Homeopathisch Socialisme
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
column Homeopathisch socialisme Die Sozialdemokratischen Partei Deutschlands verpakking belooft heel wat ¬ maar wie in pa- (spd) heeft bij de verkiezingen van 27 september niek ‘een echte oplossing’ voor problemen zoekt, miljoenen kiezers verloren. Uit onderzoek blijkt kiest vaak een zwaarder medicijn. dat bijna alle andere partijen stemmen van de Het is niet nieuw voor de sociaal-democratie sociaal-democraten hebben afgesnoept. De chris- om zichzelf ten koste van haar eigen ideologie ten-democraten zijn steeds minder conservatief aan te passen aan de realiteit. Dat daarmee geworden en werden zodoende aantrekkelijk kiezers verloren gaan is ook geen nieuws. De voor de spd-achterban. Ook de liberalen wisten ene keer werd het ‘revisionisme’ genoemd, de hun pragmatische politiek goed te verkopen aan andere keer ‘de derde weg’. Maar inmiddels lijkt voormalige spd-stemmers. Bovendien koos een verdere verdunning haast onmogelijk. Sociaal- flink aantal sociaal-democraten voor de oud- democratische partijen staan voor de keuze: óf ze communisten van Die Linke, vooral vanwege gaan door op de huidige weg en kiezen voor pure hun heldere ideologische boodschap. pragmatiek ¬ en dan kan de roos best worden Deze versnippering zegt veel over het vervangen door een tulp of een chrysant ¬ óf ze probleem van de spd: ze is als een legpuzzel uit- gooien het roer om en gieten een scheut socialis- eengevallen. Die vorm van fragmentatie duidt tische ideologie bij hun toekomstplannen. op een euvel waar meer Europese sociaal-de- De tweede optie is de aantrekkelijkste, maar mocratische partijen aan lijden: een gebrek aan ook de moeilijkste ¬ want de transformatie van politieke voorspelbaarheid. Een smoelloze partij een matte bureaucratische partij in een polari- wordt een huis waar iedereen mag schuilen, serende politieke partij vereist fikse investerin- maar waar slechts weinigen zich thuis voelen. gen. Tot de Duitsers lijkt de noodzaak hiervan De oorzaken zijn divers. In Duitsland speelt langzaam maar zeker door te dringen. Direct een organisatorisch probleem. Al jaren is er een na de nederlaag werden onder anderen Sigmar slopende stoelendans aan de gang. Potentiële Gabriel en Klaus Wowereit naar voren gescho- leiders draaien om elkaar heen en zodra iemand ven. Met name die laatste zal zich niet snel naar gaat zitten, begint een ander aan de stoelpoten het politieke midden laten drukken. Sociaal- te zagen. Had de spd tussen 1946 en 1991 vier democratie met een uitgesproken arbeidsbeleid verschillende voorzitters, sinds 1991 versleet en een begin van samenwerking met Die Linke ze er al elf. Natuurlijk hoeft de partij niet terug staan hoog op de agenda. De vraag is alleen of de naar de tijd van leiders als Bebel, Brandt en zaak niet eigenlijk al verloren is. 3 Ollenhauers, die gemiddeld twintig jaar aan de Voor de PvdA is het nog niet te laat. Zij kan macht waren, maar een beetje continuïteit kan leren van het Duitse debacle en duidelijkheid geen kwaad. scheppen. Durf ondubbelzinnig links te zijn. Dat Intussen is de chaotische personele bezetting Wowereit en Gabriel uitgerekend burgemeester slechts een symptoom van het ware probleem. van de hoofdstad en het ecologisch geweten van Net als veel van haar zusterpartijen is de sdp ten de partij zijn, zal voor Wouter Bos en Mariëtte prooi gevallen aan het ‘homeopathisch socia- Hamer wellicht een extra motivatie zijn. lisme’. Dat is politiek waarbij de ideologie net zo lang verdund wordt, tot alleen de verpakking adriaan van veldhuizen nog sporen van de werkzame stof bevat. Die Redacteur s&d s & d 10 | 2009 interventie mag. Plasterk roept partijen op om op de deze weg Plasterk over Brinkman verder te gaan, maar, zo voegt hij eraan toe, ‘… dit vergt een forse aanpassing in denken en werken, Op 30 september jl. stuurde minister Plasterk zijn aan beide kanten. De vraagstukken liggen zowel in visie op het rapport van de commissie-Brinkman de sfeer van de organisatie en exploitatie als op het — voluit: Tijdelijke Commissie Innovatie en Toe- juridische vlak’. Hierop volgt een beschrijving van komst Pers — naar de Tweede Kamer. De meeste wat die juridische en organisatorische problemen kranten berichtten dat de minister vindt dat er behelzen. een gedeeld bezorgsysteem moet komen voor de Voor het overige bevat de brief niet veel dagbladpers en dat de kranten omroepprogram- meer dan de mededeling dat de minister het magidsen moeten kunnen uitgeven. Raadpleging Bedrijfsfonds voor de Pers zal verzoeken om een van de brief leert echter dat de minister dit niet subsidieregeling te ontwerpen voor innovatieve met zoveel woorden schrijft. journalistieke projecten. En ja: er wordt nog een In de passage over het bezorgsysteem legt hij klein blikje jonge journalisten op overheidskosten uit dat het algemene mededingingsrecht in een opengetrokken. Over het veel grotere probleem uitzondering voorziet voor samenwerkingen die van hoe de kranten in het internettijdperk overeind een technische of economische vooruitgang die- moeten blijven zwijgt de minster. Dat kan hij ook, nen, mits de gebruikers profiteren van het kosten- aangezien de commissie in haar rapport over deze voordeel dat de samenwerking oplevert, de samen- prangende kwestie niet veel substantieels op te werking niet verder gaat dan strikt noodzakelijk en merken heeft. Uit de passage in de brief waarin er voldoende concurrentie in de markt blijft. Het de minister de door de commissie voorgestelde is dus aan de branche om een samenwerking op internetheffing afserveert, lijkt het verwijt door het vlak van de distributie tot stand te brengen die te klinken dat de commissie dieper had moeten aan deze voorwaarden voldoet. Ten aanzien van de ingaan op de brede discussie die over nieuwe programmagegevens verwijst de minister naar het exploitatiemodellen wordt gevoerd. Hij is zelfs zo algemene beleid dat verstrekking van programma- vriendelijk om de commissie tien vindplaatsen aan gegevens tegen redelijke vergoeding kan en moet de hand te doen waar over dat onderwerp meer plaatsvinden, maar dat gratis verstrekking in strijd informatie te vinden is. is met de Mediawet en ook niet tot een wezenlijke De minister is het met de commissie eens dat innovatie bij de kranten zal leiden. Dat laatste had de stand van zaken bij de regionale media ‘weinig het College van Beroep voor het Bedrijfsleven al vrolijk stemt’. Alleen op dit punt bevat de brief een 4 in 2004 beslist, in een zaak die was aangespannen concrete toezegging, namelijk dat de minister zal door de Telegraaf. onderzoeken of hij de Mediawet moet veranderen Op deze beide punten doet de minister dus niet om crossmediale samenwerking op regionaal meer dan de commissie-Brinkman juridisch de les niveau mogelijk te maken. Wat dit zal betekenen te lezen. Dat doet hij ook bij de fiscale voorstellen voor regionale monopolies (die nu al zorgwekkend van de commissie en de voorstellen tot samen- zijn), zegt hij niet, maar dat had de commissie- werking tussen de publieke omroep en de pers. Brinkman ook onbesproken gelaten. Misschien Op dit laatste punt krijgt de commissie zelfs een kan in het aangekondigde onderzoek de vraag klein juridisch college over wat er op grond van de worden betrokken of het destijds wel zo’n goed Mediawet en de daarop gebaseerde beleidsregels idee was om de publieke financiering van de lokale van het Commissariaat van de Media zoal kan en en regionale media bij het Rijk weg te halen: nu s & d 10 | 2009 interventie zijn de lokale en regionale media totaal afhankelijk De liberalisering van Oost-Europese markten geworden van de lokale en regionale overheden zorgde voor een uitverkoop: de financiële sectoren die zij juist moeten bewaken. in de nieuwe lidstaten worden gedomineerd door Lezing van het rapport-Brinkman en de brief westerse banken, grondstoffen zijn in westerse van de minister sterkt mij in mijn overtuiging dat handen, wat er aan rendabele industrieën is overge- politieke partijen de hoogste prioriteit moeten bleven is door westerse kapitaalbezitters overgeno- geven aan fundamentele gedachtevorming over men. Tegelijkertijd steeg de werkloosheid tot onge- mediabeleid in het internettijdperk, met zijn vol- kende hoogten. Dat probleem, in combinatie met komen nieuwe manieren van communiceren en de aanzienlijke welvaartsverschillen tussen de nieuwe opkomst van volstrekt nieuwe media. Een goede en de oude lidstaten en krapte op de arbeidsmarkt leidraad daarvoor biedt het wrr-rapport Focus op in het westen werkte arbeidsmigratie in de hand. functies (2005), dat de politiek veel te snel in de Lang voordat Nederland (net als andere landen) bureaulade heeft gelegd. In dat rapport adviseert beperkingen ging opleggen aan het vrije verkeer de Raad om publieke functies van media media- van mensen maakten handige Nederlandse kop- onafhankelijk te definiëren en bijbehorende pelbazen, vaak onder de dekmantel van een agent- media-onafhankelijke interventies (bestuurlijk en schap of uitzendbureau, gebruik van de grote vraag financieel) te zoeken. Dat is een verstandig advies, naar werk in het westen en het grote aanbod in het dat grondige herziening van de Mediawet onont- oosten. Opererend in een grijs gebied dat overigens koombaar maakt. Nu focust de wet niet op func- al langer bestond, ontweken zij willens en wetens ties, maar op de organisatie en financiering van de de geldende arbeidswetgeving en collectieve af- publieke omroep. Die zal een rol blijven spelen, spraken. De roep om flexibilisering van de arbeids- maar een voorkeursbehandeling ten opzichte van markt had er toch al voor gezorgd dat controle op kranten en nieuwe media-organisaties verdient hij naleving van de regels als bedilzucht werd gezien. niet. Een multimediaal landschap vraagt om een De nieuwe migranten gingen het werk opknap- veel opener concessiestelsel, langs de lijnen die de pen in sectoren waar geen Nederlandse werknemer wrr heeft voorgesteld. meer voor te vinden was. De juridische beperkingen op de arbeidsmigratie joegen mensen de illegali- egbert dommering teit of schijnzelfstandigheid in. Uit talrijke studies Hoogleraar Informatierecht aan de Universiteit van blijkt dat veel Oost-Europese werknemers onder Amsterdam hun niveau werken, gelet op vakbekwaamheid en scholing.