NUMERA O LE PUSAMELI-1151 NUMERA O LE TELEFONI Fogafale 1 & 2 FMFM II, (685) 62000/21373 Matagialalua NUMERA O LE FAX (685) 24675 MAOTA O LE MALO [email protected] Upega tafa’ilagi- www.sbs.gov.ws

O le fa’afanua o le Itumalo o Va’a

o Fonoti i totonu o Upolu

FA’AMAUMAUGA MA FA’AMATALAGA O LE ITUMALO O VA’A O FONOTI

17 Tesema, 2018

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 1

OFISA O FUAINUMERA FA’AMAUINA, TUSIGAIGOA O TAGATA MA FALE 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 2

FA’ATOMUAGA

O le lipoti muamua lenei ua tuufaatasia ai nisi o fa’amatalaga ma fa’amaumauga ua filifilia mo Itumalo e 47 i totonu o Samoa. O nei fa’amaumauga na mafai ona aoina mai le Tusigāigoa o Tagata ma Fale 2016. O fa’amatalaga olo’o i totonu o lenei lipoti e aofia ai le

Vaega 1: Fa’amaumauga i le Faitau Aofa’i o tagata e pei ona ta’ua i lalo

 Faitau aofai o tagata mai tusigāigoa e fa talu ai,  Fa’amaumauga o ali’i ma tama’ita’i,  Tausaga o tagata,  Tulaga tau a’oa’oga,  Galuega fa’atino ma  Tulaga tau Tapuā’iga.

Vaega 2: Fa’amaumauga o Auāiga ma auaunaga na ausia e pei ona ta’ua atu i lalo

 Aofaiga o Auāiga,  Auaunaga o moli eletise,  Auaunaga o suāvai,  Fa’avelaina o meaai taumafa,  Auāiga ua maua pusa aisa  Feso’otā’iga i telefoni, leitiō ma televise  Auāiga ua maua taavale afi  Auaunaga o lapisi lafoa’i  Ituāiga faleui

Vaega 3: Siata mo fa’amaumauga o afio’aga taitasi i totonu o Itumalo

Fa’amoemoe o le a aoga lenei lipoti mo le atina’e o itumalo ma afio’aga uma o le atunu’u.

Fa’afetai

Ali’imuamua Malaefono Tauā Ta’aloga Fa’asalaina FA’AMAU FUAINUMERA A LE MĀLŌ

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 1

VAEGA 1: FA’AMAUMAUGA MA FA’AMATALAGA O TAGATA O LE ITUMALO O VA’A O FONOTI

Faitau aofai o Tagata o le Itumalo mai le 2001-2016

E tusa ma le 1,621 le faitau aofai o tagata o le Itumalo Va’a o Fonoti i le Tusigāigoa o Tagata ma Fale, sa fa’atinoina ia Novema i le tausaga 2016. Mai fa’amaumauga o isi Tusigāigoa ua tuana’i, sa maitauina ai le fa’aitiitia o le faitau aofa’i o le Itumalo mai le 1,666 i le tausaga 2001, i le 1,543 i le tausaga 2011, poo le 123 tagata ua toesea mai le faitau aofai o le Itumalo. Peita’i sa toe si’itia lea faitau aofa’i i le 1,621 tagata i le Tusigāigoa 2016.

Kalafi 1: Faitau aofa'i o tagata o le Itumalo o Va'a o Fonoti, 2016

1700 1650 1666 1624 1621 1600 1550 1543 1500 1450

Faitau aofai o tagata o aofai Faitau 2001 2006 2011 2016

Tausaga o Tusigaigoa

Faitau aofai o Ali’i ma Tama’ita’i, 2016

Mai le aofā’iga e 1,621 tagata i le tausaga 2016, e tusa ma le 52 pasene (845), o le itupā o Ali’i, ae 48 pasene (776) o Tama’ita’i. O pasene masani lava ia mo Ali’i ma Tama’ita’i e pei ona fa’amauina mai i isi Tusigāigoa ua tuana’i.

Kalafi 2: Pasene o Ali'i ma Tama'ita'i o le Itumalo o Va'a o Fonoti, 2016

Ali'i

48% Tama'ita'i 52%

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 2

Tausaga o tagata, 2016

E tusa ma le 50 pasene (807) o le faitau aofa’i o le Itumalo, o fanau lāiti ma tupulaga talavou e amata mai le pepe ma fa’asolo atu ai i le 20 tausaga le matutua. E tusa ma le 45 pasene (727) o tagata ua atoa le 21 i le 64 tausaga, ae na o le 5 pasene (87) o tagata, ua aulia le tausaga penisione.

Kalafi 3: Pasene o tagata i va-i-tausaga o le Itumalo o Va'a o Fonoti 2016

5% 0-20 tausaga

21-64 tausaga 50% 45% 65 tausaga ma luga atu

Tulaga o Aoaoga, 2016

Mai le 952 o le faitau aofa’i o tagata ua atoa le 15 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Va’a o Fonoti, e 49 pasene (463) o i latou ua ausia Tusi pasi o le Vasega 12 ma isi vasega maualuluga, ae o le 51 pasene (489), e lei ausia ia tulaga tau aoaoga.

Kalafi 4: Pasene o tagata 15 tausaga ma luga atu ua ausia Tusi pasi i a'oa'oga, 2016

28% Tusi pasi Vasega 12 Tusi pasi Vasega 13 51% Tusi pasi Maualuluga atu 14% Leai se Tusi pasi 7%

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 3

Galuega faatino, 2016

E tusa ma le 28 pasene (326) o le faitau aofa’i o le Itumalo olo’o faatinoina galuega o le faifa’atoaga, faigafaiva poo lafumanu ae 25 pasene (298) o tagata ua atoa le 10 tausaga ma luga atu olo’o gafa lava ma le Tausiga o le lotoifale, e aofia ai le gāseseina o taumafa, fa’amamāina o maota ma laoa, fa’apea le tausiga o tagata matutua ma fanau lāiti. E 25 pasene (296) foi le faitau aofa’i o le Itumalo olo’o auai i aoaoga ae 9 pasene (106) olo’o faigaluega i galuega totogi. O se vaega itiiti o le faitau aofa’i o le itumalo, o le au faipisinisi e aofia ai i latou olo’o fa’atinoina a latou pisinisi taito’atasi e leai ni aufaigaluega, pisinisi e fai a latou aufaigaluega totogi.

Kalafi 5: Pasene o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituāiga galuega olo'o fa'atino, 2016 2% 3% 8% Faatoaga, Faiva, Lafu manu Tausi aiga 28% 9% Aoga Faigaluega totogi Faipisinisi 25% 25% Fesoasoani Isi

Tūlaga tau Tapuāiga, 2016

E tusa ma le 35 pasene o le faitau aofa’i o tagata o le Itumalo, e lolotu i le Ekalesia Fa’apotopotoga Kerisiano i Samoa po’o le EFKS. E tutusa i le ta’i 25 pasene i latou olo’o lolotu i le Ekalesia Katoliko ma le Ekalesia o le Aupa’ia o Aso e Gata ai poo le Mamona. Peita’i o le isi 15 pasene olo’o lolotu i isi tapuāiga e pei ona fa’ailoa atu e le siata 1.

Siata 1: Faitau aofai o tagata o le Itumalo o Va’a o Fonotī ma ituāiga Tapuāiga olo’o auai ai, 2016.

Aofaiga Pasene Lisi o Tapuaiga 1621 100% Ekalesia Fa'apotopotoga 560 35 Kerisiano i Samoa (EFKS) Ekalesia Katoliko 410 25 Ekalesia o le 'Aupa'ia o Aso e 403 25 gata ai (Mamona) Fa'apotopotoga a le (AOG) 109 7 Ekalesia Metotisi 84 5 Isi Ekalesia 55 3

Faamaumauga: Ofisa o Fuainumera Faamauina, Tusigāigoa o Tagata ma Fale, 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 4

Faitau aofa’i o tagata i Itumalo uma e 47 o Samoa, 2016

I le fa’atulagaina o le faitau aofa’i o Itumalo uma e 47 o Samoa, e tulaga 37 ai le faitau aofa’i o Va’a o Fonoti, pe tusa lea ma le 0.8 pasene (1,621) o le faitau aofa’i o Samoa atoa, e pei ona fa’aalia i le siata 2.

Siata 2: Faitau aofa’i o tagata i Itumalo e 47 o Samoa, 2016

Aofa'iga Pasene Tūlaga Itūmālō o Sāmoa 195,979 100.0 1 Faleata i Sisifo 22989 11.7 2 Vaimauga Sisifo Nu.2 14,518 7.4 3 Faleata i Sasa'e 13864 7.1 4 Sāgaga lē Falefā 12760 6.5 5 Vaimauga Sisifo Nu.1 9009 4.6 6 Vaimauga i Sasa'e 8151 4.2 7 Ā'ana Alofi Nu.3 6227 3.2 8 Sāgaga lē Usoga 6005 3.1 9 Gaga'emauga Nu.1 5174 2.6 10 'Āiga i le Tai 5029 2.6 11 Anoāma'a i Sisifo 4993 2.5 12 Sāfata i Sisifo 4375 2.2 13 Ā'ana Alofi Nu.1 i Sasa'e 4260 2.2 14 Anoāma'a i Sasa'e 4196 2.1 15 Āleipata itūpā i Lalo 4188 2.1 16 Lefaga ma Faleāse'ela 4059 2.1 17 Palauli lē Falefā 3567 1.8 18 Faleālili i Sisifo 3425 1.7 19 Palauli i Sisifo 3334 1.7 20 Fa'asālele'aga Nu.1 i Sasa'e 3274 1.7 21 A'ana Alofi Nu.2 3239 1.7 22 Falelātai ma Samatau 3192 1.6 23 Faasalele'aga Nu.1 i Sisifo 3054 1.6 24 Fa'asālele'aga Nu.2 2910 1.5 25 Fa'asālele'aga Nu.3 2787 1.4 26 Palauli i Sasa'e 2399 1.2 27 Si'umu 2342 1.2 28 Ā'ana Alofi Nu.1 i Sisifo 2288 1.2 29 Vaisigano i Sasa'e 2102 1.1 30 Gagaifomauga Nu.2 2043 1.0 31 Satupa'itea 1938 1.0 32 Sālega i Sisifo 1937 1.0 33 Sāfata i Sasa'e 1894 1.0 34 Lotofaga 1841 0.9 35 Ālātaua i Sisifo 1750 0.9 36 Gaga'emauga Nu.3 1695 0.9 37 Va'a o Fonotī 1621 0.8 38 Vaisigano i Sisifo 1599 0.8 39 Fa'asālele'aga Nu.4 1541 0.8 40 Lepā 1521 0.8 41 Gagaifomauga Nu.3 1448 0.7 42 Gagaifomauga Nu.1 1387 0.7 43 Sālega i Sasa'e 1386 0.7 44 Falealili i Sasa'e 1359 0.7 45 Āleipata itupa i Luga 1246 0.6 46 Faleālupo 1092 0.6 47 Gaga'emauga Nu.2 971 0.5 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina, Tusigāgoa o Tagata ma Fale, 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 5

VAEGA 2: FA’AMAUMAUGA O AUĀIGA MA AUAUNAGA UA AUSIA

Aofāi’ga o Auāiga

E tusa ma le 230 le aofaiga o Auāiga taitasi sa fa’amautū ma nonofo i totonu o le Itumalo o Vaa o Fonoti sa faitauina i le Tusigāigoa 2016. O Auāiga nei, e aofia ai tagata e āiga pe e le āiga foi, e iai le tagata e fai ma Ulu o le Auāiga e pei o le Tamā poo le Tinā, ma e nonofo fa’atasi ma aai fa’atasi, e pei ona masani ai āiga Samoa.

Auaunaga tau eletise

E lata i le 100 pasene o Auāiga uma o le Itumalo ua ola i le eletise. Mai lea aofaiga o Auāiga ua ola i le eletise, e 67 pasene (155) olo’o fa’aogaina le mita eletise totogi muamua (Cash Power), ae o le isi 33 pasene (75) olo’o fa’aaoga le mita eletise totogi mulimuli po’o le mita faitau.

Kalafi 6: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Va'a o Fonoti ma ituāiga mita eletise olo'o fa'aaogāina, 2016

33% Mita totogi muamua Mita totogi mulimuli

67%

Auaunaga o Suāvai

E 36 pasene (86) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’o fa’aaogāina le suāvai mita lea ua faamamāina a le Pulega o le Suāvai, 35 pasene (84) olo’o faaogāina le suāvai Tuma’oti ma le 28 pasene (66) olo’o faaaogāina vaitafe, vai’eli ma loli vai. E toaiti’iti se vaega o le faitau aofa’i o le Itumalo olo’o fa’aaogāina le suāvai le fa’amamāina poo paipa e lei mitaina a le Pulega o Suāvai.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 6

Kalafi 7: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Vaa o Fonoti ma ituāiga auala olo'o maua ai le suāvai, 2016 1%

28% 36% Paipa Mita Tūma'oti Vaitafe/Vai'eli/Loli vai E le'i mita

35%

Fa’avelaina o meaai taumafa

E tusa ma le 63 pasene (151) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’o fa’aaogāina pea fafie ma alāla e fa’avela ai a latou taumafataga o aso uma.

Kalafi 8: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Va'a o Fonoti ma malosi'aga autū olo'o fa'avelaina ai taumafa, 2016

8% 9% Fafie

Kesi

20% Eletise 63% Karasini/Malala

Auāiga ua maua pusa aisa

E tusa ma le 44 pasene (104) o Auāiga uma o le Itumalo, olo’o iai a latou pusa ‘aisa tu, ae 56 pasene (134) o Auāiga, e iai a latou pusa ‘aisa taatia mo le teumaluina o mea taumafa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 7

Feso’otā’iga i telefoni

E tusa ma le 81 pasene (193) o Auāiga uma o le Itumalo, ‘olo’o latou fa’aaogaina telefoni feave’ai a le Digicel i le 2016, ae nā o le 31 pasene (73) o Auāiga uma, olo’o fa’aaogāina telefoni fe’avea’i a le Bluesky. Atonu o le ā va’aia se suiga tele i se isi Tusigāigoa i le lumana’i.

Auāiga e iai leitio ma alāleo e pitosili ona fiafia e fa’alogologo ai

E tusa ma le 57 pasene (136) o Auāiga uma o le Itumalo, e iai a latou leitiō fa’alogologo, ae o le isi 43 pasene (102), e leai ni leitiō. Mai le faitau aofa’i o Auāiga e iai leitiō, e tusa ma le 97 pasene (132) o ia Auāiga, e pitosili ona fiafia e fa’alogologo i le alāleo o le 2AP.

Auāiga e iai televise ma alāata e pito sili ona fiafia e matamata ai

E tusa ma le 65 pasene (155) o Auāiga uma o le Itumalo, ua iai a latou televise mo matamataga, ae o le isi 35 pasene (83), e leai ni televise. Mai le faitau aofai o Auāiga e iai televise, e 100 pasene (155) o ia Auāiga e pitosili ona fiafia e matamata i le alāata o le TV1.

Auāiga e iai ta’avale afi

E tusa ma le 36 pasene (86) o le faitau aofai o Auāiga uma o le Itumalo o Va’a o Fonoti, ua fai a latou lava ta’avale, e feoai ma faatino ai a latou galuega o aso uma, ae 64 pasene (152), e leai ni ta’avale.

Kalafi 9 : Pasene o Auāiga o Va'a o Fonoti e iai le

taavale afi, 2016

36% Leai se ta'avale

I ai le ta'avale

64%

Auaunaga o Lapisi lafoa’i

O le 79 pasene (188) le aofā’iga o Auāiga o Va’a o Fonoti, olo’o fa’alagolago i loli lapisi, e lafoa’i ai lapisi lē aoga o aso faisoo.

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 8

Kalafi 10 : Pasene o Auāiga o le Itumalo o Va'a o Fonoti, ma auala olo'o lafoa'i ai lapisi,2016 3% 2% 4%

Loli lapisi 12%

Susunu

Tanumia

Tafa'igata 79% Isi

Itū’āiga Faleui

E tusa ma le 88 pasene (210) o Auāiga uma o le Itumalo o Vaa o Fonotī, ua fa’aaogāina faleui fa’aonapo nei, po’o le ituāiga lea ua taua o faleui falasi. E aoga tele lea ituāiga o faleui, mo le puipuiga o tagata mai faamai e feavea’i e lago ma isi iniseti faalafuā, aemaise o le tausia lelei o le tumamā lautele.

Kalafi 11: Pasene o Auāiga o le Itumalo o Va'a o Fonoti ma ituāiga faleui olo'o fa'aaogā, 2016 2%

10% Faleui falasi

Fale pisikoa Isi

88%

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 9

VAEGA 3: LISI O FA’AMAUMAUGA TAU FUAINUMERA O LE ITUMALO O VA’A O FONOTI

Siata 3: Faitau aofa’i o tagata i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti 2016

Siata 4: Faitau aofa’i o tagata i va-i-tausaga i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 5: Faitau aofa’i o tagata 15 tausaga ma luga atu ma tusi pasi o aoaoga ua ausia i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 6: Faitau aofai o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituaiga galuega olo’o galulue ai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Va’a o Fonoti, 2016

Siata 7: Faitau aofai o tagata 5 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Va’a o Fonoti e iai aafiaga tumau o le soifua e aofia ai le vaai, faalogo poo le lagonaina o leo, savali, mafaufau poo le manatuaina o mea na tutupu, tausiga o le tino, faapea feso’ota’iga ma tagata e ala i le tautala, 2016

Siata 8: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga malosi’aga autū olo’o ola ai le moli i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 9: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga auala olo’o maua ai le suāvai i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 10: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga malosi’aga autu olo’o faavelaina ai taumafa i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 11: Fuainumera o Auāiga ma ituaiga pusa aisa olo’o fa’aaogaina i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 12: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni feaveai Digicel i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 13: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni feaveai Bluesky i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 14: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le leitio i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 15: Fuainumera o Auāiga ma alāleo fa'alogologo i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 16: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le televise i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 17: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le taavale afi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 10

Siata 18: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga auala olo’o lafoai ai lapisi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 19: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga faleui olo’o fa’aaoga i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Siata 3: Faitau aofai o tagata i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Alii Tamaitai Alataua West 1621 845 776 257 131 126 45 21 24 Lona 191 110 81 Maasina 129 72 57 Taelefaga 244 129 115 64 34 30 80 42 38 611 306 305 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 4: Faitau aofai o tagata i va-i-tausaga i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofa'iga 0-20 tausaga 21-64 tausaga 65 tausaga ma luga atu Va'a o Fonotī 1621 807 727 87 Uafato 257 130 116 11 Samamea 45 25 17 3 Lona 191 88 88 15 Maasina 129 70 54 5 Taelefaga 244 113 117 14 Salimu 64 36 24 3 Musumusu 80 41 37 2 Faleapuna 611 304 273 34 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 5: Faitau aofai o tagata 15 tausaga ma luga atu ma tusi pasi o aoaoga ua ausia i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 11

Nofoaga Aofa'iga Tusi pasi Vasega 12 Tusi pasi Vasega 13 Tusi pasi Maualuluga atu Leai se Tusi pasi Va'a o Fonotī 952 265 128 70 489 Uafato 130 25 10 10 85 Samamea 22 4 0 1 17 Lona 127 20 1 8 98 Maasina 74 31 5 3 35 Taelefaga 137 29 6 10 92 Salimu 38 8 13 7 10 Musumusu 46 9 24 4 9 Faleapuna 378 139 69 27 143 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 6: Faitau aofai o tagata 10 tausaga ma luga atu ma ituaiga galuega o loo galulue ai i totonu o Nuu taitasi o le Itumalo o Vaa o Fonoti, 2016

Faigaluega Faatoaga, Faiva, Nofoaga Aofaiga Faipisinisi Fesoasoani Aoga Tausi aiga Isi totogi Lafu manu Va'a o Fonotī 1177 106 40 17 326 296 298 94 Uafato 175 7 20 0 93 40 12 3 Samamea 28 1 0 0 6 7 11 3 Lona 149 7 1 0 46 36 40 19 Maasina 94 3 0 0 24 26 28 13 Taelefaga 167 19 3 0 37 30 51 27 Salimu 51 4 0 0 2 21 22 2 Musumusu 56 2 4 7 12 13 18 0 Faleapuna 457 63 12 10 106 123 116 27

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 7: Faitau aofa’i o tagata 5 tausaga ma luga atu o le Itumalo o Va’a o Fonoti e iai a’afiaga tumau o le soifua e aofia ai le vaai, fa’alogo poo le lagonaina o leo, savali, mafaufau poo le manatuaina o mea na tutupu, tausiga o le tino, faapea feso’ota’iga ma tagata e ala i le tautala, 2016

Va'ai Faalogo/Lagonaina o leo Savali Nofoaga Leai se Iai le Leai se Iai le Leai se Iai le Aofaiga Aofaiga Aofaiga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga Va’a o Fonotī 1380 1366 14 1380 1371 9 1380 1364 16 Uafato 212 210 2 212 210 2 212 208 4 Samamea 36 36 0 36 36 0 36 36 0 Lona 168 161 7 168 166 2 168 164 4 Maasina 114 113 1 114 113 1 114 113 1 Taelefaga 201 198 3 201 197 4 201 198 3 Salimu 57 57 0 57 57 0 57 57 0 Musumusu 65 65 0 65 65 0 65 65 0 Faleapuna 527 526 1 527 527 0 527 523 4 Siata 7 fa’aauau

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 12

Mafaufau/manatuina o mea Tausiga o le tino Feso'otaiga/malamalama o Nofoaga Leai se Iai le Leai se Iai le Leai se Iai le Aofaiga Aofaiga Aofaiga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga a'afiaga Va’a o Fonotī 1380 1374 6 1380 1368 12 1380 1372 8 Uafato 212 212 0 212 210 2 212 211 1 Samamea 36 36 0 36 36 0 36 36 0 Lona 168 167 1 168 165 3 168 165 3 Maasina 114 113 1 114 113 1 114 113 1 Taelefaga 201 199 2 201 199 2 201 199 2 Salimu 57 57 0 57 57 0 57 57 0 Musumusu 65 65 0 65 65 0 65 65 0 Faleapuna 527 525 2 527 523 4 527 526 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 8: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga malosi’aga autū olo’o ola ai le moli i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Eletise Malosi'aga o le la Karasini Isi malosi'aga

Vaa o Fonoti 238 230 1 5 2 Uafato 36 33 1 2 0 Samamea 6 6 0 0 0 Lona 29 29 0 0 0 Maasina 15 15 0 0 0 Taelefaga 31 30 0 0 1 Salimu 12 12 0 0 0 Musumusu 12 12 0 0 0 Faleapuna 97 93 0 3 1 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itumalo o Va’a o Fonoti 13

Siata 9: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga auala olo’o maua ai le suavai i totonu o Nuu taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Paipa Mita E lei mita Tumaoti Vaitafe/Vaieli/Loli vai Vaa o Fonotī 238 86 2 84 66 Uafato 36 0 0 36 0 Samamea 6 0 0 6 0 Lona 29 0 0 28 1 Maasina 15 0 0 9 6 Taelefaga 31 1 2 1 27 Salimu 12 0 0 1 11 Musumusu 12 0 0 0 12 Faleapuna 97 85 0 3 9 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 10: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga malosi’aga autu olo’o fa’avelaina ai taumafa i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Eletise Kesi Karasini/Malala Fafie Va'a o Fonoti 238 21 47 19 151 Uafato 36 3 1 0 32 Samamea 6 0 1 3 2 Lona 29 3 2 1 23 Maasina 15 2 1 0 12 Taelefaga 31 3 10 0 18 Salimu 12 0 2 0 10 Musumusu 12 0 0 0 12 Faleapuna 97 10 30 15 42 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 11: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga pusa aisa olo’o fa’aaogaina i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Pusa aisa tu Nofoaga Aofaiga I ai le pusaisa tu Leai se pusaaisa tu Vaa o Fonoti 238 105 133 Uafato 36 10 26 Samamea 6 1 5 Lona 29 10 19 Maasina 15 12 3 Taelefaga 31 8 23 Salimu 12 6 6 Musumusu 12 4 8 Faleapuna 97 54 43

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 14

Pusa aisa taatia Nofoaga Aofaiga Iai le pusaaisa taatia Leai se pusaaisa taatia Vaa o Fonoti 238 104 134 Uafato 36 10 26 Samamea 6 4 2 Lona 29 15 14 Maasina 15 9 6 Taelefaga 31 16 15 Salimu 12 6 6 Musumusu 12 3 9 Faleapuna 97 41 56

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 12: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni feaveai Digicel i totonu o Nu’u ta’iitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Iai le Digicel Leai se Digicel Vaa o Fonoti 238 193 45 Uafato 36 12 24 Samamea 6 6 0 Lona 29 28 1 Maasina 15 12 3 Taelefaga 31 29 2 Salimu 12 9 3 Musumusu 12 12 0 Faleapuna 97 85 12

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 13: Fuainumera o Auāiga olo’o iai telefoni feaveai Bluesky i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Iai le Bluesky Leai se Bluesky Vaa o Fonoti 238 73 165 Uafato 36 32 4 Samamea 6 0 6 Lona 29 11 18 Maasina 15 6 9 Taelefaga 31 8 23 Salimu 12 2 10 Musumusu 12 3 9 Faleapuna 97 11 86 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 15

Siata 14: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le leitio i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Iai le leitio Leai se leitio Vaa o Fonotī 238 136 102 Uafato 36 16 20 Samamea 6 3 3 Lona 29 16 13 Maasina 15 12 3 Taelefaga 31 13 18 Salimu 12 3 9 Musumusu 12 4 8 Faleapuna 97 69 28 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 15: Fuainumera o Auāiga ma alāaleo fa'alogologo i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga 2AP O isi alaleo Vaa o Fonoti 136 132 4 Uafato 16 16 0 Samamea 3 3 0 Lona 16 15 1 Maasina 12 11 1 Taelefaga 13 13 0 Salimu 3 3 0 Musumusu 4 4 0 Faleapuna 69 67 2

Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 16: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le televise i totonu o Nu’u taitasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Iai le TV Leai se TV Vaa o Fonoti 238 155 83 Uafato 36 8 28 Samamea 6 4 2 Lona 29 17 12 Maasina 15 15 0 Taelefaga 31 18 13 Salimu 12 7 5 Musumusu 12 1 11 Faleapuna 97 85 12 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 16

Siata 17: Fuainumera o Auāiga olo’o iai le ta’avale afi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Leai se taavale I ai le taavale Vaa o Fonotī 238 152 86 Uafato 36 27 9 Samamea 6 2 4 Lona 29 16 13 Maasina 15 9 6 Taelefaga 31 13 18 Salimu 12 8 4 Musumusu 12 11 1 Faleapuna 97 66 31 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 18: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga auala olo’o lafoai ai lapisi i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Loli Nofoaga Aofaiga lapisi Susunu Tanumia Tafaigata Isi Vaa o Fonotī 238 188 29 5 6 10 Uafato 36 36 0 0 0 0 Samamea 6 6 0 0 0 0 Lona 29 29 0 0 0 0 Maasina 15 12 0 0 3 0 Taelefaga 31 30 0 0 1 0 Salimu 12 12 0 0 0 0 Musumusu 12 12 0 0 0 0 Faleapuna 97 51 29 5 2 10 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Samoa

Siata 19: Fuainumera o Auāiga ma ituāiga faleui olo’o fa’aaoga i totonu o Nu’u ta’itasi o le Itumalo o Va’a o Fonoti, 2016

Nofoaga Aofaiga Faleui falasi Fale pisikoa Isi Vaa o Fonoti 238 210 24 4 Uafato 36 32 4 0 Samamea 6 6 0 0 Lona 29 29 0 0 Maasina 15 14 1 0 Taelefaga 31 30 1 0 Salimu 12 12 0 0 Musumusu 12 2 10 0 Faleapuna 97 85 8 4 Fa’amaumauga: Ofisa o Fuainumera Fa’amauina o Sāmoa

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 17

VAEGA 4 - PEPA FESILI O LE TUSIGAIGOA O TAGATA MA FALE 2016

Table i: Data from the Population Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Tagata, 2016 ALL PERSONS 0+/ TAGATA UMA AMATA MAI LE PEPE 0+ P5 Sex: Male/Female Ituaiga: Alii/Tamaitai P6 Relation to Head of Household Faiā i le Ulu o le Aiga P8 Age Tausaga o le soifuaga P9 Marital status Tulaga tau fa’aipoipoga P10 Citizenship Atunu’u e sitiseni ai P11 Reason for living in Samoa Mafuaaga e nofo ai Samoa pe afai e lē o se sitiseni Samoa P12 Religion Ituaiga Tapuaiga INTERNAL MIGRATION/ TAGATA FEGASOLOA’I P13 Birth place Nu’u/Atunu’u na fanau ai P14 Current place of residence Nu’u/Atunu’u sa nofo ai i le taimi ole Tusigaigoa P15 Place last 12 months (Age 5+) Nu’u/Atunu’u 12 masina talu ai P16 Reason for movement in P15 (5+) Mafuaaga o le suiga o le nofoaga sa nofo ai P17 Place last 5 years (5+) Nu’u/Atunu’u 5 tausaga talu ai ALL PERSONS 21+ MATAI TITLE HOLDERS/ MATAI I NU’U 21+ P18 Matai status Tulaga tau matai P19 Attendance in Village Council Meetings Auai i fonotaga a Ali’i ma Faipule pe afai e matai ALL PERSONS 5+ WITH DISABILITIES/ A’AFIAGA TUMAU 5+ P20 Vision difficulties Tulaga faigatā ole Vaai P21 Hearing ʺ Tulaga faigatā o le Fa’alogo P22 Mobility ʺ Tulaga faigatā o le Fealuaiga P23 Memory ʺ Tulaga faigatā o le manatuaina o mea tutupu P24 Self-Care ʺ Tulaga faigatā o le tausiga: ai, taele, faiga o lavalava P25 Communication ʺ Tulaga faigatā tau feso’otaiga ma isi tagata P26 Knowledge of braille Silafia o le gagana patupatu P27 Knowledge of sign-language Silafia o le gagana faa-taga ALL PERSONS 3+ EDUCATION/ A’OA’OGA 3+ P28 Attending school? Pe o auai ini a’oa’oga i totonu o se faleaoga P29 Current grade at school Vasega sa auai ai i le taimi o le Tusigaigoa 2016 P30 Ever attend school Afai e le’o aoga, pe sa auai ini a’oa’oga muamua?

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 18

Table i: Data from the Population Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Tagata, 2016 P31 Highest grade reached Vasega/Aoga mulimuli na i’u ai ALL PERSONS 15+ QUALIFICATION & LITERACY / TULAGA A’OA’OINA 15+ P32 Qualification Fa’ailoga pito maualuga ua mae’a atoatoa P33 Reading ability Faitau tusi P34 Writing ability Tusitusi P35 Understanding ability Malamalamaaga i fa’atonuga ALL PERSONS 10+ EMPLOYMENT/ GALUEGA FAATINO 10+ P36 Primary Activity Galuega autū P37 Type of Occupation Ituaiga galuega (totogi pe lē totogiina) e fa’atino P38 Type of Industry Ituaiga atina’e e galue ai P39 Working hours Aofaiga o itulā faigaluega i le vaiaso P40 Agriculture work Ituaiga Atina’e o fa’atoaga e fa’atinoina P41 Wage Aofaiga o le totogi i le lua vaiaso P42 Secondary Activity Isi galuega e faatino WOMEN 15-49 CHILDREN EVER BORN/ TAMA’ITAI 15-49 TAMAITI FANANAU (only available at district and region/na’o faamaumauga mo itumalo e maua) P43 Ever given birth Fanauina se pepe P44 Age at first birth Tausaga i le taimi na fanau ai le pepe muamua P45 Total male and female births Aofaiga o le fanau tama ma teine P46 Total surviving of births Aofaiga o le fanau o soifua pea P47 Total of deceased births Aofaiga o le fanau ua maliliu P48 Birth in 2015-2016 Aofaiga o pepe sa fananau i le 2015-2016 P49 Sex of birth in 2015-2016 Ituaiga o pepe sa fananau i le 2015-2016 P50 Surviving births in 2015-2016 Aofaiga o pepe o lo’o soifua pea i le 2015-2016 P51 Born in hospital/home Sa fanau i le falemai po’o le fale? P52 Date of birth in 2015-2016 Aso na fanau ai le pepe i le 2015-2016 P53 Date of death in 2015-2016 Aso na maliu ai le pepe i le 2015-2016

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 19

Table ii: Data from the Housing Questionnaire, 2016 Fa’amaumauga mai Pepa Fesili mo Fale, 2016 HOUSING DETAILS/FA’AMATALAGA O FALE H2 Type of building Ituaiga fale o le auaiga H3 Occupied or Vacant Nofoia pe tu’ufua H4 Floor materials Fausaga o le fola H5 Roof materials Fausaga o le taualuga o le fale H6 Wall materials Fausaga o le puipui o le fale H7 House payment Fale motu/totogi/mokesi LAND TENURE H8 Land tenure Ituaiga fanua e nonofo ai COOKING FACILITY H9 Type of kitchen Ituaiga umukuka e gaosi ai taumafataga H10 Main cooking fuel Auala autū e fa’avela ai taumafataga ELECTRICITY AND ENERGY H11 Main source of lighting Auala autū e ola ai molī H12 Form of electricity payment Auala e totogi ai le eletise H13 Name and Meter number (For office only) Fa’amaumauga mo le ofisa H14a Usage of solar energy Malosiaga o le lā H14b Usage of hydro-energy Malosiaga o le vai H14c Usage of wind-energy Malosiaga o le savili H14d Usage of biomass energy Malosiaga o otaota o laau H14e Usage of biogas energy Malosiaga o otaota o meaola ma suāvai lafoa’i WATER AND SANITATION H15 Source of water supply Auala autū o le suāvai H16 Frequency of SWA water supply Taimi e maua ai le suāvai H17 Name and Meter number (For office only) Fa’amaumauga mo le ofisa H18 Source of drinking water Auala autū o le suāvai mo le fofoga taumafa H19 Location of drinking water Nofoaga o le suāvai mo le fofoga taumafa H20 Number of water tank Aofaiga o tane vai H21 Tank serial number Faitauina o tane H22 Type of tank Ituaiga tane (simā pe pa’u) H23 Funding for water tank Fa’atupega o tane vai H24 Tank size Telē o le tane vai H25 Place for waste water Nofoaga mo suāvai lafoa’i H26 Number of latrine Aofaiga o faleui H27 Latrine serial number Faitauina o faleui H28 Type of latrine facility Ituaiga faleui e aga’i i ai le auaiga H29 Usage of sewage truck Fa’aaogaina o le loli e pamu ai le otaota o faleui H31 Means of rubbish disposal Auala e lafoa’i ai lapisi LAND TRANSPORTATION H39 Number of vehicle Aofaiga o ta’avale a le auaiga H40 Vehicle serial number Faitauina o ta’avale H41 Registration of vehicle Aofaiga o taavale ua laisene H42 Number of licensed drivers Aofaiga o ave ta’avale o loo iai laisene ave ta’avale H43 Number of motor cycles Aofaiga o uila afi H44 Number of bicycle Aofaiga o uila vili vae H45 Means of land transportation Auala e pito sili ona feo’ai ai le auaiga i luga o auala

H46 Distance from main road Mamao o le auala ta’avale ma le mea e nofo ai PARTICIPATION IN SEASONAL EMPLOYMENT IN NEW ZEALAND

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 20

H47 Seasonal Employment in NZ 2015-16 Aofaiga o le auaiga sa auai i galuega faa- vaitaimi i NZ 15-16 IT AND TELECOMMUNICATION H48 Serial number of Digicel mobile phone Faitauina o telefoni feavea’i a le Digicel H49 Internet connection Fesootaiga i laina initaneti H50 Male or Female owner Alii poo se Tama’itai e onaina le telefoni feavea’i H51 Age of Digicel owner Tausaga o le tagata e onaina le telefoni feavea’i H52 Serial number of Bluesky mobile phone Faitauina o telefoni feavea’i a le Bluesky H53 Internet connection Fesootaiga i laina initaneti H54 Male or Female owner Alii poo se Tama’itai e onaina le telefoni feavea’i H55 Age of Bluesky owner Tausaga o le tagata e onaina le telefoni feavea’i H56i Landline Telefoni fale e lē mafai ona feavea’i H56ii Homezone Telefoni fale – Homezone H56iii Digifix Telefoni fale - Digifix H57i Computer Masini computer H57ii Laptop Masini laptop H57iii Tablet Masini tablet H57iv IPad Masini IPad H58 Home internet line Laina initaneti i le fale H59 Internet supplier Kamupani o lo’o fa’aolaina le laina initaneti i le fale

H60 Facsimile machine Masini ave feau auala televavave H61 Postal box Pusameli H62 Radio Leitio H63 Most listening Radio stations Ala leo e pito sili ona fa’alogologo i ai le auaiga H64 Television Televise H65 Most watched television channels Ala ata e pito sili ona matamata ai le auaiga AGRICULTURAL AND FISHING ACTIVITIES H66i Have cattle E iai povi H66ii Have pigs E iai puaa H66iii Have chicken E iai moa H66iv Have sheep E iai mamoe H66v Have goats E iai oti H66vi Have horses E iai solofanua H66vii Have ducks E iai pato H67 Fishing activities Fa’atinoga o faiga faiva H68 Land for agricultural activities Fanua e fai ai faatoaga po’o laau aina H69 Stockyard Sikokiā mo lafumanu HOUSEHOLD AMENITIES H70 Refrigerator Pusa aisa tū H71 Freezer Pusa aisa ta’atia H72 Gas oven Ogaumu alu i le kesi H73 Electric oven Ogaumu alu i le eletise H74 Microwave Masini faavevela meaai H75 Electric kettle Tipoti tunu tī alu i le eletise H76 Rice cooker Ulo tunu alaisa alu i le eletise H77 Electric fan Ili alu le uila H78 Air condition Ea malūlū Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 21

H79 Electric frying pan Falai uila H80 Sewing machine Laau suisui H81 CD player Masini ta pese H82 Video/DVD Masini pu’e video H83 Washing machine Masini tamea H84 Bed Moega H85 Dinner table Laulau ai H86 Chair set Seti nofoa H87 Sofa Sofa H88 Food Safe Sefe teu meaai H89 Cupboard Kapoti teu ai soo se mea H90 Electric Generator Afi e faaola ai le eletise H91 Fishing tools Mea fagota H92 Motor canoe Va’a afi H93 Canoe Va’a alo fagota H94 Weed spray Fagavao H95 Power slasher Masini sua palapala/vao H96 Greenhouse Fale fa’amili laau tōtō H97 Pick-up truck Ta’avale pikiapu DEATH/Faamaumauga Tagata Maliliu 2015-2016 H98 Serial number of deceased in 2015-2016 Faitauina o tagata maliliu i le 2015-2016 H99 Name of Deceased (For office only) (Fa’amaumauga mo le ofisa) H100 Year of death (2015/2016) Tausaga na maliu ai (2015/2016) H101 Sex of deceased (2015/2016) Alii po’o se Tama’ita’i na maliu (2015/2016) H102 Age of deceased (2015/2016) Tausaga o le Alii/Tama’itai sa maliu (2015/2016)

Fa’amaumauga ma Fa’amatalaga o le Itūmālō o Va’a o Fonoti 22