Oh, Mal, mate, that’s – that makes me feel a lot more secure. Does it? Well, it’s difficult.
    [Show full text]