Istanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi

İSTANBUL ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST İTÜSÜ

YÜKSEK L İSANS TEZ İ

BURSA KENT ORMANI’NIN FLORASI VE

VEJETASYONU

Nihan KARACA

Orman Mühendisli ği Anabilim Dalı

Orman Botani ği Programı

Danı şman

Prof.Dr. Asuman EFE

Haziran, 2006

İSTANBUL

İSTANBUL ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST İTÜSÜ

YÜKSEK L İSANS TEZ İ

BURSA KENT ORMANI’NIN FLORASI VE

VEJETASYONU

Nihan KARACA

Orman Mühendisli ği Anabilim Dalı

Orman Botani ği Programı

Danı şman

Prof.Dr. Asuman EFE

Haziran, 2006

İSTANBUL

Bu çalı şma İstanbul Üniversitesi Bilimsel Ara ştırma Projeleri Yürütücü Sekreterli ğinin T-614/17032005 numaralı projesi ile desteklenmi ştir.

ÖNSÖZ

Bu çalı şma İ.Ü. Fen Bilimleri Orman Fakültesi, Orman Mühendisli ği Anabilimdalı, Orman Botani ği Programı’nda “Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve Vejetasyonu” adı altında yüksek lisan tezi olarak hazırlanmı ştır.

Ara ştırma konusunu veren de ğerli fikir ve katkılarıyla çalı şmanın her a şamasında yardımcı olan Sayın hocam Prof.Dr.Asuman EFE’ye en içten dileklerimle te şekkür ederim. Çalı şmam esnasında bilimsel yorum ve deste ğinden ötürü Sayın hocam Ünal AKKEM İK’e, herbaryum çalı şmam sırasında ve di ğer a şamalarda büyük yardımlarını gördü ğüm Ara ş.Gör. Necmi AKSOY’a, çalı şmalarımda her türlü özendirici desteklerini esirgemeyen Ara ş.Gör.Nesibe KÖSE’ye, Ara ş.Gör.Dilek DEM İR’e ve arkada şım Ara ş.Gör.Nurgül KARLIO ĞLU’na te şekkürlerimi burada sunmak isterim.

Bursa Kent Ormanı’nın ara ştırma alanı olarak seçimindeki yardımlarından ve çalı şmam boyunca gösterdikleri her türlü destek ve yol göstericilikden dolayı Sayın hocam Prof.Dr.Gülen ÖZALP’e en derin şükranlarımı ve saygılarımı sunarım.

Arazi çalı şmalarım süresince her türlü yardımı sa ğlayan ba şta Bursa Orman Bölge Müdürü Sayın Ali G İRG İN’e, Bölge Müdür Yrd. Sayın Necati ALIÇ’a, Kestel Orman İş letme Md. Yrd. Sayın Cengiz ELTAN’a ve te şkilat çalı şanlarına te şekkürü bir borç bilirim. Arazi çalı şmasının her a şamasında büyük deste ğini esirgemeyen Orman Yüksek Müh.Sayın Seyhan ŞAH İN’e ve göstermi ş oldukları misafirperverlikten ötürü de ğerli ailesine saygılarımı sunarım.

Çalı şmamın uygulama kısmını destekleyen İstanbul Üniversitesi Rektörlü ğü Bilimsel Ara ştırma Projeleri Yürütücü Sekreterli ği’ne te şekkür ederim.

Tezim sırasında yardımlarından ve bana verdikleri moralden dolayı en ba şta de ğerli aileme sonra arkada şlarım Bu şra ERDO ĞAN’a ve Ay şe U ĞURLU’ya te şekkürlerimi sunarım.

Haziran, 2006 Nihan KARACA

i İÇİNDEK İLER

ÖNSÖZ ...... İ

İÇİNDEK İLER ...... İİ

ŞEK İL L İSTES İ...... İV

TABLO L İSTES İ ...... V

SEMBOL L İSTES İ ...... Vİ

ÖZET ...... Vİİ

SUMMARY ...... …………………. V İİİ

1. G İRİŞ ...... 1

2. GENEL KISIMLAR...... 2

2.1. KENT ORMANI KAVRAMI ...... 2 2.2. KENT ORMANI PROF İLİ...... 3 2.3. KENT ORMANCILI ĞI TANIMI ...... 4 2.4. KENT ORMANIN FONKS İYONLARI………...………………….………….5 2.4.1. Klimatik Fonksiyonları………………………………..…….……………...5 2.4.2. Biyolojik Çe şitlili ği Koruma Fonksiyonu…………………….….………..5 2.4.3. Estetik Fonksiyonları……………….………………………….…………...6 2.4.4. Rekreasyon Fonksiyonları…………….……………………….…………...6 2.4.5. Toplum Sa ğlı ğı Fonksiyonu……………………..…………….……………7 2.4.6. Ekonomik Fonksiyonu………………………………………….……….….7 2.5.ARA ŞTIRMA ALANI VE ÇEVRES İNE A İT FLORA VE VEJETASYON ÇALI ŞMALARINA GENEL BAKI Ş……………………….8 3. MALZEME VE YÖNTEM…………………………………………..13

3.1. ARA ŞTIRMA ALANININ TANITIMI…….…………….…………...…….13 3.1.1. Co ğrafi Konumu………………………….……….………………..……..13 3.1.2. Jeolojik Yapı Toprak Özellikleri……………………...…….….…….…..17 3.1.3. İklim Özellikleri……………………………...……………………………18 3.1.4. Ara ştırma Alanının Bitki Co ğrafyası Açısından Durumu…………..….23

3.2. YÖNTEM……………………………………………………….……..………24 3.2.1. Bitki Örneklerinin Toplanmasına İli şkin Yöntem…………….……..…24 3.2.2. Sistematik Dizinin Olu şturulmasına İli şkin Yöntem………….………..25 3.2.3. Vejetasyon Alımına İli şkin Yöntem…………………………...……...…27

4. BULGULAR ...... ……..31

4.1. BURSA KENT ORMANI’NDAN TOPLANAN B İTK İ TAKSONLARININ S İSTEMAT İK D İZİNİ …………………………...….33 4.2. ARA ŞTIRMA ALANINDAN SAPTANAN ORMAN TOPLUMLARINA İLİŞ KİN BULGULAR………………………………..…91 4.3.ARA ŞTIRMA ALANINDAK İ BAZI TÜRLER İN KENT ORMANCILI ĞINDA GÖRSEL OLARAK ÖNEM İ………………………..93

5. TARTI ŞMA VE SONUÇ ...... 95

KAYNAKLAR ...... 103

EK-1: VEJETASYON ALIM TABLOSU ...... 109 EK-2-3-4-5-6: ORMAN TOPLUMLARI………………………………………..... 110

EK-7: ÖRNEK ALANLARIN HAR İTADAK İ YER İ………………………..113

EK-8: FAM İLYA İNDEKS İ………………..……………………….....…..114

EK-9: KENT ORMANI RES İMLER İ……………….…………………...... 117

ÖZGEÇM İŞ ...... 126

iii ŞEK İL L İSTES İ

Şekil 3.1 : Ara ştırma alanın co ğrafi konumu...... 13 Şekil 3.2 : Bursa Kent Ormanı topografik haritası ve planı...... 15 Şekil 3.3 : Türkiye’nin grid sistemi ve fitoco ğrafik bölgeleri ...... 16 Şekil 3.4 : Uluda ğ’ın kuzey yamacına ait jeolojik yapının çizgisel görünümü..... 17 Şekil 3.5 : Ortalama en yüksek, en dü şük sıcaklıkların yıl içerisindeki durumu... 18 Şekil 3.6 : Thornthwaite Metoduna Göre Su Bilançosu Diyagramı…………..…..22 Şekil4.1 Bazı türlerin alan üzerindeki yaylı ş alanları……………...…...... 94 Şekil 5.1 : Ara ştırma alanındaki türlerin fitoco ğrafik bölgere da ğılımı….……….96 Şekil 5.2 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren 10 büyük familyanın % olarak da ğılımı………………………………………...97 Şekil 5.3 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren ilk 5 cinsin % olarak da ğılımı………………………………………………….….98 Şekil Ek-7 : Örnek alanların alan üzerindeki yerleri…………………………..….113 Şekil Ek-9.1 : Bursa Kent Ormanı’nın giri şinden bir görünüm ……………………117 Şekil Ek-9.2 : Bursa Kent Ormanı’ndan bir görünüm…………………………....…117 Şekil Ek-9.3 : Di şbudaklı Karaçam+Me şe orman toplulu ğundan bir görünüm…….118 Şekil Ek-9.4 : Kayın+Kestane orman toplulu ğundan bir görünüm………………....118 Şekil Ek-9.5 : Küreklidere Şelalesi’den bir görünüm……………………………….119 Şekil Ek-9.6 : Arbutus andrachne L………………………………………………...119 Şekil Ek-9.7 : Campanula lyrata Lam. subsp. l yrata ………………………..…….. 120 Şekil Ek-9.8 : Hypericum montbretii Spach…………………………………….…..120 Şekil Ek 9.9 : Silene alba (Miller) Krause subsp eriocalycina (Boiss.) Walters…...121 Şekil Ek-9.10 : Lathyrus undulatus Boiss…………………..…………………….. ..121 Şekil Ek-9.11 : Asplenium trichomanes L……………………………………...... 122 Şekil Ek-9.12 : Sedum hispanicum L. var semiglabrum Fröder………..……..……..122 Şekil Ek-9.13 : Acer campestre L. subsp. campestre ……………………………. .123 Şekil Ek-9.14 : Papaver hybridum L………..…………………………………...…..123 Şekil Ek-9.16 : Platanthera bifolia (L.) L. C.M.Richard …………………………...124 Şekil Ek-9.17 : Limodorum abortivum (L.) Swartz ………………………………...124 Şekil Ek-9.18 : Ruscus hypoglossum L. …………………………………………….125 Şekil Ek-9.19 : Ruscus aculeatus L…………………………………………………125

iv TABLO L İSTES İ

Tablo 3.1 : Thornthwaite Metoduna Göre Su Bilançosu...... 20 Tablo 3.2 : Bursa Meteroloji İstasyonuna Ait Bazı İklim Verilerinin Ortalama, Maksimum, Minimum De ğerleri ...... ……21 Tablo 3.3 : Örnek alan niteleme fi şi…………………………………………….31 Tablo 4.1 : Bazı Endemik Ve So ğanlı, Yumrulu Türlerin Çiçeklenme Zamanı Ve Çiçek Renkleri…………………………………………………..93 Tablo 5.1 : Ara ştırma alanındaki bitki taksonlarının fitoco ğrafik. bölgelere da ğılımı………………………………………………….95 Tablo 5.2 : Kar şıla ştırılan alanlardaki taksonların fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı……………………………………………….....96 Tablo 5.3 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren 10 büyük familyanın da ğılımı…………………………………………….…..97 Tablo 5.4 : En zengin ilk 5 familyanın di ğer alanlar ile kar şıla ştırılması…….. .98 Tablo 5.5 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren ilk 5 cinsin da ğılımı……..98 Tablo 5.6 : IUCN Red Data Book Kategorileri………………………………... 99 Tablo 5.7 : Ara ştırma Alanındaki Endemik Taksonların Red Data Book Kategorilerine Göre Tehlike Durumları…………………..... 99 Tablo 5.8 : Di ğer alanlarla endemizm durumunun kar şıla ştırılması…………...100 Tablo 5.9 : Ara ştırma alanında Endemik Olmayan Nadir Taksonların Red Data Book Kategorilerine Göre Tehlike Durumları………………….….100 Tablo 5.10 : Ara ştırma Alanındaki A2(A) Karesi İçin Yeni Taksonlar……..…..101

v SEMBOL L İSTES İ

K : Kuzey G : Güney D : Do ğu B : Batı KD : Kuzeydo ğu KB : Kuzeybatı GD : Güneydo ğu GB : Güneybatı ºC : Santigrad derece m : Metre cm : Santimetre mm : Milimetre ha : Hektar subsp. : Alttür var. : Varyete ex : - den et : ve & : ve x : Hibrit el : Eleman Det. : Te şhis yapan İ.Ü. : İstanbul Üniversitesi ISTO : İ.Ü. Orman Fakültesi Herbaryumu IUCN :International Union for Conservation of Nature and Natural Resourches

vi ÖZET

BURSA KENT ORMANI’NIN FLORASI VE VEJETASYONU

Bu çalı şma, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisli ği Anabilim Dalı Orman Botani ği Programında “ Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve Vejetasyonu” adı altında, yüksek lisans tezi olarak hazırlanmı ştır.

Kent Ormanı Uluda ğ’ın kuzeyinde bulunmaktadır. Alan, Türkiye’nin grid sistemine göre A2(A) karesinde yer almaktadır. Denizden yüksekli ği 350-650 m. arasında de ğişmektedir.

Ara ştırma alanından Haziran 2004 ile Temmuz 2005 tarihleri arasında toplanan bitkilerinin te şhisleri sonucunda, 67 familya ve 176 cinse ait 244 takson te şhis edilmi ştir. Bitkilerin fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı; Avrupa – Sibirya 72 ( %29.50 ), Akdeniz 22 ( %9.01 ), İran-Turan 2 (%0.8 ) , Geni ş yayılı şlı ve bilinmeyenler 146 ( %60.65 ) şeklindedir. Kent Ormanı, Avrupa – Sibirya flora bölgesiyle Akdeniz flora bölgesinin geçi ş ku şağı üzerinde bulunmakla birlikte, ço ğunlukla Avrupa – Sibirya flora bölgesinin etkisi altındadır.

Kent Ormanındaki endemik bitki sayısı 15’dir ve bunun toplam sayısına oranı % 6.14’dür. 8 adet takson A2(A) karesi için yeni kayıttır.

Ara ştırma alanından 16 adet örnek alan alınmı ştır. Bu örnek alanlara ait assossiyon tabloları olu şturulmu ş ve Braun-Blanquet yöntemine göre düzenlenmi ştir. Bu tablolar yardımı ile 6 adet orman toplumu tespit edilmi ştir.

vii SUMMARY

FLORA AND VEGETATION OF BURSA URBAN FOREST

This study was prepared at the University of İstanbul Institute of Sciences, Forest Engineering Department, Program of Forest Botany as a master thesis entitled “ Flora and Vegetation of Bursa Urban Forest”.

Urban Forest is at the northern of Uluda ğ. According to Grid system of Turkey, it is included in A2(A) square. It has located between 350-650 m. altitude.

According to the diagnosis of the plant, 244 taxa which belong to 176 genera and 67 families were determined. 72 taxa ( %29.50 ) of these plants belong to Euro – Siberian phytogeographical region, while 22 ( %9.01) to Mediterranean, 2 (%0.8 ) to Iran – Turanian, and 146 ( %60.65 ) are widely distrubited and unknown. Although the Urban Forest is at the transition zone between Euro – Siberian and Mediterranean regions, in general it is under the influence of Euro – Siberian flora region.

The number of endemic plant species in the Bursa Urban Forest is 15 and the ratio of these to the total number of taxa is % 6.14. In adition 8 taxa are new records for A2(A) square.

16 sample plots were taken from the research area to study vegetation structure of the area. Association tables were constructed by using Braun-Blanquet method. By the help of association tables, 6 forest community were determined.

viii 1

1. G İRİŞ

Bu ara ştırma; Bursa Kent Ormanı alanının floristik içeri ğinin saptanması, endemik bitki taksonlarının belirlenmesi ve tehlike kategorilerine ayrılması, bitki materyallerinin Türkiye Florasına ve Türkiye herbaryumlarına kazandırılması, vejetasyon tiplerinin belirlenmesi,Braun-Blanquet yöntemine göre muhtemel bitki toplumlarının tanımlanması, Türkiye ve A2 (A) karesi için yeni taksonların saptanması amacıyla yapılmı ştır.

“Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve Vejetasyonu”adlı yüksek lisans tezi Giri ş, Genel kısımlar, Malzeme ve Yöntem, Bulgular, Tartı şma ve Sonuç bölümleri olmak üzere 5 ana ba şlıktan olu şmaktadır.

Giri ş bölümünde, tezin konusu ve önemi ile tez bölümlerinin içerikleri hakkında bilgi verilmi ştir. Ayrıca yapılan çalı şmanın amacı, bilime yapaca ğı katkı anlatılmı ştır.

Genel bölüm, kent ormanı kavramı, kent ormanı profili, kent ormancılı ğı tanımı, kent ormanlarının fonksiyonları, ara ştırma alanı ve çevresine ait flora ve vejetasyon çalı şmalarına genel bir bakı ş olmak üzere 5 alt ba şlık halinde açıklanmı ştır.

Malzeme ve yöntem bölümünde, ara ştırma alanının tanıtımı yapılmı ş, sonra bitki örneklerinin toplanmasına, sistematik dizinin olu şturulmasına ve vejetasyon alımına ili şkin yöntemler anlatılmı ştır.

Bulgular bölümünde, te şhis edilen tüm bitki taksonları sistematik dizin içerisinde sunulmu ş, vejetasyon alımları sonucunda belirlenen orman toplumları verilmi ştir.

Tartı şma ve sonuç bölümünde, ara ştırma alanından saptanan bitki taksonlarının oransal da ğılımı ve floristik yorumu, bitki toplumlarının belirlenmesi ve ortaya çıkan toplumun bitki sosyolojisi bakımından de ğerlendirilmesi yapılmaya çalı şılmı ştır. 2

2. GENEL KISIMLAR

2.1. KENT ORMANI KAVRAMI

Teknolojinin geli şmesi, do ğal kaynakların yetersizli ği ve kısıtlı maddi imkanlardan uzakla şıp daha rahat bir hayata kavu şma iste ği gibi etkenler her geçen gün kent nüfusunu artırmaktadır. Artan kent nüfusu ile birlikte kentte ya şayan insanların ihtiyaçları da artmaktadır. Bu ihtiyaçlardan biri de, insanların daha sa ğlıklı, dengeli ve daha ye şil bir çevrede daha kaliteli bir ya şam iste ğidir. Giderek azalan ye şilin korunması özellikle kentli insanın yo ğun ve yorucu günlük temposu içinde beden ve ruh sa ğlı ğını koruma ve geli ştirme amacına hizmet edecektir. Bu arayı ş içinde “kent ormanı” kavramı ortaya çıkmaktadır ( Elvan ve Velio ğlu, 2004 ) .

‘Kent ormanı’ deyimi kapsamına bir kentin içinde ve yakın çevresinde tabiat ormanından kalma koruluklar, sonradan tesis edilmi ş suni ormanlar (ye şil ku şak uygulamaları dahil ), şehir parkları, kamu binaları çevresi ve özel mülklerdeki a ğaçlar, cadde ve yollarlardaki a ğaçlar girmektedir. Böylece kent ormanının, şehir içinde ve çevresindeki bütün odunsu bitkileri kapsadı ğı anla şılmaktadır ( Atay, 1988 ).

Kent ormanı Pamay (1971)’a göre, kent kenarında veya kent çevresinde bulunan do ğal ya da suni olarak tesis edilmi ş ve kent insanlarının kentin sıkıcı ve bozuk havasından kurtarmaya yarayan mesire ve rekreasyon ihtiyaçlarına cevap veren orman veya orman parçalarıdır.

2.2. KENT ORMANI PROF İLİ

Yukarıda açıklanan tanımlar çerçevesinde bir alanın, kent ormanı olabilmesi için bazı temel kriterlere sahip gerekmektedir. Bu kriterler Gül ve Gezer ( 2004 )’ e göre; * Kent ormanı, kent içinde veya yakın çevresinde bulunmalıdır, * Orman karakterine yani kendini yenileyebilme a şamasında ve belli bir kapalılı ğa sahip olmalıdır, * Do ğal karakteri bozulmayarak aynen korunabilmelidir, * Çok amaçlı bir kullanım özelli ğine sahip olmalıdır. Ana amaç rekreasyon ve koruma ( biyolojik çe şitlilik, toprak – su koruma, yaban hayatı, orijinal peyzaj alanları gibi ) olmak üzere, odun/ odun dı şı, bitkisel materyal üretim alanları, e ğitim-ara ştırma, hidrolojik amaçlı alanlar gibi kullanım zonlarına sahip olmalıdır, * Kent ormanının kullanımında temel amaç, do ğal orman karakterini sürdürülebilir ve dengeli bir şekilde korumak ve kullanımını sa ğlamaktır. Bu amaçla, bir kent parkı gibi tasarlanmamalı ve çok sayıda yapısal tesis bulunmamalıdır. Yapısal tesis gerekiyorsa kesinlikle do ğal yapıya uyumlu olmalı ve beton görünümlere yer verilmemelidir. Ayrıca orman içinde araçla her yere gidilecek şekilde tasarlanmamalıdır, * Kent insanlarına özellikle çe şitli rekreasyonal olanaklar sunabilmeli, her bir rekreasyonal etkinlik için tasarım a şamasında iyi şekilde analiz edilmeli ve ta şıma kapasiteleri belirlenmeli ve do ğal turizm etkinliklerine öncelik verilmelidir, * Yo ğun ziyaretçilerin yararlanabilece ği konumda ve çok amaçlı kullanım için yeterli büyüklü ğe sahip olmalıdır. Kent nüfusunun artması oranında, kent ormanı büyüklü ğü de artırılmalıdır, * Kentin fiziksel yapısına, ekolojisine ve peyzajına estetik ve işlevsel önemde de ğer sa ğlamalı, ye şil dokuyu güçlendirmeli ve bütünlük sa ğlamalıdır, * Suni olarak tesis edilecek veya tamamlama yapılacak kent ormanında, gelecekteki estetik ve i şlevsel amaçlara ve plan kararlarına göre tür seçimi yapılmalı ve kompozisyon yapısı belirlenmelidir .

2.3. KENT ORMANCILI ĞI TANIMI

Son zamanlarda endüstri ile birlikte toplumların sosyo ekonomik ve sosyo kültürel yapısındaki geli şmeler, ormanların ekonomik de ğerleri kadar ekolojik ve estetik de ğerlerinin de ön plana çıkmasına yol açmı ştır. Yerle şim birimlerinin git gide metropol boyutlarına varan, yo ğun yapı sistemlerinin olu şturdu ğu do ğadan tamamen kopuk alanlara dönü şmesi ile kent halkının sa ğlı ğı ve mutlulu ğu açısından önemli sakıncalar ortaya çıkmaya ba şlamı ştır. Bu geli şmeler, ormancılı ğın odun üretiminin çok ötesinde gezegenimizin kaygı verici ekolojik sorunları için önemli bir çözüm aracı kabul edilmesine kadar ula şmı ş ve “ kent ormancılı ğı” kavramının do ğmasına ve geli şmesine gerekçe olu şturmu ştur ( Dirik ve Ata, 2004 ).

Kent ormancılı ğı, kent ormanlarına dönük, özel bir ormancılık uygulamasıdır. Kent ormancılı ğı terimi yeni bir terim olmasına kar şın, ili şkili oldu ğu ve dayandı ğı disiplinler çok eskidir. Kent ormancılı ğı anlayı şı veya kent orman sisteminin bir bütün olarak özel bir planlamaya tabi tutulması 1960 yıllarına kadar geli ştirilememi ştir (Atay, 1988 ).

İlk defa 1965 yılında John W. Andresen tarafından ormancılık literatürüne girmi ştir. 1972 yılında ise Amerika Ormancılar Cemiyeti ‘Kent Ormancılı ğı Çalı şma Grubu’ kurulmu ştur. Çalı şma grubu kent ormancılı ğını ‘Ormancılığın spesifik bir bran şıdır, şehir halkının psikolojik, sosyolojik ve ekonomik refahı için, a ğaç yeti ştirmek ve amenaje etmektir.’ şeklinde tanımlamı şlardır (Atay, 1988 ) .

Kent ormancılı ğı Gezer (1998)’e göre; kent insanlarının sa ğlı ğını olumsuz yönde etkileyen mevcut ve muhtemel hava ve gürültü kirlili ği gibi çevre sorunlarının etkilerini azaltmak, insanların e ğlence ve dinlence gibi biyolojik ve fiziksel ihtiyaçlarını kar şılamak amacı ile yapılan her türlü planlı ye şil doku tesisi ve bu ba ğlamda fonksiyonel de ğer sa ğlanmasına (Oksijen, gölge sa ğlama, estetik görünüm yaratma vb...) yönelik özel ormancılık uygulamalarıdır .

Ba şka bir tanımda ise kent ormancılı ğı, tarihi, mimarisi, dokusu, organizasyonu, kültürü ile sürdürülebilir kent ya şamını güvenceye almak ve kent toplumunun fizyolojik, psikolojik, ekonomik, toplumsal, moral düzeyine katkıda bulunmak üzere orman 5

ekosistemlerinden, a ğaçlıklardan, a ğaç, a ğaççık ve çalı gruplarından, tekil a ğaç, a ğaççık ve çalılardan yararlanmak, bu kaynakları korumak, geli ştirmek ve yönetmektir ( Geray, 2003 ).

2.4. KENT ORMANININ FONKS İYONLARI

2.4.1. KL İMAT İK FONKS İYONLARI

Ağaç, a ğaççıklar, ye şil sahalar, kent ortamında güne ş ı şınlarını kontrol etmek suretiyle, hava sıcaklı ğını dengelerler. A ğaç yaprakları güne ş ı şınlarını tutar, yansıtır, absorbe eder, bir miktarını da geçirir. A ğaçlar ve di ğer bitki örtüleri yazın, transpirasyon suretiyle hava sıcaklı ğını azaltırlar. Su alımına elveri şli yeti şme ortamında tek bir a ğaç günde transporasyonla 400 litre suyu havaya verir. Bu ortalama günde 20 saat çalı şan 5 oda klimaya denk gelmektedir (Grey ve Deneke, 1986 atfen Atay, 1988).

Kent ormanları hidrolojik yönden de önemli rol oynamaktadır. Ya ğışları tutar, toprak katmanına ini şini yava şlatırlar. Bu durum ya ğışların toprak tarafından emilmesini kolayla ştırırken, sellerin olu şmasını ve toprak erozyonunu azaltır ( Atay, 1988 ).

Atık sular, kentsel ekosistemler için önemli bir sorundur. Kent ormanları bu suların yeterli şekilde arıtılmasından sonra tekrar do ğaya kazandırabilece ği uygun ortamlardır. Böylece su kaynaklarının yetersiz oldu ğu bölgelerde hem kent ormanlarının yeti şme ko şullarını iyile ştirmek, hem de kentler çevresindeki akiferlerin hidrolojik dengelerine katkı sa ğlamak mümkün olabilmektedir ( Dirik ve Ata, 2004 ).

2.4.2. B İYOLOJ İK ÇE ŞİTL İLİĞİ KORUMA FONKSİYONU

Kent ormanları ve kentsel ye şil doku, kentsel biyolojik çe şitlili ğin temeli konumundadır. Ses yansımaları ile ho ş etkiler yaratan ku şların, bir çok sevimli hayvanların, faydalı böceklerin barındı ğı kent içi ve kent çevresi ye şil alanlar, genel anlamda ekolojik dengeye katkı sa ğlayan fauna çe şitlili ğine uygun zemin hazırlayan ortamlardır. IUCN tarafından yapılan ara ştırmalar, kentlerde uygun bir ye şil alan şebekesinin olu şturulmasının biyolojik çe şitlili ğin korunması ve geli ştirilmesine hizmet 6

etti ğini, kentleri çevreleyen ye şil ku şaklar ve lineer parklar gibi ye şil kulvarların, aynı zamanda biyolojik kulvarlara dönü ştü ğünü ortaya koymu ştur (Kuchelmeister,2000 atfen Dirik ve Ata, 2004).

2.4.3. ESTET İK FONKS İYONLARI

Çirkin ev cephelerinin ve yapıların, a ğaç ve çalıların ye şilli ği ile örtülmesi ve maskelenmesi, rahatlık verici bir atmosfer yaratır. A ğaçlıklar, yapıların keskin hatlarını yumu şatırlar; katı ve geometrik şekilli yapıların yanında ço ğunlukla büyüleyici ve çekici bir kontrast te şkil ederler (Aslanbo ğa, 1976).

Kent ormanları, özellikle kentin ana giri ş ve çıkı şlarındaki yollarında yolların etrafında olu şturdukları ye şil doku ile ziyaretçilerin kent hakkındaki ilk izlenimlerini olumlu yönde etkilemekte ve kente prestij kazandırmaktadır (Cabanel, 1989 atfen Dirik ve Ata, 2004).

Ayrıca gerek a ğaç tabakasındaki tür zenginli ği, gerekse ara ve alt tabakadaki tür zenginli ği ve rekreasyon amaçları yönünden yapraklı ormanlar ayrı bir önem ta şırlar (Atay, 1988).

2.4.4. REKREASYON FONKS İYONLARI

Konut yakınındaki semt ya da bir yerle şme bölgesindeki açık mekanlar gibi kent yakını orman alanlarında i ş saatleri dı şında ve hafta sonlarında çok farklı şekillerde ki şilerin ihtiyaçları kar şılanmaktadır. Çe şitli ara ştırma sonuçlarının de ğerlendirilmesi sırasında belirtildi ği gibi ki şilerin rekreasyon amaçlı açık hava faaliyetlerinde ço ğunlukla ve özellikle ye şil alan, orman alanı, su yüzeyi gibi do ğal mekanların birinci derecede tercih edildi ği saptanmı ştır (Gezer, 1998) .

Kent ormanları, ko şu, yürüyü ş gibi çe şitli sportif aktiviteleri gerçekle ştirebilmesi için oldukça elveri şli ortamlardır. Uygun düzenlemeler her gelir grubuna mensup kent halkının rekreaktif ihtiyaçlarının kar şılanmasını mümkün kılar ( Dirik ve Ata, 2004 ). 7

2.4.5. TOPLUM SA ĞLI ĞI FONKS İYONU

Bugünün şehir halkının, trafik ve endüstri tesislerinin gürültüsü ile rahatsız edilmesi, bazen dayanılmaz bir boyuta ula şmaktadır. Metot ve tekni ğine uygun kurulmu ş a ğaç ve çalılardan olu şan ses koruma şeritleri, rahatsız edici gürültü miktarını önemli ölçüde azaltmaya hizmet ederler ( Aslanbo ğa, 1976 ) .

Ağaçlıklar havanın toz muhtevasını azaltacak güce sahiptirler, böylece hava kalitesini iyile ştirmeye hizmet eder. Hennebo’ya göre bitkilerle örtülü sahalar havanın toz muhtevasına iki tarzda etkili olurlar ( Aslanbo ğa, 1976 ).

1. Bitki ile örtülü sahalar ya çok az ya da hiç toz üretmezler. Buna kar şılık uçarak gelmi ş tozları da yaprakları ile tutarlar. Yapraklarda tutulmu ş tozun bir kısmı, ya ğmur sularıyla yıkanır ve topra ğa karı şır.

2. Ye şil sahalar hava hareketini zayıflatır, bu sayede tozun birikimi sa ğlanır, öyle ki ; ağaçlı ğa gelen rüzgar öteki tarafa toz muhtevası azalmı ş olarak geçer. Bu arada bitkilerin sık ve seyrek kurulmu ş olması , filtre ölçüsünü belirler. Bo şluklu, rüzgarın arasından kolaylıkla sızabildi ği a ğaçlık grupları rüzgarın ta şıma gücünü ve dolayısıyla havanın toz muhtevasını azaltmakta , sık dikilmi ş , bo şluksuz a ğaçlıklara nazaran daha etkilidirler. Çünkü rüzgar, sık kurulu şlarda tozun büyük bir kısmını a ğaçların üzerinden aşırır.Özellikle tozdan şikayetçi olan şehirlerde a ğaçlar halkın sa ğlı ğını korumaya hizmet etmektedir. Şehrin üzerindeki sis, duman , toz kılıfı güne ş ı şınlarının önemli bir kısmını, özellikle insan hayatı için önemli olan ultraviyole ı şınlarını absorbe etmektedir ( Aslanbo ğa, 1976 ).

2.4.6. EKONOM İK FONKS İYONLARI

Kent ormanları salt ekonomik fayda gözetilerek olu şturulan ormanlar de ğildir. Ekonomi; di ğer faydalanmalarla beraber, onlarla ili şkili olarak gerçekle şir. Ekonomik fayda ya do ğrudan ya da dolaylı olur. Do ğrudan faydalanma odun , kereste, noel a ğacı satı şlarından veya bunların kullanılması suretiyle gerçekle şir. Dolaylı faydalanma ise, 8

ağaçların sa ğladı ğı koruma nedeniyle enerji tasarrufu ve gene a ğaçların varlı ğının neden oldu ğu mülk de ğerinin artı şı suretiyle sa ğlanmı ş olur (Atay, 1988 ) .

Kent ormanlarından besin ve ham madde elde edilmesi yoluyla da ekonomik yararlar sa ğlamak mümkündür. A ğaçlar hem günlük hem de uzun vadede dü şük gelirli bireyler için besin kayna ğı i şlevini üstlenebilirler. Kent ormanlarının do ğru yönetimi ile ağaçlardan hem gelir seviyesi dü şük gruplar için ısı enerji kayna ğı, hem de ekolojik açıdan sürdürülebilir kentler için biyokütle enerji temini de mümkün olabilmektedir. Yenilenebilir bir enerji formu olan biyokütle enerjisi ile ilgili çalı şmalar günümüzde halen devam etmektedir ve ısı enerji kayna ğı olmanın yanı sıra plastik ve kimyasal maddelerin elde edilmesi amacıyla da kullanılmaktadır. Kent ormanları hayvancılık faaliyetleri için yem bitkisi kayna ğıdır. Ancak a ğaçların ve ili şkili bitki örtüsünün hatalı kullanımlardan ve a şırı otlatmadan zarar görülebilece ği de göz önünde bulundurulmalıdır. Kent ormanları tüm bu ekonomik yararlarının yanında içerdi ği bazı kullanım tipleri (rekreasyon amaçlı kullanımlar, üretim birimleri, uygulama ve bakım birimleri vb.) için eleman gereksinimi do ğaca ğından i ş imkanı da sa ğlarlar ( Çakcı ve Çelem, 2004 ).

2.5. ARA ŞTIRMA ALANI VE ÇEVRES İNE A İT FLORA VE VEJETASYON ÇALI ŞMALARINA GENEL BAKI Ş

Ara ştırma alanını da kapsayan Bursa ve Uluda ğ Florası ile yakından ili şkili çalı şmalardan önemlileri şunlardır:

Pierr Belon 1547 yılında Ege Adaları, Uluda ğ, İzmir bölgelerinde floristik çalı şmalarda bulunan ilk ara ştırıcılardandır ( Aksoy, 2001).

Fransız botanikçi Tournefort, 1700-1702 yıllarında, İstanbul, Bursa, Trabzon, Erzurum, Kars ve A ğrı Da ğı’ nda yaptı ğı geziler ve gözlemlerini “ Relation d’un Voyage du Levant” adlı eserinde yayınlamı ştır ( Brutt, 2001).

19. yüzyılda İsveçli botanikçi E. Boisser bitki toplamaları ile ilgili ara ştırma gezilerini be ş cilt ve bir ek ciltden meydana gelen “ Flora Orientalis ” adlı eserinde ülkemiz bitkilerine de yer vermiştir ( Boisser, 1867-84 ).

Baytop, “ Uluda ğ’ın Tıbbi Bitkileri ” isimli yayınında zengin bir floraya sahip Uluda ğ’ın tıbbi yönden de ğerlendirilen bitkilerine yer vermi ştir ( Baytop, 1950 ).

Zohary, 1930-1964 yılları arasında Ortado ğu ülkeleri ve Türkiyede yapmı ş oldu ğu botanik gezilerinin sonuçlarına “ Geobotanical Foundations of the Middle East ” adlı eserde yayınlamı ştır ( Zohary, 1973 ).

Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Dr.P.H.Davis’in ilki 1938 yılında olmak üzere 1982 yılına kadar aralıklı olarak 13 kere Türkiye’ye gelerek yaptı ğı toplamalar ile ülkemiz florası “ Flora of Turkey and the East Aegean Islands” olarak yayınlanmı ştır (Davis, 1965-1988).

Mengili, “Bursa-Uluda ğ Florası Üzerinde Ara ştırmalar I. Bursa ve Çevresinden Toplanan Bitkiler Hakkında Kayıtlar ” adlı çalı şmasında Bursa ve çevresinden toplanmı ş ve çe şitli herbaryumlarda bulunan örnekler bir araya getirilerek sunulmu ştur (Mengili, 1986).

Özhatay ve Çırpıcı, “ Guide to Excursion (Uluda ğ-Bursa) ” adlı eserde botanik gezi sonuçlarına de ğinmi ştir. Gezi sonuçlarından Uluda ğ’da yayılı ş gösteren yakla şık 800 adet taksondan 104 tanesi endemik, 28 tanesi lokal endemik olarak tespit edilmi ştir ( Özhatay ve Çırpıcı, 1987 ).

Güleryüz ve Malyer, “ Three Verbascum L. Species Endemic to Uluda ğ (Bursa) ; Verbascum bombyciferum Boiss., Verbascum prusianum Boiss. and Verbascum olympicum Boiss.( Scrophulariaceae ). ” adlı eserlerinde bu endemik türlerin yayılı ş ve ekolojileri üzerine bir çalı şma yapmı şlardır ( Güleryüz ve Malyer, 1988 ).

Güleryüz ve Arslan, “ Astragalus sibthorpianus Boiss. Fabaceae/ Leguminosae (Baklagiller). ” isimli çalı şmalarında ilgili endemik türün yayılı şı ve ekolojisi hakkında bir çalı şma yapmı şlardır ( Güleryüz ve Arslan, 1988 ).

Arıkanlı, “Bursa ve Yakın Çevresindeki Ornithogalum L. Türleri Üzerinde Taksonomik İncelemeler” isimli çalı şmasında bölgede yayılı ş gösteren Ornithogalum L. türleri tespit edilmi ştir ( Arıkanlı, 1989 ).

Malyer ve Tunca,“Bursa ve Çevresinin Park ve Orman A ğaçları Üzerinde İncelemeler ” adlı çalı şmlarında Bursa ve çevresinde do ğal olarak yeti şen ve kültüre alınmı ş park ve orman a ğaçları ara ştırılmı ş olup 19’u Gymnospermae ve 50’si Angiospermae’ye ait 69 ağaç türü saptanmı ştır ( Malyer ve Tunca, 1990 ).

Kaynak ve Tuyji, “ Bursa ve Çevresi E ğreltileri Üzerinde Korolojik İncelemeler” adlı yayınlarında alanda yayılı ş gösteren 25 e ğrelti türü tespit edilmi ştir (Kaynak ve Tuyji, 1991).

Genç ve Malyer, “ Bursa ve Çevresinin Euphorbia L. Türleri Üzerinde İncelemeler ” adlı çalı şmada Uluda ğ’da yayılı ş gösteren Euphorbia türlerinin genel özellikleri ve anatomilerine yer vermi ştir ( Genç ve Malyer, 1992 ).

Tarımcılar ve Kaynak, “ Uluda ğ Üniversitesi ( Bursa ) Kampüs Alanı Florası ” isimli çalı şmalarında 56 familyaya ait 217 cins, 356 takson saptanmı ştır. 9 takson endemik olup, 5 takson da A2(A) karesi için yeni kayıt olarak verilmi ştir ( Tarımcılar ve Kaynak, 1994-95 ).

Güleryüz, “ Alpin Flowers of Uluda ğ (Uluda ğ Alpin Çiçekleri) ” adlı yayınında orman ku şağı üzerinde yayılı ş gösteren bölgeye özgü nadir bitki türlerini incelemi ştir ( Güleryüz, 2000 ).

Günay, “ Bursa Şehir Florası ” adlı çalı şmasında alanda yayılı ş gösteren toplam 707 takson te şhis edilmi ştir. Çalı şma sonucunda A2(A) karesi için yeni kayıt olan 8 takson tespit edilmi ştir ( Günay, 2001 ). 11

Kaynak ve di ğ. “ Bursa Bitkileri ” adlı çalı şmalarında Bursa ve Uluda ğ’da yayılı ş gösteren 595 bitki türünün bölgedeki yayılı şlarını, tanıtıcı özelliklerini, yeti şme yeri özelliklerini resimleri ile birlikte sunmu şlardır ( Kaynak ve di ğ., 2005 ).

Ara ştırma alanı vejetasyon yapısı ile yakından ili şkili çalı şmalardan önemlileri şunlardır:

Çırpıcı (1987), “ Türkiye’nin Florası ve Vejetasyonu Üzerine Çalı şmalar” adlı eserinde ve Demiriz (1993), “ Türkiye Flora ve Vejetasyon Bibliyo ğrafyası” adlı çalı şmada Türkiye Florası ve Vejetasyonu üzerine yapılan ara ştırmalara yer vermi şlerdir.

Akman, “ Türkiye Orman Vejetasyonu” adlı eserinde Türkiye’nin de ğişik co ğrafi bölgelerindeki bitki birliklerinin ekolojik ve taksonomik analizine yer vermi ştir ( Akman, 1995 ).

Arslan, “ Hava Foto ğrafları ve Co ğrafi Bilgi Sistemleri Yardımı ile Uluda ğ’ın Sarıalan ve Zirve Arasındaki Bölgesinin Vejetasyon Haritasının Çıkarılması” adlı çalı şmasında CBS yöntemleri kullanılarak Braun-Blanquet yöntemine göre 13 adet bitki toplulu ğu tespit edilmi ştir ( Arslan, 1999 ).

Çırpıcı, “ Murat Da ğı ( Kütahya-Uşak )’nın Florası” adlı çalı şmasında 867 takson tespit etmi ştir. Ayrıca yüksekli ğe ba ğlı olarak görülen vejetasyon katlarına ve karakteristik türlere de yer vermi ştir ( Çırpıcı, 1989 ).

Do ğan, “ Balıkesir De ğirmenbo ğazı ve Çevresinin Vejetasyonu Üzerinde Floristik ve Ekolojik Ara ştırmalar” isimli çalı şmasında bölgenin flora ve vejetasyonunu incelemi ştir. Çalı şma sonucunda 83 familyaya ait 395 takson tespit edilmi ştir. Bunlardan 16 takson endemik olup 41 takson B1 karesi için yeni kayıttır (Do ğan,1998 ).

Sanön, “ Balıkesir Üniversitesi Ça ğış Kampüsü ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu” adlı eserde alanda yayılı ş gösteren taksonlar ve alanın vejetasyon yapısı tespit 12

edilmi ştir. Alandan 62 familyaya iat 267 takson saptanmı ş olup 39 takson B1 karesi için yeni kayıt olarak verilmi ştir ( Sanön, 1998 ).

Ara ştırma alanın vejetasyon yapısı de ğerlendirilirken bu konu ile ilgili yapılmı ş önemli çalı şmalar da incelenmi ştir ( Yaltırık, 1966; Yaltırık ve di ğ. 1983; Aksoy, 1978; Özalp, 1990, Emina ğao ğlu, 2002; Fakir, 2002).

Flora ve vejetasyon çalı şmaları ülkemizin biyolojik çe şitlili ğinin tespit edilmesi açısından son derece önemli çalı şmalardır. Ülkemiz 9000 civarında bitki türüne sahip olup bunun yakla şık 3000’i endemik türdür (Ekim ve di ğ., 2000). Bitkisel çe şitlilik merkezi olan Uluda ğ ise 30’u Uluda ğ, yakla şık 107’si Türkiye için endemik olmak üzere toplam 137 türe ev sahipli ği yapmaktadır (Kaynak ve di ğ., 2005). Uluda ğ’ın kuzey eteklerinde bulunan ara ştırma alanımızda yapılan böyle bir çalı şma, nadir ve endemik olup, tehlike altında bulunan türlerin durumunu da ortaya koymakta yardımcı olacaktır.

Ormancılık çalı şmaları her şeyden önce, onu meydana getiren türlerin ve biyolojik özelliklerinin bilinmesini gerektirir. Uzun bir gelece ği ve devamlılı ğı göz önünde tutan bugünün modern ormancılı ğında sadece a ğaçların de ğil, aynı zamanda di ğer floranın da ormancı tarafından tanınması ve dikkate alınması gerekir. Nitekim me şçereye yapılmı ş olan do ğru veya yanlı ş müdahaleleri belirtmesi bakımından toprak florası uygulamada önem kazanmı ştır (Yaltırık, 1986). Farklı iklimsel ve yapısal özelliklere sahip Uluda ğ’da olu şan özel habitatlar da pek çok bitki türü için özel ya şam alanı olu şturmaktadır. Uluda ğ’ın eteklerinden ba şlayıp zirveye kadar farklı yüksekliklerde yer alan farklı vejetasyon ku şakları Dünyada çok az görülen bir özelliktir (Kaynak ve di ğ., 2005). Uluda ğ’ın bir parçası olan ara ştırma alanımızın flora ve vejetasyonun tespiti bitki sosyolojisi çalı şmalarına katkı sa ğlayacaktır.

3. MALZEME VE YÖNTEM

3.1. ARA ŞTIRMA ALANININ TANITIMI

3.1.1. Co ğrafi Konumu

Ara ştırma alanı Bursa şehir merkezine, 14 km. mesafede bulunan Yıldırım ilçesine ba ğlı Hamamlıkızık Köyü sınırı içinde kalmaktadır ( Şekil 3.1 ).

Şekil 3.1 : Ara ştırma alanın co ğrafi konumu (“ ” işareti ara ştırma alanını göstermektedir.)

Alan Bursa’nın simgesi haline gelmi ş olan Uluda ğ’ın kuzey eteklerinde yer almaktadır.

Genel konumu yönünden 40º 0.8 ' - 40º 10 ' kuzey enlemleri ile 29º 10 ' - 29º 13 ' doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Bursa Kent Ormanı do ğuda Olukseki sırtı, batıda Derekızık Ormanı sırtı, kuzeyde Karabacak Mevkii, güneyde ise Küreklidere Mevkii ile çevrilmi ş durumdadır. Ara ştırma alanının yüzölçümü 300 ha. olup yükseltisi 350- 650 m. arasında de ğişmektedir ( Şekil 3.2 ).

Ara ştırma alanı Davis (1971) grid kare sistemine göre A2(A) karesinde yer almaktadır. Avrupa – Sibirya flora bölgesiyle Akdeniz flora bölgesinin geçi ş ku şağı üzerinde bulunmakla birlikte, ço ğunlukla Avrupa – Sibirya flora bölgesinin etkisi altındadır ( Şekil 3.3 ).

500 m

Şekil 3.2 : Bursa Kent Ormanı topografik haritası ve planı

Şekil 3.3 : Türkiye’nin grid sistemi ve fitoco ğrafik bölgeleri (Davis ve di ğ., 1971) 17

3.1.2. Jeolojik Yapı ve Toprak Özellikleri

Ara ştırma alanının Uluda ğın eteklerinde yer alması nedeniyle jeolojik yapısı ve toprak özellikleri hakkında Uluda ğ ile ilgili olarak yapılmı ş çalı şmalardan faydalanılmı ştır. Uluda ğ kütlesinin jeolojik temeli, iklim ve vejetasyonda oldu ğu gibi dü şey yönde az veya çok bir zonla şma gösterir (Şekil 3.4). Bursa’nın kısmen üzerine kuruldu ğu Uluda ğ eteklerinde Traverten ( Pınarba şı, Muradiye, Çekirge), neojen marnı ve kumta şı en önemli petrografk olu şumlardır. Bu bölgeden (100 – 150 m.) ba şlayarak 500 – 600 m. yüksekli ğe kadar dolomit kalker, kireç ta şları, mermer, şisti kumta şları, kireçli fillitler egemendir. Buralarda yer yer riyolit ve liparit tüfleri de bulunmaktadır ( Çepel, 1978 ).

Şekil 3.4: Uluda ğ’ın kuzey yamacına ait jeolojik yapının çizgisel görünümü ( Aksoy ve Malyer, 1975 atfen Çepel 1978 ).

Uluda ğ topraklarının olu şumu üzerinde jeolojik temel, iklim ve yeryüzü şeklinin etki derecesi yüksektir. Bu nedenle; örne ğin alçak bölgelerde terra rosa, yüksek bölgelerde de podsolümsü esmer orman toprakları bulunmaktadır. Ço ğu zaman kö şeli çakıl ve bloklardan olu şan derin yamaç yı ğıntıları ile iskelet bakımından zengin kolluviyal litolojik temel, topra ğın olu ştu ğu ba şlıca anamateryaldir ( Çepel, 1978 ).

Toprakların geçirgenli ği genellikle iyi olup, baz doygunluk oranları ve katyon de ğiştirme kapasiteleri oldukça dü şüktür. Toprak reaksiyonu kuvvetli – mutedil asittir ( PH=3.7-4.7). Buna kar şın podsolle şme belirgin de ğildir. Bu nedenle ‘ Esmer Orman Toprakları’ olarak nitelenebilirler. Bazen podsole geçi ş formu gösteren ‘ Podsolümsü Esmer Orman Toprakları’ na da yer yer rastlanır ( Çepel, 1978 ) .

3.1.3. İklim Özellikleri

Ara ştırma alanının iklim tipinin belirlenebilmesi için Bursa Meteoroloji istasyonuna ait veriler kullanılmı ştır. Meteorolojik veriler arasında sıcaklık, ya ğış, ba ğıl nem ve rüzgar verileri tablolara i şlenmi ştir ( Tablo 3.1 ).

42 yıllık gözlem ortalamalarına göre Bursa’da ortalama sıcaklık 14.4 ºC ‘dir. Ortalama yüksek ve dü şük sıcaklık de ğerleri sırası ile 20.2 ºC ve 9.0 ºC ‘dir. En yüksek sıcaklık 21.08.1945 günü 42.6 ºC olarak ölçülmü ştür. Buna kar şılık en dü şük sıcaklık ise 09.02.1929 günü -25.7 º C olarak ölçülmü ştür ( Şekil 3.5 ).

35 Ortalama Sıcaklık Ortalama Yüksek Sıcaklık 30 Ortalama Dü şük Sıcaklık 25 20 15

Sıcaklık (C°) 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9101112 Aylar

Şekil 3.5:Ortalama yüksek ve dü şük sıcaklıkların yıl içerisindeki durumu (DM İ, 1984). 19

Tablo 3.1’de verilere göre yıllık ortalama ya ğış 713.1 mm.’dir. toprak yüzeyi Kasım, Aralık, Ocak, Şubat, Mart ayına rastlayan günlerde yılda ortalama 10.1 gün süresiyle kar ile örtülü bulunmaktadır. Yıl içerisinde ortalam 16.8 gün sisli geçmekte ve sisli günler Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran A ğustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık aylarında görülmekltedir. Aylık ortalama ya ğışın en fazla ve en az de ğerleri Aralık ( 99.7 mm.) ve A ğustos ( 17.0 mm.) aylarında ölçülmü ştür. Günlük mutlak maksimum ya ğış miktarı Temmuz ayında ( 200.9 mm.) minimum miktarı ise ( 38.7 mm.) olarak Nisan ayında saptanmı ştır.

Yıllık ortalama ba ğıl nem % 69’dur. Ortalama ba ğıl nem en yüksek de ğerlerine Ocak ve Kasım ( %76 ) , en dü şük de ğerine ise Temmuz ( %59 ) aylarında ula şmaktadır. Yıllık en dü şük ba ğıl nem ise % 6’dır. Bu de ğer Eylül ayında gözlenmi ştir.

21 yıllık gözlemler göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 2.7 m/sn ’dir. En yüksek rüzgar hızı 35.2 m/sn olup yönü GGD ‘dur. Yönü KD olan egemen rüzgarların yıllık ortalama hızı 3.6 m/sn’ dir. Bu rüzgarlar en fazla Temmuz ayında esmektedir.

Bir yerin iklim tipi , de ğişik amprik yöntemlerle hesaplanmaktadır. Tablo 3.2’de görüldü ğü üzere Bursa, Thornthwaite yöntemine göre; yarı nemli, mezotermal, yazın çok kuvvetli su açı ğı olan, okyanus iklim tipine yakın çıkmaktadır.

Şekil 3.6’da yağış ile evapotranspirasyon aylık de ğişimini gösteren su bilançosundan; Bursa’da Haziran – Ekim ayları arasında bir su noksanın oldu ğu dikkati çekmektedir. Bu duruma göre ye şil dokuda yer alacak bitkilerin bu kurak devreye dayanabilecek türlerden seçilmesi veya bu dönemde sulama zorunlu oldu ğunun belirtilmesi gerekmektedir. 20

Şekil 3. 6 : Thornthwaite Metoduna Göre Su Bilançosu Diyagramı

3.1.4. Ara ştırma Alanının Bitki Co ğrafyası Açısından Durumu

Ara ştırma alanın da içinde yer aldı ğı farklı iklimsel ve yapısal özelliklere sahip Uluda ğ özel habitatı ile pek çok bitki türü için ya şam alanları olu şturmaktadır. Uluda ğ’ın eteklerinden ba şlayıp zirveye kadar farklı yüksekliklerde yer alan farklı vejetasyon ku şakları dünyada çok az görülen bir özellik olup Uluda ğ’a ayrı bir önem kazandırır ( Kaynak ve di ğ, 2005 ). Denizden yüksekli ğe ba ğlı olarak rastlanan ba şlıca vejetasyon ku şakları Lauretum, Castanetum, Fagetum, Abietum, Alpinetum’dur. Kent Ormanı Uluda ğ’ın 350-650 m. arasında Castanetum ku şağında bulunmaktadır.

Bu ku şağın alt zonunda Me şeler egemenli ğini devam ettirmektedir. Fakat yükselti arttıkça bunlar azalmakta Kestane artmaktadır. Belirli bir yükseltide saf Kestane (Castanea sativa ) me şçereleri kaplamaktadır. Bu ku şak çalı bakımından oldukça zengindir ( Çepel, 1978 ). Ardıç ( Juniperus oxycedrus ), Erguvan ( Cercis siliquastrum ), Akçakesme ( Phillyrea latifolia ), Katırtırna ğı ( Spartium junceum ), Me şe ( Quercus sp.), Alıç ( Crategus monogyna ), Girit Ladeni ( Cistus creticus ), Fındık ( Corylus avellana ), Kızılcık ( Cornus mas ), Yabani Gül ( Rosa canina ) gibi türlerden olu şmaktadır ( Kaynak ve di ğ, 2005 ).

3.2. YÖNTEM

3.2.1. Bitki Örneklerinin Toplanmasına İli şkin Yöntem Bir bölgenin florasını ortaya koymak için, o bölgeden de ğişik mevsimlerde yo ğun olarak bitki toplamak, onları de ğerlendirmek; ayrıca ara ştırma alanı ve çevresine ait yapılmı ş olan floristik çalı şmaları incelemek gerekir.

Bursa Kent Ormanı’nın florasının tespiti amacıyla Haziran 2004 ile Temmuz 2005 tarihleri arasında arazi çalı şmaları yürütülmü ştür. Örneklerin toplanması sırasında hangi familyada hangi bitki kısımlarının toplanmasının bilinmesi ve bitki örneklerinin bu bilgilerin ı şığı altında toplanması gerekmektedir ( Seçmen ve di ğ., 1992). Bu husus gözönünde bulundurularak çiçekli bitkilerin otsu ve odunsu taksonlarıyla, çiçeksiz bitkilerden e ğreltiler toplanmı ştır. Her taksondan çiçek, meyve, tomurcuk, yaprak ve kök organları ta şıyan 2-3 örnek toplanmaya çalı şılmı ştır.

Bitki örnekleri alınırken arazi çantası, arazi lupu, bitki çapası, budama makası, pusula, altimetre, GPS aleti, dijital foto ğraf makinası, topo ğrafik ve e şyükselti e ğrili harita ve arazi not defteri kullanılmı ştır. Bu örnekler arazi not defterine familya ve cinsi, çiçek, meyve ve yaprak özellikleri, yer ve ekolojik ko şulları, bakı, yükselti, toplama tarihi ve örnek numarası yazılarak kaydedilmi ştir.

Arazide toplanan örneklerinin saklanabilmesi için sa ğlıklı kurutulmaları gerekir. Bunun için tahta çıtalardan yapılmı ş olan presler bitki kurutmada çok kullanı şlıdır. Presin içerisindeki kurutma ka ğıtları ikiye katlandı ğında yakla şık olarak,örne ğin daha sonra herbaryumda yapı ştıralaca ğı kartonun boyutlarında olmalıdır ( 38 x 28 cm.). Pres içerisindeki kartonlardan çok az büyük olmalıdır ( Yaltırık ve Efe, 1996).

Örnekler yukarıdaki özelliklere uygun olan preslerde gazete ka ğıtları arasında kurutulmu ştur. Gazete ka ğıtları düzenli olarak her gün de ğiştirilerek bitkinin sa ğlıklı bir şekilde kuruması sa ğlanmı ştır.

Tekni ğine uygun olarak kurutulan örnekler İ.Ü. Orman Fakültesi Herbaryum’una (ISTO) getirilerek böcek ve mantar zararlılarından korunması amacıyla tarımsal ilaçlarla birlikte 3 gün bir dolapda bekletilmi ştir. Ayrıca daha sonra 2 gün derin dondurucuda da saklanmı ştır.

Bitki taksonlarının familya, cins, tür ve tür altı kategorilerinde te şhisleri; Acartürk (1996), Aichele ve Schwegler (1996), Altınayar (1987), Amann (1970), Barsth (1987), Baytop (1994), Baytop (1998), Bonnier (1886), Burges ve et.al. ( 1964-1980), Davis (1965-1988), Davis ve Cullen (1979), Doner (1985), Fitter (1987), Güleryüz (2000), Huxley ve Taylor (1997), Kaynak ve di ğ. (2005), Klap ve Forste ve Boeker (1965), Malyer ve Tunca ( 1990 ), Podlech (1963), Polunin (1969), Rothmaler ve Jagler ve Schubert ve Werner (1991), Schacty (1976), Sikula (1996), Sorger (1995, 1998, 2000), Stearn (1967), Tutin, Heywood, Viney (1994), Uluocak (1984), Yaltırık (1984), Yaltırık (1993), Yaltırık, Efe ve Uzun (1993), Yaltırık ve Efe (1996), Yaltırık ve Efe (2000)’nin yayınlarından yararlanılarak yapılmı ştır.

Ara ştırma alanındaki endemik türlerin tehlike durumları ise Türkiye Bitkileri Kırmızı Listesi (Ekim ve di ğ., 2000)’ne göre belirlenmi ştir.

3.2.2. Sistematik Dizinin Olu şturulmasına İli şkin Yöntem

Bu çalı şmada sistematik dizininin olu şturulması sırasında; Bitkiler Alemi’nin Pteridopyhta bölümüne ve Spermatophyta bölümünün, Gymnospermae alt bölümüne ait bitki taksonlarının sınıflandırılmasında Davis (1965-1988)’in kullanmı ş oldu ğu yöntem izlenmi ştir.

Spermatophyta bölümünün; Angiospermae alt bölümünün familyalarının sınıflandırılmasında, Cronquist (1968) yöntemi kullanılmı ştır. Bu sistem en yeni morfolojik, anatomik, sistolojik, embiryolojik, polenojik, bio-kimyasal ve paleobotanik bulgulara dayanılarak geli ştirilmi ştir. Özellikle hayvanların besin maddelerini olu şturmaları nedeniyle hayvanların yemesine kar şı bitkilerin olu şturmu ş oldukları kimyasal bile şikler ve bunların bitki gruplarındaki evrimine ili şkin da ğılı şları da ara ştırılarak sisteme dahil edilmi ştir. Sistemin Magnoliidae alt sınıfı birçok sistemde 26

oldu ğu gibi birçok özellikleri bakımından bu sistemde de filogenetik olarak Angiospermae taksonlarının en ilkel grubunu olu şturmaktadır. Sekonder metobolitler olarak yenmeye ve parçalayıcı organizmalara kar şı koruyucu benzil-iso-quinolin alkaloidlerini kullanmı şlardır. Bu yolla geç Kretase’de Magnoliidae grupları ço ğalmı ş ve geni ş alanlara yayılmı ştır. Zamanla parçalayıcı ve yiyici organizmalar bu maddeye kar şı dayanıklılıklarını oldukça geli ştirmi şler, böylece bitkilerde bir takım yeni uzakla ştırıcı maddeler geli ştirme ve olu şturma gere ği ortaya çıkmı ştır. Geç Kretase’de Magnoliidae ’den ayrılan Hamamelidae, Rosidae, Dilleniidae ’de taninler uzakla ştırıcı maddeler olark olu şturulmu ştur. Bu taninli gruplar ortamde egemen olduklarından, bu kez parçalayıcı ve yiyicilerin taninlere kar şı dayanıklıkları artmı ş ve böylece yeni uzaklatırıcıların olu şmasına gereksinim olmu ştur. Rosidae ve Dilleniidae ’nin bazı üyelerinde bu yolla taninlerin yerine iridoid bile şikler olu şmu ştur. Bu bile şikler özellikle Asteridae ’de yaygındır. Asteridae içinde zamanla önemini yitiren iridoid bile şiklerin yerine, özellikle Asteraceae familyasında poliastilenler ve sesquiterpen laktonlar beraberce olu şturulmu şlardır ( Cronquist, 1968), ( Seçmen ve di ğ. 1986).

Angiospermae ’lerin familya içersindeki cinslerin evrimi ve gelişimi; Davis & Heywood (1967)‘un yapmı ş oldu ğu çalı şmaya göre yorumlanarak, cins, tür ve tür altı kategorilerinin sistemati ği Davis ( 1965-88)’in çalı şmalarına göre dizinlendirilmi ştir.

3.2.3. Vejetasyon Alımına İli şkin Yöntem

Vejetasyon bilgisi çalı şmaları belli bir alanda bulunan bitki toplumlarının incelenmesi ve nitelendirmesini dayanır. Ancak, bitki toplumlarının esaslı bir biçimde incelenmesi ve örnek alanlardaki alımlar gerekli olmakla beraber vejetasyon bilgisi ara ştırmalarının asıl amacı de ğildir. Temel amaç, bunlara dayanarak bitki toplumlarını ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle, bitki toplumlarının sistematik ve ekolojik bakımından incelenmesindeki ba şarıda örnek alanların seçimi büyük önem ta şır ( Aksoy, 1978 ).

Örnek alanların seçilmesinde kullanılan Braun –Blanquet yöntemi; me şçerenin floristik- ekolojik homojenli ğine göre subjektif bir tahminle örnek alanların da ğıtılmasını esas alır. Örnek alanların seçimi ve sınıflandırılması ile ilgili olarak söz konusu olan homojenlik kriterleri üç ba şlık altında toplanabilir:

Fizyonomik homojenlik: Örnek alanda bulunan bitki toplumunun boy, katlılık, ya şam biçimleri, alanı örtme durumları açısından az çok homojen olması demektedir.

Floristik homojenlik: Örnek alanın floristik açıdan homojenli ği konusunda subjektiflik etkisi oldukça fazladır. Ancak bazı gözlem ve me şçere tipleri ile ilgili bilgilerden yola çıkılarak anla şılabilir. Bir vejetasyon tipi en azından bir tabaka açısından homojen olmalıdır. Örne ğin bir orman tipi için homojen bir a ğaç katı gibi.

Ekolojik homojenlik: Ekolojik homojenlikten anla şılan, genellikle örnek alandaki ekolojik ko şulların homojenli ğidir. Öncelikle küçük yeryüzü şekli farklılıklarına dikkat edilmeli, mikroklimadaki farklılıklar gözönünde bulundurulmalı: ı şık durumu, tepe çatısındaki bo şluklar, orman kenarları gibi. Örnek alanın bakı ve yükselti bakımından da homojen olması gerekti ği çok açıktır ve örnek alan bu açıdan da farklı özellikler göstermemelidir. Tüm alana göre belirgin farklılık gösteren küçük kayalar, a ğaç kütükleri çevresi, ölü odunlar, devrik a ğaçların kök çevreleri, insan ve hayvan etkisinin çok yo ğun oldu ğu alanlar alım dı şı tutulmalı ya da kendi içinde ayrıca de ğerlendirilmelidir (Özalp, 2004 )

Yukarıdaki homojenlik kriterleri dikkate alınarak ara ştırma alanını temsil edebilecek nitelikte örnek alan seçimi yapılmı ştır.

Aksoy (1978) bitki sosyoloji ara ştırmalarında alınacak örnek alanların sayısına ili şkin kesin bir esasa benzeri çalı şmalarda ve literatürde rastlanılmadı ğını belirtmektedir.

Ara ştırma alanından 16 adet örnek alan alımı yapılarak alanın bitki sosyolojisi açısından durumu ortaya konmaya çalı şılmı ştır (Ek-5).

Örnek alanların büyüklü ğü ise tür sayısı ve vejetasyonun büyüme durumuna göre de ğişir. Örnek alanlarının büyüklü ğü bakımından yeterlilik ölçüsü; o bitki toplumunda bulunan türlerin hepsinin saptanabilmesidir. Bunun bir sonucu olarak örnek alan büyüklü ğü bitki toplumuna göre de ğişmekte, bitkilerin boylarına ve tür zenginli ğine ba ğlı olarak alan büyümektedir ( Özalp, 2004 )

Deneme alanlarının büyüklü ğü konusunda Braun–Blanquet (1964)’in önerdi ği a ğaç tabakası için 200-500 m², ot tabakası için 50-200 m² büyüklükler kullanılmı ştır ( Braun-Blanquet, 1964).

Arazi ko şullarının elverdi ği ölçüde deneme alanlarının genellikle kare olmasına dikkat edilmi ştir.

Örnek alan üzerinde tespit edilen türler örnek alan niteleme fi şlerine a ğaç, çalı, otsu sırası ile i şlenmi ştir (Tablo 3.3 ). Arazide te şhis edilemeyen türler de tekni ğine uygun bir şekilde kurutularak daha sonra herbaryumda te şhis edilmi şlerdir. Örnek alan niteleme fi şine örnek alanın yükselti, bakı, e ğim, koordinat, yeryüzü biçimi özellikleri ile me şcere özellikleri ( Ya ş, boy, çap, karı şımı biçimi, kapalılık,..), ölü örtü ve humus durumu i şlenmi ştir.

Tablo 3. 3 : Vejetasyon Alım Formu

Örnek alanlarda örtme derecelerini tespit etmek için Braun-Blanquet yöntemi kullanılmı ştır. Braun-Blanquet (1964)’in örnek alanlarda bulunan tüm türler için ayrı ayrı saptanması gereken örtme derecesi çizelgesi şöyledir: r : Pek kıt (pek seyrek ), pek az bir alanı örten + : Seyrek, az bir alanı örten 1 : Bol fakat alanın %5’inden azını örten, ya da oldukça kıt, fakat daha büyük, örtme de ğeri olan 2 : Birey sayısın ba ğlı olmaksızın alanın %5 - % 25’ini örten 3 : Birey sayısın ba ğlı olmaksızın alanın %25 - %50’sini örten 4: Birey sayısın ba ğlı olmaksızın alanın %50 - %75’ini örten 5 : Birey sayısın ba ğlı olmaksızın alanın %75 ’inden fazlasını örten

Örnek alanlar yukarıdaki kriterler göre örnek alan niteleme fi şlerine i şlendikten sonra olu şturulan tabloların düzenlenmesi a şağıdaki sıraya göre yapılır ( Özalp,2004):

1- Vejetasyon alımlarının bir “i şlenmemi ş Tablo” biçiminde bir araya getirilmesi, 2- Bu tablodan yararlanarak “Bulunma Tablosu” nun yapılması, 3- “Parça Tablo” yardımıyla ayırıcı türlerin bulunması, 4- Ara ştırma alanı için gerekli ayrıcı tür gruplarının, var ya da yok olu şlarına göre, alımlarının “ Ayrıntılı Tablo” biçiminde yeniden düzenlenmesi, 5- Her vejetasyon birimi için türlere göre ayrı ayrı bulunma sınıfına ve ortalama örtme derecelerine göre “Özet Tablo” nun düzenlenmesi. 31

4. BULGULAR

4.1. BURSA KENT ORMANI’NDAN TOPLANAN B İTK İ TAKSONLARININ SİSTEMAT İK D İZİNİ

Bu ara ştırmada, Avrupa- Sibirya ve Akdeniz fitoco ğrafik bölgeleri arasında bir geçi ş olu şturan ve A2 (A) karesinde yer alan Bursa Kent Ormanı’nın florası, çalı şmanın bir parçası olarak incelenmi ştir. Haziran 2004 tarihinden, Temmuz 2005 tarihine kadar olan bir yıllık arazi çalı şması süresi içinde 507 adet bitki örne ği toplanmı ştır. Bu bitki örneklerinin te şhisi sonucunda; 67 familya, 176 cinse ait 244 takson te şhis edilmi ştir. Bitki örneklerinin bir takımı İ.Ü. Orman Fakültesi Herbaryum’unda (ISTO) muhafaza edilmekte , bir takımı ise Bursa Kent Ormanı Tanıtım Bürosu’nda sergilenmektedir.

Örnekleri toplanan bitki taksonlarının sistematik dizini a şağıda verilmi ştir.

Bölüm 1 : PTERIDOPHTYA 1.CRYPTOGRAMMACEAE 1.CRYPTOGRAMMA R.Br. 1.C.crispa (L.) R.Br. ex Hook. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi üst yamaçları, kaya

dipleri, nadir, 548 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 31.7" E 029º 12 ' 30.7" Det: N. KARACA ISTO 31069

2.HYPOLEPIDACEAE 2.PTERIDIUM Scop. 2. P.aquilinum (L.) Kuhn A2(A) Bursa: Orman içi açıklıklar, ta şlık alanlar, yaygın, 400 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31064 Avrupa’nın tamamı, Sibirya, K. Amerika, Balkanlar.

3.ASPLENIACEAE 3.ASPLENIUM L. 3. A. trichomanes L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimlerinde, kayalık alanlarda, nadir, 590 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31065 Kuzey ve Güney yarı kürenin sıcak yerinde.

4. A. onopteris L. A2(A) Bursa: Karaçam, di şbudak me şçereleri, kaya dibleri, rutubetli

alanlar, 403 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 44.4" E 29º 12 ' 31.0" Det: N. KARACA ISTO 31067 KB. Avrupa, Akdeniz bölgesi

4.CETERACH DC. 5. C. officinarum DC. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, kaya aralarında, nadir, 478 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31265 Akdeniz bölgesi ve Avrupa’nın Atlantik bölgeleri, Kırım, Kafkasya, Himalaya.

5.PHYLLITIS Hill 6. P. scolopendrium (L.) Newm. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimlerinde, kayalık alanlarda, 540 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31063 Kuzey yerkürenin ılıman yerlerinde.

4.ATHYRIACEAE 6.CYSTOPTERIS 7. C. fragalis (L.) Bernh. A2(A) Bursa: Küreklider şelalesi seyir alanı, kaya yarıklarında, 590 m., 24.04.2005 Det: N. KARACA ISTO 31066 K. VE G. Yarımküre.

5.POLYPODIACEAE 7.POLYPODIUM L. 8. P. vulgaris L. subsp. vulgare L. A2(A) Bursa : Şelale iç kesimleri , kaya dipleri, gölgeli, rutubetli alanlar 540m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31068 Avrupa’nın tamamı, Sibirya, K. Afrika, K. Amerika, Balkanlar.

Bölüm 2 : SPERMATOPHYTA Alt Bölüm 1 : GYMNOSPERMAE Sınıf 1 : CONIFEROPSIDA Takım 1 : PINALES

6.PINACEAE 8.ABIES Miller. 9. A.bornmuelleriana ( Mattf.) Coode & Cullen A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi üst yamaçları, bireyler halinde, 550m., 29.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31235 Endemik, Öksin el.

9.PINUS L. 10. P. nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, Derekızık mevkii, genellikle di ğer

yapraklı türler ile karı şım halinde, 630 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2"

E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31234 Kıbrıs, Kırım, B.Kafkasya, Balkanlar ve G.Karpatlar, B.Suriye

7.CUPRESSACEAE 10.JUNIPERUS L. 11. J. oxycedrus L. subsp. oxycedrus A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, asma köprü üst kesimleri , me şçere içleri, yaygın, 500 m., 01.09.2004 Det: N. KARACA ISTO 31166 G. Avrupa, B.Suriye, K. İran, Kafkasya, (do ğusu hariç), Akdeniz el.

8.TAXACEAE 11.TAXUS L. 12. T. baccata L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst kesimleri, karaçam karı şık me şçeresinde, Küreklidere şelalesi üst yamaçlarında, nadir, 680 m., 30.07.2005, N 40º

09 ' 49.9" E 029º 12 ' 35.7" Det: N. KARACA ISTO 31120 Avrupa, Kafkasya, K. İran, B.Himalayalar.

Alt Bölüm 2 : ANGIOSPERMAE Sınıf 2 : MAGNOLIOPSIDA Alt Sınıf 1 : MAGNOLIIDAE Takım 1 : RANUNCULALES

9.RANUNCULACEAE 12.CLEMATIS L. 13. C. vitalba L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, a ğaç gövdeleri üzerinde,345m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31055 Avrupa, Lübnan, Kafkasya, G. İran, Afganistan.

13.RANUNCULUS L. 14. R. constantinopolitanus (DC.) Urv. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi açık alanlarda, dere iç tarafında, serpili,

377m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 00.3" E 29º 12 ' 24.6" Det: N. KARACA ISTO 31059 Romanya, Balkanlar, Kırım, Kafkasya, K.Irak, İran, Kıbrıs, B. Suriye.

15. R. ficaria L. subsp. calthifolius ( Reichb.) Arc. A2(A) Bursa:Kent Ormanı giri şinde, dere kenarı boyunca, nemli

yerlerde, yaygın, 322m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 53.6" E 29º 12 ' 26.7" Det: N. KARACA ISTO 31057 G.Avrupa, K.B.Afrika, Kıbrıs, B.Suriye, Suriye Çölü.

16. R.gracilis Clarke A2(A) Bursa: Me şe, karaçam karı şık me şçereleri, açık alanlarda, 407 m.,

20.04.2005, N 40º 09 ' 56.4" E 29º 12 ' 31.5" Det: N. KARACA ISTO 31058

17. R. sartorianus Boiss & Heldr A2(A) Bursa: Kent Ormanı gir şi açık alanlarında, 392 m., 20.042005,

N 40º 10 ' 03.9" E 29º 12 ' 26.3" Det: N. AKSOY

14.HELLEBORUS L. 18. H. orientalis Lam. A2(A) Bursa: Asma köprünün üst kesimlerinde, nemli , gölgeli yerlerde,

yaygın, 445 m. 25.03.2005, N 40º 09 ' 50.2" E 29º 12 ' 31.7" Det: N. KARACA ISTO 31056 Yunanistan, Kafkasya, Öksin el.

Takım 2 : PAPAVERALES 10.PAPAVERACEAE 15.PAPAVER L. 19. P. hybridum L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, açık alanlar, 399 m., 31.05.2005,

N 40º 09 ' 0.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31054 Avrupa, KB.Asya.

Alt sınıf 2 : HAMAMELIDAE Takım 1 : HAMAMELIDALES 11.PLATANACEAE 16.PLATANUS L. 20. P.orientalis L. A2(A) Bursa: Asma köprü, dere kenarları, yaygın, 480m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31217 Balkanlar, Girit, B.Suriye, K.Irak, İran, Himalayalar.

Takım 2 : FAGALES 12.FAGACEAE 17.CASTANEA Miller 21. C. sativa Miller A2(A) Bursa: Ormanın büyük bir bölümü, 480 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31222 Avrupa, Kafkasya, B., Orat ve K. Avrupa, Avrupa – Sibirya el.

18.QUERCUS L. 22. Q. petraea (Mattuschka) Liebl subsp. iberica (Steven ex Bieb.) A2(A) Bursa: Ormanın büyük bir bölümü, 520 m., 29.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31224 Balkanlar, Kafkasya, K. İran.

23. Q. infectoria Oliv. subsp. infectoria A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, alana serpili durumda, 445

m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 34.6" Det: N. KARACA ISTO 31226 Yunanistan, Avrupa- Sibirya el.

24. Q. cerris L. var . cerris A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevkii, şelale seyir alanı çevresi, yaygın,

480 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.4" E 29º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA ISTO 31225 Avrupa, Suriye, Lübnan, Akdeniz el.

19 .FAGUS L. 25. F. orientalis Lipsky A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevkii, Küreklidere Şelalesi üst yamaçları, bazen saf bazen di ğer yapraklı türlerle karı şım halinde, 651 m.,

26.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31223 Balkan yarımadası’nın do ğu yarısı (Bulgaristan, Romanya, Yunanistan), Kırım, Kafkasya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

13.BETULACEAE (CORYLACEAE) 20.CARPINUS L. 26 .C. betulus L. A2(A) Bursa: Orman alanına yayılmı ş durumda, bol, yaygın,

29.05.2005, 445 m.,N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 34.6" Det: N. KARACA ISTO 31123 Avrupa, Kafkasya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

21 .CORYLUS L. 27. C.avellana L. var. avellana A2(A) Bursa: Gürgen, kestane, me şe karı şık me şçelerinde, 445 m.,

26.05.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 34.6" Det: N. KARACA ISTO 31124 Avrupa, Kafkasya, KB. İran, Avrupa – Sibirya el.

Alt Sınıf 3 : CARYOPHYLLIDAE Takım 1 : CARYOPHYLLALES 14.CARYOPHYLLACEAE 22.DIANTHUS L. 28. D. cibrarius Clem. A2(A) Bursa: Yangın kulesine çıkan patika yol üzerinde, bireyler

halinde, seyrek, 445 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.7" E 29º 12 ' 31.2" Det: N. KARACA ISTO 31087 Endemik

29. D. giganteus d’Urv. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri ş açık alanda, yangın kulesi yakınında, Küreklidere Şelalesi dere üst yamaçlarında, 445 m., 27.05.2005, N 40º

09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31088 Romanya, Balkanlar, Avrupa – Sibirya el.

23 .SILENE L. 30. S. italica (L.) Pers. A2(A) Bursa: Oyun alanının üst tarafında dere kenarlarında, yol kenarlarında 435 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31082 Akdeniz, Orta Avrupa, G. Rusya, Kırım, Kafkasya, Türkistan, K. İran.

31. S.alba (Miller) Krause subsp. eriocalycina (Boiss.) Walters A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şinden karaçam karı şık me şçeresine giden patika yol üzerinde, dere iç kesimi, 442 m., 31.05.2005

N 40º 09 ' 54.0" E 29º 12 ' 27.1" Det: N. KARACA ISTO 31083 Avrupa, KB.Afrika, GB.Asya.

32. S. dichotoma Ehrh. subsp. sibthorpiana (Reichb.) Rech. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, orman içi açık alanlarda, 508 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31090

24.STELLARIA L. 33. S. media (L) Vill. subsp. media A2(A) Bursa: Karaçam me şçeresi alt kesimlerinde , kaya dipleri, dere

kenarlarında, 402 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31084 B.Suriye, Suriye çölleri.

34. S. media (L.) Vill. subsp. pallida ( Dumort) Aschers.& Graebn A2(A) Bursa: Olukseki mevki, Kayın karı şık me şçeresinde, 477m.,

21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31085 B.Suriye, Suriye çölü.

35. S. graminea (L.) Pers. A2(A) Bursa: Oyun parkı alanındaki açıklıklarda, me şe, gürgen karı şık

me şçelerinde, 423 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 33.9" Det: N. KARACA ISTO 31089 Kafkasya, Avrupa.

25.CERASTIUM L. 36. C. fontanum Baumg. subsp. trivale (Link) Jalas A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı karaçam me şeçeresi, ta şlık alanda,

448 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31086 Kosmopolitan

37. C. anomalum Waldst. & Kit. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanlarda, 437 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 55.0" E 29º 12 ' 31.0" Det: N. KARACA ISTO 31081 G. ve orta Avrupa, G.Rusya, Kafkasya, K. ve B.İran, Suriye çölleri, KB.Afrika.

Takım 2 : POLYGANALES 15.POLYGONACEAE 26.RUMEX L. 38. R. tuberosus L. subsp. tuberosus A2(A) Bursa: Olukseki mevki, kayın gençle ştirme alanında, serpili, 504

m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31105 G.Avrupa, KB.Afrika, Kıbrıs, G.Rusya, Romanya, Bulgaristan, Kafkasya, Suriye çölü, K. ve KB. İran, Türkistan.

Alt Sınıf 4 : DILLENIIDAE Takım 1 : THEALES 16.GUTTIFERAE ( HYPERICACEAE ) 27.HYPERICUM L. 39. H. montbretti Spach A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimlerinde , karaçam, me şe

karı şık me şçeresinin dere kenarlarında, 403 m., 01.06.2005, N 40º 09 '

44.4" E 29º 12 ' 31.0" Det: N. KARACA ISTO 31106 Balkanlar, B.Suriye, Gürcistan.

40. H. perforatum L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi dere iç kesimlerinde, Küreklidere

Şelalesi seyir alanı çevresinde, 382 m., 30.07.2005, N 40º 22 ' 41.3 E

36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31107 Avrupa, K.Afrika, Kafkasya, Sibirya, Orta Asya.

Takım 2 : MALVALES 17.TILIACEAE 28.TILIA L. 41. T. argentea Desf. ex DC. A2(A) Bursa: Küreklidere şelalesi iç kesimleri, Olukseki sırtı tarafında, me şe, gürgen karı şık me şçelerisinde, 510 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31184 Balkanlar, Romanya, Macaristan, B. Ukranya, Çek Cumhuriyeti, Avrupa- Sibirya el.

18.MALVACEAE 29.ALCEA L. 42. A. pallida Waldst. & Kit. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, açık alanlarda, serpili, 350 m., 30.09.2004 Det: N. KARACA ISTO 31078 Macaristan, Balkanlar.

43. A. apterocarpa (Fenzl) Boiss. A2(A) Bursa: Kent Ormanı gir şi açık alan, dere kenarlarında, 382 m.,

28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 36º 54 ' 15.2" Det: N. AKSOY Endemik, İran-Turan el.

Takım 3 : VIOLALES 19.CISTACEAE 30.CISTUS L. 44. C. creticus L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, açık alanlarda,yol kenarında, bol,

yaygın, 360 m., 23.06.2004, N 40º 10 ' 03.9" E 29º 12 ' 26.3" Det: N. KARACA ISTO 31121 Kırım, Orta Avrupa, Gürcistan

45. C. salviifolius L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı karaçam me şçeresi, serpili durumda,

01.06.2005, 442 N 40º 09 ' 41.5" E 29º 12 ' 29.1" Det: N. KARACA Akdeniz Bölgesi ve K. İran (içlerine kadar girer), B.Avrupa.

20.VIOLACEAE 31.VIOLA L. 46. V. odorata L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafında , me şçere altlarında, serpili,

606 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 22.1" E 29º 12 ' 29.8" Det: N. KARACA ISTO 31215 Avrupa’nın büyük bölümü, Kafkasya, B. Suriye, K. İran, K. Irak, Kıbrıs.

47. V. sieheana Becker A2(A) Bursa: Oyun parkının üst kısımlarında, kaya diplerinde, yaygın, 400 m., 23.06. 2006. Det: N. KARACA ISTO 31212 Romanya, Kırım, Kafkasya, B. Suriye, Bulgaristan, Yunanistan.

48 .V.canina L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, açık alanlarda, serpili, 392 m.,

20.04.2005, N 40º 10 ' 03.9" E 29º 12 ' 26.3" Det: N. KARACA ISTO 31213 Bütün Avrupa, Kafkasya, Orta Asya.

49. V.reichenbachiana Jord. ex Bor. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, dere iç kesimlerinde, 322 m.,

25.03.2005, N 40º 09 ' 54.1" E 29º 12 ' 26.9" Det: N. KARACA ISTO 31214 Avrupa’nın büyük bir kısmı, KB.Africa, Kafkasya, Ke şmir.

21.DATISCACEAE 32.DATISCA L. 50. D. cannabina L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanı çevresi, orman altı, nemli bölgeler, 510 m., 23.06.2004. Det: N. AKSOY ISTO 31269

Takım 4 : SALICALES 22.SALICACEAE 33.SALIX L. 51. S. caprea L. A2(A) Bursa: Asma köprü alt kesimleri, dere kenarlarında, birey halinde,

543 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA Ilıman Avrasya, Avrupa – Sibirya el.

Takım 5 : CAPPARALES 23.CRUCIFERAE ( BRASSICACEAE ) 34.CALEPINA Adans. 52. C. irregularis (Asso) Thell. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, açıklıklarda, 390 m., 20.04.2005,

N 40º 10 ' 03.9" E 29º 12 ' 26.3" Det: N. KARACA ISTO 31157 G. Avrupa, Kırım, GB. Asya, K. Afrika.

35.RAPISTRUM Crantz 53. R. rugosum (L.) All. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi yol kenarında, açık alanlarda, 350 m.,

30.09. 2004, N 40º 09 ' 58" E 29º 12 ' 24" Det: N. KARACA ISTO 31162 B. Orta ve G. Avrupa, K. Afrika, G. Rusya, GB. Asya.

36.CARDAMINE L. 54. C.bulbifera (L.) Crantz. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi dere kenarında, yaygın, 375 m.,

20.04.2005, N 40º 10 ' 00.2" E 29º 12 ' 24.8" Det: N. KARACA ISTO 31163 Bütün Avrupa, Kafkasya, K. İran, Avrupa- Sibirya el.

55 .C. hirsuta L. A2(A) Bursa: Karaçam me şçeresi içerisinde kaya üstlerinde, dere

içlerinde,serpili, 402m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31155 Kozmopolit

56. C. impatiens L. var. impatiens A2(A) Bursa: Oyun parkı açıklık alanlarda, dere iç kısımlarında, yangın

kulesine çıkan patika yol üzerinde, 398 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.8"

E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31158 Bütün Avrupa, K. ve Orta Asya, Avrupa – Sibirya el.

37.ALLARIA Scop. 57. A. petiolata (Bieb.) Cav. & Grande A2(A) Bursa: Di şbudak, ardıç, kızılcık karı şık me şçeresinde, Küreklidere Şelalesi iç kısımlarında, yaygın, 504 m., 21.04.2005,

N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31161 Ilıman Avrasya, K. Afrika.

38.ARABIS L. 58. A.caucasica Willd. subsp. caucasica A2(A) Bursa: Olukseki sırtı tarafında, gürgen, di şbudak karı şık

me şçeresinde, 543 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31159 Balkan, Kafkasya, B.Suriye, İran.

59. A.sagittata (Bertol) DC. A2(A) Bursa: Kayın me şçeresinde, şelale seyir alanında, nemli yerlerde,

477 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31160 Orta ve G. Avrupa, B.Suriye, K. İran, KB.Afrika

39.ARABIDOPSIS Heynh. 60. A.thaliana (L.) Heynhold A2(A) Bursa: Yangın kulesine çıkan patika yol üzerinde, açıklıklarda,

436 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 59.9" E 29º 12 ' 36.8" Det: N. KARACA ISTO 31156 Ilıman Avrasya, K.Afrika.

Takım 6 : ERICALES 24.ERICACEAE 40.ARBUTUS L. 61. A. andrachne L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, üst yamaçlarda, 500 m.,

20.04.2005,N 40º 09 ' 49.8" E 029º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31091 D.Akdeniz Bölgesi, Kırım (D.Karadeniz sahili), Kıbrıs, B.Suriye, Lübnan, K.Irak.

Takım 7 : EBENALES 25. STYRACACEAE 41.STYRAX L. 62. S. officinalis L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, dere kenarlarında, 380 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31127 G.Fransa, İtalya’dan Kıbrıs’a kadar, B.Suriye, Kaliforniya.

Takım 8 : PRIMULALES 26.PRIMULACEAE (CORIDACEAE) 42.CYCLAMEN L. 63. C. coum Miller var. coum A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, Küreklidere Şelalesi’ne çıkan

patika yol üzerinde, bol, yaygın, 513 m.,25.03.2005, N 40º 09 ' 31.5" E

29º 12 ' 22.3" Det: N. KARACA ISTO 31126 Bulgaristan, Kırım, B.Suriye.

43.LYSIMACHIA L. 64. L. vulgaris L. A2(A) Bursa: Yangın kulesi üst yamaçları, dere iç kesimleri , serpili,

500 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.4" E 29º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA ISTO 31125 K., B. ve G.Avrupa, KB.Afrika, Kafkasya, K.Irak, K. ve B. İran, Çin ve K.Amerika’ya kadar.

Alt Sınıf 5 : ROSIDAE Takım 1 : ROSALES 27.CRASSULACEAE 44.UMBILICUS L. 65. U. erectus DC. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, saf kayın me şçeresi altında, nadir, 651 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA G. İtalya, Balkanlar, Suriye Çölü, Lübnan, Filistin, KB.Afrika.

45.SEDUM L. 66. S.hispanicum L. var. semiglabrum Fröder. A2(A) Bursa: Asma Köprü üst tarafı şelaleye çıkan patika yol üzerindeki kayalar üzerinde ve ta şlık yamaçlarda, 400 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31205 Gürcistan, Lübnan, İran – Turan el.

67. S.cepaea L. A2(A) Bursa: Dere üst yamaçlarında yosun ile kaplı kayalar üzerinde,

610 m., 30.07.2005, N 40º 09 ' 49.9" E 29º 12 ' 35.7" Det: N. KARACA ISTO 31204 G. ve Orta Avrupa.

28.SAXIFRAGACEAE 46.SAXIFRAGA L. 68. S. rotundifolia L. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, üst yamaçlar, Küreklidere Şelalesi, 549 m.,

29.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31108

29.ROSACEAE 47.LAURACERASUS Duhamel 69. L. officinalis Roemer A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimleri, orman altında, bireyler halinde, 550 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31243 Bulgaristan, Eski Yugoslavya, B. Kafkasya, K. İran.

48.PRUNUS L. 70. P. x domestica L. A2(A) Bursa: Yangın kulesinin alt kesimleri, açıklık alanlar, çalılıklar,

445m., 31.05.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 34.6" Det: N. KARACA ISTO 31248 Avrupa, B. Asya, K.Afrika.

49.CERASUS Duhamel 71. C. avium (L.) Moench A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt kesiimleri, alt yamaçlardaki açık

alanlarda, 436 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 59.9" E 29º 12 ' 36.8" Det: N. KARACA ISTO 31247 Orta, G. Avrupa, Kafkasya, KB. İran.

50.RUBUS L. 72. R. hirtus Waldst. & Kit. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimleri, dere kolları kenarında, serpili, 600 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31237 B., Orta Avrupa, Balkanlar, G. Rusya, Kırım, Kafkasya.

73. R. idaeus L. A2(A) Bursa: Yangın kulesi açık alanında, patika yol üzerinde, 439 m.,

27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31238

74. R.sanctus Schreber A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, Derekızık tarafı, açık alanda, 379 m.,

28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA B. ve Orta Avrupa, Akdeniz bölgesi, Kırım, GB.Asya, Batı Himalaya.

75. R. discolor Weihe et Ness A2(A) Bursa: Yangın kulesi açık alanında, patika yol üzerinde,450m., 23.06.2004. Det: N. KARACA

76. R. canescens DC. var. glabratus (Godron) Davis & Meikle A2(A) Bursa: Yangın Kulesi üst yamaçları, açık alanda, 510 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31239 Orta ve K.Avrupa, B.Suriye, Kafkasya, Avrupa – Sibirya el.

51.POTENTILLA L. 77. P. recta L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanlarında, Karaçam toplulu ğu altında , dere iç kesimlerinde, 400 m., 23.06.2006. Det: N. KARACA ISTO 31244 Orta, G. Avrupa, G. Rusya, Kafkasya, Suriye, İran, Orta Asya, KB. Afrika.

52.FRAGARIA L. 78. F. vesca L. A2(A) Bursa: Asma köprü ile yangın kulesi arasında, yangın kulesi alt

yamaçlarda, 497m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 4.4" E 29º 12 ' 34.5" Det: N. KARACA ISTO 31242 K. Afrika, Avrupa, K. VE Orta Asya, K. Amerika.

53.GEUM L. 79. G. urbanum L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanda, dere iç kesimlerinde, serpili, 409

m., 31.05.2005, N 40º 09 ' 59.6" E 29º 12 ' 26.8" Det: N. KARACA ISTO 31249 Avrupa, K.Afrika, B.Suriye, K.Irak, Kafkasya, B.Himalaya, K. ve Orta Asya, Avrupa – Sibirya el. 52

54.AGRIMONIA L. 80. A. eupatoria L. A2(A) Bursa: Oyun alanının üst tarafında karaçam toplulu ğu altında, serpili, 355 m., 23.06.2006 Det: N. KARACA ISTO 31245 Avrupa, Atlantik Adaları, K.Afrika, B., Orta ve D. Asya.

55.MESPILUS L. 81. M. germanica L. A2(A) Bursa: Kürekli Şelalesi mevkii, şelale seyir alanında, 550 m., 01.10.2004 Det: N. KARACA ISTO 31240 Balkanların do ğusu, Kırım, Kafkasya, K. İran, Horasan, K. Irak, Hırkanien-Öksin el.

56.PYRACANTHA M.J. Roemer 82. P. coccinea Roemer A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi açık alanda, yol kenarlarında, çalılık

alanlarda, 360m., 30.09.2004, N 40º 09 ' 58" E 29º 12 ' 24" Det: N. KARACA ISTO 31241 G. Avrupa, Kırım, Kafkasya, KB. İran.

57.CRATAEGUS L. 83. C.monogyna Jacq. subsp. monogyna A2(A) Bursa: Yangın kulesinin yanındaki açık alanda, birey halinde,

470m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA Bütün Avrupa, Kıbrıs, Suriye, K.Irak

58.SORBUS L. 84. S. torminalis (L.) Crantz var. torminalis A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevkii, me şe, gürgen, kestane karı şık

me şçeleri, 549 m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31246 Avrupa, KB.Afrika, Lübnan, Kıbrıs, G.Rusya, Kırım, Kafkasya, K. Ve KB. İran, Avrupa – Sibirya el.

Takım 2 : FABALES 30.LEGUMINOSAE (FABACEAE) 59.CHAMAECYTISUS L. 85. C. hirsutus (L.) Link. A2(A) Bursa : Oyun parkı üst tarafında karaçam karışık me şçeresinde,

dere iç kesimleri, 399 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.3" E 29º 12 ' 31.5" Det: N. KARACA ISTO 31145 Orta ve G.Avrupa.

60.GENISTA L. 86. G. tinctoria L. A2(A) Bursa : Derekızık mevkii, dere üst kesimleri, yamaçlarda, 442 m.,

02.06.2005, N 40º 09 ' 41.5" E 29º 12 ' 29.1" Det: N. KARACA ISTO 31153 Bütün Avrupa, Kafkasya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

61.COLUTEA L. 87. C. cilicica Boiss. & Bal. A2(A) Bursa: Derekızık sırtı mevkii, kaya üstlerinde, Karaçam karı şık

me şçeresi altında, 403 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 44.4" E 29º 12 ' 31.0" Det: N. KARACA ISTO 31144 Yunanistan, Kırım, Kafkasya, KB. İran, K. İran, B.Suriye.

62.PSORALEA L. 88. P.bituminosa L. A2(A) Bursa : Olukseki mevkii, yangın kulesi çevresi, akçakesme çalılıkları ile birlikte, 500 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31142 G.Avrupa, Kırım, B.Suriye, Kafkasya, Sina, K.Afrika, Akdeniz el.

63.LATHYRUS L. 89. L.aureus (Stev.) Brandza A2(A) Bursa : Derekızık mevkii, karaçam karı şık me şçeresi, yamaç üstü,

nemli bölgelerde, 420 m., 31.05.2005, N 40º 09 ' 54.0" E 29º 12 ' 27.1" Det: N. KARACA ISTO 31143 Bulgaristan, Romanya, Kırım, Kafkasya, Öksin el.

90. L. digitatus (Bieb.) Fiori A2(A) Bursa:Me şe, karaçam ormanı altında, yol kenarlarında, açık

kesimlerde, serpili, 451 m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 01.0" E 29º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA ISTO 31146 B. İtalya, Yunanistan, Kırım, Kıbrıs, Akdeniz el.

91. L. laxiflorus (Desf.) O. Kuntze subsp. laxiflorus A2(A) Bursa: Yangın kulesi mevkii, açık alanlarda, ardıç karı şık

me şçeresi altında, 402 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 55.8" E 29º 12 ' 31.4" Det: N. KARACA ISTO 31140 G. İtalya, Balkanlar, Kırım, Kafkasya, K. ve K.B. İran, B. Suriye

92. L. undulatus Boiss. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, Şelaleye çıkan yol kenarlarında,

402 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 55.8" E 29º 12 ' 31.4" Det: N. KARACA Endemik, Öksin el.

64.TRIFOLIUM L. 93. T.repens L. var. repens A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri ş alanı, açık sahalarda, yaygın, 399 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 00.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31151 Ilıman Avrasya.

94. T. campestre Schreb. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, me şe, gürgen karı şık me şçeresinde,

399 m., 22.06.2004, N 40º 09 ' 00.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31148 Avrupa ve Akdeniz bölgesi, K.Irak, Kafkasya, İran.

95. T.pratense L. var. pratense A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanı, Kent ormanı girişi, açıklıklarda, serpili,390 m., 29.05.2005. Det: N. KARACA ISTO 31150 K. ılıman bölge.

96. T. caudatum Boiis. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, karaçam me şçeresi, 426 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 55.0" E 29º 12 ' 31.0" Det: N. KARACA ISTO 31147 Endemik

97. T. pannonicum Jacq. subsp. elongatum (Willd.) Zoh. A2(A) Bursa: Oyun parkı çevresinde dere tarafında, serpili olarak, 400m., 22.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31149 Endemik.

98. T. arvense L. var. arvense A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, yangın kulesi , açık alanlarda, 490 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31152 Avrupa, B.Suriye, Kıbrıs, Kafkasya, K. İran.

65.MELILOTUS L. 99. M. indica (L.) All. A2(A) Bursa: Derekızık me vkii, dere üst tarafı, karaçam me şçeresi altı, 420 m, 28.05.2005 Det: N. KARACA ISTO 31139 Avrasya.

100. M. officinalis (L.) Desr. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, yangın kulesi çıkan yamaçlarda, açık

alanda, 480 m.,29.05.2005, N 40º 09 ' 54.4 " E 29º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA ISTO 31141 Avrasya.

66.DORYCNIUM Miller 101. D. graecum (L.) Ser. A2(A) Bursa: Derekızık sırtı mevkii, patika yol kenarları, bol, yaygın,

490 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31138 Balkanların do ğusu, Kırım, Kafkasya, Öksin el.

67.CORONILLA L. 102. C .varia L. subsp. varia A2(A) Bursa: Oyun parkı üst tarafı, karaçam me şçeresine giden patika yol üzerinde,355 m.,23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31154 Avrupa, Kırım, Rusya, Kafkasya.

Takım 3 : MYRTALES 31.THYMELACEAE 68.DAPHNE 103. D. pontica L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, asma köprü üst tarafı karaçam karı şık

me şçeresi , 409 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 51.4" E 29º 12 ' 30.3" Det: N. KARACA ISTO 31122

32.ONAGRACEAE 69.CIRCAEA L. 104. C.lutetiana L. A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, dere üst tarafı, Olukseki sırtı, kayın me şçeresi altı, 600 m.,30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31230 Avrupa, K.Afrika, Orta ve D.Asya, K.Amerika.

70.EPILOBIUM L. 105. E.hirsutum L. A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, dere üst tarafı, karaçam me şçeresi altı, 480m., 29.05.2005. Det: N. KARACA ISTO 31266 Avrupa, Asya, KD.ve G.Afrika.

Takım 4 : CORNALES 33.CORNACEAE 71.CORNUS L. 106. C.sanguinea L. subsp. sanguinea A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açıklıklarda , yol kenarlarında,

445 m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 34.6" Det: N. KARACA ISTO 311103 Avrupa.

107. C. mas L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanında, yangın kulesine çıkan patika yol

üzerinde açıklıklarda, 398 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.8" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31140 Orta ve GD.Avrupa, Kırım, G.Rusya, K. ve KB. İran, Avrupa –Sibirya el.

Takım 5 : SANTALALES 34.SANTALACEAE 72.OSYRIS L. 108. O. alba L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafları, yangın kulesi alt yamaçları,

436 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 59.9" E 29º 12 ' 36.8" Det: N. KARACA ISTO 31062 Akdeniz Bölgesi, Akdeniz el.

Takım 6 : CELASTRALES 35.CELASTRACEAE 73.EUONYMUS L. 109. E. latifolia (L.) Miller subsp. latifolius A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi iç kesimlerinde, nemli yerlerde, 550 m., 23.06.2004, Det: N. KARACA ISTO 31164 G. ve Orta Avrupa, Kafkasya, K. İran, Avruap – Sibirya el.

36.AQUIFOLIACEAE 74.ILEX L. 110. I. aquifolium L. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi iç kesimleri, nemli

bölgeler, orman altı, 557 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 31.7" E 29º 12 ' 30.7" Det: N. KARACA ISTO 31061 KB.Afrika, B., Orta ve G.Avrupa.

111. I. colchica Poj. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanı, 600 m., 01.09.2004 Det: N. KARACA ISTO 31060 Kafkasya, Öksin el.

Takım 7 : EUPHORBIALES 37.EUPHORBIACEAE 75.EUPHORBIA L. 112. E. amygdaloides L. var. amygdaloides A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şide, oyun parkı alanında, patika yol kenarlarında , yaygın, 360 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31218 Batı ve Orta Avrupa, G.Rusya, Kafkasya, K. İran,

76.MERCULARIS L. 113. M. perennis L. A2(A) Bursa: Asma Köprü üst tarafı şelale seyir alanına giden patika yol

üzeri, orman içi, 592 m., 25.03.2005, N 40º 9 ' 23.7" E 29º 12 ' 29.4" Det: N. KARACA ISTO 31219 Avrupa, K.Afrika, Kafkasya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

Takım 8 : POLYGALALES 38.POLYGALACEAE 77.POLYGALA L. 114. P. supina Schreb. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, yangın kulesine çıkan yol üzerinede, me şe gürgen me şçerelerinde, çalılık alanlarda, 402m.,

20.04.2005, N 40º 09 ' 55.8" E 29º 12 ' 31.4" Det: N.KARACA ISTO 31080 Balkanlar, Kırım, B. Suriye.

115. P. pruinosa Boiss. subsp. pruinosa A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevki, asma köprü üst tarafında, nadir, 450 m., 23.06.2004 Det: N. AKSOY & N.KARACA ISTO 31079

Takım 9 : SPINDALES 39.ACERACEAE 78.ACER L. 116. A. platanoides L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, dere üst kesimlerinde, bireyler

halinde,544 m.,01.06.2005, N 40º 09 '40.3"E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA Avrupa’nın tamamı , Kafksya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

117.A. campestre L. subsp. campestre A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, orta yamaç, me şe, gürgen karı şık

me şçereleri, 494 m., 01.06.2006, N 40º 09 ' 54.9" E 29º 12 ' 36.1" Det: N. KARACA ISTO 31094

40.ANACARDIACEAE (PODOCEAE) 79.RHUS L. 118. R. coriaria L. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, kayın karı şık me şçeresi, serpili olarak,600m., 30.07.2005. Det: N. KARACA Akdeniz Bölgesi, Kırım, Kafkasya, K. İran.

80.PISTACIA L. 119. P.terebinthus L. subsp. palaestina (Bois.) Engler A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, karaçam me şçeresi açıklıkları, yamaç

üstü, 379 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA Kıbrıs, Antakya, Lübnan, D.Akdeniz el.

Takım 10 : GERANIALES 41.OXALIDACEAE 81.OXALIS L. 120. O. corniculata L. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanlar üzerinde, yaygın,

401 m., 29.025.2005, N 40º 09 ' 54.7" E 29º 12 ' 31.2" Det: N. KARACA Kozmopolit.

42.GERANIACEAE 82.GERANIUM L. 121. G. lucidum L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, oyun alanında, açık alanlarda ,

yaygın, 390 m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 03.9" E 29º 12 ' 26.3" Det: N. KARACA ISTO 31133 Avrupa, K. Afrika, GB. Ve Orta Asya.

122. G. purpureum L. A2(A) Bursa: Kent ormanı açık alanlarında, yol kenarlarında, yaygın, 355m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31134 G. ve B. Avrupa, K.Afrika, B.Suriye, Kafkasya, K. İran.

123. G. rotundifolium L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, kayın karı şık me şçelerinde, serpili,

477 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31135 Avrasya (K.hariç), K.Afrika.

124. G. dissectum L. A2(A) Bursa: Giri ş açık alanlarda, yol kenarlarında, 345 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31137 Avrupa, K. Afrika, GB. ve Orta Asya.

125. G.molle L. subsp. molle A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanında, da ğınık olarak, 399 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 00.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31136 Avrupa (Kuzeyi hariç), K.Afrika, GB.Asya, Himalaya.

126. G.asphodeloides Burm. subsp. asphodeloides A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanında, da ğınık olarak, 399 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 00.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA Balkan, Kırım, B.Kafkasya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

Takım 11 : UMBELLALES 43.ARALIACEAE 83.HEDERA L. 127. H. helix L. A2(A) Bursa: Ormanın karaçam, me şe, gürgen karı şık me şçerelerinde, 410 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA Avrupa’nın ılıman bölgeleri, Asya.

44.UMBELLIFERAE (APIACEAE) 84.SANICULA L. 128. S. europaea L. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, Kayın Karı şık me şçeleri, patika yol

kenarları, nemli bölgelerde, 546 m., 21.04.2005, N 40º 09' 28.5" E 29º

12 ' 33.2" Det: N. KARACA ISTO 31113 KB. Avrupa’dan Akdeniz’e kadar, Kafkasya, B.Sibirya, K. İran, Hindistan, Malezya, Tropikal G. Afrika, Avrupa – Sibirya el.

85.CHAEROPHYLLUM L. 129. C. byzantium Boiss. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, Kayın karı şık me şçeresi, orman altı, patika yol üstü, 600 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 3118 GD. Balkanlar, Öksin el.

86.AEGOPODIUM L. 130. A.podagraria L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, dere iç kesimleri, çalılıklar arasında,

383 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 3117 Avrupa, Kafkasya, Gürcistan, Sibirya, Avrupa – Sibirya el.

87.OENANTHE 131. O. pimpinelloides L. A2(A) Bursa: Şelale seyir alanı çevresinde, 590 m., 01.09.2004. Det: N. KARACA ISTO 31111 B. ve G. Avrupa, Kafkasya, B. Suriye.

88.ANGELICA L. 132. A. sylvestris L. var. sylvestris A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şindeki dere kenarında, 350 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31116 Avrupa, G. Rusya, Sibirya, B. Kafkasya, Av rupa – Sibirya el.

89.FERULAGO W. Koch 133. F. confusa Velen A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Kayın, me şe, gürgen karı şık me şçerelerinde,

yaygın, 504 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 29º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 3112 D.Balkanlar, Avrupa – Sibirya el.

90.PEUCEDANUM L. 134. P. graminifolium Boiss. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanlarda, 445 m.,

27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31119 Endemik

91.LASER Borkh. 135. L.trilobum (L.) Borkh. A2(A) Bursa: Kayın, me şe, gürgen karı şık me şçerelerinde, 540 m.,

30.07.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31110 B., G., ve Orta Avrupa, Kafkasya, K. İran, Lübnan.

92.DAUCUS L. 136. D. carota L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, dere iç kesimi, açık alanda, 382 m.,

28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3 E 36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA

93.LASERPITIUM L. 137. L.hispidum Bieb. A2(A) Bursa: Kent Ormanı gir şi, dere iç kesimleri, nemli bölgelerde, 385 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31109 G.Rusya, Kafkasya, Gürcistan, Azerbeycan, Avrupa – Sibirya el.

94.TORILIS Adans. 138. T. japonica (Houtt.) DC. A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, dere iç kesimleri, orman altı, 410 m., 28.05.2005 Det: N. KARACA ISTO 31115 Avrupa, Kafkasya, Fas, Japonya’nın Do ğusu, Malezya’ya kadar.

95.ORLAYA Hoffm. 139. O. daucoides ( L.) Greuter A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanlarda, yol kenarında,

445 m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 3114 Akdeniz Bölgesi, kafkasya, Azerbeycan, K. İran, K.Irak, Suriye Çölü, Akdeniz el.

Alt Sınıf 6 : ASTERIDAE Takım 1 : GENTIANALES 45.GENTIANACEAE 96.CENTAURIUM Hill. 140. C. erythraea Rafn. subsp. erythraea A2(A) Bursa: Yangın kulesi, Kent Ormanı giri şi, açık alanlarda,

serpili,480 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.4" E 029º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA ISTO 31227 Avrupa, Rusya, Kafkasya, K. İran, Avruap – Sibirya el.

46.ASCLEPIDACEAE 97.VINCETOXICUM N.M.Wolf 141. V. speciosum Boiss. & Spruner A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, yamaç üst tarafı, da ğınık halde, 549 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31229 Balkanlar, Ege içleri, D.Akdeniz el.

Takım 2 : POLEMONIALES 47.SOLANACEAE 98.SOLANUM L. 142. S. nigrum L. subsp. schultesii (Opiz) Wessely A2(A) Bursa: Olukseki sırtından yangın kulesine giden patika yol

üzerinde, serpili olarak, 445 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.7" E 029º

12 ' 31.2" Det: N. KARACA ISTO 31127 Kozmopolit.

48.CONVOLVULACEAE 99.CALYSTEGIA R. Br. 143. C. silvatica (Kit.) Griseb. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi dere kenarındaki çalılıklar arasında,

oyun parkındaki açık alanda, 442 m., 31.05.2005, N 40º 09 ' 54.0" E

029º 12 ' 27.1" Det: N. KARACA ISTO 31059 İspanya, KB.Afrika, Balkanlar, Kırım, Kafkasya, K. İran.

49.CUSCUTACEAE 100.CUSCUTA 144. C. europaea L. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, kaya üstünde, 401 m.,

20.04.2005, N 40º 09 ' 54.7" E 029º 12 ' 31.2" Det: N. KARACA ISTO 31228 Avrupa, K.Afrika, GB. Ve Orta Asya.

Takım 3 : LAMIALES 50.BORAGINACEAE 101.MYOSOTIS L. 145. M.refracta Boiss. subsp. refracta A2(A) Bursa: Karaçam, me şe, gürgen karı şık meçeresi, 423 m.,

20.04.2005, N 40º 09 ' 55.2" E 29º 12 ' 33.9" Det: N. KARACA ISTO 31129 G. İspanya, Balkanlar, Kırım, Girit.

146. M.arvensis (L.) Hill subsp. arvensis A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, üst yamaçlarda, me şe, gürgen karı şık

me şçere, 544 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31264 Avrupa, Avrupa – Sibirya el.

147. M. sylvatica Ehrh. ex. Hoffm. subsp. cyanea Vestergen A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, Kayın me şçeresi, akçakesme çalılı ğı,

orman içlerinde, yaygın, 572 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 29º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31130 G. İtalya, balkanlar, Kafkasya.

102.LITHOSPERMUM L. 148. L. purpurocaeruleum L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi dere iç kesimleri, karaçam me şçeresi,

399 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.3" E 29º 12 ' 31.5" Det: N. KARACA B.,G., Orta Avrupa, G. Ve Orta Rusya, K. İran, Avrupa – Sibirya el.

103.ONOSMA L. 149. O. aucheranum DC. A2(A) Bursa: Kent ormanı girişi açık alanlarda, bireyler halinde, serpili,

399 m., 31.05.2005, N 40º 09 ' 00.5" E 29º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31128 Yunanistan, D.Akdeniz el.

104.TRACHYSTEMON D.Don 150. T. orientalis (L.) G. Don A2(A) Bursa: Hemen hemen tüm me şçerelerde, alana yayılmı ş durumda,

patika yol kenarında, 423 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 55.1" E 29º 12 ' 33.7" Det: N. KARACA ISTO 31130 Bulgaristan, B. Kafkasya, Öksin el.

51.VERBENACEAE 105.VERBENA L. 151. V. officinalis L. A2(A) Bursa:Kent ormanı giri şi, açık alanlarda, 383 m., 28.05.2005,

N 40º 22 ' 41.3" E 36º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31229 Ilıman ve subtropikal Avrasya, kozmopolit.

52.LAMIACEAE (LABIATAE) 106.AJUGA L. 152. A. orientalis L. A2(A) Bursa: Karaçam karı şık me şçeresi altında nemli yerlerde, 407 m.,

20.04.2005, N 40º 10 ' 55.9" E 29º 12 ' 30.9" Det: N. KARACA ISTO 31271 Sicilya, Kırım, B.Suriye, Kıbrıs, Kafkasya, KB. İran.

153. A. laxmannii (L.) Bentham A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, yamaç üst tarafı , orman altı, serpili, 508 m., 01.06.2005. Det: N. KARACA ISTO 31256 Balkanlar, G.Rusya, K.Kafkasya, Avrupa – Sibirya el.

107.TEUCRIUM L. 154. T. chamaedrys L. subsp. chamaedrys A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, dere iç kesimlerinde, yaygın, bol, 345 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31262 Avrupa (Kuzeyi hariç), Avrupa – Sibirya el.

155. T. lamiifolium d’Urv. subsp. lamiifolium A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, Karaçam, gürgen, kestane karı şık

mer şçeresi, dere üst tarafı, 416 m., 28.05.2005, N 39º 56 ' 36.1"

E 29º 11 ' 35.8" Det: N. KARACA ISTO 31216

108.SCUTELLARIA L. 156. S. velenovskyi Rech. Fil. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, Küreklidere Şelalesi seyir alanı, 630 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA 31258 G.Balkanlar, D.akdeniz el.

109.LAMIUM L. 157. L. garganicum L. var. laevigatum Arcangeli A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şinde, dere iç kesimlerinde, serpili, 377

m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 00.3" E 029º 12 ' 24.6" Det: N. KARACA ISTO 31263 Fransa, İtalya, Balkanlar, Öksin el.

110.MARRUBIUM L. 158. M. astracanicum Jacq. subsp. astracanicum A2(A) Bursa: Kent ormanı girişi, dere tarafı, çalılık alanda, yaygın, 379

m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31269 Kafkasya, İran, Irak.

111.MELISSA L. 159. M. officinalis L. subsp. officinalis A2(A) Bursa: Yangı kulesi alt yamaçları, kuleye çıkan patika yol üzerinde, 440 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31257 Suriye, K.Irak, D.Akdeniz el. 71

112.PRUNELLA L. 160. P. vulgaris L. A2(A) Bursa: Yangın kulesine çıkan patika yol üstünde, orman içi, açıklık, 495 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31254 Ilıman Avrasya, K.Afrika, Avrupa-Sibirya el.

161. P. laciniata (L.) L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı girişi, açıklık alanlarda, 380 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31255 K.Afrika, Avrupa, GB. Asya, Avrupa – Sibirya el.

113.ORIGANUM L. 162. O. vulgare L. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, yangın kulesi yamaç üst tarafı, kent

ormanı giri şi, yaygın, bol,390 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º

54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31259 Yunanistan, D.akdeniz el.

114.CALAMINTHA Miller 163. C. nepeta (L.) Savi subsp. glandulosa (Req.) P.W.Ball. A2(A) Bursa: Asma köprü dere alt tarafları, iç kesimler, 370 m.,30.09.2004. Det: N. KARACA ISTO 31250 G. ve Orta Avrupa, Kırım, Kafkasya.

115.MENTHA L. 164. M. longifolia (L.) Hudson subsp. longifolia A2(A) Bursa: Yangın kulesine çıkan patika yol üstünde, orman içi, açıklık, 480 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31253 Avrupa, Kafkasya, KB. İran (Azerbeycan), Avrupa – Sibirya el.

116.SALVIA L. 165. S. tomentosa Miller A2(A) Bursa: Karaçam karı şık me şçeresi, Kent ormanı giri şi dere iç taraflarında, kayalık alan, 370 m., 23.06.2004, Det: N. KARACA ISTO 31251 Kırım, Lübnan, Balkanlar, Ermenistan, Akdeniz el.

166. S. aramiensis Rech. A2(A) Bursa: Asma Köprü üst tarafı şelaleye çıkan patika yol üzerinde,

ta şlık alan, 547 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 31.7" E 029º 12 ' 30.7" Det: N. KARACA ISTO 31264 D.Akdeniz el.

167. S. forskahlei L. A2(A) Bursa: Me şe, gürgen, kestane karı şık meşçerelerinde, alana

yayılmı ş durumda, bol, 379 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31252 Bulgaristan, Öksin el.

Takım 4 : PLANTIGINALES 53.PLANTAGINACEAE 117.PLANTAGO L. 168. P.lanceolata L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, açık alanda, 390 m., 23.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31165

Takım 5 : SCROPHULARIALES 54.OLEACEAE 118.PHILLYREA L. 169. P. latifolia L. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, şelale seyir alanına do ğru yol kenarında,

yaygın, bol, 510 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 31.5" E 029º 12 ' 22.3" Det: N. KARACA ISTO 31176 Avrupa, KB. Afrika, Suriye, Lübnan, Filistin, Irak, İran, Afganistan.

119.FRAXINUS L. 170. F. ornus L. subsp. ornus A2(A) Bursa: Yangın kulesine çıkan patika yol üzerinde, şelale seyir

alanı, orman alt katında, serpili, 490 m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E

029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31175

55.SCROPHULARIACEAE 120.VERBASCUM L. 171. V. bombyciferum Boiss. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi açık alan üzerinde, yol kenarlarında, bireyler halinde, 345 m., 22.06.2004 Det: N. KARACA Endemik, Avrupa – Sibirya el.

172. V. olympicum Boiss. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi açık alan üzerinde, yol kenarlarında, bireyler halinde, di ğer Verbascum türleri ile birlikte, 345 m., 22.06.2004. Det: N. KARACA Endemik, Avrupa – Sibirya el.

173. V.bithynicum Boiss. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi açık alan üzerinde, yol kenarlarında,

382 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31179 Endemik, Avrupa – Sibirya el.

121.LINARIA Miller 174. L. genistifolia (L.) Miller subsp. genistifolia A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevkii, akçakesme çalılığında, 445 m., 30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31177 Orta ve GD. Avrupa, Sibirya’nın do ğusu, Kafkasya, Avrupa – Sibirya el.

122.DIGITALIS L. 175. D. ferruginea L. subsp. ferruginea A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, yangın kulesine çıkan patika yol üzeri,

açık alanlarda, 398 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.8" E 029º 12 ' 31.1" Det: N. KARACA ISTO 31178 İtalya, Balkanlar, Macaristan, Romanya, Lübnan, Avrupa – Sibirya el.

123.VERONICA L. 176. V. chamaedrys L. A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, karaçam ormanı altı, 409 m.,

21.04.2005, N 40º 09 ' 51.6" E 029º 12 ' 29.5" Det: N. KARACA ISTO 31181 Avrupa, Kafkasya, Sibirya, Avrupa – Sibirya el.

177. V. cymbalaria Bodard A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi dere iç kesimleri, karaçam orman altı,

379 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 59.5" E 029º 12 ' 26.6" Det: N. KARACA 31182 G. Avrupa, Kırım, B.Suriye, K.B.Afrika, Akd.el.

124.LATHRAEA L. 178. L. squamaria L. A2(A) Bursa: Karaçam ormanı altı, dere iç kesimlerinde , nemli yerlerde,

377 m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 00.3" E 029º 12 ' 24.6" Det: N. KARACA ISTO 31180 K., B., G., ve Orta Avrupa, Orta ve G.Rusya, Kafkasya, Pakistan, Himalaya, Avrupa – Sibirya el.

Takım 6 : CAMPANULALES 56.CAMPANULACEAE 125.CAMPANULA L. 179. C. lyrata Lam . subsp . lyrata A2(A) Bursa: Oyun parkı üst tarafı, karaçam karı şık me şçeresi dere iç

kesimlerinde, 442 m., N 40º 09 ' 54.0" E 029º 12 ' 27.1" Det: N. KARACA ISTO 31093 Endemik

180. C. latiloba A.DC. A2(A) Bursa: Yangın kulesi açık alanlarında, derekızık mevkii orman

altında, 445m., 28.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA Endemik, Öksin el.

181. C. olympica Boiss. A2(A) Bursa: Yangın kulesi açık alanlarında, da ğınık halde, 445 m.,

28.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA Öksin el.

182. C. rapunculus L. var. rapunculus L. A2(A) Bursa: Oyun parkı üst tarafında dere iç kesimlerinde, nemli

alanlarda, 405 m., 27.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA

183. C. persicifolia L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanı, kayalık alanlarda, 630 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA Avrupa – Sibirya el.

Takım 7 : RUBIALES 57.RUBIACEAE 126.ASPERULA L. 184. A.involucrata Wahlenb. A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, yamaç üstü, kayalık alanlarda, 467 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31207 Balkanların GD. kısımları, Öksin el.

127.SHERARDIA L. 185. S. arvensis L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi açık alanda, dere kenarında kaya üzerinde, 345 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31209 Avrupa, K. Asya, K. Amerika, Akdeniz el.

128.GALIUM L. 186. G. palustre L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanda, çayırlık yerlerde, 409 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 59.6" E 029º 12 ' 26.8" Det: N. KARACA Bütün Avrupa, Orta ve G. Rusya, Kafkasya, Sibirya, KD., K. Amerika, Avrupa – Sibirya el.

187. G.fissurense Ehrend & Schönb-Tem. A2(A) Bursa: Oyun parkı, dere iç kesimlerinde, da ğınık halde, 420 m.,

31.05.2005, N 40º 09 ' 54.0" E 029º 12 ' 27.1" Det: N. KARACA ISTO 31206 Endemik.

188. G. divaricatum Pourr. ex Lam. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri ş alanı, dere iç kesimlerinde, 379 m.,

28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31208 G. Avrupa, Kıbrıs, Suriye, Lübnan, Akdeniz el.

189. G. paschale Forsskal A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, kayın, gürgen, kestane karı şık me şçeresi, 543 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31211 Bulgaristan, Yunanista, D.Akdeniz el.

190. G. odorata (L.) Scop. A2(A) Bursa: Olukseki mevkii, kayın, gürgen, kestane karı şık me şçeresi, da ğınık halde, 543 m., 21.04.2005, N 40 09 49.8 E 029 12 31.9 Det: N. KARACA ISTO 31210

Takım 8 : DIPCALES 58.VALERIANACEAE 129.VALERIANA L. 191. V. allarifolia Adams A2(A) Bursa: Oyun parkı üst tarafı, karaçam karı şık me şçeresi, nemli,

ta şlık alanlarda, 416 m., 28.05.2005, N 39º 56 ' 36.1" E 029º 11 ' 35.8" Det: N. AKSOY & N. KARACA ISTO 31231

192. V. dioscoridis L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanı, nemli bölgeler, 637 m.,

21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 029º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31221 Kıbrıs, Lübnan, Filistin, Yunanistan, G.Yugoslavya, G.Bulgaristan, Arnavutluk.

59.DIPSACACEAE 130.DIPSACUS L. 193. D. fullonum L. A2(A) Bursa: Yangın kulesinden şelale seyir alanına giden yamaç

üzerinde, 480 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.4" E 029º 12 ' 37.2" Det: N. KARACA G., B. ve Orta Avrupa, K. ve Baltık Rusya, Kafkasya, İran.

131.KNAUTIA L. 194. K.byzantina Fritsch. A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, üst yamaçlara do ğru, nemli yerler,

399 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31233 Endemik

Takım 9 : ASTERALES 60.ASTERACEAE (COMPOSITAE) 132.INULA L. 195. I. graveolens (L.) Desf. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, açık alanlarda, 390 m.,30.07.2005 Det: N. KARACA ISTO 31189 Akdeniz Bölgesi, Irak, İran, Afganistan, KB. Hindistan, Akdeniz el.

133.SOLIDAGO L. 196. S. virgaurea L. subsp virgaurea A2(A) Bursa: Küreklidere Şelaesi seyir alanı, orman altı, 650 m., 30.07.2005, N 40 09 49.9 E 029 12 35.7 Det: N. KARACA ISTO 31191

134.BELLIS L. 197. B.perennis L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alan üzerinde,çayırlık alanlarda, bol,

yaygın, 398m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.8" E 29º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31198 Avrupa, Kıbrıs, B.Suriye, Azerbeycan, Avrupa – Sibirya el.

135.DORONICUM L. 198. D. orientale Hoffm. A2(A) Bursa: Me şe, gürgen me şçereleri altında, dere üst yamaçlarında,

yaygın, 399 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.3" E 29º 12 ' 31.5" Det: N. KARACA ISTO 31197 GD. Avrupa, Lübnan, Kafkasya.

136.TUSSILAGO L. 199. T. farfara L. A2(A) Bursa : Asma köprü alt tarafında, dere iç kesimleri, 530 m.,

25.03.2005, N 40º 09 ' 25.2" E 29º 12 ' 16.1" Det: N. KARACA Bütün Avrupa, K. Ve B. Asya, K.Afrika, Avrupa – Sibirya el.

137.EUPOTARIUM L. 200. E. cannabinum L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, dere kenarı kayalıklar arasında,

370 m., 30.09.2004, N 40º 09 ' 58" E 29º 12 ' 24" Det: N. KARACA ISTO 31188 Avrasya, KB. Afrika, Avrupa – Sibirya el.

138.ANTHEMIS L. 201. A. tinctoria L. var. tinctoria A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi açık alan üzerinde, yangın kulesi alt

yamaçları, açıklık, yaygın, 398 m., 30.07.2005, N 40º 09 ' 54.8"

E 029º 12 ' 31.1" Det: N. KARACA ISTO 31186 Avrupa, Kafkasya, B.Suriye, İran.

139.ACHILLEA L. 202. A. grandifolia Friv. A2(A) Bursa: Oyun parkı üst tarafı, Karaçam karı şık me şçeresi, serpili,

442 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 41.5" E 029º 12 ' 29.1" Det: N. KARACA ISTO 31202 Balkan yarımadası.

140.TANACETUM L. 203. T. parthenium (L.) Schultz Bip. A2(A) Bursa: Asma köprü dere iç kesimleri, da ğınık halde, 400 m., 24.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31190 Akdeniz Bölgesi, Kırım, Kafkasya, K. İran.

141.CIRCIUM Miller 204. C. hypoleucum DC. A2(A) Bursa: Şelale seyir alanı çevresi, kayın me şçeresi, patika yol

kenarında, 630 m., 30.07.2005, N 40º 09 ' 49.9" E 29º 12 ' 35 7" Det: N. KARACA ISTO 31192 Gürcistan, Öksin el.

142.JURINEA Cass 205. J. consanguinea DC. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı mevkii, orman içi, açıklıklar, 480 m., 23.06.2004. Det: N. AKSOY & N.KARACA ISTO 31195 Balkanlar

143.CENTAURA L. 206. C.macroptilon Borbas A2(A) Bursa: Asma köprü üst tarafı, yangın kulesine giden yol üzeri, alt

yamaç, orman altı, 398 m.,29.05.2005, N 40º 09 ' 54.8" E 029º 12 ' 31.1" Det: N. KARACA ISTO 31190

144.CICHORIUM L. 207. C. intybus L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, dere iç kesimleri, 360 m., 30.09.2004,

N 40º 09 ' 58" E 29º 12 ' 24" Det: N. KARACA ISTO 31194 Avrupa, B.Asya, K.Afrika. 82

145.LEONTODON L. 208. L.hispidus L. var. hispidus A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alan üzerinde, karaçam karı şık

me şçeresine giden patika yolda, 467 m.,01.06.2005, N 40 09 ' 40.3"

E 029 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31203 G., B. Ve Orta Avrupa, KB.Afrika, Orta ve G.Rusya, Kırım, Kafkasya, Avrupa – Sibirya el.

146.SONCHUS L. 209. S. asper (L.) Hill subsp. glaucescens (Jordan) Ball A2(A) Bursa: Kent Ormanı açık alanlarında, serpili, 399 m., 31.05.2005,

N 40º 09 ' 00.5" E 029º 12 ' 26.2" Det: N. KARACA ISTO 31201 Avrupa (kuzeyi hariç), K.Afrika, K. Ve B.Asya.

147.PILOSELLA Hill. 210. P. piloselloides (Vill.) Sojak subsp. piloselloides A2(A) Bursa: Karaçam ormanı altı, dere üst tarafı, 442 m., 27.05.2005,

N 40º 09 ' 41.5" E 29º 12 ' 29.1" Det: N. KARACA ISTO 31196 Orta ve Güney Avrupa, Güney Fransa, Kafkasya.

148.LACTUCA 211. L.serriola L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, karaçam me şçeresi açıklıkları,400m., 23.06.2004 Det: N. KARACA Avrasya, K.Afrika, Avrupa – Sibirya el.

149.SCARIOLA F.W.Schmidth 212. S. viminea (L.) F.W. Schmidth A2(A) Bursa: Derekızık mevki, kent ormanı giri şi dere üst tarafları,

405 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N. KARACA ISTO 31187

150.LAPSANA L. 213. L. communis L. subsp. intermedia (Bieb.) Hayek A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi dere tarafı, yangın kulesine giden

patika yol üzeri, orman içleri, 401 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.7"

E 029º 12 ' 31.2" Det: N. KARACA ISTO 31185 Balkanlar, B.Suriye, Kırım, Kafkasya, K.Irak, İran.

151.TARAXACUM Wigger 214. T. turcicum Jan Soest A2(A) Bursa: Oyun parkı alt kesimleri, küçük asma köprü, dere içlerine

do ğru, 372 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 57.8" E 29º 12 ' 28.2" Det: N.KARACA ISTO 31193 Endemik.

Sınıf B : LILIATAE Alt Sınıf 1: ARECIDAE Takım 1 : ARALES 61.ARACEAE 152.ARUM L. 215. A. maculatum L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, me şçere altında nemli ve gölgeli

alanlar, 630 m., 30.07.2007, N 40º 09 ' 49.9" E 029º 12 ' 35 7" Det: N. KARACA ISTO 31268 A., Orta ve G. Avrupa, Ukranya’nın do ğusu.

Alt Sınıf 2: COMMELINIDAE Takım 1 : JUNCALES 62.JUNCACEAE 153.JUNCUS L. 216. J. conglomeratus L. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi dere iç kesimlerinde, 355 m., 22.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31174 Avrupa, KB.Afrika, GB.Asya, Avrupa – Sibirya el.

154.LUZULA DC. 217. L. forsteri (Sm.) DC. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, karı şık kayın me şçeresi,504 m., 21.04.2005,

N 40º 09 ' 49.8" E 029º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31172 Akdeniz, Avrupa, G., B. Asya, Avruap – Sibirya el.

218. L. sylvatica (Hudson) Gaudin A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi , karı şık kayın

me şçeresi, 657 m., 21.04.2005, N 40º 09 ' 20.2" E 029º 12 ' 16.8" Det: N. KARACA ISTO 31173 B., Orta ve G.Avrupa, Avrupa – Sibirya el.

63.CYPERACEAE 155.CAREX L. 219. C. otrubae Podp. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanda, 445 m.,

01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31216 B., Orta ve G.Avrupa, Orta ve G.Rusya, Kıbrıs, KB.Afrika, B.Suriye, Irak, K. İran, Afganistan, Avrupa – Sibirya el.

156.SCIRPOIDES Segurier 220. S. holoschoenus (L.) Sojak A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri ş alanı dere iç kesimleri, 400 m., 30.07.2005. Det: N.AKSOY ISTO 31270 Orta Avrupa, Akdeniz Bölgesi, GB.Asya.

64.GRAMINEAE (POACEAE) 157.BRACHYPODIUM L. 221. B. sylvaticum (Hudson) P. Beauv. A2(A) Bursa: Yangın kulesi, üst yamaçları, açıklık alanlarda, yaygın,

490 m., 29.05.2005, N 40º 09 ' 54.9" E 029º 12 ' 36.1" Det: N. AKSOY ISTO 31272 KB.Afrika, Avrupa, Türkistan’ın do ğusu, Avrupa – Sibirya el.

158.HOLCUS L. 222. H.lanatus L. A2(A) Bursa: Kent ormanı giri şi, me şçere açık alanları, bol, yaygın,

379 m., 28.05.2005, N 40º 22 ' 41.3" E 036º 54 ' 15.2" Det: N.KARACA ISTO 31099 Avrupa, Akdeniz’in büyük bir bölümü, Avrupa – Sibirya el.

159.POA L. 223. P. nemoralis L. A2(A) Bursa: Oyun parkı açık alanlar, me şe, gürgen karı şık me şçeresi, bol, yaygın, 490 m., 30.07.2005 Det: N.KARACA ISTO 31100 Avrupa, Ilıman Asya, K.Amerika.

224. P. bulbosa L. A2(A) Bursa: Yangın kulesi alt yamaçları, açık alanlarda, 400 m.,

20.04.2005, N 40º 09 ' 54.0" E 029º 12 ' 27.7" Det: N.KARACA ISTO 31273 B., Orta ve G.Avrupa, K.Afrika, GB. ve Orta Asya.

160.DACTYLIS L. 225. D.glomerata L. A2(A) Bursa: Ormandaki çalılık ve açıklık alanlar, me şe, kestane,

gürgen karı şık me şçereleri, bol, yaygın, 403 m., 01.06.2005, N 40º 09 '

44.4" E 029º 12 ' 31.0" Det: N.KARACA ISTO 31101 Akdeniz Bölgesi, GB.Asya, Orta ve g. Avrupa, B.Rusya, Avrupa – Sibirya el.

161.SETARIA P. Beauv. 226. S. viridis (L.) P. Beauv. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi , açıklık, 390 m., 28.05.2005. Det: N.KARACA ISTO 31097 Ilıman ve subtropik bölgeler.

162.SORGHUM Moench 227. S. halepense (L.) Pers. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi , açıklık, 390 m., 28.05.2005. Det: N.KARACA ISTO 31098 Akdeniz, G., B. ve Orta Asya, Hindistan, Avusturalya.

163.IMPERATA 228. I. cylindrica (L.) Raeuschel var. cylindrica A2(A) Bursa: Derekızık mevkii, yamaç alt tarafları, 430 m., 29.05.2005,

N 40º 09 ' 54.7" E 029º 12 ' 31.2" Det: N.KARACA ISTO 31096 Akdeniz Bölgesi, GB. Ve Orta Asya, 87

164.PHALARIS 229. P. paradoxa L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanı çevresi, 580 m., 23.06.2004 Det: N.KARACA ISTO 31102 Akdeniz Bölgesi, GB.Asya, Akdeniz el.

Alt Sınıf 3 : LILIIDAE Takım 1 : LILIALES 65.LILIACEAE 165.RUSCUS L. 230. R. aculeatus L. A2(A) Bursa: Me şçere altlarında, bol ve yaygın, 30.07.2005. Det: N. KARACA İtalya, Avusturya, Eski Yugoslavya, Kırım’ın do ğusu, Kafkasya, Kıbrıs, B. Suriye.

231. R. hypoglossum L. A2(A) Bursa: Me şçere altlarında, bol ve yaygın, 546 m., 21.04.2005,

N 40º 09 ' 28.5" E 029º 12 ' 33.2" Det: N. KARACA ISTO 31072 İtalya, Bulgaristan, K. Yunanistan, Avrupa – Sibirya el.

166.ASPARAGUS L. 232. A. acutifolius L. A2(A) Bursa: Me şçere içlerinde, çalılık alanlarda, yaygın, 500 m., 01.10.2004 Det: N. KARACA ISTO 31074 Akdeniz, Akdeniz el.

167.SCILLA L. 233. S. bifolia L. A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi seyir alanına yakın bölgelerde, dere iç

kesimlerinde, 611 m., 25.03.2005, . N 40º 09 ' 21.7" E 029º 12 ' 29.7" Det: N. KARACA ISTO 31071 A., Orta ve G.Avrupa, Orta ve G.Rusya, Kırım, Kafkasya, Akdeniz el.

168.ORNITHOGALUM L. 234. O. sigmoideum Freyn & Sint. A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi ve oyun parkı açık alanda, yaygın,

383m., 20.04.2005, N 40º 10 ' 58.4" E 029º 12 ' 26.4" Det: N. KARACA ISTO 31076 Balkanlar, Romanya, K. İran, Kafkasya, Avrupa – Sibirya el.

169.MUSCARI Miller 235. M. neglectum Guss. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi, me şçere altlarında,

yaygın, 513 m., 25.03.2005, N 40º 09 ' 31.5" E 029º 12 ' 22.3" Det: N. KARACA ISTO 31075 K.Afrika, Avrupa, GD İngiltere, Orta Rusya, B.Suriye, Kıbrıs, Kafkasya, İran, O.Asya.

170.FRITILLARIA L. 236. F. pontica Wahlenb. A2(A) Bursa: Asma köprü üst kesimlerinde, dere içlerinde, 516 m.,

21.04.2005, N 40º 09 ' 49.8" E 029º 12 ' 31.9" Det: N. KARACA ISTO 31073 Balkanlar, Avrupa – Sibirya el.

171.POLYGONATUM Miller 237. P. orientale Desf. A2(A) Bursa: Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi, dere içleri, nemli alanlarda, 575 m., 22.06.2004 Det: N. KARACA ISTO 31070 Kırım, Kafkasya, KB. İran, Avrupa – Sibirya el

238. P. multiflorum (L.) All A2(A) Bursa:Olukseki mevkii, kayın, me şe, gürgen karı şık me şçeresi, 590 m., 30.07.2005. Det: N. KARACA ISTO 31077 Ilıman Avrasya, K.Amerika

66.DIOSCOREACEAE 172.TAMUS L. 239. T. communis L. subsp. cretica Kit Tan A2(A) Bursa: Kent Ormanı giri şi, oyun parkı açık alanlarda, me şçere kenarlarında, 355 m., 23.06.2004. Det: N. KARACA ISTO 31220 Belearis adaları, Korsika, G.Yunanistan, Kıbrıs, B.Suriye.

Takım 2 : ORCHIDALES 67.ORCHIDACEAE 173.CEPHALANTHERA L.C.M. Richard 240. C. rubra (L.) L.C.M. Richard A2(A) Bursa: Yangın kulesi seyir alanında, bireyler halinde, serpili,

470 m., 27.05.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31170 G. ve Orta Avrupa, Akdeniz Bölgesi, B.Rusya, Kafkasya, K. İran.

241. C. damasonium (Miller) Pruce A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, Karaçam me şçeresi altı, serpili,

482 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31171 K. ve Orta Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Kafkasya, Kuzey İran.

174.LIMODORUM Boehmer 242. L.abortivum (L.) Swartz A2(A) Bursa:Olukseki sırtı, Küreklidere Şelalesi seyir alanı alt kısımları,

508 m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31167 Orta ve G.Avrupa, Kıbrıs, Batı Suriye, Kafkasya.

175.ORCHIS L. 243. O. simia Lam. A2(A) Bursa: Oyun parkı alanı dere tarafında, Olukseki sırtı karı şık

kayın me şçeleri altında, 400 m., 20.04.2005, N 40º 09 ' 52.3" E 029º 12 ' 28.6" Det: N. KARACA Akdeniz el.

176.PLATANTHERA L.C.M.Richard 244. P. bifolia (L.) L. C.M.Richard A2(A) Bursa: Küreklidere Şelalesi, Karaçam me şçeresi altı, serpili, 482

m., 01.06.2005, N 40º 09 ' 40.3" E 029º 12 ' 28.7" Det: N. KARACA ISTO 31168 Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Kafkasya, K. İran, Himalaya,Avrupa–Sibirya el .

4.2. ARA ŞTIRMA ALANINDAN SAPTANAN ORMAN TOPLUMLARINA İLİŞ KİN BULGULAR

Ara ştırma alanından 16 adet örnek alan seçilerek veriler vejetasyon alım formuna işlenmi ştir. Bütün örnek alanlarda bulunan türlerin adları ve örtme dereceleri alt alta yazılarak öncelikle i şlenmemi ş tablo (ham tablo) olu şturulmu ştur. Daha sonra bu türlerin örtme derecelerinin bulunma durumunu saptamak amacıyla vejetasyon alım tablosu olu şturulmu ştur (Ek-1). Bu tablo temel alınarak alandaki orman toplumları belirlenmi ştir.

* Fagus orientalis Orman Toplumu Ara ştırma alanında Fagus me şçeresi 550-600 m. arasında , Küreklidere Şelalesi üst yamaçlarında yayılı ş göstermektedir. Bu me şçerede buluanan bazı türler; Acer platanoides , Abies bornmüelleriana, Hedera helix, Ilex aquifolium, Daphne pontica, Pteridium aquilinum, Rubus sanctus, Muscari neglectum, Umbilicus erectus, Prunella vulgaris ’dir (Ek 2).

* Fagus orientalis –Carpinus betulus Ormanı Toplumu Ara ştırma alanında Fagus orientalis - Carpinus betulus karı şık me şçeresi 560-600 m. arasında yayılı ş göstermektedir. 14-17 cm. çapında ve 17 m.’ye kadar boylanan Kayın – Gürgen me şçeresi kent ormanının orta ve üst yamaçlarında G ve KB yamaçlarında bulunmaktadır.Bu me şçerede bulunan bazı türler; Quercus petraea subsp. iberica, Fraxinus ornus, Hedera helix, Ruscus aculeatus, Laurocerasus officinalis, Cornus mas Trachystemon orientalis, Pteridium aquilinum, Helleborus orientalis ’dir (Ek 3).

*Fagus orientalis -Castanea sativa -Carpinus betulus Orman Toplumu Ara ştırma alanında Fagus orientalis -Castanea sativa -Carpinus betulus karı şık me şçeresi 532-650 m. arasında yayılı ş göstermektedir. Me şçerede bulunan bazı türler Trachystemon orientalis, Cyclamen coum, Clematis vitalba, Helleborus orientalis, Hedera helix, Ruscus aculeatus, Euonymus latifolia, Muscari neglectum ’dur (Ek 4)

* Quercus petraea-Fagus orientalis -Carpinus betulus-Castanea sativa -Pinus nigra- Fraxinus Ornus Orman Toplumu Ara ştırma alanın bu karı şık me şçeresi 437-470 m. arasında daha çok alt ve orta yamaçlarda bulunur. 8 -15 cm çapında, 10-18m. boyunda olan a ğaçlar orta kapalılıkta bir me şçere olu şturmaktadır. Me şçerede bulunan bazı türler; Ruscus aculeatus, Hedera helix, Trachystemon orientalis, Salvia forskahlei, Helleborus orientalis, Pteridium aquilinum, Cyclamen coum, Euonymus latifolia ’dır (Ek 5).

* Quercus petraea- Carpinus betulus-Fraxinus Ornus-Pinus nigra Orman Toplumu Ara ştırma alanında Quercus petraea- Carpinus betulus-Fraxinus Ornus-Pinus nigra karı şık me şçeresi 400-425 m. arasında alt yamaçlarda bulunmaktadır. Me şçerede bulunan bazı türler; Tilia argentea , Hedera helix, Tamus communis, Trachystemon orientalis, Cornus mas, Ruscus aculeatus ’dur (Ek 6).

* Quercus petraea-Pinus nigra-Fraxinus Ornus Orman Toplumu Ara ştırma alanında Quercus petraea-Pinus nigra-Fraxinus Ornus karı şık me şçeresi 402-500 m. arasında orta ve alt yamaçlarda bulunmaktadır. 9 -15 cm çapında, 10-15m. boyunda olan a ğaçlar orta kapalılıkta bir me şçere olu şturmaktadır. Me şçerede bulunan bazı türler; Castanea sativa, Tilia argentea, Cornus sanguinea, Hedera helix, Tamus communis, Ruscus aculeatus, Salvia forskahlei, Daphne pontica, Sorbus torminalis ’dir (Ek 7).

4.3.ARA ŞTIRMA ALANINDAK İ BAZI TÜRLER İN KENT ORMANCILI ĞINDA GÖRSEL OLARAK ÖNEM İ

Ara ştırma alanın bir kent ormanı olması nedeni ile te şhis edilen bazı taksonların ziyaretçiler tarafından da kolaylıkla görülebilmesi önem kazanmaktadır. Alandaki endemik türler ile bazı so ğanlı, yumrulu türler biyolojik çe şitlilikle birlikte görsel zenginli ği de arttırmaktadır. Bu türlerin çiçeklenme zamanları ve çiçek renkleri tablo.. gösterilmi ştir. Ayrıca ara ştırma alanındaki yayılı ş alanları da harita üzerine i şlenmi ştir.

Tablo 4.1 :Bazı Endemik Ve So ğanlı, Yumrulu Türlerin Çiçeklenme Zamanı Ve Çiçek Renkleri Çiçeklenme Takson Adı Çiçek Rengi Zamanı *Dianthus cibrarius Clem. Haziran-Temmuz Morumsu *Alcea apterocarpa (Fenzl) Boiss. Mayıs-Haziran Mor *Lathyrus undulatus Boiss. Nisan-Haziran Pembe *Peucedanum graminifolium Boiss. Haziran-Temmuz Beyaz *Verbascum bombyciferum Boiss. Mayıs-Ağustos Sarı *Verbascum olympicum Boiss. Haziran-Temmuz Sarı *Verbascum bithynicum Boiss. Mayıs-Haziran Sarı *Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata Nisan-Temmuz Mor *Campanula latiloba A.DC Mayıs-Haziran Mor *Galium fissurense Ehrend & Schönb-Tem. Mayıs-Haziran Beyaz *Knautia byzantina Fritsh. Mayıs-Haziran Morumsu *Taraxacum turcicum Jan Soest Mart-Nisan Sarı ** Cylamen coum Miller var. coum Mart-Nisan Morumsu pembe *** Ornitholagum sigmoideum Freyn and Sint. Mart-haziran Beyaz

*Endemik Tür ** Yumrulu tür *** So ğanlı Tür

Dianthus cibrarius Alcea apterocarpa Taraxacum turcicum Lathyrus undulatus Peucedanum graminifolium Cylamen coum Verbascum Campanula lyrata Ornitholagum sigmoideum Campanula latiloba Galium fissurense Knautia byzantina

Şekil 4.1: Bazı türlerin alan üzerindeki yayılı ş alanları 95

5. TARTI ŞMA VE SONUÇ

2004 yılının Haziran ayından 2005 yılının Temmuz ayına kadar ara ştırma alanında yapılan arazi çalı şmaları sonucunda 507 örnek toplanıp, herbaryum materyali haline getirilmi ştir. Bu türlerin te şhi ş edilmesi ile alanda 67 familyaya ait 176 cins, bu cinslere ait 244 tür ve tür altı seviyede takson belirlenmi ştir.

Ara ştırma alanında yer alan tür ve tür altı taksonların 8 tanesi Pteridophtyta bölümüne ait olup geri kalan ve ço ğunlu ğu olu şturan 236 takson Spermatophyta bölümüne aittir. Alanda Gymnospermae alt bölümünden 4, Angiospermae alt bölümünden ise 232 örnek bulunmaktadır.

Ara ştırma alanından toplanan ve tanıları yapılan bitki taksonlarının fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı ve oranı şöyledir : Avrupa – Sibirya elementi 72 adet ( %29.50 ), Akdeniz elementi 22 adet ( %9.01 ), İran-Turan elementi 2 adet (%0.8 ), geni ş yayılı şlı ve bölgesi bilinmeyenler 146 adettir ( %60.65 ) (Tablo5.1, Şekil 5.1).

Tablo 5.1 : Ara ştırma alanındaki bitki taksonlarının fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı Fitoco ğrafik Bölge Takson Sayısı Oransal Da ğılımı % Avrupa-Sibirya 72 29.50 Akdeniz 22 9.01 İran-Turan 2 0.8 Geni ş Yayılı şlı ve Bölgesi Bilinmeyenler 148 60.65

Avrupa-Sibirya %29.50

Geni ş Yayılı şlı ve Bölgesi Bilinmeyenler Akdeniz %60.65 %9.01 İran-Turan %0.8

Şekil 5.1: Ara ştırma alanındaki taksonların fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı

Ara ştırma alanına yakın di ğer alanlarda yapılan çalı şmaların fitoco ğrafik bölge elementlerinin da ğılımı Tablo 5.2 de verilmi ştir. Ara ştırma alanında Avrupa – Sibirya elementlerinin oldukça yüksek çıkması alanın di ğer alanlara göre daha kuzeyde ve öksin ku şağa yakın olması ile açıklanabilir.

Tablo 5.2: Kar şıla ştırılan alanlardaki taksonların fitoco ğrafik bölgelere da ğılımı. Ara ştırma Alanı Toplam Akdeniz Avrupa- İran- Geni ş yayılı ş, takson Sibirya Turan bilinmeyen % Sayısı % % % Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve 244 9.01 29.50 0.8 60.65 Vejetasyonu ArmutluYarımadası/Bursa-Yalova 906 23.5 15.9 1.3 58 Florası (Kaynak 1997 a,b,c) Bursa Şehir Florası (Günay,2001) 707 22 16.4 1.3 60.4

Ara ştırma alanından toplanan ve tanıları yapılan bitki taksonlarının en büyük 10 familyaya göre da ğılımı ve oranları şöyledir : Asteraceae ( Compositae ) 20 adet (%8.26), Fabaceae ( Leguminosae ) 18 adet (%7.4), Lamiaceae ( Labiatae ) 16 adet (%6.61), Rosaceae 16 adet (%6.61), Apiaceae ( Umbelliferae ) 12 adet (%4.9 ), Caryophyllaceae 10 adet (% 4.1), Gramineae 9 adet (%3.71), Brassicaceae (Cruciferae ) 9 adet (%3.71), Liliaceae 9 adet (% 3.71), Scrophulariceae 8 adettir ( %3.30). (Tablo 5.3, Şekil 5.2 ).

Tablo 5.3 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren 10 büyük familyanın da ğılımı Familya Takson Sayısı Oransal Da ğılımı % Asteraceae (Compositae) 20 8.26 Fabaceae (Leguminosae) 18 7.4 Lamiaceae (Labiatae) 16 6.61 Rosaceae 16 6.61 Apiaceae (Umbelliferae) 12 4.9 Caryophyllaceae 10 4.1 Gramineae 9 3.71 Brassicaceae (Cruciferae) 9 3.71 Liliaceae 9 3.71 Scrophulariaceae 8 3.30 Di ğer 117 47.5

%3.71 %3.30 %8.26 %3.71 %3.71 %7.4

%4.1 %6.61 %4.9 %6.61

Asteraceae (8.26) Fabaceae (7.4) Lamiaceae (6.61) Rosaceae (6.61) Apiaceae (4.9) Caryophyllaceae (4.1) Gramineae (3.71) Brassicaceae (3.71) Liliaceae (3.71) Scrophulariaceae (3.30)

Şekil 5.2 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren 10 büyük familyanın % olarak da ğılımı

Ara ştırma alanı ile yakın çevresinde yapılan çalı şmaların en zengin ilk be ş familyası kar şıla ştırıldı ğında Tablo 5.4’de görüldü ğü gibi uygunluk bulunmaktadır. Ara ştırma alanında Rosaceae familyasının ilk be ş familya arasında bulunması alanın daha çok öksin ku şak etkisi altında olmasından kaynaklanmaktadır.

Tablo 5.4: En zengin ilk 5 familyanın di ğer alanlar ile kar şıla ştırılması Ara ştırma Alanı Ara ştırma Alanındaki ilk 5 Familya Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve Asteraceae, Fabaceae, Lamiaceae, Rosaceae, Vejetasyonu Apiaceae ArmutluYarımadası/Bursa-Yalova Florası Asteraceae, Fabaceae, Brassicaceae, Poaceae, (Kaynak 1997 a,b,c) Lamiaceae, Bursa Şehir Florası (Günay,2001) Asteraceae, Fabaceae, Lamiaceae, Poaceae, Apiaceae

Ara ştırma alanından toplanan ve tanıları yapılan bitki taksonlarının en çok takson içeren ilk 5 cinsinin da ğılımları ve oranları şöyledir: Trifolium 6 adet (%2.4), Geranium 6 adet (%2.4), Rubus 5 adet (%2.06), Campanula 5 adet (%2.06), Galium 5 adettir (%2.06). (Tablo 5.5, Şekil 5.3 ).

Tablo 5.5 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren ilk 5 cinsin da ğılımı Cinsler Takson Sayısı Oransal Da ğılımı % Trifolium L. 6 2.4 Geranium L. 6 2.4 Rubus L. 5 2.06 Campanula L. 5 2.06 Galium L. 5 2.06

%2.06 %2.4

%2.04 %2.4 %2.06

Trifolium Geranium Rubus Campanula Galium

Şekil 5.3 : Ara ştırma alanında en çok takson içeren ilk 5 cinsin % olarak da ğılımı

Tablo 5.6 : IUCN Red Data Book Kategorileri (Ekim ve d ğ., 2000 ) Türkçe Adı Tehlike Kategorisi Kategori Sembolü Tükenmi ş Extinct EX Do ğada Tükenmi ş Extinct in the wild EW Çok Tehlikede Critically endangered CR Tehlikede Endangered EN Zarar Görebilir Vulnerable VU Az Tehdit Altında Lower risk LR - Koruma Önlemi Gerektiren Conservation depent (cd) - Tehdit Altına Girebilir Near threatened (nt) - En Az Endi şe Verici Least concern (Ic) Veri yetersiz Not evalueted DD De ğerlendirilemeyen Data deficient NE

Tehlike kategorileri sembolleri Tablo 5.6’da açıklanmı ştır. Tablo 5.7’de ise ara ştırma alanındaki endemik türlerin tehlike durumları Türkiye Bitkileri Kırmızı Listesi (Ekim ve di ğ., 2000)’ne göre verilmi ştir.

Tablo 5.7 : Ara ştırma Alanındaki Endemik Taksonların Red Data Book Kategorilerine Göre Tehlike Durumları Familya Adı Takson Adı Kategori Sembolü Pinaceae Abies bornmuelleriana ( Mattf.)Coode & Cullen LR(Ic) Caryophyllaceae Dianthus cibrarius Clem. LR(Ic) Malvaceae Alcea apterocarpa (Fenzl) Boiss. LR(Ic) Fabaceae (Leguminosae) Trifolium caudatum Boiis. LR(Ic) Trifolium pannonicum Jacq. subsp. elongatum LR(Ic) Lathyrus undulatus Boiss. VU Apiaceae (Umbelliferae) Peucedanum graminifolium Boiss. EN Scrophulariaceae Verbascum bombyciferum Boiss. LR(Ic) Verbascum olympicum Boiss. LR(Ic) Verbascum bithynicum Boiss. LR(Ic) Campanulaceae Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata LR(Ic) Campanula latiloba A.DC LR(Ic) Rubiaceae Galium fissurense Ehrend & Schönb-Tem. LR(Ic) Dipsacaceae Knautia byzantina Fritsh. LR(Ic) Asteraceae (Compositae) Taraxacum turcicum Jan Soest LR(Ic)

*EN: Tehlikede *VU: Zarar Görebilir *LR(Ic): Az Tehdit Altına (En Az Endi şe Verici)

100

Ara ştırma alanında bulunan endemik bitkilerin ço ğu için bir tehlike söz konusu de ğildir. Bununla birlikte Peucedanum graminifolium Boiss. yüksek risk altında , Lathyrus undulatus Boiss. ise şu an için bir tehlike arz etmemekle birlikte uzun vadede tehdit altında bulunmaktadır. Yapılacak ormancılık faaliyetlerinde bu türlerin varlıklarının devam ettirilmesine özen gösterilmelidir.

Ara ştırma alanının endemizm durumu yakın çevredeki çalışmalar ile kar şıla ştırıldı ğında di ğer alanlara göre daha küçük olmasına ra ğmen endemizm oranın yüksek çıkması alanın Uluda ğ’a olan yakınlı ğından kaynaklanmaktadır ( Tablo 5.8).

Tablo 5.8: Di ğer alanlarla endemizm durumunun kar şıla ştırılması Ara ştırma Alanı Endemik Takson Sayısı Endemizm Oranı %

Bursa Kent Ormanı’nın Florası ve 15 6.14 Vejetasyonu ArmutluYarımadası/Bursa-Yalova 32 3.60 Florası (Kaynak 1997 a,b,c) Bursa Şehir Florası (Günay,2001) 25 3.54

Ara ştırma alanındaki endemik olmayan nadir türlerin tehlike durumları Türkiye Bitkileri Kırmızı Listesi (Ekim ve di ğ., 2000)’ne göre şöyledir:

Tablo 5.9 : Ara ştırma alanında Endemik Olmayan Nadir Taksonların Red Data Book Kategorilerine Göre Tehlike Durumları

Familya Adı Takson Adı Kategori Sembolü Aquifoliaceae Ilex aqufolium L. VU Apiaceae (Umbelliferae) Ferulago confusa Velen VU Lamiaceae (Labiatae) Salvia aramiensis Rech. VU *VU: Zarar Görebilir

Endemik olmayıp nadir olan bu 3 takson için bugün bir tehlike söz konusu olamamakla birlikte uzun vadede yüksek tehdit altında bulunmaktadır. Tablo 5.9’da belirtilen nadir olan Ilex aqufolium L, Ferulago confusa Velen, Salvia aramiensis Rech. türlerinin varlıklarının devamı için ormancılık faaliyetlerinde ekolojik istekleri dikkate alınmalıdır.

101

Ara ştırma alanında bulunanA2(A) için yeni kayıtlar tablo 5.10 verilmi ştir.

Tablo 5.10: Ara ştırma Alanındaki A2(A) Karesi İçin Yeni Taksonlar Familya Takson Adı Saptandı ğı Kareler Violaceae Viola reichenbachiana Jord. ex A3, A8 Bor. Aquifoliaceae Ilex aquifolium L. A1,A1(E), A4 Polygalaceae Polygala pruinosa Boiss. subsp. A3,A4,A5,A6,B2,B3,B4,B5, pruinosa B6,B7,C2,C3,C4,C5,C6,C8 Crassulaceae Sedum hispanicum L. var. A1,A2,A3,A4,A5,A6,A7,A8 semiglabrum A9,B1,B2,B5,B6,B8,B9,B10, C2,C4,C5,C6,C9,C10. Caryophyllaceae Stellaria graminea (L.) Pers A2,A9 Rosaceae Cerastium. avium (L.) Moench A1,A2,A3,A4,A5,A6,B3 Boraginaceae Myosotis refracta Boiss. subsp. A5,B1,B2,B4,B7,C1,C2,C3,C4 refracta C5,C6,C7,C8,C9 Umbelliferae (Apiaceae) Aegopodium podagraria L A1,A2,A8,A9 Malvaceae Alcea apterocarpa (Fenzl) Boiss. A3,A4,A5,A9,C3,C5,C6,C8 Compositae (Asteraceae) Centaura macroptilon Borbas A4

Alanda ek-2, ek-3, ek-4’de tablo halinde verildi ği üzere 6 adet orman toplumu belirlenmi ştir. Bunlar Fagus orientalis, Fagus orientalis–Carpinus betulus, Fagus orientalis-Castanea sativa-Carpinus betulus, Quercus petraea-Fagus orientalis- Carpinus betulus-Castanea sativa-Pinus nigra-Fraxinus Ornus, Quercus petraea- Carpinus betulus-Fraxinus Ornus-Pinus nigra, Quercus petraea-Pinus nigra-Fraxinus Ornus orman toplumlarıdır. Genel olarak iyi (kapalı) kapalılıkda bir orman yapısı hakimdir. Özellikle çalı katında Hedera helix, Ruscus aculeatus, Ruscus hypoglossum, Tamus communis türleri yo ğun olarak bulunmaktadır. Kapalı ve çalı katı yo ğun bir orman yapısı özellikle ot tabakasındaki türlerin meşçere içerisindeki yayılı şını engellemektedir. Ölü örtü tabakası incelendi ğinde ise 4 - 10cm., kalınlı ğında, ayrı şma hızının dü şük oldu ğu belirlenmi ştir. Tüm bu veriler ı şığında Bursa Kent Ormanı’nın baltalık orman ile koru orman arasında bir orman yapısına sahip oldu ğu ortaya çıkmaktadır. Bu çalı şmada zamanın kısıtlı olmasından dolayı 16 adet örnek alan ile orman toplumları tespit edilebilmi ştir. Bu alımlar yapılacak vejetasyon çalı şmaları için altlık niteli ğindedir, yeni alımlar yapılarak geli ştirilebilir.

102

Alanın dikkat çeken özelliklerinden birisi de e ğreltilerce zengin bir yapıya sahip olmasıdır. 8 adet e ğrelti türü tespit edilmi ştir. Bazı e ğrelti türlerinin yayılı şı nadir olup üst yamaçlarda şelaleye yakın bölgelerde yayılı ş göstermektedir.

Gymnospermae sınıfından olan Taxus baccata L. alanda nadir görülen birkaç bireyle varlı ğını sürdüren bir türdür. Bu türün ya şam alanı geni şletilmelidir.

Kent Ormanı’ndaki so ğanlı ve yumrulu türlerin ( Muscari neclegtum Guss., Cyclamen coum Miller var. coum,Orchis. simia Lam.) do ğal yayılı ş alanına yakın köylerde yeti ştirilmesi te şvik edilerek köylünün ekonomik kalkınmasına olanak sa ğlanabilir.

Bursa Kent Ormanı, yüzölçümü ve Bursa şehir halkının nüfusu kar şıla ştırıldı ğında yo ğun bir baskı altında kalabilir. Kent ormanı niteli ği ta şıyan ba şka alanlar da planlanmalıdır.

Tablo 4.1’de kent ormanında bulanan bazı türlerin çiçeklenme zamanı ve çiçek renkleri, Şekil 4.1’deki haritada ise alandaki yayılı şları gösterilmi ştir. Böylelikle bu türlerin kent ormanına gelen ziyaretçiler tarafından kolaylıkla görülebilmesi sa ğlanmı ş olmaktadır. Kent Ormanı giri şindeki tanıtım bürosunda bu veriler kullanılarak ziyaretçiler için bir duyuru panosu yapılabilir.

Kent ormanı olarak planlanan bu alanlar insanlara do ğal kaynaklardan süreklilik ilkesine göre faydanılması gerekti ği bilincini kazandırması adına en etkili yollardan biri olacaktır.

103

KAYNAKLAR

ACARTÜRK, R. 1996, Şifalı Bitkiler Flora ve Sa ğlı ğımız , OVAK Yayınları No: 1, Ankara.

AICHELE, R., SCHWEGLER, A. 1996, Der Kosmos – Pflanzenführer, Franckhkosmos Verlags – Gmbh & Co. Stutgart.

AKMAN, Y., 1995, Türkiye Orman Vejetasyonu, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik A.B.D., s 450, Ankara.

AKSOY, H. 1978, Karabük – Büyükdüz Ara ştırma Ormanındaki Orman Toplumları ve Bunların Silvikültürel Özellikleri Üzerine Ara ştırmalar , İ.Ü. Yayın No: 2332, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 237, İstanbul.

AKSOY, N. 2001, Karakiri ş Da ğı ( Seben-Nallıhan) Florası , Yüksek Lisans Tezi, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

ALTINAYAR, G. 1987, Bitki Bilimleri Terimleri Sözlü ğü, DS İ Foto – Film İş letme Müdürlü ğü Matbaası, Ankara.

AMANN, G. 1970, Bodenpflanzen Des Waldes, Neuman Verlag, ISBN 37-888-000-11, München.

ASLANBO ĞA, İ. 1976, Şehir Çevresi A ğaçlıkları ( Çeviri ), İ.Ü.Orman Fakültesi Dergisi , Seri B, Cilt 26, Sayı 2.

ARIKANLI, A., 1989, Bursa ve Yakın Çevresindeki Ornithogalum L. Türleri Üzerinde Taksonomik İncelemeler , Yüksek Lisan Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

ARSLAN, H., 2002, Hava Foto ğrafları ve Co ğrafi Bilgi Sistemleri Yardımı ile Uluda ğ’ın Sarıalan ve Zirve Arasındaki Bölgesinin Vejetasyon Haritasının Çıkarılması, Doktora Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

ATAY, İ. 1988, Kent Ormancılı ğı, İ.Ü. Yayın No: 3512, O.F.Yayın No:393, 160 sayfa, İstanbul.

BARSTH, N. 1987, Waldgräser, Institut für Waldbau der Universität, Verlag M. & H. Schaper, ISBN 3- 7944- 0152, Göttingen.

BAYTOP, A. 1998, İngilizce- Türkçe Botanik Kılavuzu , Üniversite Yayın No: 4058, Eczacılık Fakültesi Yayın No: 70, İstanbul.

104

BAYTOP, T., 1950, Uluda ğ’ın Tıbbi Bitkileri , Farmakolog.

BAYTOP, T. 1994, Türkçe Bitki Adları Sözlü ğü, Türk Dil Kurumu Yayınları No: 578, Ankara.

BOISSIER, E., 1867-84, Flora Orientalis Sive Enumeratio Plantarum in Oriente a Graecia et Aegypto ad Indiae Fines Hucusque Observatarum, 6 vols, Genéve.

BONNIER, G.1886, Flore Complete Illustree En Couleurs de France Suisse et Belgique, Tome 1-7, Paris, France.

BRAUN-BLANQUET, J. 1964, Pflanzensoziologie, Grundzüge der Vegetationskunde, Dritte Auflage, Springer – Verlag, Wien – New York.

BROMS, B., 1964, The Lateral Resistance of Piles in Cohesionless Soil. Journal of Soil Mechanics and Foundation Division. ASCE, Vol.90, No.SM2.

BURTT, B.L., 2001, Tournefort In Turkey ( 1701-1702), The Karaca Arboretum Magazine , 6,2,45-53.

CRONQUIST, A. 1968, The Evolution and Classification of Flowering Plants , Thomas Nelson Ltd, London and Edinburg.

ÇEPEL, N., 1978, Uluda ğ Kütlesinin Ekolojik Özellikleri, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi , Seri B, Cilt 28, Sayı 2, sf 15-25.

ÇAKCI, I., ÇELEM, H. 2004, Geli şmekte Olan Ülkelerde Kentsel Ya şam Kalitesinin Arttırılmasında Çok Amaçlı Kent Ormancılı ğı Uygulamaları, I. Ulusal Kent Ormanı Kongresi , Ankara, sf: 237-248

ÇIRPICI, A., 1987, Türkiye’nin Florası ve Vejetasyonu Üzerine Çalı şmalar, Do ğa Türk Bot. Dergi, 11(2):217-232

ÇIRPICI, A., 1989, Murat Da ğı (Kütahya – U şak)’nın Florası Üzerine Ara ştırmalar Doçentlik Tezi, istanbul.

DAVIS, P.H., 1965-1988, Flora of Turkey and the East Aegean Islands ,Volume1-10, Edinburgh Universty Press, Edinburgh.

DAVIS, P.H., CULLEN,J. 1979, The Identification of Flowering Plant Families , Cambirdge University Press, London.

DAVIS, P.H., HAPPER, P.L., HEDGE, J.L., 1971, Plant Life of South West Asia, The Botanical Society of Edinburgh.

DAVIS, P.H., HEYWOOD,V.H., 1967, Principles of Angiosperm Taxonomy, D. Van Nostrand Company, Inc.Princeton, New Jersey, New York.

DEM İRİZ, H., 1993, Türkiye Flora ve Vejetasyon Bibliyo ğrafyası, Ankara. 105

DİRİK, H., ATA, C. 2004, Kent Ormancılı ğının Kapsamı, Yararları, Planlaması ve Teknik esasları, I. Ulusal Kent Ormanı Kongresi , Ankara.

DM İ, 1984, Ortalama, Ekstrem Sıcaklık ve Ya ğış De ğerleri Bülteni , Devlet Meteroloji İş leri Genel Müdürlü ğü, Ankara.

DO ĞAN, S., 1998, Balıkesir De ğirmenbo ğazı ve Çevresinin Vejetasyonu Üzerinde Floristik ve Ekolojik Ara ştırmalar , Yüksek Lisans Tezi, B.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.

DONER, J. 1985, Verbreitungskartten Zu P.H.Davis “ Flora of Turkey 1-8” Linz.

EK İM, T., KOYUNCU, M., ER İK, S., İLARSLAN, R. 2000, Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitki Türleri , Türkiye Tabiatını Koruma Derne ği Yayınları Seri No: 18, 45 S., ISBN. 975-93611-0-8, Ankara.

ELVAN, D., VEL İOĞLU, N. 2004, Kent Ormanı Yönetiminin Esasları, I. Ulusal Kent Ormanı Kongresi , Ankara.

EM İRA ĞAO ĞLU, Ö., 2002, Şav şat İlçesi Karagöl-Sahara Milli Parkı ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu , KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.

FAK İR, H., 2002 , Bozburun Da ğ Orman Vejetasyonunun Floristik Analizi ve Ana Me şçere Tiplerinin Kompozisyonu Üzerine Ara ştırmalar , İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 262 s., İstanbul.

FITTER, A. 1987, Blumen, Wildblühende Pflanzen, Verlag Paul Parey, Hamburg- Berlin.

GENÇ, Z., MALYER, H.,1992, Bursa ve Çevresinin Euphorbia L. Türleri Üzerinde İncelemeler, IX.Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı , s.198-211, Eski şehir.

GERAY, U. 2003, Kent Ormanı ve 2/B İş lemleri, Aralık .

GEZER, A.1998, Kent Ormancılı ğı Açısından Isparta’nın Konumu, Cumhuriyetimizin 75.Yılında Ormancılı ğımız Sempozyumu Bildiri Kitabı , İ.Ü. Orman Fakültesi, İstanbul 711 sayfa

GÜL, A., GEZER, A. 2004, Kentsel Alanda Kent Ormanı Yer Seçimi Model Önerisi ve Isparta Örne ğinde İrdelenmesi, I. Ulusal Kent Ormanı Kongresi , Ankara, sf: 365-382

GÜLERYÜZ, G., 2000, Alpin Flowers of Uluda ğ Alpin Çiçekleri, Bursa Valili ği İl Turizm Müdürlü ğüUluda ğ Turizmini Geli ştirme Derne ği, Bursa.

106

GÜLERYÜZ, G., ARSLAN, H., 1988, Astragalus sibthorpianus Boiss. Fabaceae/ Leguminosae (Baklagiller), The Karaca Arberotum Magazine , IV (3): 143-144.

GÜLERYÜZ, G., MALYER, H., 1988, Three Verbascum L. Species Endemic to Uluda ğ (Bursa) ; Verbascum bombyciferum Boiss., Verbascum prusianum Boiss. and Verbascum olympicum Boiss.(Scrophulariaceae), The Karaca Arberotum Magazine , IV (3): 135-141

GÜNAY, R., 2001, Bursa Şehir Florası ,Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

HUXLEY, A., TAYLOR, W. 1997, Flowers of the Greece and the Aegean , Chatto & Windus, London.

KAYNAK, G., 1997 a. Armutlu Yarımadası Florası I, Selçuk Univ. Fen Derg., Sayı 13, 152-164.

KAYNAK,G., 1997 b. Armutlu Yarımadası Florası II, Selçuk Univ. Fen Derg., Sayı 13, 165-179.

KAYNAK, G., 1997 c. Flora of Armutlu Peninsula III, Lagascalia, 20(1), 63-98.

KAYNAK, G., TUYJ İ, O.N., 1991, Bursa ve Çevresi E ğreltileri Üzerinde Korolojik İncelemeler, Do ğa-Tr.J. of Botany, 15(2): 227-235.

KAYNAK, G., DA ŞKIN, R., YILMAZ, Ö., 2005, Bursa Bitkileri , Uluda ğ Üniversitesi Kent Tarihi ve Ara ştırmaları Merkezi, Yayın No: 2, Bursa.

KLAP, E., FORSTER, E., BOEKER, P. 1965, Taschenbuch der Graser, Paul Parey, Berlin, Hamburg.

MALYER, H., TUNCA, H., 1990, Bursa ve Çevresinin Park ve Orman A ğaçları Üzerinde İncelemeler, Uluda ğ Üniversitesi Fen- Edebiyat Dergisi , C:2, S:2, sf.65-79, Bursa.

MENG İLİ, A.H., 1986, Bursa-Uluda ğ Florası Üzerinde Ara ştırmalar I. Bursa ve Çevresinden Toplanan Bitkiler Hakkında Kayıtlar , Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.

ÖZALP, G., 1990, Çitdere ( Yenice-Zonguldak ) Bölgesindeki Orman Toplumları ve Silvikültürel De ğerlendirilmesi, Doktora Tezi, İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 151 s., İstanbul.

ÖZHATAY, N., ÇIRPICI, A., 1987, Guide to Excursion (Uludağ-Bursa), Pharmaco- Botanical in Turkey, 32 p., İstanbul.

PAMAY, B., 1971, Park-Bahçe Ve Peyzaj Mimarisi , İ.Ü.Orman Fakültesi, İ.Ü.Yayın No:1640, O.f. Yayın No: 164, Sf 130-131, İstanbul.

107

PODLECH, D. 1963, Wild – Pflanzen. Aus Der serie: Erkenne die Natur, Institut für Systematche Botanik der Universitat München, Germany.

POLUNIN, O.(1969), Flowers of Europe, London-Oxford Universty Press, New York, Toronto.

ROTHMALER, W., JAGER, E., SCHUBERT, R.,WERNER, K.1991, Exkursionsflora- Atlas der Gefassplanzen, Band 3, Volk und Wissen Verlag GMGH, Berlin.

SANÖN, B., 1998, Balıkesir Üniversitesi Ça ğış Kampüsü ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu , Yüksek Lisans Tezi, B.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.

SCHACTY. W. 1976, Blumen Europas, Verlag Paul Parey, Hamburg- Berlin. SEÇMEN, Ö., et al. 1986, Tohumlu Bitkiler Sistemati ği, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No: 116, İzmir.

SEÇMEN, Ö., GEM İCİ, Y., ve di ğ. 1992, Tohumlu Bitkiler Sistemati ği Ders Kitabı , Ege Üniversitesi, Basımevi, Bornova- İzmir.

SIKULA, J. 1996, Gräser, Dausien, Hanau / Main, Germany SORGER, F. 1995, Blumen der Türkei, Ausstellung im Biologiezentrum Linz / Dornach.

SORGER, F., 1998- Einige Endemiten aus der Türkishen Planzenwelt im Bild, Ausstellung im Biologiezentrum Linz / Dornach.

SORGER, F. 2000, Pflanzen einige Salzsteppen der Türkei im Bild, Ausstellung im Biologiezentrum Linz / Dornach.

STEARN. W, T. 1967, Botanical Latin , Edinburg.

TARIMCILAR, G., KAYNAK, G., 1994, Uluda ğ Üniversitesi ( Bursa ) Kampüs Alanı Florası II, Ç.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi , 17 : 3-16.

TARIMCILAR, G., KAYNAK, G., 1995, Uluda ğ Üniversitesi ( Bursa ) Kampüs Alanı Florası I, Ondokuz Mayıs Ü. Fen Dergisi , 6 (1): 21-45.

TUTIN, G.T., HEYWOOD, V.H., BURGES, N.A.et.al. 1964-1980, Flora Europea Volumes 1-5, Cambridge Universty Press

ULUOCAK , N. 1984, Toprak Koruması ve Yem Niteli ği Bakımından Türkiye’nin Önemli Do ğal Otlak Bitkileri II: Baklagiller , İ.Ü. Yayın No: 3198 O.F. Yayın No: 358, İstanbul.

VİNEY, D. E. 1994, An Illusrated Flora or North Cyprus Vol. I and II, Koeltz Scientific Books, Koenigstein, Germany.

108

YALTIRIK, F., 1966, Belgrad Orman Vejetasyonu Floristik Analizi ve Ana Me şçere Tiplerinin Kompozisyonu Üzerinde Ara ştırmalar , Orman Genel Müdürlü ğü Yayınları, Sıra No: 436, Seri No: 6, 174 s., İstanbul.

YALTIRIK, F., 1984, Türkiye Me şeleri Te şhis Kılavuzu , Yenilik Matbaası, İstanbul.

YALTIRIK, F., 1993, Dendroloji Ders Kitabı I. Gymnospermae (Açık Tohumlular ), İ.Ü.Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No:3776, O.F. Yay.No:419, İstanbul

YALTIRIK, F., AKMAN, Y., KETENO ĞLU, O., 1983, A Phytosocilogical Research in the Belgrad Forest, Comm.Fac.Sci.d’Ank., 1, 1-9.

YALTIRIK, F., EFE, A., UZUN, A. 1993, İstanbul Adalarının Do ğal ve Ekzotik Bitkileri , İstanbul Adaları İmar ve Kültür Vakfı Yayınları No: 1, İstanbul.

YALTIRIK, F., EFE, A. 1996, Otsu Bitkiler Sistemati ği, Üniversite Yayın No: 3940 Orman Fakültesi Yayın No: 10, İstanbul.

YALTIRIK, F., EFE, A.2000, Dendroloji Ders Kitabı Gymnospermae- Angiospermae, İ.Ü. Yayın No:4265, O.F. Yay.No:465, İstanbul

ZECH, W., ÇEPEL, N., 1977, Anatolien – ein bodengeographischer Streifzug. Mittd.Geogr.Gesel.in München, Band 62, S. 155-166.

ZOHARY, M., 1973, Geobotanical Foundations of the Middle East , Vol. I-II, Gustav Fischer Verlag, Stutgart.

109

110

111

112

113

EK-7: ÖRNEK ALANLARIN HAR İTADAK İ YER İ

Şekil Ek-7 : Örnek alanların alan üzerindeki yerleri

114

EK-8: FAM İLYA İNDEKS İ Sayfa No 1.ACERACEAE………………………………………...………………………..……60 2.ANACARDIACEAE(PODOCEAE)…………………………………………….…60 3.AQUIFOLIACEAE…………………………………...……………………….....…58 4.ARACEAE...……………………………………………………...…...……….……83 5.ARALIACEAE…………………………………………………...…………………62 6.ASCLEPIDACEAE…………………………………………………………………66 7.ASPLENIACEAE………………………………………………………………...…32 8.ASTERACEAE(COMPOSITAE)………………………………………………….79 9.ATHYRIACEAE……………………………………………………………………33 10.BETULACEAE(CORYLACEAE)………………………………………………..38 11.BORAGINACEAE……………………………………………………………...…67 12.CAMPANULACEAE……………………………………………………………...75 13.CARYOPHYLLACEAE…………………………………………………………..39 14.CELASTRACEAE………………………………………………………………...58 15.CISTACEAE…………………………………………………………………….…43 16.CONVOLVULACEAE……………………………………………………………67 17.CORNACEAE……………………………………………………………………..57 18.CRASSULACEAE…………………………………………………………………48 19.CRUCIFERAE(BRASSICACEAE)………………………………………………45 20.CRYPTOGRAMMACEAE…………………………………………………….…31 21.CUPRESSACEAE…………………………………………………………………34 22.CUSCUTACEAE…………………………………………………………………..67 23.CYPERACEAE……………………………………………………………………84 24.DATISCACEAE…………………………………………………………………...44 25.DIOSCOREACEAE……………………………………………………………....89 26.DIPSACACEAE……………………………………………………………..….....79 27.ERICACEAE………………………………………………………………………47 28.EUPHORBIACEAE…………………………………………………………….....59 29.FAGACEAE………………………………………………………………………..37 30.GENTIANACEAE…………………………………………………………………66

115

31.GERANIACEAE……………………………………………….………………….62 32.GRAMINEAE(POACEAE)……………………………………………………….85 33.GUTTIFERAE(HYPERICACEAE)……………………………………………...42 34.HYPOLEPIDACEAE………….………………………………………………….32 35.JUNCACEAE………………………………………………………………………84 36.LAMIACEAE(LABIATAE)………………………………………………………69 37.LEGUMINOSAE(FABACEAE)………………………………………………….53 38.LILIACEAE………………………………………………………………………..87 39.MALVACEAE……………………………………………………………………..42 40.OLEACEAE………………………………………………………………………..73 41.ONAGRACEAE…………………………………………………………………...57 42.ORCHIDACEAE…………………………………………………………………..89 43.OXALIDACEAE………………………………………………………………..…62 44.PAPAVERACEAE………………………………………………………………...36 45.PINACEAE……………………………………………………………………...…34 46.PLANTAGINACEAE…………………………………………………………...... 73 47.PLATANACEAE…………………………………………………………………..37 48.POLYGALACEAE………………………………………………………………..59 49.POLYGONACEAE………………………………………………………………..42 50.POLYPODIACEAE……………………………………………………………….33 51.PRIMULACEAE(CORIDACEAE)………………………………………………48 52.RANUNCULACEAE……………………………………………………………...35 53.ROSACEAE………………………………………………………………………..49 54.RUBIACEAE………………………………………………………………………76 55.SALICACEAE……………………………………………………………………..44 56.SANTALACEAE…………………………………………………………………..58 57.SAXIFRAGACEAE…………………………………………………………….....49 58.SCROPHULARIACEAE………………………………………………………….73 59.SOLANACEAE……………………………………………………………………66 60.STYRACACEAE ………………………………………………………………….47 61.TAXACEAE………………………………………………………………………..35 62.THYMELACEAE………………………………………………………………....57

116

63.TILIACEAE………………………………………………..………………………44 64.UMBELLIFERAE(APIACEAE)………………………………………………....65 65.VALERIANACEAE……………………………………………………………….80 66.VERBENACEAE…………………………………………………………………..71 67.VIOLACEAE………………………………………………………………………45

117

EK-9: KENT ORMANI RES İMLER İ

Şekil Ek-9.1: Bursa Kent Ormanı’nın giri şinden bir görünüm.

Şekil Ek-9.2: Bursa Kent Ormanı’ndan bir görünüm.

118

Şekil Ek-9.3: Di şbudaklı Karaçam+Meşe orman toplulu ğundan bir görünüm.

Şekil Ek-9.4: Kayın+Kestane orman toplulu ğundan bir görünüm.

119

Şekil Ek-9.5: Küreklidere Şelalesi’den bir görünüm.

Şekil Ek-9.6: Arbutus andrachne L.

120

Şekil Ek-9.7: Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata

Şekil Ek-9.8: Hypericum montbretii Spach 121

Şekil Ek-9.9: Silene alba (Miller) Krausesubsp eriocalycina (Boiss.) Walters

Şekil Ek-9.10: Lathyrus undulatus Boiss. 122

Şekil Ek-9.11: Asplenium trichomanes L.

Şekil Ek-9.12: Sedum hispanicum L. var semiglabrum Fröder

123

Şekil Ek-9.13: Acer campestre L. subsp. campestre

Şekil Ek-9.14: Papaver hybridum L.

124

Şekil Ek-9.15: Jurinea consanguinea DC.

Şekil Ek-9.16 Şekil Ek-9.17

Şekil Ek-9.16: Platanthera bifolia (L.) L. C.M.Richard Şekil Ek-9.17: Limodorum abortivum (L.) Swartz 125

Şekil Ek-9.18: Ruscus hypoglossum L.

Şekil Ek- 9.19: Ruscus aculeatus L.

126

ÖZGEÇM İŞ

01 Mart 1980 tarihinde Sivas’da do ğan Nihan KARACA, 1991 yılında ilk ö ğrenimini Su şehri Cumhuriyet İlkokulu’unda, 1994 yılında orta ö ğrenimini Kadıköy Kenan Evren Lisesi’nde, 1998 yılında lise e ğitimini Kadıköy Kenan Evren Anadolu Lisesi’nde tamamladı. Aynı yıl girdi ği İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Orman Mühendisli ği Bölümü’nden 2002 yılında mezun oldu. 2003 yılında İ.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü , Orman Mühendisli ği Anabilim Dalı, Orman Botani ği Programı’nda yüksek lisansa ba şladı.