DOCSLIB.ORG

Teylers Museum En Adriaan Van Der Hoop De Invloed Van De Kunstmarkt Op Twee Collecties in De Eerste Helft Van De Negentiende Eeuw

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Teylers Museum En Adriaan Van Der Hoop De Invloed Van De Kunstmarkt Op Twee Collecties in De Eerste Helft Van De Negentiende Eeuw Teylers Museum en Adriaan van der Hoop De invloed van de kunstmarkt op twee collecties in de eerste helft van de negentiende eeuw Auteur: Carolijn Mensing Studentnummer: 3409961 Docent: A.M.E.L. Hoogenboom Cursus: Onderzoekswerkgroep Beeldende Kunst B Onderwerp: eindwerkstuk Datum: juni 2011 Voorwoord Bonnetjes, bonnetjes en nog meer bonnetjes. Eenendertig jaar historie van het Teylers Museum, gevangen in vellen handgeschept papier met daarop prachtig schoonschrift. Niets wordt hierop geheim gehouden voor de toeschouwer. Hoeveel geld ze uitgaven aan kolen om het gebouw te verwarmen, wat de timmerman en schoonmaakster kostte, welke aardappels er werden gegeten en welke sigaren er door Van Marum werden gerookt. Tussen al deze bonnetjes zaten mijn schatten: de aankoopbonnen van de schilderijen. De Weledele Heren Directeuren van de Teylers Stichting te Haarlem werden voorzien van een kwitantie geschreven in sierlijke letterlijk van de door hen gekochte kunst. Soms met vermelding van het onderwerp van het schilderij maar soms ook niet. De meeste door de kunstenaar zelf opgesteld, andere bonnetjes ondertekend door de handelaar die het schilderij verkocht. Voor mij waren de bonnen een uniek inzicht in de manier van zaken doen in een museum ruim honderdvijftig jaar geleden. Samen met de ambiance van de bibliotheek in het museum hebben deze voor een rijke ervaring gezorgd. Ik wil Marijn van Hoorn en Jeff Borkent (alias The Birdman) ontzettend bedanken voor hun goede zorgen, gesprekken en behulpzaamheid tijdens mijn dagen in de bibliotheek van het Teylers Museum. Met hen als gezelschap werd het zoeken naar de juiste bonnetjes een extra groot feest. Zonder mijn trouwe studiemaatje en lieve vriendin Joline lag dit eindwerkstuk hier niet zo volledig op tafel. Het is jammer dat dit voorlopig de laatste keer is dat we elkaars werkstukken kunnen bekritiseren. Samen hebben we nu de eindstreep van de bachelor gehaald! Heel veel dank voor al jouw goede hulp in de afgelopen jaren. Ook Rogier kan in dit rijtje niet ontbreken. Door zijn secure spellingscontrole en mentale steun zijn mijn papers beter geworden! Tot slot nog een dankwoord aan Annemieke Hoogenboom, die met veel geduld en toewijding mijn eindwerkstuk, maar ook dat van alle anderen heeft begeleid. Carolijn Mensing Juni 2011 Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................................................. 1 Hoofdstuk 1- De kunstmarkt in de eerste helft van de negentiende eeuw ............................................................... 3 Hoofdstuk 2- Het Teylers Museum onder het bewind van Gerrit Jan Michaëlis ........................................................ 7 Hoofdstuk 3- De verzameling van Adriaan van der Hoop ....................................................................................... 11 Hoofdstuk 4- De twee collecties nader bekeken .................................................................................................... 15 Conclusie.............................................................................................................................................................. 23 Literatuurlijst........................................................................................................................................................ 25 Bijlagen Inleiding In 1824 werden door kastelein Gerrit Jan Michaëlis (1775 - 1857) de eerste schilderijen voor het Teylers Museum in Haarlem aangekocht. De schilderijen, Duinlandschap en Landschap te Vogelenzang (beide 1824) waren door Michaëlis zelf vervaardigd. Ze kwamen, samen met de inmiddels andere verzamelde Nederlandse contemporaine werken, in 1829 te hangen in de zaal onder de zojuist gebouwde bibliotheek. In de periode 1824 - 1855 kocht Michaëlis ongeveer negentig schilderijen aan, die na de uitbreiding van het museum in 1839 in de Eerste Schilderijenzaal werden tentoongesteld.1 In dezelfde periode waarin Michaëlis begon met het verzamelen van hedendaagse schilderkunst, startte ook bankier Adriaan van der Hoop (1878 - 1854) met het aanleggen van zijn schilderijencollectie. Door een succesvolle carrière binnen het bankwezen bezat Adriaan van der Hoop een fortuin dat groot genoeg was voor het aanleggen van een aanzienlijke kunstcollectie. De schilderijen kregen een plek in zijn huis aan de Keizersgracht (Amsterdam) en op zijn landgoed Spaarnberg (Santberg).2 Beide verzamelaars waren afhankelijk van de mogelijkheden van de negentiende-eeuwse kunstmarkt voor het verkrijgen van schilderijen. Dat wil echter niet zeggen dat zij deze markt op dezelfde manier hebben benut. Zowel Gerrit Jan Michaëlis als Adriaan van der Hoop had een uitgebreid netwerk binnen de kunstwereld dat het mogelijk maakte op diverse manieren kunst te verkrijgen. Ze verkeerden echter niet in een zelfde soort netwerk. Michaëlis was zelf kunstenaar en actief in verschillende kunstgenootschappen. Hierdoor kende hij veel kunstenaars waarbij hij de mogelijkheid had om kunst te kopen. Adriaan van der Hoop had deze contacten niet, maar was wel via de Amsterdamse Academie en via kunstmakelaars in staat om de gang van zaken op de kunstmarkt in de gaten te houden. Met deze netwerken zijn beiden begonnen met het aanleggen van een verzameling vanuit een verschillende invalshoek. Michaëlis verzamelde voor een museum met een openbaar karakter, Van der Hoop verzamelde voor zichzelf. Zijn collectie was slechts voor een beperkt aantal mensen toegankelijk. De vraag die deze gegevens oproepen is dan ook in hoeverre de verschillen en overeenkomsten van de twee collecties te verklaren zijn vanuit de omstandigheid dat Gerrit Jan Michaëlis een kunstenaar was en een openbare collectie bijeenbracht voor het Teylers Museum en Adriaan van der Hoop een verzamelaar was die voor zijn privéverzameling werken kocht. Om deze vraag op een heldere manier te kunnen onderzoeken, zal een aantal deelvragen beantwoord moeten worden. Ten eerste moet er de situatie geschetst worden van de kunstmarkt tijdens de eerste helft van de negentiende eeuw, de periode waarin beide verzamelaars actief waren. Waar kon men schilderijen kopen, wat was gebruikelijk bij het kopen en hoe speelden de kunstenaars daar op in? Adriaan van der Hoop heeft tijdens zijn leven een uitgebreide inventaris bijgehouden van zijn aangekochte werken. Het Teylers Museum heeft de meeste aankoopbonnen van de werken wel bewaard, maar deze zijn tot nu toe nog niet uitgebreid onderzocht. Voor dit 1 M. Scharloo (red.), Teylers Museum, Een reis door de tijd, Amsterdam 2009, pp. 19-21. 2 E.S. Bergvelt, De Hollandse meesters van een Amsterdamse bankier, de verzameling van Adriaan van der Hoop (1778-1854), tent.cat. Amsterdam (Amsterdams Historische Museum) 2004, pp. 10-19. 1 eindwerkstuk is daarom een archiefonderzoek opgezet en zijn de aankoopbonnen tussen 1824 en 1855 onderzocht. Met deze bonnen is een overzicht gemaakt van waar de kunstwerken zijn gekocht en wat Michaëlis er voor moest betalen. Eventueel kan het Teylers Museum deze informatie later gebruiken om de digitale database verder bij te werken. Met zowel een overzicht van de aankopen van Adriaan van der Hoop als van Michaëlis zal gekeken worden naar de banden die zij beiden hadden binnen deze kunstmarkt. Hebben deze relaties invloed gehad op beslissingen in het aankoopbeleid en op de prijs die voor de schilderijen moest worden betaald? Ook de beweegredenen van Michaëlis en Van der Hoop om bepaalde schilderijen te kopen zullen nader onderzocht worden. Wat voor een collectie kwam hieruit voort en wat voor een doel diende de collectie? En heeft de prijs van bepaalde kunstwerken mogelijk een rol gespeeld bij het wel of niet kopen van de werken? In dit eindwerkstuk zal gekeken worden naar de bovenstaande aspecten die deze twee collecties hebben gevormd. Uitgangspunt is enerzijds de schilderijencollectie van het Teylers Museum die tussen de periode 1824-1855 is aangelegd, anderzijds de eigentijdse schilderijencollectie van Van der Hoop, die hij tussen 1813 en 1854 bijeenbracht. Voor zover bekend, is er nog niet eerder een onderzoek geweest waarbij een openbare collectie en een privéverzameling met bovenstaande punten met elkaar vergeleken zijn. Het is dan ook interessant om te onderzoeken in hoeverre dergelijke verzamelingen eigenlijk verschillen. De kunstmarkt waarin deze kunstwerken zijn aangekocht, wordt besproken in het eerste hoofdstuk. Met dit historisch kader in het achterhoofd worden uitgebreid de historie en collecties van het Teylers Museum besproken in hoofdstuk twee. Daar zal ook het leven van Michaëlis en zijn functie als kastelein uitgebreid in besproken worden. Eenzelfde opzet zal worden gebruikt voor hoofdstuk drie, waarin Adriaan van der Hoop onderwerp is. De verschillen en overeenkomsten van de collecties worden besproken in hoofdstuk vier, waar tevens het archiefonderzoek in het Teylers Museum in zal worden besproken. In de conclusie worden alle bevindingen inzichtelijk gemaakt. 2 Hoofdstuk 1- De kunstmarkt in de eerste helft van de negentiende eeuw Toen Lodewijk Napoleon (1778-1846) in 1806 door zijn broer, Keizer Napoleon, naar Nederland werd gestuurd om als koning het land te besturen, stond Nederland aan het begin van een nieuwe culturele impuls. Lodewijk Napoleon was, tot grote frustratie van Keizer Napoleon, niet echt geïnteresseerd in de oorlogsmachinerie, maar des te meer in literatuur en kunst.3 Deze interesse uitte zich in een aantal kunstbevorderende initiatieven die de populariteit van de beeldende kunsten enorm
Load more

Recommended publications
  • Competition Programme 2020 Teylers Tweede Genootschap Haarlem
    COMPETITION PROGRAMME 2020 TEYLERS TWEEDE GENOOTSCHAP HAARLEM In keeping with the Teylers Stichting’s 200-year-old tradition of promoting academic research, the Directors of this foundation Teylers Stichting, together with the members of the Teylers Tweede Genootschap (Teyler’s Second Society), have decided to hold a competition for the year 2020 on a subject relating to history of science. SUBJECT We invite a study which illustrates and analyses interactions between the sciences and the humanities in the period after 1700. BACKGROUND In his Rede lecture of 1959 the British novelist and physicist Charles Percy Snow discussed – and criticized – the split of the Western intellectual world into two separate cultures, the sciences and the humanities. In his view, representatives of these cultures live in different spheres, a fact that hampered mutual communication. He held such dialogue to be a requirement for coping with many urgent social problems. The dichotomy between the sciences and the humanities has deep roots. In the early modern period, the studia humanitatis already distinguished itself from the study of nature and the related mathematical sciences. This distinction was embedded in institutions such as the Académie Française and the Académie Royale des Sciences. In more recent times, due to advancing specialization in academia, it became ever more difficult for scholars to make meaningful contributions to both domains. None of this takes away the fact that connections between these separate domains have persisted up to the present day. In the wake of Anthony Grafton several historians have pointed out the deep connections between early modern humanism and the investigation of natural phenomena.
    [Show full text]
  • Teylers Tweede Schilderijenzaal: Mee Met De Tijd
    Teylers tweede schilderijenzaal: Mee met de tijd Saskia Groot Koerkamp 3250814 Onderzoekswerkgroep Annemieke Hoogenboom 29 juni 2011 Teylers tweede schilderijenzaal: Mee met de tijd – Saskia Groot Koerkamp (3250814) Inhoudsopgave Inhoudsopgave ..................................................................................................... 1 1. Inleiding............................................................................................................ 2 2. Bouwgeschiedenis van het Teylers Museum...................................................... 5 2.1 Vóór 1893: de ovale zaal, eerste schilderijenzaal en een prijsvraag .............. 5 2.2 1893: de tweede schilderijenzaal ................................................................. 9 2.3 J.E. van den Arend ......................................................................................10 2.4 Conclusie ....................................................................................................14 3. Voorbeelden van eigen bodem.........................................................................15 3.1 Het Rijksmuseum........................................................................................15 3.2 Stedelijk Museum .......................................................................................20 3.3 Conclusie ....................................................................................................24 4. Schilderijenzalen van de negentiende eeuw .....................................................26 4.1 Presentatie en decoratie:
    [Show full text]
  • Jaarverslag Teylers Museum 2010
    Teylers Museum Jaarverslag 2010 Jaarverslag 2010 Teylers Museum Jaarverslag 2010 Teylers Museum is genoemd naar Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778), Inhoudsopgave een vermogende Haarlemse zijdefabrikant en bankier. Levend in de tijd van de Verlichting had hij grote belangstelling voor kunst en wetenschap. In zijn tes tament bepaalde hij dat zijn vermogen moest worden ondergebracht in een stichting die onder meer de bevordering van kunst en wetenschap tot doel had. 5 Missie 58 Financieel verslag De uitvoerders van Teylers testament besloten een openbaar museum te bouwen 58 Verslag van de Raad van Toezicht waarin voorwerpen van kunst en wetenschap verenigd zouden worden. Teylers 6 Subsidiënten en begunstigers 59 Toelichting op de jaarrekening 2010 Museum is hiermee het enige museum dat in die tijd voor en door burgers werd van Teylers Museum in 2010 60 Winkel gebouwd. Een museum vanuit een ideaal geboren en gefinancierd uit particulier 61 Financieel overzicht kapitaal, zonder enige betrokkenheid van welke overheid dan ook, was een 9 Voorwoord revolutionair concept. 62 Stichtingen In het museum werden boeken aangekocht voor studie, natuurkundige instru- 11 Foreword 62 Teylers Stichting menten voor het geven van demonstraties en tekeningen voor het houden van 62 Gelieerde Stichtingen kunstbeschouwingen. Fossielen en mineralen speelden een rol bij de openbare 24 Teylers Museum op weg naar 65 Overige Stichtingen lessen. Teylers Museum groeide zo uit tot een centrum van eigentijdse kunst Werelderfgoed en wetenschap. Hier konden burgers de laatste kennis opdoen over de natuur- 66 Bijlagen kunde, de tekenkunst, de ontwikkeling van het leven op aarde en nog veel meer. 28 Teylers Museum on its way 66 1 Tentoonstellingen Het museum leverde zo een belangrijke bijdrage aan de democratisering van to World Heritage 67 2 Lezingen door externe personen, kennis.
    [Show full text]
  • THE ZIBBY GARNETT TRAVELLING FELLOWSHIP Report by Samantha
    THE ZIBBY GARNETT TRAVELLING FELLOWSHIP Report by Samantha Cawson Paper Conservation Internship at Teylers Museum Haarlem, Netherlands 31st August – 1st October 2014 Contents 1. Introduction 3 2. Study Trip 3 2.1 Conservation Projects 7 2.2 Blanche Douglas Hamilton 8 2.3 Loans 11 2.4 Acquisitions & Exhibition Work 11 2.5 Pests, Environmental Monitoring, and Disaster Management 13 2.6 Visits and Opportunities 14 2.7 Leisure 15 3. Conclusion 17 Appendix A: Study Trip Diary 18 2 Introduction My name is Samantha Cawson; I am a 26-year-old British citizen and recent graduate of conservation from the University of the Arts, London. In order to ease the transition between education and employment I decided to arrange an internship abroad, which would allow me to gain an in depth insight into working within a museum setting full time, extend and build upon my existing knowledge as well as making contacts and possible opportunities for my future career. I was very interested to intern within a museum that performed a lot of exhibition conservation, as this was an aspect that I believed I needed to improve upon. After writing to the conservation department of the Teylers Museum in Haarlem, I was welcomed to join the team during the month of September. I was thrilled to learn that I would be undertaking research into charcoal and pastel drawings by the artist, Blanche Douglas Hamilton, as well as helping with a new acquisitions exhibition and upcoming major exhibition, At first sight. I found out about the Zibby Garnett Travelling Fellowship from a peer at Camberwell College of Arts, and decided it would be a great way to help pay for my living costs whilst away from London for one month.
    [Show full text]
  • Walk Among Teyler and Hals
    Verspronckweg Schotersingel Kloppersingel Staten Bolwerk Kennemerplein Rozenstraat Prinsen Bolwerk Kenaustraat Stationsplein singel Parkeergarage Stationsplein Garenkookerskade Kenaupark Kinderhuis Parklaan Parklaan Parklaan Kruisweg Jansweg Parklaan Hooimarkt Spaarne Nieuwe Gracht Nieuwe Gracht Nassaustraat Zijlweg Kinderhuissingel Kinderhuisvest Ridderstraat BakenessergrachtBakenessergracht Koudenhorn Kruisstraat Molen De Adriaan Grote or St. Bavokerk (20, St Bavo’s Church) was built in Gothic Walk left of the town hall into Koningstraat. Halfway down this street, on your Jansstraat 22 Nassaulaan style in the spot where a smaller church, which was largely destroyed in right, you can see the former school for Catholic girls, ‘Inrichting voor Onderwijs Route 1 - Starting point: Frans Hals Museum Route map WALK AMONG a fire in the 14th century, once stood. St Bavo is the patron saint of the aan Katholieke Meisjes’ and then on your left at No. 37, the asymmetrically shaped Zijlstraat Papentorenvest Route 2 - Starting point: Teylers Museum Smedestraat TEYLER AND HALS Kennemerland region. In 1479, the building was rebuilt as a collegiate church. former bakery (24) in Berlage style (1900). Decorative Jugendstil carvings by Brouwersvaart The remarkable thing about this church is that it was built without piles in G. Veldheer embellish both sides of the freestone façade frame. The figure of a Bakenessergracht the ground. Grote or St. Bavokerk is sometimes also referred to as ‘Jan met baker is depicted in the keystone above the shop window. Gedempte Oude Gracht Zijlstraat Raaks 15 de hoge schouders’ (high-shouldered John) because the tower is rather small Barteljorisstraat compared to the rest of the building. The church houses the tombs of Frans At the end of Koningstraat, cross Gedempte Oude Gracht and continue straight on Grote 16 Parkeer- Drossestraat 23 19 Hals, Pieter Teyler Van der Hulst and Pieter Jansz.
    [Show full text]
  • Lorentz – Function Follows Form and Theory Leads to Experiment
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22522 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Weiss, Martin Paul Michael Title: The masses and the muses : a history of Teylers Museum in the Nineteenth Century Issue Date: 2013-11-27 The Masses and the Muses A History of Teylers Museum in the Nineteenth Century Front cover: The Oval Room, drawing by Johan Conrad Greive, 1862 (Teylers Museum, Haarlem, DD042b) Back cover: The First Art Gallery, drawing by Johan Conrad Greive, 1862 (Teylers Museum, Haarlem, DD042d) The Masses and the Muses A History of Teylers Museum in the Nineteenth Century Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus prof. mr. C.J.J.M. Stolker, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op woensdag 27 november 2013 klokke 15.00 uur door Martin Paul Michael Weiss geboren te Hannover in 1985 Promotiecommissie Prof. Dr. F.H. van Lunteren (promotor, Universiteit Leiden) Prof. Dr. D. van Delft (Universiteit Leiden) Prof. Dr. P.J. ter Keurs (Universiteit Leiden) Dr. D.J. Meijers (Universiteit van Amsterdam) Prof. dr. W.W. Mijnhardt (Universiteit Utrecht) Prof. Dr. H.J.A. Röttgering (Universiteit Leiden) Prof. Dr. L.T.G. Theunissen (Universiteit Utrecht) Dr. H.J. Zuidervaart (Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis) Prof. Dr. R. Zwijnenberg (Universiteit Leiden) Acknowledgements This PhD was not written in isolation. Throughout the course of this project I received an unquantifiable amount of support – intellectual, financial and moral – from innumerable colleagues and friends. Some of them I hope to be able to acknowledge here.
    [Show full text]
  • Portrait of an Old Man (Possibly a Rabbi)
    Portrait of an Old Man (Possibly a ca. 1645 Rabbi) oil on panel 22.2 x 18.4 cm Rembrandt van Rijn RR-109 (Leiden 1606 – 1669 Amsterdam) © 2021 The Leiden Collection Portrait of an Old Man (Possibly a Rabbi) Page 2 of 12 How to cite De Witt, David. “Portrait of an Old Man (Possibly a Rabbi)” (2017). In The Leiden Collection Catalogue, 3rd ed. Edited by Arthur K. Wheelock Jr. and Lara Yeager-Crasselt. New York, 2020–. https://theleidencollection.com/artwork/a-portrait-of-a-rabbi/ (accessed September 30, 2021). A PDF of every version of this entry is available in this Online Catalogue's Archive, and the Archive is managed by a permanent URL. New versions are added only when a substantive change to the narrative occurs. © 2021 The Leiden Collection Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Portrait of an Old Man (Possibly a Rabbi) Page 3 of 12 This expressively rendered half-length oil sketch of an elderly bearded man Comparative Figures depicts the sitter in profile with slightly downcast eyes as he gazes toward the book he holds in his hands. His fur-lined cloak and fur hat are rendered in ocher and brownish tones, with only the shirt, beard and face standing out from their tonal surroundings. Although the man’s physiognomy has been articulated clearly, the body is so sketchily handled and thinly painted that the vertical grain of the panel is visible through the reddish-brown paint. His arms and hands are indicated with only a few rough strokes, giving the work an unfinished appearance.
    [Show full text]
  • ANBI Gegevens & Jaarverslag Teylers Stichting 2019
    ANBI gegevens & Jaarverslag Teylers Stichting 2019 Naam Teylers Stichting RSIN / Fiscaal nummer 001002910 Contactgegevens p/a Spaarne 16 2011 CH Haarlem Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778) heeft bij testament Teylers Stichting in het leven geroepen om kennis van godsdienst, kunst en wetenschap onder de burgers te bevorderen en om behoeftigen te ondersteunen. Teylers Stichting is eigenaar van het gebouw en de collecties van Teylers Museum. Teylers Stichting heeft het beheer van het museum door middel van een convenant overgedragen aan de Stichting tot Beheer en Instandhouding van Teylers Museum. Teylers Stichting heeft het aspect armenzorg ingevuld met een gift aan het Fonds Urgente Noden Haarlem en Omgeving. Teylers Stichting is verantwoordelijk voor twee in het testament genoemde Genootschappen, te weten het Godgeleerd Genootschap en het Tweede Genootschap. In het Tweede Genootschap zijn natuurkunde (fysica en biologie), letterkunde, geschiedenis, kunstgeschiedenis en numismatiek vertegenwoordigd. Ter stimulering van de wetenschap schrijven de leden van de beide Genootschappen jaarlijks een prijsvraag uit en geven lezingen in het museum. Ook heeft de Stichting twee bijzondere leerstoelen opgericht aan de Universiteit Leiden. De leerstoel ‘Geschiedenis van de natuurwetenschappen’ wordt sinds 2007 bekleed door professor dr. Frans van Lunteren. Hij richt zijn onderzoek op de geschiedenis van de Nederlandse natuurwetenschappen tussen 1815 en 1940 en Teylers Museum in het bijzonder. Professor dr. Eric Jorink bekleedt sinds 2013 de tweede leerstoel, ‘Verlichting en religie in historisch en sociaal-cultureel perspectief’. Hij houdt zich onder meer bezig met de raakvlakken tussen geloof, kunst en wetenschap in de Verlichting, meer in het bijzonder met het ontstaan van collecties en musea.
    [Show full text]
  • Showcasing Science
    HISTORY OF SCIENCE AND SCHOLARSHIP IN THE NETHERLANDS Weiss Martin P.M. Weiss Showcasing Science A History of Teylers Museum Showcasing Science in the Nineteenth Century Showcasing Science History of Science and Scholarship in the Netherlands The series History of Science and Scholarship in the Netherlands presents studies on a variety of subjects in the history of science, scholarship and academic institutions in the Netherlands. Series Editors Klaas van Berkel, University of Groningen, Groningen Huib Zuidervaart, Huygens ING (KNAW), The Hague Editorial Board Klaas van Berkel, University of Groningen Karel Davids, VU University Amsterdam Dirk van Delft, Leiden University / Museum Boerhaave Jan van Gijn, University Medical Center, Utrecht Harm Habing, Leiden Observatory Johan Heilbron, Erasmus University Rotterdam / Sorbonne (CESSP) Paris Wessel Krul, University of Groningen Wijnand Mijnhardt, Utrecht University Lissa Roberts, University of Twente, Enschede Huib Zuidervaart, Huygens ING, The Hague Showcasing Science A History of Teylers Museum in the Nineteenth Century Martin P.M. Weiss Amsterdam University Press Printed with financial support of the Teyler Foundation. Cover illustration: T.C. Winkler in the Oval Room of Teylers Museum, c. 1885 Source: Teylers Museum, Haarlem, AF780 Cover design: Coördesign, Leiden Lay-out: Crius Group, Hulshout isbn 978 94 6298 224 6 e-isbn 978 90 4853 214 8 doi 10.5117/9789462982246 nur 685 © Martin P.M. Weiss / Amsterdam University Press B.V., Amsterdam 2019 All rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise) without the written permission of both the copyright owner and the author of the book.
    [Show full text]
  • Teylers Beleidsplan V2 17-02 OL 05.Indd
    2.1 Missie, visie en profiel In Teylers Museum stappen bezoekers letterlijk in de geschiedenis, in plaats van dat ze ernaar kijken. Het museum is erfgoed van wereldklasse. Nergens is zo’n uitzonderlijk authentieke tijdscapsule over het delen van kunst en kennis tussen 1780 en nu bewaard gebleven. Het is een plek waar bezoekers een onvergetelijke ervaring beleven, die ze willen delen met anderen. Non-stop voor het publiek toegankelijk sinds 1784, is Teylers het eerste en oudste museum van Nederland. Maar het was ook een werkplaats, waar de collecties in laboratoria en kunstenaarsateliers werden gebruikt. De collecties vormen samen met het gebouw een unieke erfenis uit de Verlichting. Met deze erfenis kunnen we vragen van nu duiden en vanuit het heden terugkijken naar het verleden. Kunst en kennis zijn hier aan elkaar gesmeed: Teylers is Einstein én Michelangelo. Voor sommigen is de onderdompeling in de authentieke, mysterieuze en contemplatieve sfeer voldoende, samen met de persoonlijke benadering en de menselijke maat. Voor anderen is het museum een plek met enorm veel informatie via tekstbordjes, audioguide en website. Sinds 2011 (Werelderfgoeddossier) hebben we een denkomslag door gemaakt, waarbij de puzzel- stukken van collecties, geschiedenis en gebouw op hun plaats vielen. Het onderzoek naar onze herkomst heeft geresulteerd in nieuw elan en een nieuwe missie. Kernwaarden De organisatie is in alle lagen doordrongen van onze kernwaarden: • Nieuwsgierig: Een open en onderzoekende houding ten aanzien van vragen vanuit de samenleving en de museale professie. • Betrokken: Het publiek staat centraal en voelt zich welkom. Persoonlijke benadering en kennisoverdracht in dialoogvorm zijn leidend. • Verbindend: Samenwerking met musea en instellingen in binnen- en buitenland is uitgangspunt om meerwaarde te creëren voor iedereen.
    [Show full text]
  • Supported by the Vereniging Rembrandt Dutch Museum Acquisitions (2015–19) Supported by the Vereniging Rembrandt
    Dutch museum acquisitions (2015–19) supported by the Vereniging Rembrandt Dutch museum acquisitions (2015–19) supported by the Vereniging Rembrandt or over 135 years, the Vereniging Rembrandt has helped Dutch museums to acquire notable works of art for their collections.1 When it was established in 1883, its main concern was to retain Dutch old master paintings in the Netherlands, especially for the Rijksmuseum, Amsterdam. But it soon became clear that old masters had also to be brought back from elsewhere, and the Vereniging’s horizon was happily much expanded. FBetween 2015 and 2019 the Vereniging Rembrandt supported the acquisition of 142 objects as far apart in time and character as a ceremonial sword from the Middle Bronze Age (no.2), bought for the Rijksmuseum van Oudheden, Leiden, and an installation of blown glass by Dale Chihuly made for the Groningen Museum in 2018 (no.35). Some sixty museums from all over the country benefited from these acquisitions, to which the Vereniging contributed over €23.9 million. In 2018–19 an exhibition at the Kröller-Müller Museum, Otterlo, displaying a selection of around eighty acquisitions that had been supported by the Vereniging Rembrandt since 2009 was seen by over 100,000 visitors. An exhibition at the Van Gogh Museum, Amsterdam, in 2008–09 on the Vereniging’s first 125 years attracted over 300,000 visitors.2 In those ten years membership of the Vereniging rose from 9,000 to well over 16,000, and its reserves increased to over €50 million. When looking at the acquisitions supported over the past five years, it is clear that the original agenda of the Vereniging Rembrandt, to retain or repatriate important works of Dutch art, still informs much of its policy.
    [Show full text]
  • Jaarrekening 2019
    Jaarrekening 2019 Stichting Teylers Museum Vrienden Fonds Spaarne 16 2011 CH Haarlem 16 maart 2020 Stichting Teylers Museum Vrienden Fonds te Haarlem Inhoudsopgave pagina Bestuursverslag 2 Balans per 31 december 2019 na resultaatverdeling 11 Staat van baten en lasten 2019 12 Toelichting op de Balans en de Staat van baten en lasten 13 Toelichting bestedingen 17 1 Jaarverslag Teylers Museum Vrienden Fonds 2019 Teylers Museum Vrienden Fonds is een onafhankelijke stichting die in de breedste zin van het woord steun verleent aan Teylers Museum in Haarlem. De stichting heeft de culturele ANBI- status. De doelstelling van het Vrienden Fonds is het bevorderen van de bloei van Teylers Museum. Dit doel wil het Fonds bereiken door het bijeenbrengen en beheren van bijdragen van betrokken vrienden, periodieke schenkers en andere begunstigers uit binnen- en buitenland. Het Vrienden Fonds doet regelmatig donaties aan Teylers Museum en ondersteunt daarmee projecten op de korte en middellange termijn en diverse activiteiten van het museum. Het Vrienden Fonds wordt structureel gesteund door Bijzondere Vrienden, Sterrenwachters en leden van de Lorentz Kring, de Wybrand Hendriks Kring en de Pieter Teyler Kring. Ook de bijdragen van Vrienden en eenmalige schenkingen en nalatenschappen komen in het Fonds terecht. De bijdragen van de Vrienden, Bijzondere Vrienden en Sterrenwachters gaan deels in een op de toekomst gericht endowment-vermogen. De bijdragen van de Lorentz Kringleden komen ten gunste van de projecten op het gebied van bèta wetenschappen in het museum, zoals de Lorentz Formule. De bijdragen van de Wybrand Hendriks Kring en de Pieter Teyler Kring zijn specifiek bedoeld voor de restauratie van het Pieter Teylers Huis.
    [Show full text]