'Werkgevers, Verlies Je Sociale Gezicht Niet!'

Ledenblad van de Partij van de Arbeid Ro6e jaargang • nummer o 2 • april 2009 d

Het appèl van Jetta Klijnsma ‘Werkgevers, verlies je sociale gezicht niet!’

Zzp’ersZzp’ers bbezorgenezorgen MMeiei llii VVosos THEMA- slapeloze nachten NUMMER Het congres: ECONOMISCHE CRISIS de scherpe kantjes zijn eraf

Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Sterk en sociaal

Rood 02-2009a.indd 1 02-04-2009 10:42:31 Tekst Anne Marie Zimmerman Foto Mark van den Brink Politiek is zijn grootste hobby. ‘Ik de rode loper heb gewoon een fulltime baan en De rode loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal gesproken achter de schermen van alle vrije avonden die ik heb, werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret in Rood wordt deze keer gaan er zeker twee per week naar een uitzondering gemaakt door Jeroen Weyers, bestuurslid bij PvdA Brabant, congres- de PvdA toe. Dat is mijn sociale afgevaardigde voor de afdeling Den Bosch en voorheen fractievoozitter in Waalre. leven. Ik heb heel veel vrienden bij de PvdA. Zelfs mijn vriendin heb ik leren kennen via de PvdA!

eroen Weyers is in 2000 lid geworden. ‘Integratie en de problemen die daaruit voortkomen, spreken me aan. Ik hoorde veel negatieve geluiden en ik dacht: Ik heb J een mening en daar moet ik wat mee doen. Het was vanzelfsprekend dat ik me bij de PvdA aansloot. Ik ben voorstander van een bredere partij, dan kun je wat bereiken in Nederland.’ Als bestuurslid trekt Weyers graag de regio in. ‘Afdelingen zitten heel dicht op de partij. Kamerleden zouden meer naar lokale afdelingen moeten luisteren. De grote steden hebben een redelijk netwerk, maar voor de kleine gemeenten is dat lastig.’ Weyers is bezig met het opzetten van een trainingsprogramma voor nieuwe leden in de regio. ‘Ik wil graag mijn enthousiasme overbrengen op nieuwe leden. Als mensen lid worden, hebben ze nog weinig binding met de partij. Het is belangrijk mensen gelijk enthousiast te maken voor de PvdA, zodat ze lid blijven en ook actief worden. Afdelingen hebben het te druk of weten niet hoe ze nieuwe leden moeten betrekken bij de partij.’ Volgens Weyers moeten politici ervaring heb- ‘Politici moeten weten wat er op de werkvloer speelt’

ben opgedaan in een baan buiten de politiek. ‘Politici die alleen nog maar politieke functies hebben gehad, hebben minder voeling met wat er in het bedrijfsleven gebeurt. Je moet een andere kant hebben gezien, zodat je weet wat er speelt op de werkvloer.’ Weyers vindt dat de PvdA minder moet mee- praten met de kiezer. ‘Als mensen afgeven op de politiek, dan knikken we heel vaak ja. Als mensen het écht slecht hebben, dan kan ik me dat voorstellen. Er is echter ook een groep die drie keer per jaar op vakantie gaat en toch klaagt dat het hier zo slecht gaat. Daar mag je als partij best tegenin gaan.’

2 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 2 02-04-2009 10:42:39 inhoud 10 12 24 28

4 BRIEVEN 10 CONGRES 22 ROOD IN DE REGIO Met een cartoon van Peter Pontiac Een heldere koers Opvallende lokale coalities en lijstverbindingen 5 DISCUSSIE 12 MOBILITEITSCENTRA Reacties op de stelling: Het ‘Alle trukendozen open trekken’ 24 PROFIEL is goed dat het Elektronisch De hangplekken van Mei Li Vos Patiënten Dossier er snel komt!’ 15 OPINIE Willem Vermeend over de 26 HET CRISISAKKOORD 6 INTERVIEW crisisaanpak Een gecompliceerde bevalling Jetta Klijnsma: ‘Soms ontkom je er niet aan een stevige tackle uit 18 PLATFORM 28 ACHTERGROND te uitdelen’ Kan economisch herstel Grote Depressie versus huidige samengaan met milieuwinst? recessie: appels en peren? 9 VIJF VRAGEN AAN Auke Blaauwbroek, lid van 20 CRISIS de Europese verkiezings- Leden aan het woord programmacommissie van de voorzitter Maatschappelijk debat

Twee congressen hebben we maar liefst achter de rug aantal uitgangspunten van dit congres te vergewissen.ergewissen. sinds de vorige Rood. Bijzondere congressen omdat Zoals geen of een zo klein mogelijke aantastingsting van voor het eerst in de geschiedenis van de Partij van de pensioenen, de sociale zekerheid en collegegelden.egelden. EnEn Arbeid de leden in de gelegenheid waren om direct de wens om bouwprojecten verantwoord tee versnellen, mee te spreken en te stemmen over álle inhoudelijke de crisis te benutten voor onze duurzaamheidsagendaeidsagenda onderwerpen op de agenda. Daarnaast omdat beide en voor een onverminderde inzet op internationaleationale congressen zich te midden van het maatschappelijk solidariteit en ontwikkelingssamenwerking.. debat bevonden. Zowel het integratievraagstuk als de Twee weken later blikten we gezamenlijk terugrug op de economische crisis houden de gemoederen niet alleen in onderhandelingen. Op een pakket aan maatregelenatregelen dat de partij maar breed in de samenleving behoorlijk bezig. niet alleen de gevolgen van de crisis demptt ddooroor nu En zo hoort dat ook. Want in een echte volkspartij te investeren – in plaats van te bezuinigen – in werwerk,k, wordt het debat over integratie gevoerd, zoals dat in de onderwijs en duurzaamheid, maar dat tevensns een samenleving gevoerd wordt. En een echte volkspartij morele agenda voor de toekomst schetst. EEenen visie op neemt verantwoordelijkheid door te regeren, omdat ze een markt die niet alleen maar vrij is maar vooralvooral ook weet dat ze alleen zo werkelijk wat kan beteken voor verantwoordelijk. de mensen waar ze voorstaat. En daarom is bij ons het Want als gouden jaren voor bankiers en aandeelhoudersndeelhouders debat over de crisis geen debat voor de bühne maar een resulteren in magere jaren voor werknemersrs en belasting- debat voor beleid. betalers, kijken sociaaldemocraten elkaar aanan en nemen Dat laatste was onze partij zich terdege bewust toen zij zich een ding voor: die tijd komt nooit mmeereer terug! ze Wouter Bos en Mariëtte Hamer op pad stuurde met een stevig mandaat en een aantal scherpe opdrachten. Liliannenne Ploumen Ja, u zult onderhandelen. Ja, natuurlijk moet u [email protected], www.lilianneploumen.pvda.nloumen.pvda.nl compromissen sluiten. Maar u dient zich daarbij van een

aprilapril 20092009 RROODOOD 3

Rood 02-2009a.indd 3 02-04-2009 10:42:42 brieven Heeft u Rood iets te melden? Cartoon Peter Pontiac Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail naar: [email protected]. (De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.)

Tijdgeest Om grip te krijgen op de diverse crisissen ten, waar onze tijd nagenoeg geheel van door- heid (dualisme), maar naar zowel rationele als (economisch/milieu/armoede/grondstoffen/ trokken is. Anno 2009 bestaat er daardoor bijna morele eenheid (monisme). Tot een beleids- klimaat/….) die ons ‘als mensheid’ treffen, is geen mens meer die er geen weet van heeft. matige vertaling daarvan zal het echter niet het zaak oog te krijgen voor de tijd waarin wij Bovendien blijkt het geloof daarin onuitroeibaar komen, zolang niet wordt ingezien dat de vraag leven. In zijn algemeenheid gesproken is deze te te zijn, alle scepticisme en cynisme over het ‘Schepping (irrationaliteit) of Evolutie (rationa- bestempelen als ‘globalisering’. Ik ervaar dat als mensenrechten- of vredes ideaal ten spijt. Kenne- liteit)?’ een gekunstelde is en als achterhaald een autonoom proces dat gericht is op wereld- lijk zijn wij ‘als mensheid’ niet in staat zonder moet worden bestempeld. In feite verdoen crea- omvattende eenwording, zowel rationeel als idealen te leven. In het bijzonder geldt dat voor tionisten en evolutionisten dan ook hun tijd met moreel. Wat de rationele kant van dat mondiale het vredesideaal, dat dankzij haar universele dit vraagstuk, met alle consequenties van dien eenwordingsproces betreft wijs ik graag naar karakter niet aan plaats en tijd gebonden is. voor de daaraan gelieerde instituties. Hoe hoog onze ongeëvenaarde know how op elk terrein, Kort samengevat; wel beschouwd verwijst de hun aanzien ook is, een zinvolle bijdrage aan de waar we dagelijks wereldwijd de vruchten van geest die uit het wereldomvattende autonome oplossing van de diverse crisissen is van deze plukken, hoe wrang deze soms ook zijn. Voor wordingsproces opborrelt (hoe mystiek of spraakmakers niet te verwachten. Daarvoor zal de morele kant wijs ik graag op de mensenrech- ongrijpbaar het ook klinkt), niet naar verdeeld- het woordje ‘of’ in de vraag vervangen dienen te worden door het woordje ‘en’. Alleen zo kan de eenheid, waar onze tijd van globalisering naar verwijst, gestalte krijgen en de daaraan verbon- den wereldomvattende samenwerking van de grond komen. De enige mogelijkheid om de diverse crisissen de baas te worden en het alom onderschreven mensenrechten- of vredesideaal handen en voeten te geven. Hoewel ik mij rea- liseer dat ik grote woorden gebruik, hoop ik dat het duidelijk is waarom ik ze gebruik, hoe onge- loofwaardig (dus irrelevant) zij ook aandoen. Wat dat laatste betreft doel ik met name op die- genen die geen oog of antenne hebben voor de geest van onze tijd en daardoor niet bij machte zijn de daaruit voortvloeiende consequenties te trekken, oftewel de tekenen van onze tijd te verstaan. Wouter ter Heide, Zwolle.

Formulierenbrigade In de rubriek Nieuws uit de partij (Rood nr 1, Streng maar Rechtvaardig februari 2009) gaat het over de formulierenbrigade Leeuwarden. Natuurlijk een geweldig In zijn toespraak in Groningen met betrekking tot het integratievraagstuk spreekt Wouter Bos over initiatief van ons raadslid Benmhammed en ‘Streng maar rechtvaardig’. Ik haat die uitdrukking die mij aan het Oude Testament doet denken. alle vrijwilligers die enthousiast meewerken om God is streng maar rechtvaardig, leerde ik in mijn jongelingsjaren. Het is een holle kreet, die eer- de minima te helpen. Ik weet uit eigen erva- der thuis hoort bij de SGP of bij de combinatie CDA-Verdonk in de jaren 2003-2006. Trouwens, wat ring dat het armoedebeleid niet werkt, te veel rechtvaardig is voor de een, is onrechtvaardig voor de ander. Zover kom je dus niet met die kreet. regels en uitzonderingen, vaak moeilijke invul- Ik pleit voor een ander adagium dat veel meer de intentie van de sociaaldemocratie weergeeft, formulieren, bonnetjes overleggen et cetera. namelijk ‘humaan en correct’. Dat past beter bij de partij van Wiardi Beckman en Den Uyl, en van Het minimabeleid verschilt per gemeente. De al die andere grote voorgangers van de SDAP en de PvdA. Ik zou willen dat mensen bij het horen PvdA moet dit armoedebeleid niet willen. Via van de naam PvdA als vanzelfsprekend het begrip humaan in gedachten krijgen. Humaan omvat de belastingdienst zijn de inkomens bekend en sociaal, maar sluit streng niet uit. En correct? Dat mag toch niet meer sinds Fortuyn? Laten wij die aan de hand van deze gegevens kan het rijk de term als een geuzennaam voeren. Wij zijn er trots op correct te zijn, ook politiek correct. Incorrect toeslagen automatisch uitbetalen. Gewoon een willen wij niet zijn. Natuurlijk kun je, ook als je correct bent, zaken onjuist beoordelen, maar we verhoging van de bijstandsnorm, voor een ieder blijven correct. Als zelfbewuste sociaaldemocraten (dat zijn we toch weer?) voeren wij dit adagium een fatsoenlijk inkomen en niks geen toeslagen in onze banier, die wij met rechte ruggen dragen. Wie zich niet onder deze banier wenst te scharen en regelingen meer, daar moet onze partij aan hoort niet bij de PvdA thuis. Kom op PvdA, durf een eigen koers te varen! werken. Kees Koppenaal, Rotterdam Margriet Regeling-Snijder, Afdeling Wymbritseradiel 4 ROOD april 2009 Samenstelling Michiel Reijnen Foto’s De Beeldredaktie PvdA discussie Op www.pvda.nl reageerden bezoekers op de stelling: Het is goed dat het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) er snel komt!

Tonny Wildvank (Utrecht) is manager software development ‘Uitstekend idee’ ‘Na er twintig jaar over gepraat te hebben, is het een uitstekend idee dat er een EPD komt. Het gaat er volgens mij vooral om dat de medici het systeem leren gebruiken en zorgvuldig leren zijn, in plaats van hun eigen systeem- pjes te gebruiken. De beveiliging van het systeem is natuurlijk belangrijk, maar het gemak waarmee dat overdreven wordt, ergert me als ICT-er: wat te denken van rondslingerende, zoekrakende papieren dossiers? Die kans is vele malen groter. En stelen van gegevens is net zo verboden als stelen van dossiers. Je kunt nou eenmaal niet alles oplossen door er nog dikkere deu- ren omheen te plaatsen. Daar hebben we juridische afspraken voor.’

J. Veldman (Utrecht) is universitair docent ‘Nadelen te groot’ ‘Het EPD kent nog te veel problemen. Het systeem kan niet vergeten: alle gegevens kunnen eindeloos bewaard blijven. Daardoor kunnen deze op een veel later tijdstip in heel andere contexten opduiken. Daarnaast zijn deze gegevens – in de vorm van grote databases – manipuleerbaar en verhandelbaar en daarmee automatisch een doelwit voor criminelen. Ten slotte is de toegang tot het systeem elektronisch en daardoor veel te open. Ik ben er weinig mee gebaat dat ik achteraf bezwaar aan kan tekenen: eenmaal gedupliceerd zijn mijn gegevens verder te verspreiden. Om deze redenen weiger ik mijn gegevens ter beschikking te stellen en vind ik het onwenselijk dat er een systeem wordt geïmplementeerd voordat voldoende duidelijk is wat de kinderziektes en zwakke punten zijn.’

Steven Hoven (Zoutelande) is coördinator verkeersveiligheid bij Rijkswaterstaat ‘Niet doordrukken’

‘De crux zit in het woord ‘snel’. Ik ben voor een EPD, maar dan wel zorgvuldig. En dat betekent een waterdichte beveiliging en volledige zeggenschap van de patiënt over wie wat mag zien. Mijn tandarts hoeft bijvoorbeeld niet de gegevens van mijn psychiater te zien! Zorgvuldigheid gaat te allen tijde boven snelheid! Uit efﬁ ciency- over wegingen moet je natuurlijk de bestaande systemen maximaal gebruiken en die aan elkaar knopen tot een EPD dat dan een soort data verzamelpunt kan zijn. Maar zolang die zorgvuldigheid niet is gewaarborgd, moet je het EPD dus niet invoeren. Ik heb nu de indruk dat de minister het koste wat kost wil doordrukken.’

U Kijk voor meer reacties op www.pvda.nl > discussie april 2009 ROOD 5

Rood 02-2009a.indd 5 02-04-2009 10:43:08 interview Tekst Gert Hage Foto’s Tessa Posthuma de Boer

Ze kwam al jong in dienst van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer der Staten- Generaal. Even leek ze genoeg gehad te hebben van de politiek, maar Jetta Klijnsma zwichtte voor het wethouderschap en nu, 26 jaar later, is ze Ahmed Aboutaleb opgevolgd als staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet-Balkenende IV. Ze viel meteen met haar neus in de boter. Een knokker met een heilige opdracht

et heeft een paar maanden geduurd, Er zijn staatssecretarissen geweest die een rusti- in een echt ARP-gezin, dus met het dagblad Trouw maar toen was hij er dan toch: de ger begin hebben gekend. Op 17 december nam en regelmatig kerkbezoek. Aan de keukentafel nieuwe diensttandem voor Jetta Klijnsma afscheid van de gemeenteraad van werd wel over politiek gesproken, maar we werden Klijnsma, sinds 18 december staats- Den Haag, vijf dagen later moesten er vijf wets- vrijgelaten in onze keuze. De ARP ging vervolgens H secretaris van Sociale Zaken en Werk gelegen- voorstellen in de Kamer worden verdedigd. ‘Ik op in het CDA, waar ik weinig affi niteit mee had. heid. Tijdens haar wethouderschap in Den Haag sprong op een rijdende trein en had nauwelijks Dat gold niet alleen voor mij, maar ook voor mijn was ze verknocht geraakt aan het ongebruikelijke tijd om me in te werken. Gelukkig wist ik uit mijn vier zussen. We zijn allemaal links van het mid- dienstvervoermiddel. ‘De dagelijkse fi etstochten verleden als beleidsmedewerker Binnenlandse den uitgekomen. Mijn moeder daarentegen is tot houden het hoofd fris en het lijf in conditie. Ik Zaken en hoofd van de beleidsafdeling van de op de dag van vandaag het CDA trouw gebleven. was een half jaar wethouder in Den Haag, toen PvdA-fractie, hoe een debat in het parlement Ze kan ermee leven dat ik van de PvdA ben, maar ik merkte dat ik lichamelijk achteruitging omdat moest worden gevoerd en op welke politieke ze had het liever anders gezien. Tijdens mijn ik geen tijd meer had om te zwemmen. Toen heb voetangels en klemmen ik alert diende te zijn. studietijd in de jaren tachtig in Groningen lag een ik de tandem met chauffeur erin gefi etst en ik Zonder die ervaring, en niet te vergeten de keuze voor een wat linksere partij dan de PvdA zou nu niet meer zonder kunnen. Die ruim twin- geweldige ondersteuning van de medewerkers, misschien meer voor de hand, maar toen al had ik tig minuten fi etsen tussen mijn huis, dat vlakbij had ik het, vrees ik, niet gered.’ Ook daarna was een voorkeur voor een partij die bestuursverant- Het Binnenhof ligt, en mijn werkplek op Sociale haar geen rust vergund. Een stevige economi- woordelijkheid wilde dragen, de PvdA dus. Ik heb Zaken, zijn heerlijk.’ sche crisis diende zich aan, met alle gevolgen me er vanaf het begin thuis gevoeld.’ Het verhaal is bekend. Klijnsma werd geboren van dien voor de werkgelegenheid. ‘Niemand met spastische benen en leerde pas op haar der- had kunnen bedenken dat het zo hard zou gaan. Na uw studie sociaal-economische geschiedenis tiende jaar na een operatie lopen, na een verblijf Binnen mijn departement hadden we nog allerlei werd u beleidsmedewerker van achtereenvolgens van een jaar in een revalidatiecentrum. Een erva- campagnes op de rol staan om ouderen en men- André van der Louw, Marcel van Dam en Thijs ring die haar voor het leven heeft getekend. Om sen met een handicap aan het werk te krijgen Wöltgens. Bent u door hun politiek gevormd? ‘In haar heen zag ze kinderen van haar leeftijd die en te houden. Nu worden we plots met een heel je leven word je continu gevoed, door je familie, zich niet neerlegden bij hun ernstige, levensbe- andere situatie geconfronteerd. Makkelijk zal je studie, je werk, en je vrienden. Maar deze drie dreigende spierziekte, maar bleven dromen over het niet worden, het is een megaklus waarbij we zijn, ieder op zijn eigen wijze, zeker van invloed hun toekomst. Daar leerde Klijnsma naar eigen iedereen nodig hebben.’ geweest. Thijs, die helaas is overleden, was een zeggen ‘dat iedereen ertoe doet. Als politicus erudiete bourgondiër, met een groot, warm hart. zie ik het dan ook als mijn heilige opdracht om Wouter Bos is opgegroeid, zo schrijft hij ironisch Tsjonge, wat was die man belezen en wat kon alle burgers een kans te gunnen, in het bijzonder in zijn boek, met de ‘heilige drie-eenheid, kerk, hij, dankzij al die kennis, goed debatteren. Soms mensen met een beperking.’ politiek en derde wereld.’ Heeft u een vergelijk- vroeg hij mij ter voorbereiding van een debat: bare achtergrond? ‘Ik groeide op in Hoogeveen “Jetta, wil jij even een VVD-er spelen?” – leerzaam

6 ROOD april 2009 ‘Juist op deze plek kan ik iets doen voor de mensen die de zwaarste klappen krijgen’

en ontzettend leuk. André, ook overleden, was fractie op Het Binnenhof. Ik sjeesde met stapels In Den Haag was u de architect van het huidige een echte volksheld. Iedereen wilde met hem papieren en de rollator op de achterbank van de college van PvdA, GroenLinks en VVD. Het CDA op de foto en de telefoon stond de hele dag auto, kriskras door de stad, vaak ook ’s avonds. werd buitenspel gezet. Is u dat nog voor de roodgloeiend met burgers die wilden dat hij hen Mijn revalidatiearts en de orthopeed hadden me voeten geworpen ? ‘Dat de partijen met wie ik hielp met een of ander probleem. Voor Marcel al een paar keer geadviseerd het wat rustiger aan als wethouder in Den Haag het college vormde, heb ik maar kort gewerkt, maar hij heeft me de te doen. Niet dat ik een progressieve ziekte heb, in de Kamer in de oppositie zitten, is precies ﬁ jne kneepjes van het politieke vak, dat hij tot in maar mijn lijf versleet sneller dan me lief was. Ik wat ik altijd zo aardig heb gevonden aan ons de puntjes beheerste, geleerd. Alledrie zijn ze me besloot om me heen te gaan kijken en gaf aan land. Je kunt steeds weer in nieuwe, verrassende dierbaar. Thijs leerde me dat een stevige intellec- geen derde termijn als raadslid te ambiëren. constellaties terechtkomen, zowel landelijk als tuele bagage onontbeerlijk is, door André zag ik Lesgeven leek me wel wat, en verder wilde ik decentraal. Niets staat vast. De Hagenaren had- in hoe belangrijk het is om het menselijke aspect meer sporten, meer piano spelen, meer slapen den met de verkiezingen laten weten een linkser niet uit het oog te verliezen, terwijl Marcel van en meer aandacht besteden aan familie en vrien- stadsbestuur te willen. Dat moest, zo vond ik, Dam me het politieke handwerk bij bracht. Hoe den. Toen raakte de beoogde wethouderskandi- worden weerspiegeld in het college. Dus heb ik je een stevige tackle van achteren kunt ontwijken daat zwanger en haakte af. Tot mijn verbazing GroenLinks aan boord gehaald, ook al was dat en dat je er soms niet aan ontkomt er zelf ook werd ik benaderd en hoewel ik aanvankelijk grote voor de meerderheid niet per se noodzakelijk. één uit te uitdelen.’ aarzelingen had, wisten ze mij te overtuigen. De Het CDA heeft daar heel goed op gereageerd, toenmalige fractieleider Jacques Wallage zei me: dat moet ik ze echt nageven. Heel ﬁ deel.’ Dan wordt u gemeenteraadslid in Den Haag, “Jetta, ik weet dat je aarzelt en je je afvraagt of je naast uw baan als hoofd Beleidsafdeling van het fysiek wel aan kunt, maar ik heb goed nieuws Het is geen geheim dat u niet stond te trappelen de PvdA-fractie, en weer daarna wethouder. Al voor je. Als wethouder van een grote stad krijg je om staatssecretaris te worden. Vanwaar die met al bent u al sinds 1982 actief in de politiek. een auto met chauffeur, dus je bent verlost van aarzeling? ‘Ik voelde me verantwoordelijk voor Heeft u nooit eens de behoefte gehad een kijkje al dat gesjouw door de stad met je eigen auto.” het college in Den Haag en bovendien vind ik het te nemen buiten de deur van de politiek? ‘Ja, en Ik moest er erg om lachen, maar hij had gelijk. wethouderschap echt heel mooi. Je staat dicht bij ik weet nog precies wanneer dat was, eind 1997. De logistiek rondom een wethouder bleek fan- de burgers. Het was dan ook nooit in mij opge- Ik had er twee termijnen opzitten in de gemeen- tastisch geregeld, net zoals trouwens rond een komen om over te stappen naar de landelijke teraad en werkte daarnaast fulltime bij de PvdA- staatssecretaris.’ politiek. Niet voor niets was ik voorzitter van de

april 2009 ROOD 7

Rood 02-2009a.indd 7 02-04-2009 10:43:31 JETTA PRIVÉ

de stap naar een andere sector zoals de zorg, tijden hun stinkende best doen om ook de groot is. Maar om op je 42ste te denken dat je mensen aan de onderkant van de arbeids- werkende leven voorbij is, is een nog veel minder markt te blijven helpen en ondersteunen aanlokkelijk perspectief. Kom op, het leven is Een hekel aan: borstklopperij juist zo spannend, omdat je niet weet waar het je Drijfveer: opkomen voor mensen die het, brengt. Iedereen zal een steentje moeten bijdra- door wat voor oorzaak dan ook, niet zo gen, als overheid kunnen we het niet alleen af.’ getroffen hebben in het leven Favoriete boek: 3000 jaar wereldpoëzie in Komt uw achtergrond als wethouder u nog van 500 onsterfelijke gedichten pas? ‘Zeker, juist in crisistijden moeten we als Krant: Den Haag Centraal overheid gezamenlijk optrekken. Ik schakel nu Favoriete moment: als ik aan het haven- aan een stuk door met lokale bestuurders die hoofd sta op Scheveningen voor een grote opdracht staan. Tot voor kort PvdA’er: Ien Dales waren deze bestuurders via de Wet Werk en Favoriete vakantieland: kamperen in Bijstand druk in de weer om mensen die al tijden Frankrijk, altijd goed! in de bijstand zaten, te begeleiden naar een plek Mooiste plek van Nederland: Kraloose Hei op de arbeidsmarkt. Nu worden ze geconfron- in Drenthe teerd met een geheel andere doelgroep, namelijk Beste tv-programma: Andere Tijden met mensen met een stevig arbeidsverleden. Dat Slechtste tvprogramma: ik kijk natuurlijk vraagt om een andere invalshoek en een andere Ontroerd door: als Cesar Zuiderwijk niet naar slechte programma’s manier van werken. Het is een voordeel dat ik (drummer Golden Earring) drumles geeft Sport: als kijksport schaatsen, als de meeste wethouders van Sociale Zaken, onder aan verstandelijk gehandicapten beoefenaar tandemmen wie zich trouwens veel partijgenoten bevinden, Trots op: al die wethouders Sociale Zaken Favoriete muziek: van alles, met name ken vanuit mijn voorzitterschap van het Centrum (veelal PvdA’ers) die ook in deze moeilijke klassiek en jazz voor Lokaal Bestuur. Ik geloof dat ze daar wel blij mee zijn. De lijnen zijn kort, we kunnen elkaar makkelijk vinden.’

Kandidatencommissie voor de Europese fractie boord te houden, zeker de mensen aan de onder- De weken voorafgaand aan het crisisakkoord en de Tweede Kamer. Nadat ik werd gevraagd heb kant van de arbeidsmarkt. Het is ook niet nodig moeten spannend voor u geweest zijn. Wat vindt ik lange gesprekken gevoerd met Wouter, Ahmed, om mensen met een beperking als eerste de laan u van de uitkomsten? ‘Die stemmen mij tot Lilianne en Mariëtte over wat de baan precies uit te sturen. Door allerlei ondersteunende maat- tevredenheid, ik heb veel bewondering voor wat behelst en of ik wel de juiste vrouw op die plek regelen zijn ze niet duur, met hun productiviteit er door Wouter en Mariëtte is bereikt. De WW zou zijn. Ik ken zo veel partijgenoten die ik ook en motivatie is over het algemeen niets mis en en de WWB zijn buiten schot gebleven; voor de geschikt vond. Maar goed, ik heb me laten over- ze geven je bedrijf een sociaal gezicht, ook niet jaren 2009, 2010 en 2011 zijn mensen dus ver- halen. Er zat zwaar weer aan te komen en juist op onbelangrijk. Ik wil bij deze een appèl doen op zekerd van hun uitkering. Ook de koppeling is in deze plek kan ik iets doen voor de mensen aan de werkgevers om in deze zware tijden hun sociale stand gebleven, kortom, ons sociale vangnet is onderkant van de arbeidsmarkt, de mensen die gezicht niet te verliezen.’ helemaal in tact gebleven. Daar bovenop is 250 de zwaarste klappen krijgen van de crisis.’ miljoen euro extra uitgetrokken voor bestrijding Wat kan een staatssecretaris van Sociale Zaken van de jeugdwerkloosheid en nog eens 130 mil- Na uw aantreden zijn de vooruitzichten er en Werkgelegenheid doen om gevolgen van de joen extra voor de schuldhulpverlening. bepaald niet rooskleuriger op geworden. Bent crisis te verzachten? ‘Nederland is in vergelijking Ik begrijp die zure geluiden van de oppositie dan u daarvan geschrokken? ‘Het is een zeldzaam met het buitenland gezegend met een goede ook niet. Natuurlijk hadden we nog meer geld ingewikkelde situatie. Je ziet dat mensen die sociale infrastructuur. Het vangnet is in orde, de kunnen uittrekken, maar dan zou het begrotings- hun hele leven hebben gewerkt, nu hun baan verhoudingen met vakbonden en werkgevers zijn tekort nog meer oplopen. Dat moet je op termijn kunnen verliezen. Tegelijkertijd weet je dat we constructief en ik ben heel blij met de werkplei- bezuren. Als de economie straks weer aantrekt, het ons niet kunnen permitteren die mensen te nen, waar gemeenten, UWV, CWI en uitzendbu- zal er bezuinigd moeten worden. Oók mijn vervreemden van de arbeidmarkt. Als we straks reaus gezamenlijk hun diensten aanbieden aan departement zal dan moeten inleveren. uit de crisis zijn, hebben we iedereen weer hard werkzoekenden en werkgevers. Je kunt daar snel Ik zal ervoor knokken dat de meest kwetsbare nodig om de verwachte tekorten op te vullen die en efﬁ ciënt bemiddeld worden. Vergeet niet dat groepen in de samenleving als jongeren of men- ontstaan door de uitstroom van de babyboomers er ondanks alles nog steeds volop vacatures zijn. sen met een beperking hiervan niet de dupe zul- bij bijvoorbeeld de politie, de zorg en het onder- Dat neemt niet weg dat er voor veel mensen een len worden. Zoals ik ook mijn uiterste best zal wijs. Als staatssecretaris en als PvdA’er zie ik het moeilijke tijd zal aanbreken. Ik snap heel goed doen de extra middelen die door het kabinet zijn als een belangrijke opdracht om de mensen aan dat als je je hele leven in de bouw hebt gewerkt, gereserveerd voor de armoedebestrijding, veilig te stellen. Ik vind het idee onverdraaglijk dat kinderen uit arme gezinnen geen lid kunnen wor- ‘Ik zie het als mijn heilige opdracht om den van een sportclub of een schoolreisje moeten afzeggen. Als je nu vraagt wat mijn drive is, alle burgers een kans te gunnen, in het dan moet je het daar zoeken.’ bijzonder mensen met een beperking’

8 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 8 02-04-2009 10:43:32 AUKE BLAAUWBROEK (47) is lid van 5 vragen aan… de Europese verkiezingsprogramma- commissie, fractievoorzitter van de PvdA Tekst Anne Marie Zimmerman in Tilburg en coördinator Europees en Foto Tessa Posthuma de Boer Internationaal beleid bij de FNV.

1 Typisch Auke Blaauwbroek? ‘Ik ben zeer gedreven en enthousiast en ik vind het ontzettend leuk om me in te zetten voor de publieke zaak. Waar het mij in de politiek om gaat, is dat je verbindingen kunt leggen tussen doelgroepen en dossiers zodat je een aantal stappen verder kunt komen. Wat ik bijvoorbeeld belangrijk vind, is dat de fractie als een team werkt, men elkaar durft te vertrouwen en een verbin- ding legt met de coalitie. Als je kijkt naar de verkiezings- programmacommissie heeft Jan Pronk er goed aan gedaan de gehele commissie achter het stuk te krijgen.’

2 Waar moet meer aandacht voor komen binnen de politiek? ‘Binnen de Europese politiek moet meer aandacht komen voor de koppeling tussen het economische en het sociale beleid. Werknemers moeten over de grenzen kunnen werken en sociale voorzieningen mee kunnen nemen. Met als achterliggende gedachte dat er geen concurrentie mag zijn op het gebied van arbeidsvoor- waarden tussen lidstaten. Een sociaal Europa. Het kan niet zo zijn dat rijke lidstaten zich verder ontwikkelen en rijker worden ten koste van de arme lidstaten, we moeten ervoor zorgen dat er meer balans komt. De koppeling tussen de Nederlandse en de Europese politiek is minimaal. Er wordt op nationaal niveau te weinig aandacht besteed aan wat er in Europa speelt.’

3 Hoe beinvloedt de politiek uw privéleven? ‘In Tilburg hebben we een bestuurscrisis gehad en dat vergt veel tijd. Dan schiet het privéleven erbij in. Samen met mijn partner heb ik een goede mix gevonden, waarin ik aandacht kan besteden aan mijn drie kinderen en daarnaast mijn werk en politieke activiteiten kan doen. Op het moment dat er een politieke crisis is, dan is het evenwicht even zoek. Dat kan nooit te lang duren wat mij betreft. Om meer redenen dan alleen maar privé redenen.’

4 Waar heeft u slapeloze nachten van? ‘Ik maak me zorgen over de groei van het populisme, zowel op landelijk als lokaal niveau. Politiek gaat dan niet meer over de inhoud, maar alleen over roepen wat er allemaal niet goed is, zonder dat men met alternatieven komt. Dat vind ik een kwalijke zaak. Ik droom eigenlijk dat de Europese Unie voldoende tegenwicht kan bieden op dit soort ontwikkelingen.’

5 Wat zijn uw ambities? ‘Mijn ambitie is om binnen de Europese vakbeweging een nadrukkelijke rol te spelen in de discussie over marktwerking in de publieke vorm van dienstverlening. Binnen de vakbeweging wil ik kijken of er een Europese buffer ontwikkeld kan worden, zodat de publieke dienstverlening niet per deﬁ nitie aan de markt wordt uitgeleverd. De Europese Unie mag niet bepalen of wij het onderwijs naar de markt brengen. Dat moeten we in eigen land beslissen.’

april 2009 ROOD 9

Rood 02-2009a.indd 9 02-04-2009 10:43:48 actueel

Een heldere koers

Een druk en spannend congres met de economische ontlenen aan de uitspraken van het congres. De voorzitter crisis en de verantwoordelijkheden in het kabinet van de Jonge Socialisten, Sven Stevenson, en Mariëtte Hamer vroegen het congres om een heldere boodschap over integratie. op de agenda, veel debat én stemmingen over Hamer: ‘Wij hebben dat in Den Haag echt nodig.’

integratie, het Europese verkiezingsprogramma SCHERPE KANTJES en de Europese kandidaten. Bovendien kende dit Die heldere boodschap kwam er, al werden er nog enkele scherpe kantjes van de resolutie afgeslepen. Zo schrapte het congres een primeur: individuele leden hadden congres het zinnetje ‘krenken mag’. Wouter Bos reageerde hier- voor het eerst spreek- en stemrecht. over in zijn speech: ‘Dat het zinnetje “krenken mag” gisteren gesneuveld is, begrijp ik goed. Veel belangrijker is dat u met ons onderschrijft dat de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid et overgave verdedigde Lilianne Ploumen de inte- van godsdienst ons zo veel waard zijn, dat we voor dat grote gratieresolutie van het partijbestuur. Ze eindigde goed de relatief kleine prijs moeten willen betalen gekrenkt te haar toespraak waarmee ze het debat over inte- kunnen worden.’ Daarnaast werden de etnische registratie van gratie inleidde dan ook met een citaat van Pieter probleemjongeren en de laatste zin van de resolutie (‘Waar M Jelles Troelstra: ‘Het is mijn roeping. Ik kan niet anders.’ In de iedereen zegt: Dit is ons land. En wij zijn van dit land”) afgewe- resolutie kiest de PvdA voor een nieuwe, heldere koers. Van alle zen. Lilianne Ploumen toonde zich na aﬂ oop van het intense Nederlanders, oud en nieuw, wordt een actieve houding in de debat zeer tevreden met de uitkomst: ‘We zijn trots op deze samenleving verwacht, waarbij de grenzen van de rechtsstaat resolutie.’ onaantastbaar blijven. Het stellen van grenzen (normeren), het aanspreken van burgers (confronteren) en het accepteren van HOUVAST EN VOORUITGANG elkaar (tolereren), actief burgerschap en emancipatie vormden Voordat het congres zaterdagavond over de economische crisis de kern van het debat. Ploumen hoopt en verwacht dat de partij zou spreken, sprak Mariëtte Hamer het congres toe. Haar the- de komende jaren over dit onderwerp houvast en richting kan ma ‘Houvast en vooruitgang’ leidde het congres naar de kern

10 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 10 02-04-2009 10:43:56 Tekst Jan Schuurman Hess Foto’s PvdA

van de sociaaldemocratie: ‘Houvast, omdat mensen juist Goed begin in deze tijd zekerheid nodig hebben. Vooruitgang, omdat Marnix Janssen, student Social Sciences aan het University mensen hoop en perspectief willen. Een stip aan de horizon College in Maastricht en gemeenteraadslid in die stad, is blij naar een beter Nederland. En er is maar één partij die altijd dat leden nu een stem hebben op het congres. ‘Voor het eerst zal staan voor die dubbele opdracht van houvast en vooruit- mogen niet alleen congresafgevaardigden stemmen, maar gang. Dat zijn wij, dat bent u. Dat is de Partij van de Arbeid.’ ook leden. Ik vind het wel jammer dat leden niet mogen stem- De fractievoorzitter benadrukte dat ingrijpende maatregelen men op de kandidatenlijst voor de Europese verkiezingen. door de economische crisis nodig zijn: de PvdA wil investe- Het draagvlak is groter als ook leden instemmen met de kan- ren in de toekomst en kwaliteit van de samenleving: aan de didatenlijst, in plaats van alleen de afgevaardigden. Ik heb het onderkant van de arbeidsmarkt, in het onderwijs en in duur- zelf meegemaakt in Maastricht. Voor de gemeenteraadsverkiezingen stond ik laag zame energie en innovatie. Maar de PvdA wil ook de exces- op de lijst, maar door een actie van de JS ben ik hoger terechtgekomen. sen van de neoliberale periode aanpakken: de ongebreidelde Tijdens dit congres hadden leden de doorslaggevende stem bij de ‘vuurwerkmotie’: zelfverrijking in de ﬁ nanciële en publieke sector. een mooi voorbeeld van ledendemocratie. Leden mogen nu ook spreken tijdens debatten. Dat betekent wel dat er meer sprekers zijn dan voorheen. Eigenlijk ging EUROPESE VERKIEZINGEN dat nu heel goed. Het was een goed begin en ik denk dat het bij volgende congres- De tweede dag van het congres stond grotendeels in het sen alleen maar beter zal gaan.’ teken van de Europese verkiezingen. Het programma dat door een commissie onder leiding van oud-minister Jan Pronk was opgesteld, werd zonder veel kleerscheuren door het congres geleid. Rode draad is dat mensen weer centraal Praktische oplossingen moeten staan in Europa, en niet de vrije markt. Jan Pronk en Flora Goudappel, universitair hoofddocent Europees recht lijsttrekker Thijs Berman benadrukten bovendien het belang aan de Erasmus universiteit en congresafgevaardigde voor van de Europese samenwerking voor de economische crisis Rotterdam, was oorspronkelijk niet enthousiast over de inte- en klimaatcrisis. In zijn slottoespraak benadrukte Wouter Bos gratieresolutie. Zij is echter tevreden met het door het con- dat er nu de strijd wordt aangegaan voor ‘een Europa waarin gres aangenomen stuk. ‘Ik had het idee dat Rotterdam al ver- niet alles draait om het grote geld en de korte termijn. Voor der was dan de schrijvers van de resolutie. De resolutie was een Europa dat niet alle heil verwacht van de markt, maar te polariserend en negatief. In Rotterdam wilden we graag minstens zo veel van toezicht en ordening. Een Europa dat een positief verhaal met praktische oplossingen. Integratie matiging en gelijkheid waardeert, omdat het tot een betere is een belangrijk probleem en we zijn er veel mee bezig. In de resolutie die nu is samenleving leidt dan enkel hebzucht en eigenbelang. Een aangenomen, wordt er meer naar een oplossing gewerkt. Ik ben benieuwd wat we Europa dat op het wereldtoneel de vuist weet te ballen, bond- er in de praktijk mee gaan doen. We hebben in Rotterdam net twee grote debatten genootschappen zoekt met ontwikkelingslanden en protecti- gehad en ik neem aan dat er later weer iets georganiseerd zal worden. Daar help ik onisme bestrijdt.’ dan graag aan mee.’

april 2009 ROOD 11

Rood 02-2009a.indd 11 02-04-2009 10:44:37 Tekst Tessel Schouten Illustratie Pieter M. Dorrenboom ‘Alle trukendozen Mensen die hun baan door de kredietcrisis verliezen, moeten met behulp van een mobiliteitscentrum zo snel mogelijk weer aan het werk. Het kabinet heeft in januari toegezegd dertig van dergelijke centra versneld op te zetten. Wie werken er samen in de centra en hoe gaan ze te werk? Drie voorbeelden uit de praktijk. Met lokale politici en uitvoerders aan het woord.

Emmen: trendsetter MAATWERKTRAJECT de zoektocht naar werk van anderen verloopt.’ Iedereen die werkloos raakt in de regio, krijgt via Het mobiliteitscentrum het mobiliteitscentrum de empowermenttraining GRENSOVERSCHRIJDEND van de gemeente Emmen, Werken aan je eigen toekomst. Eerst wordt er Van de hele groep is 60 procent weer duurzaam dat de regio Zuidoost- aandacht besteed aan de rouwverwerking beho- aan het werk, 12 procent is bezig met scholing Drenthe bestrijkt, werd rend bij het verlies van de baan. Daarna worden mét baangarantie naar een andere sector, 10 pro- in 2008 in allerijl opge- zo snel als mogelijk de talenten en kansen van cent is niet volledig arbeidsgeschikt en zit in een zet. Projectleider Rika de betrokkene in kaart gebracht en wordt er in andere regeling. De doelstelling was om binnen Schuiling vertelt hoe nauw overleg met de publiek private partijen en een half jaar 75 procent van de 504 werknemers Emmen trendsetter werd. de klant een aanpak voor de klant geformuleerd. weer aan de slag te krijgen. Dat is gelukt. Toch ‘Afgelopen zomer gingen er in de regio drie Bijvoorbeeld een sollicitatietraining, een work- wordt het mobiliteitscentrum niet opgeheven. bedrijven failliet. Twee chemische bedrijven en shop sollicitatiebrief schrijven, het maken van Schuiling: ‘We maken een doorstart met de men- een grote rozenkwekerij. In één keer kwamen een cv, het aﬂ eggen van een competentietest sen die nu uitvallen, en staan bedrijven bij die er 504 werkzoekenden op ons af. We hebben of het volgen van een opleiding. Zo nodig gaan gebruik willen maken van de arbeidstijdverkor- toen het mobiliteitscentrum Zuidoost-Drenthe, medewerkers van het mobiliteitscentrum mee ting-regeling. Er is een aantal bedrijven in onze inclusief werkcafé, opgericht op de vestiging van op sollicitatiegesprek. Op de vraag of dat niet regio die daar gebruik van maakt, en er liggen het Werkplein. In twee weken tijd hebben we alle wat al te overdreven is, antwoordt Schuiling nog aanvragen. De bedrijven die op die manier krachten gebundeld en bruggen geslagen tussen resoluut ‘Nee’. ‘Het ging bij die groep van 504 ervoor kiezen om hun personeel tijdelijk minder private en publieke partijen. Concreet betekent man om laagopgeleide mensen, van wie 48 pro- te laten werken met behoud van WW, moeten dit dat de verantwoordelijke wethouders uit cent ouder was dan 50 jaar en vrijwel iedereen dan wel die medewerkers scholing aanbieden. En Emmen, Coevorden, Borger-Odoorn, de provin- twintig jaar of langer bij een bedrijf werkte. Die daar helpen we ze bij.’ Het mobiliteitscentrum cie, FNV, COLO (kenniscentrum voor beroeps- krijg je niet zo maar aan het solliciteren. Onze Zuidoost-Drenthe is naast het helpen opleiden onderwijs), drie reïntegratiebedrijven met een aanpak voorziet in een intensief maatwerktraject, van mensen ook bezig om de mogelijkheden vestiging in Emmen, UWV en CWI (nu UWV de klant wordt niet meer losgelaten. Daarom te onderzoeken om mensen in het op ﬁ etsaf- Werkbedrijf. Red.) samenwerkingsafspraken heb- hadden we ook geen uitvallers. Het werkt moti- stand gelegen Duitsland aan het werk te krijgen. ben gemaakt.’ verend om elkaar steeds te zien en te volgen hoe Schuiling: ‘Dat is letterlijk grensoverschrijdend.

12 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 12 03-04-2009 17:04:57 mobiliteitscentra open trekken’ We lopen tegen bureaucratische hobbels aan als dan vooral om mensen die nog werken, maar problemen met hypotheekrenteaftrek en kinder- die zich zorgen maken en zich alvast willen ori- Mobiliteitscentrum bijslag, maar we houden gewoon vol tot het lukt.’ enteren. Ook is de premie voor het aannemen van werklozen aanzienlijk verhoogd. Daar boven- en Werkplein op komt nog een ‘rugzakje’ met geld voor een Om zo snel mogelijk een andere baan te Amsterdam: aanvulling opleiding. Ook heeft Amsterdam, samen met vinden kunnen werklozen en met ontslag op de Werkpleinen het bedrijfsleven, waaronder de Rabobank, een bedreigd personeel sinds enkele maanden microkredieten-regeling voor starters ingesteld. in het hele land terecht bij zogeheten Freek Ossel, sinds een jaar mobiliteitscentra. Werkzoekenden wor- wethouder in Amsterdam, BREDERE AANPAK den door onder meer scholing geschikt beheert de portefeuilles Ossel ziet het mobiliteitscentrum als onderdeel gemaakt voor die beroepen, waar nog wel Lucht- en Zeehaven, Werk van een bredere aanpak: ‘Het is een aanvul- vraag naar is. Bij het oprichten van de cen- en Inkomen, Diversiteit ling op de Werkpleinen. We gaan heel speciﬁ ek tra is benadrukt dat het van groot belang en Grote Stedenbeleid. te werk. Mensen zonder werk begeleiden we is om jeugdwerkloosheid zo veel mogelijk Beleidsterreinen die elkaar intensief om hen zo veel mogelijk en in een zo te voorkomen. raken, ook als het om werk- kort mogelijke periode van werk naar werk te Een werkplein is een structueel samen- gelegenheid gaat. De luchthaven en de haven leiden. Daarom is het belangrijk dat de Dienst werkingsverband tussen voormalig genereren immers veel werk en een diverse stad Werk en Inkomen (DWI) van de gemeente goed Centrale Organisatie voor Werk en Inko- als Amsterdam heeft een kwetsbare groep aan functioneert en dat de klantmanagers van DWI men (CWI) en het Uitvoeringsinstituut de onderkant die, nu de economie terugloopt, en het UWV/Werkbedrijf niet onder te grote Werknemers verzekeringen en de gemeen- een toenemend risico op werkloosheid loopt. druk komen te staan. Want dan ontstaan er ten. Een mobiliteitscentrum is een tijde- Ossel: ‘De situatie in Amsterdam valt nu nog wachtlijsten.’ Om dat te voorkomen heeft Ossel, lijke publiek-private samenwerkingsvorm. mee. Dat komt omdat de beroepsbevolking samen met collega-wethouders uit Rotterdam, gemiddeld relatief hoog opgeleid is én omdat er Den Haag en Utrecht onlangs een brandbrief lang sprake is geweest van een krappe arbeids- geschreven aan staatssecretaris Klijnsma met Amsterdam goed anticiperen op de gevolgen markt. Maar we houden er rekening mee dat daarin het verzoek om een voorgenomen bezui- van de teruglopende economie voor de werk- de werkloosheid fors gaat oplopen de komende niging op onder meer het UWV uit te stellen.‘We gelegenheid. ‘Dat zie je aan een bedrijf als twee jaar.’ Mede daarom heeft Amsterdam nu vragen niet om meer geld, we vragen om het Schiphol met het Schiphol College. Daarmee is een mobiliteitscentrum op het Werkplein in uitstellen van een bezuinigingsmaatregel die de luchthaven in staat om eigen mensen bij- of Amsterdam West. Als dat centrum succesvol genomen is toen de economie ﬂ oreerde.’ om te scholen. Dat is een investering, ook op is, komen er op de andere vier Werkpleinen ook de lange termijn. En als bedrijven het zelf goed mobiliteitscentra. De Werkpleinen zijn sinds kort HAVEN EN ZORG COLLEGE doen, treden we daar als gemeente niet in. Wel ook langer open voor nieuwe klanten. Het gaat Ossel is van mening dat veel bedrijven in zijn we bezig om, met als voorbeeld het Schiphol

april 2009 ROOD 13

Rood 02-2009a.indd 13 03-04-2009 17:05:05 De WW-regeling Werkgevers kunnen door de WW-regeling personeel waar even geen werk meer College, een Haven College en een Zorg College voor is, tijdelijk naar huis sturen. Die zoekenden een belangrijke vaardigheid bijleren: op te richten, zodat we speciﬁ eke scholing voor werknemers krijgen dan maximaal een presenteren. die branches aan kunnen bieden.’ Scholing is half jaar betaald uit de WW-fondsen. een begrip dat centraal staat in het begeleiden SCHAKELPUNT van werklozen omdat er, ondanks (dreigende) Vanaf 1 april 2009 geldt er een deeltijd Schrijer benadrukt dat in de eerste zes maanden werkloosheid op de korte termijn, óók een ver- WW-regeling (voor maximaal 50 procent geprobeerd wordt om mensen in hun eigen grijzingsgolf aan komt. Hierdoor zal het aantal van de werktijd). De aanvragen kunnen branche terug te krijgen. Daarna worden andere vacatures in vooral de zorg en het onderwijs worden ingediend tot 1 januari 2010. De mogelijkheden aangeboord. ‘Na zes maanden over zo’n vijf jaar groot zijn. Mede daarom wordt deeltijd WW loopt voor een periode van kijken we of mensen in een andere sector aan de er in Amsterdam ook veel aandacht besteed drie maanden en kan met twee keer zes slag kunnen en onderzoeken we de omscho- aan (de kwaliteit van) stages. Ossel: ‘We maken maanden worden verlengd (mede afhan- lingsmogelijkheden. Dat is hard nodig omdat in op dit moment scholingsafspraken met ROC’s kelijk van de gebruiksomvang). Het doel Rotterdam ongeveer eenderde deel van de men- over opleidingen en stages. Iemand omscholen van deze aangepaste, ruimere regeling is sen die nu werkloos raakt, vanaf drie maanden is natuurlijk iets anders dan iemand die net van tweeledig: het voorkomen van ontslag en de bijstand instroomt. Het is een groep mensen de middelbare school komt, opleiden. Het is het behouden van kennis voor bedrijven met korte WW-rechten door gebroken carrières. heel anders om met volwassenen te werken. en organisaties. Leeftijd speelt ook een rol. We zien veel jonge Op een speciale arbeidsmarkttop die we dit jaar mensen werkloos raken. Zij hebben ook weinig organiseren, gaan we met de Onderwijs- en de rechten opgebouwd.’ Op dit moment worden in Zorgbranche speciale afspraken maken over bij- zijn. Daarom richtte Schrijer het Kernteam 010 Rotterdam bij- en omscholingstrajecten voorbe- en omscholing.’ op. Dit team, bestaande uit bedrijven, het VNO, reid. Schrijer wil deze mogelijkheid vanaf de het UWV Werkbedrijf, de FNV en andere betrok- zomer structureel kunnen aanbieden aan de kenen, heeft onder meer een speciaal meldpunt groep die langer dan een half jaar zonder werk Rotterdam: waar bedrijven die last hebben van de crisis, zit. ‘Het gaat dan om scholing in de industrie, de Kernteam 010 vragen kunnen stellen over de WW-regeling voor zorg en het onderwijs. Werk op alle niveaus. We hun personeel. Alle vragen worden binnen 48 doen dit ook omdat we, ondanks de werkloos- Dominic Schrijer is wet- uur beantwoord en er wordt intensief samen- heid en de dreiging ervan, met een enorme houder Werk, Sociale gewerkt met betrokken partners om bedrijven arbeidsmarktparadox zitten. Er zijn namelijk nog Zaken en Grote steden- te kunnen laten voortbestaan en het personeel, steeds veel vacatures. En we verwachten er nog beleid in Rotterdam. Voor eventueel met om- of bijscholing, aan het werk meer in de komende jaren. Een logisch gevolg Schrijer waren de cijfers die te houden. Schrijer: ‘Daarnaast doen we er in van de vergrijzing. De mobiliteitscentra zijn in het Centraal Plan Bureau (CPB) begin december onze vijf mobiliteitscentra op de Werkpleinen feite een schakelpunt van waaruit mensen óf 2008 publiceerde, een wake-up call. ‘Toen ik alles aan om mensen weer aan de slag te krijgen. weer aan de slag in hun eigen branche worden hoorde dat er in 2010 wellicht vijf- tot zeshon- Daarvoor trekken we alle trukendozen open: geholpen, óf worden geholpen aan een ander derdduizend werklozen zijn en me tegelijkertijd groepsgewijs aan de slag met iemand van het type baan.’ Ook Schrijer is, net als zijn collega realiseerde dat Rotterdam standaard 10 procent mobiliteitscentrum of Werkbedrijf. Dat werkt het Ossel uit Amsterdam, niet te spreken over het van alle sociale ellende in Nederland heeft, wist meest motiverend.’ Naast e-portfolio’s (in plaats beleid van het kabinet dat richt zich op het ik dat ik keihard aan de slag moest.’ Rotterdam van papieren cv’s) experimenteert Rotterdam afslanken van het Werkbedrijf UWV. ‘Dat past heeft, in tegenstelling tot Amsterdam, een ook met ﬁ lmpjes, waarin mensen zich voor- niet in de opgave mensen aan het werk te hou- gemiddeld laag opgeleide bevolking. En laag stellen en kort vertellen over hun kwaliteiten. den. We hebben voorlopig alle jobcoaches hard opgeleide mensen komen moeilijker aan de slag Voordeel is dat werkgevers op die manier snel nodig om de grote instroom in de WW goed op dan hoog opgeleiden als ze eenmaal werkloos een indruk van iemand kunnen krijgen en werkte kunnen vangen.’

14 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 14 02-04-2009 10:45:14 Tekst Willem Vermeend Foto Christiaan Krouwels opinie

Woensdag 25 maart presenteerde het kabinet het crisispakket 2009-2011. Willem Vermeend, voormalig staatssecretaris van ﬁ nanciën en minister van Sociale zaken en werkgelegenheid, houdt het plan tegen het licht. Nu gaan werken aan de toekomst

e uitgaven van het pakketcrisis dat het kabinet presenteerde, crisispakket, maar het echte werk begint nu pas. In eigen huis moet er beogen niet alleen de groei aan te jagen, maar ook een bijdra- nu al grondig en fundamenteel worden nagedacht over toekomstige ge te leveren aan innovatie, duurzaamheid en werkgelegen- maatschappelijke en economische ontwikkelingen en het overheidsbe- heid. Het kabinet heeft tegelijk ook bezuinigingsvoorstellen leid op dit terrein. Het met lapmiddelen herstellen en overeind houden Daangekondigd. Het oplopende begrotingstekort moet vanaf 2011 van 5,6 van de ‘oude’ economie is het slechts denkbare toekomstscenario. Ver- procent BBP afnemen tot 3,2 procent in 2015. De meeste aandacht bij der gaan op de oude voet betekent dat de opwarming van de aarde ver- de bezuinigingen gaat uit naar een geleidelijke verhoging van de AOW- sneld door zal gaan met rampzalige maatschappelijke en economische eeftijd van 65 naar 67 jaar. Afgesproken is dat de SER mag adviseren over gevolgen. Ook biedt het oude beleid geen oplossing voor het energie- een alternatief dat voor de schatkist hetzelfde bedrag opbrengt ( 0,7 pro- vraagstuk: fossiele brandstoffen raken op en worden duurder. Daarnaast cent BBP). Ik ben daarover niet optimistisch. Alle mogelijk alternatieven wordt voor de toekomst een lagere economische groei verwacht. De zijn al eens eerder onderzocht. Het kabinet heeft dan ook terecht op goe- mooie groeicijfers van de afgelopen decennia zijn voor een deel gereali- de gronden gekozen voor een geleidelijke verhoging van de AOW-leeftijd. seerd met behulp van geleend geld. Regeringen hebben nu wereldwijd gigantische schulden gemaakt om met stimuleringspakketten hun eco- Er zijn critici die vinden dat het kabinet de economie niet genoeg stimu- nomie aan te jagen. Na de crisis moeten die miljarden weer worden leert. Anderen oordelen dat er te weinig en te laat wordt bezuinigd. Voor- terugbetaald. Al deze ontwikkelingen leiden tot een lagere gemiddelde al milieu-organisaties missen in het plan de omslag naar een groene eco- economische groei. Ook in Nederland. Bovendien is het nodig (interna- nomie. Ik had graag wat meer ambities willen zien. Tegelijk weet ik dat tionaal) maatregelen te treffen die een kredietcrisis in de toekomst zo het pakket niet alleen het resultaat is van een politieke compromis bin- veel mogelijk voorkomen. Inmiddels weten we dat de crisis ook veel te nen de coalitie, maar ook de uitkomst van onderhandelingen met werk- maken heeft met een gebrek aan moreel besef. Het ego-kapitalisme gevers en werknemers. Daardoor ligt er nu wel een crisisaanpak die gekenmerkt door fi nanciële hebberigheid, heeft de wereld in een diepe stoelt op een breed draagvlak. Voor onze economie is dit resultaat van economische crisis gestort. De gevolgen daarvan dwingen zowel tot essentieel belang. Internationaal gezien mag het kabinet er best een ingrijpende nieuwe beleidsafwegingen aan de inkomsten/uitgavenkant beetje trots op zijn dat in ons land een brede coalitie van overheid, werk- van de schatkist als een heroverweging tussen de positie van de markt gevers en werknemers samen aan de slag gaat om de economie uit het en de publieke sector. Duidelijk is dat de markt niet zonder een sterke slop te halen. Hogere stimuleringsuitgaven zijn niet zinvol. Nederland en doelmatige overheid kan. Bovendien worden we ook geconfronteerd kan zich met meer uitgaven niet uit de crisis stimuleren. De krimp van met ‘echte’ crisissen: de opwarming van de aarde (klimaatcrisis) en de onze economie wordt vooral veroorzaakt door de ingezakte wereldhan- verwachte energiecrisis. Wereldwijd moet de crisis worden aangegrepen del. Er zijn ook critici die nu al willen bezuinigen. De economische om er versterkt uit te komen. Dat kan als zo veel mogelijk landen hun geschiedenis leert dat zelfs bij minder zware crisissen bezuinigen zo veel koers gaan richten op het realiseren van een groene economie. Dit mogelijk voorkomen moeten worden: ze kunnen de crisis verscherpen. vraagt om een breed pakket van maatregelen waarbij fossiele energie zo Het kabinet is zo verstandig geweest met twee pakketten te komen: een snel mogelijk wordt vervangen door duurzame energie. Nederland moet stimuleringspakket voor de verwachte crisisjaren en een bezuinigings- op dit terrein tot de koplopers gaan behoren. De PvdA zou nu al moeten pakket dat daarna inwerking treedt. Kritiek die wel hout snijdt, betreft de werken aan een programma waar oplossingen worden aangedragen vergroening van onze economie. Deze had een geweldige impuls kunnen voor de uitdagingen en vraagstukken die na de crisis de politieke agen- krijgen als het kabinet de bestaande bureaucratische en niet effectieve da gaan bepalen. stimuleringsregeling voor duurzame energie, de zogenoemde SDE-regeling, zou hebben vervangen door een volledige kopie van de succesvolle Willem Vermeend is hoogleraar Europees fi scaal recht en fi scale economie Duitse regeling voor groene stroom. De PvdA-onderhandelaars verdie- aan de Universiteit Maastricht. nen waardering voor hun bijdrage aan de opzet en samenstelling van het

april 2009 ROOD 15

Rood 02-2009a.indd 15 02-04-2009 10:45:16 Nr. 2 • april 2009 • samenstelling: redactieRood Drugs commissie NIEUWS UIT DE PARTIJ van start Het PvdA-partijbestuur heeft een Drugscommissie WETENSWAARDIGHEDEN, OPVALLENDE ZAKEN EN ACTUALITEITEN UIT DE REGIO, HET LAND EN UIT EUROPA ingesteld, die voor de zomer met een notitie zal komen waarin een beoordeling van het huidige softdrugsbeleid (in brede zin: volksgezondheid, overlast, criminaliteit) en voorstellen voor een toekomstig softdrugsbeleid. De commissie, onder voorzitter- 2009 schap van Pauline Meurs (Eerste Kamer), bestaat Kom naar de Afrikadag uit Lea Bouwmeester (Tweede Kamer), Ybo Buruma Het grootste inhoudelijke evenement op het (strafrechtdeskundige), Manon Fokke (fractievoorzitter gebied van Afrika en inter nationale samenwerking Maastricht), Ruud Vreeman (burgemeester Tilburg) en in Nederland vindt dit jaar op 25 april plaats. Aleid Wolfsen (burgemeester Utrecht). Sjef Czyzewski van Bouman GGZ is adviseur van de commissie. Op het hoofdpodium staan onder meer Bert Mocht u in contact willen komen met de commissie, Koenders en Paul Rusesabagina; de Rwandees op dan kunt u mailen naar [email protected]. wiens verhaal de film Hotel Rwanda is gebaseerd. In het keuzeprogramma komen onderwerpen voor als de invloed van de financiële kredietcrisis op de internationale samenwerking, migratie, onderne- PvdA op Twitter men in Afrika, klimaatcrisis en het Internationaal Tijdens het congres werd er vanuit de zaal druk getwitterd. Strafhof. U kunt in gesprek met staatssecretaris Twitter is een online sociaal netwerk waarbij gebruikers korte Economische Zaken Frank Heemskerk over MVO- textberichtjes van maximaal 140 tekens (tweets) kunnen uit- beleid, de handel en Afrika en met Jan Pronk over wisselen. Het wordt wel een kruising tussen microbloggen, zijn boek Het Pantser Afl eggen. TROS Kamerbreed chatten en sms-en genoemd. Twitteren kan vanaf een pc of zendt live op Radio 1 het EU lijsttrekkersdebat uit. via een mobiele telefoon. PvdA-Leiden heeft op haar website Locatie: Haagse Hogeschool, Den Haag. www.leiden.pvda.nl/congres live verslag gedaan van het congres, waarbij ook tweets van verschillende mensen in de zaal Voor het volledige programma en inschrijven zie te zien was. Zo twitterde Remy Wilshaus: ‘Er is nu een debat www.afrikadag.nl. Voor vragen: de Evert Vermeer over de orde van de vergadering: waarover gaan we eerst Stichting, 0900-9553. stemmen?’ Alle tweets over het congres zijn te vinden door #pvda in te tikken op http://search.twitter.com. De redactie twittert ook! Kijk op www.twitter.com/redactiepvda. Trainingsdagen kandidaatstellingscommissies Alkmaar; zaterdag 13 juni, Groningen; zater- Achter de schermen Kandidaatstellingscommissies wacht de gen georganiseerd. Twee dagdelen worden besteed aan lastige kwesties en gespreks- dag 20 juni, Rotterdam; zaterdag 20 juni, lastige taak om eind 2009 met een goede en Eindhoven; zaterdag 27 juni, Almelo. van de Tweede Kamer gedegen lijst te komen voor de gemeente- technieken, zodat de commissies goed besla- raadsverkiezingen in maart 2010. Er moeten gen ten ijs komen als zij in oktober 2009 met de gesprekken beginnen. De bijeenkomsten Meer informatie vindt u op www.pvda.nl/ gesprekken gevoerd worden, er moet beslist opleidingen of op www.lokaalbestuur. worden wie wel of niet op de lijst komt en worden georganiseerd op de volgende data en locaties (deze zijn onder voorbehoud, nl. Voor vragen: het Centrum voor Lokaal welke volgorde van kandidaten het beste is. Bestuur, [email protected]. Om de leden van kandidaatstellingscommis- afhankelijk van het aantal deelnemers): sies hierbij te helpen, worden trainingsda- zaterdag 6 juni, Utrecht; zaterdag 6 juni, Flevoland – Op uitnodiging van PvdA-Tweede Kamerlid Lea Bouwmeester kreeg een groep Flevolanders onlangs Koerierster in oorlogstijd Maak het PvdA- een rondleiding door het gebouw van de Tweede Kamer. Zestig jaar na haar besluit om te vergeten wat ze in de oorlog Vooral de handelingenkamer in neo-Hollandse renais- heeft meegemaakt, komt Ali Ebbinge, weduwe van Alfred Mozer sancestijl, waarin alles wat in de Eerste en Tweede Kamer en ex-raadslid in Amsterdam, daar op 93-jarige leeftijd op terug. campagnefi lmpje! wordt gezegd, in boekvorm opgeslagen is, maakte door het ‘Als je boven de negentig komt, heb je zo veel verleden tijd dat Op 4 juni 2009 zijn er Europese verkiezingen. De PvdA en Jonge Socialisten (JS) pre- authentieke karakter van de ruimte indruk op de delegatie. je er niet aan ontkomt ermee bezig te zijn. Je leeft een beetje in senteren daarom PvdA EU-Tube, een online krachtmeting voor internetfi lmpjes op De groep maakte een stemronde in de plenaire zaal mee en het verleden, als het goed is tevreden, omdat het voltooid is. Zo woonde een commissievergadering over het rookbeleid bij. was het tot voor kort met mij, maar een paar maanden geleden www.eu-tube.hyves.nl. Filmpjes van maximaal 1 minuut kunnen instuurd worden in de categorieën humor, drama en real-life. Als afsluiting van de middag kon de groep vragen te stellen bekroop mij het gevoel dat er aan mijn verleden tijd iets onvol- aan Bouwmeester en haar collega-Kamerlid Agnes Wolbert. tooids zit. Ik kreeg opeens de behoefte mijn belevenissen in de jaren ’40 tot en met ’45, die ik na Het beste fi lmpje binnen een catego- de oorlog bewust had doen ver- rie wint een prijs van¤ 1000. Voor de dwijnen, te boek te stellen. Mijn runners-up zijn er prijzen van¤ 500 en ervaringen uit deze levensfase ¤ 250. Het fi lmpje met de meeste views Europa-manifestatie als koerierster van het verzet wil op YouTube en de meeste stemmen ik op schrift hebben voor jongere tijdens de Nacht van de Arbeid krijgt de Op zaterdagavond 18 april sluit de PvdA-eurodelegatie de generaties die de oorlog niet mee- publieksprijs van¤ 1000. Ook zijn er De winnaars worden bekend gemaakt tij- periode 2004-2009 af met een spetterende manifestatie gemaakt hebben.’ meeloopstages te winnen bij de juryle- dens de Nacht van de Arbeid, een spet- in Amersfoort. De feestelijke bijeenkomst combineert poli- U kunt dit boekje bestellen via den, onder wie Francisco van Jole, PvdA- terend feest in de Watt in Rotterdam op tiek, cultuur en muziek. Onder het motto ‘Veel gedaan, [email protected]. Diepenmaat lijsttrekker Thijs Berman en Eddy Terstall. 1 mei. Meedoen? Of meer informatie? veel te doen’ onderstrepen we de bereikte resultaten in het Uitgeverij & Ontwerpbureau Deadline: Koninginnedag. www.eu-tube.hyves.nl Europees Parlement en kijken we vooruit naar de toekomst. (26 pagina’s),¤ 9,95. De manifestatie begint met een buffet en sluit af met een borrel. Locatie: Leerhotel Het Klooster, Amersfoort. Toegang gratis. Aanmelden via 0900-9553 ovv 5636. Meer info op Bewonerskrant Houten www.pesdelegatie.nl. Houten – De PvdA-afdeling Houten heeft in februari een bewonerskrant met een oplage PvdA maakt crisistv Houten van 20.000 huis aan huis verspreid. In de Op de lokale zender Salto begint de PvdA-Amsterdam krant wordt duidelijk gemaakt waar de PvdA Ouderen: gratis Sterk en sociaal PARTIJ VAN DE ARBEID half maart met het programmaKredietcrisis tv. Presentatie: in Houten voor staat en wat de afdeling tot NR.1 | 2009 PAGINA 2 / 3 openbaar vervoer t&JMBOEWBO4DIBML- Eindelijk een eigen woning Michiel Mulder, PvdA-raadslid en econoom. Mulder nu toe bereikt heeft. Afdelingsvoorzitter XJKLLPFTUFSFO PvdA wil natuurwaarde Meer jongeren een woning in Hou- ten. Dat was één van de verkie- behouden zingsbeloften van de PvdA. Die belofte is waargemaakt. Jurriaan van bespreekt met economen en ex-bewindslieden als Rick van Emiel Rolink: ‘We wilden juist in een periode t%F1WE"PWFS[PSH den Bol (23 jaar) is één van de ge- lukkigen die in juni vorig jaar een De Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid organiseert FOXFM[JKO woning aangeboden kreeg aan de Gegarandeerde zorg in Stellingmolen. “Het is een perfecte Houten woning voor mij, met een eigen parkeerplaats, vlakbij het station en der Ploeg en Willem Vermeend de gevolgen van de crisis zonder verkiezingen aan de bewoners in .JKOQMFL tussen de winkels.” Jurriaan is op- 13 juni een landelijke bijeenkomst over mobiliteit, in t gegroeid in Houten en combineert Tim van Pelt over zijn zijn werk bij Intersport met een favoriete plek in Houten parttime studie sportmanagement in Tilburg. “Ik wilde graag in Hou- ten blijven wonen, niet alleen om- voor gezinnen, banen en de woningmarkt in Amsterdam. Houten laten zien dat we onze beloften uit dat ik hier werk, maar ook omdat het bijzonder over ‘gratis’ openbaar vervoer voor oude- PAGINA 4 / 5 veel van mijn vrienden hier wonen. Ik was dan ook blij dat ik na vijf *OUFSWJFX jaar inschrijving deze woning aan- t geboden kreeg. Als eerste reserve, NFUXFUIPVEFS maar gelukkig besloot de nummer De eerste uitzending was op woensdag 8 april. Mulder: /JDPMF5FFVXFO de verkiezingstijd omgezet hebben in concre- één deze woning niet te nemen.” ren. Met onder anderen als gastspreker dr. Michel van “Jongeren tellen nu mee Een flink deel van de 165 woningen in het centrum is toegewe- in Houten” zen aan jongeren, maar ook ver- derop in Houten wordt in hoog ‘Het programma is bedoeld voor iedereen die zich afvraagt te daden. De eerste reacties vanuit de bewo- t0OEFSXJKT tempo gebouwd voor starters. “Ik merk dat steeds meer mensen Hulten, oud-staatssecretaris en specialist gratis OV, Een wonder bijna, maar van mijn leeftijd een kans op een de Brede School is er! eigen woning krijgen. Dat was “Ik wilde graag in Houten blijven omdat voorheen anders.” veel van mijn vrienden hier wonen” Lees ook het interview met wethou- wat de gevolgen van de kredietcrisis zijn voor de stad ners van Houten zijn enthousiast. En dat der Willy Wagenmans over jonge- gedeputeerde Annemarie Moons van Noord-Brabant, PAGINA 6 / 7 renhuisvesting op pagina 6. Foto: Hein Schrieken t.FFSKPOHFSFOFFO XPOJOHJO)PVUFO en haar inwoners.’ Gasten: directeuren van grote onder- alles met een budget van¤ 4.000. Wellicht Wethouder Willy Wa- genmans over bouwen wethouder mobiliteit Leo Bruijns uit Eindhoven en PvdA Voor direct contact met de PvdA in Houten en wonen Beste inwoners kunt u terecht op onze vernieuwde website. t8BBSPNJLMJECFO U vindt daar onder andere blogberichten van WBOEF1WE" van Houten, nemingen, des kundigen op het gebied van persoonlijke inspireert de krant andere afdelingen om iets wethouder Nicole Teeuwen, de voorzitter van Tweede Kamerlid Lia Roefs. Onder leiding van Peter van “Houten kan zoveel beter!” de door de inbreng van de PvdA de afdeling Emiel Rolink en onze huiscolum- t)PVUFOTEBHCPFL Met die leus ging de PvdA de Houten vanaf 2006 jaren zijn be- nist Hein Schrieken. Altijd goed voor een ver- Fractievoorzitter Arjan gemeenteraadsverkiezingen van reikt. Er is hard gewerkt door onze frissende kijk op de zaak. van de Ruit over een maart 2006 in. Met de steun van wethouders Nicole Teeuwen en fi nanciën, arbeidsmarkt en vakbeweging. Zij zullen vragen velen van u werden wij in Houten Willy Wagenmans, de zeven PvdA soortgelijks te doen.’ De krant is te vinden week lokale politiek de grootste partij. raadsleden en onze actieve en en- Heemst oud-Kamerlid en gedeputeerde en nu fractie- thousiaste PvdA-afdeling. Maar we Verder kunt u er terecht voor de actuele stand Belofte maakt schuld en wij beloof- zijn er nog niet. De PvdA wil meer. van zaken in de Houtense gemeentepolitiek. den u toen veel. Wij beloofden jon- In deze krant gaan we ook in op de PAGINA 8 gerenwoningen, een breed vmbo, zaken die we de komende periode Waar kunt en wilt u invloed op uitoefenen? een beter voorzieningenniveau, willen realiseren. Ik wens u veel U vindt het op de website. En binnenkort heb- van Amster dammers beantwoorden. Wilt u ook een vraag op: www.pvdahouten.nl Contactpersoon: .JEEFOJOEF voorzitter Rotterdamse raad. Rotterdam, Zalencentrum t Houten fietsstad van Nederland, so- leesplezier toe en uw reacties zijn TBNFOMFWJOH lidariteit met ouderen, kansarmen, van harte welkom. ben we nog meer mogelijkheden om u op de Over de PvdA Houten zieken en gehandicapten. Maar ook hoogte te houden en uw mening te horen. zinvollere inspraak en betere com- "HFOEB municatie en daardoor zinnige en Met vriendelijke groet, stellen? Mail naar [email protected]. Anneke Dubbink [email protected] t duurzame investeringen. Engels, Groothandelsgebouw (100 meter van het station) t$POUBDU Emiel Rolink www.pvdahouten.nl t-JEXPSEFO Deze krant gaat in op de resultaten Afdelingsvoorzitter PvdA Houten 1 Stationsplein 45. 13 juni, 10.30–14.30 uur. Zie pvda.nl.

HEEFT U OOK NIEUWS VANUIT UW AFDELING DAT INTERESSANT KAN ZIJN VOOR HET HELE LAND? MAIL HET ONS DAN TOE: [email protected] IN PVDA PLATFORM DEZE KEER: DE CRISIS EN HET MILIEU Tekst Saskia Schinck Beeld Stockxpert

Banken die omvallen, banen die verdwijnen, een instortende huizenmarkt, de kredietcrisis grijpt diep in ons dagelijks leven in. Toch zijn er ook optimistische geluiden. Volgens sommigen is dit het moment om de economie om te buigen naar een groene, duurzame economie. Kan economisch herstel samengaan met milieuwinst? Hoe noodzakelijk is een Green New Deal?

orige zomer presenteerde een Britse denk- onze economie. Voor het fi nanciële systeem is bijgekomen.’ Als directeur van een internationaal tank bestaande uit vooraanstaande eco- men snel begonnen met het herstellen van de opererend ingenieursbureau heeft zij niet alleen V nomen en milieuactivisten, het rapport schade. Diezelfde vastberadenheid en snelheid is jarenlange ervaring op het gebied van duurzaam- A Green New Deal. Het pleit voor een radicaal ook nodig als het gaat om de aantasting van ons heid, ook schreef zij boeken over maatschap- hervormingsprogramma om tegelijk de econo- ecosysteem en het klimaat.’ pelijk verantwoord ondernemen en de winst van mische crisis, de klimaatverandering en de hoge Cramer benadrukt dat er een punt komt waarop duurzaam bouwen. Ondernemen betekent voor energieprijzen aan te pakken. De naam refereert de klimaatverandering en het verlies van de Rakhorst kansen benutten en de huidige eco- aan de New Deal, het plan van aanpak van de biodiversiteit onomkeerbaar is. ‘We moeten nu nomische crisis is daar een voorbeeld van. ‘De Amerikaanse president Roosevelt voor de Grote handelen, dit is een unieke kans. We moeten enige manier om de crisis aan te pakken is een Depressie in de jaren dertig van de vorige eeuw. het proces op weg naar een groene economie duurzame manier, anders moet je over een paar Volgens het rapport dreigt de combinatie van de versnellen, met de focus op het scheppen van jaar weer opnieuw beginnen. De overheid gaat in slechte kredietverlening gewortelde fi nanciële werkgelegenheid en duurzaamheid. Als we nu in 2010 voor 100 procent duurzaam inkopen, crisis, de versnellende klimaatverandering en de niet investeren in een duurzame economie voor gemeenten gaan dat voor 50 procent doen. Ook stijgende energieprijzen uit te groeien tot een cri- de lange termijn, zullen de kosten in de toekomst in hun aanbestedingsbeleid gaan zij duurzaam- sis, zoals die niet meer is voorgekomen sinds de nog veel hoger uitpakken. Deze boodschap zul- heid opvoeren. Een duurzame oplossing is de Grote Depressie. Daarom is een Green New Deal len we wereldwijd bij de ministers van fi nanciën enige weg, maar het is ook een kansrijke weg op nodig: een omvattende strategie om de crises moeten laten doordringen. Laten we toeslaan het gebied van innovatie en creativiteit. Een goed tegelijk aan te pakken door de economie om te met een Green New Deal: het vergroenen van de voorbeeld is de energierekening: in 2015 zal die vormen tot een groene economie. economie is een gezond economisch en fi scaal van een gemiddeld huishouden hoger zijn dan beleid.’ de huur, dus denk maar eens aan de kansen die UNIEKE KANS dat in zich heeft.’ Ook minister Jacqueline Cramer omarmt het idee DE ENIGE OPLOSSING om de economische en ecologische crisis aan Ook ondernemer Anne-Marie Rakhorst ziet veel KENNISONTWIKKELING elkaar te verbinden. ‘We moeten een weergaloze in de gezamenlijke aanpak. ‘Een allesomvattende Met haar eigen bedrijf zoekt Rakhorst steeds combinatie van crises die wereldwijd miljoenen strategie is nodig, omdat de kredietcrisis niet naar nieuwe mogelijkheden om grondstoffen, levens raakt, het hoofd bieden. Al die crises vin- op zichzelf staat. De energie- en klimaatcrisis energie en water te besparen. ‘Zo hebben wij den hun oorsprong in verkeerde prikkelingen in waren er allang en de kredietcrisis is daar nu kantoren gebouwd die volledig duurzaam zijn.

MEDIA In januari in de Volkskrant: In december in BN/DeStem: Duurzaamheid redt In december in De Tijd: ‘Nederland kan op dit gebied de economie niet Ban Ki-Moon wil nummer één in de wereld worden’ ‘green new deal’ Grootschalige overheidsinvesteringen die Duurzaamheid kan de nieuwe motor van de wereld- zowel het milieu als de economie ten goede Op de internationale klimaatconfe- economie worden. Investeringen in spoorlijnen, schone moeten komen, zullen een recessie niet kun- rentie in het Poolse Poznan pleitte de energie en minder milieubelastende auto’s leveren vol- nen voorkomen. Dit concluderen het Centraal secretaris-generaal van de VN, Ban gens de voorstanders veel werkgelegenheid op. Planbureau (CPB) en het Planbureau voor Ki-Moon, gisteren voor een ‘green new De pas verkozen Amerikaanse president Barack Obama de Leefomgeving (PBL) in een woensdag ver- deal’. Hij vroeg de Europese Unie en de heeft grootse plannen. Hij wil de komende tien jaar 150 schenen rapport. De conclusie is een tegen- Verenigde Staten uitdrukkelijk de lei- miljard dollar steken in het vergroenen van de econo- slag voor het groeiend leger pleitbezorgers ding te nemen in dit ambitieuze plan. mie – goed voor vijf miljoen nieuwe banen. van een zogeheten Green New Deal.

18 ROOD april 2009 platform

De gebouwen bevatten onder meer een serre Voor een goede aanpak van de milieuproblemen van energieopwekkend glas, kleine windturbines, zijn volgens Hofkes fundamentele veranderingen energiedaken en warmte en koude opslag zodat nodig, die door een duurzaam overheidsbeleid een gasaansluiting niet meer nodig is. Het is in gang gezet kunnen worden. ‘Natuurlijk is het belangrijk om die technieken ook bij bestaande belangrijk om nu het geld te laten rollen, maar we woningen geïmplementeerd te krijgen. In Den moeten het niet verwarren met de lange-termijn- Haag bijvoorbeeld krijgen nu zesduizend gezin- investeringen die nodig zijn. De overheid kan wel nen warmte van geothermie in hun huis. De proberen investeringen met een duurzaam karak- aardwarmte zorgt ervoor dat deze gezinnen geen ter naar voren te halen, maar de overheid moet hoge gasrekeningen meer krijgen. Als we deze ook uitkijken niet de markt nog verder te versto- technieken verder kunnen uitbouwen en daar lei- ren. Investeren moeten we aan de markt over- dend voor worden op de markt, is dat goed voor laten, daar zit de kennis, maar de overheid kan onze export. We moeten werken aan goede con- wel de juiste prikkels geven. Dit is een moment cepten voor het verduurzamen van de bebouwde om de economie in een duurzame richting bij omgeving, van producten bijvoorbeeld door het te sturen, maar je moet niet denken dat je dat toepassen van de Cradle to Cradle-ﬁ losoﬁ e, van als overheid alleen kunt doen. Bovendien gaat productieprocessen en van de mobiliteit, zoals het er ook om een balans te vinden tussen een de superbus van Wubbo Ockels.’ langetermijnvisie op een duurzame economie en Volgens de wetenschap kunnen we al onze tegelijkertijd het aanpakken van de economische energie uit de zon halen, maar we doen het nog crisis waar je nu inzit en dat beperkt je mogelijk- niet. Ons grote probleem is volgens Rakhorst heden. Zo is de auto-industrie niet duurzaam, een te lage kennisontwikkeling, waardoor we dus die zou je niet onvoorwaardelijk moeten de economische kansen van duurzaamheid te steunen, maar je kunt deze nu ook niet als een weinig zien. ‘Iedereen heeft het moeilijk met deze baksteen laten vallen.’ economische crisis, maar bedrijven die de juiste focus hebben zullen er veel sneller bovenop FORSE MAATREGELEN NOODZAKELIJK komen. Juist omdat de overheid en het bedrijfsle- Sommigen zien door de Green New Deal enorme ven duurzaam aan het inkopen zijn, ligt daar de kansen voor zonne- en windenergie maar ook markt. Bovendien, als wij het niet doen, neemt daar is Hofkes minder hoopvol over. ‘In tijden China het over. We denken vaak aan China als van crisis is er minder vraag naar energie. Mede enorm vervuilende industrie, maar het land is daardoor wordt fossiele energie nu weer goed- koploper op het gebied van verduurzaming.’ koper, dus het wordt minder aantrekkelijk om in zonne- en windenergie te investeren. Bovendien KRITISCH GELUID is het door de kredietcrisis moeilijker om aan Prof. Dr. Marjan Hofkes bekleedt de leerstoel kapitaal te komen. Er ligt wel een taak voor de Economie van duurzame ontwikkeling op de ging wordt er minder geconsumeerd, worden overheid om de milieuverhoudingen in de prijs Vrije Universiteit Amsterdam. Zij is veel kritischer er minder vervuilende stoffen uitgestoten, maar terug te laten komen, zodat het wel degelijk en gelooft niet in de gezamenlijke aanpak die de dat is puur korte termijn. Op het moment dat de interessant wordt om daarin te investeren. Het Green New Deal voorstelt. Volgens haar zijn het economie weer aantrekt, gaat dat straks weer op milieu is dus geen instrument om de huidige kre- verschillende dingen: het is belangrijk een duur- volle kracht gebeuren. Daarnaast wordt er min- dietcrisis op te lossen. Er zijn forse maatregelen zame economie in te richten, maar dat valt niet der geïnvesteerd in nieuwe technologieën, terwijl nodig en het kabinet zal keuzes moeten durven in één klap op te lossen met deze kredietcrisis. innovaties juist nodig zijn voor een duurzame maken, omdat anders toekomstige generaties ‘Natuurlijk zijn er effecten. Door de groeivertra- economie.’ gaan betalen, zeker ook wat het milieu betreft.’

Start Zoek Contact

DISCUSSIE Deze keer op pvda.nl discussie over de stelling: ‘Door de economische crisis vergeten we de echte crisis.’

Mohamed Elghlan benadrukt de ernst van de klimaatcrisis: ‘De kredietcrisis is dit juist het moment om beide aan te pakken: ‘De klimaatcrisis was er al. is voor tijdelijk, voor twee à vijf jaar. Je gaat niet dood van de kredietcrisis Door de economische crisis dreigt het klimaat nog verder op achterstand maar de klimaatcrisis is van levensbelang. Als het klimaat verandert, dan ziet te worden gezet. Tenzij we nu de economie gaan stimuleren door vooral te de toekomst er somber voor ons uit. Stel je voor dat er een ijstijd komt of investeren in duurzame energieopwekking en zuinig gebruik. We kunnen nu het waterniveau stijgt, dat kunnen wij niet keren. Dus de klimaatcrisis is van twee vliegen in een klap slaan. Minister, doen!’ belang net als de kredietcrisis.’ Zo ook Sandra Laheij-Vissers: ‘Altijd die ﬁ xatie op geld! We staan wat het klimaat betreft met z’n allen aan de afgrond en nog laten we ons (mis)leiden door de macht van het geld.’ Volgens H.F.P. Joosten U Discussieer mee op www.pvda.nl > discussie april 2009 ROOD 19 PvdA-leden & de kredietcrisis ‘De crisis heeft ook In deze special over de kredietcrisis mag de mening van de leden natuurlijk niet ontbreken.

Hana SeSie Dhian Ho is ggepensioneerd,epensio geeft onder meer lezinlezingengen oover integratie en euthanasie

‘Ik‘Ik erergerger mme enorm aan de groeiende uitbuiting vanvan ararbeiders.beid De econoom David Ricardo zei langlang gegeledenled al dat het moeilijk is de produc- tiefactorentiefactoren arbeid, kapitaal en management op eeneen rechtvrechtvaardige manier te belonen. Van mij mamagg eeen goede directeur best ﬂ ink gesala- rieerdrieer worden, maar het aandeel van de ararbeidersbe is altijd zwaar ondergewaardeerd.d. KijkKijk naar wat een aantal directies zich toe-- eieigent.g Juridisch geen diefstal, maar mijnss inzieninzienss wewel morele diefstal van andermans arbeid.d. HHetet vvoorstelo van de SP om een directeur maximaalximaal twtwintig keer de laagst betaalde te laten verdie-erdie- nnen,e is prima. Het is overigens al een voorstelorstel uiuitt ddee jjaren zestig, toen gedaan door het Nederlandsderlands VVerbonderb van Vakverenigingen (NVV). Ik mmaak me zorgen om de mensen aan de ononder-der- kkantant van de arbeidsmarkt en degenen die huhunun babbaanan verliezen,verliez maar vooral ook om de arme landen.en. HeHett pensioenpensioe van mijn vrouw en mij zal de inﬂ atiee waar-waar- schijnlijkschijnlijk niet bijhouden, maar zwaar getroffen wowordenrdden we niet.niet. Ik kan mem vinden in de oplossingen die de jongeren-ngeren- organisatiesorganisa van de coalitiepartijen eerder presenteer-senteere - den,den, vooralvoo het plan om de hypotheekrente te beper-beper- kenken voorvoo mensen met een huis van bijvoorbeeldeld eeneen miljoen ene meer. Ook mag van mij de AOW-leeftijdeftijd wel een jaartje omhoog. Ten slotte moeten we zorgenzorgeen datdat bankenban die door de staat worden gesteund,d, geengeenn bonussysteembonuss meer hebben. Kijk naar het goedeede voorbeeldvoorbee van Akzo-Nobel’s topman D66’-er HansHans WijersWijers om zijn directie op de nullijn te zetten zonderzonder bonussen.’bonuss

‘Morele‘ diefstal’

20 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 20 02-04-2009 10:45:32 Tekst Michiel Reijnen Foto’s De Beeldredaktie positieve effecten’ Merken zij iets van de crisis en wat moetoet er vovolgenslgens hhenen ggebeuren?ebeuren?

Vera van der WWiel-Tax is raadlid in VenloVenlo en moemoederde van twee kinderen:

‘Aan‘Aan de ene kant maak ik me geen zorgen om de crisis: als WoWouteru Bos zegt dat we teruggaan nanaarar het wwelvaartsniveaue van 2006, dan valt het allallemaale reuze mee. Aan de andere kakantnt kunkunnenne mensen hun baan verliezen, ‘Sociale verschriverschrikkelijk.k Je merkt de gevolgen van de crisicrisiss om je heen. Zo moet de man investeringen’ van mimijn beste vriendin die bij een AmAmerikaanser bedrijf werkt, 5 procent van zzijn salaris inleveren. Of het plan- tenbtenbedrijfe dat voor dit jaar verzekerd Deniz ÖÖzkanli is kleine zelfstandige en was vvan een grote order en vervolgens raadslidraadslid in Den Bosch gegeenen kkredietre krijgt van de bank. Resultaat: bebedrijfdrijf faillifailliet,et werknemers op straat. Ik zelf denk ‘Omdat‘Omdat iikk als consultant voornamelijk voor (semi) lalangernger na vovoordato ik iets koop, of het nu gaat om publiekepublieke ssectoren werk en met langdurige projecten een auto of dde dagelijks boodschappen. Terwijl bezigbezig beben,n maak ik me niet veel zorgen. Toch merk de koopkrakoopkrachtc juist toeneemt. Het zit voor een ik dat het voor veel collega’s moeilijker is om aan grgrootoot deel ttussenu de oren, ook de mijne: als wewerkrk te kokomen. Sommige vrienden van me die in ieiedereendereen ppositiefo zou zijn, komen we waarschijn- dee ﬁ nanciëlenanc sector werkten, zitten inmiddels zon- lilijkjk een stustukk sneller uit de crisis. dderer bbaan,aan, net als mensen die in de industrie werk- De crisis brbrengt ook positieve kanten met zich ten.ten.n EEnn alalss ik overdag naar de moskee ga, is het daarr memee:e: banbankenke maken excuses, DSM verandert de opvallendopvallend drukker dan een paar maanden geleden. criteria wwaaropaa bonussen uitgekeerd worden. En MomenteelMomente ben ik bezig mensen te werven voor de dadatt is nog maar het begin. Ik zie een duidelijk zorg.zorg. Dat project richt zich ook op het aantrekken kekeerpunt:erpunt: de tijd van ‘meer, meer, meer is voor- vanvan meer allochtone werknemers in de zorg. Dat bibij’.j’. HelaHelaasa moesten eerst de gewone mensen gingging tot nnu toe goed, ook omdat er grote krapte opp de pijn vovoelen voordat zoiets aan de top gebeurt. de aarbeidsmarktrbeids was. Het aanbod van werknemerss Ik meen ddat nu de tijd ook rijp is om de verschil- wordtwordt ecechterh steeds groter. In de zorg heb je immersers lelenn in bbeloningel tussen mensen op de werkvloer meer zekerheidzeke dan in het bedrijfsleven en er zijn (zorg, oonderwijs)n en het hoger kader kleiner gewoongewoon mmeer mensen op zoek naar een baan. Hetet te makmaken.en Daar ligt wat mij betreft een ﬁ kse gevaargevaar bbestaate dat wanneer hiermee voor werkge-- opopdrachtdrach voor de PvdA.’ versvers ddee nonoodzaak wegvalt, ze minder snel iemandd vanvan aallochtonelloch afkomst aannemen. Hetzelfde gevaargevaar ggeldte voor jongeren. IkIk hoop dadat de PvdA het automatisme van mensensen omo zzichici h aalleen maar te richten op harde investerin-erin- ‘De‘D tijd van meer, gen,gen, wweeteee t te doorbreken. Sociale investeringen zzijnijn meer,m meer is voorbij’ minstensminstens zo belangrijk. Sommige investeringen,n, zoalszoals die iin wijken, mogen in deze tijden van ononze-ze- kerheidkerheid zezelfs geïntensiveerd worden. Ik verwachtcht ddatat hethet kabikabinetne op sociaal gebied hetzelfde enthousias-usias- me toont als bij het steunen van de bancaire ssector.’ector.’

april 2009 ROOD 21

Rood 02-2009a.indd 21 02-04-2009 10:45:48 Bijzondere colleges Tekst Jan Schuurman Hess Illustratie Studio Pollmann

Rood ging op zoek naar bijzondere coalities en opvallende lijstverbindingen op lokaal niveau. Wie werken er allemaal samen met de PvdA en hoe bevalt dat? Investeren in onderling vertrouwen

ALMERE: PVDA, VVD, CDA EN CU sinds 1986 in Nijmegen een linkse meerderheid in de gemeenteraad. Die meerderheid vertaalde zich niet in het college; onderlinge verhoudingen ‘Wij bereiden de toekomst van Almere voor’ blokkeerden dat. Maar rond de eeuwwisseling vond bij de linkse partijen Het meest bijzondere college van burgemeester en wethouders in een generatiewisseling plaats in de Raad. Wij zijn met elkaar gaan praten Nederland is dat van Almere. Dat heeft minder te maken met de brede en investeerden in onderling vertrouwen. Op basis daarvan is dit college coalitie van VVD, PvdA, CDA, CU dan wel met de leden van dat college. van GroenLinks, SP en PvdA in 2002 begonnen en zijn we na de Burgemeester is oud-minister Annemarie Jorritsma en twee van de wet- verkiezingen in 2006 verdergegaan met onze missie.’ houders zijn bekende ex-Tweede Kamerleden, Adri Duivesteijn, (PvdA) Depla wijst erop dat er voor alle partijen in het col- en Arno Visser (VVD). Is dit zware ‘Haagse’ college bedoeld als een lege iets te winnen moest zijn: ‘De SP kwam antwoord op het vaak a-politieke en onzichtbare lokale bestuur? voor het eerst in het college. Zij moest Adri Duivesteijn: ‘Nee, hoor. Maar dit is wel een heel goed college, met niet het gevoel krijgen dat ze alleen wethouders die aan elkaar gewaagd zijn en die allen directe contacten maar mocht aanschuiven. We moes- hebben met de rijksoverheid in Den Haag. Dat directe contact is nood- ten, als bestuurderspartij, echt laten zakelijk, omdat er in Almere een schaalsprong wordt gemaakt, die in zien dat we iets wilden veranderen en Nederland zijn weerga niet kent. tegelijkertijd ook de continuïteit van Hoewel ik van mening ben dat het voor het lokaal bestuur het beste is, het bestuur verzekeren. De SP werd wanneer de leden van het college van B&W zijn verankerd in hun eigen verantwoordelijk voor de portefeuille stad of gemeente, gaat dat niet voor ons op. Dat geeft ook niet, want Financiën, en dat is heel goed gegaan. wij zijn bezig met besluiten die voor twintig, dertig, vijftig jaar gelden. Je kunt met de SP heel goed zaken Almere is op dit moment de grootste bouwput van Nederland.’ doen.’ Volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen en bepaalt de kie- In de eerste collegeperiode was zer welke kant het stadsbestuur van Almere op gaat. Duivesteijn: ‘Het GroenLinks de grootste partij; na de is van het grootste belang dat de huidige coalitie haar werk voort kan verkiezingen van 2006 veroverde de zetten. Wij hebben allemaal wel een belangrijk politiek proﬁ el in dit col- PvdA de meeste stemmen in Nijmegen. lege, maar we zijn niet bezig met de politiek van gisteren. Wij bereiden Maar de verhoudingen in het college van de toekomst van Almere voor, en dat heeft niet zo veel met politiek te burgemeester en wethouders verander- maken. Het komt er nu op aan om heel goed samen te werken. Maar den niet. ‘We wilden de verhoudingen die straks, wanneer deze schaalsprong achter de rug is, dan kan Almere goed waren, niet onder druk zetten. We weer gewoon aan politiek doen.’ hebben in Nijmegen de ﬁ nanciën goed op orde; de werkloosheid is afgenomen en we investeren in de stad, ook in sociale NIJMEGEN: PVDA, GROEN LINKS, SP woningbouw. En we bezuinigen op de bureau- cratie, iets wat in het verleden onmogelijk was.’ ‘Je kunt met de SP heel goed zaken doen’ Bij de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar is Na de vorige verkiezingen ging het linkse college van Nijmegen verder Paul Depla geen kandidaat meer. ‘Na twee termijnen moet waar het gebleven was, in dezelfde verhoudingen, met zowel twee je plaatsmaken voor een volgende generatie. Dat is goed, voor wethouders voor GroenLinks, de SP als de PvdA. Volgens Paul Depla, iedereen,’ aldus Depla, die daarom ook geen uitspraken doet over lijsttrekker bij de verkiezingen in 2006, dateert het samenwerkingssuc- de collegevorming voor de volgende periode. ‘Dat is echt iets voor ces in Nijmegen van het einde van de vorige eeuw. Depla: ‘Feitelijk is er mijn opvolger.’

22 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 22 02-04-2009 10:45:51 rood in de regio

EINDHOVEN: CDA, SP EN PVDA en behoort traditioneel tot het stadsbestuur in Eindhoven. Uit een recente enquête bleek dat PvdA-wethouder Mary Fiers de beste en ‘Politiek gericht op de toekomst’ meest populaire wethouder is. De PvdA in Eindhoven staat in de peiling net Wat na de verkiezingen voor de Tweede Kamer in Den Haag aan het als in 2006 op elf zetels. Dat is heel bijzonder, lijkt me. Overigens speelt de Binnenhof niet lukte, is wel gelukt in Eindhoven: een coalitie van CDA, SP tweede wethouder van de PvdA in het college, Eric van Merrienboer, een en PvdA, aangevoerd door een gekozen burgemeester, PvdA’er Rob van bescheiden maar essentiële rol. Hij houdt iedereen bij elkaar, is een echte Gijzel. Het college telt maar vier wethouders, de PvdA levert twee zetels. bruggenbouwer.’ Van Gijzel verwacht dat na de verkiezingen opnieuw een In de gemeenteraad is de PvdA veruit de grootste partij, met elf van de breed samengesteld college de stad zal leiden. Wel hoopt hij dat het dua- 45 zetels. lisme meer dan nu inhoud zal krijgen. ‘Met de invoering van het dualisme Rob van Gijzel is redelijk nieuw in het college. ‘Het is een goed college, met is de oude cultuur en de oude structuur natuurlijk niet weggenomen. Ik ben capabele mensen en een groot onderling vertrouwen. Dat moet ook, want nu een jaar burgemeester en heb de Raad meegenomen naar Apeldoorn, de ontwikkelingen in de regio Eindhoven gaan zo vreselijk snel. Het col- waar het dualisme goed functioneert. Wat we nu gaan invoeren is dat de lege is echt bezig met de toekomst, net zoals in Almere. De economie van Raad baas wordt over haar eigen agenda. Met andere woorden de oude Eindhoven groeit zo snel en is zo toekomstgericht dat het onmogelijk is om structuur waarbij ambtenaren initiatieven namen die werden overgenomen je hier politiek op het verleden te richten.’ door het college van B&W, zal verdwijnen omdat de Raad zal bepalen welke ‘Het is een politiek breed college met een breed draagvlak in de samen- zaken aan de orde zullen en moeten komen.’ leving. De SP speelt hier een constructieve rol en bewijst dat ze goed kan besturen en politieke verantwoordelijkheid kan dragen. De SP is hier niet de tegenpartij. Maar gezegd moet worden dat de SP-wethouder van Financiën DELFT: GROENLINKS, VVD, STIP EN PVDA ook wel heel goed is. Het CDA was de stabiele factor in het vorige college, ‘Het liefst een zo progressief mogelijk college’ Tussen Den Haag en Rotterdam ligt het Delft van Willem van Oranje, van Vermeer, van de Porceleyne Fles, van voorheen Calvé, en natuurlijk de Technische Universiteit. De geschiedenis en het onderwijs maken van Delft een bijzondere stad, en dat is terug te zien in de samenstelling van het college van Burgemeester en Wethouders. De PvdA is ook in Delft de grootste fractie in de Raad en werkt in het college samen met GroenLinks, de VVD en STIP, een lokale partij van studenten. Peter Kiela, vice-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Delft, vertelt dat er al eerder samengewerkt is in deze combinatie, aangevuld met D’66: ‘Als grootste partij namen wij na de verkiezingen van 2006 het initiatief bij de collegevorming. D’66 had met één zetel geen belang meer voor de vorming van het college. Maar we hadden verder goede ervaringen met elkaar. Het enige wat we van STIP, de studentenpartij, vroegen is dat zij een wethouder leverden die vier jaar zou aan blijven. In de vorige col- legeperiodes leverden zij een wethouder voor twee jaar; daarna gingen zij weer studeren. Voor de studenten leuk, maar voor de continuïteit van het bestuur niet zo wenselijk.’ Kiela benadrukt dat bij de collegevorming een afkeer van confessionele partijen geen issue geweest. ‘Voor ons geldt echt alleen dat we zo veel mogelijk van ons verkiezingsprogramma willen realiseren. Als dat kan met confessionele partijen, werken we ook graag met hen samen. Maar natuurlijk, we doen dat het liefste met een zo progressief mogelijk college. Dat betekent dat wij in ieder geval altijd proberen om op te trekken met GroenLinks. Het lukt ons ook meestal om een lijstverbinding aan te gaan met GroenLinks. De partijen die nu aan het college deelnemen, voeren met elkaar een redelijk progressief beleid. De SP is daar niet bij gekomen door haar opstelling bij de onderhandelingen. De VVD in Delft behoort naar mijn mening tot de meer progressieve vleugel in die partij. Dit college biedt dan ook een perspectief om mee door te gaan. We zijn nu in Delft erg groot met elf zetels, meer dan twee keer zo groot als de eerstvolgende partij. Het is de vraag of we dat in 2010 opnieuw kunnen realiseren. Delft kent nogal wat lokale partijen, en dat maakt het er niet makkelijker op bij het vormen van een goede coalitie. Maar we zullen er heel hard voor werken om de PvdA groot te houden, zodat we weer een progressief beleid kunnen voeren: voor werkgelegenheid, voor gelijke kansen, voor mensen in deze samenleving die soms een steuntje in de rug nodig hebben, voor duurzaamheid en een leefbare samenleving.’

april 2009 ROOD 23

Rood 02-2009a.indd 23 02-04-2009 10:46:02 Mei Li Vos en het probleem van de ZZP’ers

‘Vannacht heb ik de hele nacht niet kunnen slapen,’ verzucht Mei Li Vos. ‘We hebben bijna een miljoen zelfstandigen in dit land en een ﬂ ink deel van hen zal de prijs betalen van deze economische crisis. Als ze geen opdrachten hebben, is er ook geen inkomen.’ Vos is sinds twee jaar Tweede Kamerlid voor de PvdA; daarvoor was zij landelijk bekend als het gezicht van de Alternatieve Vakbond. Internet hangjongere

oe bevalt het nu, halverwege uw effectief is. Het komt gewoon niet vaak voor dat je mandaat? Mei Li Vos: ‘Ik ben opge- op straat een goed gesprek hebt. Mensen zijn met leid als politicoloog en had daarom al andere dingen bezig, boodschappen of jengelende een grote belangstelling voor het vak. kinderen. Ik ben meer een internet hangjongere; ik Maar waar ik echt van kan genieten heb een groot netwerk via het internet, Hyves en Hzijn goede debatten, binnen de fractie, maar soms zo. Dat is net zo goed intensief. Het leuke van deze ook in de Kamer. De uitwisseling van standpunten, fractie is dat we gebruikmaken van de verschillen. het vinden van argumenten, daar houd ik van, dat is Hans Spekman gaat wel graag de straat op; ik doe het leukste van dit werk. Ik laat me graag overtuigen hetzelfde, maar via een andere weg. Zo steunen we door goede argumenten. Zo ging dat vroeger bij ons elkaar.’ thuis ook. Het was aan tafel met vijf broers en een vader vaak een luidruchtige toestand. En dan was er Mei Li Vos heeft een brede ﬁ nancieel-economische ook altijd nog aanloop, want ja, hoe meer mensen er portefeuille, met als hoofdaccent de positie van aan tafel zitten, hoe meer mensen erbij komen. En zelfstandigen zonder personeel, de ZZP-ers, een het ging bij ons altijd over maatschappelijke vraag- reusachtige grote, diverse groep van mensen. stukken, over politiek.’ Beeldbepalend zijn de slimme, hoogopgeleide creatieve stadsbewoners, maar zeker zo groot is Waar was uw ‘thuis’? ‘Ik ben geboren in Eindhoven, de groep van ouderen, gedwongen door ontslag, opgegroeid in Arnhem en gaan studeren in Utrecht die als zelfstandige een pover bestaan leiden. De en nadien in Amsterdam. Daar woon ik nog steeds. meeste ZZP-ers zijn niet verzekerd voor arbeids- Nog eens even iets anders. Er is altijd discus- ongeschiktheid, voor pensioenen en werkloosheid, sie over regionale vertegenwoordiging, maar dat niet in het minst omdat de premies daarvoor te vind ik niet zo’n zinnige discussie. Driekwart van duur, te hoog zijn. de Amsterdammers is import. Daarmee wil ik de Friezen en de Limburgers niet tekortdoen, maar Flexwerkers en zelfstandigen verliezen door de eco- Amsterdammers komen overal vandaan en kun je nomische crisis snel contracten en opdrachtgevers. overal voor inzetten.’ Waar kunnen zij op terugvallen? ‘Daar lig ik dus ’s nachts van wakker. Natuurlijk zal er voor een grote Wat vindt u minder leuk aan dit werk? ‘Vanuit de groep in de zorg en in de bouw wel werk blijven, Kamer ben ik het aanspreekpunt voor de Gooi en maar de creatievelingen krijgen het de komende Vechtstreek; dus sta ik daar ook op de markt met jaren voor hun kiezen. Grote opdrachtgevers, grote folders wanneer er PvdA@work-acties zijn. Hoewel bedrijven gaan als eerste in opdrachten aan dit soort het belangrijk werk is, vraag ik me wel eens af of het mensen snijden. Je kunt niet alle individuele proble-

24 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 24 02-04-2009 10:46:05 Tekst Jan Schuurman Hess Foto Hollandse Hoogte/ Bob Bronshoff proﬁ el

‘Zelfstandigen zijn stoer en kunnen wel tegen een stootje’

men oplossen. Er is ook geen werktijdverkortingregeling voor zelfstandigen. Vannacht dacht ik dat ik misschien wat meer met de een of de ander uit eten zou moeten gaan, maar ja, dat helpt niet. Ik stel me dan maar weer gerust met de gedachte dat zelfstandigen ook heel vindingrijk zijn, steeds weer nieuwe oplossingen kunnen bedenken. Misschien moeten ze een tijdje wat anders gaan doen, en pas over een aantal jaren weer terugkeren naar hun oorspronkelijk werk. Zelfstandigen zijn stoer en kunnen wel tegen een stootje.’

De praktische en ﬁ nanciële drempels voor ZZP-ers om zich te verzekeren hebben ook een andere kant, ziet Vos. ‘Zij dragen niet bij aan de collectieve verzekeringen, en omdat het intussen een zo grote groep is, is dat voor de samenleving als geheel niet goed. Er zijn ongeveer zes miljoen werknemers in dit land en hun premies zijn zo laag, omdat zij met zo velen zijn. Zelfstandigen zijn nu aange- wezen op individuele regelingen, die, vanzelfsprekend, veel duurder zijn, en voor velen eigenlijk onbetaalbaar. Het zou goed zijn wanneer we de zelfstandigen een goede en betaalbare arbeidsongeschiktheid zouden kunnen aanbieden. Daar zouden we vanuit de Kamer met het ministerie van Sociale Zaken eens goed naar moeten kijken. Voor ZZP-ers in de bouw en in de zorg vind ik een arbeidson- geschiktheidsverzekering zelfs fundamenteel. Dat zijn nu eenmaal zware beroepen.’

Vos haast zich te benadrukken dat zelfstandigen heel goed voor zichzelf kunnen zorgen. ‘We moeten trots zijn op hen. In feite bewijzen zij de werkelijke emancipatie van de arbeider. Maar ook dat je als zelfstandige heel goed met anderen in een collectief verband kunt optrekken. Als je er goed over nadenkt, is solidariteit hartstikke goedkoop. Je zou in die zin ook moeten terugdenken aan de crisisjaren van de jaren dertig van de vorige eeuw. Samen sta je sterker. Onderlinge waarborg en coöperatieven bloeiden toen niet voor niets. Ik kan, vanuit mijn positie geen coöperatie oprichten, maar wel voorwaarden scheppen. Dat is ook de rol voor de PvdA, verbondenheid scheppen, maar binnen kleinere verbanden. Ik denk dat de opkomst van de zelfstandige ons moet aanzetten om ons systeem van sociale zekerheid te herdeﬁ niëren. In een richting die de nieuwe individuele werkrelaties weer verbindt met het mooie van collectieve solidariteit. Dat zullen ook nieuwe collectieven kunnen zijn. Als sociaaldemocraat geloof ik in de kracht van samenwerken. Maar dat hoeft dus niet per se in oude structuren en instituties te blijven hangen.’

april 2009 ROOD 25

Rood 02-2009a.indd 25 03-04-2009 17:05:39 crisisakkoord Tekst Michiel Reijnen Foto PvdA Nu begint het echte

Minister-president Balkenende presenteerde woensdag 25 maart de langverwachte crisismaatregelen aan de Tweede Kamer. Fractievoorzitter Mariëtte Hamer, samen met Wouter Bos een van de zeven onderhandelaars, is tevreden: ‘Het is een evenwichtig pakket waarin alles wordt gedaan om werkgelegenheid te behouden en werkloosheid te bestrijden en waarin de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Bovendien ligt er een akkoord met de sociale partners.’

e maatregelen kwamen niet zonder het kabinet nu doen.’ Hamer erkent dat de over- worden grote infrastructurele projecten eerder slag of stoot tot stand. Het kostte heid de crisis niet alleen ongedaan kan maken. gerealiseerd. De regeldruk voor het MKB wordt vele, vaak nachtelijke, uren. Eerst in ‘Daarvoor liggen de wortels te diep in de inter- verminderd. het Torentje en later in het Catshuis, nationale samenleving.’ Dwaar de betrokkenen werkten aan de laatste STERKSTE SCHOUDERS, loodjes. Mariëtte Hamer: ‘We hebben behoorlijk WERK, WERK, WERK ZWAARSTE LASTEN met elkaar geknokt. Maar het resultaat is nu ook In 2009 en 2010, de jaren waarin onze eco- Hamer is tevreden dat de rekening van de crisis een evenwichtig pakket waar alle drie de coali- nomie naar verwachting de zwaarste klappen niet bij de meest kwetsbaren wordt gelegd: ‘We tiepartijen achter kunnen staan. Voor mij blijft krijgt, wordt er fors in de economie geïnvesteerd gaan niet bezuinigen op de thuiszorg en AWBZ, de kern van het akkoord: mensen de komende waardoor extra banen worden gecreëerd. Er op de uitkeringen en op ontwikkelingshulp. Ten jaren zekerheid bieden en tegelijk werken aan wordt vooral geld vrijgemaakt voor het behoud slotte gaat de bonuscultuur op de schop en pakt de toekomst. Daar hebben we de partners van en herstel van werkgelegenheid, met prioriteit het kabinet het op korte-termijnen in eigenbe- overtuigd.’ voor jongeren. Voor wie onverhoopt toch zonder lang-denken aan. In de ﬁ nanciële sector, maar baan komt te zitten, blijft de zekerheid van een ook in andere bedrijven en in de publieke sector. NIEUWE AFSPRAKEN NODIG WW-uitkering bestaan die in hoogte en duur Wij hebben ingebracht dat er ook een morele Door de ongekende wereldwijde economische onveranderd blijft. Maar de maatregelen zijn agenda moet komen. De cultuur van meer, meer terugval, was een ﬂ inke impuls voor de economie vooral gericht op werk: er wordt geïnvesteerd in en meer moet doorbroken worden in de top van en daarmee een aanvulling op het regeerak- onderwijs, stages en scholing. Hamer: ‘Dat is het bedrijfsleven, bij de banken maar ook in de koord noodzakelijk. Hamer: ‘Door te investeren goed voor de jongeren én de economie. Want publieke sector.’ verzachten we de gevolgen van de economische ook als de crisis voorbij is hebben we iedereen crisis. We hebben daarom tijdelijk de begro- hard nodig.’ DUURZAME ECONOMIE tingsregels aangepast. We hebben altijd gezegd: Bovendien wordt geïnvesteerd in woningbouw, Het kabinet zet bovendien verdere stappen rich- “Eerst investeren, dan terugverdienen.” Dat gaat worden scholen en ziekenhuizen opgeknapt en ting een duurzame economie. Er is extra geld Slotakkoord

Maandag 30 maart kwam het Congres bijeen in het Beatrixgebouw zelfs leden uit Zeeland en Limburg. Democratie is ook hun blijkbaar wat in Utrecht om de kabinetsmaatregelen te bespreken. De leden en waard en dat is goed om te zien.’ afgevaardigden schaarden zich hier met overgrote meerderheid achter. Wouter Bos en Mariëtte Hamer gingen na hun toelichting op de onderhandelingen en de kabinetsplannen, in op vragen uit de zaal. Naast vragen Voorzitter Lilianne Ploumen over de noodzaak van het congres: ‘We heb- over de noodzaak en uitvoering van de verhoging van de AOW-leeftijd, ben een groot mandaat gekregen op het Congres in Utrecht, dan heb je plaatste het congres kanttekeningen bij het ongemoeid laten van de hypo- ook de plicht je te verantwoorden. Bovendien gaat het om ingrijpende theekrenteaftrek en de besparingen in de zorg. Bos en Hamer benadrukten maatregelen die belangrijk zijn voor de toekomst van Nederland. Het is dat er niet wordt bezuinigd in de AWBZ en thuiszorg, maar dat er op ande- goed om te horen wat de leden daarvan vinden.’ re vlakken veel te winnen is. Zo rijzen de salarissen van specialisten de pan Er waren meer dan vijfhonderd leden naar Utrecht gekomen. Ploumen: uit en wordt er vaak veel te veel winst gemaakt op medicijnen. Hamer wees ‘Goed dat er op zo’n korte termijn zo veel mensen zijn gekomen, er waren erop dat de PvdA-fractie bij een verhoging van de AOW-leeftijd uiteraard

26 ROOD april 2009 ENKELE MAATREGELEN

Het kabinet trekt in totaal zes miljard uit voor gerichte crisisaanpak Er komt 250 miljoen euro vrij om jeugdwerkloosheid te bestrijden werk Vliegtaks wordt afgeschaft Sloopregeling oude auto’s voor schone energie en er komen extra windmolens op zee. Ten slotte komt er een sloopregeling voor oude auto’s en komt er geld vrij om Lokale lasten stijgen niet scholen en woningen te isoleren. ‘Dat betekent nu meer banen en Extra geld voor stimuleringsregeling straks een duurzaam Nederland,’ aldus Hamer. duurzame energie HUISHOUDBOEKJE Kabinet stimuleert isoleren woningen De regeringspartijen willen de kosten van de crisis en de maatregelen niet doorschuiven naar toekomstige generaties. Daarom zal het kabi- Extra geld voor bestrijding waterstijging net in een wet vastleggen dat bij een herstel van de economie meteen wordt begonnen met het op orde brengen van de overheidsﬁ nanciën. AOW leeftijd wordt geleidelijk verhoogd naar 67 jaar BEHOUD COLLECTIEVE VOORZIENINGEN Om op lange termijn onze zorg, pensioenen, onderwijs en sociale Verminderde regeldruk MKB zekerheid toegankelijk, kwalitatief hoogwaardig en betaalbaar te houden, zijn maatregelen nodig. Stijgende kosten van zorg en oude- Crisiswet voor snellere aanleg wegen en dagsvoorziening mogen immers niet doorgeschoven worden naar de infrastructurele projecten volgende generaties. Ook hierbij staat solidariteit voorop: er wordt meer gevraagd van de rijksten met een huis van een miljoen euro of Extra geld voor schuldhulpverlening meer en de zorgtoeslag wordt nog meer inkomensafhankelijk. Meest in het oog springende maatregel is evenwel het verhogen van de pen- Extra investeringen in wijken sioengerechtigde leeftijd. Deze zal – rekeninghoudend met zware beroepen – op termijn geleidelijk worden opgetrokken naar 67 jaar, Extra geld voor versterking VMBO, tenzij de Sociaal Econo mische Raad, conform de afspraken met de wijkscholen en zij-instromers sociale partners, met werkzame alternatieven komt. Hamer: ‘Voor de ouderen van nu, verandert er niets. Er zal altijd een goede overgangs- Drie miljard extra voor versterking regeling zijn en ook een regeling voor mensen met zware beroepen. kennisinfrasctuctuur Maar deze maatregel moet met maatschappelijk draagvlak worden genomen. Dus we wachten nu eerst het advies af.’ Uitgaven ontwikkelingssamenwerking gehandhaafd

Het complete pakket kunt u nalezen op U http://tinyurl.com/cc65kv

zal toezien op een goede overgangsregeling en dat er rekening wordt gehouden met mensen met zware beroepen. Uiteindelijk stemde het Congres met grote meerderheid in met de kabinetsmaatregelen. Hamer: ‘Het vertrouwen van de achterban was voor ons een grote steun in de rug aan de onderhandelingstafel. Het waren intensieve weken, ik ben ontzettend blij dat het eindresultaat op grote steun van onze leden kan rekenen.’ Wouters Bos: ‘Het onderhandelingsresultaat is een behoorlijke aanpassing op het coalitieakkoord, het is goed daarover nu expliciet de instemming van het congres te hebben.’ Wel wees hij erop dat het echte werk nu pas gaat beginnen: ‘Plannen maken is één ding, maar ze goed uitvoeren is het echte werk.’

april 2009 ROOD 27 Kredietcrisis Tekst Johan van Gilst Grote Depressie versus

Actualiteitenrubrieken, journaals en kranten berichten dagelijks over de economische recessie. Om de ernst daarvan aan te geven, wordt daarbij regelmatig een vergelijking gemaakt met de Grote Depressie in de jaren dertig. Maar wat zijn die overeenkomsten precies en waarin verschilt deze recessie die van met de jaren dertig?

economen spreken van een recessie als de economische groei in de tussentijd van inkomen te voorzien. Dat is niet alleen in het belang in twee opeenvolgende kwartalen negatief is. Een depressie is van het individu zelf, maar ook in dat van de samenleving. niets anders dan een lange en diepe recessie. Een recessie wordt uitgedrukt in de omvang van het Bruto Binnenlands Product, wat JAREN DERTIG een optelsom is van alle goederen en diensten die in een land in De overeenkomsten tussen de huidige recessie en die in de jaren dertig E één jaar worden geproduceerd en een maatstaf is voor de welvaart. hebben te maken met de bankencrisis, de fors negatieve groei en de Als het BBP daalt, is dat te vergelijken met een daling van het inkomen. hoog oplopende werkloosheid, in combinatie met grote vraaguitval van Verdiende je bijvoorbeeld 1.200 euro netto per maand in 2008, dan daalt consumenten. Naast deze overeenkomsten zijn er echter ook belangrijke dat dit jaar met 3,5 procent tot 1.158 euro. Er is echter een grote ‘maar’: dit verschillen. geldt alleen als iedereen even hard getroffen wordt. Maar in de praktijk is De eerste overeenkomst is dat beide recessies voorafgegaan werden door dat niet zo. De kosten van een recessie zijn ongelijk verdeeld. Sterker nog, een grote crisis in de ﬁ nanciële sector. In dat geval is een recessie vaak het grootste deel van de tegenspoed komt terecht bij een kleine groep: bij heviger dan wanneer er geen bankencrisis aan is voorafgegaan. Dat komt de mensen die hun baan verliezen, ondernemers die failliet gaan, of men- omdat banken een cruciale rol in de economie vervullen. Zij zorgen dat het sen die een nieuw huis gekocht hebben en het vorige niet kwijtraken. Die spaargeld van burgers uitgeleend wordt aan bedrijven die daarmee nieuwe mensen lijden een groot inkomens- of vermogensverlies. investeringen kunnen doen, zo hun omzet vergroten en extra personeel Recessies zijn niet te vermijden. Maar op de lange termijn hoeven ze niet kunnen aannemen. Zitten banken echter zelf in de problemen, dan lossen per se slecht te zijn voor de economie. Het is een soort survival of the ﬁ ttest, ze die als eerste op en nemen ze minder risico. waarbij niet-levensvatbare bedrijven verdwijnen. Vaak ontstaan er na een Dat is tevens het verschil met de recessie begin jaren tachtig: toen viel de recessie nieuwe bedrijven. groei ook terug, maar veel minder scherp dan nu. De problemen in die tijd Zo beschouwd lijkt een recessie niet iets om wakker van te liggen, maar waren van een heel andere orde: de lonen waren toen zo hoog gestegen dat zou een onterechte conclusie zijn. Het individuele verdriet van iemand dat bedrijven weinig winst maakten en de concurrentiepositie van Neder- die zijn baan verliest is groot en het is terecht om als samenleving daarbij land slecht was. Het akkoord van Wassenaar waarbij kabinet, werkgevers stil te staan en een vangnet van sociale zekerheid te hebben. Dat is er op en werknemers afspraken maakten over onder andere loonmatiging, was gericht om iemand zo snel mogelijk weer aan ander werk te helpen, maar toen een succes. Voor de huidige recessie hoeft dat geen oplossing te zijn.

1929 1935 1954

24 oktoberkt b 1929 ZZwartet ddonderdag,d d bbeurscrashh 1935 PPlanl van dde AArbeid.b id PlPlan, vanuitit sociaal-l h hoogtepuntt ti in 1929 in New York democratische hoek, voor de aanpak van de 1979 Economische terugval in de wereld als Jaren ’30 Grote Depressie. Economische crisis economische crisis. gevolg van de oliecrisis in VS, voelbaar in hele wereld. 1954 Koersen weer op het niveau van het Jaren ’80 Wereldwijde economische crisis

28 ROOD april 2009 achtergrond huidige recessie

Het verschil met de jaren dertig is de reactie van de overheden op de het van export en de internationale handel moet hebben. De stimulerings- ﬁ nanciële crisis. In de jaren dertig lieten de overheden veel banken failliet pakketten van de Verenigde Staten en Duitsland werken positief door op gaan. Mensen waren in één klap al hun spaargeld kwijt. Ondernemers kon- Nederland. En vice versa. Het is daarom terecht dat de Europese Commis- den nergens meer geld lenen. De lessen die daaruit geleerd zijn, werden sie optreedt tegen landen die protectionistische maatregelen nemen. In de eind vorig jaar toegepast. De ingrepen die Wouter Bos als minister van jaren dertig kon dat niet, en was het adagium ‘ieder voor zich’. Financiën gedaan heeft, zijn fors en kennen risico’s, maar de risico’s van niet-ingrijpen zijn vele malen groter, en onbekender en daarmee angstaan- WELVAART jagender. Het allergrootste verschil met de jaren dertig is echter nog niet genoemd: het welvaartsniveau anno 2009. Nederland is onnoemelijk veel welvaren- KRIMP der, rijker, dan in de jaren dertig. Ook al pakt deze recessie exact zo uit als De tweede overeenkomst met de jaren dertig is de forse negatieve groei. In die in de jaren dertig, dan worden we toch niet zo arm als toen. Als we een de jaren dertig was de krimp zo’n 3,5 procent, net als nu. In de jaren tachtig paar jaar krimp en geringe groei hebben, komen we op het welvaartsniveau was de teruggang ‘slechts’ 1 procent. Als de economie stilvalt, of krimpt, terecht van 2004. stijgt de werkloosheid. En daar zit het tweede verschil met de jaren dertig. Toch is het belangrijk om te proberen snel weer uit de recessie te komen. Toen liep de werkloosheid op tot ruim 17 procent. Dat is een percentage Niet omdat we het slecht hadden in 2004, maar wel omdat de gevolgen waarvan we tegenwoordig niet meer kunnen voorstellen dat het mogelijk van de krimp niet voor iedereen hetzelfde zijn. Werkloos zijn, ook al is het is. Niettemin voorspelt het Centraal Planbureau (CPB) voor Nederland een tijdelijk, is niet alleen een ﬁ nancieel probleem, maar ook een sociaal pro- werkloosheid die oploopt tot bijna 9 procent in 2010. bleem. En hoewel Nederland de wereldeconomie niet kan beïnvloeden, kan de overheid wel maatregelen nemen om de pijn te verzachten en zo goed PROTECTIONISME en eerlijk mogelijk te verdelen. Want een recessie treft normaal gesproken De derde overeenkomst is de wereldwijde vraaguitval. Doordat mensen vooral de zwaksten in de samenleving, want lager opgeleiden, jongeren en hun baan verliezen, hebben ze minder geld te besteden. Dit leidt weer tot mensen met een tijdelijk contract worden als eerste ontslagen. Dat voor- tegenvallende verkopen en bedrijven die hun productie terugschroeven. kómen lukt het best als je als politieke partij in de regering zit. En hoewel Met als gevolg dat er minder personeel nodig is. Deze onzekerheid van regeren in tijden van crisis moeilijke keuzes vergt, is dat beter dan aan de mogelijk baanverlies zorgt ervoor dat mensen grote aankopen uitstellen, zijlijn staan en afwachten wat andere partijen, met andere ideologieën, wat de vraaguitval versterkt. Er is dus een neiging van overheden om zelf voor oplossingen kiezen. de economie te stimuleren met overheidsuitgaven. In de jaren dertig stel- den landen zich zeer protectionistisch op. Dat lijkt nu mee te vallen. En Johan van Gilst is beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie. dat is belangrijk, vooral voor een kleine open economie als Nederland, die

1979 1983 1997 2001 2008

1983/84 Record aantal werklozen in Nederland: dalingen en lichte economische recessie stijgt en economische recessie is een feit. 639.000 werklozen 2008 De effectenbeursen dalen wereldwijd door 1997 Begin ‘internetzeepbel’ de gevolgen van de kredietcrisis die in Amerika 2001 Internetzeepbel knapt: scherpe koers- begon. Banken staan onder druk, werkloosheid

april 2009 ROOD 29 varia Breinbreker 27

HORIZONTAAL: 1. Schakelt de EU eenmaal per maand Toni Boltini in? (13); 10. Dronken lichaamsdeel van een jong schaap (6); 11. Dubbel (2); 12. Australische Dame (4); 13. Zenderstoring? (11); 14. Energiek centrum (3); 16. Teleurgestelde Fries (5); 17. Vurige meiden (2 + 2 of 4); 19. In het lokaal naast Frans (5); 23. Voor het geweten (3); 24. Kinderen uit het abbattoir (10); 25. Krant van Melkert (2); 26. Dit lichaamsdeel interesseert me niet (4); 28. Middenhalte (2); 30 + 45. Gaat momenteel (niet) lekker in de bankwereld (10 + 8); 32. Grote vis bij de ABNAMRO (4); 33. D (2); 34. Pelsdier (4); 35. Dit middel werkt tot op grote hoogte (3); 37. Chagerijnig lichaamsdeel (10); 40. Dat is een hele opgave (4); 41. (Geen) stap (3); 43. Laatste ontmoetingsplaats met jou (9); 45. zie 30 horizontaal VERTICAAL 1. Favoriet van de dirigent (12); 2. Wijze les uit Brussel (4 + 3 + 6); 3. Twee keer de uitomst maakt een godin (4); 4. Orgaanbewijs (7); 5. Voedselbederver (4); 6. Geheimtalen (5); 7. Asbak (3); 8 + 29. Hangt futloos aan de lijn maar is niet onbemiddeld (5 + 3); 9. Hier mag je niet parkeren, dat staat als een paal boven water (15); 11. Tweedehands rund (3); 15. Zweeds voor ons? (4); 18. Staat voor het land (5); 19. Uit het lood (10); 20. Heeft de perestrojka niet overleefd (1 + 1 + 1 + 1); 21. Geen school voor alfa’s (1 + 1); 22. Deze bel doet pijn aan je oren (5); 27. Wil naar huis bellen (1 + 1); 29. zie 8 verticaal; 31. Lage stemmen op schaatsen (7); 32. Stoel van de rechter (7); 36. Muzieksmaak van Barbie (3); 38. O ja, wat ik ook nog zeggen wilde (1 + 1); 39. Mieters tentje (4); 42. Werkt Alie hier nog, of zit ze erin? (1+1); 43. Echt een kledingzaak voor ons (2); 44. Overdreven (2)

Stuur uw oplossing vóór 1 mei naar PvdA, redactie Rood, OPLOSSINGEN BREINBREKER 26: Horizontaal: 1. Gasconﬂ ict; 9. Noortje; 10. Standaard; Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. 12. Welnee; 15. Hongerwinter; 18. El; 20. Lol; 21. Lam; 22. Enerzijds; 25. Si; 27. Stoepkrijt; De winnaar ontvangt een PvdA-verrassingspakket. 31. Roest; 32. Pre; 33. Ile; 35. Krijgsheren; 40. Sop; 41. Dar; 42. Reëel; 43. Est; 46. Verstandskiezen; 51. Ara; 53. Lont Verticaal: 1. Geschiedenis; 2. Spaansegriep; 3. Oudje; 4. IND; 5. Co; 6. Toneel- DE PRIJSWINNAAR VAN DE BREINBREKER IN HET VORIGE speler; 7. Eten; 8. Regelmatig; 11. Rui; 12. WTO; 13. LR; 14. EEA; 16. Wedstrijd; 17. NL; NUMMER IS: Nol van ’t Riet uit Gouda Hij ontvangt het WBS-jaarboek 23. Zeepkist; 24. St; 26. ik; 28. op; 29. ER; 30. risee; 34. Lover; 36. Garde; 37. Sr; 38. Regel; Op zoek naar een progressief Amerika. 39. Negen; 43. Es; 44. Tap; 45. OK; 46. Va; 47. Ra; 48. Zo; 50. NT

Prijsvraag Wie heeft dit gezegd?

1 2 ‘In geouwehoer kun je niet wonen’ Weet u van wie dit citaat is? 1. Felix Rottenberg 2. Wim Kok 3. Jan Schaefer 4. Job Cohen

Stuur uw oplossing vóór 1 mei naar: PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail uw oplossing naar [email protected]. De winnaar ontvangt een PvdA-verrassingspakket.

1 2 3 4 De oplossing van Wie zijn dit? uit Rood nummer 1: 1. Jetta Klijnsma 2. Nebahat Albyrak 3. Guusje ter Horst

4. Wouter Bos 3 4 De winnaar van het WBS-jaarboek Op zoek naar een progressief Amerika is Ebrahim Hemmatnia uit Apeldoorn.

30 ROOD april 2009

Rood 02-2009a.indd 30 02-04-2009 10:46:19 Uitgesproken agenda OPEN POLITIEK April De wereld verandert, maar de politiek veran- Donderdag 16 dert niet mee. Globalisering vraagt om nieuwe Europa landen Tour Oss ood vormen van internationale samenwerking en Informatie: www.alfredmozerstichting.nl RLedenblad van de Partij van de Arbeid nieuwe instituties. Maar de Verenigde Naties 6e jaargang • nummer 2 • april 2009 zijn vermolmd, de ontwikkelingssamen- Zaterdag 18 werking gaat voort op de oude voet en Europa De Europa-manifestatie: over de bereikte is vooral met zichzelf bezig. resultaten in het Europees Parlement Colofon Vanuit het Westen wordt met twee maten en de toekomst. Locatie: Leerhotel Rood is het positief/kritische ledenblad van gemeten. De gevolgen van confl icten in wat Het Klooster, Amersfoort. Toegang gratis. de-Partij van de Arbeid waarin leden van de partij centraal staan. Leden worden van harte Aanmelden via 0900-9553 ovv 5636 voorheen de derde wereld heette, worden uitgenodigd te reageren op de inhoud van Rood opgevangen via humanitaire hulp en vredes- en de redactie van ideeën, suggesties of-kopij operaties, maar de oorzaken worden niet Zaterdag 25 te voorzien. Rood verschijnt zes maal per jaar aangepakt. Afrikadag zie Nieuws uit de Partij. en wordt gratis verspreid onder de leden van In het nieuwste boek van Jan Pronk Het Meer info op www.afrikadag.nl de PvdA in een oplage van 63.000-exemplaren. Niet-leden kunnen een abonnement aanvragen pantser afl eggen worden ideeën gelanceerd via de leden administratie (ledenadministratie@ voor een open politiek: open naar de wereld Mei pvda.nl of 0900-9553). Rood verschijnt ook in en gericht op de toekomst. Het bevat teksten gesproken vorm voor mensen met een lees- van redevoeringen en artikelen geschreven na Vrijdag 1 handicap. Info: FNB, tel.: (0486) 486486. de terugkeer van de auteur uit Soedan, aan- Nacht van de Arbeid Partij van de Arbeid gevuld met speciaal voor dit boek geschreven Van acht uur ’s avonds tot diep in de Herengracht 54 / Postbus 1310 1000 BH Amsterdam beschouwingen. nacht een spetterend feest, met optredens 0900-9553 (lokaal tarief) / www.pvda.nl Pronk borduurt in zijn boek voort op Willens van Winne en The Opposites, breakdance- en wetens, waarin wordt geschetst hoe armoe- acts en DJ Cream. Redactieadres: Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam de en ongelijkheid in de wereld bewust in Toegang is gratis. Tijdens de Nacht van [email protected] stand zijn gehouden door een middenklasse de Arbeid worden de winnaars van de Redactie: die profi teert van de globalisering. Het thema PvdA EU-Tube bekendgemaakt. Alle Ottolien van Rossem (samenstelling en eindre- is: het kan ook anders. Eerlijk onder ogen zien nachtgangers ontvangen informatie over dactie), Jan Schuurman Hess, Michiel Reijnen, dat mede door ons toedoen veel niet goed de EU en de PvdA-grassroots en nog veel Eindredactie: gaat in de wereld, hoeft ons niet pessimistisch meer. Iedereen is welkom! Roselie Kommers te stemmen. Een nieuwe generatie van jonge Rotterdam, WATT. Aanmelden, bel 0900- Art direction en vormgeving: mensen die niet vastzit in een pantser van 9552 en kies reserveringsnummer 5634. Studio Pollmann, Amsterdam zelfgenoegzaamheid kan het verschil maken. Of kijk op www.eu-tube.hyves.nl Medewerkers aan dit nummer: Jan Pronk (1940) was voor de PvdA minister Wouter Bos (column), Geertje Falke, Johan in de kabinetten-Den Uyl, Lubbers III, Kok I en Zaterdag 16 van Gilst, Gert Hage, Winnie de Jong, II. Ook werkte hij in verschillende functies bin- Nieuwe Ledendag in de Tweede Kamer Michael Juffermans (Breinbreker), Lilianne nen de Verenigde Naties, laatstelijk als bijzon- Meer info op pvda.nl. Ploumen, Saskia Schink, Tessel Schouten, Willem Vermeend, Anne Marie Zimmerman der gezant voor Soedan. Op dit moment is hij voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad. Fotografi e: De Beeldredaktie, Mark van den Brink, Hollandse Hoogte, Christiaan Krouwels, Geïnteresseerd? Met onderstaande bon krijgt Tessa Postuma de Boer u 4 euro korting op Het pantser afl eggen. Cartoon: Peter Pontiac, Amsterdam Illustratie: Pieter M. Dorrenboom, Amsterdam Lithografi e: Korting voor PvdA-leden Grafi media Amsterdam Drukwerk: Bij inlevering van deze bon bij de erkende vdBJ / Print Support, Bloemendaal boekhandel krijgt u ¤ 4,00 korting op Rood verschijnt onder verantwoordelijkheid Het pantser afl eggen van Jan Pronk. van het partijbestuur. U betaalt ¤ 15,95 in plaats van ¤ 19,95. Overname van (delen van) artikelen, foto’s of illustraties alleen na uitdrukkelijke toestemming van-de-uitgever. Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, ISBN 9789035133662

Deze kortingsbon is geldig van 1 maart 2009 tot en met 1 juni 2009. Actienummer: 901-62275.

ISSN 1574-2733

BON mei 2007 ROOD 31 Foto Hollandse Hoogte/Gerard Til column

Congres(sen) Het was een mooi congres op 14 en 15 Maart. We hebben een PvdA laten lijkt. Het is natuurlijk niet zo dat het op orde brengen van de schatkist zien waar een politiek leider alleen maar van kan dromen. Eensgezind de betekent dat je zo snel mogelijk moet beginnen met bezuinigen. Voor campagne voor het Europees Parlement in. Eensgezind een heftig debat je het weet is het netto resultaat dat de recessie nog langer duurt en dat over integratie afgesloten. En vol vertrouwen in hoe fractie en kabinet de heeft uiteindelijk ook voor de schatkist nare gevolgen. Niets is gunstiger economische crisis het hoofd zullen bieden. voor de schatkist dan dat de economie zich snel herstelt, er weer geïnves- Dat laatste is daarmee natuurlijk niet opeens makkelijk geworden. De teerd wordt, mensen weer aan het werk komen, winst gemaakt wordt en werkloosheidsramingen blijven angstaanjagend, de groei duikelt, het belasting wordt afgedragen. herstel is onzeker, de schatkist raakt leeg. En al die problemen tegelijk Kortom, schatkist en economie zijn allebei belangrijk, het opkrikken van oplossen lukt niet. Want wat nu goed is om de crisis mee te bestrijden, is de één draagt bij aan de gezondheid van de ander. Met het crisispak- meestal slecht voor de schatkist. En andersom. ket van de coalitie hebben we het juiste evenwicht gevonden. Dat is ook Toch moeten we de tegenstellingen ook weer niet overdrijven. Wie denkt voor de PvdA belangrijk. Dat bleek ook op het tweede bijzondere congres de crisis alleen maar te kunnen bestrijden met uitgeven, stimuleren en over het onderhandelingsresultaat. Wij zijn niet alleen van het uitgeven investeren stelt zich een doel dat onhaalbaar is. Nederland kan zichzelf en stimuleren, maar ook van het terugverdienen en de schatkist op orde domweg niet een wereldwijde crisis uit stimuleren. En als we de schuld brengen. Dat zeg ik niet alleen als minister van Financiën, maar ook als ongecontroleerd laten oplopen, moet die op een later moment weer PvdA-leider. omlaag omdat je anders de groei in de toekomst onevenredig belast. Ook andersom ligt het een slag ingewikkelder dan op het eerste gezicht Wouter Bos, politiek leider

De volgende Rood verschijnt rond 20 mei

Rood 02-2009a.indd 32 02-04-2009 10:46:31