Niesprawność Władz Publicznych a System Gospodarki Przestrzennej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
POLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU PAN MACIEJ J. NOWAK NIESPRAWNOŚĆ WŁADZ PUBLICZNYCH A SYSTEM GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ (Inefficiency of Public Municipality and Spatial Economy System) STUDIA TOM CLXXV WARSZAWA 2017 Ksiega 08.indb 1 2017-06-22 14:52:45 POLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA KRAJU PAN Rada Redakcyjna Tadeusz Markowski (Uniwersytet Łódzki) przewodniczący, Jacek Szlachta (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) zastępca przewodniczącego, Sergiej Bortnyk – (Taras Shevchenko National University of Kyiv), Paweł Churski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), Magdalena Górczyńska (Luxembourg Institute of Socio-Economic Research (LISER), Department Urban Development and Mobility), Jianxiang Huang (Faculty of Architecture, The University of Hong Kong), Andrzej Klasik (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach), Wioletta Kamińska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Tadeusz Kudłacz (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Tadeusz Marszał (Uniwersytet Łódzki), Eduardo José Rocha Medeiros (Centro de Estudos Geografráficos, Universidade de Lisoba), Gabor Pirisi (Faculty of Sciences University of Pécs), Jan Sucháček (VŠB – Technical University of Ostrava), Kamila Tabaka Simon (Institut d’Urbanisme de Grenoble, Université de Grenoble Alpes), Janusz Zaleski (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej) Redakcja Wydawnictw Tadeusz Markowski (redaktor naczelny), Paulina Legutko-Kobus (zastępca redaktora naczelnego), Ewa Ryźlak (sekretarz redakcji) Adres Redakcji 00-901 Warszawa, Pałac Kultury i Nauki, piętro 23, pokój 2308, tel. (022) 182-68-75 e-mail: [email protected] Recenzenci: Wanda M. Gaczek, Tadeusz Kudłacz Redaktor statystyczny: Dominika Rogalińska © Copyright by Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN Warszawa 2017 ISBN: 978-83-63563-30-1 Książka współfinansowana przez Ministerstwo Rozwoju Zgłoszenie artykułu do czasopisma jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na opublikowanie w wersji papierowej i elektronicznej Ksiega 08.indb 2 2017-06-22 14:52:45 Spis treści Contents ABSTRACT . 6 WPROWADZENIE . 7 Introduction ROZDZIAŁ I CHAPTER I SYSTEM GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ A RYNEK NIERUCHOMOŚCI . 11 Spatial management system vs. real estate market 1. System gospodarki przestrzennej . 12 Spatial management system 2. Przeznaczenie, zagospodarowanie terenu i aktywna polityka przestrzenna . 17 Purpose, land development and active spatial policy 3. Rynek nieruchomości . 25 Real estate market 4. Efekty zewnętrzne . 38 External effects 5. Dobra publiczne . 45 Public goods Podsumowanie . 53 Summary ROZDZIAŁ II CHAPTER II DETERMINANTY I NARZĘDZIA POLITYKI PRZESTRZENNEJ ���������� 55 Determinants and tools of spatial policy 1. Ład przestrzenny i zrównoważony rozwój jako podstawowe wartości systemu gospodarki przestrzennej . 55 Spatial order and sustainable development as the basic values of spatial management system 2. Konflikty przestrzenne a rynek nieruchomości. Gra o przestrzeń . 66 Spatial conflicts vs. real estate market. The Game of space 3. Konflikty przestrzenne a gra o przestrzeń ������������������������������������������������������������������ 74 Spatial conflicts vs. the game of space 4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego a rynek nieruchomości . 77 Study of conditions and directions of spatial development and local spatial development plan vs. real estate market 3 Ksiega 08.indb 3 2017-06-22 14:52:45 5. Pozostałe narzędzia polityki przestrzennej a rynek nieruchomości . 83 Other spatial policy tools vs. real estate market 6. Główne wady systemu gospodarki przestrzennej w Polsce . 89 Main disadvantages of spatial management system in Poland 7. Przegląd i ocena wybranych koncepcji naprawy systemu gospodarki przestrzennej ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 95 Review and evaluation of selected concepts for repairing the spatial management system 8. Analiza propozycji zawartych w projekcie Kodeksu urbanistyczno-budowlanego . 101 Analysis of the proposals contained in the draft of Urban and Civil Code Podsumowanie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Summary ROZDZIAŁ III CHAPTER III WSPÓŁZARZĄDZANIE PUBLICZNE A KIERUNKI ZMIAN SYSTEMU GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ . 106 Public co-management vs. directions of changes in spatial management system 1. Niesprawność instytucjonalna i niesprawność władz publicznych �������������������������� 107 Institutional inefficiency and inefficiency of public municipality 2. Prowadzenie polityki przestrzennej a współzarządzanie publiczne ������������������������ 120 Conducting the spatial policy vs. public co-management 3. Problemy i ograniczenia władz publicznych w systemie gospodarki przestrzennej a współzarządzanie publiczne ������������������������������������������������������������������������������������ 132 Problems and limitations of public municipality in spatial management system vs. public co-management 4. Współzarządzanie a dysfunkcjonalność w planowaniu przestrzennym ���������������� 141 Co-management and dysfunctionality in spatial planning 5. Wskaźniki i uwarunkowania sprawności władz w planowaniu przestrzennym . 144 Indicators and determinants of the efficiency of the authorities in spatial planning Podsumowanie �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 151 Summary ROZDZIAŁ IV CHAPTER IV NIESPRAWNOŚĆ WŁADZ PUBLICZNYCH W SYSTEMIE GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ NA SZCZEBLU GMINNYM – WYNIKI BADAŃ ���� 154 Inefficiency of public municipality in spatial management system at the municipality level – study results 1. Charakterystyka badanych gmin. Charakterystyka sposobu realizacji celów pracy . 155 Characteristics of municipalities surveyed. Characteristics of the manners in achieving the goals of work 4 Ksiega 08.indb 4 2017-06-22 14:52:45 2. Kluczowe przesłanki stanowiące podstawę klasyfikacji typów polityk przestrzennych gmin . 159 Key premises forming the basis for the classification of spatial policy types in municipalities 3. Statystyczna klasyfikacja prowadzonych przez władze gmin polityk przestrzennych ������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 169 Statistical classification of spatial policies conducted by municipalities 4. Niesprawność władz w polityce przestrzennej w badanych gminach �������������������� 180 Inefficiency of authorities in spatial policy in the surveyed municipalities 5. Skutki uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na rynku nieruchomości . 195 Effects of adopting the local spatial development plans on the real estate market 6. Relacje między władzami gminnymi a władzami powiatowymi w systemie gospodarki przestrzennej . 200 Relations between the municipality and the county authorities in the spatial management system 7. Wykładnia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na etapie wydawania pozwoleń na budowę . 204 Interpretation of local spatial development plans at the stage of issuing the construction permits 8. Wartości w procesie inwestycyjno-budowlanym ������������������������������������������������������ 211 Values in the investment-building process Podsumowanie Summary PODSUMOWANIE . 214 Summary BIBLIOGRAFIA . 226 Bibliography SPIS RYCIN ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 242 List of Figures SPIS TABEL . 244 List of Tables Zalącznik 1 – ankieta . 245 Annex 1 – Questionnaire Zalącznik 2 . 247 Annex 2 Informacja o Autorze . 249 Note on Author 5 Ksiega 08.indb 5 2017-06-22 14:52:45 ABSTRACT The main aim of this paper is to determine the key manifestations of the inefficiency of public authorities in the spatial management system and its impact on the real estate market. The study distinguished the following specific objectives: 1. Determination of the manner and extent of the influence of spatial policy’s tools on the real estate market. 2. Defining the role and consequences of spatial conflicts occurring in the spatial management system. 3. The presentation of the key manifestations of inefficiency of the national and municipal authorities in the spatial management system. 4. The adaptation of selected public co-management institutions to the spatial management system. 5. Defining the problems occurring in the spatial management system including those inde- pendent of the subsequent legislative changes. The primary research material was the data obtained (both in the municipal offices as well as in the Local Data Bank GUS) concerning local spatial policies along with the information derived from surveys conducted in 299 municipalities. However, the above research results have been completed with: ● The results of direct interviews conducted among 61 previously surveyed municipalities (meaning municipalities from the group of 299 mentioned before, whose representatives agreed to grant broader statements about reasons for the adoption of local zoning plans). ● The results of additional research in other municipalities (responses have been obtained from 61 municipalities). ● The results of research conducted in a group of nearly 100 district Office. ● The analysis of 101 local zoning plans. In this way, an attempt have been made to broadly, multilaterally verify all the research material and confront it with different points