Borger-Odoorn
Buitengebied, Zonnepark Westdorp
bestemmingsplan
identificatie planstatus identificatiecode: datum: status:
NL.IMRO.1681.00BP0059-OW01 12-04-2018 concept 16-04-2018 voorontwerp projectnummer: 14-06-2018 ontwerp 27-09-2018 vastgesteld 20180201 projectleider:
Riep Paulusma
gecertificeerd door Lloyd's aangesloten conform ISO 9001: 2008 bij © Rho Adviseurs bv Niets uit dit drukwerk mag door anderen dan de opdrachtgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Rho Adviseurs bv, behoudens voorzover dit drukwerk wettelijk een openbaar karakter heeft gekregen. Dit drukwerk mag zonder genoemde toestemming niet worden gebruikt voor enig ander doel dan waarvoor het is vervaardigd. Buitengebied, zonnepark Westdorp
bestemmingsplan
identificatie planstatus
NL.IMRO.1681.00BP0059-OW01 12-04-2018 concept 16-04-2018 voorontwerp identificatiecode: datum:14-06-2018 status:ontwerp 20180201 27-09-2018 vastgesteld
projectnummer: Riep Paulusma
opdrachtleider: 2
Inhoudsopgave
BIJLAGEN REGELS 3
Bijlage 1 Landelijke inpassing 5 Bijlage 2 Intentieverklaring LOFAR 13
Rho adviseurs voor leefruimte 20180201 3
BIJLAGEN REGELS
Rho adviseurs voor leefruimte 20180201 4
Rho adviseurs voor leefruimte 20180201 5
Bijlage 1 Landelijke inpassing
Rho adviseurs voor leefruimte 20180201 Zonnepark Westdorp Gemeente Borger-Odoorn
28 mei 2018 Rho adviseurs voor leefruimte in opdracht van Lightsource 1 Landschap BORGER DAALKAM EN De twee locaties voor zonneakkers zijn deel van de veenontginningen van de Hondsrug. Dit landschap wordt gekenmerkt door regelmatige blokverkavelingen en veel sloten. Hier komt hier met name veeteelt en akkerbouw voor, maar veel percelen zijn door veenoxidatie en inklinking voor veel gewassen steeds minder geschikt. Zonneakkers zijn dan een interessant alternatief, iets wat ook ter sprake kwam in gesprekken met bewoners. Mandelanden 1 Als uitgangspunten voor de inrichting van zonneakkers Westdorper Veld (maat M) in dit gebied geeft de gemeente aan: • Gebruik de bosrand • Sluit aan bij maat, schaal en richting van de ontginning 2 WESTDOR Zwarte Venen De locaties hebben een landschappelijk interessante ligging: op de grens van het zandgebied van de Hondsrug, en vlakbij de uitloper van het Hunzedal. Hier ligt hier een aantal waardevolle groengebieden, onderdeel van het Natuurnetwerk. 3 Weliswaar liggen deze op enige afstand zodat er geen hinder zal zijn aan de natuur, maar waardoor wel kansen ontstaan om verbindingen te leggen tussen de gebieden. Zandafgraving • De Mandelanden / Zwarte Venen: een beekdal met schrale, natte vegetatie. Dit vormt de natuurlijke omgeving voor weidevogels, diverse insecten en kleine zoogdieren 4; • De bosrijke gebieden van het Schoonloër Veld, Ellertsveld, Eeser Veld en Exloo (uitloper van de Hondsrug) en verschillende bospercelen in het veengebied. Dit zijn plekken waar vooral roofvogels, vleermuizen en kleine zoogdieren zich ophouden; • De zandafgraving bij Ellertshaar waarvan met name ELLERTSHAAR Eeser Veld langs de rietoevers plek is voor watervogels, vissen en waterdieren, kleine amfibiën en reptielen. EES
Verder wordt het gebied gekenmerkt door lange Schoonloër Veld doorgaande bomenlanen. Met name langs het Kanaal Buinen-Schoonoord vormen deze verbindingslijnen die Westdorper Veen gebruikt worden door diverse soorten, bijvoorbeeld vleermuizen en roofvogels. De locaties voor de Kanaal Buinen-Schoonoord zonneakkers zullen, met de juiste inrichting, kunnen Exloo (Hondsrug) fungeren als stapstenen tussen de verschillende groengebieden en zullen daarom ecologisch van toegevoegde waarde zijn.
1 Oogst dialoogtafels zonneakkers: Een schetsboek van de resultaten, 2017, Gemeente Borger-Odoorn 2 Zonneoogst: Beleidsplan zonneakkers in Borger-Odoorn, 2018- Eeser Veen 2020, Gemeente Borger-Odoorn 3 Kaart ontwerp natuurnetwerk Nederland 2018, GS van Ellertsveld Drenthe d.d. 23 januari 2018 4 www.drentslandschap.nl/natuurgebied/mandelanden Kavels 2
Als uitgangspunten voor inrichting van de kavels in dit gebied geeft de gemeente aan: - Richting van de kavel volgen - Dubbel ruimtegebruik laten zien - Herstel houtwallen voor inpassing 1
Gezien de ligging in het open landschap is een goede inpassing niet alleen landschappelijk maar ook visueel van meerwaarde. Het zicht op de zonneakkers vanaf de Kanaalstraat is hierbij het meest relevant, met name omdat de Kanaalstraat hoger is gelegen dan de naastliggende kavels waardoor je gemakkelijk de profiel A zonneakker op kijkt.
De ontwerpprincipes van de landschappelijke inpassing bestaan uit 2 onderdelen. Deze komen bij de inrichting van beide kavels terug.
• Aan de noordzijde wordt een bomenrij geplaatst die zorgt voor een semi-transparante aanblik: de panelen zijn nog zichtbaar maar worden groen ingepakt. De bomen staan kort op elkaar (5 meter) en worden jaarlijks gesnoeid zodat ze vooral in de breedte uitlopen in plaats van de hoogte. Daarbij moet de transparante aanblik behouden blijven en haagvorming voorkomen worden.
• Tussen de weg en de panelen ligt een groenstrook van schraal grasland waardoor de panelen visueel meer op afstand komen te liggen.
profiel B
profiel C
0 40 80 120 160 200 m 1 Zonneoogst: Beleidsplan zonneakkers in Borger-Odoorn, 2018- 2020, Gemeente Borger-Odoorn schaal 1:4000 (bij A3) 0 40 80 120 160 200 m schaal 1:4000 (bij A3) Beplanting 3
Een diversiteit aan beplantingstypen draagt bij aan een Bomenlaantjes afwisselend beeld en trekt verschillende diersoorten aan. Hierbij staat voorop dat soorten passend zijn bij de omgeving.
Bomenlaantjes Gezien de natte omstandigheden van de veenontginning ligt een keuze voor Salix alba (schietwilg) of Alnus glutinosa (zwarte els) voor de hand. Beide soorten kunnen goed fungeren in een transparant scherm van groen, door de brede stammen en de lage takken. Bij de Salix moeten deze eens in de twee jaar worden geknot; de Alnus heeft minder onderhoud nodig en groeit sneller dicht. Beide bomen kunnen kort op elkaar worden geplaatst, bijvoorbeeld 3-5 meter (kern stam).
De Betula pendula (ruwe berk) is een veelvoorkomende soort in het gebied maar is niet bestand tegen een al te nat milieu. Deze zou daarom goed passen op de wat drogere perceelsranden of langs de weg. Beide soorten zijn snelgroeiend maar wel geldt dat ze pas na enkele jaren (5-10 jaar) écht een massa zullen bereiken. Een Salix alba Alnus glutinosa Betula pendula volwassen Salix kan 20-25 meter worden (van teen tot toppen takken), een Alnus 25-30 meter, en een Betula 15-20 meter.
Schraal grasland Schraal grasland Voor de inrichting van het terrein biedt een schraal grasland een goed leefmilieu voor weidevogels, kleine zoogdieren en insecten. Het effect van het grasland is groot, maar het beheer hiervan is vrij minimaal: elk jaar een keer zeisen of maaien. Ook zou periodieke begrazing door bijvoorbeeld schapen kunnen worden toegepast. Dit voorkomt verwildering en het voorkomen van invasieve soorten die de overhand kunnen nemen. Noordelijke kavel 4
De noordelijke zonneakker wordt haaks op de Kanaalweg verkaveld. Aan de zuidzijde wordt deze begrensd door een sloot met een strook schraal grasland. Hierdoor is vrij zicht op de zonneakker mogelijk. Door het ontbreken van een achterwand van de kavel zal dit geen massief beeld opleveren en lopen de panelen min of meer “weg” in het landschap.
De technische installaties worden verdeeld over het midden van de zonneakker geplaatst zodat deze verscholen gaan achter de panelen. Ook aan de noordzijde van het kavel komen bij de entree enkele installaties te staan. Deze installaties staan in dezelfde orientatie als de panelen zodat ze zo min mogelijk verstoren. De toegang en ontsluiting is aan de Kanaalstraat en volgt de richting van het kavel- en slotenpatroon.
ro el
ro el B
ro el
0 40 80 120 160 200 m schaal 1:4000 (bij A3) ro el
Zuidelijke kavel 5
De zuidelijke zonneakker is op het zuiden verkaveld, zonder dat er teveel “restruimtes” ontstaan door het onstaan van schuine lijnen. De zonneakker ligt in de hoek van de Kanaalstraat en de Boomstraat. De technische installaties worden zowel in het midden van de zonneakker geplaatst als bij de toegang. De toegang is precies in de oksel van de straten en de ontsluiting volgt de richting van het kavel- en slotenpatroon.
Aan de zuidzijde wordt de zonneakker begrensd door de bestaande bomenlaan langs de Boomstraat. Door de schaduw die deze bomen op de akker werpen is hier ruimte voor een brede zone van landschappelijke inpassing: een hek met daarachter een strook schraal grasland.
Vanaf de Boomstraat naar het oosten kijkend ontstaat een vrij zicht op de zonneakker. Door de oriëntatie van de panelen levert dit een patroon op van lijnen. Door de brede tussenruimtes zal geen massief beeld ontstaan.
ro el B
ro el
0 40 80 120 160 200 m schaal 1:4000 (bij A3) Profielen 6
ro el
2,58 2,00 15,50 NA
14,20 NA 13,80 NA winterpeil 13,30 NA zomerpeil 13,40 NA grondwaterpeil
13,70 4,00 3,00 3,00 ,50 Hekwerk
ro el B
2,58 2,00 15, 0 NA 15, 0 NA
14,50 NA winterpeil 13,30 NA 14,10 NA zomerpeil 13,40 NA grondwaterpeil
13,70 4,00 3,00 3,00 ,50 Hekwerk
ro el
2,00 15,30 NA 0,80
14,30 NA
grondwaterpeil
2 ,00 Hekwerk 5,00 3,00 5,00 1,60 13
Bijlage 2 Intentieverklaring LOFAR
Rho adviseurs voor leefruimte 20180201 AST(ON Nethertand Institute for Radio Astronomy
Intentieverkiaring m.b.t. de ontwikkeling van zonneparken in de beschermingszone rond LOFAR buitenstations
LOFAR is de grootste radiotelescoop ter wereld en bestaat tilt duizenden kleinere radioantennes die functioneren in onderlinge samenhang. Bij Exloo is de kern van LOFAR en daamaast zijn er antennevelden op de zogenaamde LOFAR buitenstations, waaronder station RS305, gelegen op een perceet aan de Koelandenweg ten zuiden van Westdorp en station RS306, gelegen op een perceel aan de Boerveensweg nabij Ellertsttaar. Juist deze antennes kunnen verstoord worden door bet voorziene zonnepark Westdorp.
In 2015 heeft ASTRON een eerste verkennende studie verricht van panelen, omvormers en bekabeling van een zonnepark: dit om de haalbaarheid te peilen van verder onderzoek gericht op eventuele toekomstige stroomvoorziening van LOFAR velden m.b.v. zonnepanelen. Ult de metingen is duidetijk gebleken dat met name onwormers en bekabeling aanzienlijke hoeveetheden stoorsignalen tiitstralen, en dat er ingrijpende rnaatregelen vereist zouden zijn, onder meer afscherming. filtering, aarding en kabeiroutering, om verstoring van LOFAR metingen zoveel mogelijk te voorkomen.
Indien oprichting van bet zonnepark Westdorp. ondanks de risico’s richting LOFAR, toch door partijen als wenselijk zou worden gezien, is grondige voorafgaande studie gericht op dit specifieke zonnepark nodig. om vast te stellen of, en zo ja hoe, het beoogde zonnepark met doelgerichte modificaties, bijvoorbeeld aan de installaties en/of aan de inbedding in bet Iandschap, eventtieel aan de toelaatbare storingslimiet voor LOFAR stations RS305 en RS306 zou ktinnen voldoen.
Vaststelling van de vereiste modificaties voor bet voorkomen, onderdtukken en anderszins beperken van EM straling door zonne-installaties, dient door de initiatiefnerners van de parken te worden uitgevoerd. ASTRON zal ten behoeve hiervan alle beschikbare relevante infomiatie (kennis, stralingspropagatiemodellen, meetgegevens, contacten bij andere instituten en industriële partners e.d.) ter beschikking van de initiatiefnemers stellen om gezamenlijk naar een effectieve oplossing voor de storingsproblematiek te zoeken.
Op basis van het bovenstaande heeft ASTRON geen bezwaar tegen de verdergaande planning voor bet zonnepark Westdorp, rnaar stelt dat dit t.z.t. alleen in gebruik kan worden genomen wanneer bet meetbaar zo weinig EM straling produceert dat het maximaal toelaatbare stoorniveati in het LOFAR buitenstations RS305 en RS306 niet wordt overschreden. De hiervoor vereiste metingen zullen middels een nader te bepalen meetinstrument en votgens een nader vast te stellen meetprotocol moeten worden uitgevoerd.
(Handteken ing) (Handtekening) (Handtekening)
Dwingeloo, 27juli 201$ Londen, Amsterdam, Zc’ Dr. Hans Jense K. Boutonnat Intertust (NC) B.V
Hoofd Radio Observatoritim. ASTRON Lightsource NL sSPV ± gV