Nationale Volksliederen C. Smit. Probus I Maastricht 9 maart 2016

1. Inleiding. 2. Invloed van muziek en zingen op de mens. 3. Ontstaan en verwikkelingen rond de volksliederen van - Nederland, België, Frankrijk, - Spanje , Italië, Oostenrijk, - Duitsland, Europa • Diverse malen heb ik me de afgevraagd hoe ik voor dit gezelschap besloten heb een verhaal te houden over volksliederen. Ik was met een ander onderwerp bezig, maar het moet het zijn geweest bij de dodenherdenking op 4 mei en de ramp met de MH 17 dat mij aan het denken heeft gezet. • Wat doet zo’n lied met je, wat wordt er in een mens teweeg gebracht. Is het de tekst, de melodie of de mensen om je heen, die eensgezind en massaal dat lied zingen? Met die gedachten heb ik wat literatuur gezocht en ben ik dit onderwerp gaan uitdiepen. • Eerst kwam ik bij muziek. Muziek werkt in op bepaalde delen van de hersenen en roept emoties op. Zingen is vaak een uitlaatklep voor onze vreugde en blijheid, maar het kan ons ook tot bezinning brengen (Matheus Passion). • Samen zingen leidt tot solidariteit en groeps-binding. • Wat doen we bij een verjaardag? Dan zingen we toch; bij Sinterklaas zingen we over de Stoomboot uit Spanje en over Zwarte Piet en met Kerstmis: zonder Stille Nacht, Heilige Nacht is er geen Kerstsfeer. • In de psychologie gebruikt men wel de muziek en het zingen als therapie. • Bij de ziekte van Alzheimer worden bekende liedjes gezongen om met opa of oma contact te krijgen. Ook las ik over een jongetje van 11 jaar, in behandeling bij een psycholoog voor onbeheersbare woede aanvallen. Die knaap had meer belangstelling voor een gitaar in de hoek van de behandelkamer dan het gesprek met de psycholoog. Toen de psycholoog overging tot gitaarlessen, speelde het knaapje in korte tijd al aardig gitaar, maakte zelf liedjes en was er zo mee bezig dat zijn woede-aanvallen verdwenen waren. Via de muziek kon hij zijn emotie nu beheersen. • Waarom heeft een land een Volkslied? Nationale Volksliederen

• Wanneer ons vorstenhuis of regering een ander vorstenhuis of regeringsleider officieel ontvangt, dan worden de volksliederen van beide landen gespeeld. Dat is een ongeschreven regel. Wij hebben ons Wilhelmus. En zo heeft bijna ieder land tegenwoordig zijn eigen Volkslied. Dan tonen wij ons land en voelen we ons verbonden en laten we het andere land onze eenheid zien. • Maar er is ook veel mis. • Heel anders is het, als voor een voetbalwedstrijd van het nationale elftal een volkslied gespeeld wordt, dan kan ik me goed ergeren aan de nonchalante houding van sommige spelers en publiek. • Sommigen zingen gewoon niet mee, en anderen zingen uit volle borst met tranen in de ogen. Je kunt je afvragen: Moet een Nationaal Volkslied bij een dergelijke gelegenheid wel gezongen worden?

• Wel kan ik het volkslied waarderen bij de huldiging op de Olympische Spelen. Daar komen de emoties los van de winnaar of winnares, die daar in zijn eentje op het podium staat terwijl voor hem of voor haar de vlag wordt gehesen en het Nationale Volkslied wordt gespeeld. Dan komen de tranen, want de jarenlange training wordt beloond!

• Een Nat. Volkslied is dus een lied dat dienst doet als symbool van een land, om zich als eenheid te tonen en zich van een ander land te onderscheiden. Het Limburgs Volkslied

Maar daarnaast kan een regio of stad ook een volkslied hebben om zich te onderscheiden. Denk aan het Friese volkslied. Wist U, dat bij iedere thuiswedstrijd van de voetbalclub Heerenveen dat Friese volkslied gespeeld en gezongen wordt?! Toch te zot? Maar ja, iedere Limburger kent natuurlijk wel het “Waar in het brons groen eikenhout, het nachtegaaltje zingt Wat een vriendelijk lied!

Waar in het bronsgroen eikenhout, Tekst: G. Krekelberg het nachtegaaltjezingt. Melodie: H. Tijssen Over het malse korenveld, het lied des leeuweriks klinkt,

Waar de hoorn des herders schalt, langs de beekjes boord. Daar is mijn vaderland Limburgs dierbaaroord. ( 2x) Hoe zijn de diverse Nationale Volksliederen ontstaan?

• Bijna ieder land heeft nu een volkslied. Er zijn enkele landen die wel een melodie hebben maar geen tekst b.v. Spanje. Daarover later meer.

• Het is in de 18de en 19de eeuw dat onder invloed van de Romantiek en het opkomende Nationalisme in Europa de volkeren een lied gingen kiezen om zich van de andere volkeren te onderscheiden en vooral het eigen volk te verenigen.

• Er waren in de 18de eeuw al liederen bekend, zoals het Engelse “God safe de King” (nu is dat nog “The Queen”) en in Oostenrijk “de Kaiserhymne” en in Spanje de “”. Ook het Wilhelmus hoort eigenlijk in dat rijtje thuis. Het is één van de oudste liederen (1572), maar het is pas in 1932 officieel door koningin Wilhelmina als Nationaal Volkslied erkend (360 jaar later).

• Volksliederen zijn doorgaans zo geschreven dat ze gemakkelijk gezongen kunnen worden. Vaak hebben ze een opzwepende en agressieve melodie of tekst (Italië en Frankrijk) of een marstempo (België, Spanje), maar er zijn ook liederen die als een psalm klinken. (Engeland, Nederland, Oostenrijk). Meestal zijn er meerdere coupletten, waarvan er dan slechts één gezongen wordt. Componisten

• Weinig volksliederen zijn geschreven door bekende componisten en de muzikale waarde is niet altijd van een hoog gehalte. • Toch zijn er wel enkele bekende componisten, die een bijdrage hebben gegeven. De tekst werd dan door een ander gemaakt. Het Europese volkslied bijvoorbeeld is van Beethoven, het Duitse volkslied van Haydn en het Oostenrijkse van Mozart. • Van Guiseppe Verdi weet ik nog dat hij op het eind van zijn leven te kennen gaf aan zijn vrienden dat er van zijn hand zeker geen opera meer zou komen (Falstaff was zijn laatste), maar dat hij wel een volkslied voor zijn land zou willen componeren. ……… Het werd hem nimmer gevraagd! Volksliederen in landen met meerdere talen. ………..Problemen?

• Volksliederen zijn doorgaans geschreven in de taal van dat land. Maar in landen met meerdere officiële talen komen er aanpassingen. • In België is er een volkslied dat in drie talen (Vlaams, Frans en Duits) wordt gezongen. De strekking van de tekst is wel hetzelfde evenals de melodie. • Dat is anders in Zwitserland. Daar heeft men vier talen (Duits, Frans, Italiaans en Retoromaans). Ze zingen dezelfde melodie, maar iedere taalgroep heeft een eigen tekst, die NIET dezelfde strekking heeft! Enkele Zwitsers heb ik gevraagd hoe zij dat ervaren. Ze hadden er geen probleem mee. Ze zingen zelf uit volle borst in hun eigen taal en wat een ander zingt moet hij weten, zei een Zwitser me!! Overigens zijn de Zwitsers niet zo trots op hun volkslied omdat het erg “vroom en rooms” aandoet. Er zou gewerkt worden aan een nieuw volkslied. Het Wilhelmus De melodie van het Wilhelmus zou ontstaan zijn in 1572, door wie is niet bekend. Als maker van de tekst van het lied wordt aangewezen Marnix van Sint-Aldegonde, maar daarover zijn twijfels. De melodie was al eerder bekend als een geuzenlied en de meeste tekstmakers van geuzenliederen zijn anoniem, omdat op het maken van opstandige liederen in die tijd de doodstraf stond. Het Wilhelmus bestaat uit 15 coupletten en vormt een acrostichon, dwz. als je de eerste letters van ieder couplet achter elkaar zet, vormt het “Willem van Nassou”. De melodie lijkt veel op een psalm. In de tekst geeft Willem van Oranje aan, zijn tweestrijd inzake de opstand in de Nederlanden. Enerzijds probeert hij trouw te zijn aan de Spaanse koning, dat deed hij al jaren (Karel de V), maar anderzijds is hij boven alles trouw aan zijn geweten dat hem voorschrijft God en het Volk der Nederlanden te dienen.

Wilhelmus van Nassouwe ben ik van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood.

Een Prinse van Oranje ben ik vrij, onverveerd den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd. Het Wilhelmus (2)

• In de 16de eeuw was er in de Nederlanden een Spaanse overheersing onder Karel de V. Daartegen was weinig weerstand. Het was al eeuwen zo, dat een vorsten-dynastie Europa in zijn macht had. Een koninklijke familie huwde onderling en hield op die manier de diverse landen in hun macht. Maar toen Karel V in 1556 zijn taak overliet aan zijn zoon Filips II kwam er een heel ander regime. Filips was zeer katholiek en plichtsgetrouw maar hij was uiterst onzeker en kon geen beslissingen nemen en verantwoording dragen. Overal twijfelde hij en zo kwam de situatie dat hij op gegeven moment meer geld moest betalen dan er binnenkwam. Er dreigde een faillisement.

• Er moest meer geld komen uit de Nederlanden en dus stuurde Filips zijn strenge raadsman Alva naar de Nederlanden. • In 1567 werd Alva landvoogd en voerde direct een uiterst streng financieel bewind (b.v. de tiende penning als belasting ). Daartegen kwamen de Nederlanden in opstand. Er kwam oorlog en in die tijd moet U het Wilhelmus zien. • Willem van Oranje koos vóór het volk der Nederlanden en tegen Alva. • Het lied was in die tijd niet meer dan een vrolijk, prikkelend lied, dat graag gespeeld en gezongen werd door het leger en bij ceremonieën. • Een volkslied werd het niet genoemd. Zoiets was er toen nog niet in de 16de eeuw. Nederland

Heel veel jaren later was er in navolging van de andere Europese landen behoefte aan een Nationaal Volkslied en werd er een prijsvraag uitgeschreven. Daaruit kwam niet het Wilhelmus maar het lied “Wien Neerlands bloed door de adren vloeit” van Hendrik Tollens in 1817 als winnaar naar voren. De tekst werd geaccepteerd maar de melodie van Tollens niet. Deze werd later door Johann Wilms gecomponeerd. Aangezien de tekst van Tollens ook nogal “deftig” was volgens het volk, was het niet erg populair.

Pas onder Wilhelmina kwam het Wilhelmus weer in beeld. Zij was het die bij haar inauguratie in 1898 als koningin het Wilhelmus wilde horen en in 1932 werd door haar toedoen het Wilhelmus officieel tot Nationaal Volkslied ingesteld.

Wij zingen nu het eerste couplet, soms gevolgd door het 6de couplet. “ Mijn schild en de betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer”. De Brabançonne, het Volkslied van België

• De Franse tekst is in september 1830 op een avond geschreven in een Brussels café door Louis Alexandre Dechet (bijgenaamd Jenneval, een toneelspeler) en Constantijn Rodenbach. De muziek zou zijn gecomponeerd door François van Campenhout, eveneens in 1830. • De tekst is enkele malen aangepast om maar steeds beter de grieven van het Belgische Volk aan koning Willem I duidelijk te maken en hem met klem te herinneren aan de verwachtingen van het volk, nl België wil onafhankelijk worden van Nederland. • In 1830 begon in België de revolutie die leidde tot de door Willem I erkende onafhankelijkheid in 1839. • De tekst van het volkslied was aanvankelijk vol met heftige aanvallen op koning Willem I. Dat zorgde alleen maar voor meer vijandigheid en daarom werd die tekst in 1860 door de toenmalige eerste minister Charles Rogier aangepast en afgezwakt. Dezelfde Franse tekst wordt nog steeds gebruikt. De melodie is in marstempo maar komt toch over als blij en opgewekt. Noble Belgique, ô mère chérie, Het Belgisch Volkslied à toi nos coeur,à toi nos bras, In het café: Jenneval en vrienden zingen de “Brabançonne” À toi notresang, ô Patrie ! Nous le jurons tous, tu vivras!

Tu vivras toujours grande et belle et ton invincible unité

Aura pour deviseimmortelle: Le Roi, la Loi, la Liberté!

Aura pour deviseimmortelle: Le Roi, la Loi, la Liberté! (3x)

In 1921 heeft de Belgische regering besloten dat het vierde couplet beschouwd moest worden als het volkslied. Dat was dus een Franse versie. Pas in 1938 werd de Nederlandse en Duitse versie gemaakt. De melodie is hetzelfde en de tekst heeft in het Frans, het Vlaams en het Duits dezelfde inhoud. 6 De Rode Duivels zingen de Brabançonne

O dierbaar België Bij het zingen van het Belgische volkslied kan het O heilig land der vaad’ren gebeuren dat er zangers zijn met verschillende tekst. Onze ziel en ons hart zijn U gewijd. Bij voetbalwedstrijden staan er spelers in het Vlaams te zingen, andere spelers doen het in het Frans of Aanvaard ons kracht en het bloed van onze adren, zingen niet. De koning zingt niet mee om delen van Wees ons doel in arbeid en in strijd. het volk niet tegen het hoofd te stoten. Bloei, o land in eendracht niet te breken; Wees Toen Leterme vlak vóór hij tot premier werd gekozen, immer Uzelf en ongeknecht, werd gevraagd door een journalist om het Belgische het woord getrouw, dat ge onbevreesd moogt volkslied te zingen begon hij met de Marseillaise, het spreken: Franse volkslied! Een schande leek het, maar later werd het afgedaan met “dat hij een grapje produceerde”. Voor Vorst, voor Vrijheid en voor Recht (3x) : het Franse Volkslied

Tekst en Melodie werden in 1792 geschreven door Claude Joseph Rouget de l’Isle.

Naam: Soldaten, afkomstig uit Marseille, zongen het lied tijdens de Franse revolutie (1789 – 1799) bij hun intocht in Parijs.

Rouget de L’Isle zingt de “Marseillaise” voor het eerst in de salon van de burgemeester van Straatsburg. La Marseillaise: het Franse Volkslied

• In Frankrijk was eind 18de eeuw een grote politieke omwenteling waarbij de Franse monarchie werd afgeschaft en de eerste Franse Republiek werd opgericht. De macht van de Adel en Geestelijkheid werd massaal teruggedrongen door radicale politieke groeperingen en door zowel de mensen in de steden en als ook de boeren op het platteland. Er heerste een enorme onvrede over het financiële beleid van de regering, dat het volk uitbuitte. • Absolutisme, Aristocratie en Macht v/d Kerk moest worden tot Liberté, Egalité en Fraternité • Op 14 juli 1795 werd de Marseillaise tot Nationaal Volkslied van Frankrijk verklaard. • Tijdens het bewind van Napoleon, Lodewijk XVIII en Napoleon III was de Marseillaise verboden (i.v.m. angst voor het volk). • 1878 tijdens de Derde Franse Republiek (die in 1870 ontstond) werd de Marseillaise in ere hersteld. Tot op heden. Het Franse Volkslied Komt, kinderen des vaderlands, de dag v/d overwinning is aangebroken

Tegen ons is het bloedige vaandel van de tirannie gehesen. (2x)

Hoort ge in de velden het loeien van die vreselijke soldaten?

Zij naderen tot in onze armen om uw zonen en echtgenoten te kelen!

Het Franse volkslied is in oorlogstijd Te wapen, burgers! (2x) ontstaan en heeft een flinke agressieve en vormt uw bataljons! opzwepende kracht. Dat is niet alleen in de tekst terug te vinden maar ook in de Laten we marcheren, marcheren (2x) melodie. zodat het onreine bloed Wat gaat er door je heen als je bij de Franse premier op bezoek komt om hem onze goten doordrenkt! een lintje op te spelden wegens zijn verdiensten! Het Spaanse Volkslied “La Marcha Real”

In Spanje is er met het volkslied wel het een en ander aan de hand. Er is wel een lied maar er is nog geen tekst.Ach, er zijn genoeg teksten maar het Spaanse volk kan het niet eens worden over de inhoud van de tekst. Vooral de Catalanen en de Basken geven hun medewerking niet. In 2006 nam het Spaanse Olympisch Comite het initiatief voor een volkslied met tekst en schreef een wedstrijd uit. Ze ontvingen vele liederen en legde deze aan een zo democratisch mogelijke gekozen jury voor. Er werd toen een tekst uitgekozen van Cubero (volgende afbeelding). Deze zou tijdens een gala in 2007 voor het eerst gezongen worden door de bekende operazanger Placido Domingo. Het ging niet door, men vond dat het teveel deed denken aan de dictatuur van Franco en dat er teveel nadruk in het lied lag op de Spaanse identiteit en dat werd niet gewenst in Catalonië en Baskenland. De opening al met “Viva Espana”deed de meeste Spanjaarden al denken aan het nationalistische bewind van Franco en als dan in het derde couplet staat “Ama la Patria”, (houd van je Vaderland) dan zijn de rapen gaar! bij de Basken, Catalanen en Galiciers, die zich meer verbonden voelen met hun regio dan met het vaderland Spanje. Het Spaanse Volkslied (vervolg)

Ondanks alles is de melodie, die men wel accepteert om te spelen, één van de oudste volksliederen van Europa (1770). De componist is niet bekend. Het leger speelde het. Aanvankelijk werd het genoemd La Marcha Granadera (Grenadiersmars). Maar omdat de mars eigenlijk alleen maar werd gespeeld bij gelegenheden waarbij de koninklijke familie aanwezig was werd de naam La Marcha Real gekozen.

Tijdens de Tweede Spaanse Republiek (1931-1939) werd la Marcha Real (koning!) vervangen door als volkslied (gecomponeerd door generaal Riego), maar toen Franco in 1939 een einde maakte aan de Republiek herstelde hij het oude volkslied weer, maar wel onder de naam La Marcha Granadera, want het woord Real verwees naar een Koning. Hij nam de tekst van José Maria Pemán ………..en iedereen had het maar te slikken.

Na de dood van Franco in 1975, kwam er toch weer een koning, die in 1997 besloot de melodie te behouden en de tekst weg te laten en de naam weer in te voeren “La Marcha Real.” Tot op heden heeft Spanje dit lied en noemt men het zijn volkslied. Het Spaanse Volkslied (Paulino Cubero 2007)

Viva Espana! Leve Spanje! Cantemos todos juntos Laten we allen samen zingen con distinta voz met verschillende stem y un solo corazon en eenzelfde hart.

Viva Espana! Leve Spanje! Desde los verdes valles vanuit de groene dalen al immenso mar, naar de immense zee, un himno de hermandad. 2x een lied van de broederschap.

Ama a la patria Houdt van het vaderland, pues sabe abrazar, , dat volken in vrijheid bajo su cielo azul weet te omarmen pueblos en libertad onder zijn blauwe hemel.

Gloria a los hijos Glorie aan de kinderen que a la Historia die aan de geschiedenis dan justicia y grandeza rechtvaardigheid, grootsheid, democracia y paz. 2x democratie en vrede geven. Het Spaanse Volkslied José María Pemán (1928)

Viva España Leve Spanje Alzad los brazos hef de armen op hijos del pueblo espanol zonen van het volk que vuelve a resugir. omdat we zegevieren.

Gloria a la Patria 2x Eer aan het vaderland que supo seguir dat wist hoe het moest sobre el azul del mar koersen op de blauwe zee el caminar del sol. naar het pad van de zon.

Triunfa,Espana! 2x Triomf, Spanje! Los yunques y las ruedas de aambeelden en wielen cantanal compas del zingen op de maat himno de la fe. van de muziek van het geloof.

Juntos con ellos cantemos 2x Laten we tesamen de pie la vida staande het nieuwe en nueva y fuerte sterke leven van werk de trabajo y paz. en vrede bezingen. “” Italiaanse Volkslied: (Het lied voor de Italianen) De tekst van het Italiaanse volkslied “Il Canto degli Italiani” werd geschreven in de herfst van 1847 in in Genua door de 20 jarige student Goffredo Mameli in een klimaat waarin het volk in opstand kwam voor de éénwording en de onafhankelijkheid van Italië. In hetzelfde jaar componeerde Michele Novaro de muziek erbij. Het was een strijdlied geworden. Italië wilde zich bevrijden van de bezetter, Oostenrijk. Was Italië in de 16de eeuw een belangrijke handelsrepubliek met de havensteden Florence, Venetie en Genua, in de 17de eeuw verviel deze functie en werd Italië vele jaren een speelbal van vorstenhuizen van Frankrijk en Oostenrijk. In het land ontstonden vele hertogdommetjes die veelal onder supervisie stonden van de Habsburgers (Taktiek: Verdeel en Heers). Maar door Napoleon werden de Habsburgers in 1801 verdreven. Napoleon zorgde in het steeds onverenigde Italië voor de invoering van een moderne wetgeving en een doelmatig bestuur. Dat betekende voor de Italianen dat er een verval kwam van het bewustzijn dat de geisoleerde hertogdommetjes het ideale beeld van Italië zouden zijn en er ontstond een toename van het Italiaanse nationale bewustzijn. Het verlangen naar een ongedeeld Italië groeide. Het Risorgimento (de Wederopstanding van het volk) kwam op en de weerstand tegen de bezetters ( de Fransen)groeide. Italiaanse Volkslied (2) “Il Canto degli Italiani” (Het lied voor de Italianen)

En de Italianen dachten dat ze de wind mee hadden. Want de heerschappij van Napoleon hield op in 1814. Een Congres in Wenen in 1815 (G. Groutars) zou een oplossing moeten brengen, maar dat bleek een misvatting. Het werd een eindeloos gepraat en gefeest. De balboekjes puilden uit.

Eén van de uitgangs-punten van het Congres was, het herstel van het oude regiem van vóór Napoleon en dat betekende voor Italië, dat de oude Vorstenhuizen van Oostenrijk en Frankrijk hun territoria voor een groot deel weer terugkregen. Maar……Dat betekende voor de Italianen een toename van het verzet tegen de overheersers. Tenslotte is er na vele jaren van oorlog, verzet en revoluties met Oostenrijk en Frankrijk, in 1861 een Koninkrijk Italië met Rome als hoofdstad.

In dat jaar 1861 wordt tot nationaal volkslied gekozen de (voor de koning). Deze mars bleef het volkslied tot 1946 toen Italië een Republiek werd. Op 12 oktober 1946 werd Il canto degli Italiani herkozen tot het nieuwe volkslied van Italië tot heden. Het is een uiterst strijdvaardig lied. Italiaanse Volkslied

Fratelli d’Italia L’Italia s’e desta

Dell’elmo di Scipio s’è cinta la testa

Dov’è la Vittoria? Le porga la chioma ché schiava di Roma Iddio la creò

Strigiamci a coorte siam pronti alla morte 3x . Italia chiamò! Si!

18 Het Oostenrijkse Volkslied Na alle marsmuziek van Frankrijk, Spanje en Italië komen we nu in een ander vaarwater nl. Oostenrijk. Eerst iets over het huidige volkslied. Dat land heeft nu een volkslied, dat Mozart 19 dagen voor zijn overlijden heeft gecomponeerd, de Freimaurerkantate. Dat was op 5 december 1791. De tekst voor deze melodie schreef Paula von Preradovic. Maar dat is niet in dezelfde tijd gebeurd. Paula werd in 1889 geboren in Wenen. Bijna 100 jaar later. Na haar schooltijd volgde ze de opleiding tot verpleegkundige in München en werkte na de eerste wereldoorlog in het Universiteitsziekenhuis in Wenen. Ze trouwde en verhuisde naar Kopenhagen maar kwam in 1920 weer terug naar Wenen. Inmiddels had ze haar hobby om boeken te schrijven ontwikkeld, Vandaar dat haar gevraagd werd door de toenmalige minister van onderwijs om mee te doen met de wedstrijd om een tekst te schrijven voor het Oostenrijkse volkslied. Op 25 februari 1947 werd haar tekst „Land der Berge, Land am Strome” uitgekozen als winnaar. Dat is meer dan 150 jaar na Mozart! Toch was er vele jaren een ander volkslied, nl de Kayser-hymne. Dat was gecomponeerd door Haydn, die tijdens zijn verblijf in Engeland in hoge mate geïmponeerd was door het Engelse volkslied „God safe the King”(nu the Queen). De tekstschrijver van de Kayserhymne was Lorenz Leopold Haschka. Het lied werd tot volkslied gekozen in 1797 en werd gezongen tot 1918. Het Oostenrijkse Volkslied De politiek heeft de keuze van een volkslied sterk beïnvloed. In het begin van de 19de eeuw was er in Oostenrijk “het Keizerrijk Oostenrijk”. In 1867 kwam de Dubbelmonarchie tot stand. Oostenrijk sloot zich toen aan bij Hongarije. Maar toen in 1914 de troonopvolger Frans Ferdinand en diens vrouw Sophie Chotek werden vermoord, viel die Dubbelmonarchie in 1918 uit elkaar. In 1920 werd de republiek Duits- Oostenrijk uitgeroepen. Econonisch was het voor Oostenrijk geen slechte constructie, maar onder het volk was men niet zo tevreden. Staatskanselier Renner wilde schoon schip maken en een ander volkslied invoeren. Hij schreef zelf een andere tekst maar gebruikte toch nog wel de melodie van Haydn. Het werd geen succes, het volk accepteerde het niet en in 1930 werd de Kayser- hymne weer het volkslied. Toen in 1933 Hitler op het toneel kwam werd de onafhankelijkheid van Oostenrijk bedreigd. In 1938 dreigde Hitler met een militaire invasie in Oostenrijk, als zij zich niet vrijwillig zouden aansluiten bij Duitsland. Ook voerde Hitler het volkslied van Duitsland in (“Deutschland, Deutschland über alles”). Door Hitler werd Seyss-Inquart als bondskanselier aangesteld. Zo rolde Oostenrijk ongewild de tweede wereldoorlog in, gekoppeld aan Duitsland. Na de oorlog werd Oostenrijk opgedeeld in 4 bezettingszones: Britse, Franse, Amerikaanse en Sovjet-Russische zone. In 1955 kwam daaraan een einde. Maar U begrijpt dat het door Hitler ingevoerde Volkslied na 1945 niet meer werd gezongen. In 1947 werd het huidige volkslied “Land der Berge, Land der Strome” ingevoerd. Het Oostenrijkse Volkslied

Land der Berge, Land am Strome, Land der Äcker, Land der Dome, Land der Hämmer zukunftsreich!

Heimat grosser Töchter und Söhne * Volk begnadet für das Schöne,

Vielgerühmtes Österreich, Vielgerühmtes Österreich!

* Tot 1 januari 2012 werd gezongen “Heimat bist du, grosser Söhne” Het Oostenrijks Volkslied (Kaiserhymne 1797)

Gott erhalte Franz den Kaiser, unsern guten Kaiser Franz,

Hoch als Herrscher, hoch als Weiser, steht er in des Ruhmes Glanz;

Liebe windet Lorbeerreiser Ihm zum ewig grünen Kranz.

Gott erhalte Franz den Kaiser, unsern guten Kaiser Franz! 2x Het Duitse Volkslied

1. Door de verbondenheid met Oostenrijk had Duitsland in de 19de eeuw als volkslied de Kaiserhymne, die we bij Oostenrijk al gehoord hebben. 2. In die 19de eeuw bestond Duitsland uit 39 staatjes van verschillende grootte en politieke betekenis. 3. 1841 August Heinrich Hoffmann von Fellersleben produceerde op de melodie van Haydn een tekst “Het ” ( Deutschland über alles). 4. 1922 Rijkspresident Ebert verklaart het Deutsch- landliedtot volkslied. Later Hitler ook! 5. 1947 Adenauer in Amerika op bezoek bij Truman (!!). 6. 1952 het 3de couplet zal voortaan het volkslied zijn.

22 Het Oostenrijks Volkslied (Kaiserhymne 1797)

Gott erhalte Franz den Kaiser, unsern guten Kaiser Franz,

Hoch als Herrscher, hoch als Weiser, steht er in des Ruhmes Glanz;

Liebe windet Lorbeerreiser Ihm zum ewig grünen Kranz.

Gott erhalte Franz den Kaiser, unsern guten Kaiser Franz! 2x

23 Het Duitse Volkslied A.H.Hoffmannvon Fellersleben 1841 <………………….> Hitler 1938

Deutschland, Deutschland über alles, über alles in der Welt,

wenn es stets zum Schutz und Trutze brüderlich zusammenhält,

Von der Maas bis an die Memel Von der Etsch bis an den Belt.

Deutschland, Deutschland über alles, über alles in der Welt! 2x

24 Het Duitse Volkslied In de 19de eeuw was Duitsland onderworpen aan het Habsburgse rijk en dat betekende dat bij belangrijke gebeurtenissen de Kayser-hymne werd gehoord.

In 1815 was Duitsland betrokken bij het congres van Wenen onder de leiding van de Oostenrijksekanselier Klemens von Metternich. Zijn doel was de oude politieke systemen te herstellen en dat betekende voor Duitsland: 39 resterende Staatjes die samen De Duitse Bond vormden, maar onder de leiding van Oostenrijk . Teleurstelling in Duitsland!

In 1841 produceerde August Heinrich Hoffmann von Fellersleben op een melodie van Haydn een tekst “Het Deutschlandlied” (Deutschland über alles) waarin hij het verlangen van het volk stimuleert naar eenheid en vrijheid. Los van Oostenrijk! Voor het volkslied werd in eerste instantie wel de Kayser-hymne gebruikt, maar onder het volk werd steeds meer het Deutschlandlied gezonge, omdat ook onder het volk de saamhorigheid en nationale eenheid gewenst werd.

In 1922 besloot rijkspresident Ebert officieel om dat Deutschlandlied tot nationaal volkslied te maken. Hij veranderde ook de Duitse vlag van zwart-wit-rood naar zwart-rood-goud, zoals het nu nog is. In 1933 kwamen de nationaalsocialisten aan de macht en die lieten het volkslied bestaan, met die verstande dat alleen het eerste couplet gezongen werd. ”Deutschland, Deutschland über alles in der Welt”. Met Hitler bleef dat tot mei 1945 bestaan. MAAR…………. Toen Bundeskanzler Adenauer, oud burgemeester van de bekende carnavalsstad Köln, die tijdens de oorlog in de gevangenis had gezeten, in 1947 door Truman in Amerika werd ontvangen, was er een probleem met het volkslied van Duitsland. In het platgebombardeerde Duitsland had men nog helemaal niet gedacht een nieuw volkslied te maken en de Amerikanen wilden beslist de Bundeskanzler correct ontvangen met een Volkslied maar niet het lied van Hitler. Een vrolijk en opwekkend lied met daarin een pluim voor een groot leider, een kapitein, dat moest het worden! Iemand (in Amerika) wist nog een lied: Heidewitzka, Herr Kapitän! Mit dem Mülheimer Bötchen fahren wir so gerne. Man kann so schön im Dunklen schunkeln wenn über uns die Sterne funkeln. Heidewitzka, Herr Kapitän! Mit dem Mülheimer Bötchen fahren wir so gerne. Adenauer was woedend en terug in Duitsland zette hij mensen in gang om een nieuw volkslied te maken. Er werd gekozen voor het derde couplet van het Deutschlandlied “Einigkeit und Recht und Freiheit für das deutsche Vaterland” Het Duitse Volkslied

Einigkeit und Recht und Freiheit Eendracht en Recht en Vrijheid für das deutsche Vaterland! voor het Duitse vaderland!

Danach lasst uns alle streben Laat ons allen ernaar streven brüderlich mit Herze und Hand! broederlijkmet hart en hand

Einigkeit und Recht und Freiheit Eendracht en Recht en Vrijheid sind des Glückes Unterpfand; zijn onderpand van het geluk; blüh im Glanze dieses Glückes, bloei in de glans van dit geluk blühe, deutsches Vaterland! 2x bloei, Duits Vaderland! 2x

Tot op heden is dat het volkslied van Duitsland. Het Europeese Volkslied

Uit 9de symfonie van Beethoven (1823), “ Alle Menschen werden Brüder”

In 1972 nam de Raad van Europa het Europese volkslied aan. De melodie komt uit de negende symfonie van Ludwig van Beethoven, die het componeerde in 1823 en er was een tekst: ”Ode an die Freude” van Friedrich von Schiller, geschreven in 1785.

In 1985 namen de EU-regeringsleiders het over als officieel volkslied van de Europese Unie. Zij namen wel de muziek over maar niet de tekst. Dat zou toch diverse landen buitenspel zetten omdat de meesten dan hun eigen taal niet beluisterden. De melodie van Beethoven, die wij horen in ons binnenste die kennen we als “Alle Menschen Werden Brüder”, geeft uitdrukking aan de Europese idealen van Vrijheid, Vrede en Solidariteit. Het Europeese Volkslied

Uit 9de symfonie van Beethoven (1823), “ Alle Menschen werden Brüder”

1972 Raad van Europa: Melodie van Beethoven Tekst van Schiller “ Ode an die Freude”. 1985 EU Regeringleiders: Melodie van Beethoven Tekst weg.

28