Foto: Jaap de Vries De Mandelanden De 20 Wandelroute de fietsrouteheeft het Voorste Diep (punt 2inderoute). Tegen het eindvan deze natuurlijke laagtegebruikgemaakt Kanaal Buinen-Schoonoordwerd van gevormd had.Bijhetgravenvan het het westeneenenormsmeltwatermeer de Hondsrugtebanennadatzich in prestatie doorzicheenwegdwarsdoor van delaatsteijstijdeenopmerkelijke Het Voorste Diepleverdetegenheteind noordwaarts. en AchtersteDiepsamenalsHunze Gasselternijveen gaanVoorste Diep uit hetveentevoorschijnkomt.Vanaf kant vandeHondsrugachterExloo het AchtersteDiepaandeandere in develdenrondWestdorp, terwijl ontstaat tenwestenvandeHondsrug en hetAchtersteDiep.HetVoorste Diep heeft tweebovenlopen:hetVoorste Diep brongebied vandeHunze.Hetriviertje Onderweg maaktukennismethet Brongebied Hunze leven. Kortom,eenfietstochtomnooittevergeten. jes langsdees.Upasseertkronkelende beekjes,stille,halfdichtgegroeide kanaaltjesenmoerassenvol over mooiefietspadendoorallerleibossen,langsuitbundigbloeiendegroenlanden, overschelpenpaad- koloniale landschapwaarjeblijbentgeenwindtegentehebbenofeenbuiregen. Hetrondje brengt u tjes vandeHondsrugwaarjeevenoptrappersmoetstaan.Delangerechte eindendoorhetveen- Tijdens ditrondje vanuit Borgermaaktukennismeteenverbluffend afwisselendlandschap.Deheuvel- in samenwerkingmetRoelofHuisman Bertus Boivin/EricvanderBilt ‘mandelig’.) HetgravenvanhetKanaal ‘gemeenschappelijk’, vgl.hetwoord ‘mande’ indenaambetekentdanook de boerenvanWestdorp. (Hetwoord gemeenschappelijke groenlandenvan lagen vroegerde‘Mandelanden’, in hetlandschap.Langsdiep van hetVoorste Diepterugtebrengen om hierdeoorspronkelijkebeekloop Doel vanHetDrentseLandschapwas jaar inbeslag. in dezomervan2012ennameenklein van Voorste DiepenMandelandenbegon Het DrentseLandschap.Dereconstructie natuurgebied MandelandenvanStichting hebt ueenprachtiguitzichtoverhet op eenkijkheuveleindigt.Vanaf hier boomsingel (punt3)hetpaadjeindat Na hetviaductmoetuterhoogtevande Mandelanden laagte tussenBuunerbultenHondsrug…. doorbraak inpetto:eenslagergéén spectaculairder beeldvandeijstijd- vanaf deBuunerbult(punt15)eennog en de bronnen van de Hunze wateraanvoer kanhiervoortaanruim om waterberging.Bijeengrote bij hetMandelanden-projectook Naast natuurontwikkelinggaathet Waterberging Mandelanden ontwikkelen. hier bloemrijkeschraallandengaan stroomt, zalervoorzorgendatzich Kwelwater datnaardeoppervlakte over deMandelandenontfermdheeft. zich binnendekortstekerenweer Vanaf dekijkheuvelzietuhoenatuur Diep teruggevonden. oorspronkelijke loopvanhetVoorste van dekraanmachinistenwerd oude kaartenenhetvakmanschap randen gebracht.Metbehulpvan grote gebiedisveelgrondnaarde Bij dereconstructievanhet120hectare verdwijnen. oorspronkelijke beekdaldoen en ruilverkavelingenhaddenhet Buinen-Schoonoord, ontginningen Uitneembaar routekaartje in dit nummer. Ook te downloaden op www.drentslandschap.nl
De Mandelanden en de bronnen van de Hunze 160 duizend kubieke meter water hectare grote gebied in het kader van worden opgeslagen. het Hunzeproject opnieuw ingericht. 1 2 Op de hogere delen ontwikkelt zich Foto: Lofar Foto: Johan Vos Als u in de bocht (punt 7) rechtdoor een vochtig eiken-beukenbos, terwijl fietst, ziet u links een knijpstuw die op nattere gedeelten elzenbroekbos ervoor zorgt dat het water op gepaste ontstaat. Zo’n kletsnat bos blijkt een wijze de Mandelanden verlaat. Vissen perfecte leefomgeving voor Bevers. kunnen het stuwtje moeiteloos passeren. Rechts van het fietspad moet het Voorste Achterste Diep Voorbij punt 13 passeert u het gereconstrueerde Achterste Diep. Enkele jaren geleden was het diepje niet meer dan een sloot door het aardappelland.
3 Lofar-gebied
Astron kocht hier 400 hectare Afbeelding: Geopark de Hondsrug / Jouke Nijman veenkoloniale landbouwgrond aan als 1 antenneterrein voor het Lofar-project In het Hunzedal tussen Buinen en Exloo vindt u het (tussen punt 13 en 14). Het is ingericht als centrale Lofar-gebied van ongeveer twee bij twee kilo- natuurgebied rond het Achterste Diep. meter. Middenin ligt een ronde ‘terp’ omgeven door Astron heeft het terrein overgedragen water. In het Lofar-gebied staat ongeveer de helft van aan Het Drentse Landschap. de in totaal ruim 7000 kleine antennes die via glasvezel kabels verbonden zijn met een supercomputer. Samen vormen ze de grootste radiotelescoop ter wereld. De
Foto: Jaap de Vries Links langs het weggetje ligt een natte slenk die op het Achterste Diep ‘ogen’ van Lofar kunnen miljarden jaren terug in de tijd afwatert. Het moeras is een paradijs voor kijken, tot vlak na de oerknal… Diep zich in wat extra bochten wringen watervogels. Eens per jaar wordt het Meer weten over Lofar? Kijk op www.lofar.nl. om op het kanaalpeil verderop te komen. peil tijdelijk verlaagd om er te kunnen 2 maaien. Zo hoopt Het Drentse Landschap De Bruine kiekendief is de absolute heerser van Zoersche Landen te voorkomen dat het gebied met Elzen Nederlandse moerassen. Met trage vleugelslag zweeft In de Zoersche Landen (punt 12) van Het dichtgroeit. hij laag over de rietvelden op zoek naar vogels in alle Drentse Landschap vindt het Achterste soorten en maten. Met het verdwijnen van de moeras- Diep zijn oorsprong. De naam komt Inlaat Voorste Diep sen ging ook de Bruine kiekendief er behoorlijk in aantal van het Drentse ‘zoer’ (zuur) en dat op achteruit. De kiekendief greep echter onmiddellijk de Als u bij de brug (punt 17) even heeft uiteraard betrekking op de venige kansen die de moerassen in het Lofar-gebied hem boden. doorfietst, ziet u de inlaat van het laatste bodem. Eind jaren negentig werd het 80 U kunt hem ‘s zomers niet missen… stuk van het Voorste Diep. Bij het graven van het Kanaal Buinen-Schoonoord werd 3 Geopark de Hondsrug heeft internationaal aandacht tot deze plaats gebruikgemaakt van het gevraagd voor het unieke geologische wordingsverhaal beekdal van het Voorste Diep. Op dit van het Hondsruggebied. Waarschijnlijk dit jaar al kan punt echter scheidden hun waterwegen de Hondsrug de officiële status als Geopark in de wacht en gaat het Voorste Diep op weg naar slepen. zijn ontmoeting met het Achterste Diep, Wie meer wil weten over de geologie en prehisto- ruim drie kilometer verderop. rie van het gebied kan de Geopark-expositie in het Hunebedcentrum in Borger bezoeken. De expositie is toegankelijk tijdens de openingsuren van het museum. Wie een kaartje voor het Hunebedcentrum koopt, kan daarmee ook de Geopark-expositie bezoeken. Foto: Henny Leijtens Fietsroute De Mandelanden en de bronnen van de Hunze
weg RA richting KP 23. lengte route 44 km. startpunt Hunebedcentrum, Bronnegerstraat 12, 9 Einde fietspad bij huisje Eerste kruising RD. Tweede 9531 TG Borger, www.hunebedcentrum.nl. gps-coördinaten startpunt met rieten dak fietspad kruising bij paddenstoel N 52o 55I 49II / O 06o 48I 02II begaanbaarheid route Een klein deel RA. In dorp bij doorgaande RA. Autoweg oversteken. van de route gaat over doorgaans goed berijdbare zandpaden en schel- weg LA richting KP 20. In dorp op doorgaande penpaadjes. openbaar vervoer Buslijn Assen-Stadskanaal of Emmen- 10 In dorp steeds RD. Voorbij weg RA. Groningen, uitstappen Bushalte P+R/N34; zie www.9292ov.nl of bel monumentale boerderij Na grote kei bij bordje (0900) 9292. fietsverhuur Egberts Rijwielen, Hoofdstraat 63, betonweggetje RA (t.o. 15 ‘Hoofdstraat 3 en 5’ 9531 AC Borger, (0599) 23 42 24, www.egbertegberts.nl. huisnr. 22). Betonweg weggetje LA. Fietspaadje knooppunten Waar mogelijk zijn knooppunten Drents wordt schelpenpaadje. RD. Fietsroutenetwerk aangegeven (www.fietsendrenthe.nl). Paadje tot doorgaande Einde fietspaadje RA. Einde afkortingen KP knooppunt, LA linksaf, RA rechtsaf, RD rechtdoor weg vervolgen. Einde 16 paadje LA en meteen links fietspad LA over bruggetje en schelpenpaadje RA. 1 Vanaf parkeerplaats RA 5 Bij haventje Eesergroen aanhouden richting KP 09, richting dorp. Borden doorgaande weg LA. Eerste Valtherzandweg. 17 Bij brug even RD naar inlaat Voorste Diep. richting KP 28 volgen weg LA, Turfdijk. Weg 11 In bos LA richting KP 09. naar rotonde in centrum. maakt haakse bocht naar Op doorgaande weg RA. Vervolgens terug en RA. Langs kerk oversteken naar rechts. Bij KP 09 LA richting KP 18 Eerste weg LA naar Bronneger richting KP 43. Hoofdstraat richting KP 22. 6 Vlak vóór dorp zandweg 04. Na haakse bocht op Bij KP 43 RD weg 2 Einde Hoofdstraat over RA, Koelandenweg. Einde driesprong LA. 19 vervolgen. Einde weg LA brug RA richting KP 17. weg RA. Op kruising bij 12 Op volgende driesprong Klinkerweg wordt bosje LA. LA, Boermastreek. Einde terug naar startpunt. (Alternatief: bij KP 43 RA schelpenpaadje. 7 Bij bord ‘Doodlopende Boermastreek doorgaande naar ‘Hunebed’ richting KP 3 Na viaduct via pad door weg’ even RD naar stuwtje weg oversteken. Op boomsingel even naar Voorste Diep. Vervolgens fietspad RA en direct 42 om de vijf hunebedden kijkheuvel Mandelanden terug en LA. Einde weg LA. daarna weggetje LA. van Bronneger te bekijken. Einde bosje en terug. Onder viaduct naar Ees. 13 Einde weggetje LA. Eerste zandpad LA. Einde pad 4 Bij kruising fietspad RD Middenin dorp RA. weg RA. Weg vervolgen volgend zandpad LA naar vervolgen richting KP 17. 8 Op splitsing bij bord tot eind. Einde weg op Bij KP 17 aan overkant ‘Doorgaand verkeer’ links driesprong LA. doorgaande weg en daar RA.) kanaal verder. Fietspaadje aanhouden. Weg wordt 14 Op doorgaande weg LA LA naar Eesergroen fietspad door bos. over parallelweg. Eerste richting KP 05. Fietsroute De Mandelanden en de bronnen van de Hunze
18 17 19 16
15 Start 14 1
3 2 4 13 7 8 6
9
5 10
12
11
Kaart: Recreatieschap Drenthe / voor meer info: e-shopdrenthe.nl Foto: Hanna Schipper