Ravesteyn, S. Van (Sybolt) / Archief
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nummer Toegang: RAVE Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief Het Nieuwe Instituut (c) 2000 This finding aid is written in Dutch. 2 Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief RAVE RAVE Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief 3 INHOUDSOPGAVE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF......................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker.......................................................................6 Citeerinstructie............................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.........................................................................6 Archiefvorming.................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer.............................................................7 Ravesteyn, Sybold van.............................................................................7 Bereik en inhoud............................................................................................11 Manier van ordenen.......................................................................................11 Verwant materiaal..........................................................................................13 BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN........................................15 RAVE.110282766 Objecten en gebouwen......................................................15 RAVE.110287046 Varia..................................................................................48 RAVE.110287368 Correspondentie................................................................49 RAVE.110287420 Bibliografie........................................................................50 RAVE.110287421 Door Van Ravesteyn (A)...........................................................50 RAVE.110287436 Over Van Ravesteyn (B)...........................................................50 RAVE.110639252 Gebouwdossier Blijdorp.....................................................51 RAVE.110692758 Dia's vanuit CAND, niet onder projecten geplaatst...........89 RAVE.110287373 Supplement 1 (waaronder ook gebouwen)........................90 RAVE.110658972 Supplement 2....................................................................93 RAVE.110658973 Supplement 3....................................................................94 RAVE.110639250 Index op plaatsnamen.......................................................95 RAVE.110639251 Index op trefwoorden.........................................................97 RAVE Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief 5 Beschrijving van het archief Beschrijving van het archief Naam archiefblok: Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief Periode: 1918-1964, (1889-1983) Archiefbloknummer: RAVE Omvang: 30,81 meter Archiefbewaarplaats: Het Nieuwe Instituut Archiefvormers: Ravesteyn, Sybold van 6 Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief RAVE Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal doen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief, nummer toegang RAVE, inventarisnummer ... VERKORT: Het Nieuwe Instituut, Rotterdam, Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief (RAVE), inv.nr. ... Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Het archief is openbaar RAVE Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Ravesteyn, Sybold van RAVESTEYN, SYBOLD VAN (verkorte versie Bonas Essay) Jeugd, opleiding en vroege particuliere opdrachten Sybold van Ravesteyn werd op 18 februari 1889 in Rotterdam geboren en bezocht in dezelfde stad tussen 1901 en 1906 de HBS. In 1906 besloot hij aan de toenmalige TH in Delft "civiele techniek" te studeren. In 1912 heeft Van Ravesteyn zijn studie met het diploma "civil-ingenieur" afgesloten en trad nog hetzelfde jaar in dienst bij de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen in Utrecht, later Nederlandse Spoorwegen. Vervolgens ontwierp en bouwde Van Ravesteyn veertig jaar lang eerst als aspirant-adjunct- ingenieur en later als architect in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen in heel Nederland stations, seinhuizen, goederenkantoren en -loodsen en andere dienstgebouwen. Zijn belangstelling voor architectuur en architectonisch ontwerpen groeide pas door de invloed van zijn eerste vrouw, de uit Rotterdam afkomstige Dora Hintzen, met wie hij in 1915 trouwde. De eerste zelfstandige ontwerpen door Van Ravesteyn zijn meubels voor familie en vrienden. Kenmerken van deze vroege werken zijn de plastische, geometrische grondvormen, ronde hoeken en het zwaar en volumineus uiterlijk. In deze vroege meubelontwerpen blijkt Van Ravesteyn beïnvloed te zijn door de Amsterdamse School, een invloed die in vergelijking met de hele ontwikkeling van zijn architectuur maar van korte duur is. Van Ravesteyn is ook één van de eerste ontwerpers van metalen buismeubels in Nederland. Vanaf 1927 heeft hij alleen metalen buis als materiaal voor zijn stoelen gebruikt. Architect bij de Nederlandse Spoorwegen Van 1912 tot 1959 heeft Van Ravesteyn in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen ontworpen en gebouwd. Hij hield zich in het begin bezig met het ontwerpen van emplacementsuitbreidingen en een rangeerterrein. Zijn kennis van gewapend beton, verkregen door zelfstudie, betekende voor Van Ravesteyn een daadwerkelijk begin van zijn ontwerpactiviteiten. Op eigen verzoek kreeg hij de gelegenheid zich met architectonisch ontwerpen bezig te gaan houden. In de jaren twintig werd hij hoofd van de architectuurafdeling van het zuidoostelijk rayon van Nederland van de Spoorwegen. Ondanks de geringe vrijheden bij het ontwerpen van een technisch gebouw, is Van Ravesteyn er in geslaagd vele variaties van seinhuizen te ontwerpen. 8 Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief RAVE Met de vroege werken voor de Spoorwegen ontwikkelde Van Ravesteyn zich in de richting van het Nieuwe Bouwen en vooral met het ontwerp van het goederenkantoor in Rotterdam-Feijenoord bouwde hij de naam op een waarachtig Nieuw Zakelijk-architect te zijn. Interieurs uit de jaren 1920 en 1930 Terwijl vroege ontwerpen door Van Ravesteyn vooral zijn beïnvloed door de Amsterdamse School en De Stijl, is vanaf eind jaren '20 een verandering in de richting van een meer persoonlijke stijl te herkennen. Deze stijlverandering is te zien in kleine particuliere opdrachten uit de tweede helft van de jaren '20. Voor het eerst heeft Van Ravesteyn in experimentele lampen uit omstreeks 1926 de gebogen lijn als vormbepalend element toegepast. De doorbraak van zijn persoonlijke stijl lukte Van Ravesteyn met zijn tussen 1927 en 1941 ontworpen interieurs, vooral het interieur voor het woonhuis aan het Wilhelminapark 12 in Utrecht. Het doelbewust nastreven van schoonheid leidde ook in zijn eigen woonhuis aan de Prins Hendriklaan in Utrecht (1932) tot het gebruik van gebogen lijnen. Zijn eigen huis, waar hij vanaf 1934 tot aan zijn dood heeft gewoond, is de eerste volledig architectonische uiting van een steeds dringender pleidooi voor de individuele vrijheid in het ontwerpproces (de architect als kunstenaar). In de loop van de jaren dertig ontwikkelde er zich bij Van Ravesteyn meer en meer een behoefte aan een lyrische architectuur. Eerste stations in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen Wat de werken voor de NS betreft was het nog niet zover. Van Ravesteyn beperkte zich nog enkele jaren tot een zakelijke aanpak en zette zijn faam bij zijn collega's als waarachtig nieuwzakelijk architect voort (de architect als bouwkundige). Begin jaren '30 ontstonden zijn eerste spoorwegstations: Lutterade (1931- 1932), Kerkrade (1932) en Spekholzerheide (1932). Twee seinhuizen ontwierp van Ravesteyn begin jaren '30: een seinhuis in Maastricht (1932) en een in Dordrecht (1933). Een nieuwe uitdaging voor Van Ravesteyn was het ontwerpen van enerzijds voetgangerstunnels en anderzijds onderstations voor de elektrificatie van de spoorlijnen. Vanaf 1934 ontwierp hij in heel Nederland een groot aantal van deze bouwwerken. Meesterwerken uit de jaren 1936-1940 Ondanks de vele opdrachten raakte Van Ravesteyn - die inmiddels 'dispensatie' had gekregen van de NS voor de vele particuliere opdrachten - dan in artistiek opzicht enigszins geïsoleerd. In de korte periode 1936-1941 realiseerde hij een groot aantal werken, die opvallen door een zwierige, bijna frivole en vooral heel persoonlijke vormentaal. RAVE Ravesteyn, S. van (Sybolt) / Archief 9 Het eerste (meesterwerk) waar Van Ravesteyn's voorkeur voor krullen en de sierlijk gebogen lijn duidelijk tot uitdrukking zijn gekomen is in de verbouwing van het kantoorgebouw Tiel-Utrecht (1936). Er waren echter een aantal mensen die zijn voorkeur niet deelden, bijvoorbeeld zijn collega's bij de vereniging De 8 en Opbouw, waarvan Van Ravesteyn sinds 1929 lid was. Als tweede meesterwerk uit deze periode kan het koninklijk jacht 'Piet Hein' (1937) worden beschouwd. Voor dit nationaal huwelijksgeschenk voor prinses Juliana en prins Bernhard ontwierp Van Ravesteyn de bovendeks interieurs: salon, hal, stuurhut en eetkamer. Het geheelontwerp voor het jacht, dat wil zeggen het exterieur en de indeling van de plattegronden, maakte een technisch bureau. De