Laat u weer inspireren door persoonlijke ecsek agazine ervaringen en leuke tips! Nieuwsbrief over Zuidwest-Hongarije

Nummer 17 , najaar 2017 Like Mecsek Magazine op Facebook www.mecsekmagazine.nl

In dit nummer onder andere: . Ördögkatlan Fesztivál . Blauwdrukkerij in Tolna . Zsolnay Étt erem . Wat te doen met honing . Hoop voor vergrijzende dorpen . Roberts advies: het invoeren van aanhanger, trailer, caravan of camper . Hongaarse auto-ontwerpers . Antoni Hendrix, keramisch kunstenaar . Hungaromania . Luisteren naar de Duitstalige middengolf

Hoop voor vergrijzende dorpen Een aanhanger, Door Cees Verharen trailer of caravan De Hongaarse dorpen - ook die in Baranya - zijn in beweging. Dat zijn ze altijd al geweest. Soms met langere, rustiger tijden, soms met heftige veranderingen. Soms invoeren? waren oorlogen de oorzaak, soms speelden economische factoren een rol. En - niet te vergeten - de wereldpolitiek. Ik neem een paar grote sprongen door de geschiedenis. Robert Kemkers zet in dit num- mer op een rijtje wat daar bij In de 5e eeuw vestigden Hunnen zich het ene strategische huwelijk na komt kijken en of dit (fi nancieel) in het gebied dat we nu Hongarije het andere en zo ontstond een aantrekkelijk is of niet. noemen. Jan Cremer, de schrijver uit machtig Oostenrijks-Hongaars rijk. Lees er meer over op pagina 6 Enschede, was trots op zijn (deels) De romantiek van de mooie maar Hongaarse afk omst en noemde zich ongelukkige koningin Sisi is nog graag een 'Hun'. Hier en daar zien altijd populair. De binnensteden van we nog restanten van hun cultuur. Hongarije staan vol met prachtige Het Ott omaanse Rijk veroverde tus- gevels uit die periode. sen 1541 - 1699 de hele Balkan en een Om het zuiden van Hongarije weer te groot deel van het Midden-Oosten. bevolken en op te bouwen nodigde Ze kwamen tot aan de poorten van de Oostenrijks-Hongaarse keizerin Wenen. Van die cultuur zijn belang- Maria-Theresia straatarme boeren uit rijke monumenten overgebleven die het Duitse Zwabische land (bij Ulm) Oost-Duitse 'Barkas' in camperuitvoering toeristische trekpleisters zijn gewor- uit om naar het gebied te komen. den, ook in Pécs. Toen de Ott omaan- Zo'n 30.000 mensen gingen lopend, se Turken terug-gedrongen waren, met kinderen, vee, huisraad op kar- bleef een ontvolkt en verwoest ren, op weg. In de steden onderweg zuidelijk deel van Hongarije over. keken de mensen hun ogen uit. De Habsburgers (1526-1867) sloten Lees verder op pagina 6

Hongaarse bijdragen aan de auto-industrie Wist u dat een Hongaarse inge- nieur meewerkte aan de ontwikke- ling van de motor van deze auto? Lees meer op pagina 10

1 Ördögkatlan Fesztivál Oase van ‘Pan Art’ creativiteit

Dit festival, dat in het Nederlands het beste zou kunnen worden omschreven als 'het Heksenketel-Festival’, wordt elk jaar in begin augustus gehouden. Iets ten zuidoosten van Pécs, in Beremend, Kisharsány, Palkonya, Nagyharsány, Villánykövesd en Nagytótfalu. Dit jaar was het de tiende (!) keer, maar natuurlijk had dit festival in haar beginperiode nog niet de omvang die het nu heeft. Wel was de ‘Pan Art’ altijd het verbindende basiselement.

Opvallend is het om te zien en te er- Bérces en Mónika Kiss. varen dat al deze verschillende kunst- Omdat een heel ander vormen, van klassiek tot modern en festival ‘Valley of Arts’ - dat in juni hebben beide grondleggers de voor- van mainstream tot experimenteel in 2008 had moeten plaatsvinden - waarde gesteld, dat het festival zich (want daar gaat het over bij deze werd geschrapt door gebrek aan nooit afh ankelijk van de politiek mag ‘Pan Art’), in z’n geheel door deze subsidies, namen László en Mónika maken. Dat betekende dat er ook zes dorpen worden gedragen. De diezelfde zomer nog het initiatief om geen subsidies werden aangevraagd voorstellingen van kunst, muziek en een (PanArt) Festival te organiseren. en dat het festival alleen draait op het theater zijn verdeeld over de diverse Daarmee was in dat jaar hun eerste enthousiasme van vele vrijwilligers, locaties en kleine podia binnen deze twee-en-halve-dag-durende Ördög- privé-sponsors en de verkoop van dorpen. Daartussen talloze stalletjes katlan Fesztivál geboren, dat plaats- tickets voor de verschillende pro- gedrapeerd, variërend van nieuwe vond in het beeldenpark op de heuvel grammaonderdelen. toepassingen van volkskunst, eet- van Szársomlyó en haar directe tentjes en allerlei soorten workshops, omgeving (Nagyharsány e.o.). Laaiend enthousiasme tot info over Greenpeace. Tentoon- Er zijn in de afgelopen jaren reus- stellingen van schilderkunst en Professioneel achtig veel muzikanten, acteurs en fotografi e zijn te bekijken op de meest Om het festival een groter en perma- beeldende kunstenaars - ook van bui- onverwachte plaatsen en sommige nent draagvlak te kunnen geven ten Hongarije - de revue gepasseerd. huizen worden voorzien van grote werden twee beroemde kunstenaars Deze aanpak heeft gezorgd voor een geschilderde taferelen en portrett en. bereid gevonden als schutspatroon laaiend enthousiasme bij publiek en Kortom: het is teveel artiesten en een stijgend aan- om op te noemen. En tal bezoekers. Door omstan- dat alles is georgani- digheden kon ik er dit jaar seerd in een vijfdaags zelf alleen de laatste middag programma voor elk even bij zijn (de voorna- van de zes dorpen. En melijk jongere bezoekers wat direct opvalt is de zagen er nogal vermoeid uit relaxte sfeer, die je als na de programma’s van de bezoeker over je heen voorgaande dagen ). Een voelt komen. groepje geïnteresseerde en keurig geklede ouderen, dat Feest! toe te treden, te weten Tamás Cseh fi er en onverstoorbaar naar een van Centraal op dit festival is het begrip (musicus, twee jaar geleden overle- de podia wandelde, dwong mijn ‘celebration’. Het is een feest dat den) en Mari Törőcsik (actrice). Juist respect af bij de temperatuur van men (publiek en artiesten) samen door deze twee mensen als schutspa- 47˚C graden Celsius! viert. Dit idee komt in de jaren ’90 troon uit te nodigen werd de lat hoog uit de koker van József Ruszt, een gelegd voor de nodige kwaliteit van Het Ördögkatlan Fesztivál 2018 - heel beroemde Hongaarse acteur en elk nieuw festival. László en Mónika volgend jaar begin augustus - is een regisseur, die daarvoor teruggaat proberen elk jaar dit festival zo evenement om naar uit te kijken. Aan naar de oorsprong van het theater en professioneel mogelijk te organise- de publiciteit zal het niet liggen, die haar betekenis voor het publiek. Toen ren, maar wel met een ambachtelijke wordt ook bijzonder professioneel theaterkunst nog een ambacht was. uitvoering. Over elk onderdeel van aangepakt met een eigen site, affi ches Terug naar haar ‘roots’ dus. het festival willen ze geraadpleegd en brochures. www.ordogkatlan.hu De beide grondleggers van het worden, zodat het festival een be- Õrdogkatlan Fesztivál zijn László paald evenwicht uitstraalt. Verder Eddy Smid

2 advertenties Gluren bij de buren Blauwdrukkerij in Tolna

Liefh ebbers en bewoners van de Mecsek vinden een bezoekje aan de buren wellicht ook wel interessant. Afh ankelijk waar u zich in de Mecsek bevindt, is de afstand naar de buren heel ver of minder ver, maar ja, wat is ver. Betreff ende buren bevinden zich in de provincie Tolna en met name het stadje Tolna, net boven de bekende wijnstad Szekszárd.

www.pincegaleria.huwww.pincegaleria.hu In Tolna bevindt zich nog een van de weinige originele blauwdrukke- rijen van Europa. Dit familiebedrijf dat sinds Verbouwen in Frankrijk
of Hongarije? 1810 met origninele Bel Huub Kamp van materialen werkt, wordt Kamp Buitenland Verbouwingen e 0031 (0)6-13024310. nu door de 7 generatie Of kijk op www.kampbv.net zeer enthousiast gerund.
De uitleg van de werk- Persoonlijke (Nederlandse) uitvoering Deskundige begeleiding wijze, het zien van de Ruim 20 jaar ervaring gereedschappen en het Uitstekend uitgevoerd
werk eindresultaat in de vorm van meters Als u een bezoekje wilt brengen aan Betrouwbaar, deskundig, flexibel stof, schorten, kleding, kussens en dit bedrijf, is het handig een afspraak leuke kleine snuisterijen - aangevuld te maken, want ze zijn ook wel eens door dat enthousiasme van de jonge naar markten. generatie - zorgen ervoor dat je niet met lege handen naar huis gaat. Blaudruck Werkstatt Fam. Horváth Voor de prijzen hoeft u het niet te Kossuth Lajos utca 21, 7130 Tolna laten. Deze buren heten u van harte wel- Terecht zijn ze trots op het bedrijf. Ze kom! hebben zelfs op de grotegrote Fasion-Fasion- www.originalblaudruck.comwww.originalblaudruck.com beurs in Duitsland gestaan met hun bijzondere handgemaak-ndgemaak- Carla JJoosseoosse te producten. De eerste zondag inn mei komen alle eigenarenren www.artstoves.com van de Europese www.artstoves.comwww.artstoves.com blauwdrukkerij bedrijven bij elkaarr advocatuur & juridisch advies in Oostenrijk. dienstverlening creaƟ ef & ontwikkeling makelaardij & taxaƟ es In de wintermaan- Like ons op den ligt het proces van blauwdrukken stil.. DitDit heeft te maken mett hethet feit dat de 1,5 km langeange stofb anen dan niet ge-ge- www.hongarijehuis.nl droogd kunnen worden.orden. Van het eindresultaataat van het blauwdruk-k- nu ook ken worden dan diverseiverse verkoop! mooie artikelen gemaakt.maakt.

HungariaHuizen Uw sfeervol vakantiehuis in Hongarije www.hungariahuizen.nl

3 Restaurant in de stijl van de beroemde dynastie Culinair juweeltje in Zsolnay Zoals op meerdere vlakken het geval is, weet Pécs ook op culinair gebied haar beste geheimen goed te bewaren. Bij een goed restaurant hoeft dat geen probleem te zijn: con- naisseurs zijn vaak bereid ‘een ritje om te rijden’ voor de lekkerste smaken. Dat geldt niet alleen voor het in het vorige nummer door ons beschreven restaurant Susogó, maar zeker ook voor Zsolnay Étt erem.

Beroemde fabrikant Tadeusz Sikorski. Deze schoonzoon Zoals de naam al doet vermoeden kon zich naar hartelust uitleven De gerechten zijn waar mogelijk is er een duidelijke link met de en hij heeft vanaf het einde van de bereid met producten uit de streek Zsolnay-dynastie: de beroemde 19e eeuw de huizen verbouwd en en zorgvuldig uitgezocht. De kaart fabrikant van porselein, majolica en nieuwe villa’s ontworpen. Hij deed houdt rekening met het seizoen. geglazuurde daken, die vanaf 1853 dit in de voor Oostenrijk-Hongarije Sommige creaties zijn geheel nieuw, in Pécs is gevestigd. Wellicht hebben kenmerkende 'Secession', de Weense andere zijn eigen bedachte varianten diverse lezers, enthousiast gemaakt variant op de Jugendstil en Art op bekende Hongaarse gerechten. De door artikelen in Mecsek Magazine, Nouveau. porties zijn op het eerste gezicht van al eens een bezoek gebracht aan het ‘Franse’ proporties (anders dan de in Zsolnay Kulturális Negyed (‘Zsol- Historisch én modern Hongarije vaker gebruikelijke ‘Duit- naykwartier’) dat vanaf 2010 ten De mooiste villa was van Vilmos se’ of ‘Oostenrijkse’), maar alles vult oosten van het centrum is verrezen. Zsolnay, de eigenaar-directeur die heel goed en dan blijkt zelfs voor Op een oppervlakte van ongeveer de fabriek groot heeft gemaakt. Sinds mensen met iets meer trek (zoals vijf hectare vindt men hier een park, enkele jaren is in een deel van het ondergetekenden) alles ruimschoots speelvoorzieningen, diverse musea voormalige woonhuis een restaurant voldoende te zijn; een dessert past (met name met werken van Zsolnay), gevestigd. Volgens de eigenaar-chef, nog nauwelijks... een poppentheater, Net als de ingrediënten zijn ook de cultureel centrum, wijnen, pálinka en ambachtelijke theater, winkel- bieren zorgvuldig geselecteerd en tjes, planetarium, afk omstig uit de omliggende provin- ‘knutsel-, doe- en cies Baranya en Tolna. De keuze is educatiecentrum’ overweldigend, gelukkig is de bedie- voor de jeugd, een ning bereid tot goed en vakkundig conservatorium, advies. kunstacademie en werkplaatsen voor Een aanrader kunstenaars, (on- De menu- en drankkaart zijn op der andere voor de webpagina van het restaurant het vervaardigen in te zien. Voor ongeveer € 25 p.p. van handschoe- kan men drie tot vier gangen eten, nen). afgezien van wijn of andere dranken. Voor Hongaarse begrippen niet echt Imposante villa's Zoltán Teleky, brengt het gebruik goedkoop, maar zeker niet duurder Zoals vaker in de 19e eeuw woonden van een beroemde naam als Zsolnay dan de meeste betere restaurants in de eigenaren op het fabrieksterrein. verplichtingen met zich mee. Hij en de binnenstad, die zeker lager op de De villa’s van de familie Zsolnay zijn team stellen daarin zeker niet culinaire ladder staan dan Zsolnay. zijn stuk voor stuk juweeltjes, die teleur! De ambiance van het gebouw, Wat ons betreft is restaurant Zsolnay een ‘showroom’ van hun producten de decoraties van Zsolnay porselein een aanrader, die goed te combine- vormden. Er werd nooit iets weg- en het uitz icht doen de gast terug ren valt met een bezoek aan dit deel gegooid: ontwerpen voor nieuwe in de tijd mijmeren, maar toch is de van Pécs. modellen, afgekeurde dakpannen, inrichting ook heel eigentijds, zeker Let op: maandag is rustdag en zoals versieringen en beelden, alles kreeg ook de wijze waarop de gerechten veel restaurants in Hongarije sluit een plekje bij de villa’s, de tuinen en worden gepresenteerd. Je voelt je men op zondag om 16 uur, de ove- elders op het fabrieksterrein. door de ervaren obers echt gast, of rige dagen om 22 uur. Reserveren is Nu was het gelukkige toeval dat de je nu buiten op het mooie terras zit, niet per se nodig, maar is wel aanbe- tweede dochter van Vilmos Zsol- binnen in een van de imposante volen op drukkere dagen. nay, Júlia, een Weense architect uit kamers met hoge plafonds of aan de een adellijk Pools geslacht huwde, bar. Er is een gevoel van intimiteit. Robert en Andrea Kemkers-Gulyás

4 WWatat tete doendoen mmet...et... honinghoning

Honing is gezond, dat weten we allemaal. Je krijgt er veel energie van, het verzacht je zere keel, werkt ontspannend in warme melk en werd vroeger zelfs gebruikt om wonden beter mee te laten genezen. Maar het is vooral lekker in allerlei gerechten. We hebben er enkele bij elkaar gezocht. Champignontaart met Peertjes in rode port met Plaatt aart met prui men geitenkaas en honing honing en ho ning Nodig: Nodig: Nodig: 3 eieren 1 kilo peertjes 1 schoongeboende sinaasappel 50 ml water, 150 ml melk 125 gram suiker 250 g gewelde pruimen 3 sjalotjes 150 gram honing 5 el vloeibare honing 1 el honing 300 ml rode port. 4 el cognac (of vieux) 1 teentje knofl ook 10 plakjes roomboterbladerdeeg 75 g zachte boter Bereiding: 3 eieren 250 g (kastanje) champignons Peertjes schillen, maar de steeltjes 150 ml crème fraîche 150 g geraspte geitenkaas laten zitt en. Snij ze aan de onderkant 1 pak hartige taart mix recht af, zodat ze rechtop kunnen Bereiding: 4 takjes verse tijm staan. Doe 300 ml port Verwarm de oven voor op 200 °C. in een pan en voeg de Rasp de schil van de sinaasappel en honing, suiker en 200 ml pers de helft uit. Snij de pruimen in water toe. Zet de peertjes niet te kleine stukjes en schep ze in in de pan en kook ze een kom met de pruimen, de rasp, ongeveer 2 uur heel het sinaasappelsap, 2 el honing en zachtjes gaar en rood. de cognac door elkaar. Haal ze eruit en kook de Bestuif het werkblad en de deegrol- www.kokendeketels.nl saus een beetje in zodat ler met bloem, leg de deegplakjes op je deze er weer over- elkaar en rol ze uit tot een lap van heen kunt gieten. 30 x 30 cm. Leg de deeglap op een bakplaat met bakpapier en vouw Bereiding: de randen van het deeg ca. 1 cm. Kneed de bodemmix, 50 g van de bo- Ho ning no tenfl ap pen omhoog. Laat de pruimen uitlekken, ter en het water met een mixer met maar bewaar het vocht. Verdeel ze deeghaken tot een soepel deeg. Laat 4 plakjes bladerdeeg over het deeg. Klop de eieren los en het - afgedekt met plastic - 10 minu- ½ ei meng dit met de crème fraîche, het ten staan bij kamertemperatuur. 100 g pecannoten vocht van de pruimen en de rest van Bekleed een ingevett e springvorm of 4 el bloemenhoning de honing. Verdeel het mengsel over ovenschaal met het deeg. 500 ml geklopte slagroom de pruimen en bak de taart in het Snipper de champignons, sjalotjes en midden van de oven in ca. 30 min. knofl ook en roerbak alles 5 minuten. Oven op 225 °C voorverwarmen. goudbruin en gaar. Roer tijmblaadjes en honing bij de Bladerdeeg laten ontdooien. Ei los- champignons en laat de honing kloppen. Noten grof hakken. In kom Eet smakelijk! smelten. noten en 3 el honing door elkaar scheppen. Mengsel over bladerdeeg Vaak is er lokaal wel een imker die verse Verdeel het iets afgekoelde mengsel verdelen. Plakjes als envelopjes honing verkoopt. In Nederland kunt u bij over de deegbodem en strooi er ca. dichtvouwen. Naden goed Imkerij 't Haagje terecht voor Hongaarse honing (www.imkerijthaagje.nl). 100 gram geraspte geitenkaas over. aandrukken en bovenkant Mix de melk, de eieren en de met eigeel bestrijken. In sausmix in een hoge beslagkom en midden van oven in ca. 15 giet het over de hartigetaartvulling. minuten bruin en gaar Verdeel de rest van de kaas over de bakken. Flappen op vier taart en druk het aan. Bak de hartige borden leggen, slagroom taart in de voorverwarmde oven in ernaast scheppen en 35-45 minuten gaar en goudbruin. besprenkelen met rest van honing.

5 Hoop voor vergrijzende dorpen

Vervolg van pagina 1 evenementen. Het Verdrag van Maas- De geëmigreerde tricht (1992) zorgde voor verdere Zwaben kregen eenwording van Europa. Vrij reizen land, bescherming en vrije vestiging brachten grote ver- en 5 jaar belasting- anderingen en meer welvaart. Steeds vrijstelling. Ze meer jongeren gingen studeren waar herbouwden de ze maar wilden. dorpen en steden Overal staan nog de oude kazernes en in het zuiden van de sovjet-fl atgebouwen. Wat destijds Hongarije. De werden uiteraard niet terug gegeven. socialistische vooruitgang werd ge- nazaten leven nog altijd in dit hele Onder de Russische bezett ing die noemd zijn nu achterstandswijken en gebied. Dorpsnamen in twee talen, volgde op de Tweede Wereldoorlog onbruikbare, lelijke ruïnes. huizenbouw, een Duitse krant, Duitse werden de meeste Duitsers wegge- radiozender en vele Duitse culturele jaagd. De beschuldiging was dat ze Europese kansen en globalisering verenigingen getuigen van bijna 300 met Hitler hadden meegevochten en Op 1 mei 2004 treden Hongarije en jaar hard werken in het verwoeste dat er voor hen geen plaats meer was 9 andere landen - vooral uit het voor- gebied. Ze bouwden kerken, scholen, in Hongarije. Ook toen werd weer malige Oostblok - toe tot de Europese verenigingsgebouwen. Ze stichtt en veel onrecht gedaan. Er was jaloezie Unie. Ook zij wilden meeprofi teren koren, orkesten en toneelverenigin- op de door hard werken opgebouw- van de samenwerking en open gen. Ze werkten in hun ambachten: de welvaart van de Zwaben. Dus grenzen. Honderdduizenden - vooral pott enbakken, linnen weven, wijn werden huizen en landerijen ontei- jonge - Hongaren zoeken hun geluk verbouwen en kaas maken. Het was gend. Men was niet meer welkom in in andere landen. Ze gaan in Oosten- een hard bestaan. Zelf spreken ze eigen land. rijk en Groot-Britt annië werken, in de over de eerste drie jaren als: "dood, horeca, in de bouw. Ze gaan studeren nood en brood". Opstand in Duitsland. Velen keren niet terug In 1956 kwam de bevolking in op- naar hun vaderland. Het land gaat Naoorlogse perioden stand tegen de Russische bezett ing. aan 'bloedarmoede' lijden door al die In het Franse paleis Trianon werd De Russische tanks sloegen het verzet vertrekkende mensen en jongeren die Hongarije hard gestraft voor de keihard neer en het Westen liet het naar de steden trekken. De dorpen keuze om Duitsland te steunen in de gebeuren, uit angst voor escalatie van vergrijzen verder. Het geboorteper- Eerste Wereldoorlog en zodoende de Koude Oorlog. Het zou tot 1989 centage neemt af. Scholen sluiten. werd tweederde van het land aan de duren voordat de Muur viel. Via het verschillende buren gegeven. Hitler station in Boedapest kwamen de eer- Maar ook andere bewegingen kwa- beloofde vervolgens Transsylvanië ste Oost-Duitsers naar Oostenrijk en men op gang onder invloed van de en andere gebieden terug te geven dus naar het vrije Westen. De euforie globalisering en het internet. De Chi- en voor de tweede keer koos Honga- van de vrijheid en de hereniging in nezen, Russen en Arabieren kwamen rije verkeerd. Verreweg het grootste Europa kende geen grenzen. Alle en kochten bedrijven in Boedapest en deel van de Joodse bevolking werd Europese vlaggen werden uitgehan- in andere grote steden. Veel voorde- vermoord, afgevoerd, in de Donau gen en opgestoken bij vergaderingen, len daarvan vloeiden echter uit het geschoten en de verloren gebieden conferenties, sportwedstrijden en land weg. Autofabrikanten (en vele

6 Ruim baan voor nieuwe pioniers

euze cirkel van discriminatie, anderen) zagen in Hongarije werkloosheid een 'lagelonenland' met be- en alcoholisme? trouwbare en hardwerkende arbeiders. Dus kwamen ze. Nieuwkomers Audi, Mercedes en Suzuki gewenst! zijn er nog. Roemenië en Liggen de Oekraïne zijn nóg goedkoper kansen niet bij immers. En de productie ver- nieuwkomers, leggen naar China bespaart die, net als de natuurlijk ook veel kosten… Zwaben 300 jaar geleden, door Wie of wat brengt dorpen in hard ploeteren gevaar? Het internet mis- zich weer een schien? Velen kunnen de sprong naar Vakantiereizen organiseren. En de bestaan willen de computer niet maken. Financieel pensionado’s kwamen. Meer waar verwerven? Die jaren lang werken en niet en qua opleiding niet. De Euro- voor je geld in Hongarije. Meer huis. niet op snel resultaat uit zijn? Som- pese Unie misschien? Maar overal Meer ruimte. Minder vaste lasten. mige keihard werkende ploeteraars staan de borden, waar de EU projec- Vrijwel iedereen uit het 'Westen' is lukt het. Ze bouwen iets op uit het ten en wegen heeft gefi nancierd. De rijker dan de gemiddelde Hongaarse niets. Dorpsbewoners profi teren een wegblijvende Hongaarse jongere, die dorpsbewoner. Een Nederlands beetje mee. Daar heb ik bewondering veel geld verdient ergens in Europa? AOW-’tje is meer dan een gemiddeld voor. En volgens mij ligt bij dat soort Maar ze helpen hun ouders toch ook Hongaars inkomen. Hoe aantrekke- mensen de hoop voor de vergrijzende vaak. De fabrieken die slecht gerund lijk is dat niet. dorpen van Zuid Hongarije. Mensen worden (en failliet gaan) of die alweer die een oude wijnkelder opknap- vertrekken? Maar, als die westerlingen het breed pen en met liefde een wijngaard laten hangen, hoe hou je de verstand- opbouwen. Mensen die knokken Vakantiegangers en immigranten houdingen dan goed, wordt de vraag. om hun restaurant van de grond te De vakantiegangers kwamen ook, Wil men uiteindelijk die buitenlan- krijgen. Mensen die een oude fabriek aangetrokken door een fi jn klimaat en ders wel? Ze maken alles duurder, opknappen en een ambachten-en- lage prijzen. Ook veel Nederlanders is de gedachte. Maar die zorgen toch kunstenaars-collectief opbouwen. en Belgen zagen hun kansen. Vanaf ook voor baantjes? En anders zouden Ik hoop op meer van zulke pioniers 2000 begint een golf uit Noordwest- die huizen misschien wel vervallen. voor de Hongaarse dorpen. Mensen Europa op gang te komen. Hongarije die ergens voor gaan. Die hun positie biedt kansen aan ondernemende Of is het misschien toch weer de en dat van hun kinderen willen mensen. Wijn en worst importeren. Roma-bevolking, die niet weet hoe verbeteren. Welke afk omst of kleur ze Campings beginnen. Kleine han- gebruik te maken van de mogelijk- hebben maakt me niet uit. deltjes opzett en. Vervoersbedrijven heden om opleidingen succesvol te ontwikkelen. Vakantiehuizen kopen. volgen en dus blijft steken in de vici- Cees Verharen

7 Alle MecsekMagazines op een rijtje! Inclusief dit nummer konden we al 18 nummers van ons mooie blad uitbrengen. Het aantal pagina’s groeide van 6 naar 16. Het aantal lezers van 25 tot ruim 1500. We zijn best een beetje trots.

Meld je nu aan Meld je nu aan Meld je nu aan voor een gratis ecsek agazine voor een gratis ecsek agazine voor een gratis ecsek agazine abonnement! abonnement! abonnement! Nieuwsbrief voor Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief voor Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief voor Zuidwest Hongarije

Nummer 2 , winter 2013 0-nummer , zomer 2013 Nummer 1 , najaar 2013 Like Mecsek Magazine op Facebook Like MecseMMe k Magazineazinezinene PlazaPlazazza op Facebookacebookc ook

buitenlanders natuurlħ k altħ d méér In dit nummer o.a. ƒ Op bezoek in het klooster van Grábóc ƒ Hollands brood in Hongarije ƒ Je eigen biologische Zomaar een groenten verbouwen ƒ Roberts advies over de aankoop van landbouwgrond ƒ Nieuws van Hongarije Plaza ƒ De Mecsek dus moet er ook maar weer wat af. Het Mecsekgebergteggg g geschiedenis van de tegelkachel ƒ Uit eten in Dombóvár ƒ Hongaars toneel en muziek in Nederland ƒ Hongaarse Het lħ stje is het wel waard, zegt de Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie scholen in Nederland Sinterklaas in Hongarije? Ligt er toekomst in de Mecsek? Tcha Limberger Trio in concert Magazine foto Cees Verharen vriendelħ ke oude baas. Ja, maar we ƒ ƒ ƒ vinden eigenlħ k het plaatje zelf leuk, Oppervlakte: 500 km² Aan het eind van een zonnige zeggen we. Dat ben ik, antwoordt Zo’n anderhalf jaar lang hebben (45 km lang, 10 tot 15 km breed) marktdag in Pécs staan we nog wat te hħ . We zħ n verbħ sterd dat hħ zħ n we als kleine redactie een gratis Hoogste punt: Zengő 692 m. snuě elen bħ een kleedje met wat spul- eigen schoolfoto samen met het lħ stje Jan, de Hollandse bakker nieuwsbrief gemaakt voor Neder- letjes. De eigenaar is er niet, hħ is al verkoopt. Wilt u dat wel, vragen we De balpen landers en Vlamingen in onze Het Mecsekgebergte ligt in het bezig om zħ n handeltje op te ruimen. aan István Bognár, die zich inmiddels Lees zijn verhaal op bladzijde 3 dorpen Szalatnak en Köbleny. comitaat Baranya en bestaat uit Collega-handelaren geven hem een voorgesteld heeĞ . Ik ben daar vħ f jaar, Wist u dat de balpen een Hon- Met veel plezier schreven we over een plateauvormig gebied van seintje en hħ neemt heel ontspannen zegt hħ . De foto is in 1946 genomen, gaarse uitvinding is? De Hon- mensen uit onze dorpen, over een bergen met een gebroken, ge- de tħ d om ons te woord te staan. We dus reken maar uit hoe oud ik nu ben. gaarse journalist Lászlo Bíró (1899 stukje lokale geschiedenis of gaven vouwde structuur. De basis is kristallijne rots met daarboven kalksteen hebben wat bħ elkaar gezocht voor een Veel meer zħ n we van István niet te Een symbool voor de geschiedenis van - 1985) ontdekte het schrijfgerei in we elkaar wat nuige tips door. en dolomiet uit het Trias en het Jura. handvol forinten en leggen er ook een weten gekomen. een mens met zħ n eigen mogelħ khe- 1938. Hij zocht een beter schrijf- We zagen de nieuwsbrief ook als Het gebergte wordt verdeeld door een breuklijn die van het noordwes- lħ stje bħ met een foto er in van een Wat er zich allemaal afgespeeld den, kansen, ambities en beperkingen. instrument dan zijn vertrouwde een manier om een beetje contact ten naar het zuidoosten loopt. Het oostelijke gedeelte bestaat voorname- schooljongen, die poseert in zħ n beste heeĞ in zħ n leven tussen de mooie En een leven te midden van alle vulpen omdat hij gefrustreerd was met elkaar te krijgen als dorpsge- lijk uit hoge ruggen van sedimentair gesteente. Het westelijke gedeelte pak. Met een pen in zħ n hand en met schoolfoto uit 1946 en de zonnige mogelħ k denkbare ontwikkelingen. In door de tijd die hij kwijt was met noten en die functie hee het zeker hee omvangrijke kalksteenplateaus en gedeelten waar zandsteen een landkaart achter zich. Zoals goede dag in Zuid-Hongarħ e in 2013 blħ Ğ de familie, in de samenleving. Ik ben het vullen ervan. Bovendien maakte ook gehad (en nog!). Maar ja, al overheerst. Nederlanders betaamt onderhandelen een raadsel. We hebben de foto en de blħ dat ik István Bognár ben tegenge- de vulpen vaak vlekken en zorgde snel bereikten we de grens van ons Het Mecsekgebergte rijk aan mineralen (waaronder uranium). Het ge- we wat, eigenlħ k toch wel een beetje andere spulletjes gekocht. De foto in komen. Zomaar een moment. Ik zou dat het papier soms scheurde. dorp, leerlijk en figuurlijk. bied herbergt 20 à 30 plantensoorten die onbekend zijn in andere delen beschaamd, maar ja, ze vragen aan het lħ stje krħ gt een plekje in ons huis. hem nog wel eens willen spreken. Om inspiratie op te doen bezocht Pécs in beeld, Beeld in Pécs van het Karpatenbekken. László een drukkerij. Daar ontdekte Nu dus de volgende stap: we Op een aantal bergtoppen bevinden zich burchten, bijvoorbeeld bij Pécs- hij dat de inkt voor drukwerk snel- dopen onze gratis nieuwsbrief om várad en bij Zengővárkony. ler opdroogde. De drukinkt was Csontváry tot ‘Mecsek Magazine’ en nodi- De hogere gebieden zijn bedekt met looos. Bijzonder zijn de op meer echter te dik om in een gewone gen alle Nederlandse en Vlaamse plaatsen aanwezige kastanjebossen zoals het 28 hectare grote woud bij Nederlandse ambassade steunt eerste lustrum Tulipécs! vulpen gebruikt te worden. Maar Het bronzen beeld van Tivadar Csontváry huiseigenaren in Zuidwest Honga- Zengővárkony, die in deze vorm nog maar op weinig plaatsen in de we- Kort geleden kwam het goede nieuws dat de Nederlandse ambassade in Boedapest László was vastbesloten om hier Kosztka (1853-1919) is gemaakt door beeldhou- rije uit om vier keer per jaar onze reld te vinden zijn. Bekend zijn verder de rotsformaties van de Jakab-he- ook het eerste lustrum van Tulipécs gaat steunen. En ondanks de steeds krappere een oplossing voor te vinden en hij wer Jenő Kerényi en werd in 1979 in het park nieuwsbrief gratis te ontvangen en gy (Jakobsberg; 592 meter) en de watervallen in het dal van Melegmány. Haagse budgeĴ en doet ze dat met een nog groter bedrag dan gewoonlħ k, waardoor ontwikkelde een nieuw type pen. tegenover het Csontváry Museum geplaatst. om zelf al schrijvend en fotografe- Tulipécs V een mooie klapper op een vħ Ğ rappige vuurpħ l belooĞ te worden. De Hongaar plaatste aan het einde Het origineel staat op de Kerepesi begraafplaats rend een bijdrage te leveren. Deze feiten zijn niet compleet zonder uw ervaringen in de Mecsek! van de pen een balletje dat tijdens van Boedapest, waar de belangrijkste figuren in Makelaar Robert Kempkers zal elk Deel ze via Mecsek Magazine met andere lieebbers van dit gebied! Op zaterdag 5 oktober is het zover, dan worden de bollen om 15.00 uur het schrijven draaide en daarbij een de geschiedenis van Hongarije liggen begraven. kwartaal een bijdrage schrijven cadeau gedaan op het Szent István plein. U bent van harte uitgenodigd om inktspoor achterliet op het papier. Het is trouwens een symbolische graf, want zijn over ‘Huizen in Hongarije’. daarbħ aanwezig te zħ n! Dit balletje sloot tegelijkertijd het as werd in 1953 begraven in een massagraf op Wat in 2009 begon als een spontane actie ter gelegenheid van ‘Pécs Cultu- inktreservoir af van de buitenlucht de joodse begraafplaats Óbuda, omdat niemand Veel leesplezier en meld u snel aan rele Hoofdstad van Europa’, is - aangevuurd door de vele dankbare reacties zodat de inkt niet opdroogde en niet de huur van een graf voor de artiest wilde betalen. als abonnee. Én stuur Mecsek Ma- van de Hongaren en bħ dragen van sponsors en particulieren - uitgegroeid lekte. Na de pentechniek jarenlang Jenő Kerényi gebruikte als model een zelfportret van Csontváry terwijl hij gazine door naar al uw Hongarije- tot een geliefde traditie in Pécs, én ver daarbuiten. Meerdere keren kwam verfijnd te hebben, bracht László aan het werk is. Omdat hij het schilderde voor de spiegel lijkt hij links- vrienden. We rekenen er op dat we deze unieke geste om ieder jaar tienduizenden tulpenbollen te doneren als zijn eerste commerciële pen onder handig maar was dit dus niet. héél snel groeien naar 500 of zelfs dank voor de aan ons bewezen gastvrħ heid op de landelħ ke TV en in talloze de naam Bíró Pens op de markt. Csontváry werd in 1853 in Nagyszeben geboren. Hij was eerst leerling- 1000 adressen. krantenartikelen en radioprogramma’s. Na 5 jaar zullen ongeveer 225.000 Deze pen liet nog veel te wensen koopman en later apotheker. Hij stare zijn artistieke studie in Duitsland bollen zħ n gedoneerd. over. Producent Cross deed het be- en Frankrijk, genspireerd door een ‘innerlijke stem’ toen hij 41 jaar oud De redactie Aanmelden om mee te werken kan bħ Simon Wintermans, +36-20-9258550 ter en lanceerde in 1945 een balpen was. Hij reisde veel door Europa en dat is duidelijk te zien in zijn werk, www.tulipecs.blogspot.com die niet lekte. dat tot het expressionisme wordt gerekend. Hij stierf op 66-jarige leeijd.

1 1 Zomer 2013 Najaar 2013 2013 Winter

Meld je nu aan.eu Meld je nu aan.eu Meld je nu aan.eu ren@troas aren@troas aren@troas [email protected] een gratis [email protected] een gratis [email protected] een gratis ecsek agazine abonnement! ecsek agazine abonnement! ecsek agazine abonnement! Nieuwsbrief voor Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije

Nummer 3 , voorjaar 2014 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 4 , zomer 2014 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 5 , najaar 2014 Like Mecsek Magazine op Facebook

In dit nummer onder andere: Postkantoor in Pécs Genieten in Terecseny Erfrecht, testament en aĢ andeling In dit nummer onder andere: ƒ Studiefonds voor Roma jongeren ƒ De synagoge van Pécs ƒ Weetjes over stookhout ƒ ƒ ƒ In dit nummer onder andere: ƒ Expositie in Bonyhád ƒ Je eigen Hongaarse hof van Eden ƒ Gegevens opzoeken van de erfenis Pannekoekjes op Gundel’s wijze Route naar de Mecsek Tentoonstelling Nagypall Pince Galéria ƒ Wijnhuis Fritmann innoveert met inheemse druivensoorten ƒ Groenbeheer in Hongarije ƒȱŽŒŽ™ȱŸŠ—ȱ㕝ãĴȱ”¤- ƒ ƒ ƒ in Hongaars kadaster ƒ Vliegende keeper voor verbouwingen ƒ Renovatie van kruiswegen ƒ Bezige bijen en buren Impressie Hongarije Plaza 2014 Geitenkaas in Köblény Donauschwaben in Hongarije Paard in Pécs Strip Ĵ poszta ƒ Het Vasarely museum ƒ Roberts advies over het (ver)kopen van een huis in Hongarije ƒ Bijna alles over de ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ Nokkeltjes en Zevenburger Gulyás ƒ Levensverhaal van meneer Jaszmann ƒ Restauran ip in Hetvehely ƒ Hon- Jan Noot Thermaalbaden Festival Hongarijn Heerlijke wijn uit de heuvels van Tolna Zwitserleven... HONGARIJE PLAZA 2014 ƒ Stripverhaal van Jan Noot ƒȱŽ—ȱ›ž’Ĵž’—ȱ’—ȱ ˜—Š›’“Žȱƒ Wandelen in de Mecsek ƒ ƒ ƒ ƒ gaarse duizendpoot in Nederland ƒ Evenementen in Pécs ƒ Mijn appelboom is doodgegaan

Het wordt Bekend in Köblény Zien we u ook? heel Zomer in de Mecsek Walnoten andere oud en in slechte conditie. gezellig! en in heel Hongarije Geen van allen hebben ooit aandacht Over 4 weken is het zover! Dan hopen we in Harderwijk een hele Een helder blauwe hemel, een licht en aangenaam warm briesje door de Mijn twee grote, stoere walnotenbomen gekregen. Helemaal omwoekerd, goede, gezellige en informatieve dag te hebben met heel veel Hongarije- twee grote walnotenbomen. Ik zit achterin de tuin. Twee keer per uur zie ik Atilla Dobai uit het kleine dorp achter in de tuin zijn mijn trots. Ver nooit gesnoeid, dus weinig noten en vrienden. En we hopen nieuwe vrienden te maken! het treintje in de verte, geel en rood, langzaam voorbij rijden. De ene keer Köblény in de Mecsek maakt steken ze uit boven de andere bomen. Ik van slechte kwaliteit. We hebben ze Want Hongarije, met al z´n moois en heerlijks richting Dombóvár, de andere keer richting Bátaszék. Het vertrouwde ge- zulke lekkere geitenkaas dat hij denk dat ze er al wel zo’n veertig jaar nu meer ruimte gegeven en slechte is het waard om door meer mensen er een landelijk blad mee haalde. arije luid van de ijzeren wielen over rails kun je net horen. Al gauw verdwijnt hij staan. Sterke, dikke stammen en wijde takken weggehaald. Zouden ze het ontdekt te worden. ng Lees zijn verhaal op pagina 8. We hopen uiteraard dat een groot o achter de heuvels. Verder is het heel stil op zo’n zomermiddag. takken. Misschien zijn ze wel vijftien over een paar jaar wat beter gaan deel van de lezers van Mecsek Naast me een stapeltje lectuur en een Ě esje koude Soproni. Ik zit gewoon meter hoog. Geweldig. doen? Ik ben benieuwd. Ondertussen H Magazine er ook bij kunnen zijn. We van het uiĵ icht te genieten. Een paar koeien. Een akker met mais. plank op schoot en met een hamer planten we er ook nog paar bij. Want maken graag met u kennis. Maar we De buurvrouw hakt onkruid tussen de groente weg. Bijen zoemen af en aan Al twaalf jaar kijk ik elke herfst uit met één tik de notendop open maken niet alleen van boeken, maar ook van hopen ook dat u veel vrienden en beken- ™ŽŒ’Š•ŽȱŠĴ›ŠŒ’Žȱ’“Ž—œȱ ˜—Š›’“Žȱ•Š£Šȱ’œȱ‘Žȱ naar de vijftig bijenkasten in haar tuin. Ze halen honing van de bloemen op naar de oogst. Zouden er veel noten en het vruchtvlees er uit halen. walnoten krijg je nooit genoeg! den zult aanmoedigen om de sfeer én de 4 Š—Š•’ĵŠȱŸŠ›”Ž—ǯȱŽ£Žȱ ˜—ŠŠ›œŽȱœ˜˜›ȱ‘ŽŽȱŽŽ—ȱ 1 de heuvels verderop. zijn deze keer? Een paar lentes Walnoten voor in de muesli, voor een goulash te komen proeven! 20 wollige vacht, is een echt buitenbeest en geeft heerlijk vlees. de redactie P laza Op 15 maart kunt u er meer over horen van Barbara Meyer De oude appelboom ziet er wel heel erg gehavend uit sinds vorig jaar één geleden had het nog laat een keer notenkoek of een notentaart, voor op Cees Verharen zu Altenschildesche, die er ook enkele meeneemt! van de zwaarste takken doodging. Hoe oud zou die boom nu zijn? Dertig, gevroren en was de bloesem kapot het ijs of bij een witlofsalade. veertig jaar? Gelukkig zijn er een paar jonge bomen aangeplant. Zo lang er gegaan. Geen noten die herfst. Walnotenbomen heb ik eigenlijk pas leven zit in de oude appelboom mag ze van mij blijven staan. Zij staat me Maar in goede jaren gaan er een paar in Hongarije leren kennen en het is Ruim tien jaar steun voor Roma jongeren niet in de weg en ze vertelt me een verhaal. Ik probeer goed te luisteren, grote, wiĴ e zakken vol noten mee beslist mijn lievelingsboom. Op het Hongaars moeilijk? maar ik doezel weg. Zomer in de Mecsek. Ik verlang er naar! Cees Verharen naar huis. Wel twintig kilo soms. lapje grond tegenover ons huis staan Valt wel mee toch? ‘We laten ze niet los, totdat ze een plekje hebben gevonden’ Voor familie en vrienden natuurlijk er ook een aantal, in totaal wel een en ook voor onszelf. Met een brood- stuk of tien. Sommigen nog klein, Door Marije de Leeuw Begin 1998 werd er in een kerk in en Conny van Tuil naar Komló te Veenendaal een vastenactie gehou- reizen om te zien wat er met het geld Een Roma jongen die nu in Nederland den voor de kinderen in Komló, een gebeurde. Zij namen deel aan een Paard in Nieuwe website Mecsek Magazine werkt en een meisje dat tandheelkunde stad in Hongarije. Er werden zes zomerkamp, wat een enorme indruk studeert. Dat zijn een paar van de Roma weken lang schoenen, speelgoed en op ze maakte. ,,We waren nog nooit Pécs Naast deze digitale uitgave en een Bijen houden als hobby jongeren die door Stichting schoolmates - in Hongarije geweest en dan kom je Lees er alles over Facebook-pagina is er nu ook een Je ziet ze vaker lopen in de dorpen in de Vakaró voor Komló een betere rriaal ingeza- meteen in zo’n gebied terecht waar op pagina 10. website van Mecsek Magazine! Op Mecsek: in pakken gehulde mannen met toekomst hebben gekregen. mmeld. Door- een enorme armoede heerst en een www.mecsekmagazine.nl staat in zwermen bijen om zich heen. Ze verzorgen dan De stichting bestaat in ddat iemand achterstand is. Er werden bijvoor- het kort informatie over diverse de bijenkasten die in rijen opgesteld staan in een –ŠŠ›ȱ˜ĜŒ’ŽŽ•ȱ’Ž—ȱ“ŠŠ›ȱŽ—ȱ Žȱꗊ—Œ’- beeld 22 bedden opgemaakt voor wel aspecten en achtergronden van tuin of op een berghelling. de organisatoren zijn ruim eele opbrengst vijftig/zestig kinderen”, aldus Van ons blad. We hopen dat deze site Honing is een gouden goedje dat niet alleen vijftien jaar in Hongarije vvan de actie Tuil. Snel kwam het idee op om het ook weer meehelpt om nog meer gezond en lekker is, maar ook een Ě inke duit in ŠŒ’ŽǯȱŽœžž›œŸ˜˜›£’ĴŽ›ȱ vverdubbelde niet bij deze hulp te laten, maar meer abonnees te krijgen die lezen en het jaarlijkse inkomenszakje doet van degene Conny van Tuil vertelt waar bbesloten ŠŒ’Žœȱ˜™ȱŽȱ£ŽĴŽ—ǯȱŽ—ȱ™ŠŠ›ȱ“ŠŠ›ȱ•ŠŽ›ȱ bijdragen leveren. We ziĴ en nu op die de moeite nemen om bijenvolken te houden de stichting zich mee bezig WWijny van den werd de stichting geboren. ruim 930 lezers. Helpt u mee om te als hobby of beroep. Deze man in ons dorp houdt. Edit, nu in haar laatste jaar tandtechniek BBovenkamp groeien naar 1000? vertelde ons er meer over. Lees verder op pagina 13

1 1 1 Voorjaar 2014 Zomer 2014 Najaar 2014

Elk kwartaal Elk kwartaal Elk kwartaal @troas.eu [email protected] weer boordevol weer boordevol boordevol interessante informatie! informatie! informatie! ecsek agazine ecsek agazine (klik ook op alle links!) ecsek agazine (klik ook op alle links!) Nieuwsbrief voor Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije

Like Mecsek Magazine Nummer 6 , winter 2014 op Facebook Nummer 7 , voorjaar 2015 Nummer 8 , zomer 2015 Like Mecsek Magazine op Facebook Like Mecsek Magazine op Facebook www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl

In dit nummer onder andere: ƒ De amandelboom ƒ Brandveilige schoorsteen ƒ Hongaars Dakar team ƒ PoĴ en van In dit nummer onder andere: ƒ Nieuwe tentoonstelling in Nagypall ƒ Van Curaçao naar Ibafa ƒ Sint Maarten In dit nummer onder andere: ƒ Jan Cremers Hongaars archief ƒ Fietsen rondom het Balatonmeer ƒ De Turks- OĴ o ƒ Schenken aan goede doelen in Hongarije ƒ Wijn proeven en paardrijden ƒ Duurzaam leven in Hongarije ƒ in Szentkatalin ƒ Roberts advies: kosten van levensonderhoud in Hongarħ e ƒ Hangslotjes van trouw ƒ Sociale Hongaarse geschiedenis ƒ Wat te doen met kersen ƒ Korenfestival 'Europa Cantat' ƒ Het starten van een onder- Hongaars kerstgebak ƒ De Hongaarse vlag ƒ Roma Roots Tour Nadara ƒ Verliefd geworden op een Hongaars dorp werkplaats in Komló ƒ Tóch een vakantiehuis gekocht in Szalatnak ƒ Romska Stars on tour ƒ Mannen opgelet: neming in Hongarħ e ƒ Hongarħ e Plaza 2016 ƒ Op pad met Rackaschapen ƒ Uniek tegelmuseum in Ersébet ƒ Evenementen in Pécs ƒ Rembrandt expositie ƒ Boekbesprekingen ƒ Hongaarse puzzel van Kris Autókozmetika ƒ De omgeving verkennen met Geo-caching ƒ Hongarħ e Plaza 2016 ƒ Boekbesprekingen ƒ Kunstenaar Sándor Molnár ƒ Beeldhouwweken in Magyarlukafa ƒ Het Szekler-Hongaars runenschriĞ

Helpen in De liefde... Mooie houten Een bedrħ f beginnen in Hongarħ e... Mooie tegels te Valentħ nsdag ligt nog maar net achter ons. Maar de meubels... zien in Ersébet Hongarije seizoenen van licht, zon, warmte én verliefdheid (op Dat kan net als in Nederland op verschillende Hongarħ e) liggen weer voor ons. Andrea Gulyàs ... worden manieren en in diverse vormen. Maar welke is de SimonS Dertien jaar geleden kwamen we vertelt op pagina 7 over de achtergronden van de gemaakt door beste voor uw toekomstige onderneming? Robert WWintermans voor het eerst naar Hongarije. In liefdes-slotjes aan de hekken van Pécs. de mensen Kemkers vertelt op pagina 6 het een en ander over mmaakte van die periode namen we regelmatig in de sociale de uitgangspunten en helpt u graag verder als u zħ n werk zħ n kleding en spullen mee, die we aan werkplaats in hier serieus mee aan de slag wilt. Want voor wie hhobby en be- een jonge zigeunermoeder afgaven. Komló. beslagen ten ħ s komt heeĞ het zeker voordelen. hhoudt met zħ n Dat werd enorm op prijs gesteld, "Nooit in mħ n leven koop ik iets zo ver weg" Carla Joosse tetegelmuseum maar niet iedereen in het dorp ging er op ooook een stukje waar je aan toe bent. dacht er heĵ elfde over. Ook nu Op pagina 9 kħ kt Femke Harkink terug op de aankoop van hun huis in bezoek. Lees HHongaars erf- Op de markt We verbazen ons over het aanbod. wordt verschillend gedacht over Szalatnak in 2001. Wat begon met een reis met zeer gemengde gevoelens meer op gogoed. We gaan graag naar vlooienmarkten. De oude schoenen, de lege glazen helpen in Hongarije. over Hongarħ e als vakantieland eindigde toch in de aankoop van een po- pagina 8. LeLees er meer over We kijken altijd uit naar die markten conservenpotjes, de volledig ver- tentieel droomhuis. En dat is het intussen geworden. Ook dankzħ het mooie op pagina 9. waar de hoofdmoot wordt gevormd door roeste, gedeukte of incomplete voor- uitzicht op de heuvels van de Mecsek en erg vriendelħ ke dorpsgenoten. volgestouwde kleedjes met een men- werpen. Waarom sleep je die week gelmoes van vreemde, oude en mooie in week uit mee naar de markt? Of voorwerpen. komt er toch een verzamelaar die dat ene voorwerp wil hebben voor Voorjaar in Pécs Er wordt op u Zo gaan we tijdens ons verblijf in zijn collectie? Of die dat ene onder- gewacht in Pécs! Hongarije bijna elke zondag naar de deel nodig heeft om een apparaat Dankzħ het initiatief van Simon markt in Pécs. We slaan de koě er- mee te repareren. Ook wij hebben Wintermans werden tot 2013 jaarlħ ks Zħ n koĜ e is niet te bakverkopers en vaste kraampjes wel eens wat vreemds gekocht, ge- tienduizenden tulpenbollen geplant drinken, maar verder over en gaan gelijk naar de kleed- woon omdat het zo mooi oud was. in Pécs (Tulipécs). Wie neemt de kunt u ongevraagd jesmarkt op de hoek van het terrein. uitdaging aan om dit project een even aanschuiven Daar snuě elen we rij na rij naar Meuk nieuwe impulst te geven? bħ deze meneer nieuwe ‘schaĴ en’ en gekke zaken. Soms moeten we vragen naar de Lees er meer over op pagina 8. in de Király We leren langzamerhand de kneep- werking van een onbekend voor- Utca jes van het onderhandelingsvak. werp. Soms moeten we onze Markt in Bonyhád in Sommige verkopers kennen we, huisbeheerder, die elektricien is, Elke vrħ dagmorgen is er een warenmarkt op het terrein naast de oude Wat heeft deze de vaste kooplui die niet van plan vragen om een ę Ĵ ing in een lamp te Synagoge in het centrum van Bonyhád. Naast diverse groente- en fruit- . coureur met zijn om je - als buitenlander - met repareren of een snoer te vervangen. Nederland, kramen zħ n er vaak ook kramen met worst, honing, kaas, huishoudelħ ke Wat dit een koopje weg te laten komen. We Hij vraagt zich ongetwijfeld af wat Hongarije én spullen, kleding en poĴ en en pannen. In de zomer en het najaar kan men betekent stellen de eerste vraag om te ontdek- we toch zien in dat oude spul. Tsja, Zuid-Amerika er af en toe ook jonge boompjes kopen en meestal ontbreken ook een leest u op ken of er onderhandelingsruimte is. meuk is leuk! te maken? Zie paar verkopers van tweedehands spullen niet. Niet te laat komen, want pagina Tegenbieden, weglopen, je weet snel Irene Polak pagina 4. Foto's: Simon Wintermans om half 12 gaan de eersten alweer opruimen. 13.

1 1 1 Winter 2014 Winter Voorjaar 2015 Zomer 2015

8 Cadeautip: Bestel MecsekMagazine (als pdf), maak je serie compleet, print ze uit en doe ze in een mooie map. Voor jezelf of om weg te geven! Een complete jaargang (4 nummers) kost € 5, alle 18 nummers samen € 17,50. Dit kan via [email protected] of www.mecsekmagazine.nl.

De Mecsek Magazine Elk kwartaal ¿ jne Elk kwartaal redactie wenst u weer boordevol weer boordevol KerstdagenKerstdag en een heel informatie! informatie! goed eenn gezond 2016! ecsek agazine (klik ook op alle links!) ecsek agazine ecsek agazine Mooie Mecsek kalender Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije te koop! Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Zie pagina 15

Nummer 9 , najaar 2015 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 10 , winter 2015 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 11 , voorjaar 2016 Like Mecsek Magazine op Facebook www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl

In dit nummer onder andere: ƒ Retró in Pécs ƒ Expositie Nederlandse kunstenaars ƒ Naamdagen in Hongarħ e In dit nummer onder andere: ƒ Duurzaam stoken ƒ PoĴ enbakkers in Obánya ƒ Hollandse stamtafel ƒ Het weer In dit nummer onder andere: ƒ Workshopprogramma Hongarħ e Plaza ƒ Beeldhouwvakantie in Magyarlukafa ƒ Wat te doen met peren ƒ Concerten Hongaarse zigeunermuziek ƒ Kleinvee, bħ en en huisdieren in Hongarħ e ƒ in Hongarħ e ƒ Pareltjes in Pécs ƒ Hazelnootvlaai ƒ Lachend uit de schoonheidssalon ƒ Roberts advies: nieuw ƒ 15e tentoonstelling Nagypalli PinceGaléria: Feest! ƒ Reizen naar Hongarħ e ƒ Recepten met salami ƒ Robert's ad- Belevenissen tħ dens een werkvakantie ƒ Strip Bħ ons in het Hongaarse dorp ƒ Uitstapje naar Boedapest ƒ Kunste- Europees erfrecht ƒ Begrafenis in Hongarħ e ƒ Sinter-kerst in Szentkatalin ƒ Emaille kunstenaars in Hosszúhetény vies over emigreren naar Hongarħ e ƒ poĴ enbakker Zsolt Gradwohl ƒ Verliefd op Hongarħ e ƒ Buiten koken met naar Dechandt Antal ƒ Klein paradħ s in Hosszúhetény ƒ Hongarħ e Plaza ƒ dorpsfeest rondom de Kemence ƒ Hongarħ e Plaza komt op stoom! ƒ Holdviola wil harten raken ƒ Kerstmarkt in Boedapest ƒ Naar de tandarts een vuurtje ƒ Nederlandse stadswandelingen in Pécs ƒ De Hongaarse herdershond ƒ Bouw je eigen buitenoven

Breaking ‰ƒ”‹Œ‡ Herfst Naamdagen in Hongarħ e News! Hongaarse topband Holdviola Welkom in Hongarħ e! ‘

Geloof het of niet, maar ik vind de Wie vaker in Hongarħ e komt heeĞ er vast al wel eens van gehoord: “Het voelt hier alsof je bħ een Hongaars dorpsfeest bent”, zei herfsĴ ħ d een gezellige tħ d. Appels névnap, oĞ ewel: naamdag. Dat is iets anders dan een verjaardag. Mensen op Hongarħ e Plaza! de ambassadeur van Hongarħ e tħ dens een vorige Hongarħ e 6 1 plukken en schillen. Bedenken hoe al uit katholieke streken kennen het Wie in Hongarħ e naar de radio luistert kan er niet omheen: de Hongaarse Plaza. Een mooi compliment! En inderdaad, de vrolħ ke muziek,  20 die appels gebruikt gaan worden. Ap- fenomeen wellicht; op deze dag band Holdviola komt daar opvallend vaak voorbħ . En wie hun nieuwste CD het gezellige geroezemoes bħ de talloze kraampjes, de heerlħ ke Žƒœƒ pelmoes. Appeltaart. AppelĚ appen. heeĞ de patroonheilige van wie 'Túl a vízen' begint te luisteren, die blħ Ğ luisteren. Gyula Kulcsár, een fan van wħ n en de mooie Hongaarse handwerkproducten, laat velen En de peren natuurlħ k. Die zħ n wel men de (doop)naam draagt zħ n de band, omschrħ Ğ het zo: "Hazafelé tartva az autómmal, egész úton Hold- denken: "was ik daar maar...!" Tħ dens Hongarħ e Plaza 2016 is er keuze uit niet minder veel kwetsbaarder. Jam maken van of haar sterfdag. In Nederland en violát hallgaĴ am, újra és újra... Nem sokkal a cél elæĴ félre kellet állnom az dan 15 workshops over onderwerpen als Hongaarse taal, cultuur en muziek. Er is volop pruimen en andere vruchten. Nog België wordt daar nauwelħ ks bħ erdæben közepén, mert nem tudtam vezetni". In de auto, op weg naar zħ n Hongaars eten en drinken. Er zħ n verschillende muziekoptredens waaronder een solist, een paar weken met hopelħ k warme stil gestaan en in protestantse de- huis, luisterde hħ de gehele weg naar Holdviola. De muziek greep hem zo een koor, een volksdansgroep en, last-but-not-least, de populaire band Holdviola. En 50 avonden en mooie zonsondergangen. len weet bħ na niemand wanneer aan, dat hħ tot stoppen werd gedwongen, verder rħ den ging niet meer... ook al Programma verschillende marktkramen met leuke, lekkere, mooie dingen en nuĴ ige informatie. De natuur maakt zich klaar voor de zħ n of haar naamdag is. Dat is in was hħ bħ na thuis. op pagina 2! komende winter. Bladeren opruimen, Hongarħ e anders. Lees er meer Lees verder op pagina 13 We zien elkaar toch op Hongarħ e Plaza 2016? Het Hongaarse dorpsfeest walnoten rapen. Hout verzamelen, over op pagina 3. in Zoetermeer! Alle stukjes van de puzzel passen dan in elkaar. zagen, stapelen. Nog even genieten Van harte welkom! Neem vrienden mee en leer nieuwe vrienden kennen! Foto: ELK Media van de tuin. Van onze ę jne tuinstoe- len van Habilitas in Komló. Gril- Dé jaarlijkse 12 MAART 2016 Hongarije len met een lekker glas wħ n er bħ . Dansen voor je plezier Je huis duurzaam warm met één ontmoetingsdag! ZOETERMEER Bladeren in leuke, oude kookboeken. Mis ‘m niet! ”‹Œ‡ Verliefd op Hongarħ e! Emigreren! ‰ƒ Eigenlħ k zie ik wel uit naar een paar Voor de toeristen doen ze het niet. Op mandje hout ‘ weken een Ě inke laag sneeuw. Maar het jaarlħ kse dorpsfeest van Váralja In 1987 besloot ik, alleenstaande weer naar Oostenrħ k. Helaas vond Robert Kemkers van de GeGe

nu eerst de herfst. En deze nieuwe wordt er gedanst voor het plezier en Geloof het of niet, maar één mandje 6 moeder van 4 kinderen, ik de sfeer en corruptie niet Groep heeĞ gezien dat Hongarħ e 1  20 Mecsek Magazine lezen! vanuit een traditie die in ere gehouden hout (ca. 14 kg) is voldoende om je Hongarije Plaza Žƒœƒ op vakantie te gaan. Ik ę jn. Ook maakte ik bħ de de laatste jaren steeds meer in trek wordt. Wel leuk voor de toevallige woonkamer 12 uur aangenaam warm was in het bezit van een grensovergang iets mee, is gekomen als emigratiebestem- Cees Verharen voorbħ ganger! te stoken. Met een Artstoves kachel oude Toyotabus, een waardoor ik besloot nooit ming voor Nederlanders en Vla- van leem- of baksteen stook je één keer tank benzine en ‘giro- meer terug te willen. mingen uit vrħ wel alle leeĞ ħ ds- je kachel op. Dit is voldoende voor WinternummerW blauw’. Wħ belandden Echter, in 2000 vroeg een categorieën. Geen wonder, want 12 uur aangename stralingswarmte. houthdbbd tot de bio-brandstoě en wordtd in Hongarħ e en zon- vriendin mħ (zħ had een va- de zeer lage prħ zen van onroerend EenEb boordevol winternummer deze ‰ƒ”‹Œ‡ Goed voor het milieu en goed voor je gerekend. Het stoken met - droog - gen niet ‘kinderen een kantiehuis nabħ het Balaton- goed (de laagste binnen de EU!) ‘ keer, met veel bħ dragen van lezers! portemonnee! hout is dus veel minder schadelħ k Daar worden we aan het begin van kwartje’ van Liesbeth meer gekocht) om haar huis én het goedkope levensonderhoud voor het milieu dan het stoken List, maar: ‘alles kost uitu te proberen, om te kħ ken zħ n natuurlħ k erg aantrekkelħ k 6 de winter warm van. We wensen u  01 Žƒœƒ 2 Noteer alvast Milieu met gas, elektriciteit of stookolie. veel leesplezier en kħ ken uit naar een kwartje’. Ik reed of het geschikt was om te voor mensen die bħ voorbeeld (ver- in je agenda! Een boom neemt tħ dens haar leven Bovendien zħ n fossiele brandstof- uw reacties en bħ dragen voor het langs de Donau met leuke strand- verhuren. Dat heb ik gedaan. En vroegd) van hun pensioen willen evenveel CO op als dat er tħ dens fen eindig terwħ l bomen steeds op- jes, bekeek Boedapest, reed over de merkte dat er veel veranderd was. gaan genieten. Maar waar moet je Zaterdag 12 maart 2 voorjaarsnummer, dat in gedrukte het verbranden wordt afgegeven. nieuw kunnen worden aangeplant. vorm zal verschħ nen tħ dens poesta’s in het oosten, ging daarna Ik zag veel leuke huisjes te koop... op leĴ en als je deze stap zet? Hongarije Plaza 2016 Dit heet CO2 neutraal, waarmee Lees verder op pagina 2 Hongarħ e Plaza 2016. De redactie richting Pécs, het Balatonmeer en Lees verder op pag. 11 Lees er meer over op pagina 6 Zoetermeer

1 1 1 Najaar 2015 2015 Winter Voorjaar 2016

Elk kwartaal Bijna 1500 abonnees Meer als 1500 weer boordevol Bijna 500 likes abonnees. Bijna 500 ecsek agazine informatie! ecsek agazine Doe mee! ecsek agazine likes. Doe mee! Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije

Nummer 12 , zomer 2016 Nummer 13 , najaar 2016 Like Mecsek Magazine op Facebook Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 14 , winter 2016 Like Mecsek Magazine op Facebook www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl

In dit nummer onder andere: ƒ Terugblik Hongarije Plaza ƒ Boekbespreking Anna Boom ƒ De manden van In dit nummer onder andere: ƒ Eten op hoog niveau ƒ Helaas... u bent nummer 11 ƒ Gemencer Woud ƒ Het In dit nummer onder andere: ƒ Nieuws over Hongarije Plaza ƒ Baranya atlas ƒ Verslag 'Pop-up' ambassade ƒ Éva ƒ Opening tentoonstelling Nagypall ƒ Genieten van de nachtegaal ƒ Hakke hakke pufpuf ƒ Roberts advies: Baranya Ensemble ƒ Wat te doen met Judasoor ƒ Robert's advies: geld- en bankzaken in Hongarħ e ƒ Nadara tour Wat te doen met kastanjes ƒ Roberts advies: Hongaarse zorgverzekering ƒ St. Maarten in Nagypall ƒ Hongaarse aankopen op een wijnberg ƒ Pécs wordt hip ƒ kunstenares Zsuzsanna Ilovay ƒ Heerlijke honing uit Hongarije in Nederland ƒ Helga Herbszt en haar keramiek ƒ De bergen van de Mecsek ƒ Pécs bekħ ken met Andrea kerstmarkt in Warnsveld ƒ Textielkunstenares Angéla Thiesz ƒ Jan op de Hongaarse school ƒ Fototentoonstelling ƒ Hongaars leren in Aalst ƒ Blauwe wandelroute ƒ Hongarije vakantieland! ƒ Bouw je eigen buitenoven deel 2 ƒ Komló, van nederzeĴ ing tot mħ nstad ƒ Die mooie blauwe Donau ƒ Reizen naar Hongarħ e ƒ Puzzel van Kris Ata Kandó ƒ Op de bres voor Hongaarse Roma ƒ wijnhuis Szabó Pince ƒ Muziekevenementen in Pécs

Carla en René Joosse: "We waren getroě en door bijna alles" Een stukje geschiedenis op Roberts advies: Prachtig gerenoveerde 'Szászvári Vár' Alles over de Hongaarse Hongarije als ideaal vakantieland Geld- en bankzaken zorgverzekering Voor wie van plan is naar Honga- Na vele jaren door Frankrijk het preĴ ig om bij Nederlanders oude Hongaarse postzegels! In dit nummer vindt u weer uitge- rije te emigreren is het van belang gezworven te hebben tijdens onze op een camping, pension of B&B breid en goed advies van Robert om zo spoedig mogelijk na aan- vakanties, waren we bij een be- te vertoeven. Dan kan men in de Dit envelopje trok mħ n aandacht. Het Kemkers, deze keer over geldza- koop of huur van een woning een zoek aan Hongarije getroě en door eigen taal duidelijk maken wat men lag op een kleedje op de vlooienmarkt ken in Hongarħ e. Hoe werkt dat registratiekaart/verblijfsvergun- vrijwel alles wat dit land te bieden nodig heeft. in Pécs. Vroeger spaarde ik postzegels. met geld ning aan te vragen. heeft voor een geslaagde vakantie. Maar ook Hongaren zijn richting Als kind spaarde je van alles, wat je opnemen, In augustus 2016 is de gereno- is vooral gebruikt Waarom? Dat leest u in het uitge- Onze eerste kennismaking was in toeristen heel behulpzaam, vooral Carla & René op het terras van hun maar krħ gen kon. Later kwam er meer wisselen en veerde Vár (burcht) in Szászvár oom de omgeving breide artikel van Robert Kemkers camping in Magyaregregy een vakantiepark bij Tatabanya, in de grotere steden. Op het systeem in. Toen werden het bepaalde welke bank geopend. Voor de lieĢ ebbers eeen nieuwe toeris- op pagina 6, 7 en 10. in eerste instantie opgezet door plaĴ eland zijn de mensen veel landen en bepaalde onderwerpen. kunt u het van burchten zeker een bezoekje ttische impuls te Nederlanders. Waarom? Nou bescheidener, wat vaak wordt dat is meer vanwege de angst dat Natuurlħ k was Nederland al gauw je beste nemen? waard. Van dinsdag tot en met ggeven, welke wel- dat voelde veilig in zo’n land in verward met afstandelijk of niet ze fouten zullen maken en er mis- eerste keuze, want daar kon je de meeste Lees er alles zondag geopend van 9.00 tot lichtl ten goede Midden-Europa dat nog niet zo behulpzaam. Niets is minder waar. verstanden kunnen ontstaan. van krħ gen. En als jongen vond je de over op pa- 17.00 uur. komt aan de De trotsetrotse burgemeesterburgemeester Vakaró voor Komló lang van het communisme was ver- Vaak geven de Hongaren aan geen auto’s mooi. Nu had ik al vele jaren niet aangetekende brieven, zoals deze gina 6 en 7. van Szásvár voor de lokale bevolking. lost. Vele vakantiegangers vinden Engels of Duits te spreken, maar Lees verder op pag. 13 meer iets met postzegels gedaan. (Recommandé). Meneer of me- Vooral het gebruikte materiaal burcht al bijna 19 jaar in vrouw M. Schönberg ging naar het valt als eerste op. Prachtige vloe- Ook met het openbaar vervoer is actie voor Roma Waarom trok zo’n envelopje dan postkantoor in Riga om deze enve- ren, een ongelofelijk mooie houten deze burcht prima bereikbaar, de Wie is die man toch die toch mħ n aandacht? Allereerst lop te laten inschrħ ven onder num- Met de kippen trap en grote deuren laten zien dat burcht ligt op slechts 100 meter Onlangs kwam er bericht van Weer een mooie tentoonstelling in natuurlħ k 1964, de Olympische mer 228, om zo zeker te zħ n van een kosten noch moeite zijn gespaard. van het busstation. een vader uit Hongarije. Aan zijn op dat biljet staat...? Spelen. De zomerspelen waren in goede aankomst bħ Gyҩr Lajosné onder de auto... Bij de receptie/informatiebalie zoon Zsolt waren gouden bergen Nagypalli PinceGaléria Tokyo. Anton Geesink werd daar in Komló. Leuk, die internationale zijn naast Hongaarse informatie Wellicht bent u bij het bezichti- beloofd, als hij ging werken in Op het biljet wereldkampioen judo. Maar waar contacten. Ook toen! Soms is het heerlħ k om met de folders ook Engelse folders be- gen - net als wij - verbaasd, vol Nederland. De praktijk bleek De opkomst bij de opening op 1 mei van 20.000 waren de winterspelen? Wat is alles kippen op stok te gaan. Maar net schikbaar. bewondering en verrast! echter anders. Geen huurcon- jongstleden was groot, zeker gezien de Forint staat veranderd als je die periode verge- En dan ligt er dik 40 jaar later een als deze kippen onder een leuke Veel kijkplezier. tract en geen arbeidscontract. slechte weersvoorspellingen. Een klein Déak Ferenc lħ kt met de wereld van Rio 2016! stapeltje van 65 enveloppen te oude auto kruipen is misschien De renovatie van deze burcht, Geen bergen van goud, maar aantal bekenden kwam niet door ziekte (1803 - 1876). Deze envelop werd vanuit Riga, de koop op de vlooienmarkt van Pécs. ook een preĴ ige ervaring? - gelegen naast de kerk in Szászvár, Carla Joosse alleen bergen vol zorg, of iets anders. Maar er waren ook veel Hij was een hoofdstad van Litouwen verstuurd. Moeder is overleden. Dit stapeltje eenzaamheid en angst. nieuwe gezichten en gezichten van heel Hongaars staatsman en minister Toen nog een Sovjet Republiek. Op enveloppen kon wel weg, besloten "Beter terug bij ons, in de lang geleden. van justitie en staat bekend als de postzegels staat CCCP! De brief de erfgenamen. Ik betaalde er 10 En inderdaad, tegen drie uur begon het armoede, dan te worden 'De wijze staatsman'. Zijn succes werd verstuurd naar iemand in euro voor. Dik betaald, want ze zħ n te regenen en het was ook al koud, dus Gratis vier Hongarije kaarten voor donateurs uitgebuit. Dank u wel is te danken aan de verklaring van Komló, Hongarħ e, een land van het niks waard. Maar ik heb er wel lol het alternatieve slecht-weer plan werd nu Lees er meer over op pagina 11 voor de hulp!" schreef de rechten van de Hongaarse Warschaupact. aan. Want ze vertellen me iets over doorgevoerd. Alles naar het dorpshuis, de de vader. Assemblee rond 1840. Hij was ere- Er waren tħ dens de koude oor- de geschiedenis. Van mensen en dansgroep, maar ook de toespraken. lid van de Hongaarse Academie log veel postzegelvrienden. Men van dit land. Lees meer op Lees verder op pag. 4 van Wetenschappen. stuurde aan een vaste vriend Cees Verharen pagina 12

1 1 1 Zomer 2016 Najaar 2016 2016 Winter

Stuur dit mooie Laat u weer inspireren Laat u weer inspireren magazine eens door naar door persoonlijke door persoonlijke familie of vrienden ervaringen en leuke tips! ecsek agazine ecsek agazine ecsek agazine ervaringen en leuke tips! Nieuwsbrief over Zuidwest Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest-Hongarije Nieuwsbrief over Zuidwest-Hongarije

Nummer 15 , voorjaar 2017 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 16 , zomer 2017 Like Mecsek Magazine op Facebook Nummer 17 , najaar 2017 Like Mecsek Magazine op Facebook www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl www.mecsekmagazine.nl

In dit nummer onder andere: ƒ Lakodalom in Magyaregregy ƒ Nieuwe tentoonstelling Nagypalli PinceGaléria ƒ In dit nummer onder andere: ƒ Workshops beelden werken ƒ Tentoonstelling Oude Egypte ƒ Zelfvoorzienend In dit nummer onder andere: ƒ ^rdægkatlan Fesztivál ƒ Blauwdrukkerij in Tolna ƒ Zsolnay ÉĴ erem ƒ Wat De museumstraat van Pécs ƒ Wandelen in de Mecsek ƒ Roberts advies: Het invoeren van een auto in Hongarije ƒ in Hongarije ƒ Roberts Advies: aanvragen belastingkaart en ę scale verklaring ƒ Dénes Nepp: zadelmaker en leer- te doen met honing ƒ Hoop voor vergrijzende dorpen ƒ Roberts advies: het invoeren van aanhanger, trailer, De kunst van het maïsblad-ambacht ƒ Parno Graszt in Nederland ƒ Panoramakaarten Hongarije ƒ De geschiede- bewerker ƒ Boekbespreking 'Een schiĴ erend isolement' ƒ PiĴ oresk Püspökszentlászló ƒ Opening tentoonstelling caravan of camper ƒ Hongaarse auto-ontwerpers ƒ Antonie Hendrix, keramisch kunstenaar ƒ Hungaromania nis van Zsolnay ƒ Filmmaker Béla Tarr ƒ Evenementen in Pécs en Boedapest ƒ RestauranĴ ip Nagypalli PinceGaléria ƒ Musical Zorro in Bikal ƒ Hongaarse kunst in Barcelona en Nederland ƒ Luisteren naar de Duitstalige middengolf

Lakodalom: bruiloft op z'n Hongaars Alles over het Susogó: culinair genieten in Pécs Püspökszentlászló invoeren van een Hoop voor vergrijzende dorpen Een aanhanger, Échte kenners van Pécs, ook de Nederlandstaligen, hebben wellicht al het genoegen Klein dorp met een grote Door Cees Verharen auto in Hongarije gehad hier te mogen eten: restaurant Susogó in Pécs. De naam (uit te spreken als: verrassing trailer of caravan ‘Sjoe-sjò-goo’) klinkt even lieĚ ijk als de betekenis: ‘susogás’ is ‘geruis’, ‘geritsel’ (van De Hongaarse dorpen - ook die in de Baranya - zijn in beweging. Dat zijn ze altijd al geweest. Soms met langere, rustiger tijden, soms met heftige veranderingen. Soms invoeren? Nu steeds meer Nederlanders en bladeren), ‘susogó’ is diegene of datgene die dat geluid produceert. Belgen besluiten (semi-)perma- waren oorlogen de oorzaak, soms speelden economische factoren een rol. En - niet te vergeten - de wereldpolitiek. Ik neem een paar grote sprongen door de geschiedenis. Robert Kemkers zet in dit num- nent in Hongarije te verblijven, Deze ambiance is duidelijk aanwezig den, kan op de Facebookpagina van mer op een rijtje wat daar bij geeft Robert Kemkers een over- op het intieme terras en ook binnen het restaurant het actuele menu be- In de 5e eeuw vestigden Mongoolse Ze kwamen tot aan de poorten van komt kijken en of dit (ę nancieel) zicht van de belangrijkste stap- is het overigens prima vertoeven, kijken, evenals de zondagse brunch. Hunnen zich in het gebied dat we nu Wenen. Van die cultuur zijn belang- aantrekkelijk is of niet. pen en voorwaarden bij het op met open ramen dringt ook hier het De bediening is hartelijk en persoon- Hongarije noemen. Jan Cremer, de rijke monumenten overgebleven die Lees er meer over op pagina 6 Hongaars kenteken laten regis- geritsel binnen in de kleine kamer, lijk, het menu is ook in het Engels schrijver uit Enschede, was trots op toeristische trekpleisters zijn gewor- treren van een (eigen) auto. Een die modern oogt, met veel gevoel beschikbaar. Het restaurant ligt in de zijn (deels) Hongaarse aĤ omst en den, ook in Pécs. voordeel daarvan is in ieder geval voor stijl en detail. Het is een restau- wijk TeĴ ye, aan de zeer steile Szælæ noemde zich graag een 'Hun'. Hier Toen de OĴ omaanse Turken terug- dat Hongarije in verhouding tot rant met slechts enkele tafeltjes en utca 54. Volg de borden richting ‘TV- en daar zien we nog restanten van gedrongen waren, bleef een ont- Nederland zeer lage wegenbelas- als snel bekruipt je het gevoel in een torony’, dan rechtsaf naar ‘TeĴ ye’ en Wie al eens in het kleine hun cultuur. volkt en verwoest zuidelijk deel e ting en verzekeringspremie kent. gezellige eetkamer bij vrienden te vervolgens de 1 straat links. Püspökszentlászló was, weet De Habsburgers (1526-1867) sloten van Hongarije over. Om dit gebied Lees meer op pagina 6. zijn beland. Hier geen grote porties het: na een tweetal kilometer het ene strategische huwelijk na weer te bevolken en op te bouwen van bekende Hongaarse gerechten, Wereldberoemd over een (doodlopende) zand- het andere en zo ontstond een nodigde de Oostenrijks-Hongaarse maar elke week een wisselende kaart De bekende GaultMillaut gastrono- weg door het bos kom je terecht machtig Oostenrijks-Hongaars rijk. keizer-koning straatarme boeren uit Op 27 mei is het weer zover! Dan stoet trekt dan door het dorp met twee of drie menukeuzes. Op miegids heeft Susogó onlangs ge- in een dorpje met amper 30 wo- De romantiek van de mooie maar het Duitse Zwabische land (bij Ulm) Oost-Duits 'Barkas' in camperuitvoering wordt in Magyaregregy weer 'Lako- met de nodige muziek en dans. het eerste gezicht doet het denken waardeerd met 15 punten, wat twee ningen. Maar ook met - aan het ongelukkige koningin Sisi is nog uit om naar het gebied te komen. dalom' gevierd! Daarna is er op het feesĴ errein bij aan de Franse ‘haute cuisine’, maar koksmutsjes oplevert. Volgens de eind - een arboretum, een kerkje altijd populair. De binnensteden van Zo'n 30.000 mensen gingen lopend, de oude school een optreden van de Hongaarse chefs zien telkens kans gangbare standaarden komt dat én bisschoppelijke villa, midden Hongarije staan vol met prachtige met kinderen, vee, huisraad op kar- Dat is een bruiloft op traditionele verschillende dansgroepen uit de zeer verrassende combinaties te ma- overeen met één Michelinster en is in het bos. gevels uit die periode. ren, op weg. In Wenen en Boedapest wijze, waarbij zeer veel folklore en omgeving en soms zelfs vanuit de ken op basis van Hongaarse ingre- het dus het beste restaurant in Hon- Lees er meer over op pagina 12 Het OĴ omaanse Rijk veroverde tus- keken de mensen hun ogen uit. dans voorbij komt. Aan het begin zustersteden. diënten. Veruit de meeste producten garije buiten Boedapest. Gelukkig is sen 1541 - 1699 de hele Balkan en een van de middag worden vanuit het Uiteraard is er voor de volwassen in de keuken komen uit de streek de prijs hieraan nog niet aangepast! groot deel van het Midden-Oosten. Lees verder op pagina 6 Arnoldház - in optocht - de bruid bezoekers een tent waarin men kan Concert Parno en zijn altijd vers. Wel reserveren Nagypalli PinceGaleria en bruidegom opgehaald. Een ziĴ en én, zoals overal in Hongarije, vooraf! Wie al vooraf wil watertan- Andrea Kemkers-Gulyás zezeer bonte kan drinken. Ook aan de kleintjes Graszt in Ede weer open isi gedacht. Er zijn diverse De bekende Hongaarse Zigeu- Op 1 mei ’s middags om 3 uur Hongaarse bijdragen speelas Ĵ ributen aanwezig. nergroep Parno Graszt komt werden de deuren van de Nagy- DusD voor echte Hongaarse voor één concert naar Neder- palli PinceGaléria geopend, om alle aan de auto-industrie folkloref op 27 mei naar land! En wel op zaterdag 11 belangstellenden de gelegenheid te Wist u dat een Hongaarse inge- Magyaregregy!M maart a.s., in De Kei in Ede. Mis geven de nieuwe tentoonstelling te nieur meewerkte aan de ontwikke- 't niet en bestel nog snel kaarten! bekijken. ling van de motor van deze auto? IngeIn van Seventer Lees meer op pagina 11 Lees meer op pagina 13 Lees meer op pagina 10

1 1 1 Voorjaar 2017 Zomer 2017 Najaar 2017

9 Roberts Advies Invoeren van en rijden met een aanhanger, trailer, caravan of camper in Hongarije

Eerder dit jaar schreef ik in deze vaste rubriek over het invoeren van een auto vanuit Nederland of België naar Hongarije (Mecsek Magazine 15; voorjaar 2017). De afgelopen maanden bereikten mij diverse vragen betreff ende de invoer van aanhangwagens, trai- lers, caravans en campers. Nu recentelijk de Hongaarse regels voor fi etsendragers zijn aangepast, lijkt het zinvol ook hier aandacht aan te besteden. Ik kan vanwege de beschikbare ruimte niet alle details behandelen, maar de te voeren procedure van keuringen en het aanvragen van een kentekenbewijs is grotendeels hetz elfde als de eerder besproken procedures voor (personen)auto’s. Ik zal vooral stil staan bij de belangrijkste verschillen.

Rijbewijs en kenteken uitz iet; tot voor kort begon een derge- voertuig niet als vermist of gestolen Voor het rijden met een getrokken lijk kenteken altijd met de lett er 'X', staat geregistreerd. voertuig gelden dezelfde regels als maar nu alle beschikbare codes ver- Hierbij dient nog de volgende aante- in de Benelux: tot maximaal 750 kg geven zijn, beginnen de nieuwe ken- kening geplaatst te worden. Caravans maximale draaglast (aanhanger, ca- tekens tegenwoordig met een 'W'. met een bouwjaar na 1996 en met een tegorie O1) mag iedereen een kleine geldig Europees kenteken worden aanhanger achter de auto hangen. Procedure voor invoeren doorgaans zonder problemen in Voor een zwaardere aanhanger (cate- Voor wie beschikt over een aanhan- Hongarije geregistreerd. Bij caravans gorie O2) dient men over een rijbe- ger, trailer of caravan met een eigen van vóór 1996 gelden strenge con- wijs BE te beschikken als het totaal Nederlands of Belgisch kenteken is troles, waarbij met name gekeken van aanhanger en auto zwaarder is de procedure relatief eenvoudig, deze wordt of het voertuig voldoet aan de dan 3500 kg.. Ook de regels voor het verloopt vrijwel gelijk aan die voor huidige minimale veiligheidseisen. rijden met campers zijn dezelfde (tot het invoeren van een personenauto: Ook al heeft de caravan een geldige 3,5 ton met rijbewijs-B, anders is een men dient de kentekenbewijzen te registratie in Nederland of België, ‘groot rijbewijs’ vereist). overhandigen, het betreff ende voer- dan nog zou de invoer in Hongarije Het belangrijkste verschil geweigerd kunnen worden, met Nederland is dat in of men kan bepaalde veilig- Hongarije elk voer- of heidseisen stellen die dienen vaartuig zijn eigen regis- te worden aangebracht. Het tratie heeft, óók getrokken is belangrijk dit in overwe- voertuigen, zoals kleine ging te nemen en zich te aanhangers, vouwwa- beraden of het fi nancieel dan gens en caravans! Ook wel interessant is. kleine bootjes die alleen op binnenwateren wor- Voor het invoeren van een den gebruikt, dienen te camper is de procedure ook worden geregistreerd bij vergelijkbaar met die van een de 'Nemzeti Közlekedési In Noord-Hongarije (Nagyoroszi) geproduceerde personenauto en aanhanger, Hatóság' (de Hongaarse caravan van Knaus-Tabbert met dien verstande dat er tegenhanger van de RDW, afh ankelijk van het aantal te die ook bevoegd is voor het verkeer tuig te laten keuren en vervolgens vervoeren personen nog wel registra- over water). moet het geregistreerd worden. Er tiebelasting betaald dient te worden. Er is geen uitz ondering voor bijvoor- geldt geen 'registratiebelasting' voor Bij de meeste campers is dat echter beeld enkelassige 'bakkies' met een de invoer, maar wel zijn er leges en niet het geval. maximale last van 750 kg. Ongeacht overige kosten voor het overschrijven de afmetingen en draaglast, elke van de naam bij het districtskantoor. Lastiger is de invoer van lichte enke- aanhanger dient te beschikken over Voor wie niet beschikt over papieren lassige aanhangers en vouwwagens een eigen kentekenbewijs met eigen Nederlandse kentekenbewijzen, maar zonder eigen kenteken. Omdat deze kenteken! Hetz elfde geldt voor over een plastic kentekenkaart, is geen bestaande registratie hebben, vouwwagens, caravans, opleggers en de procedure lastiger. Net als bij de vindt er een uitgebreide keuring overige categorieën. invoer van een auto moet dan eerst plaats. Als de betreff ende aanhanger Er bestaat voor getrokken voertuigen een procedure opgestart worden om nog relatief jong is en de fabrikant een apart kenteken, dat er hetz elfde vast te stellen dat het betreff ende een Europese typegoedkeuring heeft

10 aangevraagd, is de procedure qua ste aanhanger en caravan dienen praktischer alternatief in de vorm tijd en kosten nog te overzien. Als het elke twee jaar gekeurd te worden in van het aanvragen van een speciaal gaat om een oudere aanhanger (lees: Hongarije. donkergrijs kenteken; dit is vergelijk- meer dan ongeveer 20 jaar), dan is Voor het rijden over de autosnelwe- baar met het witt e kenteken in deze er vaak niet. Er moet dan voor gen moet u niet vergeten een apart Nederland. Men dient dan een af- dit ene 'bakkie' een aparte typegoed- vignet (categorie 'U') te kopen voor spraak te maken bij een willekeurig keuring worden opgesteld, waarvoor de aanhanger, caravan of trailer; cam- APK-keuringsstation voor het trek- testen en een rapport van expert(s) pers vallen vrijwel altijd standaard kende voertuig met op de trekhaak vereist zijn. De totale kosten lopen onder de categorie 'D2'. de betreff ende fi etsdrager. Men dan al gauw in de vele honderden controleertco hier of alles euro’s en dit is daarom doorgaans werktw en veilig is. Zo Nieuw Hongaars 'donkergrijs niet lonend: men kan veel goedko- ja,ja dan kan men bij het kenteken' voor fi etsdragers per een tweedehands Hongaarse districtskantoord een aanhanger met Hongaars kenteken speciaals donkergrijs kopen, of - voor minder dan 1000 kentekenk aanvragen met euro - een ompleet nieuwe Hon- dezelfded combinatie als gaarse aanhangers, met alles erop heth kenteken van de en eraan. autoa of camper. Inclusief keuringen, kenteken- Rijden met buitenlandse platen op plaat en overige kost aanhangers het ca. 10.000 forint. Er Er is overigens nog een praktisch is daarna geen aparte probleem bij kleine aanhangwagens APK vereist, geen zonder eigen kentekenbewijs: men WA-verzekering en ook kan er niet mee rijden in Hongarije! geen apart apa autosnelwegvignet. Bij een aanhanger, trailer of caravan Fietsdragers met een eigen niet-Hongaars kente- Ten slott e nog iets over het vervoeren mr.drs. Robert Kemkers - GeGe Group, ken ligt het op het eerste gezicht iets van fi etsen in Hongarije. Dit mag op [email protected] anders: die mag verkeerstechnisch het dak, op een wel getrokken worden door een aanhanger of Hongaarse auto. Echter, op het punt achter de auto. van de WA-verzekering gaat het dan In alle geval- mis. In Nederland hoeft men voor len dienen alle aanhangers, trailers en caravans geen lampen en de aparte WA-verzekering af te slui- kentekenplaat ten, aangezien de WA-verzekering goed zichtbaar van het trekkende voertuig ook het te zijn en mag de Tandartspraktijk voor getrokken voertuig dekt. In België is fi ets niet meer vrijwel altijd een eigen WA-verzeke- dan 40 cm aan de Nederlanders in Pécs, Hongarije ring vereist, behalve bij heel kleine zijkant en 1 meter aanhangers (minder dan 500 kg) en aan de achter- landbouwwagens. In Hongarije dient zijde uitsteken. Tandarts Péter Szántó is echter elk getrokken voertuig een In de praktijk zal afgestudeerd aan de eigen WA-verzekering te hebben. En vrijwel alleen een Universiteit van Pécs. daarvoor is dan een eigen kenteken fi etsdrager met vereist! Het valt mij op dat velen dit eigen verlichting Zijn werkwijze is per- advertentie niet weten, vandaar dat ik het hier voldoen. Tot soonlijk en professioneel. nog eens benadruk. voor kort moest men telkens de Hij spreekt Nederlands, Periodieke keuring achterste kente- Engels en Duits. Voor alle getrokken voertuigen geldt kenplaat van de Specialisaties: in Hongarije dat deze even zo vaak auto of camper een algemene periodieke keuring schroeven en op Kaakchirurgie en Implantologie dienen te ondergaan als personenau- de fi etsdrager Conserverende tandheelkunde en Prothetiek to’s en campers. Vier jaar na de eerste plaatsen. registratie na fabricage is een APK Deze methode ('műszaki vizsga') vereist, daarna mag nog steeds, elke twee jaar. Dus ook de allerklein- maar er is een www.tandartstoerisme.nl

11 Strip van Jan Noot Hongaarse auto-ontwerpers Bij ons in het Belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van de auto-industrie

Hongaarse dorp... Diverse Hongaren hebben een Béla Barényi (1907 g belangrijke bijdrage geleverd aan - 1997) was een Kalm stroomt de Donau door Mohács, die fijne ontwikkelingen in de auto-industrie. Oostenrijks-Hongaars stad vlakbij ons dorpje. Een veerboot vaart Ányos István Jedlik (1800-1895) auto-ontwerper. Hij dagelijksvelemalenheenenweernaarÚjmohács. was de Hongaarse uitvinder van de was een specialist op dynamo. het gebied van veilig- heid en bedacht onder andere de János Csonka (1852 kreukelzone. Maar ook de ruitenwis- - 1939) was ook een ser die uit het zicht verdwijnt als hij Hongaarse ingenieur niet in werking is, de bij een botsing en mede-uitvinder inklappende stuurstang, de veilig- van de carburateur heidsgordel, de veiligheidskooi en  in 1893. Als hoofd het veiligheidsstuurwiel.  opleidingen aan de Technische Voor Daimler-Benz ontwierp hij  Universiteit van Boedapest (hij was onder andere de Mercedes W111, Aan de oever van de rivier, meters boven het 25 toen hij begon) vond hij ook an- met kreukelzônes voor en achter. wateroppervlak en met uitzicht op de veerboot, dere machines uit waaronder de eer- In totaal verwierf hij meer dan 2500 bevindtzicheenkleinrestaurant. ste gemotoriseerde driewieler voor patenten op diverse gebieden. de Hongaarse Post, maar ook - in de jaren '80 - de eerste Hongaarse motor- Ook vandaag de dag fi ets en motorboot. Deze laatse samen zijn er nog belangrijke met Donát Bánki (1859 – 1922), een Hongaarse bijdragen Hongaarse technisch aan de auto-industrie. ingenieur en uitvinder Dr. Barna Hanula van compressoren (1958) is hoofd van  voor verbrandings- de Audi Hongaarse Faculteit voor  motoren en een water- Autotechniek van de Universiteit turbine. van Győr. Toen hij jong was werd Wehebbenhetooitbijtoevalontdektenkomen hij Hongaars motorrace kampioen er al jaren. Vader en zoon heten ons altijd weer József Galamb (1881- met een zelf ontwikkelde motor. Als evenhoffelijkwelkom. 1955) was een Hon- mechanisch ingenieur werkte hij gaars-Amerikaanse mee aan vele ontwikkelingen op het technisch ingenieur, gebied van motoren, onder andere die na zijn studie die van de Bugatt i Veyron. begon hij als tekenaar in Diósgyőr. In 1903 reisde hij naar Autoproductie Amerika en vond werk als ontwer- Dat Hongarije geen onbelangrijk per bij Ford Motor Company. Tijdens land is als het om auto's gaat wordt  de tweede wereldoorlog ontwierp bevestigd doordat Audi, Mercedes,  hij een kleine zescilinder auto. Zijn Opel en Suzuki er fabrieken hebben. invloed speelde nog door in de ont- Suzuki alleen al produceert 185.000 wikkelingen van de Ford V8 en Eifel auto's per jaar. Dat is dus ook goed Ik verheug me op de komkommersalade, de die vanaf 1935 in Hongarije werden voor de werkgelegenheid! ´palacsinta´metchocoladeennoten.Maarvooral gemaakt. opderijkelijkmetkaasgevuldekalkoenborst!

Bugatt i Veyron

© Jan Noot  Ford V8 

12 In Memoriam Antoni Hendrix (1963-2016), een begenadigd kunstenaar

Antoni Hendrix was voor mij een positief voorbeeld van iemand die zich als jonge Nederlander kort na de Wende in Hongarije vestigde en na jarenlang hard werken als keramiek kunstenaar/designer, erin is geslaagd om aan zijn ideeën gestalte te geven en deze ook te gelde te maken. Hoe hij ooit in Hongarije terecht is gekomen is een ander verhaal, maar dat heeft te maken met de toevallige contacten in Leuven, waar hij eind jaren ‘80, begin jaren ’90 als bloemsierkunstenaar werkte.

Hij ontmoett e daar ook zijn huidige Stijgende lijn kunstinstallatie, waarin ook echte compagnon Pieter Leemans en Hij liet zich door andere kunste- bloemen weer een plaats kregen: kwam in contact met een Hongaarse naars inspireren, zoals door de Art & Flowers (Művészet és Virá- zakenman die op zoek was naar viltkunstenares Judit Pócs met haar gok). Na verloop van tijd liet hij nieuwe bedrijven voor het ‘vrije’ tentoonstelling van hoeden met hun zich uitkopen en ging hij zelfstan- Hongarije. Ook ontstond er contact fantastische vormen en kleuren in dig verder met het ontwerpen en met een Hongaarse glaskunstena- de Nagypalli PinceGaléria. De afzet uitbreiden van zijn sieradenlijn. Wel res uit Parád. Door contacten met van hun producten, via West-Eu- bleef hij extern designer voor het een Belgische groothandel werd ropese groothandels en stands op bedrijf. het idee geboren om te proberen in internationale beurzen, vertoonde Hongarije aan de slag te gaan met een alsmaar stijgende lijn. Hij begon Bewonderd de productie van bijzonder kera- een paar jaar later, naar aanleiding Hij was een kunstenaar in hart en miek. van zijn ‘raku’ procedé, bijzondere nieren, die voortdurend op zoek sieraden van keramiek te ontwer- was naar grenzen van verfi jning Terra Ungheria pen en ging daarmee ook naar de en vernieuwing. Binnen zijn grote Ik heb Antoni zo'n 15 jaar geleden beurs in Parijs. Hongaarse kennissenkring van kun- voor het eerst in Hongarije ontmoet. Om niet alleen zijn individuele stenaars en kunstkenners genoot hij Een bijzonder gastvrije man, die sierkunst, maar ook het grote veel- grote bewondering en respect, maar toen heel duidelijk zijn lijnen had kleurige keramiek uit de fabriek een ook binnen de groeiende kring uitgezet over wat hij wilde berei- platform te geven en aan particulie- van Nederlanders in Baranya. Ik ken. Hij was in 1994 mede-eigenaar ren te kunnen verkopen, had hem vorige zomer nog willen geworden van een klein, buiten werd in Pécs interviewen om een beter gebruik geraakt fabriekscomplex een pand ge- beeld te krijgen van zijn in Pécsvárad en kon daarin een huurd, links leven en werk in Neder- begin maken met zijn keramische gelegen van land en in Hongarije en experimenten. Pieter en hij richt- de Nádor hij wilde daaraan ook ten daarvoor hun onderneming Szálló aan meewerken. Maar ik heb ‘Terra Ungheria’ op. Antoni werd het Széchen- daarvoor de kans niet de ontwerper en Pieter nam het yi tér. Antoni meer gekregen, omdat zakelijke en technische gedeelte van richtt e dit hij helaas eind december de onderneming voor zijn rekening. pand in als 2016 is overleden na een Hij ontwierp schitt erende kerami- een schitt e- lange lijdensweg. Er is sche pott en, vazen, schalen en bak- rende met Antoni een bezield ken in allerlei vormen,men, groott es kunstenaar en een goede en kleuren, voornamelijkmelijk vriend heengegaan. bedoeld voor gebruikuik met bloemen, plantenen De winkel ‘Art & Flo- en kleine boom- wers’ aan het Széchenyi achtigen. Hij tér in Pécs zal binnen- experimenteerde kort door Antoni’s dochter Tímea met de vorst- worden voortgezet. De producten bestendigheid van ‘Terra Ungheria’ dragen voor van de pott en en een groot deel nog zijn stempel. specialiseerde zich Adres: 7720 Pécvárad, Ipartelepi daarnaast ook in út 1. 'raku’ branden. Eddy Smid, Nagypalli PinceGaléria

13 Uitgelicht: Szigetvár EVENEMENT Szigetvár (ca. 11.000 inwoners) is de 4e stad van Baranya en het IN PÉCS centrum voor het westelijke gedeelte van de provincie. Het vervult op vele vlakken een regionale functie en heeft onder andere een behoorlijk uitgebreid winkelbestand, een groot ziekenhuis, een 6 -10 oktober thermaalbad, maar is bovenal bekend om haar bezienswaardigheden en geschiedenis. Muzikaal oogstfestival Diverse locaties Szigetvár en Pécs Klassieke muziek komt samen en Turkije zijn met fi lm, literatuur, culinaire goed, en het is evenementen en speciale voor- mede daarom dat stellingen (en misschien wel een net ten noorden muzikale fl ashmob...)! van de stad, langs Rijksweg 67, 13, 21 oktober | 4, 10 november het Park van de 9, 15 december Hongaars-Turkse Wijnproeverij in de Vriendschap is aangelegd; hier kelder van de Bisschop vindt men grote Granary bezoekerscentrum standbeelden van Proef drie verschillende wijnen de Hongaarse onder leiding van een specialist. held Miklós Zrínyi en Sultan 1-23 december Suleiman II, voor Advent in Pécs de Turken de Széchenyi plein machtigste sultan De heerlijk geuren van kerstbak- In 1566 vond hier de Slag om Sziget- uit de geschiedenis. sels en Glühwein brengen je van- vár plaats. Deze werd weliswaar zelf in een feestelijke stemming. verloren door de Hongaren, maar de Szigetvár heeft na de omwenteling heldhaftige krijgsdaden van Miklós van 1989-1990 vrij lang te kampen Zrínyi en zijn strijdmakkers zijn gehad met een sterk teruglopende bijna 450 jaar later nog niet vergeten. werkgelegenheid en als centrum De held Zrínyi wordt dan ook over- van een economisch iets minder al geëerd in Szigetvár en omgeving. ontwikkeld gebied, vooral gericht Het grootste overblijfsel van deze op de landbouw, stagneerde de geschiedenis is de grote burcht mid- verdere ontwikkeling. De laatste den in de stad, welke opengesteld paar jaar gaat het echter duidelijk is voor bezichtiging. Het immense beter, zijn fabrieken uitgebreid bouwwerk moest destijds de hoger (Szigetvár is bekend om de leer- en 31 oktober - 5 mei gelegen zandrug en de doorgaande conservenindustrie en houtbewer- Vincent van Gogh in routes via de uitlopers van Mecsek king) en nieuwe winkels gevestigd. en Zselic verdedigen, temidden Ook is het toerisme verder ontwik- zwartwit van het uitgestekte moeras dat aan keld en de stad is met name in trek Janus Pannonius Museum de zuidkant lag, richting de rivier bij Nederlanders. Rondom de stad, Drava. Hier voerden belangrijke met name in de noordelijk gelegen handelsroutes langs. dorpen, wonen veel Nederlanders.

In het bezienswaardige centrum van Van: www.hongarijehuis.nl Szigetvár zijn hier en daar nog meer resten uit de Turkse tijd te vinden. De Deze tentoonstelling omvat 50 banden tus- héliogravures van tekeningen sen Hongarije van Vincent van Gogh, in 1905 en met name Park van de Hongaars- geprint in Utrecht. Turkse Vriendschap

14 advertenties

HungaroMania 2018 Sfeervol Authentiek WELKOM HungaroMania wordt Traditioneel ÜDVÖZLÜNK georganiseerd door een kerngroep vanuit het 'Collegium Hungaricum', www.witt ewasbeer.nl Hongaarse docenten en Wiittttewasbeer..nll Hungaromania Ontspannen vakantiewoningen in Véménd studenten, aangevuld door /ĞĚĞƌĞĞŶŵĞƚĞĞŶƉĂƐƐŝĞǀŽŽƌ,ŽŶŐĂƌŝũĞĞŶͬŽĨ,ŽŶŐĂĂƌƐ͗t>mE< heel veel medewerkers.

HungaroMania vindt plaats op zon- Toegangsprijs is 12 euro bij voor- dag 25 februari 2018 in Leuven, de inschrijving en betaling voor hoofdstad van Vlaams-Brabant. Op 1 februari. Daarna of aan de kassa deze dag staan de Hongaarse taal, 15 euro. Kinderen (tot 12 jaar) krij- de cultuur en het land in de kijker. gen 50% reductie. Voor het betere tweedehands boek! Het programma verloopt dan ook in www.theoldbookcase.com het Hongaars en het Nederlands. www.hungaromania.eu

Luisteren naar MW873 kHz Duitstalige uitz endingen via de middengolf www.hongarijevandaag.nl door Gert Jan Hoogenkamp Uw uitz endingen hebben mij veel ge- leerd over de Hongaars-Duitse cultuur Goed en voordelig naar tandarts Een gast van ons huis in Szalatnak en ik heb me erover verwonderd dat de Péter Spengler in Orfű is zeer gegeïnteresseerdïnteresseerd in de historie HongaarseHongaarse regeringregering dit ondersteunt.ondersteunt. vanan en dede ontwiontwikkelingenkkelingen bin-bin- NietNiet alleen gginging het over cultuur, mmaara nenen Centraal-Europa.Centraal-Europa. Hij ook ooverver de wweersver-eersve wawass ononderder de wachting,wachting, indrukndruk vanvan ergerg belang-belang www.spenglerdr.hu/ zahnarztpraxis.html dee DDuits-uits- rijkrijk voor taligealige radio-radio- vakantie-vakantie REDACTIE uiitz endingenendingen gangers.gangers. Gert Jan Hoogenkamp dieie hhijij bbijij Veel NNe-e- Robert Kemkers onsns kokonn derlandersderlande Eddy Smid Irene Polak ontvangenntvangen hebbenhebben zichz Cees Verharen (hoofdredacteur) enn schreef,schreef, inin BaraBaranyan [email protected] thuisgeko-huisgeko- gevestigdgevestigd Mecsek Magazine komt elk mmen,en, meteen enen ook vvooro kwartaal uit en wordt naar ruim eenen mmailail nnaaraar hen zijn uwu 1500 emailadressen verzonden. dee reredactie.dactie. BiBijj uitz endinendingeng De deadline voor het dezeeze een vertavertaling:ling: interessantinteressant winternummer: 10 december (als ze ggeeneen HonHongaarsgaars verstaan).verstaan). Zeereer geëerde Pécs redactieredactie, Medewerkers aan dit nummer: Carla Joosse, Andrea Kemkers-Gulyás, Helaas moet men constateren dat in Jan Noot Ik wil bij deze graag mijn tevredenheid Nederland de Duitse taal bij de jeugd uitspreken over de Duitstalige uit- niet geliefd is; slechts weinigen spreken Verantwoordelijkheid: · De mening van schrijvers in Mecsek Magazine is niet nood- zendingen op de MW 873 kHz, die het. Engels is genoeg denken ze. Dat zakelijk de mening van de redactie. · De redactie houdt zich het recht voor om artikelen te weigeren ik tijdens mijn verblijf in Szalatnak is toch wel vreemd, want tenslott e is of (in overleg) te redigeren. · Geplaatste artikelen zijn afgestaan aan Mecsek Magazine, zodat hoorde. Het was voor mij heel bijzonder Duitsland ons buurland. verdere verspreiding van het blad c.q. het artikel ongehinderd verder plaats kan vinden via sociale media en internet. om te ontdekken dat in Baranya zoveel · Ingezonden foto’s vallen onder verantwoordelijkheid van de inzender (privacy en copyright). mensen Duits spreken en men als Ik wens u veel succes met uw uitz endin- Idee, vormgeving en logo van Mecsek Magazine zijn eigendom Nederlander daarom vaak goed kan gen en tot wederhoren in Hongarije. van Irene Polak en Cees Verharen. praten met Hongaren. Like Mecsek Magazine op Facebook. Korneliusz Könst www.mecsekmagazine.nl

15 Ügyvédi iroda & jogi tanácsadás Kreatív & fejlesztés Advocatuur & Juridisch Advies Creatief & Ontwikkeling

Szolgáltatás Ingatlanközvetítés & értékbecslés Dienstverlening Makelaardij & Taxaties www.hongarijehuis.nl 888)0/("3*+&)6*4/-

/BJECTu/PKNAPPERPANDMETDIVERSEMOGELIJKHEDENIN$RÉVAFOK"ARANYA vnEURO

4RADITIONELEVRIJSTAANDE(ONGAARSEDORPSWONINGGELEGENAANEENGROENSTROOKIN

EENVRIENDELIJKDORPNIETVERVANDERIVIER$RÉVA BIJDEGRENSMET+ROATIÑ

(ETPANDBIEDTVANWEGEDELOCATIEBEHALVEALSWOON OFVAKANTIEHUISOOK

MOGELIJKHEDENALSWINKELTJE GALERIE ENZ$EWONINGISGROTENDEELSVANSTEEN DEBASISISGOEDEN

HETBIEDTGEZIENDELAGEPRIJSZEKERVEELWONINGVOORWEINIGGELD

/BJECTu/PLOOPAFSTANDVANBOSSENGELEGENWOONBOERDERIJIN6ÏKÏNYvnEURO

:EERRUSTIG DIRECTAANBEEKJEGELEGENGERENOVEERDEWOONBOERDERIJINHETLEUKEDORPJE

6ÏKÏNY MIDDENINDE-ECSEK OPSTEENWORPAFSTANDVANWATERVALLETJES BEEKJES MERENEN

BOSSEN$EWONINGVERKEERTINUITSTEKENDECONDITIEENISDELAATSTEJARENGEHEELGERENOVEERD

!LLEKAMERSOPBG ONDERHOUDSARMETUINMETFRAAIUITZICHTOPDEOMLIGGENDEBEBOSTE

HEUVELSDOORHETGELUIDVANHETSTROMENDEBEEKJEBELEEFTMENHETECHTE@BUITENGEVOEL

/BJECTu2USTIEKGELEGENWOONBOERDERIJIN,OVÉSZHETÏNY 0USZTAKISFALUvnEURO

'ERENOVEERDECOMFORTABELETANYA ALSLAATSTEHUISINEENIDYLLISCHBUURTSCHAPMIDDENINDE

-ECSEK(ETBOERDERIJTJEISGELEGENOPEENZEERRUIMDUBBELPERCEEL OMGEVENDOORBEBOSTE

HEUVELS SLECHTSAANEENZIJDEACHTERDEHOUTWALSTAATEENBUURHUIS&RAAIETUINMETGAZON

FRUITBOMEN TERRAS WIJNKELDER BOSWALENAKKERVELD6EELPRIVACY HEERLIJKRUSTIGEN

SCHITTERENDUITZICHTENDATALLESVLAKBIJ0ÏCSVÉRAD OPGOEDEENKWARTIERRIJDENVAN0ÏCS

/BJECTu,ANDHUISMET HAGRONDENZWEMBADIN3ZENTGÉLOSKÏRvnEURO

5NIEKENVRIJGELEGENOBJECTOPZEERRUIMTERREINMETWEIDSEUITZICHTEN NABIJHETKUUROORD

)GAL TUSSEN+APOSVÉRENHET"ALATONMEER$ITUITGEBOUWDELANDHUISLIGTOPTWEEPERCELEN

EVTTESPLITSENVOOREXTRAHUIZEN$EVILLAWORDTAANGEBODENINCLUSIEFDEMEUBELS DUSGEHEEL

@TURN KEY"INNENRUIME LICHTEKAMERSENEENATIELIERRUIMTE"UITENTERRASSEN ZWEMBAD

ENDIVERSEFRUITBOMEN7EGENSPRIVÏ OMSTANDIGHEDENNUEXTRASCHERPGEPRIJSD

Időpont egyeztetés / contact voor afspraken: 16 mobi(e)l: (+36) 20/2626-706; @: [email protected]