DOCSLIB.ORG

Birinci Meclis Ve Vilayat-I Şarkiye

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Birinci Meclis Ve Vilayat-I Şarkiye Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı BĠRĠNCĠ MECLĠS VE VĠLAYAT-I ġARKĠYE Fasih DĠNÇ Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2014 BĠRĠNCĠ MECLĠS VE VĠLAYAT-I ġARKĠYE Fasih DĠNÇ Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2014 iii TEġEKKÜR Öncelikle bana akademisyen olmayı, farklı yaklaĢımı, özgür tutumu ve babacan tavırlarıyla düĢündüren ve her zaman yanımda olduğuna inandığım hocam Prof. Dr. Ahmet Nezihi TURAN’a teĢekkür ederim. Bu çalıĢmanın ana hatlarının belirlenmesinde ise katkıları olan ilk danıĢmanım Prof. Dr. Mehmet ÖZDEN'e Ģükranlarımı sunarım. ÇalıĢmanın ilerleyen safhalarında danıĢmanlığımı devralan Yrd. Doç. Dr. Hakan KAYNAR'a, tezin içeriğine dair yaptığı kritik müdahalelerinden ve akademi camiasında her konuyu çalıĢabileceğime dair verdiği cesaretten dolayı minnettarım. Tez Savunması jüri üyelerimden Yrd. Doç Serhat KÜÇÜK’e tezi sabırla okuduğu ve verdiği fikirler için çok teĢekkür etmeliyim. Ayrıca, araĢtırmam boyunca bana rahat bir çalıĢma alanı yaratan Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölüm BaĢkanı Prof. Dr. Ramazan ACUN ve yardımcısı Doç. Dr. Fatih YEġĠL'e teĢekkür ederim. Eğitim hayatım boyunca beni desteklemeyi bir görev bilen baĢta annem Aysel DĠNÇ olmak üzere tüm aile fertlerime sonsuz teĢekkürlerimi bildiririm. Ve EĢim Naime DĠNÇ, kocaman yüreğiyle hep yanımdaydı. iv ÖZET DĠNÇ, Fasih, Birinci Meclis ve Vilayat-ı ġarkiye Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2014. 23 Nisan 1920'de Birinci Meclis, dönemin Osmanlı vilayetlerinden seçimle ve son Meclis-i Mebusan'dan gelen mebusların katılımıyla açıldı. Meclis'e birçok bölgeden mebus katılmakla birlikte önemli bir kısmı Vilayat-ı ġarkiye'den gelmiĢti. Öyle ki çalıĢma, Vilayat-ı ġarkiye'yi merkeze alarak Birinci Meclis üzerine oldu. Bu çalıĢmada ilk olarak Birinci Meclis'i anlamak adına meclisin kuruluĢuna kadar giden süreçte devlet ile Vilayat-ı ġarkiye arasındaki iliĢkiden kesitler verildi. Ġkinci bölümde, Birinci Meclis'te yer alan 147 Vilayat-ı ġarkiye mebusunun mecliste ortaya koydukları faaliyetler incelendi. Bu faaliyetleri incelerken onların mebusluk öncesi faaliyetleri, eğitim durumları ve mebusluk sonrası yaĢamları hakkında karĢılaĢtırmalı olarak bilgiler verildi. ÇalıĢmanın üçüncü bölümünde ise Birinci Meclis'in, bir bölge olarak Vilayat-ı ġarkiye'ye nasıl baktığını ele almakla birlikte bölgede yoğun nüfusa sahip olan Kürtlerin nasıl algılandığı ve ortaya konulan algının nedenleri incelendi. Dördüncü bölümde 1920-1923 yılları arasında Vilayat-ı ġarkiye'nin meclis gündemini oldukça meĢgul eden siyasi ve sosyo-ekonomik sorunlarının neden-sonuçlarına bakıldı. Ayrıca meclisin bu sorunlara dair tutumu ve çözüm yolları incelendi. Son bölümünde ise günümüz devlet erkinin ve Kürt siyasasının, Birinci Meclis'e dair söylem ve algılarına değinildi.Gerek devlet erkinin ve gerek Kürt siyasasının Birinci Meclis'e dair yaklaĢımlarında yanılgılar taĢıdığı ortaya konuldu. Bu iddiayı ortaya koyarken,söz konusu yanılgıya neden olan tarih okumasının ardında yatan ideolojik yaklaĢımlar irdelendi. Sonuç bölümünde ise, Birinci Meclis'in yapısı ve ona dair güncel algıların yanı sıra, Vilayat-ı ġarkiye’nin temsil edildiği mebuslar ve dönemsel sorunları çerçevesinde analiz yapıldı. ÇalıĢmanın genelinde ortaya konulan olay ve olgular için ana kaynak olarak dönemin meclis tutanakları kullanmakla beraber, döneme tanıklık etmiĢ kiĢilerin anıları, konuyla ilgili kitap ve makalelerden yararlanılmıĢtır. Anahtar Sözcükler: Osmanlı Devleti, Birinci Meclis, Mebus, Kürt, Vilayat-ı ġarkiye v ABSTRACT DĠNÇ, Fasih, First Assembly and Eastern Provinces, Master Thesis, Ankara, 2014 In 1920, 23 April, First Assembly was opened with the participation of the deputies coming from Ottoman provinces of era and the members of last council deputies. Although in Assembly deputies coming fromd ifferent provinces most of them come from Eastern Provinces. Hence, this study is centered on Eastern Provinces and First Assembly period. Initially, in this study, to understand First Assembly the relation between the state and Eastern Provinces and the process until the establishment of First Assembly is given with some historical fragments. In the second part, 147 deputies of Eastern Provinces and their activities in the First Assembly is investigated. The information about their activities before attempting First Assembly, their educational background, and their activities after First Assembly is given. In the third part of the study, how as a region Eastern Provinces is perceived by the First Assembly and how Kurds having densely populated in the region are perceived and the reasons behind this perception are investigated. In the fourth part political, economic and social problems of Eastern Provinces, which occupied the assembly agenda, 1920-1923 is investigated. Besides, there action of assembly to those problems and the way to solve these problems is searched. In the last part of the study, the discourse and perception of today’s assembly and Kurdish politics toward First Assembly is emphasized. However, both today’s assembly and the actors of Kurdish politic shave misperceptions towards the First Assembly. While asserting this claim the reason behind this misreading of history is and ideological approaches are scrutinized. Inthe final part, the general structure of this study and the structure of First Assembly and the current perceptions as well as deputies of that time and the problems of that period are analysed with in the frame of Eastern Provinces. For the events and cases mentioned in this study as a main source the offical reports of assembly between 1920-1923 and memories of the people living in that time and the articles, books related with the topic of this study are used. Key Words: Ottoman Empire, First Assembly, Deputy, Kurd, Eastern Provinces vi KISALTMALAR AMHC. : Anadolu Müdafaayı Hukuk Cemiyeti HĠF. : Hürriyet ve Ġtilaf Fırkası ĠTC. : Ġttihat ve Terakki Cemiyeti KTTC. : Kürt Teavün ve Terakki Cemiyet KTC. : Kürt Teali Cemiyeti TBMM. : Türkiye Büyük Millet Meclisi T. Hal No. : Tercüme –i Hal No GZC. : Gizli Zabıt Ceridesi ZC. : Zabıt Ceridesi Haz. : Hazırlayan C. : Cilt vii ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY .......................................................................................................... i BĠLDĠRĠM ....................................................................................................................... ii TEġEKKÜR ................................................................................................................... iii ÖZET ............................................................................................................................... iv ABSTRACT ..................................................................................................................... v KISALTMALAR ........................................................................................................... vi ĠÇĠNDEKĠLER ............................................................................................................. vii GĠRĠġ ............................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM: TBMM SÜRECĠNE KADAR DEVLET VE VĠLAYAT-I ġARKĠYE . 6 1.1. II. ABDÜLHAMĠT YÖNETĠMĠYLE DEĞĠġEN ĠLĠġKĠLER ........................... 6 1.1.1. II. Abdülhamit Ġktidarına Doğru.......................................................................... 6 1.1.2. Sultan Abdülhamit’in Devleti.............................................................................. 8 1.1.3. II. Abdülhamit'in Vilayat-ı ġarkiye Politikası: Hamidiye Alayları ..................... 9 1.2. II. MEġRUTĠYET DÖNEMĠNDE VĠLAYAT-I ġARKĠYE .............................. 13 1.2.1 Muhalifler Örgütleniyor: Ġttihat ve Terakki Cemiyeti ........................................ 13 1.2.2. Ġttihatçıların Ġktidarı .......................................................................................... 15 1.2.3. Ġttihat ve Terakki ve Vilayat-ı ġarkiye: Yükselen Milliyetçilik ........................ 17 1.2.4. Sona Doğru: 1. Dünya SavaĢı (1914-1918) ....................................................... 21 1.3. VAR ĠLE YOK ARASINDA: MÜTAREKE’DEN T.B.M.M’ YE .................... 24 1.3.1. Mütareke Döneminde Vilayat-ı ġarkiye: Ayrılıkçılar ve Hilafetçiler ........... 25 1.3.2. Anadolu'da Dengeler DeğiĢiyor: Kongreler, AntlaĢmalar ve Meclis ................ 27 2. BÖLÜM: BĠRĠNCĠ TBMM’DE (1920-1923) VĠLAYAT-I ġARKĠYE MEBUSLARI ................................................................................................................ 29 2.1. BĠRĠNCĠ MECLĠS’ĠN KURULUġU VE SĠYASĠ YAPISI ................................ 29 2.2. VĠLAYAT-I ġARKĠYE ........................................................................................ 31 2.3. VĠLAYAT-I ġARKĠYE'NĠN YABANCILARI: BÖLGEDE DOĞMAYAN MEBUSLAR .................................................................................................................. 33 2.3.1. Aktif Mebuslar .................................................................................................. 33 2.3.2. Vilayat-ı ġarkiye ile Ġlgilenmeyen Mebuslar .................................................... 36 2.3.3. Tek Faaliyetleri Vilayat-ı ġarkiye ..................................................................... 38 2.3.4. Meclis'in Sessiz Sakinleri ................................................................................. 39 viii 2.4. VĠLAYAT-I ġARKĠYE'NĠN YERLĠLERĠ: BÖLGEDE DOĞAN MEBUSLAR ........................................................................................................................................
Load more

Recommended publications
  • Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Amasya Milletvekilleri
    T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI BİRİNCİ DÖNEM TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDE AMASYA MİLLETVEKİLLERİ VE SİYASİ FAALİYETLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN Tolgahan KARAİMAMOĞLU Niğde Haziran, 2016 T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI BİRİNCİ DÖNEM TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NDE AMASYA MİLLETVEKİLLERİ VE SİYASİ FAALİYETLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ HAZIRLAYAN Tolgahan KARAİMAMOĞLU Danışman :Doç. Dr. Nevzat TOPAL Üye : Doç. Dr. Hamdi DOĞAN Üye : Yrd. Doç. Dr. Seyhun ŞAHİN Niğde Haziran, 2016 iii i ii ÖNSÖZ Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan, ‘’Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Amasya Milletvekilleri ve Siyasi Faaliyetleri’’ isimli bu çalışmamızda, Meclisin Birinci Dönemi’nde (23 Nisan 1920–16 Nisan 1923) Amasya Milletvekilleri ve faaliyetleri konu edilmiştir. Çalışmamız dört bölümden oluşmakta olup birinci bölümde; Mili Mücadele Döneminde, Amasya ve çevresinde meydana gelen olaylar değerlendirilmiştir. İkinci bölümde; TBMM’nin açılışı, Amasya yapılan seçim hazırlıkları, seçimlerin yapılması ve Birinci Meclisin genel durumu değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde; Amasya’dan seçilen beş milletvekili ile Osmanlı Mebuslar Meclisi’nden katılan iki milletvekilinin biyografileri verilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Amasya milletvekillerinin Meclisteki çalışmaları ve faaliyetleri anlatılmıştır. Mondros Mütarekesi sonrası yapılan işgallere karşı teşkilatlanarak başarılı bir mücadele sergileyen ve tamamen “Milli Hakimiyete” dayalı yeni bir devlet kuran Birinci Meclisin Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu çalışma ile Birinci Mecliste bulunan Amasya Milletvekillerinin kısa biyografileri verilerek yaptıkları faaliyetler incelenmiştir. Çalışma konumuz gereği Meclis Zabıt Cerideleri, Gizli Celse Zabıtları, Milletvekillerinin Kişisel Dosyaları, Nutuk temel başvuru kaynaklarımız olmuştur. Bunun dışında TBMM tarafından yayınlanan Meclis Albümleri vb. çalışmalar ile Milli Mücadele ve TBMM’ne iştirak edenler tarafından yazılan hatıralardan da istifade edilmiştir.
    [Show full text]
  • The Second Group in the First Turkish Grand National Assembly I. Dönem
    GAUN JSS The Second Group in the First Turkish Grand National Assembly I. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde İkinci Grup Gülay SARIÇOBAN* Abstract The First Turkish Grand National Assembly, called the First Parliament in the history of our Republic, is the most significant and important mission of our recent history. In fact, it is an extraordinary assembly that has achieved such a challenging task as the National Struggle with an endless effort. The ideas contained within each community reflect the pains they have experienced during the development process. Different ideas and methods gave the Parliament a colorful and dynamic structure. We can call the struggle between the First and Second Groups in the First Parliament as the pro-secular progressives and the reigners who defended the Otto- man order. The first group represented the power and the second group represented the opposition. Therefore, the First Group was the implementing side and the Second Group was a critic of these practices. The Second Group argued that in terms of their ideas, not just of their time, has also been the source of many political con- flicts in the Republic of Turkey. Thus, the Second Group has marked the next political developments. The Se- cond Group, which played such an important role, forced us to do such work. Our aim is to put forward the task undertaken by the Second Group until its dissolution. In this study, we try to evaluate the Second Group with the ideas it represents, its effectiveness within the Parliament and its contribution to the political developments.
    [Show full text]
  • Tarih Türkiye Cumhuriyeti Başlangiçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri
    T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey
    [Show full text]
  • Alt RIZA PAŞA HÜKÜMETİ PROGRAMI VE MECLİS-1 MEBUSANDAKİ YANKILARI
    ALt RIZA PAŞA HÜKÜMETİ PROGRAMI VE MECLİS-1 MEBUSANDAKİ YANKILARI Yrd. Doç. Dr. İhsan GÜNEŞ Ulusal kurtuluş savaşına tümüyle karşı bir politikanın yandaşı ve uygulayıcısı olan Damat Ferit Paşa padişahtan, Şeyhülislamdan ve baş- ta İngiltere olmak üzere tüm İtilaf Devletlerinden gördüğü desteğe karşın Anadolu'da gelişen ulusal harekatı durduramıyordu. Tüm gü- cünü kullanarak Sivas Kongresi'nin toplanmasını engellemek istemiş ise de başarılı olamamıştı. Damat Ferit Paşa'mn emriyle kongreyi da- ğıtmak için eyleme geçen Ali Galib ve yandaşları etkisizleştirilmişti1. Bu olay üzerine Kongre Heyeti, Damat Ferit Paşa hükümetini padi- şaha şikayet etmek üzere 11 Eylül 1919 da bir telgraf hazırlamıştı.1 Ancak bu belge padişaha sunulamamıştı. Çünkü Sadrazam Damat Ferit Paşa izin vermemiştir. Bunun üzerine "Heyeti Temsiliye" 12 Eylül 1919 da yasal bir hükümet yönetime gelinceye değin İstanbul'la resmi yazışmaların yapılmamasına karar vermiştir2. Bu karar Damat Ferit Paşa istifa edip Ali Rıza Paşa Hükümeti oluşturuluncaya değin sürmüştür. 30 Eylül 1919'da istifa eden Damat Ferit Paşa hükümetinin yerine yeni bir hükümet oluşturmak üzere Ali Rıza Paşa atanmıştır3. 1859 da İstanbul'da doğan Ali Rıza Paşa jandarma binbaşılığın- dan emekli Tahir Bey'in oğludur. 15 Haziran 1302'de kurmay yüz- başı rütbesiyle harp akademisini bitirmiştir. 21 Mayıs 1303 de Alman- ya'ya gönderilen Ali Rıza Paşa burada üç yıl kalmıştır. Ordunun çeşit- li bölümlerinde görev yapan Ali Rıza Paşa Manastır Vali ve Komu- tanlığında da bulunmuştur. Meşrutiyetin yeniden ilânından sonra 14 Ağustos 1324'de Harbiye Nazırlığına atanmıştır! Kâmil Paşa'mn Sadrazamlığı sırasında yine Harbiye Nazırlığına getirilmiştir. Balkan savaşında-Batı Ordusu Komutanı olan Ali Rıza Paşa, Tevfik Paşa 1 bkz. Nutuk c.
    [Show full text]
  • Ii. Meşrutiyet Dönemi'nde Erzurum'un Müslüman
    1 T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI TAR YL 2015-0001 II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ’NDE ERZURUM’UN MÜSLÜMAN MİLLETVEKİLLERİNİN MECLİS-İ MEBUSAN’DAKİ FAALİYETLERİ HAZIRLAYAN Meryem AYDIN TEZ DANIŞMANI Yrd. Doç. Dr. Ayten CAN AYDIN-2015 2 T.C. ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI TAR YL 2015-0001 II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ’NDE ERZURUM’UN MÜSLÜMAN MİLLETVEKİLLERİNİN MECLİS-İ MEBUSAN’DAKİ FAALİYETLERİ HAZIRLAYAN Meryem AYDIN TEZ DANIŞMANI Yrd. Doç. Dr. Ayten CAN AYDIN-2015 4 Bu tezde görsel, işitsel ve yazılı biçimde sunulan tüm bilgi ve sonuçların akademik ve etik kurallara uyularak tarafımdan elde edildiğini, tez içinde yer alan ancak bu çalışmaya özgü olmayan tüm sonuç ve bilgileri tezde kaynak göstererek belirttiğimi beyan ederim. Adı Soyadı : Meryem AYDIN İmza : i AD SOYAD: Meryem AYDIN BAŞLIK: II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ’NDE ERZURUM’UN MÜSLÜMAN MİLLETVEKİLLERİNİN MECLİS-İ MEBUSAN’DAKİ FAALİYETLERİ ÖZET Meşrutiyet Hareketi, Osmanlıdan günümüze yalnızca parlamenter sistemin Anadolu topraklarında doğuşunun göstergesi değil, siyasal, hukuksal ve düşünsel hayatımızın da en önemli kaynaklarından biri olmuştur. 1908’de ikinci defa ilan edilen Meşrutiyet’in ortaya çıkışı, ülke yönetimine getirdiği yenilikleri, yeni oluşturulan kanun tasarıları, bu kanun tasarıları doğrultusunda yapılan uygulamalar, Erzurum İl’inin bu dönem içerisinde bulunduğu siyasi, sosyal, ekonomik ve idari özellikleri, Erzurum’un Müslüman Mebuslarının meclis içerisindeki faaliyetleri, müzakere edilen konular hakkında ki görüş ve uygulamaları, söz aldıkları birleşimlerin açıklamaları ve değerlendirmeleri genel olarak çalışmamızın çerçevesini çizmiştir. Meşrutiyet dönemlerinin genel yapısı ve faaliyetleri, İkinci Meşrutiyet Dönemi seçimleri ve meclisin genel özellikleri ile beraber yaptıkları faaliyetler, Erzurum’un sosyal, siyasal, idari özellikleri ve Erzurum mebuslarının meclis tutanaklarındaki konuşmaları ve bu konuşmaların değerlendirilmesi çalışmamızın esasını oluşturan üç ana konu olmuştur.
    [Show full text]
  • Tam Metin(PDF)
    International SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587) Economics and Administration, Tourism and Tourism Management, History, Culture, Religion, Psychology, Sociology, Fine Arts, Engineering, Architecture, Language, Literature, Educational Sciences, Pedagogy & Other Disciplines in Social Sciences Vol:5, Issue:34 pp.2173-2188 2019 sssjournal.com ISSN:2587-1587 [email protected] Article Arrival Date (Makale Geliş Tarihi) 15/03/2019 The Published Rel. Date (Makale Yayın Kabul Tarihi) 10/05/2019 Published Date (Makale Yayın Tarihi) 10.05.2019 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN AÇILIŞI VE İKİ BEYANNAMESİ TURKISH GRAND NATIONAL ASSEMBLY AND TWO OPENING STATEMENT Prof. Dr. M. Salih MERCAN Bitlis Eren Üniversites, Fen- Edebiyat Fakültesi, [email protected], Bitlis/TÜRKİYE Article Type : Research Article/ Araştırma Makalesi Doi Number : http://dx.doi.org/10.26449/sssj.1423 Reference : Mercan, M.S. (2019). “Türkiye Büyük Millet Meclisi‟nin Açılışı ve İki Beyannamesi”, International Social Sciences Studies Journal, 5(34): 2173-2188. ÖZ Ahmed İzzet Paşa Hükümeti, milliyetlere esasına dayanan adil bir sulha erişmek amacıyla Mütarekeye talip oldu. İstiklali uğrunda namus ve şerefiyle çarpışan milletimiz 30 Teşrinievvel 1334 tarihinde imza ettiği mütareke ile silahını elinden bıraktı. İtilaf donanmaları İstanbul‟a girdikten sonra Mütareke ahkâmı bir tarafa bırakıldı. Gün geçtikçe artan bir şiddetle Saltanat hukuku, Hükümetin haysiyeti, milletimizim izzeti nefsi taarruza uğradı. İtilaf Devletlerinden gördükleri teşvik ve fiili himaye sayesinde Osmanlı tebaası Hristiyan azınlıklar her yerde küstaha ne tecavüze başladılar. İstanbul‟un 16 Mart 1920 tarihinde işgali, Dr. Rıza Nur ve arkadaşlarının bilinçli bir müdahalesi ve önergesi üzerine Meclis kendi iradesiyle toplantılarını 18 Mart süresiz erteleme kararı aldı. Böylece ileride başka şartlarda ve yerde kendini yeniden toplama imkânını hukuken elinde tutmuş oluyordu.
    [Show full text]
  • Copyright by Elaine Diana Smith 1959 ORIGINS of the KEMALIST MOVEMENT and the GOVERNMENT of the GRAND NATIONAL ASSEMBLY (1919-1923) by Elaine Diana Smith
    Copyright by Elaine Diana Smith 1959 ORIGINS OF THE KEMALIST MOVEMENT AND THE GOVERNMENT OF THE GRAND NATIONAL ASSEMBLY (1919-1923) by Elaine Diana Smith Submitted to the Faculty of the Graduate School of The American University in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in International Relations and Organization SStf* to ■ Signatures of Committee: Chairman: ■v\V^G Date: f y n I 1} June 1959 The lerican Univer: Washington, D.C. TABLE OF CONTENTS CHAPTER PAGE PREFACE............................................... iv INTRODUCTION.......................................... vii I. HISTORICAL BACKGROUND ............................ 1 II. EARLY NATIONALIST EFFORTS TO FORM A GOVERNMENT IN ANATOLIA (1919-1920) lU III. THE ESTABLISHMENT OF THE GOVERNMENT OF THE GRAND NATIONAL ASSEMBLY (APRIL 23, 19 2 0 ) ............ 37 IV. "NATIONAL SOVEREIGNTY" THE DOCTRINAL BASIS OF KEMALISM ................................... 55 V. THE DEVELOPMENT OF POLITICAL GROUPINGS AND PARTIES . 77 VI. THE EMERGENCE OF MUSTAFA KEMAL PASHA AS THE LEADER OF THE NEW TURKEY......................... 95 VII. HOW THE SOCIOLOGICAL AND ECONOMIC PROBLEMS FACING THE KEMALIST GOVERNMENT WERE M E T ................. 116 VIII. THE BASIC LINES OF KEMALIST FOREIGN POLICY (1919-1923) .............................. 132 XI. CONCLUSIONS..................................... 152 CRITICAL BIBLIOGRAPHY................................... 15b SELECTED BIBLIOGRAPHY................................... 166 APPENDIX A. Chronology of Important Events (1918-1925) .... 191 APPENDIX B. The National Pact (Mill! Misak) of January 20, 1920 .......................... 195 iii CHAPTER PAGE APPENDIX C. Communication of Mustafa Kemal to Turkish Civil and Military Authorities, March 16, 1920 .... 197 APPENDIX D. Letter to World Leaders by Mustafa Kemal, March 16, 1920 ............................ 198 APPENDIX E. Fundamental Articles of the Constitutional Act of the Grand National Assembly (Law of Fundamental Organization) January 20, 1921 .
    [Show full text]
  • Tam Bir Asirlik Türkiye 1914-2014
    TAM BİR ASIRLIK TÜRKİYE 1914-2014 (TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN SOSYO-EKONOMİK, KÜLTÜREL VE SİYASİ OLARAK İRDELENMESİ) Yazan: Fahrettin ÖZTOPRAK ÖNSÖZ Sayın Okuyucularım, Bu kitap bilinen bir tarih ya da “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi” kitabı değil. Farklı bir kitap. Şu anda alanında tek. Ben bu kitaba Sosyo-Ekonomik, Kültürel ve Siyasi Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (1923-2012) adını verdim, araştırmayı ya- pıp iki yıl sonra kalan kısımları da ekleyip, düzenlemeleri bitirdikten sonra Tam Bir Asırlık Türkiye 1914-2014 (Türkiye Cumhuriyeti’nin Sosyo-Ekonomik, Kültürel ve Siyasi Olarak İrdelenmesi) adını vererek tamamladım. Çünkü, Türkiye Cumhuriye- ti’ni başlangıcından günümüze kadar hem sosyo-ekonomik, hem kültürel, hem si- yasi olarak inceleyen bir kitap. Ayrıca, bu incelemeyi sosyo-psikoloji dalında da yapan bir kitap. Kitabımın muhtevası oldukça geniş. Bu kitap bir anlamda “Hakiki Kahramanlarıyla Milli Mücadele Tarihi”dir, hatta “Mağlubiyet ve Zaferleriyle Türk İstiklal Savaşı Tarihi”dir de. Veyahut, Resmi Türkiye Cumhuriyeti Tarihi’nin bir ten- kidi, yani eleştirisidir. Daha doğrusu, nasıl isterseniz öyle anlayabilirsiniz. Şimdiye kadar yazılan Türkiye Cumhuriyeti tarihlerinde ilmi bir çalışma yapılma- mıştır. Yapılmak istenmiştir ama, ortam müsait olmadığından başlanılmamış, baş- lanmışsa da bitirilememiştir. Çünkü tepede Demokles’in kılıcı vardı. Tepeye indi miydi, yandın. O kadar tarihçi bilim adamız var, o kadar tarihçi öğretim görevlimiz var, ama bilimsel anlamda bir Türkiye Cumhuriyeti Tarihimiz yok. Hele Sosyo-Eko- nomik, Kültürel ve Siyasi Türkiye Cumhuriyeti Tarihimiz hiç yok. Bu gerçekten uta- nılacak durum. İşin tuhaf tarafı, yazılan Atatürk İlkeleri ve İnkılap veyahut Türkiye Cumhuriyeti tarihleri de birbirinin aynısı, ortada değişik bir durum mevcut değil. Biz o kadar yıl boyunca Enver Behnan Şapolyo’dan bir adım ileri gitmiş değiliz.
    [Show full text]
  • İDAMA MAHKÛM EDİLEN BİR HÜKÜMET: BİRİNCİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN İLK İCRA VEKİLLERİ HEYETİ HAKKINDA ÇIKARTILAN İDAM KARARLARI Osman AKANDERE*
    SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2008-II) O.AKANDERE İDAMA MAHKÛM EDİLEN BİR HÜKÜMET: BİRİNCİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN İLK İCRA VEKİLLERİ HEYETİ HAKKINDA ÇIKARTILAN İDAM KARARLARI Osman AKANDERE* ÖZET Mondros Mütarekesi’nin imzasının akabinde uygulanan işgallere karşı Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yürütülen Millî Mücadele Hareketi, Sivas Kongresi ile birlikte memleketin tamamını kuşatıcı bir nitelik kazanmış, Millî Mücadele yapan bütün cemiyetler de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiş, böylelikle de mücadelede “vahdet” sağlanmıştır. Bu “vahdet”in en önemli getirilerinden birisi Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Misak-ı Millî’nin kabul ettirilmesi olmuştur. İstanbul’un işgali ile birlikte meclis dağıtılmış, devletin başşehri işgal edilmiştir. Bu ortamda Anadolu’nun kaderini tayin edecek yeni bir Meclis’in toplanması zarurî olduğu görüşü ortaya çıkmıştır. Nitekim Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mart tarihli genelgesi uyarınca yapılan seçimlerle “olağanüstü yetkilere sahip” bir Meclis 23 Nisan’da açılmış ve memleketin kaderine el koymuştur. 24 Nisan’da Mustafa Kemal Paşa TBMM Reisi seçilmiştir. 3-4 Mayıs’ta da İcra Vekilleri Heyeti oluşturulmuştur. Damat Ferit Paşa Hükümeti, öncesinde özellikle “Fetvâ-yı Şerife” ile ortadan kaldırmaya çalıştığı fakat bütün çabalarına rağmen üstesinden gelemediği Kuvâ- yı Milliye Hareketi’ni bu sefer hukukî yönden mahkûm etme yolunda çalışmalara girişmiştir. Öncelikle 1. Divân-ı Harbi Örfi Riyaseti’ne Nemrut Mustafa Paşa’yı getirmiş ve Kuvâ-yı Milliye Hareketi’nin lider kadrosu hakkında yargılama sürecini başlatmıştır. İlk olarak TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları gıyaben yargılanmışlar ve “Mülkiye Ceza Kanunname-i Hümayunu” gereğince (11 Mayıs) “idamlarına” karar verilmiştir. Ardından Fevzi Paşa (24 Mayıs), onun ardından da aralarında İsmet Bey, Rıza Nur Bey, Yusuf Kemal Bey ve İsmail Fazıl Bey gibi önemli simaların da bulunduğu 9’u İcra Vekili 17 kişi yargılanmış ve (6 Haziran) “idama” mahkûm edilmişlerdir.
    [Show full text]
  • A Reevaluation of the Politics of Düzce Uprisings Against Ankara During the National Struggle Period
    A REEVALUATION OF THE POLITICS OF DÜZCE UPRISINGS AGAINST ANKARA DURING THE NATIONAL STRUGGLE PERIOD A GRADUATION PROJECT SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES OF İSTANBUL ŞEHİR UNIVERSITY BY MURAT HATİP IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS IN HISTORY NOVEMBER 2018 Examining Committee Members: DECISION SIGNATURE (Title and Name) (Thesis Advisor) (Title and Name) (Title and Name) (Title and Name) (Title and Name) This is to confirm that this thesis complies with all the standards set by the Graduate School of ……… of İstanbul Şehir University. Date Seal/Signature I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and standards of ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and standards, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. First Name, Last Name: Signature: ABSTRACT A REEVALUATION OF THE POLITICS OF DÜZCE UPRISINGS AGAINST ANKARA DURING THE NATIONAL STRUGGLE PERIOD Hatip, Murat. MA in History Thesis Advisor: Assist. Prof. Hüseyin Alptekin November 2018, 88 pages This study investigates the rebellion of Düzce in a flexible chronology, from wide range of documents. Its claim is that the rebellion of Düzce was not simply a reactionary royalist movement against parliamentarists, to which religious fanaticism, ignorance, and enmity against progress at the minds of rebels ignited; it was a result of chronic social, administrative and security problems in the local context. Düzce was a little village at the edge of İstanbul’s periphery until the mid-nineteenth century.
    [Show full text]
  • 52927447.Pdf
    THE ROOTS OF TURKISH LIBERALISM by AZIZTUNCER Department of Political Science and Public Administration Bilkent University Ankara January, 1997 THE ROOTS OF TURKISH LIBERALISM The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University by AZIZTUNCER In Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree Of MASTER OF ARTS IN POLITICAL SCIENCE AND PUBLIC ADMINISTRATION m Az.i2 1 ... nc:e.r ..... ·-·-············· .. -·----·----.... _ ---·---·-- THE DEPARTMENT OF POLITICAL SCIENCE AND PUBLIC ADMINISTRATION BILKENT UNIVERSITY ANKARA January, 1997 7h@sir 6R. 51-l.. T&b f99t- I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for degree of Master of Art in Political Science and Public Administration. AIll". ,; r o, r:.-'1 /~ Supervisor I certify that I have read this thesis and i my opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for degree of Master of Arts in Political Science and Public Administration . .. G llC. v f\/ o ~ v~ "" ti.J Examining Committee Member £- I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for degree of Master of Arts in Political Science and Public Administration. Al~t ·~cRLI Examining Committee Member Approval of the Institute of Economics and Social Sciences Director ABSTRACT THE ROOTS OF TURKISH LIBERALISM Aziz Tuncer Department of Political Science and Public Administration Supervisor: Prof.Dr. Ahmet Evin January, 1997 This thesis analyzes liberalism in the Ottaman Empire between 1875- 1918 in a political-historical context.
    [Show full text]
  • The Relations of Istanbul and Ankara Within the Press of Turkish National Struggle (1918-1922)
    THE RELATIONS OF İSTANBUL AND ANKARA WITHIN THE PRESS OF TURKISH NATIONAL STRUGGLE (1918-1922) A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY ALİ DEMİREL IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS IN THE DEPARTMENT OF HISTORY JULY 2018 Approval of the Graduate School of Social Sciences Prof. Dr. Tülin Gençöz Director I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Master of Arts. Prof. Dr. Ömer Turan Head of Department This is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Master of Arts. (Title and Name) Prof. Dr. Ömer Turan Co-Supervisor Supervisor Examining Committee Members Prof. Dr. Mustafa Yılmaz (Hacettepe Uni., AİT) Prof. Dr. Ömer Turan (METU, HIST) Assist. Prof. Dr. Akile Zorlu Durukan (METU, HIST) Appendix D. Sample Plagiarism Page I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last name : Ali Demirel Signature : iii ABSTRACT THE RELATIONS OF İSTANBUL AND ANKARA WITHIN THE PRESS OF TURKISH NATIONAL STRUGGLE (1918-1922) Demirel, Ali M.A., Department of History Supervisor: Prof. Dr. Ömer Turan July 2018, 305 Pages The basic goal of this thesis is to analyze the relations of the Turkish Nationalists with the İstanbul Governments, the Allied powers and also Soviet Russia during the Turkish National Struggle with a special focus on the religious-judicial and military- political legitimacy of the National movement as reflected in the newspapers published in İstanbul and Anatolia.
    [Show full text]