DOCSLIB.ORG

D:\Biuletyn 449 Mpańczyk 2012\Archiwum\Biul 448 MP Ela.Vp

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
D:\Biuletyn 449 Mpańczyk 2012\Archiwum\Biul 448 MP Ela.Vp BIULETYN PAÑSTWOWEGO INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO 448: 465–478, 2012 R. MIEJSCA ZWI¥ZANE Z JÓZEFEM PI£SUDSKIM NA TLE POLSKO-LITEWSKICH BADAÑ GEOŒRODOWISKOWYCH PLACES ASSOCIATED WITH JÓZEF PI£SUDSKI ON THE BACKGROUND OF POLISH-LITHUANIAN GEOENVIRONMENTAL STUDIES MAREK GRANICZNY1,ANDRZEJ PIOTROWSKI2,ZBIGNIEW KOWALSKI1,HALINA URBAN1 Abstrakt. W artykule podjêto próbê podsumowania dotychczasowej wspó³pracy geologów polskich i litewskich, szczególnie w ostat- nich 20 latach (1990–2010). Wspó³praca ta obejmowa³a przede wszystkim aspekty geologii œrodowiskowej. W trakcie kilku etapów badañ specjaliœci Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego Instytutu Badawczego oraz S³u¿by Geologicznej Litwy na obszarze przy- granicznym przeprowadzili prace kartograficzne prowadz¹ce do opracowania szeregu map tematycznych, w tym zanieczyszczenia gleb me- talami ciê¿kimi, geopotencja³u, map zagro¿eñ œrodowiska i innych, zgromadzili materia³ dla opracowania bazy geotopów, analizowali zdjêcia satelitarne pod k¹tem zmian u¿ytkowania terenu oraz zorganizowali i prowadzili monitoring wód podziemnych. Bardziej szcze- gó³owo omówione zosta³y miejsca zwi¹zane z osob¹ marsza³ka Józefa Pi³sudskiego i ich potencja³ geoturystyczny. Miejsca te cechuje du¿a atrakcyjnoœæ pod wzglêdem krajobrazu, jak równie¿ wyró¿nia interesuj¹ca budowa geologiczna. Dotychczasowe badania stworzy³y dobre podstawy dalszej wielostronnej kooperacji geologów polskich i litewskich. Wspó³praca geologów obu krajów jest zgodna z zaleceniami Unii Europejskiej dla wprowadzania Zasad Europejskiej Polityki Rozwoju Przestrzennego, które maj¹ przyczyniæ siê do redukcji zanieczyszczeñ i poprawy warunków œrodowiskowych w Europie. Wynikiem wspólnych badañ jest opracowanie szeregu publikacji, w tym na szczególn¹ uwagê zas³uguje Atlas – Geology for environmental protection and territorial planning in the Polish-Lithuanian cross-border area, 1:500 000. S³owna kluczowe: Józef Pi³sudski, geologia, badania geoœrodowiskowe, Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, S³u¿ba Geologiczna Litwy. Abstract. Summary of cooperation between specialists from Polish Geological Institute – National Research Institute and the Geological Survey of Lithuania during the last 20 years (1990–2010) is presented in this paper. During several stages of work and investigations, they have gathered data and created common databases for the border zone, e.g. geosites database. Groundwater monitoring was organized and ini- tiated, analysis of satellite images was made in terms of land use changes. Different thematic maps, including maps of soil contamination by heavy metals, were performed, too. Additionally, the sites connected with Marshal Józef Pi³sudski were described in detail, with the special attention to its geotouristic and nature values. These sites are very attractive from the landscape point of view and are characteristic by interest- ing geological conditions. These comprehensive studies have created a good base for the multidirectional cooperation of the Polish and Lithu- anian geologists. Such cooperation is in agreement with the European Union recommendation to introduce Principles of the European Territo- rial Planning Policy. The aim of this policy leads to the reduction of pollution and improvement of environmental conditions in Europe. Re- sults of common studies were presented in several papers, including the Atlas – Geology for environmental protection and territorial planning in the Polish-Lithuanian cross-border area, 1:500,000. Key words: Józef Pi³sudski, geology, geoenvironmental studies, Polish Geological Institute – National Research Institute, Geological Survey of Lithuania. 1 Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; e-mail: [email protected] 2 Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, Zak³ad Regionalny Geologii Pomorza, ul. Wieniawskiego 20, 71-130 Szczecin; e-mail: [email protected] 466 Marek Graniczny i in. WSTÊP – WSPÓ£PRACA POLSKO-LITEWSKA Wspó³praca Pañstwowego Instytutu Geologicznego z li- szarów pogranicznych polsko-litewskich, nadaj¹c im dodat- tewskimi instytucjami geologicznymi dobrze rozwija³a siê kowo, siêgaj¹c¹ do wspólnej historii, nazwê Pasa JadŸwin- od wielu dziesi¹tków lat, maj¹c mocne podstawy kulturowe gów. Opracowano program polsko-litewskich badañ geolo- i historyczne. Dotyczy³a ona przede wszystkim podstawo- giczno-œrodowiskowych na obszarze Pasa JadŸwingów, wa- wych problemów geologii regionalnej, od g³êbokiego, kry- ¿nym fragmencie Zielonych P³uc Europy (fig. 1). By³ on stalicznego pod³o¿a poczynaj¹c, a na polodowcowych utwo- ukierunkowany na zebranie i analizê informacji geologicz- rach powierzchniowych koñcz¹c. Wymieniano równie¿ in- nych dla potrzeb opracowywania projektów zagospodaro- formacje i pogl¹dy na temat wystêpuj¹cych na terenach po- wania terenów, racjonalnego wykorzystania zasobów natu- granicznych surowców mineralnych. ralnych, ochronê œrodowiska naturalnego i ocenê geozagro- Od pocz¹tku lat 90. XX wieku szybko narasta³o zaintere- ¿eñ, maj¹c na celu bezpieczeñstwo ³adu przestrzennego sowanie stanem œrodowiska naturalnego. Uznano, ¿e i lepsze warunki ¿ycia obywateli. pó³nocno-wschodnie tereny Polski oraz przylegaj¹ce do niej Linie wyznaczaj¹ce wystêpowanie granic struktur i utwo- obszary Litwy i Bia³orusi powinny zostaæ otoczone spe- rów geologicznych z regu³y nie pokrywaj¹ siê z przebiegiem cjaln¹ opiek¹ miêdzynarodow¹, jako ostatnie europejskie te- granic administracyjnych i pañstwowych. Dlatego te¿ eksplo- reny o ma³o zniszczonej przyrodzie. Obszarom tym nadano atacja zasobów kopalin, zanieczyszczanie wód podziemnych nazwê Zielone P³uca Europy. czy zmiany krajobrazu w strefie przygranicznej jednego W tym te¿ duchu w 1992 roku Pañstwowy Instytut z pañstw oddzia³uj¹ na stan œrodowiska w kraju s¹siaduj¹cym. Geologiczny – Pañstwowy Instytutu Badawczy (PIG-PIB) Szczególnie wra¿liwym elementem œrodowiska podat- podj¹³ wraz ze S³u¿b¹ Geologiczn¹ Litwy (SGL) badania ob- nym na zanieczyszczenie s¹ wody podziemne. Ich formowa- Fig. 1. Granice obszaru badawczego „Pas JadŸwingów” (linia pomarañczowa) na tle Mapy Rzeczypospolitej Polskiej (wydanie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1934 roku) Boundaries of “The Belt of Yotvings” (orange line) on the background of Map of Polish Republic (The Military Geographical Institute of Poland, 1934 edition) Miejsca zwi¹zane z Józefem Pi³sudskim na tle polsko-litewskich badañ geoœrodowiskowych 467 nie jest zwi¹zane z alimentacj¹ odbywaj¹c¹ siê na rozleg³ych obszarach, nierespektuj¹cych granic administracyjnych. Jed- na z ga³êzi gospodarki, jak¹ jest eksploatacja kopalin i zwi¹zana z tym dzia³alnoœæ górnicza, mo¿e szczególnie wp³ywaæ na zmiany hydrodynamiki, jak równie¿ na jakoœæ i zasoby wód podziemnych oraz prowadziæ do rozwoju nega- tywnych procesów geologicznych takich jak kras czy erozja. Dlatego te¿ wiedza o budowie geologicznej oraz potencjalnych procesach i zagro¿eniach œrodowiskowych jest szczególnie wa¿na dla racjonalnego planowania przestrzennego i zrówno- wa¿onego rozwoju obszarów przygranicznych, a tym samym dla dobrej wspó³pracy pomiêdzy s¹siaduj¹cymi pañstwami. Wspó³praca na terytoriach przygranicznych jest równie¿ bardzo istotna dla wprowadzania Zasad Europejskiej Polity- ki Rozwoju Przestrzennego, które maj¹ przyczyniæ siê do re- dukcji zanieczyszczeñ i poprawy warunków œrodowisko- wych w skali ca³ego kontynentu. Z kolei Europejska Komi- sja Ekonomiczna k³adzie du¿y nacisk na potrzebê i organizo- wanie monitoringu transgranicznych wód podziemnych. Ko- misja ta organizuje od 1994 roku specjalne grupy do spraw monitoringu i oceny wód transgranicznych. Fig. 2. Atlas „Geologia dla ochrony œrodowiska i planowania Wymóg posiadania i wykorzystania danych geologicz- przestrzennego dla obszaru pogranicza polsko-litewskiego”, nych dla obszarów przygranicznych ma równie¿ podstawy rok wydania 1997 ustawowe na poziomie pañstwowym, na przyk³ad „Prawo dotycz¹ce zasobów podziemnych” w Republice Litewskiej, Atlas of “Geology for environmental protection and territorial czy „Prawo geologiczne i górnicze” w Rzeczypospolitej Pol- planning in the Polish–Lithuanian cross-border area”, 1997 edition skiej. Dotychczasowy program realizowano w trzech fazach badawczych: W roku 1997 opracowano i wydano „Atlas – Geology for I faza – 1992–1997 r. Zebranie podstawowych danych environmental protection and territorial planning in the Po- geologiczno-œrodowiskowych: ustanowienie wspólnych stan- lish-Lithuanian cross-border area, 1:500 000 (w jêzyku an- dardów, zebranie podstawowych danych na temat geologii, gielskim) (fig. 2). Atlas przyjêto bardzo przychylnie po obu geochemii, radioekologii, wód podziemnych i ekogeologii. stronach granicy zarówno w œrodowiskach naukowych, jak II faza – 1997–1999 r. Wybrane badania tematyczne: i administracji rz¹dowej i lokalnej. By³ rozes³any do wszyst- kartografia hydrogeologiczna i geologiczno-œrodowiskowa kich s³u¿b geologicznych w Europie. Atlas zosta³ nagrodzo- w skali 1:50 000, organizacja i prowadzenie monitoringu ny przez Ministra Œrodowiska Rzeczypospolitej Polskiej wód podziemnych, koncepcja mapy geoturystycznej w skali oraz przekazany prezydentom Litwy i Polski. 1:200 000, interpretacja zdjêæ satelitarnych dla potrzeb ana- Rezultaty uzyskane w wyniku dwustronnych badañ pol- lizy u¿ytkowania terenu. sko-litewskich by³y wielokrotnie prezentowane na ró¿nych III faza – 1999–2001 r. Wdro¿enia: kontynuacja monito- konferencjach miêdzynarodowych oraz publikowane w ró¿- ringu wód podziemnych,
Load more

Recommended publications
  • Lietuvos Valstybingumo Istorijos Keliu Along the Road to Lithuanian Statehood
    Lietuvos valstybingumo istorijos keliu Along the Road to Lithuanian Statehood Nuo pirmojo Lietuvos vardo paminėjimo prieš jos metais čia buvo KGB, kur buvo laikomi, kanki- Mindaugui (skulpt. R. Midvikis). Iš granito iškaltas būtent čia 1918 m. gruodžio 15 d. komunistuojančios Since the first mentioning of the name of Lithuania 4. Court Palace (Gedimino Ave. 40) and Museum of Latvian and Estonian residents held hands in a live to Dr. Jonas Basanavičius was opened here. The ex- VILNIAUS TURIZMO INFORMACIJOS CENTRAS / tūkstantį metų mūsų valstybė išgyveno sudėtingą nami ir žudomi kovotojai už Lietuvos valstybingumą. pusketvirto metro aukščio karalius pavaizduotas jėgos paskelbė sovietinę respubliką. Pagal paskirtį a thousand years ago our state has gone through Genocide Victims (Aukų St. 2A) 595 kilometre-long chain through the Baltic States, position of the Signatories’ House presents the history VILNIUS TOURIST INFORMATION CENTRE kūrimosi laikotarpį. Keliaujant žymiausiomis Vilniaus Šiuo metu veikia Genocido aukų muziejus, pastato sėdintis soste ir laikantis karaliaus regalijas – skeptrą – tai buvę Miesto salės rūmai, statyti 1902 m. Iki tol a complicated period of establishment. By travelling Ph. +370 5 249 7427, museum is open: II–VI thus symbolically separating their countries from the of the national revival of the beginning of the 20th cen- vietomis valstybingumo istorijos galima mokytis „gy- fasade iškalti žuvusių rezistentų vardai, šalia pastaty- ir rutulį su kryžiumi. Paminklo postamentą juosia šioje vietoje stovėjo 1501 m. pastatyti gotikiniai rusų the most famous sites in Vilnius, the history of state- 10.00–17.00, VII 10.00–15.00 Soviet Union and declaring their wish to be free. The tury and the restoration of modern Lithuania in 1918.
    [Show full text]
  • Atmintis, Vaizdas, Kultūra
    Lietuvos kultūros tyrimai, 6 ATMINTIS, VAIZDAS, KULTŪRA LIETUVOS KULTŪROS TYRIMŲ INSTITUTAS Lietuvos kultūros tyrimai, 6 ATMINTIS, VAIZDAS, KULTŪRA V I L N I U S Lietuvos kultūros tyrimai, 6 ATMINTIS, VAIZDAS, KULTŪRA Leidybą parėmė Lietuvos kultūros taryba Sudarė doc. dr. Rita Repšienė, dr. Odeta Žukauskienė Redaktorių kolegija dr. Žilvinė Gaižutytė-Filipavičienė (Lietuvos kultūros tyrimų institutas) prof. dr. Aušra Jurgutienė (Lietuvių literatūros ir tautosakos institutas) dr. Eda Kalmre (Estijos literatūros muziejus, Tartu, Estija) doc. dr. Naglis Kardelis (Lietuvos kultūros tyrimų institutas, Vilniaus universitetas) dr. Małgorzata Litwinowicz (Varšuvos universiteto Lenkų kultūros institutas, Lenkija) doc. dr. Rūta Muktupāvela (Latvijos kultūros akademija, Ryga, Latvija) dr. Mindaugas Paknys (Lietuvos kultūros tyrimų institutas) doc. dr. Rita Repšienė, vyr. red. (Lietuvos kultūros tyrimų institutas, Lietuvos muzikos ir teatro akademija, Vilniaus universitetas) dr. Vytautas Rubavičius (Lietuvos kultūros tyrimų institutas) prof. dr. Rasa Vasinauskaitė (Lietuvos kultūros tyrimų institutas, Lietuvos muzikos ir teatro akademija) dr. Odeta Žukauskienė (Lietuvos kultūros tyrimų institutas) Straipsniai vertinti dviejų recenzentų Soul Is Holding Her Heart at Her Breast]. Le Mortifiement Viršelyjede Vaine Plaisance,René d’Anj ou. Siela laiko savo širdį prie krūtinės [ „Širdies vagystės“ iliustracija sukurta iki 1477 m. In: MS 165, Folio 31r. © The Fitzwilliam Museum, Cambridge. ISSN 2029-8560 ISBN 978-9955-868-77-4 © Sudarymas, Rita Repšienė,
    [Show full text]
  • Soviet Vilnius: Ideology and the Formation of Identity
    LITHUANIAN HISTORICAL STUDIES 15 2010 ISSN 1392-2343 PP. 171-189 SOVIET VILNIUS: IDEOLOGY AND THE FORMATION OF IDENTITY Živilė Mikailienė ABSTRACT This article analyses the importance of historical narratives, myths and symbols in the process of the formation of the Soviet identity of Vilnius, the capital of Lithuania. Throughout the Soviet period Vilnius was one of the Soviet capitals where the regime made every effort to modify the identity of the city in compliance with the prevailing Soviet ideology: to establish the ideological centre of the country, to shape the city so that it would meet the needs of the new 'So­ viet citizen'and to alter its historical identity - erase the old historic sites, historical memory and form the new identity of the city. The most obvious manifestations of 'rewritten 'histoty can be obsen-ed in the physical shape of the city - its architectural/urban development, changes of street names and the erection of new Soviet monuments. The said tangible signs and symbols of authority as well as the intangible ones - new historic narrative of the Soviet city, myths about its having a revolutionary past, the Great Patriotic War and the idea of progress were aimed at the legitimation of the regime, the formation of the citizenry 's new identity and social indoctrination. Introduction The segment in the history of Vilnius embracing Soviet times has received little attention from researchers. Paradoxically, the last fundamental history of the city was published in the late 1960s and early 1970s: in 1968 'Vilniaus miesto istorija nuo seniausių laikų iki Spalio revoliucijos' (The History of the City of Vilnius from the Ancient Times to the October Revolution)' by J.
    [Show full text]
  • Soviet Vilnius: Ideology and the Formation of Identity Živilė Mikailienė
    LITHUANIAN HISTORICAL STUDIES 15 2010 ISSN 1392-2343 PP. 171–189 SOVIET VILNIUS: IDEOLOGY AND THE FORMatION OF IDENTITY Živilė Mikailienė ABSTRACT This article analyses the importance of historical narratives, myths and symbols in the process of the formation of the Soviet identity of Vilnius, the capital of Lithuania. Throughout the Soviet period Vilnius was one of the Soviet capitals where the regime made every effort to modify the identity of the city in compliance with the prevailing Soviet ideology: to establish the ideological centre of the country, to shape the city so that it would meet the needs of the new ‘So- viet citizen’ and to alter its historical identity – erase the old historic sites, historical memory and form the new identity of the city. The most obvious manifestations of ‘rewritten’ history can be observed in the physical shape of the city – its architectural/urban development, changes of street names and the erection of new Soviet monuments. The said tangible signs and symbols of authority as well as the intangible ones – new historic narrative of the Soviet city, myths about its having a revolutionary past, the Great Patriotic War and the idea of progress were aimed at the legitimation of the regime, the formation of the citizenry’s new identity and social indoctrination. Introduction The segment in the history of Vilnius embracing Soviet times has received little attention from researchers. Paradoxically, the last fundamental history of the city was published in the late 1960s and early 1970s: in 1968 ‘Vilniaus miesto istorija nuo seniausių laikų iki Spalio revoliucijos’ (The History of the City of Vilnius from the Ancient Times to the October Revolution)’ by J.
    [Show full text]
  • Travel Around Lithuania Together with Us!
    Travel around Lithuania together with us! Klaipėda Šiauliai Utena Taurage Kaunas Vilnius Marijompolė www.bajoruuzeiga.lt E-mail: [email protected], [email protected] Telephone: (+370 5) 240 3957, (+370) 67299332 UAB “ЕТVA Travel” specializes in arrangement of tours around Lithuania. Our company provides its services as a host and provides comfortable stay in Lithuania for both tourist groups and individuals. We collaborate with waterparks, SPA centres, holiday homes, sanatoriums, museums, etc. Our experienced guides who speak Russian, Polish English and other languages, will accompany guests throughout the entire route. We suggest strolling the narrow winding streets of Vilnius, seeing the monuments of medieval architecture, relaxing at a SPA centre, taking horse riding lessons, sitting by a fi re on the lakeside and going up in the sky in a hot-air balloon, visiting Trakai, Kaunas, Palanga, Nida, Druskininkai, Kernavė and other lovely and cozy towns – see Lithuania from the inside, have a good rest and learn a lot of new and interesting things. We guarantee European standard of service. “ЕТVA Travel” provides the following services: - welcoming of guests; - transfer from railway station to hotel and back; - hotel booking and accommodation; - any type of catering; - services of guides and interpreters; - tour programmes; - transportation services; - arrangement of seminars, conferences, banquets and any other events (conference rooms, banquet halls, saunas, swimming pools, etc at your service); - booking of theatre, museum, concert, etc tickets. Tour prices depend on the number of guests and time of arrival. We will quickly calculate the budget of any chosen itinerary or offer the best option for your means.
    [Show full text]
  • Vilnius December 2014 - April 2015
    Maps Events Restaurants Cafés Nightlife Sightseeing Shopping Hotels Vilnius December 2014 - April 2015 inyourpocket.com N°114 - €0.58 / 2Lt Contents Jewish Vilnius 68 ESSENTIAL Trakai 69 CIT Y GUIDES Lithuania’s former capital uncovered Where to stay 71 Arriving & Getting Around 5 Campsites and presidential suites for all Where to get off and how to stay afloat Mail & Phones 79 City Basics 11 Keeping in touch Some simple differences worth knowing Shopping 80 History 13 A mind-boggling millennium Lifestyle Directory 86 Culture & Events 15 Sport, Leisure & Health 90 Art, photography and the rest Business Directory 92 Where to eat 22 Maps & Index The capital’s kitchens in all their glory Street index 93 Nightlife 44 Where to party in Vilnius City centre map 94 What to see 56 City map 96 A fully comprehensive guide Country map 97 © Vilnius Tourism & Convention Bureau www.vilnius-tourism.lt facebook.com/VilniusInYourPocket December 2014 - April 2015 3 Foreword Arriving & Getting Around There is no getting away from the fact that winter in Arriving in and getting around Vilnius are fairly simple in the tourist information kiosk to order one for you. If Vilnius can be cold. Bitterly so. That does not for one affairs once you understand the basics. Accordingly, you’re travelling to the city centre and want to save a minute however also mean that winter in Vilnius is travelling further afield is relatively painless if you’re small fortune, take public transport. Bus Nº88 goes to bleak. Far from it, in fact. Indeed, having first arrived in prepared to do your research beforehand and use some the Old Town, Nº1 goes to the train station and rapid sign language when using buses and trains.
    [Show full text]
  • Air Pollution M
    MILITARY PHYSICIAN Military Physician Program Council Members Quarterly Chairman Official Organ of the Section of Military Physicians at the Polish Grzegorz Gielerak – Head of the Military Institute of Medicine Medical Society Members Oficjalny Organ Sekcji Lekarzy Wojskowych Polskiego Towarzystwa Massimo Barozzi (Italy) Lekarskiego Elspeth Cameron Ritchie (USA) Nihad El-Ghoul (Palestine) Scientific Journal of the Military Institute of Medicine Claudia E. Frey (Germany) Pismo Naukowe Wojskowego Instytutu Medycznego Anna Hauska-Jung (Poland) Stanisław Ilnicki (Poland) Published since 3 January 1920 Wiesław W. Jędrzejczak (Poland) Number of points assigned by the Polish Ministry of Science and Higher Dariusz Jurkiewicz (Poland) Education (MNiSW) – 6 Paweł Kaliński (USA) Frederick C. Lough (USA) Marc Morillon (Belgium) Arnon Nagler (Israel) Editorial Board Stanisław Niemczyk (Poland) Krzysztof Paśnik (Poland) Francis J. Ring (UK) Editor-in-Chief Tomasz Rozmysłowicz (USA) Jerzy Kruszewski Marek Rudnicki (USA) Deputy Editors-in-Chief Daniel Schneditz (Austria) Krzysztof Korzeniewski Eugeny Tishchenko (Belarus) Marek Maruszyński Zofia Wańkowicz (Poland) Piotr Rapiejko Brenda Wiederhold (USA) Secretary Piotr Zaborowski (Poland) Ewa Jędrzejczak Editorial Office Military Institute of Medicine 128 Szaserów St. 04-141 Warsaw 44 telephone/fax: +48 261 817 380 e-mail: [email protected] www.lekarzwojskowy.pl © Copyright by Military Institute of Medicine Practical Medicine Publishing House / Medycyna Praktyczna 2 Rejtana St., 30-510 Kraków telephone: +48 12 29 34 020, fax: +48 12 29 34 030 e-mail: [email protected] Managing Editor Lidia Miczyńska Proofreading Dariusz Rywczak, Iwona Żurek Cover Design For many years, “Military Physician” has been indexed in the Polish Krzysztof Gontarski Medical Bibliography (Polska Bibliografia Lekarska), the oldest Polish Typesetting bibliography database.
    [Show full text]
  • LITHUANIA Lithuania Lithuania 269 © Lonelyplanetpublications a Flavourfoundnowhere Else
    © Lonely Planet Publications 269 www.lonelyplanet.com LITHUANIA •• Highlights 270 HIGHLIGHTS HOW MUCH? Vilnius ( p287 ) Get lost by day in the cob- bled heart of this beautiful baroque cap- Cup of coffee 1.70Lt to 5Lt ital; dine come dusk on an atmospheric Lithuania Taxi fare 1Lt/km to 1.5Lt/km street terrace. Curonian Spit ( p362 ) Gaze in awe at the Public transport ticket 1.40Lt drifting sands of Nida’s golden Par- Bicycle hire 6/35Lt per hour/day nidis Dune ( p368 ); cycle through pine Rebellious, quirky and vibrant, Lithuania (Lietuva) is Europe’s best-kept secret. Shoved to Juodkrantė ( p364 ) and sail to Venice Sauna 80Lt to 150Lt successively between Russian pillar and Nazi post, tenacious little Lithuania stunned the ( p370 ). world when it played David and Goliath with the might of the Soviet Union – and won its Hill of Crosses ( p341 ) Plant a cross on this LONELY PLANET INDEX independence just over a decade ago. Today the nation that vanished from the maps of awe-inspiring mountain of crosses; visit the chapel of the neighbouring papal- Litre of petrol 2.6Lt Europe is back with a vengeance: it’s part of the EU, was the first of the 25 EU players to give inspired monastery. Litre of bottled water 2.5Lt the European Constitution a stamp of approval and is a fully fledged ‘n’ fighting partner of Palanga ( p355 ) Party like mad in Palanga: 50cl bottle of Švyturys beer 2Lt NATO – home no less to four F-16 military alliance jet fighters used to police Baltic skies.
    [Show full text]
  • Vilniaus Lygiadieniai
    r Vilniaus lygiadieniai Ðá kartà kalbamës apie gyvàjà XXI amþiaus tradicijà – ðiemet jau bene septynioliktà kartà Vilniuje uþdegamas rudens ir pavasario lygiadieniø ugnis. Lygiadieniai – tai ðventës, þyminèios svarbius saulës kelionës dangaus skliautu taðkus, pusiaukelæ tarp didþiøjø saulëgráþø – Kalëdø ir Rasø (Joniniø) bei rudeninæ ar pavasarinæ dienos ir nakties pusiausvyrà. Mus pasiekusiame tradiciniame lietuviø kalendoriniø ðvenèiø cikle bei kalendoriniame folk- lore nerasime nei jø apeigø apraðø, nei uþuominø apie lygiadieniø metu skambëjusias dainas. Panaðiu metu minëtos pavasarinës Gandrinës, rudená – Alutinio, Dagotuviø ðventës maþai teikia medþiagos lygiadieniø paproèiø rekonstrukcijai. Pagaliau, þemdirbiðkasis kalendorius nuosekliau remiasi ne saulës, o mënulio stebëjimu, o ðventëmis þymimi svarbieji augalø vegetacijos ciklo etapai ne visada susiejami su konkreèia data... Kita vertus, rekonstruotoje XV a. Birutës kalno stebykloje – kalendoriniø matavimø astronominiame árenginyje tarp bene 36 ðvenèiø ar ðventiniø dienø, þymimi ir lygiadieniai… Senojo ðventinio kalendoriaus studijos ir rekonstrukcijos tebevyksta, bet Vilniaus lygiadieniai jau yra – su sava tradicija, simbolika, ugnimis ir jø kûrëjais bei kurstytojais. Trijuose pokalbiuose skleisis ðios Vilniaus ðventës istorija, jos rengëjø rûpesèiai ir lûkesèiai bei vertinimai – tarsi ið ðalies… Ugnies þenklai Kalbamës su Egle PLIOPLIENE, Vilniaus etninës veiklos centro kûrëja bei ilgamete vadove, daugybës etnokultûriniø Vilniaus miesto renginiø ir reginiø iniciatore, ðiuo metu – vieðosios ástaigos „Ugnis ir kaukë“ ðeimininke, apie lietuviø kalendorines ðventes Vilniuje, jø atkûrimo ar net ákûrimo istorijà, simbolikà bei aktualumà ðiandienos þmogui. Miela Egle, kaip Jûs tapote kalendoriniø ðvenèiø ini- Metodinio kabineto vedëja, gavau labai „raudonà“ pa- ciatore ir rengëja Vilniaus mieste? talpà, pasilikau ten tik tuðèias sienas ir tarp jø pradëjau Po sovietmeèio turëjome susivokti, kas esame ir nuo rûpintis etniniais dalykais. ko pradëti statyti savo kultûros rûmà.
    [Show full text]
  • 102 Apie Tėvynės Erosą
    102 Apie tėvynės erosą Gintaras Beresnevičius Religotyrininko, mitologo, rašytojo Gintaro Beresnevičiaus (1961–2006) tekstai turi keistų, magiškų galių. Jie primena 1apie save, priverčia prie jų grįžti, liudydami aistringą, nemarią dalią. Knyga „Vilkų saulutė“ , kurios pirmasis skyrius atskleidė opią, įtaigią ir sudėtingą Tė- vynės temą, kaip esė rinkinys buvo parengta 2003 m. Lietuvos rašytojų sąjungos leidykloje. Susitelkdamas ties esaties išgyvenimais, jis suteikė Tėvynei tų nepaprastų, gyvasties, vaiz- dų ir jausmų liudijimų pilnatvę. Savitas, imponuojantis tautinės tapatybės jausmas, kuris neleido jam „taikstytis su svetimųjų mums primestais ikikrikščioniškosios baltų kultūros nevisavertiškumo kompleksais“, perteikia nuostabių regėjimų ir rašymo kaip nuotykio, kaip potyrio ar kaip buvimo kartu galią. Apie erosą, nesužaistą, natūralų, landšaftinį. Apvalų, kietą ir dantytą kur reikia, įdubusį kur reikia, kur upės būna ir teka ten kur reikia, ir kur ežerų dumblas – ir tas, kur reikia varliagyviams neršti o gal ir neneršia tie varliagyviai dumble ir dumblas ežero dugne tik dėl begalinio gražumo debe sies, gimęs jam stabdyti, atspindžiui sumauroti, dumblėtų ežerų juodaskylių ežerų grožis – nuo to, kad juo- duma stab do, ruda ir pilka stabdo, stabdo dangaus žydrumą. (Tpfu, koks nuval- stan kiotas posakis, bet pasiteisinsiu, kad pasiteisini mas „posakis, deja, nuvalkiotas“ się! Lithuania, siekia tuos laikus, kai Kaž kas, tiesdamas delną virš Čiurlionio chaoso, bylojo – Lietuvišku liežuviu „tebūnie!“) Ir tapo purvo dumblo ir lietaus šalis, su gandru moraliniame herbe; kodėl gandras aišku – varlių gi daug, o varlių daug nes daug buožgalvių, juk logiška ir biologiška, o buožgalvių daug nes dumblas, ežerai, pelkės, lietus, ir tikras tikrutėlis gyvenimas pro mėnesiui permet prasi- sklaidančius debesis, klišas dangaus nuogriuvas, niekad nežinančias kur dėtis, ar į rytus traukti ar vakaruosna, o gal taip šlamėdami šna rėdami iš jaučio dangiško pūslės prapliupdami tie debesys ir lenda pas dumblynus grožiui.
    [Show full text]
  • Qr. 4. 2018 No. 7 ISSN 2543-9839 Warsaw, Poland, November 8, 2018
    qr. 4. 2018 no. 7 ISSN 2543-9839 WARSAW, POLAND, NOVEMBER 8, 2018. POLISH PRIME MINISTER MATEUSZ MORAWIECKI (R) AND US SECRETARY OF ENERGY RICK PERRY (L) DURING A MEETING IN WARSAW. ON THE SAME DAY, A LONG-TERM CONTRACT FOR THE PURCHASE OF LIQUEFIED NATURAL GAS (LNG) WAS SIGNED BETWEEN THE STATE-OWNED POLISH OIL AND GAS COMPANY (PGNIG SA) AND THE AMERICAN CHENIERE MARKETING INTERNATIONAL LLP. THIS CONTRACT SPANS A LENGTH OF 24 YEARS AND COVERS AROUND 40 BILLION CUBIC METERS OF GAS. THIS IS YET ANOTHER STEP FOR POLAND TO DIVERSIFY GAS SUppLIES AND DEEPEN COOPERATION WITH THE UNITED STATES IN THE FIELD OF ENERGY SECURITY. © Paweł Supernak (PAP) Editorial Dear Readers, he collapse of communism and the restoration of the states previously locked behind the Iron Curtain formed a new geopolitical constellation in Central Europe. One successful attempt to take advantage of the Tsituation in the region was the launch of a new political initiative, which was expressed through an act of will to cooperate by the leaders of three countries: Czechoslovakia, Hungary, and Poland. In the framework of the Visegrad Group, these states, which are naturally related by a parallel historical background, cultural commonality, and geographic location, have further been consolidated by shared objectives for the future, the most noteworthy of which is the convergence of interests in foreign policy, and the emerging cooperation in terms of economy, transport, ecology, and science. Although the most vital tasks, including the entry of the V4 countries into the structures of the North Atlantic Alliance, and then into the European Union, have been accomplished, effective teamwork has made it possible to inaugurate a sense of local community alongside each state’s own coherent cultural and social identities.
    [Show full text]
  • Lithuanian History) by Teodoras Narbutas in Vilnius
    Adelaides Vilniaus tuntas Adelaide Lithuanian Scouts This manual has been specially prepared for the Adelaide Lithuanian Scout Group and is primarily for the use for the non– Lithuanian Speaking Scouts. This manual has been prepared and endorsed by the Vilniaus Tunto Štabas 2004. MEMBERS Tuntininkas—Antanas Pocius, ADJUTANTAS—Andrius Verbyla, BROLIJOS VADOVAS—Alex Talanskas, SESERIJOS VADOVE—Audra Paskevicius, VSESE VADOVE—Aldona Pretty, Darius Kubilius LITHUANIAN SCOUT HANDBOOK 2004 XIV century 1309 was the year that the capital of the Teutonic Order was relocated from Venetia to Marienburg, Prussia. The Order concentrated all its forces for the war in the Baltic Sea region. Vytenis spent the final year of his rule fighting with the Crusaders. In October 1315 the name of Vytenis was documented for the last time. In all likelihood he died soon thereafter. Gediminas, a cousin of Vytenis and son of Skalmantas, took the seat of rule at the capital of Lithuania. 1317 was the date of the establishment of the Lithuanian Orthodox Christian metropolis in Novogrudok (Naugardukas), which remained active until 1330. The struggle to retain a separate metropolis was an important part of Lithuanian politics, regarding the East during the entire XIV century. It was revived from 1354 to 1361, and 1376 to 1389. A metropolis was necessary to solidify the territorial gains made in Russia. Only by developing a strong empire, could Lithuania fortify itself against the Teutonic Order, which had the backing of all Western Europe. Gediminas began laying the foundation for such an empire from the very beginning of his reign. He annexed the territory of Turov-Pinsk.
    [Show full text]